รายงานการศึกษาฉบ ับสมบ ูรณ ...local.moi.go.th/local budget.pdf · 2010-02-22 · รายงานการศึกษาฉบ ับสมบ

รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

เสนอตอ

กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย

21 เมษายน 2546

สารบญ บทสรปสาหรบผบรหาร i โครงการยอยท 1: การศกษาผลการจดสรรรายไดและเงนอดหนนใหแก องคกรปกครองสวนทองถนไทยทผานมา 1 1. บทนา 1 2. ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรรายไดสองคกรปกครอง 2 สวนทองถน 3. วธการศกษา 13 4. ผลการศกษา 19 5. สรปผลการศกษา 59 โครงการยอยท 2: การศกษาดลการคลงและความสมพนธทางการคลง ระหวางรฐบาลกบองคกรปกครองสวนทองถน 62 1. บทนา 62 2. ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษและเงนอดหนน 63 3. วธการในการกาหนดหลกเกณฑการจดสรรรายได (Basic Fiscal Needs) 92 4. ขอมลทใชในการคานวณ Thailand Local Government Basic Fiscal Needs (TBFN) 121 โครงการยอยท 3: รายไดขององคกรปกครองสวนทองถน 133 1. บทนา 133 2. การพฒนาวธการประมาณรายไดของ อปท. 136 3. การพฒนาสตรการจดสรรรายไดใหกบ อปท. 150 4. วรรณกรรมปรทศนพรอมบทวเคราะหเกยวกบแนวคดและหลก เกณฑในการจดสรรภาษทสนใจ 154 5. กรณศกษาเกณฑการจดสรรรายไดภาษใหแก อปท. ในประเทศตางๆ 157 6. สตรการจดสรรภาษ 158 7. สรปตวแปรสาคญทใชในการจดสรรภาษและแหลงขอมล 177

โครงการยอยท 4: การจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน 184 1. บทนา 184 2. ประสบการณการจดสรรเงนโอนในตางประเทศ 188 3. สตรการจดสรรเงนอดหนนสาหรบประเทศไทย 195 บทสรป 208 ภาคผนวก ภาคผนวก ก 210 ภาคผนวก ข 210 เอกสารแนบ ข1 214 เอกสารแนบ ข2 214 เอกสารแนบ ข3 223 เอกสารแนบ ข4 230 ภาคผนวก ค 241 เอกสารแนบ ค1 241 เอกสารแนบ ค2 245 เอกสารแนบ ค3 250 เอกสารแนบ ค4 256 เอกสารแนบ ค5 258 เอกสารแนบ ค6 262 เอกสารแนบ ค7 265 ภาคผนวก ง 271 เอกสารแนบ ง1 271 เอกสารแนบ ง2 272 เอกสารแนบ ง3 273 เอกสารแนบ ง4 274 เอกสารแนบ ง5 277 เอกสารแนบ ง6 279 เอกสารอางอง 282

รายงานการศกษาฉบบสมบรณ

โครงการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน บทสรปผบรหาร

การกระจายอานาจสองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ของประเทศไทยไดเรมตนขนตงแตมการตราพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจสองคกรปกครองสวนทองถนในป 2542 ซงกาหนดใหรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนทเคยมสดสวนเพยงรอยละ 13 ของรายไดรฐบาล ตองเพมขนอยางนอยรอยละ 20 และภายในปงบประมาณ 2549 จะตองเพมขนอยางนอยรอยละ 35 ซงในทางปฏบตแลวปรากฏวารฐบาลสามารถจดสรรสวนแบงรายไดของรฐบาลทงทเปนภาษอากรและเงนอดหนนเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในปงบประมาณ 2544 เปนรอยละ 20.92 ปงบประมาณ 2545 สามารถเพมสดสวนขนไดเปนรอยละ 21.8 ในปงบประมาณ 2546 เพมขนเปนรอยละ 22.19 และในปงบประมาณ 2547 ไดมการประมาณการรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนเปนรอยละ 22.5 ของรายไดรฐบาล ซงนบวาสอดคลองกบขอบญญตทกฎหมายไดกาหนดเอาไว นอกจากน ยงมการเปลยนแปลงหลกเกณฑการจดสรรในแตละป เพอใหเกดความเทาเทยมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนมากขน

อยางไรกตาม เปนทนาสงเกตวาการเพมขนของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนสวนใหญมาจากการเพมขนของรายไดทไดรบการจดสรรจากรฐบาลมากกวาจะเปนรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบไดเอง รวมทงหลกเกณฑการจดสรรทผานมายงไมสะทอนถงความเทาเทยมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนอยางแทจรงทสะทอนขนาดภารกจทแทจรงและความตองการใชจายของแตละองคกรปกครองสวนทองถนซงเปนทมาของปญหาในการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทไดดาเนนการมา

จากขอกาหนดเงอนไขการศกษาทไดแบงประเดนคาถามการวจยออกเปน 4 หวขอคอ

1. เสนอสตรหรอสดสวนรายไดทควรจะเปนขององคกรปกครองสวนทองถนตอรายไดรฐบาลในชวงปตางๆ ทสอดคลองกบสภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจของประเทศ สถานการณคลงของรฐบาล และภารกจความรบผดชอบระหวางรฐบาลกบองคกรปกครองสวนทองถน

2. เสนอสดสวนรายไดระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบทสอดคลองกบขนาด รปแบบ และภารกจหนาทตามการใหบรการขนพนฐาน (Minimum Service Requirement)

i

3. เสนอสตรการจดสรรภาษแตละประเภท (รายไดสวนทรฐบาลจดเกบแลวแบงหรอมอบให) โดยใหเปนไปตามหลกการของภาษ หลกการลดชองวางเพอความเปนธรรมในการกระจายรายไดและหลกภารกจความรบผดชอบ

4. เสนอรปแบบและสตรการจดสรรเงนโอนหรอเงนอดหนนทจาเปนเพอวตถประสงคพเศษของรฐบาล

การศกษาเพอใหครอบคลมคาถามทง 4 ประการนจาเปนทตองทาความเขาใจถงหลกเกณฑการศกษาวจยทมความแตกตางของวธการจดสรรรายไดทดาเนนการอยในปจจบน วธการจดสรรรายไดทใชอยเปนความพยายามทจะสรางความเสมอภาคทางรายได (Income Equity) ระหวางองคกรปกครองสวนทองถนเปนสาคญโดยวธการดงกลาวแมวาทาใหองคกรปกครองสวนทองถนตางมรายไดทเพมขนอยางมากมาย แตเปนการเพมอยางเทาๆ กน โดยไมคานงถงภารกจและความรบผดชอบการใชจายทเกดจากขอกาหนดของกฎหมายทเปนการมบหมายหนาททองคกรปกครองสวนทองถนตางๆ ตองรบผดชอบดแล รวมทงการถายโอนภารกจภายใตการ วธการจดสรรรายไดดงกลาวไมไดทาใหเกดความเทาเทยม (Equalization) ระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ทคานงถงขนาดของภารกจทแตกตางกนขององคกรปกครองสวนทองถน ดงนนวธการจดสรรรายไดทผานมาจงอาจสรางการบดเบอน (Distortion) ของรายไดทแตละองคกรปกครองสวนทองถนจะไดรบ แนวทางการแกใขการจดสรรรายไดทนาเสนอในงานวจยนจงเปนการนาเสนอแนวคดใหมและทดสอบความเปนไปไดของแนวคดดงกลาว ซงในแนวคดการจดสรรรายไดทเกดจากทงรายไดภาษทรฐบาลเกบแลวแบงใหและรายไดทอยในรปของเงนอดหนนทจะนาเสนอ ณ ทน เปนการนาหลกการจดสรรรายไดตามภารกจหนาทและความตองการใชจายพนฐาน (Basic Fiscal Needs) ของแตละองคกรปกครองสวนทองถนมาเปนแนวทางของการจดสรร ดวยวธดงกลาวนทาใหเกดความมประสทธภาพของการจดสรรรายไดใหสอดคลองกบภารกจหนาททมอยจรงในแตละองคกรปกครองสวนทองถน รวมทงเปนการสรางความมนใจ และคาดหารณไดถงขนาดรายไดทแตละองคกรปกครองสวนทองถนสมควรจะไดรบจากการจดสรรรายไดของรฐบาล ซงวธดงกลาวนจะเปนเครองมอชวยลดการใชดลยพนจ (Discretionary) ในการจดสรรรายไดและยงเปนการสรางความโปรงใส เขาใจทมาทไปของเงนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนอยางชดเจน

แตเนองจากการศกษาครงนไดเกดขนภายหลงจากทมการดาเนนการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนมาตามกฎหมายแผนปฏบตการขนตอนการกระจายอานาจฯแลวเปนเวลา 2 ป ผลของการจดสรรรายไดดงกลาวไดเปนทกลาวขานถงความสอดคลองของวธการจดสรรรายไดกบแนวทางการกระจายอานาจฯ ทมการถายโอนภารกจหนาทและบคลากรไปสองคกรปกครองสวนทองถนวาทาใหเกดความเหลอมลาของรายไดระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ทงในระหวางประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน รวมทงระหวางองคแกปกครองสวนทองถนทเปนประเภทเดยวกน การศกษาจงจาเปนตองเรมตนจากการประเมนผลการจดสรรรายไดทผานมาของรฐบาลทใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทงหมด โดยเปนการ

ii

เปรยบเทยบลกษณะวธการจดสรรรายไดทงในชวงกอนและหลงทกฎหมายแผนกาหนดขนตอนการกระจายอานาจฯ ไดเรมบงคบใชเพอเปฯการหาจดเรมตนของสถานภาพทแทจรงของขนาดรายด และวธการจดสรรรายไดทสงผลตอความสามารถในการปฏบตหนาทของแตละองคกรปกครองสวนทองถน ความรทไดรบนจะเปนประโยชนตอการพฒนาสตรการจดสรรรายไดวาควรมการปรบปรงแกไขอยางไรเพอเปนการลดปญหาทเกดจากการจดสรรรายไดทผานมา (การศกษาเรองนอยระหวางหนาท 1 ถง 61 )

เพอใหทราบถงสภาพขนาดความตองการทางการคลงเพอการใชจายใหบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนอยางแทจรง การศกษาวจยนจงเรมตนจากการพจารณาถงความตองการทางการคลงขนพนฐาน (Basic Fiscal Needs) ของแตละองคกรปกครองสวนทองถนเพอใชจายสาหรบใหบรการสาธารณะ วธการคานวณหาความตองการทางการคลงขนพนฐานนเปนการหาขานดรายไดขนตาของแตละองคกรปกครงอสวนทองถนทคดจากภารกจหนาททกาหนดไวใน พ.ร.บ. จดตงของแตละประเภทองคกรปกครองสวนทองถน ประกอบกบภารกจทมการถายโอนตามกฎหมายแผนกาหนดขนตอนการกระจายอานาจฯ ทงนผลจากการคานวณขนาดรายจายขนพนฐานนจะเปนการสะทอนใหเหนถงขนาดรายไดทแตละองคกรปกครองสวนทองถนพงมเพอใหประชาชนในทองถนไดรบบรการสาธารณะในระดบขนตาตามสภาพเศรษฐกจและสงคมรวมทงความแตกตางภมศาสตร ซงปจจยตางๆ เหลานจะมผลตอภาระตนทนและขนาดของการใหบรการในแตละพนท ดงนนการคดความตองการทางการคลงขนพนฐานจงเปนจดเรมตนทามารถแสดงไดทงสดสวนรายจายและรายไดของแตละองคกรปกครองสวนทองถน ซงเมอรวมผลลพธการคานวณรายจายขนพนฐานของแตละประเภทองคกรปกครองสวนทองถน ทาใหเราสามารถนาไปสการตอบคาถามเงอนไขกาหนดการศกษาในขอท 1 และขอท 2 (รายละเอยดของการศกษาไดแสดงไวในหนา 62 ถง 132 )

จากการทเราสามารถทราบถงขนาดความตองการทางการคลงขนพนฐานของแตละองคกรปกครองสวนทองถนเปนประโยชนอกประการหนงคอ ทาใหสามารถรขนาดรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนควรจะไดรบ ดงนนหากสามารถรถงขนาดรายไดทเกดจากความสามารถในการจดเกบหรอไดรบจากการจดสรรของรฐบาลทใหแกองคกรปกครองสวนทองถน จะทาใหรถงชองวางระหวางรายไดและรายจายทรฐบาลตองเขามาชวยเหลอแกองคกรปกครองสวนทองถน ดงนนการพฒนาแหลงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนจงเปนเรองสาคญทรฐบาลและผบรหารองคกรคปกรองสวนทองถนตองใหความสาคญ ขณะเดยวกน การจดสรรรายไดทรฐบาลเกบแลวแบงใหแกแตละองคกรปกครองสวนทองถนตองมความชดเจนและสอดคลองกบหลกการของทมารายไดขององคกรปกครองสวนทองถนทกลาวมาขางตน นนคอตองสะทอนถงภารกจหนาทและทมาของรายไดนน ๆ ในสวนของรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบแลวใชเองนน เนองจากขอจากดของขอมลและปญหาการพฒนาแหลงรายไดเหลานททาใหการคาดการณรายไดทจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนทาไดยาก ดงนนจงจาเปนตองอาศยเครองมอทางสถตในการพยารณขนาด

iii

รายไดทจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถน วธทใชและผลทไดรบจากการวเคราะหเพอประมาณการรายไดสวนนอยในการวเคราะหหนา 133 ถง 149

รายไดจากการจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนตองนามารวมกบรายไดภาษจากการจดสรรของรฐบาลประเภทตาง ๆ ซงสตรวธการจดสรรทใชของแตละประเภทรายไดจะแตกตางกนตามประเภทของรายไดภาษ ทงนรายไดภาษแตละชนดมฐานการไดมาหรอแหลงกาเนดทแตกตางกน ดงนนการจดสรรรายไดภาษจงตองมฐานการพฒนาสตรเพอการจดสรรจากแหลงกาเนดของภาษเปนสาคญ เมอนารายไดทจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนทไดรบจากการประมาณการมารวมกบรายไดจากการจดสรรทงหมด จะไดผลลพธเปนความสามารการหารายได (Revenue Capacity) ทงหมดขององคกรปกครองสวนทองถน ซงแสดงใหเหนถงความรบผดชอบทางรายได (Revenue Accountability) ทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงควรมในการรกษาใหบรการสาธารณะดวยหลกการนเมอนามาพจารณาประกอบกบความตองการใชจายพนฐาน (Basic Fiscal Needs) ของการใหบรการสาธารณะทไดคานวณ โดยนาความสามารถการหารายไดมาหกลบออก ผลลพธทได หากเปนบวก แสดงใหเหนวาองคกรปกครองสวนทองถนนนยงมความจาเปนทตองไดรบความชวยเหลอเพมเตมจากรฐบาล เนองจากความตองการรายไดเพอใชจายใหบรการสาธารณะมขนาดมากกวาความสามารถในการหารายไดของทองถนเองทมอย ตรงกนขามหากองคกรปกครองสวนทองถนใดมผลตางเปนลบแสดงถงความสามารถการหารายไดทมอยนนมทมากกวาความตองการใชจายขนพนฐาน ซงจะเหนไดวาการนาความตองการทางการคลงขนพนฐาน (Basic Fiscal Needs) มาพฒนารวมกบความสามารถกาหารายได (Revenue Capacity) ทาใหการจดสรรายไดมความสมพนธโดยตรงกบภารกจทมอยและไมเปนการบดเบอนการจดสรรรายไดใหตางออกไปจากความตองการใชจายจรง รวมทงยงเปนการแสดงความสามารถในการพงตนเองทางรายไดขององคกรปกครอสวนทองถนทแทจรง ทาใหเกดความเชอมโยงโดยตรงระหวางผลประโยชนจากการไดรบบรการสาธารณะของประชาชนในแตละทองถนกบขนาดรายไดทประชาชนตองรวมรบผดชอบทาใหจะเกดประสทธภาพในการใชจายและหารายไดขององคกรปกครองสวนทองถน ผลลพธจากการศกษาสวนน เปนการตอบคาถามของเงอนไขการศกษาขอ 3 ซงรายละเอยดไดอยในหนา 150 ถงหนา 183 สาหรบกรณทผลลพธการศกษาแสดงวาความสามารถในการหารายไดขององคกรปกครองสวนทองถนมนอยกวาความตองการใชจายขนพนฐาน เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถมรายไดทเพยงพอตอคาใชจายทเกดขน รฐบาลจาเปนตองมการจดสรรเงนโอนหรอเงนอดหนน เพมเตมใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทมปญหา ทงนเพอใหการจดสรรเงนโอนหรอเงนอดหนนนสอดคลองกบหลกตามความเสมอภาค ตามภารกจหนาทมอยและเปนการลดชองวางระหวางรายไดและรายจาย แนวทางการจดสรรเงนอดหนน จงเปนแนวทางการจดสรรทคดหาภารกจเปนสาคญทใชเปนหลกการเดยวกนในการคานวณหาความตองการใชจายขนพนฐาน

iv

อยางไรกตามสตรการจดสรรเงนอดหนนทรฐบาลใหแกองคกรปกครองสวนทองถนน ตองเปดชองใหมการจดสรรเงนอดหนนทมลกษณะพเศษเพอเปาหมายทางนโยบายของรฐบาล เพราะแมวาสตรจดสรรเงนอดหนนรวมทคดจากฐานภารกจหรอความตองการใชจายพนฐานแลวกตาม ทสรางความชดเจนและเปนธรรมในการรบเงนอดหนนขององคกรปกครองสวนทองถน แตในบางกรณรฐบาลอาจตองการใหองคกรปกครองสวนทองถนดาเนนการในหนาทพเศษบางประการทรฐบาลเหนวาจาเปนตอทองถน ซงการจดสรรเงนอดหนนในลกษณะหลงนเปนการจดสรรตามนโยบายทอาจไมมความแนนอนและหลกเกณฑชดเจน ในกรณนการจดสรรจงอาจไมมสตรวธจดสรรทชดเจนเหมอนเงนอดหนนในกรณแรกทมาจากฐานความตองการใชจายหรอภารกจพนฐานทมอย โดยรายละเอยดการจดสรรเงนอดหนนทงหมดไดมรายละเอยดในหนาท184 ถง 207

การศกษาครงน จะเรมตนจากการพจารณาถงปญหาทเกดขนจากการจดสรรทผานมาระหวางป 2544-2545 วาไดสงผลตอการกระจายรายไดระหวางองคกรปกครองสวนทองถนอยางไร และการกาหนดหลกเกณฑการจดสรรรายไดของรฐบาลใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงใหมทรวมทงรายไดจากการจดสรรภาษ และรายไดจากเงนอดหนน โดยจะตองพจารณาถงภารกจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทเปนภารกจเดมและทไดรบการถายโอนใหใหมตามกฎหมายแผนและขนตอนการกระจายอานาจ รวมทงหลกการและแนวคดของการจดสรรภาษและเงนอดหนนประกอบดวย

การศกษาจะจาแนกออกเปน 4 โครงการยอย ซงในแตละโครงการจะมกรอบแนวคดทแตกตางกนออกไปตามความเหมาะสม โดยโครงการยอยท 1 จะวเคราะหถงสภาพปญหาของหลกเกณฑการจดสรรทผานมา อนจะนาไปสแนวทางการคานวณรายไดทเหมาะสมขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงในโครงการยอยท 2 โดยรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนพงมนนจะเปนปจจยสาคญสาหรบการจดสรรรายไดภาษและเงนอดหนนจากรฐบาลใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงจะกลาวถงในโครงการยอยท 3 และ 4 ตอไป

โครงการยอยท 1 เปนการศกษาถงผลกระทบจากหลกเกณฑการจดสรรภาษและเงน

อดหนนจากรฐบาลสองคกรปกครองสวนทองถนทผานมาตอความสอดคลองของภาระหนาท ความเปนอสระทางการคลงและความเทาเทยมกน โดยประมวลผลขอมลรายไดประเภทตตาง ๆ ขององคกรปกครองสวนทองถน อนไดแก รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเอง รายไดจากภาษ รายไดจากเงนอดหนน รวมไปถงรายไดทงหมดทรฐบาลจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ระหวางชวงกอนและหลงการกระจายอานาจ เพอพจารณาการเปลยนแปลงของรปแบบรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนประเภทตางๆ อนจะนาไปสการวเคราะหสภาพปญหาของรายไดองคกรปกครองสวนทองถน ทเกดขนในชวงทผานมา โดยจะศกษาโดยใชวธการทางสถต ซงผลการศกษาเปนดงตอไปน

v

จากการศกษาโดยวธการทางสถต พบวา องคกรปกครองสวนทองถนมแนวโนมในการพงพงทรพยากรจากสวนกลางมากขน ในขณะทสดสวนรายไดภาษทจดเกบเองตอประชากรมแนวโนมลดลง นอกจากน องคกรปกครองสวนทองถนยงมความเหลอมลาทางรายไดทไดรบการจดสรรของรฐบาลทงแนวตงและแนวนอนอยางมากไมวาจะพจารณาดวยเงอนไขความสามารถในการตอบสนองตอความตองการพนฐานหรอเงอนไขความสามารถทางการคลงกตาม ซงสาเหตทสาคญกคอ การจดสรรทผานมาไมไดพจารณาถงภาระหนาท ทาใหการจดสรรไมสะทอนภารกจและความตองการใชจายทแทจรงขององคกรปกครองสวนทองถน สงผลใหเกดความเหลอมลาทางรายไดระหวางองคกรปกครองสวนทองถนเพมมากขน ดงนน จงนาไปสการศกษาในโครงการยอยท 2 ทจะพจารณาถงความตองการใชจายทแทจรงขององคกรปกครองสวนทองถน โดยคานงถงภารกจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงเปนหลก

โครงการยอยท 2 แบงการศกษาออกเปนสองสวน โดยสวนแรกเปนการศกษาววฒนาการของ

การจดสรรเงนรายไดจากรฐบาลสองคกรปกครองสวนทองถนทงในรปของภาษจดสรรและเงนอดหนน พรอมทงวเคราะหปญหาและอปสรรคของหลกเกณฑการจดสรรทผานมา สาหรบในสวนท 2 เปนการพฒนาสตรการคานวณรายไดทพงมขององคกรปกครองสวนทองถนขนมาใหม ทสามารถตอบสนองตอเปาหมายของการกระจายอานาจทางการคลงทตองการใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดเพมขนและสอดคลองกบขนาดความตองการใชจาย และสอดคลองกบการกระจายความเจรญสทองถนได จากการศกษาในสวนแรกพบวา การจดสรรรายไดภาษและเงนอดหนนในอดตทผานมา มความยงยาก ซบซอน และไมชดเจน โดยเฉพาะการพจารณาการจดสรรรายไดแตละประเภทไมไดคานงถงภาพรวมของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงทควรจะเปนหรอขนาดของรายไดทเหมาะสมกบภาระกจและความจาเปนในการใชจาย เพอใหไดมาซงบรการสาธารณะของแตละองคกรปกครองสวนทองถน ดงนน เพอแกปญหาในอดตทผานมา ในสวนท 2 ของโครงการยอยท 2 น จงเปนการศกษาและคานวณหาขนาดของรายไดทเพยงพอตอรายจายเพอการใหไดมาซงบรการสาธารณะในระดบทเพยงพอขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท หรอทเรยกวา ความตองการใชจายพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทย หรอ Thailand Local Government Basic Fiscal Need (TBFN) โดยมวธการคานวณดงน

TBFN = Unit of Measurement x Unit Cost x Modification Coefficient ผลการศกษาทได พบวา คา TBFN ขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท เปนดงตอไปน

vi

อปท. TBFN (บาท) กรงเทพมหานคร 41,112,898,691.31 เมองพทยา 333,511,549.67 อบจ. (เฉลยตอแหง) 242,967,749.25 เทศบาล (เฉลยตอแหง) 26,868,485.54 อบต. (เฉลยตอแหง) 3,578,682.15

เหนไดวา กรงเทพมหานคร มสดสวนของ TBFN มากทสด โดยอยสดสวนเทากบรอยละ 35.93 รองลงมาคอ เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล และองคการบรหารสวนจงหวด โดยมสดสวนอยทรอยละ 26.55, 21.09 และ 16.14 ตามลาดบ ในขณะทเมองพทยามสดสวนตาสดทรอยละ 0.29

นอกจากนน ในโครงการยอยท 2 ยงทาการศกษาสดสวนประมาณการ TBFN ตอรายไดและรายจายรฐบาล โดยเมอนาคา TBFN ทคานวณไดเทยบกบรายไดรฐบาล ผลทไดจะเปนดงตารางตอไปน

สดสวน TBFN ตอรายไดรฐบาล (%) ป

กอนปรบภารกจถายโอน หลงปรบภารกจถายโอน 2546 24.05 29.23 2547 21.82 26.52 2548 19.90 24.19 2549 18.44 22.41

สาหรบสดสวนประมาณการ TBFN ตอรายจายรฐบาลนน พบวา กอนปรบภารกจการถาย

โอน สดสวนจะอยทรอยละ 25.29 และเพมเปน 33.53 หลงปรบการถายโอนภารกจ ซงแสดงถงสดสวนของภารกจระหวางองคกรปกครองสวนทองถนและภาครฐบาล ทงนการคานวณดงกลาวไมไดครอบคลมถงงบพฒนาและงบลงทนทตองใชเพมเตมเพอใหมการพฒนาความเจรญของทองถน ทาใหสดสวนรายได (รายจาย) ระหวางองคกรปกครองสวนทองถนและรฐบาลทไดอาจตากวาความเปนจรง

อยางไรกตามคา TBFN ทคานวณไดจะเปนพนฐานในการพจารณาการจดสรรรายไดภาษและเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงจะศกษาในโครงการยอยท 3 และ 4 ตอไปตามสมการความสมพนธดงน

รายไดทรฐบาลจดสรรใหอปท. = TBFN – Local government Actual tax collected

vii

รายไดทรฐบาลจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนจะประกอบไปดวย รายไดภาษท

รฐบาลจดเกบและจดสรรให (ศกษารายละเอยดในโครงการยอยท 3) และเงนอดหนน (ศกษารายละเอยดในโครงการยอยท 4)

โครงการยอยท 3 จะศกษาในดานความสามารถทางการคลงของ องคกรปกครองสวน

ทองถน ในสวนนจะแบงรายละเอยดออกเปน 2 สวน ดงน คอ 1. การประมาณการรายไดจดเกบเองในเบองตนขององคกรปกครองสวนทองถน 2. การสรางสตรจดสรรรายไดภาษขององคกรปกครองสวนทองถนทรฐบาลจดเกบให ซง

ในปจจบนยงไมมเกณฑการจดสรรทเหมาะสมชดเจนตามหลกวชาการ สาหรบในสวนแรกจะเปนการประมาณการรายไดจากภาษท องคกรปกครองสวนทองถน

จดเกบเอง โดยการประยกตใชแบบจาลอง Vector Autoregression (VAR) ทมความเหมาะสมกบงานในดานการพยากรณ มาชวยในการประมาณการณดงกลาว โดยผลทไดรบในสวนนจะเปนผลการประมาณการณทมความนาเชอถอและถกตองตามหลกการทางสถตของรายไดจดเกบเองของ องคกรปกครองสวนทองถนซงถอเปนสวนประกอบหนงทสะทอนความสามารถทางการคลงของ องคกรปกครองสวนทองถน

ในสวนทสองซงเปนการจดทาสตรการจดสรรภาษทเหมาะสมตามหลกวชาการ ซงหลกการโดยทวไปของการเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถนทเหมาะสมกคอ การจดเกบภาษนนควรจะตองอยบนพนฐานของการทประชาชนในทองถนไดรบประโยชนจากภาษหรอคาธรรมเนยมนนๆ (Benefit Principle) โดยองคกรปกครองสวนทองถน ของแตละทองถนควรจะสามารถกาหนดอตราภาษหรอคาธรรมเนยมใหสมพนธสอดคลองกบประโยชนทประชาชนในทองถนพงไดรบจากสนคาหรอบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนนนจดหาให แตเนองจากสภาพเงอนไขการกระจายอานาจการคลงสองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยยงอยในระยะเรมตนการกระจายอานาจ ฯ หลกเกณฑดงกลาวจงยงไมสามารถนามาใชไดอยางเตมท เนองจากขอจากดของขอมลพนฐานทสาคญ รวมถงการจาแนกภารกจตามการถายโอนยงคงอยในระยะเรมตน และความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถนยงไมเกดขนอยางแทจรง ดงนนองคกรปกครองสวนทองถนจงจาเปนทจะตองไดรบการจดสรรรายไดภาษจากรฐบาลกลาง เพอนามาใชในการดาเนนงานตามภารกจหนาทในความรบผดชอบ

การศกษาในสวนนไดนาเสนอหลกการจดสรรรายไดภาษ โดยพยายามสะทอนใหเหนถงแหลงกาเนดภาษมาประยกตใชประกอบกบหลกเกณฑอนๆ ทไดจากวรรณกรรมการศกษาในตางประเทศ เพอนามาใชในการวเคราะหโครงสรางฐานภาษในปจจบน ซงจะนามาสการพฒนาสตรการจดสรรรายไดภาษใหแกองคกรปกครองสวนทองถนอยางเหมาะสม โดยภาษทนามาพจารณาในการจดสรรนจะครอบคลมเฉพาะ ภาษมลคาเพม ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา ภาษสรรพสามต และภาษยานยนตและลอเลอน

viii

ภาษมลคาเพม

จะแยกการพจารณาออกตามพระราชบญญตทเกยวของ ดงน 1. ภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 จดสรรใหเฉพาะองคการบรหารสวนจงหวดในอตรารอยละ 5 ของภาษทจดเกบไดตาม

ประมวลรษฎากรในจงหวดนนๆ 2. ภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตจดสรรรายไดภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ

พ.ศ. 2534 จดสรรตามแหลงกาเนดภาษ โดยใชเกณฑรายไดทแทจรงของประชากร (ใชตวแปรประชากรแทนในกรณเทศบาล) และจานวนรานคา (ใชตวแปรจานวนโรงงานแทนในกรณเทศบาล) ในการจดสรร 3. ภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542

จดสรรใหกรงเทพมหานคร พทยา เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบลเทานน ไมนบรวมองคการบรหารสวนจงหวด โดยจะแบงการจดสรรภาษมลคาเพมตาม พรบ. กาหนดแผนฯ ออกเปน 2 ชวง โดยยดป พ.ศ. 2553 ซงเปนปทสนสดการถายโอนภารกจเปนเกณฑ ดงนคอ

(1) ชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2544-2553) จดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทกอนโดยถวงนาหนกจากจานวนเงนท

ควรไดรบการจดสรรเพม (Fiscal needs – Fiscal Capacity) จากนนจงจดสรรใหเปนรายแหงตอไปโดยการถวงนาหนกองตามภารกจหนาทของทองถนเปนเกณฑ

(2) ระยะเวลาหลงชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2553 เปนตนไป) การจดสรรภาษมลคาเพมในสวนนจะใชหลกเกณฑเดยวกนในทกระดบองคกรปกครองสวน

ทองถน โดยอาศยตวแทนขอมลทงทางดานการผลตและการบรโภคดงทไดกลาวไวแลวในสวนของภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ กลาวคอ จดสรรดวยตวแปรจานวนโรงงาน (ตวแปรดานการผลต) และ รายไดของประชากรทงหมดในองคกรปกครองสวนทองถน นนๆ (ตวแปรดานการบรโภค)

ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา และภาษสรรพสามต เนองจากภาษสรา และภาษสรรพสามต เปนภาษทจดเกบจากฐานของการบรโภค ในขณะทภาษธรกจเฉพาะจดเกบจากฐานรายไดเฉพาะทเกดจากการประกอบกจการในราชอาณาจกรกอนหกรายจายตามอตราภาษทกาหนดจากกจการบางประเภทซงไมอาจจดเกบในลกษณะของภาษมลคาเพมไดอยางมประสทธภาพ ซงโดยมากมกเปนกจการทประกอบธรกจเกยวกบการใหบรการ แตอยางไรกตามการจดเกบภาษจากฐานของการบรโภคและการบรการ

ix

นนมลกษณะทใกลเคยงกน ดงนนเกณฑทไดจากการทบทวนวรรณกรรมของภาษสรรพสามตนนกนาจะนามาปรบใชไดกบทงภาษสรา และภาษธรกจเฉพาะเชนกน กลาวคอเสนอใหจดสรรภาษทง 3 ประเภทนใหกบอบต.และเทศบาลตามจานวนประชากร และรายไดของประชากรทงหมดในองคกรปกครองสวนทองถน นนๆ ภาษยานยนตและลอเลอน

เนองจากปจจบนยงคงมปญหาในเรองความไมพรอมของขอมลทจะนามาใชเปนเกณฑในจดสรร และยงคงอยในชวงเรมตนของการดาเนนงาน ดงนนเพอความเหมาะสมในการจดสรรภาษประเภทนตามแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน จงสมควรทจะแบงการจดสรรภาษยานยนตและลอเลอนออกเปน 2 ชวง ดงนคอ

(1) ชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2544-2553) การจดสรรภาษและคาธรรมเนยมยานยนตและลอเลอนในชวงเปลยนผาน ควรจะทาการ

จดสรรใหเฉพาะทองถนในระดบอบจ.เทานน (2) ระยะเวลาหลงชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2553 เปนตนไป)

ภายหลงป พ.ศ.2553 คาดวาทองถนจะสามารถปรบตวใหสอดคลองตามแผนและขนตอนการกระจายอานาจ รวมถงมความพรอมของขอมลในเรองของปรมาณรถยนตของ องคกรปกครองสวนทองถน รายแหง ดงนนจงเหนควรใหการจดสรรภาษยานยนตและลอเลอนในชวงระยะเวลาดงกลาว เปนไปตามหลกเกณฑจานวนรถยนต และระยะทางถนนทองคกรปกครองสวนทองถน รบผดชอบ

อยางไรกตามผลการศกษาในสวนนจะไดภาษทงหมดทรฐบาลนามาจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนใดๆ (Total fiscal reallocation: TFR) ซงสามารถสรปไดดงน TFRi = ภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. อบจ. + ภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ +

ภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ + ภาษธรกจเฉพาะ + ภาษสรา + ภาษสรรพสามต + ภาษยานยนตและลอเลอน

ดงนนสมการความสมพนธทจะเชอมโยงไปสการศกษาการจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกร

ปกครองสวนทองถนในโครงการยอยท 4 คอ

Grant = TBFN - Local government Actual tax collected – TFR โครงการยอยท 4 ศกษารปแบบและแนวทางการจดสรรเงนอดหนนของรฐบาลทใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน เพอเสนอวธการจดสรรเงนอดหนนทเหมาะสมกบประเทศไทยในรปแบบของสตรการจดสรรเงนอดหนน

x

โดยทวไป นกเศรษฐศาสตรเหนวา การจดสรรเงนอดหนนนนควรยดหลกเกณฑดงน 1) ความเพยงพอของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน 2) ความเทาเทยมกนของรายไดระหวางองคกรปกครองสวนทองถน 3) ไมกระตนใหเกดปญหาการขาดดลงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน 4) พยากรณได และ 5) สะดวกและเขาใจงาย เงนอดหนนมกจะแบงเปนเงนอดหนนทวไปซงเปนสวนทองคกรปกครองสวนทองถนสามารถใชจายตามนโยบายของรฐบาล สาหรบการจดสรรเงนอดหนนทวไป ธนาคารโลก (Jun Ma, 1997) ไดสรปจากบทเรยนของออสเตรเลย สหรฐอเมรกา ญปน เกาหลใต และอนๆวา ประเทศเหลานมกจะใชสตร TRi = Ni - Ci - OTRI โดย TRi = เงนอดหนนทวไป NI = ความจาเปนทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง CI = ความสามารถทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง OTRI = เงนอดหนนเฉพาะกจสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง สตรนเปนสตรทเนนความเพยงพอของรายได พยากรณได สะดวกและเขาใจงาย ตลอดจนไมกระตนใหเกดปญหาการขาดดลงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน เนองจากประเทศไทยมความจากดในดานขอมล เชน ขอมลดานสาธารณสขและการศกษาขององคกร เมอใชสตรนกบขอมลของไทย พบวา มอบจ. อบต. และเทศบาลจานวนไมนอย เชน อบจ. กระบ และนครนายก อบต. เกาะลนตาใหญ และ อบต.ศาลาดาน อ.เกาะลนตา อบต.พรเตยว และอบต.สนปน อ.เขาพนมจะไมไดรบเงนอดหนนทวไป

คณะวจยจงไดใชวธดดแปลงสตรของไทยทใชอยในปจจบน โดยการกาหนดเงนอดหนนใหเปนสดสวนของขอมลทมอยคอนขางสมบรณ และคานวณทดสอบ พบวา วธทดดแปลงนนาจะทาใหมการจดสรรทมความเสมอภาคมากขน และชวยสนองตอบตอความจาเปนของทองถนไดดขน วธนนาจะเปนวธชวคราวในชวงทประเทศไทยมความจากดดานขอมล เงนอดหนนเฉพาะกจทมการอดหนนเปนรายโครงการเพอดาเนนการตามนโยบายของรฐ ยงควรเปนแบบใหเตมจานวน(Non-Matching Grants) แตอยางไรกตาม ในระยะยาว เมอองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดมากขนอาจเปลยนเปนเงนอดหนนแบบจายสมทบ (Matching Specific Grant) เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมรบผดชอบ สาหรบเงนอดหนนเพอการถายโอนภารกจ ควรเปลยนใหเปนเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนนเฉพาะกจ โดยภารกจทเปน "เลอกทาโดยอสระ" ควรอดหนนดวยเงนอดหนนทวไป สวนภารกจทเปน "หนาททตองทา" บางกจกรรมอาจอดหนนดวยเงนอดหนนทวไป บางกจกรรมอาจอดหนนดวยเงนอดหนนเฉพาะกจ และบางกจกรรมอาจไมใหเงนอดหนน

xi

โดยสรปแลว หลกเกณฑการจดสรรรายไดและเงนอดหนนใหมทรฐบาลใหแกองคกรปคก

รองสวนทองถนทไดมการกาหนดวธการจดสรรทสะทอนภารกจหนาทและแหลงกาเนดของรายได รวมทงความตองการใชจายของแตละองคกรปกครองสวนทองถน จะทาใหเกดความมประสทธภาพของการจดสรรรายไดทชดเจนและเปนธรรมมากขน นอกจากนยงทาใหความเหลอมลาของรายไดทรฐบาลจดสรรลดลง เพราะยดภารกจหนาททอยภายใตความรบผดชอบของแตละองคกรปกครองสวนทองถนเปนหลก ทาใหทราบถงขนาดเงนทตองการใชจายในแตละป ขณะเดยวกนเมอพจารณาพรอมกบการใชเงนอดหนนเพอการเพมรายไดแกองคกรปกครองสวนทองถน อาจขยายวตถประสงคของการใหเงนอดหนนใหมความหลากหลายมากขนจากเดมทการใหเงนอดหนนเปนเพยงการเพมรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนเพยงอยางเดยว โดยบทบาทของการใชเงนอดหนนทงเพอการกากบดแล การใหบรการสาธารณะบางหนาท หรอการปฎบตตามนโยบายของรฐบาล ตองไดรบการพฒนาอยางเหมาะสม

xii

โครงการยอยท 1: การศกษาผลการจดสรรรายไดและเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวน

ทองถนไทยทผานมา 1. บทนา การปกครองสวนทองถนของไทยทผานมาจะใหความสาคญกบ 2 ประเดนหลกคอ ความเปนอสระทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน และความเทาเทยมของการจดสรรทรพยากร (Equalization) ซงจะเหนไดชดจากการกาหนดหลกเกณฑในการจดสรรทรพยากรหรองบประมาณจากรฐบาลกลางสองคกรปกครองสวนทองถน อยางไรกตาม ในปจจบนโครงสรางรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนมการเปลยนแปลงอยางเดนชดหลงจากมพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (พ.ศ. 2542) ทงนเนองจากหลกเกณฑการจดสรรภาษและเงนอดหนน หรอตวแปรทใชพจารณาในการจดสรรรายไดตามพระราชบญญตจดสรรรายไดฉบบตาง ๆ ทประกาศใชกอนมพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ นนไมไดคานงถงความตองการพนฐาน (Basic Needs) และความมงคงพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ดงนนการประกาศใชพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ ในป 2542 จงถอเปนการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรทรพยากรจากรฐบาลกลางสองคกรปกครองสวนทองถนครงสาคญ การเปลยนแปลงหลกเกณฑในการจดสรรทรพยากรนถอเปนสญญาณทดในการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน เนองจากหลกเกณฑการจดสรรทรพยากรใหมสะทอนถงความจาเปนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถนมากขน อยางไรกด เงอนไขหรอเกณฑทใชในการจดสรรรายไดยงคงมขอถกเถยงถงความเหมาะสมและความสมเหตสมผลตอภารกจทองคกรปกครองสวนทองถนรบผดชอบอย โดยการจดสรรรายไดในปงบประมาณ 2544 ทอาศยอานาจแหงพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ รฐบาลใชเงอนไขหรอเกณฑ 3 ประการหลกในการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน คอ ผลผลตมวลรวมรายจงหวด (Gross Provincial Product: GPP) ประชากร และเกณฑโครงสรางการปกครอง โดยเงอนไขทง 3 ไดสะทอนคณลกษณะทแตกตางกนของหนวยองคกรปกครองสวนทองถนดงน

1. ผลผลตมวลรวมรายจงหวด (Gross Provincial Product: GPP) สะทอนความมงคงขององคกรปกครองสวนทองถนนนๆ

2. ขอมลประชากรเปนตวแปรทแสดงถงความตองการขนพนฐานทอยในความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง

3. โครงสรางการบรหารเปนตวแปรทสะทอนถงเงอนไขทางดานการจดการทแตกตางกนของ องคกรปกครองสวนทองถน

1

โดยเกณฑการจดสรรทง 3 ประการ มขอสงเกตทนาสนใจ ดงน

1. ความเทาเทยมของรายได (Revenue Equalization) : เงอนไขการจดสรรเหลานสงผลตอโครงสรางการจดสรรทรพยากรอยางไร กลาวคอ ผลของการเปลยนแปลงหลกเกณฑในการจดสรรทรพยากรสงผลตอความเทาเทยมกนทงในแนวตง (Vertical : องคกรปกครองสวนทองถนทอยในสถานภาพการจดการทแตกตางกน) และ แนวนอน (Horizontal: องคกรปกครองสวนทองถนทอยในสถานภาพการจดการระดบเดยวกน) อยางไร

2. ความเปนอสระ (Independence) : ผลของการเปลยนแปลงหลกเกณฑในการจดสรรทรพยากรสงผลตอสถานภาพทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนอยางไร

3. รปแบบการจดสรรรายไดใหมทสอดคลองตอภาระหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน แตละแหงหรอไม อยางไร

ในการพจารณาทง 3 ประเดนทกลาวมาขางตนจาตองอาศยเครองมอทางสถตและ

เศรษฐศาสตรบางอยางใชประกอบ เพอความสะดวกและชดเจนในการวเคราะห โดยรายละเอยดจะกลาวถงในสวนของวธการศกษา 2. ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรรายไดสองคกรปกครองสวนทองถน

รายไดทรฐบาลกลางจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ถอเปนรายไดทสาคญมากขององคกรปกครองสวนทองถน ในหวขอนจะไดทาการแบงประเภทรายไดทจดสรรนออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอภาษทรฐบาลจดสรรใหและเงนอดหนน การประกาศใช พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ไดกอใหเกดการเปลยนแปลงของหลกเกณฑในการจดสรรรายไดเปนอยางมาก ซงจะทาการพจารณาลงไปในรายละเอยดดงตอไปน

2.1 ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษสองคกรปกครองสวนทองถน

ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรภาษในทนจะพจารณาเฉพาะภาษมลคาเพม ภาษ

รถยนต และคาธรรมเนยมลอเลอน ภาษสราและภาษสรรพสามต โดยจะแบงหลกเกณฑการจดสรรในแตละภาษออกเปน 2 สวน สวนแรกคอหลกเกณฑการจดสรรกอนมการกระจายอานาจ ซงในทนจะหมายถงหลกเกณฑทประกาศใชครงสดทายกอนทจะมการกาหนดหลกเกณฑใหมตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 สาหรบสวนท 2 จะเปนหลกเกณฑทใชในแตละปงบประมาณหลงการกระจายอานาจ ซงหมายถงหลกเกณฑทอาศยอานาจแหงพระราชบญญตกาหนดแผนฯ

2

1) ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพม

วธการ เงอนไข และหลกเกณฑการจดสรรภาษมลคาเพมแกองคกรปกครองสวนทองถนใน

แตละปงบประมาณสามารถจาแนกไดเปน 3 สวนตามกฎหมายทเกยวของดงน 1) พระราชบญญตจดสรรรายไดประเภทภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะใหแก

ราชการสวนทองถน พ.ศ. 2534 กระทรวงมหาดไทยมหนาทจดสรรภาษมลคาเพมทจดเกบเพมในอตรา 1 ใน 91 ของอตราภาษมลคาเพมทเรยกเกบตามประมวลรษฎากรแกองคกรปกครองสวนทองถน

2) พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 25402 ภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทจดเกบไดในจงหวดใด ใหสงมอบให อบจ. รอยละ 5 ของภาษทจดเกบได 3) พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 3 กาหนดใหเทศบาล องคการบรหารสวนตาบล องคการบรหารสวนจงหวด เมองพทยาและกรงเทพมหานคร อาจมรายไดจากภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรในอตราซงเมอรวมกนแลวไมเกนรอยละสามสบของภาษมลคาเพมทจดเกบไดหกสวนทตองจายคนแลว

ดงนนหลกเกณฑการจดสรรภาษมลคาเพมกอนการกระจายอานาจจะอาศยอานาจจากพระราชบญญตจดสรรรายไดฯ และพระราชบญญตอบจ. ฯ ในขณะทหลกเกณฑการจดสรรหลงการกระจายอานาจนนจะมการจดสรรเงนภาษมลคาเพมทรฐจดสรรเพมตามพระราชบญญตกาหนดแผนรวมอยดวย ซงรายละเอยดของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพมมดงตอไปน

ก) กอนการกระจายอานาจ พระราชบญญตจดสรรรายได ฯ 4 กาหนดใหกรงเทพมหานครไดรบจดสรรจานวนรอยละ 60 ของภาษมลคาเพมทจดสรรส

องคกรปกครองสวนทองถน สวนอกรอยละ 40 จดสรรใหเทศบาล สขาภบาล และองคการบรหารสวนจงหวด โดยองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงจะไดรบจดสรรตามสดสวนของรายได

1 พระราชบญญตรายไดเทศบาล พ.ศ. 2494, พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537, พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา, พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528, พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540, www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม 2 พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2542, ธระพล อรณะกสกร และคณะ, สานกพมพ วญชน, มถนายน 2543 3 มผลบงคบใชตงแตวนท 18 พฤศจกายน พ.ศ. 2542 4 หมายถงพระราชบญญตจดสรรรายไดประเภทภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ พ.ศ. 2534

3

ประเภทภาษการคาและภาษการซอโภคภณฑ (ยกเวนภาษการซอโภคภณฑทเกบจากนามนเบนซน) ซงเทศบาล สขาภบาลและองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงไดรบในปงบประมาณ พ.ศ. 2503 5 ในขณะทสวนทจดเกบไดในเมองพทยาใหจดสรรใหเมองพทยา

พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด 2540 จดสรรใหอบจ. รอยละ 5 ของภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทจดเกบไดในเขตจงหวด

พระราชบญญตกาหนดแผนฯ 6 ยงไมมการประกาศใชหลกเกณฑการจดสรรภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตกาหนดแผนฯ

ข) หลงการกระจายอานาจฯ พระราชบญญตจดสรรรายได ฯ 7 ใหกระทรวงมหาดไทยจดสรรภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ดงน (1) จดสรรภาษมลคาเพมเปนรายจงหวด โดยคดสดสวน GPP: ประชากร = 50:50 โดยถอ

วากทม.เปนจงหวดหนง (2) จดสรรเงนภาษมลคาเพมของแตละจงหวดให เทศบาล : อบต.: อบจ. ในสดสวน

50:30:20 โดยท กทม.ไดรบเตมจานวน (3) จดสรรให เทศบาล อบต. และอบจ. แตละแหงดงน

ก) เทศบาล

- นายอดเงนภาษมลคาเพมของเทศบาลทกจงหวดมารวมกน แลวจดสรรใหแตละแหงไมนอยกวายอดทไดรบจดสรรในปงบประมาณ 2543 - หากมเงนคงเหลอใหจดสรรใหแตละเทศบาล โดยใชเกณฑการจดชนเทศบาลตามท

กระทรวงมหาดไทยกาหนด ใหเทศบาลชนเลกไดรบการจดสรรในสดสวนทมากกวาเทศบาลชนใหญ โดยใหคานงถงหนาทและความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะประกอบดวย

- หากมเงนเหลอ ใหจดสรรตามจานวนประชากรในเขตเทศบาลในวนสนปงบประมาณ 2543

5 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2544, 1 พฤษภาคม 2544 6 หมายถงพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 7 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2544, 1 พฤษภาคม 2544

4

ข) องคการบรหารสวนจงหวด - นายอดเงนภาษมลคาเพมขององคการบรหารสวนจงหวดของทกจงหวดมารวมกน แลว

จดสรรใหแตละแหงไมนอยกวายอดทไดรบจดสรรในปงบประมาณ 2543 - หากมเงนคงเหลอใหจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด โดยใชเกณฑจดสรรตามการจด

ชนทกระทรวงมหาดไทยกาหนด ใหอบจ.ชนเลกไดรบการจดสรรในสดสวนทมากกวาอบจ.ชนใหญโดยใหคานงถงหนาทและความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะประกอบดวย

- หากยงมเงนเหลออกใหจดสรรตามจานวนประชากรทงจงหวดในวนสนปงบประมาณ 2543

ค) องคการบรหารสวนตาบล จดสรรใหตามชนขององคการบรหารสวนตาบลตามทกระทรวงมหาดไทยกาหนดและจานวน

ประชากรขององคการบรหารสวนตาบลแตละแหงในวนสนปงบประมาณ 2543 การจดสรรแบงเปน 2 งวด 1. ภายใน 30 วนนบแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษา (2 พฤษภาคม 2544) 2. ภายในเดอนกรกฎาคม

พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด 2540 จดสรรใหอบจ. รอยละ 5 ของภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทจดเกบไดในเขตจงหวด

พระราชบญญตกาหนดแผนฯ8 ใหกรมสรรพากรสงมอบเงนภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 8.5 ของภาษมลคาเพมสทธท

จดเกบตามประมวลรษฎากรหลงสงมอบใหองคการบรหารสวนจงหวดรอยละ 5 ใหกระทรวงมหาดไทยเพอจดสรรแกองคกรปกครองสวนทองถน ดงน

1. จดสรรภาษมลคาเพมเปนรายจงหวด โดยคดสดสวน GPP: ประชากร = 50:50 2. จดสรรเงนภาษมลคาเพมของแตละจงหวดใหเทศบาล: อบต.: อบจ. ในสดสวน

50:30:20 โดย กทม.ไดเตมจานวน 3. กรณเมองพทยา ใหจดสรรภาษมลคาเพม จนรายไดจากเงนภาษมลคาเพมทงหมดม

สดสวนเทากบรอยละ 20 ของเงนภาษมลคาเพมทจงหวดชลบรไดรบตามพระราชบญญตจดสรรรายไดฯ และ พระราชบญญตกาหนดแผน ฯ กอนการจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนอน

8 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนด แผน ฯ พ.ศ. 2542, 15 มถนายน 2544

5

4. กรณกทม. ใหจดสรรภาษมลคาเพมและเงนชดเชยกทม. จนรายไดเงนภาษมลคาเพมทงหมดเมอรวมกบรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากพระราชบญญตจดสรรรายไดฯ แลวเทากบทเคยไดรบในปงบประมาณ 2543

5. หลงจากทจดสรรใหเมองพทยา และกทม. แลวจงจดสรรใหเทศบาล อบต. และอบจ. แตละแหงโดยจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนตามชนขององคกรปกครองสวนทองถนทกระทรวงมหาดไทยกาหนด ใหองคกรปกครองสวนทองถนชนเลกใหมรายไดมาก และองคกรปกครองสวนทองถนชนใหญมรายไดลดลงตามสวน โดยคานงถงหนาทและความรบผดชอบในการจดบรหารสาธารณะดวย --- หากยงมเงนเหลออกใหจดสรรตามจานวนประชากร

การจดสรรแบงเปน 3 งวด 1. ภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบมอบเงนภาษมลคาเพมจากกรมสรรพากร 2. ภายในเดอนกนยายน 2544 3. ภายในเดอนธนวาคม 2544* * สาหรบงวดท 3 ใหจดสรรใหเทศบาลและอบต.แตละแหงดงน -- รอยละ 50 แบงใหเทา ๆ กน สวนอกรอยละ 50 ตามจานวนประชากร 9 2) ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามต

กระทรวงมหาดไทยมหนาทจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตทเปนรายไดของ

ทองถนหลงหกคาใชจายในการจดเกบรอยละ 5 ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงเงนภาษสราและภาษสรรพสามตของทองถน กอนและหลงจากมพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ นนมฐานภาษและอตราภาษทแตกตางกน กลาวคอ กอนม พ.ร.บ.กาหนดแผนฯ ภาษสรา10 และภาษสรรพสามต11ทเปนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนนนมอตราภาษเทากบรอยละ 10 ของรายไดภาษทกรมสรรพสามตจดเกบ ในขณะท พ.ร.บ.กาหนดแผนฯ กาหนดใหอตราภาษไมเกนรอยละ 30 ของอตราภาษทกรมสรรพสามตจดเกบ

9 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ พ.ศ. 2542 ฉบบท 2, 28 พฤศจกายน 2544 10 พระราชบญญตจดสรรเงนภาษสรา พ.ศ. 2527, ราชกจจานเบกษา ฉบบพเศษ เลม 101 ตอนท 127 20 กนยายน 2527 หนา 89 11 พระราชกฤษฎกาเพมอตราภาษสรรพสามตเพอนาไปจดสรรใหแกกรงเทพมหาครและราชการสวนทองถน (ฉบบท 3), www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม

6

อยางไรกตาม หลกเกณฑการจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตทงกอนและหลงการกระจายอานาจตางกใชเกณฑประชากรในการจดสรรเงนภาษใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงเหมอนกน ยกเวนในป 2545-2546 ทอบจ. จะไมไดรบการจดสรรเงนภาษในสวนน โดยรายละเอยดหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตมดงน

ก) กอนการกระจายอานาจฯ ใหกระทรวงมหาดไทยจดสรรใหกทม.และทองถนทกแหง โดยใชเกณฑจานวนประชากร ข) หลงการกระจายอานาจ ใหกระทรวงมหาดไทยจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตดงน - เงนภาษทเกบไดในเดอนมถนายน 2543 ถงเดอนพฤษภาคม 2544 จดสรรใหแก เมอง

พทยา กทม. เทศบาล และอบต. โดยใชเกณฑประชากร 12 - เงนภาษทเกบไดในเดอนมถนายนถงเดอนกนยายน 2544 จดสรรโดยใชหลกเกณฑ

ดงน 13 - ใหอบจ. ไดรบเงนจดสรรแหงละ 10 ลานบาท โดยแบงการจดสรรเปน 2 ครง 1)

เงนภาษทจดเกบตงแตเดอน มถนายน 2544 ถงเดอน สงหาคม 2544 ใหจดสรรภายในเดอน กนยายน 2544 ในอตรา 3/4 ของจานวนเงนทอบจ.แตละแหงจะไดรบ 2) เงนภาษทจดเกบในดอน กนยายน 2544 ใหจดสรรภายในเดอน ตลาคม 2544 ในอตรา 1/4 ของจานวนเงนทอบจ.แตละแหงจะไดรบ

- ทเหลอจดสรรใหเทศบาล อบต. เมองพทยา และกทม. โดยใชเกณฑประชากร 3) ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน

วธการ เงอนไข และหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนทผานมาเกยวของกบ 3 กฎหมายสาคญ ไดแก

1. พระราชบญญตรถยนตร พ.ศ. 2522 14 โดยกรมการขนสงทางบกมหนาทจดสรรเงนภาษประจาปรวมทงเงนเพมและคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

12 แผนภาพการจดสรรภาษสราและสรรพสามตของอ.สกนธ 13 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจ ฯ เรอง การจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สาหรบปงบประมาณ 2544, 6 สงหาคม 2544 14 www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม

7

2. พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 15 โดยกรมการขนสงทางบกมหนาทจดสรรเงนภาษรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 เวนแตคาธรรมเนยมแผนปายทะเบยนรถใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

3. พระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 16 โดยกรมการขนสงทางบกมหนาทจดสรรเงนคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 เวนแตคาธรรมเนยมเครองหมายสาหรบลอเลอนซงจดทะเบยนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

ซงหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษประจาป ภาษรถและคาธรรมเนยมลอเลอนในแตละปนนเหมอนกนทง 3 พระราชบญญต ดงนนหลกเกณฑการจดสรรทปรากฏจงหมายความรวมถงหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษประจาป ภาษรถ และคาธรรมเนยมของทง 3 พระราชบญญตน

ก) กอนการกระจายอานาจฯ หลกเกณฑทใชจนถงวนท 25 พ.ค. 43 17 (1) เงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนทจดเกบไดในจงหวดใดเปนของจงหวด

นน โดยถอวากทม.เปนจงหวดหนง (2) ภายในจงหวด แบงใหอบจ.: เทศบาล: สขาภบาล ดงน 25:50:25 (3) ถาจงหวดหนงมหลายเทศบาล ใหแบงใหเทศบาลแหงละเทา ๆ กน โดยใหพทยาเปน

เทศบาลหนงในจงหวดชลบร (4) ถาจงหวดใดมสขาภบาลหลายแหง ใหแบงใหแหงละเทา ๆ กน

การจดสรรแบงเปน 4 งวด คอ - ภายในเดอนตลาคม - ภายในเดอนมกราคม - ภายในเดอนเมษายน - ภายในเดอนกรกฎาคม

15 www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม 16 พระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 (แกไขเพมเตมถงปจจบน), กฎหมายทเกยวของกบการบรหารงานของหนวยบรหารราชการสวนทองถน (ฉบบปรบปรงครงท 1), กองราชการสวนตาบล กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2539) หนา 357 17 กฎกระทรวง ฉบบท 18 พ.ศ. 2531 ออกตามความในพระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 ประกาศในเลมท 106 ราชกจจานเบกษา 25 ตอนท 13 วนท 24 มกราคม 2532, กฎหมายทเกยวของกบการบรหารงานของหนวยบรหารราชการสวนทองถน (ฉบบปรบปรงครงท 1), กองราชการสวนตาบล กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2539) หนา 381-382

8

ข) หลงการกระจายอานาจ หลกเกณฑการจดสรรในปงบประมาณ 2544 18 1. เงนภาษและคาธรรมเนยมทจดเกบในเขตกทม. หรอในจงหวดใด เปนของกทม.หรอ

จงหวดนน 2. จดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมทเกบไดในแตละจงหวด ใหแก เทศบาล: อบต.: อบจ.

ในสดสวน 70:10:20 3. จดสรรใหแตละเทศบาล โดยใชเกณฑประชากร แลวนามาเปรยบเทยบกบเงนท

เทศบาลไดรบในปทลวงมา แลวดาเนนการดงน - กรณเทศบาลใหม (สขาภบาลเดม) ถาคานวณแลวไดรบเงนเพมมากกวาปทผานมา ให

ไดรบเงนเพมไดไมเกนรอยละ 10 แตถาคานวณแลวลดลง ใหไดรบการจดสรรเทาเดม - กรณเทศบาลเกา เมอคานวณแลวไดรบเงนเพมมากกวาปทผานมา ใหไดรบเงนเทากบ

ปทลวงมา แตถาคานวณแลวไดรบเงนลดลง ใหลดลงไดไมเกนรอยละ 10 ของปทผานมา

- หากยงมคงเหลอใหจาเงนมาจดสรรใหเทศบาลเกาทไดรบเงนลดลงทกแหงตามสดสวนของเงนทลดลง

- ถาคานวณแลวยงขาดเงนอย ใหปรบลดเงนเทศบาลเกาทไดรบเงนเทากบปทลวงลงมาเทาๆ กน ใหเทากบจานวนเงนทขาดอยนน

4. จดสรรใหแตละอบต. โดยใชเกณฑประชากรการจดสรรแบงเปน 3 งวด - ภายใน 30 วนนบแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษา (3 พฤษภาคม 2544) - ภายในเดอนกรกฎาคม - ภายเดอนกนยายน

2.2 ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนสองคกรปกครองสวนทองถน

การจดสรรงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในแตละประเภท จะเปนไปในรปแบบ

ของเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนนเฉพาะกจ โดยไดดาเนนการใน 2 ลกษณะ คอ 1. จดสรรใหแกเทศบาล อบจ. และ อบต. โดยผานกรมการปกครอง 2. จดสรรใหแกกรงเทพมหานครและเมองพทยา โดยการจดสรรตรงใหแกองคกรปกครองสวน

ทองถนทงสอง

18 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนพ.ศ. 2544, 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2544

9

หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจจะแตกตางกนในแตละปงบประมาณ ซงมรายละเอยด ดงตอไปน

หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนปงบประมาณ 2544 19

ก) กรงเทพมหานคร 1) เงนอดหนนทวไป เพอการศกษาในเรองวสดการศกษาและอาหารเสรม (นม)

(1) คาวสด • เดกกอนประถมศกษาจดสรรให 195 บาท / คน • เดกประถมศกษาจดสรรให 270 บาท / คน • เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา

- ม.1-ม.3 จดสรรให 100 บาท / คน - ม.4-ม.6 จดสรรให 375 บาท / คน

(2) คาแบบเรยนสาหรบนกเรยนยมเรยน • เดกประถมศกษา

- หนงสอใหมและแบบฝกหดใหทกคนรอยละ 100 โดยจดสรรให 50 บาท / คน

- หนงสอเดมใหทดแทนรอยละ 30 จดสรรให 240 บาท / คน • เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา

- ใหรอยละ 100 ของนกเรยนทเพมขนและใหทดแทนรอยละ30 ราคาชดละ 400 บาท

(3) คาเครองเขยน • เดกประถมศกษา จดสรรใหรอยละ 30 ของจานวนนกเรยน

- ป.1-ป.4 จดสรรให 29.50 บาท / คน - ป.5-ป.6 จดสรรให 73 บาท / คน

(4) คาเครองแบบนกเรยน • เดกกอนประถมศกษา

- ใหรอยละ 30 คนละ 2 ชด ชดละ 120 บาท • เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา

19 การจดสรรงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, สานกงบประมาณ สานกนายกรฐมนตร, กมภาพนธ 2544 หนา 20.

10

- ใหรอยละ 20 คนละ 2 ชด ชดละ 225 บาท (5) คาเงนอดหนนบารงการศกษา • เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา จดสรรใหรอยละ100

- ม.1-ม.3 จดสรรให 750 บาท / คน - ม.4-ม.6 จดสรรให 1,400 บาท / คน

(6) คาเงนอาหารเสรม (นม) • เดกกอนประถมศกษา จดสรรใหรอยละ 100 คนละ 5 บาท จานวน 200

วน • เดกประถมศกษา จดสรรใหรอยละ 100

- ป.1-ป.4 จดสรรใหรอยละ 100 คนละ 5 บาทจานวน 200 วน 2) เงนอดหนนเฉพาะกจ เพอการลงทนโครงการขนาดใหญทรฐบาลมอบหมายให

กทม.ดาเนนการ อาทเชน โครงการตามมตคณะรฐมนตร มตคณะกรรมการจดระบบการจราจรทางบก เปนตน ซงการลงทนในการดาเนนงานดงกลาวมจานวนวงเงนลงทนทสง กทม. ไมสามารถจะรบภาระการลงทนเองไดทงหมด ไดกาหนดสดสวนการลงทนระหวาง รฐบาล : กทม.ในอตรารอยละ 60 : 40 20

ข) เมองพทยา 1) เงนอดหนนทวไป

(1) เพอการศกษาในเรองวสดการศกษา อาหารกลางวน อาหารเสรม (นม) โดยมหลกเกณฑเชนเดยวกบเงนอดหนนทวไปของกทม. สาหรบการจดสรรเงนอดหนนทวไปเพอเปนคาอาหารกลางวน โดยจดสรรงบประมาณใหเดกกอนประถมศกษาและประถมศกษาใหในอตราสวนรอยละ 30 ของจานวนเดกนกเรยนทงสนในอตราคนละ 6 บาท รวม 200 วน

(2) เพอการพฒนาเทศบาล โดยจดสรรใหตามจานวนประชากร 150 บาท / คน และจดสรรใหตามชนเทศบาลเปนเงน 700,000 บาท (เมองพทยาจดอยในเทศบาลชน 1)

2) เงนอดหนนเฉพาะกจเพอการลงทนตามแผนพฒนาของเมองพทยา ซงเปนการจดสรรตามโครงการทกาหนดไว

ค) เทศบาล 1) เงนอดหนนทวไป เพอการพฒนาเทศบาล (3,412.8 ลานบาท)

(1) จดสรรตามจานวนประชากร 150 บาท / คน

20 www.bb.go.th สานกงบประมาณ

11

(2) จดสรรตามชนของเทศบาล ดงน • ชน 1 22 แหง แหงละ 700,000 บาท • ชน 2 38 แหง แหงละ 800,000 บาท • ชน 3 27 แหง แหงละ 1.2 ลานบาท • ชน 4 30 แหง แหงละ 1.3 ลานบาท • ชน 5-7 1,012 แหง แหงละ 1.4 ลานบาท (3) จดสรรเงนอดหนนเพอการศกษาในเรองวสดการศกษา อาหารกลางวน

อาหารเสรม (นม) 2) เงนอดหนนเฉพาะกจ

(1) เงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาเทศบาล 21 หลกเกณฑ • จานวน 60 % ของวงเงน จดสรรใหเทากนทกแหง • จานวน 40 % จดสรรตามตวแปร 3 ตว ดงน

40 % - รายไดของเทศบาล 20 % - ความหนาแนนของประชากร 40 % - จานวนประชากร

(2) เงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาเมองทมลกษณะพเศษ หลกเกณฑ

จดสรรใหแกเมองทมปญหาสงแวดลอมในการพฒนาเมอง การสงเสรมการทองเทยว ตงแตป งบประมาณ 2543 - 2544 ม จานวน 62 แหง โดยใหเทศบาลแหงละประมาณ 25 ลานบาท (3) จดสรรตามมตคณะรฐมนตร นโยบายรฐบาล และทศทางการจดสรรงบประมาณรายจายประจาป

ง) องคการบรหารสวนจงหวด 1) เงนอดหนนเฉพาะกจ

(1) จดสรรเหมอนเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเฉพาะกจของเทศบาล

21 กรอบและเงอนไขของกจกรรมทสามารถจะดาเนนการดวยเงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาเทศบาล เปนการดาเนนการในลกษณะงบลงทน เพอใหเกดการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เกดการพฒนาทองถน เกดการจางงาน และการกระจายรายไดใหประชาชน

12

(2) จดสรรตามมตคณะรฐมนตร นโยบายรฐบาล และทศทางการจดสรรงบประมาณรายจายประจาป

จ) องคการบรหารสวนตาบล 1) เงนอดหนนทวไป (10,000 ลานบาท)

(1) เงนอดหนนทวไปเพอการพฒนาอบต. หลกเกณฑ

• จานวน 25 % ของวงเงน จดสรรใหเทากนทกแหง • จานวน 75 % ของวงเงน จดสรรตามตวแปร 4 ตว ดงน

10 % - จานวนประชากร 15 % - ขนาดพนท 20 % - จานวนหมบาน 55 % - รายได โดยมอตราสวนผกผน

(2) เงนอดหนนเพอสงเสรมและพฒนาอาชพ 68,324 หมบาน หมบานละ 100,000 บาท

(3) เงนอดหนนในการพฒนาแหลงนาธรรมชาต (ขดลอกแหลงนา) (500 ลานบาท)

หลกเกณฑ 30 % - ตามเกณฑพฒนาดานนาและระดบการพฒนา 35 % - ตามจานวนประชากร 25 % - ตามรายได 10 % - ตามขนาดพนท (4) เงนอดหนนตามนโยบายรฐบาล หรอทศทางการจดสรรงบประมาณ

รายจายประจาป

3. วธการศกษา

เนองจากการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตามเกณฑเดม จะใชการจดสรรตามชนเปนหลกซงกอใหเกดความไมเทาเทยมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ดงนนการจดชนองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบใหม จงเปนปจจยทสาคญในการจดสรรรายไดตามหลกของความเทาเทยมกน

การแบงชนขององคกรปกครองสวนทองถนทใชอยในปจจบนใชเกณฑทางดานการปกครองเปนเงอนไขในการพจารณาเพยงอยางเดยว ซงอาจมความไมสอดคลองกบการพจารณาภายใต

13

เงอนไขทางดานเศรษฐกจ ดงนนเพอใหการวเคราะหคาดชนตางๆ มความชดเจนยงขน งานศกษาครงนจงสรางเกณฑการแบงระดบชนขององคกรปกครองสวนทองถนในลกษณะตาง ๆ เพมขนจากเงอนไขทางดานการปกครอง

ในการศกษาครงนไดเลอกเงอนไขหรอเกณฑในการแบงกลมขององคกรปกครองสวนทองถนทงสามลกษณะ (องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล) ดวย 2 เงอนไขคอ แบงกลมหรอชนโดยใชเกณฑจานวนประชากร และแบงกลมโดยใชเกณฑรายไดรวมขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ ซงวธการแบงระดบของเกณฑการแบงทง 2 จะใชเครองมอทางสถตเดยวกนคอ การแบงชนดวยการเทยบสดสวนกบคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน หรอ SD โดยม คาเฉลย Mean เปนจดอางอง ซงมรายละเอยดดงน

1. การแบงชนขององคกรปกครองสวนทองถนดวยเกณฑจานวนประชากรใชสดสวนของสตร

Mean + x SD โดยท

Mean = เปนคาเฉลยของจานวนประชากรในองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท ไดแก อบจ. อบต. และ เทศบาล

X = เลขจานวนเตมทใชในการบอกอนดบของขดจากดของแตละชน SD = คาสวนเบยงเบนมาตรฐานของขอมลชดนน ๆ

2. การแบงชนขององคกรปกครองสวนทองถนดวยเงอนไขรายไดรวมใชสดสวนของสตร Mean + x SD

โดยท Mean = เปนคาเฉลยของรายไดในองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท

ไดแก อบจ. อบต. และ เทศบาล X = เลขจานวนเตมทใชในการบอกอนดบของขดจากดของแตละชน SD = คาสวนเบยงเบนมาตรฐานของขอมลชดนน ๆ

3.1 การคานวนคาความยดหยนของรายไดจดเกบเองตอการจดสรรรายได

ผลจากการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดใหกบองคกรปกครองสวนทองถนของรฐบาลตอความเปนอสระทางการคลงนนยงมนยเชงพฤตกรรมอกประการหนง คอมความเปนไปไดทผลของการจดสรรรายไดจะสงผลตอแรงจงใจในการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถนเอง ดงนนเพอใหเกดความชดเจนในประเดนดงกลาว จงไดทาการศกษาโดยสรางดชนคาความ

14

ยดหยนของรายไดทจดเกบโดยองคกรปกครองสวนทองถนตอรายไดทองคกรปกครองสวนทองถน ไดรบการจดสรรตอรฐบาลขน คาความยดหยนโดยนยแลวคอการเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปจจย 2 ปจจยทมความสมพนธกน และเนองจากคาความยดหยนนเปนคาเฉพาะทเกดขนในชวงเวลาใดเวลาหนง ดงนนจงเปนเครองมอทดอยางหนงทสามารถบอกถงการเปลยนแปลงใน 2 ชวงเวลาทเงอนไขตางกน ซงในการศกษาครงนจะนามาใชพจารณาเปรยบเทยบใน 2 ชวงเวลาคอ กอนและหลงการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดของรฐบาลสองคกรปกครองสวนทองถน เพอตอบคาถามในขอสงเกตทง 3 ประการขางตนทเกยวของกบการจดสรรรายไดใหแก องคกรปกครองสวนทองถน จงจาเปนจะตองสรางดชนชวดทสามารถเปรยบเทยบความแตกตางในแบบ Comparative Static Analysis ได ซงจากการพจารณาเงอนไขทรฐบาลใชเปนเกณฑในการจดสรรรายได จงสมควรทจะตองพจารณาดชนใน 8 ลกษณะดงนคอ

1. สดสวนรายไดภาษทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองตอหวประชากร (R1) เปนตวดชนทแสดงถงความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนในการตอบสนองตอ Basic Needs ของประชากรในพนททองคกรปกครองสวนทองถนนนรบผดชอบอย

2. สดสวนรายไดภาษทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R2) เปนดชนทแสดงถงความเปนอสระทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน

3. สดสวนรายไดภาษมลคาเพมทรฐบาลจดสรรให22ตอประชากร (R3) เนองจากสาระส าคญของการ เปล ยนแปลงโครงสร า งการจ ดสรร ในป 2542 ภาษมลคาเพมเปนฐานรายไดสาคญทรฐบาลใชในการจดสรร ดงนนดชน (R3) จะเปนดชนทแสดงสาระสาคญของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรภายใตเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน

4. สดสวนรายไดภาษมลคาเพมทรฐบาลจดสรรตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R4) เปนดชนทแสดงถงผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรภาษมลคาเพมตอรายไดรวมขององคกรปกครองสวนทองถน

22 ภาษมลคาเพมในชวงกอนการเปลยนแปลงโครงสรางจดสรรรายไดนน จะไมมขอมลของ อบต. นอกจากนในป 2543 และ 2544 จะเปนขอมลผลรวมระหวางภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ กบภาษมลคาเพมทวไป

15

5. สดสวนเงนอดหนนทองคกรปกครองสวนทองถนไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอประชากร (R5) เปนดชนทชใหเหนถงการใชเครองมอในการจดสรรเพอตอบสนองตอ ความตองการขนพนฐาน

6. สดสวนเงนอดหนนทองคกรปกครองสวนทองถนไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R6) เปนดชนทชใหเหนถงการผลกระทบจากการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรตอรายไดรวม

7. สดสวนรายไดภาษทจดสรรโดยรฐบาลทงหมด (ไดแก ภาษมลคาเพม ภาษยานยนตและลอเลอน ภาษสรา ภาษสรรพสามต และภาษธรกจเฉพาะ) ตอประชากร (R7) เปนดชนทชใหเหนถงการใชเครองมอในการจดสรรของรฐบาลเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานเชนเดยวกน

8. สดสวนรายไดภาษทจดสรรโดยรฐบาลทงหมดตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R8) เปนดชนทชใหเหนถงการผลกระทบจากการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรตอรายไดรวม

ดชนทนามาศกษาทงหมดสามารถสรปเปนตารางไดดงน

ตวสวน ตวเศษ

ประชากร รายไดรวม

รายไดททองถนจดเกบเอง R1 R2

ภาษมลคาเพม R3 R4

เงนอดหนน R5 R6

รวมรายไดจดสรร R7 R8

เปนททราบกนโดยทวไปถงโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนในปจจบนซงแบงออกเปน 5 รปแบบคอ องคกรบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคกรบรหารสวนตาบล กรงเทพมหานคร และเมองพทยา การบรหารงานในรปแบบตางๆเหลานยงมการแบงชนของการบรหารยอยในแตละรปแบบอกกลาวคอ อบจ. และ อบต. จะมการแบงระดบชนของขนาดองคกรออกเปน 5 ระดบ ในขณะทเทศบาลแบงออกเปน 7 ระดบ ดงนนในการพจารณาภายใตเงอนไขการวเคราะหในแนวตงและแนวนอนจะตองแยกกลมของขอมลเปน 3 กลมใหญๆ คอ อบจ. เทศบาล และ อบต.

16

เครองมอทางสถตทวไปทใชเปนตวแทนของขอมลแตละชดในการวเคราะหคอคาเฉลย (คา Mean หรอคาคาดหวง) สาหรบการพจารณาลกษณะการกระจายของขอมลจะใชคาสวนเบยงเบนมาตราฐาน (คา Standard Deviation: SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (คา Coefficient of Variation: CV) ซงเทากบสวนเบยงเบนมาตรฐานหารดวยคาเฉลย (SD/Mean) โดยทวไปแลวการเปรยบเทยบขอมลทมลกษณะการแจกแจงในกลมประชากรทมความแตกตางกนดวยการดคาเฉลย (Mean) เพยงอยางเดยวจะทาใหเกดความคลาดเคลอนในการวเคราะห เพราะคา Mean ไมไดแสดงถงลกษณะการกระจายของขอมลดงนนเพอลดทอนความคลาดเคลอนจงจาเปนทจะตองนาเอาคา SD และ CV มาใชเปนตวแปรประกอบการพจารณา

3.2 การแปลความหมายของดชน

กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R1 ตอ คาเฉลย E(R1) ถา E(R1) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R1) ของกลม องคกร

ปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวาองคกรปกครองสวนทองถน กลมท 1 มความสามารถในการหารายไดตอบสนองตอ Basic Needs ไดดกวาองคกรปกครองสวนทองถน กลมท 2 และการท CV ของกลม องคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มมากกวากลมท 2 แสดงวา กลมท 1 มความสามารถในการหารายไดทเทาเทยมกนภายในกลมนอยกวา กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R2 ตอ คาเฉลย E(R2)

ถา E(R2) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R2) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 1 มความเปนอสระทางการคลงมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 2 และการท CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถน ท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถน ท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มากกวากลมท 2 แสดงวากลมท 1 มความเปนอสระทางการคลงเทาเทยมกนภายในกลมนอยกวา กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R3 ตอ คาเฉลย E(R3)

ถา E(R3) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R3) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 1 สามารถใชรายไดจากการจดสรรภาษมลคาเพมในการตอบสนองตอ Basic Needs ไดมากกวาองคกรปกครองสวนทองถน กลมท 2 และการท CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มมากกวากลมท 2

17

แสดงวา กลมท 1 มความเทาเทยมกนในการใชภาษมคาเพมเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานภายในกลมนอยกวา กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R4 ตอ คาเฉลย E(R4)

ถา E(R4) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R4) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 1 พงพงรายไดจากภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 2 และการท CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มากกวากลมท 2 แสดงวากลมท 1 มความแตกตางในการเปนภาระของรฐบาลในการรบการจดสรรรายไดจากภาษมลคาเพมมากกวากลมท 2 กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R5 ตอ คาเฉลย E(R5)

ถา E(R5) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R5) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 1 สามารถใชเงนอดหนนในการตอบสนองตอ Basic Needs ไดมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 2 และการท CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถน ท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มมากกวากลมท 2 แสดงวา กลมท 1 มความทเทาเทยมกนภายในกลมนอยกวา กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R6 ตอ คาเฉลย E(R6)

ถา E(R6) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R6) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวา องคกรปกครองสวนทองถนกลมท 1 มความพงพงทางการคลงภายใตเงอนไขของเงนอดหนนมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 2 และการท CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มากกวากลมท 2 แสดงวากลมท 1 มภาวะการพงพงเทาเทยมกนภายในกลมนอยกวา กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R7 ตอ คาเฉลย E(R7)

ถา E(R7) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R7) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 1 อาศยรายไดภาษจากการจดสรรตอบสนองตอ Basic Needs ไดมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 2 และการท CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถน ท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มมากกวากลมท 2 แสดงวา กลมท 1 ความเทาเทยมกนภายในกลมนอยกวา กรณการเปรยบเทยบคาเฉลย (Mean) ของคาจรง R8 ตอ คาเฉลย E(R8)

18

ถา E(R8) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา E(R8) ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 หมายความวา องคกรปกครองสวนทองถนกลมท 1 พงพงรายไดจากภาษจดสรรมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนกลมท 2 และการท CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 1 มคามากกวา CV ของกลมองคกรปกครองสวนทองถนท 2 แสดงถงการกระจายของขอมลในกลมท 1 มากกวากลมท 2 แสดงวากลมท 1 เทาเทยมกนภายในกลมนอยกวา

4. ผลการศกษา 4.1 ผลการศกษาภาพรวม

ผลการประเมนคาดชน R1 ทแสดงถงรายไดภาษทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองตอจานวนประชากร และ R2 ทแสดงถงรายไดภาษทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองตอรายไดรวม โดยแจกแจงตามลกษณะการปกครอง พบวาความสามารถในการแสวงหารายไดของ องคกรปกครองสวนทองถน แตละประเภทมความแตกตางกนอยางเหนไดชด

สาหรบการจดตงรปแบบการปกครองแบบพเศษอาทเมองพทยาและกรงเทพมหานคร สวนหนงเนองมาจากความสามารถในการแสวงหารายไดเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถนดงกลาวสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอน อยางไรกตามสาหรบภายในกลมการปกครอง 3 กลมคอ อบจ. อบต. และ เทศบาล ทเปนทสนใจของงานศกษาครงน จะพบวาดชน R1 ของเทศบาลจะสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนอก 2 ประเภทอยางเหนไดชด กลาวคอเทศบาลมคาเฉลย (คา Mean) ของ R1 มากกวาถงเกอบ 5 เทาเมอเทยบกบ อบจ. และ อบต. ในป 2542 และเกอบ 4 เทาเมอเทยบกบ อบต. ในป 2544 แสดงใหเหนวาเทศบาลมความสามารถตอบสนองตอความตองการขนพนฐานไดดกวา อบจ. และ อบต. เนองจากมรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองตอจานวนประชากรสงกวา อบต. และ อบจ. โดยเฉลย

อยางไรกตามภายใตภาพความเขมแขงของเทศบาลทแสดงใหเหนถงความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานทสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอนนน กลบพบวาในป 2542 เทศบาลมปญหาในเรองของความเทาเทยมกนมากทสด เพราะเมอพจารณาจากคา CV ในป 2542 คา SD มคาสงกวา คา Mean ถง 9 เทา ในขณะท อบต. ทมความไมเทาเทยมกนมากเปนอนดบท 2 คา SD กบ Mean ตางกนไมถง 6 เทา อบจ. เองกลบมคานตามากคอนอยกวา 1 แมวาความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานจะตากวาเทศบาลมาก

19

ตารางท 1.1 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองตอหวประชากร (R1) ในองคกรปกครองสวนทองถน แจกแจงตามประเภทองคกรปกครองสวนทองถนในชวงป 2542 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2542 2543 2544 R1 อบจ. Mean 40.657 24.684 28.080 SD 20.625 16.285 20.435 CV 0.507 0.660 0.728 เทศบาล Mean 277.742 139.962 154.188 SD 2,526.161 273.620 302.343 CV 9.095 1.955 1.961 อบต. Mean 39.777 61.483 42.976 SD 229.135 358.479 218.055 CV 5.761 5.831 5.074 เมองพทยา Mean 1,010.445 1,083.334 1,103.048

ถาพจารณาถงแนวโนมการเปลยนแปลงในดชน R1 จากตารางท 1.1 จะพบวาทงเทศบาลและ อบจ. มความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานลดลง ซงแสดงไวอยางชดเจนในคา Mean ทลดลงเกอบครงหนงในป 2543 เมอเทยบกบป 2542 แมวาจะเพมขนในป 2544 กตาม ในขณะท อบต. กลบมทศทางทตางออกไปคอความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานเพมขน และเปนทนาสงเกตวาในขณะทความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานของเทศบาลลดลงแตกลบมความเทาเทยมกนของรายไดระหวางโครงสรางภายในองคกรมากยงขน กลาวคอการกระจายตวของขอมลกลบมคาลดลงอยางรวดเรวจากประมาณ 9 เทาของคาเฉลยเปน 1.95 และ 1.96 เทาของคาเฉลย ซงผลเชนนกลบขดแยงกบผลทเกดขนตอ อบจ. ทมแนวโนมทจะเกดความเหลอมลาระหวางองคกรปกครองสวนทองถนทมโครงสรางการจดการแบบเดยวกนมากยงขน ทงนทศทางการเปลยนแปลงในกลมของ อบต. ยงไมชดเจนมากนก เพยงแตป 2544 กลม อบต. มความสามารถในการแสวงหารายไดเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานเทาเทยมกนมากกวาปอน

20

ตารางท 1.2 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษท องคกรปกครองสวนทองถน จดเกบเองตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R2) แจกแจงตามประเภทองคกรปกครองสวนทองถนในชวงป 2542 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2542 2543 2544 R2 อบจ. Mean 0.387 0.226 0.108 SD 0.122 0.090 0.049 CV 0.315 0.398 0.459 เทศบาล Mean 0.054 0.064 0.043 SD 0.073 0.080 0.059 CV 1.342 1.241 1.372 อบต. Mean 0.034 0.043 0.029 SD 0.055 0.071 0.054 CV 1.637 1.626 1.840 เมองพทยา Mean 0.232 0.279 0.191

คาดชน R2 ในตารางท 1.2 แสดงใหเหนวาองคกรปกครองสวนทองถน โดยทวไปแลวม

ระดบของความเปนอสระทางการคลงตามาก เพราะรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองมสดสวนตอรายไดรวมนอยมาก แสดงวารายไดสวนใหญขององคกรปกครองสวนทองถนมาจากการจดสรรรายไดจากรฐบาลเปนสวนใหญ โดยทอบจ. เปนองคกรปกครองสวนทองถนทมการพงพงการจดสรรจากสวนกลางนอยทสด ถาไมนบรวมเมองพทยา และกรงเทพมหานคร ในขณะท อบต. มการพงพงมากทสด สาหรบการกระจายตวของขอมลในกรณของ อบจ. ยงคงเปนกลมทมการกระจายตวของขอมลนอยทสดคอไมถง 0.5 เทาของคาเฉลย ในขณะท อบต. เปนกลมทมการกระจายตวมากทสด แสดงวาใน อบต. นนมความเปนอสระทางการคลงทตางกนมาก

ทศทางการเปลยนแปลงในตวแปร R2 คอนขางจะเปนไปในทางเดยวกนคอ ความเปนอสระทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนมแนวโนมลดลง ในทางกลบกนการกระจายตวของขอมลกลบมแนวโนมสงขนซงแสดงถงแนวโนมทจะเกดความไมเทาเทยมกนในแงของความเปนอสระทางการคลงเพมมากขนดวย

21

ตารางท 1.3 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอประชากร (R3)แจกแจงตามประเภทองคกรปกครองสวนทองถนในชวงป 2541 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2541 2542 2543 2544 R3 อบจ. Mean 47.998 21.145 39.518 75.211 SD 77.878 30.830 53.413 51.838 CV 1.623 1.458 1.352 0.689 เทศบาล Mean 272.040 412.558 214.210 860.226 SD 739.133 4,413.590 437.958 736.480 CV 2.717 10.698 2.045 0.856 อบต. Mean 0.000 0.000 3.725 150.107 SD 0.000 0.000 59.001 447.577 CV 15.837 2.982 เมองพทยา Mean 461.443 354.295 395.562 450.986

หมายเหต: เนองจากในชวงป 2541 และ 2542 อบต. ไมไดรบการจดสรรภาษมลคาเพม ดงนนจงไมมคาดชน (R3) ในสองปดงกลาว

จากการประมาณคาดชน R3 ทปรากฏในตารางท 1.3 ในประเดนเรองความเทาเทยมของ

รายได (Revenue Equalization) ภายใตเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน พบวาประเภทองคกรปกครองสวนทองถนทแตกตางกนจะไดรบการจดสรรตางกน กลาวคอเมองพทยาจะไดรบการจดสรรรายไดภาษมลคาเพมมากทสด ในขณะท อบจ. ไดรบนอยทสด

เปนทนาสงเกตวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรสงผลในเทศบาลไดรบการจดสรรภาษมลคาเพมเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานเพมขนอยางมาก และมนยสาคญอยางยงเพราะ คา CV ทแสดงการกระจายตวของขอมลสดสวนดงกลาวของเทศบาล มคาไมสงมากคอนอยกวาคาเฉลย ทงนเมอเทยบกบปกอนหนาแลวพบวาคาดงกลาวมแนวโนมลดลงในทกรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน แสดงวาใหเหนการใชเงอนประชากรในการจดสรรภาษมลคาเพมจากรฐบาลตามนโยบายทไดวางไว มแนวโนมทจะทาใหทองถนมความเทาเทยมกนของรายไดภายใตเงอนไขของการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานมากขน

22

ตารางท 1.4 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวม (R4) แจกแจงตามประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนในชวงป 2541 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2541 2542 2543 2544 R4 อบจ. Mean 0.196 0.148 0.240 0.284 SD 0.153 0.110 0.162 0.107 CV 0.776 0.738 0.675 0.375 เทศบาล Mean 0.100 0.077 0.078 0.238 SD 0.116 0.097 0.101 0.094 CV 1.167 1.267 1.287 0.397 อบต. Mean 0.000 0.000 0.003 0.150 SD 0.000 0.000 0.026 0.073 CV 10.020 0.486 เมองพทยา Mean 0.122 0.081 0.102 0.078

ดชน R4 แสดงใหเหนถงความเทาเทยมกนในแนวดงของการจดสรรรายไดภาษมลคาเพม

จากรฐบาลมากกวา R3 เนองจากผลการคานวนทปรากฏในตารางท 1.4 คา Mean ในชวงกอนป 2544 มความแตกตางกนมากระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทในชวงกอนป 2544 กลาวคอ อบจ. มรายไดจากการจดสรรภาษมลคาเพมสงถงประมาณรอยละ 20 ของรายไดทงหมด ในขณะทองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบอนมสดสวนดงกลาวเพยงรอยละ 10 อยางไรกตามเมอมการปรบโครงสรางการจดสรรรายไดพบวา องคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทมสดสวนรายไดจากภาษมลคาเพมตอรายไดรวมเพมขน แตความแตกตางระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทกลบลดลง ทงนยกเวนในกรณของเมองพทยา

นอกจากนเมอพจารณาถงการกระจายตวของขอมลพบวา มแนวโนมลดลงเหมอนกบดชน R3 แสดงใหเหนวาการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรภาษมลคาเพมใหความสาคญกบเรองความเทาเทยมกนตามแนวดงมากขน โดยเฉพาะภายใตเงอนไขสดสวนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท

23

ตารางท 1.5 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนเงนชวยเหลอทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอประชากร (R5) แจกแจงตามประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนในชวงป 2541 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2541 2542 2543 2544 R5 อบจ. Mean 69.883 24.293 13.381 68.693 SD 166.949 26.962 25.187 60.620 CV 2.389 1.110 1.882 0.882 เทศบาล Mean 1,688.482 1,423.900 931.541 1,451.465 SD 18,296.800 6,099.904 1,194.218 1,338.575 CV 10.836 4.284 1.282 0.922 อบต. Mean 407.795 449.461 361.885 384.508 SD 4,264.495 1,323.656 1,087.542 866.937 CV 10.457 2.945 3.005 2.255 เมองพทยา Mean 1,317.515 1,455.866 928.355 2,414.391

ตารางท 1.5 แสดงใหเหนถงสดสวนของการจดสรรเงนชวยเหลอตอประชากร ทงนเมอ

เปรยบเทยบระหวางประเภทองคกรปกครองสวนทองถนทตางกนแลวพบวา เทศบาลและเมองพทยาจะมสดสวนเงนอดหนนตอประชากรสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบอน ดงนนจงสามารถอาศยเงนอดหนนในการตอบสนองตอความตองการพนฐานไดมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอน ซงแสดงใหเหนถงความไมเทาเทยมกนระหวางประเภทองคกรปกครองสวนทองถน

นอกจากนยงพบวาการกระจายตวของขอมล อบต. มคาสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอนแมวาจะมแนวโนมลดลง แสดงใหเหนถงความเหลอมลาระหวาง อบต. ในการไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอน

24

ตารางท 1.6 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวม (R6) แจกแจงตามประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนในชวงป 2541 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2541 2542 2543 2544 R6 อบจ. Mean 0.274 0.211 0.106 0.256 SD 0.157 0.128 0.119 0.159 CV 0.574 0.605 1.120 0.620 เทศบาล Mean 0.349 0.404 0.411 0.384 SD 0.154 0.159 0.139 0.121 CV 0.440 0.394 0.338 0.315 อบต. Mean 0.433 0.515 0.435 0.317 SD 0.146 0.151 0.170 0.177 CV 0.337 0.294 0.392 0.559 เมองพทยา Mean 0.347 0.334 0.239 0.418

สดสวนเงนอดหนนตอรายไดรวมแสดงใหเหนถงขนาดการพงพงขององคกรปกครองสวน

ทองถน จากตารางท 1.6 พบวาองคกรปกครองสวนทองถนทอาศยเงนชวยเหลอนอยทสดคอ อบจ. แตมความแตกตางในสดสวนรายไดจากเงนอดหนนตอรายไดรวมมากทสด ซงสะทอนใหเหนถงความเหลอมลาจากผลของการจดสรรรายไดในรปเงนอดหนนภายใน อบจ. ดงนนจงไมสามารถสรปไดอยางชดเจนวาการจดสรรเงนอดหนนจะสามารถสรางความเทาเทยมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนทมการจดการและภารกจทแตกตางกน นอกจากนคาการกระจายตวของขอมลทมตอการจดสรรระหวางประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน ยงไมสามารถสรปทศทางทชดเจนได เพราะในขณะทเทศบาลมการกระจายตวของขอมลลดลงอยางตอเนอง แตองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบอนกลบมทศทางทไมแนชด จงเปนการยากทจะสรปวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดมผลทาใหเกดความเทาเทยมกนเพมขนภายใตเงอนไขการจดสรรเงนอดหนนเมอเทยบกบรายไดรวม

25

ตารางท 1.7 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษทจดสรรจากรฐบาลตอประชากร (R7) แจกแจงตามประเภทขององคกรปกครองสวทองถนในชวงป 2541 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2541 2542 2543 2544 R7 อบจ. Mean 87.067 47.226 81.403 164.997 SD 124.609 48.239 72.294 103.092 CV 1.431 1.021 0.888 0.625 เทศบาล Mean 1,037.940 869.364 936.029 1,726.132 SD 10,184.748 5,623.110 807.721 1,093.725 CV 9.812 6.468 0.863 0.634 อบต. Mean 319.721 216.801 369.319 543.983 SD 4,136.555 171.363 826.569 713.766 CV 12.938 0.790 2.238 1.312 เมองพทยา Mean 722.120 847.939 1,443.420 1,859.445

ผลการคานวนคาดชน R7 นใหผลทใกลเคยงกบดชน R5 กลาวคอสดสวนของภาษทรฐบาล

จดสรรใหรวมตอประชากร ไมกอใหเกดความเทาเทยมกนในแนวดง กลาวคอ เทศบาลและเมองพทยาได รบภาษจดสรรรวมตอหวสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอนมากโดยเปรยบเทยบ นนคอองคกรปกครองสวนทองถนทง 2 มศกยภาพในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานโดยอาศยรายไดจากภาษจดสรรมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอน หรออกนยหนงกคอ การจดสรรรายไดภาษจากรฐบาลกอใหเกดความเหลอมลาระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทมากขน ดงนนการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรภาษจงมไดบรรเทาปญหาความเหลอมลาลง ทงนแมวา อบต. จะมสดสวนรายไดสวนนตอประชากรเพมขนแตเทศบาลและเมองพทยากยงคงมรายไดสวนนเพมขนเชนกน

สาหรบคาการกระจายตวของขอมล R7 พบวามทศทางเดยวกนกบ R5 คอการกระจายตวมแนวโนมลดลง นนคอการปรบเปลยนโครงสรางการจดสรรสงผลใหเกดความเทาเทยมกนตอความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานในระดบองคกรปกครองสวนทองถนมากขน

26

ตารางท 1.8 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษทจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวม (R8) แจกแจงตามประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนในชวงป 2541 ถง 2544

ประเภท อปท. คาสถต 2541 2542 2543 2544 R8 อบจ. Mean 0.360 0.367 0.598 0.596 SD 0.173 0.158 0.133 0.149 CV 0.481 0.430 0.223 0.251 เทศบาล Mean 0.287 0.232 0.442 0.499 SD 0.135 0.120 0.124 0.113 CV 0.471 0.514 0.279 0.226 อบต. Mean 0.353 0.290 0.478 0.574 SD 0.118 0.102 0.163 0.180 CV 0.333 0.352 0.340 0.313 เมองพทยา 0.190 0.194 0.371 0.322

สดสวนรายไดภาษจดสรรรวมตอรายไดรวมแสดงใหเหนถงรปแบบหนงของการพงพง

รายไดจากรฐบาล แมวาในทางทฤษฎแลวองคกรปกครองสวนทองถนจะมสทธในการใชภาษทจดสรรน แตเนองจากขอปฏบตทเกดขนทาใหคณสมบตในเรองของความรบผดชอบตอการใชภาษลดลง ซงผลกคอไมตางจากเงนอดหนนอกรปแบบหนง เมอพจารณาในแงความเทาเทยมกนตามแนวดงของดชน R8 น พบวาสดสวนรายไดภาษชนดนในแตละรปแบบองคกรปกครองสวนทองถนไมแตกตางกนมากนก โดยเฉพาะเมอมการเปลบยนแปลงโครงสรางการจดสรรองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบการจดสรรมากทสดคอ อบจ. และ อบต. ผลทไดนคอนขางแตกตางกบการพจารณาดชน R7 แสดงวาเงอนไขทางดานประชากรหรอความตองการขนพนฐานทมความสาคญนอยกวาเงอนไขความสาคญของความเทาเทยมของสดสวนรายไดระหวาง องคกรปกครองสวนทองถน

คาการกระจายตวของขอมลคาขางใหคาทตาเมอเทยบกบดชนคาอน แสดงวาภายใตเงอนไขสดสวนรายไดภาษจดสรรตอรายไดรวมองคกรปกครองสวนทองถน ทอยมรปแบบการจดการแบบเดยวกนจะมความเหลอมลากนไมมากนก แนวโนมความการกระจายตวของขอมลลดลงแตไมชดเจนนกยกเวนในกรณของเทศบาล แสดงวาผลของการปรบโครงสรางการจดสรรรายไดไมสงผลตอโครงสรางความเทาเทยบภายใตเงอนไขน

27

4.2 ผลการศกษาแยกตามประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน ผลการศกษาขางตนเปนเพยงการพจารณาในภาพรวม ไมไดแยกยอยลงไปถงองคกร

ปกครองสวนทองถนแตละประเภท ดงนน เพอใหเกดความชดเจนถงผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงโครงสรางรายไดตอทองถนแตละระดบชน การศกษาในสวนนจะแยกการวเคราะหออกเปน 3 กลมดงน

4.2.1 องคการบรหารสวนจงหวด

ขอมลของการองคการบรหารสวนจงหวด แบงออกเปน 5 ชนตามเงอนไขของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (หมายเหต: อบจ. ทอยในชนท1 มเพยงแหงเดยวคอ อบจ.นครราชสมา ดงนนจงไมมคา SD ทแสดงการกระจายของขอมล) ตารางท 1.9 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษท อบจ. จดเกบเองตอหวประชากร (R1) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2542 ถง 2544

ชน คาสถต 2542 2543 2544 1 Mean 28.824 18.635 18.637 2 Mean 27.791 18.204 20.864 SD 15.237 8.904 11.740 CV 0.548 0.489 0.563 3 Mean 33.743 18.773 21.777 SD 21.882 18.991 24.115 CV 0.649 1.012 1.107 4 Mean 39.529 27.538 30.198 SD 17.596 19.199 20.428 CV 0.445 0.697 0.676 5 Mean 47.514 25.342 29.945 SD 22.823 12.764 20.946 CV 0.480 0.504 0.699

28

จากตารางท 1.9 แสดงผลการคานวนคาดชน R1 พบวาการแบงชนของ อบจ. ไมมความสอดคลองกบคาดชนเทาใดนก ความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานของ อบจ. ชนทตากวากลบมความสามารถมากกวาอบจ. ชนสง โดยอบจ. ชน 5 มความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานสงทสด เมอเทยบกบ อบจ. ชนอนๆ ในขณะทอบจ. ชน 1 กลบมความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานตาทสด เมอพจารณาถงการกระจายของขอมลจะพบวาในแตละชนไมแตกตางกนมากนก ยกเวน อบจ. ชน 3 ในชวงป 2543 และ 2544 ทมคาประมาณ 1 แสดงวาโครงสรางการจดชนนนมความเหมาะสมเพราะ อบจ. ในแตละชนมความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานไมแตกตางกนมากนก

อยางไรกตามเมอพจารณาแนวโนมการเปลยนแปลงของแตละกลมจะพบผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรอยางชดเจน กลาวคอความสามารถในการตอบสนองความตองการขนพนฐานของแตชนมแนวโนมลดลง อกทงการกระจายตวของขอมลกมมากขนแสดงใหเหนแนวโนมความเหลอลาระหวางองคกรภายในกลมสงขน ตารางท 1.10 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษท อบจ. จดเกบเองตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R2) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2542 ถง 2544

ชน คาสถต 2542 2543 2544 1 Mean 0.670 0.309 0.209 2 Mean 0.444 0.265 0.142 SD 0.158 0.071 0.074 CV 0.356 0.269 0.523 3 Mean 0.420 0.242 0.127 SD 0.137 0.100 0.048 CV 0.327 0.412 0.377 4 Mean 0.404 0.224 0.111 SD 0.097 0.092 0.045 CV 0.241 0.409 0.403 5 Mean 0.334 0.210 0.086 SD 0.111 0.089 0.038 CV 0.333 0.422 0.444

29

จากตารางท 1.10 ภาพโครงสรางภาษท อบจ. จดเกบเองตอรายไดรวม (ดชน R2) แสดงผลทตางออกไปจากคาดชน R1 เนองจากชนทสงกวาจะมความเปนอสระทางการคลงหรอความสามรถในการหารายไดดวยตนเองมากกวา อบจ. ชนทตากวา นอกจากนคาการกระจายตวของขอมลกมความแตกตางกนในแตละชนนอยมากแสดงวาสถานะความเปนอสระทางการคลงของ อบจ. แตละแหงทอยในชนเดยวกนมความใกลเคยงกน อยางไรกตามคาดชนทง 2 มแนวโนมลดลง กลาวคอผลของการปรบโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนโดยการประกาศใช พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ สงผลให คาความเปนอสระทางการคลงของ อบจ. ลดลงอยางเหนไดชด ในขณะทคาการกระจายของขอมลกมคาสงขนอกดวย แสดงใหเหนวาความแตกตางในความเปนอสระทางการคลงระหวาง อบจ. ในชนเดยวกนเพมสงขน ตารางท 1.11 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอหวประชากร (R3) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 0.162 0.113 5.679 15.002 2 Mean 17.774 8.687 14.574 29.668 SD 27.639 10.555 12.454 12.350 CV 1.555 1.215 0.855 0.416

3 Mean 17.242 12.974 22.958 38.997 SD 25.302 17.161 45.419 17.694 CV 1.468 1.323 1.978 0.454

4 Mean 40.389 17.846 45.771 59.612 SD 39.027 16.214 55.181 16.113 CV 0.966 0.909 1.206 0.270

5 Mean 77.263 31.018 45.287 116.767 SD 116.613 44.890 58.925 61.736 CV 1.509 1.447 1.301 0.529

ดชน R3 ทแสดงถงสดสวนของภาษมลคาเพมตอประชากรในกรณของ อบจ. ใหผลท

คอนขางแปลกเนองจากคาทไดมความแปรปรวนของคา Mean สง ทงนเมอพจารณาในแง ความ

30

เทาเทยมจะพบวาการจดสรรรายไดจากภาษมลคาเพมภายใตเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน คอนขางสอดคลองกบการแบงชนกลาวคอ อบจ. ชนทตากวาจะไดรบการจดสรรภาษมลคาเพมตอประชากรในสดสวนทสงกวา

เมอมการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายพบวา การจดสรรรายไดภาษมลคาเพมมสดสวนทเพมขนอยางเหนไดชด ในขณะทการกระจายของขอมลลดลงแสดงวาตวแปรจานวนประชากรและ GPP สามารถใชเปนเกณฑในการจดสรรรายไดเพอกอใหเกดความเทาเทยมกนตามแนวนอนมากยงขนในกรณของ อบจ.

ตารางท 1.12 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R4) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


3 Mean 0.183 0.124 0.192 0.282 SD 0.133 0.089 0.149 0.078 CV 0.729 0.717 0.774 0.276

4 Mean 0.214 0.162 0.256 0.253 SD 0.161 0.109 0.177 0.090 CV 0.754 0.674 0.691 0.354

5 Mean 0.194 0.154 0.255 0.339 SD 0.151 0.115 0.163 0.114 CV 0.777 0.748 0.639 0.335

การพจารณาความเทาเทยมกนภายใตดชน R4 พบวาไมมความชดเจนในสมพนธระหวาง

ชนของอบจ. กบสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทรฐจดสรรใหตอรายไดรวมเนองจากคาเฉลยของสดสวนดงกลาวในแตละชนคอนขางใกลเคยงกน ซงเมอนาคาดชน R4 เทยบกบคาดชน R3 แลวจะ

31

พบวา R3 มทศทางของความสมพนธทชดเจนกวา รวมทงโครงสรางการกระจายของขอมลกไมสงนกคอมสดสวนการกระจายไมถง 1 เทาเมอเทยบกบคาเฉลย

อยางไรกตามดชน R4 ชใหเหนวาสดสวนของรายไดจากภาษมลคาเพมทรฐบาลจดสรรให อบจ. นนมสดสวนทเพมขนอยางสาคญตอรายไดรวมแสดงใหเหนวาโครงสรางการจดสรรใหมนเออให อบจ. พงพงรฐบาลมากขนโดยเฉพาะเมอเทยบระหวางกอนและหลงการปรบโครงสรางการจดสรร นอกจากนโครงสรางการกระจายตวยงมแนวโนมทลดลงในแตละชน ชใหเหนถงผลของนโยบายทเนนความเทาเทยมระหวาง อบจ.ทอยในชนเดยวกนมากขนนนเอง

ตารางท 1.13 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอหวประชากร (R5) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


3 Mean 20.911 13.956 3.422 37.429 SD 7.138 10.253 2.251 19.518 CV 0.341 0.735 0.658 0.521

4 Mean 32.687 16.876 9.428 51.218 SD 31.095 9.073 11.364 39.011 CV 0.951 0.538 1.205 0.762

5 Mean 145.661 39.423 23.590 105.830 SD 263.054 38.406 37.562 75.936 CV 1.806 0.974 1.592 0.718

จากตารางท 1.13 เมอพจารณาดชน R5 ทแสดงสดสวนระหวางเงนอดหนนตอประชากร

พบวา โครงสรางของชนกบสดสวนเงนอดหนนมความสมพนธกนเชนเดยวกบ R3 กลาวคอ อบจ. ในชนทสงจะไดรบการอดหนนนอยกวา อบจ. ทอยในชนทตากวาแสดงวารฐบาลมนโยบายทเนน

32

ความเทาเทยมกนระหวาง อบจ. ทมชนแตกตางกนภายใตเงอนไขประชากรเชนเดยวกนกบทดชน R3 ไดแสดงไว

เมอพจารณาในลกษณะ Comparative Static คาเฉลยและคาการกระจายตวของขอมลมคาคอนขางผนผวนและมทศทางทไมแนชด จงทาใหยากในการพจารณาวาผลของการปรบเปลยนโครงสรางการจดสรรมผลตอสดสวนการจดสรรเงนอดหนนตอประชากรหรอไม อยางไรกตามเมอเปรยบเทยบเฉพาะป 2543 และ 2544 พบวาสดสวนการจดสรรเงนอดหนนตอประชากรมแนวโนมทเพมขนอยางมาก ในขณะทคาการกระจายตวของขอมลในป 2544 ไมสงมากนก ซงสะทอนถงภาวะการพงพงทมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ตารางท 1.14 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R6) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


3 Mean 0.310 0.192 0.065 0.273 SD 0.152 0.089 0.043 0.140 CV 0.491 0.463 0.659 0.513

4 Mean 0.254 0.187 0.081 0.220 SD 0.181 0.111 0.086 0.163 CV 0.712 0.595 1.066 0.742

5 Mean 0.302 0.254 0.160 0.292 SD 0.142 0.158 0.158 0.158 CV 0.470 0.625 0.986 0.542

จากตารางท 1.14 เมอพจารณาคาเฉลยของเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอ

รายไดรวมทไมรวมเงนก (R6) พบวา ไมมความสมพนธระหวางชนกบขนาดของสดสวน นอกจากนการกระจายตวของขอมลกมคาทคอนขางตาไมสามารถบอกไดนโยบายการจดสรรเงนอดหนนของ

33

รฐบาล พจารณาจากเงอนไขดานโครงสรางของชนใน อบจ. โดยนยแลวเงอนไขการพจารณาเงนอดหนนของรฐบาลอาจจะใหความสาคญตอการตอบสนองความตองการพนฐานมากกวาภาวะความพงพงของ อบจ. กเปนได ภายหลงการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได สงผลใหอบจ. มสดสวนเงนอดหนนตอรายไดรวมเพมขนคอนขางชดเจน แตลกษณะการกระจายของขอมลไมสามารถสรปไปในทศทางเดยวกนได เนองจากอบจ. ชนท 2 มคาการกระจายตวของขอมลเพมขนซงหมายความวาการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรกอใหเกดความเหลอมลาภายในชนเพมขน ตารางท 1.15 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษจดสรรรวมทไดรบจากรฐบาลตอหวประชากร (R7) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


3 Mean 26.852 37.677 53.271 88.084 SD 27.095 57.234 63.669 73.745 CV 1.009 1.519 1.195 0.837

4 Mean 67.876 41.644 99.056 177.048 SD 62.312 29.996 75.755 108.652 CV 0.918 0.720 0.765 0.614

5 Mean 149.052 63.400 81.264 202.411 SD 180.369 61.167 75.477 92.114 CV 1.210 0.965 0.929 0.455

ดชน R7 ตามตารางท 1.15 แสดงถงความสมพนธระหวางสดสวนภาษทจดสรรโดยรฐบาล

ทงหมดตอประชากรกบการจดชนของ อบจ. เชนเดยวกบดชน R3 และ R5 พบวาอบจ. ชนสงจะไดรบการจดสรรรายไดภาษนอยกวาอบจ. ทอยในชนตากวาโดยเปรยบเทยบ นนคอเงอนไขการจดสรรใหความสาคญกบชนของ อบจ. และความตองการขนพนฐานทแสดงดวยเงอนไขประชากร

34

ทงนเมอพจารณาคาการกระจายตวของขอมลพบวา สดสวนการจดสรรรายไดภาษเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานในแตละชนของ อบจ. คอนขางมความเทาเทยมกนในชนนนๆ การพจารณาเรองผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรตอตวดชนจากขอมลในตารางขางตนจะพบวาหลงจากมการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดแลว ดชนมคาสงขนอยางชดเจน แตการกระจายตวของขอมลกลบลดลง แสดงใหเหนถงนโยบายความเทาเทยมในการจดสรรรายไดภาษเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานของรฐบาล ตารางท 1.16 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษจดสรรรวมทไดรบจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R8) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


3 Mean 0.316 0.333 0.631 0.561 SD 0.144 0.153 0.095 0.119 CV 0.455 0.460 0.150 0.212

4 Mean 0.366 0.390 0.631 0.629 SD 0.191 0.157 0.139 0.156 CV 0.523 0.403 0.221 0.248

5 Mean 0.386 0.372 0.544 0.587 SD 0.162 0.164 0.136 0.142 CV 0.418 0.441 0.251 0.242

สดสวนของภาษจดสรรตอรายไดรวมทแสดงในตารางท 1.16 ใหผลตางจากดชน R7

เนองจากความสมพนธระหวางชนของ อบจ. กบการจดสรรรายไดภาษมขอสรปทไมชดเจน อยางไรกตามคาการกระจายของขอมลแสดงใหเหนวาอบจ. ทอยในชนเดยวกนคอนขางมความเทาเทยมกน การเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรสงผลกระทบตอสดสวนรายไดภาษทจดสรรโดยรฐบาลตอรายไดรวมอยางชดเจนกลาวคอ สดสวนดงกลาวมคาเพมขนในทกระดบของ อบจ.

35

นอกจากนการกระจายตวของขอมลยงมแนวโนมลดลงดวยขอสรปน จงไมตางจากผลของการพจารณาดชนอนๆ คอรฐบาลมงเนนในเรองความเทาเทยมในการจดสรรเปนพเศษ 4.2.2 เทศบาล การแบงชนในกรณของเทศบาลตางจากการแบงชนของ อบจ. คอ เทศบาลแบงออกเปน 7 ชน ผลการคานวนคาดชน R1 แสดงใหเหนถงความไมสอดคลองระหวางการแบงชนเทศบาลกบความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน เนองจากผลทไดจากการคานวนในแตละชนไมมแบบแผนทแนนอน ชนทมความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานมากทสดคอเทศบาลชนท 4 รองลงมา คอ ชนท1 ตารางท 1.17 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษทเทศบาลจดเกบเองตอหวประชากร (R1) ใน เทศบาล แตละชนในชวงป 2542 ถง 2544

ชน คาสถต 2542 2543 2544 1 Mean 706.362 477.147 520.120 SD 1,483.502 658.248 774.398 CV 2.100 1.380 1.489

2 Mean 415.588 360.967 360.267 SD 445.917 363.439 439.840 CV 1.073 1.007 1.221

3 Mean 344.983 308.260 344.112 SD 262.080 210.969 246.233 CV 0.760 0.684 0.716

4 Mean 3,419.766 555.567 577.660 SD 14,603.697 939.766 946.538 CV 4.270 1.692 1.639

5 Mean 540.620 234.014 282.898 SD 1,177.574 318.400 393.327 CV 2.178 1.361 1.390

36

ชน คาสถต 2542 2543 2544 6 Mean 306.254 117.773 136.026 SD 2,562.894 143.107 148.058 CV 8.369 1.215 1.088

7 Mean 70.125 71.205 76.760 SD 240.449 97.865 101.020 CV 3.429 1.374 1.316

จากคา CV ของตารางท 1.17 จะเหนไดวาการกระจายตวของขอมลมความผนผวนมาก

โดยป 2542 มการกระจายตวคอนขางสง ในขณะทป 2543 และ 2544 คาการกระจายตวของขอมลในแตละชนเทศบาลไมแตกตางกนมากนกยกเวนในเทศบาลชนท 3 ทมการกระจายตวตามาก แสดงใหเหนวาโครงสรางการแบงชนของเทศบาลมการแบงกลมไดคอนขางดแตจดชนไมเหมาะสม เพราะแตละเทศบาลในแตละชนมความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานใกลเคยงกนแตการกาหนดอนดบชนของเทศบาลยงไมเหมาะสม ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรฯ ของเทศบาล สอดคลองกบกรณของ อบจ. กลาวคอผลของโครงสรางใหมทาใหความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานลดลงแมวาในแตละชนจะมความเหลอมลาภายในชนลดลงกตาม ซงผลทไดสะทอน ใหเหนถงความรบผดชอบตอหนาท (Responsibilities) ในการจดเกบภาษทจดเกบเองลดลง สวนผลทมตอการเปลยนแปลงโครงสรางการกระจายตวของขอมลนนมแนวโนมทดขน กลาวคอทาใหความเหลอมลาระหวางเทศบาลทอยในชนเดยวกนลดลง

ตารางท 1.18 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษทเทศบาลจดเกบเองตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R2) ใน อบจ. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 0.090 0.101 0.120 0.108 SD 0.074 0.086 0.113 0.112 CV 0.824 0.856 0.944 1.035 2 Mean 0.092 0.089 0.119 0.087 SD 0.100 0.089 0.124 0.088 CV 1.088 0.999 1.046 1.016

37

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 3 Mean 0.105 0.103 0.120 0.096 SD 0.104 0.109 0.123 0.090 CV 0.992 1.054 1.021 0.933 4 Mean 0.095 0.113 0.118 0.101 SD 0.145 0.154 0.164 0.129 CV 1.530 1.367 1.396 1.272 5 Mean 0.102 0.104 0.120 0.086 SD 0.107 0.115 0.117 0.075 CV 1.056 1.103 0.977 0.869 6 Mean 0.061 0.064 0.076 0.049 SD 0.059 0.067 0.071 0.041 CV 0.966 1.039 0.933 0.848 7 Mean 0.046 0.033 0.040 0.022 SD 0.065 0.045 0.044 0.028 CV 1.429 1.351 1.112 1.263

ในกรณของความเปนอสระทางการคลงของเทศบาลแตละชนในปเดยวกน ซงพจารณาจาก

สดสวนรายรบของเทศบาลแตละชนตอรายรบรวมรฐบาล จากขอมลในตาราง 1.6 จะเหนไดวาโดยภาพรวมแลวการแบงชนของเทศบาลไมไดสะทอนถงความเปนอสระทางการคลงของเทศบาลอยางแทจรง โดยเฉพาะเทศบาล 4 ชนแรก (ยกเวนในป 2543) เนองจากคา Mean จากเทศบาลชนทสงกวาไปชนทตากวาไมไดเรยงจากมากไปนอย

อยางไรกตามแมวาเทศบาลชน 4 จะมความเปนอสระทางการคลงสงสด แตความเทาเทยมกนภายในกลบพบวามไมมากนก เชนเดยวกนกบความเทาเทยมกนของเทศบาลชน 7 ทมนอย ทงนเนองจากเทศบาลชน 4 และชน 7 มคา CV สงกวาชนอนๆ โดยเปรยบเทยบ

หากทาการพจารณาเปรยบเทยบความเปนอสระทางการคลงและความเทาเทยมกนในความเปนอสระระหวางป 2542 กบป 2544 นน พบวาเทศบาลทกระดบชนยกเวนชน 1 มความเปนอสระลดลง (คา Mean ลดลง) ซงเปนทนาสงเกตวาผลจากนโยบายใน พ.ร.บ.กาหนดแผนฯ ทาใหความเปนอสระทางการคลงของเทศบาลลดลง ในขณะทความเทาเทยมกนในความเปนอสระทางการคลงของเทศบาลเพมขนทกระดบชนยกเวนชน 1 และชน 2 ซงเปนผลจากการประกาศใช พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ททาใหเทศบาลโดยสวนใหญมความเทาเทยมกนมากขน (คา CV ตาลง)

38

ตารางท 1.19 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอหวประชากร (R3) ใน เทศบาล แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 1,615.426 4,146.237 966.522 1,090.674 SD 1,863.050 21,021.302 903.905 987.826 CV 1.153 5.070 0.935 0.906

2 Mean 560.521 691.926 567.664 678.933 SD 537.264 998.890 894.121 908.866 CV 0.959 1.444 1.575 1.339

3 Mean 501.948 442.751 429.436 608.035 SD 442.398 333.383 461.705 716.263 CV 0.881 0.753 1.075 1.178

4 Mean 584.360 475.878 449.052 649.040 SD 550.503 487.024 508.270 529.225 CV 0.942 1.023 1.132 0.815

5 Mean 455.133 811.450 397.305 754.190 SD 710.822 1,317.503 648.001 818.369 CV 1.562 1.624 1.631 1.085

6 Mean 284.316 329.104 246.252 762.847 SD 476.020 721.805 388.974 698.481 CV 1.674 2.193 1.580 0.916

7 Mean 127.091 95.920 78.812 929.369 SD 657.556 355.423 134.326 703.126 CV 5.174 3.705 1.704 0.757

จากตารางท 1.19 ผลการประมาณคาสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจาก

รฐบาลตอหวประชากรของเทศบาล ใหผลทแตกตางจาก อบจ. อยางมาก เนองจากเทศบาลชนสง

39

สดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอหวประชากรกจะมคาสง นนคอการจดสรรรายไดภาษมลคาเพมเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานมความเหลอมลาระหวางชนคอนขางมาก สาหรบการพจารณาการกระจายตวของขอมลในแตละชนนนพบวามคาคอนขางสงเมอเทยบกบ อบจ. แตมแนวโนมลดลงเมอพจารณาผลทไดรบในป 2544 อยางไรกตามแมวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรไดทาใหชองวางระหวาง เทศบาล แตละชนลดลง แตการกระจายตวของขอมลยงไมแนนอนคอมทงทเพมขนในกรณเทศบาลชน 3 และลดลงในกรณอนๆ ตารางท 1.20 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R4) ในเทศบาล แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 0.236 0.205 0.219 0.213 SD 0.143 0.137 0.138 0.141 CV 0.608 0.669 0.631 0.662

2 Mean 0.138 0.103 0.117 0.131 SD 0.116 0.091 0.104 0.096 CV 0.840 0.886 0.886 0.730

3 Mean 0.139 0.102 0.107 0.126 SD 0.123 0.093 0.111 0.105 CV 0.886 0.913 1.033 0.833

4 Mean 0.094 0.084 0.102 0.116 SD 0.097 0.088 0.103 0.079 CV 1.027 1.048 1.012 0.678

5 Mean 0.188 0.161 0.161 0.215 SD 0.149 0.134 0.138 0.117 CV 0.793 0.833 0.858 0.542

6 Mean 0.140 0.110 0.112 0.231 SD 0.141 0.112 0.119 0.100 CV 1.007 1.021 1.066 0.433

40


จากตารางท 1.20 พบวาคาทไดไมมทศทางทชดเจนเมอพจารณาในแงของความเทาเทยม

กนตามแนวดง ในขณะทการพจารณาความเทาเทยมกนตามแนวนอนภายใตเงอนไขการกระจายตวของขอมลพบวา ความเทาเทยมกนระหวางเทศบาลภายในชนเดยวกนมมากขน

ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรร ทาใหดชน R4 ของเทศบาลเพมขนยกเวนเฉพาะในกรณของเทศบาลชนท 1 ซงนอกจากจะแสดงใหเหนถงรายไดทเพมขนของเทศบาลแลว ยงหมายถงการพงพงรฐบาลในระดบทสงขนดวย นอกจากนการกระจายตวของขอมลหลงการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรมคาลดลงแสดงวาในแตละชนมความเทาเทยมกนมากขน

ตารางท 1.21 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอหวประชากร (R5) ใน เทศบาล แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 2,222.819 2,114.891 1,394.154 1,793.721 SD 1,812.368 2,160.663 843.218 1,634.606 CV 0.815 1.022 0.605 0.911

2 Mean 1,854.997 2,501.004 1,722.233 2,022.528 SD 1,358.195 2,208.264 1,696.949 1,219.934 CV 0.732 0.883 0.985 0.603

3 Mean 1,524.430 2,432.953 2,509.651 2,184.035 SD 1,243.866 2,589.251 3,375.579 2,431.434 CV 0.816 1.064 1.345 1.113

4 Mean 2,875.179 5,722.990 2,124.214 2,568.615 SD 2,750.956 14,407.268 2,270.556 2,403.008 CV 0.957 2.517 1.069 0.936

41

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 5 Mean 790.058 1,963.367 785.098 1,195.962 SD 1,213.970 3,928.415 1,395.908 1,383.993 CV 1.537 2.001 1.778 1.157

6 Mean 548.409 919.774 589.891 1,142.144 SD 606.021 1,655.846 455.223 1,048.654 CV 1.105 1.800 0.772 0.918

7 Mean 2,129.537 1,202.287 845.982 1,448.281 SD 23,846.774 7,245.640 831.062 1,199.680 CV 11.198 6.027 0.982 0.828

จากตารางท 1.21 พบวาสดสวนเงนอดหนนตอประชากรทคานวนไดในแตละเทศบาลไม

สอดคลองกบลกษณะการจดชนของเทศบาล โดยเทศบาลทมสดสวนเงนอดหนนตอประชากรนอยทสดเปนเทศบาลชนท 6 สวนเทศบาลทมคาสดสวนนมากทสดกไมแนนอนขนอยกบปทพจารณา ซงมความแตกตางระหวางคาสดสวนในแตละชนสง การพจารณาความเทาเทยมกนตามแนวดง พบวาเทศบาลแตละชนมความเหลอมลาคอนขางสง นอกจากนในดานความเทาเทยมกนตามแนวนอนพบวาการกระจายของขอมลของเทศบาลชนท 7 ในชวง 2 ปแรกมคาสงมาก แตโดยทวไปแลวมแนวโนมลดลงจงถอไดวาเทศบาลทอยในชนเดยวกนมความเทาเทยมกนในเงนอดหนนทไดรบจดสรรจากรฐบาลภายใตเงอนไขเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานมากขน

ตารางท 1.22 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R6) ในเทศบาลแตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


2 Mean 0.403 0.409 0.378 0.401 SD 0.167 0.155 0.182 0.148 CV 0.414 0.378 0.482 0.369

42


4 Mean 0.427 0.399 0.396 0.394 SD 0.187 0.212 0.216 0.197 CV 0.437 0.532 0.545 0.499

5 Mean 0.290 0.303 0.306 0.317 SD 0.150 0.153 0.152 0.121 CV 0.519 0.504 0.496 0.382

6 Mean 0.307 0.333 0.343 0.359 SD 0.137 0.130 0.109 0.105 CV 0.446 0.389 0.318 0.292

7 Mean 0.365 0.448 0.458 0.403 SD 0.153 0.153 0.112 0.108 CV 0.420 0.343 0.244 0.268

จากตารางท 1.22 สดสวนเงนอดหนนตอรายไดรวมทคานวนไดในกลมของเทศบาลใหผล

ไมแตกตางจากคาดชน R5 คอคาสดสวนฯกบการจดชนของเทศบาลไมสมพนธกน นอกจากนยงไมมความเทาเทยมกนในการจดสรรระหวางเทศบาลแตละชน แตมความเทาเทยมในการจดสรรภายในเทศบาลทอยในชนเดยวกนเพราะการกระจายตวของขอมลตา

ผลจากการปรบโครงสรางการจดสรรรายไดเปนไปในทางเดยวกบดชน R5 คอไมมความชดเจนวาการปรบโครงสรางการจดสรรฯกระทบตอโครงสรางการจดสรรเงนอดหนนทใหแกเทศบาลภายใตภาพของการพงพงการจดสรรรายไดของเทศบาล

43

ตารางท 1.23 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษจดสรรรวมทไดรบจากรฐบาลตอหวประชากร (R7) ใน เทศบาล แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 2,174.511 5,093.773 1,859.715 2,051.689 SD 2,452.185 24,810.270 1,072.028 1,014.237 CV 1.128 4.871 0.576 0.494

2 Mean 860.816 1,080.340 1,680.260 1,932.507 SD 636.783 1,226.811 1,246.395 1,145.794 CV 0.740 1.136 0.742 0.593

3 Mean 859.592 769.643 1,506.211 1,777.631 SD 575.211 437.680 967.490 942.955 CV 0.669 0.569 0.642 0.530

4 Mean 950.976 947.871 1,913.742 2,239.768 SD 729.951 904.019 1,455.583 1,319.889 CV 0.768 0.954 0.761 0.589

5 Mean 817.770 1,604.317 1,114.589 1,694.050 SD 976.611 2,796.531 1,178.707 1,339.565 CV 1.194 1.743 1.058 0.791

6 Mean 558.501 797.191 866.839 1,529.987 SD 567.477 1,433.249 723.225 975.303 CV 1.016 1.798 0.834 0.637

7 Mean 1,201.434 483.648 750.812 1,745.002 SD 13,265.296 2,630.234 510.158 1,094.720 CV 11.041 5.438 0.679 0.627

จากตารางท 1.23 สดสวนรายไดภาษทจดสรรโดยรฐบาลรวมตอประชากรของเทศบาล

ใหผลทไมแนนอนเชนเดยวกบดชน R5 และ R6 จงไมสามารถสรปไดวามความเทาเทยมกนใน

44

แนวดงระหวางชนของเทศบาล อยางไรกตามเทศบาลทอยในชนเดยวกนมความเทาเทยมกนในภาษทไดรบจดสรรจากรฐบาลภายใตเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน

ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได ทาใหสดสวนฯมคาเพมขนอยางมาก ยกเวนเทศบาลชนท 1 และ 7 ทไมมทศทางทแนนอน นอกจากนยงสงผลตอการกระจายตวของขอมลทมขนาดลดลงแสดงวารปแบบการจดสรรใหมมความเทาเทยมกนในแนวนอนมากขน

ตารางท 1.24 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษจดสรรรวมทไดรบจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R8) ในเทศบาลแตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


2 Mean 0.230 0.179 0.417 0.417 SD 0.131 0.099 0.129 0.132 CV 0.570 0.556 0.308 0.317

3 Mean 0.253 0.201 0.382 0.416 SD 0.165 0.137 0.162 0.141 CV 0.652 0.680 0.423 0.339

4 Mean 0.180 0.168 0.422 0.423 SD 0.142 0.130 0.229 0.152 CV 0.789 0.774 0.543 0.359

5 Mean 0.363 0.315 0.490 0.501 SD 0.174 0.168 0.157 0.124 CV 0.478 0.532 0.321 0.248

6 Mean 0.348 0.290 0.483 0.505 SD 0.146 0.118 0.125 0.106 CV 0.420 0.407 0.259 0.210

45


จากตารางท 1.24 สดสวนรายไดภาษทจดสรรโดยรฐบาลรวมตอรายไดรวมของเทศบาลไม

สามารถสรปไดวามความสมพนธกบการจดชนของเทศบาล และเมอเปรยบเทยบระหวางเทศบาลทอยตางชนกน คาสดสวนทไดมทศทางไมแนนอน อยางไรกตามสามารถสรปไดวาเทศบาลทอยในชนเดยวกนมความเทาเทยมกนในภาษทไดรบจดสรรจากรฐบาลภายใตเงอนไขการพงพงรายไดจากรฐบาล

ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได ทาใหสดสวนฯมคาเพมขนอยางมากนนคอโครงสรางการจดสรรใหมกระตนใหเกดภาวะการพงพงของเทศบาลมากขน นอกจากนยงสงผลตอการกระจายตวของขอมลทมขนาดลดลงแสดงวารปแบบการจดสรรใหมมความเทาเทยมกนในแนวนอนมากขน

4.2.3 องคการบรหารสวนตาบล การแบงชนใน อบต. มลกษณะคลายการแบงชนในสวนของ อบจ. คอมการแบงออกเปน 5 ชน ซงดชน R1 ทคานวนไดในกรณของอบต. กมลกษณะทสอดคลองกบลกษณะการจดชน อบต. เชนเดยวกน กลาวคอคาเฉลยของความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานของ อบต. ทอยในชนทสงจะมคาสงกวาชนทอยตาลงไป เปนเครองชใหเหนวา อบต. ทอยในชนทสงกวาจะมความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานมากกวา ขอมลในตารางท 4.1 ชใหเหนวาแมวาคาเฉลยของดชนจะสามารถสะทอนสภาพการจดชนไดด แตโครงสรางการจดชนกลบไมคอยเหมาะสมมากนก ทงนเมอพจารณาดคณภาพของการกระจายของขอมลแลวจะพบวา คาการกระจายมคาทคอนขางสง โดยเฉพาะตงแตอบต. ชน 2 ลงไปคา CV มคาประมาณ 1.6 ในป 2542 ซงคาการกระจายนจะสงมากในชนท 4 แสดงใหเหนวาภายใตเงอนไขความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน โครงสรางการจดชนยงไมเหมาะสม เพราะอบต. ในแตละชนมความเหลอมลามากเกนไป

46

ตารางท 1.25 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษท อบต. จดเกบเองตอหวประชากร (R1) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2542 ถง 2544

ชน คาสถต 2542 2543 2544 1 Mean 350.306 67.627 311.698 SD 389.594 321.597 375.519 CV 1.112 4.755 1.205 2 Mean 272.840 73.902 331.717 SD 442.095 226.621 692.009 CV 1.620 3.067 2.086 3 Mean 233.441 131.454 249.667 SD 849.181 635.383 818.569 CV 3.638 4.833 3.279 4 Mean 60.693 60.666 61.542 SD 386.047 260.497 278.833 CV 6.361 4.294 4.531 5 Mean 20.897 58.760 24.868 SD 57.512 359.134 93.684 CV 2.752 6.112 3.767

ผลของการปรบโครงสรางการจดสรรในกรณของ อบต. ยงไมชดเจนเนองจากโครงสรางของ

ขอมลในป 2543 มปญหามากทาใหไมสามารถประเมนสถานภาพทแทจรงของ อบต. อยางตอเนองได ซงถาตดการพจารณาขอมลในป 2543 ออกจะพบวาสภาพการเปลยนแปลงมความแตกตางจากกรณ อบจ. และเทศบาลเนองจากผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรสงผลใหความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานเพมขนยกเวนในกรณ อบต. ชนท 1 ทความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานลดลง แตเนองจากขอมลมการกระจายตวสงมากและเพมขนเมอเทยบการกระจายตวของขอมลระหวางกอนการปรบโครงสรางการจดสรร ดงนนจงเปนการยากทจะสรปไดอยางไมมขอโตแยงวาผลของการปรบโครงสรางการจดสรร สงผลตอความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานในเชงบวก

47

จากดชนวดความเปนอสระทางการคลง (R2) ในตารางท1.25 โครงสรางการแบงชน อบต. สะทอนภาพของความเปนอสระทางการคลงเชนเดยวกบ R1 กลาวคอ อบต. ทอยในชนทสงกวาจะมคาดชนดงกลาวสงกวา อบต. ทอยในชนทตากวา ทงนถาพจารณาระหวางชนท 1 กบชนท 5 พบวามความแตกตางสงมาก กลาวคอสดสวนรายไดทจดเกบเองตอรายไดรวมของ อบต. ชนท 1 ประมาณรอยละ 20 ในป 2542 ในขณะทชนท 5 มสดสวนไมถงรอยละ 3 อยางไรกตามลกษณะการแบงชนภายใตเงอนไขความเปนอสระทางการคลงคอนขางเหมาะสม เพราะนอกจากการแบงชนจะแสดงถงความแตกตางของความเปนอสระทางการคลงแลว โครงสรางการกระจายตวของขอมลในแตละชน (CV) มการกระจายตวไมถง 2 แสดงวาอบต.ในแตละชนมความเปนอสระทางการคลงไมแตกตางกนมากนก ตารางท 1.26 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษท อบต. จดเกบเองตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R2) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 0.136 0.203 0.047 0.158 SD 0.117 0.140 0.079 0.138 CV 0.856 0.690 1.683 0.870 2 Mean 0.131 0.173 0.063 0.139 SD 0.146 0.157 0.107 0.162 CV 1.115 0.909 1.696 1.170 3 Mean 0.087 0.112 0.064 0.103 SD 0.096 0.124 0.115 0.119 CV 1.108 1.109 1.791 1.152 4 Mean 0.043 0.049 0.048 0.043 SD 0.050 0.064 0.075 0.064 CV 1.155 1.299 1.567 1.477 5 Mean 0.025 0.024 0.042 0.021 SD 0.023 0.027 0.067 0.033 CV 0.944 1.165 1.603 1.551

48

จากผลการคานวนคาดชนในแตละปจะพบวาในชวงกอนการปรบโครงสรางการจดสรรในป 2543 ความเปนอสระทางการคลงของอบต. มแนวโนมเพมขน ซงพจารณาไดจากการเพมขนของคาดชนจากป 2541 ไปสป 2542 อยางไรกตามการปรบโครงสรางการจดสรรกลบสงผลใหคาดชนความเปนอสระทางการคลงลดลงในทกระดบชนของ อบต. (เมอเทยบระหวางขอมลในป 2542 และ 2544) นอกจากนโครงสรางการกระจายตวกมความผนผวนมากขน กอใหเกดความเหลอมลาระหวาง อบต. ในชนเดยวกนมากขน ดงนนอาจกลาวไดวาเกณฑการจดสรรรายไดในป 2543 ยงไมเหมาะสมสาหรบ อบต. ตารางท 1.27 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอประชากร (R3) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 0.000 0.000 0.123 38.893 SD 0.000 0.000 0.814 18.257 CV 6.641 0.469

2 Mean 0.000 0.000 24.514 57.096 SD 0.000 0.000 204.217 23.489 CV 8.330 0.411

3 Mean 0.000 0.000 0.781 84.159 SD 0.000 0.000 10.442 75.809 CV 13.378 0.901

4 Mean 0.000 0.000 2.154 91.045 SD 0.000 0.000 19.260 69.952 CV 8.940 0.768

5 Mean 0.000 0.000 3.829 164.306 SD 0.000 0.000 59.910 491.431 CV 15.646 2.991

จากตารางท 1.27 เนองจาก อบต. เรมไดรบการจดสรรรายไดภาษมลคาเพมในป 2543 ดงนนจงไมปรากฏขอมลในชวงกอนการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได จากขอมลท

49

ปรากฏจะเหนไดชดวาการจดสรรรายไดภาษมลคาเพมในกรณของ อบต. สมพนธกบโครงสรางการจดชน อบต. กลาวคออบต. ชนทสงกวาจะไดรบการจดสรรรายไดภาษมลคาเพมภายใตเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานมากกวาอบต. ในชนทตากวา นนคอนโยบายการจดสรรรายไดในสวนของภาษมลคาเพมใหความสาคญกบการจดชน อบต. ทงนการกระจายตวของขอมลในแตละชนกมคาไมสงมากนกยกเวน อบต. ชน 5 ซงแสดงใหเหนถงความเทาเทยมกนของอบต.ทอยในชนเดยวกนหรอ Horizontal Equalization นนเอง ตารางท 1.28 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R4) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544

ชน คาสถต 2541 2542 2543 2544 1 Mean 0.000 0.000 0.000 0.040 SD 0.000 0.000 0.002 0.044 CV 6.732 1.110

2 Mean 0.000 0.000 0.010 0.056 SD 0.000 0.000 0.069 0.041 CV 7.248 0.726

3 Mean 0.000 0.000 0.001 0.072 SD 0.000 0.000 0.013 0.050 CV 12.917 0.697

4 Mean 0.000 0.000 0.003 0.106 SD 0.000 0.000 0.017 0.054 CV 6.768 0.508

5 Mean 0.000 0.000 0.003 0.162 SD 0.000 0.000 0.026 0.070 CV 10.227 0.432

ตารางท 1.28 ทแสดงผลของคาดชน R4 ในกรณของ อบต. พบวาผลทไดไมแตกตางจาก

ผลการวเคราะหของดชน R3 มากนก คอการจดสรรรายไดภาษมลคาเพมในกรณของ อบต. สมพนธกบโครงสรางการจดชน กลาวคอ อบต. ชนทตากวาจะตองพงพงรายไดจากรฐบาลมากกวา

50

นนเอง นอกจากนการกระจายตวของขอมลในแตละชนกมคาทไมสงมากนก ยกเวน อบต. ชน 1 แสดงถงความเทาเทยมกนของ อบต.ทอยในชนเดยวกน (Horizontal Equalization) เชนเดยวกนกบดชน R3 ของ อบต. ตารางท 1.29 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอประชากร (R5) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


2 Mean 2,039.118 170.841 171.445 171.185 SD 14,721.347 103.913 100.182 233.722 CV 7.219 0.608 0.584 1.365

3 Mean 250.804 277.005 250.496 237.410 SD 541.082 241.471 388.240 293.716 CV 2.157 0.872 1.550 1.237

4 Mean 672.672 304.277 218.548 268.332 SD 10,360.406 248.839 205.263 310.485 CV 15.402 0.818 0.939 1.157

5 Mean 351.571 488.836 393.652 414.111 SD 1,401.430 1,461.796 1,192.665 943.413 CV 3.986 2.990 3.030 2.278

จากตารางท 1.29 คาเฉลยสดสวนเงนอดหนนตอประชากรทคานวนไดในป 2541 คอนขาง

แตกตางจากขอมลในปอนๆ ซงสมมตฐานในเบองตนคาดวาอาจเกดจากควาผดพลาดในการจดเกบขอมล ดงนนเพอใหการวเคราะหมความสมบรณจะตดการพจารณาป 2541 ออก

จากการวเคราะหพบวา สดสวนการจดสรรเงนอดหนนตอประชากรของ อบต. ใหผลตางจากกรณของเทศบาล กลาวคอดชน R5 มความสอดคลองกบลกษณะการจดชนของ อบต. โดยสดสวนเงนอดหนนตอประชากรนอยทสดเปน อบต. ชนท 1 ในขณะท อบต. ชนท 5 มคามากทสด

51

นอกจากน ความแตกตางระหวางคาสดสวนทปรากฏในแตละชนไมสงมาก ดงนน จงไมอาจกลาวไดวา อบต. มความเหลอมลาระหวางชน (Vertical Equalization) ดงเชนกรณของเทศบาล สาหรบกรณของ Horizontal Equalization การกระจายของขอมลไมสงมากนก แตมแนวโนมทสงขน

ดงนน จงยากทจะสรปไดวา ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดตอดชนสดสวนเงนอดหนนตอประชากรมผลทาให อบต.ไดรบการจดสรรเพมขน แตกลบสงผลกระทบตอคาการกระจายของขอมลทเพมขน กลาวคอ ภายใตเงอนไขเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน การปรบโครงสรางการจดสรรทาใหเกดความเหลอมลาในมตของ Horizontal Equalization เนองจากการกระจายกลบเพมขนในป 2544 เกนกวา 1 เทาของคาเฉลย

ตารางท 1.30 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดเงนอดหนนทไดรบการจดสรรจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R6) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


2 Mean 0.096 0.162 0.317 0.123 SD 0.075 0.100 0.150 0.124 CV 0.781 0.617 0.473 1.006

3 Mean 0.174 0.248 0.349 0.164 SD 0.121 0.126 0.185 0.139 CV 0.695 0.510 0.530 0.846

4 Mean 0.320 0.399 0.354 0.254 SD 0.119 0.126 0.154 0.161 CV 0.373 0.316 0.433 0.634

5 Mean 0.472 0.555 0.454 0.338 SD 0.114 0.117 0.167 0.173 CV 0.242 0.210 0.367 0.513

52

จากตารางท 1.30 สดสวนเงนอดหนนตอรายไดรวมมความสมพนธกบการจดชนของ อบต. กลาวคอ อบต. ทมสดสวนการจดสรรเงนอดหนนจากรฐบาลตอรายไดรวมตาทสดคอ อบต. ชนท 1 ในขณะท อบต. ทมสดสวนนสงทสดคอ อบต. ชน 5 ดงนนในแงของ Vertical Equalization การจดสรรเงนอดหนนใหแก อบต. ภายใตเงอนไขการพงพงตอรฐบาลแลว เปนไปตามเงอนไขการจดชน สวนในดาน Horizontal Equalization แลว ถอวามความเทาเทยมกนในการจดสรรระหวาง อบต. ทอยในชนเดยวกนเพราะการกระจายตวของขอมลยงไมสงมากนก

ดงนน จะเหนไดวาการปรบโครงสรางการจดสรร ฯ ทาให อบต. พงพงรายไดจากเงนอดหนนลดลง แตการกระจายตวของขอมลกลบเพมขน แสดงวา การปรบโครงสรางสงผลใหความเทาเทยมกนตามแนวนอนของ อบต. ลดลง

ตารางท 1.31 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษจดสรรรวมทไดรบจากรฐบาลตอประชากร (R7) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


2 Mean 3,743.871 293.605 361.690 783.355 SD 26,214.925 427.286 353.936 634.507 CV 7.002 1.455 0.979 0.810

3 Mean 451.666 388.916 360.764 949.584 SD 1,122.835 618.307 519.718 1,272.622 CV 2.486 1.590 1.441 1.340

4 Mean 563.548 221.853 397.610 544.431 SD 7,837.767 173.910 843.170 707.273 CV 13.908 0.784 2.121 1.299

5 Mean 222.739 208.239 366.034 521.283 SD 612.907 110.570 842.712 682.815 CV 2.752 0.531 2.302 1.310

53

ผลทแสดงไวในตารางท 1.31 มความคลาดเคลอนเชนเดยวกบดชน R5 กลาวคอ คาเฉลยสดสวนรายไดภาษจดสรรรวมตอประชากรทคานวนไดในป 2541 มความผนผวนอยางมากทงในคา Mean และคา CV ดงนนเพอใหการวเคราะหมความสมบรณจะตดการพจารณาป 2541 ออก

จากตารางท 1.31 สดสวนรายไดภาษทจดสรรโดยรฐบาลรวมตอประชากรของ อบต. มทศทางทไมแนนอน แมวาจะตดการพจารณาขอมลป 2541 ออกแลวกตาม รวมทงไมสามารถสรปไดวาการจดสรรกอใหเกดความเทาเทยมกนในแนวดงเมอเปรยบเทยบระหวางชนของ อบต. ซงความไมเทาเทยมนนไมไดเกดจากเงอนไขการจดสรรรายไดใหทการจดชนแตกตางกน ในดาน Horizontal Equalization สามารถสรปไดวา อบต. ทอยในชนเดยวกนมความเทาเทยมกนในการไดรบจดสรรภาษจากรฐบาลภายใตเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน

ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได ทาใหสดสวนฯมคาเพมขนอยางมาก แสดงวาการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดทาให อบต. สามารถนาเอารายไดจากภาษจดสรรมาตอบสนองตอความตองการขนพนฐานไดมากขน นอกจากนยงสงผลตอการกระจายตวของขอมลทมขนาดลดลงแสดงวารปแบบการจดสรรใหม ทาใหเกดความเทาเทยมกนในแนวนอนมากขนภายใตเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐาน ตารางท 1.32 คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และคาสมประสทธของการแปรผน (CV) สาหรบดชนสดสวนรายไดภาษจดสรรรวมทไดรบจากรฐบาลตอรายไดรวมทไมรวมเงนก (R8) ใน อบต. แตละชนในชวงป 2541 ถง 2544


2 Mean 0.233 0.243 0.579 0.614 SD 0.160 0.174 0.143 0.226 CV 0.689 0.716 0.247 0.367

3 Mean 0.324 0.304 0.551 0.630 SD 0.206 0.182 0.187 0.200 CV 0.634 0.599 0.339 0.317

54


5 Mean 0.356 0.287 0.460 0.565 SD 0.103 0.091 0.159 0.177 CV 0.290 0.317 0.345 0.313

จากสดสวนรายไดภาษทจดสรรโดยรฐบาลรวมตอรายไดรวมของ อบต. ทไมรวมเงนก ใน

ตารางท 1.32 ไมสามารถสรปไดวามความสมพนธกบการจดชนของ อบต. โดยเมอเปรยบเทยบ อบต. ทอยตางชนกน คาสดสวนทคานวณไดมรปแบบไมแนนอน แต อบต. ทอยในชนเดยวกนกลบมความเทาเทยมกนในภาษทไดรบจดสรรจากรฐบาลภายใตเงอนไขการพงพงรายไดจากรฐบาล

ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได ทาใหสดสวน ฯ มคาเพมขนอยางมากนนคอโครงสรางการจดสรรใหมกระตนใหเกดภาวะการพงพงของ อบต. มากขน นอกจากนยงสงผลตอการกระจายตวของขอมลทมขนาดลดลง แสดงวารปแบบการจดสรรใหมมความเทาเทยมกนในแนวนอนมากขน

4.3 สรปผลการศกษาในเรองความเทาเทยม

ผลการศกษาในรายละเอยดในประเดนการพจาราณาเรอง Equalization สามารถสรปไดดงตารางท 1.33 1.34 และ 1.35

ตารางท 1.33 สรปผลการศกษาคาดชน กรณความเทาเทยมกนในแนวดง (Vertical Equalization) – ความสมพนธระหวางการจดชนกบคาดชน

R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 อบจ. X ♦ ( - ) ♦ X ♦ X ♦ X เทศบาล X X ♦ ( - ) X X X X X อบต. X ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ X X

55

เครองหมาย ♦ แสดงวา คาดชนโดยเฉลยมความสมพนธกบโครงสรางการจดชนของ องคกรปกครองสวนทองถน ในกรณทมเครองหมาย (-) แสดงถงความสมพนธเชงผกผนระหวางคาดชนกบโครงสรางการจดชน

เครองหมาย X แสดงวา ไมสามารถสรปไดวาคาดชนโดยเฉลยมความสมพนธกบโครงสรางการจดชนของ องคกรปกครองสวนทองถน

จากตารางท 1.33 จะเหนไดวาโครงสรางการจดชน มความสมพนธคาดชน R3 ชดเจนทสด

ใน ขณะทดชนยงไมสามารถสรปไดชดเจนมากนก นนคอการจดสรรรายไดภาษมลคาเพมภายใตเงอนไขประชากรสมพนธกบโครงสรางการจดชนมากทสด ตารางท 1.34 สรปผลการศกษาคาดชน กรณผลของการเปลยนแปลงโครงสรางตอคาดชน

R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 อบจ. - - + + + + + + เทศบาล - - NA + NA NA + + อบต. + - NA - + +

เครองหมาย - แสดงวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรทาใหคาดชนมคาลดลง เครองหมาย + แสดงวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรทาใหคาดชนมคา

เพมขน เครองหมาย NA แสดงวาไมสามารถสรปผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรตอ

คาดชนได จากตารางท 1.34 จะเหนไดวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได ทาใหคา

ดชน R1 และ R2 ลดลง ในขณะทดชนตวอนมคาทเพมขนยกเวนดชน R5 และ R6 ทไมสามารถสรปทศทางการเปลยนแปลงโดยรวมได

ผลการเปลยนแปลงทเกดขนกบ อบจ. เปนไปตามทคาดการณไวกลาวคอเมอมการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดผลทเกดขนจะทาใหความเปนอสระทางการคลงของ อบจ. ลดลง ตองพงพงรายไดจากรฐบาลมากขน ไมวาจะดวยเงอนไขทางดานความตองการขนพนฐาน หรอ ความเปนอสระทางการคลง

กรณเทศบาล ผลทไดไมชดเจนเทากบกรณ อบจ. โดยเฉพาะในสวนของดชน R3 R5 และ R6 เปนไปไดวาเงนอดหนนไมมนยตอการเปลยนแปลงโครงสรางในกรณของเทศบาล อยางไรกตามสามารถสรปไดวา เทศบาลไดรบการจดสรรรายไดภาษเพมขนไมวาจะดวยเงอนไขเพอตอบสนองตอความตองการขนพนฐานหรอเงอนไขตอรายไดรวมทาใหมการพงพงรฐบาลมากขน

56

ในกรณ อบต. ใหผลทคาดเคลอนจาก 2 กรณแรก โดยความคลาดเคลอนในดชน R1 และ R6 มนยสาคญตา เนองจากการกระจายของขอมลมสงมาก อยางไรกตามผลการศกษากสรปไดวาการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดมผลให อบต. มรายไดจากการจดสรรเพมขนไมวาจะดวยเงอนไขการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานหรอรายไดรวมทแสดงความเปนอสระทางการคลงทลดลง ตารางท 1.35 สรปผลการศกษาคาดชน กรณผลของการเปลยนแปลงโครงสรางตอความเทาเทยมกนในแนวนอน (Horizontal Equalization) R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 อบจ. + + - - NA NA - - เทศบาล - + NA - NA NA - - อบต. + + + + - -

เครองหมาย - แสดงวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรทาใหคาดชนมคาการกระจายตวลดลง

เครองหมาย + แสดงวาผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรทาใหคาดชนมคาการกระจายตวเพมขน

เครองหมาย NA แสดงวาไมสามารถสรปผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรตอคาการกระจายตวของดชนได

ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดสงผลตอการกระจายขอมลเปนไปใน

ทศทางเดยวกนคอ การจดสรรรายไดใหมเนนเรองความเทาเทยมกนในระดบแนวนอน แตผลกระทบจากการดาเนนนโยบายเชนนสงผลใหเกดความไมเทาเทยมกนในดานโครงสรางมากขนเพราะความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนทอยในระดบชนเดยวกนกลบมความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานและความเปนอสระทางการคลงตางกนมากขน ทงนยกเวนในกรณของเทศบาล ทความสามารถในการตอบสนองตอความตองการขนพนฐานแตกตางกนลดลง

4.4 คาความยดหยน

ขอสงเกตอยางหนงทเกดขนระหวางการศกษาในครงนคอเรองของผลการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดทมตอแรงจงใจในการจดเกบภาษเองขององคกรปกครองสวนทองถน

57

เพอใหสามารถพจารณาผลทเกดขนไดชดเจนยงขน จงจาเปนทจะตองสรางเครองมอบางอยางในการพจารณา ซงคาความยดหยนของรายไดจดเกบเองตอรายไดจดสรร เปนเครองมอทอานวยตอการพจารณาในครงนมากทสด ภายใตขอจากดในขอมลทมอย การประมาณคาในครงนมขอจากดอย 2 ประการ ประการแรกคอเรองความตอเนองของขอมล (Consistency) ทาใหไมสามารถเชอมโยงความสมพนธของขอมลในแตละปไดอยางสมบรณ และ ประการทสอง คอ เรองความชดเจนและถกตองของขอมล ซงจะสงผลตอจานวนขอมล ดวยเหตผลทง 2 ประการน ทาใหการคานวณหาคาความยดหยนไมสามารถทาไดทกป เพราะขอมลในป 2543 ขาดความสมบรณ ดงนนจงทาการคานวณหาคาความยดหยนโดยแบงเปน 2 ชวงเวลา ชวงแรกจะทาการคานวณโดยการใชชดขอมลป 2542 เทยบกบป 2541 และชวงทสอง จะเปรยบเทยบป 2544 กบ ป 2542 ผลการประมาณคาความยดหยนตามทไดระบวธการประมาณคาไวแลวในสวนของวธการศกษานน สามารถแสดงผลในตารางดงน

ตารางแสดงคาความยดหยน ภาษจดเกบเองตอหว ตอภาษจดสรรรวม (E1) 2542-41 2544-42

เทศบาล 0.41 0.55 อบจ. 0.98 -0.53 อบต. 0.78 0.41

ภาษจดเกบเองตอหว ตอเงนอดหนนรวม (E2) 2542-41 2544-42 เทศบาล 1.04 0.31 อบจ. 0.97 -0.49 อบต. 0.75 0.54

ภาษจดเกบเองตอหว ตอรายไดรวม(E3) 2542-41 2544-42 เทศบาล 0.38 0.64 อบจ. 0.95 -0.67 อบต. 0.50 0.81

จากตารางขางตน คาความยดหยนใหผลแตกตางกนตามลกษณะการปกครองและลกษณะการตอบสนองตอรายไดจดสรร ในกรณของ อบต. และ อบจ. แรงจงใจในการจดเกบภาษเองตอหวประชากร เมอเทยบกบรายไดจดสรรในแตละประเภทใหผลทใกลเคยงกน แตในกรณของเทศบาล

58

กลบใหผลทตางออกไปอยางเหนไดชด โดยพจารณาจากคา E1 และ E2 ของเทศบาลคอนขางจะแตกตางกนมาก กลาวคอ เงนอดหนนมอตราการเจรญเตบโตตากวารายไดภาษจดสรรมาก อยางไรกตามเมอพจารณาผลทเกดขนจากการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได จะพบวา ในกรณของ อบจ. และ อบต. คาความยดหยนของรายไดจดเกบเองตอหวประชากร ตอ ตวแปรรายไดทงสาม ลดลง โดยนยแลวหมายถง แรงจงใจในการจดเกบภาษโดยเฉลยจากฐานภาษเดมลดลงนนเอง ในขณะทเทศบาล ใหผลในทางตรงขามกลาวคอผลจากการเปลยนแปลงโครงสรางรายไดจดสรรทาให เทศบาลมแรงจงใจในการจดเกบภาษเองมากขนเมอเทยบกบรายไดภาษและรายไดรวม 5. สรปผลการศกษา

จากขอสงเกตทตงขนเปนประเดนทใชในการศกษา 3 ประการ คอ ความเทาเทยมกน ตาม

แนวตงและแนวนอน เรอง ความเปนอสระทางการคลง รวมถงสถานภาพความเปนอสระหรอการพงพงทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน และเรองความสอดคลองของการจดสรรรายไดตอภาระหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนภายใตการเปลยนแปลงโครงสรางกาจดสรรรายไดจากรฐบาล ผลการศกษาขางตนสามารถแบงดชนชวดในเรองดงกลาวไดออกเปน 2 กลม คอ ดชนทตอบสนองตอความตองการพนฐาน (R1 R3 R5 และ R7) และดชนทแสดงสถานะภาพการคลง (R2 R4 R6 และ R8) ซงมรายละเอยดโดยสรปดงน

ประเดนแรก ในเรองความเทาเทยม (Equalization) ผลการศกษาชใหเหนวา ความเทาเทยมกนทเกดขนนนอยภายใตเงอนไขความเปนอสระทางการคลงมากกวาความสามารถในการตอบสนองตอความตองการพนฐาน เมอพจารณาถงความเทาเทยมกนตามแนวตงระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท พบวา มความเหลอมลากนอยางมากไมวาจะพจารณาดวยเงอนไขความสามารถในการตอบสนองตอความตองการพนฐานหรอเงอนไขความเปนอสระทางการคลงกตาม โดยเฉพาะอยางยงสาหรบเงอนไขแรก เทศบาลมความสามารถในการตอบสนองตอความตองการพนฐานสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอนอยางมาก หากไมนบรวมรปแบบการปกครองพเศษ 2 แหงคอ กรงเทพมหานคร และเมองพทยา ซงแสดงใหเหนวา การเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายได ตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ มไดมผลทาใหความเทาเทยมกนตามแนวตงเพมขน และการเปลยนแปลงโครงสรางดงกลาวยงสงผลใหองคกรปกครองสวนทองถนตองพงพงทรพยากรจากสวนกลางมากขนอกดวย

สาหรบความเทาเทยมกนตามแนวนอนหรอความเทาเทยมกนภายในองคกรปกครองสวนทองถนประเภทเดยวกน พบวา ผลการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดสงผลตอดชนความสามารถในการตอบสนองตอความตองการพนฐานใหมความเทาเทยมกนมากขน โดยเฉพาะ

59

อยางยงในสวนของเทศบาล อยางไรกตาม ผลการศกษายงไมสามารถสรปไดแนชดในกรณของ อบจ. และ อบต.

ประเดนทสอง เปนประเดนในเรองความเปนอสระทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน (Independence) ซงพบวา ผลของการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดสงผลตอความเปนอสระทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน กลาวคอ องคกรปกครองสวนทองถนมแนวโนมในการพงพงทรพยากรจากสวนกลางมากขน ในขณะทสดสวนรายไดภาษทจดเกบเองตอประชากรลดลง แสดงใหเหนวา องคกรปกครองสวนทองถนมแนวโนมทจะใหความสาคญกบรายไดทจดเกบเองลดลง เนองจากมรายไดจากการจดสรรมากขน ซงแนวโนมดงกลาวอาจสงผลในดานลบตอความรบผดชอบตอรายไดทจดเกบเอง

สาหรบประเดนสดทายในเรองของความสอดคลองของการจดสรรรายไดตอภาระหนาทของ องคกรปกครองสวนทองถน พบวา เกณฑการจดสรรรายไดมไดมเงอนไขการพจารณาจากภาระหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน อยางไรกตาม เนองจากความไมสมบรณของขอมลจงทาใหไมสามารถพจารณาประเดนดงกลาวไดโดยตรง ดงนน จงอาจจะตองพจารณาจากขนาดของประชากรทอยในเขตความรบผดชอบเปนเกณฑแทน ซงพบวา การเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนนน ไมสามารถตอบปญหาในเรองความสอดคลองตอภาระหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนดวยเหตผล 2 ประการคอ

1. โครงสรางการจดสรรรายไดใหมมไดมความสอดคลองกบขนาดความตองการขนพนฐานซงเปนปจจยหนงทกาหนดภาระหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน โดยเฉพาะอยางยงในสวนของเทศบาล

2. องคกรปกครองสวนทองถนทมขนาดประชากรใกลเคยงกนไดรบการจดสรรรายไดภาษอยางไมเสมอภาค โดยเฉพาะอยางยงในสวนของเทศบาล

นอกเหนอจากประเดนในการศกษาหลกแลว ผลพวงจากการศกษาครงนยงพบวาการ

เปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดยงสงผลทางออมตอแรงจงใจในการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถนเอง เนองจากเกณฑการจดสรรมไดสรางแรงจงใจใหกบองคกรปกครองสวนทองถนในการเพมขดความสามารถในการจดเกบภาษเอง ในทางตรงกนขาม กลบสรางเงอนไขทลดแรงจงใจในการจดเกบภาษ เชน เงอนไขในการจดสรรภาษมลคาเพมและเงนอดหนนทระบวาจะตองไมนอยกวาการจดสรรทเคยไดรบในปกอนหนา ทงนการเปลยนแปลงโครงสรางการจดสรรรายไดมผลทาใหแรงจงใจในการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถนลดลง ยกเวนในกรณของเทศบาล

ในเชงนโยบาย รฐบาลมเปาหมายทสาคญ 3 ประการ คอ เรองความเทาเทยมกน เสถยรภาพ และ การจดสรรทรพยากร ดงนน การดาเนนนโยบายโดยมงเนนเปาหมาย ความเทา

60

เทยมกน (Equalization) เพยงดานเดยว อาจทาใหละเลยปญหาและเปาหมายในเรองอน ๆ เชน การจดสรรทรพยากร เพราะฉะนน การพจารณาจดสรรรายไดใหกบองคกรปกครองสวนทองถน จงควรใชเงอนไขการจดสรรทสะทอนเปาหมายอนๆ ของรฐบาลไวดวยนอกเหนอจากเปาหมายในเรองความเทาเทยมเพยงเรองเดยว เพอใหคลอบคลมปาหมายในการดาเนนนโยบายการคลง

61

โครงการยอยท 2 : การศกษาดลการคลงและความสมพนธทางการคลงระหวางรฐบาล กบองคกรปกครองสวนทองถน 1. บทนา 1.1 เหตผลของการศกษา

จากการศกษาในโครงการยอยท 1 ไดแสดงผลการจดสรรรายไดจากภาษของรฐบาลใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน พบวา มปญหาทงดานความเทาเทยมกนและความสอดคลองกบคามจาเปนของภารกจทองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทมความรบผดชอบอย และปญหาสาคญทเกดขน คอ ไมสามารถระบขนาดของความตองการทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนไดอยางแทจรง ดงนน ในการศกษาภายใตโครงการยอยท 2 นจงเปนความพยายามคดหาขนาดความตองการใชจายขององคกรปกครองสวนทองถน การศกษาในโครงการยอยนจงพอจาแนกเหตผลของการศกษาไดเปน

(1) ทาการศกษาววฒนาการของการจดสรรเงนงบประมาณจากรฐบาลไปส เมองพทยา กรงเทพมหานคร (กทม.) องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) เทศบาล และ องคการบรหารสวนตาบล (อบต.) พรอมทงวเคราะหปญหาและอปสรรคในการจดสรร

(2) ทาการกาหนดสตรการคานวณรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน(อปท.) ทพงมแบบใหมทสามารถสนองตอบตอเปาหมายของการกระจายอานาจทางการคลงและการกระจายความเจรญสทองถน

1.2 กรอบในการศกษา

(1) ในการศกษาววฒนาการการจดสรรเงนงบประมาณจากภาครฐบาลไปสองคกรปกครองสวนทองถนนน จะศกษาทงการจดสรร เงนอดหนนทวไป (General Grant) เงนอดหนนเฉพาะกจ (Specific Grant) และ ภาษจดสรร อนไดแก ภาษมลคาเพม ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน ภาษสราและภาษสรรพสามต โดยระยะเวลาในการศกษาเรมตงแตป 2543 (กอนการกระจายอานาจ) จนถงปงบประมาณปจจบน

(2) การกาหนดสตรการคานวณรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนทพงมจะเปนสตรในการคานวณรายไดทเพยงพอตอรายจายเพอใหไดมาซงบรการสาธารณะในระดบพนฐาน (Basic Fiscal Needs)

62

1.3 ขนตอนวธการศกษา

(1) ทาการศกษาววฒนาการของการจดสรรเงนงบประมาณจากรฐบาลสองคกรปกครองสวนทองถนจากการรวบรวมเอกสาร การวเคราะหรวมกบผเชยวชาญ และจากการสมภาษณ

(2) ทาการรวบรวมขอมลทเกยวของและจดทาเปนระบบขอมล เพอใชในการกาหนดสตรการคานวณ Basic Fiscal Needs ทประยกตมาจากบทเรยนของตางประเทศโดยมประเทศญปนเปนตนแบบทสาคญ

(3) สาหรบขอมลทจาตองใชแตไมมการเกบรวบรวม จะทาการออกแบบสอบถามในระดบ องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล โดยจะมการออกภาคสนามทาการสมภาษณเชงลกกบเจาหนาท กทม. เมองพทยา องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และ องคการบรหารสวนตาบล

(4) ทาการถวงนาหนกตวแปรตาง ๆ ทใชในการคานวณ Basic Fiscal Needs โดยพจารณาจากขอมลทไดในแบบสอบถามและการสมภาษณเชงลก

(5) ทาการคานวณคา Basic Fiscal Needs ของทกองคกรปกครองสวนทองถนตามขอมลทไดจากการเกบรวมรวมขางตน

(6) จดทาขอเสนอการพฒนาสตรในการคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคกรปกครองสวนทองถนตาง ๆ ตามพฒนาการของระบบขอมล

2. ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษและเงนอดหนน 2.1 ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษ

ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรภาษในทนจะพจารณาเฉพาะภาษมลคาเพม ภาษ

และคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน ภาษสรา และภาษสรรพสามต โดยจะแบงหลกเกณฑการจดสรรในแตละภาษออกเปน 2 สวน โดยสวนแรกจะแสดงหลกเกณฑการจดสรรภาษกอนมการกระจายอานาจตามรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 ซงในทนหมายถงหลกเกณฑทประกาศใชครงสดทายกอนมการกาหนดหลกเกณฑใหมตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 สาหรบสวนท 2 จะแสดงหลกเกณฑทใชในแตละปงบประมาณหลงการกระจายอานาจตามรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 ซงหมายถงหลกเกณฑทอาศยอานาจแหงพระราชบญญตกาหนดแผนฯ

63

2.1.1 ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพม วธการ เงอนไข และหลกเกณฑการจดสรรภาษมลคาเพมแกองคกรปกครองสวนทองถนใน

แตละปงบประมาณสามารถจาแนกไดเปน 3 สวนตามกฎหมายทเกยวของดงน (1) พระราชบญญตจดสรรรายไดประเภทภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะใหแกราชการสวน

ทองถน พ.ศ. 2534 กระทรวงมหาดไทยมหนาทจดสรรภาษมลคาเพมทจดเกบเพมในอตรา 1 ใน 923 ของอตราภาษมลคาเพมทเรยกเกบตามประมวลรษฎากรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

(2) พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 24 ภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทจดเกบไดในจงหวดใด ใหสงมอบใหองคการบรหารสวนจงหวด รอยละ 5 ของภาษทจดเกบได

(3) พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 25 กาหนดใหเทศบาล องคการบรหารสวนตาบล องคการบรหารสวนจงหวด เมองพทยา และกทม. อาจมรายไดจากภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรในอตราซงเมอรวมกนแลวไมเกนรอยละสามสบของภาษมลคาเพมทจดเกบไดหกสวนทตองจายคนแลว

จะเหนไดวา หลกเกณฑการจดสรรภาษมลคาเพมกอนการกระจายอานาจตามรฐธรรมนญ

พ.ศ. 2540 จะอาศยอานาจจากพระราชบญญตจดสรรรายได ฯ และพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด ฯ ในขณะทหลกเกณฑการจดสรรหลงการกระจายอานาจนน จะมการจดสรรเงนรายไดภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ รวมอยดวย ซงรายละเอยดของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพมตามแตละพระราชบญญตในแตละปงบประมาณ มดงตอไปน

23 พระราชบญญตรายไดเทศบาล พ.ศ. 2494, พระราชบญญตสภาตาบลและอบต.พ.ศ. 2537, พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา, พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกทม. พ.ศ. 2528, พระราชบญญตอบจ. พ.ศ. 2540, www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม 24 พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2542, ธระพล อรณะกสกร และคณะ, สานกพมพ วญชน, มถนายน 2543 25 มผลบงคบใชตงแตวนท 18 พฤศจกายน พ.ศ. 2542

64

กอนการกระจายอานาจ ฯ ตามรฐธรรมนญพ.ศ. 2540 ปงบประมาณพ.ศ. 2543 พระราชบญญตจดสรรรายได ฯ 26

กาหนดใหกทม.ไดรบจดสรรจานวนรอยละ 60 ของภาษมลคาเพมทจดสรรสองคกรปกครองสวนทองถน สวนอกรอยละ 40 จดสรรใหเทศบาล สขาภบาล และองคการบรหารสวนจงหวด ตามสดสวนของรายไดประเภทภาษการคาและภาษการซอโภคภณฑ (ยกเวนภาษการซอโภคภณฑทเกบจากนามนเบนซน) ซงเทศบาล สขาภบาล และองคการบรหารสวนจงหวด แตละแหงไดรบในปงบประมาณ พ.ศ. 2503 27 ในขณะทสวนทจดเกบไดในเมองพทยาใหจดสรรใหเมองพทยา พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด รอยละ 5 ของภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทจดเกบไดในเขตจงหวดนน พระราชบญญตกาหนดแผนฯ 28 ยงไมมการประกาศใชหลกเกณฑการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ.กาหนดแผนฯ

หลงการกระจายอานาจ ฯ ตามรฐธรรมนญพ.ศ. 2540 ปงบประมาณ พ.ศ. 2544 พระราชบญญตจดสรรรายได ฯ 29

ใหกระทรวงมหาดไทยจดสรรภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถนดงน (1) จดสรรภาษมลคาเพมเปนรายจงหวด โดยคดสดสวน GPP: ประชากร = 50:50 โดยถอวา

กทม. เปนจงหวดหนง (2) เงนภาษมลคาเพมทจดสรรเปนรายจงหวดขางตนนน ใหนามาจดสรรใหแกองคกรปกครอง

สวนทองถนแตละประเภทในจงหวดนน โดยจดสรรให อบจ : เทศบาล : อบต ในสดสวน 20 : 50 : 30 โดยท กทม.ไดรบเตมจานวน

(3) จดสรรใหเทศบาล องคการบรหารสวนตาบลและองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงดงน

26 หมายถงพระราชบญญตจดสรรรายไดประเภทภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ พ.ศ. 2534 27 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2544, 1 พฤษภาคม 2544 28 หมายถงพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 29 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2544, 1 พฤษภาคม 2544

65

องคการบรหารสวนจงหวด - นายอดเงนภาษมลคาเพมขององคการบรหารสวนจงหวดในแตละจงหวดมารวมกน แลว

จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงไมนอยกวายอดเงนทไดรบจดสรรในปงบประมาณ พ.ศ. 2543

- หากมเงนเหลอ ใหนามาจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงโดยใชเกณฑจดสรรตามการจดชนทกระทรวงมหาดไทยกาหนด โดยใหองคการบรหารสวนจงหวดชนเลกไดรบการจดสรรในสดสวนทมาก ในขณะทองคการบรหารสวนจงหวดชนใหญจะไดรบการจดสรรในสดสวนทตากวา ทงนจะตองคานงถงหนาทและความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะขององคการบรหารสวนจงหวดแตละแหง ประกอบดวย

- หากยงมเงนเหลออกใหนามาจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดตามจานวนประชากรในจงหวดนน ณ วนสนปงบประมาณ พ.ศ. 2543

เทศบาล - นายอดเงนภาษมลคาเพมของเทศบาลในแตละจงหวดมารวมกน แลวจดสรรใหเทศบาลแต

ละแหงไมนอยกวายอดทไดรบจดสรรในปงบประมาณ 2543 - หากยงมเงนคงเหลอใหนามาจดสรรใหเทศบาลแตละแหง โดยใชเกณฑการจดชนเทศบาล

ตามทกระทรวงมหาดไทยกาหนด โดยใหเทศบาลชนเลกไดรบการจดสรรในสดสวนทมาก ในขณะทเทศบาลชนใหญไดรบการจดสรรในสดสวนทนอย ทงนการจดสรรตองคานงถงหนาทและความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะของเทศบาลแตละแหงประกอบดวย

- หากยงมเงนเหลออกใหนามาจดสรรใหแตละเทศบาลตามจานวนประชากรในเขตเทศบาลนน ๆ ณ วนสนปงบประมาณ พ.ศ. 2543

องคการบรหารสวนตาบล - นายอดเงนภาษมลคาเพมขององคการบรหารสวนตาบลทไดรบการจดสรรในแตละจงหวดมารวมกน แลว

จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบลแตละแหงตามการจดชนทกระทรวงมหาดไทยกาหนดและตามจานวนประชากรขององคการบรหารสวนตาบลแตละแหง ณ วนสนปงบประมาณ พ.ศ. 2543

การจดสรรแบงเปน 2 งวด 3. ภายใน 30 วนนบแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษา (2 พฤษภาคม 2544) 4. ภายในเดอนกรกฎาคม

พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด รอยละ 5 ของภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรท

จดเกบไดในเขตจงหวดนน

66

พระราชบญญตกาหนดแผนฯ 30 ใหกรมสรรพากรสงมอบเงนภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 8.5 ของภาษมลคาเพมสทธท

จดเกบตามประมวลรษฎากรหลงสงมอบใหองคการบรหารสวนจงหวดรอยละ 5 แลวใหแกกระทรวงมหาดไทยเพอจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ดงน (1) จดสรรภาษมลคาเพมเปนรายจงหวด โดยคดสดสวน GPP: ประชากร = 50 : 50 โดยถอวา

กทม. เปนจงหวดหนง (2) จดสรรเงนภาษมลคาเพมของแตละจงหวดให อบจ: เทศบาล: อบต ในสดสวน 20 : 50 : 30

โดย กทม.ไดเตมจานวน (3) กรณเมองพทยา ใหจดสรรภาษมลคาเพมจนรายไดจากเงนภาษมลคาเพมทงหมดของเมอง

พทยามสดสวนเทากบรอยละ 20 ของรายไดจากเงนภาษมลคาเพมทจงหวดชลบรไดรบจดสรรตามพระราชบญญตจดสรรรายไดฯ และ พระราชบญญตกาหนดแผน ฯ กอนการจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอน

(4) กรณกทม. ใหจดสรรเงนภาษมลคาเพมและเงนชดเชยกทม. จนรายไดเงนภาษมลคาเพมทงหมดเมอรวมกบรายไดภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรจากพระราชบญญตจดสรรรายไดฯ แลวเทากบทเคยไดรบในปงบประมาณ 2543

(5) หลงจากทจดสรรใหเมองพทยา และกทม. แลว จงจดสรรใหเทศบาล องคการบรหารสวนตาบล และองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหง โดยจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงตามการจดชนทกระทรวงมหาดไทยกาหนด โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนชนเลกมรายไดมาก ในขณะทองคกรปกครองสวนทองถนชนใหญมรายไดลดลงตามสวน ทงนตองคานงถงหนาทและความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงดวย --- และหากยงมเงนเหลออกใหจดสรรตามจานวนประชากร

การจดสรรแบงเปน 3 งวด

4. ภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบมอบเงนภาษมลคาเพมจากกรมสรรพากร 5. ภายในเดอนกนยายน 2544 6. ภายในเดอนธนวาคม 2544*

* สาหรบงวดท 3 ใหจดสรรใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลแตละแหงดงน -- รอยละ 50 แบงใหเทา ๆ กน สวนอกรอยละ 50 ตามจานวนประชากร 31

30 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนด แผน ฯ พ.ศ. 2542, 15 มถนายน 2544 31 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ พ.ศ. 2542 ฉบบท 2, 28 พฤศจกายน 2544

67

ปงบประมาณ พ.ศ. 2545

พระราชบญญตจดสรรรายได 32 การจดสรรแบงตามแหลงจดเกบภาษ โดยใหแบงเงนภาษมลคาเพมทจดเกบไดออกตาม

แหลงการจดเกบ คอ กรมสรรพากร กรมสรรพสามต และกรมศลกากร สวนท 1 เงนภาษมลคาเพมสวนทกรมสรรพากรจดเกบ ใหจดสรรดงน (1) จดสรรใหกทม. และองคการบรหารสวนจงหวด ตามสดสวนของเงนภาษมลคาเพมทจดเกบได

ในแตละจงหวดในปงบประมาณทผานมากอนการหกคนภาษ (2) หลงจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดแลว ใหดาเนนการดงตอไปน

- หากองคการบรหารสวนจงหวดใดมผลการประมาณการรายไดกอนรวมภาษมลคาเพมทไดรบจากพระราชบญญตกาหนดแผนฯ และเงนอดหนน ในปงบประมาณ 2545 เปรยบเทยบกบปงบประมาณ 2544 แลวมจานวนรายไดเพมขนเกนกวารอยละ 50 ใหหกภาษมลคาเพมสวนเกนขององคการบรหารสวนจงหวดนนออก

- เงนภาษมลคาเพมทหกออกมา ใหจดสรรใหแกองคการบรหารสวนจงหวดทมผลประมาณการรายไดกอนรวมภาษจากพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ และเงนอดหนน คาดวาจะไดรบนอยกวาในปงบประมาณ 2544 ตามสดสวนรอยละของประมาณการรายไดทคาดวาจะไดรบนอยกวาปงบประมาณ2544 ขององคการบรหารสวนจงหวดนน

สวนท 2 เงนภาษมลคาเพมสวนท กรมสรรพสามตและกรมศลกากรจดเกบ ใหจดสรรให กทม. เมองพทยา เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล ตามสดสวนจานวนประชากร

การจดสรรแบงเปน 3 งวด

1. ภายใน 30 วนนบแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษา (6 กมภาพนธ 2545) 2. ภายในเดอนมนาคม 2545 3. ภายในเดอนกรกฎาคม 2545

พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด 2540 จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด รอยละ 5 ของภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทจดเกบไดในเขตจงหวดนน 32 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญต จดสรรรายได ฯ พ.ศ. 2534 สาหรบปงบประมาณ 2545, 31 มกราคม 2545

68

พระราชบญญตกาหนดแผนฯ33 ใหกรมสรรพากรสงมอบเงนภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 10.88 ของภาษมลคาเพมสทธท

จดเกบตามประมวลรษฎากรใหกระทรวงมหาดไทยเพอนามาจดสรรองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกเกณฑดงตอไปน

(1) จดสรรภาษมลคาเพมใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทคดเปนสดสวนไดดงน

ประเภท รอยละ 1. กทม. 2. เมองพทยา 3. องคการบรหารสวนจงหวด 4. เทศบาล 5. องคการบรหารสวนตาบล

18.25 1.43

16.58 45.91 17.83

(2) จดสรรเงนภาษมลคาเพมระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ดงน

องคการบรหารสวนจงหวด - จดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงจนประมาณการรายได

(กอนรวมเงนอดหนน) ในปงบประมาณ 2545 ไมนอยกวาในปงบประมาณ 2544 - หากยงมเงนเหลอใหจดสรรใหแกองคการบรหารสวนจงหวดทกแหง ๆ ละ 1 ลานบาท - หากยงมเงนภาษมลคาเพมคงเหลอใหจดสรรตามประมาณการรายไดเมอรวมเงน

ภาษมลคาเพมทไดรบการจดสรรมลคาเพมแลว โดยใชเกณฑปฏภาคสวนกลบ (กรณทองคการบรหารสวนจงหวดใดมประมาณการรายไดมากกวา 250 ลานบาท จะไมไดรบการจดสรร)

- หากยงมเงนคงเหลอใหจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดทกแหง ๆ ละเทา ๆ กน เทศบาล

- จดสรรภาษมลคาเพมใหเทศบาลแตละแหงจนประมาณการรายได(กอนรวมเงนอดหนน)ในปงบประมาณ 2545 ไมนอยกวาในปงบประมาณ 2544

- หากยงมเงนเหลอใหจดสรรตามจานวนประชากร องคการบรหารสวนตาบล

- จดสรรเงนภาษมลคาเพมใหองคการบรหารสวนตาบลจนประมาณการรายได (กอนรวมเงนอดหนน) ในปงบประมาณ 2545 ไมนอยกวาในปงบประมาณ 2544

- หากยงมเงนเหลอใหจดสรรตามจานวนประชากร

33 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ พ.ศ. 2542 สาหรบป งบประมาณ 2545, 31 มกราคม 2545

69

การจดสรรแบงเปน 3 งวด 1. ภายในเดอนพฤษภาคม 2545 2. ภายในเดอนกนยายน 2545 3. ภายในเดอนธนวาคม 2545

ปงบประมาณ 2546 พระราชบญญตจดสรรรายได 34

การจดสรรตามแหลงจดเกบภาษ โดยแบงเงนภาษมลคาเพมออกเปน 3 สวนตามแหลงการจดเกบ คอ เงนภาษมลคาเพมทกรมสรรพากรจดเกบ เงนภาษมลคาเพมกรมสรรพสามตจดเกบ และเงนภาษมลคาเพมทกรมศลกากรจดเกบ ซงเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพมตามแตละแหลงจดเกบเปนดงน สวนท 1 เงนภาษมลคาเพมทกรมสรรพากรจดเกบ

เงนภาษมลคาเพมสวนทกรมสรรพากรจดเกบใหนามาจดสรรใหกทม.และองคการบรหารสวนจงหวด ตามสดสวนของเงนภาษมลคาเพมทจดเกบไดในแตละจงหวดในปงบประมาณทผานมากอนการหกคนภาษ สวนท 2 เงนภาษมลคาเพมทกรมสรรพสามตและกรมศลกากรจดเกบ

เงนภาษมลคาเพมสวนทกรมสรรพสามตและกรมศลกากรจดเกบใหนามาจดสรรให กทม. เมองพทยา เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล ตามเกณฑจานวนประชากร

พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด รอยละ 5 ของภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทจดเกบไดในเขตจงหวดนน พระราชบญญตกาหนดแผนฯ 35

ใหกรมสรรพากรสงมอบเงนภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 20.78 ของภาษมลคาเพมสทธทจดเกบตามประมวลรษฎากรใหกระทรวงมหาดไทยเพอจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ดงน (1) จดสรรเพอลดชองวางทางการคลง (ความเหลอมลา)

- จดสรรใหทองถนทมผลประมาณการรายไดรวมกอนรวมภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ และเงนอดหนนป 2546 นอยกวาประมาณการรายไดรวมกอนรวมเงนอดหนนป 2545 ใหเทากบจานวนเงนประมาณการทไดรบนอยกวานน

34 กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 35 เอกสารประกอบการประชม, คณะทางานกาหนดหลกเกณฑการจดสรรภาษอากรและเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ครงท 3/2545,15 กรกฎาคม 2545

70

(2) จดสรรตามแหลงการจดเกบภาษ โดยมรายละเอยดดงน สวนท 1 เงนภาษมลคาเพมทกรมสรรพากรจดเกบ

- แบงตามผลการจดเกบเปนรายจงหวด จดเกบไดในกทม. จดสรรใหกทม. 70 % และองคการบรหารสวนจงหวด 30% สวนผลการจดเกบไดในจงหวดอน ๆ นามาจดสรรใหเทศบาล เมองพทยา และองคการบรหารสวนตาบล ตามเกณฑประชากร

สวนท 2 เงนภาษมลคาเพมทกรมศลกากรและกรมสรรพสามตจดเกบ - จดสรรใหเทศบาล องคการบรหารสวนตาบล กทม. และเมองพทยา ตามเกณฑประชากร

2.1.2 ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามต

กระทรวงมหาดไทยมหนาทจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตทเปนรายไดของ

ทองถนหลงหกคาใชจายในการจดเกบรอยละ 5 ใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ซงเงนภาษสราและภาษสรรพสามตขององคกรปกครองสวงนทองถนกอนและหลงจากมพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ นนมฐานภาษและอตราภาษทแตกตางกน กลาวคอ กอนม พระราชบญญตกาหนดแผนฯ ภาษสรา36 และภาษสรรพสามต37 ทเปนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนนนมอตราภาษเทากบรอยละ 10 ของรายไดภาษทกรมสรรพสามตจดเกบ ในขณะทพระราชบญญตกาหนดแผนฯ กาหนดใหภาษสราและภาษสรรพสามตทเปนรายไดของทองถนมอตราภาษไมเกนรอยละ 30 ของอตราภาษทกรมสรรพสามตจดเกบ อยางไรกตาม เนองจากการจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามต มหลกเกณฑทคลายคลงกน ดงนนในทนจะกลาวถงววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษสรา และภาษสรรพสามตไปพรอม ๆ กน ซงหลกเกณฑการจดสรรมรายละเอยดดงตอไปน

กอนการกระจายอานาจ ฯ ตามรฐธรรมนญพ.ศ. 2540

ปงบประมาณ 2543 38 ใหกระทรวงมหาดไทยจดสรรใหกทม.และองคกรปกครองสวนทองถนทกแหง โดยใชเกณฑ

จานวนประชากร

36 พระราชบญญตจดสรรเงนภาษสรา พ.ศ. 2527, ราชกจจานเบกษา ฉบบพเศษ เลม 101, ตอนท 127, 20 กนยายน 2527, หนา 89 37 พระราชกฤษฎกาเพมอตราภาษสรรพสามตเพอนาไปจดสรรใหแกกรงเทพมหาครและราชการสวนทองถน (ฉบบท 3), www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม 38 กฎกระทรวง พ.ศ. 2528 ออกตามความในพระราชบญญตจดสรรเงนภาษสรา พ.ศ. 2527, รวมกฎหมายสรา ยาสบ ไพ, สาทร ไชยฤกษ และวบลย บณยศโรตม, หนา 340

71

หลงการกระจายอานาจ ฯ ตามรฐธรรมนญพ.ศ. 2540

ปงบประมาณ 2544

ใหกระทรวงมหาดไทยจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตดงน - เงนภาษทเกบไดในเดอนมถนายน 2543 ถงเดอนพฤษภาคม 2544 จดสรรใหแก กทม. เมอง

พทยา เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล โดยใชเกณฑจานวนประชากร 39 - เงนภาษทเกบไดในเดอนมถนายนถงเดอนกนยายน 2544 จดสรรโดยใชหลกเกณฑดงน 40

- ใหองคการบรหารสวนจงหวดไดรบเงนจดสรรแหงละ 10 ลานบาท โดยแบงการจดสรรเปน 2 ครง 1) เงนภาษทจดเกบตงแตเดอนมถนายน 2544 ถงเดอน สงหาคม 2544 ใหจดสรรภายใน

เดอน กนยายน 2544 ในอตรา 3/4 ของจานวนเงนทองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงจะไดรบ

2) เงนภาษทจดเกบในเดอน กนยายน 2544 ใหจดสรรภายในเดอน ตลาคม 2544 ในอตรา 1/4 ของจานวนเงนทองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงจะไดรบ

- ทเหลอจดสรรใหเทศบาล องคการบรหารสวนตาบล เมองพทยา และกทม. โดยใชเกณฑจานวนประชากร

ปงบประมาณ 2545 41 จดสรรให กทม. เมองพทยา เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบลแตละแหงโดยใชเกณฑ


ปงบประมาณ 2546 42 จดสรรให กทม. เมองพทยา เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบลแตละแหงโดยใชเกณฑ


2.1.3 ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน

วธการ เงอนไข และหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนทผานมาเกยวของกบ 3 กฎหมายสาคญ ไดแก 39 กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 40 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจ ฯ เรอง การจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สาหรบปงบประมาณ 2544, 6 สงหาคม 2544 41 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรองการจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สาหรบปงบประมาณ 2545, 31 มกราคม 2545 42 กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

72

(1) พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 43 โดยกรมการขนสงทางบกมหนาทจดสรรเงนภาษประจาปรวมทงเงนเพมและคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

(2) พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 44 โดยกรมการขนสงทางบกมหนาทจดสรรเงนภาษรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 เวนแตคาธรรมเนยมแผนปายทะเบยนรถใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

(3) พระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 45 โดยกรมการขนสงทางบกมหนาทจดสรรเงนคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 เวนแตคาธรรมเนยมเครองหมายสาหรบลอเลอนซงจดทะเบยนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

เนองจากหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษประจาป ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนในแตละปนนเหมอนกนทง 3 พระราชบญญต ดงนนหลกเกณฑการจดสรรทปรากฏในทนทงกอนและหลงการกระจายอานาจจงหมายความรวมถงหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษประจาป ภาษรถ และคาธรรมเนยมของทง 3 พระราชบญญตน

กอนการกระจายอานาจ ฯ ตามรฐธรรมนญพ.ศ. 2540 ปงบประมาณ 2543 46

หลกเกณฑทใชจนถงวนท 25 พ.ค. 43 47 (1) เงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนทจดเกบไดในจงหวดใดเปนของจงหวดนนทง

จานวน โดยถอวากทม.เปนจงหวดหนง (2) ภายในจงหวด แบงให อบจ : เทศบาล : สขาภบาล ดงน 25 : 50 : 25 (3) ถาภายในจงหวดมเทศบาลมากกวา 1 แหง ใหจดสรรใหเทศบาลทกแหง ๆ ละ เทา ๆ กน โดย

ถอวาเมองพทยาเปนเทศบาลหนงในจงหวดชลบร (4) ถาภายในมสขาภบาลหลายแหง ใหจดสรรใหสขาภบาลทกแหง ๆ ละเทา ๆ กน

43 www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม 44 www.motc.go.th/tlaw.htm กระทรวงคมนาคม 45 พระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 (แกไขเพมเตมถงปจจบน), กฎหมายทเกยวของกบการบรหารงานของหนวยบรหารราชการสวนทองถน (ฉบบปรบปรงครงท 1), กองราชการสวนตาบล กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย, 2539, หนา 357. 46 หลกเกณฑการจดสรรภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนในปงบประมาณ 2543 แบงออกเปน 2 ชวง คอ ชวงกอนวนท 26 พฤษภาคม 2543 และชวงระหวางวนท 26 พฤษภาคม - 30 กนยายน 2543. 47 กฎกระทรวง ฉบบท 18 พ.ศ. 2531 ออกตามความในพระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478, ราชกจจานเบกษา 25 เลมท 106 ตอนท 13, 24 มกราคม 2532, กฎหมายทเกยวของกบการบรหารงานของหนวยบรหารราชการสวนทองถน (ฉบบปรบปรงครงท 1), กองราชการสวนตาบล กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย, 2539, หนา 381-382.

73

การจดสรรแบงเปน 4 งวด คอ 1. ภายในเดอนตลาคม 2. ภายในเดอนมกราคม 3. ภายในเดอนเมษายน 4. ภายในเดอนกรกฎาคม

หลงการกระจายอานาจ ฯ ตามรฐธรรมนญพ.ศ. 2540


หลกเกณฑทใชชวงระหวางวนท 26 พ.ค. 43 - 30 ก.ย. 43 48 (1) เงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนทจดเกบไดในจงหวดใดเปนของจงหวดนน โดย

ใหถอวากทม.เปนจงหวดหนง (2) ภายในจงหวด แบงใหอบจ : เทศบาล : อบต: ดงน 20 : 70 : 10 (3) ถาจงหวดหนงมหลายเทศบาล ใหแบงใหเทศบาลตามสดสวนของเงนภาษรถทไดรบใน

ปงบประมาณทผานมา โดยใหเมองพทยาเปนเทศบาลหนงในจงหวดชลบร (4) ถาจงหวดใดมองคการบรหารสวนตาบลหลายแหง ใหแบงใหองคการบรหารสวนตาบลละเทา ๆ

กน การจดสรรแบงเปน 2 งวด

1. ภายในเดอน กรกฎาคม 2. ภายในเดอน กนยายน

ปงบประมาณ 2544 49 (1) เงนภาษและคาธรรมเนยมทจดเกบในเขตกทม. หรอในเขตจงหวดใด ใหเปนของ กทม.หรอ

จงหวดนนทงจานวน (2) จดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมทเกบไดในแตละจงหวดใหแก อบจ. : เทศบาล : อบต ใน

สดสวน 20 : 70 : 10 (3) จดสรรใหเทศบาลแตละแหง โดยใชเกณฑประชากร แลวนามาเปรยบเทยบกบเงนทเทศบาล

ไดรบในปทลวงมา แลวดาเนนการดงน - กรณเทศบาลใหม (สขาภบาลเดม) ถาคานวณแลวไดรบเงนเพมมากกวาปทผานมา ให

ไดรบเงนเพมไดไมเกนรอยละ 10 แตถาคานวณแลวลดลง ใหไดรบการจดสรรเทาเดม 48 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจ ฯ เรอง การจดสรรเงนภาษรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522, เรองการจดสรรเงนคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478, เรองการจดสรรเงนประจาปรวมทงเงนเพมและคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522, 9 มถนายน 2543. 49 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนพ.ศ. 2544, 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2544.

74

- กรณเทศบาลเกา เมอคานวณแลวไดรบเงนเพมมากกวาปทผานมา ใหไดรบเงนเทากบปทลวงมา แตถาคานวณแลวไดรบเงนลดลง ใหลดลงไดไมเกนรอยละ10 ของปทผานมา

- หากยงมคงเหลอใหนาเงนมาจดสรรใหเทศบาลเกาทไดรบเงนลดลงทกแหงตามสดสวนของเงนทลดลง

- ถาคานวณแลวยงขาดเงนอย ใหปรบลดเงนเทศบาลเกาทไดรบเงนเทากบปทผานมา ลงเทาๆ กน ใหเทากบจานวนเงนทขาดอยนน

(4) จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบลแตละแหง โดยใชเกณฑประชากร การจดสรรแบงเปน 3 งวด

1. ภายใน 30 วนนบแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษา (3 พฤษภาคม 2544) 2. ภายในเดอนกรกฎาคม 3. ภายเดอนกนยายน

ปงบประมาณ 2545 50 (1) เงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนทจดเกบไดในจงหวดใดใหนาสงจงหวดนน โดย

ถอวากทม.เปนจงหวดหนง (2) เงนภาษและคาธรรมเนยมของแตละจงหวดจดสรรใหแกเทศบาลแตละแหงตามจานวนประชากร

โดยใหถอวาเมองพทยาเปนเทศบาลหนงในจงหวดชลบร การจดสรรแบงเปน 3 งวด

1. ภายในเดอนกมภาพนธ 2545 2. ภายในเดอนมถนายน 2545 3. ภายเดอนตลาคม 2545

ปงบประมาณ 2546 51 (1) เงนภาษและคาธรรมเนยมทจดเกบไดในจงหวดใดใหนาสงจงหวดนน (2) แบงให อบจ : เทศบาล : อบต. ตามสดสวน 30 : 35 :35 (3) จดสรรใหเทศบาลแตละแหง ๆ ละเทา ๆ กน (4) จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบลแตละแหง โดยรอยละ 50 ของเงนจดสรร แบงใหองคการ

บรหารสวนตาบลแตละแหง ๆ ละเทา ๆ กน อกรอยละ 50 ใหแบงตามหมบาน

50 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สาหรบปงบประมาณ 2545, 31 มกราคม 2545. 51 กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

75

2.2 ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนน การจดสรรงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในแตละประเภท จะเปนไปใน

รปแบบของเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนนเฉพาะกจ โดยไดดาเนนการใน 2 ลกษณะ คอ 3. จดสรรใหแกกรงเทพมหานครและเมองพทยา โดยการจดสรรตรง 4. จดสรรใหแกเทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด และ องคการบรหารสวนตาบล โดย

ผานกรมการปกครอง

โดยหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจจะแตกตางกนในแตละปงบประมาณ ซงมรายละเอยด ดงตอไปน ปงบประมาณ 2544 52

กรงเทพมหานคร

o เงนอดหนนทวไป เพอการศกษาในเรองวสดการศกษาและอาหารเสรม (นม) (1) คาวสด

• เดกกอนประถมศกษาจดสรรให 195 บาท / คน • เดกประถมศกษาจดสรรให 270 บาท / คน • เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา

- ม.1-ม.3 จดสรรให 100 บาท / คน - ม.4-ม.6 จดสรรให 375 บาท / คน

(2) คาแบบเรยนสาหรบนกเรยนยมเรยน • เดกประถมศกษา

- หนงสอใหมและแบบฝกหดใหทกคนรอยละ 100 โดยจดสรรให 50 บาท / คน - หนงสอเดมใหทดแทนรอยละ 30 จดสรรให 240 บาท / คน

• เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา - ใหรอยละ 100 ของนกเรยนทเพมขนและใหทดแทนรอยละ30 ราคาชดละ 400

บาท (3) คาเครองเขยน

• เดกประถมศกษา จดสรรใหรอยละ 30 ของจานวนนกเรยน - ป.1-ป.4 จดสรรให 29.50 บาท / คน - ป.5-ป.6 จดสรรให 73 บาท / คน

52 การจดสรรงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, สานกงบประมาณ สานกนายกรฐมนตร, กมภาพนธ 2544 หนา 20.

76

(4) คาเครองแบบนกเรยน • เดกกอนประถมศกษา

- ใหรอยละ 30 คนละ 2 ชด ชดละ 120 บาท • เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา

- ใหรอยละ 20 คนละ 2 ชด ชดละ 225 บาท (5) คาเงนอดหนนบารงการศกษา

• เดกโครงการขยายโอกาสทางการศกษา จดสรรใหรอยละ100 - ม.1-ม.3 จดสรรให 750 บาท / คน - ม.4-ม.6 จดสรรให 1,400 บาท / คน

(6) คาเงนอาหารเสรม (นม) • เดกกอนประถมศกษา จดสรรใหรอยละ 100 คนละ 5 บาท จานวน 200 วน • เดกประถมศกษา จดสรรใหรอยละ 100

- ป.1-ป.4 จดสรรใหรอยละ 100 คนละ 5 บาทจานวน 200 วน o เงนอดหนนเฉพาะกจ

เงนอดหนนเฉพาะกจเพอการลงทนโครงการขนาดใหญทรฐบาลมอบหมายใหกทม.ดาเนนการ อาทเชน โครงการตามมตคณะรฐมนตร มตคณะกรรมการจดระบบการจราจรทางบก เปนตน ซงการลงทนในการดาเนนงานดงกลาวมจานวนวงเงนลงทนทสง กทม. ไมสามารถจะรบภาระการลงทนเองไดทงหมด จงไดกาหนดสดสวนการลงทนระหวาง รฐบาล : กทม. ในอตรารอยละ 60 : 40 53

เมองพทยา o เงนอดหนนทวไป

(3) เพอการศกษาในเรองวสดการศกษา อาหารกลางวน อาหารเสรม (นม) โดยมหลกเกณฑเชนเดยวกบเงนอดหนนทวไปของกทม. สาหรบการจดสรรเงนอดหนนทวไปเพอเปนคาอาหารกลางวน โดยจดสรรงบประมาณใหเดกกอนประถมศกษาและประถมศกษาใหในอตราสวนรอยละ 30 ของจานวนเดกนกเรยนทงสนในอตราคนละ 6 บาท รวม 200 วน

(4) เพอการพฒนาเทศบาล โดยจดสรรใหตามจานวนประชากร 150 บาท / คน และจดสรรใหตามชนเทศบาลเปนเงน 700,000 บาท (เมองพทยาจดอยในเทศบาลชน 1)

o เงนอดหนนเฉพาะกจ เพอการลงทนตามแผนพฒนาของเมองพทยา ซงเปนการจดสรรตามโครงการทกาหนดไว

53 www.bb.go.th สานกงบประมาณ

77

องคการบรหารสวนจงหวด o เงนอดหนนเฉพาะกจ (1) จดสรรเหมอนเกณฑการจดสรรเงนอดหนนเฉพาะกจของเทศบาล (2) จดสรรตามมตคณะรฐมนตร นโยบายรฐบาล และทศทางการจดสรรงบประมาณรายจายประจาป เทศบาล o เงนอดหนนทวไปเพอการพฒนาเทศบาล (3,412.8339 ลานบาท) (1) จดสรรตามจานวนประชากร 150 บาท / คน (2) จดสรรตามชนของเทศบาล ดงน

• ชน 1 22 แหง แหงละ 700,000 บาท • ชน 2 38 แหง แหงละ 800,000 บาท • ชน 3 27 แหง แหงละ 1.2 ลานบาท • ชน 4 30 แหง แหงละ 1.3 ลานบาท • ชน 5-7 1,012 แหง แหงละ 1.4 ลานบาท

(3) จดสรรเงนอดหนนเพอการศกษาในเรองวสดการศกษา อาหารกลางวน และอาหารเสรม (นม) o เงนอดหนนเฉพาะกจ (1) เงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาเทศบาล 54

• จานวน 60 % ของวงเงน จดสรรใหเทากนทกแหง • จานวน 40 % จดสรรตามตวแปร 3 ตว ดงน

40 % - รายไดของเทศบาล 20 % - ความหนาแนนของประชากร 40 % - จานวนประชากร

(2) เงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาเมองทมลกษณะพเศษ เงนอดหนนเฉพาะกจจดสรรใหแกเมองทมปญหาสงแวดลอมในการพฒนาเมอง การสงเสรม

การทองเทยว ตงแตปงบประมาณ 2543 - 2544 ม จานวน 62 แหง โดยใหเทศบาลแหงละประมาณ 25 ลานบาท (3) จดสรรตามมตคณะรฐมนตร นโยบายรฐบาล และทศทางการจดสรรงบประมาณรายจายประจาป

54 กรอบและเงอนไขของกจกรรมทสามารถจะดาเนนการดวยเงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาเทศบาล เปนการดาเนนการในลกษณะงบลงทน เพอใหเกดการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เกดการพฒนาทองถน เกดการจางงาน และการกระจายรายไดใหประชาชน

78

องคการบรหารสวนตาบล o เงนอดหนนทวไป (10,000 ลานบาท) (1) เงนอดหนนทวไปเพอการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล

• จานวน 25 % ของวงเงน จดสรรใหเทากนทกแหง • จานวน 75 % ของวงเงน จดสรรตามตวแปร 4 ตว ดงน

10 % - จานวนประชากร 15 % - ขนาดพนท 20 % - จานวนหมบาน 55 % - รายได โดยมอตราสวนผกผน

(2) เงนอดหนนเพอสงเสรมและพฒนาอาชพ 68,324 หมบาน หมบานละ 100,000 บาท (3) เงนอดหนนในการพฒนาแหลงนาธรรมชาต (ขดลอกแหลงนา) (500 ลานบาท)

30 % - ตามเกณฑพฒนาดานนาและระดบการพฒนา 35 % - ตามจานวนประชากร 25 % - ตามรายได 10 % - ตามขนาดพนท

(4) เงนอดหนนตามนโยบายรฐบาล หรอทศทางการจดสรรงบประมาณรายจายประจาป


เงนอดหนนและเงนถายโอนแกองคกรปกครองสวนทองถนปงบประมาณ 2545 จานวน 77,926.014 ลานบาท ประกอบดวยรายละเอยดดงน 1. เงนอดหนน 50,924.248 ลานบาท

1.1 จดสรรโดยตรงใหกทม. 7,803.448 ลานบาท 1.2 จดสรรโดยตรงใหเมองพทยา 397.986 ลานบาท 1.3 จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล ผานกรมการปกครอง 42,746.814 ลานบาท

1.3.1 เงนอดหนนทวไป 55 28,071.630 ลานบาท - เพอลดชองวางระหวางรายไดและภารกจของทองถน 25,571.60 ลานบาท - ใชเปนรางวลในการมความพยายามและมผลงานดานการจดเกบภาษ 2,000.00 ลานบาท - ใชเปนรางวลในการทาธรรมาภบาล (Good Governance) 500.00 ลานบาท

1.3.2 เงนอดหนนเฉพาะกจ 14,675.184 ลานบาท 2. การถายโอนงาน/การบรการสาธารณะ 27,001.766 ลานบาท

55 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เรอง การจดสรรเงนอดหนนทวไปขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ 2545, 31 มกราคม 2545.

79

หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทวไป o เงนอดหนนเพอลดชองวางระหวางรายไดและภารกจของทองถน 56

องคการบรหารสวนจงหวด (1,314.84 ลานบาท) (1) จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดแตละแหงไดรบเงนอดหนนเทากบทไดรบในปงบประมาณ

2544 กอนแลวจดสรรใหอกแหงละ 4 ลานบาท (2) หากองคการบรหารสวนจงหวดใดมรายไดรวมเงนอดหนนในป 45 เทยบกบป 44 มอตราเพม

นอยกวารอยละ 12 ใหจดสรรเงนอดหนนจนมรายไดเพมเทากบรอยละ 12 (3) หากองคการบรหารสวนจงหวดใดยงมรายไดนอยกวา 100 ลานบาทหลงไดรบเงนอดหนนตาม

(1) และ (2) แลว ใหจดสรรเงนเพมจนมรายได 100 ลานบาท (4) เงนอดหนนสวนทเหลอจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด ทไดรบเงนอดหนนในขอ (3) อก

แหงละ 1 ลานบาท สวนทเหลอแบงใหแตละแหงแหงละเทา ๆ กน เทศบาล (12,180.60 ลานบาท) (1) จดสรรใหเทศบาลแตละแหงไดรบเงนอดหนนเทากบทไดรบในปงบประมาณ 2544 กอน แลว

จดสรรใหเทศบาลทกแหงอกแหงละ 1 ลานบาท (2) หากเทศบาลใดมรายไดรวมเงนอดหนนในป 45 เทยบกบป 44 มอตราเพมนอยกวารอยละ 15

ใหจดสรรเงนอดหนนจนมรายไดเพมเทากบรอยละ 15 ยกเวนเทศบาลทมรายไดมากกวา 200 ลานบาท

(3) หากเทศบาลใดยงมรายไดนอยกวา 15 ลานบาทหลงไดรบเงนอดหนนตาม (1) และ (2) แลว ใหจดสรรเงนเพมจนมรายได 15 ลานบาท

(4) เงนอดหนนสวนทเหลอจดสรรใหเทศบาลแหงละเทา ๆ กน องคการบรหารสวนตาบลและสภาตาบล (12,076.16 ลานบาท) (1) จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบลแตละแหงไดรบเงนอดหนนเทากบปงบประมาณ 2544 (2) หากองคการบรหารสวนตาบลใดมรายไดรวมเงนอดหนนในป 45 เทยบกบป 44 มอตราเพม

นอยกวารอยละ 12 ใหจดสรรเงนอดหนนจนมรายไดเพมเทากบรอยละ 12 (3) หากองคการบรหารสวนตาบลใดยงมรายไดนอยกวา 4 ลานบาทหลงไดรบเงนอดหนนตาม (1)

และ (2) แลว ใหจดสรรเงนเพมจนมรายได 4 ลานบาท (4) เงนอดหนนสวนทเหลอจดสรรใหองคการบรหารสวนตาบลแตละแหงแหงละเทา ๆ กน 56 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เรอง การจดสรรเงนอดหนนทวไปขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ 2545, 31 มกราคม 2545.

80

o เงนอดหนนเพอเปนรางวลในการมความพยายามและมผลงานดานการจดเกบภาษ57

(1) ภาษทใชเปนเกณฑชวดความสามารถในการจดเกบภาษของทองถนใหหมายถงรายไดประเภทภาษ คาธรรมเนยมและคาใบอนญาตททองถนมอานาจจดเกบเองประจาปงบประมาณ 2542-2544 58

(2) ประเมนผลโดยการแยกประเภทและชนขององคกรปกครองสวนทองถน เทศบาล แบงเปน 7 ชน องคการบรหารสวนตาบลแบงเปน 5 ชน องคการบรหารสวนจงหวดแบงเปน 3 กลม ตามผลตภณฑมวลรวมภาคโรงแรมและภาคขนสงประจาป 2542 ของแตละจงหวด คอ

- กลมทมผลตภณฑมวลรวมภาคโรงแรมและภาคขนสงประจาป 2542 ตากวา 800 ลานบาท

- กลมทมผลตภณฑมวลรวมภาคโรงแรมและภาคขนสงประจาป 2542 ระหวาง 800 -1,999 ลานบาท

- กลมทมผลตภณฑมวลรวมภาคโรงแรมและภาคขนสงประจาป 2542 ตงแต 2,000 ลานบาทขนไป

(3) เกณฑชวดและนาหนกคะแนนของเกณฑชวดทจะใชสาหรบการประเมนผล คะแนนเตม 70 คะแนน - คาเฉลยของเงนภาษทจดเกบไดตอจานวนประชากรในเขตทองถน คะแนนเตม 19.5 คะแนน - อตราเฉลยการเปลยนแปลงยอดเงนรวมของภาษทเกบไดจรง คะแนนเตม 10.5 คะแนน - ความตอเนองในการจดเกบ

57 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนอดหนนทวไปขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ 2545 (ฉบบท 2), 25 กนยายน 2545 58 ภาษททองถนมอานาจจดเกบเองประจาปงบประมาณ 2542-2544 มดงตอไปน ⇒ ภาษทอบจ.มอานาจจดเกบ ไดแก ภาษบารงอบจ.ทเกบจากสถานคาปลกนามน และ คาธรรมเนยมบารง

อบจ.ทเกบจากผเขาพกโรงแรม ⇒ ภาษทเทศบาลมอานาจจดเกบ ไดแก ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบารงทองท ภาษปาย คาธรรมเนยม

เกยวกบการจดระเบยบจอดยานยนต (เฉพาะเทศบาลทมพระราชกฤษฎกาใหจดเกบ) คาธรรมเนยมเกบและขนมลฝอย คาธรรมเนยมเกบและขนอจาระหรอสงปฏกล คาธรรมเนยมในการออกหนงสอรบรองการแจงการจดตงสถานทจาหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารในอาคารหรอพนท คาใบอนญาตจาหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ คาใบอนญาตสาหรบกจการคาทเปนอนตรายตอสขภาพ ⇒ ภาษทอบต.มอานาจจดเกบ ไดแก ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบารงทองท ภาษปาย คาธรรมเนยมเกบและ

ขนมลฝอย คาธรรมเนยมเกบและขนอจจาระหรอสงปฏกล คาธรรมเนยมในการออกหนงสอรบรองการแจงการจดตงสถานทจาหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารในอาครหรอพนท คาใบอนญาตจาหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ และคาใบอนญาตสาหรบกจการคาทเปนอนตรายตอสขภาพ

81

(4) นาคะแนนทไดของแตละแหงมาจดลาดบคะแนนจากมากไปหานอย โดยใชคาเปอรเซนตไตลท 50 เปนเกณฑ ในการคดเลอกผผานการประเมน

(5) การจดสรรเงนอดหนนเพอเปนรางวล - จดสรรระหวาง อบจ: เทศบาล: องคการบรหารสวนตาบล โดยใชสดสวนยอดรวมของจานวนเงนภาษทองคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบจดเกบไดตอยอดรวมของเงนภาษทองคกรปกครองสวนทองถนทกรปแบบจดเกบไดทงหมด

องคการบรหารสวนจงหวด

- จดสรรใหตามกลม โดยใชสดสวนของยอดเงนทแตละกลมจดเกบไดตอยอดเงนทจดเกบไดรวมขององคการบรหารสวนจงหวดทกแหง

- จดสรรใหแตละแหงในกลมเดยวกน โดยใชตามสดสวนผลคะแนนทผานเกณฑการคดเลอก เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

- นาเงนอดหนนของเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลรวมกนแลวจดสรรดงน - รอยละ 25 จดสรรใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลแหงละเทา ๆ กน - รอยละ 75 จดสรรใหเทศบาล และองคการบรหารสวนตาบลตามสดสวนผลการจดเกบรวมเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

- การจดสรรใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลแตละกลม จดสรรใหตามผลการจดเกบรวมของแตละกลม

- การจดสรรใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลแตละแหงในกลมเดยวกนใหจดสรรตามสดสวนผลคะแนนของเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลทผานเกณฑการคดเลอก


เงนอดหนนปงบประมาณ 2546 จานวน 66,085.7270 ลานบาท59 มรายละเอยดดงตอไปน 1. จดสรรตรงใหแกกรงเทพมหานคร 7,817.3535 ลานบาท 2. จดสรรตรงใหแกเมองพทยา 956.7809 ลานบาท 3. จดสรรใหแก องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล 57,311.3926 ลานบาท

59 ระเบยบวาระการประชม คณะกรรมการการกระจายอานาจฯ ครงท 5/2545 18 กรกฎาคม 2545, สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร

82

3.1 กรมการปกครอง 30,076.6048 ลานบาท 3.1.1.1 เงนอดหนนทวไป 20,257.2128 ลานบาท (1) ดานการศกษา 14,784.7909 ลานบาท

(1.1) การศกษาเทศบาล 4,444.9690 ลานบาท (1.2) การถายโอนดานการศกษา* 10,339.8219 ลานบาท - อาหารเสรม (นม) 6,059.4731 ลานบาท - อาหารกลางวน 3,543.6378 ลานบาท - วสดอปกรณกฬา 564.6900 ลานบาท - จดการศกษากอนประถม 172.0210 ลานบาท

(2) อดหนนองคการบรหารสวนตาบล กรณเรงดวน 500.0000 ลานบาท (3) อดหนนเพอการประเมนผล 50.0000ลานบาท (4) การสงเคราะหคนชรา* 1,437.7032ลานบาท (5) ศนยเดกเลก* 1,447.5847ลานบาท (6) ถายโอนบคลากร 468.2340 ลานบาท (7) เงนอดหนนทวไปในลกษณะงบลงทนทไมมเงอนไข 1,568.9000ลานบาท

3.1.1.2 เงนอดหนนเฉพาะกจ 9,819.3920ลานบาท (1) ผกพนตามสญญา 898.6465 ลานบาท (2) ผกพนตามาตรา 23 1,289.5660ลานบาท (3) โครงการตอเนองทยงดาเนนการตามแผนไมเสรจ 3,719.9455ลานบาท (4) โครงการตามแผนการทองเทยว 1,173.0000ลานบาท (5) โครงการใหมตามมตคณะรฐมนตร 2,153.2740ลานบาท (6) ผกพนรายการกอสรางดานการศกษาเทศบาลพรอมครภณฑ 584.9600 ลานบาท

3.2 สานกปลดสานกนายกรฐมนตร 24,926.9978 ลานบาท 3.2.1 เงนอดหนนทวไปในลกษณะงบลงทนทไมมเงอนไข 10,000.0000 ลานบาท 3.2.2 เงนอดหนนทวไปในลกษณะงบลงทนทมเงอนไข 14,926.9978 ลานบาท

3.3 กระทรวงวทยาศาสตร 2,307.7900ลานบาท * เงนอดหนนทวไปเพอการดาเนนงานถายโอน หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทวไป 60 1. เงนอดหนนทวไปซงตงงบประมาณไวทกรมการปกครอง

มลกษณะเปนงบลงทนไมมเงอนไข 1,568.9000ลานบาท 2. เงนอดหนนทวไปซงตงงบประมาณไวทสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร

60 ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ เรอง การจดสรรเงนอดหนนทวไปใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ พ.ศ. 2546, 30 กนยายน พ.ศ. 2545

83

2.1 เงนอดหนนทวไปในลกษณะงบลงทนไมมเงอนไข 61 10,000.0000 ลานบาท 2.2 เงนอดหนนทวไปในลกษณะงบลงทนทมเงอนไข 62 14,926.9978 ลานบาท หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทวไปทตงไวทกรมการปกครองและสานกงานปลดสานก

นายกรฐมนตรใหแกองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล โดยมรายละเอยด ดงน

องคการบรหารสวนจงหวด

คานวณสดสวนเงนอดหนนทองคการบรหารสวนจงหวดไดรบจากสดสวนยอดเงนอดหนนรวมกบเงนถายโอน (ยกเวนเงนถายโอนอาหารกลางวน อาหารเสรม (นม) และศนยเดกเลก) ทองคการบรหารสวนจงหวดไดรบในปงบประมาณ 2545 และ จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด แตละแหงดงน

- รอยละ 40 จดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดทกแหง แหงละเทาๆ กน - รอยละ 30 จดสรรตามสดสวนประชากร - รอยละ 30 ใหจดสรรตามสดสวนรายไดขององคการบรหารสวนจงหวด ไมรวมเงนอดหนน

และเงนก เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

นาเงนสวนทเหลอจากการจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวดมาจดสรรใหแกเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล โดยรอยละ 60 ใหจดสรรตามจานวนประชากร อกรอยละ 40 ใหจดสรรตามความหนาแนนของประชากร (1) จดสรรใหเทศบาลแตละแหง ดงน

- จดสรรตามจานวนประชากรในเขตเทศบาล ในอตราคนละ 500 บาท - เงนสวนทเหลอ ใหจดสรรใหเทศบาลทกแหงๆ ละเทาๆ กน

(2) จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบล แตละแหงดงน - รอยละ 20 จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบล และสภาตาบลทกแหง ๆ ละ เทาๆ กน

61 จดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใชสาหรบดาเนนการตามภารกจของทองถนในลกษณะงบลงทนในหมวดคาครภณฑ ทดน และกอสราง 62 จดสรรใหเพอดาเนนการตามภารกจในลกษณะงบลงทนในหมวดคาครภณฑ ทดนและสงกอสราง ทงนใหเปนไปตามแผนปฏบตการกาหนดขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ทง 6 ดาน คอ - ดานโครงสรางพนฐาน - ดานงานสงเสรมคณภาพชวต - ดานจดระเบยบชมชน สงคม และรกษาความสงบเรยบรอย - ดานการวางแผน การสงเสรมการลงทน พาณชยกรรมและการทองเทยว - ดานการบรหารจดการและอนรกษทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม ดานศลปวฒนธรรม จารตประเพณและภม

ปญญาทองถน

84

- รอยละ 80 จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบล ตามชนทกระทรวงมหาดไทยกาหนด โดยใหจดสรรใหองคการบรหารสวนตาบล ชนท 2-4 ตามสดสวนดงน • รอยละ 79.7 ใหจดสรรใหแกองคการบรหารสวนตาบลทมประชากรตงแต 1,000 คน

ขนไปตามตวแปรคอ - รอยละ 25 ตามจานวนประชากร - รอยละ 15 ตามขนาดพนท - รอยละ 10 ตามจานวนหมบาน - รอยละ 50 ตามรายได (โดยวธผกผน)

• รอยละ 0.3 จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบล ทมประชากรตากวา 1,000 คน ตามตวแปร คอ - รอยละ 50 ตามจานวนประชากร - รอยละ 10 ตามขนาดพนท - รอยละ 10 ตามจานวนหมบาน - รอยละ 30 ตามรายได (โดยวธผกผน)

การจดสรรเงนอดหนนทวไปทคานวณไดขางตนใหจดสรรจากเงนอดหนนทวไปซงตงจายไว

ทสวนราชการดงน องคการบรหารสวนจงหวด

จดสรรจากเงนอดหนนทตงไวทสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร ในสดสวน รอยละ 40 มาจากงบลงทนทไมมเงอนไข รอยละ 60 มาจากงบลงทนทมเงอนไข เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

เงนอดหนนทวไปทตงไวทสานกงานปลดสานกนายากรฐมนตรทเหลอจากการจดสรรใหองคการบรหารสวนจงหวด ใหนามารวมกบเงนอดหนนทวไปทตงไวทกรมการปกครอง เพอคานวณหาสดสวนของเงนอดหนนทวไป ในลกษณะงบลงทนทไมมเงอนไข และมเงอนไข

• จดสรรใหเทศบาล โดยจดสรรจากเงนอดหนนทวไปทมเงอนไขและไมมเงอนไขทตงไวทสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร ตามสดสวนของเงนอดหนนทคานวณไดขางตน

• จดสรรใหองคการบรหารสวนตาบลจากเงนอดหนนทวไปทตงไวทกรมการปกครองและสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรสวนทเหลอ โดยใชสดสวนงบลงทนทไมมเงอนไขและมเงอนไขตามทคานวณ

85

2.3 ขอดและขอเสยของหลกเกณฑการจดสรรภาษและเงนอดหนน

2.3.1 ขอดและขอเสยของหลกเกณฑการจดสรรภาษ โดยหลกการแลวการจดสรรภาษใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงควระสอดคลอง

กบทมาหรอแหลงกาเนดของภาษประเภทนน ๆ เพราะเปนการจดสรรทแสดงใหเหนถงผลประโยชนทผเสยภาษควรไดรบจากบรการสาธารณะ รวมทงเปนการแสดงใหเหนถงตนทนหรอภาระการใหบรการสาธารณะซงใชภาษเปนรายไดสนบสนนในการใหบรการสาธารณะในทองถนนน ๆ กลาวคอ องคกรปกครองสวนทองถนใดกอใหเกดรายไดภาษประเภทใดประเภทหนงมาก กควรไดรบการจดสรรรายไดภาษนนมากตามไปดวย และจากหลกการการจดสรรหรอจดเกบเพมรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในแผนการกระจายอานาจใหแก องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2543 63 ทมหลกการวา

“รายไดทรฐจดแบง จดสรร หรอจดเกบเพมใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละ

ประเภทตองคานงถงภารกจความรบผดชอบเปนหลก โดยกาหนดวธการจดแบงหรอจดสรรทชดเจนและเปนธรรมตอองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท”

ดงนน ในการวเคราะหขอดและขอเสยของการจดสรรรายไดภาษแตละประเภทแกองคกร

ปกครองสวนทองถน จะยดหลกแหลงกาเนดภาษและภารกจความรบผดชอบเปนเกณฑในการวเคราะห โดยคานงถงความเปนธรรมทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงจะไดรบเปนสาคญ ซงการวเคราะหจะแบงเปนรายภาษ ดงรายละเอยดตอไปน

o ภาษมลคาเพม (Value Added Tax) ภาษมลคาเพมเปนภาษทจดเกบจากการบรโภค ถงแมวาผมหนาทเสยภาษมลคาเพมจะ

เปนผประกอบการ แตกฎหมายอนญาตใหผประกอบการทมรายรบเกนกวา 1.2 ลานตอปและมหนาทเสยภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 7 มสทธใหผบรโภคเสยภาษแทนได แสดงวา ผทรบภาระภาษขนสดทายกคอ ผบรโภค จงอาจกลาวไดวา ภาษมลคาเพมเปนภาษการบรโภค ดงนนการจดสรรภาษมลคาเพมสองคกรปกครองสวนทองถนเพอใหสอดคลองกบแหลงกาเนดภาษ ควรจะยดเกณฑการบรโภคขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงเปนหลก กลาวคอ องคกรปกครองสวนทองถนใดมการบรโภคหรอมอานาจการบรโภค (Purchasing Power) มาก ควรจะไดรบการจดสรรเงนภาษมลคาเพมมาก

63 แผนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2543, สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร หนา 56

86

หลกเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพมทผานมาจนถงปงบประมาณปจจบนคอนขางยงยากและซบซอน โดยเฉพาะชวงหลงการกระจายอานาจ เนองจากมบทบญญตไวถง 3 กฎหมาย คอ พระราชบญญตจดสรรรายไดภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ พ.ศ. 2534 พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 และพระราชบญญตกาหนดแผนฯ พ.ศ.2542 ซงแตละกฎหมายมหลกการและอตราการจดสรรภาษทแตกตางกน ทาใหการจดสรรภาษกอใหเกดปญหาในทางปฏบตมาก64 โดยหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพมในปจจบนสามารถจาแนกไดเปน 3 หลกเกณฑทสาคญ ซงแตละหลกเกณฑกมขอด ขอเสยแตกตางกนไป ดงนคอ

o การจดสรรตามสดสวนของเงนภาษทจดเกบไดในแตละจงหวด ถาพจารณาอยางผวเผนแลว ดเหมอนวาหลกเกณฑนจะสะทอนถงแหลงกาเนดภาษและอานาจซอของประชากร แตในความเปนจรงแลวไมไดเปนเชนนน เนองจากกฎหมายอนญาตใหผประกอบการทมสถานประกอบการหลายแหงสามารถยนจดทะเบยนภาษมลคาเพม ณ ทองททสถานประกอบการทเปนสานกงานใหญตงอยเพยงแหงเดยวได เพราะฉะนนเงนภาษทจดเกบไดในจงหวดใดจงไมไดสะทอนถงการบรโภคทแทจรงในจงหวดนน เนองจากทตงของสานกงานใหญและสานกงานรายสาขาของสถานประกอบการบางแหงไมไดอยในจงหวดเดยวกน ดงนนเงนรายไดภาษมลคาเพมทเกบไดในจงหวด อาจรวมการบรโภคในจงหวดอนเขาไปดวย ดงนนการจดสรรตามหลกเกณฑนเปนเพยงการสะทอนถงแหลงจดเกบภาษเทานน มไดสะทอนถงแหลงกาเนดภาษทแทจรง

o การจดสรรตามเกณฑประชากร โดยถาองคกรปกครองสวนทองถนใดทมจานวนประชากรมากกจะไดรบเงนจดสรรมาก การจดสรรตามหลกเกณฑนเปนการจดสรรทงายและไมซบซอนในทางปฎบต แตไมไดสะทอนอานาจในการซอ (Purchasing Power) ของประชากรในแตละองคกรปกครองสวนทองถน ทงนการใชจานวนประชากรในการจดสรร สะทอนความเชอทวาประชากรในแตละพนทนนเหมอนกน (Homogeneous) มความสามารถในการจบจายใชสอยเทากน แตในความเปนจรงแลวประชากรแตละคนในแตละองคกรปกครองสวนทองถนนนแตกตางกน ไมวาจะเปนทางดานการศกษา โครงสรางพนฐาน รายได หรอรสนยมการบรโภค เชน ประชากรในเขตเมองมกจะมระดบการศกษาโดยเฉลยแลวสงกวาประชากรในเขตชนบท หรอ รายไดเฉลยของประชากรในเขตเทศบาลสงกวารายไดเฉลยของประชากรนอกเขตเทศบาล เปนตน สงผลใหอานาจการซอของประชากร (Purchasing Power) ในแตละทองถนไมเทากน ดงนนการใชเกณฑประชากรในการจดสรรรายไดภาษมลคาเพม กอใหเกดความไมเปนธรรมกบทองถนทมประชากรไมมาก แตมอานาจในการบรโภคสงได

64 รายไดขององคกรปกครองสวนทองถน: มปญหาอะไร แกอยางไร, ดร.สมชย ฤชพนธ, สถาบนพฒนาสยาม www.siamdi.com

87

o การจดสรรใหทองถนมรายไดรวมเทากบปทแลว จากหลกเกณฑการจดสรรเงนภาษมลคาเพมทอาศยอานาจแหงพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ ทจดสรรใหทองถนมรายไดไมนอยกวารายไดกอนรวมเงนอดหนนในปงบประมาณ 2545 นน แสดงวา เราเชอวาการจดสรรในปทผานมานนถกตองและเหมาะสม ซงหลกเกณฑดงกลาวอาจสงผลทงทางดานบวกและดานลบตอองคกรปกครองสวนทองถน กลาวคอ ถามการประกาศใชหลกเกณฑการจดสรรอยางนทกป จะสงผลใหองคกรปกครองสวนทองถนจะมรายไดจากเงนภาษมลคาเพมขนตาไมนอยกวาปทผานมา และมแนวโนมทาใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดเพมมากขนเรอย ๆ ซงจะชวยใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดเพยงพอในการทางานตามอานาจและหนาททรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพ ในทางกลบกน การใชหลกเกณฑการจดสรรโดยใหทองถนมรายไดรวมเทากบปทแลวโดยมงหวงเพอลดความเหลอมลาขององคกรปกครองสวนทองถน กลบไมไดเปนการลดชองวางทางการคลงทแทจรงอยางทตองการ และมผลตอการกระตอรอรนในการจดเกบภาษมลคาเพมขององคกรปกครองสวนทองถน รวมถงการจดเกบรายไดภาษททองถนสามารถจดเกบไดเองดวย ทาใหองคกรปกครองสวนทองถนมความพยายามในการเกบภาษหรอ Tax effort ลดนอยลง อนเปนผลทาใหในทายทสดเมอรฐบาลลดการจดสรรเงนภาษสองคกรปกครองสวนทองถนหลงจากกระบวนการการกระจายอานาจสนสดลง องคกรปกครองสวนทองถนอาจจะมรายไดไมเพยงพอกบภารกจหนาททตองทา เนองจากไมมประสทธภาพในการจดเกบภาษดวยตนเอง

ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนเปนภาษการใชทมฐานภาษมาจากรถยนตและ

ลอเลอนทจดทะเบยน ดงนนการจดสรรเงนภาษและคารรมเนยมรถยนตและลอเลอนควรจะจดสรรสะทอนตามการจดทะเบยนของรถยนตและลอเลอนในแตละทองท รวมทงตองสะทอนถงภารกจทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงรบผดชอบ เชน ภารกจการบารงและรกษาถนน โดยถา องคกรปกครองสวนทองถนใด มถนนหนทางทตองบารงรกษามาก กควรจะไดรบการจดสรรภาษทมากตามไปดวย เปนตน

หลกเกณฑการจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนในปทผาน ๆ มา สวนใหญการจดสรรเงนภาษระหวางจงหวดจะสอดคลองตามหลกแหลงกาเนดภาษ โดยเงนภาษทจดเกบไดในจงหวดใดใหเปนของจงหวดนนทงจานวน อยางไรกตามการจดสรรภายในจงหวดกลบไมไดสะทอนถงหลกการน เนองจากการใชจานวนประชากรในการภายในจงหวดไมไดสอดคลองกบฐานภาษและภาระงานทแทจรงขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ ทงนเนองจากองคกรปกครองสวนทองถนทมจานวนประชากรมาก ไมไดหมายความวาจะมจานวนรถยนต หรอมหนาทบารงดแลรกษาถนนมากตามไปดวย

88

สาหรบหลกเกณฑการจดสรรภาษในป 2546 ไดมการเปลยนแปลงการจดสรรระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทภายในจงหวดมาเปน อบจ : เทศบาล : อบต ในสดสวน 30 : 35 : 35 โดยเมอเปรยบเทยบสดสวนทจดสรรกบปงบประมาณ 2544 แลวจะพบวา องคการบรหารสวนตาบล (จากรอยละ 10 เปนรอยละ 35) และองคการบรหารสวนจงหวด (จากรอยละ 20 เปนรอยละ 30) มสดสวนทไดรบการจดสรรเพมขน ในขณะทเทศบาลจะไดรบการจดสรรในสดสวนทลดลง (จากรอยละ 70 เปน รอยละ 35) ในขณะทความแตกตางทเหนไดชดเมอเทยบกบปงบประมาณ 2545 กคอ ในปงบประมาณ 2546 มการจดสรรเงนภาษสวนนใหกบองคการบรหารสวนจงหวดดวย ซงสอดคลองกบภารกจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด เพราะถงแมวาองคการบรหารสวนจงหวด จะไมมจานวนรถจดทะเบยน แตองคการบรหารสวนจงหวดมภาระหนาทตองบารงรกษาถนนและทางเชอมระหวางทองถน จงสมควรทจะไดรบการจดสรรภาษในสวนนดวย

ในสวนของการจดสรรระหวางเทศบาล และองคการบรหารสวนตาบลแตละแหง โดยจดสรรใหแตละแหงเทา ๆ กนนนไมไดสอดคลองกบภาระงานทแตละองคกรปกครองสวนทองถนตองรบผดชอบ เนองจากเทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล แตละแหงนนแตกตางกน ทงทางดานการปกครอง ดานการบรหาร ดานเศรษฐกจ ดานสงคมการศกษาและวฒนธรรม ดงจะเหนไดจากการแบงชนของเทศบาล และ องคการบรหารสวนตาบล ออกเปน 7 และ 5 ชนตามลาดบ ดงนนฐานภาษและภาระหนาทของเทศบาล และ องคการบรหารสวนตาบลแตละแหงยอมไมเหมอนกน เพราะฉะนนการจดสรรโดยการแบงใหเทา ๆ กน ยอมกอใหเกดความไมเปนธรรมกบองคกรปกครองสวนทองถน ทมขนาดใหญและมภาระงานทมากกวา นอกจากน หลกเกณฑทใชในปงบประมาณ 2546 ยงอาจกอใหเกดความไมเปนธรรมในการจดสรรระหวาง องคกรปกครองสวนทองถนทมความใกลเคยงกนได ทงนเพราะจานวนขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละจงหวดนนไมเทากน แตการใชหลกเกณฑเดยวกนในการจดสรรระหวางองคกรปกครองสวนทองถนในแตละจงหวด สงผลใหเกดความเหลอมลาระหวางองคกรปกครองสวนทองถน เชน แตละจงหวดมจานวนเทศบาลไมเทากน จงมความเปนไปไดวา เทศบาลในจงหวดทมจานวนเทศบาลอยนอยไดรบเงนภาษจดสรรมากกวาเทศบาลในจงหวดทมจานวนเทศบาลอยมาก แมวาเทศบาลทงสองแหงและจงหวดทงสองจงหวดจะมความสามารถในการจดเกบเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนเทากน เปนตน

o ภาษสราและภาษสรรพสามต หลกเกณฑการจดสรรเงนภาษสราและภาษสรรพสามตทงกอนและหลงการกระจายอานาจ

ตางกใชเกณฑประชากรในการจดสรรเงนภาษใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงเหมอนกน ยกเวนในป 2545-2546 ทองคการบรหารสวนจงหวดจะไมไดรบการจดสรรเงนภาษในสวนน ซงการใชจานวนประชากรเปนเกณฑในการจดสรรนน ไมยงยาก ไมซบซอน และงาย

89

ในการปฏบต อยางไรกด หลกเกณฑนไมไดสะทอนถงแหลงกาเนดภาษและภาระหนาทของแตละองคกรปกครองสวนทองถนเทาทควร ทงน เนองจากประชากรในแตละพนทมอานาจและความสามารถในการบรโภคสนคาทตองเสยภาษสราและภาษสรรพสามตตางกน รวมทงกฎหมายบางกฎหมายไดจากดอายของผมอานาจซอสราและสนคาบางอยางทเสยภาษสรรพสามต เชน ยาสบ เปนตน ดงนนประชากรไมไดมความสามารถในการบรโภคสนคาเหลานนเทากนทกคน เชน กฎหมายไมอนญาตใหเดก และเยาวชนทอายไมเกน 18 ปบรบรณ ซอยาสบเองได เปนตน เพราะฉะนนการจดสรรควรจะคานงถงองคประกอบอน ๆ ประกอบดวยนอกเหนอจากจานวนประชากร เชน อาย และรายไดของประชากร เปนตน เพอใหสะทอนถงความสามารถและอานาจในการบรโภคของประชากรในแตละพนทใหมากทสด

2.3.2 ขอดและขอเสยของหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนน

หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนในแตละปไมมกรอบหรอคาจากดความทชดเจนในการ

แบงแยกประเภทของเงนอดหนน โดยเฉพาะเงนอดหนนประเภทเงนอดหนนทวไปทจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนนนกลบมเงอนไขในการใชจาย เชน เพอพฒนาการศกษา เปนตน รวมทงการจดสรรมความซบซอน และยงยาก เนองจากมการจดสรรแบงเปนหลายขนตอน เชน ในกรณของกทม. และเมองพทยาไดรบการจดสรรตรง ในขณะทเทศบาล องคการบรหารสวนตาบล และองคการบรหารสวนจงหวด ไดรบการจดสรรผานกรมการปกครอง เปนตน ทาใหขาดความคลองตวในการจดสรร

นอกจากนการจดสรรในปงบประมาณ 2546 ยงมการแบงเงนอดหนนทวไปเปน 2 ลกษณะ คอ งบลงทนทมเงอนไข และงบลงทนทไมมเงอนไข ซงมการตงงบประมาณไวถง 2 แหงคอ ทกรมการปกครอง และสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร เปนการเพมความยงยากและซบซอนใหมากยงขน สงผลใหองคกรปกครองสวนทองถนบางแหงอาจไมเขาใจถงหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนน ดงนนองคกรปกครองสวนทองถนจะพจารณาเฉพาะจานวนเงนทไดรบการจดสรรมาวามจานวนมากหรอนอยเมอเปรยบเทยบกบปทผานมา ซงเปนผลใหถาองคกรปกครองสวนทองถนนนไดรบเงนจดสรรนอยลง อาจกอใหเกดการเรยกรองเงนอดหนนทจดสรรจากรฐบาลมากขน อยางไรกตาม หลกเกณฑการจดสรรระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงในปงบประมาณ 2546 คอนขางหลากหลาย ไมไดใชเกณฑใดเกณฑหนงโดยเฉพาะ แตมการถวงนาหนกระหวางหลาย ๆ ตวแปร ทาใหการจดสรร ดมความเปนกลาง ไมเอนเอยงไปทางตวแปรใดตวแปรหนง แตหลกเกณฑทใชไมมการระบชดเจนวามจดมงหมายเพออะไร ทาไมถงใชการถวงนาหนกเชนนน เชน การจดสรรให องคการบรหารสวนตาบล ทมประชากรตงแต 1000 คน และนอยกวา 1000 คน โดยใชการถวงนาหนกตวแปรทตางกน เปนตน

90

จากทกลาวมาขางตน การจดสรรเงนภาษและเงนอดหนนมไดพจารณาถงแหลงกาเนดภาษ ภารกจหนาททองคกรปกครองสวนทองถนตองรบผดชอบ และการรกษาดลการคลงและวนยทางการคลงเทาทควร ทาใหเกดปญหาชองวางทางการคลง (Fiscal Disparity) โดยเฉพาะชองวางทางการคลงแนวนอน (Horizontal disparity) ทงนเพราะระบบการจดสรรเงนภาษและเงนอดหนนสทองถนในภาพรวมยงใชดลยพนจและการตอรองคอนขางสง ซงองคกรปกครองสวนทองถนทมอานาจการตอรองคอนขางสง สวนใหญมกจะมฐานะทางการคลงดอยแลว และไดรบการจดสรรเงนอดหนนจากรฐบาลมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนอน ทาใหชองวางทางการคลงระหวางองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงยงมากขน

นอกจากนการกาหนดหลกเกณฑและวงเงนการจดสรรเงนภาษและเงนอดหนนยงขนอยกบดลยพนจรฐบาลระดบชาตเพยงอยางเดยว ซงมขนตอนการดาเนนงานคอนขางชา ขาดหลกเกณฑทรดกม รวมทงการพจารณาหลกเกณฑการจดสรรมการดาเนนงานแบบรายป ซงแมวาจะทาใหเกดความยดหยนและสอดคลองกบปงบประมาณนน ๆ แตกเปนผลทาใหขาดความตอเนองและเกดความไมแนนอนสง 65 ดงนนโดยสรปแลว ปญหาของการจดสรรรายไดภาษและเงนอดหนนในอดตทไดกลาวมา แสดงใหเหนถงความยงยาก ซบซอน และไมชดเจนของวธการจดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน โดยเฉพาะประเดนสาคญ คอ การพจารณาการจดสรรรายไดแตละประเภทไมไดคานงถงภาพรวมของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงทควรจะเปน หรอขนาดของรายไดทเหมาะสมกบภารกจและความจาเปนในการใชจายเพอใหไดมาซงบรการสาธารณะของแตละองคกรปกครองสวนทองถน ดงนนเมอพจารณาในภาพรวม จงมความเปนไปไดวาการจดสรรรายไดอาจไมมความสอดคลองกบภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน

เพราะฉะนนการจดสรรรายไดภาษและเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน จงควรจะเรมตนพจารณาจากความตองการใชจายเพอบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถน เพอทาใหทราบถงขนาดเงนรายไดขนตาทควรมสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง แลวจงพจารณารายไดจากแหลงตาง ๆ ภายใตอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนรวมกบรายไดจากการจดสรรภาษและเงนอดหนน ซงชวยสนบสนนตนทนการใหบรการสาธารณะดงกลาว

ดงนน การศกษาโครงการยอยท 2 นจงเปนจดเรมตนของความพยายามทจะหาขนาดรายจายสาหรบภารกจทเปนตวเงนขององคกรปกครองสวนทองถน กอนทจะพจารณาถงการจดสรรรายไดภาษและเงนอดหนนในโครงการยอยท 3 และ 4 ตามลาดบ

65 ระบบเงนโอนและเงนอดหนนสองคกรปกครองสวนทองถน, โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน, สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, พฤษภาคม 2544

91

3. วธการในการกาหนดหลกเกณฑการจดสรรรายได (Basic Fiscal Needs) 3.1 แนวคดทางทฤษฎ

หลกสาคญในการกาหนดระดบรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงควรไดรบ

ขนกบการกาหนดประเภทการรบผดชอบคาใชจายขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ ทงนจะตองคานงถงประโยชนของประชากรในทองถนนนเปนสาคญดวยหลกผลประโยชนทองถนทวไป (The General Principle of Local Benefit) โดยคาใชจายทองคกรปกครองสวนทองถนรบผดชอบจะตองครอบคลมถงบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนตองจดทาเพอบรการแกประชาชนในทองถน ในขณะทคาใชจายของรฐบาลกลางควรจะครอบคลมถงประโยชนของประเทศชาตโดยรวมเปนสาคญ อยางไรกตาม โดยทวไปพบวาบรการสาธารณะสวนมากไมอาจจาแนกไดอยางชดเจนวาเปนหนาททตองจดทาของรฐบาลกลางหรอขององคกรปกครองสวนทองถนระดบใด เนองจากมบรการสาธารณะหลายประเภททจาตองอาศยความรบผดชอบรวมกนระหวางรฐบาลกลางและองคกรปกครองสวนทองถน และมหลายกรณทบรการสาธารณะนนอานวยประโยชนใหแกประชากรในหลายพนท ซงความคลมเครอของประเภทบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงตองรบผดชอบน สงผลใหเกดความคลมเครอในการกาหนดหลกเกณฑวาองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงควรมรายไดเทาใดจงจะเพยงพอตอบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ พงจะเสนอใหประชากรในทองถนของตน

Musgrave (1959) ไดอธบายการจดสรรหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนและรฐบาลกลาง โดยแบงหนาทของภาครฐออกเปน 3 หนาท คอ หนาทในการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ (Macroeconomic Stabilization) หนาทการกระจายรายได (Income Distribution) และหนาทการจดสรรทรพยากร (Resource Allocation) ดงนนแนวทางการจดสรรหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนและรฐบาลกลาง จงอยทรฐบาลกลางควรมหนาทในดานการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยรวม และหนาทการกระจายรายได โดยหนาทดานการจดสรรทรพยากร (ในระดบทองถน) ควรเปนหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน อยางไรกตาม ตวอธบายของ Musgrave คอนขางกวางและยากตอการนามาประยกตใช

อยางไรกตาม หลกเกณฑพนฐานของการกาหนดรายไดขนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถน (Basic Fiscal Needs) จะตองเปนรายไดทเพยงพอในการจดหาบรการสาธารณะใหกบประชาชนในทองถนในระดบทยอมรบได (Minimum Level of Public Services) ดงนนการกาหนดรายไดจงขนกบการกาหนดคาใชจายตามภาระงาน โดยอยบนหลกการพนฐาน 4 ประการทวา ตองประกนใหทกองคกรปกครองสวนทองถนสามารถใหบรการสาธารณะขนพนฐานได ตองสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงสามารถขยายการบรการ

92

สาธารณะไปสพนทหางไกล ตองสงเสรมการลดชองวางของความไมเทาเทยมกนทางเศรษฐกจและสงคมระหวางทองถน และตองสงเสรมความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถน

จากหลกการพนฐาน 4 ประการดงกลาว ทาใหหลกการการกาหนดวธการจดสรรรายไดควรมลกษณะดงน

(1) จดสรรรายไดตามภาระงานหลกทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงจะตองกระทา (2) จดสรรรายไดตามสภาพความเจรญทางเศรษฐกจและสงคมของแตละทองถน เพอลดความ

แตกตางระหวางองคกรปกครองสวนทองถน (3) จดสรรรายไดเพอประกนวาประชากรทกคนในทองถนจะไดรบบรการสาธารณะขนพนฐาน

จากองคกรปกครองสวนทองถน (4) จดสรรรายไดเพอสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมความสามารถในการ

จดเกบรายไดของตนเอง (Own Revenue) ไดอยางมประสทธภาพ เพอตอบสนองหลกการ 4 ประการดงกลาว ประเทศมาเลเซยไดใชวธการคานวณหา

งบประมาณทตองการและงบประมาณทม โดยงบประมาณทตองการคานวณจาก จานวนประชากรในทองถน ความหนาแนนของประชากร พนท ระดบการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม และระดบความมงคงของทองถน สวนงบประมาณทมนนคานวณจากรายได 2 ทาง คอ รายไดจากภาษทรพยสน และรายไดจากการปกครอง โดยความแตกตางระหวางงบประมาณทงสองนคอ งบประมาณสวนขาดทจะเปนตวชจานวนเงนอดหนนใหกบทองถนภายใตการพจารณาของกระทรวงการเคหะและรฐบาลทองถน (Ministry of Housing and Local Government)

สาหรบประเทศเกาหลใต พบวา มการใชเครองชวดหลายตวเพอประเมนคาใชจายของหนวยงานทองถน ซงเครองชวดทวไป ไดแก ขนาดของประชากร จานวนเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน และขนาดของพนทนน ๆ นอกจากนในสตรยงรวมถงตนทนของการบรหารแตละประเภท โดยแตกตางกนไปตามรปแบบการปกครองทองถน ซงมอย 2 ระดบ 5 รปแบบ คอ ระดบบน (First Tier) ประกอบดวย เมองพเศษ (Special City, กรงโซล) นคร (Direct Jurisdictional Cities, DJC) และจงหวด (Provinces) สวนระดบลาง (Second Tier) ประกอบดวย เมอง (City) และตาบล (Country) อยางไรกตาม เนองจากเงนจดสรรทองคกรปกครองสวนทองถนจะไดรบจากรฐบาลกลางขนกบรายจายสวนทเกดรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ ทาใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงไมมแรงจงใจในการลดคาใชจาย หรอเพมประสทธภาพในการจดเกบรายได เชน ไมมองคกรปกครองสวนทองถนใดเลยทมอตราภาษสงเทากบทบญญตไวในประมวลภาษทองถน เปนตน

โครงสรางการปกครองสวนทองถนของประเทศญปนม 2 ระดบ คอ ทองถนระดบจงหวด (Prefecture) จานวน 47 แหง ประกอบดวย To, Do, Fu, และ Ken ในทองถนระดบเทศบาล (Municipal) ประกอบดวย เมองใหญ (City หรอ Shi) เมอง (Town หรอ Mashi) และหมบาน (Village หรอ Mura) นอกจากน ยงมหนวยทองถนพเศษในโตเกยวทเรยกวา Ku อก

93

23 แหง ซงคาใชจายรวมของการปกครองสวนทองถนของประเทศญปนมสดสวนคอนขางสงใกลเคยงกบคาใชจายของรฐบาลกลาง แตเมอพจารณาถงสดสวนรายไดจากภาษทจดเกบโดยรฐบาลกลางกบองคกรปกครองสวนทองถนพบวามสดสวนท 2 ตอ 1 ทงนหลกการกาหนดรายไดของรฐบาลทองถน พจารณาจากภาระหนาทททองถนตองรบผดชอบ โดยมการแบงแยกหนาทในการบรการจดการของแตละองคกรปกครองสวนทองถนคอนขางชดเจน เชน เทศบาล มหนาทรบผดชอบการศกษาตงแตระดบอนบาลจนถงมธยมตน เปนตน

ตารางท 2.1 : การแบงหนาทความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถนระดบตาง ๆ ของ

ประเทศญปน ลกษณะงาน สวนกลาง จงหวด เทศบาล

ความมนคง - การฑต - การปองกนประเทศ - การยตธรรม - การลงโทษ

- กจการตารวจ

- การปองกนอคคภย - การทะเบยนราษฎร - การลงทะ เบ ยนผ อ ยอาศย

โครงสรางพนฐาน - ทางหลวง - ถนนระดบประเทศ (ในเขตทกาหนด) - แมนาชนทหนง (ในเขตทกาหนด) - แมนาชนสอง - ทาเรอ - การเคหะ - การวางผงเมอง

- โครงการผงเมอง -ถนนเทศบาล - ลานา - แมนา(ทกฎหมายกาหนด) - ทาเรอ - การเคหะ - การระบายนาและนาเสย

การศกษา - มหาวทยาลย - การใหความชวยเหลอแกมหาวทยาลยเอกชน

- วทยาลยโรงเรยนการศกษาพเศษ - การจดสรรเงนเดอนและบคคลสาหรบครและพนกงานโรงเรยนประถมและมธยม - การใหความชวยเหลอแกโรงเรยนเอกชน(ตงแตระดบอนบาลถงวทยาลย)

- โรงเรยนประถม - โรงเรยนระดบมธยมตน - โรงเรยนอนบาล

ทมา: การปกครองทองถนของประเทศญปน, ปรชญา เวสารชช, โครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยการกระจายอานาจสทองถน, 2542.

หลกเกณฑการจดสรรรายไดของประเทศญปนจงขนกบภาระหนาท(Basic Fiscal Needs) และความสามารถในการหารายได (Basic Fiscal Revenues) ขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ โดย Fiscal Need ของประเทศญปนนน พจารณาจากภาระหนาทใน 6 ประเภทกจกรรม อนไดแก การรกษาความสงบเรยบรอย การบรการสาธารณะ การศกษา สวสดการและแรงงาน อตสาหกรรมและเศรษฐกจ และการจดการบรการ โดยมสตรการคานวณดงน

94

Basic Fiscal Need = Unit Cost x Unit of Measurement x Modification Coefficient

Modification Coefficient ในสตรการคานวณ จะทาหนาทเปนตวปรบตามสภาพทแทจรงของแตละองคกรปกครองสวนทองถน เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมความแตกตางกน ทาใหผลของการคานวณสะทอนถงความตองการทแทจรงขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ โดยสมประสทธการปรบตวหรอ Modification Coefficient สามารถจาแนกเปน 8 ประเภทคอ

(1) ตวปรบคาตามชนหรอประเภท (Class Modification Coefficient) (2) ตวปรบคาตามขนาด (Size Modification Coefficient) (3) ตวปรบคาตามความหนาแนน (Density Modification Coefficient) (4) ตวปรบคาตามปจจยพเศษ (Modification Coefficient for Special Factors) (5) ตวปรบคาตามสภาพอากาศ เชน พนททอากาศหนาวเยน (Modification Coefficient

for Cold Area) (6) ตวปรบคาตามการเพมขนของหนวยบรการ (Increases in the Units of

Measurement Modification Coefficient) (7) ตวปรบคาตามตามการลดลงของหนวยบรการ (Decreases in the Units of

Measurement Modification Coefficient) (8) ตวปรบคาตามความสามารถทางการคลง (Financial Capacity Modification

Coefficients) ทงนสตรการคานวณ ความตองการทางการคลงพนฐาน Basic Fiscal Need ของประเทศ

ญปนนคอนขางคลายคลงกบสตรการคานวณของประเทศองกฤษ เพยงแตวาญปนมการใชคาสมประสทธการปรบตวเพมขนมา

สาหรบประเทศพฒนาแลวทางตะวนตก เชน ประเทศเยอรมน วธการคานวณหา Basic

Fiscal Needs พจารณาจาก รายไดเฉลยตอหวของประชากรในทองถนนน ถวงนาหนกดวยดชนประชากร ในขณะทประเทศอตาล และสเปน ใชวธการจดทาดชนสะทอนความตองการทางการคลงของทองถน โดยพจารณาจากตวแปรดงตอไปน

(1) รายไดตอหวของประชากร (Per Capita Income Level) (2) ระดบความยากจน (Poverty Incidence) (3) อตราการวางงาน (Unemployment Rate) (4) ความหนาแนนของประชากร (Population Density) (5) ขนาดของพนท (Area) (6) อตราการตายของทารก (Infant Mortality)

95

(7) อายขยของประชากร (Life Expectancy) (8) อตราของเดกทศกษาในโรงเรยน (School Enrollment Rate) (9) โครงสรางพนฐาน (Infrastructure) (10) ดชนสะทอนระดบการพฒนา (Indicators of Development Level)

3.2 แนวคดในการจดทาดชนสะทอนความตองการพนฐานทางการคลงของประเทศไทย

3.2.1 แนวคดในการคานวณ Basic Fiscal Needs (Thailand Local Government Basic Fiscal Need : TBFN)

Thailand Local Government Basic Fiscal Need (TBFN) หมายถงคาใชจายทเพยงพอสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนทจะใหบรการขนพนฐานในระดบตาสดทยอมรบได (Minimum Requirement Level of Public Service : MRPS) แกประชากรในทองถนของตน โดยคาใชจายนประกอบดวย 3 ตวแปรคอ ระดบบรการสาธารณะขนตาทยอมรบได (MRPS) ราคามาตรฐานตอหนวยของบรการสาธารณะประเภทตาง ๆ (Standard Unit Cost) และการปรบคาใชจายนเพอใหเกดความเปนธรรม การกระจายความเจรญสทองถน และสรางแรงจงใจในการพงตนเองทางการคลงใหกบองคกรปกครองสวนทองถน ซงเรยกรวมวา Modification Coefficient (MC) MRPS จะประกอบดวย 2 สวนคอ ประเภทของภาระงานทองคกรปกครองสวนทองถนจะตองใหบรการแกประชาชนในทองถน ซงจะแตกตางกนตามประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน และระดบบรการตาสดทยอมรบได ซงในภาระงานเดยวกน ระดบภาระงานทดทสดทยอมรบไดจะตองเทากนในทกองคกรปกครองสวนทองถน ตวอยางเชน หากรฐบาลกลางกาหนดใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลมภาระงานดานการเกบขยะในทองถน โดยมระดบบรการตาสดทยอมรบได คอ 1.5 กโลกรมตอคนตอวน ดงนน MRPS ของภาระงานเกบขยะจะเทากบ 1.5 กก./คน/วน ในเทศบาลและองการบรหารสวนตาบลทกแหง Standard Unit Cost หมายถงคาใชจายมาตรฐานตอหนวยของบรการสาธารณะประเภทนน ๆ ซงคาใชจายนจะกาหนดจากสวนกลางและเปนราคาเดยวกนทงประเทศ เชน กาหนดให Standard Unit Cost ของการเกบขยะ เทากบ 0.80 บาทตอกโลกรม เปนตน ซงหมายถง โดยเฉลยแลวตนทนในการเกบขยะไมควรเกน 0.80 บาทตอกโลกรม ดงนน เมอคณ MRPS กบ Standard Unit Cost เขาดวยกน จะไดคาใชจายทเพยงพอสาหรบเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลในการใหบรการสาธารณะขนพนฐานในการเกบขยะ ซงเทากบ (1.5) x (0.80) = 1.20 บาทตอประชากรหนงคนในหนงวน หรอ 438 บาทตอคนตอป

96

เมอใชหลกการเดยวกนนกบภารกจอน ๆ ทเหลอ จะทาใหสามารถคานวณคาใชจายทเพยงพอสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ ในอนทจะใหบรการขนพนฐานในระดบตาสดทยอมรบได (Minimum Requirement Expenditures) ดงนนหากองคกรปกครองสวนทองถนใดมปรมาณขยะมากกวา 1.5 กก./คน/วน แสดงวาทองถนนนยงมการดาเนนงานควบคมปรมาณขยะไมไดประสทธภาพ ดงนนขยะสวนเกนจะตองหาแหลงเงนอนมาจดการเองโดยไมไดรบการพจารณาชวยเหลอจากรฐบาลกลาง หรอหากทองถนใดมตนทนในการเกบขยะเกน 0.80 บาทตอกโลกรม แสดงวาองคกรปกครองสวนทองถนนนมประสทธภาพในการจดเกบขยะตา ทงนตนทนสวนเกนทางองคกรปกครองสวนทองถนจะตองรบผดชอบเองโดยไมไดรบการพจารณาชวยเหลอจากรฐบาลกลาง ดงนนองคกรปกครองสวนทองถนทมจานวนประชากรเทากน จะม Minimum Requirement Expenditure เทากน อยางไรกตาม แมวา Minimum Requirement Expenditure จะสามารถใชเปนตวกาหนดรายไดทเพยงพอตอรายจายในการใหบรการพนฐานในระดบทพอเพยงตามภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน แตมอาจสะทอนถงหลกการความเปนธรรมในดานการกระจายความเจรญสภมภาคและความเทาเทยมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถน และหลกการสรางแรงจงใจใหองคกรปกครองสวนทองถนเพมความสามารถในการพงตนเองดานการคลง จงการคานวณ TBFN จงเพมตวแปรตวท 3 คอ Modification Coefficients ซงตวแปรดงกลาวจะสะทอนลกษณะเฉพาะของแตละทองถนใน 3 ดานททาใหองคกรปกครองสวนทองถนประเภทเดยวกนจะม TBFN ทตางกน โดยลกษณะ 3 ดานน ไดแก ดานความเจรญขององคกรปกครองสวนทองถน (Development Level Modification Coefficient) ดานลกษณะเฉพาะขององคกรปกครองสวนทองถน ททาใหทองถนนนมภาระงานทยากลาบากกวาองคกรปกครองสวนทองถนอน โดยเปรยบเทยบ (Special Factor Modification Coefficient) และดานการสรางแรงจงใจในการเพมความสามารถในการพงตนเองดานการคลง (Financial Capacity Modification Coefficient) โดยมหลกการดงน

a. องคกรปกครองสวนทองถนทมระดบความเจรญขององคกรปกครองสวนทองถนตา ควรจะมรายจายในการพฒนาทองถนสงกวาทองถนทมความเจรญสง

b. องคกรปกครองสวนทองถนทมความยากลาบากในการใหบรการสาธารณะมากกวาควรจะมรายจายในการผลตบรการสาธารณะสงกวาองคกรปกครองสวนทองถนทมความยากลาบากนอยกวา

c. องคกรปกครองสวนทองถนทมความสามารถในการพงตนเองสงทางดานการคลงควรจะไดรบการพจารณาสนบสนนจากรฐบาลกลางมากกวาองคกรปกครองสวนทองถนทมสนใจเพมความสามารถในการพงตนเองดานการคลง

97

ดงนน การคานวณ Basic Fiscal Needs ของประเทศไทย จงตงอยบนแนวคด 6 ประการ คอ

(1) TBFN ทคานวณไดจะตองเปนรายไดทเพยงพอตอรายจายในการใหบรการพนฐานแกประชากรในทองถนในระดบทพอเพยง (Subsistence Level of Public Service) คา TBFN จงคานวณจากรายจายตามภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน อยางไรกตาม เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทมภารกจทแตกตางกน ดงนนวธการคานวณจาตองมความแตกตางกนในแตละประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน

(2) TBFN ควรกอใหเกดความเปนธรรมในดานการกระจายความเจรญสภมภาคและความเทาเทยมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถน

(3) TBFN ควรสรางแรงจงใจใหองคกรปกครองสวนทองถนพงตนเองดานการคลงในการพฒนาประสทธภาพการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถน

(4) TBFN ควรสะทอนลกษณะพเศษขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง (5) TBFN ควรเปนวธการทโปรงใส งายตอการคานวณ และตงอยบนพนฐานขอมลทมอยจรง (6) TBFN ควรมลกษณะยดหยน และสามารถพฒนาใหถกตองสมบรณไดตามการพฒนาของ

ระบบขอมล

3.2.2 สตรในการคานวณ

การคานวณ TBFN ไดใชหลกการเดยวกบการคานวณ Basic Fiscal Needs ของประเทศญปน ซงมสตรการคานวณดงน

∑ ××= k ikikiki )MCU(IN โดยท N i = Basic Fiscal Needs ขององคกรปกครองสวนทองถนท i I ik = ปรมาณบรการสาธารณะ (Public Services) ท k ทเพยงพอตอความ

ตองการพนฐานของประชากรขององคกรปกครองสวนทองถนท i U ik = ตนทนของบรการสาธารณะ k ทองคกรปกครองสวนทองถนท i ตองจาย

(Unit Cost) MC ik = Modification Coefficient ท k ขององคกรปกครองสวนทองถนท i

98

I ik คอ ปรมาณการบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนพงมใหแกประชาชนในทองถน เชน ปรมาณนาสะอาดทประชากร 1 คนควรจะมใชอยางเพยงพอตอการดารงชพใน 1 วน หรอ ปรมาณขยะ (กโลกรมตอประชากร) ทองคกรปกครองสวนทองถนจะตองทาการจดเกบใน 1 วน หรอ บรการสาธารณสขทประชากรในทองถนแตละคนพงไดรบ เปนตน ซงบรการสาธารณะเหลาน ทงดานประเภทขอบรการและปรมาณทเพยงพอ (Subsistence Level) จะมความแตกตางกนตามแตละประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน อยางไรกตาม โดยทวไปแลวองคกรปกครองสวนทองถนประเภทเดยวกนควรมคา I ik เทากน เชน ปรมาณขยะทเทศบาลจดเกบตอคนตอวน ควรจะเปนตวเลขเดยวกนสาหรบเทศบาลทวประเทศ อยางไรกตาม จากความจากดในเรองของขอมล การคานวณในทนจงใชจานวนประชากรเปนตวแทนของระดบบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงพงกระทา U ik คอ รายจายตอหนวยในการผลตบรการสาธารณะนน ๆ เชน ตนทนในการจดเกบขยะ ควรจะอยท n บาท ตอกโลกรม เปนตน ซง Unit Cost ทคานวณไดควรจะมคาเทากนในองคกรปกครองสวนทองถนประเภทเดยวกน ดงนนในกรณของขยะ Unit Cost หรอตนทนในการจดเกบขยะ 1 กโลกรม คณดวยปรมาณขยะทองคกรปกครองสวนทองถนตองจดเกบตอคนตอวน จะแสดงถง รายจายดานการเกบขยะมลฝอยของทองถนตอคนตอวน และหากนาตวเลขนมาคณดวยจานวนประชากรในทองถนนน จะทาใหไดรายจายดานการจดเกบขยะมลฝอยขององคกรปกครองสวนทองถนท i ใน 1 วน ดงนน I ik จงสะทอนถงการคานวณ TBFN ทตงอยบนพนฐานของภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน และสะทอนรายจายทพอเพยงขององคกรปกครองสวนทองถน ในขณะท Uik สะทอนถงความเทาเทยมกนขององคกรปกครองสวนทองถน MC ik (Modification Coefficient) เปนดชนทสะทอนถงหลกการของการกระจายความเจรญสภมภาค การสรางแรงจงใจใหองคกรปกครองสวนทองถนพงตนเองดานการคลง และสะทอนลกษณะพเศษขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ดงนน Modification Coefficient จงประกอบดวย 3 ดานทสาคญ คอ (1) Development Level Modification Coefficient (ระดบการพฒนา) เปนตวปรบคาตามสภาพทแทจรงดานความเจรญขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ซงประกอบดวย ดานสาธารณปโภค ดานสาธารณสข ดานการศกษา ดานการรกษาความสะอาด และดานการคมนาคม โดยการคานวณจะอยในรปของ Social Development Index (2) Special Factor Modification Coefficient (ปจจยพเศษ) เปนตวปรบคาตามลกษณะพเศษขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง เชน เมองพทยา เปนแหลงทองเทยวทมผมาเยยมเยอนเปนจานวนมาก ทาใหเมองพทยามภาระในการจดการดานการรกษาความสะอาดมากขน ดงนน TBFN จงตองสะทอนภาระงานทเพมขนนในรปของ Tourism Index หรอ ในกรณของกรงเทพมหานครทมคนจากตางจงหวดหลงไหลเขามาอาศยอยในกทม.เปนจานวนมาก ทาใหจานวนประชากรทอาศยอยจรงในกทม.มากกวาจานวนประชากรตามทะเบยนราษฎร

99

ซงลกษณะพเศษดงกลาวทาให กทม.มภาระงานทสงขน ดงนน TBFN จงตองสะทอนภาระงานทเพมขนนในรปของ Density Modification Coefficient (3) Financial Capacity Modification Coefficient (ความสามารถทางการคลง) เปนตวปรบคาเพอสรางแรงจงใจในการเพมประสทธภาพในการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถน เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนโดยทวไปยงมปญหาในการจดเกบภาษ โดยรายไดภาษทจดเกบไดนอยกวาทควรจะเปน ดงนน TBFN จงตองสรางแรงจงใจใหองคกรปกครองสวนทองถนพฒนาประสทธภาพในการจดเกบภาษ ซงแสดงในรปของ สดสวนความเปนอสระ (Independent Ratio) โดยมวธการคานวณดงน

าะกจอดหนนเฉพ ายจากเงนยกเวนรายจ i ของอปท.รายจายรวมจดเกบเอง i อปท.รายไดท

= i Ratio tIndependen

ดงนนเพอปรบ TBFN ใหอยในรปทสามารถคานวณไดตามขอมลทมอนจากดขององคกรปกครองสวนทองถน การคานวณ TBFN จงมลกษณะดงน

TBFNi = POPi x Ui x MCi โดยท POPi = จานวนประชากรขององคกรปกครองสวนทองถน I (ปรมาณภาระงานททองถน

แตละแหงจะตองจดทา) Ui = คาใชจายภาระงานเฉลยตอหวประชากรขององคกรปกครองสวนทองถน i MCi = Modification Coefficient ขององคกรปกครองสวนทองถน i

ทงนคาตนทนตอหนวย (Unit Cost) ขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทจะเทากน เพอสะทอนถงความเทาเทยมกน (Unbiasedness Allocation of Resource) เชน Unit Cost ขององคการบรหารสวนตาบล เทากบ 1,254.27 บาท เทากนทกแหง Unit Cost ของเทศบาลเทากบ 1,922.38 บาทเทากนทกเทศบาล Unit Cost ขององคการบรหารสวนจงหวดแตละแหง เทากบ 143.81 บาท ในขณะท Unit Cost ของเมองพทยา และของกทม. จะเทากบ 2,821.95 บาทตอคนตอป และ 4,288.62 บาทตอคนตอป ตามลาดบ

3.2.3 จดเดนของ TBFN

ขอดของการคานวณ TBFN ประกอบดวย 1) ผลของการคานวณสะทอนถงภารกจ 245 ภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน

100

2) ผลของการคานวณจะถกตองแมนยามากขนตามการพฒนาระบบฐานขอมลขององคกรปกครองสวนทองถน

3) ผลของการคานวณสะทอนนโยบายการกระจายความเจรญสภมกาคและความเทาเทยมกนขององคกรปกครองสวนทองถน ขณะเดยวกนไมไดละเลยลกษณะพเศษขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง และสรางแรงจงใจใจการเพมศกยภาพในการหารายไดขององคกรปกครองสวนทองถน

4) วธการคานวณทาใหสามารถพยากรณ Basic Fiscal Needs ในอนาคตได 5) TBFN สามารถใชเปนหลกการในการจดแบงสดสวนเงนอดหนนแกองคกรปกครองสวน

ทองถนทง 5 ประเภท 3.2.4 ขอจากดของ TBFN

เนองจากขอจากดทางดานขอมลทงดานความสมบรณและความถกตอง ทาใหในปจจบนยงไมสามารถคานวณคา Minimum Requirement Expenditure ในลกษณะทตองการได การคานวณในการศกษานจงจาตองใชการคานวณคาใชจายภาระงานเฉลยตอหวประชากร (Average Expenditure) แทน ซงคาเฉลยอาจไมใชเปนตวแทนทดของคาใชจายในระดบทพอเพยงกได นอกจากนน ควรจดทาบญชรายรบ-รายจายขององคกรปกครองสวนทองถนยงไมมความละเอยดเพยงพอทจะจาแนกใหเหนถงคาใชจายทง 245 ภารกจไดโดยละเอยด ทาใหการจดทา TBFN เปนในลกษณะของการคานวณจากงบรายจายในหมวดใหญ อยางไรกตาม หากขอมลมการพฒนามากขน จะทาใหสวนกลางสามารถกาหนด Minimum Requirement Level of Public Service (MRPS) และ Standard Unit Cost ของแตละภารกจได ซงขอมลดงกลาวจาเปนทจะตองมการพฒนาอยางเปนระบบ และมการปรบปรงใหทนสมยอยตลอดเวลา นอกจากนน การทจะนาหลกการ TBFN ไปใชในการกาหนดรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงพงไดรบ จาเปนตองพจารณารวมกบประสทธภาพในการใชจายงบประมาณของแตละองคกรปกครองสวนทองถนควบคกนไปดวย ขอจากดทางดานความถกตองและสมบรณของขอมลยงมผลตอการกาหนดตวแปรใน Modification Coefficients ทาใหการศกษาจาตองใชตวแปรทดทสดทมอยแทนทตวแปรทดทสด เชน การใชตวแปร Tourism Index เพอเปนตวแทนสะทอนความยากลาบากของทองถนทเพมขนในการตองใหบรการสาธารณะแกคนทมใชประชากรในทองถน หรอ การใชตวแปร Social Development Index เปนตวแทนระดบความเจรญของทองถน รวมทง การใชตวแปร Independent Ratio เปนตวแทนในการวด Financial Capacity Modification Coefficient ซงการใชตวแปรดงกลาวมาเปนดชนตวแทน (Proxy) น มใชวธการทดทสด (First-Best Method) แตกพบวาเปนวธการทดทสดรองลงมา (Second-Best Method)

101

3.3 วธการคานวณ TBFN 3.3.1 การคานวณ Basic Fiscal Needs ของกทม. การคานวณ Unit Cost ของ กทม. : UB

Unit Cost ของ กทม. จะอยในรปของคาใชจายเฉลยตอหวประชากร ซงสามารถคานวณจากรายจายประจาปตามภาระงานทง 7 ดาน หารดวยประชากรในปนน ๆ แลวนามาหาคาเฉลย โดยรายจายทง 7 ดาน ประกอบดวย

1. รายจายดานการโยธาและระบบจราจร : k1 2. รายจายดานการระบายนาและบาบดนาเสย : k2 3. รายจายดานการบรการทวไป : k3 4. รายจายดานการรกษาความสะอาด : k4 5. รายจายดานการสาธารณสข : k5 6. รายจายดานการพฒนาและบรการสงคม : k6 7. รายจายดานการศกษา : k7 ซงสตรในการคานวณสามารถแสดงไดดงน

4

4

1t]7tk 6tk 5tk4tk 3tk2tk1t[k

B U∑=

++++++

=

ในการคานวณคาเฉลยของ Unit Cost ทคานวณไดในแตละป จะใชขอมลรายจายตามแผนงานป 2541 – 2544 เพอลดการบดเบอนของขอมล (Biased) อนอาจเกดมาจากเหตการณทไมคาดคดในแตละป (Shock) และมผลทาใหรายจายในการดาเนนงานของกทม. ในปนน ๆ มากหรอนอยกวาทควรจะเปน

การคานวณ Unit of Measurement ของกทม. : IB

เนองมาจากความจากดของขอมล การคานวณ Unit of Measurement ของกทม.จงใชจานวนประชากร เปนตวแทน (Proxy) ของปรมาณงานทกทม.ตองทา

การคานวณ Modification Coefficient ของกทม : MCB Modification Coefficient หรอ ตวปรบสภาพตามลกษณะพเศษของกทม. ประกอบดวย 3 ดชนทสาคญ คอ

102

(1) Financial Capacity Modification Coefficient : FB หรอ Independent Ratio

1นเฉพาะกจเงนอดหนรายจายจาก-ของกทม.รายจายรวม

ทม.เกบเองรายไดทก+= FB

Independent ratio จะแสดงถงความสามารถในการจดเกบภาษและการหารายไดของกทม.

โดยถากทม.มความสามารถในการหารายได หรอดชนมคาสงขน Modification Coefficient ของกทม.กจะมคาสงขนตาม ซงจะทาให Basic Fiscal Needs มากขน โดยดชนตวนจะสรางแรงจงใจใหกบกทม.ในการพฒนาประสทธภาพการจดเกบภาษของตนเอง อนจะชวยใหกทม.สามารถพงพาตนเองไดหลงจากกระบวนการกระจายอานาจสนสดลง

(2) Social Index (ดชนดานขยะ) : GB

เปนททราบกนดวาปรมาณผเยยมเยอน กทม.มจานวนมาก ทงประเภทนกทศนาจร และนกทองเทยว สงผลให กทม.มภารกจหนาทในดานตาง ๆ มากกวาเดม เชน ดานการคมนาคม ดานสาธารณสข เปนตน ดงนนการคานวณ MC ของ กทม. จงควรทจะสะทอนลกษณะพเศษของกทม.นดวย อยางไรกตาม จากขอจากดในเรองของขอมล ในการศกษาครงนจะพจารณาเฉพาะดานการรกษาความสะอาด (ขยะ)

ดชนดานการรกษาความสะอาด จะแสดงถงภาระหนาทในดานการจดเกบขยะทกทม.จะตองรบผดชอบเพมขนอนเกดจากผเยยมเยอน กทม. โดยการคานวณจะพจารณาจากปรมาณขยะ ทเกดขนจรงใน กทม. และปรมาณขยะทควรจะเปนของ กทม. ซงสตรการคานวณแสดงไดดงน

1G

GG G

1B

2B1BB +

−=

โดยท G 1B = ปรมาณขยะทเกดขนจรงใน กทม.ตอวน G 2B = ปรมาณขยะทควรจะเปนของ กทม.ตอวน ซงเทากบ

ปรมาณขยะเฉลยตอคนตอวนในเขตเทศบาล x จานวนประชากรของกทม. G1B - G2B = ปรมาณขยะทเกดจากผเยยมเยอนกทม.

เนองจากมขอจากดของขอมลในเรองของปรมาณขยะของผเยยมเยอน การคานวณหา

ปรมาณขยะทเกดจากผเยยมเยอนในกทม. จงใชวธการหาปรมาณขยะทควรจะเปนของกทม. แลวนามาหกออกจากปรมาณขยะทเกดขนจรงในกทม. โดยปรมาณขยะทควรจะเปนของกทม. สามารถคานวณไดโดยการนาจานวนประชากร (ตามทะเบยนราษฎร) คณดวยปรมาณขยะเฉลย

103

ตอคนตอวนในเขตเทศบาล ซงการคานวณนอยภายใตสมมตฐานทวาประชากรแตละคนในกทม.สามารถกอใหเกดขยะในปรมาณทเทากบปรมาณขยะเฉลยตอคนตอวนของประชากรในเขตเทศบาล

(3) Density Modification Coefficient : DB

ลกษณะพเศษอกหนงอยางของ กทม. กคอ ประชากรแฝง เนองจากคนตางจงหวดไดเขามาทางานและอาศยอยใน กทม. เปนจานวนมาก ดงนนจานวนประชากรทอาศยอยจรงใน กทม. จงมากกวาจานวนประชากรตามทะเบยนราษฎร เพราะฉะนนการคานวณ Modification Coefficient ของ กทม. จาตองสะทอนลกษณะพเศษของ กทม. นดวย โดยสะทอนออกมาในรปของความหนาแนน (Density) อยางไรกตาม การหาความหนาแนนประชากรในกทม.ทแทจรงนนทาไดยาก เนองจากขอมลดานประชากรทมอยเปนเพยงขอมลจากทะเบยนราษฎร ไมไดแสดงถงจานวนประชากรทอาศยอยจรงใน กทม. ดงนนการคานวณดชนดานความหนาแนน จงใชดชนความหนาแนนครวเรอน และดชนความหนาแนนรถยนตเปนตวประมาณการ โดยแตละดชนมสตรการคานวณดงนคอ

• Housing Density Ratio : D1 B

M M

BB1B AREA/HOUSE

AREA/HOUSE D =

โดยท HOUSE i = จานวนครวเรอนในเขต i (B = กทม., M = เทศบาลนครและเทศบาลเมอง)

AREA i = พนทในเขต i (B = กทม., M = เทศบาลนครและเทศบาลเมอง)

ดชนดานความหนาแนนของครวเรอน จะเปนการเปรยบเทยบความหนาแนนของครวเรอนในกทม.กบความหนาแนนของครวเรอนในเทศบาลนครและเทศบาลเมอง เนองจากความเปนเมองใกลเคยงกน ทงนถาดชนมคามากกวา 1 จะแสดงถงความหนาแนนในกทม.สงกวาความหนาแนนในเทศบาลนครและเทศบาลเมอง อนแสดงถงภาระงานของกทม.ทมากกวา เชน ดานสาธารณปโภค และดานสาธารณสข เปนตน ดงนน Modification Coefficient และ TBFN ของ กทม.ควรจะมคาสงขน

• Car Density Ratio : D2 B

TTTT

BB2B ROAD /CAR

ROAD /CAR D =

104

โดยท CAR i = จานวนรถยนตในเขต i (B = กทม., TT= ทวประเทศ)

ROAD i = ระยะทางถนนในเขต i (B = กทม., TT = ทวประเทศ) ดชนดานความหนาแนนรถยนตจะเปนการเปรยบเทยบความหนาแนนรถยนตในเขต กทม. กบทวประเทศ โดยถาดชนมคามากกวา 1 จะแสดงถงความหนาแนนรถยนตใน กทม.สงกวาความหนาแนนในทวประเทศ ซงแสดงถงภาระงานดานการคมนาคม การบารงรกษาถนนหนทาง ของ กทม.นนสงกวาคาเฉลยทวประเทศ ดงนน Modification Coefficient และ TBFN ของ กทม.ควรจะมคาสงขน หลงจากคานวณดชนความหนาแนนทง 2 ประเภท แลว ใหนามาหาคาเฉลย ซงผลทไดจะแสดงถง Density Modification Coefficient ของกทม.

2DDD 2B1B

B+

= หลงจากคานวณดชนทง 3 ตว อนไดแก FB, GB และ DB แลว ใหนาดชนทง 3 มาหา

คาเฉลยถวงนาหนก ดงน

∑=

=

++=3

1iiB

B3BB2BB1BB

1 w

DwGwFw MC

โดยท

อยางไรกตาม ในทนจะทาการคานวณโดยถวงนาหนกเทากนทง 3 ดชน ซงคาเฉลยท

คานวณไดจะแสดงถง Modification Coefficient ของกทม. การคานวณ Basic Fiscal Needs กทม. : NB นาคา Unit Cost, Unit of Measurement และ Modification Coefficient ทไดมาคานวณ ตามสตรกจะไดคา Basic Fiscal Need ของกทม.

BBBB MC U POPN xx= โดยท POPB = จานวนประชากรในกทม. ซงแสดงถง Unit of Measurement ของกทม. UB = คาใชจายตามภาระงานเฉลยตอหวประชากรของกทม. (Unit Cost) MCB = Modification Coefficient ของกทม.

105

3.3.2 การคานวณ Basic Fiscal Needs ของเมองพทยา การคานวณ Unit Cost ของเมองพทยา : UP

การคานวณ Unit Cost ของเมองพทยาคลายคลงกบกรณของกรงเทพมหานคร ยกเวนรายจายตามภาระงานของเมองพทยาจะจาแนกออกเพยง 3 ดาน คอ

1. ดานบรหารทวไป : P1 2. ดานบรการชมชนและสงคม : P2 3. ดานเศรษฐกจ : P3

ดงนน Unit Cost ของเมองพทยา จะคานวณจากรายจายประจาปตามภาระงานทง 3 ดาน หารดวยประชากรในปนน ๆ แลวนา Unit Cost ทคานวณไดในแตละปมาหาคาเฉลย เพอลดการบดเบอนของขอมล (Biased) อนอาจเกดมาจากเหตการณทไมคาดคดในแตละป (Shock) และมผลทาใหรายจายในการดาเนนงานของเมองพทยาในปนน ๆ มากหรอนอยกวาทควรจะเปน อยางไรกตาม การคานวณ Unit Cost ในทนจะทาการหาคาเฉลยคาใชจายตอหวเพยง 2 ป คอ ป 2544-2545 เนองจากขอจากดของขอมลดานรายจายแยกตามแผนงานของเมองพทยา โดยสตรการคานวณสามารถแสดงไดดงน

2

2

1t]3tP2tP1t[P

PU∑=

++

= โดยท P1t = รายจายดานบรหารทวไปตอคนในปท t P2t = รายจายดานบรการชมชนและสงคมตอคนในปท t P3t = รายจายดานเศรษฐกจตอคนในปท t การคานวณ Unit of Measurement ของเมองพทยา : IP

เนองจากขอจากดของขอมล การคานวณจงใชหลกการเดยวกบการคานวณ Unit of Measurement ของกทม. กลาวคอ ใชจานวนประชากร เปนตวแทน (Proxy) ของปรมาณงานทเมองพทยาตองทา การคานวณ Modification Coefficient ของเมองพทยา : MCP

Modification Coefficient หรอ ตวปรบสภาพตามลกษณะพเศษของเมองพทยา คานวณจากดชน 3 ตว คอ

106

(1) Financial Capacity Modification Coefficient (Independent Ratio) : FP

1นเฉพาะกจเงนอดหนรายจายจาก-ทยาของเมองพรายจายรวม

กบเองมองพทยาเรายไดทเ += FP

การคานวณ Independent Ratio ของเมองพทยาจะใชสตรเดยวกบการคานวณของกทม.

โดยดชนนจะแสดงถงความสามารถในการจดเกบภาษและการหารายไดของเมองพทยา กลาวคอ ถาเมองพทยามความสามารถในการหารายไดสงขน Modification Coefficient กจะมคาสงขนตาม ซงจะเปนการสรางแรงจงใจใหกบเมองพทยาในการพฒนาประสทธภาพจดเกบภาษของตนเอง อนจะชวยใหเมองพทยาสามารถพงพาตนเองไดหลงจากกระบวนการกระจายอานาจสนสดลง

(2) Social Index (ดชนดานขยะ) : GP

การจดทาดชนตวนใชเหตผลและหลกการเดยวกบการคานวณ Social index ของ กทม. กลาวคอ การคานวณจะพจารณาจากปรมาณขยะของเมองพทยาทเกดขนจรง และปรมาณขยะทควรจะเปน ซงสตรการคานวณสามารถแสดงไดดงน

1G

GG G 1P

2P1PP +

−=

โดยท G1P = ปรมาณขยะทเกดขนจรงในเมองพทยาตอวน G2P = ปรมาณขยะทควรจะเปนของเมองพทยาตอวน ซงเทากบ

ปรมาณขยะเฉลยตอคนตอวนในเขตเทศบาล x จานวนประชากรของเมองพทยา G1P - G2P = ปรมาณขยะทเกดจากผเยยมเยอนเมองพทยา

เชนเดยวกนกบกรณของกทม. ความจากดของขอมลในเรองของปรมาณขยะทเกดผเยยม

เยอน ทาใหการคานวณหาปรมาณขยะทเกดจากผเยยมเยอนของเมองพทยา จาตองใชวธการหาปรมาณขยะทควรจะเปนของเมองพทยา แลวนามาหกออกจากปรมาณขยะทเกดขนจรง โดยปรมาณขยะทควรจะเปนของเมองพทยาสามารถคานวณไดโดยการนาจานวนประชากร (ตามทะเบยนราษฎร) คณดวยปรมาณขยะเฉลยตอคนตอวนในเขตเทศบาล ซงการคานวณนอยภายใตสมมตฐานทวาประชากรแตละคนของเมองพทยาสามารถกอใหเกดขยะในปรมาณทเทากบปรมาณขยะเฉลยตอคนตอวนของประชากรในเขตเทศบาล

107

(3) Tourism Index : TP ลกษณะพเศษทสาคญของเมองพทยาทสาคญคอ การเปนแหลงทองเทยวทสาคญแหงหนง

ของประเทศไทย ดงนนการคานวณ Modification Coefficient ของเมองพทยา จงตองสะทอนลกษณะพเศษนดวย โดยในทนจะสะทอนออกมาในรปของดชนดานการทองเทยว ซงสตรการคานวณเปนดงน

1ระเทศไทย ยมเยอนปจานวนผเยมองพทยา ยมเยอนเจานวนผเย

+= T P

โดยดชนนจะแสดงถงสดสวนผมาเยยมเยอนเมองพทยา ซงถาสดสวนหรอดชนนมคามาก

ขน จะสะทอนถงภาระงานทเมองพทยาตองจดทามากขน เพอรองรบนกทศนาจร และนกทองเทยวทเดนทางมาเทยวในเมองพทยา ดงนน Basic Fiscal Needs เมองพทยาจงควรมคาสงขน หลงจากคานวณดชนทง 3 ตว อนไดแก FP, TP และ GP แลว ใหนาดชนทง 3 มาหาคาเฉลยถวงนาหนก ดงน

1 w

GwTwFw MC3

1iiP

P3PP2PP1PP

=

++=

∑=

โดยท


คานวณไดจะแสดงถง Modification Coefficient ของเมองพทยา การคานวณ Basic Fiscal Needs เมองพทยา : NP

นาคา Unit Cost, Unit of Measurement และ Modification Coefficient ทไดมาคานวณ ตามสตรกจะไดคา Basic Fiscal Need ของเมองพทยา

PPPP MC U POPN xx= โดยท POPP = จานวนประชากรเมองพทยา UP = คาใชจายตามภาระงานเฉลยตอหวประชากรของเมองพทยา (Unit Cost) MCP = Modification Coefficient ของเมองพทยา

108

3.3.3 การคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด การคานวณ Unit Cost ขององคการบรหารสวนจงหวด : UC

Unit Cost หรอตนทนเฉลยตอหวของภาระงานขององคการบรหารสวนจงหวด จะคานวณจากรายจายทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ โดยนารายจายทกแหงมารวมกน แลวหารดวยประชากรทงหมดของประเทศ ซงคาเฉลยทไดจะเปน Unit Cost หรอคาใชจายเฉลยตอหวประชากรขององคการบรหารสวนจงหวด โดยสตรการคานวณ Unit Cost ขององคการบรหารสวนจงหวด สามารถแสดงไดดงตอไปน

∑

∑=

=

=n

1i

iC

n

ii

iC

CPOP

a U

โดยท a C

i = รายจายทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจขององคการบรหารสวน

จงหวดท i

POPCi = ประชากรตามทะเบยนราษฎรในจงหวดท i

การคานวณ Unit of Measurement ขององคการบรหารสวนจงหวด : IC

เนองจากขอจากดของฐานขอมลทมอยในปจจบน การคานวณจงใชหลกการเดยวกบการคานวณของกทม. และเมองพทยา คอ ใชจานวนประชากรในจงหวดเปนตวแทน (Proxy) ของปรมาณงานทองคการบรหารสวนจงหวดตองทา การคานวณ Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนจงหวด : MCC

การคานวณ Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนจงหวด แบงออกเปน 3 สวน คอ

(1) Financial Capacity Modification Coefficient (Independent Ratio) : FC

1นเฉพาะกจเงนอดหนรายจายจาก- iท ของอบจ.รายจายรวม

เกบเอง iบจ.ท รายไดทอ+= F i

C

การคานวณ Independent Ratio ขององคการบรหารสวนจงหวดจะใชสตรเดยวกบการ

คานวณของ กทม. และเมองพทยา โดยดชนนจะใชวดความสามารถในการพงตนเองของ

109

องคการบรหารสวนจงหวด ซงพจารณาจากรายไดทองคการบรหารสวนจงหวดจดเกบเองเทยบกบรายจายขององคการบรหารสวนจงหวดทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ กลาวคอ ถาองคการบรหารสวนจงหวดใดมความสามารถในการหารายไดสงขน Modification Coefficient กจะมคาสงขนตาม ซงจะชวยสรางแรงจงใจใหกบองคการบรหารสวนจงหวดในการพฒนาประสทธภาพจดเกบภาษของตนเอง อนจะสงผลใหทองถนสามารถพงพาตนเองได โดยเฉพาะอยางยงหลงจากกระบวนการกระจายอานาจสนสดลง

(2) Tourism Index : TC

การคานวณ Tourism Index จะใชหลกการเดยวกบการคานวณของเมองพทยา ทงนเนองจากจงหวดบางจงหวดมลกษณะเปนเมองทองเทยว มผมาเยยมเยอนเปนจานวนมาก เชน ภเกต เชยงใหม เปนตน ดงนนการคานวณ TBFN ขององคการบรหารสวนจงหวด จงตองสะทอนลกษณะพเศษนดวย โดยสตรการคานวณนนคลายคลงกบสตรของเมองพทยา ซงสามารถแสดงไดดงนคอ

1 งหมด ยมเยอนทจานวนผเย

i งหวด ยมเยอนจจานวนผเย+= T i

C

อยางไรกตาม ขอมลทจดเกบไดในบางจงหวด เปนเพยงขอมลจานวนผเยยมเยอนในอาเภอใดอาเภอหนงเทานน ดงนนการคานวณดชนจะใชขอมลระดบอาเภอทจดเกบไดนนเปนตวแทน (Proxy) ของจานวนผเยยมเยอนของจงหวด ซงถาในอนาคตมการจดเกบขอมลในระดบจงหวดกควรจะนาขอมลระดบจงหวดมาใชในการคานวณ สวนในกรณทบางจงหวดไมมการจดเกบขอมลผเยยมเยอนไว จะทาการคานวณดชนการทองเทยวของจงหวดเหลานนโดยใหจานวนผมาเยยมเยอนจงหวดนนมคาเปนศนย

(3) Density Modification Coefficient (Population Density Ratio) : DC DC

i = Percentiles [ความหนาแนนของประชากรตอตารางกโลเมตรของจงหวดท i]+1

Density Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนจงหวด i จะคานวณโดยการใชคาเปอรเซนตไทล (Percentile) ของความหนาแนนประชากรของแตละจงหวด ซงสามารถแสดงความหนาแนนโดยเปรยบเทยบของแตละจงหวดได ดงนนคาของดชนจากสตรขางตนจะมคาอยระหวาง 1 ถง 2

110

หลงจากคานวณดชนทง 3 ตว อนไดแก FC, TC และ SC ของแตละจงหวดแลว ใหนาดชนทง 3 มาหาคาเฉลยถวงนาหนก ดงน

13

1i iCw

iCS3Cwi

CT2CwiCF1Cw i

CMC

=∑=

++=

โดยท


คานวณไดจะแสดงถง MC ขององคการบรหารสวนจงหวดท i การคานวณBasic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด : NC

นาคา Unit Cost, Unit of Measurement และ Modification Coefficient ทไดมาคานวณ ตามสตรกจะไดคา Basic Fiscal Need ขององคการบรหารสวนจงหวด

icc

ic

ic MCUPOPN xx=

โดยท POPC

i = จานวนประชากรของจงหวด i UC = คาใชจายตามภาระงานเฉลยตอหวประชากรในองคการบรหารสวนจงหวด (Unit

Cost) MCC

i = Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนจงหวด i

3.3.4 การคานวณ Basic Fiscal Needs ของเทศบาล การคานวณ Unit Cost ของเทศบาล : UM

การคานวณ Unit Cost ของเทศบาลจะใชหลกการเดยวกบการคานวณ Unit Cost ขององคการบรหารสวนจงหวด กลาวคอ จะคานวณจากรายจายทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจของเทศบาล โดยการนารายจายของเทศบาลแตละแหงมารวมกนแลวหารดวยจานวนประชากรในเขตเทศบาลทงหมด ซงคาทคานวณไดจะเปน Unit Cost หรอคาใชจายเฉลยตอหวประชากรของเทศบาล โดยสตรการคานวณ Unit Cost ของเทศบาลสามารถแสดงไดดงน

∑

∑=

=

=n

1i

iM

n

ii

iM

MPOP

a U

111

โดยท

iMa = รายจายทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจของเทศบาลท i

iMPOP = จานวนประชากรตามทะเบนราษฎรในเขตเทศบาลท i

การคานวณ Unit of Measurement ของเทศบาล : IM

เนองจากขอจากดของขอมล การคานวณจงใชหลกการเดยวกบการคานวณของกทม. เมองพทยา และองคการบรหารสวนจงหวด นนคอ การใชจานวนประชากรเปนตวแทน (Proxy) ของปรมาณงานทเทศบาลตองทา การคานวณ Modification Coefficient ของเทศบาล : MCM

Modification Coefficient ของเทศบาลจะประกอบดวย 3 สวน คอ

(1) Financial Capacity Modification Coefficient (Independent Ratio) : FM

1นเฉพาะกจเงนอดหนรายจายจาก- iท ของเทศบาลรายจายรวม

เกบเอง iทศบาลท รายไดทเ +=i

MF

Financial Capacity Modification Coefficient หรอ Independent Ratio ใชวดความสามารถในการพงพงตนเองของเทศบาล โดยพจารณาจากรายไดทเทศบาลจดเกบเอง เทยบกบรายจายของเทศบาลทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ ถาเทศบาลใดมความสามารถในการหารายไดสงขน Modification Coefficient กจะมคาสงขนตาม ซงจะสรางแรงจงใจใหกบเทศบาลนนในการพฒนาประสทธภาพจดเกบภาษของตนเอง อนจะทาใหทองถนสามารถพงพาตนเองได โดยเฉพาะอยางยงหลงจากกระบวนการกระจายอานาจสนสดลง

(2) Density Modification Coefficient : DM

iMD = Percentiles [ความหนาแนนของประชากรตอตารางกโลเมตรของเทศบาลท i]+1

การคานวณดชนความหนาแนนของประชากรเทศบาลจะใชวธการเดยวกบการคานวณขององคการบรหารสวนจงหวด กลาวคอ จะใชคา Percentile ในการหาตาแหนงหรอระดบของความหนาแนนประชากรในเขตเทศบาลแตละแหง ซงสามารถแสดงความหนาแนนโดยเปรยบเทยบของแตละเทศบาลได ทงนคาทคานวณไดจะอยระหวาง 1 ถง 2

112

(3) Education Index (ดชนดานการศกษา) : EM ดชนนจะแสดงถงภาระงานดานการศกษาของเทศบาล ซงสามารถแสดงถงระดบการพฒนา

หรอความเจรญของแตละเทศบาล โดยการคานวณจะประกอบดวย 2 สวนทสาคญ 66 คอ

• Student Index (ดชนนกเรยน) : E1M

1 งหมด ยนเทศบาลทจานวนนกเร

i ยนเทศบาลทจานวนนกเร+= E i

1M

• Teacher Index (ดชนคร) : E2M

1ดศบาลทงหมจานวนครเท iเทศบาลท จานวนครใน

+= E i2M

Education Index (ดชนดานการศกษา) ของเทศบาล จะคานวณโดยการหาคาเฉลยถวง

นาหนกระหวางดชนนกเรยนและดชนคร ซงในทนจะถวงนาหนกเทากนทง 2 ดชน ดงน

2EEE

i2M

i1Mi

M+

=

หลงจากคานวณดชนทง 3 สวน อนไดแก FM, DM และ EM แลว ใหนาดชนทง 3 มาหาคาเฉลยถวงนาหนก อยางไรกตาม ในทนจะทาการคานวณโดยถวงนาหนกเทากนทง 3 ดชน ซงคาเฉลยทคานวณไดจะแสดงถง Modification Coefficient ของเทศบาลแตละแหง

13

1i M iw

EwDwFw MC iM3C

iM2M

iM1M

iM

=∑=

++=

โดยท

66 จานวนนกเรยนและจานวนครจะหมายถงจานวนนกเรยนและครในโรงเรยนเทศบาลเทานน

113

การคานวณ Basic Fiscal Needs ของเทศบาล : NM

นาคา Unit Cost, Unit of Measurement และ Modification Coefficient ทไดมาคานวณ ตามสตรกจะไดคา Basic Fiscal Need ของเทศบาล

iMMCUPOPN M

iM

iM xx=

โดยท POPM

i = จานวนประชากรในเขตเทศบาล i UM = คาใชจายตามภาระงานเฉลยตอหวประชากรในเทศบาล (Unit Cost) MCM

i = Modification Coefficient ของเทศบาล i 3.3.5 การคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนตาบล การคานวณ Unit Cost ขององคการบรหารสวนตาบล : UT

การคานวณ Unit Cost ขององคการบรหารสวนตาบลจะใชหลกการเดยวกบการคานวณ Unit Cost ขององคการบรหารสวนจงหวด และเทศบาล กลาวคอ จะคานวณจากรายจายทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจขององคการบรหารสวนตาบล โดยการนารายจายขององคการบรหารสวนตาบลแตละแหงมารวมกนแลวหารดวยจานวนประชากรในองคการบรหารสวนตาบลทงหมด ซงคาทคานวณไดจะเปน Unit Cost หรอคาใชจายเฉลยตอหวประชากรขององคการบรหารสวนตาบล โดยสตรการคานวณสามารถแสดงไดดงน

∑=

=∑

=n

1i

iT

n

1 i

iT

TPOP

a U

โดยท aT

i = รายจายทงหมดยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจขององคการ

บรหารสวนตาบลท i POPT

i = จานวนประชากรทอยอาศยจรงในองคการบรหารสวนตาบลท i

การคานวณ Unit of Measurement ขององคการบรหารสวนตาบล : IT

เนองจากขอจากดของขอมล การคานวณจงใชหลกการเดยวกบการคานวณ Unit of Measurement ขององคกรปกครองสวนทองถนอน ๆ กลาวคอ ใชจานวนประชากรเปนตวแทน (Proxy) ของปรมาณงานทองคการบรหารสวนตาบลตองทา

114

การคานวณ Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนตาบล : MCT Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนตาบลจะคานวณจากดชน 2 ตวคอ

(1) Financial Capacity Modification Coefficient : FT

1นเฉพาะกจเงนอดหนรายจายจาก- iของอบต. รายจายรวม

เกบเอง i บต.รายไดทอ+= F i

T

Independent Ratio จะวดประสทธภาพในการจดหารายไดขององคการบรหารสวนตาบล

ซงพจารณาจากสดสวนของรายไดทจดเกบเองตอรายจายรวมทไมรวมรายจายทเกดจากเงนอดหนนเฉพาะกจ ถาองคการบรหารสวนตาบลใดมความสามารถในการหารายไดสงขน Modification Coefficient ควรมคาสงขนตาม ซงจะสรางแรงจงใจใหกบองคการบรหารสวนตาบลนนในการพฒนาประสทธภาพจดเกบภาษของตนเอง อนจะทาใหทองถนสามารถพงพาตนเองได โดยเฉพาะอยางยงหลงจากกระบวนการกระจายอานาจสนสดลง

(2) Social Development Index : ST

ดชนนจะแสดงถงภาระงาน และระดบความเจรญขององคการบรหารสวนตาบล โดยจะคานวณโดยใชตวแปรดานภาระงานของอบต. 5 ดาน รวม 9 ตวชวด คอ

ดชนดานสาธารณปโภค o สดสวนครวเรอนทไมมนาใช (d1) คดจากจานวนครวเรอนทไมมนาใชในแตละ

อบต. เทยบกบจานวนครวเรอนทงหมดใน อบต. ดงกลาว o สดสวนครวเรอนทไมมไฟใช (d2) คดจากจานวนครวเรอนทไมมไฟใชในแตละ

อบต. เทยบกบจานวนครวเรอนทงหมดใน อบต. ดงกลาว o สดสวนหมบานทไมมไฟใช (d3) คดจากจานวนหมบานทไมมไฟใชในแตละ

อบต. เทยบกบจานวนหมบานทงหมดใน อบต. ดงกลาว ดชนดานการศกษา

o สดสวนเดกอาย 6-14 ป ไมไดเรยนหนงสอภาคบงคบ (d4) คดจากจานวนเดกอาย 6-14 ป ทไมเรยนหนงสอภาคบงคบ ในแตละ อบต. เทยบกบจานวนเดกอาย 6-14 ป ทงหมดใน อบต. ดงกลาว

o สดสวนประชากรอาย 14-50 ป ไมรหนงสอ (d5) คดจากจานวนประชากรอาย 14-50 ป ทอานไมออก เขยนไมได ในแตละ อบต. เทยบกบจานวนประชากรอาย 14-50 ป ทงหมดใน อบต. ดงกลาว

115

ดชนดานการรกษาความสะอาด

o สดสวนหมบานทไมมการจดการขยะ (d6) คดจากจานวนหมบานทไมมการจดการขยะในแตละ อบต. เทยบกบจานวนหมบานทงหมดใน อบต. ดงกลาว

ดชนดานสาธารณสข o สดสวนเดกตากวา 1 ป ตาย (d7) คดจากจานวนเดกอายตากวา 1 ป ตาย ใน

แตละ อบต. เทยบกบจานวนเดกอายตากวา 1 ป ทงหมดใน อบต. ดงกลาว ดชนดานโครงสรางพนฐาน

o สดสวนหมบานไมมถนนไปอาเภอ (d8) คดจากจานวนหมบานทไมมถนนไปอาเภอในแตละ อบต. เทยบกบจานวนหมบานทงหมดใน อบต. ดงกลาว

o สดสวนของทางดนตอถนนทงหมด (d9) คดจากถนนทเปนทางดนของชมชนหมบานไปยงอาเภอทใกลทสด เทยบกบถนนทงหมดของชมชนหมบานไปยงอาเภอทใกลทสด

นาตวชวดทง 9 ตวชวดทคานวณได มาหาคาเฉลยแบบถวงนาหนก โดยในทนจะถวงนาหนก

เทากนทกดชน

1dwS9

1j

ijj

iT +∑=

=

โดยท ST

i = Social Development Index ของ อบต. ท i Wj = คาถวงนาหนกของตวชวดท j ซงในทนใชการถวงนาหนกทเทากนทก

ตวชวด Dj

i = ตวชวดท j ของ อบต. ท i

หลงจากคานวณดชนทง 2 ตว อนไดแก FT และ ST แลว ใหนาดชนทง 2 มาหาคาเฉลยถวงนาหนก โดยในทนจะทาการคานวณโดยถวงนาหนกเทากนทง 2 ดชน ซงคาเฉลยทคานวณไดจะแสดงถง Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนตาบล

1=

+=

∑=

2

1iT i

iTT 2

iTT 1

iT

w

S wF w MC

โดยท

116

การคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนตาบล : NT

นาคา Unit Cost, Unit of Measurement และ Modification Coefficient ทไดมาคานวณ ตามสตรกจะไดคา Basic Fiscal Need ขององคการบรหารสวนคาบล

iTMCUPOPN T

iT

iT xx=

โดยท

POPMi = จานวนประชากรในองคการบรหารสวนตาบล i

UM = คาใชจายตามภาระงานเฉลยตอหวประชากรในองคการบรหารสวนตาบล (Unit Cost)

MCMi = Modification Coefficient ขององคการบรหารสวนตาบล i

3.4 ผลการศกษา

จากการคานวณตามสตรขางตนจะไดคา TBFN ขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง

ซงคาทไดจะหมายถง ความตองการใชจายหรอคาใชจายขนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถน ซงคาใชจายนไมไดหมายรวมถงงบลงทนและงบพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน โดยในทนจะแสดงคาเฉลยของคา TBFN ทคานวณไดในแตละประเภทองคกรปกครองสวนทองถน

3.4.1 Basic Fiscal Needs ของกทม.

การคานวณ Basic Fiscal Needs ของ กทม. สวนใหญจะใชขอมลป 2543 เปนฐาน ยกเวน

ขอมลดานปรมาณขยะทใชขอมลในป 2542 และขอมลดานความหนาแนนทใชขอมลป 2544 เนองจากขอจากดของขอมล ซงผลทไดจากการศกษาเปนดงน

Unit Cost ของกทม. (บาท) 4,288.62 ประชากรกทม. (คน) 5,680,380 Modification Coefficient ของกทม. 1.69 Basic Fiscal Needs ของกทม. (บาท) 41,112,898,691.31

หมายเหต ตวอยางการคานวณโดยละเอยดแสดงในเอกสารแนบ ข1 ในภาคผนวก ข

117

3.4.2 Basic Fiscal Needs ของเมองพทยา

การคานวณ Basic Fiscal Needs ของเมองพทยา จะใชขอมลป 2544 เปนฐานในการคานวณ ยกเวน ขอมลดานปรมาณขยะทใชขอมลในป 2542 ซงผลทไดจากการศกษาเปนดงน

Unit Cost เมองพทยา (บาท) 2,821.95 ประชากรเมองพทยา (คน) 85,533.00 modification Coefficient ของเมองพทยา 1.38 Basic Fiscal Needs เมองพทยา (บาท) 333,511,549.67

หมายเหต ตวอยางการคานวณโดยละเอยดแสดงในเอกสารแนบ ข2 ในภาคผนวก ข

3.4.3 Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด

การคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด จะใชขอมลป 2544 เปนฐานในการคานวณ ซงผลทไดจากการศกษาจะบอกถง Basic Fiscal Needs ของแตละจงหวด โดยตารางตอไปนจะแสดงคาเฉลยของ Unit Cost จานวนประชากร และคา MC ทคานวณได

Unit Cost อบจ. เฉลย (บาท) 143.81 ประชากรเฉลยของจงหวด (คน) 749,311.55 MC อบจ. เฉลย 1.25 Basic Fiscal Needs อบจ. เฉลย (บาท) 242,967,749.25

หมายเหต ตวอยางการคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวดโดยละเอยด แสดงในเอกสารแนบ ข3 ในภาคผนวก ข

3.4.4 Basic Fiscal Needs ของเทศบาล

การคานวณ Basic Fiscal Needs ของเทศบาล จะใชขอมลป 2544 เปนฐานในการคานวณ

ยกเวน ดชนดานการศกษาทใชขอมลป 2545 ซงผลทไดจากการศกษาจะบอกถง Basic Fiscal Needs ของเทศบาลแตละแหง โดยตารางตอไปนจะแสดงคาเฉลยของ Unit Cost จานวนประชากร และคา MC ทคานวณได

118

Unit Cost เทศบาลเฉลย (บาท) 1922.38 ประชากรเฉลยในเขตเทศบาล (คน) 10699.87 MC เทศบาล เฉลย 1.23 Basic Fiscal Needs เทศบาลเฉลย (บาท) 26,868,485.54

หมายเหต ตวอยางการคานวณ Basic Fiscal Needs ของเทศบาลโดยละเอยดแสดงในเอกสารแนบ ข4 ในภาคผนวก ข

3.4.5 Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนตาบล

การคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนตาบล จะใชขอมลป 2544 เปนฐานในการคานวณ ซงผลทไดจากการศกษาจะบอกถง Basic Fiscal Needs ของแตละองคการบรหารสวนตาบล โดยตารางตอไปนจะแสดงคาเฉลยของ Unit Cost จานวนประชากร และคา MC ทคานวณได

Unit Cost อบต. เฉลย (บาท) 1,254.27 ประชากรเฉลยของอบต. (คน) 2,665.56 MC อบต. เฉลย 1.07 Basic Fiscal Needs อบต. เฉลย (บาท) 3,578,682.15

หมายเหต ตวอยางการคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนตาบลโดยละเอยดแสดงในเอกสารแนบ ข5 ในภาคผนวก ข

3.4.6 สดสวน TBFN ขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท

ประเภท อปท. Basic Needs

(บาท) สดสวน

กทม. 41,112,898,691.31 35.93 พทยา 333,517,749.00 0.29 อบจ. 18,465,548,944.54 16.14 เทศบาล 30,388,644,534.74 26.55 อบต. 24,138,211,079.21 21.09 รวม 114,438,820,998.80 100.00

เมอคานวณสดสวนของ TBFN ของแตละประเภทองคกรปกครองสวนทองถนแลว พบวา กทม. มสดสวนความตองการทางการคลงมากทสด ในขณะทเมองพทยามสดสวน TBFN นอยทสด ทงนเนองจาก กทม. มภารกจหนาทมากทสด ในขณะทเมองพทยาเปนองคกร

119

ปกครองสวนทองถนขนาดเลก มจานวนประชากรนอย จงมภารกจหนาทคอนขางนอยเมอเทยบกบองคกรปกครองสวนทองถนประเภทอน ๆ 3.5 ขอสงเกตในการจดทา TBFN

(1) Ii x Ui ตามแนวคดแลวคอ รายจายทเพยงพอแกการใหบรการสาธารณะแกประชากรในทองถนท i ในระดบทพอเพยงแกความตองการ ซงอาจพจารณาบนแนวคดของ Minimum Requirement Public Service Level (MRPS Level) Expenditure หรอ Standard Public Service Expenditure แตในทางปฏบต เนองจากความไมสมบณของขอมล จงมอาจทจะคานวณ MRPS Level ได TBFN จงใช Actual Expenditure โดยการคานวณจาก Average Expenditure ขององคกรปกครองสวนทองถนแทน ซงสะทอนถงรายจายทเกดจากการใชนโยบายขององคกรปกครองสวนทองถนนน ดงนนในอนาคต ถาเราสามารถทราบถงปรมาณขนตาของบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนตองจดทา และสามารถคานวณตนทนทเกดจากบรการสาธารณะเหลานนได การคานวณ Ii x Ui จะสามารถสะทอนถงรายจายทเพยงพอแกการบรการสาธารณะแกประชาชนได

(2) เนองจากในปจจบน องคกรปกครองสวนทองถน ยงอยในชวงการถายโอนภารกจ ดงนนภารกจขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงจงยงมความไมชดเจน ปรมาณการบรการสาธารณะจงอาศยจานวนประชากรในทองถนเปนตวประมาณการของปรมาณภารกจ โดยพยายามทจะใชจานวนประชากรทอาศยอยจรงมากกวาจานวนประชากรตามทะเบยนราษฎร ในกรณทใชจานวนประชากรตามทะเบยนราษฎรซงมจานวนนอยกวาประชากรทอาศยอยจรง (กรณพทยา และกทม.) จะมการพจารณาปรบคาใน Modification Coefficients เพอใหสามารถสะทอนภาระการบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนมากทสด

(3) Development Level Modification Coefficient ควรทจะสะทอนระดบการพฒนาของทองถน 5 ดานคอ ดานสาธารณปโภค ดานการศกษา ดานการรกษาความสะอาด ดานสาธารณสข และดานโครงสรางพนฐาน (การคมนาคม) โดยมหลกการพนฐานวา ทองถนทมระดบการพฒนาตา ควรจะไดรบ BFN สงกวาทองถนทมระดบการพฒนาสง เพราะมความจาเปนในการลงทนพฒนาสงกวาทองถนทมคา BFN สง แตในทางปฏบต ระบบขอมลขององคกรปกครองสวนทองถนยงไมอาจสนองความตองการนไดอยางสมบรณ การคานวณจงจาตองใชขอมลอนจากด ทาใหการคานวณอาจไมสามารถทาไดครบทกดานอยางแทจรง และไมอาจสะทอนนโยบายการกระจายความเจรญสทองถนไดอยางแทจรง การคานวณในปจจบนจงเปนแค Second Best Choice ไมใช First Best

120

Choice ดงนนการพฒนาระบบฐานขอมลขององคกรปกครองสวนทองถน จงเปนเงอนไขจาเปน (Necessary Condition) ในการพฒนา TBFN ใหมความสมบรณมากขน

(4) ในการคานวณ Modification Coefficient ไดใชการคานวณ โดยทกตวแปรมนาหนกเทากน การใหนาหนกตวแปรดงกลาวควรจะเปนเหตผลทางดานนโยบายทผบรหารตองทาการตดสนใจในแตละชวงเวลา อยางไรกตาม การถวงนาหนกทแตกตางกนจะไมทาใหวธการคานวณแตกตางไป โดยรายละเอยดในการเปลยนคาถวงนาหนกสามารถดไดในคมอการจดทา TBFN

(5) TBFN เปนการคานวณรายไดขนตาสดทเพยงพอตอการจดทาบรการสาธารณะขนพนฐานใหกบประชากรในทองถน ดงนน TBFN จงขนกบตนทนตอหนวยในการผลตบรการสาธารณะนน ๆ และปรมาณบรการสาธารณะขนตาสดทยอมรบได การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศในอนคต ความเขมแขงทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนทเพมขนตลอดจนความตองการรปแบบการใหบรการสาธารณะททนสมยมากขน จะทาใหปรมาณบรการสาธารณะขนตาสดมการปรบตวเพมขน ภาวะเงนเฟอและความกาวหนาทางเทคโนโลยตลอดจนประสทธภาพการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถนทเพมขนจะมผลใหตนทนตอหนวยในการผลตบรการสาธารณะเปลยนแปลงไป

4. ขอมลทใชในการคานวณ Thailand Local Government Basic Fiscal Needs (TBFN)

4.1 ขอมลทใชในการคานวณ TBFN ของกรงเทพมหานคร 1) ขอมลดานรายไดและรายจายของกทม. จาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย และ

สานกงบประมาณ สานกปลดกรงเทพมหานคร 2) ขอมลดานประชากร และพนทของกทม. จาก สานกบรหารการทะเบยน กรมการ

ปกครอง กระทรวงมหาดไทย 3) ขอมลดานประชากร และพนทในเขตเทศบาลนครและเทศบาลเมอง จาก กรมการ

ปกครอง กระทรวงมหาดไทย 4) ขอมลดานปรมาณขยะในเขตเทศบาล จาก กรมควบคมมลพษ กระทรวงวทยาศาสตร

เทคโนโลย และสงแวดลอม 5) ขอมลดานจานวนครวเรอน จาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 6) ขอมลดานจานวนรถยนต จาก กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม 7) ขอมลดานระยะทางของถนนในกทม. จาก สานกโยธา กรงเทพมหานคร

121

4.2 ขอมลทใชในการคานวณ TBFN ของเมองพทยา 1) ขอมลดานรายไดและรายจายของเมองพทยา จาก ”ขอบญญตงบประมาณรายจายพ.ศ.

2546 ของเมองพทยา”, กองวชาการและแผนงาน : งานจดทางบประมาณ 2) ขอมลดานประชากร จาก “บรรยายสรปเมองพทยา”, กองวชาการและแผนงาน :

งานวจยและประเมนผล 3) ขอมลดานประชากรในเขตเทศบาล จาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 4) ขอมลดานจานวนผเยยมเยอนเมองพทยา และ ประเทศไทย จาก “ลกษณะการรวม

หนวยของผเยยมเยอน การเดนทางภายในประเทศ ป 2544”, กองสถตและวจยการทองเทยวแหงประเทศไทย

5) ขอมลดานปรมาณขยะในเขตเทศบาลจากกรมควบคมมลพษ กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม

4.3 ขอมลทใชในการคานวณ TBFN ขององคการบรหารสวนจงหวด

1) ขอมลดานรายไดและรายจายขององคการบรหารสวนจงหวด จาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

2) ขอมลดานประชากร และพนทจงหวด จาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 3) ขอมลดานการทองเทยว จาก “ลกษณะการรวมหนวยของผเยยมเยอน การเดนทาง

ภายในประเทศ ป 2544”, กองสถตและวจยการทองเทยวแหงประเทศไทย การทองเทยวแหงประเทศไทย

4.4 ขอมลทใชในการคานวณ TBFN ของเทศบาล

1) ขอมลดานรายไดและรายจายของเทศบาลแตละแหง จาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

2) ขอมลดานประชากร และพนท จาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 3) ขอมลดานการศกษา จานวนนกเรยน และคร จาก สานกบรหารการศกษาทองถน

กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

4.5 ขอมลทใชในการคานวณ TBFN ขององคการบรหารสวนตาบล 1) ขอมลดานรายไดและรายจายขององคการบรหารสวนตาบลจาก กรมการปกครอง

กระทรวงมหาดไทย 2) ขอมลดานประชากรขององคการบรหารสวนตาบล จาก ขอมล กชช 2 ค ของกรมการ

พฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย

122

3) ขอมลดานสาธารณปโภค ดานการศกษา ดานการรกษาความสะอาด ดานสาธารณสข และดานโครงสรางพนฐาน จากขอมล กชช 2 ค ของ กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย

5. การพยากรณ TBFN และ รายจายรฐบาลกลาง 5.1 การพยากรณ TBFN ป 2546-2549 ประโยชนอกประการหนงของวธการ TBFN กคอ ทาใหผบรหารสามารถพยากรณ TBFN ในอนาคต เพอใชในการกาหนดงบประมาณทจะจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในปงบประมาณหนาได โดยการพยากรณนน วธการทงายทสดใชการคานวณบนพนฐานทวา

tttet MC x U x POPTBFN =

โดยท

TBFN te = รายจายรวมขององคกรปกครองสวนทองถนทงประเทศของปท t

POPt = จานวนประชากรทงประเทศของปท t Ut = Unit Cost เฉลย (ถวงนาหนกดวย TBFN ปท t-1) ขององคกรปกครอง

สวนทองถนทง 5 ประเภทของปท t โดยใช Unit Cost ของปท t-1 แลวปรบคาตามอตราเงนเฟอคอ

Ui, t = Ui, t-1 (1+d) ; d= expected Inflation Rate ของปท t

MCt = คาเฉลยของ Modification Coefficient ขององคกรปกครองสวนทองถน

ทง 5 ประเภทในปท t-1 ดงนน สตรการคานวณ Basic Fiscal Needs ในอนาคตเปนดงน

1-t i,

5

1iiα

ett

et MC x d)(1 U x POP TBFN ∑+=

=

123

โดยท

1-t i,U 1i

ietU ∑

==

5α

iα = ดชนถวงนาหนก คานวณจากสดสวน TBFN ของปท t-1 โดยท 1 1i i =∑

=

5α

1d0 ≤≤

จากวธการดงกลาวทาใหผบรหารสามารถพยากรณงบประมาณทจะตองจดสรรใหกบองคกร

ปกครองสวนทองถนในปงบประมาณหนาในรปของเงนโอนไดคอ

et

et

et

et TFR-LLTTBFNTR −=

โดยท et

TR = งบประมาณทสวนกลางตองจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมของปท t (Total Revenue: TR)

etTBFN = รายจายรวมทควรจะเปนขององคกรปกครองสวนทองถนในปท t (Total

Basic Fiscal Need) e

tLLT = รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองไดในปท t พยากรณจาก VAR Model (Local Levied Tax)

etTFR = รายไดทองคกรปกครองสวนทองถนไดรบจากการจดสรรภาษของสวนกลาง

ในปท t พยากรณจาก VAR Model (Total Fiscal Reallocation)

การพยากรณ TBFN กอนปรบการถายโอนภารกจ จากสตรขางตน สามารถคานวณ TBFN ตามแตละขนตอนไดดงน

(1) หาคาเฉลย Unit Cost ขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท (2) นา Unit Cost ทคานวณไดจาก (1) มาหาคาเฉลย โดยถวงนาหนกตามสดสวนคา TBFN

ทคานวณไดในปปจจบน (αI) ซงผลทไดจะแสดงถงตวเลขประมาณการของ Unit Cost ทควรจะเปนในปทตองการพยากรณ (Ue

t)

124

(3) หาคาเฉลย Modification Coefficient (MC)ขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท (4) นา MC ทคานวณไดจาก (3) มาหาคาเฉลยโดยถวงนาหนกเทากน ซงผลทไดจะแสดงถง

ตวเลขประมาณการของ MC ในปทตองการพยากรณ โดยตวเลข Unit Cost และ MC ทคานวณได แสดงไดดงตารางตอไปน

ตารางท 2.2 : แสดงการคานวณ U et และ MCi, t – 1 ทนามาใชในการพยากรณ TBFN

TBFN [บาท]

สดสวนของ TBFN (αi )

Unit Cost เฉลย (Ui, t -1)

[บาท]

Unit Cost เฉลยตามสดสวน TBFN

(Uet-)

[บาท]

MC เฉลยถวงนาหนกเทากน

(MCi, t – 1)

กทม. 41,112,898,691.31 0.3593 4,288.62 1,540.71 1.69 เมองพทยา 333,517,749.00 0.0029 2,821.95 8.22 1.38 อบจ. 18,465,548,944.54 0.1614 143.81 23.20 1.25

เทศบาล 30,388,644,534.74 0.2655 1,922.38 510.48 1.23

อบต. 24,138,211,079.21 0.2109 1,254.27 264.56 1.07

คาพยากรณ 2,347.18 1.32

(5) คานวณจานวนประชากรในปทตองการพยากรณ โดยในทนจะพยากรณ TBFN ของป

2546-2549 ดงนนจะใชขอมลตวเลขประมาณการประชากรใน ป2546-2549 จากสานกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ดงตาราง

ตารางท 2.3 : แสดงประมาณการจานวนประชากรป 2546-2549

ป 2546 2547 2548 2549 ประชากร (คน) 64,184,000.00 64,754,000.00 65,299,000.00 65,821,000.00 ทมา: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

(6) นาตวเลขทไดจาก (2) คณกบคาทคานวณไดจาก (4) แลวนามาคณกบประมาณการจานวนประชากรในแตละป ผลทไดจะเปนคา TBFN หรอความตองการใชจายขององคกรปกครองสวนทองถนทกแหงในป 2546-2549 ดงแสดงในตารางตอไปน

ตารางท 2.4 : แสดงประมาณการคา TBFN ในป 2546-2549

ป 2546 ป 2547 ป 2548 ป 2549 ประมาณการ TBFN (บาท) 199,462,562,912.53 201,233,933,672.54 202,927,612,732.54 204,549,815,428.55

125

ทงนคาของประมาณการ TBFN ทคานวณไดตามตารางท 2.4 นนยงไมไดปรบคาของเงนเฟอ และ ไมไดคานงถงภารกจทองคกรปกครองสวนทองถนจะไดรบการถายโอนในแตละป ทงนเนองจากขอจากดในการคานวณมลคาหรอคาใชจายทจะเกดขนจากภาระงานทองคกรปกครองสวนทองถนไดรบการถายโอน อยางไรกตาม ถามการคานวณรายจายขององคกรปกครองสวนทองถนทเกดจากภารกจการถายโอน และทาการปรบคาของเงนเฟอ คาประมาณการ TBFN จะมแนวโนมสงขนกวาเดม โดยผลการพยากรณหลงการปรบการถายโอนภารกจจะแสดงในสวนถดไป

การพยากรณ TBFN หลงปรบการถายโอนภารกจ โดยหลกในการคานวณ TBFN หลงการปรบภารกจการถายโอนใชหลกการเดยวกบ

หลกการพนฐานในการคานวณ TBFN โดยปกต ซงมขนตอนดงตอไปน (1) ระบภารกจใหมทองคกรปกครองสวนทองถนยงไมเคยปฏบต และไดรบการถายโอนจาก

สวนกลาง (2) กาหนดระดบตาสดของภารกจนนทองคกรปกครองสวนทองถนควรจดทาเพอสนองแก

ประชากรหนงคนในทองถนนน โดยระดบตาสดนจะใชกบองคกรปกครองสวนทองถนทกแหง (3) คานวณหาตนทนตอหนวยมาตรฐานทใชกบองคกรปกครองสวนทองถนทกแหง (Standard

Unit Cost) ของแตละภารกจ (4) รวมตนทนตอหนวยมาตรฐานของทกภารกจ ซงจะทาใหไดตนทนตอหนวยรวมของภารกจ

ใหมจากการถายโอนตอประชากร 1 คนในทองถน (5) นาตนทนตอหนวยรวม คณกบจานวนประชากรในทองถนนน ๆ ซงทาใหทราบถง TBFN

หลงการปรบภารกจการถายโอนของแตละองคกรปกครองสวนทองถน (6) รวมรายจายทควรเพมขนหลงการปรบภารกจการถายโอนขององคกรปกครองสวนทองถนทก

แหง เพอทาใหทราบถงประมาณการความตองการใชจาย (ขนตา) ขององคกรปกครองสวนทองถนทงประเทศ

อยางไรกตาม การคานวณตนทนของทกภารกจถายโอนในแตละปกระทาไดยาก เนองจาก

ความจากดของขอมล ดงนนในทนจะแสดงตวอยางวธการคานวณรายจายทองถนหรอ TBFN หลงปรบภารกจถายโอน โดยเปนวธการทอยภายใตเงอนไขของการใชขอมลทมอยจรง ดงน

(1) คานวณตวเลขรายจายการถายโอนกจกรรมบรการสาธารณะในแตละป เพอนามาหาคาใชจาย

จากภารกจถายโอนตอหวประชากร อยางไรกตาม ในทนจะใชตวเลขเฉพาะป

126

2546 จากเอกสารงบประมาณ ฉบบท 3 งบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ 2546 ซงเปนจานวนเงนงบประมาณเทากบ 39,166,905,400 บาท โดยอยภายใตสมมตฐานวา การถายโอนงาน บรการสาธารณะใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทงหมดเสรจสมบรณภายในป 2546 (2) นาคาใชจายการถายโอนงานมาหาคาเฉลยตอหวประชากรป 2546 ซงคาทไดจะหมายถง

รายจายขององคกรปกครองสวนทองถนในการใหบรการสาธารณะทไดรบการถายโอนมาจากรฐบาลสวนกลางตอประชากรในทองถนหนงคน โดยในทนมคาเทากบ 610.23 บาทตอคน

คน / บาท 610.2364,184,000

,40039,166,905=

(3) นาคาเฉลยทไดจาก (2) มาบวกเพมในคา Unit Cost เฉลยทคานวณไดในกรณไมปรบการถาย

โอน (2,347.18 บาท) โดยผลบวกทไดจะแสดงถง Unit Cost หรอคาใชจายตอหวเฉลยหลงรวมภารกจถายโอนแลวขององคกรปกครองสวนทองถน ซงจะไดคาเทากบ 2,957.41 บาทตอคน

คน / บาท 2,957.41610.232,347.18 =+

(4) นาคาจาก (3) มาคณกบตวเลขประมาณการ MC ของทองถนทคานวณได (1.32) จะไดคาใชจายเฉลยตอหวประชากรหลงปรบคาตามสภาพของทองถนซงเทากบ 3,951.61 บาทตอคน

(5) นาคาทไดจาก (3) มาคณกบประมาณจานวนประชากรในแตละป ซงผลทไดจะแสดงถงประมาณการ TBFN หรอ ประมาณการความตองการใชจายขององคกรปกครองสวนทองถนทกแหงหลงปรบภารกจการถายโอนแลว โดยตาราง 2.5 จะแสดงถงประมาณการ TBFN หลงปรบภารกจการถายโอน ในป 2546-2549

ตารางท 2.5 แสดงคาประมาณการ TBFN หลงการปรบภารกจการถายโอน

ป 2546 ป 2547 ป 2548 ป 2549 ประมาณการ TBFN (บาท) 251,319,545,662.13 253,551,443,658.95 255,685,451,392.74 257,729,400,084.56 5.2 สดสวนประมาณการ TBFN ตอประมาณการรายไดรฐบาล

คา TBFN ทคานวณไดในการศกษาครงน นอกจากจะแสดงถงความตองการใชจายทางการคลงขนตาขององคกรปกครองสวนทองถน ยงหมายความถงรายไดขนตาทองคกรปกครองสวนทองถนควรมสาหรบการจดหาบรการสาธารณะแกประชาชนในทองถน ดงนน เรา

127

สามารถประมาณสดสวนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตอประมาณการรายไดรฐบาลในแตละปได โดยตารางท 2.6 จะแสดงประมาณการสดสวนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตอรายไดรฐบาลกลางทงกอนปรบการถายโอนและหลงปรบการถายโอนในป 2546-2549 ตารางท 2.6 : แสดงสดสวนประมาณการ TBFN ตอรายไดรฐบาล

กอนปรบภารกจการถายโอน หลงปรบภารกจการถายโอน ป

ประมาณการรายไดรฐบาล

(บาท) TBFN (บาท)

สดสวนตอรายไดรฐ

TBFN (บาท)

สดสวนตอรายไดรฐ

2546 829,495,600,000.00 199,462,562,912.53 24.05 251,319,545,662.13 29.23 2547 922,310,270,000.00 201,233,933,672.54 21.82 253,551,443,658.95 26.52 2548 1,019,930,060,000.00 202,927,612,732.54 19.90 255,685,451,392.74 24.19 2549 1,109,462,370,000.00 204,549,815,428.55 18.44 257,729,400,084.56 22.41

ทมา: ประมาณการรายไดรฐบาลโดยวธการทางสถต (VAR) จากตารางท 2.6 จะเหนไดวา สดสวนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตอรายได

รฐบาลกลางทงกอนและหลงปรบภารกจการถายโอนมคาคอนขางตา เมอเทยบกบสดสวนทกาหนดไวใน พ.ร.บ. กาหนดแผน ฯ โดยใน พ.ร.บ. กาหนดแผน ฯ กาหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมสดสวนรายไดเมอเทยบกบรายไดรฐบาลไมตากวารอยละ 20 ในป 2544 และรอยละ 35 ในป 2549 ทเปนเชนน เนองจากแนวคดของ TBFN คอ รายไดเพยงพอตอรายจายขนตาสดในการใหบรการสาธารณะในระดบพนฐานแกประชากรในทองถน เพราะฉะนน คา TBFN จงเปนเพยงการระบวา รายไดขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงไมควรจะตากวาความตองการทางการคลงหรอคา TBFN ทคานวณไดเทานน ไมไดครอบคลมถงงบลงทนและงบพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน ดงนน ถามการคานงถงงบลงทนและงบพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน โดยบวกรวมเขาไปใน TBFN จะทาใหรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนสงขนและมผลทาใหสดสวนระหวางรายไดทองถนและรายไดรฐบาลเพมสงขนดวย

นอกจากน การคานวณสดสวนขางตนโดยใชการประมาณการตามรายไดของรฐบาลนนไมสอดคลองกบภาระหนาทของรฐบาล เนองจากเปนการคานวณบนฐานรายไดซงแสดงถงความสามารถในการหารายไดมากกวาจะสะทอนถงภาระงานทแทจรงของรฐบาล

ดงนน ในหวขอถดไปจะทาการหาปรมาณภาระงานของรฐบาล โดยจะคานวณออกมาในรปของประมาณการคาใชจายอนเกดจากการทาภารกจหนาทนน เพอนามาเทยบสดสวนกบประมาณการความตองการใชจายขององคกรปกครองสวนทองถน (TBFN) ซงสดสวนทไดจะสะทอนถงสดสวนภาระหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนและรฐบาล และสามารถบง

128

บอกถงสดสวนทควรจะเปนระหวางรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนและรายไดของรฐบาลในอนาคต 5.3 การพยากรณรายจายรฐบาลในป 2546-2549

ในการศกษาครงน จะใชการประมาณการรายจายรฐบาลเปนตวสะทอนถงปรมาณภาระงานของรฐบาลในอนาคต โดยใชหลกการทคลายคลงกบการประมาณการรายจายขนตา (TBFN) ของทองถน เพยงแตไมมการคานวณ Modification Coefficient ของรฐบาลกลาง โดยการคานวณจะแบงออกเปน 2 กรณ คอ กอนการปรบการถายโอนภารกจ และหลงปรบการถายโอนภารกจ ซงคาทไดจะมความแตกตางกน

พยากรณรายจายรฐบาลกอนปรบการถายโอนภารกจ

การคานวณในกรณนจะไมคานงถงการถายโอนภารกจทจะเกดขนในอนาคต ดงนนการ

คานวณจะอยบนฐานรายจายในปทผาน ๆ มา และจานวนประชากรในปทตองการคานวณ โดยวธการคานวณจะเรมจากการคานวณ Unit Cost หรอรายจายตามภาระงานตอหวประชากรของรฐบาล แลวนามาคณกบจานวนประชากรในปทตองการพยากรณ โดยอยภายใตสมมตฐานวา คาใชจายภาระงานเฉลยของรฐบาลตอหวประชากรนนไมลดลงกวาทผานมา ดงนน รฐบาลจะมปรมาณภาระงานเพมขนตามจานวนประชากรทเพมขน หรออาจกลาวอกนยหนงวา รายจายของรฐบาลในอนาคตจะขนอยกบจานวนประชากรของประเทศในปทตองการศกษานนเอง ซงรายละเอยดวธการคานวณ เปนดงตอไปน

(1) หาคาเฉลยรายจายรฐบาลตอหวประชากรในแตละป โดยไมรวมรายจายของกองทนและ

เงนทนหมนเวยน และรายจายของรฐวสาหกจ เนองจากรฐวสาหกจเปนองคกรทแสวงหากาไร ในขณะทรายจายกองทนและเงนทนหมนเวยนไมใชรายจายสาหรบภารกจหลกของรฐบาล แตเปนเพยงรายจายทสนบสนนภารกจหลกเทานน ซงในการศกษาครงนจะใชขอมลตงแตป 2541 ถง 2546 ในการหาคาเฉลยตอหว

(2) นาคาทคานวณไดจาก (1) มาหาคาเฉลย เพอลดการบดเบอนของขอมล (Shock) อนอาจเกดจากเหตการณทไมคาดคดในปนน ๆ โดยคาทไดจะแสดงถงรายจายตามภาระงานเฉลยตอหวประชากรของรฐบาลกลาง ซงมคาเทากบ 12,289.36 บาทตอคน ดงแสดงในตารางท 2.7

129

ตารางท 2.7 แสดงรายจายเฉลยตอหวประชากรของรฐบาลระหวางป 2541-2546

ป รายจาย1

(บาท) ประชากร 2

(คน) เฉลยตอหวประชากร

(บาท / คน) 2541 650,297,900,000 61,466,178 10,579.77 2542 673,063,500,000 61,661,701 10,915.42 2543 708,359,000,000 61,878,746 11,447.53 2544 746,378,000,000 62,308,887 11,978.68 2545 931,261,700,000 62,799,872 14,829.04 2546 897,659,400,000 64,184,000 13,985.72

Unit Cost of Government 12,289.36 ทมา : 1/ งบประมาณโดยสงเขป ป 2541-2546 2/ สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

(3) นาคา Unit Cost of Government ทคานวณไดมาคณกบประมาณการจานวนประชากรในแตละป ผลทไดจะแสดงถงประมาณการรายจายรฐบาลในป 2546-2549 ดงแสดงในตารางท 2.8

ตารางท 2.8 แสดงประมาณการรายจายรฐบาลป 2546-2549 กอนปรบการถายโอนภารกจ

ป 2546 2547 2548 2549 ประมาณการรายจายรฐบาล

(บาท) 788,780,252,549.92 795,785,187,486.25 802,482,888,434.15 808,897,934,112.68

พยากรณรายจายรฐบาลหลงปรบการถายโอนภารกจ

การประมาณการรายจายรฐบาลโดยปรบผลของการถายโอนภารกจนน ใชหลกการเดยวกบ

การพยากรณ TBFN หลงปรบการถายโอนภารกจ เพยงแตในกรณนจะนาคาใชจายตอหวของภารกจถายโอน (601.23 บาท) มาหกออกจากคาใชจายตอหวของรฐบาลทคานวณไดขางตน (12,289.36 บาท) ทงนเนองจากภารกจสวนนไดมการโอนหนาทจากรฐบาลกลางไปอยในความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถนแลว นนคอ ภารกจขององคกรปกครองสวนทองถนจะสงขน ในขณะทรฐบาลมภารกจนอยลง ทงนอยภายใตเงอนไขทวาปรมาณหนาทและภารกจทงหมดไมเปลยนแปลง โดยคาทไดจะแสดงถง Unit Cost of Government หลงจากปรบการถายโอนภารกจแลว ซงมคาเทากบ

คน / บาท 11,679.13601.23-12,289.36 =

130

หลงจากคานวณ Unit Cost of Government ไดแลว กจะสามารถพยากรณรายจายของ

รฐบาลได โดยอยภายใตสมมตฐานวารฐบาลจะมหนาทเพมขนตามจานวนประชากรของประเทศ ซงหมายถง รายจายของรฐบาลในอนาคตจะขนอยกบจานวนประชากรของประเทศในปทตองการศกษานนเอง ดงนนการพยากรณรายจายรฐบาลในป 2546-2549 จงกระทาไดโดยการนาคา Unit Cost of Government หลงปรบการถายโอนภารกจทคานวณไดมาคณกบประมาณการจานวนประชากรในแตละป ผลทไดจะแสดงถงประมาณการรายจายรฐบาลหลงปรบการถายโอนภารกจในป 2546-2549 ดงแสดงในตารางท 2.9

ตารางท 2.9 แสดงประมาณการรายจายรฐบาลป 2546-2549 หลงปรบการถายโอนภารกจ ป 2546 2547 2548 2549

ประมาณการรายจายรฐบาล (บาท) 756,283,220,949.92 762,999,558,914.86 769,421,320,653.26 775,572,072,263.25

5.4 สดสวนประมาณการรายจายทองถนตอประมาณการรายจายรฐบาล

กอนปรบการถายโอนภารกจ ตารางท 2.10 : แสดงสดสวนประมาณการรายจายทองถนตอประมาณการรายจายรฐบาล

กอนการปรบการถายโอนภารกจ ป 2546-2549

ป ประมาณการรายจายรฐบาล

(บาท) ประมาณการ TBFN


2546 788,780,252,549.92 199,462,562,912.53 25.29 2547 795,785,187,486.25 201,233,933,672.54 25.29 2548 802,482,888,434.15 202,927,612,732.54 25.29 2549 808,897,934,112.68 204,549,815,428.55 25.29

จากการพยากรณรายจายทองถน (TBFN) และรายจายรฐบาลทไดจะพบวาในกรณทไมมการปรบการปรบการถายโอนภารกจ สดสวนประมาณการรายจายทองถนตอประมาณการรายจายรฐบาลดงตารางท 2.10 มคาประมาณรอยละ 25.29 ซงเปนสดสวนทคอนขางตาเมอเปรยบเทยบกบตวเลขเปาหมายตาม พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจ พ.ศ. 2542 ทงนเนองจากใน พ.ร.บ. กาหนดแผน ๆ ไดกาหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมสดสวนรายไดของทองถนตอรายไดรฐบาลไมนอยกวารอยละ 35 ในป 2549 โดยสาเหตทตวเลขสดสวนระหวางรายจายทองถนและรายจายรฐบาลมคาคอนขางตา เนองจากการ

131

คานวณในกรณนไมไดคานงถงภารกจการถายโอน ทาใหประมาณการ TBFN หรอประมาณการรายจายของทองถนนอยเกนไป ในขณะทประมาณการรายจายของรฐบาลสงกวาทควรจะเปน

หลงปรบการถายโอนภารกจ

ป ประมาณการรายจายรฐบาล

(บาท) ประมาณการ TBFN


2546 749,613,347,149.92 251,319,545,662.13 33.53 2547 756,270,451,846.97 253,551,443,658.95 33.53 2548 762,635,578,267.83 255,685,451,392.74 33.53 2549 768,732,084,674.60 257,729,400,084.56 33.53

เมอมการคานงถงภารกจถายโอนของภาครฐบาลสองคกรปกครองสวนทองถนจะพบวา

สดสวนประมาณการ TBFN หรอรายจายของทองถนตอประมาณการรายจายของรฐบาลมสดสวนทสงขน ทงนเนองจากการถายโอนภารกจจากรฐบาลสองคกรปกครองสวนทองถนทาใหรฐบาลมภารกจนอยลง ในขณะทองคกรปกครองสวนทองถนมหนาทรบผดชอบมากขน (ถาภารกจโดยรวมคงท) โดยเพมขนจากกรณทไมไดคานงการถายโอนภารกจทมรอยละ 25.29 เปนรอยละ 33.53 อยางไรกตาม เนองจากการนา TBFN เปนคาประมาณการรายไดทองถนนน ไมไดครอบคลมถงงบพฒนาและงบลงทน ทาใหสดสวนทไดอาจตากวาความเปนจรง ซงถารวมทง 2 งบทกลาวมาเขาเปนรายไดของทองถนคาดวาสดสวนทคานวณไดจะมคาสงขน

ดงนน ถานาสดสวนระหวางรายจายของทองถนและรฐบาลทคานวณไดนไปใชในการ

ประมาณการสดสวนรายไดระหวางองคกรปคกรองสวนทองถนและรฐบาล นอกจากคาทคานวณไดจะใกลเคยงกบเปาหมายทกาหนดไวแลว วธการคานวณยงสอดคลองกบแนวคดของการคานวณสดสวนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตอรายไดรฐบาลทปรากฎใน พ.ร.บ. กาหนดแผน ฯ ดวย เนองจากเปนการคานวณทอยบนฐานของภาระงานหรอหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนและรฐบาลอยางแทจรง

132

โครงการยอยท 3 : รายไดขององคกรปกครองสวนทองถน

1. บทนา ในสวนของโครงการยอยนจะประกอบดวยเนอหาหลก 2 สวน นนคอในสวนแรกจะเปนการ

พฒนาวธการประมาณการรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน และในสวนทสองจะเปนการพฒนาสตรทเหมาะสมตามหลกทฤษฎเศรษฐศาสตรสาหรบการจดสรรรายไดจากภาษทกฎหมายไดมการบญญตเอาไว โดยในสวนนจะเนนหนกไปทภาษขององคกรปกครองสวนทองถนทใชฐานภาษรวมกบภาษทเปนของรฐบาล ทงในรปแบบของการจดเกบเสรมให (Surcharge) และรปแบบของการจดเกบแลวแบงให (Share Tax) เพอสรางความชดเจนใหกบการศกษาในแตละสวน จงมความจาเปนทจะตองศกษาโครงสรางแหลงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนทไดมการบญญตเอาไวในพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และกฎหมายวาดวยองคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบเสยกอน โดยในขนตอนนมขนเพอจาแนกภาษตางๆทเขาขายของการศกษาในเนอหาหลกแตละสวนขางตนออกจากกน จากนนจงคอยทาการแยกสวนศกษาเปนรายภาษตอไป

- โครงสรางภาษขององคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทย มาตรา 23 - 26 ในพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดมการระบถงรายไดประเภทตางๆทองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทจะไดรบ ซงเมอรวมเขากบพระราชบญญตเมองพทยา พระราชบญญตองคกรบรหารสวนจงหวด และพระราชบญญตสภาตาบลและองคกรบรหารสวนตาบลแลว รายไดประเภทตางๆสามารถนามาแจกแจงไดดงตาราง ก.

รายไดในสวนการศกษาเพอพฒนาวธการประมาณการรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนจะเปนรายไดสวนททองถนจดเกบเอง ซงจะแบงเปนรายการดงตอไปน

1) ภาษโรงเรอนและทดน 2) ภาษบารงทองท 3) ภาษปาย 4) อากรการฆาสตว 5) อากรรงนกอแอน 6) ภาษบารงทองถนจากยาสบ นามน และโรงแรม 7) รายไดทมใชภาษอากร สาหรบสวนของการพฒนาสตรวธการจดสรรรายไดจากภาษนน การศกษาจะมงไปทภาษท

รฐบาลจดเกบใหและภาษทรฐบาลแบงใหแตยงไมมความชดเจนในดานของการจดสรร ซงภาษทเขาขายลกษณะดงกลาวจะไดแก

133

1) ภาษมลคาเพม 2) ภาษธรกจเฉพาะ 3) ภาษสรา 4) ภาษสรรพสามต 5) ภาษยานยนตและลอเลอน โดยในกรณของการจดสรรภาษเหลานยงคงเปนทถกเถยงตลอดมา เนองจากทผานมาการ

จดสรรยงไมเปนรปแบบทชดเจนและยงไมมกฎเกณฑการจดสรรทเหมาะสมถกตองตามหลกวชาการ โดยรายละเอยดของปญหาในการจดสรรภาษเหลานในอดตทผานมาไดมการกลาวเอาไวแลวในสวนของการศกษาในโครงการยอยท 2

เนองจากเปาหมายหลกในการศกษาโครงการยอยน คอการหาขนาดของความสามารถทางการคลง (Fiscal Capacity) ขององคกรปกครองสวนทองถน ทงในระดบภาพรวมและระดบรายแหง การพยากรณรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน ตามวธการศกษาทจะอธบายตอไปนน เพอใหสามารถรถงขนาดรายไดทควรจะเปนจากการคาดการณทางสถต แตสาระสาคญของงานศกษาของโครงการยอยน คอการพฒนาแนวสตรการจดสรรรายไดใหแก องคกรปกครองสวนทองถนรายแหงทมความสอดคลองกบหลกวชาการ และสามารถนาไปใชไดจรงในการจดสรรรายไดภาษและเงนโอนประเภทตางๆ ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ทงนสตรทพฒนาขนดงกลาว ตองมลกษณะสาคญนอกจากการนาไปใชไดจรงแลว จะตองมความงายในการใชและพฒนาตอเนองไดในอนาคตเพอใหมความสอดคลองกบเงอนไขหรอสภาพการณของการกระจายอานาจการคลงใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ทตองมการทบทวนเปนระยะๆ

134

ตาราง 3.1: โครงสรางรายไดองคกรปกครองสวนทองถนตามบทบญญตวาดวยองคกรปกครองสวนทองถน และ พ.ร.บ.กาหนดแผนฯ

ประเภทรายได อบจ. เทศบาล อบต. เมองพทยา กทม. 1. รายไดททองถนจดหาเอง 1.1. รายไดจากภาษอากรททองถนจดเกบเอง 1.1.1. ภาษโรงเรอนและทดน 1.1.2. ภาษบารงทองท 1.1.3. ภาษปาย 1.1.4. อากรการฆาสตว 1.1.5. อากรรงนกอแอน 1.1.6. ภาษยาสบ นามน และโรงแรม 1.2. รายไดทมใชภาษอากร 1.2.1. คาธรรมเนยม คาปรบ และ 1.2.2. รายไดจากทรพยสน 1.2.3. รายไดจากสาธารณปโภค 1.2.4. รายไดจากการประกอบกจการ 1.2.5. รายไดเบดเตลด 2. รายไดจากภาษทองถนทรฐบาลจดเกบให 2.1. ภาษมลคาเพม - ตาม พ.ร.บ.จดสรรฯ + พ.ร.บ.เมอง - ตาม พ.ร.บ. อบจ. 2.2. ภาษธรกจเฉพาะ 2.3. ภาษสรา 2.4. ภาษสรรพสามตร 2.5. ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและ 2.6. คาธรรมเนยมจดทะเบยนอสงหารมทรพย 2.7. ภาษการพนน 2.8. คาภาคหลวงแร 2.9. คาภาคหลวงปโตรเลยม 2.10. รายไดตามกฎหมายอทยานฯ* 2.11. คาภาคหลวงปาไม* 2.12. คาธรรมเนยมนาบาดาล* 2.13. คาใบอนญาต อาชญาบตร ประมง* 3. รายไดจากภาษทรฐบาลแบงให 3.1. ภาษมลคาเพม (ตาม พ.ร.บ.กาหนด * รายการเหลานบญญตไวใน พ.ร.บ.สภาตาบลและ อบต. พ.ศ. 2537 เทานน

135

2. การพฒนาวธการประมาณการรายไดของ องคกรปกครองสวนทองถน

ในสวนนจะครอบคลมเนอหาในสวนของแนวคดเบองตนในการนาแบบจาลอง VAR มาใชใน

การประมาณการรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถน, การทบทวนวรรณกรรมปรทศนวาดวยการศกษาผานแบบจาลอง VAR, การนาเสนอขอมลรายไดองคกรปกครองสวนทองถน ไทยในชวงป พ.ศ. 2540 – 2545 ซงเปนขอมลทจะถกนามาใชในแบบจาลอง, การคานวณคาขอมลรายไตรมาสจากขอมลรายป และ ขนตอนและรายละเอยดในการประมาณการรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนดวยวธ VAR ซงในแตละสวนมรายละอยดดงตอไปน 2.1 วธการประมาณการรายได องคกรปกครองสวนทองถน

เนองจากจดมงหมายหลกของการศกษาในสวนนคอการสรางแบบจาลองเพอการประมาณการรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนในอนาคต ทจะมลกษณะเนนหนกไปทประโยชนในดานการพยากรณรายไดในอนาคต ดงนนแบบจาลองจงเปนทตองการ ในสวนงานนนาจะเปนแบบจาลองทมความสามารถในการพยากรณทสง เพอทาใหตวเลขประมาณการดงกลาวมความนาเชอถอ เมอไดมการพฒนาถงทางเลอกตางๆ ทมอย แบบจาลองทางเศรษฐมตยคใหมซงถกพฒนาขนมาจากความตองการทมงจะใหความสาคญกบความสามารถในการทานายของแบบจาลองเปนหลกน โดยแบบจาลองรปแบบหนงซงเปนทนยมอยางแพรหลายในปจจบนกคอแบบจาลอง Vector Auto-Regressive (VAR) จะเปนแบบจาลองทถกเลอกใชในการศกษาสวนนดวย แบบจาลอง VAR ตงอยบนความคดพนฐานทวาขอมลทเกดขนในอดตจะเปนตวทสะทอนหรอทานายขอมลทเกดขนในปจจบนหรอในอนาคตไดดทสด เนองจากไดรวบรวมเอาขาวสารและปจจยทจะสงผลกระทบตอขอมลนนๆเอาไวอยางสมบรณแลว ดงนนแบบจาลอง VAR จงเปนการนาเอาขอมลในอดตของตวแปรทเราสนใจตางๆ มาใชเพอการทานายคาทนาจะเกดขนในอนาคตของตวแปรกลมดงกลาว ตวแปรในแบบจาลองแตละตวจะถกอธบายโดยคาในอดตของตวมนเองและคาในอดตของตวแปรภายในของแบบจาลอง (Endogenous Variables) อนๆ สาหรบกรณทมตวแปรภายใน 2 ตวนน แบบจาลองจะมลกษณะดงน

t

m

jjtjit

n

iit uXXX 1

1,2,1

1,1 +γ+β+α= ∑∑

=−−

=

t

s

jjtjit

r

iit uXXX 2

1,2,1

1,2 ''' +γ+β+α= ∑∑

=−−

=

136

โดย X1, X2 เปนตวแปรภายในของแบบจาลอง และ u1, u2 เปนคาความคลาดเคลอน (Residuals) ของสมการในแบบจาลอง - การทบทวนวรรณกรรมปรทศนวาดวยการศกษาผานแบบจาลอง VAR

การศกษาในอดตทผานมามงานอนหลากหลายทอาศยแบบจาลอง VAR ในการชวยคนหาคาตอบทงในดานทฤษฎและการพยากรณ โดยวรรณกรรมทไดเลอกมาในทนสวนใหญจะเปนการประยกตใชแบบจาลอง VAR เพอการศกษาในประเทศไทย ซงถงแมวาสวนใหญจะมงเนนไปทการคนหาคาตอบเชงทฤษฎแตการทบทวนวรรณกรรมเหลานกนาจะเปนประโยชนในการเรยนรเพอทาการศกษาโดยใชแบบจาลอง VAR ไดดยงขน งานศกษาของ พรพงษ ตรชะฎา เกยวกบเสถยรภาพของรายไดการสงออก การกระจายการสงออก และโครงสรางของตลาดสงออก ไดอาศยแบบจาลอง VAR เปนเครองมอในการศกษา โดยตวแปรในแบบจาลองดงกลาวประกอบดวย ดชนการกระจกตวของสนคาสงออก ดชนการกระจกตวของตลาดสงออก และดชนการขาดเสถยรภาพของการสงออก ทงนในการศกษานยงไดใชวธการทดสอบความเปนเหตเปนผล (Granger Causality Test) วธการแยกสวนประกอบความแปรปรวน (Variance Decomposition) และวธการวเคราะหปฏกรยาตอบสนองตอความแปรปรวน (Impulse Response Function) ในการทดสอบความสมพนธระหวางการกระจายการสงออกและเสถยรภาพของรายไดการสงออกในระหวางป 2504-2542 อกดวย จากการทดสอบความเปนเหตเปนผล กลาวไดวาการกระจกตวของสนคาสงออกมอทธพลตอการขาดเสถยรภาพของรายไดจากการสงออกอยางมนยสาคญทางสถต ขณะทการกระจกตวของตลาดการสงออกไมมอทธพลตอการขาดเสถยรภาพของรายไดจากการสงออกอยางมนยสาคญทางสถต และจากการทดสอบการแยกสวนประกอบความแปรปรวน และการวเคราะหปฏกรยาตอบสนองความแปรปรวน พบวาการเปลยนแปลงของระดบการกระจกตวของสนคาสงออกอธบายการเปลยนแปลงของระดบการขาดเสถยรภาพไดประมาณรอยละ 17 และการเปลยนแปลงของระดบการกระจกตวของสนคาสงออกสมพนธกบการเปลยนแปลงระดบการขาดเสถยรภาพในทศทางเดยวกน การศกษาเกยวกบผลกระทบจากความเสยงของอตราแลกเปลยนและสวนตางอตราดอกเบยตอเงนทนไหลเขาจากตางประเทศโดย วมล ปนคง ไดอาศยแบบจาลอง VAR และเทคนคการวเคราะหแบบ Variance Decomposition โดยไดสรางแบบจาลอง VAR ขน 2 แบบจาลองเพอเปรยบเทยบลกษณะความสมพนธระหวางความเสยงอตราแลกเปลยน ปรมาณเงนทนไหลเขาภาคเอกชนสทธ และสวนตางอตราดอกเบยระหวางประเทศ โดยใชขอมลรายเดอนตงแตป 2536 – 2543 และเลอกระดบ Lag ทเหมาะสมจากคา Likelihood Ratio นอกจากนนการศกษานยงไดหาทศทางความสมพนธของแตละคตวแปรโดยวธ Granger Causality Test อกดวย

137

ในแบบจาลองแรกพบวา ความแปรปรวนของความเสยงของอตราแลกเปลยนไดรบอทธพลจากคาคลาดเคลอนของสวนตางอตราดอกเบยและเงนทนไหลเขาในสดสวนทใกลเคยงกนและอทธพลจากทงสองตวแปรมแนวโนมเพมขน ขณะทความแปรปรวนของสวนตางอตราดอกเบยและเงนทนไหลเขา ไดรบอทธพลจากตวเองในสดสวนทสง

สวนในแบบจาลองทสองพบวา ความแปรปรวนของความเสยงของอตราแลกเปลยนไดรบอทธพลมาจากเงนทนไหลเขาและสวนตางอตราดอกเบยในสดสวนใกลเคยงกนและมแนวโนมเพมขนเมอเวลาผานไป ขณะทความแปรปรวนของสวนตางอตราดอกเบยและเงนทนไหลเขาไดรบอทธพลจากตวเองในสดสวนทสง การศกษาของ วรพจน กตตขจรอศวโชต เกยวกบ ผลตอบแทนของหน ความผนผวน สภาพคลองของตลาด และรายไดในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย โดยใชขอมลรายเดอนตงแตป 2532 ถงป 2543 มาวเคราะหผานแบบจาลอง VAR เพอตรวจสอบผลกระทบระหวางกนของแตละตวแปร โดยในการนไดทา Granger-causality Test และ Stationary Test ไว ซงผลทไดกคอ ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยนนเปนตลาดทอยในระดบประสทธภาพอยางออน นนคอนกลงทนยงไมสามารถเชอถอเพยงราคาในอดตในการลงทน โดยควรจะสนใจขอมลพนฐานของหนทเชอถอได ดวยจดประสงคทจะหาคาตอบใหคาถามเกยวกบ 1) ธรกรรมการคาการลงทนโดยนกลงทนตางชาตมอทธพลในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยอยางไรบาง? และ 2) ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยตอบสนองตอการเปลยนแปลงในการลงทนจากตางชาตอยางไร? ทพยวรรณ วรรณโสภณ ไดใชวธ VAR พรอมกบทา Impulse Response Function กบขอมลรายสปดาหตงแตเดอนกรกฎาคม ป 2537 ถงเดอนพฤศจกายน เดอน 2539 และขอมลรายเดอนตงแตเดอนมกราคม ป 2536 ถงเดอนพฤศจกายน ป 2539 บนพนฐานของทฤษฎ Portfolio และทฤษฎอปสงคตอสนทรพย (Theory of Asset Demand) ในการนยาม Proxies ระหวางการลงทนจากตางชาตและตลาดหลกทรพย สาหรบคาถามแรกนน ขอมลทงสองรปแบบแสดงใหเหนวาการลงทนจากตางชาตมผลกระทบในแงลบกบความเสยงของตลาด และมผลกระทบในแงบวกกบคาตอบแทนตลาด (Market return) และสภาพคลอง อยางไรกตามผลกระทบนนเกดขนในระยะตนเทานน เพราะทายทสดแลวผลกระทบของการลงทนจากตางชาตตอคาตอบแทนตลาดและสภาพคลองกไดกลายมาเปนลบ สาหรบคาถามทสอง การเปลยนแปลงการลงทนตางชาตไดสรางผลกระทบชวคราวในแงดใหกบคาตอบแทนตลาด ความเสยง และสภาพคลอง คาตอบแทนและสภาพคลองนนเพมขนเมอการลงทนจากตางชาตมากขนหากความเสยงนนมแนวโนมลดลง พงศธร วราศรย ไดทาการศกษาความสมเหตสมผลของทฤษฏ Purchasing Power Parity (PPP) ระหวางประเทศไทยและประเทศคคาสาคญ กลาวคอ สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร สหพนธรฐเยอรมน ญปน สงคโปร และมาเลเซย ระหวางป 2513 – 2538 โดยแบง

138

ออกเปน 2 ชวง คอ ชวงอตราแลกเปลยนคงท (มกราคม 2513 – ตลาคม 2527) และ ชวงอตราแลกเปลยนแบบ adjustable pegged (พฤศจกายน 2527 – ธนวาคม 2538) โดยไดนาตวแปรเศรษฐกจมหภาคมาทาการทดสอบการทดลองตางๆ ในกรณของ VAR นน ไดมการใชตวแปรสามตวในระบบสมการ คอ อตราแลกเปลยนทแทจรง ในรป บาทตอดอลลาร และบาทตอเยน โดยหาจากดชนราคาคาสง (WPI) มลคาผลตภณฑรวมในประเทศ (GDP) รายสามเดอนโดยผานการประมาณคา และอปทานเงน (Broad Money Supply) โดยทาในสองกรณคอ ระหวางไทยและสหรฐอเมรกา และระหวางไทยและญปน โดยทงสองกรณนน สามารถสรปไดในทศทางเดยวกนวาผลกระทบจากทางดานการเงนทมตอการเคลอนไหวของอตราแลกเปลยนทแทจรงมคามากกวาผลกระทบจากตวแปรทแทจรง 2.2 รายไดองคกรปกครองสวนทองถน ไทยในชวงป พ.ศ. 2540 - 2545 สวนนจะเปนการนาเสนอขอมลทจะนามาใชในการประมาณคาสมการถดถอยในแบบจาลอง VAR โดยขอมลรายไดในการศกษานไดมาจากกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย โดยขอมลเรมตนจะเปนขอมลของป พ.ศ. 2540 ซงเปนปทองคกรปกครองสวนทองถนไทยเรมมโครงสรางรายไดใกลเคยงกบในชวงปจจบน

แผนภาพ 3.1 รายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตกาหนดแผนและ

ขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 แยกตามประเภทของทองถน

0.00

2,000.00

4,000.00

6,000.00

8,000.00

10,000.00

2540 2541 2542 2543 2544 2545

รายไดจ

ดเกบ

เองแยก

ตามช

นดทอ

งถน รวมรายไดจดเกบเอง

ของเทศบาล

รวมรายไดจดเกบเองของ อบต.

รวมรายไดจดเกบเองของเมองพทยา

รวมรายไดจดเกบเองของ อบจ.

รวมรายไดจดเกบเองของ กทม.

139

แผนภาพ 3.1 แสดงรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถน ทไดมการระบเอาไว

ในพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ซงกคอรายได 7 ประเภททไดถกพดถงไวตงแตตน โดยรายไดตวอนๆในอดตจะไมถกนบรวมเขาไปในขอมลชดนดวย จากแผนภาพจะสงเกตเหนไดวารายไดจดเกบเองของ กทม.มจานวนมากทสด รองลงมาไดแก เทศบาล อบต. อบจ. และเมองพทยา ตามลาดบ นอกจากนนรายไดของ กทม.ในชวงเวลาทนามาแสดงนยงมความผนผวนสงทสดอกดวย อยางไรกตามนอกจากรายไดจดเกบเองของเทศบาลแลว รายไดจดเกบเองของทองถนอนๆกไมไดแสดงแนวโนมในการปรบตวเพมขนแตอยางใด ซงในทางหนงกแสดงเปนนยวาความสามารถในการจดเกบรายไดของ องคกรปกครองสวนทองถนเหลานนยงไมถกพฒนาใหมประสทธภาพสงขนในชวงเวลาทไดแสดงใหเหนน สาหรบในกรณรายไดจดเกบเองของ อบจ.นนจะเหนไดอยางชดเจนวาเพมขนมาอยางมากตงแตในป พ.ศ. 2543 ซงกมสาเหตมาจากการทพระราชบญญตกาหนดแผนฯ ไดใหอานาจแก อบจ.ในการจดเกบภาษบารงทองถน (นามน ยาสบ โรงแรม) เพมเตมเขาไป ซงเปนกรณทชใหเหนวาถาหากรฐบาลตองการเพมศกยภาพในหารายไดของตนเองใหแกองคกรปกครองสวนทองถน การใหอานาจในการจดเกบภาษเพมเตมถอเปนทางเลอกหนงทนาจะใหผลลพธทชดเจน

แผนภาพ 3.2. รายไดททางเทศบาลจดเกบเองป พ.ศ. 2540 - 2545

0.00500.00

1,000.001,500.002,000.002,500.003,000.003,500.00

2540 2541 2542 2543 2544 2545

รายไดจ

าแนก

ตามแ

หลงท

มา ภาษโรงเรอนและทดน

ภาษบารงทองท

ภาษปาย

อากรฆาสตว

รวมรายไดอนๆ

140

แผนภาพ 3.3 รายไดททาง อบต.จดเกบเองป พ.ศ. 2540 – 2545

0.00

500.00

1,000.00

1,500.00

2,000.00

2540 2541 2542 2543 2544 2545

รายไดจ

าแนก

ตามแ

หลงท



ภาษปาย



แผนภาพ 3.4 รายไดททางเมองพทยาจดเกบเองป พ.ศ. 2540 – 2545

0.0010.0020.0030.0040.0050.0060.0070.0080.00

2540 2541 2542 2543 2544 2545

รายไดจ

าแนก

ตามแ

หลงท



ภาษปาย



แผนภาพ 3.5 รายไดททาง อบจ.จดเกบเองป พ.ศ. 2540 – 2545

0.00

500.00

1,000.00

1,500.00

2,000.00

2,500.00

2540 2541 2542 2543 2544 2545

รายไดจ

าแนก

ตามแ

หลงท

มา ภาษบารงทองถน (ยาสบนามน โรงแรม)

อากรรงนกอแอน


141

แผนภาพ 3.6 รายไดททางกรงเทพมหานครจดเกบเองป พ.ศ. 2540 – 2545

0.00

1,000.00

2,000.00

3,000.00

4,000.00

5,000.00

6,000.00

2540 2541 2542 2543 2544 2545

รายไดจ

าแนก

ตามแ

หลงท



ภาษปาย



หากแยกพจารณารายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนแตละชนดแลวแผนภาพ 3.2 ถงแผนภาพ 3.6 แสดงใหเหนวาองคกรปกครองสวนทองถนในชวงป พ.ศ. 2540 – 2545 นนจะมรายไดหลกอยทภาษโรงเรอนและทดน และรายไดอนๆทมใชภาษ โดยสาหรบเมองพทยาและ กทม.จะพบวาภาษโรงเรอนและทดนถอเปนรายไดจดเกบเองทสาคญทสด โดยในชวงปหลงๆมมลคาสงกวา 70 เปอรเซนตของรายไดทจดเกบเองในทนทงหมด สาหรบอบจ. นนมโครงสรางรายไดจดเกบเองทแตกตางออกไปจากองคกรปกครองสวนทองถนชนดอนๆมากทสดเนองจากมรายไดจดเกบเองอยเพยง 3 ประเภท นนคอ อากรรงนกอแอน ภาษบารงทองถน(จาก ยาสบ นามน และโรงแรม) และรายไดอนๆทมใชภาษอากร เทานน โดยภาษบารงทองถนตงแตเรมมการจดเกบในป พ.ศ. 2543 กไดกลายเปนรายไดจดเกบเองอนดบหนงของ อบจ. แตอยางไรกตามรายไดอนๆ ทมใชภาษกยงคงเปนรายไดสาคญสาหรบ อบจ.เชนเดยวกน นอกจากขอสงเกตขางตนแลว แผนภาพ ข.ถง ฉ. ยงไดแสดงใหเหนวารปแบบรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนยงมอยอยางจากด นอกจากนนการแยกพจารณารายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนแตละชนดยงยนยนสวนของการวเคราะหตวเลขรวมไดเชนเดมวาในชวงเวลาทแสดงในแผนภาพดงกลาว พฒนาการในการจดเกบรายไดของตวองคกรปกครองสวนทองถนเองในภาษเกอบทกประเภทยงอยในระดบทคอนขางตา 2.3 การคานวณคาขอมลรายไตรมาสจากขอมลรายป ในการสรางแบบจาลอง VAR ทดนนขอกาหนดทสาคญอยางหนงกคอจานวนขอมลทควรจะมอยในระดบทคอนขางมาก ในขณะทขอมลรายไดจดเกบเองแยกประเภทของทองถนแต

142

ละชนดยงคงมอยอยางจากด ดงนนจงมความจาเปนทจะตองสรางขอมลเพมเตมขนตามหลกการทางสถต เพอเพมจานวนขอมลใหกบการประมาณคาสมการถดถอยในแบบจาลอง VAR

โดยเราจะทาการประมาณคาขอมลรายไตรมาสของรายไดในแตละประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนทกชนดจากขอมลรายปทมอย ซงสามารถคานวณไดโดยใชพนฐานการเคลอนไหวทสมพนธกนระหวางขอมลรายปของรายไดดงกลาว กบขอมลทเกยวของอนๆ ตามวธการดงตอไปน

1. หาขอมลทเกยวของชนดอนทมเปนรายไตรมาส ในทนใชขอมลการบรโภค (C) และผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต (GDP)

2. ทาการหาความสมพนธในตวขอมลรายปในรปแบบของสมการดงตอไปน tttt ucGDPbCaT +++= 3. สรางขอมลรายไตรมาสของภาษ (QT) โดยใชขอมลรายไตรมาสของการบรโภค (QC)

และขอมลรายไตรมาสของผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต (QGDP) tttt ucQGDPbQCaQT +++= )4/(

4. รวมคาทคานวณไดของ QT เพอจะไดขอมลรายปทไดมาจากการคานวณผานสมการถดถอย ซงกจะยงคงแตกตางจากขอมลจรง ดงนนจงตองคาคาความแตกตางดงกลาว (Residual) ดงน

∑=

−=4

1iittt QTTRES

5. หาคา Weighted Residual รายไตรมาสเพอใชในการปรบขอมลทคานวณออกมาใหมคาผลรวมรายปเทากบขอมลจรง โดยมสมการดงน

ttitit RESQTQTWRES *)/( ∑= 6. คานวณคาขอมลรายไตรมาสของภาษทจะนาไปใชในการศกษาตอไป (QTAX) จาก ititit WRESQTQTAX +=

รายละเอยดของจดทาขอมลรายไตรมาสรวมทงตวขอมลทไดจากวธการดงกลาวจะปรากฏอยในเอกสารแนบ ค1 ทายรายงาน โดยในอนาคตถาหากมการจดเกบขอมลทเกยวของในจานวนทมากพอแลว ขนตอนการกระจายขอมลรายปเปนขอมลรายไตรมาสนกอาจจะไมมความจาเปนทจะตองกระทาอกตอไป

143

2.4 การประมาณการรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนดวยวธ VAR จากการทบทวนวรรณกรรมการศกษาในอดตทาใหพบวา การสรางแบบจาลอง VAR

โดยทวไปจะมลกษณะทเปนขนเปนตอน เนองจากแบบจาลองรปแบบนมการตงเงอนไขบนขอมลทจะนามาใชกบแบบจาลอง และนอกจากนนยงมเงอนไขของการออกแบบตวแบบจาลองเองอกดวย ดงนนจงควรจะตองมการทดสอบขอมลและกาหนดรปแบบของแบบจาลองตามหลกการทางสถตเสยกอนจงจะทาใหไดแบบจาลองทมความนาเชอถอมากทสดออกมา โดยมขนตอนตางๆดงน - ขนตอนท 1: กาหนดจานวนตวแปรขอมลอดต (Lags) ทจะนามาใชกบแบบจาลอง ในการออกแบบแบบจาลอง VAR ทมความนาเชอถอนน สวนสาคญสวนหนงอยทการเลอกจานวนตวแปรอดตทจะปรากฏในแบบจาลองดวย โดยเราจะใชคาสถต ท เรยกวา Akaike Information Criterion (AIC) มาชวยในการหาจานวนตวแปรขอมลอดตทเหมาะสมทสดสาหรบแบบจาลอง โดยจานวนตวแปรขอมลอดตทเหมาะสมคอจานวนททาใหคาตวสถต AIC มคานอยทสด ในทางปฏบตแลวขนตอนท 1 นจะตองกระทาไปพรอมๆกบขนตอนท 2 นนคอเราจะตองเรมทดสอบความเสถยรของตวแปรดวยวธ Unit-Root Test โดยเรมจากการกาหนดจานวนตวแปรอดตท 1 ซงถาหากตวแปรทดสอบความเสถยรผานกไมมความจาเปนทจะตองทาการทดสอบตอไป แตในกรณทตวแปรไมผานการทดสอบความเสถยร กตองกาหนดจานวนตวแปรอดตเพมขนเปน 2 จากนนกทดสอบความเสถยรใหม และถายงไมผานการทดสอบเรากจะตองเพมจานวนตวแปรอดตเขาไปเรอยๆ และทดสอบความเสถยรซา และโดยปกตแลวผลการทดสอบความเสถยรจะผานในเวลาทจานวนตวแปรอยในระดบทเหมาะสมทสด นนคอชวงทคาสถต AIC จะมคานอยทสดดวยนนเอง ในงานนเราไดทดสอบตวแปรภาษจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนทกตว แยกตามชนดขององคกรปกครองสวนทองถน โดยคาสถต AIC ของตวแปรภาษตางๆ ณ ระดบจานวนขอมลอดตทแตกตางกน จะถกแสดงไวในเอกสารแนบ ค2 ทายรายงาน โดยถาเราพจารณาคาสถตในตารางจะเหนไดวาตวแปรสวนใหญจะมจานวนตวแปรขอมลอดตทเหมาะสมอยท 2 ตวแปร

เนองจากแบบจาลอง VAR นนบงคบใหมการเลอกจานวนขอมลอดตของทกๆตวแปรในจานวนทเทากน ดงนนจานวนตวแปรขอมลอดต 2 ตวแปรจงถกเลอกขนมาสาหรบการประมาณคาแบบจาลองในงานศกษาน

สาหรบการเปลยนแปลงคาจานวนตวแปรอดตทเหมาะสมในอนาคตนน คณะผศกษาขอใหคาแนะนาวาควรจะมการจดอบรมความรวชาการทางดานสถตและเศรษฐมตแกผรบผดชอบเสยกอน โดยสาหรบในอนาคตอนใกลนนคณะผศกษาแนะนาใหใชจานวนขอมลอดต 2 ตวแปรไปกอน เนองจากการเพมขอมลในอนาคตเขามาไมมากนกไมนาจะสงผลตอผล

144

การวเคระหในสวนนมากนก และทาใหจานวนขอมลอดต 2 ตวแปรนาจะยงเปนทางเลอกทเหมาะสมทสดอย - ขนตอนท 2: ทดสอบความเสถยร (Stationary) ของตวแปรทจะนามาใชแตละตว เนองจากแบบจาลอง VAR ตองการตวแปรทมลกษณะเสถยร ดงนนตวแปรทกตวทจะนามาใสในแบบจาลองจะตองถกทดสอบกอน โดยเรามวธการทางสถตทเรยกวา Unit-Root Test เพอใชทดสอบความเสถยรของตวแปรแตละตว การทดสอบ Unit-Root Test นนจะตองกระทาไปพรอมๆกบการกาหนดจานวนขอมลอดตขนตอนท 1 โดยวธ ทสะดวกทสดวธหนงนนกคอการทดสอบผานทางโปรแกรม E-View ซงโปรแกรมนจะทาการคานวณคาสถตทเรยกวา ADF ของขอมลในแตละตวแปรออกมาให จากนนกนาไปเปรยบเทยบกบคา Critical Value ทระดบ 5% Significance Level ซงโปรแกรม E-View จะทาการคานวณออกมาใหอยางอตโนมตดวยเชนเดยวกน

โดยถาหากคาสถต ADF ของขอมลตวแปรมคามากกวาคา Critical Value ตวแปรตวนนกถอวามความเสถยรพอทจะนาไปใชในแบบจาลอง VAR ซงในการศกษานการทดสอบความเสถยรของตวแปรตางๆไดถกรายงานไวในสวนของเอกสารแนบ ค2 พรอมๆกบการคดเลอกจานวนขอมลอดตในขนตอนท 1 โดยการรายงานดงกลาวจะเปนการแจงจดทการทดสอบความเสถยรผานทระดบ 5% Significance Level ภาษสวนใหญจะมความเสถยรตงแตในระดบตวขอมล ยกเวนภาษบารงทองทของ อบต. ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบารงทองท และรายไดอนๆของ กทม. ภาษบารงทองทและอากรฆาสตวของเมองพทยา และรายไดอนๆและอากรรงนกอแอนของ อบจ. ซงตวแปรภาษเหลานกมความจาเปนทจะตองถกปรบเปลยนใหอยในรป "ความแตกตางจากปกอนหนา (1st-Difference)" เสยกอนจงจะมความเสถยร และตวแปรเหลานกจะตองอยในรปดงกลาวเมอนาไปใชในแบบจาลอง VAR ดวยเชนเดยวกน - ขนตอนท 3: ประมาณคาสมการถดถอยแบบจาลอง VAR โปรแกรม E-View จะมเครองมอทจะใชเพอการประมาณคาสมการถดถอยในรปแบบของแบบจาลอง VAR โดยเฉพาะ โดยขอดของการประมาณคาดวยโปรแกรมนกคอจะมการประมาณคาทกๆสมการไปพรอมๆกน ซงเปนวธการทสอดคลองกบหลกการของแบบจาลองทมลกษณะเปนระบบอยาง VAR มากกวาการประมาณคาสมการทละสมการ ดงนนในการศกษานจงเลอกใชโปรแกรมดงกลาวในการประมาณคาสมการถดถอยในแบบจาลอง โดยภาษแตละตวจะถกประมาณคาไปพรอมๆกบตวแปรทถกเลอกมาบนขอสนนษฐานทวาจะสามารถชวยในการทานายคาภาษนนๆไดอยางถกตอง ซงตวแปรทถกเลอกดงกลาวในภาษแตละตวมรายละเอยด ดงตอไปน 1. ภาษโรงเรอนและทดน ใช "ตวแปรผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต (GDP)"

145

2. ภาษบารงทองท ใช "ตวแปรผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต (GDP)" 3. ภาษปาย ใช "ตวแปรการลงทนภายในประเทศ (INV)" 4. อากรฆาสตว ใช "ตวแปรการบรโภคมวลรวมภายในประเทศ (CS)" 5. รายไดอนๆ ใช "ตวแปรผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต (GDP)" 6. ภาษบารงทองถน ใช "ตวแปรผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต (GDP)" และ 7. อากรรงนกอแอน ใช "ตวแปรการบรโภคมวลรวมภายในประเทศ (CS)" ขอมลภาษและตวแปรทถกเลอกจะนาไปประมาณคาสมการถดถอยในแบบจาลอง VAR ผานโปรแกรม E-View โดยผลลพธของสมการถดถอยดงกลาวถกแสดงสรปไวในเอกสารแนบ ค3 ทายรายงาน คาสมประสทธในสมการถดถอยดงกลาวจะถกนาไปใชในขนตอนสดทาย นนคอการทานายคารายไดจดเกบเองของ องคกรปกครองสวนทองถนในอนาคต การทาการปรบปรงสมการถดถอยของแบบจาลอง VAR ในอนาคตนนจาเปนตองอาศยผทเคยมประสบการณการทางานบนโปรแกรม E-View โดยการปรบปรงดงกลาวควรจะมการปรบปรงทงกระบวนการ อยางไรกตามในอนาคตอนใกลนนคณะผศกษาคาดวาขอมลทเพมขนเพยงเลกนอยไมนาจะสงผลกระทบใหคาสมประสทธเปลยนแปลงไปจากคาทไดในการศกษานมากนก - ขนตอนท 4: นาเอาผลทไดจากการประมาณคามาใชทานายคาทจะเกดขนในอนาคต การทานายคาขอมลในอนาคตสามารถทาไดโดยการใสคาขอมลในอดตและปจจบนทงหมดลงไปในสมการทถกประมาณคาออกมา โดยคาทถกทานายออกมานจะสามารถนาไปใชเพอการทานายคาของขอมลในชวงเวลาถดไปไดเชนเดยวกน เนองจากสมการถดถอยทไดมการประมาณคาออกมานนเปนสมการทแสดงความสมพนธของขอมลเปนรายไตรมาส ดงนนขอมลทจะใชใสเขาไปในสมการกจะตองเปนขอมลรายไตรมาสดวยเชนเดยวกน นอกจากนนผลลพธทไดจากการทานายกจะมลกษณะของขอมลรายไตรมาสอย ซงทาใหการทานายขอมลทงปจาเปนจะตองมการทานายขอมลเปนจานวนทงสน 4 ครงดวยกน นนคอเราจะตองทาการทานายขอมลทง 4 ไตรมาสในปนนออกมา โดยวธการทานายนนเราจะนาขอมลรายไตรมาสในอดตลาสด 2 ขอมลมาคณเขากบคาสมประสทธทไดจากขนตอนท 3 จากนนกนามารวมเขาดวยกนพรอมกบคาคงทของสมการถดถอยดงกลาว หลงจากนนกนาขอมลททานายไดมาใชทานายขอมลในชวงไตรมาสถดไป โดยการแทนคาเขาไปในสมการเหมอนเดม และใชวธการคานวณเหมอนเดม ทาขนตอนนซาจนกระทงไดผลการทานายทง 4 ไตรมาสออกมาจนครบ ผลลพธของการทานายคารายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนในการศกษานถกแสดงไวในเอกสารแนบ ค4 ทายรายงาน ในอนาคตถาหากมการเกบขอมลในจานวนทมากพอแลวนนเราจะสามารถจดทาแบบจาลอง VAR ในลกษณะของขอมลรายป ซงทาใหการ

146

ทานายขอมลในอนาคตตองการผลการทานายแคครงเดยว ซงจะลดความยงยากในขนตอนนลงไปไดมาก 2.5. การกระจายผลลพธของการทานายไปส องคกรปกครองสวนทองถนเปนรายแหง หลงจากทไดผานขนตอนการทานายขอมลรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนมาในชวงทแลว เราจะไดขอมลดงกลาวแยกตามชนดภาษ และประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนดงทไดแสดงไวในตารางท 3.2 ขางลางน โดยขอมลในป พ.ศ.2545 จะเปนขอมลจรงทมการรายงานผานกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน สวนขอมลของตารางในชวงป พ.ศ. 2546 – 2547 จะเปนขอมลทไดมการทานายคาผานแบบจาลอง VAR ในการศกษาน ตาราง 3.2: ผลการทานายรายไดจดเกบเองของ กทม. เทศบาล อบต. เมองพทยา และ อบจ.

ปท ประเภท 2545 2546 2547 ท ประเภท 2545 2546 25471 ภาษโรงเรอนและทดน 2,529.89 2,576.77 2,584.99 1 ภาษโรงเรอนและทดน 4,837.00 4,759.68 4,776.482 ภาษบารงทองท 130.98 138.63 140.25 2 ภาษบารงทองท 111.13 118.64 117.933 ภาษปาย 320.27 327.45 330.63 3 ภาษปาย 302.16 326.55 331.034 อากรฆาสตว 47.34 48.43 51.70 4 อากรฆาสตว 1.95 0.79 0.475 รวมรายไดอนๆ 2,956.26 2,966.41 2,951.89 5 รวมรายไดอนๆ 1,927.53 2,561.67 2,658.846 รวมทงสน 5,984.74 6,057.69 6,059.47 6 รวมทงสน 7,179.77 7,767.33 7,884.76

ป ปท ประเภท 2545 2546 2547 ท ประเภท 2545 2546 25471 ภาษโรงเรอนและทดน 887.05 744.36 755.19 1 ภาษโรงเรอนและทดน 71.84 71.98 71.702 ภาษบารงทองท 443.40 470.89 476.35 2 ภาษบารงทองท 2.85 3.00 3.013 ภาษปาย 136.63 138.57 140.05 3 ภาษปาย 9.92 10.40 10.394 อากรฆาสตว 10.71 10.62 10.91 4 อากรฆาสตว 0.24 0.26 0.285 รวมรายไดอนๆ 1,409.79 3,471.84 4,045.10 5 รวมรายไดอนๆ 24.71 27.65 28.006 รวมทงสน 2,887.58 4,836.28 5,427.61 6 รวมทงสน 109.56 113.29 113.38

ปท ประเภท 2545 2546 25471 ภาษบารงทองถน (ยาสบ นามน 1,575.00 1,628.01 1,598.182 อากรรงนกอแอน 24.73 25.07 28.293 รวมรายไดอนๆ 487.47 493.27 481.644 รวมทงสน 2,087.20 2,146.35 2,108.11

ประมาณการรายไดของ อบจ.

ปประมาณการรายไดของเทศบาล ประมาณการรายไดของ กทม.

ประมาณการรายไดของ อบต. ประมาณการรายไดของเมองพทยา

เราจะเหนไดวาขอมลทถกทานายออกมานนจะมลกษณะเปนขอมลรวมขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท เชน ตวเลขทานายภาษบารงทองทของอบต. กจะเปนตวเลขของอบต.โดยรวมทงหมดทกแหง ดงนนจงมความจาเปนทจะตองกระจายตวเลขดงกลาวออกไปใหกบอบต.แตละแหงดวย การกระจายตวเลขดงกลาวนนจะใชวธการคานวณนาหนกตามรายไดภาษแตละชนดทแตละองคกรปกครองสวนทองถนทกแหงในประเทศไทยจดเกบไดเองในป พ.ศ. 2544 โดย

147

เหตผลทเลอกนาหนกของขอมลในปดงกลาวมาใชในการกระจายคาตวเลขทานายนกคอการทขอมลในปดงกลาวเปนขอมลรายไดภาษลาสดในปจจบนทมความสมบรณ และมการจดรปแบบใหมและจดเกบอยางเปนระบบระเบยบเรยบรอยแลว ผลลพธของตวเลขการทานายรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนแยกเปนรายแหงถกแสดงไวในไฟล Excel ทแนบมาพรอมกบรายงานฉบบน โดยในอนาคตถาหากแตละองคกรปกครองสวนทองถนมความพรอมและมขอมลทสมบรณมากพอกนาทจะสามารถทาการทานายรายไดจดเกบเองดงกลาวดวยตวเอง โดยอาจจะอาศยรปแบบพนฐานของการสรางแบบจาลองในการทานายคาในงานศกษาฉบบนเปนตนแบบกเปนได 2.6. การจดทาการทานายรายไดทรฐบาลจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนในเบองตน ในสวนนจะเปนสวนขยายเพมเตมจากงานศกษาในครงน โดยจะเปนความพยายามในการประยกตแบบจาลอง VAR มาใชเพอการทานายรายไดทรฐบาลจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยภาษทจะถกรวมอยในงานศกษาสวนยอยน ไดแก

1. ภาษมลคาเพมและธรกจเฉพาะ 2. ภาษสรา 3. ภาษสรรพสามต 4. ภาษการพนน 5. ภาษยานยนตและลอเลอน

โดยภาษมลคาเพมในทนจะไมรวมสวนทมการจดสรรเพมเตมตาม พ.ร.บ.กาหนดแผนฯ เนองจากขอมลของภาษมลคาเพมในสวนนยงมจานวนนอยเกนไป นอกจากนนขอมลภาษมลคาเพมทรฐบาลจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนยงถกรายงานรวมเขากนกบภาษธรกจเฉพาะ ดงนนภาษทงสองตวนจะถกทานายไปพรอมๆกนโดยอาศยสมการถดถอยเพยงสมการเดยว

ขอมลภาษทงหมดในสวนนจะอาศยขอมลทมการรวบรวมโดยกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน โดยขอมลทใชจะครอบคลมในชวงป พ.ศ. 2536 – 2545 ซงทาใหการทานายในสวนนจะมจานวนขอมลทใชในการประมาณการสมการถดถอยมากกวาในสวนตน และจะนามาซงความนาเชอถอในทางทฤษฎสถตทมากกวา อยางไรกตามมขอควรระวงสาหรบการใชแบบจาลอง VAR ในสวนนในการทานายภาษทจะถกจดสรรใหโดยรฐบาลในชวงปถดๆไป โดยขอควรระวงดงกลาวจะถกกลาวถงในหวขอ 2.7 ถดจากสวนนไป

ขนตอนตางๆในการจดทาแบบจาลอง VAR เพอการทานายภาษในสวนนจะมรายละเอยดเหมอนกบการทานายภาษจดเกบเองของ องคกรปกครองสวนทองถนทกประการ รายละเอยดตามขนตอนการจดทาตางๆนจะถกรวบรวมเอาไวในเอกสารแนบ ค5 ทายรายงาน สวนผลการประมาณคารายไดทรฐบาลจะจดสรรใหแก องคกรปกครองสวนทองถนแยกตามราย

148

ภาษจะเปนไปดงทตารางท 3.3 ไดแสดงเอาไว โดยในตารางดงกลาวขอมลในป พ.ศ.2545 จะเปนขอมลจรงทมการรายงานผานกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน สวนขอมลในชวงป พ.ศ. 2546 – 2547 จะเปนขอมลทไดมการทานายคาผานแบบจาลอง VAR ตาราง 3.3: ผลการทานายรายไดในสวนทรฐบาลจดสรรใหกบ องคกรปกครองสวนทองถนแยกเปน

รายภาษ รายไดรฐจดเกบและจดสรรให อปท.

ท ประเภท 2545 2546 25471 ภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ 23724.12 21406.11 20753.712 ภาษสรา 4157.00 3812.00 3794.643 ภาษสรรพสามต 11056.99 11151.71 11193.164 ภาษการพนน 155.96 184.06 187.505 ภาษรถยนตและลอเลอน 10240.80 11024.92 11447.496 รวมทงสน 49334.87 47578.80 47376.50

ป

2.7. ขอจากดของแบบจาลอง VAR ถงแมวาแบบจาลอง VAR จะไดรบการยอมรบอยางแพรหลายถงความสามารถในการทานายของแบบจาลอง แตอยางไรกตามแบบจาลองดงกลาวกยงมขอจากดทพงระลกถงอยบางประการดงตอไปน

1. การทานายคาของแบบจาลอง VAR นนจะยดถอรปแบบการเคลอนไหวของขอมลในอดตเปนสาคญ ดงนนขอมลทมการทานายผานแบบจาลอง VAR จะมรปแบบการเคลอนไหวทคลายคลงกบขอมลในอดต ดงนนถาขอมลในอดตมการปรบตวทมรปแบบเฉพาะ เชน คาในชวง 2 ปแรกจาตา สวนปท 3 จะสง สลบกนไปมา ขอมลทถกทานายผานแบบจาลอง VAR กจะมลกษณะเชนเดยวกน

2. แบบจาลอง VAR นนไมสามารถคาดการณถงความเปลยนแปลงภายนอกแบบจาลองได ดงนนถามเหตการณทไมปกต ดงเชน การปรบตวของราคานามน สภาวะสงคราม ฯลฯ ผลการทานายคาของแบบจาลอง VAR อาจจะผดเพยนไป

3. แบบจาลอง VAR จะมความสามารถในการทานายทคอนขางสงภายใตสภาวะเงอนไขทคงทเทานน ถาหากเงอนไขทกาหนดการปรบตวของขอมลผดเพยนไป ผลการทานายคาของแบบจาลอง VAR กอาจจะผดเพยนตามไปดวย ดงเชน ถาหากรฐบาลตองการเพมสดสวนรายไดของ องคกรปกครองสวนทองถนตอรายไดทงหมด โดยมการจดสรรภาษมลคาเพมใหในสดสวนทเพมมากขน รายไดทมการจดสรรจรงดงกลาวกอาจจะมความคลาดเคลอนไปจากทแบบจาลองไดทานายไวคอนขางสงได เปนตน

149

3. การพฒนาสตรการจดสรรรายไดใหกบองคกรปกครองสวนทองถน ในสวนนเปนการแสดงผลการศกษาพฒนาสตรการจดสรรรายไดทรฐบาลแบงใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงหลกการโดยทวไปของการเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถน ทเหมาะสมกคอ การเกบภาษนนควรจะตองอยบนพนฐานของการทประชาชนในทองถนไดรบประโยชนจากภาษหรอคาธรรมเนยมนนๆ (Benefit Principle) โดยองคกรปกครองสวนทองถน ของแตละทองถนควรจะสามารถกาหนดอตราภาษหรอคาธรรมเนยมใหสมพนธสอดคลองกบประโยชนทประชาชนในทองถนพงไดรบจากสนคาหรอบรการสาธารณะทองคกรปกครองสวนทองถนนนจดหาให แตเนองจากสภาพเงอนไขการกระจายอานาจการคลงสองคกรปกครองสวนทองถนของไทยยงอยในระยะเรมตน หลกเกณฑดงกลาวจงยงไมสามารถนามาใชไดอยางเตมท เนองจากขอจากดของขอมลพนฐานทสาคญ รวมถงการจาแนกภารกจตามการถายโอนยงคงอยในระยะเรมตน และความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถนยงไมเกดขนอยางแทจรง

การศกษาในสวนนจะนาหลกการขางตนมาประกอบกบหลกเกณฑอนๆ ทไดจากวรรณกรรมการศกษาในตางประเทศ เพอนามาใชในการวเคราะหโครงสรางฐานภาษในปจจบน ซงจะนามาสการพฒนาสตรการจดสรรรายไดภาษใหแกองคกรปกครองสวนทองถนอยางเหมาะสม โดยเนอหาทครอบคลมในสวนน คอ โครงสรางการจดเกบภาษท เกยวของในประเทศไทย วรรณกรรมปรทศนพรอมบทวเคราะหเกยวกบแนวคดและหลกเกณฑในการจดสรรภาษทเหมาะสม กรณศกษาเกณฑการจดสรรรายไดภาษใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศตางๆ สตรการจดสรรภาษ และสรปตวแปรสาคญทนามาใชในการจดสรรภาษและแหลงขอมล ซงมรายละเอยดดงตอไปน โครงสรางการจดเกบภาษทเกยวของในประเทศไทย

ในสวนนจะศกษาเกยวกบกฎหมายของภาษแตละชนดทรฐบาลนามาจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถน อนไดแก ภาษมลคาเพม ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา ภาษสรรพสามต และภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน โดยจะเนนหนกไปทการพฒนาฐานภาษ และวธการจดเกบของภาษนนๆ เพอเสรมสรางความเขาใจถงลกษณะของรายไดจากภาษแตละชนดอนจะเออประโยชนในการพฒนาสตรการจดสรรรายไดจากภาษตอไป

3.1 ภาษมลคาเพม

ภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะเปนภาษทกรมสรรพากรจดเกบ โดยอาศยอานาจตามประมวลรษฎากร โดยภาษมลคาเพมเปนภาษทจดเกบจากผประกอบการจดทะเบยนหรอผนาเขาจากการขายสนคา การใหบรการและการนาเขาสนคาหรอบรการทวไปจากตางประเทศ ซงจะจดเกบในอตรารอยละ 6.3 สาหรบการขายสนคาหรอการใหบรการทกประเภทรวมทงการนาเขา รอยละ 1.35 สาหรบการขายสนคาหรอการใหบรการในราชอาณาจกรของผประกอบการ

150

ทมรายรบเกน 600,000 บาทตอป แตไมเกน 1,200,000 บาทตอป หรออตรารอยละ 0 สาหรบการสงออกสนคา โดยเงนภาษทจดเกบไดทงหมดจะถกนาเขาเปนรายไดของแผนดน

ในสวนของการจดเกบภาษมลคาเพมของทองถน เปนการจดเกบโดยอาศยอานาจตามพระราชบญญตรายไดเทศบาล พ.ศ. 2479 พระราชบญญตรายไดสขาภบาล พ.ศ. 2498 และพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 ทใหอานาจทองถนในการออกขอกาหนดของตนเองเพอจดเกบภาษมลคาเพมเพมขนจากอตราทเรยกเกบตามประมวลรษฎากร สาหรบกรณทประมวลรษฎากรเรยกเกบภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 0 ใหทองถนจดเกบในอตรารอยละ 0 ดวย ในกรณทประมวลรษฎากรเรยกเกบภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 6.3 ใหทองถนเรยกเกบเพมในอตรารอยละ 0.7 (1 ใน 9 ของอตราตามประมวลรษฎากร) รวมเปนอตราภาษมลคาเพมทเรยกเกบจากผประกอบการจดทะเบยนรอยละ7 หรอกรณทประมวลรษฎากรเรยกเกบภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 1.35 ใหทองถนเรยกเกบเพมในอตรารอยละ 0.15 รวมเปนอตราทเรยกเกบจากผประกอบการอตรารอยละ 1.5(1 ใน 9 ของอตราตามประมวลรษฎากร)

3.2 ภาษธรกจเฉพาะ

ภาษธรกจเฉพาะเปนภาษทจดเกบจากผประกอบการการธนาคาร การประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย ธรกจเครดตฟองซเอร ในอตรารอยละ 3 ของยอดรายรบ การรบประกนชวต ในอตรารอยละ 2.5 การรบประกนภย ในอตรารอยละ 3.0 การรบจานาในอตรารอยละ 2.5 การประกอบกจการโดยปกตเยยงธนาคารพาณชยในอตรารอยละ 3.0 การขายอสงหารมทรพยอนเปนทางคาหรอหากาไรในอตรารอยละ 3.0 และการขายหลกทรพยในอตรารอยละ 0.1 โดยภาษธรกจเฉพาะทจดเกบไดทงหมดจะถกนาสงเขาเปนรายไดแผนดน

การจดเกบภาษธรกจเฉพาะในสวนทเปนรายไดของทองถน โดยอาศยอานาจตามกฎหมายเชนเดยวกบภาษมลคาเพมทใหอานาจทองถนออกขอกาหนดของตนเอง เพอจดเกบภาษธรกจเฉพาะเพมขนไมเกนรอยละ 10 ของอตราทกาหนดตามประมวลรษฎากร ดงนน อตราภาษธรกจเฉพาะทเรยกเกบจากประชาชน จงเปนอตราตามทกาหนดในประมวลรษฎากร และจดเกบเพมสาหรบเปนรายไดของทองถนอกรอยละ 10 ของอตราทเรยกเกบตามประมวลรษฎากร เชนประมวลรษฎากรเรยกเกบรอยละ 3 เมอรวมกบอตราภาษทเรยกเกบเพมเพอทองถนอก 0.3 จงเปนอตราภาษทเกบจากประชาชนในอตรารอยละ 3.3 อยางไรกตาม ยงคงมกจการบางประเภททประกอบกจการ ตามลกษณะทกฎหมายกาหนดใหตองเสยภาษธรกจเฉพาะแตไดรบการยกเวน ซงสวนมากจะเปนกจการทเปนของรฐบาล หรอ รฐบาลเปนหนสวนใหญ อาท ธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารออมสน บรรษทเงนทนอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เปนตน

151

3.3 ภาษสรา ภาษสรา เปนภาษทกรมสรรพสามตจดเกบตามพระราชบญญตสรา พ.ศ. 2493 โดยกรม

สรรพสามตจดเกบจากผรบใบอนญาตทาสรานอกจากใชในบานเรอน และผนาสราเขามาในราชอาณาจกร ภาษทจดเกบไดทงหมดจะถกนาสงเขาเปนรายไดแผนดน เมอมการประกาศใชพระราชบญญตรายไดเทศบาล พ.ศ. 2497 พระราชบญญตรายไดสขาภบาล พ.ศ. 2498 และพระราชกฤษฎการรายไดจงหวด พ.ศ. 2499 ไดใหอานาจเทศบาล สขาภบาล และองคการบรหารสวนจงหวด ออกเทศบญญตขอบงคบและขอบญญตแลวแตกรณในการจดเกบภาษสราและภาษเครองดมจากโรงงานซงอยในเขตไดเพมขนไมเกนรอยละ 10 ของภาษทจดเกบตามกฎหมายวาดวยสราและตามกฎหมายวาดวยภาษเครองดม แลวใหเปนรายไดของทองถนนนๆ

เนองจากเหตผลทางกฎหมายขางตน รายไดจากภาษสราและภาษเครองดมจะตกเปนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน ทเปนทตงของโรงงานเทานน แตในขอเทจจรงประชาชนทอยนอกเขตกมสวนรวมในการบรโภคและเสยภาษนดวย จงมการปรบปรงเพอใหทองถนทกแหงไดสวนแบงจากรายไดดงกลาวตามประกาศคณะปฏวต ฉบบท 327 ลงวนท 13 ธนวาคม 2515 ยกเลกกฎหมายทใหอานาจเทศบาล สขาภบาล และองคการบรหารสวนจงหวด ออกเทศบญญต ขอบงคบ ขอบญญต ในการจดเกบภาษสราและภาษเครองดมเพมขน พรอมกบกาหนดไวตายตวในประกาศคณะปฏวตใหผมหนาทเสยภาษสราและภาษเครองดมเสยภาษเพมขนรอยละ 10 ของภาษประเภทนนๆ เมอเจาหนาทจดเกบภาษสราและภาษเครองดมไดแลว ใหหกคาใชจายไวรอยละ 5 แลวสงเงนทเหลอใหกระทรวงมหาดไทยเพอจดสรรใหทองถนตางๆ โดยถอจานวนประชากรตามรายงานของผวาราชการจงหวดตามยอดในวนท 30 กนยายนของทกป เมอมการจดตงกรงเทพมหานคร ไดมการประกาศใชพระราชบญญตจดสรรเงนภาษสราและภาษเครองดม พ.ศ. 2517 และยกเลกประกาศคณะปฏวตฉบบท 327 แตกฎหมายยงคงมสาระสาคญเชนเดยวกบประกาศคณะปฏวตฉบบท 327 มเพมเพยงใหกระทรวงมหาดไทยจดสรรใหกรงเทพมหานครและทองถนอนไดเทานน

พระราชบญญตจดสรรภาษสราและเครองดม พ.ศ. 2517 ถกใชบงคบ ตอมาจนกระทงป 2527 ไดเปลยนภาษเครองดมเปนการจดเกบภาษสรรพสามตแทน และปรบปรงใหเหลอเพยงภาษสราแตอยางเดยว โดยหลกการและสาระสาคญของกฎหมายยงคงเปนไปตามหลกเกณฑเดม และในปเดยวกนนนไดมการออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑการจดสรรภาษสราซงยงเปนไปตามหลกเกณฑเดม คอ จดสรรใหทองถนตามอตราสวนของจานวนราษฎรในปงบประมาณทลวงมาโดยแบงการจดสรรเปน 3 งวด ไดแก งวดทหนงภายในเดอนตลาคม งวดทสองภายในเดอนกมภาพนธ และงวดทสามภายในเดอนมถนายน

152

3.4 ภาษสรรพสามต ภาษสรรพสามต เปนภาษทกรมสรรพสามตจดเกบตามพระราชบญญตภาษสรรพสามต

พ.ศ. 2527 และพระราชบญญตพกดอตราภาษสรรพสามต พ.ศ. 2527 เงนภาษทจดเกบไดทงหมดจะถกนาสงเขาเปนรายไดแผนดน

ในสวนทเปนรายไดของทองถนตามพระราชบญญตจดสรรเงนภาษสรรพสามต พ.ศ. 2527 ไดกาหนดใหผมหนาทเสยภาษสรรพสามตเสยภาษเพมขนจากทกาหนดในพระราชกฤษฎกาแตไมเกนรอยละ 10 เมอกรมสรรพสามตจดเกบภาษสรรพสามตเพมขนเพอทองถนแลว ใหหกคาใชจายไดรอยละ 3 ของภาษทเกบได และสงมอบสวนทเหลอเขาบญชกระทรวงมหาดไทยทกรมบญชกลาง และกระทรวงมหาดไทยจะจดสรรใหทองถนตางๆ ตามสดสวนของจานวนประชากรปงบประมาณกอนปงบประมาณทลวงมา โดยแบงการจดสรรออกเปน 3 งวด คอ งวดทหนงภายในเดอนตลาคม งวดทสองภายในเดอนกมภาพนธ และงวดทสามภายในเดอนมถนายน

ในทางปฏบตเงนภาษทจะจดสรรใหแกทองถนจะฝากไวทกรมบญชกลาง เมอถงงวดการจดสรรจ งจะแจ งยอดใหกระทรวงมหาดไทยดา เนนการ เงนภาษ ด งกล าวไม ไดส ง ใหกระทรวงมหาดไทยเกบรกษาหรอนาไปหาประโยชน ขณะทการดาเนนการของกระทรวงมหาดไทยทงหมดไมไดหกคาใชจายใดๆ ซงการจดสรรภาษตางๆ ใหแกทองถนเปนการจดสรรใหตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายกาหนด โดยไมสามารถใชดลพนจของหนวยงานไปแกไขเปลยนแปลงจากทกฎหมายกาหนดไวได

3.5 ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน

ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนซงจดเกบโดยอาศยพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 และพระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478 เปนภาษทรฐบาลจดเกบใหแกทองถน โดยยกรายไดภาษทงหมดใหแกทองถนและไมไดหกคาบรหารจดเกบแตอยางไร

ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนทเกบไดในจงหวดใดใหถอเปนรายไดของทองถนในจงหวดนนทงหมด เกณฑการจดสรรระหวางหนวยการปกครองทองถนภายในจงหวดมดงน เทศบาลไดรบ รอยละ 50 ของภาษทจดเกบไดในจงหวด เทศบาลทยกฐานะจากสขาภบาลไดรบรอยละ 25 และองคการบรหารสวนจงหวดไดรบรอยละ 25 ในกรณทมเทศบาลเกน 1 แหง ในจงหวดนน กใหเทศบาลทกแหงไดรบภาษนเทาๆกน นนคอ ใชจานวนเทศบาลในจงหวดนนหารรายไดทไดรบจากการจดสรรจากภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน โดยวธการนกใชกบเทศบาลทยกฐานะจากสขาภบาลดวย ในกรณทจงหวดนนมเทศบาลทยกฐานะจากสขาภบาลเกน 1 แหง

153

จะเหนไดวาภาษดงกลาวขางตนนเปนภาษทรฐบาลจดเกบทงหมด แลวจงจดสรรตอใหกบทองถน สาหรบหลกเกณฑการจดสรรภาษเหลานสทองถนกอนและหลงการกระจายอานาจ จนกระทงถงปจจบน (พ.ศ. 2545) นนสามารถดไดจากการศกษาในโครงการยอยท 2 4. วรรณกรรมปรทศนพรอมบทวเคราะหเกยวกบแนวคดและหลกเกณฑในการจดสรรภาษทสนใจ

สาหรบหลกเกณฑการจดสรรภาษทองถนทดตามหลกแนวคดของ McLure (1999) และ Bird (1999) นน ควรจะมความสอดคลองกบหลกการนาไปใชตามคาใชจายทเกดขนตามภาระหนาทในความรบผดชอบของแตละทองถน นอกจากนภาษดงกลาวกควรจะมความงายและความชดเจนในดานการบรหารและการจดการ โดยระบบภาษทองถนจะตองกอใหเกดการบดเบอนทางเศรษฐกจ (economic distortion) นอยทสด และการจดเกบภาษจะตองไมเกดการผลกภาระภาษไปใหแกบคคลอนๆ

อยางไรกตามภาษบางประเภทมความเหมาะสมทจะใหรฐบาลทองถนเปนผจดเกบเอง เชน ภาษทรพยสนประเภทตางๆ เปนตน แตสาหรบภาษบางประเภทนน ถงแมวาจะสามารถเปนแหลงรายไดทดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน แตถาหากรฐบาลโอนอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถนจดเกบเองอาจจะกอใหเกดปญหาความซาซอนซงจะทาใหตนทนในการบรหารจดการสงขน ดงนนภาษประเภทหลงนควรจะใหรฐบาลกลางเปนผรบผดชอบในการจดเกบ แลวจงจดสรรคนสทองถน

จากทกลาวมาขางตนแนวคดในการจดสรรภาษทด ควรจะจดสรรโดยองกบฐานภาษทเปนแหลงกาเนดของรายไดจากภาษแตละประเภทอยางแทจรง ซงรายงานฉบบนจะแยกวเคราะหภาษในแตละประเภททอยในขายของการศกษา อนไดแก ภาษมลคาเพม (VAT) ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรรพาสามต (Excise tax) และ ภาษยานยนตและลอเลอน ออกเปนสวนๆดงตอไปน 4.1 ภาษมลคาเพม (VAT)

ภาษมลคาเพม ถอไดวาเปนประเภทหนงของภาษการขายทวไป (general sales tax) ซงมลกษณะการจดเกบแบบภาษหลายขน (multiple stage) กลาวคอ จะจดเกบจากมลคาสนคาและบรการสวนทเพมขนในแตละขนตอนการผลต และการจาหนายสนคาโดยทวไป ภาษมลคาเพมถอไดวาเปนภาษทสรางรายไดหลกใหกบทงรฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถน ทงนเปนเพราะภาษชนดนเปนภาษทจดเกบจากการบรโภค (consumption) กลาวคอ ฐานภาษทใชในการคานวณภาษมลคาเพม คอ มลคาของการบรโภค ดงนนรฐบาลทงสวนกลางและองคกรปกครองสวนทองถน จงสมควรทจะไดรบรายไดจากภาษประเภทนเพอนาไปใชจายในภาระหนาททตองรบผดชอบอนเกดจากผลของการบรโภค เชน หนาทรกษาความสะอาด

154

กาจดมลฝอย และสงปฏกล และนาไปใชจายในสนคาและบรการสาธารณะทกอใหเกด generalized benefits ประเดนทนาสนใจสาหรบภาษมลคาเพมประเดนหนงกคอ การบรหารจดเกบภาษประเภทนในองคกรปกครองสวนทองถน ควรทจะแยกจดเกบเอง หรอบรหารรวมกบรฐบาลสวนกลางโดยมการใชขอมลตางๆ รวมกน ทงนการใชระบบการจดเกบแบบใดนน สงสาคญทควรคานงถงกคอ การประหยดตนทนในการจดเกบ ดงนนภาษมลคาเพมจงไมเหมาะทจะใหทองถนจดเกบเอง แตควรจะใหรฐบาลกลางจดเกบใหทองถนในรปของการจดเกบเสรมให (surcharge) เพอประสทธภาพในการจดเกบ นอกจากนในเรองของการกาหนดอตราภาษเสรม (surcharge tax) กไมควรทจะใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงเปนผกาหนดเอง เพราะความแตกตางของอตราภาษระหวางทองถนจะกอใหเกดการบดเบอนในกจกรรมทางเศรษฐกจโดยรวม ดงนนโดยสรปแลว องคกรปกครองสวนทองถนอาจมรายไดจากการจดเกบเสรมบนภาษมลคาเพมของรฐบาลได แตทงนองคกรปกครองสวนทองถนไมควรมอานาจในการปรบอตราภาษเสรมดงกลาว

อยางไรกตามการจดสรรรายไดจากภาษทรฐบาลจดเกบในรปของการจดเกบเสรมใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงนน สมควรทจะจดสรรใหสอดคลองกบฐานภาษ ซงในกรณนคอ ปรมาณการบรโภคในแตละทองถน ซงยากในการจดเกบ ดงนนจงตองใชขอมลตวอนเพอทจะเปนตวแทนของระดบการบรโภค ซงควรมฐานทแตกตางกนในแตละองคกรปกครองสวนทองถน โดยจากขอเสนอของ Hall and Smith (1995) ไดเสนอใหใช จานวนประชากร และพนทของรานคาปลกเปนตวแทนในการคานวณฐานภาษ โดยขอมลดงกลาวจะเปนตวแทนของผบรโภคและผขายตามลาดบ ซงแนวคดขางตนนแสดงใหเหนวาการจดสรรภาษมลคาเพมสองคกรปกครองสวนทองถนนน ควรทจะพจารณาจากทงทางดานของผบรโภคและผผลตพรอมๆ กน ทงนเพอความเหมาะสมสอดคลองกบขนตอนในการจดเกบภาษ ซงจะจดเกบตามมลคาเพมในทกขนตอนการผลตมใชทการบรโภคขนสดทายเพยงอยางเดยวเทานน

4.2 ภาษธรกจเฉพาะ ภาษธรกจเฉพาะ คอภาษทเรยกเกบจากกจการบางประเภท ซงไมอาจจดเกบในลกษณะภาษมลคาเพมไดอยางมประสทธภาพ โดยจะคดคานวณจากฐานรายรบเฉพาะทเกดจากการประกอบกจการในราชอาณาจกรกอนหกรายจายตามอตราภาษทกาหนด ซงเปนหลกการเดยวกนกบการจดเกบภาษการคาทมการยกเลกไป แตมใชวารายรบทกประเภทจะตองเสยภาษธรกจเฉพาะ ทงนขนอยกบประเภทของกจการ

สาหรบประเดนปญหาและแนวทางในการจดเกบภาษธรกจเฉพาะนน มความคลายคลงกบการจดเกบภาษมลคาเพม กลาวคอ รฐบาลกลางควรจะเปนผจดเกบภาษตามอตราภาษทกาหนด และทาการจดเกบเพมในสวนทเปนรายไดใหแกทองถนในลกษณะของอตราภาษเสรม (surcharge) ทงนเพอความเหมาะสมและเปนการประหยดตนทนในการจดเกบใหแกทองถน

155

และเนองจากภาษธรกจเฉพาะเปนภาษทางการคาทเกดจากการใหบรการ ดงนนการจดสรรภาษดงกลาวกลบคนสทองถน รฐบาลกควรทจะดาเนนการจดสรรใหสอดคลองกบแหลงกาเนดภาษ ทงนเพอเปนการเพมประสทธภาพในการจดเกบและการจดสรรภาษ

4.3 ภาษสรรพสามต

ภาษสรรพสามต เปนภาษการขายเฉพาะ (selective sales taxes) ทเรยกเกบจากสนคาและบรการบางประเภท ซงโดยสวนใหญจะเปนสนคาทมลกษณะของสนคาฟมเฟอย สาหรบกรณของประเทศไทยมการจดเกบภาษสรรพสามตจากสนคา 11 ชนด แตมเพยง 3 ชนดทมการจดสรรรายไดใหแก องคกรปกครองสวนทองถน ในรปภาษเสรม (surcharge) ซงไดแก ภาษสรา ภาษนามน และภาษบหรและยาสบ ทงนภาษทง 3 ชนดถอไดวาเปนภาษทเกบจากการบรโภค (consumption) เชนเดยวกบภาษมลคาเพม กลาวคอฐานภาษคอปรมาณการบรโภคในสนคาทงสามชนด ทงนการบรโภคสนคาทงสามประเภทกอใหเกดภาระหนาทตางๆแกทองถน เชน หากคนในทองถนมการบรโภคสรา หรอบหรมาก คาใชจายทางดานสาธารณสขและการดแลสขภาพของประชาชนกยอมมมากขนตามลาดบดวย ดงนนการจดสรรรายไดจากภาษประเภทนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนจงถอเปนเรองทเหมาะสม

สาหรบเรองการบรหารจดเกบ และการกาหนดอตราภาษเสรมนน มเหตผลเชนเดยวกบการจดเกบภาษมลคาเพม โดยสมควรใหรฐบาลกลางเปนผจดเกบและกาหนดอตราภาษในอตราเดยวกน ทงนเพอปองกนปญหาความดอยประสทธภาพในการจดเกบและความบดเบอนทางเศรษฐกจ อยางไรกดผลการสารวจจากกรณศกษาของประเทศตางๆ กยงมไดระบชชดถงวธการจดสรรและเกณฑทเหมาะสมของภาษประเภทนสองคกรปกครองสวนทองถนระดบยอย อยางไรกตามเกณฑในการจดสรรทดกยงคงตองอยบนพนฐานการจดสรรทองกบฐานภาษทเปนแหลงกาเนดของรายไดชนดนนๆ โดยในทนจะพจารณาจากความสามารถในการบรโภคของประชาชนในแตละองคกรปกครองสวนทองถน และจานวนประชากรเปนเกณฑเบองตน

4.4 ภาษยานยนตลอเลอน

ภาษยานยนตและลอเลอนถอไดวาเปนแหลงรายไดของรฐบาลทเรยกเกบจากผทเปนเจาของรถยนตเพอเปนคาธรรมเนยมการใชถนน (User Fee for Road Use) โดยในกรณของประเทศไทยนนผรบผดชอบในการจดเกบ คอ กรมการขนสงทางบก และมการจดสรรรายไดจากภาษประเภทนสองคกรปกครองสวนทองถนในภายหลง โดยหลกเหตผลแลวภาษประเภทนมความเหมาะสมทจะเปนแหลงรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน เนองจากภาษประเภทนเปนภาษทเกดจากการใชประโยชนในทรพยสนของทองถน หากทองถนใดมปรมาณการใชประโยชนในทรพยสนนนมากกยอมจะกอใหเกดคาใชจายในการทานบารงมากขนเชนเดยวกน เชน หากทองถน ก. มปรมาณรถยนตในทองถนมาก คาใชจายในการสรางและซอมแซมถนนหนทางกจะมสดสวนทมากขนเชนกน แตอยางไรกด Bird(1999) ไดเสนอแนะวาภาษประเภทน

156

ไมจาเปนทจะเปนแหลงรายไดของรฐบาลในระดบใดระดบหนง (ไมจาเปนวารฐบาลสวนกลางหรอองคกรปกครองสวนทองถน จะเปนผจดเกบแตเพยงฝายเดยว) เพราะภาระคาใชจายยอมเกดขนกบรฐบาลทกๆระดบ โดยในระดบรฐบาลสวนกลางกมความเหมาะสมทจะเปนแหลงรายไดเพอนามาใชจายสรางและซอมแซมถนนเครอขายระหวางทองถน สวนในระดบองคกรปกครองสวนทองถนกมความเหมาะสมทจะเปนแหลงรายไดเพอนามาใชจายในถนนภายในทองถนตนเอง สาหรบเกณฑการจดสรรรายไดของภาษประเภทนสองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงนน ควรทจะอยบนพนฐานทองกบฐานภาษทเปนแหลงกาเนดของรายได โดยตวแปรทจะเขามาใชเปนเกณฑสาคญ คอ จานวนรถยนตในแตละทองถน โดยนอกเหนอจากจานวนรถยนตแลว ฐานภาษทนามาใชในการคานวณยงสามารถพจารณารายละเอยดลงไปถง ชนดของเครองยนต ขนาดลกสบ จานวนลอ และความสามารถในการบรรทกไดอกดวย (เปนฐานภาษทเกาหลใตใช จาก Chang-Soo Moon (1999) เพราะในแตละประเภทรถยนตกควรจะมนาหนกในการจดสรรทตางกนไปตามอตราภาษทแตกตางกน) 5. กรณศกษาเกณฑการจดสรรรายไดภาษใหแก องคกรปกครองสวนทองถนในประเทศตางๆ ในปจจบนการจดสรรรายไดจากรฐบาลสวนกลางใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในหลายๆประเทศ อาทเชน ประเทศเกาหลใต ฟลปปนส และอนโดนเซย โดยสวนใหญแลวจะอยในรปของเงนอดหนน (grants) เพอใหทองถนมรายไดเพยงพอตอภาระคาใชจาย ในขณะทหลกเกณฑทใชในการจดสรรภาษนนยงคงมความไมชดเจน และไมสอดคลองกบเหตผลทางเศรษฐศาสตรในแงทวารายรบควรสอดคลองกบภาระคาใชจายในแตละสวน อยางไรกตามมบางประเทศ อาทเชน ประเทศญปน ทมความพยายามในการจดสรรภาษแตละประเภทสองคกรปกครองสวนทองถนในแตละระดบ ดงนนในทนจะสรปกรณศกษาของตางประเทศในการจดสรรภาษสองคกรปกครองสวนทองถนเฉพาะภาษประเภททงานวจยสวนนครองคลมถงเทานน 5.1 ภาษมลคาเพม(VAT)

สาหรบประเทศญปน การจดสรรภาษการบรโภค (consumption tax) สองคกรปกครองสวนทองถน ม 2 สวน คอ สวนทหนง เปน Local Allocation Tax (LAT) ทจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนในลกษณะ tax-sharing grant กลาวคอ จดสรรตามหลกความเทาเทยมกน (ความตองการพนฐาน-ความสามารถในการจดเกบพนฐาน) โดยจดประสงคหลกของการจดสรรภาษประเภทนกเพอให องคกรปกครองสวนทองถนใชในดานบรการสาธารณะ โดยแบงรอยละ 24 ของภาษทงหมดมาใชในการจดสรร สวนทสอง เปน Local Transfer Tax :LTT (หมายถง ภาษทองถนทรฐบาลกลางเปนผจดเกบใหทงนเพอความประหยด และประสทธภาพในการจดเกบและประเมนผล) โดย consumption transfer tax น ถอไดวาเปนภาษทมสดสวนมากทสด

157

ในกลมน ซงการจดสรรนนมการจดสรรใหทงในระดบจงหวด (prefectures) และระดบเทศบาล (municipalities)

เกณฑการจดสรรของภาษมลคาเพมของประเทศญปน จดสรรโดยแบงรายไดจากภาษออกเปน 11 สวน โดย 6 ใน 11 จดสรรใหระดบจงหวด และ 5 ใน 11 จดสรรใหระดบเทศบาล และในแตละระดบทองถน จะใชเกณฑ 2 ตวในการจดสรร นนกคอ จานวนประชากร และจานวนคนงาน (number of workers employed) ในแตละองคกรปกครองสวนทองถนนนๆ 5.2 ภาษบหร และยาสบ (tobacco tax)

สาหรบประเทศญปน ภาษประเภทนจดเปนสวนหนงของ Local Allocation Tax (เปนลกษณะหนงของเงนอดหนน) โดยแบงรอยละ 25 ของภาษทงหมดมาใชในการจดสรรตามหลกความเทาเทยมกนดงทกลาวมาขางตน สาหรบประเทศฟลปปนส ภาษประเทศนเปนลกษณะของภาษเสรมประเภทหนง แตการจดสรรรายไดของภาษประเภทนในฟลปปนส มไดจดสรรใหทกทองถน หากแตไดรบเปนบางทองถนเทานน โดยมเพยง 4 จงหวด (จาก 78 จงหวด) ทมการผลตยาสบในพนทเทานนทมสวนแบงรายได ซงการจดสรรลกษณะนเปนการจดสรรตามแหลงผลต แตในความเปนจรงแลวควรจะจดสรรตามแหลงการบรโภค เพราะภาษประเภทนภาระคาใชจายมกเกดจากผลของการบรโภค 5.3 ภาษยานยนตลอเลอน (motor vehicle tax) สาหรบประเทศญปน ภาษประเภทนถอวาเปน local transfer tax ซงเปนภาษทองถนทรฐบาลจดเกบใหและมการจดสรรใหดวยวตถประสงคในการสรางและซอมแซมถนนหนทาง ซงนอกเหนอจาก motor vehicle tax แลวยงรวม local road tax, petroleum gas transfer tax ในกลมของ local transfer tax ทมวตถประสงคเดยวกนดวย สาหรบประเทศเกาหลใต ภาษประเภทนไดกลายเปนภาษทองถน (local tax) ซงปจจบนองคกรปกครองสวนทองถนในระดบเมอง และเทศบาลเปนผจดเกบ ถงแมวาภาษประเภทนในเกาหลใตจะมใชภาษเสรมทรฐบาลกลางจะตองจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน แตฐานภาษทใชในการคานวณรายไดองคกรปกครองสวนทองถน กเปนประเดนทนาสนใจในการพจารณา โดยฐานภาษทองคกรปกครองสวนทองถนใชในการคานวณการจดเกบภาษกบ รถยนต รถจกรยานยนต และรถจกรยานตดเครองยนต จะคดในอตราทแตกตางกนไปตามชนดของเครองยนต ขนาดลกสบ จานวนลอ และความสามารถในการบรรทก 6. สตรการจดสรรภาษ ขอมลทรวบรวมไดจากการทบทวนวรรณกรรมตางๆทผานมา ชใหเหนวาการจดสรรภาษจากรฐบาลกลบคนสองคกรปกครองสวนทองถนนน ควรจะอางองถงฐานภาษทใชในการ

158

จดเกบ อยางไรกตามดวยปญหาความจากดทางดานขอมล การจดสรรภาษใหแกองคกรปกครองสวนทองถน จงอาจจะตองใชตวแปรอนๆทมแนวโนมในทศทางเดยวกบตวแปรทตองการและมการจดเกบจรง โดยรายละเอยดในการจดสรรภาษประเภทตางๆ มดงตอไปน 6.1 ภาษมลคาเพม (VAT)

ภาษมลคาเพมของประเทศไทยจดสรรตามพระราชบญญต 3 ฉบบ ไดแก พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 พระราชบญญตจดสรรรายไดประเภทภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะใหแกราชการสวนทองถน พ.ศ. 2534 และพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 (รายละเอยดตามโครงการยอยท 2) โดยเกณฑการจดสรรภาษมลคาเพมทเหมาะสมมรายละเอยดดงน

6.1.1 ภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 สาหรบภาษมลคาเพมในสวนนจะถกจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนเฉพาะระดบ

อบจ. ในอตรารอยละ 5 ของภาษทจดเกบไดตามประมวลรษฎากรในจงหวดนนๆ ทงนเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540

การจดสรรภาษมลคาเพมใหกบอบจ. ไมสามารถใชหลกของแหลงกาเนดภาษได เนองจากตามกฎหมายแลวอบจ. ไมมพนทและประชากร ดงนนจงไมมฐานทใชอางองในการจดสรรภาษตามหลกของแหลงกาเนดได อยางไรกตามแมวาอบจ. จะไมไดมหนาทรบผดชอบโดยตรงตอผผลตหรอผบรโภค แตยงคงมหนาทประสานงานระหวางองคกรปกครองสวนทองถนในระดบจงหวด ดงนนจงเปนการสมควรทอบจ. จะไดรบการจดสรรภาษมลคาเพมในสวนนดวย 6.1.2 ภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตจดสรรรายไดภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ พ.ศ. 2534 ภาษมลคาเพมในสวนนเปนภาษสวนทรฐบาลจดเกบใหแกองคกรปกครองสวนทองถนโดยจดเกบเพมในอตรา 1/9 ของอตราภาษตามประมวลรษฎากร ซงกลาวไดวาภาษสวนนเปนภาษทแตละทองถนพงไดรบ ดงนนการจดสรรควรจะใชหลกเกณฑโดยอางองจากแหลงกาเนดของภาษเปนสาคญ นอกจากนการทบทวนวรรณกรรมของตางประเทศแสดงใหเหนวาการจดสรรภาษมลคาเพมสองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงนน ควรทจะพจารณาตวแทนของขอมลทงทางดานของผบรโภคและทางดานผผลต ทงนเพอความเหมาะสมสอดคลองกบขนตอนในการจดเกบภาษ ซงจะจดเกบตามมลคาเพมในทกขนตอนการผลต อยางไรกตามในปจจบนการจดสรรภาษประเภทดงกลาวจะพจารณาจากแหลงจดเกบทงหมด 3 แหลง คอ กรมสรรพากร กรมศลกากร และกรมสรรพสามต ในสวนของกรมสรรพากรจะมการจดสรรลงใน

159

รายจงหวดอยแลว ขณะทรายไดภาษในสวนของกรมศลกากรและกรมสรรพสามตจะตองนามารวมกน แลวจงจดแบงตามเกณฑทกาหนดลงในรายจงหวด

หลกเกณฑและขนตอนในการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. จดสรรฯ ในระดบจงหวด

1. เกณฑทนาจะมความเหมาะสมในการนามาจดทาดชนเพอจดสรรภาษลงในรายจงหวด คอ ผลตภณฑมวลรวมจงหวด (GPP) (มวธคานวณจากผลรวมของมลคาเพมในทกๆ อตสาหกรรมการผลต) และรายไดรวมทงหมดของประชากรในจงหวด ซงสะทอนใหเหนถงตวแปรทางดานการผลตและการบรโภคในภาพรวมของจงหวด

m2

m1

mสามตและกรมสรรพกรมศลกากร TYIaGPPaVat +=

โดย Vatmกรมศลกากรและกรมสรรพสามต คอ ดชนภาษมลคาเพมตามพรบ. จดสรรฯ ทจงหวด m ไดรบการจดสรรจากการจดเกบของกรมศลกากร และกรมสรรพสามต

GPPm คอ ดชนผลตภณฑมวลรวมของจงหวด m TYm คอ ดชนรายไดทงหมดของประชากรในจงหวด m ak คอ คาสมประสทธถวงนาหนกซงจะไดรบการพจารณา จากเจาหนาทรฐ

2. ภายหลงจากทสามารถคานวณดชนภาษมลคาเพมตามพรบ. จดสรรฯ ทจงหวด m ไดรบการจดสรรจากการจดเกบของกรมศลกากรและกรมสรรพสามตเรยบรอยแลว ขนตอนตอไป คอการนาดชนมาปรบใหเปนจานวนเงนทจงหวดนนๆ จะไดรบการจดสรรจรงดงน คอ

สามตและกรมสรรพกรมศลกากร77

1m

mสามตและกรมสรรพกรมศลกากร

mสามตและกรมสรรพกรมศลกากรm

สามตและกรมสรรพกรมศลกากร TotalVat*Vat

VattaV

∑=

=ˆ

โดย m

สามตและกรมสรรพกรมศลกากรtaV คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ท จงหวด m ไดรบการจดสรรจากการจดเกบของกรม ศลกากรและกรมสรรพสามต TotalVatกรมศลกากรและกรมสรรพสามต คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ท จดเกบโดยกรมศลกากรและกรมสรรพสามต

160

m คอ จานวนจงหวดทงหมดในประเทศไทย

3. จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ทจงหวด m ไดรบการจดสรรทงหมด คอ

mพสามตรและกรมสรรกรมศลกกาก

mกรมสรรพากร

m1/9 taVtaVTotalVat ˆˆ +=

โดย TotalVat1/9

m คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ทจงหวด m ไดรบการจดสรร

mกรมสรรพากรtaV คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ

ทจงหวด m ไดรบการจดสรรจากการจดเกบ ของกรมสรรพากร หมายเหต : เนองจากขอมลภาษมลคาเพมตามพรบ. จดสรรฯ ทนามาทดสอบใน file excel ทแนบมา เปนขอมลหลงจากทไดจดสรรลงรายจงหวดแลว และไมสามารถแยกขอมลตามแหลงจดเกบได ดงนนจงไมไดทาการทดสอบการจดสรรระดบจงหวดลงใน file excel อยางไรกตามหากสามารถจดหาขอมลตามแหลงจดเกบได หลกเกณฑและขนตอนในการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. จดสรรฯ ในระดบจงหวดทกลาวมาขางตน ควรจะนามาประยกตใชในกรณดงกลาวได

จากนนจงนารายไดของภาษมลคาเพมตามพรบ. จดสรรฯ ทจงหวดนนๆ ไดรบมาจดแบงตามสตรทจะไดนาเสนอในขนตอไป ซงการจดสรรโดยใชสตรทจดทาขนในขนตอนหลงจากนจะครอบคลมเฉพาะ การจดสรรใหแกเทศบาล และอบต. แตละแหงเทานน (สาหรบเขตการปกครองพเศษเมองพทยาจะไดรบการจดสรรในระดบเดยวกบจงหวด) โดยใชรายไดทแตละจงหวดไดรบเปนตวจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนระดบยอยในจงหวด โดยอางองจากหลกของแหลงกาเนดภาษ ทงนการจดสรรไมนบรวมถง อบจ. เนองจาก อบจ. ไดรบการจดสรรภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. อบจ. พ.ศ. 2540 แลว หลกเกณฑและขนตอนในการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. จดสรรฯ ระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ภายในจงหวด 1. เนองจากภาษมลคาเพมเปนภาษทจดเกบจากมลคาสนคาและบรการสวนทเพมขนในแตละขนตอนการผลตและการจาหนายสนคาโดยทวไป ดงนนตวแปรทเหมาะสมทจะนามาใชในการจดสรรภาษจงควรเปนตวแปรทสะทอนใหเหนถงทงทางดานการผลตและการบรโภค อยางไรกตามตวแปรทางดานการผลต ไมวาจะเปนจานวนสถานประกอบการจดทะเบยน

161

จานวนโรงงาน หรอจานวนรานคา ทจะนามาใชในการจดสรรภาษมลคาเพมระหวางเทศบาลและอบต. ลวนแลวแตมปญหาในเรองของความครบถวนของขอมล รวมทงการจดเกบขอมลบนฐานทตางกนของเทศบาล และอบต. จงทาใหตวแปรทางดานการผลตไมเหมาะสมทจะนามาใชในการจดสรรภาษระหวางเทศบาลและอบต. ดงนนตวแปรทางดานการบรโภค คอ รายไดของประชากรทงหมดของในและนอกเขตเทศบาลจงเปนตวแปรทเหมาะสมทจะนามาใชเปนเกณฑขนตนในการจดสรรภาษระหวาง เทศบาล และ อบต. ของแตละจงหวด โดยสตรการจดสรรมรายละเอยดดงน

- กรณเทศบาล

m

m

mm TotalVat

TYTYMunnTotalVatMu 9/19/1 *=

โดย TotalVatMun1/9

m คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ทเทศบาลทงหมดในจงหวด m ไดรบการจดสรร TYMunm คอ รายไดของประชากรทงหมดในเขตเทศบาล จงหวด m

TYm คอ รายไดทงหมดของประชากรในจงหวด m TotalVat1/9

m คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ทจงหวด m ไดรบการจดสรร

- กรณอบต.

mm

mm TotalVat

TYTYTaooTotalVatTa 9/19/1 *=

โดย TotalVatTao1/9

m คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ท อบต.ทงหมดในจงหวด m ไดรบการจดสรร TYTaom คอ รายไดของประชากรทงหมดนอกเขตเทศบาล จงหวด m

3. จดทาดชนเพอใชเปนเกณฑในการจดสรรภาษใหแกเทศบาล และ อบต. รายแหงในแตละจงหวด โดยตวแปรทนามาใชจะตองสะทอนใหเหนถงทงการบรโภคและการผลต ซงจะสอดคลองกบเกณฑการจดสรรโดยอางองจากหลกของแหลงกาเนดภาษ

162

สาหรบทางดานผบรโภค ขอมลทจะนามาใชเปนตวแทนในการจดสรรภาษ คอ อานาจในการซอของประชากรใน องคกรปกครองสวนทองถน แตละแหง ดงนนฐานภาษทเหมาะสมจงนาจะสามารถวดไดจากรายไดทแทจรงของประชากรในองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ซงสะทอนใหเหนถงปรมาณการบรโภคของประชากรในทองถนนนๆ อยางไรกตามจากการสารวจขอมลทจดเกบในปจจบนพบวา ยงไมมการจดเกบขอมลรายไดทแทจรงของประชากรแตละแหงในระดบเทศบาล และอบต. มเพยงแตขอมลรายไดเฉลยของประชากรในแตละจงหวดเทานนทเปนขอมลโดยละเอยดทสดในระดบเทศบาล (ซงสามารถนามาใชในการคานวณหารายไดทแทจรงของกรงเทพ และพทยาได) ทงนขอมลดงกลาวยงคงไมละเอยดเพยงพอทจะนามาใชเปนตวแปรในการจดสรรภาษใหแกเทศบาลเปนรายแหงได ดงนนในระดบเทศบาลจานวนประชากรจงเปนตวแปรทเหมาะสมทสดในขณะนทจะนามาใชในการจดสรรภาษใหแกเทศบาลรายแหง ในขณะทการจดเกบขอมลในระดบอบต.สามารถคานวณหารายไดทงหมดของประชากรจากคาเฉลยของรายไดในแตละอบต.ได ดงนนตวแปรดงกลาวจงเปนตวแปรทเหมาะสมทจะนามาใชในการจดสรรในการศกษาครงน อยางไรกตาม ในอนาคตหากตองการเกณฑการจดสรรทด และไมกอใหเกดการบดเบอนในการจดสรรภาษ กควรจะมการจดเกบขอมลรายไดทแทจรงของประชากรในแตละองคกรปกครองสวนทองถนขน ในสวนของผผลตนน ตวแปรทเหมาะสมทจะนามาใชในการคานวณการจดสรรภาษสองคกรปกครองสวนทองถน คอ จานวนสถานประกอบการทตงอยในองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ซงการจดเกบขอมลมขอจากดในเรองของความครบถวน ดงนนตวแปรอนทนาสนใจและสอดคลองกบฐานขอมลทมอยจรง คอ จานวนโรงงาน อยางไรกตามเนองจากปญหาในการจดเกบขอมลในระดบอบต. ดงนนจงจาเปนจะตองใชจานวนรานคาเปนตวแปรทจะสะทอนใหเหนถงการผลตแทน ดงนนสตรทเหมาะสมในการจดสรรรายไดจากภาษมลคาเพม คอ - กรณเทศบาล

mi2

mi1

mi 1/9, PlantMunaPopMunaVatMun +=

โดย VatMun1/9,i

m คอ ดชนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯของเทศบาล i จงหวด m

PopMunim คอ ดชนจานวนประชากรเขตเทศบาล i จงหวด m

PlantMunim คอ ดชนจานวนโรงงานในเขตเทศบาล iจงหวด m

ak คอ คาสมประสทธถวงนาหนกซงจะไดรบการพจารณาจาก เจาหนาทรฐ

163


mi2

mi1

mi 1/9, StoreTaoaTYTaoaVatTao +=

โดย VatTao1/9,i

m คอ ดชนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ของอบต. i จงหวด m

TYTaoim คอ ดชนรายไดของประชากรทงหมดของ อบต. i จงหวด m

StoreTaoim คอ ดชนจานวนรานคาของ อบต. i จงหวด m

4. ภายหลงจากทสามารถคานวณดชนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ของเทศบาล

(อบต.) แตละแหง ในจงหวด m เรยบรอยแลว ขนตอนสดทายคอการนาดชนมาปรบใหเปนจานวนเงนทเทศบาล (อบต.) แตละแหงไดรบจรงดงน คอ


mi 1/9,n

1i

mi 1/9,

mi 1/9,m

i 1/9, nTotalVatMu*VatMun

VatMunVatMun

∑=

∧

=

โดย m

iunMVat ,9/1ˆ คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ทเทศบาล i

จงหวด m ไดรบการจดสรร n คอ จานวนเทศบาลทงหมดในจงหวด m - กรณอบต.

mi 1/9,n

1i

mi 1/9,

mi 1/9,m

i 1/9, oTotalVatTa*VatTao

VatTaoVatTao

∑=

∧

=

โดย m

iaoTVat ,9/1ˆ คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ทอบต. i

จงหวด m ไดรบการจดสรร n คอ จานวนอบต.ทงหมดในจงหวด m

164

6.1.3 ภาษมลคาเพมตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542

ภาษมลคาเพมในสวนนเปนภาษทจดเกบโดยรฐบาล และจดสรรคนสทองถนในรปของรายไดจากภาษทรฐแบงให ดงนนการจดสรรภาษมลคาเพมในสวนทจดเกบตามประมวลรษฎากร (หลงจากหกภาษมลคาเพมในสวนท อบจ. ควรจะไดรบตามพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 แลว) จงควรทจะจดสรรใหกบ องคกรปกครองสวนทองถนทง 4ประเภท คอ กรงเทพมหานคร พทยา เทศบาล และอบต. เทานน ทงนไมนบรวม อบจ. เนองดวยเหตผลตามทไดกลาวมาแลวในสวนของการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. จดสรรฯ

สาหรบองคกรปกครองสวนทองถนในระดบเทศบาล และ อบต.จะตองจดสรรรายไดแยกยอยลงไปในแตละรายองคกรปกครองสวนทองถนโดยใชเกณฑตามหลกของแหลงกาเนดภาษซงจะกลาวตอไปในรายละเอยด อยางไรกตามจากการทบทวนวรรณกรรมไดชใหเหนวาขอมลทเปนตวแทนของปรมาณการบรโภคในทองถน ทงทางดานผบรโภคและผผลตจะเปนตวแทนของฐานภาษทดได ดงนนหลกการดงกลาวจงเหมาะสมทจะนามาปรบใช ในการจดสรรเงนภาษทเทศบาล และ อบต. ไดรบสทองถนแตละแหง อยางไรกตามการจดสรรรายไดสองคกรปกครองสวนทองถนยงคงอยในชวงระยะเรมตนของการดาเนนงาน ฐานขอมลทเหมาะสมจะนามาใชในการจดสรรตามหลกของแหลงกาเนดภาษจาเปนตองไดรบการพฒนา ทงนเพอประสทธภาพในการจดสรร นอกจากนเพอความเหมาะสมในการจดสรรภาษมลคาเพมใหสอดคลองตามแผนขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนระยะททองถนจะไดรบการถายโอนภารกจเปนจานวนมากจากรฐบาล ในขณะทความสามารถในดานการจดหารายไดยงมอาจพฒนาไดอยางรวดเรวในระยะเวลาอนสน ดงนนจงเหนสมควรทจะแบงการจดสรรภาษมลคาเพมตาม พรบ. กาหนดแผนฯ ออกเปน 2 ชวง โดยยดป พ.ศ. 2553 ซงเปนปทสนสดการถายโอนภารกจเปนเกณฑ ดงนคอ

(1) ชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2544-2553) เนองจากในชวงระยะเวลาเปลยนผานองคกรปกครองสวนทองถน จะไดรบการถายโอน

ภารกจจานวนมากจากรฐบาล รวมทงจะตองปรบตวในการสรางฐานรายไดใหสามารถพงพาตนเองทางการคลงได ในระยะยาว ดง นนจงเปนการเหมาะสมทจะจดสรรภาษ มลคาเพมตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ในรปของเงนอดหนนกอนในขนตน ทงน เพอสรางความเทาเทยมกนตามภารกจ และจากทกลาวมาขางตน ภาษจดสรรประเภทนจะถกจดสรรใหเฉพาะแกองคกรปกครองสวนทองถน 4 ประเภทเทานน คอ กรงเทพมหานคร เมองพทยา เทศบาล และอบต. อยางไรกตามเนองจากความจากดของฐานขอมลทไมเหมอนกนขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท ดงนนการจดสรรภาษจะถกจดสรรเปนกอนใหกบองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทกอน จากนนจงจดสรรใหเปนรายแหงตอไป

165

หลกเกณฑและขนตอนในการจดสรรภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ชวงเปลยนผาน

1. การจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทในชวงเปลยนผาน ซงจะจดสรรในรปของเงนอดหนน จะพจารณาจากสดสวนของสวนตางระหวางความตองการใชจายขนพนฐานกบรายไดจากภาษทองคกรปกครองสวนทองถนทงสประเภทจดเกบเอง และไดรบการจดสรรจากรฐบาล ดงน คอ

สรรทนามาจด กาหนดแผนฯ พ.ร.บ. เพมตามภาษมลคาแผน, x

i iA

iAiVat

∑=

= 4

1

โดย i = องคกรปกครองสวนทองถน ทง 4 ประเภท (กรงเทพฯ พทยา เทศบาล และอบต.)

Vatแผน,i = จานวนเงนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทองคกรปกครอง สวนทองถนแตละประเภทไดรบการจดสรรจรง

Ai = จานวนเงนทองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทควรจะไดรบเพม ดงนนจานวนเงนทองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทควรจะไดรบเพม (Ai) สามารถ

คานวณไดจาก

iii1/9,iii BusTExTVatLLTNA −−−−= โดย Ni = ความตองการใชจายขนพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถนประเภท i

LLTi = ภาษททองถนประเภท i จดเกบเอง (ทไดรบจากการคานวณในสวนทหนง) Vat1/9,i = ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. จดสรรฯ ทองคกรปกครองสวนทองถน ประเภท i ไดรบ ExTi = ภาษสรรพสามตท องคกรปกครองสวนทองถน ประเภท i ไดรบการ จดสรร

BusTi = ภาษธรกจเฉพาะท องคกรปกครองสวนทองถน ประเภท i ไดรบการ จดสรร

166

ทงนจานวนเงนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทกรงเทพมหานครฯ และเมอง พทยาไดรบการจดสรรกจะสามารถคานวณไดจากขนตอนขางตน สาหรบกรณเทศบาล และอบต. แตละแหง ตองมการพจารณาเกณฑการจดสรรตอไปในขนตอนท 2

6. จดทาดชนเพอใชเปนเกณฑในการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯใหแก

เทศบาล และ อบต. รายแหง โดยใชเกณฑการจดสรรภาษดงน คอ - กรณเทศบาล

การจดสรรภาษดงกลาวในรปของเงนอดหนนทวไป ควรจะองตามภาระหนาทของเทศบาลเปนหลก แตเนองจากความจากดของขอมล ดงนนตวแทนขอมลภาระหนาททจะนามาใชจดสรรในการวดระดบความมากนอยของภาระงานของเทศบาล คอ คาใชจายทางดานการศกษา คาใชจายทางดานการรกษาความสะอาด และคาใชจายเพอใหมหรอดาเนนการเกยวกบโรงฆาสตว ในขณะทจานวนประชากร และความหนาแนนของประชากรตอพนท เปนตวแทนขอมลภาระงานอนๆ ของเทศบาลทไมอาจจดเกบขอมลได ดงนนสตรในการหาคาดชนทเหมาะสมในการจดสรรระดบเทศบาล คอ

iแผน, i SlaMunaGarbMunaSchlMunaDensPopMunaPopMunaVatMun 5i4i3i2i1 ++++=

โดย i = เทศบาลแตละแหง VatMunแผน,i = ดชนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทเทศบาล i

ไดรบการจดสรร PopMuni = ดชนจานวนประชากรในเขตเทศบาล i DensPopMuni = ดชนความหนาแนนของประชากรในเขตเทศบาล i SchlMuni = ดชนคาใชจายดานการศกษาในเขตเทศบาล i GarbMuni = ดชนคาใชจายดานการรกษาความสะอาดในเขตเทศบาล i SlaMuni = ดชนคาใชจายเพอใหมหรอดาเนนการเกยวกบโรงฆาสตวใน เขตเทศบาล i

ak = คาสมประสทธถวงนาหนกซงสามารถคานวณไดจาก แหลงขอมลปฐมภมจากการออกแบบสอบถาม

- กรณอบต. ในระดบ อบต. ตวแปรทจะนามาใชจดทาดชนชวดระดบความมากนอยของภาระงานจะตอง

สะทอนถงภาระงานดานตางๆ ของอบต. ซงสามารถแบงแยกยอยเปนภาระหนาทในแตละดานไดดงนคอ

167

1) ตวแปรสะทอนภาระหนาททางดานโครงสรางพนฐาน - จานวนบอนาตน และบอบาดาลทใชการไดทงทเปนสวนตวและสาธารณะ - ระยะทางถนนสายหลกเฉพาะในเขตหมบานรวมถนนลาดยาง และลกรง 2) ตวแปรสะทอนภาระหนาททางดานงานสงเสรมคณภาพชวต - จานวนหมบานทมศนยฝกอาชพในแตละอบต. - จานวนหมบานทมหองสมดประชาชนในแตละอบต. - จานวนหมบานทมศนยสาธารสขมลฐานในแตละอบต. 3) ตวแปรทสะทอนแหลงกาเนดภาษมลคาเพม - จานวนรานคาในแตละ อบต. 4) ตวแปรดานการศกษา - จานวนประชากรทกาลงศกษาอยในชนประถมในแตละอบต. - จานวนหมบานทมโรงเรยนประถมในแตละอบต. 5) ตวแปรดานการรกษาความสะอาด - จานวนหมบานทมการกาจดขยะมลฝอยในแตละอบต.

ดงนนสตรในการหาคาดชนภาษมลคาเพมทอบต. i ไดรบการจดสรรทเหมาะสม คอ

i

i i

GarbTaoaa

StoreTaoa aaVatTao

iSchlTaoiStudent

iHlthCentiLibiJobTrniInnRdiUsablePond

54

321

2

32

+⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+

+⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+⎟

⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=

+

+++แผน,

โดย i = อบต.แตละแหง VatTaoแผน,i = ดชนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทอบต. i

ไดรบการจดสรร UsablePondi = ดชนจานวนบอนาตน และบอบาดาลทใชการไดทงทเปน

สวนตวและสาธารณะในเขตอบต. i InnRdi = ดชนระยะทางของถนนสายหลกเฉพาะในเขตหมบานรวม

ถนนลาดยาง และลกรงในเขตอบต. i JobTrni = ดชนจานวนหมบานทมศนยฝกอาชพในเขตอบต. i

Libi = ดชนจานวนหมบานทมหองสมดประชาชนในเขตอบต. i HlthCenti = ดชนจานวนหมบานทมศนยสาธารสขมลฐานในเขตอบต. i StoreTaoi = ดชนจานวนรานคาในเขตอบต. i Studenti = ดชนจานวนประชากรทกาลงศกษาอยในชนประถม ในเขตอบต. i

168

SchlTaoi = ดชนจานวนหมบานทมโรงเรยนประถมในเขตอบต. i GarbTaoi = ดชนจานวนหมบานทมการกาจดขยะมลฝอยในเขตอบต. i

ak = คาสมประสทธถวงนาหนกในแตละภาระงานซงสามารถ คานวณไดจากแหลงขอมลปฐมภมจากแบบสอบถาม 7. ภายหลงจากทสามารถคานวณดชนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ของเทศบาล

และอบต. แตละแหงแลว ขนตอนสดทายคอการนาคาดชนมาปรบใหเปนจานวนเงนทเทศบาล และอบต. แตละแหงไดรบจรงดงน คอ


เทศบาล แผน,iแผน

iแผน,iแผน, n

1i

VatVatMun

VatMunVatMun ∗

∑=

=

∧

,

โดย n คอ จานวนเทศบาลทงหมดในประเทศไทย

∧

iแผน,VatMun คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ท เทศบาล i ไดรบการจดสรร Vatแผน, เทศบาล คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทงหมดทเทศบาลไดรบการจดสรร


อบต. แผน,iแผน


1i

VatVatTao

VatTaoVatTao ∗

∑=

=

∧

,

โดย n คอ จานวนอบต. ทงหมดในประเทศไทย

∧

i แผน,VatTao คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ท อบต. i ไดรบการจดสรร Vatแผน, อบต. คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทงหมดทอบต. ไดรบการจดสรร

169

(2) ระยะเวลาหลงชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2553 เปนตนไป) ตงแต พ.ศ.2553 คาดวาองคกรปกครองสวนทองถน จะสามารถปรบตวใหสอดคลองตาม

แผนขนตอนการกระจายอานาจ รวมถงสรางฐานรายไดใหกบทองถนไดแลว ดงนนการจดสรรภาษมลคาเพมในสวนทจดเกบตามประมวลรษฎากร จงควรทจะใชหลกเกณฑโดยองกบหลกของแหลงกาเนดภาษ เพอใหรายไดจดสรรจากภาษสอดคลองกบภาษทองคกรปกครองสวนทองถนควรไดรบ ทงนยงเปนการเพมประสทธภาพในการจดเกบภาษของทองถน และการจดสรรภาษโดยรฐบาลอกดวย การจดสรรภาษมลคาเพมในสวนนจะใชหลกเกณฑเดยวกนในทกระดบองคกรปกครองสวนทองถน โดยอาศยตวแทนขอมลทงทางดานการผลตและการบรโภคดงทไดกลาวไวแลวในสวนของภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ดงนนภายหลงป 2553 แนวคดในการจดสรรภาษมลคาเพมตามพรบ. จดสรรฯ และ พรบ. กาหนดแผนฯ โดยองหลกของแหลงกาเนดจะมแนวคดในการใชสตรและตวแปรแบบเดยวกน

อยางไรกตามในทางปฏบตภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ มไดมการจดสรรใหในรายจงหวดดงเชนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ ดงนนสตรการจดสรรภาษโดยองกบหลกของแหลงกาเนดจงตองมการปรบเปลยนใหเหมาะสมสอดคลองกบหลกความเปนจรงในปจจบน ดงน คอ

หลกเกณฑและขนตอนในการจดสรรภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ หลงชวงเปลยนผาน

1. จดทาดชนเพอใชเปนเกณฑในการจดสรรภาษใหองคกรปกครองสวนทองถน แตละแหง โดยตวแปรทนามาใชในการจดสรรภาษโดยองจากหลกของแหลงกาเนดจะเปนตวแปรทสะทอนใหเหนถงทงดานการบรโภคและการผลต นนคอ รายไดทแทจรงทงหมดของประชากร และจานวนโรงงานในเขตองคกรปกครองสวนทองถนนนๆ ซงใชหลกการและเหตผลในการจดสรรเดยวกนกบภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. จดสรรฯ

iii PlantaYaVat 21, +=แผน โดย i คอ องคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง (ทงเทศบาล อบต. กรงเทพ และพทยา) Vatแผน,i คอ ดชนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทองคกร ปกครองสวนทองถน i ไดรบการจดสรร Yi คอ ดชนรายไดทแทจรงขององคกรปกครองสวนทองถน i Planti คอ ดชนจานวนโรงงานในเขตองคกรปกครองสวนทองถน i

ak คอ คาสมประสทธถวงนาหนกซงจะไดรบการพจารณาจาก เจาหนาทรฐ

170

2. ภายหลงจากทสามารถคานวณดชนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงเรยบรอยแลว ขนตอนสดทายคอการนาดชนมาปรบใหเปนจานวนเงนทองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงไดรบจรงดงน คอ

แผน*

i แผน,


1i

TotalVatVat

VatVat

∑=

∧=

โดย n คอ จานวนองคกรปกครองสวนทองถน ทงหมดในประเทศไทย (ยกเวนอบจ.)

∧

i แผน, Vat คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ท องคกรปกครองสวนทองถน i ไดรบการจดสรร

TotalVatแผน คอ จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทง หมดทนามาจดสรร ขอเสนอแนะ : นอกจากตวแปรจานวนรานคาธรกจการคาและโรงงานทสะทอนใหเหนถงตวแปรทางดานการผลตตามทไดกลาวไวขางตนแลว ตวเลขตามระบบบญชททกบรษทตองแสดงเปนหลกฐานในการเสยภาษใหกบกรมสรรพากรกเปนอกตวแปรหนงทเหมาะสมในการนามาใชรวมกบตวแปรจานวนโรงงานในการจดสรรภาษ โดยอาจจะนายอดขายหรอทนประกอบการของบรษท (แยกตามรายสาขา) มาพจารณาในการจดสรรภาษตามหลกของแหลงกาเนด หรอนารายการเสยภาษมลคาเพมของกจการรานคาทเปนสถานทตงขององคกรปกครองสวนทองถนทตองมการรายงานผลประกอบการกบบรษทสานกงานใหญทมกอยในเขตกรงเทพฯ มาใชเปนตวแปรในการจดสรรภาษ ซงจะสามารถลดปญหาการถายโอนการเสยภาษของบรษทสาขามายงสานกใหญได อยางไรกตามในขณะนตวแปรดงกลาวยงมปญหาในเรองของการจดเกบ คอ ยงมไดมการพฒนาฐานขอมลในการจดเกบเปนรายอปท. ดงนนหากในอนาคตสามารถพฒนาฐานขอมลตวแปรดงกลาวได กสามารถนามาใชรวมกบตวแปรในการจดสรรทไดเสนอไปขางตน ซงจะทาใหการจดสรรสะทอนถงแหลงกาเนดภาษมากยงขน 6.2 ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา และภาษสรรพสามต เนองจากภาษสรา และภาษสรรพสามต เปนภาษทจดเกบจากฐานของการบรโภค ในขณะทภาษธรกจเฉพาะจดเกบจากฐานรายไดเฉพาะทเกดจากการประกอบกจการในราชอาณาจกรกอนหกรายจายตามอตราภาษทกาหนดจากกจการบางประเภทซงไมอาจจดเกบในลกษณะของภาษมลคาเพมไดอยางมประสทธภาพ ซงโดยมากมกเปนกจการทประกอบธรกจเกยวกบการใหบรการ แตอยางไรกตามการจดเกบภาษจากฐานของการบรโภคและการบรการ

171

นนมลกษณะทใกลเคยงกน ดงนนเกณฑทไดจากการทบทวนวรรณกรรมของภาษสรรพสามตนนกนาจะนามาปรบใชไดกบทงภาษสรา และภาษธรกจเฉพาะเชนกน หลกเกณฑและขนตอนในการจดสรรภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา และภาษสรรพสามต

1. เพอใหเกดความเหมาะสมและสอดคลองกบหลกของแหลงกาเนดภาษ การจดสรรภาษทง 3 ประเภทดงกลาวในขนแรก จงควรทจะจดสรรใหในระดบจงหวดกอน โดยใชตวแปรรายไดทงหมดของประชากรในจงหวดนนเปนเกณฑ ทงนเนองจากตวแปรดงกลาวจะสะทอนใหเหนถงความสามารถในการบรโภคของประชาชน ดงนนจงเปนการเหมาะสมทจะจดสรรภาษทมฐานอยบนการบรโภค กลบคนสแหลงทมการบรโภคมากโดยใชตวแปรขางตนเปนเกณฑ

j

m

m

mmj TotalT

TY

TYTotalT *77

1∑=

=

โดย j คอ ชนดของภาษ อนไดแก ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา และภาษ สรรพสามต m คอ จงหวดท1-77(ทงนนบรวมเขตการปกครองพเศษพทยา) TotalTj คอ จานวนเงนภาษประเภท j ทงหมดทนามาจดสรร TotalTj

m คอ จานวนเงนภาษประเภท j ทจงหวด m ไดรบการจดสรร TYm คอ รายไดทงหมดของประชากรในจงหวด m

2. เนองจากภาษทง 3 ประเภทจดเกบอยบนฐานของการบรการ หรอการบรโภค ดงนนการจดสรรภาษใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในระดบยอยจงไมควรรวมถง อบจ. เนองจากตามกฎหมายแลว อบจ. ไมมจานวนประชากรทแทจรง ตลอดจนภารกจของอบจ. ไมไดมผลตอการบรโภคและการผลตโดยตรง เมอเปรยบเทยบกบเทศบาล และ อบต. ทงนภายหลงจากทจดสรรภาษทง 3 ประเภทลงในระดบจงหวดแลว ตวแปรรายไดของประชากรทงหมดของในและนอกเขตเทศบาลจะถกนามาใชเปนเกณฑหลก ในการจดสรรภาษระหวาง เทศบาล และ อบต. ในแตละจงหวด

172


mjm

mmj TotalT

TYTYMunTotalTMun *=

โดย TotalTMunj

m คอ จานวนเงนภาษประเภท j ทเทศบาลทงหมดในจงหวด m ไดรบการจดสรร TYMunm คอ รายไดของประชากรทงหมดในเขตเทศบาลจงหวด m - กรณอบต.

mjm

mmj TotalT

TYTYTaoTotalTTao *=

โดย TotalTTaoj

m คอ จานวนเงนภาษประเภท j ทอบต.ทงหมดในจงหวด m ไดรบการจดสรร TYTaom คอ รายไดของประชากรทงหมดนอกเขตเทศบาลจงหวด m

3. จดทาดชนเพอใชเปนเกณฑในการจดสรรภาษใหแกเทศบาล และ อบต. รายแหงในแตละจงหวด โดยตวแปรทนามาใชคอ จานวนประชากร และรายไดของประชากรตอหวซงสะทอนใหเหนถงปรมาณการบรโภคของประชากรในทองถนนนๆ ซงตรงตามหลกของการจดสรรภาษโดยอางองกบหลกของแหลงกาเนดภาษ อยางไรกตามเนองจากความจากดของขอมลทางดานรายไดของประชากรตอหวในระดบเทศบาล ดงนนจานวนประชากรจงเปนตวแปรทเหมาะสมเพยงตวเดยวทจะนามาจดสรรภาษใหแกเทศบาลรายแหง โดยสตรและคาดชนทเหมาะสมจะนามาใชในการจดสรร คอ - กรณเทศบาล

mi

mij PopMunTMun =

โดย i คอ เทศบาล i TMunij

m คอ ดชนภาษประเภท j ของเทศบาล i ในจงหวด m PopMuni

m คอ ดชนจานวนประชากรเขตเทศบาล i ในจงหวด m

173


mij

mij

mij PYTaobPopTaobTTao 21 +=

โดย i คอ อบต. i TTaoij

m คอ ดชนภาษประเภท j ของอบต. i ในจงหวด m PopTaoi

m คอ ดชนจานวนประชากรเขตอบต. i ในจงหวด m PYTaoi

m คอ ดชนรายไดเฉลยของประชากรตอคนในเขตอบต. i ใน จงหวด m bkj คอ คาสมประสทธถวงนาหนกของภาษ j ซงจะไดรบการ พจารณาจากเจาหนาทรฐ

4. ภายหลงจากทสามารถคานวณดชนภาษประเภท j ของเทศบาล (อบต.) แตละแหง ใน

จงหวด m เรยบรอยแลว ขนตอนสดทายคอการนาคาดชนมาปรบใหเปนจานวนเงนทเทศบาล (อบต.) แตละแหงไดรบจรงดงน คอ


mjn

1i

mij

mijm

ij TotalTMun*TMun

TMunTMun

∑=

∧

=

โดย ∧

mijMunT คอ จานวนเงนภาษประเภท j ทเทศบาล i ในจงหวด m

ไดรบการจดสรร n คอ จานวนเทศบาลทงหมดในจงหวด m - กรณอบต.

mjn

1i

mij

mijm

ij TotalTTao*TTao

TTaoTTao

∑=

∧

=

174

โดย ∧

mijTTao คอ จานวนเงนภาษประเภท j ทอบต. i ในจงหวด m

ไดรบการจดสรร n คอ จานวนอบต.ทงหมดในจงหวด m 6.3 ภาษยานยนตและลอเลอน

เนองจากปจจบนยงคงมปญหาในเรองความไมพรอมของขอมลทจะนามาใชเปนเกณฑในจดสรร ซงสาหรบกรณของภาษประเภทน วรรณกรรมตางประเทศไดแนะนาถงปรมาณรถยนตและลกษณะโดยละเอยดของประเภทรถยนต เพอนามาเปนตวแปรทเหมาะสมในการจดสรรรายไดคนสทองถนตามฐานภาษอยางเหมาะสม แตอยางไรกตามในกรณของประเทศไทยขอมลดงกลาวคอนขางยากแกการเขาถง รวมทงตวขอมลยงคงมปญหาในเรองของความไมสมบรณ นอกจากนการจดสรรรายไดสองคกรปกครองสวนทองถน ยงคงอยในชวงเรมตนของการดาเนนงาน ดงนนเพอความเหมาะสมในการจดสรรภาษประเภทนตามแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน จงสมควรทจะแบงการจดสรรภาษยานยนตและลอเลอนออกเปน 2 ชวง ดงนคอ

(1) ชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2544-2553) เนองจากการจดเกบภาษและคาธรรมเนยมยานยนตและลอเลอน ในชวงเปลยนผาน ควรจะ

ทาการจดสรรใหเฉพาะทองถนในระดบอบจ.เทานน เนองจากทองถนสวนอนจะไดรบการจดสรรภาษมลคาเพมในรปของเงนอดหนน (ชวงเปลยนผาน) ซงไดรวมภาระงานเกยวกบการซอมแซมและบารงถนนไวแลว ทงนเงนทอบจ.จะไดรบการจดสรรขนอยกบเงนภาษยานยนตและลอเลอนทจดเกบไดในจงหวดนนๆ

(2) ระยะเวลาหลงชวงเปลยนผาน (พ.ศ. 2553 เปนตนไป) ภายหลงป พ.ศ.2553 คาดวาทองถนจะสามารถปรบตวใหสอดคลองตามแผนและขนตอน

การกระจายอานาจ รวมถงมความพรอมของขอมลในเรองของปรมาณรถยนตของ องคกรปกครองสวนทองถน รายแหง ดงนนจงเหนควรใหการจดสรรภาษยานยนตและลอเลอนในชวงระยะเวลาดงกลาว เปนไปตามหลกเกณฑ โดยองกบหลกของแหลงกาเนดภาษและสอดคลองกบหลกผลประโยชน

หลกเกณฑและขนตอนในการจดสรรภาษยานยนตและลอเลอน 1. เนองจากภาษประเภทนเกดจากการใชประโยชนในทรพยสนของทองถน ซงไดแก

โครงสรางพนฐาน (อาทเชน ถนนฯ) หากทองถนใดมปรมาณการใชประโยชนในทรพยสนมาก กยอมทจะกอใหเกดคาใชจายในการทานบารงมากขนเชนเดยวกน ดงนนตวแปรจานวนรถยนตในแตละองคกรปกครองสวนทองถน และระยะทางถนนทแตละองคกรปกครองสวน

175

ทองถน รบผดชอบ จงเปนตวแปรทเหมาะสมจะนามาใชจดทาดชนในการจดสรรภาษยานยนตและลอเลอน อยางไรกตามภาษดงกลาวมการจดสรรเปนรายจงหวดอยกอนแลว ซงหมายรวมถงกรงเทพฯ ดงนนสตรในการจดสรรจะครอบคลมเฉพาะการจดสรรใหกบ เทศบาล อบต. และ อบจ. ในจงหวดนนๆ ทงนถอวาพทยาเปนเทศบาลหนงในจงหวดชลบร

mi2

mi1

mi RdaNumCaraAutoT +=

โดย AutoTim คอ ดชนภาษยานยนตและลอเลอนขององคกรปกครองสว

ทองถน i (เทศบาล อบต. และ อบจ.) จงหวด m NumCarim คอ ดชนจานวนรถยนตขององคกรปกครองสวนทองถน i จงหวด m Rdi คอ ดชนระยะทางถนนทองคกรปกครองสวนทองถน i ในจงหวด m รบผดชอบ ak คอ คาสมประสทธถวงนาหนกซงจะไดรบการพจารณาจากเจา หนาทรฐ

2. ภายหลงจากทสามารถคานวณดชนภาษยานยนตและลอเลอนขององคกรปกครองสวนทองถน i ในจงหวด m แลว ขนตอนสดทายคอการนาดชนดงกลาวมาปรบใหเปนจานวนเงนท องคกรปกครองสวนทองถน แตละแหงไดรบจรงดงน คอ

m

mi

mim

i TotalAutoT*n

1iAutoT

AutoTAutoT∑=

=∧

โดย n คอ จานวนองคกรปกครองสวนทองถน ทงหมดในจงหวด m

∧

miAutoT คอ ภาษยานยนตและลอเลอนทองคกรปกครองสวนทองถน i

จงหวด mไดรบการจดสรร TotalAutoTm คอ จานวนเงนภาษยานยนตและลอเลอนทงหมดทจงหวด m ไดรบการจดสรร

176

จากทกลาวมาทงหมดขางตน ภาษทงหมดทรฐบาลนามาจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนใดๆ (Total fiscal reallocation: TFR) สามารถสรปไดดงน TFRi = ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. อบจ. + ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. จดสรรฯ + ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ + ภาษธรกจเฉพาะ + ภาษสรา + ภาษสรรพสามต + ภาษยานยนตและลอเลอน หมายเหต : ตวอยางการจดสรรภาษแตละประเภทตามสตรการคานวณขางตน แสดงไวในภาคผนวก ค เอกสารแนบท (สาหรบองคกรปกครองสวนทองถน ทไมมขอมลนาสง จะใชคาตาสดของตวแปรแตละประเภทเปนตวแทนในการจดสรร) 7. สรปตวแปรสาคญทใชในการจดสรรภาษ และ แหลงขอมล 7.1 ภาษมลคาเพม 7.1.1 ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. จดสรรฯ

• ดชนผลตภณฑมวลรวมของจงหวด m (GPPm) GPPm = ผลตภณฑมวลรวมของจงหวด m ผลรวมของผลตภณฑมวลรวมทกจงหวด

แหลงขอมล : สานกงานสถตแหงชาต • รายไดทงหมดของประชากรในจงหวด m (TYm)

TYm = รายไดเฉลยประชากรในจงหวด m x จานวนประชากรในจงหวด m แหลงขอมล : รายไดเฉลยประชากรในจงหวด จาก รายงานการสารวจภาวะ

เศรษฐกจและสงคมของครวเรอน จานวนประชากร จาก กรมการปกครอง

• ดชนรายไดทงหมดของประชากรในจงหวด m (TYIm) TYIm = รายไดทงหมดของประชากรในจงหวด m ผลรวมของรายไดทงหมดของประชากรทกจงหวด • จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พรบ. จดสรรฯ ทจดเกบโดยกรมศลกากรและกรม

สรรพสามต (TotalVatกรมศลกากรและกรมสรรพสามต) แหลงขอมล :

177

• รายไดของประชากรทงหมดในเขตเทศบาลจงหวด m (TYMunm) แหลงขอมล : รายงานการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน

• ดชนจานวนประชากรเขตเทศบาล i จงหวด m (PopMunim)

PopMunim = จานวนประชากรของเทศบาล i จงหวด m

ผลรวมจานวนประชากรในเขตเทศบาลทงหมดในจงหวด m แหลงขอมล : กรมการปกครอง

• ดชนจานวนโรงงานในเขตเทศบาล i จงหวด m (PlantMunim)

PlantMunim = จานวนโรงงานในเขตเทศบาล i จงหวด m

จานวนโรงงานทงหมดในเขตเทศบาล จงหวด m แหลงขอมล : แบบสอบถาม

• รายไดของประชากรทงหมดนอกเขตเทศบาลจงหวด m (TYTaom) แหลงขอมล : รายงานการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน

• ดชนจานวนรานคาของ อบต. i จงหวด m (StoreTaoim)

StoreTaoim = จานวนรานคาของ อบต. i จงหวด m

จานวนรานคาทงหมดในอบต. จงหวด m แหลงขอมล : รายงานการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน

7.1.2 ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ชวงเปลยนผาน

• ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทนามาจดสรร แหลงขอมล : กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

• ความตองการใชจายขนพนฐานของ องคกรปกครองสวนทองถน ประเภท i (Ni)

แหลงขอมล : คาทคานวณไดจากโครงการยอยท2

• ภาษททองถนจดเกบเอง (LiTi) และไดรบการจดสรร ( Vat1/9,i , ExTi, BusTi) แหลงขอมล : คาทคานวณไดจากโครงการยอยท3

178

• ดชนจานวนประชากรในเขตเทศบาล i (PopMuni) PopMuni = จานวนประชากรในเขตเทศบาล i x 1000 จานวนประชากรทงหมดในเขตเทศบาล

แหลงขอมล : กรมการปกครอง

• ดชนความหนาแนนของประชากรในเขตเทศบาล i (DensPopMuni) DensPopMuni = คานวณจากคาเปอรเซนตไทลของความหนาแนนของ ประชากรในเขตเทศบาลทงหมด

แหลงขอมล : กรมการปกครอง • ดชนคาใชจายดานการศกษาในเขตเทศบาล i (SchlMuni) SchlMuni = คาใชจายดานการศกษาในเขตเทศบาล i x 1000 คาใชจายดานการศกษาทงหมดในเขตเทศบาล

แหลงขอมล : แบบสอบถาม • ดชนคาใชจายดานการรกษาความสะอาดในเขตเทศบาล i (GarbMuni) GarbMuni = คาใชจายดานการรกษาความสะอาดในเขตเทศบาล i x 1000 คาใชจายดานการรกษาความสะอาดทงหมดในเขตเทศบาล

แหลงขอมล : แบบสอบถาม

• ดชนคาใชจายเพอใหมหรอดาเนนการเกยวกบโรงฆาสตวในเขตเทศบาล i (SlaMuni) SlaMuni = คาใชจายเพอใหมหรอดาเนนการเกยวกบโรงฆาสตวในเขตเทศบาล i x 1000 คาใชจายเพอใหมหรอดาเนนการเกยวกบโรงฆาสตวทงหมดในเขตเทศบาล

แหลงขอมล : แบบสอบถาม

• ดชนจานวนบอนาตน และบอบาดาลทใชการไดทงทเปนสวนตวและสาธารณะในเขตอบต. i (UsablePondi)

UsablePondi = จานวนบอนาตน และบอบาดาลในเขตอบต.i x 1000 จานวนบอนาตน และบอบาดาลทงหมดในทกอบต. แหลงขอมล : กชช 2 ค

179

• ดชนระยะทางของถนนสายหลกเฉพาะในเขตหมบานรวมถนนลาดยาง และลกรงในเขตอบต. i (InnRdi)

InnRdi = ระยะทางของถนนสายหลกในเขตอบต. i x 1000 ระยะทางของถนนสายหลกทงหมดในอบต. แหลงขอมล : กชช 2 ค

• ดชนจานวนหมบานทมศนยฝกอาชพในเขตอบต. i (JobTrni) JobTrni = จานวนหมบานทมศนยฝกอาชพในเขตอบต. i x 1000 จานวนหมบานทมศนยฝกอาชพทงหมดในอบต. แหลงขอมล : กชช 2 ค

• ดชนจานวนหมบานทมหองสมดประชาชน ในเขตอบต. i (Libi) Libi = จานวนหมบานทมหองสมดประชาชน ในเขตอบต. i x 1000 จานวนหมบานทมหองสมดประชาชนทงหมดในอบต.

แหลงขอมล : กชช 2 ค

• ดชนจานวนหมบานทมศนยสาธารสขมลฐานในเขตอบต. i (HlthCenti) HlthCenti = จานวนหมบานทมศนยสาธารสขมลฐานในเขตอบต. i x 1000 จานวนหมบานทมศนยสาธารสขมลฐานทงหมดในอบต.

แหลงขอมล : กชช 2 ค • ดชนจานวนรานคาในเขตอบต. i (StoreTaoi)

StoreTaoi = จานวนรานคาในเขตอบต. i x 1000 จานวนรานคาทงหมดในอบต.

แหลงขอมล : กชช 2 ค

• ดชนจานวนประชากรทกาลงศกษาอยในชนประถม ในเขตอบต. i (Studenti) Studenti = จานวนประชากรทกาลงศกษาอยในชนประถม ในเขตอบต. i x1000 จานวนประชากรทกาลงศกษาอยในชนประถมทงหมดในอบต. แหลงขอมล : กชช 2 ค

180

• ดชนจานวนหมบานทมโรงเรยนประถมในเขตอบต. i (SchlTaoi) SchlTaoi = จานวนหมบานทมโรงเรยนประถมในเขตอบต. i x 1000 จานวนหมบานทมโรงเรยนประถมทงหมดในอบต. แหลงขอมล : กชช 2 ค

• ดชนจานวนหมบานทมการกาจดขยะมลฝอยในเขตอบต. i (GarbTaoi)

GarbTaoi = จานวนหมบานทมการกาจดขยะมลฝอยในเขตอบต. i x 1000 จานวนหมบานทมการกาจดขยะมลฝอยทงหมดในอบต.

แหลงขอมล : กชช 2 ค หลงชวงเปลยนผาน

• จานวนเงนภาษมลคาเพมตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนฯ ทงหมดทนามาจดสรร (TotalVatแผน) แหลงขอมล : กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

• ดชนรายไดทแทจรงขององคกรปกครองสวนทองถน i (Yi) Yi = รายไดทแทจรงขององคกรปกครองสวนทองถน i ผลรวมของรายไดทแทจรงทกองคกรปกครองสวนทองถน

แหลงขอมล :

• ดชนจานวนโรงงานในเขตองคกรปกครองสวนทองถน i (Planti) Planti = จานวนโรงงานในเขตองคกรปกครองสวนทองถน i ผลรวมจานวนโรงงานทกองคกรปกครองสวนทองถน

แหลงขอมล : 7.2 ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา และภาษสรรพสามต

• จานวนเงนภาษประเภท j ทงหมดทนามาจดสรร (TotalTj) แหลงขอมล : กรมการปกครอง

• รายไดทงหมดของประชากรในจงหวด m (TYm) TYm = รายไดเฉลยประชากรในจงหวด m x จานวนประชากรในจงหวด m แหลงขอมล : รายไดเฉลยประชากรในจงหวด จาก รายงานการสารวจภาวะ

เศรษฐกจและสงคมของครวเรอน จานวนประชากร จาก กรมการปกครอง

181

• รายไดของประชากรทงหมดในเขตเทศบาล(TYMunm) แหลงขอมล : รายงานการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน

• ดชนจานวนประชากรเขตเทศบาล i ในจงหวด m (PopMunim)

PopMunim = จานวนประชากรของเทศบาล i จงหวด m

ผลรวมจานวนประชากรในเขตเทศบาลทงหมดในจงหวด m แหลงขอมล : จานวนประชากรรายเทศบาล จาก กรมการปกครอง

• รายไดของประชากรทงหมดนอกเขตเทศบาล (TYTaom) แหลงขอมล : รายงานการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน

• ดชนจานวนประชากรเขตอบต. i ในจงหวด m (PopTaoim)

PopTaoim = จานวนประชากรของอบต. i จงหวด m

ผลรวมจานวนประชากรในเขตอบต.ทงหมดในจงหวด m แหลงขอมล : จานวนประชากรรายอบต. จาก กรมการปกครอง

• ดชนรายไดเฉลยของประชากรตอคนในเขตอบต. i ในจงหวด m (PYTaoim)

PYTaoim = รายไดเฉลยของประชากรตอคนของอบต. i จงหวด m

ผลรวมรายไดเฉลยของประชากรตอคนของอบต. ทงหมดในจงหวด m แหลงขอมล : กชช 2ค

7.3 ภาษยานยนตและลอเลอน

หลงชวงเปลยนผาน • จานวนเงนภาษยานยนตและลอเลอนทงหมดทนามาจดสรร (TotalAutoTm)


• ดชนจานวนรถยนตในแตละองคกรปกครองสวนทองถน i (NumCarim) NumCarim = จานวนรถยนตของอปท i ผลรวมจานวนรถยนตทงหมดของทก องคกรปกครองสวนทองถน


182

• ดชนระยะทางถนนทองคกรปกครองสวนทองถน i รบผดชอบ (Rdi) Rdi = ระยะทางถนนท องคกรปกครองสวนทองถน i รบผดชอบ ผลรวมระยะทางถนนทงหมดท องคกรปกครองสวนทองถนรบผดชอบ

แหลงขอมล : หมายเหต : สาหรบขอมลจานวนประชากรทนามาใชในการศกษาครงนนามาจากกรมการปกครอง ซงจดเกบตามทะเบยนราษฎร อยางไรกตามขอมลทเหมาะสมของจานวนประชากรทจะนามาใชควรจะมการจดเกบจากการสารวจสามะโนประชากรทมการอาศยอยจรง ทงนเนองจากความไมสมบรณของขอมลในระดบเทศบาล ดงนนเพอความสอดคลองในการคานวณการจดสรรภาษประเภทตางๆ ทมความเกยวเนองกนทงในระดบเทศบาล และ อบต. จงนาขอมลจานวนประชากรมาจากกรมการปกครองเพยงแหลงเดยวเทานนมาใชในการศกษาในสวนของโครงการยอยท 3

183

โครงการยอยท 4 : การจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน 1. บทนา

จากการศกษาในโครงการยอยท 2 และ 3 ทาใหทราบขนาดของภารกจขององคกรปกครอง

สวนทองถน และ ขนาดรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดเกบไดเองและไดรบการจดสรรจากรฐบาล แตอยางไรกตาม องคกรปกครองสวนทองถนยงมชองวางของรายไดทจาเปนสาหรบการสนบสนนคาใชจายบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนอก ซงทาใหรฐบาลยงคงตองมภารกจในการใหความชวยเหลอทางการเงนในรปของเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนอก เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถปฏบตภารกจแทนรฐบาลไดอยางมประสทธภาพ แตเหตผลและความจาเปนในการใชเงนอดหนนมอยหลายประการ ดงนนจงจาเปนตองศกษา และพฒนาสตรวธการใหเงนอดหนนของรฐบาลแกองคกรปกครองสวนทองถน

1.1 วตถประสงคและวธการศกษา

วตถประสงคของโครงการยอยท 4 ไดแก การศกษารปแบบและแนวทางการจดสรรเงนอดหนนของรฐบาลทใหแก องคกรปกครองสวนทองถน เพอเสนอวธการจดสรรเงนอดหนนทเหมาะสมกบประเทศไทย ซงใหอยในรปแบบของสตรการจดสรรเงนอดหนน (Formula-based Transfer System) ในการศกษารปแบบและวธการจดสรรเงนอดหนนทเหมาะสมกบประเทศไทย เพอพฒนาเปนสตรการจดสรรเงนอดหนนใหแก องคกรปกครองสวนทองถน(Formula-based Transfer System) ทงเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนนเฉพาะกจ นกวจยจะดาเนนการดงน 1) ศกษาทบทวนวรรณกรรมทเกยวกบวธการจดสรรเงนอดหนนของประเทศตางๆ เพอเปนบทเรยนสาหรบการพฒนาสตรการจดสรรเงนอดหนนทเหมาะสม 2) ศกษาระบบการจดสรรและขอมลสถตเกยวกบการจดสรรเงนอดหนนใหองคกรปกครองสวนทองถนไทยในปจจบนและพฒนาสตรการจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พรอมทงประยกตใชกบขอมลทเปนจรง และตรวจสอบความเหมาะสมของสตรดวยขอมลของไทย 1.2 เหตผลทางเศรษฐศาสตรทใหมการจดสรรเงนโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

นกเศรษฐศาสตรไดใหเหตผลทสาคญอย 3 ประการ ดงน

184

1.2.1 การทาใหเกดความเสมอภาคทางการคลง (Equalization)

องคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงมระดบรายไดทแตกตางกน เนองจากมทรพยากรทตางกน มฐานภาษ (Tax base) ทตางกน หรอมความสามารถในการเสยภาษทตางกน ขณะเดยวกนองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงอาจมตนทนในการใหบรการสาธารณะทแตกตางกน หรออาจมความจาเปนในการใหบรการสาธารณะทไมเทาเทยมกนตามสภาพทองถน ทาใหองคกรปกครองสวนทองถนมความไมเทาเทยมกนในทางการคลง (Horizontal Fiscal Imbalance) รฐบาลจงควรจดสรรเงนโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอสรางความเสมอภาคกนในทางการคลงระหวางองคกรปกครองสวนทองถน และชวยใหการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยมความเสมอภาคมากขน

1.2.2 การลดชองวางทางการคลง(Fiscal Gap)

โดยทวไป รฐบาลกลางมกจะกาหนดใหฐานภาษ (Tax Base) สวนใหญเปนของตนเอง ทาใหองคกรปกครองสวนทองถนมฐานภาษทเลก และมรายไดภาษไมเพยงพอตอรายจายของตนเอง ทาใหเกดความไมสมดลทางการคลงระหวางรฐบาลกลางและองคกรปกครองสวนทองถน (Vertical Fiscal Imbalance หรอ Vertical Inequality) เปนเหตผลสาคญประการหนงทใหมการจดสรรเงนโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอชวยลดชองวางทางการคลง หรอความไมสมดลทางการคลงในแนวดง และทาใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถดาเนนงานตามภาระหนาททกาหนดไว

1.2.3 การสงเสรมใหมการจดบรการสาธารณะทมผลกระทบทดตอพนทใกลเคยง (Inter-jurisdictional Spill-over Effect)

การบรการสาธารณะบางประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนมลกษณะของการเปนกจกรรมสาธารณะทมผลกระทบทด (Positive Externalities) ตอองคกรปกครองสวนทองถนอนทอยบรเวณใกลเคยง ตวอยางการบรการสาธารณะดงกลาว ไดแก การศกษาขนสง หรอการฝกอบรมแรงงานฝมอซงทาใหมบคลากรทมคณภาพสงสามารถไปทางานในทองถนอนได การควบคมมลภาวะหรอการกาจดขยะอยางมประสทธภาพซงทาใหสงแวดลอมโดยรวมดขน อนเปนผลดตอทองถนทอยใกลเคยงดวย แตอยางไรกตาม หากองคกรปกครองสวนทองถนใดตองลงทนในบรการสาธารณะทมลกษณะเชนนดวยตนเองแตฝายเดยว จะมแนวโนมทจะลงทนนอยกวาทควรจะเปนระดบทเหมาะสม (Optimal Level)

185

ฉะนนเพอสงเสรมใหมบรการสาธารณะประเภททมผลกระทบภายนอกใหเพมขนอยางเหมาะสมนน รฐบาลควรจะจดสรรเงนอดหนนแบบมเงอนไขใหแกทองถนในจานวนทอยางนอยเทากบมลคาผลประโยชนททองถนอนไดรบ 1.3 ประเภทของเงนโอน

โดยพนฐาน เงนโอนทรฐบาลใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (Intergovernmental Transfer) สามารถแบงเปน เงนโอนทมเงอนไข (Conditional Grants) และเงนโอนทไมมเงอนไข (Unconditional Grants) ดงน

ประเภทของเงนอดหนน (A typology of intergovernmental grants) Grants Specific grants General grants (conditional/categorical/earmarked) (unconditional/block) Lump-sum Matching Lump-sum Effort-related (non-matching) (percentage) general grants general grants specific grants specific grants Closed-ended Open-ended Closed-ended Open-ended matching matching effort-related effort-related specific grants specific grants general grants general grants ทมา : Stephen J. Bailey “Local Government Economics: Principles and Practice” Macmillan (1999)

1.3.1 เงนโอนทมเงอนไข (Conditional Grants หรอ Specific Grants)

เงนโอนประเภทน รฐบาลกลางกาหนดวตถประสงคของการใชเงนโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงเงนโอนประเภทนมกจะจดสรรใหกบโครงการทรฐบาลใหความสาคญมาก แตองคกรปกครองสวนทองถนกลบใหความสาคญนอยมาก เงนโอนทมเงอนไขสามารถแบงไดเปน 3 ประเภท ไดแก 1) เงนโอนทมเงอนไขและจายสมทบโดยไมจากดวงเงนขนสง (Open-Ended Matching Specific Grant) เปนเงนโอนทจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนในการสนบสนน

186

โครงการบางอยาง โดยทองคกรปกครองสวนทองถนจะตองจายเงนเพอสมทบในการดาเนนงานของโครงการนน และไมมการกาหนดวงเงนขนสง 2) เงนโอนทมเงอนไขและจายสมทบโดยจากดวงเงนขนสง (Closed-Ended Matching Specific Grant) เปนเงนโอนทจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนในการสนบสนนโครงการบางอยางโดยทองคกรปกครองสวนทองถนจะตองจายเงนเพอสมทบการดาเนนงานของโครงการนน แตรฐบาลจะกาหนดวงเงนขนสงในการจะจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถน 3) เงนโอนทมเงอนไขโดยไมตองจายสมทบ (Non-matching Specific Grant) เปนเงนโอนทจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนทไดกาหนดเงอนไขการใชเงนตามโครงการโดยทองคกรปกครองสวนทองถนไมตองจายเงนเมอสมทบการดาเนนของโครงการตางๆ

1.3.2 เงนโอนแบบไมมเงอนไข (Unconditional Grants หรอ General Grants) รฐบาลจะจดสรรเงนโอนประเภทนในรปของเงนเหมาจายซงใหองคกรปกครองสวนทองถนมความเปนอสระในการดาเนนโครงการ และมกมวตถประสงคใหองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง มความเทาเทยมกนในเรองของความสามารถทางการคลง เงนโอนแบบไมมเงอนไขสามารถแบงไดเปน 3 ประเภท ไดแก

1) เงนโอนทจายสมทบโดยไมจากดวงเงนขนสงและแปรผนตามความพยายามเกบภาษของทองถน (Open-Ended Matching Effort-related) 2) เงนโอนทจายสมทบโดยจากดวงเงนขนสงและแปรผนตามความพยายามเกบภาษของทองถน (Closed-Ended Matching Effort-related) 3) เงนโอนทวไปแบบเหมาจาย (Lump sum General Grant) ซงเปนเงนโอนทจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนเงนกอนโดยไมระบการใชเงน สาหรบการจดสรรเงนโอนของประเทศไทย ในป 2545 เงนอดหนนทรฐบาลไทยจดสรรใหแก องคกรปกครองสวนทองถน ไดแก เงนอดหนนทวไป (29,084.04 ลานบาท) เงนอดหนนเฉพาะกจ (21,127.49 ลานบาท) และเงนถายโอน (27,061.76 ลานบาท) แตอยางไรกตาม ในป 2546 เงนอดหนนไดแบงเปนเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนนเฉพาะกจเทานน อนง โดยหลกการแลวเงนอดหนนทวไปเปนเงนอดหนนทรฐบาลสงใหองคกรปกครองสวนทองถนเพอใหเปนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน โดยองคกรปกครองสวนทองถนสามารถใชจายเงนอดหนนทวไปดวยดลพนจของตนเอง แตเงนอดหนนเฉพาะกจเปนเงนอดหนนทรฐบาลกาหนดลงไปดวยวา องคกรปกครองสวนทองถนจะตองใชเงนอดหนนนนไปทาอะไร

187

1.4 หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทด

นกเศรษฐศาสตรหลายทานไดแนะนาวาการจดสรรเงนอดหนนควรจะองหลกเกณฑดงตอไปน

1) ความเพยงพอของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน (Revenue Adequacy) องคกรปกครองสวนทองถนจาเปนทจะตองม งบประมาณทเพยงพอสาหรบการดาเนนงานตามภาระหนาททกาหนดไว

2) ความเปนธรรม (Equity) องคกรปกครองสวนทองถนทมความจาเปนเทากนและสถานะทางเศรษฐกจเทากนควรจะไดรบเงนอดหนนเทากน ขณะเดยวกน องคกรปกครองสวนทองถน ทมความสามารถในการเสยภาษ (Taxable Capacity) ตากวาควรจะไดรบเงนอดหนนมากขน เพอปรบระดบรายไดระหวาง องคกรปกครองสวนทองถน ใหเทาเทยมกนมากขน

3) ไมกระตนใหเกดปญหาการขาดดลงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน กลาวคอ วธการจดสรรหรอสตรการจดสรรเงนอดหนนตองไมลดทอนความพยายามเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถน (Local Tax Effort) และไมลดทอนความพยายามในการควบคมรายจายขององคกรปกครองสวนทองถน

4) พยากรณได (Predictability) การจดสรรเงนอดหนนของรฐบาลควรจะเปนสงทคาดการณลวงหนาไดพอสมควร และความผนผวนของเงนอดหนนรายปไมควรมมากเกนไป

5) หลกความสะดวก และเขาใจงาย (Simplicity) วธการจดสรรหรอสตรการจดสรรเงนอดหนนควรมลกษณะเขาใจงาย และใชสะดวก

2. ประสบการณการจดสรรเงนโอนในตางประเทศ

ในหวขอน จะกลาวถงประสบการณการจดสรรเงนโอนของตางประเทศบางประเทศ ไดแก ญปน อนโดนเซย และเกาหลใต ดงน 2.1 ญปน

การปกครองสวนทองถนของญปน แบงเปน 2 ชน ชนทหนงไดแก ทองถนทเปนจงหวด(Prefectures) มจานวน 47 แหง และชนทสอง ไดแกเทศบาล (Municipalities) ซงมสามประเภท เรยกวา เมองใหญ (City หรอ Shi) จานวน 663 แหง เมอง (Town หรอ Mashi) จานวน 1994 แหง และหมบาน (Village หรอ Musa) จานวน 557 แหง (Masaru Mabuchi, 2001, p. 186) แตอยางไรกตาม ปจจบนญปนพยายามสรางแรงจงใจใหมการรวมเทศบาลเพอลดจานวนเทศบาลลง

188

ระบบการคลงของญปน มลกษณะรวมศนยในการจดเกบภาษ แตกระจายการจดบรการสาธารณะสองคกรปกครองสวนทองถน ทาใหองคกรปกครองสวนทองถนตองพงพงเงนโอนจากรฐบาลคอนขางมาก Nobuki Mochida (2001, p. 86) รายงานวาในป 1992 องคกรปกครองสวนทองถนมสวนแบงในรายไดภาษเพยงรอยละ 36.5 ของรายรบภาษทงประเทศ แตมสวนแบงในรายจายคดเปนรอยละ 69.2 ของรายจายของภาครฐ กลาวอกนยหนง ความสมพนธทางการคลงระหวางรฐบาลทองถนกบรฐบาลกลาง มความไมสมดลทางการเงนในแนวดง (Vertical Fiscal Imbalance)

องคกรปกครองสวนทองถนของญปนจะไดรบเงนโอนจากรฐบาลกลาง หาประเภท ไดแก ภาษทจดสรรใหทองถน (Local Allocation Tax, LAT) เงนชวยเหลอจากรฐบาลกลาง (Central Government Disbursement) ภาษโอนใหทองถน (Local Transfer Tax, LTT) เงนชวยเหลอเพอความปลอดภยในการจราจร (Special Traffic Safety Disbursements) และเงนโอนเพอทดแทนภาษอสงหารมทรพย (Substitution for Fixed-assets Tax) ในบรรดาเงนโอนเหลาน เงนโอนทสาคญไดแก ภาษทจดสรรใหทองถน (LAT) และเงนชวยเหลอจากรฐบาลกลาง ซงรวมเปนรอยละ 90 ของเงนโอนทงหมด (Jun Ma, 1997 p. 22) ในทนจะกลาวถงรายละเอยดของเงนโอนสองประเภทนดงน

1) ภาษทจดสรรใหทองถน (Local Allocation Tax, LAT): เงนโอนเพอความเทาเทยมทางการคลง LAT เปนเงนโอนทมวตถประสงคเพอสรางความเทาเทยม ในดานความสามารถทางการคลง (Fiscal Capacities) ขององคกรปกครองสวนทองถน ทาใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดบรการสาธารณะใหมมาตรฐานตามทรฐบาลกาหนดไว รฐบาลกลางจะจดสรรเงนโอนนใหแกจงหวด และเทศบาลในลกษณะเดยวกน

ในการจดสรรเงนโอนน ในขนทหนง รฐบาลจะกาหนดยอดเงนรวมของเงนโอนประเภทน (TT) กอน โดยอาศยสตรดงน (Nobuki Mochida, 2001, p. 109-111) TT = 0.32(NTy + NTa) + 0.358NTc + 0.295NTv + 0.25NTt

โดยท NTy = รายรบภาษรายไดบคคลธรรมดาทงประเทศ NTc = รายรบภาษรายไดนตบคคลทงประเทศ NTa = รายรบภาษแอลกอฮอลทงประเทศ NTv = รายรบภาษบรโภค (Consumption Tax) ทงประเทศ และ NTt = รายรบภาษยาสบ

189

ในขนตอนทสอง จะเปนการจดสรรเงนโอนประเภทนแกองคกรปกครองทองถนตางๆ ตามสตรดงน

LATi = Ni – Ci

LATi = เปนเงนโอน LAT ทใหแกทองถน i Ni = ความจาเปนทางการคลงพนฐาน (Basic Need) ของทองถน i Ci = ความสามารถทางการคลง (Basic Financial Capacity) ของทองถน i

แตอยางไรกตาม หลงจากการจดสรรตามสตรน จะมการปรบตวเลขอกครงดวยสตรดงน

LATi (ทจายจรง) = (Ni – Ci ) - α Ni

โดยท α = สมประสทธของการปรบตว (Adjustment Coefficient) (Mochida, 2001)

2) เงนชวยเหลอจากรฐบาลกลาง (Central Government Disbursements)

เงนโอนประเภทนเปนเงนโอนทมการกาหนดวตถประสงคเปนการเฉพาะเจาะจง (Specific Purpose Grants) องคกรปกครองสวนทองถนทรบเงนโอนนตองดาเนนการตามทรฐบาลกาหนด เงนโอนประเภทนเกอบทงหมดเปนเงนอดหนนททองถนตองจายเงนสมทบ (Cost Sharing Grants) รฐบาลกลางจะกาหนดสดสวนทตนจะอดหนนในกจกรรมขององคกรปกครองสวนทองถนเปนโครงการๆ ไป โดยกาหนดสดสวนเงนอดหนนคอนขางสงสาหรบโครงการทรฐบาลสนใจ หรอโครงการทเปนภาระทางการคลงแกองคกรปกครองสวนทองถนมาก กจะได เงนอดหนนในสดสวนทสง ตวอยางโครงการขององคกรปกครองสวนทองถนและสดสวนเงนอดหนน มดงน *โครงการกอสรางถนนทองถนจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/2 ของตนทนมาตรฐาน *การปรบปรงถนนทองถนจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 2/3 ของตนทนมาตรฐาน *การกอสรางและปรบปรงทาเรอจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/2 ของตนทนมาตรฐาน *การกอสรางและปรบปรงสนามบนทองถนจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 3/4 ของตนทนมาตรฐาน *การสรางทอระบายนาทงจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 2/3 ของตนทนมาตรฐาน *โรงงานบาบดนาเสยจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/3 ของตนทนมาตรฐาน

190

*ทอยสาธารณะ (Public Housing) จะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/2 ของตนทนมาตรฐาน *เครองมอทางการแพทยของสาธารณะจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/2 ของตนทนมาตรฐาน *การกอสรางอาคารของโรงเรยนประถมและมธยมตนจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/2 ของตนทนมาตรฐาน *การกอสรางอาคารของโรงเรยนมธยมปลายจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/3 ของตนทนมาตรฐาน *การบารงรกษาถนนของรฐบาลกลางจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/2 ของตนทนมาตรฐาน *การบารงรกษาแมนาจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง 1/3ของตนทนมาตรฐาน *เงนเดอนครของโรงเรยนประถมและมธยมตนจะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง1/2ของตนทนมาตรฐาน การจดสรรเงนอดหนนน องคกรปกครองสวนทองถนตองสงขอเสนอไปยงรฐบาลเพอพจารณา โดยระบความสาคญของโครงการ รฐบาลจะเลอกสนบสนนเปนบางโครงการ อนงในกระบวนการพจารณา รฐบาลกจะเรยกรองใหองคกรปกครองสวนทองถนแกไขโครงการ ซงองคกรปกครองทองถนกมกแกตามทรฐบาลกลางตองการ เพอใหไดรบการสนบสนน ฉะนน รฐบาลกลางจงมอานาจควบคมองคกรปกครองสวนทองถนคอนขางมาก (Jun Ma, 1997, p. 26-29) 2.2 อนโดนเซย

ในอนโดนเซยรฐบาลกลางมการเกบภาษไดมากกวาสอง ใน สาม ของรายรบภาษทงประเทศ ทาใหจานวนของเงนโอนทใหรฐบาลทองถนมจานวนมากกวา 50 % ของรายรบทรฐบาลกลางจดเกบได เงนโอนของรฐบาลกลางอนโดนเซยทใหกบระดบจงหวด และตาบล สามารถแยกเปน 2 ประเภท ดงน

2.2.1 เงนโอนแบบทวไป (General Purpose Transfers) เงนโอนแบบทวไป ในประเทศอนโดนเซย มลกษณะคลายกบเงนโอนเปนกอน (Block

Grants) ของประเทศสหรฐอเมรกา เงนโอนแบบทวไปน สามารถแบงไดเปน 4 ประเภท ดงน

191

(1) Provincial Development Grants เปนการจดสรรเงนโอนโดยใชสตรทแบงการใหเงนเปน 2 สวน คอสวนแรก 85 % ของเงนโอนจะใหในจานวนทเทากนในทกจงหวด สวนทสองจะจดสรรใหตามสดสวนของพนททงหมดในแตละจงหวด ถงแมวาเงนโอนประเภทนในระดบจงหวดจะมความยดหยนมากในการใชเงนโอน แตรฐบาลกลางยงคงเสนอแนะใหใชเงนในการบารงรกษาถนน (2) District Development Grants เปนการจดสรรโดยใชสตรซงรปแบบการจดสรรเงนโอนแบงเปน 2 สวน คอ สวนแรกใหเปนเงนโอนขนตาในแตละพนทเทากน สวนทสองใหเปนเงนอดหนนตอคน รฐบาลกลางไดใหความสาคญกบเงนโอนสวนทสองมากกวาสวนทหนง (3) Village Development Grants เปนเงนโอนทจดสรรใหกบแตละหมบานในจานวนทเทากน โดยโครงการพฒนาทจะไดรบเงนโอนนจะตองไดรบการอนมตจาก นายกเทศมนตร

(4) Less-Development Village Grants เปนเงนโอนทใหตอประชากรทจดสรรใหกบหมบาน ซงหมบานจะใชเงนโอนนไดเตมทโดยใหอยภายใตแนวทางปฏบตของคณะกรรมการการวางแผน ตวอยางเชน สนเชอเพอการปรบปรงบานเรอนและสงแวดลอม การจดทาคมอและอปกรณทางเทคนคเพอสนบสนนการปรบปรงเทคโนโลยการเกษตรแบบใหม หรอสนบสนนการจดตงบรษทเลกๆในเมอง เปนตน

2.2.2 เงนโอนแบบเฉพาะกจ((Specific Purpose Transfers) เงนโอนแบบเฉพาะกจเปนเงนโอนทรฐบาลกลางจดสรรแบบเฉพาะกจ ใหแกรฐบาลระดบจงหวด และระดบทองถน โดยม 4 โครงการทรฐบาลสนบสนน คอ การศกษาในระดบประถมศกษา การสาธารณสข การคมนาคมขนสง และการอนรกษปาไมและการปลกปา (Reforestation/Conservation) เงนโอนแบบเฉพาะกจสามารถแบงเปน 4 ประเภท ดงน (1) Subsidy for Autonomous Regions (SDO) วตถประสงคของเงนโอนเพอใหเกด “ความสมดลทางการคลง” ในแตละพนททเปนอสระตอกน ซงเปนเงนโอนทสนบสนนรายจายดานบคลากรในระดบจงหวด และระดบทองถน (2) Provincial Road Improvement Grants เปนการจดสรรเงนโอนในการพฒนาและบารงรกษาถนนในจงหวด ซงจะจดสรรโดยคานงถงความยาวของถนน สภาพของถนน และตนทนในการกอสรางและบารงรกษาตอหนวย (3) Reforestation/Conservation Grants เปนการจดสรรเงนโอนเพอการปลกปา การอนรกษดน และการฟนฟพนททสงแวดลอมอยในขนวกฤตใหกลบเปนพนทสเขยว ซงการจดสรรเงนโอนจะขนอยกบแตละโครงการเปนสาคญ (Project-by-Project)

192

(4) Counterpart Funds เปนการจดสรรเงนโอนทนาไปสมทบกบทโครงการทใชเงนลงทนจากตางประเทศ

2.3 เกาหลใต

เงนโอนทรฐบาลกลางจะจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถน สามานรถแบงไดเปน 3

ประเภท ดงน

2.3.1Revenue Sharing (Local Shared Tax) ระบบภาษรวม (Revenue Sharing) เปนเงนโอนทเหมอนกบเงนโอนประเภท Local

Allocation Tax ของประเทศญปน ซงวตถประสงคของเงนโอนประเภทน คอ ใหเกดความเทาเทยมกนในความสามารถทางการคลง (Fiscal Capacities) ของรฐบาลทองถนแตละแหง จานวนภาษรวมจะถกกาหนดไวใน Revenue Sharing Act ซงจะมคาเปน รอยละ 13.27 ของรายไดทมาจากภาษภายในประเทศ โดยเงนจานวนนแบงเปน

(1) ภาษรวมทวไป (General Revenue Sharing) คดเปนสดสวน 10/11 ของภาษรวมทงหมด ซงจะใชสตรททาใหเกดความเทาเทยมกนมาใช

(2) ภาษรวมพเศษ (Special Revenue Sharing) คดเปนสดสวน 1/11 ของภาษรวมทงหมด ซงการจดสรรขนกบความจาเปนของแตละทองถน

รปแบบสมการทใชในการจดสรรเงนโอนประเภทน คานวณโดยใชเกณฑความจาเปนพนฐานทางการคลง (Fiscal Needs) และเกณฑรายรบทางการคลงของรฐบาลทองถนแตละแหง ความแตกตางของตวเลขของ 2 เกณฑขางตนนน เปนเกณฑทบอกความขาดแคลนทางการคลงของรฐบาลทองถน และกลายเปนพนฐานการจดสรรทแทจรงของภาษรวมทวไป การคานวณเกณฑของตวเลข และการปรบตวเลขเหลานในเหตการณทเกดขน เฉพาะของทองถนซงทาขนบนพนฐานของรปแบบกอนทตดสนใจทงหมด สาหรบเปาหมายและความโปรงใส ผลของการคานวณเหลาน และผลการจดสรรทแทจรงของภาษรวมระหวางรฐบาลทองถนจะถกตพมพทกปเพอการตรวจสอบอยางละเอยด ภาษรวมทวไปเปนการโอนแบบไมมเงอนไขใหกบรฐบาลทองถน ในขณะทภาษรวมพเศษเปนการโอนแบบเงอนไขทเพมเตมจากการทางานของภาษรวมทวไป โดยรปแบบของสมการเปนดงน

ความขาดแคลนทางการคลง (Fiscal Scarcity) = ความจาเปนทางการคลงมาตรฐาน (Standard Fiscal Need: A) – รายรบทางการคลงมาตรฐาน (Standard Fiscal Revenue: B)

193

โดยท A คอ ความจาเปนทางการคลงมาตรฐาน บวกกบ ความจาเปนสวนเพม (ความจาเปนทางการคลงมาตรฐาน คอ ผลรวมของ 29 รายการโดยนาจานวน

ทงหมด × ตนทนตอหนวย × สมประสทธการปรบตว) B คอรายรบภาษทองถน × 0.8 จานวนทงหมดทถกโอนผานภาษรวมจะถกกาหนดมากอน (กาหนดอยใน Revenue

Sharing Act ประมาณ 13.27 % ของรายไดทมาจากภาษภายในประเทศ) และอาจจะไมรวมความขาดแคลนการคลงทองถนทงหมด

อตราสวนการกระจาย (ในรปเปนเปอรเซนต) ใชคณกบความขาดแคลนทางการคลงของทองถนในแตละแหง ดงนนจะไดเงนโอนแทจรงทถกโอนไปใหทองถนแตละแหง ซงเปนผลลพธของอตราสวนการกระจาย และ ความขาดแคลนทางการคลงของแตละแหง

ความหมายของอตราสวนการกระจาย คอ อตราสวนการกระจาย = จานวนเงนโอนทงหมด / ความขาดแคลนทางการคลงทงหมด

2.3.2 Project Subsidies (National Treasury Subsidy) เงนโอนประเภทนโอนจากรฐบาลกลางไปรฐบาลทองถนสาหรบโครงการเฉพาะทอยใน

ความสนใจของรฐบาลกลาง และความสนใจของทองถน หรอโครงการทรฐบาลกลางมอบหมายใหทองถนทาแทน แบงออกไดเปน 3 ประเภทคอ

(1) National Treasury Share เงนโอนนใหกบโครงการฟนฟจากภยธรรมชาตและโครงการกอสรางอนๆ โดยทองถนตองจายเงนสมทบดวย

(2) Promotion Subsidies เปนเงนโอนทถกจดสรรไปใหรฐบาลทองถนเพอสงเสรมใหเกดโครงการ หรอใหความชวยเหลอทางการเงนในโครงการ

(3) Specific Grants โดยปรกตมกจะใหแบบตนทนทงหมดของการบรหารทเปนหนาทเกยวกบระดบประเทศ เชน การเลอกตงทวไป การคดเลอกทหาร เปนตน

2.3.3 Block Grants (Local Transfer Fund) เงนโอนประเภทนนามาใชในป พ.ศ. 2534 เพอทสรางความมนคงใหทองถนและ ทาให

เกดความสมดลของการพฒนาในแตละแหง พระราชบญญตของ Local Transfer Fund กาหนดใหเงนโอนประเภทนมรายไดมาจาก 1) ภาษทจดเกบจากกาไรสวนเกนจากการถอครองทดน รอยละ 50 2) ภาษสรา รอยละ 100 3) ภาษโทรศพท (Telephone tax) รอยละ 100

194

4) เงนโอนจากบญชพเศษของการเกษตรและการประมง คดเปนสดสวน 19/150 เงนโอนนจะจดสรรเพอสนบสนนการกอสรางและบารงรกษาในทองถน โครงการพฒนาชมชนชนบท โครงการพฒนานาสะอาด โครงการสาหรบเยาวชน โครงการตางเหลาน นามาจดกลมใน 15 ประเภทโครงการยอย 3. สตรการจดสรรเงนอดหนนสาหรบประเทศไทย 3.1 หลกเกณฑสาหรบระบบการจดสรรเงนอดหนนทด

ในประเทศไทยการจดสรรอดหนนควรจะองหลกเกณฑดงตอไปน 1) ความเพยงพอของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน (Revenue Adequacy) องคกร

ปกครองสวนทองถนจาเปนทจะตองม งบประมาณทเพยงพอสาหรบการดาเนนงานตามภาระหนาททกาหนดไว เพอใหมความสามารถใหบรการแกประชาชนในทองถนของตน

2) ความเปนธรรม (Equity) องคกรปกครองสวนทองถนทมความจาเปนเทากนและสถานะทางเศรษฐกจเทากนควรจะไดรบเงนอดหนนเทากน ขณะเดยวกน องคกรปกครองสวนทองถน ทมความสามารถในการเสยภาษ (Taxable Capacity) ตากวาควรจะไดรบเงนอดหนนมากขน เพอปรบระดบรายไดระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ใหเทาเทยมกนมากขน

3) ไมกระตนใหเกดปญหาการขาดดลงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน กลาวคอ วธการจดสรรหรอสตรการจดสรรเงนอดหนนตองไมลดทอนความพยายามเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถน (Local Tax Effort) และไมลดทอนความพยายามในการควบคมรายจายขององคกรปกครองสวนทองถน

4) พยากรณได (Predictability) การจดสรรเงนอดหนนของรฐบาลควรจะเปนสงทคาดการณลวงหนาไดพอสมควร และความผนผวนในปตอไปไมควรมากเกนไป

5) หลกความสะดวก และเขาใจงาย (Simplicity) วธการจดสรรหรอสตรการจดสรรเงนอดหนนควรมลกษณะเขาใจงาย และใชสะดวก

3.2 ขอสงเกตบางประการจากการศกษาบทเรยนของตางประเทศ

จากการศกษาบทเรยนจากตางประเทศไดขอสงเกตทเปนประโยชนสาหรบการจดทาสตรการจดการเงนโอนในประเทศไทยดงน 1) ในประเทศตางๆ รฐบาลมกจะใหเงนโอนทงแบบทไมมเงอนไข( Unconditional grants) และแบบทมเงอนไข (Conditional grants) รฐบาลกลางมแนวโนมทจะเลอกการโอนเงนแบบทมเงอนไข เพอควบคมการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน

195

แตองคกรปกครองสวนทองถนมความประสงคทจะไดเงนโอนแบบไมมเงอนไขมากกวา เพอใหตนเองมความยดหยนในการจดการบรการสาธารณะแกทองถนของตนเอง 2) ประเทศตางๆ มการพฒนาสตรการจดสรรเงนโอนของตนเอง สาหรบประเทศญปนนน ไดมการพฒนาใชสตรการจดสรรเงนโอนมาเปนเวลานาน เปนระบบทมมาตรฐาน สตรการคานวณจะคอนขางละเอยดลออ ตองอาศยขอมลจานวนมากประกอบการคานวณ อนง การนาแนวคดสตรการจดสรรเงนโอนของตางประเทศมาประยกตใชในประเทศไทยนนจาเปนตองปรบใหงายลง เนองจากประเทศไทยเพงเรมตนกระบวนการการกระจายอานาจทางการคลงสองคกรปกครองสวนทองถนทาใหมการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงคอนขางนอย ประกอบกบการจดทาขอมลตนทนมาตรฐานของการบรหารสาธารณะตางๆ จาเปนตองใชเวลาและสรางความเขาใจระหวางผเกยวของเปนอนมาก คณะนกวจยจงเหนวา สตรการจดสรรเงนโอนของไทยควรเรมจากสตรทงายและไมซบซอนกอนเพอใหเกดการพฒนาตอไปและสรางการยอมรบในวงกวาง ขณะเดยวกนสามารถสรางความเสมอภาคทางการคลง และแกปญหาความไมสมดลทางการคลงในแนวดง 3.3 การจดสรรเงนอดหนนใหทองถนไทย: สภาพทเปนจรง

การจดสรรเงนอดหนนใหองคกรปกครองสวนทองถนในชวง 2544-2546 มลกษณะสาคญบางประการดงน 1) การจดสรรเงนอดหนนจะมสองลกษณะ ลกษณะทหนง เปนการจดสรรตรงใหแกกรงเทพมหานคร และเมองพทยา และลกษณะทสอง เปนการจดสรรผานกรมการปกครอง สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร และกระทรวงวทยาศาสตร ใหแก อบต. อบจ. และเทศบาล ในป 2546 มการจดสรรตรงใหแกกรงเทพมหานคร 7,817.35 ลานบาท จดสรรตรงใหแกเมองพทยา 956.78 ลานบาท และจดสรรใหแก อบต. อบจ. และเทศบาลทงประเทศ 57,311.39 ลานบาท67 โดยเปรยบเทยบแลว กรงเทพมหานคร ไดเงนอดหนนเทากบ รอยละ 13.6 ของเงนอดหนนทใหแกอบต. อบจ. และเทศบาล ทงประเทศ และเมองพทยาไดเงนอดหนนประมาณรอยละ 1.7 ของเงนอดหนนทใหแก อบต. อบจ. และเทศบาลทงประเทศ 2) การจดสรรเงนอดหนนในชวงป 2544-2546 ทกปมหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทไมเหมอนกน68 แตอยางไรกตาม การจดสรรเงนอดหนนทงสามปลวนแตมการใชสตรการจดสรรทงสน

67 ระเบยบวาระการประชมคณะกรรมการการกระจายอานาจฯ ครงท 5/2545 18 กรกฎาคม 2545, สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร 68 ดรายละเอยดในหวขอ “ววฒนาการของหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนน”ในรายงานฉบบน

196

3.4 ขอเสนอวธการจดสรรเงนอดหนน

คณะนกวจยมขอเสนอแนะการจดสรรเงนอดหนนใหองคกรปกครองสวนทองถน ดงน

3.4.1 การจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนควรมทงเงนอดหนนทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจ

เงนอดหนนทวไปเปนเงนอดหนนทใหแกองคกรปกครองสวนทองถน โดยองคกรปกครองสวนทองถนสามารถใชจายเงนอดหนนทวไปดวยดลพนจของตนเอง ทาใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถดาเนนโครงการทสอดคลองกบความตองการของประชาชนในทองถนได

เงนอดหนนเฉพาะกจเปนเงนอดหนนทรฐบาลกาหนดใหทองถนใชเงนตามทระบไว เงนอดหนนนมลกษณะอดหนนเปนรายโครงการ รฐบาลมกใหเงนอดหนนเพอใหทองถนดาเนนตามนโยบายทรฐบาลกาหนดไวเพอสงเสรมภารกจหรอกลมงานบางอยางทรฐบาลตองการใหองคกรปกครองสวนทองถนดาเนนการ เชน การศกษาภาคบงคบ หรอเพอแกปญหาภยธรรมชาตหรอสนบสนนโครงการทใหประโยชนแกทองถนหลายแหง หรอโครงการทมผลกระทบภายนอก (Externalities)

3.4.2 การจดสรรเงนอดหนนทวไป คณะวจย มขอเสนอเปนสองวธดงน วธทหนง

ใหมการจดสรรเงนอดหนนทวไปใหแกองคกรปกครองสวนทองถนรายแหงตามสตรดงน TRi = Ni - Ci - OTR i

โดย TRi = เงนอดหนนทวไปสาหรบองคกรปกครองสวนทองถน แตละแหง Ni = ความจาเปนทางการคลงสาหรบองคกรปกครองสวนทองถน แตละแหง ในทางปฏบต Ni เปนตวเลข Basic Fiscal Needs ทคานวณไดจากโครงการยอยท 2 Ci = ความสามารถทางการคลงสาหรบองคกรปกครองสวนทองถน แตละแหง ในทางปฏบต Ci เปนรายไดภาษขององคกรปกครองสวนทองถนทประมาณการไดจากโครงการยอยท 3 หรออาจใชตวเลขรายไดภาษขององคกรปกครองสวนทองถนในปทผานมา OTR i = เงนอดหนนเฉพาะกจสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ซงกาหนดโดยนโยบายและดลพนจของรฐบาล สตรนมจดเดนทวา เปนสตรทใชกนอยางแพรหลายในประเทศออสเตรเลย เยอรมน ญปน และเกาหล (Jun Ma, 1997, p.33) แตอยางไรกตามสตรนตองใชขอมลเกยวกบองคกรปกครองสวนทองถนจานวนมากประกอบการคานวณ แตปรากฏวาในประเทศไทยขอมล

197

รายละเอยดตางๆ เชน ขอมลดานสาธารณสข และการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนเปนรายแหงยงคงมนอย เมอนาสตรนไปทดสอบคานวณโดยใชขอมลป 2544 เปนตวอยาง คณะวจยพบวามองคกรปกครองสวนทองถนทง อบจ. อบต. และเทศบาลจานวนหนงจะไมไดรบเงนอดหนนทวไป วธทสอง เนองจากขอจากดดานขอมลขององคกรปกครองสวนทองถน คณะวจยจงเสนอวธทสอง เปนวธการชวคราวในชวงทประเทศไทยยงมปญหาเรองขอมลเกยวกบองคกรปกครองสวนทองถน69 วธทสอง เปนวธการจดสรรเงนอดหนนทดดแปลงจากสตรทใชอยในปจจบน โดยการดดแปลงวธการถวงนาหนก ในลาดบแรกของวธทสอง จะเปนการคานวณหายอดเงนอดหนนทวไปสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนโดนรวมทงประเทศ ในลาดบทสองจะเปนการแบงยอดเงนอดหนนทวไปออกเปน 5 สวน คอ เงนอดหนนกรงเทพฯ เงนอดหนนพทยา เงนอดหนนอบจ. เงนอดหนนเทศบาล และเงนอดหนนอบต. และในลาดบทสองจะเปนการจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนเปนรายแหง ขนตอนท1 ในระดบประเทศ

การจดสรรเงนอดหนนทวไปใหแกองคกรปกครองสวนทองถนควรใชสตรดงน

TR = N – C – OTR โดย TR = เงนอดหนนทวไปสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนโดยรวม N = ความจาเปนทางการคลงสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนโดยรวม (Basic Fiscal Needs) ในทางปฏบต N เปน Basic Fiscal Needs โดยรวมทคานวณไดจากโครงการยอยท 2 C = ความสามารถทางการคลงสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนโดยรวม ในทางปฏบต C เปนรายไดภาษขององคกรปกครองสวนทองถนโดยรวมทประมาณการจากโครงการยอยท 3 OTR = เงนอดหนนเฉพาะกจสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนโดยรวมซงกาหนดโดยนโยบายของรฐบาล

ขนตอนท 2 การแบงยอดเงนอดหนนทวไป

69 แตอยางไรกตาม วธทหนงนบเปนวธทดทควรนามาประยกตใชในอนาคต

198

ภายหลงทไดกาหนดวงเงนอดหนนทวไปโดยรวมในระดบประเทศแลวจะมการแบงยอดเงนอดหนนทวไปออกเปน 5 สวน คอ เงนอดหนนกทม. เงนอดหนนพทยา เงนอดหนนอบจ. เงนอดหนนเทศบาล และ เงนอดหนนอบต. สมชย ฤชพนธ (2545)70 ระบวา การแบงยอดเงนนเปนเรองยาก เพราะไมคอยมหลกยด และเหนวา การยดหลกแบงตามสดสวนทเคยไดรบในปทแลว มขอดทวา หลกเกณฑปทแลวเปนจดดลยภาพทเกดจากการเจรจาตอรองในทางการเมอง แตกมขอเสยททาใหเกดปญหาความเหลอมลาของรายได สมชย ฤชพนธ (2545) จงเสนอใหแบงยอดเงนใหองคกรปกครองสวนทองถนเทากบปทแลวเปนเบองตน71 แลวเอาเงนสวนทเหลอมาใหการอดหนนตามนโยบายลดความเหลอมลาของรายได คณะวจยเหนวาเหนวาแนวคดนนาจะเปนแนวคดทเหมาะสมกบสภาพการเมองและการคลงทองถนของไทย

ขนตอนท 3.1 การจดสรรเงนอดหนนทวไปทให อบต.รายแหง การจดสรรเงนอดหนนทวไปทให อบต. ดวยกนเองควรองหลกเกณฑดงน

อาจกลาวไดวามเหตผลสามประการทสนบสนนการใหเงนอดหนนแกองคกรปกครองสวนทองถนซงไดแก ประการทหนง การสรางความเสมอภาคทางการคลง ประการทสอง ความจาเปนทางรายจายของทองถน และประการทสาม การสงเสรมใหมการจดบรการสาธารณะทมผลกระทบทดตอพนทใกลเคยง สาหรบเหตผลประการทสามน รฐบาลมกใชเงนอดหนนเฉพาะกจสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถน และรฐบาลสามารถใชเงนอดหนนทวไป สนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนตามเหตผลประการทหนงและสอง ในทน จะเสนอใหการจดสรรเงนอดหนนทวไป โดยการใหนาหนกแกเหตผล “ความเสมอภาคทางการคลง” และเหตผล “ความจาเปนทางรายจายของทองถน” เหตผลรอยละ 50 เนองจากเหตผลทงสองมนาหนกความสาคญพอๆกน แตอยางไรกตามขอเสนอนเปนเพยงทางเลอกหนง หากมปญหาในทางปฏบต ยอมสามารถเปลยนนาหนกนตามความเหมาะสมได 3.1.1) รอยละ 50 จดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน โดยใชสตรดงน TRi = Pi (R/P – Ri /Pi)

R = รายไดภาษทงประเทศ (ซงจะรวมภาษของรฐบาลกลางดวย) 70 สมชย ฤชพนธ “รายไดขององคกรปกครองสวนทองถน : มปญหาอะไร แกอยางไร” สถาบนพฒนาสยาม 2545 น. 28-29 71 วธการนมขอเสยในประเดนทวา เปนการประกนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน โดยไมไดสะทอนความสามารถ หรอความจาเปนในการใชจายจรงขององคกรปกครองสวนทองถนโดยรวมในแตละประเภท แตอยางไรกตาม เนองจากความจากดของขอมล และลกษณะทางการเมองของการกระจายอานาจทางการคลงในไทย ขอเสนอของสมชย ฤชพนธ (2545) จงนาจะใชไดเปนการชวคราว

199

P = จานวนประชากรทงประเทศ R/P จงเปนรายไดภาษรวมเฉลยตอคน ซงจะเปน bench-mark ระดบชาตสาหรบการ

เปรยบเทยบของอบต. Ri = รายไดไมรวมเงนอดหนนของทองถนอบต.ถน Pi = จานวนประชากรในแตละ อบต.

หลกเกณฑน จะทาใหอบต. ทมรายไดตอคนนอย ไดรบเงนอดหนนมากกวา อบต.ทมรายไดตอคนสง และอบต.ทมจานวนประชากรมากกจะไดรบเงนอดหนนมากกวา อบต.ทมจานวนประชากรนอย 3.1.2) รอยละ 50 เปนการจดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถน (Expenditure needs) โดยมรายละเอยดเปนตวอยางดงน เนองจากขอจากดของขอมลพนฐานดานตางๆของอบต. คณะนกวจยจงเสนอหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนสวนนดงน

ก) รอยละ 10 จดสรรตามพนท เหตผล : หากทองถนใดมพนทกวางขวาง ความจาเปนในการสรางถนนหนทางภายใน

ทองถนกจะมมาก ขณะเดยวกนตนทนการใหบรการบางอยางเชนการเกบขยะกจะมตนทนสงขน จงมความจาเปนในดานรายจายทสงขน แตอยางไรกตามพนททกวางขวางอาจเปนพนทของปาเขา บง หรอแมนาลาธาร ซงไมมคนอาศยอยจงไมสามารถสะทอนภารกจขององคกรปกครองสวนทองถนไดอยางเตมท เนองจากตวแปรนมทงเหตผลสนบสนนและเหตผลแยง คณะนกวจยจงใหนาหนกเปนรอยละ 10 ทงทตวแปรนสามารถหาขอมลไดงายทสด

ข) รอยละ 20 จดสรรตามจานวนประชากร เหตผล : หากทองถนใดมประชากรมาก ทองถนกจะมตนทนการใหบรการแกประชาชนสง

ตามไปดวย ขณะเดยวกนขอมลประชากรเปนขอมลทมการจดเกบดพอสมควร (แมจะมปญหาประชากรแฝง) แตอยางไรกตาม เนองจากตวแปรนไดปรากฏอยในสวนทจดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายไดแลว คณะนกวจยจงเหนวาในสวนทเปนการจดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถนนน ควรใหนาหนกตวแปรน รอยละ 20

ค) รอยละ 20 จานวนนกเรยน ป.1 – ม.6 ในปจจบน รฐบาลไทยจะจดสรรเงนอดหนนทวไปดานการศกษา และดานสงเสรมบรการ

สาธารณสขคอนขางมาก (ดตารางท1) เงนอดหนนทวไปทงสองดานนเปนสงทจาเปนและสาคญ องคกรปกครองสวนทองถนจาเปนตองพงพงเงนอดหนนทวไปเพอการบรการทงสองดานน แตอยางไรกตาม ตวแปรทจะสะทอนความจาเปนทางรายจายของทองถนในสองดานนมการจดเกบไมคอยสมบรณ ดวยความจากดของขอมล คณะนกวจยจงเลอกเฉพาะตวแปรทเปนจานวนนกเรยน ป.1 – ม.6 เพอเปนตวแปรสะทอนถงความจาเปนทางดานการศกษา เนองจาก

200

ตวแปรทสะทอนดานสาธารณสขทจาแนกตามทองถนมความไมสมบรณ จงไมไดรวมไวในการคานวณครงน

ขนตอนท 3.2 การจดสรรเงนอดหนนทวไปทให เทศบาล รายแหง การจดสรรเงนอดหนนทวไปทให เทศบาล ดวยกนเอง จะมหลกเกณฑคลายกบการจดสรร

ให อบต. ดวยกนเอง ในทน จะเสนอใหนาหนกเงนอดหนนเพอ “ความเสมอภาคทางการคลง” และเพอ “ความจาเปนทางการคลง” ขอละรอยละ 50 แตอยางไรกตาม ขอเสนอนเปนเพยงตวอยางหนงเทานน

3.2.1) รอยละ 50 จดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน โดยใชสตรดงน TRi = Pi (R/P – Ri /Pi)

R = รายไดภาษทงประเทศ (ซงรวมทงรายไดภาษของรฐบาลดวย) P = จานวนประชากรทงประเทศ R/P จงเปนรายไดภาษทงประเทศเฉลยตอคน ซงจะเปน bench-mark ระดบชาตสาหรบ

การเปรยบเทยบของเทศบาล Ri = รายไดไมรวมเงนอดหนนของเทศบาลแตละแหง Pi = จานวนประชากรในแตละเทศบาล

หลกเกณฑน จะทาใหเทศบาลทมรายไดตอคนนอย ไดรบเงนอดหนนมากกวาเทศบาลทมรายไดตอคนสง และเทศบาลทมจานวนประชากรมากกจะไดรบเงนอดหนนมากกวาเทศบาลทมจานวนประชากรนอย 3.2.2) รอยละ 50 เปนการจดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถน (Expenditure needs) โดยมรายละเอยดดงน เนองจากขอจากดของขอมลพนฐานดานตางๆของเทศบาล คณะนกวจยจงเสนอหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนสวนนเปนตวอยางดงน

ก) รอยละ 10 จดสรรตามพนท เหตผล : หากเทศบาลใดมพนทกวางขวาง ความจาเปนในการสรางถนนหนทางภายใน

ทองถนกจะมมาก ขณะเดยวกนตนทนการใหบรการบางอยางเชนการเกบขยะกจะมตนทนสงขน จงมความจาเปนในดานรายจายทสงขน แตอยางไรกตามพนททกวางขวางอาจเปนพนทวางเปลา หรอแมนาลาธาร ซงไมมคนอาศยอยจงไมสามารถสะทอนภารกจของเทศบาลไดอยางเตมท เนองจากตวแปรนมทงเหตผลสนบสนนและเหตผลแยง คณะนกวจยจงใหนาหนกเปนรอยละ 10 ทงทตวแปรนสามารถหาขอมลไดงายทสด

ข) รอยละ 20 จดสรรตามจานวนประชากร

201

เหตผล : หากเทศบาลใดมประชากรมาก เทศบาลกจะมตนทนการใหบรการแกประชาชนสงตามไปดวย ขณะเดยวกนขอมลประชากรเปนขอมลทมการจดเกบดพอสมควร (แมจะมปญหาประชากรแฝง) แตอยางไรกตาม เนองจากตวแปรนไดปรากฏอยในสวนทจดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายไดแลว คณะนกวจยจงเหนวาในสวนทเปนการจดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถนนน ควรใหนาหนกตวแปรนเพยง รอยละ 20

ค) รอยละ 20 จานวนนกเรยน ป.1 – ม.6 ในปจจบน รฐบาลไทยจะจดสรรเงนอดหนนทวไปดานการศกษา และดานสงเสรมบรการ

สาธารณสขคอนขางมาก (ดตารางท1) เงนอดหนนทวไปทงสองดานนเปนสงทจาเปนและสาคญ องคกรปกครองสวนทองถนจาเปนตองพงพงเงนอดหนนทวไปเพอการบรการทงสองดานน แตอยางไรกตาม ตวแปรทจะสะทอนความจาเปนทางรายจายของทองถนในสองดานนมการจดเกบไมคอยสมบรณ ดวยความจากดของขอมล คณะนกวจยจงเลอกเฉพาะตวแปรทเปนจานวนนกเรยน ป.1 – ม.6 เพอเปนตวแปรสะทอนถงความจาเปนทางดานการศกษา เนองจากตวแปรทสะทอนดานสาธารณสขทจาแนกตามทองถนมความไมสมบรณ จงไมไดรวมไวในการคานวณครงน

ขนตอนท 3.3 การจดสรรเงนอดหนนทวไปทให อบจ. รายแหง การจดสรรเงนอดหนนทวไปทให อบจ. ดวยกนเอง ควรองหลกเกณฑดงน

ในทน จะเสนอใหนาหนกเงนอดหนนเพอ “ความเสมอภาคทางการคลง” และเพอ “ความจาเปนทางการคลง” ขอละรอยละ 50 แตอยางไรกตาม ขอเสนอนเปนเพยงตวอยางหนงเทานน

3.3.1) รอยละ 50 จดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน โดยใชสตรดงน TRi = Pi (R/P – Ri /Pi)

R = รายไดภาษทงประเทศ (ซงรวมทงรายไดภาษของรฐบาลดวย) P = จานวนประชากรทงประเทศ R/P จงเปนรายไดภาษทงประเทศเฉลยตอคน ซงจะเปน bench-mark ระดบชาตสาหรบ

การเปรยบเทยบของ อบจ. Ri = รายไดไมรวมเงนอดหนนของทองถนแตละแหง Pi = จานวนประชากรในแตละทองถน

หลกเกณฑน จะทาใหอบจ. ทมรายไดตอคนนอย ไดรบเงนอดหนนมากกวา อบจ.ทมรายไดตอคนสง และอบจ.ทมจานวนประชากรมากกจะไดรบเงนอดหนนมากกวา อบจ.ทมจานวนประชากรนอย

202

3.3.2) รอยละ 50 เปนการจดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถน (Expenditure needs) โดยมรายละเอยดดงน เนองจากขอจากดของขอมลของอบจ. คณะผวจยจงเสนอหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนสวนนเปนตวอยางดงน

ก) รอยละ 10 จดสรรตามพนท เหตผล : หากอบจ.ใดมพนทกวางขวาง ความจาเปนในการสรางถนนหนทางภายในทองถน

กจะมมาก ขณะเดยวกนตนทนการใหบรการบางอยางเชนการเกบขยะกจะมตนทนสงขน จงมความจาเปนในดานรายจายทสงขน แตอยางไรกตามพนททกวางขวางอาจเปนพนทของปาเขา บง หรอแมนาลาธาร ซงไมมคนอาศยอยจงไมสามารถสะทอนภารกจขององคกรปกครองสวนทองถนไดอยางเตมท เนองจากตวแปรนมทงเหตผลสนบสนนและเหตผลแยง คณะนกวจยจงใหนาหนกเปนรอยละ 10 ทงทตวแปรนสามารถหาขอมลไดงายทสด

ข) รอยละ 40 จดสรรตามจานวนประชากร เหตผล : หากอบจ.ใดมประชากรมาก อบจ.กจะมตนทนการใหบรการแกประชาชนสงตาม

ไปดวย ขณะเดยวกนขอมลประชากรเปนขอมลทมการจดเกบดพอสมควร (แมจะมปญหาประชากรแฝง) ขณะเดยวกนการใหบรการดานการศกษา และสาธารณสขไมไดเปนภาระหนาทของอบจ. โดยตรง คณะนกวจยจงเหนวาในสวนทเปนการจดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถนนน ควรใหนาหนกตวแปรน รอยละ 40

3.4.3 ผลการทดสอบการจดสรรเงนอดหนนทวไป

คณะวจย ไดทดสอบวธหรอสตรท หนง และ สอง ตามทกลาวไวขางตน โดยใชขอมลป 2544 เพอวเคราะหผลของการจดสรรตามสตรทงสอง และแสดงผลการคานวณบางสวนไวในตารางท 1 ในตารางท 1 จะเหนวา ในกรณทจดสรรเงนอดหนนทวไปดวยวธท สอง องคกรปกครองสวนทองถนทกแหงจะไดเงนอดหนนทวไป ซงแตกตางกบเงนอดหนนทวไปทเปนจรงในป 2544 และการจดสรรเงนอดหนนทวไปดวยวธท หนง ทมผลใหองคกรปกครองสวนทองถนบางแหงไมไดรบเงนอดหนน72 ขณะเดยวกน ในกรณทจดสรรเงนอดหนนทวไปดวยวธท สอง ความแตกตางของเงนอดหนนทวไประหวางองคกรปกครองสวนทองถน (สงสดกบตาสด) จะนอยกวา การจดสรรเงนอดหนนทวไปทเปนจรงในป 2544 และการจดสรรดวยวธท หนง

72 การจดสรรเงนอดหนนทวไปดวยวธท หนง องคกรปกครองสวนทองถนใดหากมรายไดภาษบวกกบเงนอดหนนเฉพาะกจ มากกวาหรอเทากบความจาเปนทางการคลง (Ni) องคกรปกครองสวนทองถนกจะไมไดเงนอดหนนทวไป

203

3.4.4 การจดสรรเงนอดหนนเฉพาะกจ เงนอดหนนเฉพาะกจมลกษณะอดหนนเปนรายโครงการ เพอใหทองถนดาเนนการตาม

นโยบายของรฐ เพอแกปญหาภยธรรมชาต หรอเพอสนบสนนโครงการทมผลกระทบทดตอพนททองถนทอยใกลเคยง (Inter-jurisdictional Spill-over effect) เงนอดหนนเฉพาะกจจงเปนเงนอดหนนทสาคญสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนเชนกน

ในปจจบนเงนอดหนนเฉพาะกจยงควรเปนแบบใหเตมจานวน (Non-matching Grant) แตอยางไรกตาม เมอองคกรปกครองสวนทองถนเรมมรายไดของตนเองมากขนในอนาคต ควรใชระบบเงนอดหนนแบบ Matching Grant เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนมสวนรวมแบกรบภาระในโครงการตางๆ รวมกน 3.5 เงนอดหนนเพอการถายโอนภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

อาศยพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 คณะกรรมการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน รวมกบสวนราชการตางๆไดจดทาแผนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในป 2543 ซงไดกาหนดใหมการถายโอนภารกจจากสวนราชการใหแกทองถน ภารกจทถายโอนจานวน 6 ดานนนประกอบดวยภารกจ 245 เรอง และในปงบประมาณ 2544 เปนปทเรมดาเนนตามแผนปฏบตการดงกลาว ดร.สมชย ฤชพนธ และ คณะ (2545)73 ไดเสนอวาควรยกเลกเงนอดหนนเพอการถายโอนภารกจ เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนไมไดเปนผคดคนโครงการดวยตนเองและควรจดสรรเงนในรปเงนอดหนนทวไปหรอเงนภาษใหทองถนมากขน เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนไดคดและดาเนนโครงการทตอบสนองความตองการของคนในทองถนของคนอยางแทจรง คณะวจยมความเหนคลายคลงกบความเหนขางตน โดยมรายละเอยดดงน 1) ควรเปลยนแปลงเงนอดหนนเพอการถายโอนภารกจใหเปนเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนนเฉพาะกจ 2) ในขณะทคณะกรรมการกระจายอานาจฯ ไดระบภารกจถายโอน 6 ดาน ซงประกอบดวย 245 เรองนน คณะกรรมการกระจายอานาจไดระบอยางชดเจนวากจกรรมใดเปน กจกรรมประเภท “เลอกทาโดยอสระ” ซงหมายถงเปนภารกจทไมบงคบใหองคกรปกครองสวนทองถนทา องคกรปกครองสวนทองถนมอสระในการเลอกทากจกรรมประเภทน และกจกรรม

73 www.dloc.net

204

อกประเภทหนงไดแก ประเภท “หนาททตองทา” ซงจะรวมงานทเปนเรองของการมอบอานาจ และการใชอานาจ และงานทเกยวของกบชวตประจาวนของประชาชนหรอความจาเปนพนฐาน กจกรรมประเภท “เลอกทาโดยอสระ” ควรอดหนนดวยเงนอดหนนทวไปเชน ในดานท 1 ดานโครงสรางพนฐานนน ตวอยางภารกจ “เลอกทาโดยอสระ” ไดแก งานลาดยางทางหลวงชนบท งานบารงรกษาเกาะกลางถนน ทางเทา ไหลทาง และทพกรมทางของทางหลวง ถนนภายในหมบาน เปนตน ควรอดหนนดวยเงนอดหนนทวไป74 กจกรรมประเภท “หนาททตองทา” บางกจกรรม (เชน การพฒนาบคลากรและชมชนและปฏบตการเพอเฝาระวงปองกนและควบคมโรคตดตอ และการวนจฉยและรกษาพยาบาลเบองตน เปนตน) อาจอดหนนดวยเงนอดหนนทวไป บางกจกรรม (เชน การจดทาผงเมองรวมจงหวด) อาจอดหนนดวยเงนอดหนนเฉพาะกจ และบางกจกรรม (เชน การออกใบสงและการเปรยบเทยบปรบการกระทาความผด พรบ. จราจรทางบก พ.ศ. 2522 เฉพาะความผดการจอดรถในทหามจอด หรอกดขวางการจราจร) อาจไมควรไดเงนอดหนน 4.บทสรป นกเศรษฐศาสตรเหนวา รฐบาลกลางจาเปนตองจดสรรเงนโอนหรอเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอสรางความเสมอภาคกนในทางการคลงระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ลดชองวางทางการคลงในแนวดง และสงเสรมใหมการจดบรการสาธารณะทมผลกระทบทดตอพนทใกลเคยง โดยทวไป เงนอดหนนมกแบงเปนประเภทใหญๆ ออกเปนเงนอดหนนทวไปทมเงอนไข และเงนอดหนนทไมมเงอนไขหรอเงนอดหนนทวไป ในประเทศไทยกมกจะแบงเงนอดหนนออกเปน เงนอดหนนทวไปซงเปนสวนทองคกรปกครองสวนทองถนสามารถใชจายดวยดลยพนจตนเอง และเงนอดหนนเฉพาะกจซงเปนสวนทองคกรปกครองสวนทองถนใชจายตามนโยบายของรฐบาล อนงในชวงป 2544 – 2545 รฐบาลไดมเงนอดหนนอกประเภทหนง ไดแก เงนถายโอน สบเนองจากแผนการถายโอนภารกจจากสวนราชการใหแกทองถน ในการจดสรรเงนอดหนนนน รฐบาลไทยควรยดหลกเกณฑดงน 1) ความเพยงพอของรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน 2) ความเปนธรรมในหมองคกรปกครองสวนทองถน 3) ไมกระตนใหเกดปญหาขาดดลงบประมาณขององครปกครองสวนทองถน 4) พยากรณได และ 5) สะดวกและเขาใจงาย จากการศกษาบทเรยนของตางประเทศมขอสงเกตสองประการ ไดแก 1. รฐบาลกลางมแนวโนมทจะเลอกการโอนเงนแบบทมเงอนไข แตองคกรปกครองสวนทองถนมความประสงค ทจะไดเงนโอนแบบไมมเงอนไขมากกวา

74 ภายหลงทเงนโอนกลายเปนเงนอดหนนทวไปแลว อาจมปญหาการบงคบใชเงนอดหนนใหเปนไปตามภารกจทถายโอน ฉะนนการตรวจสอบ (Audit) การใชจายเงนอดหนนจงเปนเรองทตองกระทามากขน

205

2. ประเทศญปนไดมการพฒนาใชสตรการจดสรรเงนโอนมาเปนเวลานานเปนระบบทมมาตรฐาน สตรการคานวณจะคอนขางละเอยดลออ ตองอาศยขอมลจานวนมากประกอบการคานวณ อนง การนาแนวคดสตรการจดสรรเงนโอนของญปนมาประยกตใชในประเทศไทยนน จาเปนตองปรบใหงายลง

ในการจดสรรเงนอดหนนของไทย คณะวจยมขอเสนอแนะดงน 1) เงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนยงคงตองมทงเงนอดหนนทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจ 2) ในการจดสรรเงนอดหนนทวไป มขอเสนอเปน 2 วธดงน วธทหนง : จะใชสตรการจดสรรทงในระดบประเทศ และระดบองคกรปคกรองสวนทองถนรายแหงดวยสตรเดยวกนดงน ระดบประเทศ TR = N – C – OTR ระดบองคกรปกครองสวนทองถน TRi = Ni - Ci - OTR i TR = เงนอดหนนทวไป N = ความจาเปนทางการคลง C = ความสามารถทางการคลง OTR = เงนอดหนนเฉพาะกจ

วธทสอง : จะแบงเปนขนตอนดงน ก) ในระดบประเทศ การคานวณยอดเงนรวมของเงนอดหนนทวไปทงประเทศ จะใชสตรดงน TR = N – C – OTR ข) ในการแบงยอดเงนอดหนนทวไปออกเปน 5 สวนคอ เงนอดหนน กทม. เงนอดหนนพทยา เงนอดหนนอบจ. เงนอดหนนเทศบาล เงนอดหนนอบต. อาจยดหลกท สมชย ฤชพนธ(2545) เสนอไววา ใหมการแบงยอดเงนเทากบปกอนเปนเบองตน แลวเอาเงนสวนทเหลอมาใหอดหนนตามนโยบายลดความเหลอมลาของรายได ค) การจดสรรเงนอดหนนทวไปทใหอบต. ควรองหลกเกณฑดงน - รอยละ 50 จดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายได - รอยละ 50 จดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถน (โดยแบงเปนรอยละ 10 จดสรรตามพนท รอยละ 20 จดสรรตามจานวนประชากร และรอยละ 20 จานวนนกเรยน ป.1 – ม.6) ง) การจดสรรเงนอดหนนทวไปทใหเทศบาล ควรองหลกเกณฑดงน - รอยละ 50 จดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายได

206

- รอยละ 50 จดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถน (โดยแบงเปนรอยละ 10 จดสรรตามพนท รอยละ 20 จดสรรตามจานวนประชากร และรอยละ 20 จานวนนกเรยน ป.1 – ม.6) จ) การจดสรรเงนอดหนนทวไปทใหอบจ. ควรองหลกเกณฑดงน - รอยละ 50 จดสรรเพอสรางความเทาเทยมในดานรายได - รอยละ 50 จดสรรตามความจาเปนทางรายจายของทองถน (โดยแบงเปนรอยละ 10 จดสรรตามพนท รอยละ 40 จดสรรตามจานวนประชากร) 3) จาการทดสอบการจดสรรเงนอดหนนทวไปตามวธทเสนอแนะ พบวา วธทสอง องคกรปกครองสวนทองถนทกแหงจะไดรบเงนอดหนนทวไป และมความแตกตางของเงนอดหนนทวไประหวางองคกปกครองสวนทองถน (สงสดกบตาสด) นอยกวา การจดสรรทเปนจรงในป 2544 และ การจดสรรตามขอเสนอแนะวธทหนง คณะวจย เหนวาในขณะทขอมลขององคกรปกครองสวนทองถนยงไมคอยสมบรณ การจดสรรเงนอดหนนทวไปตามวธทสอง นบเปนทางเลอกชวคราวทด แตอยางไรกตาม ในระยะยาว เมอขอมลองคกรปกครองสวนทองถนคอนขางมความสมบรณแลว ควรจะใชสตรวธทหนง ในการจดการเงนอดหนนทวไป 4) เงนอดหนนเฉพาะกจซงมลกษณะอดหนนเปนรายโครงการเพอดาเนนการตามนโยบายของรฐ เพอแกปญหาภยธรรมชาต หรอเพอสนบสนนโครงการทมผลกระทบทดตอพนททองถนทอยใกลเคยง ยงควรเปนแบบใหเตมจานวน (Non-matching Grants) แตอยางไรกตาม ในระยะยาว เมอองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดมากขน อาจเปลยนเปนเงนอดหนนทมเงอนไขและจายสมทบ(Matching Specific grant) เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมรบผดชอบ 5) คณะวจยเหนวา ควรเปลยนแปลงเงนอดหนนเพอการถายโอนภารกจใหเปนเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนนเฉพาะกจ สาหรบภารกจถายโอนทเปนกจกรรมประเภท “เลอกทาโดยอสระ” ควรอดหนนดวยเงนอดหนนทวไป สวนกจกรรมประเภท “หนาททตองทา” บางกจกรรมอาจอดหนนดวยเงนอดหนนทวไป บางกจกรรมอาจอดหนนดวยเงนอดหนนเฉพาะกจ และบางกจกรรมไมควรไดรบเงนอดหนน 6) ในทายทสด คณะวจยมขอเสนอแนะทวไปบางประการดงน ประการแรก การจดสรรเงนอดหนนทวไปควรจดการโดยยดสตรเปนฐานซงอาจใชสตรวธทหนงหรอวธทสองทกลาวไวขางตนเปนตวอยาง และอาจมการปรบเปลยนสตรและวธการคานวณเปนระยะๆ ประการทสอง จาเปนตองมการพฒนาการจดเกบขอมลขององคกรปกครองสวนทองถนโดยเฉพาะขอมลดานสาธารณสขและการศกษา ซงจะทาใหสามารถใชวธการจดสรรเงนอดหนนดวยสตรไดด

207

บทสรป จากการศกษาของโครงการยอยตางๆ เปนจดเรมตนของการพฒนาสตรการจดสรรรายไดภาษและเงนอดหนนทเปนหนาทของรฐบาลทตองใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตางๆ แนวคดพนฐานของสตรการจดสรรนอยภายใตกรอบกฎหมายตางๆ ทมใชบงคบและเปนกรอบใหแกองคกรปกครองสวนทองถน กลาวคอการจดสรรรายไดของรฐบาลนตองสอดคลองกบความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถนทตองสามารถคดเองและทาเองไดภายใตกรอบของกฎหมาย และตองมความสอดคลองกบภารกจหนาททมอยเดมและทมการถายโอนใหใหมตามกฎหมายแผนและขนตอนการกระจายอานาจฯ และแผนปฏบตการถายโอน ภายใตสตรการจดสรรรายไดใหมนคานงถงความแตกตาง (Disparity) ทงในดานรายได โครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจ สงคมขอองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท และแตละแหง โดยแนวทางของการกระจายอานาจ ฯ ทดาเนนอยในขณะนทเรมเหนแนวของการจดแบงภารกจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนตางๆ จะเหนไดวาทาใหเกดความแตกตางของภาระในการแบกรบภารกจหนาทองคกรปกครองสวนทองถนทจะตองรบหนาทดงกลาว ดงนนวตถประสงคของการพฒนาสตรจดสรรรายไดในครงนตองพยายามแกไขปญหาความแตกตางของภาระทางการคลงดงกลาวขององคกรปกครองสวนทองถนทมอยทงประเทศใหมความชดเจนมากทสด เพอไมใหเกดปญหาความไมชดเจนของการจดสรรรายไดจากการใชอานาจทางการเมองหรอการเจรจาตอรอง เมอตองคานงถงความแตกตางของภาระทางการคลงทเกดขนน สตรการจดสรรรายไดจงตองสามารถแกไขปญหาความไมเทาเทยมทงในระดบแนวตงหรอระหวางประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน และในระดบแนวนอนหรอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนประเภทเดยวกน สตรการจดสรรรายไดนดงทไดกลาวเปนการพฒนาเพอประโยชนในการเปนเครองมอของการจดสรรรายไดใหชดเจนและมความเทาเทยมตามภารกจหนาทแลวยงเปนเครองมอชวยในการกากบการทางานขององคกรปกครองสวนทองถนของรฐบาลไดระดบหนงเพราะพนฐานจากการพฒนาสตรจดสรรรายไดนอยบนพนฐานภารกจหนาทขนตาทแตละองคกรปกครองสวนทองถนควรจะตองดาเนนการใหบรการแกประชาชน ดงนนหากองคกรปกครองสวนทองถนมภารกจหนาทหรอภาระทางการคลงเพมขน สตรการจดสรรรายไดนสามารถทจะพฒนาการจดสรรใหสอดคลองเพอรองรบภารกจหรอหนาททเพมขนขององคกรปกครองสวนทองถนนนๆ ทสาคญอกประการหนงสตรการจดสรรรายไดนไมไดเปนการลงโทษองคกรปกครองสวนทองถนทมความพยายามพงตนเองทางการคลง (High Revenue Effort) และไมสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนทไมพยายามชวยตนเองทางการคลง (Low Revenue Effort) เพราะหลกคดพนฐานถกพฒนาจากความจาเปนทางการคลงพนฐาน ซงเปนสวนหนงของฐานรายไดภายในแตละองคกรปกครองสวนทองถน ไมไดเปนการคดจากรายไดปจจบน ตลอดจนโครงสรางรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนในปจจบนยงถกกากบควบคมอยางรดกม ทงในดานการกาหนดฐาน

208

อตราภาษ และวธบรหารจดเกบจงอาจทาให การเพมประสทธภาพทางรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตองมการพฒนาอยางรอบคอบและเรงดวนเพอเปนสวนหนงของการพฒนาศกยภาพทางการคลง และรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนทจะมผลโดยตรงตอภาระทางการคลงของรฐบาลเอง ทสาคญอกประการหนงของการศกษานคอสตรทถกพฒนาขนนอยเปนพนฐานของความแตกตางของความจาเปนพนฐานทางการคลงกบความสามารถทางการคลงของแตละองคกรปกครองสวนทองถน ดงนนหากมการพฒนาความสามารถทางการคลงและการเปลยนแปลง โครงสรางภารกจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน สตรการจดสรรรายไดนจงตองมการพฒนาและปรบปรงอย เสมอเพอใหเงอนไขการเปลยนแปลงใดท เกดขนทงดานภารกจหนาทและความสามารถทางการคลงสามารถสะทอนความตองการทางการคลงทแทจรงของแตละองคกรปกครองสวนทองถน ซงการกระทาดงกลาวนยงเปนการชวยทาใหเกดความโปรงใสของการจดสรรรายไดของรฐบาลใหแกองคกรปกครองสวนทองถนใหเปนทรบรรบทราบและแกไขในแนวทางของการจดสรรอยางเทาเทยมกนทงในฝายผใหและผรบ ซงทาใหลดขอครหาของการใชดลยพนจและการเจรจาตอรองทางการเมอง ทเปนสาเหตของความลมเหลวของการจดสรรรายไดทผานมา

209

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

เทศบาล อานาจหนาท กทม พทยา นคร เมอง ตาบล

อบจ. อบต.

การจดทาแผนพฒนาทองถนของตนเอง / / / / / / / ประสานการจดทาแผนพฒนาจงหวดตามระเบยบทคณะรฐมนตรกาหนด / ระบบขอมลเพอวางแผน / การจดใหมและบารงรกษาทางบก / * / / / * / การจดใหมและบารงรกษาทางนา / / / / / / / การจดใหมและบารงรกษาทางระบายนา / / / * * การจดการและดแลสถานขนสงทงทางบกและทางนา (การขนสง) / - สถานขนสงในเขตพนทขององคกรปกครองทองถนนน / / / / / - สถานขนสงทางนา (ทาเทยบเรอสาธารณะ) - ทเปนทตงของสถานขนสงทางนานน / / / / / / การสาธารณปโภคและการกอสรางอน ๆ / - ใหมและบารงการไฟฟาหรอแสงสวางโดยวธอนๆ / / / * * - ใหมนาสะอาดหรอการประปา / / / / / * / - ขด ปรบปรง ซอมแซม แหลงนาธรรมชาต บอบาดาล คลองสงนา อาคารชลประทาน อางเกบนา ฝายลนนา ฐานสบนา สระนาสาธารณะ และตดตง เครองสบนา งานจดสรรนาในระดบแปลงนาหรอคนคนา

* * * * *

- มอบอานาจการอนญาตการขดเจาะบอบาดาลเฉพาะบอทมขนาดเสนผาศนยกลางตอนบนสดทมขนาดนอยกวา 4 นว ( 100 มลลเมตร) และมอบอานาจการอนญาตใชนาบาดาลทอนญาตใชไมเกนวนละ 10 ลกบาศกเมตร

/

- การสบนานอกเขตชลประทาน * * * * * * * - ซอมบารงเครองสบนาแบบบอลก / / / / - โครงการถายโอนการสบนาดวยไฟฟา งานบารงรกษาคลองสงนา ดาดคอนกรตทงสายหลกและสายซอย งานเกบเงนคากระแสไฟฟา งานประสานจดตงสหกรณผใชนา

/

การสาธารณปการ / * * / การจดใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขาม และทจอดรถ / / / / / / / การพาณชย และการทากจการ ไมวาจะดาเนนการเองหรอรวมกบบคคลอน หรอจากสหการ / * * * *

210

เทศบาล

อานาจหนาท กทม พทยา นคร เมอง ตาบล


- งานทะเบยนพาณชยตามพ.ร.บ.ทะเบยนพาณชย พ.ศ. 2499 โดยถายโอนการรบจดทะเบยนพาณชยใหอปท. เปนพนกงานเจาหนาทและนายทะเบยนพาณชยในเขต

/ / /

การสงเสรมการลงทน / / / / การสงเสรมการทองเทยว * * / * * / * การสงเสรม การฝกและประกอบอาชพ / * * * / * - สารวจความตองการในการพฒนาอาชพ * * * * * * * - การฝกอาชพอตสาหกรรมในครอบครว * * * * * การจดการศกษา / / / / / / / - การดาเนนงานทอานหนงสอประจาหมบาน หองสมดประชาชน * * * * * * * การบารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และ วฒนธรรมอนดของทองถน / / / / / / / การสงเสรมกฬา / / / / / / / การจดใหมและบารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ / / / / / * การปรบปรงแหลงชมชนแออดและการจดการเกยวกบทอยอาศย / / / / / / การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง / / / * การกาจดมลฝอย และสงปฏกลรวม และนาเสย / / / / / / / การสาธารณสข การอนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล / / / * / - สงเสรมสขภาพกลมแมและเดก / / / / / การจดใหมและบารงโรงพยาบาลและสถานททาการพทกษรกษาคนไข / / / * / การปองกนและควบคมโรคตดตอ / / / / / / การสงคมสงเคราะหและการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชราและผดอยโอกาส / / / / / / - การสงเคราะหเบยยงชพผสงอาย คนพการ ผปวยเอดส / / / / / / / การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน / / / / / / /

211

การรกษาความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอยและการอนามย โรงมหรสพ และสาธารณสถานอน ๆ / / / การจดการ บารงรกษา คมครอง ดแล และการใชประโยชนจากปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม / / / / / / /



การจดการสงแวดลอมและมลพษตาง ๆ / / / / / / / การพฒนาอตสาหกรรม - การกากบ ดแล รบแจง ตรวจสอบการประกอบกจการโรงงานจาพวกท 1-3 รวมถงการอนญาตใหตงโรงงานขนาดเลกในอปท.

/ / / / / /

การควบคมการเลยงสตว / การผงเมอง / / / / / / / การขนสงมวลชนและการวศวกรรมจราจร / / / / / การคมครองดแลรกษาทรพยสนอนเปนสาธารณะสมบตของแผนดน (ทสาธารณะ) / / / / / / / การควบคมอาคาร / / / / / / / การปองกนและบรรเทาสาธารณภย / / / / / / การรกษาความสงบเรยบรอย การสงเสรมและสนบสนนการปองกนและรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน / / / / / / / การทะเบยนตามทกฎหมายกาหนด / - อานาจการรบจดทะเบยนตาม พ.ร.บ. รถยนต พ.ศ2522 พ.ร.บ.ขนสงทางบก พ.ศ.2522 และ พ.ร.บ.ลอเลอน พ.ศ.2478 / / - ดานการทะเบยนราษฎรและบตรประจาตวประชาชน / / / - การจดทาทะเบยนสตวพาหนะ / / / / / / - การอนญาตใหจดตงสถานบรการ โรงแรม เลนการพนน ขายสราและยาสบ การรบแจงการประกอบกจการและการตรวจตรา

/ / / / / /

การประสานและใหความรวมมอและสนบสนน อปท.และราชการสวนทองถนในการพฒนาทองถน / การแบงสรรเงนซงตามกฎหมายจะตองแบงใหอปท.อน / การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม - ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยเกษตรชมชน (ดาเนนการรวมกบรฐ) * * * * * *

212

จดทากจการอนใดตามทกาหนดไวในพรบ.นหรอกฎหมายอนกาหนดใหเปนอานาจและหนาทของอบจ. / ใหมเครองใชในการดบเพลง / / /



สงเสรมการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม / / / / / ใหมโรงฆาสตว / / / * ตราขอบญญตโดยไมขดหรอแยงตอกฎหมาย / การสรางและบารงรกษาทางบกและทางนาทเชอมตอระหวางอปท.อน / / / / / / การจดตงและดแลตลาดกลาง / / การจดใหมมพพธภณฑ และหอจดหมายเหต / / จดทากจการใดอนเปนอานาจและหนาทของอปท.อนทอยในเขตและกจการนนเปนการสมควรใหอปท.อนรวมกนดาเนนการหรอใหอบจ.จดทาทงนตามทคณะกรรมการประกาศกาหนด / /

กจการอนใดทเปนผลประโยชนของประชาชนในทองถนตามทคณะกรรมการประกาศกาหนด / / / / / / การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพของประชาชน / / / / / / / สงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน / / / / / / การใหบรการแกเอกชน สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจหรออปท.อน / /

/ หมายถง หนาททตองทา * หมายถง หนาททเลอกทาโดยอสระ ทมา --- พ.ร.บ.กาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และ แผนการกระจายอานานใหแกองคกรปกครองสวนทองถน 2543 --- แผนปฎบตการกาหนดขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร.

213

ภาคผนวก ข

การคานวณ Basic Fiscal Needs ของ กทม. โดยละเอยด การคานวณ Unit Cost

1) ขอมลทตองใชคอ รายจายตามแผนงาน (ไมรวมการพาณชยกทม.) และจานวนประชากรของกทม. โดยในทนใชขอมลป 2541-2544

ตารางท ข1.1 : แสดงขอมลรายจายของกทม.ป 2541-2544

กรงเทพมหานคร 2541 2542 2543 2544 รายจายจาแนกตามแผนงาน บาท บาท บาท บาท

1. การโยธาและระบบจราจร 5,740,712,700 4,997,686,950 6,193,835,900 5,073,868,100 2. การระบายนาและบาบดนาเสย 4,264,403,700 3,172,523,500 2,449,566,700 2,489,254,400 3. การบรหารทวไป 4,950,096,680 4,432,372,850 3,883,743,900 4,306,543,100 4. การรกษาความสะอาด 3,752,628,900 3,647,616,300 3,951,286,500 3,424,655,400 5. การสาธารณสข 3,586,567,200 3,628,824,500 3,107,120,400 3,469,123,900 6. การพฒนาและบรการสงคม 2,484,361,270 1,889,055,800 2,141,690,900 2,040,189,200 7. การศกษา 1,621,229,550 2,231,920,100 2,272,755,700 2,196,356,900 รวมงบประมาณรายจาย* 26,400,000,000 24,000,000,000 24,000,000,000 22,999,991,000

ประชากร (คน) 5,647,799 5,662,499 5,680,380 5,726,203 2) นาขอมลดานรายจายตามแผนงานของกทม.หารดวยจานวนประชากรในแตละป แลวนาคาทไดมาหา

คาเฉลย โดยผลทไดแสดงในตารางท ข1.2 ตารางท ข1.2 : แสดงรายจายตอหวและคา Modification Coefficient ของกทม.

กรงเทพมหานคร 2541 2542 2543 2544 รายจายจาแนกตามแผนงาน บาท/คน บาท/คน บาท/คน บาท/คน

เฉลย

1. การโยธาและระบบจราจร 1,016.45 882.59 1,090.39 886.08 968.88 2. การระบายนาและบาบดนาเสย 755.06 560.27 431.23 434.71 545.32 3. การบรหารทวไป 876.46 782.76 683.71 752.08 773.75 4. การรกษาความสะอาด 664.44 644.17 695.60 598.07 650.57 5. การสาธารณสข 635.04 640.85 546.99 605.83 607.18 6. การพฒนาและบรการสงคม 439.88 333.61 377.03 356.29 376.70 7. การศกษา 287.06 394.16 400.11 383.56 366.22 รวมงบประมาณรายจาย 4,674.39 4,238.41 4,225.07 4,016.62 4,288.62

จากตารางท ข1.2 จะไดวา Unit Cost ของ กทม. หรอ UB มคาเทากบ 4,288.62 บาท

เอกสารแนบ ข 1 214

การคานวณ Unit of Measurement ปรมาณภาระงานของ กทม. ในการศกษาครงนจะใชจานวนประชากรในปทตองการคานวณแทน ดงนน Unit of Measurement ของกทม.หรอ IB จะเทากบ 5,680,380 คน การคานวณ Modification Coefficient MC ของ กทม. คานวณมากจากดชน 3 ตว คอ

1. Financial Capacity Modification Coefficient : FB • ขอมลทใช

รายไดเกบเองกทม. 7,121,900,000.00 บาท รายจายรวมกทม.ยกเวนรายจายจาก เงนอดหนนเฉพาะกจ 17,647,520,309.14 บาท

• การคานวณ

FB = รายไดเกบเอง กทม. + 1 รายจายรวม กทม. = 7,121,900,000 + 1 17,647,520,309.14 = 1.40

2. Social Index (ดชนดานขยะ): GB

• ขอมลทใช ปรมาณขยะในเขตเทศบาลตอวน ** 12,078,000.00 กก. ประชากรในเขตเทศบาล ** 11,452,578.00 คน ปรมาณขยะในกทม.ตอวน 9,131,000.00 กก. ประชากร กทม. 5,680,380.00 คน ** ขอมลป 2542

215


ปรมาณขยะในเขตเทศบาลตอคนตอวน = ปรมาณขยะในเขตเทศบาลตอวน ประชากรในเขตเทศบาล = 12,078,000 / 11,452,578 = 1.05 กก. ปรมาณขยะทควรจะเปนของกทม./คน/วน = 1.05 * ประชากรกทม. = 1.05 * 5,680,380 G2B = 5,990,583.92 กก. ปรมาณขยะของผเยยมเยอนกทม./คน/วน = ปรมาณขยะกทม. - 5,990,583.92 = 9,131,000 – 5,990,583.92 G1B – G2B = 3,140,416.08 กก. สดสวนปรมาณขยะของผเยยมเยอนกทม. = (G1B – G2B) / G1B = 3,140,416.08 / 9,131,000 = 0.34 Social Index (ดชนดานขยะ) ของกทม. = 0.34 + 1 GB = 1.34

3. Density Ratio : DB

ดชนความหนาแนนของกทม. ประกอบดวย 2 ดชน คอ 3.1 Housing Density Ratio : D1B

• ขอมลทใช

จานวนครวเรอนในกทม. (House B) 1,928,921.00 ครวเรอน พนทกทม. (Area B) 1,568.74 ตร.กม.

จานวนครวเรอนในเขตเทศบาลนครและเมอง (House M)1,614,454.00 ครวเรอน พนทเทศบาลนครและเมองทงหมด (Area M) 1,828.84 ตร.กม.

216

• การคานวณ ความหนาแนนครวเรอนในกทม. = House B / Area B

= 1,928,921 1,568.74 = 1,229.6 ครวเรอน / ตร.กม. ความหนาแนนครวเรอนในเขตเทศบาลนครและเมอง = House M / Area M = 1,614,454 1,828.84 = 882.77 ครวเรอน / ตร.กม. Housing Density Ratio : D1B = 1,229.6 / 882.77 = 1.39

3.2 Car Density Ratio : D2B


จานวนรถยนตในกทม. (Car B) 4,349,096.00 คน

ระยะทางของถนนในกทม. (Road B) 4,076.13 กม. จานวนรถยนตในประเทศ (Car TT) 20,030,220.00 คน ระยะทางของถนนในประเทศ (Road TT) 60,788.00 กม.


ความหนาแนนรถยนตในกทม. = Car B / Road B = 4,349,096 4,076.13 = 1,066.97 คน / กม. ความหนาแนนรถยนตในเขตเทศบาลนครและเมอง = Car TT / Road TT = 20,030,220 60,788 = 329.51 คน / กม.

217

Car Density Ratio : D2B = 1,066.97 / 329.51 = 3.24 นา D1B และ D2B ทไดมาหาคาเฉลย ผลทไดจะแสดงถงดชนความหนาแนนของกทม. Density ratio = D1B + D2B 2 = (1.39 + 3.24) / 2 DB = 2.32

คานวณ MC ของกทม. โดยการนา FB , GB และ DB ทไดมาหาคาเฉลยแบบถวงนาหนก โดยในทนจะถวง

นาหนกเทากน

Modification Coefficient = FB + GB + DB 3 = (1.40 + 1.34 + 2.32) / 3 MCB = 1.69 ดงนน คา MC ของกทม. ทคานวณไดจะเทากบ 1.69

การคานวณ Basic Fiscal Needs นาคา UB , IB และ MCB ทคานวณไดขางตน มาคณเขาดวยกน จะไดผลลพธเปน Basic Fiscal Needs ของ กทม. NB = UB x IB x MCB = 4,288.62 x 5,680,380 x 1.69 = 41,112,898,691.31 บาท ดงนน Basic Fiscal Needs ของ กทม. จงเทากบ 41,112,898,691.31 บาท

218

การคานวณ Basic Fiscal Needs ของเมองพทยาโดยละเอยด

การคานวณ Unit Cost 1) ขอมลทตองใชคอ รายจายตามแผนงาน และจานวนประชากรของเมองพทยา โดยในทนใชขอมลป 2544-2545 ดง

ตารางท ข2.1 ตารางท ข2.1 : แสดงขอมลรายจายของเมองพทยาป 2544-2545

เมองพทยา 2544 2545 รายจายจาแนกตามแผนงาน บาท บาท

ดานบรหารทวไป 55,624,544.20 55,031,050.00 ดานบรการชมชนและสงคม 153,079,496.86 175,003,030.00 ดานเศรษฐกจ 38,446,836.42 16,933,520.00 รวมคาใชจาย 247,150,877.48 246,967,600.00 ประชากร (คน) 85,533 89,664

2) นาขอมลดานรายจายตามแผนงานของเมองพทยาหารดวยจานวนประชากรในปนน ๆ แลวนาคาทไดมาหา

คาเฉลย ซงผลทไดแสดงในตาราง ข2.2

ตารางท ข 2.2 : แสดงรายจายตอหวและคา MC ของเมองพทยา เมองพทยา 2544 2545

รายจายจาแนกตามแผนงาน บาท/คน บาท/คน เฉลย

ดานบรหารทวไป 650.33 613.75 632.04 ดานบรการชมชนและสงคม 1,789.71 1,951.76 1,870.74 ดานเศรษฐกจ 449.50 188.86 319.18 รวมคาใชจาย 2,889.54 2,754.37 2,821.95

จากตาราง ข2.2 คา Unit Cost ของ เมองพทยา หรอ UP เทากบ 2,821.95 บาท

การคานวณ Unit of Measurement ปรมาณภาระงานของเมองพทยาในการศกษาครงนจะใชจานวนประชากรป 2544 แทน ดงนน Unit of Measurement ของเมองพทยา หรอ IP จะเทากบ 85,533 คน การคานวณ Modification Coefficient การคานวณ MC ของ เมองพทยา ประกอบดวยดชน 3 ตว ไดแก


1.Financial Capacity Modification Coefficient : FP • ขอมลทใช

รายไดเกบเองเมองพทยา 123,221,535.08 บาท รายจายรวมเมองพทยายกเวนรายจายจาก เงนอดหนนเฉพาะกจ 263,562,306.48 บาท


FP = รายไดเกบเองเมองพทยา + 1 รายจายเมองพทยา = 123,221,535.08 + 1 263,562,306.48 = 1.47

2.Social Index (ดชนดานขยะ): GP


ปรมาณขยะในเขตเทศบาลตอวน ** 12,078,000.00 กก. ประชากรในเขตเทศบาล ** 11,433,519.00 คน ปรมาณขยะในเมองพทยาตอวน (G1P) 250,000.00 กก. ประชากรเมองพทยา 85,533.00 คน

** ขอมลป 2542 • การคานวณ

ปรมาณขยะในเขตเทศบาลตอคนตอวน = ปรมาณขยะในเขตเทศบาลตอวน

ประชากรในเขตเทศบาล

= 12,078,000 / 11,452,578 = 1.05 กก. ปรมาณขยะทควรจะเปนของเมองพทยา/คน/วน (G2P) = 1.05 * ประชากรเมองพทยา = 1.05 * 85,533 G2P = 90,203.93 กก.

220

ปรมาณขยะของผเยยมเยอนเมองพทยาคน/ วน = ปรมาณขยะพทยา – 90,203.93

= 250,000 – 90,203.93

G1P – G2P = 159,796.07 กก. สดสวนปรมาณขยะของผเยยมเยอนเมองพทยา = (G1P – G2P) / G1P = 159,796.07 / 250,000 = 0.64 Social Index (ดชนดานขยะ) ของเมองพทยา = 0.64 + 1 GP = 1.64

3.Tourism Index : TP


จานวนผเยยมเยอนเมองพทยา 3,857,650.00 จานวนผเยยมเยอนประเทศไทย 98,600,000.00


สดสวนผเยยมเยอนเมองพทยา = จานวนผเยยมเยอนเมองพทยา จานวนผเยยมเยอนประเทศไทย = 3,857,650 98,600,000 = 0.04 Tourism Index (TP) = 0.04 + 1 = 1.04

คานวณ MC เมองพทยา โดยนา FP , GP และ TP ทไดมาหาคาเฉลยแบบถวงนาหนก โดยในทนจะถวงนาหนกเทากน

221

Modification Coefficient = FP + GP + TP 3 = (1.47 + 1.64 + 1.04) / 3 MCP = 1.38 MC ของเมองพทยาทคานวณไดมคาเทากบ 1.38

การคานวณ Basic Fiscal Needs นาคา UP , IP และ MCP ทคานวณไดขางตน มาคณเขาดวยกน จะไดผลลพธเปน Basic Fiscal Needs ของ เมองพทยา NP = UP x IP x MCP = 2,821.95 x 85,533 x 1.38 = 333,559,941.03 บาท ดงนน Basic Fiscal Needs ของเมองพทยา จงเทากบ 333,559,941.03 บาท

222

การคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวดโดยละเอยด

ในโครงการยอยท 2 ไดทาการคานวณ Basic Fiscal Need ขององคการบรหารสวนจงหวดทง 75 แหง ซงผลทไดแสดงดงตารางตอไปน ตารางแสดง Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด

จงหวด จานวนประชากร

(POPC)

ดชนของความ

หนาแนน (SC)

Financial Capacity

Modification Coefficient (FC)

Tourist Index (TC)

Modification Coefficient

(MCC)

Basic Fiscal Needs (NC)

กระบ 365,504 1.22900000 1.40833766 1.02309789 1.22014518 64,134,574.26

กาญจนบร 786,001 1.02700000 1.17067165 1.08016329 1.09261165 236,537,666.77

กาฬสนธ 983,952 1.63500000 1.15481782 1.00476018 1.26485933 320,482,056.47

กาแพงเพชร 765,756 1.33700000 1.07902993 1.00457623 1.14020205 235,685,984.19

ขอนแกน 1,748,218 1.77000000 1.16497396 1.00318357 1.31271918 581,442,885.74

จนทบร 493,434 1.22900000 1.31401180 1.00772560 1.18357913 154,948,215.24

ฉะเชงเทรา 639,751 1.50000000 1.27536913 1.25845638 207,783,592.82

ชลบร 1,078,518 1.85100000 1.23887706 1.01973566 1.36987091 367,570,508.31

ชยนาท 351,043 1.63500000 1.24084237 1.29194746 115,705,378.28

ชยภม 1,128,966 1.32400000 1.17227822 1.01019594 1.16882472 352,122,591.72

ชมพร 463,394 1.20200000 1.30014525 1.00865590 1.17026705 144,627,924.91

เชยงราย 1,259,988 1.41800000 1.32578273 1.02097358 1.25491877 408,588,258.65

เชยงใหม 1,590,327 1.25600000 1.37269879 1.06281171 1.23050350 510,126,532.92

ตรง 590,851 1.50000000 1.36444312 1.00838483 1.29094265 194,661,813.08

ตราด 223,924 1.25600000 1.18019455 1.00718841 1.14779432 69,164,287.03

ตาก 490,055 1.01300000 1.19672459 1.01071730 1.07348063 146,127,979.47

นครนายก 246,881 1.45900000 1.18988439 1.01273551 1.22053997 78,837,861.29

นครปฐม 781,138 1.91800000 1.19180270 1.36993423 266,227,327.08

นครพนม 716,914 1.58100000 1.13659407 1.00889433 1.24216280 231,165,370.62


ตารางแสดง Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด (ตอ)

นครราชสมา 2,546,311 1.55400000 1.28132251 1.05513015 1.29681755 841,059,104.86

นครศรธรรมราช 1,524,558 1.71600000 1.31013096 1.01482714 1.34698603 514,568,300.56

นครสวรรค 1,125,283 1.48600000 1.17820175 1.01036262 1.22485479 360,041,034.45

นนทบร 859,607 2.00000000 1.18178530 1.39392843 295,937,280.22

นราธวาส 679,135 1.70200000 1.20868429 1.01348000 1.30805476 225,419,142.71

นาน 486,093 1.04000000 1.16078013 1.00880474 1.06986162 144,693,576.41

บรรมย 1,528,207 1.68900000 1.24699927 1.01190904 1.31596944 508,983,355.15

ปทมธาน 654,701 1.93200000 1.37592467 1.43597489 229,352,977.79

ประจวบครขนธ 478,944 1.17500000 1.13279340 1.03184078 1.11321139 145,551,354.84

ปราจนบร 444,190 1.36400000 1.14360100 1.16920033 138,566,105.74

ปตตาน 612,127 1.90500000 1.36701226 1.42400409 213,384,788.02

พระนครศรอยธยา 734,011 1.87800000 1.20819010 1.36206337 249,334,677.62

พะเยา 511,616 1.29700000 1.22335910 1.00739231 1.17591714 160,093,995.12

พงงา 235,217 1.09400000 1.14049975 1.03504033 1.08984670 70,692,234.14

พทลง 503,684 1.66200000 1.31481154 1.32560385 168,454,440.83

พจตร 593,811 1.60800000 1.22963302 1.27921101 194,635,181.17

พษณโลก 865,995 1.28300000 1.12765735 1.03571476 1.14879070 267,607,371.57

เพชรบร 456,893 1.14800000 1.27457766 1.05539702 1.15932489 141,879,963.19

เพชรบรณ 1,036,526 1.31000000 1.17819002 1.01028804 1.16615935 322,893,404.71

แพร 489,590 1.17500000 1.17325557 1.01276823 1.12034126 149,288,679.18

ภเกต 250,596 1.94500000 1.28446004 1.06463919 1.43136641 87,621,991.27

มหาสารคาม 937,860 1.83700000 1.22941184 1.35547061 317,690,534.86

มกดาหาร 334,325 1.20200000 1.22843675 1.01194661 1.14746112 103,248,258.43

แมฮองสอน 234,226 1.00000000 1.12452001 1.00361906 1.04271302 68,806,747.84

ยโสธร 553,982 1.62100000 1.14250470 1.25450157 179,611,759.29

ยะลา 442,300 1.39100000 1.45906923 1.00454795 1.28487239 145,334,078.59

224

ตารางแสดง Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด (ตอ) รอยเอด 1,317,787 1.74300000 1.22310416 1.32203472 440,050,480.85

ระนอง 160,631 1.05400000 1.27466390 1.00517278 1.11127889 48,771,211.17

ระยอง 523,518 1.66200000 1.10909047 1.04342130 1.27150392 171,014,793.90

ราชบร 821,603 1.72900000 1.28360186 1.33753395 276,190,359.87

ลพบร 761,467 1.52700000 1.21853513 1.03914827 1.26156113 247,655,507.56

ลาปาง 803,442 1.12100000 1.15975757 1.00900542 1.09658767 242,245,729.15

ลาพน 406,127 1.35100000 1.13524920 1.16208307 126,276,579.77

เลย 631,408 1.08100000 1.13856496 1.01148903 1.07701800 188,598,794.37

ศรสะเกษ 1,443,766 1.78300000 1.30035373 1.01146120 1.36493831 491,026,802.12

สกลนคร 1,097,625 1.44500000 1.21114120 1.21871373 350,222,330.54

สงขลา 1,232,600 1.79700000 1.21806278 1.04112199 1.35206159 416,926,428.08

สตล 263,515 1.40500000 1.35513577 1.25337859 85,394,141.50

สมทรปราการ 995,838 1.98600000 1.19831388 1.39477129 342,958,293.87

สมทรสงคราม 204,995 1.95900000 1.15552368 1.37150789 69,912,754.72

สมทรสาคร 428,814 1.95900000 1.22607721 1.39502574 147,695,652.75

สระแกว 530,621 1.16200000 1.44661841 1.20287280 168,097,953.71

สระบร 607,600 1.81000000 1.22067004 1.34355668 204,777,293.35

สงหบร 223,677 1.86400000 1.19747958 1.35382653 75,715,423.15

สโขทย 625,333 1.37800000 1.04634454 1.01272583 1.14569013 192,959,836.37

สพรรณบร 858,201 1.75600000 1.38836540 1.01192303 1.38542948 294,404,313.89

สราษฎรธาน 893,534 1.13500000 1.32799643 1.01537934 1.15945859 277,488,209.30

สรนทร 1,383,156 1.81000000 1.14959243 1.01158105 1.32372449 462,215,359.09

หนองคาย 903,886 1.52700000 1.14776761 1.01619595 1.23032118 289,914,302.40

หนองบวลาภ 494,290 1.56700000 1.39030276 1.31910092 164,850,414.88

อางทอง 289,403 1.89100000 1.24304291 1.37801430 98,970,568.03

อานาจเจรญ 366,895 1.45900000 1.12480847 1.19460282 115,794,064.64

225

ตารางแสดง Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวด (ตอ)

อดรธาน 1,519,857 1.58100000 1.46525502 1.02542216 1.35722573 515,219,714.03

อตรดตถ 483,902 1.10800000 1.21385185 1.10728395 146,645,603.97

อทยธาน 333,126 1.05400000 1.07447198 1.04282399 97,865,146.79

อบลราชธาน 1,767,346 1.43200000 1.10443110 1.01864364 1.18502492 555,349,706.50

เฉลย 749,311.55 1.49720000 1.22868621 1.02030210 1.24620296 243,145,318.90 รวม 56,198,366 18,235,898,917.74 หมายเหต: Tourism Index ทไมมตวเลข หมายถง จงหวดนนไมมรายงานเรองจานวนผเยยมเยอน ดงนนการคานวณ MC ในทน จงใหคาดชนการทองเทยว (Tourism Index) เทากบ 1

สาหรบตวอยางการคานวณอยางละเอยด จะแสดงขนตอนการคานวณ Basic Fiscal Need เฉพาะองคการบรหารสวนจงหวดกระบ การคานวณ Unit Cost

• ขอมลทใช รายจายรวมยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจขององคการบรหารสวนจงหวดทกแหง และประชากรทงหมดของประเทศ

รายจายรวมยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ 8,189,635,806.58 บาท

ประชากรทงประเทศ 56,947,678.00 คน • การคานวณ

นารายจายขององคการบรหารสวนจงหวดทกแหงหารดวยจานวนประชากรรวมของทกจงหวด จะไดคา Unit Cost ซงจะเทากนในทกองคการบรหารสวนจงหวด

UC = รายจายรวม อบจ. ประชากรทงหมด = 8,189,635,806.58 56,947,678 = 143.81 บาท

ดงนนคา Unit Cost ขององคการบรหารสวนจงหวดกระบ หรอ UCกระบ

จะเทากบ 143.81 บาท

226

การคานวณ Unit of Measurement ปรมาณภาระงานขององคการบรหารสวนจงหวดแตละแหง จะใชจานวนประชากรในจงหวดนน ๆ เปนตวแทน ดงนน Unit of Measurement ขององคการบรหารสวนจงหวดกระบ หรอ ICกระบ จะเทากบ 365,504 คน การคานวณ Modification Coefficient การคานวณ MC ขององคการบรหารสวนจงหวดจะประกอบดวยดชน 3 ตว ซงคาทคานวณไดจะแตกตางกนในแตละองคการบรหารสวนจงหวด โดยในทนจะแสดงตวอยางการคานวณ MC ขององคการบรหารสวนจงหวดกระบ 1.Financial Capacity Modification Coefficient : FC


รายไดเกบเองของ อบจ.กระบ 25,650,799.05 บาท รายจายรวมของ อบจ. กระบ ยกเวนรายจายจาก เงนอดหนนเฉพาะกจ 62,817,617.41 บาท


FCกระบ = รายไดเกบเองอบจ.กระบ + 1

รายจายอบจ.กระบ = 25,650,799.05 + 1 62,817,617.41 = 1.41

2.Tourism Index (ดชนการทองเทยว) : TP


จานวนผเยยมเยอน อบจ.กระบ 1,236,229 จานวนผเยยมเยอนทงหมด 53,521,295

227


สดสวนผเยยมเยอน อบจ.กระบ = จานวนผเยยมเยอนอบจ.กระบ จานวนผเยยมเยอนทงหมด = 1,236,229 53,521,295 = 0.023 Tourism Index (TC

กระบ) = 0.023 + 1 = 1.023

3.Population Density Ratio (ดชนดานความหนาแนน): DC

• ขอมลทใช จานวนประชากรและพนทของทกจงหวด

• การคานวณ 1) คานวณหาความหนาแนนของประชากรในแตละจงหวด โดยนาขอมลจานวนประชากรของจงหวดมาหารดวยพนทของ

จงหวดนน ซงความหนาแนนประชากรของจงหวดกระบเทากบ 78 คน / ตร.กม. 2) เรยงลาดบความหนาแนนของแตละจงหวดจากนอยไปมากเพอหาคาเปอรเซนตไทลของแตละจงหวด

ในทน องคการบรหารสวนจงหวดกระบมคาเปอรเซนตไทลความหนาแนนประชากรเทากบ 0.229 ดงนน ดชนความหนาแนนประชากรขององคการบรหารสวนจงหวดกระบ หรอ คา DC

กระบ จะเทากบ 1.229

นา FC , TC และ DC ทคานวณไดมาหาคาเฉลยแบบถวงนาหนก โดยในทนจะถวงนาหนกเทากน ผลทไดจะแสดงถงคา MC ขององคการบรหารสวนจงหวดกระบ ซงมคาเทากบ 1.22

Modification Coefficient = FC + TC + DC 3 = (1.41 + 1.023 + 1.229) / 3 MCc = 1.22

228

การคานวณ Basic Fiscal Needs นาคา UC , IC และ MCC ทคานวณไดขางตน มาคณเขาดวยกน จะไดผลลพธเปน Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนจงหวดกระบ NC = UC x I C x MC C = 143.81 x 365,504 x 1.22 = 64,134,574.26 บาท ดงนน Basic Fiscal Needs ของ องคการบรหารสวนจงหวดกระบ จงเทากบ 64,134,574.26 บาท

229

การคานวณ Basic Fiscal Needs ของเทศบาลโดยละเอยด

ในโครงการยอยท 2 ไดทาการคานวณ Basic Fiscal Need ของเทศบาลทง 1,129 แหง แตในทนจะแสดงการคานวณอยางละเอยดเฉพาะ เทศบาลเมองกระบ อาเภอเมองกระบ จงหวดกระบ การคานวณ Unit Cost

• ขอมลทใช รายจายรวมยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจของเทศบาลทกแหง และประชากรทงหมดของประเทศ

รายจายรวมยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ 23,243,315,376 บาท ประชากรทกเทศบาล 12,080,155 คน


นารายจายของเทศบาลทกแหงหารดวยจานวนประชากรรวมของทกเทศบาล จะไดคา Unit Cost ซงจะเทากนในเทศบาลทกแหง

UM = รายจายรวมเทศบาล ประชากรทงหมด = 23,243,315,376 12,080,155 = 1,924.09 บาท

ดงนนคา Unit Cost ของเทศบาลเมองกระบ หรอ UMกระบ

จะเทากบ 1,924.09 บาท

การคานวณ Unit of Measurement ปรมาณภาระงานของเทศบาลแตละแหง จะใชจานวนประชากรในเทศบาลนน ๆ เปนตวแทน ดงนน Unit of Measurement ของเทศบาลเมองกระบหรอ IMกระบ จะเทากบ 24,611 คน การคานวณ Modification Coefficient การคานวณ MC ของเทศบาลจะประกอบดวยดชน 3 ตว ซงคาทคานวณไดจะแตกตางกนในแตละเทศบาล โดยในทนจะแสดงตวอยางการคานวณ MC ของเทศบาลเมองกระบ

เอกสารแนบ ข 4

1.Financial Capacity Modification Coefficient : FM • ขอมลทใช

รายไดเกบเองของเทศบาลเมองกระบ 23,821,553.73 บาท รายจายรวมของเทศบาลเมองกระบยกเวน รายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ 56,704,351.59 บาท


FMกระบ = รายไดเกบเองเทศบาลเมองกระบ + 1

รายจายเทศบาลเมองกระบ = 23,821,553.73 + 1 56,704,351.59 = 1.42

2.Population Density Ratio (ดชนดานความหนาแนน): DM

• ขอมลทใช จานวนประชากรและพนทของทกเทศบาล

• การคานวณ 1)คานวณหาความหนาแนนของประชากรในแตละเทศบาล โดยนาขอมลจานวนประชากรของเทศบาลมาหารดวยพนทของเทศบาลนน ซงความหนาแนนของเทศบาลเมองกระบเทากบ 1,295.32 คน / ตร.กม. 2)เรยงลาดบความหนาแนนประชากรของแตละเทศบาลจากนอยไปมากเพอหาคาเปอรเซนตไทลของแตละเทศบาล

ในทนเทศบาลเมองกระบมคาเปอรเซนตไทลความหนาแนนประชากรเทากบ 0.597ดงนน ดชนความ

หนาแนนประชากรของเทศบาลเมองกระบ (DMกระบ ) จะเทากบ 1.597

3.Education Index (ดชนดานการศกษา) : EM

ดชนดานการศกษาของเทศบาล คานวณจาก 2 ดชน คอ

231

232

3.1 Student Index (ดชนนกเรยน) : E1M • ขอมลทใช

จานวนนกเรยนในโรงเรยนสงกดเทศบาลเมองกระบ 1,373 คน จานวนนกเรยนทงหมดในโรงเรยนสงกดเทศบาล 369,730 คน


สดสวนนกเรยนในเทศบาลเมองกระบ = 1,373 369,730 = 0.00371 Student Index (ดชนนกเรยน) = 0.00371 + 1 E1M = 1.00371

3.2 Teacher Index (ดชนคร) : E2M • ขอมลทใช

จานวนครในโรงเรยนสงกดเทศบาลเมองกระบ 49 คน จานวนครทงหมดในโรงเรยนสงกดเทศบาล 13,387 คน


สดสวนครในเทศบาลเมองกระบ = 49 . 13,387 = 0.00366 Teacher Index (ดชนคร) = 0.00366 + 1 E2M = 1.00366

นา E1M และ E2M ทไดมาหาคาเฉลย ผลทไดจะแสดงถงดชนการศกษาของเทศบาลเมองกระบ Education Index = E1M + E2M

233

2 = (1.00371 + 1.00366) / 2 EM = 1.00369

นา FM , DM และ EM ทคานวณไดมาหาคาเฉลยแบบถวงนาหนก โดยในทนจะถวงนาหนกเทากน ผลทไดจะ

แสดงถงคา MC ของเทศบาลเมองกระบ ซงมคาเทากบ 1.34

Modification Coefficient = FM + DM + EM 3 = (1.42 + 1.597 + 1.003687) / 3 MCM = 1.34

การคานวณ Basic Fiscal Needs นาคา UM , IM และ MCM ทคานวณไดขางตน มาคณเขาดวยกน จะไดผลลพธเปน Basic Fiscal Needs ของเทศบาลเมองกระบ NM = UM x I M x MC M = 1,924.09 x 24,611 x 1.34 = 63,466,527.28 บาท ดงนน Basic Fiscal Needs ของ เทศบาลเมองกระบ จงเทากบ 63,466,527.28 บาท

234

การคานวณ Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนตาบลโดยละเอยด

ในโครงการยอยท 2 ไดทาการคานวณ Basic Fiscal Need ขององคการบรหารสวนตาบลทง 6,744 แหง แตในทนจะแสดงการคานวณอยางละเอยดเฉพาะ องคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง อาเภอเกาะลนตา จงหวดกระบ การคานวณ Unit Cost

• ขอมลทใช รายจายรวมยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจขององคการบรหารสวนตาบลทกแหง และประชากรทงหมดในทกองคการบรหารสวนตาบล

รายจายรวมยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ 22,447,143,039.76 บาท ประชากรทงหมดขององคการบรหารสวนตาบลทกแหง 17,896,581 คน


นารายจายขององคการบรหารสวนตาบลทกแหงหารดวยจานวนประชากรรวมของทกองคการบรหารสวนตาบล จะไดคา Unit Cost ซงจะเทากนในองคการบรหารสวนตาบลทกแหง

UT = รายจายรวมองคการบรหารสวนตาบล ประชากรทงหมด = 22,447,143,039.76 17,896,581 = 1,254.27 บาท

ดงนนคา Unit Cost ขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง หรอ UTเกาะกลาง

จะเทากบ 1,254.27 บาท

การคานวณ Unit of Measurement ปรมาณภาระงานขององคการบรหารสวนตาบลแตละแหง จะใชจานวนประชากรในองคการบรหารสวนตาบลนน ๆ เปนตวแทน ดงนน Unit of Measurement ขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลางหรอ ITเกาะกลาง จะเทากบ 3,135 คน การคานวณ Modification Coefficient

เอกสารแนบ ข 5

235

การคานวณ MC ขององคการบรหารสวนตาบลจะประกอบดวยดชน 2 ตว ซงคาทคานวณไดจะแตกตางกนในแตละองคการบรหารสวนตาบล โดยในทนจะแสดงตวอยางการคานวณ MC ขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง 1.Financial Capacity Modification Coefficient : FT


รายไดเกบเองขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง 345,982.91 บาท รายจายรวมขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง ยกเวนรายจายจากเงนอดหนนเฉพาะกจ 2,414,233.03 บาท


FTเกาะกลาง = รายไดเกบเององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง + 1

รายจายองคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง = 345,982.91 + 1 2,414,233.03 = 1.143

2. Social Development Index : ST

ดชนนจะแสดงถงภาระงาน และระดบความเจรญขององคการบรหารสวนตาบล โดยจะคานวณโดยใชตวแปรดานภาระงานของอบต. 5 ดาน รวม 9 ตวชวด คอ

2.1 ดชนดานสาธารณปโภค

สดสวนครวเรอนทไมมนาใช (d1) • ขอมลทใช

จานวนครวเรอนทไมมนาใชใน อบต. เกาะกลาง 204 ครวเรอน จานวนครวเรอนทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 1,272 ครวเรอน


236

สดสวนครวเรอนทไมมนาใชใน อบต. เกาะกลาง = 204 1,272 d1 = 0.16

สดสวนครวเรอนทไมมไฟใช (d2)


จานวนครวเรอนทไมมไฟฟาใชใน อบต. เกาะกลาง 121 ครวเรอน จานวนครวเรอนทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 1,272 ครวเรอน


สดสวนครวเรอนทไมมไฟฟาใชใน อบต. เกาะกลาง = 121 1,272 d2 = 0.095

สดสวนหมบานทไมมไฟใช (d3)


จานวนหมบานทไมมไฟฟาใชใน อบต. เกาะกลาง 1 หมบาน จานวนหมบานทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 10 หมบาน


สดสวนหมบานทไมมไฟฟาใชใน อบต. เกาะกลาง = 1 / 10 d3 = 0.10

2.2 ดชนดานการศกษา

237

สดสวนเดกอาย 6-14 ป ไมไดเรยนหนงสอภาคบงคบ (d4) • ขอมลทใช

จานวนเดกอาย 6-14 ปใน อบต. เกาะกลาง ทไมเรยนหนงสอภาคบงคบ 7 คน จานวนเดกอาย 6-14 ปทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 1,346 คน


สดสวนเดกอาย 6-14 ปทไมไดเรยนหนงสอภาคบงคบ = 7 . 1,346 d4 = 0.0052

สดสวนประชากรอาย 14-50 ป ไมรหนงสอ (d5) • ขอมลทใช

จานวนประชากรอาย 14 - 50 ปใน อบต. เกาะกลาง ทไมรหนงสอ 32 คน จานวนประชากรอาย 14-50 ปทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 3,355 คน


สดสวนประชากรอาย 14-50 ป ไมรหนงสอ = 32 . 3,355 d5 = 0.0095

2.3 ดชนดานการรกษาความสะอาด สดสวนหมบานทไมมการจดการขยะ (d6)


จานวนหมบานทไมมการจดการขยะใน อบต. เกาะกลาง 0 หมบาน จานวนหมบานทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 10 หมบาน


238

สดสวนหมบานทไมมการจดการขยะ = 0 / 10 d6 = 0.00

2.4 ดชนดานสาธารณสข

สดสวนเดกตากวา 1 ป ตาย (d7) • ขอมลทใช

จานวนเดกอายตากวา 1 ป ตายใน อบต. เกาะกลาง 0 คน จานวนเดกอายตากวา 1 ปทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 73 คน


สดสวนเดกตากวา 1 ป ตาย = 0 / 73 d7 = 0.00

2.5 ดชนดานโครงสรางพนฐาน สดสวนหมบานไมมถนนไปอาเภอ (d8)


จานวนหมบานใน อบต. เกาะกลางทไมมถนนไปอาเภอ 0 หมบาน จานวนหมบานทงหมดใน อบต. เกาะกลาง 10 หมบาน


สดสวนหมบานทไมมถนนไปอาเภอ = 0 / 10 d8 = 0.00

สดสวนของทางดนตอถนนทงหมด (d9)

239


ระยะทางถนนใน อบต.เกาะกลางทเปนทางดนของ ชมชนหมบานไปยงอาเภอทใกลทสด 2.4 กม. ระยะทางถนนทงหมดของชมชนหมบานไปยงอาเภอทใกลทสด 37.4 กม.


สดสวนทางดนตอถนนทงหมด = 2.4 . 37.4 d9 = 0.064

นาตวชวดทง 9 ตวชวดทคานวณได มาหาคาเฉลยแบบถวงนาหนก โดยในทนจะถวงนาหนกเทากนทกดชน แลวนามาบวก 1 ผลทไดหมายถงดชนทชระดบการพฒนาขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง

ST

เกาะกลาง = d1 + d2 + d3 + d4 + d5 + d6 + d7 + d8 + d9 + 1 9 = { (0.16 + 0.095 + 0.10 + 0.0052 + 0.0095 + 0.00 + 0.00 + 0.00 + 0.064) / 9 } + 1 = 0.048 + 1 = 1.048

นา FT และ ST ทคานวณไดมาหาคาเฉลยแบบถวงนาหนก โดยในทนจะถวงนาหนกเทากน ผลทไดจะแสดงถงคา MC ขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง ซงมคาเทากบ 1.096

Modification Coefficient = FT + ST 2 = (1.143 + 1.048) / 2 MCT = 1.096

การคานวณ Basic Fiscal Needs นาคา UT , IT และ MCT ทคานวณไดขางตน มาคณเขาดวยกน จะไดผลลพธเปน Basic Fiscal Needs ขององคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง

240

NT = UT x I T x MC T = 1,254.27 x 3,135 x 1.096 = 4,308,791.08 บาท ดงนน Basic Fiscal Needs ของ องคการบรหารสวนตาบลเกาะกลาง จงเทากบ 4,308,791.08 บาท

ภาคผนวก ค

เอกสารแนบ ค1 เพอทาการสรางขอมลรายไตรมาสจากขอมลรายปของรายไดทองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทเปนผจดเกบเองนน เราไดคดเลอกเอาขอมลรายไตรมาสทเหมาะสมมาเพอทาการประมาณการสมการถดถอย ดงน

241

1. ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบารงทองท รายไดประเภทอนๆทไมใชภาษของทองถนทกประเภท และภาษบารงทองถน (จากนามน ยาสบ โรงแรม) ของ อบจ.จะถกประมาณการกบขอมลผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต (GDP)

2. ภาษปายของทองถนทกประเภท จะถกประมาณการกบขอมลการลงทนภายในประเทศ (INV) 3. อากรการฆาสตว และอากรรงนกอแอนของทองถนทกประเภท จะถกประมาณการกบขอมลการบรโภค

ภายในประเทศ (CS) ผลลพธของการประมาณการดงกลาวไดรายงานไวในตาราง ค1.1 ทตามมาน

โดย BKi เปนตวแสดงรายได i ของ กทม. PTi เปนตวแสดงรายได i ของเมองพทยา . PVi เปนตวแสดงรายได i ของ อบจ. TBi เปนตวแสดงรายได i ของ อบต. TSi เปนตวแสดงรายได i ของเทศบาล และ i มคา 1 = ภาษโรงเรอนและทดน

2 = ภาษบารงทองท 3 = ภาษปาย 4 = อากรฆาสตว 5 = รายไดอนๆทไมใชภาษ 6 = ภาษบารงทองถน จากยาสบ นามน โรงแรม 7 = อากรรงนกอแอน

ตารา งค1.1 : คาสมประสทธจากการประมาณคาสมการถดถอย (อาศยขอมลรายป) เพอสรางขอมลรายไตรมาสของรายไดทองถนจดเกบเอง แยกเปนรายภาษ และประเภทของทองถน BK1 BK2 BK3 BK4 BK5 GDP -1.81E-05 4.39E-06 0.000397 INV 8.03E-05 CS -5.79E-07 C 4750.753 9.97E+01 2.46E+02 2.920912 979.5169 PT1 PT2 PT3 PT4 PT5 GDP -1.55E-06 4.25E-08 1.97E-06 INV -3.73E-07 CS -1.63E-08 C 7.52E+01 2.80E+00 1.07E+01 0.256905 1.99E+01 PV5 PV6 PV7 GDP -7.60E-06 4.43E-05 INV CS -7.64E-06 C 517.7867 1498.558 31.58564 TB1 TB2 TB3 TB4 TB5 GDP -3.69E-05 1.38E-05 0.000396 INV -2.96E-05 CS -7.72E-07 C 931.6266 4.12E+02 1.69E+02 11.83609 3399.164 TS1 TS2 TS3 TS4 TS5 GDP -0.0001 1.34E-06 -0.00014 INV -6.38E-05 CS -6.28E-06 C 2744.102 1.27E+02 3.92E+02 54.94405 3294.911

สมการถดถอยในตาราง ค1.1 จะถกนาไปแทนคาดวยขอมลรายไตรมาสของ GDP, INV, หรอ CS เพอหาคา

รายไดททองถนจดเกบเองแยกประเภท เปนรายไตรมาสออกมา (ดงวธการสรางขอมลรายไตรมาส ขนตอนท 3 - 6 ทไดกลาวไวในสวนของเนอหารายงาน) ซงจะทาใหไดขอมลรายไตรมาสของภาษตางๆดงตาราง ค1.2 ขางลางน

242

ตาราง ค1.2 : ขอมลรายไตรมาสของรายไดจดเกบเอง จาแนกตามรายได และประเภทขอ องคกรปกครองสวนทองถน ทสรางขนตามวธการสรางขอมลทางสถต Quarter TB1 TB2 TB3 TB4 TB5 TS1 TS2 TS3 TS4 TS52540/01 136.3055 110.5785 27.2413 2.222996 1938.705 391.9482 20.82651 65.40714 5.944051 486.59382540/02 136.1036 110.6764 27.37216 2.202686 1943.185 391.4045 20.8329 65.69099 5.832162 485.80782540/03 135.6724 110.8855 26.32396 2.212022 1952.751 390.2431 20.84655 63.41721 5.883593 484.1292540/04 134.4884 111.4596 29.10257 2.222296 1979.019 387.0542 20.88404 69.44465 5.940194 479.51942541/01 119.3713 130.2112 34.93925 2.772129 1297.865 566.7442 38.56139 83.99444 10.84158 685.01972541/02 121.5642 128.8048 36.18274 2.771215 1261.634 576.4895 38.4164 86.72355 10.83421 698.75672541/03 121.6826 128.7288 35.39634 2.789779 1259.676 577.0158 38.40856 84.99762 10.9838 699.49862541/04 119.942 129.8452 36.71167 2.786877 1288.435 569.2805 38.52365 87.8844 10.96041 688.59492542/01 204.959 120.6208 36.47935 2.214458 1053.804 584.5545 35.62584 85.37325 9.85723 731.16572542/02 206.9738 119.9121 35.50415 2.210234 1037.649 589.9371 35.55327 83.27943 9.818595 739.0052542/03 205.2592 120.5152 35.08129 2.199162 1051.396 585.3566 35.61504 82.37149 9.717339 732.33392542/04 202.738 121.4019 36.14521 2.176146 1071.611 578.6218 35.70585 84.65583 9.506835 722.52542543/01 254.0053 123.2714 36.81151 2.594687 1189.805 635.6841 37.89774 85.68793 10.08113 622.60162543/02 256.1484 122.6633 37.96406 2.588107 1174.69 640.7035 37.83257 88.13703 10.02772 628.33792543/03 255.1308 122.952 37.21276 2.588891 1181.867 638.3203 37.86352 86.54054 10.03408 625.61432543/04 251.4255 124.0032 37.50168 2.568314 1207.999 629.6421 37.97617 87.15451 9.86707 615.69632544/01 213.9944 115.0542 34.53875 2.43765 1184.996 610.3523 33.9744 80.9705 10.80937 734.98792544/02 215.3749 114.6271 34.28794 2.424306 1173.769 614.0349 33.93026 80.43422 10.684 740.17072544/03 214.8483 114.79 34.30133 2.436943 1178.051 612.6302 33.94709 80.46285 10.80273 738.19392544/04 212.6224 115.4787 35.30198 2.421101 1196.154 606.6926 34.01825 82.60244 10.6539 729.83752545/01 221.1119 111.0342 34.32782 2.684717 1089.304 630.7383 32.76411 80.43111 11.9035 736.69282545/02 222.4131 110.6658 33.98718 2.670283 1080.186 634.2067 32.72589 79.70389 11.7665 741.4372 Quarter BK1 BK2 BK3 BK4 BK5 PT1 PT2 PT3 PT4 PT52540/01 1087.025 29.87295 94.13157 0.297975 681.4971 15.20975 0.746438 2.431394 0.06021 8.1520492540/02 1086.897 29.90631 93.73999 0.284068 684.4279 15.19917 0.746761 2.43315 0.059678 8.1689332540/03 1086.622 29.97755 96.87675 0.290461 690.6881 15.17656 0.747452 2.419083 0.059922 8.2049972540/04 1085.866 30.1732 88.5617 0.297496 707.8769 15.11452 0.749348 2.456373 0.060191 8.304022541/01 1099.742 30.60589 82.39835 0.421387 832.8742 17.29165 0.845092 2.713841 0.04737 8.0416312541/02 1101.342 30.18953 79.22127 0.420676 790.1709 17.44003 0.840611 2.729823 0.047355 7.8400452541/03 1101.428 30.16705 81.23051 0.435095 787.8645 17.44805 0.840369 2.719716 0.047662 7.8291582541/04 1100.159 30.49753 77.86987 0.432841 821.7605 17.33027 0.843927 2.736621 0.047613 7.9891672542/01 1117.75 30.22513 77.41209 0.408479 857.5739 16.5991 0.770026 2.605895 0.045286 6.0109672542/02 1118.628 30.00113 79.95206 0.404541 833.1038 16.67574 0.767812 2.593799 0.045202 5.9283512542/03 1117.881 30.19175 81.05347 0.394219 853.9277 16.61052 0.769696 2.588554 0.044984 5.9986562542/04 1116.781 30.472 78.28238 0.372761 884.5447 16.51463 0.772466 2.601751 0.044528 6.1020262543/01 1173.102 30.01497 82.88129 0.461804 496.2686 18.02931 0.66763 2.690719 0.057708 8.5328262543/02 1173.883 29.82863 80.07426 0.455484 484.7435 18.10022 0.666012 2.704651 0.057567 8.4354352543/03 1173.513 29.91711 81.90407 0.456237 490.2157 18.06654 0.66678 2.695569 0.057584 8.4816762543/04 1172.162 30.23929 81.20038 0.436476 510.1422 17.94394 0.669578 2.699061 0.057141 8.6500632544/01 1317.671 30.48972 89.51375 0.180743 782.7648 17.3394 0.740211 2.51168 0.055167 6.1832342544/02 1318.336 30.34747 90.2023 0.175086 769.3704 17.39127 0.738857 2.508689 0.054876 6.1305192544/03 1318.082 30.40173 90.16553 0.180443 774.4794 17.37148 0.739374 2.508849 0.055152 6.1506262544/04 1317.011 30.63109 87.41842 0.173727 796.0755 17.28785 0.741557 2.520782 0.054805 6.2356212545/01 1208.975 27.84043 75.15385 0.495462 485.498 17.93569 0.713085 2.482001 0.060156 6.2008982545/02 1209.525 27.72457 75.92615 0.479538 478.267 17.98431 0.711915 2.477999 0.059844 6.154102

243

ตาราง ค1.2 (ตอ) Quarter PV5 PV6 PV72540/01 133.616 N.A. N.A.2540/02 133.5517 N.A. N.A.2540/03 133.4145 N.A. N.A.2540/04 133.0377 N.A. N.A.2541/01 129.4763 N.A. 0.0415532541/02 130.2432 N.A. 0.0414422541/03 130.2846 N.A. 0.0436772541/04 129.6759 N.A. 0.0433282542/01 125.4053 N.A. 5.5691272542/02 125.8055 N.A. 5.485382542/03 125.465 N.A. 5.2658942542/04 124.9642 N.A. 4.8095992543/01 93.34714 558.1286 1.3727712543/02 93.60044 555.6577 1.3420212543/03 93.4802 556.8309 1.3456862543/04 93.04223 561.1028 1.2495232544/01 122.0157 312.6628 6.3790442544/02 122.2672 311.6205 6.0362022544/03 122.1713 312.0181 6.3608782544/04 121.7658 313.6987 5.9538772545/01 121.754 394.3379 6.3654012545/02 121.981 393.1621 5.999599

244

เอกสารแนบ ค2 การกาหนดจานวนขอมลตวแปรอดต (Lags) ทจะนามาใชในแบบจาลอง และการทดสอบความเสถยรของ

ขอมลทาตามรายละเอยดในตวรายงาน โดยเราจะใสจานวน Lags เพมเขาไปในการทดสอบ Unit Root เรอยๆและบนทกคาสถต AIC พรอมๆไปกบบนทกผลการทดสอบความเสถยรของขอมล ผลการกาหนด Lags และการทดสอบความเสถยรถกบนทกไวในตาราง ค2.1 – ค2.5 ทจะตามมา โดยตวแปรตางๆในตารางมความหมายดงตอไปน

BKi หมายถง รายไดของ กทม. TSi หมายถง รายไดของ เทศบาล TBi หมายถง รายไดของ อบต. PTi หมายถง รายไดของเมองพทยา PVi หมายถง รายไดของ อบจ. i = 1 หมายถง ภาษโรงเรอนและทดน = 2 หมายถง ภาษบารงทองท = 3 หมายถง ภาษปาย = 4 หมายถง อากรฆาสตว = 5 หมายถง รายไดอนๆ = 6 หมายถง ภาษบารงทองถน (ยาสบ นามน โรงแรม) = 7 หมายถง อากรรงนกอแอน

245

ตาราง ค2.1: คาสถต AIC ของขอมลรายไดจดเกบเองของ กทม.แยกตามประเภทรายได คา AIC ของตวแปรรายไดจดเกบเองของ กทม. ตวแปรระดบขอมล Lag BK1 BK2 BK3 BK4 BK5 1 10.53841 2.089 5.883658 -1.79807 12.66052 2 10.69517 2.250105 5.657357 -1.80042 12.78718 3 10.8596 2.141077 -2.09602 12.81308 4 11.04441 2.327525 12.65114 5 11.25004 2.46306 12.87962 6 11.4678 2.657755 13.1248 7 11.72347 2.907025 13.35095 8 11.92926 2.374413 13.35757 9 11.99512 0.69253 11.77506 ตวแปรระดบ First Difference Lag BK1 BK2 BK3 BK4 BK5 1 10.689 2.312791 12.94995 2 10.86417 2.453825 13.12792 3 10.96031 2.549036 12.62231 4 11.13151 2.686468 5 11.34312 2.656419 6 11.58128 2.804944 7 11.80622 2.398039 8 11.97214 2.325818 9 11.97214 2.325818 ตวแปรระดบ Second Difference Lag BK1 BK2 BK3 BK4 BK5 1 11.00947 2.421571 2

*หมายเหต: คาสถตทถกแรเงาคอคาททาใหขอมลผานการทดสอบความเสถยรท 5% Critical Value

246

ตาราง ค2.2: คาสถต AIC ของขอมลรายไดจดเกบเองของเทศบาลแยกตามประเภทรายได คา AIC ของตวแปรรายไดจดเกบเองของ เทศบาล ตวแปรระดบขอมล Lag TS1 TS2 TS3 TS4 TS5 1 10.29945 5.606543 5.512513 3.128492 10.96964 2 10.23765 5.53885 5.130352 3.088922 10.98255 3 10.63773 4 5 6 7 8 9

*หมายเหต: คาสถตทถกแรเงาคอคาททาใหขอมลผานการทดสอบความเสถยรท 5% Critical Value ตาราง ค2.3: คาสถต AIC ของขอมลรายไดจดเกบเองของ อบต.แยกตามประเภทรายได

คา AIC ของตวแปรรายไดจดเกบเองของ อบต. ตวแปรระดบขอมล Lag TB1 TB2 TB3 TB4 TB5 1 9.381341 6.246386 3.807738 -0.34411 8.477613 2 9.537122 6.35633 3.39184 -0.41499 8.599326 3 9.700677 6.34147 8.693739 4 9.770779 5.524268 8.884017 5 9.913994 5.664106 9.026082 6 9.955916 5.631582 9.028164 7 9.185371 5.148542 2.595739 8 4.909079 9 5.104975 ตวแปรระดบ First Difference Lag TB1 TB2 TB3 TB4 TB5 1 6.512123 2 6.69129 3 5.406957 4


247

ตาราง ค2.4: คาสถต AIC ของขอมลรายไดจดเกบเองของเมองพทยาแยกตามประเภทรายได คา AIC ของตวแปรรายไดจดเกบเองของเมองพทยา ตวแปรระดบขอมล Lag PT1 PT2 PT3 PT4 PT5 1 1.968579 -3.44917 -2.17019 -7.90547 2.698685 2 1.993722 -3.29499 -2.13856 -7.77117 2.790303 3 1.714896 -3.14273 -2.17554 -7.66178 2.73464 4 -3.43134 -7.89467 2.772428 5 -3.24496 -7.68187 2.928891 6 -3.10604 -7.47801 3.053492 7 -3.20306 -7.2886 2.713613 8 -3.0916 -7.24371 2.664772 9 -3.81088 -7.14489 0.198956 ตวแปรระดบ First Difference Lag PT1 PT2 PT3 PT4 PT5 1 -3.25129 -7.67565 2 -3.06931 -7.49313 3 -3.38379 -7.92411 4 -3.16635 -7.71388 5 -2.931 -7.47143 6 -2.67153 -7.20374 7 -3.19042 -7.36076 8 -2.96291 -7.1787 9 -2.96291 -7.1787 ตวแปรระดบ Second Difference Lag PT1 PT2 PT3 PT4 PT5 1 -2.89775 -7.31547 2


248

ตาราง ค2.5: คาสถต AIC ของขอมลรายไดจดเกบเองของ อบจ.แยกตามประเภทรายได คา AIC ของตวแปรรายไดจดเกบเองของ อบจ. ตวแปรระดบขอมล Lag PV5 PV6 PV7 1 7.500355 12.24067 4.226385 2 7.632944 12.48837 4.352251 3 7.76339 3.393126 4.493769 4 7.890502 4.468034 5 8.075909 4.62711 6 8.273046 4.748496 7 8.461585 4.535533 8 8.743934 4.462018 9 8.470544 4.359898 ตวแปรระดบ First Difference Lag PV5 PV6 PV7 1 7.740413 4.422064 2 7.923083 4.593261 3 7.931275 4.422477 4 8.152186 5 8.398184 6 8.674845 7 8.781094 8 8.795532 9 8.795532 ตวแปรระดบ Second Difference Lag PV5 PV6 PV7 1 8.102191 2


249

เอกสารแนบ ค3 ตาราง ค3.1 – ต3.5 แสดงคาสมประสทธของสมการถดถอยในแบบจาลอง VAR ทไดมาจากการประมาณคาโดยโปรแกรม E-View ซงตวแปรตางๆในตารางมความหมายดงตอไปน

BKi(j) หมายถง รายไดของ กทม. TSi(j) หมายถง รายไดของ เทศบาล TBi(j) หมายถง รายไดของ อบต. PTi(j) หมายถง รายไดของเมองพทยา PVi(j) หมายถง รายไดของ อบจ. i = 1 หมายถง ภาษโรงเรอนและทดน = 2 หมายถง ภาษบารงทองท = 3 หมายถง ภาษปาย = 4 หมายถง อากรฆาสตว = 5 หมายถง รายไดอนๆ = 6 หมายถง ภาษบารงทองถน (ยาสบ นามน โรงแรม) = 7 หมายถง อากรรงนกอแอน

GDP(j) หมายถง รายไดของ อบจ.

CS(j) หมายถง รายไดของ อบจ. INV(j) หมายถง รายไดของ อบจ.

j = 1 หมายถง ขอมลในอดต 1 ชวงเวลาของตวแปร = 2 หมายถง ขอมลในอดต 2 ชวงเวลาของตวแปร

C หมายถง คาคงทของสมการ

250

ตาราง ค3.1: สมการถดถอยสาหรบประมาณการรายไดจดเกบเองของ กทม. BK1 GDP BK1(-1) 0.873643 114.2423 BK1(-2) -0.14785 498.9951 GDP(-1) 0.000344 0.687702 GDP(-2) -0.00014 -0.67996 C 74.35064 489437.1 BK2 GDP BK2(-1) 0.538895 -9105.41 BK2(-2) -1.14708 -55930.5 GDP(-1) -6.35E-06 0.894219 GDP(-2) 3.08E-06 -0.08244 C 52.405 2198000 BK3 INV BK3(-1) 0.726015 -99.2512 BK3(-2) -0.54239 2757.229 INV(-1) 1.06E-05 0.553237 INV(-2) 3.36E-05 -0.15605 C 55.06713 -54528.1 BK4 CS BK4(-1) 0.694359 22181.48 BK4(-2) -0.40649 45634.18 CS(-1) -1.28E-08 0.906219 CS(-2) -7.01E-07 0.263342 C 0.737219 -131622 BK5 GDP BK5(-1) 0.634173 -35.0751 BK5(-2) -0.28166 -37.8352 GDP(-1) -0.00064 0.947386 GDP(-2) -9.39E-05 -0.27264 C 1340.38 450894.3

251

ตาราง ค3.2: สมการถดถอยสาหรบประมาณการรายไดจดเกบเองของเทศบาล TS1 GDP TS1(-1) 0.73281 -557.982 TS1(-2) -0.01126 626.7186 GDP(-1) 0.000253 0.874224 GDP(-2) -0.00013 -0.12096 C 18.30881 272999.6 TS2 GDP TS2(-1) 0.678899 -4585.3 TS2(-2) -0.07183 4500.263 GDP(-1) -1.95E-06 0.951796 GDP(-2) -1.12E-06 -0.22349 C 17.59613 339542.9 TS3 INV TS3(-1) 0.768119 -3702.68 TS3(-2) -0.36845 4270.276 INV(-1) -2.69E-05 0.322125 INV(-2) -1.09E-05 0.411942 C 60.32829 27610.29 TS4 CS TS4(-1) 0.640002 2157.94 TS4(-2) -0.0172 911.1108 CS(-1) -8.24E-06 0.895067 CS(-2) 1.44E-05 0.135996 C -0.11168 -44961.4 TS5 GDP TS5(-1) 0.765442 -282.945 TS5(-2) -0.09837 341.3637 GDP(-1) 0.000297 0.894901 GDP(-2) -0.00011 -0.1188 C 11.00651 242525.2

252

ตาราง ค3.3: สมการถดถอยสาหรบประมาณการรายไดจดเกบเองของ อบต. TB1 GDP TB1(-1) 0.929941 -328.345 TB1(-2) -0.05833 812.3752 GDP(-1) 0.000156 0.793463 GDP(-2) -0.00022 -0.30481 C 101.8323 534388.2 TB2 GDP TB2(-1) 0.662311 -3274.12 TB2(-2) -0.20314 1113.42 GDP(-1) -3.82E-05 0.913931 GDP(-2) 8.00E-06 -0.30113 C 101.4512 731885.2 TB3 INV TB3(-1) 0.827655 -7328.74 TB3(-2) -0.33573 11202.32 INV(-1) -7.74E-06 0.356086 INV(-2) -5.54E-06 0.511035 C 21.64133 -98187.4 TB4 CS TB4(-1) 0.611885 -4938.27 TB4(-2) -0.23881 2385.506 CS(-1) -1.51E-06 0.894216 CS(-2) 2.45E-06 0.181402 C 0.945973 -38667.7 TB5 GDP TB5(-1) 0.945713 875.9826 TB5(-2) -0.10463 -1450.61 GDP(-1) -0.00014 0.766176 GDP(-2) 0.000163 -0.19307 C 31.97909 743583.7

253

ตาราง ค3.4: สมการถดถอยสาหรบประมาณการรายไดจดเกบเองของเมองพทยา PT1 GDP PT1(-1) 0.679974 -22374.5 PT1(-2) -0.08995 30306.09 GDP(-1) 2.68E-06 0.96173 GDP(-2) 6.20E-07 -0.2266 C 3.130179 194631.2 PT2 GDP PT2(-1) 0.838946 -186274 PT2(-2) -0.15813 -201787 GDP(-1) -1.92E-07 0.833851 GDP(-2) 1.45E-07 -0.29687 C 0.297063 856722.2 PT3 INV PT3(-1) 0.774848 -206905 PT3(-2) -0.20539 97050.29 INV(-1) -6.61E-07 0.371127 INV(-2) 5.55E-07 0.136304 C 1.147291 422881.1 PT4 CS PT4(-1) 0.645285 -630015 PT4(-2) -0.11886 -423163 CS(-1) 1.34E-07 0.873967 CS(-2) -8.43E-08 0.282003 C -0.00907 -42677.7 PT5 GDP PT5(-1) 0.793552 -597.578 PT5(-2) -0.22822 -10690.7 GDP(-1) -5.42E-06 0.941341 GDP(-2) 3.22E-06 -0.24133 C 5.776122 451138.1

254

ตาราง ค3.5: สมการถดถอยสาหรบประมาณการรายไดจดเกบเองของ อบจ. PV5 GDP PV5(-1) 0.830083 465.2907 PV5(-2) -0.10205 -1322.18 GDP(-1) -1.00E-05 0.950333 GDP(-2) 2.55E-05 -0.31941 C 13.7146 554633.9 PV6 GDP PV6(-1) 0.689122 -74.4706 PV6(-2) -0.2106 -204.629 GDP(-1) -0.00106 0.734115 GDP(-2) 0.000708 -0.94989 C 656.3084 1660523 PV7 CS PV7(-1) 0.778682 2631.066 PV7(-2) -0.15093 587.2566 CS(-1) 2.18E-05 0.729498 CS(-2) -1.31E-05 0.225129 C -4.60763 27480.91

255

เอกสารแนบ ค4 ตาราง ค4.1 – ค4.5 แสดงผลลพธจากการแทนคาขอมลลงไปในสมการถดถอยของแบบจาลอง VAR ทเราไดทาการประมาณคาออกมา โดยตวแปรตางๆในตารางมความหมายดงตอไปน

BKi หมายถง รายไดของ กทม. TSi หมายถง รายไดของ เทศบาล TBi หมายถง รายไดของ อบต. PTi หมายถง รายไดของเมองพทยา PVi หมายถง รายไดของ อบจ. i = 1 หมายถง ภาษโรงเรอนและทดน = 2 หมายถง ภาษบารงทองท = 3 หมายถง ภาษปาย = 4 หมายถง อากรฆาสตว = 5 หมายถง รายไดอนๆ = 6 หมายถง ภาษบารงทองถน (ยาสบ นามน โรงแรม) = 7 หมายถง อากรรงนกอแอน

ตาราง ค4.1: ผลลพธการทานายรายไดจดเกบเองของ กทม.ในป พ.ศ. 2546

Quarter BK1 BK2 BK3 BK4 BK5 2546-01 1,178.21 28.59 85.75 0.20 627.37 2546-02 1,181.56 26.55 80.62 0.20 638.17 2546-03 1,197.28 30.15 78.89 0.20 644.48 2546-04 1,202.63 33.34 81.30 0.19 651.64 2546 Total 4,759.68 118.64 326.55 0.79 2,561.67

ตาราง ค4.2: ผลลพธการทานายรายไดจดเกบเองของเทศบาลในป พ.ศ. 2546

Quarter TS1 TS2 TS3 TS4 TS5 2546-01 642.87 34.32 81.16 11.86 743.28 2546-02 643.92 34.60 81.74 12.01 742.16 2546-03 644.69 34.79 82.15 12.19 741.01 2546-04 645.29 34.92 82.40 12.38 739.97 2546 Total 2,576.77 138.63 327.45 48.43 2,966.41

256

ตาราง ค4.3: ผลลพธการทานายรายไดจดเกบเองของ อบต.ในป พ.ศ. 2546 Quarter TB1 TB2 TB3 TB4 TB5 2546-01 188.36 116.43 34.39 2.63 373.22 2546-02 186.31 117.53 34.58 2.65 375.25 2546-03 184.98 118.24 34.74 2.67 377.69 2546-04 184.71 118.69 34.85 2.68 379.34 2546 Total 744.36 470.89 138.57 10.62 1,505.50

ตาราง ค4.4: ผลลพธการทานายรายไดจดเกบเองของเมองพทยาในป พ.ศ. 2546

Quarter PT1 PT2 PT3 PT4 PT5 2546-01 18.06 0.75 2.59 0.06 6.84 2546-02 18.01 0.75 2.60 0.06 6.90 2546-03 17.97 0.75 2.61 0.07 6.94 2546-04 17.95 0.75 2.60 0.07 6.97 2546 Total 71.98 3.00 10.40 0.26 27.65

ตาราง ค4.5: ผลลพธการทานายรายไดจดเกบเองของ อบจ.ในป พ.ศ. 2546

Quarter PV5 PV6 PV7 2546-01 124.71 490.22 6.02 2546-02 123.89 421.77 6.17 2546-03 122.83 353.56 6.34 2546-04 121.84 362.46 6.54 2546 Total 493.27 1,628.01 25.07

257

เอกสารแนบ ค5

ขนตอนการกระจายขอมลเปนขอมลรายไตรมาส อาศยรายละเอยดเชนเดยวกบการกระจายขอมลในสวนของรายไดจดเกบเองของ องคกรปกครองสวนทองถน ขอมลรายไดทรฐบาลจดสรรใหกจาเปนจะตองมการกระจายเปนรายไตรมาสเชนเดยวกน ซงสมการทใชในการกระจายขอมลภาษจดสรรจากรฐบาลตางๆเปนรายไตรมาสไดถกแสดงเอาไวในตาราง ค5.1 และขอมลทเปนผลลพธจากการกระจายขอมลไดถกแสดงไวในตาราง ค5.2 โดย

SPEB หมายถง ภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ LIQO หมายถง ภาษสรา GAMB หมายถง ภาษการพนน AUTO หมายถง ภาษยานยนตและลอเลอน EXCI หมายถง ภาษสรรพสามตร GDP หมายถง ผลตภณฑมวลรวมรายไดประชาชาต CS หมายถง การบรโภคมวลรวมภายในประเทศ

ตาราง ค5.1: สมการถดถอยสาหรบการกระจายขอมลภาษทรฐบาลจดสรรใหก องคกรปกครองสวนทองถนไปเปนขอมลรายไตรมาส แยกเปนรายชนดภาษ

SPEB LIQO EXCI GAMB AUTO VATLGDP 4.98E-04 -0.003205CS 3.77E-05 0.00063 2.88E-05 0.001882C 14320.98 2.95E+03 7.43E+03 58.78781 4620.598 27880.11C/4 3580.245 7.37E+02 1858.532 14.69695 1155.15 6970.0275

258

ตาราง ค5.2: ขอมลภาษทรฐบาลจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนรายไตรมาส ทไดมาจากขนตอนการกระจาย

obs SPEB LIQO EXCI GAMB AUTO2536-01 2,388.03 456.93 1,854.92 30.12 1,484.78 2536-02 2,388.03 457.16 1,860.45 30.45 1,499.26 2536-03 2,404.73 457.30 1,863.74 30.64 1,507.85 2536-04 2,414.30 457.90 1,878.17 31.49 1,545.62 2537-01 2,805.42 748.01 1,920.11 - 1,682.06 2537-02 2,800.16 748.67 1,930.06 - 1,709.60 2537-03 2,809.15 748.86 1,932.86 - 1,717.34 2537-04 2,836.45 749.72 1,945.91 - 1,753.45 2538-01 3,275.46 586.83 1,893.59 32.05 1,944.51 2538-02 3,272.48 587.50 1,906.06 32.75 1,983.39 2538-03 3,275.07 587.63 1,908.35 32.88 1,990.55 2538-04 3,299.08 588.10 1,917.15 33.38 2,017.99 2539-01 4,185.15 538.56 1,605.08 28.84 2,087.73 2539-02 4,200.03 539.81 1,626.31 30.07 2,169.39 2539-03 4,204.15 539.85 1,626.93 30.11 2,171.80 2539-04 4,224.23 540.33 1,635.04 30.58 2,202.98 2540-01 4,425.56 875.98 2,588.11 33.03 2,409.03 2540-02 4,429.61 877.25 2,609.20 33.87 2,465.38 2540-03 4,438.25 876.66 2,599.50 33.49 2,439.48 2540-04 4,461.98 876.02 2,588.84 33.06 2,410.97 2541-01 5,565.68 886.41 2,298.83 41.32 2,426.27 2541-02 5,503.59 886.45 2,299.51 41.36 2,428.32 2541-03 5,500.24 885.51 2,285.78 40.59 2,386.73 2541-04 5,549.52 885.66 2,287.93 40.71 2,393.23 2542-01 4,058.10 972.78 2,103.27 34.99 2,449.98 2542-02 4,033.48 973.08 2,106.87 35.18 2,462.06 2542-03 4,054.43 973.85 2,116.29 35.67 2,493.71 2542-04 4,085.25 975.46 2,135.88 36.70 2,559.52 2543-01 3,878.72 796.27 2,272.06 34.09 2,679.15 2543-02 3,858.97 796.58 2,277.08 34.32 2,695.77 2543-03 3,868.35 796.55 2,276.48 34.30 2,693.79 2543-04 3,902.50 797.53 2,292.16 35.02 2,745.79 2544-01 4,532.00 679.57 2,864.38 37.20 2,502.87 2544-02 4,514.63 680.14 2,877.71 37.72 2,534.98 2544-03 4,521.26 679.60 2,865.09 37.23 2,504.57 2544-04 4,549.27 680.28 2,880.91 37.85 2,542.69 2545-01 5,941.20 1,038.82 2,758.05 38.73 2,544.65 2545-02 5,920.86 1,039.68 2,770.44 39.25 2,575.75

259

การสรางแบบจาลอง VAR

ขนตอนท 1 และ 2: การกาหนดจานวนขอมลตวแปรอดต และการทดสอบความเสถยร การกาหนดจานวนขอมลตวแปรอดต (Lags) ทจะนามาใชในแบบจาลอง และการทดสอบความเสถยรของ

ขอมลจะอาศยจานวนขอมลทไดมการทดสอบเอาไวในสวนของรายไดจดเกบเองขององคกรปกครองสวนทองถนนนคอ จานวน 2 ขอมล

ขนตอนท 3: การประมาณคาสมการถดถอยในแบบจาลอง VAR การประมาณคายงคงทาผานโปรแกรม E-View โดยผลลพธของการประมาณคาสมการถดถอยในภาษตางๆทรฐบาลจดสรร ใหแกองคกรปกครองสวนทองถนจะเปนไปตามตารางท ค5.3 ทจะตามมาน ซงการประมาณคาจะอาศยตวแปรภายนอกทเขาไปชวยในการประมาณการดงทแสดงไปในแตละตารางยอย

ตาราง ค5.3 : สมการถดถอยสาหรบประมาณการรายไดทรฐบาลจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถน SPEB GDP LIQO CS

SPEB(-1) 0.7101 -18.6483 LIQO(-1) 0.8126 6.1531SPEB(-2) -0.0686 8.9165 LIQO(-2) -0.1373 -22.6416GDP(-1) 0.0018 0.9762 CS(-1) 0.0000 0.7536GDP(-2) 0.0002 -0.0241 CS(-2) 0.0004 0.2141C -703.6783 108431.6000 C 64.0340 43007.7500

GAMB CS AUTO CSGAMB(-1) 0.7163 -83.2122 AUTO(-1) 0.8715 19.3481GAMB(-2) -0.2205 -220.6633 AUTO(-2) -0.0732 -36.2077CS(-1) -0.0001 0.7418 CS(-1) 0.0001 0.7502CS(-2) 0.0001 0.2322 CS(-2) 0.0004 0.2740C -10.0675 36715.2600 C 130.4708 33707.2300

EXCI CSEXCI(-1) 0.8273 1.0914EXCI(-2) -0.1492 -14.5361CS(-1) 0.0027 0.7276CS(-2) -0.0015 0.2597C -35.8344 48544.6900

ขนตอนท 4: นาเอาผลทไดจากการประมาณคามาใชทานายคาทจะเกดขนในอนาคต ตาราง ค5.4 แสดงผลลพธจากการแทนคาขอมลลงไปในสมการถดถอยของแบบจาลอง VAR ทเราไดทาการ

ประมาณคาออกมาแลว

260

ตาราง ค5.4 : ผลลพธการทานายรายไดทรฐบาลจดสรรใหกบองคกรปกครองสวนทองถนในป พ.ศ. 2546 Forecast SPEB LIQO EXCI GAMB AUTO VATL2546-01 5454.4 962.3 2788.0 45.3 2706.0 6974.42546-02 5373.0 953.5 2786.4 46.0 2742.1 7923.72546-03 5312.5 949.0 2787.5 46.3 2774.1 8958.52546-04 5266.2 947.2 2789.8 46.5 2802.7 10124.72546 Total 21406.1 3812.0 11151.7 184.1 11024.9 33981.22547-01 5229.5 947.0 2792.9 46.6 2828.5 11426.82547-02 5199.1 947.8 2796.4 46.8 2851.9 12827.02547-03 5173.5 949.1 2800.1 47.0 2873.5 14392.02547-04 5151.6 950.7 2803.7 47.1 2893.5 16137.12547 Total 20753.7 3794.6 11193.2 187.5 11447.5 54782.9

261

รวมทงจงหวด เทศบาล อบต. ลาดบจงหวด จงหวด

ภาษมลคาเพมตามกฎหมายทองถน(1ใน9)ทจดสรรให จานวนประชากร

(1) รายไดเฉลยตอคน(2) จานวนประชากร

(1) รายไดเฉลยตอคน(2) จานวนประชากร

(1) รายไดเฉลยตอคน(2)

1.1 กทม. 3,983,750,000.0 5726203 7,180.76 1.2 เมองพทยา 36,553,825.4 84727 5,101.83

2 กระบ 66,793,851 371098 4,141.05 55737

5,847.42 315361

1,651.02

3 กาญจนบร 134,760,691 773397 3,221.53 161602

3,939.09 611795

2,379.04

4 กาฬสนธ 116,543,769 977067 2,618.40 194311

3,443.36 782756

828.87

5 กาแพงเพชร 83,247,596 740993 3,885.59 94343

5,375.15 646650

2,518.03

6 ขอนแกน 250,576,995 1752572 3,731.38 358151

4,991.98 1394421

1,633.40

7 จนทบร 136,344,994 478194 3,163.52 136052

3,557.43 342142

2,711.81

8 ฉะเชงเทรา 167,321,195 643213 4,161.39 125129

5,163.45 518084

2,699.86

9 ชลบร 277,206,964 1004285 4,163.09 474317

5,101.83 529968

2,483.63

10 ชยนาท 74,266,463 345235 4,184.57 43466

4,454.42 301769

3,949.93

ตาราง ค6.1: ตวอยางขอมลทวไปทใชในการจดสรรภาษ

จานวนเงนภาษธรกจเฉพาะทตองการจดสรร 1,084,030,196.27

จานวนเงนภาษสราทตองการจดสรร 3,329,450,565.28

จานวนเงนภาษสรรพสามตทตองการจดสรร 14,375,247,773.52

จานวนเงนภาษมลคาเพมจดสรรตามพ.ร.บ.แผนฯ 8,726,294,383.20

เอกสารแนบ ค6 262

ตาราง ค6.2: ตวอยางขอมลเทศบาลทใชในการจดสรรภาษ

ลาดบจงหวด

ลาดบเทศบาล จงหวด รายชอทองถน อาเภอ ประชากร พนท

จานวนโรงงาน

คาใชจายดานการศกษา

คาใชจายดานการรกษาความ

สะอาด

คาใชจายเกยวกบโรงฆาสตว

2 1 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 636 0.81 2 2 กระบ เขาพนม เขาพนม 3372 12.92 0 0 91734 02 3 กระบ คลองทอมใต คลองทอม 2552 2.7 2 4 กระบ คลองพน คลองทอม 2437 7.65 1 0 50000 02 5 กระบ ปลายพระยา ปลายพระยา 4789 12.5 1 0 200000 02 6 กระบ กระบ เมองกระบ 24611 19 15 5130200 95693320 3369902 7 กระบ ลาทบ ลาทบ 2926 8.11 1 10000 0 02 8 กระบ เหนอคลอง เหนอคลอง 5613 3.53 2 9 กระบ แหลมสก อาวลก 3445 7 84 0 115000 02 10 กระบ อาวลกใต อาวลก 5356 8 2 74280 81250 31900

ดชนถวงนาหนกจดสรรภาษ ภาษมลคาเพมตามกม.ทองถน(1ใน9)

ดชนจานวนประชากร 80%ดชนจานวนโรงงาน 20%

ดชนถวงนาหนก(w) ภาษมลคาเพมพรบ.แผนฯ

%ดชนประชากร 50%ดชนความหนาแนน 20%ดชนภาระงานดานการศกษา 10%ดชนภาระงานดานการรกษาความสะอาด 10%ดชนภาระงานดานโรงฆาสตว 10%


ตาราง ค6.3: ตวอยางขอมลอบต. ทใชในการจดสรรภาษ

ดชนถวงนาหนกจดสรรภาษ ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา ภาษสรรพสามต

ดชนจานวนประชากร 50% 50% 50%ดชนรายไดเฉลยของประชากร 50% 50% 50%

ดชนถวงนาหนกจดสรรภาษ ภาษมลคาเพมตามกม.ทองถน(1ใน9)

ดชนรายไดทงหมดของประชากร 50%ดชนจานวนรานคา 50%

ลาดบจงหวด ลาดบอบต. จงหวด รายชออบต. อาเภอ รหสกชช2ค ประชากร รายไดเฉลยตอคน จานวนรานคา

2 1 กระบ เกาะกลาง เกาะลนตา 010202 6658 416 692 2 กระบ เกาะลนตานอย เกาะลนตา 010203 4441 1176 322 3 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 010201 4503 2030 762 4 กระบ คลองยาง เกาะลนตา 010204 4995 583 212 5 กระบ ศาลาดาน เกาะลนตา 010205 3527 1709 532 6 กระบ เขาดน เขาพนม 010302 6741 840 412 7 กระบ เขาพนม เขาพนม 010301 6140 671 372 8 กระบ โคกหาร เขาพนม 010306 4316 1123 352 9 กระบ พรเตยว เขาพนม 010304 7157 1834 522 10 กระบ สนปน เขาพนม 010303 6945 4334 50

ดชนถวงนาหนกจดสรรภาษมลคาเพมตามพรบ.แผนฯ %ดชนดานโครงสรางพนฐาน 20%ดชนดานงานสงเสรมคณภาพชวต 20%ดชนสะทอนแหลงกาเนดภาษ 20%ดชนดานการศกษา 20%ดชนดานการรกษาความสะอาด 20%


ตาราง ค7.1

status กรงเทพ เมองพทยา เทศบาล อบต. need 41,112,898,691.00 333,511,549.67 30,334,520,174.66 24,138,211,101.75

รายไดทองถนจดหาเอง 8,873,670,000.00 107,320,000.00 5,890,190,000.00 2,866,610,000.00 ภาษธรกจเฉพาะ 204,340,289.39 2,148,150.69 325,887,215.70 551,654,540.48

ภาษสรา 627,603,266.37 6,597,751.21 1,000,918,035.56 1,694,331,512.14 ภาษสรรพสามตร 2,709,742,127.30 28,486,474.43 4,321,567,321.72 7,315,451,850.07

ภาษมลคาเพมตามกฎหมายทองถน(1ใน9) 3,983,750,000.00 36,553,852.42 4,153,695,450.32 6,954,232,133.68

ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ.แผนฯทแตละอปท.ควรไดรบ

24,713,793,007.94 152,405,347.91 14,642,262,151.35 4,755,931,065.38

ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ.แผนฯทจดสรรให 4,872,083,981.07 30,045,232.39 2,886,579,605.62 937,585,564.11


ตาราง ค7.2: ตวอยางการจดสรรภาษรายจงหวด

ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา ลาดบจงหวด จงหวด เงนจดสรรรวม เงนจดสรรใหเทศบาล เงนจดสรรใหอบต. เงนจดสรรรวม เงนจดสรรใหเทศบาล เงนจดสรรใหอบต.

1.1 กทม. 204,340,289.39 627,603,266.37 1.2 เมองพทยา 2,148,150.69 6,597,751.21 2 กระบ 7,636,879.45 2,940,041.96 4,696,837.49 23,455,631.31 9,029,937.00 14,425,694.31 3 กาญจนบร 12,381,727.35 3,767,493.93 8,614,233.42 38,028,783.03 11,571,342.61 26,457,440.42 4 กาฬสนธ 12,713,842.09 6,454,731.23 6,259,110.86 39,048,828.04 19,824,824.63 19,224,003.41 5 กาแพงเพชร 14,308,302.27 3,397,896.83 10,910,405.43 43,945,994.52 10,436,175.64 33,509,818.88 6 ขอนแกน 32,498,386.59 14,291,679.49 18,206,707.49 99,814,352.01 43,894,938.73 55,919,413.28 7 จนทบร 7,517,825.56 2,577,238.95 4,940,586.61 23,089,973.56 7,915,637.15 15,174,336.42 8 ฉะเชงเทรา 13,301,801.49 4,202,876.91 9,098,924.58 40,854,664.97 12,908,561.91 27,946,103.06 9 ชลบร 20,777,340.72 13,457,453.31 7,319,887.41 63,814,761.84 41,332,728.25 22,482,033.59 10 ชยนาท 7,179,314.97 1,003,208.66 6,176,106.31 22,050,284.56 3,081,218.26 18,969,066.30

ภาษธรกจเฉพาะ ภาษมลคาเพมตามกฎหมายทองถน(1ใน9) ลาดบจงหวด จงหวด เงนจดสรรรวม เงนจดสรรใหเทศบาล เงนจดสรรใหอบต. เงนจดสรรรวม เงนจดสรรใหเทศบาล เงนจดสรรใหอบต.

1.1 กทม. 2,709,742,127.30 3,983,750,000.00 1.2 เมองพทยา 28,486,474.43 36,553,825.42 2 กระบ 101,272,118.36 38,987,688.57 62,284,429.79 66,793,851.00 25,714,262.75 41,079,588.25 3 กาญจนบร 164,193,210.81 49,960,470.61 114,232,740.20 134,760,691.00 41,004,786.43 93,755,904.57 4 กาฬสนธ 168,597,360.84 85,595,734.35 83,001,626.49 116,543,769.00 59,168,479.52 57,375,289.48 5 กาแพงเพชร 189,741,384.51 45,059,269.59 144,682,114.91 83,247,596.00 19,769,413.41 63,478,182.59 6 ขอนแกน 430,958,806.37 189,520,945.83 241,437,860.54 250,576,995.00 110,195,193.59 140,381,801.41 7 จนทบร 99,693,353.16 34,176,583.50 65,516,769.66 136,344,994.00 46,741,391.72 89,603,602.28 8 ฉะเชงเทรา 176,394,248.86 55,734,053.47 120,660,195.39 167,321,195.00 52,867,304.28 114,453,890.72 9 ชลบร 275,526,845.96 178,458,336.63 97,068,509.33 277,206,964.00 179,546,546.64 97,660,417.36 10 ชยนาท 95,204,388.17 13,303,479.09 81,900,909.08 74,266,463.00 10,377,697.46 63,888,765.54


266

ตาราง ค7.3 : ตวอยางการจดสรรภาษรายเทศบาล

ลาดบจงหวด ลาดบเทศบาล จงหวด รายชอทองถน อาเภอ Pop Index plant Index ภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา ภาษสรรพสามต

2 1 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 0.011411 0.000000 33,548.03 103,038.20 444,878.09 2 2 กระบ เขาพนม เขาพนม 0.060498 0.000000 177,867.87 546,296.85 2,358,693.25 2 3 กระบ คลองทอมใต คลองทอม 0.045786 0.000000 134,614.12 413,448.86 1,785,108.30 2 4 กระบ คลองพน คลองทอม 0.043723 0.009615 128,548.04 394,817.74 1,704,666.51 2 5 กระบ ปลายพระยา ปลายพระยา 0.085921 0.009615 252,612.47 775,864.66 3,349,876.03 2 6 กระบ กระบ เมองกระบ 0.441556 0.144231 1,298,192.81 3,987,221.76 17,215,243.08 2 7 กระบ ลาทบ ลาทบ 0.052497 0.009615 154,342.05 474,040.51 2,046,719.00 2 8 กระบ เหนอคลอง เหนอคลอง 0.100705 0.000000 296,077.21 909,360.68 3,926,258.97 2 9 กระบ แหลมสก อาวลก 0.061808 0.807692 181,718.51 558,123.56 2,409,756.30 2 10 กระบ อาวลกใต อาวลก 0.096094 0.019231 282,520.85 867,724.18 3,746,489.05

ลาดบจงหวด ลาดบเทศบาล จงหวด รายชอทองถน อาเภอ Pop Index plant Index ดชนจดสรร

ภาษมลคาเพมทองถน

ภาษมลคาเพมตามกฎหมายทองถน

2 1 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 0.011411 0.000000 0.009129 234,734.86 2 2 กระบ เขาพนม เขาพนม 0.060498 0.000000 0.048399 1,244,537.65 2 3 กระบ คลองทอมใต คลองทอม 0.045786 0.000000 0.036629 941,892.08 2 4 กระบ คลองพน คลองทอม 0.043723 0.009615 0.036902 948,898.39 2 5 กระบ ปลายพระยา ปลายพระยา 0.085921 0.009615 0.070660 1,816,974.47 2 6 กระบ กระบ เมองกระบ 0.441556 0.144231 0.382091 9,825,184.68 2 7 กระบ ลาทบ ลาทบ 0.052497 0.009615 0.043920 1,129,378.49 2 8 กระบ เหนอคลอง เหนอคลอง 0.100705 0.000000 0.080564 2,071,645.86 2 9 กระบ แหลมสก อาวลก 0.061808 0.807692 0.210985 5,425,322.94 2 10 กระบ อาวลกใต อาวลก 0.096094 0.019231 0.080721 2,075,693.32


267

ตาราง ค7.4: ตวอยางการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ รายเทศบาล

ลาดบเทศบาล จงหวด รายชอทองถน(เทศบาล) อาเภอ

คาใชจายดานการรกษาความสะอาด GAR

คาใชจายเกยวกบโรงฆา

สตว SLA Total index

ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ.กาหนดแผนฯ

1 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา - - - - 0.109124 345,091.88 2 กระบ เขาพนม เขาพนม 91,734.00 0.10 - - 0.160848 508,661.51 3 กระบ คลองทอมใต คลองทอม - - - - 0.202628 640,785.69 4 กระบ คลองพน คลองทอม 50,000.00 0.05 - - 0.124253 392,935.18 5 กระบ ปลายพระยา ปลายพระยา 200,000.00 0.22 - - 0.245958 777,813.07 6 กระบ กระบ เมองกระบ 95,693,320.00 103.06 336,990.00 1.50 12.010018 37,980,220.14 7 กระบ ลาทบ ลาทบ - - - - 0.145317 459,546.62 8 กระบ เหนอคลอง เหนอคลอง - - - - 0.366523 1,159,084.91 9 กระบ แหลมสก อาวลก 115,000.00 0.12 - - 0.193375 611,525.15 10 กระบ อาวลกใต อาวลก 81,250.00 0.09 31,900.00 0.14 0.317487 1,004,013.26

ลาดบเทศบาล จงหวด รายชอทองถน(เทศบาล) อาเภอ ประชากร IMUN พนท ความ

หนาแนน DENSI คาใชจายดานการศกษา SCH

1 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 636 0.052648 0.81 785.19 0.414 0 - 2 กระบ เขาพนม เขาพนม 3372 0.279135 12.92 260.99 0.057 0 - 3 กระบ คลองทอมใต คลองทอม 2552 0.211256 2.7 945.19 0.485 0 - 4 กระบ คลองพน คลองทอม 2437 0.201736 7.65 318.56 0.090 0 - 5 กระบ ปลายพระยา ปลายพระยา 4789 0.396435 12.5 383.12 0.131 0 -

6 กระบ กระบ เมองกระบ 24611 2.037308 19 1295.32 0.597 5130200 4.15

7 กระบ ลาทบ ลาทบ 2926 0.242215 8.11 360.79 0.117 10000 0.01

8 กระบ เหนอคลอง เหนอคลอง 5613 0.464646 3.53 1590.08 0.671 0 - 9 กระบ แหลมสก อาวลก 3445 0.285178 7 492.14 0.192 0 -

10 กระบ อาวลกใต อาวลก 5356 0.443372 8 669.50 0.334 74280 0.06


ตาราง ค7.5: ตวอยางการจดสรรภาษรายอบต. ลาดบจงหวด

ลาดบอบต. จงหวด รายชออบต. อาเภอ ประชากร Pop Index

รายไดเฉลยตอคน

Average Income Index

จานวนรานคา Store Index รายไดรวม

Total Income Index

2 1 กระบ เกาะกลาง เกาะลนตา 6658 0.021112 416 0.005806 69 0.026734 2,768,742 0.006335 2 2 กระบ เกาะลนตานอย เกาะลนตา 4441 0.014082 1176 0.016424 32 0.012398 5,224,501 0.011954 2 3 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 4503 0.014279 2030 0.028336 76 0.029446 9,139,650 0.020911 2 4 กระบ คลองยาง เกาะลนตา 4995 0.015839 583 0.008141 21 0.008136 2,912,800 0.006664 2 5 กระบ ศาลาดาน เกาะลนตา 3527 0.011184 1709 0.023856 53 0.020535 6,027,029 0.013790 2 6 กระบ เขาดน เขาพนม 6741 0.021376 840 0.011734 41 0.015885 5,665,769 0.012963 2 7 กระบ เขาพนม เขาพนม 6140 0.019470 671 0.009365 37 0.014336 4,118,636 0.009423 2 8 กระบ โคกหาร เขาพนม 4316 0.013686 1123 0.015671 35 0.013561 4,844,841 0.011085 2 9 กระบ พรเตยว เขาพนม 7157 0.022695 1834 0.025600 52 0.020147 13,123,693 0.030027 2 10 กระบ สนปน เขาพนม 6945 0.022022 4334 0.060509 50 0.019372 30,101,015 0.068871

ลาดบจงหวด

ลาดบอบต.

จงหวด รายชออบต. อาเภอ ดชนจดสรรภาษธรกจเฉพาะ

ภาษธรกจเฉพาะ

ดชนจดสรรภาษสรา

ภาษสรา ดชนจดสรร

ภาษสรรพสามต

ภาษสรรพสามต ดชนจดสรร

VAT ตามกม.ทองถน

ภาษมลคาเพมตามกฎหมายทองถน

2 1 กระบ เกาะกลาง เกาะลนตา 0.013459 63,214.53 0.013459 194,154.79 0.013459 838,283.41 0.016534 679,223.85 2 2 กระบ เกาะลนตานอย เกาะลนตา 0.015253 71,640.93 0.015253 220,035.32 0.015253 950,025.27 0.012176 500,183.05 2 3 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 0.021307 100,077.18 0.021307 307,373.37 0.021307 1,327,116.38 0.025179 1,034,330.20 2 4 กระบ คลองยาง เกาะลนตา 0.011990 56,315.31 0.011990 172,964.79 0.011990 746,793.39 0.007400 304,006.17 2 5 กระบ ศาลาดาน เกาะลนตา 0.017520 82,289.72 0.017520 252,741.62 0.017520 1,091,238.11 0.017162 705,017.31 2 6 กระบ เขาดน เขาพนม 0.016555 77,754.78 0.016555 238,813.16 0.016555 1,031,100.57 0.014424 592,543.04 2 7 กระบ เขาพนม เขาพนม 0.014417 67,715.34 0.014417 207,978.41 0.014417 897,968.32 0.011879 488,003.45 2 8 กระบ โคกหาร เขาพนม 0.014679 68,943.13 0.014679 211,749.39 0.014679 914,249.95 0.012323 506,215.21 2 9 กระบ พรเตยว เขาพนม 0.024147 113,415.10 0.024147 348,338.98 0.024147 1,503,989.64 0.025087 1,030,565.88 2 10 กระบ สนปน เขาพนม 0.041266 193,817.36 0.041266 595,283.51 0.041266 2,570,198.25 0.044122 1,812,496.33


ตาราง ค7.6: ตวอยางการจดสรรภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ. กาหนดแผนฯ รายอบต.

ดชนสะทอนแหลงกาเนดภาษ

ดชนดานการศกษา ดชนดานการรกษาความสะอาด ลาดบ

อบต. จงหวด รายชออบต. อาเภอ

store index student index school index average garbage index

Total Index ภาษมลคาเพมตามพ.ร.บ.กาหนดแผนฯ

1 กระบ เกาะกลาง เกาะลนตา 0.229120 0.251159 0.110181 0.196820 0.197342 0.182101 170,527.92

2 กระบ เกาะลนตานอย เกาะลนตา 0.106259 0.148492 0.110181 0.121644 0.032890 0.089915 84,200.54

3 กระบ เกาะลนตาใหญ เกาะลนตา 0.252364 0.155002 0.128544 0.178637 0.230233 0.171446 160,549.35

4 กระบ คลองยาง เกาะลนตา 0.069732 0.176788 0.055090 0.100537 0.098671 0.090376 84,632.55

5 กระบ ศาลาดาน เกาะลนตา 0.175991 0.122700 0.091817 0.130169 0.131562 0.114706 107,416.14

6 กระบ เขาดน เขาพนม 0.136144 0.207337 0.128544 0.157342 0.131562 0.188431 176,454.80

7 กระบ เขาพนม เขาพนม 0.122862 0.189558 0.036727 0.116382 0.065781 0.131195 122,857.03

8 กระบ โคกหาร เขาพนม 0.116220 0.157757 0.091817 0.121931 0.065781 0.125828 117,831.32

9 กระบ พรเตยว เขาพนม 0.172670 0.207337 0.128544 0.169517 0.230233 0.186617 174,756.85

10 กระบ สนปน เขาพนม 0.166029 0.243897 0.091817 0.167248 0.032890 0.150823 141,237.89

ดชนดานโครงสรางพนฐาน ดชนดานงานสงเสรมคณภาพชวต ลาดบอบต. จงหวด รายชออบต. อาเภอ รหสกชช2ค

usable pond index

inner road index average

training school index library index health index average

1 กระบ เกาะกลาง เกาะลนตา 010202 0.172564 0.122744 0.147654 0.000000 0.249480 0.169231 0.139570

2 กระบ เกาะลนตานอย

เกาะลนตา 010203 0.052826 0.173888 0.113357 0.000000 0.124740 0.101538 0.075426

3 กระบ เกาะลนตาใหญ

เกาะลนตา 010201 0.028956 0.115925 0.072441 0.336814 0.000000 0.033846 0.123553

4 กระบ คลองยาง เกาะลนตา 010204 0.054782 0.160249 0.107516 0.000000 0.124740 0.101538 0.075426

5 กระบ ศาลาดาน เกาะลนตา 010205 0.103304 0.095468 0.099386 0.000000 0.041580 0.067692 0.036424

6 กระบ เขาดน เขาพนม 010302 0.383085 0.303451 0.343268 0.336814 0.083160 0.101538 0.173837 7 กระบ เขาพนม เขาพนม 010301 0.244955 0.153430 0.199193 0.336814 0.000000 0.118461 0.151758 8 กระบ โคกหาร เขาพนม 010306 0.251999 0.330727 0.291363 0.000000 0.000000 0.101538 0.033846 9 กระบ พรเตยว เขาพนม 010304 0.252781 0.334137 0.293459 0.000000 0.083160 0.118461 0.067207 10 กระบ สนปน เขาพนม 010303 0.217564 0.402328 0.309946 0.000000 0.166320 0.067692 0.078004


ภาคผนวก ง

เอกสารแนบ ง1

ตารางท 1 ตวอยางการจดสรรเงนอดหนนทวไปเปรยบเทยบ ป 2544 ขององคการบรหารสวนจงหวด 27 แหง

(หนวย:บาท)

จงหวด เงนอดหนนทวไปทเปนจรง เงนอดหนนตามวธท 1 เงนอดหนนตามวธท 2

กระบ - - 10,157,808.68

กาญจนบร - 15,512,396.47 19,243,592.60

กาฬสนธ - 206,054,014.75 24,729,716.72

กาแพงเพชร - 115,880,778.21 19,074,936.52

ขอนแกน - 312,496,151.05 42,730,918.17

จนทบร 2,022,801.00 13,603,982.40 12,897,193.71

ฉะเชงเทรา - 72,296,533.78 16,570,524.20

ชลบร - - 27,165,503.22

ชยนาท 9,937.50 9,996,535.77 11,071,215.35

ชยภม - 240,133,031.78 27,812,916.78

ชมพร - 30,711,717.04 12,223,492.03

เชยงราย 149,722.00 227,570,902.59 31,010,944.25

เชยงใหม - 154,561,543.47 38,660,671.75

ตรง 59,100.00 9,708,692.57 15,557,823.81

ตราด 22,445,179.00 24,924,736.17 7,660,281.09

ตาก 14,830,000.00 61,062,861.85 12,203,259.77

นครนายก 77,000.00 - 8,972,400.35

นครปฐม - 37,133,880.33 21,734,185.34

นครพนม - 141,520,507.95 18,507,990.16

นครราชสมา - 500,092,653.98 61,882,652.11

นครศรธรรมราช - 306,662,232.88 37,426,909.12

นครสวรรค - 134,185,500.01 27,816,286.48

นนทบร - 15,238,176.88 30,826,555.77

นราธวาส - 109,438,103.86 17,830,716.11

นาน - 94,424,779.13 12,285,771.13

บรรมย 90,947,315.00 410,367,538.17 37,612,455.42

ปทมธาน 28,241,000.00 37,917,432.33 19,839,117.51

271

เอกสารแนบ ง2 ตารางท 1 ตวอยางการจดสรรเงนอดหนนทวไปเปรยบเทยบ ป 2544

ขององคการบรหารสวนตาบล จ.กระบ 27 แหง (หนวย:บาท)

รายชอ อบต. เงนอดหนนทวไปทเปนจรง เงนอดหนนตามวธท 1 เงนอดหนนตามวธท 2

อบต. เกาะกลาง อ.เกาะลนตา 1,478,800.00 2,017,995.65 1,728,508.37

อบต. เกาะลนตานอย อ.เกาะลนตา 1,349,800.00 518,478.53 1,237,855.62

อบต. เกาะลนตาใหญ อ.เกาะลนตา 1,347,500.00 - 1,194,587.18

อบต. คลองยาง อ.เกาะลนตา 1,279,300.00 1,742,089.85 1,308,052.56

อบต. ศาลาดาน อ.เกาะลนตา 1,194,200.00 - 950,501.04

อบต. เขาดน อ.เขาพนม 1,460,500.00 2,382,266.85 1,748,853.61

อบต. เขาพนม อ. เขาพนม 1,520,600.00 1,904,158.75 1,670,821.48

อบต. โคกหาร อ.เขาพนม 1,445,000.00 1,259,267.79 1,319,461.57

อบต. พรเตยว อ.เขาพนม 1,579,800.00 - 1,907,579.70

อบต.สนปน อ. เขาพนม 1,549,000.00 - 1,874,718.63

อบต. หนาเขา อ. เขาพนม 1,621,500.00 1,593,386.58 2,154,361.36

อบต.คลองทอมใต อ.คลองทอม 1,484,600.00 3,027,366.96 2,075,930.58

อบต.คลองทอมเหนออ.คลองทอม - 1,295,564.24 1,549,744.25

อบต.คลองพน อ. คลองทอม 2,866,900.00 4,231,805.06 3,809,445.79

อบต.ทรายขาว อ.คลองทอม 1,589,800.00 1,178,560.94 2,378,890.35

อบต.พดนนา อ.คลองทอม - 1,346,145.64 2,295,754.45

อบต.เพหลา อ.คลองทอม 1,595,700.00 1,572,347.30 1,562,486.57

อบต.หวยนาขาว อ.คลองทอม - 3,034,313.41 1,936,861.72

อบต.เขาเขน อ.ปลายพระยา 1,426,000.00 1,045,938.30 1,638,620.64

อบต.เขาตอ อ.ปลายพระยา 1,372,600.00 1,479,101.40 1,913,220.40

อบต.ครวงศ อ.ปลายพระยา 1,317,900.00 656,629.59 1,406,789.04

อบต.ปลายพระยา อ.ปลายพระยา 1,643,100.00 4,980,230.53 2,858,421.17

อบต.กระบนอย อ.เมองกระบ - 1,804,554.00 2,797,956.20

อบต.เขาคราม อ. เมองกระบ 1,213,800.00 - 2,272,130.49

อบต.เขาทอง อ.เมองกระบ 1,307,200.00 1,339,424.55 1,378,126.35

อบต.คลองประสงค อ.เมองกระบ 1,161,700.00 452,031.73 1,066,088.79

อบต. ทบปรก อ.เมองกระบ 1,362,700.00 1,379,042.80 1,650,227.29

272

เอกสารแนบ ง3 ตารางท 1 ตวอยางการจดสรรเงนอดหนนทวไปเปรยบเทยบ ป 2544

ของเทศบาล จ.กระบ และ จ.กาญจนบร 27 แหง (หนวย:บาท)

รายชอเทศบาล อาเภอ จงหวด เงนอดหนนทวไปทเปนจรง เงนอดหนนตามวธท 1 เงนอดหนนตามวธท 2

เกาะลนตา เกาะลนตาใหญ กระบ 1,507,550.00 - 1,248,308.75

เขาพนม เขาพนม กระบ 1,926,800.00 - 3,971,055.10

คลองทอม คลองทอมใต กระบ 1,994,600.00 - 2,479,608.53

คลองทอม คลองพน กระบ 1,796,300.00 - 2,938,619.78

ปลายพระยา ปลายพระยา กระบ 2,060,000.00 - 4,777,005.11

เมองกระบ กระบ กระบ 1,818,350.00 - 19,831,012.76

ลาทบ ลาทบ กระบ 1,877,150.00 - 3,271,667.46

เหนอคลอง เหนอคลอง กระบ - 614,755.26 4,438,003.12

อาวลก แหลมสก กระบ 2,176,400.00 - 3,485,615.95

อาวลก อาวลกใต กระบ 4,332,950.00 - 4,622,687.75

ดานมะขาม ดานมะขามเตย กาญจนบร 2,018,750.00 2,353,459.00 7,491,130.96

ทองผาภม ทองผาภม กาญจนบร 1,769,450.00 - 2,373,780.53

ทามวง ทามวง กาญจนบร 1,831,550.00 - 7,481,926.47

ทามวง สารอง กาญจนบร 3,247,700.00 - 2,566,643.50

ทามวง หนองขาว กาญจนบร 2,687,600.00 5,183,123.41 4,241,485.17

ทามวง หนองตากยา กาญจนบร 2,724,500.00 - 3,432,507.21

ทามะกา ทามะกา กาญจนบร 3,988,554.00 - 6,073,342.46

ทามะกา ทาไม กาญจนบร 1,906,100.00 9,006,748.08 6,914,399.91

ทามะกา ทาเรอพระแทน กาญจนบร 2,567,000.00 15,181,362.73 7,981,735.37

ทามะกา พระแทน กาญจนบร 2,265,200.00 3,983,946.33 5,214,991.09

ทามะกา ลกแก กาญจนบร 2,357,150.00 1,184,957.34 3,649,057.89

ทามะกา หวายเหนยว กาญจนบร 2,582,750.00 4,624,076.68 3,529,887.64

ไทรโยค นาตกไทรโยคนอย กาญจนบร 2,216,000.00 - 2,871,258.65

ไทรโยค ลมสม กาญจนบร 1,734,500.00 - 2,275,496.81

บอพลอย บอพลอย กาญจนบร 2,174,300.00 2,833,411.56 5,430,133.52

บอพลอย หนองร กาญจนบร - - 2,521,314.82

พนมทวน พนมทวน กาญจนบร 1,839,500.00 6,264,310.56 4,555,415.43

273

เอกสารแนบ ง4 (หนวย:บาท)

อบต. อบจ. และเทศบาล

2546 2545 2544

1.เงนอดหนนเฉพาะกจ 9,294,873,000 16,934,963,600 4,605,082,100

1.1.เงนอดหนนเปนรายโครงการ เปนคาสงกอสราง

1.1.1โครงการพฒนาเมองหลก รอบทสอง ระยะแรก เงนเทศบาลสมทบ 244,800,000 89,989,000 123,280,700

1.1.2โครงการแกไขปญหาเรงดวนในเขตเมองปรมณฑลดานถนนโครงขาย 149,508,000 59,910,000 54,235,000

1.1.3โครงการพฒนาพนทชมชนเมองในเขตพฒนาชายฝงทะเลตะวนออก (ระยะท2) 1,496,835,000 392,871,000 177,162,000

1.1.4โครงการกอสรางถนนเลยงเมองเทศบาลสตลจงหวดสตล 21,590,000 25,000,000 26,955,000

1.1.5โครงการพฒนาเมองชายแดนทมศกยภาพพเศษดานเศรษฐกจ 1,554,674,000 357,277,000 76,600,000

1.1.6โครงการพฒนาเมองอนภมภาคลมแมนาโขง 51,400,000 27,000,000 27,000,000

1.1.7โครงการพฒนาภเกตตามแผนปฏบตการภเกตเมองนานาชาต 488,066,000 89,970,000 0

เงนเทศบาล และ อบต.สมทบ

1.1.8 โครงการแกไขปญหานาทวมเทศบาลหาดใหญเรงดวน 416,714,000 0 0

1.1.9โครงการเงนก OECF เพอพฒนาและสงเสรมการทองเทยว (ระยะท2) 0 0 4,056,700

โครงการเงนก OECF เพอพฒนาและสงเสรมการทองเทยว (ระยะท3) 12,764,000 3,184,000 11,965,500

1.1.10โครงการกอสรางถนนเลยงเมอง เทศบาลต.สะเดา จ.สงขลา 0 54,662,200 94,313,000

1.1.11คาสงกอสราง 0 14,500,000 0

1.1.12เพอการพฒนาทองถนทมลกษณะเกยวกบปญหาสงแวดลอม การพฒนาเมองและสงเสรมอตสาหกรรมการทองเทยว 0 0 1,527,136,000

1.1.13โครงการกอสรางอโมงค คสล. เทศบาลต.เบตง จ.ยะลา 0 0 44,856,200

1.1.14โครงการกอสรางสวนสาธารณะ เทศบาลต.สไหงโกลก จ.นราธวาส 0 0 38,389,200

1.1.15 โครงการพฒนาโครงสรางพนฐานในเขตพนทเทศบาลต.ตากใบ จ.นราธวาส 0 0 37,910,000

1.1.16 โครงการอทยานแหลมสนออน เทศบาลเมองสงขลา 0 0 42,000,000

1.1.17 โครงการปรบปรงตลาดอนโดจน เทศบาลเมองมกดาหาร 0 0 28,722,800

1.1.18 โครงการกอสรางปรบปรงสะพานทาเทยบแพ อ.เกาะลนตา จ.กระบ 0 0 21,000,000

1.1.19 โครงการปรบปรงทาเทยบเรอสระกล เทศบาลต.กระโสม จ.พงงา 0 0 3,000,000

1.2เงนอดหนนเฉพาะกจดานการศกษา

1.21เงนอดหนนเปนคาครภณฑการศกษาทมราคาตอหนวยตากวา 1 ลานบาท

-เดกกอนประถมศกษา 6,076,000 6,076,000 6,076,000

-เดกประถมศกษา 12,504,000 12,434,700 12,434,700

-มธยมศกษา (ขยายโอกาสทางการศกษา) 119,530,000 123,930,000 47,132,600

1.2.2เงนอดหนนเปนคากอสรางทมราคาตอหนวยตากวา 10 ลานบาท 446,850,000 407,360,000 406,500,000

1.2.3 คาใชจายในการพฒนาวชาการและสอ 0 7,768,400 3,583,000

1.2.4 รายจายอน 0 0 6,989,000

1.3.เงนอดหนนเฉพาะกจดานสาธารณสข

1.3.1เงนอดหนนเพอการพฒนาระบบบรการสาธารณสขสาหรบผดอยโอกาสในเขตเมอง 125,000,000 54,460,000 18,365,000

1.3.2เงนอดหนนเพอสนบสนนเครองมอการใหบรการสาธารณะขององคปกครองสวนทองถน 183,450,000 159,600,000 0

1.3.3เทศบาลเปนคากอสรางพนฐานทางเศรษฐกจและสาธารณปโภค(มรายโครงการของเทศบาล) 0 4,000,000 558,401,400

1.4.เงนอดหนนเฉพาะกจดานสารสนเทศ

1.4.1เงนอดหนนเพอสนบสนนสารสนเทศขององคกรปกครองสวนทองถน

-ประถมศกษารวม 5 รายการ 296,058,000 238,500,000 0

1.5.เงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาใหเปนเมองนาอย 299,676,000 126,980,000 0

274


2546 2545 2544

1.6.เงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาจงหวดชายแดน ยะลา เงนเทศบาลสมทบ 43,104,000 328,357,000 -

1.7เพอพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนตามยทธศาสตรการพฒนาประเทศ 2,153,274,000 - -

1.8.เพอพฒนาดานการทองเทยวขององคกรปกครองสวนทองถน ตามยทธศาสตร การพฒนาการทองเทยวไทย 1,173,000,000 511,885,600 -

1.9เพอพฒนาอปท. - 6,696,370,000 -

1.10 เพอพฒนาเศรษฐกจและสงคม - 7,090,321,700 -

1.11คาเวนคนทดนและสงปลกสราง - 52,557,000 307,018,300

1.12 เพอพฒนาอบจ. - - 900,000,000

2.เงนอดหนนทวไป 20,261,201,800

2.1เงนอดหนนทวไปดานการศกษา

2.1.1เงนอดหนนคาอาหารเสรม(นม)


-เดกประถมศกษาปท 1-4 206,918,400 198,702,200 168,647,000

2.1.2เงนอดหนนโครงการอาหารกลางวน

-เดกกอนประถมศกษา 33,324,000 - -

-เดกประถมศกษา 95,595,600 - -

2.1.3เงนอดหนนเปนเงนเดอนและคาจางประจา


-เดกประถมศกษา 2,506,335,600 2,366,370,900 2,239,811,100

-มธยมศกษา(ขยายโอกาสทางการศกษา) 127,932,100 120,690,700 114,398,800

2.1.4เงนอดหนนเปนคาตอบแทน ใชสอยและวสด


-เดกประถมศกษา 147,394,700 122,334,600 117,939,300

-มธยมศกษา (ขยายโอกาสทางการศกษา) 28,811,000 22,035,200 15,516,600

2.1.5เงนอดหนนเปนคาแบบเรยนสาหรบนกเรยนยมเรยน

-ประถมศกษา 32,396,400 30,692,700 30,954,100


2.1.6เงนอดหนนคาเครองเขยน 13,277,200 3,238,700 3,167,200

2.1.7เงนอดหนนคาเครองแบบนกเรยน

-ประถมศกษา 28,678,700 18,113,800 17,706,800


2.1.8เงนอดหนนคาเครองนงหม 1,434,100 905,800 862,000

2.1.9เงนอดหนนเปนทนการศกษาแกนกศกษาชาวไทยมสลมจงหวดชายแดนภาคใต 1,435,000 995,000 995,000

2.1.10เงนอดหนนโครงการจดสงนกศกษาชาวเขาศกษาตอในระดบมหาวทยาลย 2,000,000 1,740,000 1,660,000

2.1.11เงนอดหนนโครงการปฐมนเทศผบรหารเทศบาลและครอาสาเพอจดการศกษาเรรอนในเขตเมอง 1,938,000 795,000 795,000

2.1.12เงนอดหนนโครงการรณรงคเพอปองกนยาเสพตด 6,000,000 1,843,700 1,843,700

2.1.13เงนอดหนนโครงการแขงขนกฬานกเรยนเทศบาลและประกวดวงดรยางค 1,800,000 1,340,000 1,340,000

2.1.14เงนอดหนนโครงการสงเสรมกจกรรมเยาวชนตนแบบ 2,970,900 2,544,000 2,544,000

2.1.15เงนอดหนนโครงการสงเสรมกจกรรมนนทนาการเพอเยาวชน 3,000,000 1,790,000 1,790,000

2.1.16เงนอดหนนโครงการกจกรรมเยาวชนสมพนธเพออนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม 6,000,000 2,649,200 2,649,200

275


2546 2545 2544

2.1.17คาบารงการศกษา 37,443,800 36,274,500 31,923,000

2.1.18คาใชจายฝกอบรมครสอนเดกพการในโรงเรยนรวมสงกดเทศบาล - 1,335,000 1,335,000

2.1.19คาใชจายฝกอบรมการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดแกเจาหนาทสารวตรนกเรยนเทศบาล - 535,000 535,000

2.2.เงนอดหนนสงเสรมบรการสาธารณะสขใหแกองคกรปกครองสวนทองถนดานสงเสรมคณภาพชวต

2.2.1สนบสนนอาหารเสรม(นม) 6,059,473,100 - -

2.2.2สนบสนนอาหารกลางวน 3,543,637,800 - -

2.2.3สนบสนนการจดการศกษากอนประถม (เดกเลก สปช.) 172,021,000 - -

2.2.4สนบสนนศนยเดกเลก 1,447,587,700 - -

2.2.5สนบสนนการสงเคราะหเบยยงชพคนชรา 1,437,703,200 - -

2.2.6สนบสนนอปกรณกฬา 564,690,000 - -

2.2.7สนบสนนเงนอดหนนทวไปในลกษณะงบลงทน 1,568,900,000 - -

2.2.8คาเวชภณฑสาหรบนกเรยน - 1,933,800 1,934,000

2.2.9ใหบรการสขภาพนกเรยน - 669,800 651,000

2.3.เงนอดหนนสาหรบพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน

-ในกรณเรงดวน 500,000,000 - -

-ทวไป - 13,375,260,300 -

-เสรมงบประมาณ - 8,000,000,000 -

2.4.เงนอดหนนสาหรบประเมนผล 5 เรองขององคกรปกครองสวนทองถน 50,000,000 - -

2.5.เงนอดหนนสาหรบการถานโอนบคลากร 468,234,000 - -

2.6.เงนอดหนนเงนสนบนในการปราบปรามโจรผรายและผกอการราย 500,000 500,000 500,000

2.7.เงนอดหนนเพอฟนฟขนบธรรมเนยมประเพณศลปวฒนธรรมในจงหวดชายแดนภาคใต 51,000 51,000 51,000

2.8.เงนอดหนนคาอบนมสมมนาบคลากรทางการศกษา 20,898,800 7,537,000 14,111,000

2.9.เงนอดหนนคารกษาพยาบาล เงนชวยเหลอบตร เงนชวยการศกษาบตรของคร ภารโรง ครบานาญ สงกดองคกรบรหารสวนจงหวดและเทศบาล 186,000,000 179,000,000 176,353,400

2.10.เงนอดหนนเงนบาเหนจ บานาญ เงนทดแทน เงนชวยเหลอพเศษ ครและภารโรง สงกดองคการบรหารสวนจงหวดและเทศบาล 663,100,000 655,035,000 646,936,700

2.11คาบารงสมาชกสมาคมพฒนาการวจยแลพสถาบนการฝกอบรมแหงเอเชยและแปซฟก (ADIPA) - 12,300 10,800

2.12รางวลนาจบผกระทาความผดตามพ.ร.บ.บตรประจาตวประชาชน 2526 - 20,000 20,000

2.13โครงการพฒนาศกยภาพการบรหารงานอาเภอชายแดน - - 796,700

2.14เพอบรณะทองถนและกจการอนทวไปของเทศบาล - - 3,412,833,900

2.15เงนอหนนสาหรบอบต สภาตาบล - - 10,000,000,000

2.16เพอสงเสรมอาชพของหมบานในเขตอบต และสภาตาบล - - 6,832,400,000

2.17โครงการพฒนาแหลงนาธรรมชาต - - 500,000,000

ทมา เอกสารงบประมาณ ฉบบท 4 รายละเอยดประกอบงบประมาณรายจาย ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2544- 2546 เลม 3 สานกงบประมาณ สานกนายกรฐมนตร

หมายเหต1. ในขอ 2.1.3 ,2.1.5 - 2.1.8 และ 2.1.12-2.1.16, 2.9 และ2.10 ในป 2544และ 2545 เปนเงนอดหนนเฉพาะกจ

แตในป 2546 ไดเปลยนเปนเงนอดหนนทวไป

2.เงนอดหนนทวไปรวมของป 2544 และ2545 ไมไดรวมไวใหเพราะการจดแบงเงนอดหนนทวไปและ เงนอดหนนเฉพาะกจในป 2544, 2545

แตกตางกบป 2546

276

เอกสารแนบ ง5

ตารางท 1 การจดสรรเงนอดหนนองคกรปกครองสวนทองถนของไทย พ.ศ. 2544-2546 ก) งบประมาณทตงไวทกรมการปกครอง

(หนวย:บาท)

กรงเทพมหานคร

2546 2545 2544

1. เงนอดหนนเฉพาะกจ 3,486,422,900 3,116,672,200 4,004,516,900

1.1 เงนอดหนนเฉพาะกจเปนคาสงกอสราง 2,560,729,400 3,108,392,100 3,996,264,300

คาทดแทนทดนและอาคาร 600,000,000 1,955,000,000 1,499,900,400

คากอสรางทางและสะพาน 289,367,100 623,157,800 1,286,629,700

โครงการกอสรางถนนสายหลกเพอแกไขปญหาจราจร 90,554,000 154,227,000 383,745,300

โครงการระบบขนสงมวลชนกรงเทพมหานคร 760,217,600 0 0

โครงการทางลอดใตทางแยก 4 แหง 33,000,000 101,419,300 132,786,500

โครงการกอสรางแนวปองกนนาทวม 136,678,300 134,577,500 170,892,000

โครงการบาบดนาเสย 624,512,400 76,443,900 522,310,400

การกอสรางอาคารโรงพยาบาล 26,400,000 63,566,600 0

1.2เงนอดหนนเฉพาะกจดานการศกษา 66,294,900 8,280,100 8,252,600

1.2.1คาครภณฑการศกษษทมราคาตอหนวยตากวา1ลานบาท

-เดกกอนประถมศกษา 2 รายการ 2,080,000 1,480,000 975,000

-เดกประถมศกษา 5 รายการ 3,970,000 3,070,000 2,930,000

-ขยายโอกาสทางการศกษา 16 รายการ 5,244,500 3,730,100 4,347,600

1.2.2คากอสรางทมราคาตอหนวยตากวา 10 ลานบาท 22,850,400 0 0

1.2.3สาหรบวทยาลยชมชน 32,150,000 0 0

1.3เงนอดหนนเฉพาะกจเพอสงเสรมและพฒนาการทองเทยว 859,398,600 0 0

2.เงนอดหนนทวไป 8,706,486,400


2.1.1คาอาหารเสรม (นม)


-เดกประถมศกษาปท 1-4 217,292,500 220,145,700 192,273,500

2.1.2โครงการอาหารกลางวน

-เดกกอนประถมศกษา 25,290,000 0 0

-เดกประถมศกษา 98,460,000 0 0

2.1.3เงนเดอนและคาจางประจา

-เดกประถมศกษา 2,830,867,200 2,676,892,900 2,508,886,300

-ขยายโอกาสทางการศกษา 10,720,000 10,113,300 9,732,900

2.1.4คาตอบแทน ใชสอย และวสด


-เดกประถมศกษา 111,510,000 107,359,200 106,105,400

-ขยายโอกาสทางการศกษา 8,121,000 7,648,400 7,018,500

2.1.5คาแบบเรยนสาหรบนกเรยนยมเรยน

277

กรงเทพมหานคร 2546 2545 2544 -เดกประถมศกษา 33,415,800 30,371,000 29,620,900 -ขยายโอกาสทางการศกษา 7,204,000 2,380,000 2,502,000 2.1.6คาเครองแบบนกเรยน -เดกประถมศกษา 24,651,000 19,663,200 19,388,200 -ขยายโอกาสทางการศกษา 1,620,900 1,562,400 1,467,000 2.1.7คาเครองเขยน 3,505,000 3,460,400 3,380,400 2.1.8คาบารงการศกษา 14,753,500 0 12,642,200 2.1.9คาสาธารณปโภค 36,721,000 38,653,000 38,653,000 2.2สงเสรมบรการสาธารณะสขใหแกอปท. 70,824,800 0 0 2.2.1สนบสนนอาหารเสรม(นม) 47,038,000 0 0 2.2.2อาหารกลางวน 5,740,800 0 0 2.2.3สงคมสงเคราะหเบยยงชพ 3,861,400 0 0 2.2.4ศนยเดกเลก 14,184,600 0 0 2.3คาอบรมสมนาบคลากรทางการศกษา 12,427,000 5,111,200 5,810,800

2.4คารกษาพยาบาล เงนชวยเหลอบตร เงนชวยการศกษาบตรขาราชการ ลกจางประจาและขาราชการบานาญ สงกดกทม. 162,100,000 157,400,000 157,700,000 2.5เงนอดหนนเงนบาเหนจ บานาญ เงนทดแทนคร และลกจางประจาสงกดกทม. 646,988,000 578,328,000 487,894,000 2.6เงนอดหนนเพอปองกนและแกไขปญหาเอดส 4,294,250,700 30,076,600 18,338,900 2.7ปองกนและแกไขยาเสพตด 0 1,500,000 3,864,700 ทมา เอกสารงบประมาณ ฉบบท 4 รายละเอยดประกอบงบประมาณรายจาย ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2544- 2546 เลม 3 สานกงบประมาณ สานกนายกรฐมนตร หมายเหต 1. ในขอ 2.1.3 ,2.1.5 ,2.1.6 ,2.1.7 ,2.1.9 ,2.4 และ2.5 ในป 2544 และ2545 เปนเงนอดหนนเฉพาะกจ แตในป2546 เปนเงนอดหนนทวไป 2.เงนอดหนนทวไปรวมของป 2544 และ2545 ไมไดรวมไวใหเพราะการจดแบงเงนอดหนนทวไปและ เงนอดหนนเฉพาะกจ ใน2544, 2545แตกตางกบป 2546

278

เอกสารแนบ ง6 (หนวย:บาท)

เมองพทยา

2546 2545 2544

1.เงนอดหนนเฉพาะกจ 861,638,900 276,974,500 117,669,000

1.1เงนอดหนนเฉพาะกจ: เงนอดหนนเฉพาะกจเพอพฒนาและสงเสรมการทองเทยว ปรบปรงสภาพภมทศน สภาพแวดลอม ระบบสาธารณปโภค สาธารณปการ และมาตรการในการรกษาความปลอดภยแกนกทองเทยว 847,679,000 275,710,000 108,398,000

1.1.1กอสรางศนยประชาสมพนธสาหรบบรการนกทองเทยว 3 หลง 11,000,000

1.1.2ปรบปรงและพฒนาศนยกภย และศนยบรการทางทะเลพรอมจดหา

อปกรณกภยเพอเสรมสรางศกยภาพดานความปลอดภยแกประชาชน

และนกทองเทยว 36,024,000

1.1.3สารวจและตดตงระบบปองกนและอนรกษทรพยากร การทองเทยว

ใตทะเล และระบบรกษาความปลอดภยเพอกจกรรมทางนาบรเวณ

เกาะลาน และหมเกาะใกลเคยง 25,000,000

1.1.4กอสรางระบบจายนาเพอการบารงรกษาภมทศนในเขตเมองพทยา 86,440,000

1.1.5ปรบปรงภมทศนบรเวณททงขยะเดม 35 ไร 66,809,000

1.1.6ปรบปรงแหลงทองเทยวหาดพระตาหนก เมองพทยา 47,300,000

1.1.7ปรบปรงสภาพภมทศน บรเวณถนนเฉลมพระเกยรต และถนน

พทยาเหนอ 25,700,000

1.1.8ปรบปรงสวนเฉลมพระเกยรต เมองพทยา 21,834,000

1.1.9กอสรางปรบปรงสภาพภมทศนละสงเสรมการทองเทยวบรเวณ

ถนนพทยากลาง 34,700,000

1.1.10พฒนาระบบการจดเกบรายไดดวยระบบสารสนเทศทางภมศาสตร

(GLS) พรอมสารวจสามะโนประชากร 13,000,000

1.1.11จดหาครภณฑเพอเสรมสรางประสทธภาพในการรกษาความสะอาด 31,520,000

1.1.12กอสรางปรบปรงคลองนาเกลอ ระยะท 3 72,176,000

1.1.13กอสรางโรงเผาขยะมลฝอยตดเชอของเมองพทยา 60,000,000

1.1.14กอสรางระบบบาบดนาเสยพรอมสาธารณปโภค และสาธารณปการ

หาดแสม และระบบกาจดขยะ เกาะลาน 31,832,000

1.1.15ปรบปรงถนน คสล. พรอมระบบระบายนาถนนสขมวท 98,998,000

1.1.16กอสรางถนน คสล. พรอมระบบระบายนา ซอยเนนพลบหวาน

เชอมซอยประภานมตร 20,240,000

1.1.17กอสรางถนน คสล. พรอมระบบระบายนาถนนชยพร วถ 3

และซอยวดบณยกญจนาราม 10 23,490,000

1.1.18กอสรางระบบระบายนา ระบบสาธารณปโภค และสาธารณปการ

ในบรเวณพนทกาจดขยะมลฝอยแหงใหม 17,606,000

1.1.19พฒนาศกยภาพแหลงทองเทยวหาดจอมเทยนโดยการ

กอสรางถนน คสล. พรอมระบบระบายนา จานวน 12 สาย 53,640,000

1.1.20กอสรางระบบระบายนาปองกนนาทวม ถนนเทพประสทธ 7

และถนนเทพประสทธ 17 70,190,000

1.2เงนอดหนนเฉพาะกจดานการศกษา

1.2.1เงนอดหนนเปนคาครภณฑการศกษาทมราคาตอหนวยตากวา 1 ลานบาท

-เดกกอนประถมศกษา 78,800 54,400 124,000

279


2546 2545 2544

-เดกประถมศกษา 680,300 680,300 385,300

-มธยมศกษา 580,800 529,800 861,700

1.2.2 เงนอดหนนเปนคากอสรางทมราคาตอหนวยตากวา 10 ลานบาท 12,800,000 - 6,400,000

1.2.3 เงนอดหนนเปนสงกอสราง - - 1,500,000

2.เงนอดหนนทวไป 95,889,600


2.1.1เงนอดหนนคาอาหารเสรม(นม)


-เดกประถมศกษาปท 1-4 8,132,800 6,970,800 5,451,000

2.1.2เงนอดหนนโครงการอาหารกลางวน

-เดกกอนประถมศกษา 648,000 - -

-เดกประถมศกษา 3,981,600 - -

2.1.3เงนอดหนนเปนเงนเดอนและคาจางประจา


-เดกประถมศกษา 54,499,800 51,451,500 48,802,900

-มธยมศกษา 2,186,500 2,062,700 1,955,200

2.1.4เงนอดหนนเปนคาตอบแทน ใชสอยและวสด

-เดกกอนประถมศกษา 989,700 526,400 338,800

-เดกประถมศกษา 4,435,500 4,044,700 3,508,400

-มธยมศกษา 1,009,400 234,500 227,300

2.1.5เงนอดหนนเปนคาแบบเรยนสาหรบนกเรยนยมเรยน

-ประถมศกษา 1,349,400 1,173,300 952,900

-มธยมศกษา 389,200 124,000 142,800

2.1.6เงนอดหนนคาเครองเขยน 553,000 124,700 101,800

2.1.7เงนอดหนนคาเครองแบบนกเรยน

-ประถมศกษา 1,194,500 692,400 512,900

-มธยมศกษา 87,300 77,900 71,600

2.1.8เงนอดหนนคาเครองนงหม 59,800 34,700 57,000

2.1.9เงนอดหนนใหบรการสขภาพนกเรยน

-ประถมศกษา 24,900 21,700 118,700

-มธยมศกษา 729,800 2,000 11,900

2.1.10เงนอดหนนโครงการสงเสรมกจกรรมนนทนาการเพอเยาวชน 47,000 47,000

2.1.12เงนอดหนนโครงการกจกรรมเยาวชนสมพนธเพออนรกษธรรมชาตและสงแวดลอ1 45,000 45,000 35,100

2.1.13บารงการศกษา 729,800 648,800 594,800

2.2เงนอดหนนคารกษาพยาบาล เงนชวยเหลอบตร เงนชวยการศกษาบตร ครบานาญ พนกงานครและ ภารโรง เมองพทยา 5,040,000 4,800,000 4,503,300

2.3เงนอดหนนเงนบาเหนจ บานาญ เงนทดแทน เงนชวยเหลอพเศษ เงนชวยคาครองชพ ครบานาญ พนกงานครและภารโรงเทองพทยา 3,664,500 2,800,000 2,592,000

2.4เพอบรณะทองถนและกจการอนทวไปของเมองพทยา - 13,101,000 12,652,000

2.5เงนอดหนนโครงการรณรงคเพอปองกนยาเสพตด

280


2546 2545 2544

- การศกษา 100,000 50,000 -

-ทวไป - 660,000 -

2.6เพอปองกนและควบคมโรคเอดส - 2,200,000 -

ทมา เอกสารงบประมาณ ฉบบท 4 รายละเอยดประกอบงบประมาณรายจาย ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2544- 2546 เลม 3สานกงบประมาณ สานกนายกรฐมนตร

หมายเหต 1. ขอ 2.1.3 ,2.1.5 - 2.1.12 ,2.2 และ 2.3 ในป 2544 และ2545 เปนเงนอดหนนเฉพาะกจ

แตในป 2546 เปนเงนอดหนนทวไป

2. เงนอดหนนทวไปรวมของป 2544 และ2545ไมไดรวมไวใหเพราะการจดแบงเงนอดหนนทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจ ในป 2544, 2545

แตกตางกบป 2546

ข) งบประมาณทตงไวทสานกงานปลดนายกรบมนตร

2546 2545 2544

1.เงนอดหนนเฉพาะกจ 0 0 0

2.เงนอดหนนทวไป 24,926,997,800 0 0

2.1 โครงการสงเสรมพฒนาเศรษฐกจและสงคมใหแกองคกรปกครองสวนทองถน 24,926,997,800 0 0

2.1.1 เงนอดหนนเพอพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน (งบลงทน) 10,000,000,000 0 0

2.1.2 เงนอดหนนทวไปทมเงอนไข 14,926,997,800 0 0

ทมา เอกสารงบประมาณ ฉบบท 4 รายละเอยดประกอบงบประมาณรายจาย ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2544- 2546 เลม 1 สานกงบประมาณ สานกนายกรฐมนตร

281

หนงสออางอง ภาษาไทย “พระราชบญญตจดสรรเงนภาษสรา พ.ศ. 2527”, ราชกจจานเบกษา ฉบบพเศษ เลม 101 ตอนท 127, 20 กนยายน

2527. “กฎกระทรวง ฉบบท 18 พ.ศ. 2531 ออกตามความในพระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478”, ราชกจจานเบกษา 25

เลมท 106 ตอนท 13, 24 มกราคม 2532. กองราชการสวนตาบล กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย, “กฎหมายทเกยวของกบการบรหารงานของหนวย

บรหารราชการสวนทองถน (ฉบบปรบปรงครงท 1)”, 2539. ธระพล อรณะกสกร และคณะ, “พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2542”,

สานกพมพ วญชน, มถนายน 2543. มลนธสถาบนเพอการวจยและพฒนาแหงประเทศไทย (TDRI), “การจดสรรรายไดภาษและอดหนนใหเทศบาลท

สมพนธกบเครองชวดการทางานของเทศบาล”, พฤษภาคม 2542. สมชย ฤชพนธ,สถาบนพฒนาสยาม, “รายไดของ อปท. : มปญหาอะไร แกอยางไร”, 2545. สมคด เลศไพฑรย. “การกระจายอานาจตาม พรก. แผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครอง

สวนทองถน พ.ศ. 2542”. ศนยศกษาการพฒนาประชาธปไตย มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2543. สาทร ไชยฤกษ และวบลย บณยศโรตม, “รวมกฎหมายสรา ยาสบ ไพ”. สานกงบประมาณ สานกนายกรฐมนตร, “การจดสรรงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวนทองถน”, กมภาพนธ

2544 หนา 20. สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร. “

พ.ร.บ. กาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจ ใหแก

282

องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และแผนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน”. สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร,

“แผนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2543 ”. สานกงานคณะกรรมการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, “เครองชวดประสทธภาพการทางานขององคกร

ปกครองสวนทองถน”, โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน, บรษท อกษรโสภณ จากด, พฤษภาคม 2544.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, “ระบบเงนโอนและเงนอดหนนสองคกรปกครองสวน

ทองถน”, โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน, บรษท อกษรโสภณ จากด, พฤษภาคม 2544.

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2544”, 1 พฤษภาคม 2544. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ พ.ศ. 2542”, 15 มถนายน 2544. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ พ.ศ. 2542 (ฉบบท 2)”, 28 พฤศจกายน 2544.

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน,”การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตกาหนดแผน ฯ พ.ศ. 2542 สาหรบป งบประมาณ 2545”, 31 มกราคม 2545.

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษมลคาเพมใหแก

องคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญต จดสรรรายได ฯ พ.ศ. 2534 สาหรบปงบประมาณ 2545”, 31 มกราคม 2545.

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษสราและภาษ

สรรพสามตใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สาหรบปงบประมาณ 2544”, 6 สงหาคม 2544. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษสราและภาษ

สรรพสามตใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สาหรบปงบประมาณ 2545”, 31 มกราคม 2545.

283

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522”, 9 มถนายน 2543.

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนคาธรรมเนยมตาม

พระราชบญญตลอเลอน พ.ศ. 2478”, 9 มถนายน 2543. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนประจาปรวมทงเงนเพม

และคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522”, 9 มถนายน 2543. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “จดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยมรถยนต

และลอเลอนพ.ศ. 2544”, 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2544. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนภาษและคาธรรมเนยม

รถยนตและลอเลอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สาหรบปงบประมาณ 2545”, 31 มกราคม 2545. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนอดหนนทวไปขององคกร

ปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ 2545”, 31 มกราคม 2545. ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนอดหนนทวไปขององคกร

ปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ 2545 (ฉบบท 2)”, 25 กนยายน 2545.

284

ประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, “การจดสรรเงนอดหนนทวไปใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ พ.ศ. 2546”, 30 กนยายน พ.ศ. 2545.

คณะทางานกาหนดหลกเกณฑการจดสรรภาษอากรและเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, เอกสาร

ประกอบการประชม ครงท 3/2545, 15 กรกฎาคม 2545. สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร, ระเบยบ

วาระการประชม คณะกรรมการการกระจายอานาจฯ ครงท 5/2545, 18 กรกฎาคม 2545, ภาษาองกฤษ Ahmad, E. and Krelove, R. “Indonesia : Redesigning Intergovernmental Fiscal Relations”. Fiscal Affairs

Department, 1999. Bahl, Roy. “Intergovernmental Transfers in Developing and Transition Countries: Principles and Practice”.

Urban and Local Government Background Series No. 2, Washington, DC: World Bank, 2000. Bird, Richard M. “Intergovernmental Fiscal Relations in Developing Countries”. Washington, D.C. 1818 H

St., N.W., Washington 20433: World Bank, 1978. Bird, Richard M. “Rethinking Tax Assignment : The Need for Better Subnational Taxes”. Bird, Richard M. “Subnational Revenues : Realities and Prospects”. Bird, Richard M.; Vaillancourt, Franois. “Fiscal decentralization in developing countries”. Cambridge, U.K.

and New York: Cambridge University Press, 1998. Boex, Jameson and Martinez-Vazquez,Jorge. “The Design of Equalization Grants: Theory and Applications”.

Georgia State University: Andrew School of Policy Studies, 2001. Chang – Soo Moon. “Local Government in Korea”. Korea Local Authorities Foundation for International

Relations, 1999. Hall, J. and Smith, S. “Local Sales Taxation: An Assessment of the Feasibility and Likely Effects of Sales

Taxation at the Local Level in the UK”. The Institute for Fiscal Studies, 1995.

285

Ma, Jun. "Intergovernmental Fiscal Transfer in Nine Countries: Lessons for Developing Countries". Policy Research Paper No. 1822, Washington, DC: World Bank, 1997.

Martinez – Vazquez, I. and Boex, J. “The Design of Equalization Grants: Theory and Applications”. Andrew

Toung School of Policy Studies, 2001. McLure, C.E. Jr. “The Tax Assignment Problem: Conceptual and Administrative Considerations in

Achieving Subnational Fiscal Autonomy”. World Bank Institute, 1999. Web site กระทรวงคมนาคม www.motc.go.th/tlaw.htm กรงเทพมหานคร www.bma.go.th สานกงบประมาณ www.bb.go.th

286

Documents

รายงานการศึกษาฉบ ับสมบ ูรณ ...local.moi.go.th/local budget.pdf · 2010-02-22 · รายงานการศึกษาฉบ ับสมบ