หนวยท 2 เรอง ระบบคลตช (Clutch System)

หนวยท 2 ระบบคลตช (Clutch System)

ระบบคลตช เปนอปกรณทท ำหนำทตดหรอตอก ำลงทสงมำจำกเครองยนตเพอประโยชนในกำร

เปลยนเกยรโดยอำศยควำมฝดระหวำงแผนคลตชกบแผนกดคลตช และลอชวยแรง (Fly wheel) ดงนน คลตชจงสำมำรถถำยทอดก ำลงงำนจำกเครองยนตไปขบลอรถยนต เพอกำรออกตวของรถยนตสะดวกและนมนวล ดงนนนกเรยนจะตองศกษำใหเขำใจถงหลกกำรระบบคลตช เพอจะไดน ำควำมรไปปฏบตงำนไดอยำงมประสทธภำพ

2.1 สวนประกอบคลตช รถยนตทใชกระปกเกยรแบบธรรมดำ คลตชคอกลไกท ำหนำทควบคมกำรตอและตดก ำลงจำก

เครองยนตไปยงกระปกเกยร คลตชจะตดตงอยระหวำงเครองยนตกบกระปกเกยร ชดคลตชจะยดตดกบลอชวยแรงดวยโบลตทดำนหลงของเครองยนตกคอเพลำขอเหวยง อปกรณในชดคลตชมสวนประกอบทส ำคญ ๆ ดงนคอ

2.1.1 ลอชวยแรง (Flywheel) 2.1.2 แผนคลตช (Clutch Disc) 2.1.3 แผนกดคลตช (ClutchPressure Plate) 2.1.4 ลกปนกดคลตช (ClutchRelease Bearing) 2.1.5 กำมปกดคลตช(ClutchRelease Fork) 2.1.6 และเพลำคลตช (Clutch Shaft Bearing)

ภำพท 2.1 แสดงสวนประกอบของชดคลตช

แผนคลตช

ลอชวยแรง

คลปลอกลกปนกดคลตช

ลกปนกดคลตช

กำมปกดคลตช

แผนกดคลตช

ยำงกนฝ นกำมปกดคลตช

เพลำคลตช

2.1.1 ลอชวยแรง (Flywheel) ลอชวยแรง ตดตงอยกบเพลำขอเหวยง (Crank Shaft) มฟนเฟอง ( Ring Gear) ตดอยกบขอบดำนนอกของลอชวยแรงลอชวยแรงผลตจำกเหลกหลอผสมแกรไฟต หนำสมผสดำนนอก มลกษณะเรยบตดแนบสนทกบแผนคลตช ลอชวยแรงท ำหนำท เปนตวสะสมพลงงำน เพอชวยลด อำกำรสนของเครองยนต

ภำพท 2.2 แสดงลกษณะลอชวยแรง

2.1.2 แผนคลตช (Clutch Disc) แผนคลตชท ำหนำท ถำยทอดแรงบดใหเปนไปอยำงรำบเรยบ โดยไมมอำกำรกระตก และตอง

ถำยทอดก ำลงอยำงตอเนองโดยไมเกดกำรลนไถล แผนคลตช มลกษณะเปนแผนกลม ๆ ท ำจำกเหลกกลำเปนแผนบำง ๆ มแผนควำมฝดทท ำมำจำกวสด

ทเปนแรใยหน (Asbestos) ผสมผงโลหะ เชนผงทองแดง ทองเหลอง เพอชวยในกำรจบตวกนทหนำสมผส เพมควำมทนทำน ทนตอควำมรอนและแรงเสยดทำนสง โดยจะถกยดตดอยกบผวของแผนคลตชทงสองดำนดมของแผนคลตชจะถกท ำใหเปนรองไวสวมกบเพลำรบก ำลงจำกเครองยนตทมลกษณะเชนเดยวกน เพอใหแผนคลตชนนสำมำรถเลอนไปมำบนเพลำได เมอคลตชท ำงำน แผนคลตชจะถกบบใหอดอยกบลอชวยแรงดวยแรงกดของชดแผนกดคลตชใหหมนไปกบเพลำรบก ำลงของกระปกเกยรดวยควำมเรวทเทำกบเครองยนต

ลอชวยแรง

ภำพท 2.3 แสดงลกษณะแผนคลตช

2.1.3 แผนกดคลตช (Pressure Plate) แผนกดคลตช จะท ำหนำท ยดและตดตงชดอปกรณตำง ๆ ของคลตช โดยจะยดกดแผนคลตชใหแนบ

สนทกบลอชวยแรงโดยมสปรงกดอยทดำนหลงของแผนกดคลตช หนำสมผสของแผนกดคลตชจะตองเรยบสม ำเสมอกน ถำแผนกดมแรงกดไมสม ำเสมอกจะท ำใหแรงกดท แผนคลตชเอยงและเกดกำรเสยดส เกดควำมรอน และเกดกำรสกหรอ และท ำใหคลตชลนได ชดกดแผนคลตชทใชอยกบรถยนตทว ๆ ไปปจจบนมอย 2 แบบ คอ

1. แผนกดคลตชแบบขดลวดสปรง (Coil Spring Clutch) จะมอย 3 ขำ ทเรยกวำนวคลตช ขำคลตช หรอ “ตนผ” แตละขำอยในรปสเหลยมของ

ฝำครอบคลตช และยดอยกบสลกเกลยวปรบของขำคลตช แผนกดคลตชแบบนถกอดแนนกบลอชวยแรงไดดวยแรงกดของขดลวดสปรงจ ำนวนตงแต 6 – 12 ตว ทตดตงโดยรอบในแนวตงฉำกกบแผนกดคลตช เมอแผนคลตชถกแผนกดคลตชอดแนนกบลอชวยแรง แผนคลตชจงหมนไปพรอมกบ เพลำขอเหวยง และท ำใหเพลำคลตชซงสวมอยกบแผนคลตชหมนตำมไปดวย เมอกดคลตช ขำคลตชถกกดลงเปนกำรตดกำรสงก ำลง ลกปนคลตชเลอนเขำหำปลำยดำนใน และปลำยดำนนอกของ 3 ขำ กระดกยกแผนกดคลตชใหออกจำกแผนคลตช ท ำใหแผนคลตชเปนอสระ จงเปนกำรตดกำรสงก ำลงจำกเครองยนต

สปรงแผนคลตช โครงแผนคลตช

หมดย ำ

ผำคลตช

ดมแผนคลตช

ภำพท 2.4 แสดงลกษณะแผนกดคลตชแบบขดลวดสปรง

2. แผนกดคลตชแบบไดอะแฟรม(Diaphram Spring Clutch) หรอแบบหว แผนกดคลตชแบบนใชแผนไดอะแฟรมสปรงทท ำจำกโลหะเหลกกลำทผำนกรรมวธกำรผลต โดยกำรอดขนรป และชบแขงดวยควำมรอน กดแผนกดคลตชใหอดแนนกบลอชวยแรง และเมอปลำยหวคลตชถกกดแผนไดอะแฟรมถกดนเขำดำนใน ตำนกบแหวนทท ำหนำทเปนจดหมน ขอบดำนนอกของขอบไดอะแฟรมจะดงใหแผนกดคลตชแยกออกจำกแผนคลตช และแผนคลตชกจะหมนไดอยำงอสระขอดของคลตชแบบแผนไดอะแฟรมคอ 1. แรงกดทเกดขนไดเทำ ๆ กนทกจด 2. มควำมสมดลดกวำแบบขดลวดสปรง เนองจำกเปนวงกลมแผนเดยว

3. ออกแรงกดนอยกวำแบบขดลวดสปรง แรงกดเปลยนแปลงเลกนอยเมอแผนคลตชสก 4. แรงกดไมเปลยนแปลงขณะควำมเรวสง

ฝำครอบคลตช ยด นวคลตช

ยด

โบลทปรบตง นวคลตช

สปรงขด

แผนกดคลตช

ภำพท 2.5 แสดงลกษณะแผนกดคลตชแบบสปรงไดอะแฟรม

2.1.4 ลกปนกดคลตช (Release Bearing) ลกปนกดคลตชท ำหนำท กดหวคลตชใหเคลอนทไปในแนวทศทำงเดยวกบลอชวยแรงเพอ

ดงแผนกดคลตชใหเคลอนทถอยออกมำ ลกปนคลตชนจะตดอยกบตวกำมปคลตช สวนตวรองรบจะเปนแผนวงแหวนหนำตดอยกบตวคลตชหรอหวคลตช ซงมขนำดเทำๆกนกบตวลกปนกดคลตชและจะหมนไปพรอมๆ กนกบแผนกดคลตช ลกปนกดคลตชจะท ำเปนชดส ำเรจอดจำระบซลปดอยำงดเพอปองกนกำรช ำรดไมใหเสยหำยไดงำยจงไมจ ำเปนตองมกำรหลอลน

ฝำครอบคลตช

แผนสปรงยด

ฝำครอบคลตช

ไดอะแฟรมสปรง

ฝำครอบคลตช

แผนกดคลตช

ภำพท 2.6 แสดงลกษณะลกปนกดคลตช

2.1.5 กามปกดคลตช (Release fork) กำมปกดคลตชจะยนออกมำทำงดำนขำงของตวเรอนคลตช (Clutch housing) ในกำรตดตงจะมสปรง

ส ำหรบดนซลกนฝ นทปดรตวเรอนคลตชน เพอปองกนไมใหฝ นละอองเขำไปภำยใน จะมสตดหวกลม (Clutch ball stud) ทอยดำนขำงในตวเรอนคลตชท ำหนำทเปนจดหมนใหกำมป กดคลตชในขณะทปลำยดำนนอกของกำมปกดคลตช จะเคลอนทไปมำของโดยกำรท ำงำนของ คลตชท ำใหลกปนกดคลตช (Throwout

bearing) ประกอบอยทปลำยของกำมปกดคลตชเคลอนทไปมำดวย

ภำพท 2.7 แสดงลกษณะกำมปกดคลตช

ลกปนกดคลตช

กำมปกดคลตช

2.1.6 เพลาคลตชหรอเพลารบก าลง (Clutch Shafter Input Shaft ) เพลำคลตชมลกษณะดงน ดำนหวของเพลำคลตชมฟนหนำเฟอง (Dog Teeth) ส ำหรบตอกบปลอกดมคลตช หรอปลอกเลอนของต ำแหนงเกยร4 และบนเพลำคลตชยงมเฟองฟนเฉยงขบกบเฟองฟนเฉยงตวแรกบนเพลำรอง สวนดำนปลำยของเพลำคลตชสวมอยกบลกปนปลำยเพลำคลตชซงอยในเบำของเพลำขอเหวยงเพลำคลตชท ำหนำทรบก ำลงจำกเครองยนตสงไปยงกระปกเกยร บนเพลำคลตช มแผนคลตชเคลอนทไปมำ ตำมควำมยำวของรอง (Spline) เมอแผนคลตชหมนจะท ำใหเพลำคลตชหมนตำมไปดวย

ภำพท 2.8 แสดงลกษณะเพลำคลตชหรอเพลำรบก ำลง

2.2 หนาทของคลตช คลตชรถยนตเปนอปกรณทท ำหนำท ตอและตดก ำลงจำกเครองยนตไปยงกระปกเกยรเพอประโยชน

ในกำรเปลยนเกยรโดยอำศยควำมฝดระหวำงแผนคลตชกบแผนกดคลตช และลอชวยแรง (Fly wheel) ดงนนคลตชจงสำมำรถถำยทอดก ำลงงำนเพยงเลกนอยจำกเครองยนต ไปขบลอรถยนต เพอทจะท ำใหกำรออกตวของรถยนตสะดวกและนมนวล

ภำพท 2.9 แสดงประกอบหนำทของคลตช

เครองยนต

คลตช

กระปกเกยร

ขอตอออน

เพลำกลำง เฟองทำย

กรวยคลตช เฟองขบหลก (เฟองเกยร4)

ฟนเฟอง เพลำคลตช สไปลนเพลำคลตช

2.3 หลกการท างานของคลตช

เมอไมเหยยบคลตช ลอชวยแรง (Fly wheel) จะประกบตดกบแผนคลตช (Clutch disc) และแผนคลตชกจะถกประกบดวยแผนกดคลตช (Clutch Pressure Plate ) อกช นหนงโดยแผน กคลตช (Pressure plate) จะประกอบเปนชดเดยวกบฝำครอบคลตช (Clutch cover) และสปรงไดอะแฟรม (Spring diaphragm)

ขณะตดก ำลง ขณะตอก ำลง

ภำพท 2.10 แสดงกำรท ำงำนของระบบคลตช

เมอผขบขออกแรงเหยยบแปนเหยยบคลตชทอยในรถยนตแรงเหยยบน จะถกถำยทอดออกไปสกำมปกดคลตช ซงมแกนยนออกมำนอกหองคลตช เมอกำมปกดคลตชไดรบแรงมำ กจะสงแรงเขำไปกดลกปนกดคลตชทตดตงอยบนแกนเพลำคลตช และอยตดกบบรเวณ ศนยกลำงของแผนสปรงไดอะแฟรม ท ำใหบรเวณจดศนยกลำงของแผนสปรงไดอะแฟรม ยบลงไปในขณะทบรเวณศนยกลำงของ แผนสปรงไดอะแฟรมยบลงไปจะท ำใหขอบแผนสปรงไดอะแฟรมกระดกขน ซงปลำยขอบแผนสปรงไดอะแฟรมนจะยดตดกบดำนหลงของแผนกดคลตช กำรกระดกขนของ ปลำยขอบแผนสปรงไดอะแฟรมเสมอนหนงไปดงแผนกดคลตช ใหถอยหลงออกมำ เมอเปนเชนนแรงกดทกระท ำตอ แผนคลตช กจะลดนอยลง ยงถำผขบขเหยยบแปนคลตช ใหสดระยะแปนเหยยบคลตช กจะยงท ำให แผนคลตชเปนอสระมำกขน จดนเองทจะเปนประโยชนตอนเปลยนเกยร เมอเปลยนเกยรเรยบรอย ผขบขกคนเทำออกมำจำกแปนเหยยบคลตช สปรงไดอะแฟรมกจะดนลกปนกดคลตช บนเพลำคลตช กลบคนสทเดม พรอมทงแผนกดคลตชกจะกลบคนไปกดคลตชดงเดม

2.4 ชนดของคลตช คลตชรถยนตในปจจบนทนยมใชแบงเปน 2 ชนด คอคลตชแบบแหง (Dry Clutch ) และคลตช

อตโนมต (Automatic Clutch)

ลอชวยแรง แผนคลตช แผนกดคลตช

ลอชวยแรง แผนคลตช แผนกดคลตช

1. คลตชแบบแหง (Dry Clutch) มลกษณะเปนจำนกลมท ำดวยโลหะเหลกกลำเปนแผน

บำง ๆ ตรงกลำงของแผนคลตชจะเซำะเปนรองสไปลน (Spline hub) ใชสวมกบเพลำคลตช สำมำรถเคลอนทไปมำ บนเพลำรบก ำลงได สวนของผำคลตชทง 2 ดำนเปนแผนควำมฝดและทนควำมรอนท ำมำจำกสำรสงเครำะหประเภท แอสเบสทอส ผสมโลหะใยหน สปรงของแผนคลตชจะท ำหนำทยดโครงคลตชในขณะทแผนคลตชมแรงบดและสงก ำลงงำนปจจบนนยมใชในรถยนตนงและรถบรรทก

ภำพท 2.11 แสดงลกษณะของแผนคลตชแบบแหง (Dry Clutch)

2. คลตชอตโนมต (Automatic Clutch) มชอเรยกอกอยำงหนงวำ ทอรกคอนเวอรเตอร (Torque Convertor) เปนคลตชของเหลวทบรรจน ำมน ไฮดรอลกอยภำยในปมอมเพลเลอรและเทอรไบนรนเนอรโดยอำศยควำมเรวรอบของเครองยนตเปนหลก แรงเหวยงของน ำมนไฮดรอลกสทอยในปมอมเพลเลอร เหวยงไปกระทบกบครบของเทอรไบนรนเนอรท ำใหเทอรไบนรนเนอรหมนไปในทศทำงเดยวกบเพลำขอเหวยงขบชดเกยรใหสำมำรถหมนตอไป ในขณะรถยนตมควำมเรวรอบของเครองยนตต ำหรอเดนเบำน ำมนไฮดรอลกส สำมำรถสงก ำลงไดเพยงบำงสวนแตเมอเพมควำมเรวรอบของเครองยนตมำกขนปมอมเพลเลอรกจะเหวยงน ำมนไฮดรอลกสแรงขนท ำใหกำรสงก ำลงจำกเครองยนตไปยงชดเกยรเพมขน สงผลใหรถยนตสำมำรถเคลอนทไดอยำงมประสทธภำพ

แผนคลตชแบบแหง

ภำพท 2.12 แสดงลกษณะคลตชอตโนมต (Automatic Clutchor Torque Convertor)

2.5 กลไกควบคมการท างานของระบบคลตช คลตชรถยนตเปนอปกรณส ำคญทท ำหนำทตดหรอตอก ำลงทสงมำจำกเครองยนตไปยง

กระปกเกยร วธกำรควบคมกำรท ำงำนของคลตชแบงได 2 ลกษณะคอ 1. กำรควบคมคลตชแบบกลไกซงแบงออกเปน 2 ชนดคอ แบบกำนตอ และแบบใชสำย

กำรท ำงำนแบบกำนตอ ประกอบดวย แปนเหยยบคลตช กำนตอ โดยกำนตอชวงท 1 สงแรงผำนไปยงกำนตอชวงท 2 และกำนตอชวงท 2 สงแรงผำนไปยงกำนตอชวงท 3 และจะท ำงำนแบบนตอไปเรอย ๆ ตำมจ ำนวนชวงตอท บรษทผผลตออกแบบ ตอจำกนนกำนตอชวงสดทำยจะไปกดกำมปกดคลตช ลกปนกดคลตช และชดกดแผนคลตช ท ำใหแผนคลตชเปนอสระ ซงเปนกำรตดก ำลงงำนจำกเครองยนตทสงไปยงกระปกเกยร

คลตชอตโนมต

กำมปกดคลตชชกดคลตช

ปจจบนไมนยมใช กำรควบคมคลตชดวยกลไกแบบกำนตอ เพรำะกำนตอแตละชนสกหรอเรวกวำปกต และตองมกำรปรบตงระยะกำรควบคมบอยครง ไมเชนนนจะท ำใหกระปกเกยรมเสยงดงและเขำเกยรยำก

ภำพท 2.13 แสดงสวนประกอบคลตชแบบกลไกหรอกำนตอ

กำรควบคมคลตชทใชสำยหรอเรยกวำ คลตชแบบสำย เปนกำรควบคมกำรท ำงำนของคลตช โดยใชอปกรณสำยคลตช เปนตวตอวงจรควบคมกำรท ำงำนของคลตช ระหวำงคนเหยยบคลตช กบตวคลตช ทฝำครอบคลตชลกษณะ ของสำยคลตชประกอบ ดวยชดสำยคลตชลวดสลงมตวหมตอระหวำงคนเหยยบคลตช กบกำมปคลตชทเสอคลตช เมอกดคนเหยยบคลตช จะเปนตวดงกำมปคลตชไปกดลกปนคลตชใหแผนกดคลตชออกจำกแผนคลตช ท ำใหแผนคลตชลอยตวเปนอสระ เมอปลอยคลตชสปรงทตออยกบกำมปคลตช กจะดงใหกำมปคลตชกลบเขำทเดม แผนคลตชกจะเขำสมผสกบผวหนำแปลนของลอชวยแรงซงคลตชจะตอวงจรกำรสงก ำลงของเครองยนตกบเกยรปจจบนไมนยม

ลอชวยแรง

แผนคลตช ชดกดแผนคลตช

ลกปนกดคลตช

กำมปกดคลตช

สำยคลตช

นอตปรบตงระยะฟรคลตช

แปนเหยยบคลตช

คนเหยยบคลตช

สปรง

ลกปนกดคลตช

ชดกดแผนคลตช แผนคลตช ลอชวยแรง

กำนตอ

แปนเหยยบคลตช

คนเหยยบคลตช

สปรงดงกลบ

นอตปรบตงระยะฟรคลตช

จดหมนกลไกกำนตอ

ภำพท 2.14 แสดงสวนประกอบคลตชแบบสำย

2. กำรควบคมคลตชแบบไฮดรอลกส (Hydraulic Clutch) เปนกำรควบคมกำรท ำงำนของ คลตชโดยใชระบบไฮดรอลกเชอมตอกำรท ำงำนระหวำงแมปมคลตชเพมแรงดนน ำไฮดรอลกส สงผำนทำงทอโดยไดแรงกดจำกแปนคลตซกดผำนแมปมคลตซสงแรงดนน ำมนวงไปถงลกปมคลตซไปดนใหกำมปคลตชกดคลตซท ำงำนเปนกำรตดและตอก ำลงงำนจำกเครองยนตสงไปยงกระปกเกยรปจจบนเปนทนยมใชโดยกนทวไป

ภำพท 2.15 แสดงสวนประกอบคลตชแบบไฮดรอลก

กำรควบคมคลตชแบบไฮดรอลกส มสวนประกอบมดงน

1. แมปมคลตชตวบน (ClutchMaster Cylinder) มหนำทสรำงแรงดนไฮดรอลกส เมอไดรบแรงกดจำกคลตชชดลกยำงแมปมคลตชจะเคลอนตวผลกดนน ำมนคลตชใหเกดแรงดนสงไปยงทอน ำมนคลตช

สปรงดงกลบ ลอชวยแรง แผนคลตช แผนกดคลตช

ลกปนกดคลตช

กระปกน ำมนคลตช

ปมคลตชตวบน

หวไลลม

ปมคลตชตวลำง

ทอน ำมน

กำนดน

นอตปรบตงระยะฟรคลตช

คนเหยยบคลตช

กำมป

กดคลตช แปนเหยยบคลตช

แมปมคลตชตวบน

ภำพท 2.16 แสดงแมปมคลตชตวบน

2. ปมคลตชตวลำง (Operating Cylinder) จะตดตงอยทเสอเครองยนตใกลกบชดคลตชมหนำทรบแรงดนไฮดรอลกส จำกปมคลตชตวบนเมอเหยยบคลตชแรงดนไฮดรอลกสทสงมำจะดนลกยำงท ำใหลกสบไปดนกำนดนเคลอนทไปดนขำกดคลตชและลกปนกดคลตชท ำใหคลตชตดและตอก ำลง

ภำพท 2.17 แสดงสวนประกอบปมคลตชตวลำง

การท างานของแมปมคลตช

ภำพท 2.18 แสดงแมปมคลตชตวบนและปมคลตชตวลำง

ชองน ำมนถกเปด

สปรงดนกลบ111

หอง A

หอง B

ลกสบ

ชองทำงน ำมน

ปมคลตชตวลำง

ภำพท 2.19 แสดงกำรท ำงำนของแมปมคลตชตวบนขณะเหยยบคลตชและปลอยคลตช

ขณะเหยยบคลตช

ลกสบแมปมคลตชจะเคลอนตวไปดำนซำย เมอเหยยบคลตชดนใหน ำมนคลตชในแมปมคลตชไหลผำนลนทำงเขำไปยงถวยน ำมนคลตช และอกสวนหนงจะไหลไปยง ปมคลตชตวลำงซงจะมขนตอนดงน เมอลกสบเคลอนตวไปทำงดำนซำยไดระยะพอประมำณจะท ำใหบำรองสปรงดนลกสบกลบ (ซงจะบงคบกำนลนทำงเขำ) เคลอนทท ำใหกำนลนทำงเขำเคลอนตวไปทำงดำนซำยโดยแรงดนของสปรงรปกรวย ซงท ำใหลนทำงเขำ ซงอยปลำย ของกำนลนทำงเขำปดทำงน ำมนทจะเขำสถวยน ำมนคลตช ท ำใหหอง A และหอง B แยกจำกกนโดยเดจขำดเปนเหตใหแรงดนภำยในหอง A เพมขน แรงดนจงสงผำนสำยยำงและทอน ำมนคลตชไปยงลกสบทปมคลตชตวลำง

ขณะปลอยคลตช เมอปลอยคลตช ลกสบแมปมคลตชจะเคลอนทกลบดำนขวำโดย แรงดนของสปรงดนกลบท ำใหแรงดนน ำมนคลตชลดลง เมอลกสบเคลอนทกลบสดสต ำแหนงเดม กำนลนกจะถกดงกลบมำทำง ดำนขวำโดยบำรองสปรงดนกลบ (สปรงรปกรวย มแรงนอยกวำสปรงดนกลบ) ท ำใหลนทำงเขำเปดชองทำงน ำมนและชองทำงหอง A กบ B จะตอถงกน ถวยรองน ำมนคลตชจะเปนตวรองรบกำรเปลยนแปลงปรมำณน ำมนคลตชในแตละชน สวนของระบบคลตช และระดบน ำมนภำยในถวยจะเพมขน

หอง B

หอง A ชองน ำมนถกปด

ไปยงแมปมคลตชตวลำง กำนดน

ลกสบ แปนเหยยบคลตชถกกด

บำรองสปรงดนกลบ กำนลนทำงเขำ สปรงรปกรวย ลนทำงเขำ

2.6 สาเหตขอขดของ และการแกไขระบบคลตช สำเหตขอขดของของคลตชรถยนต มดงตอไปน ตำรำงท 1.1 สำเหตขอขดของและกำรแกไขระบบคลตช

ปญหาขอขดของ สาเหต การแกไข 1. คลตชลน (Slipping) 2. คลตชกระแทก หรอกระตก (Grabbing) 3. คลตชมเสยงดง (Noises) 4. คลตชสน (Clutch Pedal Pulsation)

1. ปรบตงระยะฟรและควำมสง แปนเหยยบคลตชไมถกตอง 2. สปรงขด หรอไดอะแฟรม สปรง ช ำรด 3. แผนคลตชสกหรอ 4. ผำคลตชเปอนน ำมน หรอ จำรบ 1. กำนดนคลตชตดขด 2. ดมคลตชตดขดอยบนรอง เพลำคลตช 3. สปรงแผนคลตชหรอแผน คลตชแตกหก 1. ลกปนกดคลตชช ำรด 2. รองดมแผนคลตชสกหรอ 3. ตนผคลตชหรอไดอะแฟรม สปรงไมไดระดบหรอช ำรด 4. สปรงแผนคลตชหรอแผน คลตชแตกหก 1. แผนคลตชบดเบยว 2. ชดกดแผนคลตชบดเบยว 3. หนำสมผสของลอชวยแรง บดเบยว 4. สปรงขดหรอไดอะแฟรม สปรงบดเบยว

1. ปรบตงระยะฟรและควำมสง 2. เปลยนสปรงขด หรอ ชดกดแผนคลตช 3. เปลยนแผนคลตช 4. ท ำควำมสะอำด หรอเปลยน แผนคลตช 1. ท ำใหฟรหรอปรบตงกำน ดนคลตช 2. หลอลนหรอเปลยนแผน คลตช 3. เปลยนแผนคลตช 1. เปลยนลกปนกดคลตช 2. เปลยนแผนคลตช 3. ปรบแตง หรอเปลยนชดกดแผนคลตช 4. เปลยนแผนคลตช 1. เปลยนแผนคลตช 2. เปลยนชดกดแผนคลตช 3. ซอมหรอเปลยนลอชวยแรง 4. ปรบตงหรอเปลยนสปรงขด หรอไดอะแฟรมสปรง

ปญหาขอขดของ สาเหต การแกไข 5. คลตชจำกไมสดเมอเหยยบ แปนเหยยบคลตช 6. คลตชมเสยงดงขณะยงไมได เหยยบคลตช 7. คลตชแบบใชของเหลว (Hydraulic Clutch) ขดของ

1. ลกปนปลำยเพลำคลตช ลกปนเพลำคลตช หลวม 2. รองดมแผนคลตชและรอง เพลำคลตชสกหรอ 3. สปรงแผนคลตชหรอยำง คลอบปงช ำรด 1. ลกปนปลำยเพลำคลตช ลกปนเพลำคลตช หลวม 2. รองดมแผนคลตชและรอง เพลำคลตชสกหรอ 3. สปรงแผนคลตชหรอยำง คลอบปงช ำรด 1. ระดบของน ำมนคลตชต ำกวำระดบทก ำหนด 2. ปมคลตชตวบนรวซม 3. ขอตอน ำมนรวซม 4. กระบอกคลตชตวลำงรวซม

1. เปลยนลกปนปลำยเพลำคลตช หรอลกปนเพลำคลตช 2. เปลยนแผนคลตชหรอเพลำ คลตช 3. เปลยนแผนคลตช 1. เปลยนลกปนปลำยเพลำคลตช หรอลกปนเพลำคลตช 2. เปลยนแผนคลตชหรอเพลำ คลตช 3. เปลยนแผนคลตช 1. เตมน ำมนคลตชและตรวจ รอยรวซม 2. เปลยนชดซอมปมคลตชตวบน หรอเปลยนปมคลตชตวบน 3. ขนขอตอน ำมนใหแนน 4. เปลยนชดซอมกระบอกคลตชตวลำง หรอเปลยนกระบอกคลตชตวลำง

ขนตอนการทดสอบปญหาขอขดของของคลตช การทดสอบคลตชลน 1. ดงเบรกมอใหสดแลวตดเครองยนต 2. เหยยบคลตชใหสด แลวเขำเกยรในต ำแหนงเกยร 4 หรอ 5 3. คอย ๆ เหยยบคนเรงเพมขนอยำงตอเนอง และปลอยแปนเหยยบคลตชชำๆ หมายเหต ถำเครองยนตไมดบแสดงวำคลตชลน ถำเครองยนตดบแสดงวำสภำพแผน คลตชปกต

การทดสอบปญหาคลตชสน มดงน

1. ดงเบรกมอใหสด แลวตดเครองยนต 2. เขำเกยรใน ต ำแหนงเกยร 1

3. คอย ๆ ปลอยแปนเหยยบคลตชชำๆ หมายเหต หำกพบวำคลตชสน ใหตรวจหนำสมผสของลอชวยแรง ชดกดแผนคลตช หรอแผนคลตช การทดสอบคลตชไมจาก 1. ดงเบรกมอใหสดแลวตดเครองยนต 2. ปลอยคลตชในต ำแหนงเกยรวำง 3. เลอนคนเกยรอยำงชำๆ ไปทต ำแหนงถอยหลง โดยไมตองเหยยบคลตชรอจนกระทงเกยรเกดเสยงดง 4. เมอเกยรเกดเสยงดง ใหเหยยบคลตชชำๆ แลวเขำเกยร หมายเหต ถำหำกเหยยบคลตชจนสดเกยรยงมเสยงดง แสดงวำคลตชไมจำก ถำหำก เขำเกยรไดเงยบในขณะเหยยบคลตช และเปลยนเกยรไดนมนวล แสดงวำปญหำไมไดเกดจำกคลตชไมจำก การทดสอบปญหาคลตชมเสยงดง มดงน 1. เหยยบคลตชและตดเครองยนต 2. ปลอยคลตชในขณะทอยในต ำแหนงเกยรวำง 3. เหยยบคลตชจนสดอก 1 ครง หำกพบวำคลตชมเสยงดงจำกลกปนคลตช ชดกดแผนคลตชหรอแผนคลตชช ำรด ใหเปลยน แผนคลตช ขอควรจ า ใหเหยยบและปลอยคลตชเรวและชำสลบกน เพอตรวจเสยงดงจำกคลตช คณสมบตของน ามนคลตชน ำมนคลตชทใชกบรถยนตเปนชนดเดยวกน กบน ำมนเบรก เชน DOT 3 และ DOT 4โดยมคณสมบตดงน

1. มจดเดอดสง ในขณะทน ำมนคลตชมอณหภมเพมขนน ำมนจะไมเกดกำรขยำยตว 2. เกดกำรระเหยตวนอยทสดเมอมอณหภมเพมขน หรอ ลดลง 3. ไมท ำปฏกรยำกบอปกรณในระบบคลตช เชน กระบอกคลตช ลกยำงคลตช ลกสบคลตช 4. น ำมนคลตชทไดมำตรฐำนกำรรบรอง จะตองมสญลกษณ DOT ก ำกบ

2.7 การบ ารงรกษาระบบคลตช

2.7.1 การตรวจความสงแปนเหยยบคลตช ควำมสงแปนเหยยบคลตช (Pedal Height) คอระยะระหวำงแปนเหยยบคลตชต ำแหนง

ปลอยคลตชจนสดถงพนรถในแนวตงฉำกกบแปนเหยยบคลตชกำรปรบตงควำมสงแปนเหยยบคลตชตองอยในต ำแหนงสกรยนคนเหยยบคลตช

เมอแผนคลตชสก ระยะฟรแปนคลตชจะลดลงถำแผนคลตชสกมำกขนจนไมม ระยะ ฟรแปนคลตช จะท ำใหคลตชลนดงนน จงจ ำเปนทจะตองปรบควำมยำวของกำนดนปมคลตชตวลำงและรกษำระยะฟรแปนคลตชใหคงทในรถรนปจจบนมกำรใชปมคลตชตวลำงทสำมำรถปรบระยะไดดวยตวเองดงนน ระยะฟรแปนคลตชจงไมเปลยนแปลงควำมสงแปนคลตช ถกปรบไดทสกรปรบตงแปนคลตชและระยะฟรแปนคลตชถกปรบไดทควำมยำวของกำนดนปมคลตชตวลำง

ภำพท 2.20 แสดงภำพระยะคนเหยยบคลตช

ระยะฟรแปนเหยยบคลตช คอระยะระหวำงกำนดนลกสบถงลกสบปมคลตชตวบนซงเปนระยะกำรเคลอนทของแปนเหยยบคลตช ในต ำแหนงปลอยคลตชจนสดถงลกสบปมคลตชตวบนและระยะหำงระหวำง

นอตปรบตงระยะฟรแปนเหยยบคลตช

สกรตงระยะฟรแปนเหยยบคลตช

ระยะฟรแปนเหยยบคลตช

ควำมสงแปนเหยยบคลตช

กำนดนลกสบ

พนรถ

1.5-5 มม.

145-155 มม.

ลกปนกดคลตชกบปลำยหวคลตช หรอตนผคลตช ถำไมมระยะฟรระหวำงลกปนคลตชกบปลำยหวคลตชหรอตนผคลตชจะท ำใหลกปนกดคลตชและปลำยหวคลตช หรอตนผคลตช สกหรอ และช ำรดได - ถำไมมระยะฟรหรอคลตชยน หมำยถงในขณะนนมแรงกดทลกปนกดคลตช และหวคลตช หรอตนผคลตชท ำใหแผนกดคลตชกระดกออกจำกแผนคลตชเลกนอย ซงสำมำรถสงก ำลงไปยงเกยรได แตไมมประสทธภำพ ซงเปนสำเหตใหคลตชลน - ถำมระยะฟรมำกเกนไป คลตชจำกไมสดกลำวคอแผนคลตชยงคงสมผสกบหนำสมผสของลอชวยแรง และยงมกำรสงก ำลงจำกเครองยนตไปยงเกยรซงสงผลใหในขณะเปลยนต ำแหนงเกยรจะเขำเกยรยำกและมเสยงดง - กำรปรบตงควำมสงแปนเหยยบคลตชปกตประมำณ 145 – 155 มลลเมตร ปรบดวยสกร ปรบลอกใหแนนดวยนอตลอก - ปรบระยะฟรกำนดนลกสบแมปมคลตช ปกตประมำณ 1.0 – 1.5 มลลเมตร - ก ำหนดระยะฟรแปนเหยยบคลตชใหมระยะประมำณ 5 – 15 มลลเมตร โดยกำรหมนกำนดนและลอกดวยนอต - ปรบระยะคลตชใหอยหำงพนประมำณ 8 – 10 มลลเมตร เมอเหยยบคลตชจนสดแปนเหยยบคลตชตองไมสมผสกบพนรถ

2.7.2 การไลลมในระบบคลตช

กำรไลลมคลตช ทกครงทถอดชนสวนในระบบออก จะมฟองอำกำศเขำไปในระบบ ซงจะท ำใหแรงดนน ำมนลดลง เพรำะอำกำศจะเปนตวหยนท ำใหแรงดนตองดนผำนอำกำศ กำรไลลมปกตจะใชคน 2 คนคอคนเหยยบคนคลตชคนหนง และคนคลำยสกรไลลมทกระบอกหรอปมคลตชตวลำงอกคนหนงโดยปฏบตดงน

ท ำควำมสะอำดหวไลลม ใชทอยำงหรอพลำสตกสวมหวไลลมไวใหแนน ปลำยทออกดำนหนงอยในขวดแกวใสส ำหรบรบน ำมนทไหลออกออกมำ ดงรปแสดงวธไลลมคลตช เตมน ำมนคลตชใหเตม ขนสกรไลลมทกระบอกหรอปมคลตช ตวลำงใหแนน ใหคนทอยบนรถปมคนคลตชถ ๆ หลำย ๆ ครง (ในกำรปมคนคลตชจะตองเหยยบใหสดและผอนใหสดระยะ) แลวเหยยบคนคลตชไว (ขณะนคนคลตชจะอยสงจำกพนรถ) คนทอยขำงลำงคลำยสกรไลลมใหน ำมนและฟองอำกำศไหลออก (คนขำงบนยงคงเหยยบคนคลตชอยแตคนคลตชจะจมลงมำถงพน) แลวขน สกรไลลมใหแนน แลวบอกใหคนขำงบนปมคนคลตชอกหลำย ๆ ครงเชนเดยวกบเทยวแรก เมอคนขำงบนเหยยบคนคลตชไวคนทอยขำงลำงคลำยสกรไลลม ท ำดงกลำวเชนนซ ำ ๆ หลำย ๆ ครงจนกระทงฟองอำกำศหมดไป ในกำรไลลมนจะตองคอยตรวจระดบน ำมนใหหองเกบน ำมนของ แมปมคลตชบอย ๆ ถำพรองตองเตมใหเตม เพรำะถำน ำมนแหงอำกำศจะเขำไปในระบบตองเสยเวลำไลลมอก เมอฟองอำกำศหมดคนคลตชจะแขงขน (เหยยบแลวไมมอำกำรหยน) และเมอเหยยบคนคลตช กำนป

คลตชจะเคลอนทไดปกต หลงจำกไลลมแลวจะตองตรวจปรบระยะฟรลกปนคลตชแลวจงทดลองขบรถตรวจสอบระยะควำมสงต ำของระยะผอนคลตชจนแนใจวำทกอยำงถกตอง

แบบฝกหด หนวยท 2

เรอง ระบบคลตช

ค ำสง : จงตอบค ำถำมดงตอไปน 1. จงบอกชอสวนประกอบของระบบคลตชตำมหมำยเลขใหถกตอง

1)…………………………………………… 2)…………………………………………… 3)…………………………………………… 4)…………………………………………… 5)…………………………………………… 6)…………………………………………… 2. จงเขยนชอสวนประกอบของคลตชรถยนตตอไปนเปนภำษำไทย 1. Flywheel………………………………………………………………………………. 2. Clutch disc……………………………………………………………………………. 3. Clutch cover and pressure plate……………………………………………………… 4. Clutch-release-bearing……………………………………………………………….. 5. Clutch-release fork……………………………………………………………………

1 2

3

4

5

6

6. Clutch shaft or Input shaft……………………………………………………………

3. จงบอกหนำทของสวนประกอบของคลตชดงตอไปน 1. แผนคลตช ท ำหนำท………………………………………………………………………………....

2. ลอชวยแรง ท ำหนำ……………………………………………………………………………….......

3. แผนกดคลตช ท ำหนำท………………………………………………………………………………....... 4. ลกปนกดคลตช ท ำหนำท………………………………………………………………………………....... 5. กำมปกดคลตช ท ำหนำท………………………………………………………………………………..... 6. เพลำคลตชหรอเพลำรบก ำลง

ท ำหนำท………………………………………………………………………………....... 4. จำกรป จงอธบำยหลกกำรท ำงำนของคลตชรถยนตและใสชอสวนประกอบลงในชองวำง

ขณะ......................... ขณะ.........................

……..……………………………………………………………………………………………….................... ……………………………………………………………………………………………………….….………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. ปจจบนคลตชทใชในรถยนตสำมำรถแบงเปน 2 ชนด คอ 1…………………………………………………………………………………………… 2…………………………………………………………………………………………… 6. วธกำรควบคมกำรท ำงำนของคลตชแบงได 2 ลกษณะคอ 1…………………………………………………………………………………………… 2…………………………………………………………………………………………… 7. จงอธบำยกำรควบคมกำรท ำงำนของคลตชแบบไฮดรอลกส ในขณะเหยยบคลตช ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………..............

ในขณะปลอยคลตช ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………..............

8. จงบอกสำเหตขอขดของและกำรแกไขของระบบคลตชลงในตำรำงตอไปน

ปญหำขอขดของ สำเหต กำรแกไข 1. คลตชลน (Slipping) 1………………………………

2……………………………… 3……………………………… 4………………………………

1……………………………… 2……………………………… 3……………………………… 4………………………………

2. คลตชมเสยงดง (Noises) 1……………………………… 2……………………………… 3……………………………… 4………………………………

1……………………………… 2……………………………… 3……………………………… 4………………………………

3. คลตชจำกไมสดเมอเหยยบ แปนเหยยบคลตช

1……………………………… 2……………………………… 3……………………………… 4………………………………

1……………………………… 2……………………………… 3……………………………… 4………………………………

9. จงเรยงล ำดบขนตอนกำรท ำงำนของคลตชในหวขอดำนลำง ขนตอนการไลลมวงจรน ามนคลตช .......... ตรวจเชคระดบน ำมนคลตชและเตมใหไดระดบทก ำหนด .......... ใหคนท 2 คลำยหวไลลมคลตชในขณะทคนท 1 ยงคงเหยยบแปนเหยยบคลตชไว .......... ใชทอยำงดำนหนงสวมเขำกบหวไลลม อกดำนหนงจมในภำชนะทใสน ำมนคลตช .......... ใหคนท 1 ปลอยแปนเหยยบคลตช จงยอนกลบมำท ำตำมขนตอนท 1-4 ซ ำ จนฟอง อำกำศในวงจรน ำมนคลตชหมด .......... ใหคนท 1 ย ำคลตชหลำย ๆ ครง และเหยยบคำงไว

10. จงท ำเครองหมำยถก () หนำขอควำมทถกตองและเครองหมำยผด () หนำขอควำม ทไมถกตอง …….. …….. ……... ……... ……... ……... ……...

1. น ำมนคลตชทใชกบรถยนตไมควรเปนชนดเดยวกบน ำมนเบรกน ำมนคลตชทใชกบ รถยนตควรเปนชนดเดยวกบน ำมนเบรก 2. ในขณะอยในทซงมอณหภมสง น ำมนคลตชทดจะมอณหภมสงขนและจะเกดกำร ระเหย อยำงรวดเรวในขณะอยในทซงมอณหภมสง น ำมนคลตชทดจะมอณหภมสงขน แตไมระเหย 3. น ำมนคลตชทไดมำตรฐำนกำรรบรองจะตองมสญลกษณ DOT ก ำกบ 4. น ำมนคลตชทดควรท ำปฏกรยำกบอปกรณในระบบคลตชเชน ลกยำงคลตช เปนตน น ำมนคลตชทดไมควรท ำปฏกรยำกบอปกรณในระบบคลตชเชนลกยำงคลตช เปนตน 5. เมอพบวำคลตชจำกไมสดเมอเหยยบแปนคลตช แสดงวำกำรปรบตงระยะฟรและควำม สงแปนเหยยบคลตชไมถกตอง 6. คลตชมเสยงดงเพรำะสปรงแผนคลตชหรอยำงคลอบปงช ำรด 7. หำกพบขอตอน ำมนรวซม ขนใหแนนหรอใหเปลยนลกปนใหมหำกพบขอตอน ำมน รวซมขนใหแนนหรอใหเปลยนขอตอ

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

แบบประเมนผลหลงเรยน หนวยท 2 ระบบคลตช

ค าสง : จงท ำเครองหมำยกำกบำท (x) ลงในค ำตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดเปนกำรเรยงล ำดบสวนประกอบของระบบคลตชในรถยนต ก. ลอชวยแรง แผนคลตช ชดกดแผนคลตช ปมคลตชตวบนลอ ข. ลอชวยแรง ลกปนกดคลตช แผนคลตช ชดกดแผนคลตช ค. ชวยแรง แผนคลตช ลกปนกดคลตช ชดกดแผนคลตช ง. ลอชวยแรง แผนคลตช ชดกดแผนคลตช ปมคลตชตวลำง 2. แผนคลตชตดตงอยต ำแหนงใด ก. ลอชวยแรงกบแผนกดคลตช ข. ลอชวยแรงกบกระปกเกยร ค. ชดกดแผนคลตชกบกระปกเกยร ง. ชดกดแผนคลตชกบหวคลตช 3. ขอใดเปนหนำทของระบบคลตชรถยนต ก. สงก ำลงหรอแรงบดจำกเครองยนตไปยงกระปกเกยร ข. สงถำยแรงบดจำกเฟองทำยไปขบเคลอนลอหนำใหเคลอนท ค. ตดและตอก ำลงระหวำงเครองยนตกบกระปกเกยร ง. รบก ำลงจำกเฟองทำยและสงก ำลงไปขบเพลำขำง 4. เมอแผนคลตชถกกดทนททนใดในขณะท ำงำนชนสวนใดรบแรงกระแทกทเกดขน ก. ผำคลตช ข. หวคลตชชด ค. ดมคลตช ง. กดแผนคลตช 5. อปกรณในขอใดทท ำหนำทตดและตอก ำลงงำนระหวำงเครองยนตกบกระปกเกยร ก. เฟองทำย ข. คลตช ค. เพลำกลำง ง. กระปกเกยร

6. คลตชอตโนมตมชอเรยกอกอยำงหนงวำ ก. คลตชแหง ข. ทอรคคอนเวอรเตอร ค. คลตชน ำมน ง. คลตชเปยก 7. อปกรณในขอใดทท ำหนำทตดและตอก ำลงงำนระหวำงเครองยนตกบกระปกเกยร ก. คลตช ข. กระปกเกยร ค. เพลำกลำง ง. เฟองทำย 8. ถำแผนคลตชสกหรอจะสงผลอยำงไร ก. คลตชมเสยงดง ข. คลตชกระตก ค. คลตชสน ง. คลตชลน 9. ขอใดเปนขนตอนแรกของกำรถอดชดกดแผนคลตช ก. ถอดยำงกนฝ น ข. ถอดโบลตยดชดกดแผนคลตช ค. ถอดลกปนกดคลตช และกำมปกดคลตช ง. ท ำเครองหมำยบนชดกดแผนคลตชและลอชวยแรง 10. ท ำไมจงตองไลลมระบบคลตช ก. มอำกำศอยในน ำมนคลตชท ำใหคลตชยน คลตชลน ข. มน ำมนอยในน ำมนคลตชท ำใหมอำกำรหยนตวในขณะเหยยบคลตช ค. มน ำอยในน ำมนคลตชท ำใหคลตชไมจำก เปลยนเกยรยำก มเสยงดง ง. มอำกำศอยในน ำมนคลตชท ำใหคลตชไมจำกเปลยนต ำแหนงเกยรยำกและมเสยงดง

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++