คู่มือการสื่อสาร คณะ ... · 2020. 5. 26. · การใช้คู่มือการสอสารคณะกรรมาธิการแม่น

v

คณะกรรมาธการแมน�าโขง

คณะกรรมาธการแมน� าโขงคมอการสอสาร

คมอการสอสารคณะกรรมาธการแมน�าโขง

คณะกรรมาธการแมน�าโขง

4 5

สารบญ

ท�ำไมตองมคมอ? 9

วตถประสงคของคมอนคออะไร? 9

คมอนมไวเพออะไร? 10

การใชคมอการสอสารคณะกรรมาธการแมน�าโขง

ค �ำน�ำ โดย ประธำนกรรมกำรเจำหนำทบรหำรคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง 7

ใครควรจะใชคมอน? 11

เมอใชคมอนแลว จะพจำรณำวำตนเองเปนผเชยวชำญไดหรอไม? 11

กำรตงวตถประสงค 13

กำรก�ำหนดกลมผฟง 15

สำรทท�ำใหคลอยตำม 16

การสรางกลยทธการสอสารทประสบความส�าเรจ

เทคนควธกำร 17

ควำมส�ำคญของกำรวดผล 17

ล �ำดบเวลำและควำมรบผดชอบ 19

สำรคออะไร? 21

สำรทดเกดขนจำกอะไร? 21

กำรสรรคสรำงสำร 23

ควำมส�ำคญของควำมคงเสนคงวำและกำรท�ำซ�ำ 24

สอสารใหถกท

ประเดนทตองพสจน 26

ขำวคออะไร? 28

วนทควรเขยนขำว 31

กรณศกษำ – กำรจดท�ำเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจ 37

ควำมคดเหนของบรรณำธกำร และโอกำสในกำรเขยนบทควำมอนๆ 40

กำรเขยนขำวประชำสมพนธ 30

กำรสมภำษณทำงโทรศพทและกำรสมภำษณแบบสวนตว 46

กำรสมภำษณทมกำรแพรภำพกระจำยเสยง 51

กำรใหสมภำษณทำงวทย 54

กำรแถลงขำว 56

สงทควรท�ำเมอตดตอประสำนงำนกบสอ 61

สงทไมควรท�ำเมอตดตอประสำนงำนกบสอ 61

ภมทศนสอในปจจบน 63

การตดตอประสานงานกบสอมวลชน – สงทควรท�าและไมควรท�า

กฎส�ำคญส�ำหรบแผนงำนกำรสอสำรในภำวะวกฤต 67

ขนตอนทแตกตำงกน – กำรด�ำเนนกำรกำรตรวจสอบควำมเปรำะบำง 68

ศลปะการสอสารในภาวะวกฤต

กำรก�ำหนดคณะท�ำงำนกำรสอสำรในภำวะวกฤต 69

กำรก�ำหนดและฝกผแถลงขำว 69

กำรใหเครองมอทจ�ำเปนแกผแถลงขำว 70

กระบวนกำรและขนตอนกำรจดเตรยมเอกสำร 70

กำรด�ำเนนกำรตอบสนอง – กำรเตรยมแถลงกำรณ 71

ระบบกำรแจงเตอนภำยนอก – กำรเตรยมแถลงกำรณออกสสำธำรณะ 71

กำวตอไปจำกกำรเตรยมแถลงกำรณ – กำรพฒนำสำรในภำวะวกฤต 72

กำรรวบรวมขำวกรอง 72

กำรถำยทอดขอมลและบทเรยนทไดเรยนร 74

จดหมำยขำวและสงพมพอนๆ 78

มาตรฐานดานผลตภณฑและกจกรรมในการสอสาร

จดหมำยขำวอเลกทรอนกส 80

กำรเขยนรำยงำน 81

กำรถำยภำพ 84

กำรจดท�ำวดโอ 86

กำรถำยท�ำวดโอ 87

คมอกำรใชงำน/ชดฝกอบรม 89

ผลตภณฑดำนกำรสอสำรอนๆ 89

ชองทำงอน ใๆนกำรกระจำยขำวสำร 90

76 ค �ำแนะน�ำโดยทวไปเกยวกบผลตภณฑดำนกำรสอสำร

จดหมำยถงบรรณำธกำร 44

วธกำรอน ใๆนกำรสอสำรกบสอมวลชน 58

การตดตอประสานงานกบสอมวลชน-โอกาสส�าหรบสงพมพวทย และโทรทศน

6 7

โครงสรำงของกำรน�ำเสนอ/กำรกลำวสนทรพจน 93

การพดในนามของคณะกรรมาธการแมน�าโขง

กำรสอสำรกบผบรจำค 107

กำรสอสำรกบองคกรพฒนำเอกชน 109

กำรสอสำรกบองคกรภำครฐ 109

กำรสอสำรกบสำธำรณชน 110

การมสวนรวมกบผมสวนไดเสย

กำรด�ำเนนกำรตำมกลยทธกำรเขำหำชมชน 114

วทยชมชน 115

ศลปะกำรแสดงและละครเร 116

โปสเตอร กำรเลำเรองผำนภำพถำย และภำพวำดตำงๆ 118

การเขาหาชมชน

กจกรรมตำง ใๆนชมชน 119

ชนะสอออนไลน 121

ลงคอน 122

เฟซบก 123

ทวตเตอร 124

สอออนไลน – วธการใชใหเกดประโยชนสงสด

บลอก 127

สรป 131

กำรใชภำษำ 97

ควำมส�ำคญของภำษำกำยและน�ำเสยง 98

กำรใช PowerPoint 100

กำรด�ำเนนกำรชวงถำมตอบ 102

บทบำทกำรเปนกระบวนกร 104

กำรก�ำหนดวำจะใชชองทำงใดในกำรสอสำร 129

ค�าน�า โดย ประธานกรรมการเจาหนาทบรหารคณะกรรมาธการแมน� าโขง

พวกเราอยในสงแวดลอมทมขาวสารใหตดตามตลอดเวลา ซงเปนสงแวดลอมทคณะกรรมาธการแมน�าโขงก�าลงแขงขนกบองคกรอนๆในการหยบยกความคดเหนและสงขอความและความคดเหน และสอสารกบผมสวนไดเสยหลก

ประสทธผลของเรำในฐำนะองคกรนนขนอยกบวำพวกเรำสอสำรไดดเพยงใดกบหนวยงำนตำงๆ ไมวำจะเปนกำรตดตอประสำนงำนกบองคกรภำครฐ ประชำสงคม ภำคเอกชน ผบรจำคในระดบระหวำงประเทศ หรอแมแตกลมผมอทธพลอนๆ

นนคอเหตผลวำเพรำะเหตใดคมอกำรสอสำรเลมนจงมควำมส�ำคญเปนอยำงมำกมำกตอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ควำมรและทกษะในคมอนจะท�ำใหพวกเรำพฒนำองคกรใหดขนไดในดำนกำรปรบเปลยนวำระขององคกร และเผยแพรองคควำมรในดำนวทยำศำสตรและเทคนคทไมมใครแขงขนได และกลำยมำเปนองคกรแมน�ำระดบโลกทใหบรกำรตอสมำชกของเรำทกคน

ในชวงทมกำรพจำรณำกำรเปลยนแปลงภำยในองคกร คมอนถกออกแบบมำเพอใหเจำหนำทของคณะเลขำธกำรคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตมควำมมนใจมำกขนในกำรสอสำร ซงถอวำเปนกำรด�ำเนนกำรทมควำมส�ำคญยง

ผมขอตอนรบคมอนและหวงเปนอยำงยงวำคมอนจะเปนเครองมอทมควำมส�ำคญส�ำหรบภำคสวนภำยในของพวกเรำเชนเดยวกบทพวกเรำยงคงสำนตอและปรบปรงกจกรรมในกำรตดตอสอสำรอยำงตอเนองภำยในภมภำคและทวโลก

ผมตองกำรแสดงควำมขอบคณตอ SIDA, World Bank และ GIZ ในกำรท�ำใหคมอเลมนเปนไปได

ขอบคณครบ

ดวยควำมจรงใจ,Dr. Pham Tuan Phanประธำนกรรมกำรเจำหนำทบรหำร

เคลดลบในกำรสอสำรอนๆ 96

9

การใ

ชคมอ

การส

อสาร

คณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การใชคมอการสอสารคณะกรรมาธการแมน�าโขง

1 ท�ำไมตองมคมอ?

วตถประสงคของคมอนคออะไร?

คมอนมไวเพออะไร?

ใครควรจะใชคมอน?

เมอใชคมอนแลว จะพจำรณำวำตนเองเปน

ท�าไมถงตองมคมอ? ในฐำนะทเปนหนวยงำนระดบนำนำชำตทมหนำทในกำรตดตอประสำนงำนกบหนวยงำนตำงๆมำกมำย ประสทธผลของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง (MRC) และคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต (NMCs) นนขนอยกบกำรสอสำรกบผมสวนไดเสย กบทงรฐบำล ประชำสงคม และภำคเอกชนของประเทศตำงๆในแมน�ำโขง เชนเดยวกนกบผบรจำคและผมอทธพลหลกอนๆ อยำงไรกตำม จนถงทกวนน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต ไดมกำรบนทกผลกำรสอสำรทประสบควำมส�ำเรจและกำรสรำงคณคำตอกลมผฟงในระดบทแตกตำงกน ผลกคอเมอเปรยบเทยบกบหนวยงำนอนๆ เชน โครงกำรพฒนำแหงสหประชำชำต (UNDP) ธนำคำรเพอกำรพฒนำแหงเอเชย (ADB) แลว คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงยงคอนขำงไมเปนทรจกมำกนกในภมภำค นคอเหตผลวำเพรำะเหตใดคมอนจงไดรบกำรพฒนำขนมำ โดยมควำมคำดหวงวำคมอนจะกลำยเปนเครองมอทส�ำคญในกำรชวยเหลอสมำชกของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต ในกำรปรบปรงกำรสอสำรและเพมควำมเขำใจและรบรเกยวกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงทงภำยในลมน�ำและระดบนำนำชำต โดยคมอนจะมควำมส�ำคญอยำงมำกตอกำรกระจำยอ�ำนำจภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในปจจบนและกำรเพมควำมรบผดชอบทมมำกขนของคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต

คมอสอสาร – เปาหมาย

• สงเสรมวสยทศนทชดเจนและขอควำมทคงเสนคงวำ • สรำงมำตรฐำนใหกบสำรทจะสอและกจกรรมตำงๆ • สรำงเสรมศกยภำพ• ควบคมคณภำพผลตภณฑในกำรสอสำร • เปนแนวทำงใหคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต และหนวยงำนทเกยวของในกำร

ด�ำเนนกจกรรมกำรสอสำรทงหมด

วตถประสงคของคมอนคออะไร?

คมอการสอสารนเปนสงทสามารถน�าปฏบตไดจรง ซงเปนเครองมอ “แนะแนวทาง” ทจะชวยใหคณะกรรมาธการแมน�าโขง คณะกรรมการแมน�าโขงแหงชาต และประเทศสมาชกไดด�าเนนการในกจกรรมการสอสารของพวกเขา โดยไดมการพฒนาเปาหมายใหเปนไปดงน

• เพอทจะท�ำใหคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต และหนวยงำนระดบชำตไดโฆษณำ วสยทศนทชดเจนและคงเสนคงวำของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

• เพออ�ำนวยควำมสะดวกใหเกดมำตรฐำนในกำรสอสำรและกำรสรำงสำรรวมทงกจกรรมกำรเขำถงผมสวนไดเสยตำงๆ

ผเชยวชำญไดหรอไม?

10 11

การใ

ชคมอ

การส

อสาร

คณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การใ

ชคมอ

การส

อสาร

คณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

• เพอทจะใหเครองมอในกำรสรำงเสรมศกยภำพส�ำหรบผแถลงขำวทเกยวของเมอตองตดตอประสำนงำนกบสอมวลชน เชนเดยวกนกบกำรตดตอประสำนงำนกบผมสวนไดเสยหลกและภำคเครอขำย ซงในทำงกลบกน สงเหลำนกจะน�ำไปสกำรสรำงเสรมควำมเขมแขงใหกบเจำหนำทดวยเชนกน

• เพอประกนคณภำพในกำรควบคมและกำรปฏบตตำมมำตรฐำนสงสดส�ำหรบผลตภณฑในกำรสอสำรตำงๆส�ำหรบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

• เพอมอบแนวทำงในกำรด�ำเนนงำนใหกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต และ หนวยงำนระดบชำตอนๆทเกยวของในกำรด�ำเนนกจกรรมดำนกำรสอสำรทแตกตำงหลำกหลำยตงแตโครงกำรโฆษณำทำงสอออนไลนจนถงกำรจดกจกรรมไปยงสอมลตมเดยอนๆ ซงคมอนจะครอบคลมเนอหำมำกกวำ กำรตดตอประสำนงำนกบสอเพยงอยำงเดยว

โดยสรปแลว คมอกำรสอสำรเลมนจะสนบสนนคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในกำรด�ำเนนกลยทธกำรสอสำรและตอบสนองตอเปำหมำยในกำรสงเสรมให “คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนหนวยงำนลมแมน�ำระดบโลกทใหบรกำรผคนในประเทศสมำชกตำมควำมตองกำรในกำรพฒนำทรพยำกรน�ำอยำงย งยนในลมแมน�ำโขง และลดควำมยำกจนในขณะทยงคงใหบรกำรทส�ำคญในดำนสงแวดลอม”

คมอนมไวเพออะไร?

คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนองคกรลมแมน�ำระดบชำตทมพนฐำนควำมเชยวชำญในดำนวทยำศำสตรและวชำกำร เปนปจจยทส�ำคญในกำรสรำงนโยบำยในแมน�ำโขง แตปญหำกคอกำรทคนอน ใๆนโลกภำยนอกไมไดมควำมเขำใจในแบบเดยวกน คมอนจงมเปำหมำยเพอปรบปรงแกไขปญหำดงกลำวและประกนวำสำรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงทสอไปนนไดยนและมควำมชดเจนทงในโลกภำยนอกและภำยในองคกร

ทำยทสดน คมอนถกออกแบบมำใหเปนเครองมอทส�ำคญส�ำหรบใครกตำมทจะตองสอสำรกบโลกภำยนอกหรอภำยในองคกร ไมวำจะเปนผทเขยนสอประชำสมพนธ ผทตองน�ำเสนอในทประชม ผทตองเขยนรำยงำน ผทโพสตขอควำมในเฟซบก หรอนงลงเพอประชมกบองคกรภำคเอกชน คมอนจะใหขอมลทประเมนคำไมไดเพอสนบสนนเจำหนำทของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในกำรท�ำกจกรรมในแตละวน

ใครควรจะใชคมอน?ทกคนทมควำมเชอมโยงกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจ�ำเปนจะตองใชคมอน ไมวำจะเปนคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำร ผจดกำรระดบอำวโสผเชยวชำญดำนวชำกำร คณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต หรอประเทศสมำชก

แนนอน ไมใชทกภำคสวนทจะมบทบำทเกยวของ (เชน ไมใชทกคนทจะเขยนขำวประชำสมพนธ หรอพดกบสอมวลชน) แตผทท�ำงำนในบำงภำคสวนกมสวนเกยวของกบทกคน ซงวตถประสงคของคมอนคอกำรใชเปนเอกสำรอำงองอยำงงำยทจะน�ำไปใชเมอจ�ำเปน และเปนกำรประกนวำควำมรและชองทำงในกำรสอสำรเบองตนส�ำหรบกำรสอสำรนนยงคงเหมอนเดมไมวำจะมผทเขำมำท�ำงำนและลำออกคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำตไปอยำงไร

เมอใชคมอนแลว จะพจารณาวาตนเองเปนผเชยวชาญไดหรอไม? ไมเลย ในขณะทคมอนถกออกแบบมำเพอเปนเครองมอในกำรฝกอบรมและสรำงเสรมศกยภำพและใหค �ำแนะน�ำทมคำเกยวกบกำรสอสำร แตมนกยงท�ำงำนไดไมสมบรณครบถวนทงหมด ในแตละสวน เชน ทกษะกำรน�ำเสนอ และกำรใหสมภำษณกบสอมวลชนควรจะไดรบกำรตดตำมผลโดยกำรฝกอบรมซงเปนกำรปฏบตกำรแบบสวนบคคลทจะรวมถงกำรแสดงบทบำทสมมต ซงจะมกำรเพมทกษะกำรปฏบตลงไปดวย กำรฝกปฏบต เชนเดยวกนกบทไดกลำวในคมอนมำโดยตลอด คอกญแจส�ำคญ

เปนสงส�ำคญทจะตองเนนย �ำวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนองคกรทจะมกำรววฒนำกำรแนวทำงในกำรด�ำเนนกำรอยเสมอ เชนเดยวกนกบกจกรรมในกำรสอสำร แนวทำงเชนนจ�ำเปนจะตองพงระลกไวเมอใชคมอน คณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรสำมำรถใหค �ำแนะน�ำเพมเตมไดในสวนน โดยทวไปแลว กระบวนกำรภำยใน เชนเดยวกนกบกำรระบวำใครควรจะเปนผสอสำรและใครควรจะเปนผถกพฒนำตอไปภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง จะถกรวบรวมไวในคมอน

ไมมกำรสอสำรใดทจะประสบควำมส�ำเรจจนกระทงมนถกด�ำเนนกำรตำมกลยทธทเหมำะสม กำรสรำงกลยทธเชนนนนจงเปนประเดนส�ำคญทควรจะครอบคลมในคมอนและเปนสงทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต ควรมงเนนไปในกำรด�ำเนนกจกรรมตำงๆ โดยเฉพำะควำมสมพนธกบสอและกำรใหควำมส�ำคญกบนโยบำยกำรสรำงควำมสมพนธกบสอมวลชนเพอสงตอสำรทมควำมเชอมโยงระหวำงกน

คมอนจะตอบสนองตอบทบาทของคณะกรรมาธการแมน�าโขงทงสองดานในกรณของการสอสารคอ ก) เปนชองทางส�าหรบประเทศสมาชกทงสประเทศในการเพมการสนทนาและรวมมอกนในการพฒนาลมแมน�าใหมความยงยน และ ข) เปนศนยกลางความรในลมน�า ทจะตองใหบรการขอมลขาวสารทางวทยาศาสตรและทางวชาการทไมตอผออกนโยบายในระดบภมภาคเพอใหเกดการตดสนใจในการบรหารจดการและพฒนาลมน�า

13

การส

รางก

ลยทธ

การส

อสาร

ทปร

ะสบค

วามส

�าเรจ

การสรางกลยทธการสอสารทประสบความส�าเรจ

ไมวำมนจะเปนกำรเรมตนศกษำคนควำทำงวชำกำรทมควำมส�ำคญหรอไมกตำม แตกำรเผยแพรผลจำกกำรอบรมเชงปฏบตกำรหรอกำรปรบเปลยนนโยบำยหลกภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงนน ทกครงคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงกตองกำรทจะสอบำงสงบำงอยำงตอโลกภำยนอก (หรอจรงๆแลวอยภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเอง) ซงควรจะไดถกด�ำเนนกำรตำมกลยทธกำรสอสำร

แนนอน กลยทธกำรสอสำรแตละขอและทกขอจะมควำมแตกตำงกนตำมวตถประสงคและผรบสำรทหลำกหลำย อยำงไรกตำม กลยทธกำรสอสำรทดจะตองมองคประกอบทส�ำคญดงตอไปน

2

กำรตงวตถประสงค กำรก�ำหนดกลมผฟง

สำรทท�ำใหคลอยตำม เทคนควธกำร ควำมส�ำคญของกำรวดผล ล �ำดบเวลำและควำมรบผดชอบ

การตงวตถประสงค

อะไรคอสงทผคนก�ำลงพยำยำมไปใหถง? ผฟงกลมเปำหมำยถกก�ำหนดไวอยำงไร? เรำจะรไดอยำงไรวำเรำไดไปถงเปำหมำยหรอไม? กลยทธในกำรสอสำรนนจะประสบควำมส�ำเรจได (และมควำมชดเจนวำประสบควำมส�ำเรจ) กตอเมอมกำรตงเปำหมำย

ท�ำไมคนเรำถงตองไปเกยวของกบกจกรรมในกำรสอสำร? และท�ำไมคนเรำตองหวงทจะประสบควำมส�ำเรจ? ค�ำถำมนกเหมอนกบเปนค�ำถำมทงำยแตมกจกรรมกำรสอสำรตำงๆมำกมำยทไมรเลยวำตองกำรจะประสบควำมส�ำเรจทระดบไหนและท�ำใหสญเสยเวลำและเงนอยำงมำกมำย

หำกจะกลำวโดยทวไป วตถประสงคของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง กคอกำรมสวนรวมของผมสวนไดเสยอยำงมประสทธผล กำรแสดงใหเหนถงควำมส�ำเรจในกำรท�ำงำนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง กำรท�ำใหผคนเขำใจวำพวกเขำท�ำอะไร โดยเมอน�ำเอำกลยทธกำรสอสำรในดำนกำรมอทธพลตอนโยบำยลมแมน�ำ และกำรสรำงกำรรเรมกำรเปลยนแปลงพฤตกรรม กจ �ำเปนทจะตองท�ำใหวตถประสงคในกำรด�ำเนนงำนมควำมชดเจน โดยมขอแนะน�ำบำงประกำรดงตอไปน

ความเฉพาะเจาะจงใหมนใจวาวตถประสงคนนไมไดกวางมากเกนไป เพรำะหำกวตถประสงคนนกวำงเกนไป เชน “กำรสรำงควำมรบรตอประเดนดำนทรพยำกรน�ำในแมน�ำโขง” หรอ “กำรกระจำยผลลพธจำกกำรอบรมเชงปฏบตกำร” กจะเปนกำรยำกตอกำรวดผล ควรจะท�ำใหงำยวำกำรด�ำเนนกจกรรมตำงๆควรจะประสบควำมส�ำเรจในดำนใดและพฤตกรรมใดหรอนโยบำยใดของแผนงำนนนจะตองเกดกำรเปลยนแปลง

การออกแบบกลยทธ ในการสอสาร1. ตงวตถประสงค2. ก�าหนดผฟง 3. ขอความทท�าใหคลอยตาม 4. ก�าหนดเทคนควธการ 5. การวดผลทไดรบความเหนชอบ 6. การก�าหนดล�าดบเวลาและความรบผดชอบ

14 15

การส

รางก

ลยทธ

การส

อสาร

ทปร

ะสบค

วามส

�าเรจ

การส

รางก

ลยทธ

การส

อสาร

ทปร

ะสบค

วามส

�าเรจ

สามารถวดไดวตถประสงคเหลานจะตองถกกลาวไวอยางชดเจนและวดได กำรถำมค�ำถำมเชน อะไรคอมมมองเฉพำะดำนในกำรสรำงพฤตกรรมทฉนตองกำรทจะเปลยน? เชน มนเปนกำรปรบปรงนโยบำยสำธำรณะในกำรวำงแผนแมน�ำหรอไม หรอเปนกำรเพมควำมมงเนนไปทกำรเพมควำมปลอดภยในกำรเดนเรอในแมน�ำโขง? หรอวำมนเปนกำรเพมควำมรในประเดนเชน กำรจดกำรน�ำทวมหรอลดภยพบตจำกน�ำทวมและปรบปรงคณภำพชวตของผคน? ยงมกำรระบวตถประสงคชดเจนมำกเทำไรกจะท�ำใหวดผลไดงำยขนเทำนน

เกดประโยชนสงสดสรางการวเคราะหสถานการณ เครองมออนทมคณคำในขนตอนของโครงกำรนคอกำรสรำงกำรวเครำะห SWOT ทเรำจะสำมำรถดจดแขง จดออน โอกำส และอปสรรค (SWOT) ได ซงจะชวยใหเกดวตถประสงคเฉพำะขน เชน เรำจะสำมำรถเปลยนอปสรรคใหเปนโอกำสในอนำคตไดอยำงไร? จดแขงของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะถกน�ำมำใชประโยชนไดอยำงไร? ภำพดงตอไปนแสดงใหเหนถงตวอยำงของกำรวเครำะห SWOT ของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

จดแขง• ควำมมงมนในกำรรวมมอของประเทศสมำชก• ควำมรดำนวชำกำร

โอกาส• โครงสรำงใหมๆและกำรกระจำยอ�ำนำจ • กำรขยำยบทบำทของคณะกรรมกำรแมน�ำโขง

แหงชำต

จดออน• กำรมสวนรวมของผมสวนไดเสยทไมไดเกดขนบอย• กำรมสวนรวมของผไดเสยถกจ�ำกดแตเพยงประเทศ

สมำชกและผบรจำค

อปสรรค• ควำมรบรทผดพลำดจำกภำยนอก• ควำมเปรำะบำงตอควำมคดเหนเชงลบจำกสอมวลชน

และภำคประชำสงคม • ควำมเหนอยลำของผบรจำค

* ตวอยำงกำรวเครำะห SWOT

การวเคราะห SWOT

การก�าหนดกลมผฟงมนส�ำคญทจะก�ำหนดวำใครคอคนทคณตองกำรจะสอสำรดวย เพรำะดวยวธกำรดงกลำวนนจะท�ำใหคณสำมำรถสรำงสำรทคณจะสอได มนเปนสงจ�ำเปนทกำรตดตอสอสำรทคณก�ำลงจะน�ำเสนอนนมผลตอผฟงทเปนผรบสำรนน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต และประเทศสมำชกมผฟงทจ�ำเปนจะตองตดตอสอสำรดวยเปนจ�ำนวนมำก ซงพวกเขำมควำมแตกตำงหลำกหลำยกนทงในดำนลกษณะนสย ควำมประชำกร และควำมตองกำร ซงผฟงเหลำนอำจรวมไปถงรฐบำลของประเทศสมำชก ผบรจำค ชมชน

• ผม/ดฉนตองกำรเพมเกยรตประวตใหคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนผน�ำในดำนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน�ำผำนสอ กำรจดกจกรรม และชองทำงอน ใๆนกำรตดตอสอสำร

• ผม/ดฉนตองกำรเปลยนแปลงรปแบบกำรเขำถงขอมลดำนอทกภยในภำคเหนอของประเทศไทย

• ผม/ดฉนตองกำรทจะแสดงใหเหนวำประธำน คณะกรรมกำรเจำหนำทบรหำรและคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำตของพวกเรำเปนผน�ำในดำนควำมรรมฝงแมน�ำผำนกำรด�ำเนนกำรในกำรจดกจกรรมหลกของรฐบำลและกำรเขยนควำมคดเหนของบรรณำธกำรลงในหนงสอพมพระดบชำต

วตถประสงคทแขงแรง วตถประสงคทออนแอ

• ผม/ดฉนตองกำรเพมควำมรบรโดยทวไปตอ คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

• ผม/ดฉนตองกำรเผยแพรผลจำกกำรจดประชมเชงปฏบตกำรของพวกเรำทผำนมำ

• ผม/ดฉนตองกำรสรำงเกยรตประวตของคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำตใหมำกขน

ทองถน ภำคเอกชนและองคกรพฒนำเอกชน ซงผฟงเหลำนจะตองไดรบสำรผำนวธกำรและสำรทมควำมแตกตำงหลำกหลำย

นอกจากน การเขาใจภาษาตางๆทพดโดยผฟงกลมเปาหมายกเปนสงส�าคญในการพฒนาเทคนควธการในการสรางการรณรงคและการสอสาร โดยม “การท�าใหเปนชมชนชายฝงแมน�า” ของส�านกงานเลขาธการรวมกนกบการกระจายอ�านาจความรบผดชอบตาง ไๆปสคณะกรรมการแมน�าโขงแหงชาต การแปลเครองมอในการสอสารใหเปนภาษาเขมร ลาว ไทย และเวยดนาม กมแนวโนมทจะกลายมาเปนสงทเกดขนไดทวไป

17

การส

รางก

ลยทธ

การส

อสาร

ทปร

ะสบค

วามส

�าเรจ

การส

รางก

ลยทธ

การส

อสาร

ทปร

ะสบค

วามส

�าเรจสารทท�าใหคลอยตาม

สวนทสำมของกลยทธในกำรสอสำรคอวธกำรทจะสอสำรตำมแนวคดชดเลกๆทชดเจน สน กระชบ และจดจ�ำไดงำย ซงเรยกวำสำรทตองกำรจะสอ ซงเปนใจควำมส�ำคญของสำร ทจะไดกลำวตอไปในสวนท 3 โดยจะมรำยละเอยดเนอหำทครอบคลมมำกยงขน ไมมแผนกำรตดตอสอสำรใดทจะประสบควำมส�ำเรจโดยปรำศจำกขอควำมทเฉยบคมและจบใจ ผฟง

ประเดนทส�ำคญประกำรหนงทเกยวของกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คอกำรก�ำหนดชดเจนวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงระดบชำต คอใครและพวกเขำท�ำอะไร ในสำรและอปกรณกำรสอสำรส�ำหรบผ ฟงจำกภำยนอก บอยครงในอดตทมงเนนไปในกำรใหขอมลทำงกฎหมำยวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงถกกอตงเมอใด อยำงไร และโดยใคร โดยทไมไดมกำรระบชดเจนวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงคออะไรและท�ำอะไรบำง โดยจะไดมกำรกลำวในรำยละเอยดเกยวกบวธกำรสรรคสรำงสำรตอไปในสวนท 3

• หนวยงำนภำครฐและผตดสนใจนโยบำย• เจำหนำททไดรบกำรเลอกตงในระดบตำงๆทแตกตำงกน • คภำคในกำรสนทนำ • คภำคในกำรพฒนำ และองคกรในระดบภมภำค • สำธำรณชนโดยทวไป (ระดบทองถน ระดบภมภำค และระดบนำนำชำต) • กลมทไดรบผลกระทบ กลมชมชนตำงๆ • ภำคประชำสงคม/องคกรพฒนำเอกชน • ภำคเอกชน • สอมวลชน• เยำวชน• ชมชนทำงวทยำศำสตรและวชำกำร• ผฟงภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

ผฟงหลกของคณะกรรมาธการแมน�าโขงและคณะกรรมการแมน�าโขงแหงชาต

เทคนควธการ

ขนตอนตอไปในกำรพฒนำกลยทธกำรสอสำรคอกำรมงเนนไปทเทคนควธกำร ซงเปนกจกรรมทใชเพอใหบรรลวตถประสงค คณจะเขำถงผฟงของคณไดอยำงไร? กจกรรมใดทคณจะท�ำเพอสงสำรและบรรลวตถประสงคของคณ?

เนอหำสวนมำกในคมอกำรสอสำรนจะมองไปทเทคนควธกำรทแตกตำงกนทเรำสำมำรถด�ำเนนกำรไดในฐำนะทเปนสวนหนงของแผนงำนดำนกำรตดตอสอสำร นบตงแตกำรสรำงสอผำนสงคมออนไลนและกำรตดตอสอสำรในระดบชมชน

สงส�ำคญทตองมงเนนในทนคอแผนงำนในกำรสอสำรทประสบควำมส�ำเรจอยำงแทจรงและสงผลกระทบตอผฟงอยำงมำกนนมแนวโนมทจะมชองทำงในกำรตดตอสอสำรทหลำกหลำยโดยมกำรผสมผสำนกำรใชเครองมอในกำรสอสำรทแตกตำงกน ดวยวธกำรดงกลำวจะท�ำใหเขำถงผฟงไดในวธกำรทแตกตำงกนมำกมำย ซงมนกเปนสงทส�ำคญทจะคดถงผฟงของคณตลอดเวลำในกำรเลอกเทคนควธกำร ถำมตวคณเองวำชองทำงในกำรสอสำรแตละอยำงนนจะท�ำใหเกดอทธพลมำกมำยเพยงใด เชน หำกคณมเปำหมำยผฟงทชมชนทองถนทเขำถงอนเตอรเนตไดอยำงจ�ำกด กำรใชสอออนไลนกมแนวโนมวำจะไมกอใหเกดประสทธผลมำกนก!

ความส�าคญของการวดผล

แผนงำนกำรสอสำรไมสำมำรถตรวจสอบไดวำประสบควำมส�ำเรจไดจนกวำจะมมกลไกกำรวดผล ในวธกำรดงกลำว ผคนสำมำรถเรยนรไดวำสงใดท�ำไดด สงใดท�ำไดไมด และสงใดสำมำรถปรบปรงไดในอนำคต ซงแนวทำงทใชกนโดยทวไปมดงตอไปน :

การวเคราะหความครอบคลมของสอ

และควำมถบอยในกำรเผยแพรขอควำมทตองกำรจะสอสงนจ�ำเปนจะตองมกำรบรกำรตดตำมสอทด ซงเปนสงส�ำคญทจะตองเขำใจวำ ปรมำณของสำรทตองกำรจะสอจะไมถกท�ำใหสบสนกบคณภำพของสำร ลองก�ำหนดดวำหำกควำมครอบคลมของสอนนสะทอนใหเหนถงสำรทคณพยำยำมจะสอ และควำมครอบคลมของสำรนนเปนไปในเชงบวกและเปนกลำงแลว คณจ�ำเปนจะตองประเมนกำรจ�ำนวนตพมพ จ�ำนวนผอำนทงหมด และผฟงกลมเฉพำะทคณก�ำลงเขำถง ซงสงตำงๆเหลำนนนแสดงใหเหนวำคณจะสำมำรถใหคะแนนควำมครอบคลมของสอไดอยำงไร

18 19

การส

รางก

ลยทธ

การส

อสาร

ทปร

ะสบค

วามส

�าเรจ

การส

รางก

ลยทธ

การส

อสาร

ทปร

ะสบค

วามส

�าเรจ

การส�ารวจ

ชมชนเฉพำะกลมและกำรส�ำรวจวำพวกเขำมพฤตกรรมทเปลยนแปลงไป อนเปนผลมำจำกกำรสอสำรนนหรอไม ซงสงเหลำนสำมำรถท�ำไดผำนกำรตดตอเปนกำรสวนตวหรอทำงโทรศพท หรอบรษทจดท�ำแบบส�ำรวจทำงอนเตอรเนตเชน SurveyMonkey ท�ำใหมนใจวำไดมกำรท�ำส�ำรวจนนเปนภำษำทองถน ซงคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต จะมบทบำทมำกในสวนน

จ�านวนของผทตดตามคณะกรรมาธการแมน�าโขงบนเฟซบกหรอทวตเตอร

อนเปนผลมำจำกกำรโฆษณำในดำนกำรสอสำร คณเองกสำมำรถประเมนกำรอภปรำยผำนชองทำงดำนสอไดดวยเชนกน ผคนมองคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในเชงบวกอยำงไร? พวกเรำสำมำรถท�ำกำรวเครำะหทคลำยคลงกนไดในแบบเดยวกนกบกำรประเมนผลในดำนควำมครอบคลมของสอ

การวเคราะหสารสนเทศทางเวบไซต

แสดงใหเหนวำใครเขำถงเวบไซตของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเพอดำวนโหลดรำยงำนเฉพำะดำน ซงจ�ำนวนครงในกำรเผยแพรเอกสำรตพมพและยอดขำยสงตพมพกเปนหนงในกำรวดผลเพอทจะวดประสทธผลในกำรเรมกำรวจย ซงหลำยคนอำจพจำรณำเครองมอวเครำะหตำงๆ เชน Google Analytics.

ชดของการอภปรายกลม หรอการสมภาษณเชงลก

เปนกำรวดควำมรบรทมตอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง และเปนตววดวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงนนเปลยนไปอยำงไร อนเปนผลมำจำกกำรสอสำรนน

ล�าดบเวลาและความรบผดชอบ

สดทำย เพอทจะใหแผนงำนกำรสอสำรประสบควำมส�ำเรจ กจ �ำเปนจะตองมล�ำดบเวลำทชดเจน มกำรก�ำหนดวำแตละกจกรรมจะเกดขนเมอใด ใครจะเปนผรบผดชอบ และตวชวดในแตละโครงกำรควรจะเปนอยำงไร ซงสงเหลำนจะประกนวำกจกรรมจะเปนไปตำมก�ำหนดเวลำและทกคนรบรถงควำมรบผดชอบของพวกเขำ กำรแตงตงผน�ำรณรงคใหท�ำกจกรรมดงกลำวกเปนแนวทำงทดเชนเดยวกน

แนวทางการวดความครอบคลมของสอของคณะกรรมาธการแมน� าโขง และคณะกรรมการแมน� าโขงแหงชาต

+ 2

+ 1

0

- 1

- 2

เปนบวกมาก มหวขอเชงบวก กลาวถงคณะกรรมาธการแมน�าโขงในทางบวก ไมมลกษณะในเชงลบ

เปนบวก มหวขอเชงบวก มการกลาวถงคณะกรรมาธการแมน�าโขงในทางบวก ไมมลกษณะในเชงลบ

เปนกลาง กลาวถงคณะกรรมาธการแมน�าโขง ไมมลกษณะในเชงลบหรอบวก

เปนลบ มหวขอในเชงลบ วพากษวจารณคณะกรรมาธการแมน�าโขง กลาวถงคณะกรรมาธการแมน�าโขง

เปนลบมาก มหวขอเชงลบ วพากษวจารณคณะกรรมาธการแมน�าโขงทวไป ไมมการใหความคดเหนถงคณะกรรมาธการ

21

สอสา

รให

ถกท

สอสารใหถกท กำรสงสำรทตองกำรจะสอใหถกตองนนเปนใจควำมส�ำคญส�ำหรบกลยทธในกำรสอสำรและแผนงำนตำงๆ

หำกไมมสำรทตองกำรจะสอ กไมมแผนใดในกำรสอสำรทจะประสบควำมส�ำเรจ

3

สำรคออะไร? สำรทดเกดขนจำกอะไร? กำรสรรคสรำงสำร

ควำมส�ำคญของควำมคงเสนคงวำและกำรท�ำซ�ำ ประเดนทตองพสจน

สารคออะไร?

สำร หรอขอควำมเปนแนวคดส�ำคญทคณตองกำรจะสอ ซงเปนสงทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำต และประเทศสมำชกจะไดสงเกต สำรนนเปนจดยนหรอค�ำกลำวทตองกำรจะสอ เชน “X คอปญหำ และ Y คอแนวทำงกำรแกไข” หรอ “กำรท�ำงำนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงนนมคณคำ เนองจำก...”

แผนกำรสอสำรทกอยำงควรจะตองอยบนพนฐำนของสำรทตองกำรจะสอ ซงชดของสำรเหลำนควรจะถกแทรกซมและด�ำเนนกำรในฐำนะทเปนแนวทำงในกำรด�ำเนนงำนส�ำหรบกจกรรมในกำรสอสำรทงหมด ไมวำจะเปนกำรใหสมภำษณสอมวลชน สอประชำสมพนธ อปกรณสอสำรภำยนอกหรอสนทรพจน หรอกำรโพสบนสงคมออนไลน

ขอควำมหรอสำรทตองกำรจะสอควรจะมควำมชดเจนและนำสนใจ มนควรจะมควำมโดดเดนออกมำจำกขอควำมอนๆทก�ำลงแขงขนและเรยกรองควำมสนใจจำกผฟง ซงสงทส�ำคญทสดของสำรกคอมนควรจะงำย

เมอเรำดขำวรอบค�ำและดวำขำวใดนำสนใจ หรอควำมคดเหนแบบไหนทไดรบกำรเผยแพร กพบวำขอควำมเหลำนนไมเยนเยอ ยดยำว แตสนและรวบรดตดควำม ซงขอควำมในแบบเดยวกนนเองกจะถกใชส�ำหรบกำรเชอเชญผทมอทธพลในกำรตดสนนโยบำยเขำรวมกจกรรมหรอกำรประชมคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ซงควำมเปนไปไดนอยทพวกเขำจะตอบรบค�ำเชญหำกกำรเชอเชญนนมขอควำมทแตกตำงและซบซอน

แตอยำงไรกตำม กำรเปลยนประเดนหวขอทมควำมซบซอนใหกลำยเปนขอควำมทงำยตอกำรท�ำควำมเขำใจไมใชงำนทงำย

สารทดเกดขนจากอะไร?

ท�าใหงาย นอยคอมาก

ไดมกำรพสจนแลวในทำงวทยำศำสตรวำผคนสวนใหญไมสำมำรถประมวลผลและจดจ�ำสำรทตองกำรจะสอไดมำกกวำสำมขอควำม หำกเรำยดเยยดขอมลขำวสำรทตองกำรจะสอมำกเกนไป (หรอแมแตมขอควำมหลกทตองกำรจะสอเกนสำมประกำร) ผฟงกจะจำกไปโดยทจดจ�ำอะไรไมไดเลย

ไมควรมประเดนขอความทตองการจะสอเกนสามประเดน

1.

2.

หากไมมการเหนดวยกบสารทตองการจะสอ แผนการสอสารเหลานมกจะแสดงใหเหนถงความสบสน

มสวนประกอบตำงๆมำกมำยทท�ำใหเกดสำรทด

22 23

สอสา

รให

ถกท

สอสา

รให

ถกท

ประเดนหลกทสำมเบองหลงกำรพฒนำสำรทตองกำรจะสอกคอ “กำรรจกผฟงของคณ” คณจ�ำเปนตองรวำมอะไรอยในหวของผฟงและอะไรจะท�ำใหเพวกเขำสนใจ ซงวธกำรนจะท�ำใหคณสำมำรถออกแบบขอควำมของคณได

คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต และประเทศสมำชก ถกควบคมโดยค�ำยอเชนเดยวกนกบชมชนกำรพฒนำทงหมด ดงนน จงเปนสงทดทสดทจะหลกเลยงค�ำยอตำงๆเทำทจะเปนไปได ดงนน ไมควรเขยนวำ WWF, IUCN, IWRM แตควรท�ำใหมนใจวำคณไดสะกดทกสงทกอยำงแบบเตมรปแบบออกมำแลว อยำงนอยกครงแรกทคณกลำวถงค�ำยอเหลำนน

รจกผฟงของคณ

สงนจะชวยในกำรสรำงสำรหำกมควำมเชอมโยงตอประเดนทก�ำลงอยในควำมสนใจ เพรำะจะมแนวโนมท�ำใหคนสงเกตไดมำกขน

ผคนมแนวโนมทจะรบขำวสำรขอมลใหมๆเมอพวกเขำสนใจและไดรบกำรกระตน ดงนนคณจงตองท�ำใหสำรของคณนำสนใจ เกยวของเชอมโยง และมควำมเปนสวนตวใหมำกทสดเทำทจะเปนไปได ตวอยำงทเปนเรองจรง และทนสมยจำกประสบกำรณของแตละคนจะท�ำใหขอควำมทตองกำรจะสอนนเขมแขงขน

เปนสงทยอมรบไดทจะปรบแกขอควำมของคณเพอผฟงเฉพำะกลม ในขณะทไมแนใจวำมนจะเปลยนแปลงไปมำกนก คณอำจจะตองคดและถำมตวเองวำคณจะท�ำใหสำรของคณนนมควำมเกยวของกบผฟงทคณก�ำลงเชอมโยงอยไดอยำงไร

เชอมโยงสารกบประเดนทก�าลงอยในความสนใจ

ท�าใหมนใจวาสารทคณตองการจะสอนนมความเชอมโยงและเกยวของกบตวบคคล

รสกสบายใจในการปรบแกขอความทตองการจะสอ

ไมมค�ายอ

อะไรท�าใหสารทสอมความเขมแขง การสรรคสรางสาร3.

4.

5.

6.

7.

ตวอยาง

“คณะกรรมาธการแมน�าโขง เปนองคกรลมแมน�าในระดบโลกทตอบสนองตอผคนในประเทศสมาชกในดานการพฒนาอยางยงยนเพอทจะพฒนาทรพยากรน�าในลมแมน�าโขงเชนเดยวกนกบการลดความยากจนในขณะทยงคงไวซงการใหบรการทจ�าเปนในดานสงแวดลอม”

กลยทธในกำรสอสำรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เดอนกรกฎำคม พ.ศ. 2552

จดเรมตนทดคอกำรระดมสมองกบผคนทเลอกสรรมำแลว (คนมำกเกนไปจะท�ำใหลำชำและขำดควำมเหนชอบรวมกน) ใครเปนผฟงทเรำตงเปำหมำยไว?สงทคณตองกำรจะสอสำรกบพวกเขำคออะไรและเพรำะอะไร และวตถประสงคของคณคออะไร? ค�ำถำมเหลำนและค�ำถำมอนๆคอประเดนทจะตองไดรบกำรตอบสนองในกำรระดมสมอง

ระดมสมอง

เมอคณระดมสมอง กจะมประเดนเฉพำะตำงๆมำกมำยเขำมำ พยำยำมท�ำใหหวขอเหลำนอยภำยใตหวขอทแตกตำงกนและจดท�ำบญชรำยชอขอควำมหลกในแตละประเดนนนๆ

มองไปทประเดนเฉพาะ

คณสำมำรถขอใหกลมลงมตเลอกขอควำมเปนกำรเฉพำะได เชน หำกคณสำมำรถเลอกไดเพยงสองขอควำม ขอควำมเหลำนนควรจะเปนอยำงไร?

จดล�าดบและเลอกตดสนใจวาสารใดเปนสงทส�าคญทสด

เมอคณไดตดสนใจวำขอควำมหลกทคณตองกำรจะสอคออะไร กกลบไปดทภำษำและเรมตนแกไขสำรทคณตองกำรจะสอ ขอควำมของฉนงำยพอหรอยง? ฉนใชค �ำมำกไปไหม? ขอควำมนนเชอมโยงและเกยวของกบตวผฟงไหม? ขอควำมเหลำนนจะปรบปรงไดอยำงไร? เปนสงส�ำคญทสวนหนงของขอควำมของคณจะตองระบถงบทบำทหนำทเฉพำะของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เนองจำกสงนมกไมเปนทรบรของชมชนอยำงกวำงขวำง ซงกลองขอควำมตำงๆทจดท�ำขนในหนงสอยทธศำสตรกำรสอสำรไดเปนตวอยำงของสำรเหลำน

ปรบแกสารของคณ

24 25

สอสา

รให

ถกท

สอสา

รให

ถกท

กฎหลกในการสรางสาร

ความส�าคญของความคงเสนคงวาและการท�าซ�า เมอไดสรรคสรำงสำรทสมบรณแบบแลว กเปนสงจ�ำเปนทจะตองดทกำรด�ำเนนงำนของขอควำมเหลำน ซงมกฎหลกทส�ำคญอยสองประกำร คอ ควำมคงเสนคงวำ และกำรท�ำซ�ำ

ประกำรแรก ควำมคงเสนคงวำ เปนสงส�ำคญททกคนทท�ำงำนภำยในองคกรไดน�ำเสนอขอควำมแบบเดยวกนและผฟงกไดรบสำรแบบเดยวกนจำกแหลงขอมลและวำระทแตกตำงหลำกหลำย

หำกกลมผฟงของคณไดรบขอควำมทแตกตำงกนจำกบคคลทแตกตำงกนในเวลำทแตกตำงกน กจะกลำยเปนผลลพธในเชงลบในกำรโฆษณำและท�ำใหขำดควำมชดเจนและควำมมงเนนเฉพำะ จำกกำรมแผนงำนในกำรสอสำรทหลำกหลำยและใชแนวทำงกำรสอสำรทแตกตำงกน นบตงแตกจกรรมของสอมวลชนจนถงกำรกลำวสนทรพจน หรอแมแตกำรลอบบ ควำมคงเสนคงวำคอสงทจ�ำเปน

องคกรตำง ใๆชคมอขอควำมในกำรสอสำร (Messaging Handbook) ซงเปนชดขอควำมทสำมำรถอำงองไดเมอใหสมภำษณหรอน�ำเสนอ ซงอำจจะเขยนเปนประเดนสนๆเปนขอๆ หรอเปนกำรดขนำดเลก

คมอขอควำมในกำรสอสำรอำจจะมควำมครอบคลมดงตอไปน ก) ภำพรวมของสำรทตองกำรจะสอ ข) บญชรำยชอผฟงกลมเปำหมำย ค) สำรทไดรบกำรปรบแตงมำส�ำหรบผฟงกลมเปำหมำยเหลำนน และ ง) ตวอยำงอำงอง ซงอำจจะรวมเอกสำรถำมตอบ (Q&As) ซงเปนขอมลทแสดงใหเหนวำสำรเหลำนนสำมำรถน�ำมำใชเพอตอบค�ำถำมทมเหมอนกนไดอยำงไร

ประเดนทสอง ในกำรท�ำซ�ำนน เมอไดมกำรเหนชอบในขอควำมทตองกำรจะสอแลว ใหลองรอยเรยงขอควำมเหลำนเขำไปในกำรสอสำรของคณ โดยเฉลยแลวคนทวไปจะจดจ�ำขอควำมไดหลงจำกไดยนไปประมำณ 5-7 ครง ดงนนไมตองกลวทจะพดซ�ำ แนนอน ถงแมวำแตละครงเรำจะไมใชค �ำพดแบบเดยวกนทงหมดกตำม

คณจะประกนวาขอความตางๆนนจะมความคงเสนคงวาไดอยางไร?

ค�าถามหลกทควรถาม

การวเคราะหสถานการณในปจจบน• ควำมเขมแขงทพวกเรำมอยภำยในคออะไร? สงทสรำงควำมแตกตำงหลกคออะไร? พวกเรำสำมำรถจดล�ำดบควำม

ส�ำคญไดหรอไม?• องคกรอนใดทพวกเรำมควำมเกยวของกนในดำนควำมเชยวชำญ? พวกเขำสงสำรประสบควำมส�ำเรจไดอยำงไร?• ผมสวนไดเสยคดกบพวกเรำอยำงไร? พวกเรำจะปรบปรงควำมรบรดงกลำวไดหรอไม?

การก�าหนดผฟงของคณ• ใครคอผฟงทมควำมส�ำคญทสดของคณ? พวกเขำสนใจอะไร? ควำมรบรในปจจบนเกยวกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำ

โขงของพวกเขำคออะไร?• มแนวโนมหรอมควำมเหมอนกนในกลมผฟงหรอไม? มชองวำงระหวำงควำมรหรอไม?

ดงนน มสารอะไรทเราสามารถใชส�าหรบคณะกรรมาธการแมน�าโขงไดบาง?

การประชมเชงปฏบตการ/การระดมสมองในการสรางสาร

ท�าใหงาย

มใจความหลกไมเกนสามขอ

รจกผฟงของคณ

ไมมค�ายอ

มหวขอเกยวของกบประเดนทก�าลงไดรบความสนใจ

ท�าใหมนใจวาขอความของคณมความเชอมโยงและเกยวของกบตวบคคล.

ปรบแกสารของคณหากจ�าเปน

วสยทศนของลมแมน�าโขง: เปนลมน�ำทมควำมรงเรองทำงเศรษฐกจ มควำมเปนธรรมทำงสงคม และเปนมตรตอสงแวดลอม

วสยทศนของคณะกรรมาธการแมน�าโขง: เปนองคกรลมน�ำนำนำชำตระดบโลกทมควำมมนคงทำงกำรเงน ท�ำงำนรวมกบประเทศในลมแมน�ำโขงเพอใหบรรลวสยทศนของกำรเปนลมแมน�ำโขง

พนธกจของคณะกรรมาธการแมน�าโขง: เพอสงเสรมและประสำนงำนกำรบรหำรจดกำรและกำรพฒนำน�ำและทรพยำกรอนๆทเกยวของอยำงย งยน เพอประโยชนรวมกนและควำมกนดอยดของผคนในประเทศลมแมน�ำโขง

ในขณะทคมอนไมสำมำรถใหมมมองในกำรแสดงสำรทเปนภำพรวมของคณะกรรมำธกำรทงหมด (ถงแมวำสงเหลำนอำจจะท�ำไดในภำยหลงกตำม) กรอบในกำรท�ำงำนนกจะไดใหจดเรมตนทเปนประโยชนในกำรพฒนำขอควำมส�ำหรบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เชนเดยวกนกบกำรใหกรอบกำรท�ำงำนส�ำหรบกำรโฆษณำเฉพำะดำน บอยครงทกำรพฒนำสำรทสำมำรถน�ำไปใชไดในฐำนะทเปนรปแบบของกำรฝกอบรมดำนสอ หรอกำรอบรมเชงปฏบตกำรเกยวกบกำรสรำงสำรในกำรตดตอสอสำร

26

สอสา

รให

ถกท

การสรรคสรางสาร• หำกคณตองกำรจะใหผฟงรเกยวกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงสกหนงอยำง สงนนควรจะเปนอะไร? พวกเรำ

สำมำรถจดล�ำดบควำมส�ำคญไดหรอไม• ขอควำมทครอบคลมของพวกเรำขอควำมเดยวคออะไร? พวกเรำสำมำรถเขยนเพมเตมไดอกหรอไม? • ขอควำมนน ไๆดถกปรบแตงส�ำหรบผฟงของพวกเรำอยำงเพยงพอแลวหรอไม?• พวกเรำจะสอสำรในแบบเดยวกนในวธกำรทแตกตำงกนไดอยำงไร

การสนบสนน• พวกเรำจะสนบสนนสงทพวกเรำก�ำลงพดไดอยำงไร พวกเรำมตวอยำงหรอไม? ขอเทจจรง, กรณศกษำ ฯลฯ

ประเดนทตองพสจน ประเดนสดทายของขอความคอ “ประเดนทตองพสจน”

ขอควำมนนจะตองประกอบดวยขอเทจจรงและขอมล หำกปรำศจำกสงเหลำน ขอควำมกจะเปนนำมธรรมเกนไป ก�ำกวมเกนไป และไมไดถกสอใหเปนจรงเปนจงโดยนกขำวหรอผฟงคนอนๆ ใครๆกสำมำรถกลำวอำงอะไรกได แตมนขนอยกบวธกำรทคณจะสนบสนนค�ำกลำวนนและยกตวอยำงในประเดนทจะท�ำใหขอควำมของคณนนมเหตผล

ดงนน พวกเราจะใหความหมายเกยวกบประเดนทตองพสจนวาอยางไร? ประเดนทตองพสจนคอขอเทจจรง ภำพประกอบ และงำนวจยทจะสนบสนนสงทคณพดในขอควำมนน

ยกตวอยำง เชน หนงในขอควำมหลกของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงคอ “นำยหนำผซอสตย” ทจะประกนวำมกำรตดสนใจเชงนโยบำยทดโดยประเทศสมำชก ซงเปนผลมำจำกกำรท�ำวจยและกำรใชขอมลเชงวชำกำรอยำงกวำงขวำง เพอทจะพสจนประเดนน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตจะตองตอบค�ำถำมตำงๆ เชน นโยบำยทไดรบกำรปรบปรงโดยงำนวจยของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและประเภทของงำนวจยทน�ำไปสกำรปรบปรงควำมเขำใจระหวำงกนในลมแมน�ำโขง สงเหลำนคอประเดนทตองพสจนใหเหนไดชด

ขอแนะน�าบางประการเกยวกบประเดนทตองพสจน

• ประกนวาประเดนทตองพสจนของคณนนมงเนนไปทผลลพธ ท�ำใหมนใจวำประเดนเหลำนนไมเปนนำมธรรมเกนไปหรอกวำงจนเกนไป

• ใหขอมลทเปนเรองราวเกรดเลกเกรดนอย... เรองรำวทดมกจะมไดผลเสมอ • ใชกรณศกษาในฐานะทเปนประเดนทตองพสจนเมอเปนไปได โดยจะไดกลำวถงกรณศกษำอยำงละเอยดตอไป

ในสวนท 4

การตดตอประสานงานกบสอมวลชน-

โอกาสส�าหรบสงพมพ วทย และโทรทศน

ส�ำหรบกลยทธในกำรสอสำรหลำยๆอยำงนน สอคอเครองมอขบเคลอนและเปนวธกำรหลกทใชในกำรกระจำยขอควำมและบรรลวตถประสงคในกำรสอสำร

ลองดวธกำรตำง ใๆนกำรท�ำใหมนใจวำสอตำงๆจะมควำมครอบคลมดงตอไปน

4

ขำวคออะไร? กำรเขยนขำวประชำสมพนธ

กรณศกษำ – กำรจดท�ำเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจ

ควำมคดเหนของบรรณำธกำร และโอกำสในกำรเขยน

จดหมำยถงบรรณำธกำร

กำรสมภำษณทำงโทรศพทและกำรสมภำษณแบบสวนตว กำรสมภำษณทมกำรแพรภำพกระจำยเสยง

กำรใหสมภำษณทำงวทย กำรแถลงขำว วธกำรอน ใๆนกำรสอสำรกบสอมวลชน

บทควำมอนๆ

วนทควรเขยนขำว

28 29

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

ขาวคออะไร? กอนทเราจะมองไปทชองทางตางๆในการกระจายขาวสาร การตงค�าถามวา “ขาวอะไรและอะไรจะท�าใหนกขาวสนใจ” นนเปนสงส�าคญ

เรองรำวเกยวกบขำวตำงๆทงหมดจะตองผำนกำรทดสอบกบกำรถำมค�ำถำมวำ “แลวมนเปนอยำงไรละ” ในกรณเชนน หวขอขำว เชน “กำรบรรลขอตกลงกำรปรกษำหำรอ” หรอ “คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงสรำงแนวทำงปฏบตภำยในใหม” ไมสำมำรถน�ำมำพจำรณำวำมควำมส�ำคญเพยงพอทจะเปนขำวส�ำหรบนกขำวได

วธการทดในการตดสนใจวา “ขาวใดจะเปนขาว” ไดกคอการพจารณาตามเงอนไขดงตอไปน คอ ผลกระทบ ความเชอมโยง ความใกลชด ถกกาลเทศะ และตรงกบความสนใจของผคน

• ผลกระทบ ผลกระทบเปนกำรแสดงใหเหนวำวำขำวนนๆมผลกระทบขนำดใหญเพยงใดตอชวตของผคน นโยบำยของรฐบำล หรออนๆ ผลกระทบอะไรทขำวนจะมตอผคน? ขำวนผำนบททดสอบ “แลวอยำงไรเลำ” หรอไม?

• ความเชอมโยง ควำมเชอมโยงนนอำงองถงวำขำวนมควำมหมำยตอชวตของผฟงอยำงไร ขำวนมควำมเกยวของตอสงทเกดขนกบผคนในชวตประจ�ำวน หรอตอภมภำคหรอไม ในประเดนทนกขำว (และผอำน) นนสนใจจรงๆ?

• ความใกลชด ควำมใกลชดอำงองถงควำมใกลชดทขำวนนมตอผฟง เชน ในขณะทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงนนคำดหวงทจะใหควำมคดเหนเกยวกบแมน�ำโขง กำรกลำวถงแมน�ำไนลในแอฟรกำกจะเปนกำรท�ำใหขำวนนนำจะ น�ำมำท�ำขำวไดนอยลงไปอก

• ถกกาลเทศะ กำลเทศะนนเกยวของกบโอกำสในดำนเวลำของขอเทจจรง ยงขำวนนมควำมใหมสดเทำใด กยงม แนวโนมทเรองรำวนนสำมำรถเปนขำวไดมำกเทำนน ขำวตำงๆลำสมยเรวมำก

• ความสนใจของผคน ควำมสนใจของผคนนนสำมำรถเชอมโยงไดอยำงแนบแนนกบผลกระทบ อะไรคอผลกระทบทขำวนจะมตอผคนเฉพำะกลมและวธกำรทพวกเขำจะท�ำสงตำงๆ? สงเหลำนจะเปลยนชวตประจ�ำวนของพวกเขำใหเปนอยำงไรบำง? จงจดจ�ำไววำสอมแนวโนมทจะสนใจมำกขนในสงทผคนก�ำลงกระท�ำมำกกวำสงทองคกำรกระท�ำ

มหมดเดดเคลดลบใหมๆ อนๆทเปนไปไดทพวกเราสามารถพจารณาเกยวกบการสรางขาวได เชน

วนส�าคญ

สงนควรจะเปนวนครบรอบของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง หรอกำรจดประชม หรอเหตกำรณตำงๆ เชน กำรประชมน�ำโลก (World Water Forum ) และสปดำหน�ำโลก (World Water Week) หรอวนส�ำคญของโลกตำงๆ เชน วนน�ำโลก (World Water Day) (22 มนำคม), วนแมน�ำโลก (World Rivers Day) (วนอำทตยสดทำยของเดอนกนยำยน) หรอแมแตกำรแขงเรอระดบทองถนหรอเทศกำลเกยวกบน�ำในภมภำคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (สงเหลำนจะเปนประโยนตอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตเปนอยำงมำกในกจกรรมกำรสอสำรของพวกเขำ) วนเหลำนสำมำรถน�ำมำใชเปนหมดเดดทเปนไปไดส�ำหรบกำรประกำรออกสอ ซงแผนภำพดำนลำงน ไดแสดงใหเหนถงรำยกำรวนส�ำคญตำงๆ เหลำน

การส�ารวจหรอการวจย

นกขำวมกจะสนใจในขอมล สถต และแนวโนมตำงๆ ซงสงเหลำนสำมำรถสรำงเปนพนฐำนทแขงแรงในกำรสรำงควำมครอบคลมเกยวกบสอและกำรประกำศขำว

ความเชอมโยงกบขาวทมอยกอนแลว วธกำรทเปนไปไดอน ใๆนกำรสรำงขำวคอกำรกลำวถงขำวทมอยหรอสรำงมมมองใหมใหแกนกขำว เชน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดพฒนำควำมรดำนวทยำศำสตรทแขงแรงในดำนกำรจดกำรทรพยำกรน�ำและมผเชยวชำญมำกมำยทสำมำรถใหควำมคดเหนตอสอไดในประเดนเฉพำะดำน ซงควำมเชยวชำญเหลำนควรจะถกน�ำมำใชใหมำกทสดเทำทจะเปนไปได

30 31

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

2 กมภาพนธ วนพนทชมน�ำโลก3 มนาคม วนสตวปำโลก22 มนาคม วนน�ำโลก5 เมษายน วนแมน�ำโขง22 เมษายน วนคมครองโลก 6 มถนายน วนสงแวดลอมโลก12 สงหาคม วนเยำวชนสำกล25 กนยายน วนทะเลโลกวนอาทตยสดทายในเดอนกนยายน วนแมน�ำโลก13 ตลาคม วนลดภยพบตสำกล5 ธนวาคม วนดนโลก

วนทควรเขยนขาว

“มโอกาสมากขนในการสงตอขาวประชาสมพนธทควรจะรายงานกจกรรมการด�าเนนงานจากมมมองในดานผลลพธ และมงเนนวาการด�าเนนงานของคณะกรรมาธการแมน�าโขงจะชวยเหลอชวตผคนในลมน�าไดอยางไร”

กลยทธ ในการสอสารของคณะกรรมาธการแมน�าโขง

ขำวประชำสมพนธเปนเพยงสวนหนงในกลยทธกำรสอสำรเทำนน ดงนน ขอใหจดจ�ำขนตอนในสวนท 2 (วตถประสงค, ผฟง, สำร, และอนๆ) ทพวกเรำไดอธบำยไปแลวใหด

• สงทฉนตองกำรเพอทจะบรรลเปำหมำยในกำรเขยนขำวประชำสมพนธนคออะไร?

• ฉนก�ำลงก�ำหนดผฟงแบบใด? • ขอควำมใดทฉนตองกำรจะสอสำร?

สงแรกทผดขนมำในใจนกขำวเมอเขำหรอเธออำนขำวประชำสมพนธนนกคอ “แลวอยำงไรเลำ?” “ท�ำไมผอำนของฉนจะตองใสใจกบเรองเหลำน?”

คดใหมำกเกยวกบขอควำมหลกทตองกำรจะสอสำรและแงมมใดทคณตองกำรจะน�ำเสนอในขำวน และท�ำใหมนใจวำขำวนมงไปทผลลพธ หำกคณพยำยำมอยำงมำกทจะหำแงมมทมคณคำในกำรน�ำเสนอขำว ประกำรแรก คณควรจะพจำรณำวำมนคมคำหรอไมทจะท�ำขำวน

จดจ�ากลยทธในการสอสารใหด

หามมมองในการน�าเสนอ

การเขยนขาวประชาสมพนธ ขาวประชาสมพนธเปนวธการทวไปทใชในการสอสารกบสอมวลชนมากทสดและเปนสวนประกอบทส�าคญในการเสรมสรางความรบรทมตอคณะกรรมาธการแมน�าโขงและคณะกรรมาธการแมน�าโขงระดบชาต และสงทคณะกรรมาธการแมน�าโขงไดด�าเนนการไปจะชวยผคนในประเทศสมาชกไดอยางไร อะไรบางทจะท�าใหเกดการเขยนขาวประชาสมพนธทด? มประเดนมากมายทควรพจารณา ดงตอไปน

รวมทงเขยนและไดรบกำรอนมตอยำงรวดเรว ไมมคำทจะออกขำวประชำสมพนธเกยวกบกำรประชมเชงปฏบตกำรทผำนมำแลวสองอำทตยทผำนมำ หรอกำรประกำศกำรมมอบหมำยต�ำแหนงงำนของผคนทไดด�ำรงต�ำแหนงไปเรยบรอยแลวมำกกวำสำมเดอน! เปนสงส�ำคญทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะตองตอบสนองและมควำมสำมำรถในกำรเขยนและสงขำวประชำสมพนธไดอยำงรวดเรว

ท�าใหมนใจวาขาวประชาสมพนธนทนเวลา

32 33

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

กำรมหวขอขำวทดเปนสงส�ำคญทจะดงดดควำมสนใจของนกขำว นกขำวมำกมำยจะไมอำนขำวมำกไปกวำหวขอขำว ดงนน จงเปนสงจ�ำเปนทจะตองท�ำใหเขำหรอเธอสนใจผำนหวขอขำวทนำจะเปนขำวหรอจดจ�ำไดงำย

ท�าใหมนใจวาคณมหวขอขาวทด

คณจ�ำเปนจะตองกลำวถงบทสรปของเรองรำวทงหมดของขำวประชำสมพนธในยอหนำแรก เนอหำทเหลอของขำวประชำสมพนธจะเปนกำรเพมเนอหำขำว วธกำรงำย ใๆนกำรจดจ�ำกคอกำรใชค �ำถำมทขนตนดวย W 5 ขอ (และ H 1 ขอ) คอwho (ใคร), what (อะไร), when (เมอไร), where (ทไหน), why (เพรำะอะไร) (และhow much (มำกเทำไร) ใครเปนคนทเกยวของ? เกดอะไรขน? เกดขนเมอไร? เกดขนทไหน? เกดขนเพรำะอะไร? เกดขนอยำงไร?

เลาเรองทงหมดภายในยอหนาแรก

ขำวประชำสมพนธบำงอยำงนนอำจจะมควำมยำวถง 4-5 หนำ ! มเพยงนกขำวทมควำมแขงแกรงและมเวลำมำกมำยอยในมอเทำนนทจะอำนขำวน ! กฎในกำรเขยนขำวกคอควำมพยำยำมทจะท�ำใหขำวประชำสมพนธมควำมยำวอยทประมำณ 1 หนำกระดำษ โดยมวธกำรเขยนคลำยๆกบบทสรปผบรหำรและคณสำมำรถเพมเนอหำประกอบไดเสมอหำกจ�ำเปน

ไมตองเขยนเยอะ

เปนสงจ�ำเปนทขำวประชำสมพนธนนจะตองมกำรเรยบเรยงทด เขยนประโยคและยอหนำ (ตงแต 3 ประโยคขนไป) ทสนและไดใจควำม และพยำยำมจ�ำกดค�ำในประโยคทคณเขยนไวประมำณประโยคละ 30-35 ค�ำ

เขยนประโยคและยอหนาใหสนและไดใจความ

เปนทยอมรบไดทจะหลกเลยงกำรกลำวถงบคคลทสำมและพดวำ “พวกเรำ” มำกกวำกำรพดถง “คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง” สงนเปนสงทมควำมส�ำคญมำกในกำรหยบยกค�ำพดและท�ำใหขำวตำงๆลดควำมแขงของขอควำมลงและมควำมไมเปนทำงกำรมำกขน ซงเปนกำรหลกหนออกจำกกำรใชภำษำทเปนทำงกำรในแบบเดม

ค�ำพดทเขมแขง มพลง มกจะถกน�ำมำใชในกำรเขยนขำวประชำสมพนธโดยนกขำวควบคกนไปกบหวขอขำว ท�ำใหมนใจวำค�ำกลำวนนเปนมตรตอผอำน มควำมเลอนไหลและเปนภำษำธรรมชำต หลกเลยงกำรใชค �ำทยงยำกและเปนภำษำเฉพำะ เปนแนวคดทดทจะมค�ำกลำวเหลำนในขำวประชำสมพนธเทำทจะท�ำได พยำยำมอยำซอนค�ำกลำวเหลำนน

แนนอน เปนสงจ�ำเปนทขำวประชำสมพนธจะตองเปนไปตำมหลกไวยำกรณทดและสะกดถกตอง ขำวประชำสมพนธใดๆทไมไดยดโยงกบประเดนดงกลำวนจะท�ำใหเกดควำมรสกในเชงลบตอองคกรเปนอยำงมำก แนวทำงรปแบบกำรสอสำรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง (MRC Style Guide) สำมำรถชวยในกำรประกนถงควำมคงเสนคงวำในกำรเขยนขำวประชำสมพนธได

ขอมลพนฐำนควำมเปนมำนไมจ�ำเปนทจะตองสอประเดนหลกของขำวประชำสมพนธแตเปนขอมลส�ำคญส�ำหรบนกขำว หำกพวกเขำตองกำรขอมลเพมเตมเกยวกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง โดยบนทกของบรรณำธกำรนควรจะเปนยอหนำทกลำวถงกำรอธบำยพนฐำนควำมเปนมำของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

ขำวประชำสมพนธทมภำพถำยหรอภำพปะรกอบจะมโอกำสถกเลอกโดยสอมวลชนไดมำกกวำ ท�ำใหมนใจวำคณไมไดสงอเมลหำนกขำวโดยมไฟลควำมจ 10 เมกะไบต ทำงเลอกทดคอกำรสงลงค URL หรอทอยเวบไซตใหกบนกขำวโดยตรงเพอทพวกเขำจะสำมำรถดำวนโหลดภำพถำยทมควำมละเอยดสงได พยำยำมท�ำใหภำพถำยมควำมนำสนใจมำกทสดเทำทจะเปนไปได

ตรงไปตรงมา

เพมค�าพดทนาสนใจ

ไมมขอผดพลาดและน�าเสนออยางมออาชพ

จดจ�าสวน “บนทกของบรรณาธการ”

เพมภาพถาย/ภาพประกอบ

แนนอนวำประสทธผลของกำรกระจำยขำวนนเปนกญแจทส�ำคญ ไมมคำอะไรเลยในกำรสงขำวใหกบสอมวลชนผดประเภท ซงเปนกลมผทไมสนใจในขำวประชำสมพนธนนๆ

ดงนน จงเปนสงส�ำคญทจะคดถงสอมวลชนทคณก�ำหนดไวเปนกลมเปำหมำยและจ�ำนวนผอำนทงหมด ประเภทของสอมวลชนทคณสงขำวประชำสมพนธไปใหนนจะมอทธพลตอภำษำและเนอหำในขำวประชำสมพนธ ขำวประชำสมพนธทสงตอไปยงสอมวลชนดำนกำรเงนหรอสอมวลชนทว ไๆปจะมควำมแตกตำงจำกขำวประชำสมพนธทสงใหสอเฉพำะกลม ดงนน จงมควำมส�ำคญทจะตองพฒนำและจดท�ำบญชรำยชอของสอมวลชนใหทนสมยเพอประกนถงกำรกระจำยขำวประชำสมพนธทมประสทธผล

เมอขำวไดมกำรเผยแพรออกไปแลว คณกจ�ำเปนจะตองคดถงกำรตดตำมควำมครอบคลมของสอในกำรน�ำเสนอ ซงสำมำรถด�ำเนนกำรไดมำกมำยผำนคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำต ซงคณกอำจจะพจำรณำบรกำรจดท�ำคลปขำวไดเชนกน

ความส�าคญของการกระจายขาว

34 35

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

เปนสงส�ำคญทจะตองแปลขำวประชำสมพนธใหเปนภำษำทองถนทเกยวของ หำกคณยงยดมนกบกำรใชภำษำองกฤษ คณอำจจะพลำดกำรเขำถงผฟงในระดบทองถนได ลองถำมตวเองวำใครคอผฟงกลมเปำหมำยของขำวประชำสมพนธนและพจำรณำวำมกำรน�ำเสนอสงพมพในภำษำทองถนนนๆหรอไม

แปลขาวถาจ�าเปน

สดทำย สงส�ำคญทจะท�ำใหเกดกระบวนกำรภำยในทเขมแขงทจะชวยท�ำใหเกดกำรสรำงขำวทเปนไปได กคอกำรถำมและสนบสนนใหผคนในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำตในกำรแนะน�ำหวขอขำวประชำสมพนธทเปนไปไดกบคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำร ไมตองสงสยเลยวำยงมเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจตำงๆมำกมำยภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงทหลำยคนยงไมร

ถามผคนรอบตวเกยวกบแนวคดในการจดท�าขาวประชาสมพนธ !

ขาวประชาสมพนธ

หวขอหลก

หวขอยอย

วนและสถำนท: ยอหนำแรกควรจะครอบคลมประเดนส�ำคญ คอ ใคร อะไร เมอไร ทไหน เพรำะเหตใด และอยำงไร

ใชกำรอำงองค�ำพดในกำรน�ำเสนอขำวประชำสมพนธใหมำกทสดเทำทจะเปนไปได

เนอหำขำว

บนทกบรรณำธกำร

ส�ำหรบขอมลเพมเตม ...

รายการตรวจสอบขาวประชาสมพนธ• มแงมมทด • มหวขอขำวทสน กระชบ • ระบวนถกตอง? • ระบเนอหำ อะไร เมอไร ทไหน อยำงไร และใคร ในยอหนำแรก • ใชประโยคและยอหนำแบบสนๆ • ไมใชค �ำเฉพำะ • ไมสะกดผด • มกำรกลำวอำงค�ำพดทแขงแรง • มภำพประกอบ • มบนทกบรรณำธกำร • จ�ำเปนตองแปลในภำษำทองถน

36 37

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

กรณศกษาทมงเนนผลลพธ

ในฐำนะทเปนสวนหนงของโครงกำรบรหำรจดกำรกำรประมงส�ำหรบชมชนน�ำงมในสำธำรณรฐประชำธปไตยประชำชนลำวและโครงกำรอนในป พ.ศ. 2550 รวมกนกบศนยวจยทรพยำกรสตวน�ำ แผนงำนดำนกำรประมงของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำรฝกอบรมในดำนกำรตระหนกรและควำมออนไหวดำนเพศภำพ นอกจำกน กไดมกำรฝกอบรมทำงวชำกำรเกยวกบกำรแปรรปและถนอมอำหำรจำกปลำอกดวย

รำยรบของครอบครวไดเพมขนมำเปนสองดอลลำรตอวน และมกำรแบงงำนกนท�ำทแตกตำงไปจำกเดม ผชำยชวยผหญงท�ำงำนบำนมำกขน โดยรวมไปถงกำรแปรรปปลำและดแลลกๆของพวกเขำ ตอนนผหญงมเวลำทจะท�ำงำนแปรรปปลำ เกบปลำและท�ำใหปลำสดไดมำกขน คณภำพชวตไดถกปรบปรงใหดขนเนองจำกผหญงไดรบกำรฝกอบรมใหใสใจกบควำมสะอำดและสขำภบำล

* กรณศกษา, จดหมายขาว Catch & Culture, เมษายน พ.ศ. 2558

กรณศกษา – การจดท�าเรองราวทประสบความส�าเรจกรณศกษำเปนชองทำงทมคณคำในกำรเผยแพรขอมลขำวสำรตอสอมวลชน (เชนเดยวกนกบผฟงกลมอนๆ) เนองจำกเปนกำรกลำวถงเรองรำววำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำต ก�ำลงท�ำใหชวตของผคนแตกตำงไปจำกเดมไดอยำงไร

กรณศกษำนนเปนขอสรปสนๆและมควำมเชอมโยงตอโครงกำรทก�ำหนดปญหำหรอควำมทำทำยทจ�ำเปนตองไดรบกำรแกไข โดยกลำววำควำมทำทำยนไดรบกำรจดกำรอยำงไร และสดทำยเปนกำรเนนย �ำถงผลประโยชนทเกดขนตอผใชโดยตรง ไมวำจะเปนหนวยงำนภำครฐ หนวยงำนภำคเอกชน ชมชนทองถน หรอผมสวนไดเสยคนอนๆ

กำรบนทกเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจใหเปนกรณศกษำนนเปนเครองมอทมควำมส�ำคญทสำมำรถน�ำไปใชไดไมเพยงกบสอมวลชนเทำนน แตยงสำมำรถน�ำไปใชไดกบกจกรรมกำรเผยแพรตำงๆ เชนในกำรน�ำเสนอตำงๆ จดหมำยขำว เวบไซต บลอก และชองทำงอนๆ กรณศกษำเชนนคอประเดนทไดกลำวไวในหวขอประเดนทตองพสจน (หวขอ 3.5) ทพวกเรำไดกลำวถงในสวนของกำรสรำงสำร และเปนชองทำงททรงพลงในกำรใหควำมรกบผฟงชองคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

ขาวประชาสมพนธ

จนมพนธกรณในการเพมความรวมมอกบคณะกรรมาธการแมน�าโขง (MRC)

จนจะท�างานรวมกบคณะกรรมาธการแมน�าโขงในการศกษาการไหลเวยนของน�ารวมกนบนแมน�าแมโขง-ลานชาง

เวยงจนทน, สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว, 7 พฤศจกำยน 2557: สำธำรณรฐประชำธปไตยประชำชนจนและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง (MRC) ในวนนไดเหนชอบทจะมกำรศกษำทำงวทยำศำสตรรวมกนเกยวกบกำรไหลเวยนของน�ำในแมน�ำแมโขง – ลำนชำง และเปนกำรด�ำเนนกำรรวมกนในกำรประชมวชำกำร Ecosystem Study Commission for International Rivers (ESCIR) Symposium ของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนครงทสอง

กำรประกำศดงกลำวเกดขนในชวงกำรเยยมเยอนส�ำนกงำนเลขำนกำรคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงของรองรฐมนตรวำกำรทรพยำกรน�ำ ฯพณฯ JIAO Yong ในเวยงจนทน ลำว

“สำธำรณรฐประชำธปไตยประชำชนจนเปนภำคหลกของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและพวกเรำพอใจทจะมกำรรวมมอกนอยำงใกลชดระหวำงโครงกำรทมควำมส�ำคญทงสองโครงกำรน” กลำวโดยประธำนคณะกรรมกำรเจำหนำทบรหำรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง, xxx “พวกเรำก�ำลงมองหำควำมรวมมอกนทมำกกวำเดมในชวงเดอนตอๆมำดงทพวกเรำไดบรรลเปำหมำยกำรบรหำรจดกำรและพฒนำทรพยำกรน�ำและทรพยำกรทเกยวของในแมน�ำโขงอยำงย งยน”

กำรศกษำแมน�ำโขง-ลำนชำงจะเปนกำรประเมนระดบกำรไหลของน�ำรวมกนทสถำนอทกศำสตรทอ�ำเภอเชยงแสน จงหวดเชยงรำย ในภำคเหนอของประเทศไทย และในเวยงจนทน สำธำรณรฐประชำธปไตยประชำชนลำว

บนทกของบรรณาธการคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนองคกรระหวำงรฐบำลทจดตงขนเพอสงเสรมควำมรวมมอระหวำงภมภำคและอ�ำนวยควำมสะดวกแกกำรเจรจำในดำนกำรบรหำรจดกำรลมแมน�ำโขงอยำงย งยนกบรฐบำล หนวยงำนภำคเอกชน และภำคประชำสงคม ในป พ.ศ. 2549 คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดมกำรประชมเจรจำครงแรกกบภำคคเจรจำคอจนและพมำ

ส�ำหรบขอมลเพมเตม …Jane [email protected]

* ตวอยางจากกจกรรมและขาวประชาสมพนธจรงของคณะกรรมาธการแมน�าโขง

38 39

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

1. หากรณศกษาทด

สงเหลานคอเคลดลบในการประกนและเขยนเรองราวกรณศกษาทประสบความส�าเรจ

2. การเหนดวยกบกรณศกษา สรางแนวคดของกรณศกษาขนมาตงแตเนนๆ

• โอกาสในการแบงปนบทเรยนทไดเรยนร และประกนวำโครงกำรนสำมำรถท�ำซ�ำทใดกได

• โอกาสทผใชโดยตรงจะไดเผยแพรบางสงบางอยางทจ�าเปนส�าหรบพวกเขาออกสสาธารณะ ถำมตวคณเองวำกรณศกษำเชนนจะเขำกนกบวตถประสงคของคณอยำงไร ตวอยำงของกรณศกษำกอนหนำนควรจะไดแสดงไวใหเหนเพอทวำหนสวนของกรณศกษำเหลำนจะไดทรำบวำตองเตรยมกำรอะไรไวบำง

• โอกาสของภาคเครอขายทเปนองคกรทมชอเสยงคณะกรรมาธการแมน�าโขง ซงสงเหลำนอำจจะใหควำมนำเชอถอตอองคกรหรอชมชนทองถนเหลำน และชวยเหลอในกำรใหเงนทนตอไปในอนำคต

3. ท�าใหกรณศกษาเหลานเปนมตรตอผอานและอานงายทสดเทาทจะเปนไปได

4. หนาแรกของขาวควรจะก�าหนดปญหา / ความทาทาย แนวทางการแกไข และผลลพธ

5. ยกค�าพดของผคน/องคกรทไดรบประโยชนจากโครงการเขาไปในขาว

6. ใชภาพถาย เชนเคย ภำพถำยนนมคำมำกอยำงประเมนไมได ภำพเหลำนนจะท�ำใหกรณศกษำเปนเรองรำวสวนตวและม ควำมเชอมโยงกบผอำนมำกขน

7. ท�าใหกรณศกษาของคณเปนเรองราวเฉพาะบคคล หนงในเงอนไขหลกของเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจมำกมำยกคอกำรเปลยนขอมลทำงวชำกำรใหกลำยเปนเรองรำวสวน บคคลทมควำมเชอมโยงระหวำงกน เปนสงส�ำคญทจะตองใสใบหนำของบคคลลงไปในทกเรองรำวทคณก�ำลงท�ำ งำนวจย และกจกรรมใดคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงมควำมหมำยกบชมชนทองถนโดยเฉพำะ?

8. กลาวถงแหลงทมาอยางเหมาะสม ท�ำใหมนใจวำคณใหขอมลแหลงทมำขององคกรตำงๆทเกยวของในโครงกำร โดยรวมไปถงผบรจำค สงเหลำนจะสรำง เจตนำรมณทดอยำงมำกและอำจจะท�ำใหเกดหำยนะไดหำกคณลมใครบำงคนไป!

9. ใหรายชอบคคลตดตอในกรณทตองการขอมลขาวสารเพมเตม ในขณะทกรณศกษำนนคอนขำงสน กท �ำใหมนใจวำคณไดใหขอมลรำยชอบคคลทตดตอไดในกรณทตองกำรขอมล ขำวสำรเพมเตม และมกำรอำงองทเหมำะสมส�ำหรบผอำนทสนใจจะหำขอมลเพมเตม

10. แบงปนกรณศกษา

• กำรโพสตลงในเวบไซตและสงคมออนไลน• แบงปนกบภำคเครอขำยส�ำคญ เชน องคกรเอกชน หนวยงำนภำครฐ และอนๆ • แบงปนกรณศกษำของคณดวยกำรน�ำเสนอในงำนประชมวชำกำรและกำรประชมเชงปฏบตกำรหำกเปนไปได• แบงปนกรณศกษำกบคณะท�ำงำนและภำคเครอขำยในฐำนะทเปนวธกำรในกำรแบงปนแนวทำงกำรปฏบตทดทสด

การหาเรองราวทประสบความส�าเรจไม ใชเรองงายอยางทคณคด ลองเขยนกรณศกษาใดๆกตามทเกดขนและลองตงค�าถามทว ไๆป โดยเฉพาะเรองประโยชนทไดรบจากโครงการ สรางชดความคดเกยวกบกรณศกษาเหลานไวเมอคณก�าลงตรวจสอบผลลพธของโครงการ เมอโครงการนส�าเรจ ลองดวาเป นไปไดหรอไมทจะเขยนกรณศกษาจากผลการด�าเนนโครงการทเกดขน

เปนสงส�ำคญทควำมเปนไปไดของกรณศกษำจะถกสรำงขนมำโดยผใชโดยตรงใหเรวทสดเทำทจะเปนไปไดในกระบวนกำร แมวำจะเกดขนกอนกำรเรมตนด�ำเนนโครงกำรกตำม ในกำรด�ำเนนกำรเชนน ผเขยนกจ�ำเปนจะตองมควำมชดเจนวำผไดประโยชนจำกโครงกำรคอใคร และไดประโยชนอะไรในกำรบนทกกรณศกษำทประสบควำมส�ำเรจเชนน บำงวธกำรทเปนไปไดในกำรสรำงกำรชกชวนเหลำนอำจจะรวมไปถง

ไมควรจะท�ำใหผอำนท�ำงำนหนกเกนไปเพอทจะคนหำขอมลทมควำมส�ำคญทงหมดเหลำน ควรท�ำใหกำรอำนขำวงำยทสดเทำทจะเปนไปได

สงเหลำนเปนกำรสนบสนนควำมส�ำเรจของโครงกำรทำงตรงและใชในสออน ไๆดงำยเชนเดยวกน ค�ำกลำวทดมคณคำอยำงมำก

สดทำย เมอไดมกำรรำงกรณศกษำ กเปนสงส�ำคญทจะตองแบงปนกบบคคลทถกตอง จำกมมมองของสอมวลชน คณควรทจะสงเรองรำวเกยวกบกรณศกษำของคณไปยงนกขำวทมควำมสนใจในประเดนนและเขยนขำวประชำสมพนธเกยวกบขำวดงกลำว นอกจำกน กยงมวธกำรอนๆทคณสำมำรถท�ำไดเกยวกบเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจเชนน โดยรวมไปถง

ในอดมคตแลว ขำวประชำสมพนธไมควรมควำมยำวมำกเกนกวำ 1 ถง 2 หนำ และหำกขำวมควำมยำวมำกกวำนนกควรจะมบทสรปผบรหำรสน ไๆวดวย ผอำนไมควรจะตองท�ำงำนหนกจนเกนไปและไมควรจะตองอำนขำวทมควำมยำวหลำยๆหนำเพอทจะคนหำขอมลขำวสำรทมควำมส�ำคญทงหมด

40 41

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

ความคดเหนของบรรณาธการ และโอกาสในการเขยนบทความอนๆควำมคดเหนของบรรณำธกำร (Op-Ed) วธกำรทยอดเยยมทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตจะใชเปนประเดนส�ำคญในกำรน�ำเสนอประเดนทพวกเขำตองกำรตอสำธำรณะ กำรสอสำรเชงรกเชนนสำมำรถชวยคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงสรำงวำระในเชงรกและหลกเลยงกำรตกเปนฝำยรบ บทควำมเชนนประกอบดวยมมมองซงเปนประเดนเฉพำะดำนและทนสมย ซงกลำยมำเปนเปำหมำยของสอสงพมพจ�ำนวนมำกในระดบนำนำชำต เชน the Financial Times และ Asia Wall Street Journal และผำนสอสงพมพในระดบประเทศและสอเฉพำะทำง เปนภำษำองกฤษและภำษำทองถน

บางสงทตองพงระลกไว • ดงทไดกลำวไปแลวกอนหนำ ท�ำใหมนใจวำ บทความนนเปนบทความเฉพาะทาง และเชอมโยงกบสงทอยในใจ

คนหมมำก คณควรจะกลำวถงหวขอเหลำนกอนหนำนดวยเชนกน โดยเฉพำะในยอหนำแรก

• มค�าขนตนและค�าลงทายทมพลง เปนสงจ�ำเปนทค�ำเรมตนทชดเจนในหมดแรกจะควำใจของผอำนได หรอไมเชนนนพวกเขำกจะไมอำนเลย เชนเดยวกน คณจ�ำเปนจะตองมตอนจบททรงพลง ซงอำจจะเปนกำรเพมบทสรปทชดเจน และ/หรอเรยกรองใหเกดกำรด�ำเนนกำร

• เตรยมพรอมทจะเขยนและสงอยางรวดเรว หำกคณตองกำรทจะรวมชนงำน Op-Ed ของคณกบขำวในประเดนเฉพำะดำน คณจ�ำเปนจะตองสงอยำงรวดเรว มหลำยประเดนทมชวงอำยของขำวในระยะสน กำรเขยนและกำรไดรบกำรอนมตภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงหรอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงระดบชำตจะตองเปนไปอยำงรวดเรว

• ท�ำใหมนใจวำบทควำมนนสนและไมวกวน Op-Ed นนมควำมยำวทหลำกหลำยตงแต 400 ค�ำจนถง 1,500 ค�ำในกำรตพมพเชงวชำกำร

• ท�ำใหมนใจวำบทควำมนน ไมไดโฆษณาตวเอง อยำพดวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงยอดเยยมเพยงใด

• ใชภาษางายๆและเคารพผอานของคณ อยำสนนษฐำนวำพวกเขำเปนผเชยวชำญ

• รวบรวมประเดนทก�าหนดไวอยางชดเจน ตดสนใจวำขอควำมหลกใดทคณตองกำรจะน�ำเสนอและยดตดกบขอควำมเหลำนนไว อยำเขยนวกวน

• รจกแหลงตพมพของคณ ลกษณะทวไปของ Op-Ed นนมหลำกหลำยขนอยกบลกษณะสงพมพ ท�ำใหมนใจวำงำนวจยของคณนนเปนไปในทำงเดยวกนกบผอำนสงพมพทงหมดและอำน Op-Ed อน ใๆนสงพมพเดยวกน

• เขยนในแบบของคณ อยำเขยนในแบบทคณรสกวำคนส�ำคญเขยน พยำยำมท�ำใหเปนธรรมชำตมำกทสดเทำทจะเปนไปได

• ศกษาคนควาเกยวกบบทความของคณ เพอใหประสบควำมส�ำเรจ บทควำมของคณจะตองอยบนพนฐำนงำนวจยทเปนรปธรรม ท�ำใหมนใจวำคณไดอำงองงำนทงหมด เชน งำนวจยภำคสนำม สถต หรอขอมลอนๆ

ค�าถามทตองถามตนเองกอนและขณะเขยน OP-ED

• ฉนมประเดนทตองกำรจะเขยนชดเจนหรอไม? มนคออะไร?• ใครจะสนใจ? ใครคอคนทฉนพยำยำมท�ำใหเชอในบทควำมน (ผอำนสงพมพทงหมด)?• มอะไรทพอจะเปนใจควำมในขอโตแยงของฉนหรอไม?• ฉนมจดเรมตนและจดจบทแขงแรงหรอไม?• ฉนมควำมชดเจนหรอไม และงำนเขยนของฉนดเปนธรรมชำตหรอไม? • ฉนมควำมขดแยงในตวเองหรอไม?

ในสงพมพงานบางอยาง กมความเปนไปไดทจะดตารางหวขอของการตพมพทก�าลงเปดรบในหลายเดอนทก�าลงจะมาถง และวางแผนการเขยนบทความไวตามล�าดบ ซงเรยกวาเปนรายชอเนอหาลวงหนา

42 43

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

* Op-Ed จากคณะกรรมาธการแมน�าโขง ตพมพใน The Bangkok Post, 16 มนาคม 2553

ตอบประเดนปญหาทเปนความสนใจเฉพาะดานตอผอาน BANGKOK POST

พวกเรำทงหมดตระหนกถงผลกระทบในเชงลบทเขอนจะกระท�ำตอทรพยำกรธรรมชำตและวถชวตของผคนทตองพงพำทรพยำกรเหลำน โดยไดมกำรรำยงำนในสออยำงกวำงขวำง โดยหนวยงำนอสระ กำรศกษำเพอประเมนโครงกำรตำงๆ และประสบกำรณของชมชน แตสงนไมควรทจะแปลงมำเปนมมมองทวำทกปญหำนนเกดขนมำจำกกำรสรำงเขอน.

การใชภาษาทไมเปนทางการ การตอบประเดนปญหาทมความยากล�าบาก

ควรจะมกำรศกษำคนควำมำกขน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงก�ำลงด�ำเนนกำรรวมกบจนเพอท�ำควำมเขำใจใหมำกขนวำเขอนและกจกรรมตำงๆของผคนบนแมน�ำจะมผลกระทบตอคนทอยทำยน�ำไดอยำงไร เชนเดยวกนกบกำรเปลยนแปลงแบบจ�ำลองในอนำคต ทจะรวมไปถงผลกระทบทเกดขนไดจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

มงเนนไปทคณะกรรมาธการแมน�าโขงและบทบาทในเชงรก

ตดตอนมาจาก Op-Ed ใน Bangkok Post เขยนโดย Jeremy Bird อดตประธานกรรมกำรเจำหนำทบรหำรคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง พ.ศ. 2553

เปดเรองอยางแขงแรงและมความนาสนใจมากพอทจะท�าเปนขาวได

บทวเครำะหขอมลของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดแสดงใหเหนวำระดบน�ำทต �ำในแมน�ำโขงและแมน�ำสำขำเปนผลมำจำกเงอนไขทำงธรรมชำตทรนแรง เชน ทเชยงแสน ในภำคเหนอของไทยทอยใกลกบชำยแดนจน ในชวงป พ.ศ. 2552 ฤดฝนไดสนสดลงกอนฤดกำลปกตเปนเวลำหนงเดอนครง และปรมำณฝนทตกทงในเดอนกนยำยนและตลำคม พ.ศ. 2552 กมนอยกวำคำเฉลยปกต 30 เปอรเซนต

การกลาวอางขอมลและคณะกรรมาธการแมน�าโขงวาเปนผเชยวชาญ

ในประเทศไทย มรำยงำนขำวจำกสอมวลชนมำกมำยทกลำวอำงวำระดบแมน�ำโขงลดต�ำลงอนเปนผลมำจำกกำรสรำงเขอนไฟฟำพลงน�ำบนแมน�ำสำยประธำนในจน และเมอไดมกำรด�ำเนนกำรในแบบเดยวกน กำรเกบกกน�ำในชวงฤดฝนกสำมำรถน�ำมำใชในชวงฤดแลงไดเชนเดยวกน

ดงทผอำนหนงสอพมพฉบบนไดรแลววำ บำงสวนในภำคเหนอของไทยและลำว จนตะวนตกเฉยงใต และบำงสวนของเวยดนำมนนก�ำลงอยในชวงฤดแลงทแยทสดในประวตศำสตรทผำนมำ สงนสะทอนใหเหนถงระดบแมน�ำทไมปกตในลมแมน�ำโขงเชนเดยวกนกบแมน�ำสำยหลกอนๆ เชน แมน�ำแดงในเวยดนำมตอนเหนอ

ประเทศตำง ใๆนภมภำคยงไมคนเคยกบกำรบรหำรจดกำรภำวะแหงแลง เชนเดยวกนกบกำรเตรยมควำมพรอมกบอทกภย เมอผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศมแนวโนมทจะท�ำใหอทกภยและภยแลวเกดขนอยำงเขมขนมำกขนในชวงเวลำทก�ำลงจะมำถง กำรด�ำเนนกำรในระดบนโยบำยและปฏบตกเปนสงทควรพจำรณำ.

บทสรปทแขงแรงและการเรยนกรองใหเกดการด�าเนนการ

44 45

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศนNEWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AM

LOREM IPSUM LOR SIT AMET M IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

M IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AM

T

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET




LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET












OREM IPSUM DOLOR SIT AMET

LOREM IPSUM DOLOR LOREM IPSUM DOLOR SLOREM IPSUM DOLOR SILOREM IPSUM DOLOR SITLOREM IPSUM DOLOR SIT LOREM IPSUM DOLOR SIT ALOREM IPSUM DOLOR SIT ALOREM IPSUM DOLOR SIT AMLOREM IPSUM DOLOR SIT AAMETLOREM IPSUM D

NEW

SLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

11LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

RSI

TAM

E

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

MLO

REM

IPSU

MD

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

MD

O

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AME

LORE

M

IPSU

M

SUM

DO

LOR

SIT

NEWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET 11LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET














LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AME

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREMLOREM IPSUM D

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DO

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMELOREM

IPSUM

SUM DOLOR SIT

NEWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AM



T



















NEW

SLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

MD

O

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

ALO

IPSU

M

IPSUM

SUM DOLOR SIT

ET

OR SIT AMET DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET OLOR SIT AMET

OLOR SIT AMET LOR SIT AMET OR SIT AMET

OR SIT AMET R SIT AMET SIT AMET

SIT AMET IT AMET T AMET

LOREM IPSUM DOLOR LOREM IPSUM DOLOR SLOREM IPSUM DOLOR SILOREM IPSUM DOLOR SITLOREM IPSUM DOLOR SIT LOREM IPSUM DOLOR SIT ALOREM IPSUM DOLOR SIT ALOREM IPSUM DOLOR SIT AMLOREM IPSUM DOLOR SIT AAMETLOREM IPSU

NE

LORE

M IP

SULO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

OLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

OLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ETLO

RLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

OR

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

RELO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

MLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

MLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

M

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

M IP

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPS

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

MLO

REM

IPSU

MD

IPSU

M

SUM

DO

LOR

SIT

EWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET 11LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET
















LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM D


IPSUM

SUM DOLOR SIT

EWSDOLOR SIT AM

ET

SUM DOLOR SIT AMET UM DOLOR SIT AMET UM DOLOR SIT AMET M DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET OLOR SIT AMET



SIT AMET IT AMET


NEW

SLO

REM IPSU

M D

OLO

R SIT AM

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ETLOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

OREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

L

OREM

IPSUM

OR SIT AM

ET



















IPSUM

SUM DOLOR SIT

LOREM IPSUM

DOLOR SIT AMET IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

MDOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

REM IPSUM DOLOR SIT AM

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

ET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

R SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

OLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

UM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

PSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

M IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

OREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET






LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSU

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IP

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOR

LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETL

LOREM IPSUM DOLOR SIT AM

LOREM IPSUM DOLOR SITA

LOREM IPSUM DOLOR S

LOREM IPSUM DOL

AMETLOREM IPSU

AMET LOREM

AMET

MET NEWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

11:12:2014

LOREM IPSUM

DOLOR SIT AMET



LOREMT


















LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM





LOREM IPSUM DOLOR SIT AME


LOREM IPSUM DOLOR S

LOREM IPSUM DOL

AMETLOREM IPSU

AMET LOREM

AMET

IPSUM DOLOR SIT AMET

DOLOR SIT AMET

RSIT AMET

MET

จดหมายถงบรรณาธการควรจะประกอบดวยอะไรบาง?

1.) รวมรำยละเอยดในกำรตดตอ 2.) ใสวนท 3.) กลำวถงบทควำมทคณไดเขยนโตตอบ 4.) อำงองชอและต�ำแหนงของคณ

จดหมำยถงบรรณำธกำรเปนแนวทำงทเปนประโยชนทจะสงตอขอควำมส�ำคญของคณ ซงสำมำรถน�ำมำใชในเชงรกเพอชวยปรบเปลยนแนวทำงกำรโตแยงหรอเปนปฏกรยำตอบสนองตอบทควำมทไมถกตองหรอมควำมส�ำคญ จดหมำยเหลำนสำมำรถท�ำใหเกดประเดนขอโตแยงเกยวกบแนวคดหรอมมมอง กำรเหนดวยหรอไมเหนดวยตอบทควำม หรอถกน�ำมำใชเพอโตแยงเกยวกบขอเทจจรงและภำพตำงๆ สงทควรพจำรณำเมอเรยบเรยงขอเขยนใหเปนจดหมำยถงบรรณำธกำรคอ

• หำกจดหมำยของคณเปนกำรตอบสนองตอบทควำมเฉพำะเรอง ท�าใหมนใจวาคณเขยนและสงจดหมายใหเรวทสดเทาทจะเปนไปได - ไมเกน 48 ชวโมงหลงจำกบทควำมแรกทคณตองกำรจะเขยนตอบโตไดรบกำรตพมพ สงนจะเพมควำมเปนไปไดในกำรไดรบกำรตพมพ

• ท�ำใหมนใจวำจดหมำยนน ใหขอมล สน และไมเปนการปกปองตวเองจนเกนไป จดหมำยถงบรรณำธกำรมแนวโนมทจะมควำมยำวประมำณ 125-150 ค�ำ ถงแมวำจะมควำมจ�ำเปนทจะตองชแจงประเดนอนๆมำกกวำน กสำมำรถขยำยตอไปไดถงประมำณ 300 ค�ำ (หำกสงพมพนนอนญำตใหท�ำได)

• สรางประเดนของคณและท�าใหไว เขยนขอควำมมงตรงไปทประเดนทคณตองกำรจะน�ำเสนอในจดหมำย/อเมล

• อานจดหมายถงบรรณาธการฉบบอนๆในสงพมพเดยวกน ในหนำจดหมำยถงบรรณำธกำรมแนวโนมทจะมวธกำรเขยนทแตกตำงกนไปในแตละสงพมพ อำนตวอยำงอนๆเพมเตมเพอทวำคณจะไดมประเดนวำบรรณำธกำรก�ำลงมองหำรปแบบ แนวทำงและควำมยำวแบบใด

• เมออำงถงบทควำมทไดตพมพกอนหนำน ใหลงรายละเอยดมากทสดเทาทจะเปนไปได (วน, หวขอ, เลข

หนา, ผแตง, ฯลฯ) สงเหลำนมควำมจ�ำเปนเพอทบรรณำธกำรจะไดทรำบวำผเขยนก�ำลงกลำวอำงองถงบทควำมใด

• ในอดมคตแลว จดหมำยถงบรรณำธกำรควรจะมำจำกเจาหนาทระดบอาวโสของคณะกรรมาธการแมน�าโขงหรอคณะกรรมการแมน�าโขงแหงชาต สงเหลำนจะชวยใหเกดควำมนำเชอถอและมแนวโนมทจะไดรบกำร ตพมพมำกขน

• ใชสถต สถตจะเปนวธกำรทมคำในกำรดงดดควำมสนใจของผคนและท�ำใหประเดนนำเชอถอมำกยงขน

จดหมายถงบรรณาธการ: ตดตอนจากการพฒนาเขอนไฟฟาพลงน� าในแมโขงนนด Bangkok Post, 9 มกราคม 2550

ในฐำนะทเปนประธำนกรรมกำรเจำหนำทบรหำรของส�ำนกงำนเลขำนกำรคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

สาระส�าคญของจดหมายน – ความรวมมอ

ผลกระทบตอคนทำยน�ำจำกเขอนไฟฟำพลงน�ำขนำดใหญขนอยกบกำรใชงำนเขอน เพอทจะลดกำรไหลของกระแสน�ำ ทอำจจะสงผลกระทบตอชำวนำและชำวประมงทอำศยอยรมฝงน�ำ กเปนประโยชนตอทกฝำยทจะรวมมอกนด�ำเนนกำรตำมแนวทำงของเขอนเหลำน

ผมตองกำรจะเขยนตอบบทควำมทไดตพมพลงในหนงสอพมพ Bangkok Post ในวนท 25 ธนวำคม ทชอวำ “แผนกำรสรำงเขอนใหมท�ำใหเกดกำรแจงเตอน” ทแสดงใหเหนถงจดยนของผมทไมถกตองในกรณกำรพฒนำเขอนไฟฟำพลงน�ำในจน.

พดตรงประเดนและอางองบทความทจดหมายฉบบนตองการจะตอบกลบ ซงบทควำมดงกลำวไดรบกำรตพมพตำมมำหลงจำกมกำรประชมตวแทนสอมวลชนไทยในส�ำนกงำนเลขำนกำรคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในวนท 19 ธนวำคม

การอางองถงต�าแหนงการงานในทนทชวยสรางความนาเชอถอผมตองกำรทจะใชโอกำสนแสดงใหผอำน the readers of the Bangkok Post เปนการดทจะอางองถงผอาน ซงเปนกลมผฟงหลก

ไดทรำบถงมมมองทสมดลและสรำงสรรคเกยวกบผลกระทบขำมชำตของโครงกำรพฒนำเขอนไฟฟำพลงน�ำ ใชภาษาดและไมใชอารมณ

ในชวงทมกำรประชม ผมเองกไดกลำววำในขณะทมผลกระทบทเปนไปไดตอชมชนทองถน กควรจะมกำรแกไขปญหำและลดปญหำนนอยำงเหมำะสม ผลกระทบของเขอนไฟฟำพลงน�ำบนแมน�ำลำนชำงในจนตอชมชนทำยน�ำนนมกจะถกกลำวเกนจรงตอสำธำรณะไปมำก จรงๆแลวปรมำณน�ำทสำมำรถถกกกเกบไวในเขอนทมอยสองแหงคอเขอนมนวำนและเขอนตำเฉำซำนมปรมำณนอยกวำปรมำณน�ำทงหมดทไหลเวยนทวประเทศจนในแมน�ำโขงถง 30 เทำ ใชสถตไดด และถงแมวำศกยภำพในกำรกกเกบน�ำของเขอนเสยววำนจะมควำมส�ำคญมำกกวำ อยำงนอยมนกยงมคำนอยกวำกำรไหลเวยนของน�ำทงหมดสเทำอยด

…ระบบแมน�ำในแมน�ำโขงยงคงมศกยภำพในกำรพฒนำอยำงย งยนในสวนของกำรเกษตร ประมง เขอนไฟฟำพลงน�ำ กำรเดนเรอ กำรบรหำรจดกำรอทกภย กำรชลประทำน และกำรอปโภคบรโภค และหำกเรำมองไปทกำรลดควำมยำกจนและเพมสวสดกำรทำงเศรษฐกจและสงคมใหกบประชำกรในลมน�ำโขง กจ �ำเปนตองมกำรพฒนำมำกขนในสวนของทรพยำกรน�ำทเกยวของ โดยรวมถงเขอนไฟฟำพลงน�ำ

พวกเรำทงหมดตระหนกวำกำรพฒนำทรพยำกรน�ำในลมแมน�ำนำนำชำตทกวำงขวำงเชนนนนเปนไปไมไดหำกปรำศจำกควำมเสยงและควำมยำกล�ำบำก แตพวกเรำมนใจ

เรยกรองใหเกดการด�าเนนการอยางเขมแขง

จบจดหมายดวยความรอนแรง

46 47

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน




T



















NEW

SLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

11LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

RSI

TAM

E

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

MLO

REM

IPSU

MD

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

MD

O

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AME

LORE

M

IPSU

M

SUM

DO

LOR

SIT



















IPSUM

SUM DOLOR SIT




T



















NEW

SLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

MD

O

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

ALO

IPSU

M

IPSUM

SUM DOLOR SIT

ET

OR SIT AMET DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET OLOR SIT AMET



SIT AMET IT AMET T AMET


NE

LORE

M IP

SULO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

OLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

OLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ETLO

RLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

OR

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

RELO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

MLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

MLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

M

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPLO

REM

IPSU

M D

OLO

R SI

T AM

ET L

ORE

M IP

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPS

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LO

REM

IPSU

LORE

M IP

SUM

DO

LOR

SIT

AMET

LORE

MLO

REM

IPSU

MD

IPSU

M

SUM

DO

LOR

SIT

EWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET 11LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET
















LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM D


IPSUM

SUM DOLOR SIT

EWSDOLOR SIT AM

ET

SUM DOLOR SIT AMET UM DOLOR SIT AMET UM DOLOR SIT AMET M DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET DOLOR SIT AMET OLOR SIT AMET



SIT AMET IT AMET


NEW

SLO

REM IPSU

M D

OLO

R SIT AM

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ETLOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

OREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET LOREM

IPSUM

DO

LOR SIT AM

ET

L

OREM

IPSUM

OR SIT AM

ET



















IPSUM

SUM DOLOR SIT

LOREM IPSUM

DOLOR SIT AMET IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

MDOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

REM IPSUM DOLOR SIT AM


ET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

R SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

OLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

UM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

PSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

M IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

OREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET






LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSU





LOREM IPSUM DOLOR SIT AM


LOREM IPSUM DOLOR S

LOREM IPSUM DOL

AMETLOREM IPSU

AMET LOREM

AMET

MET NEWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

11:12:2014

LOREM IPSUM

DOLOR SIT AMET



LOREMT


















LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM





LOREM IPSUM DOLOR SIT AME


LOREM IPSUM DOLOR S

LOREM IPSUM DOL

AMETLOREM IPSU

AMET LOREM

AMET

IPSUM DOLOR SIT AMET

DOLOR SIT AMET

RSIT AMET

MET

การสมภาษณทางโทรศพท และการสมภาษณแบบสวนตวเปนไปไดทแนวทำงในกำรกระจำยขอมลสอสำรทแพรหลำยทสดตอนกขำวนนคอกำรด�ำเนนกำรผำนกำรสมภำษณ - ซงเปนกำรสมภำษณทำงโทรศพทเสยเปนสวนใหญและอำจมกำรสมภำษณแบบซงหนำบำงในบำงครง โดยทวไปแลวมกจะเปนนกขำวทโทรศพทไปเพอขอควำมคดเหนจำกคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง หรอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตเกยวกบบทควำมทถกเขยนขนมำ

เปนบำงครงทอำจจะมกำรเชญนกขำวโดยคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเพอกลำวตอสอ และอำจจะมมำกขนในอนำคต ซงเรำอำจจะพจำรณำกำรใหสมภำษณสอในกจกรรมตำงๆของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงได เชน กำรประชมคณะมนตรและคณะกรรมำธกำรรวม

กำรใหสมภำษณเหลำน - ไมวำจะเปนกำรใหสมภำษณทำงโทรศพท หรอกำรสมภำษณซงหนำกตำม จะจดกำรไดอยำงไร?

ประกำรแรก ถามค�าถามใหมากๆ... ขอมลใดทนกขำวตองกำรหำแหลงขำว? พวกเขำไดพดคยกบใครไปบำงแลว? แนวทำงเนอหำโดยทวไปของบทควำมนคออะไร? พวกเขำตองสงบทควำมเมอไร?

ในสถำนกำรณเชนน อำจจะเปนกำรไมเหมำะสมทจะสงตอกำรขอสมภำษณมำใหคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรเพอสรำงตวชวดในกำรสมภำษณ ในบำงครงคณสำมำรถรองขอใหนกขำวสงชดค�ำถำมมำใหได ซงมกจะไมไดรบกำรตอบรบอยำงเปนทชนชอบเทำใดนก นกขำวหลำยคนมกจะไมมเวลำเขยนค�ำถำมลวงหนำ

อยำงไรกตำม สงส�ำคญทจะตองเนนย �ำไวกคอ คณจ�าเปนตองใหเวลาตวเอง อยำเรมตนตอบค�ำถำมของนกขำวในทนททนใด ไมวำคณจะมควำมกดดนเพยงใดกตำม ถอยหลงไปและเตรยมตวคณใหพรอมส�ำหรบกำรใหสมภำษณ คณมแนวโนมทจะอยในต�ำแหนงทคณมควำมกดดนทจะตอบค�ำถำมเมอรบสำย อยารสกวาคณจ�าเปนตองตอบค�าถามทนท โทรศพทกลบไปยงนกขำวแมวำจะใชเวลำไมนำนนก!

แนนอน เมอมำถงกำรสมภำษณ คณจะไมไดรบกำรประกนวำนกขำวจะยดโยงอยกบหวขอทพวกเขำเหนดวยวำควรจะน�ำเสนอหรอไม อยำงไรกตำม อยำสนหวง ยงคงมควำมเปนไปไดทจะควบคมกำรใหสมภำษณและสงตอขอควำมทคณตองกำรจะน�ำเสนอ (พวกเรำจะพดถงประเดนนตอไปในสวนท 5) จดจ�ำไววำคณมขอมลและคณคอผเชยวชำญ นกขำวยงคงตองเขำหำคณและควำมเชยวชำญของคณ

เทคนคอนๆในการใหสมภาษณทางโทรศพทหรอใหสมภาษณแบบเปนสวนตว

• คนควาหาขอมล! สงนอำจจะเปนหนำทของคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำร แตกมควำมส�ำคญทจะตองมกำรหำขอมลกอนลวงหนำทจะมกำรใหสมภำษณ ใครคอผอำนสงพมพน? นกขำวมควำมรทำงวชำกำรในระดบใด? นกขำวไดพดคยกบใครคนอนๆอกหรอไม?

• ด�าเนนการอยางรวดเรว ในขณะท (ไดกลำวมำกอนหนำนแลววำ) คณไมจ�ำเปนตองรสกวำจะตองตอบค�ำถำมใครบำงคนอยำงทนททนใด เชน หำกพวกเขำโทรศพทมำหำคณ ใหจดจ�ำไววำนกขำวเหลำนมกจะตองรบสงงำนใหทนเสนตำยดงนนคณจ�ำเปนจะตองตอบสนองพวกเขำอยำงรวดเรว

• กระท�าตอนกขาวดวยความเคารพ ไมวำคณจะเชอวำสงพมพนมควำมส�ำคญหรอไมส�ำคญมำกเพยงใด นกขำวทท�ำงำนกบสอสงพมพเลกๆอำจจะไดกลำยมำเปนผประสำนงำนขำวในดำนกำรพฒนำส�ำหรบ Asia Wall Street Journal ในอนำคตกได !

• อยาสนนษฐานวานกขาวคอผเชยวชาญ เปนสงทมประโยชนทจะคนหำวำนกขำวมควำมรเกยวกบประเดนทคณตองกำรจะสอสำรมำกเพยงใด ดงนน ค�ำถำมทวำ“ควำมรทคณมเกยวกบกำรจดกำรน�ำอยำงบรณำกำรคออะไร” และค�ำถำมอนๆ จงเปนค�ำถำมทคณไมจ�ำเปนตองกลวทจะถำมพวกเขำ

• คงไวซงความสงบ ความมนใจ และการคดพจารณาไตรตรองมาเปนอยางด ในชวงกำรใหสมภำษณ อยำหลดควำมเยอกเยนของคณและคงไวซงควำมสงบ อยำใหนกขำวมำท�ำใหคณรบรอน ไมมอะไรผดทจะหยดและใชเวลำชวไมกวนำทกอนทจะใหค �ำตอบของคณ

และมควำมคดสรำงสรรค เชอมน และมทศนคตในทำงปฏบตทจะสงเสรมควำมรวมมออยำงใกลชดระหวำงประเทศตำง ใๆนลมแมน�ำโขง พวกเรำจะสำมำรถตอบสนองควำมทำทำยในดำนควำมเจรญรงเรองทำงเศรษฐกจ ควำมเปนธรรมทำงสงคม และกำรเปนมตรตอลมน�ำ ส�ำหรบประโยชนของคนในลมน�ำโขง โดยเฉพำะคนจน

แสดงใหเหนถงเปาหมายของคณะกรรมาธการแมน�าโขง

DR OLIVIER COGELS ประธำนคณะกรรมกำรเจำหนำทบรหำร คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

บคลากรอาวโส

* จดหมายถงบรรณาธการจากคณะกรรมาธการแมน�าโขง ตพมพลงในหนงสอพมพ The Bangkok Post, 9 มกราคม 2550

รายการตรวจสอบการใหสมภาษณ• คนควำเอกสำร • ศกษำเกยวกบนกขำวและรวำนกขำวรอะไรบำง • มก�ำหนดสงงำนทชดเจน • เตรยมโครงสรำงกำรใหสมภำษณ • ท�ำใหงำย • หลกเลยงค�ำเฉพำะ • มงเนนไปทกำรด�ำเนนกำร • เตรยมตว

48 49

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

• ใชภาษาทเขมแขงและมชวตชวา และประโยคสนๆ เพอทวำค �ำพดของคณจะไดน�ำไปปรบแกไดอยำงงำยดำย ค�ำพดของคณอำจจะไดน�ำไปกลำวอำงเพยงไมกประโยคในบทควำมทตพมพเทำนน

• ดงนน ใหมงมนไปทกำรใหสมภำษณและพยำยำมซกซอมค�ำพดทจบใจหรอนำสนใจลวงหนำ

• บอกความจรงเสมอและยอมรบหากคณไมรอะไรบางอยาง สงเหลำนอำจจะดเหมอนกำรอธบำยตวเองและเปนกำรสรำงพฤตกรรมของคณเอง แตเปนสงทมควำมส�ำคญ บอกควำมจรง! และถำหำกคณไมรอะไรบำงอยำง ,กยอมรบมน เปนสงทยอมรบไดหำกจะพดวำ “ฉนไมร” ไมวำคณจะท�ำอะไรกตำม ไมตองพดอะไรเกยวกบสงทคณรสกไมแนใจ ถำหำกคณไมแนใจเกยวกบขอเทจจรงเฉพำะดำนหรอประเดนตำงๆ คณสำมำรถอำงถงบคคลอนไดเสมอ

• และหากคณท�าผดพลาด รบแกไขในทนท สงนเปนสงส�ำคญ หำกคณไมแกไขตวเอง สงทคณพดอำจจะกลำยมำเปนบนทกตอสำธำรณะและคณมค�ำถำมอกมำกมำยทจะตองตอบ! พยำยำมและประกนวำไมมควำมก�ำกวมในสงทคณพด และถำหำกม พยำยำมท�ำใหมนใจวำคณไดอธบำยใหชดเจนใหเรวทสดเทำทจะเปนไปได

• ใชภาษากาย ถงแมวำคณจะไมไดออกโทรทศน ภำษำกำยกยงมควำมส�ำคญส�ำหรบกำรใหสมภำษณแบบซงหนำ นงหลงตรง มองผสมภำษณลกลงไปในแววตำและไมกอดอก กำรกอดอกท�ำใหคณรสกตอตำนและใหควำมรสกวำคณอำจจะซอนอะไรบำงอยำง

• ใหสมภาษณแบบมโครงสราง เชนเดยวกนกบกำรน�ำเสนอ เปนสงทคณจะตองคดไวในใจเมอใหสมภำษณเปนกำรเรมตนทเขมแขง บำงคนอำจจะเขำถงขอมล รปภำพ และขอสรปไดงำย แนนอน คณก�ำลงจะตองเปนคนทมควำมยดหยนและนกขำวอำจจะพำคณไปในหลำยทศทำงเกยวกบสงทคณมในใจ แตกยงคงเปนสงส�ำคญทคณจะตองมโครงสรำงเบองตนในกำรใหสมภำษณ

• ท�าใหงาย เหมอนกบกำรสรำงสำร หลกเลยงกำรใหรำยละเอยดทยงยำกมำกเกนไป หำกนกขำวตองกำรรำยละเอยดเพมเตม พวกเขำจะถำมเอง

• เลยงภาษาเฉพาะ และท�าใหภาษาของคณเขาถงงาย เหมอนกบกำรสรำงสำร พยำยำมใชค �ำศพททำงวชำกำรและค�ำยอใหนอยทสด เพรำะสงนจะเปนวธกำรทเรวทสดทจะท�ำใหนกขำวหำยหนำไปจำกคณ!

• หลกเลยงกระบวนการและมงเนนไปทการด�าเนนการ สงนเปนสงทมควำมส�ำคญโดยเฉพำะส�ำหรบ คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำต นกขำวไมสนใจในกระบวนกำรภำยใน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงหรอกำรอบรมเชงปฏบตกำรเกยวกบกำรปรกษำหำรอ สถำบน และกระบวนกำร พวกเขำตองกำรจะไดยนกำรด�ำเนนกำรเปนกำรเฉพำะและผลลพธจำกคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง พยำยำมมงเนนไปทพฤตกรรมทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำรใหมกำรเปลยนแปลงไปและผลลพธทจบตองได กรณศกษำ (ดสวนท 4.3) เปนสงทมประโยชนในสวนน

รายการตรวจสอบการใหสมภาษณทางโทรศพท • โทรกลบไปทนททนใดแตไมตองรสกวำคณจะตองพดกบพวกเขำทนน เวลำนน

• ทรำบวำมเวลำใหสมภำษณเทำไร

• หำสถำนทเงยบๆ

• มผใหขอมลคนอนๆหำกตองกำรขอมลเพมเตม

รายการตรวจสอบการใหสมภาษณสวนตว• จดจ�ำภำษำกำย • สบตำ • ทรำบวำมเวลำใหสมภำษณเทำไร • มผใหขอมลคนอนๆหำกตองกำรขอมลเพมเตม

•

พลงของภาษากาย

• สบตำ• นงหลงตรง• ออกทำทำงไดแตอยำมำกเกนไป! • อยำกอดอก• ฝกใหสมภำษณทงในทำยนและทำนง

• อยาใหนกขาวออกไปดวยค�าถามแบบบดเบอน ค�ำถำมแบบบดเบอนคอกำรทนกขำวรวมค�ำถำมทมควำมโนมเอยงสวนตวตอค�ำถำมนนๆ เชน “จำกกำรทรฐบำลลำวมประวตเกยวกบสทธมนษยชนทย �ำแย พวกเรำจะสำมำรถเชอพวกเขำไดจรงหรอไมวำจะดแลชมชนรอบเขอนดอนสะโฮง ?” ในกรณน หำกคณไมทำยดวยกำรใหควำมคดเหนของคณ ควำมเงยบของคณจะกลำยเปนกำรเหนดวยกบขอควำมดงกลำว ในกรณเชนน คณจะตองกลำวน�ำค�ำตอบของคณ เชน “ผม/ดฉนจะไมแสดงควำมเหนในประเดนดงกลำวทอยนอกเหนอควำมรบผดชอบของ คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง แตสงทผมตองกำรจะพดกคอ....”

• อยากลวทจะมผใหขอมลเพมเตม ส�ำหรบกำรใหสมภำษณทำงโทรศพทหรอกำรสมภำษณซงหนำ เปนควำมคดทดทจะมผสนบสนนเพมเตม เชน นกวชำกำร ทเปนผทพรอมทจะตอบค�ำถำมตำงๆ

50 51

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การสมภาษณทมการแพรภาพกระจายเสยงเมอพดถงการเผยแพรการสมภาษณ ไมวาจะเปนการสมภาษณสดหรอการบนทกการสมภาษณกตาม เพยงแคคดหลายคนกจะรสกกลวจนขวญหนดฝอเสยแลว อยางไรกตาม หากคณท�าตามกฎเบองตนตอไปน (และในความคดในอดมคตกคอการทคณไดรบการฝกมาในดานสอมวลชน) กไมจ�าเปนทจะตองท�าใหความคาดหวงของคณเกยวกบเรองนใหเปนความจรง ในความเปนจรงแลวมนเปนวธการทยอดเยยมในการโฆษณาคณะกรรมาธการแมน�าโขงและคณะกรรมาธการแมน�าโขงแหงชาตเสยดวย นคอขอเสนอแนะบางประการในการเตรยมและท�าการเผยแพรการใหสมภาษณ

• ประกำรแรก ใหเวลาตวคณเตมทในการมาถงและเตรยมตว คณไมตองกำรรสกสบสน ตนเตน วนวำย หำยใจหนกๆ ถอนหำยใจและมปฏกรยำอน ใๆนชวงแรก ใหเวลำตวคณเองในกำรไปพบกบคณะผถำยท�ำและผใหสมภำษณ เพอสอบถำมเพมเตมเกยวกบรปแบบรำยกำรและอนๆ

• เตรยมตวและฝกซอม ดงเชนทไดกลำวมำแลวในกำรใหสมภำษณทำงโทรศพทหรอกำรสมภำษณซงหนำ ไมมอะไรผดทจะถำมลวงหนำวำมค �ำถำมเฉพำะหรอประเดนอะไรทตองเตรยมมำกอนลวงหนำหรอไม จำกทไดกลำวมำแลวในแตละชวงตำงๆวำกำรฝกฝนนนเปนหวใจหลกทคณตองกำรทจะเตรยมตว กำรฝกอบรมดำนสออยำงสมบรณแบบจะชวยในกำรคำดเดำค�ำถำมยำกๆและเตรยมค�ำตอบของคณได

• จดจ�าไววาคณคอผเชยวชาญ! บำงครงมำกกวำกำรใหสมภำษณทำงโทรศพทและกำรใหสมภำษณซงหนำ ทคณมกจะถกสมภำษณโดยบคคลทวไปทไมคอยมประสบกำรณในสำขำของคณและอำจจะตองขนอยกบผผลตรำยกำรทจะตองท�ำกำรวจยและเตรยมค�ำถำม ผลลพธกคอคณจะรมำกกวำพวกเขำอยแลว

รายการตรวจสอบการสมภาษณทมการแพรภาพกระจายเสยง• เตรยมตวและฝกซอม • ใหเวลำตวเอง • สบตำ • มนใจ คณคอผเชยวชำญ • คงไวซงภำษำกำยทผอนคลำย • แตงกำยอยำงเหมำะสมและเปนมออำชพ

• เลอกสงแวดลอมทเหมาะสม ส�ำหรบทงกำรใหสมภำษณทำงโทรศพทหรอกำรใหสมภำษณแบบสวนตวเปนสงส�ำคญทคณจะตองมสงแวดลอมทเหมำะสม เชน อยำใหสมภำษณทำงโทรศพทเมอคณก�ำลงเดนทำงอยบนรถไฟทมสญญำณโทรศพทมอถอทไมด

• และเตรยมตว! นอกเหนอจำกสงทไดกลำวมำทงหมดน กำรใหสมภำษณเชนนเกยวของกบกำรเตรยมตว หำกคณน�ำไปใชในกำรท�ำงำน สงนจะเปนประสบกำรณทมคณคำส�ำหรบคณ ไมวำจะเปนนกขำว และคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง หรอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำต เปนสงทดทจะจดเตรยมบนทกของคณเองในชวงใหสมภำษณเชนเดยวกน

52 53

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

• เลอกค�าพดอยางระมดระวง ดงทพวกเรำไดกลำวไปกอนหนำนแลว ควรใหค �ำตอบทสน กระชบ และจบใจมำกทสดเทำทจะเปนไปได เลอกค�ำพดทเปนวรรคทองของคณอยำงระมดระวง ท�ำใหมนใจวำคณมค�ำพดและกลมขอควำมบำงค�ำทสำมำรถเขำใจไดงำย

• บอกเลาเรองราว อยำลมศลปะระในกำรบอกเลำเรองรำว หำกเปนเรองสนและตรงประเดน เรองรำวเหลำนจะมประสทธผลสงมำกในกำรเผยแพรกำรใหสมภำษณ

• ไมมองกลองและมองไปทผสมภาษณ สงนเปนสงส�ำคญ มนมกจะดแปลกหำกคณมองผำนผใหสมภำษณและมองกลองโดยตรง

• ผอนคลายและพดอยางเปนธรรมชาต พดในโทนเสยงสนทนำปกตของคณและพยำยำมทจะออกอำกำศดวย ควำมผอนคลำยมำกทสดเทำทจะเปนไปได หลกเลยงกำรใชภำษำทเปนกำรเปนงำน อยในความสงบ ถงแมวำคณจะไดรบค�ำถำมทยำกกตำม คณจะตองไมหลดแสดงอำรมณของคณออกมำ

• พยำยำมอยำท�ำใหภาษากายของคณแขงทอจนเกนไป แตในขณะเดยวกนกอยำเคลอนไหวมำกจนเกนไป สงนเปนสงทยำกในกำรรกษำสมดลแตกสำมำรถท�ำได เชน ท�ำเหมอนทคณมกจะเคยท�ำเมอนงตรงขำมเพอนของคณ

• นงหลงตรงและไมกอดอก ดงทไดกลำวกอนหนำนแลววำกำรกอดอกจะท�ำใหคณดปกปองตวเองและมอะไรบำงอยำงทซอนอย คณไมตองท�ำอะไรกตำมทจะท�ำใหผฟงเบยงเบนควำมสนใจหรอท�ำลำยควำมเชอมนในตวคณ เชน กำรนงพงเกำอหรอกำรโยกเกำอของคณไปมำ

• อยำใชบนทกทจดไว เปนสงทยอมรบไดส�ำหรบกำรใหสมภำษณทำงโทรศพทหรอกำรสมภำษณซงหนำ แตไมใชกำรเผยแพรกำรใหสมภำษณ เนองจำกแสดงใหเหนวำจะเปนกำรเบยงเบนควำมสนใจจำกผชม

• ใชเสยงสงต�า พยำยำมอยำใชเสยงเดยวมำกจนเกนไปเวลำคณพด ท�ำใหมนใจวำหำกคณตนเตนหรอมควำมมงมนตงใจในบำงอยำง เสยงของคณจะสะทอนในสวนน กำรฝกฝนคอสงทมควำมจ�ำเปนอกเชนกนในสวนน

• ท�ำใหมนใจวำไมมอะไรอยในมอของคณ (เชน ปำกกำ) เนองจำกมนยำกทจะไมหมนหรอขยบมนขณะทใหสมภำษณ

• และในชวงสนสดกำรใหสมภำษณ อยาลกออกไปในทนท นงรอจนกระทงไมโครโฟนไดถกดงออกไปจำกตวคณ และอยำตงสมมตฐำนวำคณไมไดอยในกลองแลว! กลองจะยงคงท�ำงำนตอไป! และไมโครโฟนกยงจะท�ำงำนอยบนปกเสอของคณ

ในกรณของเสอผาและการแตงกาย กมอะไรบางอยางทจะตองจดจ�าไวเชนเดยวกน

• แตงกายอยางมออาชพ คณไมจ�ำเปนตองใสสทผกเนคไทตลอดเวลำ แตกอยำแตงตวอยำงไมเปนทำงกำร โดยเฉพำะเมอคณเปนตวแทนคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงหรอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำต พยำยำมใสอะไรทเหมำะสมกบบทบำทหนำทของคณ

• อยาใสเสอผาทโดดเดนหรอมสสนสดใสจนเกนไป มนอำจจะเบยงเบนควำมสนใจของผฟง เสอผำสสนสดใสท�ำงำนไดไมดนกเมอออกโทรทศน

• หลกเลยงเสอผาลายขวางทจะไปรบกวนหนำจอ และเชนเดยวกน หลกเลยงเสอผำสน�ำเงน ขำวและเขยว ทจะไปรบกวนฉำกหลงจอ (ซงมกจะเปนสเขยว)

• ใสเครองประดบใหนอยทสด เชนเดยวกน กำรใสเครองประดบมำกเกนไปกเบยงเบนควำมสนใจจำกผฟงได

ในกรณของเนอหำในกำรใหสมภำษณและกำรจดกำรกบค�ำถำมใหอำนในสวนของกำรใหสมภำษณทำงโทรศพทและกำรใหสมภำษณแบบซงหนำทไดกลำวไวแลวกอนหนำน และสดทำย สนกไปกบมน! กำรเผยแพรกำรใหสมภำษณมกจะดกวำทคณคดไวมำก

54 55

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

• มแกวน�าไวใกลๆตว ไมมอะไรแยไปกวำกำรคอแหงอกแลว

• จ�าชอผสมภาษณและเอยชอเขา บำงครงไมใชทกค�ำถำมทจะชวยท�ำใหเกดควำมรสกรวมในกำรใหสมภำษณและท�ำใหผสมภำษณประทบใจ พยำยำมพจำรณำใหกำรใหสมภำษณเปนกำรพดคยสวนตวระหวำงบคคลมำกกวำกำรพดกบผฟงอกนบพน

• หากคณท�าผดพลาดหรอสะดด ไมตองขอโทษ หลำยครงทผฟงไมไดสงเกต และพยำยำมหลกเลยงกำรใชค �ำวำ “อม”!

การใหสมภาษณทางวทย วทยกเปนอกสอมวลชนอกชองทางทคณอาจจะถกรองขอใหมปฏสมพนธกนกบนกขาว สงนอาจจะเกดขนในหองอดเสยง โทรศพท หรอในรถวทย ในกรณน คณอาจจะจดบนทกและมการดทมขอความทคณตองการจะสอ มเทคนคมากมายทไดอธบายไปในสวนนทคณควรจะน�าไปใช (รวมกนกบการฝกซอม ซงเปนสงทมความส�าคญอกเชนเคย) ในกรณของประเดนเฉพาะทจะตองอดเสยงและวทย มเทคนคแนวทางดงตอไปน

• พยายามใชเสยงทมนใจ อยำเงยบจนเกนไปเนองจำกมนเปนกำรแสดงออกถงควำมเขนอำย แตในเวลำเดยวกนกอยำใชเสยงดงมำกจนเกนไปเนองจำกจะกลำยมำเปนกำรแสดงออกถงควำมกำวรำวและหยงผยอง เชนเดยวกน มนเปนสงส�ำคญทจะพยำยำมหำสมดลระหวำงสองสวนน

• ใสพลงเขาไปในเสยงของคณ อกครง ทเปนสงทดหำกคณมควำมกระตอรอรนและมควำมใสใจในเรองทตองกำรจะพด

• เชนเดยวกนกบในกำรใหสมภำษณทำงโทรทศน มองตรงไปทผใหสมภาษณ พยำยำมลมไปวำมไมโครโฟนอยทนน

• พยายามหาค�าตอบวาคณจะมเวลาออกอากาศมากเทาไร เพอทคณจะไดพฒนำค�ำตอบของคณใหเหมำะสม

• พยายามท�าใหปากของคณอยหางจากไมโครโฟนในระยะทเทากน หรอไมเชนนน เสยงของคณกจะเหมอนกบขำดหำยไปและจำกนนกดงขนมำอก

• หากคณใชโทรศพท ท�าใหมนใจวาคณอยในหองเงยบ ทไมมกำรขดจงหวะ เชน จำกโทรศพทมอถอ เพอนรวมงำน เดกๆ หรอเสยงอนๆ

รายการตรวจสอบการใหสมภาษณทางวทย • รวำจะสมภำษณนำนเทำไร • ท�ำใหเสยงมควำมมนใจ • ท�ำใหเสยงมพลง • จ�ำชอผสมภำษณ • ไมตองขอโทษ • ไมใชค �ำวำอม!

56 57

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

• ท�าใหมนใจวานกขาวมโอกาสสมภาษณตวตอตว นกขำวบำงคนอำจจะไมไดสนใจกำรแถลงขำว พวกเขำตองกำรบรรยำกำศในกำรสมภำษณตวตอตวทพวกเขำสำมำรถมงเนนไปทประเดนหรอควำมสนใจเฉพำะดำนได และท�ำใหพวกเขำสำมำรถมค�ำถำมเพมเตมไดหลำยค�ำถำมและปรบเปลยนบทสนทนำไดตำมวำระของพวกเขำ ท�ำใหมนใจวำคณใหทำงเลอกแกพวกเขำในชวงกำรแถลงขำว ไมวำจะเปนกำรอ�ำนวยควำมสะดวกในกำรใหสมภำษณแบบตวตอตวในสถำนททใชในในกำรแถลงขำวหรอสถำนทอนๆ

• ใหการแจงเตอนนกขาว โดยอดมคตแลวคณควรจะแจงเตอนนกขำวลวงหนำประมำณ 10 วนเกยวกบกำรแถลงขำวถงแมวำคณจะไมไดคำดหวงใหนกขำวมำสนใจหรอไมกชวโมงกอนหนำนนกตำม นกขำวมควำมสนใจทคอนขำงสนมำก! เปนสงทมคณคำทจะโทรศพทไปตดตำมหนงวนลวงหนำกอนกำรจดกจกรรมเพอจะตรวจสอบวำ พวกเขำจะมำหรอไม

• รางค�าเชญแกสอมวลชนอยางนาดงดดใจ เชนเดยวกนกบกำรใหขำวประชำสมพนธ กำรเชญเสอมวลชนจะตองไดใจนกขำวตงแตเรมแรก สงนจ�ำเปนจะตองมหวขอทเฉยบคมและแขงแรง รวมทงภำพรวมในสงทพวกเขำ คำดหวงวำจะไดในกำรแถลงขำว (โดยไมไดเขยนค�ำเชญมำกจนเกนไป) หำกคณมผแถลงขำวในต�ำแหนงระดบสง มนใจวำคณไดโฆษณำในสวนนเชนเดยวกนกบกำรใหขอมลในกำรเดนทำงเชนเมอไรและทใด

• พจารณาในดานเวลา เลอกวนและเวลำอยำงระมดระวง ท�ำใหมนใจวำกำรแถลงขำวจะไมชนกบเหตกำรณอนๆ เชน ในกรณของหนงสอพมพรำยวน ตองใหเวลำนกขำวท�ำขำวใหทนก�ำหนดสง ดงนน กำรเรมตนในชวงเชำจงมกจะดกวำ

• ท�าใหสน อยำใหกำรแถลงขำวนำนจนเกนไป คณจะสญเสยควำมสนใจของผฟง ในอดมคตแลว กำรแถลงขำวมกจะใชเวลำไมเกน 30 นำทในกำรน�ำเสนอตำมมำดวยชวงเวลำถำมตอบ

• ท�าใหมนใจวามโอกาสทจะสรางประเดนอนๆในการสนทนาและมแงมมใหมๆในการแถลงขาว อยำท�ำใหเนอหำกำรแถลงขำวมมำกเกนไปจนกระทงท�ำใหสำรทคณตองกำรจะสอนนออนแอลงไป

• ท�าใหมผแถลงขาวนอยทสด หลกเลยงกำรมผแถลงขำวมำกจนเกนไป เปนสงอนตรำยทจะท�ำใหนกขำวสบสนและท�ำใหสำรทคณตองกำรจะสอนนออนแอ ในอดมคตแลวมผแถลงขำวเพยง 1 หรอ 2 คนกเพยงพอตอ กำรสอสำรขอควำมของคณได

• ท�าใหมนใจวาผพดทกคนไดรบการอบรมดานสอมวลชน สงนเปนสงจ�ำเปน ผพดทกคนควรจะมควำมรสกสบำยใจกบสอและผำนกำรอบรมดำนสอมวลชน กำรแถลงขำวสำมำรถเปนสงแวดลอมทสำมำรถใหอภยไดส�ำหรบผทไมมประสบกำรณในกำรจดกำรกบสอมวลชน

• หากคณไมสามารถตอบค�าถามได ใหหาคนอนทสามารถตอบไดมาตอบค�าถามแทน พวกเขำจะชวยไดมำก หำกคณตอบค�ำถำมทนกขำวถำมไมได บอกนกขำววำคณจะตดตอกลบไปเรวทสดเทำทจะเปนไปไดโดยมผทมควำมเหมำะสมจะเปนผตอบค�ำถำมของพวกเขำ

• คาดหวงในสงทไมคาดคด คณไมสำมำรถควบคมกำรแถลงขำวไดอยำงสมบรณแบบ ดงนนเตรยมตวส�ำหรบค�ำถำมทไมไดคำดหวงวำจะเกดขน

• เตรยมชดขอมลส�าหรบสอมวลชนเพอถอกลบไป เนอหำเบองตนของชดขอมลส�ำหรบสอมวลชนนอำจจะรวมถงขำวประชำสมพนธ ประวตของผแถลงขำวและภำพถำย โดยในอดมคตแลวมกจะเปนแผนซด ดวด หรอ แฟลชไดรฟ USB

การแถลงขาว การแถลงขาวยงคงเปนชองทางทไดรบความนยมในการกระจายขอมลขาวสารสสอมวลชน ซงเปนวธการทดในการแบงปนขอมลขาวสารตอสอมวลชนอยางทนทวงทและสรางความรสกตนเตนในการประกาศทมความส�าคญ ซงไมจ�าเปนจะตองจดโดยคณะกรรมาธการแมน�าโขงแตกสามารถจดโดยคณะกรรมการแมน�าโขงแหงชาตไดในเมองทพวกเขาเปนเจาภาพ ทพวกเขาสามารถสงเสรมการเปนองคกรชายฝงลมแมน�าได สงเหลานคอเคลดลบในการแถลงขาว

• ประกำรแรก อยาจดการแถลงขาวหากคณไมมสงทนาจะเปนขาวได กำรแถลงขำวสำมำรถเปนควำมพยำยำมในดำนกำรเดนทำงทกนเวลำและคำใชจำยของผคนเปนจ�ำนวนมำก และไมสำมำรถสอสำรผำนชองทำงทดกวำชองทำงอน เชน กำรใหขำวประชำสมพนธได ไมมอะไรแยไปกวำกำรจดกำรแถลงขำวและมเพยงนกขำวสองคนมำรวมงำน มำกไปกวำนน หำกเปนกำรเลอกกลมนกขำวเฉพำะทคณตองกำร คณอำจจะพจำรณำชองทำงอนทไมเปนทำงกำร เชน กำรใหขำวแบบสมภำษณตวตอตว

• พจารณาเวทประชมอนดวยเชนกน หำกมเวทประชมอนๆเพมเตมนอกเหนอไปจำกกำรแถลงขำวกอำจจะน�ำมำพจำรณำได เชน กำรสมมนำหรอกำรพดคยโตะกลมทบำงครงอำจจะเปนวธกำรทนำสนใจทจะพดถงขำวทม ควำมซบซอนลงในรำยละเอยดได

• เลอกสถานททมความเหมาะสม ท�ำใหมนใจวำคณก�ำลงจดกำรแถลงขำวในเมองทมสอมวลชนจ�ำนวนมำกเขำรวมได เชน คณอำจจะมสอมวลชนนอยในเวยงจนทน เมอเทยบกนกบกรงเทพ ทมชมชนนกขำวขนำดใหญและมผสอขำวตำงชำตอกเปนจ�ำนวนมำก

รายการตรวจสอบการสรางการแถลงขาวทประสบความส�าเรจ• ท�ำใหมนใจวำคณมขำวทตองกำรจะประกำศ • แจงเตอนนกขำวลวงหนำ • เลอกสถำนทอยำงระมดระวง • ใหโอกำสนกขำวในกำรสมภำษณตวตอตว • เขยนค�ำเชญทดงดดควำมสนใจสอมวลชนและทนเวลำ • ใหผพดพดสนหรอจ�ำกด • คำดหวงในสงทไมคำดคด • เตรยมชวงเวลำถำมตอบและสำรหลกทตองกำรจะสอ • ท�ำใหมนใจวำคณไดอบรมเรองสอมำแลว • พจำรณำเรองเวลำ • เตรยมชดเอกสำรส�ำหรบสอ

58 59

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

-โอกา

สส�าห

รบสง

พมพ

วท

ย แล

ะโทร

ทศน

รายการตรวจสอบการเดนทางภาคสนามของนกขาว

• ตรวจสอบทกอยางลวงหนา เพอใหกำรเดนทำง ทพก และระบบกำรขนสงเดนทำงทงหมดเปนไปอยำงรำบรน

• อยาวางแผนดานเวลาใหกบนกขาวอยางเขมงวดจนเกนไป ในขณะทมควำมจ�ำเปนทจะตองมกรอบเวลำใหกบกำรเดนทำง ใหเวลำทยดหยนและเวลำวำงส�ำหรบนกขำวเพอทจะคนหำแงมมในกำรท�ำขำวของตวเอง เชน กำรพดคยกบผคนเปน กำรสวนตว ฯลฯ

• สอสาร พยำยำมใหนกขำวรขอมลอยตลอดเวลำ แบงปนตำรำงททนสมยและสงทพวกเขำสำมำรถคำดหวงทจะเหนไดจำกกำรเดนทำงภำคสนำมในสวนตำงๆ

• อยายดเยยดตารางใหมากเกนไป ใหเวลำวำงแกนกขำวบำงในชวงกำรเดนทำง พวกเขำอำจจะตองกำรเวลำในกำรเขยนเรอง สงบลอก ฯลฯ

• ท�าสรปยอใหกบผใหขอมลทกคนลวงหนา ท�ำใหมนใจวำทกคนในกำรเดนทำงภำคสนำมน โดยรวมไปถงผน�ำชมชนทองถนไดรบกำรบรรยำยสรปลวงหนำและรวำจะตองคำดหวงอะไร โดยในอดมคตแลว คณควรจะพฒนำบรรยำยสรปยอใหแก นกขำวและแจกจำยลวงหนำ

• การเดนทางภาคสนามของนกขาว กำรเดนทำงภำคสนำมของนกขำวไปยงพนทโครงกำรเปนวธกำรทดใน กำรใหควำมรนกขำวเกยวกบกจกรรมทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตก�ำลงด�ำเนนกำรและกำรชวยเหลอชมชนทองถน โดยมขอแนะน�ำบำงประกำรในกำรเดนทำงดงตอไปน

วธการอนๆในการสอสารกบสอมวลชน มวธการอนๆในการสอสารและใหความรกบสอมวลชนเชนเดยวกน

• การใหความคดเหนของผเชยวชาญในเชงรก หนงในชองทำงหลกทประสบควำมส�ำเรจในกำรสอสำรกบสอมวลชนคอกำรด�ำเนนกำรในเชงรกและใหขอเสนอเกยวกบควำมคดเหนของผเชยวชำญ หำกคณมอะไรบำงอยำงทนำสนใจทตองกำรจะพดและตอบสนองตอประเดนนอยำงรวดเรว นกขำวจะกลบมำหำคณอยำงสม�ำเสมอ โดยกำรใหขอมลดำนสถตและงำนวจยกบนกขำว

• การจด Road show ชองทำงหนงในกำรสอสำรกบนกขำวคอกำรจดกจกรรม road show ไปเยยมนกขำวถงทท�ำงำนโดยมสรปขำวกำรประชมโตะกลมและบทบรรณำธกำร กำรจด road show อำจท�ำไดในหลำยเมอง หลำยประเทศ ในกรณเชนน เปนสงส�ำคญทกจกรรมนนจะตองถกออกแบบใหเหมำะสมส�ำหรบแตละประเทศ เชน กำรหำภำษำทเหมำะสมส�ำหรบนกขำวและใหมผใหขำวทเหมำะสม โดยมสงสนบสนน เชน บตรเชญ ทมำของสอและขำวประชำสมพนธทจ�ำเปนจะตองไดรบกำรแปลอยำงเหมำะสม

• การอบรมนกขาวเชงปฏบตการ กำรอบรมนกขำวเชงปฏบตกำรในฐำนะทเปนเครองมอในกำรเสรมศกยภำพเปนอกทำงเลอกหนง เชน ธนำคำรเพอกำรพฒนำแหงเอเชย (ADB) ไดจดกำรอบรมเชงปฏบตกำรมำกมำยทประสบควำมส�ำเรจในเรองน�ำส�ำหรบนกขำวในทวปเอเชยนบตงแตป พ.ศ. 2546 จนถง พ.ศ. 2549 สงเหลำนเปนเหตกำรณในกำรสรำงเสรมศกยภำพทมประโยชนและเปนโอกำสในกำรใหควำมรแกนกขำวเกยวกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและพฒนำใหเกดควำมสมพนธทใกลชดตอกน

เมอคณไดด�ำเนนกำรตรวจสอบและตดสนใจวำกำรจดแถลงขำวเปนเหตกำรณทพงกระท�ำแลว และมวธกำรทดในกำรสอสำรขำวของคณ กมเครองมอทส�ำคญส�ำหรบผสอสำรดงตอไปน

มมมองของผเชยวชาญ

‘กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ: แมโขงจะท�ำใหเกดปญหำเรอง’, BBC World Service Vietnam, 20 ตลำคม 2558

“นกวทยำศำสตรทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง (MRC) ซงเปนหนวยงำนระดบรฐบำลไดเตอนวำหำกระดบน�ำทะเลยงคงสงขนจะท�ำใหระดบน�ำสงขนประมำณหนงเมตรในชวงสนสดศตวรรษน ซงพนทสำมเหลยมปำกแมน�ำประมำณ 40 จะถกพดหำยไป.”

* Navin Singh Khadka. BBC World Service เวยดนำม, 20 ตลำคม 2558

61

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

– ส

งทคว

รท�าแ

ละไม

ควรท

�า

การตดตอประสานงานกบสอมวลชน –

สงทควรท�าและไมควรท�า

ในสวนกอนหนำน พวกเรำไดกลำวไปแลวมำกมำยเกยวกบสอมวลชนและเคลดลบในกำรจดกำรกบ พวกเขำ ในสวนนจะมกำรกลำวถงสวนทเหลอนรวมกนกบมมมองเคลดลบทส�ำคญเมอตองจดกำรกบสอ

มนเปนเดมพนระดบสงเมอคณตองพดกบสอมวลชน หำกคณท�ำใหถกตอง และขอควำมของคณจะถกสงตอไปยงผฟงกลมเปำหมำย หำกท�ำผด คณอำจจะเปนตวเรงทท�ำใหเกดควำมรสกในเชงลบตอสำธำรณะและมควำมสมพนธกบนกขำวทยำกล�ำบำกในอนำคต

อยำงไรกตำม ท�ำตำมขอเสนอแนะตอไปน และคณจะไดประกนถงควำมสมพนธในระยะยำวและเปนประโยชนตอนกขำวอกมำกมำย

มกำรหยบยกประเดนในตอนท 4 มำหลำยหวขอในสวนนจะเปนมมมองกวำงๆกลำวถง “สงทควรท�ำ” และ “สงทไมควรท�ำ” เมอตองจดกำรกบสอมวลชน ซงอำจจะ เปนสงทมคำในกำรทบทวนในสวนนอยำงรวดเรวกอนทคณจะตดตอกบสอมวลชน

5

สงทควรท�ำเมอตดตอประสำนงำนกบสอ สงทไมควรท�ำเมอตดตอประสำนงำนกบสอ

ภมทศนสอในปจจบน

สงท ไมควรท�าเมอตดตอประสานงานกบสอ

• อยาโกรธ บำงครงนกขำวกกำวรำวในกำรถำมค�ำถำม อยำท�ำใหกลำยเปนเรองสวนตวและอยำโกรธ คงควำมสงบไวตลอดเวลำ

• อยาท�าใหการขดจงหวะท�าใหคณรสกไมมนคง นกขำวบำงคนอำจจะพยำยำมท�ำใหผทถกสมภำษณรสกไมมนคงดวยกำรถำมค�ำถำมมำกมำยอยำงรวดเรว หำยใจเขำลกๆ ท�ำตวใหสงบเยอกเยนและตอบค�ำถำมดวยควำมเรวของคณเอง “ใหผม/ดฉนตอบค�ำถำมคณทละขอ ขอทหนง....”

สงทควรท�าเมอตดตอประสานงานกบสอ• ท�าใหมนใจวามนนาสนใจพอทจะท�าใหเปนขาวได ท�ำใหมนใจวำขำวของคณนนผำนกำรทดสอบค�ำถำม “แลวมน

เปนอยำงไรเลำ?” หำกไมใช ลองคดอกครง

• รจกสอมวลชน คณจ�ำเปนตองคดเหมอนนกขำว มองเรองรำวในมมมองทนกขำวมอง และพดในภำษำทนกขำวสำมำรถน�ำไปใชในกำรบอกเลำเรองรำวของพวกเขำ คณจ�ำเปนตองวำงตวเองลงไปในฐำนะทเปนผอำนสงพมพดวยเชนกน อะไรคอสงทพวกเขำสนใจ?

• รสารทคณตองการจะสอลวงหนาและยดมนอยกบสารเหลานน มนเปนสงส�ำคญทคณจะตองเตรยมและจดจ�ำสำรทคณตองกำรจะสอลวงหนำ นำประหลำดใจทมขอมลขำวสำรในขำวทว ไๆปหรอมกำรเผยแพรกำรใหสมภำษณเพยงเลกนอย และมนเปนสงส�ำคญทคณจะตองมสำรทจะ สอตอหนำพวกเขำหรอคณพลำดโอกำสนนไปเลย เชนเดยวกน ไมตองกลวทจะทวนซ�ำเกยวกบสำรทคณจะสอในหลำยๆค�ำพดทแตกตำงกน แนนอน กำรพดในสงเดยวกนแบบซ�ำๆ เดมๆอำจจะเปนสงทดนำขบขนในสำยตำผฟง

• สนและท�าใหงาย สงนเปนกำรกลำวซ�ำมำกอนหนำนแลวแตกมควำมส�ำคญ

• มขอเทจจรงทพรอมใชอยในมอ พวกเรำพดถงควำมส�ำคญของประเดนทตองพสจนในสวนของกำรสรำงสำร ดงนน ท�ำใหมนใจวำคณมขอเทจจรงทส�ำคญเหลำนทปลำยนวของคณ “ใหผม/ดฉนยกตวอยำง” มกจะถกน�ำมำใชเปนสะพำนทมประสทธภำพในกำรเชอมโยงกบกำรใหสมภำษณกบสอมวลชนและท�ำใหคณมงเนนไปทประเดนทตองกำรพสจนเหลำนน ประเดนทตองกำรพสจนจะท�ำใหคณไดรบควำมนำเชอถอและท�ำใหคณออกหำงจำกกำรใหขอมลแบบทว ไๆป

• ลองเลาเรอง เชนเดยวกน ควำมสนใจของผคนมแนวโนมจะเพมขนเมอไดฟงเรองเลำตำง .ๆ

• เคารพตอก�าหนดสงงาน กำรตดตอนกขำวกลบไปกอนก�ำหนดกำรสงงำนของพวกเขำและใหขอมลขำวสำรทมควำมจ�ำเปนนนเปนกญแจส�ำคญตอกำรมควำมสมพนธทยำวนำนและเชอถอได

• ท�าตวใหเขาถงไดงาย อยำหนนกขำวและท�ำใหคณมนใจวำคณไดโทรศพทกลบไปหำพวกเขำ แตอยำงไรกตำมสงนไมไดหมำยถงกำรตอบค�ำถำมของพวกเขำอยำงทนททนใดทพวกเขำถำม

62 63

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

– ส

งทคว

รท�าแ

ละไม

ควรท

�า

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

– ส

งทคว

รท�าแ

ละไม

ควรท

�า

สงทตองพดเมอตองตดตอประสานงานกบสอมวลชน

“ใหผม/ดฉนไดยกตวอยำงใหคณทรำบวำกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศจะสงผลกระทบตอคนธรรมดำทวไปไดอยำงไร จำกกำรทระดบน�ำทะเลสงขนในเวยดนำม 5 มลลเมตรตอป น�ำเคมเขำไปท�ำลำยนำขำวกวำ 6,000 เฮคตำรเมอปทแลวเลาเรอง ใหขอมลทางสถต แสดงใหเหนถงผลกระทบตอบคคลจรง ใหสมภาษณในเชงรกและควบคมการสมภาษณ

“ผม/ดฉนทรำบวำผอำนมควำมสนใจเฉพำะในเรองทเกยวกบชนบท ดงนน ใหผม/ดฉนยกตวอยำงใหคณฟงเกยวกบพนทในภำคตะวนออกเฉยงเหนอของกมพชำ” เปนตวอยางทคดถงผอาน ปรบแตงตวอยางใหเหมาะสมส�าหรบสงพมพทมาสมภาษณ

“ธนำคำรเพอกำรพฒนำแหงเอเชยและธนำคำรโลกลมเหลวในกำรจดกำรกบปญหำมำกมำยทำงดำนชลประทำนทเอเชยตะวนออกเฉยงใตก�ำลงเผชญอยในวนน” วพากษวจารณบคคลทสาม

“ผม/ดฉนไมมควำมคดเหนเกยวกบขำวลอเกยวกบเขอนดอนสะโฮง” ไมมความเหน แสดงออกวาคณก�าลงหลกเลยงค�าถาม อธบายวาเพราะเหตใดคณจงไมสามารถพดเรองนได “สงทผม/ดฉนบอกคณไดกคอ...”

มสงตพมพระหวำงประเทศจ�ำนวนไมมำกนกทเปนสอในระดบโลกทแทจรง สงตพมพบำงอยำงนนอำจจะรวมถง the Financial Times, the Economist, the Wall Street Journal and to a certain extent the New York Times เชนเดยวกนกบสอกระจำยภำพและเสยง ทอำจจะรวมไปถง BBC World, CNN, Al Jazeera and French 24 ซงเปนชองขำวระดบนำนำชำตในกรงปำรส

สอสงพมพและกระจายภาพและเสยงในระดบระหวางประเทศ

ในกรณของสงพมพทไดรบกำรเผยแพรทวทวปเอเชยอำจมสอสงพมพระหวำงประเทศเปนจ�ำนวนมำกทอยในหมวดน เชน the Asian Wall Street Journal, the Asian edition of the Financial Times and the International New York Times นอกจำกนยงม the South China Morning Post ดวยเชนกน สอกระจำยภำพและเสยงนนอำจจะรวมไปถง Channel News Asia, Voice of America และ Radio Free Asia ทมบทบำทอยำงกระตอรอรนในภมภำคนทงในภำษำองกฤษและภำษำทองถน

สอสงพมพและกระจายภาพและเสยงในทวปเอเชย

ภมทศนสอในปจจบน

สวนสดทายในหวขอนจะใหมมมองเกยวกบภมทศนสอในปจจบนในทวปเอเชย ในขณะทไมมการใหบญชรายชอสอมวลชน แตกจะมการสรปภาพรวมเกยวกบประเภทของสงตพมพทแตกตางกนทคณะกรรมาธการแมน�าโขงและคณะกรรมการแมน�าโขงแหงชาตก�าลงตดตอประสานงานดวย

• อยา “ใหขาวแบบไมเปนทางการ” สงนเปนกลยทธทมควำมเสยงและสำมำรถใชกบนกขำวทคณมควำมสมพนธทดตอกนมำกๆเทำนน ในฐำนะทเปนกฎ บอกนกขำวแตเพยงสงทคณจะมควำมสขในกำรอำนในหนำหนงสอพมพในวนถดไปเทำนน

• อยาพดวา “ไมมความเหน” กำรไมมควำมเหนแสดงใหเหนวำคณตองกำรทจะปกปองตวเองและมบำงสงบำงอยำงทตองกำรปดบง พยำยำมทจะใหเหตผลวำเหตใดคณถงไมสำมำรถตอบค�ำถำมดงกลำวได “...ผม/ดฉนไมสำมำรถตอบค�ำถำมในเวลำนไดเนองจำก...”

• อยาใชค�าศพทเฉพาะหรอค�ายอ อยำสนนษฐำนวำผสอขำวจะเขำใจในสงทคณตองกำรจะสอ

• อยากงวลทจะพดวา “ผม/ดฉนไมทราบ” สงนเปนสงทด เปนกำรดกวำกำรแสรงท�ำเปนวำคณรและกลำวอะไรทผดพลำดออกไป

• อยาโกหกหรอกลาวเกนจรง คณจะถกจบไดในทำยทสด

• อยาท�าใหค�าแถลงทไมถกตองท�าใหเกดการยอมรบ หำกคณคดวำนกขำวไดกลำวอะไรทไมถกตอง รบบอกเขำหรอเธอใหรและท�ำใหมนใจวำค�ำแถลงนนๆถกตอง

• อยารสกวาคณจะตองพดแทรกในความเงยบ ควำมเงยบหรอกำรหยดพกระหวำงกำรใหสมภำษณเปนสงทยอมรบได อยำรสกวำคณจะตองพดเพยงเพรำะวำเกดควำมเงยบเทำนน

• อยาวพากษวจารณบคคลทสาม สงนจะสงผลกระทบตอตวคณ โดยเฉพำะเมอบคคลทสำมนนไมอยดวยเพอทจะปกปองตวเอง สงเหลำนอำจจะมขอยกเวนไดบำงแตไมมำก

• หลกเลยงค�าถามวาใชหรอไมใช นกขำวบำงคนอำจจะถำมค�ำถำมภำยใตค �ำถำมทแคบเหลำน มประเดนมำกมำยทมควำมซบซอนเกนกวำทจะตอบเชนน

มกำรรำยงำนขำวแบบทนเหตกำรณ (newswire) ในระดบระหวำงประเทศมำกมำยทผสอขำวในทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเฉพำะในกรงเทพ พนมเปญ และโฮจมนห เชน Dow Jones, Bloomberg, Thompson Reuters, and Agence France-Press (AFP) และมนกขำวในทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใตทท�ำขำวนดวยเชนกน เชน the Lao News Agency, the Xinhua News Agency (จน), Agence Kampuchea Presse (AKP) จำกกมพชำ และ the Vietnam News Agency ซงกมส�ำนกขำวทมงเนนไปทสงคมและกำรพฒนำมำกขน เชน Inter Press Service (IPS) และIRIN ทมงเนนไปทเรองรำวดำนมนษยธรรมและเปนอสระ ไมใชองคกรสอเพอแสวงหำก�ำไร and the Vietnam News Agency.

การรายงานขาวแบบทนเหตการณ ในระดบระหวางประเทศและระดบทองถน

64 65

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

– ส

งทคว

รท�าแ

ละไม

ควรท

�า

การต

ดตอป

ระสา

นงา

นกบ

สอมว

ลชน

– ส

งทคว

รท�าแ

ละไม

ควรท

�า

มเวบไซตขำวในทวปเอเชยมำกมำย เชน, Asiamag.com, Asia Source, Asia Times และ the Diplomat ซงเปนนตยสำรขำวออนไลนทมเนอหำครอบคลมเกยวกบกำรเมอง สงคม และวฒนธรรมในภมภำคเอเชยแปซฟก นอกจำกนกยงมเวบไซตขำวในระดบประเทศมำกมำย เชน VietNamNet.

เวบไซตขาวในทวปเอเชยและในประเทศตางๆในทวปเอเชย

สอกระจำยภำพและเสยงของประเทศสมำชกถอเปนกลมเปำหมำยส�ำคญ เชน ในประเทศไทย ท 80% ของพวกเขำตองขนอยกบสอโทรทศนในฐำนะทเปนแหงขอมลขำวสำรเบองตนโดยรวมไปถงโทรทศนชอง 3 และชององคกำรกระจำยเสยงและแพรภำพสำธำรณะแหงประเทศไทยหรอชองไทยพบเอส (TPBS) ในประเทศลำว กมโทรทศนแหงชำตลำวทด�ำเนนกำรโดยรฐบำล คอ Laos National TV ในกมพชำกมกำรกระจำยภำพและเสยงโดยรฐบำลคอ the National Television of Cambodia และชองโทรทศนของเอกชน เชน TV3 และ TV5 และในเวยดนำมกม VTV สวนในระดบทครอบคลมทวปเอเชยทงหมดนน กม Radio Free Asia.

สอกระจายภาพและเสยงของประเทศสมาชก

เปนภำษำองกฤษ หนงในเปำหมำยหลกกคอกำรไดตพมพในสอสงพมพทเปนภำษำองกฤษในประเทศสมำชกของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ในขณะทสงพมพเหลำนนไมมกำรเผยแพรเปนปรมำณมำกเหมอนกบกำรตพมพในภำษำทองถนกอำจจะเปนสงทมอทธพลและถกอำนโดยรฐบำล หนวยงำนระหวำงประเทศ และองคกรเอกชนทไมแสวงหำผลก�ำไรของประเทศสมำชกจ�ำนวนมำก ในประเทศไทยม the Bangkok Post และ the Nation ในลำวม the Vientiane Times ซงเปนหนงสอพมพรำยวน และในกมพชำและเวยดนำมกม the Phnom Penh Post, Cambodia Daily, Khmer Times, Vietnam Daily News และ Saigon Times ตำมล�ำดบ

สอสงพมพในระดบประเทศของประเทศสมาชก

ประเทศสมำชกแตละประเทศมสอสงพมพในภำษำทองถนทหลำกหลำยทมอทธพลแตกตำงกน สอสงพมพทไดรบกำรตพมพเปนจ�ำนวนมำกในไทยนนคอไทยรฐ ทมผอำนในตำงจงหวดเปนจ�ำนวนมำก หนงสอพมพเดลนวส และขำวสดมกำรน�ำเสนอขำวอยำงเขมแขงในดำนสงแวดลอมและสทธมนษยชน และมตชนและกรงเทพธรกจทมแนวโนมทจะไดรบควำมนยมมำกกวำในกลมปญญำชน ในกมพชำ มหนงสอพมพหลกในภำษำกมพชำอยสองส�ำนก คอ, Rasmei Kampuchea และ Koh Santepheap และมหนงสอพมพ Thanh Nien ในเวยดนำม และหนงสอพมพ Vientiane Mai ในลำว

สอสงพมพระดบชาตทไดรบการตพมพในภาษาทองถนของประเทศ

สมาชก

คณะท�างานดานการสอสารของคณะกรรมาธการแมน�าโขงสามารถใหขอมลรายละเอยดเพมเตมเกยวกบสอสงพมพเหลานและสอสงพมพอน ไๆด

สอมวลชนจำกประเทศสมำชกกมควำมส�ำคญ จำกสถำนวทยในระดบประเทศจนถงสถำนวทยในระดบทองถน เชน สถำนวทยในระดบทองถนในประเทศไทยเพมจ�ำนวนมำกขนอยำงรวดเรวในฐำนะทเปนสอทำงเลอกจำกกำรควบคมของรฐบำล ในลำวกมสถำนวทยของรฐบำลคอ Lao National Radio ในประเทศไทยกม Radio Thailand ในกมพชำกม the National Radio of Cambodia และมสถำนวทยเอกชน เชน Beehive Radio ทเปนทรจกกนในกำรจดกำรกบเรองรำวประเดนทมควำมออนไหว และในเวยดนำมกมสถำน Voice of Vietnam

สอวทยของประเทศสมาชก

67

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

ศลปะการสอสารในภาวะวกฤต

ทกองคกำรมควำมออนไหวตอวกฤตและอำจจะเกดขนเมอคณคำดหวงเกยวกบวกฤตนนอยทสด ซงอำจใชเวลำเปนปเพอทจะกอบกชอเสยงขององคกรกลบคนมำ แตใชเวลำเพยงไมกชวโมงหรอไมกวนทจะท�ำลำยชอเสยงเหลำนน

อยำงไรกตำม หำกมกำรวำงแผน อยำงนอยกมกำรประกนไดวำคณมกำรจดกำรในภำวะวกฤต ไมวำจะมควำมส�ำคญอยำงไรในกรณของคณ กอนทจะพจำรณำล�ำดบขนตอนของกำรรวบรวมกำรจดกำรภำวะวกฤตทมประสทธผล กมควำมส�ำคญทจะตองเขำใจกฎหลกทเปนแนวทำงในกำรสอสำรในภำวะวกฤต กฎเหลำนจะมอทธพลเหนอกจกรรมอนๆ

6

กฎส�ำคญส�ำหรบแผนงำนกำรสอสำรในภำวะวกฤต

ขนตอนทแตกตำงกน – กำรด�ำเนนกำรกำรตรวจสอบ ควำมเปรำะบำง

กำรก�ำหนดคณะท�ำงำนกำรสอสำรในภำวะวกฤต กำรก�ำหนดและฝกผแถลงขำว

กำรใหเครองมอทจ�ำเปนแกผแถลงขำว กระบวนกำรและขนตอนกำรจดเตรยมเอกสำร

กำรด�ำเนนกำรตอบสนอง – กำรเตรยมแถลงกำรณ ระบบกำรแจงเตอนภำยนอก –

กำรเตรยมแถลงกำรณออกสสำธำรณะ กำวตอไปจำกกำรเตรยมแถลงกำรณ –

กำรพฒนำสำรในภำวะวกฤต กำรรวบรวมขำวกรอง กำรถำยทอดขอมลและบทเรยนทไดเรยนร

กฎส�าคญส�าหรบแผนงานการสอสารในภาวะวกฤต • ด�าเนนการอยางรวดเรวและด�าเนนการในเชงรก ในวกฤตตำงๆ มนเปนสงส�ำคญทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะ

ตองด�ำเนนกำรในเชงรกและแสดงใหเหนวำมควำมสำมำรถในกำรจดกำรเหตกำรณตำง ไๆด อยำใหบคคลทสำมมำตงวำระและท�ำใหคณตองตกอยในภำวะทตองตงรบและปกปองตนเอง

• อยามงเนนไปทการใหขอมล กำรตอบสนองทแยทสดตอวกฤตกำรณคอกำร “ไดรบขอมล” ทเปนขอมลขำวสำรทท�ำใหเกดควำมกดดนอยำงตอเนอง ท�ำใหมนใจวำคณไดใหขอมลตำงๆ แมแตขอมลในเชงลบตอสำธำรณะอยำงเรวทสดเทำทจะเปนไปได และอยำพดวำ “ไมมควำมคดเหน” ส�ำหรบบคคลภำยนอกมำกมำย กำรกระท�ำสงนคอกำรยอมรบควำมผดพลำด

• อยาโกหก หำกองคกรนนถกมองวำก�ำลงปดบงอะไรบำงอยำงหรอไมซอสตย กจะเกดวกฤตทอยนอกเหนอควำมควบคมได

• มนไมสามารถเกดขนกบพวกเราได อยำตกหลมพรำงควำมคดทวำวกฤตเชนนนไมสำมำรถเกดขนกบพวกเรำไดและไมมคำควรทจะลงทน วกฤตอำจเกดไดกบทกองคกรในทกเวลำและสำมำรถท�ำใหเกดผลกระทบเสยหำยในวงกวำงตอชอเสยงหรอควำมสำมำรถในกำรด�ำเนนกำรขององคกรนน ไๆด

• อยาใหนกกฎหมายเปนผตดสนใจ ในขณะทพวกเขำเปนผทใหค �ำแนะน�ำทำงกฎหมำยทชดเจน หำกพวกเขำชน�ำกำรสอสำรทงหมด (ซงมกจะเปนกำรหลกเลยงกำรกลำวอะไรกตำมตอบคคลภำยนอก) กอำจจะท�ำใหวกฤตนนแยลง

• อยามงเนนไปแตเพยงสอมวลชน! ในขณะทสอมวลชนคอผฟงหลกและเปนเครองมอทท�ำใหเกดวกฤต กเปนสงส�ำคญเชนเดยวกนทจะมกำรบรรยำยสรปสถำนกำรณใหกบผมสวนไดเสยทส�ำคญ เชน ภำคเครอขำยในกำรพฒนำและหนวยงำนในระดบชำตในชวงวกฤตนนๆ สดทำยแลวมนเปนสงทชวยไดมำกหำกพวกเขำไดยนจำกคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงโดยตรงมำกกวำไดยนจำกสอ ในวธนคณจะสำมำรถควบคมขอควำมทคณตองกำรจะสอไดมำกกวำ

• วางแผน และวางแผนอกครง สดทำย ไมมวกฤตกำรณใดทจะเกดขนไดโดยไมคำดคดอยำงสมบรณ หำกคณมแผนตอบสนองตอวกฤตกำรณจำกกำรคดถงสถำนกำรณทเลวรำยทสด กจะท�ำใหคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงสำมำรถควบคมสถำนกำรณนน ไๆดอยำงทนททนใดและประกนไดวำกระบวนกำรทกอยำงและสถำนกำรณตำงๆจะไดรบกำรฝกซอม

คณจะมความเขมแขงขนจากวกฤตการณเหลานน

68 69

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

ขนตอนทแตกตางกน – การด�าเนนการตรวจสอบความเปราะบางหากคณตองการเตรยมรบมอกบวกฤตอยางเหมาะสม กเปนสงจ�าเปนทคณจะตองมองอยางซอสตยไปยงองคกรและความเปราะบางขององคกรของคณ

ทำยทสดน คณจะตองรวบรวมผบรหำรระดบอำวโสและคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรเพอระดมสมองเกยวกบวกฤตกำรณทงหมดทเปนไปไดทจะเกดขนภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไมวำจะเปนอยำงไรกตำม ภำวะวกฤตเชนนอำจจะรวมไดทกสงทกอยำงตงแตประธำนกรรมกำรเจำหนำทบรหำรถกจบในขอหำกำรยกยอกเงนจนไปถงกำรเกดน�ำทวมขนำดใหญทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไมไดพยำกรณไว หรอประเทศสมำชกตดสนใจเปนเอกฉนทในกำรออกจำกองคกำร ในบำงกรณ แนนอน คณจะไดทรำบถงควำมเปนไปไดทวกฤตกำรณเหลำนนจะเกดขน

หำกคณฝกซอมเปนพนฐำนในชวงเวลำสงบ คณจะไดเตรยมตวเมอวกฤตนนเกดขนจรงๆ หรอเมอคณจะไดทดสอบขดจ�ำกดของคณ

เมอมการตรวจสอบความเปราะบางเกดขนแลว ตอนนคณกจะอยในขนตอนการวางแผนการสอสารในภาวะวกฤต

การก�าหนดคณะท�างานการสอสารในภาวะวกฤต มนเปนสงส�ำคญทคณจะรวมคณะท�ำงำนดำนกำรตดตอสอสำรในภำวะวกฤตเขำดวยกนทจะเปนผตดตอประสำนงำนกจกรรมตำง ใๆนชวงภำวะวกฤต ในอดมคตแลว คณะกรรมกำรนจะรวมกรรมกำรเจำหนำทบรหำร ผบรหำรระดบอำวโส สมำชกของคณะกรรมกำรตดตอสอสำร และผเชยวชำญทำงกฎหมำย (ไมวำจะเปนผเชยวชำญจำกภำยในหรอภำยนอก ซงเนตกรในองคกรกนำจะเปนทไดรบควำมนยมมำกกวำ) คณะท�ำงำนเชนนในอดมคตแลวควรจะสะทอนใหเหนถงกำรเปนเจำภำพในดำนควำมรในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

ในอดมคตแลว คณควรจะใหผคนมควำมรบผดชอบในกำรตดตอสอสำรกบกลมผฟงทมควำมแตกตำงกน เชน ควรจะมกำรมอบหมำยผทใหบรรยำยสรปกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงระดบชำต ผบรจำค องคกรพฒนำเอกชน และองคกรอนๆ

เมอคณไดก�ำหนดคณะท�ำงำนสอสำรในภำวะวกฤตแลว คณควรจะท�ำใหมนใจวำคณมขอมลในกำรตดตอพวกเขำตงแตอเมล โทรศพทบำน ไปจนถงเบอรโทรศพทมอถอเพอทพวกเขำจะไดรบกำรตดตอตลอด 24 ชวโมง

การก�าหนดและฝกผแถลงขาว ตอนนคณมคณะท�ำงำนดำนกำรตดตอสอสำรแลว กเปนสงจ�ำเปนทคณจะตองฝกพวกเขำ

ทำมกลำงวกฤตตำงๆมำกมำย มนเปนสงส�ำคญทคณจะตองมผแถลงขำวทไดรบมอบหมำยใหพดในนำมของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและเปนสงส�ำคญทพวกเขำไดรบกำรฝกฝนมำอยำงเพยงพอ พวกเขำจะตองมควำมสำมำรถในกำรสอสำรไดอยำงชดเจน มควำมสงบและท�ำงำนไดดภำยใตควำมกดดน

กำรจบคบคคลทถกตองในงำนทไดรบมอบหมำยอยำงถกตองนนเปนสงทมจ�ำเปนเปนอยำงมำก แนนอนทอำจจะมชวงเวลำทเกดวกฤตกำรณทมควำมรำยแรงจนกระทงมเพยงประธำนกรรมกำรเจำหนำทบรหำรเทำนนทจะสำมำรถพดในนำมของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงได แตอยำงไรกตำม ในอกหลำยกรณ กมคนอนๆอกมำกมำยทสำมำรถพดไดและพวกเขำควรจะถกแตงตงและไดรบกำรฝกอบรมมำลวงหนำ พวกเขำจ�ำเปนจะตองฝกฝนอะไรบำง? ทกษะมำกมำยของพวกเขำสำมำรถเรยนรไดจำกชวงเวลำในกำรฝกอบรมดำนสอถงแมวำกำรพดกบสอมวลชนหรอผฟงในกรณดงกลำวเมอเกดภำวะวกฤตกอำจจะมควำมแตกตำงกนอยำงมำกเนองจำกมควำมกดดนมำกขน ซงค�ำถำมกจะมควำมกำวรำวมำกขนและจ�ำเปนจะตองหยบยกกำรตดสนใจทมควำมส�ำคญออกมำ คณจะไมไดท�ำหนำทสงเสรำภำพลกษณขององคกรของคณในเชงรกมำกนกแตคณจะตองปกปององคกรของคณ ดงนน กำรฝกฝนจะตองมกำรแสดงบทบำทสมมตและกำรฝกซอมมำกมำยในกำรจดกำรกบสอมวลชนทกประเภท

ขนตอนทแตกตางกนในแผนการสอสารในภาวะวกฤต – รายการตรวจสอบ

• ด�ำเนนกำรตรวจสอบควำมเปรำะบำง • ก�ำหนดคณะท�ำงำนกำรสอสำรในภำวะวกฤตของคณ • ก�ำหนดและฝกผแถลงขำว • เตรยมเครองมอส�ำหรบผแถลงขำว • จดเตรยมและด�ำเนนกำรดำนเอกสำร • เตรยมแถลงกำรณ • มกำรแจงเตอนจำกหนวยงำนภำยนอก • กำวตอไปจำกกำรเตรยมแถลงกำรณ – กำรพฒนำสำรในภำวะวกฤต • กำรรวบรวมขำวกรอง • กำรทรำบขอมลทงหมดและด�ำเนนกำรทเหมำะสม • ถำยทอดขอมลและบทเรยนทไดเรยนร

01

70 71

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

ผแถลงขาว – ลกษณะเดน

• มควำมสบำยใจในกำรท�ำงำนกบสอและอยหนำกลอง • มทกษะในกำรก�ำหนดประเดนส�ำคญและสอสำรไดชดเจน• อยในต�ำแหนงทมควำมเหมำะสมภำยในองคกำรทมอ�ำนำจในกำรสงกำรและมควำมนำเชอถอ• มควำมร• มควำมรบผดชอบ• มควำมจรงใจและซอสตย

การใหเครองมอทจ�าเปนแกผแถลงขาว ในสวนน เปนสงส�ำคญเชนเดยวกนกบกำรทไดรบกำรฝกอบรมมำ ทผแถลงขำวจะมเครองมออนๆทมประโยชน โดยรวมไปถง

• เอกสารถามตอบ ทจะไดรบกำรจดเตรยมลวงหนำทจะครอบคลมเหตกำรณวกฤตตำงๆ ซงจะชวยใหผแถลงขำวจดกำรกบค�ำถำมยำก ไๆด

• คมอขอความหลกของคณะกรรมาธการแมน�าโขง ถงแมวำจะอยในภำวะวกฤต คณกยงควรทจะยดกบขอควำมหลกของคณ คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงควรท�ำใหคมอขอควำมหลกนนทนสมย เนอหำโดยทวไปของคมอนไดกลำวไวในสวนท 3

• เอกสารฉบบสมบรณ ซงเปนกระบวนแผนการสอสารในภาวะวกฤต (ดในสวนถดไป)

กระบวนการและขนตอนการจดเตรยมเอกสาร แนนอน ไมวำจะมกำรฝกฝนมำดเพยงใดและไมวำจะมเครองมอทผแถลงขำวของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง และคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตจะใชไดเพยงใด กอำจจะไมมประสทธผลจนกวำกระบวนกำรและขนตอนตำงๆจะไดถกด�ำเนนกำรเปนกำรภำยในเพอทจะมควำมชดเจนวำจะมกำรด�ำเนนกำรเมอใดและในวธกำรใดเมอเกดวกฤตขนมำ กระบวนกำรและขนตอนเหลำนจะเปนหลกส�ำคญของแผนกำรสอสำรในภำวะวกฤต

ยกตวอยำงเชน เมอวกฤตไดเกดขน กมควำมจ�ำเปนทระบบกำรแจงเตอนทเหมำะสมจะตองไดรบกำรด�ำเนนกำร ใครกตำมในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง สำมำรถเรยนรเกยวกบวกฤตเบองตนนได และพวกเขำควรจะมคนกลำงทสำมำรถตดตอได ซงบคคลนนจะตองมสวนรวมในคณะกรรมกำรสอสำรในภำวะวกฤตและเปนผถกก�ำหนดใหเปนผเลอกและฝกฝนผทจะแถลงขำว

สดทำยน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะตองขนอยกบรปแบบกำรสอสำรแจงเตอนภำยใน จำกขอควำมสน SMS ไปจนถงกำรสงอเมล ในกรณเชนน ชองทำงมำกมำยในกำรตดตอสอสำรควรจะไดรบกำรพจำรณำเนองจำกบำงคนอำนขอควำมมำกกวำอำนอเมล และบำงคนอำนอเมลมำกกวำอำนขอควำม

เชนเดยวกน ในชวงภำวะวกฤต คณะท�ำงำนทกคนควรจะไดรบบรรยำยสรปพนฐำนเกยวกบสงทเกดขนและมแนวทำงทเขมงวดวำจะตองตดตอไปทใคร เมอพวกเขำไดรบกำรตดตอจำกนกขำว

ทกสวนประกอบในชวงทเหลอนจะถกน�ำไปรวมในกระบวนกำรและขนตอนกำรด�ำเนนงำนของคณ

การด�าเนนการตอบสนอง – การเตรยมแถลงการณเมอไดมกำรก�ำหนดภำวะวกฤตขนมำ คณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรในภำวะวกฤตจะตองมำรวมตวกนในทนทเพอทบทวนทำงเลอกของพวกเขำ ในขณะทมควำมส�ำคญทจะตองด�ำเนนกำรในเชงรกเมอเผชญหนำกบวกฤตกำรณ แตกมควำมส�ำคญเทำเทยมกนทจะไมรบตดสนจนกระทงไดรบขอมลขำวสำรทเกยวของอยำงเพยงพอ และไดรบสำรทไดรบกำรยอมรบอยำงสมบรณ

ดวยเหตน กำรแถลงกำรณจงเปนเครองมอทมประโยชนในกำรด�ำเนนกำรหลงจำกไดเกดภำวะวกฤต กำรแถลงกำรณนมกจะถกเตรยมไวลวงหนำเพอใหตอบสนองตอสถำนกำรณตำงๆทหลำกหลำยทเกดขนได (ทถกก�ำหนดไวในขนตอนกำรตรวจสอบควำมเปรำะบำง) ส�ำหรบกำรยดมนในแถลงกำรณ คณจะตองรวมเอำขอเทจจรงมำกมำยทคณรโดยไมจ�ำเปนจะตองคนหำหรอพจำรณำใครครวญมำกจนเกนไป

คณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรในภำวะวกฤตควรจะมกำรทบทวนแถลงกำรณอยำงสม�ำเสมอเพอก�ำหนดวำพวกเขำจ�ำเปนจะตองมกำรปรบแกหรอใหขอมลเพมเตมเกยวกบแถลงกำรณนนหรอไม กำรมแถลงกำรณดงกลำวควรจะตองไดรบกำรด�ำเนนกำรใหเรวทสดเทำทจะเปนไปไดเพอใหคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนผน�ำอยในเหตกำรณนน

ระบบการแจงเตอนภายนอก – การเตรยมแถลงการณออกสสาธารณะ เมอคณมแถลงกำรณแลว กเปนสงส�ำคญทจะกระจำยแถลงกำรณนนออกไปทงภำยในและภำยนอกใหเรวทสดเทำทจะเปนไปได ดงทไดกลำวไวแลวในสวน 6.1 วำเปนสงทดกวำมำกหำกผมสวนไดเสยไดเรยนรเกยวกบวกฤตนจำกคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเองมำกกวำบคคลทสำม ทำยทสดนจ�ำเปนจะตองคดวำจะตดตอกบบคคลเหลำนไดอยำงไร ไมวำจะเปนอเมลสวนตวหรอสงคมออนไลน และอนๆ

ดงทไดกลำวไปแลวกอนหนำน กเปนสงส�ำคญทผมสวนไดเสยหลกของคณไดยนจำกคณโดยตรง ดงนน แถลงกำรณกควรจะมกำรปรบเปลยนหำกมควำมจ�ำเปนเมอมกำรสงตอไปยงคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงขำต ผบรจำค องคกรเอกชนทไมแสวงหำผลก�ำไร และอนๆ สงนจะแสดงใหเหนวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนผน�ำสถำนกำรณและด�ำเนนกำรในเชงรก ในกำรกระจำยขอมลขำวสำรและตดตอกบผมสวนไดเสย ควรจะมกำรบนทกกำรสนทนำทำงโทรศพทและอเมลไวเพอชวยในกำรตดตำมและชวยเหลอกำรบรรยำยสรปในชวงหลงเกดภำวะวกฤต

02

03

72 73

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

กาวตอไปจากการเตรยมแถลงการณ – การพฒนาสารในภาวะวกฤต คณไมควรยดโยงอยกบแถลงกำรณยำวนำนเกนไปนก เมอใดกตำมทแถลงกำรณนนถกตงใจสรำงขนมำอยำงก�ำกวมในชวงทคณรวบรวมขอมล หำกคณด�ำเนนกำรตอไป แทนทจะใหขอมลเฉพำะทจบตองได กจะเกดผลในเชงลบตอองคกรของคณมำกขน ซงอำจจะเปนกำรท�ำลำยภำพลกษณและแสดงใหเหนวำคณก�ำลงพยำยำมปดบงอะไรไว

ดวยเหตน เมอมค�ำถำมทเหมำะสมไดถกถำมขนมำและไดมกำรรวบรวมขอมลขำวสำรแลว คณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรจะตองพฒนำขอควำมเฉพำะตอวกฤตนนๆ เชนเดยวกนกบกำรพฒนำสำรตำงๆ ท�ำใหงำยและมงเนนไปทขอควำมหลกไมเกนสำมขอควำม มนมกจะเปนกำรดทจะกลำวถงขอผดพลำดตำง ใๆนขนแรก สงนจะชวยกอบกควำมนำเชอถอของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงกบผฟงหลก

เมอไดมกำรพฒนำสำรแลว จำกนนกเปนชวงเวลำทจะใชระบบกำรแจงเตอนภำยนอกอกครงเพอประกนวำผมสวนไดเสยทงหมดไดรบกำรบรรยำยสรป ในขนตอนนกเปนสงส�ำคญทจะใหขอมลขำวสำรแกสำธำรณชนใหมำกทสดเทำทจะเปนไปได เชนเดยวกนกบกำรชใหเหนวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงตงใจทจะจดกำรตอสถำนกำรณเหลำนไดอยำงไร ซงควำมมงเนนไปทวธกำรแกไขเปนสงส�ำคญในทน “พวกเรำตระหนกวำมบำงสงบำงอยำงไดผดพลำดไปและนคอสงทพวกเรำตงใจจะด�ำเนนกำร”

การรวบรวมขาวกรอง เมอมวกฤตเกดขน กเปนสงส�ำคญทจะตองมกระบวนกำรรวบรวมขำวกรอง เชน กำรรวำมใครพดอะไรในสงคมออนไลนเกยวกบคณบำงจะชวยใหคณตงรบตอวกฤตกำรณได เชนเดยวกน กำรตดตำมผลลพธจำกผมสวนไดเสยในภำวะวกฤตกจะชวยใหคณปรบเปลยนกลยทธและวธกำรไดอยำงเหมำะสม

มชองทำงในกำรรวบรวมขำวกรองอยำงเหมำะสมตงแตกำรคนหำทำง Google หรอใชบรกำรกำรตดตำมทจะตองจำยเงนทมควำมหลำกหลำย

* ตวอยำงจำกกำรสนนษฐำน

มการก�าหนดคณะท�างานสอสารในภาวะวกฤตทนททนใดและใหพวกเขารวบรวมขอมลใหมากทสดเทาทจะเปนไปไดและก�าหนดวาการประกาศใดควรจะไดรบการด�าเนนการตอสอมวลชนและผมสวนไดเสยอนๆ ตวแทนจากคณะท�างานดานการพยากรณอทกภยและบคลากร “ในพนท” ของคณะกรรมาธการแมน�าโขงจะตองด�าเนนการรวมกนในโครงการทองถนในหมบานเหลานซงจะรวมเขาไปในการประชมด�าเนนการ

มการเหนชอบในแถลงการณและสงแถลงการณไปยงสอมวลชนและผมสวนไดเสยอนๆ ในแถลงการณไดกลาวถงความเหนอกเหนใจประชาชนในทองถน และกลาววาคณะกรรมาธการแมน�าโขงก�าลงท�างานรวมกนกบหนวยงานภาคอนๆและรฐบาลไทยในการด�าเนนการอะไรกตามทจะชวยเหลอพวกเขาได และก�าลงมองหาขอมลดานการพยากรณอทกภยและกระบวนการตางๆเพอก�าหนดวาจะตองมการปรบปรงขอมลดงกลาวในอนาคตหรอไม ผแถลงขาวของคณะกรรมาธการแมน�าโขงเตรยมพรอมทจะพดกบสอมวลชนทงในระดบประเทศและระดบทองถนเพออธบายสถานการณเชนเดยวกนกบการใหค�าแนะน�าแกชาวบานในชมชนวาจะมวธการลดผลกระทบจากน�าทวมไดอยางไร เชนเดยวกนกบการสงแถลงการณไปยงสอ แถลงการณนจะตองถกสงไปยงผมสวนไดเสยอนๆดวย

หลงจากทไดมการศกษาเพมเตม กดเหมอนวาขอมลทไมถกตองมาจากสถานอทกวทยาทเชยงคานและหนองคาย คณะกรรมาธการแมน�าโขงสงแถลงการณตดตามผลเพออธบายสถานการณและด�าเนนการเพอประกนวาเหตการณเหลานจะไมเกดขนอกครง คณะกรรมาธการแมน�าโขงกไดประกาศการสรางคณะท�างานรวมกนกบหมบานในทองถนในชมชนทไดรบผลกระทบ มการเขยน Op-Eds มากมายในสอไทยและมการตดตามผลโดยคณะกรรมาธการแมน�าโขง การเขยนบทความทมความส�าคญไดรบการด�าเนนการผานการเขยนจดหมายถงบรรณาธการในสงตพมพอยางตอเนอง.

เมอเวลาผานไป ขอวพากษวจารณในเชงลบตอคณะกรรมาธการแมน�าโขงเรมจะหายไป ผคนรจกคณะกรรมาธการแมน�าโขงมากขนจากวกฤตดงกลาว ความสามารถของคณะกรรมาธการแมน�าโขงในการยอมรบความผดพลาดตงแตตนและสรางการแกไขปญหาในเชงรกท�าใหเกดผลลพธทด

ในชวงกำรถำยทอดบทเรยนทไดเรยนรไดรบกำรด�ำเนนกำรตอในกลมคณะท�ำงำนสอสำรภำวะวกฤตเพอทจะอภปรำยบทเรยนทไดรบและสงทสำมำรถปรบปรงไดในอนำคต

01

02

03 005

04

ตวอยาง จะท�าอะไรในภาวะวกฤต ?

สถานการณสมมต: ภำคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยประสบกบปญหำน�ำทวมอยำงรนแรงโดยไมไดมกำรใหขอมลแจงเตอนลวงหนำจำกคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ชำวบำนจ�ำนวนมำกไมมควำมสขและเจำหนำทองคกรพฒนำเอกชนชำวไทยบำงคน และสอชำวไทยก�ำลงกลำวโทษคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

04

ขนตอนตอไปทคณะกรรมาธการแมน�าโขงตองด�าเนนการ

74

ศลป

ะการ

สอสา

รใน

ภาวะ

วกฤต

มาตรฐานดานผลตภณฑและกจกรรมในการสอสาร

ผลตภณฑในกำรสอสำรยงคงเปนหวใจองกำรท�ำงำนทเปนมำตรฐำนในดำนขอมลขำวสำรสสำธำรณะทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำร ไมวำจะเปนสงพมพ ดจตอล กำรแพรภำพหรอกำรกระจำยเสยงหรอกำรจดท�ำเอกสำรในกำรประชมเชงปฏบตกำร กำรกระจำยขำวสำรและกำรจดท�ำรำยงำนทำงวชำกำรใหอำนงำยขน ผลตภณฑหลกในดำนกำรสอสำรทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำรอยในหวขอเหลำน

แตอยำงไรกตำม ยงมกฎเกณฑอนๆทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะตองยอมรบในกำรพฒนำผลตภณฑเหลำนหรอไม? ในขณะทคมอนไมไดครอบคลมถงแนวทำงและเงอนไขในกำรออกแบบผลตภณฑเหลำน กไดมกำรใหค �ำแนะน�ำโดยทวไปเกยวกบพนฐำนผลตภณฑดำนกำรสอสำรทมประเดนเฉพำะดำนดงตอไปน

7

ค �ำแนะน�ำโดยทวไปเกยวกบผลตภณฑดำนกำรสอสำร จดหมำยขำวและสงพมพอนๆ จดหมำยขำวอเลกทรอนกส กำรเขยนรำยงำน กำรถำยภำพ กำรจดท�ำวดโอ กำรถำยท�ำวดโอ คมอกำรใชงำน/ชดฝกอบรม ผลตภณฑดำนกำรสอสำรอนๆ ชองทำงอน ใๆนกำรกระจำยขำวสำร

การถายทอดขอมลและบทเรยนท ไดเรยนร สดทาย เมอวกฤตการณนนเรมจะสนสดลง กเปนแนวคดทดส�าหรบคณะท�างานดานการสอสารในภาวะวกฤตจะนงลงและท�าการสรปผลอยางสมบรณ ค�าถามทควรจะไดรบการตอบสนองนนรวมไปถง

• อะไรทท�ำไปถกตองแลว? • อะไรทควรจะท�ำไดดกวำน?• มชองวำงใด ใๆนรปแบบกำรสอสำรหรอไม?• วกฤตทไดถกระบไวเปนสวนหนงของกำรก�ำหนดควำมเปรำะบำงหรอไม? หำกไมใช พวกเรำจะตองท�ำกำรก�ำหนด

ควำมเปรำะบำงอนเพอประกนวำจะมกำรครอบคลมในทกสถำนกำรณหรอไม?• จะตองมกำรฝกอบรมเพมเตมหรอไม? • พวกเรำจะปรบปรงระบบในอนำคตใหดขนไดอยำงไร?

005

76 77

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

ค�าแนะน�าโดยทวไปเกยวกบผลตภณฑดานการสอสาร ผลตภณฑดำนกำรสอสำรจะตองเปนไปตำมกฎกำรสอสำรทด เพอทจะมควำมโดดเดนและมผลตภณฑทมควำมหลำกหลำยในกำรแขงขนเพอใหไดมำซงควำมสนใจของผคน ผลตภณฑเหลำนนจะตองแขงแรง งำย และมขอควำมหลกไมเกนสำมขอควำมตอไปนคอค�ำแนะน�ำทจะท�ำใหคณมนใจวำคณมผลตภณฑในกำรสอสำรทสำมำรถดงดดใจผคนได

พยำยำมทจะใหควำมรและขอมลขำวสำรเทำทท�ำได พยำยำมอยำโฆษณำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจนเกนจรงมำกเกนไป ผอำนจะมควำมรสกทดตอคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจำกคณภำพของบทควำม งำนวจย และเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจ

เปนสงส�ำคญทจะท�ำใหผคนตระหนกวำกำรสอสำรทงหมดนนเกยวของกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง และสอเหลำนนจะตองไมดเหมอนวำมำจำกองคกรทแตกตำงกน เชน กำรทองคกรตำงๆมำกมำยจะตองมแนวทำงในกำรด�ำเนนกำรเปนกำรเฉพำะทจะใหค �ำแนะน�ำเกยวกบสญลกษณของหนวยงำน รปแบบตวอกษร กำรใชสอเคลอนไหว และอนๆ ซงสวนงำนดำนกำรสอสำรสำมำรถใหขอมลเพมเตมในสวนนได

มงไปทการใหความร

ท�าใหมนใจวาผลตภณฑในการสอสารทงหมดนนเปนไปในทางเดยวกน

มนเปนสงทมควำมส�ำคญนอยกวำกำรทจะน�ำเอำผออกแบบหรอผผลตวดทศน (ถงแมวำจะมกำรออกแบบทเขมแขงทจะชวยในกำรสอสำร) สงทมควำมส�ำคญคอกำรทคณมงเนนไปทขอมลและสำรทถกตอง ตดค�ำเฉพำะกลมออก ท�ำใหงำย และตรงประเดน

สอทใชในการโฆษณาองคกรจะตองงายตอการอานและเขาใจ

ผลตภณฑดำนกำรสอสำรทงหมดควรจะมงเนนไปทผลลพธและประโยชนทเกดตอผมสวนไดเสยในกำรด�ำเนนกจกรรมของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง และใหควำมส�ำคญนอยกวำกบกระบวนกำรและกำรประชมเปนกำรภำยใน ซงกำรมงเนนไปทผลลพธเหลำนนจะตองมควำมหมำยตอวถชวตประจ�ำวนของผคน

มงเนนไปทผลลพธ

โดยมควำมพยำยำมทจะสรำงควำมเชยวชำญและควำมรใหเกดขนในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำต คณกสำมำรถเชญองคกรเอกชนทไมแสวงหำผลก�ำไร ผบรจำค ขำรำชกำร และผน�ำชมชนทองถนในกำรชวยสนบสนนกำรสรำงสอไดเชนเดยวกน

ผลตภณฑในกำรสอสำรนนบอยครงมกจะเปนกำรสงเสรมกำรวจยลำสดและเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ดงนน ท�ำใหมนใจวำคณไดด�ำเนนกำรแลว

เปนสงส�ำคญทผคนจะรสกวำพวกเขำไดอำนเอกสำรลำสด ส�ำหรบสงตพมพ สงเหลำนอำจมควำมจ�ำเปนทจะตองตดกำรตพมพทมขนำดยำวและท�ำใหเปนไฟล PDF ททนสมยแทนเมอจ�ำเปนตองใช และเชนเดยวกนทจะตองมกำรประกนวำสอตำงๆ โดยรวมถงวดโอจะตองดำวนโหลดไดงำยจำกเวบไซตของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เปนสงส�ำคญทผลตภณฑในกำรสอสำรเหลำนจะตองไดรบกำรพฒนำทเหมำะสมไดทนเวลำ

เปนเรองส�ำคญทเมอครงหนงคณไดตดสนใจทจะสรำงผลตภณฑในกำรสอสำร (อนๆมำกกวำผลตภณฑแบบทท�ำเพยงครงเดยว) คณตองมนใจวำผลตภณฑเหลำนจะถกเผยแพรในชวงเวลำตำมปกต ไมมอะไรแยไปกวำจดหมำยขำวทเขยนขนมำแบบไมเปนไปตำมก�ำหนดเวลำทงทผเขยนมเวลำในกำรเขยน

พจำรณำรปแบบกำรแปลสอในกำรสอสำรของคณในภำษำของประเทศสมำชกทง 4 ภำษำหรอกำรเพมค�ำบรรยำยส�ำหรบวดโอกำรมสอเปนภำษำองกฤษเพยงอยำงเดยวจะจ�ำกดกำรรบรของพวกเขำ เชน นตยสำร Catch & Culture ของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดถกตพมพเปนภำษำอนๆทแตกตำงกน ท�ำใหมนใจวำขอควำมหลกทตองกำรจะสอไดรบกำรแปลอยำงถกตอง โดยควรจะตองมผใชภำษำดงกลำวเปนภำษำแมเปนผทบทวนสอทงหมดทเกยวของ .

มผลตภณฑในกำรสอสำรมำกมำยทท�ำใหเกดภำระ เปนตวถวงตอกำรสรำงเรองรำว ขอควำม และสถต ท�ำใหมนใจวำมกำรรอยเรยงภำษำใหเปนแบบปกตและมแกนเรองทมำกมำยตำมผลตภณฑทเรองรำวเหลำนนสำมำรถสรำงขนมำได

หลกเลยงกำรใชค �ำวชำกำรเฉพำะและประโยคทยำวเกนไป

สงนควรจะรวมถงกำรมภำคผนวกหรอกำรอำงองทแขงแรง ผลตภณฑในกำรสอสำรมำกมำยมรปแบบทเปนกำรเรยกรองใหเกดกำรด�ำเนนกำรและรวมรำยละเอยดในกำรตดตอผเชยวชำญไวดวย

ท�าใหสอตางๆทนสมย

สนบสนนใหเพอนรวมงานจากภายนอกชวยสรางผลตภณฑในการ

สอสาร

รวมงานวจยและกรณศกษาลาสดเขาไปดวย

ท�าใหเปนปกต

เขาถงทองถน

ท�าใหมนใจวาคณมโครงสรางทถกตองและมการเรยบเรยงตามทไดรบการ

ยอมรบ

ท�าใหมนใจวาภาษาทคณใชนนสามารถเขาถงไดงายมากทสดเทาทจะเปนไปได

ใหทางเลอกส�าหรบผอานเพอหาขอมลเพมเตมและเพมรายละเอยดผตดตอ

เสมอ

78 79

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

จดหมายขาวและสงพมพอนๆ

สอสงพมพมาตรฐานมกจะเปนรปแบบทวไปทใชกนมากทสดในคณะกรรมาธการแมน�าโขงในวนน โดยอาจจะรวมแผนพบ จลสาร ภาพอนโฟกราฟก และโปสเตอร เชนเดยวกนกบจดหมายขาว เชน Catch & Culture และกยงมเอกสารทเปนเชงสถาบนมากขนอก เชน รายงานประจ�าปของคณะกรรมาธการแมน�าโขง

ขอเสนอแนะทงหมดในขอ 7.1 สำมำรถน�ำมำใชกบสอเหลำนได โดยเฉพำะควำมจ�ำเปนทจะตองมงเนนไปทกำรมขอควำมทชดเจน กำรท�ำใหขอควำมงำย และประกนวำจะดงดดควำมสนใจของผอำน และมขอเสนอแนะอนๆอกดงตอไปน

• เปนสงส�ำคญทจะตองมบทสรปทแขงแรงในชวงตนของจดหมำยขำวหรอแผนพบ และมประเดนส�ำคญทไดรบกำรยอมรบโดยทวไปทจะดงดดควำมสนใจของผอำน เชน ในจดหมำยขำว สงนอำจจะเปนกำรแนะน�ำจำกบรรณำธกำร ซงกลองขอควำมดำนลำงนไดใหภำพรวมทชดเจนเกยวกบนตยสำร Catch & Culture ฉบบท 21 ปท 1

• เปนเรองส�าคญทจะมตารางสารบญและมโครงสรางทชดเจนตอสอทเปนสงตพมพ ดวยกำรด�ำเนนกำรเชนน ผ อำนสำมำรถมงเนนไปทสงทพวกเขำสนใจมำกทสดได ในจดหมำยขำว เรองเลำจำกขำวควรจะเปนไปในรปแบบเดยวกนกบสวนหนงของสงตพมพ บทควำมพเศษในสวนอนๆ เปนตน

รายการตรวจสอบสงตพมพ • ใหควำมร

• คงเสนคงวำ

• มงเนนไปทผลลพธ

• ท�ำใหงำยและมควำมเชอมโยงระหวำงกน

• สรำงบทสรปทแขงแรง

• เขยนภำษำททกคนเขำถงได

• สงเสรมใหมควำมรวมมอจำกภำคอนๆ

• พสจนอกษร

”นตยสาร Catch & Culture ฉบบนมองไปทชมชนชาวประมงทเปนมสลมเชอสายจามในแมน�า Bassac ปรมาณการจบสตวน�าทมขนาดใหญและขนาดกลางทลดลงในแมน�าโตนเลสาบและสถานอนบาลสตวน�าส�าหรบสตวทใกลสญพนธในแมน�าโขงสายประธานในแมน�าโขงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของไทย ซงสงเหลานไดแสดงใหเหนถงการพฒนาการจบสตวน�าในสามเหลยมปากแมน�าโขงในเวยดนามในชวงเวลาทผานมา ตลอดจนการประมงอยางผดกฎหมายในกมพชา และวธการทการอบรมเกยวกบเพศสภาพจะไดปรบเปลยนชวตของผคนในหมบานชาวประมงของลาว”

• คดถงผฟงของคณ สงตพมพของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงทงหมดจะมผฟงทแตกตำงกนออกไปและจ�ำเปนจะตองมรปแบบภำษำทตำงกน เชน รำยงำนประจ�ำปของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงนนกจะตองใชภำษำทเปนทำงกำรมำกกวำ Catch & Culture

• การพสจนอกษร คณภำพนนเปนสงส�ำคญส�ำหรบกำรไดรบควำมเชอมนในสงตพมพ ดงนน ท�ำใหมนใจวำไมมควำมผดพลำดทำงดำนไวยำกรณหรอขอผดพลำดจำกกำรพมพ

• ท�าใหขอความสนเขาไว สงนมควำมส�ำคญเปนอยำงยงส�ำหรบกำรท�ำอนโฟกรำฟกและโปสเตอร เลอกใหมำกทสดเทำทคณจะท�ำไดในกรณทคณจะใสอะไรเขำไปในขอควำมนนๆ

• ใหขอมล อยาโฆษณามากจนเกนไป ท�ำใหมนใจวำยงคงมสวนของกำรใหควำมรทเขมแขงในผลตภณฑสอสำรทงหมด

80 81

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

จดหมายขาวอเลกทรอนกส นอกเหนอไปจากสอทเปนสงตพมพ ผลตภณฑในการสอสารกมาในรปแบบดจตอล โดยมจดหมายขาวอเลกทรอนกสทเปนสอน�าในสวนน โดยอาจจะรวมไปถงการใหขาวททนสมยเกยวกบคณะกรรมาธการแมน�าโขงหรอความคบหนาจากโครงการของคณะกรรมาธการแมน�าโขงเปนการเฉพาะ เชน หนงในจดหมายขาวอเลกทรอนกสทชอวา “การสนทนาขามพรมแดน” (ด http://www.mrcmekong.org/news-and-events/newsletters/mrc-transboundary-dialogue-issue1/).

ตอไปนคอค�าแนะน�าในการสรางจดหมายขาวทนาสนใจ

• พฒนาสรปยอทดของจดหมายขาวอเลกทรอนกสของคณ เพอใหสมำชกรบทรำบวำพวกเขำก�ำลงได “...ภำพรวมของอำทตยนเกยวกบ...”

• มองหำหวขออเมลทดงดดความสนใจเพอสงเสรมใหสมำชกเปดอเมล มงเนนไปทภำพรวมหวขอขำวทนำสนใจและพฒนำหวขออเมลเหมอนกบหวขอขำว มงเนนไปทกำรด�ำเนนกำร สถต และเรองรำวในระดบทองถนมำกกวำกจกรรมทมงเนนไปทกระบวนกำรตำงๆ

• เลอกหวขอขาวทนาสนใจ มงเนนไปทหวขอทก�ำลงเปนขำวในปจจบนและมแนวโนมทจะสรำงควำมสนใจใหกบผอำน

• ท�าใหมนใจวาขาวของคณนนไมเหมอนใคร อยำน�ำเอำเนอหำทเคยตพมพแลวมำลงซ�ำอก

• ท�าใหการออกแบบและการท�าซ�ามนอยทสด หลกเลยงกำรท�ำใหจดหมำยขำวรกรงรง ท�ำใหจดหมำยขำวนนสะอำดและมกำรออกแบบแบบงำยๆ คณไมตองกำรใหกำรออกแบบนนมำครอบง�ำเนอหำขำว

• แตท�าใหรปแบบในการอานนนงายส�าหรบผอาน ไมวำจะเปนกำรเพมหวขอยอย กำรแยกเนอหำยอยใหเปนขอๆ หรอท�ำตวหนำในหวเรองเฉพำะดำน ท�ำใหจดหมำยขำวนนเปนมตรกบผอำนมำกเทำทจะเปนไปได

พลงของหวขอจดหมายขาวทางอเมล

กจกรรมการลดผลกระทบจากน�าทวมทมการเรงการด�าเนนการในโตนเลสาบ การประชมระดบภมภาคในดานการพฒนายทธศาสตรลมน�าครงท 4 มาถงบทสรป ลมน�าโขงตอนลางจบสตวน�าเลกเพมได 10% การประชมคณะกรรมาธการวมในประเทศลมน�าโขงตอนลาง การเขยนรายงาน

คณะกรรมาธการแมน�าโขงผลตชดรายงานอยางสม�าเสมอ ซงเปนสวนประกอบส�าคญของกจกรรมของคณะกรรมาธการแมน�าโขง ตอไปนคอเคลดลบทวไปในการเขยนรายงาน

• รบเขยนสงอยางรวดเรว! ประกำรแรก กอนทจะกลำวในรำยละเอยดเกยวกบโครงสรำงและกำรเขยนรำยงำน เปนสงส�ำคญทรำยงำนควรจะไดรบกำรตพมพอยำงรวดเรวตอสำธำรณะ ขอมลจะสรำงผลกระทบไดมำกกวำเมอมควำมสดใหมและทนสมย

• ความส�าคญของบทสรปผบรหาร บทสรปผบรหำรทสน กระชบ และนำสนใจเปนสงส�ำคญและประกอบดวยสงทจะก�ำหนดใหผอำนไดอำนรำยงำนฉบบเตมตอไป บทสรปเชนนควรจะสน ใชภำษำทเขำใจงำย และมแงมมเฉพำะดำนและมวรรคทองทนำสนใจ

• บอกเลาเรองราว ดงทไดกลำวไปแลวกอนหนำน กำรบอกเลำเรองรำวนนเปนวธกำรทยอดเยยมในกำรจบจนตนำกำรของผอำน เมอเรองรำวนนเปนบทน�ำเรอง บทกลำงเรอง และบทสรป พยำยำมรวมโครงสรำงใหเปนแบบเดยวกนในรำยงำน

• ใชภาษาทชดเจน ดงทไดกลำวไปแลวในคมอน ใชภำษำทงำยและชดเจนตอกำรเขำใจ เปนภำษำทใชในชวต ประจ�ำวนทวไป ซงจะสำมำรถประสบควำมส�ำเรจไดเมอใหขอมลเชงวชำกำรไดตรำบเทำทใชค �ำวชำกำรในบรบททเหมำะสม ภำษำทชดเจนนนมควำมส�ำคญ โดยเฉพำะในบทสรปผบรหำร วธทดวธหนงในกำรดสอบตวคณเองเมอไดเขยนรำยงำนคอกำรถำมตวคณเองวำคณไดใชภำษำประเภทนเมอพดคยกบเพอนรวมงำนหรอไม หลกเลยงกำรใชศพทเฉพำะทำง

• หวขอเรองและพาดหวเรอง หวขอเรองและพำดหวเรองมบทบำทส�ำคญในกำรแบงประเดนเนอหำ ท�ำใหรำยงำนมโครงสรำงและดงดดควำมสนใจของผอำน หวขอขำวจะตองคมชดและใหขอมล ซงสำมำรถใชค �ำเหมอนกบพำดหวขอขำวได ใหยดอยกบแนวคดและขอควำมหลกเพยงหนงเรองและอยำท�ำใหยำวจนเกนไป และหลกเลยงกำรใชค �ำยอทไมเปนทรจกในหวขอ

• แบงยอหนา เชนเดยวกนกบหวขอเรองและพำดหวเรอง เปนสงส�ำคญทจะไมมขอควำมทหนำและเยอะจนเกนไป ผอำนจะรสกวำถกคกคำม! หลกเลยงกำรใชค �ำมำกกวำ 50 ค�ำตอหนงยอหนำ

• และประโยค พยำยำมอยำมประโยคทมค�ำมำกกวำ 25 ค�ำ ประโยคยงสนกยงด

• ใชกรยาในรปแบบประธานเปนผกระท�ามากกวาประโยคแบบประธานเปนผถกกระท�า ในประโยคทประธำนเปนผกระท�ำ ในประโยคประธำนจะเปนผด �ำเนนกำร ในประโยคทประธำนเปนผถกกระท�ำ จะมประธำนจะเปนผถกกระท�ำ พยายามท�าใหอยในรปแบบประธานเปนผกระท�า เพราะมแนวโนมจะท�าใหเกดผลมากกวา

• ใชการหยบยกค�าพด กำรหยบยกค�ำพดมำใชเปนแนวทำงทมประโยชนในกำรเสรมประเดน โดยสำมำรถใชค �ำพดทนำสนใจแยกออกมำเปนกลองขอควำมโดยเฉพำะได

ในขณะทการตพมพจดหมายขาวสามารถมาไดในรปแบบอเลกทรอนกสโดยใชรปแบบทงไฟล PDF และการตพมพ จดหมายขาวอเลกทรอนกสนนจะถกตพมพออนไลนเพยงอยางเดยวเทานน

• ท�าใหงายส�าหรบผคนทจะเลกสมครเปนสมาชก หำกผคนไมชอบทจะรบจดหมำยขำวนน พวกเขำจะตองมทำงเลอกงำย ใๆนกำรด�ำเนนกำรนนๆ

• สงจดหมายขาวทางอเมลใหแกผบรการทถกตอง มผใหบรกำรกบบรษทตำงๆ เชน Mailchimp, Aweber และ Constant Contact ทเปนผน�ำในกำรใหบรกำรจดหมำยขำว

82 83

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

สงนเปนสงทมควำมส�ำคญโดยเฉพำะส�ำหรบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเนองจำกมกำรด�ำเนนกำรขำมประเทศตำงๆและเกยวของกบคณะท�ำงำนทมำจำกหลำยเชอชำตและทมำ ดวยกำรค�ำนงถงสงน เจำหนำทของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะตองอำงองงำนเขยน “Style Guide for MRC Publications” ทไดรบกำรตพมพในป พ.ศ. 2550 ซงเปนแนวทำงทครอบคลมกำรเขยนตำงๆ ตงแต กำรเขยนภำษำองกฤษ บรรณำนกรม เอกสำรอำงอง ตำรำงและแผนภำพ ชอของสถำนทและแนวทำงในกำรน�ำเสนอ

• หลกเลยงการใชค�าทไมจ�าเปนและไมเพมคณคา เมอคณก�ำลงเขยน มองไปทค�ำทไมมคณคำตอประโยคนนๆ เชน ค�ำวำ “อยำงมำก” หำกคณตดออกจะเปลยนควำมหมำยของประโยคหรอไม?

• ท�างานหนกกบประโยคแรกในทกยอหนา ประโยคแรกเปนใจควำมหลกส�ำคญและมกประกนวำยอหนำนนจะด�ำเนนกำรตอไปได ท�ำใหมนใจวำมนชดเจน ตรงประเดน และตรงตำมกฎทเขยนไวในสวนน

• เขยนอยางมล�าดบขนตอนและมโครงสราง อยำกระโดดไปมำระหวำงหวขอตำงๆ ท�ำใหมนใจวำผอำนรวำรำยงำนนก�ำลงน�ำเสนออยในสวนใดและจะครอบคลมสวนใดและเมอใด บทน�ำ เนอหำ และบทสรปผบรหำรจะมบทบำทส�ำคญในสวนน

• ใชเรองราวทประสบความส�าเรจหรอเรองราวสวนตวเทาทจะเปนไปได ในสวนท 4 คมอนไดอภปรำยถงกำรจดท�ำเรองรำวทประสบควำมส�ำเรจ ซงจะมประสทธผลมำกในรำยงำน ทมกจะไดน�ำเสนอในกลองขอควำมทแยกออกมำเปนกำรเฉพำะ ซงอำจจะเปนขอควำมทแยกยอยออกมำและท�ำใหคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแบงปนโครงกำรทมประโยชนตอผคนและองคกำรตำง ไๆดโดยตรง

• พสจนอกษร และพสจนอกษรอกครง มนเปนกำรยำกทจะประเมนจนเกนจรงไปวำกำรหลกเลยงกำรสะกดผด กำรเขยนชอผดพลำด กำรเขยนไวยำกรณทย �ำแยใหไดนนมควำมส�ำคญมำกเพยงใด สงเหลำนมผลกระทบตอ ควำมนำเชอถอในสงทคณเขยน ตรวจสอบชออกครงและท�ำใหมนใจวำผคนมโอกำสทจะไดพสจนอกษรในเนอหำเชนเดยวกน อยำกลวทจะใชคณะท�ำงำนดำนสอสำรท�ำงำนในดำนน

• ท�าใหมนใจวาคณไดอางแหลงทมา ท�ำใหชดเจนวำคณไดพบแหลงขอมลอยำงไร ในสวนของกำรอำงองจะเปนสวนทมควำมส�ำคญของรำยงำนในกำรศกษำขอมลทเกยวของเพมเตม ผคนมำกมำยตองกำรทจะดรำยกำรอำงองมำกมำย ซงแสดงใหเหนวำคณไดศกษำเรยนรขอมลจำกผคนและองคกรทหลำกหลำย

• หลกเลยงค�าซ�าและท�าใหมนใจวาคณเปนกลางในดานวฒนธรรม หลกเลยงกำรใชค �ำซ�ำมำกเกนไปเชนเดยวกนกบใชค �ำพดทเขำใจไดในวฒนธรรมเฉพำะดำน เชน ค�ำวำ “เขำตโฮมรนได” นนมแนวโนมทคนในทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะไมเขำใจ

• ท�าใหมนใจวางานวจยของคณมหมายเลข ISSN สงนจะชวยในกำรจดเกบขอมลและเอกสำรเชนเดยวกนกบกำรอ�ำนวยควำมสะดวกใหกบบรรณำรกษและนกวจย

• ท�าใหมนใจวามรปแบบแนวทางการเขยนเฉพาะ ในขณะทรำยงำนแตละเลมไมไดดเหมอนกน กมควำมส�ำคญทจะมรปแบบแนวทำงในกำรเขยนรำยงำน ทงใน “มมมองและควำมรสก” ของรำยงำน และในเนอหำจรงและกำรใชภำษำองกฤษ

84 85

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

การถายภาพ

ภาพถายนนเปนวธการทยอดเยยมในการสอสารเรองราวหรอขอความในฐานะทเปนสวนหนงของโครงการในการสอสารอยางกวางขวางและควรจะไดรบการพจารณาวาเปนเครองมอทมความส�าคญ

มำกไปกวำนน ตรงขำมกนกบวดโอ ภำพถำยทมคณภำพสงสำมำรถน�ำมำใชไดจำกมมมองของใครกตำม หำกไดมกำรด�ำเนนกำรอยำงถกตอง กจะสำมำรถสนบสนนและเสรมสรำงควำมเขมแขงในกจกรรมกำรสอสำรอนๆเพมเตมได

อยำงไรกตำม กเปนสงส�ำคญทจะมงเนนวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไมไดสนบสนนใหใชภำพจำกชำงภำพมอสมครเลน ชำงภำพมออำชพควรจะท�ำงำนนอยำงเปนทำงกำร แตอยำงไรกตำม ภำพถำยจำกชำงภำพมอสมครเลนกอำจจะพจำรณำใหเปนสวนเสรมได ดำนลำงนคอขอแนะน�ำบำงประกำรในกำรถำยภำพทด

• ถอกลองถายรปไวกบคณตลอดเวลา โอกำสในกำรถำยภำพภำคสนำมมกจะมำในชวงเวลำทไมคำดคด เปนควำมคดทดทจะมกลองอยกบคณตลอดเวลำ

• อยากลวทจะทดลอง คณจะตองสญเสยอะไรกบกำรใชกลองดจตอลและถำยรปภำพจ�ำนวนมำก? ลองถำยภำพถำยจำกมมตำงๆ และในแสงตำงๆ

• กฎของสามสวน หำกมกฎเพยงขอเดยวทคณควรจะใชส�ำหรบภำพถำย (หรอวดโอ) กคอกฎของสำมสวน เปนสงจ�ำเปนทจะหลกเลยงกำรถำยภำพโดยใหวตถทตองกำรจะถำยอยตรงกลำง กฎของสำมสวนนนเกยวของกบกำรแบงภำพของคณโดยใชเสนแนวขวำงสองเสน และเสนแนวดงสองเสน จำกนนคณจะก�ำหนดวตถทคณตองกำรจะถำยอยระหวำงเสนเหลำนหรอเสนทมำตดกน แนวคดเบองหลงกฎสำมสวนนนคอ “กำรจดวำงทออกจำกจดศนยกลำง” ซงเปนทนำพงพอใจในกำรมองดวยสำยตำมำกกวำและดเปนธรรมชำตมำกกวำเมอวตถทตองกำรจะถำยอยกงกลำงดำนขวำของรป ดภำพดำนลำงดงตอไปน

• ถายภาพทมคณภาพและความละเอยดสงเสมอ ดวยกลองดจตอล ไมมค�ำแกตวส�ำหรบกำรโอนออนผอนตำมในดำนคณภำพและคณอำจจะเสยใจภำยหลง

• แสงธรรมชาตดทสด ชวงเชำมดหรอชวงเยนในแสงธรรมชำตเมอพระอำทตยคลอยต�ำลงเปนแสงทดทสด ถำยภำพใหพระอำทตยอยดำนหลงคณเพอหลกเลยงแสงเงำ

• ใชขาตงกลอง มนจะชวยใหกลองเสถยรขน

• ส�ารวจการตงคากลองถายภาพของคณ ศกษำศกยภำพกลองถำยภำพของคณ อำนคมอและใชกำรปรบคำทหลำกหลำยเพอส�ำรวจ หรอเรยกวำกำรทดลอง! เชนเดยวกนกบกำรพยำยำมถำยมมตำงๆ และทำตำงๆทหลำกหลำย

• เรยนรเกยวกบการปรบแตงรป ชำงภำพทดทสดใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภำพผลตภณฑของพวกเขำ อยำกลวทจะท�ำแบบเดยวกน

• ท�าใหมนใจวาคณไดสงตอภาพงาย ไๆปยงคอมพวเตอรแบบพกพา ในทน กำรใชกำรดรดเดอรเปนชองทำงทดทสด

86 87

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

การจดท�าวดโอ

ผลตภณฑในการสอสารอนๆทส�าคญกคอการจดท�าวดโอและการใชวดโอคลปแบบสนๆ ในขณะทเจาหนาทของคณะกรรมาธการแมน�าโขงไมไดรบการสนบสนนใหท�าคลปเชนนดวยตนเอง กเปนสงส�าคญทจะเขาใจวาคลปเหลานสามารถใชเพอการศกษาและสงเสรมการท�างาน และควรจะท�าใหเกดเสนเรองทเปนไปได

ในกรณของหวเรองทอำจจะเปนไปได วดโอคลปจะถกใชเพอแสดงใหเหนถงโครงกำร อธบำยวธกำรท�ำอะไรบำงอยำง น�ำเอำกรณศกษำมำแสดงใหเหน หรอสำธตควำมเชยวชำญเฉพำะ ในกรณเชนน เปนสงส�ำคญทจะพจำรณำถงเรองรำวทสำมำรถน�ำมำจดท�ำเปนเรองรำวไดทคณคดวำจะแปรผลออกมำดกบกำรจดท�ำวดโอและใสกรณศกษำของคณใหกบคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำร

มขนตอนหลกสามประการในการสรางวดโอ คอ ชวงกอนการผลต การผลต และหลงการผลต

• ชวงกอนการผลต ชวงนเปนชวงของกำรวำงแผนกอนจดถำยท�ำและเปนกำรสรำงภำพรวมทงหมดของโครงกำร สงนรวมไปถงกำรก�ำหนดพนทในกำรถำยท�ำ ผแสดง และงบประมำณ เชนเดยวกนกบกำรสรำง storyborard ซงเปนกรอบกำรถำยท�ำของวดทศนและพฒนำบทพดทเปนไปได

• ชวงการผลต จะเปนกำรถำยฉำกและขอมลตำงๆทไดรบกำรเหนชอบในกระบวนกำรชวงกอนกำรผลต ขนตอนนจะครอบคลมถงประเดนตำงๆ เชน กำรจดแสง กำรจดฉำก ซงอำจจะเปนกำรตดสนใจทจะตดตอฉำกเหตกำรณซงเปนสวนเสรมของกำรจดท�ำวดโอหลก

• ชวงหลงการผลต ขนตอนนเกดขนหลงจำกไดมกำรจดท�ำฉำกเหตกำรณตำงๆเสรจเรยบรอยแลว ในชวงเวลำนจะมกำรใสภำพกรำฟฟกและเพลง เชนเดยวกนกบค�ำบรรยำย ขนอยกบวำวดโอนจะถกแพรภำพใหผฟงแบบใด สงนกเปนโอกำสทจะปรบแตงวดโอและท�ำใหวดโอนมควำมสอดคลองและนำสนใจมำกทสดเทำทจะเปนไปได

ในกรณของการสงตอ กมชองทางหลายดานทวดโอสามารถน�าเอาไปใชได โดยรวมไปถง

1. สอออนไลน เชน YouTube, Vine, Facebook และ Vimeo.2. ในเวบไซตของคณะกรรมาธการแมน�าโขง หรอเวบไซตพอรทล (website portals) ทรวบรวมลงกของ

เวบไซตตางๆ 3. การเปนสวนหนงของการน�าเสนอใน PowerPoint หรอเปนบทน�ำของกำรประชมเชงปฏบตกำรหรอกำรประชม

วชำกำร 4. ในฐานะทเปนสวนหนงของอปกรณเพอการศกษา และคมอส�ำหรบผใชงำน 5. เปนการน�าเสนอวดโอโดยเฉพาะ และเปนกำรเปดกำรประชมเชงปฏบตกำร 6. ในฐานะทเปนโครงการทขยายไปสชมชน เชน กำรบนทกกำรอภปรำยในกำรประชมระดบชมชน และกำรบนทก

ภำพวดโอทจะเปนบนทกประจ�ำวนหรอจดหมำยทแลกเปลยน

เอกสารเกยวกบวถชวตของผคน (ทมการแลกเปลยนวดทศนกนกบผคนตางๆมากกวาการแลกเปลยนจดหมาย)

1. การใชเปนการภายในคณะกรรมาธการแมน�าโขง และ 2. หำกวดโอนดพอ กจะมการแพรภาพกระจายเสยงไปยงองคกรระดบระหวางประเทศ

การถายท�าวดโอดงทไดกลำวไปแลวกอนหนำน ส�ำหรบกำรถำยท�ำวดโอและสำรคดระดบมออำชพเพอสงตอไปยงชองโทรทศน คณจ�ำเปนจะตองยอมท�ำตำมผเชยวชำญทมอปกรณเฉพำะ มทกษะในกำรผลตและตดตอ เชนเดยวกน คณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรกมแนวโนมทจะมองหำมออำชพทจะมำพฒนำวดโอของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและควบคมกำรผลต

อยำงไรกตำม ในระดบทองถน กอำจจะมโอกำสตำงๆมำกมำยส�ำหรบผผลตวดโอมอสมครเลนทจะไดพฒนำตนเอง เชนเดยวกนกบกำรฝกอบรมสมำชกของชมชนทองถนในกำรใชวดทศน ซงวดทศนเหลำนควรจะจดท�ำโดยใชกลองวดโอแบบพกพำ หรอแทบเลต (เชน ไอแพด หรอโทรศพทแบบสมำรตโฟน)

นคอขอแนะน�าบางประการในการพฒนาวดโอทด

• ท�าใหงายเขาไว! เหมอนกนกบกำรสรำงสำร อยำงท�ำใหสงตำงๆยำกจนเกนไป ในวดโอ เปนเรองเลำและเรองรำวทมควำมส�ำคญมำกทสด ทควรพจำรณำไวเปนหลกส�ำคญ และหลกเลยงกำร “สรำงสรรคมำกจนเกนไป” ในกรณเชนน กำรถำยภำพแบบงำยๆมกจะเปนวธกำรทมประสทธผลทดทสด และบทพดอยำงงำยกจะท�ำใหถำยท�ำงำยและท�ำใหผฟงโดยทวไปเขำใจงำยดวยเชนกน

• วางแผนลวงหนา เปนสงส�ำคญทจะมควำมคดทดทเปนแนวทำงในกำรจดท�ำวดโอของคณทจะเกดขนกอนกำรถำยท�ำ ซงจะท�ำใหคณไดเหนภำพเรองรำวทงหมด กำรพฒนำ storyboard (ฉำกตำงๆ) หรอกำรอดเสยงแบบครำวๆ จะเปนวธกำรทดในกำรท�ำสงน คดไววำคณจะมงเนนไปทศกยภำพเฉพำะของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดอยำงไร เชน กำรสรำงแบบจ�ำลอง กำรพยำกรณน�ำทวม และกำรวเครำะหคณภำพน�ำ

• สรปยอใหกบผด�าเนนรายการหรอผใหสมภาษณของคณ เปนแนวคดทดทจะท�ำใหมนใจวำผด �ำเนนรำยกำรหรอผ ใหสมภำษณรวำคณคำดหวงอะไรจำกเขำ สงนจะชวยลดเวลำในกำรถำยท�ำ ส�ำหรบผใหสมภำษณ ใหหวขอค�ำถำมทคณจะถำม เพอทพวกเขำจะไดคดค�ำตอบ

• กฎของสามสวน ดงทไดกลำวไปแลวในสวนของกำรถำยภำพ วำงภำพสงของทคณสนใจใกลๆ กบจดตดขอบ (สองเสนในแนวดงและสองเสนในแนวรำบทจะแบงเสนขอบในภำพออกเปนเกำสวน)

• คดเกยวกบฉากหลง มกจะเปนกำรสรำงควำมนำสนใจใหกบภำพเมอมฉำกหลงทนำสนใจมำกกวำเพยงฉำกผนง สขำว ในกรณเชนน ใหผพดอยใกลกลองและอยในต�ำแหนงทจะท�ำใหฉำกหลงออกมำดทสด

88 89

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

• การจดแสง อยำรวมแสงธรรมชำตและกำรจดแสงเขำดวยกน ใชเพยงอยำงเดยวกพอ คณควรจะหำแสงเพมเสมอเมอถำยภำพภำยในอำคำร ถงแมวำจะเปนแสงในบำนกตำม ใชอปกรณรเฟลกเตอร (reflector) เพอสรำงสมดลใหกำรจดแสง

• ลองคดเกยวกบการจดท�าฉาก B-roll footage โดยฉำก B-roll footage เปนฉำกวดโอทไมใชฉำกส�ำคญของคณ เชน อำจจะเปนกำรรวมภำพจำกภำยนอกของแมน�ำโขง คดใหเรวเทำทสดเทำทจะเปนไปไดวำคณตองกำรจะใชฉำก B-roll footage หรอไม เพอทคณจะไดไมถกทงไวกบกำรใหสมภำษณทดแตยงขำดฉำกหลง หำกคณก�ำลงมองหำภำพถำยทำงอำกำศทมรำคำแพง กยงมชดภำพ B-roll footage ทคณสำมำรถซอได

• ใชขาตงกลอง กำรใชขำตงกลองโทรศพทเคลอนทอยำงงำยจะท�ำใหเกดขอแตกตำงอยำงมำกตอคณภำพวดโอของคณ กำรใชมอนนไมเสถยรเหมอนอยำงทคณคดไว เมอคณเรมถำยท�ำ ยนใหนง อยำขยบ และอยำขยำยภำพ !

• ใหพนทดานบนศรษะ! เมอสมภำษณใครกตำม มนใจวำมพนทดำนบนศรษะของเขำหรอเธอเพยงพอ

• การจบภาพ มนใจวำจบภำพเปนเวลำนำนเพยงพอทพวกเขำจะดดเมอมกำรตดตอ เชน ส�ำหรบกำรตดตอภำพนง ท�ำใหมนใจวำคณไดจบภำพไวแลวอยำงนอย 10 วนำท

• คณภาพเสยงทดเปนสงส�าคญ หำกปรำศจำกคณภำพเสยงทด วดโอนกมกจะใชไมได ดงนน หลกเลยงฉำกหลงทมเสยงดงใหมำกทสดเทำทจะเปนได และหำกคณมไมโครโฟนแยก ท�ำใหมนใจวำมนอยใกลกบผทสมภำษณมำกทสดเทำทจะเปนไปได จ�ำไวเชนเดยวกนใหปดเสยงอปกรณตำงๆทไมจ�ำเปนทจะท�ำใหเกดเสยงรบกวน เชนเสยงเครองปรบอำกำศ หนงในสงสดทำย มนเปนสงทมคำควรแกกำรทดสอบวดโอและเลนซ�ำเพอท�ำใหมนใจวำวดโอนนก�ำลงท�ำงำนอย

• และเคลดลบส�าหรบการถายวดโอจากไอโฟน หลกเลยงกำรถำยวดโอเมอถอโทรศพทในแนวตง สงนจะท�ำใหเกดแถบด�ำบนวดโอทไมสำมำรถแกไขไดเมอมกำรตดภำพ

คมอการใชงาน/ชดฝกอบรม ผลตภณฑในการสอสารอนๆรวมไปถงคมอการใชงานและชดฝกอบรมทถกน�าไปใชไดโดยชมชนทองถน หรอใชในคณะกรรมาธการแมน�าโขงเปนการภายในเพอสอสารผลลพธการวจยหรอใหขอแนะน�าในทางปฏบตในกจกรรมตางๆ ซงบอยครงทเอกสารนจะเปนเอกสาร “แนะน�าวธการด�าเนนงาน”

หนงในตวอยำงคอคมอกำรใชงำนโครงกำรเตรยมรบมอกบอทกภยของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง คมอกำรใชงำนเชนนควรจะถกเขยนในรปแบบทสนและชดเจน ใชเปนเอกสำรอำงองไดงำย และควรไดรบกำรแปลเปนภำษำทองถน

เชน แผนงำนดำนสงแวดลอมของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดสรำงชดฝกอบรมทตพมพใน 5 ภำษำ โดยรวมไปถงค�ำศพททเกยวของ กรณศกษำจำกลมแมน�ำโขงตอนลำง และบทเรยนในหลกสตรตำงๆทเกยวของกบกำรพฒนำสงแวดลอม เครองมอในกำรประเมนผลกระทบทำงสงแวดลอม และอนๆ

ขอแนะน�าอนๆในการเขยนคมอการใชงาน/ชดฝกอบรม

• คดเหมอนผใชเสมอ วำงตวเองใหเปนผใชคมอและถำมตวเองวำระดบ ควำมเชยวชำญใดและอะไรทพวกเขำตองกำรจะร

• เขยนโครงราง เพอประกนวำหวขอตำง ไๆดถกเขยนอยำงครอบคลม

• ใชรปประโยคทประธานเปนผกระท�าซงจะท�ำใหเขำใจงำยขนเมอมประธำนและกรยำในประโยคทชดเจน

• เขยนวธการใชทชดเจนและสรางล�าดบบท/บทเรยนทชดเจน ผอำนจะตองเขำใจวำพวกเขำอำนไปถงไหน ไดเรยนรอะไร และจะไปตอทใด ชวงเปลยนผำนเปนสงส�ำคญในทน เมอสนสดในแตละบทควรจะมสรปเนอหำ บทเรยนหลกทไดเรยนมำ

ผลตภณฑดานการสอสารอนๆ สงนคอเครองมอดานการสอสารอนๆทควรจะพจารณา

• วดโอเสมอนจรง/อนเมชน (animation) ผลตภณฑอนๆทเปนไปไดในกำรสอสำรนอำจจะรวมถงภำพอนเมชนทจะชวยใหเหนกระบวนกำรกำรจดกำรน�ำได ซงสงนควรจะเปนสวนหนงของโครงกำรททขยำยไปสชมชน และควรจะไดรบกำรจดท�ำเปนวดโอโดยอยในเวบไซตของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง และไดรบกำรเผยแพรโดยสงคมออนไลน และชองทำงอนๆ

• โปสเตอร โปสเตอรเปนหนงในเครองมอกำรสอสำรทมประสทธผล นบตงแตโปสเตอรทำงวชำกำรทน�ำเสนอในงำนประชมวชำกำรและกำรประชมเชงปฏบตกำรจนถงโปสเตอรทสำมำรถสนบสนนใหเกดกำรเปลยนแปลงพฤตกรรมและเปนสวนหนงของแผนงำนกำรขยำยไปสชมชน ในทกกรณ โปสเตอรจะตองมโครงสรำงทด อำนงำย และมสำรทชดเจน

90 91

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

มาตร

ฐาน

ดาน

ผลตภ

ณฑ

และก

จกรร

มใน

การส

อสาร

ชองทางอนๆในการกระจายขาวสาร เชนเดยวกนกบสอมวลชน มชองทางในการกระจายขาวสารขอมลในการสอสารตางๆมากมายทควรพจารณา โดยรวมไปถงชองทางตางๆเหลาน

• เวบไซตของคณะกรรมาธการแมน�าโขง เวบไซตอยำงหลกของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนชองทำงทจะท�ำใหสำธำรณชนไดเขำถงขอมลเกยวกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและกำรแสดงผลกำรด�ำเนนกำรตำงๆทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำร เวบไซตของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงประกอบดวยขอมลทำงวชำกำรและควำมส�ำเรจขององคกำรโดยมเอกสำรอยำงเปนทำงกำรและเอกสำรอยำงงำยส�ำหรบเผยแพร ส�ำหรบเวบไซตของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เปนสงส�ำคญทจะเขยนใหเหมำะสมทสดเทำทจะเปนไปได ในขณะทเนอหำสวนใหญจะถกจดกำรโดยผเชยวชำญดำนกำรสอสำร กมขอแนะน�ำสนๆดงตอไปน

เมอน�ามารวมกนแลว ผลตภณฑในการสอสารเหลานและกลยทธในการสงตอผลตภณฑมประสทธผลกจะมบทบาทหลกในการเผยแพรสารของคณะกรรมาธการแมน�าโขง

• เวบไซตพอรทล (website portals) เวบไซตพอรทลนนเปนศนยกลำงขอมลทมควำมส�ำคญ เปนพนทเวบไซตท ผใชสำมำรถหำขอมลเพมเตมเกยวกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในประเดนเฉพำะดำนได โดยเวบไซตพอรทลทมอยนนรวมถง “Data Portal” ของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง (http://portal.mrcmekong.org/index) และเวบไซต MekongInfo (http://www.mekonginfo.org/)

• แผนงานส�าหรบผเยยมชม โดยกำรจดใหผมสวนไดเสยเขำมำเยยมชมพนทหลกทเกยวของกบโครงกำรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ซงเปนเทคนคส�ำคญอกประกำรหนงในกำรกระจำยกำรสอสำร ซงอำจจะเปนกำรบรรยำยสรปโดยผเชยวชำญในประเดนเฉพำะดำน

• การจดชดการบรรยายพเศษ กำรจดชดกำรบรรยำยพเศษโดยบคลำกรทำงวชำกำรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เปนสงทควรจะพจำรณำดวยเชนกน สงนอำจจะประกอบดวยควำมรวมมอทเปนไปไดกบมหำวทยำลยและ สถำบนวจยในทองถน

• ชมชนปฏบตการ ชมชนปฏบตกำรเปนหนวยงำนอยำงไมเปนทำงกำร ทงภำยในหรอภำยนอกทมกำรแบงปนผลกำรวจย อภปรำยเกยวกบกำรด�ำเนนงำนและแบงปนควำมรในสำขำตำงๆ ซงชมชนเหลำนควรจะอยในพนททมกำรปฏบตกำร เชน เครอขำยดำนสงแวดลอม เครอขำยดำนกำรประมง เครอขำยดำนธรรมำภบำล และอนๆ

• การอบรมเชงปฏบตการ กำรอบรมเชงปฏบตกำร เชน กำรเผยแพรและอภปรำยผลกำรวจย ซงเปนเครองมอในกำรสอสำรทมประโยชนส�ำหรบ กำรเผยแพรกำรสอสำร

• การมสวนรวมจากหนวยงานภายนอก ในขณะทรปแบบกำรสอสำรทไดกลำวไวในคมอนสำมำรถน�ำไปปฏบตได กควรจะพจำรณำกำรมสวนรวมของหนวยงำนอนๆเพอทจะเผยแพรรำยงำนและขอมลสอสำร เชน ส�ำนกงำนของหนวยงำนภำครฐในระดบทองถน หองสมดในระดบทองถน มหำวทยำลย นกคด และเครอขำยองคกรเอกชนทไมแสวงหำผลก�ำไร

หวขอวดโอภาพเสมอนจรง/อนเมชนทเปนไปได

• น�ำทวมและกำรลดผลกระทบจำกน�ำทวม• กำรเดนเรอในแมน�ำโขง• กำรชลประทำน• กำรตอตำนกำรรกล�ำของน�ำเตม• กำรพฒนำเขอนไฟฟำพลงน�ำ

» ท�ำใหมนใจวำขอมลขาวสารทส�าคญจรงๆนนถกเขยนไวดานหนา กอนทจะกลำวถงรำยละเอยด เชนเดยวกนกบกำรเขยนขำวประชำสมพนธ

» เขยนในแบบทงายและกระชบ หลกเลยงการเขยนยอหนายาวๆ ผเยยมชมเวบไซตตองกำรหลกเลยงกำรอำนเนอหำทยำวตดกนบนหนำจอ

» มความชดเจนเกยวกบผอานของคณ ผอำนของคณจะมควำมหลำกหลำย ยกตวอยำงเชนผเยยมชมเวบไซตทวไปจนถงเวบไซตทำงวชำกำรเฉพำะดำน

» คดเกยวกบหวขอยอยและการแบงประเดน เวนบรรทดตามหวขอยอย สงนจะท�ำใหเนอหำทยดยำวแตกยอยลงไปไดเชนเดยวกนกบกำรเปนกำรตดปำยสญลกษณใหกบผอำน ไดอำนงำยขน

» ท�าใหมนใจวามลงกเชอมโยงเปนกำรภำยในเพอทผคนจะไดศกษำเนอหำเพมเตมได

93

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การพดในนามของคณะกรรมาธการแมน�าโขง –

คณจะพดอะไร? คณจะพดอยางไร?

บคลำกรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงมกจะเปน ผพดในกำรประชมทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและกำรประชมภำยนอกอยำงสม�ำเสมอ เชน กำรประชมสมมนำดำนกำรประมงในแมน�ำโขง (the Mekong Fisheries Symposium) กำรประชมอทกภยในแมน�ำโขงประจ�ำป (the Annual Mekong Flood Forum) และกำรประชมประจ�ำปอนๆ เชน กำรประชมคณะมนตร (Council meetings) และกำรประชมคณะกรรมำธกำรรวม (Joint Committee meetings)

แลวคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะใชประโยชนจำกเหตกำรณนไดอยำงมประสทธผลสงสดไดอยำงไร? ในสวนนของคมอในกำรสอสำรจะเปนกำรอธบำยวำทกษะในกำรน�ำเสนอนนจะสำมำรถปรบปรงไดอยำงไร

กำรพดกบคนกลมใหญมแนวโนมจะเปนสงทท�ำใหผใหญหลำยคนกลว นอกเหนอไปจำกกำรกลวควำมสง กลวแมลง และกำรเดนทำงโดยเครองบน อยำงไรกตำม หำกคณท�ำตำมขอแนะน�ำดำนลำงตอไปน คณจะสำมำรถปรบปรงทกษะในกำรน�ำเสนอและอำจจะถงขนสนกไปกบตวคณเองได!

8

โครงสรำงของกำรน�ำเสนอ/กำรกลำวสนทรพจน เคลดลบในกำรสอสำรอนๆ

กำรใชภำษำ ควำมส�ำคญของภำษำกำยและน�ำเสยง กำรใช PowerPoint

กำรด�ำเนนกำรชวงถำมตอบ บทบำทกำรเปนกระบวนกร

โครงสรางของการน�าเสนอ/การกลาวสนทรพจน หำกมกำรรองขอใหน�ำเสนอในงำนตำงๆ กมกจกรรมตำงๆมำกมำยทคณสำมำรถท�ำไดเพอทจะท�ำใหกำรน�ำเสนอของคณเกดประสทธผลมำกทสด โดยเฉพำะกำรมงเนนไปทโครงสรำงในกำรน�ำเสนอ

กำรเตรยมตวและกำรมโครงสรำงทดเปนสงจ�ำเปน ผน�ำเสนอทเปนธรรมชำตหลำยคนออกมำในรปแบบทผอนคลำยและน�ำเสนอไดอยำงถกตองในทนทเนองจำกมควำมพยำยำมในกำรเตรยมตวอยำงมำกมำกอนหนำน

แลวเรำจะเตรยมตวไดอยำงไร? สงนควรจะไดรบกำรด�ำเนนกำรผำนกำรระดมสมอง กำรอภปรำยกบเพอนรวมงำน และกำรสรำงชดขอมลขำวสำร แนวควำมคด และสำรทตองกำรจะสอเบองตนซงเปนสวนหนงของสงทคณตองกำรจะน�ำเสนอ ในทำยทสดแลวผลลพธกจะเปนกำรน�ำเสนอทมโครงสรำงทด ทรวมไปถงสงตอไปน

จดท�าโครงสรางการน�าเสนอของคณ

• การเชอมโยง• การสรปภายใน

• ใคร อะไร และอยางไร• ท�าไมถงตองสนใจหวขอของฉน • สรางอ�านาจและความนาเชอถอ • ดงดดความสนใจของผฟงและใชสถต

• เตอนพวกเขา• ท�าใหมนใจวาค�าพดสดทายไดผล• สรป• อางองไปยงค�ากลาวเปดการน�าเสนอของคณ

3.

2.

1. เรมตน

กงกลาง

สรป

94 95

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

เนอหำของกำรน�ำเสนอคอกำรทคณจะมองหำวธกำรทจะท�ำใหสำรของคณไดสอออกไปและท�ำใหผฟงสนใจมนเพยงพอทจะตอบสนองตอผลลพธตำมทคณตองกำร เชนเดยวกนกบเคลดลบมำกมำยทไดกลำวไวในสวน 8 กำรสรำงควำมเชอมโยงมบทบำทส�ำคญในกำรสรำงควำมลนไหลตอเนองใหกบกำรน�ำเสนอของคณ

ความส�าคญของการสรางความเชอมโยง กำรน�ำเสนอควรจะเปนไปอยำงรำบรนและไรรอยตอ เพอทจะท�ำใหส�ำเรจ กำรสรำงควำมเชอมโยงเปนสงจ�ำเปน กำรสรำงควำมเชอมโยงชวยใหเคลอนจำกจดหนงไปอกจดหนงได โดยเปนทงกำรสรปภำยในกำรน�ำเสนอเพอทคณจะรวำคณอยทไหน คณผำนประเดนอะไรมำบำง และคณก�ำลงจะไปทใด สดทำย กำรสรำงควำมเชอมโยงกจะท�ำใหผฟงทวไปไดพก (ผทมแนวโนมจะไมสำมำรถสนใจอะไรไดนำนไปกวำกำรฟงเรองเฉพำะไดระหวำง 5-10 นำท) นคอแนวทำงในกำรสรำงควำมเชอมโยงระหวำงหวขอโดยทวไป

• หากคณก�าลงจดระเบยบการน�าเสนอของคณจากประเดนตางๆและกลาวในบทน�าของคณ การเชอมโยงจะเกดขนโดยตวมนเอง เชน “วนน ผม/ดฉนจะพดเกยวกบเกษตรกรรมแบบยงยนและกำรพฒนำชนบทในเวยดนำม ประกำรแรก ผม/ดฉนจะอธบำยกำรเตบโตทำงดำนเกษตรกรรมในภมภำค ผลกระทบทมจำก กำรพฒนำชนบท และสงทเปนตวชวดดำนสงแวดลอมและเศรษฐกจและสงคมในสวนน..”

• การสรางความเชอมโยงแบบอนๆทใชกนทวไป รวมไปถง “ตอนนลองมำดท...” และ “ประเดนอนกคอ...”

• การน�าไปสขอสรป กำรสรำงควำมเชอมโยงอนทมควำมส�ำคญคอกำรเชอมโยงเนอหำหลกของกำรน�ำเสนอไปสขอสรป เทคนคทใชในทนอำจจะรวมไปถง “โดยสรปแลว”, “แลวอะไรคอสงทเรำไดเรยนรจำกกำรน�ำเสนอน?” หรอ “ใหผม/ดฉนไดกลำวประเดนสดทำยอกหนงประเดน”

• การใชการสรปภายในใหเปนการเชอมโยง ดงทไดกลำวแลวกอนหนำน กำรสรำงควำมเชอมโยงในกำรน�ำเสนอนนอำจจะเปนกำรสรปภำยในกได กำรสรปภำยในควรจะเปนกำรสรปแบบรวบรดวำคณไดกลำวครอบคลมในสวนใดไปแลวบำงและประกำศวำตอนนคณอยในกำรน�ำเสนอสวนใด

ผฟงจะสรำงควำมประทบใจแรกไดอยำงรวดเรวและจะตดสนภำยในไมกประโยคแรกวำพวกเขำตองกำรทจะฟงคณหรอไม คณมเวลำเพยงไมกวนำททจะท�ำใหเกดผลลพธในเชงบวกและไดท�ำใหเกดควำมประทบใจเมอเรมตนได ดงนนท�ำใหมนใจวำคณมบทน�ำทดและฝกซอม คณอำจจะพจำรณำกำรจดจ�ำเนอหำดวยเชนกน

กำรกลำวน�ำของคณ (ทไมควรจะนำนเกนกวำสำมนำท) ควรจะมเปำหมำยหลกสำมประกำรคอ เพอทจะไดควำมสนใจจำกผฟง เพอทจะสรำงควำมสมพนธกบผฟง และใหเหตผลวำเหตใดพวกเขำจะตองฟงคณ ซงบำงคนไดกลำววำจะท�ำใหส�ำเรจไดดงตอไปน

• ตอบค�าถามเหลานในสวนน�า คณคอใคร คณจะบอกอะไรกบพวกเขำ เพรำะเหตใดมนจงส�ำคญ และเพรำะเหตใดคณถงเปนบคคลทดทสดทจะพดกบผฟงเกยวกบสงน

• แสดงใหเหนวาหวขอทคณน�าเสนอนนตรงกบความสนใจของผฟงอยางไร ผฟงทกคนจะเรมคดวำ แลวอยำงไรเลำ? หรอ มนมอะไรทเกยวของส�ำหรบตวฉนบำงไหม? ดงนน ในกำรตอบค�ำถำมเหลำน กมควำมส�ำคญโดยเฉพำะทกำรน�ำเสนอของคณจะเชอมโยงกบประสบกำรณของผฟงเหลำนน คณจะไดประโยชนอยำงไร? ผม/ดฉนไดใหขอมลทเปนแนวทำงในกำรแกไขปญหำไดอยำงไร?

• สรางอ�านาจและความนาเชอถอของคณ รำยละเอยดบำงอยำงเกยวกบประสบกำรณและต�ำแหนงของคณกอำจจะเปนประโยชนดวยเชนกน คณไมจ�ำเปนตองแสดงมนในทนแตคณจ�ำเปนตองบอกผฟงวำเพรำะเหตใดคณจงไดรบมอบหมำยทจะมำพดกบพวกเขำ

• ยดโยงความสนใจของผฟง ค�ำกลำว หรอค�ำถำมทย วยอำรมณอำจจะเปนประโยชนในทน ค �ำถำมในเชงส�ำนวนโวหำรกเปนหนงในชองทำงทมประสทธผลมำกในกำรท�ำใหผฟงมสวนรวมโดยตรง เชน “ลองจนตนำกำรวำคณจะตองเดนเปนระยะเวลำหำชวโมงทกวนเพอไปตกน�ำ สงเหลำนจะท�ำใหคณรสกอยำงไร?” หรอ “ลองจนตนำกำรวำหำกบำนของคณพงทลำยจำกน�ำทวมสำมครงในชวงหำปทผำนมำ”

• ใชสถต ขอเทจจรงทนำสนใจนนมกจะเปนวธกำรทดในกำรเรมตนน�ำเสนอ “คณรไหมวำ...?”

• เชอมโยงการน�าเสนอของคณกบการน�าเสนอกอนหนาน สงนกอำจจะเปนประโยชนมำก โดยกำรสรำงบรบททวไปใหกบกำรน�ำเสนอของคณและบอกผฟงวำกำรน�ำเสนอของคณนนจะมกำรเชอมโยงไดอยำงไร

ตอนนเมอคณดงดดความสนใจจากทกคนไดแลว และมการเรมตนทเขมแขง คณจะตองท�าใหมนด�าเนนตอไป

1.

สรางจดเรมตนทด

2.

สวนเนอหา

96 97

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การใชภาษา ทางเลอกในการใชภาษากเปนสงส�าคญในการน�าเสนอ อกครง ทจะมขอเสนอแนะดงตอไปน

• ปรบเปลยนรปแบบวธการในกำรสนทนำ พยำยำมทจะใชกำรสนทนำและเปนธรรมชำตมำกทสดเทำทจะเปนไปไดในกำรน�ำเสนอของคณ ผคนมแนวโนมทจะชอบรปแบบทอบอนและผอนคลำย จงพดคยกบผฟงของคณ

• หลกเลยงค�าศพทราชการ ใชค �ำพดทตรงไปตรงมำเพอสอควำมหมำย

• หลกเลยงการใชภาษาพด สงนจะขนอยกบผฟง แตจงหลกเลยงกำรใชภำษำพดแบบเฉพำะมำกจนเกนไปในบำงวฒนธรรม

• ค�าถามเชงส�านวนโวหารทจะท�าใหเขาประเดน ดงทไดกลำวไปแลว กำรใชค �ำถำมเชงโวหำรเปนวธกำรทมประสทธผลในกำรเนนย �ำประเดนทตองกำรจะน�ำเสนอ “สถำนกำรณนมควำมรนแรงเพยงใด?” หรอ “คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงตงจะท�ำอะไรเกยวกบสงทเกดขน”

• ใชประโยคสนๆ ยงมค �ำในประโยคยำวเทำไรกยงเขำใจยำกเทำนน กำรใชประโยคยำวๆมแนวโนมทจะใสกลมค�ำเพมเขำไปและมกจะยำกทจะตดตำมท�ำควำมเขำใจ หำกคณมประโยคมำกมำยทมควำมยำวมำกกวำ 20 ค�ำ ลองเรมเขยนค�ำในกำรน�ำเสนอดใหม

• ใชรปประโยคแบบประธานเปนผกระท�ามากกวาประธานเปนผถกกระท�า กำรใชรปแบบประโยคทประธำนเปนผ กระท�ำจะท�ำใหประโยคของคณมพลงและมอ�ำนำจมำกกวำเนองจำกมใครบำงคนท�ำอะไรบำงอยำงในนน

เคลดลบในการสอสารอนๆ เชนเดยวกนกบโครงสรางของการน�าเสนอ กมเคลดลบอนๆอกมากมายทจะพจารณาวาจะชวยใหคณไดผานการน�าเสนอไปได

• จดจ�าสารทคณตองการจะสอ แนนอน เนอหำคอใจควำมหลก คณมบำงอยำงทนำสนใจและควรคำทจะพด จดจ�ำสำรทคณตองกำรจะสอและท�ำใหมนใจวำสำรเหลำนนไมไดมมำกจนเกนไป!

• อยายดเยยดใหขอมลมากจนเกนไป ในภำษำองกฤษ ผคนพดดวยควำมเรวเฉลยประมำณ 150 ค�ำตอนำท เลอกขอมลทมควำมส�ำคญมำกทสดและใสรำยละเอยดไว โดยใสไวในขอมลทำงวชำกำรส�ำหรบแจกจำย

• ฝกฝน! ใหตวคณเองมเวลำทเพยงพอในกำรฝกฝน กำรน�ำเสนอทดจะตองผำนควำมพยำยำมและทดลองมำหลำยครงกวำจะน�ำเสนอไดอยำงรำบรนและเปนธรรมชำต

• แสดงใหเหนถงความมงมนของคณ มควำมมงมนตงใจเกยวกบหวขอของคณและท�ำใหควำมกระตอรอรนของคณไดถกแสดงออกมำ ซงสงนนเปนวธกำรทดทสดทจะท�ำใหผฟงของคณมสวนรวม

สดทำย ตองมบทสรป หำกกำรกลำวกลำวน�ำเปนกำรสรำงควำมประทบใจแรก บทสรปกเปนกำรสรำงควำมประทบใจสดทำยและเปนโอกำสสดทำยของคณในกำรสรำงผลลพธใหเกดขน

บทสรปมบทบำทส�ำคญในกำรก�ำหนดวำผฟงจะจดจ�ำคณและขอควำมของคณอยำงไร โดยเปนกำสนสดกำรน�ำเสนอ เปนกำรรอยเรยงเรองรำวตำงๆเขำดวยกน และใหผฟงไดรบรถงควำมรสกสมบรณ ดวยกำรกลำวสรปประเดนส�ำคญของคณอยำงสนๆ และปลกใจใหเกดกำรเปลยนแปลง (หำกเปนวตถประสงคในกำรน�ำเสนอของคณ) โดยมเคลดลบในกำรสรปบำงประกำรดงตอไปน

• เตอนพวกเขา! ผฟงชอบทจะรลวงหนำวำคณก�ำลงวำงแผนทจะจบกำรน�ำเสนอ บอกพวกเขำวำคณก�ำลงใกลทจะจบกำรน�ำเสนอแลว อยำจบกำรน�ำเสนอแบบไมคำดคดและแบบทนททนใด

• ท�าใหค�าพดสดทายของคณมความหมาย ค �ำพดสดทำยของคณโดยอดมคตแลวจะสรำงควำมเชอมโยงทำงอำรมณกบผฟง “หำกคณจะจดจ�ำอะไรไวสกอยำงทผม/ดฉนพดในวนน” หรอ “ผม/ดฉนมควำมคดเหนสดทำยทจะมอบใหคณ”

• สงนอาจจะสรางการเรยกรองใหเกดการด�าเนนการ ซงเปนโอกำสทดทสดทจะเปนกำรเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอทศนคตของผฟงเมอพวกเขำออกจำกหองไป

• อางองกลบมาทค�าทไดกลาวไวเมอเรมน�าเสนอ สงนท�ำใหเกดควำมรสกสมบรณตอกำรน�ำเสนอของคณ “ดงนน ดงทผม/ดฉนไดกลำวไปเบองตนแลววำ...” คณควรจะสรำงควำมเชอมโยงหวขอทคณน�ำเสนอกบบรบททกวำงขนอกครง

• สรปใจความหลกของการน�าเสนอ ซงเปนสงทมกจะมประโยชนอยำงมำกทจะสรปในสงทคณไดพดไปแลวกอนหนำน

• อยาพดยาวเกนไป เปนสงทดกวำทจะท�ำใหผฟงตองกำรอยำกรมำกขนมำกกวำกำรทพวกเขำรสกโลงใจเมอคณจบกำรน�ำเสนอ อยำพดเรอยเปอยและพดนำนเกนไปหำกคณหลกเลยงได

• มอารมณขน กำรมอำรมณขนเปนคณลกษณะทเปนประโยชนในกำรน�ำเสนอ เนองจำกจะท�ำใหอำรมณและควำมหนกแนนลดลงไป และหลงจำกทผคนหวเรำะกมกจะเปนเวลำทดทจะน�ำเสนอประเดนทมควำมจรงจง ท�ำใหมนใจวำเรองตลกทคณเลำนนไมกำวรำวจนเกนไป

• เรองเลา กำรบอกเลำเรองรำวเปนรปแบบทเกำแกทสดในกำรสอสำรและมควำมจรงและควำมนำเชอถอไดจำกภำยใน มนเปนวธกำรทแนวคดและขอมลขำวสำรไดถกสงตอจำกบคคลหนงไปอกบคคลหนงมำเปนเวลำหลำยพนป ในกำรน�ำเสนอ กำรเลำเรองกจะเปนกำรท�ำใหหวขอนนๆมชวตชวำและท�ำใหรปแบบกำรน�ำเสนอทกอยำงนนมสสน

3.

สวนสรป

98

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

ความส�าคญของภาษากายและน� าเสยง ภำษำกำยของคณเมอน�ำเสนอจะมผลกระทบอยำงมำกตอผฟงพอๆกนกบค�ำพดของคณ รตวอยเสมอเกยวกบกำรแสดงออกของคณและสำรทภำษำกำยของคณสอ และนอกเหนอไปจำกนน เปนธรรมชำตและหลกเลยงกำรเบยงประเดนจำกควำมสนใจในกำรน�ำเสนอสำรของคณ ดวดโอเทปตวคณเองเมอลดเสยงในกำรน�ำเสนอลงและคณจะเรยนรอะไรอกมำกมำยเกยวกบภำษำกำยของคณ

• ก�าหนดพฤตกรรมทท�าใหผฟงเบยงเบนความสนใจ พวกเรำมลกษณะนสยสวนตว เชน ถอแกวขนลง กระดกนวมอ และอนๆ รบฟงผลลพธเพอก�ำหนดพฤตกรรมดงกลำวทคณจะตองแกไข

• การใชทาทาง พลงงำนโดยทวไปในกำรน�ำเสนอจะถกเพมขนดวยกำรใชทำทำง พยำยำมทจะไมยนนงในจดทบรรยำย

• การวางต�าแหนงของตวเอง กำรยนหรอนงในรปแบบทผอนคลำยแตเตรยมพรอม กำรยนนนดกวำเมอน�ำเสนอ เนองจำกจะไดรบควำมสนใจจำกผฟงและท�ำใหคณมองเหนผฟงไดดขน

• การเคลอนไหว กำรเคลอนไหวจะท�ำใหเกดควำมมงเนนทหลำกหลำยและจะท�ำใหคณออกหำงไปจำกททคณก�ำลงยนพดอย ซงเปนอปสรรคตอผฟง กำรเคลอนไหวนนกไดแสดงใหเหนกำรเปลยนแปลงในเนอหำของกำรน�ำเสนอไดดวยเชนกน

• การสบตาผฟง เปนกำรรวำคณไดเตรยมกำรน�ำเสนอมำเพยงพอแลว และคณไดสบตำกบผฟงมำกมำยเทำทจะเปนไปได ซงกำรสบตำผฟงกแสดงใหเหนถงลกษณะของกำรเปดเผย

• และอยาหนหลงใหผฟง! สงนเปนสญลกษณแนนอนวำคณก�ำลงจะสญเสยผฟงไป

• อยาใหแทนน�าเสนอมาเปนอปสรรคระหวางคณกบผฟง กำรยนพดอยบนแทนบรรยำยแสดงใหเหนถงควำมประหมำของคณ

• หลกเลยงการเอามอเทาเอว และท�ำทำทเสรมกำรสอสำรของคณแทน เชนหำกคณมประเดนทตองกำรจะน�ำเสนอสำมประกำร กใชนวมอของคณนบแทน

• หลกเลยงการกอดอก เชนเดยวกนสงนเปนอปสรรคระหวำงคณและผฟงและท�ำใหรสกวำคณก�ำลงปดบงอะไรบำงอยำง

• อยาเอามอลวงกระเปา สงนจะลดโอกำสในกำรแสดงออกดวยมอของคณและเปนกำรจ�ำกดทำงเลอกในกำรแสดงออกซงทำทำงของคณ

• ยนตรง ทงน�ำหนกลงบนเทำทงสองขำงเปนทำทไดรบควำมชนชอบในกำรน�ำเสนอ

• ทาทาง ท�ำใหมนใจวำคณมทำทำงทหลำกหลำย อยำงไรกตำม คณไมตองกำรจะดเหมอนเปนหนยนต และไมแขงทอเหมอนตนไมจนเกนไป

และเสยง…

• อนเครองดวยการใชเสยงของคณ ฝกทดลองใชเสยงกอนทคณจะพด

• ไมใชค�าร�าพงร�าพนในล�าคอ เชน อม โอเค เออ ฯลฯ เพรำะไมไดชวยในกำรน�ำเสนอของคณ

• จดการระดบเสยงของคณ สงนเปนเครองมอทมพลง เมอไรกตำมทคณเปลยนระดบเสยง ผคนจะสนใจ ลองใชวธกำรนด

• ใชการหยดพก กำรหยดพกเปนสวนส�ำคญของกระบวนกำรสอสำร มนใหเวลำส�ำหรบกำรจดจ�ำแนวคดทได น�ำเสนอ ซงเปนกำรเตรยมพรอมส�ำหรบกำรรบฟงสงส�ำคญในประเดนตอ ไๆป อยำกลวทจะใชมนเมอเปนไปได

100 101

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การใช PowerPointPowerPoint เปนนวตกรรมในกำรพดตอสำธำรณะทดทสดในชวงสองทศวรรษทผำนมำ แตอยำงไรกตำม ขอเสยของมนกคอมผคนมำกมำยไมสำมำรถพดไดโดยไมม PowerPoint ผคนเรมมแนวโนมทจะลมไปวำพวกเขำก�ำลงเปนผน�ำเสนอ ไมใช PowerPoint

เนอหาดานลางนคอเคลดลบในการใช PowerPoint ในการน�าเสนอของคณ

• คณจ�าเปนตองใชมนหรอไม? ประกำรแรก ถำมตวเองวำคณจ�ำเปนตองใช PowerPoint จรงๆหรอไม ซง PowerPoint จะถกน�ำมำใชเมอเพยงคณคดถงกำรเพมขอมลขำวสำรทสำมำรถมองเหนไดใหชดเจนมำกขนและท�ำใหสำรทคณจะสอไดสอออกไปมผลลพธทดขน มนไมควรจะถกน�ำมำใชเพยงเพรำะจะท�ำใหคณรสกสบำยใจขนในกำรน�ำเสนอ

• อยาท�าให PowerPoint กลายมาเปนอปสรรคและอยาอานค�าตอค�า ไมมอะไรแยไปกวำกำรทใครบำงคนจะอำนเนอหำ PowerPoint ของเขำหรอเธอทงหมด มนเปนกำรเสยเวลำของทกคนอยำงมำกและมนงำยกวำมำกส�ำหรบผเขำรวมประชมถำพวกเขำไดรบอเมลกำรน�ำเสนอนแทน ใชกำรอำงองจำก PowerPoint แตเลอกทจะใชขอควำมบำงอยำงเทำนนจำกมน

• ท�าใหสไลดสน หลกเลยงกำรใสขอมลหรอค�ำมำกจนเกนไป โดยอดมคตแลวคณควรจะมหวขอยอยในกำรน�ำเสนอเพยง 3-4 หวขอยอยตอหนำ หรอนอยกวำนน เพรำะในขณะทขอควำมนนถกฉำยอยบนจอ ผฟงจะอำนสงทอยบนจอและไมฟงคณ

• ใชภาพกราฟฟกใหนอยทสดเทาทเปนไปได และท�ำใหมนใจวำมนมควำมเกยวของกบสงทคณจะน�ำเสนอ กำรใชภำพควรจะงำย ชดเจน และเปนไปตำมวตถประสงคทก�ำหนดไว คอสนบสนนผน�ำเสนอ ซงควรจะเปนภำพทมขนำดใหญพอททกคนในหองจะไดเหน

• ท�าใหสไลดของคณสะอาดและคงเสนคงวา อยำผสมรวมสไลดของคณ โดยเฉพำะหำกสไลดของคณนนมรปแบบตวอกษร ส หรอกำรออกแบบทตำงกน สงนจะเบยงเบนควำมสนใจของผฟงจำกสำรทคณตองกำรจะน�ำเสนอ และอยำท�ำใหโลโกขององคกรมำท�ำลำยควำมสนใจขอควำมทคณตองกำรจะสอ คณควรจะใชอยำงระมดระวง

• ใชตวอกษรแบบงายๆ เลอกอกษรทเปนตวพมพทอำนงำย และไมใชตวอกษรมำกกวำ 2 แบบ หำกเปนไปได ใหมเพอนรวมงำนลองเปด PowerPoint ทจะน�ำเสนอใหเพอใหคณเปนอสระทจะเคลอนไหวและมงเนนไปกบสงทคณตองกำรจะน�ำเสนอ

• หลกเลยงการใชตวอกษรแบบยกหรอตวพมพใหญ ผคนตองกำรทจะอำนค�ำและตวอกษร กำรใชตวอกษรแบบยกจะท�ำใหค �ำเปนรปสเหลยม ท�ำใหอำนยำกขน

• พดกบผฟง ไมใช PowerPoint พดกบผฟง ไมใชหนำจอ ซงสงทน�ำเสนอบนหนำจอจะชวยสนบสนนผพด ไมใชกำรทผพดจะสนบสนนสงทอยบนจอ

POWERPOINT – สงทควรหลกเลยง...

กราฟทไมชดเจน…

ภาพพนหลงทรบกวนความสนใจ…

ขอความทมากเกนไป…

รปแบบอกษรทไมด…

• มความคงเสนคงวา คงรปแบบและควำมตอเนองไวในแตละสไลด ท�ำใหมนใจวำบคลำกรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตทก�ำลงน�ำเสนอมรปแบบกำรน�ำเสนอในแบบเดยวกน

• ควบคมจงหวะในการน�าเสนอและยงคงพดตอไปเมอมการเปลยนสไลด กำรฝกฝนจะท�ำใหกำรน�ำเสนอดนำดงดดและเปนมออำชพ

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

103102

การใช MIND MAPPING เพมขน

ทำงหนงในกำรวำงโครงสรำงให PowerPoint ของคณคอ mind mapping ซงเปนแผนภำพทถกใชเพอน�ำเสนอประเดนทเชอมโยงตอค�ำหรอแนวคดทมควำมส�ำคญ

กำรใช mind mapping เปนควำมสำมำรถในกำรวเครำะห เชอมโยง และใชควำมรอยำงมประสทธผลเพอแกไขปญหำและคดอยำงมประสทธผล มโปรแกรม mind mapping จ�ำนวนมำก หรอคณจะใชกระดำษสกแผนมำเรมท�ำเองกได ตวอยำงดำนลำงนแสดงใหเหนถงกำรท�ำ mind map จำกกำรเดนทำงเพอตดตอธรกจระหวำงประเทศ

ด http://www.mind-mapping.co.uk ส�าหรบตวอยางเพมเตม

การด�าเนนการชวงถามตอบ ภายหลงจากการน�าเสนอแลว กเปนไปไดทจะมชวงเวลาถามตอบกบผฟง มเทคนคบางประการในการจดการชวงเวลาเหลาน

• อยาหยดการระมดระวงตวและผอนคลายมากเกนไปเพยงเพราะคณไดน�าเสนอเสรจแลว คณสำมำรถออกจำกแทนบรรยำยโดยไดรบผลตอบรบในเชงลบจำกผฟงไดหำกคณไมไดตอบค�ำถำมในชวงถำมตอบอยำงถกตอง

• ใชเวลาในการฟงค�าถาม มผพดหลำยคนคดวำพวกเขำรวำค �ำถำมนนคออะไรกอนทผถำมจะถำมจบ จำกนนพวกเขำกดเปนคนโงเขลำเมอพวกเขำรวำสงนนไมใชค�ำถำม เปนสงส�ำคญทจะตองมควำมอดทนและรอจนกวำค�ำถำมทงหมดจะไดถกถำมออกมำ

การด�าเนนการชวงถามตอบ – รายการตรวจสอบ• อยำผอนคลำย

• ใชเวลำในกำรตอบค�ำถำม

• เรยกชอ

• ชมผถำมค�ำถำม

• ตอบสนองตอทกค�ำถำมดวยควำมเคำรพ

• มสวนรวม

• ซอสตย

• อยำโออวด

• เปนทยอมรบไดหำกจะกลำววำ “ผม/ดฉนไมทรำบ”

• เรยกชอ เมอคณสามารถท�าได คณอำจจะไมทรำบชอผฟงทกคนในหอง แตถำคณจ�ำใครบำงคนได ขอใหสบำยใจทจะเรยกชอพวกเขำ สงนจะชวยใหคณสำมำรถควบคมได ท�ำใหคณดเปนผมควำมร และผถำมกชนชอบกบกำรเปนผถกจดจ�ำเชนเดยวกน

• อยารงเกยจทจะชมผถาม เชน “เปนค�ำถำมทนำสนใจ” หรอ “นนเปนค�ำถำมทด” แตกอยำมองวำค�ำถำมอนๆทงหมดเปนค�ำถำมทไมด!

• จดการกบทกค�าถามอยางมมารยาท เปนสงส�ำคญทคณจดกำรกบทกค�ำถำมอยำงมมำรยำทแมวำคณจะมองวำสงเหลำนเปนเรองเลกนอยกตำม

• ท�าใหตวคณดมความสนใจและมสวนรวม มนเปนสงส�ำคญทจะท�ำใหตวคณดมควำมสนใจ ถงแมวำคณจะไมไดตอบค�ำถำม แตกท �ำใหมนใจวำคณไดรบฟงคนอน ใๆนทประชมดวย

• ใหเวลาตวคณเองกอนจะตอบค�าถาม อยำรบตอบ ไมมอะไรผดหำกจะมกำรหยดพกยำวๆ ใหทวนค�ำถำมทจะท�ำใหคณมเวลำพอทจะหยดพกหำยใจและตอบค�ำถำมของคณ

• ซอสตยกบผคน หำกคณบอกใครบำงคนวำคณจะกลบมำทพวกเขำโดยใหขอมลเพมเตม ท�ำใหคณมนใจวำคณไดท�ำเชนนน

• อยาโออวด แตอยากลวทจะแสดงประสบการณของคณ “ผม/ดฉนไดใชเวลำมำมำกกวำ 10 ปในกำรศกษำผลกระทบของแผนกำรลดผลกระทบจำกอทกภยทโตนเลสำบและผม/ดฉนสำมำรถกลำวไดโดยไมสงสยเลยวำ...” หรอ “เมอผม/ดฉนไดน�ำเสนอควำมเชอมโยงระหวำงกำรเตบโตทำงเศรษฐกจและกำรใชพลงงำนในเวยงจนทนตอกระทรวงพลงงำน” และอนๆ

104 105

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

การพ

ดใน

นาม

ของค

ณะก

รรมา

ธการ

แมน

�าโขง

บทบาทการเปนกระบวนการ บทบาทหนงทมกจะถกมองขามในงานประชมวชาการคอกระบวนการ/ผด�าเนนรายการทไมไดน�าเสนอแตเปนผด�าเนนรายการในแตละชวงและชวยอ�านวยความสะดวกในชวงเวลาการถามค�าถาม (ซงแนนอนวามกระบวนกรอยในงานประชมดวยเชนกน)

สงนเปนบทบำทส�ำคญและตองใชทกษะมำกมำยโดยรวมไปถงกำรท�ำใหบทสนทนำยงด�ำเนนอยอยำงตอเนองและประกนวำทกคนจะไดมสวนรวม ดงนน “อะไรท�ำใหเกดกระบวนกรทด?”

• ก�าหนดบรบทใหชดเจน มควำมชดเจนใหมำกกบหวขอและวตถประสงคของคณทจะกลำวถงในกำรประชมเชงปฏบตกำรหรอชวงเวลำในกำรน�ำเสนอ

• ยดมนตามกฎระเบยบ ท�ำใหมนใจวำผน�ำเสนอไมไดกลำวออกนอกเนอหำและไมไดพดนำนเกนไป จะเปนกำรดถำคณไดเหนกำรน�ำเสนอของผน�ำเสนอลวงหนำและใหขอคดเหน

• แสดงใหเหนถงความสขมและการด�าเนนการตามหนาททไดรบมอบหมาย ผด �ำเนนรำยกำรจะตองมแรงดงดดควำมสนใจของทกคนได โดยไมจ�ำเปนตองโออวด บำงครงอำจจะเปนกำรกลำวถงควำมเชยวชำญเฉพำะดำนของคณอยำงสนๆ เชน “ผม/ดฉนไดท�ำงำนในดำนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน�ำมำเปนระยะเวลำ 20 ป”

• คงไวซงความเปนอสระ เขำใจวำในฐำนะผด �ำเนนรำยกำร คณจะตองมควำมเปนอสระ (แมวำคณจะไมเหนดวยกบบำงคนทไดพดมำในทประชมกตำม) อยำตดสนมมมองของผอนและพยำยำมสรำงสมดลใหเกดขน

• เตรยมการและคาดหวง เตรยมหวขอไวลวงหนำและคำดหวงประเดนดำนเนอหำทจะเกดขนในชวงถำมตอบ

• เรยนรเกยวกบผพดคนอนๆ เรยนรเกยวกบผพดคนอนๆ เชน ขอเทจจรงทนำสนใจเกยวกบตวพวกเขำ ขอทรำบประวตสวนตวทจะชวยสรำงกำรแนะน�ำตวผพดและกำรน�ำเสนอของพวกเขำในแตละสวน

• ถามค�าถาม อยำกลวทจะถำมค�ำถำมดวยตนเอง โดยเฉพำะเมอคณรสกวำมนเปนค�ำถำมทจ�ำเปนตองถำมเพอตอบสนองกำรอภปรำยนนๆ

• ควบคม และอยในความสงบ ท�ำใหมนใจวำคณเปนผควบคมเหตกำรณและเปนผทมควำมสงบและสภำพตลอดเวลำ มนอำจจะมค�ำถำมทไมเปนมตร มกำรขดจงหวะจำกผฟง ผพดพดนำนเกนไป ฯลฯ ใหอธบำยทกสงทกอยำงดวยควำมสงบและสภำพและพยำยำมทจะท�ำใหเกดแนวทำงกำรด�ำเนนกำรทสรำงสรรคตอไป เชน “ผม/ดฉนก�ำลงจะขอใหคณสรปกำรน�ำเสนอของคณ” หรอ “หำกคณจะสำมำรถถำมค�ำถำมของคณใหสภำพและสรำงสรรคไดหรอไม เพอทพวกเรำจะไดไปตอ...” ฯลฯ

• เลอกหวขอและประเดนหลก มองหำควำมเชอมโยงระหวำงหวขอทไดมกำรอภปรำยโดยผน�ำเสนอ ชวยใหผฟงสำมำรถเชอมโยงได

• ใหความคดเหนแกผฟงในหอง พวกเขำสนใจอะไร? คณจะสำมำรถเขำสกำรสนทนำและตอบค�ำถำมใหใกลกบสงทพวกเขำตองกำรจะฟงไดหรอไม?

• อยากลวทจะพดวา “ผม/ดฉนไมทราบ” ดงทไดกลำวไวแลวกอนหนำนน อยำคำดเดำค�ำตอบหรอไปนอกเหนอจำกพนทปลอดภยในดำนควำมเชยวชำญของคณ

• จ�ากดค�าถามจากผถามเปนรายบคคล อยำใหคนเพยงคนเดยวเปนผควบคมกำรถำมค�ำถำมทงหมด และขอใหผถำมค�ำถำมทกคนแจงชอและหนวยงำนทสงกดดวย

• รวบรวมขอสรป รอยเรยงประเดนตำง ใๆนกำรอภปรำยมำเปนบทสรปในขอคดเหนสดทำยของคณ พยำยำมทจะจบทกสงทกอยำงใหดโดยมแถลงกำรณทสำมำรถด�ำเนนกำรได และท�ำใหมนใจวำคณไดขอบคณผน�ำเสนอดวย

107

การม

สวน

รวมก

บผม

สวนไ

ดเสย

การมสวนรวมกบผมสวนไดเสย พนฐำนเชนเดยวกนในกำรสอสำรนกจะน�ำไปใชเชนเดยวกนกบใครกตำมทคณก�ำลงด�ำเนนกำรดวยอย ในสวนนจะรวมถงขอเสนอแนะบำงประกำรเกยวกบวธกำรด�ำเนนกำรกบผฟงเปนกำรเฉพำะ ซงกคอองคกรเอกชนทไมแสวงหำผลก�ำไร ผบรจำค และสำธำรณชน อกครง ในสวนนเปนเพยงขอสงเกตโดยทวไป และจ�ำเปนตองไดรบกำรปรบแตงเพอใหเขำกนกบควำมรเฉพำะดำนของผฟง

9

กำรสอสำรกบผบรจำค กำรสอสำรกบองคกรพฒนำเอกชน

กำรสอสำรกบองคกรภำครฐ กำรสอสำรกบสำธำรณชน

การสอสารกบผบรจาค หลายคนในคณะกรรมาธการแมน�าโขงใชเวลาหลกสวนใหญในการท�างานกบการเจรจากบผบรจาคเพอทพวกเขาจะไมจ�าเปนตองกลาววาการคงไวซงความสมพนธอนดกบผใหบรจาคนนมความส�าคญเชนไรในการประกนทรพยากรและเจตนาทดนไว ยงมความสมพนธอนดกบผใหบรจาคมากเทาไร กมแนวโนมทจะท�าใหพวกเขาชวยสนบสนนคณะกรรมาธการแมน�าโขงและแผนงานของคณะกรรมาธการแมน�าโขงตอไป

ผบรจำคตองกำรทจะไดรบกำรรบรองวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดใชเงนทนไปอยำงมประสทธภำพและมประสทธผล กำรเปลยนแปลงในเชงบวกผำนแผนงำนทไดรบกำรสนบสนนเงนและด�ำเนนกจกรรมตำงๆทสะทอนให ผบรจำคไดเหน ดำนลำงตอไปนคอเคลดลบในกำรเสรมสรำงควำมสมพนธและประกนควำมซอสตยตอผใหบรจำค

• สรางความสมพนธในเชงบวกตงแตตน สงนอำจจะประกอบดวยกำรเรมตนกำรจดประชม กำรทบทวนขอตกลง กำรสรำงบทบำทและควำมรบผดชอบทชดเจน และกำรจดกำรควำมคำดหวงตำงๆ เปนสงจ�ำเปนทจะคนหำวำ ผบรจำคตองกำรอะไรจำกกำรสรำงควำมสมพนธดงกลำว ถำมค�ำถำมและเรยนรวำผบรจำคตองกำรกำรตดตอจำกคณบอยแคไหน และตองกำรกำรตดตออยำงไร กำรเรมตนทดจะเปนกำรสรำงชองทำงในกำรเปดกำรสอสำรและรวมมอกนตอไปขำงหนำ

• การสรางพธการในการสอสาร จำกกำรเชอมโยงในสงน เปนสงส�ำคญทจะตองสรำงกฎในกำรสอสำร ซงจะครอบคลมถงขอมลทจ�ำเปนตองไดรบกำรแบงกนและบคคลทตองตดตอประสำนงำนดวย สรำงบญชรำยชอบคลำกรภำยในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงทจะตองแบงปนขอมลขำวสำรเพอครอบคลมประเดนควำมเชยวชำญ นบตงแตกำรสอสำรในดำนวชำกำรจนถงดำนกำรเงน

บคคลเหลำนอำจจะมควำมสมพนธโดยตรงตอผใหบรจำคหรอด�ำเนนกำรผำนผประสำนงำน โดยขนกบกำรเปลยนแปลงบคลำกรทเกยวของ ซงเปนสงทส�ำคญทจะเขำใจวำผบรจำคชนชอบกำรสอสำรของพวกเขำในแบบใด ผำนทำงโทรศพท อเมล กำรประชมประจ�ำเดอน ฯลฯ ในทำงอดมคตแลว สงนควรจะไดรบกำรด�ำเนนกำรในแนวทำงกำรสอสำรส�ำหรบผใหบรจำคแตละคนทสำมำรถแจกจำยใหกบเจำหนำทได

• กจกรรมในดานการจดท�าเอกสาร หลงจำกมกำรประชมหรอกำรสนทนำทมควำมส�ำคญ สงสรปประเดนทไดมกำรอภปรำยและกำรตดตำมผลกำรด�ำเนนกำร สงนจะเปนกำรสรำงกำรบนทกกำรประชมทจะหลกเลยงควำมเขำใจผดไดในอนำคต หรอ

• ตอบสนองอยางสม�าเสมอ! ตอบสนองขอเสนอผใหบรจำคใหเรวทสดเทำทจะเปนไปไดและจดกำรควำมคำดหวงของพวกเขำหำกขอมลทจ�ำเปนจะตองใชเวลำในกำรรวบรวม อยำโอนออนผอนตำมคณภำพของกำรท�ำงำนทย �ำแยเพอใหเปนไปตำมก�ำหนดกำรสงงำนทท�ำไมไดจรง

• สงงานใหตรงเวลา กำรสงงำนใหตรงเวลำแสดงใหเหนถงควำมเปนมออำชพและควำมนำเชอถอได หำกไมสำมำรถท�ำตำมก�ำหนดเวลำไดไมวำจะดวยเหตผลใดกตำม แจงบคคลทเกยวของลวงหนำ

• บนทกความส�าเรจของคณอยางมประสทธผลและแพรกระจายเรองราวออกไป เปนสงส�ำคญทจะจดท�ำแผนภำพและเอกสำรเกยวกบควำมส�ำเรจ ไมเพยงแตสงนจะสะทอนตวคณ แตกถอเปนผลงำนของผใหบรจำคดวยเชนกน ท�ำใหมนใจวำคณไดกลำวขอบคณผใหบรกำรและควำมเกยวของของพวกเขำ ดวยกำรใหอนญำตน มองหำกำรเผยแพรเรองรำวตอไปไมวำจะเปนกำรด�ำเนนกำรผำนสอมวลชน กำรน�ำเสนอตอกำรประชมวชำกำร สงคมออนไลน ฯลฯ เชน คณอำจจะขอใหผบรจำคเปนผเขยนบทควำมรวมหรอน�ำเสนอในทประชม ซงสงนจะเปนกำรสรำงเสรมควำมสมพนธใหมควำมเขมแขงขน

108 109

การม

สวน

รวมก

บผม

สวนไ

ดเสย

การม

สวน

รวมก

บผม

สวนไ

ดเสย

การสอสารกบองคกรพฒนาเอกชน องคกรพฒนาเอกชนกเปนหนงในผฟงกลมเปาหมายและในขณะทมองคกรพฒนาเอกชนทจ�านวนนอยอาจจะมความขดแยงตอองคกร แตกยงมองคกรพฒนาเอกชนอกมากมายทก�าลงมองหาความรวมมอและท�างานรวมกนกบคณะกรรมาธการแมน�าโขงและคณะกรรมการแมน�าโขงแหงชาต

• สรางเปาหมายและมอบหมายความรบผดชอบ มควำมชดเจนในดำนวตถประสงคเบองหลงกำรสรำงควำมสมพนธระหวำงกนและสงทคณตองกำรจะด�ำเนนกำรเพอใหบรรลเปำหมำย ตงเปำหมำยในกำรด�ำเนนงำนและมอบหมำยควำมรบผดชอบระหวำงกน จดตงผประสำนงำนเพอตดตอกำรท�ำงำนระหวำงกน

• ใหองคกรภาคเอกชนมสวนรวมในกระบวนการตงแตตน องคกรพฒนำเอกชนไมไดมแนวโนมทจะรสกซำบซงหำกพวกเขำไดเขำมำมสวนรวมในกระบวนกำรชวงทำยเมอกำรตดสนใจหลกไดถกด�ำเนนกำรไปแลว ท�ำใหมนใจวำพวกเขำไดมสวนเกยวของตงแตเรมตนและท�ำใหมนใจวำพวกเขำมอทธพลในกำรด�ำเนนงำน

• ตระหนกถงพนฐานความแตกตางทางวฒนธรรมขององคกรพฒนาเอกชนตางๆ พจำรณำเกยวกบพนฐำน ควำมเปนมำของบคคลเหลำนและศกษำลวงหนำ

• รกษาสญญาและสงเกตก�าหนดการสงงาน เพอทจะสรำงสงแวดลอมแหงควำมเชอใจและควำมรวมมอระหวำงกน กเปนสงส�ำคญทจะรกษำก�ำหนดกำรสงงำนและค�ำสญญำตำงๆ จดกำรกบควำมคำดหวงตลอดเวลำและถำคณท�ำตำมก�ำหนดกำรสงงำนไมได แจงใหองคกรพฒนำเอกชนรบรลวงหนำ

• พจารณาการเชญองคกรพฒนาเอกชนเขารวมกจกรรมทมอย ในขณะทค�ำเชญเหลำนจะตองไดรบกำรด�ำเนนกำรอยำงระมดระวงเพอประกนวำจะไมมกำรหยดชะงก กควรจะพจำรณำกำรเชญองคกรพฒนำเอกชนเขำรวมกำรประชมทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำรอยดวยเชนกน

การสอสารกบองคกรภาครฐ ในขณะทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตมประสบกำรณเปนอยำงดในกำรตดตอประสำนงำนกบหนวยงำนรฐบำลของประเทศสมำชก (ทคณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำตเปนสวนหนงของรฐบำลเหลำน) ดำนลำงนคอค�ำแนะน�ำเพมเตมในกำรตดตอกบหนวยงำนภำครฐ

• พจำรณำการแลกเปลยนการเยยมเยอนระหวำงนกกำรเมองและหนวยงำนในระดบจงหวดในสประเทศสมำชก

• มงเนนไปทคณะกรรมาธการในระดบรฐสภาในดานทรพยากรน�าและทรพยากรทเกยวของ

• มงเนนไปทหนวยงานรฐสภาในทวปเอเชยทงหมด เชน กำรประชมระดบรฐสภำในทวปเอเชย – แปซฟก ในดำนสงแวดลอมและกำรพฒนำ (ประสำนงำนโดยเกำหลใต) และกำรประชมรฐสภำในทวปเอเชยในดำนประชกรและกำรพฒนำ (ประสำนงำนโดยญปน)

• ความถกตองเปนสงส�าคญ! เปนสงส�ำคญทกำรน�ำเสนอนนเปนสงทชดเจน เขยนมำดโดยไมมควำมผดพลำด เพอใหสะทอนองคกรของคณและอำจจะน�ำไปแบงปนกบผใหทนหรอผมสวนไดเสยรำยอนๆตอไป

• ยอมรบจดออนและความทาทาย อยำกลวทจะยอมรบจดออนและควำมทำทำยของแผนงำน มนเปนสญลกษณแหงกำรเปดกวำงตอควำมรวมมอ ท�ำใหมนใจวำคณจะสำมำรถสรำงแผนกำรแกไขปญหำเพอจดกำรกบควำมทำทำยตำง ไๆด กำรจดท�ำเอกสำรบทเรยนทไดรบกเปนสงทมประโยชนอยำงไมนำเชอ

• จดใหมการเยยมชมสถานท กำรเยยมชมสถำนทเปนโอกำสทดในกำรแสดงใหผบรจำคเหนวำเงนของพวกเขำไดถกน�ำไปใชอยำงไรและไดประโยชนอยำงไร กำรจดกำรทด กำรใหขอมลแนะน�ำทครบถวน และกำรเยยมชมสถำนททมกำรด�ำเนนงำนเปนวธกำรทมควำมส�ำคญในกำรสอสำรควำมส�ำเรจและควำมจ�ำเปน ใหวำงแผนลวงหนำไวเสมอและมผน�ำเสนอทเขมแขงและไดรบกำรสรปมำเปนอยำงดในกำรน�ำเสนอกำรท�ำงำนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงตอผเยยมชม ผทจะเปนผบรจำคในอนำคต และผสนบสนน

• ท�าใหมนใจวาคณมงเนนไปทสารทตองการจะสอแบบเดยวกน พยำยำมและหลกเลยงกำรใชขอควำมทแตกตำงกนกบผใหบรจำคคนเดยวกน คมอในกำรสรำงขอควำมหลกควรจะชวยในสวนน

110 111

การม

สวน

รวมก

บผม

สวนไ

ดเสย

การม

สวน

รวมก

บผม

สวนไ

ดเสย

• พจารณาพธสารตางๆและสรางรปแบบในการสอสารทใชทวไป

• ใหคณะกรรมาธการแมน�าโขงแหงชาตเปนผน�าในการด�าเนนการ คณะกรรมกำรแมน�ำโขงแหงชำตสำมำรถมบทบำทส�ำคญในกำรตดตอสอสำรนได

• ท�าใหมนใจวาคณมเอกสารสรปการด�าเนนการตางๆ(ทไดรบกำรแปลเปนภำษำทองถน) แบบงำยๆ เชน เอกสำรสรปนโยบำยจ�ำนวน 1 หรอ 2 หนำ ซงจะเปนประโยชนอยำงมำก

• เชญสมาชกขององคกรรฐบาลและรฐสภาเขารวมกจกรรมตางๆทจดขน

• ผสนบสนนสามารถเขามาเปนภาคเครอขายกบองคการระหวางประเทศได เชน UNDP ทมควำมเชอมโยงอยำงเขมแขงตอสภำแหงชำตผำนแผนงำนตำงๆ และองคกำรอนๆ ทอำจจะรวมถงธนำคำรเพอกำรพฒนำแหงเอเชย ธนำคำรโลก และสมำคมประชำชำตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (ASEAN)

การสอสารกบสาธารณชนในฐานะทเปนสวนหนงของหวขอ “การเขามามสวนรวมกบสาธารณะ” คณะกรรมาธการแมน�าโขงไดจดการประชมสาธารณะ การประชมเชงปฏบตการ และการปรกษาหารอในระดบชาตมากมาย กจกรรมเหลานถกด�าเนนการภายใต “แถลงการณในดานการมสวนรวมกบสาธารณะ” ของคณะกรรมาธการแมน�าโขง

ดานลางนคอวธการทมประสทธผลในฐานะทเปนองคการระหวางรฐบาลในการมสวนรวมกบสาธารณะ

• ก�าหนดผฟงของคณ ท�ำใหมนใจวำคณก�ำหนดเปำหมำยไวทใคร และมสำรใดทตองกำรจะสอ ควำมรของพวกเขำอยในระดบใด? พวกเขำเปนผเชยวชำญหรอเปนชมชนทองถน? พวกเขำมำจำกภมภำคใด? พวกเรำจะท�ำใหพวกเขำสนใจไดอยำงไร?

• ท�าใหชดเจนวาเพราะเหตใดคณจงตองมสวนรวมกบสมาชกเหลานในพนทสาธารณะ เชน หำกเปนกำรประชมเชงปฏบตกำรหรอกำรปรกษำหำรอ ท�ำใหมนใจวำหวขอของคณมควำมชดเจน

• ประกนวาจะมการสนทนาสองทางตลอดเวลา เชน ในกำรประชมเชงปฏบตกำร ยอมรบขอเสนอแนะในประเดนตำงๆทครอบคลมตำมหวขอทมกำรจดประชม

• เขาใจบรบทในทองถน พยำยำมและเขำใจบรบททองถนของผคนทคณก�ำลงมสวนรวมดวย ลกษณะทำงเศรษฐกจสงคมและประชำกรของพวกเขำเปนอยำงไร? ควำมทำทำยในดำนสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมเปนอยำงไร?

• มความโปรงใสและครอบคลม สงเสรมใหผมสวนไดเสยทมควำมสนใจหรอไดรบผลกระทบจำกกำรตดสนใจเขำรวมกจกรรมและท�ำใหมนใจวำพวกเขำไดรบขอมลขำวสำรทกอยำงตำมทพวกเขำตองกำร

• แสดงใหเหนพนธกรณระหวางกน แสดงใหเหนถงพนธกรณในกำรประชม กำรประชมเชงปฏบตกำร หรอกำรปรกษำหำรอเกยวกบประเดนและทรพยำกรทตองใหควำมส�ำคญเปนล�ำดบตนๆ

• ใหผคนมสวนรวมดวยวธการตางๆ ใหชองทำงทหลำกหลำยใหมำกทสดเทำทจะเปนไปไดเพอใหผคนเขำรวม

• ตอบสนอง แสดงใหเหนถงควำมตงใจทจะรบฟง ซงผทจะใหค �ำปรกษำจะตองไดรบรวำเสยงของพวกเขำจะไดรบกำรตอบสนองอยำงจรงจงและจะตองมกำรเปลยนแปลง หำกพวกเขำไมรบรในสงน พวกเขำกจะไมเขำมำมสวนรวมดวย

113

การเ

ขาห

าชมช

น

ความหมาย

การเขาหา: กจกรรมกำรสอสำรกบประชำกรทอำจจะเขำไมถงกำรใหบรกำรดำนกำรสอสำร กจกรรมตำงๆภำยใตกำรเขำหำชมชนทงทำงตรงและทำงออมเพอใหไดผฟงกลมเปำหมำยทเหนชอบกบองคกร

การสอสารอยางมสวนรวม: กำรสอสำรเฉพำะทำงทขนอยกบกำรสอสำรและกำรสนทนำทท�ำใหเกดกำรแบงปนขอมล ควำมรบร และมมมองระหวำงผมสวนไดเสยทหลำกหลำย เปนกำรอ�ำนวยควำมสะดวกในกำรสรำงเสรมศกยภำพและสรำงควำมตระหนกร

การสอสารดานพฤตกรรม: กลยทธกำรสอสำรทถกออกแบบมำเพอปรบเปลยนทศนคตและระบบควำมคดของผฟง

การเขาหาชมชน กำรเขำหำชมชนหรอสงทมกจะเชอมโยงกบกำรสอสำรอยำงมสวนรวม หรอกำรสอสำรเชงพฤตกรรม ควรจะเปนสวนประกอบส�ำคญตอชดเครองมอในกำรสอสำร

10

กำรด�ำเนนกำรตำมกลยทธกำรเขำหำชมชน วทยชมชน

ศลปะกำรแสดงและละครเร โปสเตอร กำรเลำเรองผำนภำพถำย และภำพวำดตำงๆ กจกรรมตำงๆ ในชมชน

การเขาหาชมชน

การเขาหาชมชนหรอสงทมกจะเชอมโยงกบการสอสารอยางมสวนรวม หรอการสอสารเชงพฤตกรรม ควรจะเปนสวนประกอบส�าคญตอชดเครองมอในการสอสาร

โดยทวไปแลว กจกรรมเหลำนมแนวโนมทจะสงผำนสอมวลชนไปยงบคคลทสำมและไปยงชมชนโดยตรง แตอยำงไรกตำม ในหลำยกรณ กไดมกำรด�ำเนนกำรผำนแผนงำนกำรสอสำรอยำงกวำงขวำง คณะท�ำงำนทมกจะสรำงกำรรณรงคตำงๆ ทรวมคนท�ำงำนในพนท ผเชยวชำญดำนกำรสอสำรและสอวทย สอวดโอและกำรออกแบบ และผเชยวชำญดำนกำรสอสำรอนๆ

ในกรณสวนใหญ เปำหมำยของกจกรรมเหลำนคอเรมตนกำรเปลยนแปลงและเสรมสรำงพลงงมชนเพอคนหำแนวทำงกำรแกไขปญหำและประเดนตำงๆ ทกวนนเปนเวลำทตนเตนทจะด�ำเนนกำรในแผนงำนทมชองทำงในกำรสอสำรทกวำงและหลำกหลำยทมอย เชน 90% ของประชำกรโลกทงหมดนนมสญญำณโทรศพทมอถอ และ 40% สำมำรถเขำถงอนเตอรเนตได

ในขณะทรำยละเอยดของคมอนไดใหแนวทำงในแผนงำนกำรเขำหำชมชนและกำรออกแบบกำรด�ำเนนกำร ในสวนนของคมอจะใหกำรแนะน�ำภำพรวม

114 115

การเ

ขาห

าชมช

น

การเ

ขาห

าชมช

น

วทยชมชน จากการทสอมวลชนมกจะเขาไมถงชมชน สถานวทยทมงเนนไปทชมชนและมการปรบเนอหาทเหมาะสมส�าหรบชมชนจะมบทบาทส�าคญในการรณรงคการเขาหาชมชน ซงบอยครงจะเขาถงผคนจ�านวนมากไดดวยการจายเงนเพยงเลกนอย

หำกเปำหมำยของโครงกำร เชน กำรสรำงควำมตระหนกรเกยวกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำำศ สนบสนนใหหมบำนมแผนกำรลดผลกระทบจำกน�ำทวม หรอเพมควำมจ�ำเปนในกำรปองกนพนทชมน�ำในระดบทองถน วทยชมชนสำมำรถเปนชองทำงทมควำมส�ำคญในกำรกระจำยสำรส�ำคญเหลำน

มสถำนวทยมำกมำยในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เชนเดยวกนกบกำรใชวธกำรอยำงงำยในบำงครง เชน กำรพดผำนล�ำโพงกระจำยเสยงในหมบำน ดงนน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตจะเขำถงกำรสอสำรนไดเชนไร กจกรรมเหลำนอำจจะรวมไปถงกำรด�ำเนนกำรเหลำน

• การฝกอบรมผสอขาววทยชมชน ผำนกำรอบรมเชงปฏบตกำร ซงเปนกจกรรมในกำรเสรมสรำงศกยภำพทมควำมส�ำคญ

• จดการประชมโตะกลมเพอสรางเครอขายกบสถานวทยเพอสรางการมสวนรวมของชมชน โดยรวมไปถงกำรจดประชมเพออภปรำยเกยวกบควำมครอบคลมในหวขอทเปนไปไดทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตไดแนะน�ำ

• ผกเรองราวกบสถานวทย โดยมควำมมงเนนไปทชมชนทองถนเปนกำรเฉพำะ เชน อำจจะมเวลำทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงสำมำรถใหกำรด�ำเนนกำรกบสถำนวทยทองถนได โดยรวมไปถงกำรใหสมภำษณ กำรรำยงำนขำว หรอรวมกำรใหสมภำษณพเศษฮนๆ

• เสนอใหมผใหสมภาษณจากคณะกรรมาธการแมน�าโขงและคณะกรรมาธการแมน�าโขงระดบชาต โดยเฉพำะหวหนำหรอผเชยวชำญในสำขำตำงๆทอำจจะเปนแหลงขอมลทดในทน

• ใหชดเครองมอทจ�าเปนและผเชยวชาญส�าหรบรายการใหความรทางวทย รำยกำรใหควำมรมแนวโนมทจะเปนไปเพอเผยแพรควำมรและค�ำแนะน�ำในกำรปฏบตกำรในประเดนเฉพำะดำน อกครงทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงมอปกรณตำงๆทหลำกหลำยทสำมำรถใหไดในสวนน

• สงเสรมใหสถานวทยด�าเนนการในฐานะทเปนพนททสามารถมสวนรวมได ซงเปนสถำนททผคนสำมำรถแลกเปลยนมมมองและควำมรระหวำงกน ซงอำจจะด�ำเนนกำรไดผำนกำรอภปรำยกนในชมชน หรอกำรโทรศพทเขำมำรวมแสดงควำมคดเหนในรำยกำร

• จดใหมรายการละครหรอเลาเลาหากเปนไปได ทสำมำรถท�ำไดในรำยกำรวทย ทมควำมมงเนนไปทกำรพฒนำสำรทตองกำรจะสอ ละครตำงๆ เชน ละครหรอกำรละเลนทำงวทยทมแนวโนมทจะสรำงควำมสนใจทส�ำคญใหเกดขนมำได ซงเรำสำมำรถจะสนบสนนดนตรทจะชวยเพมกำรพฒนำสำรทตองกำรจะสอได

• สรางการโฆษณา หรอสปอตโฆษณาแบบสนทสนบสนน/ใหความรเกยวกบพฤตกรรมเฉพาะดาน สงนจะเหมอนกนกบกำรประกำศกำรใหบรกำรตอสำธำรณะ

นอกจำกวทยแลว กยงมรปแบบรำยกำรบนเทงและใหควำมรอนๆทสำมำรถน�ำมำใชเปนแผนงำนกำรเขำหำชมชนได

การด�าเนนการรวมกบกลยทธการเขาหาชมชน เมอรวมกลยทธการเขาหาชมชนเขาดวยกน กไมไดมความแตกตางมากนกเมอเปรยบเทยบกนกบกลยทธในการสอสารอนๆ ซงจ�าเปนตองประกอบดวยขนตอนดงตอไปน

ขนตอนท 1 การประเมนการสอสารและตงวตถประสงค ขนตอนน ประเดนตำงๆจะไดรบกำรศกษำและวเครำะห และสรำงแผนเบองตนขนมำ โดยจะตองมกำรก�ำหนดผมสวนไดเสยและมกำรประเมนควำมจ�ำเปนในกำรสอสำร จำกประเดนน จะไดมกำรสรำงวตถประสงคขนมำ

ในขนตอนน กำรระดมสมองมกจะเปนแนวคดทดโดยมค�ำถำมทจะตองตอบดงตอไปน ปจจยน�ำเขำอะไรทคณตองกำรจำกผมสวนไดเสย? แนวคดและควำมจ�ำเปนเรงดวนของพวกเขำคออะไร? คณก�ำลงวำงแผนทจะหำเปำหมำยเปนสมำชกของชมชนจำกสวนใด? ในกรณของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง กมผมสวนไดเสยทมศกยภำพมำกมำย เชนหนวยงำนทเกยวของของประเทศสมำชก กลมประชำสงคม องคกรแมน�ำ และสำธำรณชนทวไป

ขนตอนท 2 ผฟงทเหนดวยและสารทตองการจะสอ เมอไดมกำรตงวตถประสงคแลว กมควำมจ�ำเปนอกครงทจะตองระบผฟงและขอควำมหลกทตองกำรจะน�ำเสนอส�ำหรบกำรรณรงค ซงเปนสงส�ำคญทในทนทตองใสใจและคดทจะสงขอควำมใหมนใจวำพวกเขำนนยงคงเขำกนไดกบคณคำของชมชน

ขนตอนท 3 การด�าเนนกจกรรมในการสอสาร จำกกำรตงวตถประสงค แผนปฏบตงำนกไดรบกำรพฒนำขนมำเพอเปนแนวทำงและอ�ำนวยควำมสะดวกในกำรบรหำรจดกำรและตดตำมกจกรรมทงหมดทเกยวของ แผนเชนนควรจะครอบคลมถงผลลพธ กจกรรม ล�ำดบเวลำ และ ควำมรบผดชอบ เชน อะไรคอวธกำรทดทสดในกำรเขำหำผฟงกลมเปำหมำยอขงคณ? พวกเขำจะไดรบขอมลขำวสำรอยำงไร? ระดบกำรรหนงสอของพวกเขำคออะไร? และอนๆ

ขนตอนท 4 การตดตามและประเมนผล สดทำย กมขนตอนกำรตดตำมและประเมนผล คณจะวดควำมส�ำเรจของแผนงำนไดอยำงไร? คณจะก�ำหนดวำมกำรเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอไมไดอยำงไร?

มชองทางในการสอสารทแตกตางหลากหลายส�าหรบแผนงานการเขาหาชมชน ตอไปนคอรปแบบทท�าใหเกดแผนงานการเขาถงชมชนไดเปนการเฉพาะ

116 117

การเ

ขาห

าชมช

น

การเ

ขาห

าชมช

น

ศลปะการแสดงและละครเร ละครเร ละครชมชน การแสดงละครหน และฉากวดโอเปนวธการทดในการบอกเลาเรองราวและสงตอสารทตองการจะสอทสงเสรมใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรม

ยกตวอยำงเชน กำรละเลนหรอละคร ทอำจจะเปนกำรออกแบบหรอเขยนขนมำใหตวละครแตละตวสะทอนกลมคนเฉพำะ โดยมตวละครในเชงบวกทเกยวของกบพฤตกรรมทผจดละครตองกำรจะสงเสรมและมตวละครในเชงลบทน�ำเสนอรปแบบกำรด�ำเนนกำรเกำๆ ฉำกหนงทท�ำได เชน กำรแสดงใหเหนภำพกำรบรหำรจดกำรและด�ำเนนกำรดำนกำรประมงอยำงย งยนทจะไดรบกำรสนบสนน และถกท�ำลำยไป

ขอเสนอแนะอน ใๆนกำรจดกจกรรมกำรละคร

• สงเสรมใหเกดการมสวนรวมจากชมชน ท�ำใหมนใจวำในกรณตำงๆ เปนผคนนระดบทองถนทเปลยนแปลงเรองรำวของพวกเขำมำกกวำไดรบกำรเปลยนแปลงมำจำกส�ำนกงำนคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในเวยงจนทน! เชน ในดำนกำรละคร กอำจจะมกรณทนกแสดงจำกภำยนอกเขำไปเยยมชมชมชนเพอแสดงละครหรอมกำรออกแบบกำรละเลนทด�ำเนนกำรโดยชมชนทองถนเอง

• ใชคนทมชอเสยงในทองถน มกจะเปนแนวคดทดทจะใชคนในทองถนทเปนทรจกเพอชวยกำรสอสำรของคณ คณสำมำรถใชตลกในทองถน หรอผน�ำประชำสงคมในทองถนได

• รวบรวมความคดจากชมชน สอบถำมชมชนวำพวกเขำตองกำรกำรด�ำเนนกำรในรปแบบใด สงใดจะท�ำงำนไดดส�ำหรบพวกเขำ? ลองทดสอบแนวคดตำงๆกบพวกเขำ เชน แสดงภำพตวอยำงใหพวกเขำเหนและถำมวำ เรองรำว/วดโอนเกยวของกบอะไร? เกดอะไรขน?

• คณไมจ�าเปนตองจรงจงจนเกนไป! กำรใหกำรศกษำผำนควำมบนเทงนนเปนไปเพอไดรบกำรมสวนรวมจำกผฟง อยำจรงจงจนเกนไป และมนเปนกำรดทจะมอำรมณขนบำง

• รวมรปแบบตางๆเขาดวยกน รปแบในดำนกำรบนเทง/กำรศกษำสำมำรถรวมกนเปนรปแบบอน ไๆด เชน เพลง ละคร กำรเตนร�ำ และละครหน มนเปนสงทจะยอมรบไดหำกจะมกำรใชรปแบบเหลำนทกอยำง

• หลกเลยงการบรรยาย พยำยำมอยำบรรยำยใหผคนฟง ท�ำใหมนออนลง บำงครงอำจจะอยในรปแบบเรองเลำกได

• พลงของการสราง storyboard หรอฉำกด�ำเนนเรองในตละขนตอนนนเปนสงทมประโยชนในกำรพฒนำโครงสรำงและล�ำดบของรปแบบกำรใหกำรศกษำเหลำน ใชกำรวำดภำพรำงเลกๆรวมไปกบขอควำมทคณคดในกำรสรำงพลอตเรอง

• อยาท�าใหเปนวชาการและเขาใจผฟงของคณ เปนสงส�ำคญมำกทคณจะเขำใจผฟงของคณและพดในภำษำของพวกเขำ หำกมชำวนำเปนจ�ำนวนมำก สรำงกำรสนทนำโดยพดคยเกยวกบประสบกำรณของพวกเขำ และท�ำแบบเดยวกนหำกผฟงหลกเปนผหญง

• ศกษาคนควา สงนเปนสวนทงหมดของกำรเตรยมกำรของคณ ท�ำใหมนใจวำคณใชกำรแตงกำยทเหมำะสม ใชภำษำในรปแบบทถกตอง และเขำใจวฒนธรรมทองถน

• ท�าใหมนใจวาการเขารวมนทกคนสามารถเขาถงได ท�ำใหมนใจวำทกคนมกำรเขำถงกำรมสวนรวมไดเทำเทยมกน ใหลองพจำรณำดำนภำษำและควำมสำมำรถในกำรรหนงสอดวยเชนกน

• วดและไดรบผลลพธจากผลของการสอสาร สงนจะชวยปรบเปลยนกำรรณรงคกำรเขำถงกำรสอสำรกบชมชนไดในอนำคต และสำมำรถน�ำมำใชไดกอนทจะมกำรน�ำกำรรณรงคมำใช

การด�าเนนกจกรรมเกยวกบการละคร

• สนบสนนใหชมชนมสวนรวม • ดงคนดงในชมชนมำรวมงำน • รอยเรยงควำมคดของคนในทองถน • ใชอำรมณขน • ประกนวำทกคนจะมสวนรวม • อยำท�ำใหเปนวชำกำรจนเกนไป • ใชแนวควำมคดแบบกำรสรำง storyboard • รบฟงผลตอบรบ วดควำมส�ำเรจ

ใหถามค�าถามตางๆ เชน

1. คณชอบอปกรณหรอไม? อปกรณเหลำนดงดดควำมสนใจของคณหรอไม? 2. คณเขำใจสงทไดถกกลำวไปหรอไม? 3. คณเขำใจใจควำมส�ำคญหรอไม? 4. คณเหนควำมเกยวของของเรองรำวทไดแสดงใหเหนถงชวตของตวคณเองดวยหรอไม? 5. มอปกรณเคลอนไหวอะไรทท�ำใหคณรสกประหมำบำงหรอไม? 6. เรองเลำเหลำนมนยำวเกนไปหรอสนเกนไป? 7. คณคดวำกำรด�ำเนนกำรเหลำนจะสนบสนนใหผคนปรบเปลยนพฤตกรรมหรอไม?

118 119

การเ

ขาห

าชมช

น

การเ

ขาห

าชมช

น

โปสเตอร การเลาเรองผานภาพ และภาพวาดโปสเตอร กำรเลำเรองผำนภำพถำย และภำพวำดตำงๆสำมำรถมประสทธผลไดอยำงมำกในโรงเรยนและชมชนทองถนในฐำนะทเปนกำรสงผำนขอควำมทตองกำรจะสอสำร เชน คณอำจจะสนบสนนแนวทำงในกำรสรำงนวตกรรมหรออธบำยดำนดและผลประโยชนของเขอนไฟฟำพลงน�ำ

ดำนลำงนคอตวอยำงของกำรเลำเรองผำนภำพถำย ซงเปนภำพถำยทมค�ำบรรยำยใตภำพทบอกเลำเรองรำวจำกธนำคำรเพอกำรพฒนำแหงเอเชยทสำมำรถน�ำมำพฒนำไดภำยในชมชนหรอทอนๆ

ในกรณของโปสเตอรและกำรวำดภำพ ซงเปนกรณเฉพำะ เมอมกำรพฒนำกำรรณรงคหรอสนบสนนชมชนทองถนในกำรพฒนำของพวกเขำแลว สงเสรมใหภำพนนงายและหนกแนน และมงเนนไปทประเดนเดยวในการท�างานแตละครง มเคลดลบมำกมำยในกำรสอสำรทไดแสดงออกมำใหเหนในคมอนและสำมำรถน�ำไปประยกตใชได เชน การหลกเลยงภาษาวชาการ และมงเนนไปทผลลพธมากกวากระบวนการ การรบรผฟงของตนเอง แนนอนวำสงเหลำนกมควำมส�ำคญดวยเชนกน

ชวยผคนก�ำหนดกำรสรำงโปสเตอร เรยงควำม และภำพวำดดวยเชนกน ดวยกำรท�ำใหสงเหลำน เปนไปในทางเดยวกนกบบรบททองถน (เพศ อำย เสอผำ สตว และฤดตำงๆ ฯลฯ) เพอทผคนจะสำมำรถเชอมโยงสงเหลำนกบตวพวกเขำเองได อกครงทกำรเขยน storyboard จะมประสทธผลมำกในสวนน

เปนสงทส�ำคญดวยเชนกนทจะทดสอบโปสเตอร เรยงควำม และภำพวำดกบชมชนทองถนกอนน�ำไปใชงำนจรง อะไรเกดขนทน? ไดมกำรสงผำนสำรทตองกำรจะสอหรอไม? มสงทคณจะเปลยนแปลงหรอไม? ปรบเปลยนสงเหลำนตำมควำมเหมำะสม

หนงสอเดกทมภำพวำดและภำพตำงๆมำกมำยกเปนชองทำงทยอดเยยมในกำรสอสำร หนงสอเชนนสำมำรถน�ำมำรวมเขำไวในหลกสตรกำรศกษำและน�ำมำใชเปนสวนหนงของแผนงำนกำรรหนงสอได

เครองมอในกำรสอสำรเชนโปสเตอร ภำพถำย เรยงควำม และภำพวำดเชนนสำมำรถถกน�ำมำใชเปนกำรมสวนรวมในกำรสอสำรได เชน คณสำมำรถจดกำรประกวดโปสเตอรได และสงเสรมใหคนในชมชนท�ำงำนของตวเองและชงรำงวล ประเภทในกำรสอสำรอยำงมสวนรวมนสำมำรถมประสทธผลไดเปนอยำงมำกเพอทจะสงเสรมเนอหำใจควำมหลกทตองกำรจะสอสำรในระดบชมชนทองถนได

กจกรรมตางๆในชมชนกำรใชกจกรรมของชมชนเปนชองทำงหลกในกำรเขำหำชมชนมกจะเปนชองทำงในกำรสอสำรทมประสทธผล อยำงไรกตำม เปนสงส�ำคญทจะบนทกไววำสงเหลนมกจะชวยท�ำใหคณเขำถงผคนไดงำยมำกกวำกำรรองขอใหพวกเขำเขำมำหำคณ

ยกตวอยำงเชน คณอำจจะพจำรณำกำรตงบทหรอโตะในกำรจดกจกรรมทไดรบควำมนยมจำกชมชนหรอมกำรเพมวำระกำรประชมของคณเขำไปในกำรประชมประจ�ำเดอนของหมบำน สงเหลำนจะไดรบควำมส�ำเรจมำกกวำกำรจดกจกรรมแยกออกมำเอง

ในทประชมเหลำน สำมำรถใชวดโอเพอบนทกกำรโตแยงและกำรประชมในระดบชมชนทองถนและเลนยอนหลงได ซงจะเปนกำรเพมควำมตระหนกรวำไดมกำรอภปรำยไปในประเดนใดบำง วดโอสำมำรถน�ำมำใชเพอชวยแสดงควำมคดเหนผคนได ซงผคนมกจะรสกสะดวกใจนอยลงเมอจะตองยนพดตอหนำผฟง

เขอน Sermo Dam ทถกสรางขนในชวงทศวรรษ 1990 ในจงหวดยอรกยากาตา ในอนโดนเซยยงคงเปนแหลงน�าทสามารถพงพาไดส�าหรบกบชาวนาและชาวบานทองถน

การท�าสวนเปนการท�างานทใชรางกายอยางเหนอยยากมากทสด ไมวาจะเปนการขาดแคลนน�า ซงสงผลใหมผลผลตทนอยลง การท�าสวนกลายมาเปนกจกรรมทไมไดรบรางวลและเปนการคกคามความมนคงทางอาหาร

เขอนไดปรบปรงการเกษตรในพนทโดยใหระบบการชลประทานสามชองทางทครอบคลมพนทมากกวา 7,000เฮคเตอร ซงมครอบครวมากกวา 18,000 ครอบครวทไดประโยชน

121

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

สอออนไลน – วธการใชใหเกดประโยชนสงสด

วนน สงคมออนไลนนนมอยอยำงแพรหลำยในชวตสวนตวและชวตกำรท�ำงำนของพวกเรำ ธรกจและองคกำรตำงๆรอบโลกก�ำลงใชชองทำงในกำรสอสำรน เชน ลงคอน, ทวตเตอร, ไลน และเพอทจะสอสำรขอควำมของพวกเขำ เชนเดยวกนทผฟงกลมเปำหมำยของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจ�ำนวนมำกก�ำลงมองหำขอมลขำวสำรในสอออนไลน

ในสวนนจะเปนกำรพจำรณำชองทำงสงคมออนไลนทมกำรใชอยำงแพรหลำยและไดสรำงแนวทำงอยำงหยำบ ใๆนกำรใชงำน อยำงไรกตำม ในสวนนจะไมไดระบกฎเกณฑเฉพำะดำนทเกยวของกบกำรใชสอออนไลนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เนองจำกจะมกำรพฒนำกำรด�ำเนนกำรดงกลำวเปนกำรภำยในในสวนงำนดำนกำรสอสำร ซงโดยหลกกำรแลว กำรโพสเนอหำบนเวบไซตอยำงเปนทำงกำรและสงคมออนไลนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงควรจะไดรบกำรคดกรองจำกคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรเพอคงไวซงขอควำมทเกยวเนองกน

11ผชนะในสอออนไลน อ�านาจในการใชสอออนไลนนนเปนสงทมศกยภาพส�าคญทสด ซงจะเปนสงส�าคญทจะก�าหนดเครอขาย “ผชนะในสอออนไลน” ซงบคคลดงกลาวจะเปนผทตดตามกจกรรมในสออนไลนและประกนวาคณะกรรมาธการแมน�าโขงจะยงเปนศนยกลางในการอภปรายเชนเดยวกนกบการสนบสนนการอภปรายโดยตรงในนามของคณะกรรมาธการแมน�าโขง ซงความรบผดชอบเหลานควรจะรวมไปถงการด�าเนนการตางๆ เชน การโพสเรองราวตางๆบนเฟซบก การเขยนบลอก หรอการโพสต�าแหนงงานลงใน ลงคอน

อยำงไรกตำม กเปนสงส�ำคญทควรจะไดกลำวไวในทนวำกำรสรำงกลมสงคมออนไลนของเจำหนำทในคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงนนจะเปนประโยชนไดกตอเมอคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำรไดเปนผประสำนงำนสวนกลำง ซงจะเปนกำรกระจำยขอมลขำวสำรทคงเสนคงวำ

เปนสงทส�ำคญเชนเดยวกนทจะสรำงควำมแตกตำงระหวำงกำรใชสอออนไลนโดยเจำหนำทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนกำรสวนตวและกำรมชองทำงสงคมออนไลนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงอยำงเปนทำงกำร คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไมควรจะเขำไปรบกวนกำรใชบญชสอออนไลนของบคลำกรยกเวนแตวำกำรด�ำเนนกำรของพวกเขำจะเปนอนตรำยตอองคกร แตอยำงไรกตำม กควรจะมกำรควบคมเมอมกำรโพสควำมคดเหนออกมำในนำมของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

จำกทไดกลำวมำแลว ดำนลำงนคอเคลดลบบำงประกำรทผชนะในสอออนไลนด�ำเนนกจกรรมและสวนประกอบทจ�ำเปนส�ำหรบกำรรณรงคทำงสอออนไลน

• มเปาหมายทชดเจน มควำมชดเจนวำคณตองกำรจะประสบควำมส�ำเรจในกำรรณรงคผำนสอออนไลนในดำนอะไร ใชขนตอนเดยวกนในกำรพฒนำกลยทธในกำรสอสำรหรอท�ำใหมนใจวำสงเหลำนจะสนบสนนกำรรณรงคทมอย

• เนนปรมาณมากกวาคณภาพ อยำรสกวำคณจะตองระดมโพสบนชองทำงสอออนไลนตลอดเวลำ หำกสงนน หมำยถงกำรเลอกชองทำงในกำรสอสำรผำนสงคมออนไลน ใหด�ำเนนกำรไดเลย

• มการปรบปรงเนอหาใหทนสมยอยเสมอ เปนสงส�ำคญทจะมกำรปรบปรงเนอหำอยเสมอ หำกคณไมไดโพสมำเปนระยะเวลำหลำยเดอน ผตดตำมคณกจะหำยไป

• ท�าใหมนใจวาคณตอบทกความคดเหน ผคนทตอบมำตองกำรกำรมสวนรวมและขนอยกบตวคณวำคณจะใหกำรมสวนรวมกบพวกเขำหรอไม ซงวธกำรเหลำนนเปนกำรทคณจะสรำงปฏสมพนธทเปนพลวตระหวำงคณกบผตดตำม

• สอบถามผตดตามของคณ สงคมออนไลนใหโอกำสคณในกำรท�ำกำรส�ำรวจจำกสถำนกำรณจรง อยำกลวทจะสอบถำมผตดตำมของคณวำรปแบบขอมลขำวสำรใดทพวกเขำตองกำรจะเหน สงเหลำนสำมำรถท�ำไดผำนกำรโพสค�ำถำมปลำยเปดหรอใหค �ำถำมแบบมค�ำตอบหลำยตวเลอกเพอทพวกเขำจะไดตอบสนองตอคณได

• ใชสอทงหมด อยำยดตดกบกำรปรบปรงขอมลดำนเนอหำของคณ ใชสอทงหมดตงแตวดโอจนถงภำพถำยในลงคของเวบไซต

• ท�าใหชดเจนเมอคณก�าลงใสมมมองสวนตวของคณหรอพดในนามคณะกรรมาธการแมน�าโขง ซงสงนจะท�ำใหเกดควำมสบสนได ในฐำนะทเปนกฎ ชองทำงสอออนไลนทงหมดทเปนทำงกำรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เชน LinkedIn และ Twitter ควรจะเปนชองทำงทเปนทำงกำร หำกคณก�ำลงแสดงมมมองสวนตว คณควรจะท�ำใหชดเจนดวยเชนกน

ผชนะสอออนไลน ลงคอน เฟซบก ทวตเตอร บลอก กำรตดสนใจวำจะใชสอในชองทำงใด

122 123

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

ลงคอนในฐำนะทเปนชองทำงในกำรสรำงเครอขำยทำงสงคมทมงเนนไปทำงธรกจ LinkedIn กไดใหทำงเลอกในกำรสอสำรทหลำกหลำยส�ำหรบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงมเพจ LinkedIn คอ (https://www.linkedin.com/company/mekong-river-commission-secretariat), มชองทำงมำกมำยทสำมำรถปรบปรงและใชใหเกดผลสงสดได

• สรางประวตความเปนมาขององคการอยางเขมแขง กำรมประวตทเขมแขงจะชวยใหคณดโดดเดนจำกคนอนๆ ท�ำใหมนใจวำคณไดใสขอมลรำยละเอยดเกยวกบสงทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำรและสอสำรขอควำมหลกลงในเพจ เชนเดยวกน ท�ำใหเพจหลกของคณสดใหมโดยมภำพถำยทนำดงดดใจ เปนสงส�ำคญเชนเดยวกนทจะเพมกำรโปรโมตเวบไซต (SEO) ในหนำประวต (แมน�ำโขง ทรพยำกรน�ำ กำรบรหำรจดกำรน�ำอยำงบรณำกำร ฯลฯ) เพอทผคนจะไดคนหำคณบนอนเตอรเนตผำนค�ำคนเหลำน

• หนาแสดงผลงาน ส�ำหรบเรองรำวเฉพำะดำน โครงกำร หรอกำรรเรมตำงๆ คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงอำจจะพจำรณำหนำแสดงผลงำนดวยเชนกน ซงหนำแสดงผลในแตละหนำนจะมขอควำมเฉพำะทสำมำรถเสรมเกยรตประวตของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงได

• สรางกลม มองไปทกำรสรำงกลมส�ำหรบผมสวนไดเสยทมควำมสนใจเพออ�ำนวยควำมสะดวกพวกเขำใหอภปรำยเกยวกบแมน�ำโขง คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงสำมำรถเปนผน�ำไดในกำรอภปรำยเหลำนและใชพนทดงกลำวเปนกำรแนะน�ำนโยบำย รำยงำนใหมๆ และสงอนๆทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงตองกำรจะน�ำเสนอ อยำงไรกตำม เปนสงส�ำคญในสวนนทจะไมใชกลมเพยงเพอสงเสรมกำรด�ำเนนงำนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเพยงอยำงเดยว ควรจะเปนกลมทสงเสรมใหเกดกำรอภปรำยอยำงเปดกวำงและเปนพลวต ในฐำนะทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงมบทบำทเปนกระบวนกร กมควำมส�ำคญทจะตองมกำรด�ำเนนกำรเชงรกในกำรจดกำรสงเหลำน

• มปฏสมพนธกบกลมอนๆ พยำยำมเขำรวมกลมอนๆทเกยวของกบควำมเชยวชำญของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เมอคณไดเขำรวมกลมเหลำนนแลว คณกสำมำรถทจะสนบสนนกำรโพสหวขอในกำรอภปรำยหรอใหควำมคดเหนในกระทอน ไๆด ในวธกำรนคณสำมำรถชใหเหนถงควำมโดดเดนของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในกำรมควำมรเกยวกบหวขอตำงๆ และจะท�ำใหมผตดตำมคณโดยตรงในหนำเพจลงคอน

เฟซบก

เฟซบกเปนอกชองทำงหนงในกำรสงเสรมคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง (https://www.facebook.com/mrcmekong) และเปนชองทำงทก�ำลงใชอยในปจจบน

ดานลางนคอขอคดเหนเพมเตมเกยวกบการสรางประวตสวนตวบนเฟซบกใหมความเขมแขง

• มเปาหมายและกลยทธทชดเจน เชนเดยวกนกบกำรรณรงคดำนกำรสอสำรอนๆ กมควำมส�ำคญทจะตองมควำมชดเจนวำคณตองกำรจะไดอะไรจำกเฟซบก ขอควำมหลกใดทคณตองกำรจะสอและคณตองกำรจะดงดดผฟงประเภทใดเขำมำในเพจ?

• โฆษณาหนาเฟซบกเพจของคณ ท�ำใหมนใจวำคณไดโฆษณำเพจในองคกรและผฟงกลมเปำหมำยของคณ ใสรำยละเอยดลงไปในนำมบตร หวขออเมล เวบไซต และอนๆ และท�ำเชนเดยวกนในกรณของ ลงคอน และ ทวตเตอร

• ท�าใหเนอหามความทนสมยอยางสม�าเสมอ สงนเปนสงจ�ำเปน ไมวำจะเปนวนละครงหรออำทตยละ 3-4 ครง หำกคณหยดโพสเนอหำ ผคนกจะหยดกำรเขำเยยมชมหนำเพจอยำงรวดเรว

• ท�าใหมนใจวาคณไดสราง “เสยงของมนษย” ใหกบองคกร ท�ำใหมนใจวำรปแบบกำรโพสนนเปนจรงและเปนทชนชอบ หลกเลยงกำรใชค �ำวชำกำรและค�ำศพทเฉพำะ

• สงเสรมการแสดงความคดเหนและการใหผลลพธ พยำยำมและประกนวำเพจของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงนนเปนพนททมปฏสมพนธกบผคนไดและหำกผคนตอบสนองควำมคดเหนของคณ ท�ำใหมนใจวำคณตอบกลบพวกเขำใหเรวทสดเทำทจะเปนไปได ผอำนของคณจะรสกถงควำมมชวตชวำในกำรมสวนรวม

• ใชภาพและวดโอเปนอยางด ท �ำใหเพจมควำมนำสนใจในกำรเขำเยยมชมโดยมเครองมอในกำรสอสำรตำงๆทหลำกหลำยทจะดงดดผเขำชม

• เนนกจกรรม ทกเดอน ผคนกวำ 400 ลำนคนบน Facebook ใชปมกจกรรมเพอเขำรวมกบกจกรรมตำงๆเปนกำรเฉพำะ ท�ำใหมนใจวำคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงใชมนอยำงมศกยภำพบน Facebook ซงกจกรรมเหลำนนอำจรวมไปถงกำรประชม สมมนำ หรอกำรใหขำวประชำสมพนธลำสด

• ท�าใหมนใจวาคณไมไดโพสเนอหาอะไรกตามออกสสงคมออนไลนในรปแบบสาธารณะทจะท�าใหภาพลกษณของคณะกรรมาธการแมน�าโขงเสอมเสย หำกคณสงสย ใหสอบถำมคณะท�ำงำนดำนกำรสอสำร

• ตระหนกถงกฎเกณฑในดานลขสทธ เมอคณยกค�ำกลำวของบคคลทสำม ท�ำใหมนใจวำคณไดอำงองแหลงทมำอยำงชดเจน

• มความสภาพและมมารยาทอยเสมอ หลกเลยงกำรโตเถยงหำกคณไมเหนดวยกบควำมคดเหนของผใชบำงคน ใหคงควำมสงบและสภำพไวตลอดเวลำ

ในสวนตอไปนจะมองไปทชองทางสอออนไลนทไดรบความนยมมากทสด

• โพสประกาศหางาน LinkedIn เปนชองทำงทยอดเยยมในกำรโพสประกำศหำงำนและมงเนนใหเหนวำ คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงเปนสถำนททนำสนใจทจะมำท�ำงำนดวย

• การวเคราะหเพจ กำรวเครำะหเพจเปนสงทมประโยชนส�ำหรบกำรคนหำวำอะไรท�ำงำนไดดและท�ำงำนไดไมดบน LinkedIn ซงกำรวเครำะหดงกลำวสำมำรถน�ำมำใชเพอทดสอบควำมถบอย เนอหำ และรปแบบของเพจ

124 125

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

ทวตเตอรในขณะน คณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงมหนำเพจทวตเตอร คอ (https://twitter.com/mrcmekong/status/374721827161243648) ซงยงไมไดถกใชในชวงเวลำทผำนมำกอนหนำน เพจเชนนมศกยภำพและเปนเครองมอในกำรสอสำรทมคณคำ เชน กำรกระจำยขอมลกำรพยำกรณอทกภย และขำวตำงๆ

องคกำรระหวำงประเทศมำกมำย เชน องคกำรอนำมยโลก และกองทนระหวำงประเทศเพอพฒนำเกษตรกรรมเปนผทใชทวตเตอรอยำงแพรหลำย นคอค�ำแนะน�ำบำงประกำรเกยวกบวธกำรทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะใชฟดทวตเตอรใหไดประโยชนมำกทสด

• สรางทวตทสมบรณแบบ คณมตวอกษรเพยง 140 ค�ำทจะดงดดควำมสนใจของผคนได บำงครงกอำจจะเปนกำรใชค �ำกลำวของผคนทนำประทบใจ ซงเปนเครองมอทเปนประโยชนหรอเปนพำดหวขำวประชำสมพนธ ท�ำใหผฟงของคณตองกำรอำนเพมเตมอยเสมอ

• ท�าใหมนใจวาคณะกรรมาธการแมน�าโขงทวตอยเปนประจ�า แนวคดทดในกำรโพสกคออยำงนอยควรโพสวนละทวตหรออยำงนอย 3 ทวตตอหนงอำทตย เพอทผตดตำมของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงจะไดทรำบวำองคกำรนควรคำตอกำรตดตำมและไดโพสเนอหำทมคณคำ

• อยากลวทจะทวตซ�า ผคนมำกมำยมองเพยงทวตลำสดในไทมไลนของพวกเขำ อยำกลวทจะทวตซ�ำ (หรอกลำวใหมโดยใชรปแบบอนๆทแตกตำง)

• ใชภาพทด กำรทวตโดยใสภำพเพมเตม (เชน ผำนอนสตำแกรม) มแนวโนมทจะสงเสรมใหเกดกำรมสวนรวมทมำกขน พจำรณำอยเสมอวำภำพนนๆสำมำรถชวยอธบำยหรอท�ำใหประเดนของคณแขงแรงขนหรอไม

• เพอทจะน�าคณตองเรยนรการเปนผตาม กำรเลอกผคนและองคกรทจะตดตำมเปนสงส�ำคญตอควำมส�ำเรจของบญชทวตเตอรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง แนวทำงทดทสดในกำรคนหำผคนและตดตำม (ผทหวงวำจะตดตำมคณ) คอกำรคนหำทวตทใชหวขอแฮชแทกทเกยวของกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง

• โฆษณาบญชผใชทวตเตอรของคณะกรรมาธการแมน�าโขง มองหำชองทำงทจะโฆษณำบญชผใชของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงอยอยำงสม�ำเสมอในรปแบบใดกตำมทเปนไปได จำกสวนทำยของอเมลจนถงนำมบตร หรอกำรสนสดกำรน�ำเสนอบนสไลด PowerPoint

• คดถงเครองมออนๆ มเครองมออนๆทสรำงกำรมปฏสมพนธไดและคณอำจจะพจำรณำใหเปนสวนหนงของหนำเพจเฟซบก เชน กำรส�ำรวจหรอกำรประกวดตำงๆ ทจะเปนกำรสรำงสวนประกอบใหกบกำรรณรงคกำรสอสำรอน ไๆด

• แบงปนขอมลขาวสารจากแหลงขอมลอนๆ เพอทจะเปนแหลงขอมลทมคณคำ เพจเฟซบกควรจะไมโฆษณำแตเพยงคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง แตยงรวมถงโครงกำรและงำนวจยจำกองคกรอนๆดวยเชนกน

• พจารณาการวเคราะห เมอเพจของคณดงดดผอำนมำกขน พจำรณำเครองมอในกำรวเครำะหทจะคนหำวำพวกเขำเหลำนนเปนอยำงไร ซงทงเฟซบก และ กเกลไดเสนอทำงเลอกไวใหแลว และมชองทำงอน ใๆนกำรวเครำะหเวบไซตใหเลอกดวยเชนกน

• หากคณยงสนทนาตอ ท�าใหเปนออฟไลน ในขณะทมนเปนสงยอมรบไดในทวตแรกๆทจะยอนกลบไปมำและท�ำใหผคนไดเหนเปนสำธำรณะ หลงจำกนกเปนกำรแนะน�ำทควรจะโทรศพทหรออเมลกลบไป ผคนไมตองกำรทจะดกำรสนทนำสวนตวของคณ

• ใช @ และ # (แฮชแทก) ใหเกดประโยชนสงสด สญลกษณ @ นนจะถกใชเมอมกำรทวตอยำงมประสทธผล เพอแจงเตอนผคนหรอองคกรวำคณก�ำลงพดคยอยกบพวกเขำ ซงมกจะเปนวธกำรทดในกำรเสรมสรำงควำมสมพนธและโฆษณำกำรมอยของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง เชนเดยวกนทคณสำมำรถใชสญลกษณ # (ทเรยกวำแฮชแทก) ตอหนำค�ำส�ำคญทจะท�ำใหคนหำและรเรมกำรอภปรำยได

• เชอมโยงไปยงแหลงอนๆ ทวตเตอร (เหมอนกบเฟซบกและลงกอน) เปนชองทำงทยอดเยยมในกำรเชอมโยงและโฆษณำทจะสรำงขนทใดกได เชน กำรเผยแพรขำวประชำสมพนธ หรอกำรน�ำเสนอลำสดของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงทสำมำรถน�ำมำโฆษณำผำนทวตเตอรได

• ใชเนอหาจากแหลงอน คณไมจ�ำเปนตองโพสเนอหำเดมดวยตวคณเอง กำรแบงปนเนอหำจำกแหลงขอมลอนจะท�ำใหคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงกลำยมำเปนกระบวนกรทส�ำคญและเผยแพรขอมลขำวสำรทมอย

• อยาท�าเพยงแคเผยแพรขาว ทวตเตอรเปนกำรสรำงควำมเชอมโยงและบอกเลำเรองรำว อยำใชมนเปนเพยงฟดขำว

• พจารณาการมบญชผใชทวตเตอรมากกวาหนงบญช บอยครงทองคกรมทวตเตอรขององคกรและทวตเตอร สวนตวของประธำนกรรมกำรเจำหนำทบรหำร เชน ผบรหำรของ UNDP ท�ำกำรทวตถง 12 ครงตอวน

“รฐบำลฝรงเศสจำยเงนเพม 1 ลำนยโรเพอให

ขอมลพยำกรณน�ำทวม/ฝนแลง ซงเปนขอมล

ดำนอทกศำสตรตำมล�ำดบชวงเวลำทมควำม

ส�ำคญส�ำหรบแมน�ำโขง

http://goo.gl/2ibAmb.”

การสงเสรมขาวประชาสมพนธผานทวตเตอร

127

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

126

“ทวตเตอรเปนชองทางทสมบรณแบบทจะกลาวถงชาวนาผมทดนนอยและการพฒนาชนบท ซงหวขอเหลานมกจะถกมองขามจากสอกระแสหลก พวกเรายงคงมองหาผฟงเบองตนของพวกเรา (ผออกนโยบาย) ทมความเคยชนกบสอประเภทน แตพวกเรากก�าลงมองหาคนกลมใหมทไมรอะไรมากเกยวกบประเดนนและผทไมเคยเขาถงสอแบบดงเดมมากอนเลย” กองทนระหวางประเทศเพอพฒนาเกษตรกรรม

การคดอยางสรางสรรคบนสอออนไลน

ในวนหองน�าโลก องคการอนามยโลกขอใหผตดตามสงภาพหองน�าของพวกเขามา โดย WHO ใชค�าพดวาสงนจะเปนการสนบสนนความเขาใจวา “การไมมหองน�านนเปนอยางไร”

หลงจากการประชมสดยอด G8 แลว IFAD สรางการสมภาษณเสมอนจรงกบประธาน Kanayo Nwanze บนทวตเตอรวา “เปนการมปฏสมพนธกนกบผตดตามทวตเตอร ซงเปนการเพมมมมองและขอใหผตดตามถามค�าถามทดทสด ยากทสด และถกตองทางการเมองนอยทสด” IFAD กลาว

บลอกบลอกเปนชองทำงหนงทเปนเครองมอในกำรสอสำรแบบออนไลน และหำกเขยนออกมำไดดกมแนวโนมทจะตอบสนองตอบทบำทในฐำนะทเปนบนทกประจ�ำวน กำรอภปรำยอยำงกวำงขวำง และเปนชองทำงในกำรน�ำเสนอขำวไดในเวลำเดยวกน

บลอกประกอบดวยขอมลสวนตวหรอขอมลโครงกำร เชนเดยวกนกบขอเทจจรงหรอควำมคดเหนตอประเดนหวขอใดๆกตำม และมกจะสงเสรมกำรสอสำรแบบสองทำงผำนกำรสรำงควำมสำมำรถใหผอำนโพสควำมคดเหนได กำรสรำงบลอกจะเปนชองทำงทยอดเยยมในกำรน�ำเสนอผลงำนโครงกำรเฉพำะดำน หรอกำรรณรงคทจะท�ำใหผคนเขำมำมสวนรวม

บลอกโดยทวไปนนจะมหวขอทเกยวของกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง โดยรวมไปถงกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ กำรประมง หรอกำรลดผลกระทบจำกอทกภย

แนวทางบางประการในการเขยนบลอก

• ท�าใหเปนเรองเลาและมประเดนทตองการจะน�าเสนออยางงายๆ และมงเนนไปทสำรหลกทตองกำรจะสอ

• ท�าใหเปนเรองสวนตวและบอกเลาเรองราวของคณ สงนจะท�ำใหโดดเดนออกมำจำกกลมผคน บลอกทดทสดคอบลอกทมควำมมงมนตงใจ ทออกมำจำกหวใจ และเกยวกบสงทมผลตอตวคณ เชน หลกเลยงกำรรำยงำนแบบแหงแลงในกำรประชมเชงปฏบตกำรดำนกำรปรกษำหำรอ!

• อยากลวทจะมความขดแยงบางเลกนอย ขอเทจจรงกคอคณจะไมสำมำรถท�ำใหทกคนพอใจได อยำขดแยงเพยงเพรำะคณตองกำรเอำใจผคนเทำนน

128 129

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

สอออ

นไลน

– ว

ธการ

ใชให

เกดป

ระโย

ชนสง

สด

หวขอบลอกของคณะกรรมาธการแมน�าโขงทเปนไปได • “อนตรายจากการกดเซาะของดนในสามเหลยมปากแมน�าโขง” • “ความจ�าเปนทจะตองมการเลาเรองใหมเกยวกบขอดและขอเสยของการพฒนาเขอนไฟฟาพลงน�าในแมน�าโขง” • “ความจ�าเปนส�าหรบการมแนวทางการวางแผนลมน�าอยางบรณาการ” • “การลดผลกระทบจากน�าทวมจะตองเรมตนจากระดบทองถน”

• พจารณาใหมการเรยกรองใหด�าเนนการ ถำมตวคณอยเสมอวำคณตองกำรใหผอำนของคณท�ำอะไรหลงจำกอำนบลอกของคณ

• ท�าใหมนใจวาคณเขยนบลอกอยางสม�าเสมอและสงเสรมใหผคนมสวนรวม หำกคณไมไดเขยนอยำงสม�ำเสมอ ผคนกจะลมสงนไป

• เมอคณไดสรำงผฟงขนมำจำกกำรเขยนบลอกแลว ใหศกษาคนควาเพมเตมวาพวกเขาสนใจในเรองใด บำงคนอำจจะประเมนไดจำกสวนของควำมคดเหน ชองทำงอนทมประโยชนกคอกำรถำมค�ำถำมกบผอำนของคณ

• ระดมสมองกบเพอนรวมงานอยางสม�าเสมอ เปนสงส�ำคญทจะมแนวคดและมมมองใหมๆทเขำมำ

• พงระลกไววาบลอกทสรางปฏสมพนธจะชวยสนบสนนคณในการด�าเนนการบนสอออนไลนอนๆ เชน โฆษณำบลอกบนทวตเตอรและขอใหพวกเขำตดตำมคณทำงเฟซบกในชวงทำยของบลอก

มพนทในกำรพดคยออนไลนและเวบไซตทจะสรำงเครอขำยอกมำกมำย หำกคณยงไมพรอมทจะเขำรวม ลองดวำจะมควำมเชอมโยงใดๆกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงหรอไมและพยำยำมจะคงไว คณจะไมมทำงรเลยวำใครจะเปนสวนหนงของพนทในกำรพดคยออนไลนและคณจะตดตอกบกลมผฟงเปำหมำยของคณไดอยำงไร จดจ�ำไววำคณตองมควำมเปนมออำชพอยตลอดเวลำ

การก�าหนดวาจะใชชองทางใดในการสอสาร

Facebook• ใชไดทงบญชสวนตวและบญชทเปนทำงกำร • ไดรบควำมนยมสงสด • มกำรเผยแพรไปยงประชำกรเปนจ�ำนวนมำกทสดเมอเปรยบเทยบกบ

ชองทำงอนๆทกชองทำง • สรำงควำมรบรเกยวกบองคกรไดมำกทสด

LinkedIn• มเปำหมำยอยทชมชนวชำชพ • เปนชองทำงทดในกำรสรำงเครอขำยและจำงงำน • เปนชองทำงทไดรบควำมนยมส�ำหรบผตดสนใจโยบำยในระดบอำวโส

ผจดท�ำนโยบำย และนกวชำกำร

Twitter• ใชไดทงบญชสวนตวและบญชทเปนทำงกำร • เปนพนททแขงแรงในกำรสรำงควำมสมพนธและตดตำมประเดนตำงๆ • ท�ำใหเกดปฏสมพนธระหวำงผมสวนไดเสยหลก • เขำกนไดดกบชองทำงสอออนไลนและกำรโฆษณำอนๆ• มประสทธผลมำกในกำรเขำหำผฟงทไมใชชองทำงในกำรสอสำรแบบ

ดงเดม

Instagram• ประชำกรทมอำยนอย สวนใหญอำยนอยกวำ 30 ป• เปนชองทำงทดทสดในกำรโพสภำพและวดโอทนำสนใจ

131

สรปเปนทคาดหวงวาคมอเลมนจะไดใหเครองมอและวธการด�าเนนการส�าหรบคณะกรรมาธการแมน�าโขงและคณะกรรมาธการแมน�าโขงแหงชาตในการสอสารกบผรบสารหลก

ในขณะทบทตำงๆของคมอนไดระบวตถประสงคกำรด�ำเนนงำนไวเฉพำะดำน ภำพรวมโดยทวไปของคมอนกถกออกแบบมำเพอใหเจำหนำทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงและเจำหนำทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงแหงชำตมควำมมนใจมำกขนในกำรสอสำรโดยมเปำหมำยสงสดคอกำรเพมระดบควำมรบรของคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ซงจะไดมกำรแนะน�ำใหมกำรฝกอบรมเพอสนบสนนประเดนส�ำคญบำงประกำรทหยบยกขนมำในคมอน

ในชวงเวลำทมเสยงสะทอนและขอคดเหนมำกขนในสำธำรณะมำกกวำทเคย และในชวงเวลำทคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงไดด�ำเนนกำรพสจนตวตนและบทบำทของตนตอไป พวกเรำเชอวำคมอนจะสรำงสงส�ำคญในดำนกำรสอสำรใหกบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขงในปจจบนและอนำคต

จดท�ำโดยฝำยบรหำรกำรสอสำรส�ำหรบคณะกรรมำธกำรแมน�ำโขง ©MRC สงวนลขสทธ

Mekong River Commission Secretariat184 Fa Ngoum Road, P.O. Box 6101, Vientiane, Lao PDR

T: (856 21) 263 263 F (856 21) 263 264www.mrcmekong.org

Documents

คู่มือการสื่อสาร คณะ ... · 2020. 5. 26. · การใช้คู่มือการสอสารคณะกรรมาธิการแม่น