พื้นฐานศิลปะการละคร Foundation of Dramatic Arts รหัสวิชา 0606 216

เรียบเรียงโดย นายพุฒิพงศ์ มาตย์จันทร์

นางสาวทรรณรต ทับแย้ม

ศิลปะการละครคืออะไร?

นิยามความหมายของศิลปะการละคร������

ศิลปะการละครเป็นศิลปะที่มนุษย์คุ้นเคยกันมากเพราะใกล้ตัวมนุษย์ใกล้เคียงชีวิต เพราะเป็นเรื่องของชีวิตและมนุษย์ นอกจากนั้นยังเป็นศิลปะที่รวมเอาศิลปะการแสดงแขนงอื่นๆไว้ด้วยกัน โดยมีการผสมผสานอย่างลงตัว ซึ่งได้มีการนิยามความหมายไว้ เช่น ศิลปะที่เกิดจ า ก ก า ร น ำ ภ า พป ร ะ ส บ ก า ร ณ ์ แ ล ะจินตนาการของมนุษย์มาผูกเป็นเรื่องและจัดเสนอในรูปแบบของการแสดง โดยมีนักแสดง เป ็นผู ้สื ่อความหมายและเรื่องร า ว ต ่ อ ผ ู ้ ช ม

องค์ประกอบของศิลปะการละคร

ละครDrama

บทละครScipt

ผู้ชมAudience

การแสดงActing

องค์ประกอบของศิลปะการละครเรื่อง บทละคร คือ การลำดับเ ร ื ่ อ ง ร า วอย่างมีจุดหมายปลายทาง ทำให้ผ ู ้ ช มส า ม า ร ถเ ข ้ า ใ จ ได ้ว่า ใคร ทำอะไร ที่ไหน ด ้ ว ย จ ุ ดป ร ะ ส ง ค ์ อะไร และได้รับผลแห่งกา รก ร ะทำนั้นอย่างไร

องค์ประกอบของศิลปะการละครการแสดง โดยนำบทหรือเรื่องราวมานำเสนอในรูปแบบการแสดง ณ สถานที่ใดที่หนึ่งอาจเป็นโรงละครหรือสถานที่อื่นๆที่จัดแสดงละครเพื่อเสนอต่อผู้ชมโดยผ่าน “นักแสดง” ซึ่งเป็นบุคคลที่มีความสามารถใ น ก า ร แ ส ด ง อ อ ก ท ั ้ งร่างกายและจิตใจ สามารถใช้ร่างกายเป็นสื่อในการแสดงได้อย่างมีจุดมุ่งหมายตามแนวคิดของละครโดยการตีความในบทที่ตนแสดงและสวมบทบาทอ ย ่ า ง ส ม จ ร ิ ง

องค์ประกอบของศิลปะการละครผู้ชม คือผู้ที่รับรู้คุณค่าของละคร มีปฏิกิริยาตอบโต้ ได้รับแง่คิดความเห็นที่อาจไปกล่อมเกลานิสัยใจคอ หรือเจตคติที่ตนมีต่อสิ่งต่างๆในชีวิต

***** องค์ประกอบทั้ง 3 มีความสัมพันธ์กันอย่างเหนียวแน่น ไม่อาจแยกจากกันได้ *****

จุดมุ่งหมายของศิลปะการละครเพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ 3 ระดับ คือ

ระดับอารมณ์ให้ความบันเทิง เปลี่ยนแปลงความน่าเบื่อหน่ายซ้ำซากจำเจในชีวิต

ระดับสมองให้คุณค่าในด้านสติปัญญา ให้แง่คิด ความคิดเห็น ถาม-ตอบปัญหาที่สำคัญเกี่ยวกับชีวิต นำทางให้ผู้ชมกลับไปคิดพ ิ จ า รณ าป ัญหาต น เ อ ง ส ั ง ค ม มนุษยชาติโดยรวม

ระดับจิตใจเ ป ็ น ค ว า มสัมพันธ์ที่มีมาตั้งแต่สมัยแรกเริ่มเพราะละครกำเนิดมาจากการบ ู ช า บ ว ง ส ร ว งเทพเจ้าซึ่งมีผลต ่ อด ้ า น จ ิต ใ จมนุษย์ โดยตร ง แม้ปัจจุบันละครห่างไกลกับความหมายด้านจิตใจมากแต่อย่างไรก ็ ต า ม ล ะ ค ร บ า งเ ร ื ่ อ ง ก ็ ย ั งสามารถให้ความรู้สึงสูงส่งทางด ้ าน จ ิตใ จก ับมนุษย์ได้อยู่

ศิลปะการละครเกิดจาก?

การเลียนแบบ เช่น

- ชอบเล่าเรื่องต่างๆ ...........- ชอบแสดงท่าทางล้อเล่น ....................- ชอบและภูมิใจเมื่อมีคนสนใจเรา .........................

ละครกับชีวิตพฤติกรรมการเลียนแบบ เป็นพฤติกรรมที่เราชอบทำ เ ส ม อ ๆ ใ น ท ุ ก ว ั น พฤติกรรมที่เหมือนจะเป็นเรื่องธรรมดานี้เอง เป็นต้นกำเนิดของการแสดงบทบาทสมมติ ที่พัฒนาต่อมาจนเกิดเป็น “ละคร”เพราะความสามารถในการแสดงออก การเล่าเรื่อง การทำตลกเลียนแบบเพื่อความสนุก หรือความต้องการในการเรียกร้องความสนใจจากผู้อื่น ตลอดจนการใช้ท่าทางเพื่อช่วยในการส ื ่ อ ส า ร ร ะ ห ว ่ า ง ก ั นทำให้มนุษย์ชอบเล่นและชอบดูละครและทำให้ละครผูกพันกับชีวิตมนุษย์อย่างลึกซึ้ง

ละครกับชีวิตอริสโต เติ้ล นักปราชญ์ชาวกรีกมี่เป็นผู้เขียนตำรำการละครเล่มแรกของโลก ได้กล่าวถึงสัญชาตญาณการเลียนแบบของมนุษย์ ว่าเป็นบ่อเกิดของศิลปะก า ร ล ะ ค ร ด ั ง น ี ้ มนุษย์มีสัญชาตญาณก า ร เ ล ี ย น แ บ บ ม ากำ เ น ิ ด ทำ ใ ห ้มนุษย์มีความเป็นเลิศเหนือสัตว์ทั้งปวง และสามารถเรียนรู้สิ่งต่างๆในชีวิตได้ฉะนั้น มนุษย์จึงมีความชื่นชมในผลงานที่เกิดขึ้นจากคว ามสามา รถในกา รเ ล ี ย น แ บ บ น ี ้

ละครกับชีวิตมีการนำเสนอเหมือนชีวิตจริงใช้คนจริงๆแสดงออกต่อหน้าผู้ชม ส่งผลให้ละครสามารถสะท้อนภาพชีวิตมนุษย์และธรรมชาติความเป็นมนุษย์ได้ชัดเจนที่สุดไม่ว่าจะเกิดที่ใดในโลกละครทุกเรื่องจะมีจุดร่วมเหมือนกันอย่างหนึ่งคือ สะท้อนการแสดงออกของมนุษย์เพื่อสื่อสารสัจธรรมความจริงบางอย่างในชีวิต

ละครกับชีวิตล ะ ค ร เ ป ็ น ก า รสื่อสารทางความคิดที่ไม่ใช่แค่เรื่องเล่าเรื่องตื่นเต้นของชีวิตผ่านต ั ว ล ะ ค รเท่านั้น แต่ในเรื่องราวต้องแฝ งด ้ วยค ว ามคิด ซึ่งอาจเป็นคติสอนใจที่มีคุณค่าต่อการเรียนรู้และใช้ชีวิตของผู้ชมทำให ้ ผ ู ้ ช มเข้าใจชีวิตมากข ึ ้ น

ความหมายของละครDRAMA

Drama มาจากภาษากรีก แปลว่า Action

Drama ในพจนานุกรม Webster,1968 หมายถึง สิ่งที่เขียนขึ้นในรูปร้อยแก้ว ร้องกรองเพื่อใช้แสดงบนเวที เพื่อแสดงชีวิตของตัวละครหรือเป็นการเล่าเรื่องโดยผ่านสื่อของการกระทำและการสนทนาของตัวละคร- ศิลปะการละคร- กระบวนการละคร

PLAY

จากพจนานุกรม Webster,1968 มีความหมายตรงกับ Drama ในสองความหมายแรก หรือหมายถึง Pantommie

(ละครใบ้)ดังนั้น Drama หรื Play จึงสามารถใช้แทนกันได้

THEATRE

มาจากภาษากรีก คำว่า Treatron ซึ่งหมายถึง โรงละคร หรือบางครั้งหมายถึง บทละครในรูปงานประพันธ์ที่เป็นวรรณคดี ผลงานละคร (production)

นิยามทั้ง3

หมายถึง ละครเวทีที่มีนักแสดงสื่อความหมายต่อคนดูด ้ ว ย ก า ร ใ ช ้คำพูดห ร ื อไม่ใช้คำพูดแต่ใช้การกระทำแทน ละครท ี ่ อ ย ู ่ ใ นส ื ่ อ ม ว ล ช นต่างๆ เ ช ่น ว ิ ท ย ุ โ ท ร ท ั ศ น ์ ภ า พ ย น ต ร ์ เพราะสิ่งที่อ ย ู ่ ใ นส ื ่ อต ่ า ง ๆ น ี ้ จ ะต่างจากละครเวที แต่ยังใช้พื้นฐานในกา รแสดงแบบเดียวกันอยู่

ศิลปะการละคร เป็น "ศิลปะร่วม"

ท ี ่ ร ว ม ศ ิ ล ป ะหลายแขนงเข้าไว้ด้วยกัน นับตั้งแต่ศิลปะของการประพันธ์ ก า ร แสด ง ก า รกำกับการแสดง การออกแบบสร้างฉาก การออกแบบเครื่องแต่งกาย การออกแบบและจัดแสง ตลอดจนศิลปะด้านอื่นๆอีกมาก ซึ่งอาจรวมถึงศิลปะของดนตรี การร่ายรำ ห ร ื อ ก า รเต้นรำ ฯลฯ ตามแต่ลักษณะและแนวทา งก า รนำเ ส น อ ข อ ง ล ะ ค รน ั ้ น ๆ

ความดีเด่นของศิลปะกาละครจ ะ ข ึ ้ น อ ย ู ่ ก ั บค ว ามสำ เ ร ็ จ ข อ งการนำศิลปะต่างๆเหล่านี้มารวมกันอย่างได้ผล ทำให้เกิดความประทับใจจาก "ผลรวม" ของละคร ซึ่งนอกจากจะให้ค ว า ม ง ด ง า ม แ ล ะค ุ ณ ค ่ า ใ น เ ช ิ งศ ิ ลป ะ ว ร รณก ร ร มแ ล ้ ว ย ั ง ใ ห ้ "ประสบการณ์ที่มีค ว า ม ห ม า ย ต ่ อชีวิต" ในทางหนึ่งทางใด หรือหลายทาง แก่ "ผู้ชม" อีกด ้ ว ย

จุดประสงค์ของละครมุ่งเน้นที่ประโยนช์ของผู้ชมละคร มี 5E ดังนี้1.Express ละครเป็นสื่อของการแสดงออกทั้งด้านมืดและด้านสว่างของชีวิต

2.Entertain ให้เพลิดเพลินไม่ว่าเป็นละครประเภทใด

3.Exalt ให้ความรู้สึกอย่างลึกซึ้ง ยกระดับจิตใจให้สูงส่ง

4.Enlighten รู้แจ้งเห็นจริงโดยให้ประสบการณ์ทางอ้อมกับผู้ชมโดยไม่ต้องประสบเอง

5.Escape หลีกหนีความเป็นจริง เติมช่องว่างระหว่างชีวิตที่กำลังเป็น กับชีวิตที่อยากเป็นให้ผู้ชมชั่วคราวระหว่างที่ชมละคร

ภารกิจของละครต่อผู้ชมต้องดึงดูดผู้ชมต้อง......ต้อง...........