โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม

งานวจยในชนเรยน / งานวจยในเชงปฏบตการ

ปการศกษา.....2557...........

ชองานวจย การศกษาผลการปรบพฤตกรรมกระบวนการเรยนดานทศนศลปเกยวกบการไลนาหนกส

ระบายสเทยน โดยใชเทคนคตวอยางสาเรจและการสอนแบบสาธต

ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 2

ชอคณคร มสพชรนทร นสพรรณ กลมสาระการเรยนรศลปะ

1.หลกการและเหตผล

การออกแบบของนกเรยนทมความคดสรางสรรคทหลากหลายตามจนตนาการทแตกตางกน ซงเปนการ

แสดงออกดานความคดสรางสรรค ทผวจยตองการใหนกเรยน เรยนร ปรบพฤตกรรมกระบวนการเรยน

ดานทศนศลปโดยใชเทคนคจากภาพตวอยางส าเรจและการสอนแบบสาธต โดยการวาดภาพจากงายไป

หายาก เนนเรองการไลน าหนกสระบายสเทยน เพอเปนแนวทางถายทอด การท างานไดถกตองและ

สวยงาม

2.วตถประสงคของงานวจย

1. เพอศกษาพฤตกรรมกระบวนการเรยนศลปะ โดยการระบายสเทยนไลน าหนกส ระดบช นประถมศกษา

ปท 2 โดยใชเทคนคจากภาพตวอยางส าเรจและการสอนแบบสาธต

2. เพอศกษาเจตคตตอผลงานศลปะของตนเองและครผสอน

3. สามารถน าความคด การสรางสรรคผลงานดานทศนศลป และ กระบวนการท างานดานทศนศลปไปใชให

เกดประโยชนในชวตประจ าวน

3. นยามศพท การไลน าหนกส หมายถง การระบายสเทยน จากน าหนกของส ( Value ) ประกอบดวยน าหนกเขม

((Low Key) น าหนกกลาง ( Middle Key ) น าหนกออน ( High Key ) ซงสามารถน ามาปรบระยะการระบายส

ของสเขมไปหาสออน

นาหนกส หมายถง คานาหนกของส ( Value ) ทสดใส สออน สกลาง สเขม ของแตละสจากคาน าหนกออน

สดไปจนถงน าหนกเขมสดในสโทนเดยวกน คาของสจะชวยท าใหความรสกตางๆ เชน เกดความเคลอนไหว เกด

ระยะใกลไกล เกดความลกต น เกดความแตกตางในเรองของขนาด ความกลมกลนหรอความหนา ซงสวนมากจะ

เปนการเพม จากภาพ 2 มต ไปส ภาพ 3 มต

คนหาขอมลจาก Internet ของสถาบนเทคโนโลยราชมงคลพระจอมเกลาพระนครเหนอบรรณานกรม

4. ความร /ทฤษฎทเกยวของกอนทางานวจย

1. หนงสอประกอบการเรยนวชาทศนศลป ระดบช นประถมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรศลปะ

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาข นพ นฐาน พทธศกราช 2551 ( เอกสารประกอบคมอคร )

2.การคนควา ขอมลทาง Internet หวขอเรองคานาหนกของส

5.กรอบแนวคดของการวจย

ตวแปรตน ตวแปรตาม

ภาพตวอยางสาเรจและการสอนแบบสาธต การปรบพฤตกรรมการวาด

ไลนาหนกสระบายสเทยน

6.สมมตฐานการวจย

นกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 2 ปการศกษา 2557 ทเรยนวชาศลปะ เรองการวาดภาพระบายส

เทยนเรองภาพ รปและพ นหลง นกเรยนมผลสมสมฤทธในการปรบพฤตกรรมตามกระบวนการเรยนดาน

ทศนศลปเกยวกบการไลน าหนกสระบายสเทยนไดสงกวาเกณฑ 70% -80% หลงจากการใชตวอยาง

ภาพส าเรจ และวธการสอนแบบสาธต

7.ตวแปรอสระ การสอนใชตวอยางภาพส าเรจและการสอนแบบสาธต

8.ตวแปรตาม การปรบพฤตกรรมกระบวนการเรยนเกยวกบการไลน าหนกสระบายสเทยน

9. ประชากร และกลมตวอยางและวธการสมกลมตวอยาง

นกเรยนช นประถมศกษาปท 2 ปการศกษา 2557 หอง ป. 2/7 โดยคดเลอกนกเรยนทวาดภาพ

ไลน าหนกสระบายสเทยน เรองรปและพ นหลง ทไมถกตอง คดเลอกนกเรยน จ านวน 10 คน ดงน

1. เดกชายปญญพฒน วรสารพสทธ เลขท 1

2. เดกชายอพธกร ศรสมบรณเลศ เลขท 2

3. เดกชายจราย เสาสง เลขท 5

4. เดกชายภพ เดนปยะวจตร เลขท 7

5. เดกชายศรล หลว เลขท 8

6.เดกชายพบปต วสะสกล เลขท 11

7.เดกชายสรภพ ทองไทย เลขท 29

8. เดกชายภทรรฎฐ ฮนพงษสมานนท เลขท 32

9. เดกชายรวกร พมโพธงาม เลขท 35

10. เดกชายปรมตถ วองปฏการ เลขท 38

10. เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

1.ใช แบบฝกภาคปฏบตกอนเรยน เรองการไลน าหนกสระบายสเทยน 1 แผน ทผวจยสรางข น

2. ใชแบบฝกภาคปฏบตหลงเรยน เรองการไลน าหนกส ระบายสเทยน รปและพ นหลง วชาศลปะ สอนแบบ

การสาธต และดภาพตวอยางส าเรจ จ านวน 2แผน

3. ใชแบบทดสอบใบงานฝกการออกแบบรปภาพทเปนเรองราวเกยวกบรปและพ นหลง และประกอบดวยการ

ประเมนผลงานของนกเรยน และการประเมนผลงานของครผสอน จ านวน 2 แผน

4. เกณฑการใหคะแนน Rubric Score

( แผนใบงาน ขอ 2, ขอ 3 ใหนกเรยนปฏบตเปนเวลา 5 สปดาห )

11. การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

เปรยบเทยบผลงาน เชงคณภาพเปนรายบคล โดยวธการเขยน Rubric Score

12. การเกบรวบรวมขอมล และระยะเวลาการเกบขอมล

1.เดอน พ.ค. – ม. ย. 57 เกบขอมลกอนทดลอง โดยผวจยเปนผสงเกตการวาดภาพระบายกอนมการ

เรยนการสอน ครแจกใบงานท 1 ใบงานกอนเรยนใหนกเรยนฝกการระบายส โดยครไมไดแนะน า ใชเวลา

ปฏบตงาน 2 – 3 สปดาห

2.เดอน ก.ค. – ธ. ค. 57 ดาเนนการทดลอง ผวจยด าเนนการจดท าใบงานเรองการวาดภาพรป และพ น

หลง โดย วธการระบายไลน าหนกสเทยน จ านวน 2 แผนและออกแบบใบงานเกยวกบรปและพ นหลงจ านวน

2แผน ใชเวลาปฏบตงาน 5 สปดาห

3.เดอน ม. ค. – ก. พ. 58 เกบขอมลหลงการทดลอง ผวจยตรวจดผลงานของนกเรยนตามระยะเวลา

ทก าหนด รวบรวมขอมลท งหมดทนกเรยนปฏบตงาน ใหคะแนนตามเกณฑทเขยน ใน Rubric Score

13. การวเคราะหขอมล

ตามเกณฑการใหคะแนนเปนรอยละ

สปดาหท 1 ใบงานท 1 การระบายสหวขอเรองการระบายสภาพ 2มต (ใบงานกอนเรยน)

หวขอเรองการระบายสภาพ 2มต ( 26 – 30 พ. ค. 2557 )

ครสอนเรองการออกแบบรปทรงในกระดาษวาดเขยนดการวาด และการท างานของนกเรยนวาเปนอยางไร ซงครได

คดเลอกนกเรยนทตองมาฝกเรองการระบายสเพอใหนกเรยนสามารถระบายสเทยนไลน าหนกสไดอยางถกตองคร

แจกใบงาน ใหนกเรยนระบายสเทยน ในชวโมงเรยน กอนท าการเรยนการสอน โดยสงเกตการระบายสของ

นกเรยนแตละคน ในหองเรยน นกเรยนท าการระบายสโดยทครไมไดท าการเสนอแนะอธบายเกยวกบการระบายส

ทถกตองใหนกเรยนฟง ครเดนสงเกตการท างาน เมอวาดภาพระบายสเสรจเรยบรอย ครคดเลอกใบงานของ

นกเรยนทครจะใชท าการวจย โดยการระบายสของนกเรยนเพอน าผลงานใบงานมาจดท าการวจยในสปดาหตอไป

นกเรยนมความคดในการท างานจากประสบการณเดมทนกเรยนมอย ครดการท างานของนกเรยนทท างานวจยแต

ละคนเพอน าไปใชในการพฒนาการท างานโดยน าหลกของทฤษฎของบรดา

ปญหาทพบ นกเรยนทบกพรองในเรองการระบายส ทนกเรยนระบายสออกมานอกเสนขอบของรปภาพทก าหนด

จากใบงานและระบายไมสม าเสมอไมเทากน ปรากฏวามนกเรยนยงระบายสไมเนยนเรยยบ

วธการแกไข

ครแนะน าการท างานทถกตองโดยใหระบายสใหอยในขอบของรปภาพระบายสใหเนยนไมใหเกดชองวาง

ระหวางสและระบายใหเทากนของสกดน าหนกการระบายใหเทากนทกรปภาพ

กาหนดพฤตกรรมบงชสาหรบการประเมน

พฤตกรรมบงช

คะแนน

1.ความคดสรางสรรค การออกแบบภาพ การจดองคประกอบ 10

2.การวาดภาพตรงกบหวขอทก าหนด 3

3 การปฏบตงานระบายสภาพ ไลน าหนกส 7

รวม 20

เกณฑการใหคะแนน (Rubric Scoring )

พฤตกรรม คะแนน

1.ความคดสรางสรรค การออกแบบภาพ การจดองคประกอบ 10

1.1 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพทด และการจดองคประกอบทด 10

1.2 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพดพอใช การจดองคประกอบดพอใช 8-9

1.3ออกแบบไมชดเจน การจดวางภาพไมถกตอง การจดองคประกอบภาพไมสมบรณ 6-7

1.4 ออกแบบไมได การจดวางภาพไมถกตอง จดองคประกอบไมด การแกไขผลงาน 4-5

1.5 ออกแบบไมได จดองคประกอบไมด ไมมการแกไขผลงาน 0- 3

2. การวาดภาพตรงกบหวขอกาหนด 3

2.1 วาดภาพด ระบายสไดเรยบเนยนไปทางเดยวกบภาพทจด วาดตรงตามหวขอทก าหนด 3

2.2 วาดภาพดพอใช ระบายสดพอใช มบางสวนทระบายไมเรยบวาดภาพไมตรงกบหวขอ

บางสวน

2

2.3 วาดภาพไมดระบายสขดไมเปนระเบยบ มชองวางมาก วาดภาพไมตรงกบหวขอก าหนด 0 -1

3.การปฏบตตามขนตอน การระบายสภาพ 3 มต 7

3.1 การปฏบตตามข นตอน ระบายสลกษณะ 3มต ไดถกตองการน าเสนอผลงาน อธบายไดด 7

3.2 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจระบายส การน าเสนอจาก

พอใช

4-6

3.3 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจ การน าเสนอผลงาน ไม

เขาใจ ระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไปหาสเขมระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไป

หาสเขม

1-3

รวม 20

สปดาหท 2 วนท 7 - 18 กรกฎาคม 2557

ทาใบงานท2 (หลงเรยน) เรองการระบายสหวขอเรองการระบายสเทยนโดยใชเทคนคการระบายสภาพ

การไลนาหนกสตามความคดสรางสรรค

ครไดดการท างานวาดภาพระบายสในหองเรยน จากสมดวาดเขยน จากสปดาหท 1 ทนกเรยนวาดในสมดวาดเขยน

ครไดตรวจดผลงานและใบงานทครแจกใหนกเรยนไดระบายสและไดคดเลอกนกเรยนทระบายสครอธบายเกยวกบ

การฝกวาดภาพระบายส การระบายสทเนนเกยวกบวาดเปนระเบยบเรยบเนยนการระบายทไมออกมานอกเสน

ขอบภาพ ครไดดหลกทฤษฎคาน าหนกจดน าหนกส โดยฝนสระบายไปแนวทางเดยวกน ไมระบายสกลบไปกลบมา

และไมใหเกดชองวางระหวางส การรจกวธการไลน าหนกสจากสออนไปหาสเขม เชน ระบายโทนสเขยว เรมระบาย

จากสเหลองออน สเขยวออน สเขยว สเขยวเขม เปนตน ครสอนการระบายสในหองเรยนพรอมท งน าตวอยาง

ส าเรจเรองน าหนกสจากเทคนคการสาธตใหนกเรยนดเปนข นตอนอธบายวธการระบายสทถกตอง เปนการไลสจาก

สออนไปหาสเขมตามล าดบ สวนทนกเรยนปฏบต คอการไลน าหนกสไปทางเดยวกนใหเรยบระบายสไปทาง

เดยวกนไมใหเกดชวงวางสขาวของกระดาษและสเทยนทระบายลงไปนกเรยนฝกการระบายสภาพทส าคญตองไม

ออกมานอกขอบภาพ หลงจากทครอธบายการท างานเรยบรอยแลว นกเรยนปฏบตใบงานแผนท 2 ตามแบบ

รปภาพในใบงาน ตามข นตอน จากการสงเกตการท างานของนกเรยน ปรากฏวานกเรยนต งใจท างานระบายส

ภาพไดดข น ตามล าดบ นกเรยนระบายสดข นกวาใบงานท 1 ครเกบรวบรวมผลงาน ครนาหลกการทางาน

ของศาสตรจารยบนดรา มาใชในการทางานวจยครงน เรอง

1 .กระบวนการความเอาใจใสตองานทนกเรยนท าอยางเปนข นตอน นกเรยนตองการอะไร ครตองพฒนาการ

ท างานไปถงข นไหนเพอเปนการฝกท างานจากงายไปหายาก ครสงเกตการท างาน เอใจใสในผลงานของนกเรยน

ทกคน เพอตองการใหนกเรยนระบายสไลน าหนกสไดถกตอง

2. กระบวนการจดจา หลงจากทครไดท าการสอนจากสงทนกเรยนไมร จนท าใหนกเรยนเขาใจการท างานมากข น

โดยการรจกการสงเกตจากทครสาธตตามล าดบข นตอนและน าตวอยางส าเรจมาใหดเพอเปนแนวทางในการท างาน

แตไมใหนกเรยนลอกเลยนแบบ ทนกเรยนฝกวาดภาพจากสมดวาดเขยนครไดน าผลงานมาตรวจดสามารถน ามา

วเคราะหการท างานของนกเรยนแตละคนได

3.กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวอยาง นกเรยนสามารถเรยนรจากการท างานทเกดจากประสบการณ

จากสงแวดลอมทนกเรยนมอย และจากการกระท าทเกดจากการเรยนรสงใหมจากทครอธบายใหนกเรยนฟง การ

สาธตใหนกเรยนดจนเกดความเขาใจ ไดคด ไดกระท าซ า ๆ จนเกดความเคยชนจนสามารถปฏบตได แตไมใชเปน

การลอกเลยนแบบ จากตวอยางทครน ามาใหนกเรยนด นกเรยนสามารถแยกแยะไดภาพผลงานตองเกดจาก

ความคดจนตนาการทนกเรยนวาดภาพ และระบายสไลน าหนกสอยางถกวธการฝกบอยๆ ไมใชปฏบตเฉพาะใน

ชวโมงเรยน เปนการท างานทนอยเกนไป สปดาหละ 1 ชวโมง ครจงตองท าการฝกระบายสเพมเตม ในชวงพกเทยง

เวลา 11. 20 – 12.10 น. ในวนพธ พฤหสบด และวนศกร

4. กระบวนการจงใจ

การท างานฝกปฏบตในเวลาชวงพก จะมนกเรยนทตองไปพก จะมาชาบาง ครตองมสงทเปนแรงจงใจ เพอให

นกเรยนอยากท างานโดยทครไมกลาวต าหนตเตยน จนไมอยากมาท างาน สงทสามารถสรางแรงจงใจไดแก ค า

กลาวค าชนชม เมอท าภาพผลงานไดด และสวยงาม หรอความพยายามทจะปฏบตงานดวยความเตมใจจากงาย

ไปหายาก นกเรยนฝกฝนอยางตอเนอง กจะเปนแรงบนดาลใจใหนกเรยนอยากท างาน นอกเหนอจากเวลาเรยน

ปกตทนกเรยนตองมาระบายสอยางสม าเสมอ จนเกดความเคยชน

ปญหาทพบ มนกเรยนบางคนทบกพรองในเรองการระบายส มนกเรยนระบายสออกมานอกเสนขอบของ

รปภาพทก าหนดจากใบงานและระบายไมสม าเสมอไมเทากน ปรากฏวามนกเรยนยงระบายไลน าหนกส ไมถกตอง

วธการแกไข

ครสาธตการระบายสไลน าหนกส ใหนกเรยนดในชวโมงเรยนและตอนชวงพกเทยงทนกเรยนจ านวน 10 คน มาฝก

ปฏบตใบงาน ในชวงพกเทยงเวลา 11. 20 – 12.10 น. ในวนพธ พฤหสบด และวนศกรใหนกเรยนสงเกตดเวลา

ระบายสจะลงน าหนกการไลสทถกตองตามข นตอน ครสาธตการระบายสทถกตองเปนอยางไรโดยระบายจากส

ออนไปหาสเขมตามวรรณะสรอน หรอสเยนครนาหลกทฤษฎคานาหนกสออน คานาหนกสเขมมาอธบายให

นกเรยนฟงไลน าหนกสจนนกเรยนเขาใจ เปนตน นกเรยนทปฏบตเสรจแลวสงใบงานครนาหลกทฤษฎการเรยนร

ของ Bandura มาฝกเดกนกเรยนในเรองการจา คอยๆเรยนรไปทละขนตอนจนสามารถไลสไดถกตอง

พฤตกรรม คะแนน

1.ความคดสรางสรรค การออกแบบภาพ การจดองคประกอบ 10

1.1 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพทด และการจดองคประกอบทด 10

1.2 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพดพอใช การจดองคประกอบดพอใช 8-9

1.3ออกแบบไมชดเจน การจดวางภาพไมถกตอง การจดองคประกอบภาพไมสมบรณ 6-7

1.4 ออกแบบไมได การจดวางภาพไมถกตอง จดองคประกอบไมด การแกไขผลงาน 4-5

1.5 ออกแบบไมได จดองคประกอบไมด ไมมการแกไขผลงาน 0- 3

2. การวาดภาพตรงกบหวขอกาหนด 3

2.1 วาดภาพด ระบายสไดเรยบเนยนไปทางเดยวกบภาพทจด วาดตรงตามหวขอทก าหนด 3

2.2 วาดภาพดพอใช ระบายสดพอใช มบางสวนทระบายไมเรยบวาดภาพไมตรงกบหวขอ

บางสวน

2

2.3 วาดภาพไมดระบายสขดไมเปนระเบยบ มชองวางมาก วาดภาพไมตรงกบหวขอก าหนด 0 -1

3.การปฏบตตามขนตอน การระบายสภาพ 3 มต 7

3.1 การปฏบตตามข นตอน ระบายสลกษณะ 3มต ไดถกตองการน าเสนอผลงาน อธบายไดด 7

3.2 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจระบายส การน าเสนอจาก

พอใช

4-6

3.3 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจ การน าเสนอผลงาน ไม

เขาใจ ระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไปหาสเขมระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไป

หาสเขม

1-3

รวม 20

สปดาหท 3 วนท 5-20 สงหาคม 2557

ใบงานท3 เรองการระบายสเทยนโดยใชเทคนคการระบายส ไลนาหนกสตามความคดสรางสรรค

ครทบทวนอธบายการท างานทถกตองและน าตวอยางส าเรจภาพการไลน าหนกสมาใหนกเรยนดอกคร งครวธการท างาน

การระบายสภาพ ครใหนกเรยนสงเกตตวอยางส าเรจ และครสาธตข นตอนการไลน าหนกสใหนกเรยนดอกคร งครไดน า

หลกการท างานของศาสตรจารยบนดรา เกยวกบกระบวนการความเอาใจใส ทครดการท างานของนกเรยนทการฝก

อยตลอด กระบวนการจดจา ทนกเรยนตองเรยนรเพอพฒนาการระบายสใหดยงข นโดยครฝกการไลน าหนกส

กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวอยาง ทครใหฝกนกเรยนใชความคดสรางสรรคของตนเองโดยฝกการไลน า

ครแจกใบงานท 3 เรองการระบายสภาพ การไลน าหนกสตามความคดสรางสรรค โดยใหนกเรยนฝกการระบายส ตาม

น าหนกสตามวรรณะส นกเรยนปฏบต ไดเปนระเบยบ และเรยบมากยงข นตามล าดบนกเรยนไดมการฝกไลน าหนกส

ตามวรรณะสรอน และสเยนโดยใหนกเรยนเลอกสทนกเรยนชอบและสนใจทจะระบายใหออกมาสวยงามตามความ

คดสรางสรรคครใชวธการเขยนโทนสไลน าหนกสออนเขมทสเทยนทกแทง วาสเทยนแตละส อยหมายเลขอะไรตาม

วรรณะสออน สเขม ในกลองสเทยน ฝกการสงเกตการณใชสเทยนใหถกตอง ฝกการไลน าหนกสเทยนจากในหองเรยน

และในชวโมงพกเทยงมนกเรยนบางคนทยงปฏบตไมถกตอง ตองใชเวลาใชเวลาในการทดสอบ พอสมควร นกเรยนฝก

ท างานจนกวาจะเสรจทกคน หลงจากน นครใชกระบวนการจงใจไดกลาวชนชมผลงานของนกเรยนทกคนและมการ

เสนอแนะ การออกมาน าเสนอหนาช นเรยนเรองการท างานและวธแกไขขอบกพรองตางๆ

ปญหาทพบ นกเรยนบางคนยงระบายสเทยนไมเทากนเนองจากการใชกลามเน อมอทลงน าหนกสไม

เทากน นกเรยนระบายน าหนกสยงไมถกตอง ระบายสอยคนละโทนสกนไมอยใกลเคยงกนท าใหภาพทระบายสด

ไมเปนลกษณะธรรมชาต จะมบางคนวาดทเทยนจะเดนข นมาไมกลมกลนกน

วธการแกไข ครดผลงานของนกเรยนและสงเกตการท างานของนกเรยนทมปญหาเรองการใชสเทยนใน

การระบายสภาพ ครแนะน าการลงสใหม พรอมท งสาธตการท างานเปนข นตอนใหนกเรยนดจนเขาใจ

ครนาหลกทฤษฎคานาหนกสออน คานาหนกสเขมมาอธบายใหนกเรยนฟงไลน าหนกสจนนกเรยน

เขาใจ เปนตน นกเรยนทปฏบตเสรจแลวสงใบงานครนาหลกทฤษฎการเรยนร และลอกเลยนแบบของ

Bandura มาฝกเดกนกเรยนในเรองการจา คอยๆเรยนรไปทละขนตอนจนสามารถไลสไดถกตองครใหฝก

ท าใบงานทกใบงาน นกเรยนมความคดสรางสรรคในการท างานอยางตอเนอง และน าหลกการท างาน 4

กระบวนการของ Bandura มาฝกเดกนกเรยนในเรองการทางาน นกเรยนเกดทกษะการทางานเรมระบายส

ไดดขนตามลาดบ

พฤตกรรม คะแนน

1.ความคดสรางสรรค การออกแบบภาพ การจดองคประกอบ 10

1.1 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพทด และการจดองคประกอบทด 10

1.2 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพดพอใช การจดองคประกอบดพอใช 8-9

1.3ออกแบบไมชดเจน การจดวางภาพไมถกตอง การจดองคประกอบภาพไมสมบรณ 6-7

1.4 ออกแบบไมได การจดวางภาพไมถกตอง จดองคประกอบไมด การแกไขผลงาน 4-5

1.5 ออกแบบไมได จดองคประกอบไมด ไมมการแกไขผลงาน 0- 3

2. การวาดภาพตรงกบหวขอกาหนด 3

2.1 วาดภาพด ระบายสไดเรยบเนยนไปทางเดยวกบภาพทจด วาดตรงตามหวขอทก าหนด 3

2.2 วาดภาพดพอใช ระบายสดพอใช มบางสวนทระบายไมเรยบวาดภาพไมตรงกบหวขอ

บางสวน

2

2.3 วาดภาพไมดระบายสขดไมเปนระเบยบ มชองวางมาก วาดภาพไมตรงกบหวขอก าหนด 0 -1

3.การปฏบตตามขนตอน การระบายสภาพ 3 มต 7

3.1 การปฏบตตามข นตอน ระบายสลกษณะ 3มต ไดถกตองการน าเสนอผลงาน อธบายไดด 7

3.2 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจระบายส การน าเสนอจาก

พอใช

4-6

3.3 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจ การน าเสนอผลงาน ไม

เขาใจ ระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไปหาสเขมระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไป

1-3

หาสเขม

รวม 20

สปดาหท 4 วนท 8- 18 ก.ย. 47 ใบงานท 4 วาดภาพระบายสโดยใชเทคนคการระบายส ไลนาหนกส

ตามความคดสรางสรรค เรองการอนรกษสงแวดลอม

ครสอบถามนกเรยนถงการท างานและปญหาทนกเรยนสามารถน ามาแกไขผลงานใหดข นหลงจาก

ทคณครไดเสนอแนะวธการท างานเปนข นตอน มนกเรยนบางคนทซกถามความรเพมเตมครตอบค าถามและให

ปรบปรงแกไข และน าตวอยางภาพส าเรจ มาใหนกเรยนดอกคร ง ครแจกใบงานท4 ใหนกเรยนปฏบตในขอเรอง

สงทผมประทบใจ โดยใหนกเรยนจตนาการภาพผลงานวาดภาพและฝกการระบายสในสวนทเลกลงมาจากภาพท

ครก าหนดจากใบงานท 1,2,3 นกเรยนไดฝกการใชกลามเน อมอระบายสภาพทเลก ใหนกเรยนวาดภาพใหเน อหา

ตรงกบเน อเรองทก าหนด วาดภาพใหใหญเหมาะสมกบหนากระดาษทนกเรยนปฏบตเพอเวลาทระบายสลกษณะ 3

มตจะดเหนชดเจนมากยงข น หลงจากน นนกเรยนใชเทคนคการไลน าหนกสออนไปหาสเขมของตวรปทรงทนกเรยน

วาดภาพ โดยเราน าหลกการระบายสในภาพทวาดข นท งหมดซงจะดยากทกสวนทระบายสลงไป เพอใหเกดความ

ช านาญและฝกทกษะการระบายสใหตอเนองในการท างานครนาหลกทฤษฎคานาหนกสออน คานาหนกสเขม

มาอธบายใหนกเรยนฟงไลน าหนกสจนนกเรยนเขาใจ เปนตน นกเรยนทปฏบตเสรจแลวสงใบงานครนาหลก

ทฤษฎการเรยนร ของ Bandura มาฝกเดกนกเรยนในเรองการจา คอยๆเรยนรไปทละขนตอนจนสามารถ

ไลสไดถกตองครใหฝกท าใบงานทกใบงาน นกเรยนมความคดสรางสรรคในการท างานอยางตอเนองและรจกการ

แกปญหาโดยการซกถามคร จงน าไปปรบใชใหถกตองทนกเรยนสามารถรจกน าไปใชในชวตประจ าวนไดถกตอง

ใหนกเรยนระบายสวาดภาพจนเสรจทกคน และครน าหลกการท างาน 4 กระบวนการของ Bandura มาฝกเดก

นกเรยนในเรองการทางาน นกเรยนเกดทกษะการทางานเรมระบายสไดดขนตามลาดบ

ปญหาทพบ นกเรยนบางคนสวนนอย ยงจดองคประกอบในการวาดภาพไมถกตองภาพทวาดบางสวน

ยงเลกเกนไปท าใหระบายสตรงสวนทเลก ไมชดเจนเทาทควร ระบายสไมตรงตามเน อเรองทนกเรยนวาดภาพ การ

ระบายสยงเกดชองวางของงานทนกเรยนระบายภาพ มนกเรยนสวนใหญมการพฒนาดานการท างานดข น

หลงจากฝกการระบายสอยางตอเนอง

วธการแกไข

ครใหนกเรยนลบภาพบางสวนออกวาดใหมใหมความเหมาะสมกบกระดาษทนกเรยนวาดภาพ จดภาพใหม

องคประกอบของภาพทสมบรณ มจดเดน การใชสทเดน สดใส ความกลมกลนในการใชสใหมความเหมาะสม

กบเน อเรองของภาพทนกเรยนวาดและใชสวาดในพ นททมรปภาพเปนตวก าหนดใหนกเรยนระบายไลน าหนกสให

ถกตองดระยะภาพใหมความสมดลท งดานองคประกอบใหเกดความคดสรางสรรคในการท างานฝกโดยใชเทคนคท

กลาวมาเปนการเสรมแรงโดยดจากผลงานส าเรจ ดจากวธสาธตตามข นตอนจากงายไปหายากฝกฝนจนนกเรยน

ท างานคลองและสามารถน าวธการทเรยนรไปใชใหเกดประโยชนใหเกดประสทธภาพได

พฤตกรรม คะแนน

1.ความคดสรางสรรค การออกแบบภาพ การจดองคประกอบ 10

1.1 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพทด และการจดองคประกอบทด 10

1.2 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพดพอใช การจดองคประกอบดพอใช 8-9

1.3ออกแบบไมชดเจน การจดวางภาพไมถกตอง การจดองคประกอบภาพไมสมบรณ 6-7

1.4 ออกแบบไมได การจดวางภาพไมถกตอง จดองคประกอบไมด การแกไขผลงาน 4-5

1.5 ออกแบบไมได จดองคประกอบไมด ไมมการแกไขผลงาน 0- 3

2. การวาดภาพตรงกบหวขอกาหนด 3

2.1 วาดภาพด ระบายสไดเรยบเนยนไปทางเดยวกบภาพทจด วาดตรงตามหวขอทก าหนด 3

2.2 วาดภาพดพอใช ระบายสดพอใช มบางสวนทระบายไมเรยบวาดภาพไมตรงกบหวขอ

บางสวน

2

2.3 วาดภาพไมดระบายสขดไมเปนระเบยบ มชองวางมาก วาดภาพไมตรงกบหวขอก าหนด 0 -1

3.การปฏบตตามขนตอน การระบายสภาพ 3 มต 7

3.1 การปฏบตตามข นตอน ระบายสลกษณะ 3มต ไดถกตองการน าเสนอผลงาน อธบายไดด 7

3.2 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจระบายส การน าเสนอจาก

พอใช

4-6

3.3 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจ การน าเสนอผลงาน ไม

เขาใจ ระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไปหาสเขมระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไป

หาสเขม

1-3

รวม 20

สปดาหท 5 วนท 2 – 20 มกราคม 2558 จดทาใบงานท 4 การออกแบบ วาดภาพระบายสเทยน โดยใช

เทคนคการระบายสการไลนาหนกสเทยน หวขอเรองสงทผมประทบใจ

ครทบทวนการท างานของนกเรยนทผานมาและสรปเพอใหนกเรยนฝกการปฏบตงานการวาดภาพ

ระบายส นกเรยนเกอบทกคนฝกการระบายสไดดข น การวาดภาพไดถกตองเหมาะสมยงข นแตยงมขอบกพรอง

บางเลกนอยนกเรยนมความพยายามในการวาดภาพระบายสโดยฝกการระบายสในสวนทมภาพจ ากดของภาพ

นกเรยนต งใจท างานมากยงข นมการปรบปรงภาพผลงานดข นเกอบทกคน การระบายสมความชดเจนเพมมาก

ยงข นแตมบางคนทตองแกไขเปนสวนนอยรปภาพทวาดมมตมากยงข น การระบายสดเรยบเนยนข นตามล าดบการ

จดองคประกอบของภาพทวาด มการระบายสทชดเจนทกสดสวนของภาพโดยไลน าหนกสสออนไปหาสเขม ตาม

วรรณะของสนกเรยนมความ พยายามระบายสโดยไมใหเหนสวนทเปนสขาวของกระดาษท าใหผลงานใบงานท 4

วาดภาพระบายสไดสมบรณส าหรบนกเรยน ในเรองการจดองคประกอบภาพทเหมาะสมด การไลน าหนกสทดข น

ตามล าดบ โดยดจากใบงานแผนท 1 – ใบงานแผนท 5 ครสงเกตการท างานของนกเรยนอยางตอเนอง ดสงเกตใน

หองเรยน และนอกเวลาเรยนชวงพกเทยงทนกเรยนท างาน พรอมท งสาธตการท างานทกข นตอน ใหนกเรยนดและ

ปฏบตตามจนเกดความช านาญในการท างาน ซงมบางสวนทมปรบแกไขบางเลกนอย ครนาหลกทฤษฎคา

นาหนกสออน คานาหนกสเขมมาอธบายใหนกเรยนฟงไลน าหนกสจนนกเรยนเขาใจ เปนตน นกเรยนทปฏบต

เสรจแลวสงใบงานครนาหลกทฤษฎการเรยนร และลอกเลยนแบบของ Bandura มาฝกเดกนกเรยนในเรอง

การจา คอยๆเรยนรไปทละขนตอนจนสามารถไลสไดถกตองครใหฝกท าใบงานทกใบงาน นกเรยนม

ความคดสรางสรรคในการทางานอยางตอเนองและรจกการแกปญหาโดยการซกถามคร จงนาไปปรบใช

ใหถกตองทนกเรยนสามารถรจกนาไปใชในชวตประจาวนไดถกตอง ใหนกเรยนระบายสวาดภาพจนเสรจ

ทกคน นกเรยนมความพยายามท างานมากข นเพอใหไดผลงานทออกมาดแลวสมบรณทสด

ปญหาทพบ

นกเรยนบางคนทระบายสสเขมเขาไปบรเวณของพ นสออนท าใหบางสวนของภาพดเลอะไป ตองใชเวลาในการวาด

ภาพระบายสปรบปรงการระบายภาพบางสวนจะท าใหการวาดภาพระบายสดข น

วธการแกไข

ครอธบายการระบายสไลน าหนกสใหดเรยบเนยนตามข นตอนการระบายสทตองดอยางระมดระวงโดยใหระบายส

ออนไปหาสเขมในสดสวนทพอเหมาะพอด ใหสงเกตรปภาพและไมระบายสล าเขาไปภาพอน ท าใหสไปเลอะปน

กบภาพอนไมสวยงาม ครสาธตวธการระบายสในลกษณะแบบน ใหนกเรยนทมปญหาในการท างานดอกคร ง

และน าตวอยางการระบายสโดยใชเทคนคการสาธตใหดอกคร ง นกเรยนจะเขาใจการท างานมากยงข น นกเรยน

สามารถไปฝกการท างานระบายสโดยวธการไลน าหนกส ฝกใหนกเรยนรจกการท างานทใชความรอบคอบในการ

ท างาน ความละเอยดเรองการระบายสเทยนในลกษณะ 3 มต การท างานไลน าหนกส นกเรยนท างานคร งสดทาย

ผดนอยทสด

พฤตกรรม คะแนน

1.ความคดสรางสรรค การออกแบบภาพ การจดองคประกอบ 10

1.1 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพทด และการจดองคประกอบทด 10

1.2 มความคดสรางสรรค มการออกแบบภาพดพอใช การจดองคประกอบดพอใช 8-9

1.3ออกแบบไมชดเจน การจดวางภาพไมถกตอง การจดองคประกอบภาพไมสมบรณ 6-7

1.4 ออกแบบไมได การจดวางภาพไมถกตอง จดองคประกอบไมด การแกไขผลงาน 4-5

1.5 ออกแบบไมได จดองคประกอบไมด ไมมการแกไขผลงาน 0- 3

2. การวาดภาพตรงกบหวขอกาหนด 3

2.1 วาดภาพด ระบายสไดเรยบเนยนไปทางเดยวกบภาพทจด วาดตรงตามหวขอทก าหนด 3

2.2 วาดภาพดพอใช ระบายสดพอใช มบางสวนทระบายไมเรยบวาดภาพไมตรงกบหวขอ

บางสวน

2

2.3 วาดภาพไมดระบายสขดไมเปนระเบยบ มชองวางมาก วาดภาพไมตรงกบหวขอก าหนด 0 -1

3.การปฏบตตามขนตอน การระบายสภาพ 3 มต 7

3.1 การปฏบตตามข นตอน ระบายสลกษณะ 3มต ไดถกตองการน าเสนอผลงาน อธบายไดด 7

3.2 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจระบายส การน าเสนอจาก

พอใช

4-6

3.3 การปฏบตไมตรงตามข นตอนระบายสกอนทจะวาดภาพเสรจ การน าเสนอผลงาน ไม

เขาใจ ระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไปหาสเขมระบายสไมเดนชดระบายจากสออนไป

หาสเขม

1-3

รวม 20

วธการวเคราะหขอมล

น าผลทนกเรยนวาดภาพระบายสเทยน ของนกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 2ทเรยนโดยใช การตรวจ

ผลงานตามเกณฑใบงานทนกเรยนปฏบตมาคดคาคะแนนเปนรอยละจากใบงาน 5 แผนทนกเรยนไดฝกปฏบต

1.ใบงาน แผนท 1 การระบายสเทยนโดยใชเทคนคการระบายส เทยน(ทดสอบกอนสอนเรยน )

2. ใบงานท1 การระบายสเทยนโดยใชเทคนคการระบายส ไลน าหนกสเทยน( หลงเรยน )

3.ใบงานท2 การระบายสเทยนโดยใชเทคนคการระบายส ไลน าหนกสเทยน

4.ใบงานท3 การระบายสเทยนโดยใชเทคนคการระบายส ไลน าหนกสหวขอเรอง การอนรกษธรรมชาต

5.ใบงานท 4 การระบายสเทยนโดยใชเทคนคการระบายส ไลน าหนกส หวขอเรองสงทผมประทบใจ

ของนกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 2ทนกเรยนใชแบบทดลองใบงาน โดยครเปนผคดแบบใบงานข นมา

โดยใชหลกการระบายสภาพและการออกแบบภาพทเหมาะสมส าหรบการระบายสงานใหถกตองสมบรณมากยงข น

โดยน าภาพท ง 5ใบงานมาหาคาเฉลยเปรยบเทยบความแตกตาง

ผลการวจย ผลการวจยในคร งน พบวา นกเรยนเกดทกษะการระบายสเทยนไดดข นของนกเรยนระดบช น

ประถมศกษาปท 2 ทเรยนโดยใชแบบทดลองใบงานทครใหนกเรยนฝกตามระยะเวลาทก าหนด 5 คร ง ดงแสดงใน

ตาราง

ตารางแสดง การวาดภาพระบายสเทยนของนกเรยนโดยใชเทคนคการสอนแบบสาธตของน.ร. ชนป.2

ล าดบท ชอ – นามสกล ใบงาน

กอนเรยน

ใบงาน

ชดท1

ใบงาน

ชดท2

ใบงาน

ชดท3

ใบงาน

ชดท4

คะแนน

รวม 100

รอยละ

100

1 ด.ช.ปญญพฒน วรสารพสทธ 18 18 18 18 19 91 91.00

2 ด.ช.อทธกร ศรสมบรณเลศ 18 19 19 19 20 95 95.00

3 ด.ช.จราย เสาสง 18 18 18 19 19 92 92.00

4 ด.ช.ภพ เดนปยะวจตร 18 18 18 20 20 94 94.00

5 ด.ช.ศรล หลว 19 18 19 18 20 94 94.00

6 ด.ช.พบปต วสะสกล 18 18 18 19 19 92 92.00

7 ด.ช.สรภพ ทองไทย 18 19 19 20 20 96 96.00

8 ด.ช.ภทรรฎฐ ฮนพงษสมานนท 19 18 18 19 19 93 93.00

9 ด.ช.รวกร พมโพธงาม 18 18 19 19 19 93 93.00

10 ด.ช.ปรมตถ วองปฏการ 18 18 18 18 19 91 91.00

คะแนนการวาดภาพระบายสเทยนของนกเรยนชน ป.2 โดยใชเทคนคการสอนแบบสาธต

คดเปนคาเฉลย รอยละ 93.10

การเปรยบเทยบเกณฑ

1. รอยละสงกวารอยละ 90 = ดเยยม

2. รอยละสงกวา80- 90 = ด

3. รอยละสงกวา70-80 = ปานกลาง

4. รอยละตากวารอยละ70 = พอใช

สรป

มนกเรยน 10 คน เทยบเปนคามากกวารอยละ 80 ถอวาผานเกณฑทกาหนด

นกเรยนมคะแนนรวม 88 คะแนน มจ านวน = - คน

นกเรยนมคะแนนรวม 89 คะแนน มจ านวน = - คน

นกเรยนมคะแนนรวม 90 คะแนน มจ านวน = - คน

นกเรยนมคะแนนรวม 91 คะแนน มจ านวน = 2 คน

นกเรยนมคะแนนรวม 92 คะแนน มจ านวน = 2 คน

นกเรยนมคะแนนรวม 93 คะแนน มจ านวน = 2 คน

นกเรยนมคะแนนรวม 94 คะแนน มจ านวน = 2 คน

นกเรยนมคะแนนรวม 95 คะแนน มจ านวน = 1 คน

นกเรยนมคะแนนรวม 96 คะแนน มจ านวน = 1 คน

รวม = 10 คน

การเปรยบเทยบเกณฑการประเมนผลงานของของนกเรยน

สรป ดมาก = 19 แผน

ด = 31 แผน

ยงไมพอใจ = - แผน

อยากเพมเตม = - แผน

จากตารางพบวา

การหาคารอยละคดเปนคาเฉลยสงข น นกเรยนมการพฒนาผลสมฤทธในการวาดภาพระบายสแบบ โดย

ใชเทคนควธการสาธตและการใชตวอยางส าเรจ ของนกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 2 ไดดข น

สรปผลการประเมนจากใบงานของนกเรยน และประเมนการสอนของครมดงน

1.ครสอนดมากครบ

2.เรยนแลวรสกด

3.ครสอนดมาก เพราะวาเวลาสอนไลสกงาย

4.ครสอนดมาก

5.การสอนด สอนแบบเขาใจ

6.สอนดมากสดๆ

7.เขาใจครบ

8.ดมากสอนระบายสวาดเกง

9.ดมากสอนงายๆ

10.มส สอนด สอนรเรอง

11. ดมากใชระบายส สวยมาก

12.ดมากสดๆ และเอาใจใสเดกนกเรยนดมาก

13.ผมภมใจในสงทตวเองท ามากครบ

14.ดมากท าใหผมเรยนดข น

15.ดมากเลยครบ

16.ดมากครสอนไดดมาก

17.ครสอนดมาก

18.คณครใจดมากครบ

19.ดมากใหฝกระบายสท าใหไมมสขาว

20.มสสอนดมเทคนคด มสสอนแลวผมเขาใจ

21.สนกมากๆเลย

22.ครสอนดมาก ครบอกตรงทสวย ต งใจท าผลงานใหออกมาด

23.ดมากพอผมไมเขาใจผมกถามคณครได

24.เขาใจด มสสอนดมาก

25.ดมากท าใหผมวาดรปกง

26.ดมากท าใหมจนตนาการมากข น และสรางสรรคมากข น

27.ครสอนเขาใจ สอนเทคนคด เขาใจในค าพดของคร

28.สนกมากๆครสอนด สอนรเรอง

29.มส สอนด ตอนทไดระบายส

30.เขาใจดและดมาก เพราะพอไมเขาใจกถามได

31.สอนด เขาใจดมากครบ

สรปผลการวจย

การวจยในคร งน พบวาผลสมฤทธทางการวาดภาพระบายสไลน าหนกสโดยใชเทคนควธการสาธตและการ

น าตวอยางส าเรจมาของนกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 2 จาการท าใบงาน 5แผน มการพฒนาและคาเฉลย

โดยรวมสงข น

สรปอภปรายผลสรปผลการวจย

การวจยในคร งน พบวาผลสมฤทธทางการวาดภาพระบายสไลน าหนกสโดยใชเทคนควธการสาธตและการ

น าตวอยางส าเรจของนกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 2 จาการท าใบงาน 5แผน มการพฒนาและคาเฉลย

โดยรวมสงข น

จากการวจยในคร งน แสดงใหเหนวานกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 2 ทเรยนขณะท าใบงานมผลสมฤทธ

ทางการเรยน การท างานใบงาน1 กอนเรยน และใบงานท1 หลงเรยน นกเรยนปฏบตงานระบายสแบบ การไล

น าหนกส โดยเนนการไลน าหนกสจากสออนไปหาสเขมตามวรรณะของสเปนระเบยบเรยบยงไมถกตองเทาทควร

หลงจากการเรยนท าใบงาน 2, 3, 4 นกเรยนไดมการพฒนามการฝกปฏบตซ า ๆ มการฝกทกษะกลามเน อมอ

บอย ๆ พรอมดการสาธตและตวอยางส าเรจ ตามทครแนะน า โดยครน าหลกทฤษฎเรองน าหนกสน าหนกเขม

น าหนกกลาง น าหนกออนมาเปรยบเทยบน าหนกสตามวรรณะส และน ำหลกทฤษฎกำรเรยนร และ

ลอกเลยนแบบของ Bandura มำใชในเรองกำรเรยนรดวยกำรสงเกต คอ ผเรยนจะตองเลอกสงเกตสงท

ตองกำรเรยนรโดยเฉพำะมควำมเหนวำทงสงแวดลอม และตวผเรยนมควำมส ำคญเทำ ๆ กน บนดรำ

กลำววำ คนเรำมปฏสมพนธ (Interact) กบสงแวดลอมทอยรอบๆ ตวเรำอยเสมอกำรเรยนรเกดจำก

ปฏสมพนธระหวำงผเรยนและสงแวดลอม ซงทงผเรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและกน

พฤตกรรมของคนเรำสวนมำกจะเปนกำรเรยนรโดยกำรสงเกต (Observational Learning) หรอกำร

เลยนแบบจำกตวแบบ (Modeling) ส ำหรบตวแบบไมจ ำเปนตองเปนตวแบบทมชวตเทำนน แตอำจจะเปน

ตวสญลกษณ เชน ตวแบบทเหนในโทรทศน หรอภำพยนตรหรออำจจะเปนรปภำพกำรตนหนงสอกได

นอกจำกน ค ำบอกเลำดวยค ำพดหรอขอมลทเขยนเปนลำยลกษณอกษรกเปนตวแบบได กำรเรยนรโดย

กำรสงเกตไมใชกำรลอกแบบจำกสงทสงเกตโดยผเรยนไมคด คณสมบตของผเรยนมควำมส ำคญ เชน

ผเรยนจะตองมควำมสำมำรถทจะรบรสงเรำ และสำมำรถสรำงรหสหรอก ำหนดสญลกษณของทสงเกต

เกบไวในควำมจ ำระยะยำว และสำมำรถเรยกใชในขณะทผสงเกตตองกำรแสดงพฤตกรรมเหมอนตว

แบบ เรยนรโดยกำรสงเกตบนดรำ (Bandura, 1977) ไดอธบำยกระบวนกำรทส ำคญในกำรเรยนรโดยกำร

สงเกตหรอกำรเรยนรโดยตวแบบวำมทงหมด 4 อยำงคอ

1. กระบวนกำรควำมเอำใจใส (Attention)

2. กระบวนกำรจดจ ำ (Retention)

3. กระบวนกำรแสดงพฤตกรรมเหมอนตวอยำง (Reproduction)

4. กระบวนกำรกำรจงใจ (Motivation)

แผนผงท 3 กระบวนกำรในกำรเรยนรโดยกำรสงเกต

ท าใหนกเรยนท างานไดดข นมประสทธภาพมากข น และมผลของคาเฉลยทสงข น

ขอเสนอแนะ

1.ฝกการท างานทใชทกษะกระบวนการลกษณะน บอยๆ ชวยใหนกเรยนมการพฒนาทางดานการระบายส

มากยงข น

2.สามารถน าไปใชบรณาการการเรยนการสอนกบวชาอน ๆ เชนวชาภาษาไทย วทยาศาสตร

ประวตศาสตรไดเกยวกบการวาดภาพระบายสลกษณะภาพ 3 มต ของเน อหาของแตละวชา

3.เปนการฝกกลามเน อการท างานและสงเสรมพฒนาดานการเรยนเกยวกบการระบายสเทยนส าหรบ

นกเรยนทมสมาธส นไดด เพอใหมสมาธดข นเมอท าการฝกบอยๆ

เอกสารอางอง - ตวอยางใบงานของนกเรยน

- เอกสารการวจยในช นเรยนและวจยเชงปฏบตการ ของ รศ.ประพนธ จายเจรญ

- หนงสอตวอยาง การประชมวชาการของครสภาคร งท 6 เรอง “ การวจยกาวหนาคณภาพการศกษากาวไกล”

ส านกงานเลขาธการครสภา

-คาจากดความคาวา นาหนกส จากสถาบนเทคโนโลยราชมงคลพระจอมเกลาพระนครเหนอ (INTERNET)

- ทฤษฎการเรยนร ของ Bandura (INTERNET)

ความหมายและคาจากดความของคาวา นาหนกส

หลกการออกแบบสรางสรรคงานศลปะกราฟฟก

การออกแบบกราฟกเพอการสอความหมาย จ าเปนตองค านงถงองคประกอบ 9 ประการ คอ เสน, รปราง, รปทรง,

ขนาด, ทศทาง, ทวาง, ลกษณะผว, ความเขม และส ผทท าการออกแบบจะตองศกษาองคประกอบ ในการออกแบบ

ใหเขาใจอยางถองแทเพอทจะน ามาใชในงานออกแบบตางๆไดอยางเหมาะสม และมคณคาในทางศลปะ

องคประกอบในการออกแบบ แบงเนอหาไดดงน :

2.1. เสน : 2.2. รปราง : 2.3. รปทรง : 2.4. ขนาด : 2.5. ทศทาง :

2.6. พนทวาง : 2.7. ลกษณะพนผว : 2.8. คานาหนกส : 2.9. ส : 2.10. สรปเกยวกบ

ส

2.8. คานาหนกของส (Value)

คาน าหนกของส (Value) คาน าหนกของส หมายถง สทสดใส สกลาง สทบของแตละสจากคาน าหนกออนสดไป

จนถงเขมสดในสเดยวกน คาของสน จะชวยท าใหเกดความรสกตางๆ เชน เกดความเคลอนไหว เกดระยะใกล-ไกล

เกดความลก-ต น เกดความแตกตางในเรองของขนาด ความกลม หรอความหนา ซงสวนมากจะเปนการเพมจาก 2

มตเปน 3 มต ในการท าความเขาใจในเรองคาน าหนกของสน สามารถดตวอยางไดจากระดบความเขม (Gray

Scale) ซงมอยประมาณ 9 ระดบดวยกน โดยเรมตนจากสขาวจนถงสด า ระดบความเขมน เปนกญแจ (Value

Keys) ซง นพวรรณ (2540: 49) ไดกลาววา การแสดงความรสกในภาพโดยการใชคาน าหนกสแบงออกเปน 4 อยาง

คอ

1. นาหนกเขม (Low Key)ใหความรสกนากลว สงา ขรม ซงจะอยทความเขมระดบ 1, 2 และ 3

2. นาหนกกลาง(Middle Key) บางต าราอาจใชค าวา (Intermediate Key) ใหความรสกเงยบ เฉย ถามมาก

เกนไปจะท าใหงานจดชด ซงจะอยทระดบความเขมท 4, 5 และ 6

3. นาหนกออน (High Key) ใหความรสกเบา ออนโยน จดอยในระดบความเขมท 7, 8 และ 9

4. นาหนกตดกน (Full Contrast)ใหความรสกตนเตน เราใจ เชน ระดบท 1 และ 9 เปนน าหนกทตดกน

ภาพแสดงความเขมทนยมใชกนในงานออกแบบมอยตางกน 9 ระดบ

อาจารย นพวรรณ (2540: 64) กลาววา ...

คาน าหนกสสามารถเปลยนแปลงไดโดยเตมสขาว หรอสด าลงไปในสน น ถาเตมสขาวจะท าใหสน นสวางข น และ

สรางสออน (Tint) หรอเรยกวา "คาน าหนกสออน" (High Value Color) ถาเตมสด าลงไปจะท าใหสเขมข น และสราง

เงา (Shade) หรอเรยกวา "คาน าหนกสเขม" (Low Value Color) ความคดเหนของคนในการแยกคาน าหนกแตกตาง

กนไป แตคนสวนมากสามารถแยกแยะสไดอยางนอย 40 ระดบ

จากสถาบนเทคโนโลยราชมงคลพระจอมเกลาพระนครเหนอ

ทฤษฎการเรยนรของ Bandura

ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) ซงเปนทฤษฎของ

ศาสตราจารยบนดรา แหงมหาวทยาลยสแตนฟอรด (Stanford) ประเทศสหรฐอเมรกา บนดรามความเชอวาการ

เรยนรของมนษยสวนมากเปนการเรยนรโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบ (Bandura 1963) จงเรยกการเรยนร

จากการสงเกตวา “การเรยนรโดยการสงเกต” หรอ “การเลยนแบบ” และเนองจากมนษยมปฏสมพนธ

(Interact) กบสงแวดลอมทอยรอบ ๆ ตวอยเสมอ บนดราอธบายวาการเรยนรเกดจากปฏสมพนธระหวางผเรยน

และสงแวดลอมในสงคม ซงท งผเรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและกน บนดรา (1969, 1971) จงเปลยนชอ

ทฤษฎการเรยนรของทานวา การเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory) แตตอมาไดเปลยนเปน การเรยนร

ทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) อกคร งหนง ท งน เนองจากบนดราพบจากการ

ทดลองวา สาเหตทส าคญอยางหนงในการเรยนรดวยการสงเกต คอ ผเรยนจะตองเลอกสงเกตสงทตองการเรยนร

โดยเฉพาะ และสงส าคญอกอยางหนงกคอ ผเรยนจะตองมการเขารหส (Encoding) ในความทรงจ าระยะยาวได

อยางถกตอง นอกจากน ผเรยนตองสามารถทจะประเมนไดวาตนเลยนแบบไดดหรอไมดอยางไร และจะตอง

ควบคมพฤตกรรมของตนเองไดดวย (metacognitive) บนดรา Bandura, 1986 จงสรปวา การเรยนรโดยการสงเกต

จงเปนกระบวนการทางการรคดหรอพทธปญญา (Cognitive Processes) การเรยนรโดยการสงเกตหรอการ

เลยนแบบ (Observational Learning หรอ Modeling)บนดรา (Bandura) มความเหนวาท งสงแวดลอม และตว

ผเรยนมความส าคญเทา ๆ กน บนดรากลาววา คนเรามปฏสมพนธ (Interact) กบสงแวดลอมทอยรอบๆ ตวเราอย

เสมอการเรยนรเกดจาก ปฏสมพนธระหวางผเรยนและสงแวดลอม ซงท งผเรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและ

กน พฤตกรรมของคนเราสวนมากจะเปนการเรยนรโดยการสงเกต (Observational Learning) หรอการเลยนแบบ

จากตวแบบ (Modeling) ส าหรบตวแบบไมจ าเปนตองเปนตวแบบทมชวตเทาน น แตอาจจะเปนตวสญลกษณ เชน

ตวแบบทเหนในโทรทศน หรอภาพยนตรหรออาจจะเปนรปภาพการตนหนงสอกได นอกจากน ค าบอกเลาดวย

ค าพดหรอขอมลทเขยนเปนลายลกษณอกษรกเปนตวแบบได การเรยนรโดยการสงเกตไมใชการลอกแบบจากสงท

สงเกตโดยผเรยนไมคด คณสมบตของผเรยนมความส าคญ เชน ผเรยนจะตองมความสามารถทจะรบรสงเรา และ

สามารถสรางรหสหรอก าหนดสญลกษณของสงทสงเกตเกบไวในความจ าระยะยาว และสามารถเรยกใชในขณะทผ

สงเกตตองการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ บนดราไดเรมท าการวจยเกยวกบการเรยนรโดยการสงเกต หรอการ

เลยนแบบ ต งแตป ค.ศ. 1960 เปนตนมา ไดท าการวจยเปนโครงการระยะยาว และไดท าการพสจนสมมตฐานทต ง

ไวทละอยาง โดยใชกลมทดลองและควบคมอยางละเอยด และเปนข นตอน ตอไปน เปนตวอยางของการวจยทบน

ดราและผรวมงานเกยวกบการเรยนรโดยการสงเกตผลการวจยทไดรบความสนใจจากนกจตวทยาเปนอนมาก และ

มผน าไปท างานวจยโดยใชสถานการณแตกตางไป ผลทไดรบสนบสนนขอสรปของศาสตราจารยบนดราเกยวกบ

การเรยนรโดยการสงเกต การทดลองอนแรกโดย บนดรา รอส และรอส (Bandural, Ross&Roos, 1961) เปนการ

แสดงพฤตกรรมกาวราวโดยการสงเกต บนดราและผรวมงานไดแบงเดกออกเปน 3 กลม กลมหนงใหเหนตวอยาง

จากตวแบบทมชวต แสดงพฤตกรรมกาวราว เดกกลมทสองมตวแบบทไมแสดงพฤตกรรมกาวราว และเดกกลมท

สามไมมตวแบบแสดงพฤตกรรมใหดเปนตวอยาง ในกลมมตวแบบแสดงพฤตกรรมกาวราวการทดลองเรมดวยเดก

และตวแบบเลนตกตา (Tinker Toys) สกครหนงประมาณ 1 – 10 นาท ตวแบบลกข นตอย เตะ ทบ ตกตาทท าดวย

ยางแลวเปาลม ฉะน นตกตาจงทนการเตะตอยหรอแมวาจะนงทบหรอยนกไมแตก ส าหรบเดกกลมทสอง เดกเลน

ตกตาใกล ๆ กบตวแบบ แตตวแบบไมแสดงพฤตกรรมกาวราวใหดเปนตวอยาง เดกกลมทสามเลนตกตาโดยไมมตว

แบบ หลงจากเลนตกตาแลวแมผทดลองพาเดกไปดหองทมตกตาทนาเลนมากกวา แตบอกวาหามจบตกตา เพอจะ

ใหเดกรสกคบของใจ เสรจแลวน าเดกไปอกหองหนงทละคน ซงมตกตาหลายชนดวางอยและมตกตายางท

เหมอนกบตกตาทตวแบบเตะตอยและทบรวมอยดวย ผลการทดลองพบวา เดกทอยในกลมทมตวแบบแสดง

พฤตกรรมกาวราวจะแสดงพฤตกรรมกาวราว เตะตอยทบ รวมท งนงทบตกตายางเหมอนกบทสงเกตจากตวแบบ

แสดงและคาเฉลย (Mean) ของพฤตกรรมกาวราวทแสดงโดยเดกกลมน ท งหมดสงกวาคาเฉลยของพฤตกรรม

กาวราวของเดกกลมทสองและกลมทสามการทดลองทสองกเปนการทดลองของบนดรา รอส และ รอส (1963)

วธการทดลองเหมอนกบการทดลองทหนงแตใชภาพยนตรแทนของจรง โดยกลมหนงดภาพยนตรทตวแบบ แสดง

พฤตกรรมกาวราว อกกลมหนงดภาพยนตรทตวแบบไมแสดงพฤตกรรมกาวราว ผลของการทดลองทไดเหมอนกบ

การทดลองทหนง คอ เดกทดภาพยนตรทมตวแบบแสดงพฤตกรรมกาวราว จะแสดงพฤตกรรมกาวราวมากกวาเดก

ทอยในกลมทดภาพยนตรทตวแบบไมแสดงพฤตกรรมทกาวราว บนดรา และเมนลอฟ (Bandural & Menlove,

1968) ไดศกษาเกยวกบเดก ซงมความกลวสตวเล ยง เชน สนข จนกระทงพยายามหลกเลยงหรอไมมปฏสมพนธกบ

สตวเล ยง บนดราและเมนลอฟไดใหเดกกลมหนงทมความกลวสนขไดสงเกตตวแบบทไมกลวสนข และสามารถจะ

เลนกบสนขไดอยางสนก โดยเรมจากการคอย ๆ ใหตวแบบเลน แตะ และพดกบสนขทอยในกรงจนกระทงในทสด

ตวแบบเขาไปอยในกรงสนข ผลของการทดลองปรากฏวาหลงจากสงเกตตวแบบทไมกลวสนข เดกจะกลาเลนกบ

สนขโดยไมกลว หรอพฤตกรรมของเดกทกลาทจะเลนกบสนขเพมข นและพฤตกรรมทแสดงวากลวสนขจะลดนอยไป

การทดลองของบนดราทเกยวกบการเรยนรโดยการสงเกตหรอเลยนแบบมผน าไปท าซ า ปรากฏผลการทดลอง

เหมอนกบบนดราไดรบ นอกจากน มนกจตวทยาหลายทานไดใชแบบการเรยนร โดยวธการสงเกตในการเรยนการ

สอนวชาตาง ๆความคดพ นฐานของทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา 1. บนดราไดใหความส าคญของการ

ปฏสมพนธของอนทรยและสงแวดลอม และถอวาการเรยนรกเปนผลของปฏสมพนธระหวางผเรยนและสงแวดลอม

โดยผเรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและกน บนดราไดถอวาท งบคคลทตองการจะเรยนรและสงแวดลอมเปน

สาเหตของพฤตกรรมและไดอธบายการปฏสมพนธ ดงน

B = พฤตกรรมอยางใดอยางหนงของบคคล P = บคคล (ตวแปรทเกดจากผเรยน เชน ความคาดหวงของผเรยน

ฯลฯ) E = สงแวดลอม

2. บนดราไดใหความแตกตางของการเรยนร (Learning) และการกระท า (Performance) ถอวาความแตกตางน

ส าคญมาก เพราะคนอาจจะเรยนรอะไรหลายอยางแตไมกระท า เปนตนวานกศกษาทกคนทก าลงอานเอกสาร

ประกอบการสอนน คงจะทราบวา การโกงในการสอบน นมพฤตกรรมอยางไร แตนกศกษาเพยงนอยคนทจะท าการ

โกงจรง ๆ บนดราได

สรปวาพฤตกรรมของมนษยอาจจะแบงออกไดเปน 3 ประเภท

2.1 พฤตกรรมสนองตอบทเกดจากการเรยนร ผซงแสดงออกหรอกระท าสม าเสมอ

2.2 พฤตกรรมทเรยนรแตไมเคยแสดงออกหรอกระท า

2.3 พฤตกรรมทไมเคยแสดงออกทางการกระท า เพราะไมเคยเรยนรจรง ๆ

3. บนดราไมเชอวาพฤตกรรมทเกดข นจะคงตวอยเสมอ ท งน เพราะสงแวดลอมเปลยนแปลงอยเสมอ และท ง

สงแวดลอมและพฤตกรรมมอทธพลซงกนและกน ตวอยางเชน เดกทมพฤตกรรมกาวราวกคาดหวงวาผอนจะแสดง

พฤตกรรมกาวราวตอตนดวย ความหวงน กสงเสรมใหเดกแสดงพฤตกรรมกาวราว และผลพวงกคอวาเดกอน (แมวา

จะไมกาวราว) กจะแสดงพฤตกรรมตอบสนองแบบกาวราวดวย และเปนเหตใหเดกทมพฤตกรรมกาวราวยงแสดง

พฤตกรรมกาวราวมากยงข น ซงเปนการย าความคาดหวงของตน บนดราสรปวา “เดกทมพฤตกรรมกาวราวจะสราง

บรรยากาศกาวราวรอบ ๆ ตว จงท าใหเดกอนทมพฤตกรรมออนโยนไมกาวราวแสดงพฤตกรรมตอบสนองกาวราว

เพราะเปนการแสดงพฤตกรรมตอสงแวดลอมทกาวราว”

ข นของการเรยนรโดยการสงเกตหรอเลยนแบบ บนดรากลาววา การเรยนรทางสงคมดวยการรคดจากการเลยนแบบ

ม 2 ข น คอ ข นแรกเปนข นการไดรบมาซงการเรยนร (Acquisition) ท าใหสามารถแสดงพฤตกรรมได ข นท 2 เรยกวา

ข นการกระท า (Performance) ซงอาจจะกระท าหรอไมกระท ากได การแบงข นของการเรยนรแบบน ท าใหทฤษฎการ

เรยนรของบนดราแตกตางจากทฤษฎพฤตกรรมนยมชนดอน ๆ การเรยนรทแบงออกเปน 2 ข น อาจจะแสดงดวย

แผนผงดงตอไปน

แผนผงท 1 ข นของการเรยนรโดยการเลยนแบบ

ข นการรบมาซงการเรยนร ประกอบดวยสวนประกอบทส าคญเปนล าดบ 3 ล าดบ ดงแสดงในแผนผงท 2

แผนผงท 2 สวนประกอบของการเรยนรข นกบการรบมาซงการเรยนร จากแผนผงจะเหนวา สวนประกอบท ง 3 อยาง

ของการรบมาซงการเรยนรเปนกระบวนการทางพทธปญญา (Cognitive Processes) ความใสใจทเลอกสงเราม

บทบาทส าคญในการเลอกตวแบบส าหรบข นการกระท า (Performance) น นข นอยกบผเรยน เชน ความสามารถ

ทางดานรางกาย ทกษะตาง ๆ รวมท งความคาดหวงทจะไดรบแรงเสรมซงเปนแรงจงใจกระบวนการทส าคญในการ

เรยนรโดยการสงเกตบนดรา (Bandura, 1977) ไดอธบายกระบวนการทส าคญในการเรยนรโดยการสงเกตหรอการ

เรยนรโดยตวแบบวามท งหมด 4 อยางคอ

1. กระบวนการความเอาใจใส (Attention)

2. กระบวนการจดจา (Retention)

3. กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวอยาง (Reproduction)

4. กระบวนการการจงใจ (Motivation)

แผนผงท 3 กระบวนการในการเรยนรโดยการสงเกต

กระบวนการความใสใจ (Attention) ความใสใจของผเรยนเปนสงส าคญมาก ถาผเรยนไมมความใสใจในการ

เรยนร โดยการสงเกตหรอการเลยนแบบกจะไมเกดข น ดงน น การเรยนรแบบน ความใสใจจงเปนสงแรกทผเรยน

จะตองม บนดรากลาววาผเรยนจะตองรบรสวนประกอบทส าคญของพฤตกรรมของผทเปนตวแบบ องคประกอบท

ส าคญของตวแบบทมอทธพลตอความใสใจของผเรยนมหลายอยาง เชน เปนผทมเกยรตสง (High Status) ม

ความสามารถสง (High Competence) หนาตาด รวมท งการแตงตว การมอ านาจทจะใหรางวลหรอลงโทษ

คณลกษณะของผเรยนกมความสมพนธกบกระบวนการใสใจ ตวอยางเชน วยของผเรยน ความสามารถทางดาน

พทธปญญา ทกษะทางการใชมอและสวนตาง ๆ ของรางกาย รวมท งตวแปรทางบคลกภาพของผเรยน เชน

ความรสกวาตนน นมคา (Self-Esteem) ความตองการและทศนคตของ ผเรยน ตวแปรเหลาน มกจะเปนสงจ ากด

ขอบเขตของการเรยนรโดยการสงเกต ตวอยางเชน ถาครตองการใหเดกวยอนบาลเขยนพยญชนะไทยทยาก ๆ เชน

ฆ ม โดยพยายามแสดงการเขยนใหดเปนตวอยาง ทกษะการใชกลามเน อในการเคลอนไหวของเดกวยอนบาลยงไม

พรอมฉะน นเดกวยอนบาลบางคนจะเขยนหนงสอตามทครคาดหวงไมได

กระบวนการจดจา (Retention Process)บนดรา อธบายวา การทผเรยนหรอผสงเกตสามารถทจะเลยนแบบหรอ

แสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบไดกเปนเพราะผเรยนบนทกสงทตนสงเกตจากตวแบบไวในความจ าระยะยาว บน

ดรา พบวาผสงเกตทสามารถอธบายพฤตกรรม หรอการกระท าของตวแบบดวยค าพด หรอสามารถมภาพพจนสงท

ตนสงเกตไวในใจจะเปนผทสามารถจดจ าสงทเรยนรโดยการสงเกตไดดกวาผทเพยงแตดเฉย ๆ หรอท างานอนใน

ขณะทดตวแบบไปดวย สรปแลวผสงเกตทสามารถระลกถงสงทสงเกตเปนภาพพจนในใจ (Visual Imagery) และ

สามารถเขารหสดวยค าพดหรอถอยค า (Verbal Coding) จะเปนผทสามารถแสดงพฤตกรรมเลยนแบบจากตวแบบ

ไดแมวาเวลาจะผานไปนาน ๆ และนอกจากน ถาผสงเกตหรอ ผเรยนมโอกาสทจะไดเหนตวแบบแสดงสงทจะตอง

เรยนรซ ากจะเปนการชวยความจ าใหดยงข นกระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนกบตวแบบ (Reproduction

Process)กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบเปนกระบวนการทผเรยน แปรสภาพ (Transform) ภาพพจน

(Visual Image) หรอสงทจ าไวเปนการเขารหสเปนถอยค า (Verbal Coding) ในทสดแสดงออกมาเปนการกระท า

หรอแสดงพฤตกรรมเหมอนกบตวแบบ ปจจยทส าคญของกระบวนการน คอ ความพรอมทางดานรางกายและทกษะ

ทจ าเปนจะตองใชในการเลยนแบบของผเรยน ถาหากผเรยนไมมความพรอมกจะไมสามารถทจะแสดงพฤตกรรม

เลยนแบบไดบนดรา กลาววาการเรยนรโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบไมใชเปนพฤตกรรมทลอกแบบอยาง

ตรงไปตรงมา การเรยนรโดยการสงเกตประกอบดวยกระบวนการทางพทธปญญา (Cognitive Process) และความ

พรอมทางดานรางกายของผเรยน ฉะน นในข นการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ (Reproduction) ของแตละ

บคคลจงแตกตางกนไปผเรยนบางคนกอาจจะท าไดดกวาตวแบบทตนสงเกตหรอบางคนกสามารถเลยนแบบได

เหมอนมาก บางคนกอาจจะท าไดไมเหมอนกบตวแบบเพยงแตคลายคลงกบตวแบบมบางสวนเหมอนบางสวนไม

เหมอนกบตวแบบ และผเรยนบางคนจะไมสามารถแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ ฉะน น บนดราจงใหค าแนะน า

แกผทมหนาทเปนตวแบบ เชน ผปกครองหรอครควรใชผลยอนกลบทตองตรวจสอบแกไข (Correcting Feedback)

เพราะจะเปนการชวยเหลอใหผเรยนหรอผสงเกตมโอกาสทบทวนในใจวาการแสดงพฤตกรรมของตวแบบม

อะไรบาง และพยายามแกไขใหถกตอง

กระบวนการจงใจ (Motivation Process) บนดรา (1965, 1982) อธบายวา แรงจงใจของผเรยนทจะแสดง

พฤตกรรมเหมอนตวแบบทตนสงเกต เนองมาจากความคาดหวงวา การเลยนแบบจะน าประโยชนมาใช เชน การ

ไดรบแรงเสรมหรอรางวล หรออาจจะน าประโยชนบางสงบางอยางมาให รวมท งการคดวาการแสดงพฤตกรรม

เหมอนตวแบบจะท าใหตนหลกเลยงปญหาได ในหองเรยนเวลาครใหรางวลหรอลงโทษพฤตกรรมของนกเรยน คน

ใดคนหนงนกเรยนท งหองกจะเรยนรโดยการสงเกตและเปนแรงจงใจใหผเรยนแสดงพฤตกรรมหรอไมแสดง

พฤตกรรม เวลานกเรยนแสดงความประพฤตด เชน นกเรยนคนหนงท าการบานเรยบรอยถกตองแลวไดรบรางวล

ชมเชยจากคร หรอใหสทธพเศษกจะเปนตวแบบใหแกนกเรยนคนอน ๆ พยายามท าการบานมาสงครใหเรยบรอย

เพราะมความคาดหวงวาคงจะไดรบแรงเสรมหรอรางวลบาง ในทางตรงขามถานกเรยนคนหนงถกท าโทษเนองจาก

เอาของมารบประทานในหองเรยน กจะเปนตวแบบของพฤตกรรม ทนกเรยนท งช นจะไมปฏบตตามแมวาบนดราจะ

กลาวถงความส าคญของแรงเสรมบวกวามผลตอพฤตกรรมทผเรยนเลยนแบบตวแบบแตความหมายของ

ความส าคญของแรงเสรมน นแตกตางกนกบของสกนเนอร (Skinner) ในทฤษฎการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนท

(Operant Conditioning) แรงเสรมในทฤษฎ การเรยนรในการสงเกตเปนแรงจงใจทจะท าใหผสงเกตแสดง

พฤตกรรมเหมอนตวแบบ แตแรงเสรมในทฤษฎการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนทน น แรงเสรมเปนตวทจะท าให

ความถของพฤตกรรมทอนทรยไดแสดงออกอยแลวใหมเพมข น อกประการหนงในทฤษฎการเรยนรดวยการสงเกต

ถอวาความคาดหวงของผเรยนทจะไดรบรางวลหรอผลประโยชนจากพฤตกรรมทแสดงเหมอนเปนตวแบบ เปน

แรงจงใจทท าใหผสงเกตแสดงออก แตส าหรบการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนท แรงเสรมเปนสงทมาจากภายนอกจะ

เปนอะไรกไดไมเกยวกบตวของผเรยน

ปจจยทสาคญในการเรยนรโดยการสงเกต

1. ผเรยนจะตองมความใสใจ (Attention) ทจะสงเกตตวแบบ ไมวาเปนการแสดงโดยตวแบบจรงหรอตวแบบ

สญลกษณ ถาเปนการอธบายดวยค าพดผเรยนกตองต งใจฟงและถาจะตองอานค าอธบายกจะตองมความต งใจท

จะอาน

2. ผเรยนจะตองเขารหสหรอบนทกสงทสงเกตหรอสงทรบรไวในความจ าระยะยาว

3. ผเรยนจะตองมโอกาสแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ และควรจะท าซ าเพอจะใหจ าได

4. ผเรยนจะตองรจกประเมนพฤตกรรมของตนเองโดยใชเกณฑ (Criteria) ทต งข นดวยตนเองหรอโดยบคคลอน

ความสาคญของการควบคมกจกรรมการเรยนรของตนเอง (Self-Regulation) ความสามารถทจะควบคม

กจกรรมการเรยนรของตนเอง โดยการทเขาใจถงผลทเกดตามมาของพฤตกรรม (Consequences) มความส าคญ

มาก บนดรา (1977) กลาววา ถาผลทเกดตามมาของพฤตกรรมของผเรยนคอรางวล ผเรยนกจะมความพอใจใน

พฤตกรรมของตนเอง แตถาผลทตามมาเปนการลงโทษกจะกอใหเกดความไมพอใจ ท งความพอใจหรอไมพอใจม

ความสมพนธใกลชดกบมาตรฐานของพฤตกรรมทผแสดงพฤตกรรมไดต งไว ผลของการวจยเกยวกบการต ง

มาตรฐานหรอเกณฑทจะประเมนพฤตกรรมของตนเองพบวาเดกทอยในกลมทมตวแบบ ซงต งเกณฑหรอมาตรฐาน

ของพฤตกรรมทต าจะเปนเดกทไมพยายามทจะท าใหดข น เพยงแตท าพอไปไดตามทตวแบบไดก าหนดไวเทาน น

สวนเดกทอยในกลมทมตวแบบทต งเกณฑหรอมาตรฐานของพฤตกรรมไวสง จะมความพยายามเพอจะพสจนวา

ตนเองท าได อยางไรกตามแมวาการต งเกณฑของพฤตกรรมไวสงจะเปนสงทดกตาม ผต งเกณฑจะตองค านงวา

จะตองเปนเกณฑทผเรยนจะสามารถจะท าไดเหมอนจรง (Realistic) เพราะถาต งเกณฑเกนความสามารถจรงของ

เดก เดกกจะประสบความผดหวง มความทอแทใจ ไมพยายามทจะประกอบพฤตกรรม (Kalory, 1977) ในกรณท

เกณฑทต งไวสงพอทจะทาทายใหผเรยนพยายามประกอบพฤตกรรมถาผเรยนท าไดกจะเกดความพอใจเปนแรง

เสรมดวยตนเอง (Self-Reinforcement) และท าใหผเรยนมแรงจงใจทจะเรยนร (Bandura, 1982) ความส าคญของ

แรงจงใจของผเรยนในการเรยนรโดยการสงเกต ดงทไดกลาวมาแลววา แรงเสรมดวยตนเอง เปนตวแปรทจะท าให

ผเรยนเกดแรงจงใจทจะแสดงพฤตกรรมตามเกณฑของความสมฤทธผลทต งไว บนดรา (1977) เชอวาการเรยนร

โดยการสงเกตเกดข นในข นการจดจ า ในข นการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ ผเรยนอาจจะไมแสดงพฤตกรรม

หรอแสดงพฤตกรรมเพยงบางสวนของการเรยนรในข นการเกบจ ากได ฉะน น ครททราบความส าคญของแรงจงใจ

ของผเรยนกควรจะสรางสถานการณในหองเรยนทนกเรยนสามารถจะประเมนพฤตกรรมของตนเองได โดยใชเกณฑ

ของสมฤทธผลสงแตอยในขอบเขตความสามารถของผเรยน เพอผเรยนจะไดประสบความส าเรจและมความพอใจ

ซงเปนแรงเสรมดวยตนเองและเกดมแรงจงใจทจะเรยนรตอไป

สรป การเรยนรพฤตกรรมส าคญตาง ๆ ท งทเสรมสรางสงคม (Prosocial Behavior) และพฤตกรรมทเปน

ภยตอสงคม (Antisocial Behavior) ไดเนนความส าคญของการเรยนรแบบการสงเกตหรอเลยนแบบจาก

ตวแบบ ซงอาจจะเปนไดท งตวบคคลจรง ๆ เชน คร เพอน หรอจากภาพยนตรโทรทศน การตน หรอจากการ

อานจากหนงสอได การเรยนรโดยการสงเกตประกอบดวย 2 ข น คอ ข นการรบมาซงการเรยนรเปน

กระบวนการทางพทธปญญา และข นการกระท า ตวแบบทมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลมท งตวแบบใน

ชวตจรงและตวแบบทเปนสญญลกษณ เพราะฉะน นพฤตกรรมของผใหญในครอบครว โรงเรยน

สถาบนการศกษา และผน าในสงคมประเทศชาตและศลปน ดารา บคคลสาธารณะ ยงตองตระหนกในการ

แสดงพฤตกรรมตาง ๆ เพราะยอมมผลตอพฤตกรรมของเยาวชนในสงคมน น ๆ

การรบรความสามารถของตนเอง (Self-Efficacy)งานของ Bandura เกยวของกบความสามารถของตน

น น ในระยะแรก Bandura เสนอแนวคดของความคาดหวงความสามารถของตนเอง (Efficacy

Expectation) โดยใหความหมายวา เปนความคาดหวงทเกยวของกบความสามารถของตน ในลกษณะท

เฉพาะเจาะจง และความคาดหวงน เปนตวก าหนดการแสดงออกของพฤตกรรม (Bandura, 1977) แต

ตอมา Bandura (1986) ไดใชค าวา การรบรความสามารถของตนเอง (Percieved Self-Efficacy) โดยให

ความจ ากดความวาเปนการทบคคลตดสนใจเกยวกบความสามารถของตนเองทจะจดการและด าเนนการ

กระท าพฤตกรรมใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว โดยท Bandura น นไมไดกลาวถงค าวาคาดหวงอกเลย

Bandura มความเชอวา การรบรความสามารถของตนเองน น มผลตอการกระท าของบคคล บคคล 2 คน

อาจมความสามารถไมตางกน แตอาจแสดงออกในคณภาพทแตกตางกนได ถาพบวาคน 2 คนน มการรบร

ความสามารถของตนเองแตกตางกน ในคนคนเดยวกเชนกน ถารบรความสามารถของตนเองในแตละ

สภาพการณแตกตางกน กอาจจะแสดงพฤตกรรมออกมาไดแตกตางกนเชนกน Bandura เหนวา

ความสามารถของคนเราน นไมตายตว หากแตยดหยนตามสภาพการณ ดงน นสงทจะก าหนดประสทธภาพ

ของการแสดงออก จงข นอยกบการรบรความสามารถของตนเองในสภาวะการณน น ๆ นนเอง นนคอถาเรา

มความเชอวาเรามความสามารถ เรากจะแสดงออกถงความสามารถน นออกมา คนทเชอวาตนเองม

ความสามารถจะมความอดทน อตสาหะ ไมทอถอยงาย และจะประสบความส าเรจในทสด (Evans, 1989)

มกมค าถามวาการรบรความสามารถของตนเองน น เกยวของหรอแตกตางอยางไรกบความคาดหวง ผลท

จะเกดข น (Outcome Expectation) เพอใหเขาใจและชดเจน Bandura (1997) ไดเสนอภาพแสดงความ

แตกตางระหวางการรบรเกยวกบความสามารถของตนเอง และความคาดหวงผลทจะเกดข น ดงภาพ

บคคล พฤตกรรม ผลทเกดข น

ภาพ แสดงใหเหนถงความแตกตาง ระหวางการรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงผลทจะ

เกดข น (จาก Bandura, 1977)การรบรความสามารถของตนเอง เปนการตดสนความสามารถของตนเองวา

จะสามารถท างานไดในระดบใด ในขณะทความคาดหวงเกยวกบผลทจะเกดข นน น เปนการตดสนวาผล

กรรมใดจะเกดข นจากการกระท าพฤตกรรมดงกลาว อยางเชนทนกกฬามความเชอวาเขากระโดดไดสงถง 6

ฟต ความเชอดงกลาวเปนการตดสนความสามารถของตนเอง การไดรบการยอมรบจากสงคม การไดรบ

รางวล การพงพอใจในตนเองทกระโดดไดสงถง 6 ฟต เปนความคาดหวงผลทจะเกดข น แตจะตองระวง

ความเขาใจผดเกยวกบความหมายของค าวาผลทเกดข น ผลทเกดข นในทน จะหมายถงผลกรรมของการ

กระท าพฤตกรรมเทาน น มไดหมายถงผลทแสดงถงการกระท าพฤตกรรม เพราะวาผลทแสดงถงการกระท า

พฤตกรรมน นจะพจารณาวาพฤตกรรมน นสามารถท าไดตามการตดสนความสามารถของตนเองหรอไม นน

คอจะกระโดดไดสงถง 6 ฟตหรอไม ซงการจะกระโดดไดสงถง 6 ฟตหรอไมน น มใชเปนการคาดหวงผลทจะ

เกดข น ซงมงทผลกรรมทจะไดจากการกระท าพฤตกรรมดงกลาวการรบรความสามารถของตนเอง และ

ความคาดหวงผลทจะเกดข นน นมความสมพนธกนมาก โดยทความสมพนธระหวางตวแปรท งสองน มผล

ตอการตดสนใจ ทจะกระท าพฤตกรรมของบคคลน น ๆ ซงจะเหนไดจากภาพความคาดหวงเกยวกบผลทจะ

เกดข นดงกลาวแนนอน แตถามเพยงดานใดสงหรอต า บคคลน นมแนวโนมจะไมแสดงพฤตกรรม

ภาพ แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเอง

และความคาด หวงผลทจะเกดข น (จาก Bandura, 1978) ในการพฒนาการรบรความสามารถของตนเอง

น น Bandura เสนอวามอยดวยกน 4 วธ คอ (Evans, 1989)

1. ประสบการณทประสบความสาเรจ (Mastery Experiences) ซง Bandura เชอวาเปนวธการทมประสทธภาพ

มากทสด ในการพฒนาการรบรความสามารถของตนเอง เนองจากวาเปนประสบการณโดยตรง ความส าเรจท าให

เพมความสามารถของตนเอง บคคลจะเชอวาเขาสามารถทจะท าได ดงน น ในการทจะพฒนาการรบรความสามารถ

ของตนเองน น จ าเปนทจะตองฝกใหเขามทกษะเพยงพอทจะประสบความส าเรจไดพรอม ๆ กบการท าใหเขารบรวา

เขามความสามารถจะกระท าเชนน น จะท าใหเขาใชทกษะทไดรบการฝกไดอยางมประสทธภาพมากทสด บคคลท

รบรวาตนเองมความสามารถน น จะไมยอมแพอะไรงาย ๆ แตจะพยามท างานตาง ๆ เพอใหบรรลถงเปาหมายท

ตองการ

2. โดยการใชตวแบบ (Modeling) การทไดสงเกตตวแบบแสดงพฤตกรรมทมความซบซอน และไดรบผลกรรมทพง

พอใจ กจะท าใหผทสงเกตฝกความรสกวาเขากจะสามารถทจะประสบความส าเรจไดถาเขาพยายามจรงและไมยอ

ทอ ลกษณะของการใชตวแบบทสงผลตอความรสกวาเขามความสามารถทจะท าไดน น ไดแก การแกปญหาของ

บคคลทมความกลวตอสงตาง ๆ โดยทใหดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเองกสามารถท าใหลดความกลวตาง ๆ

เหลาน นได (Kazdin, 1974)

3. การใชคาพดชกจง (Verbal Persuation) เปนการบอกวาบคคลน นมความสามารถทจะประสบความส าเรจได

วธการดงกลาวน นคอนขางใชงายและใชกนทวไปซง Bandura ไดกลาววา การใชค าพดชกจงน นไมคอยจะไดผลนก

ในการทจะท าใหคนเราสามารถทพฒนาการรบรความสามารถของตนเอง (Evans, 1989) ซงถาจะใหไดผล ควรจะ

ใชรวมกบการท าใหบคคลมประสบการณของความส าเรจ ซงอาจจะตองคอย ๆ สรางความสามารถใหกบบคคล

อยางคอยเปนคอยไปและใหเกดความส าเรจตามล าดบข นตอน พรอมท งการใชค าพดชกจงรวมกน กยอมทจะ

ไดผลดในการพฒนาการรบรความสามารถของตน

4. การกระตนทางอารมณ (Emotional Arousal) การกระตนทางอารมณมผลตอการรบรความสามารถของ

ตนเองในสภาพทถกขมข ในการตดสนถงความวตกกงวล และความเครยดของคนเราน นบางสวนจะข นอยกบการ

กระตนทางสรระ การกระตนทรนแรงท าใหการกระท าไมคอยไดผลด บคคลจะคาดหวงความส าเรจเมอเขาไมไดอย

ในสภาพการณทกระตนดวยสงทไมพงพอใจ ความกลวกจะกระตนใหเกดความกลวมากข น บคคลกจะเกด

ประสบการณของความลมเหลว อนจะท าใหการรบรเกยวกบความสามารถของตนต าลง

เขยนโดย watcharaphon_chai ท 21:32