บทที ่2 ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เก่ียวข้อง

ก่อนจะเข้าสู่การวิเคราะห์ระบบงานเดิม ในบทนี้จะท าการอธิบายถึงทฤษฎีของการประปาแบบเดิม และระบบประปาภาครัฐ ด้วยอิเล็กทรอนิกส์อีกทั้งกล่าวถึงวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องที่ผ่านมาจากอดีตจนถึงปัจจุบัน โดยจะอธิบายถึงรายละเอียดความส าคัญและอธิบายถึงหลักการท างานที่ส าคัญต่างๆ ดังนี ้

2.1 การจัดซื้อจัดจ้างพัสดุแบบเดิม 2.1.1 นิยาม/ความหมาย

- “ผู้ใช้น้ า” คือ บุคคลที่ขออนุญาตใช้น้ ากับการการประปาส่วนภูมิภาค - “พนักงาน” คือ บุคคลที่ทาหน้าที่บริหารจัดการน้ าประปาในต าบล มิตรภาพ - “ผู้ใช้บิการ” คือ บุคคลที่มาทาการขอสมัครสมาชิกเพื่อขอใช้น้ าประปา - “สมาชิกผู้ใช้น้ า” คือ บุคคลที่ทาการสมัครเป็นสมาชิกผู้ใช้น้ าเรียบร้อยแล้ว - “เจ้าหน้าที่ อบต.” คือ บุคคลที่ทาหน้าที่รับเงินค่าน้ าประปาจากพนักงาน

2.2 ความหมายของระบบจัดซื้อจัดจ้างอิเล็กทรอนิกส์

การประปาส่วนภูมิภาค เป็นองค์กรที่รับผิดชอบในการก่อสร้างและบริหารงานเกี่ยวกับกิจการประปาในส่วนภูมิภาค และชนบทต่าง ๆ จากประวัติของกองประปาภูมิภาค กรมโยธาธิการพบว่าในปี พ.ศ. 2496 รัฐบาลได้อนุมัติงบประมาณ ให้ด าเนินการก่อสร้างการประปา ณ ศูนย์การทหารปืนใหญ่โคกกระเทียม ให้ชื่อว่า การประปาพิบูลสงคราม ผลิตและจ าหน่ายน้ าประปาบริการหน่วยทหารและประชาชน ซึ่งอาจจะนับเป็น การประปาแห่งแรกในต่างจังหวัด และในปี พ.ศ.2497 รัฐบาลก็ได้อนุมัติให้กรมโยธาธิการกู้เงินธนาคารออมสิน มาด าเนินการก่อสร้างการประปา ขอนแก่น ราชบุรี อุดรธานี เชียงใหม่ ปากพนังและภูเก็ต รวม 6 แห่ง และอนุมัติให้ท าสัญญา ผ่อนช าระ กับบริษัทเอกชนรวม 2 ฉบับ เพื่อก่อสร้างการประปา 70 การประปา โดยใช้เงินกู้จากธนาคารออมสิน ต่อมาได้รับความช่วยเหลือจากสหรัฐอเมริกา ( J.C.A.) ในเร่ืองเคร่ืองกรองน้ า , เคร่ืองจักรกลการประปา ท่อและรถยนต์ในวงเงิน U.S.$ 495,000 เพื่อก่อสร้างการประปา 6 จังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ การประปา ร้อยเอ็ด , อุบลราชธานี , สกลนคร , สุรินทร์ ,

8

มหาสารคาม และศรีสะเกษ โดยค่าใช้จ่ายสมทบภายในประเทศ ซึ่งได้แก่ ค่าก่อสร้างอาคาร และอ่ืนๆ จ่ายจากเงินกู้ ก.ศ.ว. เงิน COUNTER PART FUND) หลังจากนั้นอีก 7 ปีต่อมา ในปี พ.ศ. 2504 รัฐบาลประกาศใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ กองประปาภูมิภาค กรมโยธาธิการ จึงมีการแบ่งงานเป็น งานโครงการประปาจังหวัดและโครงการเจาะบ่อน้ าบาดาล โดยจะด าเนินการ เจาะบ่อน้ าบาดาลในท้องที่ซึ่งอัตคัตขาดแคลนน้ าผิวดินในการใช้อุปโภค และบริโภคในจังหวัดต่าง ๆ ของภาคเหนือ , ตะวันออก และภาคใต้ ยกเว้นภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นหน้าที่ของกรมทรัพยากรธรณี และ การที่กรมโยธาธิการ จะด าเนินการเจาะบ่อบาดาล ณ ท้องที่ใดถูกก าหนดโดยคณะกรรมการบริหารโครงการ จัดให้มีน้ าสะอาดในชนบททั่วราชอาณาจักร

2.3 องค์ประกอบของระบบจัดซื้อจัดจ้างอิเล็กทรอนิกส์ในภาครัฐ ภายในเขตเทศบาล บ่อแก้ว มีการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคอ าเภอแกด า รับผิดชอบการจ่าย

น้ าประปาให้ประชาชนในเขตเทศบาล 19 หมู่บ้าน จานวนกว่า 12,100 ครัวเรือน ส าหรับส านักงานการประปาต าบลมิตรภาพ ตั้งอยู่บริเวณองค์การบริหารส่วนต าบลมิตรภาพ นอกจากนั้น ตามหมู่บ้านต่างๆ ก็มีการติดตั้งแท่นจ่ายน้ าให้กับชุมชนทุกชุมในเขตเทศบาลต าบลมิตรภาพ เพื่อให้ชุมชนในเขตเทศบาลต าบลมิตรภาพได้มีน้ าใช้ เพื่ออุปโภคบริโภคได้ตลอดทั้งปี

2.4 ทฤษฎีโปรแกรม Microsoft Visual Studio 2008 Professional Edition Visual Studio 2008 Professional Edition จัดเป็นชุดเคร่ืองมือแบบครบวงจร ซึ่งน ามาช่วยเร่ง

กระบวนการของการเปลี่ยนวิสัยทัศน์ของนักพัฒนาในความเป็นจริงขึ้นมา Visual Studio 2008 Professional Edition ได้ถูกปรับแต่งมาให้รองรับโครงการพัฒนาแอพพลิเคชั่นส าหรับเว็บ (อาทิเช่น ASP.NET AJAX), Windows Vista, Windows Server 2008, ระบบ Microsoft Office 2007, SQL Server 2008 และ อุปกรณ์ Windows Mobile โดยที่จ านวนของแพลตฟอร์มที่นักพัฒนาสามารถน าไปใช้พัฒนาแอพพลีเคชั่น เพื่อสนองตอบต่อความต้องการทางธุรกิจที่มีจ านวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว Visual Studio 2008 Professional Edition จัดเป็นชุดเคร่ืองมือแบบครบวงจรที่สามารถตอบสนองต่อความต้องการทุกรูปแบบได้ผ่านทางฟังก์ชันชั้นยอดที่ไม่มีอยู่ใน Visual Studio 2008 Standard Edition

ปัจจุบันนักพัฒนาจ าเป็นต้องเผชิญกับความท้าทายของการที่มีแพลตฟอร์มให้เลือกหลากหลายและความจ าเป็นที่ต้องพัฒนาแอพพลีเคชั่นขึ้นมาเพื่อสร้างคุณค่าต่อธุรกิจอย่างรวดเร็วให้ได้คุณสมบัติในเร่ืองของการออกแบบและภาษาที่รวมกันอยู่อย่างเบ็ดเสร็จใน Visual Studio จะ

9

ช่วยให้นักพัฒนาสร้างแอพพลีเคชั่นเพื่อรองรับการเชื่อมต่อซึ่งบริษัทในปัจจุบันต้องการได้ แถมยังใช้ประโยชน์จาก .Net Framework 3.5 เพื่อลดเวลาในการพัฒนาได้อีกด้วย

สร้างไคล์เอ็นต์แอพพลีเคชั่นชั้นยอดที่ช่วยให้รูปแบบการท างานของผู้ใช้ดีขึ้น แถมยังใช้ประโยชน์จากคุณสมบัติต่างๆที่มีอยู่ใน Microsoft Office System 2007 และ Windows Vista ได้ด้วย

สร้างเว็บแอพพลิเคชั่นประสิทธิภาพสูง ซึ่งเน้นการใช้สื่อข้อมูลชนิดต่างๆ โดยใช้อินเทอร์แอคทีฟอินเทอร์เฟซที่ชื่อ ASP.NeET AJAX

คุณสมบัติใหม่ท่ีมีอยู่ใน Visual Studio 2008

1.) สร้างแอพพลิเคชันที่ใช้ประโยชน์จากเว็บเทคโนโลยีรุ่นล่าสุด แถยังปรับปรุงการท างานร่วมกับ AJAX, Web Controls และ Microsoft AJAX Library ให้ดีขึ้น

2.) สร้างเว็บแอพพลิเคชันได้ง่ายขึ้น โดยใช้หน้าจอออกแบบและการท างานร่วมกับมาตรฐานต่างๆที่ได้รับการปรับปรุงให้ดีขึ้น

3.) ใช้ประโยชน์ข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่างๆได้อย่างลื่นไหลมากขึ้นโดยใช้ LINQ ซึ่งเป็นโครงสร้างภาษาใหม่ส าหรับภาษา Visual Basic และ Visual C#

4.) บริหารและสร้างแอพพลิเคชันเฉพาะส าหรับ . NET Framework แต่ละเวอร์ชันได้ โดยคร้ังนี้ถือเป็นคร้ังแรกซึ่งคุณสามารถใช้เคร่ืองมือเพียงชนิดเดียวท างานกับแอพพลิเคชันที่ใช้งานกับ .NET Framework เวอร์ชัน 2.0, 3.0 และ 3.5 ได้

5.) ตรวจสอบความถูกต้องของแอพพลิเคชันได้ง่ายขึ้น ด้วย Unit Testing ที่ Visual Studio ช่วยสร้างขึ้นโดยอัตโนมัติ

6.) ใช้ศักยภาพของ .NET Framework 3.5 ให้ได้อย่างเต็มที่โดยใช้เคร่ืองมือแบบเบ็ดเสร็จที่ช่วยสร้างรูปแบบการท างานชั้นยอดและระบบเชื่อมต่อได้โดยง่าย

7.) สร้างประสบการณ์ชั้นยอดให้กับผู้ใช้ โดยใช้เคร่ืองมือออกแบบครบวงจรส าหรับ Windows Presentation Foundation (WPF) ที่สามารถผสานการท างานกับ Windows Forms ได้อย่างกลมกลืน

8.) สร้างแอพพลิเคชันส าหรับการเชื่อมต่อโดยใช้เคร่ืองมือออกแบบ Visual ชนิด ใหม่ส าหรับ Windows Communication Foundation และ Windows Workflow Foundation

9.) ใช้สภาพแวดล้อมในการพัฒนาแบบมืออาชีพของ Visual Studio เพื่อสร้างโซลูชันส าหรับ Microsoft Office โดยเป็นแอพพลิเคชันที่มีเสถียรภาพ ขยายระบบได้ และง่ายต่อการดูแล (มีอยู่ใน Visual Studio 2008 professional Edition เท่านั้น)

10

10.) ช่วยให้นักออกแบบและนักพัฒนาท างานร่วมกันได้ดีขึ้น เพื่อสร้างแอพพลิเคชั่นที่ให้ประสบการณ์ชั้นยอดแก่ผู้ใช้

2.5 ทฤษฎี Microsoft SQL Server 2008 Microsoft SQL Server 2008 เป็นโปรแกรมจัดการฐานข้อมูลระดับ Server ที่มีขีด

ความสามารถในการรองรับข้อมูลขนาดใหญ่ที่ช่วยให้การบริหารจัดการฐานข้อมูลมีระสิทธิภาพ รวดเร็ว สนองตอบต่อความต้องการขององค์กรขนาดใหญ่ Microsoft SQL Server 2008 เป็นระบบฐานข้อมูลและโซลูชั่นการวิเคราะห์ที่สมบูรณ์แบบ ซึ่งน าเสนอความน่าเชื่อถือและประสิทธิภาพ ด้านการขยายระบบที่เว็บไซต์และองค์กรธุรกิจต้องการ ด้วยการรองรับ XML และ HTTP ท าให้การเข้าถึงและการแลกเปลี่ยนข้อมูลนั้นท าได้ง่ายขึ้น ในขณะที่ความสามารถในการวิเคราะห์อันทรงพลังยังช่วยเพิ่มคุณค่าของข้อมูล และด้วยความพร้อมของระบบที่ดีขึ้น ท าให้ความสามารถในการท างานอย่างต่อเน่ืองของระบบนั้นสูงขึ้นจัดการกับงานในแต่ละวันโดยอัตโนมัติได้ดีขึ้น รวมทั้งปรับปรุงเคร่ืองมือด้านการเขียนโปรแกรม และการพัฒนาความเร็วด้านการบริการได้ดีขึ้นเช่นกัน

หลักการของการใช้ภาษา SQL Server คือ ภาษาที่ไม่เป็นกระบวนการ ( Nonprocedural Language) ผู้ใช้โปรแกรมจะใช้ค าสั่งเพื่อถามว่าจะท าอะไร และไม่จ าเป็นที่จะต้องอธิบายว่าท าอย่างไรนอกจากนั้นผู้ใช้ระบบและโปรแกรมเมอร์ไม่ต้องทราบถึงกระบวนการจัดเก็บและรูปแบบของข้อมูลที่เก็บก็สามารถเขียน Query ได้ตามหลักการแล้วภาษาที่ใช้เพื่อการจัดการกับฐานข้อมูลจะต้องให้ความสามารถในการสร้างฐานข้อมูล และจัดการกับโครงสร้างของตารางข้อมูล ( Table) ได้และจะต้องมีความสามารถในกาจัดการบริหารข้อมูล เช่น การเพิ่ม ลบ และแก้ไข ข้อมูล ( Add, Delete and Modify ) และจะต้องในความสามารถในการสร้าง Query ที่ซับซ้อนในการแปลงข้อมูล เป็นสารสนเทศที่มีความหมายในการด าเนินงานอกจากนั้นภาษาจะต้องมี ฟังชันก์ของระบบที่สามารถด าเนินการได้เองโดยง่ายและโครงสร้างของภาษาน่าที่จะง่ายในการเรียนอีกด้วย SQL Server จึงเป็นภาษาที่สามารถตอบสนองความต้องการดังกล่าวนี้ได้ทั้งหมด และยังมีค าสั่งต่าง ๆ ที่ใช้ส าหรับจัดการฐานข้อมูล (หลักการวิเคราะห์และออกแบบ

11

ระบบฐานข้อมูล ผศ.ดร.สมจิตร งามนิจ อาจอินทร์, 2549) ตารางท่ี 2-1 ค าสั่งต่าง ๆ ที่ใช้ส าหรับจัดการฐานข้อมูล

คาสั่ง ความหมาย

SELECT เรียกค้นข้อมูลในตาราง INSERT เพิ่มแถวข้อมูลลงไปในตาราง UPDATE ปรับปรุงแถวข้อมูลในตาราง DELETE ลบแถวข้อมูลในตาราง

รูปแบบค าสั่ง SELECT

SELECT <ชื่อคอลัมน์ที่ต้องการดูข้อมูล> FROM <ชื่อตาราง> WHERE <เงื่อนไขตามที่ระบุ>

รูปแบบค าสั่ง INSERT

INSERT INTO <ชื่อตารางที่จะเพิ่มข้อมูล> VALUES (<ค่าข้อมูลของแต่ละคอลัมน์>)

รูปแบบค าสั่ง UPDATE

UPDATE<ชื่อตารางที่ต้องการปรับปรุง> SET<ชื่อคอลัมน์ > = <ค่าข้อมูล> WHERE<เงื่อนไขตามที่ระบุ>

12

รูปแบบค าสั่ง DELETE

DELETE<ชื่อตารางที่จะลบ> WHERE<เงื่อนไขตามที่ระบุ>

ผังงาน ( Flow chart)

ผังงาน คือ แผนภาพที่มีการใช้สัญลักษณ์รูปภาพและลูกศรที่แสดงถึงขั้นตอนการท างานของโปรแกรมหรือระบบทีละขั้นตอน รวมไปถึงทิศทางการไหลของข้อมูลตั้งแต่แรกจนได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการ การเขียนผังโปรแกรมจะประกอบไปด้วยการใช้สัญลักษณ์มาตรฐานต่าง ๆ ที่เรียกว่า สัญลักษณ์ ANSI (American National Standards Institute) ในการสร้างผังงาน ดังตัวอย่างที่แสดงในตารางต่อไปนี้

ตารางท่ี 2-2 แสดง สัญลักษณ์ในการเขียนผังงานโปรแกรม

13

2.6 พจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary) คือหน่วยเก็บรวบรวมข้อมูลในระบบ ซึ่งพจนานุกรมข้อมูลเป็นองค์กรประกอบ

ทางซอฟต์แวร์ ที่ท าหน้าที่เก็บรายละเอียดเกี่ยวกับข้อมูลภายในฐานข้อมูล เช่น โครงสร้างของแต่ละตาราง ใครเป็นผู้สร้าง สร้างเมื่อใด และแต่ละตารางประกอบด้วยเขตข้อมูลใดบ้างมีเขตข้อมูลใดเป็นคีย์บ้าง เป็นต้น นักวิเคราะห์ระบบจะใช้พจนานุกรมข้อมูลในการเก็บรวบรวมเป็นหลักฐานเอกสาร เพื่อจัดการฐานข้อมูลในระบบ รวมทั้งบรรจุข้อมูลของ Data File, Data Store, เอนทิตี้ภายนอกและโพรเซสทั้งหมด โดยในพจนานุกรมประกอบด้วย ข้อมูลหน่วยหรือดาต้าเอลลิเม้นท์ของระบบ เช่นรหัสการขาย วันที่ขาย รหัสลูกค้า เป็นต้น

ตัวอย่าง พจนานุกรมข้อมูลในแผนภาพกระแสการไหลของข้อมูลระดับที่ 1 จาก ตารางท่ี 2-4 ข้างต้นโดยมีรูปแบบพจนานุกรมดังนี้

- Attribute Name = ชื่อแอททริบิวท์ในดาต้าสโตร์ หรือ ตาราง - Description = ค าอธิบายแอททริบิวท์ - Data Type = ประเภทของข้อมูล เช่น Text, Char, Varchar, Integer, Boolean - Data Size = ขนาดของข้อมูล ว่าข้อมูลประเภทนี้จะให้มีขนาดการเก็บได้เท่าไร - Key Type = ประเภทของคีย์ มีสองประเภทคือ คีย์หลัก PK และคีย์รอง FK - Reference = ชื่อดาต้าสโตร์ หรือชื่อตารางที่ถูกเชื่องโยงโดยคีย์รอง

ตารางท่ี 2-3 ชื่อตาราง: ผู้ใช้บริการ

Attribute Name Description Data Type Data Size Key Type Reference memID รหัสผู้ใช้บริการ char 10 PK memName ชื่อผู้ใช้บริการ varchar 50 memlName นามสกุล varchar 50 Age อายุ varchar 3 Addr ที่อยู่ปัจจุบัน varchar 255

14

2.7 Use Case Diagram Use Case Diagram เป็นแผนภาพที่ใช้ที่แสดงปฏิสัมพันธ์ระหว่างระบบงานและสิที่อยู่

นอกระบบงาน Use Case Diagram ประกอบด้วย Actor คือ ผู้ที่กระท ากับระบบ อาจเป็นผู้ที่ทาการส่งข้อมูล , รับข้อมูล หรือ แลกเปลี่ยน

ข้อมูลกับระบบนั้นๆ เช่น ลูกค้ากับระบบสั่งซื้อสินค้าทางโทรศัพท์

ภาพสัญลักษณ์ Actor

Use Case คือ หน้าที่หรืองานต่างๆในระบบ เช่น การเช็คสต็อก การสั่งซื้อสินค้า เป็น

ต้น Relationship คือ ความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case กับ Actor

เส้นเชื่อมความสัมพันธ์ (Communication Flow) เป็นเส้นตรงที่ใช้อธิบายความสัมพันธ์ระหว่าง Actor และ Use Case มี

5 แบบ คือ -Association -Include -Extend -Realization -Generalization

15

Association เป็นเส้นตรงแสดงความสัมพันธ์แบบเกี่ยวข้องกัน หรือมีปฏิกิริยาระหว่างกันของ

Actor และ Use Case สัญลักษณ์แทนความสัมพันธ์แบบ Association คือ เส้นตรงแบบมีหัวลูกศร และไม่มีหัวลูกศร

เส้นตรงแสดงความสัมพันธ์ของ Use Case และ Actor แบบมีหัวลูกศร

เส้นตรงแสดงความสัมพันธ์ของ Use Case และ Actor แบบมีหัวไม่มีลูกศร

Include เป็นรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case สองUse Case โดย Use Case ที่ท าหน้าที่

เป็นกิจกรรมหลักของระบบ เรียกว่า Base Use Case และUse Case ที่ท าหน้าที่เป็นกิจกรรมเสริม ที่นอกเหนือจากสิ่งที่กิจกรรมหลักต้องท า เรียกว่า Include Use Case

16

Extend เป็นรูปแบบความสัมพันธ์ กรณีที่บาง Use Case ด าเนินกิจกรรมของตนเองไป

ตามปกติ แต่อาจจะมีเงื่อนไขหรือสิ่งกระตุ้นบางอย่าง ที่ส่งผลให้กิจกรรมตามปกติของ Use Case นั้นถูกรบกวนจนเบี่ยงเบนไป

Realization

- เป็นความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case กับ Collaboration - จุดประสงค์ของ Realization คือแสดงความจ าเพาะเจาะจง หรืออธิบายรายละเอียด - สัญลักษณ์ที่ใช้แทน Realization คือเส้นตรงที่มีลูกศรและมี Stereotype เป็น

<<realize>> ลากจาก Collaboration ไปยัง Class - Collaboration แทนด้วยวงรี เส้นขอบเป็นเส้นประ

Generalization

เราใช้ Generalization/Specification ในการแสดงความสัมพันธ์ในเชิงการจ าแนกแยกแยะประเภทของ Use Case

ตัวอย่าง Use Case และความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case ที่จ าลองเหตุการณ์ การตรวจสอบความถูกต้องของผู้ใช้งานระบบ (Validate User) สามารถกระท าได้หลาย ๆ วิธี ได้แก่ การตรวจสอบจาก Password (Verify Password) และการตรวจสอบจากลายนิ้วมือ (Fingerprint Recognition)”

17

2.8 Class Diagram Class คือกลุ่มของ Object ที่มีโครงสร้างพื้นฐานพฤติกรรมเดียวกัน Object ที่มีคุณสมบัติ

เดียวกัน ก็จะรวมกลุ่มอยู่ใน Class เดียวกัน Class และ Object มีความคล้ายกันมากจนทาให้หลายคนสงสัยว่าเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่ ใน

ความเป็นจริง Class ถือว่าเป็น นามธรรม (Abstract) ในขณะที่ Object นั้นเป็นสิ่งที่มีตัวตน (Concrete) กล่าวคือ Class เป็นเหมือนพิมพ์เขียวของ Object โดยที่ Class จะไม่สามารถทางานได้ แต่ Object สามารถทางานได้

การท างานของ Object จะเป็นไปตามคุณสมบัติที่ก าหนดไว้ใน Class และ Object ทุกตัวก็ต้องอยู่ใน Class ดังนั้น Class และ Object จึงเป็นสิ่งคู่กันเสมอ 22

Class นอกจากจะมีชื่อ Class กากับแล้ว ยังม ีคุณสมบัติ (Attributes) และ หน้าที่การทางาน (Operations หรือ Methods)

18

การสืบทอดคุณสมบัติ (Inheritance)

การสืบทอดคุณสมบัติ (Inheritance) คือ การที่ Subclass ได้รับการถ่ายทอดคุณสมบัติ (Attributes) มาจาก Super class แล้วผนวกคุณสมบัติพิเศษเพิ่มเข้าไป

Polymorphism Polymorphism คือ การที่ Object ที่ต่างกันมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อ Function/ Message

หนึ่งๆในวิธีที่ต่างกัน Class รูปสี่เหลี่ยม กับ Class รูปสามเหลี่ยม ได้รับการสืบทอดคุณสมบัติจาก Class รูป

หลาย เหลี่ยม โดยทั้งคู่มี Function ที่ชื่อ draw() เหมือนกัน แต่เมื่อมีการเรียกใช้ function

19

ดังกล่าว Object ที่ สร้างจาก Class รูปสี่เหลี่ยมจะมีการวาดรูปสี่เหลี่ยม ขณะที่ Object ที่สร้างจาก Class รูปสามเหลี่ยม จะมีการวาดรูปสามเหลี่ยม

หลักการ Polymorphism ช่วยให้สามารถนา code กลับมาใช้ใหม่ ได้ เน่ืองจากสามารถ ก าหนดชุดคา สั่งทั่วไป และมอบหน้าที่รายละเอียดของการนา ไปใช้แก่ Object ที่เกี่ยวข้องจัดการ

3

2.9 Sequence Diagram

Sequence Diagram เป็นแผนภาพที่ใช้อธิบายการทางานของ Use Case เพื่อแสดงถึงขั้นตอนการทางานและลาดับของการสื่อสาร (Message) ระหว่าง Object ที่ตอบโต้กัน

Sequence Diagram จะแสดงอยู่ในรูปแบบ 2 มิติ โดยเส้นประแนวต้ัง (Lifeline) จะนาเสนอในด้านเวลา ส่วนเส้นแนวนอน (Message) จะนาเสนอเกี่ยวกับการโต้ตอบกันระหว่าง Object หรือ Class ต่างๆ

ตัวอย่าง Sequence Diagram การสมัครสมาชิก

20

2.10 วรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง การวิเคราะห์คุณภาพน้ าประปาของ หมู่บ้านปงชัย จังหวัดล าปาง โดยอาจารย์พูนฉวี สมบัติ

ศิริ (www.kklanamai.com/index.php?mo=3&art=390046) การสร้างระบบประปาหมู่บ้านถือว่าเป็นการพัฒนาแหล่งน้ าเพื่อให้มีน้ าสะอาดไว้ใช้อุปโภคบริโภคได้ดีที่สุดวิธีหนึ่ง สาหรบหมู่บ้านปงชัย ต. แม่เมาะ จ. ล าปาง ได้ประสบปัญหาเกี่ยวกับน้ าที่ใช้ในหมู่บ้าน เน่ืองจากปริมาณน้ ามีไม่เพียงพอต่อความต้องการและคุณภาพน้ าประปาไม่ได้มาตรฐาน ไม่สามารถน ามาอุปโภคบริโภคได้ เช่น น้ ามีสีเหลือง มีตะกอน และเกิดอาการคันในบางคร้ัง ซึ่งปัจจุบันได้รับน้ าบริโภคจากแท็งก์น้ าที่เทศบาลนามาติดต้ังเป็นจุด ๆ จากการศึกษาแหล่งน้ าประปาในหมู่บ้านพบว่า ทางเทศบาลต าบลแม่เมาะ ได้สูบน้ าจากอ่างเก็บน้ าในเขตที่พักพนักงาน กฟผ. ซึ่งเป็นแหล่งน้ าขนาดใหญ่ โดยน ามาพักทิ้งไว้ให้เกิดการตกตะกอนและส่งผ่านท่อแจกจ่ายตามบ้านต่างๆ ซึ่งน้าอุปโภคดังกล่าวไม่มีหน่วยงานใดที่เข้ามารับผิดชอบตรวจสอบคุณภาพน้ า จากการร่วมประชุมกับผู้น า และประชาชนบ้านปงชัย ปัญหาที่ต้องการให้มีการแก้ไขมากที่สุดคือ เร่ืองน้ า และผลการวิเคราะห์คุณภาพน้ าดิบและน้ าประปาพบว่าสีของน้ าปริมาณของแข็งทั้งหมด และโคลิฟอร์มแบคทีเรียเกินค่ามาตรฐานเล็กน้อย จากนั้นได้

21

รายงานผลการวิเคราะห์คุณภาพน้ าให้กับ กฟผ. เทศบาล วิทยาลัยพยาบาล ผู้ใหญ่บ้านและตัวแทนจากหมู่บ้าน โดยมีการร่วมแสดงข้อคิดเห็นเพื่อเสริมสร้างความเข้าใจ ตลอดจนการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพน้ าประปา และหาแนวทางพัฒนาระบบผลิตน้ าประปา จากการศึกษาระบบผลิตน้ าประปาพบว่าขั้นตอนการผลิตน้ าประปามีทั้งถังกวน ถังตกตะกอน ถังกรอง ถังคลอรีน ถังน้ าใส แต่ไม่มีการเติมสารเคมีใด ๆ และถังกรองที่มีอยู่ก็ไม่มีการเติมทรายกรอง กรวดกรองลงไป เพื่อช่วยในการปรับปรุงคุณภาพน้ าให้ดีขึ้น อาศัยเพียงขั้นตอนการตกตะกอนระบบคลองเวียนวน แล้วเก็บน้ าไว้ในถังน้ าใสเพื่อจ่ายน้ าประปาให้กับประชาชนในหมู่บ้านปงชัยต่อไป

ธนวัตน์ ขยัน และ รศ.เดช วัฒนชัยยิ่งเจริญ (www.thainafe.com/TANAWAT1.DOC) ศึกษาการมีส่วนร่วมของชุมชนในการบริหารจัดการน้ าชลประทานภูเขา ของประชาชนผู้ใช้น้าและร้องขอการใช้น้าจากระบบที่บ้านร่องถ่อน ต าบลชมพู อ าเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก ( พ.ค. 45 – พ.ค. 46) มุ่งเน้นการมีส่วนร่วม 4 ด้าน คือ (1) ร่วมคิด (2) ร่วมสร้าง /ท า/ปฏิบัติ (3) ร่วมใช้ / รับประโยชน์ (4) ร่วมดูแลรักษารวมถึงปัญหาอุปสรรค จากประชากร 51 ราย (100 %) โดยใช้แบบสัมภาษณ์ชนิดตรวจสอบรายการและข้อคิดเห็นปลายปิด วิเคราะห์โดยการแจกแจงความถี่ แล้วหาค่าร้อยละและวิเคราะห์ความสัมพันธ์แบบ Person Chi – Square ด้วยโปรแกรมส าเร็จรูป SPSS / PC+ Version 10.1 พบว่าผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุตั้งแต่ 25ปี ถึง 50 ปี การศึกษาระดับประถมศึกษาขึ้นไปมีปริญญาตรี 1 คน พื้นที่ทาการเกษตร 1 ไร่ ถึง 30 ไร่ ยินดีมีส่วนร่วมต่อกิจกรรมของชุมชนด้าน 32 ร่วมคิด (72.6%) ร่วมสร้าง / ทา/ปฏิบัติ (84.3%)ร่วมใช้ / ร่วมรับประโยชน์ (84.3%) และร่วมดูแลรักษา (66.6%) นับว่ามีสัดส่วนค่อนข้างสูง ผู้ให้ข้อมูลมีความพึงพอใจปานกลาง (55.8%) ต่อการสร้างอาชีพใหม่และการเพิ่มรายได้จากการมีระบบน้ าชลประทานภูเขา และมีปัญหาและอุปสรรคในการใช้น้าและบริหารงานกลุ่มระดับปานกลาง (68.93%) และพบว่า ระดับการศึกษาของประชากรมีผลส่งเสริมต่อการร่วมคิด ที่ระดับความเชื่อมั่น 95 เปอร์เซ็นต์ และยังมีผลกระทบต่อการตัดสินใจในกิจกรรมกลุ่มด้านร่วมสร้าง / ท า / ปฏิบัต ิเช่น การติดตั้งระบบน้ าทาแนวกันไฟและก่อสร้างถังพักน้า ส่วนด้านร่วมใช้และรับประโยชน์ เพศและขนาดของพื้นที่ใช้น้าที่ต่างกันมีผลต่อการใช้น้ าในกิจกรรมการเกษตรจึงมีผลให้มีส่วนร่วมแตกต่างกัน การมีส่วนร่วมด้านดูแลรักษา พบว่า ระดับการศึกษาสูง ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมรักษา

22

นางสิริพร ไศละศูล วิจัยชุดตะกอนดินประปา (http://www.vcharkarn.com/vblog/113483) รายงานปริมาณน้ าผลิตจ่ายของโรงงานผลิตน้ าบางเขนปี 2551-2552 ระบุว่าสามารถผลิตน้ าได้เฉลี่ยวันละ 3,520,990 ลบ.ม.ใช้แหล่งน้ าดิบจากแม่น้ าเจ้าพระยาซึ่งมีความขุ่นเฉลี่ย 44 NTU มีปริมาณน้ าระบายตะกอนและน้ าล้างบ่อกรองรวมเฉลี่ยวันละ 38,659 ลบ.ม. ซึ่งส่งไปยังบ่อกักตะกอนเพื่อบ าบัดและน าน้ าใสกลับเข้าสู่กระบวนการผลิต เพื่อลดพื้นที่การใช้ลานตากตะกอนและเพิ่มประสิทธิภาพการก าจัดตะกอนในการขยายก าลังการผลิตน้ าประปาของโรงงานผลิตน้ าบางเขน การประปานครหลวงจึงได้ก่อสร้างโรงก าจัดตะกอนในระบบผลิตน้ าโดยใช้วิธีรีดกรองเพื่อการแยกกากตะกอนแห้งและน้ าที่ผ่านการบ าบัดแล้วกลับมาใช้ประโยชน์ โดยมีปริมาณน้ าผลิตจ่ายสูงสุดวันละ 1,600,000 ลบ.ม. น้ าระบายตะกอนและน้ าล้างบ่อกรองรวมสูงสุดวันละ 4,200 ลบ.ม. คิดเป็นปริมาณกากตะกอนแห้งสูงสุดวันละ 168 ตัน ต่อการเดินเคร่ืองรีดกรองเป็นเวลา 16 ชั่วโมงต่อวัน ท าให้การประปานครหลวงมีระบบก าจัดตะกอนอย่างถาวร สามารถลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมโดยน้ าที่ผ่านระบบรีดกรองและกากตะกอนที่ได้สามารถน ากลับมาใช้ประโยชน์ได้ง่าย สะดวกและรวดเร็วเมื่อเปรียบเทียบกับการก าจัดตะกอนโดยวิธีธรรมชาติ

กปน. ใช้แรงดันน้ า(ประปา) ผลิตกระแสไฟฟ้าใช้เองและขาย (http://www.mwa.co.th/mhtg_2010.html) การที่ กปน. ต้องลดแรงดันน้ าที่ว่านี้ จึงท าให้วิศวกรของ กปน. เกิดความคิดขึ้นมาว่า ท าไมเราไม่เอาแรงดันน้ ามหาศาลนี้มาใช้ให้เกิดประโยชน์ แทนที่จะไปลดและทิ้งแรงดันน้ าให้เสียเปล่า น่าที่จะเอาแรงดันน้ านี้มาใช้ผลิตกระแสไฟฟ้าได้ จึงได้หารือกับทีมผู้เชี่ยวชาญจาก กฟผ. ให้มาทดลองติดตั้งเดินเคร่ืองก าเนิดไฟฟ้าโดยใช้การขับเคลื่อนจากพลังน้ า