24

พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท
Page 2: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท
Page 3: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

คำ�นำ�

การท�าเกษตรกรรมสวนยางพารา เปนอาชพทสรางรายไดหลกใหเกษตรกรสวนยาง

เนองจากเกษตรกรจะไดรบเงนเกอบทกวนในชวงกรดยางท�าใหเกษตรกรตองลกมากรดยางกลางดก

เพราะเปนชวงทไดน�ายางมากการท�างานกลางคนเชนนท�าใหเกษตรกรมแบบแผนการนอนหลบ

พกผอนเปลยนไปและบางรายพกผอนไมเพยงพอท�าใหเกดความเมอยลาและเกดปญหาสขภาพอน

ตามมานอกจากนการกรดยางเวลากลางดกเกษตรกรจ�าเปนตองพงแสงสวางจากโคมไฟซงบางครง

มแสงทนอยหรอจาเกนไปอาจสงผลกระทบตอสายตาและคณภาพการมองเหนได ดงนนชดการ

เรยนรนจงถกจดท�าขนส�าหรบอาสาสมครสาธารณสขหมบานตวแทนเกษตรกรสวนยางพารา

รวมถงผเกยวของอนๆ ในการใชเปนสอประกอบการใหความรแกเกษตรกรสวนยางพาราและ

ประชาชนทวไป เกยวกบเวลาการกรดยางทเหมาะสม การดแลตนเองเพอปองกนปญหาสายตา

จากแสงไฟ และการพกผอนทดและเหมาะสมส�าหรบเกษตรกรสวนยางพารา เพอใหเกษตรกร

สามารถดแลตนเองไดอยางเหมาะสม เพอปองกนและหลกเลยงปญหาสขภาพทจะเกดขนจากการ

พกผอนไมเพยงพอและจากการจองแสงสวาง

คณะผจดทำ�

Page 4: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

ส�รบญ

หนา

ก�รกรดย�ง ก�รพกผอน และก�รดแลตนเองในก�รปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ ................. 1

บทนำ�............................................................................................................................... 1

วตถประสงคของชดก�รเรยนร ....................................................................................... 1

เนอห�ของชดก�รเรยนร.................................................................................................. 2

ก�รกรดย�ง ............................................................................................................... 3

การกรดยางทเพาะจากเมลด .......................................................................... 3

การกรดยางทเพาะจากการตดตา ................................................................... 3

วธการกรดยาง ............................................................................................... 4

เวลาทเหมาะสมส�าหรบการกรดยาง .............................................................. 5

ก�รพกผอนนอนหลบ ................................................................................................ 6

ความหมายและประเภทของการพกผอน ...................................................... 6

การนอนหลบและกลไกการนอนหลบปกต ................................................... 6

ความส�าคญของการนอนหลบ ....................................................................... 9

ประโยชนของฮอโมนเจรญเตบโตหรอโกรทฮอโมน ..................................... 9

ผลกระทบจากการนอนพกผอนไมเพยงพอ ................................................. 10

ก�รดแลตนเองเพอปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ .............................................. 12

โครงสรางของตา ......................................................................................... 12

กลไกการมองเหน ........................................................................................ 14

แสงสวางและการมองเหน .......................................................................... 14

ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอและแสงสวางมากเกนไป .................... 15

โคมไฟและแสงสวางทดส�าหรบเกษตรกรสวนยาง ...................................... 17

เอกส�รอ�งอง ............................................................................................................................ 18

Page 5: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

ส�รบญภ�พ

หนา

ภ�พท 1 การกรดยางทเพาะจากเมลด ...................................................................................... 3

ภ�พท 2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา ................................................................................ 3

ภ�พท 3 การกรดยางทเพาะจากเมลดและจากการตดตา ......................................................... 4

ภ�พท 4 ลกษณะของทอน�ายาง ............................................................................................... 4

ภ�พท 5 การกรดยาง ................................................................................................................ 5

ภ�พท 6 คลนสมองขณะตนและแตละระยะของการนอนหลบ ............................................... 7

ภ�พท 7 วงจรการนอนหลบปกต ............................................................................................ 8

ภ�พท 8 ปวยงายจากการพกผอนไมเพยงพอ ......................................................................... 10

ภ�พท 9 โครงสรางของตา ..................................................................................................... 13

ภ�พท 10 สวนประกอบของตาและหนาท .............................................................................. 13

ภ�พท 11 กลไกการมองเหน .................................................................................................... 14

ภ�พท 12 การควบคมปรมาณแสงของมานตา ......................................................................... 14

ภ�พท 13 แสงสวางไมเพยงพอท�าใหรมานตาขยาย.................................................................. 15

ภ�พท 14 แสงสวางมากเกนไปท�าใหรมานตาหด..................................................................... 16

ภ�พท 15 แสงจากโคมไฟคาดศรษะ......................................................................................... 17

Page 6: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

ส�รบญต�ร�ง

หนา

ต�ร�งท 1 จ�านวนตนยางทคนกรดยางกรดได ............................................................................ 6

Page 7: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

1

ก�รกรดย�ง ก�รพกผอน และก�รดแลตนเองในก�รปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ

1. บทนำ�

ชวงทมการกรดยางพารา เปนชวงทเกษตรสวนยางตองท�างานกรดยางชวงกลางคนท�าให

แบบแผนการนอนหลบพกผอนเปลยนไปบางรายพกผอนไมเพยงพอและเกดอาการเมอยลา

นอกจากนการท�างานกลางคนท�าใหเกษตรกรตองใชโคมไฟชวยในการสองสวางขณะกรดยาง

ซงอาจมผลตอดวงตาเมอตองจองเปนเวลานานหรอเมอโคมไฟมแสงสวางไมเพยงพอดงนนในชด

การเรยนรน จงไดน�าเสนอถงความรเกยวกบวธการกรดยางทเหมาะสมทจะท�าใหไดผลผลตมาก

ไมท�าใหเนอยางถกท�าราย และเกษตรกรสามารถจดการเวลา ใหมเวลาในการพกผอนนอนหลบ

มากขนนอกจากนชดการเรยนรยงไดน�าเสนอผลกระทบจากการพกผอนไมเพยงพอปญหาสายตา

จากแสงสวางและการดแลตนเองทเหมาะสมในการปองกนปญหาและผลกระทบตางๆดวย

2. วตถประสงคของชดก�รเรยนร

เพอใหแกนน�าเกษตรกรสวนยางพาราอาสาสมครสาธารณสขผน�าชมชนและผเกยวของ

2.1 สามารถอธบายความรเกยวกบการกรดยางการพกผอนไมเพยงพอและการดแล

ตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

2.2 สามารถดแลตนเองเพอปองกนผลกระทบจากการพกผอนไมเพยงพอ

2.3 สามารถถายทอดความร เกยวกบเวลาการกรดยางทเหมาะสมการพกผอนและ

การปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟตอเกษตรกรรายอน และสงเสรมใหเกษตรกรดแลตนเอง

ไดอยางเหมาะสม

Page 8: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

2

3. เนอห�ชดก�รเรยนร

เนอหาในชดการเรยนร เรองการกรดยางการพกผอนและการดแลตนเองในการปองกน

ปญหาสายตาจากแสงไฟมดงน

3.1 ก�รกรดย�ง

3.1.1 การกรดยางทเพาะจากเมลด

3.1.2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา

3.1.3 วธการกรดยาง

3.1.4 เวลาทเหมาะสมส�าหรบการกรดยาง

3.2 ก�รพกผอนนอนหลบ

3.2.1 ความหมายและประเภทของการพกผอน

3.2.2 การนอนหลบและกลไกการนอนหลบปกต

3.2.3 ความส�าคญของการนอนหลบ

3.2.4 ผลกระทบจากการนอนหลบไมเพยงพอ

3.3 ก�รดแลตนเองเพอปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ

3.3.1 โครงสรางของตา

3.3.2 กลไกการมองเหน

3.3.3 แสงสวางและการมองเหน

3.3.4 ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอและแสงสวางมากเกนไป

3.3.5 โคมไฟและแสงสวางทดส�าหรบเกษตรกรสวนยาง

Page 9: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

3

ภ�พท 1การกรดยางทเพาะจากเมลด

ภ�พท 2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา

3.1 ก�รกรดย�ง

การกรดยางดวยวธทถกตองจะท�าใหชาวสวนยางไดรบน�ายางปรมาณมากในแตละ

วนและทส�าคญทสดคอท�าใหตนยางทโดนกรดไมบอบช�าเสยหาย

3.1.1 การกรดยางทเพาะจากเมลด การกรดยางทเพาะจากเมลดแสดงดงภาพท1

3.1.2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา การกรดยางทเพาะจากการตดตาแสดงดงภาพท2

Page 10: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

4

3.1.3 วธการกรดยาง ตนยางทกตนมทอน�ายางอยทเปลอกวนเวยนรอบๆตนจากบนขวามาลาง

ซายการกรดยางจากขวามาซายซงกรดกนมาแตกอนนนทอน�ายางถกตดขาดนอยกวาการกรดจากซายมาขวาฉะนนจงควรกรดจากซายมาขวาเพอใหทอน�ายางถกตดขาดมากจะท�าใหไดน�ายางมากขนดงภาพท4

ภ�พท 4 ลกษณะของทอนายาง

การกรดยางทเพาะจากเมลดและจากการตดตามความแตกตางกนซงสามารถ

เปรยบเทยบความแตกตางดงภาพท3

ภ�พท 3 การกรดยางทเพาะจากเมลด และจากการตดตา

Page 11: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

5

การกรดยางตองกรดลกเขาไป

ภายใตเปลอกของตนยางพาราประมาณ 6-10

มลลเมตรและกรดใหใกลเยอเจรญแตตองไม

ชดตดกบเยอเจรญดงภาพท5

ภ�พท 5 การกรดยาง

3.1.4 เวลาทเหมาะสมส�าหรบกรดยาง

ชวงเวลาทไดผลผลตดทสดคอเวลา03.00–06.00น.การกรดในชวงเวลา

ตางๆหลง06.00น.จะไดรบน�ายางลดนอยลงดงน

◆ เวลา06.00–08.00น.ผลผลตลดลง4–5%

◆ เวลา08.00–11.00น.ผลผลตลดลง16%

◆ เวลา11.00–13.00น.ผลผลตลดลง25%

การกรดยางในชวงเวลา06.00–08.00น.แมวาผลผลตลดลงกวาการกรดกลางคน

เลกนอยแตท�างานไดสะดวก ไมเสยคาใชจายในการซออปกรณใหแสงสวางและไมสญเสยวนกรด

จากการทฝนตกในตอนกลางคน

การกรดยางเวลากลางคนควรมอปกรณทใหแสงสวางอยางเพยงพอเพอสามารถ

เหนตนยางรอยกรดไดชดเจนตองไมกรดบาดหนายางและวสดอปกรณทใชตองไมท�าลายสขภาพ

และสงแวดลอมเชนการใชแบตเตอรแทนการใชแกสแคลเซยมคารไบดเปนตน

Page 12: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

6

จ�านวนตนยางทคนกรดยางกรดไดในแตละวนขนกบระดบความสงของหนายาง

ดงแสดงในตารางท1

ต�ร�งท 1จ�านวนตนยางทคนกรดยางกรดได

ระดบการกรด จำานวนตน

ครงลำาตน 450 – 500

1 ใน 3 ของลำาตน 650 - 700

กรดหนาสง 300 – 350

3.2 ก�รพกผอนนอนหลบ

3.2.1 ความหมายและประเภทของการพกผอน

การพกผอนคอการหยดพกจากการท�างานหรอระหวางการท�างานเพอผอนคลาย

ความตรงเครยดลดความเหนดเหนอยและออนเพลยการพกผอนม3ลกษณะคอ

1) การพกผอนจตใจจากการท�ากจกรรมตางๆทท�าใหเกดความเพลดเพลน

2) การหยดพกชวคราวระหวางการท�างานทตอเนอง

3) การนอนหลบซงถอเปนการพกผอนทดทสด

3.2.2 การนอนหลบและกลไกการนอนหลบปกต

การนอนหลบเปนความตองการพนฐานของมนษยเปนชวงเวลาพกผอนของ

รางกายและจตใจภายหลงจากความเมอยลาจากการท�างานถอเปนเวลาทส�าคญตอชวตและสขภาพ

Page 13: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

7

1) กลไกการนอนหลบปกต

กลไกการนอนหลบมลกษณะเปนวงจรหมนเวยนสามารถแบงระยะของ

การนอนหลบไดโดยใชการเคลอนไหวของลกตาและคลนไฟฟาสมองดงภาพท6

เวลานอนหลบทเหมาะสมส�าหรบวยผใหญคอ 7- 8ชวโมง

ตอคนชวงทนอนหลบไดดทสดคอระหวาง22.00น.-04.00น.และ

การนอนหลบควรถกรบกวนนอยทสด

ภ�พท 6 คลนสมองขณะตนและแตละระยะของการนอนหลบ

Page 14: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

8

2) วงจรการนอนหลบปกต

การนอนหลบจะมระยะตางๆเกดขนเปนวงจรประกอบดวยระยะหลบตน

ระยะหลบลกระยะหลบลกมากและระยะหลบฝนซงการนอนหลบปกต7-8ชวโมงจะมวงจรเกดขน

4-5รอบโดยหนงรอบใชเวลาประมาณ90-110นาทวงจรการนอนหลบแสดงดงภาพท7

2.1) ระยะเคลมหลบเกดในชวง5นาทแรกของวงจรรางกายยงคงรบร

สภาพภายนอกถาตนระยะนจะเหมอนนอนไมหลบ

2.2) ระยะหลบตน ระยะนอณหภมจะต�าลงหวใจเตนชาลง รางกาย

ผอนคลายเตรยมเขาสระยะหลบลก

2.3) ระยะหลบลกและหลบลกมาก ระยะน รางกายมการเปลยนแปลง

โดยท�าหนาทชาลง เปนระยะทมความส�าคญในการสงเสรมการเยยวยาทางดานรางกายมการหลง

ฮอรโมนการเจรญเตบโต มการซอมแซมเนอเยอ สมอง กระดก เยอบผวหนง และไขกระดก

ชวยเสรมสรางการท�างานของระบบภมคมกน

2.4) ระยะหลบฝน คลนสมองคลายตอนตน เปนการเยยวยาทางดาน

อารมณเปนระยะทสมองท�าหนาทส�าคญส�าหรบการเรยนรความจ�าและการปรบตวชวยใหอารมณ

แจมใสเตรยมจตใจใหพรอมส�าหรบการท�างานในวนตอไป

ภ�พท 7 วงจรการนอนหลบปกต

Page 15: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

9

3.2.3 ความส�าคญของการนอนหลบ

ประโยชนของการนอนหลบคอสงเสรมการหลงของฮอรโมนการเจรญเตบโต

ซงจะหลงมากทสดหลงรางกายหลบสนทประมาณ60-90นาทเชนหากหลบ23.00น.ฮอรโมน

จะหลงเทยงคนและหลงมากชวง00.30-01.00น.

3.2.4 ประโยชนของฮอรโมนเจรญเตบโตหรอโกรทฮอรโมน

◆กระตนการเจรญเตบโตของกลามเนอและเนอเยอตางๆ

◆กระตนเซลลสรางกระดกออนท�าใหเกดการเจรญเตบโตของกระดก

◆ ชวยซอมแซมรางกายทสกหรอและสงเสรมกระบวนการหายของแผล

◆ ควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหอยในระดบปกต

◆ กระตนใหเกดการสลายไขมนและยบยงการสะสมไขมนในกระแสเลอด

Page 16: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

10

13

ควบคมระดบน าตาลในเลอดใหอยในระดบปกต

กระตนใหเกดการสลายไขมนและยบยงการสะสมไขมนในกระแสเลอด

3.2.4 โทษจากการพกผอนไมเพยงพอ

1) ท าใหปวยงาย

เนองจากการนอนหลบ ปกต จะชวยสงเสรมระบบภมคมกนของรางกาย ดงนนคนทนอนไมพอ จงม ความตานทานตอการตดเชอลดลง จงท าใหปวยงาย ดงภาพท 8

2) ท าใหรางกายเมอยลา

ปกต เมอรางกายท างานหนก รางกายจะรกษาสมดลโดยการตองการการพกผอนมากขน แตเมอรางกายอดนอ นกระบวนก ารฟนฟสภาพของรางกายจะท างานลดลง ท าให เพมระดบของภาวะงวงนอนในระหวางวน แตหากยงตองท างานตอเนอง จะเกดความเมอยลามากขนสงผลตอ การฟนตวของกลามเนอ และการท างานของระบบประสาท

ภาพท 8 ปวยงายจากการพกผอนไมเพยงพอ ภ�พท 8 ปวยงายจากการพกผอนไมเพยงพอ

3.2.5 ผลกระทบจากการพกผอนไมเพยงพอ

1) ท�าใหปวยงาย

เนองจากการนอนหลบปกต จะชวยสงเสรมระบบภมคมกนของรางกาย

ดงนนคนทนอนไมพอจงมความตานทานตอการตดเชอลดลงจงท�าใหปวยงายดงภาพท8

Page 17: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

11

2) ท�าใหรางกายเมอยลา

ปกต เมอรางกายท�างานหนกรางกายจะรกษาสมดลโดยการตองการการ

พกผอนมากขนแตเมอรางกายอดนอนกระบวนการฟนฟสภาพของรางกายจะท�างานลดลงท�าให

เพมระดบของภาวะงวงนอนในระหวางวน แตหากยงตองท�างานตอเนอง จะเกดความเมอยลา

มากขนสงผลตอการฟนตวของกลามเนอและการท�างานของระบบประสาท

3) ท�าใหระบบความจ�าและประสาทมประสทธภาพลดลง

ปกตขณะนอนหลบ มการโอนขอมลทเรยนรส ความทรงจ�าระยะยาว

ซงจะท�างานไดดเมอมการพกผอนเพยงพอแตเมอมภาวะอดนอนหรอพกผอนไมเพยงพอท�าให

ระบบจดเกบความทรงจ�าและระบบประสาทมประสทธภาพลดลง

14

3) ท าใหระบบความจ าและประสาทมประสทธภาพลดลง ปกตขณะนอนหลบ มการโอนขอมลทเรยนร ส ความทรงจ าระยะยาว ซงจะท างานไดดเมอมการพกผอนเพยงพอ แตเมอมภาวะอดนอน หรอพกผอนไมเพยงพอ จ าท าให ระบบจดเกบความทรงจ า และระบบประสาท จะมประสทธภาพลดลง

4) ท าใหเครยด และอารมณแปรปรวน เนองจากการนอนหลบจะชวยลดความเครยด ความวตกกงวล และซอมแซมอารมณ

ท าใหสดชน ซงเปนการเตรยมจตใจ และสมองใหมประสทธภาพในการท างานวนตอไป แตเมอมภาวะอดนอน หรอพกผอนไมเพยงพอ จะท าใหเกดความเครยด อารมณเปลยนแปลงไดงายโดยไมมเหตผล และมอาการงวงนอนหรอรสกไมสดชนตลอดทงวน

5) ท าใหหวบอย อวน ผวหนงอกเสบ การพกผอนไมเพยงพอ รางกายจะผลตฮอรโมนทจ าเปนในการควบคม

ปรมาณกลามเนอและไขมนนอยลง ท าใหรางกายสะสมไขมนมากขน การพกผอนไมเพยงพอ รางกายจะผลตสารซงมบทบาทในการควบคม

ความอยากอาหารนอยลง ท าใหมความอยากอาหารเพมขน การพกผอนไมเพยงพอ ท าใหสารทมบทบาทในการปกปองเซลลผวหนง

จากสารอนมลอสระตางๆลดลง ท าใหผวหนง เกดการอกเสบหรอภมแพของผวหนงงายขน

6) ท าใหเปนโรคหวใจ ตายเรว การนอนไมพอ หรอนอนนอยกวา 5-6 ชม ตอคน มผลท าใหอตราการตาย

ทเพมสงขน

ฮปโปแคมปส

4) ท�าใหเครยดและอารมณแปรปรวน

เนองจากการนอนหลบจะชวยลดความเครยดความวตกกงวลและซอมแซม

อารมณท�าใหสดชนซงเปนการเตรยมจตใจและสมองใหมประสทธภาพในการท�างานวนตอไปแต

เมอมภาวะอดนอนหรอพกผอนไมเพยงพอจะท�าใหเกดความเครยดอารมณเปลยนแปลงไดงายโดย

ไมมเหตผลและมอาการงวงนอนหรอรสกไมสดชนตลอดทงวน

Page 18: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

12

5) ท�าใหหวบอยอวนผวหนงอกเสบ

◆ การพกผอนไมเพยงพอรางกายจะผลตฮอรโมนทจ�าเปนในการควบคม

ปรมาณกลามเนอและไขมนนอยลงท�าใหรางกายสะสมไขมนมากขน

◆ การพกผอนไมเพยงพอรางกายจะผลตสารซงมบทบาทในการควบคม

ความอยากอาหารนอยลงท�าใหมความอยากอาหารเพมขน

◆ การพกผอนไมเพยงพอท�าใหสารทมบทบาทในการปกปองเซลล

ผวหนงจากสารอนมลอสระตางๆลดลงท�าใหผวหนงเกดการอกเสบ

หรอภมแพของผวหนงงายขน

6) ท�าใหเปนโรคหวใจและตายเรว

◆ การนอนไมพอหรอนอนนอยกวา5-6ชวโมงตอคนมผลท�าใหอตรา

การตายเพมสงขน

◆ เสยงตอภาวะเสนโลหตในสมองอดตนหรอโรคหวใจ มากกวา

คนทนอน6-8ชวโมงตอคนถง2เทา

◆ เสยงตอภาวะหวใจลมเหลวมากกวาคนทนอน 6-8 ชวโมงตอคน

ถง1.6เทา

3.3 ก�รดแลตนเองเพอปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ

3.3.1 โครงสรางของตา

ดวงตาขยบไดดวยมดกลาม เนอเลก 6 มด และภายในตาเตมไปดวยของเหลวใส

เรยกวา วนตา นอกจากนยงมสวนประกอบของตาอกหลายสวน ดงภาพท 9 ซงแตละสวนกม

หนาทแตกตางกนดงภาพท 10

Page 19: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

13

ภ�พท 9 โครงสรางของตา

ภ�พท 10 สวนประกอบของตาและหนาท

Page 20: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

14

3.3.2 กลไกการมองเหน

กลไกการมองเหนเกดขนไดดงทแสดงในภาพท11

3.3.3 แสงสวางและการมองเหน

สวนทควบคมปรมาณแสง

ทเขาสลกตาไมใหมากเกนไป คอมานตาซงจะ

มกลามเนอควบคมการหดและขยายของมานตา

เพอใหปรมาณแสงเขาสลกตาไดมากขนและเพอ

ใหมองภาพไดชดเจนยงขนในตอนกลางวนแสง

จามากมานตาจะหดเลกลงเพอลดการรบแสง

และในกลางคนหรอในทมดมานตาจะขยายเพอ

ใหแสงเขาสลกตาไดมากขนดงภาพท12

ภ�พท 11 กลไกการมองเหน

16

3.3.2 กลไกการมองเหน

กลไกการมองเหน เกดขนได ดงทแสดงใน ภาพท 11

3.3.3 แสงสวางและการมองเหน

สวน ทควบคมปรมาณแสงทเขาสลกตาไมใหมากเกนไป คอ มานตา ซงจะมกลามเนอ ควบคมการหดและขยายของมานตาเพอใหปรมาณแสงเขาสลกตาไดมากขน และ เพอใหมองภาพไดชดเจนยงขน ในตอนกลางวน แสงจามาก มานตาจะหดเลกลงเพอลดการรบแสง และใน กลางคน หรอในทมด มานตาจะขยาย เพอใหแสงเขาสลกตาไดมากขน ดงภาพท 12

ภาพท 11 กลไกการมองเหน

ภาพท 12 การควบคมปรมาณแสงของมานตา ภ�พท 12 การควบคมปรมาณแสงของมานตา

Page 21: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

15

3.3.4 ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอและแสงสวางมากเกนไป

1) แสงสวางไมเพยงพอ

เมออยในทมแสงสวางไมเพยงพอหรอเดนในทมดหรอตองเพงตลอดเวลา

รมานตาจะขยายออกเพอใหมองภาพไดชดเจนกลามเนอควบคมการขยายของรมานตาตองท�างาน

ตลอดเวลาท�าใหเกดการเมอยลาของดวงตาปวดกระบอกตามนศรษะปวดตามองภาพไมชดเจน

เสยงตอการเกดอบตเหตดงภาพท13

17

3.3.4 ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอ และแสงสวางมากเกนไป

1) แสงสวางไมเพยงพอ

เมออยในทมแสงสวางไมเพยงพอหรอเดนในทมด หรอตองเพงตลอดเวลา รมานตาจะขยายออก เพอใหมองภาพไดชดเจนกลามเนอควบคมการขยายของรมานตาตอง ท างานตลอดเวลา ท าใหเกดการเมอยลาของดวงตา ปวดกระบอกตา มนศรษะปวดตา มองภาพ ไมชดเจนเสยงตอการเกด อบตเหต ดงภาพท 13

2) แสงสวางมากเกนไป

การมองแสงจากดวงไฟทสองเขาสดวงตาขณะกรดยาง หรอแสงสะทอนกลบจากหนายาง และการจองในระยะใกลๆ ตอเนองเปนระยะเวลานานโดยไมกระพรบตา ท าให รมานตาหดเลกลงเพอลดแสงใหนอยลง จะเพมการท างานของกลามเนอตาและกลามเนอแกวตา ท าใหเกดอาการ ดวงตาเมอย ลา กลามเนอรอบดวงตาตง

กลามเนอหนงตากระตก ปวดตา วงเวยน มนศรษะ การมองเหนลดลง น าตาระเหยเรวกวาปกต ตาแหง ระคายเคองตอเยอยา และกระจกตา และอาจกอใหเกด อบตเหต เนองจากความสามารถในการมองเหนลดลงได ดงภาพท 14

ภาพท 13 แสงสวางไมเพยงพอท าใหรมานตาขยาย

ภาพท 13 แสงสวางมากเกนไป ท าใหรมานตาหด

ภ�พท 13 แสงสวางไมเพยงพอทาใหรมานตาขยาย

Page 22: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

16

2) แสงสวางมากเกนไป

การมองแสงจากดวงไฟทสองเขาสดวงตาขณะกรดยางหรอแสงสะทอน

กลบจากหนายางและการจองในระยะใกลๆตอเนองเปนระยะเวลานานโดยไมกระพรบตา ท�าให

รมานตาหดเลกลงเพอลดแสงใหนอยลงจะเพมการท�างานของกลามเนอตาและกลามเนอแกวตา

ท�าใหเกดอาการดวงตาเมอยลากลามเนอรอบดวงตาตงกลามเนอหนงตากระตกปวดตาวงเวยน

มนศรษะการมองเหนลดลงน�าตาระเหยเรวกวาปกตตาแหงระคายเคองตอเยอยาและกระจกตา

และอาจกอใหเกดอบตเหตเนองจากความสามารถในการมองเหนลดลงไดดงภาพท14

ภ�พท 14 แสงสวางมากเกนไปทาใหรมานตาหด

Page 23: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

17

3.3.5 โคมไฟและแสงสวางทดส�าหรบเกษตรกรสวนยาง

1) แสงตองใหความสองสวางเพยงพอท�าใหมองเหน โดยทแสงไมมาก

เกนไปจนตาพราและไมนอยเกนไปจนตองหรตา

2) เปนแสงทมาจากหลอดไฟหรอแหลงก�าเนดทด ใหแสงทมสทเหมาะสม

คอแสงสขาวนวลคลายกบแสงจากดวงอาทตยมากทสด

3) เปนแสงทมคณภาพไมกะพรบมความสวางและสทสม�าเสมอประเภทของ

แสงจากโคมไฟคาดศรษะแสดงดงภาพท15

ภ�พท 15 แสงไฟคาดศรษะ

Page 24: พ็้ยปจฟปส · 3.2.1 ความหมายและประเภทของการพักผ่อน การพักผ่อนคือการหยุดพักจากการท

ชดการเรยนรท 1

การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ

18

เอกส�รอ�งอง

นตยาตรศลปวเศษ,และพมลพรรณ พทยานกล. (2555). ก�รนอนเพอชะลอวยและเพอสขภ�พ.

สบคนเมอ8เมษายน2559,จากhttp://www.phamacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/

มงคลกรชตทายาวธ. [ม.ป.ป.].ก�รนอนใหหลบเปนเรองสำ�คญ. สบคนเมอ 8 เมษายน 2559,

จากhttp://www.mongkoldham.com.

ศนยบรหารจดการความเสยงมหาวทยาลยมหดล.(2554).นอนดก พกผอนไมเพยงพอ เสยงอวน

หน�แก สขภ�พยำ�แยและต�ยไว. สบคนเมอ31มนาคม2559,จากhttp://www.op.mahidol.

ac.th/orau/index.php/Risk-Poster

Phillips,A.B.,&Gelula,L.R.(2006).Sleep-Wake Cycle: its physiology and impact on health.

RetrievedApril7,2016,fromwww.sleepfoundation.org

กรมสวสดการและคมครองแรงงาน.(2549)แนวปฏบตต�มกฎกระทรวง กำ�หนดม�ตรฐ�นในก�ร

บรห�รและก�รจดก�รด�นคว�มปลอดภย อ�ชวอน�มย และสภ�พแวดลอมในก�รทำ�ง�น

เกยวกบคว�มรอน แสงสว�ง และเสยง พ.ศ. 2549 ก�รตรวจวดคว�มเขมแสงสว�ง. สบคน

เมอ15มนาคม2559,จากhttp://www.bsa.or.th

อนตร�ยจ�กแสงสว�งไมเพยงพอ.สบคนเมอ15มนาคม2559,จากwww.cr-engineer.com/images/

pulldown_1304840984/no%20light.pdf