32
บทที2 ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง จากการศึกษาวิชาโครงการในครั ้งนี ้ ผู ้ศึกษาได้จัดทาเรื่อง ระบบบริหารจัดการห้องสมุด โดยประยุกต์ใช้เทคโนโลยี RFID (Radio Frequency Identification) กรณีศึกษาห้องสมุดโรงเรียน บรบือวิทยาคาร ได้อธิบายทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง โดยจะอธิบายถึงรายละเอียดความสาคัญ และหลักการทางานต่างๆที่สาคัญดังนี 2.1 นิยาม/ความหมาย คาว่า ห้องสมุด2.2 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี RFID ในห้องสมุด 2.3 เทคโนโลยี RFID (Radio Frequency Identification) 2.4 ระบบฐานข้อมูล 2.5 โปแกรม Microsoft Visual Studio 2005 2.6 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 2.7 ความรู้เบื ้องต ้นของการวิเคราะห์ด้วย UML 2.8 ความรู้เบื ้องต ้นของการวิเคราะห์โปรแกรม Crystal Report 9.0 2.9 วรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง 2.1 นิยาม/ความหมาย คาว่า ห้องสมุดห้องสมุด ( Library ) คือ สถานที่รวบรวมสรรพวิทยาการต่างๆ ที่บันทึกไว้ในรูปแบบของ หนังสือ วารสาร สิ่งพิมพ์ต่างๆ หรืออุปกรณ์ โสตทัศนวัสดุ โดยมีบรรณารักษ์ เป็นผู้ดาเนินงาน และ บริหารงานต่างๆ ในห้องสมุดโดยจัดระบบเป็นหมวดหมู และระเบียบเรียบร้อย เพื่อให้ผู้ใช้ห้องสมุด มีความสะดวกสืบค้นได้ง่าย ตรงกับความต้องการและห้องสมุด ยังมีค่าเรียกต่างๆ อีกมากมาย อาทิ ศูนย์ข้อมูล, ศูนย์วัสดุ , ศูนย์วัสดุการศึกษา, สานักวิทยบริการ, ศูนย์เอกสาร และ ศูนย์สารนิเทศ เป็นต้น 2.1.1 ประเภทของห้องสมุด ห้องสมุดสามารถแบ่งไดเป็น 5 ประเภทตามวัตถุประสงค์ในการให้บริการและประเภทของผู้ใช้ 1. ห้องสมุด โรงเรียน ให้บริการนักเรียนและบุคลากรภายในโรงเรียน 2. ห้องสมุดมหาวิทยาลัย/วิทยาลัย ให้บริการนักศึกษาและบุคลากรในสถานศึกษา 3. ห้องสมุดประชาชน ให้บริการแก่ประชาชนทั่วไป และผู้ที่สนใจ 4. ห้องสมุดแห่งชาติหรือหอสมุดแห่งชาติ

ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

บทท 2

ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

จากการศกษาวชาโครงการในครงน ผศกษาไดจดท าเรอง ระบบบรหารจดการหองสมด โดยประยกตใชเทคโนโลย RFID (Radio Frequency Identification) กรณศกษาหองสมดโรงเรยนบรบอวทยาคาร ไดอธบายทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ โดยจะอธบายถงรายละเอยดความส าคญและหลกการท างานตางๆทส าคญดงน 2.1 นยาม/ความหมาย ค าวา “หองสมด” 2.2 การประยกตใชเทคโนโลย RFID ในหองสมด 2.3 เทคโนโลย RFID (Radio Frequency Identification) 2.4 ระบบฐานขอมล 2.5 โปแกรม Microsoft Visual Studio 2005 2.6 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2005 2.7 ความรเบองตนของการวเคราะหดวย UML

2.8 ความรเบองตนของการวเคราะหโปรแกรม Crystal Report 9.0 2.9 วรรณกรรมทเกยวของ

2.1 นยาม/ความหมาย ค าวา “หองสมด” หองสมด ( Library ) คอ สถานทรวบรวมสรรพวทยาการตางๆ ทบนทกไวในรปแบบของหนงสอ วารสาร สงพมพตางๆ หรออปกรณ โสตทศนวสด โดยมบรรณารกษ เปนผด าเนนงาน และบรหารงานตางๆ ในหองสมดโดยจดระบบเปนหมวดหม และระเบยบเรยบรอย เพอใหผใชหองสมด มความสะดวกสบคนไดงาย ตรงกบความตองการและหองสมด ยงมคาเรยกตางๆ อกมากมาย อาท ศนยขอมล, ศนยวสด, ศนยวสดการศกษา, สานกวทยบรการ, ศนยเอกสาร และ ศนยสารนเทศ เปนตน 2.1.1 ประเภทของหองสมด หองสมดสามารถแบงไดเปน 5 ประเภทตามวตถประสงคในการใหบรการและประเภทของผใช

1. หองสมด โรงเรยน ใหบรการนกเรยนและบคลากรภายในโรงเรยน 2. หองสมดมหาวทยาลย/วทยาลย ใหบรการนกศกษาและบคลากรในสถานศกษา 3. หองสมดประชาชน ใหบรการแกประชาชนทวไป และผทสนใจ 4. หองสมดแหงชาตหรอหอสมดแหงชาต

Page 2: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

9

5. หองสมดเฉพาะ ไดแกหองสมดของหนวยงาน บรษท สมาคม โรงพยาบาล โรงงาน เปนตน หองสมดประเภทนจะมผใชเฉพาะกลม หนงสอหรอ ทรพยากรกจะมจ ากดเฉพาะวชาเฉพาะกลมลงไป

2.1.2 ประโยชนของหองสมด 1. เปนสถานทคนควาหาความรเพมเตม 2. เปนสถานท ทผใชบรการจะเลอกหนงสอทอานไดตามความสนใจ 3. ชวยใหผใชบรการเปนคนทนสมยอยตลอดเวลา 4. ชวยใหผใชบรการรจกใชเวลาวางใหเกดประโยชน 5. ชวยใหผใชบรการมนสยรกการอาน 6. ฝกใหผใชบรการรจกรบผดชอบในสาธารณสมบต หรออาจพดไดวา หองสมดชวยใหนกเรยนสามารถศกษาหาความรทเรยนจากชนเรยนและทนอกเหนอไปจากชนเรยนได ชวยใหครคนหาอปกรณในการเรยนการสอนได ชวยใหนกเรยนไดรบความรกวางขวางจากการไดพบและไดอาน ชวยใหนกเรยนไดใชเวลาวางอยางมประโยชน

2.2 การประยกตใชเทคโนโลย RFID ในหองสมด แนวคดทจะน าเทคโนโลย RFID มาใชในกระบวนการยมคนหนงสอและสอโสตทศนดวยตนเอง หองสมดแหงแรกทตดตงระบบเทคโนโลย RFID คอ หองสมดของ Rockefeller University in New York สวนหองสมดประชาชนแหงแรกทน าเทคโนโลย RFID มาใช คอ Farmington Community Library ในรฐมชแกน หองสมดแตละแหงพฒนาฐานขอมลเพอจดเกบรายละเอยดทางบรรณานกรมและสถานภาพของทรพยากรสารสนเทศ เพอใชในการตรวจสอบขอมลเกยวกบยมคนทรพยากรสารสนเทศแตละรายการของหองสมด โดยทรพยากรสารสนเทศแตละรายการจะไดรบตวเลขทเฉพาะรายการ (บารโคด) ซงไมไดมความสมพนธกนระหวางชอผแตง และชอเรองของทรพยากรสารสนเทศรายการนนๆ การยมคนทรพยากรสารสนเทศทใชเทคโนโลยบารโคด ผใชตองตดตอขอความชวยเหลอจากบรรณารกษ/เจาหนาท จากนนบรรณารกษ/เจาหนาทจะน าแถบบารโคดทตดกบทรพยากรสารสนเทศนนไปไวในบรเวณทเครองอานรหสบารโคด โดยสามารถอานไดทละเลม

แตสาหรบเทคโนโลย RFID นนมลกษณะคลายกบบารโคดและยงสามารถรองรบความตองการอกหลายๆอยางทบารโคดไมสามารถตอบสนองได กลาวคอ เทคโนโลยบารโคดเปนระบบทอานไดอยางเดยว ไมสามารถเปลยนแปลงขอมลทอยบนบารโคดได แตปาย RFID สามารถอานและบนทกขอมลเพมเตมนอกเหนอจากตวเลขและเพมเตมขอมลภายหลงได นอกจากนระบบเทคโนโลย RFID เปนเทคโนโลยทสามารถสงขอมลทกอยางผานคลนความถวทย ดงนนการอานขอมลจากปาย

Page 3: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

10

RFID จงไมตองปายขอมลอยในบรเวณทเครองอานอานได และผใชสามารถยมคนทรพยากรสารสนเทศไดดวยตนเอง นอกจากนเมอมการยมคนผานเทคโนโลย RFID ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศจะถกปรบปรงขอมลเปนปจจบนทนทดง

2.2.1 เหตผลในการน า RFID มาใชในหองสมด เทคโนโลย RFID มประโยชนตอการปฏบตงานของบรรณารกษและเออใหเกดความสะดวกในการใชบรการ ดงน

2.2.1.1 ลดขนตอนและประหยดเวลาในการใหบรการยมคน การน าระบบเทคโนโลย RFID มาใชในหองสมดจะชวยลดขนตอนและเวลาทใชในการ

ใหบรการยมคนทรพยากรสารสนเทศ ทงนเนองจากระบบเทคโนโลย RFID เปนระบบทใชเทคโนโลยจากคลนความถวทยในการตรวจสอบขอมล บรรณารกษจงไมจ าเปนตองเสยเวลาในการน าบารโคดหนงสอใหอยในบรเวณทเครองอานบารโคดสามารถอานได นอกจากนยงสามารถอานไดทละหลายเลมพรอมๆกนอกดวย จงท าใหการบรการยมคนทรพยากรสารนเทศเปนไปอยางรวดเรว ผใชไมตองเสยเวลารอเขาแถวเพอยมคนทรพยากรสารสนเทศ

2.2.1.2 ท าใหการยมคนทรพยากรสารสนเทศดวยตนเองงายขน หองสมดทตดตงระบบเทคโนโลย RFID แลว จะเออใหผใชหองสมดสามารถยมคน

ทรพยากรสารสนเทศดวยตนเอง และการยมคนดวยตนเองมขนตอนทสนและมวธใชงานงาย คอ เดมเจาหนาท/บรรณารกษเปนผใหบรการยมคนแกผใช โดยนาบารโคดบนทรพยากรสารสนเทศนนไปอานดวยเครองอาน จากนนนาไปลบสญญาณกนขโมย ซงมขนตอนยงยาก แตหากใชระบบเทคโนโลย RFID ผใชหองสมดสามารถยมคนทรพยากรสารสนเทศตางๆดวยตนเอง ซงมขนตอนงายๆเพยงผใชหองสมดน าทรพยากรสารสนเทศทตองการยมหรอคนใสในต าแหนงทก าหนด เครองจะด าเนนการยม/คนใหเรยบรอย โดยปรบขอมลยมคนของผใชและฐานขอมลหองสมดใหเปนปจจบน พรอมทงลบสญญาณกนขโมยทนท ซงเปนกระบวนการทงาย ไมซบซอน และสะดวก นอกจากนเวลาคนทรพยากรสารสนเทศ ผใชไมจ าเปนตองรอหองสมดเปดทาการหรอเจาหนาทปฏบตงาน ผใชสามารถคนทรพยากรสารสนเทศผานเครองคนทรพยากรสารสนเทศไดทนท จงท าใหผใชสวนใหญพงพอใจในการใชบรการยมคนดวยตนเอง สาหรบผปฏบตงานบรการยมคนจะมเวลาในการปรบปรงพฒนาประสทธภาพการใหบรการในดานอนๆแกผใชมากขน

2.2.1.3 มความปลอดภยสง บรษทผจดจ าหนาย RFID สวนใหญอางวาระบบการปองกนการสญหายและการขโมย

ทรพยากรสารสนเทศของ RFID มความเชอถอไดสง ดงนนหองสมดสามารถทราบไดทนทวาในขณะนทรพยากรสารสนเทศรายการใดไดยมออกจากหองสมด หรอทรพยากรสารสนเทศรายการใด

Page 4: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

11

หายไปจากชนหนงสอเพอด าเนนการซอทดแทนรายการทสญหายไดทนท นอกจากนหากบตรสมาชกหองสมดไดใชเทคโนโลย RFID ดวยแลว จะท าใหหองสมดสามารถทราบไดทนทวาสมาชกคนใดไดนาทรพยากรสารสนเทศออกจากหองสมด โดยยงไมไดผานกระบวนการยมคน

2.2.1.4 เพมความรวดเรวในการส ารวจชนหนงสอ การส ารวจชนหนงสอจะรวดเรวขนดวยเครองอานแบบพกพาหรอแบบมอถอ (Hand-held

inventory reader) เพยงบรรณารกษถอเครองอานนเดนตามชนหนงสอ กสามารถทราบไดทนทวาทรพยากรสารสนเทศเหลานนอยถกต าแหนงโดยเรยงตามล าดบตามเลขเรยกหนงสอหรอไม และรายการทรพยากรสารสนเทศใดบางทหายไปจากชน จงชวยลดปญหาการไมพบหนงสอบนชนไดเปนอยางด นอกจากนการส ารวจชนหนงสอกท าไดงายและบอยครงขนตามความตองการ ซงขอมลของหองสมดจะทนสมยตลอดเวลา

2.2.1.5 ปาย RFID มอายการใชงานนาน ปาย RFID มระยะเวลาในการใชงานยาวนานกวาแถบบารโคด บรษทจดจ านายอางวา ปาย

RFID 1 ชนสามารถผานการใชงานยมคนอยางนอยทสด 100,000 ครง จงจะถงเวลาทตองเปลยนแผนใหม ดงนนจงมความคงทนและมอายการใชงานไดนาน

2.3 เทคโนโลย RFID (Radio Frequency Identification) RFID ยอมาจากคาวา Radio Frequency Identification เปนเทคโนโลยไรสายทใชระบลกษณะเฉพาะของคน สตว และสงของ ดวยการตดแผนปายอเลกทรอนกส (Tag) ทมการลงโปรแกรมควบคมทระบอยางเฉพาะเจาะจง โดยตดไปกบสงทตองการตรวจสอบ และระบถงขอมลของสงของนนๆ ซงเทคโนโลยนเปนการน าเอาคลนวทยมาเปนคลนพาหะเพอใชในการสอสารระหวางอปกรณ 2 ตว คอ แผนปาย (Tag) และตวอานขอมล (Reader หรอ Interrogator) จากความหมายขางตนสามารถสรปความหมายของ RFID ไดวา RFID หมายถง เทคโนโลยไรสายทใชระบลกษณะเฉพาะของสงตางๆ ดวยการตดแผนปายอเลกทรอนกส (Tag) โดยการใชคลนวทยในการจดเกบขอมล ซงสามารถใชงานไดกบอปกรณตางๆ

Page 5: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

12

ภาพท 2.1 แสดงภาพรวมการทางานของระบบ RFID

2.3.1 องคประกอบของระบบ RFID

ในระบบ RFID จะมองคประกอบหลกๆ อย 2 สวนดวยกนสวนแรก คอ ทรานสปอนเดอร หรอ แทก (Transponder/Tag) ทใชตดกบวตถตางๆ ทเราตองการโดย แทกทวาจะบนทกขอมลเกยวกบวตถชนนนๆ เอาไว สวนทสองกคอเครองส าหรบอาน/เขยนขอมลภายใน แทก (Interrogator/Reader) ดวยคลนความถวทย เพอความเขาใจผมขอเปรยบเทยบกบระบบบารโคดเพอใหเหนภาพชดเจน แทกในระบบ RFID กคอ ตวบารโคดทตดกนฉลากของสนคา และเครองอานในระบบ RFID กคอเครองอานบารโคด (Scanner) โดยขอแตกตางของทงสองระบบคอ ระบบ RFID จะใชคลนความถวทยในการอาน/เขยนสวนระบบรหสแทงจะใชแสงเลเซอร ในการอานโดยขอเสยของระบบบารโคด คอหลกการอานเปนการใชแสงในการอานแทกบารโคด ซงจะตองอานแทกทไมอะไรกบปกปดหรอตองอยในเสนตรงเดยวกบล าแสงทยงจากเครองสแกน และอานไดทละแทกในระยะใกลๆ แตระบบ RFID จะแตกตางโดยสามารถอานแทกได โดยไมตองเหนแทก หรอแทกนนซอนอยภายในวตถและไมจ าเปนตองอยในเสนตรงกบคลน เพยงอยในบรเวณทสามารถรบคลนวทยไดกสามารถอานขอมล ได และการอานแทกในระบบ RFIDยงสามารถอานไดหลายๆ แทกในเวลาเดยวกน โดยระยะในการอานขอมลไดไกลกวาระบบบารโคดอกดวย

Page 6: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

13

ภาพท 2.2 แสดง RFID Tag ในรปแบบตางๆ

2.3.2 แทก (Tag) โครงสรางภายในของแทกจะประกอบดวย 2 สวนใหญ ๆ ไดแกขดลวดขนาดเลกซงท าหนาท

เปนสายอากาศ (Antenna) ส าหรบรบสงสญญาณคลนความถวทย และสรางพลงงาน ปอนใหสวนของไมโครชป (Microchip) ทท าหนาทเกบขอมลของวตถ เชน รหสหนงสอหรอรหสสนคาตางๆโดยทวไปแทกอาจอยในชนดของกระดาษแผนฟลม พลาสตก มขนาดและรปรางแตกตางกนไป ทงนขนอยกบวสดทจะนาไปตด และมหลายรปแบบ เชน ขนาดเทากบบตรเครดต เหรยญ กระดม ฉลากสนคา แคปซล เปนตน แตโดยหลกการอาจแบงแทกทมการใชงานกนอยออกเปน 2 ใหญๆแตละชนดกจะมความแตกตางกนในแงของการใชงาน ราคา โครงสราง และหลกการทางาน ซงจะขอกลาวถงและอธบายแยกเปนหวขอดงน 2.3.2.1 Passive RFID Tags แทกชนดนไมตองอาศยแหลงจายไฟภายนอกใดๆ เพราะภายในแทกจะมวงจรก าเนดไฟฟาเหนยวนาขนาดเลกเปนแหลงจายไฟในตวอยทาใหการอานขอมลทาไดไมไกลมากนก ระยะอานสง สดประมาณ 1 เมตร ขนอยกบความแรงของเครองสงและคลนความถวทยทใช ปกตแทกชนดนมกมหนวยความจ าขนาดเลกโดยทวไปประมาณ 16 ถง 1,024 ไบต มขนาดเลกและนาหนกเบา ราคาตอหนวยต าไอซของแทกชนดพาสซฟทมการผลตออกมา จะมทงขนาดและรปรางเปนแทงหรอแผนขนาดเลกจนแทบไมสามารถมองเหนไดไปจนถงขนาดใหญสะดดตา ซงตางกมความเหมาะสมกบ

Page 7: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

14

ชนดงานทแตกตางกน สวนโครงสรางภายในทเปนไอซของแทกนน กจะประกอบดวย 3 สวนหลกๆ ไดแกสวนควบคมการทางานของภาครบ-สงสญญาณวทย (Analog Front-End) สวนควบคมภาคลอจก (Digital Control Unit) สวนของหนวยความจ า (Memory) ซงอาจจะเปนแบบ ROMหรอ EEPROM ในระบบ RFID จะมองคประกอบหลกๆอย 2 สวนดวยกน สวนแรก คอ ทรานสปอนเดอร หรอแทก(Transponder/Tag) ทใชตดกบวตถตางๆทเราตองการโดยแทกทวาจะบนทกขอมล เกยวกบวตถชนนนๆเอาไว สวนทสองกคอเครองสาหรบอาน/เขยนขอมลภายในแทก (Interrogator/Reader) ดวยคลนความถวทย เปรยบเทยบไดกบระบบบารโคด เพอใหเหนภาพชดเจนแทกในระบบ RFID กคอ ตวบารโคดทตดกบฉลากสนคา และเครองอานในระบบ RFID กคอ เครองอานบารโคด (Scanner) โดยขอแตกตางของทงสองระบบ คอ ระบบ RFID จะใชคลนความถวทยในการอาน/เขยน สวนระบบรหสแทงจะใชแสงเลเซอรในการอาน โดยขอเสย โดยขอเสยของระบบบารโคด คอหลกการอานเปนการใชแสงในการอานแทกบารโคด และอานในเสนตรงเดยวกบล าแสงทยงจากเครองสแกนและอานไดทละแทกในระยะใกลๆ แตระบบ RFID จะแตกตาง โดยสามารถอานแทกได โดยไมตองเหนแทก หรอแทกนนซอนอย ภายในวตถ และไมจ าเปนทอยภายในเสนตรงกบคลน เพยงอยในบรเวณทสามารถรบคลนวทยไดกสามารถอานขอมลได และการอานแทกในระบบ RFID ยงสามารถอานไดในหลายๆแทกในเวลาเดยวกน โดยระยะเวลาในการอานขอมลไดไกลกวาบารโคดอกดวย 2.3.2.2 Active RFID Tags

แทกชนดนจะตองอาศยแหลงจายไฟจากแบตเตอรภายนอก เพอจายพลงงานใหกบวงจรภายในท างาน แทกชนดนมหนวยความจ าภายในขนาดใหญไดถง 1 เมกะไบต และสามารถอานไดในระยะไกลสงสดประมาณ 10 เมตร แมวาแทกจะมขอดอยหลายขอแตกมขอเสยดวยเชนกน เชน มราคาตอหนวยแพง มขนาดคอนขางใหญ และมระยะเวลาในการท างานทจ ากด ดงภาพประกอบท 2-3นอกจากการแบงจากชนดทวามาแลวแทกกยงถกแบงประเภทจากรปแบบในการใชงานไดเปน 3 แบบ คอ แบบทสามารถถกอานและเขยนขอมลไดอยางอสระ (Read-Write), แบบเขยนไดเพยงครงเดยวเทานนแตอานไดอยางอสระ (Write-Once Read-Many หรอ WORM) และแบบอานไดเพยงอยางเดยว (Read-Only) ดวย อยางไรกตามแทกชนดพาสซฟจะนยมใชมากกวา ดงนนจงจะขอกลาวถงเฉพาะแทกชนดนเปนหลก

2.3.3 เครองส าหรบอาน/ เขยนขอมลภายในแทก (Interrogator/ Reader) ท าหนาทในการเชอมตอเพอเขยน หรออานขอมลลงในแทก ดวยสญญาณความถวทย ภายในเครองอานจะประกอบดวย เสาอากาศททาจากขดลวดทองแดงเพอใชรบสญญาณภาครบ และภาคสงสญญาณวทย และวงจรควบคมการอาน- เขยนขอมล จาพวกไมโครโทรลเลอร และสวนของการตดตอกบคอมพวเตอร ดงภาพ 2-3-3

Page 8: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

15

ภาพท 2.3 แสดงรปตวอยางเครองอานแบบตางๆ

2.3.3.1โดยทวไปเครองอานจะประกอบดวยสวนประกอบหลกดงน -ภาครบ และสงสญญาณวทย -ภาคสรางสญญาณพาหะ -ขดลวดทท าหนาทเปนสายอากาศ -วงจรจลสญญาณ

หนวยประมวลผลขอมล และภาคตดตอกบคอมพวเตอร และภาคตดตอกบคอมพวเตอร หนวยประมวลผลขอมลทอยภายในเครองอานมกใชเปนไมโครคอนโทรลเลอร ซงอลกอรทมทอย ภายในโปรแกรมจะทาหนาทถอดรหสขอมล (Decoding) ทไดรบและท าหนาทตดจอกบ คอมพวเตอร ลกษณะขนาดและรปรางของเครองอานจะแตกตางกนไปตามประเภทของการใชงาน เชน แบบมอถอ ขนาดเลกหรอตดผนงจนไปถงขนาดใหญเทาประต (Gate size) เปนตน

2.3.3.2 การถอดรหสสญญาณ (Decoding)

ทไดรบ กระท าโดย ไมโครคอนโทรเลอร อลกอรทมทอยใน เฟรมแวร (firmware) ของตวไมโครคอนโทรเลอรจะท าหนาทในการสงสญญาณ, ถอดรหส สญญาณทไดรบ และท าหนาทตดตอกบคอมพวเตอร ดงภาพ 2-3-3-2

Page 9: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

16

ภาพท 2.4 ขนตอนการถอดรหสสญญาณและตดตอกบคอมพวเตอร

2.3.4 หลกการท างาน

โดยมากมกจะใชวธการมอดเลตทางแอมปลจดหรอใชการมอดเลตทางแอมปลจดบวกกบการเขารหสแมนเชสเตอร (Manchester encoded AM) แตทวาในปจจบนกมแทกสทใชการมอดเลตแบบอนๆ ดวย เชน การมอดเลชนแบบเฟสซฟคยอง(Phase Shift Keying : PSK) ฟรเควนซซฟคยอง (Freqeuecy Shift Keying : FSK) หรอการใชการมอดเลตทางความถ (Frequency Modulation : FM) ดงภาพท 2-3-4

ภาพท 2.5 แสดงรปคลนของสญญาณระหวางแทกและเครองอานแบบ AM

Page 10: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

17

ในการรบสงขอมลหรอสญญาณวทยระหวางแทกกบเครองอาน จะไดอยางมประสทธภาพตอเมอสายอากาศมความยาวทเหมาะสมกบความถพาหะทใชงาน เชน เมอความถใชงานเปน 13.56 เมกะเฮรตซ ความยาวของเสาอากาศ (เปนเสนตรง) ทเหมาะสมกคอ 22.12 แนนอนวาในทางปฏบตคงไมสามารถนาเสาอากาศทใหญขนาดนนมาใชงานกบแทกขนาดเลกได สายอากาศทดจะเหมาะจะใชรวมกบแทกมากทสดกคอ สายอากาศทเปนขดลวดขนาดเลกหรอทมชออยางเปนทางการวาสายอากาศแบบแมกเนตกไดโพล (Magnetic dipole Antenna) รปแบบของสายอากาศแบบนกจะมอยหลากหลายทงแบบทเปนขดลวดพนแกนอากาศหรอแกนเฟอรไรต แบบทเปนวงลปททาขนจากลายทองแดงบนแผนวงจรพมพ ทงทเปนลปแบบวงกลมและสเหลยม ทงนความเหมาะสมในการใชงานกแตกตางกนไปตามความถพาหะและประเภทของงานดวย เชนกน นอกจากการรบสงขอมลแลวสายอากาศกยงท าหนาทเปนแหลงจายไฟใหกบแทกดวย โดยอาศยหลกการท างานตามแนวคดของไมเคล ฟาราเดย เรองแรงดนเหนยวนาในขดลวดทเกดขนจากเสนแรงแมเหลก (จากเครองอาน) ทมคาเปลยนแปลงไปตามเวลา (Time-varying magnetic field) พงผานสายอากาศของแทก เมอแทกและเครองอานตงอยหางกนในระยะ 0.16 เทาของความยาวของคลนพาหะทใช เรยกปรากฏการณทเกดขนวา Transformer-type Coupling ซงเปนปรากฏการณแบบเดยวกบการเกดแรงดนไฟฟาเหนยวนาขนระหวางขดลวดปฐมภม (Primary) และขดลวดทตยภม (Secondary) ในทรานสฟอรเมอร (Transformer) จะเปนวงจรพนฐานสาหรบอธบายกลไกทเกดขนในการสงขอมลของแทก

2.3.5 การเขารหสแบบแมนเชสเตอร เปนการเขารหสขอมล ดจทล วธหนง กอนทขอมลซงผานการเขารหสแลวจะถกสงไปมอด

เลต เพอแกปญหาเกยวกบการซงโครไนซของขอมล เนองจากการสงกระจายสญญาณตาม ปกตนนหากมการสงสญญาณดจทล ในระดบเดยวตดตอกนเปนชวงยาว เชน สงสญญาณดจทล ทมคาลอจกเปน 1 ออกไป 20 บตตดตอกน จะท าใหการซงโครไนซของขอมลเกดการคลาดเคลอน (โดยปกตวงจรดจทล จะปรบการซงโครไนซของขอมลไดเฉพาะในชวงทมการเปลยนระดบของขอมลจาก 1 เปน 0 หรอจาก 0 เปน 1) และท าใหรบขอมลผดพลาดเพอปองกนปญหาดงกลาวจงจะตองมการน าสญญาณดจทล ปกตไปผานเขารหสเสยกอน โดยการเขารหสแบบแมนเชสเตอร จะเปลยน ใหสญญาณดจทล ลอจก 0 ถกแทนดวยการเปลยนคาจากลอจก 1 เปน 0 และสญญาณดจทลลอจก 1 แทนดวยการเปลยนคาจากลอจก 0 เปน 1 ขอดของการเขารหสแบบนกคอ ท าใหการเปลยนระดบของขอมลทกๆ ครงเปนไปอยางแนนอน หรอเกดการเขาจงหวะ (synchronize) กนของขอมลนนเอง แตวาการเขารหสแบบนกมขอเสยอยกลาวคอชวงความถทใชในการสงขอมลตองเพมขนเปน 2 เทา ดงภาพท 2-3-5

Page 11: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

18

ภาพท 2.6 แสดงการสญญาณรปคลนทเขารหสแบบแมนเชสเตอร ( Manchester )

2.3.6 ขนตอนการทางานระหวางเครองอานกบแทก - ตวเครองอานจะท าการสงสญญาณวทยอยางตอเนองหรอเปนจงหวะ และรอคอยสญญาณ

ตอบจากตวแทก -เมอแทกไดรบสญญาณคลนวทยทสงมาจากเครองอานในระดบทเพยงพอ กจะท าเหนยวน า

เพอสรางพลงงานปอนใหแทกท างาน โดยแทกจะสรางสญญาณนาฬกาเพอกระตนใหวงจรภาคดจทลในแทกทางาน

-วงจรภาคดจทลจะไปอานขอมลจากหนวยความจ าภายในและเขารหสขอมลแลวสงไปยงภาคแอนะลอก ททาหนาทมอดเลตขอมล

- ขอมลทถกมอดเลตจะถกสงไปสงขดลวดทท าหนาทเปนสายอากาศ เพอสงไปยงเครองอาน - เครองอานจะสามารถตรวจจบสญญาณการเปลยนแปลงของแอมปลจด (Envelope

Detector) และใชพก ดเทกเตอร (Peak Detector) ในการแปลงสญญาณขอมลทมอดเลตแลวจากแทก -เครองอานจะถอดรหสขอมลและสงไปยงคอมพวเตอรผานทางพอรตอนกรมตอไป

(http://tulip.bu.ac.th/~1490901970/c.htm)

2.3.7 คลนพาหะและมาตรฐานของระบบ RFID ทใชกนในปจจบน ส าหรบคลนพาหะทใชกนในระบบของ RFID แบงออกไดเปน 3 ยานหลกไดแก q q ยานความถต า 125-400 กโลเฮรตซ q q ยานความถปานกลาง 4-24 เมกะเฮรตซ q q ยานความถสง 0.9-2.45 กกะเฮรตซ ในแงการใชงาน 2 ยานความถแรกจะเหมาะส าหรบใชกบงานทมระยะการสอสารขอมลในระยะใกลเชน การตรวจสอบการผานเขาออกพนท การตรวจหาและเกบประวตในสตว สวนยานความถทายสดจะถกใชกบงานทมระยะการสอสานขอมลในระยะไกล เชน ระบบเกบคาบรการ

Page 12: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

19

ทางดวนเปนตน ในแงของราคาและความเรวในการสอสารขอมล เมอเทยบกนแลว RFID ซงใชคลนพาหะยานความถสงเปนระบบทมความเรวในการสงขอมลสงสดและมราคาแพงทสดดวยเชนกน สวน RFID ทใชคลนพาหะในอก 2 ยานความถจะมระดบราคาและความเรวลดหลนกนไป ดงภาพท 2-7

ภาพท 2.7 กราฟแสดงความถของคลนพาหะทมหนวยเปนกโลเฮรตซ,เมกะเฮรตซ,กกะเฮรตซ ขนอยกบระยะทางการสอสาร 2.3.8 การปองกนการชนกนของสญญาณขอมล (Anti-Collision) ในการทจะรบขอมลจากแทกหลายๆอน ทงแทกและตวเครองอานตองไดรบการออกแบบใหรองรบกบสภาวะทมแทกมากกวา 1 อนท างาน (สงสญญาณ) มเชนนนสญญาณพาหะกจะมการสงออก ในเวลาเดยวกนท าใหเกดการชนของสญญาณ (Collision) จะท าใหไมมขอมลใดๆสงถงตวเครองอานเลย การตดตอระหวางแทกกบตวเครองอานเปรยบเสมอน บสแบบอนกรม แตบสชนดนจะในการสงสญญาณจะใชอากาศเปนตวกลาง ในระบบบสทใชเคเบลเปนตวกลางกตองมการ ควบคมไมใหเกดการชนกนของสญญาณ RFIDกจาเปนทจะตองมการปองกนใหมการสงสญญาณจากแทกอนเดยวตอชวงเวลานนเชนกน ดงภาพท 2-3-8

Page 13: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

20

ภาพท 2.8 การปองกนการชนกนของสญญาณขอมลจากแทกอนเดยวกน

2.4 ระบบฐานขอมล

ฐานขอมล (Database) คอ การน าเอาขอมลหลาย ๆ ไฟลมาเกบไวในทเดยวกน และขอมลนนจะตองมความสมพนธกนหรอกลาวอกนยหนงฐานขอมลกคอ โครงสรางของสารสนเทศ (Information)

ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมลและขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการเพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมล ขอมลตาง ๆ ทถกจดเกบเปนไฟลขอมล นอกจากจะเปนขอมลทมความสมพนธกนแลว ยงตองเปนขอมลทใชสนบสนนการด าเนนงานอยางใดอยางหนงขององคกร ดงนนอาจจะกลาวไดวาแตละฐานขอมลจะเทยบเทากบระบบแฟมขอมล 1 ระบบ และอาจจะเรยกฐานขอมลทจดท าขนเพอสนบสนนการด าเนนงานอยางใดอยางหนงวา

ระบบฐานขอมล คอ การเกบรวบรวมขอมลทมความสมพนธกนไวในทเดยวกน ในฐานขอมลนอกจากจะเกบรวบรวมฐานขอมลทสมพนธกนแลวยงตองมการเกบค าอธบายเกยวกบโครงสรางของฐานขอมลทเรยกวา พจนานกรมขอมล (Data Dictionary) หรอเรยกอกอยางหนงวา เมตาดาตา (Meta - Data)

ภาพท 2.9 แสดงระบบฐานขอมล

แฟมขอมล

DBMS

Database

Page 14: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

21

ในระบบการประมวลผลขอมล (Database Management System) จะมรปแบบและวธการประมวลผลขอมลซงแกไขขอบกพรองของระบบการประมวลผลแฟมขอมลในระบบการประมวลผลขอมลในแฟมตาง ๆ ทมความเกยวของกนหรอมความสมพนธกนจะถกเกบในทเดยวกน โครงสรางหนวยขอมลทอยในระบบประมวลผลทงระบบแฟมขอมลและฐานขอมลมดงน

1.บท (Bit : Binary Digit) คอ หนวยขอมลทเลกทสดภายในแฟม ซงหนวยขอมลพนฐานทเกบอยหนวยความจ าภายในเครองคอมพวเตอร บท จะแทนดวยเลขฐาน 2 2.ไบท (Byte) คอ หนวยขอมลทเกดจากการน าเอาบทมารวมกนเปนตวอกขระ 3.เขตขอมลหรอฟลด (Field) คอ การน าเอาตวอกขระมาประกอบเปนกลมค าทมความหมายขนมา 4.ระเบยนหรอเรคครอด (Record) คอ การน าเอาขอมลหลาย ๆ เขตขอมลมารวมกน 5.แฟมขอมลหรอไฟล (File) คอ ระเบยนแตละระเบยนของขอมลเดยวกน

2.4.1 ประเภทของฐานขอมล ประเภทของฐานขอมลทใชอยในปจจบนมโครงสราง 3 แบบ คอ 2.4.1.1 ฐานขอมลแบบล าดบขน (Hierarchical Database)

ฐานขอมลแบบล าดบขน (Hierarchical Database) คอ ลกษณะของฐานขอมลแบบหนงตอหนง หรอหนงตอกลม แตจะไมมความสมพนธแบบกลมตอกลมเรยกอกแบบหนงวาโครงสรางแบบตนไม (Tree Structure) โดยจะมระเบยนทแถวบนซงเรยกวาระเบยนพอแม (Child record) ซงระเบยนพอแมจะสามารถมระเบยนลกไดมากกวาหนงระเบยน แตระเบยนลกจะมระเบยนพอแมไดหนงระเบยน

2.4.1.2 ฐานขอมลแบบเครอขาย (Network Database )

ฐานขอมลแบบเครอขาย (Network Database) คอ ภายในฐานขอมลแบบนสามารถมความสมพนธแบบใดกได

2.3.1.3 ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relation Database)

ฐานขอมลเชงสมพนธเปนฐานขอมลทไดรบความนยมมากในปจจบน ซงสามารถท างานไดกบเครองคอมพวเตอรทกแบบ ฐานขอมลแบบนจะถกเกบในรปแบบของตาราง (Table) ซงภายในตารางกแบงออกเปนแถว (Row) และคอลมน (Column) แตละตารางสามารถมจ านวนแถวและ

Page 15: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

22

คอลมนไดมาก แตละแถวสามารถเรยกอกอยางหนงวาเขตขอมลหรอ (Filed) นอกจากตารางยงเรยกไดอกอยางหนงวา (Relation) แถวแตละแถวในตารางยงเรยกอกอยางหนงวา ทพเพล (Tuple) และคอลมนแตละคอลมนเรยกอกอยางวา แอททรบวต (Attibute)

2.4.2 องคประกอบของฐานขอมล

ระบบฐานขอมลสวนใหญเปนระบบทมการน าเอาคอมพวเตอร เขามาชวยในการจดการขอมล โดยมซอฟตแวรหรอโปรแกรมชวยจดการฐานขอมลเหลาน เพอใหไดขอมลตามทผใชตองการองคประกอบของฐานขอมลแบงออกเปน 4 ประเภท ดงน

1. ขอมล (Data)

ฐานขอมลเปนการเกบรวบรวมขอมลใหเปนศนยกลางขอมลอยางมระบบซงขอมลเหลานสามารถเรยกใชงานรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมลจะมองภาพของขอมลในลกษณะทแตกตางกน

2. ฮารดแวร (Hardware)

ฮารดแวร คอ อปกรณตาง ๆ ทเกยวของในระบบฐานขอมล ไดแก หนวยเกบบนทกขอมลภายนอก (Secondary Storage) ทใชเกบบนทกขอมล รวมทงหนวยความจ าหลก (Memory) ทใชส าหรบเกบขอมลเพอรอการประมวลผลของโปรแกรมระบบฐานขอมลตอไป

3. ซอฟตแวร (Software)

ซอฟตแวร คอ ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System) เปนโปรแกรมทชวยจดการและควบคมความถกตอง ความซ าซอนและความสมพนธระหวางขอมล ตาง ๆ ภายในฐานขอมล สงผลใหผใชสามารถทจะเรยกใชขอมลไดโดยไมจ าเปนตองทราบถงโครงสรางกายภาพของ ขอมล และอ านวยความสะดวกใหผใชในการใชงานฐานขอมล

4. ผใชระบบ (User)

ผใชระบบ คอ ผทเรยกใชขอมลจากระบบฐานขอมลมาใชงาน สามารถแบงออกเปน 3 กลมไดแก

4.1 ผพฒนาโปรแกรม (Application Programmer) ไดแก ผทท าหนาทพฒนาโปรแกรม เพอเรยกใชขอมลจากระบบฐานขอมลมาท าการประมวลผล โดยโปรแกรมทพฒนาขน

Page 16: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

23

สวนใหญ มกจะใชรวมกบค าสงในกลม Data Manipulation Language(DML) ของ Quey Language เพอเรยกใชขอมล

4.2 กลมผใช (End User) ไดแก ผทน าขอมลจากฐานขอมลไปใชงาน โดย แบงออกเปน 2 กลม ดงน 1. Naive User ไดแก ผใชทเรยกใชขอมลจากฐานขอมลโดยอาศยโปแกรมทพฒนาขน 2. Sophisticated User ไดแก ผใชทเรยกใชขอมลดวยประโยค เพอเรยกใช ขอมลจากฐานขอมลโดยตรง

4.3 ผจดการฐานขอมล (Database Administrator: DBMS) ไดแก ผบรหารทท าหนาทควบคมและตดสนใจเกยวกบฐานขอมลทงหมด เชน การก าหนดโครงสรางของฐานขอมล วธการจดเกบขอมล ความปลอดภยของขอมลตาง ๆ เปนตน

2.4.3 ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System : DBMS)

เปนโปรแกรมทท าหนาเปนตวกลางในการตดตอระหวางผใชกบฐานขอมล เพอจดการและควบคมความถกตอง ความซ าซอน และความสมพนธระหวางขอมลภายในฐานขอมล ซงตางจากระบบฐานขอมล หนาทเหลานจะเปนหนาทของโปรแกรมเมอร ในการตดตอกบฐานขอมลในฐานขอมล ไมวาจะดวยการใชค าสง DML หรอ DDL หรอจะดวยโปรแกรมตาง ๆ ทกค าสงทใชกระท ากบขอมลจะถกโปรแกรม DBMS น ามาแปล (Compile) เปนการกระท า (Operation) ตางๆ ภายใตค าสงนน เพอน าไปกระท าตวขอมลในฐานขอมลตอไป ส าหรบสวนการท างานตาง ๆ ภายในโปรแกรม DBMS ทท าหนาทในการแปลค าสงไปเปนการกระท าตางๆ ทจะกระท ากบขอมลประกอบดวยสวนการท างานตางๆ ดงน

2.3.3.1 Database Manage เปนสวนทท าหนาทก าหนดการกระท าตางๆ ใหกบสวน File Manage เพอไปกระท ากบขอมลทเกบอยในฐานขอมล (File Manager) เปนสวนทท าหนาทบรหารและจดการกบขอมลทเกบอยในฐานขอมลในระดบกายภาพ)

2.3.3.2 Quay Processor เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของ Query Language ใหอยในรปแบบของค าสงท Database Manager เขาใจ

2.3.3.3 Data Manipulation Language Precompiled เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของกลมค าสง DML ใหอยในรปแบบทสวน Application Programs Object

Page 17: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

24

Code จะน าไปเขารหสเพอสงตอไปยงสวน Database Manager ในการแปลประโยคค าสงของกลมค าสง DML ของสวน Data Manipulation Language Precompiled นจะตองท างานรวมกบสวน Query Processor

2.3.3.4 Data Definition Language Precompiled เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของกลมค าสง DDL ใหอยในรปแบบของ Data Dictionary ของฐานขอมล (Metadata) ไดแก รายละเอยดทบอกถงโครงสรางตางๆ ของขอมล

2.3.3.5 Application Programs Object Code เปนสวนทท าหนาทแปลงค าสงตางๆ เปนโปรแกรม รวมทงค าสงในกลมค าสง DML ทสงตอมาจาก Data Definition Language Precompiled ใหอยในรปของ Object Code ทจะสงตอไปให Database Manager เพอกระท ากบขอมลในฐานขอมล

2.4.4 หนาทของ DBMS

1. ท าหนาทแปลงค าสงทใชจดการกบขอมลภายในฐานขอมล ใหอยในรปแบบท ฐานขอมลเขาใจ

2. ท าหนาทในการน าค าสงตางๆ ซงไดรบการแปลแลว ไปสงใหฐานขอมลท างาน เชน การเรยกใชขอมล (Retrieve) การจดเกบขอมล (Update) การลบขอมล (Delete) การเพมขอมล (Add) เปนตน

3. ท าหนาทปองกนความเสยหายทจะเกดขนกบขอมลภายในฐานขอมล โดยจะคอยตรวจสอบวาค าสงใดทสามารถท างานได และค าสงใดทไมสามารถท างานได

4. ท าหนาทรกษาความสมพนธของขอมลภายในฐานขอมลใหมความถกตองอยเสมอ ท าหนาทเกบรายละเอยดตาง ๆ ทเกยวของกบขอมลไวใน Data Dictionary ซงรายละเอยดเหลานมกจะถกเรยกวา “ขอมลของขอมล (Metadata)”

5. ท าหนาทเกบรายละเอยดตางๆ ทเกยวของกบขอมลภายในฐานขอมลไวใน Data Dictionary ซงรายละเอยดเหลานจงมกจะถกเรยกวา “ขอมลของขอมล (Metadata)”

6. ท าหนาทควบคมใหฐานขอมลท างานไดอยางถกตองและมประสทธภาพ

Page 18: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

25

2.4.5 ประโยชนของฐานขอมล

การจดน าขอมลทมความสมพนธกนมาใชรวมกนเปนฐานขอมลนน จะกอใหเกดประโยชน ดงน

1. สามารถลดความซ าซอนของขอมล (Data Rcdundancy) โดยไมจ าเปนตองจดเกบขอมลทซ าซอนกนไวในระบบแฟมขอมลของแตละหนวยงานเหมอนเชนเดม แตสามารถน าขอมลใชรวมกนในคณลกษณะ Integrated แทน

2. สามารถหลกเลยงความขดแยงของขอมล (Data Inconsistency) เนองจากไมตองจดเกบขอมลทซ าซอนในหลายแฟมขอมล ดงนนการแกไขขอมลในแตละชดจะกอใหเกดคาทแตกตางกนได

3. แตละหนวยงานในองคกรสามารถใชขอมลรวมกนได

4. สามารถก าหนดใหขอมลมรปแบบทเปนมาตรฐานเดยวกนได เพอใหผใชขอมลชดเดยวกนสามารถเขาใจและสอสารถงความหมายเดยวกนได

5. สามารถก าหนดระบบความปลอดภยใหกบขอมลได โดยก าหนดระดบความสามารถในการเรยกใชขอมลของผใชแตละคน ใหแตกตางกนตามความรบผดชอบ

6. สามารถรกษาความถกตองของขอมลได โดยระบกฎเกณฑในการควบคมการผดพลาดทอาจเกดขนจากการปอนขอมล

7. สามารถตอบสนองตอความตองการใชขอมลในหลายรปแบบ

8. ท าใหขอมลเปนอสระจากโปรแกรมทใชงานขอมลนน (Data Independence) ซงสงผลใหผพฒนาโปรแกรมสามารถแกไขโครงสรางของขอมล โดยไมกระทบตอโปรแกรมทเรยกใชงานขอมลนน เชน ในกรณทตองการเปลยนขนาดของฟลด ส าหรบระบบแฟมขอมลจะกระท าไดยากเนองจากตองเปลยนแปลงตวโปรแกรมทอางถงฟลดนนทงหมด ซงหากจากการใชระบบฐานขอมลทการอางถงขอมลจะไมขนอยกบโครงสรางทางกายภาพของขอมลจงไมสงผลใหตองแกไขโปรแกรมทเรยกใช ขอมลนนมากนก

Page 19: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

26

2.4.6 ระบบฐานขอมลเชงสมพนธ

2.4.6.1 ค าศพทตางๆ ในระบบฐานขอมล เอนตต (Entity) เปนคาทอางถงบคคล สถานท และสงของตางๆ เชน นกเรยน รายวชา เปนตน

ภาพท 2.10 แสดงสญลกษณของเอนตต

แอททรบวท (Attribute) เปนขอมลทแสดงลกษณะของเอนตต เชน เอนตตนกเรยน จะประกอบดวย รหส ชอ-สกล ทอย วนเกด เพศ สวนรายวชาประกอบดวย รหสรายวชา ชอรายวชา หนวยกต เปนตน

ภาพท 2.11 แสดงสญลกษณของแอททรบวท

2.4.6.2 ความสมพนธ (Relationships) คอ ชอทใชแสดงความสมพนธระหวางเอนทต หรออาจมากกวา 2 เอนทต กไดแตในการออกแบบระบบฐานขอมลนยมพจารณาความสมพนธระหวาง 2 เอนทต ส าหรบเอนทตแตละตวอาจเกดความสมพนธไดมากกวา 1 ความสมพนธ

เอนตต ความสมพนธ เอนตต

แอททรบวท

แอททรบวท

แอททรบวท

เอนตต

Page 20: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

27

การแบงประเภทความสมพนธ สามารถแบงได 3 กลม ดงตอไปน

- ความสมพนธแบบ 1:1

- ความสมพนธแบบ 1:N

- ความสมพนธแบบ N:M

1. ความสมพนธแบบหนงตอหนง (1:1 Relationship)

นยาม คอ ถาเอนทต A1 มความสมพนธกบเอนทต A2 แบบหนงตอหนงแลวหมายความวาสมาชกของเอนทต A1 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชก A2 หนงรายการเทานน

ภาพท 2.12 แสดงความสมพนธแบบหนงตอหนง

2. ความสมพนธแบบหนงตอกลม (1:N Relationship)

นยาม คอ เอนตต A1 มความสมพนธกบสมาชกใน A2 หนงกลมแลว หมายความวาสมาชกของเอนตต A2 หนงรายการมความสมพนธกบสมาชกใน A1 หนงรายการหรอมากกวาหนงรายการ แตสมาชกใน A2 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชกใน A1 เพยงหนงรายการเทานน

ภาพท 2.13 แสดงความสมพนธแบบหนงตอกลม

เอนตต

ความสมพนธ เอนตต

เอนตต

ความสมพนธ เอนตต

1 1

1 N

Page 21: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

28

3. ความสมพนธแบบกลมตอกลม (N:M Relationship)

นยาม คอ ถาเอนตต A1 มความสมพนธแบบกลมตอกลมกนเอนตต A2 แลวหมายความวาสมาชกในเอนตต A1 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชกใน A2 หนงหรอมากกวาหนงรายการ และสมาชกในเอนตต A2 หนงรายการจะมความสมพนธกบสมาชกใน A1 หนงหรอมากกวาหนงรายการเชนกน

ภาพท 2.14 แสดงความสมพนธแบบกลมตอกลม

2.4.7 ชนดของคยในขอมลเชงสมพนธ

ในระบบฐานขอมลเชงสมพนธนน เราจะตองก าหนดชนดของคยตางๆ เพอเปน แอททรบวทพเศษทท าหนาทบางอยาง เชน เปนตวแทนของตาราง ใชก าหนดขนมาเพอความสะดวกในการอางองถงทฤษฎเกยวกบ Normalization ซงมดงตอไปน

- คยหลก (Primary Key) จะเปนฟลดทมคาไมซ ากนเลยในแตละเรคคอรดในตารางนน เราสามารถใชฟลดทเปน Primary Key นเปนตวแทนของตารางนนไดทนท

- คยคแขง (Candidate Key) เปนฟลดหนงหรอหลายฟลดทมคณสมบตทเปน Primary Key ได แตไมเปนคยหลก ชอและนามสกล สามารถรวมกนเปนคยคแขงได เปนตน

- Composite Key เปนฟลดทใชรวมกบฟลดอนๆ ทเปน Composite Key เหมอนกนมาใชเปน Primary Key ของตาราง

- Foreign Key เปนฟลดในตารางหนง (ฝง Many) ทมความสมพนธกบฟลดทเปน Primary Key ในอกตารางหนง (ฝง One ) โดยทตารางทงสองมความสมพนธแบบ One-to-Many ตอกน

เอนตต ความสมพนธ เอนตต

N M

Page 22: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

29

2.4.8 การออกแบบฐานขอมล การออกแบบระบบฐานขอมลนน เปนขนตอนแรกในการสรางแอพพลเคชน

ฐานขอมล เราจะกลาวถงขนตอนในการออกแบบตงแตการก าหนดเอนตตของระบบจนไดตารางฐานขอมลทเหมาะสม ซงจะกลาวถงหวขอยอย ๆ ดงตอไปน

1. จดประสงคในการออกแบบฐานขอมล - ลดความซ าซอนของขอมลในฐานขอมล เนองจากถามการเกบขอมลซ าซอนกนจะท าใหการแกไขเปลยนแปลงขอมลในตารางท าไดไมสะดวก

- ตอบสนองความจ าเปนในการเรยกใชขอมลในเวลาทสนทสดโดยหลงจากออกแบบฐานขอมลเสรจแลว เราสามารถเรยกขอมลทตองการไดอยางรวดเรว เพราะวาขอมลในตารางทออกแบบอยางถกตองจะไมมการซ าซอนกน ท าใหไมเสยเวลาในการคนหาขอมล เนองจากขอมลทตองการจะอยในตารางทเกยวของเทานน - ชวยใหตรวจสอบความถกตองรวมทงจดมาตรฐานของขอมลไดสะดวกเนองจากมขอมลทไมซ าซอน(หรอซ าซอนกนนอยทสด) - สามารถก าหนดลกษณะการเขาถงขอมลส าหรบผใชแตละประเภทไดดวยแอพพลเคชน เพราะเมอมการเปลยนแปลงขอมล เราเพยงแคเปลยนในฐานขอมลเทานน ไมตองเปลยนในแอพพลเคชน ซงหมายถง ตองสรางไฟลท างานและตรวจสอบความถกตองของแอพพลเคชนใหมซงยงยากมาก 2. ขนตอนในการออกแบบฐานขอมล ประกอบดวยขนตอนตอไปน - ก าหนดเอนตตทกตวในระบบฐานขอมลนนๆ - ก าหนดคยหลกและแอททรบวทของเอนตต - ก าหนดความสมพนธระหวางเอนตตตางๆ เหลานน - ท าการเปลยนเอนตตทไดไปอยในรปตาง ๆ 2.4.9 การ Normalization เปนทฤษฎทใชในการท าใหเอนตตและแอททรบวททไดออกแบบไวถกจดกลมเปนตารางทมความสมพนธกน จดประสงคของการ Normalization คอ 1. ลดความซ าซอนของขอมลในตาราง เพอจะไดไมตองแกไขขอมลในหลายๆ ท 2. ท าใหการเปลยนแปลงแกไขโครงสรางของตารางในภายหลงท าใหงาย 3. ท าใหการเปลยนแปลงโครงสรางฐานขอมลมผลกระทบตอแอพพลเคชนทเขาถง

ขอมลในฐานขอมลทนอยทสดในการ Normalization ใหไดผลทสด เราตองน าทงทฤษฎและจดประสงคในการท างานมาใชรวมกน

Page 23: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

30

กฎการ Normalization กฎการ Normalization เปน กฎทใชในการออกแบบตาราง โดยทวไปเราใชกฎการ Normalization นเพยงแค 3 ขอกเพยงพอในการออกแบบตารางโดยทวไปแลว และถาตารางนนผานกฎขอท 3 ตารางนนกจะตองผานกฎขอท 1 และ ขอท 2 ดวย กฎขอท 1 (First Normal Form) กฎขอท 1 กลาววา จะตองไมมเซลลใดในตารางทมคาเกนหนงคา ดงนนเราสามารถใหตารางผานกฎขอท 1 ไดดวยการแยกเซลลทมคาเกนหนงออกเปนเรคคอรดใหม กฎขอท 2 (Second Normal Form) กฎขอท 2 กลาววา ตารางทผานกฎขอท 2 จะตองไมมแอททรบวททไมใชคยใด (เราเรยกวา Non-Key Attribute) ขนกบสวนใดสวนหนงของคยหลก จะตองขนกบคยหลกแบบเตมๆ เทานน เราสามารถท าใหตารางผานกฎขอท 2 โดยการแยกฟลดทขนเฉพาะกบสวนหนงของคยหลกกบฟลดทมนขนดวยออกมาสรางตารางใหม กฎขอท 3 (Third Normal Form) กฎขอท 3 กลาววา ตารางทผานกฎขอท 3 จะตองไมมแอททรบวทใดในตารางขนกบแอททรบวทอนทไมใชคยหลก หรอคยคแขง จากทกลาวมา เราสามารถท าใหตารางของเราผานกฎขอท 3 ไดดวยการแยกฟลดอนๆ นนออกมาเปนตารางใหม และคยหลกของตารางใหมจะเปนฟลดนนขนดวย

2.5 โปรแกรม Microsoft Visual Studio 2008

2.5.1 ความหมายของ Microsoft Visual Studio 2008

Visual Studio .NET หรอเรยกสนๆวา VB .NET นนเปนเครองมอทใชในการเขยน โปรแกรมเพอสราง Application เพอใชงานบน Window รวมทงโปรแกรมทท างานรวมกบ Internet ผานอปกรณตางๆทง PC และอปกรณอเลกทรอนกสอนๆ ทสามารถเชอมตอกบอนเตอรเนตได เชน ปาลม โทรศพทมอถอ เปนตน VB .NET เปน Visual Studio .NET เปน OOP 100% ภาษา VB .NET นนไดรบการพฒนาจาก Visual Basic 6.0 ใหเปนภาษาเขยนโปรแกรมแบบ OOP เตมตว เทยบเทากบภาษา C++ หรอ Java ท าใหมโครงสรางในการเขยนโปรแกรมทดกวาเดมมาก

Page 24: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

31

แชรความสามารถกบภาษาอนๆ จากการทอยภายใตแนวคดของ .NET ท าใหเขยนภาษาโปรแกรมตางๆทรองรบ .NET สามารถแชร ความสามารถรวมกน นนคอแชร Library ซงกนได เชน เราสามารถเขยนโปรแกรมดวย VB .NET แตสามารถใชคลาส Library ของ C++ .NET ได

จดการหนวยความจ าไดดมาก ในอดตการเขยนโปรแกรมกบ Visual basic เรามกจะเจอปญหากบการจดการหนวยความจ าเสมอ โดยเฉพาะการใชงานออบเจคต แตใน Visual Studio .NET ความสามารถในการจดการ หนวยความจ าถกโอนไปใหตวภาษาจดการไดโดยเราไมตองกงวล (Automatic Garbage Collector) 32 หนาตาเครองมอเหมอนกน

ส าหรบ Visual Studio .NET นนหนาตาทกเครองเหมอนกนหมดท าใหงายตอการเรยนรในการใช งานในครงเดยว เพยงแตเขยนโปรแกรมจดการคนละภาษาตามความถนด สนบสนนการสรางเกมส และมลตมเดย ภาษา VB .NET นนไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพมากขนทกดานรวมทงดานทเคยเปนจดออน เชน เรองการสรางเกมส และมลตมเดย การสราง Application แบบ Console Console คอ Application ทเนนรบค าสง และแสดงผลโตตอบกบผใชงานในรปขอความ เชนเดยวกบ Application ทรนบนดอส ซงกอนหนานไมสามารถท าได รองรบ ADO .NET แมวา ADO จะชวยใหการเชอมตอฐานขอมลท าไดดกวาเทคโนโลยแบบเดมๆ แลวแตอาจจะยงไมด พอส าหรบการสราง Application ภายใตแนวคด .NET ซง ADO .NET กไดเขามาเสรมการท างาน ดงกลาว ซงแนวตางไปจากเดม Mobile Application ซง VB. NET ไดเปดโอกาสใหเราสามารถสราง Application ทหลากหลายขนทโดดเดนทสดคอ การ สรางบนอปกรณไรสายคอ โทรศพทมอถอ Pocket PC ซงเราเขยนโคดเพยงครงเดยวกสามารถน าไป รบบนอปกรณใดกได 2.5.2 ประเภทของขอมล (Data Type)

ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลออกเปนประเภทตาง ๆ ไดดงน

1. String ใชเกบขอความตาง ๆ หรอชดขอมลของตวเลขในรปแบบขอความ

2. Integer and Long ใชเกบคาของตวเลขจ านวนเตมซง Long จะใชกบเลขจ านวนเตมทมขนาดใหญ

3. Single and Double ใชเกบคาของเลขจ านวนจรง ซง Doubleจะใชกบเลขจ านวนจรงทมขนาดใหญ

Page 25: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

32

4. Currency ใชเกบคาทเปนจ านวนเงน

5. Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ

6. Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False)

7. Dateใชเกบขอมลในรปแบบวนท

8. Object ใชอางองถง Object ใด ๆ

9. Byteใชเกบขอมลในรป Binary

2.5.3 กฎในการตงชอตวแปร

1. ชอของตวแปรจะยาวไดไมเกน 255 ตวอกษร

2. ตวอกษรตวแรกของชอจะตองเปนตวอกษร A-Z

3. ตวอกษรถดไปจะเปนตวอกษร A-Z ตวเลข 0-9 หรอขดลาง(_)

4. ชอของตวแปรจะตองไมซ ากบค าเฉพาะ (Reserved Word)

5. ตวอกษรในชอสามารถเปนไดทงตวอกษรตวใหญและตวเลก

2.5.4 ขอบเขตของตวแปร

2.5.4.1 ตวแปร Public เปนตวแปรทมองเหนและสามารถใชไดทกฟอรม โมดล หรอ

ทกโพรซเยอร การประกาศท าไดโดยใชค าวา Public แทนค าวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit นอกโพรซเยอร ใด ๆ

2.5.4.2 ตวแปร Private เปนตวแปรทมองเหนและใชไดเฉพาะทกโพรซเยอร ใน

โมดลหรอฟอรมทประกาศเทานน อาจจะเรยกไดวาเปนตวแปร module level variable การประกาศท าไดโดยใชค าวา Private แทนค าวา Dim ในบรรทดตอจาก Option Explicit

Page 26: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

33

2.5.4.3 ตวแปร Local เปนตวแปรทมองเหนและเรยกใชไดเฉพาะโพรซเยอรท

ประกาศเทานน โดยโพรซเยอร อนหามแตะ อาจเรยกไดวาเปน Local variable ดงนนตวแปรชอเดยวกนทอยในคนละโพรซเยอร จะเปนตวแปรคนละตวกน ตวแปรเหลานจะถกสรางขนเฉพาะเมอเขามาท างานในโพรซเยอรนเทานน และเมอออกไปจากโพรซเยอรนกจะถกท าลายทงไป

2.6 โปรแกรม Microsoft SQL Server 2005

SQL Server 2005 เปนแพลตฟอรมดาตาเบสครบวงจร ซงมระบบบรหารขอมลระดบเอนเตอรไพรซ พรอมกบมเครองมอระบบธรกจอจฉรยะ (business intelligence -BI) ในตว กลไกดาตาเบสของ SQL Server 2005 ชวยใหจดเกบขอมลรเลชนแนลและขอมลทมโครงสรางไดอยางปลอดภยมากขนและมเสถยรภาพมากขน รวมทงชวยใหคณสรางและบรหารแอพพลเคชนขอมลประสทธภาพสงและพรอมทจะใหบรการตลอดเวลา เพอใชในธรกจของคณได กลไกขอมลของ SQL Server 2005 ถอเปนหวใจส าคญของโซลชนบรหารขอมลระดบเอนเตอรไพรซ นอกจากนน SQL Server 2005 ยงไดผสมผสานระบบวเคราะห ระบบท ารายงาน ระบบผสานขอมล และระบบแจงเตอนทดทสดเขาไวดวยกน วธการนจะชวยใหธรกจของคณสรางและตดตงโซลชน BI ทคมคาทชวยใหทมงานของคณจดสรรขอมลไปยงทกจดภายในองคกรไดผานระบบใหคะแนนระบบขอมลส าหรบผบรหาร เวบเซอรวส และอปกรณโมไบลตางๆ SQL Server 2005 สามารถท างานรวมกบ Microsoft Visual Studio, Microsoft Office System และชดเครองมอพฒนารนใหมๆ อาทเชน Business Intelligence Development Studio เปนตน ดวยเหตน SQL Server 2005 จงตางจากระบบรหารดาตาเบสชนดอนๆอยางมาก ดงนนไมวาคณจะเปนนกพฒนา ผดแลระบบดาตาเบส พนกงานทตองการใชขอมล หรอผมอ านาจตดสนใจกตาม SQL Server 2005 จะเปนโซลชนทชวยใหคณไดรบคณคาจากขอมลของคณเพมขนได ไมโครซอฟทรบฟงความคดเหนของผใช จากนนเมอน ามารวมกบผลการวดตลาดททางไมโครซอฟทท าขนเอง สงผลท าใหทมนกวจยของไมโครซอฟททวโลกตองหาทางพฒนา SQL Server 2005 ใหตรงกบความตองการของผใชมากทสด จนในทสดกไดออกมาเปนโซลชนรนลาสดทมคณสมบตใหมและคณสมบตทไดรบการปรบปรงใหดขนหลายรอยรายการ คณสมบตเหลานสามารถชวยบรษทของคณได 3 เรองหลกๆคอbusiness in three key areas:

ระบบบรหารขอมลระดบเอนเตอรไพรซ SQL Server 2005 จดเปนแพลตฟอรมขอมลทมเสถยรภาพดขน ปลอดภยมากขน และชวยเพมผลผลตไดมากขนกวาเดมส าหรบแอพพลเคชนเชง

Page 27: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

34

ธรกจ และแอพพลเคชนวเคราะหโดยเฉพาะ SQL Server เวอรชนนจดเปนการเปดตว SQL Server ครงยงใหญทสดเทาทเคยมมา แถมยงเปนโปรแกรมเวอรชนทปลอดภยทสดและมเสถยรภาพมากทสดอกดวยเพมผลผลตของนกพฒนา SQL Server 2005 จดเปนสภาพแวดลอมในการพฒนาแบบครบวงจรโดยมเทคโนโลยใหมๆเปนจ านวนมาก ซงชวยใหนกพฒนาท างานไดอยางมประสทธภาพมากขนระบบธรกจอจฉรยะ คณสมบตการวเคราะห การผสานขอมล และการแปลงขอมลของ SQL Server 2005 ชวยใหบรษทตางๆปรบปรงใหแอพพลเคชนทมอยเดมมคณคามากขน ไมวาแอพพลเคชนเหลานจะอยในแพลตฟอรมใดกตาม โซลชน BI ทมอยใน SQL Server 2005 ท าใหพนกงานทกคนไดรบขอมลส าคญอยางทนทวงท จากนนพวกเขากสามารถตดสนใจไดดขนและเรวขนกวาเดม

2.7 ความรเบองตนเกยวกบการวเคราะหระบบแบบ UML (Unified Modeling Language)

2.7.1 หลกการวเคราะหระบบเชงวตถ

หลกการพฒนาเชงวตถ จะประกอบดวยกลมของวตถ (Class of Object) ตางๆทท างาน รวมกน โดยแบงบทบาทหนาทความรบผดชอบ ซงใชหลกการจดแบงประเภทของวตถในลกษณะ ทางนามธรรม ออกเปนกลมๆ ทเรยกวาคลาส แตละคลาสกจะมสถานะ รวมทงพฤตกรรม ตาม บทบาทของตน โดยมขอมลรายละเอยดหรอคณสมบตทเกบซอน ในคลาสของตนโดยไมมการ ปะปนกบคลาสอนๆ แตในการตดตอสอสารหรอการรองขอใชบรการ กสามารถตดตอสอสารกนได ดวยเมจเสจ แนวคดเชงโครงสรางนน เปนโครงสรางทโปรแกรมกบขอมลนนแยกออกจากกน แต แนวคดเชงวตถนน จะมองเปนออบเจคหนงทเปนแหลงรวมขอมล วธการ โดยมคลาสเปน ตวก าหนดคณสมบตของออบเจคนน ซงคณสมบตยงสามารถท าการสบทอด ในลกษณะคลาสยอย (Subclass) ตางๆ ดงนนหากมคลาสทเปนตนแบบทดอยแลว ผพฒนากสามารถน าคณสมบตของ คลาสตนแบบนนมาใชงานไดทนท ซงเปนการน ากลบมาใชใหม ท าใหชวยลดเวลาในการพฒนา และลดคาใชจาย ประกอบกบความมนใจในคลาสตนแบบทใชงานมานาน จะบงบอกถงความ ถกตองซงกอใหเกดความผดพลาดไดนอย จงสามารถกลาวสรปไดวา การวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถนเปนแนวคดท พยายามจดระบบการะบวนการพฒนาระบบงานใหมระเบยบ และสามารถน าโปรแกรมทเคยเขยน มากอนใหสามารถกลบมาใชงานไดใหม ซงถาเปรยบเทยบกบการเขยนโปรแกรมเชงโครงสราง ถงแมระบบงานทมความใกลเคยงกน แตโมดลททจะน ามาใชงานกตองมการเปลยนแปลงมากมาย แทบจะเรมตนเขยนใหม เปนเพราะการพฒนาซอฟแวรเชงโครงสรางนนมลกษณะเปนนามธรรมซง เกดจากจนตนาการ ดงนนระบบงานทพฒนาตามแนวคดเชงโครงสรางในแตละระบบ กจะเกดจาก การ

Page 28: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

35

จนตนาการของแตละบคคล ดงนนจงเหนซอฟแวรจ านวนมากมาย ทงทเปนระบบเดยวกน และ ใชวาจะสามารถน ากลบมาใชใหมไดทงหมด

2.7.2 ความรเบองตนของการวเคราะหดวย UML

UML คอ โมเดลมาตรฐานทใชหลกการออกแบบ OOP(Object oriented programming) รปแบบของภาษา UML จะม Notation ซงเปนสญลกษณทน าไปใชใน Model ตางๆ UMLจะม ขอก าหนด กฎระเบยบ ตางๆ ในการโปรแกรม โดยกฎระเบยบตางๆ จะมความหมายตอการเขยน โปรแกรม(Coding) ดงนนการใช UML จะตองทราบความหมายของ Notation ตางๆ เชน Generalize, association dependency class และ package สงเหลานมความจ าเปนอยางยงตอการ ตความของการออกแบบและ Design ระบบ กอนน าไป Implement ระบบงานจรง ในปจจบนม

UML ไดถกพฒนาโดย Grady Booch, Ivar Jacobson, Jim Rumbaugh โดยทงสามรวมมอ พฒนาขนมาจงนยามวา UML เปนสญลกษณ (Notation) ทใชอธบาย แสดงรายละเอยดจ าลองการ สราง และจดกบเอกสารตางๆในระบบ เพอใหการออกแบบซอฟแวรสามารถท าไดโดยงาย และ ปรบปรงวธการท างานไดดขน แตเดมนนทงสามกตางมโมเดลในการพฒนาเชงวตถ ซงตอมาบรษท Rational ไดรวมมอให บคคลทงสามท าการพฒนาโมเดลรวมกน จงเปนทมาของ UML ซงเปนโมเดลทสอดวยภาพ โดยแต ละโมลดล กจะมมมมองแตกตางกน

ดงนน UML กเปน Methodology หนงเชนเดยวกบการวเคราะหระบบเชงโครงสรางทใช Data Flow Diagram และ Entity Relationship Diagram

UML Diagram จะประกอบดวยแบบจ าลองทางสถาปตยกรรมของระบบในมมมองตางๆ ซงใน UML Diagram นจะประกอบไปดวยไดอะแกรมมากมาย และแตละไดอะแกรมกจะมมมมอง ทแตกตางกน เพอใหเขาใจระบบมากขน แตกไมจ าเปนตองใชทกไดอะแกรม พจารณาทเหมาะสมใน การเลอกใช โดยจะประกอบไปดวย

1. Use Case Diagram 2. Class Diagram (Static) 3. Behavior Diagram (Dynamic) 4. Implement Diagram

Page 29: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

36

2.7.3 ไดอะแกรมทน ามาใชในการวเคราะหระบบโดยแบบ UML ประกอบดวย

2.8.3.1 Use Case Diagram

Use Case ไดถกพฒนาขนจากการพฒนาระบบเชงวตถ เปนการบงบอกและเนนผใชงานวา ตองการท าอะไรในระบบ เปนการพจารณาจากมมมองของผใช ซงแตกตางจาก Requirement ท มงเนนความตองการใหระบบท าอะไร

Use Case จะมการตอบโตระหวางผกระท ากบระบบ โดยผกระท าจะเปนวตถ ซงอาจเปนได ทงบคคล หนวยงาน ซอฟแวรหรอฮารดแวร ทมปฏสมพนธกบระบบ โดยกระบวนการใน Use Case จะเปนในลกษณะท าซ า ทนกวเคราะหระบบหรอนกพฒนาระบบตองการความรวมมอกบผใชงาน เพอน ามาสรางเปนแบบจ าลองตอไป ดงนนจงสามารถสรปไดวา วตถประสงคของ Use Case กคอ เพอใชอธบายหนาทของระบบใหมความชดเจนมากขน ใหเกดความเขาใจตรงกนระหวางผใชกบ นกวเคราะหระบบ

Use Case Diagram จะประกอบไปดวย Actor, Use Case และ Relationship โดย Actor มสญลกษณเปนรปคน ซงหมายถงผทเกยวของกบระบบ เปนองคประกอบทแสดง Entity ทอยภายนอกระบบ และมปฏสมพนธกบระบบ และแสดงความสมพนธกบ Use case

Use Case ใชสญลกษณรปวงรทแสดงหนาทตางๆของระบบ Relationship แสดงความสมพนธระหวาง Use Case กบ Use Case, Use Case กบ Actor, Actor กบ Actor โดยความสมพนธกจะเปนไปตามความสมพนธในรปแบบตางๆ เชน Association, Aggregation หรอ Composition

2.7.3.2 Class Diagram

Class Diagram คอ แผนภาพทใชแสดงคลาสและความสมพนธในแงตางๆ ของคลาส เหลานน องคประกอบของคลาสม 3 สวนคอ

1. ชอของคลาส (Name Compartment) 2. แอตทรบวตของคลาส (Attribute Compartment) 3. โอเปอเรชนของคลาส (Operation Compartment)

Class Diagram จะประกอบดวยคลาสตางๆ และความสมพนธระหวางคลาส โดยแตละคลาสจะ แสดงองคประกอบทมในระบบ และมความสมพนธในลกษณะตางๆ เชน ความสมพนธแบบ Association, Aggregation, Composition, Generalization

Page 30: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

37

2.7.3.3 Sequence Diagram

Sequence Diagram เปนไดอะแกรมซงแสดงปฏสมพนธ(Interaction) ระหวาง Object ตามล าดบของเหตการณทเกดขน ณ เวลาทก าหนด message ทเกดขนระหวาง class จะสามารถ น าไปสการสราง method ใน class ทเกยวของได จากตวอยาง Sequence ขางตนจะท าการ Design ส าหรบการท ารายการบญชการเงนของธนาคาร โดยจะเรมจากหนาจอ JSP ซงถอเปน User Interface(UI) ประเภทหนง จะท าหนาทตดตอกบผใช เพอรบขอมลจากการใชงานโดย User จากนน เมอกดป มสงค าสงใดๆ ผานหนาจอ JSP กจะท าการเรยกใช Servlet โดยเรยกผาน Method doPost ของ Account Servlet และท าการสงคาและเรยกใช Class ตางๆ ทเกยวของเพอท าการประมวลผล ตาม business process ตอไป Servlet และ Class ทท าการประมวลผลตางๆ จงเปนตวควบคมการ ท างาน หรอ Controller นนเอง สวน Class ทท าหนาทเกบขอมลตางๆ จะเรยกวา Entity Class

2.8.3.4 Activity Diagram

Activity Diagram นจะแสดงขนตอนของการปฏบตงานหรอกจกรรมในการปฏบตงานโดย จะเกดสถานะตางๆ ทเกดขนระหวางการท างาน และผลจากการท างานในขนตอนตางๆในระบบ

2.8 รปแบบการท างานของโปรแกรม Crystal Report 9.0

รปแบบการท างานของโปรแกรม Crystal Report 9.0 จะเรมโปรแกรม Crystal Report Designer ทเปนโปรแกรมส าหรบสรางรายงาน โดยจะมเครองมอตางๆ หรอโปรแกรมทเราออกแบบเอง เมอเราสรางรายงานไดแลวจะแสดงหนาจอคอมพวเตอรของเรากได หรอพมพรายงานออกทางเครองพมพกได หากเราตองบนทกรายงานทเราออกแบบน เพอน าไปใชในครงตอไป เราสามารถน าไปบนทกลงในไฟลหนง ซงเปนไฟลทมนามสกล .rpt หากเราตองการพมพรายงานอก กสามารถน าไฟลนขนมาใชงานไดจากโปรแกรมน นอกจากนแลวยงมเครองมอ Crystal Report Component ใชส าหรบน าไฟลนามสกล .rpt ทสรางจาก โปรแกรม Crystal Report Designerมาแสดงรายงานดวยการเขยนโปรแกรม Visual Basic ไดอกดวย อกทงยงม ActiveX Control ทใชงานในเวบไซตท าใหรายงานทเราออกแบบและเกบไวในไฟล .rpt นสามารถน าเสนอรายงานพรอมๆกบน ารายงานนนพมพออกทเครองพมพของเราดงนนไมวาเราจะอยบนจดใดๆบนโลกใบนเรากสามารถดรายงานหรอพมพรายงานทเราตองการได

Page 31: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

38

2.8.1 ประโยชนทไดจากโปรแกรม Crystal Report 9.0

2.8.1.1 สามารถออกรายงานในโปรแกรมทเขยนในโดย Visual Basic 6.0 ไดตามรปแบบทเราตองการเนองจากตวสรางรายงานของ Visual Basic 6.0 เอง มขอจ ากด เชน ไมสามารถสราง Formular ได เปนตน ท าใหไมสามารถดขอมลหรอ Field ทเราตองการได

2.8.1.2 มความหลากหลายในการแสดงรปแบบของขอมล เชน แสดงในรปแบบกราฟตางๆ และมรปแบบทสวยงามกวาตวออกรายงานของ Visual Basic 6.0 เอง

2.9 วรรณกรรมทเกยวของ

สมชาต ราชคม (2551) โครงงานเรอง “ระบบคลงสนคาอจฉรยะ” วตถประสงคของโครงงานเทคโนโลยสารสนเทศธรกจน เพอเปนการวเคราะหออกแบบและพฒนาระบบคลงสนคาอจฉรยะ โดยจดเกบในรปแบบของฐานขอมล Microsoft SQL Server 2005 เพอใหผใชงานสามารถตรวจสอบขอมลของสนคา และจดการคลงสนคาใหมหระสทธภาพเพอลดความผดพลาดในการค านวณตางๆ และเพอลดการสญหายของขอมลททาการบนทกลงกระดาษ โครงงานเทคโนโลยสารสนเทศธรกจนใช Microsoft Visual Basic.Net 2005 ในการพฒนาคลงสนคาอจฉรยะ เพอนาผลการศกษาไปใชประโยชนในการดาเนนงาน ซงขอบเขตในการท างานของโปรแกรม คอ สามารเพม ลบ แกไข ขอมลเกยวกบคลงเกยวกบคลงสนคา จดเกบสนคา สงออกสนคา ตดจ าหนายสนคา โยกยายสนคา และมการนาโปรแกรม Crystal Reports 11 มาใชในการจดพมพรายงานตางๆ ออกมาได เชน รายงานการจดเกบสนคา รายงานเกยวกบสนคา เปนตน

สมศกด ทบทองด และคณะ (2548) วจยเรอง “ระบบคดเงนคาโดยสารประจ าทาง โดยใชเทคโนโลย RFID”นาเสนอการน าเทคโนโลย RFID มาประยกยใชกบ ระบบคดคาโดยสารรถประจ าทาง โดยใชแทกเปนบตรทใชแทนเงนสด ซงปญหาทเกดขนกบการใชบรการรถประจ าทางในปจจบน อาทเชน ความไมสภาพ ความซอสตย และความไมรอบครอบของพนกงานเกบเงนคาโดยสาร โดยใชตวรถประจาทางทเปนกระดาษซงไมสามารถน ากลบมาใชใหมได และความไมซอสตยของผโดยสาร เปนตน โดยไดออกแบบระบบคดเงนคาโดยสารประจาทาง ใหสามารถคดคาโดยสารไดทงแบบราคาเดยวตลอดสายและคดแบบตามระยะทางทผโดยสารเดนทาง เทคโนโลย RFID จะใชคลนวทยในการสงขอมลระหวางตวอานทอยทกระตทางขนและทางลงรถประจาทางกบแทก เมอผโดยสารขนมาทประตทางขนและแสดงแทกทหนาตวอานระยะหางไมเกน 4 เซนตเมตร ตวอานจะสงระยะทางตอนขนทรบมาจากระยะไมลของรถ แลวสงไปเกบไวในแทก และจากนนเมอผโดยสารถงทหมาย แลวเดนลงมาทประตทางลงและแสดงแทกตวอานประตทางลงจะอานระยะทางตอนขนมาค านวณคาโดยสาร

Page 32: ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องbc.msu.ac.th/project_file/chapter2(343).pdf · 2012-03-13 · 12 ภาพที่ 2. y แสดงภาพรวมการทางานของระบบ

39

และหกคาโดยสารออกจากยอดเงนคงเหลอในแทก และเมอยอดเงนคงเหลอในแทกหมดหรอไมเพยงพอกบการใชบรการครงตอไป กสามารถเตมเงนไดโดยใชระบบคอมพวเตอร 47

วไลพร พรศร (2549) โครงงานเรอง “เวบไซตหองสมดโรงเรยนมธยมวดกลางโกสม”วตถประสงคของโครงงานเทคโนโลยสารสนเทศธรกจน เพอประชาสมพนธเวบไซตหองสมดโรงเรยนมธยมวดกลางโกสมใหบคคลทวไปไดรจกกนมากขน และเพออ านวยความสะดวกใหกบผ ทมาใชบรการและเพอจดเกบขอมลเกยวกบสมาชก การยมคนหนงสอ อกทงเปนศนยกลางในการแลกเปลยนความคดระหวางผทสนใจและผทมปญหาตางๆเกยวกบเวบไซตหองสมดโรงเรยนมธยมวดกลางโกสม ระบบงานแบงออกเปน 3 สวนคอ สวนของผดแลระบบ สวนของสมาชก และสวนของผใชทวไป ซงในระบบสมาชกนน กอนทาการยมหนงสอจะตองสมครสมาชกกอนจงจะสมารถยมหนงสอได สวนของผใชทวไปเชนกนกตองสมครเปนสมาชกกอนจงจะสามารถยมหนงสอได สวนของผดแลระบบ จะทาการเขาไปเพม ลบ แกไข ขอมลหนงขอมลสมาชก ขอมลการยม-คนหนงสอ และมการออกรายงานเชน รายงานขอมล แสดงรายละเอยดหนงสอ รายงานขอมลสมาชก รายงานการยมหนงสอ รายงานผคางสงหนงสอ เปนตน