การสบพนธและการเจรญเตบโตของพช

ตงใจฟงเพลง อทยานดอกไม แลวลองนบดซ

วามดอกไมทงหมดกชนดในเพลงน

ดอกไมทนกเรยนพบเหนนน นอกจากจะมสสนสวยงาม สะดดตา และมกลนหอมแลว

มหนาทส าคญตอพชอยางไร

นกเรยนคดวา การใชดอกในการสบพนธของพช เปนการสบพนธแบบใด

นกเรยนคดวา สวนใดของดอกไม ทท าใหเกดการสบพนธแบบอาศยเพศ

ดอกไม (Flower)

เปนอวยวะของพชทเปลยนแปลงมาจากใบและกง เพอท าหนาท สบพนธ ดอกไมมทงชนดทเปนดอกเดยวและดอกชอ

โครงสรางของดอกไม

สวนประกอบของพชดอก

• กลบเลยง

• กลบดอก

• เกสรตวผ

• เกสรตวเมย

ดอกสมบรณ/ดอกครบสวน

ดอกไมสมบรณ/ดอกไมครบสวน

อยชนนอกสดของดอก มสเขยว ชวยปองกนดอกทยงตมอย

กลบเลยง

อยถดเขามาจากชนนอก มกมสสนสวยงาม และมกลนหอม

กลบดอก

กลบดอก

ท าหนาทสรางละอองเรณ (Pollen grain) ซงเปนเซลลสบพนธเพศผ

เกสรเพศผ

ภายในบรรจออวลหรอไขออน เปนทอยของเซลลไข

รงไข

ดานบนมขนเลกๆ น าเหนยว เพอดกจบละอองเรณ

ยอดเกสรเพศเมย

โครงสรางของดอกไม

ดอกแค

สวนประกอบเกสรเพศผของดอกแค

สวนประกอบเกสรเพศเมยของดอกแค

สรป

การสบพนธแบบอาศยเพศ หมายความวาอยางไร

การทมเซลลสบพนธเพศผและเซลลสบพนธเพศเมยมาปฏสนธกน

สวนประกอบหลกของดอกไมมกสวน อะไรบาง เรยงจากดานนอกสดไปดานในสด

ม 4 สวน คอ กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย ตามล าดบ

กลบเลยง เปนสวนทอยนอกสด ท าหนาทอะไร

ท าหนาทปองกนอนตรายในขณะดอกไมยงตมอย

กลบดอก เปนสวนทอยถดจากกลบเลยงเขาไปดานใน มความโดดเดนอยางไร เพออะไร

มกมสสนสดใส มกลนหอม เพอท าหนาทลอแมลงใหเขามาชวยผสมเกสร

เกสรเพศผ ท าหนาทอะไร ประกอบไปดวยสวนใดบาง

- ท าหนาทสรางเซลลสบพนธเพศผ คอ สรางละอองเรณ- เกสรเพศผ ประกอบไปดวย อบเรณ และกานเกสรเพศผ

เกสรเพศเมย ท าหนาทอะไร ประกอบไปดวยสวนใดบาง

- ท าหนาทสรางเซลลสบพนธเพศเมย คอ สรางไข - เกสรเพศเมย ประกอบไปดวย ยอดเกสรตวเมย กานเกสรตวเมย และรงไข

จงเตมสวนประกอบของดอกไมใหถกตอง

1

23

5

4 67

8

9ฐานรองดอก(receptacle)

กลบเลยง(sepal)

กลบดอก(petal)

อบเรณ(anther)

กานเกสรเพศผ(filament)

ยอดเกสรเพศเมย(stigma) กานเกสรเพศเมย

(style)รงไข(ovary)

เกสรเพศผ(Stamen)

เกสรเพศเมย(Pistil)

ไขออน(ovule)

ชอดอกไม

สวนประกอบของดอกไม

กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ เกสรเพศเมย

1.

2.

3.

4.

5.

กจกรรมคนควา เรอง สวนประกอบของดอกไม

กจกรรมคนควา เรอง สวนประกอบของดอกไมตอบค าถาม

• ดอกครบสวน ไดแก.............................................................................................

• ดอกไมครบสวน ไดแก.............................................................................................

• ดอกสมบรณเพศ ไดแก.............................................................................................

• ดอกไมสมบรณเพศ ไดแก.............................................................................................

การแบงชนดของดอกไม

สวนประกอบเปนเกณฑ

ดอกครบสวน ดอกไมครบสวน

การแบงชนดของดอกไม

1. ใชสวนประกอบของดอกไมเปนเกณฑ 1.1 ดอกครบสวน (Complete flower) เปนดอกไมทม

สวนประกอบครบทง 4 สวน คอ กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย อยภายในดอกเดยวกน เชน

ดอกกหลาบ ดอกชบา ดอกบว

1.2 ดอกไมครบสวน (Incomplete flower)

เปนดอกไมท มสวนประกอบไมครบ 4 สวน เนองจากขาดสวนใดสวนหนงไป เชน

ดอกต าลง ดอกฟกทองดอกจ าป

ดอกครบสวน(Complete Flower)

ดอกไมครบสวน(Incomplete Flower)

มสวนประกอบครบทง 4สวน คอ • กลบเลยง• กลบดอก• เกสรเพศผ• เกสรเพศเมยอยภายในดอกเดยวกน

ภายในดอก ขาดสวนใดสวนหนงไป ท าใหมสวนประกอบ ไมครบ 4 สวน

ตารางเปรยบเทยบ ดอกครบสวน และ ดอกไมครบสวน

การแบงชนดของดอกไม

อวยวะสบพนธเปนเกณฑ

ดอกสมบรณเพศ ดอกไมสมบรณเพศ

2. ใชอวยวะสบพนธของพชเปนเกณฑ 2.1 ดอกสมบรณเพศ (Perfect flower) เปนดอกไมทมอวยวะสบพนธครบ คอ มทงเกสรเพศผ และเกสรเพศเมยอยภายในดอกเดยวกน ไดแก ดอกครบสวนทกชนด ดอกไมครบสวนบางชนดทไมมกลบเลยง

ดอกบว ดอกพระหง

2.2 ดอกไมสมบรณเพศ (Imperfect flower)

เปนดอกไมท มอวยวะสบพนธไมครบในดอกเดยวกน คอ มเกสรเพศผหรอเกสรเพศเมยอยางใดอยางหนง จดเปนดอกไมครบสวน เชน

ดอกต าลง ดอกขาวโพด ดอกฟกทอง

inferior ovary

เพศเมย เพศผ

ดอกมะละกอตวเมยดอกมะละกอเพศผ ดอกมะละกอเพศเมย

ดอกมะละกอเปนกะเทย อาจพบไดวา ใน 1 ดอก มทงเกสรเพศผและเกสรเพศเมยในดอกเดยวกน

ดอกสมบรณเพศ(Perfect Flower)

ดอกไมสมบรณเพศ(Imperfect Flower)

มอวยวะสบพนธ ครบ คอม • เกสรเพศผ• เกสรเพศเมยอยภายในดอกเดยวกน

มอวยวะสบพนธ ไมครบในดอกเดยวกน มเพยงเกสรเพศผหรอ เกสรเพศเมย อยางใดอยางหนง

ตารางเปรยบเทยบ ดอกสมบรณเพศ และ ดอกไมสมบรณเพศ