Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
คำ�นำ�
การท�าเกษตรกรรมสวนยางพารา เปนอาชพทสรางรายไดหลกใหเกษตรกรสวนยาง
เนองจากเกษตรกรจะไดรบเงนเกอบทกวนในชวงกรดยางท�าใหเกษตรกรตองลกมากรดยางกลางดก
เพราะเปนชวงทไดน�ายางมากการท�างานกลางคนเชนนท�าใหเกษตรกรมแบบแผนการนอนหลบ
พกผอนเปลยนไปและบางรายพกผอนไมเพยงพอท�าใหเกดความเมอยลาและเกดปญหาสขภาพอน
ตามมานอกจากนการกรดยางเวลากลางดกเกษตรกรจ�าเปนตองพงแสงสวางจากโคมไฟซงบางครง
มแสงทนอยหรอจาเกนไปอาจสงผลกระทบตอสายตาและคณภาพการมองเหนได ดงนนชดการ
เรยนรนจงถกจดท�าขนส�าหรบอาสาสมครสาธารณสขหมบานตวแทนเกษตรกรสวนยางพารา
รวมถงผเกยวของอนๆ ในการใชเปนสอประกอบการใหความรแกเกษตรกรสวนยางพาราและ
ประชาชนทวไป เกยวกบเวลาการกรดยางทเหมาะสม การดแลตนเองเพอปองกนปญหาสายตา
จากแสงไฟ และการพกผอนทดและเหมาะสมส�าหรบเกษตรกรสวนยางพารา เพอใหเกษตรกร
สามารถดแลตนเองไดอยางเหมาะสม เพอปองกนและหลกเลยงปญหาสขภาพทจะเกดขนจากการ
พกผอนไมเพยงพอและจากการจองแสงสวาง
คณะผจดทำ�
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
ส�รบญ
หนา
ก�รกรดย�ง ก�รพกผอน และก�รดแลตนเองในก�รปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ ................. 1
บทนำ�............................................................................................................................... 1
วตถประสงคของชดก�รเรยนร ....................................................................................... 1
เนอห�ของชดก�รเรยนร.................................................................................................. 2
ก�รกรดย�ง ............................................................................................................... 3
การกรดยางทเพาะจากเมลด .......................................................................... 3
การกรดยางทเพาะจากการตดตา ................................................................... 3
วธการกรดยาง ............................................................................................... 4
เวลาทเหมาะสมส�าหรบการกรดยาง .............................................................. 5
ก�รพกผอนนอนหลบ ................................................................................................ 6
ความหมายและประเภทของการพกผอน ...................................................... 6
การนอนหลบและกลไกการนอนหลบปกต ................................................... 6
ความส�าคญของการนอนหลบ ....................................................................... 9
ประโยชนของฮอโมนเจรญเตบโตหรอโกรทฮอโมน ..................................... 9
ผลกระทบจากการนอนพกผอนไมเพยงพอ ................................................. 10
ก�รดแลตนเองเพอปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ .............................................. 12
โครงสรางของตา ......................................................................................... 12
กลไกการมองเหน ........................................................................................ 14
แสงสวางและการมองเหน .......................................................................... 14
ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอและแสงสวางมากเกนไป .................... 15
โคมไฟและแสงสวางทดส�าหรบเกษตรกรสวนยาง ...................................... 17
เอกส�รอ�งอง ............................................................................................................................ 18
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
ส�รบญภ�พ
หนา
ภ�พท 1 การกรดยางทเพาะจากเมลด ...................................................................................... 3
ภ�พท 2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา ................................................................................ 3
ภ�พท 3 การกรดยางทเพาะจากเมลดและจากการตดตา ......................................................... 4
ภ�พท 4 ลกษณะของทอน�ายาง ............................................................................................... 4
ภ�พท 5 การกรดยาง ................................................................................................................ 5
ภ�พท 6 คลนสมองขณะตนและแตละระยะของการนอนหลบ ............................................... 7
ภ�พท 7 วงจรการนอนหลบปกต ............................................................................................ 8
ภ�พท 8 ปวยงายจากการพกผอนไมเพยงพอ ......................................................................... 10
ภ�พท 9 โครงสรางของตา ..................................................................................................... 13
ภ�พท 10 สวนประกอบของตาและหนาท .............................................................................. 13
ภ�พท 11 กลไกการมองเหน .................................................................................................... 14
ภ�พท 12 การควบคมปรมาณแสงของมานตา ......................................................................... 14
ภ�พท 13 แสงสวางไมเพยงพอท�าใหรมานตาขยาย.................................................................. 15
ภ�พท 14 แสงสวางมากเกนไปท�าใหรมานตาหด..................................................................... 16
ภ�พท 15 แสงจากโคมไฟคาดศรษะ......................................................................................... 17
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
ส�รบญต�ร�ง
หนา
ต�ร�งท 1 จ�านวนตนยางทคนกรดยางกรดได ............................................................................ 6
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
1
ก�รกรดย�ง ก�รพกผอน และก�รดแลตนเองในก�รปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ
1. บทนำ�
ชวงทมการกรดยางพารา เปนชวงทเกษตรสวนยางตองท�างานกรดยางชวงกลางคนท�าให
แบบแผนการนอนหลบพกผอนเปลยนไปบางรายพกผอนไมเพยงพอและเกดอาการเมอยลา
นอกจากนการท�างานกลางคนท�าใหเกษตรกรตองใชโคมไฟชวยในการสองสวางขณะกรดยาง
ซงอาจมผลตอดวงตาเมอตองจองเปนเวลานานหรอเมอโคมไฟมแสงสวางไมเพยงพอดงนนในชด
การเรยนรน จงไดน�าเสนอถงความรเกยวกบวธการกรดยางทเหมาะสมทจะท�าใหไดผลผลตมาก
ไมท�าใหเนอยางถกท�าราย และเกษตรกรสามารถจดการเวลา ใหมเวลาในการพกผอนนอนหลบ
มากขนนอกจากนชดการเรยนรยงไดน�าเสนอผลกระทบจากการพกผอนไมเพยงพอปญหาสายตา
จากแสงสวางและการดแลตนเองทเหมาะสมในการปองกนปญหาและผลกระทบตางๆดวย
2. วตถประสงคของชดก�รเรยนร
เพอใหแกนน�าเกษตรกรสวนยางพาราอาสาสมครสาธารณสขผน�าชมชนและผเกยวของ
2.1 สามารถอธบายความรเกยวกบการกรดยางการพกผอนไมเพยงพอและการดแล
ตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
2.2 สามารถดแลตนเองเพอปองกนผลกระทบจากการพกผอนไมเพยงพอ
2.3 สามารถถายทอดความร เกยวกบเวลาการกรดยางทเหมาะสมการพกผอนและ
การปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟตอเกษตรกรรายอน และสงเสรมใหเกษตรกรดแลตนเอง
ไดอยางเหมาะสม
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
2
3. เนอห�ชดก�รเรยนร
เนอหาในชดการเรยนร เรองการกรดยางการพกผอนและการดแลตนเองในการปองกน
ปญหาสายตาจากแสงไฟมดงน
3.1 ก�รกรดย�ง
3.1.1 การกรดยางทเพาะจากเมลด
3.1.2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา
3.1.3 วธการกรดยาง
3.1.4 เวลาทเหมาะสมส�าหรบการกรดยาง
3.2 ก�รพกผอนนอนหลบ
3.2.1 ความหมายและประเภทของการพกผอน
3.2.2 การนอนหลบและกลไกการนอนหลบปกต
3.2.3 ความส�าคญของการนอนหลบ
3.2.4 ผลกระทบจากการนอนหลบไมเพยงพอ
3.3 ก�รดแลตนเองเพอปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ
3.3.1 โครงสรางของตา
3.3.2 กลไกการมองเหน
3.3.3 แสงสวางและการมองเหน
3.3.4 ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอและแสงสวางมากเกนไป
3.3.5 โคมไฟและแสงสวางทดส�าหรบเกษตรกรสวนยาง
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
3
ภ�พท 1การกรดยางทเพาะจากเมลด
ภ�พท 2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา
3.1 ก�รกรดย�ง
การกรดยางดวยวธทถกตองจะท�าใหชาวสวนยางไดรบน�ายางปรมาณมากในแตละ
วนและทส�าคญทสดคอท�าใหตนยางทโดนกรดไมบอบช�าเสยหาย
3.1.1 การกรดยางทเพาะจากเมลด การกรดยางทเพาะจากเมลดแสดงดงภาพท1
3.1.2 การกรดยางทเพาะจากการตดตา การกรดยางทเพาะจากการตดตาแสดงดงภาพท2
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
4
3.1.3 วธการกรดยาง ตนยางทกตนมทอน�ายางอยทเปลอกวนเวยนรอบๆตนจากบนขวามาลาง
ซายการกรดยางจากขวามาซายซงกรดกนมาแตกอนนนทอน�ายางถกตดขาดนอยกวาการกรดจากซายมาขวาฉะนนจงควรกรดจากซายมาขวาเพอใหทอน�ายางถกตดขาดมากจะท�าใหไดน�ายางมากขนดงภาพท4
ภ�พท 4 ลกษณะของทอนายาง
การกรดยางทเพาะจากเมลดและจากการตดตามความแตกตางกนซงสามารถ
เปรยบเทยบความแตกตางดงภาพท3
ภ�พท 3 การกรดยางทเพาะจากเมลด และจากการตดตา
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
5
การกรดยางตองกรดลกเขาไป
ภายใตเปลอกของตนยางพาราประมาณ 6-10
มลลเมตรและกรดใหใกลเยอเจรญแตตองไม
ชดตดกบเยอเจรญดงภาพท5
ภ�พท 5 การกรดยาง
3.1.4 เวลาทเหมาะสมส�าหรบกรดยาง
ชวงเวลาทไดผลผลตดทสดคอเวลา03.00–06.00น.การกรดในชวงเวลา
ตางๆหลง06.00น.จะไดรบน�ายางลดนอยลงดงน
◆ เวลา06.00–08.00น.ผลผลตลดลง4–5%
◆ เวลา08.00–11.00น.ผลผลตลดลง16%
◆ เวลา11.00–13.00น.ผลผลตลดลง25%
การกรดยางในชวงเวลา06.00–08.00น.แมวาผลผลตลดลงกวาการกรดกลางคน
เลกนอยแตท�างานไดสะดวก ไมเสยคาใชจายในการซออปกรณใหแสงสวางและไมสญเสยวนกรด
จากการทฝนตกในตอนกลางคน
การกรดยางเวลากลางคนควรมอปกรณทใหแสงสวางอยางเพยงพอเพอสามารถ
เหนตนยางรอยกรดไดชดเจนตองไมกรดบาดหนายางและวสดอปกรณทใชตองไมท�าลายสขภาพ
และสงแวดลอมเชนการใชแบตเตอรแทนการใชแกสแคลเซยมคารไบดเปนตน
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
6
จ�านวนตนยางทคนกรดยางกรดไดในแตละวนขนกบระดบความสงของหนายาง
ดงแสดงในตารางท1
ต�ร�งท 1จ�านวนตนยางทคนกรดยางกรดได
ระดบการกรด จำานวนตน
ครงลำาตน 450 – 500
1 ใน 3 ของลำาตน 650 - 700
กรดหนาสง 300 – 350
3.2 ก�รพกผอนนอนหลบ
3.2.1 ความหมายและประเภทของการพกผอน
การพกผอนคอการหยดพกจากการท�างานหรอระหวางการท�างานเพอผอนคลาย
ความตรงเครยดลดความเหนดเหนอยและออนเพลยการพกผอนม3ลกษณะคอ
1) การพกผอนจตใจจากการท�ากจกรรมตางๆทท�าใหเกดความเพลดเพลน
2) การหยดพกชวคราวระหวางการท�างานทตอเนอง
3) การนอนหลบซงถอเปนการพกผอนทดทสด
3.2.2 การนอนหลบและกลไกการนอนหลบปกต
การนอนหลบเปนความตองการพนฐานของมนษยเปนชวงเวลาพกผอนของ
รางกายและจตใจภายหลงจากความเมอยลาจากการท�างานถอเปนเวลาทส�าคญตอชวตและสขภาพ
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
7
1) กลไกการนอนหลบปกต
กลไกการนอนหลบมลกษณะเปนวงจรหมนเวยนสามารถแบงระยะของ
การนอนหลบไดโดยใชการเคลอนไหวของลกตาและคลนไฟฟาสมองดงภาพท6
เวลานอนหลบทเหมาะสมส�าหรบวยผใหญคอ 7- 8ชวโมง
ตอคนชวงทนอนหลบไดดทสดคอระหวาง22.00น.-04.00น.และ
การนอนหลบควรถกรบกวนนอยทสด
ภ�พท 6 คลนสมองขณะตนและแตละระยะของการนอนหลบ
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
8
2) วงจรการนอนหลบปกต
การนอนหลบจะมระยะตางๆเกดขนเปนวงจรประกอบดวยระยะหลบตน
ระยะหลบลกระยะหลบลกมากและระยะหลบฝนซงการนอนหลบปกต7-8ชวโมงจะมวงจรเกดขน
4-5รอบโดยหนงรอบใชเวลาประมาณ90-110นาทวงจรการนอนหลบแสดงดงภาพท7
2.1) ระยะเคลมหลบเกดในชวง5นาทแรกของวงจรรางกายยงคงรบร
สภาพภายนอกถาตนระยะนจะเหมอนนอนไมหลบ
2.2) ระยะหลบตน ระยะนอณหภมจะต�าลงหวใจเตนชาลง รางกาย
ผอนคลายเตรยมเขาสระยะหลบลก
2.3) ระยะหลบลกและหลบลกมาก ระยะน รางกายมการเปลยนแปลง
โดยท�าหนาทชาลง เปนระยะทมความส�าคญในการสงเสรมการเยยวยาทางดานรางกายมการหลง
ฮอรโมนการเจรญเตบโต มการซอมแซมเนอเยอ สมอง กระดก เยอบผวหนง และไขกระดก
ชวยเสรมสรางการท�างานของระบบภมคมกน
2.4) ระยะหลบฝน คลนสมองคลายตอนตน เปนการเยยวยาทางดาน
อารมณเปนระยะทสมองท�าหนาทส�าคญส�าหรบการเรยนรความจ�าและการปรบตวชวยใหอารมณ
แจมใสเตรยมจตใจใหพรอมส�าหรบการท�างานในวนตอไป
ภ�พท 7 วงจรการนอนหลบปกต
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
9
3.2.3 ความส�าคญของการนอนหลบ
ประโยชนของการนอนหลบคอสงเสรมการหลงของฮอรโมนการเจรญเตบโต
ซงจะหลงมากทสดหลงรางกายหลบสนทประมาณ60-90นาทเชนหากหลบ23.00น.ฮอรโมน
จะหลงเทยงคนและหลงมากชวง00.30-01.00น.
3.2.4 ประโยชนของฮอรโมนเจรญเตบโตหรอโกรทฮอรโมน
◆กระตนการเจรญเตบโตของกลามเนอและเนอเยอตางๆ
◆กระตนเซลลสรางกระดกออนท�าใหเกดการเจรญเตบโตของกระดก
◆ ชวยซอมแซมรางกายทสกหรอและสงเสรมกระบวนการหายของแผล
◆ ควบคมระดบน�าตาลในเลอดใหอยในระดบปกต
◆ กระตนใหเกดการสลายไขมนและยบยงการสะสมไขมนในกระแสเลอด
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
10
13
ควบคมระดบน าตาลในเลอดใหอยในระดบปกต
กระตนใหเกดการสลายไขมนและยบยงการสะสมไขมนในกระแสเลอด
3.2.4 โทษจากการพกผอนไมเพยงพอ
1) ท าใหปวยงาย
เนองจากการนอนหลบ ปกต จะชวยสงเสรมระบบภมคมกนของรางกาย ดงนนคนทนอนไมพอ จงม ความตานทานตอการตดเชอลดลง จงท าใหปวยงาย ดงภาพท 8
2) ท าใหรางกายเมอยลา
ปกต เมอรางกายท างานหนก รางกายจะรกษาสมดลโดยการตองการการพกผอนมากขน แตเมอรางกายอดนอ นกระบวนก ารฟนฟสภาพของรางกายจะท างานลดลง ท าให เพมระดบของภาวะงวงนอนในระหวางวน แตหากยงตองท างานตอเนอง จะเกดความเมอยลามากขนสงผลตอ การฟนตวของกลามเนอ และการท างานของระบบประสาท
ภาพท 8 ปวยงายจากการพกผอนไมเพยงพอ ภ�พท 8 ปวยงายจากการพกผอนไมเพยงพอ
3.2.5 ผลกระทบจากการพกผอนไมเพยงพอ
1) ท�าใหปวยงาย
เนองจากการนอนหลบปกต จะชวยสงเสรมระบบภมคมกนของรางกาย
ดงนนคนทนอนไมพอจงมความตานทานตอการตดเชอลดลงจงท�าใหปวยงายดงภาพท8
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
11
2) ท�าใหรางกายเมอยลา
ปกต เมอรางกายท�างานหนกรางกายจะรกษาสมดลโดยการตองการการ
พกผอนมากขนแตเมอรางกายอดนอนกระบวนการฟนฟสภาพของรางกายจะท�างานลดลงท�าให
เพมระดบของภาวะงวงนอนในระหวางวน แตหากยงตองท�างานตอเนอง จะเกดความเมอยลา
มากขนสงผลตอการฟนตวของกลามเนอและการท�างานของระบบประสาท
3) ท�าใหระบบความจ�าและประสาทมประสทธภาพลดลง
ปกตขณะนอนหลบ มการโอนขอมลทเรยนรส ความทรงจ�าระยะยาว
ซงจะท�างานไดดเมอมการพกผอนเพยงพอแตเมอมภาวะอดนอนหรอพกผอนไมเพยงพอท�าให
ระบบจดเกบความทรงจ�าและระบบประสาทมประสทธภาพลดลง
14
3) ท าใหระบบความจ าและประสาทมประสทธภาพลดลง ปกตขณะนอนหลบ มการโอนขอมลทเรยนร ส ความทรงจ าระยะยาว ซงจะท างานไดดเมอมการพกผอนเพยงพอ แตเมอมภาวะอดนอน หรอพกผอนไมเพยงพอ จ าท าให ระบบจดเกบความทรงจ า และระบบประสาท จะมประสทธภาพลดลง
4) ท าใหเครยด และอารมณแปรปรวน เนองจากการนอนหลบจะชวยลดความเครยด ความวตกกงวล และซอมแซมอารมณ
ท าใหสดชน ซงเปนการเตรยมจตใจ และสมองใหมประสทธภาพในการท างานวนตอไป แตเมอมภาวะอดนอน หรอพกผอนไมเพยงพอ จะท าใหเกดความเครยด อารมณเปลยนแปลงไดงายโดยไมมเหตผล และมอาการงวงนอนหรอรสกไมสดชนตลอดทงวน
5) ท าใหหวบอย อวน ผวหนงอกเสบ การพกผอนไมเพยงพอ รางกายจะผลตฮอรโมนทจ าเปนในการควบคม
ปรมาณกลามเนอและไขมนนอยลง ท าใหรางกายสะสมไขมนมากขน การพกผอนไมเพยงพอ รางกายจะผลตสารซงมบทบาทในการควบคม
ความอยากอาหารนอยลง ท าใหมความอยากอาหารเพมขน การพกผอนไมเพยงพอ ท าใหสารทมบทบาทในการปกปองเซลลผวหนง
จากสารอนมลอสระตางๆลดลง ท าใหผวหนง เกดการอกเสบหรอภมแพของผวหนงงายขน
6) ท าใหเปนโรคหวใจ ตายเรว การนอนไมพอ หรอนอนนอยกวา 5-6 ชม ตอคน มผลท าใหอตราการตาย
ทเพมสงขน
ฮปโปแคมปส
4) ท�าใหเครยดและอารมณแปรปรวน
เนองจากการนอนหลบจะชวยลดความเครยดความวตกกงวลและซอมแซม
อารมณท�าใหสดชนซงเปนการเตรยมจตใจและสมองใหมประสทธภาพในการท�างานวนตอไปแต
เมอมภาวะอดนอนหรอพกผอนไมเพยงพอจะท�าใหเกดความเครยดอารมณเปลยนแปลงไดงายโดย
ไมมเหตผลและมอาการงวงนอนหรอรสกไมสดชนตลอดทงวน
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
12
5) ท�าใหหวบอยอวนผวหนงอกเสบ
◆ การพกผอนไมเพยงพอรางกายจะผลตฮอรโมนทจ�าเปนในการควบคม
ปรมาณกลามเนอและไขมนนอยลงท�าใหรางกายสะสมไขมนมากขน
◆ การพกผอนไมเพยงพอรางกายจะผลตสารซงมบทบาทในการควบคม
ความอยากอาหารนอยลงท�าใหมความอยากอาหารเพมขน
◆ การพกผอนไมเพยงพอท�าใหสารทมบทบาทในการปกปองเซลล
ผวหนงจากสารอนมลอสระตางๆลดลงท�าใหผวหนงเกดการอกเสบ
หรอภมแพของผวหนงงายขน
6) ท�าใหเปนโรคหวใจและตายเรว
◆ การนอนไมพอหรอนอนนอยกวา5-6ชวโมงตอคนมผลท�าใหอตรา
การตายเพมสงขน
◆ เสยงตอภาวะเสนโลหตในสมองอดตนหรอโรคหวใจ มากกวา
คนทนอน6-8ชวโมงตอคนถง2เทา
◆ เสยงตอภาวะหวใจลมเหลวมากกวาคนทนอน 6-8 ชวโมงตอคน
ถง1.6เทา
3.3 ก�รดแลตนเองเพอปองกนปญห�ส�ยต�จ�กแสงไฟ
3.3.1 โครงสรางของตา
ดวงตาขยบไดดวยมดกลาม เนอเลก 6 มด และภายในตาเตมไปดวยของเหลวใส
เรยกวา วนตา นอกจากนยงมสวนประกอบของตาอกหลายสวน ดงภาพท 9 ซงแตละสวนกม
หนาทแตกตางกนดงภาพท 10
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
13
ภ�พท 9 โครงสรางของตา
ภ�พท 10 สวนประกอบของตาและหนาท
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
14
3.3.2 กลไกการมองเหน
กลไกการมองเหนเกดขนไดดงทแสดงในภาพท11
3.3.3 แสงสวางและการมองเหน
สวนทควบคมปรมาณแสง
ทเขาสลกตาไมใหมากเกนไป คอมานตาซงจะ
มกลามเนอควบคมการหดและขยายของมานตา
เพอใหปรมาณแสงเขาสลกตาไดมากขนและเพอ
ใหมองภาพไดชดเจนยงขนในตอนกลางวนแสง
จามากมานตาจะหดเลกลงเพอลดการรบแสง
และในกลางคนหรอในทมดมานตาจะขยายเพอ
ใหแสงเขาสลกตาไดมากขนดงภาพท12
ภ�พท 11 กลไกการมองเหน
16
3.3.2 กลไกการมองเหน
กลไกการมองเหน เกดขนได ดงทแสดงใน ภาพท 11
3.3.3 แสงสวางและการมองเหน
สวน ทควบคมปรมาณแสงทเขาสลกตาไมใหมากเกนไป คอ มานตา ซงจะมกลามเนอ ควบคมการหดและขยายของมานตาเพอใหปรมาณแสงเขาสลกตาไดมากขน และ เพอใหมองภาพไดชดเจนยงขน ในตอนกลางวน แสงจามาก มานตาจะหดเลกลงเพอลดการรบแสง และใน กลางคน หรอในทมด มานตาจะขยาย เพอใหแสงเขาสลกตาไดมากขน ดงภาพท 12
ภาพท 11 กลไกการมองเหน
ภาพท 12 การควบคมปรมาณแสงของมานตา ภ�พท 12 การควบคมปรมาณแสงของมานตา
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
15
3.3.4 ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอและแสงสวางมากเกนไป
1) แสงสวางไมเพยงพอ
เมออยในทมแสงสวางไมเพยงพอหรอเดนในทมดหรอตองเพงตลอดเวลา
รมานตาจะขยายออกเพอใหมองภาพไดชดเจนกลามเนอควบคมการขยายของรมานตาตองท�างาน
ตลอดเวลาท�าใหเกดการเมอยลาของดวงตาปวดกระบอกตามนศรษะปวดตามองภาพไมชดเจน
เสยงตอการเกดอบตเหตดงภาพท13
17
3.3.4 ผลกระทบจากแสงสวางไมเพยงพอ และแสงสวางมากเกนไป
1) แสงสวางไมเพยงพอ
เมออยในทมแสงสวางไมเพยงพอหรอเดนในทมด หรอตองเพงตลอดเวลา รมานตาจะขยายออก เพอใหมองภาพไดชดเจนกลามเนอควบคมการขยายของรมานตาตอง ท างานตลอดเวลา ท าใหเกดการเมอยลาของดวงตา ปวดกระบอกตา มนศรษะปวดตา มองภาพ ไมชดเจนเสยงตอการเกด อบตเหต ดงภาพท 13
2) แสงสวางมากเกนไป
การมองแสงจากดวงไฟทสองเขาสดวงตาขณะกรดยาง หรอแสงสะทอนกลบจากหนายาง และการจองในระยะใกลๆ ตอเนองเปนระยะเวลานานโดยไมกระพรบตา ท าให รมานตาหดเลกลงเพอลดแสงใหนอยลง จะเพมการท างานของกลามเนอตาและกลามเนอแกวตา ท าใหเกดอาการ ดวงตาเมอย ลา กลามเนอรอบดวงตาตง
กลามเนอหนงตากระตก ปวดตา วงเวยน มนศรษะ การมองเหนลดลง น าตาระเหยเรวกวาปกต ตาแหง ระคายเคองตอเยอยา และกระจกตา และอาจกอใหเกด อบตเหต เนองจากความสามารถในการมองเหนลดลงได ดงภาพท 14
ภาพท 13 แสงสวางไมเพยงพอท าใหรมานตาขยาย
ภาพท 13 แสงสวางมากเกนไป ท าใหรมานตาหด
ภ�พท 13 แสงสวางไมเพยงพอทาใหรมานตาขยาย
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
16
2) แสงสวางมากเกนไป
การมองแสงจากดวงไฟทสองเขาสดวงตาขณะกรดยางหรอแสงสะทอน
กลบจากหนายางและการจองในระยะใกลๆตอเนองเปนระยะเวลานานโดยไมกระพรบตา ท�าให
รมานตาหดเลกลงเพอลดแสงใหนอยลงจะเพมการท�างานของกลามเนอตาและกลามเนอแกวตา
ท�าใหเกดอาการดวงตาเมอยลากลามเนอรอบดวงตาตงกลามเนอหนงตากระตกปวดตาวงเวยน
มนศรษะการมองเหนลดลงน�าตาระเหยเรวกวาปกตตาแหงระคายเคองตอเยอยาและกระจกตา
และอาจกอใหเกดอบตเหตเนองจากความสามารถในการมองเหนลดลงไดดงภาพท14
ภ�พท 14 แสงสวางมากเกนไปทาใหรมานตาหด
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
17
3.3.5 โคมไฟและแสงสวางทดส�าหรบเกษตรกรสวนยาง
1) แสงตองใหความสองสวางเพยงพอท�าใหมองเหน โดยทแสงไมมาก
เกนไปจนตาพราและไมนอยเกนไปจนตองหรตา
2) เปนแสงทมาจากหลอดไฟหรอแหลงก�าเนดทด ใหแสงทมสทเหมาะสม
คอแสงสขาวนวลคลายกบแสงจากดวงอาทตยมากทสด
3) เปนแสงทมคณภาพไมกะพรบมความสวางและสทสม�าเสมอประเภทของ
แสงจากโคมไฟคาดศรษะแสดงดงภาพท15
ภ�พท 15 แสงไฟคาดศรษะ
ชดการเรยนรท 1
การกรดยาง การพกผอน และการดแลตนเองในการปองกนปญหาสายตาจากแสงไฟ
18
เอกส�รอ�งอง
นตยาตรศลปวเศษ,และพมลพรรณ พทยานกล. (2555). ก�รนอนเพอชะลอวยและเพอสขภ�พ.
สบคนเมอ8เมษายน2559,จากhttp://www.phamacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/
มงคลกรชตทายาวธ. [ม.ป.ป.].ก�รนอนใหหลบเปนเรองสำ�คญ. สบคนเมอ 8 เมษายน 2559,
จากhttp://www.mongkoldham.com.
ศนยบรหารจดการความเสยงมหาวทยาลยมหดล.(2554).นอนดก พกผอนไมเพยงพอ เสยงอวน
หน�แก สขภ�พยำ�แยและต�ยไว. สบคนเมอ31มนาคม2559,จากhttp://www.op.mahidol.
ac.th/orau/index.php/Risk-Poster
Phillips,A.B.,&Gelula,L.R.(2006).Sleep-Wake Cycle: its physiology and impact on health.
RetrievedApril7,2016,fromwww.sleepfoundation.org
กรมสวสดการและคมครองแรงงาน.(2549)แนวปฏบตต�มกฎกระทรวง กำ�หนดม�ตรฐ�นในก�ร
บรห�รและก�รจดก�รด�นคว�มปลอดภย อ�ชวอน�มย และสภ�พแวดลอมในก�รทำ�ง�น
เกยวกบคว�มรอน แสงสว�ง และเสยง พ.ศ. 2549 ก�รตรวจวดคว�มเขมแสงสว�ง. สบคน
เมอ15มนาคม2559,จากhttp://www.bsa.or.th
อนตร�ยจ�กแสงสว�งไมเพยงพอ.สบคนเมอ15มนาคม2559,จากwww.cr-engineer.com/images/
pulldown_1304840984/no%20light.pdf