1

เรองเลา “ความส าเรจในการใชเศรษฐกจพอเพยงเพอจดการการเรยนร” ของกลมคร

ครวรช กมทรง โรงเรยนมกฎเมองราชวทยาลย จงหวดระยอง

“เจดวนวางเวนวาดรประบายส หาวนเสนไมมมอสน

สามวนวางเวนทฤษฎพอเพยงเปนอน วนเดยวปราศจากศลปหมดสนทางเดน”

การทโรงเรยนเปนโรงเรยนในพระราชด าร ท าใหตองรบหนาทเปนหวหนางานโครงการพระราชด าร ตอมาโรงเรยนไดนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในโรงเรยน จงจ าเปนจะตองมการขบเคลอนทงระบบ และในฐานะครสอนศลปะทสอนศลปะแบบเดมๆ ทเคยแตใหเดกท างานแลวเอาไปสงประกวด ท าใหทกอยางอยทกระดาษ ไมไดอยในเนอตวของเดกเอง

งานศลปะมองคประกอบเยอะมาก ศลปะเปนเรองของประวตศาสตรศลป สนทรยภาพ ศลปะปฏบต ศลปะวจารณ เพอไปสเปาหมายของศลปะคอสนทรยภาพ คอความสข สวนเศรษฐกจพอเพยง คอ เปาหมายเดยวกน คอความสมดลและย งยน ความสข ๒ เรองนเรองเปนเรองเดยวกน .

มงานวจยมากมายทยนยนวา การจดบรรยากาศแหลงเรยนรส าคญอยางยงในการพฒนาคณภาพของนกเรยน ในการเรยนรจงมสนทรยภาพเปนเปาหมาย ทงในเรองของศลปะและเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ครวรชไดน าแนวคดนน ามาพฒนาแหลงเรยนรในโรงเรยน ท าใหเกดความงดงามขนมา จากจดทไมมอะไรเลย ตองพยายามลงมอท าเอง เปนความงดงามทเกดจากความอดทนและความเพยร เชน หญาทโรงเรยนสงมาแลวเหลอกเอามาปลกทรอบอาคาร ใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมพฒนาพนท โดยใหใชหลกศลปะในการจด ท าใหนกเรยนไดเรยนรจากการปฏบต เวลาเดกเขามาเรยนรศลปะในบรรยากาศเชนน เขากจะสามารถน าเอาสงทอยรอบๆ ตวของเขามาสรางใหสวยงาม แลวเขากน าเอาหลกนกลบไปใชทบานดวย เมอไดซมซบมากๆ กจะเกดวถพอเพยง เรมตนจากการคอยๆ ใหหลกคดไปเรอยๆ ไมตองยดเยยด ไมตองเรงใหเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง แตใหเขาไดสมผสแลวท าใหสงเหลานอยในวถชวตของเขา

“ศลปศกษาดมในสวน มากมายลวนน าไปใชใหสรางสรรค องคความรในชวตเชอมโยงกน บรณาการพอเพยงเคยงคไทย”

2

จตพร สขสงห โรงเรยนลาซาลจนทบร (มารดาพทกษ) จงหวดจนทบร

ตอนทเรมท าเศรษฐกจพอเพยงเมอป ๔๙ ไมมความเขาใจอะไรเลย ปลายป ๔๙ ม ผอ. คนใหมเขามาในโรงเรยน รสกวาทานธรรมดา แต ผอ.ทานนเรมพดถงเรองเศรษฐกจพอเพยง

“คณคร ปนในหลวงครบแปดสบพรรษา คณครท าอะไรเพอเปนของขวญใหทานบาง อยทนมา ๑๐ ป มใครมาดงานทโรงเรยนเรามย” ผอ.ทานพดจดประกาย “เราจะพรอมหรอยง” ทกคนบอกวา “พรอมแลวคะ”

พอเรมลงมอท างานเรมงงไมรจะท ากจกรรมอะไรด เพราะไมเคยไปอบรมทไหน แต ผอ. ทานไดประพนธกลอนบทนขน

เมอไดฟงกลอนบทนเกด “ปง” ทนท กจกรรม

ทท าตองเปนเรองศาสนา ครจะพาเดกๆ อนบาล ไปภาคสนามทวดในศาสนาตางๆ โดยเรมทศาสนาพทธกอน เพราะนกเรยนสวนใหญนบถอศาสนาพทธ กอนเดนทางไปท าความเคารพนกบญยอหน เพอสวดขอพรจากทาน เมอขนรถคนขบรถเปดเพลงเสยงดง นกเรยนกครกครน รองเพลงกน ครไดเหนเดกชวยเหลอกน แบง

ขนม แบงทนง ชวยเหลอเกอกลกนในรถ ครภมใจวาการทครสอนในโรงเรยน เมอน ามาปฏบตจรงเดกๆ เขาชวยเหลอตวเองได พอไปถงวด เดกเขามาบอกวา “ครขาหนอยากเขาหองน า หวน า” ทกอยางวนวาย แตพอไปเขาหองน ากนแลวทกอยางกสงบ พอเขาวดกจะประเคนของพระ แมวธการของผหญงผชายกจะตางกนไป แตเดกๆ เขากรและท าได ทท าใหครประทบใจคอ ผปกครองบรจาคเงนใหวดดวย ท าใหไดเหนความรวมมอระหวางบาน วด และโรงเรยนดมาก และไดเรยนรวากจกรรมทกกจกรรมมคา อยทวาครครจะแตมสอยางไร ฉะนนคนทส าคญคอครผสอน

“ลาซาลจนทสรางความตระหนก

ลาซาลจนทรกสงแวดลอมและธรรมชาต

ลาซาลจนทสามารถวางแผนทางเศรษฐกจ ลาซาลจนทอทศตนชวยเหลอสงคม

ลาซาลจนทชนชมวฒนธรรมไทย ลาซาลจนทเลอมใสทกศาสนา”

3

ครฮสนา เงนเจรญ โรงเรยนช าฆอพทยาคม จงหวดระยอง

โรงเรยนช าฆอพทยาคม มพนท ๓๘ ไร อยหางไกลความเจรญ ตงอยบนเนนเขา ผปกครองสวน

ใหญมอาชพเกษตรกรรม จดเรมตนหลกปรชญาเศรษฐกจของโรงเรยน เรมจากเขาไปท าหลกสตรการเรยนร ซงปกตท าอยแลวในโรงเรยน ผอ. จงมนโยบายรวมกนใหจดท าหนวยการเรยนรบรณาการเศรษฐกจพอเพยงทวทยาลยมหาดไทย ทนบเปนจดเรมตนของการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในโรงเรยน

ปญหาทพบในการน าเขาสการเรยนการสอนในวชาการงานพนฐานอาชพ คอโดยธรรมชาตของสาระวชานนกเรยนจะตองท างานเปนกลม ปญหาทเกดขน คอ เดกทเกงกรวมกลมอยดวยกน เดกไมเกงกจะไปรวมกนและไมมงานมาสง ครจงน าจดนไปใหนกเรยนวเคราะหตนเองวาเรามอะไร เพอนขาดอะไรบาง เพอทจะไดมการชวยเหลอซงกนและกน และปรบการท างานกลมใหดขน

บรบทของโรงเรยนเปนเกษตรกรรม ครน ามาท าเปนกจกรรมการเรยนร ๘ ฐาน ทสามารถน าไปใชไดจรง นกเรยนทงหมดตองมาเรยนดวยกนเพราะมครคนเดยวสอน เพราะทดนอยบนเนนเขา ปลกอะไรไมได บทเรยนจงเรมจากการเรยนรเรองการปรบปรงดน เลยงหมหลม ปลกหญาแฝก เลยงปลาดกในบอพลาสตกเพราะการอยบนเขาท าใหขดบอล าบาก การเผาถาน การท าปยน าปยหมก การท าแชมพมะกรด การท าสบถาน การเพาะถวงอกเพอน าไปรบประทานในครอบครว

เมอเรยนรแลวน าไปสการปฏบตในบาน ในชมชน ท าใหเดกเรมเหนวาน าไปใชกบตวเองได เมอเดกน ากลบไปท าทบาน โรงเรยนกใหเอาพอพนธแมพนธ ไปเลยงทบาน เกดการขยายผลไปเรอยๆ กอใหเกดอปนสยของการรจกแบงปนขนในตวผเรยน

4

ครกณฑรา บญเลยง โรงเรยนราชวนต มธยม จงหวดกรงเทพมหานคร

ปรากฏการณทเกดขนในกลมคร นกเรยน และผปกครอง ในโรงเรยน คอ ความวตกกงวลกบเหตการณบานเมอง เปนหวงประเทศชาตวาจะไปรอดหรอไม จะสนชาตหรอเปลา จงบอกทงคร นกเรยน และผปกครองไปแรงๆ วาถาจะสนชาตกคงเปนเพราะเราทกคนนแหละ ทก าลงท าลายชาตโดยไมรตว เพราะตวเราไมรรากเหงาของความเปนชาต

ภาษาไทยคอรากเหงาของความเปนชาต การทเราใชไมเปน คอการท าลายชาตโดยไมรตว ใหทกคน

หารากเหงาของเราใหพบ ภาษาไทยเปนภาษาสอความหมาย จะใชอยางไรใหเกดความเขาใจกน ครภาษาไทยตองสอนภาษาไทยใหได ตองท าใหนกเรยนเหนคณคาของภาษาไทย เมอเหนคณคาแลวจะใชเปน

วธการคอตองใหเดกเกดระเบดความคด ระเบดใจ ไมวาจะเปนการอาน การเขยน ตองใหเดกสอสารออกมาจากใจ ท าใหพรางพรออกมากอน แลวคอยๆ ตรวจวาถก ไมถก ด ไมด ผลคอนกเรยนชน ม. ๑ เปลยนไป ค าพดของครคนอนทไดยนมาคอ ผลงานเดกดมาก ในขณะทม. ๖ ท าไมได ทกอยางเกดขนไดแตครตองคอยๆ คด คอยๆ ท า วาจะท าอยางไรเดกจงจะคด จะวเคราะหไดอยางด

แตอยาเพงดวนสรป ตองทดลองท ากอน ตรวจสอบ ถาไมดกปรบใหม วนนภาคภมใจในตวเดกๆ ทเขาเขยน เขาอานไดด แตทไดท ามาทงหมดไมเทาฝาละอองธลพระบาทเลย ทโรงเรยนมการเรยนรรวมกนระหวางครม. ๑ กบครทสอน ม.๖ ใหเขาน าความส าเรจทมไปขยายผลอยางไมมการอจฉาหรอดถกกน ไมรสกเสยศกดศร เพราะทงหมดอยทใจ

ทกคนตองใชภาษาไทยกชาตกลบมาใหได ชาตไทยไมลมสลายแนถาครภาษาไทยท างาน และใหโอกาสกบเดก ขอเพยงครอยาหยด หามทอ และท าตอไป

5

อาจารยสรมา เจรญศร วทยาลยอาชวศกษากาญจนบร จงหวดกาญจนบร

ใชกระบวนการการเรยนร ทเรยกวา “นวตกรรมการเรยนร” แทนการท ากจกรรมตางๆ ซง

กระบวนการการเรยนรน เกดจากการวจย 3 ขนตอนคอ 1. การฟงอยางลกซง

2. สนทรยสนทนา 3. เรองเลาเราพลง

กระบวนการการเรยนรนคนพบโดยงานวจยชวตสาธารณะทองถนนาอย ซงเปาหมายคอการสรางชมชนตนแบบตามทไดรบการสนบสนนจาก สสส. งานวจยชนนเปดโอกาสใหเกดการพฒนากระบวนการพฒนาศกยภาพไปดวยในขณะทท างาน และมการสรางกระบวนการทางสงคม คอการสรางเครองมอใหมใหกบสงคมในการเรยนรและการพฒนา ซงเครองมอนนคอ การฟงอยางลกซง สนทรยสนทนา และเรองเลาเราพลง เมอไดทดลองใชกบชนชนกไดรบผลอนเปนทนาพอใจ

ค าถามทเกดขนตอมาคอ จะน าเอาสงทคนพบนเขาไปใชในการเรยนการสอนไดอยางไร ในเรองนไดมการเชอมโยงเขาไปในการเรยนรของพระพทธเจา และบคคลทเปนนกคดของโลกวาบคคลเหลานนมการเรยนรอยางไร เมอสงเคราะหจากเอกสาร และสงพมพธรรมะตางๆแลวท าให ไดพบวา หลกการเรยนรของพระพทธเจานนมดงน คอ

1. ความละเอยดออน 2. การตงค าถามตรวจสอบ 3. การพจารณาใครครวญ

จากการคนพบนไดน าไปสการสรางหลกสตรพฒนานกเรยนใหมสต มสมาธ ซงขยายผลออกมาเปนการสรางสรรคสอการเรยนรตางๆ เชน แถบบนทกเสยง หรอวดโอแอนนเมชน เปนตน

จากกระบวนการการเรยนรน สามารถน าเอาไปซอนทบกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดเปนอยางด ดงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทรงตรสไววา “ความจรง ความด ความงามนน อยในชมชน ใหไปสกดความรเอาจากชมชน”

การฟงอยางลกซงจะน าไปสกระบวนการพฒนาบคลกภาพ ท าใหเปนคนทรจกประมาณตนเอง มเหตมผล มนใจในคณคาของตวเอง เขาใจตนเอง เทาทนตนเอง เขาใจผอน ท าใหไมเอาเปรยบผอน สงคมจะมความสข สกดองคความร สรางภมคมกน ลดความขดแยงในตวเองและผอน และสามารถน าการฟงอยางลกซง เขาไปถอดรหสสงดๆ ไดมากยงขน

6

ครสารภ สายหอม โรงเรยนส าโรงทาบวทยาคม จงหวดสรนทร

โรงเรยนส าโรงทาบวทยาคมเปนโรงเรยนประจ าอ าเภอทแวดลอมดวยทงนา และเทคโนโลยสมยใหม ท าใหชาวบานใชยาฆาหญากนอยางแพรหลาย ยาจ านวนมากฟงกระจายไปในอากาศ เมอครไปเยยมบานนกเรยน กไดกลนยาฆาหญาอยตามถนน นอกจากนยงมการใชสารเคมเปนจ านวนมาก และการเผาซงขาวเมอท านาเสรจกยงท าใหสารพษยง

กระจายตวออกไป

ครจงอยากจะใหนกเรยนไดเรยนรปญหาของชมชนในชนเรยนวทยาศาสตรดวย มใชเพยงเรยนเพอมงสการสอบแขงขนเทานน ดงนน จงอยากจะเชอมโยงเศรษฐกจพอเพยงและการเรยนรชวตประจ าวนเขาไปดวย ครจดใหการเรยนการสอนในชวโมงจดเปนการเรยนรตามสาระปกต แตเมอเขาใจแลวกจะน าไปสชมชนในสงคม แบงการท างานเปนกลม เพอชวยใหนกเรยนฝกการท างานรวมกน เกดคณธรรมในการท างาน เชน ใหนกเรยนท าแบบสมภาษณ และออกแบบสอบถามทเกยวของกบพฤตกรรมในชมชนถงรปแบบในการใชดนวามอะไรบาง เมอไดขอมลมาแลวกใหมาอภปรายกลม มาวเคราะห แยกแยะวาอะไรด อะไรไมดไมด แลวจงแทรกการสอนเรองภมปญญาทองถนเขาไปดวย

จากนนครจะใหสอบถามเรองของภมปญญาทองถนวามอะไรบาง และมขอดอยางไร จะน าไปเทยบเคยงกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดอยางไร โดยทไมไดหวงวานกเรยนจะน าไปปฏบตไดจรงในทนท หากแตนกเรยนจะไดน าหลกคดเหลานไปเปนภมคมกนในอนาคตเมอเขาโตขน

การสอนวทยาศาสตรเรองอนๆ กสามารถบรณาการเขากบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดเชนกน เชนการสอนเรองระบบการยอยอาหาร กสามารถบรณาการเขากบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได โดยการตงค าถามเกยวกบพฤตกรรมการบรโคคของนกเรยนเขากบภมปญญาทองถนดงเดมวา การกนทเหมาะสมกบชมชน ครอบครว และตวนกเรยนเองนนเปนอยางไร หลกการสรางกระบวนการเรยนรของอาจารยสารภคอ “ลงมอปฏบต กระตนใหคด แลวปฏบตอกครง”

7

ครวารน รอดบ าเรอ โรงเรยนศรวชยวทยา จงหวดนครปฐม

เวลาสอนคณตศาสตรนกเรยนมกจะไมชอบ ไมอยากเรยน และรสกวาเปนวชาทยาก การน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเขาหองเรยน ท าใหครตองนอมน ากระแสพระราชด ารสทวา “เขาใจ เขาถง และพฒนา” มาใชกบผเรยนโดยสอดแทรกความคดและหลกคด รวมทงความเขาใจในสงรอบตวของผเรยน และบรณา

การความคดของนกเรยน เชน คาเฉลยเงนออม การแกปญหาขยะในโรงเรยน เปนตน

จากนนกจะมการทดสอบความเขาใจของนกเรยนในวชาทสอน และความสามารถทจะน าเอาความรไปบรณาการเพอใชในชวตประจ าวนดวยการเรยนรผานกจกรรม เชน “สอสมพนธคณตพชตความพอเพยง” ทเปนกจกรรมทนกเรยนท าเองทงหมด ไมวาจะสมตวอยาง การสมภาษณผปกครอง การคดเลอกผปกครองมาเปนตวอยางในกจกรรม เปนตน โดยทครเปนเพยงทปรกษาเทานน มการสรางแหลงเรยนรขนทโรงเรยน เพอลดความเสยงตางๆ ทอาจเกดขน อกทงยงเปนการเปดเวทใหนกเรยนและผปกครอง เขามาแลกเปลยนเรยนรรวมกน โดยใชคณตศาสตรเปนเครองมอชวย ในตอนทายกจกรรม นกเรยนจะตองท าท า Post Test เพอทดสอบการน าไปใชในชวตประจ าวน ผลจากการจดกจกรรมคอ นกเรยนไดความรในเรองทเรยน ไดการประยกตใช เกดความประทบใจ และยงไดเสรมสรางการสรางความสมพนธอนดในครอบครวของนกเรยนดวย

8

ครไพลน สงวฒนา โรงเรยนบานหนองไผ จงหวดนครสวรรค

โรงเรยนบานหนองไผ เปนโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา ผปกครองสวนมากฐานะยากจนและ

มกไปท างานรบจางในเมอง โดยใหลกหลานอยกบตายาย นกเรยนสวนมากเมอเรยนจบชนมธยมศกษาปทสามแลวมกจะไมไดเรยนตอ หรอถาเรยนตอกมกตองลาออกไปประกอบอาชพ ดงนน ผอ านวยการโรงเรยนเหนวาการเรยนรเรองการประกอบอาชพจะเปนสงทเหมาะกบผเรยนมากทสด จงมการเสรมสรางหลกการฝกอาชพใหกบนกเรยนนอกเหนอไปจากการเรยนรในหองเรยน โรงเรยนมการก าหนดพนธกจของโรงเรยนโดยการน าเอาปรชญาเศรษฐกจของพอเพยงมาใชในการจดการเรยนการสอน

ในครงแรกทโรงเรยนใหครจดการเรยนการสอนภายใตแนวคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนน ครไมมความรความเขาใจในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเลย ผบรหารจงจดใหมการไปศกษาดงานตามศนยการเรยนร และโรงเรยนทมการน าเอาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเขาไปใชในการจดกระบวนการเรยนร โดยมเงอนไขของการไปดงานคอ เมอกลบมาแลวครตองน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเรยนการสอน และสรางแหลงเรยนรขนในโรงเรยนดวย

เนองจากโรงเรยนมพนทกวางขวางมาก จงมการจดแหลงเรยนรตางๆ ในบรเวณโรงเรยนขนอยางมากมาย โดยผบรหารมนโยบายใหใชแหลงเรยนรในโรงเรยนดวยการจดกจกรรมการเรยนรโดยบรณาการวชาการเขากบกจกรรมในแหลงเรยนรตางๆ นน เชน การเลยงกบ นกเรยนจะไดเรยนรเรองการค านวณขนาด และปรมาตรของบอ รวมทงปรมาณอาหารทจะใช เปนตน โดยจะเชอมโยงเขากบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดวย จากนนจะน าเดกท ากจกรรมถอดบทเรยนเพอทดสอบดวานกเรยนมความเขาใจมากเทาไร จากนนครจะเปนผน าเขาสกระบวนการเรยนรเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ผลจากกจกรรมเหลานไดพฒนาใหนกเรยนเปนผน ากจกรรมตางๆ และยงสามารถอธบายเชอมโยง และถายทอดความรและประสบการณสผอนได และสามารถใหน าไปประกอบอาชพไดในอนาคต ในฐานะครกจะสอนเดกใหมความเชอมนศรทธาในวถของความพอเพยงนตอไป

9

ครศวพร แยมแตงออน โรงเรยนหนองรมงคลสขสวสด จงหวดชลบร

ในตอนแรกครไมเขาใจในเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเลย แตหลงจากทมาสอนการงานอาชพให

นกเรยน และจะตองสอนทกเรองดวย จงชวนนกเรยนปลกตนไมเพราะมความชอบอยเดม เนองจากสภาพโรงเรยนเปนดนลกรง จงใหสามพาคนมาชวยขดบอ ปรบดน เพอท าการปลกผกและเลยงปลา โดยไดรบการสนบสนนจากผบรหาร

ในป พ.ศ.2549 อ.ปรยานช ไดไปใหความรและไดยนยนความถกตองของสงทครท าอย จงเปนการจดประกายในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง จากนนกเรมเขยนโครงการและเรมเปดวชาวถชวตพอเพยง โดยศกษาไปพรอมๆ กบนกเรยน และคนควาหาความรเพมเตมผานสอตางๆ และเรยนรผานวงสมนาดวย

ตอมาไดเรมจดกจกรรมเสรมโอกาสใหกบนกเรยน เพราะสวนมากแลวเดกทนนเปนเดกดอยโอกาสจะตองยายตามผปกครองทท างานในโรงงานอตสาหกรรม จงเรมอยากสรางอาชพใหกบนกเรยน จงไดคดโครงการ “นานาอาชพวถชวตทองถน” เพอขยายผลไปสผปกครองและชมชน ประกอบกบททางโรงเรยนเรมไดรบงบประมาณจากภายนอกและมผลตอบรบทดจากชมชน จงเรมโครงการ “ถนนกนได” โดยจะปลกพชผกทสามารถรบประทานไดตามถนน หรอหนาบานของนกเรยนเชน ขเหลก ตนแค โดยโรงเรยนเปนผ เพาะเอาไปแจกชาวบาน และใหนกเรยนชวยกนดแล

ในกระบวนการเรยนการสอนกจะใหเดกวเคราะห วาท าไปท าไม และท าไปเพออะไร โดยผานหลกสามหวงสองเงอนไข

10

ครชวลตร วรรณด โรงเรยนศขรภมพสย จงหวดสรนทร

จากการเปนครกจกรรมจงไดท างานหลายดานมาก เชน กลมสาระการเรยนร และงานสงเสรมคณธรรม ครเหนวาในสงคมปจจบน ปญหาสงคมสวนมากนนเกดจากการทเยาวชนรบวฒนธรรมตางชาตมามากเกนไป เชน ความกาวราว ความฟมเฟอย การแตงหนา การใชโทรศพท การหนโรงเรยน ท าใหครเชาวลตรคดหาหนแกไขผานการท ากจกรรมนอกหองเรยน

แรงบนดาลใจ คอ การมองเหนสภาพสงคมทกอปญหาในความคดของเดก เพราะเดกหลงใหลวฒนธรรมตางชาต หลงไปกบกระแส เมอมองหาทางออกกพบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง จงคดทจะน าเอาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชกบเดก

ครชวลตรเปนครสอนวชาภาษาไทย และไดน าเอาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในวชาภาษาไทยโดยการใหเดกนกเรยนเขยนเรยงความเรอง บคคลทมอทธพลตอขาพเจาในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพราะครเชอวากอนทนกเรยนจะเขยนเรยงไดนน จะตองเกดความเขาใจในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางดเสยกอน และครยงใหนกเรยนแตงกลอนเรองเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดวย

นอกจากนครชวลตรยงคดกจกรรมเสรมทท าขนเพอแกไขปญหาของนกเรยนอกมากมาย แตไดยกตวอยางมาเพยงสามกจกรรม คอ

1. การเขาวดฟงธรรม ครไดท ากจกรรมใหนกเรยน คร และผปกครองจ านวนมากกวา ๕,๐๐๐ คนไดไปเขาวดฟงธรรมกนในวนเสารทวดของแตละต าบล ในชวงเขาพรรษา ตลอดระยะเวลาสามเดอน ผลจากการจดกจกรรมนสงผลใหนกเรยนเกดความเขาใจในปรชญาเศรษฐกจของพอเพยง ผานวงสนทนาในกลมพระสงฆ และผปกครอง

2. การทะเลาะววาท ครแกปญหาทะเลาะววาทกนระหวางนกเรยนโดยการจดหองไกลเกลยขนภายในโรงเรยน โดยจดใหมการไกลเกลยในขณะทนกเรยนเรมขดแยงกน เปนการตดโอกาสการทะเลาะววาทในโรงเรยนซงเปนกจกรรมทไดผลมาก

3. การใหเดกวเคราะหตวเองผานกจกรรม “วเคราะหตวเองวนละครง ชวตจะไมพลาดพลงเหมอนวนวาน” โดยใหเดกไดมโอกาสวเคราะหตวเองทกวนในชวงเวลาโฮมรมถงสงทตวเองไดท ามาในรอบสปดาห และวางแผนสงทจะท าตอไปในสปดาหหนา

หลกการจดกจกรรมการเรยนรทใชคอ “พฒนาหลกสตร สถานศกษา คดหารปแบบการเรยนร ปพนฐานดวยหลกปรชญา เสรมคณคาดวยกจกรรม ย าคดย าท าใหเดกเกดอปนสยพอเพยง”

11

ครปรศนา ตนตเจรญ โรงเรยนโยธนบรณะ จงหวดกรงเทพมหานคร

โรงเรยนโยธนบรณะเปนโรงเรยนมธยมทมจ านวนนกเรยนประมาณสามพนหารอยคน เปนโรงเรยนทมลกษณะพเศษ คอเปนระบบหนงโรงเรยนสองระบบ ซงมทงภาคปกตและภาคภาษาองกฤษ มโครงการพเศษตางๆ มากมาย จงจดเปนโรงเรยนขนาดใหญพเศษทมความซบซอน คณะครอาจารยจงรวมแรงรวมใจกนในการคดกจกรรมตางๆ ขนมาเพอพฒนาผเรยน

การน าเอากจกรรมพฒนาผเรยนเขามาในโรงเรยนน มมาตงแตป พ.ศ. 2548 ในชวโมงพฒนาครและนกเรยนจะมความสนทสนมกนมากเพราะไมมคะแนนมาเปนตวบงคบ แตปญหาเกดขนเมอมระบบสอบ Gat Pat เขามา ท าใหเดกไมตงใจรวมกจกรรม มาเขาหองไมตรงเวลา และขาดความรบผดชอบ เพราะมงแตจะไปกวดวชาเพอมาสอบ Gat Pat ครจงไดน าเอาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเขามาเพอแกไขปญหา มการสรางแรงบนดาลใจใหแกนกเรยน ดวยการเลาเรองโรงเรยนทขาดแคลนในตางจงหวดใหฟง ท าใหนกเรยนเรมเหนปญหาและเรมมการตงค าถามค าถาม จากนนเรมคดกนวาจะแกไขปญหาเหลานนอยางไร นกเรยนจงคดกจกรรมตางๆ ขนมาเพอตอบโจทยค าถามเหลานน เชน กจกรรมรวมใจพฒนา กจกรรมพาเพลนเดนเลนเรยน กจกรรมสขภาพด ชวมสข และ กจกรรมแวะเวยนเรยนร เปนตน

ในกจกรรมการชวยเหลอโรงเรยนนองในตางจงหวด จะเรมจากการวางแผนท ากจกรรมบ าเพญประโยชน และการจดกจกรรมเรยนรเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และกจกรรมตางๆ ใหกบนอง การด าเนนการขอความชวยเหลอจากชมชน ตลอดจนการเตรยมการอนๆ โดยนกเรยนตองเปนผด าเนนการกจกรรมทงหมดเอง

เมอกลบมาทโรงเรยนในชวงแลกเปลยนเรยนรกนระหวางกลมรนพรนนองทรวมท ากจกรรม นกเรยนพดวา หนจะเลกเดนชอปปง ผมจะไปท าพาเหรดใหมนพอดพอประมาณ หนสามารถเปนผน าได จะเหนไดวานกเรยนมการปรบเปลยนอปนสยสวนตวไปในทางทดขน และมเสยงสะทอนกลบมาวา “กจกรรมด ๆ แบบนจะตองท าอกนะคะ”

12

ครคเณศ เทพสวรรณ โรงเรยนเทศบาลจามเทว จงหวดล าพน

โรงเรยนเทศบาลจามเทว เปนโรงเรยนประถมศกษา ทแวดลอมดวยวถชวตชนบททนกเรยนมอยแลว แตวานกเรยนยงไมเคยทราบ ครคเณศไดรบโจทยจากผอ านวยการวาใหน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเขาสหองเรยน จงไดน ามาคดออกแบบกจกรรม “ดนตรแหงความพอเพยง” ซงเปนกจกรรมชมรมทเปดรบสมาชกในระดบชน ป. 4-6

นกเรยนไดเรมกจกรรมนในวนหนงทเครองดนตรของเขาเสย เลนไมได ในหองจงมการเรยนรเกยวกบสวนประกอบของเครองคนตรสะลอ และซง จากนนจงน ามาสการส ารวจชนสวนของอปกรณทเสยหายวาท าขนจากวสดอะไร ครตงโจทยวา จะสามารถหาวสดทดแทนอยางไรไดบาง แตตองเปนของทสามารถหาไดในชมชนเทานน ท าใหเดกเรมอยากแกปญหา และเกดความส านกในการใชทรพยากรทตนเองมอยใหเกดประโยชน เพอเปนการเพมภมคมกนทางความคดใหกบเดกในอนาคตในเรองการใชของใหพอเหมาะพอด และท าอยางไรใหใชทดแทนได

จนเมอเดกนกเรยนสามารถเลนดนตรไดแลว เขาเรมโหยหาเวทในการแสดงออก ครจงไดท าการตดตอขอเขาไปเลนดนตรในโรงพยาบาล เพอตองการใหการเรยนรของเดกเกดผลเปนรปธรรม เปนการเสรมสรางใหเดกเกดจตบรการสาธารณะ ท าใหเดกมความสขกบการเรยนรโดยมความสนกสนานในขณะเดยวกน ดวยการ “สอนใหเดกเปน เหนใหเดกร และใหเดกดแลวท า”

13

ครมาลน ทบทมชย โรงเรยนศรวชยวทยา จงหวดนครปฐม

กจกรรมคลนกภาษาทมจดเรมตนจากมาลยดอกรก ซงเปนสญลกษณของโรงเรยน เรมมาจาก

ความรสกประทบใจทมเดกนกเรยนทจบออกไปแลวน ามากราบคณครในวนไหวคร นกเรยนคนหนงไดกลาวกบครวา ถาหากเขาไมไดเรยนวชาเรยงความกบคร เขาไปคงสอบตรงเขาคณะนตศาสตรไมได สวนนกเรยนคนอนๆ กน าหลกการทไดเรยนรจากวชาภาษาไทยไปใชในการสอบสมภาษณเขามหาวทยาลย

เมอปการศกษา 2548 ครมาลนไดเสนอการท าคลนกภาษาไทยขนภายในโรงเรยน แมจะมอาจารยหลายทานบอกวาเปนโครงการเกา มคนท าแลว แตครกยงยนยนความตงใจวาถงทอนจะท ากนแลว แตเรายงไมไดท า สาเหตทเราจ าเปนตองท ากเพราะวาตอนน นกเรยนใชภาษาไทยกนผดเพยน และผดพลาด ซงเปนปญหาเชงลกทจะตองไดรบการแกไขโดยดวน และผบรหารเหนความส าคญของกจกรรมน จงอนมตโครงการ ครมาลนไดงบประมาณมา 10,000 บาทในการเรมกจกรรม

ครมาลนเรมโครงการในเวลาพกกลางวน ในครงแรกนนโครงการเกดปญหาเพราะนกเรยนไมสนใจทจะพฒนาการใชภาษา และหลายคนมปญหาในเรองพฤตกรรมการเรยน ดงนนจงเรมนอมน าเอาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใช โดยการปลกฝงใหเดกรกภาษาไทยผานทางสอตางๆ และจดกจกรรมใหนกเรยนเขามามสวนรวม โดยใชระบบพสอนนองเพอความผอนคลายในการเรยนร รวมถงการจดหาสอทแปลกใหมโดยใชระบบสารสนเทศเขามา เชน E-Book ตลอดจนการจดใหมกจกรรมการจดประกวด E-Book และการใชเพลงคาราโอเกะเขามาดงดดความสนใจ และการจดประกวดเพลงแปลง เปนตน กจกรรมตางๆ ทไดจดมานน ชวยใหนกเรยนไดพฒนาขนในหหลายๆ ดาน กจกกรมนจงเปนทงการเพมทกษะในการใชภาษาดวยการเพมขดความสามารถในการท าความเขาใจ รวมถงการสรางความมนใจในการใชภาษาทถกตองใหแกผเรยนดวย

14

ครอนเร ไชยเผอก โรงเรยนลาซาลจนทบร (มารดาพทกษ) จงหวดจนทบร

กจกรรมพฒนาผเรยนของครอนเรมงไปทเดกมปญหา หรอเดกกลมเสยง ทไมมความเขาใจในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเลย เดกกลมนตดเทยว ตดเกม ไมมความสนใจในการเรยน ดงทมผขนานนามวาเปนเดกกลมท “ความรไมม คณธรรมไมเคยปรากฏ ไมเคารพ

ความมเหตผล คดลบความพอประมาณ เผาผลาญภมคมกน”

นโยบายของโรงเรยนคอไมมการไลเดกออก แตตองชวยเดกใหถงทสด ครจงเรมตนกบนกเรยนกลมนดวยกจกรรม “คนเอาถาน” ทมความหมายตรงกนขามกบคนไมเอาถานนนเอง นกเรยนจะตองไปเรยนรกจกรรมเผาถานทจงหวดสระแกว แลวจงกลบมาท ากจกรรมเผาถานโรงเรยนครอนเรน าเดกมารวมกจกรรมดวยกน กนนอนอยดวยกน เพราะการเผาถานเปนกจกรรมทตองใชเวลา มการอบรมเรองชวต โดยการโยงเอาเรองของแผนทชวต ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเขามาสอนในเรองของความประหยด ความมระเบยบวนย และการใชไฟเปนสอในการท าลายพฤตกรรมทไมพงประสงค ไดแก เหลาและบหรดวย

ผลจากกจกรรมนท าใหเดกทมารวมกจกรรมกนทง 22 คนนนเปลยนแปลงไปในทางทดขน โดยทเดกจ านวน 16 คนสามารถสอบเขามหาวทยาลยได อก 6 คนก าลงจะจบการศกษา และก าลงเปนเรยวแรงส าคญในกจกรรมเผาถานของโรงเรยน รวมถงกจกรรมสมนไพรตางๆ ดวย เปนการเดกกลมเสยง ใหหลกเลยงยาเสพตด และพฒนาชวตดวยหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

15

ครสวล มสวสด โรงเรยนวชรธรรมสถต จงหวดพทลง

. โรงเรยนวชรธรรมสถตเปนโรงเรยนขนาดเลก ชมชนรอบขาง

มปญหา และปญหานนสงผลถงเดกนกเรยนโดยตรง ผปกครองมฐานะยากจน สวนใหญประกอบอาชพรบจางนอกบาน ท าใหใหไมมเวลาดแลลก จงไมคอยรวานกเรยนท าอะไรอย โรงเรยนท าอะไรอย ครสวลจงคดแกปญหาดวยการน าเอาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเขาไป

แก แตหลงจากประเมนผลออกมาแลวพบวา นกเรยนมการเรยนรแตภาคทฤษฎ เพราะนกเรยนเขาเรยนเพอเอาคะแนนเทานน จงไมสามารถน าไปปฏบตไดจรง ครจงคดโครงการขนมาใหมโดยใหผปกครองเขามามสวนรวมดวย

กจกรรมแรกทท า คอ “กจกรรมชวนคดชวนคย” โดยการจดเสวนากบผปกครองถงความแตกตางในการท าเกษตรสมยกอนกบสมยปจจบน ค าตอบทไดคอการใชสารเคมในยคปจจบนท าใหตนทนการผลตสงขน ท าใหเกดสงแวดลอม และขยะขนมากมาย จากนนจงสรางความรวมมอระหวางนกเรยน ผปกครอง และครวา เราจะรวมกนแกปญหาเหลานไดอยางไร จงเกดความคดรวมกนวาเรานาจะท าการปลกผกโดยใชเทคโนโลยชวภาพ โดยครจะเปนผวางแผนวาจะใหใครเปนผสอน เชน ตองอาศยผมความรในชมชนหรอวทยากรภายนอก จากนนจงจดใหมการเรยนรรวมกน เมอไดผานกจกรรมการเรยนรแลว ผปกครองจะมาชวยกนระดมความร และสรปองคความรเพอน ากลบไปใชทบาน

ในการด าเนนกจกรรมโครงงานนกเรยนจะตองรวาจะปลกอะไร และท าไมจงปลกพชชนดน เมอท าการประเมนผลโครงการกพบวาสงทนกเรยนท า นอกจากจะชวยลดรายจายในครอบครวแลว ยงชวยสรางความสมพนธในครอบครวดขนดวย

ผลพลอยไดอกอยางหนงคอกจกรรมนชวยใหความสมพนธระหวางครและผปกครองดขนมาก ผปกครองกบโรงเรยนเขาใจวาความรไมไดเกดเฉพาะในหองเรยนเทานน หากแตสามารถเกดขนไดในทกท ดวยหลกของการ “สบคนความรเกา คนพบความรใหม สงเคราะหดวยหวใจ คอหลกชยความพอเพยง”

16

แกนความรทสรปไดจากเรองเลาเราพลงของกลมคร จดเรมตน

ใชปญหาเปนตวตง คณลกษณะพเศษของคร มใจ มพลง มงมน ท าจรง ใหโอกาสกบผเรยน เมอลงสปฏบต ใชปญหาจรงของเดกเปนตวตงตน

ผลทไดรบ

คณลกษณะทด มจตอาสา การชวยเหลอ ความมน าใจ ความสข ความพอเพยง ทกษะ เขยนดขน วเคราะห วจารณ ทเปนไปตามบรบทของสาระการเรยนร

ผปกครองและชมชนเรมใหความชวยเหลอ ใหความรวมมอ และน าไปใช เพราะเหนผลดทเกดขนกบลกหลาน