1

สาระนาร

ส านกงานสเขยว (Green Office)

ความหมาย

สานกงานสเขยว (Green Office) หมายถง สานกงานและกจกรรมตางๆ ภายในสานกงาน ทสงผล

กระทบตอสงแวดลอมนอยทสด โดยการใชทรพยากรและพลงงานอยางรคณคา มแนวทางในการ จดการของ

เสยอยางมประสทธภาพ รวมไปถงการเลอกใชวสด อปกรณ เครองใชสานกงานทเปนมตรกบ สงแวดลอม

และทสาคญจะตองปลอยกาซเรอนกระจกออกมาในปรมาณตา

ประโยชนจากการทาสานกงานสเขยว (Green office)

1. ลดคาใชจายในสานกงาน จากการใชทรพยากร พลงงานอยาง คมคาและมประสทธภาพ

2. มการจดการสงแวดลอมทดตอสขภาพของพนกงาน

3. เปนการยกระดบมาตรฐานสานกงานใหเปนมตรกบสงแวดลอมมากขน

4. ชวยลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก เปนสวนหนงในการชวยลดโลกรอน

1. การดาเนนงาน Green OfficeOperation of Green Office

1.1 การความสะอาดและความเปนระเบยบในสานกงาน

ความสะอาดและความเปนระเบยบในสานกงานเปนพนฐานสาคญในการพฒนาคณภาพและ

ความปลอดภยของสานกงาน เพอกอใหเกดความเปนระเบยบ สะอาด สวยงาม รวมทงสรางเสรมให

พนกงานมจตสานกในการรวมมอ และชวยเหลอกน ซงทงนยงชวยเพอประสทธภาพในการทางานใหแก

พนกงาน รวมทงสรางภาพพจนทดใหแกสานกงาน

2

การสรางความสะอาดและความเปนระเบยบของสานกงาน เพอเพมประสทธภาพการทางานนน

สานกงานจะตองดาเนนการบนพนฐานของ 5 ส. ดงน

สะสาง (SEIRI) คอ การแยกของทตองการ ออกจากของท ไมตองการ และขจดของทไมตองการทงไป

สะดวก (SEITON) คอ การจดวางสงของตางๆ ในททางานใหเปนระเบยบ เพอความสะดวกและปลอดภย

สะอาด (SEISO) คอ การทาความสะอาด (ปด กวาด เชด ถ) อปกรณและสถานททางาน

สขลกษณะ (SEIKETSU) คอ สภาพหมดจด สะอาดตา ถกสขลกษณะ และรกษาใหดตลอดไป

สรางนสย (SHITSUKE) คอ การอบรม สรางนสย ในการปฏบตงานตามระเบยบ วนยขอบงคบอยางเครงครด

1.2 การจดการกาซเรอนกระจก

การปลอยกาซเรอนกระจก (Greenhouse Gases: GHGs)

โดยแบงกจกรรมทมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกจากการดาเนนงานขององคกรไว 3

ประเภท ไดแก

ประเภทท 1 การปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจกทางตรง ไดแก กาซเรอนกระจกท

เกดขนโดยตรงจากกจกรรมตางๆ ภายในสานกงาน ดงน

1) การเผาไหมทอยกบท ตวอยาง เชน การผลตไฟฟาเพอใชเองภายในองคกร การเผาไหม

ของเชอเพลงทใชในการหงตมภายในองคกร

2) กระบวนการ ไดแก กระบวนการอนเนองมาจากปฏกรยาเคมภายในกระบวนการผลต

3) การเผาไหมทมการเคลอนทตวอยางเชน การเผาไหมของเชอเพลงจากกจกรรมการ

ขนสงของยานพาหนะทองคกรเปนเจาของ หรอเชาเหมามา แตองคกรรบผดชอบ

คาใชจายของนามนเชอเพลง

4) การรวไหลและอนๆ (Fugitive Emissions) ตวอยางเชน กาซมเทนทเกดขนจาก

กระบวนการบาบดนาเสยและหลมฝงกลบ การใชปยหรอสารเคมเพอการซกลางหรอ

ทาความสะอาด

5) การเผาไหมชวมวล

3

ประเภทท 2 การปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจกทางออมจากการใชพลงงาน ไดแก

ปรมาณกาซเรอนกระจกท เกดจากการผลตไฟฟา ความรอน หรอไอนาทถกนาเขาจากภายนอกเพอใช

งานภายในองคกร ซงพลงงานไฟฟา สวนใหญใชเชอเพลงฟอสซล มาเปนวตถดบในการผลต ดงนนการใช

ไฟฟาในองคกร จะไมใชเปนการปลอยกาซเรอนกระจก ณ ตาแหนงทองคกรตงอย แตเปนการปลอยกาซเรอน

กระจก ณ แหลงทผลตกระแสไฟฟา

ประเภทท 3 การปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจกทางออมอนๆ ไดแก ปรมาณกาซเรอน

กระจกทเกดขนจากกจกรรมตางๆ นอกเหนอจากทระบในประเภทท 1 และ ประเภทท 2 ซงองคกร

สามารถวดหรอประเมนเพอการรายงานผลเพมเตมได โดยไมถอเปนขอบงคบ ตวอยางเชน การปลอย

กาซเรอนกระจกจากกจกรรมการใชนาประปาภายในองคกร การปลอยกาซเรอนกระจกจากวสด

สานกงานทมการใชภายในองคกร เชน กระดาษ

1.3 การขนสงและการเดนทาง

หลกเลยงการเดนทางมาประชมทไมจาเปน โดยเลอกใชเทคโนโลยมาชวยในการสอสารแทน เชน

1. ใชการตดตอสอสารโดยโทรศพท อเมล และประชมโดยใชระบบวดโอคอนเฟอเรนซแทนการ

เดนทางไปพบปะกน

2. ใชระบบขนสงสาธารณะในการเดนทาง

3. รณรงคใหโดยสารรถยนตไปดวยกน (Car Pool) ชวยประหยดนามนและยงเปนการ

ลดจานวนรถตดบนถนน

4. เลอกการเดนทางทปลอย CO2 นอยทสดเทาททาได เชน การเดนหรอใชจกรยานแทน

5. จดเสนทางรถรบสงพนกงาน ถาในหนวยงานมพนกงานจานวนมากอาศยอยในเสนทางใกลๆ กน

ควรมสวสดการจดหารถรบสงพนกงานตามเสนทางสาคญๆ เปน Car Pool ระดบองคกร

6. จดประชม สมมนาทสานกงาน หรอใกลสานกงาน แทนทจะเปนตางจงหวด

7. ขบรถในอตราความเรวทประหยดนามน และเดนทางใหถงจดหมายในเสนทางลดทสนทสด

8. ดบเครองยนตเมอตองจอดรถเปนเวลานาน

9. ตรวจสอบลมยางอยางสมาเสมอ

10. ใชเชอเพลงชวภาพ ไบโอดเซล หรอเอทานอล

4

2. การใชพลงงานและทรพยากร ( Energy and Resource Utilization)

2.1 การใชพลงงาน

วธการดาเนนการ

การประหยดพลงงานใหมประสทธภาพ และถกตองเหมาะสมนนจะตองมความรความเขาใจใน

การปฏบตงานไมวาจะเปนการใชเครองปรบอากาศ แสงสวาง เครองมอและอปกรณในสานกงาน รวมไปถง

การใช นามนเชอเพลง ทงนสานกงานจะตองควบคมหนวยงานภายนอกทเขามาใชพนทใหปฎบตตามมาตรการ

ของสานกงานดวย

โดยจะตองมการกาหนดมาตรการ ดงน

เครองปรบอากาศ

1. ตงอณหภมเครองปรบอากาศท 25 องศาเซลเซยส

2. ไมควรปลอยใหมความเยนรวไหลจากหองทตดตงเครองปรบอากาศ ตรวจสอบและอดรอยรวตาม

ผนง ฝาเพดาน ประต ชองแสง

3. ปดประตหองทกครงทเปดเครองปรบอากาศ หรอตดตงและใชอปกรณ ควบคมการเปด-

ปดประตในหองทมเครองปรบอากาศ

4. ทาความสะอาดและดดฝนบอยๆ อาทตยละ 1-2 ครง เพราะหากฝนอดตนจะทาให

ประสทธภาพของการทางานของเครองปรบอากาศลดลง

5. อยานาความรอน หรอของทมความชนเขาไปไวในหองปรบอากาศ เชน กาตมนารอน

กระถางตนไม เครองทาความรอนตางๆ เครองถายเอกสาร เปนตน เนองจากมการนาความรอนหรอ

ความชนเขามาในหองจะทาใหเครองปรบอากาศทางานมากขน

6. ลดและหลกเลยงการเกบเอกสาร หรอวสดอนใดทไมจาเปนตองใชงานในหองทม

เครองปรบอากาศ เพอลดการสญเสย และใชพลงงาน

7. ตดตงฉนวนกนความรอนโดยรอบหองทมการปรบอากาศ เพอลดการสญเสยพลงงาน

จากการถายเทความรอนเขาภายในอาคาร

5

8. ใชมลกนสาดปองกนแสงแดดสองกระทบตวอาคาร และบฉนวนกนความรอนตาม

หลงคาและฝาผนง เพอไมใหเครองปรบอากาศทางานหนกเกนไป

9. ควรปลกตนไมรอบๆอาคารสานกงาน

10. ควรปลกตนไมเพอชวยบงแดดขางบานหรอเหนอหลงคา เพอเครองปรบอากาศจะไม

ตองทางานหนกเกนไป

11. ปลกพชคลมดน เพอชวยลดความรอนและเพมความชนใหกบดนจะทาใหบานเยน

ไมจาเปนตองเปดเครองปรบอากาศเยนจนเกนไป

12. ในสานกงานไมจาเปนตองเปดเครองปรบอากาศกอนเวลาเรมงานและควรปดเครองปรบอากาศใน

ชวงเวลา 12.00-13.00 น. และกอนเวลาเลกงานเลกนอย รวมทงปดไฟและอปกรณไฟฟาทไมจาเปน

แสงสวาง

1. ปดไฟเมอพกเทยงหรอหลงใชงาน

2. ตดตง แผงสะทอนหลอดไฟ

3. เลอกใชอปกรณแสงสวางประสทธภาพสง ไมวาจะเปนหลอดไฟ บลลาสตและโคมไฟ

4. การควบคมแสงสวางใหเหมาะสมกบการใชงาน

5. การลดความสวางทเกนความจาเปน (Over Light Compensation) เชน บรเวณทางเดนทไม

จาเปนตองสวางมาก วธลดความสวางงายทสด คอปลดหลอดไฟออก เชน ปลดหลอดไฟออก 2 หลอดจาก

โคมไฟ 4 หลอด เปนตน

6. บารงรกษาอปกรณอยางสมาเสมอ ตรวจสอบการทางานและความสวาง ทาความ

สะอาดอยางเสมอทกๆ 3-6 เดอน

7. การใชแสงธรรมชาตชวยในการลดการใชพลงงานจากแสงไฟในสานกงาน

8. สภาพแวดลอมภายในโรงงานและอาคาร ทงฝาผนง พน เพดานและเครองจกร ควรเลอกใชสออน

เพราะคาการสะทอนแสงสงจะชวยใหหองหรอบรเวณหอง หรอบรเวณทางานดสวางมากขน

เครองมอและอปกรณสานกงานอนๆ

1. ปดเครองหลงเลกงานพรอมทงถอดปลก

2. ปดจอคอมพวเตอรในเวลาพกเทยง

3. ตงคาหนาจอคอมพวเตอร เปน energy saving mode

6

2.2 การใชนา

1. ปดกอกนาใหสนทหลงเลกใชงาน

2. ตดอปกรณเตมอากาศทหวกอก (Aerator) เพอชวยลดปรมาณการไหลของนา

3. เลอกใชสขภณฑประหยดนา

4. ตดตงระบบนาใหสามารถใชประโยชนจากการเกบและจายนาตามแรงโนมถวงของโลก

เพอหลกเลยงการใชพลงงานไปสบและจายนาภายในอาคาร

5. หมนตรวจสอบการรวไหลของนา เพอลดการสญเสยอยางเปลาประโยชน เชน การ

ตรวจสอบกอกนา ทอนา เปนตน

2.3 การทรพยากรอนๆ

กาหนดมาตรการประหยด และสอสารใหพนกงานรบทราบทรพยากรทมในสานกงานและใชเปน

ประจา ไดแก กระดาษ หมกพมพ อปกรณเครองเขยน และอปกรณสานกงาน เปนตน จะตองมการกาหนด

มาตรการ ดงน

1. วธการเลอกใชและประหยดกระดาษภายในสานกงาน สามารถดาเนนการไดดงน

- เลอกซอและใชกระดาษจากหนวยงานทไดรบรองดานระบบการจดการสงแวดลอม หรอเปนมตรกบ

สงแวดลอม เชน กระดาษกรนการด ซงผลตจากวสดทางการเกษตรทใชแลวผสมเพอ หมนเวยนทาใหม 100%

โดยไมใชตนไมใหมแมแตตนเดยว กระดาษไอเดยกรน ผลตโดยใชเยอทไดจากปา ปลก และใช EcoFiber 30%

จงชวยทาใหการตดตนไมลดลง Double A 30% Recycled paper เปนกระดาษ ถายเอกสารสาร ผสมเยอเวยน

ทา ใหม 30% เปนมตรกบสงแวดลอม เปนตน

- เศษกระดาษจากการพมพหรอโรเนยวหนาเดยว : ใชหนาทวางเปนกระดาษบนทกขอความ หรอราง

หนงสอ

- เศษกระดาษจากการถายเอกสาร : หนาทวางสามารถใชพมพแบบฟอรมถายเอกสารหรอบนทก

ขอความ

- ควบคมปรมาณกระดาษทใชในการถายเอกสาร และควรกาหนดแนวทางใหมการถายเอกสาร

เฉพาะทเกยวของกบงานในสานกงานเทานน

7

- ซองจดหมายตางๆ ทใชแลว : สามารถนากลบมาใชสงเอกสาร ภายในสานกงานหรอ ตดมมทง 4

มม ใชหนบกระดาษ สาหรบกระดาษสวนกลางใชบนทกขอความได

- หนงสอเกา/นตยสารตาง ๆ: นาไปบรจาคหองสมด เพอเปนประโยชนตอประชาชนทวไป นอกจากน

ยงทาเปนการดอวยพร ประดษฐเปนดอกไมใชตกแตง สถานท หรอบอรดประชาสมพนธ ได

- หนงสอพมพเกา : ใชหอของขวญ ประดษฐดอกไม หรอนาไปใชในการเชด

กระจก

- กระดาษหอของ/กระดาษหอของขวญ : นามาใชหอของอกครง และประดษฐเปนดอกไมกระดาษ

เพอใชในการตกแตงบอรดประชาสมพนธ

- กลองกระดาษตาง ๆ : นามาใชเปนถงขยะ

- ตรวจสอบรายละเอยดทหนาจอคอมพวเตอรใหถกตองกอนสงพมพเพอลดประมาณขยะกระดาษ

- เลอกใชระบบ Fax Server เพอลดการบรโภคกระดาษลง การทางานของระบบ Fax Server จะทา

หนาทรบเอกสารFax ทเขามาแปลงเปนเอกสารในรปแบบ Electronic หรอทเรยกกนวา Soft File แทน ทาใหทก

เอกสารFaxทเขามาไมไดถกพมพออกไปใชกระดาษทกครง

8

3. การจดการของเสย Office Waste Management

3.1 การจดการของเสยในสานกงาน

ประเภทของขยะทเกดในสานกงาน

ขยะทวไป หรอขยะมลฝอย หมายถง ของเหลอใชทเกดจากหองทางาน หองรบประทานอาหาร เปน

ตน ขยะประเภทนเปนขยะทไมเปนอนตรายตอสงแวดลอม แตหากมปรมาณมากและไมไดรบการจดการอยาง

สมาเสมอ จะสงผลใหเกดอนตรายตอสขภาพและสงแวดลอมไดเชนกน ขยะประเภทนไดแกเศษอาหาร

ถงพลาสตก กลองโฟม ขยะจากอปกรณสานกงาน เปนตน

ขยะรไซเคล หมายถง ขยะทสามารถนาไปสกระบวนการแปรรปเพอออกมาเปนผลตภณฑใหม

หรอเปนขยะทขายไดสามารถสรางรายไดใหแกสานกงาน ขยะประเภทนไดแก กระดาษ ขวดพลาสตก แกว

เปนตน นอกจากน ยงมขยะอกประเภทหนงทสามารถนากลบมาใชใหมไดเลย โดยไมตองผานกระบวนการแปร

รป เรยกวา การนากลบมาใชใหม หรอ Reuse ขยะอนตราย หมายถง ขยะทมองคประกอบของสารเคม หรอ

โลหะหนก ปนเปอน ซงขยะ ประเภทนทเกดในสานกงาน ไดแก ถานไฟฉาย หลอดไฟ ขยะอปกรณ

อเลกทรอนกส ตลบหมก นายาลบ คาผด เปนตน

การนากลบมาใชซา (Reuse)

การนากลบมาใชซาเปนการนาวสดทใชแลวนากลบมาใชซาหลายๆ ครง จนไมสามารถใชไดแลว

จงทาการเขาสกระบวนการผลตซา หรอนาไปกาจด การนากลบมาใชซาสามารถชวยลดการปกต ขยะได

เทากบจานวนครงทนามาใชซา หรอแทนทดวยผลตภณฑอน

กจกรรมในสานกงานทสามารถนาวสดทใชแลวกลบมาใชซาได เชน

- การใชกระดาษสาเนา ใหใชสาเนาทง 2 หนา

- ซองเอกสารทผานการใชงานแลวใหใชซาในสวนหนาทวาง หรอใชซองเดมนนสงกลบ

- กระดาษเชดมอ ใหใชเปนผาเชดมอแทน

- ขวดนาพลาสตก หรอขวดแกวสามารถนามาดด แปลงเปนกระถางตนไม หรอ

ภาชนะใสของ

9

การปรบเปลยนวสดอปกรณในการใชงาน หรอการทดแทน

การเลอกใชวสดอปกรณภายในสานกงานจะตองคานงถงผลกระทบสงแวดลอมทจะตามมา

ดงนน ควรจะตองมการศกษาหาสงทดแทนเพอทจะชวยลดปรมาณขยะ ตวอยางเชน

- กระดาษบนทกขอความทตองทาการสาเนาหลายๆ ชด เพอกระจายใหทกคนทราบ

ปรบเปลยนเปนใชกระดานขาวอเลกทรอนกสสาหรบขาวทวไป และกระจายเฉพาะขาวทสาคญ และจาเปน

เทานนทใชเปนกระดาษบนทก

- เครองพมพ ใหใชเครองพมพเลเซอรทสามารถเตมหมกได

- เครองใชบนโตะสานกงาน เปนอปกรณทใชไดคงทนไมเสยหายไดงาย และจาเปน

- ภาชนะบรรจนาควรใชแบบพลาสตกโพลสไตรน แบบแกว

- เครองดมควรซอแบบเตม (Refillable) เชน มภาชนะบรรจกาแฟแลว ควรซอกาแฟ

แบบเตม

- แบตเตอร ควรใชแบบเกบประจไฟฟาได (Rechargeable batteries) เพอลดขยะและลดพษโลหะท

เกดจากขยะอนตราย ใชแบตเตอรทหลกเลยงการผลตดวยโลหะพษ

- ยม เชา หรอใชสงของหรอผลตภณฑทใชบอยครงรวมกน เชน หนงสอพมพ วารสาร

เครองดดฝน เปนตน

วธการดาเนนการ

การจดวางถงขยะและการคดแยกขยะ

หลงจากทราบถงประเภท ปรมาณขยะ และพฤตกรรมการทงขยะของพนกงาน ผรบผดชอบ

จะตองดาเนนการแยกประเภทของขยะ พรอมทงตดปายบงชประเภทขยะใหชดเจนทถงขยะ และนามา

วางในจดทกาหนด ถงขยะทกใบควรจะตองวางในพนททสะดวกตอการทง มฝาปด นอกจากนยงตองม

การเตรยมพนททรองรบขยะทงหมดกอนการนาไปกาจด ซงพนทรองรบขยะจะตองแบงออกเปนสดสวน

ทชดเจน เพอรองรบขยะประเภทตางๆทไดถกคดแยกมาแลว

10

การตรวจสอบความถกตองของการคดแยกขยะ

กาหนดผรบผดชอบในการตรวจสอบการทงขยะของพนกงาน ความถในการตรวจสอบประมาณ

สปดาหละ 1 ครง หรอตามความเหมาะสมขององคกร หากพบวามการทงขยะผดประเภทจะตองม

การกาหนดมาตรการในการจดการเพอปองกนการทงขยะผดซา นอกจากนผตรวจสอบจะตองตรวจสอบ

ถงการนาวสดใชแลวมาเวยนใช หรอนากลบมาใชประโยชนใหม หรอการปรบเปลยนวสดอปกรณใน

สานกงาน หรอการทดแทน

การกาจดขยะ

ขยะทวไป เชน เศษอาหาร ถงพลาสตก กลองโฟม ขยะจากอปกรณสานกงาน

เปนตน จะสงใหกบหนวยงานทองถนนาไปกาจด

ขยะรไซเคล เชน ขวดพลาสตก ขวดแกว กระดาษ กลองกระดาษลง เปนตน จะสงใหกบผรบซอ

ของเกาทจะตองมใบอนญาตในการประกอบกจการอยางถกตองตามกฎหมายจากกรมโรงงานอตาสาหกรรม

ขยะอนตราย เชน ถานไฟฉาย หลอดไฟ ขยะอปกรณอเลกทรอนกส ตลบหมกนายาลบคาผด เปนตน หากมใน

ปรมาณมากจะตองสงใหกบบรษททรบกาจดขยะอนตรายโดยเฉพาะ ทไดรบการอนญาตจากกรมโรงงาน

อตสาหกรรมเทานน

3.2 การจดการนาเสยในสานกงาน

ลกษณะของนาเสย

นาเสยจากอาคารมการปนเปอนสารอนทรย และอาจมสารอนตราย ไดแก จลนทรยท กอโรค

สารเคมฆาเชอโรค เปนตน ซงมองคประกอบตางๆดงน

สารอนทรย ไดแกคารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน เชน สงขบถายจากคน เศษอาหาร นา ยาทาความ

สะอาด เปนตน สารอนทรยในนาเสยมทงทอยในรปสารแขวนลอยและสารละลาย ซงสามารถถกยอยสลายได

โดยจลนทรยทใชออกซเจน ทาใหเกดสภาพขาดออกซเจนและเกดสภาพเนาเสยไดปรมาณของสารอนทรย

นยมวดดวยคาบโอด BOD เมอคาบโอดในนาสง แสดงวามสารอนทรยปะปนอยมาก และสภาพเหมนเนาจะ

เกดขนไดงาย

สารอนนทรย ไดแก แรธาตตางๆ ทอาจไมทาใหเกดนาเนาเสย แตอาจเปนอนตรายตอสงมชวต

ไดแก คลอรน เปนตน

11

จลนทรย นาเสยจากสานกงานจะมจลนทรย เปนจานวนมาก จลนทรย เหลานจะใชออกซเจนใน

การดารงชวตสามารถลดระดบของออกซเจนละลายนาทาใหเกดสภาพนาเนาเหมน นอกจากนจลนทรย

บางชนดอาจเปนเชอโรคทเปนอนตรายตอมนษย

ผลกระทบของนาเสยจากอาคารสานกงาน

1. เปนแหลงเพาะพนธของสตวนาโรคตางๆ และแพรระบาดของเชอโรค

2. ทาใหเกดเหตราคาญ เชน กลนเหมนเนา เปนตน

3. ทาใหเกดการสญเสยทศนยภาพ เกดภาพทไมนาด เชน สภาพนาม สดา มขยะและ

สงปฏกลลอยนา

วธการดาเนนการหาแนวทางการจดการนาเสย

ขนตอนท 1 ศกษาองคประกอบของนาเสย และปรมาณ

ผรบผดชอบจะตองพจารณาองคประกอบของนาเสย ซงนาเสยสวนใหญทเกดขนจะมคราบ

นามนและไขมน เศษขยะ เศษอาหารปนเปอน จากนนคาดการณปรมาณนาทงทเกดขนเพอจดหา

ขนาดของถงดกไขมนสาเรจรป

ขนตอนท 2 หาแนวทางการจดการนาเสย

2.1 การลดปรมาณนามน ไขมน ขยะและเศษอาหารจากแหลงกาเนด

- ลดการใชนามนในการปรงอาหาร

- กวาดเศษอาหารออกจากภาชนะกอนนาไปลาง

- แยกนามนใชแลวใสภาชนะเพอนาไปกาจด

- ไมเทนามนใชแลวลงนาทงหรอทอระบายนา

- รวบรวมภาชนะทจะตองลางใหมปรมาณมาก เพอลดจานวนครงทลาง

2.2 การกาจดนามน ไขมน ขยะและเศษอาหารโดยใชบอดกไขมน บอดกไขมน เปนอปกรณสาหรบ

แยกไขมนไมใหไหลปนไปกบนาทงชวยรกษาสภาพนาในขนตน กอนปลอยลงสแหลงนาสาธารณะหรอทอ

ระบายนาทง การจดการนามนและไขมนโดยใชบอดกไขมนเปนวธการทเหมาะสมและมประสทธภาพในการ

บาบดนาเสยทปนเปอนนามนและไขมน

12

หลกการทางานของบอดกไขมน

1) นาเสยจะผานเขามาทตะแกรงดกเศษอาหาร ซงทาหนาทแยกเศษอาหารท

ปะปนมากบนาเสย

2) นาเสยจากขนตอนแรกจะไหลผานมายงสวนดกไ ขมน โดยไขมนทแยกตว

ออกจากนาเสยจะลอยขนเปนชนเหนอนา

3) นาเสยทอยใตชนไขมนจะไหลเขาสถงบาบดขนตอไป กอนปลอยออกสทอ

ระบายนา สาธารณะ

การดแลรกษาบอดกไขมน

1. ตองตดตะแกรงดกขยะและหมนโกยเศษขยะทดกกรองไวหนาตะแกรงออก

อยางสมาเสมออยางนอยทกวน

2. หมนตกไขมนออกจากบอดกไขมนอยางนอยทกสปดาห โดยใสภาชนะทปด

มดชดและใหเทศบาลหรอหนวยงานทเกยวของ นาไปกาจด หรอนาไปแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ

3. ลางถงดกไขมนอยางสมาเสมออยางนอยทก 6 เดอน

การเลอกใชผลตภณฑทาความสะอาดทเปนมตรกบสงแวดลอม

ควรเลอกใชผลตภณฑทาความสะอาดชวภาพ หรอเปนมตรกบ สงแวดลอม เชนนาจลนทรย

ผลตภณฑทาความสะอาดทตด ฉลากเขยวหรอมขอความบงชวา “ผลตภณฑทเปนมตรกบ

สงแวดลอม” ผลตภณฑจากธรรมชาตแทนสารเคมทเปนอนตราย เปนตน

13

4. สภาพแวดลอมภายในและภายนอกสานกงาน (Indoor & Outdoor Environment)

4.1 อากาศในสานกงาน

วธดาเนนการ

ขนตอนท 1 การกาหนดรายการทกอใหเกดมลพษอากาศภายในสานกงาน สงทกอใหเกดมลพษทาง

อากาศในสานกงานโดยทวไป ไดแก เครองปรบอากาศ พรม ส เครองปรนเตอร เครองถายเอกสาร บหร เปน

ตน ทางสานกงานจะตองพจารณาสงเหลานเพอวางแผนการจดการในการลดมลพษทางอากาศ

ขนตอนท 2 กาหนดมาตรการในการควบคมคณภาพอากาศ ทางสานกงานจะตองกาหนดขนมาเปน

ลายลกษณอกษรอยางชดเจนในการควบคมมลพษทางอากาศทเกดจากแหลงตางๆ สามารถ จาแนกไดดงน

2.1 เครองปรบอากาศ (Air Conditioner) เปนอปกรณทมความสาคญในการทางานใน

สานกงาน ซงจะชวยให พนกงาน มความเยนสบายในการทางาน และในขณะเดยวกนสามารถสงผล

กระทบตอสขภาพของ พนกงาน หากไมมการดแลทาความสะอาดเครองปรบอากาศอยางสมาเสมอ

อนตรายทเกดจากเครองปรบอากาศ ไดแก โรคภมแพ โรคลเจยนแนร (เกดจากเชอแบคทเรย ชนดหนง

ชอวา ลจโอเนลลานวโมฟลา (Legionella pneumophila) พบไดท Cooling tower ถาดรองนาจาก

เครองปรบอากาศ การตดตอของโรคเชอโรคเขาสรางกายโดยการสดหาย ใจ) วณโรค หรอโรคทเกยวกบ

ระบบทางเดนหายใจอน ๆ ซงมสาเหตมาจากฝนละออง เชอโรค เชอรา เชอแบคทเรย เปนตน

วธการทาความสะอาดเครองปรบอากาศ

1. การทาความสะอาด ฟลเตอรหรอแผงกรองฝน ทาหนาทเปนดานแรกทจะกรองอากาศ

โดยจะดกจบฝนและสงสกปรกอน ๆ ทปนเปอนอยในอากาศไมใหผานเขาไปยงตวแผงขดทอ

คอยลเยน และเปาเขาสบรรยากาศภายในหองไดอก ทาไดโดยใชนาแรง ๆ ฉดทดานหลงของฟลเตอร (ดานท

ไมไดรบฝน) ใหฝนและสงสกปรกหลดออก0 หรอถาฟลเตอรเปนแบบเสนใยอลมเนยมถก แบบเสนใยไนลอน ก

อาจใชแปรงทมขนนม เชน แปรงสฟน หรอแปรงทาสชวยปดฝนดวยกได ควรทาความสะอาดทกๆ1 เดอน หรอ

3 เดอน

2. การทาความสะอาดแผงขดทอคอยลเยน ใหใชแปรงสฟน หรอแปรงทาส ปดเอาฝนทเกาะ

ยดตดอยใหออกกอนดวยการลากแปรงลงตามแนวลองของแผ นครบ อลมเนยม แลวจงคอยเอานาฉดหรอ

ราด เพอใหฝนทเหลอหลดตามนาออกมา

14

3. การลางทาความสะอาดใบพด ควรลางไปพรอมกบการลางทาความสะอาดแผงคอยลเยน

4. การทาความสะอาด ถาดรองรบนาทงและทอนาทง หากไมไดรบการดแลหรอทาความ

สะอาดเปนเวลานาน จะทาใหเกดเมอกขาวใสคลายวน นาทขงอยในถาดรองรบนาทงเปนเวลานานน เมอ

รวมกบฝนละอองตาง ๆ ทเกาะอยตามถาดรบกอาจเปนแหลงอาหาร หรอเปนแหลงสะสม ของเชอโรค เชอรา

และทาใหเชอโรคเชอราเหลานเจรญเตบโตและแพรกระจายสพนกงานภายในอาคารได การทาความสะอาด

ถาดนาทงโดยการใชแปรงทมขนแขงขดถ หรอการถอดออกมาลาง สวนทอนาทงทาไดโดยการใชเครองเปาลม

เปาลมเขาไปตามทอนา หรอใชนาทมแรงดนเลกนอยฉดเขาไปภายในทอ (ตองแนใจวาในระบบทอไมมรอยรว)

5. การทาความสะอาดคอยลรอน การทาความสะอาดฝนละอองทเกาะอยตามชดคอยลรอน

สามารถใชนาฉดลางได แตตองระวงอยาใหนากระเดนเขาไปเปยกอปกรณไฟฟาได ระยะเวลาในการลางทา

ความสะอาดชดคอยลรอนควรลางทก 6 เดอน หรอทก 12 เดอน

6. สอสารแกผทมาบารงรกษาเครองปรบอากาศทราบถงการเปนสานกงานสเขยวเพอให

ปฏบตตามแนวทางของสานกงานในการควบคมมลพษทางอากาศขณะบารงรกษาเครองปรบอากาศ

2.2 เครองถายเอกสาร เครอง พมพเอกสาร (Printer) เปนอปกรณสานกงานทจาเปนในสานกงาน

สมยใหม เนองจากประโยชนและความสะดวกทไดรบ จนผใชละเลยอนตรายทอาจจะเกดขนไดอนตรายทเกด

จากอปกรณสานกงานเหลานมความคลายคลงกน โดยอปกรณสานกงานทมผลกระทบตอสขภาพมากทสด

คอ เครองถายเอกสาร ผลกระทบตอสขภาพทเกดจากการถายเอกสารนน เกดขนไดทงระหวางดาเนน

กจกรรมถายเอกสาร และในระหวางการซอมบารงเครองถายเอกสาร

วธปฏบตอยางถกตอง

1. ฝนผงหมก กอใหเกดการระคายเคองตอระบบทางเดนหายใจ ทาใหเกดอาการไอ หรอ

จาม

2. ผงหมกบางรนมสวนประกอบของ nitropyrenes และ trinitrofluorene ซงเปนสารกอมะเรง

ดงนน ควรเลอกผงหมกทไมมสารประกอบดงกลาว หากพนกงานจาเปนตองปฏบตงานทมโอกาสทจะสมผส

สารโดยผวหนง หรอหายใจเขาไป พนกงานทตองจบตองตวกรองหมก ตองสวมถงมอยางแบบใชแลวทง และ

สวมหนากากผา นอกจากนยงมโอโซน ซงจะมผลตอระบบประสาท มอาการงวง มนศรษะ ปากคอแหงระคาย

ระบบทางเดนหายใจ ระคายตาและผวหนงสญเสยการไดกลนชวคราว ดงนนไมควรวางเครองถายเอกสารไว

15

ในหองทางาน ควรจดแยกไวในหองถายเอกสารโดยเฉพาะ หรอไวในมมหองทไกลออกไปจากคนทางาน และ

ควรแนใจวามการระบายอากาศทเหมาะสมในหองนน

3. หากเปนไปไดควรวางเครองพมพเอกสาร (Printer) ทหางไกลพนกงาน และกาหนดใหม

ระบบเครอขายการพมพ ซงสามารถชวยในการประหยดหมกพมพและไฟฟาอกทาง

หนง

4. ผทใชเครองถายเอกสาร ควรไดรบการฝกอบรมเกยวกบวธการใชเครองถายเอกสาร

อยางเหมาะสม และปลอดภย

5. ผทดแลรบผดชอบอปกรณ ควรไดรบการฝกอบรมเกยวกบการเคลอนยาย และการเกบ

สารเคมทใชในกระบวนการถายเอกสาร รวมไปถงการนาสารเคมมาใช และการกาจด

ของเสยดวย

6. เครองถายเอกสารและเครองพมพเอกสาร (Printer) จะตองไดรบการบารงรกษาอยาง

สมาเสมอ ตามความเหมาะสม

7. สอสารแกผทมาบารงรกษาเครองถายเอกสาร เครองพมพเอกสาร (Printer) ทราบถง

การเปนสานกงานสเขยว เพอใหปฏบตตามแนวทางของสานกงานในการควบคมมลพษ

ทางอากาศขณะบารงรกษาเครองถายเอกสาร เครองพมพเอกสาร (Printer)

2.3 พรมปพน ถอเปนแหลงสะสมฝน เชอโรค และเชอรา ภายในสานกงานทางาน โดยเฉพาะ

อยางยงทตองเปดเครองปรบอากาศและไมเปดประตหรอหนาตางระบายอากาศ ซงทงฝน เชอโรคและ

เชอราไมไดทาใหเราเจบปวยอยางฉบพลนทนท แตจะสงผลกระทบตอสขภาพในระยะยาว เชน โรค

ภมแพ เปนตน

วธการปฏบตอยางถกตอง

1. เปดประตและหนาตางหองทปพรมใหบอยทสดเทาทจะทาได เพอใหอากาศถายเทมาก

ขน

2. ทาความสะอาดพรมดวยการดดฝนบอยๆ โดยวธการดดฝนทถกตอง ควรลากเครองดด

ฝนอยางชาๆ และดดฝนในแตละจดใหนานขน เพอใหฝนและเชอ ราหลดออกมาได

ทงหมด

16

3. กลนพรม ใชผงเบกกงโซดา (Baking Soda) โรยใหทวพนพรม ทงไวประมาณ 15 นาท

แลวดดฝนซา จะทาใหพรมปลอดจากกลน หามใชผลตภณฑทมฤทธเปนดาง (ผลตภณฑ

ซกฟอกบางยหอ) กบพรมขนสตว เพราะอาจทาใหเสนใยเสยหายและสซดจาง

4. สาหรบพรมแบบทเคลอนยายได กควรนาไปผงแดดอยางนอยเดอนละ 2 ครง หรอซก

แหงทาความสะอาดใหบอยเทาททาได

2.4 การกอสรางหรอตอเตมอาคาร โดยสวนใหญมลพษทเกดขนมดงน

1. สารระเหยของสทาอาคาร สทาอาคาร ทมราคาถกและคณภาพตานน สวนใหญจะมสาร

ระเหยอนทรยทอนตรายตอสขภาพ นอกจากนกมสารพวก ปรอทตะกวแคดเมยม โครเมยม หรอ

ฟอรมาลดไฮดผสมอยได เรยกไดวาเปนอนตรายอนอาจทาใหเกดมะเรงขนได ซงสารระเหยอนทรยนสวนใหญ

จะระเหยออกมาอยางมากโดยเฉพาะในชวงทาสเสรจใหมและกยงระเหยอยางตอเนองไปอกหลายป

2. ฝนละออง เกดจากการซอมแซมและงานตอเตมอาคาร ไดแก การเจาะผนงการทบผนง

3. เปนตน ซงฝนทเกดขนฝนละอองจะทาใหเกดอาการระคายเคองตาแลว ยงทาอนตรายตอ

ระบบหายใจเมอเราสดเอาอากาศทมฝนละอองเขาไปทาใหระคายเคองแสบจมก ไอ จาม มเสมหะ หรอมการ

สะสมของฝนในถงลม ปอด ทาใหการทางานของปอดเสอมลงวธการปฏบตอยางถกตอง

4. ทาปายสอสารใหชดเจนวาเปนพนทกอสรางหรองานตอเตมอาคาร เพอปองกนผปฏบต

เขาไปในบรเวณดงกลาว

5. หากมการทาสอาคารควรปลอยใหแหงประมาณ 2 สปดาหกอนเขาทางาน เพอลดอตรา

การไดรบสารระเหยจากสทาอาคาร หากมความจาเปนจะตองใชผาปดจมกเพอปองกนอนตรายจากสทา

อาคาร

6. เลอกสทาอาคารทไดรบการรบรองผลตภณฑฉลากเขยว เพอเปน การสรางความมน ใจ

ใหแกพนกงานวาจะมความปลอดภยมากขน

7. ควรมการควบคมการฟงกระจายของฝนละอองขณะซอมแซมหรอตอเตมอาคาร เชน

การใชผาใบกน เปนตน หากมความจาเปนทตองมพนกงานบรเวณดงกลาว จะตองใหผปฏบตงานใชผาปดจมก

8. ชแจงผรบเหมากอสรางใหทราบถงการเปนสานกงานสเขยว เพอใหผรบเหมาปฏบตตาม

แนวทางของสานกงานในการควบคมมลพษทางอากาศขณะกอสรางหรอตอเตมอาคาร

9. จดใหมทปฏบตงานสารอง ในระหวางการกอสรางและตอเตมอาคาร จนกวาจะ

17

ดาเนนการเสรจ

2.5 บหร สานกงานทกแหงจะตองมพนกงานทสบบหรอยางหลกเลยงไมได และกเปนททราบกน

ดอยวาควนบหรเปนผลเสยแกสขภาพของผสบและผไมสบบหรทอยใกลเคยงหลายประการ เชน อาจทา

ใหเกดมะเรงปอดและอวยวะอน โรคหลอดเลอดหวใจตบ จนบางครงทาใหเกดความสญเสยบคคลากรทม

ความสามารถ รวมไปถงทาใหสภาพแวดลอมของสานกงาน ดแยลง ดงนนทางสานกงานจะตอง

ดาเนนการควบคมสงๆตางใหเกดผลกระทบตอสขภาพอนามยของพนกงาน และภาพพจนของสานกงาน

วธการปฏบตอยางถกตอง

1. กาหนดพนทสบบหรและหามสบบหรอยางชดเจน หากเปนพนทหามสบบหร

จะตองหางจากตวอาคารอยางนอย 2 เมตร

2. หามพนกงานเดนสบบหรถงแมวาจะไมมปายหามสบบหรกตาม

3. กาหนดมาตรการอยางเขมงวดหากพบผฝาฝนสบบหรในทหามสบ เชน เสยคาปรบ

เปนตน

4. ทากจกรรมรณรงคการงดสบบหรประจาสปดาห หรอประจาเดอน หรอตามความ

เหมาะสมของสานกงาน

5. กาหนดใหสานกงานเปนพนทปลอดบหร สามารถทาไดโดย

- กาหนดนโยบายการปลอดบหรในสานกงานจากผบรหาร

- สรางความตระหนกและขอความรวมมอจากพนกงาน

- ลดพนทสบบหรใหนอยลง

- สดทายยกเลกจดสบบหรภายในสานกงาน

2.6 มลพษทางอากาศจากภายนอกอาคาร สวนใหญเกดจากการกอสรางในบรเวณใกลเคยง

เชน ตกอาคาร การสรางถนน สะพาน เปนตน ทอาจเขามาภายในสานกงานได และสงผลกระทบตอ

พนกงาน

วธปฏบตอยางถกตอง

1. สานกงานสามารถปลกตนไมทรงสง เชน สนประดพทธ เปนตน เพอชวยในการดกฝน

ละอองทอาจเขามาในสานกงาน

2. รองเรยนแกผรบเหมากอสรางเพอชวยในการควบคมฝนละอองทเขามาในสานกงาน

18

3. อบรมและสอสารใหพนกงานรบทราบ พนกงานทกคนจะตองไดรบสอตางๆทเกยวของกบ

สาเหต การควบคมและปองกน อนตรายจากมลพษทางอากาศจากทกลาวมาขางตนทงหมด เพอใหเกดความ

ตระหนกถงอนตรายภายในสานกงานทไดถกมองขามไป ไดแก การตดปายทบอรดประชาสมพนธ หรอตามจด

ตางๆ การประกาศเสยงตามสายเปนตน

4 การบาบดมลพษทางอากาศโดยวธทางชวภาพพนธไมทกประเภทสามารถดดซบกาซ

คารบอนไดออกไซคไดทกประเภท เพยงแตมากนอยตางกนขนอยกบประเภทและชนดของพนธไม นอกจากน

ยงสามารถดดซบสารพษภายในสานกงานไดอก ดงน

1. สารฟอรมาลดไฮด พบไดจาก วสดบผวเฟอรนเจอร พารตเคลบอรด พรม

สงเคราะหกระดาษทชช และ นายาทาความสะอาด เฟรน วาสนา เศรษฐเรอนใน ปาลมไผฟโลทอง มรกตแดง

2. แอมโมเนย พบไดจาก เครองถายเอกสาร นายาทาความสะอาด เครองถายพมพ

เขยวจง พลดาง วาสนา เดหล เสนหจนทรแดง

3. ไซลน/โทลอน พบไดจาก พารตเคลบอรด ไมอด นายาเคลอบไม เครองถาย

เอกสารเครองพมพ สทาอาคารวาสนา เฟรน เสนหจนทรแดง หมากเหลอง สาวนอยประแปง

หมายเหต

1. หมากเหลอง เปนไมประดบภายในอาคารทเปนทนยมมาก มความทนตอสภาพแวดลอม

ภายในอาคารและคายความชนใหแกอากาศภายในหองไดมาก ในขณะทมประสทธภาพสงทสดในการดด

สารพษจากอากาศไดในปรมาณมาก

2. เดหล (Spathiphyllum sp.) มความสามารถสงในการดดสารพษในอาคาร เปนพชทคาย

ความชนสง ทาใหอากาศ ภายในอาคารชมชน เปนไมกระถางทไดความนยมสงสดในการฟอกอากาศภายใน

อาคาร

3. เศรษฐเรอนใน (Spider Plant) เหมาะแกการนามาปลกในหองทมเฟอรนเจอรใหมจากการศกษา

ของ องคการนาซา เพอทจะหาวธปรบปรงสภาวะแวดลอมในระบบปดของยานอวกาศ ไดระบการใชพชพนธ

ตางๆ ประมาณ 50 ชนดทมความสามารถในการดดสารพษ (ดร.บซ วฟเวอรตน, Eco-Friendly House Plants,

1988) ซงแนะนาใหใชในอาคารททางานดวย พชเหลานสวนมากเปนพนธไมทมความสวยงาม ทนทาน ดแล

รกษางาย และสามารถอยในรมเงาไดเปนเวลาพอสมควร (shaded plants) และ เปนพนธไมเมองรอนทหาได

โดยทวไป พชแตละชนดจะมความสามารถในการดด และกาจดสารตางๆไมเทากนการวางตาแหนงของตนไม

19

จะตองคานงการดดสารพษทปลอยออกมาจากแหลงตางๆเชน เฟอรนเจอรจะตองวางตนเศรษฐเรอนใน

เครองถายเอกสารจะตองวางตนหมากเหลอง เปนตน(สามารรถอางองการจด วางไดจากขนตอนท 2 เลอก

พนธไมทเหมาะสมมาปลกภายในสานกงาน )สวนถาเปนภายนอกอาคารสามารถเลอกพนธไมไดตามความ

ตองการ นอกจากน การจดวางตนไมและไมประดบประมาณ 8 ตน ตอสานกงานขนาดกลาง และควรเพม

ปรมาณในอาคารสานกงานทมคนอยมากและมสารเคมในอากาศทเกดจาก เครองถายเอกสาร เครองใช

สานกงานและ เฟอรนเจอร ในปรมาณทคอนขางมาก สาหรบ America’s Foliage for Clean Air Council

แนะนาวา พชขนาดกลาง (ไมพมประดบ) 2-3 ตนมประสทธภาพในการกรองอากาศในเขตประมาณ 100

ตารางฟต ตนไมทวางอยในเขตหายใจ จะชวยในการกรองกาซเสยจากมนษย ลดสารพษจากวสดสงเคราะห

ลดจลนทรย เชอโรคบางชนดในอากาศ และความชนในบรเวณนน ๆ ดวย

5 ตรวจสอบและเฝาระวงการปฏบต

กาหนดผรบผดชอบในการตรวจสอบและเฝาระวงมลพษทางอากาศ ทเกดขน และทพนกงาน

ไดรบ หากพบวาพนกงานไมปฏบตตามขอกาหนดของทางสานกงาน จะตองมการกาหนดมาตรการ

ควบคมและลดมลพษอากาศ เพอใหเกดความมประสทธภาพ

วธปฏบตใหผานเกณฑของกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม

- กาหนดมาตรการการควบคมมลพษทางอากาศภายในสานกงานอยางชดเจนและเปนลาย

ลกษณอกษร

- มการสอสาร ปายรณรงค ตามจดตางๆในสานกงาน เชน ปายกาหนดจดสบบหร ปายพนท

กอสรางหามเขา เปนตน รวมไปถงการสอสารแกผรบเหมากอสราง หรอบคคลภายนอกทเขา

มาทาความสะอาดเครองปรบอากาศ บารงรกษาเครองถายเอกสาร เครองพมพเอกสาร

(Printer) เปนตน

- พนกงานจะตองปฏบตตามมาตรการใหไดอยางเครงครด

20

4.2 แสงในสานกงาน

วธดาเนนการ

ขนตอนท 1 สารวจความสวางในพนท

สารวจพนทในแตละสวนเพอตรวจสอบความเขมแสง หากมเครองวดแสง (Lux Meter)

จะสามารถบอกคาไดอยางแมนยาและสามารถอางองผลการตรวจวดแสงตามกฎหมายได (อางองไปยง

หมวดท 1 เรองการบรหารจดการองคการ (Organization Management) ขอท 1.2 กฎหมายและ

ขอกาหนดทเกยวของ)

ขนตอนท 2 กาหนดมาตรการปรบปรงในพนททแสงสวางไมเพยงพอ

- ตดดวงไฟเพมเตม

- ตดตงดวงไฟเพมเฉพาะจดทมการทางาน เปดไฟเมอการทางานนนตองการแสงสว าง

เพมเปนพเศษ และปดไฟเมอไมใชงาน

- ลดระดบความสงของดวงไฟลงมาอยในระยะทสามารถใหปรมาณแสงสวางเพยงพอ

- ใชโคมไฟททาดวยสเงนหรอสขาว ซงมประสทธภาพในการสะทอนแสงไดด ชวยเพม

แสงสวางในบรเวณการทางาน

- เปลยนตาแหนงการทางานไมใหอยในตาแหนงทมเงา หรอเกดเงาจากตวผปฏบตงาน

- ใชแสงสวางจากธรรมชาตชวยในการเพมแสงสวาง

- สของผนง ฝาเพดานทมสออนจะสะทอนแสงไดดกวาสมดทบ

- ทาความสะอาดดวงไฟ ผนง เพดาน และพนท /บรเวณทมผลกระทบทาใหแสงสวาง

ลดลง

21

4.3 เสยง

วธดาเนนการ

เสยงดงภายในสานกงานสวนใหญเกดจากเครองพมพเอกสาร (Printer) ซงสามารถจดการไดโดย

บารงรกษาเครองพมพเอกสารอยางสมาเสมอ หรอเรยกซอเครองพมพเอกสารทไมมเสยงหรอเสยงดงไม

มาก นอกจากน เสยงดงยงเกดจากการกอสรางในบรเวณใกลเคยง เชน ตกอาคาร การสรางถนน สะพาน

เปนตน ทอาจเลดลอดเขามาภายในสานกงานได และสงผลกระทบตอพนกงาน ซงสามารถแกไขไดโดย

รองเรยนแกผรบเหมากอสรางเพอชวยในการควบคมเสยงดงเขามาในสานกงานหรอเลยงไปปฏบตงานใน

ตอนกลางคน

4.4 ความนาอย

วธดาเนนการ

1.พนทสเขยว

ขนตอนท 1 กาหนดพนทสเขยวในพนทสานกงาน หากสานกงานมพนทเพยงพอตอการเพมพนทสเขยว

ภายนอกอาคาร ควรจดใหมสวนหยอม ขนาดทเหมาะสมตอสภาพพนท หรอจะปลกเปนไมยนตนทสามารถดด

สารพษได โดยเฉพาะอยางยงกาซ คารบอนไดออกไซค หากไมมพนทภายนอกอาคาร อยางนอยควรจะมการ

ปลกตนไมภายในอาคาร

ขนตอนท 2 การดแลรกษาพนทสเขยว

2.1 กาหนดผรบผดชอบอยางชดเจน หรอจดตารางเวรเพอชวยกนดแล อยางนอย

สปดาหละ 1 ครง หรอความเหมาะสม

2.2 หมน ทาความสะอาดใบตนไมภายในสานกงานอยเสมอ เนองจากอาจมฝนมาเกาะทา

ใหใบไมรบแสงไดนอยลง นอกจากจะทาใหตนไมดสวยงามขน แลวยงเปนการกาจดไขของแมลงและไรทอย

ตามใบอกดวย ตนไมทมใบออนนมอาจทาความสะอาดไดโดยการใชฟองนาทนมและชมชนเชดใหทว สาหรบ

ตนไมทมใบเปนขนเหมอนกามะหยทาความสะอาดไดโดยการใชแปรงทแหง มขนนมละเอยด ปดบนใบเพอ

ความสะอาด

2. การควบคมสตวพาหะนาเชอ(หน นก แมลงสาบ)

22

ขนตอนท 1 กาหนดพนทสเขยวในพนทสานกงาน

1.1 กาหนดหนาทความรบผดชอบดาเนนการกาจดสตวพาหะนาเชอ

1.2 สารวจพนทภายในสานกงานเพอกาหนดจดทตองการควบคม โดยจดทา Plant Lay Out

1.3 กาหนดวธในการควบคมสตวพาหะนาเชอ พจารณาคดเลอกสารเคมหรออปกรณทใช

กาจดพาหะนาเชอ ดงตวอยางตารางท 4 แผนการควบคมสตวพาหะนาเชอ

1.4 ตรวจรองรอยสตวพาหะนาเชอ และบนทกผลลงในรายงานการตรวจสอบรองรอย

สตวพาหะนาเชอ ทกสปดาห

5. การจดซอวสดอปกรณ และการจดจางในส านกงาน Green Procurement

5.1 การจดซอวสดอปกรณ และการจดจางในส านกงาน

ในปจจบน ประเทศไทยไดมฉลากทางดานสงแวดลอมทรเรมโดยหนวยงานตางๆทเกยวของ

ไดแก สถาบนสงแวดลอมไทย การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) และกรมพฒนาพลงงาน

ทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) Environment Protection Agency (EPA) เปนตน ดงน

1. ฉลากสเขยว (Green Label) “ฉลากเขยว” คอ ฉลากทใหกบผลตภณฑทมคณภาพและม

ผลกระทบตอสงแวดลอมนอยกวา เมอนามาเปรยบเทยบกบผลตภณฑททาหนาทอยางเดยวกนฉลากเขยวเรม

ใชเปนครงแรกในประเทศเยอรมนตงแตป พ .ศ. 2520 ปจจบนประเทศตางๆมากกวา 30 ประเทศทวโลก ไดม

การจดทาโครงการฉลากเขยวสาหรบประเทศไทยรเรมขนโดยคณะกรรมการนกธรกจเพอสงแวดลอมไทย

(Thailand Business Council for Sustainable Development, TBCSD) ในป พ.ศ. 2536 เปนโครงการทเกดจาก

การรวมมอระหวางสวนราชการและองคกรกลางตางๆไดแก กระทรวงอตสาหกรรมระทรวงวทยาศาสตร

เทคโนโลยและสงแวดลอม สานกงานมาตรฐานผลต ภณฑอตสาหกรรมและหนวยงานอนๆ ทเกยวของโดยม

สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมและสถาบนสงแวดลอมไทยทาหนาทเปนเลขานการ

ฉลากเขยวสนบสนนสนคาทกประเภท ยกเวนยารกษาโรค เครองดมและอาหาร เนองจากทง

สามประเภททกลาวจะเกยวของกบสขภาพความปลอดภยในการบรโภคมากกวาดานสงแวดลอม

สาหรบสานกงานมอปกรณสานกงานทไดรบฉลากเขยวจากสถาบนสงแวดลอมไทย อาท ปากกา

มารคเกอรทปราศจากกลนฉน ไมรบกวนลมหายใจ ปากกาไวทบอรดตรามา ไมมกลนฉน แฟมสนกวาง

ทกรนของตรามา กระดาษโนตโพสต-อท ไดรบฉลากเปนมตรตอสงแวดลอม และยงเปนกระดาษโนต

ทผลตจากกระดาษรไซเคล แฟมโชวเอกสารตราชาง ทปกเปนวสดกระดาษรไซเคล ไมเปนพษตอ

สงแวดลอม และถงยอยสลายซนโว เปนถงพลาสตกทมสารเตมแตงในการชวยสลาย ไมมสวนผสมของ

สารกอมะเรง หรอสารทเปนอนตรายตอมนษย สตว และสงแวดลอม

23

นอกจากน ยงม ผลตภณฑทไดรบการคดเลอกใหออกขอกาหนดสาหรบขอรบฉลากเขยว (เฉพาะท

เกยวของกบสานกงาน ) ไดแก หลอดฟลออเรสเซนซ ตเยน เครองสขภณฑเซรามก :โถสวมเครองปรบอากาศ

ผลตภณฑซกผา กอกนาและอปกรณประหยดนา คอมพวเตอร ผลตภณฑทาความสะอาดถวยชาม บลลาสต

อเลกทรอนกส สบ ผลตภณฑทาความสะอาดพนผว ผลตภณฑลบคาผด เครองถายเอกสาร เครองเขยน ตลบ

หมก เครองโทรสาร เครองพมพ เครองเลน/บนทกสญญาณภาพและเสยงเครองดบเพลง หมกพมพ พรม เตา

ไมโครเวฟ ดานยหอของสนคาสามารถดรายละเอยดเพมเตมไดท

http://www.tei.or.th/greenlabel/th_index.html หรอ download คมอเลอกซอผลตภณฑเพอสงแวดลอม

http://www.tei.or.th/greenlabel/pdf/2012-GreenLabel-book.pdf

2. ฉลากประหยดไฟเบอร 5

ฉลากประหยดไฟเบอร 5 คอฉลากแสดงประสทธภาพอปกรณไฟฟา ยกตวอยางเชนคากาลงไฟฟา 1

หนวยของอปกรณไฟฟาทไดรบฉลากประหยดไฟฟาเบอร 5 จะไดความเยนไมนอยกวา 10,600 บทย

เปรยบเทยบกบเครองปรบอากาศปกตโดยทวไปทคาไฟฟา 1 หนวยจะไดความเยน ประมาณ 7,000-8,000 บ

ทยเทานนแสดงวาถาใชเครองปรบอากาศเบอร 5ประหยดไฟฟาประมาณ 35%ปจจบนการไฟฟาฝายผลตได

ดาเนนการออกฉลากประหยดไฟฟาเบอร 5 ใหแกผลตภณฑตาง 17 ชนดดงน

- เครองรบโทรทศน จอคอมพวเตอร

- กระตกนารอนไฟฟา ตเยน

- เครองปรบอากาศ บลลาสตนรภย

- บลลาสตอเลกทรอนกส T5 หลอดผอม

- พดลมชนดตงโตะ ตงพน ตดผนง พดลมชนดสายรอบตว

- หลอดคอมแพคตะเกยบ หมอหงขาวไฟฟา

- โคมไฟประสทธภาพสง ขาวกลอง

- โคมไฟฟาสาหรบหลอดผอม เครองทานาอนไฟฟา

- พดลมระบายอากาศ

3. ฉลากประสทธภาพสง

การเกดขนของฉลากประสทธภาพสงเปนไปตามพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษ

พลงงานโดยไดเรมดาเนนการมาตงแตป พ.ศ. 2549 เปนโครงการนารองของ กรมพฒนาพลงงานทดแทนและ

อนรกษพลงงาน สาหรบอปกรณไมใชไฟฟา 4 ผลตภณฑไดแก

1. เตาหงตมในครวเรอนหรอเตาแกส

2. อปกรณปรบความเรวรอบมอเตอร

24

3. ฉนวนกนความรอน

4. กระจกอนรกษพลงงาน

โดยมผประกอบการเขารวมโครงการนารองในผลตภณฑแตละประเภทมากกวา 10 รายและไดอนมตฉลากไป

แลว 200,000 ฉลาก

เกณฑการจดซอสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม

1) ใชวสดทมผลกระทบตอสงแวดลอมนอย เชน วสดไมมพษ วสดหมนเวยนทดแทนได

วสดรไซเคล และวสดทใชพลงงานตาในการจดหามา

2) ใชวสดนอย เชน นาหนกเบา ขนาดเลก มจานวนประเภทของวสดนอย

3) มเทคโนโลยการผลตทมประสทธภาพสงสด เชน ใชพลงงานสะอาด ลดการเกดของเสยจาก

กระบวนการผลตและลดขนตอนของกระบวนการผลต

4) มระบบขนสงและจดจาหนายทมประสทธภาพสงสด เชน ลดการใชหบหอบรรจภณฑท

ฟมเฟอย ใชบรรจภณฑททาจากวสดทใชซาหรอหมนเวยนใชไดใหมได แล ะเลอกใชเสนทางการขนสงท

ประหยดพลงงานทสด

5) ลดผลกระทบตอสงแวดลอมทเกดในชวงการใชงาน เชน ใชพลงงานตา มการปลอยมลพษตา

ในระหวางการใชงาน ลดการใชวสดสนเปลอง และลดการใชชนสวนทไมจาเปน

6) มความคมคาตลอดชวตการใชงาน เชน ทนทาน ซอมแซมและดแลรกษางาย ปรบปรงตอเตม

ได ไมตองเปลยนบอย

7) มระบบการจดการระบบหลงหมดอายการใชงานทมประสทธภาพสง เชน การเกบรวบรวมท

กอผลกระทบตอสงแวดลอมนอย มการออกแบบใหสามารถนาสนคาหรอชนสวนกลบมาใชซา หรอ

หมนเวยนใชใหมไดงาย หรอหากตองกาจดทงสามารถนาพลงงานกลบคนมาใชไดและมความปลอดภย

สาหรบการฝงกลบ

ทมาขอมลอางอง : คมอการประเมนสานกงานสเขยว กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม : 2558