Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
คำพพากษานาร : คดปกครองขององคกรปกครองสวนทองถน
วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา
สมชย วฒนการณ
ขอมลทางบรรณานกรมของสำนกหอสมดแหงชาต National Library of Thailand Cataloging in Publication Data สมชย วฒนการณ. คำพพากษานาร : คดปกครองขององคกรปกครองสวนทองถน.-- กรงเทพฯ : สถาบนพระปกเกลา, ๒๕๕๗. ๒๑๐ หนา. ๑. การปกครองทองถน--กฎหมายและระเบยบขอบงคบ. ๒. คำพพากษาศาล. I. ชอเรอง. ๓๔๒.๕๙๓๐๙
รหสสงพมพของสถาบนพระปกเกลา วปท.๕๗-๓๑-๑๐๐๐.๐ เลขมาตรฐานสากลประจำหนงสอ ๙๗๘-๙๗๔-๔๔๙-๗๗๖-๕
พมพครงท ๑ กนยายน ๒๕๕๗ จำนวนพมพ ๑๐๐๐ เลม
ลขสทธ สถาบนพระปกเกลา
บรรณาธการ ผชวยศาสตราจารย ดร.อรทย กกผล และอตพร แกวเปย
จดพมพโดย สถาบนพระปกเกลา ศนยราชการเฉลมพระเกยรต ๘๐ พรรษาฯ อาคารรฐประศาสนภกด ชน ๕ (โซนทศใต) เลขท ๑๒๐ หม ๓ ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ ๑๐๒๑๐ โทรศพท ๐๒-๑๔๑-๙๕๖๖-๗๐ โทรสาร ๐๒-๑๔๓-๘๑๗๕ http://www.kpi.ac.th
พมพท ส เจรญ การพมพ ๑๕๑๐/๑๐ ถนนประชาราษฎร ๑ แขวงบางซอ เขตบางซอ กรงเทพมหานคร ๑๐๘๐๐ โทรศพท ๐๒-๙๑๓-๒๐๘๐ โทรสาร ๐๒-๙๑๓-๒๐๘๑ นางจรนพร เสนวงศ ณ อยธยา ผพมพผโฆษณา
คำพพากษานาร : คดปกครองขององคกรปกครองสวนทองถน สมชย วฒนการณ
III
คำนำ
วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา จดทำ
หนงสอเรอง “คำพพากษานาร: คดปกครองขององคกรปกครอง
สวนทองถน” เลมน เนองดวยเลงเหนถงความสำคญของกฎหมาย
ทเปรยบเสมอนเครองมอในการบรหารงานและการจดบรการสาธารณะ
ขององคกรปกครองสวนทองถน การมความรความเขาใจในหลก
กฎหมายยอมเปนพนฐานสำคญททำใหองคกรปกครองสวนทองถน
สามารถบรหารงานไดอยางมประสทธผล และจดบรการสาธารณะให
ตอบสนองตรงตามความตองการของประชาชนได
หนงสอเลมน ไดรวบรวมแนวคำวนจฉยและคำพพากษาของ
ศาลปกครองในคดทเกยวของกบองคกรปกครองสวนทองถน ซงแสดง
ใหเหนถงปญหาท เกดขนอยางเปนรปธรรมในการใชอำนาจตาม
กฎหมาย การตความตวบทกฎหมาย และการนำกฎหมายไปใชในทาง
ปฏบต เนอหาของหนงสอเลมนไดเรยบเรยงเพอใหอานเขาใจงาย
โดยจดแบงคดออกเปน 12 กลมในเรองตางๆ ดงน
IV
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
กลมคดท 1 การพนจากตำแหนง
กลมคดท 2 การกำกบดแลองคกรปกครองสวนทองถน
กลมคดท 3 สญญาทางปกครอง
กลมคดท 4 จดซอจดจาง
กลมคดท 5 ความรบผดทางละเมด
กลมคดท 6 อายความละเมด
กลมคดท 7 ความหมายของเจาหนาท
กลมคดท 8 พระราชบญญตขอมลขาวสาร
กลมคดท 9 วนย
กลมคดท 10 บรหารงานบคคล
กลมคดท 11 พระราชบญญตควบคมอาคาร
กลมคดท 12 พระราชบญญตการสาธารณสข
วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน ขอขอบพระคณ ทานอาจารย
สมชย วฒนการณ ตลาการศาลปกครองสงสด เปนอยางสง ทไดกรณา
เขยนหนงสอเลมน และหวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมนจะเปน
ประโยชนตอองคกรปกครองสวนทองถนและผทเกยวของในการบรหาร
งานทองถนและจดบรการสาธารณะไดโดยชอบดวยกฎหมายตอไป
�
สารบญ เรอง หนา
๑. การเลอกตงทองถน ๑
๑.๑. ผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาทองถน ๒ ไมจำเปนตองจบปรญญาตร ๑.๒. สมครรบเลอกตง อ.บ.จ. แลวถกถอนชอ ๕ ๒. การพนจากตำแหนง ๙
๒.๑. ยนซองสอบราคา พนจากตำแหนงสมาชกสภา? ๑๐ ๒.๒. มตสภาเทศบาลใหสมาชกพนจากตำแหนง ๑๒ ๒.๓. สมาชกสภามสวนไดเสยทางออม ๑๕ ๒.๔. มพฤตกรรมในทางทจรต ๑๗ ๓. การใชอำนาจของนายกฯ ๑๙
๓.๑. สอบไดแลวไมเรยกมาทำสญญาจาง ๒๐ ๓.๒. ออกคำสงโดยไมมอำนาจ ๒๓ ๓.๓. ผสมครสอบ ขาดคณสมบต ๒๕ ๓.๔. ใหรอถอนฉางขาวของหมบาน ๒๘ ๔. การจดซอจดจาง ๓๑
๔.๑. กำหนดราคากลางไมชอบ ๓๒ ๔.๒. ตรวจรบงานแลว แตไดงานไมครบ ๓๕
VI
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
หนา
สารบญ
๕. สญญาทางปกครอง ๓๙
๕.๑. จางปรบปรงอาคารโรงแรมเทศบาล ๔๐ ๕.๒. ผลการบอกเลกสญญา ๔๓ ๕.๓. บอกเลกสญญาตองจายคาจาง ๔๖ ๕.๔. กำหนดเวลาฟองคดสญญาทางปกครอง ๕๐ ๕.๕. คารกษาความสะอาด ๔๓ ๖. บรหารงานบคคล ๕๕
๖.๑. ถกยายประจำองคการบรหารสวนตำบล ๕๖ ๖.๒. ตองปฏบตตามขนตอนเสยกอน ๕๙ ๖.๓. ฟอง...มตคณะกรรมการพนกงานสวนตำบล ๖๒ ๖.๔. วธการชวคราว ๖๕ ๖.๕. การเรยกคนเงนเดอน ๖๘ ๖.๖. สทธรบเบยหวดทหาร ๗๐ ๖.๗. รองปลดองคการบรหารสวนจงหวด ๗๒ เดอดรอนเสยหาย ๗. วนย ๗๕
๗.๑. ยกยอกเงนองคการบรหารสวนตำบล ๗๖ ๗.๒. เรยกรบเงนผสมครสอบพนกงาน อบต. ๗๙ ๗.๓. ฟองเพกถอนคำสงแตงตงคณะกรรมการ ๘๒ สอบสวนทางวนยอยางรายแรง ๗.๔. ไลปลดองคการบรหารสวนตำบล ออกจากราชการ ๘๔ ๗.๕. ระยะเวลาในการฟองคดทางวนย ๘๗ ๗.๖. ไมสมควรทเลาการบงคบ ๘๙ ๗.๗. ๒,๕๐๐ บาท...ถกไลออก ๙๒
VII
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
หนา
สารบญ
๘. การบรหารราชการทองถน ๙๕
๘.๑. นายกใหรองนายกพนจากตำแหนง ๙๖ ๘.๒. อำนาจของปลดฯ ๙๙ ๘.๓. นายกองคกรปกครองสวนทองถน ๑๐๒ ไมอาจปฏบตหนาทได ทำอยางไร ๙. กฎหมายควบคมอาคาร ๑๐๕
๙.๑. ใหรอถอนโครงเหลกและปายโฆษณา ๑๐๖ ๙.๒. ขอใหศาลจบกมและกกขง ๑๐๙ ๙.๓. ไมตองอทธรณคำสงกอนฟองคด ๑๑๑ ๑๐. เหตเดอดรอนรำคาญ ๑๑๓
๑๐.๑. ผเดอดรอนเสยหาย ๑๑๔ ๑๐.๒. เพอนบานเลยงไก ๑๑๖ ๑๐.๓. ออกคำสงตองชดเจนถกตอง ๑๑๙ ๑๐.๔. กำจดขยะตองไมใหคนอนเดอดรอน ๑๒๒ ๑๑. สทธขอขอมลขาวสาร ๑๒๕
๑๑.๑. ขอถายสำเนาขอมลขาวสาร ๑๒๖ ๑๑.๒. ขอดขอมลคดคานการเลอกตงสมาชกสภาเทศบาล ๑๒๙ ๑๑.๓. ใหลบขอมลประวตอาชญาการ ๑๓๑ ๑๒. การดำเนนคดในศาลปกครอง ๑๓๕
๑๒.๑. ฟองใหไลนายก อบต. ๑๓๖ ๑๒.๒. ฟอง...แผนพฒนา อบต. สามป ๑๓๘ ๑๒.๓. อำนาจศาลปกครอง ๑๔๑ ๑๒.๔. ระยะเวลาอทธรณคำพพากษา ๑๔๓ ๑๒.๕. สรางถนนเขาไปในทของชาวบาน ๑๔๖
VIII
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
หนา
สารบญ
๑๓. การดำเนนคดละเมด ๑๔๙
๑๓.๑. ฟองคณะกรรมการสอบขอเทจจรง ๑๕๐ ความรบผดทางละเมด ๑๓.๒ ทำสญญารบสภาพหน ๑๕๓ ๑๓.๓. นกเรยนเสยชวตระหวางฝกงาน ๑๕๖ ๑๔. ไมจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง ๑๖๑
๑๔.๑. ไมไดอยเวรเอง..รถหลวงหลาย ๑๖๒ ๑๔.๒. ไมตองรบผดทางละเมด ๑๖๕ ๑๔.๓. ปลด อบต. ไมตองรบผด เมอเงน อบต. หาย ๑๖๘ ๑๕. องคกรปกครองสวนทองถนทำละเมด ๑๗๑
๑๕.๑. รอถอนอาคารโดยไมชอบ ๑๗๒ ๑๕.๒. ทำด แตตองระวง ๑๗๕ ๑๕.๓. ขดลอกคลองนำดนไปถมทเปนการทำละเมด ๑๗๗ ๑๖. เจาหนาททำละเมดตอหนวยงาน ๑๗๙
๑๖.๑. รบมอบงานกอสรางถนน ค.ส.ล. ๑๘๐ ๑๖.๒. สงจายเชคทางราชการ ๑๘๓ ๑๖.๓. อยา..ใชดลพนจตามอำเภอใจ ๑๘๕ ๑๗. กำนนผใหญบาน ๑๘๙ ๑๗.๑. ฟองวาการเลอกตงผใหญบานไมชอบ ๑๙๐ ๑๗.๒. คณสมบตของผใหญบาน ๑๙๓ ๑๗.๓. ผใหญบานคดคานรงวดสอบเขต ๑๙๕ ๑๗.๔. กำนนผใหญบานจะบวชตองทำอยางไร ๑๙๗ จงไมพนจากตำแหนง
ประวตผเขยน ๒๐๐
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
การเลอกตงทองถน
๑
๑.๑. ผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาทองถนไมจำเปนตองจบปรญญาตร
ผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาทองถนไมจำเปนตองจบปรญญาตร
ไดเคยเขยนไวในฉบบกอนๆ วา แตเดมทกฎหมายพระราชบญญต
การเลอกตงสมาชกสภาเทศบาล พทธศกราช ๒๔๘๒ และ
ฉบบทแกไขเพมเตมยงมผลใชบงคบอย ได เคยมคำ
วนจฉยของศาลรฐธรรมนญ คำวนจฉยท ๙/๒๕๔๑
ไว พอสรปไดวาผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภา
เทศบาลหากบดาเปนคนตางดาวตองมคณสมบต
ตามรฐธรรมนญ มาตรา ๑๐๗ กลาวคอ ตองจบ
การศกษาไมตำกวาชนปรญญาตร หรอเทยบเทา
แตพระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภา
เทศบาล พทธศกราช ๒๔๘๒ ไดถกยกเลกโดย
พระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถน
หรอผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๔๕ โดยหากมการ
เลอกตงทวไปหลง ๔ มนาคม ๒๕๔๖ ผสมครรบ
เลอกตงสมาชกสภาทองถนแมจะมบดาเปนคนตางดาว
กไมจำเปนตองจบการศกษาถงชนปรญญาตร แตในกรณทม
การเลอกตงซอมเพราะสมาชกสภาทองถนถงแกความตาย ลาออก
หรอพนจากตำแหนงไปดวยเหตอน ถาสมาชกสภาทองถนชดนนไดรบ
เลอกตงทวไปมากอน ๔ มนาคม ๒๕๔๖ ยงคงใชพระราชบญญต
เลอกตงสมาชกสภาเทศบาล หรอสมาชกสภาจงหวด หรอสมาชกสภา
ประเภทนนๆ ใชบงคบกบการเลอกตงอย
�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ในกรณเชนน การเลอกตงซอมสมาชกสภาทองถนดงกลาว ผสมคร
รบเลอกตงทมบดาเปนคนตางดาวจะตองจบการศกษาปรญญาตร
หรอไม
ในเรองนผตรวจการแผนดนของรฐสภาไดยน เรอง ขอใหศาล
รฐธรรมนญวนจฉยวา พระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาเทศบาล
พทธศกราช ๒๔๘๒ มาตรา ๒๐ (๑) ทบญญตเกยวกบคณสมบตของ
ผมสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาลวา “มสญชาตไทย
โดยการเกดแตบคคลผมสญชาตไทยซงบดาเปนคนตางดาวตองม
คณสมบตตามทกำหนดไวในกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภา
ผแทนราษฎรอกดวย” (คอตองจบการศกษาปรญญาตรหรอเทยบเทา)
เปนการบญญต ใหผมสญชาตไทยซ งบดาเปนคนตางดาวตองม
คณสมบตเพมเตมจากผมสญชาตไทยโดยการเกด ถอเปนการเพม
เงอนไขใหแกผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาลทมสญชาตไทย
แตบดาเปนคนตางดาว แตโดยทรฐธรรมนญมาตรา ๓๐ บญญตให
บคคลยอมเสมอกนในกฎหมายและหามมใหเลอกปฏบตโดยไมเปน
ธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนกำเนด เชอชาต
ภาษา เพศ อาย สภาพทางการหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะ
ทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอ
ความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ
บทบญญตดงกลาวจงขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มาตร ๓๐
ศาลรฐธรรมนญไดพจารณาแลววนจฉยวา การทพระราชบญญต
การเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลฯ มาตรา ๒๐ (๑) เฉพาะในสวน
คณสมบตของผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาลทมสญชาต
ไทยแตบดาเปนคนตางดาวตองมคณสมบตตามทกำหนดไวในกฎหมาย
วาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรอกดวยนน เปนการกำหนด
�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ใหผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาลตองมคณสมบตทาง
การศกษาอนเปนเงอนไขทเพมขนตามเชอชาตของบคคล กลาวคอ
ผสมครรบเลอกตงทมสญชาตไทยแตบดาเปนคนตางดาวตองม
คณสมบตแตกตางกบผสมครรบเลอกตงทมสญญาตไทยโดยการเกด
ทงทผสมครรบเลอกตงดงกลาวไมมสถานะของบคคลแตกตางกน
แตอยางใด ทำใหเกดความไมเสมอกนในกฎหมาย อกทงเปนการ
เลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองเชอ
ชาต ซงตองหามตามรฐธรรมนญ มาตรา ๓๐ ประกอบรฐธรรมนญแหง
ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ดงนน ในสวนบทบญญตทวา
“...แตบคคลผมสญชาตไทยซงบดาเปนคนตางดาวตองมคณสมบตตาม
ทกำหนดไวในกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรอก
ดวย” ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มาตรา ๓๐ เปนอนใชบงคบมไดตาม
รฐธรรมนญ มาตรา ๖
กลาวโดยสรป ในการสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาทองถน ไมวา
เปนการเลอกตงทวไปหรอเลอกตงซอมแทนตำแหนงทวาง ผสมครทม
บดาเปนคนตางดาวไมจำเปนตองจบการศกษาระดบชนปรญญาตร
หรอเทยบเทาอกตอไป
แตถาจะสมครรบเลอกตงเปนผบรหารทองถนจากการเลอกตง
ทางตรงกตองไปพลกดกฎหมายใหดนะครบ ไมเหมอนกน
�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑.๒. สมครรบเลอกตง อบจ. แลวถกถอนชอ
สมครรบเลอกตง อบจ. แลวถกถอนชอ
นายจมพลไดสมครรบเลอกตงเปนนายกองคการบรหารสวนจงหวด
หนองบวลำภ ตอมา ไดมบคคลยนคำรองขอใหถอนนายจมพลออกจาก
บญชรายชอผสมครรบเลอกตงเปนนายกองคการบรหารสวนจงหวด
และตอมาคณะกรรมการการเลอกตงไดมมตในการประชมครงท ๙๓/
๒๕๕๕ ดวยคะแนนเสยงขางมากใหถอนชอนายจมพลออกจากการเปน
ผมสทธสมครรบเลอกตง ประธานกรรมการการเลอกตงประจำจงหวด
หนองบวลำภจงไดมหนงสอแจงใหผอำนวยการการเลอกตงประจำ
องคการบรหารสวนจงหวดหนองบวลำภดำเนนการถอนชอนายจมพล
ออกจากบญชรายชอผสมครรบเลอกตง และตดประกาศทกหนวย
เลอกตง นายจมพลเหนวามตดงกลาวยงไมมผลสมบรณตามกฎหมาย
ทจะบงคบไดเนองจากมใชคำสงทไดลงลายมอชอคณะกรรมการ
การเลอกตงทกคน จงไมถอวาเปนคำสงของคณะกรรมการ การเลอกตง
การดำเนนการดงกลาวตามมตของคณะกรรมการการเลอกตง
จงเปนการดำเนนการไมถกตองตามประกาศคณะกรรมการการเลอกตง
เรอง มอบอำนาจใหคณะกรรมการการเลอกตงประจำจงหวดดำเนนการ
รบคำรองและวนจฉยสทธสมครรบเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอ
ผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๕๒ ขอ ๒.๒ วรรคสอง ทกำหนดวา ถา
คณะกรรมการการเลอกตงประจำจงหวดหรอคณะกรรมการการเลอกตง
มคำสงใหถอนชอผสมครทถกรอง ใหผอำนวยการการเลอกตงประจำ
องคกรปกครองสวนทองถนดำเนนการถอนชอผนนจากประกาศรายชอ
ผมสทธสมครรบเลอกตงโดยเรว และตองตดประกาศคำวนจฉย
ณ ศาลากลางจงหวดหรอทวาการอำเภอทตงอยในเขตเลอกตงนน
�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ททำการสำนกงานคณะกรรมการการเลอกตงประจำจงหวด ททำการ
องคกรปกครองสวนทองถนทเลอกตงหรอบรเวณใกลเคยงกบทเลอกตง
และสถานทอนทเหนสมควรดวย นายจมพลจงยนฟองประธานกรรมการ
การเลอกตงประจำจงหวดหนองบวลำภและผอำนวยการการเลอกตง
ประจำองคการบรหารสวนจงหวดหนองบวลำภตอศาลปกครอง ขอให
ศาลมคำพพากษาหรอคำสงใหเพกถอนหนงสอแจงปดประกาศมต
คณะกรรมการการเลอกตงและประกาศรายชอผไดรบเลอกตงทได
คะแนนสงสดมาเปนทหนงซงคอตวนายจมพลตามกฎหมายตอไป
ศาลปกครองอดรธานมคำสงไมรบคำฟองของนายจมพลไวพจารณา
นายจมพลจงยนอทธรณคำสงไมรบคำฟองตอศาลปกครองสงสด
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๒๙๖/๒๕๕๖ วา เมอนายจมพลผฟอง
คดฟองขอใหเพกถอนหนงสอแจงปดประกาศมตคณะกรรมการ
การเลอกตงและใหนบคะแนนใหม เมอการดำเนนการถอนชอนายจมพล
ผฟองคดออกจากบญชรายชอผสมครรบเลอกตง
และการปดประกาศทกหนวยเลอกตงของประธานกรรมการการเลอกตง
ประจำจงหวดหนองบวลำภผถกฟองคดท ๑ และผอำนวยการการเลอกตง
ประจำองคการบรหารสวนจงหวดหนองบวลำภผถกฟองคดท ๒
เปนการดำเนนการโดยอาศยอำนาจตามประกาศคณะกรรมการการ
เลอกตง เรอง มอบอำนาจใหคณะกรรมการการเลอกตงประจำจงหวด
ดำเนนการรบคำรองและวนจฉยสทธสมครรบเลอกตงสมาชกสภา
ทองถนหรอผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๕๒ อนเปนการใชอำนาจของ
คณะกรรมการการเลอกตงตามทไดรบมอบหมาย จงเปนคดพพาท
เกยวกบการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน
อนอยในอำนาจพจารณาและวนจฉยของศาลอทธรณตามมาตรา
๒๑๙ วรรคสาม
�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐
ทบญญตวา ใหศาลฎกามอำนาจพจารณาและวนจฉยคดเกยวกบ
การเลอกตงและการเพกถอนสทธเลอกตงในการเลอกตงสมาชกสภา
ผแทนราษฎรและการไดมาซงสมาชกวฒสภา และใหศาลอทธรณ
มอำนาจพจารณาและวนจฉยคดเกยวกบการเลอกตงและการเพกถอน
สทธเลอกตงในการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน
คดจงไมอยในอำนาจของศาลปกครองสงสดทจะรบไวพจารณา จงม
คำสงไมรบคำฟองไวพจารณาและใหจำหนายคดออกจากสารบบความ
ดงนน นายจมพล ผฟองคด ตองยนฟองเรองนตอศาลอทธรณ
ภาคทจงหวดหนองบวลำภอยในเขตอำนาจ
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
การพนจากตำแหนง
๒
๒.๑. ยนซองสอบราคา พนจากตำแหนงสมาชกสภา?
ยนซองสอบราคา พนจากตำแหนงสมาชกสภา ?
นายสญชยขณะดำรงตำแหนงสมาชกสภาองคการบรหารสวนตำบล
นำพ ในป พ.ศ. ๒๕๔๖ องคการบรหารสวนตำบลนำพไดมประกาศ
สอบราคาจางโครงการซอมแซมถนนลกรงภายในหมบานตำบล
นำพ ซงบรษท ส. สญชย จำกด โดยนายสญชยไดมา
ซอแบบรายการและยนซองสอบราคาตอองคการ
บรหารสวนตำบลนำพดวย ตอมา คณะกรรมการ
ไดทำการเปดซองสอบราคาแลวเหนวา บรษท
ส. สญชย จำกด ไมไดเสนอราคาตำสดจงได
เล อกทำสญญากบผ เ สนอราคารายอ น ไป
เรยบรอยแลว ตอมา ไดมผทำหนงสอรองเรยน
ตอนายอำเภอเมองราชบรวา บรษท ส. สญชย
จำกด โดยนายสญชยซงเปนสมาชกสภาองคการ
บรหารสวนตำบลนำพเปนผมสวนไดเสยไมวาทาง
ตรงหรอทางออม
ในสญญากบองคการบรหารสวนตำบลนำพทตน
ดำรงตำแหนงอย นายอำเภอจงไดตงคณะกรรมการสอบสวน
และในทสดไดมคำสงวนจฉยใหนายสญชยพนจากตำแหนงสมา
ชกสภาองคการบรหารสวนตำบลนำพ นายสญชยเหนวาคำวนจฉย
ดงกลาวไมชอบจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครอง ในทสดศาลปกครอง
สงสดไดมคำวนจฉยในคดหมายเลขแดงท อ. ๒๑๑/๒๕๕๓ วา การท
นายสญชยผฟองคดในขณะดำรงตำแหนงสมาชกสภาองคการบรหาร
สวนตำบลนำพไดยนซองเสนอราคาตามโครงการซอมแซมถนนลกรง
ในหมบานตำบลนำพนน เปนเพยงคำเสนอจะทำสญญา ซงเมอองคการ
11
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
บรหารสวนตำบลนำพไมทำคำสนองสญญาจงยงไมเกดขน นายสญชย
ผฟองคดกบองคการบรหารสวนตำบลนำพ ทงสองฝายไมมนตสมพนธ
ทจะตองปฏบตตามสญญาตอกน และกไมปรากฏขอเทจจรงวา
นายสญชยผฟองคดไดใชอำนาจหนาทเขาไปยงเกยวกบโครงการ
ขางตน กรณจงถอไมไดวานายสญชยผฟองคดเปนผมสวนไดเสยไมวา
ทางตรงหรอทางออมในสญญากบองคการบรหารสวนตำบลทตนดำรง
ตำแหนงหรอในกจการทกระทำใหแกองคการบรหารสวนตำบลนำพ
ตามมาตรา ๔๑ ตร วรรคหนง (๔) แหงพระราชบญญตสภาตำบลและ
องคการบรหารสวนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๗ สวนขออางของนายอำเภอ
เมองราชบรผถกฟองคดทวาการกระทำของนายสญชยผฟองคด
มเจตนาชดแจงในการเขาทำสญญากบองคการบรหารสวนตำบลนำพ
เพราะหากเปนผชนะการสอบราคากไดเขาทำสญญา จงถอวาเปนผม
สวนไดเสยในกจการทกระทำใหแกองคการบรหารสวนตำบลนำพนน
ไมอาจรบฟงได เพราะการจะถอวาเจาหนาทของรฐเปนผมสวนไดเสย
ในกรณนหมายถงการทไดเขาไปถอเอาประโยชนหรอเขาไปดำเนน
กจการขององคการบรหารสวนตำบลทผนนดำรงตำแหนงสมาชกสภา
องคการบรหารสวนตำบลนนแลวไมวาทางตรงหรอทางออม โดยม
เจตนาประสงคใหตนไดรบประโยชนหรอเปนการเออประโยชนใหแก
บคคลอน ดงนน การเปนเพยงผยนซองเสนอราคาแลวคณะกรรมการ
ปรบตกไปกอนจะไดรบการคดเลอกใหเขาทำสญญากบองคการบรหาร
สวนตำบลนำพ จงไมใชเปนการเขาไปถอเอาประโยชนหรอเขาไป
ดำเนนกจการขององคการบรหารสวนตำบลนำพแตอยางใด ดงนน
การทนายอำเภอเมองราชบรมคำสงใหนายสญชยผฟองคดพนจาก
สมาชกสภาพสมาชกสภาองคการบรหารสวนตำบลนำพจงเปนคำสง
ทไมชอบดวยกฎหมาย จงมคำพพากษายนตามคำพพากษาของศาล
ปกครองชนตนทใหเพกถอนคำสงของนายอำเภอเมองราชบรผถกฟอง
คดโดยใหมผลยอนหลงไปนบแตวนออกคำสง
12
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๒.๒. มตสภาเทศบาลใหสมาชกพนจากตำแหนง
มตสภาเทศบาลใหสมาชกพนจากตำแหนง
นายปญญาไดรบเลอกเปนสมาชกสภาเทศบาลตำบลทรายขาว ซงม
สมาชกสภาเทศบาลทงหมด ๑๒ คน ไดรวมกบประชาชนในเขต
เทศบาลตำบลทรายขาว ใชชอวากลมแนวรวมประชาชนตอตานการ
ทจรตทำหนงสอรองเรยนตอนายอำเภอสอยดาวและผวาราชการจงหวด
จนทบรวา นายกเทศมนตรและสมาชกสภาเทศบาลตำบลทรายขาว
ปฏบตหนาทไมชอบในกรณจดหาและจดซอทดนสรางอาคารสำนกงาน
เทศบาลตำบลทรายขาว ตอมาไดมสมาชกสภาเทศบาลจำนวน ๕ คน
ไดมหนงสอถงประธานสภาเทศบาลขอยนญตตเพอเปดอภปราย
และลงมตถอดถอนสมาชกสภาพของนายปญญา โดยกลาวอางวา
นายปญญามความประพฤตทจะนำมาซงความเสอมเสยหรอกอความ
ไมสงบเรยบรอยแกทางเทศบาล ๓ เรองคอ (๑) รวมลงชอกบกลมแนว
รวมประชาชนตอตานการทจรตทำหนงสอรองเรยนตอผวาราชการ
จงหวดจนทบรกลาวหาสมาชกสภาเทศบาลจำนวน ๑๑ คน วาเปนผม
สวนไดเสยในการจดหาและจดซอทดนเพอกอสรางอาคารสำนกงาน
(๒) ไดอภปรายเรองทฝาฝนตอกฎหมายโดยอภปรายในญตตขออนมต
ใชจายเงนสะสมเพอจดทำโครงการปรบปรงซอมแซมระบบผลตนำและ
ระบบจายนำของประชาชนหมบานปาตง วจารณทมาของระเบยบ
กระทรวงมหาดไทย วาดวยการบรหารกจการและการบำรงรกษาระบบ
ประปาหมบาน พ.ศ. ๒๕๔๘ และกลาวพาดพงพรรคการเมองพรรคหนง
และ (๓) นำเรองเกยวกบกจการภายในเขตเทศบาลตำบลทรายขาว
หลายเรองเชนเรองการตงงบประมาณรายจายเพออดหนนการศกษา
การจดหาทดนเพอกอสรางอาคารสำนกงาน การบรหารกจการ
ประชาชนหมบานปาตง และเรองอนๆ ไปเผยแพรตอสาธารณะโดย
1�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เสนอขอเทจจรงทคลาดเคลอน ในการประชมพจารณาญตตขออภปราย
และลงมตถอดถอนสมาชกภาพของนายปญญา ทประชมไดมมตใหนาย
ปญญาสนสดสมาชกภาพสมาชกสภาเทศบาลตำบลทรายขาว ดวย
คะแนนเสยง ๑๑ คะแนน นายปญญาเหนวาตนเองไมไดมพฤตการณ
ดงกลาวและมตไมชอบดวยกฎหมายจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครอง
จงหวดระยอง
ศาลปกครองจงหวดระยองไดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดง
ท ๑๑๐/๒๕๕๒ วา สมาชกสภาเทศบาลตำบลทรายขาวเปนผแทนของ
ประชาชนตองปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรตเพอประโยชนของ
ทองถนและอาจถกตรวจสอบจากการปฏบตงานโดยประชาชนไดตลอด
เวลาการทนายปญญาในฐานะสมาชกสภาทองถนและเปนประชาชนใน
ทองถนไดทำหนงสอรองเรยนตอนายอำเภอสอยดาว และผวาราชการ
จงหวดจนทบร ซงเปนผมอำนาจหนาทควบคมดแลเทศบาลใหปฏบต
การตามอำนาจหนาทโดยถกตองตามกฎหมาย จงเปนการดำเนนการ
เพอใหมการตรวจสอบการปฏบตหนาทของสมาชกสภาเทศบาลใหเปน
ไปตามกฎหมาย การกระทำดงกลาวของนายปญญา จงเปนการกระทำ
ตามสทธของตนในฐานะผแทนของประชาชนในเขตเทศบาลตำบล
ทรายขาว และอยในภายในขอบเขตของของกฎหมาย สวนกรณทกลาว
หาวานายปญญาอภปรายในญตตเรองขออนมตใชจายเงนสะสมเพอจด
ทำโครงการปรบปรงซอมแซมผลตนำและระบบจายนำของการประปา
ชนบทหมบานปาตงโดยวจารณและใหความเหนสวนตวเกยวกบทมา
ของระเบยบกระทรวงมหาดไทยนน เมอนายปญญาไดอภปรายในเรอง
ดงกลาวซงเปนโครงการเพอประโยชนของประชาชนในทองถนและอย
ในอำนาจหนาทของสมาชกสภาเทศบาลซงทประชมไดรบรองรายงาน
การประชมแลว จง เปนการแสดงความคดเหนเกยวกบกจการ
สาธารณปโภคทเปนสาธารณประโยชนของประชาชนในทองถนโดยตรง
1�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
มใชการอภปรายในเรองนอกเหนออำนาจหนาท สวนเรองกลาวพาดพง
พรรคการเมองเปนเพยงการแสดงความคดเหนทไมเหมาะสมมไดมผล
ใหผทอภปรายดวยเหตผลดงกลาวในการประชมเปนผทมความ
ประพฤตในทางทจะนำมาซงความเสอมเสยหรอกระทำการอน
เสอมประโยชนของสภาทองถนหรอกอความไมสงบเรยบรอยแกองคกร
ปกครองสวนทองถนทตนเปนสมาชกอยแตอยางใด กรณสดทายทกลาว
หาวานายปรชานำเรองเกยวกบกจการภายในของเทศบาลตำบล
ทรายขาวหลายประเดน เชน การตงงบรายจายเพออดหนนสถานศกษา
การจดหาทดนเพอกอสรางอาคารสำนกงาน การบรหารกจการการ
ประปาชนบทหมบานปาตง และเรองอนไปเผยแพรตอสาธารณะโดย
เสนอขอเทจจรงทคลาดเคลอนนน การทนายปรชานำเรองการบรหาร
งานของสมาชกสภาเทศบาลไปกลาวในสถานทตางๆ รวมทงแถลงตอ
สอมวลชนเปนเพยงการใหขอมลแกประชาชนหรอเรงรดใหมการดำเนน
การตรวจสอบการปฏบตหนาทของสภาเทศบาลเปนการเอาใจใสใน
หนาทของสมาชกสภาเทศบาล ซงสมาชกสภาเทศบาลสามารถชแจง
แกไขเรองรองเรยนไดตลอดเวลาเชนเดยวกน จงถอไดวาเปนการม
สวนรวมในการตรวจสอบการปฏบตหนาทของนายปรชาตามกฎหมาย
และเปนการทำหนาทสมาชกสภาทองถนแทนประชาชนแลว การกระทำ
ดงกลาวไมทำใหนายปรชาเปนผทมการประพฤตในทางทจะนำมาซง
ความเสอมเสยหรอกระทำการอนเสอมเสยประโยชนของสภาทองถน
หรอกอความไมสงบเรยบรอยแกองคกรปกครองสวนทองถนทตนเปน
สมาชกอยตามมาตรา ๑๙ (๗) แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ.
๒๔๙๖ แตอยางใด
ศาลปกครองระยองจงมมตใหเพกถอนมตของสมาชกสภา
เทศบาลตำบลทรายขาวทใหนายปรชาพนจากสมาชกภาพสมาชก
สภาเทศบาลตำบลทรายขาว
1�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๒.๓. สมาชกสภามสวนไดเสยทางออม
สมาชกสภามสวนไดเสยทางออม
นายอำเภอเมองสระบร ไดรบหนงสอรองเรยนวานายโชคอนนต
ประธานสภาองคการบรหารสวนตำบลหนองยาว มสวนไดเสยทางออม
กบ อบต.หนองยาว เนองจากบตรสาวนายโชคอนนตเปนคสญญากบ
อบต. รบจางกอสรางถนนคอนกรตเสรมเหลก นายอำเภอเมองสระบร
ไดสอบสวนขอเทจจรงแลว นายโชคอนนตระบวาบตรสาวไดเขาเปน
คสญญากบ อบต.จรง แตตนไมทราบเรองมากอน เนองจากไมไดเปนผ
มอำนาจในการจดซอจดจางของ อบต. แตอยางใด นายอำเภอจงมคำ
วนจฉยใหสมาชกภาพของสมาชกสภาองคการบรหารสวนตำบลหนอง
ยาวของนายโชคอนนตสนสดลง เน องจากเปนผมส วนได เสย
ในทางออมในสญญาทบตรสาวเปนคสญญากบ อบต. เพราะบตรสาว
เปนผทตองอปการะเลยงดบดามารดา และบดามารดาเปนผมสทธไดรบ
มรดกกรณบตรถงแกความตายกอนนายโชคอนนตไมเหนดวยกบคำสง
ของนายอำเภอจงไดไปยนฟองตอศาลปกครองเพอขอใหเพกถอนคำสง
ทางปกครองดงกลาว
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ.๔๑๓/
๒๕๕๓ วาขณะทองคการบรหารสวนตำบลหนองยาว ทำสญญาจาง
เหมากอสรางถนนคอนกรตเสรมเหลก กบบตรสาวของนายโชคอนนต
ผฟองคด ผฟองคดเปนสมาชกสภาองคการบรหารสวนตำบลหนองยาว
และดำรงตำแหนงประธานสภาองคการบรหารสวนตำบลหนองยาวดวย
แตไมปรากฏขอเทจจรงวานายโชคอนนตผฟองคดมสวนไดสวนเสย
โดยตรงในสญญาดงกลาวแตอยางใดและไมปรากฏขอเทจจรงหรอ
พฤตการณทแสดงใหเหนวาผฟองคดไดดำเนนการอยางหนงอยางใด
1�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
หรอใชอำนาจหนาทอยางหนงอยางใดเพอเออประโยชนใหแกบตรของ
ตน หรอใชโอกาสในฐานะทตนดำรงตำแหนงประธานสภาองคการ
บรหารสวนตำบลหนองยาวสรางประโยชนแกตนแตอยางใด และ
นายโชคอนนตผฟองคดดำรงตำแหนงประธานสภาองคการบรหาร
สวนตำบลหนองยาว จงไมมอำนาจหนาทโดยตรงทจะสงอนญาตและ
อนมตเกยวกบราชการขององคการบรหารสวนตำบลโดยเฉพาะเกยวกบ
การทำสญญาจางการทบตรจะตองเปนผอปการะเลยงดบดา และมฐานะ
ตามกฎหมายเปนทายาทโดยธรรมเกดจากบทบญญตตามประมวล
กฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะครอบครวและมรดก จงไมอาจถอได
วาเปนประโยชนทางออมเพราะสทธทจะไดรบประโยชนดงกลาวหาไดม
สวนเกยวของกบสญญาจางแตอยางใด ดงนน คำสงของนายอำเภอ
ผถกฟองคดทวนจฉยใหสมาชกภาพของสมาชกสภาองคการบรหาร
สวนตำบลหนองยาวของนายโชคอนนตผฟองคดสนสด จงเปนคำสง
ทไมชอบดวยกฎหมายการทศาลปกครองชนตนพพากษาใหเพกถอน
คำสงของผถกฟองคด ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย
ในคดน ศาลปกครองสงสดไดวางหลกกฎหมายไวประการหนง
วา ประโยชนทางออมทไดรบมใชประโยชนอนเกดจากหนาท
ในการอปการะเลยงด หรอรบมรดกตองมพฤตการณอนประกอบ
ดวย
1�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๒.๔. มพฤตกรรมในทางทจรต
มพฤตกรรมในทางทจรต
พระราชบญญตสภาตำบลและองคการบรหารสวนตำบลบญญตให
นายกองคการบรหารสวนตำบลตองไมเปนผมพฤตกรรมในทางทจรต
ความหมายของคำวา “เปนผมพฤตกรรมในทางทจรต” นน จะตอง
กระทำการในทางทจรตเฉพาะกบองคการบรหารสวนตำบลทตนเปน
นายกอยเทานน หรอวาหากเปนผมพฤตกรรมในทางทจรตไมวาเปน
เรองอะไร กระทำกบใครลวนแลวแตเปนเหตใหพนจากตำแหนงนายก
องคการบรหารสวนตำบลทงสน
ในเรองนกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน ไดมหนงสอหารอไป
ยงสำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา และคณะกรรมการกฤษฎกา
(คณะท ๑) ไดตอบขอหารอตามบนทกสำนกงานคณะกรรมการ
กฤษฎกา เรองเสรจท ๓๐๓/๒๕๕๓ วา มาตรา ๕๘/๑ (๓) แหง
พระราชบญญตสภาตำบลและองคการบรหารสวนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๗
ไดกำหนดลกษณะตองหามของบคคลผมสทธสมครรบเลอกตงเปน
นายกองคการบรหารสวนตำบลวาตองไมเปนผมพฤตกรรมในทางทจรต
ลกษณะตองหามเชนวานจงไมเกยวกบการปฏบตหนาทหรอจะตองมคำ
พพากษาอนถงทสดของศาลวนจฉยวาไดกระทำความผดโดยทจรต
เพยงแตมพฤตกรรมไปในทางทจรตกยอมเขาขายตองหามแลว สำหรบ
คำวา “ทจรต” นน โดยเทยบเคยงจากนยามคำวา “โดยทจรต” ตาม
มาตรา ๑ แหงประมวลกฎหมายอาญา ทหมายความถง “เพอแสวงหา
ประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายสำหรบตนเองหรอผอน”
ควบคกบแนวคำพพากษาของศาลฎกาทพพากษาเกยวกบความหมาย
ของคำวา “โดยทจรต” วา ประโยชนทมควรไดน อาจเปนประโยชน
18
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ในทางทรพยสนหรอประโยชนทมใชทรพยสนกได จากนยามและแนว
คำพพากษาดงกลาว คำวา “พฤตกรรมในทางทจรต” ตามมาตรา
๕๘/๑ (๓) แหงพระราชบญญตสภาตำบลและองคการบรหาร
สวนตำบล จงหมายความถงการกระทำใดๆ ท เปนการแสวงหา
ประโยชนในทางทรพยสนหรอทมใชทรพยสนทมควรไดโดยชอบดวย
กฎหมายสำหรบตนเองหรอผอน
ดงนน การทนายกองคการบรหารสวนตำบล ซงเขาศกษาเปน
นกศกษามหาวทยาลยแหงหนงใหผอนเขาสอบแทนอนเปนการฝาฝน
ระเบยบของมหาวทยาลย และมหาวทยาลยมคำสงลงโทษพกการเรยน
ใหปรบตกทกวชาในภาคการศกษาทมการทจรตนน แมจะเปนเรอง
เฉพาะตวกเปนการแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย
สำหรบตนเองแลว อนถอวาเปนพฤตกรรมในทางทจรตแลว
ผลสรปตอขอหารอดงกลาวคงตองมคำสงใหนายกองคการ
บรหารสวนตำบลผนพนจากตำแหนงไปเพราะเปนผมพฤตกรรม
ในทางทจรตตามตอบขอหารอของคณะกรรมการกฤษฎกา
(คณะท ๑)
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
การใชอำนาจของนายกฯ
๓
๓.๑. สอบไดแลวไมเรยกมาทำสญญาจาง
สอบไดแลวไมเรยกมาทำสญญาจาง
นางสาวกรรณการไดสมครสอบเพอเลอกสรรเปนพนกงานจางทวไป
ตามประกาศขององคการบรหารสวนตำบลบานเดอ เรอง รบสมคร
บคคลเพอเลอกสรรเปนพนกงานจางตามภารกจและพนกงาน
จางทวไป ประจำปงบประมาณ ๒๕๕๑ และเปนผสอบผาน
เกณฑเปนอนดบท ๑ ในตำแหนงคนงานทวไปตาม
ประกาศขององคการบรหารสวนตำบลบานเดอ
แตในระหวางนนนายกองคการบรหารสวนตำบล
บานเดอไดพนจากตำแหนงตามวาระเมอมการ
เลอกตงนายกองคการบรหารสวนตำบลบานเดอ
คนใหม ปรากฏว า นายกองคการบรหาร
สวนตำบลบานเดอคนใหมผ ไดรบเลอกต ง
เ ข าดำรงตำแหน ง นายกองค การบรหาร
สวนตำบลบานเดอเปนคนละคนกนกบทครบวาระ
ไดมหนงสอแจงนางสาวกรรณการวา องคการ
บรหารสวนตำบลบานเดอไดปรบระบบการทำงาน
โดยมอบหมายงานในตำแหนงทนางสาวกรรณการสอบ
ไดใหบคคลอนซงปฏบตงานอยในสวนราชการเดยวกนไปแลว
และมนโยบายทจะประหยดเงนงบประมาณจงทำใหไมมภารกจทตอง
จดจางพนกงานตามประกาศขององคการบรหารสวนตำบลบานเดอ
อกตอไป แตในขณะเดยวกนทางองคการบรหารสวนตำบลบานเดอ
ไดทำสญญาจางบคคลภายนอกเขาเปนพนกงานจางหลายอตรารวมถง
ตำแหนงทนางสาวกรรณการเปนผสอบได นางสาวกรรณการไดทำ
หนงสอรองขอความเปนธรรมตอนายอำเภอทาบอ แตไมไดรบการแกไข
เยยวยาความเดอดรอนเสยหายจงไดนำคดไปยนฟองตอศาลปกครอง
ชนตน
21
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ศาลปกครองขอนแกนมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท ๓๖๓/
๒๕๔๔ วา คดน เดมนายกองคการบรหารสวนตำบลบานเดอไดม
ประกาศ เรอง รบสมครบคคลเพอเลอกสรรเปนพนกงานจางตามภาระกจ
และพนกงานจางทวไปประจำปงบประมาณ ๒๕๕๑ เพอเลอกสรรบคคล
เปนพนกงานจางตามภารกจและพนกงานจางทวไปโดยความเหนชอบ
ของ ก.อบต. จงหวดหนองคาย และไดมการประกาศสอบจนถง
ขนตอนประกาศขนบญชผสอบไดตามประกาศขององคการบรหาร
สวนตำบลบานเดอโดยมนางสาวกรรณการเปนผสอบไดในลำดบท ๑
ดงนน การใชอำนาจของนายกองคการบรหารสวนตำบลบานเดอ
ในขณะนนยอมมผลผกพนตอองคการบรหารสวนตำบลบานเดอแม
นายกองคการบรหารสวนตำบลบานเดอจะไดสนสดลงตามวาระ
การดำรงตำแหนงนายกองคการบรหารสวนตำบลกตาม แตผทไดรบ
เลอกตงเปนนายกองคการบรหารสวนตำบลคนใหมยอมตองรบเอาทง
สทธและหนาทการใชอำนาจตามกฎหมายขององคการบรหาร
สวนตำบลบานเดอทมผลผกพนมาแลว และทจะเกดมขนอนาคตตาม
ภารกจและนโยบายในการบรหารราชการของนายกองคการบรหาร
สวนตำบลคนเดม ซงรวมทงกรณการดำเนนการตามประกาศผลสอบ
ของนางสาวกรรณการดวย ดงนน องคการบรหารสวนตำบลบานเดอ
จงยงคงมหนาทในการดำเนนการเพอขอความเหนชอบตอ ก. อบต.
จงหวดหนองคาย และทำสญญาจางพนกงานจางตามประกาศสอบให
แลวเสรจตอไป
การทองคการบรหารสวนตำบลใดจะจดจางพนกงานจางตามภารกจ
หรอพนกงานจางทวไป จะตองจดทำกรอบอตรากำลงและกำหนด
ตำแหนงพนกงานจางทจะจดจางเสนอตอ ก.อบต. จงหวด เพอใหความ
เหนชอบ หรอในกรณจำเปนเรงดวนทจะตองจดจางพนกงานจางนอก
เหนอจากกรอบอตรากำลงทกำหนดไวแลว จะตองเสนอเรองทจะจดจาง
22
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
พนกงานในตำแหนงนนๆ ตอ ก.อบต. จงหวด เพอใหความเหนชอบ
เสยกอน จงจะสามารถออกประกาศสอบเพอดำเนนการเลอกสรรหรอ
สรรหาบคคลทจะทำสญญาจางเปนพนกงานจางในตำแหนงทไดรบ
ความเหนชอบโดย ก.อบต.จงหวดดงกลาวนนได และเมอไดรบความ
เหนชอบ ทงไดออกประกาศรบสมครบคคลเพอเลอกสรรเปนพนกงาน
จาง และไดดำเนนการตามประกาศสอบแลวเสรจ มผสอบผานเกณฑ
การเลอกสรร ขนบญชแลว ใหองคการบรหารสวนตำบลดำเนนการจด
จางผสอบไดขนบญชตามประกาศสอบ ทงน โดยความเหนชอบของ
องคการบรหารสวนตำบลจงหวดกอนทำสญญาจางตอไป ดงนน เมอ
องคการบรหารสวนตำบลบานเดอมไดดำเนนการเพอขอความเหนชอบ
ตอ ก. อบต. จงหวดหนองคายและทำสญญาจางนางสาวกรรณการ
เปนพนกงานจางตามประกาศสอบ โดยอางวาไดปรบระบบการทำงาน
โดยมอบหมายงานในตำแหนงหนาททจะจดจางใหพนกงานจางรายอน
แลว กรณจงเปนการไมปฏบตตามประกาศ ก.อบต. จงหวดหนองคาย
เรองมาตรฐานทวไปเกยวกบพนกงานจาง การออกคำสงปฏเสธ
ไมดำเนนการจดจาง น.ส. กรรณการ จงเปนคำสงทไมชอบดวย
กฎหมายนายกองคการบรหารสวนตำบลบานเดอมหนาทตองดำเนน
การขอความเหนชอบตอ ก.อบต. จงหวดหนองคายแลวทำสญญาจาง
นางสาวกรรณการตอไป ปานนไมรนางสาวกรรณการไดงานทำหรอยง
2�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๓.๒. ออกคำสงโดยไมมอำนาจ
ออกคำสงโดยไมมอำนาจ
องคการบรหารสวนตำบลสมปอยไดรบเรองรองเรยนจากราษฎร
ในเขตของตนวา บรษทแปงมนแสงไทย จำกด ไดวางทอนำเสยผาน
ลำหวยแพงอนเปนลำหวยสาธารณะและถนนทางสาธารณะอนเปน
สาธารณสมบตของแผนดนทประชาชนใชรวมกนเพอนำเอานำเสยไปยง
สถานทบำบดนำเสยอยหางจากโรงงานไปเปนระยะทางประมาณ
๒.๕ กโลเมตร แตชาวบานรองเรยนวานำเสยจากทอไดซมผานสไรและ
นาของราษฎรทำใหพนทเพาะปลกไรและนาขาวเสยหายเปนเนอท
๑๖๔ ไร ทางองคการบรหารสวนตำบลสมปอยไดเชญผนำชมชนและ
แกนนำกลมผไดรบผลกระทบจากบอนำเสยของโรงงานแปงมนเขา
ประชม และทประชมมมตไมเหนชอบใหผฟองคดวางทอผานลำหวย
แพงและทางสาธารณะ องคการบรหารสวนตำบลสมปอยจงมคำสงให
บรษทแปงมนแสงไทย จำกด รอถอนทอนำเสยออกจากทสาธารณ-
ประโยชนของตำบลสมปอย อนเปนการดแล
และดำเนนการคมครองปองกนทดนอนเปนสาธารณสมบตของ
แผนดนทประชาชนใชประโยชนรวมกนตามมาตรา ๖๘ (๘) แหง
พระราชบญญตสภาตำบลและองคการบรหารสวนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๗
เมอทางบรษทแปงมนแสงไทย จำกด ไดยนอทธรณคำสงแลวแตไมเปน
ผลจงไดยนฟองคดตอศาลปกครองเพอขอใหเพกถอนคำสงดงกลาว
ศาลปกครองสงสดไดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดง ท อ. ๑๔๕/
๒๕๕๒ วา ในการคมครองดแลรกษาทรพยสนอนเปนสาธารณสมบต
ของแผนดนในเขตองคการบรหารสวนตำบลนน มาตรา ๖๘ แหง
พระราชบญญตสภาตำบลและองคการบรหารสวนตำบลกำหนดวา
2�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ภายใตบงคบแหงกฎหมายองคการบรหารสวนตำบลอาจจดทำกจการ
ในเขตองคการบรหารสวนตำบลดงตอไปน (๘) การคมครองดแลและ
รกษาทรพยสนอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน แตอำนาจดงกลาว
เปนเพยงอำนาจทวไปโดยไมมบทบญญตใดใหอำนาจองคการบรหาร
สวนตำบลในการออกคำสงใหเอกชนรอถอนสงปลกสรางใดๆ ออกจาก
ทางสาธารณะไวอยางชดแจงดงเชนทกำหนดในพระราชบญญตการ
สาธารณสขหรอพระราชบญญตการเดนเรอในนานนำไทย และประกอบ
กบประกาศของคณะปฏวตฉบบท ๔๔ ลงวนท ๑๑ มกราคม ๒๕๐๒
ไดใหอำนาจพนกงานเจาหนาทซงมหนาทดแลรกษาสาธารณสมบตของ
แผนดนดำเนนการขจดความไมเรยบรอยโดยการแจงใหเจาของหรอ
ผครอบครองขนหรอยายสงทไดมการตดตงหรอวางหรอทอดทงไปให
พนทางสญจรของประชาชน หรอในทซงประชาชนใชประโยชนรวมกน
เฉพาะในเขตกรงเทพมหานครและในเขตเทศบาลเทานน ดงนน
องคการบรหารสวนตำบลจงไมมอำนาจออกคำสงใหบรษทแปงมน
แสงไทย จำกด ผฟองคด รอถอนสงปลกสรางออกจากทสาธารณสมบต
ของแผนดน คำสงดงกลาวจงเปนคำสงทไมชอบดวยกฎหมาย การท
ศาลปกครองชนตนมคำพพากษาใหเพกถอนคำสงดงกลาวขององคการ
บรหารสวนตำบลสมปอยผถกฟองคดท ๑ จงชอบแลว
2�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๓.๓. ผสมครสอบ ขาดคณสมบต
ผสมครสอบ ขาดคณสมบต
องคการบรหารสวนตำบลจมพล ไดประกาศรบสมครสอบแขงขนเพอ
บรรจและแตงตงบคคลเปนพนกงานสวนตำบล จำนวน ๑๔ ตำแหนง
โดยตำแหนงเจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน ระดบ ๓ ตองเปนผได
รบปรญญาตรหรอเทยบเทาทางสงคมศาสตร และไดกำหนดใหผสมคร
แตละรายตองตรวจสอบและรบรองตนวาเปนผมคณสมบตตรงตาม
ประกาศรบสมคร หากภายหลงผสมครรายใดมคณสมบตไมครบถวน
หรอไมถกตอง ใหถอวาเปนผทขาดคณสมบตในการสมครสอบและไมม
สทธไดรบการบรรจและแตงตงใหดำรงตำแหนงเปนพนกงานสวนตำบล
นายสมศกดไดยนสมครสอบแขงขนในตำแหนงเจาหนาทวเคราะห
นโยบายและแผน โดยใชวฒการศกษาปรญญาตรวทยาศาสตรบณฑต
สาขาวทยาการคอมพวเตอร และใหคำรบรองวามคณสมบตตรงตามท
เปดรบสมคร เมอประกาศผลสอบนายสมศกดสอบไดลำดบท ๑๓
องคการบรหารสวนตำบลจมพลเรยกผสอบแขงขนไดตงแตลำดบท ๑ –
๒๔ เพอบรรจแตงตงเปนพนกงานสวนตำบล โดยยกเวนนายสมศกด
เนองจากมวฒการศกษาไมตรงกบคณสมบตเฉพาะตามประกาศ
รบสมคร นายสมศกดจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาคดหมายเลขแดงท อ. ๑๕๑/๒๕๕๓
วา นายสมศกดผฟองคดสมครสอบแขงขนเพอบรรจเขารบราชการและ
แตงตงเปนพนกงานสวนตำบล ตำแหนงเจาหนาทวเคราะหนโยบายและ
แผน ระดบ ๓ โดยใชวฒการศกษาปรญญาตรวทยาศาสตรบณฑต
สาขาวทยาการคอมพวเตอร ซงเปนวฒการศกษาทไมตรงตามเอกสาร
ผนวก ก. คณสมบตเฉพาะตำแหนง ในระดบ ๑ ระดบ ๒ และระดบ ๓
2�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
(ทายประกาศองคการบรหารสวนตำบลจมพล) เรอง รบสมครสอบ
แขงขนเพอบรรจแตงตงบคคลเปนพนกงานสวนตำบล ประจำป ๒๕๔๘
นายสมศกดผฟองคดจงเปนผสมครสอบทไมมคณสมบตเฉพาะสำหรบ
ตำแหนงตามมาตรฐานกำหนดตำแหนงทคณะกรรมการกลางพนกงาน
สวนตำบล (ก.อบต.) กำหนดขนแมผฟองคดเปนผสอบแขงขนไดโดย
อยในลำดบทจะไดรบการบรรจและแตงตงใหดำรงตำแหนงเจาหนาท
ว เคราะหนโยบายและแผน ระดบ ๓ แต เนองจากผฟองคดขาด
คณสมบตเฉพาะสำหรบตำแหนงดงกลาว โดยไมไดรบอนมตยกเวนจาก
คณะกรรมการกลางพนกงานสวนตำบล (ก.อบต.) อยกอนหรอภายหลง
การสอบแขงขน ผฟองคดจงเปนผขาดคณสมบตเฉพาะตำแหนงทจะได
รบการบรรจและแตงตงเปนพนกงานสวนตำบล ตำแหนงเจาหนาท
วเคราะหนโยบายและแผน ระดบ ๓ การทผฟองคดอางวาไดเขารบการ
สอบสมภาษณยอมแสดงวามการตรวจสอบวฒการศกษาของผฟองคด
แลววาไมมขอขดของใด ๆ เพราะหากวฒการศกษาของผฟองคดไมถก
ตองตามตำแหนงทสมครสอบกไมควรใหผฟองคดเขารบการสอบ
สมภาษณ กรณจงไมใชความผดของผฟองคด แตเปนความผดพลาด
ของกระบวนการรบสมครและการตรวจเอกสารขององคการบรหารสวน
ตำบลจมพล ผถกฟองคดนนเหนวาการทนายสมศกดผฟองคดไดใหคำ
รบรองไวในใบสมครสอบแขงขนของผฟองคดวาตนเปนผมคณสมบต
ตรงตามทเปดรบสมครสอบ จงฟงไดวาผฟองคดไดรบทราบหลกเกณฑ
และเงอนไขเกยวกบคณสมบตเฉพาะตำแหนงทผฟองคดสมครสอบแขง
ขนแลว หากแตผฟองคดยงคงประสงคจะดำเนนการสมครสอบโดยใช
วฒการศกษาดงกลาว แมภายหลงองคการบรหารสวนตำบลจมพล
ผถกฟองคดใหผฟองคดเขารบการสอบสมภาษณ และประกาศผลการ
สอบโดยระบวา ผฟองคดสอบไดในลำดบท ๑๓ กไมเปนผลทำใหผฟอง
คดทขาดคณสมบตในการสมครสอบและไมมสทธไดรบการบรรจและ
แตงตงเปนพนกงานสวนตำบล ตำแหนงเจาหนาทวเคราะหนโยบาย
2�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
และแผน ระดบ ๓ มาตงแตแรก กลายเปนผมคณสมบตทจะไดรบการ
บรรจและแตงตงใหดำรงตำแหนงดงกลาวไปได ดงนน กอนการประกาศ
ผลการสอบแขงขน องคการบรหารสวนตำบลจมพล ผถกฟองคดชอบ
ทจะดำเนนการตรวจสอบคณสมบตของผสมครแตละรายวาเปน
ผมคณสมบตตามหลกเกณฑและเงอนไขทไดกำหนดไวหรอไม เมอ
ตรวจสอบพบวานายสมศกดผฟองคดขาดคณสมบต องคการบรหาร
สวนตำบลจมพล ผถกฟองคดกชอบทจะระบขอขดของนนใหปรากฏ
ในประกาศผลการสอบแขงขนนนได การทองคการบรหารสวนตำบล
จมพล ผถกฟองคดไมเรยกนายสมศกด ผฟองคดบรรจแตงตงเปน
พนกงานสวนตำบลชอบแลว ศาลจงพพากษายกฟอง
28
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๓.๔. ใหรอถอนฉางขาวของหมบาน
ใหรอถอนฉางขาวของหมบาน
ผ ใหญบานและผชวยผ ใหญบานเรยกประชมชาวบาน หม ๗
เกยวกบการรอถอนฉางขาวตามโครงการอสานเขยวเพอสรางศาลา
เอนกประสงคขนทดแทนตามโครงการ SML โดยใชไมทไดจากการ
รอถอนฉางขาว นายสกทวงในทประชมไมเหนดวยโดยเหนวา การท
นายก อบต. วดธาตทมคำสงใหรอถอนฉางขาวเปนคำสงทไมชอบ
ดวยกฎหมายเพราะมไดปฏบตตามขอ ๑๕๗ ของระเบยบกระทรวง
มหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน
พ.ศ. ๒๕๓๕ แตในทสดมการรอถอนฉางขาวและสรางศาลาเอนก-
ประสงค นายสกจงไดยนฟองตอศาลปกครองขอใหศาลพพากษาระงบ
การกอสรางศาลาเอนกประสงค และใหกอสรางฉางขาวขนใหมในทเดม
ศาลปกครองชนตนมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณาเพราะเหนวา อาคาร
ฉางขาวเปนสงกอสรางหรอทรพยสนของทางราชการ นายสกผฟองคด
ซงเปนราษฎรในหมบาน จงไมอาจไดรบความเดอดรอนเสยหายจาก
การททรพยสนของทางราชการถกรอถอน จงไมมสทธฟองคด
นายสกยนอทธรณตอศาลปกครองสงสดวา ตนเสยภาษบำรงทองท
ภาษโรงเรอนและทดนใหกบ อบต. และอยอาศยในหมท ๗ มาตงแตเกด
เงนงบประมาณทกอสรางฉางขาวเปนงบประมาณทมาจากภาษ
ประชาชน นายสกในฐานะประชาชนยอมเปนผเสยหายโดยตรง
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๒๔๗/๒๕๕๐ วนจฉยวา การท อบต.
อนญาตใหผใหญบานรอถอนฉางขาว ซงใชเปนธนาคารขาวประจำ
หมบานตามโครงการอสานเขยวเปนบรการสาธารณะซงทางราชการจด
ทำเพอสนองตอบความตองการของราษฎรในหมบาน แตธนาคารขาว
29
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ไดหยดดำเนนการมาไมนอยกวาสบปแลว และฉางขาวถกปลอยให
ชำรดทรดโทรมไมมการใชประโยชน การทนายก อบต. อนญาตให
ผใหญบานและผชวยผใหญบานรอถอนฉางขาวและกอสรางศาลา
เอนกประสงคตามโครงการพฒนาศกยภาพของหมบาน ชมชน SML
ซงเปนนโยบายของรฐบาล จงไมกอความเดอดรอนเสยหาย หรออาจ
เดอดรอนเสยหายแกนายสกผฟองคดและราษฎรในหมบานดงกลาวแต
อยางใด การทศาลปกครองชนตนไมรบฟองจงชอบแลว
นายสกจงไมมสทธฟองคดน แตหากตอไปมการรอถอนศาลา
เอนกประสงคอกเพราะไมมราษฎรใชประโยชนจากโครงการ SML
แลวคอยมาวากนใหมวาจะฟองไดหรอไมเพยงใด
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
การจดซอจดจาง
๔
๔.๑. กำหนดราคากลางไมชอบ
กำหนดราคากลางไมชอบ
นายไพรรตนดำรงตำแหนงเจาพนกงานพสด ระดบ ๒ สงกดเทศบาล
ตำบลหนองแปลง ไดเสนอราคากลางการกอสรางอาคารสำนกงาน
เทศบาลตำบลหนองแปลงพรอมถนนคอนกรตเสรมเหลกของเทศบาล
ตำบลหนองแปลง ใหนายกเทศมนตรเทศบาลตำบลหนองแปลง
ใหความเหนชอบและอนมตใหใชราคากลางดงกลาว
จดจางตอไป ตอมา ทางเทศบาลตำบลหนองแปลงไดม
การดำเนนการจดทำสญญากอสรางอาคารสำนกงาน
เทศบาลตำบลหนองแปลงและสญญาจางกอสราง
ถนนคอนกรตเสรมเหลกจนกระทงเสรจเรยบรอย
แลว สำนกงานตรวจเงนแผนดนภมภาคไดมา
ตรวจสอบการดำเนนเกยวกบการจดจางดงกลาว
แลวพบวา ไดมการกำหนดจำนวนราคากลาง
ไมถกตองตามหลกเกณฑของทางราชการ โดย
ทำใหทางเทศบาลตำบลหนองแปลงตองไดรบความ
เสยหายจายคาจางกอสรางสงเกนกวาความจำเปน
จำนวน ๓๓๙,๑๖๗ บาท จงไดมหนงสอแจงใหเทศบาล
ตำบลหนองแปลงแตงตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรงความ
รบผดทางละเมดเพอใหไดขอเทจจรงเกยวกบผตองรบผดและมลคา
ความเสยหายทจะตองชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกทางราชการ ในทสด
คณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมดไดมความเหนเสนอ
นายกเทศมนตรเทศบาลตำบลหนองแปลง และเทศบาลตำบลหนองแปลง
ไดมคำสงใหนายไพรรตนชดใชคาเสยหายรวมกบเจาหนาทบคคลอนดวย
นายไพรรตนจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครองขอใหเพกถอนคำสง
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ทเรยกใหตนชดใชคาเสยหายโดยอางวาตนในฐานะเจาหนาทพสดเปน
ผนำเสนอราคากลางตามทคณะกรรมการกำหนดราคากลางคำนวณได
เพอใหผบงคบบญชาพจารณาเทานน
ในทสดศาลปกครองขอนแกนมคำพพากษาในคดหมายเลขแดง
ท ๓๖/๒๕๕ วา การกอสรางอาคารสำนกงานเทศบาลตำบลหนองแปลง
พรอมถนนคอนกรตเสรมเหลกภายในบรเวณทตงสำนกงานเทศบาลนน
มการใชคา Factor F ไมถกตอง ทำใหการกำหนดราคาสงกวาความเปน
จรง และการกอสรางดงกลาวไดทำการกอสรางไมถกตองครบถวนตาม
แบบแปลนจนเปนเหตใหเทศบาลตำบลหนองแปลงผถกฟองคดไดรบ
ความเสยหาย การทนายไพรรตนผฟองคดกลาวอางวา ไดปฏบตงาน
ดวยความระมดระวงรอบคอบ เนองจากตนเองไมใชผเชยวชาญในเรอง
การกำหนดราคากลาง จงเชอโดยบรสทธ ใจในการทำหนาทของ
คณะกรรมการกำหนดราคากลาง โดยเจาหนาทพสดมหนาทนำเสนอ
เอกสารตอผมอำนาจไมมหนาทในการตรวจสอบราคากลางทไดมการเส
นอมานน เหนวา ตามขอ ๒๐ วรรคหนง (๓) ของระเบยบกระทรวง
มหาดไทย วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน
พ.ศ. ๒๕๓๕ กำหนดวา กอนดำเนนการซอหรอจางทกวธ นอกจากการ
ซอทดนและสงกอสรางตามขอ ๒๑ ใหเจาหนาทพสดจดทำรายงาน
เสนอผสงซอหรอผสงจางตามรายการดงตอไปน ... (๓) ราคามาตรฐาน
หรอราคากลางทางราชการ หรอราคาทเคยซอหรอจางครงหลงสด
ภายในระยะเวลา ๒ ปงบประมาณ พฤตการณนายไพรรตนผฟองคดจง
เปนการไมปฏบตหนาทตามระเบยบแบบแผนของทางราชการดงกลาว
เปนการกระทำทเบยงเบนไปจากเกณฑมาตรฐานอยางมาก โดยปรากฏ
วานายไพรรตนผฟองคดไมไดตรวจสอบหรอทกทวงแตกลบจดทำ
บนทกขอความขออนมตดำเนนการประกวดราคาการกอสรางอาคาร
สำนกงานเทศบาลพรอมถนนคอนกรตเสรมเหลกตอผมอำนาจลงนาม
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
อนมตตามราคากลางทคณะกรรมการราคากลางไดคำนวณไมถกตอง
ตามระเบยบของทางราชการ พฤตการณถอไดวาเปนการปฏบตหนาท
ดวยความประมาทเลนเลออยางรายแรง เปนเหตใหทางเทศบาลตำบล
ผถกฟองคดไดรบความเสยหายจงตองรบผดชดใชคาเสยหายใหแกทาง
เทศบาลตำบลหนองแปลง
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๔.๒. ตรวจรบงานแลว แตไดงานไมครบ
ตรวจรบงานแลว แตไดงานไมครบ
องคการบรหารสวนตำบลหนองขนาก ไดทำสญญาวาจางใหนายบญ
มากอสรางขยายเขตทอประปาหมบาน ชนดทอ พวซ ความยาว ๑,๗๐๐
เมตร ตามแบบแปลนสวนโยธาของ อบต. โดยมคาจางตามสญญา
เปนเงน ๘๘,๐๘๐ บาท เมอนายบญมาดำเนนการกอสรางเสรจไดม
หนงสอถง อบต. สงมอบงานขอใหคณะกรรมการตรวจการจางไป
ตรวจรบงานดวย คณะกรรมการตรวจการจางไดไปตรวจแลวออก
ใบตรวจรบพสดวาตรวจรบมอบงานแลวเหนวาถกตองครบถวนและควร
จายเงนใหนายบญมาไป นายก อบต. ไดอนมตใหจายเงนคาจาง
๘๘,๐๘๐ บาท และนายบญมาไดรบเงนไปแลว ตอมาหวหนาสวนโยธา
ของ อบต. ซงเปนหนงในคณะกรรมการตรวจการจางไดมบนทกถง
นายก อบต. วาไดไปตรวจสอบอกครงพบวา นายบญมาทำงานวางทอ
ประปาขาดไป ๔๗๒ เมตร จงไดตดตอใหนายบญมาพรอมคณะ
กรรมการตรวจการจาง ไปรวมกนตรวจสอบอกครง แตนายบญมาไมไป
ตามนดไดใหนายนคราไปแทน ในทสด อบต. หนองขนากไดมหนงสอ
แจงใหนายบญมาเขาดำเนนการกอสรางสวนทไมแลวเสรจตามสญญา
แตนายบญมาไมดำเนนการใดๆ อบต.หนองขนากจงวาจางผรบเหมา
รายใหมใหตอขยายทอประปาจนเสรจสนตามโครงการคดเปนเงนคาจาง
๒๒,๖๖๐ บาท และ อบต.ไดจายเงนคาจางใหแกผรบเหมารายใหมแลว
จงไดมาฟองคดตอศาลปกครองใหนายบญมาชำระเงน ๒๒,๖๖๐ บาท
แก อบต.หนองขนาก ศาลปกครองกลางมคำพพากษายกฟองโดยให
เหตผลวา อบต.หนองขนาก ผควบคมงานและคณะกรรมการตรวจการ
จางประมาทเลนเลออยางรายแรงเอง จงไมอาจอางเอาความสำคญผด
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ด ง กล า วม า เป นปร ะ โยชน ไ ด อบต .หนองขนากย น อ ท ธ รณ
คำพพากษาของศาลปกครองกลาง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดง ท อ ๒๕๗/
๒๕๕๓ วา แมจะปรากฏตามใบตรวจรบพสดของคณะกรรมการ
ตรวจการจางวานายบญมาผถกฟองคดดำเนนการกอสรางตามสญญา
ครบถวนแลว และมการตรวจรบงานแลวแตเมอปรากฏขอเทจจรงตาม
บนทกของคณะกรรมการวานายบญมาผถกฟองคดดำเนนการกอสราง
ทอเมนประปาไมแลวเสรจเปนระยะทาง ๔๗๒ เมตร กรณจงเปน
ขอเทจจรงทยนยนไดวาคณะกรรมการตรวจการจางไมดำเนนการ
ตรวจรบงานใหถกตองครบถวนหรอเปนไปตามทสญญากำหนด กรณ
จงไมอาจถอไดวานายบญมาผถกฟองคดไดสงมอบงานครบถวนตาม
ขอ ๔๘ (๔) แหงระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดของ
องคการบรหารสวนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๘ ประกอบกบสญญาจางกอสราง
ทอเมนประปาเปนสญญาจางทำของมลกษณะเปนสญญาตางตอบแทน
ทนายบญมาผถกฟองคดจะตองดำเนนการกอสรางใหเปนไปตามสญญา
โดย อบต.หนองขนากผฟองคดมหนาทจะชำระคาจางเปนคาตอบแทน
แตการทนายบญมาผถกฟองคดกอสรางทอเมนประปาขาดไป ๔๗๒
เมตร จงไมอาจถอวานายบญมาผถกฟองคดไดปฏบตตามสญญา
ครบถวนแลว ทำใหอบต.หนองขนากผฟองคดมสทธจะเรยกเงนคาจาง
ในสวนทผถกฟองคดยงไมไดดำเนนการตามสญญาใหแลวเสรจคนจาก
นายบญมาผถกฟองคดได ดงนน ผถกฟองคดจงมหนาทตองคนเงน
อนเกดจากการทผถกฟองคดดำเนนการกอสรางทอเมนประปาไมครบ
ถวนเปนระยะทาง ๔๗๒ เมตร คดเปนเงน ๒๒,๖๖๐ บาท ใหแกผฟอง
คด สวนกรณทศาลปกครองชนตนเหนวา ผฟองคด ผควบคมงาน และ
คณะกรรมการตรวจการจางของผฟองคดประมาทเลนเลออยางรายแรง
ผฟองคดจงไมอาจอางความสำคญผดอนเกดจากความประมาทเลนเลอ
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
อยางรายแรงดงกลาวมาเปนประโยชนนน เหนวา กรณความประมาท
เลนเลออยางรายแรงของผฟองคด ผควบคมงาน และคณะกรรมการ
ตรวจการจางทควรไดรบการตรวจสอบปรบปรงและแกไขการดำเนน
งานจากหนวยงานทควบคมหรอกำกบดแลและควรรบผดอยางใดอยาง
หนงจากการประมาทเลนเลออยางรายแรงนน ตองแยกสวนจากความ
รบผดอนเกดจากการไมปฏบตตามสญญาจางใหครบถวนของผถกฟอง
คดทมหนาทตองปฏบตตามสญญาตอผฟองคด โดยหาใชเปนกรณทจะ
กลาวอางเพอใหผถกฟองคดพนจากความรบผดตามสญญานไปได
ศาลปกครองสงสดจงพพากษาใหนายบญมาผถกฟองคดชดใช
เงนจำนวน ๒๒,๖๖๐ บาท พรอมดอกเบยแก อบต. หนองขนากผ
ฟองคด
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
สญญาทางปกครอง
๕
๕.๑. จางปรบปรงอาคารโรงแรมเทศบาล
จางปรบปรงอาคารโรงแรมเทศบาล
เทศบาลเมองนาสารเปนเจาของอาคารโรงแรมและไดนำออกใหเอกชน
เชาเพอประกอบกจการโรงแรม ตอมาไดมการเลกสญญาเชาตอกน
ระหวางทางเทศบาลเมองนาสารกบผประกอบกจการโรงแรม และ
ปลอยใหโรงแรมทงรางเอาไวจนมสภาพเกาและชำรด ตอมา
ในป พ.ศ. ๒๕๔๙ เทศบาลเมองนาสารไดทำสญญาจาง
หางหนสวนจำกด เรอนทรพย กอสรางปรบปรงอาคาร
หลงดงกลาวในวงเงนคาจาง ๕,๔๙๕,๐๐๐ บาท โดย
ทางหางหนสวนจำกด จะตองทำงานใหเสรจภายใน
วนท ๓ มถนายน ๒๕๕๐ แบงจายเงนออกเปน
๔ งวด หลงจากทำสญญาแลวหางหนสวนจำกดได
ดำเนนการกอสรางไดเฉพาะงานงวดท ๑ และ
งวดท ๒ สวนงวดท ๓ และงวดท ๔ ไดกอสราง
ลาชาและไมแลวเสรจตามสญญา เทศบาลเมอง
นาสารไดมหนงสอเตอนและเรงรดการทำงานของ
หางหนสวนจำกดมาตลอดแตงานกไมแลวเสรจจงไดม
หนงสอบอกเลกสญญาจางและรบหลกประกนทวางไว และ
ไดดำเนนการวาจางหางหนสวนจำกด นตรตน นตธรรม ใหดำเนน
การแทนจนแลวเสรจตามสญญาจางในวงเงนคาจาง ๓,๖๘๐,๐๐๐ บาท
จากการผดสญญาดงกลาวทำใหเทศบาลเมองนาสารไดรบความเสยหาย
เนองจากตองจายเงนคาจางเพมใหกบผรบจางรายใหมมากกวาทไดทำ
สญญาไวกบทางหางหนสวนจำกดเรอนทรพย เปนเงน ๓๘๓,๐๐๐ บาท
จงไดไปยนฟองตอศาลปกครองขอใหหางหนสวนจำกด เรอนทรพย ชำระ
คาเสยหายใหแกทางเทศบาลเปนเงน ๓๘๓,๐๐๐ บาท พรอมดอกเบย
�1
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป จากตนเงนดงกลาวนบแตวนผดนดจนถงวน
ฟองเปนเงน ๕,๖๖๕.๑๙ บาท และใหรวมกนชำระดอกเบยในอตรา
รอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงน ๓๘๓,๐๐๐ บาท นบแตวนฟองจนกวาจะ
ชำระเสรจใหแกทางเทศบาลเมองนาสาร
ศาลปกครองชนตนไดตรวจพจารณาคำฟองแลวเหนวา เมออาคารท
เทศบาลเมองนาสารกอสรางปรบปรงมไวเพอใหเอกชนเชาดำเนนการ
ในเชงพาณชย สญญาจางระหวางเทศบาลเมองนาสารผฟองคดกบ
หางหนสวนจำกด เรอนทรพย ผถกฟองคดจงไมมลกษณะเปนสญญา
ทางปกครอง จงมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณา เทศบาลเมองนาสาร
ไดยนอทธรณคำสงของศาลปกครองชนตน
ศาลปกครองสงสดไดมคำสงท ๔๙๔/๒๕๕๒ วนจฉยวา เมอสญญา
วาจางใหหางหนสวน เรอนทรพย ผถกฟองคดทำการกอสรางปรบปรง
อาคารโรงแรมเทศบาล มคสญญาฝายผฟองคดคอเทศบาลเมองนาสาร
ฝายหนงเปนหนวยงานทางปกครอง ซงแมเดมอาคารโรงแรมดงกลาว
เทศบาลเมองนาสารผฟองคดจะนำออกใหบคคลอนเชาเพอประกอบ
กจการโรงแรมในเชงพาณชยมากอนกตาม แตเมอปรากฏขอเทจจรงวา
หลงจากทเอกชนไดเลกเชาอาคารโรงแรมดงกลาวในป ๒๕๓๕ แลว
อาคารดงกลาวซงมสภาพเกาและชำรดไดถกทงรางไว จนกระทงในป
๒๕๔๙ เทศบาลเมองนาสารผฟองคดจงมนโยบายปรบปรงอาคาร
ดงกลาวโดยวาจางหางหนสวน จำกด เรอนทรพย ผถกฟองคดให
ทำการกอสรางปรบปรงตามสญญาจางทพพาทนเพอเปดเปนศนยการ
เรยนร หองสมดและศนยคอมพวเตอร และศนยฟตเนส เปนสถานทออก
กำลงกายเพอใหประชาชนทวไปเขาใชบรการโดยไมเสยคาใชจายใดๆ
ในชนท ๒ อนเปนการจดทำบรการสาธารณะตามอำนาจหนาทของ
เทศบาลเมองนาสารผฟองคดตามทกำหนดไวในมาตรา ๕๓ และมาตรา
�2
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๕๔ แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ แมขอเทจจรงจะปรากฏ
วายงมบางสวนของอาคารดงกลาวคอชนท ๓ ทเทศบาลเมองนาสาร
ผฟองคดยงคงใชในเชงพาณชย คอ เปดบรการใหเชาเปนหองพกอย
จำนวน ๑๘ หอง แตเมอสญญาจางปรบปรงอาคารดงกลาวเปนสญญา
จางเหมารวมในสญญาฉบบเดยวกนทมอาจแบงออกเปนแตละสวนได
จงตองถอวาสญญาจางกอสรางปรบปรงอาคารดงกลาวทงหมดเปนการ
จางเพอจดใหมสงสาธารณปโภค อนเปนเครองมอในการจดทำบรการ
สาธารณะของเทศบาลเมองนาสารผฟองคดและเปนสญญาทางปกครอง
ตามมาตรา ๓ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณา
คดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๙ จงมคำสงกลบคำสงของศาลปกครองชนตน
เปนใหรบคำฟองพจารณาเมอผฟองคดชำระคาธรรมเนยมศาลครบถวน
แลว
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๕.๒. ผลการบอกเลกสญญา
ผลการบอกเลกสญญา
เทศบาลเมองหนองคายไดวาจางบรษท วศวการทาง จำกด กอสราง
ถนนคอนกรตเสรมเหลกพรอมทอลอดถนนตามซอยตางๆ รวมจำนวน
๔๘ สาย โดยในสญญาจางกำหนดวาทางเทศบาลจายคาจางใหกบ
บรษทเปนจำนวน ๗ งวด งวดท ๑ ในปงบประมาณ ๒๕๔๔ งวดทสอง
ในปงบประมาณ ๒๕๔๕ งวดท ๓ ในปงบประมาณ ๒๕๔๖ งวดท ๔
ในปงบประมาณ ๒๕๔๗ งวดท ๕ ในปงบประมาณ ๒๕๔๘ งวดท ๖
ในปงบประมาณ ๒๕๔๙ และงวดท ๗ (งวดสดทาย) ในปงบประมาณ
๒๕๕๐ แตผลปรากฏวาผวาราชการจงหวดไมอนมตใหทางเทศบาล
กอหนผกพนเกนกวา ๑ ปงบประมาณ เนองจากในปงบประมาณ
๒๕๔๓ เทศบาลไมมงบประมาณเพยงพอทจะดำเนนการกอสรางและ
การกอหนผกพนตองไดรบความเหนชอบจากสภาเทศบาลและมรายได
ตามงบประมาณแลวตามขอ ๓๘ ของระเบยบกระทรวงมหาดไทยวา
ดวยวธงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๑ ทาง
เทศบาลจงไดมหนงสอบอกเลกสญญากบทางบรษท ทางบรษทจงไดม
หนงสอรองขอความเปนธรรมกรณไดรบความเสยหายจากการบอกเลก
สญญาดงกลาว ในทสดคณะเทศมนตรเมองหนองคายพจารณาแลว
มมตใหเทศบาลเมองหนองคายขออนมตตอผวาราชการจงหวด
เพอยกเวนการปฏบตตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยวธการ
งบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๑ ขอ ๙ ขอ ๒๑
และขอ ๓๔ และระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวย
การบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๓๕ ขอ ๑๐ ทว ผวาราชการ
จงหวดมคำสงเหนชอบและอนมตใหทางเทศบาลยกเวนการปฏบตตาม
ระเบยบกระทรวงมหาดไทยดงกลาวได หลงจากนน ทางเทศบาลจงได
ทำตกลงบนทกตอทายสญญาครงท ๑ ลงวนท ๑๑ เมษายน ๒๕๔๔
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เพอแกไขเพมเตมขอกำหนดของสญญาจางลงวนท ๑ พฤศจกายน
๒๕๔๒ โดยมสาระสำคญวา หากปใดทางเทศบาลไมมงบประมาณ
เพยงพอทจะชำระคากอสรางตามสญญาได ทางบรษทยนยอมให
เทศบาลขยายเวลาการชำระเงนคาจางออกไปเปนเวลา ๓ ป
ศาลปกครองสงสดไดมคำวนจฉยในประเดนนในคำพพากษาของ
ศาลปกครองสงสดท อ.๗๐๗-๗๐๘/๒๕๕๔ วา กรณทสญญารบจาง
กอสรางถนนคอนกรตเสรมเหลกและซอยตางๆ พรอมทอลอดถนน
ระหวางเทศบาลเมองหนองคาย กบบรษท วศวการทาง จำกด ไดสนสด
ลงดวยการบอกเลกสญญา ซงการบอกเลกสญญาเปนการแสดงเจตนา
ทไมอาจจะถอนการบอกเลกสญญาไดตามมาตรา ๓๘๖ วรรคสอง
แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย การทวศวการทาง จำกด กบ
เทศบาลเมองหนองคายทำบนทกตอทายสญญาจางฉบบดงกลาว
จงไมมผลเปนการแกไขเพมเตมสญญาจางโดยหากเทศบาลเมอง
หนองคายมความประสงคจะดำเนนการกอสรางตอไป กมหนาทตอง
ดำเนนการสรรหาผรบเหมารายใหมตามขนตอนของระเบยบกระทรวง
มหาดไทย วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน
พ.ศ. ๒๕๓๕ แตเทศบาลเมองหนองคายมไดดำเนนการตามระเบยบ
ดงกลาว กลบเรยกใหบรษท วศวการทาง จำกด มาทำบนทกตอทาย
สญญาหลงจากบอกเลกสญญาแลวเพอใหบรษท วศวการทาง จำกด
ไดทำงานกอสรางตอไป ทงทเทศบาลเมองหนองคายควรรอยแลววา
เปนการกระทำทฝาฝนตอระเบยบของทางราชการ ประกอบกบบรษท
วศวการทาง จำกด เปนผประกอบการทมอาชพรบเหมากอสราง
ยอมตองรวาเมอสญญาสนสดลงดวยการเลกสญญาแลว ไมอาจทำ
บนทกตอทายสญญาเพอแกไขเพมเตมสญญาไดอก การทบรษท
วศวการทาง จำกด กบเทศบาลเมองหนองคายตกลงยนยอมทำบนทก
ตอทายสญญาดงกลาว จงเปนการทำสญญาทมวตถประสงคแหงสญญา
ตองหามชดแจงโดยกฎหมาย อนมผลใหบนทกตอทายสญญาทจดทำ
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ขนตกเปนโมฆะ ไมอาจถอวาเปนการทำสญญาฉบบใหมแทนสญญา
จางฉบบเดม และไมอาจใหสตยาบนได
แมวาสญญาจางจะสนสดลงดวยการบอกเลกสญญา และบนทกตอ
ทายสญญาจะตกเปนโมฆะ อนมผลใหคสญญากลบสฐานะเดมกตาม
แตการทบรษท วศวการทาง จำกด ทำงานกอสรางแลวเสรจ และเทศบาล
เมองหนองคายไดรบประโยชนจากงานกอสรางของบรษท วศวการทาง
จำกด ไวโดยไดใชประโยชนเพอการบรการสาธารณะแกประชาชน
จงถอไดวาเทศบาลเมองหนองคายไดมาซงทรพยสนโดยปราศจาก
มลอนจะอางไดตามกฎหมาย ซงมลกษณะเปนลาภมควรไดตามมาตรา
๔๐๖ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เมอขอเทจจรงรบฟงไดวา
บรษท วศวการทาง จำกด ไดลงมอกอสรางโดยเทศบาลเมองหนองคาย
มไดทกทวงถงความไมชอบดวยกฎหมายของสญญาจาง อกทง
การทำงานกอสรางกไดมเจาหนาทของเทศบาลเมองหนองคายเปน
ผควบคมงานและตรวจรบงานไว จงนาเชอวา บรษท วศวการทาง
จำกด ทำงานกอสรางหรอชำระหนโดยสจรต กรณจงไมเขาลกษณะของ
การชำระหนตามอำเภอใจหรอเปนการพนวสยหรอฝาฝนขอหาตาม
กฎหมายหรอศลธรรมอนดของประชาชนตามมาตรา ๔๐๗ มาตรา ๔๑๐
มาตรา ๔๑๑ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย โดยทบรษท
วศวการทาง จำกด ไดทำงานกอสรางแลวเสรจจรง สามารถคำนวณ
ปรมาณงานค าก อสร า งตามหล ก เป น เ ง นค าก อสร า งจำนวน
๕๕,๘๐๙,๕๔๐ บาท และคา Factor F ๑.๒๘๘ รวมเปนเงนทงสน
๗๑,๘๘๒,๐๐๐ บาท แตคา Factor F ดงกลาวเปนคาชดเชยงาน
กอสรางในสวนของคาอำนวยการ ดอกเบย กำไร และภาษ ตามสญญา
จาง เมอสญญาจางดงกลาวสนสดลงดวยการบอกเลกสญญาแลว
เทศบาลเมองหนองคายจงไมมความผกพนทจะตองจายเงนคา Factor
F ตอไป ดงนน บรษท วศวการทาง จำกด จงมสทธไดรบเฉพาะคา
กอสราง
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๕.๓. บอกเลกสญญาตองจายคาจาง
บอกเลกสญญาตองจายคาจาง
องคการบรหารสวนตำบลลาดชด ทำสญญาจาง หจก. บรสทธ
วางทอประปาระยะทาง ๖๐๐ เมตร ตามรายละเอยดแบบแปลนของสวน
โยธา เปนเงนคาจาง ๒๐๙,๐๐๐ บาท โดยเรมทำงานภายในวนท ๒๔
มถนายน ๒๕๔๘ และตองทำงานใหแลวเสรจภายในวนท ๒๓ สงหาคม
๒๕๔๘ ตอมา อบต. ลาดชด มหนงสอลงวนท ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๔๘
ถง หจก. บรสทธ วามความคลาดเคลอนของระยะทางในการวาง
ทอประปาตามสญญาจางทถกตองคอ รวมระยะทาง ๑,๔๑๘ เมตร เพอ
ใหถกตองตรงความเปนจรงใหไปรวมปรกษาหารอกบคณะกรรมการ
ตรวจการจางและรวมทำบนทกขอตกลงแนบทายสญญาจางในวนท ๑๙
กรกฎาคม ๒๕๔๘ หจก. บรสทธ ไดรบหนงสอแลว แตไมไดไปพบ
ตามกำหนดนด โดยในวนท ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๔๘ ไดมหนงสอถง
นายก อบต. ลาดชด เพอขอใหแจงใหคณะกรรมการตรวจการจาง
ไปตรวจรบงาน และขอใหเบกเงนคาจาง ๒๐๙,๐๐๐ บาท แก หจก.
บรสทธ ดวย ตอมาคณะกรรมการตรวจการจางไดมบนทกรายงาน
ผลการตรวจรบมอบงานวาการวางทอเมนประปาไดความยาว
๖๐๐ เมตร ถกตอง แตไมเปนไปตามแบบแปลนแนบทายสญญาจาง คอ
๑) การตอทอบรเวณถงประปาคอนกรตไมเปนไปตามแบบ ๒) การ
กลบเกลยลกรงไมเรยบรอย ๓) มการวางทอเหลกขามคลองลาดชด
เพยง ๑ จด แตในแบบกำหนดไว ๒ จด ๔) ยงไมไดวางทอเมนประปา
ดานรมคลองลาดชดตลอดแนวตามแบบ ๕) ยงไมไดวางทอพวซขาม
สะพานลำรางลาดบอนตลอดแนว อบต. ลาดชด จงมหนงสอแจง
หจก. บรสทธ ทราบวาย งไมสามารถตรวจรบงานจางได และ
ไมสามารถเบกเงนคาจางใหดวยเหตดงกลาว และใหทาง หจก.
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
มาตกลงทำบนทกตอทายสญญาจางวาจะเลอกทำงานวางทอประปา
๖๐๐ เมตร และรบเงนคาจางไปตามสวนดงกลาวเทานน หรอเลอก
รบจางกอสรางขยายทาเมนประปา รวมระยะทาง ๑,๔๑๘ เมตร และรบ
คาจางตามใบเสนอราคาของ หจก. เปนเงน ๒๐๙,๐๐๐ บาท แตทาง ห
จก. ไมไดไปพบและมไดแกไขงานตามทคณะกรรมการตรวจการจางได
วนจฉยไว อบต. ลาดชด จงบอกเลกสญญาจางและสงวนสทธการปรบ
ต า ม ส ญญ า ต ง แ ต ว น ท ๖ ก น ย า ย น ๒๕๔๘ ห จ ก . บ ร ส ท ธ
มหนงสอโตแยงวา ไดแกไขงานกอสรางตามขอ ๑ และขอ ๒ แลว สวน
ขอ ๓ ถงขอ ๕ เปนงานนอกเหนอสญญาจาง การบอกเลกสญญา
ไมชอบแต อบต. ไมยอมจายคาจางใหทาง หจก. บรสทธ จงไดไปยน
ฟองคดตอศาลปกครอง ขอใหทาง อบต. จายเงนคาจางจำนวน
๒๐๙,๐๐๐ บาท พรอมดอกเบย
ศาลปกครองสงสด มคำพพากษาในคดหมายเลขแดง ท อ.๔๑๒/
๒๕๕๓ วา เอกสารแบบรปและรายละเอยด จำนวน ๑ หนา เปนเอกสาร
แนบทายสญญาอนเปนสวนหนงของสญญาไดกำหนดงานท หจก.
บรสทธ ผฟองคดตองทำ ไดแก วางทอ พ.ว.ซ. ขนาดเสนผาศนยกลาง
๓ นว ระยะทาง ๓๒๐ เมตร วางทอ พ.ว.ซ. ขนาดเสนผาศนยกลาง
๒ นว ระยะทาง ๒๔๐ เมตร วางทอเหลกขนาดเสนผาศนยกลาง ๔ นว
ระยะทาง ๖ เมตร ตดตงประตนำทองเหลองขนาดเสนผาศนยกลาง
๒ นว ระยะทาง ๔๐ เมตร วางทอลอดถนนทอเหลกขนาดเสนผา
ศนยกลาง ๔ นว ระยะทาง ๖ เมตร ตดตงประตนำทองเหลองขนาดเสน
ผาศนยกลาง ๓ นว จำนวน ๒ จด และตดตงประตนำทองเหลองขนาด
เสนผาศนยกลาง ๒ นว จำนวน ๓ จด สวนความในสญญาขอ ๑
กำหนดใหผฟองคดวางทอ พ.ว.ซ. ขนาดเสนผาศนยกลาง ๒ นว และ
๓ นว รวมระยะทาง ๖๐๐ เมตร ตามรายละเอยดแบบแปลนดงกลาว
เหนไดวา ความในเอกสารแนบทายสญญามไดขดแยงกบขอความ
�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ในสญญาจาง หจก. บรสทธ ผฟองคดจงมหนาทตามสญญากอสรางทอ
ประปายาว ๖๐๐ เมตร แตผฟองคดไมดำเนนการแกไขงานทสงมอบ
ตามคำวนจฉยของคณะกรรมการตรวจการจาง กรณถอไดวา ผฟองคด
ประพฤตผดสญญาจาง อบต. ลาดชด ผถกฟองคดจงมสทธบอกเลก
สญญาจางไดโดยชอบดวยกฎหมาย เมอการบอกเลกสญญาจางของ
ผถกฟองคดชอบดวยกฎหมายแลว ตามมาตรา ๓๙๑ วรรคหนง และ
วรรคสาม แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บญญตวา เมอ
คสญญาฝายหนงไดใชสทธเลกสญญาแลว คสญญาแตละฝายจำตองให
อกฝายหนงไดกลบคนสฐานะดงท เปนอย เดม แตทงนจะใหเปนท
เสอมเสยแกสทธของบคคลภายนอกหาไดไม สวนทเปนการงานอนได
กระทำใหนน การทจะชดใชคน ทานใหทำไดดวยการใชเงนตามควรคา
แหงการนน ๆ หรอถาในสญญามกำหนดวาใหใชเงนตอบแทนกใหใช
ตามนน เมอผฟองคดไดสงมอบงานทรบจางทำตามสญญาจางใหแก
ผถกฟองคดแลวเมอวนท ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๔๘ ผถกฟองคดจงตอง
ชดใชเงนคาจางดงกลาวใหแกผฟองคดตามผลการประมาณการราคา
กอสรางวางทอเมนประปาตามทกอสรางจรง ๖๐๐ เมตร (แบบ ปร.๕)
ของผถกฟองคด ประมาณการวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๔๘ เปนเงน
๑๑๗,๖๑๐ บาท ในระหวางทผวาจางยงมไดบอกเลกสญญานน หาก
ผวาจางเหนวาผรบจางจะไมสามารถปฏบตตามสญญาตอไปได ผวาจาง
ใชสทธบอกเลกสญญาและใชสทธตามขอ ๑๖ กได และถาผวาจางได
แจงขอเรยกรองไปยงผรบจางเมอครบกำหนดแลวเสรจของงานขอให
ชำระคาปรบแลวผวาจางมสทธจะปรบผรบจางจนถงวนบอกเลกสญญา
ไดอกดวย ซงขอเทจจรงปรากฏวา อบต. ลาดชด ผถกฟองคดไดม
หนงสอลงวนท ๖ กนยายน ๒๕๔๘ บอกเลกสญญาจางกบผฟองคด
โดยมไดมการสงวนสทธปรบไวตงแตครบกำหนดงานแลวเสรจคอวนท
๒๓ สงหาคม ๒๕๔๘ กอนทจะมการบอกเลกสญญาในวนท ๖ กนยายน
�9
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๒๕๔๘ การทผถกฟองคดบอกเลกสญญาในวนท ๖ กนยายน ๒๕๔๘
พรอมกบขอใชสทธปรบผฟองคด ผถกฟองคดจงไมอาจใชสทธปรบ
ผฟองคดได
ดงนน อบต. ลาดชด ผถกฟองคดจงมหนาทตองจายคาจางให
กบ หจก. บรสทธ ผฟองคด ตามสวนการงานทผฟองคดไดทำให
กบผถกฟองคด จะเอางานทเขาทำไวใหฟรๆ ไมไดครบ
�0
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๕.๔. กำหนดเวลาฟองคดสญญาทางปกครอง
กำหนดเวลาฟองคดสญญาทางปกครอง
หางหนสวนจำกดแหงหนงทำสญญารบจางกอสรางถนนคอนกรต
เสรมเหลก กบเทศบาลตำบลหวสะพานเปนจำนวนเงน ๓,๖๐๐,๐๐๐
บาท และไดสงมอบงานงวดสดทายเมอวนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๔๖
ตอมาในวนท ๕ กนยายน ๒๕๔๖ เทศบาลตำบลหวสะพานไดมหนงสอ
แจงผรบเหมาวาคณะกรรมการตรวจการจางไดตรวจสอบงานกอสราง
แลวพบวาพนถนน ค.ส.ล. ยงมรอยแตกราวหลายจด และทอระบายนำ
มนำทวมขงหลายจด นำไมสามารถไหลได หจก. ผรบเหมาเหนวา
การตรวจสอบดงกลาวของเทศบาลมไดแจ งใหทางฝาย หจก.
ผรบเหมาทราบวาไดมการตรวจสอบเมอวนเวลาใดและทางฝาย หจก.
ผรบเหมาไมไดรวมในการตรวจสอบดวยจงปฏเสธความรบผดและไดม
หนงสอลงวนท ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๖ ทวงถามใหเทศบาลชำระเงน
คาจางทเหลอตามสญญาจาง ทางฝายเทศบาลไดมหนงสอลงวนท
๓๑ ธนวาคม ๒๕๔๖ และหนงสอลงวนท ๑๔ มกราคม ๒๕๔๗ รวม
สองฉบบ แจงเตอนให หจก. ผรบเหมาทำการแกไขขอชำรดบกพรองใน
งานกอสรางดงกลาว โดยกำหนดใหทำการแกไขภายใน ๗ วน แตมได
มการดำเนนการแกไข เทศบาลตำบลหวสะพานจงมหนงสอลงวนท
๒๕ กมภาพนธ ๒๕๔๗ บอกเลกสญญากบ หจก. ผรบเหมา หจก.
ผรบเหมาจงไดมายนฟองตอศาลปกครองขอใหบงคบใหเทศบาลชำระ
เงนคากอสรางตามสญญาใหกบ หจก. ผรบเหมาผฟองคด
ศาลปกครองชนตนมคำสงวา หจก. ผรบเหมา ผฟองคดมหนงสอ
ทวงถามใหเทศบาลชำระเงนคาจางทคางตามหนงสอลงวนท ๒๓
ธนวาคม ๒๕๔๖ จงถอไดวาผฟองคดรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด
�1
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
นอยางชาทสดในวนท ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๖ การทผฟองคดยนฟองคดน
เมอวนท ๔ มกราคม ๒๕๔๘ จงเปนการยนฟองคดเกนกวาหนงปนบแต
วนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคดตามมาตรา ๕๑ แหงพระราช
บญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
ศาลปกครองชนตนจงมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณาจำหนายคดออก
จากสารบบความและคนคาธรรมเนยมศาลทงหมด หจก. ผรบเหมา
ผฟองคดยนอทธรณตอศาลปกครองสงสด
ศาลปกครองสงสดมคำสงท ๕๒/๒๕๔๙ วา ท หจก. ผรบเหมา
ผฟองคดมหนงสอลงวนท ๒๓ ธนวาคม ๒๕๔๖ เรยกใหเทศบาล
ผถกฟองคดชำระเงนคาจางทเหลอใหผฟองคดนน ปรากฏวาในขณะนน
เทศบาลผถกฟองคดยงมไดตรวจรบงานงวดสดทายตามท หจก. ผรบ
เหมา ผฟองคดสงมอบ ผฟองคดจงยงไมมสทธตามสญญาทเรยกรองให
ผถกฟองคดชำระเงนคาจางทเหลอใหผฟองคดได จงถอไมไดวาวนท
ผฟองคดมหนงสอแจงใหผถกฟองคดชำระเงนคาจางทเหลอใหผฟองคด
เปนวนทผฟองคดรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคดน แตเมอผถกฟอง
คดยงมไดชำระเงนคาจางทเหลอใหผฟองคดและมหนงสอลงวนท ๒๕
กมภาพนธ ๒๕๔๗ บอกเลกสญญาจางกบผฟองคดซงผฟองคดไดรบ
หนงสอนนอนทำใหสญญาจางสนสดลงแลว ผฟองคดกยอมมสทธ
เรยกรองใหผถกฟองคดชำระคาจางทคางอยได กำหนดเวลาการฟอง
คดนจงเรมนบตงแตวนทการบอกเลกสญญามผล ซงแมไมปรากฏวา
ผฟองคดไดรบหนงสอแจงการบอกเลกสญญาในวนใด แตยอมถอไดวา
ผฟองคดไดรบหนงสอแจงการบอกเลกสญญานนอยางเรวทสดในวนท
๒๕ กมภาพนธ ๒๕๔๗ นนเอง เมอผฟองคดยนฟองคดนตอศาล
ปกครองชนตนในวนท ๔ มกราคม ๒๕๔๘ จงเปนการยนคำฟองภายใน
กำหนดหนงปนบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคดตามมาตรา
๕๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
�2
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
พ.ศ. ๒๕๔๒ ทศาลปกครองชนตนมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณานน
ศาลปกครองสงสดไมเหนพองดวย
จงมคำสงกลบคำสงของศาลปกครองชนตนเปนใหรบคำฟอง
ของผฟองคดไวพจารณาและใหศาลปกครองชนตนดำเนนการ
ตอไป
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๕.๕. คารกษาความสะอาด
คารกษาความสะอาด
นางอนเรอน เชาแผงลอยรานคาในตลาดของเทศบาลเมอง
พระประแดง รวมจำนวน ๙ แหง โดยเทศบาลไดเกบคาเชาแผงลอย
รานคา และคารกษาความสะอาดจากผเชาแผงละ ๒๐๐ บาท ตอเดอน
นางอนเรอนชำระคารกษาความสะอาดตงแตป พ.ศ. ๒๕๒๔ เรอยมา
จนถงป พ.ศ. ๒๕๔๓ ไดถกเทศบาลฟองขบไลและศาลจงหวด
สมทรปราการพจารณาใหเทศบาลเปนฝายชนะคด นางอนเรอนจงไดมา
ยนฟองเปนคดตอศาลปกครองกลางวา เทศบาลเรยกเกบเงนคารกษา
ความสะอาดจากบานเรอนประชาชนเพยงปละ ๑๔๔ บาท แตกลบเรยก
เกบคารกษาความสะอาดจากนางอนเรอนแผงละ ๒๐๐ บาท ตอเดอน
ขอใหศาลยกเลกสญญาการชำระคารกษาความสะอาด ฉบบลงวนท
๗ ธนวาคม ๒๕๒๔ และคนเงนสวนทเรยกเกบคารกษาความสะอาด
เกนไปโดยมชอบ และชดใชคาเสยหายใหแกนางอนเรอน ศาลปกครอง
กลางมคำวนจฉยวา คำขอของนางอนเรอนผฟองคดดงกลาวเปนคำขอ
ท เกยวเนองมาจากนตสมพนธในเรองการเชาทรพยสนระหวาง
นางอนเรอน ผฟองคด กบเทศบาลเมองพระประแดง ผถกฟองคด
ซงเปนเจาของทรพยสนคอ แผงลอยรานคา เมอผถกฟองคดจดใหม
ตลาดขนแลวกยอมตองมอำนาจหนาทในการบรหารและดแลความเปน
ระเบยบเรยบรอยของตลาดทจดใหมขน โดยกำหนดหลกเกณฑในการ
เกบคาเชาแผงลอยรานคาหรอคารกษาความสะอาดจากผทมาทำการ
คาขายในตลาดนน เพอนำรายไดเขาเปนเงนกองคลงของผถกฟองคด
ดงนน บนทกขอตกลงการชำระคารกษาความสะอาดระหวางผฟองคด
กบผถกฟองคด จงเปนเรองในทางแพงมไดมลกษณะเปนสญญาทาง
ปกครอง
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
นางอนเรอน ผฟองคดอทธรณวา บนทกขอตกลงระหวางผฟองคด
กบผถกฟองคดมลกษณะเปนสญญาใหบรการรกษาความสะอาด
ในบรเวณตลาดสด โดยมคสญญาฝายหนงเปนหนวยงานของรฐ การให
บรการรกษาความสะอาดในบรเวณตลาดสดจงมวตถประสงคในการให
บรการแกสาธารณะในทางหนง จงเปนสญญาทางปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๒๕๑/๒๕๕๑ วนจฉยวา แมผถกฟอง
คดจะเปนหนวยงานทางปกครอง แตนตกรรมทหนวยงานทางปกครอง
กระทำกบเอกชนอาจมทงนตกรรมทางปกครองหรอนตกรรมทางแพง
กได เมอกรณพพาทเกดจากผถกฟองคดนำทรพยสนอนไดแก แผงลอย
รานคาในตลาดสดไปจดหาผลประโยชนใหผคาขายเชาโดยมการเรยก
เกบเงนคาเชาหรอคารกษาความสะอาด ตามบนทกขอตกลงการชำระ
คารกษาความสะอาดในบรเวณตลาดสดทผถกฟองคดทำกบผประกอบ
การคารวมถงผฟองคด เพอนำเงนรายไดเขาเปนผลประโยชนของผถก
ฟองคด การดำเนนงานใหเชาแผงลอยในตลาดสดของผถกฟองคด
จ งม ไดม ล กษณะเปนการจดทำบรการสาธารณะหรอจด ใหม
สงสาธารณปโภคโดยตรง หรอโดยสภาพอนจะมลกษณะเปนสญญาทาง
ปกครอง หากแตเปนการดำเนนการในเชงพาณชย และมไดมการใช
เอกสทธของรฐเหนอคสญญา เพอใหการใชอำนาจทางปกครองหรอการ
ดำเนนกจการทางปกครองบรรลผล และอยภายใตความสมครใจของ
คสญญาอนมลกษณะเปนเอกเทศสญญาระหวางบคคลมใชสญญาทาง
ปกครอง กรณฟองกลาวหาเปนขอพพาทวาผถกฟองคดเรยกเกบคา
รกษาความสะอาดแผงลอยไมถกตอง จงมใชกรณพพาทเกยวกบสญญา
ทางปกครอง
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
บรหารงานบคคล
๖
๖.๑. ถกยายประจำองคการบรหารสวนตำบล
ถกยายประจำองคการบรหารสวนตำบล
นายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกไดเสนอความเหนชอบ
ตอคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน ขอออกคำสง
ยายนายประพนธใหประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก
เปนการชวคราว โดยกำหนดระยะเวลาไมเกน ๖ เดอน
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน
พจารณาแลว ใหความเหนชอบตามขอเสนอของ
นายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก จากนน
นายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกจงไดม
คำสงองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก ลงวนท
๒๙ มถนายน ๒๕๕๕ ใหนายประพนธยายไป
ประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกเปน
เวลา ๖ เดอน นายประพนธซงดำรงตำแหนง
ปลดองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกเหนวา
คณะก ร รมก า รพน ก ง านส ว นต ำบลจ ง ห ว ด
อบลราชธานมมตดงกลาวโดยไมไดตรวจสอบขอเทจ
จรงเปนการฟงความฝายเดยวโดยไมไดเปดโอกาสให
ตนเองไดชแจงโตแยงขอเทจจรงแตอยางใด จงไดไปยนฟองคด
ตอศาลปกครองอบลราชธานทนท โดยมไดมการไปรองทกขตอ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธานแตอยางใด โดย
นายประพนธเหนวาคำสงทยายตนนนเนองจากตนเองเหนความ
ไมโปรงใสในการจดซอจดจาง การบรรจและแตงตงพนกงานและลกจาง
ขององคการบรหารสวนตำบลเหลาบก จงขอใหศาลเพกถอนมตของ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน ทใหความ
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เหนชอบใหนายกองคการบรหารสวนตำบลใหผฟองคดประจำองคการ
บรหารสวนตำบลเหลาบกเปนการชวคราวไมเกน ๖ เดอน และขอให
เพกถอนคำสงของนายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกทใหยายตน
ประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก ศาลปกครองชนตนพจารณา
แลวเหนวา การทนายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกไดมคำสง
องคการบรหารสวนตำบลเหลาบก ลงวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๕๕ ให
นายประพนธประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกเปนเวลา ๖ เดอน
หากนายประพนธเหนวาคำสงดงกลาวไมชอบดวยกฎหมายนายประพนธ
มหนาทจะตองรองทกขตอคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวด
อบลราชธานตามประกาศคณะกรรมการพนกสวนตำบลจงหวด
อบลราชธาน เรอง หลกเกณฑและเงอนไขในการสอบสวนการลงโทษ
ทางวนย การใหออกจากราชการ การอทธรณ และการรองทกข ลงวนท
๒๐ กนยายน ๒๕๔๔ แตนายประพนธไมไดดำเนนการรองทกขตอ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธานแตอยางใด ดงนน
กรณจงถอไดวานายประพนธยงมไดดำเนนการตามขนตอนหรอวธการ
สำหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายกอนการฟองคดตอ
ศาลปกครองตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตง
ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
สวนกรณทนายประพนธฟองขอใหเพกถอนมตของคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน เมอวนท ๒๒ มถนายน ๒๕๕๕
ทเหนชอบใหนายประพนธประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก
เปนการชวคราวโดยกำหนดระยะเวลาไมเกน ๖ เดอน ตามทนายก
องคการบรหารสวนตำบลเสนอขอความเหนชอบนน เหนวา มต
ดงกลาวทใหความเหนชอบใหนายประพนธประจำองคการบรหาร
สวนตำบลเหลาบกเปนการชวคราวตามทนายกองคการบรหาร
สวนตำบลเหลาบกเสนอขอความเหนชอบเปนสวนหนงของการใหความ
�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เหนชอบในการมคำสงใหนายประพนธประจำองคการบรหารสวนตำบล
ตามประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน
เรอง หลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบการบรหารงานบคคลขององคการ
บรหารสวนตำบล ลงวนท ๒๔ ตลาคม ๒๕๔๕ โดยทคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธานมไดเปนผทมอำนาจในการออก
คำสงแตอยางใด มตดงกลาวเปนเพยงการกระทำภายในหนวยงานกอน
ทจะมคำสงทางปกครองอนถอไดวาเปนการพจารณาทางปกครองตาม
มาตรา ๕ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ.
๒๕๓๙ มตของคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน
ไมมผลกระทบตอสถานภาพของสทธหรอหนาทของนายประพนธผฟอง
คดโดยตรง ดงนน นายประพนธจงไมมสทธฟองคดตอศาลปกครอง
เพอขอใหเพกถอนมตดงกลาว ศาลปกครองจงมคำสงไมรบคำฟองคดน
ไวพจารณาตามคำสงของศาลปกครองอบลราชธาน คดหมายเลขแดงท
๒๑๕/๒๕๕๕
ดงนน หากผใดถกยายไปประจำหรอถกโยกยายโดยไมชอบ
ตองดำเนนการรองทกข เสยกอนจ งจะมสทธฟองคดตอ
ศาลปกครอง
�9
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๖.๒. ตองปฏบตตามขนตอนเสยกอน
ตองปฏบตตามขนตอนเสยกอน
นายนา ปลดองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก ไดไปยนฟองคดตอ
ศาลปกครองอบลราชธานวา คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวด
อบลราชธานไดมมตในการประชมครงท ๖/๒๕๕๕ เมอวนท ๒๒
มถนายน ๒๕๕๕ เหนชอบใหตวนายนา ผฟองคด ยายไปประจำ
องคการบรหารสวนตำบลเหลาบกเปนการชวคราวตามขอเสนอของ
นายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกโดยกำหนดระยะเวลาไมเกน
๖ เดอน หลงจากนน นายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกจงไดม
คำสงองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก ท ๑๙๑/๒๕๕๕ ลงวนท
๒๙ มถนายน ๒๕๕๕ ใหนายนา ผฟองคดไปประจำองคการบรหาร
ส วนตำบลเหล าบกเปน เวลา ๖ เด อน นายนาเหนว า มตของ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธานดงกลาวนน
ไมไดตรวจสอบขอเทจจรง เปนการฟงเหตผลเพยงฝายเดยวของ
นายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกยงไมไดเปดโอกาสใหตวนายนา
เองไดมโอกาสชแจงขอเทจจรง และเบองหลงของการขอยายใหตนเอง
ไปประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกนน เนองจากตวนายนาเอง
เหนความไมโปรงใสในการจดซอจดจาง การบรรจและแตงตงพนกงาน
ลกจาง องคการบรหารสวนตำบลเหลาบก ดงนน นายนาจงเหนวามต
ของคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน และคำสง
ของนายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกไมชอบดวยกฎหมาย จงได
ยนขอใหศาลปกครองอบลราชธานมคำพพากษาเพกถอนมตของ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน ทเหนชอบให
ตวนายนา ผฟองคด ประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกเปน
การชวคราวไมเกน ๖ เดอน และขอใหเพกถอนคำสงของนายกองคการ
�0
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
บรหารสวนตำบลเหลาบก ทยายตนเองไปประจำองคการบรหาร
สวนตำบลเหลาบก
ศาลปกครองอบลราชธานไดมคำสงในคดหมายเลขแดงท ๒๑๕/
๒๕๕๕ วา กรณทนายนา ผฟองคด ฟองขอให เพกถอนมตของ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน นน เปนกรณท
นายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกปฏบตตามขอ ๒๔๙ ของ
ประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน เรอง
หลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบการบรหารงานบคคลขององคการ
บรหารสวนตำบล ลงวนท ๒๔ ตลาคม ๒๕๔๕ ซงกำหนดวา ใหนายก
องคการบรหารสวนตำบลโดยความเหนชอบจากคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบล (ก.อบต.จงหวด) มอำนาจสงพนกงานสวนตำบลให
ประจำเปนการชวคราว โดยใหพนจากตำแหนงหนาทเดมไดในกรณทม
เหตผลความจำเปน ดงนน จงเหนไดวา การทนายกองคการบรหาร
สวนตำบลเหลาบกเสนอขอความเหนชอบจากคณะกรรมการพนกงาน
สวนตำบลจงหวดอบลราธานใหนายนาผฟองคด ประจำองคการบรหาร
สวนตำบลเหลาบกเปนการชวคราวโดยกำหนดระยะเวลา ไมเกน
๖ เดอนนน มตของคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจ งหวด
อบลราชธาน ผถกฟองคดท ๑ เปนเพยงสวนหนงของการใหความเหน
ชอบในการมคำสงใหนายนา ผฟองคด ประจำองคการบรหารสวนตำบล
ตามประกาศดงกลาว โดยคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวด
อบลราชธานมไดมอำนาจในการออกคำสงแตอยางใด ดงนน มตของ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน ผถกฟองคดท ๑
จงเปนเรองภายในหนวยงานกอนทจะมคำสงทางปกครองอนถอวา
เปนการพจารณาทางปกครองไมมผลกระทบตอสทธหนาทของนายนา
ผฟองคด แตอยางใด ดงนน นายนาจงยงไมมสทธฟองคดในประเดนน
�1
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
แตเมอนายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกไดมคำสงองคการ
บรหารสวนตำบลเหลาบกทใหนายนา ผฟองคด ประจำองคการบรหาร
สวนตำบลเหลาบกเปนเวลา ๖ เดอน คำสงดงกลาวจงเปนคำสง
ทกระทบสทธของนายนา ผฟองคด นายนาจงเปนผเดอดรอนเสยหาย
มสทธฟองคดได แตอยางไรกตาม ในกรณทมกฎหมายกำหนดขนตอน
หรอวธการสำหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายในเรองใดไว
โดยเฉพาะการฟองคดปกครองในเรองนนจะกระทำไดตอเมอมการ
ดำเนนการตามขนตอนและวธการดงกลาว และไดมการสงการตาม
กฎหมายนน หรอมไดมการสงการภายในเวลาอนสมควร หรอภายใน
เวลาทกฎหมายนนกำหนด เมอนายกองคการบรหารสวนตำบลเหลาบก
ผถกฟองคดท ๒ ไดมคำสงองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกใหผฟอง
คดประจำองคการบรหารสวนตำบลเหลาบกเปนเวลา ๖ เดอนแลว
นายนา ผฟองคด จะตองรองทกขตอผถกฟองคดทงสองตามประกาศ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธาน เรอง หลกเกณฑ
และเงอนไขในการสอบสวน การลงโทษทางวนย การใหออกจาก
ราชการ การอทธรณ และการรองทกข ลงวนท ๒๐ กนยายน ๒๕๔๔
แตในกรณนนายนา ผฟองคด ไมไดมการรองทกขตอคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดอบลราชธานแตอยางใด จงถอไดวายงมไดม
การดำเนนการตามขนตอนและวธการสำหรบการแกไขความเดอดรอน
หรอเสยหายกอนฟองคดตอศาลปกครอง ดงนน ศาลปกครองจงมคำสง
ไมรบคำฟองในคดนไวพจารณา
�2
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๖.๓. ฟอง...มตคณะกรรมการพนกงานสวนตำบล
ฟอง...มตคณะกรรมการพนกงานสวนตำบล
อบต.บ านใหญ ไดมหน งสอขอใชบญชผ สอบแข งขน อบต.
หนองบนนาก อบต.หนองบนนากไดมหนงสออนญาตและสงตว
นางประนอมผไดรบการขนบญชเปนผสอบแขงขนได โดย อบต.
บานใหญ ไดมประกาศบรรจนางประนอมเขารบราชการตำแหนง
พนกงานจดเกบรายได ตอมาอก ๖ เดอน อบต.บานใหญ ตรวจพบวา
นางประนอมไมไดเปนผสอบแขงขนไดและไดรบการขนบญชไว แต
อยางใด จงไดมหนงสอถงคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวด
นครราชสมา ขอความเหนชอบใหนางประนอมพนจากราชการ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลมมตใหความเหนชอบรวมทงใหมการ
ดำเนนคดแพงและคดอาญากบนางประนอมและผท เก ยวของ
นางประนอมจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครองขอใหเพกถอนมต
ด งกล าวของคณะกรรมการพนกงานสวนตำบล ศาลปกครอง
นครราชสมามคำสงไมรบคำฟองไวพจารณา นางประนอมจงยนอทธรณ
คำสงไมรบคำฟองไวพจารณา
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๕๖๒/๒๕๕๓ วา พระราชบญญต
ระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ บญญตวา การออก
คำสงเกยวกบการบรรจและแตงตง การยาย การโอน การเลอนระดบ
การเลอนขนเงนเดอน การสอบสวน การลงโทษทางวนย การใหออก
จากราชการ การอทธรณ และการรองทกข หรอการอนใดทเกยวกบการ
บรหารงานบคคล ใหเปนอำนาจของนายกองคการบรหารสวนตำบล
ทงน ตามหลกเกณฑทคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลกำหนด แต
สำหรบการออกคำสงแตงตง และการใหขาราชการองคการบรหาร
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
สวนตำบลพนจากตำแหนง ตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลกอน บทบญญตของกฎหมายขางตนใหอำนาจ
นายกองคการบรหารสวนตำบลเปนผออกคำสงเกยวกบการใหออกจาก
ราชการหรอการอนใดทเกยวกบการบรหารงานบคคล โดยไดรบความ
เหนชอบจากคณะกรรมการพนกงานสวนตำบล ดงนน มตของ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลในการใหความเหนชอบให
นางประนอมพนจากราชการมไดมผลเปนการสรางนตสมพนธระหวาง
บคคลในอนทจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวน ระงบ หรอมผลกระทบตอ
สถานภาพของสทธหรอหนาทของนางประนอมไมวาจะเปนการถาวร
หรอเปนการชวคราว การกระทำของคณะกรรมการพนกงานสวนตำบล
จงไมใชคำสงทางปกครอง หากแตเปนการพจารณาทางปกครองตาม
ความในมาตรา ๕ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง
พ.ศ. ๒๕๓๙ ซงเปนการกระทำในความสมพนธระหวางเจาหนาทของรฐ
ดวยกน หาไดมผลทางกฎหมายออกสภายนอกไปกระทบกระเทอนตอ
สทธหรอหนาทของนางประนอมผฟองคดหรอกอใหเกดความเดอดรอน
เสยหายหรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหายโดยตรงแกผฟองคดแตอยาง
ใด อกทงการทองคการบรหารสวนตำบลหนองบนนากดำเนนการตาม
มตเหนชอบใหนางประนอมผฟองคดพนจากราชการไมใชเปนการทำ
ตามแบบพธเทานน หากแตเปนการดำเนนการตามขนตอนทกฎหมาย
กำหนด รวมทงการทคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลผถกฟองคดม
มตใหดำเนนการทงทางแพงและทางอาญากบผทเกยวของรวมถงการ
ประกาศมตเกยวกบผฟองคดในเวบไซตกมใชการกระทำทางปกครอง
แตอยางใด ดงนน โดยนตนยถอวายงไมเปนการกระทบสทธของผฟอง
คด ผฟองคดจงไมใชผเดอดรอนหรอเสยหายหรออาจจะเดอดรอนหรอ
เสยหายทสามารถนำคดมาฟองตอศาลปกครอง ทศาลปกครองชนตนม
คำสงไมรบคำฟองของผฟองคดไวพจารณาและใหจำหนายคดออกจาก
สารบบความ ชอบแลว ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ดงนน นางประนอมจงยงไมมสทธฟองคดโดยตองรอจน อบต.
บานใหญ มคำสงใหพนจากราชการแลวยนอทธรณคำสงดงกลาว
เสยกอน จงจะมสทธฟองคดตอศาลปกครองตอไป
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๖.๔. วธการชวคราว
วธการชวคราว
ในการยนฟองคดตอศาลปกครอง เราคงไดยนขาวอยเนองๆ วา
ผฟองคดเมอยนฟองคดตอศาลแลว ไดยนคำขอใหศาลมคำสงคมครอง
ชวคราว คอ การทเลาการบงคบตามกฎหรอคำสงทางปกครอง หรอการ
บรรเทาทกขชวคราว ในคดขององคกรปกครองสวนทองถนกเชน
เดยวกน เมอฟองคดแลวไดขอใหศาลมคำส งคมครองชวคราว
ดงตวอยาง
นายจตลกจางประจำ ตำแหนงภารโรง เทศบาลตำบลคลองดาน
มหนาทดแลรกษาความสะอาดภายในสำนกงานเทศบาล และชวยงาน
ธรการตางๆ ตามทไดรบมอบหมายไดยนฟองตอศาลปกครองวา
นายกเทศมนตรตำบลคลองดานมคำสงใหตนปฏบตหนาทเกบขนขยะ
มลฝอยประจำรถบรรทกขยะ ทงทงานเกบขนขยะดงกลาวมใชงาน
ในหนาทของตน ประกอบกบนายจตมอายมากและมโรคประจำตว
นายจตจงมหนงสออทธรณและรองทกขไปยงคณะกรรมการพนกงาน
เทศบาลจงหวดสมทรปราการ และคณะกรรมการฯ ไดแจงผลการ
พจารณาคำรองทกขของนายจตวาคำสงยายนายจตไมเหมาะสม จงให
เทศบาลตำบลคลองดานพจารณาตำแหนงทเหมาะสมใหนายจตใหม แต
นายกเทศมนตรตำบลคลองดานเพกเฉยและยนยนวาการออกคำสงให
นายจตไปเกบขนขยะมความเหมาะสมแลว ขอใหศาลเพกถอนคำสง
ดงกลาวและขอใหศาลมคำสงกำหนดมาตรการหรอวธการคมครองใดๆ
เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา โดยใหนายจตปฏบตหนาท
เหมอนเดมไปกอนจนกวาศาลจะมคำพพากษา หรอใหนายจตไปชวย
ราชการองคกรปกครองสวนทองถนอนในระหวางการพจารณา
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ศาลปกครองชนตนมคำสงทเลาการบงคบตามคำสงเทศบาลตำบล
คลองดาน เทศบาลยนอทธรณคำสงของศาลปกครองชนตน
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๑๖/๒๕๕๔ วา โดยทคำสงเทศบาล
ตำบลคลองดานทใหนายจตผฟองคดไปปฏบตหนาทเกบขนขยะมลฝอย
ประจำรถบรรทก อางวาเพอเปนการแกปญหาทนายจตผฟองคดไมได
ปฏบตหนาทรกษาความสะอาดในศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภย
และเปนการเพมประสทธภาพในการปฏบตงานของกองสาธารณสขและ
สงแวดลอม แตไมปรากฏขอเทจจรงวาเทศบาลตำบลคลองดานผถก
ฟองคดไดทำการสอบสวนและพจารณาพยานหลกฐานทจำเปนแกการ
พสจนขอเทจจรงเกยวกบการปฏบตหนาทในตำแหนงภารโรงของผฟอง
คดแตอยางใด การกระทำของผถกฟองคดทใหผฟองคดไปปฏบตหนาท
เกบขนขยะมลฝอยประจำรถบรรทกขยะจงอาจมปญหาเกยวกบความ
ชอบดวยกฎหมาย ประกอบกบผฟองคดเจบปวยมโรคประจำตว คอ
โรคเบาหวาน และโรคความดนโลหตสง ทำใหมอาการเวยนศรษะ
หนามด เปนลมบอยๆ อกทง มอาการชาตามมอและเทาซงมความ
จำเปนตองไปพบแพทยตามนดเปนประจำ และผฟองคดไดแจงใหผถก
ฟองคดทราบแลว การปฏบตหนาทประจำรถบรรทกขนขยะจงอาจเปน
อนตรายตอสขภาพอนามยของผฟองคดและมความเสยงตอการเกด
อบต เหตในการปฏบตหนาทได กรณมเหตเพยงพอทจะกำหนด
มาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการ
พพากษาตามคำขอของผฟองคด นอกจากน การมคำสงกำหนด
มาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการ
พพากษา โดยใหระงบคำสงใหผฟองคดไปปฏบตหนาทเกบขนขยะ
มลฝอยประจำรถบรรทกขยะ กไมเปนอปสรรคแกการบรหารงานของรฐ
หรอบรการสาธารณะ เนองจากผถกฟองคดรบวาสามารถใหพนกงาน
อนสบเปลยนหมนเวยนปฏบตหนาทแทนได ดงนน การทศาลปกครอง
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ชนตนมคำสงใหทเลาการบงคบตามคำสงเทศบาลตำบลคลองดานทให
นายจตผฟองคดไปปฏบตหนาทเกบขนขยะมลฝอยประจำรถบรรทก
ขยะไวเปนการชวคราวจนกวาศาลจะมคำพพากษาหรอมคำสงเปน
อยางอนจงชอบแลว ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยในผล
ดงนน นายจตผฟองคดจงไมตองไปปฏบตหนาทเกบขนขยะ
มลฝอย โดยกลบไปทำหนาทภารโรงตอไปจนกวาศาลปกครอง
จะมคำพพากษาวาคำสงใหผฟองคดปฏบตหนาทเกบขนขยะ
มลฝอยประจำรถบรรทกขยะชอบดวยกฎหมายหรอไม
�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๖.๕. การเรยกคนเงนเดอน
การเรยกคนเงนเดอน
นางพอหทยสมครสอบคดเลอกเขาบรรจและแตงตงเปนพนกงาน
เทศบาลตำบลเกาะยาวโดยใชคณวฒปลอม และไดรบการคดเลอกใหได
รบบรรจแตงตงตำแหนงเจาพนกงานการเงนและบญช ระดบ ๓
เทศบาลตำบลเกาะยาวเมอวนท ๑ ตลาคม ๒๕๔๘ ตอมาเมอวนท ๑๖
มกราคม ๒๕๕๑ เทศบาลตำบลเกาะยาวตรวจสอบพบวานางพอหทยใช
วฒการศกษาปลอมในการสมครสอบบรรจและแตงตง ในทสดเทศบาล
ตำบลเกาะยาวมคำสงเมอวนท ๑๗ มนาคม ๒๕๕๑ ใหนางพอหทยออก
จากราชการโดยใหมผลยอนหลงไปตงแตวนท ๑๖ มกราคม ๒๕๕๑ ซง
เปนวนทตรวจสอบพบ โดยคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวด
พงงา (ก.ท.จ.พงงา) ไดใหความเหนชอบแลว ก.ท.จ.พงงา โดย
คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล (ก.ท.) ไดประสานไปยงกรม
สงเสรมการปกครองทองถน มหนงสอถงสำนกงานคณะกรรมการ
กฤษฎกา หารอปญหาวา เทศบาลตำบลเกาะยาวจะเรยกคนเงนเดอน
และประโยชนตอบแทนอนทจายใหนางพอหทยไปแลวไดหรอไม ตาม
กฎหมายใด และในกรณทมไดมกฎหมายกำหนดใหเรยกคนเงนเดอน
และประโยชนตอบแทนอนทจายไป มแนวทางปฏบตอยางไร เพอ
คมครองประโยชนของทางราชการ
คณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครองพจารณาแลวไดตอบ
ขอหารอตามเรองเสรจ ท ๗๗/๒๕๕๓ โดยเหนวา ขอหารอมประเดนท
ตองพจารณาเพยงวา นางพอหทย จะตองคนเงนเดอนและประโยชน
ตอบแทนอนทไดรบเนองจากการบรรจและแตงตงใหดำรงตำแหนงโดย
ใชวฒการศกษาปลอมมาแตตน และการใดทนางพอหทยไดปฏบตไป
�9
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ตามอำนาจหนาทจะไดรบความคมครองหรอไม โดยเหนวาในขณะท
เทศบาลตำบลเกาะยาวมคำสงใหนางพอหทยออกจากราชการนน
คณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดพงงาไดออกประกาศกำหนด
หลกเกณฑและเงอนไขไวในขอ ๑๒๒ แหงประกาศคณะกรรมการ
พนกงานเทศบาลจงหวดพงงา เรอง หลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบ
การบรหารงานบคคลของเทศบาล ลงวนท ๒๕ พฤศจกายน ๒๕๔๕ ซง
แกไขเพมเตมโดยประกาศคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดพงงา
(ก.ท.จ.พงงา) เรอง มาตรฐานทวไปเกยวกบหลกเกณฑและเงอนไข
การคดเลอก การบรรจและแตงตง การยาย การโอน การรบโอน การ
เลอนระดบ และการเลอนขนเงนเดอน (แกไขเพมเตม ฉบบท ๒) พ.ศ.
๒๕๕๐ ลงวนท ๔ ตลาคม ๒๕๕๐ กำหนดใหกรณทปรากฏภายหลงวา
ผเขารบการบรรจเปนพนกงานเทศบาลและแตงตงใหดำรงตำแหนงเปน
ผขาดคณสมบตเฉพาะตำแหนงโดยไมไดรบอนมต ใหนายกเทศมนตร
โดยความเหนชอบของคณะกรรมการพนกงานเทศบาลสงใหผนนออก
จากราชการโดยพลน แตทงนไมกระทบกระเทอนถงการใดทผนน
ไดปฏบต ไปตามอำนาจและหน าท และการรบ เงน เด อนหรอ
ผลประโยชนอนใดทไดรบหรอมสทธจะไดรบจากทางราชการกอนม
คำสงใหออกนน อนเปนหลกเกณฑเดยวกนกบมาตรา ๑๙ แหงพระราช
บญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ประกอบกบไมม
กฎหมายใดกำหนดใหเรยกคนเงนเดอนและผลประโยชนตอบแทนอนใน
กรณน ดงนน จงไมอาจเรยกใหนางพอหทยคนเงนเดอนและประโยชน
ตอบแทนอนได และการใดทนางพอหทยไดกระทำไปตามอำนาจหนาท
ยอมไมกระทบกระเทอนดวยเหตดงกลาวเชนกน
นางพอหทยจงไมตองคนเงนหรอผลประโยชนอนใดทไดรบ
จากทางราชการ
�0
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๖.๖. สทธรบเบยหวดทหาร
สทธรบเบยหวดทหาร
จาเอกยทธพงศ เคยรบราชการทหารเรอ และไดลาออกเปนทหาร
กองหนนรบเงนเบยหวดจากแผนกสสด จงหวดนราธวาส ในอตราเดอน
ละ ๑,๙๗๗ บาท ตอมาเมอวนท ๑๖ ธนวาคม ๒๕๔๙ ไดสอบบรรจ
เขารบราชการเปนพนกงานสวนตำบล ทางแผนกสสด จงหวดนราธวาส
จงไดงดจายเงนเบยหวดใหแกจาเอกยทธพงศ โดยอางวาผดขอบงคบ
กระทรวงกลาโหม และจาเอกยทธพงศเปนขาราชการซงจะตองอยใน
บงคบตามกฎหมายวาดวยบำเหนจบำนาญเหมอนขาราชการอนๆ
จาเอกยทธพงศเหนวาตนเองมสทธไดรบเงนเบยหวดตลอดไป จงไดมา
ยนฟองตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ. ๔๘๑/
๒๕๕๑ วา เบยหวดเปนเงนคาตอบแทนททางราชการจายเปนรายเดอน
ใหแกทหารทออกจากราชการเปนทหารกองหนนโดยนำระยะเวลาการ
รบราชการเปนทหารประจำการของทหารผนนมาเปนเกณฑการ
คำนวณเบยหวดดงกลาว ซงมลกษณะคลายกบเงนบำนาญทจายใหแก
ขาราชการ และตามขอ ๘ (๓) ของขอบงคบกระทรวงกลาโหม วาดวย
เงนเบยหวด พ.ศ. ๒๔๙๕ กำหนดวา ทหารซงไดรบเบยหวดอยแลว
ใหงดรบเบยหวดในกรณเขารบราชการในตำแหนงซงมสทธจะไดรบ
บำเหนจบำนาญตามกฎหมายวาดวยบำเหนจบำนาญขาราชการ ดงนน
การทจาเอกยทธพงศผฟองคดซงเปนทหารกองหนนไดรบเบยหวดแลว
ตอมาไดเขารบราชการเปนพนกงานสวนตำบล ซงตามมาตรา ๔ แหง
พระราชบญญตบำเหนจบำนาญขาราชการสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๐๐
มผลบงคบใชอยในขณะนน บญญตนยามคำวาขาราชการสวนทองถน
�1
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ใหหมายความวา ขาราชการองคการบรหารสวนจงหวด พนกงาน
เทศบาล พนกงานเมองพทยา และพนกงานสวนตำบล ตามกฎหมายวา
ดวยการนน ประกอบกบเหตผลทายพระราชบญญตบำเหนจบำนาญ
ขาราชการสวนทองถน (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๔๓ ซงประกาศใน
ราชกจจานเบกษา เมอวนท ๑๕ พฤศจกายน ๒๕๔๓ โดยใหมผลใช
บงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป ได
ระบวาเปนการสมควรใหพนกงานสวนตำบลมสทธไดรบบำเหนจ
บำนาญเชนเดยวกบขาราชการสวนทองถนอน ดงนน กรณของผฟอง
คดจงตองงดรบเบยหวดตงแตวนท ๑๖ ธนวาคม ๒๕๔๙ เปนตนไป
เนองจากไดเขารบราชการในตำแหนง ซงมสทธจะไดรบบำเหนจ
บำนาญตามกฎหมายวาดวยบำเหนจบำนาญขาราชการ ตามขอ ๘ (๓)
ของขอบงคบกระทรวงกลาโหม วาดวยเงนเบยหวด พ.ศ. ๒๔๙๕ แลว
�2
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๖.๗. รองปลดองคการบรหารสวนจงหวดเดอดรอนเสยหาย
รองปลดองคการบรหารสวนจงหวดเดอดรอนเสยหาย
รองปลดองคการบรหารสวนจงหวดหลายแหง ตองยายหรอ
เตรยมตวยายกลบไปดำรงตำแหนงผอำนวยการบาง นกบรหารงาน
การคลงบาง ผอำนวยการกองแผนงานและงบประมาณบาง ซงเปน
ตำแหนงเดม ทงๆ ทดำรงตำแหนงรองปลดองคการบรหารสวนจงหวด
มา ๒ ปเศษแลว เนองจากคณะกรรมการกลางขาราชการองคการ
บรหารสวนจงหวดมมตในการประชมครงท ๔/๒๕๕๐ เมอ ๒๘
พฤษภาคม ๒๕๕๐ วา กรณองคการบรหารสวนจงหวดประสงคให
ผ อำนวยการกองเปลยนสายงานเปนรองปลดองคการบรหาร
สวนจงหวด (นกบรหารงานองคการบรหารสวนจงหวด ระดบ ๘) ซง
เปนตำแหนงบรหารตางสายงานกน จงตองดำเนนการโดยใช
หลกเกณฑและวธการสอบคดเลอกเพอเปลยนสายงาน คอมการทดสอบ
ภาค ข. และภาค ก. แตไมจำเปนตองทดสอบ ภาค ก. (ความรความ
สามารถทวไป) แตตอมาไดมการประชมคณะกรรมการขาราชการ
องคการบรหารสวนจงหวด ครงท ๘/๒๕๕๐ เมอ ๒๗ กนยายน ๒๕๕๐
ทประชมไดมมตกำหนดมาตรการแกไขปญหาทเกดขนเพอแจงให
คณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวดทกจงหวด
ถอปฏบต โดยใหผไดรบการคดเลอกโดยไมชอบกลบคนสสถานภาพ
ในตำแหนงและระดบเดม หากตำแหนงเดมไมวางหรอผนนไดโอนมา
จากองคการบรหารสวนจงหวดอนใหพจารณากำหนดตำแหนงรองรบ
เปนการเฉพาะราย และใหองคการบรหารสวนจงหวดดำเนนการสรรหา
ตำแหนงรองปลดองคการบรหารสวนจงหวดขนใหม โดยวธสอบ
คดเลอกเปลยนสายงานบรหารตางสายงาน ทานรองปลดองคการ
บรหารสวนจงหวดทงหลายทตองกลบไปดำรงตำแหนงเดม ยงไมทนท
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
จะไดรบคำสงจากนายกองคการบรหารสวนจงหวดใหกลบคนส
สถานภาพในตำแหน งและระดบ เดม ไดพากนไปย นฟองต อ
ศาลปกครอง ขอใหเพกถอนมตของคณะกรรมการกลางขาราชการ
องคการบรหารสวนจงหวดทมมตในการประชมครงท ๔/๒๕๕๐ เมอ
๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๐ และมตในการประชมครงท ๘/๒๕๕๐ เมอ ๒๗
กนยายน ๒๕๕๐ และหนงสอแจงเวยน ท มท. ๐๘๐๙.๒/ว ๑๕๓
ลงวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๐ ทใหคณะกรรมการกลางขาราชการองคการ
บรหารสวนจงหวดทกจงหวดถอปฏบตตามมต ของคณะกรรมการกลาง
ขาราชการองคการบรหารสวนจงหวดดงกลาว
จงมปญหาวา รองปลดองคการบรหารสวนจงหวดเหลานจะมสทธ
ฟองเปนคดตอศาลปกครองหรอไม เพราะรองปลดองคการบรหาร
สวนจงหวดยงไมไดรบทราบคำสงทใหตนกลบคนสสถานภาพใน
ตำแหนงและระดบเดมศาลปกครองสงสดมคำสงท ๔๑๙/๒๕๕๑ วามต
ทงสองดงกลาวของคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหาร
สวนจงหวดเปนเพยงมาตรการภายในของหนวยงานปกครองทผถกฟอง
คดกำหนดขนเพอแกไขปญหาการปฏบตงานภายในหนวยงานคอ
องคการบรหารสวนจงหวดทวประเทศยงไมมผลในทางปฏบต จงยงไมม
ลกษณะเปนคำสงทางปกครองทมผลกระทบตอสถานภาพของสทธหรอ
หนาทของเจาหนาททสงกดภายในหนวยงานนน รองปลดองคการ
บรหารสวนจงหวดซงเปนเจาหนาทในหนวยงานจงยงไมอยในฐานะผได
รบความเดอดรอนหรอเสยหายจากมตของผถกฟองคดดงกลาว อนจะ
เปนผมสทธฟองคดตอศาลเพอขอใหศาลมคำสงเพกถอนมตดงกลาว
แตหนงสอ ท มท ๐๘๐๙.๒/ว ๑๕๓ ลงวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๐ แจง
เวยนใหคณะกรรมการขาราชการองคการบรหารสวนจงหวดทกจงหวด
ถอปฏบตตามมตของคณะกรรมการกลางขาราชการองคการบรหาร
สวนจงหวดทกำหนดมาตรการแกไขปญหาการคดเลอกขาราชการเพอ
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
แตงตงใหดำรงตำแหนงรองปลดองคการบรหารสวนจงหวด โดยให
ผอำนวยการกองหรอเทยบเทาทไดรบการคดเลอกเพอแตงตงใหดำรง
ตำแหนงรองปลดองคการบรหารสวนจงหวดโดยไมไดใชวธสอบ
คดเลอกกลบคนสสถานภาพในตำแหนงและระดบเดม หากตำแหนงเดม
ไมว างหรอผ น นได โอนมาจากองคการบรหารสวนจ งหวดอ น
ใหพจารณากำหนดตำแหนงรองรบเปนการเฉพาะราย หนงสอเวยน
ฉบบดงกลาวจงสงผลกระทบตอสถานภาพของสทธและหนาทของ
ผฟองคด อนมลกษณะเปนคำสงทางปกครองทวไป เมอผฟองคดฟอง
กลาวหาวาหนงสอเวยนฉบบดงกลาวไมชอบดวยกฎหมาย กรณน
จงเปนคดพพาทเกยวกบการทเจาหนาทของรฐกระทำการโดยไมชอบ
ดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) แหงพระราชบญญตจดตง
ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ดงนน รองปลด
องคการบรหารสวนจงหวดจงเปนผมสทธฟองคด
นอกจากน หากรองปลดองคการบรหารสวนจงหวดรายอนซงยงมได
ยนฟองคด เมอไดรบคำสงโดยตรงจากนายกองคการบรหารสวนจงหวด
ใหกลบไปดำรงตำแหนงเดม เหนวาคำสงดงกลาวไมชอบดวยกฎหมาย
ยอมมสทธฟอง ขอใหศาลปกครองเพกถอนคำสงไดเชนเดยวกน
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
วนย
๗
๗.๑. ยกยอกเงนองคการบรหารสวนตำบล
ยกยอกเงนองคการบรหารสวนตำบล
นายอนชาขณะดำรงตำแหนงปลดองคการบรหารสวนตำบลบานใหม
ชยมงคลไดถกตงคณะกรรมการสอบสวนวนยอยางรายแรงในขอหา
รวมกนกบพวกใชเชคเบกเงนออกจากบญชโดยอาศยชอผอน
เปนผรบเงนตามเชค แลวนำเชคไปถอนเงนสด เบยดบง
เอาเงนนนเปนประโยชนสวนตนหรอผอนโดยไมชอบ
ในทสดนายกองคการบรหารสวนตำบลบานใหม
ชยมงคลไดมคำสงลงโทษไลนายอนชาออกจาก
ราชการ นายอนชาไดย นอทธรณต อคณะ
กรรมการพนกงานสวนตำบลแลวแตไมเปนผล
จงไดนำคดไปฟองยงศาลปกครอง โดยนาย
อนชาไดกลาวอางในคำฟองวาหลงจากทนายก
อ งค ก า รบ ร ห า ร ส ว นต ำบล ได ม ค ำ ส ง ต ง
คณะกรรมการสอบสวนวนยอยางรายแรงแลว
ตอมาภายหลงปลดองคการบรหารสวนตำบลใน
ขณะนนไดออกคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน
วนยอยางรายแรงนายอนชาขนใหม ดงนน การสอบสวนจง
ไมชอบดวยกฎหมาย และคณะกรรมการสอบสวนวนยอยาง
รายแรงเมอทำการสอบพยานบางรายกมกรรมการสอบสวนเขารวมสอบ
ปากคำเพยงสองคนไมครบทงชดของคณะกรรมการทไดรบการแตงตง
และนายอนชาเหนวาตนเองไมไดทำความผดอยางใดๆ
ศาลปกครองพษณโลกไดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท ๑๗๗/
๒๕๕๒ วา ในคดนขอเทจจรงรบฟงไดวาในระหวางทนายอนชาดำรง
��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ตำแหนงปลดองคการบรหารสวนตำบลบานใหมชยมงคลนน
ทางองคการบรหารสวนตำบลไดประสบกบปญหาทางการเงนทำให
พนกงาน ลกจาง และสมาชกสภาองคการบรหารสวนตำบลไมไดรบ
เงนเดอนและคาตอบแทนประจำเดอน นายกองคการบรหารสวนตำบล
บานใหมชยมงคลจงไดมคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนแลวพบวา
นายอนชาในฐานะปลดองคการบรหารสวนตำบลไดใชเชคเบกเงนออก
จากบญชธนาคารหลายครงโดยจายเงนใหกบบคคลอนไมระบผรบเงน
และไมขดฆาคำวาหรอผถอ จงไดตงคณะกรรมการสอบสวนวนยอยาง
รายแรงกบนายอนชากบพวกและมคำสงใหพกราชการนายอนชา ตอมา
ในระหวางการสอบสวนนนเอง นายธรรมศกดกรรมการสอบสวน
คนหน งไดยายไปปฏบตหนาทยงองคการบรหารสวนตำบลอน
นายอภชาตปลดองคการบรหารสวนตำบลในขณะนนไดปฏบตหนาท
นายกองคการบรหารสวนตำบลบานใหมชยมงคล เนองจากในชวงนน
เปนการครบวาระของนายกองคการบรหารสวนตำบลและอยระหวาง
ดำเนนการใหมการเลอกตงใหม นายอภชาตไดออกคำสงแตงตง
คณะกรรมการสอบสวนวนยอยางรายแรงขนใหม ดงนน คำสงแตงตง
คณะกรรมการสอบสวนวนยอยางรายแรงจงเปนคำสงทชอบดวย
กฎหมาย มาตรา ๖๔ วรรคสาม แหงพระราชบญญตสภาตำบลและ
องคการบรหารสวนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๗ ทบญญตวา ในระหวางทไมม
นายกองคการบรหารสวนตำบลใหปลดองคการบรหารสวนตำบลปฏบต
หนาทของนายกองคการบรหารสวนตำบลเทาทจำเปนได เปน
การชวคราวจนถงวนประกาศผลการเลอกตงนายกองคการบรหาร
สวนตำบล สวนในกรณทมการสอบสวนพยานของคณะกรรมการ
สอบสวนทางวนยรายแรง กรรมการสอบสวนเขารวมการสอบสวนเพยง
แค ๒ ราย นน เปนการสอบสวนทชอบดวยกฎหมายเนองจากตาม
ประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลกำหนดวา ในการสอบสวน
�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
พยานใหมกรรมการสอบสวนมากกวากงหนงของจำนวนกรรมการ
สอบสวนทงหมด เมอกรรมการสอบสวนมอยทงสน ๓ คน กรรมการ
สอบสวน ๒ คน ทำการสอบสวนพยานยอมเปนการสอบสวนทชอบดวย
กฎหมาย และจากพยานหลกฐานยงไดความวาในการสงจายเชค
บางสวนไมปรากฏหลกฐานการจดทำฎกาเบกเงนและบางฉบบทมฎกา
กยงไมมความชดเจนวาเปนการจดทำฎกายอนหลงหรอไม และมพยาน
บคคลหลายปากใหการสอดคลองกนวา เวลามารบเงนกบเจาหนาทจะ
ไดรบเปนเงนสดไมไดรบเปนเชคสงจายแตอยางใด พยานบางรายยงไม
ไดรบชำระหนจากองคการบรหารสวนตำบลบานใหมชยมงคล ซงการท
นายอนชาผฟองคดมไดขดฆาคำวาหรอผถอในเชคออกและมไดจดทำ
ฎกาเบกจายเงนอนเปนเหตใหเจาหนาทคนอนนำเชคไปขนเงนโดยไมม
สทธนน และยงไดนำเงนทไปขนไปแลวมามอบใหกบนายอนชาผฟอง
คด กรณจงเหนไดจากพฤตการณวานายอนชามสวนรวมในการกระทำ
ความผดอนเปนการปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบเพอให
ตนเองหรอผอนไดประโยชนทมควรได เปนการทจรตตอหนาทราชการ
และเปนความผดวนยอยางรายแรง การทนายกองคการบรหาร
สวนตำบลบานใหมชยมงคลมคำสงลงโทษไลนายอนชาผฟองคดออก
จากราชการจงชอบดวยกฎหมายแลว ศาลมคำพพากษายกฟอง
นอกจากนายอนชาปลดองคการบรหารสวนตำบลบานใหมชยมงคล
ททจรตแลวถกลงโทษไลออกจากราชการแลวยงตองถกดำเนนคดตาม
พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาทเรยกใหชดใชเงน
คนแกองคการบรหารสวนตำบลเตมจำนวนอกดวย ดงนน ไมทจรตเลย
จะเปนสงทดทสด
�9
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๗.๒. เรยกรบเงนผสมครสอบพนกงาน อบต.
เรยกรบเงนผสมครสอบพนกงาน อบต.
นายอภสทธ ดำรงตำแหนงเจาหนาทปกครอง ๓ อำเภอแหงหนง
ในจงหวดสราษฎรธานไดถกกลาวหาวารวมกบภรรยาซงเปนเจาหนาท
ฝายการเงนและบญชกองคลงเรยกรบเงนจากนายศลา บวทอง กบพวก
ซงเปนผสมครสอบบรรจเปนพนกงานองคการบรหารสวนตำบลของ
จงหวดสราษฎรธาน โดยทางจงหวดสราษฎรธานไดมการแตงตง
คณะกรรมการขนทำการสอบสวนทางวนยนายอภสทธ คณะกรรมการ
สอบสวนไดทำการสอบสวนแลว ไดความวานายอภสทธเรยกและรบเงน
เพอเปนคาวงเตนชวยเหลอในการสอบบรรจเปนพนกงานพนกงาน
องคการบรหารสวนตำบลของจงหวดสราษฎรธานจากนายศลา กบพวก
โดยบคคลทถกเรยกรบเงนไดมาใหการเปนพยาน แตไดใหการวา
ไมตดใจทจะเอาความจากนายอภสทธและภรรยา เนองจากไดรบเงนคน
หมดแลว โดยนายอภสทธอางวา กรณดงกลาวเปนการกลนแกลงกน
โดยตวนายอภสทธพรอมภรรยาไดตกลงทจะทำธรกจคาขายขาวสาร
รวมกบนายสงาทจงหวดพงงา แตไมมเงนจงไปกเงนจากบคคลอนเพอ
มาทำธรกจ ขณะทำสญญากเงนนน มนายสงาเปนพยานวาไดพาหลาน
ซงเปนผสมครสอบไปพกทบานของนายอภสทธโดยมนายศลากบพวก
มาพกดวย สวนจะมการเกบเงนคาทพกคนละ ๑,๐๐๐ บาท หรอไม
นายสงาไมยนยน แตปรากฏวามพยานเอกสารคอสมดบนทกของ
นายอภสทธและภรรยาทบนทกรายละเอยดเกยวกบชอสกล ตำแหนงท
สมครสอบและจำนวนเงนทไดรบจากผสมครสอบแตละคน ซงภรรยา
ของนายอภสทธยอมรบวาเปนผบนทกดวยตนเอง แตภรรยาของ
นายอภสทธอางวาเปนการบนทกแทนบคคลอน คณะกรรมการสอบสวน
จงมความเหนวาพยานบคคลของฝายผกลาวหาไมมสาเหตโกรธเคอง
80
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
กบนายอภสทธและภรรยาไดยนยนสอดคลองตองกนวา นายอภสทธ
ไดเรยกรบเงนเปนคาวงเตนชวยเหลอการสอบบรรจเปนพนกงานของ
องคการบรหารสวนตำบลจรง ประกอบกบมพยานเอกสารทสนบสนน
ขอกลาวหาดงกลาว ขออางของนายอภสทธกบภรรยาทอางวาเปน
การทำสญญากเงนกนจงไมเปนความจรงแตอยางใด พฤตการณของ
นายอภสทธเปนการอาศยตำแหนงหนาทราชการของตนหาประโยชน
ใหกบตนเอง ทำใหเสยเกยรตของตำแหนงหนาทราชการของตนและ
เปนการกระทำอนใดอนไดชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรง
เหนควรลงโทษไลออกจากราชการ แตเนองจากเปนผรบราชการมานาน
และไดทำคณประโยชนใหแกทางราชการมาโดยตลอดเปนเหตอนควร
ลดโทษ จงเหนควรลดโทษจากไลออกเปนปลดออก แตกรมการ
ปกครองพจารณาแลวเหนวาการทนายอภสทธและภรรยาไดเรยกและ
รบเงนจากนายศลากบพวกกรณดงกลาว ก.พ. ได เคยมหนงสอ
น.ร. ๐๗๐๙.๓/ว ๒ ลงวนท ๒๘ กมภาพนธ ๒๕๓๘ แจงมต ก.พ. กรณ
ขาราชการเรยกรองเงนจากราษฎรโดยอางวาจะฝากเขาทำงานใน
หนวยงานทตนไมมสวนเกยวของโดยตรงใหถอวาเปนความผดวนย
อยางรายแรงควรลงโทษผกระทำผดในระดบเดยวกบความผดฐานทจรต
ตอหนาทราชการคอลงโทษไลออกจากราชการสถานเดยว กรมการ
ปกครองจงเหนควรลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการและไดเสนอเรอง
ให อ.ก.พ. กรมการปกครองพจารณา ซง อ.ก.พ. กรมการปกครองได
พจารณาแลวมมตใหลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ กรมการ
ปกครองจงมคำสงลงโทษไลนายอภสทธออกจากราชการ นายอภสทธ
ไดอทธรณคำสงของกรมการปกครองแลวไมเปนผลจงไดไปยนฟองคด
ตอศาลปกครองกลาง
ศาลปกครองกลางไดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดง ท ๒๓๗/
๒๕๕๒ วา จากพยานบคคลคอนายศลากบพวกซงเปนผสมครเขาสอบ
81
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เปนพนกงานองคการบรหารสวนตำบลของจงหวดสราษฎรธานตางให
ถอยคำสอดคลองตรงกนวานายอภสทธ (ผฟองคด)เรยกและรบเงนเพอ
เปนคาวงเตนชวยเหลอในการสอบบรรจเปนพนกงานองคการบรหาร
สวนตำบลของจงหวดสราษฎรธานจากพวกตนจรง แตไมตดใจทจะเอา
ความ เนองจากไดรบเงนคนหมดแลว มเพยงพยานปากเดยวซงเปน
ฝายนายอภสทธผฟองคดทใหการยนยนวาบคคลเหลานนำเงนมาให
นายอภสทธผฟองคดกยมเงนเพอทจะไปทำธรกจคาขายขาวสารรวมกบ
นายสงาและคำใหการของนายสงาทวาเปนการกลนแกลงนายอภสทธ
ผฟองคดกเปนเพยงการกลาวอางลอยๆ ไมมเหตผลสนบสนนวาใคร
กลนแกลงใคร เพราะไมปรากฏขอเทจจรงวานายศลากบพวกเคยม
สาเหตโกรธเคองกบนายอภสทธผฟองคดแตอยางใด อกทงยงม
หลกฐานซงภรรยานายอภสทธผฟองคดยอมรบวาเปนผบนทกดวย
ตนเอง ระบรายละเอยดเกยวกบ ชอ สกล เลขประจำตวสอบ ตำแหนงท
สมครสอบ และจำนวนเงนทไดรบจากผสมครสอบแตละคน ปรากฏเปน
พยานหลกฐานดวย คำใหการของนายสงาและนายอภสทธผฟองคดกบ
ภรรยาจงไมเหตผลและนำหนกเพยงพอไมอาจรบฟงได พฤตการณของ
ผฟองคดเปนการอาศยตำแหนงหนาทราชการของตนหาผลประโยชน
ใหกบตนเองและการเรยกและรบเงนดงกลาวเปนการทำใหเสอมเสย
เกยรตศกดของตำแหนงหนาทราชการของตนและเปนการกระทำอนได
ชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรง การทกรมการปกครองมคำสง
ลงโทษไลนายอภสทธ (ผฟองคด) ออกจากราชการจงเปนคำสงทชอบ
ดวยกฎหมาย ศาลมคำพพากษาใหยกฟอง
นายอภสทธเลยยงไมไดกลบเขารบราชการ
82
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๗.๓. ฟองเพกถอนคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรง
ฟองเพกถอนคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรง
นายสมโภชเดมรบราชการเปนพนกงานเทศบาล ตำแหนงเจาหนาท
บรหารงานทะเบยนและบตร ไดออกหนงสอรบรองใหชาวเขาเผามง
โดยไมมอำนาจ ปลดเทศบาลตำบลพระพทธบาทไดตรวจพบและ
ไดทำการวากลาวตกเตอนนายสมโภช พรอมทงรายงานการวากลาว
ตกเตอนไปยงนายอำเภอพระพทธบาท นายอำเภอพระพทธบาท
พจารณาแลวเหนวา เปนมลความผดวนยอยางรายแรง จงแจงให
เทศบาลเมองพระพทธบาทดำเนนการตามอำนาจหนาท เทศบาลเมอง
พระพทธบาทจงมคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยาง
รายแรงกบนายสมโภช นายสมโภชเหนวาตนเองไมไดกระทำความผด
แตอยางใด จงไดยนฟองคดตอศาลปกครองขอใหศาลปกครองม
คำพพากษาเพกถอนคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนย
อยางรายแรง ศาลปกครองชนตนพจารณาแลวเหนวา คำสงเทศบาลเมอง
พระพทธบาท ท ๕๐๔/๒๕๕๐ ทนายกเทศมนตรเมองพระพทธบาท
มคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบ
นายสมโภชเปนเพยงการดำเนนการภายในของฝายปกครอง ยงไมม
ผลกระทบตอสถานภาพของสทธหรอหนาทของนายสมโภชแตอยางใด
นายสมโภชจงมใชผทไดรบความเดอดรอนหรอเสยหาย อนเนองมาจาก
การออกคำส งแตงต งคณะกรรมการสอบสวนทางวนยดงกลาว
นายสมโภชจงไมมสทธนำคดนมาฟองตอศาลปกครอง นายสมโภช
ไดยนอทธรณคำสงของศาลปกครองชนตนทไมรบคำฟองไวพจารณา
8�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ศาลปกครองสงสดโดยทประชมใหญไดมคำสงท ๓๔๗/๒๕๕๔ วา
มาตรา ๔๒ วรรคหนงแหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธ
พจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ บญญตใหผทไดรบความเดอดรอน
หรอเสยหาย หรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหายโดยมอาจหลกเลยงได
อนเนองจากการกระทำหรอการงดเวนการกระทำของหนวยงานทาง
ปกครองหรอเจาหนาทของรฐและการแกไขหรอบรรเทาความเดอดรอน
หรอความเสยหายนน ตองมคำบงคบตามทกำหนดในมาตรา ๗๒ ผนน
มสทธฟองคดตอศาลปกครอง คดนนายสมโภชผฟองคดฟองวา คำสง
เทศบาลเมองพระพทธบาทท ๕๐๔/๒๕๕๐ ทนายกเทศมนตรเมอง
พระพทธบาทแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบ
นายสมโภชผฟองคดเปนคำสงทไมชอบดวยกฎหมายจงขอใหศาล
เพกถอนคำสงนนเหนวา คำสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนย
อยางรายแรงเปนขนตอนอนเปนสาระสำคญเพอแสวงหาขอเทจจรงตาม
ขอกลาวหา ซงคณะกรรมการสอบสวนตองแจงขอกลาวหาและสรป
พยานหลกฐานใหนายสมโภชผฟองคดทราบ พรอมทงรบฟงคำชแจง
ของนายสมโภชผฟองคด เมอคณะกรรมการสอบสวนดำเนนการเสรจ
ตองรายงานผลการสอบสวนและความเหนตอผบงคบบญชาซงกฎหมาย
กำหนดใหเปนผมอำนาจพจารณาวา นายสมโภชผฟองคดกระทำผด
วนยตามขอกลาวหาหรอไม ผฟองคดจงยงไมอยในฐานะเปนผมสทธ
ฟองคดตอศาลปกครองตามมาตรา ๔๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญต
จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ทศาล
ปกครองชนตนมคำสงไมรบคำฟองขอหานไวพจารณาและใหจำหนาย
คดออกจากสารบบความ ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย จงมคำสงยน
ตามคำส งของศาลปกครองชนตน คอ มคำส งไมรบคำฟองของ
นายสมโภชผฟองคดนนเอง
8�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๗.๔. ไลปลดองคการบรหารสวนตำบล ออกจากราชการ
ไลปลดองคการบรหารสวนตำบลออกจากราชการ
สำนกงานการตรวจเงนแผนดนภมภาคไดแจงรายงานการตรวจสอบ
บญชขององคการบรหารสวนตำบลบานใหม ประจำงวดปงบประมาณ
๒๕๔๕ – ๒๕๔๖ สรปวา มเงนขาดบญชเนองจากการรบเงนแลว
ไมปรากฏหลกฐานการรบเงนและการบนทกบญชทเกยวของหรอการนำ
เงนฝากธนาคารมการจายเงนโดยไมมหลกฐานการจายเงนใหตรวจสอบ
และเอกสารประกอบการเบกจายมใหตรวจสอบไมถกตองและไมครบ
ถวน รวมเปนเงนทงสน ๑๓,๘๐๐,๕๘๕ บาท โดยมการปฏบตเกยวกบ
การบญชและการเบกจายเงนไมเปนไปตามระเบยบแบบแผนของทาง
ราชการ เชน ไมมการแตงตงเจาหนาทตรวจสอบหลกฐานการรบเพอ
สอบยนกบรายการทบนทกการรบในสมดบนทกรายการขนตนประจำ
วน และการเขยนเชคสงจายใหแกเจาหนาทในการซอหรอเชาทรพยสน
หรอจางทำของ หรอกรณอนๆ บางรายไมออกเชคในนามเจาหนาทหรอ
คสญญาโดยตรง ไมขดฆาคำวา “หรอตามคำสง” หรอ “หรอผถอ
ออก” และขดครอมดวย อนเปนการไมปฏบตตามระเบยบกระทรวง
มหาดไทย วาดวยการรบเงน การเบกจายเงน การฝากเงน การเกบ
รกษาเงน และการตรวจเงนขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.
๒๕๔๑ และหนงสอสงการของกรมการปกครอง เรองการกำหนดหลก
เกณฑการรบเงนเปนเชคหรอตวแลกเงน วธการเขยนเชค สงจายเงน
และการมอบฉนทะในการรบเงนขององคกรปกครองสวนทองถน
นายกองคการบรหารสวนตำบลบานใหมจ งไดมคำส งแต งต ง
คณะกรรมการสอบสวนทางวนยรายแรงกบนายพชย ปลดองคการ
บรหารสวนตำบล กรณถกกลาวหาวากระทำผดวนยอยางรายแรง
ฐานกระทำการทจรตตอหนาทราชการ ปฏบตหรอละเวนปฏบตหนาท
8�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
โดยมชอบเพอใหตนเองหรอผอนไดรบประโยชนทมควรไดโดยชอบดวย
กฎหมาย คณะกรรมการไดทำการสอบสวนแลวมความเหนใหผม
อำนาจลงโทษทางวนยอยางรายแรง คอ ไลออกจากราชการตามขอ ๗
ของประกาศ ก.อบต. นายกองคการบรหารสวนตำบลบานใหมเหนดวย
กบรายงานการสอบสวนดงกลาว จงไดรายงานใหนายอำเภอทงเสลยง
ตอไป นายอำเภอทงเสลยงไดรบรายงานแลวจงสงใหคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดสโขทยพจารณา คณะกรรมการพนกงาน
สวนตำบลจงหวดส โขทยพจารณาเหนชอบตามความเหนของ
คณะอนกรรมการพจารณาดำเนนการดำเนนการทางวนย จงมมตเปน
เอกฉนทใหลงโทษไลนายพชยปลดองคการบรหารสวนตำบลออก
จากราชการเนองจากกระทำความผดวนยอยางรายแรง หลงจากนน
นายกองคการบรหารสวนตำบลจงไดมคำสงลงโทษไลนายพชยออกจาก
ราชการ นายพชยไมพอใจจงยนอทธรณคำสงตอคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดสโขทย คณะกรรมการมมตใหยกอทธรณ
นายพชยจงไดมายนฟองคดตอศาลปกครองพษณโลก
ศาลปกครองพษณโลกมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท ๑๗๗/
๒๕๕๒ วา ในคดนขอเทจจรงปรากฏวา นายพชยผฟองคดปลดองคการ
บรหารสวนตำบลเปนผมอำนาจหนาทออกเชคสงจายเงนงบประมาณ
ขององคการบรหารสวนตำบล และเปนผมอำนาจลงลายมอชอเปนผสง
จายในเชคในชวงป พ.ศ. ๒๕๔๖ ไดออกเชคสงจายเงนงบประมาณ
จำนวน ๔๗ ฉบบ รวมเปนเงน ๑,๔๙๔,๑๒๗ บาท โดยจำนวน
๔๓ ฉบบ ไมขดฆ าคำว า “หรอผ ถอออก” อน เปนการฝ าฝน
หลกเกณฑคำส งจายเชคของกรมการปกครอง และเชคจำนวน
๒๕ ฉบบ เปนเชคทมการสงจายเงนโดยไมปรากฏหลกฐานการจด
ทำการเบกเงน ประกอบกบคำใหการของพยานซงเปนคสญญาจดซอ
จดจางกบองคการบรหารสวนตำบลบานใหมหลายสญญา ใหถอยคำ
8�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
สอดคลองกนวา ไมเคยพบวามการจดทำฎกาประกอบการสงจายเงน
งบประมาณเลยสกครง จงเชอไดวานายพชยผฟองคดไดสงจายเงน
งบประมาณโดยไมจดทำฎกาประกอบการจายเชคดงกลาวใหครบถวน
ทง ๔๗ ฉบบ อนเปนการฝาฝนตอระเบยบกระทรวงมหาดไทย และ
เปนการปฏบตหรอละเวนการปฏบตราชการโดยมชอบอนเปนเหตให
บคคลอนไดรบเงนนำเชคไปโดยไมมสทธซงตรวจพบเปนจำนวนเงน
รวม ๑๐๕,๔๖๙ บาท และเงนจำนวนดงกลาวมไดนำไปเพอการชำระ
หนใหแกผมสทธตามเชค เปนเหตใหองคการบรหารสวนตำบลบานใหม
ไดรบความเสยหาย อนเปนกรณความผดรายแรง การทนายกองคการ
บรหารสวนตำบลบานใหมมคำสงลงโทษไลนายพชยผฟองคดออกจาก
ราชการจงสมควรแกกรณของการกระทำความผดแลว ศาลจงพพากษา
ยกฟอง
8�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๗.๕. ระยะเวลาในการฟองคดทางวนย
ระยะเวลาในการฟองคดทางวนย
นายเฉลมพล ปลดองคการบรหารสวนตำบลทงคลอง ไดถกกลาวหา
วาเปนผรางหนงสอในการเรยกบรรจและแตงตงบคคลเปนพนกงาน
สวนตำบลทงคลอง รวม ๑๒ ตำแหนง โดยไมผานความเหนชอบของ
คณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดกาฬสนธ ไดมการตงกรรมการ
สอบสวนลงโทษทางวนยรายแรงกบนายเฉลมพล จนในทสดองคการ
บรหารสวนตำบลทงคลองโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดกาฬสนธไดมคำสงลงโทษนายเฉลมพล
ออกจากราชการ ฐานจงใจไมปฏบตตามพระราชบญญตระเบยบบรหาร
งานบคคลสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๖ และประกาศคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดกาฬสนธ เรองหลกเกณฑและเงอนไข
เกยวกบการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนตำบลลงวนท ๑๙
พฤศจกายน ๒๕๔๕ อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง
เมอนายเฉลมพล ปลดองคการบรหารสวนตำบลทงคลองไดรบทราบ
คำสงแลว จงไดมหนงสออทธรณคำสงลงโทษทไลตนเองออกจาก
ราชการดงกลาวตอประธานคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวด
กาฬสนธ เมอวนท ๒๓ สงหาคม ๒๕๕๐ แตคณะกรรมการพนกงาน
สวนตำบลจงหวดกาฬสนธกยงมไดพจารณาเรองของนายเฉลมพลแต
อยางใด นายเฉลมพลรออยนานจงไดตดสนใจยนฟองคดตอศาล
ปกครองขอใหศาลมคำพพากษาหรอคำสงเพกถอนคำสงขององคการ
บรหารสวนตำบลทงคลองทลงโทษไลตนเองออกจากราชการ
ศาลปกครองชนตนตรวจพจารณาคำฟองแลวเหนวา องคการบรหาร
สวนตำบลทงคลองมคำสงลงโทษไลนายเฉลมพลผฟองคดออกจาก
88
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ราชการ ผฟองคดไดมหนงสออทธรณคำสงดงกลาวตอคณะกรรมการ
พนกงานสวนตำบลจงหวดกาฬสนธผถกฟองคดในฐานะผมอำนาจ
พจารณาอทธรณในวนท ๒๓ สงหาคม ๒๕๕๐ จงเปนการอทธรณ
ภายในระยะเวลาสามสบวนนบแตวนทนายเฉลมพลผฟองคดไดรบ
ทราบคำสงแลว และผถกฟองคดมหนาทตองพจารณาอทธรณใหแลว
เสรจภายในระยะเวลาทกฎหมายกำหนดตามขอ ๑๑๓ วรรคสอง
ของประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดกาฬสนธ เรอง
หลกเกณฑและเงอนไขในการสอบสวนการลงโทษทางวนย การใหออก
จากราชการ การอทธรณและการรองทกข แตคณะกรรมการพนกงาน
สวนตำบลจงหวดกาฬสนธผถกฟองคดมไดพจารณาใหแลวเสรจภายใน
ระยะเวลาดงกลาว และผฟองคดไดนำคดมาฟองขอใหเพกถอนคำสง
ลงโทษไลออกในวนท ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๑ จงเปนการนำคดมาฟอง
เมอลวงเลยระยะเวลาเกาสบวนนบแตวนทรเหตแหงการฟองคดคอวนท
๒๐ มกราคม ๒๕๕๑ อนเปนกรณตองหามมใหนำคดมาฟองตามมาตรา
๔๙ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
ศาลจงมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณา นายเฉลมพลผฟองคดไดยน
อทธรณคำสงของศาลชนตน ศาลปกครองสงสดไดวนจฉยแลวมคำสงวา
วนท ๒๐ มกราคม ๒๕๕๑ เปนวนทพนกำหนดหนงรอยหาสบวนนบแต
วนทผฟองคดไดมหนงสออทธรณและไมไดรบหนงสอชแจงจากคณะ
กรรมการพนกงานสวนตำบลจงหวดกาฬสนธ ผฟองคดยอมมสทธ
นำคดมาฟองคดตอศาลปกครองไดภายในเกาสบวนนบแตวนทดงกลาว
อนเปนวนทผฟองคดรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคดคอภายในวนท
๑๙ เมษายน ๒๕๕๑ การทผฟองคดนำคดมาฟองคดตอศาลปกครอง
เมอวนท ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๑ จงเปนการฟองคดเมอพนระยะเวลา
การฟองคดแลว จงมคำสงยนตามคำสงของศาลปกครองชนตนทมคำสง
ไมรบคำฟองไวพจารณา
89
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๗.๖. ไมสมควรทเลาการบงคบ
ไมสมควรทเลาการบงคบ
นายอำเภอโพนพสย มคำสงใหนายสายนหนายกองคการบรหาร
สวนตำบลวดหลวง พนจากตำแหนงนายก อบต. เพราะมการทจรต
เกยวกบการดำเนนการตามโครงการถมดนลกรงไมครบตามสญญา แต
ไดทำการเบกจายคาจางใหแกผรบจาง นายสายนหเหนวาตนเอง
ถกกลนแกลงจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครองชนตน และมคำขอให
ศาลมคำสงใหทเลาการบงคบตามคำสงทางปกครอง ศาลปกครอง
ชนตนไดมคำสงทเลาการบงคบตามคำสงทางปกครองของนายอำเภอ
โพนพสย นายอำเภอโพนพสยจงไดยนอทธรณคำสงดงกลาวของ
ศาลปกครองชนตน
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๕๗๔/๒๕๕๒ วา เงอนไขแหงการท
ศาลปกครองจะมอำนาจออกคำสงทเลาการบงคบตามกฎหรอคำสงทาง
ปกครองทเปนเหตแหงการฟองคดมอยสามประการประกอบกน คอ
ประการแรก กฎหรอคำสงทางปกครองนนนาจะไมชอบดวยกฎหมาย
ประการทสอง การใหกฎหรอคำสงทางปกครองนนมผลใชบงคบตอไป
ในระหวางการพจารณาคดจะทำใหเกดความเสยหายอยางรายแรงแก
ผฟองคดจนยากแกการแกไขเยยวยาในภายหลงกลาวคอ แมตอมา
ภายหลงศาลจะพพากษาหรอมคำสงใหเพกถอนกฎหรอคำสงทาง
ปกครองนน คำพพากษาหรอคำสงของศาลกไมอาจแกไขเยยวยาความ
เสยหายทผฟองคดไดรบจากการบงคบตามผลของกฎหรอคำสงทาง
ปกครองนนในระหวางการพจารณาคดไดหมดไปไดโดยสนเชง และ
ประการทสาม การทเลาการบงคบตามกฎหรอคำสงทางปกครองนน
หรออกนยหนงการชะลอหรอระงบการบงคบตามกฎหรอคำสงทาง
90
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ปกครองไวเปนการชวคราวในระหวางการพจารณาคดไมเปนอปสรรค
แกการบรหารงานของรฐหรอแกการบรการสาธารณะ เมอคดนมผรอง
เรยนวานายสายนหผฟองคดเมอครงดำรงตำแหนงนายกองคการ
บรหารสวนตำบลวดหลวงมการทจรตเกยวกบการดำเนนการตาม
โครงการถมดนลกรงบรเวณวดใหม แมศาลปกครองชนตนจะไดวนจฉย
วา นายอำเภอโพนพสยผถกฟองคดออกคำสงใหนายสายนหผฟองคด
พนจากสมาชกภาพการเปนนายกองคการบรหารสวนตำบลวดหลวง
โดยมไดแสวงหาขอเทจจรงและพยานหลกฐานทกอยางทเกยวของเพอ
พสจนขอเทจจรง และเปนการใชดลพนจในการพจารณาโดยไมชอบ
จงเหนไดวาคำสงของผถกฟองคดดงกลาวนาจะไมชอบดวยกฎหมาย
และหากใหมการเลอกตงนายกองคการบรหารสวนตำบลวดหลวง
หากตอไปมคำพพากษาใหผฟองคดชนะคด ผฟองคดยอมจะไมไดรบ
การเยยวยาแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายเพราะไมสามารถกลบไป
ดำรงตำแหนงนายกองคการบรหารสวนตำบลวดหลวงไดกตาม แตการ
ทศาลจะพจารณามคำสงใหทเลาการบงคบตามคำสงทางปกครองไดจะ
ตองพจารณาเงอนไขอกประการหนง คอ การทเลาการบงคบตามคำสง
ทางปกครองตองไมเปนอปสรรคแกการบรหารงานของรฐหรอแกการ
บรการสาธารณะ เมอศาลปกครองชนตนไดมคำสงทเลาการบงคบตาม
คำสงของนายอำเภอผถกฟองคด คำสงของศาลดงกลาวยอมมผลให
ผฟองคดยงคงมฐานะเปนนายกองคการบรหารสวนตำบลวดหลวงและ
มผลใหผฟองคดมอำนาจหนาทควบคมและรบผดชอบในการบรหาร
ราชการขององคการบรหารสวนตำบลตามกฎหมายและเปนผบงคบ
บญชาของพนกงานสวนตำบลและลกจางตอไป แตเนองจากการกระทำ
ของผฟองคดทเปนเหตใหผถกฟองคดออกคำสงใหพนจากสมาชกภาพ
การเปนนายกองคการบรหารสวนตำบลวดหลวง สบเนองจากผรบจาง
ถมดนลกรงตามโครงการถมดนลกรงบรเวณวดไมครบตามสญญาและ
91
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ไมไดดำเนนการสวนทเหลอเพราะชาวบานปากสวยกลางประสงคจะนำ
งบประมาณสวนท เหลอไปสมทบทนกอสรางรปปนพญานาค ซง
องคการบรหารสวนตำบลไมสามารถดำเนนการไดเพราะไมถกตอง
ตามระเบยบของทางราชการ แตผฟองคดกลบมบนทกสงการให
คณะกรรมการตรวจการจางและชางผควบคมงานดำเนนการตามความ
ประสงคของชาวบานปากสวยกลางและเบกจายเงนใหแกผรบจางเตม
ตามสญญา การกระทำดงกลาวของผฟองคดแสดงใหเหนวาผฟองคดได
ใชอำนาจสงใหเจาหนาทซงเปนผใตบงคบบญชาของตนกระทำในสงท
ไมถกตองตามระเบยบ หากใหผฟองคดเขามาปฏบตหนาทนายก
องคการบรหารสวนตำบลตอไป ผฟองคดยอมมอำนาจหนาทควบคม
และรบผดชอบในการบรหารราชการขององคการบรหารสวนตำบล
และเปนผบงคบบญชาของพนกงานสวนตำบลและลกจาง ซงจะทำให
พนกงานสวนตำบลและลกจางในองคการบรหารสวนตำบลโดยเฉพาะ
ผทเปนพยานเกดความเกรงกลว และอาจมผลตอพยานเอกสารตางๆ
ทเกยวของกบการดำเนนการตรวจสอบขอเทจจรงตางๆ ตามทผฟองคด
ถกกลาวหา ดงนน การมคำสงทเลาการบงคบตามคำสงของผถกฟอง
คดทใหผฟองคดพนจากสมาชกภาพการเปนนายกองคการบรหาร
สวนตำบลวดหลวงไวเปนการชวคราวจนกวาศาลจะมคำสงหรอ
คำพพากษาเปนอยางอน ยอมจะกอใหเกดปญหาอปสรรคแกการบรหาร
งานของรฐและแกการบรการสาธารณะ
จงมคำสงกลบคำสงศาลปกครองชนตน เปนใหยกคำขอทเลา
การบงคบตามคำสงทางปกครองของผฟองคด ดงนน นายสายนห
จงกลบไปดำรงตำแหนงนายกองคการบรหารสวนตำบลวดหลวง
ไมได
92
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๗.๗. ๒,๕๐๐ บาท...ถกไลออก
๒,๕๐๐ บาท...ถกไลออก
นางมาลขาราชการสำนกงานทดน ถกกลาวหาวาเรยกรบเงนจำนวน
๒,๕๐๐ บาท จากนางออน โดยในวนเกดเหตนางสาวพณ เจาของผถอ
กรรมสทธในโฉนดทดน (ผขาย) พรอมดวยนางออน (ผซอ) ไดไป
ตดตอขอจดทะเบยนซอขายทดนพรอมสงปลกสรางกบนายเฉลม
นกวชาการทดน ๔ นางออนไดสอบถามเรองคาธรรมเนยมโดยบอกวา
จะขอโอนเฉพาะทดนไมโอนบานเพราะบานทรดโทรมมาก นางมาล
ซงนงอยดานหลงไดเดนมาบอกวาจะดแลเรองใหและบอกวาตอง
ประเมนรวมบานดวยไมเชนนนผซอจะเสยสทธ และนางมาลไดแจงตอ
ไปวา การจดทะเบยนจะตองเสยคาธรรมเนยมประมาณ ๑๘,๐๐๐ บาท
แตจะชวยใหเสยนอยลงเหลอประมาณ ๑๒,๐๐๐ บาทเศษ นางออน
มเงนไมพอจงกลบไปบานและนำเงนมาไดเพยง ๑๒,๕๐๐ บาท เมอได
ชำระคาธรรมเนยมในการจดทะเบยนจำนวน ๙,๘๔๘ บาท สวนทเหลอ
๒,๕๐๐ บาท นางมาลไดบอกใหนางออนนำเงนดงกลาวไปใสในแฟม
แขงและนางมาลไดถอแฟมดงกลาวไป คณะกรรมการสอบสวนพจารณา
แลวเหนวา นางมาลไดกระทำการเรยกรบเงนจำนวน ๒,๕๐๐ บาท
นอกเหนอจากคาธรรมเนยม อนเปนความผดวนยอยางรายแรง อธบด
กรมทดนเหนวา การกระทำของนางมาลเปนความผดวนยอยางรายแรง
ฐานปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบ เพอใหตนเอง
หรอผอนไดประโยชนทมควรได เปนการทจรตตอหนาทราชการและ
ฐานกระทำการอนไดชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรง และไดสง
เรองให อ.ก.พ. กรมทดนพจารณา ซงอ.ก.พ. กรมทดนพจารณาแลว
มมตใหลงโทษไลนางมาลออกจากราชการ อธบดกรมทดน จงมคำสง
9�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ลงโทษไลนางมาลออกจากราชการ นางมาลไดมหนงสออทธรณคำสง
ดงกลาว ก.พ.ไดพจารณาแลวมมตยกอทธรณของนางมาลและ
นายกรฐมนตรมคำสงใหยกอทธรณตามมตของ ก.พ. นางมาลไมเหนดวย
กบคำสงลงโทษดงกลาว จงไดไปยนฟองตอศาลปกครอง ขอใหเพกถอน
คำสงลงโทษไลออก
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาคดหมายเลขแดงท อ.๔๖๓/๒๕๔๓
วา จากพยานหลกฐานแสดงวา นางมาลผฟองคดมสวนเกยวของกบ
การโอนทดนพรอมสงปลกสรางรายนเกนกวาการปฏบตหนาทตามปกต
ทวไป พยานบคคลแตละคนไมไดมเหตโกรธเคองเรองใดกบผฟองคด
ทจะกลนแกลงผฟองคด จงเชอวา ผฟองคดเรยกรบเงนจำนวน
๒,๕๐๐ บาท ตามทถกกลาวหาจรง และแมผฟองคดไมใชพนกงาน
เจาหนาทจดทะเบยนสทธและนตกรรมโดยตรง แตเมอผฟองคดขณะถก
กลาวหาเปนขาราชการพลเรอนสามญ ตำแหนงเจาหนาททดน ๔
สำนกงานทดน มหนาทพมพสญญาและแกทะเบยนยอมมหนาทราชการ
เกยวของกบการ
จดทะเบยนสทธและนตกรรม เมอไดเสนอตวชวยเหลอ นางออน
(ผซอ) และนางสาวพณ (ผขาย) ใหเสยคาธรรมเนยมการจดทะเบยน
สทธและนตกรรมใหนอยลงได ในทสดนางออน (ผซอ) ยอมมอบเงนให
แกผฟองคดเปนเงน ๒,๕๐๐ บาท ตามทผฟองคดเรยกรอง พฤตการณ
ของผฟองคดดงกลาวในขณะปฏบตหนาทราชการจงเปนการเรยกรบ
เงนโดยมชอบจากผมาตดตอราชการ อนเปนการปฏบตหนาทราชการ
โดยมชอบเพอใหตนเองไดประโยชนทมควรได เปนการทจรตตอหนาท
ราชการ และยงเปนการกระทำอนไดชอวาเปนผประพฤตชวอยาง
รายแรง ซงเปนความผดวนยอยางรายแรง คำสงลงโทษไลผฟองคด
ออกจากราชการตามมต อ.ก.พ. กรมทดน จงชอบดวยกฎหมายแลว
9�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
นางมาลจงถกลงโทษไลออกจากราชการเพราะเรยกรบเงน
จำนวน ๒,๕๐๐ บาท
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
การบรหารราชการทองถน
๘
๘.๑. นายกใหรองนายกพนจากตำแหนง
นายกใหรองนายกพนจากตำแหนง
นายสรยไดรบแตงตงใหเปนรองนายกองคการบรหารสวนตำบล
คอนฉน เมอระยะเวลาลวงเลยไปประมาณ ๑ ปเศษ นายกองคการ
บรหารสวนตำบลคอนฉนไดมคำสงองคการบรหารสวนตำบล
คอนฉน เรองใหรองนายกองคการบรหารสวนตำบล
พนจากตำแหนงโดยไดสงใหนายสรยพนจากตำแหนง
เน องจากไมปฏบตตามนโยบายและไมสนอง
นโยบายของผบรหารทองถน คอประพฤตตว
ไมเหมาะสมกบการเปนคณะผบรหารทองถน
ปฏบตงานไมเปนไปตามสายการบงคบบญชา
และมความขดแยงกบคำสงของผบรหารทองถน
ทำใหการบรหารงานไมเปนไปตามนโยบายของ
ผบรหารทองถน นายสรยไมเหนดวยกบคำสง
ดงกลาวจงไดยนอทธรณคำสง นายกองคการ
บรหารสวนตำบลไดมหนงสอแจงตอนายสรยวา
คำสงดงกลาวถอเปนทสดไมสามารถอทธรณไดจง
ยนยนตามคำสงเดม นายสรยเหนวาคำสงดงกลาวไมชอบ
ตนเองไมไดมพฤตกรรมตามทถกกลาวหา เหตทแทจรงเพราะ
นายกองคการบรหารสวนตำบลไมพอใจพชายของตนทยนเรองรอง
เรยนไปยงนายอำเภอใหตรวจสอบปญหาการทจรตภายในองคการ
บรหารสวนตำบล นายกจงมคำสงใหนายสรยพนจากตำแหนงและไมได
เปดโอกาสใหนายสรยไดทราบขอเทจจรงและไดมโอกาสโตแยง ไมม
การสอบสวนกอนออกคำสงและไมไดใหเหตผลประกอบการออกคำสง
ทชดเจนเพยงพอ จงไดมายนคดฟองตอศาลปกครองขอใหเพกถอน
คำสงของนายกองคการบรหารสวนตำบลดงกลาว
9�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ศาลปกครองสงสดไดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ. ๒๙๖/
๒๕๕๕ วา พระราชบญญตสภาตำบลและองคการบรหารสวนตำบล
พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๕๘/๓ บญญตวา นายกองคการบรหารสวนตำบล
อาจแตงตงรองนายกองคการบรหารสวนตำบล ซงมใชสมาชกสภา
องคการบรหารสวนตำบลเปนผชวยในการบรหารราชการขององคการ
บรหารสวนตำบลตามทนายกองคการบรหารสวนตำบลไดมอบหมาย
ไดไมเกน ๒ คน และมาตรา ๕๙ บญญตวา นายกองคการบรหาร
สวนตำบลมอำนาจหนาทแตงตงและถอดถอนรองนายกองคการบรหาร
สวนตำบล จงเหนไดวาบทบญญตของกฎหมายใหนายกองคการบรหาร
สวนตำบลซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนตามกฎหมายวา
ดวยการเลอกตงทองถนและตองรบผดชอบในการบรหารราชการของ
องคการบรหารสวนตำบลให เปนไปตามกฎหมายและนโยบาย
มดลพนจทจะแตงตงบคคลซงมใชสมาชกสภาองคการบรหารสวนตำบล
ทมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามและทตนไววางใจเปนรองนายก
องคการบรหารสวนตำบลเพอชวยเหลอในการบรหารราชการของ
องคการบรหารสวนตำบล และถอดถอนรองนายกหรอสงใหพนจาก
ตำแหนงเมอตนหมดความไววางใจ โดยสภาพแลวการทนายกองคการ
บรหารสวนตำบลใชดลพนจมคำสงถอดถอนรองนายกใหพนจาก
ตำแหนงเนองจากตนหมดความไววางใจนน ไมถอไดวาเปนการลงโทษ
รองนายกองคการบรหารสวนตำบล ทงการกระทำหรอพฤตการณของ
รองนายกองคการบรหารสวนตำบลทเปนเหตใหนายกองคการบรหาร
สวนตำบลเสอมเสยหรอหมดความไววางใจลง กไมจำเปนตองเปนการ
กระทำหรอพฤตการณในเรองใดเรองหนงหรอหลายเรองโดยเฉพาะ
เจาะจง แตอาจจะเปนพฤตกรรมโดยรวมๆ กได ดงนน กรณจงเหนได
ชดวาโดยเหตผลของเรองแลว การทนายกองคการบรหารสวนตำบล
ใชดลพนจมคำสงถอดถอนรองนายกองคการบรหารสวนตำบลหรอ
98
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ใหพนจากตำแหนงจงไมจำเปนตองเปดโอกาสใหชแจงโตแยงหรอระบ
เหตผลไวโดยชดแจงแตอยางใด ดงนน การทนายกองคการบรหาร
สวนตำบลคอนฉนไดมคำสงใหนายสรยพนจากตำแหนงรองนายก
องคการบรหารสวนตำบลคอนฉน เนองจากเหนวาไมปฏบตตาม
นโยบายและไมสนองนโยบายของผบรหารทองถน แสดงวานายก
องคการบรหารสวนตำบลหมดความไววางใจในตวผฟองคดแลว
โดยสนเชง จงไมอาจถอไดวาเปนการใชดลพนจไมสจรตหรอใชดลพนจ
โดยไมชอบแตอยางใด ศาลปกครองสงสดมคำพพากษายกฟอง
99
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๘.๒. อำนาจของปลดฯ
อำนาจของปลดฯ
ในการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถนอาจมความขดแยง
กนระหวางผไดรบเลอกตงกบขาราชการประจำดงตวอยางนายก
เทศมนตรมคำสงเทศบาลแบงงานในหนาทของปลดเทศบาลใหแก
รองปลดเทศบาลอกสองคนปฏบตหนาทในฐานะปลดเทศบาล กำกบ
ดแล และรบผดชอบงานปกตของแตละสำนกหรอกอง โดยเสนอเรอง
โดยตรงตอนายกเทศมนตรโดยไมตองผานปลดเทศบาล ปลดเทศบาล
เหนวา คำสงดงกลาวของนายกเทศมนตรเปนการจำกดอำนาจหนาท
ของปลดเทศบาลลดลงกวาทกฎหมายและประกาศกำหนด ไมอาจ
กระทำได คำสงดงกลาวจงไมชอบดวยกฎหมาย จงไดไปยนฟองคดตอ
ศาลปกครอง และขอใหศาลมคำสงทเลาการบงคบตามคำสงดงกลาว
ของนายกเทศมนตร
ศาลปกครองเหนวา กฎหมายกำหนดอำนาจหนาทของนายก
เทศมนตรและปลดเทศบาลไวแยกจากกน โดยนายกเทศมนตรมอำนาจ
หนาทเกยวกบการกำหนดนโยบายและรบผดชอบการบรหารราชการ
ของเทศบาลใหเปนไปตามกฎหมาย สวนปลดเทศบาลมอำนาจหนาท
รบผดชอบควบคมดแลราชการประจำของนายกเทศมนตรใหเปนไปตาม
นโยบาย และมอำนาจหนาทอนตามกฎหมายกำหนดหรอตามทนายก
เทศมนตรมอบหมาย กลาวคอ งานในหนาทรบผดชอบของนายก
เทศมนตร นายกเทศมนตรจะตองเปนผปฏบตหนาท หากไมอาจปฏบต
หนาทดงกลาวไดกตองทำเปนหนงสอใหรองนายกเทศมนตรเปน
ผปฏบตราชการแทน แตถามอบใหปลดเทศบาลหรอรองปลดเทศบาล
ปฏบตราชการแทนตองทำเปนคำสงและประกาศใหประชาชนทราบ
100
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
สวนงานในหนาทรบผดชอบของปลดเทศบาล ปลดเทศบาลกจะตองเปน
ผปฏบตหนาท หากปลดเทศบาลตองการแบงงานในหนาทความ
รบผดชอบของตน ปลดเทศบาลสามารถมอบอำนาจโดยทำเปนหนงสอ
ใหรองปลดเทศบาลปฏบตราชการแทนในนามของปลดเทศบาล ดงนน
การมอบหมายงานในหนาทความรบผดชอบของปลดเทศบาล จงเปน
อำนาจของปลดเทศบาล มใชเรองทนายกเทศมนตรจะเปนผออกคำสง
แบงงานในหนาททอยในความรบผดชอบของปลดเทศบาล เหนไดวา
กฎหมายกำหนดใหปลดเทศบาลรบผดในงานประจำทวไปของเทศบาล
และใหรองปลดเทศบาลเปนผชวยปฏบตงานประจำทวไปแทน
ปลดเทศบาลตามทจะไดมอบหมายในกรณทปลดเทศบาลไมอาจปฏบต
งานไดใหรองปลดเทศบาลเปนผรกษาราชการแทน การมอบหมายงาน
ในหนาททอยในความรบผดชอบของปลดเทศบาล จงเปนอำนาจของ
ปลดเทศบาลทจะมอบหมายงานในหนาทใหรองปลดเทศบาลปฏบต
ราชการแทน ดงนน เมอคำสงของเทศบาลเมองมผลทำใหปลดเทศบาล
ไมอาจกระทำการในหนาททรบผดชอบควบคมดแลราชการประจำของ
เทศบาลเมองลดหลวงในฐานะปลดเทศบาล จงเทากบเปนการจำกด
อำนาจหนาทของปลดเทศบาลมใหปฏบตหนาทตามทกฎหมายกำหนดไว
คำสงดงกลาวจงนาจะไมชอบดวยกฎหมาย และผลแหงการไมชอบดวย
กฎหมายดงกลาว ยอมสงผลใหผรบมอบอำนาจจากคำสงดงกลาว
กระทำการไปโดยไมมอำนาจอนจะเปนการกระทำทไมชอบดวย
กฎหมาย และยอมสงผลใหเกดความเสยหายอยางรายแรงทยากแก
การเยยวยาแกไขไดในภายหลง ซงเปนผลเสยตอการบรหารงานของ
เทศบาลเมอง อกทง การทเลาการบงคบตามคำสงดงกลาวไวกอน
ไมเปนอปสรรคแกการบรหารงานของรฐหรอแกบรการสาธารณะ
แตอยางไร การทศาลปกครองชนตนมคำสงใหทเลาการบงคบคำสง
แบงงานของนายกเทศมนตรจงชอบแลว
101
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
คำวนจฉยของศาลปกครองสงสด คำสงท ๒๔๒/๒๕๕๓ คงจะ
ทำใหชดเจนในระหวางอำนาจของนายกซงไดรบเลอกตงมาจาก
ประชาชนกบปลด ซงเปนหวหนาฝายขาราชการประจำ
102
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๘.๓. นายกองคกรปกครองสวนทองถนไมอาจปฏบตหนาทได ทำอยางไร
นายกองคกรปกครองสวนทองถนไมอาจปฏบตหนาทได ทำอยางไร
คณะกรรมการการเลอกตงไดประกาศผลการเลอกตงรบรองให
นายละไมเปนนายกองคการบรหารสวนตำบลแลว ตอมาจากการสบสวน
สอบสวนคณะกรรมการการเลอกตงเหนควรใหมการเลอกตงใหม
เนองจากมขอเทจจรงวาอาจมการทจรตซอเสยงเกดขน จงไดยน
คำรองตอศาลอทธรณขอใหมคำสงใหมการเลอกตงใหมนายกองคการ
บรหารสวนตำบล ซงผลโดยกฎหมายรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
มาตรา ๒๓๙ ทำใหนายกองคการบรหารสวนตำบลผนนจะปฏบตหนาท
ตอไปไมได นายละไมจงตองหยดการปฏบตหนาทลง แตรองนายก
องคการบรหารสวนตำบลซงนายละไมเปนผแตงตงใหเปนรองนายก
องคการบรหารสวนตำบลมาแตเรมแรกไดมาปฏบตหนาทแทน และ
คณะกรรมการการเลอกตงเหนวาในทางพฤตนยนายละไมยงคงเขามา
ควบคมดแลและบรหารงานภายในขององคการบรหารสวนตำบลนน
โดยสงการหรอชนำการปฏบตหนาทของรองนายกทรกษาราชการแทน
ทงโดยเปดเผยและแอบแฝง เนองจากรองนายกเปนบคคลทมความ
สมพนธใกลชดและเปนกลมการเมองเดยวกนกบนายละไม ซงนายละไม
เปนผแตงตงใหดำรงตำแหนงอนกอใหเกดปญหาในการบรหารงานของ
องคกรปกครองสวนทองถนนน และยงสงผลกระทบตอการสบพยานใน
ศาลอทธรณกรณทคณะกรรมการการเลอกตงมคำขอใหศาลอทธรณม
คำพพากษาใหนายละไมนายกองคการบรหารสวนตำบลตองพนจาก
ตำแหนงและใหมการเลอกตงใหม เพราะในการไตสวนจะมประเดนท
เกยวพนเชอมโยงกบขาราชการ พนกงาน หรอเอกสารหลกฐานตางๆ
ภายในขององคกรปกครองสวนทองถนนน และตองนำขาราชการ
10�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เหลานนมาเบกความเปนพยานได พยานอาจเกรงกลวตออทธพลของ
นายกองคการบรหารสวนตำบล ดงนน คณะกรรมการการเลอกตง
จงไดมหนงสอหารอไปยงสำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกาวา กรณเมอ
ศาลอทธรณไดรบคำรองของคณะกรรมการการเลอกตงแลว ผบรหาร
ทองถนจะปฏบตหนาทตอไปไมไดตามบทบญญตในรฐธรรมนญ มาตรา
๒๓๙ นน เมอพจารณาดจากบทบญญตของพระราชบญญตองคการ
บรหารสวนจงหวด พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา
พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร ซงไดบญญต
ในหลกการเดยวกนวา อำนาจหนาทในการสงหรอปฏบตราชการของ
รองนายกใหเปนไปตามทนากยกมอบหมาย เมอนายกซงเปนผมอบ
อำนาจตองหยดปฏบตหนาท
รองนายกซงเปนตวแทนผรบมอบอำนาจยอมไมสามารถปฏบต
หนาทไดอกตอไปเชนเดยวกน จงตองใหปลดองคกรปกปกครอง
สวนทองถนเปนผรกษาราชการแทนตามทกฎหมายจดตงองคกร
ปกครองสวนทองถนกำหนดไว คณะกรรมการกฤษฎกาไดตอบขอหารอ
เปนเรองเสรจท ๑๐๖๙/๒๕๕๕ วา กฎหมายจดตงองคกรปกครองสวน
ทองถนบญญตใหผบรหารทองถนอาจแตงตงรองผบรหารทองถนเพอ
เปนผชวยเหลอในการบรหารราชการตามทผบรหารทองถนมอบหมาย
ได และเมอใดทผบรหารทองถนไมอาจปฏบตหนาทได กฎหมาย
ไดบญญตใหรองผบรหารทองถนตามลำดบทผบรหารทองถนจดหรอ
แตงตงไวเปนผรกษาราชการแทน คำวา “ไมอาจปฏบตหนาทได”
หมายถงกรณใดๆ ททำใหไมอาจปฏบตหนาทได เชน เจบปวย เดนทาง
ไปตางประเทศ และยอมหมายความรวมถงกรณทกฎหมายหามมให
ปฏบตหนาท จากบทบญญตดงกลาวของกฎหมาย จงเหนไดวาการท
รองผบรหารทองถนเขามาเปนผรกษาราชการแทนนน มไดเกดจากการ
แตงตงของผบรหารทองถน หากแตเปนไปโดยผลของกฎหมาย ซง
10�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ตางจากการแตงตงใหปฏบตราชการแทนอนเปนกรณทเจาของอำนาจ
เปนผมอำนาจแตงตงใหบคคลใดมาชวยปฏบตราชการแทนตนได
ดงนน เมอผบรหารทองถนปฏบตหนาทตอไปไมไดโดยผลของมาตรา
๒๓๙ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ยอมมผลใหผนนตองหยด
ดำเนนการใดๆ ในตำแหนงนบแตนนเปนตนไป โดยมไดกระทบถงการ
ใดทไดกระทำไปกอนหนานน และการปฏบตหนาทตอไปไมไดนน
กเปนการหามเฉพาะตวมไดมผลไปถงบคคลอนซงยงอยในตำแหนง
ตอไป
ดงนน กรณน นายละไมนายกองคการบรหารสวนตำบลซงถก
คณะกรรมการการเลอกตงยนคำรองตอศาลอทธรณขอใหมการ
เลอกตงใหม ไมอาจปฏบตหนาทตอไปได แตรองนายกองคการ
บรหารสวนตำบลสามารถปฏบตหนาทรกษาราชการแทนตอไปได
เสมอนหนงตนเองเปนนายกองคการบรหารสวนตำบลจนกวา
ศาลอทธรณภาคจะมคำพพากษาอยางใด
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
กฎหมายควบคมอาคาร
๙
๙.๑. ใหรอถอนโครงเหลกและปายโฆษณา
ใหรอถอนโครงเหลกและปายโฆษณา
ผ อำนวยการเขตแหงหน ง ในกร ง เทพมหานครตรวจพบวา
ปายโฆษณาบนดาดฟาของอาคารของบรษท เอกสมบต จำกด ไมมนคง
แขงแรงปลอดภยและอาคารทตดตงปายอยหางจากเขตถนน
ไมถง ๕๐ เมตร จงไดมคำสงเปนหนงสอลงวนท ๑๐
กรกฎาคม ๒๕๕๑ (แบบ ค. ๑๕) ใหบรษท เอกสมบต
จ ำก ด ร อ ถอนป า ย โฆษณาด ง กล า ว บ ร ษ ท
เอกสมบต จำกด ทำหนงสอลงวนท ๓๐ กรกฎาคม
๒๕๕๑ ชแจงตอผอำนวยการเขตวาอาคาร
ดงกลาวบรษท เอกสมบต จำกด ไดซอมาจาก
การขายทอดตลาดของกรมบงคบคดโดยม
โครงปายโฆษณาตดตงมากอนแลว พรอมกบ
หนงสอรบรองของวศวกรผตรวจสอบ และตอมา
ไดมหนงสอลงวนท ๒๒ กนยายน ๒๕๕๑ อทธรณ
คำสงใหรอถอนปายโฆษณาตอคณะกรรมการ
พจารณาอทธรณวา บรษท เอกสมบต จำกด ไดม
หนงสอชแจงไปยงผอำนวยการเขตแตไมไดรบการ
ตอบกลบ และเรองนไมเคยทำการสอบสวนหรอใหโอกาสผฟอง
คดไดเขาชแจงโตแยงขอเทจจรงแตอยางใด ตอมาผอำนวยการเขตไดม
หนงสอแจงใหบรษท เอกสมบต จำกดทราบวา คณะกรรมการพจารณา
อทธรณตามพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ ไดมคำวนจฉย
ไมรบอทธรณไวพจารณา เนองจากมไดอทธรณคำสงของเจาพนกงาน
ทองถนทใหรอถอนอาคารภายใน ๓๐ วน นบแตวนททราบคำสงตาม
มาตรา ๕๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒
10�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
บรษท เอกสมบต จำกด จงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครองขอให
เพกถอนคำสงผอำนวยการเขตทใหรอถอนโครงเหลกและปายโฆษณา
ทงหมด ศาลปกครองชนตนมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณา บรษท
เอกสมบต จำกด ไดยนอทธรณตอศาลปกครองสงสด
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๑๖๑/๒๕๕๓ วา การฟองคดตอ
ศาลปกครองนน มาตรา ๔๒ วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตง
ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดบญญตไววา
ในกรณทมกฎหมายกำหนดขนตอนหรอวธการสำหรบการแกไขความ
เดอดรอนหรอเสยหายในเรองใดไวโดยเฉพาะ การฟองคดปกครอง
ในเรองนนจะกระทำไดตอเมอมการดำเนนการตามขนตอนและวธการ
ดงกลาว และไดมการสงการตามกฎหมายนน หรอมไดมการสงการ
ภายในเวลาอนสมควรหรอภายในเวลาทกฎหมายนนกำหนด และตาม
มาตรา ๕๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒
บญญตไววา ผไดรบคำสงจากเจาพนกงานทองถนตามพระราชบญญต
นมสทธอทธรณคำสงดงกลาวตอคณะกรรมการพจารณาอทธรณได
ภายในสามสบวนนบแตวนทราบคำสง เมอขอเทจจรงปรากฏวา
ผอำนวยการเขตซงปฏบตราชการแทนผวาราชการกรงเทพมหานคร
ในฐานะเจาพนกงานทองถนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารไดม
คำสง ใหผฟองคดรอถอนปายโฆษณาพพาทออกทงหมด โดยในคำสง
ดงกลาวไดแจงใหบรษท เอกสมบต จำกด ผฟองคดทราบแลววา หาก
ไมพอใจคำสงของเจาพนกงานทองถน ผฟองคดมสทธอทธรณตอ
คณะกรรมการพจารณาอทธรณตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญต
ควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ ภายใน ๓๐ วน นบแตวนทราบคำสง
อนเปนการแจงสทธในการอทธรณหรอโตแยงคำสงดงกลาวแกบรษท
เอกสมบต จำกด ผฟองคดแลว ซงผฟองคดไมไดอทธรณคำสงดงกลาว
แตไดมหนงสอชแจงเกยวกบการกอสรางปายโฆษณาพพาทใหผถกฟอง
108
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
คดทราบและขอใหผอำนวยการเขตขยายเวลาการแกไขเปลยนแปลง
ปายโฆษณาดงกลาวออกไปจนกวาจะสนสดสญญาเชาปายโฆษณา
ระหวางผฟองคดกบผเชา และเมอพนระยะเวลาอทธรณตามกฎหมาย
แลว ผฟองคดจงไดมหนงสออทธรณคำสงดงกลาวตอคณะกรรมการ
พจารณาอทธรณ ซงคณะกรรมการพจารณาอทธรณเหนวา เปนการ
อทธรณเกนกวาระยะเวลา ๓๐ วน นบแตวนทราบคำสง จงไมรบ
พจารณาอทธรณของผฟองคด ดงนน เมอคณะกรรมการพจารณา
อทธรณซงเปนเจาหนาทของรฐทมอำนาจหนาทพจารณาวนจฉย
อทธรณ มคำสงไมรบพจารณาอทธรณของผฟองคด เพราะเหนวาผฟอง
คดยนอทธรณเมอพนระยะเวลาตามทกฎหมายกำหนด กรณจงถอวา
ผฟองคดไมไดดำเนนการตามขนตอนหรอวธการสำหรบการแกไขความ
เดอดรอนหรอเสยหายตามทกฎหมายกำหนดไวโดยเฉพาะกอนนำคด
มาฟองตอศาลปกครอง ฉะนน ศาลปกครองจงไมอาจรบฟงคำฟอง
ในคดนไวพจารณาพพากษาตอไปได
เมอมการแจงสทธอทธรณใหคกรณทราบ หากไมพอใจคำสง
ของเจาหนาทจะตองอทธรณภายในระยะเวลาทไดรบแจงมฉะนน
ทำใหเสยสทธในการฟองคดตอศาลปกครอง
109
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๙.๒. ขอใหศาลจบกมและกกขง
ขอใหศาลจบกมและกกขง
นายสมพร เจาของบานไดตอเตมอาคารโดยไมไดรบอนญาต เมอ
องคการบรหารสวนตำบลตรวจพบไดมคำสงใหนายสมพรแกไข
เปลยนแปลงอาคารทตอเตมโดยไมไดรบอนญาตใหแลวเสรจภายใน
๓๐ วน แตนายสมพรไมไดดำเนนการอยางใด นายกองคการบรหาร
สวนตำบลมคำสงใหนายสมพรรอถอนอาคารเปนหนงสออกรวม
๔ ฉบบ แตกมไดมการรอถอนอาคารตามคำสงแตอยางใด นายกองคการ
บรหารสวนตำบลจงยนคำรองตอศาลปกครองขอใหมคำสงใหจบกมและ
กกขงนายสมพร ตามพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒
ในทสดศาลปกครองสงสดมคำสงท ๓๕๐/๒๕๕๒ วา เมอนายก
องคการบรหารสวนตำบลมอำนาจสงใหนายสมพรรอถอนอาคารนนได
ภายในระยะเวลาทกำหนด แตตองไมนอยกวา ๓๐ วน ซงหากไมมการ
รอถอนอาคารดงกลาว นายกองคการบรหารสวนตำบลยอมมอำนาจ
ดลพนจทจะดำเนนการยนคำขอฝายเดยวโดยทำเปนคำรองตอศาล
ขอใหศาลมคำสงจบกมและกกขงนายสมพร หรอดำเนนการจดใหมการ
รอถอนอาคารดงกลาวได การทนายกองคการบรหารสวนตำบลเลอก
วธการยนคำรองตอศาลเพอใหมคำสงจบกมและกกขงนายสมพรนน
มาตรา ๒๙๗ วรรคสอง แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง
บญญตวา หามไมใหศาลอนญาตตามคำขอนน เวนแตเปนทพอใจจาก
พยานหลกฐานซงผรองนำมาสบหรอทศาลเรยกมาสบวา (๑) ลกหน
ตามคำพพากษาสามารถทจะปฏบตตามคำพพากษาหรอคำสงนนได
ถาไดกระทำโดยสจรต และ (๒) ไมมวธบงคบอนใดทเจาหนตาม
คำพพากษาจะใชบงคบได จากหลกเกณฑดงกลาวขางตนเหนวา
110
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
การใชอำนาจกกขง จำคกบคคลเปนเรองทกระทบตอเสรภาพของบคคล
ดงนน การใชอำนาจของศาลจงตองเปนไปอยางระมดระวง รอบคอบ
โดยตองปรากฏขอเทจจรงทงสองประการประกอบกนวานายสมพร
สามารถทจะปฏบตตามคำพพากษาหรอคำสงได ถาไดกระทำโดยสจรต
และไมมวธบงคบอนใดทนายกองคการบรหารสวนตำบลจะใชบงคบได
กรณนแมนายสมพรจะสามารถดำเนนการตามคำสงรอถอนอาคารของ
นายกองคการบรหารสวนตำบลได แตกลบจงใจหรอหลกเลยงไมปฏบต
ตามคำสงกตาม นายกองคการบรหารสวนตำบลกยงมอำนาจทจะ
ดำเนนการหรอจดใหมการรอถอนอาคารดงกลาวไดเอง ตามมาตรา ๔๓
วรรคหนง (๒) แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ แกไข
เพมเตมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๓๕
จงถอวากรณยงมวธบงคบหรอมาตรการอนทนายกองคการบรหาร
สวนตำบลสามารถดำเนนการไดอยนอกจากการขอใหศาลมคำสงจบกม
และกกขง จงไมสมควรทศาลจะมคำสงจบกมและกกขงนายสมพรตาม
คำรองขอดงกลาว
จงมคำสงยนตามคำสงของศาลปกครองชนตน ทใหยกคำรอง
ของผรอง (นายกองคการบรหารสวนตำบล)
111
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๙.๓. ไมตองอทธรณคำสงกอนฟองคด
ไมตองอทธรณคำสงกอนฟองคด
ในการฟองคดตอศาลปกครอง ผฟองคดจะตองเปนผไดรบความ
เดอดรอนหรอเสยหาย หรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหายโดยมอาจ
หลกเลยงได อนเนองมาจากการกระทำของเจาหนาทของรฐ และการ
กระทำของเจาหนาททถกนำมาฟองมากทสด คอการออกคำสงทาง
ปกครอง ซงกอนจะฟองขอใหศาลเพกถอนคำสงทางปกครองผฟองคด
อาจจะตองอทธรณคำสงทางปกครองเสยกอน แตมบางกรณยกเวน
ไมจำเปนตองยนอทธรณคำสงกมสทธฟองคดไดเลย
ดงตวอยางคดไดความวา ผฟองคดเปนผครอบครองอาคารทมชอ
ของบดาเปนเจาของอาคาร ผอำนวยการเขตของกรงเทพมหานคร
ในฐานะเจาพนกงานทองถนไดมหนงสอลงวนท ๒๓ มกราคม ๒๕๕๐
ถงบดาของผฟองคดแจงวาจะเขารอถอนอาคารสวนทกอสรางดดแปลง
โดยไมไดรบอนญาตซงผฟองคดครอบครองพกอาศยอย เนองจาก
ไดเคยมคำสงลงวนท ๑๙ สงหาคม ๒๕๔๘ แจงใหบดาของผฟองคด
รอถอนอาคารดงกลาวมาแลว แตไมมการดำเนนการตามคำสง ผฟองคด
เหนวาบดาของตนไดยายไปอาศยอยในตางจงหวดนานมาแลว และ
ตนเองเปนผกอสรางดดแปลงอาคารโดยชอบดวยกฎหมาย การท
ผอำนวยการเขตมคำสงถงบดาของผฟองคดใหรอถอนอาคารโดยไมเคย
แจงใหผฟองคดทราบ เปนการดำเนนการทไมถกตองและไมชอบดวย
กฎหมาย เนองจากทำใหผฟองคดไมมโอกาสไดโตแยงและชแจง
ขอเทจจรง จงไดนำคดมาฟองตอศาลปกครองขอใหเพกถอนคำสง
ดงกลาว โดยมไดมการยนอทธรณคำสงตอคณะกรรมการพจารณา
อทธรณแตอยางใด
112
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ศาลปกครองสงสดมคำสงท ๖๘๔/๒๕๕๐ วนจฉยวา ผฟองคดเปน
ผครอบครองอาคารทพพาทเมอมคำสงใหผฟองคดรอถอนอาคารพพาท
ในสวนทดดแปลงโดยไมไดรบอนญาตออกทงหมด ผฟองคดจงเปนผได
รบความเดอดรอนหรอเสยหายอนเนองมาจากคำสงทางปกครอง
ดงกลาว จงเปนผมสทธฟองคดน สวนเงอนไขในการฟองคดเกยวกบ
การปฏบตตามขนตอนหรอวธการสำหรบการแกไขความเดอดรอนหรอ
เสยหายทจะตองดำเนนการกอนฟองคดนน มาตรา ๕๒ วรรคหนง
แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ แกไขเพมเตมโดย
พระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๓๕ ไดบญญตไว
แตเพยงวาผขอรบใบอนญาต ผไดรบใบอนญาต ผแจงตามมาตรา ๓๙
ทว และผไดรบคำสงจากเจาพนกงานทองถนตามพระราชบญญต
ดงกลาวเทานนทมสทธอทธรณคำสงได ดงนน ผฟองคดซงมใชผได
รบคำสงใหรอถอนอาคารพพาท จงไมอาจอทธรณคำสงได นอกจากนน
ผฟองคดมใชคกรณในกระบวนการพจารณาออกคำสงใหรอถอนอาคาร
พพาท ผฟองคดจงไมมสทธอทธรณคำสงดงกลาวตามบทบญญตแหง
พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ เชน
เดยวกน กรณจงถอวาไมมกฎหมายกำหนดขนตอนหรอวธการสำหรบ
การแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายทผฟองคดไดรบหรออาจจะไดรบ
จากคำสงทางปกครองดงกลาวไวโดยเฉพาะ ผฟองคดจงมสทธฟองคด
นไดทนททรหรอควรรถงการทผอำนวยการเขตมคำสงใหรอถอนอาคาร
และรถงการทผอำนวยการเขตจะใชมาตรการบงคบใหเปนไปตามคำสง
ทางปกครองดงกลาว
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
เหตเดอดรอนรำคาญ
๑๐
๑๐.๑. ผเดอดรอนเสยหาย
ผเดอดรอนเสยหาย
นายทวเกยรตปลกบานอยอาศยอยหางจากบานนายกณตไป
๒ หลงคาเรอน โดยนายกณตใชอาคารของตนเปนโกดงเกบของจำพวก
เศษเหลกวสดตางๆ และในขณะดำเนนการขนยายสงของ
ดงกลาวจะเกดเสยงรบกวน ทงยงมกลนจากการใชแกส
เชอมโลหะและสงของทขนยายกจะกองบนถนนทำให
กดขวางทางเขาออก และนายกณตยงไดดดแปลง
อาคารของตนดงกลาวซงเปนทวางโดยมงหลงคา
เตมพนท นายทวเกยรตจงไดมหนงสอรองเรยน
สำนกงานเขต แตสำนกเขตชแจงวานายกณต
ไดกอสรางอาคารกอนไดรบอนญาตจงไดแจง
ความร องทกขกบพนกงานสอบสวนแล ว
นายทวเกยรตยงไมพอใจจงไดมายนฟองคดตอ
ศาลปกครองขอใหศาลปกครองมคำพพากษา
บงคบใหผอำนวยการเขตดำเนนคดกบนายกณต
ตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารเพอใหดำเนน
การระงบการใชอาคารและใหรอถอนอาคารตามกฎหมาย
และเพกถอนใบอนญาตของนายกณตในเรองการประกอบ
กจการคาจนกวาจะมการแกไขอาคารใหถกตอง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ. ๒๕/
๒๕๕๒ วา นายทวเกยรตอาศยอยบานซงหางจากบานของนายกณต
ททำการดดแปลงอาคารโดยมอาคารถง ๒ หลงคนอยระหวางอาคาร
ทงสอง อนจะเหนไดวาเปนการยากทนายทวเกยรตจะไดรบความ
11�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เดอดรอนหรอเสยหายจากการดดแปลงอาคารดงกลาวรวมไปถงใน
คำฟองกไมไดแสดงใหเหนถงความเดอดรอนหรอเสยหายจากการ
ดดแปลงอาคารของนายกณตแตอยางใด ทนายทวเกยรตอางวา
นายกณตกอใหเกดเหตรำคาญ เชน เศษวสด ตะปควงตำยางลอรถ
บอยครง เกดเสยงดงจากการโยนสงของ เกดกลนจากการตดเหลก
ความเดอดรอนเสยหายดงกลาวไมใชความเดอดรอนเสยหายทเกดขน
จากการดดแปลงอาคารของนายกณตแตอยางใด นายทวเกยรตจงไมใช
ผมสทธฟองคดตามพระราชบญญตควบคมอาคารในกรณนตอ
ศาลปกครอง ประกอบกบไมปรากฏขอเทจจรงวา นายกณตเคยถกสง
พกใชใบอนญาตต งแต ๒ คร งขนไป และม เหตทจะถกส งพกใช
ใบอนญาตอก หรอตองคำพพากษาถงทสดไดกระทำความผดตาม
พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ และเหตรำคาญท
นายทวเกยรตไดรบจากการประกอบกจการของนายกณตยงไมมความ
รายแรงถงขนาดอนจะกอใหเกดอนตรายอยางรายแรงตอสขภาพของ
ประชาชน หรอมผลกระทบตอสภาวะความเปนอยทเหมาะสมกบการ
ดำรงชพของนายทวเกยรตและผอยอาศยขางเคยง เพราะเหตดงกลาว
จะมเฉพาะเวลาขนถายสนคา ประกอบกบทางสำนกงานเขตไดมคำสง
มใหนายกณตประกอบกจการในชวงเวลาหลง ๑๘.๐๐ นาฬกา เปนตนไป
กรณดงกลาวจงยงไมมเหตทจะใหทางสำนกงานเขตตองเพกถอน
ใบอนญาตของนายกณตตามมาตรา ๖๐ แหงพระราชบญญตการ
สาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕
11�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๐.๒. เพอนบานเลยงไก
เพอนบานเลยงไก
นายกตพงษ พกอาศยอยในบานทาวนเฮาสสองชน ซงกอสราง
ตดตอกนจำนวน ๑๖ หอง ถดจากบานของนายกตพงษไปอกสองหอง
เปนหองท ๑๖ มนายขจรพกอาศยอยบรเวณดานหนาทาวนเฮาสเปน
ถนนคอนกรต กวางประมาณ ๖ เมตร ดานตรงขามของถนนเปนทวาง
เนอท ๖๔ ตาราวา เปนของนายขจร ซงไดสรางเลาไกและเลยงไก
ไวจำนวน ๖ ตว อยหางจากบานนายกตพงษประมาณ ๑๖ เมตร
นายกตพงษไดรองเรยนเรองไปยงเทศบาลเมองอโยธยาวาตนเองไดรบ
ความเดอดรอนจากการเลยงไกของนายขจร ในเวลากลางคนไกขน
เสยงดงทำใหนอนหลบไมเพยงพอ ไกถายมลเรยราดสงกลนเหมน
เลาไกสรางไมถกสขลกษณะ มขนไกซงมไรไกตดอยปลวเขามาในบาน
ตดเสอผาทแขวนตากไว ทำใหนายกตพงษมอาการคน แตเทศบาล
เมองอโยธยาไปตรวจสอบแลวแจงใหนายกตพงษทราบวาการเลยงไก
ดงกลาวของนายขจรมไดสรางความเดอดรอนแกบคคลอน นายกตพงษ
ไมพอใจจงไดไปยนฟองตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษา คดหมายเลขแดงท อ.๔๕๑/
๒๕๕๔ วา มาตรา ๒๕ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ.
๒๕๓๕ บญญตวา ในกรณทมเหตอนอาจกอใหเกดความเดอดรอนแก
ผอาศยในบรเวณใกลเคยงหรอผทตองประสบกบเหตนนดงตอไปนให
ถอวาเปนเหตรำคาญ... (๒) การเลยงสตวในทหรอโดยวธใด หรอม
จำนวนเกนสมควรจนเปนเหตให เสอมหรออาจเปนอนตรายตอ
สขภาพ...(๔) การกระทำใด ๆ อนเปนเหตใหเกดกลน แสง รงส เสยง
ความรอน สงมพษ ความสนสะเทอน ฝน ละออง เขมา เถา หรอกรณ
11�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
อนใดจนเปนเหตใหเสอมหรออาจเปนอนตรายตอสขภาพ และเทศบาล
เมองอโยธยาไดออกเทศบญญตเรอง การควบคมการเลยงสตวหรอ
ปลอยสตว พ.ศ. ๒๕๔๓ โดยไมไดกำหนดใหสตวประเภทไกเปนสตว
ทตองควบคมการเลยงภายในเขตเทศบาลและเทศบญญต เรอง
การควบคมกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕
กำหนดใหการเลยงไกทมจำนวนตงแต ๒๐ ตวขนไป จงจะถอเปน
กจการทอนตรายตอสขภาพทตองขออนญาต
เมอนายขจรเลยงไกเพยง ๓ ถง ๔ ตว และภายหลงเพมเปน ๖ ตว
ในพนทหมบานจดสรรและกอสรางเลาไกขนาดเลกไวในทดนของตนเอง
จงเปนการเลยงสตวทมไดทำใหเสยภาวะความเปนอยทเหมาะสม
กบการดำรงชพของประชาชนในทองถน ซงโดยสภาพการหากนตาม
ธรรมชาตของไกอาจมการถายมลหรอมขนหลดรวงบาง เมอจำนวนไก
และวธการเลยงไมเขาเงอนไขเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตาม
เทศบญญตทจะตองการควบคมจงถอไมไดวาการเลยงไกของนายขจร
ถงขนาดเปนเหตรำคาญ อกทงมลไกบรเวณหนาบานของนายกตพงษ
มเพยงเลกนอยจงยงไมถงขนาดเปนสภาพขอเทจจรงทตองบงคบตาม
พระราชบญญตรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของ
บานเมอง พ.ศ. ๒๕๓๕ สวนเสยงไกขนโดยภาวะวสยวญญชนทไดยน
ยอมเหนวาเปนเรองปกตธรรมดาทเกดขนไดโดยไมถอเปนเรองททำให
เกดความเดอดรอนหรอเปนเหตรำคาญและเปนสภาวะความเปนอยและ
การดำรงชพของประชาชนในทองถนเสยงไกขนตามธรรมชาตกไม
ทำใหเปนเหตรำคาญแตอยางใด
ดงนน การทเทศบาลเมองอโยธยาไดตรวจสอบการกระทำดงกลาว
ของนายขจรแลว เหนวา การกระทำของนายขจรไมเปนเหตใหเกด
อนตรายตอสขภาพหรอเดอดรอนรำคาญตามขอรองเรยน จงยงไมถอวา
118
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เทศบาลเมองอโยธยาละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกำหนด จงให
พพากษายกฟอง
เพอนบานอยรวมกนคงตองอดทนใหอภยซงกนและกนหนก
นดเบาหนอยไมถอสาหาความกน จงจะอยรวมกนอยางสงบได
119
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๐.๓. ออกคำสงตองชดเจนถกตอง
ออกคำสงตองชดเจนถกตอง
นายมานะไดยนเรองตอนายกองคการบรหารสวนตำบลสรางโศก
ขอรบใบอนญาตประกอบกจการฟารมสกรเลยงสกรประมาณ ๑,๔๐๐
ตว ซงเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตามขอบงคบตำบลเรอง
“การควบคมกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ” ขององคการบรหาร
สวนตำบลสรางโศก เมอวนท ๒๕ สงหาคม ๒๕๕๐ และไดมหนงสอ
สอบถามตอนายก อบต. เมอวนท ๒๙ กนยายน ๒๕๕๐ ตอมานายก
อบต. มหนงสอลงวนท ๑๘ ตลาคม ๒๕๕๐ แจงนายมานะวามเหต
ขดของบางประการทำให อบต. ยงไมสามารถออกใบอนญาตกอสราง
ฟารมเลยงสกรได ตอมาในวนท ๒๖ พฤศจกายน ๒๕๕๐ นายอำเภอได
ประชมผเกยวของทกฝาย ซงฝายคดคานขอใหผขออนญาตดำเนนการ
ในเรองตาง ๆ ดงน ๑) ขอใหตรวจสอบวาจะไมสงผลกระทบตอนำใตดน
(นำบาดาล) ๒) เรองกลนเหมนและแมลงวนทเกดจากฟารมเลยงสกร
จะตองไมม ๓) ขอใหทำผงโดยละเอยด เชน บอบำบดนำเสยมกบอ
อยจดใด นำเสยบำบดแลวจะปลอยทใด ๔) เรองการไปดงานเกยวกบ
ฟารมเลยงสกรทไดมาตรฐาน ไมมมลภาวะ สำนกงานทรพยากร
ธรรมชาตและสงแวดลอม ไดตรวจสอบดานสงแวดลอมการขออนญาต
สรางฟารมสกรแลวมคำแนะนำวาเหนควรใหผขออนญาตยนแบบแปลน
การกอสรางรายละเอยดและมาตรการลดผลกระทบสงแวดลอม เชน
ระบบบำบดนำเสยและมลสกร มาตรการปองกนการแพรระบาดของ
แมลงวน เสยงรบกวนจากการจบสกรทโตไดขนาดหรอเมอมการเคลอน
ยายสกร นายก อบต. เหนวา นายมานะไมยนแบบแปลนการกอสราง
การพาผเกยวของไปดฟารมตวอยางยงไมไดดำเนนการ การกอสราง
120
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
จะมผลกระทบตอการทองเทยว การสงกลนรบกวนตอประชาชน
จงจำเปนตองพจารณาอยางละเอยดจงมไดมการดำเนนการใดๆ
นายมานะจงไดไปยนฟองตอศาลปกครองวา การทนายก อบต.
ชะลอการพจารณาออกใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอ
สขภาพ เปนการละเลยตอหนาท หรอเปนการปฏบตหนาทดงกลาว
ลาชาเกนสมควร
ศาลปกครองสงสด มคำพพากษาในคดหมายเลขแดง ท อ.๓๘๗/
๒๕๕๓ วา ตามบทบญญตของพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ.
๒๕๓๕ ประกอบกบขอบงคบตำบลเรอง “การควบคมกจการทเปน
อนตรายตอสขภาพ” ขององคการบรหารสวนตำบลสรางโศก ได
กำหนดใหเมอนายมานะผฟองคดยนคำขออนญาตประกอบกจการ
ฟารมเลยงสกร นายก อบต. ผถกฟองคดในฐานะเจาพนกงานทองถน
มหนาทตองตรวจความถกตองและความสมบรณของคำขอของ
นายมานะผฟองคด และภายในสามสบวนนบแตวนไดรบคำขอตองออก
ใบอนญาตหรอมหนงสอแจงคำสงไมอนญาตพรอมดวยเหตผลใหผฟอง
คดทราบ ซงนายก อบต. ผถกฟองคดในฐานะเจาพนกงานทองถน
ตองดำเนนการพจารณาและออกใบอนญาตหรอไมออกใบอนญาตและ
แจงผขอรบใบอนญาตใหแลวเสรจตามระยะเวลาทกฎหมายวาดวยการ
สาธารณสขกำหนดไว ซงในกรณทมคำสงในเรองการไมออกใบอนญาต
หากผฟองคดรายใดทไดรบคำสงไมพอใจคำสงดงกลาว จะไดสทธ
อทธรณตอรฐมนตรตามทกฎหมายกำหนดตอไป
การทนายก อบต. ผถกฟองคดมหนงสอ ลงวนท ๑๘ ตลาคม ๒๕๕๐
แจงผฟองคดวา เนองจากมชาวบานรวมกนคดคานการกอสราง
ฟารมเลยงสกร จงมเหตขดของบางประการทำใหองคการบรหาร
สวนตำบลสรางโศกยงไมสามารถออกใบอนญาตประกอบกจการฟารม
121
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เลยงสกรได จงขอชะลอการออกใบอนญาตประกอบกจการฟารมเลยง
สกรไวกอน มลกษณะเปนเพยงการแจงความคบหนาในการดำเนนการ
เทานน หาใชหนงสอแจงคำสงไมอนญาตพรอมดวยเหตผล หนงสอแจง
ของผถกฟองคดดงกลาวจงยงไมมลกษณะเปนคำสงทางปกครองในการ
วนจฉยเกยวกบสทธหนาทในเรองทขออนญาตแตอยางใด จงเปนกรณท
ผถกฟองคดมไดออกคำสงออกใบอนญาตหรอไมออกใบอนญาตใหแก
ผฟองคดภายในเวลาทกำหนด ดงนน การกระทำของผถกฟองคด
จงเปนการปฏบตหนาทในการพจารณาสงการเกยวกบคำขอผฟองคด
ลาชาเกนสมควร
การท นายก อบต. ผถกฟองคดอทธรณวา ผถกฟองคดมใชผม
อำนาจพจารณาอนญาตแตผเดยว แตตองอยภายในอำนาจขององคการ
บรหารสวนจงหวดสระบร กระทรวงสาธารณสข กระทรวงวฒนธรรม
แหงชาต หรอหนวยงานทไดรบมอบหมายหรอเกยวของเปนสำคญ นน
เหนวา แมการกอสรางฟารมสกรของนายมานะผฟองคดอยในเขต
สาธารณะอนมโบราณสถานของชมชนดวยกตาม แตผถกฟองคดมฐานะ
เปนเจาพนกงานทองถนมหนาทโดยตรงตามกฎหมายในการตรวจความ
ถกตองและความสมบรณของคำขอของผฟองคดวาถกตองตามหลก
เกณฑวธการและเงอนไขทกำหนด โดยสอดคลองกบหลกเกณฑและ
เงอนไขของหนวยงานทเกยวของซงมอำนาจหนาทตามกฎหมายแลว
ออกใบอนญาตหรอมหนงสอแจงคำสงไมอนญาตพรอมดวยเหตผล
อทธรณของผถกฟองคดฟงไมขน
ศาลปกครองจงพพากษาวา นายก อบต. ผถกฟองคดพจารณา
สงการเกยวกบคำขอรบใบอนญาตกจการทเปนอนตรายตอ
สขภาพประเภทฟารมสกรลาชาเกนสมควร
122
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๐.๔. กำจดขยะตองไมใหคนอนเดอดรอน
กำจดขยะตองไมใหคนอนเดอดรอน
อบต.บานปาจดเกบขยะในเขต อบต. ของตนแลวนำไปทงท
บอขยะของ อบต. ซงมเนอทประมาณ ๑๑ ไร โดยวธการขดดนทำเปน
บอแลวนำขยะไปทงในบอขยะจนเตมแลวกลบดน สวนบอขยะทยงม
ขยะไมเตมบอไมมการดำเนนการใด ๆ ทจะปองกนกลนเหมน แมลงวน
และสตวตางๆ แตมการถมดนรอบบอขยะเพอมใหนำจากบอขยะไหล
ออกจากบอขยะ นายมหรรณพ ซงมทดนอยตดกบแปลงบอขยะไดรบ
ความเดอดรอนเพราะเมอฝนตกนำไดไหลเขาสทดนของนายมหรรณพ
และมกลนเหมน และมแมลงวนจำนวนมากจงไดไปยนฟองตอศาล
ปกครองขอใหศาลพพากษาให อบต.บานปา ระงบการทงขยะทบอขยะ
จดการกบขยะทอยในบอขยะออกไป อบต.บานปา ตอสคดวาขณะน
กำจดขยะไดเพยงวธเดยวคอ การฝงกลบ และขณะนกำลงกอสรางเตา
เผาขยะซงใชเวลาอกประมาณ ๑ ป จงจะใชงานได หากไมนำขยะไปทง
ยงทบอขยะพพาทดงกลาว จะทำใหจำนวนขยะมลฝอยทคางอยภายใน
ตำบลเพมมากขนกอใหเกดความเดอดรอนแกประชาชน สวนใหญ
จำนวนกวา ๙,๐๐๐ คน ทตงบอขยะพพาทตงอยหางไกลจากชมชน
โรงเรยน วด มากกวา ๓.๕ ก.ม. มแตนายมหรรณพผฟองคดเพยง
คนเดยวทเดอดรอน
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ.๕๕๘/
๒๕๕๑ วา มาตรา ๖๗ แหงพระราชบญญตสภาตำบลและองคการ
บรหารสวนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๗ กำหนดวา องคการบรหารสวนตำบล
มหนาท (๒) รกษาความสะอาดของถนน ทางนำ ทางเดน และท
สาธารณะ รวมทงกำจดมลฝอยและสงปฏกล (๗) คมครอง ดแล และ
12�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
บำรงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และมาตรา ๑๘ แหง
พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ กำหนดวา การกำจด
สงปฏกลและมลฝอยในเขตราชการสวนทองถนใดใหเปนอำนาจหนาท
ของราชการสวนทองถน มาตรา ๒๕ กำหนดวา ในกรณทมเหตอนอาจ
กอใหเกดความเดอดรอนแกผอยอาศยในบรเวณใกลเคยงหรอผทตอง
ประสบเหตนนดงตอไปน ใหถอวาเปนเหตรำคาญ (๑) แหลงนำ
ทางระบายนำ สวม หรอทใสมลหรอเถาหรอสถานทอนใดซงอยในทำเล
ไมเหมาะสม สกปรก มการสะสมหรอหมกหมมสงของมการเททงสงใด
เปนเหตใหมกลนเหมนหรอละอองสารเปนพษ หรอเปนหรอนาจะเปนท
เพาะพนธพาหะนำโรค หรอกอใหเกดความเสอมหรออาจเปนอนตราย
ตอสขภาพ เมอ อบต.บานปา ผถกฟองคดมภาระหนาทในการเกบและ
กำจดขยะในเขตองคการบรหารสวนตำบลบานปา และไดกำหนดใหใช
ทดนขององคการบรหารสวนตำบลบานปาเปนททงขยะ ซงตดกบทดน
ของนายมหรรณพผฟองคด โดยการกำจดขยะของผถกฟองคดใชวธขด
บอแลวกลบฝงเมอบอเตมเพอใหขยะยอยสลายในดน แตเนองจากใน
ระหวางทบอขยะยงไมเตมนนไมไดดำเนนการใดๆ ทำใหมขยะบางสวน
ทองอยบนบรเวณบอขยะพพาทกอใหเกดกลนเหมนและมนำขงปะปน
อยกบขยะนาจะเปนทเพาะพนธพาหะนำโรคอนเปนเหตอนอาจกอให
เกดความเดอดรอนรำคาญใหกบผฟองคดตามมาตรา ๒๕ (๑) แหง
พระราชบญญตสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบกบจากการตรวจสอบ
ของสำนกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงหวดสระบร พบวา
มขยะกองอยบรเวณพนทบอขยะพพาทเกอบเตมพนท บางสวนถกฝง
กลบปดทบดวยดน สวนบรเวณทขยะกองอยและยงไมไดฝงกลบมกลน
เหมน พนทบรเวณบอขยะบางแหงมนำขงปะปนอยกบขยะ และดาน
เหนอของบอขยะมนำจากบอขยะขงอยตามแนวถนนอกทงมรองรอย
การเผาขยะของกลมผเกบเศษขยะจากกองขยะเพอคนหาเศษสงของ
12�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
การจดการขยะองคการบรหารสวนตำบลบานปาไมถกหลกสขาภบาล
อาจกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมได จงเหนไดวา อบต.บานปา
ผถกฟองคดปลอยปละละเลยใหมสงปฏกลหรอมลฝอยในทดนของตน
ไมกำจดขยะมลฝอยและสงปฏกล รวมทงไมคมครอง ดแล บำรงรกษา
ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และบำรงรกษาทางระบายนำ
ภายในเขตรบผดชอบของตน ซงผถกฟองคดตองดำเนนการกบบอขยะ
ในเรองการกำจดหรอลดกลนและกำจดแมลงหรอสตว และตองหา
วธการปองกนการฟงกระจายของขยะ และหาวธทมประสทธภาพ
มากขนในการปองกนนำจากบอขยะไหลไปในทดนของนายมหรรณพ
ผฟองคดหรอไหลลงแหลงนำสาธารณะ รวมทงการปองกนการรอคน
และเผาขยะโดยไมถกวธของบคคล เมอผถกฟองคดยงไมไดดำเนนการ
ใหเปนไปตามบทกฎหมายดงกลาว จงถอไดวาเปนการละเลยตอหนาท
ตามทกฎหมายกำหนดใหตองปฏบต สวนทผถกฟองคดไมสามารถ
นำขยะในเขตรบผดชอบของตนไปทงทบอขยะพพาทได ซงจะทำใหม
จำนวนขยะมลฝอยคางอยในเขตขององคการบรหารสวนตำบลบานปา
กอใหเกดความเดอดรอนแกประชาชนทวไปอนนาจะเปนปญหา
อปสรรคแกการบรหารงานขององคการบรหารสวนตำบลบานปาซงเปน
หนวยงานของรฐทมหนาทในการกำจดขยะนน เหนวา ผถกฟองคด
มภาระหนาทตามกฎหมายทจะตองกำจดขยะในทองถนโดยไมกอให
เกดความเดอดรอนรำคาญแกบคคลอนใด ฉะนนผถกฟองคดจงอาง
ความจำเปนซงผถกฟองคดมภาระหนาทตองปฏบตเพอใหผฟองคด
จำตองรบกรรมตอไปไมได
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
สทธขอขอมลขาวสาร
๑๑
๑๑.๑. ขอถายสำเนาขอมลขาวสาร
ขอถายสำเนาขอมลขาวสาร
นายดเรกไดยนคำขอ ลงวนท ๕ กนยายน ๒๕๕๔ ตอเทศบาล
ตำบลยางชมนอย จงหวดศรสะเกษเพอขอขอมลขาวสารเกยวกบการ
ดำเนนโครงการกอสรางพรอมตดตงระบบผลตไฟฟาดวย
เซลล แสงอาท ตย ส ำหร บ เช อม โยงก บการ ไฟฟ า
สวนภมภาคในสถานผลตนำประปาของเทศบาล
ตำบลยางชมนอยเพอตรวจสอบวาโครงการดงกลาว
มการใชงานไดจรงหรอไม โดยขอขอมลขาวสาร
สองรายการคอ ใบเสรจรบเงนคาไฟฟาโรงสบนำ
ประปาต ง แต ๑ มกราคม ๒๕๕๐ ถ ง ๓๑
สงหาคม ๒๕๕๔ และเอกสารการจดซอจดจาง
แผงโซลาร เซลลทตดตงท โรงสบนำประปา
นายกเทศมนตรตำบลยางชมนอยไดรบหนงสอ
ดงกลาวแลวมบนทกแจงวา “ตรวจสอบไดแต
ไมใหเอกสาร” นายดเรกจงไดมหนงสอยนอทธรณ
ตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร
ลงวนท ๑๕ กนยายน ๒๕๕๔ อทธรณคำสงมใหเปดเผย
ขอมลขาวสารดงกลาว
คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร สาขาสงคม
การบรหารราชการแผนดนและการบงคบใชกฎหมายไดพจารณา
คำอทธรณแลวมคำวนจฉยท สค ๗/๒๕๕๔ วา ขอเทจจรงฟงไดวา
นายด เรกผอทธรณไดขอขอมลขาวสารเกยวกบการจดซอแผง
โซลารเซลลในโครงการกอสรางพรอมตดตงผลตระบบไฟฟาดวยเซลล
12�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
แสงอาทตยสำหรบเชอมโยงกบการไฟฟาสวนภมภาคในสถานผลต
นำประปาของเทศบาลตำบลยางชมนอยกบใบเสรจรบเงนคาไฟฟาของ
โรงสบนำประปาดงกลาวนน นายกเทศมนตรตำบลยางชมนอยมบนทก
ทายคำขอวา ตรวจสอบไดแตไมใหเอกสาร ในชนการพจารณาของ
คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดความจากเทศบาล
ตำบลยางชมนอยมหนงสอชอแจงเหตทไมใหสำเนาขอมลขาวสารแก
นายดเรกผอทธรณวา เนองจากเครองถายเอกสารของเทศบาลตำบล
ยางชมนอยสงซอม ประกอบกบเอกสารมจำนวนมาก จงไมอาจให
ผอทธรณนำเอกสารไปถายสำเนาเอง โดยเกรงวาเอกสารอาจจะ
สญหายได
คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร สาขาสงคมฯ
พจารณาแลวเหนวา การทนายกเทศมนตรตำบลยางชมนอยมบนทก
ทายคำขอวาตรวจสอบไดแตไมใหเอกสารนน เปนกรณทหนวยงานของ
รฐไดเปดเผยขอมลขาวสารแกผยนคำขอแลว ดวยการอนญาตใหเขา
ตรวจดได ดงนน จงไมมประเดนทตองพจารณาวา เนอหาของขอมล
ขาวสารตามคำขอเปดเผยไดหรอไม แตมขอตองพจารณาวา การไมให
สำเนาขอมลขาวสารมเหตผลอนสมควรทจะใชเปนเงอนไขในการออก
คำสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารหรอไม โดยเทศบาลตำบลยางชมนอย
อางวาเครองถายเอกสารเสย และเกรงวาขอมลขาวสารอาจจะสญหาย
ไดหากใหผอทธรณนำไปถายสำเนาทอน ขออางดงกลาวอาจแกไขได
โดยใหเจาหนาทของเทศบาลตำบลยางชมนอยเปนผสำเนาเอกสารจาก
เครองถายเอกสารแหลงอน หรอใหเจาหนาทของเทศบาลตำบล
ยางชมนอยเปนผควบคมการสำเนาเอกสาร หากใหผอทธรณเปนผไป
ทำสำเนาเอง โดยผอทธรณเปนผรบภาระคาใชจายในการสำเนาเอกสาร
ดงนน ขออางดงกลาวของเทศบาลตำบลยางชมนอยจงไมมนำหนก
เพยงพอทจะรบฟง
128
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
จงเหนสมควรเปดเผยขอมลขาวสารโดยใหสำเนาขอมล
ขาวสารนนได จงมคำวนจฉยใหเทศบาลตำบลยางชมนอย
เปดเผยขอมลขาวสารตามคำขอดวยการใหสำเนาแกผอทธรณ
129
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๑.๒. ขอดขอมลคดคานการเลอกตงสมาชกสภาเทศบาล
ขอดขอมลคดคานการเลอกตงสมาชกสภาเทศบาล
นายอทธพร ผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาลเมอง
พระพทธบาทไดยนคำรองคดคานการเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลเมอง
พระพทธบาท เขตเลอกตงท ๓ ตอคณะกรรมการการเลอกตงประจำ
จงหวดสระบร วาการเลอกตงดงกลาวมไดเปนไปโดยสจรตและ
เทยงธรรม เนองจากสมาชกสภาเทศบาลเมองพระพทธบาททไดรบ
เลอกตงรายอนไดรวมกบบคคลภายนอกซงเปนเจาหนาทใชอำนาจชวย
หาเสยงอนเปนการกระทำการฝาฝนพระราชบญญตการเลอกตงสมาชก
สภาทองถนหรอผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๔๕ มาตรา ๖๐ คณะกรรมการ
การเลอกตงประจำจงหวดสระบรไดดำเนนการสบสวนสอบสวนตาม
ระเบยบคณะกรรมการการเลอกตง วาดวยการสบสวนสอบสวนและ
การวนจฉยชขาด พ.ศ. ๒๕๕๐ แลว ไดเสนอความเหนตอคณะกรรมการ
การเลอกตงวา พยานหลกฐานไมเพยงพอทจะรบฟงไดวา ผถกคดคาน
กระทำการฝาฝนกฎหมายตามทถกกลาวหา เหนควรยกคำรองคดคาน
และตอมาคณะกรรมการการเลอกตงไดมมตยกคำรองคดคาน นายอทธพร
จงมหนงสอลงวนท ๑๕ สงหาคม ๒๕๕๔ ถงประธานกรรมการการเลอกตง
ประจำจงหวดสระบร ขอเอกสารการสอบสวนในสำนวนเรองคดคาน
การเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลเมองพระพทธบาท เขตเลอกตงท ๓
สำนกงานคณะกรรมการการเลอกตงประจำจงหวดสระบรสงเรอง
ดงกลาวใหสำนกงานคณะกรรมการการเลอกตงพจารณา สำนกงาน
คณะกรรมการการเลอกตงเปดเผยเฉพาะคำรองเรยน คำรองคดคาน
บนทกถอยคำ คำใหการ หรอบนทกการรบแจงเหตของนายอทธพร
เทานน สวนเอกสารอนในสำนวนการสอบสวนไดปฏเสธไมเปดเผย
นายอทธพรจงอทธรณคำสงสำนกงานคณะกรรมการการเลอกตงทไมได
1�0
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เปดเผยขอมลขาวสารดงกลาวตอคณะกรรมการขอมลขาวสารของ
ราชการ คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร สาขาสงคม
การบรหารราชการแผนดนและการบงคบใชกฎหมาย ไดมคำวนจฉยท
สค. ๑๓/๒๕๕๕ วา นายอทธพรผอทธรณไดชแจงวา นายอทธพร
ประสงคจะขอขอมลจำนวน ๒ รายการ คอ คำใหการของผถกรองเรยน
และพยานฝายผถกรองเรยนหรอพยานทเปนกลางเทานน สำนกงาน
คณะกรรมการการเลอกตงชแจงวา ขอมลขาวสารตามทขอเปนเอกสาร
ทตองปกปดเปนความลบเพราะมรายละเอยดเกยวกบพยานซงจะกอให
เกดอนตรายกบพยานได คณะกรรมการวนจฉยฯ มคำวนจฉยวา ขอมล
ขาวสารทผอทธรณรองขอคอคำใหการของผถกรองเรยนและพยานฝาย
ผถกรองเรยนหรอพยานกลาง เมอไดมการดำเนนการสอบสวนเกยวกบ
การเลอกตงเสรจสนแลว การเปดเผยขอมลขาวสารทผอทธรณรองขอจง
ไมทำใหการบงคบใชกฎหมายเสอมประสทธภาพหรอไมอาจสำเรจตาม
วตถประสงคได อกทงขอมลขาวสารทผอทธรณรองขอเปนขอมล
ขาวสารทมผลกระทบตอสทธของผอทธรณโดยตรง การเปดเผย
เปนการเปดโอกาสใหมการตรวจสอบการดำเนนการของหนวยงานของ
รฐเพอใหเกดความโปรงใสในการทำงานอนเปนประโยชนตอสาธารณะ
แตการเปดเผยขอมลทมชอพยานหรอขอความทอาจทำใหทราบชอ
พยานในกรณทเกยวกบการเลอกตงอาจกอใหเกดอนตรายตอชวตหรอ
ความปลอดภยของพยาน ดงนน ขอมลขาวสารทผอทธรณรองขอจง
เปนขอมลขาวสารทเปดเผยใหผอทธรณทราบไดแตใหปดชอหรอ
ขอความทอาจทำใหทราบชอพยานได จงวนจฉยใหสำนกงานคณะ
กรรมการการเลอกตงเปดเผยคำใหการของผถกรองเรยนและพยานฝาย
ผถกรองเรยนหรอพยานกลาง พรอมทงสำเนาทมคำรบรองถกตองให
แกผอทธรณโดยใหปดชอหรอขอความทอาจทำใหทราบชอพยานของ
ฝายผถกรองเรยนและพยานกลางได
1�1
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๑.๓. ใหลบขอมลประวตอาชญาการ
ใหลบขอมลประวตอาชญากร
นายชวลตสมครสอบเขารบราชการเปนทหารชนประทวน ตำแหนง
เสมยน สงกดกรมสรรพาวธทหารบก ไดผานการคดเลอกจงไดไป
รายงานตว และตรวจสอบลายพมพนวมอทสถานตำรวจ ตอมา
กรมสรรพาวธทหารบกไดแจงใหนายชวลตทราบวาไมสามารถบรรจ
นายชวลตเขารบราชการทหารได เนองจากกองทะเบยนประวตอาชญากร
สำนกงานตำรวจแหงชาต ไดมหนงสอแจงวาจากการตรวจสอบประวต
แลว ปรากฏวาพบชอและชอสกลนายชวลตในฐานขอมลประวตการถก
จบกมและดำเนนคดอาญาของกองทะเบยนประวตอาชญากร ในขอหา
ปลนทรพย โดยมผลคดของสถานพนจคมครองเดกและเยาวชนจงหวด
นนทบร คดหมายเลขดำท ๑๗๖/๒๕๓๖ คดหมายเลขแดงท ๑๕๐/
๒๕๓๗ สงอบรมสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดนนทบร
จงทำใหไมสามารถเขารบราชการได นายชวลตจงไดตดตอสอบถามไป
ยงผอำนวยการสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรวา
คำพพากษาใหรบการฝกอบรมเปนโทษทางอาญาหรอไม สถานพนจ
และคมครองเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรไดออกหนงสอท ๖/๒๕๔๕
ลงวนท ๑๕ มกราคม ๒๕๔๕ วาคำพพากษาใหรบการฝกอบรมนไมถอ
เปนโทษทางอาญา นายชวลตจงเหนวา เมอตนถกพพากษาใหรบ
การฝกอบรมทสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนจงหวดนนทบร
ไมถอวาเปนโทษทางอาญา ดงนน จงไมสมควรทจะบนทกชอและ
ชอสกลของตนในฐานขอมลของกองทะเบยนประวตอาชญากร
สำนกงานตำรวจแหงชาต จงมหนงสอขอใหสำนกงานตำรวจแหงชาต
ลบขอมลประวตการถกจบกมและดำเนนคดอาญาของนายชวลต
ในทะเบยนประวตอาชญากร แตกองทะเบยนประวตอาชญากร
1�2
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
สำนกงานตำรวจแหงชาต ปฏเสธคำขอเนองจากไมเปนไปตามหลก
เกณฑทกำหนดในประมวลระเบยบการตำรวจทไมเกยวกบคดลกษณะท
๓๒ บทท ๔ ขอ ๑.๓ ทกำหนดวา แผนพมพลายนวมอ บญชประวต
และบตรดชนทเกยวของกบผตองหา จำเลย หรอนกโทษในคดอาญาท
ไมตองนำแผนประทษกรรมตามระเบยบฯ ใหอยในขายทำลายไดดงตอ
ไปน
๑.๓.๑ ผเสยหายไดถอนคำรองทกข
๑.๓.๒ พนกงานอยการสงเดดขายไมฟอง
๑.๓.๓ ศาลสงยกฟองหรอไมประทบฟอง
๑.๓.๔ ศาลพพากษายกฟอง
๑.๓.๕ พนกงานอยการถอนฟองในชนศาล
๑.๓.๖ เมอมกฎหมายออกใชภายหลงการกระทำผด
ยกเลกความผดเชนนน
๑.๓.๗ เมอมกฎหมายยกเวนโทษ
ทงน การเกบประวตอาชญากรตามระเบยบดงกลาวจะเกบไวจน
กระทงเจาของประวตมอายครบ ๗๐ ป จงจะทำลายได โดยการจดเกบ
ขอมลประวตอาชญากรของสำนกงานตำรวจแหงชาตมวตถประสงคเพอ
การปองกนและปราบปรามอาชญากรรม นายชวลตจงไดยนอทธรณ
คำสงไมลบขอมลประวตการถกจบกมและดำเนนคดอาญาของตน
ตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร
คณะกรรมการวนจฉยฯ ไดมคำวนจฉย ท สค ๓๒/๒๕๔๘ วาขอมล
ประวตของนายชวลต ผอทธรณในฐานขอมลประวตอาชญากรของ
กองทะเบยนประวตอาชญากร สำนกงานตำรวจแหงชาต เปนขอมล
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ขาวสารสวนบคคลตามมาตรา ๔ แหงพระราชบญญตขอมลขาวสารของ
ราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ ซงสำนกงานตำรวจแหงชาต ตองปฏบตเกยวกบ
การจดระบบขอมลใหเปนไปตามนยมาตรา ๒๓ (๑) แหงพระราช
บญญตดงกลาวทกำหนดใหหนวยงานของรฐตองจดใหมระบบขอมล
ขาวสารสวนบคคลเพยงเทาทเกยวของและจำเปนเพอการดำเนนงาน
ของหนวยงานของรฐใหสำเรจตามวตถประสงคเทานน และยกเลกการ
จดใหมระบบดงกลาวเมอหมดความจำเปน ในกรณทสำนกงานตำรวจ
แหงชาตจดทำขอมลประวตอาชญากรมงกระทำเพอปองกนและ
ปราบปรามอาชญากรรม แตกรณผอทธรณเปนผกระทำความผดขณะท
เปนผเยาวและศาลใหเปลยนโทษเปนการฝกอบรม ณ สถานพนจและ
คมครองเดกและเยาวชน เมอผานการฝกอบรมแลวสถานพนจและ
คมครองเดกและเยาวชนกออกใบบรสทธให ผอทธรณจงมไดมฐานะเปน
อาชญากรแตอยางใด ดงนน การทสำนกงานตำรวจแหงชาตจดเกบ
ขอมลผอทธรณในฐานะทเปนอาชญากรในทะเบยนประวตอาชญากร
ตามระเบยบของสำนกงานตำรวจแหงชาต จงเปนการเกบทไมถกตอง
ตามวตถประสงคของพระราชบญญตจดการฝกและอบรมเดกบาง
จำพวก พ.ศ. ๒๔๗๙ พระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบครว
และวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. ๒๕๓๔ และประมวล
กฎหมายอาญาในสวนทเกยวกบการกระทำผดของเดกและเยาวชน
ฉะนน จงมมตใหสำนกงานตำรวจแหงชาตลบขอมลประวต
ของผอทธรณออกจากทะเบยนประวตอาชญากรของสำนกงาน
ตำรวจแหงชาตทนายชวลตผอทธรณรองขอ
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
การดำเนนคดในศาลปกครอง
๑๒
๑๒.๑. ฟองใหไลนายก อบต.
ฟองใหไลนายก อบต.
นายพชต ชาวบานใน อบต.ตรม ไดขอขอมลขาวสารจาก อบต.ตรม
เมอไดรบมาบางสวนแลว นายพชตไดมาตรวจดแลว พบวา นายก
อบต.ตรม หวหนาสวนโยธา และเจาหนาท ไมมความโปรงใสใน
กระบวนการจดซอจดจางโดยเฉพาะโครงการเสยงตาม
สายกระจายขาว ๑๘ หมบาน มการตรวจรบงานแลว
แตใชการไมได ทำใหเกดความเสยหายกบประชาชน
อยางมาก เออประโยชนใหแกตนเองและพวกพอง
ในการเสนอราคาและการทำสญญาตางๆ กบ
อบต.ตรม จงไดมายนฟองคดตอศาลปกครอง
ขอใหมคำพพากษาไลนายก อบต. ตรม ออก
จากตำแหนง
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๒๑๓/๒๕๕๔ วา
ผมสทธฟองคดตอศาลปกครองไดมองคประกอบ
๓ ประการคอ ประการทหนง ผฟองคดจะตองเปน
ผซงไดรบความเดอดรอนหรอเสยหายหรออาจจะ
เดอดรอนหรอเสยหายโดยมอาจหลกเลยงไดในเรองนน
ประการทสอง ความเดอดรอนหรอเสยหายทผฟองคดไดรบนนเกด
จากการกระทำหรองดเวนการกระทำอยางหนงอยางใดของหนวยงาน
ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐตามทกำหนดไวในมาตรา ๙
วรรคหนง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคด
ปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ และประการทสาม การแกไขหรอบรรเทาความ
เดอดรอนหรอความเสยหายทผฟองคดไดรบนนตองมคำบงคบตามท
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
กำหนดไวในมาตรา ๗๒ แหงพระราชบญญตดงกลาว เมอคำขอบงคบ
ตามคำฟองของผฟองคดทขอใหศาลไลผถกฟองคดออกจากตำแหนง
เปนคำขอทไมอยในอำนาจของศาลปกครองทจะออกคำบงคบไดตาม
มาตรา ๗๒ วรรคหนง (๑) นายพชต จงไมใชผมสทธฟองคด ศาลจงม
คำสงไมรบคำฟองไวพจารณาและใหจำหนายคดออกจากสารบบความ
ศาลปกครองจะมคำพพากษาและกำหนดคำบงคบไดแตเฉพาะ
เพกถอนกฎ คำสง สงเจาหนาทหามมใหกระทำการ ใหงดเวน
กระทำการ หรอใหกระทำการภายในเวลา หรอใหหนวยงานของ
รฐชดใชคาเสยหาย เปนตน แตไมมอำนาจไลใครออก หรอสง
จำคกผใด ในกรณนนายพชต ตองรองเรยนตอนายอำเภอเพอให
สง นายก อบต. พนจากตำแหนง
1�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๒.๒. ฟอง...แผนพฒนา อบต. สามป
ฟอง...แผนพฒนา อบต. สามป
นายครรชต รวบรวมรายชอประชาชน ๗๓ คน สงตอประชาชน
สภาองคการบรหารสวนตำบลดานแมแฉลบเพอของบประมาณ
ซอมแซมทำถนน ซอย ๑๐ หมท ๔ ตอมานายครรชต ไดมหนงสอ
สอบถามปลดองคการบรหารสวนตำบลดานแมแฉลบวา อบต. ไดมการ
บรรจการพฒนาถนนสายดงกลาวไวในแผนพฒนาขององคการบรหาร
สวนตำบลดานแมแฉลบหรอไม ปลดองคการบรหารสวนตำบล
ดานแมแฉลบมหนงสอชแจงวา ในการจดทำแผนพฒนาองคการบรหาร
สวนตำบลดานแมแฉลบ สามป นน ไดเรมดำเนนการจดทำประชาคม
เพอเสนอปญหาและความตองการเพอบรรจแผนพฒนา และเสนอสภา
องคการบรหารสวนดานแมแฉลบ เพอพจารณาใหความเหนชอบ ซง
สภาองคการบรหารสวนตำบลดานแมแฉลบไดมมตใหความเหนชอบ
แลวในการประชมสมยสามญ ท ๓/๒๕๕๐ ครงท ๑ เมอวนท ๑๒
มถนายน ๒๕๕๑ และครงท ๒ เมอวนท ๑๓ มถนายน ๒๕๕๑ และ
นายก อบต. ไดลงนามอนมตแผนพฒนาองคการบรหารสวนตำบล
ดานแมแฉลบ สามป (พ.ศ. ๒๕๕๒ ถง พ.ศ. ๒๕๕๔) เมอวนท ๑๖
มถนายน ๒๕๕๑ การทนายครรชตมหนงสอขอใหบรรจโครงการ
ซอมแซมทำถนน ซอย ๑๐ ในแผนพฒนานนไดลวงเลยเวลามาแลว
นายครรชต เหนวา ผใหญบานไดทำประชาพจารณประชาคมหมบาน
หมท ๔ เมอวนท ๑ มนาคม ๒๕๕๒ และทประชมมมตใหกอสรางถนน
ลาดยางจากตนซอย ๑๐ ถงทางลงทานำหมท ๔ แตตอมากลบสง
รายงานการประชมประชาคมหมบาน หมท ๔ เมอวนท ๒๐ พฤษภาคม
๒๕๕๒ ซงเปนรายงานการประชมเทจ เพราะมไดมการจดประชมจรง
การทผใหญบานสภาและอบต. รวมกนอนมตงบประมาณบรรจแผน
1�9
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
พฒนาสามปขององคการบรหารสวนตำบลดานแมแฉลบ ทงททราบวา
ไมมการจดทำประชาคมหมบานจรง โดยขดตอกฎหมายและระเบยบ
ปฏบตจงเปนการปฏบตหนาทโดยไมชอบดวยกฎหมาย นายครรชต
จงไดยนฟองตอศาลปกครอง ขอใหศาลมคำพพากษาใหเพกถอน
แผนพฒนาองคการบรหารสวนตำบลดานแมแฉลบสามป
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๖๓๗/๒๕๕๓ วาระเบยบกระทรวง
มหาดไทยวาดวยการจดทำแผนพฒนาขององคกรปกครองทองถน พ.ศ.
๒๕๔๘ ขอ ๔ ไดนยามคำวา แผนพฒนา หมายความรวมถงแผน
ยทธศาสตรการพฒนา และแผนพฒนาสามป และนยามคำวา แผน
พฒนาสามป หมายความวา แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมขององคกร
ปกครองสวนทองถนทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนา อนม
ลกษณะเปนการกำหนดรายละเอยดแผนงาน โครงการพฒนาทจดทำ
ขนสำหรบปงบประมาณแตละปซงมความตอเนองและเปนแผนกาวหนา
ครอบคลมระยะเวลาสามปโดยมการทบทวนเพอปรบปรงเปนประจำ
ทกป และขอ ๑๗ กำหนดใหการจดทำแผนพฒนาสามปใหดำเนนการ
ตามระเบยบน โดยมขนตอนดำเนนการ ดงน (๑) คณะกรรมการพฒนา
ทองถนรวมกบประชาคมทองถนกำหนดประเดนหลกการพฒนาให
สอดคลองกบวสยทศน พนธกจและจดมงหมายเพอการพฒนาในแผน
ยทธศาสตรการพฒนา รวมทงสอดคลองกบปญหาความตองการ
ของประชาคมและชมชน โดยใหนำขอมลพนฐานในการพฒนาจาก
หนวยงานตางๆ และขอมลในแผนชมชนมาพจารณาประกอบการจดทำ
แผนพฒนาสามป (๒) คณะกรรมการสนบสนนการจดทำแผนพฒนา
ทองถนรวบรวมประเดนหลกการพฒนา ปญหา ความตองการและขอมล
นำมาจดทำรางแผนพฒนาสามป แลวเสนอคณะกรรมการพฒนา
ทองถน (๓) คณะกรรมการพฒนาทองถนพจารณารางแผนพฒนา
สามปเพอเสนอผบรหารทองถน (๔) ผบรหารทองถนพจารณารางแผน
1�0
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
พฒนาสามปและประกาศใชแผนพฒนาสามปสำหรบองคการบรหาร
สวนตำบลเพอใหความเหนชอบกอนแลวผบรหารทองถนจงพจารณา
อนมตและประกาศใชแผนพฒนาสามปตอไป สำหรบการนำแผนพฒนา
ดงกลาวไปปฏบตไดกำหนดไวในขอ ๒๕ ของระเบยบเดยวกน
ใหองคกรปกครองสวนทองถนใชแผนพฒนาสามปเปนกรอบในการจด
ทำงบประมาณรายจายประจำป และงบประมารณรายจายเพมเตม
รวมทงวางแนวทางเพอใหมการปฏบตใหบรรลวตถประสงคตาม
โครงการทกำหนดไวในแผนพฒนาสามป เมอพจารณาขอเทจจรงของ
คดนเหนวา แผนพฒนาสามปมผลผกพนเฉพาะ อบต. ดานแมแฉลบ
เหตแหงความเดอดรอนหรอเสยหายทแทจรงของนายครรชตเกดจาก
การทถนนจากตนซอย ๑๐ ถงทางลงทานำหมท ๔ มสภาพชำรด
ทรดโทรม และเปนหลมเปนบอไมไดเกดจากแผนพฒนาองคการบรหาร
สวนตำบลดานแมแฉลบสามป แผนนไมมผลผกพนตรงตอนายครรชต
ผฟองคด อนจะทำใหผฟองคดไดรบความเดอดรอนหรอเสยหายหรอ
อาจจะเดอดรอนหรอเสยหายโดยมอาจหลกเลยงไดอนเนองจากการ
กระทำหรอการงดเวนการกระทำของอบต. ดานแมแฉลบ นายครรชต
ผฟองคดจงไมใชผมสทธฟองคดนตอศาลปกครอง ศาลจงมคำสง
ไมรบคำฟองไวพจารณา
1�1
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๒.๓. อำนาจศาลปกครอง
อำนาจศาลปกครอง
นายเอนก ประกอบกจการรานอาหาร บรเวณหาดแหลมโพธ ตำบล
พมเรยง อำเภอไชยา สราษฎรธาน ซงเปนทราชพสด โดยมเทศบาล
ตำบลพมเรยงเปนผดแลการใชประโยชนในทดงกลาว ตอมามการ
ประชมหนวยงานทเกยวของรวมกบผประกอบกจการรานคาเพอจด
ระเบยบรานคาทคาขายอยบรเวณหาดแหลมโพธเพอปรบปรงภมทศน
จดทำสวนสาธารณะใหประชาชนใชประโยชนรวมกน โดยใหเทศบาล
ตำบลพมเรยงดำเนนการ ซงตองดำเนนการรอถอนรานคาทกราย
ออกไป แตเทศบาลกลบดำเนนการรอถอนเฉพาะรานอาหารของ
นายอเนกกบรานคาของบางรายเทานน โดยมไดมการรอถอนรานคา
ทกรายทคาขายอยบรเวณหาดแหลมโพธ นายอเนกเหนวาเปนการ
เลอกปฏบตและไมเปนธรรม และนายกเทศมนตรตำบลพมเรยงละเวน
การปฏบตหนาทและปฏบตหนาทโดยไมชอบ จงไดไปยนฟองคด
ตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๒๓๕/๒๕๕๐ วา มลเหตแหงการฟอง
คดมาจากการกลาวหาวาผถกฟองคดมไดดำเนนการจดระเบยบรานคา
ทมอยใหเรยบรอยตามมตทประชม แตกลบดำเนนคดอาญากบผฟองคด
และรานคาอนเพยงบางรายเทานน พรอมทงใหรอถอนรานคาของผฟอง
คดออกไปจากบรเวณทดนดงกลาวอนเปนการละเวนการปฏบตหนาท
และปฏบตหนาทโดยมชอบดวยกฎหมาย ขอใหศาลลงโทษผถกฟองคด
ตามมาตรา ๑๕๗ แหงประมวลกฎหมายอาญา กรณจงเปนการกลาว
อางวาผถกฟองคดกระทำผดกฎหมายอาญาอนเปนลกษณะความผดทม
การกำหนดโทษตามทบญญตไวในประมวลกฎหมายอาญา การฟองคด
1�2
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เพอใหศาลลงโทษผกระทำความผดตามกฎหมายดงกลาวจงตองฟอง
คดตอศาลยตธรรม มใชคดพพาททอยในอำนาจของศาลปกครองตาม
มาตรา ๙ วรรคหนง (๑) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและ
วธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ศาลจงมคำสงไมรบคำฟองไว
พจารณา
หากจะฟองดำเนนคดอาญากบเจาหนาทตองฟองทศาลยตธรรม
ในเรองนคอศาลจงหวดไชยา สวนกรณทอางวาเปนการเลอกปฏบตและ
ไมเปนธรรมนน หากเจาหนาทปฏบตตอตนตามกฎหมายคอ รอถอน
รานคาของนายเอนกเนองจากบกรกทราชพสด แตไมรอถอนผบกรก
รายอน ไมเปนการทเจาหนาทเลอกปฏบตแตเปนการละเวนการปฏบต
หนาทคอ ละเวนไมดำเนนการรอถอนรานคารายอนทบกรกทราชพสด
เพราะบคคลใดจะอางหลกแหงความเสมอภาคเพอเรยกรองใหปฏบต
ตอตนอยางเดยวกนนน ยอมทำไดเฉพาะเพอใหปฏบตในสงทชอบดวย
กฎหมายเทานน
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๒.๔. ระยะเวลาอทธรณคำพพากษา
ระยะเวลาอทธรณคำพพากษา
หนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน มขอพพาทฟองรอง
กบประชาชนในศาลปกครองเปนคดจำนวนมาก บางคดชนะ บางคดแพ
หากคดใดทศาลปกครองชนตนมคำพพากษาใหองคกรปกครอง
สวนทองถนแพคด ตองเพกถอนคำสงหรอชดใชคาเสยหาย ถาองคกร
ปกครองสวนทองถนไมเหนพองดวยกบคำพพากษาของศาลปกครอง
ชนตนยอมมสทธอทธรณคำพพากษาตอศาลปกครองสงสด แตตองยน
อทธรณภายในระยะเวลา ๓๐ วน ตามทกฎหมายกำหนด
มคดฟองทศาลปกครองกลางวา ผฟองคดไดทำสญญารบจาง
กอสรางสะพานเดนเทา คสล. ขามคลองวดอบลฯ และขามคลองตนกบ
เทศบาลตำบลศรดอนไผ แตเมอทำการกอสรางแลวเสรจผฟองคดไดม
หนงสอลงวนท ๑๖ มถนายน ๒๕๔๓ และลงวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๔๓
สงมอบงานกอสรางสะพานดงกลาว ปรากฏวาเทศบาลไมยอมรบมอบ
งานกอสรางและไดมหนงสอลงวนท ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๔๓ ขอใหผฟอง
คดดำเนนการแกไขงานกอสรางใหถกตอง ซงผฟองคดเหนวาการ
กอสรางสะพานทางเดนเทา คสล. ขามคลองทงสองโครงการผฟองคด
ไดดำเนนการกอสรางภายใตการควบคมงานของเทศบาลและไดดำเนน
การถกตองตามสญญาจางและแบบแปลนการกอสรางแลว การท
เทศบาลตำบลศรดอนไผไมรบมอบงานและสงใหผฟองคดแกไขงาน
กอสรางจงไมถกตองตามสญญาจางและไมชอบดวยกฎหมาย ขอใหศาล
ปกครองมคำพพากษาหรอคำสงใหเทศบาลตรวจรบงานกอสรางสะพาน
ทางเดนเทา คสล. ทงสองโครงการ และจายเงนคาจางและคาเสยหาย
เปนเงน ๔๔๒,๓๖๒.๔๔ บาท พรอมดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
จากตนเงน ๔๑๑,๕๐๐ บาท นบแตวนท ๒ กรกฎาคม ๒๕๔๔ เปนตนไป
จนกวาจะชำระเสรจใหแกผฟองคด
ศาลปกครองชนตนมคำพพากษาเมอวนท ๑๘ มนาคม ๒๕๔๘ ให
เทศบาลตำบลศรดอนไผตรวจรบงานและชำระเงนคาจางกอสราง
สะพานขามคลองวดอบลฯ และคลองตน จำนวน ๓๗๕,๙๘๑.๑๙ บาท
พรอมดวยดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ของเงนตนจำนวน
๓๗๕,๙๘๑.๑๙ บาท นบตงแตวนท ๒ กรกฎาคม ๒๕๔๔ เปนตนไป
ทงนใหชำระเงนใหแลวเสรจภายใน ๖๐ วน นบแตคดถงทสด
เทศบาลตำบลศรดอนไผยนอทธรณคำพพากษาตอศาลปกครอง
ชนตนโดยทางไปรษณยเมอวนท ๑๙ เมษายน ๒๕๔๘ ตามตราประทบ
ไปรษณย ซงศาลปกครองชนตนเหนวาเปนคำอทธรณทยนเกนกำหนด
ระยะเวลาสามสบวนนบแตวนทไดมคำพพากษาตามาตรา ๗๓ วรรค
หนง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
พ.ศ. ๒๕๔๒ จงมคำสงไมรบคำอทธรณของผถกฟองคดไวพจารณา
เทศบาลตำบลศรดอนไผไดยนคำรองเพออทธรณคำสงของศาล
ปกครองชนตนทไมรบคำอทธรณไวพจารณา ความวา การทผถกฟอง
คดยนคำอทธรณเกนกำหนดสามสบวนนน เนองจากกอนวนครบ
กำหนดเปนวนหยดตดตอกนหลายวน ขอใหศาลปกครองสงสดมคำสง
ใหศาลปกครองชนตนรบคำอทธรณของผฟองคดไวพจารณา
ศาลปกครองสงสดไดมคำสง ท ๕๖๘/๒๕๔๘ วา มาตรา ๗๓ แหง
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.
๒๕๔๒ กำหนดใหผมสวนไดเสยทประสงคจะคดคานคำพพากษาหรอ
คำสงของศาลปกครองชนตน ใหมสทธยนคำอทธรณตอศาลปกครอง
ชนตนทมคำพพากษาหรอคำสงภายในกำหนดสามสบวนนบแตวนทได
มคำพพากษาหรอมคำสง ถามไดยนอทธรณตามกำหนดเวลาดงกลาว
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ใหถอวาคดนนเปนอนถงทสด สำหรบคดน ศาลปกครองชนตนไดม
คำพพากษาเมอวนท ๑๘ มนาคม ๒๕๔๘ ซงผถกฟองคดมสทธทจะ
อทธรณคดคานคำพพากษาของศาลปกครองชนตนทมพพากษานนได
ภายในวนท ๑๗ เมษายน ๒๕๔๘ ซงเปนวนหยดราชการจงครบ
กำหนดในวนถดมาคอภายในวนท ๑๘ เมษายน ๒๕๔๘ แตผถกฟอง
คดไดยนคำอทธรณคำพพากษาตอศาลปกครองชนตนโดยสงทาง
ไปรษณยเมอวนท ๑๙ เมษายน ๒๕๔๘ ตามตราประทบไปรษณย
จ ง เปนกรณท ผ ถ กฟ องคดม ได ย นคำอทธรณคำพพากษาต อ
ศาลปกครองชนตนภายในกำหนดระยะเวลาสามสบวนนบแตวนท
ศาลไดมคำพพากษา จงถอวาคดนเปนอนถงทสด ผถกฟองคดจงไมอาจ
ยนคำอทธรณคำพพากษาตอศาลปกครองชนตนได ทศาลปกครอง
ชนตนมคำสงไมรบคำอทธรณคำพพากษาของผถกฟองคดไวพจารณา
จงชอบแลว จงมคำสงยนตามคำสงศาลปกครองชนตน
ดงนนจงตองระวงไวใหดหากจะยนอทธรณคำพพากษาของ
ศาลปกครองชนตนตองยนภายใน ๓๐ วน นบแตวนทศาล
ปกครองชนตนมคำพพากษา และการนบระยะเวลาไมเหมอนกบ
การยนอทธรณในศาลยตธรรมซงกฎหมายกำหนดใหยนภายใน
๑ เดอน
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๒.๕. สรางถนนเขาไปในทของชาวบาน
สรางถนนเขาไปในทของชาวบาน
มคดจำนวนมากทเทศบาลหรอ อบต. ถกหาวากอสรางถนนแลว
รกลำไปในทของชาวบาน แตเทศบาลหรอ อบต. อางวาไมไดรกลำ
ทของชาวบานเปนการกอสรางถนนบนทางสาธารณะซงมมาแตเดม
จงมปญหาวาทดนทพพาทเปนกรรมสทธของชาวบานหรอเปนทาง
สาธารณประโยชน ดงนน หากจะดำเนนคดในเรองนตองยนฟองตอ
ศาลยตธรรมมใชศาลปกครองเพราะเปนคดทมขอพพาทเรองกรรมสทธ
ในทดน แตกมคดทเทศบาลกอสรางถนนคอนกรตเสรมเหลกรกลำ
เขาไปในทของชาวบานตองยนฟองตอศาลปกครอง
คดนผฟองคดไปยนฟองตอศาลปกครองกลางวา ผฟองคดเปน
เจาของกรรมสทธในทดนโฉนดทดนเนอท ๖๑ ตารางวา ในการนผฟอง
คดไดรบความเดอดรอนหรอเสยหายจากการทเทศบาลเมองคคตได
กอสรางถนนคอนกรตเสรมเหลกรกลำเขาไปในทดนของผฟองคด โดย
ผฟองคดไดยนคำขอรงวดสอบเขตทดนแปลงดงกลาวตอเจาพนกงาน
ท ด นจ งหวดปทมธาน ผลการร งว ดสอบเขตปรากฏว ามถนน
คอนกรตเสรมเหลกทเทศบาลเมองคคตไดกอสรางรกลำทดนของ
ผฟองคด ทงนในขณะทำการรงวดสอบเขตเจาของทดนขางเคยงและ
เทศบาลเมองคคตไมไดคดคานการรงวด เจาพนกงานทดนจงหวด
ปทมธานจงไดทำการปกหลกเขตใหมจำนวน ๒ หลก ลงบนถนนท
เทศบาลเมองคคต กอสรางแทนหลกเขตเกาซงสญหายเนองจากการ
กอสรางถนนของเทศบาลเมองคคต ในการนผฟองคดเหนวาเทศบาล
เมองคคตไดกอสรางถนนรกลำเขามาในทดนของผฟองคด จงไดแจงให
เทศบาลเมองคคตดำเนนการรอถอนถนนทรกลำเขามาในทดนพพาท
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ดงกลาว แตเทศบาลเมองคคตเพกเฉยไมดำเนนการใดๆ ผฟองคด
จงนำเรองนมาฟองตอศาลปกครองชนตน
ขอใหศาลปกครองชนตนมคำพพากษาหรอคำสงใหเทศบาลเมอง
คคตทำการรอถอนถนนทไดกอสรางรกลำเขามาในทดนของผฟองคด
ศาลปกครองชนตนพจารณาแลวเหนวา การทศาลจะมคำบงคบตาม
คำขอของผฟองคดโดยใหเทศบาลเมองคคตทำการรอถอนถนนทรกลำ
ทดนพพาทออกไปไดหรอไมนน ศาลจำตองพจารณาใหไดความ
เสยกอนวาทดนพพาทบรเวณทเทศบาลเมองคคตไดสรางถนนรกลำ
เขาไปเปนทดนทเปนกรรมสทธของผฟองคดหรอเปนทางสาธารณะ
ซงเปนกรณพพาทเกยวกบสทธในทดน ไมใชเปนคดปกครองทอยใน
อำนาจพจารณาพพากษาของศาลปกครองตามมาตรา ๙ แหงพระราช
บญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
ศาลปกครองชนตนจงมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณาและใหจำหนาย
คดออกจากสารบบความ
ผฟองคดจ งยนคำรองอทธรณคำส งของศาลปกครองชนตน
ทไมรบคำฟองไวพจารณา ขอใหศาลปกครองสงสดมคำสงใหรบคำฟอง
ของผฟองคดไวพจารณาพพากษาหรอมคำสงตอไป
ศาลปกครองสงสดมคำสง ท ๓๑๖/๒๕๔๘ วา เมอพจารณาจาก
คำฟองของผฟองคดซงฟองวาเทศบาลเมองคคตไดกอสรางถนน
คอนกรตเสรมเหลกรกลำเขาไปในทดนของผฟองคด โดยเจาพนกงาน
ทดนจงหวดปทมธาน สาขาลำลกกา ไดนดทำการรงวดสอบเขตตาม
คำรองขอของผฟองคด ผลการรงวดสอบเขตปรากฏวามถนน
คอนกรตเสรมเหลกทเทศบาลเมองคคตไดกอสรางรกลำทดนของผฟอง
คด โดยในขณะทำการรงวดสอบเขตเจาของทดนขางเคยงและเทศบาล
เมองคคตไมไดคดคานการรงวด เจาพนกงานทดนจงหวดปทมธาน
1�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
จงไดทำการปกหลกเขตใหมจำนวน ๒ หลก ลงบนถนนทเทศบาลเมอง
คคตกอสรางแทนหลกเขตเกาซงสญหาย และผฟองคดไดแจงให
เทศบาลเมองคคตดำเนนการรอถอนถนนทรกลำเขามาในทดนพพาท
แลว แตเทศบาลเมองคคตเพกเฉยไมดำเนนการใดๆ ขอเทจจรงในเรอง
นจงไมปรากฏวาเทศบาลเมองคคตไดมการโตแยงหรอคดคานวาถนน
คอนกรตเสรมเหลกทกอสรางลงบนทดนพพาทเปนการสรางลงบนทดน
อนเปนกรรมสทธของเทศบาลเมองคคต จงฟงไมไดวาคดนเปนคด
พพาทเกยวกบสทธในทดนอนเปนคดเกยวกบสทธในทรพยสนของ
บคคลซงอยในอำนาจพจารณาพพากษาของศาลยตธรรม ดงนน เมอ
ผฟองคดไดนำเร องนมาฟองตอศาลปกครองชนตนโดยขอให
ศาลปกครองชนตนมคำพพากษาหรอคำสงใหเทศบาลเมองคคตทำการ
รอถอนถนนทไดกอสรางรกลำเขามาในทดนของผฟองคด คดนจงเปน
คดพพาทเกยวกบการกระทำละเมดของหนวยงานทางปกครองอนเกด
จากการใชอำนาจตามกฎหมาย ซงอยในอำนาจพจารณาพพากษาหรอ
มคำสงของศาลปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) แหงพระราช
บญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
และเปนการฟองคดภายในกำหนดระยะเวลา ๑ ป นบแตวนทผฟองคด
รถงเหตแหงการฟองคด ทงนตามมาตรา ๕๑ แหงพระราชบญญต
ดงกลาว ศาลปกครองชนตนจงมอำนาจรบคดนไวพจารณาพพากษา
หรอมคำสงได ทศาลปกครองชนตนมคำสงไมรบคำฟองไวพจารณาและ
ใหจำหนายคดออกจากสารบบความนน ศาลปกครองสงสดไมเหนพอง
ดวย จงมคำสงกลบคำสงของศาลปกครองชนตนใหรบคำฟองไว
พจารณาและใหศาลปกครองชนตนดำเนนกระบวนพจารณาตอไปตาม
รปคด
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
การดำเนนคดละเมด
๑๓
๑๓.๑. ฟองคณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผด ทางละเมด
ฟองคณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมด
นายวชตดำรงตำแหนงนายกเทศมนตร ตำบลตลาดแค อำเภอ
โนนสง และเปนประธานคณะกรรมการบรหารกจการประปา
เทศบาลตำบลตลาดแคโดยตำแหนง ไดถกนายอำเภอ
โนนสงมคำสงแตงตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรง
ความรบผดทางละเมด กรณเงนขาดบญชกองการ
ประปาเทศบาลตำบลตลาดแค ปงบประมาณ พ.ศ.
๒๕๕๒ ถง ๒๕๕๔ โดยมนายพล นางจนทร
นายอาทตย นายอ งคาร และนางพธ เปน
คณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผด
ทางละเมด คณะกรรมการทง ๕ คนดงกลาวไดม
ความเหนเสนอตอนายอำเภอวา นายวชต
นายกเทศมนตรตำบลตลาดแค ซงโดยตำแหนง
ตองควบคมและรบผดชอบในการบรหารกจการของ
เทศบาล และเปนผบงคบบญชาพนกงานเทศบาลและ
ลกจางเทศบาล แตปรากฏหลกฐานชดวาไมไดกำกบดแล
ควบคมอยางเขมงวด จงมการทจรตในกองการประปาเทศบาล
ตำบลตลาดแคขนตอเนองยาวนานถง ๓ ป ตอมานายอำเภอโนนสง
จงไดมคำสงอำเภอโนนสง เรอง กำหนดใหผตองรบผดทางละเมดชดใช
เงนคน โดยกำหนดใหนายวชตนายกเทศมนตร ตำบลตลาดแค รบผด
ชดใชความเสยหายในฐานะผบงคบบญชาชนสงและหรอผอนมต
ในอตรารอยละ ๒๐ เปนจำนวนเงนทงสน ๖๘,๑๘๓ บาท นายวชต
ไดยนอทธรณคำสงชดใชเงนดงกลาว แตนายอำเภอโนนสงไดแจงผล
1�1
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
การพจารณาอทธรณวา ใหยกอทธรณ นายวชตไมเหนดวยกบคำสง
ดงกลาว เนองจากเหนวากระบวนการพจารณากอนออกคำสงทาง
ปกครองใหตนตองชดใชเงนนนไมมการรบฟงและพจารณาพยาน
เอกสาร หลกฐานและขอเทจจรงอยางทวถงเพยงพอ และไมใหนายวชต
ไดมโอกาสทราบถงขอเทจจรงและไมแจงสทธในการขอตรวจดเอกสาร
ทจำเปนตองรเพอโตแยงหรอชแจงหรอปองกนสทธของตน จงยนฟอง
คดตอศาลปกครองนครราชสมา โดยยนฟองนายอำเภอโนนสงเปนผถก
ฟองคดท ๑ ศาลชนตนมคำสง
ศาลปกครองนครราชสมาไดมคำสงในคดหมายเลขดำ ท ๑๗๒/
๒๕๕๖ วา คดนนายวชตผฟองคด ฟองนายพลเปนผถกฟองคดท ๒
นางจนทรเปนผถกฟองคดท ๓ นายอาทตยเปนผถกฟองคดท ๔
นายองคารเปนผถกฟองคดท ๕ นายพธเปนผถกฟองคดท ๖ ในฐานะ
คณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมดทไดรบการแตงตง
จากนายอำเภอโนนสง ผถกฟองคดท ๑ วาทำการสอบขอเทจจรงโดย
ไมมการรบฟงพยานหลกฐานอยางเพยงพอ ไมใหโอกาสผฟองคดทราบ
ขอเทจจรงหรอสทธในการขอตรวจดเอกสาร ไมใหความเปนธรรมตอ
ผฟองคดนน เหนวาการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมดโดยผถก
ฟองคดท ๒ ถง ผถกฟองคดท ๖ เปนเพยงขนตอนการเตรยมการและ
การดำเนนการของเจาหนาทเพอจดใหนายอำเภอโนนสงผถกฟองคด
ท ๑ มคำสงใหนายวชตผฟองคดและพวกชดใชคาสนไหมทดแทน จงยง
ไมอาจถอไดวาการกระทำของผถกฟองคดท ๒ ถง ผถกฟองคดท ๖
ไดกอใหเกดความเดอดรอนหรอเสยหายตอผฟองคดในทางนตนยแลว
นายวชตผฟองคดจงไมมสทธฟองผถกฟองคด ๒ ถง ผถกฟองคดท ๖
จงมคำสงไมรบคำฟองในสวนทฟองผถกฟองคดท ๒ ถง ผถกฟองคด
ท ๖ ไวพจารณา
1�2
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ในการยนฟองคดตอศาลปกครอง โดยทวๆ ไป เราอาจจะเขาใจวา
เจาหนาทซงมสวนรวมเสนอใหเจาหนาทผมอำนาจออกคำสง ออกคำสง
ไปตามทตนเองเสนอ แตอยางไรกตาม เจาหนาทผมอำนาจออกคำสง
โดยแทจรงแลวเขาสามารถตดสนใจไดโดยลำพงวาควรจะมคำสงเชนไร
การทเจาหนาทผทำความเหนเปนเพยงแคการเสนอความเหนเบองตน
เทานน จงถอวาเปนเรองกระบวนการขนตอนภายในของหนวยงานนน
เอง ยงไมมผลกระทบกระเทอนใดๆ ตอบคคลภายนอกผรบคำสง คดน
ศาลจงมคำสงรบคำฟองแตเฉพาะนายอำเภอโนนสง ผถกฟองคดท ๑
ซงเปนผออกคำสงแตเพยงคนเดยว
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๓.๒ ทำสญญารบสภาพหน
ทำสญญารบสภาพหน
นายกองคการบรหารสวนตำบลบานบง และปลดองคการบรหาร
สวนตำบลบานบง ทงสองเปนผมอำนาจสงจายหรอถอนเงนจาก
ธนาคารในนามของ อบต. บานบง ตอมามการตรวจสอบพบวา
นางอไรวรรณ หวหนาสวนการคลง ซงเปนผเขยนเชค และเสนอให
นายก อบต. และปลด อบต. ลงนาม ไดเพมชอของตนเองและจำนวน
เงนในเชคไปรบเงนแทนผรบเงน รวมเชคจำนวน ๑๒ ฉบบ เปนเงนรวม
๑,๗๒๐,๐๐๐ บาท นายอำเภอจงไดตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรง
ความรบผดทางละเมด และรายงานความเหนไปยงกระทรวงการคลง
ตอมากรมบญชกลางซงไดรบมอบอำนาจจากกระทรวงการคลงไดม
หนงสอแจงผลการพจารณาไปยงนายอำเภอวา ขอเทจจรงปรากฏวา
นางอไรวรรณ ไดทำการเพมเตมจำนวนเงนในเชคจำนวน ๑๒ ฉบบ
เปนเงนทงสน ๑,๗๒๐,๐๐๐ บาท พฤตการณเปนการทจรต ถอไดวา
เปนการจงใจทำให อบต. บานบงไดรบความเสยหายจงใหนางอไรวรรณ
ชดใชคาสนไหมทดแทนเปนเงน ๑,๗๒๐,๐๐๐ บาท พรอมดอกเบยตาม
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย สวนนายก อบต. และปลด อบต.
ซงเปนผบงคบบญชาของนางอไรวรรณ และเปนผลงนามสงจายเชค
ทนางอไรวรรณ เขยนโดยมไดมการตรวจสอบการเขยนตวเลขและ
ตวอกษรวาไดดำเนนการเขยนเชคใหชดคำวาบาทหรอขดเสนหนา
จำนวนเงนเพอมใหมชองวางทจะเขยนหรอเพมเตมจำนวนเงนได และ
มไดมการขดคำวา “หรอผถอ” ออกตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย
วาดวยการรบเงน การเบกจายเงน การฝากเงน การเกบรกษาเงน และ
การตรวจเงนขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๑ จนเปน
ชองทางใหนางอไรวรรณ เพมเตมยอดเงนและชอของตนเองลงไป
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
พฤตกรรมถอไดวากระทำโดยประมาทเลนเลออยางรายแรง จงใหนายก
และปลด อบต. ทงสองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนคนละครงของ
จำนวนคาเสยหายทงหมด เมอ อบต. ไดรบชดใชจากนางอไรวรรณ
ครบถวนแลว ใหคนเงนสวนทรบชำระไวเกนใหแกนายกและปลด อบต.
ตามสดสวนทไดชดใชไวกบทางราชการ นอกจากน ขอใหพจารณา
ดำเนนการทางคดอาญากบนางอไรวรรณ ดวย อบต. บานบง จงมคำสง
ใหนายกและปลด อบต. ชดใชคาเสยหายตามความเหนของกระทรวง
การคลง
นายก อบต. และปลด อบต. บานบง จ งไดไปยนฟองคดตอ
ศาลปกครอง ขอใหเพกถอนคำสงทใหชดใชคาสนไหมทดแทนแก อบต.
ระหวางการแสวงหาขอเทจจรงของศาลปกครอง นายก อบต. และปลด
อบต. ไดทำสญญารบสภาพหนตอ อบต. บานบง ยนยอมชดใชคาเสย
หายคนละ ๘๖๐,๐๐๐ บาท โดยขอผอนชำระใหแลวเสรจภายในกำหนด
๑๐ ป
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาคดหมายเลขแดง ท อ. ๔๒๐ –
๔๒๑/๒๕๕๓ วา ตามสญญารบสภาพหนเปนกรณทฝายนายก อบต.
และปลด อบต. ผฟองคดทงสองยนยอมทจะชดใชเงนคนละ ๘๖๐,๐๐๐
บาท โดยสละขอตอสวาคำสงเรยกใหชดใชเงนของ อบต. บานบง
ทเกดจากมลหนละเมดเปนคำสงทไมชอบดวยกฎหมาย สวน อบต.
บานบง กตกลงยนยอมใหผฟองคดทงสองผอนชำระในยอดเงนทตอง
ชำระดงกลาวเปนรายเดอนในอตราเดอนละ ๗,๑๖๗ บาท และใหชำระ
ใหแลวเสรจภายใน ๑๐ ป โดยสละสทธทจะเรยกรองใหผฟองคดทงสอง
ชำระหนโดยสนเชงใหแลวเสรจภายในครงเดยว กรณจงเปนการท
คสญญาทงสองฝายตกลงยอมผอนผนใหแกกน ดงนน สญญาดงกลาว
จงมลกษณะเปนสญญาประนประนอมยอมความ ตามมาตรา ๘๕๐ แหง
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และทำใหมลหนละเมดทเปนเหตให
อบต. บานบง มคำสงใหผฟองคดทงสองชดใชเงนนน กลายเปนมลหน
ตามสญญาประนประนอมยอมความดงกลาวแทน จงเปนกรณททงสอง
ฝายไดทำสญญาเปลยนสงซงเปนสาระสำคญแหงหน ตามมาตรา ๓๔๙
วรรคหนง แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มผลทำใหคำสงเรยก
ใหชดใชคาสนไหมทดแทนจากมลละเมดนนระงบสนไปดวยการ
แปลงหนใหมและสนผลผกพนผฟองคดทงสองนบแตวนทำสญญา
ประนประนอมยอมความดงกลาว สทธเรยกรองของผฟองคดทงสองกบ
อบต. บานบง ซ งเปนคสญญากมขนใหมเทาทปรากฏในสญญา
ดงกลาว ตามมาตรา ๘๕๒ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย
อบต. บานบงจงไมอาจเรยกรองใหผฟองคดทงสองชำระดอกเบย
อนเกดตงแตวนทำละเมดและไมอาจใชมาตรการบงคบทางปกครองตอ
ผฟองคดทงสองได และหากผฟองคดทงสองผดนดชำระหน อบต.
บานบงกมสทธเพยงฟองคดตอศาลบงคบใหผฟองคดทงสองชำระหน
ในสวนทคางชำระตามทระบไวในสญญาดงกลาวเทานน ดงนน
ผฟองคดทงสองจงมใชผไดรบความเดอดรอนหรอเสยหาย หรออาจจะ
เดอดรอนหรอเสยหายจากคำสงของ อบต. บานบง ทเรยกใหผฟองคด
ทงสองชดใชเงนอกตอไป พพากษายกฟอง
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๓.๓. นกเรยนเสยชวตระหวางฝกงาน
นกเรยนเสยชวตระหวางฝกงาน
นายโอภาส นกเรยนโรงเรยนชางฝมอทหารไดเขาเรยนในวชา
ชางเชอมโลหะในวนเกดเหตอาจารยผสอนไดมอบกญแจหองเรยน
เชอมตดโลหะใตนำใหแกนายโอภาสทจะเขาเรยนการเชอมตดโลหะ
ใตนำในชวงภาคบาย เมอมอบกญแจแลวอาจารยไมอยปฏบตหนาท
จนเปนเหตใหนายโอภาสกบเพอนอกรวมสามคนใชกญแจเปดหองเรยน
เขาไปฝกเรยนเชอมตดโลหะใตนำตามลำพงโดยไมมผใดควบคมดแล
และอปกรณการเรยนเกดชำรด เปนเหตใหนายโอภาสกบเพอนทง
สามคนสดดมกาซทรวไหลจากการฝกจนจมนำในถงฝกถงแกความตาย
พอแมของเดกนกเรยนจงยนฟองอาจารยผสอน กรมยทธศกษาทหาร
และกระทรวงกลาโหม เปนจำเลย ใหชดใชคาขาดไรอปการะเลยงดท
ศาลแพง จำเลยยนคำรองโตแยงเขตอำนาจศาลวา คดนเปนคดพพาท
เกยวกบการกระทำละเมดของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของ
รฐอนเกดจากการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกำหนดใหตองปฏบต
ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครอง
และวธการพจารณาปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คดจงอยในอำนาจของศาล
ปกครอง ศาลแพงเหนวา โรงเรยนชางฝมอทหาร มหนาทใหการศกษา
วชาชางสาขาตางๆ ใหไดบคคลทมความรความสามารถทจะเปนชาง
ตามความตองการของสวนราชการตางๆ ในกระทรวงกลาโหมอนทำให
กรมยทธศกษาทหารมหนาทใหการศกษากตาม แตเมอจำเลยท ๑ เปน
เพยงอาจารยของโรงเรยนชางฝมอทหาร มแตหนาทใหการศกษา
วชาชาง รวมทงกำกบดแลการเรยนการสอน ไมมอำนาจสงการใดๆ ใน
ทางปกครองหรอมกฎหมายกำหนดใหจำเลยท ๑ ปฏบตในทางปกครอง
เปนการเฉพาะ การควบคมดแลในการเรยนการสอนเปนเพยงการ
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ปฏบตหนาททวๆ ไประหวางครลกศษย จงไมมส งทจำเลยท ๑
ไดละเลยหนาทตามทกฎหมายกำหนดใหตองปฏบต เมอปรากฏวา
โจทกทงสามฟองจำเลยท ๑ ซงเปนอาจารยครผสอนวาละเลยตอหนาท
ในการสอนโดยมอบกญแจใหแกนกเรยนแลวไมอยปฏบตหนาทเปนการ
ประมาทเลนเลอ จงเปนการฟองวาจำเลยท ๑ ละเลยตอหนาททวๆ ไป
แตไมมกฎหมายกำหนดใหจำเลยท ๑ ตองปฏบต จงไมมการกระทำ
หรอละเวนการกระทำในทางปกครอง แตเปนการกระทำทางกายภาพ
เทานน เมอไมมการฟองวาจำเลยท ๓ และท ๔ ซงเปนหนวยงานทาง
ปกครองวาไมจดหาอปกรณการเรยนการสอนใหอยในสภาพด คดจง
เปนขอพพาทเกยวกบการละเลยตอการปฏบตหนาททวๆ ไป อนอยใน
อำนาจพจารณาพพากษาของศาลยตธรรม
ศาลปกครองกลางเหนวา บตรของโจทกทงสามเสยชวตเนองจาก
การทจำเลยท ๑ ซงเปนครฝกมอบกญแจหองเรยนเชอมตดโลหะใตนำ
ใหแกนายโอภาส แลวไมอยปฏบตหนาทเปนเหตใหบตรของโจทก
ทงสามและใชกญแจเปดหองเรยนเขาไปฝกเรยนเชอมตดโลหะใตนำ
ตามลำพงโดยไมมผควบคมดแล อกทงอปกรณการเรยนเกดชำรด
เปนเหตใหบคคลทงสามสดดมกาซทรวไหลจากการฝกจนจมนำใน
ถงฝกถงแกความตาย อนถอเปนการกระทำโดยประมาทปราศจาก
ความระมดระวงของจำเลยท ๑ แตเมอจำเลยท ๑ เปนครฝกของ
โรงเรยนชางฝมอทหารอยในสงกดกรมยทธศกษาทหาร โดยกรม
ยทธศกษาทหารเปนหนวยงานอยในสงกดของจำเลยท ๓ ซงจากการ
แบงสวนราชการตามพระราชกฤษฎกาไดกำหนดมหนาทในการกำกบ
ดแลเกยวกบการฝกศกษาและวทยาการทางทหาร จงเหนวา การท
หนวยงานในสงกดของจำเลยท ๓ ละเลยในการปฏบตหนาทโดยไม
ควบคมดแลจดอปกรณการเรยนการสอนใหอยในสภาพใชงานไดด
ไมจดระบบปองกนความปลอดภยในโรงเรยนชางฝมอทหารและเมอ
1�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
จำเลยท ๑ ละเวนการปฏบตหนาทไมไดกำกบควบคมดแลการฝกของ
บตรของโจทกทงสามจนเปนเหตใหบคคลดงกลาวสดดมกาซทรวไหล
จากถงฝกทชำรดถงแกความตาย กรณตามคำฟองจงเปนคดพพาท
เกยวกบการกระทำละเมดของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของ
รฐอนเกดจากการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกำหนดใหตองปฏบต
ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครอง
และวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ และเปนคดปกครองทอยใน
อำนาจพจารณาพพากษาหรอคำสงของศาลปกครอง
เมอศาลยตธรรมและศาลปกครองมความเหนไมตรงกนวา ศาลใด
จะมอำนาจพจารณาพพากษาคดน จงตองสงเรองใหคณะกรรมการ
วนจฉยชขาดอำนาจหนาทระหวางศาลเปนผพจารณาคณะกรรมการฯ
ไดมคำวนจฉย ท ๑๖/๒๕๕๒ วา เหตแหงการฟองคดนสบเนองมาจาก
โจทกทงสามกลาวหาวา จำเลยท ๑ เปนอาจารยโรงเรยนชางฝมอทหาร
สอนวชาชางเชอมโลหะมหนาทดแลรบผดชอบฝกสอนนกเรยนวชา
เชอมตดโลหะใตนำและดแลรกษากญแจเปดปดหองเรยนเชอมตดโลหะ
ใตนำ ตลอดจนตรวจตราบำรงรกษาเครองมออปกรณการเรยนการสอน
ใหอยในสภาพเรยบรอยเพอปองกนอนตราย ไดมอบกญแจหองเรยน
เชอมตดโลหะใตนำใหแกนกเรยนทจะเขาเรยนการเชอมตดโลหะใตนำ
แลวจำเลยท ๑ ไมอยปฏบตหนาทเปนเหตใหบตรของโจทกทงสามใช
กญแจเปดหองเรยนเขาไปฝกเรยนเชอมตดโลหะใตนำตามลำพงโดย
ไมมผใดควบคมดแลและอปกรณการเรยนเกดชำรด เปนเหตใหบคคล
ทงสามสดดมกาซทรวไหลจากการฝกจนจมนำในถงฝกถงแกความตาย
ลกษณะของพฤตกรรมตางๆ ทโจทกทงสามอางเปนการกลาวถง
ขนตอนทเปนการปฏบตหนาทของครผสอนในการจดการเรยนการสอน
ซงการปฏบตหนาทดงกลาวตลอดจนการควบคมดแลนกเรยนใน
ระหวางการเรยนการสอนนนเปนอำนาจหนาทโดยทวไปของครผสอน
1�9
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เพอใหการเรยนการสอนบรรลผลเทานน หาใชเปนการใชอำนาจตาม
กฎหมายแตอยางใดไม ดงนน ขอพพาทในคดนจงมใชคดพพาท
เกยวกบการกระทำละเมดอนเกดจากการใชอำนาจตามกฎหมาย ตาม
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.
๒๕๓๒ มาตรา ๙ วรรคหนง (๓) แตเปนคดทอยในอำนาจพจารณา
พพากษาของศาลยตธรรม
คณะกรรมการวนจฉยชขาดฯ จงวนจฉยวา คดนอยในอำนาจ
ของศาลยตธรรม เวลามขอพพาทคดลกษณะนตองฟองท
ศาลยตธรรม
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ไมจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง
๑๔
๑๔.๑. ไมไดอยเวรเอง..รถหลวงหลาย
ไมไดอยเวรเอง..รถหลวงหาย
นายชาญ ปลดองคการบรหารสวนตำบลหงสเจรญ ไดรบคำสงจาก
นายกองคการบรหารส วนตำบลใหมหน าท อย เ ว รยามร กษา
ความปลอดภยในททำงานองคการบรหารสวนตำบลหงสเจรญ
แตนายชาญไมไดไปอยเวร โดยไดมอบหมายใหนายเอนก
พนกงานขบรถเปนผปฏบตหนาทอยเวรยามแทน
โดยเปนทรบทราบกนโดยทวไปตลอดมา ในคนเกด
เหตขณะทนายเอนกอยเวรยามนนเอง ไดมคนราย
โจรกรรมรถยนตองคการบรหารสวนตำบลไป
ทางองค ก า รบร ห า รส วนตำบลจ ง แต งต ง
คณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทาง
ละเมดกรณดงกลาว ซงคณะกรรมการมความ
เหนวาการทรถยนตถกโจรกรรมไปไมใชเปนผล
โดยตรงจากการทนายชาญมไดอย เวร นายก
องคการบรหารสวนตำบลไดสงสำนวนการสอบสวน
ใหกระทรวงการคลงพจารณา ตอมากรมบญชกลาง
แจงผลการพจารณาความรบผดทางละเมดวา นายชาญ
ไดรบคำสงใหอยเวรรกษาความปลอดภยแตมไดมาปฏบตหนาท
อยเวรเปนเหตใหบคคลภายนอกเขาไปโจรกรรมลกรถยนตไดโดยงาย
จงเปนการกระทำดวยความประมาทเลนเลออยางรายแรงจงใหรบผด
ชดใชคาเสยหาย เมอนายกองคการบรหารสวนตำบลหงสเจรญไดออก
คำส งใหนายชาญรบผดชดใชคาเสยหาย นายชาญไดมหนงสอ
ยนอทธรณคำสงดงกลาว แตผมอำนาจในการวนจฉยอทธรณมคำสงให
ยกอทธรณ นายชาญจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครอง
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ในทสดศาลปกครองสงสดไดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท
อ.๔๕๕/๒๕๕๔ วา เมอพจารณาจากรายงานการสอบขอเทจจรงความ
รบผดทางละเมดแลว การอยเวรยามของบคลากรของนายกองคการ
บรหารสวนตำบลซงรวมถงนายชาญผฟองคดมการมอบหมายให
นายเอนกพนกงานขบรถเปนผปฏบตหนาทอยเวรยามแทนโดยเปนท
ทราบกนโดยทวไป ในคนเกดเหตนายเอนกและหวหนาสวนโยธาพกอย
ในททำการองคการบรหารสวนตำบลดวยกน ประกอบกบภายหลงเกด
เหตเจาหนาทตำรวจจบกมผตองหาไดรวม ๕ คน โดยผตองหา
รบสารภาพวาไดแบงหนาทกนทำงาน โดยผตองหารายเดมใชไขควง
ถอดกระจกดานหลงคนขบ ปลดลอคประตรถยนต ปลดลอคพวงมาลย
สวนทเหลออก ๔ คน ชวยกนเขนรถออกจากจดทจอดรถแลวใชไขควง
ขนาดใหญงดประตรวทางเขาออกของททำการนายกองคการบรหาร
สวนตำบลทำการตอสายไฟตรงขบรถออกไป แลวสงตอใหผตองหา
อกคนหนงนำไปขายในประเทศเพอนบาน จากคำใหการและพฤตการณ
ดงกลาวจะเหนไดวา รถยนตขององคการบรหารสวนตำบลไดจอดอย
ภายในททำการขององคการบรหารสวนตำบลโดยมการปดลอคประต
รถยนตและปดลอคประตรวขององคการบรหารสวนตำบลไวแลว แต
คนรายผตองหาทง ๖ คน ไดรวมมอกนเปนแกงงดรถยนตแบงหนาทกน
ทำเตรยมการเปนอยางดและไดรวมกนโจรกรรมรถยนตมาแลวหลายคน
จงฟงไดวาผตองหาทง ๖ คน มจำนวนมาก มความเชยวชาญในการ
โจรกรรมรถยนต มการวางแผนไวลวงหนาแมในคนเกดเหตนายเอนก
และนายชางโยธาจะนอนภายในททำการองคการบรหารสวนตำบล
กเปนการยากทจะปองกนมใหรถยนตถกโจรกรรมไปเพราะอาจจะถก
ทำราย นอกจากนน หองพกของผอยเวรซงอยในททำการขององคการ
บรหารสวนตำบลไมไดอยใกลกบทเกดเหต ดงนน แมนายชาญผฟอง
คดจะอยเวรในคนเกดเหตกไมอาจยนยนไดแนชดวาจะสามารถปองกน
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
มใหกลมผตองหาทง ๖ คน โจรกรรมรถยนตไปได จงยงรบฟงไมไดวา
นายชาญผฟองคดกระทำดวยความจงใจหรอประมาทเลนเลออยางราย
แรงเปนผลใหรถยนตขององคการบรหารสวนตำบลหงสเจรญถก
โจรกรรมไป นายชาญผฟองคดจงไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทน
แกองคการบรหารสวนตำบลหงสเจรญ จงพพากษาใหเพกถอนคำสง
ขององคการบรหารสวนตำบลหงสเจรญทเรยกใหนายชาญผฟองคด
ชดใชคาเสยหาย โดยใหมผลยอนไปถงวนทออกคำสงดงกลาว
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๔.๒. ไมตองรบผดทางละเมด
ไมตองรบผดทางละเมด
สำนกงานตรวจเงนแผนดนภมภาคท ๑ ไดตรวจสอบประจำงวด
ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๒๘ ถง พ.ศ. ๒๕๒๙ พบวาองคการบรหาร
สวนจงหวดสงหบร มการจดซอวสดภณฑแตไมมสงของใหตรวจสอบ
ตามหลกฐานการเบกเงนจำนวน ๖ ฎกา ตอมาสำนกงาน ก.จ. กรมการ
ปกครองไดมหนงสอ ดวนมาก ลงวนท ๒๗ กนยายน ๒๕๓๑ แจงผวา
ราชการจงหวดสงหบร ใหดำเนนการสอบสวน กรณมการจดซอวสดงาน
บานแลวไมมวสดใหตรวจสอบตามฎกา ท ๙๗๒/๒๘ เปนเงน ๓๐,๐๐๐
บาท กรณจายเงนนำมนเชอเพลงกบนำมนหลอลนแตไมไดรบวสดเปน
เงน ๑๙๙,๙๕๓ บาท และกรณไมไดนำเงนคาเชาเครองจกรกลสงเปน
รายไดเปนเงน ๓๓,๐๐๐ บาท นางพรพศ เลขานการจงหวดสงหบร
ไดเสนอเรองใหองคการบรหารสวนจงหวดสงหบร แตงตงคณะกรรมการ
สอบสวนหาผรบผดทางแพงสำหรบทงสามกรณดงกลาวแลว ตอมา
สำนกงานตรวจเงนแผนดนไดมหนงสอ ลงวนท ๒๒ มกราคม ๒๕๓๔
ถงผวาราชการจงหวดสงหบรใหดำเนนการหาผรบผดทางแพงกรณ
จดซอวสดอปกรณแลวไมมใหตรวจสอบจำนวน ๖ ฎกา ซงไดมการ
สอบสวนหาผรบผดตามฎกา ท ๙๗๒/๒๘ ไปแลว สวนอก ๕ ฎกา
รวมเปนเงน ๓๒,๘๐๐ บาท ยงไมไดมการสอบสวนหาผ รบผด
ผวาราชการจงหวดสงหบร จงมอบหมายใหปลดองคการบรหาร
สวนจงหวดดำเนนการ และนางพรพศไดลงลายมอชอตอทายในหนงสอ
มอบหมายใหหวหนาหมวดบรหารงานทวไปดำเนนการตามอำนาจ
หนาท หลงจากนนนางพรพศไดยายไปรบราชการทองคการบรหาร
สวนจงหวดสมทรสาคร ตอมาสำนกงานอยการจงหวดสงหบร ไดม
หนงสอ ลงวนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๔๑ แจงวาไมสามารถฟองเรยกคา
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เสยหายคดแพงในสวนยอดเงน ๓๒,๘๐๐ บาท ไดเนองจากเปนการ
ฟองซำ นายกองคการบรหารสวนจงหวดสงหบร จงมคำสงลงวนท ๑๕
ธนวาคม ๒๕๔๒ แตงตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรง เพอหาตวผตอง
รบผดชดใชเงนจำนวน ๓๒,๘๐๐ บาท ทไมสามารถดำเนนคดแพงกบ
ผกระทำการทจรตได และไดมการเรยกใหนางพรพศชแจง ตอมา
องคการบรหารสวนจงหวดสงหบรมหนงสอแจงใหนางพรพศ ชดใชเงน
จำนวน ๓๒,๘๐๐ บาท นางพรพศจงไดไปยนฟองคดตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาคดหมายเลขแดงท อ.๑๖๑/๒๕๕๓
วา นางพรพศไดเสนอใหองคการบรหารสวนจงหวดสงหบร แตงตง
คณะกรรมการสอบสวนหาผรบผดทางแพงสามกรณแรกครบถวนตาม
หนงสอของสำนกงาน ก.จ. กรรมการปกครองแลว สวนอก ๕ ฎกา
จำนวนเงน ๓๒,๘๐๐ บาท ทไมมสงของใหตรวจสอบนนไมปรากฏ
รายละเอยดในหนงสอของสำนกงาน ก.จ. กรรมการปกครองและไมม
หลกฐานยนยนวานางพรพศทราบวาไมมวสดใหตรวจสอบตามฎกา
อนๆ อก และเมอสำนกงานตรวจเงนแผนดนมหนงสอใหดำเนนการ
หาผรบผดทางแพงกรณไมมวสดใหตรวจสอบ จากฎกาจดซอรวม
๖ ฎกา นางพรพศไดลงชอตอทายผวาราชการจงหวดสงหบรท
มอบหมายใหปลดองคการบรหารสวนจงหวดดำเนนการโดยมอบหมาย
ใหหมวดบรหารงานทวไปดำเนนการเชนเดยวกบการปฏบตหนาทของ
เลขานการจงหวดคนอน ๆ อนเปนการปฏบตหนาทตามปกต และการ
แตงตงกรรมกรสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมดมไดเปนอำนาจ
ของนางพรพศ แตเปนอำนาจขององคการบรหารสวนจงหวดสงหบร
แตกไมมการดำเนนการใดๆ เพอหาตวผตองรบผด จนไมสามารถหา
ผรบผดจากการทจรตดงกลาวได การกระทำของนางพรพศจงไมได
เปนการกระทำละเมดตอหนวยงานแตอยางใด ศาลจงพพากษาให
เพกถอนคำส ง องคการบรหารสวนจงหวดสงหบร ทมคำส งให
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
นางพรพศ ชดใชเงน ๓๒,๘๐๐ บาท แกองคการบรหารสวนจงหวด
สงหบร
ตอนนนางพรพศคงสบายใจไดแลว นเปนตวอยางใหเหนวา
เจาหนาทตองรบผดชดใชคาเสยหายแกหนวยงานแคไหนเพยงใด
1�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๔.๓. ปลด อบต. ไมตองรบผด เมอเงน อบต. หาย
ปลด อบต. ไมตองรบผด เมอเงน อบต. หาย
นายจกรยายมาดำรงตำแหนงปลดองคการบรหารสวนตำบล
หนองปลาดก ตงแต ๑ เมษายน ๒๕๔๕ แทนคนเดมซงยายไปเปน
ปลดองคการบรหารสวนตำบลแหงอน และไดรบแตงตงใหเปน
คณะกรรมการเกบรกษาเงนตามคำสงองคการบรหารสวนตำบล
หนองปลาดกในวนถดมา นายจกร เมอเขารบตำแหนงไดเรยก
ตรวจสอบสมดบญชเงนสดและสมดบญชเงนฝากธนาคารทกบญช และ
พบวาสมดบญชเงนสดทใชลงรายการรบจายเงนทกประเภท มการรวม
ตวเลขผด ลงตวเลขคลาดเคลอน จงไดเรยกหวหนาสวนการคลงมาพบ
หวหนาสวนการคลงไดขอไปแกไขใหถกตอง สวนบญชเงนฝากหวหนา
สวนการคลงแจงวาตนเกบรกษาอยและหลบเลยงไมนำมาใหตรวจสอบ
แมจะมการสอบถามหลายครง และนายจกรยงมไดรบสงมอบงาน
เอกสารทางการเงนและบญชการเงนและบญชสำคญตางๆ จากปลด
องคการบรหารสวนตำบลคนเดม วนท ๔ เมษายน ๒๕๔๕ นายจกร
ไดรายงานเรองใหประธานกรรมการบรหารองคการบรหารสวนตำบล
ในขณะนนทราบ จนกระทงตอมาเมอวนท ๒๓ กนยายน ๒๕๔๕
นายจกรและหวหนาสวนโยธาไดไปตรวจสอบกบธนาคารเพอ
การเกษตรและสหกรณการเกษตรจงพบวาเงนในบญชธนาคารของ
องคการบรหารสวนตำบลหนองปลาดก ไมตรงกบเอกสารทไดรบ
รายงานจากหวหนาสวนการคลง และยงตรวจสอบพบวามการเบกจาย
เชคจำนวน ๒ ฉบบ เปนเงนรวม ๓๓๔,๒๑๒ บาท ภายหลงทนายจกร
เขารบตำแหนง โดยปลอมลายมอชอนายจกรและประธานองคการ
บรหารสวนตำบล และไมมการลงรายการเบกจายในสมดบญชเงนสด
ทะเบยนคมการจายเชค ทะเบยนคมการเงนฝากธนาคารแตอยางใด
1�9
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
นายจกรไดรายงานใหประธานองคการบรหารสวนตำบลทราบ และ
แจงความดำเนนคดกบหวหนาสวนการคลง ตอมาไดมการต ง
คณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมด พบวาหวหนา
สวนการคลงทจรตยกยอกเงนไปตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๒ ถง ๒๕๔๕ เปน
เงน ๑๐,๙๔๕,๐๐๐ บาท สวนนายจกรขณะเขารบตำแหนงปลดองคการ
บรหารสวนตำบล เมอ ๑ เมษายน ๒๕๔๕ ละเลยปลอยใหมการลง
รายการเทจในสมดเงนคงเหลอประจำวน และละเวนไมทำบญช
เงนคงเหลอประจำวน เงนขาดบญชในชวงทนายจกรเขารบตำแหนง
๔๓๙,๓๐๔ บาท ใหรบผดคนละครงกบประธานกรรมการบรหาร
องคการบรหารสวนตำบล คนละ ๒๑๙,๖๕๒ บาท เขาหลกเกณฑความ
รบผดระดบท ๒ ใหชดใชในอตรารอยละ ๘๑ ของยอดเงน นายจกร
อทธรณคำสงใหชดใชเงนผวาราชการจงหวดโดยคณะกรรมการ
พจารณาอทธรณความรบผดทางละเมด มมตเหนวานายจกรมได
ประมาทเลนเลออยางรายแรง แตเปนผตรวจพบการกระทำความผด
จงสมควรกำหนดความรบผดของนายจกรในระดบท ๓ ตองรบผดชดใช
คาสนไหมทดแทนในอตรารอยละ ๖๕ นายจกรเหนวาตนไมตนรบผด
ชดใชคาเสยหายใหกบองคการบรหารสวนตำบลจงไดไปยนฟองตอ
ศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ. ๓๕๗/
๒๕๕๑ วา ผลการสอบขอเทจจรง คณะกรรมการสอบขอเทจจรงความ
รบผดทางละเมดมความเหนในสวนของนายจกรปลดองคการบรหาร
สวนตำบลผฟองคดแตเพยงวาในระหวางทผฟองคดดำรงตำแหนงปลด
องคการบรหารสวนตำบลหนองปลาดก ผฟองคดละเลยปลอยใหมการ
ลงรายการเทจในสมดเงนคงเหลอประจำวน และละเวนไมทำบญชเงน
คงเหลอประจำวน โดยไมปรากฏขอเทจจรงวาผฟองคดจงใจหรอ
ประมาทเลนเลออยางรายแรงในการปฏบตหนาทตามระเบยบกระทรวง
1�0
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
มหาดไทย วาดวยการรบเงน การเบกจายเงน การฝากเงน การเกบ
รกษาเงน และการตรวจเงนขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.
๒๕๔๑ แตอยางใด ประกอบกบนายจกรผฟองคดเขามาดำรงตำแหนง
เมอเดอนเมษายน ๒๕๔๕ ผฟองคดไดปฏบตหนาทในการตรวจสอบ
สมดบญชรายรบ – รายจาย ขององคการบรหารสวนตำบลทตองตรวจ
เปนรายเดอนทกเดอนตามขอ ๔๗ แหงระเบยบดงกลาว จนพบความ
ผดปกตและนำไปสการตรวจสอบเพอทราบสถานะทางการเงนทแทจรง
ขององคการบรหารสวนตำบล และขอตรวจดสมดบญชเงนฝากจาก
หวหนาสวนการคลง แตไดรบการผดผอนเรอยมา อกทงคณะกรรมการ
พจารณาอทธรณความรบผดทางละเมดไดมมตในการประชมไมเหน
ดวยกบการพจารณาขององคการบรหารสวนตำบลในสวนทเกยวของ
กบนายจกร ปลดองคการบรหารสวนตำบล ผฟองคด โดยเหนวา ผฟอง
คดมไดประมาทเลนเลออยางรายแรง เมอประมวลพยานหลกฐานและ
พฤตเหตแวดลอมคด จงฟงไดวาการทองคการบรหารสวนตำบลซงเปน
หนวยงานของรฐเสยหายอนเกดจากการทจรตของหวหนาสวนการคลง
มไดเกดจากผฟองคด และฟงไมไดวาผฟองคดประมาทเลนเลออยาง
รายแรงกอใหเกดการทจรต อนกอใหเกดความเสยหายแกองคการ
บรหารสวนตำบลหนองปลาดก ฉะนน เมอฟงไมไดวาผฟองคด
ไดกระทำการกอใหเกดความเสยหายแกองคการบรหารสวนตำบลดวย
ความจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง องคการบรหารสวนตำบล
หนองปลาดกซงเปนหนวยงานของรฐทเสยหายจงไมมอำนาจออกคำสง
เรยกใหนายจกรผฟองคดซงเปนเจาหนาทชำระเงนดงกลาวไดตามบท
กฎหมายดงกลาว ดงนน การทมคำสงองคการบรหารสวนตำบลหนอง
ปลาดก ใหผฟองคดชดใชคาสนไหมทดแทนกรณละเมดจงไมชอบดวย
กฎหมาย
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
องคกรปกครองสวนทองถนทำละเมด
๑๕
๑๕.๑. รอถอนอาคารโดยไมชอบ
รอถอนอาคารโดยไมชอบ
นายก อบต.สาคตรวจพบวา นายอนนตกอสรางอาคารบานพก
โดยไมชอบ จงไดออกคำสงตามแบบ ค. ๓ สงใหนายอนนตระงบการ
กอสรางอาคารไวกอน โดยใหเจาหนาทนำสงคำสงดงกลาว
แตเนองจากไมพบนายอนนตจงไดปดคำสงไวทหนา
อาคาร ต อมาไดมการตรวจสอบพบว า ท ด นท
นายอนนตกอสรางอาคารอยนนไมมเอกสารสทธ
จงเปนกรณทไมสามารถแกไขเปลยนแปลงอาคาร
ใหถกตองได นายก อบต. จงมคำสงตามแบบ
ค. ๓ ใหนายอนนตรอถอนอาคารดงกลาวภายใน
๓๕ วน นบแตวนไดรบคำสงโดยไดปดคำสง
ดงกลาวไว ณ อาคารททำการกอสราง และ
อบต. สาคไดขนปายประกาศกำหนดระยะเวลา
ใหรอถอนอาคารในบรเวณดงกลาวทงหมด รวมถง
อาคารของนายอนนตดวย โดยแจงวาหากฝาฝน
อบต. และหนวยงานทเกยวของจะทำการรอถอน เมอ
พนระยะเวลาทกำหนด อบต.สาคกบเจาหนาทฝายตางๆ
ไดเขาทำการรอถอนอาคารของนายอนนตกบบคคลอนๆ
นายอนนตจงไดไปยนฟองคดทศาลปกครองเรยกคาเสยหาย
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ. ๔๘๙/
๒๕๕๑ วา มาตรา ๔๗ ทว แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.
๒๕๒๒ บญญตวา การแจงคำสงของเจาพนกงานทองถนทสงใหระงบ
การกระทำทเปนการฝาฝนบทบญญตแหงพระราชบญญตนหรอให
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
รอถอนอาคารใหทำเปนหนงสอสงทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบให
ผซงจะตองรบคำสงดงกลาว ณ ภมลำเนาของผนน และใหปดประกาศ
คำสงดงกลาวไวในทเปดเผยและเหนไดงาย ณ อาคาร หรอบรเวณทม
การกระทำดงกลาว และใหถอวาผซงจะตองรบคำสงไดทราบคำสงนน
แลวเมอพนกำหนดสามวนนบแตวนทไดมการปดประกาศดงกลาว เมอ
ขอเทจจรงรบฟงไดวา ผถกฟองคดท ๑ ไดแจงคำสงใหรอถอนอาคารให
ผฟองคดทราบโดยวธการปดประกาศคำสง ณ อาคารของผฟองคดโดย
มไดทำเปนหนงสอสงทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบตามทมาตรา ๔๗
ทว แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ กำหนดจงเปนการ
แจงคำสงทมชอบดวยวธการตามทกฎหมายกำหนดเพราะการตความ
กฎหมายซงกระทบตอสทธของบคคลและมโทษในทางอาญาตอง
ตความโดยเครงครด เนองจากตามมาตรา ๖๖ ทว แหงพระราชบญญต
ฉบบนไดบญญตวา ผใดมไดรอถอนอาคารตามคำสงของเจาพนกงาน
ทองถนตามมาตรา ๔๒ โดยมไดอยในระหวางการอทธรณคำสงดงกลาว
ตองระวางโทษจำคกไมเกนหกเดอนหรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอ
ทงจำทงปรบ จงเหนวา การแจงคำสงใหนายอนนตผฟองคดรอถอน
อาคารของนายก อบต.สาคผถกฟองคดมไดเปนไปตามวธการท
กฎหมายกำหนดไว จงถอวาผถกฟองคดมไดมคำสงดงกลาวและถอวา
ผฟองคดมไดรบแจงคำสงนนเชนกน อนเปนเหตใหนายอนนตผฟองคด
ไมสามารถอทธรณคำสงใหรอถอนอาคารตอเจาพนกงานทองถนตามท
กำหนดไวในมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตเดยวกนได และเมอผถก
ฟองคดไดดำเนนการรอถอนอาคารของผฟองคดโดยการใชมาตรการ
บงคบทางปกครองซงมไดเปนไปตามขนตอนหรอวธการอนเปนสาระ
สำคญทกำหนดไวสำหรบการใชมาตรการบงคบทางปกครองตามมาตรา
๔๓ (๒) ทใหอำนาจแกผถกฟองคดในการรอถอนอาคารถาไมมการ
รอถอนอาคารตามคำสงของเจาพนกงานทองถน เมอขอเทจจรงรบฟง
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ดงวนจฉยวา กรณถอวาคดน นายก อบต.สาคผถกฟองคดมไดมคำสง
ใหรอถอนอาคารของนายอนนตผฟองคด เนองจากมไดแจงคำสง
ดงกลาวใหผฟองคดทราบตามวธการทกำหนดไวในมาตรา ๔๗ ทว
แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ และเปนการใช
มาตรการบงคบทางปกครอง ซงมไดเปนไปตามขนตอนหรอวธการ
อนเปนสาระสำคญทกำหนดไวในมาตรา ๔๐ ประกอบมาตรา ๔๒
มาตรา ๔๓ (๒) และมาตรา ๔๗ ทว และเปนกรณทผฟองคด
ไมสามารถอทธรณคำส งใหรอถอนอาคารตามมาตรา ๕๒ แหง
พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ อกทงเปนเหตใหผฟองคด
ไมอาจอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครองของผถกฟองคดได
ตามมาตรา ๖๒ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ.
๒๕๔๒ การดำเนนการร อถอนอาคารของนายอนนตผฟองคด
จงเปนการกระทำทมชอบดวยกฎหมายเมอการกระทำของนายก อบต.
สาคผ ถกฟองคด เปนการกระทำท มชอบดวยกฎหมาย ด งน น
จงเปนการกระทำละเมดตามมาตรา ๔๒๐ แหงประมวลกฎหมายแพง
และพาณชย องคการบรหารสวนตำบลสาคจงตองรบผดชดใช
คาเสยหายใหแกนายอนนตผฟองคด
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๕.๒. ทำด แตตองระวง
ทำด แตตองระวง
สภาองคการบรหารสวนตำบลเจดรว ไดมมตขอความรวมมอให
สมาชกสภารวมกนรณรงครกษาความสะอาดถนนและลำคลองทอยใน
เขตรบผดชอบ นายพลเดช สมาชกสภาไดไปรบสารกำจดวชพชจาก
องคการบรหารสวนตำบลไปฉดพนกำจดวชพช บรเวณรมถนนในเขต
พนทหมบาน หลงจากการฉดพนปรากฏวา สวนองนของนายสมบรณ
ซงอยหางจากถนนประมาณ ๗.๕ เมตร ไดรบความเสยหายจำนวนมาก
จากสารจำกดวชพชท ฉดพนฟ งกระจายมาถกตนอง น ในสวน
นายสมบรณไดตดกงองนทแสดงอาการเหยวเฉา หงกงอออกจำนวน
ทงสน ๑,๔๑๘ ตน จากทงหมดจำนวน ๒,๑๗๖ ตน นายสมบรณ
เหนวา องคการบรหารสวนตำบลเจดรวตองชดใชคาเสยหายใหแกตน
เพราะทำใหเกบเกยวผลผลตไดลาชา ตองเสยคาฟนฟองน คาอาหาร
เสรม และคาแรงงานทตองจายเพม จงไดไปยนฟองตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ.๕๐๓/
๒๕๕๑ วา การทนายพลเดชฉดพนสารกำจดวชพชระยะหางจาก
สวนองนของนายสมบรณ ผฟองคด ประมาณ ๗.๕ เมตร และมรองนำ
กนอย โดยขณะฉดพนผฉดกบพวกอยเหนอลมและหนกระบอกฉดไป
ทางสวนของนายสมบรณ ผฟองคด ขณะเกดเหตมลมพดเอาสารเคม
บางสวนเขาไปในสวนของผฟองคดนนมใชเหตสดวสย เพราะเปนกรณ
ทนายพลเดชและเจาหนาทสามารถทจะปองกนหรอหลกเลยงได
การกระทำดงกลาวเปนการปฏบตหนาท องคการบรหารสวนตำบล
เจดรวเปนราชการสวนทองถนอนเปนหนวยงานของรฐ จงตองรบ
ผดชดใชคาเสยหายอนเกดจากการกระทำละเมดของเจาหนาทในการ
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ปฏบตหนาทดงกลาว การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหองคการ
บรหารสวนตำบลเจดรวชดใชคาเสยหายจำนวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท
แกผฟองคด ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย อทธรณขององคการ
บรหารสวนตำบลเจดรวฟงไมขน
1��
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๕.๓. ขดลอกคลองนำดนไปถมทเปนการทำละเมด
ขดลอกคลองนำดนไปถมทเปนการทำละเมด
องคการบรหารสวนตำบลเยนพระปรางควาจางหางหนสวนจำกด
สองพนอง กอสรางขดลอกลำรางจากเดมกวางประมาณ ๔ เมตร ขยาย
เปน ๖ เมตร ลก ๒.๕๐ เมตร โดยนำดนทขดจากลำรางมาถมเปนถนน
ในทดนของนายไพบลย ซงอยตดกบลำรางและมคนดนยาวตลอดแนว
จากเดมทมความกวาง ๒.๕๐ เมตร เปนความกวาง ๖ เมตร โดยไมได
รบอนญาตจากนายไพบลยเจาของทดน ปกตคนดนหรอถนนดงกลาว
ใชไดในฤดแลงสำหรบเปนเสนทางในการขนผลผลตของชาวนาจากทนา
ไปสถนน ร.พ.ช. ถนนคนดนดงกลาวจงมใชทางสาธารณะ ชาวนาททำ
นาในบรเวณใกลเคยงกบทดนของนายไพบลย ถอวสาสะใชประโยชน
เปนครงคราวเมอเสรจสนการเกบเกยวในฤดแลงเทานน ถนนคนดนยาว
ตลอดแนวคลอง จงยงคงเปนกรรมสทธของนายไพบลย
การทองคการบรหารสวนตำบลเยนพระปรางควาจางหางหนสวน
จำกดพนองกอสราง ทำการขดลอกคลองลำรางดางทศใตของทดน
นายไพบลย แลวนำดนทขดขนมาไปถมเปนคนดนหรอถนนในทดนของ
นายไพบลยยาวตลอดแนวเขตดานทศใตโดยไมไดรบความยนยอมจาก
นายไพบลยเจาของทดน จงเปนการกระทำโดยปราศจากความ
ระมดระวง ซงบคคลในภาวะเชนนนจกตองมตามวสยและพฤตการณ
และอาจใชความระมดระวงเชนวานนได โดยตรวจสอบแนวเขตทดนและ
แนวเขตลำรางสาธารณประโยชนได แตหาไดใชให เพยงพอไม
พฤตการณดงกลาวถอไดวาองคการบรหารสวนตำบลเยนพระปรางค
กระทำโดยประมาทเลนเลอ จนเกดความเสยหายตอนายไพบลย
เจาของทดน
1�8
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ศาลปกครองสงสดจงมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ.๒๑๘/
๒๕๕๐ ใหองคการบรหารสวนตำบลเยนพระปรางค รบผดในการกระทำ
ละเมดของตน และมหนาทตองทำใหทดนสวนทถมถนนจากเดมมความ
กวาง ๒.๕๐ ออกไปถงความกวาง ๖ เมตร กลบไปสสภาพเดมเหมอน
กอนทจะมการขดดนมาถมภายใน ๑๒๐ วน นบแตวนทมคำพพากษา
หากพนกำหนดแลวยงเพกเฉย ใหนายไพบลย เขาดำเนนการแทนโดย
องคการบรหารสวนตำบลเยนพระปรางคเปนผออกคาใชจายทงหมด
ตามความเปนจรง แตไมเกน ๑๕๐,๐๐๐ บาท
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
เจาหนาททำละเมดตอหนวยงาน
๑๖
๑๖.๑. รบมอบงานกอสรางถนน ค.ส.ล.
รบมอบงานกอสรางถนน ค.ส.ล.
นายอดเรก รบราชการเปนพนกงานเทศบาลตำแหนงวศวกรโยธา
ระดบ ๔ กองชาง สงกดเทศบาลเมองบานหม ไดรบแตงตงใหเปน
กรรมการตรวจการจางรวมกบพวกอก ๒ คน ในสญญาททาง
เทศบาลเมองบานหมไดวาจางหางหนสวน จำกด กอสราง
ถนน ค.ส.ล. โดยกำหนดทำงานใหแลวเสรจภายใน
วนท ๑๗ มถนายน ๒๕๔๔ หากทำงานไมแลวเสรจ
ภายในกำหนดเวลา ผรบจางจะตองชำระคาปรบ
เปนเงนวนละ ๕,๑๒๙ บาท ตอมาผรบจางไดเท
คอนกรตงวดสดทายในวนท ๑๘ มถนายน
๒๕๔๔ และสงมอบงานทงหมดในวนท ๒๒
มถนายน ๒๕๔๔ โดยนายอด เรกในฐานะ
ผควบคมงานกอสรางไดตรวจสอบแลวจดทำ
บนทกรายงานวางานกอสรางแลวเสรจเมอวนท
๒๒ มถนายน ๒๕๔๔ คณะกรรมการตรวจการจาง
จงไดตรวจรบงานไวและทางนายกเทศมนตรเมอง
บานหมไดจายเงนคาจางใหแกผรบจางพรอมกบปรบผรบ
จางเนองจากสงมอบงานลาชาเปนเวลา ๕ วน รวมเปนเงน
๒๕,๙๖๐ บาท ตอมาสำนกงานการตรวจเงนแผนดนภมภาคไดมา
ทำการตรวจสอบและแจ งกบนายกเทศมนตร เมองบ านหม ว า
การกอสรางถนน ค.ส.ล. ดงกลาวแบบแปลนกอสรางไดกำหนดใหใช
นำยาบมคอนกรตหรอกระสอบชมนำบมคอนกรตอยางนอย ๒๘ วน แต
เมอคำนวณระยะเวลาตงแตผรบจางเทคอนกรตถงวนสงมอบงานมระยะ
เวลาเพยง ๔ วน จงเปนการตรวจรบงานทงทผรบจางยงบมคอนกรต
181
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ไมครบจำนวนวนตามขอกำหนดในแบบแปลน ซงไมถกตองตามสญญา
และระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหาร
ราชการสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๓๕ หากใชเวลาบมคอนกรตอยางนอย
๒๘ วนจะตองเรยกคาปรบจากผรบจางรวม ๒๙ วน รวมเปนเงน
๑๕๐,๕๖๘ บาท ดงนน จงเรยกคาปรบขาดไปเปนเงนจำนวน
๑๒๔,๖๐๘ บาท จงใหนายกเทศมนตรดำเนนการเรยกเงนคาปรบจาก
ผรบจางใหครบถวนหรอใหดำเนนการหาตวผทตองรบผดทางละเมด
ตอไป ผรบจางไมยอมจายเงนคาปรบใหเพมเตม นายกเทศมนตรเมอง
บานหมจงไดตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมด
ของเจาหนาท และในทสดมคำสงใหนายอดเรกตองรบผดชดใช
คาเสยหายรอยละ ๖๐ ของความเสยหายทเกด เมอนายอดเรกไดยน
อทธรณคำสงดงกลาวแลวไมเปนผลจงไดมายนฟองคดตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดไดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ.๑๒๖/
๒๕๕๗ วา ตามแบบแปลนกอสรางไดกำหนดใหใชนำยาบมคอนกรต
หรอกระสอบชมนำบมคอนกรตอยางนอย ๒๘ วน จงเหนไดวาการท
ผรบจางสงมอบงานหลงจากเทคอนกรตไดเพยง ๔ วนเปนการไมปฏบต
ตามขอกำหนดในแบบแปลนกอสรางอนถอวาเปนสวนหนงของสญญา
จางการสงมอบงานจงไมถกตองตามสญญา หากผรบจางทำการบม
คอนกรตอยางนอย ๒๘ วน จงจะสงมอบงานไดเรวทสดในวนท ๑๖
กรกฎาคม ๒๕๔๔ จงเปนการสงมอบงานลาชาเปนเวลา ๒๙ วน การท
นายกเทศมนตรเมองบานหมปรบผรบจางเพยง ๕ วน เปนผลมาจาก
การปฏบตหนาทในฐานะผควบคมงานของนายอดเรกหรอผฟองคด
ซงมหนาทตรวจและควบคมงานใหเปนไปตามรปแบบ รายละเอยด และ
ขอกำหนดในสญญาทกประการ ซงการทนายอดเรกไดทำบนทก
รายงานวางานกอสรางแลวเสรจในวนท ๒๒ มถนายน ๒๕๔๔ จงไม
เปนไปตามสญญาจาง และไมเปนไปตามระเบยบขอ ๖๖ (๑) ของ
182
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหาร
ราชการสวนทองถนทกำหนดหนาทผควบคมงานใหตรวจและควบคม
งานให เปนไปตามรปแบบรายละเอยดและขอกำหนดในสญญา
ทกประการประกอบกบนายอดเรกเปนวศวกรโยธาผควบคมงาน
โดยตรงยอมมความเขาใจแบบแปลนการกอสรางเปนอยางดจงตองใช
ความระมดระวงตามวสยและพฤตการณเพอปองกนมใหเกดความ
เสยหายแกเทศบาลเมองบานหมขน การดำเนนการดงกลาวของ
นายอดเรกจงเปนการประมาทเลนเลออยางรายแรงตองรบผดชดใช
คาเสยหายใหแกเทศบาลเมองบานหมตามคำสงของเทศบาลเมอง
บานหมดงกลาว การทนายอดเรกฟองเพกถอนคำสงดงกลาวฟงไมขน
ศาลจงมคำพพากษายกฟอง
18�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๖.๒. สงจายเชคทางราชการ
สงจายเชคทางราชการ
เทศมนตรตำบลพระสมทรเจดยในฐานะผรบมอบอำนาจใหทำการ
แทนนายกเทศมนตร กบปลดเทศบาลตำบลพระสมทรเจดยไดรวมกน
ลงนามในเชคสงจายกองทนบำเหนจบำนาญขาราชการสวนทองถน
เปนจำนวนเงน ๓๕๑,๙๒๘ บาท โดยไมไดขดฆาคำวา “หรอผถอ”
เพอนำไปแลกแคชเชยรเชคทธนาคาร ทำใหนางสวรรณลกจางประจำ
ของเทศบาลตำบลพระสมทรเจดยนำเชคดงกลาวไปเบกเงนสดและ
เบยดบงไปเปนประโยชนสวนตว แลวหลบหนไป เทศบาลตำบล
พระสมทรเจดยจงแตงตงกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทาง
ละเมดขน ในทสด มคำสงใหเทศมนตรรบผดชดใชคาเสยหาย รอยละ
๖๐ ปลดเทศบาลตำบลรบผดชดใชคาเสยหาย รอยละ ๔๐ เทศมนตร
และปลดเทศบาลยนอทธรณตอผวาราชการจงหวด ผวาราชการจงหวด
พจารณาแลวไมเหนดวยกบคำอทธรณ ทงสองจงมายนฟองคดตอ
ศาลปกครอง
ศาลปกครองมคำวนจฉยวา ตามหลกเกณฑวาดวยการรบเงนเปน
เชคหรอตวแลกเงน วธการเขยนเชคสงจายเงน และการมอบฉนทะ
ในการรบเงนขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๑ ขอ ๙ (๒)
กำหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนถอปฏบตในการเขยนเชคสงจาย
เงนกรณการจายเงนใหแกเจาหนในกรณซอหรอเชาทรพยสน หรอจาง
ทำของหรอกรณอน ๆ ใหออกเชคสงจายในนามของเจาหนหรอคสญญา
โดยตรง ขดฆาคำวา “หรอตามคำสง” หรอ “หรอผถอ” ออกและ
ขดครอมดวย ทงน โดยใหผมอำนาจถอนเงนตามระเบยบกระทรวง
มหาดไทย วาดวยการรบเงนฯ ขอ ๓๘ ควบคมการเขยนเชคสงจาย
18�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เงนใหเปนไปตามหลกเกณฑทกำหนดไวดงกลาวขางตน ดงนน
ในกรณทตองลงนามในเชคเพอสงจายเงน นายกเทศมนตรจงมหนาท
ตองควบคมการเขยนเชคสงจายเงนใหเปนไปตามหลกเกณฑดงกลาว
ขางตน เมอนายกเทศมนตรรวมกบปลดเทศบาลลงนามในเชคโดยมได
มการขดฆาคำวา “หรอผถอ” ออกและขดครอมตามหลกเกณฑวาดวย
การรบเงนเปนเชคหรอตวแลกเงนจนเปนเหตใหนางสวรรณกระทำการ
ทจรตโดยนำเชคดงกลาวเบกเปนเงนสดและนำไปใชประโยชนสวนตว
ทำใหเทศบาลตำบลพระสมทรเจดยไดรบความเสยหาย จงเปนการ
กระทำโดยประมาทเลนเลออยางรายแรง
คดนเปนตวอยางในการสงจายเชคของทางราชการวาตอง
ปฏบตตามระเบยบใหครบถวน และหากไมอาจปฏบตตาม
ระเบยบอยางหนงอยางใดตองดำเนนการดวยความระมดระวง
เพราะเปนผลประโยชนของทางราชการจงตองดำเนนการเยยง
วญญชนคอเสมอนหนงเปนทรพยสนของเราเอง หากตองการ
ดรายละเอยดเพมเตมใหศกษาจากคำพพากษาศาลปกครองสงสด
คดหมายเลขแดงท อ.๔๗๓/๒๕๕๓
18�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๖.๓. อยา..ใชดลพนจตามอำเภอใจ
อยา..ใชดลพนจตามอำเภอใจ
นายเอนก กอสรางอาคารโรงงานอยตดกบถนนสาธารณะประโยชน
ซงมความกวาง ๒๐ เมตร ผวจราจรกวาง ๘ เมตร ไหลทางกวาง
ขางละ ๖ เมตร โดยไดรบอนญาต นายอเนกยนคำรองตอการไฟฟา
สวนภมภาคอำเภอบานบงขอทำการปกเสาไฟฟาและพาดสายไฟฟา
บนไหลทางของถนนเขาไปยงบรเวณทกอสรางอาคารโรงงานโดยเปน
ผออกคาใชจายเอง ตอมาการไฟฟาสวนภมภาคไดทำการปกเสาไฟฟา
แตปรากฏวา นายกเทศมนตรตำบลหนองไผแกวไดมคำสงใหมการ
ดำเนนการรอถอนเสาไฟฟาทปกไวออก นายอเนกจงมหนงสอถง
นายกเทศมนตรตำบลหนองไผแกว ขออนญาตใหการไฟฟาสวนภมภาค
อำเภอบานบงปกเสาไฟฟาเขาไปในบรเวณทกอสรางอาคาร แต
นายกเทศมนตรมคำสงไมอนญาตเมอวนท ๑๕ สงหาคม ๒๕๔๕ โดย
อางวาจะมผลกระทบตอโครงการวางทอระบายนำและบอพก นายอเนก
เหนวาคำสงดงกลาวไมชอบดวยกฎหมาย ไมมเหตผล และมเจตนา
กลนแกลง เพราะไหลถนนทจะทำการปกเสาไฟฟากวางถง ๖ เมตร
และโครงการดงกลาวของเทศบาลกยงไมไดเรมลงมอดำเนนการ จงไมม
ผลกระทบตอโครงการเปนเหตใหนายเอนกตองขาดรายไดจากการ
ประกอบธรกจอยางนอยไมตำกวาเดอนละ ๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท นายเอนก
จงไดมหนงสอขอความเปนธรรมไปยงผวาราชการจงหวดชลบร และได
นำเรองนยนฟองนายกเทศมนตรเปนคดอาญาตอศาลจงหวดชลบร
ในขอหาปฏบตหนาทโดยมชอบ ในทสดนายกเทศมนตรไดแถลงตอศาล
ยนยอมอนญาตใหผฟองคดทำการปกเสาไฟฟาและพาดสายไฟฟาได
จนการไฟฟาสวนภมภาค อำเภอบานบงดำเนนการปกเสาไฟฟาแลว
เสรจ เมอเดอนกนยายน ๒๕๔๗ นายอเนกไดมายนฟองเรยกคา
18�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
เสยหายตอศาลปกครอง นายกเทศมนตรและเทศบาลตำบลหนองไผ
แกวเหนวา ไดปฏบตไปตามอำนาจหนาทเพอรกษาประโยชนของ
ประชาชน ประกอบกบไดมการดำเนนการใหนายเอนกทำการปกเสา
ไฟฟาดงกลาวแลว จงถอวาคดเปนอนถงทสด จงไมควรจะตองรบผด
ในความเสยหายแตอยางใด
ศาลปกครองสงสดมคำพพากษาในคดหมายเลขแดงท อ.๑๔๗/
๒๕๕๓ วา การปกเสาและพาดสายไฟฟาบรเวณไหลทางถนนเทศบาล
จนถงบรเวณทกอสรางของการไฟฟาสวนภมภาค โดยทนายอเนก
ผฟองคดไดขออนญาตปกเสาไฟฟาตอนายกเทศมนตรผถกฟองคดท ๒
ในฐานะผอำนวยการทางหลวง ซงมหนาทดแลรบผดชอบทางในเขต
เทศบาล และมอำนาจพจารณาอนญาตใหบคคลปลกสรางสงใดในเขต
ทางหลวงและหรอใหบคคลปกเสาไฟฟา วางทอ หรอการทำการใดๆ
ในเขตทางหลวงกอนจงไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน การทนายก
เทศมนตรผถกฟองคดท ๒ สงใหรอถอนเสาไฟฟาทปกออกไปจาก
ไหลทางถนนเทศบาลจงเปนการกระทำโดยชอบดวยกฎหมาย
แตอยางไรกตาม เมอนายอเนกผฟองคดไดมหนงสอขอนญาตใหการ
ไฟฟาสวนภมภาคอำเภอบานบงทำการปกเสาไฟฟาและพาดสายไฟฟา
ในแนวเขตเดมใหถกตองใหมแลว แตนายเทศมนตรผถกฟองคดแจงวา
ไมอนญาตใหปกเสาไฟฟาและพาดสายไฟฟาเพราะจะมผลกระทบตอ
โครงการวางทอระบายนำและบอพกได เมอขอเทจจรงปรากฏวา
ไหลทางของถนนทจะทำการปกเสาไฟฟาและพาดสายไฟฟามความ
กวางถง ๖ เมตร และบรเวณใกลเคยงคอ ซอยของถนนเทศบาลซอย ๒
ซงไมมการวางทอระบายนำและบอพกนำเหมอนกน แตกยงสามารถ
ปกเสาไฟฟาได ท งโครงการวางทอระบายนำและบอพกนำซ ง
นายกเทศมนตรผถกฟองคดท ๒ อางวาไดมการบรรจไวในแผน คาดวา
จะดำเนนการไดโดยไมชกชากยงไมไดลงมอดำเนนการ ประกอบกบ
18�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
โดยสภาพของเสาไฟฟาททำการปกกเหนไดชดวาใชพนทบรเวณ
ไหลทางเพยงเลกนอย หากนายเอนกผฟองคดจะทำการปกเสาไฟฟา
และพาดสายไฟฟาบนไหลทางถนนแลว ไมมผลกระทบตอการวางทอ
ระบายนำและบอพกนำ เพราะยงเหลอพนทสำหรบวางทอระบายนำ
อกมาก แตถงจะมผลกระทบการไฟฟาสวนภมภาคอำเภอบานบงกแจง
วายนดจะยายเสาไฟฟาออกไปใหทนทโดยทางเทศบาลไมตองเสย
คาใชจาย แตนายกเทศมนตรผถกฟองคดท ๒ กยงไมอนญาตจนกระทง
นายเอนกผฟองคดไดมหนงสอรองขอความเปนธรรมตอผวาราชการ
จงหวดชลบร และไดนำเรองนยนฟองตอศาลจงหวดชลบร ในขอหา
ปฏบตหนาทโดยมชอบ ผถกฟองคดท ๒ จงแถลงตอศาลยนยอม
อนญาตใหผฟองคดทำการปกเสาไฟฟาและพาดสายไฟฟาในแนวทาง
เดมไดจนเสรจเรยบรอยเมอเดอนกนยายน ๒๕๔๗ เชนน จงเปนการ
ชใหเหนวา ถาผถกฟองคดท ๒ จะอนญาตใหทวาการปกเสาไฟฟาและ
พาดสายไฟฟาของผฟองคดจะมผลกระทบตอโครงการวางทอระบายนำ
และบอพกของผถกฟองคดท ๒ และจะทำใหการไฟฟาสวนภมภาค
อำเภอบานบงตองเสยคาใชจายในการรอถอนเสาไฟฟาอนเปนการสน
เปลองงบประมาณ จงไมอาจรบฟงได การทนายกเทศมนตรผถกฟอง
คดท ๒ มคำสงไมอนญาตใหผฟองคดทำการปกเสาไฟฟาและพาดสาย
ไฟฟาจงไมมเหตผลอนสมควรเปนการใชดลพนจตามอำเภอใจ คำสง
ดงกลาวของนายกเทศมนตรผถกฟองคดท ๒ จงไมชอบดวยกฎหมาย
ดงนน เทศบาลตำบลหนองไผแกวผถกฟองคดท ๑ จงตองรบผดชดใช
คาเสยหายใหแกนายเอนกผฟองคดททำใหการกอสรางอาคารโรงงาน
ตองลาชาออกไปจนตองเสยคาใชจายเพมเตม
คำพพากษานาร : ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
กำนนผใหญบาน
๑๗
๑๗.๑. ฟองวาการเลอกตงผใหญบานไมชอบ
ฟองวาการเลอกตงผใหญบานไมชอบ
นายอำ เภอกนทรว ช ย ได จ ด ให ม ก า ร เล อกต ง ผ ใ หญบ าน
บานดอนหน หมท ๒ ในวนท ๖ กนยายน ๒๕๕๓ หลงเสรจสนการ
เลอกตงในวนท ๘ กนยายน ๒๕๕๓ นายประสทธไดทำหนงสอ
ยนตอนายอำเภอกนทรวชย ความวา นายประสทธไมเหน
ดวยในการจดการเลอกตงผใหญบาน บานดอนหน
หมท ๒ ในวนท ๖ กนยายน ๒๕๕๓ และตนยงม
สทธโตแยงไดภายในเวลา ๓๐ วน นบแตวนท
๔ กนยายน ๒๕๕๓ ตามกฎหมายและวธปฏบต
ท า งปกค รอ ง เพ อ โ ต แ ย ง ค ำ ว น จ ฉ ย ข อ ง
น า ย อ ำ เ ภ อ แ ต น า ย อ ำ เ ภ อ ไ ม ใ ห ส ท ธ
นายประสทธโดยรบจดการใหมการเลอกตง
ในวนจนทรท ๖ กนยายน ๒๕๕๓ หางจากวนท
นายประสทธ ได ร บหน งส อของนายอำเภอ
เพยงสองวน ทงๆ ทอย ในชวงเวลาโตแยงของ
คกรณตามกฎหมาย นายประสทธขอยนคดคานการ
จดการเลอกตงในวนดงกลาวโดยไมปรากฏขอความใดท
คดคานการเลอกผใหญบานบานดอนหนวา การเลอกผใหญบาน
เปนไปโดยไมสจรตและไมเทยงธรรมอยางไร หลงจากทนายอำเภอไดม
คำสงแตงตงผใหญบานแลว นายประสทธไดไปยนฟองคดตอศาล
ปกครองวา นายอำเภอกนทรวชยดำเนนการเลอกผใหญบานโดยไม
ชอบดวยกฎหมาย ขอใหศาลพพากษามคำสงใหนายอำเภอดำเนนการ
เลอกผ ใหญบ านใหม ศาลปกครองชนตนมคำส งไม รบคำฟอง
นายประสทธไดยนอทธรณตอศาลปกครองสงสด
191
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ศาลปกครองสงสดไดมคำสงท ๗๑/๒๕๕๕ วา มาตรา ๔๒ วรรคสอง
แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.
๒๕๔๒ บญญตวา ในกรณทมกฎหมายกำหนดขนตอนหรอวธการ
สำหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายในเรองใดไวโดยเฉพาะ
การฟองคดปกครองในเรองนนจะกระทำไดตอเมอมการดำเนนการตาม
ขนตอนและวธการดงกลาว และไดมการสงการตามกฎหมายนนหรอ
มไดมการสงการภายในเวลาอนสมควรหรอภายในเวลาทกฎหมายนน
กำหนด และขอ ๘๘ วรรคหนง ของระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวย
การเลอกผใหญบาน พ.ศ. ๑๕๕๑ กำหนดวา เมอนายอำเภอมคำสง
แตงตงผใหญบานแลว ผใดเหนวาการเลอกเปนไปโดยไมสจรตและเทยง
ธรรมใหทำคำรองคดคานเปนหนงสอยนตอนายอำเภอไดภายใน
๑๕ วน นบแตวนทนายอำเภอมคำสงแตงตง วรรคสอง กำหนดวา
เมอนายอำเภอไดรบหนงสอรองคดคานแลวใหดำเนนการสอบสวนแลว
รายงานผลการสอบสวนพรอมความเหนและหลกฐานใหผวาราชการ
จงหวดวนจฉยชขาด หากเหนวาการเลอกผใหญบานนน เปนไปตามท
ไดมการรองคดคานหรอไดมการกระทำไปโดยไมสจรตและเทยงธรรม
ใหผวาราชการจงหวดสงใหผใหญบานนนพนจากตำแหนงภายใน
๙๐ วน นบแตวนทนายอำเภอมคำสงแตงตง ศาลปกครองสงสดไดตรวจ
ดหนงสอทนายประสทธผฟองคดอางวาเปนการคดคานการเลอกผใหญ
บานแลวเหนวา ไมปรากฏขอความใดทคดคานการเลอกผใหญบาน
บานดอนหนวา การเลอกผใหญบานเปนไปโดยไมสจรตและไมเทยงธรรม
ตามทขอ ๘๘ ของระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการเลอกผใหญ
บาน พ.ศ. ๒๕๕๑ กำหนดไว แมถอยคำของนายประสทธผฟองคด
ทอางวา ผฟองคดขอยนคดคานการจดการเลอกตงในวนดงกลาวกไม
อาจรบฟงวาเปนการคดคานการเลอกผใหญบานแลวได ดงนน การท
นายประสทธผฟองคดไมไดคดคานการเลอกผใหญบานตามขอ ๘๘
192
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ของระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการเลอกผใหญบาน พ.ศ.
๒๕๕๑ จงเปนการไมดำเนนการตามขนตอนตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง
แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.
๒๕๔๒ อนเปนเงอนไขในการฟองคดทศาลปกครองจะรบคำฟอง
ไวพจารณาพพากษาหรอไม การทศาลปกครองชนตนมคำสงไมรบฟอง
ไวจงชอบแลว ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย
ขอสงเกตทสำคญคอวา การทศาลไมรบคำฟองเพราะผคดคาน
การเลอกตงผ ใหญบานไมไดยนคดคานตอนายอำเภอโดยให
เหตผลวาการเลอกผใหญบานนน เปนไปโดยไมสจรตและไมเทยง
ธรรมอยางไร ซงเปนเหตผลทสำคญในการคดคานการเลอกตง
ผใหญบานกอนจะไปยนฟองคดตอศาลปกครองและเปนเหตทจะ
นำมาฟองศาลและใหศาลพจารณาตอไป
19�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๗.๒. คณสมบตของผใหญบาน
คณสมบตของผใหญบาน
พระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พทธศกราช ๒๔๕๗ มาตรา
๑๒ (๓) กำหนดวา ผทจะไดรบเลอกเปนผใหญบานตองมคณสมบตวา
มภมลำเนาหรอถนทอย เปนประจำ และมชอในทะเบยนบานตาม
กฎหมาย วาดวยการทะเบยนราษฎรในหมบานนนตดตอกนมาแลว
ไมนอยกวาสองปจนถงวนเลอก และเปนผทประกอบอาชพเปนหลกฐาน
จากบทบญญตกฎหมายดงกลาวน ผทจะสมครรบเลอกเปนผใหญบาน
จะตองมคณสมบตวา
๑. มภมลำเนาหรอถนทอยเปนประจำในหมบานนน
๒. มชอในทะเบยนบานในหมบานนนมาแลวไมนอยกวาสองป
๓. เปนผทประกอบอาชพเปนหลกฐาน
มกรณพพาทเกดขนในเรองน โดยมผรองเรยนวาผใหญบานวเชยร
ไมมภมลำเนาหรอมถนทอยเปนประจำในหมบาน เพยงแตมชอใน
ทะเบยนบานเทานน ทางอำเภอจงมคำสงแตงตงคณะกรรมการ
สอบสวนขอเทจจรง ในทสดนายอำเภอมคำสงใหผใหญบานวเชยร
พนจากตำแหนงเพราะขาดคณสมบต ตามมาตรา ๑๒ (๓) ของพระราช
บญญตลกษณะปกครองทองท พทธศกราช ๒๔๕๗
ผใหญบานวเชยรจงไดยนฟองตอศาลปกครอง ศาลปกครองสงสด
มคำพพากษาวา ผลการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนขอเทจจรง
ผใหญวเชยรมชออยในทะเบยนบานเลขท ๑๙๗ ในหมบานทตนเปน
ผใหญบาน แตไมไดเขาอยอาศยจรงในบานหลงดงกลาว เพยงแตมชอ
ในทะเบยนบานในฐานะผอาศย และอยเปนการชวคราวในลกษณะ
19�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
มาเชาเยนกลบ และไมปรากฏวาประกอบอาชพใดในหมบาน คำสงของ
นายอำเภอทใหผใหญบานวเชยรพนจากตำแหนงจงชอบดวยกฎหมาย
ตามมาตรา ๑๒ (๓) และ ๑๔ (๒) ของพระราชบญญตลกษณะ
ปกครองทองท พทธศกราช ๒๔๕๗ แลว (เทยบเคยงคำพพากษา
ศาลปกครองสงสด คดหมายเลขแดงท อ.๖๖/๔๘)
19�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๗.๓. ผใหญบานคดคานรงวดสอบเขต
ผใหญบานคดคานรงวดสอบเขต
นายอนนตยนขอรงวดสอบเขตทดนของตนตอเจาพนกงานทดน
จงหวดขอนแกน เมอเจาหนาททดนไดออกไปทำการรงวด ผใหญบาน
ในทองทในฐานะตวแทนของนายอำเภอเมองขอนแกนไดออกไปรวม
ระวงชแนวเขตทางสาธารณประโยชน และเปนพยานในการรงวดสอบ
เขตทดนของนายอนนต เมอนายอนนตไดนำเจาหนาททำการรงวด
ปกหลกเขตทดนตามแนวเขตการครอบครอง ผใหญบานไดคดคาน
การรงวดไมยอมรบรองแนวเขต โดยเหนวานายอนนตนำรงวดสอบเขต
รกลำเขตทางสาธารณประโยชน เจาพนกงานทดนจงหวดขอนแกน
ไดนดนายอนนตและผใหญบานทำการสอบสวนไกลเกลย คกรณตกลง
กนไมไดจงไดแจงใหผฟองคดไปดำเนนการฟองรองตอศาลภายใน
เกาสบวนนบแตวนทไดไปแจงหากไมมการฟองคดภายในกำหนดเวลา
ดงกลาวใหถอวานายอนนตไมประสงคจะดำเนนการรงวดสอบเขตทดน
นายอนนตจงยนฟองเจาพนกงานทดนจงหวดขอนแกนนายอำเภอ
เมองขอนแกน และผใหญบานตอศาลปกครองกลาง ศาลปกครองกลาง
มคำสงไมรบคำฟองไวพจารณา นายอนนตยนอทธรณคำสงไมรบ
คำฟองตอศาลปกครองสงสด
ศาลปกครองสงสดมคำสงท ๗๙๘/๒๕๔๙ วานายอนนตผฟองคด
ไดยนคำขอรงวดสอบเขตทดนและไดนำรงวดสอบเขตตามเนอททได
ครอบครองแตนายอนนตผฟองคดไดรบความเดอดรอนหรอเสยหาย
จากผใหญบานผถกฟองคดท ๓ ในฐานะตวแทนของนายอำเภอผถก
ฟองคดท ๒ ทำการระวงชแนวเขต และเหนวานายอนนตผฟองคด
นำรงวดสอบเขตทดนพพาทรกลำเขตทางสาธารณประโยชน จงไมอาจ
19�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ยอมรบรองแนวเขต และไดคดคานการรงวดสอบเขตทดนพพาทของ
นายอนนตอนเปนการใชอำนาจตามมาตรา ๑๒๒ แหงพระราชบญญต
ลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช ๒๔๕๗ ประกอบกบมาตรา
๖๒ วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ.
๒๕๓๔ ทกำหนดใหนายอำเภอผถกฟองคดท ๒ มหนาท ในการ
ตรวจตรารกษาทสาธารณสมบตของแผนดนทประชาชนใชประโยชน
รวมกนแตผใหญบานผถกฟองคดท ๓ ไมสามารถแสดงใหเหนวาผฟอง
คดไดนำรงวดทดนพพาทรกลำทางสาธารณประโยชนตรงตำแหนงไหน
ในสภาพพนทจรง และจากเจาพนกงานทดนผถกฟองคดท ๑ ททำการ
สอบสวนไกลเกลยคกรณตามมาตรา ๖๙ ทว แหงประมวลกฎหมายทดน
กรณทผฟองคดและผถกฟองคดท ๓ ไมอาจตกลงกนได เจาพนกงาน
ทดนผถกฟองคดท ๑ จงมหนงสอท ขก ๐๐๑๙.๓/๒๑๐ ลงวนท ๗
มกราคม ๒๕๔๗ แจงนายอนนตผฟองคดใหใชสทธฟองคดตอศาล
ภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบแจง ถาไมมการฟองคดภายในกำหนด
เวลาดงกลาวใหถอวานายอนนตไมประสงคจะดำเนนการตอไป ดงนน
ในการพจารณาพพากษาคดของศาลคงมประเดนตองพจารณาใหได
ความวา ทดนพพาทเปนของนายอนนตผฟองคดตามคำฟองหรอไม
จงเปนกรณพพาทอนเกยวกบสทธในทดนระหวางคกรณ จงอยใน
อำนาจพจารณาพพากษาของศาลยตธรรม การทศาลปกครองชนตน
มคำสงไมรบคำฟองไวพจารณาและใหจำหนายคดออกจากสารบบความ
นน ชอบแลว
จงมคำสงยนตามคำสงของศาลปกครองชนตน
19�
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
๑๗.๔. กำนนผใหญบานจะบวชตองทำอยางไรจงไมพนจากตำแหนง
กำนนผใหญบานจะบวชตองทำอยางไรจงไมพนจากตำแหนง
ทานผอานทเปนแฟนตดตามประชาคมทองถนมาตงแตฉบบตนๆ
คงจะไดอานคดปกครองเรองสมาชกสภาทองถนไมวาจะเปนสมาชก
สภาองคการบรหารสวนตำบล สมาชกสภาเทศบาล หรอสมาชกสภา
องคการบรหารสวนจงหวด ไมมสทธลาบวชเปนภกษได หากผใดไป
บวชเปนภกษไมวาจะกวน หรอจะดวยเหตผลใดกตามกฎหมายวาเปน
ผขาดคณสมบตการเปนสมาชกสภาทองถน จงขาดจากการเปนสมาชก
ภาพ สมาชกสภาขององคกรปกครองสวนทองถนนนทนท
ในวนนจะพดถงกรณทกำนน ผใหญบาน หากจะไปบวชเปน
ภกษจะทำไดหรอไม
มคดทยนฟองยงศาลปกครองโดยผฟองคดคอนายเชาวรน ไดรบ
เลอกตงใหเปนผใหญบาน ทำหนาทผใหญบานไดปเศษ เกดมความคด
วาจะอปสมบทโดยจะบวชเพยง ๓ วน กอนเขาพรรษา ตามประเพณ
อนดงามของไทย จงยนใบลากจตอนายอำเภอเพราะเหนวาเปนการ
อปสมบทระยะสน หลงจากบวชและลาสกขาเรยบรอยมาปฏบตหนาท
เปนผ ใหญบ านตอไป ไดมผ ทำหน งสอร อง เรยนไปย งจ งหวด
ผ ว าราชการจงหวด จงมคำส งใหนายเชาวรนพนจากตำแหนง
ผใหญบาน เพราะไดอปสมบทโดยไมจดสงใบลาบวชตอนายอำเภอ และ
ไมไดรบอนญาตจากผวาราชการจงหวด ทำใหขาดคณสมบตการเปน
ผใหญบาน ตามมาตรา ๑๒ (๕) และมาตรา ๑๔ (๑) แหงพระราช
บญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช ๒๔๕๗
198
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ซงกรมการปกครองไดมหนงสอ ท มท ๐๓๑๑.๒/๕๕๓๒ ลงวนท
๒๒ มนาคม ๒๕๔๔ ชแจงวา การทพระราชบญญตลกษณะปกครอง
ทองท พระพทธศกราช ๒๔๕๗ กำหนดคณลกษณะของผใหญบานวา
จะตองไมเปนภกษ สามเณร นกพรต หรอนกบวช นน อาจมเหตผล
เนองมาจากภารกจหนาทของผใหญบานตามกฎหมายมมากมาย
หลายอยาง ในขณะทภกษ สามเณร ฯลฯ เปนผทตองถอศลและ
ประพฤตปฏบตทางศาสนา กฎหมายจงไดบญญตหามผใหญบาน
เปนภกษ สามเณร นกพรต หรอนกบวช อยางไรกตาม เพอใหผใหญบาน
สามารถลาอปสมบทหรอบรรพชาไดตามจารตประเพณของไทย โดยไม
ตองพนจากตำแหนงผใหญบานจงไดมการแกไขเพมเตมมาตรา ๑๔
แหงพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช ๒๔๕๗
โดยพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท (ฉบบท ๘) ๒ ประการ
ไดแก ผใหญบานจะตองลาอปสมบทเปนภกษเปนระยะเวลาไมเกน
หนงรอยยสบวนและไดรบอนญาตจากผวาราชการจงหวด ทงน กดวย
เหตผลทตองการใหผวาราชการจงหวดไดมการพจารณาตรวจสอบวา
ในระยะเวลาทผใหญบานขอลาอปสมบทนนจะมผลกระทบใหเกด
ความเสยหายแกภาระหนาทหรอไม รวมทงอาจมอบหมายใหผชวย
ผใหญบานดแลปฏบตหนาทแทนระหวางเวลาดงกลาวได หากผใหญ
บานไดปฏบตตามเงอนไขดงกลาวแลวกไมเปนเหตใหพนจากตำแหนง
โดยผลแหงบทบญญตดงกลาวแตอยางใด
ดงนน การทผฟองคดนายเชาวรน ซงเปนผใหญบานไดอปสมบท
เปนภกษ โดยมไดยนขอลาอปสมบท และไดรบอนญาตจากผวาราชการ
จงหวด แมจะยนใบลากจตอนายอำเภอกไมถอวาเปนการลาอปสมบท
การทผวาราชการจงหวดสงใหนายเชาวรน พนจากตำแหนงผใหญบาน
จงชอบแลว
199
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
กลาวโดยสรปกำนน ผใหญบาน หากคดจะอปสมบทนนทำได
แตตองยนใบลาบวชโดยตรง จะขอลากจ ลาปวย ลาพกรอน
แลวไปบวชไมได และเมอยนใบลาบวชแลวตองไดรบอนญาตจาก
ผวาราชการจงหวดเสยกอนเพราะหากผวาไมอนญาตกบวชไมได
เชนกน ไมเชนนนตองพนจากตำแหนงผใหญบานหรอกำนนดวย
200
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ประวตผเขยน
สมชย วฒนการณ ตลาการศาลปกครองสงสด
การศกษา
นตศาสตรบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร เนตบณฑตไทย สมย 32 นตศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย ประกาศนยบตร โครงการฝกอบรมหลกสตรกฎหมายมหาชน คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร และสำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ประกาศนยบตร หลกสตรการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตย สำหรบผบรหารระดบสง สถาบนพระปกเกลา รนท 4 (ป.ป.ร. 4) ประกาศนยบตร หลกสตรผบรหารกระบวนการยตธรรมระดบสง สำนกงานศาลยตธรรม บ.ย.ส. รนท 17
การทำงาน
ฝายกฎหมายสมาคมสทธเสรภาพของประชาชน (2532-2534) เขารบราชการในตำแหนงอยการตงแตป พ.ศ. 2524-2548 คณะอนกรรมการพจารณาปรบปรงรฐธรรมนญ กฎหมายทออกโดยอาศยอำนาจ และกฎหมายประกอบรฐธรรมนญ คณะกรรมการปฏรปการเมอง (2538-2539) คณะอนกรรมการพจารณายกรางแผนพฒนาการเมองแหงชาต คณะกรรมการวสามญ ยกรางแผนพฒนาการเมองแหงชาต สภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2541 รองประธานคณะกรรมาธการวสามญพจารณารางพระราชบญญตจดตง ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 6) พ.ศ. 2554 (2554) ทปรกษากฎหมายสำนกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ สำนกปลดสำนกนายกรฐมนตร หวหนาคณะตลาการ ศาลปกครองกลาง คณะกรรมการสรรหาสมาชกสภาปฏรปแหงชาต ดานกฎหมายและกระบวนการยตธรรม
201
ค ด ป ก ค ร อ ง ข อ ง อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น
ค า พ พ า ก ษ า น า ร
ประสบการณการสอน
อาจารยพเศษ มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาจารยพเศษ จฬาลงกรณมหาวทยาลย อาจารยพเศษ มหาวทยาลยมหดล อาจารยพเศษ มหาวทยาลยสงขลานครนทร อาจารยพเศษ มหาวทยาลยมหาสารคาม อาจารยพเศษ มหาวทยาลยอบลราชธาน อาจารยพเศษ มหาวทยาลยแมฟาหลวง อาจารยพเศษ มหาวทยาลยรตนบณฑต
ปจจบน
ดำรงตำแหนงตลาการศาลปกครองสงสด