พระราชบัญญัติเครื่องแบบเจาหนาที่สวนทองถิ่น

พ.ศ. ๒๕๐๙ในพระปรมาภิไธย

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชสังวาลย

ผูสํ าเร็จราชการแทนพระองคใหไว ณ วันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๐๙เปนปที่ ๒๑ ในรัชกาลปจจุบัน

โดยทีเ่ปนการสมควรปรับปรุงกฎหมายวาดวยเครื่องแบบเจาหนาที่สวนทองถิ่น

พระมหากษัตริยโดยคํ าแนะนํ าและยินยอมของสภารางรัฐธรรมนูญในฐานะรัฐสภา จึงมีพระราชโองการใหตราพระราชบัญญัติขึ้นไว ดังตอไปนี้

มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกวา “พระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน พ.ศ.๒๕๐๙”มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไปมาตรา ๓ ใหยกเลิกพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีฝายทองถ่ิน พุทธศักราช ๒๔๗๘มาตรา ๔ ในพระราชบัญญัตินี้“เคร่ืองแบบ” หมายความวา เคร่ืองแตงกายทั้งหลายรวมทั้งเคร่ืองหมายตาง ๆ ตลอดจนสิ่งประกอบเครื่องแตงกายอยางอื่น ท่ีได

กํ าหนดใหเจาหนาท่ีสวนทองถ่ินแตง“เจาหนาที่สวนทองถิ่น” หมายความวา สมาชิกสภาจังหวัด ขาราชการสวนจังหวัด ลูกจางประจํ าขององคการบริหารสวนจังหวัด

สมาชิกสภาเทศบาล นายกเทศมนตรี พนักงานเทศบาล ลูกจางประจํ าของเทศบาล กรรมการสุขาภิบาล พนักงานสุขาภิบาล ลูกจางประจํ าขององคการบริหารสวนตํ าบลหรือ เจาหนาท่ีสวนทองถ่ินอื่นตามกฎหมายวาดวยระเบียบบริหารราชการแผนดิน กํ านัน ผูใหญบาน ผูชวยผูใหญบาน สารวัตรตํ าบล แพทยประจํ าตํ าบล หรือเจาหนาท่ีตํ าบลและหมูบานตามกฎหมายวาดวยลักษณะปกครองทองท่ี และหมายความรวมถึงผูไดรับบํ าเหน็จบํ านาญตามกฎหมายวาดวยบํ าเหน็จบํ านาญขาราชการสวนทองถ่ิน

มาตรา ๕ ลักษณะ ชนิด และประเภทของเครื่องแบบ และระเบียบในการแตงเคร่ืองแบบของเจาหนาท่ีสวนทองถ่ินแตละจํ าพวกหรือแตละชั้น ใหกํ าหนดโดยกฎกระทรวง

มาตรา ๖ ผูใดไมมีสิทธิแตงเคร่ืองแบบตามพระราชบัญญัตินี้ไดโดยชอบดวยกฎหมาย แตงเคร่ืองแบบนั้นเพื่อจะไดใหผูอ่ืนเชื่อวาตนเปนเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน ตองระวางโทษจํ าคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกินสองพันบาท หรือท้ังจํ าท้ังปรับ

มาตรา ๗ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ และใหมีอํ านาจออกกฎกระทรวงเพื่อปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี้

กฎกระทรวงนั้น เมื่อไดประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลวใหใชบังคับได

ผูรับสนองพระบรมราชโองการ

จอมพล ถนอม กิตติขจรนายกรัฐมนตรี

(คัดจากราชกิจจานุเบกษา เลม ๘๕ ตอนท่ี ๑๐๘ หนา ๘๓๐)

บันทึกหลักการและเหตุผลประกอบรางกฎกระทรวง ฉบับที่ ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๔๒)

ออกตามความในพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาที่สวนทองถิ่นพ.ศ. ๒๕๐๙

หลักการปรับปรุงการกํ าหนดลักษณะ ชนิด และประเภทของเครื่องแบบ และระเบียบในการแตงเคร่ืองแบบของเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน

เหตุผลเนื่องจากไดมีการกํ าหนดเครื่องแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ินไวในกฎกระทรวงหลายฉบับ อันเปนผลใหการใชกฎหมายไมสะดวก

สมควรนํ าเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ินมากํ าหนดไวในกฎกระทรวงฉบับเดียวกัน ประกอบกับไดมีการปรับปรุงกฎหมายวาดวยองคกรปกครองสวนทองถ่ินหลายฉบับ สมควรแกไขเพิ่มเติมเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ินดังกลาวใหสอดคลองกันดวย จึงจํ าเปนตองออกกฎกระทรวงนี้

กฎกระทรวงฉบบัที ่๑๑ (พ.ศ. ๒๕๔๒)

ออกตามความในพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาที่สวนทองถ่ินพ.ศ. ๒๕๐๙

อาศัยอํ านาจตามความในมาตรา ๕ และมาตรา ๗ แหงพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๐๙ รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวงไว ดังตอไปนี้

ขอ ๑ ใหยกเลิก(๑) กฎกระทรวง ฉบับท่ี ๗ (พ.ศ. ๒๕๒๙) ออกตามความในพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๐๙(๒) กฎกระทรวงฉบับท่ี ๘ (พ.ศ. ๒๕๓๐) ออกตามความในพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๐๙(๓) กฎกระทรวงฉบับท่ี ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๓๒) ออกตามความในพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๐๙(๔) กฎกระทรวงฉบับท่ี ๘ (พ.ศ. ๒๕๓๙) ออกตามความในพระราชบัญญัติเคร่ืองแบบเจาหนาท่ีสวนทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๐๙ขอ ๒ ในกฎกระทรวงนี้“สมาชิกสภาทองถิ่น” หมายความวา สมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัด สมาชิกสภาเทศบาล สมาชิกสภาเมืองพัทยา และ

สมาชิกองคการบริหารสวนตํ าบล และใหหมายความรวมถึงสมาชิกสภาตํ าบลดวย

“ผูบริหารทองถิ่น” หมายความวา นายกองคการบริหารสวนจังหวัด รองนายกองคการบริหารสวนจังหวัด นายกเทศมนตรี เทศมนตรี นายกเมืองพัทยา รองนายกเมืองพัทยา ประธานกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบล และกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบล

“พนักงานองคกรปกครองสวนทองถิ่น” หมายความวา ขาราชการองคกรบริหารสวนจังหวัด พนักงานเทศบาล พนักงานเมืองพัทยาและพนักงานสวนตํ าบล

“ลูกจางประจํ าองคกรปกครองสวนทองถ่ิน” หมายความวา ลูกจางประจํ าขององคการบริหารสวนจังหวัด เทศบาล เมืองพัทยา และองคการบริหารสวนตํ าบล

หมวด ๑เคร่ืองแบบสมาชิกสภาทองถิ่น และผูบริหารทองถิ่น

ขอ ๓ เคร่ืองแบบสมาชิกสภาทองถ่ิน และผูบริหารทองถ่ิน ใหมี ๒ ชนิด คือ(๑) เครื่องแบบปฏิบัติราชการมี ๒ ประเภท

(ก) เคร่ืองแบบสีกากีคอพับ(ข) เคร่ืองแบบสีกากีคอแบะ

(๒) เคร่ืองแบบพิธีการมี ๕ ประเภท(ก) เคร่ืองแบบปกติขาว(ข) เคร่ืองแบบปกติกากีคอตั้ง(ค) เคร่ืองแบบครึ่งยศ(ง) เคร่ืองแบบเต็มยศ(จ) เคร่ืองแบบสโมสร

ขอ ๔ เคร่ืองแบบปฏิบัติราชการ ประกอบดวย(๑) หมวก ขายใหใชหมวกได ๒ แบบ

แบบที่ ๑ หมวกทรงหมอตาลสีกากี กะบังหนาทํ าดวยหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ า สายรัดคางหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ า มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขางหมวกขางละ ๑ ดุม ผาพันหมวกสีกากี ท่ีหนาหมวกติดตราครุฑพาหในบัวกระหนกทํ าดวยโลหะสีทอง สูง ๖.๕ เซนติเมตร

แบบที่ 2 หมวกแกปทรงออนสีกากี หนาหมวกติดตราครุฑพาหปกดิ้นทอง สูง ๔.๕เซนติเมตรหญิงใหใชหมวกได ๓ แบบแบบที่ 1 อนุโลมตามแบบหมวกของชายแบบที่ ๑ แตเปนทรงออนแบบที่ ๒ หมวกแกปทรงออนพับปกสีกากี สายรัดคางสีทอง กวาง ๑ เซนติเมตร มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ี

ขางหมวกขางละ ๑ ดุม ผาพันหมวกสีกากี หนาหมวกติดตราครุฑพาหปกดิ้นสีทอง สูง ๔.๕ เซนติเมตร บนหมอนสีกากีแบบที่ ๓ หมวกหนีบสีกากี ดานหนามีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็ก ๒ ดุม ติดซอนกันมีครุฑพาหภายในบัวกระหนก

สูง ๔.๕ เซนติเมตร ติดท่ีดานซายเหนือขอบหมวกหางจากมุมพับดานหนาหมวกประมาณ ๔ เซนติเมตรการสวมหมวกใหสวมหมวกในโอกาสอันควร

( ๒) เสื้อชายใหใชเสื้อได ๒ แบบแบบที่ ๑ เสื้อคอพับ สีประเภทสีกากี แขนยาวรัดขอมือ มีดุมท่ีขอมือขางละ ๑ ดุม หรือแขนสั้น มีกระเปาเย็บติดท่ีหนาอกเสื้อขาง

ละ ๑ กระเปา เปนกระเปาเสื้อมีแถบอยูตรงกลางตามทางดิ่ง กวาง ๓.๕ เซนติเมตร มีใบปกกระเปารูปมนชายกลางแหลม หรือเปนกระเปาเสื้อชนิดไมมีแถบกลางกระเปาและใบปกกระเปาเปนรูปสี่เหล่ียมผืนผา มุมกระเปาและมุมปกกระเปาเปนรูปตัดพองามที่ปากกระเปาท้ังสองขางติดดุมขางละ ๑ ดุม สํ าหรับขัดใบปกกระเปา ตัวเสื้อผาอกตลอด มีสาบ ๓.๕ เซนติเมตร ติดดุมตามแนวอกเสื้อ ๕ ดุม ระยะหางกันพอสม

ควร และติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง ท่ีไหลเสื้อประดับอินทรธนูสีเดียวกับเสื้อ ยาวตามความยาวของบาเย็บติดกับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอปลายมน ดานไหลกวาง ๔ เซนติเมตร ดานคอกวาง ๓ เซนติเมตร ตอนปลายขัดดุมติดกับตัวเสื้อ

ในโอกาสไปงานพิธี ใหใชเสื้อเชิ้ตสีประเภทสีกากีแขนยาวผูกผาผูกคอสีดํ า เงื่อนกะลาสี สอดชายผาผูกคอไวภายในเสื้อใตดุมเม็ดท่ีสอง

แบบที่ ๒ เสื้อคอแบะปลอยเอว แบบคอตื้น สีประเภทสีกากีแขนสั้น ตัวเสื้อผาอกตลอด มีดุมท่ีอกเสื้อ ๔ ดุม มีกระเปาเย็บติดภายนอกเปนกระเปาบนและลางอยางละสองกระเปา กระเปาบนมีใบปกมนชายกลางแหลม มีแถบกวาง ๓.๕ เซนติเมตร ตรงกิ่งกลางกระเปาทางดิ่ง กระเปายามมีใบปกรูปตัด ท่ีฝากระเปาท้ังสองกระเปาติดดุมขางละ ๑ ดุม สํ าหรับขัดกับใบปกกระเปาท่ีเอวดานหลังคาดดวยผาสีเดียวกับเสื้อขนาดกวาง ๕ เซนติเมตร ชายเสื้อท่ีตะเข็บกลางหลังเปดไวถึงผาคาดเอว ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง

ใชเสื้อแบบที่ ๒ แทนเสื้อแบบที่ ๑ ในโอกาสอันควรดุมท่ีใชกับเสื้อท้ังสองแบบมีลักษณะเปนรูปกลมแบนทํ าดวยวัตถุสีเดียวกับเสื้อผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ ใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนซายหญิงใหใชเสื้อได ๔ แบบแบบที่ ๑ อนุโลมตามแบบเสื้อของชายแบบที่ ๑แบบที่ ๒ เสื้อคอพับ สีประเภทกากี สีออนกวากระโปรงหรือสีเดียวกับกระโปรง ผาอกตลอดตัวเสื้อ มีสาบกวางประมาณ ๒.๕

เซนติเมตร แขนยาวรัดขอมือ ขอบปลายแขนกวางประมาณ ๕ เซนติเมตร หรือแขนสั้นเหนือขอศอกเล็กนอย ตลบชายกวางประมาณ ๕เซนติเมตร เดินคิ้วดานหนาเสื้อตอจากเสนบามีตะเข็บผานกลางอกยาวตลอดตัวท้ังสองดาน มีดุม ๕ ดุม ดานหลังจากเสนตอบาหลังมีตะเข็บผานตามตัวเสื้อท้ังสองดานเชนเดียวกับดานหนา ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกเสื้อดานหนาท้ังสองขาง ท่ีไหลเสื้อประดับอินทรธนูสีเดียวกับเสื้อ ยาวตามความยาวของบา เย็บติดกับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ปลายมนดานไหลกวาง ๔ เซนติเมตร ดานคอกวาง ๓เซนติเมตร ตอนปลายขัดดุมติดกับตัวเสื้อ การสวมสอดชายเสื้อไวในขอบกระโปรง

แบบที่ ๓ เสื้อคอพับปลอยเอว สีประเภทสีกากี สีเดียวกับกระโปรงหรือกางเกง ผาอกตลอดตัวเสื้อ ไมมีสาบ ดานหนามีคิ้วตามสาบ มีดุม ๔ ดุม แขนยาวหรือแขนสั้นตลบชายกวางประมาณ ๕ เซนติเมตร มีคิ้วหนาหลังเชนเดียวกับแบบที่ ๒ และมีเสนแนวตะเข็บเชนเดียวกับ แบบที่ ๒ ความยาวของเสื้อใหคลุมสะโพกพองาม ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง ท่ีไหลเสื้อประดับอินทรธนูสีเดียวกับเสื้อยาวตามความยาวของบา เย็บติดกับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ปลายมน ดานไหลกวาง ๔ เซนติเมตรดานคอกวาง ๓ เซนติเมตร ตอนปลายขัดดุมติดกับตัวเสื้อ

แบบที่ ๔ เสื้อคอแบะปลอยเอว สีประเภทสีกากี สีเดียวกับกระโปรงหรือกางเกง ผาอกตลอด ตัวเสื้อไมมีสาบ แขนยาวจรดขอมือหรือแขนสั้นเหนือศอกเล็กนอย ตลบชายกวางประมาณ ๕ เซนติเมตร ดานหนามีคิ้วตามสาบ มีดุม ๓ ดุม ตอดานหนาและดานหลังยาวตามตัว ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอแบะทั้งสองขาง และมีกระเปาลางขางละ ๑ กระเปา เปนกระเปาเจาะเฉียงเล็กนอย ไมมีใบปกกระเปา

ดุมท่ีใชกับเสื้อแบบที่ ๒ แบบที่ ๓ และแบบที่ ๔ เปนดุมสีเดียวกับเสื้อการสวมเสื้อแบบที่ ๓ และแบบที่ ๔ ใหปลอยชายเสื้อทับชายกระโปรงหรือกางเกง และคาดเข็มขัดตาม (๕) แบบที่ ๒ ทับเอว

เสื้อในโอกาสไปงานพิธี ใหใชเสื้อแบบที่ ๑ หรือแบบที่ ๒ โดยใชเสื้อเชิ้ตสีประเภทสีกากีแขนยาวผูกผาผูกคอสีดํ า เงื่อนกะลาสี สอด

ชายผาผูกคอไวภายในเสื้อใตดุมเม็ดท่ีสองผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ ใหประดับแพรแถบเคริองราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนซาย

(๓) อินทรธนู ใหใชอินทรธนูออน มีเคร่ืองหมายตํ าแหนงบนอินทรธนูสํ าหรับสมาชิกสภาทองถ่ินและผูบริหารทองถ่ินดังตอไปนี้สํ าหรับสมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัด มีแถบกวาง ๓ เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกวาง ๑

เซนติเมตร ติดเรียงตอไป ๑ แถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดสนผานศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร ติดทับอยูบนปลอกพื้นสีกากียาว๕ เซนติเมตร และมีเคร่ืองหมายทํ าดวยโลหะสีทองขนาดสูง ๕ เซนติเมตร กวาง ๒ เซนติเมตร เปนรูปรัฐธรรมนูญประดิษฐานบนพานสองชั้นภายในบัวกระหนกติดทับบนอินทรธนุ

สํ าหรับนายกองคการบริหารสวนจังหวัด รองนายกองคกานรบริหารสวนจังหวัดมีแถบกวาง ๒ เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู๑ แถบ และแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ติดเรียงตอไปอีก ๒ แถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดเสนผาศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร ติดทับอยูบนปลอกพื้นสีกากียาว ๕ เซนติเมตรเฉพาะนายกองคการบริหารสวนจังหวัดมีเคร่ืองหมายทํ าดวยโลหะสีทอง ขนาดสูง ๓ เซนติเมตรกวาง ๒ เซนติเมตร เปนรูปรัฐธรรมนูญประดิษฐานบนพานสองชั้นภายในบัวกระหนก ติดทับบนอินทรธนู

สํ าหรับสมาชิกสภาเทศบาล สมาชิกสภาเมืองพัทยา สมาชิกสภาองคการบริหารสวนตํ าบล สมาชิกสภาตํ าบล มีแถบกวาง ๓เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ติดเรียงตอไปอีก ๑ แถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดเสนผานศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร ติดทับอยูบนปลอกพื้นสีกากียาว ๕ เซนติเมตร และมีเคร่ืองหมายทํ าดวยโลหะสีทอง ขนาดสูง ๓ เซนติเมตร กวาง ๒ เซนติเมตร เปนรูปรัฐธรรมนูญประดิษฐานบนพานสองชั้นภายในบัวกระหนก ติดทับบนอินทรธนู

สํ าหรับนายกเทศมนตรี เทศมนตรี นายกเมืองพัทยา รองนายกเมืองพัทยา ประธานกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบลกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบล มีแถบกวาง ๒ เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ติดเรียงตอไปอีก ๒ แถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดเสนผานศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร ติดทับอยูบนปลอกพื้นสีกากียาว ๕ เซนติเมตรเฉพาะนายกเทศมนตรี นายกเมืองพัทยา ประธานกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบล มีเคร่ืองหมายทํ าดวยโลหะสีทอง ขนาดสูง ๓เซนติเมตร กวาง ๒ เซนติเมตร เปนรูปรัฐธรรมนูญประดิษฐานบนพานสองชั้น ภายในบัวกระหนก ติดทับบนอินทรธนู

แถบดังกลาวใหใชสีเหลืองหรือสีทอง การติดแถบใหติดตามขวางที่ตนอินทรธนู ทับอยูบนปลอกพื้นสีกากี แถบแรกหางจากตนอินทรธนู ๕ มิลลิเมตร และแถบตอไปเวนระยะหางกัน ๕ มิลลิเมตร

การใชเคร่ืองหมายตํ าแหนงบนอินทรธนู ใหใชกับแบบที่ ๑ สํ าหรับชาย และแบบที่ ๒ และแบบที่ ๓ สํ าหรับหญิง (๔) กางเกง กระโปรง

ชายใหใชกางเกงแบบราชการสีกากีขายาว ไมพับปลายขา

หญิงใหกางเกงหรือกระดปรงสีประเภทสีกากีได ๕ แบบแบบที่ ๑ กางเกง อนุโลมตามแบบกางเกงของชายแบบที่ ๒ กางเกงขายาว ขาตรง ไมมีลวดลาย ขอบกางเกงกวางประมาณ ๑ นิ้ว มีหรือไมมีกระเปาก็ได มีซิบดานหนาหรือดาน

ขาง ไมพับปลายขาแบบที่ ๓ กระโปรงยาวปดเขา ปลายบานเล็กนอยแบบที่ ๔ กระโปรงมีตะเข็บหนา ๒ ตะเข็บ ตะเข็บหลัง ๒ ตะเข็บ ยาวคร่ึงเขา ปลายบานเล็กนอยแบบที่ ๕ กระโปรงกางเกง แบบกางเกงขายาวครึ่งเขา มีตะเข็บหนา ๒ ตะเข็บ ตะเข็บหลังมี ๒ ตะเข็บ มีจีบกระทบดานหนาและ

ดานหลัง (๕) เข็มขัด

ชายใหเข็มขัดทํ าดวยดายถักสีกากี กวาง ๓ เซนติเมตร หัวเข็มขัดทํ าดวยโลหะสีทองเปนรูปสี่เหล่ียมผืนผาทางนอน ปลายมนกวาง ๓.๕ เซนติเมตร ยาว ๕ เซนติเมตร มีรูปครุฑนูนอยูก่ึงกลางหัวเข็มขัด ไมมีเข็มสํ าหรับสอดรู ปลายเข็มขัดหุมดวยโลหะสีทอง กวาง ๑เซนติเมตร

หญิงใหใชเข็มขัดได ๒ แบบแบบที่ ๑ อนุโลมตามเข็มขัดชายแบบที่ ๒ เข็มขัดผาสีประเภทสีกากีสีเดียวกับเสื้อ กวาง ๒.๕ เซนติเมตรการใชเข็มขัดแบบที่ ๑ ใหคาดทับขอบกระโปรง และแบบที่ ๒ ใหคาดทับเสื้อ

(๖) รองเทา ถุงเทาชายใหใชรองเทาหุมสนหรือหุมขอหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าหรือสีนํ้ าตาล ไมมีลวดลาย ถุงเทาสีเดียวกับรองเทา

หญิงใหใชรองเทาหุมสนหรือหุมสนหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าหรือสีนํ้ าตาลแบบปดปลายเทา ไมมีลวดลาย สนสูงไมเกิน ๑๐เซนติเมตร (๗) เครื่องหมายแสดงสังกัด

ใหมีเคร่ืองหมายแสดงสังกัดทํ าดวยโลหะโปรงแสงสีทอง ไมมีขอบ สูง ๒ เซนติเมตร เปนรูปราชสีหติดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง (๘) ปายชื่อและตํ าแหนง

ใหมีปายชื่อพื้นสีดํ า ขนาดกวาง ๒.๕ เซนติเมตร ยาว ๗.๕ เซนติเมตร ตัวอักษรสีขาวแสดงตัวชื่อ ชื่อสกุล และชื่อตํ าแหนงในการบริหารงานหรือชื่อตํ าแหนงในสายงานตามที่องคกร กลางบริหารงานบุคคลกํ าหนด ประดับท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนขวา (๙) เครื่องหมายแสดงประเภท

ใหมีเคร่ืองหมายแสดงประเภทสํ าหรับสมาชิกสภาทองถ่ินและผูบริหารทองถ่ิน ดังนี้สํ าหรับสมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัด นายกองคการบริหารสวนจังหวัด และรองนายกองคการบริหารสวนจังหวัด ทํ าดวยโลหะโปรงสีทอง มีขอบ ขนาดสูง ๔เซนติเมตรกวาง ๓ เซนติเมตร เปนรูปอักษร “ อบจ” ภายในบัวกระหนกติดท่ีอกเสื้อดานขวาเหนือปายชื่อและตํ าแหนง

สํ าหรับสมาชิกสภาเทศบาล นายกเทศมนตรี ทํ าดวยโลหะโปรงสีทอง มีขอบ ขนาดสูง ๓ เซนติเมตร กวาง ๓ เซนติเมตร เปนรูปอักษร “ท” ภายในบัวกระหนกติดท่ีอกเสื้อดานขวาเหนือปายชื่อและตํ าแหนง

สํ าหรับสมาชิกสภาเมืองพัทยา นายกเมืองพัทยา และรองนายกเมืองพัทยา ทํ าดวยโลหะโปรงสีทอง ขนาดสูง ๓ เซนติเมตร เปนรูปอักษร “พ” ภายในบัวกระหนกติดท่ีอกเสื้อดานขวาเหนือปายชื่อและตํ าแหนง

สํ าหรับสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตํ าบล สมาชิกสภาตํ าบล ประธานกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบล และกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบล ทํ าดวยโลหะสีทอง มีขอบ ขนาดสูง ๓ เซนติเมตร กวาง ๓ เซนติเมตร เปนรูปอักษร “อบต”สํ าหรับสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตํ าบล ประธานกรรมการบริหารองคการบริหารสวนตํ าบล และกรรมการบริหารสวนตํ าบล และ“ต” สํ าหรับสมาชิกสภาตํ าบล ภายในบัวกระหนก ติดท่ีอกเสื้อดานขวาเหนือปายชื่อและตํ าแหนง

ขอ ๕ เคร่ืองแบบพิธีการ(๑) เคร่ืองแบบปกติขาว ประกอบดวย

(ก) หมวก ชายใหหมวกทรงหมอตาลสีขาว กะบังหนาทํ าดวยหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ า สายรัดคางสีทอง กวาง ๑ เซนติเมตร มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขางหมวกขางละ ๑ ดุม ผาพันหมวกสีขาว ท่ีหนาหมวกติดครุฑพาหปกดิ้นสีทอง สูง ๕ เซนติเมตรบนหมอนสักหลาดสีขาว

หญิงใหใชหมวกได ๒ แบบ แบบที่ ๑ อนุโลมตามแบบหมวกของชาย แตเปนทรงออน แบบที่ ๒ หมวกแกปทรงออนพับปกสีขาว สายรัดคางสีทอง มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขางหมวกขางละ

๑ ดุม ผาพันหมวกสีขาวที่หนาหมวกติดตราครุฑพาหปกดิ้นสีทอง สูง ๔.๕ เซนติเมตร บนหมอนสักหลาดสีขาว การสวมหมวก ใหสวมในโอกาสอันควร(ข) เสื้อ

ชายใหใชเสื้อแบบราชการสีขาว ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขางติดเคร่ืองหมายแสดงประเภทที่หนาอกเสื้อดานขวา ใชดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดใหญ ๕ ดุม ผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนซาย

หญิงใหใชเสื้อนอกคอแบะสีขาวแบบคอแหลมหรือคอปาน แขนยาวถึงขอมือ มีตะเข็บหลัง ๔ ตะเข็บ ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง ติดเคร่ืองหมายแสดงประเภทที่อกเสื้อดานขวา ท่ีแนวสาบอกมีโลหะสีทองตราครุฑพาห ขนาดเสนผานศูนยกลาง๑.๕ เซนติเมตร ๓ ดุม สํ าหรับแบบเสื้อคอแหลม และดุม ๕ ดุม สํ าหรับแบบเสื้อคอปาน มีกระเปาลางขางละ ๑ กระเปา เปนกระเปาเจาะเฉียงเล็กนอยไมมีใบปกกระเปา และใหใชเสื้อคอพับแขนยาวสีขาวผูกผาผูกคอสีดํ าเงื่อนกะลาสีผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ ใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อดานซาย

(ค) อินทรธนู สํ าหรับสมาชิกสภาทองถ่ินและผูบริหารทองถ่ิน ดังตอไปนี้ สมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัด ใหมีอินทรธนูแข็ง กวาง ๔ เซนติเมตร ยาวตามความยาวของบา พื้นสักหลาดสีขาว

ติดทับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ดานคอปลายมนติดดุมโลหะสีทองครุฑพาหขนาดเล็ก ปกดิ้นสีทองลายกระหนกเต็มแผนอินทรธนู

สมาชิกสภาเทศบาล สมาชิกสภาเมืองพัทยา สมาชิกสภาองคการบริหารสวนตํ าบล สมาชิกสภาตํ าบล ใหมีอินทรธนูแข็งกวาง ๔ เซนติเมตร ยาวตามความยาวของบา พื้นสักหลาดสีขาว มีแถบสีนํ้ าเงิน กวาง ๑ เซนติเมตร ติดตรงกลางตามสวนยาว ติดทับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ดานคอปลายมนติดดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็ก ปกดิ้นสีทองลายกระหนกเต็มแผนอินทรธนู ผูบริหารทองถ่ิน พื้นสีดํ า ปกดิ้นสีทองลายกระหนกเต็มแผนอินทรธนู

(ง) เคร่ืองหมายแสดงประเภทใหใชเคร่ืองหมายแสดงประเภทเชนเดียวกับเครื่องแบบปฏิบัติราชการสํ าหรับนายกเทศมนตรีเทศบาลนคร และนายกเมืองพัทยา ใหมีสายสรอยสีทองลงยางเปนลายดอกรักรอยกลางสายสรอย มี

อักษร “น” หรือ “พ” ลงยาสีขาว หอยดวงตราเครื่องหมายประจํ าเทศบาลเมืองพัทยาคลองคอ เคร่ืองหมายนี้ใหประดับในโอกาสอันควร(จ) กางเกง กระโปรง ชายใหใชกางเกงแบบราชการสีขาวขายาว ไมพับปลายขา

หญิงใหใชกระโปรงสีขาว ตีเกล็ดดานหนา ๒ เกล็ด และดานหลัง ๒ เกล็ด ยาวปดเขา ปลายบานเล็กนอย ใชกับแบบเสื้อคอแหลม หรือกระโปรงสีขาวยาวปดเขา ปลายบานเล็กนอย ใชกับแบบเสื้อคอปาน

(ฉ) รองเทา ถุงเทา ชายใหใชรองเทาหุมสนหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าชนิดผูก ถุงเทาสีดํ า หญิงใหใชรองเทาหุมสนหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าแบบปดปลายเทาไมมีลวดลาย สนสูงไมเกิน ๑๐เซนติเมตร ถุงเทายา

วสีเนื้อ

(๒) เคร่ืองปกติกากีคอตั้ง ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบปกติขาว เวนแตสีของหมวก ผาพันหมวก หมอนสักหลาดสํ าหรับปกครุฑพาห เสื้อและกางเกงหรือกระโปรงเปนประเภทสีกากี

(๓) เคร่ืองแบบครึ่งยศ ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบปกติขาว เวนแตกางเกงหรือกระโปรงใหใชผาสักหลาดหรือเสิรจสีดํ า ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ

(๔) เคร่ืองแบบเต็มยศ ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบครึ่งยศสวมสายสะพาย(๕) เครื่องแบบสโมสร

สํ าหรับชายมี ๓ แบบคือ (ก) เคร่ืองแบบสโมสร ก. ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบเต็มยศ (ข) เครื่องแบบสโมสร ข. ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบสโมสร ก.เวนแต เสื้อ ใหใชเสื้อสโมสรสีขาวทํ าดวยผาสักหลาดหรือเสิรจ เปดอกปาดเอว มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขอมือขางละ ๓ ดุม ท่ีระหวางอกกับเอวขางละ ๓ ดุม และท่ีบรรจบเสื้อมีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดใหญขางละ ๑ ดุม ดุมคูนี้มีสายสรอยสีทองรอยติดกัน ประกอบดวย เสื้อก๊ักสีขาวดุมโลหะสีทองตราครุฑพาห ๓ ดุม และเสื้อเชิ้ตสีขาวอกแข็ง ขอมือแข็ง คอเชิ้ตชั้นเดียวแบบปกผีเสื้อผูกผาผูกคอสีดํ าเงื่อนหูกระตาย

เคร่ืองหมายแสดงสังกัด ใหติดท่ีคอแบะของเสื้อตอนบนทั้งสองขางเหนือแนวเครื่องราชอิสริยาภรณ ในฤดูรอน ใหใชกางเกงสีขาวแทนกางเกงสีดํ า

(ค) เคร่ืองแบบสโมสร ค. ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับสโมสร ข. เวนแตเสื้อเชิ้ตอกออนสีขาว และเสื้อก๊ักใหใชแพรแถบสีเดียวกับกางเกงรัดเอวแทน แพรแถบนี้สวนกลางดานหนากวาง ๑๒ เซนติเมตร ปลายท้ังสองขางเรียวกวาง ๑๑ เซนติเมตร ท่ีปลายมีขอเกี่ยวติดกันในขณะคาดทางดานหลัง

สํ าหรับหญิง ใหแตงตามสมัยนิยม

หมวด ๒เคร่ืองแบบพนักงานองคกรปกครองสวนทองถิ่น

ขอ ๖ เคร่ืองแบบปฏิบัติราชการของพนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบปฏิบัติราชการของสมาชิกสภาทองถ่ินและผูบริหารทองถ่ิน เวนแตอินทรธนูใหมีเคร่ืองหมาย ดังตอไปนี้

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๗ ขึ้นไป มีแถบกวาง ๓ เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู ๑ แถบ และกวาง ๑เซนติเมตร ติดเรียงตอไปอีกหนึ่งแถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดเสนผานศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๕ และระดับ ๖ มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๓ แถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดเสนผานศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๓ และระดับ ๔ มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๒ แถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดเสนผานศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๒ มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๑ แถบ ขมวดเปนวงกลมวัดสนผานศูนยกลางวงใน ๑ เซนติเมตร

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๑ มีแถบกวาง ๕ มิลลิเมตร ๒ แถบ แถบบนขมวดเปนวงกลมขนาดวัดเสนผานศูนยกลางวงใน ๕ มิลลิเมตร

สํ าหรับพนักงานเทศบาลวิสามัญ มีแถบเชนเดียวกับพนักงานองคการปกครองสวนทองถ่ิน เวนแต แถบท่ีขมวดเปนวงกลมนั้นใหขมวดเปนรูปสี่เหล่ียมจัตุรัส

แถบดังกลาวใหใชสีเหลืองหรือสีทอง การติดแถบใหติดตามขวางที่ตนอินทรธนู ทับอยูบนปลอกพื้นสีกากี แถบแรกหางจากตนอินทรธนู ๕ มิลลิเมตร และแถบตอไปเวนระหวางกัน ๕ มิลลิเมตร

สํ าหรับพนักงานเทสบาลวิสามัญ มีแถบเชนเดียวกับพนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน เวนแตแถบท่ีขมวดเปนวงกลมนั้นใหขมวดเปนรูปสี่เหล่ียมจัตุรัส

แถบดังกลาวใหใชสีเหลืองหรือสีทอง การติดแถบใหติดตามขวางที่ตนอินทรธนู ทับอยูบนปลอกพื้นสีกากี แถบแรกหางจากตนอินทรธนู ๕ มิลลิเมตร และแถบตอไปเวนระหวางกัน ๕ มิลลิเมตร

เคร่ืองหมายแสดงประเภท ใหเปนไปตามขอ ๔ ( ๙ ) แลวแตกรณีขอ ๗ เคร่ืองแบบพิธีการของพนักงานองคปกครองสวนทองถ่ินมีลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบสมาชิกสภาทอง

ถ่ินและผูบริหารทองถ่ิน เวนแตอินทรธนูใหมีอินทรธนูแข็งกวาง ๔ เซนติเมตร ยาวตามความยาวของบา พื้นสักหลาดสีดํ า ติดทับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ดานคอปลายมนติดดุมโลหะสีทองตราครุตพาห ขนาดเล็ก อินทรธนูมีลายดังนี้

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๗ ขึ้นไป มีแถบสีทองกวาง ๕ เซนติเมตรเปนขอบและปดดิ้นสีทองลายชอชัยพฤกษยาวตลอดสวนกลางของอินทรธนู

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๕ และระดับ ๖ มีแถบสีทองกวาง ๑ เซนติเมตรเปนขอบและปกดิ้นสีทองลายชอชัยพฤษมีดอก ๓ ดอก เรียงตามสวนยาวของอิทรธนูไมเกิน ๓ ใน ๔ สวนของอินทรธนู

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๓ และระดับ ๔ มีแถบสีทองกวาง ๑ เซนติเมตรเปนขอบและปกดิ้นสีทองลายชอชัยพฤษมีดอก ๒ ดอก เรียงตามสวนยาวของอินทรธนูไมเกินครึ่งหนึ่งของอินทรธนู

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๒ มีแถบสีทองกวาง ๑ เซนติเมตร เปนขอบและปกดิ้นสีทองลายชอชัยพฤกษมดีอก ๑ ดอก ไมเกิน ๑ ใน ๔ สวนของอินทรธนู

พนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตํ าแหนงระดับ ๑ มีแถบสีทองกวาง ๕ มิลลิเมตร เปนขอบ

หมวด ๓เคร่ืองแบบลูกจางประจํ าขององคกรปกครองสวนทองถิ่น

ขอ ๘ เคร่ืองแบบลูกจางประจํ าขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบสีกากีคอพับของสมาชิกสภาทองถ่ิน ผูบริหารทองถ่ิน และพนักงานองคกรปกครองสวนทองถ่ินเวนแตอินทรธนูใหใชอินทรธนูออน มีเคร่ืองหมายบนอินทรธนู ดังตอไปนี้

ลูกจางประจํ าขององคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีไดรับคาจางตั้งแตขั้นตํ่ าของอัตราเงินเดือนขาราชการองคการบริหารสวนจังหวัดพนักงานเทศบาล พนักงานเมืองพัทยา พนักงานสวนตํ าบลตั้งแตระดับ ๗ ขึ้นไปมีแถบกวาง ๓ เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ติดเรียงตอไปอีก ๑ แถบ

ลูกจางประจํ าขององคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีไดรับคาจางตั้งแตขั้นตํ่ าของอัตราเงินเดือนขาราชการองคการบริหารสวนจังหวัดพนักงานเทศบาล พนักงานเมืองพัทยา พนักงานสวนตํ าบล ตํ าแหนงระดับ ๕ และระดับ ๖ มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๓ แถบ

ลูกจางประจํ าขององคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีไดรับคาจางตั้งแตขั้นตํ่ าของอัตราเงินเดือนขาราชการองคการบริหารสวนจังหวัดพนักงานเทศบาล พนักงานเมืองพัทยา พนักงานสวนตํ าบล ตํ าแหนงระดับ ๓ และระดับ ๔ มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๒ แถบ

ลูกจางประจํ าขององคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีไดรับคาจางตั้งแตขั้นตํ่ าของอัตราเงินเดือนขาราชการองคการบริหารสวนจังหวัดพนักงานเทศบาล พนักงานเมืองพัทยา พนักงานสวนตํ าบล ตํ าแหนงระดับ ๒ มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๑ แถบ

ลูกจางประจํ าขององคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีไดรับคาจางตั้งแตขั้นตํ่ าของอัตราเงินเดือน ขาราชการองคการบริหารสวนจังหวัดพนักงานเทศบาล พนักงานเมืองพัทยา พนักงานสวนตํ าบลตํ าแหนงระดับ ๑ มีแถบกวาง ๕ มิลลิเมตร ๒ แถบ

แถบดังกลาวใหใชสีเหลืองหรือสีทอง การติดแถบใหติดตามขวางท่ีตนอินทรธนูทับอยูบนปลอกพื้นสีกากี แถบแรกหางจากตนอินทรธนู ๕ มิลลิเมตร และแถบตอไปเวนระยะหางกัน ๕ มิลลิเมตร

ในโอกาสไปงานพิธี ใหใชเสื้อเชิ้ตสีประเภทสีกากีแขนยาวผูกผาผูกคอสีดํ าเงื่อนกะลาสีสอดชายผาผูกคอไวภายในเสื้อใตดุมเม็ดท่ีสองผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ ใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนซาย

หมวด ๔เคร่ืองแบบกํ านัน ผูใหญบาน ผูชวยผูใหญบาน

สารวัตรกํ านัน และแพทยประจํ าตํ าบล

ขอ ๙ เคร่ืองแบบกํ านัน ผูใหญบาน ผูชวยผูใหญบาน สารวัตรกํ านัน และแพทยประจํ าตํ าบล ใหมี ๒ ชนิดคือ(๑) เคร่ืองแบบปฏิบัติราชการ มี ๑ ประเภท คือ เคร่ืองแบบสีกากีคอพับ(๒) เคร่ืองแบบพิธีการ มี ๓ ประเภท

(ก) เครื่องแบบปกติขาว(ข) เครื่องแบบครึ่งยศ

(ค) เครื่องแบบเต็มยศขอ ๑๐ เคร่ืองแบบปฏิบัติราชการ ประกอบดวย(๑) หมวก

ชายใหใชหมวกได ๒ แบบ แบบที่ ๑ หมวกทรงหมอตาลสีกากี กะบังหนาทํ าดวยหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ า สายรัดคางหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ ากวาง ๑ เซนติเมตร มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขางหมวกขางละ ๑ ดุม ผาพันหมวกสีกากี ท่ีหนาหมวกติดราชสีหภายในซุมลายกระหนกดุนนูนพื้นแรเปนเสน ตอนลางมีแถบโครงรับ บรรจุดวยตัวอักษรมีขอความวา “บํ าบัดทุกข บํ ารุงสุข” ทํ าดวยโลหะสีทองสูง ๗ เซนติเมตร แบบที่ ๒ หมวกแกปทรงออนสีกากี หนาหมวกติดตราเชนเดียวกับแบบที่ ๑ แตสูง ๔.๕ เซนติเมตร

หญิงใหใชหมวกได ๓ แบบ

แบบที่ ๑ อนุโลมตามแบบที่ ๑ แตเปนทรงออน แบบที่ ๒ หมวกแกปทรงออนพับปกสีกากี สายรัดคางหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ า กวาง ๑ เซนติเมตร มีดุมโลหะสีทองตรา

ครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขางหมวกขางละ ๑ ดุม ผาพันหมวกสีกากี หนาหมวกเชนเดียวกับหมวกของแบบที่ ๒ แบบที่ ๓ หมวกหนีบสีกากี ดานหนามีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็ก ๒ ดุมติดซอนกันมีตราเชนกับหมวกของชาย

แบบที่ ๒ ติดท่ีดานซายเหนือขอบหมวกหางจากมุมพับดานหนาหมวกประมาณ ๔ เซนติเมตร การสวมหมวก ใหสวมในโอกาสอันควร(๒) เสื้อ

ชายใหเสื้อคอพับ สีประเภทสีกากีแขนยาวรัดขอมือ มีดุมท่ีขอมือขางละ ๑ ดุม หรือแขนสั้นมีกระเปาเย็บติดท่ีหนาอกขางละ ๑ กระเปา เปนกระเปาเสื้อมีแถบอยูตรงกลางตามทางดิ่ง กวาง ๓.๕ เซนติเมตร มีใบปกกระเปารูปมนชายกลางแหลม ท่ีปากกระเปาท้ัง ๒ ขางติดดุมขางละ ๑ ดุม สํ าหรับขัดใบปกกระเปา ตัวเสื้อผาอกตลอด มีสาบกวาง ๓.๕ เซนติเมตรติดดุมตามแนวอกเสื้อ ๕ ดุม ระยะหางกันพอสมควร และติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดมี่ปกคอเสื้อดานหนาท้ัง ๒ ขาง ท่ีไหลเสื้อประดับอินทรธนูสีเดียวกับเสื้อยาวตามความยาวของบาเย็บติดกับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ปลายมน ดานไหลกวาง ๔.๕ เซนติเมตร ตอนปลายขัดดุมติดกับตัวเสื้อ

ดุมท่ีใชกับเสื้อมีลักษณะเปนรูปกลมแบนทํ าดวยวัตถุสีเดียวกับสีเสื้อ ในโอกาสไปงานพิธี ใหใชเสื้อเชิ้ตสีประเภทสีกากีแขนยาวผูกผาผูกคอสีดํ าเงื่อนกะลาสี สอดชายผาผูกคอไวภายในเสื้อใตดุม

เม็ดท่ีสอง ผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ ใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนซาย หญิงใหใชเสื้อได ๓ แบบ แบบที่ ๑ อนุโลมตามแบบเสื้อของชาย แบบที่ ๒ เสื้อคอพับ สีประเภทสีกากีออนกวากระโปรง ผาอกตลอดตัวเสื้อ มีสาบกวางประมาณ ๒.๕ เซนติเมตร แขนยาวรัด

ขอมือ ขอบปลายแขนกวางประมาณ ๕ เซนติเมตร หรือแขนสั้นเหนือขอศอกเล็กนอย ตลบชายกวาง ๕ เซนติเมตร เดินคิ้วดานหนาเสื้อตอ

จากเสนบา มีตะเข็บผานกลางอกยาวตลอดตัวท้ังสองดาน มีดุม ๕ ดุม ดานหลังจากเสนตอบาหลังมีตะเข็บผานตามตัวเสื้อท้ังสองดานเชนเดียวกับดานหนา ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง ท่ีไหลเสื้อประดับอินทรธนูสีเดียวกับเสื้อ ยาวตามความยาวของบา เย็บติดกับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ปลายมน ดานไหลกวาง ๔ เซนติเมตร ดานคอกวาง ๓ เซนติเมตร ตอนปลายขัดดุมติดกับตัวเสื้อ

แบบที่ ๓ เสื้อคอพับปลอยเอว สีประเภทสีกากีสีเดียวกับกระโปรงหรือกางเกง ผาอกตลอดตัวเสื้อ ไมมีสาบ ดานหนามีคิ้วตามสาบ มีดุม ๔ ดุม แขนยาวหรือแขนสั้น ตลบชายกวางประมาณ ๕ เซนติเมตร มีคิ้วดานหลังเชนเดียวกับแบบที่ ๒ และมีเสนแนวตะเข็บเชนเดียวกับแบบที่ ๒ ท้ังหนาและหลังความยาวของเสื้อใหคลุมสะโพกพองาม ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง ท่ีไหลเสื้อประดับอินทรธนู สีเดียวกับเสื้อ ยาวตามความยาวของบา เย็บติดกับเสื้อเหนือบาท้ังสองขางจากไหลไปคอ ปลายมน ดานไหลกวาง ๔ เซนติเมตร ดานคอกวาง ๓ เซนติเมตร ตอนปลายขัดดุมติดกับตัวเสื้อ

การสวมเสื้อแบบที่ ๒ ใหสอดชายเสื้อไวในขอบกระโปรง และขาดเข็มขัดทับขอบกระโปรงและการสวมเสื้อแบบที่ ๓ ใหปลอยชายเสื้อทับกระโปรงหรือกางเกง และขาดเข็มขัดตรา (๕) แบบที่ ๒ ทับเอวเสื้อ

ดุมท่ีใชกับเสื้อแบบที่ ๒ และแบบที่ ๓ เปนดุมสีเดียวกับเสื้อ ในโอกาสไปงานพิธี ใหใชเสื้อแบบที่ ๑ หรือแบบที่ ๒ โดยใชเสื้อเชิ้ตสีประเภทสีกากีแขนยาวผูกผาผูกคอสีดํ าเงื่อนกะลาสี

สอดชายผาผูกคอไวภายในเสื้อใตดุมเม็ดท่ีสอง ผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ ใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนซาย(๓) อินทรธนู ใหใชอินทรธนูออน มีเคร่ืองหมายบนอินทรธนู ดังตอไปนี้

กํ านัน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๓ แถบผูใหญบาน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๒แถบผูชวยผูใหญบาน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกวาง

๕ มิลลิเมตร ติดเรียงตอไปอีก ๑ แถบ

สารวัตรกํ านัน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๑ แถบ แพทยประจํ าตํ าบล มีแถบตามจํ านวน ขนาดและลักษณะเชนเดียวกับผูใหญบาน

แถบดังกลาวใหใชสีเหลือง การติดแถบใหติดตามขวางที่ตนอินทรธนูทับอยูบนปลอกพื้นสีดํ าแถบแรกหางจากตนอินทรธนู ๕ มิลลิเมตร และแถบตอไปเวนระยะหางกัน ๕ มิลลิเมตร ใหเหลือปลอกพื้นสีดํ าขนาดกวาง ๕ มิลลิเมตร อยูตอนบนของแถบสุดทาย และเหนือปลอกพื้นสีดํ า ๕ มิลลิเมตร ติดเคร่ืองหมายโลหะสีทองเปนรูปราชสีหอยฆูภายในวงรีดุนนูนมีลายประกอบ ขนาดสูง ๒ เซนติเมตร กวาง ๒.๕ เซนติเมตร พื้นลงยา โดยมีสีแสดงความหมายของตํ าแหนงดังนี้

กํ านัน สารวัตรกํ านัน สีแดง ผูใหญบาน ผูชวยผูใหญบาน สีคราม แพทยประจํ าตํ าบล สีเขียว(๔) กางเกง กระโปรง

ชายใหใชกางเกงแบบราชการสีประเภทสีกากีขายาว ไมพับปลายขา หญิงใหใชกางเกงหรือกระโปรงสีประเภทสีกากีได ๕ แบบ

แบบที่ ๑ กางเกง อนุโลมตามแบบกางเกงของชาย แบบที่ ๒ กางเกงขายาว ขาตรง ไมมีลวดลายขอบกางเกงกวางประมาณ ๑ นิ้วมีหรือไมมีกระเปาก็ได มีซิปดานหนาหรือดาน

ขาง ไมพับปลายขา แบบที่ ๓ กระโปรงยาวปดเขา ปลายบานเล็กนอย แบบที่ ๔ กระโปรงมีตะเข็บหนา ๒ ตะเข็บ ตะเข็บหลัง ๒ ตะเข็บยาวครึ่งเขาปลายบานเล็กนอย แบบที่ ๕ กระโปรงกางเกง แบบกางเกงขายาวครึ่งเขา มีตะเข็บหนา ๒ ตะเข็บ ตะเข็บหลัง ๒ ตะเข็บ(๕) เข็มขัด

ชายใหใชเข็มขัดทํ าดวยดายถักสีกากี กวาง ๓ เซนติเมตร หัวเข็มขัดทํ าดวยโลหะสีทองเปนรูปสี่เหล่ียมผืนผาทางนอน ปลายมนกวาง ๓.๕ เซนติเมตร ยาว ๕ เซนติเมตร มีรูปราชสีห ดุนนูนอยูก่ึงกลางหัวเข็มขัด ไมมีเข็มสํ าหรับสอดรู ปลายเข็มขัดหุมดวยโลหะสีทองกวาง ๑ เซนติเมตร

หญิงใหใชเข็มขัดได ๒ แบบ แบบที่ ๑ อนุโลมตามแบบเข็มขัดของชาย

แบบที่ ๒ เชนเดียวกับเข็มขัดของชาย แตดายถักกวาง ๒.๕ เซนติเมตร หัวเขมขัดกวาง ๓ เซนติเมตรยาว ๔ เซนติเมตร การใชเข็มขัดแบบที่ ๑ ใหคาดทับกระโปรง และแบบที่ ๒ ใหคาดทับเสื้อ(๖) รองเทา ถุงเทา

ชายใหใชรองเทาหุมสนหรือหุมขอหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าหรือสีนํ้ าตาล ไมมีลวดลาย ถุงเทาสีเดียวกับรองเทา หญิงใหใชรองเทาหุมสนหรือรัดสนหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าหรือสีนํ้ าตาล แบบปดปลายเทา ไมมีลวดลาย สนสูงไมเกิน ๑๐

เซนติเมตร(๗) เครื่องหมายแสดงสังกัด

ใหมีเคร่ืองหมายแสดงสังกัดทํ าดวยโลหะโปรงสีทอง ไมมีขอบ สูง ๒.๕ เซนติเมตร เปนรูปราชสีห ติดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง

(๘) ปายชื่อและตํ าแหนง ใหมีปายชื่อพื้นสีดํ า ขนาดกวาง ๒.๕ เซนติเมตร ยาว ๗.๕ เซนติเมตร ตัวอักษรสีขาวแสดงชื่อตัว ชื่อสกุล และชื่อตํ าแหนงประดับท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนขวา

ขอ ๑๑ เคร่ืองแบบพิธีการ(๑) เคร่ืองแบบปกติขาว ประกอบดวย

(ก) หมวก

ชายใหใชหมวกทรงหมอตาลสีขาว กะบังหนาทํ าดวยหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าสายรัดคางสีทองกวาง ๑ เซนติเมตร มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขางหมวกขางละ๑ ดุม ผาพันหมวกสีขาว ท่ีหนาหมวกติดตราราชสีหภายในซุมลายกระหนก ตอนลางมีแถบโคงรับปกดวยดิ้นสีทอง สูง ๗ เซนติเมตร บนหมอนสักหลาดสีขาว

หญิงใหใชหมวกได ๒ แบบแบบที่ ๑ อนุโลมตามแบบหมวกของชาย แตเปนทรงออนแบบที่ ๒ หมวกแกปทรงออนพับปกสีขาว สายรัดคางสีทอง มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็กติดท่ีขางหมวกขางละ

๑ ดุม ผาพันหมวกสีขาว ท่ีหนาหมวกติดตราเชนเดียวกับหมวกของชายเครื่องแบบปกติขาว แตสูง ๔.๕ เซนติเมตรการสวมหมวก ใหสวมในโอกาสอันควร(ข) เสื้อ

ชายใหใชเสื้อแบบราชการสีขาว ติดเครื่องหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขางใชดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดใหญ ๕ ดุม ผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อเหนือกระเปาบนซาย

หญิงใหใชเสื้อนอกคอแบะสีขาวแบบคอแหลมหรือปกปานแขนยาวถึงขอมือ มีตะเข็บหลัง ๔ ตะเข็บ ติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาท้ังสองขาง ท่ีแนวสาบอกมีดุมโลหะสีทองตราครุฑพาห ขนาดเสนผาศูนยกลาง ๑.๕ เซนติเมตร ๓ ดุม สํ าหรับแบบเสื้อคอแหลม และ ๕ ดุม สํ าหรับแบบเสื้อคอปาน มีกระเปาลางขางละ ๑ กระเปา เปนกระเปาเจาะเฉียงเล็กนอย ไมมีใบปกกระเปาและใหใชเสื้อคอพับแขนยาวสีขาวผูกผาผูกคอสีดํ าเงื่อนกะลาสี ผูไดรับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณใหประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณท่ีอกเสื้อดานซาย

(ค) อินทรธนูใหใชอินทรธนูแข็ง ตนอินทรธนูกวาง ๕ เซนติเมตร ยาวตามความยาวของบา พื้นสักหลาดสีดํ า ติดทับเสื้อเหนือบาท้ังสอง

ขางจากไหลไปคอ ดานคอกวาง ๔ เซนติเมตร ปลายมนติดดุมโลหะสีทองตราครุฑพาหขนาดเล็ก มีเคร่ืองหมายบนอินทรธนู ดังตอไปนี้กํ านัน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๓ แถบ

ผูใหญบาน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๒ แถบผูชวยผูใหญบาน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ติดทางตนอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกวาง ๕ มิลลิเมตร ติดเรียงตอไปอีก ๑ แถบสารวัตรกํ านัน มีแถบกวาง ๑ เซนติเมตร ๑ แถบแพทยประจํ าตํ าบล มีแถบตามจํ านวน ขนาดและลักษณะเชนเดียวกับผูใหญบานแถบดังกลาวใหใชแถบดิ้นสีทอง การติดแถบใหติดตามขวางที่ตนอินทรธนู ทับอยูบนพื้นสักหลาดสดํ าแถบแรกหางจากตน

อินทรธนู ๕ มิลลิเมตร และแถบตอไปเวนระยะหางกัน ๕ มิลลิเมตร ตอนบนหางจากแถบสุดทาย ๕ มิลลิเมตร ติดเคร่ืองหมายเชนเดียวกับท่ีใชประดับอินทรธนูออน

(ง) กางเกง กระโปรงชายใหใชกางเกงแบบราชการสีขาวขายาวไมพับปลายขาหญิงใหใชกระโปรงสีขาว ตีเกล็ดดานหนา ๒ เกล็ด และดานหลัง ๒ เกล็ด ยาวปดเขาปลายบานเล็กนอย ใชกับแบบเสื้อคอ

แหลม หรือกระโปรงสีขาวยาวปดเขา ปลายบานเล็กนอย ใชกับแบบเสื้อคอปาน(จ) รองเทา ถุงเทา

ชายใหใชรองเทาหุมสนหรือหุมขอ หนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ า ถุงเทาสีดํ าหญิงใหใชรองเทาหุมสนหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดํ าแบบปดปลายเทาไมมีลวดลาย สนสูงไมเกิน ๑๐ เซนติเมตร ถุงเทายา

วสีเนื้อ(๒) เคร่ืองแบบครึ่งยศ ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบปกติขาว เวนแตกางเกงหรือกระโปรง ใหใชผา

สักหลาดหรือเสิรจสีดํ า ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ(๓) เคร่ืองแบบเต็มยศ ลักษณะและสวนประกอบเชนเดียวกับเครื่องแบบครึ่งยศสวมสายสะพาย

หมวด ๕การประดับเคร่ืองราชอิสริยาภรณและเคร่ืองหมาย

ขอ ๑๒ การประดับเครื่องราชอิสริยาภรณใหปฏิบัติตามประกาศสํ านักนายกรัฐมนตรี เร่ือง ลํ าดับเกียรติและระเบียบการประดับเคร่ืองราชอิสริยาภรณไทย

ผูไดรับพระราชทานพระบรมราชานุญาต ใหประดับเครื่องราชอิสริยาภรณตางประเทศใหประดับเครื่องราชอิสริยาภรณนั้นไดขอ ๑๓ ผูสํ าเร็จการศึกษาจากสถาบันการศึกษาของทางราชการ หรือท่ีทางราชการรับรองใหติดเคร่ืองหมายแสดงวิทยฐานะของ

สถาบันการศึกษานั้นได

หมวด ๖เบ็ดเตล็ด

ขอ ๑๔ ผูไดรับบํ าเหน็จบํ านาญตามกฎหมายวาดวยบํ าเหน็จบํ านาญขาราชการสวนทองถ่ิน ใหใชเคร่ืองแบบเชนเดียวกับเจาหนาท่ีสวนทองถ่ินประจํ าการตามสังกัดนั้น ๆ เวนแตใหติดเคร่ืองหมายแสดงสังกัดท่ีปกคอเสื้อดานหนาขางซายและเครื่องหมาย นก ทํ าดวยโลหะโปรงสีทอง ไมมีขอบ สูง ๒ เซนติเมตร ท่ีปกคอเสื้อดานหนาขางขวา

ขอ ๑๕ การแตงเคร่ืองแบบใหอนุโลมแตงตามหมายกํ าหนดการของสํ านักพระราชวัง คํ าสั่งหรือกํ าหนดการของทางราชการ องคการบริหารสวนจังหวัด เทศบาล เมืองพัทยา สภาตํ าบล หรือองคการบริหารสวนตํ าบล

เจาหนาท่ีสวนทองถ่ินซึ่งไมอาจแตงเคร่ืองแบบตามหมายกํ าหนดการนั้นได ใหแตงเคร่ืองแบบเชนเดียวกับในโอกาสไปงานพิธี

ขอ ๑๖ ใหกระทรวงมหาดไทยจัดใหมีหรือเขียนรูปตัวอยางเครื่องแบบนี้ขึ้นไวเปนมาตรฐาน และสอดสองควบคุมการแตงเคร่ืองแบบใหเปนไปตามกฎกระทรวงนี้

ใหไว ณ วันท่ี ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๒

(นายชํ านิ ศักดิเศรษฐ)รัฐมนตรีชวยวาการฯ รักษาราชการแทนรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย