ตวชวดและสาระการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

โรงเรยน........................................................... สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต ๒

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

สรปตวชวดและสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ชน ตวชวดทงหมด ตองร ควรร หมายเหต ป.๑ ๑๕ ป.๒ ๑๖ ป.๓ ๒๕ ป.๔ ๒๑ ป.๕ ๓๒ ป.๖ ๓๐ ม.๑ ๕๒ ม.๒ ๖๓ ม.๓ ๕๙ รวม ๓๑๓

2

ชนประถมศกษาปท๑

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนประถมศกษาปท ๑ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ

มาตรฐาน ว ๑.๑ เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศ ความสมพนธระหวางสงไมมชวตกบสงมชวต และความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ การถายทอดพลงงาน การเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ความหมายของประชากร ปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไขปญหาสงแวดลอม รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบชอพชและสตวทอาศยอยบรเวณตาง ๆ จากขอมลทรวบรวมได ๒. บอกสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการดารงชวตของสตวในบรเวณทอาศยอย

มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลาเลยงสารเขาและออกจากเซลลความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททางานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททางานสมพนธกน รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบชอ บรรยายลกษณะและบอกหนาทของสวนตาง ๆ ของรางกายมนษย สตว และพช

รวมทงบรรยายการทาหนาทรวมกนของสวนตาง ๆ ของรางกายมนษยในการทากจกรรม ตาง ๆ จากขอมลทรวบรวมได ๒. ตระหนกถงความสาคญของสวนตาง ๆ ของรางกายตนเอง โดยการดแลสวนตาง ๆ

อยางถกตอง ใหปลอดภย และรกษาความสะอาดอยเสมอ

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ

มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาคหลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. อธบายสมบตทสงเกตไดของวสดทใชทาวตถซงทาจากวสดชนดเดยวหรอหลายชนด ประกอบกนโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

๒. ระบชนดของวสดและจดกลมวสดตามสมบตทสงเกตได

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟา รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. บรรยายการเกดเสยงและทศทางการเคลอนทของเสยงจากหลกฐานเชงประจกษ

4

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ

มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะรวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต และการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

ตวชวดท ๑. ระบดาวทปรากฏบนทองฟาในเวลากลางวน และกลางคนจากขอมลทรวบรวมได ๒. อธบายสาเหตทมองไมเหนดาวสวนใหญ ในเวลากลางวนจากหลกฐานเชงประจกษ

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก

และบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลก

รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. อธบายลกษณะภายนอกของหน จากลกษณะเฉพาะตวทสงเกตได

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปน ระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหา ไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. แกปญหาอยางงายโดยใชการลองผดลองถก การเปรยบเทยบ

๒. แสดงลาดบขนตอนการทางานหรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพ สญลกษณ หรอ ขอความ ๓. เขยนโปรแกรมอยางงาย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ

๔. ใชเทคโนโลยในการสราง จดเกบ เรยกใชขอมลตามวตถประสงค ๕. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย ปฏบตตามขอตกลงในการใชคอมพวเตอรรวมกน ดแล รกษาอปกรณเบองตน ใชงานอยางเหมาะสม

จานวนตวชวดทงสน ๑๕ ตวชวด

5

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๑ ๑ ว ๑.๑ ป.๑/๑ ระบช อ พชและสตวท อาศยอย

บรเวณตาง ๆ จากขอมลทรวบรวมได

• บรเวณตาง ๆ ในทองถน เชน สนามหญาใตตนไม สวนหยอม แหลงนา อาจพบพชและสตวหลายชนดอาศยอย

๒ ว ๑.๑ ป.๑/๒ บอกสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการดารงชวตของสตวในบรเวณทอาศยอย

• บรเวณทแตกตางกนอาจพบพชและสตวแตกตางกน เพราะสภาพแวดลอมของแตละบรเวณจะม ความเหมาะสมตอการดารงชวตของพชและสตว ทอาศยอยในแตละบรเวณเชน สระนา มนาเปนทอยอาศยของหอย ปลาสาหราย เปนทหลบภยและมแหลงอาหารของหอยและปลา บรเวณตนมะมวงมตนมะมวงเปนแหลงทอย และมอาหารสาหรบกระรอกและมด• ถาสภาพแวดลอมในบรเวณทพชและสตวอาศยอยมการเปลยนแปลง จะมผลตอการดารงชวตของพชและสตว

๓ ว ๑.๒ ป.๑/๑ ระบชอ บรรยายลกษณะและบอกหนาทของสวนตาง ๆ ของรางกายมนษย สตว และพช รวมทงบรรยายการทาหนาทรวมกนของสวนตาง ๆ ของรางกายมนษยในการทากจกรรมตาง ๆ จากขอมลทรวบรวมได

• มนษยมสวนตาง ๆ ทมลกษณะและหนาทแตกตางกนเพอใหเหมาะสมในการดารงชวตเชน ตามหนาทไวมองด โดยมหนงตาและขนตา เพอปองกนอนตรายใหกบตา หมหนาทรบฟงเสยง โดยมใบหและรห เพอเปนทางผานของเสยง ปากมหนาทพด กนอาหาร มชองปากและมรมฝปากบนลาง แขนและมอมหนาทยก หยบ จบ มทอนแขนและนวมอทขยบได สมองมหนาทควบคมการทางานของสวนตาง ๆ ของรางกาย อยในกะโหลกศรษะโดยสวนตาง ๆ ของรางกายจะทาหนาทรวมกนในการทากจกรรม ในชวตประจาวน• สตวมหลายชนด แตละชนดมสวนตาง ๆ ทมลกษณะและหนาทแตกตางกน เพอใหเหมาะสม ในการดารงชวต เชน ปลามครบเปนแผน สวนกบ เตา แมว มขา ๔ ขา และ

6

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๑ มเทาสาหรบใชในการเคลอนท

• พชมสวนตาง ๆ ทมลกษณะและหนาทแตกตางกน เพอใหเหมาะสมในการดารงชวต โดยทวไป รากมลกษณะเรยวยาวและแตกแขนงเปนรากเลก ๆ ทาหนาทดดนา ลาตนมลกษณะเปนทรงกระบอกตงตรงและมกงกาน ทาหนาทชกงกาน ใบ และดอก ใบมลกษณะเปนแผนแบน ทาหนาทสรางอาหาร นอกจากนพชหลายชนด อาจมดอกทมส รปรางตาง ๆ ทาหนาทสบพนธรวมทงมผลทมเปลอก มเนอหอหมเมลดและมเมลดซงสามารถงอกเปนตนใหมได

๔ ว ๑.๒ ป.๑/๒ ตระหนกถงความสาคญของสวนตาง ๆ ของรางกายตนเอง โดยการดแลสวนตาง ๆ อยางถกตอง ใหปลอดภย และรกษาความสะอาดอยเสมอ

• มนษยใชสวนตาง ๆ ของรางกายในการทากจกรรมตาง ๆ เพอการดารงชวต มนษยจงควรใชสวนตาง ๆ ของรางกายอยางถกตองปลอดภย และรกษาความสะอาดอยเสมอเชน ใชตามองตวหนงสอในททมแสงสวางเพยงพอ ดแลตาใหปลอดภยจากอนตรายและรกษาความสะอาดตาอยเสมอ

๕ ว ๒.๑ ป.๑/๑ อธบายสมบตทสงเกตไดของวสดทใชทาวตถซงทาจากวสดชนดเดยวหรอหลายชนดประกอบกนโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• วสดทใชทาวตถทเปนของเลน ของใช มหลายชนด เชน ผา แกว พลาสตก ยาง ไมอฐ หน กระดาษ โลหะ วสดแตละชนดมสมบตทสงเกตไดตาง ๆ เชน ส นม แขงขรขระ เรยบ ใส ขน ยดหดได บดงอได

๖ ว ๒.๑ ป.๑/๒ ระบชนดของวสดและจดกลมวสดตามสมบตทสงเกตได

• สมบตทสงเกตไดของวสดแตละชนดอาจเหมอนกน ซงสามารถนามาใชเปนเกณฑในการจดกลมวสดได• วสดบางอยางสามารถนามาประกอบกนเพอทาเปนวตถตาง ๆ เชน ผาและกระดมใชทาเสอ ไมและโลหะ ใชทากระทะ

7

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๑ ๗ ว ๒.๓ ป.๑/๑ บรรยายการ เก ด เ ส ย งและท ศ

ทางการเค ลอนท ของเสยงจากหลกฐานเชงประจกษ

• เสยงเกดจากการสนของวตถ วตถททาใหเกดเสยงเปนแหลงกาเนดเสยง ซงมทงแหล งก า เน ด เส ยงตามธรรมชา ตและแหลงกาเนดเสยงทมนษยสรางขน เสยงเคลอนทออกจากแหลงกาเนดเสยงทกทศทาง

๘ ว ๓.๑ ป.๑/๑ ระบดาวทปรากฏบนทองฟาในเวลากลางวน และกลางคนจากขอมลทรวบรวมได

• บนทองฟามดวงอาทตย ดวงจนทร และดาว ซงในเวลากลางวนจะมองเหนดวงอาทตยและอาจมองเหนดวงจนทรบางเวลาในบางวน แตไมสามารถมองเหนดาว

๙ ว ๓.๑ ป.๑/๒ อธบายสาเหตทมองไมเหนดาวสวนใหญ ในเวลากลางวนจากหลกฐานเชงประจกษ

• ในเวลากลางวนมองไมเหนดาวสวนใหญเนองจากแสงอาทตยสวางกวาจงกลบแสงของดาว สวนในเวลากลางคนจะมองเหนดาวและมองเหนดวงจนทรเกอบทกคน

๑๐ ว ๓.๒ ป.๑/๑ อธบายลกษณะภายนอกของหน

จากลกษณะเฉพาะตวทสงเกตได • หนทอยในธรรมชาตมลกษณะภายนอกเฉพาะตว ทสงเกตได เชน ส ลวดลายนาหนก ความแขง และเนอหน

๑๑ ว ๔.๒ ป.๑/๑ แกปญหาอยางงายโดยใชการลองผดลองถก การเปรยบเทยบ

• การแกปญหาใหประสบความสาเรจทาไดโดยใชขนตอนการแกปญหา• ปญหาอยางงาย เชน เกมเขาวงกต เกมหาจดแตกตางของภาพ การจดหนงสอใสกระเปา

๑๒ ว ๔.๒ ป.๑/๒ แสดงลาดบขนตอนการทางานหรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพ

สญลกษณ หรอขอความ

• การแสดงขนตอนการแกปญหา ทาไดโดยการเขยน บอกเลา วาดภาพ หรอใชสญลกษณ• ปญหาอยางงาย เชน เกมเขาวงกต เกมหาจดแตกตางของภาพ การจดหนงสอใสกระเปา

8

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๑ ๑๓ ว ๔.๒ ป.๑/๓ เขยนโปรแกรมอยางงาย โดยใช

ซอฟตแวรหรอสอ

• การเขยนโปรแกรมเปนการสรางลาดบของคาสง ใหคอมพวเตอรทางาน• ตวอยางโปรแกรม เชน เขยนโปรแกรมสงให ตวละครยายตาแหนง ยอขยายขนาดเปลยนรปราง• ซอฟตแวรหรอสอทใชในการเขยนโปรแกรม เชน ใชบตรคาสงแสดงการเขยนโปรแกรม, Code.org

๑๔ ว ๔.๒ ป.๑/๔ ใชเทคโนโลยในการสราง จดเกบ

เรยกใชขอมลตามวตถประสงค • การใชงานอปกรณเทคโนโลยเบองตนเชน การใชเมาส คยบอรด จอสมผส การเปด-ปด อปกรณเทคโนโลย• การใชงานซอฟตแวรเบองตน เชน การเขาและออกจากโปรแกรม การสรางไฟลการจดเกบ การเรยกใชไฟล ทาไดในโปรแกรม เชน โปรแกรมประมวลคาโปรแกรมกราฟก โปรแกรมนาเสนอ• การสรางและจดเกบไฟลอยางเปนระบบจะทาใหเรยกใช คนหาขอมลไดงายและรวดเรว

๑๕ ว ๔.๒ ป.๑/๕ ใช เทคโนโลยสารสนเทศอย างปลอดภย ปฏบตตามขอตกลงในการใชคอมพวเตอรรวมกน ดแลรกษาอปกรณเบองตน ใชงานอยางเหมาะสม

• การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย เชน รจกขอมลสวนตว อนตรายจากการเผยแพรขอมลสวนตว และไมบอกขอมลสวนตวกบบคคลอนยกเวนผปกครองหรอคร แจงผเกยวของเมอตองการความชวยเหลอเกยวกบการใชงาน• ขอปฏบตในการใชงานและการดแลรกษาอปกรณ เชน ไมขดเขยนบนอปกรณ ทาความสะอาด ใชอปกรณอยางถกวธ• การใชงานอยางเหมาะสม เชน จดทานงใหถกตอง การพกสายตาเมอใชอปกรณเปนเวลานาน ระมดระวงอบตเหตจากการใชงาน

รวม ๑๕ ตวชวด

9

ชนประถมศกษาปท ๒

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนประถมศกษาปท ๒ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ

มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลาเลยงสารเขาและออกจากเซลลความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททางานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททางานสมพนธกน รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบวาพชตองการแสงและนา เพอการเจรญเตบโต โดยใชขอมลจากหลกฐานเชง ประจกษ ๒. ตระหนกถงความจาเปนทพชตองไดรบนาและแสงเพอการเจรญเตบโต โดยดแลพชให ไดรบสงดงกลาวอยางเหมาะสม

๓. สรางแบบจาลองทบรรยายวฏจกรชวตของพชดอก

มาตรฐาน ว ๑.๓ เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมสารพนธกรรม การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพและ ววฒนาการของสงมชวต รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบลกษณะของสงมชวตและสงไมมชวต จากขอมลทรวบรวมได

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ

มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาคหลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบสมบตการดดซบนาของวสดโดยใชหลกฐานเชงประจกษ และระบการนา สมบตการดดซบนาของวสดไปประยกตใชในการทาวตถในชวตประจาวน

๒. อธบายสมบตทสงเกตไดของวสดทเกดจากการนาวสดมาผสมกนโดยใชหลกฐานเชง ประจกษ ๓. เปรยบเทยบสมบตทสงเกตไดของวสด เพอนามาทาเปนวตถในการใชงานตาม วตถประสงคและอธบายการนาวสดทใชแลวกลบมาใชใหมโดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๔. ตระหนกถงประโยชนของการนาวสดทใชแลวกลบมาใชใหม โดยการนาวสดทใชแลว กลบมาใชใหม

11

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟา รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. บรรยายแนวการเคลอนทของแสงจากแหลงกาเนดแสง และอธบายการมองเหนวตถ จากหลกฐานเชงประจกษ

๒. ตระหนกในคณคาของความรของการมองเหนโดยเสนอแนะแนวทางการปองกนอนตราย

จากการมองวตถทอยในบรเวณทมแสงสวางไมเหมาะสม

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก

และบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลก

รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. ระบสวนประกอบของดน และจาแนกชนดของดนโดยใชลกษณะเนอดนและการจบตว เปนเกณฑ ๒. อธบายการใชประโยชนจากดน จากขอมล ทรวบรวมได

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปน ระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหา ไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. แสดงลาดบขนตอนการทางานหรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพ สญลกษณ หรอ ขอความ

๒. เขยนโปรแกรมอยางงาย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหาขอผดพลาดของ โปรแกรม

๓. ใชเทคโนโลยในการสราง จดหมวดหม คนหา จดเกบ เรยกใชขอมลตามวตถประสงค ๔. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย ปฏบตตามขอตกลงในการใชคอมพวเตอร รวมกนดแลรกษาอปกรณเบองตน ใชงานอยางเหมาะสม

จานวนตวชวดทงสน ๑๖ ตวชวด

12

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๒ ๑ ว ๑.๒ ป.๒/๑ ระบ ว า พ ชต อ งการแส งและน า

เพอการเจรญเตบโต โดยใชขอมลจากหลกฐานเชงประจกษ

• พชตองการนา แสง เพอการเจรญเตบโต

๒ ว ๑.๒ ป.๒/๒ ตระหนกถงความจาเปนทพชตองไดรบนาและแสงเพอการเจรญเตบโต

โดยดแลพชใหไดรบสงดงกลาวอยางเหมาะสม

• พชตองการนา แสง เพอการเจรญเตบโต

๓ ว ๑.๒ ป.๒/๓ สรางแบบจาลองทบรรยายวฏจกรชวตของพชดอก

• พชดอกเมอเจรญเตบโตและมดอก ดอกจะมการสบพนธเปลยนแปลงไปเปนผล ภายในผลมเมลด เมอเมลดงอก ตนออนทอยภายในเมลดจะเจรญเตบโตเปนพชตนใหมพชตนใหมจะเจรญเตบโต ออกดอกเพอสบพนธมผลตอไปไดอกหมนเวยนตอเนองเปนวฏจกรชวตของพชดอก

๔ ว ๑.๓ ป.๒/๑ เปรยบเทยบลกษณะของสงมชวตและสงไมมชวต จากขอมลทรวบรวมได

• สงทอยรอบตวเรามทงทเปนสงมชวตและสงไมมชวต สงมชวตตองการอาหาร มการหายใจ เจรญเตบโต ขบถาย เคลอนไหวตอบสนองตอสงเรา และสบพนธไดลกทมลกษณะคลายคลงกบพอแมสวนสงไมมชวตจะไมมลกษณะดงกลาว

๕ ว ๒.๑ ป.๒/๑ เปรยบเทยบสมบตการดดซบนาของวสดโดยใชหลกฐานเชประจกษ และระบการนาสมบตการดดซบนาของวสดไปประยกตใชในการทาวตถในชวตประจาวน

• วสดแตละชนดมสมบตการดดซบนาแตกตางกน จงนาไปทาวตถเพอใชประโยชนไดแตกตางกน เชน ใชผาทดดซบนาไดมากทาผาเชดตว ใชพลาสตก ซงไมดดซบนาทารม

13

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๒ ๖ ว ๒.๑ ป.๒/๒ อธบายสมบตทสงเกตไดของวสดท

เกดจากการนาวสดมาผสมกนโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• วสดบางอยางสามารถนามาผสมกนซงทาใหไดสมบตท เหมาะสม เพอนาไปใชประโยชนตามตองการ เชน แปงผสมนาตาลและกะท ใชทาขนมไทย ปนปลาสเตอรผสมเยอกระดาษใชทากระปกออมสน ปนผสมหน ทราย และนาใชทาคอนกรต

๗ ว ๒.๑ ป.๒/๓ เปรยบเทยบสมบตทสงเกตไดของวสด เพอนามาทาเปนวตถในการใชงานตาวตถประสงค และอธบายการนาวสดทใชแลวกลบมาใชใหมโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• การนาวสดมาทาเปนวตถในการใชงานตามวตถประสงคขนอยกบสมบตของวสดวสดทใชแลวอาจนากลบมาใชใหมได เชนกระดาษใชแลว อาจนามาทาเปนจรวดกระดาษ ดอกไมประดษฐ ถงใสของ

๘ ว ๒.๑ ป.๒/๔ ตระหนกถงประโยชนของการนาวสดทใชแลวกลบมาใชใหม โดยการนาวสดทใชแลวกลบมาใชใหม

• การนาวสดมาทาเปนวตถในการใชงานตามวตถประสงคขนอยกบสมบตของวสดวสดทใชแลวอาจนากลบมาใชใหมได เชนกระดาษใชแลว อาจนามาทาเปนจรวดกระดาษ ดอกไมประดษฐ ถงใสของ

๙ ว ๒.๓ ป.๒/๑ บรรยายแนวการเคลอนทของแสงจากแหลงกาเนดแสง และอธบายการมอ ง เห น ว ต ถ จ า กหล ก ฐ าน เ ช งประจกษ

• แสงเคลอนทจากแหลงกาเนดแสงทกทศทางเปนแนวตรง เมอมแสงจากวตถมาเขาตาจะทาใหมองเหนวตถนน การมองเหนวตถทเปนแหลงกาเนดแสง แสงจากวตถนนจะเขาสตาโดยตรง สวนการมองเหนวตถทไมใชแหลงกาเนดแสง ตองมแสงจากแหลงกาเนดแสงไปกระทบวตถแลวสะทอนเขาตา ถามแสงทสวางมาก ๆ เขาสตาอาจเกดอนตรายตอตาได จงตองหลกเลยงการมองหรอใชแผนกรองแสงทมคณภาพเมอจาเปน และตองจดความสวางใหเหมาะสมกบการทากจกรรมตาง ๆ เชน การอานหนงสอ การดจอโทรทศน การใชโทรศพทเคลอนทและแทบเลต

14

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๒ ๑๐ ว ๒.๓ ป.๒/๒ ตระหนกในคณคาของความรของ

การมองเหน โดยเสนอแนะแนวทางการปองกนอนตราย จากการมองวตถทอยในบรเวณทมแสงสวางไมเหมาะสม

• แสงเคลอนทจากแหลงกาเนดแสงทกทศทางเปนแนวตรง เมอมแสงจากวตถมาเขาตาจะทาใหมองเหนวตถนน การมองเหนวตถทเปนแหลงกาเนดแสง แสงจากวตถนนจะเขาสตาโดยตรง สวนการมองเหนวตถทไมใชแหลงกาเนดแสง ตองมแสงจากแหลงกาเนดแสงไปกระทบวตถแลวสะทอนเขาตา ถามแสงทสวางมาก ๆ เขาสตาอาจเกดอนตรายตอตาได จงตองหลกเลยงการมองหรอใชแผนกรองแสงทมคณภาพเมอจาเปน และตองจดความสวางใหเหมาะสมกบการทากจกรรมตาง ๆ เชน การอานหนงสอ การดจอโทรทศน การใชโทรศพทเคลอนทและแทบเลต

๑๑ ว ๓.๒ ป.๒/๑ ระบสวนประกอบของดน และจาแนกชนดของดนโดยใชลกษณะเนอดนและการจบตวเปนเกณฑ

• ดนประกอบดวยเศษหน ซากพช ซากสตวผสมอยในเนอดน มอากาศและนาแทรกอยตามชองวางในเนอดน ดนจาแนกเปน ดนรวน ดนเหนยว และดนทราย ตามลกษณะเนอดนและการจบตวของดนซงมผลตอการอมนาทแตกตางกน

๑๒ ว ๓.๒ ป.๒/๒ อธบายการใชประโยชนจากดน จากขอมล ทรวบรวมได

•ดนแตละชนดนาไปใชประโยชนไดแตกตางกน ตามลกษณะและสมบตของดน

๑๓ ว ๔.๒ ป.๒/๑ แสดงลาดบขนตอนการทางานหรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพ

สญลกษณ หรอขอความ

• การแสดงขนตอนการแกปญหา ทาไดโดยการเขยน บอกเลา วาดภาพ หรอใชสญลกษณ• ปญหาอยางงาย เชน เกมตวตอ ๖-๑๒ ชนการแตงตวมาโรงเรยน

15

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๒ ๑๔ ว ๔.๒ ป.๒/๒ เขยนโปรแกรมอยางงาย โดยใช

ซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหาขอผดพลาดของโปรแกรม

• ตวอยางโปรแกรม เชน เขยนโปรแกรมสงใหตวละครทางานตามทตองการ และตรวจสอบขอผดพลาด ปรบแกไขใหไดผลลพธตามทกาหนด• การตรวจหาขอผดพลาด ทาไดโดยตรวจสอบคาสงทแจงขอผดพลาด หรอหากผลลพธไมเปนไปตามทตองการใหตรวจสอบการทางานทละคาสง• ซอฟตแวรหรอสอทใชในการเขยนโปรแกรมเชน ใชบตรคาสงแสดงการเขยนโปรแกรม ,

Code.org

๑๕ ว ๔.๒ ป.๒/๓ ใชเทคโนโลยในการสราง จดหมวดหม คนหา จดเกบ เรยกใชขอมลตามวตถประสงค

• การใชงานซอฟตแวรเบองตน เชน การเขาและออกจากโปรแกรม การสรางไฟล การจดเกบ การเรยกใชไฟล การแกไขตกแตงเอกสาร ทาได ในโปรแกรม เชน โปรแกรมประมวลคา โปรแกรมกราฟก โปรแกรมนาเสนอ• การสราง คดลอก ยาย ลบ เปลยนชอ จดหมวดหมไฟล และโฟลเดอรอยางเปนระบบจะทาใหเรยกใช คนหาขอมลไดงายและรวดเรว

๑๖ ว ๔.๒ ป.๒/๔ ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย ปฏบตตามขอตกลงในการใชคอมพวเตอรรวมกน ดแลรกษาอปกรณเบองตน ใชงานอยางเหมาะสม

• การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภยเชน รจกขอมลสวนตว อนตรายจากการเผยแพรขอมลสวนตว และไมบอกขอมลสวนตวกบบคคลอนยกเวนผปกครองหรอคร แจงผเกยวของเมอตองการความชวยเหลอเกยวกบการใชงาน• ขอปฏบตในการใชงานและการดแลรกษาอปกรณ เชน ไมขดเขยนบนอปกรณ ทาความสะอาด ใชอปกรณอยางถกวธ• การใชงานอยางเหมาะสม เชน จดทานงใหถกตอง การพกสายตาเมอใชอปกรณเปนเวลานาน ระมดระวงอบตเหตจากการใชงาน

รวม ๑๖ ตวชวด

16

ชนประถมศกษาปท ๓

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนประถมศกษาปท ๓ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ

มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลาเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททางานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททางานสมพนธกน รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. บรรยายสงทจาเปนตอการดารงชวต และการเจรญเตบโตของมนษยและสตว โดยใช ขอมลทรวบรวมได ๒. ตระหนกถงประโยชนของอาหาร นา และอากาศ โดยการดแลตนเองและสตวใหไดรบสง เหลานอยางเหมาะสม

๓. สรางแบบจาลองทบรรยายวฏจกรชวตของสตว และเปรยบเทยบวฏจกรชวตของสตว บางชนด ๔. ตระหนกถงคณคาของชวตสตว โดยไมทาใหวฏจกรชวตของสตวเปลยนแปลง

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ

มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาคหลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. อธบายวาวตถประกอบขนจากชนสวนยอย ๆ ซงสามารถแยกออกจากกนไดและ ประกอบกนเปนวตถชนใหมได โดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๒. อธบายการเปลยนแปลงของวสดเมอทาใหรอนขนหรอทาใหเยนลง โดยใชหลกฐานเชง ประจกษ

มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจาวน ผลของแรงทกระทาตอวตถ ลกษณะการเคลอนท แบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบผลของแรงทมตอการเปลยนแปลง การเคลอนทของวตถจากหลกฐานเชงประจกษ ๒. เปรยบเทยบและยกตวอยางแรงสมผสและแรงไมสมผสทมผลตอการเคลอนทของวตถ

โดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๓. จาแนกวตถโดยใชการดงดดกบแมเหลก เปนเกณฑจากหลกฐานเชงประจกษ ๔. ระบขวแมเหลกและพยากรณผลทเกดขนระหวางขวแมเหลกเมอนามาเขาใกลกนจาก หลกฐานเชงประจกษ

18

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟา รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ยกตวอยางการเปลยนพลงงานหนงไปเปนอกพลงงานหนงจากหลกฐานเชงประจกษ ๒. บรรยายการทางานของเครองกาเนดไฟฟาและระบแหลงพลงงานในการผลตไฟฟา

จากขอมลทรวบรวมได ๓. ตระหนกในประโยชนและโทษของไฟฟา โดยนาเสนอวธการใชไฟฟาอยางประหยด และ ปลอดภย

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ

มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต และการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

ตวชวดท ๑. อธบายแบบรปเสนทางการขนและตก ของดวงอาทตยโดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๒. อธบายสาเหตการเกดปรากฏการณการขนและตกของดวงอาทตย การเกดกลางวน กลางคน และการกาหนดทศ โดยใชแบบจาลอง ๓. ตระหนกถงความสาคญของดวงอาทตย โดยบรรยายประโยชนของดวงอาทตยตอสงมชวต

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก

และบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลก

รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. ระบสวนประกอบของอากาศ บรรยายความสาคญของอากาศ และผลกระทบของมลพษ ทางอากาศตอสงมชวต จากขอมลทรวบรวมได ๒. ตระหนกถงความสาคญของอากาศ โดยนาเสนอแนวทางการปฏบตตนในการลดการเกด มลพษทางอากาศ

๓. อธบายการเกดลมจากหลกฐานเชงประจกษ ๔. บรรยายประโยชนและโทษของลม จากขอมลทรวบรวมได

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปน ระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหา ไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. แสดงอลกอรทมในการทางานหรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพ สญลกษณ หรอ ขอความ

๒. เขยนโปรแกรมอยางงาย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหาขอผดพลาดของ โปรแกรม

19

๓. ใชอนเทอรเนตคนหาความร ๔. รวบรวม ประมวลผล และนาเสนอขอมล โดยใชซอฟตแวรตามวตถประสงค ๕. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย ปฏบตตามขอตกลงในการใชอนเทอรเนต

จานวนตวชวดทงสน ๒๕ ตวชวด

20

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๓ ๑ ว ๑.๒ ป.๓/๑ บ ร ร ย า ย ส ง ท จ า เ ป น ต อ ก า ร

ดารงชวต และการเจรญเตบโตของมนษยและสตว โดยใชขอมลทรวบรวมได

• มนษยและสตวตองการอาหาร นา และอากาศ เพอการดารงชวตและการเจรญเตบโต

๒ ว ๑.๒ ป.๓/๒ ตระหนกถงประโยชนของอาหาร นา และอากาศ โดยการดแลตนเองและสตวใหไดรบสงเหลานอยางเหมาะสม

• อาหารชวยใหรางกายแขงแรงและเจรญเตบโต นาชวยใหรางกายทางานไดอยางปกต อากาศใช ในการหายใจ

๓ ว ๑.๒ ป.๓/๓ สรางแบบจาลองทบรรยายวฏจกรชวตของสตว และเปรยบเทยบวฏจกรชวตของสตวบางชนด

• สตวเมอเปนตวเตมวยจะสบพนธมลก เมอลกเจรญเตบโตเปนตวเตมวยกสบพนธมลกตอไปไดอก หมนเวยนตอเนองเปนวฏจกรชวตของสตว ซงสตวแตละชนด เชน ผเสอกบ ไก มนษยจะมวฏจกรชวตทเฉพาะและแตกตางกน

๔ ว ๑.๒ ป.๓/๔ ตระหนกถงคณคาของชวตสตว โดยไมทาใหวฏจกรชวตของสตวเปลยนแปลง

• สตวเมอเปนตวเตมวยจะสบพนธมลก เมอลกเจรญเตบโตเปนตวเตมวยกสบพนธมลกตอไปไดอก หมนเวยนตอเนองเปนวฏจกรชวตของสตว ซงสตวแตละชนด เชน ผเสอกบ ไก มนษยจะมวฏจกรชวตทเฉพาะและแตกตางกน

๕ ว ๒.๑ ป.๓/๑ อธบายวาวตถประกอบขนจากชนสวนยอย ๆ ซงสามารถแยกออกจากกนไดและประกอบกนเปนวตถชนใหมได โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• วตถอาจทาจากชนสวนยอย ๆ ซงแตละชนมลกษณะเหมอนกนมาประกอบเขาดวยกน เมอแยกชนสวนยอย ๆ แตละชนของวตถออกจากกน สามารถนาชนสวนเหลานนมาประกอบเปนวตถชนใหมไดเชน กาแพงบานมกอนอฐหลาย ๆ กอนประกอบเขาดวยกน และสามารถนากอนอฐจากกาแพงบานมาประกอบเปนพนทางเดนได

21

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๓ ๖ ว ๒.๑ ป.๓/๒ อธบายการเปลยนแปลงของวสด

เมอทาใหรอนขนหรอทาใหเยนลง โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• เมอใหความรอนหรอทาใหวสดรอนขนและเมอลดความรอนหรอทาใหวสดเยนลงวสดจะเกด การเปลยนแปลงได เชน สเปลยน รปรางเปลยน

๗ ว ๒.๒ ป.๓/๑ ร ะ บ ผ ล ข อ ง แ ร ง ท ม ต อ ก า รเปลยนแปลง การเคลอนทของวตถจากหลกฐานเชงประจกษ

• การดงหรอการผลกเปนการออกแรงกระทาตอวตถ แรงมผลตอการเคลอนทของวตถ แรงอาจทาใหวตถเกดการเคลอนทโดยเปลยนตาแหนงจากทหนงไปยงอกทหนง• การเปลยนแปลงการเคลอนทของวตถไดแก วตถทอยนงเปลยนเปนเคลอนท วตถทกาลงเคลอนทเปลยนเปนเคลอนทเรวขนหรอชาลงหรอหยดนง หรอเปลยนทศทางการเคลอนท

๘ ว ๒.๒ ป.๓/๒ เปรยบเทยบและยกตวอยางแรงสมผสและแรงไมสมผสทมผลตอการเคลอนทของวตถ โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• การดงหรอการผลกเปนการออกแรงทเกดจากวตถหนงกระทากบอกวตถหนง โดยวตถทงสองอาจสมผสหรอไมตองสมผสกน เชนการออกแรงโดยใชมอดงหรอการผลกโตะใหเคลอนทเปนการออกแรงทวตถตองสมผสกน แรงนจงเปนแรงสมผส สวนการทแมเหลกดงดดหรอผลกระหวางแมเหลกเปนแรงท เกดขนโดยแมเหลกไมจาเปนตองสมผสกน แรงแมเหลกนจงเปนแรงไมสมผส

๙ ว ๒.๒ ป.๓/๓ จาแนกวตถโดยใชการดงดดกบแมเหลก เปนเกณฑจากหลกฐานเชงประจกษ

• แมเหลกสามารถดงดดสารแมเหลกได• แรงแมเหลกเปนแรงทเกดขนระหวางแมเหลก กบสารแมเหลก หรอแมเหลกกบแมเหลก แมเหลก ม ๒ ขว คอ ขวเหนอและขวใต ขวแมเหลกชนดเดยวกนจะผลกกนตางชนดกนจะดงดดกน

22

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๓ ๑๐ ว ๒.๒ ป.๓/๔ ระบขวแมเหลกและพยากรณผลท

เกดขนระหวางขวแมเหลกเมอนามาเขาใกลกนจากหลกฐานเชงประจกษ

• แมเหลกสามารถดงดดสารแมเหลกได• แรงแมเหลกเปนแรงทเกดขนระหวางแมเหลก กบสารแมเหลก หรอแมเหลกกบแมเหลก แมเหลก ม ๒ ขว คอ ขวเหนอและขวใต ขวแมเหลกชนดเดยวกนจะผลกกน ตางชนดกนจะดงดดกน

๑๑ ว ๒.๓ ป.๓/๑ ยกตวอยางการเปลยนพลงงานหนงไปเปนอกพลงงานหนงจากหลกฐานเชงประจกษ

• พลงงานเปนปรมาณทแสดงถงความสามารถ ในการทางาน พลงงานมหลายแบบ เชน พลงงานกล พลงงานไฟฟาพลงงานแสง พลงงานเสยง และพลงงานความรอน โดยพลงงานสามารถเปลยนจากพลงงานหนงไปเปนอกพลงงานหนงได เชนการถมอจนรสกรอน เปนการเปลยนพลงงานกลเปนพลงงานความรอน แผงเซลลสรยะเปลยนพลงงานแสงเปนพลงงานไฟฟา หรอเครองใชไฟฟาเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานอน

๑๒ ว ๒.๓ ป.๓/๒ บรรยายการ ทางานของเคร องกาเนดไฟฟาและระบแหลงพลงงานในการผลตไฟฟา จากขอมลทรวบรวมได

• ไฟฟาผลตจากเครองกาเนดไฟฟาซงใชพลงงานจากแหลงพลงงานธรรมชาตหลายแหลง เชน พลงงานจากลม พลงงานจากนาพลงงานจากแกสธรรมชาต

๑๓ ว ๒.๓ ป.๓/๓ ตระหนกในประโยชนและโทษของไฟฟา โดยนาเสนอวธการใชไฟฟาอยางประหยด และปลอดภย

• พลงงานไฟฟามความสาคญตอชวตประจาวน การใชไฟฟานอกจากตองใชอยางถกวธ ประหยด และคมคาแลว ยงตองคานงถงความปลอดภยดวย

๑๔ ว ๓.๑ ป.๓/๑ อธบายแบบรปเสนทางการขนและตก ของดวงอาทตยโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• คนบนโลกมองเหนดวงอาทตยปรากฏขนทางดานหนงและตกทางอกดานหนงทกวนหมนเวยนเปนแบบรปซา ๆ

23

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๓ ๑๕ ว ๓.๑ ป.๓/๒ อธบายสาเหตการเกดปรากฏการณ

การขนและตกของดวงอาทตย การเกดกลางวนกลางคน และการกาหนดทศ โดยใชแบบจาลอง

• โลกกลมและหมนรอบตวเองขณะโคจรรอบดวงอาทตย ทาใหบรเวณของโลกไดรบแสงอาทตยไมพรอมกน โลกดานทไดรบแสงจากดวงอาทตยจะเปนกลางวนสวนดานตรงข า ม ท ไ ม ไ ด ร บ แ ส ง จ ะ เ ป น ก ล า ง ค นนอกจากนคนบนโลกจะมองเหนดวงอาทตยปรากฏขนทางดานหนง ซงกาหนดใหเปนทศตะวนออก และมองเหนดวงอาทตยตกทางอกดานหนง ซงกาหนดใหเปนทศตะวนตก และเมอใหดานขวามออยทางทศตะวนออกดานซายมออยทางทศตะวนตกดานหนาจะเปนทศเหนอ และดานหลงจะเปนทศใต

๑๖ ว ๓.๑ ป.๓/๓ ตระหนกถงความสาคญของดวงอาทตย โดยบรรยายประโยชนของดวงอาทตยตอสงมชวต

• ในเวลากลางวนโลกจะไดรบพลงงานแสงและพลงงานความรอนจากดวงอาทตย ทาใหสงมชวตดารงชวตอยได

๑๗ ว ๓.๒ ป.๓/๑ ร ะ บ ส ว นป ร ะกอบขอ งอาก าศ

บรรยายความสาคญของอากาศ และผลกระทบของมลพษทางอากาศตอสงมชวต จากขอมลทรวบรวมได

• อากาศโดยทวไปไมมส ไมมกลนประกอบดวย แกสไนโตรเจน แกสออกซเจน แกสคารบอนไดออกไซด แกสอน ๆ รวมทงไอนา และฝนละออง อากาศมความสาคญตอสงมชวต หากสวนประกอบของอากาศไมเหมาะสม เนองจากมแกสบางชนดหรอฝนละอองในปรมาณมาก อาจเปนอนตรายตอสงมชวตชนดตาง ๆ จดเปนมลพษทางอากาศ

๑๘ ว ๓.๒ ป.๓/๒ ตระหนกถงความสาคญของอากาศ

โดยนาเสนอแนวทางการปฏบตตนในการลดการเกดมลพษทางอากาศ

• แนวทางการปฏบตตนเพอลดการปลอยมลพษทางอากาศ เชน ใชพาหนะรวมกนหรอเลอกใชเทคโนโลยทลดมลพษทางอากาศ

24

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๓ ๑๙ ว ๓.๒ ป.๓/๓ อธบายการเกดลมจากหลกฐานเชง

ประจกษ • ลม คอ อากาศทเคลอนท เกดจากความแตกตางกนของอณหภมอากาศบรเวณทอยใกลกน โดยอากาศบรเวณทมอณหภมสงจะลอยตวสงขน และอากาศบรเวณทมอณหภมตากวาจะเคลอนเขาไปแทนท

๒๐ ว ๓.๒ ป.๓/๔ บรรยายประโยชนและโทษของลม

จากขอมลทรวบรวมได • ลมสามารถนามาใชเปนแหลงพลงงานทดแทนในการผลตไฟฟา และนาไปใชประโยชนในการทากจกรรมตาง ๆ ของมนษย หากลมเคลอนทดวยความเรวสงอาจทาใหเกดอนตรายและความเสยหายตอชวตและทรพยสนได

๒๑ ว ๔.๒ ป.๓/๑ แสดงอลกอรทมในการทางานหรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพ

สญลกษณ หรอขอความ

• อลกอรทมเปนขนตอนทใชในการแกปญหา• การแสดงอลกอรทม ทาไดโดยการเขยนบอกเลา วาดภาพ หรอใชสญลกษณ• ตวอยางปญหา เชน เกมเศรษฐ เกมบนไดง เกม Tetris เกม OX การเดนไปโรงอาหาร การทาความสะอาดหองเรยน

๒๒ ว ๔.๒ ป.๓/๒ เขยนโปรแกรมอยางงาย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหาขอผดพลาดของโปรแกรม

• การเขยนโปรแกรมเปนการสรางลาดบของคาสง ใหคอมพวเตอรทางาน• ตวอยางโปรแกรม เชน เขยนโปรแกรมทสงให ตวละครทางานซาไมสนสด• การตรวจหาขอผดพลาด ทาไดโดยตรวจสอบคาสงทแจงขอผดพลาด หรอหากผ ล ล พ ธ ไ ม เ ป น ไ ป ต าม ท ต อ ง ก า ร ใ หตรวจสอบการทางานทละคาสง• ซอฟตแวรหรอสอทใชในการเขยนโปรแกรม เชน ใชบตรคาสงแสดงการเขยนโปรแกรม, Code�org

25

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๓ ๒๓ ว ๔.๒ ป.๓/๓ ใชอนเทอรเนตคนหาความร • อนเทอรเนตเปนเครอขายขนาดใหญชวย

ให การตดตอสอสารทาไดสะดวกและรวดเรว และเปนแหลงขอมลความรทชวยในการเรยน และการดาเนนชวต• เวบเบราวเซอรเปนโปรแกรมสาหรบอานเอกสารบนเวบเพจ• การสบคนขอมลบนอนเทอรเนต ทาไดโดยใชเวบไซตสาหรบสบคน และตองกาหนดคาคนทเหมาะสมจงจะไดขอมลตามตองการ• ขอมลความร เชน วธทาอาหาร วธพบกระดาษ เปนรปตาง ๆ ขอมลประวตศาสตรชาตไทย (อาจเปนความรในวชาอน ๆ หรอเรองทเปนประเดนทสนใจในชวงเวลานน)

• การใชอนเทอรเนตอยางปลอดภยคารอยในการดแลของครหรอผปกครอง

๒๔ ว ๔.๒ ป.๓/๔ รวบรวม ประมวลผล และนาเสนอขอมล โดยใชซอฟตแวรตามวตถประสงค

• การรวบรวมขอมล ทาไดโดยกาหนดหวขอทตองการ เตรยมอปกรณในการจดบนทก• การประมวลผลอยางงาย เชนเปรยบเทยบ จดกลม เรยงลาดบ• การนาเสนอขอมลทาไดหลายลกษณะตามความเหมาะสม เชน การบอกเลา การทาเอกสารรายงาน การจดทาปายประกาศ• การใชซอฟตแวรทางานตามวตถประสงคเชน ใชซอฟตแวรนาเสนอ หรอซอฟตแวรกราฟก สรางแผนภมรปภาพ ใชซอฟตแวรประมวลคา ทาปายประกาศหรอเอกสารรายงาน ใชซอฟตแวรตารางทางานในการประมวลผลขอมล

26

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๓ ๒๕ ว ๔.๒ ป.๓/๕ ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยาง

ปลอดภย ปฏบตตามขอตกลงในการใชอนเทอรเนต

• การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย เชน ปกปองขอมลสวนตว• ขอความชวยเหลอจากครหรอผปกครองเมอเกดปญหาจากการใชงาน เมอพบขอมลหรอบคคลททาใหไมสบายใจ• การปฏบตตามขอตกลงในการใชอนเทอรเนต จะทาใหไมเกดความเสยหายตอตนเองและผอน เชน ไมใชคาหยาบลอเลยน ดาทอ ทาใหผอนเสยหายหรอเสยใจ• ขอดและขอเสยในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร

รวม ๒๕ ตวชวด

27

ชนประถมศกษาปท ๔

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนประถมศกษาปท ๔ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพมาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลาเลยงสารเขาและออกจาก

เซลลความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททางานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททางานสมพนธกน รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. บรรยายหนาทของราก ลาตน ใบ และดอกของพชดอก โดยใชขอมลทรวบรวมได

มาตรฐาน ว ๑.๓ เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม สารพนธกรรม การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพและววฒนาการของสงมชวต รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. จาแนกสงมชวตโดยใชความเหมอน และความแตกตางของลกษณะของสงมชวตออกเปน กลมพช กลมสตว และกลมทไมใชพชและสตว ๒. จาแนกพชออกเปนพชดอกและพชไมมดอก โดยใชการมดอกเปนเกณฑ โดยใชขอมล ท รวบรวมได ๓. จาแนกสตวออกเปนสตวมกระดกสนหลงและสตวไมมกระดกสนหลง โดยใชการมกระดก สนหลงเปนเกณฑ โดยใชขอมลทรวบรวมได ๔. บรรยายลกษณะเฉพาะทสงเกตไดของสตวมกระดกสนหลงในกลมปลา กลมสตวสะเทน นาสะเทนบก กลมสตวเลอยคลาน กลมนก และกลมสตวเลยงลกดวยนานม และ ยกตวอยางสงมชวตในแตละกลม

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ

โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบสมบตทางกายภาพดานความแขง สภาพยดหยน การนาความรอน และการ นาไฟฟาของวสดโดยใชหลกฐานเชงประจกษจากการทดลองและระบการนาสมบตเรอง ความแขง สภาพยดหยน การนาความรอน และการนาไฟฟาของวสดไปใชใน

ชวตประจาวนผานกระบวนการออกแบบชนงาน

๒. แลกเปลยนความคดกบผอนโดยการอภปรายเกยวกบสมบตทางกายภาพของวสดอยางม เหตผลจากการทดลอง ๓. เปรยบเทยบสมบตของสสารทง ๓ สถานะ จากขอมลทไดจากการสงเกตมวล การ ตองการทอย รปรางและปรมาตรของสสาร ๔. ใชเครองมอเพอวดมวล และปรมาตรของสสารทง ๓ สถานะ

29

มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจาวน ผลของแรงทกระทาตอวตถ ลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบผลของแรงโนมถวงทมตอวตถจากหลกฐานเชงประจกษ ๒. ใชเครองชงสปรงในการวดนาหนกของวตถ ๓. บรรยายมวลของวตถทมผลตอการเปลยนแปลงการเคลอนทของวตถจากหลกฐานเชง ประจกษ

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. จาแนกวตถเปนตวกลางโปรงใส ตวกลางโปรงแสง และวตถทบแสง จากลกษณะ การ มองเหนสงตาง ๆ ผานวตถนนเปนเกณฑโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาว

ฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต และการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

ตวชวดท ๑. อธบายแบบรปเสนทางการขนและตก ของดวงจนทร โดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๒. สรางแบบจาลองทอธบายแบบรป การเปลยนแปลงรปรางปรากฏของดวงจนทร และ พยากรณรปรางปรากฏของดวงจนทร ๓. สรางแบบจาลองแสดงองคประกอบของระบบสรยะ และอธบายเปรยบเทยบคาบการ โคจรของดาวเคราะหตาง ๆ จากแบบจาลอง

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. ใชเหตผลเชงตรรกะในการแกปญหา การอธบายการทางาน การคาดการณผลลพธ จาก ปญหาอยางงาย

๒. ออกแบบ และเขยนโปรแกรมอยางงาย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหาขอผดพลาด

และแกไข ๓. ใชอนเทอรเนตคนหาความร และประเมนความนาเชอถอของขอมล

๔. รวบรวม ประเมน นาเสนอขอมลและสารสนเทศ โดยใชซอฟตแวรทหลากหลาย เพอ

แกปญหาในชวตประจาวน

๕. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย เขาใจสทธและหนาทของตน เคารพในสทธของ ผอน แจงผเกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลทไมเหมาะสม

จานวนตวชวดทงสน ๒๑ ตวชวด

30

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๔ ๑ ว ๑.๒ ป.๔/๑ บรรยายหนาทของราก ลา

ตน ใบ และดอกของพชดอก โดยใชขอมลทรวบรวมได

• สวนตาง ๆ ของพชดอกทาหนาทแตกตางกน- รากทาหนาทดดนาและธาตอาหารขนไปยงลาตน- ลาตนทาหนาทลาเลยงนาตอไปยงสวนตาง ๆ ของพช- ใบทาหนาทสรางอาหาร อาหารทพชสรางขน คอ นาตาลซงจะเปลยนเปนแปง- ดอกทาหนาทสบพนธ ประกอบดวยสวนประกอบ ตาง ๆ ไดแก กลบเลยงกลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย ซงสวนประกอบแตละสวนของดอกทาหนาทแตกตางกน

๒ ว ๑.๓ ป.๔/๑ จาแนกสงมชวตโดยใชความเหมอน และความแตกตางของลกษณะของสงมชวตออกเปนกลมพช กลมสตว และกลมทไมใชพชและสตว

• สงมชวตมหลายชนด สามารถจดกลมไดโดยใชความเหมอนและความแตกตางของลกษณะตาง ๆ เชน กลมพชสรางอาหารเองได และเคลอนทดวยตนเองไมได กลมส ตว กนส งม ช ว ต อน เป นอาหารและเคลอนทได กลมทไมใชพชและสตว เชนเหด รา จลนทรย

๓ ว ๑.๓ ป.๔/๒ จาแนกพชออกเปนพชดอกและพชไมมดอก โดยใชการมดอกเปนเกณฑ โดยใชขอมล ทรวบรวมได

• การจาแนกพช สามารถใชการมดอกเปนเกณฑในการจาแนก ไดเปนพชดอกและพชไมมดอก

๔ ว ๑.๓ ป.๔/๓ จาแนกสตวออกเปนสตวมกระดกสนหลงและสตวไมมกระดกสนหลง โดยใชการมกระดกสนหลงเปนเกณฑ โดยใชขอมลทรวบรวมได

• การจาแนกสตว สามารถใชการมกระดกสนหลง เปนเกณฑในการจาแนก ไดเปนสตวมกระดกสนหลงและสตวไมมกระดกสนหลง

31

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๔ ๕ ว ๑.๓ ป.๔/๔ บรรยายลกษณะเฉพาะท

สงเกตไดของสตวมกระดกสนหลงในกลมปลา กลมสตวสะเทนน าสะเทนบก

กลมสตวเลอยคลาน กลมนก และกลมสตวเลยงลกดวยนานม และยกตวอยางสงมชวตในแตละกลม

• สตวมกระดกสนหลงมหลายกลม ไดแกกลมปลา กลมสตวสะเทนนาสะเทนบกกลมสตวเลอยคลาน กลมนก และกลมสตวเลยงลกดวยนานม ซงแตละกลมจะมลกษณะเฉพาะทสงเกตได

๖ ว ๒.๑ ป.๔/๑ เปร ยบเทยบสมบตทางกายภาพด านความแข ง สภาพยดหยน การนาความรอน และการนาไฟฟาของวสด โดยใชหล กฐานเช งประจกษจากการทดลองและระบการนาสมบตเรองความแขง สภาพยดหยน

การนาความรอน และการนาไฟฟาของวสดไปใชในช ว ต ป ร ะ จ า ว น ผ า นกร ะบ วนก า ร ออกแบบชนงาน

• วสดแตละชนดมสมบตทางกายภาพแตกตางกน วสดทมความแขงจะทนตอแรงขดขด วสดทมสภาพยดหยนจะเปลยนแปลงรปรางเมอมแรงมากระทาและกลบสภาพเดมได วสดทนาความรอนจะรอนไดเรวเมอไดรบความรอน และวสดทนาไฟฟาได จะใหกระแสไฟฟาผานไดดงนนจงอาจนาสมบตตาง ๆ มาพจารณาเพอใชในกระบวนการออกแบบชนงานเพอใชประโยชนในชวตประจาวน

๗ ว ๒.๑ ป.๔/๒ แลกเปลยนความคดกบผอนโดยการอภปรายเกยวกบสมบตทางกายภาพของวสดอย า ง ม เ ห ต ผ ล จ า ก ก า รทดลอง

32

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๔ ๘ ว ๒.๑ ป.๔/๓ เปรยบเทยบสมบตของสสาร

ทง ๓ สถานะ จากขอมลทไดจากการสงเกตมวล การตองการทอย รปรางและปรมาตรของสสาร

• วสดเปนสสารเพราะมมวลและตองการทอย สสารมสถานะเปนของแขง ของเหลวหรอแกส ของแขง มปรมาตรและรปรางคงท ของเหลวมปรมาตรคงท แตมรปรางเปลยนไปตามภาชนะเฉพาะสวนทบรรจของเหลว สวนแกสมปรมาตรและรปรางเปลยนไปตามภาชนะทบรรจ

๙ ว ๒.๑ ป.๔/๔ ใชเครองมอเพอวดมวล และปรมาตรของสสารทง ๓

สถานะ ๑๐ ว ๒.๒ ป.๔/๑ ระบผลของแรงโนมถวงทม

ตอวตถจากหลกฐานเช งประจกษ

• แรงโนมถวงของโลกเปนแรงดงดดทโลกกระทาตอวตถ มทศทางเขาสศนยกลางโลก และเปนแรงไมสมผส แรงดงดดทโลกกระทากบวตถหนง ๆ ทาใหวตถตกลงสพนโลก และทาใหวตถมนาหนก วดนาหนกของวตถไดจากเครองชงสปรง นาหนกของวตถขนกบมวลของวตถ โดยวตถทมมวลมากจะมนาหนกมาก วตถทมมวลนอยจะมนาหนกนอย

๑๑ ว ๒.๒ ป.๔/๒ ใชเครองชงสปรงในการวดนาหนกของวตถ

๑๒ ว ๒.๒ ป.๔/๓ บรรยายมวลของวตถทมผลตอการเปล ยนแปลงการเ ค ล อ น ท ข อ ง ว ต ถ จ า กหลกฐานเชงประจกษ

• มวล คอ ปรมาณเนอของสสารทงหมดทประกอบกนเปนวตถ ซงมผลตอความยากงายในการเปลยนแปลงการเคลอนทของวตถ วตถทมมวลมากจะเปลยนแปลงการเคลอนทไดยากกวาวตถทมมวลนอย ดงนนมวลของวตถนอกจากจะหมายถงเนอทงหมดของวตถนนแลวยงหมายถงการตานการเปลยนแปลงการเคลอนทของวตถนนดวย

33

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๔ ๑๓ ว ๒.๓ ป.๔/๑ จ าแนกวตถ เปนตวกลางโปร ง ใส

ตวกลางโปรงแสง และวตถทบแสง จากลกษณะ การมองเหนสงตาง ๆ

ผานวตถนนเปนเกณฑโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• เมอมองสงตาง ๆ โดยมวตถตางชนดกนมากนแสง จะทาใหลกษณะการมองเหนสงนน ๆ ชดเจนตางกนจงจ าแนกวตถท มา กนออกเปนตวกลางโปรงใส ซงทาใหมองเหนสงตาง ๆ ไดชดเจน ตวกลางโปรงแสงทาใหมองเหนสงตาง ๆ ไดไมชดเจนและวตถทบแสงทาใหมองไมเหนสงตาง ๆ นน

๑๔ ว ๓.๑ ป.๔/๑ อธบายแบบรปเสนทางการขนและตก

ของดวงจนทร โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• ดวงจนทรเปนบรวารของโลก โดยดวงจนทรหมนรอบตวเองขณะโคจรรอบโลก ขณะท โลกกหมนรอบตวเองดวยเชนกน การหมนรอบตวเองของโลกจากทศตะวนตกไปทศตะวนออกในทศทางทวนเขมนาฬกาเมอมองจากขวโลกเหนอ ทาใหมองเหนดวงจนทรปรากฏขนทางด านท ศตะว นออกและตกทางดานทศตะวนตกหมนเวยนเปนแบบรปซา ๆ

๑๕ ว ๓.๑ ป.๔/๒ สรางแบบจาลองทอธบายแบบรป

การเปลยนแปลงรปรางปรากฏของดวงจนทร และพยากรณรปรางปรากฏของดวงจนทร

• ดวงจนทรเปนวตถทเปนทรงกลมแตรปรางของดวงจนทรทมองเหนหรอรปรางปรากฏของดวงจนทรบนทองฟาแตกตางกนไปในแตละวนโดยในแตละวนดวง จนทร จะมรปรางปรากฏเปนเสยวทมขนาดเพมขนอยางตอเนองจนเตมดวงจากนนรปรางปรากฏของดวงจนทรจะแหวงและมขนาดลดลงอยางตอเนองจนมองไมเหนดวงจนทรจากนนรปรางปรากฏของดวงจนทรจะเปนเสยวใหญขนจนเตมดวงอกครง การเปลยนแปลงเชนนเปนแบบรปซากนทกเดอน

34

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๔ ๑๖ ว ๓.๑ ป.๔/๓ สรางแบบจาลองแสดงองคประกอบ

ข อ ง ร ะ บ บ ส ร ย ะ แ ล ะ อ ธ บ า ยเปรยบเทยบคาบการโคจรของดาวเคราะหตาง ๆ จากแบบจาลอง

• ระบบสรยะเปนระบบทมดวงอาทตย เปนศนยกลางและมบรวารประกอบดวย ดาวเคราะหแปดดวง และบรวาร ซงดาวเคราะหแตละดวงมขนาดและร ะ ย ะ ห า ง จ า ก ด ว ง อ า ท ต ยแตกตางกน และยงประกอบดวยดาวเคราะหแคระ ดาวเคราะหนอย ดาวหาง และวตถขนาดเลกอน ๆ โคจรอยรอบดวงอาทตยวตถขนาดเลกอน ๆ เมอเขามาในชนบรรยากาศเนองจากแรงโนมถวงของโลก ทาใหเกดเปนดาวตกหรอผพงไตและอกกาบาต

๑๗ ว ๔.๒ ป.๔/๑ ใชเหตผลเชงตรรกะใน

การแกปญหา การอธบายการทางาน

การคาดการณผลลพธ จากปญหาอยางงาย

• การใชเหตผลเชงตรรกะเปนการนากฎเกณฑ หรอเงอนไขทครอบคลมทกกรณมาใชพจารณาในการแกปญหา การอธบายการทางาน หรอการคาดการณผลลพธ• สถานะเรมตนของการทางานทแ ตกต า งก น จ ะ ให ผ ล ล พ ธ ทแตกตางกน• ตวอยางปญหา เชน เกม OX

โปรแกรมทม การคานวณโปรแกรมทมตวละครหลายตวและมการสงงานทแตกตางหรอมการสอสารระหวางกน การเดนทางไปโรงเรยน โดยวธการตาง ๆ

35

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๔ ๑๘ ว ๔.๒ ป.๔/๒ ออกแบบ และเขยน

โปรแกรมอยางงาย โดยใชซอฟตแวรหรอสอ และตรวจหาขอผดพลาดและแกไข

• การออกแบบโปรแกรมอยางงาย เชนการออกแบบโดยใช storyboard หรอการออกแบบอลกอรทม• การเขยนโปรแกรมเปนการสรางลาดบของคาสง ใหคอมพวเตอรทางาน เพอใหไดผลลพธตาม ความตองการ หากมขอผดพลาดใหตรวจสอบ การทางานทละคาสง เมอพบจดททาใหผลลพธ ไมถกตองใหทาการแกไขจนกวาจะไดผลลพธทถกตอง• ตวอยางโปรแกรมทมเรองราว เชนนทานทม การโตตอบกบผใช การตนสนเลากจวตรประจาวน ภาพเคลอนไหว• การฝกตรวจหาขอผดพลาดจากโปรแกรมของผอนจะชวยพฒนาทกษะการหาสาเหตของปญหาไดดยงขน• ซอฟตแวรทใชในการเขยนโปรแกรมเชน Scratch, logo

๑๙ ว ๔.๒ ป.๔/๓ ใ ช อ น เ ท อ ร เ น ต ค น ห าความร และประเมนความนาเชอถอของขอมล

• การใชคาคนทตรงประเดน กระชบ จะทาใหได ผลลพธทรวดเรวและตรงตามความตองการ• การประเมนความนาเชอถอของขอมลเชน พจารณาประเภทของเวบไซต(หนวยงานราชการ สานกขาว องคกร)ผเขยน วนทเผยแพรขอมล การอางอง• เมอไดขอมลทตองการจากเวบไซตตาง ๆจะตองนาเนอหามาพจารณา เปรยบเทยบแลวเลอกขอมลทมความสอดคลองและสมพนธกน• การทารายงานหรอการนาเสนอขอมลจะตอง นาขอมลมาเรยบเรยง สรป เปนภาษาของตนเอง ท เหมาะสมกบกลมเปาหมายและวธการนาเสนอ (บรณาการกบวชาภาษาไทย)

36

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๔ ๒๐ ว ๔.๒ ป.๔/๔ รวบรวม ประเมน

น า เ ส น อ ข อ ม ล แ ล ะสารสนเทศ โดยใชซอฟตแวรทหลากหลาย

เ พ อ แ ก ป ญ ห า ใ นชวตประจาวน

• การรวบรวมขอมล ทาไดโดยกาหนดหวขอทตองการ เตรยมอปกรณในการจดบนทก• การประมวลผลอยางงาย เชน เปรยบเทยบจดกลม เรยงลาดบ การหาผลรวม• วเคราะหผลและสรางทางเลอกทเปนไปไดประเมนทางเลอก (เปรยบเทยบ ตดสน)

• การนาเสนอขอมลทาไดหลายลกษณะตามความเหมาะสม เชน การบอกเลาเอกสารรายงาน โปสเตอร โปรแกรมนาเสนอ• ก า ร ใ ช ซ อ ฟต แ ว ร เ พ อ แ ก ป ญ ห า ใ นชวตประจาวน เชน การสารวจเมนอาหารกลางวนโดยใชซอฟตแวรสรางแบบสอบถามและเกบขอมล ใชซอฟตแวรตารางทางานเพอประมวลผลขอมล รวบรวมขอมลเกยวกบคณคาทางโภชนาการและสรางรายการอาหารสาหรบ ๕ วน ใชซอฟตแวรนาเสนอผลการสารวจรายการอาหารทเปนทางเลอกและขอมลดานโภชนาการ

๒๑ ว ๔.๒ ป.๔/๕ ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย เขาใจสทธและหนาทของตน

เคารพในสทธของผ อน

แจงผ เกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลท ไ มเหมาะสม

• การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภยเขาใจสทธและหนาทของตน เคารพในสทธของผอน เชน ไมสรางขอความเทจและสงใหผอน ไมสราง ความเดอดรอนตอผอนโดยการสงสแปม ขอความลกโซ สงตอโพสตทมขอมลสวนตวของผอน สงคาเชญเลนเกม ไมเขาถงขอมลสวนตวหรอการบานของบคคลอนโดยไมไดรบอนญาต ไมใชเครองคอมพวเตอร/ชอบญชของผอน• การสอสารอยางมมารยาทและรกาลเทศะ• การปกปองขอมลสวนตว เชน การออกจากระบบเมอเลกใชงาน ไมบอกรหสผาน ไมบอกเลขประจาตวประชาชน

รวม ๒๑ ตวชวด

37

ชนประถมศกษาปท ๕

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนประถมศกษาปท ๕ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว ๑.๑ เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศ ความสมพนธระหวางสงไมมชวตกบสงมชวต และ

ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ การถายทอดพลงงาน

การเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ความหมายของประชากร ปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไขปญหาสงแวดลอม รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. บรรยายโครงสรางและลกษณะของสงมชวตทเหมาะสมกบการดารงชวต ซงเปนผลมาจาก การปรบตวของสงมชวตในแตละแหลงทอย ๒. อธบายความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต และความสมพนธระหวางสงมชวตกบ

สงไมมชวต เพอประโยชนตอการดารงชวต

๓. เขยนโซอาหารและระบบทบาทหนาทของสงมชวตทเปนผผลตและผบรโภคในโซอาหาร ๔. ตระหนกในคณคาของสงแวดลอมทมตอการดารงชวตของสงมชวต โดยมสวนรวมในการ ดแลรกษาสงแวดลอม

มาตรฐาน ว ๑.๓ เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม สารพนธกรรม การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพและววฒนาการของสงมชวต รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. อธบายลกษณะทางพนธกรรมทมการถายทอดจากพอแมสลกของพช สตว และมนษย ๒. แสดงความอยากรอยากเหน โดยการถามคาถามเกยวกบลกษณะทคลายคลงกนของ ตนเองกบพอแม

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ

โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. อธบายการเปลยนสถานะของสสาร เมอทาใหสสารรอนขนหรอเยนลง โดยใชหลกฐานเชง ประจกษ ๒. อธบายการละลายของสารในนา โดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๓. วเคราะหการเปลยนแปลงของสารเมอเกดการเปลยนแปลงทางเคม โดยใชหลกฐานเชง ประจกษ ๔. วเคราะหและระบการเปลยนแปลงทผนกลบไดและการเปลยนแปลงทผนกลบไมได

39

มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจาวน ผลของแรงทกระทาตอวตถ ลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. อธบายวธการหาแรงลพธของแรงหลายแรงในแนวเดยวกนทกระทาตอวตถในกรณทวตถ อยนงจากหลกฐานเชงประจกษ

๒. เขยนแผนภาพแสดงแรงทกระทาตอวตถทอยในแนวเดยวกนและแรงลพธทกระทาตอวตถ ๓. ใชเครองชงสปรงในการวดแรงทกระทาตอวตถ ๔. ระบผลของแรงเสยดทานทมตอการเปลยนแปลงการเคลอนทของวตถจากหลกฐานเชง ประจกษ ๕. เขยนแผนภาพแสดงแรงเสยดทานและแรง ทอยในแนวเดยวกนทกระทาตอวตถ

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. อธบายการไดยนเสยงผานตวกลางจากหลกฐานเชงประจกษ ๒. ระบตวแปร ทดลอง และอธบายลกษณะและการเกดเสยงสง เสยงตา ๓. ออกแบบการทดลองและอธบายลกษณะและการเกดเสยงดง เสยงคอย

๔. วดระดบเสยงโดยใชเครองมอวดระดบเสยง ๕. ตระหนกในคณคาของความรเรองระดบเสยงโดยเสนอแนะแนวทางในการหลกเลยงและ ลดมลพษทางเสยง

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาว

ฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต และการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบความแตกตางของดาวเคราะหและดาวฤกษจากแบบจาลอง ๒. ใชแผนทดาวระบตาแหนงและเสนทางการขนและตกของกลมดาวฤกษบนทองฟา และ อธบายแบบรปเสนทางการขนและตกของกลมดาวฤกษบนทองฟาในรอบป

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลงภายในโลกและบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลก รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบปรมาณนาในแตละแหลง และระบปรมาณนาทมนษยสามารถนามาใช ประโยชนได จากขอมลทรวบรวมได ๒. ตระหนกถงคณคาของนาโดยนาเสนอแนวทางการใชนาอยางประหยดและการอนรกษนา ๓. สรางแบบจาลองทอธบายการหมนเวยนของนาในวฏจกรนา ๔. เปรยบเทยบกระบวนการเกดเมฆ หมอก นาคาง และนาคางแขง จากแบบจาลอง

40

๕. เปรยบเทยบกระบวนการเกดฝน หมะ และลกเหบ จากขอมลทรวบรวมได

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. ใชเหตผลเชงตรรกะในการแกปญหา การอธบายการทางาน การคาดการณผลลพธ จาก ปญหาอยางงาย

๒. ออกแบบ และเขยนโปรแกรมทมการใชเหตผลเชงตรรกะอยางงาย ตรวจหาขอผดพลาด

และแกไข ๓. ใชอนเทอรเนตคนหาขอมล ตดตอสอสารและทางานรวมกน ประเมนความนาเชอถอของ

ขอมล

๔. รวบรวม ประเมน นาเสนอขอมลและสารสนเทศ ตามวตถประสงคโดยใชซอฟตแวรหรอ บรการบนอนเทอรเนตทหลากหลาย เพอแกปญหาในชวตประจาวน ๕. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย มมารยาท เขาใจสทธและหนาทของตน เคารพใน

สทธของผอน แจงผเกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลทไมเหมาะสม

จานวนตวชวดทงสน ๓๒ ตวชวด

41

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ ๑ ว ๑.๑ ป.๕/๑ บรรยายโครงสรางและ

ลกษณะของ สงมช วตทเหมาะสมกบการดารงชวต

ซ ง เ ป น ผ ลม า จ า กก า รปรบตวของสงมชวตในแตละแหลงทอย

• สงมชวตทงพชและสตวมโครงสรางและลกษณะ ทเหมาะสมในแตละแหลงทอย ซงเปนผลมาจาก การปรบตวของสงมชวตเพอใหดารงชวตและอยรอดไดในแตละแหลงทอย เชน ผกตบชวามชองอากาศในกานใบ ชวยใหลอยนาได ตนโกงกางทขนอยในปาชายเลนมรากคาจนทาใหลาตนไมลมปลามครบชวยในการเคลอนทในนา

๒ ว ๑.๑ ป.๕/๒ อ ธ บ า ย ค ว า ม ส ม พ น ธร ะ ห ว า ง ส ง ม ช ว ต ก บสงมชวตและความสมพนธร ะ ห ว า ง ส ง ม ช ว ต ก บสงไมมชวต เพอประโยชนตอการดารงชวต

• ในแหลงทอยหนงๆ สงมชวตจะมความสมพนธ ซงกนและกนและสมพนธกบสงไมมชวต เพอประโยชนตอการดารงชวตเชน ความสมพนธกน ดานการกนกนเปนอาหาร เปนแหลงทอยอาศย หลบภยและเลยงดลกออน ใชอากาศในการหายใจ• สงมชวตมการกนกนเปนอาหาร โดยกนตอกน เปนทอด ๆ ในรปแบบของโซอาหาร ทาใหสามารถระบบทบาทหนาทของสงมชวตเปนผผลตและผบรโภค

๓ ว ๑.๑ ป.๕/๓ เขยนโซอาหารและระบบ ท บ า ท ห น า ท ข อ งสงมชวตทเปนผผลตและผบรโภคในโซอาหาร

๔ ว ๑.๑ ป.๕/๔ ตระห นกในคณค าของส ง แ วดล อมท ม ต อการดารงช วตของ สงมช ว ต

โดยมสวนรวมในการดแลรกษาสงแวดลอม

42

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ ๕ ว ๑.๓ ป.๕/๑ อ ธ บ า ย ล ก ษ ณ ะ ท า ง

พนธกรรมทมการถายทอดจากพอแมสลกของพช สตว และมนษย

• สงมชวตทงพช สตว และมนษย เมอโตเตมทจะมการสบพนธเพอเพมจานวนและดารงพนธ โดยลก ทเกดมาจะไดรบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมจากพอแมทาใหมลกษณะทางพนธกรรมท เฉพาะแตกตางจากสงมชวตชนดอน• พชมการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมเชน ลกษณะของใบ สดอก• สตวมการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมเชน สขน ลกษณะของขน ลกษณะของห• มนษยมการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เชน เชงผมทหนาผาก ลกยมลกษณะหนงตา การหอลน ลกษณะของตงห

๖ ว ๑.๓ ป.๕/๒ แสดงความอยากรอยากเหน

โดยการถามคาถามเกยวกบลกษณะทคลายคลงกนของตนเองกบพอแม

๗ ว ๒.๑ ป.๕/๑ อธบายการเปลยนสถานะของสสาร เมอทาใหสสารรอนขนหรอเยนลง โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• การเปลยนสถานะของสสารเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพ เมอเพมความรอนใหกบสสารถงระดบหนงจะทาใหสสารทเปนของแขงเปลยนสถานะเปนของเหลวเรยกวา การหลอมเหลว และเมอเพมความร อนต อ ไปจนถ ง อกระ ดบหน งของเหลวจะเปลยนเปนแกส เรยกวา การกลายเปนไอ แตเมอลดความรอนลงถงระดบหนง แกสจะเปลยนสถานะเปนของเหลว เรยกวา การควบแนน และถาลดความรอนตอไปอกจนถงระดบหนงของเหลวจะเปลยนสถานะเปนของแขงเรยกวา การแขงตว สสารบางชนดสามารถเปลยนสถานะจากของแขงเปนแกสโดยไมผานการเปนของเหลว เรยกวาการระเหด สวนแกสบางชนดสามารถเปลยนสถานะเปนของแขงโดยไมผานการเปนของเหลว เรยกวา การระเหดกลบ

43

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ ๘ ว ๒.๑ ป.๕/๒ อธบายการละลายของสารในนา

โดยใชหลกฐานเชงประจกษ • เมอใสสารลงในนาแลวสารนนรวมเปนเนอเดยวกนกบนาทวทกสวนแสดงวาสารเกดการละลาย เรยกสารผสมทไดวาสารละลาย

๙ ว ๒.๑ ป.๕/๓ วเคราะหการเปลยนแปลงของสารเมอเกดการเปลยนแปลงทางเคม

โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

เมอผสมสาร ๒ ชนดขนไปแลวมสารใหมเกดขน ซงมสมบตตางจากสารเดมหรอเมอสารชนดเดยว เกดการ เป ลยนแปลงแล วมสารใหมเกดขน การเปลยนแปลงนเรยกวา การเปลยนแปลงทางเคม ซงสงเกตไดจากมสหรอกลนตางจากสารเดม หรอมฟองแกส หรอมตะกอนเกดขน หรอมการเพมขนหรอลดลงของอณหภม

๑๐ ว ๒.๑ ป.๕/๔ วเคราะหและระบการเปลยนแปลงทผนกลบไดและการเปลยนแปลงทผนกลบไมได

• เมอสารเกดการเปลยนแปลงแลวสารสามารถเปลยนกลบเปนสารเดมได เปนการเปลยนแปลงทผนกลบไดเชน การหลอมเหลว การกลายเปนไอการละลาย แตสารบางอยางเกดการเปลยนแปลง แลวไมสามารถเปลยนกลบเปนสารเดมได เปนการเปลยนแปลงทผนกลบไมได เชน การเผาไหม การเกดสนม

๑๑ ว ๒.๒ ป.๕/๑ อธบายวธการหาแรงลพธของแรงหลายแรงในแนวเดยวกนทกระทาตอวตถในกรณทวตถอยน งจากหลกฐานเชงประจกษ

• แรงลพธเปนผลรวมของแรงทกระทาตอวตถ โดยแรงลพธของแรง ๒ แรงทกระทาตอวตถเดยวกนจะมขนาดเทากบผลรวมของแรงทงสองเมอแรงทงสองอยในแนวเดยวกนและมทศทางเดยวกนแตจะมขนาดเทากบผลตางของแรงทงสอง เมอแรงทงสองอยในแนวเดยวกนแตมทศทางตรงขามกนส าหรบวตถท อย น ง แร งลพธ ทกระทาตอวตถมคาเปนศนย

44

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ ๑๒ ว ๒.๒ ป.๕/๒ เขยนแผนภาพแสดงแรงทกระทา

ตอวตถทอยในแนวเดยวกนและแรงลพธทกระทาตอวตถ

• การเขยนแผนภาพของแรงทกระทาตอวตถสามารถเขยนไดโดยใชลกศรโดยหวลกศรแสดงทศทางของแรง และความยาวของลกศรแสดงขนาดของแรงทกระทาตอวตถ

๑๓ ว ๒.๒ ป.๕/๓ ใชเครองชงสปรงในการวดแรงทกระทาตอวตถ

๑๔ ว ๒.๒ ป.๕/๔ ระบผลของแรงเสยดทานทมตอการเปลยนแปลงการเคลอนทของวตถจากหลกฐานเชงประจกษ

• แรงเสยดทานเปนแรงทเกดขนระหวางผวสมผสของวตถ เพอตานการเคลอนทของวตถนน โดยถาออกแรงกระทาตอวตถทอยนงบนพนผวหนงใหเคลอนท แรงเสยดทานจากพนผวนนกจะตานการเคลอนทของวตถ แตถาวตถกาลงเคลอนท แรงเสยดทานกจะทาใหวตถนนเคลอนทชาลงหรอหยดนง

๑๕ ว ๒.๒ ป.๕/๕ เขยนแผนภาพแสดงแรงเสยดทานและแรง ทอยในแนวเดยวกนทกระทาตอวตถ

๑๖ ว ๒.๓ ป.๕/๑ อธ บ า ย กา ร ไ ด ย น เ ส ย ง ผ า นตวกลางจากหลกฐานเชงประจกษ

• การไดยนเสยงตองอาศยตวกลาง โดยอาจเปนของแขง ของเหลว หรออากาศเสยงจะสงผานตวกลางมายงห

๑๗ ว ๒.๓ ป.๕/๒ ระบตวแปร ทดลอง และอธบายลกษณะและการเกดเสยงสง เสยงตา

• เสยงทไดยนมระดบสงตาของเสยงตางกนขนกบความถของการสนของแหลงกาเนดเสยง โดยเมอแหลงกาเนดเสยงสนดวยความถตาจะเกดเสยงตาแตถาสนดวยความถสงจะเกดเสยงสงสวนเสยงดงคอยทไดยนขนกบพลงงานการสนของแหลงกาเนดเสยง โดยเมอแหลงกาเนดเสยงสนดวยพลงงานมากจะเกดเสยงดง แตถาแหลงกาเนดเสยงสนดวยพลงงานนอยจะเกดเสยงคอย• เสยงดงมาก ๆ เปนอนตรายตอการไดยนและเสยงทกอใหเกดความราคาญเปนมลพษทางเสยง เดซเบลเปนหนวยทบอกถงความดงของเสยง

๑๘ ว ๒.๓ ป.๕/๓ ออกแบบการทดลองและอธบายลกษณะและการ เกด เสยง ด ง เสยงคอย

๑๙ ว ๒.๓ ป.๕/๔ วดระดบเสยงโดยใชเครองมอวดระดบเสยง

๒๐ ว ๒.๓ ป.๕/๕ ตระหนกในคณคาของความรเ รองระดบเสยงโดยเสนอแนะแนวทางในการหลกเลยงและลดมลพษทางเสยง

45

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ ๒๑ ว ๓.๑ ป.๕/๑ เปรยบเทยบความแตกตางของ

ดาวเคราะหและดาวฤกษจากแบบจาลอง

ดาวทมองเหนบนทองฟาอยในอวกาศซงเปนบรเวณทอยนอกบรรยากาศของโลก มทงดาวฤกษและดาวเคราะห ดาวฤกษเปนแหลงกาเนดแสงจงสามารถมองเหนได สวนดาวเคราะหไมใชแหลงกาเนดแสง แตสามารถมองเหนไดเนองจากแสงจากดวงอาทตยตกกระทบดาวเคราะหแลวสะทอนเขาสตา

๒๒ ว ๓.๑ ป.๕/๒ ใชแผนทดาวระบตาแหนงและเสนทางการขนและตกของกลมดาวฤกษบนทองฟา และอธบายแบบรปเสนทางการขนและตกของกลมดาวฤกษบนทองฟาในรอบป

• การมองเหนกลมดาวฤกษมรปรางตางๆ เกดจากจนตนาการของผสงเกต กลมดาวฤกษตาง ๆ ทปรากฏในทองฟาแตละกลมมดาวฤกษแตละดวงเรยงกนทตาแหนงคงท และมเสนทางการขนและตกตามเสนทางเดมทกคน ซงจะปรากฏตาแหนงเดม การสงเกตตาแหนงและการขนและตกของดาวฤกษ และกลมดาวฤกษ สามารถทาไดโดยใชแผนทดาวซงระบมมทศและมมเงยทกลมดาวนนปรากฏ ผสงเกตสามารถใชมอในการประมาณคาของมมเงยเมอสงเกตดาวในทองฟา

46

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ ๒๓ ว ๓.๒ ป.๕/๑ เปรยบเทยบปรมาณนา

ในแตละแหลง และระบป ร ม า ณ น า ท ม น ษ ยส า ม า ร ถ น า ม า ใ ชประโยชนได จากขอมลทรวบรวมได

• โลกมทงนาจดและนาเคมซงอยในแหลงนาตาง ๆ ทมทงแหลงนาผวดน เชน ทะเลมหาสมทร บง แมนา และแหลงนาใตดนเชน นาในดน และนาบาดาล นาทงหมดของโลกแบงเปนนาเคมประมาณรอยละ ๙๗.๕ซงอยในมหาสมทรและแหลงนาอน ๆ และทเหลออกประมาณรอยละ ๒.๕ เปนนาจดถาเรยงลาดบปรมาณนาจดจากมากไปนอยจะอยท ธารนาแขง และพดนาแขง นาใตดนชนดนเยอกแขงคงตวและนาแขงใตดนทะเลสาบ ความชนในดน ความชนในบรรยากาศ บง แมนา และนาในสงมชวต

๒๔ ว ๓.๒ ป.๕/๒ ตระหนกถงคณคาของนาโดยนาเสนอแนวทางการใชนาอยางประหยดและการอนรกษนา

• นาจดทมนษยนามาใชไดมปรมาณนอยมาก จงควรใชนาอยางประหยดและรวมกนอนรกษนา

๒๕ ว ๓.๒ ป.๕/๓ สรางแบบจาลองทอธบายการหมนเวยนของนาในวฏจกรนา

• วฏจกรนา เปนการหมนเวยนของนาทมแบบรป ซาเดม และตอเนองระหวางนาในบรรยากาศ นาผวดน และนาใตดน โดยพฤตกรรมการดารงชวตของพชและสตวสงผลตอวฏจกรนา

๒๖ ว ๓.๒ ป.๕/๔ เปรยบเทยบกระบวนการเกดเมฆ หมอก นาคาง และนาคางแขง จากแบบจาลอง

ไอนาในอากาศจะควบแนนเปนละอองนาเลก ๆ โดยมละอองลอย เชน เกลอ ฝนละออง ละอองเรณของดอกไม เปนอนภาคแกนกลาง เมอละอองนาจานวนมากเกาะกลมรวมกนลอยอยสงจากพนดนมาก เรยกวา เมฆ แตละอองนาทเกาะกลมรวมกนอยใกลพนดน เรยกวา หมอก สวนไอนาทควบแนนเปนละอองนาเกาะอยบนพนผววตถใกลพนดน เรยกวา นาคาง ถาอณหภมใกลพนดนตากวาจดเยอกแขง นาคางกจะกลายเปนนาคางแขง

47

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ ๒๗ ว ๓.๒ ป.๕/๕ เ ป ร ย บ เ ท ย บ

กระบวนการเ กดฝน หมะ และลกเหบ จากขอมลทรวบรวมได

• ฝน หมะ ลกเหบ เปนหยาดนาฟาซงเปนนาทมสถานะตาง ๆ ทตกจากฟาถงพนดน ฝนเกดจากละอองนาในเมฆท รวมตวกนจนอากาศไมสามารถพยงไวไดจงตกลงมา หมะเกดจากไอนาในอากาศระเหดกลบเปนผลกนาแขง รวมตวกนจนมนาหนกมากขนจนเกนกวาอากาศจะพยงไวจงตกลงมา ลกเหบเกดจากหยดนาทเปลยนสถานะเปนนาแขงแลวถกพายพดวนซาไปซามาในเมฆฝนฟาคะนองทมขนาดใหญและอยในระดบสงจนเปนกอนนาแขงขนาดใหญขนแลวตกลงมา

๒๘ ว ๔.๒ ป.๕/๑ ใชเหตผลเชงตรรกะในก า รแก ป ญห า กา รอธบายการทางาน การคาดการณผลลพธ จากปญหาอยางงาย

• การใชเหตผลเชงตรรกะเปนการนากฎเกณฑ หรอเงอนไขทครอบคลมทกกรณมาใชพจารณาในการแกปญหา การอธบายการทางาน หรอการคาดการณ ผลลพธ• สถานะเรมตนของการทางานทแตกตางกนจะใหผลลพธทแตกตางกน• ตวอยางปญหา เชน เกม Sudoku

โปรแกรมทานายตวเลข โปรแกรมสรางรปเรขาคณตตามคาขอมลเขา การจดลาดบการทางานบานในชวงวนหยด จดวางของในครว

๒๙ ว ๔.๒ ป.๕/๒ ออกแบบ และเขยนโปรแกรม ทมการใชเหตผลเชงตรรกะอยางง า ย ต ร ว จ ห าขอผดพลาดและแกไข

• การออกแบบโปรแกรมสามารถทาไดโดยเขยน เปนขอความหรอผงงาน• การออกแบบและเขยนโปรแกรมทมการตรวจสอบเงอนไขทครอบคลมทกกรณเพอใหไดผลลพธทถกตองตรงตามความตองการ• หากมขอผดพลาดใหตรวจสอบการทางานทละคาสง เมอพบจดททาใหผลลพธไมถกตองใหทาการแกไขจนกวาจะไดผลลพธทถกตอง• การฝกตรวจหาขอผดพลาดจากโปรแกรมของผอน จะชวยพฒนาทกษะการหาสาเหตของปญหาไดดยงขน

48

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ • ตวอยางโปรแกรม เชน โปรแกรม

ตรวจสอบเลขคเลขค โปรแกรมรบขอมลนาหนกหรอสวนสงแลวแสดงผลความสมสวนของรางกาย โปรแกรมสงใหตวละครทาตามเงอนไขทกาหนด• ซอฟตแวรทใชในการเขยนโปรแกรม เชนScratch, logo

๓๐ ว ๔.๒ ป.๕/๓ ใชอนเทอรเนตคนหาขอมล ตดตอสอสารและทางานรวมกน ประเมนความนาเชอถอของขอมล

• การคนหาขอมลในอนเทอรเนต และการพจารณาผลการคนหา• การตดตอสอสารผานอนเทอรเนต เชนอเมล บลอก โปรแกรมสนทนา• การเขยนจดหมาย (บรณาการกบวชาภาษาไทย)• การใชอนเทอรเนตในการตดตอสอสารและทางานรวมกน เชน ใชนดหมายในการประชมกลม ประชาสมพนธกจกรรมในหองเรยน การแลกเปลยนความร ความคดเหนในการเรยน ภายใตการดแลของคร• การประเมนความนาเชอถอของขอมลเชน เปรยบเทยบความสอดคลอง สมบรณของขอมลจากหลายแหลง แหลงตนตอของขอมล ผเขยน วนทเผยแพรขอมล• ขอมลทดตองมรายละเอยดครบทกดานเชน ขอดและขอเสย ประโยชนและโทษ

๓๑ ว ๔.๒ ป.๕/๔ รวบรวม ประเมน นาเสนอขอมลและสารสนเทศ ตามวตถประสงคโดยใชซอฟตแวรหรอบรการบนอนเทอรเนตทหลากหลาย เพอแกปญหาในชวตประจาวน

• การรวบรวมขอมล ประมวลผล สรางท า ง เ ล อ ก ป ร ะ เ ม น ผ ล จ ะ ท า ใ ห ไ ดสารสนเทศเพอใชในการแกปญหาหรอการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ• การใชซอฟตแวรหรอบรการบนอนเทอรเนต ทหลากหลายในการรวบรวมประมวลผล สรางทางเลอก ประเมนผลนาเสนอ จะชวยให การแกปญหาทาไดอยางรวดเรว ถกตอง และแมนยา

49

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๕ • ตวอยางปญหา เชน ถายภาพ และสารวจ

แผนท ในทองถนเพอนาเสนอแนวทางในการจดการพนทวางใหเกดประโยชน ทาแบบสารวจความคดเหนออนไลน และวเคราะหขอมล นาเสนอขอมลโดยการใชblog หรอ web page

๓๒ ว ๔.๒ ป.๕/๕ ใชเทคโนโลยสารสนเทศอ ย า ง ป ล อ ด ภ ย มมารยาท เขาใจสทธและหนาทของตน เคารพในส ท ธ ข อ ง ผ อ น แ จ งผเกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลทไมเหมาะสม

• อนตรายจากการใชงานและอาชญากรรมทางอนเทอรเนต• มารยาทในการตดตอสอสารผานอนเทอรเนต (บรณาการกบวชาทเกยวของ)

รวม ๓๒ ตวชวด

50

ชนประถมศกษาปท ๖

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนประถมศกษาปท ๖ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพมาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลาเลยงสารเขาและออกจาก

เซลลความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททางานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททางานสมพนธกน รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบสารอาหารและบอกประโยชนของสารอาหารแตละประเภทจากอาหารทตนเอง รบประทาน

๒. บอกแนวทางในการเลอกรบประทานอาหารใหไดสารอาหารครบถวน ในสดสวนท เหมาะสมกบเพศและวย รวมทงความปลอดภยตอสขภาพ

๓. ตระหนกถงความสาคญของสารอาหาร โดยการเลอกรบประทานอาหารทมสารอาหาร ครบถวนในสดสวนทเหมาะสมกบเพศและวย รวมทงปลอดภยตอสขภาพ

๔. สรางแบบจาลองระบบยอยอาหาร และบรรยายหนาทของอวยวะในระบบยอยอาหาร รวมทงอธบายการยอยอาหารและการดดซมสารอาหาร ๕. ตระหนกถงความสาคญของระบบยอยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการดแลรกษา อวยวะในระบบยอยอาหารใหทางานเปนปกต

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ

โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. อธบายและเปรยบเทยบการแยกสารผสม โดยการหยบออก การรอน การใชแมเหลกดงดด การรนออก การกรอง และการตกตะกอน โดยใชหลกฐานเชงประจกษ รวมทงระบวธ แกปญหาในชวตประจาวนเกยวกบการแยกสาร

มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจาวน ผลของแรงทกระทาตอวตถ ลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. อธบายการเกดและผลของแรงไฟฟาซงเกดจากวตถทผานการขดถ โดยใชหลกฐานเชง ประจกษ

52

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบสวนประกอบและบรรยายหนาทของแตละสวนประกอบของวงจรไฟฟาอยางงาย

จากหลกฐานเชงประจกษ ๒. เขยนแผนภาพและตอวงจรไฟฟาอยางงาย

๓. ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธทเหมาะสมในการอธบายวธการและผลของการ ตอเซลลไฟฟาแบบอนกรม

๔. ตระหนกถงประโยชนของความรของการตอเซลลไฟฟาแบบอนกรมโดยบอกประโยชน และการประยกตใชในชวตประจาวน

๕. ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธทเหมาะสมในการอธบายการตอหลอดไฟฟา แบบอนกรมและแบบขนาน

๖. ตระหนกถงประโยชนของความรของการตอหลอดไฟฟาแบบอนกรมและแบบขนาน โดยบอกประโยชน ขอจากด และการประยกตใช ในชวตประจาวน

๗. อธบายการเกดเงามดเงามวจากหลกฐานเชงประจกษ ๘. เขยนแผนภาพรงสของแสงแสดงการเกดเงามดเงามว

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ

ดาวฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต และการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

ตวชวดท ๑. สรางแบบจาลองทอธบายการเกด และเปรยบเทยบปรากฏการณสรยปราคา และจนทรปราคา ๒. อธบายพฒนาการของเทคโนโลยอวกาศ และยกตวอยางการนาเทคโนโลยอวกาศมาใชประโยชนในชวตประจาวน จากขอมลทรวบรวมได

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลงภายในโลกและบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและภมอากาศโลก รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบกระบวนการเกดหนอคน หนตะกอน และหนแปร และอธบายวฏจกรหนจาก

แบบจาลอง

53

๒. บรรยายและยกตวอยางการใชประโยชนของหนและแรในชวตประจาวนจากขอมลท รวบรวมได ๓. สรางแบบจาลองทอธบายการเกดซากดกดาบรรพและคาดคะเนสภาพแวดลอมในอดต ของซากดกดาบรรพ ๔. เปรยบเทยบการเกดลมบก ลมทะเล และมรสม รวมทงอธบายผลทมตอสงมชวตและ สงแวดลอม จากแบบจาลอง ๕. อธบายผลของมรสมตอการเกดฤดของประเทศไทย จากขอมลทรวบรวมได ๖. บรรยายลกษณะและผลกระทบของนาทวม การกดเซาะชายฝง ดนถลม แผนดนไหว สนาม

๗. ตระหนกถงผลกระทบของภยธรรมชาตและธรณพบตภย โดยนาเสนอแนวทางในการเฝา ระวงและปฏบตตนใหปลอดภยจากภยธรรมชาตและธรณพบตภยทอาจเกดในทองถน

๘. สรางแบบจาลองทอธบายการเกดปรากฏการณเรอนกระจก และผลของปรากฏการณ เรอนกระจกตอสงมชวต

๙. ตระหนกถงผลกระทบของปรากฏการณเรอนกระจก โดยนาเสนอแนวทางการปฏบตตน

เพอลดกจกรรมทกอใหเกดแกสเรอนกระจก

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. ใชเหตผลเชงตรรกะในการอธบายและออกแบบวธการแกปญหาทพบในชวตประจาวน

๒. ออกแบบและเขยนโปรแกรมอยางงาย เพอแกปญหาในชวตประจาวน ตรวจหา ขอผดพลาดของโปรแกรมและแกไข ๓. ใชอนเทอรเนตในการคนหาขอมลอยางมประสทธภาพ

๔. ใชเทคโนโลยสารสนเทศทางานรวมกนอยางปลอดภย เขาใจสทธและหนาทของตน เคารพในสทธของผอน แจงผเกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลทไมเหมาะสม

จานวนตวชวดทงสน ๓๐ ตวชวด

54

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๑ ว ๑.๒ ป.๖/๑ ระบสารอาหารและบอก

ประโยชนของสารอาหาร แตละประเภทจากอาหารทตนเองรบประทาน

• สารอาหารทอยในอาหารม ๖ประเภท ไดแก คารโบไฮเดรต โปรตนไขมน เกลอแร วตามนและนา• อาหารแตละชนดประกอบดวยสารอาหาร ทแตกต างกน อาหารบางอยางประกอบดวยสารอาหารประ เภทเ ด ย ว อาหารบางอย า งประกอบดวยสารอาหารมากกวาหนงประเภท

• สารอาหารแตละประเภทมประโยชนต อ ร า ง ก า ย แ ต ก ต า ง ก น โ ด ยคารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน เปนสารอาหารทใหพลงงานแกรางกาย สวนเกลอแร วตามน และนา เปนสารอาหารทไมใหพลงงานแกรางกาย แตชวยใหรางกายทางานไดเปนปกต • การรบประทานอาหาร เพอใหร า ง ก า ย เ จ ร ญ เ ต บ โ ต ม ก า รเปลยนแปลงของรางกายตามเพศและว ย และม ส ขภ าพ ด จ า เ ป น ต อ งรบประทานใหไดพลงงานเพยงพอกบความตองการของรางกาย และใหไดสารอาหารครบถวน ในสดส วน ทเหมาะสมกบเพศและวย รวมทงตองคานงถงชนดและปรมาณของวตถเจอปนในอาหาร เพอความปลอดภยตอสขภาพ

๒ ว ๑.๒ ป.๖/๒ บอกแนวทางในการเลอกรบประทานอาหารให ไดสารอาหารครบถ วน ในสดสวนทเหมาะสมกบเพศแ ล ะ ว ย ร ว ม ท ง ค ว า มปลอดภยตอสขภาพ

๓ ว ๑.๒ ป.๖/๓ ตระหนกถงความสาคญของสารอาหาร โดยการเลอกร บ ป ร ะ ท า น อ า ห า ร ท มส า ร อ าห า รค รบถ ว น ใ นสดสวนทเหมาะสมกบเพศและวย รวมทงปลอดภยตอสขภาพ

55

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๔ ว ๑.๒ ป.๖/๔ สรางแบบจาลองระบบ

ย อ ย อ า ห า ร แ ล ะบรรย ายหน าท ข อ งอวยวะในระบบยอยอาหาร รวมทงอธบายการยอยอาหารและการดดซมสารอาหาร

• ระบบยอยอาหารประกอบดวยอวยวะตางๆ ไดแก ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลาไสเลก ลาไสใหญ ทวารหนก และตบออน ซงทาหนาทรวมกนในการยอยและดดซมสารอาหาร- ปากมฟนชวยบดเคยวอาหารใหมขนาดเลกลงและมลนชวยคลกเคลาอาหารกบนาลาย ในนาลายมเอนไซมยอยแปงใหเปนนาตาล- หลอดอาหารทาหนาทลาเลยงอาหารจากปากไปยงกระเพาะอาหาร ภายในกระเพาะอาหาร มการยอยโปรตนโดยกรดและเอนไซมทสรางจากกระเพาะอาหาร- ลาไสเลกมเอนไซมทสรางจากผนงลาไสเลกเองและจากตบออนทชวยยอยโปรตนคาร โบไฮเดรต และไขมน โดยโปรตนคารโบไฮเดรต และไขมนทผานการยอยจนเปนสารอาหารขนาดเลกพอทจะดดซมไดรวมถงนา เกลอแรและวตามน จะถกดดซมทผนงลาไส เลกเขาสกระแสเลอด เ พอลาเลยงไปยงสวนตาง ๆ ของรางกาย ซงโปรตน คารโบไฮเดรต และไขมน จะถกนาไปใชเปนแหลงพลงงานสาหรบใชในกจกรรมตาง ๆ สวนน า เกลอแร และวตามน จะชวยใหรางกายทางานไดเปนปกต- ตบสรางนาดแลวสงมายงลาไสเลกชวยใหไขมนแตกตว- ลาไสใหญทาหนาทดดนาและเกลอแร เปนบรเวณทมอาหารทยอยไมไดหรอยอยไมหมด เปนกากอาหาร ซงจะถกกาจดออกทางทวารหนก• อวยวะตาง ๆ ในระบบยอยอาหารมความสาคญ จงควรปฏบตตน ดแลรกษาอวยวะใหทางานเปนปกต

๕ ว ๑.๒ ป.๖/๕ ต ร ะ ห น ก ถ งความสาคญของระบบยอยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการดแล รกษาอวยวะในระบบยอยอาหารใหทางานเปนปกต

56

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๖ ว ๒.๑ ป.๖/๑ อธบายและเปรยบเทยบการ

แยกสารผสม โดยการหยบอ อ ก ก า ร ร อ น ก า ร ใ ชแมเหลกดงดด การรนออก ก า ร ก ร อ ง แ ล ะ ก า รตกตะกอน โดยใชหลกฐานเชงประจกษ รวมทงระบวธแกปญหาในชวตประจาวนเกยวกบการแยกสาร

• สารผสมประกอบดวยสารตงแต ๒ชนดขนไปผสมกน เชน นามนผสมนาข าวสารปนกรวดทราย ว ธ การทเหมาะสมในการแยกสารผสมขนอยกบลกษณะและสมบตของสารทผสมกนถาองคประกอบของสารผสมเปนของแขงกบของแขงทมขนาดแตกตางกนอยางชดเจน อาจใชวธการหยบออกหรอการรอนผานวสดทมร ถามสารใดสารหน ง เปนสารแม เหล กอาจใชว ธ ก า ร ใ ช แ ม เ ห ล ก ด ง ด ด ถ าองคประกอบเปนของแขงทไมละลายในของเหลว อาจใชวธการรนออก การกรอง หรอการตกตะกอน ซงวธการแยกสารสามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวนได

๗ ว ๒.๒ ป.๖/๑ อธบายการเกดและผลของแรงไฟฟาซงเกดจากวตถทผ า น ก า ร ข ด ถ โ ด ย ใ ชหลกฐานเชงประจกษ

• วตถ ๒ ชนดทผานการขดถแลว เมอนาเขาใกลกนอาจดงดดหรอผลกกนแรงทเกดขนนเปนแรงไฟฟา ซงเปนแรงไมสมผส เกดขนระหวางวตถทมประจไฟฟา ซงประจไฟฟาม ๒ ชนดคอ ประจไฟฟาบวกและประจไฟฟาลบวตถทมประจไฟฟาชนดเดยวกนผลกกน ชนดตรงขามกนดงดดกน

๘ ว ๒.๓ ป.๖/๑ ร ะบ ส ว น ป ร ะ ก อบ แ ล ะบรรยายหนาทของแตละสวนประกอบของวงจรไฟฟาอยางงายจากหลกฐานเชงประจกษ

• วงจรไฟฟาอยางงายประกอบดวยแหลงกาเนดไฟฟา สายไฟฟา และเคร องใช ไฟฟาหรอ อปกรณ ไฟฟ าแหลงกาเนดไฟฟา เชน ถานไฟฉายหรอแบตเตอร ทาหนาทใหพลงงานไฟฟา สายไฟฟาเปนตวนาไฟฟา ทาหนาทเชอมตอระหวางแหลงกาเนดไฟฟาและเครองใชไฟฟาเขาดวยกนเครองใชไฟฟามหนาทเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานอน

๙ ว ๒.๓ ป.๖/๒ เ ข ย น แ ผ นภ าพแ ล ะ ต อวงจรไฟฟาอยางงาย

57

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๑๐ ว ๒.๓ ป.๖/๓ ออกแบบการทดลองและ

ทดลองดวยวธทเหมาะสมในการอธบายวธการและผลของการตอเซลลไฟฟาแบบอนกรม

• เมอนาเซลลไฟฟาหลายเซลลมาตอเรยงกน โดยใหขวบวกของเซลลไฟฟาเซลลหนงตอกบขวลบของอกเซลลหนงเปนการตอแบบอนกรม ทาใหมพ ล ง ง า น ไ ฟ ฟ า เ ห ม า ะ ส ม ก บเครองใชไฟฟา ซงการตอเซลลไฟฟาแบบอนกรมสามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวน เชน การตอเซลลไฟฟาในไฟฉาย

๑๑ ว ๒.๓ ป.๖/๔ ตระหนกถงประโยชนของค ว า ม ร ข อ ง ก า ร ต อเซลลไฟฟาแบบอนกรมโดยบอกประ โยชน และการประยกตใชในชวตประจาวน

๑๒ ว ๒.๓ ป.๖/๕ ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธทเหมาะสมในการอธบายการตอหลอดไฟฟาแบบอนกรมและแบบขนาน

• การตอหลอดไฟฟาแบบอนกรมเมอถอดหลอดไฟฟาดวงใดดวงหนงออกทาใหหลอดไฟฟาทเหลอดบทงหมด สวนการตอหลอดไฟฟาแบบขนาน เมอถอดหลอดไฟฟาดวงใดดวงหนงออกหลอดไฟฟาทเหลอกยงสวางได การตอหลอดไฟฟาแตละแบบสามารถนาไปใชประโยชนได เชน การตอหลอดไฟฟาหลายดวงในบานจงตองตอหลอดไฟฟาแบบขนาน เพอเลอกใชหลอดไฟฟาดวงใดดวงหนงไดตามตองการ

๑๓ ว ๒.๓ ป.๖/๖ ตระหนกถงประโยชนของความรของการตอหลอดไฟฟาแบบอนกรมและแบบขนาน โดยบอกประโยชน ขอจากดและการประยกตใช ในชวตประจาวน

๑๔ ว ๒.๓ ป.๖/๗ อธบายการเกดเงามดเงามวจากหลกฐานเชงประจกษ

เมอนาวตถทบแสงมากนแสงจะเกดเงาบนฉาก รบแสงทอยดานหลงวตถ โดยเงามรปรางคลายวตถททาใหเกดเงา เงามวเปนบรเวณทมแสงบางสวนตกลงบนฉาก สวนเงามดเปนบรเวณทไมมแสงตกลงบนฉากเลย

๑๕ ว ๒.๓ ป.๖/๘ เขยนแผนภาพรงสของแสงแสดงการเกดเงามดเงามว

58

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๑๖ ว ๓.๑ ป.๖/๑ ส ร า ง แ บ บ จ า ล อ ง ท

อธบายการเกด และเปรยบเทยบ

ปรากฏการณสรยปราคา และจนทรปราคา

• เมอโลกและดวงจนทร โคจรมาอยในแนวเสนตรงเดยวกนกบดวงอาทตยในระยะทางทเหมาะสม ทาใหดวงจนทรบงดวงอาทตย เงาของดวงจนทรทอดมายงโลก ผสงเกตทอยบรเวณเงาจะมองเหนดวงอาทตยมดไป เกดปรากฏการณสรยปราคา ซงมทงสรยปราคาเตมดวงสรยปราคาบางสวน และสรยปราคาวงแหวน• หากดวงจนทรและโลกโคจรมาอยในแนวเสนตรงเดยวกนกบดวงอาทตย แลวดวงจนทรเคลอนทผานเงาของโลก จะมองเหนดวงจนทรมดไป เกดปรากฏการณจนทรปราคา ซงมทงจนทรปราคาเตมดวงและจนทรปราคาบางสวน

๑๗ ว ๓.๑ ป.๖/๒ อธบายพฒนาการของเทคโนโลยอวกาศ และย ก ต ว อ ย า ง ก า ร น าเทคโนโลยอวกาศมาใชป ร ะ โ ย ช น ใ นชวตประจาวน จากขอมลทรวบรวมได

• เทคโนโลยอวกาศเรมจากความตองการของมนษยในการสารวจวตถทองฟาโดยใชตาเปลา กลองโทรทรรศน และไดพฒนาไปสการขนสงเพอสารวจอวกาศดวยจรวดและยานขนสงอวกาศ และยงคงพฒนาอยางตอเนอง ปจจบนมการนาเทคโนโลยอวกาศบางประเภทมาประยกต ใช ในชวตประจาวน เชน การใชดาวเทยมเพอการสอสาร การพยากรณอากาศ หรอการสารวจทรพยากรธรรมชาต การใชอปกรณวดชพจรและการเตนของหวใจ หมวกนรภย ชดกฬา

59

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๑๘ ว ๓.๒ ป.๖/๑ เปรยบเทยบกระบวนการเกด

หนอคน หนตะกอน และ หนแปร และอธบายวฏจกรหนจากแบบจาลอง

• หนเปนวสดแขงเกดขนเองตามธรรมชาต ประกอบดวย แรตงแตหนงชนดขนไป สามารถจาแนกหนตามกระบวนการเกดไดเปน ๓ ประเภทไดแก หนอคน หนตะกอน และหนแปร• หนอคนเกดจากการเยนตวของแมกมาเนอหน มลกษณะเปนผลก ทงผลกขนาดใหญและขนาดเลก บางชนดอาจเปนเนอแกวหรอมรพรน• หนตะกอน เกดจากการทบถมของตะกอนเมอถกแรงกดทบและมสารเชอมประสานจงเกดเปนหน เนอหนกลมนสวนใหญมลกษณะเปนเมดตะกอนมทงเนอหยาบและเนอละเอยด บางชนดเปนเนอผลกทยดเกาะกนเกดจากการตกผลกหรอตกตะกอนจากนาโดยเฉพาะนาทะเลบางชนดมลกษณะเปนชน ๆ จงเรยกอกชอวา หนชน• หนแปร เกดจากการแปรสภาพของหนเดม ซงอาจเปนหนอคน หนตะกอน หรอหนแปร โดยการกระทาของความรอนความดน และปฏกรยาเคม เนอหนของหนแปรบางชนดผลกของแร เรยงตวขนานกนเปนแถบ บางชนดแซะออกเปนแผนได บางชนดเปนเนอผลกทมความแขงมาก• หนในธรรมชาตทง ๓ ประเภท มการเปลยนแปลงจากประเภทหนงไปเปนอกประเภทหนง หรอประเภทเดมได โดยมแบบ รปการ เป ลยนแปลงคงท และตอเนองเปนวฏจกร

60

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๑๙ ว ๓.๒ ป.๖/๒ บรรยายและยกตวอยางการใช

ประโยชนของหนและแร ในช ว ตประ จ าวนจากข อม ลทรวบรวมได

• หนและแรแตละชนดมลกษณะและสมบตแตกตางกน มนษยใชประโยชนจากแรในชวตประจาวนในลกษณะตาง ๆ เชน นาแรมาทาเครองสาอางยาสฟน เครองประดบ อปกรณทางการแพทย และนาหนมาใชในงานกอสรางตาง ๆ เปนตน

๒๐ ว ๓.๒ ป.๖/๓ สรางแบบจาลองทอธบายการเ ก ด ซ า ก ด ก ด า บ ร ร พ แ ล ะคาดคะเนสภาพแวดลอมในอดตของซากดกดาบรรพ

• ซากดกดาบรรพเกดจากการทบถมหรอการประทบรอยของสงมชวตในอดต จนเกดเปนโครงสรางของซากหรอรองรอยของสงมชวตทปรากฏอยในหน ในประเทศไทยพบซากดกดาบรรพทหลากหลาย เชน พชปะการง หอย ปลา เตา ไดโนเสารและรอยตนสตว• ซากดกดาบรรพสามารถใชเปนห ล ก ฐ า น ห น ง ท ช ว ย อ ธ บ า ยสภาพแวดลอมของพนทในอดตขณะเกดสงมชวตนน เชน หากพบซากด ก ด า บ ร ร พ ข อ ง ห อ ย น า จ ดสภาพแวดลอมบรเวณนนอาจเคยเปนแหลงนาจดมากอน และหากพบซากดกดาบรรพของพช สภาพแวดลอมบร เวณนนอาจเคยเปนปามากอนนอกจากนซากดกดาบรรพ ยงสามารถใชระบอายของหน และเปนขอมลในการศกษาววฒนาการของสงมชวต

61

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๒๑ ว ๓.๒ ป.๖/๔ เปรยบเทยบการเกดลมบก ลม

ทะเลและมรสม รวมทงอธบายผ ล ท ม ต อ ส ง ม ช ว ต แ ล ะสงแวดลอม จากแบบจาลอง

• ลมบก ลมทะเล และมรสม เกดจากพนดนและพนนา รอนและเยนไมเทากนทาใหอณหภมอากาศเหนอพนดนและพนนาแตกตางกน จงเกด การเคลอนทของอากาศจากบรเวณทม อณหภมตาไปยงบรเวณทมอณหภมสง• ลมบกและลมทะเลเปนลมประจาถนทพบบรเวณชายฝง โดยลมบกเกดในเวลากลางคน ทาใหมลมพดจากชายฝงไปสทะเล สวนลมทะเลเกดในเวลากลางวนทาใหม ลมพดจากทะเลเขาสชายฝง

๒๒ ว ๓.๒ ป.๖/๕ อธบายผลของมรสมตอการเกดฤดของประเทศไทย จากขอมลทรวบรวมได

• มรสมเปนลมประจาฤดเกดบรเวณเขตรอนของโลก ซงเปนบรเวณกวางระดบภมภาค ประเทศไทยไดรบผลจากมรสมตะวนออกเฉยงเหนอในชวงประมาณกลางเดอนตลาคมจนถงเดอนกมภาพนธทาใหเกดฤดหนาว และไดรบผลจากมรสมตะวนตกเฉยงใตในชวงประมาณกลางเดอนพฤษภาคมจนถงกลางเดอนตลาคมทาใหเกดฤดฝน สวนชวงประมาณกลางเดอนกมภาพนธจนถงกลางเดอนพฤษภาคมเปนชวงเปลยนมรสมและประเทศไทยอยใกลเสนศนยสตร แสงอาทตยเกอบตงตรงและตงตรงประเทศไทยในเวลาเทยงวน ทาใหไดรบความรอนจากดวงอาทตยอยางเตมทอากาศจงรอนอบอาวทาใหเกดฤดรอน

๒๓ ว ๓.๒ ป.๖/๖ บรรยายลกษณะและผลกระทบของนาทวม การกดเซาะชายฝง ดนถลม แผนดนไหว สนาม

• นาทวม การกดเซาะชายฝง ดนถลมแผนดนไหว และสนาม มผลกระทบตอชวตและสงแวดลอมแตกตางกน

62

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๒๔ ว ๓.๒ ป.๖/๗ ตระหนกถงผลกระทบของภย

ธรรมชาตและธรณพบตภย โดยนาเสนอแนวทางในการเฝาระวงและปฏบตตนใหปลอดภยจากภยธรรมชาตและธรณพบตภยทอาจเกดในทองถน

• มนษยควรเรยนรวธปฏบตตนใหปลอดภย เชน ตดตามขาวสารอยางสมาเสมอ เตรยมถงยงชพ ใหพรอมใชตลอดเวลา และปฏบตตามคาสงของผปกครองและเจาหนาทอยางเครงครดเมอเกดภยพบตและธรณภยพบต

๒๕ ว ๓.๒ ป.๖/๘ สรางแบบจาลองทอธบายการเกดปรากฏการณเรอนกระจก

และผลของปรากฏการณเรอนกระจกตอสงมชวต

• ปรากฏการณเรอนกระจกเกดจากแกสเรอนกระจกในชนบรรยากาศของโลกกกเกบความรอนแลว คายความรอนบางสวนกลบสผวโลก ทาใหอากาศบนโลกม อณหภม เหมาะสมตอการดารงชวต

๒๖ ว ๓.๒ ป.๖/๙ ตระหนกถ งผลกระทบของปรากฏการณเรอนกระจก โดยนาเสนอแนวทางการปฏบตตนเพอลดกจกรรมทกอใหเกดแกสเรอนกระจก

• หากปรากฏการณเรอนกระจกรนแรงมากขน จะมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศโลก มนษยจงควรรวมกนลดกจกรรมทกอใหเกดแกสเรอนกระจก

๒๗ ว ๔.๒ ป.๖/๑ ใช เหตผลเชงตรรกะในการอธบายและออกแบบวธการแกปญหาทพบในชวตประจาวน

• การแกปญหาอยางเปนขนตอนจะชวยใหแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ• การใชเหตผลเชงตรรกะเปนการนากฎเกณฑ หรอเงอนไขทครอบคลมทกกรณมาใชพจารณาในการแกปญหา• แนวคดของการทางานแบบวนซา และเงอนไข• การพจารณากระบวนการทางานทมการทางานแบบวนซาหรอเงอนไขเปนวธการทจะชวยใหการออกแบบวธการแกปญหาเปนไปอยางมประสทธภาพ• ตวอยางปญหา เชน การคนหาเลขหนาทตองการใหเรวทสด การทายเลข๑-๑,๐๐๐,๐๐๐ โดยตอบใหถกภายใน๒๐ คาถาม การคานวณเวลาในการเดนทาง โดยคานงถงระยะทาง เวลา จดหยดพก

63

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๒๘ ว ๔.๒ ป.๖/๒ ออกแบบและเขยนโปรแกรม

อยางงาย เพอแกปญหาในชวตประจาวน ตรวจหาขอผดพลาดของโปรแกรมและแกไข

• การออกแบบโปรแกรมสามารถทาไดโดยเขยน เปนขอความหรอผงงาน• การออกแบบและเขยนโปรแกรมทมการใชตวแปร การวนซา การตรวจสอบเงอนไข• หากมขอผดพลาดใหตรวจสอบการทางานทละคาสง เมอพบจดททาใหผลลพธไมถกตอง ใหทาการแกไขจนกวาจะไดผลลพธทถกตอง• การฝกตรวจหาขอผดพลาดจากโปรแกรมของผอนจะชวยพฒนาทกษะการหาสาเหตของปญหาไดดยงขน• ตวอยางโปรแกรม เชน โปรแกรมเกมโปรแกรมหาคา ค.ร.น. เกมฝกพมพ• ซอฟตแวรทใชในการเขยนโปรแกรมเชน Scratch, logo

๒๙ ว ๔.๒ ป.๖/๓ ใช อนเทอร เนตในการคนหาขอมลอยางมประสทธภาพ

• การคนหาอยางมประสทธภาพ เปนการคนหาขอมลท ไดตรงตามความตองการในเวลาทรวดเรว จากแหลงขอมลทนาเชอถอหลายแหลงและขอมล มความสอดคลองกน• การใชเทคนคการคนหาขนสง เชนการใชตวดาเนนการ การระบรปแบบของขอมลหรอชนดของไฟล• การจดลาดบผลลพธจากการคนหาของโปรแกรมคนหา• การเรยบเรยง สรปสาระสาคญ(บรณาการกบวชาภาษาไทย)

64

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ป.๖ ๓๐ ว ๔.๒ ป.๖/๔ ใชเทคโนโลยสารสนเทศทางาน

รวมกนอยางปลอดภย เขาใจสทธและหนาทของตน เคารพในสทธของผอน แจงผเกยวของเมอพบขอมลหรอบคคลทไมเหมาะสม

• อนตรายจากการใชงานและอาชญากรรม ทางอนเทอรเนตแนวทางในการปองกน• วธกาหนดรหสผาน• การกาหนดสทธการใชงาน (สทธในการเขาถง)• แนวทางการตรวจสอบและปองกนมลแวร• อนตรายจากการตดตงซอฟตแวรทอยบนอนเทอรเนต

รวม ๓๐ ตวชวด

65

ชนมธยมศกษาปท ๑

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนมธยมศกษาปท ๑ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ

มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลาเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททางานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททางานสมพนธกน รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบรปราง ลกษณะ และโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยาย หนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซม นวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และ คลอโรพลาสต ๒. ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลล และโครงสรางตาง ๆ ภายในเซลล ๓. อธบายความสมพนธระหวางรปราง กบการทาหนาทของเซลล ๔. อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปน สงมชวต

๕. อธบายกระบวนการแพรและออสโมซสจากหลกฐานเชงประจกษ และยกตวอยางการแพร และออสโมซสในชวตประจาวน

๖. ระบปจจยทจาเปนในการสงเคราะหดวยแสงและผลผลตทเกดขนจากการสงเคราะหดวย แสง โดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๗. อธบายความสาคญของการสงเคราะหดวยแสงของพชตอสงมชวตและสงแวดลอม

๘. ตระหนกในคณคาของพชทมตอสงมชวตและสงแวดลอม โดยการรวมกนปลกและดแล รกษาตนไมในโรงเรยนและชมชน

๙. บรรยายลกษณะและหนาทของไซเลมและโฟลเอม

๑๐. เขยนแผนภาพทบรรยายทศทางการลาเลยงสารในไซเลมและโฟลเอมของพช

๑๑. อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก

๑๒. อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนทาใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยาย การ ปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลด การกระจายเมลด และการงอกของเมลด

๑๓. ตระหนกถงความสาคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมทาลายชวต ของสตวทชวยในการถายเรณ

๑๔. อธบายความสาคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการดารงชวต

ของพช

๑๕. เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทกาหนด

๑๖. เลอกวธการขยายพนธพชใหเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยใชความร เกยวกบการสบพนธของพช

67

๑๗. อธบายความสาคญของเทคโนโลย การเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดาน

ตาง ๆ

๑๘. ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพช โดยการนาความรไปใชในชวตประจาวน

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ

โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. อธบายสมบตทางกายภาพบางประการของธาตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ โดยใช หลกฐานเชงประจกษทไดจากการสงเกตและการทดสอบ และใชสารสนเทศทไดจาก แหลงขอมลตาง ๆ รวมทงจดกลมธาตเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ๒. วเคราะหผลจากการใชธาตโลหะ อโลหะ กงโลหะ และธาตกมมนตรงส ทมตอสงมชวต

สงแวดลอม เศรษฐกจและสงคม จากขอมลทรวบรวมได ๓. ตระหนกถงคณคาของการใชธาตโลหะ อโลหะ กงโลหะ ธาตกมมนตรงส โดยเสนอแนว ทางการใชธาตอยางปลอดภย คมคา ๔. เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ

๕. อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม

๖. ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม

๗. อธบายเกยวกบความสมพนธระหวางอะตอม ธาต และสารประกอบ โดยใชแบบจาลอง และสารสนเทศ

๘. อธบายโครงสรางอะตอมทประกอบดวยโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน โดยใช แบบจาลอง ๙. อธบายและเปรยบเทยบการจดเรยงอนภาค แรงยดเหนยวระหวางอนภาค และการ เคลอนทของอนภาคของสสารชนดเดยวกนในสถานะของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจาลอง ๑๐. อธบายความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเชงประจกษและแบบจาลอง

มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจาวน ผลของแรงทกระทาตอวตถ ลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. สรางแบบจาลองทอธบายความสมพนธระหวางความดนอากาศกบความสงจากพนโลก

68

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน

ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน

ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนาความรไปใช ประโยชน

ตวชวดท ๑. วเคราะห แปลความหมายขอมล และคานวณปรมาณความรอนททาใหสสารเปลยน

อณหภมและเปลยนสถานะ โดยใชสมการ และ

๒. ใชเทอรมอมเตอรในการวดอณหภมของสสาร ๓. สรางแบบจาลองทอธบายการขยายตวหรอหดตวของสสารเนองจากไดรบหรอสญเสย

ความรอน ๔. ตระหนกถงประโยชนของความรของการหดและขยายตวของสสารเนองจากความรอน

โดยวเคราะหสถานการณปญหา และเสนอแนะวธการนาความรมาแกปญหาใน ชวตประจาวน

๕. วเคราะหสถานการณการถายโอนความรอนและคานวณปรมาณความรอนทถายโอน

ระหวางสสารจนเกดสมดลความรอนโดยใชสมการ สญเสย ไดรบ ๖. สรางแบบจาลองทอธบายการถายโอนความรอนโดยการนาความรอน การพาความรอน

การแผรงสความรอน

๗. ออกแบบ เลอกใช และสรางอปกรณ เพอแกปญหาในชวตประจาวนโดยใชความรเกยวกบ การถายโอนความรอน

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลง ภายในโลกและบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและ ภมอากาศโลก รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. สรางแบบจาลองทอธบายการแบงชนบรรยากาศ และเปรยบเทยบประโยชนของ บรรยากาศแตละชน ๒. อธบายปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงองคประกอบของลมฟาอากาศ จากขอมล ท รวบรวมได ๓. เปรยบเทยบกระบวนการเกดพาย ฝนฟาคะนองและพายหมนเขตรอน และผลทมตอ

สงมชวตและสงแวดลอม รวมทงนาเสนอแนวทางการปฏบตตนใหเหมาะสมและปลอดภย ๔. อธบายการพยากรณอากาศ และพยากรณอากาศอยางงายจากขอมลทรวบรวมได ๕. ตระหนกถงคณคาของการพยากรณอากาศ โดยนาเสนอแนวทางการปฏบตตนและการใช ประโยชนจากคาพยากรณอากาศ ๖. อธบายสถานการณและผลกระทบการเปลยนแปลงภมอากาศโลกจากขอมลทรวบรวมได ๗. ตระหนกถงผลกระทบของการเปลยนแปลงภมอากาศโลก โดยนาเสนอแนวทางการปฏบต ตนภายใตการเปลยนแปลงภมอากาศโลก

69

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๑ เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการดารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง อยางรวดเรว ใชความรและทกษะทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตร อน ๆ เพอแกปญหาหรอพฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการ ออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยคานงถงผลกระทบตอ

ชวต สงคม และสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. อธบายแนวคดหลกของเทคโนโลยในชวตประจาวนและวเคราะหสาเหตหรอปจจยท สงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย ๒. ระบปญหาหรอความตองการในชวตประจาวน รวบรวม วเคราะหขอมลและแนวคดท เกยวของกบปญหา ๓. ออกแบบวธการแกปญหา โดยวเคราะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจาเปน

นาเสนอแนวทางการแกปญหาใหผอนเขาใจ วางแผนและดาเนนการแกปญหา ๔. ทดสอบ ประเมนผล และระบขอบกพรองทเกดขน พรอมทงหาแนวทางการปรบปรงแกไข และนาเสนอผลการแกปญหา ๕. ใชความรและทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟา หรออเลกทรอนกส เพอ แกปญหาไดอยางถกตอง เหมาะสมและปลอดภย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและ เปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการ

แกปญหาไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. ออกแบบอลกอรทมทใชแนวคดเชงนามธรรมเพอแกปญหาหรออธบายการทางานทพบ ในชวตจรง ๒. ออกแบบและเขยนโปรแกรมอยางงาย เพอแกปญหาทางคณตศาสตรหรอวทยาศาสตร ๓. รวบรวมขอมลปฐมภม ประมวลผล ประเมนผล นาเสนอขอมล และสารสนเทศ ตาม

วตถประสงคโดยใชซอฟตแวร หรอบรการบนอนเทอรเนตทหลากหลาย

๔. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย ใชสอและแหลงขอมลตามขอกาหนดและขอตกลง

จานวนตวชวดทงสน ๕๒ ตวชวด

70

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๑ ว ๑.๒ ม.๑/๑ เป รยบเทยบรปร า ง

ลกษณะและโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยายหนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซม นวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย

และคลอโรพลาสต

• เซลลเปนหนวยพนฐานของสงมชวตสงมชวตบางชนดมเซลลเพยงเซลลเดยวเชน อะมบา พารามเซยม ยสต บางชนดมหลายเซลล เชน พช สตว• โครงสรางตาง ๆ ของเซลลมหนาทแตกตางกน- ผนงเซลล ทาหนาทใหความแขงแรงแกเซลล- เยอหมเซลล ทาหนาทหอหมเซลลและควบคมการลาเลยงสารเขาและออกจากเซลล- นวเคลยส ทาหนาทควบคมการทางานของเซลล- ไซโทพลาซม มออรแกเนลลททาหนาทแตกตางกน- แวควโอล ทาหนาทเกบนาและสารตาง ๆ- ไมโทคอนเดรย ทาหนาทเกยวกบการสลายสารอาหารเพอใหไดพลงงานแกเซลล- คลอโรพลาสต เปนแหลงทเกดการสงเคราะหดวยแสง

๒ ว ๑.๒ ม.๑/๒ ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลล และโครงสรางตางๆ

ภายในเซลล

• โครงสรางพนฐานทพบทงในเซลลพชและเซลลสตว และสามารถสงเกตไดดวยกลองจลทรรศนใชแสง ไดแก เยอหมเซลลไซโทพลาซม และนวเคลยส โครงสรางทพบในเซลลพชแตไมพบในเซลลสตว ไดแกผนงเซลลและคลอโรพลาสต

71

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๓ ว ๑.๒ ม.๑/๓ อธบายความสมพนธ

ระหวางรปราง กบการทาหนาทของเซลล

• เซลลของสงมชวตมรปราง ลกษณะ ทหลากหลาย และมความเหมาะสมกบหนาทของเซลลนน เชน เซลลประสาทสวนใหญ มเสนใยประสาทเปนแขนงยาว นากระแสประสาทไปยงเซลลอน ๆ ทอยไกลออกไปเซลลขนราก เปนเซลลผวของรากทมผนงเซลล และเ ย อห ม เซลล ย นยาวออกมาลกษณะคลายขนเสนเลก ๆ เพอเพมพนทผวในการดดนาและธาตอาหาร

๔ ว ๑.๒ ม.๑/๔ อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ

อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต

• พชและสตวเปนสงมชวตหลายเซลลมการจดระบบ โดยเรมจากเซลลไปเปนเนอเยออวยวะ ระบบอวยวะ และสงมชวตตามลาดบ เซลลหลายเซลลมารวมกนเปนเนอเยอ เนอเยอหลายชนดมารวมกนและทางานรวมกนเปนอวยวะ อวยวะตาง ๆทางานรวมกนเปนระบบอวยวะ ระบบอวยวะทกระบบทางานรวมกนเปนสงมชวต

๕ ว ๑.๒ ม.๑/๕ อธบายกระบวนการแพรและออสโมซสจากหลกฐานเชงประจกษ และยกตวอยางการแพรและออสโมซสในชวตประจาวน

• เซลลมการนาสารเขาสเซลล เพอใชในกระบวนการตาง ๆ ของเซลล และมการขจดสารบางอยางทเซลลไมตองการออกนอกเซลล การนาสารเขาและออกจากเซลลมหลายวธ เชน การแพรเปนการเคลอนทของสารจากบรเวณทมความเขมขนของสารสงไปสบรเวณทมความเขมขนของสารตาสวนออสโมซส เปนการแพรของนา ผานเยอหมเซลล จากดานทมความเขมขนของสารละลายตาไปยงดานทมความเขมขนของสารละลายสงกวา

72

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๖ ว ๑.๒ ม.๑/๖ ระบปจจยทจาเปนใน

การสงเคราะหดวยแสงและผลผลตท เกดขนจากการสงเคราะหดวยแสง โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• กระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชทเกดขนในคลอโรพลาสต จาเปนตองใชแสง แกสคารบอนได-ออกไซดคลอโรฟลล และนา ผลผลตทไดจากการสงเคราะหดวยแสง ไดแก นาตาลและแกสออกซเจน

๗ ว ๑.๒ ม.๑/๗ อธบายความสาคญของการสงเคราะหดวยแสงของพชตอสงมชวตและสงแวดลอม

• การสงเคราะหดวยแสง เปนกระบวนการทสาคญตอสงมชวต เพราะเปนกระบวนการเดยว ทสามารถนาพลงงานแสงมาเปลยนเปนพลงงานในรปสารประกอบอนทรยและเกบสะสมในรปแบบตาง ๆ ในโครงสรางของพช พชจงเปนแหลงอาหารและพลงงานทสาคญของสงมชวตอน นอกจากนกระบวนการสงเคราะหดวยแสงยงเปนกระบวนการหลกในการสรางแกสออกซเจนใหกบบรรยากาศเพอใหสงมชวตอน ใชในกระบวนการหายใจ

๘ ว ๑.๒ ม.๑/๘ ตระหนกในคณคาของพชทมตอสงมชวตและสงแวดลอม โดยการรวมกนปลกและดแลรกษาตนไมในโรงเรยนและชมชน

๙ ว ๑.๒ ม.๑/๙ บรรยายลกษณะและห น า ท ข อ ง ไ ซ เ ล มและโฟลเอม

• พชมไซเลมและโฟลเอม ซงเปนเนอเยอมลกษณะคลายทอ เรยงตวกนเปนกลมเฉพาะท โดยไซเลมทาหนาทลาเลยงนาและธาตอาหาร มทศทางลาเลยงจากรากไปสลาตน ใบ และสวนตาง ๆ ของพช เพอใชในการสงเคราะหดวยแสงรวมถงกระบวนการอน ๆ สวนโฟลเอมทาหนาทลาเลยงอาหารทไดจากการสงเคราะหดวยแสง มทศทางลาเลยงจากบรเวณทมการสงเคราะหดวยแสงไปสสวนตาง ๆ ของพช

๑๐ ว ๑.๒ ม.๑/๑๐ เ ข ย น แ ผ น ภ า พ ทบรรยายทศทางการลาเลยงสารในไซเลมและโฟลเอมของพช

73

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ๑๑ ว ๑.๒ ม.๑/๑๑ อธบายการสบพนธ

แบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก

• พชดอกทกชนดสามารถสบพนธแบบอาศยเพศได และบางชนดสามารถสบพนธแบบไมอาศยเพศได• การสบพนธแบบไมอาศยเพศ เปนการสบพนธท พชตนใหมไมได เกดจากการปฏสนธระหวางสเปรม กบเซลลไข แตเกดจากสวนตาง ๆ ของพช เชน ราก ลาตนใบ มการเจรญเตบโตและพฒนาขนมาเปนตนใหมได

๑๒ ว ๑.๒ ม.๑/๑๒ อ ธ บ า ย ล ก ษ ณ ะโครงสรางของดอกทมสวนทาใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยาย

การปฏ สนธ ของ พชดอก การเกดผลและเมลด การกระจายเมลด และการงอกของเมลด

• การสบพนธแบบอาศยเพศเปนการสบพนธทมการผสมกนของสเปรมกบเซลลไข การสบพนธ แบบอาศยเพศของพชดอกเกดขนทดอก โดยภายในอบเรณของสวนเกสรเพศผมเรณ ซงทาหนาทสรางสเปรม ภายในออวลของสวนเกสรเพศเมยมถงเอมบรโอ ทาหนาทสรางเซลลไข• การถายเรณจะนาไปสการปฏสนธ ซงจะเกดขนทถงเอมบรโอภายในออวล หลงการปฏสนธจะไดไซโกต และเอนโดสเปรมไซโกตจะพฒนาตอไปเปนเอมบรโอ ออวลพฒนาไปเปนเมลด และรงไขพฒนาไปเปนผล• ผลและเมลดมการกระจายออกจากตนเดม โดยวธการตาง ๆ เมอเมลดไปตกในสภาพแวดลอมทเหมาะสมจะเกดการงอกของเมลด โดยเอมบรโอภายในเมลดจะเจรญออกมา โดยระยะแรกจะอาศยอาหารทสะสมภายในเมลด จนกระทงใบแทพฒนา จนสามารถสงเคราะหดวยแสงไดเตมท และสรางอาหารไดเองตามปกต

74

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๑๓ ว ๑.๒ ม.๑/๑๓ ต ร ะ ห น ก ถ ง

ความสาคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ

• การถายเรณ คอ การเคลอนยายของเรณจากอบเรณไปยงยอดเกสรเพศเมย ซงเกยวของกบลกษณะและโครงสรางของดอกเชน สของกลบดอก ตาแหนงของเกสรเพศผและเกสรเพศเมย โดยมสงทชวยในการถายเรณ เชน แมลง ลม

๑๔ ว ๑.๒ ม.๑/๑๔ อธบายความสาคญของธาตอาหารบางชน ด ทมผลต อการเจรญเตบโตและการดารงชวตของพช

• พชตองการธาตอาหารทจาเปนหลายชนดในการเจรญเตบโตและการดารงชวต

๑๕ ว ๑.๒ ม.๑/๑๕ เลอกใชปยท ม ธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทกาหนด

• พชตองการธาตอาหารบางชนดในปรมาณมาก ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรสโพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม และกามะถน ซงในดนอาจมไมเพยงพอ สาหรบการเจรญเตบโตของพช จงตองมการใหธาตอาหารในรปของปยกบพชอยางเหมาะสม

๑๖ ว ๑.๒ ม.๑/๑๖ เ ล อ ก ว ธ ก า รข ย า ย พ น ธ พ ช ใ หเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยใชความรเกยวกบการสบพนธของพช

• มนษยสามารถนาความรเรองการสบพนธแบบอาศยเพศและไมอาศยเพศ มาใชในการขยายพนธเพอเพมจานวนพช เชน การใชเมลดทไดจากการสบพนธแบบอาศยเพศมาเพาะเลยง วธการนจะไดพชในปรมาณมากแตอาจมลกษณะทแตกตางไปจากพอแมสวนการตอนกง การปกชา การตอกง การตดตา การทาบกง การเพาะเลยงเนอเยอเปนการนาความรเรองการสบพนธแบบไมอาศยเพศของพชมาใชในการขยายพนธเพอใหไดพชทมลกษณะเหมอนตนเดม ซงการขยายพนธแตละวธ มขนตอนแตกตางกน จงควรเลอกใหเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยตองคานงถงชนดของพชและลกษณะการสบพนธของพช

75

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๑๗ ว ๑.๒ ม.๑/๑๗ อธบายความสาคญ

ของเทคโนโลย การเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ

• เทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพช เปนการนาความรเกยวกบปจจยทจาเปนตอการเจรญเตบโตของพชมาใชในการเพมจานวนพช และทาใหพชสามารถเจรญเตบโตไดในหลอดทดลอง ซงจะไดพชจานวนมากในระยะเวลาสน และสามารถนาเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอมาประยกต เพอการอนรกษพนธกรรมพช ปรบปรงพนธพชทมความสาคญทางเศรษฐกจ การผลตยาและสารสาคญในพช และอน ๆ

๑๘ ว ๑.๒ ม.๑/๑๘ ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพช

โดยการนาความรไปใชในชวตประจาวน

• มนษยสามารถนาความรเรองการสบพนธแบบอาศยเพศและไมอาศยเพศ มาใชในการขยายพนธเพอเพมจานวนพช เชน การใชเมลดทไดจากการสบพนธแบบอาศยเพศมาเพาะเลยง วธการนจะไดพชในปรมาณมาก แตอาจมลกษณะทแตกตางไปจากพอแม สวนการตอนกง การปกชา การตอกงการตดตา การทาบกง การเพาะเลยงเนอเยอ เปนการนาความรเรองการสบพนธแบบไมอาศย เพศของพชมาใช ในการขยายพนธ เพอใหไดพชทมลกษณะเหมอนตนเดม ซงการขยายพนธแตละวธ มขนตอนแตกตางกน จงควรเลอกใหเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยตองคานงถงชนดของพชและลกษณะการสบพนธของพช

76

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๑๙ ว ๒.๑ ม.๑/๑ อ ธ บ า ย ส ม บ ต ท า ง

กายภาพบางประการของธาตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ โดยใชหลกฐานเชงประจกษทไดจากการสงเกตและการทดสอบ และใชสารสนเทศ ท ได จา กแหลงขอมลตาง ๆ

รวมทงจดกลมธาตเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะ

• ธาตแตละชนดมสมบตเฉพาะตวและมสมบต ทางกายภาพบางประการเหมอนกนและบางประการตางกน ซงสามารถนามาจดกลมธาตเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะธาตโลหะมจดเดอด จดหลอมเหลวสง มผวมนวาว นาความรอนนาไฟฟา ดงเปนเสนหรอตเปนแผนบาง ๆ ได และมความหนาแนนทงสงและตา ธาตอโลหะ มจดเดอด จดหลอมเหลวตา มผวไมมนวาว ไมนาความรอน ไมนาไฟฟา เปราะ แตกหกงาย และมความหนาแนนตา ธาตกงโลหะมสมบตบางประการเหมอนโลหะ และสมบตบางประการเหมอนอโลหะ

๒๐ ว ๒.๑ ม.๑/๒ วเคราะหผลจากการใชธาตโลหะ อโลหะ กงโลหะ และธาตกมมนตรงส ทมตอสงมชวต ส ง แวดล อม

เศรษฐกจและส งคม

จากขอมลทรวบรวมได

• ธาตมทงประโยชนและโทษ การใชธาตโลหะ อโลหะ กงโลหะ ธาตกมมนตรงสค ว รค า น ง ถ ง ผ ลก ร ะทบต อ ส ง ม ช ว ตสงแวดลอม เศรษฐกจและสงคม• ธาตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ทสามารถแผรงสได จดเปนธาตกมมนตรงส

๒๑ ว ๒.๑ ม.๑/๓ ตระหนกถงคณคาของก า ร ใ ช ธ า ต โ ล ห ะ

อโลหะ กงโลหะ ธาตกมมนตรงส โดยเสนอแนวทางการ ใช ธ าตอยางปลอดภย คมคา

77

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๒๒ ว ๒.๑ ม.๑/๔ เ ป ร ย บ เ ท ย บ จ ด

เดอดจดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภมเขยนกราฟ

แปลค ว า มหม า ยข อ ม ล จ า ก ก ร า ฟ

หรอสารสนเทศ

• สารบรสทธประกอบดวยสารเพยงชนดเดยวสวนสารผสมประกอบดวยสารตงแต ๒ ชนดขนไป สารบรสทธแตละชนดมสมบตบางประการทเปนคาเฉพาะตว เชน จดเดอดและจดหลอมเหลวคงท แตสารผสมมจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท ขนอยกบชนดและสดสวนของสารทผสมอยดวยกน

๒๓ ว ๒.๑ ม.๑/๕ อ ธ บ า ย แ ล ะเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม

• สารบรสทธแตละชนดมความหนาแนน หรอมวลตอหนงหนวยปรมาตรคงท เปนคาเฉพาะของสารนน ณ สถานะและอณหภมหนง แตสารผสมมความหนาแนนไมคงทขนอยกบชนดและสดสวนของสารทผสมอยดวยกน๒๔ ว ๒.๑ ม.๑/๖ ใชเครองมอเพอวด

มวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม

๒๕ ว ๒.๑ ม.๑/๗ อ ธ บ า ย เ ก ย ว ก บค ว า ม ส ม พ น ธระหวางอะตอม ธาต และสารประกอบ

โดยใชแบบจาลองและสารสนเทศ

• สารบรสทธแบงออกเปนธาตและสารประกอบ ธาตประกอบดวยอนภาคทเลกทสดทยงแสดงสมบตของธาตนนเรยกวาอะตอม ธาตแตละชนดประกอบดวpอะตอมเพยงชนดเดยวและไมสามาร5แยกสลายเปนสารอนไดดวยวธทางเคม ธาตเขยนแทนดวยสญลกษณธาต สารประกอบเกดจากอะตอมของธาตตงแต ๒ ชนดขนไปรวมตวกนทางเคมในอตราสวนคงท มสมบตแตกตางจากธาตทเปนองคประกอบสามารถแยกเปนธาตไดดวยวธทางเคม ธาตและสารประกอบสามารถเขยนแทนไดดวยสตรเคม

78

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๒๖ ว ๒.๑ ม.๑/๘ อ ธ บ า ย โ ค ร ง ส ร า ง

อะตอมทประกอบดวยโปรตอน นวตรอน

และอเลกตรอน โดยใชแบบจาลอง

• อะตอมประกอบดวยโปรตอน นวตรอน

และอเลกตรอน โปรตอนมประจไฟฟาบวก

ธาตชนดเดยวกนมจานวนโปรตอนเทากนและเปนคาเฉพาะของธาตนน นวตรอนเปนกลางทางไฟฟา สวนอเลกตรอนมประจไฟฟาลบ เมออะตอมมจานวนโปรตอนเทากบจานวนอเลกตรอน จะเปนกลางทางไฟฟา โปรตอนและนวตรอนรวมกนตรงกลางอะตอมเรยกวา นวเคลยส สวนอ เล กตรอน เคล อน ท อย ใ นท ว า ง รอบนวเคลยส

๒๗ ว ๒.๑ ม.๑/๙ อ ธ บ า ย แ ล ะเ ป ร ย บ เ ท ย บ ก า รจดเรยงอนภาค แรงย ด เหน ย ว ระหว า งอ น ภ า ค แ ล ะ ก า รเคลอนทของอนภาคข อ ง ส ส า ร ช น ดเด ยวกน ในสถานะของแขง ของเหลว แ ล ะ แ ก ส โ ด ย ใ ชแบบจาลอง

• สสารทกชนดประกอบดวยอนภาค

โดยสารชนดเดยวกนทมสถานะของแขง ของเหลว แกส จะมการจดเรยงอนภาค

แรงยดเหนยวระหวางอนภาค การเคลอนทของอนภาคแตกตางกน ซงมผลตอรปรางและปรมาตรของสสาร • อนภาคของของแขงเรยงชดกน มแรงยด เหน ยวระหว างอนภาคมากท ส ด

อนภาคสนอยกบท ทาใหมรปรางและปรมาตรคงท • อนภาคของของเหลวอยใกลกน มแรงยด เหน ยวระหว า งอ นภาคน อยกว าของแขงแตมากกวาแกส อนภาคเคลอนทไดแตไมเปนอสระเทาแกส ทาใหมรปรางไมคงท แตปรมาตรคงท

• อนภาคของแกสอยหางกนมาก มแรงยดเหนยวระหวางอนภาคนอยทสด อนภาคเคลอนทไดอยางอสระทกทศทาง ทาใหมรปรางและปรมาตรไมคงท

79

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๒๘ ว ๒.๑ ม.๑/๑๐ อธบายความสมพนธ

ร ะ ห ว า ง พ ล ง ง า นคว า ม ร อ น ก บ ก า รเป ลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเ ช ง ป ร ะ จ ก ษ แ ล ะแบบจาลอง

• ความรอนมผลตอการเปลยนสถานะของสสาร เมอใหความรอนแกของแขง อนภาคของของแขง จะมพลงงานและอณหภมเพมขนจนถงระดบหนง ซงของแขงจะใชความรอนในการเปลยนสถานะเปนของเหลว เรยกความรอนทใชในการเปลยนสถานะจากของแขงเปนของเหลววา ความรอนแฝงของการหลอมเหลว และอณหภมขณะเปลยนสถานะจะคงท เรยกอณหภมนวา จดหลอมเหลว • เมอใหความรอนแกของเหลว อนภาคของของเหลวจะมพลงงานและอณหภมเพมขนจนถงระดบหนง ซงของเหลวจะใชความรอนในการเปลยนสถานะเปนแกส เรยกความรอนทใชในการเปลยนสถานะจากของเหลวเปนแกสวา ความรอนแฝงของการกลายเปนไอ และอณหภมขณะเปลยนสถานะจะคงท เรยกอณหภมนวา จดเดอด

• เมอทาใหอณหภมของแกสลดลงจนถงระ ดบหน งแกสจะเป ลยนสถานะเป นของเหลว เรยกอณหภมนวา จดควบแนน

ซงมอณหภมเดยวกบจดเดอดของของเหลวนน

• เมอทาใหอณหภมของของเหลวลดลงจนถงระดบหนง ของเหลวจะเปลยนสถานะเปนของแขง เรยกอณหภมนวา จดเยอกแขง ซงมอณหภมเดยวกบจดหลอมเหลวของของแขงนน

80

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๒๙ ว ๒.๒ ม.๑/๑ สร างแบบจาลองท

อธบายความสมพนธร ะ ห ว า ง ค ว า ม ด นอากาศกบความส งจากพนโลก

• เมอวตถอยในอากาศจะมแรงทอากาศกระทาตอวตถในทกทศทาง แรงทอากาศกระทาตอวตถขนอยกบขนาดพนทของวตถนน แรงทอากาศกระทาตงฉากกบผววตถตอหนงหนวยพนท เรยกวา ความดนอากาศ

• ความดนอากาศมความสมพนธกบความสงจากพนโลก โดยบรเวณทสงจากพนโลกขนไป อากาศเบาบางลง มวลอากาศนอยลง ความดนอากาศกจะลดลง

๓๐ ว ๒.๓ ม.๑/๑ วเคราะห แปลคว ามหมายข อม ล

และคานวณปรมาณคว า ม ร อนท ท า ใ หสสารเปลยนอณหภมและเปล ยนสถานะ โ ด ย ใ ช ส ม ก า ร

และ

• เมอสสารไดรบหรอสญเสยความรอนอาจทาใหสสารเปลยนอณหภม เปลยนสถานะ หรอเปลยนรปราง

๓๑ ว ๒.๓ ม.๑/๒ ใชเทอรมอมเตอรในการวดอณหภมของสสาร

• ปรมาณความรอนททาใหสสารเปลยนอณหภมขนกบมวล ความรอนจาเพาะ และอณหภม ทเปลยนไป

• ปรมาณความรอนททาใหสสารเปลยนสถานะขนกบมวลและความรอนแฝงจาเพาะ โดยขณะทสสารเปลยนสถานะ อณหภมจะไมเปลยนแปลง

๓๒ ว ๒.๓ ม.๑/๓ สรางแบบจาลองทอธบายการขยายตวหรอหดตวของสสารเนองจากไดรบหรอสญเสยความรอน

• ความรอนทาใหสสารขยายตวหรอหดตวได เนองจากเมอสสารไดรบความรอนจะทาใหอนภาคเคลอนทเรวขน ทาใหเกดการขยายตว แตเมอสสารคายความรอนจะทาใหอนภาคเคลอนทชาลง ทาใหเกดการหดตว

81

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๓๓ ว ๒.๓ ม.๑/๔ ตระหนกถงประโยชนของ

คว าม ร ข อ งก ารหดแล ะขยายตวของสสารเนองจากความรอนโดยว เ คราะหสถานการณปญหา และ เสนอแนะวธการนาความรม า แ ก ป ญ ห า ใ นชวตประจาวน

• ความรเรองการหดและขยายตวของสสารเนองจากความรอนนาไปใชประโยชนไดดานตาง ๆ เชน การสรางถนน การสรางรางรถไฟ การทาเทอรมอมเตอร

๓๔ ว ๒.๓ ม.๑/๕ วเคราะหสถานการณการถ า ย โ อนความร อนและคานวณปรมาณความรอนทถายโอนระหวางสสารจนเกดสมดลความรอนโดยใชสมการ สญเสย ไดรบ

• ความรอนถายโอนจากสสารทมอณหภมสงกวา ไปยงสสารทมอณหภมตากวาจนกระทงอณหภมของสสารทงสองเทากน สภาพทส ส า ร ท ง ส อ ง ม อณหภ ม เ ท า ก น

เรยกวา สมดลความรอน

• เมอมการถายโอนความรอนจากสสารทม อณหภมต างกนจนเ กดสมดลความรอน ความรอนทเพมขนของสสารหนงจะเทากบความรอนทลดลงของอกสสารหนง ซงเปนไปตามกฎการอนรกษพลงงาน

๓๕ ว ๒.๓ ม.๑/๖ สรางแบบจาลองทอธบายการถายโอนความรอนโดยการนาความรอน การพาความรอนการแผรงสความรอน

• การถายโอนความรอนม ๓ แบบ

คอ การนาความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน การนาความรอนเปนการถายโอนความรอนทอาศยตวกลาง โดยทตวกลางไมเคลอนท การพาความรอนเปนการถายโอนความรอนทอาศยตวกลาง โดยทตวกลางเคลอนทไปดวย สวนการแผรงสความรอนเปนการถายโอนความรอนทไมตองอาศยตวกลาง

82

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๓๖ ว ๒.๓ ม.๑/๗ ออกแบบ เลอกใช

และส ร า ง อ ปก รณ เ พ อ แ ก ป ญ ห า ใ นชวตประจาวนโดยใชความร เกยวกบการถายโอนความรอน

• ความรเกยวกบการถายโอนความรอนส า ม า ร ถ น า ไ ป ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ใ นชวตประจาวนได เชน การเลอกใชวสดเพอนามาทาภาชนะบรรจอาหาร เพอเกบความรอน หรอการออกแบบระบบระบายความรอนในอาคาร

๓๗ ว ๓.๒ ม.๑/๑ ส ร า ง แบบ จ า ลอ งทอ ธ บ ายการแบ ง ช นบรรยากาศ และเปรยบเทยบประโยชนของบรรยากาศแตละชน

• โลกมบรรยากาศห อห ม

น ก ว ท ย า ศ า ส ต ร ใ ช ส ม บ ต แ ล ะองคประกอบของบรรยากาศในการแบงบรรยากาศของโลกออกเปนชน ซงแบงไดหลายรปแบบตามเกณฑทแตกตางกน

โดยทวไปนกวทยาศาสตรใชเกณฑการเปลยนแปลงอณหภมตามความสงแบงบรรยากาศไดเปน ๕ ชน ไดแก ชนโทรโพสเฟยร ชนสตราโตสเฟยร ชนมโซสเฟยร ชนเทอรโมสเฟยร และชนเอกโซสเฟยร • บรรยากาศแตละชนมประโยชนตอสงมชวตแตกตางกน โดยชนโทรโพสเฟยรมปรากฏการณ ลมฟาอากาศทสาคญตอการดารงชวตของสงมชวต

ชนสตราโตสเฟยรชวยดดกลนร งสอลตราไวโอเลตจากดวงอาทตยไมใหมายงโลกมากเกนไป ชนมโซสเฟยรชวยชะลอวตถนอกโลกทผานเขามา ใหเกดการเผาไหมกลายเปนวตถขนาดเลก

ลดโอกาสทจะทาความเสยหายแกสงมชวตบนโลก ชนเทอรโมสเฟยรสามารถสะทอนคลนวทย และชนเอกโซสเฟยรเหมาะสาหรบการโคจรของดาวเทยมรอบโลกในระดบตา

83

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๓๘ ว ๓.๒ ม.๑/๒ อธบายปจจยทมผล

ตอการเปลยนแปลงองคประกอบของลมฟาอากาศ จากขอมล

ทรวบรวมได

• ลมฟาอากาศ เปนสภาวะของอากาศในเวลาหนงของพนทหนงทมการเปลยนแปลงตลอดเวลาขนอยกบองคประกอบลมฟาอากาศ ไดแก อณหภมอากาศ ความกดอากาศ ลม ความชน

เมฆ และหยาดนาฟา โดยหยาดนาฟาทพบบอยในประเทศไทยไดแก ฝน องคประกอบลมฟาอากาศเปลยนแปลงตลอดเวลาขนอยกบปจจยตาง ๆ เชน ปรมาณรงสจากดวงอาทตยและลกษณะพนผวโลกสงผลตออณหภมอากาศ

อณหภมอากาศและปรมาณไอน าส งผลตอความชน ความกดอากาศสงผลตอลม ความชนและลมสงผลตอเมฆ

๓๙ ว ๓.๒ ม.๑/๓ เ ป ร ย บ เ ท ย บกระบวนการเกดพาย ฝนฟ าคะนองและพาย หม น เ ขตร อน

แ ล ะ ผ ล ท ม ต อส ง ม ช ว ต แ ล ะสงแวดลอม รวมทงนาเสนอแนวทางการป ฏ บ ต ต น ใ หเ ห ม า ะ ส ม แ ล ะปลอดภย

• พายฝนฟาคะนอง เกดจากการทอากาศทมอณหภมและความชนสงเคลอนทขนส ระดบ ความสง ทมอณหภมตาลง จนกระทงไอนาในอากาศเกดการควบแนนเปนละอองนา และเกดตอเนองเปนเมฆขนาดใหญ พายฝนฟาคะนองทาใหเกดฝนตกหนก ลมกรรโชกแรง ฟาแลบฟาผา ซงอาจกอใหเกดอนตรายตอชวตและทรพยสน

• พายหมนเขตรอนเกดเหนอมหาสมทรหรอทะเล

ทนามอณหภมสงตงแต ๒๖-๒๗ องศาเซลเซยส

ขนไป ทาใหอากาศทมอณหภมและความชนสงบรเวณนนเคลอนทสงขนอยางรวดเรวเปนบรเวณกวาง อากาศจากบรเวณอนเคลอนเขามาแทนทและพดเวยนเขาหาศนยกลางของพาย ยงใกลศนยกลาง อากาศจะเคลอนทพดเวยนเกอบเปนวงกลมและมอตราเรวสงทสด พายหมนเขตรอนทาใหเกดคลนพายซดฝง ฝนตกหนก ซงอาจกอใหเกดอนตรายตอชวตและทรพยสน จงควรปฏตนใหปลอดภยโดยตดตามขาวสาร การพยากรณอากาศ และไมเขาไปอยในพนท ทเสยงภย

84

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๔๐ ว ๓.๒ ม.๑/๔ อธบายการพยากรณ

อากาศ และพยากรณอากาศอยางงายจากขอมลทรวบรวมได

• การพยากรณอากาศเปนการคาดการณลมฟาอากาศ ทจะเกดขนในอนาคต โดยมการต ร ว จ ว ด อ ง ค ป ร ะกอบลมฟ า อ า ก า ศ

การสอสารแลกเปลยนขอมลองคประกอบลมฟาอากาศระหวางพนท การวเคราะหขอมลและสรางคาพยากรณอากาศ

๔๑ ว ๓.๒ ม.๑/๕ ตระหนกถงคณคาของการพยากรณอากาศ

โ ด ย น า เ ส น อ แนวทางการปฏบตตนและการใชประโยชนจากคาพยากรณอากาศ

• การพยากรณอากาศสามารถนามาใชประโยชนดานตาง ๆ เชน การใชชวตประจาวน การคมนาคม

การเกษตร การปองกน และเฝาระวงภยพบต ทางธรรมชาต

๔๒ ว ๓.๒ ม.๑/๖ อธบายสถานการณและผลกระทบการเปลยนแปลงภมอากาศโ ล ก จ า ก ข อ ม ล ทรวบรวมได

• ภมอากาศโลกเกดการเปลยนแปลงอยางตอเนองโดยปจจยทางธรรมชาต แตปจจบนการเปลยนแปลงภมอากาศเกดขนอยางรวดเรวเนองจากกจกรรมของมนษยในการปลดปลอยแกสเรอนกระจกสบรรยากาศ

แกสเรอนกระจกทถกปลดปลอยมากทสด

ไดแก แกสคารบอนไดออกไซดซงหมนเวยนอยในวฏจกรคารบอน

๔๓ ว ๓.๒ ม.๑/๗ ตระหนกถงผลกระทบของการเปลยนแปลงภมอากาศโลก โดยนาเสนอแนวทางการปฏบตตนภายใตการเปลยนแปลงภมอากาศโลก

• การเปลยนแปลงภมอากาศโลกกอใหเกดผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน

การหลอมเหลวของนาแขงขวโลก การเพมขนของระดบทะเล การเปลยนแปลง วฏจกรนา การเกดโรคอบตใหมและอบตซา และการ เก ดภ ย พบ ต ทา งธ รรมชาต ท รนแรงขน มนษยจงควรเรยนรแนวทางการปฏบตตนภายใตสถานการณด งกล าว ทงแนวทางการปฏบตตนใหเหมาะสมและแนวทางการลดกจกรรมทสงผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศโลก

85

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๔๔ ว ๔.๑ ม.๑/๑ อธบายแนวคดหลก

ขอ ง เทค โน โล ย ใ นชวตประจ าวนและวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเ ป ล ย น แป ล ง ข อ งเทคโนโลย

• เทคโนโลย เปนสงทมนษยสรางหรอพฒนาขน ซงอาจเปนไดทงชนงานหรอวธการ เพอใชแกปญหา สนองความตองการ หรอเพมความสามารถในการทางานของมนษย • ระบบทางเทคโนโลย เปนกลมของสวนตาง ๆ ตงแตสองสวนขนไปประกอบเขาดวยกนและทางานรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงค โดยในการทางานของระบบทางเทคโนโลยจะประกอบไปดวยตวปอน

(input) กระบวนการ (process) และผลผลต (output) ทสมพนธกน นอกจากนระบบทางเทคโนโลยอาจมขอมลยอนกลบ

(feedback) เพอใชปรบปรงการทางานไดตามวตถประสงค ซงการวเคราะหระบบทางเทคโนโลยชวยใหเขาใจองคประกอบและการทางานของเทคโนโลย รวมถงสามารถปรบปรงใหเทคโนโลยทางานไดตามตองการ • เทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลาตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมสาเหตหรอปจจยมาจากหลายดาน เชน ปญหา ความตองการ ความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ

เศรษฐกจ สงคม

๔๕ ว ๔.๑ ม.๑/๒ ระบปญหาหรอความต อ ง ก า ร ใ นช ว ต ป ร ะ จ า ว น

รวบรวม วเคราะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา

• ปญหาหรอความตองการในชวตประจาวนพบไดจากหลายบรบทขนกบสถานการณทประสบ เชน การเกษตร การอาหาร • การแกปญหาจาเปนตองสบคน รวบรวมขอมล ความรจากศาสตรตาง ๆ ทเกยวของ เพอนาไปส การออกแบบแนวทางการแกปญหา

86

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๔๖ ว ๔.๑ ม.๑/๓ อ อ ก แ บ บ ว ธ ก า ร

แกปญหา โดยวเคราะหเปรยบเทยบ

และตด สนใจ เล อกข อ ม ล ท จ า เ ป น

นาเสนอแนวทางการแ ก ป ญ ห า ใ ห ผ อ นเขาใจ วางแผนและดาเนนการแกปญหา

• การวเคราะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจาเปน โดยคานงถงเงอนไข

และทรพยากรทมอย ชวยใหไดแนวทางการแกปญหาทเหมาะสม

• การออกแบบแนวทางการแกปญหาทาไดหลากหลายวธ เชน การรางภาพ การเขยนแผนภาพ การเขยนผงงาน

• การกาหนดขนตอนและระยะเวลาในการทางานกอนดาเนนการแกปญหาจะชวยใหทางานสาเรจไดตามเปาหมายและลดขอผดพลาดของการทางานทอาจเกดขน

๔๗ ว ๔.๑ ม.๑/๔ ทดสอบ ประเมนผล

และระบขอบกพรองทเกดขน พรอมทงหาแนวทางการปรบปรงแกไขและนาเสนอผลการแกปญหา

• การทดสอบ และประเมนผลเปนการตรวจสอบชนงานหรอวธการวาสามารถแกปญหาไดตามวตถประสงคภายใตกรอบของปญหา เพอหาขอบกพรอง และดาเนนการปรบปรง โดยอาจทดสอบซาเพอใหสามารถแกปญหาได • การนาเสนอผลงานเปนการถายทอดแ น ว ค ด เ พ อ ใ ห ผ อ น เ ข า ใ จ เ ก ย ว ก บกระบวนการทางานและชนงานหรอวธการทได ซงสามารถทาไดหลายวธ เชน การเขยนรายงาน การทาแผนนาเสนอผลงาน

การจดนทรรศการ การนาเสนอผานสอออนไลน

87

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๔๘ ว ๔.๑ ม.๑/๕ ใชความรและทกษะ

เกยวกบวสด อปกรณ เครองมอกลไกไฟฟาหรออเลกทรอนกส เพอแกปญหาไดอยางถกตอง เหมาะสมและปลอดภย

• วสดแตละประเภทมสมบตแตกตางกน

เชน ไม โลหะ พลาสตก จงตองมการวเคราะหสมบต เพอเลอกใชใหเหมาะสมกบลกษณะของงาน

• การสรางชนงานอาจใชความร เรองกลไก

ไฟฟา อเลกทรอนกส เชน LED บซเซอร มอเตอรวงจรไฟฟา • อปกรณและเครองมอในการสรางชนงานหรอพฒนาวธการมหลายประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมาะสม และปลอดภย

รวมทงรจกเกบรกษา

๔๙ ว ๔.๒ ม.๑/๑ ออกแบบอลกอรทมทใ ช แ น ว ค ด เ ช งน า ม ธ ร ร ม เ พ อแกปญหาหรออธบายการทางานทพบในชวตจรง

• แนวคดเชงนามธรรม เปนการประเมนความสาคญของรายละเอยดของปญหา แยกแยะสวนทเปนสาระสาคญออกจากสวนทไมใชสาระสาคญ

• ตวอยางปญหา เชน ตองการปหญาในสนาม ตามพนททกาหนด โดยหญาหนงผนมความกวาง ๕๐ เซนตเมตร ยาว ๕๐

เซนตเมตร จะใชหญาทงหมดกผน

๕๐ ว ๔.๒ ม.๑/๒ ออกแบบและเขยนโปรแกรมอยางงาย

เ พ อแก ป ญห าทา งค ณ ต ศ า ส ต ร ห ร อวทยาศาสตร

• การออกแบบและเขยนโปรแกรมทมการใชตวแปร เงอนไข วนซา • การออกแบบอลกอรทม เพอแกปญหา ทางคณตศาสตร วทยาศาสตรอยางงาย

อาจใชแนวคดเชงนามธรรมในการออกแบบ

เพอใหการแกปญหามประสทธภาพ

• การแกปญหาอยางเปนขนตอนจะชวยใหแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ

• ซอฟตแวรทใชในการเขยนโปรแกรม เชน

Scratch, python, java, c

• ตวอยางโปรแกรม เชน โปรแกรมสมการ การเคลอนท โปรแกรมคานวณหาพนท โปรแกรมคานวณดชนมวลกาย

88

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๑ ๕๑ ว ๔.๒ ม.๑/๓ รวบรวมขอมลปฐมภม

ประมวลผลประเมนผล

น า เ ส น อ ข อ ม ล แ ล ะส า ร ส น เ ท ศ ต า มว ต ถ ป ร ะ ส ง ค โ ด ย ใ ชซอฟตแวรหรอบรการบนอนเทอรเนตทหลากหลาย

• การรวบรวมขอมลจากแหลงขอมล ปฐมภม ประมวลผล สรางทางเลอก

ประเมนผล จะทาใหไดสารสนเทศเพอใชในการแกปญหาหรอการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ • การประมวลผลเปนการกระทากบขอมล เพอใหไดผลลพธทมความหมายและมประโยชนตอการนาไปใชงาน

สามารถทาไดหลายวธ เชน คานวณอตราสวน คานวณคาเฉลย

• การใชซอฟตแวรหรอบรการบนอนเทอรเนต ทหลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล สรางทางเลอก

ประเมนผล นาเสนอ จะชวยใหแกปญหาไดอยางรวดเรว ถกตอง และแมนยา • ตวอยางปญหา เนนการบรณาการกบวชาอน เชน ตมไขใหตรงกบพฤตกรรมการบรโภค คาดชนมวลกายของคนในทองถน การสรางกราฟ ผลการทดลองและวเคราะหแนวโนม

๕๒ ว ๔.๒ ม.๑/๔ ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย ใชสอและแหลงขอมลตามขอกาหนดและขอตกลง

• ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย

เชน การปกปองความเปนสวนตว และ อตลกษณ • การจดการอตลกษณ เชน การตงรหสผาน การปกปองขอมลสวนตว • การพจารณาความเหมาะสมของเนอหา เชน ละเมดความเปนสวนตวผอน อนาจาร วจารณผอนอยางหยาบคาย

• ขอตกลง ขอกาหนดในการใชสอหรอแหลงขอมลตาง ๆ เชน Creative

commons

รวม ๕๒ ตวชวด

89

ชนมธยมศกษาปท ๒

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนมธยมศกษาปท ๒ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลาเลยงสารเขาและออกจาก

เซลลความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททางานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททางานสมพนธกน รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. ระบอวยวะและบรรยายหนาทของอวยวะทเกยวของในระบบหายใจ

๒. อธบายกลไกการหายใจเขาและออก โดยใชแบบจาลอง รวมทงอธบายกระบวนการแลกเปลยน แกส ๓. ตระหนกถงความสาคญของระบบหายใจ โดยการบอกแนวทางในการดแลรกษาอวยวะ ในระบบหายใจใหทางานเปนปกต ๔. ระบอวยวะและบรรยายหนาทของอวยวะ ในระบบขบถายในการกาจดของเสยทางไต

๕. ตระหนกถงความสาคญของระบบขบถาย ในการกาจดของเสยทางไต โดยการบอก แนวทางในการปฏบตตนทชวยใหระบบขบถายทาหนาทไดอยางปกต ๖. บรรยายโครงสรางและหนาทของหวใจ หลอดเลอด และเลอด

๗. อธบายการทางานของระบบหมนเวยนเลอด โดยใชแบบจาลอง ๘. ออกแบบการทดลองและทดลอง ในการเปรยบเทยบอตราการเตนของหวใจ ขณะปกต

และหลงทากจกรรม

๙. ตระหนกถงความสาคญของระบบหมนเวยนเลอด โดยการบอกแนวทางในการดแลรกษา อวยวะในระบบหมนเวยนเลอดใหทางานเปนปกต ๑๐. ระบอวยวะและบรรยายหนาทของอวยวะในระบบประสาทสวนกลางในการควบคม

การทางานตาง ๆ ของรางกาย

๑๑. ตระหนกถงความสาคญของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดแลรกษา รวมถงการปองกนการกระทบกระเทอนและอนตรายตอสมองและไขสนหลง ๑๒. ระบอวยวะและบรรยายหนาทของอวยวะในระบบสบพนธของเพศชายและเพศหญง โดยใชแบบจาลอง ๑๓. อธบายผลของฮอรโมนเพศชายและเพศหญงทควบคมการเปลยนแปลงของรางกาย

เมอเขาสวยหนมสาว ๑๔. ตระหนกถงการเปลยนแปลงของรางกายเมอเขาสวยหนมสาว โดยการดแลรกษา รางกายและจตใจของตนเองในชวงทมการเปลยนแปลง ๑๕. อธบายการตกไข การมประจาเดอน การปฏสนธ และการพฒนาของไซโกต จนคลอด เปนทารก

๑๖. เลอกวธการคมกาเนดทเหมาะสมกบสถานการณทกาหนด

91

๑๗. ตระหนกถงผลกระทบของการตงครรภ กอนวยอนควร โดยการประพฤตตนใหเหมาะสม

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ

มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลง สถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวดท ๑. อธบายการแยกสารผสมโดยการระเหยแหง การตกผลก การกลนอยางงาย

โครมาโทกราฟแบบกระดาษ การสกดดวยตวทาละลาย โดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๒. แยกสารโดยการระเหยแหง การตกผลก การกลนอยางงาย โครมาโทกราฟแบบกระดาษ

การสกดดวยตวทาละลาย

๓. นาวธการแยกสารไปใชแกปญหาในชวตประจาวนโดยบรณาการวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และวศวกรรมศาสตร ๔. ออกแบบการทดลองและทดลองในการอธบายผลของชนดตวละลาย ชนดตวทาละลาย

อณหภมทมตอสภาพละลายไดของสาร รวมทงอธบายผลของความดนทมตอสภาพละลาย ไดของสาร โดยใชสารสนเทศ

๕. ระบปรมาณตวละลายในสารละลาย ในหนวยความเขมขนเปนรอยละ ปรมาตรตอ ปรมาตรมวลตอมวล และมวลตอปรมาตร

๖. ตระหนกถงความสาคญของการนาความรเรองความเขมขนของสารไปใช โดยยกตวอยาง การใชสารละลายในชวตประจาวนอยางถกตองและปลอดภย

มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจาวน ผลของแรงทกระทาตอวตถ ลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถ รวมทงนาความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. พยากรณการเคลอนทของวตถทเปนผลของแรงลพธทเกดจากแรงหลายแรงทกระทาตอ

วตถในแนวเดยวกนจากหลกฐานเชงประจกษ ๒. เขยนแผนภาพแสดงแรงและแรงลพธทเกดจากแรงหลายแรงทกระทาตอวตถในแนว เดยวกน

๓. ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมาะสมในการอธบายปจจยทมผลตอความดน

ของของเหลว ๔. วเคราะหแรงพยงและการจม การลอยของวตถในของเหลวจากหลกฐานเชงประจกษ ๕. เขยนแผนภาพแสดงแรงทกระทาตอวตถ ในของเหลว ๖. อธบายแรงเสยดทานสถตและแรงเสยดทานจลนจากหลกฐานเชงประจกษ ๗. ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธทเหมาะสมในการอธบายปจจยทมผลตอขนาด

ของแรงเสยดทาน

๘. เขยนแผนภาพแสดงแรงเสยดทานและแรงอน ๆ ทกระทาตอวตถ ๙. ตระหนกถงประโยชนของความรเรองแรงเสยดทานโดยวเคราะหสถานการณปญหา และเสนอแนะวธการลดหรอเพมแรงเสยดทานทเปนประโยชนตอการทากจกรรม

92

ในชวตประจาวน

๑๐. ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมาะสมในการอธบายโมเมนตของแรง เมอวตถอยในสภาพสมดลตอการหมน และคานวณโดยใชสมการ M = Fl ๑๑. เปรยบเทยบแหลงของสนามแมเหลก สนามไฟฟา และสนามโนมถวง และทศทางของ

แรงทกระทาตอวตถทอยในแตละสนามจากขอมลทรวบรวมได ๑๒. เขยนแผนภาพแสดงแรงแมเหลก แรงไฟฟาและแรงโนมถวงทกระทาตอวตถ ๑๓. วเคราะหความสมพนธระหวางขนาดของแรงแมเหลก แรงไฟฟา และแรงโนมถวงท กระทาตอวตถทอยในสนามนน ๆ กบระยะหางจากแหลงของสนามถงวตถจากขอมลท

รวบรวมได ๑๔. อธบายและคานวณอตราเรวและความเรวของการเคลอนทของวตถ โดยใชสมการ

svt

และ svtsv s

จากหลกฐานเชงประจกษ

๑๕. เขยนแผนภาพแสดงการกระจดและความเรว

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธ ระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณท เกยวของกบเสยง แสงและคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนาความรไปใชประโยชน ตวชวดท ๑. วเคราะหสถานการณและคานวณเกยวกบงานและกาลงทเกดจากแรงทกระทาตอวตถ

โดยใชสมการ W = Fs และ wPt

จากขอมลทรวบรวมได

๒. วเคราะหหลกการทางานของเครองกลอยางงายจากขอมลทรวบรวมได ๓. ตระหนกถงประโยชนของความรของเครองกลอยางงาย โดยบอกประโยชนและการ

ประยกตใชในชวตประจาวน

๔. ออกแบบและทดลองดวยวธทเหมาะสมในการอธบายปจจยทมผลตอพลงงานจลน และพลงงานศกยโนมถวง ๕. แปลความหมายขอมลและอธบายการเปลยนพลงงานระหวางพลงงานศกยโนมถวง และพลงงานจลนของวตถโดยพลงงานกลของวตถ มคาคงตวจากขอมลทรวบรวมได ๖. วเคราะหสถานการณและอธบายการเปลยนและการถายโอนพลงงานโดยใชกฎการอนรกษ

พลงงาน

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลง ภายในโลกและบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลมฟาอากาศและ ภมอากาศโลก รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. เปรยบเทยบกระบวนการเกด สมบต และการใชประโยชน รวมทงอธบายผลกระทบจาก การใชเชอเพลงซากดกดาบรรพ จากขอมลทรวบรวมได

93

๒. แสดงความตระหนกถงผลจากการใชเชอเพลงซากดกดาบรรพ โดยนาเสนอแนวทางการใช เชอเพลงซากดกดาบรรพ ๓. เปรยบเทยบขอดและขอจากดของพลงงานทดแทนแตละประเภทจากการรวบรวมขอมล

และนาเสนอแนวทางการใชพลงงานทดแทน ทเหมาะสมในทองถน ๔. สรางแบบจาลองทอธบายโครงสรางภายในโลกตามองคประกอบทางเคมจากขอมลท

รวบรวมได ๕. อธบายกระบวนการผพงอยกบท การกรอน และการสะสมตวของตะกอนจากแบบจาลอง รวมทงยกตวอยางผลของกระบวนการดงกลาวททาใหผวโลกเกดการเปลยนแปลง ๖. อธบายลกษณะของชนหนาตดดนและกระบวนการเกดดน จากแบบจาลอง รวมทงระบ

ปจจยททาใหดนมลกษณะและสมบตแตกตางกน ๗. ตรวจวดสมบตบางประการของดน โดยใชเครองมอทเหมาะสมและนาเสนอแนวทางการ

ใชประโยชนดนจากขอมลสมบตของดน ๘. อธบายปจจยและกระบวนการเกดแหลงนาผวดนและแหลงนาใตดน จากแบบจาลอง ๙. สรางแบบจาลองทอธบายการใชนา และนาเสนอแนวทางการใชนาอยางยงยนในทองถน

ของตนเอง ๑๐. สรางแบบจาลองทอธบายกระบวนการเกดและผลกระทบของนาทวม การกดเซาะ

ชายฝง ดนถลม หลมยบ แผนดนทรด

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๑ เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการดารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง อยางรวดเรว ใชความรและทกษะทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตร

อน ๆ เพอแกปญหาหรอพฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการ ออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยคานงถงผลกระทบตอ

ชวต สงคม และสงแวดลอม ตวชวดท ๑. คาดการณแนวโนมเทคโนโลยทจะเกดขนโดยพจารณาจากสาเหตหรอปจจยทสงผลตอ การเปลยนแปลงของเทคโนโลย และวเคราะห เปรยบเทยบ ตดสนใจเลอกใชเทคโนโลย

โดยคานงถงผลกระทบทเกดขนตอชวต สงคม และสงแวดลอม

๒. ระบปญหาหรอความตองการในชมชนหรอทองถน สรปกรอบของปญหา รวบรวม วเคราะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ๓. ออกแบบวธการแกปญหา โดยวเคราะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจาเปน ภายใตเงอนไขและทรพยากรทมอย นาเสนอแนวทางการแกปญหาใหผอนเขาใจ วางแผน ขนตอนการทางานและดาเนนการแกปญหาอยางเปนขนตอน

๔. ทดสอบ ประเมนผล และอธบายปญหาหรอขอบกพรองทเกดขน ภายใตกรอบเงอนไข

พรอมทงหาแนวทางการปรบปรงแกไข และนาเสนอผลการแกปญหา

94

๕. ใชความร และทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟา และอเลกทรอนกส เพอแกปญหาหรอพฒนางานไดอยางถกตอง เหมาะสม และปลอดภย

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและเปน ระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหา ไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. ออกแบบอลกอรทมทใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหา หรอการทางานทพบในชวต จรง

๒. ออกแบบและเขยนโปรแกรมทใชตรรกะและฟงกชนในการแกปญหา ๓. อภปรายองคประกอบและหลกการทางานของระบบคอมพวเตอร และเทคโนโลยการ

สอสาร เพอประยกตใชงานหรอแกปญหาเบองตน

๔. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย มความรบผดชอบ สรางและแสดงสทธในการเผยแพร ผลงาน

จานวนตวชวดทงสน ๖๓ ตวชวด

95

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๑

ว ๑.๒ ม.๒/๑ ร ะ บ อ ว ย ว ะ แ ล ะบรรยายหนาทของอวยวะทเกยวของในระบบหายใจ

• ระบบหายใจมอวยวะตาง ๆ ทเกยวของ ไดแก จมก ทอลม ปอด กะบงลม และกระดกซโครง

๒

ว ๑.๒ ม.๒/๒ อธ บ า ย ก ล ไ ก ก า รหายใจเขาและออก

โดยใชแบบจ าลอง ร ว ม ท ง อ ธ บ า ยก ร ะ บ ว น ก า รแลกเปลยนแกส

• มนษยหายใจเขา เพอนาแกสออกซเจนเขาสรางกายเพอนาไปใชในเซลล และหาย ใจออก เ พ อก า จ ดแก สคารบอนไดออกไซดออกจากรางกาย

• อากาศเคลอนทเขาและออกจากปอดได เนองจากการเปลยนแปลงปรมาตรและความดนของอากาศภายในชองอกซ งเกยวของกบการทางานของกะบงลม และกระดกซโครง • การแลกเปลยนแกสออกซเจนกบแกสคารบอนไดออกไซดในรางกาย เกดขนบรเวณถงลมในปอดกบหลอดเลอดฝอยทถงลม และระหวางหลอดเลอดฝอยกบเนอเยอ

๓ ว ๑.๒ ม.๒/๓ ต ร ะ ห น ก ถ งค ว า ม ส า ค ญ ข อ งระบบหายใจ โดยการบอกแนวทางในการดแลรกษาอวยวะในร ะ บ บ ห า ย ใ จ ใ หทางานเปนปกต

• การสบบหร การสดอากาศทมสารปนเปอน และการเปนโรคเกยวกบระบบหายใจบางโรค อาจทาใหเกดโรคถงลมโปงพอง ซงมผลใหความจอากาศของปอดลดลง ดงนนจงควรดแลรกษาระบบหายใจ ใหทาหนาทเปนปกต

๔ ว ๑.๒ ม.๒/๔ ร ะ บ อ ว ย ว ะ แ ล ะบรรยายหนา ทของอวยวะ ในระบบขบถายในการกาจดของเสยทางไต

• ระบบขบถายมอวยวะทเกยวของ คอ ไต

ทอไต กระเพาะปสสาวะ และทอปสสาวะ โดยมไตทาหนาทกาจดของเสย เชน ยเรย

แอมโมเนย กรดยรก รวมทงสารทรางกายไมตองการออกจากเลอด และควบคมสารทมมากหรอนอยเกนไป เชน นา โดยขบออกมาในรปของปสสาวะ

96

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๕ ว ๑.๒ ม.๒/๕ ตระหนกถงความสาคญ

ของระบบขบถาย ในการกาจดของเสยทางไต โดยการบอกแนวทางในการปฏบตตนทช วยให ระบบขบถายทาหนาท ไดอยางปกต

• การเลอกรบประทานอาหารทเหมาะสม เชน รบประทานอาหารทไมมรสเคมจด การดมนาสะอาดใหเพยงพอ เปนแนวทางหนงทชวยใหระบบขบถายทาหนาทไดอยางปกต

๖ ว ๑.๒ ม.๒/๖ บรรยายโครงสรางและหนาทของหวใจ หลอดเลอด และเลอด

• ระบบหมนเวยนเลอด

ประกอบดวย หวใจ หลอดเลอด

และเลอด

• หวใจของมนษยแบงเปน ๔ หอง ไดแก หวใจ หองบน ๒ หอง และหองลาง ๒ หอง ระหวางหวใจหองบนและหวใจหองลางมลนหวใจกน

• หลอดเลอด แบงเปน หลอดเลอดอารเตอร หลอดเลอดเวน หลอดเลอดฝอย ซงมโครงสรางตางกน

• เลอด ประกอบดวย เซลลเมดเลอด เพลตเลต และพลาสมา

๗ ว ๑.๒ ม.๒/๗ อธบายการท างานของระบบหมนเวยนเลอด โดยใชแบบจาลอง

• การบบและคลายตวของหวใจทาให เลอดหมนเวยนและลาเลยงสารอาหาร แกส ของเสย และสารอน ๆ ไปยงอวยวะและเซลลตาง ๆ

ทวรางกาย

• เลอดทมปรมาณแกสออกซเจนสงจะออกจากหวใจไปยงเซลลตาง ๆ

ทวรางกาย ขณะเดยวกนแกสคารบอนไดออกไซดจากเซลลจะแพรเขาสเลอดและลาเลยงกลบเขาสหวใจและถกสงไปแลกเปลยนแกสทปอด

97

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๘ ว ๑.๒ ม.๒/๘ ออกแบบการทดลองและ

ทดลองในการเปรยบเทยบอตราการเตนของหวใจ

ขณ ะป ก ต แ ล ะ ห ล ง ท ากจกรรม

• ชพจรบอกถงจงหวะการเตนของหวใจ ซงอตราการเตนของหวใจในขณะปกตและหลงจากทากจกรรมตาง ๆ จะแตกตางกน

สวนความดนเลอด ระบบหมน เ ว ยน เ ลอด เก ดจากการทางานของหวใจและหลอดเลอด

• อตราการเตนของหวใจมความแตกตางกนในแตละบคคล คนทเปนโรคหวใจและหลอดเลอดจะสงผลทาใหหวใจสบฉดเลอดไมเปนปกต

๙ ว ๑.๒ ม.๒/๙ ตระหนกถงความสาคญของระบบหมนเวยนเลอด

โดยการบอกแนวทาง ในการดแลรกษาอวยวะในระบบหมนเวยนเลอดใหทางานเปนปกต

• การออกกาลงกาย การเลอกรบประทานอาหาร การพกผอน

และการรกษาภาวะอารมณใหเปนปกต จงเปนทางเลอกหนงในการดแลรกษาระบบหมนเวยนเลอดใหเปนปกต

๑๐ ว ๑.๒ ม.๒/๑๐ ระบอวยวะและบรรยายหนาทของอวยวะในระบบประสาทสวนกลางในการควบคม การทางานตาง ๆ

ของรางกาย

• ระบบประสาทสวนกลาง ประกอบดวยสมองและไขสนหลง จะทาหนาทรวมกบเสนประสาท

ซงเปนระบบประสาทรอบนอก

ในการควบคมการทางานของอวยวะตาง ๆ รวมถงการแสดงพฤตกรรม เพอการตอบสนองตอสงเรา • เมอมสงเรามากระตนหนวยรบความรสก จะเกดกระแสประสาทส ง ไ ปต าม เ ซ ลล ป ร ะส าทร บความรสก ไปยงระบบประสาทสวนกลาง แลวสงกระแสประสาทมาตามเซลลประสาทสงการ ไปยงหนวยปฏบตงาน เชน กลามเนอ

98

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๑๑ ว ๑.๒ ม.๒/๑๑ ตระหนกถงความสาคญ

ของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดแลรกษา รวมถงการปองกนการ กระทบกระเทอนและอนตรายตอสมองและไขสนหลง

• ระบบประสาทเปนระบบทมความซบซอนและมความสมพนธกบทกระบบในรางกาย ดงนน จงควรปองกนการเกดอบต เหตทก ร ะ ท บ ก ร ะ เ ท อ น ต อ ส ม อ ง หล ก เ ล ย ง ก า ร ใ ช ส า ร เ สพ ต ด

หลกเลยงภาวะเครยด และรบประทานอาหารทมประโยชนเพอดแลรกษาระบบประสาทใหทางานเปนปกต

๑๒ ว ๑.๒ ม.๒/๑๒ ระบอวยวะและบรรยายหน า ท ข อ ง อ ว ย ว ะ ใ นระบบสบพนธของเพศชายและเพศหญง โดยใชแบบจาลอง

• มนษยมระบบสบพนธทประกอบดวยอวยวะตาง ๆ ททาหนาทเฉพาะ โดยรงไขในเพศหญงจะทาหนาทผลตเซลลไข สวนอณฑะในเพศชายจะทาหนาทสรางเซลลอสจ

๑๓ ว ๑.๒ ม.๒/๑๓ อธบายผลของฮอรโมนเพศชายและเพศหญงทควบคมการ เปลยนแปลงของรางกาย

เมอเขาสวยหนมสาว

• ฮอรโมนเพศทาหนาทควบคมการแสดงออกของลกษณะทางเพศทแตกตางกน เมอเขาสวยหนมสาว จะมการสรางเซลลไขและเซลลอสจ การตกไข การมรอบเดอน และถามการปฏสนธของเซลลไขและเซลลอสจจะทาใหเกดการตงครรภ

๑๔ ว ๑.๒ ม.๒/๑๔ ต ร ะ ห น ก ถ ง ก า รเปลยนแปลงของรางกายเมอเขาสวยหนมสาว โดยการดแลรกษารางกายและจ ต ใ จของตน เอ งใ น ช ว ง ท ม ก า รเปลยนแปลง

99

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๑๕ ว ๑.๒ ม.๒/๑๕ อธบายการตกไข การมประจาเดอน การปฏสนธ และการพฒนาของ ไซโกต

จนคลอดเปนทารก

• การมประจาเดอน มความสมพนธกบการตกไข โดยเปนผลจากการเปลยนแปลงของระดบฮอรโมนเพศหญง • เมอเพศหญงมการตกไขและเซลลไขไดรบการปฏสนธกบเซลลอสจจะทาใหไดไซโกต ไซโกตจะเจรญเปนเอมบรโอและฟตส จนกระทงคลอดเปนทารก แตถาไมมการปฏสนธ เซลลไขจะสลายตว ผนงด าน ในมดล กรวม ท งหลอด เล อดจะสลายตวและหลดลอกออก เรยกวา ประจาเดอน

๑๖ ว ๑.๒ ม.๒/๑๖ เลอกวธการ คมกาเนดทเหมาะสมกบสถานการณทกาหนด

• การคมกาเนดเปนวธปองกนไมใหเกดการตงครรภ โดยปองกนไมใหเกดการปฏสนธหรอไมใหมการฝงตวของเอมบรโอ

ซงมหลายวธ เชน การใชถงยางอนามย

การกนยาคมกาเนด

๑๗ ว ๑.๒ ม.๒/๑๗ ตระหนกถง ผลกระทบของการตงครรภ กอนวยอนควรโดยการประพฤตตนใหเหมาะสม

๑๘ ว ๒.๑ ม.๒/๑ อธบายการแยกสารผสมโดยการระเหยแหง การตกผลก การก ล น อ ย า ง ง า ย โครมาโทกราฟแบบกระดาษ การสกดดวยตวทาละลาย โดยใชหลกฐาน

เชงประจกษ

• การแยกสารผสมใหเปนสารบรสทธทาไดหลายวธขนอยกบสมบตของสารนน ๆ การร ะ เ ห ย แ ห ง ใ ช แ ย ก ส า ร ล ะ ล า ย ซ งประกอบดวยตวละลายทเปนของแขงในตวทาละลายทเปนของเหลว โดยใชความรอนระเหยตวทาละลายออกไปจนหมดเหลอแตตวละลาย การตกผลกใชแยก

สารละลายทประกอบดวยตวละลายทเปนของแขงในตวทาละลายทเปนของเหลว โดยทาใหสารละลายอมตว แลวปลอยใหตวทาละลายระเหยออกไปบางสวน

ตวละลายจะตกผลกแยกออกมา การกลน

100

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

อยางงายใชแยกสารละลายทประกอบดวย

ตวละลายและตวทาละลายทเปนของเหลวทมจดเดอดตางกนมาก วธนจะแยกของเหลวบรสทธออกจากสารละลายโดยใหความรอนกบสารละลาย ของเหลวจะเดอดและกลายเปนไอแยกจากสารละลายแลวควบแนนกลบเปนของเหลวอกครง ขณะทของเหลวเดอด อณหภมของไอจะคงท โครมาโทกราฟแบบกระดาษเปนวธการแยกสารผสมทมปรมาณนอยโดยใชแยกสารทมสมบตการละลายในตวทาละลายและการถกดดซบดวยตวดดซบแตกตางกน ทาใหสารแตละชนดเคลอนทไปบนตวดดซบไดตางกน สารจงแยกออกจากกนได อตราสวนระหวางระยะทางทสารองคประกอบแตละชนดเคลอนทไดบนตวดดซบ กบระยะทางทตวทาละลายเคลอนทได เปนคาเฉพาะตวของสารแตละชนดในตวทาละลายและตวดดซบหนง ๆ

การสกดดวยตวทาละลาย เปนวธการแยกสารผสมทมสมบตการละลายใน ตวทาละลายทตางกน โดยชนดของตวทาละลายมผลตอชนดและปรมาณของสารทสกดได การสกดโดยการกลนดวยไอนา ใชแยกสารทระเหยงาย ไมละลายนา และไมทาปฏกรยากบนาออกจากสารทระเหยยาก

โดยใชไอนาเปนตวพา

๑๙ ว ๒.๑ ม.๒/๒ แ ย ก ส า ร โ ด ย ก า รระเหยแหง การตกผลก การกลนอยางงาย โครมาโทกราฟแบบกระดาษ การส ก ด ด ว ย ต ว ท าละลาย

101

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๒๐ ว ๒.๑ ม.๒/๓ นาวธการแยกสารไปใช

แกปญหาในชวตประจาวนโดยบรณาการวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย

และวศวกรรมศาสตร

• ความรดานวทยาศาสตรเกยวกบการแยกสาร บรณาการกบคณตศาสตร เทคโนโลย โดยใชกระบวนการทางวศวกรรม

สามารถนาไปใชแกปญหาในชวตประจาวนหรอปญหาทพบในชมชนหรอสรางนวตกรรม

โดยมขนตอน ดงน - ระบปญหาในชวตประจาวนทเก ยวกบการแยกสารโดยใชสมบตทางกายภาพ หรอนวตกรรมทตองการพฒนา โดยใชหลกการดงกลาว - รวบรวมขอมลและแนวคดเกยวกบการแยกสาร โดยใชสมบตทางกายภาพทสอดคลองกบปญหาทระบ หรอนาไปสการพฒนานวตกรรมนน

- ออกแบบวธการแกปญหา หรอพฒนานวตกรรมทเกยวกบการแยกสารในสารผสม โดยใชสมบตทางกายภาพ โดยเชอมโยงค ว า ม ร ด า น ว ท ย า ศ า ส ต ร คณตศาสตร เทคโนโลย และกระบวนการทางว ศวกรรม

รวมทงกาหนดและควบคมตวแปรอยางเหมาะสม ครอบคลม

- วางแผนและดาเนนการแกปญหา หรอพฒนานวตกรรม

รวบรวมขอมล จดกระทาขอมลและเลอกวธการสอความหมายทเหมาะสมในการนาเสนอผล

- ทดสอบ ประเมนผล ปรบปรง

102

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ วธการแกปญหา หรอนวตกรรม

ทพฒนาขน โดยใชหลกฐานเชงประจกษทรวบรวมได - นาเสนอวธการแกปญหา หรอผลของนวตกรรมทพฒนาขน และผลทได โดยใชวธการสอสารทเหมาะสมและนาสนใจสวนมาก สภาพละลายไดของสารจะเพมขน ยกเวนแกสเมออณหภมสงขนสภาพการละลายไดจะลดลง สวนความดนมผลตอแกส โดยเมอความดนเพมขน สภาพละลายไดจะสงขน

• ความรเกยวกบสภาพละลายไดของสาร เมอเปลยนแปลงชนดตวละลาย ตวทาละลาย และอณหภม สามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวน

เชน การทานาเชอมเขมขน การสกดสารออกจากสมนไพรใหไดปรมาณมากทสด

103

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๒๑ ว ๒.๑ ม.๒/๔ ออกแบบการทดลอง

แ ล ะ ท ด ล อ ง ใ น ก า รอธบายผลของชนดตวละลาย ชนดตวทาละลาย อณหภมทมตอสภาพละลายไดของสาร รวมทงอธบายผลของความดนทมตอสภาพละลายไดของสาร โดยใชสารสนเทศ

• สารละลายอาจมสถานะเปนของแขง ของเหลว และแกส สารละลายประกอบดวยตวทาละลาย และตวละลาย กรณสารละลายเกดจากสารทมสถานะเดยวกน สารทมปรมาณมากทสดจดเปนตวทาละลาย กรณสารละลายเกดจากสารทมสถานะตางกน สารทมสถานะเดยวกนกบสารละลายจดเปนตวทาละลาย

• สารละลายทตวละลายไมสามารถละลายในตวทาละลายไดอกทอณหภมหนง ๆ เรยกวาสารละลายอมตว • สภาพละลายไดของสารในตวทาละลาย เปนคาทบอกปรมาณของสารทละลายไดในตวทาละลาย ๑๐๐ กรม

จนไดสารละลายอมตว ณ อณหภมและความดนหนง ๆ สภาพละลายไดของสารบงบอกความสามารถในการละลายไดของตวละลาย ในตวทาละลาย ซงความสามารถในการละลายของสารขนอยกบชนดของตวทาละลายและตวละลาย อณหภม และความดน

• สารชนดหนง ๆ มสภาพละลายไดแตกตางกนในตวทาละลายทแตกตางกน และสารตางชนดกน มสภาพละลายไดในตวทาละลายหนง ๆ ไมเทากน

• เมออณหภมสงขน สารสวนมาก

สภาพละลายไดของสารจะเพมขน

ยกเวนแกสเมออณหภมสงขนสภาพการละลายไดจะลดลง สวนความดนมผลตอแกส โดยเมอความดนเพมขน

สภาพละลายไดจะสงขน

104

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ • เมออณหภมสงขน สารสวนมาก

สภาพละลายไดของสารจะเพมขน

ยกเวนแกสเมออณหภมสงขนสภาพการละลายไดจะลดลง สวนความดนมผลตอแกส โดยเมอความดนเพมขน

สภาพละลายไดจะสงขน

• ความรเกยวกบสภาพละลายไดของสาร เมอเปลยนแปลงชนดตวละลาย

ตวทาละลาย และอณหภม สามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวน

เชน การทานาเชอมเขมขน การสกดสารออกจากสมนไพรใหไดปรมาณมากทสด

๒๒ ว ๒.๑ ม.๒/๕ ระบปรมาณตวละลายในสารละลาย ในหนวยความเขมขนเปนรอยละ ปรมาตรตอปรมาตร มวลตอมวล และมวลตอปรมาตร

• ความเขมขนของสารละลาย เปนการระบปรมาณ ตวละลายในสารละลาย หนวยความเขมขนมหลายหนวย ทนยมระบเปนหนวยเปนรอยละ ปรมาตรตอปรมาตร มวลตอมวล และมวลตอปรมาตร • รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร เปนการระบปรมาตรตวละลายในสารละลาย ๑๐๐ หนวยปรมาตรเดยวกน นยมใชกบสารละลายทเปนของเหลวหรอแกส

• รอยละโดยมวลตอมวล เปนการระบมวลตวละลายในสารละลาย ๑๐๐ หนวยมวลเดยวกน นยมใชกบสารละลายทมสถานะเปนของแขง • รอยละโดยมวลตอปรมาตร เปนการระบมวล ตวละลายในสารละลาย

๑๐๐ หนวยปรมาตร นยมใชกบสารละลายทมตวละลายเปนของแขง ในตวทาละลายทเปนของเหลว

105

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ๒๓ ว ๒.๑ ม.๒/๖ ตระหนกถงความสาคญ

ของการนาความรเรองความเขมขนของสารไปใช โดยยกตวอยางการใชส า ร ล ะ ล า ย ใ นช ว ต ป ร ะ จ า ว น อย า งถกตองและปลอดภย

• การใชสารละลาย ในชวตประจาวน

ควรพจารณาจากความเขมขนของสารละลาย ขนอยกบจดประสงคของการใชงาน และผลกระทบตอสงชวตและสงแวดลอม

๒๔ ว ๒.๒ ม.๒/๑ พยากรณการเคลอนทของวตถท เปนผลของแรงลพธท เกดจากแรงหลายแรงทกระทาตอวตถในแนวเดยวกนจากหลกฐานเชงประจกษ

• แรงเปนปรมาณเวกเตอร เมอมแรงหลาย ๆ แรงกระทาตอวตถ แลวแรงลพธทกระทาตอวตถมคาเปนศนย วตถจะไมเปลยนแปลงการเคลอนท

แตถาแรงลพธทกระทาตอวตถมคาไมเปนศนย วตถจะเปลยนแปลงการเคลอนท

๒๕ ว ๒.๒ ม.๒/๒ เขยนแผนภาพแสดงแรงและแรงลพธทเกดจากแรงหลายแรงทกระทาตอวตถในแนวเดยวกน

• แรงเปนปรมาณเวกเตอร เมอมแรงหลาย ๆ แรงกระทาตอวตถ แลวแรงลพธทกระทาตอวตถมคาเปนศนย วตถจะไมเปลยนแปลงการเคลอนท แตถาแรงลพธทกระทาตอวตถมคาไมเปนศนย วตถจะเปลยนแปลงการเคลอนท

๒๖ ว ๒.๒ ม.๒/๓ ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมาะสมในการอธบายปจจยทมผลตอความดนของของเหลว

• เมอวตถอยในของเหลวจะมแรงทของเหลวกระทาตอวตถในทกทศทาง โดยแรงทของเหลวกระทาตงฉากกบผววตถตอหนงหนวยพนท เรยกวาความดนของของเหลว • ความดนของของเหลวมความสมพนธกบความลกจากระดบผวหนาของของเหลว โดยบรเวณทลกลงไปจากระดบผวหนาของของเหลวมากขน ความดนของของเหลวจะเพมขน เนองจากของเหลวทอยลกกวา จะมนาหนกของของเหลวดานบนกระทามากกวา

106

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๒๗ ว ๒.๒ ม.๒/๔ วเคราะหแรงพยงและ

การจม การลอยของวตถ ในของเหลวจากหลกฐานเชงประจกษ

• เมอวตถอยในของเหลว จะมแรงพยงเนองจากของเหลวกระทาตอวตถ โดยมทศขนในแนวดง การจมหรอการลอยของวตถขนกบนาหนกของวตถและแรงพยง ถานาหนกของวตถและแรงพยงของของเหลวมคาเทากน วตถจะลอยนงอยในของเหลว แตถานาหนกของวตถมคามากกวาแรงพยงของของเหลววตถจะจม

๒๘ ว ๒.๒ ม.๒/๕ เขยนแผนภาพแสดงแรงทกระทาตอวตถ ในของเหลว

• เมอวตถอยในของเหลว จะมแรงพยงเนองจากของเหลวกระทาตอวตถ โดยมทศขนในแนวดง การจมหรอการลอยของวตถขนกบนาหนกของวตถและแรงพยง ถานาหนกของวตถและแรงพยงของของเหลวมคาเทากน วตถจะลอยนงอยในของเหลว แตถานาหนกของวตถมคามากกวาแรงพยงของของเหลววตถจะจม

๒๙ ว ๒.๒ ม.๒/๖ อธบายแรงเสยดทานสถตและแรงเสยดทานจลนจากหลกฐานเชงประจกษ

• แรงเสยดทานเปนแรงทเกดขนระหวางผวสมผสของวตถ เพอตานการเคลอนทของวตถนน โดยถาออกแรงกระทาตอวตถทอยนงบนพนผวใหเคลอนท แรงเสยดทานกจะตานการเคลอนทของวตถ แรงเสยดทานท เกดขน ในขณะทวตถย งไมเคลอนทเรยก แรงเสยดทานสถต แตถาวตถกาลงเคลอนท แรงเสยดทานกจะทาใหวตถนนเคลอนทชาลงหรอหยดนง เรยก แรงเสยดทานจลน

๓๐ ว ๒.๒ ม.๒/๗ ออกแบบการทดลองและทดลองด วยว ธ ทเหมาะสมในการอธบายปจจยทมผลตอขนาดของแรงเสยดทาน

• ขนาดของแรงเสยดทานระหวางผวสมผสของวตถขนกบลกษณะผวสมผสและขนาดของแรงปฏกรยาตงฉากระหวางผวสมผส

107

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๓๑ ว ๒.๒ ม.๒/๘ เขยนแผนภาพแสดงแรง

เสยดทานและแรงอน ๆ

ทกระทาตอวตถ

• กจกรรมในชวตประจาวนบางกจกรรมตองการ แรงเสยดทาน เชน

การเปดฝาเกลยวขวดนา การใชแผนกนลนในหองนา บางกจกรรมไมตองการแรงเสยดทาน เชน การลากวตถบนพน การใชนามนหลอลนในเครองยนต

๓๒ ว ๒.๒ ม.๒/๙ ตระหนกถงประโยชนของความรเรองแรงเสยดท า น โ ด ย ว เ ค ร า ะ หสถานการณปญหาและเสนอแนะวธการลดหรอเพมแรงเสยดทานทเปนป ร ะ โ ย ชน ต อ ก า รท าก จ ก ร ร ม ใ นชวตประจาวน

• ความรเรองแรงเสยดทานสามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวนได

๓๓ ว ๒.๒ ม.๒/๑๐ ออกแบบการทดลองและทดลองดวยวธ ทเหมาะสมในการอธบายโมเมนตของแรง เมอวตถอยในสภาพสมดลตอการหมน และคานวณโดยใชสมการ M = Fl

• เมอมแรงทกระทาตอวตถโดยไมผานศนยกลางมวลของวตถ จะเกดโมเมนตของแรง ทาใหวตถหมนรอบศนยกลางมวลของวตถนน

• โมเมนตของแรงเปนผลคณของแรงทกระทาตอวตถกบระยะทางจากจดหมนไปตงฉากกบแนวแรง เมอผลรวมของโมเมนตของแรงมคาเปนศนย วตถจะอยในสภาพสมดลตอการหมน โดยโมเมนตของแรงในทศทวนเขมนาฬกาจะมขนาดเทากบโมเมนตของแรงในทศตามเ ขมนาฬกา • ของเลนหลายชนดประกอบดวยอปกรณหลายสวนท ใชหลกการโมเมนตของแรง ความร เรองโมเมนตของแรงสามารถนาไปใชออกแบบและประดษฐของเลนได

108

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๓๔ ว ๒.๒ ม.๒/๑๑ เปรยบเทยบแหลงของ

ส น า ม แ ม เ ห ล ก

สนามไฟฟา และสนามโนมถวง และทศทางของแรงทกระทาตอวตถทอยในแตละสนามจากขอมลทรวบรวมได

• วตถทมมวลจะมสนามโนมถวงอยโดยรอบ แรงโนมถวงทกระทาตอวตถทอยในสนามโนมถวงจะมทศพงเขาหาวตถทเปนแหลงของสนามโนมถวง • วตถทมประจไฟฟาจะมสนามไฟฟาอยโดยรอบ แรงไฟฟาทกระทาตอวตถทมประจจะมทศพงเขาหาหรอออกจากวตถทมประจทเปนแหลงของสนามไฟฟา

๓๕ ว ๒.๒ ม.๒/๑๒ เขยนแผนภาพแสดงแรงแมเหลก แรงไฟฟาและแรงโนมถวงทกระทาตอวตถ

• วตถท เปนแม เหลกจะมส น า ม แ ม เ ห ล ก อ ย โ ด ย ร อ บ

แ ร ง แ ม เ ห ล ก ท ก ร ะ ท า ต อขวแมเหลกจะมทศพงเขาหาหรอออกจากขวแมเหลกทเปนแหลงของสนามแมเหลก

๓๖ ว ๒.๒ ม.๒/๑๓ วเคราะหความสมพนธระหวางขนาดของแรงแมเหลก แรงไฟฟา และแรงโนมถวงทกระทาตอวตถทอยในสนามนน ๆ

กบระยะหางจากแหลงของสนามถงวตถจากขอมลทรวบรวมได

• ขนาดของแรงโนมถวง แรงไฟฟา และแรงแมเหลกทกระทาตอวตถทอยในสนามนน ๆ จะมคาลดลง เม อวตถอยห างจากแหล งของสนามนน ๆ มากขน

109

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๓๗ ว ๒.๒ ม.๒/๑๔ อ ธ บ า ย แ ล ะ ค า น ว ณ

อตราเรวและความเรวของการเคลอนทของวตถ โดยใชสมการ

และ จากหลกฐานเชงประจกษ

• การเคลอนทของวตถเปนการเปลยนตาแหนงของวตถเทยบกบตาแหนงอางอง โดยมปรมาณทเกยวของกบการเคลอนทซงมทงปร ม าณส เกลาร และป รมาณเวกเตอร เชน ระยะทาง อตราเรว การกระจด ความเรว ปรมาณ สเกลาร เปนปรมาณทมขนาด เชน

ระยะทาง อตราเรว ปรมาณเวกเตอรเปนปรมาณทมทงขนาดและทศทาง เชน การกระจด

ความเรว

๓๘ ว ๒.๒ ม.๒/๑๕ เขยนแผนภาพแสดงการกระจดและความเรว

• เขยนแผนภาพแทนปรมาณเวกเตอรไดดวยลกศร โดยความยาวของลกศรแสดงขนาดและหวลกศรแสดงทศทางของเวกเตอรนน ๆ

• ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร โดยระยะทาง เปนความยาวของเสนทางทเคลอนทได • การกระจดเปนปรมาณเวกเตอร โดยการกระจดมทศชจากตาแหนงเรมตนไปยงตาแหนงสดทาย และมขนาดเทากบระยะทส น ทสดระหวางสองตาแหนงนน

• อตราเรวเปนปรมาณสเกลาร โดยอตราเรวเปนอตราสวนของระยะทางตอเวลา • ความเรวปรมาณเวกเตอรมทศเดยวกบทศของการกระจดโดยความเรวเปนอตราสวนของการกระจดตอเวลา

110

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๓๙ ว ๒.๓ ม.๒/๑ วเคราะหสถานการณและ

คานวณเกยวกบงานและก า ล ง ท เ ก ด จ า ก แ ร ง ทกระทาตอวตถ โดยใชสมการ W Fs และ

wPt

จากขอมลทรวบรวมได

• เมอออกแรงกระทาตอวตถ แลวทาใหวตถเคลอนท โดยแรงอยในแนวเดยวกบการเคลอนทจะเกดงาน

งานจะมคามากหรอนอยขนกบขนาดของแรงและระยะทางในแนวเดยวกบแรง

๔๐ ว ๒.๓ ม.๒/๒ วเคราะหหลกการทางานของเครองกลอยางงายจากขอมลทรวบรวมได

• งานททาในหนงหนวยเวลาเรยกวา กาลง หลกการของงานนาไปอธบายการทางานของเครองกลอยางงาย

ไดแก คาน พนเอยง รอกเดยว ลม

สกร ลอและเพลา ซงนาไปใชประโยชนด านต า งๆ ในชวตประจาวน

๔๑ ว ๒.๓ ม.๒/๓ ตระหนกถงประโยชนของความรของเครองกลอยางงาย โดยบอกประโยชนและการประย กต ใช ในชวตประจาวน

๔๒ ว ๒.๓ ม.๒/๔ ออกแบบและทดลองดวยว ธ ท เ ห ม า ะส ม ใ น ก า รอธบายปจจ ย ทม ผลต อพลงงานจลน และพลงงานศกยโนมถวง

• พลงงานจลนเปนพลงงานของวตถทเคลอนท พลงงานจลนจะมคามากหรอนอยขนกบมวลและอตราเรว สวนพลงงานศกยโนมถวงเกยวของกบตาแหนงของวตถ จะมคามากหรอนอยขนกบมวลและตาแหนงของวตถ เมอวตถอยในสนามโนมถวง วตถจะมพลงงานศกยโนมถวง พลงงานจลนและพลงงานศกยโนมถวงเปนพลงงานกล

111

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๔๓ ว ๒.๓ ม.๒/๕ แปลความหมายขอมลและ

อธบายการเปลยนพลงงานระหวางพลงงานศกยโนมถวงและพลงงานจลนของวตถโดยพลงงานกลของวตถ มคาคงตวจากขอมลทรวบรวมได

• ผลรวมของพลงงานศกยโนมถวงและพลงงานจลนเปนพลงงานกล

พลงงานศกยโนมถวงและพลงงานจลนของวตถหนง ๆ สามารถเปลยนกลบไปมาได โดยผลรวมของพลงงานศกย โนมถวงและพลงงานจลนมคาคงตว นนคอพลงงานกลของวตถมคาคงตว

๔๔ ว ๒.๓ ม.๒/๖ วเคราะหสถานการณและอธบายการเปลยนและการถายโอนพลงงานโดยใชกฎการอนรกษพลงงาน

• พลงงานรวมของระบบมคาคงตวซงอาจเปลยนจากพลงงานหนงเปนอกพลงงานหนง เชน พลงงานกล เปล ยน เป นพล ง งานไฟฟ า พลงงานจลน เปลยนเปนพลงงานความรอน พลงงานเสยง พลงงานแสง เนองมาจากแรงเสยดทาน

พลงงานเคมในอาหารเปลยนเปนพลงงานท ไปใช ในการทางานของสงมชวต

๔๕ ว ๓.๒ ม.๒/๑ เปรยบเทยบกระบวนการเกด สมบต และการใชประโยชน รวมทงอธบายผลกร ะทบจ ากก า ร ใ ชเชอเพลงซากดกดาบรรพ จากขอมลทรวบรวมได

• เชอเพลงซากดกดาบรรพ เกดจากการเปลยนแปลงสภาพของซากส งมชวตในอดต โดยกระบวนการ ทางเคมและธรณวทยา เชอเพลงซากดกดาบรรพ ไดแก ถานหน หนนามน

และปโตรเลยม ซงเกดจากวตถตนกาเนด และสภาพแวดลอมการเกดทแตกตางกน ทาใหไดชนดของเช อ เพล งซากด กด าบรรพท มลกษณะ สมบต และการนาไปใชประโยชนแตกตางกน สาหรบปโตรเลยมจะตองมการผานการกลนลาดบสวนกอนการใชงานเพอใหไดผลตภณฑทเหมาะสมตอการใชประโยชน เชอเพลงซากดก

112

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

ดาบรรพเปนทรพยากรทใชแลวหมด

ไป เนองจากตองใชเวลานานหลายลานปจงจะเกดขนใหมได

๔๖ ว ๓.๒ ม.๒/๒ แสดงความตระหนกถงผลจากการใชเชอเพลงซากดกดาบรรพ โดยนาเสนอแนวทางการใชเชอเพลงซากดกดาบรรพ

• การเผาไหมเชอเพลงซากดกดาบรรพในกจกรรมตาง ๆ ของมนษยจะทาใหเกดมลพษทางอากาศ ซงสงผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม นอกจากนแกสบางชนดทเกดจากการเผาไหมเชอเพลงซากดกดาบรรพ เชน แกสคารบอนไดออกไซด และไนตรสออกไซด ยงเปนแกสเรอนกระจกซงสงผลใหเกดการเปลยนแปลงภมอากาศของโลกรนแรงขน ดงนนจงควรใชเชอเพลงซากดกดาบรรพ โดยคานงถงผลทเกดขนตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน

เลอกใชพลงงานทดแทนหรอเลอกใชเทคโนโลยทลดการใชเชอเพลงซากดกดาบรรพ

๔๗ ว ๓.๒ ม.๒/๓ เปรยบเทยบขอดและขอจากดของพลงงานทดแทนแตละประเภทจากการรวบรวมขอมลแ ล ะ น า เ ส น อ แ น วทางการ ใชพล ง ง านทดแทน ทเหมาะสมในทองถน

• เชอเพลงซากดกดาบรรพเปนแหลงพลงงานทสาคญในกจกรรมตาง ๆ ของมนษย เนองจากเชอเพลงซากดกดาบรรพมปร มาณจากดและมกเ พมมลภาวะในบรรยากาศมากขน จงมการใชพลงงานทดแทนมากขน เชน

พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม

พลงงานนา พลงงานชวมวล พลงงานคลน พลงงานความรอนใตพภพ

พลงงานไฮโดรเจน ซงพลงงานทดแทนแตละชนดจะมขอดและขอจากดทแตกตางกน

113

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนแกนกลาง ตองร ควรร ๔๘ ว ๓.๒ ม.๒/๔ สร า งแบบ จ าลอง ท

อ ธ บ า ย โ ค ร ง ส ร า งภ า ย ใ น โ ล ก ต า มองคประกอบทางเคมจากขอมลทรวบรวมได

• โครงสรางภายในโลกแบงออกเปนชนตามองคประกอบทางเคม ไดแก เปลอกโลก ซงอยนอกสด ประกอบดวยสารประกอบของซลกอน และอะลมเนยมเปนหลก เนอโลกคอสวนทอยใตเปลอกโลกลงไปจนถงแกนโลกมองคประกอบหลกเปนสารประกอบของซลกอน แมกนเซยม และเหลก

และแกนโลกคอสวนทอยใจกลางของโลก มองคประกอบหลกเปนเหลกและนกเกล ซงแตละชนมลกษณะแตกตางกน

๔๙ ว ๓.๒ ม.๒/๕ อธบายกระบวนการผพงอยกบท การกรอน

และการสะสมตวของต ะ ก อ น จ า กแบบจาลอง รวมทงยกต ว อย า ง ผลของกระบวนการดงกลาวททาใหผวโลกเกดการเปลยนแปลง

• การผพงอยกบท การกรอน และการสะสมตวของตะกอน เปนกระบวนการเปลยนแปลงทางธรณวทยา ททาใหผวโลกเกดการเปลยนแปลงเปนภมลกษณแบบตาง ๆ โดยมปจจยสาคญ คอนา ลม ธารนาแขง แรงโนมถวงของโลก

สงมชวต สภาพอากาศ และปฏกรยาเคม • การผพงอยกบท คอ การทหนผพงทาลายลงดวยกระบวนการตางๆ ไดแก ลมฟาอากาศกบนาฝน และรวมทงการกระทาของตนไมกบ

แบคทเรย ตลอดจนการแตกตวทางกลศาสตรซงมการเพมและลดอณหภมสลบกน เปนตน

• การกรอน คอ กระบวนการหนงหรอหลายกระบวนการททาใหสารเปลอกโลกหลดไป ละลายไปหรอกรอนไปโดยมตวนาพาธรรมชาต คอ ลม นา และธารนาแขง รวมกบปจจยอน ๆ ไดแก ลมฟาอากาศ สารละลาย การครดถ การนาพา ทงนไมรวมถงการพงทลายเปนกลมกอน เชน แผนดนถลม ภเขาไฟระเบด • การสะสมตวของตะกอน คอ การสะสมตว

114

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

ของวตถจากการนาพาของนา ลม หรอธารนาแขง

๕๐ ว ๓.๒ ม.๒/๖ อธบายลกษณะของชนห น า ต ด ด น แ ล ะกระบวนการเกดดน

จ า ก แ บ บ จ า ล อ ง รวมทงระบปจจยททาใหดนมลกษณะและสมบตแตกตางกน

• ดนเกดจากหนทผพงตามธรรมชาตผสมคลกเคลากบอนทรยวตถทไดจากการเนาเปอยของซากพช ซากสตวทบถมเปนชนๆ บนผวโลก ชนดนแบงออกเปนหลายชน ขนานหรอเกอบขนานไปกบ ผวหนาดน แตละชนมลกษณะแตกตางกนเนองจากสมบตทางกายภาพ เคม ชวภาพ และลกษณะอน ๆ เชน ส โครงสราง เนอดน การยดตว ความเปนกรด-เบส

สามารถสง เกตไดจากการส ารวจภาคสนาม การเรยกชอชนดนหลกจะใชอกษรภาษาองกฤษตวใหญ ไดแก O,

A, E, B, C, R

• ชนหนาตดดน เปนชนดนทมลกษณะปรากฏใหเหนเรยงลาดบเปนชนจากชนบนสดถงชนลางสด

• ปจจยททาใหดนแตละทองถนมลกษณะและสมบตแตกตางกน ไดแก วตถตนกาเนดดน ภมอากาศ สงมชวตในดน สภาพภมประเทศ และระยะเวลา ในการเกดดน

115

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๕๑ ว ๓.๒ ม.๒/๗ ตรวจวดสมบตบาง

ป ร ะก า ร ขอ ง ด น

โดยใชเครองมอทเ ห ม า ะ ส ม แ ล ะน า เ ส น อ แ น วท า ง ก า ร ใ ชประโยชนดนจากขอมลสมบตของดน

• สมบตบางประการของดน เชน เนอดน

ความชนดน คาความเปนกรด-เบส ธาตอาหารในดน สามารถนาไปใชในการตดสนใจถงแนวทางการใชประโยชนทดน

โดยอาจนาไปใชประโยชน ทางการเกษตรหรออน ๆ ซงดนทไมเหมาะสมตอการทาการเกษตร เชน ดนจด ดนเปรยว ดนเคม

และดนดาน อาจเกดจากสภาพดนตามธรรมชาตหรอการใชประโยชนจะตองปรบปรงใหมสภาพเหมาะสม เพอนาไปใชประโยชน

๕๒ ว ๓.๒ ม.๒/๘ อธบายปจจยและกระบวนการเกดแหลงนาผวดนและแหลงนาใตดน จากแบบจาลอง

• แหลงนาผวดนเกดจากนาฝนทตกลงบนพนโลก ไหลจากทสงลงสทตาดวยแรงโนมถวง การไหลของนาทาใหพนโลกเกดการกดเซาะเปนรองนา เชน ลาธาร คลอง และแมนา ซงรองนาจะมขนาดและรปรางแตกตางกน ขนอยกบปรมาณนาฝน

ระยะเวลาในการกดเซาะ ชนดดนและหน

และลกษณะภมประเทศ เชน ความลาดชน ความสงตาของพนท เมอนาไหลไปยงบรเวณทเปนแองจะเกดการสะสมตวเปนแหลงนา เชน บง ทะเลสาบ ทะเล และมหาสมทร • แหลงนาใตดนเกดจากการซมของนาผวดนลงไปสะสมตวใตพนโลก ซงแบงเปนนาในดนและนาบาดาล นาในดนเปนนาทอยรวมกบอากาศตามชองวางระหวางเมดดน

สวนนาบาดาลเปนนาทไหลซมลกลงไปและถกกกเกบไวในชนหนหรอชนดน จนอมตวไปดวยนา

116

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒

๕๓ ว ๓.๒ ม.๒/๙ สรางแบบจาลองทอธบาย

การใชนา และนาเสนอแนวทางการใชนาอยางย ง ย น ใ นท อ ง ถ น ข อ งตนเอง

• แหลงนาผวดนและแหลงนาใตดนถกนามาใชในกจกรรมตาง ๆ

ของมนษย สงผลตอการจดการการใชประโยชนนาและคณภาพของแหลงนา เนองจากการเพมขนของจานวนประชากร การใชประโยชนพนทในดานตาง ๆ เชน

ภ า ค เ ก ษ ต ร ก ร ร ม

ภาคอตสาหกรรม และการเปลยนแปลงภมอากาศ ทาใหเกดการเปลยนแปลงปรมาณนาฝนในพนทลมนา และแหลงนาผวดนไมเ พยงพอส าหร บกจกรรมของมนษย นาจากแหลงนาใตดนจงถกนามาใชมากขน สงผลใหปรมาณนาใตดนลดลงมาก จงตองมการจดการใชนาอยางเหมาะสมและยงยน ซงอาจทาไดโดยการจดหาแหลงนาเพอใหมแหลงนาเพยงพอสาหรบการดารงชวต การจดสรรและการใชนาอยางมประสทธภาพ

การอนรกษและฟนฟแหลงน า การป อ งก นและแก ไ ขปญหาคณภาพนา

ม.๒ ๕๔ ว ๓.๒ ม.๒/๑๐ สรางแบบจาลองทอธบายกระบวนการเกดและผลกระทบของนาทวม

การกดเซาะชายฝง ดนถลม หลมยบ แผนดนทรด

• นาทวม การกดเซาะชายฝง ดนถลม หลมยบ แผนดนทรด มกระบวนการเกดและผลกระทบ ทแตกตางกน ซงอาจสรางความเสยหายรายแรง แกชวต และทรพยสน • นาทวม เกดจากพนทหนงไดรบปรมาณนาเกนกวาทจะกกเกบได ทาใหแผนดนจมอยใตนา โดย

117

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนแกนกลาง ตองร ควรร ขนอยกบปรมาณนาและสภาพทาง

ธรณวทยาของพนท • การกดเซาะชายฝง เปนกระบวนการเปลยนแปลงของชายฝงทะเลทเกดขนตลอดเวลาจากการกดเซาะของคลนหรอลม

ทาใหตะกอนจากทหนงไปตกทบถมในอกบรเวณหนง แนวของชายฝ ง เดมจ ง เปล ยนแปลงไป

บรเวณทมตะกอนเคลอนเขามานอยกวาปรมาณทตะกอนเคลอนออกไป ถอวาเปนบรเวณทมการกดเซาะชายฝง • ดนถลม เปนการเคลอนทของมวลดนหรอหนจานวนมากลงตามลาดเขา เนองจากแรงโนมถวงของโลกเปนหลก ซงเกดจากปจจยสาคญ ไดแก ความลาดชนของพนท สภาพธรณวทยา ปรมาณนาฝน พชปกคลมดน และการใชประโยชนพนท • หลมยบ คอ แองหรอหลมบนแผนดนขนาดตาง ๆ ทอาจเกดจากการถลมของโพรงถาหนปนเกลอหนใตดน หรอเกดจากนาพดพาตะกอนลงไปในโพรงถาหรอธารนาใตดน

• แผนดนทรดเกดจากการยบตวของชนดน หรอ หนรวน เมอมวลของแขงหรอของเหลวปรมาณมาก

ทรองรบอยใตชนดนบรเวณนนถกเคลอนยายออกไปโดยธรรมชาตหรอโดยการกระทาของมนษย

118

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ๕๕ ว ๔.๑ ม.๒/๑ ค า ด ก า ร ณ แ น ว โ น ม

เทคโนโลยทจะเกดขนโดยพจารณาจากสาเหตหรอป จ จ ย ท ส ง ผ ล ต อ ก า รเ ป ล ย น แ ป ล ง ข อ งเทคโนโลย และวเคราะห เปรยบเทยบ ตดสนใจเลอกใชเทคโนโลย โดยค า น ง ถ ง ผ ล ก ร ะ ท บ ทเกดขนตอชวต สงคม และสงแวดลอม

• สาเหตหรอปจจยตาง ๆ เชน

ความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ

การเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ

สงคม วฒนธรรม ทาใหเทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลา • เทคโนโลยแตละประเภทมผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอมทแตกตางกน จงตองวเคราะหเปรยบเทยบขอด ขอเสย

และตดสนใจเลอกใชใหเหมาะสม

๕๖ ว ๔.๑ ม.๒/๒ ร ะ บ ป ญ ห า ห ร อ ค ว า มต อ ง ก า ร ในช ม ชนหร อทองถน สรปกรอบของปญหา รวบรวม วเคราะหข อ ม ล แ ล ะ แ น ว ค ด ทเกยวของกบปญหา

• ปญหาหรอความตองการในชมชนหรอทองถน มหลายอยาง ขนกบบรบทหรอสถานการณทประสบ เชน ดานพลงงาน

สงแวดลอม การเกษตร การอาหาร • การระบปญหาจาเปนตองมการวเคราะหสถานการณของปญหาเพอสรปกรอบของปญหา แลวดาเนนการสบคน รวบรวมขอมล

ความรจากศาสตรตาง ๆ ทเกยวของ เพอนาไปสการออกแบบแนวทางการแกปญหา

119

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๕๗ ว ๔.๑ ม.๒/๓ ออกแบบวธการแกปญหา

โดยวเคราะหเปรยบเทยบ

และตดสนใจเลอกขอมลทจ าเปนภายใต เงอนไขและท ร พยากร ท ม อย น า เสนอแนวทางการแกปญหาใหผ อนเขาใจ

ว า ง แ ผน ขน ตอนก า รทางานและดาเนนการแ ก ป ญ ห า อ ย า ง เ ป นขนตอน

• การวเคราะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจาเปน โดยคานงถงเงอนไขและทรพยากร เชน

งบประมาณ เวลา ขอมลและสารสนเทศ วสด เครองมอและอปกรณ ชวยใหไดแนวทางการแกปญหาทเหมาะสม

• การออกแบบแนวทางการแกปญหาทาไดหลากหลายวธ เชน

การรางภาพ การเขยนแผนภาพ

การเขยนผงงาน

• การกาหนดขนตอนระยะเวลาในก า ร ท า ง า น ก อ น ด า เ น น ก า รแกปญหาจะชวยใหการทางานสาเรจไดตามเปาหมาย และลดขอผดพลาดของการทางานทอาจเกดขน

๕๘ ว ๔.๑ ม.๒/๔ ทดสอบ ประเมนผล และอ ธ บ า ย ป ญ ห า ห ร อข อบกพร อ งท เ ก ด ข น

ภาย ใต ก รอบ เ ง อ น ไ ข

พรอมทงหาแนวทางการปรบปรงแกไข และนาเสนอผลการแกปญหา

• การทดสอบและประเมนผลเปนการตรวจสอบชนงาน หรอวธการว า ส า ม า ร ถ แก ป ญห า ไ ด ต า มวตถประสงคภายใตกรอบของปญหา เพอหาขอบกพรอง และดาเนนการปรบปรงใหสามารถแกไขปญหาได • การนาเสนอผลงานเปนการถายทอดแนวคดเพอใหผอนเขาใจเกยวกบกระบวนการทางานและชนงานหรอวธการทได ซงสามารถทาไดหลายวธ เชน การเขยนรายงาน การทาแผนนาเสนอผลงาน การจดนทรรศการ

120

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๕๙ ว ๔.๑ ม.๒/๕ ใชความร และทกษะ

เกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก

ไ ฟ ฟ า แ ล ะอเลกทรอนกส เพอแกปญหาหรอพฒนางานไดอยางถกตอง เหมาะสม และปลอดภย

• วสดแตละประเภทมสมบตแตกตางกน เชน ไม โลหะ พลาสตก จงตองมการวเคราะหสมบต เพอเลอกใชใหเหมาะสมกบลกษณะของงาน

• การสรางชนงานอาจใชความร เรองกลไก ไฟฟา อเลกทรอนกส เชน LED

มอเตอร บซเซอร เฟอง รอก ลอ เพลา • อปกรณและเครองมอในการสรางช น งานหรอพฒนาว ธ การ มหลายประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมาะสม และปลอดภย รวมทงรจกเกบรกษา

๖๐ ว ๔.๒ ม.๒/๑ ออกแบบอลกอรทมทใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหา หรอการทางานทพบในชวตจรง

• แนวคดเชงคานวณ

• การแกปญหาโดยใชแนวคดเชงคานวณ

• ตวอยางปญหา เชน การเขาแถวตามลาดบ ความสงใหเรวทสด จดเรยงเสอใหหาไดงายทสด

๖๑ ว ๔.๒ ม.๒/๒ ออกแบบและเขยนโปรแกรมทใชตรรกะและฟงกชนในการแกปญหา

• ตวดาเนนการบลน

• ฟงกชน

• การออกแบบและเขยนโปรแกรมทมการใชตรรกะ และฟงกชน

• การออกแบบอลกอรทม เพอแกปญหาอาจใชแนวคดเชงคานวณในการออกแบบ เพอให การแกปญหามประสทธภาพ

• การแกปญหาอยางเปนขนตอนจะช ว ย ใ ห แ ก ป ญ ห า ไ ด อ ย า ง มประสทธภาพ

• ซอฟตแวรทใชในการเขยนโปรแกรม

เชน Scratch, python, java, c

• ตวอยางโปรแกรม เชน โปรแกรมตดเกรดหาคาตอบทงหมดของอสมการหลายตวแปร

121

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนแกนกลาง ตองร ควรร ม.๒ ๖๒ ว ๔.๒ ม.๒/๓ อภปรายองคประกอบ

และหลกการทางานของระบบคอมพวเตอร และเทคโนโลยการ สอสาร เพอประยกตใชงานหรอแกปญหาเบองตน

• องคประกอบและหลกการทางานของระบบคอมพวเตอร • เทคโนโลยการสอสาร • การประยกตใชงานและการแกปญหาเบองตน

๖๓ ว ๔.๒ ม.๒/๔ ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย มความรบผดชอบ สรางและแสดงสทธในการเผยแพรผลงาน

• ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย โดยเลอกแนวทางปฏบตเมอพบเนอหาทไมเหมาะสม เชน

แจงรายงานผเกยวของ ปองกนการเขามาของขอมลทไมเหมาะสม

ไมตอบโต ไมเผยแพร • การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมความรบผดชอบ เชน

ตระหน กถ งผลกระทบในการเผยแพรขอมล

• การสรางและแสดงสทธความเปนเจาของผลงาน

• การกาหนดสทธการใชขอมล

รวม ๖๓ ตวชวด

122

ชนมธยมศกษาปท ๓

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชนมธยมศกษาปท ๓ สาระท ๑ วทยาศาสตรชวภาพ

มาตรฐาน ว ๑.๑ เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศ ความสมพนธระหวางสงไมมชวตกบสงมชวต และ ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ การถายทอดพลงงาน การ เปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ความหมายของประชากร ปญหาและผลกระทบทมตอ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการ แกไขปญหาสงแวดลอม รวมทงนาความรไปใชประโยชน ตวชวดท ๑. อธบายปฏสมพนธขององคประกอบของระบบนเวศทไดจากการสารวจ ๒. อธบายรปแบบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตรปแบบตาง ๆ ในแหลงทอย เดยวกน ทไดจากการสารวจ

๓. สรางแบบจาลองในการอธบายการถายทอดพลงงานในสายใยอาหาร ๔. อธบายความสมพนธของผผลต ผบรโภค และผยอยสลายสารอนทรยในระบบนเวศ

๕. อธบายการสะสมสารพษในสงมชวตในโซอาหาร ๖. ตระหนกถงความสมพนธของสงมชวต และสงแวดลอมในระบบนเวศ โดยไมทาลายสมดล ของระบบนเวศ

มาตรฐาน ว ๑.๓ เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมสารพนธกรรม

การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพและ ววฒนาการของสงมชวต รวมทงนาความรไปใชประโยชน ตวชวดท ๑. อธบายความสมพนธระหวาง ยน ดเอนเอ และโครโมโซม โดยใชแบบจาลอง ๒. อธบายการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมจากการผสมโดยพจารณาลกษณะเดยวท แอลลลเดนขมแอลลลดอยอยางสมบรณ ๓. อธบายการเกดจโนไทปและฟโนไทปของลก และคานวณอตราสวนการเกดจโนไทป และฟโนไทปของรนลก ๔. อธบายความแตกตางของการแบงเซลลแบบไมโทซสและไมโอซส

๕. บอกไดวาการเปลยนแปลงของยนหรอโครโมโซมอาจทาใหเกดโรคทางพนธกรรม พรอม ทงยกตวอยางโรคทางพนธกรรม

๖. ตระหนกถงประโยชนของความรเรองโรคทางพนธกรรม โดยรวากอนแตงงานควรปรกษา แพทย เพอตรวจและวนจฉยภาวะเสยงของลกทอาจเกดโรคทางพนธกรรม

๗. อธบายการใชประโยชนจากสงมชวตดดแปรพนธกรรม และผลกระทบทอาจมตอมนษย และสงแวดลอม โดยใชขอมลทรวบรวมได ๘. ตระหนกถงประโยชนและผลกระทบของสงมชวตดดแปรพนธกรรมทอาจมตอมนษยและ สงแวดลอม โดยการเผยแพรความรทไดจากการโตแยงทางวทยาศาสตร ซงมขอมล

สนบสนน

124

๙. เปรยบเทยบความหลากหลายทางชวภาพ ในระดบชนดสงมชวตในระบบนเวศตาง ๆ

๑๐. อธบายความสาคญของความหลากหลายทางชวภาพทมตอการรกษาสมดลของระบบ นเวศ และตอมนษย ๑๑. แสดงความตระหนกในคณคาและความสาคญของความหลากหลายทางชวภาพ โดยม สวนรวมในการดแลรกษาความหลากหลายทางชวภาพ

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบ

โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

ตวชวดท ๑. ระบสมบตทางกายภาพและการใชประโยชนวสดประเภทพอลเมอร เซรามกส และวสด ผสม โดยใชหลกฐานเชงประจกษ และสารสนเทศ

๒. ตระหนกถงคณคาของการใชวสดประเภทพอลเมอร เซรามกส และวสดผสม โดยเสนอ

แนะแนวทางการใชวสดอยางประหยดและคมคา ๓. อธบายการเกดปฏกรยาเคม รวมถงการจดเรยงตวใหมของอะตอมเมอเกดปฏกรยาเคม โดยใชแบบจาลองและสมการขอความ

๔. อธบายกฎทรงมวล โดยใชหลกฐานเชงประจกษ ๕. วเคราะหปฏกรยาดดความรอน และปฏกรยาคายความรอน จากการเปลยนแปลง พลงงานความรอนของปฏกรยา ๖. อธบายปฏกรยาการเกดสนมของเหลก ปฏกรยาของกรดกบโลหะ ปฏกรยาของกรดกบ เบส และปฏกรยาของเบสกบโลหะ โดยใชหลกฐานเชงประจกษ และอธบายปฏกรยาการ เผาไหม การเกดฝนกรด การสงเคราะหดวยแสง โดยใชสารสนเทศ รวมทงเขยนสมการ ขอความแสดงปฏกรยาดงกลาว ๗. ระบประโยชนและโทษของปฏกรยาเคมทมตอสงมชวตและสงแวดลอม และยกตวอยาง วธการปองกนและแกปญหาทเกดจากปฏกรยาเคมทพบในชวตประจาวน จากการสบคน ขอมล

๘. ออกแบบวธแกปญหาในชวตประจาวน โดยใชความรเกยวกบปฏกรยาเคม โดยบรณาการ วทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และวศวกรรมศาสตร

สาระท ๒ วทยาศาสตรกายภาพ

มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจาวน ธรรมชาตของ คลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนา ความรไปใชประโยชน

ตวชวดท ๑. วเคราะหความสมพนธระหวางความตางศกย กระแสไฟฟา และความตานทาน และ คานวณปรมาณทเกยวของโดยใชสมการ V = IR จากหลกฐานเชงประจกษ

125

๒. เขยนกราฟความสมพนธระหวางกระแสไฟฟาและความตางศกยไฟฟา ๓. ใชโวลตมเตอร แอมมเตอรในการวดปรมาณทางไฟฟา ๔. วเคราะหความตางศกยไฟฟาและกระแสไฟฟาในวงจรไฟฟาเมอตอตวตานทานหลายตว

แบบอนกรมและแบบขนานจากหลกฐานเชงประจกษ ๕. เขยนแผนภาพวงจรไฟฟาแสดงการตอตวตานทานแบบอนกรมและขนาน ๖. บรรยายการทางานของชนสวนอเลกทรอนกสอยางงายในวงจรจากขอมลทรวบรวมได ๗. เขยนแผนภาพและตอชนสวนอเลกทรอนกสอยางงายในวงจรไฟฟา ๘. อธบายและคานวณพลงงานไฟฟาโดยใชสมการ W = Pt รวมทงคานวณคาไฟฟาของ เครองใชไฟฟาในบาน

๙. ตระหนกในคณคาของการเลอกใชเครองใชไฟฟาโดยนาเสนอวธการใชเครองใชไฟฟาอยาง ประหยดและปลอดภย ๑๐. สรางแบบจาลองทอธบายการเกดคลนและบรรยายสวนประกอบของคลน

๑๑. อธบายคลนแมเหลกไฟฟาและสเปกตรมคลนแมเหลกไฟฟาจากขอมลทรวบรวมได ๑๒. ตระหนกถงประโยชนและอนตรายจากคลนแมเหลกไฟฟาโดยนาเสนอการใชประโยชน ในดานตาง ๆ และอนตรายจากคลนแมเหลกไฟฟาในชวตประจาวน ๑๓. ออกแบบการทดลองและดาเนนการทดลองดวยวธทเหมาะสมในการอธบายกฎการ สะทอนของแสง ๑๔. เขยนแผนภาพการเคลอนทของแสง แสดงการเกดภาพจากกระจกเงา ๑๕. อธบายการหกเหของแสงเมอผานตวกลางโปรงใสทแตกตางกน และอธบายการกระจาย แสงของแสงขาวเมอผานปรซมจากหลกฐาน เชงประจกษ ๑๖. เขยนแผนภาพการเคลอนทของแสง แสดงการเกดภาพจากเลนสบาง ๑๗. อธบายปรากฏการณทเกยวกบแสง และการทางานของทศนอปกรณจากขอมลท รวบรวมได ๑๘.เขยนแผนภาพการเคลอนทของแสง แสดงการเกดภาพของทศนอปกรณและเลนสตา ๑๙. อธบายผลของความสวางทมตอดวงตาจากขอมลทไดจากการสบคน

๒๐. วดความสวางของแสงโดยใชอปกรณวดความสวางของแสง ๒๑. ตระหนกในคณคาของความรเรอง ความสวางของแสงทมตอดวงตา โดยวเคราะห สถานการณปญหาและเสนอแนะการจดความสวางใหเหมาะสมในการทากจกรรมตาง ๆ

สาระท ๓ วทยาศาสตรโลก และอวกาศ

มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต และ การประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

ตวชวดท ๑. อธบายการโคจรของดาวเคราะหรอบดวงอาทตยดวยแรงโนมถวงจากสมการ F=(Gm1m2)/r

2

126

๒. สรางแบบจาลองทอธบายการเกดฤด และการเคลอนทปรากฏของดวงอาทตย ๓. สรางแบบจาลองทอธบายการเกดขางขนขางแรม การเปลยนแปลงเวลาการขนและตก ของดวงจนทร และการเกดนาขนนาลง ๔. อธบายการใชประโยชนของเทคโนโลยอวกาศ และยกตวอยางความกาวหนาของโครงการ สารวจอวกาศ จากขอมลทรวบรวมได

สาระท ๔ เทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๔.๑ เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการดารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง อยางรวดเรว ใชความรและทกษะทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตร อน ๆ เพอแกปญหาหรอพฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการ ออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยคานงถงผลกระทบตอ

ชวต สงคม และสงแวดลอม

ตวชวดท ๑. วเคราะหสาเหต หรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย และความสมพนธ ของเทคโนโลยกบศาสตรอน โดยเฉพาะวทยาศาสตร หรอคณตศาสตร เพอเปนแนว ทางการแกปญหาหรอพฒนางาน ๒. ระบปญหาหรอความตองการของชมชนหรอทองถน เพอพฒนางานอาชพ สรปกรอบของ ปญหา รวบรวม วเคราะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา โดยคานงถงความ

ถกตองดานทรพยสนทางปญญา ๓. ออกแบบวธการแกปญหา โดยวเคราะหเปรยบเทยบ และตดสนใจเลอกขอมลทจาเปน ภายใตเงอนไขและทรพยากรทมอย นาเสนอแนวทางการแกปญหาใหผอนเขาใจดวย

เทคนค หรอวธการทหลากหลาย วางแผนขนตอน การทางานและดาเนนการแกปญหา อยางเปนขนตอน ๔. ทดสอบ ประเมนผล วเคราะห และใหเหตผลของปญหาหรอขอบกพรองทเกดขนภายใต กรอบเงอนไข พรอมทงหาแนวทางการปรบปรงแกไข และนาเสนอผลการแกปญหา ๕. ใชความร และทกษะเกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟาและอเลกทรอนกสให ถกตองกบลกษณะของงาน และปลอดภย เพอแกปญหาหรอพฒนางาน

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดเชงคานวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปน

ขนตอนและเปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทางาน และการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

ตวชวดท ๑. พฒนาแอปพลเคชนทมการบรณาการกบวชาอนอยางสรางสรรค ๒. รวบรวมขอมล ประมวลผล ประเมนผล นาเสนอขอมลและสารสนเทศตามวตถประสงค โดยใชซอฟตแวรหรอบรการบนอนเทอรเนตทหลากหลาย

๓. ประเมนความนาเชอถอของขอมล วเคราะหสอและผลกระทบจากการใหขาวสารทผด

เพอการใชงานอยางรเทาทน

127

๔. ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย และมความรบผดชอบตอสงคม ปฏบตตาม กฎหมายเกยวกบคอมพวเตอร ใชลขสทธของผอนโดยชอบธรรม

จานวนตวชวดทงสน ๕๙ ตวชวด

128

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๑ ว ๑.๑ ม.๓/๑ อธบายปฏสมพนธขององคประกอบ

ของระบบนเวศทไดจากการสารวจ

• ระบบนเวศประกอบดวยองคประกอบทมชวต เชน พช สตว จลนทรย และองคประกอบทไมมชวต เชน แสง นา อณหภม แรธาต แกส องคประกอบเหลานมปฏสมพนธกน เชน พชตองการแสง นา และแกสคารบอนไดออกไซด ในการสรางอาหาร สตวตองการอาหาร และสภาพแวดลอมทเหมาะสมในการดารงชวต

เชน อณหภม ความชน องคประกอบทงสองส วนน จะตองมความสม พนธกนอย างเหมาะสม ระบบนเวศจงจะสามารถคงอยตอไปได

๒ ว ๑.๑ ม.๓/๒ อธบายรปแบบความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตรปแบบตาง ๆ

ในแหลงทอยเดยวกน ทไดจากการสารวจ

• สงมชวตกบสงมชวตมความสมพนธกนในรปแบบตาง ๆ เชน ภาวะพงพากน ภาวะองอาศย ภาวะเหยอกบผลา ภาวะปรสต

• สงมชวตชนดเดยวกนทอาศยอยรวมกนในแหลงทอยเดยวกน ในชวงเวลาเดยวกน

เรยกวาประชากร • กลมสงมชวตประกอบดวยประชากรของสงมชวต หลาย ๆ ชนด อาศยอยรวมกนในแหลงทอยเดยวกน

129

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๓ ว ๑.๑ ม.๓/๓ สรางแบบจาลองในการอธบายการ

ถายทอดพลงงานในสายใยอาหาร • พลงงานถกถายทอดจากผผลตไปยงผบรโภคลาดบตาง ๆ รวมทงผยอยสลายสารอนทรย ในรปแบบสายใยอาหาร ทประกอบดวย โซอาหารหลายโซทสมพนธกน ในการถายทอดพลงงานในโซอาหาร พลงงานทถกถายทอดไปจะลดลงเรอย ๆ

ตามลาดบของการบรโภค

๔ ว ๑.๑ ม.๓/๔ อธบายความสมพนธของผผลต

ผบรโภค และผยอยสลายสารอนทรยในระบบนเวศ

• กลมสงมชวตในระบบนเวศแบงตามหนาทไดเปน ๓ กลม ไดแก ผผลต ผบรโภค

และผยอยสลายสารอนทรย สงมชวตทง ๓

กลมน มความสมพนธกน ผผลตเปนส ง ม ช ว ต ท ส ร า ง อ า ห า ร ไ ด เ อ ง โดยกระบวนการส ง เคราะหด วยแสง ผบรโภค เปนสงมชวตทไมสามารถสรางอาหารไดเอง และตองกนผผลตหรอสงมชวตอนเปนอาหาร เมอผผลตและผบรโภคตายลง จะถกยอยโดยผยอยสลายสารอนทรยซงจะเปลยนสารอนทรยเปนสารอนนทรยกลบคนสสงแวดลอม ทาใหเกดการหมนเวยนสารเปนวฏจกร จานวนผผลต

ผบรโภค และผยอยสลายสารอนทรย จะตองมความเหมาะสม จงทาใหกลมสงมชวตอยไดอยางสมดล

๕ ว ๑.๑ ม.๓/๕ อธบายการสะสมสารพษในสงมชวตในโซอาหาร

• การถายทอดพลงงานในระบบนเวศ อาจทาให มสารพษสะสมอยในสงมชวตได จนอาจกอใหเกดอนตรายตอสงมชวต และทาลายสมดลในระบบนเวศ ดงนนการดแลรกษาระบบนเวศใหเกดความสมดล และคงอยตลอดไปจงเปนสงสาคญ

๖ ว ๑.๑ ม.๓/๖ ตร ะหน ก ถ ง ค ว า ม ส ม พน ธ ข อ งสงมชวต และสงแวดลอมในระบบนเวศ โดยไมทาลายสมดลของระบบนเวศ

130

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๗ ว ๑.๓ ม.๓/๑ อธบายความสมพนธระหวาง

ยน ดเอนเอ และโครโมโซม โดยใชแบบจาลอง

• ลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตสามารถถายทอดจากรนหนงไปยงอกรนหนงได โดยมยนเปนหนวยควบคมลกษณะทางพนธกรรม

• โครโมโซมประกอบดวย ดเอนเอ และโปรตน

ขดอยในนวเคลยส ยน ดเอนเอ และโครโมโซมมความสมพนธกน โดยบางสวนของดเอนเอทาหนาทเปนยนทกาหนดลกษณะของสงมชวต

• สงมชวตทมโครโมโซม ๒ ชด โครโมโซมทเปนคกนม การ เร ย ง ล า ดบของยนบนโครโมโซมเหมอนกน เรยกวา ฮอมอโลกสโครโมโซม ยนหนงทอยบนคฮอมอโลกสโครโมโซม อาจมรปแบบแตกตางกน เรยกแตละรปแบบของยนทตางกนนวาแอลลล ซงการเขาคกนของแอลลล ตาง ๆอาจสงผลทาใหสงมชวตมลกษณะทแตกตางกนได • สงมชวตแตละชนดมจานวนโครโมโซมคงท มนษยมจานวนโครโมโซม ๒๓ ค เปนออโตโซม

๒๒ ค และโครโมโซมเพศ ๑ ค เพศหญงมโครโมโซมเพศเปน XX เพศชายมโครโมโซมเพศเปน XY

๘ ว ๑.๓ ม.๓/๒ อ ธ บ า ย ก า ร ถ า ย ท อ ดลกษณะทางพนธกรรมจากก า รผสม โดย พ จ า รณาลกษณะเดยวท แอลลลเดนขมแอลลลดอยอยางสมบรณ

• เมนเดลไดศกษาการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของตนถวชนดหนง และนามาสหลกการพนฐานของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวต

• สงมชวตทมโครโมโซมเปน ๒ ชด ยนแตละตาแหนงบนฮอมอโลกสโครโมโซมม ๒ แอลลล

โดยแอลลลหนงมาจากพอ และอกแอลลลมาจากแม ซงอาจมรปแบบเดยวกน หรอแตกตางกน

แอลลลทแตกตางกนน แอลลลหนงอาจมการแสดงออกขมอกแอลลลหนงได เรยกแอลลลนนวา เปนแอลลลเดน สวนแอลลลทถกขมอยางสมบรณเรยกวาเปนแอลลลดอย

131

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ๙ ว ๑.๓ ม.๓/๓ อธบายการเกดจโนไทปและฟโนไทป

ของลก และคานวณอตราสวนการเกด จโนไทป และฟโนไทปของรนลก

• เมอมการสรางเซลลสบพนธ แอลลลทเปนคกน ในแตละฮอมอโลกสโครโมโซมจะแยกจากกนไปสเซลลสบพนธแตละเซลล โดยแตละเซลลสบ พนธ จะได ร บ เ พยง ๑ แอลลล และจะมาเขาคกบแอลลลทตาแหนงเดยวกนของอกเซลลสบพนธหนงเมอเกดการปฏสนธ จนเกดเปนจโนไทปและแสดงฟโนไทปในรนลก

๑๐ ว ๑.๓ ม.๓/๔ อธบายความแตกตางของการแบงเซลลแบบไมโทซสและไมโอซส

• กระบวนการแบงเซลลของสงมชวตม ๒

แบบ คอ ไมโทซส และไมโอซส

• ไมโทซส เปนการแบงเซลลเพอเพมจานวนเซลลรางกาย ผลจากการแบงจะไดเซลลใหม ๒ เซลล ทมลกษณะและจานวนโครโมโซมเหมอนเซลลตงตน

• ไมโอซส เปนการแบงเซลลเพอสรางเซลลสบพนธ ผลจากการแบงจะไดเซลลใหม ๔

เซลล ทมจานวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลตงตน เมอเกดการปฏสนธของเซลลสบพนธ ลกจะไดรบการถายทอดโครโมโซมชดหนงจากพอและอกชดหนงจากแม จงเปนผลใหรนลกมจานวนโครโมโซมเทากบรนพอแมและจะคงทในทก ๆ รน

132

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๑๑ ว ๑.๓ ม.๓/๕ บอกไดวาการเปลยนแปลงของยน

หรอโครโมโซมอาจทาใหเกดโรคทางพนธกรรม พรอมท งยกตวอยางโรคทางพนธกรรม

• การเปลยนแปลงของยนหรอโครโมโซม

สงผลใหเกดการเปลยนแปลงลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวต เชน โรคธาลสซเมยเกดจากการเปลยนแปลงของยน กลมอาการดาวน เกดจากการเปลยนแปลงจานวนโครโมโซม

๑๒ ว ๑.๓ ม.๓/๖ ตระหนกถงประโยชนของความรเรองโรคทางพนธกรรม โดยรวากอนแตงงานควรปรกษาแพทย เพอตรวจและวนจฉยภาวะเสยงของลกทอาจเกดโรคทางพนธกรรม

• โรคทางพนธกรรมสามารถถายทอดจากพอแมไปสลกได ดงนนกอนแตงงานและมบตรจงควรปองกนโดยการตรวจและวนจฉยภาวะ เส ย งจากการถ ายทอดโรคทางพนธกรรม

๑๓ ว ๑.๓ ม.๓/๗ อธบายการใชประโยชนจากสงมชวตดดแปรพนธกรรม และผลกระทบทอาจมตอมนษยและสงแวดลอม โดยใชขอมลทรวบรวมได

• มนษยเปลยนแปลงพนธกรรมของสงมชวตตามธรรมชาต เพอใหไดสงมชวตทมลกษณะตามตองการ เรยกสงมชวตนวา สงมชวตดดแปรพนธกรรม

๑๔ ว ๑.๓ ม.๓/๘ ตระหนกถงประโยชนและผลกระทบของสงมชวตดดแปรพนธกรรมทอาจมตอมนษยและสงแวดลอม โดยการเผยแพรความรทไดจากการโตแยงทางวทยาศาสตร ซงมขอมลสนบสนน

• ในปจจบนมนษยมการใชประโยชนจากสงมชวตดดแปรพนธกรรมเปนจานวนมาก

เชน การผลตอาหาร การผลตยารกษาโรค

การเกษตร อยางไรกด สงคมยงมความกงวลเกยวกบผลกระทบของสงมชวตดดแ ป ร พ น ธ ก ร ร ม ท ม ต อ ส ง ม ช ว ต แ ล ะสงแวดลอม ซงยงทาการตดตามศกษาผลกระทบดงกลาว

133

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๑๕ ว ๑.๓ ม.๓/๙ เ ป ร ย บ เ ท ย บ ค ว า ม

หลากหลายทางชวภาพ ในระดบชนดสงมชวตในระบบนเวศตาง ๆ

• ความหลากหลายทางชวภาพ ม ๓ ระดบ ไดแก ความหลากหลายของระบบนเวศ ความหลากหลายของชนดสงมชวต และความหลากหลายทางพนธกรรม ความหลากหลายทางชวภาพนมความสาคญตอการรกษาสมดลของระบบนเวศ ระบบนเวศทมความหลากหลายทางชวภาพสง จะรกษาสมดลไดดกวาระบบนเวศทมความหลากหลายทางชวภาพตากวา นอกจากนความหลากหลายทางชวภาพยงมความสาคญตอมนษยในดานตาง ๆ เชน ใชเปนอาหาร ยารกษาโรค วตถดบในอตสาหกรรมตาง ๆ ดงนน จงเปนหนาทของทกคนในการดแลรกษา ความหลากหลายทางชวภาพใหคงอย

๑๖ ว ๑.๓ ม.๓/๑๐ อธบายความ ส าคญของค ว า ม ห ล า ก ห ล า ย ท า งช วภาพท ม ต อการ รกษาสมดลของระบบนเวศ และตอมนษย

๑๗ ว ๑.๓ ม.๓/๑๑ แสดงความตระหนก ในคณคาและความสาคญของค ว า มห ล า กห ล า ย ท า งชวภาพ โดยมสวนรวมในก า ร ด แ ล ร ก ษ า ค ว า มหลากหลายทางชวภาพ

๑๘ ว ๒.๑ ม.๓/๑ ระบสมบตทางกายภาพและก า ร ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ว ส ดประเภทพอลเมอร เซรามก

และวสดผสม โดยใชหลกฐานเชงประจกษ และสารสนเทศ

• พอลเมอร เซรามก และวสดผสม เปนวสดทใชมากในชวตประจาวน

• พอลเมอรเปนสารประกอบโมเลกลใหญทเกดจากโมเลกลจานวนมากรวมตวกนทางเคม เชนพลาสตก ยาง เสนใย ซงเปนพอลเมอรทมสมบตแตกตางกนโดยพลาสตกเปนพอลเมอรทขนรปเปนรปทรงตาง ๆ ไดยางยดหยนไดสวนเสนใยเปนพอลเมอรทสามารถดงเปนเสนยาวได พอลเมอรจงใชประโยชนไดแตกตางกน

• เซรามกเปนวสดทผลตจาก ดน หน ทราย และแรธาตตาง ๆ จากธรรมชาต และสวนมากจะผานการเผาทอณหภมสง เพอใหไดเนอสารทแขงแรงเซรามกสามารถทาเปนรปทรงตาง ๆ ได สมบตทวไปของเซรามกจะแขง ทนตอการสกกรอน และเปราะ สามารถนาไปใชประโยชนได เชน ภาชนะทเปนเครองปนดนเผา ชนสวนอเลกทรอนกส

134

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ • วสดผสมเปนวสดทเกดจากวสดตงแต

๒ ประเภท ทมสมบตแตกตางกนมารวมตวกน เพอนาไปใชประโยชนไดมากขน เชน เสอกนฝนบางชนด เปนวสดผสมระหวางผากบยาง คอนกรตเสรมเหลก

เปนวสดผสมระหวางคอนกรตกบเหลก

• วสดบางชนดสลายตวยาก เชน พลาสตก

การใชวสดอยางฟมเฟอยและไมระมดระวงอาจกอปญหาตอสงแวดลอม

๑๙ ว ๒.๑ ม.๓/๒ ตระหนกถงคณคาของการใชวสดประเภทพอลเมอร เซรามกส และวสดผสม โดยเสนอ แนะแนวทางการใชวสดอยางประหยดและคมคา

• เซรามกสเปนวสดทผลตจาก ดน หน

ทราย และแรธาตตาง ๆ จากธรรมชาต

และสวนมากจะผานการเผาทอณหภมสง เ พอให ได เน อสารท แข งแรง เซรามกสสามารถทาเปนรปทรงตาง ๆ ได สมบตทวไปของเซรามกสจะแขง ทนตอการสกกรอน และเปราะ สามารถนาไปใชประโยชนได เชน ภาชนะทเปนเครองปนดนเผา ชนสวนอเลกทรอนกส • วสดผสมเปนวสดทเกดจากวสดตงแต ๒ ประเภท ทมสมบตแตกตางกนมารวมตวกน เพอนาไปใชประโยชนไดมากขน เชน เสอกนฝนบางชนด เปนวสดผสมระหวางผากบยาง คอนกรตเสรมเหลก

เปนวสดผสมระหวางคอนกรตกบเหลก

• วสดบางชนดสลายตวยาก เชน พลาสตก

การใชวสดอยางฟมเฟอยและไมระมดระวงอาจกอปญหาตอสงแวดลอม

135

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๒๐ ว ๒.๑ ม.๓/๓ อธบายการเกดปฏกรยาเคม รวมถง

การจดเรยงตวใหมของอะตอมเมอเกดปฏกรยาเคม โดยใชแบบจาลองและสมการขอความ

• การเกดปฏกรยาเคมหรอการเปลยนแปลงทางเคมของสาร เปนการเปลยนแปลงททาใหเกดสารใหม โดยสารทเขาทาปฏกรยา เรยกวา สารตงตน สารใหมทเกดขนจากปฏกรยา เรยกวา ผลตภณฑ การเกดปฏกรยาเคมสามารถเขยนแทนไดดวยสมการขอความ

• การเกดปฏกรยาเคม อะตอมของสาร ตงตนจะมการจดเรยงตวใหม ไดเปนผลตภณฑ ซงมสมบตแตกตางจาก สารตงตน โดยอะตอมแตละชนดกอนและหลงเกดปฏกรยาเคมมจานวนเทากน

๒๑ ว ๒.๑ ม.๓/๔ อธบายกฎทรงมวล โดยใชหลกฐานเชงประจกษ

• เมอเกดปฏกรยาเคม มวลรวมของสาร ตงตนเทากบมวลรวมของผลตภณฑ ซงเปนไปตามกฎทรงมวล

๒๒ ว ๒.๑ ม.๓/๕ วเคราะหปฏกรยาดดความรอน และปฏกรยาคายความรอน จากการเปลยนแปลงพลงงานความรอนของปฏกรยา

• เมอเกดปฏกรยาเคม มการถายโอน ความรอนควบคไปกบการจดเรยงตวใหมของอะตอมของสาร ปฏกรยาทมการถายโอนความรอนจากสงแวดลอมเขาสระบบเปนปฏกรยาดดความรอน ปฏกรยาทมการถ า ย โ อนคว ามร อนจ ากร ะบบออกสสงแวดลอมเปนปฏกรยาคายความรอน โดยใชเครองมอทเหมาะสมในการวดอณหภม เชน เทอรมอมเตอร หววดทสามารถตรวจสอบการเปลยนแปลงของอณหภมไดอยางตอเนอง

๒๓ ว ๒.๑ ม.๓/๖ อธบายปฏกรยาการเกดสนมของเหลก ปฏกรยาของกรดกบโลหะ

ปฏกรยาของกรดกบเบส และปฏกรยาของเบสกบโลหะ โดยใชหลกฐานเชงประจกษ และอธบายปฏกรยาการเผาไหม การเกดฝนกรด

การสงเคราะหดวยแสง โดยใชสารสนเทศ รวมทงเขยนสมการ

• ปฏกรยาเคมทพบในชวตประจาวนมหลายชนด เชน ปฏกรยาการเผาไหม การเกดสนมของเหลก ปฏกรยาของกรดกบโลหะ ปฏกรยาของกรดกบเบส ปฏกรยาของเบสกบโลหะ การเกดฝนกรด การสงเคราะหดวยแสง ปฏกรยาเคมสามารถเขยนแทนไดดวยสมการขอความซงแสดงชอของสารตงตนและผลตภณฑ เชน

136

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ขอความแสดงปฏกรยา

ดงกลาว เชอเพลง + ออกซเจน → คารบอนไดออกไซด + นา ปฏกรยาการเผาไหมเปนปฏกรยาระหวางสารกบออกซเจน สารทเกดปฏกรยาการเผาไหมสวนใหญเปนส า รป ร ะ กอบ ท ม ค า ร บ อนและ ไ ฮ โ ด ร เ จ น เ ป นองคประกอบ ซงถาเกดการเผาไหมอยางสมบรณจะไดผลตภณฑเปนคารบอนไดออกไซดและนา • การเกดสนมของเหลก เกดจากปฏกรยาเคมระหวางเหลก นาและออกซเจน ไดผลตภณฑเปนสนมของเหลก

• ปฏกรยาการเผาไหมและการเกดสนมของเหลก เปนปฏกรยาระหวางสารตาง ๆ กบออกซเจน

• ปฏกรยาของกรดกบโลหะ กรดทาปฏกรยากบโลหะไดหลายชนด ไดผลตภณฑเปนเกลอของโลหะและแกสไฮโดรเจน

• ปฏกรยาของกรดกบสารประกอบคารบอเนต ไดผลตภณฑเปนแกสคารบอนไดออกไซด เกลอของโลหะ และนา • ปฏกรยาของกรดกบเบส ไดผลตภณฑเปนเกลอของโลหะและนา หรออาจไดเพยงเกลอของโลหะ • ปฏกรยาของเบสกบโลหะบางชนด ไดผลตภณฑเปนเกลอของเบสและแกสไฮโดรเจน

• การเกดฝนกรด เปนผลจากปฏกรยาระหวางนาฝนกบออกไซดของไนโตรเจน หรอออกไซดของซลเฟอร ทาใหนาฝนมสมบตเปนกรด

• การสงเคราะหดวยแสงของพช เปนปฏกรยาระหวางแกสคารบอนไดออกไซดกบนา โดยมแสงชวยในการเกดปฏกรยา ไดผลตภณฑเปนนาตาลกลโคสและออกซเจน

137

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๒๔ ว ๒.๑ ม.๓/๗ ระบประโยชนและโทษของปฏกรยา

เคมทมตอสงมชวตและสงแวดลอม

และยกตวอยางวธการปองกนและแกปญหาทเกดจากปฏกรยาเคมทพบในชวตประจาวน จากการสบคนขอมล

• ปฏกรยาเคมทพบในชวตประจาวนมทงประโยชนและโทษตอส งม ช ว ตและสงแวดลอม จงตองระมดระวงผลจากปฏกรยาเคม ตลอดจนรจกวธปองกนและแกปญหาทเกดจากปฏกรยาเคมทพบ

ในชวตประจาวน

๒๕ ว ๒.๑ ม.๓/๘ อ อ ก แ บ บ ว ธ แ ก ป ญ ห า ใ นชวตประจาวน โดยใชความรเกยวกบป ฏ ก ร ย า เ ค ม โ ด ย บ ร ณ า ก า รวทยาศาสตรคณตศาสตร เทคโนโลย

และวศวกรรมศาสตร

• ความรเกยวกบปฏกรยาเคม สามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวน และส า ม า ร ถบ รณ า ก า ร ก บ คณ ต ศ า สต ร เทคโนโลย และวศวกรรมศาสตร เพอใชป ร บ ป ร ง ผ ล ต ภ ณ ฑ ใ ห ม ค ณ ภ า พ ตามตองการหรออาจสรางนวตกรรมเพอปองกนและแกปญหาทเกดขนจากปฏกรยาเคม โดยใชความรเกยวกบปฏกรยาเคม

เชน การเปลยนแปลงพลงงานความรอน อนเนองมาจากปฏกรยาเคม การเพมปรมาณผลผลต

๒๖ ว ๒.๓ ม.๓/๑ วเคราะหความสมพนธระหวางความตางศกย กระแสไฟฟา และความตานทาน และคานวณปรมาณทเกยวของโดยใชสมการ V = IR

จากหลกฐานเชงประจกษ

•เ ม อ ต อ ว ง จ ร ไ ฟ ฟ า ค ร บ ว ง จ ร จ ะ มกระแสไฟฟา ออกจากขวบวกผานวงจรไฟฟาไปยงขวลบของแหลงกาเนดไฟฟา ซงวดคาไดจากแอมมเตอร • คาทบอกความแตกตางของพลงงานไฟฟาตอหนวยประจระหวางจด ๒ จด เรยกวา ความตางศกย ซงวดคาไดจากโวลตมเตอร • ขนาดของกระแสไฟฟามคาแปรผนตรงกบความตางศกยระหวางปลายทงสองของตวนา โดยอตราสวนระหวางความตางศกยและกระแสไฟฟา มคาคงท เรยกคาคงทนวา ความตานทาน

138

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๒๗ ว ๒.๓ ม.๓/๒ เขยนกราฟความสมพนธระหวาง

ก ร ะ แ ส ไ ฟ ฟ า แ ล ะ ค ว า ม ต า งศกยไฟฟา

•เ ม อ ต อ ว ง จ ร ไ ฟ ฟ า ค ร บ ว ง จ ร จ ะ มกระแสไฟฟา ออกจากขวบวกผานวงจรไฟฟาไปยงขวลบของแหลงกาเนดไฟฟา ซงวดคาไดจากแอมมเตอร • คาทบอกความแตกตางของพลงงานไฟฟาตอหนวยประจระหวางจด ๒ จด เรยกวา ความตางศกย ซงวดคาไดจากโวลตมเตอร • ขนาดของกระแสไฟฟามคาแปรผนตรงกบความตางศกยระหวางปลายทงสองของตวนา โดยอตราสวนระหวางความตางศกยและกระแสไฟฟา มคาคงท เรยกคาคงท นวา ความตานทาน

๒๘ ว ๒.๓ ม.๓/๓ ใชโวลตมเตอร แอมมเตอรในการวดปรมาณทางไฟฟา

๒๙ ว ๒.๓ ม.๓/๔ วเคราะหความตางศกยไฟฟาและกระแสไฟฟาในวงจรไฟฟาเมอตอตวตานทานหลายตว แบบอนกรมและแบบขนานจากหลกฐานเชงประจกษ

• ในวงจรไฟฟาประกอบดวยแหลงกาเนดไฟฟา สายไฟฟา และอปกรณไฟฟา โดยอปกรณไฟฟา แตละชนมความตานทาน ในการตอตวตานทาน หลายตว มทงตอแบบอนกรมและแบบขนาน

• การตอตวตานทานหลายตวแบบอนกรมในวงจรไฟฟา ความตางศกยทครอมตวตานทานแตละตวมคาเทากบผลรวมของความตางศกยทครอมตวตานทานแตละตว

โดยกระแสไฟฟาทผานตวตานทานแตละตวมคาเทากน • การตอตวตานทานหลายตวแบบขนานในวงจรไฟฟา กระแสไฟฟาทผานวงจรมคาเทากบผลรวมของกระแสไฟฟาทผานตวตานทานแตละตวโดยความตางศกยทครอมตวตานทานแตละตวมคาเทากน

๓๐ ว ๒.๓ ม.๓/๕ เขยนแผนภาพวงจรไฟฟาแสดงการตอตวตานทานแบบอนกรมและขนาน

139

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๓๑ ว ๒.๓ ม.๓/๖ บรรยายการทางานของชนสวน

อเลกทรอนกสอยางงายในวงจรจากขอมลทรวบรวมได

• ชนสวนอเลกทรอนกสมหลายชนด เชน

ตวตานทาน ไดโอด ทรานซสเตอร ตวเกบประจ โดยชนสวนแตละชนดทาหนาทแตกตางกนเ พอใหวงจรทางานไดตามตองการ • ตวตานทานทาหนาทควบคมปรมาณกระแสไฟฟาในวงจรไฟฟา ไดโอดทาหนาทใหกระแสไฟฟาผานทางเดยวทรานซสเตอรทาหนาทเปนสวตชปดหรอเปดวงจรไฟฟาและควบคมปรมาณกระแสไฟฟา ตวเกบประจทาหนาทเกบและคายประจไฟฟา • เครองใชไฟฟาอยางงายประกอบดวยชนสวนอเลกทรอนกสหลายชนดททางานรวมกน การตอวงจรอเลกทรอนกสโดยเลอกใชชนสวนอเลกทรอนกสทเหมาะสมตามหนาทของชนสวนนน ๆ จะสามารถทาใหวงจรไฟฟาทางานไดตามตองการ

๓๒ ว ๒.๓ ม.๓/๗ เ ข ยนแผนภาพและต อช น ส ว นอ เ ล ก ท ร อ น ก ส อ ย า ง ง า ย ใ นวงจรไฟฟา

๓๓ ว ๒.๓ ม.๓/๘ อธบายและคานวณพลงงานไฟฟาโดยใชสมการ W = Pt รวมทงคานวณคาไฟฟาของเครองใชไฟฟาในบาน

• เครองใชไฟฟาจะมคากาลงไฟฟาและความตางศกยกากบไว กาลงไฟฟามหนวยเปนวตต ความตางศกย มหนวยเปนโวลต คาไฟฟาสวนใหญคดจากพลงงานไฟฟาทใชทงหมด ซงหาไดจากผลคณของกาลงไฟฟา ในหนวยกโลวตต กบเวลาในหนวยชวโมง พลงงานไฟฟามหนวยเปน กโลวตต ชวโมง หรอหนวย

140

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๓๔ ว ๒.๓ ม.๓/๙ ตระหนกในคณคาของการเลอกใช

เ ค ร อ ง ใ ช ไ ฟฟ า โ ด ย น า เ สนอวธการใช เครองใช ไฟฟาอยางประหยดและปลอดภย

• วงจรไฟฟาในบานมการตอเครองใชไฟฟาแบบขนานเพอใหความตางศกยเทากน การใชเครองใชไฟฟาในชวตประจาวนตองเลอกใชเครองใชไฟฟาทมความตางศกยและกาลงไฟฟาใหเหมาะกบการใชงาน และการใชเครองใชไฟฟาและอปกรณไฟฟาตองใชอยางถกตอง ปลอดภย และประหยด

๓๕ ว ๒.๓ ม.๓/๑๐ สรางแบบจาลองทอธบายการเกดคลนและบรรยายสวนประกอบของคลน

• คลนเกดจากการสงผานพลงงานโดยอาศยตวกลางและไมอาศยตวกลาง ในคลนกล

พลงงานจะถกถายโอนผานตวกลางโดยอนภาคของตวกลางไมเคลอนทไปกบคลน

คลนทแผออกมาจากแหลงกาเนดคลนอยางตอเนองและมรปแบบทซากน บรรยายไดดวยความยาวคลน ความถ แอมพลจด

๓๖ ว ๒.๓ ม.๓/๑๑ อธบายคลนแมเหลกไฟฟาและสเปกตรมคลนแมเหลกไฟฟาจากขอมลทรวบรวมได

• คลนแมเหลกไฟฟาเปนคลนทไมอาศยตวกลาง ในการเคลอนท มความถตอเนองเปนชวงกวางมาก เคลอนทในสญญากาศดวยอตราเรวเทากน แตจะเคลอนทดวยอตราเรวตางกนในตวกลางอน

คลนแมเหลกไฟฟาแบงออกเปนชวงความถ

ตาง ๆ เรยกวา สเปกตรมของ คลนแมเหลกไฟฟา แตละชวงความถมชอเรยกตางกน ไดแก คลนวทย ไมโครเวฟ

อนฟราเรด แสงทมองเหน อลตราไวโอเลต

รงสเอกซและรงสแกมมา ซงสามารถนาไปใชประโยชนได •เลเซอรเปนคลนแมเหลกไฟฟาทมความยาวคลนเดยว เปนลาแสงขนานและมความเขมสง นาไปใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน

ดานการสอสารมการใชเลเซอรสาหรบสงสารสนเทศผานเสนใยนาแสง โดยอาศยหลกการการสะทอนกลบหมดของแสง ดานการแพทยใชในการผาตด

141

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๓๗ ว ๒.๓ ม.๓/๑๒ ต ร ะ ห น ก ถ ง ป ร ะ โ ย ช น แ ล ะ

อนตรายจากคลนแมเหลกไฟฟาโดยนาเสนอการใชประโยชนในดานตาง ๆ และอนตรายจากคลนแมเหลกไฟฟาในชวตประจาวน

• คลนแมเหลกไฟฟานอกจากจะสามารถนาไปใชประโยชนแลว ยงมโทษตอมนษยดวยเชน ถามนษยไดรบรงสอลตราไวโอเลตมากเกนไป อาจจะทาใหเกดมะเรงผวหนง ห ร อ ถ า ไ ด ร ง ส แ ก ม ม า ซ ง เ ป น ค ล นแมเหลกไฟฟาทมพลงงานสงและสามารถทะลผานเซลลและอวยวะได อาจทาลายเนอเยอหรออาจทาใหเสยชวตไดเมอไดรบรงสแกมมาในปรมาณสง

๓๘ ว ๒.๓ ม.๓/๑๓ อ อ ก แ บ บ ก า ร ท ด ล อ ง แ ล ะด า เ น นก า รทดลอ งด ว ย ว ธ ทเหมาะสมในการอธบายกฎการสะทอนของแสง

• เมอแสงตกกระทบวตถจะเกดการสะทอนซงเปนไปตามกฎการสะทอนของแสง โดยรงสตกกระทบ เสนแนวฉาก รงสสะทอนอยในระนาบเดยวกน และมมตกกระทบเทากบมมสะทอน ภาพจากกระจกเงาเกดจากรงสสะทอนตดกนหรอตอแนวรงสสะทอนใหตดกน โดยถารงสสะทอนตดกนจรง จะเกดภาพจรง แตถาตอแนวรงสสะทอนใหไปตดกน จะเกดภาพเสมอน

๓๙ ว ๒.๓ ม.๓/๑๔ เขยนแผนภาพการเคลอนทของแสง แสดงการเกดภาพจากกระจกเงา

๔๐ ว ๒.๓ ม.๓/๑๕ อธบายการหกเหของแสงเมอผานตวกลางโปรงใสทแตกตางกน และอธบายการกระจายแสงของแสงขาวเมอผานปรซมจากหลกฐาน

เชงประจกษ

• เมอแสงเดนทางผานตวกลางโปรงใสทแตกตางกน เชน อากาศและนา อากาศและแกว จะเกดการหกเห หรออาจเกดการสะทอนกลบหมดในตวกลางท แสงตกกระทบการหกเหของแสงผานเลนสทาใหเกดภาพทมชนดและขนาดตาง ๆ

• แสงขาวประกอบดวยแสงสตาง ๆ เมอแสงขาวผานปรซมจะเกดการกระจายแสงเปนแสงสตาง ๆ เรยกวา สเปกตรมของแสงขาว เมอเคลอนทในตวกลางใด ๆ ทไมใชอากาศ จะมอตราเรวตางกน จงมการหกเหตางกน

๔๑ ว ๒.๓ ม.๓/๑๖ เขยนแผนภาพการเคลอนทของแสง แสดงการเกดภาพจากเลนสบาง

142

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๔๒ ว ๒.๓ ม.๓/๑๗ อธบายปรากฏการณทเกยวกบ

แสง และการทางานของทศนอปกรณจากขอมลทรวบรวมได

• การสะทอนและการหกเหของแสงนาไปใชอธบายปรากฏการณทเกยวกบแสง เชน รง มราจ และอธบายการทางานของทศนอปกรณ เชน แวนขยาย กระจกโคงจราจร กลองโทรทรรศน กลองจลทรรศน และแวนสายตา • ในการมองวตถ เลนสตาจะถกปรบโฟกส

เพอใหเกดภาพชดทจอตา ความบกพรองทางสายตา เชน สายตาสน และสายตายาว เปนเพราะตาแหนงทเกดภาพไมไดอยทจอตาพอด จงตองใชเลนสในการแกไขเพอชวยใหมองเหนเหมอนคนสายตาปกต โดยคนสายตาสนใชเลนสเวา สวนคนสายตายาวใชเลนสนน

๔๓ ว ๒.๓ ม.๓/๑๘ เขยนแผนภาพการเคลอนทของแสง แสดงการเกดภาพของทศนอปกรณและเลนสตา

๔๔ ว ๒.๓ ม.๓/๑๙ อธบายผลของความสวางทมตอดวงตาจากขอมล ทไดจากการสบคน

• ความสวางของแสงมผลตอดวงตามนษย การใชสายตาในสภาพแวดลอมทมความสวางไมเหมาะสมจะเปนอนตรายตอดวงตา เชน การดวตถในทม ความสวางมากหรอนอยเกนไป การจองดหนาจอภาพเปนเวลานาน ความสวางบนพนทรบแสงมหนวยเปนลกซ ความรเกยวกบความสวางสามารถนามาใชจดความสวางใหเหมาะสมกบการทากจกรรมตาง ๆ เชน การจดความสวางทเหมาะสมสาหรบการอานหนงสอ

๔๕ ว ๒.๓ ม.๓/๒๐ วดความสว างของแสงโดยใชอปกรณวดความสวางของแสง

๔๖ ว ๒.๓ ม.๓/๒๑ ตระหนกในคณคาของความรเรอง ความสวางของแสงทมตอดวงตา โดยวเคราะหสถานการณปญหาและเสนอแนะการจดความสวางใหเหมาะสมในการทากจกรรมตาง ๆ

143

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๔๗ ว ๓.๑ ม.๓/๑ อธบายการโคจรของดาวเคราะห

รอบดวงอาทตยดวยแรงโนมถวงจากสมการ F=(Gm1m2)/r

2

• ในระบบสรยะมดวงอาทตยเปนศนยกลางโดยมดาวเคราะหและบรวาร ดาวเคราะหแคระ ดาวเคราะหนอย ดาวหาง และอน ๆ

เชน วตถคอยเปอร โคจรอยโดยรอบ ซงดาวเคราะห และวตถเหลานโคจรรอบดวงอาทตยดวยแรงโนมถวง แรงโนมถวงเปนแรงดงดดระหวางวตถสองวตถ โดยเปนสดสวนกบผลคณของมวลทงสอง และเปนสดสวนผกผนกบกาลงสองของระยะทางระหวางวตถทงสอง แสดงไดโดยสมการ F=(Gm1m2)/r

2 เมอ F แทนความโนมถวงระหวางมวลทงสอง G แทนคานจโนมถวงสากล m1 แทนมวลของวตถแรก m2 แทนมวลของวตถทสอง และ r แทนระยะหางระหวางวตถทงสอง

๔๘ ว ๓.๑ ม.๓/๒ สรางแบบจาลองทอธบายการเกดฤด และการเคลอนทปรากฏของดวงอาทตย

• การทโลกโคจรรอบดวงอาทตยในลกษณะทแกนโลกเอยงกบแนวตงฉากของระนาบทางโคจร ทาใหสวนตาง ๆ บนโลกไดรบปรมาณแสงจากดวงอาทตยแตกตางกนในรอบป เกดเปนฤด กลางวนกลางคนยาวไมเทากน และตาแหนงการขนและตกของดวงอาทตยทขอบฟาและเสนทางการขนและตกของดวงอาทตยเปลยนไปในรอบป ซงสงผลตอการดารงชวต

144

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๔๙ ว ๓.๑ ม.๓/๓ สรางแบบจาลองทอธบายการเกด

ขางขนขางแรม การเปลยนแปลงเวลาการขนและตกของดวงจนทร และการเกดนาขนนาลง

• ดวงจนทรโคจรรอบโลก โลกและดวงจนทรโคจรรอบดวงอาทตย ดวงจนทรรบแสงจากดวงอาทตยครงดวงตลอดเวลา เมอดวงจนทรโคจรรอบโลกไดหนสวนสวางมายงโลกแตกตางกน จงทาใหคนบนโลกสงเกตสวนสวางของดวงจนทรแตกตางไปในแตละวนเกดเปนขางขนขางแรม

• ดวงจนทรโคจรรอบโลกในทศทางเดยวกนกบทโลกหมนรอบตวเอง จงทาใหเหนดวงจนทรขนชาไปประมาณวนละ ๕๐ นาท

• แรงโนมถวงทดวงจนทร ดวงอาทตยกระทาตอโลกทาใหเกดปรากฏการณนาขนนาลง ซงสงผลตอสงแวดลอมและสงมชวตบนโลก วนทนามระดบการขนสงสดและลงตาสดเรยก วนนาเกด สวนวนทระดบนามการขนและลงนอยเรยก วนนาตาย โดยวนนาเกด นาตาย มความสมพนธกบขางขนขางแรม

๕๐ ว ๓.๑ ม.๓/๔ อ ธ บ า ย ก า ร ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ข อ งเทคโนโลยอวกาศ และยกตวอยางความกาวหนาของโครงการสารวจอวกาศ จากขอมลทรวบรวมได

• เทคโนโลยอวกาศไดมบทบาทตอการดารงชวตของมนษยในปจจบนมากมาย

มนษยไดใชประโยชนจากเทคโนโลยอวกาศ เชน ระบบนาทางดวยดาวเทยม

(GNSS) การตดตามพาย สถานการณไฟปา ดาวเทยมชวยภยแลง การตรวจคราบนามนในทะเล • โครงการสารวจอวกาศตาง ๆ ไดพฒนาเพมพนความรความเขาใจตอโลก ระบบสรยะและเอกภพมากขนเปนลาดบ ตวอยางโครงการสารวจอวกาศ เชน การสารวจสงมชวตนอกโลก การสารวจดาวเคราะหนอกระบบสรยะ การสารวจดาวองคาร และบรวารอนของดวงอาทตย

145

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๕๑ ว ๔.๑ ม.๓/๑ วเคราะหสาเหต หรอปจจยท

สงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย และความสมพนธของเทคโนโลยกบศาสตรอน

โดยเฉพาะวทยาศาสตร หรอคณตศาสตร เพอเปนแนวทางการแกปญหาหรอ

พฒนางาน

• เทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลาตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมสาเหตหรอปจจยมาจากหลายดาน เชน ปญหาหรอความตองการของมนษย ความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ การเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม

สงแวดลอม

• เทคโนโลยมความสมพนธกบศาสตรอน

โดยเฉพาะวทยาศาสตร โดยวทยาศาสตรเปนพนฐานความร ทนาไปสการพฒนาเทคโนโลย และเทคโนโลยท ไดสามารถเปนเครองมอท ใชในการศกษา คนควา เพอใหไดมาซงองคความรใหม

๕๒ ว ๔.๑ ม.๓/๒ ระบปญหาหรอความตองการของชมชนหรอทองถน เพอพฒนางานอาชพ สรปกรอบของปญหา รวบรวม วเคราะหขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา โดยคานงถงความถกตองด านท รพยส นทางปญญา

• ปญหาหรอความตองการอาจพบไดในงานอาชพของชมชนหรอทองถน ซงอาจมหลายดาน เชน

ดานการเกษตร อาหาร พลงงาน การขนสง • การวเคราะหสถานการณปญหาชวยใหเขาใจเงอนไขและกรอบของปญหาไดชดเจน จากนนดาเนนการสบคน รวบรวมขอมล ความรจากศาสตรตาง ๆ ทเกยวของ เพอนาไปสการออกแบบแนวทางการแกปญหา

๕๔ ว ๔.๑ ม.๓/๔ ทดสอบ ประเมนผล วเคราะห และใหเหตผลของปญหาหรอขอบกพรองทเกดขนภายใต กรอบเงอนไข พรอมทงหาแนวทางการปรบปรงแกไข

และนาเสนอผลการแกปญหา

• การทดสอบและประเมนผลเปนการตรวจสอบชนงานหรอวธการวา สามารถแกปญหาไดตามวตถประสงคภายใตกรอบของปญหา เพอหาขอบกพรอง และดาเนนการปรบปรง โดยอาจทดสอบซาเพอใหสามารถแกไขปญหาได • การนาเสนอผลงานเปนการถายทอดแนวคดเพอใหผ อนเขาใจเกยวกบกระบวนการทางานและชนงานหรอวธการทได ซงสามารถทาไดหลายวธ เชน การเขยนรายงาน การทาแผนนาเสนอผลงาน

การจดนทรรศการ การนาเสนอผานสอออนไลน

146

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๕๕ ว ๔.๑ ม.๓/๕ ใชความร และทกษะ

เกยวกบวสด อปกรณ เครองมอ กลไก ไฟฟาและอเลกทรอนกสใหถกตองกบลกษณะของงาน และปลอดภย เพอแกปญหาหรอพฒนางาน

• วสดแตละประเภทมสมบตแตกตางกน เชน ไม โลหะพลาสตก เซรามก จงตองมการวเคราะหสมบตเพอเลอกใชใหเหมาะสมกบลกษณะของงาน

• การสรางชนงานอาจใชความร เรองกลไก ไฟฟา อเลกทรอนกส เชน LED LDR มอเตอร เฟอง คาน

รอก ลอ เพลา • อปกรณและเครองมอในการสรางชนงานหรอพฒนาวธการมหลายประเภท ตองเลอกใชใหถกตอง เหมาะสม และปลอดภย รวมทงรจกเกบรกษา

๕๖ ว ๔.๒ ม.๓/๑ พฒนาแอปพล เคช นท มการบรณาการกบวชาอนอยางสรางสรรค

• ขนตอนการพฒนาแอปพลเคชน

• Internet of Things (IoT)

• ซอฟตแวรทใชในการพฒนาแอปพลเคชน เชน Scratch,python,java,c,AppInventor

• ตวอยางแอปพลเคชน เชน โปรแกรมแปลง สกลเงน

โปรแกรมผนเสยงวรรณยกต โปรแกรมจาลองการแบงเซลล ระบบรดนาอตโนมต

๕๗ ว ๔.๒ ม.๓/๒ รวบรวมขอมล ประมวลผล

ประเมนผล นาเสนอขอมลแ ล ะ ส า ร ส น เ ท ศ ต า มวตถประสงค โดยใชซอฟตแวรหรอบรการบนอนเทอรเนตทหลากหลาย

• การรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลปฐมภมและทตยภม ประมวลผล สรางทางเลอก ประเมนผล จะทาใหไดสารสนเทศเพอใชในการแกปญหาหรอการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ

• การประมวลผลเปนการกระทากบขอมล เพอใหไดผลลพธทมความหมายและมประโยชนตอการนาไปใชงาน

• การใชซอฟตแวรหรอบรการบนอนเทอรเนต ทหลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล สรางทางเลอก ประเมนผล นาเสนอ จะชวยใหแกปญหาไดอยางรวดเรว ถกตอง และแมนยา • ตวอยางปญหา เชน การเลอกโปรโมชนโทรศพทใหเหมาะกบพฤตกรรมการใชงาน สนคาเกษตร ทตองการและสามารถปลกไดในสภาพดนของทองถน

147

ชน ท รหสตวชวด ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตองร ควรร ม.๓ ๕๘ ว ๔.๒ ม.๓/๓ ประเมนความนาเชอถอของขอมล

วเคราะหสอและผลกระทบจากการใหขาวสารทผด เพอการใชงานอยางรเทาทน

• การประเมนความนาเชอถอของขอมล

เชน ตรวจสอบและยนยนขอมล โดยเทยบเคยงจากขอมลหลายแหลง แยกแยะขอมลทเปนขอเทจจรงและขอคดเหน หรอใช PROMPT

• การสบคน หาแหลงตนตอของขอมล

• เหตผลวบต (logical fallacy)

• ผลกระทบจากขาวสารทผดพลาด

• การรเทาทนสอ เชน การวเคราะหถงจดประสงคของขอมลและผใหขอมล

ตความ แยกแยะเนอหาสาระของสอ เลอกแนวปฏบตไดอยางเหมาะสม เมอพบขอมลตาง ๆ

๕๙ ว ๔.๒ ม.๓/๔ ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย และมความรบผดชอบตอสงคม ปฏบตตามกฎหมายเกยวกบคอมพวเตอร ใชลขสทธของผอนโดยชอบธรรม

• การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย เชน การทาธรกรรมออนไลน การซอสนคา ซอซอฟตแวร คาบรการสมาชก

ซอไอเทม

• การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางมความรบผดชอบ เชน ไมสรางขาวลวง ไมแชรขอมลโดยไมตรวจสอบขอเทจจรง • กฎหมายเกยวกบคอมพวเตอร • การใชลขสทธของผอนโดยชอบธรรม (fair

use)

รวม ๕๙ ตวชวด

148

คณะผจดทา ทปรกษา นายวเชยร อนทรศกด ผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต ๒ นายรตนมณ รตนปกรณ รองผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต ๒

คณะทางาน นายสมาน สาครเสถยรกล ผอานวยการกลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา นางสมาล พเชฏฐพงษ รองผอานวยการกลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา นางสมาล สธกล รองผอานวยการกลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา นางกลยา พานชวงษ ศกษานเทศก นายนกร ขวญเมอง ศกษานเทศก นางสาวปราณย เอกมอญ ศกษานเทศก นางสาวนวรตน พนใย ศกษานเทศก นางนพมาศ ธรรมประสทธ ศกษานเทศก นางชตมา แผลงศร ศกษานเทศก นางสาวสคนธ แสงสข ศกษานเทศก นางสาวจฑามาศ วงศแสง ศกษานเทศก นายณฐพงษ พนธขะวงศ ศกษานเทศก นายสรยะ คนสงด โรงเรยนวดทาไชย(ประชานกล) นายพระพฒน อนรกษ โรงเรยนวดดอนมะนาว นายวนด หาญกดเลาะ โรงเรยนวดเขาพนมนาง นายปฐมพงษ พฤกษชาต โรงเรยนอนบาลพระบรมราชานสรณดอนเจดย นายชพงศ ศภนมตกล โรงเรยนอนบาลบานทาพระยาจกร นางสาวภณฑรา โพธพนธ โรงเรยนอนบาลบานทาพระยาจกร นางสาวชวรตน สาลประเสรฐ โรงเรยนวดยางสวางอารมณ นางสาวชญานนนท อครชพงศ โรงเรยนบานหนองกระท นางสาวณชฌาณชญ เพยรทอง โรงเรยนบานเขากาแพง นางสาวดวงสมร หงสเวยงจนทร โรงเรยนวดหนองตาสาม

คณะบรรณาธการกจ นายสมาน สาครเสถยรกล ผอานวยการกลม นางสาวปราณย เอกมอญ ศกษานเทศก นางสาวนวรตน พนใย ศกษานเทศก นายวนด หาญกดเลาะ โรงเรยนวดเขาพนมนาง นางสาวภณฑรา โพธพนธ โรงเรยนอนบาลบานทาพระยาจกร  นางสาวชวรตน สาลประเสรฐ โรงเรยนวดยางสวางอารมณ  นางสาวชญานนนท อครชพงศ โรงเรยนบานหนองกระท  นางสาวณชฌาณชญ เพยรทอง โรงเรยนบานเขากาแพง  นางสาวดวงสมร หงสเวยงจนทร โรงเรยนวดหนองตาสาม      

149

คณะจดทารปเลม นายนกร ขวญเมอง ศกษานเทศก นายสรยะ คนสงด โรงเรยนวดทาไชย(ประชานกล) นายพระพฒน อนรกษ โรงเรยนวดดอนมะนาว นายปฐมพงษ พฤกษชาต โรงเรยนอนบาลพระบรมราชานสรณดอนเจดย นายชพงศ ศภนมตกล โรงเรยนอนบาลบานทาพระยาจกร นายเอกศรญญ ศรทพยภทรกล เจาพนกงานธรการปฏบตงาน

150