15
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รายงาน คุณภาพน้าชลประทาน ตามมาตรา ๘ ประจ้าปีงบประมาณ ๒๕๕๗ โครงการส่งน้าและบ้ารุงรักษาแม่แฝก-แม่งัด ส้านักชลประทานที่ ๑

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

รายงาน

คณภาพนาชลประทาน ตามมาตรา ๘

ประจาปงบประมาณ ๒๕๕๗

โครงการสงนาและบารงรกษาแมแฝก-แมงด

สานกชลประทานท ๑

Page 2: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

คานา

รายงานประจ าปฉบบน จดท าขนเพอสรปผลการตรวจวดคณภาพน าชลประทาน ตามมาตรา 8 ของโครงการสงน าและบ ารงรกษาแมแฝก-แมงด ส านกชลประทานท 1 ภายใตคณะท างานปรบปรงคณภาพน าชลประทาน ทไดรบงบประมาณจากเงนทนหมนเวยน ตามตวชวดท 2.4 คณภาพน าเพอการชลประทานประจ าปงบประมาณ 2557 ทกรมชลประทานไดลงนามค ารบรอง ซงนอกเหนอไปจากภารกจหนาททจะตองด าเนนการตามค ารบรองแลว การตรวจวดคณภาพน าเปนการเพมความมนใจใหกบประชาชนผใชน าชลประทานวาคณภาพน าทไดรบจากกรมชลประทานเปนไปตามเกณฑการใชน าทรบรองไว เนองจากหากมปญหาคณภาพน าไมผานเกณฑโครงการฯ มหนาทในการทจะปรบปรงคณภาพน าใหเหมาะสม เพอใหผใชน ามความมนใจการ น าน าชลประทานไปใชตอไป ดงนน โครงการสงน าและบ ารงรกษาแมแฝก-แมงด หวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนตอทกภาคสวนทเกยวของ และชวยกระตนใหทกฝายเหนถงความส าคญและความจ าเปนของคณภาพน าทเหมาะสมเพอการน าน าไปใชประโยชนทยงยนตอไปในอนาคต

นายประพนธ เครอปาน ผอ านวยการโครงสงน าและบ ารงรกษาแมแฝก-แมงด

Page 3: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

สารบญ หนา

คานา บทนา 1 กระบวนงานของคณะท างานปรบปรงคณภาพน าชลประทาน 6 งบประมาณคาใชจายในการตรวจวดคณภาพน า 7 เครองมอทใชในการตรวจวด 7 ผลการปฏบตงานในปงบประมาณ 2557 7 จดตรวจวดคณภาพน าท 1 บรเวณหนาฝายสนธกจปรชา(แมน าปง) 8 รปถายจดตรวจวดและตารางผลการตรวจวดคณภาพน า บรเวณหนาฝายสนธกจปรชา 9 จดตรวจวดคณภาพน าท 2 และท 3 คลองสงน าสายใหญ(เหมองแมแฝก) 9 กม.11+344 และ กม.25+356

รปถายจดตรวจวดและตารางผลการตรวจวดคณภาพ คลองสงน าสายใหญ(เหมองแมแฝก) 10 กม.11+344 และ กม.25+356

แผนทแสดงจดตรวจวดคณภาพน าชลประทานในเขตโครงการฯ 12

Page 4: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

1 รายงานคณภาพนาชลประทาน ตามมาตรา 8 ประจาปงบประมาณ 2557

บทนา กรมชลประทาน เปนหนวยงานทมประเดนยทธศาสตรทส าคญในการพฒนาแหลงน า การ

บรหารจดการน า และการปองกนและบรรเทาภยจากน า เพอใหมปรมาณน าเกบกกและพนทชลประทานเพมขน ทกภาคสวนไดรบน าอยางทวถงและเปนธรรม และความสญเสยทลดลงอนเนองมาจากภยอนเกดจากน า จาก ประเดนยทธศาสตรการบรหารจดการน า เพอใหผใชน าไดรบความพงพอใจจากการบรหารจดการน า โดยม ปรมาณน าทพอเพยงตอการน าไปใชกบกจกรรมตาง ๆ ดงนน คณภาพน าจงเปนสงส าคญทจะตองค านงถง ท จะตองมคณภาพน าทดและเหมาะสมตอการน าไปใชกบกจกรรมตาง ๆ

กรมชลประทาน มโครงการพฒนาแหลงน าตาง ๆ โดยมวตถประสงคหลกเพอน าน าไปใชใน การเกษตรกรรม แตกมภาคอตสาหกรรม การประปา และอน ๆ มาขอรวมใชน า กรมชลประทานจงมการเรยก เกบคาชลประทาน จากเจาของหรอผครอบครองทดนในเขตชลประทาน หรอจากผใชน าจากทางน าชลประทาน (คลอง / อางเกบน า) ไมวาผใชน าจะอยในหรอนอกเขตชลประทาน ส าหรบการใชน าเพอการอตสาหกรรม การ ประปา หรอกจกรรมอน เปนไปตามพระราชบญญตการชลประทานหลวง พ.ศ.2485 มาตรา 8

อตราคาชลประทานส าหรบการใชน าเพอกจกรรมโรงงาน การประปา หรอกจการอน ใหเรยก เกบไดไมเกนลกบาศกเมตรละ หาสบสตางค โดยการออกกฎกระทรวงทางน าชลประทานตามมาตรา 8 แหง พระราชบญญตการชลประทานหลวง พทธศกราช 2485 เพอเรยกเกบคาชลประทานเปนการก าหนดขอบเขต แนว เขตของทางน าชลประทานทประกาศเปนทางน าชลประทาน ตามมาตร 5 แลว โดยแสดงเปนแผนทแนว เขตของทางน า/อางเกบน าทชดเจนเพอจะก าหนดเปนเขตจดเกบคาชลประทาน ตามอตราคาชลประทานท กฎหมายก าหนด

จากการเกบเงนคาชลประทานดงกลาว กรมชลประทานจงไดค านกถงความปลอดภยของผใช น า จงมนโยบายในการตรวจวดคณภาพน าเพอใหผใชไดใชน าอยางมนใจในคณภาพของน าทน าไปใช จงให แตงตงคณะท างาน โดยอธบดกรมชลประทานไดลงนามในค าสงแตงตงคณะท างานปรบปรงคณภาพน าตาม ค าสงกรมชลประทานท ข 866/2555 ลงวนท 22 สงหาคม 2555 เพอใหผลการด าเนนงานดานปฏบตการ ตามตวชวดท 2.4 คณภาพน าชลประทานของเงนทนหมนเวยนเพอการชลประทาน ทออกกฎกระทรวงเรยกเกบ เงนคาชลประทาน มระดบความส าเรจของการจดท าแผนและการด าเนนการตามแผนการปรบปรงคณภาพน า ของกรมชลประทานทงในระยะสนและในระยะยาวเปนไปอยางมประสทธภาพ โดยมองคประกอบและอ านาจ หนาทดงน

องคประกอบของคณะท างานฯ ดงน 1. ผอ านวยการส านกบรหารจดการน าและอทกวทยา ประธานคณะท างาน 2. ผอ านวยการส านกวจยและพฒนา รองประธานคณะท างาน 3. ผอ านวยการกองการเงนและบญช คณะท างาน 4. ผอ านวยการสวนอทกวทยา คณะท างาน ส านกบรหารจดการน าและอทกวทยา 5. ผอ านวยการกลมวจยและพฒนาดานวทยาศาสตร คณะท างาน

ส านกวจยและพฒนา 6-22 ผอ านวยการสวนจดสรรน าและบ ารงรกษา คณะท างาน

ของส านกชลประทานท 1-17 23. หวหนากลมงานตะกอนและคณภาพน า คณะท างานและเลขานการ

Page 5: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

2 24. หวหนากลมงานเคม คณะท างานและผชวยเลขานการ 25. หวหนากลมงานเงนทนหมนเวยนเพอการชลประทาน คณะท างานและผชวยเลขานการ

กองแผนงาน โดยมอ านาจหนาทของคณะท างานฯ ดงน 1. ศกษา วเคราะห ขอมลคณภาพน าในทางน าชลประทานทออกกฎกระทรวงเรยกเกบคา

ชลประทาน 2. จดท าแผนปรบปรงคณภาพน าชลประทาน ตามผลการศกษาเปนแผนงานระยะสน และ

ระยะยาว 3. ก ากบ ดแล ตดตามผลการด าเนนงานปรบปรงคณภาพน าชลประทานตามแผนงานทวางไว 4. ใหขอเสนอแนะ แนวทางการปรบปรงคณภาพน าชลประทานกบหนวยงานทเกยวของ

เพอใหการด าเนนการปรบปรงคณภาพน ามประสทธภาพ 5. เชญผเกยวของในขอมลเกยวกบคณภาพน าไดตามความเหมาะสม 6. ด าเนนการอนๆ ตามทไดรบมอบหมาย อนง โครงการสงน าและบ ารงรกษาแมแฝก-แมงด เปนโครงการหนงทมผใชน าชลประทาน

มาตรา 8 ไดรบงบประมาณใหท าการตรวจวดในปงบประมาณ 2557 จ านวน 3 จดตรวจวด โดยท าการตรวจวด ไดตงแตเดอนมกราคม 2557 – สนเดอนกนยายน 2557 แลวจดท ารายงานประจ าป 2557 เพอใหทราบผลการ ด าเนนงานภายใตคณะท างานปรบปรงคณภาพน าในทางน าชลประทาน ตามมาตร 8 การตรวจสอบคณภาพนา

น าเปนปจจยส าคญในการด ารงชวตของมนษย มนษยมการใชน าในรปแบบตาง ๆ กนขนอย กบกจกรรมนน ๆ โดยเฉพาะอยางยงภาคเกษตรกรรม ถาปราศจากน าหรอน าดอยคณภาพ ผลผลตทไดยอม ลดลงหรอไมไดผลผลตเลย ทงนเพราะน ามคณสมบตเปนตวท าละลายทด สามารถละลายธาตอาหารพชทอย ในดนใหอยใ นรปทพชสามารถดดซบไปใชได ในทางตรงกนขามความสามารถในการละลายของน า อาจท าให น าสกปรกเปนแหลงอาหารของเชอจลนทรยตาง ๆ และปนเปอนดวยสารพษทอาจเปนอนตรายตอสงมชวต และไมสามารถใชเพอการอปโภคบรโภคหรอใชเพาะเลยงสตวน า การเพาะปลก และการปศสตวได

นอกจากจะตองมแหลงน าและปรมาณน าทเพยงพอแลว สงส าคญทตองพจารณา คอ คณภาพ ของน าซงคณภาพน า หมายถง ความเหมาะสมของน า เพอใชในกจกรรมเฉพาะของมนษย ซงจะใชแตกตางกน ไปในแตละทองถนและแตละประเทศ ถาน าในแหลงน ามคณภาพไมด ถงแมจะมปรมาณมากเพยงใดกไรประ โยชน ในอดตทผานมาน าสวนใหญจะมคณภาพด แตปจจบนสภาพแวดลอมเปลยนแปลงไปมาก เนองจากม การพฒนาดานอตสาหกรรม ดานเกษตรกรรม รวมทงการเพมขนของประชากร ท าใหมการปลอยของเสย และสารพษสสงแวดลอมมากขน ซงจะสงผลตอคณภาพน าในแหลงน านน ๆ ยงถาคณภาพน าเดมอยในสภาพ เสอมโทรมกจะสงผลใหเสอมโทรมมากขนเปนทวคณ ซงยากตอการฟนคนสภาพใหดได ดงนนกอนทจะน าน า ไปใชประโยชน จงควรมการตรวจสอบคณภาพน าเสยกอนวามความเหมาะสมเพยงใด

คณภาพนา 6 ดชน จากค ารบรองของกรมชลประทาน ในมตท 2 มตดานคณภาพการ ใหบรการ เปาประสงคท 6 คณภาพน าไดเกณฑมาตรบาน ตวชวด ชป.09 : รอยละของอางเกบน าและทางน า ชลประทานทมคณภาพน าไดเกณฑมาตรฐาน โดยความหมายของตวชวด ชป.09 นหมายถง คาเฉลยของการ ตรวจวดคณภาพน าตามเกณฑดานการชลประทานในอางเกบน าขนาดใหญ ขนาดกลาง และทางน าชลประทาน ก าหนดขอมลคณภาพน าทส าคญ ดงน

Page 6: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3 1. อณหภม ( Temperature) ไมเกน 40 องศาเซลเซยส 2. คาความเปนกรด-ดาง พเอช (pH) อยระหวาง 6.5 - 8.5 3. คาออกซเจนละลายน า (Dissolved Oxygen :DO) ไมนอยกวาง 2 มลลกรม/ลตร 4. คาความน าไฟฟา (Electricity Conductivity : EC) ไมเกน 2,000 ไมโครโมห/ซม. 5. คาความเคม ( Salinity ) ไมเกน 1 กรม/ลตร 6. ปรมาณของแขงทงหมดทละลายน าไมเกน 1,300 มลลกรม/ลตร เพอใหการด าเนนงานของคณะท างานปรบปรงคณภาพน าสอดคลองกบค ารบรองของกรม

ชลประทาน จงท าการระบดชนทใชในการตรวจวดและเกณฑดงกลาวขางตน ซงมรายละเอยดของแตละดชน ดงน

1. อณหภม ( Temperature) ระดบความรอน การเปลยนแปลงอณหภมในแหลงน า เกดไดจากอากาศทมแสงสองผานลงไป

ในแหลงน า ตอมามการเปลยนพลงงานแสงเปนพลงงานความรอน นอกจากนรงสความรอนจากดวงอาทตย ลม และการระเหยของน า มสวนท าใหอณหภมของน าเปลยนแปลง อณหภมของน าตามธรรมชาตในแหลงน าจะผน แปรตามอณหภมของอากาศขนอยกบความเขมของแสงจากดวงอาทตย กระแสลม ความลก ปรมาณสาร แขวนลอยหรอความขนของแหลงน า ปรมาณออกซเจนละลายในน าจะมอตราผกผน กบอณหภมของน า คอ อณหภมสงขนปรมาณออกซเจนละลายในน าจะลดลง

2. คาความเปนกรด-ดาง พเอช (pH) พเอช (pH) มาจากค าวา Positive potential of the hydrogen ions เปนคาทแสดงให

ทราบวาน าหรอสารละลายมคณสมบตเปนกรดหรอเปนดาง การวดพเอชของน าเปนการวดปรมาณความเขมขน ของไฮโดรเจนไอออน(H+) ทมอยในน า ณ เวลานน และมผลตอการใชประโยชนของน าใน กจกรรมตาง ๆ ระดบความเปนกรดดาง(pH) มคาอยระหวาง 0 ถง14 โดยพเอช 7 มคาเปนกลาง คอ ไมเปน กรดและดาง หากพเอชมคาต ากวา 7 แสดงวาน ามคณสมบตเปนกรด แตถาพเอชมคาสงกวา 7 ขนไป แสดงวาน ามคณสมบต เปนดาง พเอชของน ามความส าคญตอการด ารงชวตของพชและสตวในแหลงน า ส าหรบพเอชทเหมาะสมตอ การเจรญเตบโตของสตวน ามคาอยระหวาง 6.5 ถง 8.5 และน าชลประทานทเหมาะสมส าหรบใชเพาะปลกพช มคาอยร ะหวาง 6.5 ถง 8.5

3. คาออกซเจนละลายนา (Dissolved Oxygen :DO) คาออกซเจนละลายน า คอ ปรมาณกาซออกซเจนทละลายอยในน ามหนวยเปนมลลกรมตอ

ลตร ออกซเจนมความส าคญมากในการด ารงชวตของสตวและพช เพราะออกซเจนจะถกน าไปใชใน ขบวนการตาง ๆ ขบวนการทตองการออกซเจนเรยกวา aerobic process กาซตาง ๆ ในบรรยากาศละลายน า ไดมากนอยแตกตางกน ส า หรบกาซออกซเจนจดวาละลายน าไดนอยมาก เนองจากไมท าปฏกรยากบน า ดงนนการละลายจงขนอยก บความดนบรรยากาศและอณหภม

คาการละลายออกซเจนในน าภายใตความดน1 บรรยากาศท 0 oC สามารถละลายได 14.6 มลลกรมตอลตร และท 35 oC จะละลายได 7 มลลกรมตอลตร ซงจะเหนวาคาการละลายลดลง เมออณหภม เพมขน ตวอยางทเหนไดชดเจนในประเทศไทย คอ ในฤดรอนจะเกดปญหาน าเนาเหมน เนองจากในฤดรอน ปรมาณ DO ในน ามนอยลงเพราะอณหภมสง นอกจากน DO ยงขนอยกบปรมาณเกลอแรในน าทะเลการ ละลายของออกซเจนจะลดลง

การหาคา DO สามารถวดโดยใชเครอง DO Meter ซงเปนเครองมอทสามารถวดปรมาณ ออกซเจนในน าไดโดยตรงเปนมลลกรมตอลตร หรอใชวธวเคราะหทางเคมทเรยกวา เอไซดโมดฟเคชน(Azide Modification)

4

Page 7: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ความสาคญของDO 1. DO ในน าเสยเปนตวชปฏกรยาทางชวะทเกดขน โดยจลชพทใชออกซเจนในการยอยสลาย

เกดเปนผลตภณฑทไมเปนอนตรายเพอเปนแนวทางในการปรบปรงและแกไข หรอจลชพทไมใชออกซเจนแตท า ใหเกดผลตภณฑทมกลนเหมนและท าใหน าด าสกปรก

2. คาDO มความส า คญในการทจะรกษาสภาวะของน า ใหเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของ ปลาและสตวน าอน คอใหม DO ในปรมาณทพอเหมาะ เชน ไมนอยกวา 5 มลลกรมตอลตรเปนตน

3. คาDO เปนพนฐานของคา BOD (Biochemical Oxygen Demand) เพอหาก าลงสกปรก ของน าเสย และอตราการออกซเดชนทางชวะ ซงวดโดยการหาคา DO ทเหลอ ณ เวลาตาง ๆ

4. ความนาไฟฟา( Electrical Conductivity : EC ) ความน าไฟฟาเปนคาทบอกถงความสามารถของตวอยางน าในการเปนสอน ากระแสไฟฟา ซง สอในการน ากระแสไฟฟาในน า คอ ไอออน(ion) ของแรธาตตาง ๆ ซงสวนมากจะเปนเกลออนนทรยทละลาย อยในน า โดยมหนวยเปนไมโครโมหตอเซนตเมตร(micromhos/cm : μmohs / cm ) หรอไมโครซเมนตตอ เซนตเมตร( microsiemen / cm : μS / cm ) คาความน าไฟฟาของน าจะมากหรอนอยขนอยกบผลรวม ทงหมดของคาความน าไฟฟาของแรธาตทกชนดทงทเปนไอออนบวกและไอออนลบทละลายอยในตวอยางน า และอณหภมขณะทท า การวด โดยปรกตแลววดเทยบทอณหภม 25 องศาเซลเซยส เปนมาตรฐานคาความน า ไฟฟาสามารถน ามาเปนดชนของคณภาพน าใชในการชลประทาน ซงสถาบนวจยสหรฐอเมรกา(United State Salinity Laboratory : USSL 1954) ไดจ าแนกคณภาพน าตามคาความน าไฟฟา ดงน

ชนท1 (C – 1) น ามความน าไฟฟา 0–250 ไมโครโมหตอเซนตเมตร ใชในการชลประทานเพอ เพาะปลกพชแทบทกชนด น านอาจจะท า ใหดนสวนมากมปรมาณเกลอเพมขนเลกนอยและในการระบายน าเขาไป ในแปลงเพาะปลก อาจท าใหแรธาตในดนถกชะลางไปบาง นอกจากดนนนมการดดซมน าไดนอย แรธาตในดนจง ไมถกชะลางไป

ชนท2 (C – 2) น ามความน าไฟฟา 250–750 ไมโครโมหตอเซนตเมตร เปนน าทมเกลอละลาย อยปานกลาง ใชในการชลประทานเพอเพาะปลกพชทกชนด แตถาพชนนมความวองไวตอเกลอ จะใชน านตอเมอ ปลกพชบนดนทสามารถดดซมน าไดด หรอปานกลาง ส าหรบดนทมการดดซมนอยการชะลางเปนไปไดยาก จ าเปนจะตองเลอกปลกพชททนตอเกลอปานกลาง และตองยายามชะลางดนใหมาก ชนท3 (C – 3) น ามความน าไฟฟา 750–2,250 ไมโครโมหตอเซนตเมตร เปนน าทมจ านวน เกลอปานกลางจนถงสง น านใชระบายไปในดนทมความสามารถทจะดดซมไดปานกลางและด ดนทใชในการ เพาะปลกจะตองชะลางอยเ สมอ เพอปองกนอนตรายทจะเกดขนจากเกลอ การปลกพชควรเลอกปลกพชททน เกลอไดด

ชนท4 (C – 4) น ามความน าไฟฟา 2,250 ไมโครโมหตอเซนตเมตร ขนไป เปนน าทมจ านวน เกลออยสง ใชส าหรบระบายน าเขาไปในดนทสามารถดดซมน าไดด และจะตองท าการชะลางดนเปนพเศษ เพอก าจดเกลอทมอยมากเกนไปใหออกไปเสยจากดน การปลกพชควรเลอกปลกพชททนเกลอไดอยางดเทานน

โดยทวไปในระยะแรกของการใชดนท าการเพาะปลก น าทมเกลออยมากจะไมกอใหเกดความ เสยหายแต เมอเวลาผานไปนาน ๆ ความเขมขนของเกลอทตกคางอยในดนจะเพมมากขน เนองจากการระเหย ของน าในดน ท าใหเกดดนเคมสงผลใหพนทเกษตรกรรมไดรบความเสยหาย

5. ความเคม( Salinity ) ความเคมของน า หมายถง ปรมาณของของแขง( solid ) หรอเกลอแรตางๆ โดยเฉพาะ โซเดยมคลอไรด( เกลอแกง) ทละลายอยใ นน า มหนวยเปนppt หรอ กรมตอลตร ความเคมของน ามคาแตกตาง

Page 8: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

5 กนตามสภาพของแหลงน า ส าหรบน าจดมคาความเคมประมาณศนยน าทะเลมคาความเคมโดยเฉลยประมาณ 35 ppt ส าหรบเกณฑทใชในการจ าแนกชนดของน ามดงน

น าจด( fresh water ) มความเคมระหวาง 0 – 0.5 ppt น ากรอยนอย(Oligohaline brackish water ) มความเคมระหวาง 0.5 – 3 ppt น ากรอยปานกลาง(mesohaline brackish water ) มความเคมระหวาง 3 – 10 ppt น ากรอยมาก(polyhaline brackish water ) มความเคมระหวาง 10 – 17 ppt น าเคมนอย(oliohaline sea water ) มความเคมระหวาง 17 – 30 ppt น าเคมปานกลาง(mesohaline sea water ) มความเคมระหวาง 30 – 34 ppt น าเคมมาก(polyhaline sea water ) มความเคมระหวาง 34 – 38 ppt น าเคมจด(brine) มความเคมมากกวา38 ppt 6. ปรมาณของแขงละลายนาทงหมด (Total Dissolved Solids, TDS) ของแขงละลายน าทงหมดหมายถง ปรมาณของแขงทละลายน าได และสามารถไหลผาน

กระดาษกรองใยแกว เมอกรองปรมาณของแขงแขวนลอยออกแลวเอาน าใสทผานกระดาษกรองใยแกว ไอ ระเหยจะหาปรมาณของแขงละลายได ของแขงสวนทละลายในน าได ไดแกเกลออนทรยตางๆ ของอนทรยสาร ซงหลกการของการวเคราะหของแขงละลายน าทงหมด ตวอยางน าทกรองผานกระดาษกรอง GF/C ในถวย ระเหยทราบน าหนกจะถกน าไประเหยดวยไอน าจนแหงแลวน าไปอบท 103.00-105.00 องศาเซลเซยส ท าให เยนแลวชงน าหนกทเพม คอ น าหนกของของแขงละลายน าทงหมด

Page 9: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

6

กระบวนงานของคณะทางานปรบปรงคณภาพนาชลประทาน ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2557

ลาดบท ผงกระบวนงาน ระยะเวลา รายละเอยดงาน ผรบผดชอบ

1

ต.ค.56 – ม.ค.57

จดแผนการด าเนนงาน ก าหนดกจกรรม ก าหนดระยะเวลาการด าเนนงานของป 2557

คณะท างานฯ

2

ม.ค. 57 ทบทวนโครงการและจดตรวจวด ดชนและเกณฑคณภาพน าชลประทานและก าหนดวนตรวจวดและวนสงผลการตรวจวดคณภาพน า

คณะท างานฯ

3

ม.ค. 57 ก าหนดแนวทางในการปรบปรงคณภาพน าในทางน าชลประทาน เพอใหการปรบปรงคณภาพน าไดอยางถกวธและมประสทธภาพ

คณะท างานฯ

4

ต.ค.56 – ก.พ.57

การเสนอของบประมาณส าหรบคาวสด ครภณฑ การฝกอบรม การปรบปรงคณภ าพน า ชลป ระ ทา น แ ละ กา รด าเนนงานในปงบประมาณ 2558

สชป.1-17/โครงการ/

สบอ./สวพ./กท.ผง.

5

ก.พ.-พ.ค. 57 จดฝกอบรมเจาหนาทใหความรในการเกบตวอยางน า การใชเครองมอตรวจวด และการบ า ร ง ร กษาอปกรณ ให ก บโครงการทไดรบงบประมาณ 2557 และการมสวนรวมของประชาชน และใหความรเกยวกบคณภาพน า เพอใหมสวนรวมในการจดการน า

สชป.1-17/โครงการ/

สบอ./สวพ./กท.ผง.

6

ต.ค.56 – ก.ย.57

ด าเนนการตรวจวด วเคราะห ตดตามผลการตรวจวดคณภาพน า รวมถงสภาพปญหาคณภาพน าไมผานเกณฑ หรอส งผลกระทบตอผ ใ ชน า และจดท ารายงานประจ าเดอน ตลอดจนตดตาม และตรวจสอบผลการตรวจวดคณภาพน าของโครงการ

สชป.1-17/โครงการ/

สบอ./สวพ./กท.ผง.

7

ต.ค.56 – ก.ย.57

จดท าฐานขอมลคณภาพน า ตามมาตรา 8 โดยสงขอมลผลการตรวจวดคณภาพน าผานทางเวปไซด ซงกลมงานตะกอนฯ จะคอยตรวจสอบความถกตองของขอมล

สชป.1-17/โครงการ/

สบอ.

8

ก.ย.-ต.ค.57 จดท ารายงานสรปผลการตรวจวดคณภาพประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557 โดยแยกจดท าแตละโครงการ และรายงานภาพรวมทกโครงการ

สชป.1-17/โครงการ/ สบอ./สวพ.

ก าหนดแนวทางใน การปรบปรงคณภาพน า

จดท าแผนการด าเนนงานของคณะท างานฯ

ทบทวนจดตรวจวด ดชน และเกณฑคณภาพน าชลประทาน

ด าเนนการดานงบประมาณ ป 2558

การจดท ารายงานประจ าป 2557

ด าเนนการตรวจวด คณภาพน า

ด าเนนการดานฐานขอมล

ด าเนนการอบรม และการมสวนรวม

Page 10: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

7 งบประมาณคาใชจายในการตรวจวดคณภาพน า โครงการสงนาและบารงรกษาแมแฝก-แมงด ไดรบงบประมาณเปนคาใชจายในการจดซอเครองมอวดคณภาพนาแบบหวรวม ยหอ YSI รน 556 MPS วงเงนงบประมาณ 136,000.- บาท และไดรบงบประมาณเปนคานามนเชอเพลงสาหรบยานพาหนะในการออกตรวจสภาพทางนาชลประทาน ตามมาตรา 8 ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2557 จานวน 2 จดตรวจวด วงเงน 6,000.- บาท

รปเครองมอวดคณภาพนาแบบหวรวม

ผลการปฏบตงานในปงบประมาณ 2557

โครงการสงนาและบารงรกษาแมแฝก-แมงด ไดดาเนนการเบกจายงบดาเนนงาน เงนทนหมนเวยนเพอการชลประทาน

- ดาเนนการจดซอเครองมอในการตรวจวดคณภาพนาแบบหวรวม ในเดอนตลาคม – ธนวาคม 2556 - คาใชจายนามนเชอเพลงสาหรบยานพาหนะ จานวน 2 จดตรวจวด ในเดอนมกราคม

2557 - ดานการตรวจวด วเคราะห ตดตาม ผลการตรวจคณภาพนาดวยเครองมอวดคณภาพนา

แบบหวรวม ซงไดดาเนนการทกวนท 25 ของทกเดอน เรมตงแตเดอน มกราคม 2557 และทารายงานผลวเคราะหสงใหกลมงานตะกอนและคณภาพนาเปนประจาทกเดอน ทาง E-mail และโทรสาร

- ทาการบนทกขอมลเขาสฐานขอมลคณภาพนาชลประทาน ทเวบไซต http://hydrology.rid.go.th/qwater

- จดทารายงานสรปผลการดาเนนงานการตรวจวดคณภาพนา

Page 11: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

8

จดวดน าทดาเนนการตรวจวดในพ นทโครงการสงน าและบารงรกษาแมแฝก-แมงด ม 3 จดตรวจวด ดงน

จดท 1 บรเวณหนาฝายสนธกจปรชา(แมน าปง) (ผใชน าการประปาสวนภมภาคสาขาแมแตง) ทตงหวงานฝายสนธกจปรชา ฝงซายของแมนาปงทบานสหกรณ หม 7 ตาบลแมแฝกใหม อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม ฝงขวาของแมนาปงทบานหนองกอก หม 6 ตาบลสนมหาพน อาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม พกด 47Q MB 955-120 แผนทระวาง 4742 II ลกษณะหวงาน เปนฝายหนกอแกนดนเหนยว สนฝายสง 3.10 ม. ยาว 89.30 ม. ทดนาในแมนาปงใหสงขนเพอระบายเขาประตปากคลองสงนาสายใหญ(เหมองแมแฝก) กอสรางเมอป พ.ศ.2479

รปการตรวจวดคณภาพนาบรเวณฝายสนธกจปรชา(แมนาปง)

Page 12: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

9

ตารางผลการตรวจวดคณภาพนารายเดอนทจดตรวจวด บรเวณหนาฝายสนธกจปรชา(แมนาปง) ปงบประมาณ 2557

เดอน

Temp. (ไมเกน 40°C)

pH ระหวาง 6.5-8.5)

EC (ไมเกน 2,000 μS/cm.)

Sal. (ไมเกน 2.0

ppt)

DO (ไมตากวา

2.0 ppm.)

TDS (ไมเกน 1,300 ppm.)

มกราคม 23.4 6.90 139.4 0.10 7.23 68.9 กมภาพนธ 24.2 7.65 242 0.11 6.83 157 มนาคม 23.2 7.18 191 0.09 6.06 129 เมษายน 35.0 8.0 1,600 0.60 2.10 1,100

พฤษภาคม มถนายน 28.2 7.68 235 0.11 7.85 153 กรกฎาคม 30.6 7.79 231 0.11 7.38 150 สงหาคม 27.3 7.88 275 0.13 8.56 179 กนยายน 28.0 7.88 256 0.12 6.74 166 คาตาสด 23.2 7.68 139.4 0.09 2.10 68.9 คาสงสด 35.0 8.0 1,600 0.60 8.56 1,100 คาเฉลย 27.5 7.62 396.18 0.17 6.59 262.9

ผาน -ไมผาน เกณฑ

ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ

หมายเหต : รบเครองมอวดน าเดอน มกราคม 2557 จดท 2 และท 3 บรเวณคลองสงน าสายใหญ(เหมองแมแฝก) ท กม.11+344 (ผใชน าบรษทเดอะรอยลเชยงใหมคนทรคลบ จ ากด) และท กม.25+356 (ผใชน าบรษทสวนนงนชแลนดสเคปแอนดดไซน จ ากด) คลองสงน าสายใหญ(เหมองแมแฝก) ความยาว 36.480 กม. กอสรางเสรจและสงน าไดเมอป พ.ศ.2498 ลกษณะเปนคลองดนขด ปจจบนไดดาดคอนกรตและดาดหนเรยงยาแนวไปแลว 50 % รบน าจากฝายทดน า(สนธกจปรชา) ดานฝงซายของแมน าปง ทบานสหกรณ หม 7 ต าบลแมแฝก อ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม สงน าใหกบพนทชลประทาน จ านวน 70,000 ไร ในเขตต าบลแมแฝก,ต าบลแมแฝกใหม,ต าบลหนองหาร,ต าบลปาไผ,ต าบลเมองเลน อ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม แลวระบายน าสวนทเหลอลงสแมน ากวง สภาพน าคอนขางขนเนองจากเปนคลองดน และมวชพชขนตามรมน า ปจจบนโครงการฯไดรบมอบใหดแลและจดสรรน าใหกบพนทดานทายเหมองทระบายลงสแมน ากวงในเขตต าบลสนนาเมง,ต าบลสนทรายนอย,ต าบลสนพระเนตร อ าเภอสนทราย และในเขตต าบลสนปเลย,ต าบลสนปาเปา อ าเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม จ านวนพนท 4,635 ไร

เครองวดมปญหา สงไป SET คาใหมทบรษท

Page 13: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

10

รปการตรวจวดคณภาพนาจดตรวจท 2 บรเวณ กม.11+344

ตารางผลการตรวจวดคณภาพนารายเดอนทจดตรวจวด บรเวณคลองสงนาสายใหญ(เหมองแมแฝก) กม. 11+344 ปงบประมาณ 2557

หมายเหต : รบเครองมอวดน าเดอนมกราคม 2557

เดอน

Temp. (ไมเกน 40°C)

pH ระหวาง 6.5-8.5)

EC (ไมเกน 2,000 μS/cm.)

Sal. (ไมเกน 2.0

ppt)

DO (ไมตากวา 2.0 ppm.)

TDS (ไมเกน 1,300 ppm.)

มกราคม - - - - - -

กมภาพนธ - - - - - -

มนาคม - - - - - -

เมษายน - - - - - -

พฤษภาคม มถนายน 28.6 7.70 226 0.11 7.98 147 กรกฎาคม 29.2 7.72 255 0.12 7.98 165 สงหาคม 27.6 7.87 274 0.13 8.68 178 กนยายน 27.5 7.65 255 0.12 6.03 166

คาตาสด 27.5 7.65 226 0.11 6.03 147 คาสงสด 29.2 7.87 274 0.13 8.68 178 คาเฉลย 28.2 7.74 252.5 0.12 7.67 164

ผาน – ไมผาน เกณฑ

ผานเกณฑ

ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ

เรมตรวจวดครงแรก

Page 14: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

11

รปการตรวจวดคณภาพนาจดตรวจท 3 บรเวณ กม.25+356

ตารางผลการตรวจวดคณภาพนารายเดอนทจดตรวจวด บรเวณคลองสงนาสายใหญ(เหมองแมแฝก) กม. 25+356 ปงบประมาณ 2557

หมายเหต : รบเครองมอวดน าเดอน มกราคม 2557

เดอน

Temp. (ไมเกน 40ºC)

pH (ระหวาง 6.5-8.5)

EC (ไมเกน 2,000 μS/cm.)

Sal. (ไมเกน 2.0

ppt)

DO (ไมตากวา2.0 ppm.)

TDS (ไมเกน 1,300 ppm.)

มกราคม 28.6 7.15 153.5 0.10 6.53 74.3 กมภาพนธ 26.1 7.64 267 0.13 7.51 174 มนาคม 25.9 7.38 201 0.09 6.73 129 เมษายน - - - - - -

พฤษภาคม - - - - - - มถนายน 28.2 7.68 235 0.11 7.85 153 กรกฎาคม 29.8 7.87 254 0.12 7.45 165 สงหาคม 28.8 7.93 267 0.13 8.39 173 กนยายน 28.6 7.83 274 0.13 5.98 178 คาต าสด 28.4 7.71 254 0.12 5.98 178 คาสงสด 29.8 7.93 274 0.13 8.39 165 คาเฉลย 28.9 7.84 267 0.13 7.35 173.3

ผาน – ไมผาน เกณฑ

ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ ผานเกณฑ

เครองวดมปญหา สงไป SET คาใหม ทบรษท

Page 15: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์qwater.rid.go.th/report/file22/REPORT2557(MAEFAEKMAENGAD... · 2014. 10. 15. · กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

12

แผนทแสดงจดตรวจวดคณภาพนาชลประทาน