การพัฒนาแนวทางในการใช้ ...journalrec.mbu.ac.th/images/pdf/journal4-1/27p325-338.pdfTPnCSSPnTiBkvMpfRZkZZmOqRkR 325 kckZdkmPkZdkZqHkDmPkmPkvN-fvfM

ปท 4 ฉบบท 1 ประจ�ำเดอน มกรำคม-มถนำยน 2558 325

วารสารมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตรอยเอด

การพฒนาแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนของสถานศกษา

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1

Developing Guidelines for Educational Resource Sharing among Schools

under The Office of Roi – et Educational Service Area 1

ดร. จ�านง กมลศลป

DR. CHAMNONG KAMONSIN

ท�าการวจยเมอ พ.ศ. 2556

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงค เพอพฒนาแนวทางทเปนไปได เหมาะสม มประสทธภาพและ

ประสทธผลในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนในดานบคลากร ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร

ดานสออปกรณเพอการเรยนรและดานงบประมาณ ระหวางสถานศกษากบสถานศกษาและระหวางสถาน

ศกษากบหนวยงานการศกษา ในเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1

การด�าเนนการวจยม 3 ระยะ คอ ระยะท 1 การศกษาบรบททเกยวของกบแนวทางการใชทรพยากร

ทางการศกษารวมกน ระยะท 2 การจดท�าราง การตรวจสอบ การทดลองใชและการประเมนแนวทางในการ

ใชทรพยากรทางการศกษารวมกน ระยะท 3 การพฒนาและการก�าหนดแนวทางในการใชทรพยากรทางการ

ศกษารวมกนฉบบสมบรณ

ผลการวจยพบวา แนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนของสถานศกษาในเขตพนท

การศกษารอยเอด เขต 1 ทมความเปนไปได เหมาะสม มประสทธภาพและประสทธผล ประกอบดวย

9 แนวทาง ไดแก 1) เจาหนาธรการกลาง 2) การเรยนรวมระหวางสถานศกษาบางชวงชน 3) ศนยการเรยนร

4) ครอาสา 5) ครหมนเวยน 6) ความรวมมอระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา 7) สนามกฬากลาง

8) คอมพวเตอรเคลอนท และ 9) หองสมดเคลอนท

ABSTRACT

The objective of this research was to develop feasible, appropriate, efficient and

effective guidelines for sharing educational resources, i.e. personnel, buildings, learning

media and budget among schools under Roi – et Educational Service Area Office 1.

The research was conducted in 3 phases : Phase 1, study of the context related

to educational resource sharing; Phase 2, drafting, checking, experimenting and evaluating

the guidelines for sharing of educational resources; Phase 3 developing and finalizing the

guidelines for sharing of educational resources.

Vol.4 No.1 January - June 2015326

Academic Journal of Mahamakut Buddhist University Roi Et Campus

The research found that feasible, appropriate, efficient and effective guidelines for

sharing of educational resources among schools under Roi – et Educational Service Area

Office 1 included 9 measures: 1) common correspondence secretary, 2) common learning

in the same class by students from different schools, 3) learning center, 4) volunteer

teachers, 5) revolving teachers, 6) cooperation between education institutions and other

education agencies, 7) common sports facilities, 8) mobile computers and 9) mobile library.

1. ความส�าคญและทมาของปญหาทท�าการวจย

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดบญญตสาระส�าคญเกยวกบการศกษาไว

หลายประการ อาท ก�าหนดใหบคคลมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวาสบสองปทรฐ

จะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย รฐจะตองจดการศกษาอบรมและสนบสนน

ใหเอกชนจดการศกษาอบรมใหเกดความรคคณธรรม การจดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต

การปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม สงเสรมความรและปลก

ฝงจตส�านกทถกตองเกยวกบการเมอง การปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข

สนบสนนการคนควาวจยในศลปะวทยาตางๆ เรงรดการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนา

ประเทศ พฒนาวชาชพครและสงเสรมภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมของชาต รวมทงใหค�านงถงการม

สวนรวมขององคการปกครองสวนทองถนและเอกชนเปนตน หลกการปฏรปการศกษาเหลานไดรบการตรา

ไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และในกฎหมาย

อนทเกยวของ ทงในดานการบรหารการจดการ ดานหลกสตรและการเรยนการสอน ดานการบรหารบคคล

ดานโครงสรางองคการและดานทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา อาทเชน การยบรวม กระทรวง

ศกษาธการ ทบวงมหาวทยาลยและส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต มารวมเปนกระทรวงเดยวกน

ใชชอวา กระทรวงศกษาธการ ตงแตวนท 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2546 เปนตนมา และการก�าหนดโครงสราง

ทางการบรหารใหมขนมา 5 หนวยงานหลก คอ 1.) ส�านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ (สป.ศธ.)

2.) ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) 3.) ส�านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา (สอศ.)

4.) ส�านกงานคณะกรรมการอดมศกษา (สกอ.) และ 5) ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา (สกศ.) ซงแตละ

ส�านกงานมฐานะเปนกรมและรบผดชอบภารกจในสวนของตนตามทกฎหมายบญญต

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) มอ�านาจหนาท รบผดชอบดแลการศกษา

ขนพนฐานในดานนโยบาย แผนพฒนาการศกษา มาตรฐานการศกษา และหลกสตรแกนกลาง รวมทงการ

ก�ากบ ตดตาม ประเมนผล สงเสรมพฒนานวตกรรมทางการศกษา และสนบสนนงบประมาณและทรพยากร

เพอการศกษา โดยโครงสราง สพฐ. จดตงและก�ากบดแลส�านกงานเขตพนทการศกษา (สพท.) ซงเปนหนวยงาน

ทางการศกษาในระดบพนทรบผดชอบดแลสถานศกษาขนพนฐาน คอโรงเรยนประถมศกษา และโรงเรยน

มธยมศกษา ทงของรฐและเอกชนในเขตพนทนน ๆ ซงมทงหมด จ�านวน 185 เขตพนทการศกษา มอ�านาจ

หนาทในการก�ากบดแล จดตง ยบ รวม หรอเลกสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษา ประสาน

สงเสรมและสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวน



ทองถนใหสามารถจดการศกษาตามนโยบาย และมาตรฐานการศกษา สงเสรม และสนบสนนการศกษาของ

บคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบน

สงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา นอกจากน กฎหมายยงก�าหนดให

สพฐ. กระจายอ�านาจไปสเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ทงในดานการบรหารทวไป ดานการเงนและ

งบประมาณ ดานการบรหารงานบคคลและดานวชาการ รวมทงการประสานกบหนวยงานการศกษาในสงกดอน

หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และชมชนในเขตพนทนน เพอขบเคลอนการบรหารและการจดการศกษาไป

สเปาหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผล

อยางไรกตาม ในการปฏรปการศกษาในดานตางๆนน พบวา มปญหาส�าคญประการหนง ซงเปน

ปญหาตอเนองมาตงแตอดตจนถงปจจบน คอ ปญหาเกยวกบทรพยากรทางการศกษา วเชยร เกตสงห

และคณะ (2531 ; อางถงใน ปรชา คมภรปกรณ, 2541 : 28-32) ไดศกษาวจยเพอวางแผนการใชทรพยากร

ทางการศกษา ในระหวางป 2529-2531 พบวา สถานศกษาสงกดส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษา

แหงชาต โดยภาพรวมขาดแคลนครประมาณหนงหมนคนเศษหรอประมาณรอยละ 3.6 ของจ�านวนครทม

ทงหมดในขณะนน และสถานศกษาสงกดกรมสามญศกษากขาดแคลนครประมาณหาพนสรอยคนเศษ หรอ

ประมาณรอยละ 6 ของจ�านวนครทมอยในขณะนน ซงสภาพปญหาดงกลาวยงคงปรากฏใหเหนอยางเปน

รปธรรมจนถงปจจบน ยงกวานนจากรายงานการตดตามและประเมนผลการปฏรปการศกษาในวาระครบ

3 ป ของการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงด�าเนนการโดยส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545 : 146-148) พบวาการระดมทรพยากรมความกาวหนานอย

การจดสรรเงนอดหนนรายบคคลมความกาวหนาปานกลาง การใชทรพยากรเพอการศกษายงมความกาวหนานอย

เนองจากเพงเรมโครงการ น�ารอง การปรบปรงระบบการจดการงบประมาณแบบมงเนนผลงาน และภายใต

ปญหาอปสรรคเกยวกบทรพยากรทางการศกษานน พบวา ในทางตรงกนขาม สถานศกษาตางๆ มความ

ตองการดานทรพยากรทางการศกษาเพมเตมขนทกปงบประมาณ

ส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1 มอ�านาจหนาทในการบรหารและจดการศกษาขนพนฐาน

และการศกษาปฐมวยในพนท 7 อ�าเภอ ของจงหวดรอยเอด ประกอบดวย อ�าเภอเมองรอยเอด อ�าเภอ

จตรพกตรพมาน อ�าเภอศรสมเดจ อ�าเภอจงหาร อ�าเภอเชยงขวญ อ�าเภอทงเขาหลวงและอ�าเภอธวชบร

มสถานศกษาในสงกด จ�านวนทงสน 261 แหง จ�าแนกเปน สถานศกษาขนาดเลกจ�านวน 124 แหง

สถานศกษาขนาดกลาง จ�านวน 122 แหง และสถานศกษาขนาดใหญ จ�านวน 10 แหง สถานศกษาขนาดใหญ

พเศษ 5 แหง และหากพจารณาตามประเภทหรอระดบการจดการศกษาแลว สามารถแบงออกเปน โรงเรยน

ประถมศกษา จ�านวน 241 แหง โรงเรยนมธยมศกษา 20 แหงโดยมโรงเรยนเอกชน จ�านวน 16 แหง จ�านวน

ครและบคลากรทางการศกษาทงสน 4,213 คน จ�าแนกเปนขาราชการคร จ�านวน 4,092 คน บคลากร

ทางการศกษา จ�านวน 116 คน ลกจางประจ�า จ�านวน 5 คน สถานศกษาในสงกดมปญหาเกยวกบทรพยากร

ทางการศกษาดงน (ส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1 2551: 18-30)

ดานบคลากร ในเชงปรมาณ พบวา สถานศกษาระดบมธยมศกษามครเกนเกณฑอตราก�าลงตามท

คณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ก�าหนด จ�านวน 13 แหง ครพอดเกณฑ

จ�านวน 10 แหง และครต�ากวาเกณฑ จ�านวน 28 แหง โดยในภาพรวมมครระดบมธยมศกษาต�ากวาเกณฑ



จ�านวน 190 อตรา ส�าหรบสถานศกษาระดบประถมศกษา พบวามครเกนเกณฑจ�านวน 80 แหง พอดเกณฑ

48 แหง และครต�ากวาเกณฑ จ�านวน 31 แหง เมอพจารณาในภาพรวมพบวามอตราครเกนเกณฑ 258 อตรา

ส�าหรบในเชงคณลกษณะ พบวา ในสถานศกษาทเปนโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษานน แมจะมครครบ

หองเรยนแตขาดแคลนครทมวฒในสาขาวชาเอกทตองการความช�านาญการหรอความเชยวชาญเฉพาะดาน

กลาวคอ ขาดแคลนครวชาเอกคณตศาสตร จ�านวน 14 แหง วชาเอกวทยาศาสตร จ�านวน 14 แหง และวชา

เอกภาษองกฤษ จ�านวน 3 แหง โดยสถานศกษาเหลานตองใชครทมวฒสาขาอน มาท�าการสอนแทน

และในสวนสถานศกษาระดบมธยมศกษานน พบวา ยงมปญหาการกระจายและการขาดแคลนครในสาขา

วชาฟสกส เคม ชววทยา กลาวคอ ขาดแคลนครฟสกสจ�านวน 18 แหง วชาเอกเคม จ�านวน 17 และวชา

เอกชววทยา จ�านวน 16 แหง นอกจากนทงสถานศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษายงขาดแคลน

ครทงในเชงปรมาณและเชงคณลกษณะในสาขาอนๆ เชน ดนตร นาฏศลป ส�าหรบสถานศกษาทเปดสอน

ในระดบมธยมศกษาตอนปลาย รวมถงสาขาวชาวทยาศาสตร ภาษาองกฤษหรอคอมพวเตอร เปนตน

นอกจากน ปญหาทส�าคญยงกคอ การทมครไมครบชนในสถานศกษาขนาดเลกซงม จ�านวน 123 แหง

ซงแสดงใหเหนวาเปนปญหาดานบคลากรส�าหรบสถานศกษาในสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด

เขต 1 ทงในเชงปรมาณและเชงคณลกษณะ

ดานอาคารสถานท พบวา มสถานศกษาทมอาคารสถานท หองสมด สนามกฬา สระวายน�า

หองปฏบตการตางๆอาท หองปฏบตการคอมพวเตอร หองปฏบตการทางภาษา หองปฏบตการวทยาศาสตร

เปนตน ซงมคณภาพและมาตรฐานอยเฉพาะในสถานศกษาขนาดใหญพเศษทอยในเขตเทศบาลเมองรอยเอด

ในขณะทสถานศกษาขนาดเลดยงขาดแคลนสงดงกลาวอยเปนจ�านวนมาก หากพจารณาในเชงประสทธภาพ

จะพบวาอตราสวนหองเรยนตอนกเรยนระดบประถมศกษาคดเปน 1 ตอ 17 ในขณะทอตราสวนหองเรยน

ตอนกเรยนระดบมธยมศกษา พบวามอตราสวน 1 ตอ 39 ซงแสดงใหเหนวาประสทธภาพในการใชอาคาร

สถานทหรอความคมคาในการลงทนดานอาคารสถานทหรอสงกอสรางยงเปนปญหาส�าหรบสถานศกษา

ในสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1 ดานสอและอปกรณ โรงเรยนทอยหางไกลยง

ไมตดตง Internet จ�านวน 1 แหง คอโรงเรยนทรายทองวทยา อ�าเภอศรสมเดจ โดยเฉพาะโรงเรยนขนาด

เลกทมนกเรยนต�ากวา 60 คน จะขาดแคลนหองพเศษ เชน หองคอมพวเตอร หองปฏบตการทางภาษา

หองวทยาศาสตร หองสมดและวสดครภณฑททนสมยในการจดกระบวนการเรยนการสอน

ดานงบประมาณ การจดสรรงบประมาณใหแกนกเรยนจะจดใหทกคนเทา ๆ กน คอระดบกอน

ประถมศกษา คนละ 1,700 บาท ประถมศกษา คนละ 1,900 บาท มธยมศกษาตอนตนคนละ 3,500 บาท

มธยมศกษาตอนปลาย คนละ 3,800 บาท ซงในการจดสรรงบประมาณดงกลาวสงผลใหโรงเรยนขนาดเลก

ไดรบงบประมาณไมเพยงพอในการน�าไปพฒนาสอ และกระบวนการเรยนการสอน เพราะงบประมาณ

สวนหนงตองน�าไปจายเปนคาสาธารณปโภค และคาใชจายอน ๆ ของโรงเรยน

จงเหนไดวาสถานศกษาในสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1 มความพรอมในดาน

ทรพยากรทางการศกษาทแตกตางกน ทงดานบคลากร ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร ดานอปกรณ

เพอการเรยนรและดานงบประมาณ ในสถานศกษาบางแหงอาจมทรพยากรบางอยางเพยงพอตอการบรหาร

จดการแตอาจขาดแคลนทรพยากรอกบางอยางทจะน�าไปสการบรหารจดการทดมประสทธผล เพราะวาโดย



หลกการแลว การบรหารการศกษาจะประสบความส�าเรจตามเปาหมายตองอาศยบคลากรทมคณภาพและ

ปรมาณเพยงพอ ตองไดรบงบประมาณสนบสนนการด�าเนนงานมากพอ ตองมวสดสงของตามความตองการ

ของโครงการและแผนงาน และจะตองมระบบบรหารทดและมประสทธภาพ

ในสภาพททงขาดแคลนและขาดสมดลเชนน จงเปนการสมควรทจะตองแสวงหาแนวทางท

หลากหลายในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน ซงเปนแนวทางทมความเปนไปได เหมาะสม

มประสทธภาพและประสทธผลตอการจดการศกษาของสถานศกษาในเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1

2. วตถประสงคของการวจย

เพอพฒนาแนวทางทเปนไปได เหมาะสม มประสทธภาพและประสทธผลในการใชทรพยากร

ทางการศกษารวมกนในดานบคลากร ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร ดานสออปกรณเพอการเรยนร

และดานงบประมาณ ระหวางสถานศกษากบสถานศกษาและระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา

ในเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1

3. ขอบเขตของการวจย

การศกษาวจยครงน เปนการวจยเชงนโยบาย (Policy Research) มขอบขายการวจย ดงน

1. ดานประชากรและกลมเปาหมาย ประกอบดวย

1.1 สถานศกษา จ�านวน 261 แหง หนวยงานการศกษา จ�านวน 17 แหง ในเขตพนทการ

ศกษารอยเอด เขต 1

1.2 กรณตวอยางทประสบความส�าเรจดเยยม จ�านวน 2 กรณศกษา

2. ดานระยะเวลาในการด�าเนนการวจย ด�าเนนการวจย ในระหวางเดอนกมภาพนธ 2556 ถง

เดอนกนยายน 2556

3. ดานเนอหา เปนการศกษาเพอพฒนาแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนระหวาง

สถานศกษากบสถานศกษาและระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษาใน 4 ดานไดแกดานบคลากร

ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร ดานสออปกรณเพอการเรยนร และดานงบประมาณ

4. ประโยชนทไดรบจากการวจย

4.1 เปนการแกปญหาครไมครบขน และเปนการพฒนาคณภาพการศกษาอกทางหนง

4.2 ผเรยนมโอกาสทางการศกษาเทาเทยมกน

5. วธด�ำเนนกำรวจย

วธด�ำเนนกำรวจยมขนตอนในกำรด�ำเนนกำรแบงเปน 3 ระยะ ดงน

ระยะท 1 การศกษาบรบทในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน แบงเปน 2 ขนตอน คอ

ขนตอนท 1 การศกษาสภาพการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนของสถานศกษา เขตพนทการ

ศกษารอยเอด เขต 1 ในดานบคลากร ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร ดานสออปกรณเพอการเรยนร



และดานงบประมาณ ประกอบดวย

1. สภาพการใชทรพยากรทางการศกษา

รวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษาเปนการศกษา จากกลมเปาหมายทเปนสถานศกษา

ในสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1 จ�านวน 261 แหง ผใหขอมล ไดแก ผบรหารสถานศกษา

หรอผรกษาการในต�าแหนง จ�านวน 261 คน เกบรวบรวมขอมล โดยแบบสอบถามปลายเปด วเคราะหขอมล

โดยการหาคาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) น�าเสนอขอมลโดยการจดกลมขอมล

ในรปตารางและความเรยง

2. สภาพการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา

กลมเปาหมายในการศกษาคอหนวยงานการศกษาทตงในเขตพนทการศกษารอยเอดเขต 1 จ�านวน 17 แหง

ผใหขอมล ไดแก ผบรหารหวหนาหนวยงานการศกษา จ�านวน 17 คน ประกอบดวย หวหนาหนวยงานการ

ศกษา จ�านวน 3 คน ไดแกผอ�านวยการการศกษานอกระบบและตามอธยาศย ผอ�านวยการกองการศกษา

องคการบรหารสวนจงหวดรอยเอดและผอ�านวยการกองการศกษาเทศบาลเมองรอยเอด หวหนาสวนราชการ

ระดบจงหวด จ�านวน 5 คนไดแกผอ�านวยการส�านกงานพระพทธศาสนาจงหวดรอยเอด ผอ�านวยการ

ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดรอยเอด ผอ�านวยการงานการทองเทยว กฬาและนนทนาการจงหวดรอยเอด

ปศสตวจงหวดรอยเอดและสหกรณจงหวดรอยเอด หวหนาสวนราชการระดบอ�าเภอ จ�านวน 9 คน ไดแก

สาธารณสขอ�าเภอเมองรอยเอด สาธารณสขอ�าเภอจตรพกตรพมาน สาธารณสขอ�าเภอธวชบร เกษตรอ�าเภอ

จตรพกตรพมาน เกษตรอ�าเภอเชยงขวญ สหกรณอ�าเภอศรสมเดจ สหกรณอ�าเภอจงหาร ปศสตวอ�าเภอศร

สมเดจและปศสตรอ�าเภอทงเขาหลวง เกบรวบรวมขอมลโดยแบบสอบถามปลายเปด วเคราะหขอมลโดย

การหาคาความถ และคารอยละ และเกบรวบรวมขอมลในเชงคณภาพ โดยการประชมกลมยอย (Focus

Group Discussion) วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) แลวน�าเสนอขอมลทง

2 สวนโดยการจดกลมขอมล (Group) ในรปตารางและความเรยง

ขนตอนท 2 เปนการศกษากรณตวอยางขององคการทประสบความส�าเรจจากการใชทรพยากร

ทางการศกษารวมกน ในดานบคลากร ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร ดานสออปกรณเพอการเรยนร

และดานงบประมาณจ�านวน 2 กรณ ไดแก โครงการครพระสอนศลธรรมในโรงเรยน เปนโครงการทด�าเนน

การในรปแบบและลกษณะเดยวกนในเขตพนทการศกษาทวประเทศ โดยเลอกศกษากรณของส�านกงานเขต

พนทการศกษารอยเอด เขต 1

โครงการยกระดบคณภาพสถานศกษาขนาดเลกดวยหนวยคอมพวเตอรเคลอนท เปนโครงการท

ด�าเนนการในรปแบบและลกษณะเดยวกนในเขตพนทการศกษาทวประเทศเชนเดยวกบโครงการครพระสอน

ศลธรรมในโรงเรยน

ผใหขอมลทง 2 กรณ ไดแก ผรบผดชอบหรอผมสวนเกยวของกบโครงการ และเอกสารทเกยวของ

กบโครงการ เกบรวบรวมขอมล โดยการศกษาวเคราะหเอกสาร และการสมภาษณ วเคราะหขอมลโดยการ

วเคราะหเนอหา น�าเสนอขอมลโดยการจดกลมขอมล ในรปความเรยง

ระยะท 2 การจดท�าราง การตรวจสอบ การทดลองใช และการประเมนแนวทางในการใชทรพยากร

ทางการศกษารวมกนโดยมกจกรรมส�าคญในการศกษา 4 ขนตอน คอ



ขนตอนท 1 การจดท�ารางแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวม เปนขนตอนการวเคราะห

(Analysis) ขอมลซงเปนขอคนพบ จากการศกษาบรบททเกยวของกบแนวทางในการใชทรพยากรทางการ

ศกษารวมกนในระยะท 1 และน�ามาสงเคราะห เพอจดท�าเปนรางแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษา

รวมกนในดานบคลากร ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร ดานสออปกรณเพอการเรยนรและดาน

งบประมาณ

ขนตอนท 2 การตรวจสอบความเหมาะสม และความเปนไปได ของรางแนวทางในการใชทรพยากร

ทางการศกษารวมกนตามทก�าหนดไวในขนท 1 โดยการประชมกลมยอย คณะผทรงคณวฒซงเปนผมสวน

เกยวของ เพอรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะ กลมเปาหมายในการใหขอมล ไดแก คณะกรรมการเขต

พนทการศกษารอยเอดเขต 1 ซงมจ�านวน 15 คน ซงเปนการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ วเคราะหขอมล

โดยการวเคราะหเนอหา และน�าเสนอขอมลโดยการจดกลมขอมล ในรปความเรยง

ขนตอนท 3 การทดลองใชรางแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน โดยการจดท�า

โครงการน�ารอง เปนการสงเคราะห ขอมลทไดจากขนตอนท 2 และเลอกรางแนวทางในการใชทรพยากร

ทางการศกษารวมกน ตามขอเสนอแนะและความคดเหนของผทรงคณวฒซงเปนคณะกรรมการผมสวน

เกยวของ มาจดท�าเปนโครงการน�ารอง และน�าสการปฏบตจรงในสถานศกษาสงกดส�านกงานเขตพนทการ

ศกษารอยเอด เขต 1 เปนระยะเวลา 3 เดอนการศกษาโดยมโครงการน�ารอง จ�านวน 3 โครงการ ไดแก

โครงการท 1 โครงการจดหาบคลากรกลางดานงานธรการส�าหรบสถานศกษาขนาดเลก โครงการท 2

โครงการการเรยนรวมระหวางสถานศกษาบางชวงชน โครงการท 3 โครงการศนยการเรยนร

ขนท 4 การประเมนแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน เปนขนตอนการประเมน

แนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนในดาน ความมประสทธภาพ และประสทธผล โดยการเกบ

รวบรวมขอมลทไดจากผลการด�าเนนการของโครงการน�ารอง ทง 3 โครงการ วเคราะหขอมลโดยการวเคราะห

เนอหา และน�าเสนอขอมลโดยการจดกลมขอมล ในรปความเรยง

ระยะท 3 การพฒนาและการก�าหนดแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน มกจกรรม

ส�าคญ 2 ขนตอน คอ

ขนตอนท 1 การพฒนาและการก�าหนดแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน โดยการ

จดประชมกลมยอย คณะผทรงคณวฒ เพอใหขอคดเหนและขอเสนอแนะในการปรบปรงพฒนาแนวทางใน

การใชทรพยากรทางการศกษารวมกนโดยการพจารณาแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนท

เปนขอคนพบจากการศกษา ซงเปนการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ วเคราะหขอมลโดยการวเคราะห

เนอหา และน�าเสนอขอมลโดยการจดกลมขอมล ในรปความเรยง

ขนตอนท 2 การปรบปรงและการก�าหนดแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน เปนการ

น�าเอาขอมลจากการศกษาทงหมด มาวเคราะห และสงเคราะห เพอปรบปรงแนวทางและพฒนาแนวทาง

ในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนทมความเปนไปได เหมาะสม มประสทธภาพและประสทธผล

แลวก�าหนดเปนแนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนฉบบสมบรณ โดยแนวทางในการใช

ทรพยากรทางการศกษารวมกนแตละแนวทาง ประกอบดวยหลกการ วตถประสงค ขนตอนและกจกรรม

ส�าคญ ขอควรค�านง และประโยชนทไดรบ



6. ผลการวจย

6.1 ดานบคลากร

การใชบคลากรรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษา มสถานศกษาใชบคลากรรวมกน

จ�านวน 158 แหง (รอยละ 60.68) แนวทางการใชโดยสรป คอ การใชบคลากรรวมกนเปนบางโอกาส

หรอเปนครงคราวตามภารกจหรอความจ�าเปนแลวแตกรณ การน�านกเรยนไปเรยนกบครในสถานศกษาอน

ทมครช�านาญการเปนการเฉพาะและการแลกเปลยนนกเรยนและครในการเรยนการสอนแบบศนยการเรยน

สถานศกษาสวนมากมความตองการใชครรวมกนทมวฒการศกษาในสาขาวชาเอกภาษาองกฤษ คณตศาสตร

และ คอมพวเตอร ปญหาอปสรรคทส�าคญคอ บคลากรไมเพยงพอทงเชงปรมาณและเชงคณลกษณะ

ส�าหรบการใชบคลากรรวมกนระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา พบวา มสถานศกษาใชบคลากร

รวมกบส�านกงานสาธารณสขจงหวดรอยเอดและหนวยงานในสงกดมากเปนอนดบแรก จ�านวน 73 แหง

(รอยละ27.97) และใชบคลากรรวมกบส�านกงานสหกรณจงหวดรอยเอดและหนวยงานในสงกดนอยทสด

จ�านวน 7 แหง (รอยละ2.68) แนวทางการใชบคลากรรวมกนทส�าคญ ไดแก 1) การวางแผนการใชบคลากร

รวมกนอยางเปนระบบและตอเนอง 2) การก�าหนดกลยทธหรอโครงการในการใชบคลากรรวมกนในดาน

ตางๆ เพอเปนการสงเสรมการเรยนรและการสรางโอกาส รวมทงการแกปญหาใหแกนกเรยนในขณะเดยวกน

และ 3) การทครของศนยการศกษานอกระบบและตามอธยาศยจงหวดรอยเอดและหนวยงานในสงกด ชวย

สอนในบางกลมสาระการเรยนร

6.2 ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร

การใชอาคารสถานทหรอแหลงเรยนรรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษา พบวา

มการใชอาคารสถานทหรอแหลงเรยนรรวมกนจ�านวน 155 แหง (รอยละ 59.55) แนวทางการใชทส�าคญ

ไดแก การน�านกเรยนไปใชหองปฏบตการคอมพวเตอรรวมกนหรอการไปเรยนรในศนยการเรยนรในกลม

เครอขายสถานศกษา และการใชสนามกฬาเปนบางโอกาส และสถานศกษามความตองการใหมสนามกฬา

หรอสระวายน�า ทไดมาตรฐาน หองสมด และหองปฏบตการตางๆ ในกลมเครอขายสถานศกษา เพอสามารถ

ใชรวมกนไดโดยสะดวก ปญหาอปสรรคทส�าคญของการใชอาคารสถานทรวมกน คอ การขาดแคลนงบ

ประมาณและสถานศกษาสวนหนงตงอยหางไกลกน สวนการใชอาคารสถานทหรอแหลงเรยนรรวมกน

ระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา พบวาสถานศกษาใชอาคารสถานทรวมกบส�านกงานสาธารณสข

จงหวดรอยเอดและหนวยงานในสงกดมากทสด จ�านวน 73 แหง (รอยละ 27.97) โดยการใชหองประชม

อบรม จดนทรรศการ และใชส�านกงานสาธารณสขเปนแหลงเรยนร แตประสบปญหา คอ ขอจ�ากดในเรอง

งบประมาณทเปนคาใชจายในการใชอาคารสถานทหรอแหลงเรยนรรวมกน และขาดการวางแผนการใช

อาคารสถานทหรอแหลงเรยนรรวมกน

6.3 ดานสออปกรณเพอการเรยนร

สถานศกษามการใชสออปกรณเพอการเรยนรรวมกนจ�านวน 126 แหง (รอยละ 48.31) ซงม

แนวทางทส�าคญ คอ การใชคอมพวเตอรและสออปกรณในหองปฏบตการคอมพวเตอรโดยการจดเปนหนวย

สอเคลอนท หรอการน�านกเรยนไปเรยนรยงแหลงสอโดยตรง โดยสถานศกษามความตองการใชสอประเภท

คอมพวเตอรรวมกนมากทสด ปญหาเกยวกบการใชสอรวมกน คอ ความไมสะดวกในการเดนทางไปใชสอ



หรอไมสามารถเคลอนยายสอไปหานกเรยนไดเพราะขาดงบประมาณในการด�าเนนการ สวนการใชสออปกรณ

เพอการเรยนรรวมกนระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา พบวา มการใชสออปกรณเพอการเรยนร

รวมกบส�านกงานสาธารณสขจงหวดรอยเอดและหนวยงานในสงกดมากทสด จ�านวน 84 แหง (รอยละ 32.18)

แนวทางการใชรวมกนโดยสรป คอ การน�านกเรยนไปยงแหลงเรยนรทหนวยงานการศกษาโดยตรง ตามขอ

ตกลงหรอตามทมการประสานงานแลวแตกรณ หรอน�าสออปกรณเพอการเรยนรไปสาธตหรอแสดงให

นกเรยนไดเรยนรในโอกาสตางๆ ทเกยวกบการจดกจกรรมทางวชาการ ปญหาในการใชสอรวมกนทส�าคญ

คอ ขอจ�ากดดานงบประมาณในการสนบสนนการใชสอ หรอสอบางประเภทตองอาศยผมความรความช�านาญ

ในการใชและดแลรกษา

6.4 ดานงบประมาณ

การใชงบประมาณรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษา มจ�านวน 67 แหง (รอยละ

25.84) โดยโรงเรยนในเครอขายจดท�าโครงการรวมกนเสนอของบประมาณจากองคการบรหารสวนต�าบล

และใชงบประมาณรายหวนกเรยนในการเขาคายวชาการ กจกรรมพฒนาผเรยนและแขงขนกฬารวมกน

สวนการใชงบประมาณรวมกนระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา พบวา สถานศกษามการใช

งบประมาณรวมกบส�านกงานวฒนธรรมจงหวดรอยเอดมากทสด จ�านวน 60 แหง (รอยละ 22.99) โดยการ

สนบสนนคาใชจายส�าหรบครพระสอนศลธรรม มสถานศกษาใชงบประมาณรวมกบส�านกงานพระพทธศาสนา

จงหวดรอยเอด จ�านวน 40 แหง (รอยละ 15.33)โดยสนบสนนงบประมาณในการปฏบตธรรมแกครและ

นกเรยน มสถานศกษาใชงบประมาณรวมกบส�านกงานการทองเทยว กฬาและนนทนาการจงหวดรอยเอด

จ�านวน 33 แหง (รอยละ 12.64)โดยสนบสนนงบประมาณในการจดการแขงขนกฬาระดบเครอขายโรงเรยน

กลาวโดยสรปสถานศกษาใชงบประมาณรวมกบองคการอนทงโดยทางตรงและโดยทางออม อยางไรกตาม

มปญหาส�าคญของการใชงบประมาณรวมกนทคลายคลงคอ ปญหาขอจ�ากดของงบประมาณของแตละ

หนวยงาน และเปาหมาย วตถประสงคและระเบยบกฎหมายในการใชงบประมาณทยงไมเออตอการใช

งบประมาณรวมกน

7. อภปรายผลการวจย

แนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกน ทมความเปนไปไดเหมาะสม และมประสทธภาพ

และประสทธผล พบวาม 9 แนวทาง ไดแก

1) เจาหนาทธรการกลาง เปนแนวทางในการใชบคลากรรวมกนระหวางสถานศกษา หลกการ

ส�าคญ คอ การจดหาเจาหนาทดานธรการเพอท�าหนาทแทนครในสถานศกษาขนาดเลกทขาดแคลนคร

วตถประสงคหลก คอ ท�าใหภาระงานอนของครลดลง และครมเวลาทมเทเพอการเรยนการสอนนกเรยนมาก

ขน ขนตอนและกจกรรมส�าคญคอ การสรรหาบคลากรทมคณสมบตตามตองการมาเปนเจาหนาทดานธรการ

กลาง การจดตารางการปฏบตงานธรการส�าหรบเจาหนาท ขอควรค�านงคอการก�าหนดหลกเกณฑในการ

ปฏบตหนาทธรการใหชดเจนไมเชนนนอาจเกดปญหาความขดแยงระหวางสถานศกษา ประโยชนทไดรบ คอ

ครมเวลาอาใจใสดแลนกเรยนอยางใกลชดสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน



2) การเรยนรวมระหวางสถานศกษาบางชวงชน เปนแนวทางในการใชบคลากร อาคารสถานท

สออปกรณ และงบประมาณรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษา หลกการส�าคญ คอ การน�านกเรยน

บางชวงชนจากสถานศกษาแหงหนงทมครไมครบชนไปเรยนรวมกนกบสถานศกษาอกแหงหนงทมความ

พรอมสง วตถประสงคหลก คอ การสรางประสทธภาพและประสทธผลในการจดการศกษา และการยกระดบ

คณภาพการศกษาของนกเรยน ขนตอนและกจกรรมส�าคญ วางแผนการด�าเนนงานจดท�าขอตกลงระหวาง

โรงเรยนหลกและโรงเรยนรวมและสถานศกษาทเขารวมโครงการ ด�าเนนตามแผน ขอควรค�านง คอ

ความปลอดภยในการเดนทางของนกเรยน ตองมมาตรการปองกนอยางเขมแขง ประโยชนทไดรบ คอ

ท�าใหประหยดงบประมาณของทางราชการ ครมโอกาสใกลชดนกเรยนมากขน

3) ศนยการเรยนร เปนแนวทางในการใชบคลากร อาคารสถานทหรอแหลงเรยนร สออปกรณ

เพอการเรยนร งบประมาณ รวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษา หลกการส�าคญ คอ การจดกลมเครอ

ขายสถานศกษาทตงอยในบรเวณเดยวกนมความพรอมและความขาดแคลนทแตกตางกนไดทรพยากร

ทางการศกษาตางๆ รวมกน โดยมวตถประสงคเพอการยกระดบคณภาพการศกษาใหใกลเคยงกน ขนตอน

และกจกรรมส�าคญ คอ สถานศกษาก�าหนดขอตกลงในการด�าเนนงานรวมกนและด�าเนนกจกรรมในลกษณะ

ศนยการเรยนร ขอควรค�านง คอ ตองมการก�าหนดหลกเกณฑหรอกฎเกณฑในการปฏบตรวมกนและเปนการ

รวมศนยดวยความสมครใจ ประโยชนทไดรบ คอ นกเรยนมโอกาสทางการศกษาเทาเทยมกน

4) ครหมนเวยน เปนแนวทางในการใชบคลากรรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษา

หลกการส�าคญ คอ การจดใหมครประจ�าเขตพนทการศกษาเพอหมนเวยนสอนในสถานศกษาทขาดแคลน

ครในเชงคณลกษณะ วตถประสงคหลก คอ การสรางประสทธภาพและประสทธผลในการจดการศกษา

ขนตอนและกจกรรมส�าคญคอ การคดเลอกครทมความรความช�านาญเฉพาะดานโดยเฉพาะครภาษาองกฤษ

คณตศาสตร วทยาศาสตร และคอมพวเตอร ขอควรค�านง คอตองมระบบสนบสนนการท�างานของคร เชน

การจดรถรบสงในการปฏบตหนาทหรอสนบสนนคาใชจายในการเดนทางเปนตน ประโยชนทไดรบ คอ

เปนการแกปญหาครไมครบขน และเปนการพฒนาคณภาพการศกษาอกทางหนง

5) ครอาสา เปนแนวทางในการใชบคลากรรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานศกษา หลกการ

ส�าคญ คอ การใหครในสถานศกษาทมความพรอม และมเวลาวางจากการสอนหรองานในสถานศกษาตน

สงกดไปชวยสอนในสถานศกษาทขาดแคลนครทงในเชงคณลกษณะและเชงปรมาณ วตถประสงคหลก คอ

การใชทรพยากรทมอยอยางจ�ากดใหเกดประโยชนสงสดและเปนการสรางโอกาสทางการศกษา ขนตอนและ

กจกรรมส�าคญ คอ คดเลอกครทมความช�านาญเฉพาะดานและมความสมครใจ ขอควรค�านง คอ ตองมการ

สนบสนนดานคาใชจาย หรอ อาจเพมคาตอบแทนใหครทเขารวมโครงการ รวมทงปนบ�าเหนจความชอบให

เปนพเศษและตองไมใหเกดผลกระทบกบงานประจ�าในสถานศกษาทสงกด ประโยชนทไดรบ คอ แกปญหา

ครขาดแคลน ครไมครบชนและเปนการพฒนาคณภาพการศกษาอกทางหนง

6) ความรวมมอระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา เปนแนวทางในการใชทรพยากร

ทางการศกษาในดานตางๆระหวางสถานศกษากบหนวยงานการศกษา หลกการส�าคญ คอ การน�าเอา

ศกยภาพของหนวยงานการศกษามาชวยพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา วตถประสงคหลก คอ

การสงเสรมคณภาพการศกษาและการสรางโอกาสใหกบนกเรยน ขนตอนและกจกรรมส�าคญ คอ



การท�าความตกลงกนอยางชดเจนโดยการท�าเปนบนทกขอตกลงเปนหนงสอไวตอกนเพอถอเปนแนวปฏบต

ตอกน ขอควรค�านงคอ ในบางกรณอาจมคาใชจายสนบสนนการด�าเนนงานเชน การใหนกศกษาประสบการณ

ไปชวยสอนในสถานศกษาทหางไกลและขาดแคลน ควรมคาตอบแทนใหกบนกศกษาตามสมควร ประโยชน

ทไดรบ คอ แกปญหาครขาดแคลนและเปนการพฒนาคณภาพ การศกษาอกทางหนง

7) สนามกฬากลาง เปนแนวทางในการใชอาคารสถานทหรอแหลงเรยนรรวมกน หลกการส�าคญ

คอ การจดหาจดสรางสนามกฬาทไดมาตรฐานใหกบเครอขายสถานศกษาใชรวมกน วตถประสงคหลก คอ

การสรางโอกาสทางการศกษาใหกบนกเรยนโดยเฉพาะนกเรยนในสถานศกษาขนาดเลก ขนตอนและกจกรรม

ส�าคญคอ การจดสรรงบประมาณในการสรางสนามกฬาทไดมาตรฐาน ขอควรค�านงคอ ควรก�าหนดใหเปน

กจกรรมหนงในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนของศนยเครอขายหรอศนยการเรยนรและควรก�าหนด

ใหมสนามกฬาประเภทตางๆใหครบทกเครอขาย ประโยชนทไดรบ คอ นกเรยนมโอกาสทางการศกษาโดย

เฉพาะนกเรยนในสถานศกษาขนาดเลก

8) คอมพวเตอรเคลอนท เปนแนวทางในการใชสออปกรณเพอการเรยนรรวมกนระหวางสถาน

ศกษากบสถานศกษา หลกการส�าคญ คอ การจดหาคอมพวเตอรหมนเวยน ใหสถานศกษาทขาดแคลนใน

กลมเครอขายใชรวมกน วตถประสงคหลก คอ การสรางคณภาพ และสรางโอกาสในการเรยนรของนกเรยน

ขนตอนและกจกรรมส�าคญ คอ การวางแผนการใชหนวยคอมพวเตอรเคลอนท (Computer Mobile Unit)

ก�าหนดปฏทนการใชงาน ขอก�าหนดการใชและการสงตอไปยงสถานศกษาทก�าหนด ขอควรค�านงถงคอ การ

ก�าหนดชวงระยะเวลาในการใช คอมพวเตอรในแตละแหง การจดตาราง แผนการสอนและรายละเอยดตาง

ๆ ทเกยวของ จงจะท�าใหเกดความสะดวกเปนระบบ และตอเนอง เลอนไหลสนองตอการใชของครและ

นกเรยน ประโยชนทไดรบคอ นกเรยนไดเรยนรเกยวกบการใชโปรแกรมตาง ๆ ตามระดบการศกษาทจ�าเปน

ตองเรยนร

9) หองสมดเคลอนท เปนแนวทางในการใชสออปกรณเพอการเรยนรรวมกนระหวางสถานศกษา

กบสถานศกษา โดยมหลกการส�าคญคอการจดหาหนงสอหมนเวยนใหสถานศกษาทขาดแคลนในกลมเครอ

ขายไดเรยนรรวมกน วตถประสงคคอ การสรางคณภาพและโอกาสในการเรยนรของนกเรยน ขนตอนและ

กจกรรมส�าคญคอ การวางแผนการใชหองสมดเคลอนท การก�าหนดปฏทนการใช การท�าขอก�าหนดการใช

และการสงตอไปยงสถานศกษาทก�าหนด ขอควรค�านงคอการก�าหนดชวงระยะเวลาในการใชหองสมด

เคลอนทแตละแหง การจดตาราง แผนการสอน และควรมการจดกจกรรมอน ๆ ประกอบดวย เชน การ

แขงขนการวาดภาพ การแขงขนเลาเรอง และการแขงขนตอบปญหาเปนตน ประโยชนทไดรบคอนกเรยน

ไดเรยนรตามระดบการศกษามนสยรกการอานเปนผใฝรใฝเรยน

8. ขอเสนอแนะ

8.1 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

8.1.1 จดท�าแผนทการศกษา (School Mapping) เพอก�าหนดใหมพนท (Zone) ซงแตละ

พนทจะตองมปจจยพนฐานทเปนสออปกรณเพอการเรยนรและโครงสรางพนฐานตางๆ เชน สนามกฬาทได

มาตรฐาน หองปฏบตการตางๆ ทมอปกรณครบถวน หองสมดทไดมาตรฐาน หรอทรพยากรเพอการศกษา



อนเพอใหสถานศกษาไดใชรวมกน โดยนยดงกลาวจะท�าใหสถานศกษา ทกแหงมปจจยพนฐานพรอมจะ

จดการศกษาไดอยางมคณภาพ และท�าใหสถานศกษามโอกาสทจะเกดความเทาเทยมกนในดานปจจยอนจะ

สงผลตอคณภาพการศกษา โดยก�าหนดใหเปนกลมสถานศกษา (School Cluster) ซงอาจมจ�านวนสถาน

ศกษาประมาณ 3-5 แหงทตงอยในบรเวณทใกลกนมเสนทางคมนาคมไปมาสะดวก และมระยะทางหางกน

ไมเกน 5 กโลเมตร ซงจะสามารถใชทรพยากรเพอการศกษาประเภทตางๆ รวมกนไดเปนอยางด

8.1.2 จดตงและจดสรรงบประมาณในระบบทเออตอการใชทรพยากรเพอการศกษารวมกน

เพอใหสงผลตอคณภาพ และประสทธภาพประสทธผลในการจดการศกษาทงระบบ โดยในการจดตงและ

จดสรรงบประมาณเพอการศกษาตองก�าหนดเปนเงอนไขในการของบประมาณ คอ การก�าหนดใหมการใช

งบประมาณรวมกน ในลกษณะการจดหา จดซอ หรอจดจาง อาคารสถานทหรอสออปกรณ เพอการเรยนร

โดยเฉพาะสออปกรณทมราคาแพง และอนมตงบประมาณใหเปนกลมพนท (Zone) ส�าหรบสถานศกษาใช

ทรพยากรเพอการศกษารวมกน

8.1.3 ปรบระบบการก�าหนดต�าแหนงครในสถานศกษาใหม โดยก�าหนดใหมครผสอนในสถาน

ศกษาเปน 2 ลกษณะ คอ 1) ครประจ�าสถานศกษา และ 2) ครหมนเวยนสอน โดยครประจ�าสถานศกษาจะ

ท�าหนาทเปนครประจ�าชนและสอนในวชาสามญทวไป สวนครหมนเวยน จะท�าหนาทสอนวชาทขาดแคลน

และตองการครทมความช�านาญหรอเชยวชาญเฉพาะทาง เชน วชาดนตรนาฎศลป ภาษาตางประเทศ ฟสกส

เคม ชววทยา ศลปศกษา พลศกษา คณตศาสตร วทยาศาสตร และคอมพวเตอร เปนตน

8.2 ขอเสนอแนะส�าหรบผปฏบต

หนวยงานในระดบพนทอนประกอบดวยเขตพนทการศกษา และสถานศกษา ควรทจะเปนฝาย

แสวงหาทางเลอกในการใชทรพยากรเพอการศกษารวมกน ซงเปนทางเลอกทเหมาะสมกบบรบทของแตละ

พนท โดยค�านงถงความมประสทธภาพและประสทธผล และคณภาพการศกษาเปนประการส�าคญ ซงเปนการ

น�าเอานโยบายจากระดบบนมาสการปฏบต โดยเนนการมสวนรวมของทกภาคสวนในชมชน การสรางเครอ

ขาย และบรหารจดการแบบบรณาการ

ขอเสนอแนะส�าหรบการศกษาวจยครงตอไป

1. การวจยเพอการจดท�าแผนทการศกษา (School Mapping) ส�าหรบการจดกลมสถานศกษา

(School Cluster) หรอการแบงพนทการศกษาออกเปนเขต (Zone) ตามบรบททงในทางภมศาสตร

เศรษฐกจ วฒนธรรม ระดบประเภทจ�านวนสถานศกษา หรอตวแปรอนทเกยวของแลวแตกรณ เพอให

เออตอการใชทรพยากรเพอการศกษารวมกนอยางมประสทธภาพและประสทธผล

2. การวจยเพอหาประสทธภาพและประสทธผลในการใชทรพยากรเพอการศกษารวมกนในดาน

ตางๆ เชน ดานบคลากร ดานอาคารสถานทหรอแหลงเรยนร ดานสออปกรณเพอการเรยนร และดานงบ

ประมาณ

3. การวจยเพอหาทางเลอกในการใชทรพยากรเพอการศกษารวมกนในรปแบบตางๆ เพอเปน

ทางเลอกส�าหรบสถานศกษาหรอเขตพนทการศกษาจะไดน�าไปประยกตใชใหเหมาะกบบรบทของตนเอง



9. บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมของผปฏบตงาน. กรงเทพฯ : หางหนสวนจ�ากด

เจ.เอน.ท. 2540.

กวนเกยรต นนธพละ แนวทางในการใชทรพยากรทางการศกษารวมกนของสถานศกษาในเขต พนทการ

ศกษาเพชรบร เขต 1 วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน. 2551

ชนตา รกษพลเมอง และคณะ. สภาวะการขาดแคลนครในระดบการศกษาขนพนฐานของประเทศไทย.

กรงเทพฯ : บรษทพรกหวานกราฟฟก จ�ากด. 2548.

ทองอนทร วงศโสธร. ประมวลสาระชมวชา การวจยการบรหารการศกษา. พมพครงท 3. นนทบร :

โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2544.

ทพาวด เมฆสวรรค. ความหมายของประสทธภาพ. คนเมอวนท 10 พฤษภาคม 2552,

พจนานกรมราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525. พมพครงท 6. กรงเทพฯ

: อกษรเจรญทศน. 2539.

เมตต เมตตการณจต. การมสวนรวมในการบรหารโรงเรยนของคณะกรรมการศกษาประจ�าโรงเรยน

เทศบาล จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร

การศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2541.

รง แกวแดง. รเอนจเนยรงระบบราชการไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส�านกพมพมตชน. 2540

ววฒน โชตนะพนธ. การรบรและการปฏบตของวศวกรทมตอการบรหารงานดานการประหยดพลงงานใน

นคมอตสาหกรรมบางชนสารนพนธ (บธ.ม. (การจดการ)) -- มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2547.

วจตร ศรสอาน. “สงคมเปนยคทางดวนขอมล แตการศกษาครจงอยในทางเกวยน” การศกษาไทยใน

สถานการณโลก. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ.

วโรจน สารรตนะ. นโยบายการพฒนาและการน�านโยบายไปปฏบต. กรงเทพฯ : โรงพมพทพยวสทธ. 2540.

เสรมศกด วศาลาภรณ “หนวยท 7 ปญหาและแนวโนมเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนในการบรหาร

การศกษา” ในเอกสารการสอนชดวชาสมมนาปญหาและแนวโนมทางการบรหารการศกษาหนา

178 – 215 นนทบร สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2537.

ส�านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1. รายงานผลการการจดการศกษาประจ�าปการศกษา 2548,

2549. เอกสารเยบเลม.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. เอกสารชดฝกอบรมโครงการพฒนาการประสทธภาพการ

วางแผนการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: ขาวฟาง. 2546.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. การประชมทางวชาการ เรอง การวจยทางการบรหารการ

ศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพและท�าปกเจรญผล. 2545.

ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. เอกสารสาระการเรยนรประกอบชดวชา หลกเทคนคการบรหาร

และการวางแผน. กรงเทพฯ : ส�านกพมพเสมาธรรม. 2547.

ส�านกงานปฏรปการศกษา. รายงานการวเคราะห เพอปฏรปการศกษา เลม 3. กรงเทพฯ; โรงพมพ

เดอนตลา. 2543.



ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา. แผนยทธศาสตร, พ.ศ.2547-2549. กรงเทพฯ; เซนจร จ�ากด. 2546.

อรรณพ พงษวาท. ชาตทเตรยมพรอมครส�าหรบศตวรรษท 21, กรงเทพฯ: ส�านกงานคณะกรรมการการ

ศกษาแหงชาต, 2544.

Holbeche Linda. Aligning Human Resources and Business Strategy. Gillingham, Kent:

Biddles Ltd. 2002.

Yukl, Gary. A Leadership In Organization. New Jersey: Prentice-Hall, Inc. 2000.

10. ค�าขอบคณ

ขอขอบคณ ดร.โกศล ศรสงข เปนประธานกรรมการและมกรรมการประกอบดวยรองศาสตราจารย

ดร.ประจตร มหาหง รองศาสตราจารย ดร.ส�าเรจ ยรชย โดยอาจารยทกทานไดใหความกรณาแกผวจย

ในการใหค�าแนะน�า แกไข ปรบปรงทเกดประโยชนและท�าใหวทยานพนธมความสมบรณยงขน จงขอ

กราบขอบพระคณดวยความเคารพยงและ ขอขอบคณ ดร.ถวล ลาดาวลย รองศาสตราจารยวโรจน มทกนต

ดร.สรตน ดวงชาทม และ ดร.ปญญา นาแพงหมน ทใหค�าชแนะ แนะน�าผวจยดวยดตลอดมา

Documents

การพัฒนาแนวทางในการใช้ ...journalrec.mbu.ac.th/images/pdf/journal4-1/27p325-338.pdfTPnCSSPnTiBkvMpfRZkZZmOqRkR 325 kckZdkmPkZdkZqHkDmPkmPkvN-fvfM