พันธะเคมี(Chemical Bond)

โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ(โรงเรียนวิทยาศาสตร)

นายสุนทร พรจําเริญครูชํานาญการ สาขาวิชาเคมี

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พันธะไอออนิก(Ionic bonds)

พันธะไอออนิก หมายถึงพันธะเคมีที่เกิดจากแรงยึดเหนี่ยวระหวางประจุไฟฟาตางชนิดกัน

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเกิดพันธะไอออนิก

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเกิดพันธะไอออนิก

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โครงสรางของสารประกอบไอออนิก

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โครงสรางของสารประกอบไอออนิก

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเขียนสูตรและเรียกชื่อสารประกอบไอออนิก

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ตัวอยางของสารประกอบไอออนิกที่เกิดจากโลหะและอโลหะ

AlF3

Al2O3

MX3

M2X3

VIIAVIA

IIIAIIIA

MgCl2 SrBr2 CaI2

BaS SrO MgSMX2

MXVIIAVIA

IIAIIA

NaCl KI CsF Li2O K2O Na2S

MXM2X

VIIAVIA

IAIA

ตัวอยางสูตรเอมพิริคัลอโลหะหมูโลหะหมู

M แทนโลหะX แทนอโลหะ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พลังงานกับการเกิดสารประกอบไอออนิก

พลังงานการระเหิด พลังงานสลายพันธะ พลังงานไอออไนเซชัน สัมพรรคภาพอิเล็กตรอน พลังงานโครงผลึก หรือพลังงานแลตทิซ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พลังงานกับการเกิดสารประกอบไอออนิก

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สมบัติของสารประกอบไอออนิก

สารไอออนกิเปราะและแตกไดงาย สารไอออนกิที่เปนผลึกแข็งไมนําไฟฟา แตในสภาพหลอมเหลว หรือสารละลาย นําไฟฟาได

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สมบัติของสารประกอบไอออนิก

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การละลายน้ําของสารประกอบไอออนกิ

Hydration energy

Lattice energy

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พันธะโคเวเลนต(Covalent bonds)

พันธะโคเวเลนต หมายถึงพันธะเคมีที่เกิดจากอะตอมของธาตุใชอิเล็กตรอนรวมกัน

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเกิดพันธะโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเกิดพันธะโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเกิดพันธะโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเกิดพันธะโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเกิดพันธะโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ชนิดของพันธะโคเวเลนตพันธะเดีย่ว(Single bond)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ชนิดของพันธะโคเวเลนตพันธะคู(Double bond)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ชนิดของพันธะโคเวเลนตพันธะสาม(Triple bond)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พันธะโคออรดิเนตโคเวเลนต(Coordinatecovalent bonds)

พันธะโคออรดิเนตโคเวเลนต หมายถงึพันธะโคเวเลนตที่อิเล็กตรอนคูรวมพันธะมาจากอะตอมใดอะตอมหนึ่งเทานั้น

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พันธะโคออรดิเนตโคเวเลนต(Coordinatecovalent bonds)

พันธะโคออรดิเนตโคเวเลนต หมายถงึพันธะโคเวเลนตที่อิเล็กตรอนคูรวมพันธะมาจากอะตอมใดอะตอมหนึ่งเทานั้น

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

การเขียนสูตรและเรียกชื่อสารโคเวเลนต

12345678

MonoDiTri

TetraPentraHexaHeptaOcta

จํานวนอะตอมภาษากรีกCarbonmonoxideCarbondioxideBorontrifluorideSilicontatrachlorideSulphurhexafluorideDiphosphorouspentaoxideTatraphosphorousdecaoxideDichlorineheptaoxide

COCO2

BF3

SiCl4

SF6

P2O5

P4O10

Cl2O7

ชื่อสาร

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ความยาวพันธะ(Bond length)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ความยาวพันธะ

ความยาวพันธะ หมายถึงระยะที่สั้นที่สุดระหวางนิวเคลียสของธาตุสองอะตอมที่สรางพันธะกัน

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พลังงานพันธะ(Bond strength)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พลังงานพันธะ

พลังงานพันธะ หมายถึงพลงังานปริมาณนอยที่สุดที่ใชเพื่อสลายพันธะระหวางอะตอมภายในโมเลกุลที่อยูในสถานะแกส

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

เรโซแนนซ(Resonance)

เรโซแนนซ หมายถึงปรากฎการณที่ไมสามารถเขียนสูตรอิเล็กโทรนิกเพียงสูตรเดี่ยวเพื่อแสดงโครงสรางและอธิบายสมบัติของสารหนึ่งๆ ได

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตเสนตรง (Linear)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตสามเหลี่ยมแบนราบ (Trigonal planar)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตทรงสี่หนา (Tetrahedral)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตพีระมิดฐานสามเหลี่ยม (Trigonal pyramidal)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตมุมงอ (Bent/V-shaped)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตพีระมิดคูฐานสามเหลี่ยม (Trigonal bipyramidal)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตพีระมิดคูฐานสามเหลี่ยม (Trigonal bipyramidal)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตทรงแปดหนา (Octahedral)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตทรงแปดหนา (Octahedral)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตพีระมิดฐานสี่เหลี่ยม (Square pyramidal)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตรูปตัวที (T - shaped)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตสี่เหลี่ยมหนาบดิเบี้ยว (Distorted tetrahedral/seesaw)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนตสี่เหลี่ยมแบนราบ (Square planar)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนต

ตัวอยางรูปรางโมเลกุลจํานวนกลุมหมอกอิเลก็ตรอน

อิเล็กตรอนคูโดดเดีย่ว

จํานวนพันธะ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนต

ตัวอยางรูปรางโมเลกุลจํานวนกลุมหมอกอิเลก็ตรอน

อิเล็กตรอนคูโดดเดีย่ว

จํานวนพันธะ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนต

ตัวอยางรูปรางโมเลกุลจํานวนกลุมหมอกอิเลก็ตรอน

อิเล็กตรอนคูโดดเดีย่ว

จํานวนพันธะ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

รูปรางโมเลกุลโคเวเลนต

ตัวอยางรูปรางโมเลกุลจํานวนกลุมหมอกอิเลก็ตรอน

อิเล็กตรอนคูโดดเดีย่ว

จํานวนพันธะ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎี VSEPR(Valence Shell Electron Pair Repulsion)

ทฤษฎี VSEPR หมายถึงทฤษฎีการผลักกันของคูอิเล็กตรอนวงนอกสุด

อะตอมตางๆ ในโมเลกลุเกิดพันธะกันดวยคูอิเล็กตรอนวงนอกสุดเรียกวา อิเล็กตรอนคูสรางพันธะ(bonding pair) โดยอะตอมอาจยึดกันดวยอิเล็กตรอนคูสรางพนัธะ 1 คู (พันธะเดี่ยว) หรือ มากกวา (พหุพันธะ)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎี VSEPR(Valence Shell Electron Pair Repulsion)

ทฤษฎี VSEPR หมายถึงทฤษฎีการผลักกันของคูอิเล็กตรอนวงนอกสุด

อะตอมบางอะตอมในโมเลกลุอาจมีอิเล็กตรอนคูที่ไมสรางพนัธะ(nonbonding pair)หรืออิเล็กตรอนคูโดดเดี่ยว(lone pair)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎี VSEPR(Valence Shell Electron Pair Repulsion)

ทฤษฎี VSEPR หมายถึงทฤษฎีการผลักกันของคูอิเล็กตรอนวงนอกสุด

อิเล็กตรอนคูสรางพันธะและอิเล็กตรอนคูโดดเดี่ยวรอบอะตอมใดๆ ในโมเลกุลเปนกลุมหมอกอิเล็กตรอนที่มีประจุลบ จึงพยายามอยูหางกันใหมากที่สุดเพื่อใหมีแรงผลักซึ่งกันและกันของอิเล็กตรอนเหลานีน้อยที่สุดและพลังงานของโมเลกุลมีคานอยที่สุด

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎี VSEPR(Valence Shell Electron Pair Repulsion)

ทฤษฎี VSEPR หมายถึงทฤษฎีการผลักกันของคูอิเล็กตรอนวงนอกสุด

อิเล็กตรอนคูโดดเดี่ยวครอบครองที่วางมากกวาอิเล็กตรอนคูสรางพันธะ

อิเล็กตรอนที่สรางพหุพันธะครอบครองที่วางมากกวาอิเล็กตรอนที่สรางพันธะเดี่ยว

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีพันธะเวเลนต(Valence bond theory)

ทฤษฎพีันธะเวเลนต หมายถึงทฤษฎีที่ใชอธิบายการเกิดพันธะโคเวเลนต

พันธะโคเวเลนตเกิดขึ้นโดยออรบิทัลอะตอม(Atomic orbital:AO) วงนอกสุดที่มีอิเล็กตรอนบรรจุอยูเพียงตัวเดียวซอน(Overlap) กับออรบิทัลอะตอมวงนอกสุดที่มีอิเล็กตรอนเพียงตัวเดียวของอีกอะตอมหนึ่งและอิเล็กตรอนทั้งสองจะจัดตัวใหมีสปนตรงกันขามอยูในออรบิทัลนี้

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีไฮบริดออรบิทัล(Hybrid orbital theory)

กลาววา “เมื่ออะตอม 2 อะตอมเขาใกลกันอิทธิพลของนิวเคลียสของอะตอมทั้งสองจะทําใหพฤติกรรมของอิเล็กตรอนในแตละอะตอมเปลี่ยนแปลงไป ดังนัน้ออรบิทลัของอะตอมที่เกิดพันธะจะแตกตางไปจากออรบิทัลอะตอมในอะตอมเดี่ยว เวเลนตออรบทิัลที่มีพลังงานใกลเคียงกันของอะตอมเดีย่วกันจะเขามารวมกันเกิดเปนออรบิทัลอะตอมใหมซึง่มีรูปราง ทิศทางและพลังงานเปลี่ยนไปจากเดิม”Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีไฮบริดออรบิทัล(Hybrid orbital theory)

ออรบิทัลอะตอมที่เกิดขึ้นใหมเรียกวา ไฮบรดิออรบิทัลอะตอม (Hybrid atomic orbital) หรือ ไฮบรดิออรบิทัล(Hybrid orbitals) จํานวนไฮบริดออรบิทัลที่ไดนี้จะเทากับจํานวนออรบิทัลอะตอม ที่มารวมกนั

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีไฮบริดออรบิทัล(Hybrid orbital theory)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp3)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp3)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp3)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp3)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp3)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp2)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp2)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp2)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp2)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

(Hybridization:sp)

Hybridization: กระบวนการสรางไฮบริดออรบิทัล

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีออรบิทัลโมเลกลุ(Molecular orbital : MO)

มีสมมุติฐานเกี่ยวกับการเกิดพันธะ ดังนี้เมื่ออะตอมเขาใกลกัน ออรบิทลัอะตอมของอเิล็กตรอน

วงนอกสุดจะรวมกันเกิดเปน ออรบทิัลโมเลกุล(Molecular Orbital) ซึ่งแสดงลักษณะเฉพาะของทั้งโมเลกุลไมไดเปนของอะตอมใดอะตอมหนึง่ในโมเลกุล โดยจํานวนออรบทิัลในโมเลกุลที่เกิดขึ้นเทากับจํานวนออรบิทลัอะตอมที่มารวมกัน

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีออรบิทัลโมเลกลุ(Molecular orbital : MO)

ออรบิทัลโมเลกุลจะจัดเรียงตัวตามลาํดับพลังงานที่เพิ่มขึน้พลังงานสัมพัทธของออรบิทัลในโมเลกุลเหลานี้สรปุไดจากการทดลองเกี่ยวกับสเปกตรมัและสมบัติแมเหลก็ของโมเลกุล

เวเลนตอิเล็กตรอนในโมเลกุลจะบรรจุอยูในออรบทิัลโมเลกุล ตามหลักกีดกันของเพาลีและเปนไปตามกฎของฮุนด

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีออรบิทัลโมเลกลุ(Molecular orbital : MO)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีออรบิทัลโมเลกลุ(Molecular orbital : MO)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีออรบิทัลโมเลกลุ(Molecular orbital : MO)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

ทฤษฎีออรบิทัลโมเลกลุ(Molecular orbital : MO)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สภาพขั้วของโมเลกลุโคเวเลนต(Bond polarity)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สภาพขั้วของโมเลกลุโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สภาพขั้วของโมเลกลุโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สภาพขั้วของโมเลกลุ

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สภาพขั้วของโมเลกลุโคเวเลนต

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โมเลกุลโคเวเลนตมีขั้วและไมมีขั้ว(Molecular polarity)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โมเลกุลโคเวเลนตมีขั้วและไมมีขั้ว(Molecular polarity)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โมเลกุลโคเวเลนตมีขั้วและไมมีขั้ว(Molecular polarity)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โมเลกุลโคเวเลนตมีขั้วและไมมีขั้ว

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

โมเลกุลโคเวเลนตมีขั้วและไมมีขั้ว(Molecular polarity)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุล(Intermolecular force)

แรงแวนเดอรวาลส(Van der Waals’force) แรงลอนดอน(London force หรือ dispersion force) แรงดึงดูดระหวางขั้ว(Dipole:dipole force)

พันธะไฮโดรเจน(Hydrogen bond)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

แรงดึงดูดระหวางขั้ว(Dipole:dipole force)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

แรงลอนดอน หรือ แรงแผกระจาย(London force หรือ Dispersion force)

(a) โมเลกุลไมมีขั้ว(b) อิเล็กตรอนมีการเคลื่อนที่ตลอดเวลา การกระจายของอิเล็กตรอนทีบ่ริเวณตางๆ ในอะตอมในขณะใดขณะหนึง่อาจไมเทากัน ทําใหโมเลกุลเกิดมีขั้วขึน้และไปเหนี่ยวนําใหโมเลกุลที่อยูถัดไปมีขัว้ดวย

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พันธะไฮโดรเจน(Hydrogen bonding)

พันธะไฮโดรเจน หมายถึงแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุทีม่ีไฮโดรเจนอะตอมสรางพนัธะกบัอะตอมอื่นที่มีคา EN สงู

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลโคเวเลนตพันธะไฮโดรเจน(Hydrogen bonding)

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

จุดเดือดของสารประกอบไฮโดรเจนกับธาตุในหมู 4A, 5A, 6A และ 7A

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

จุดเดือดของสารประกอบไฮโดรเจนกับธาตุในหมู 4A, 5A, 6A และ 7A

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สารโครงผลึกรางตาขาย

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สารโครงผลึกรางตาขาย

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

สารโครงผลึกรางตาขาย

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ

พันธะโลหะ

โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ(โรงเรียนวิทยาศาสตร)

นายสุนทร พรจําเริญครูชํานาญการ สาขาวิชาเคมี

โรงเรียนมหิดลวิทยานสุรณ