ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 1

เลมท 27 หนา 1 ปรมตถทปน นาม ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา นโม ตสส ภควโต อรหโต สมมาสมพทธสส ฯ เอกนปาตวณณนา อ ตราเถรคาถาวณณนา เอกนปาเต ฯ อทาน เถรคาถาน อตถสวณณนาย โอกาโส อนปปตโต ตตถ ยสมา อธ ภกขนน อาทโต ยถา (๑) ปพพชชา อปสมปทา จ ปฏลทธา ต (๒) ปกาเสตวา อตถสวณณนาย กรยมานาย ตตถ ตตถ คาถาน อตถปปตต (๓) วภาเวต สกรา โหต สปากฏา จ ตสมา ต ปกาเสต อาทโต ปฏาย สงเขปโต อยมนปพพกถา ฯ อย ห โลกนาโถ มนสสตต ลงคสมปตตตยาทนา วตตาน อฏงคาน สโมธาเนตวา ทปงกรสส ภควโต ปาทมเล กตมหาภนหาโร สมตสปารมโย ปเรนโต จตวสตยา พทธาน สนตเก ลทธพยากรโณ อนกกเมน ปารมโย ปเรตวา าตตถจรยาย โลกตถจรยาย พทธตถจรยาย จ โกฏ ปตวา # ๑ ส. อาทโต ปฏาย ยถา ฯ ๒. ส. ปฏลทธาธคม จ ฯ # ๓. ส. อตถปปตต ฯ ๔ ส. กตาภนหาโร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 2

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 2 ตสตภวเน นพพตตตวา ตตถ ยาวตายก ตวา ทสสหสส- จกกวาฬเทวตาห พทธภาวาย กาโล โข เต (๑)มหาวร อปปชช มาตกจฉย สเทวก ตารยนโต พชฌสส อมต ปทนต อายาจตมนสสปปตตโก ตาส เทวตาน ปฏ ทตวา กตป จมหาวโลกโน สกยราชกเล สทโธทนมหาราชสส เคเห สโต สมปชาโน มาตกจฉ โอกกนโต ทสมาเส สโต สมปชาโน ตตถ ตวา สโต สมปชาโน ตโต นกขนโต ลมพนวเน ลทธาภชาตโก ววธา ธาตโย อาท กตวา มหตา ปรหาเรน สมมเทว ปรหรยมาโน อนกกเมน วฑฒปปตโต ตส ปาสาเทส ววธนาฏกชนปรวโต เทโว วย สมปตต อนภวนโต ชณณ- พยาธมตทสสเนน (๒) ชาตสเวโค าณสส ปรปากต กตตตา กาเมส อาทนว เนกขมเม จ อานสส ทสวา ราหลกมารสส ชาตทวเส ฉนนสหาโย กณก (๓) อสสราช อารยห เทวตาห ววเฏน ทวาเรน อฑฒรตตกสมเย มหาภนกขมน นกขมตวา เตเนว รตตาวเสเสน ตณ รชชาน อตกกมตวา อโนมานทตร ปตวา ฆฏการมหาพรหมนา อานเต อรหตตทธเช คเหตวา ปพพชโต ตาวเทว วสสสฏ กตเถโร วย อากปปสมปนโน # ๑. ข.ธ. กาโลยนเต ฯ ๒. ชณณาพาธกมตทสสเนนาต ยตตตร ฯ # ๓. ส. ย. กนถก ฯ ม.กณฑก ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 3

เลมท 27 อ ตราเถรคาถาวณณนา หนา 3 หตวา ปาสาทเกน อรยาปเถน อนกกเมน ราชคห ปตวา ตตถ ปณฑาย จรตวา ปณฑวปพพตปพภาเร ปณฑปาต ปรภ ชตวา มาคธราเชน รชเชน นมนตยมาโน ต ปฏกข- ปตวา ภคควสสาราม คนตวา ตสส สมย ปรคคณหตวา ตโต อาฬารทกาน สมย ปรคคณหตวา ต สพพ อนลงกรตวา อนกกเมน อรเวล คนตวา ตตถ ฉพพสสาน ทกกรการก กตวา ตาย อรยธมมปฏเวธสสาภาว ตวา นาย มคโค โพธายาต โอฬารก อาหาร อาหรนโต กตปาเหน พล คาเหตวา วสาขปณณมทวเส สชาตาย ทนน วรโภชน ภ ชตวา สวณณปาต นทยา ปฏโสต ขปตวา อชช พทโธ ภวสสามต กตสนนฏาโน สายณหสมเย กาเฬน นาคราเชน อภตถตคโณ โพธมณฑ อารยห อจลฏาเน ปาจนโลกธาต- อภมโข อปราชตปลลงเก นสนโน จตรงคสมนนาคต วรย อธฏาย สรเย อนตถงคเตเยว มารพล วธมตวา ปมยาเม ปพเพนวาส อนสสรตวา มชฌมยาเม ทพพจกข วโสเธตวา ปจฉมยาเม ปฏจจสมปปาเท าณ โอตาเรตวา อนโลมปฏโลม ปจจยาการ สมมสนโต วปสสน วฑเฒตวา สพพพทเธห อธคต อน สาธารณ สมมาสมโพธ อธคนตวา นพพานารมมณาย ผลสมาปตตยา ตตเถว สตตาห วตนาเมตวา เตเนว นเยน # ๑. ส.ย. อาฬารททกาน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 4

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 4 อตเร สตตาเหป โพธลมณเฑเยว วตนาเมตวา ราชายตนมเล มธปณฑกโภชน ภ ชตวา ปน อชปาลนโครธมเล นสนโน ธมมตาย ธมมคมภรต ปจจเวกขตวา อปโปสสกกตาย จตเต นมนเต (๑) มหาพรหมนา (๒) อายาจโต พทธจกขนา โลก โวโลเกนโต (๓) ตกขนทรยมทนทรยาทเภเท สตเต ทสวา มหาพรหมนา ธมมเทสนาย กตปฏโ กสส น โข อห ปม ธมม เทเสยยนต อาวชเชนโต อาฬารทกาน กาลงกตภาว (๔) ตวา พหปการา โข เม ป จวคคยา ภกข เย ม ปธานปหตตต อปฏหส ยนนนาห เตส ป จวคคยาน ภกขน ปม ธมม เทเสยยนต จนเตตวา อาสาฬห ปณณมาย มหาโพธโต พาราณส อททสส อฏารสโยชนมคค ปฏปนโน อนตรามคเค อปเกน อาชวเกน สทธ มนเตตวา อนกกเมน อสปตน ปตวา ตตถ ป จวคคเย ส าเปตวา เทวเม ภกขเว อนตา ปพพชเตน น เสวตพพาตอาทนา ธมมจกกปปวตตน- สตตนตเทสนาย อ าสโกณฑ ปปมขา อฏารส พรหมโกฏโย ธมมามต ปาเยตวา ปาฏปเท ภททยตเถร ปกขสส ทตยาย วปปตเถร ปกขสส ตตยาย มหานามตเถร จตตถย อสสชตเถร โสตาปตตผเล ปตฏาเปตวา ป จมย ปน ปกขสส #๑. ย. จตเตน มตเต ฯ ๒. ม.มหาพรหมโน ฯ ๓. ม.โอโลกตวา ฯ # ๔. กาลงกตภาว ฯ ๕. กตถจ จาตททสยนต ทสสตฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 5

เลมท 27 อ ตราเถรคาถาวณณนา หนา 5 อนตตลกขณสตตนตเทสนาย สพเพป อรหตเต ปตฏาเปตวา ตโต ปร ยสทารกปปมเข ป จปณณาสปรเส กปปาสก- วนสณเฑ ตสมตเต ภททวคคเย คยาสเส ปฏ ปาสาเณ สหสสมตเต ปราณชฏเลต เอว มหาชน อรยภม โอตาเรตวา พมพสารปปมขาน เอกาทสนหตาน โสตาปตตผเล เอก นหต สรณตตเย ปตฏาเปตวา เวฬวน ปฏคคเหตวา ตตถ วหรนโต อสสชตเถรสส วาหสา อธคตปมมคเค ส ชย (๑) อาปจฉตวา สทธ ปรสาย อตตโน สนตก อปคเต สารปตตโมคคลลาเน อคคผล สจฉกตวา สาวกปารมยา มตถก ปตเต อคค- สาวกฏาเน เปตวา กาฬทายตเถรสส อภยาจนาย กปลวตถ คนตวา มานตถทเธ าตเก ยมกปาฏหารเยน ทเมตวา ปตร อนาคามผเล มหาปชาปต โสตาปตตผเล จ ปตฏาเปตวา นนทกมาร จ ราหลกมาร จ ปพพาเชตวา สตถา ปนเทว ราชคห ปจจาคจฉ ฯ อปเรน สมเยน สตถร เวสาล อปนสสาย กฏาคาร- สาลาย วหรนเต สทโธทนมหาราชา เสตจฉตตสส เหฏาว อรหตต สจฉกตวา ปรนพพาย ฯ อถ มหาปชาปตยา โคตมยา ปพพชชาย จตต อปปชช ตโต โรหณนทตเร กลหววาท- สตตนตเทสนาย ปรโยสาเน นกขมตวา ปพพชตาน ป จนน # ๑ ม. ส จย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 6

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 6 กมารสตาน ปาทปรจารกา เอกชฌาสยาว หตวา มหาปชา- ปตยา สนตก คนตวา สพพาว สตถ สนตเก ปพพชสสามาต มหาปชาปต เชฏ ก กตวา สตถ สนตก คนตกามา อเหส ฯ อย จ มหาปชาปต ปพเพป เอกวาร สตถาร ปพพชช ยาจตวา นาลตถ ตสมา กปปก ปกโกสาเปตวา กาสายาน อจฉาเทตวา สพพา ตา สากยานโย อาทาย เวสาล คนตวา อานนทตเถเรน ทสพล ยาจาเปตวา อฏครธมมปฏคคหเณน ปพพชช อปสมปท จ อลตถ ฯ อตรา ปน สพพาป เอกโต อปสมปนนา อเหส ฯ อยเมตถ สงเขโป ฯ วตถารโต ปเนต วตถ ตตถ ตตถ ปาลย อาคตเมว ฯ เอว อปสมปนนา ปน มหาปชาปต สตถาร อปสงกมตวา อภวาเทตวา เอกมนต อฏาส อถสสา สตถา ธมม เทเสส ฯ สา สตถ สนตเก กมมฏาน คเหตวา อรหตต ปาปณ ฯ เสสา จ ป จสตภกขนโย นนทโกวาทปรโยสาเน อรหตต ปาปณส ฯ เอว ภกขนสงเฆ สปปตฏ เต ปถภเต ตตถ ตตถ คามนคมชนปทราชธานส กลตถโย กลสณหาโย กลกมารกาโย พทธสพทธต ธมมสธมมต สงฆสปปฏปตตต จ สตวา สาสเน อภปปสนนา สสาเร จ ชาตสเวคา อตตโน สามเก มาตาปตโร าตเก จ อนชานาเปตวา สาสเน อร

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 7

เลมท 27 อ ตราเถรคาถาวณณนา หนา 7 ทตวา ปพพชส ฯ ปพพชตวา จ สลาจารสมปนนา สตถโน จ เตส เถราน จ สนตเก โอวาท ลภตวา ฆเฏนตโย วายมนตโย นจรสเสว อรหตต สจฉากส ฯ ตาห อทานาท- วเสน ตตถ ตตถ ภาสตา คาถา ปจฉา สงคตการเกห เอกชฌ กตวา เอกกนปาตาทวเสน สงคต อาโรปยส ฯ อมา เถรคาถา นามาต ฯ ตาส นปาตาทวภาโค เหฏา วตโตเยว ฯ ตตถ นปาเตส เอกกนปาโต อาท ฯ ตตถป สข สปาห เถรเก กตวา โจเฬน ปารตา อปสนโต ห เต ราโค สกขฑากว กมภยนต อย คาถา อาท ฯ ตสสา กา อปปตต ฯ อตเต กร อ ตรา กลธตา โกนาคมนสส ภควโต กาเล สาสเน อภปปสนนา หตวา สตถาร นมนเตตวา ทตยทวเส สาขามณฑป กาเรตวา วาลก อตถรตวา อปร วตาน พนธตวา คนธปปผาทห ปช กตวา สตถ กาล อาโรจาเปส ฯ สตถา ตตถ คนตวา ป ตเต อาสเน นสท ฯ สา ภควนต วนทตวา ปณเตน ขาทนเยน โภชนเยน ปรวสตวา (๑) ภควนต ภตตาว โอณตปตตปาณ ตจวเรน อจฉาเทส ฯ ตสสา ภควา อนโมทน กตวา ปกกาม ฯ สา #๑. ส. ปรวเสตวา ฯ ย. ปรภ ชาเปตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 8

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 8 ยาวตายก ป าน กตวา อายปรโยสาเน เทวโลเก นพพตตตวา เอก พทธนตร สคตส เอว สสรนต กสสปสส ภควโต กาเล คหปตกเล นพพตตตวา ว ต ปตวา สสาเร ชาตสเวคา สาสเน ปพพชตวา อปสมปชชตวา วสตวสส- สหสสาน ภกขนสล ปเรตวา ปถชชนกาลกรย กตวา สคเค นพพตตตวา เอก พทธนตร สคคสมปต ต อนภวตวา อมสม พทธปปาเท เวสาลย ขตตยมหาสาลกเล นพพตต ฯ ต ถรสนตสรรตาย เถรกาต โวหรส ฯ สา วยปปตตา กลปป- เทสาทนา สมานชาตกสส ขตตยกมารสส มาตาปตห ทนนา ปตเทวตา หตวา วสนต สตถ เวสาล คมเน สาสเน ปฏลทธ- สทธา อปาสกา หตวา อปรภาเค มหาปชาปตโคตมเถรยา สนตเก ธมม สตวา ปพพชชาย รจ อปปาเทตวา อห ปพพชสสามต สามกสสาโรเจส ฯ สามโก นานชานาต ฯ สา ปน กตาธการตาย ยถาสต ธมม ปจจเวกขตวา รปารปธมเม ปรคคเหตวา วปสสน อนยตตา วหรต ฯ อเถกทวส มหานเส สพพพย ชเน (๑) ปจจมาเน มหต อคคชาลา (๒) อฏห ฯ สา อคคชาลา สกลภาชน ตฏตฏายนต ฌายต ฯ สา ต ทสวา ตเทวารมมณ กตวา สฏ ตตร อนจจต อปฏหนต อปธาเรตวา ตโต ตตถ ทกขานจจา- # ๑. ม. พย ชเน ฯ ๒. ส. ตาย อคคชาลาย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 9

เลมท 27 อ ตราเถรคาถาวณณนา หนา 9 นตตต จ อาโรเปตวา วปสสน วฑเฒตวา อนกกเมน อสสกกาเปตวา มคคปฏปาตยา อนาคามผเล ปตฏห ฯ สา ตโต ปฏาย อาภรณ วา อลงการ วา น ธาเรต ฯ สา สามเกน กสมา ตว ภทเท อทาน ปพเพ วย อาภรณ วา อลงการ วา น ธาเรสต วตตา อตตโน คหภาเว อภพพภาว อาโรเจตวา ปพพชช อนชานาเปส ฯ โส วสาโข อปาสโก วย ธมมทนน มหตา ปรหาเรน มหาปชาปตโคตมยา สนตก เนตวา อม อยเย ปพพาเชถาต อาห ฯ อถ มหาปชาปตโคตม ต ปพพาเชตวา อปสมปาเทตวา วหาร เนตวา สตถาร ทสเสส ฯ สตถา ตสสา ปกตยา ทฏารมมณเมว วภาเวนโต [๔๐๒]สข สปาห เถรเก กตวา โจเฬน ปารตา อปสนโต ห เต ราโค สกขฑากว กมภยนต อม คาถมาห ฯ ตตถ สขนต ภาวนปปสกนทเทโส ฯ สปาหต อาณตต- วจน ฯ เถรเกต อามนตนวจน ฯ กตวา โจเฬน ปารตาต อปปจฉตาย นโยชน ฯ อปสนโต ห เต ราโคต ปฏปตต- กตตน ฯ สกขฑากวาต อปสเมตพพสส กเลสสส อสาร- ภาวนทสสน ฯ กมภยนต ตทาธารสส อนจจตจฉาทภาว- นทสสน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 10

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 10 สขนต เจต อฏาธวจน ฯ สเขน นททกขา หตวาต อตโถ ฯ สปาหต นปปชชนทสสน เจต จตนน อรยาปถาน ฯ ตสมา จตตาโรป อรยาปเถ สเขเนว กปเปห สข วหราต อตโถ ฯ เถรเกต อท ยทป ตสสา นามกตตน ปจเรน อนวตถส าภาวโต ปน ถรสาสเน ถรภาวปปตเต ถเรห สลาทธมเมห สมนนาคเตต อตโถ ฯ กตวา โจเฬน ปารตาต ปสกลโจเฬห จวร กตวา อจฉาทตสรรา ต นวตถา เจว ปารตา จ ฯ อปสนโต ห เต ราโคต หสทโท เหตวตโถ ฯ ยสมา ตว สนตาเน อปปชชนกกามราโค อปสนโต อนาคาม- มคคาณคคนา ทฑโฒ อทาน ตทวเสส ราค อคคมคค- าณคคนา ทเหตวา สข สปาหต อธปปาโย ฯ สกขฑากว กมภยนต ยถา ต ปกเก ภาชเน อปปก ฑากพย ชน มหตยา อคคชาลาย ปจจมาน ฌายตวา สสสนต วปสมมต ฯ ยถา วา อทกมสเส ฑากพย ชเน อทธน อาโรเปตวา ปจจมาเน อทเก วชชมาเน ต จจจฏายต จฏจฏายต อทเก ปน ฉนเน อปสนตเมว โหต เอว ตว สนตาเน กามราโค อปสนโต อตรมป วปสเมตวา สข สปาหต ฯ เถร อนทรยาน ปรปาก คตตตา (๑) สตถ เทสนาวลาเสน จ คาถาปรโยสาเน สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 11

เลมท 27 อ ตราเถรคาถาวณณนา หนา 11 เตน วตต อปทาเน (๑) โกนาคมนพทธสส มณฑโป การโต มยา ถป จ ปวรมท (๒) พทธสส โลกพนธโน ฯ ย ย ชนปท ยาม นคเม ราชธานโย สพพตถ ปชตา โหม ป กมมสสท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปตวา ปน เถร อทาเนนต ตเมว คาถ อภาส เตนาย คาถา ตสสา เถรยา คาถา อโหส ฯ ตตถ เถรยา วตตคาถาย อนวเสโส ราโค ปรคคหโตป อคคมคเคน ตสส วปสมสส อธปเปตตตา ฯ ราควปสเมเนว เจตถ สพเพส กเลสานมป วปสโม วตโตต ทฏพพ ฯ ตเทกฏตาย สพเพส กเลสธมมาน วปสมสทธโต ฯ ตถา ห วจจต อทธจจวจกจฉาห โย โมโห สหโช มโต ปหาเนกฏภาเวน ราเคน สรโณ ห โสต ฯ # ๑ ข. อป. มณฑปทายกาเถรยาปทาน ฯ ๓๓/๒๖/๘๕ # ๒ ม. ธว ตจวร ทาส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 12

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 12 ยถา เจตถ สพเพส สงกเลสาน วปสโม วตโต เอว สพพถาป เตส วปสโม วตโตต เวทตพพ ปพพภาเค ตทงควเสน สมถวปสสนากขเณ วกขมภนวเสน มคคกขเณ สมจเฉทวเสน ผลกขเณ ปฏปปสสทธวเสน วปสมสทธโต ฯ เตน จตพพธสสาป ปหานสส สทธ เวทตพพา ฯ ตตถ ตทงคปปหาเนน สลสมปทาสทธ วกขมภนปหาเนน สมาธ- สมปทาสทธ อตเร ห ป าสมปทาสทธ ทสสตา โหต ปหานาภสมโยปสชฌนโต ฯ (๑) ยถา ภาวนาภสมย สาเธต ตสม อสต ตทภาวโต ตถา สจฉกรยาภสมย ปร าภสมย จ สาเธต เอวาต ฯ จตราภสมยสทธยา ตสโส สกขา ปฏปตตยา ตวธกลยาณตา สตต วสทธโย จ ปรปณณา อมาย คาถาย ปกาสตา โหนตต เวทตพพ ฯ อ ตรา เถร อป าตา นามโคตตาทวเสน อปากฏา เอกา เถร ลกขณสมปนนา ภกขน อม คาถ อภาสต อธปปาโย ฯ อ ตราเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ # ๑ ย. ปหานาภสมโย จ สชฌนโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 13

เลมท 27 หนา 13 มตตาเถรคาถาวณณนา มตเต มจจสส(๑) โยเคห จนโท ราหคคหา อว วปปมตเตน จตเตน อนณา ภ ช ปณฑกนต อย มตตานามาย สกขมานาย คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต วปสสสส ภควโต กาเล กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส สตถาร วถย คจฉนต ทสวา ปสนนมานสา ป จปตฏ เตน วนทตวา ปตเวเคน สตถ ปาทมเล อวกชชา นปชช ฯ สา เตน ป กมเมน เทวโลเก นพพตตตวา อปราปร สคตสเยว สสรนต อมสม พทธปปาเท สาวตถย พราหมณมหาสาลกเล นพพตต ฯ มตตาตสสา นาม อโหส ฯ สา อปนสสยสมปนนตาย วสต- วสสกาเล มหาปชาปตโคตมยา สนตเก ปพพชตวา สกขมานาว หตวา กมมฏาน กถาเปตวา วปสสนาย กมม กโรต ฯ สา เอกทวส ภตตกจจ กตวา ปณฑปาตปฏกกนตา เถรน ภกขนน วตต ทสเสตวา ทวาฏาน คนตวา รโห นสนนา วปสสนากมมฏาเน มนสการ อารภ ฯ สตถา สรภคนธกตยา นสนโนว โอภาส วสสชเชตวา ตสสา ปรโต นสนโน วย อตตาน ทสเสตวา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 14

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 14 [๔๐๓]มตเต มจจสส โยเคห จนโท ราหคคหา อว วปปมตเตน จตเตน อนณา ภ ช ปณฑกนต อม คาถมาห ฯ ตตถ มตเตต ตสสา อาลปน ฯ มจจสส โยเคหต มคคปฏปาตยา กามโยคาทห จตห โยเคห มจจ เตห วมตตจตตา โหห ฯ ยถา ก จนโท ราหคคหา อวาต ราหอสรนเทน (๑) คหโต จนโท วย อปกกเลสโต วมจจสส ฯ วปปมตเตน จตเตนาต อรยมคเคน สมจเฉท- วมตตยา สฏ วมตเตน จตเตน อตถมภตลกขเณ เจต กรณวจน ฯ อนณา ภ ช ปณฑกนต กเลสอณ ปหาย อนณา หตวา รฏปณฑ ภ เชยยาส ฯ โย ห กเลเส อปปหาย สตถารา อน าตปจจเย ปรภ ชต ฯ โส สาโณ ปรภ ชต นาม ฯ ยถาห อายสมา พากโล สตตาหเมว โข อห อาวโส สาโณ (๒) รฏปณฑ ภ ชนต ตสมา สาสเน ปพพชเตน กามจฉนทาทอณ ปหานาย อนเณน หตวา สทธาเทยย ปรภ ชตพพ ฯ ปณฑกนต เทสนาสสเมว จตตาโรป ปจจเยต อตโถ ฯ อภณห โอวทตต อรยมคคปปตตยา อปกกเลเส วโสเธนโต พหโส โอวาท เทต ฯ สา ตสม โอวาเท ตวา นจรสเสว อรหตต ปาปณ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 15

เลมท 27 มตตาเถรคาถาวณณนา หนา 15 เตน วตต อปทาเน (๑) โกณฑ สส (๒) ภควโต โลกเชฏสส ตาทโน รถย ปฏปนนสส ตารยนตสส ปาณโน ฯ ฆรโต นกขมตวาน อวกชชา นปชชห อนกมปโก โลกเชฏโ(๓) สรส อกกม ตทา(๔) ฯ อกกมตวาน สรส อคมา โลกนายโก เตน จตตปปสาเทน ตสต อคมาสห ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปตวา ปน สา ตเมว คาถ อทาเนส ฯ ปรปณณสกขา อปสมปชชตวา อปรภาเค ปรนพพานกาเล ปน ตเมว คาถ ปจจภาสต ฯ มตตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๔๔/๒๕๗ ฯ ๒. ม. วปสสสส ฯ # ๓. ม. โลกนาโถ ฯ ๔. ม. อกกม มม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 16

เลมท 27 หนา 16 ปณณาเถรคาถาวณณนา ปณเณ ปรสส ธมเมหตอาทกา ปณณาย นาม สกขมานาย คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต พทธส เ โลเก จนทภาคาย นทยา ตเร กนนรโยนย นพพตตา เอกทวส ตตถ อ ตร ปจเจกพทธ ทสวา ปสนนมานสา นฬมาลาย ต ปเชตวา อ ชล ปคคยห อฏาส ฯ สา เตน ป กมเมน สคตสเยว สสรนต อมสม พทธปปาเท สาวตถย คหปตมหาสาลกเล นพพตต ปณณาตสสา นาม อโหส ฯ อปนสสยสมปนนตาย วสตวสสาน วสมานา มหาปชาปตโคตมยา สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทธา ปพพชตวา สกขมานา เอว หตวา วปสสน อารภ ฯ สตถา ตสสา คนธกฏย นสนโน เอว โอภาส วสสชเชตวา [๔๐๕] ปณเณ ปรสส ธมเมห จนโท ปณณรเสรว ปรปณณาย ป าย ตโมกขนธ ปทาลยาต อม คาถมาห ฯ ตตถ ปณเณต ตสสา อาลปน ฯ ปรสส ธมเมหต สตตตสโพธปกขยธมเมห ปรปณณา โหห ฯ จนโท ปณณ-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 17

เลมท 27 ตสสาเถรคาถาวณณนา หนา 17 รเสรวาต รกาโร ปทสนธกโร ฯ ปณณรเส ปณณมาสย สพพาห กลาห ปรปณโณ จนโท วย ฯ ปรปณณาย ป ายาต โสฬสนน กจจาน ปารปรยา ปรปณณาย อรหตตมคค- ป าย ฯ ตโมกขนธ ปทาลยาต โมหกขนธ อนวเสสโต ภนท สมจฉนท โมหกขนธปทาลเนน สเหว สพเพป กเลสา ปทาลตา โหนตต ฯ สา ต คาถ สตวา วปสสน วฑเฒตวา อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) จนทภาคานทตเร อโหส กนนร ตทา อททส วรช พทธ สยมภภ อปราชต ฯ ปสนนจตตา สมนา เวทชาตา กต ชล นฬมาล คเหตวาน สยมภภ อภปชย ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา กนนรเทห อคจฉ ตทส คณ ฯ (๒) ฉตตสเทวราชน มเหสตตมการย ทสนน จกกวตตน มเหสตตมการย ฯ เวทยตวาน กสล (๓) ปพพช อนคารย กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา สพพาสวา ปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ # ๑ ข. อป. นฬมาลกาเถรยาปทาน ๓๓/๑๔๕/๒๕๘ ฯ # ๒ ม. คต ฯ ๓ ม. สเวเชตวาน เม จตต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 18

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 18 จตนนวตโต กปเป ย ปปผมภปชย ฯ ทคคต นาภชานาม พทธปชายท (๑) ผล กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตตา สา เถร ตเมว คาถ อทาเนส ฯ อยเมว จสสา อ าพยากรณคาถา อโหสต ฯ ปณณาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ตสสาเถรคาถาวณณนา ตสเส สกขสส สกขายาตอาทกา ตสสาย สกขมานาย คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนตวา สมภตกสลปจจยา อมสม พทธปปาเท กปลวตถสม สกยราชกเล นพพตตตวา วยปปตตา โพธสตตสส โอโรธภตา ปจฉา มหาปชาปตโคตมยา สทธ นกขมตวา วปสสนาย กมม กโรต ฯ ตสสา สตถา เหฏา วตตนเยเนว โอภาส วสสชเชตวา [๔๐๕] ตสเส สกขสส สกขาย มา ต โยคา อปจจค สพพโยควสยตตา จร โลเก อนาสวาต คาถ อภาส ฯ # ๑ ม. ปปผปชายท ผล ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 19

เลมท 27 ตสสาเถรคาถาวณณนา หนา 19 ตตถ ตสเสต ตสสา อาลปน ฯ สกขสส สกขายาต อธสลสกขาทกาย ตวธาย สกขาย สกข มคคสมปยตตา ตสโส สกขาโย สมปาเทหต อตโถ ฯ อทาน ตาส สมปาทเน การณมาห มา ต โยคา อปจจคนต มนสสตต อนทรยา- เวกลล พทธปปาโท สทธาปฏลาโภต อเม โยคา สมยา ทลลภกขณา ต มา อตกกม ฯ กามโยคาทโยเอว วา จตตาโร โยคา ต มา อปจจค มา (๑) อภภเวยย ฯ สพพโยควสยตตาต สพเพห กามโยคาทห โยเคห วมตตา ตโต เอว อนาสวา หตวา โลเก จร ทฏธมมสขวหาเรน วหราหต อตโถ ฯ สา ต คาถ สตวา วปสสน วฑเฒตวา อรหตต ปาปณตอาทนโย เหฏา วตตนเยเนว เวทตพโพ ฯ ตสสาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 20

เลมท 27 หนา 20 ตสสาทเถรคาถาวณณนา ตสเส ย ชสส ธมเมหตอาทกา ตสสาย เถรยา คาถา ฯ ตสสา วตถ ตสสาสกขมานาย วตถสทส ฯ อย ปน เถร หตวา อรหตต ปาปณ ฯ ยถา จ อย เอว อโต ปร ธรา วรา มตตา ภทรา อปสมาต ป จนน เถรน วตถ เอกสทสเมว ฯ สพพาป อมา กปลวตถวาสนโย โพธสตตสส โอโรธภตา มหาปชาปตโคตมยา สทธ นกขนตา โอภาสคาถาย จ อรหตต ปตวา เปตวา สตตม ฯ สา ปน โอภาส- คาถาย วนา ปเคว (๑) สตถ สนตเก ลทธ โอวาท นสสาย วปสสน อสสกกาเปตวา อรหตต ปาปณตวา อทานวเสน ธรา ธเรหต (๒) คาถ อภาส ฯ อตราป อรหตต ปตวา [๔๐๖] ตสเส ย ชสส ธมเมห ขโณ ต มา อปจจคา ขณาตตา ห โสจนต นรยมห สมปปตา ฯ [๔๐๗] ธเร นโรธ ผเสห ส าวปสม สข อาราธยาห นพพาน โยคกเขม อนตตร ฯ [๔๐๘] วรา วเรห ธมเมห ภกขน ภาวตนทรยา ธาเรต อนตม เทห เชตวา มาร สวาหน ฯ [๔๐๙] สทธาย ปพพชตวาน มตเต มตตรตา ภว ภาเวห กสเล ธมเม โยคกเขมสส ปตตยา ฯ # ๑ ส. ม. สเวค ๒. วรา วเรห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 21

เลมท 27 ตสสาทเถรคาถาวณณนา หนา 21 [๔๑๐] สทธาย ปพพชตวาน ภเทร ภทรรตา ภว ภาเวห กสเล ธมเม โยคกเขม อนตตร ฯ [๔๑๑] อปสเม ตเร โอฆ มจจเธยย สทตตร ธาเรห อนตม เทห เชตวา มาร สวาหนนต อมา คาถาโย อภาสส ฯ ตตถ ย ชสส ธมเมหต สมถวปสสนาธมเมห อรเยห โพธปกขยธมเมห จ ย ช โยค กโรห ฯ ขโณ ต มา อปจจคาต โย เอว โยคภาวน น กโรต ต ปคคล ปตรปเทเส อปปตตกขโณ ฉนน อายตนาน อเวกลลกขโณ พทธปปาทกขโณ สทธาปฏลทธกขโณต สพโพป อย ขโณ อตกกมต นาม ฯ โส ขโณ ต มา อตกกม ฯ ขณาตตาต เยห ขณ อตตา เย จ ปคคเล โส ขโณ อตโต เต นรยมห สมปปตา หตวา โสจนต ตตถ นพพตตตวา มหาทกข ปจจานภวนตต อตโถ ฯ นโรธ ผเสหต กเลสนโรธ ผสส ปฏลภ ฯ ส าวปสม สข อาราธยาห นพพานนต กามส าทน ปาปส าน อปสมนมตต อจจนตสข นพพาน อาราเธห ฯ วรา วเรห ธมเมหต วรยปธานตาย วเรห เตชสสเทห อรยมคคธมเมห ภาวตนทรยา วฑฒตสทธาทอนทรยา วรา ภกขน วตถกาเมห สวาหน กเลสมาร ชนตวา อายต ปนพภวาภาวโต อนตม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 22

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 22 เทห ธาเรตต เถร อ วย กตวา อตตาน ทสเสต ฯ มตเตต ต อาลปต ฯ มตตรตาต กลยาณมตเตส อภรตา ตตถ สกการสมมานกรณตา โหห ฯ ภาเวห กสเล ธมเมต อรยมคคธมเม วฑเฒห ฯ โยคกเขมสสาต อรหตตสส นพพานสส จ ปตตยา อธคมาย ฯ ภเทรต ต อาลปต ฯ ภทรรตาต ภเทรส สลาทธมเมส รตา อภรตา โหห ฯ โยคกเขม อนตตรนต จตห โยเคห เขม อนปททว (๑) อนตตร นพพาน ตสส ปตตยา กสลโพธ- ปกขยธมเม ภาเวหต อตโถ ฯ อปสเมต ต อาลปต ฯ ตเร โอฆ มจจเธยย สทตตรนต มจจ เอตถ ธยตต มจจเธยย อนปจตกสลสมภาเรห สฏ ทตตรนต สทตตร สสารมโหฆ ตเร อรยมคคนาวาย ตเรยยาส ฯ(๒) ธาเรห อนตม เทหนต ตสส ตรเณเนว อนตมเทห- ธรา โหหต อตโถ ฯ ตสสาทเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________ # ๑ ส. อนปททต ๒ ย. ตาเรสสาม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 23

เลมท 27 หนา 23 มตตาเถรคาถาวณณนา สมตตา สาธ มตตามหตอาทกา มตตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว กสล อปจนตวา อมสม พทธปปาเท โกสลชนปเท โอฆาตกสส นาม ทลททพราหมณสส ธตา หตวา นพพตต ต วยปปตตกาเล มาตาปตโร เอกสส ขชชพราหมณสส อทส ฯ สา เตน ฆราวาส อโรจนต ต อนชานาเปตวา ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรต ฯ ตสสา พหทธารมมเณส จตต วธาวต ฯ สา ต นคคณหนต สมตตา สาธ มตตามหต คาถ วทนตเยว วปสสน อสสกกาเปตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมเมส จกขมา ปาณเน อนคคณหนโต ปณฑาย ปาวส ปร ฯ ตสส อาคจฉโต สตถ สพเพ นครวาสโน หฏตฏา สมาคนตวา วาลกา อากรส เต ฯ วถสมมชชน กตวา กทลปณณกทธเช ธป (๒) จณณ จ มาล (๓) จ สกการ กตวาน (๔) สตถโน ฯ มณฑป ปตยาเทตวา นมนเตตวา วนายก มหาทาน ททตวาน สมโพธ อภปตถย ฯ # ๑ อปทานปาลย นตถ ฯ ๒ ม. ธม ฯ ๓ ม. มาส ฯ๔ ม. กจจ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 24

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 24 ปทมตตโร มหาวโร หารโก สพพปาณน อนโมทนย กตวา พยากาส อคคปคคโล ฯ สตสหสเส อตกกนเต กปโป เหสสต ภททโก ภวาภเว สข ลทธา ปาปณสสส โพธย ฯ หตถกมม จ เย เกจ กตาว นรนารโย อนาคตมห อทธาเน สพพา เหสสนต สมมขา ฯ เตน กมมวปาเกน เจตนาปณธห จ อปปนนเทวภวเน ตยห ตา ปรจารกา ฯ ทพพสข อสงเขยยย มานส จ อสงขย อนโภนต จร กาล สสรมห ภวาภเว ฯ สตสหสสโต กปเป ย กมม อกร ตทา สขมาลา มนสเสส อโถ เทวปเรส จ ฯ รป โภค ยส อาย อโถ กตตสข ปย ลภาม สตต สพพ สกต กมมสมปท ฯ ปจฉเม ภเว สมปตเต ชาตาห พราหมเณ กเล สขมาลหตถปาทา รมณเย นเวสเน ฯ สพพกาลมป ปว น ปสสามนลงกต จกขลลภม อสจ น ปสสาม กทาจน ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อทาเนนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 25

เลมท 27 มตตาเถรคาถาวณณนา หนา 25 [๔๑๒] สมตตา สาธ มตตามห ตห ขชเชห มตตยา อทกขเลน มสเลน ปตนา ขชชเกน จ มตตามห ชาตมรณา ภวเนตต สมหตาต อม คาถ อภาส ฯ ตตถ สมตตาต สฏ มตตา ฯ สาธ มตตามหต สาธ สมมเทว มตตา อมห ฯ กโต ปน สมตตา สาธมตตาต อาห ตห ขชเชห มตตยาต ตห วงเกห ปรมตตยาต อตโถ ฯ อทาน ตาน สรปโต ทสเสนต อทกขเลน มสเลน ปตนา ขชชเกน จาต อาห ฯ อทกขเล ห ธ ปกขปนตยา ปรวตเตนตยา มสเลน โกฏเฏนตยา จ ปฏ โอนาเมตพพา โหตต ขชชกรณเหตตาย ตทภย ขชชนต วตต ฯ สามโก ปนสสา ขชโช เอว อทาน ยสสา มตตยา นทสสนวเสน ตห ขชเชห มตต วตตา ตเมว ทสเสนต มตตามห ชาตมรณาต วตวา ตตถ การณมาห ภวเนตต สมหตาต ฯ ตสสตโถ น เกวลมห ตห ขชเชห เอว มตตา อถโข สพพสมา ชาตมรณาป (๑) ยสมา สพพสสาป ภวสส เนตต นายกา ตณหา อคคมคเคน มยา สมคฆาฏตาต ฯ มตตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ________________________ # ๑. ส. ชรามรณาป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 26

เลมท 27 หนา 26 ธมมทนนาเถรคาถาวณณนา ฉนทชาตา อวสายตอาทกา ธมมทนนาย เถรยา คาถา ฯ สา กร ปทมตตรพทธกาเล หสวตนคเร ปราธนวตตกา หตวา ชวนต นโรธโต วฏ ตสส อคคสาวกสส ปชาสกการ- ปพพก ทาน ทตวา เทวโลเก นพพตตา ฯ ตโต จวตวา เทวมนสเสส สสรนต ปสสสส ภควโต กาเล สตถ เวมาตกภาตกาน กมมกสส เคเห วสมานา ทาน ปฏจจ เอก เทหต สามเกน วตเต เทว เทนต พหป าน กตวา กสสปพทธกาเล กกสส กาสกร โ เคเห ปฏสนธ คเหตวา สตตนน ภคนน อพภนตรา หตวา วสตวสสสหสสาน พรหมจรย จรตวา เอก พทธนตร เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท ราชคเห กลเคเห นพพตตตวา วยปปตตา วสาขสส เสฏ โน เคห คตา ฯ อเถกทวส วสาโข เสฏ สตถ สนตเก ธมม สตวา อนาคาม หตวา ฆร คโต ปาสาท อภรหนโต โสปาณมตถเก ตาย ธมมทนนาย ปสารตหตถ อนาลมพตวาว ปาสาท อภรหตวา ภ ชมาโนป ตณหภโตว ภ ช ฯ ธมมทนนา ต อปธาเรตวา อยยปตต กสมา ตว อชช มม หตถ นาลมพ ภ ชมาโนป น ก จ กเถส อตถ น โข โกจ มยห โทโสต อาห ฯ วสาโข ธมมทนเน น เต โทโส อตถ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 27

เลมท 27 ธมมทนนาเถรคาถาวณณนา หนา 27 อห ปน อชช ปฏาย อตถสรร ผสต อาหาเร จ โลลภาว กาต อนรโห ตาทโส มยา ธมโม ปฏวทโธ ฯ ตว ปน สเจ อจฉส อมสมเยว เคเห วส ฯ โน เจ อจฉส ยตตเกน ธเนน เต อตโถ ตตตก คเหตวา กลฆร คจฉาหต อาห ฯ นาห อยยปตต ตยา วนตวมน อาจมสสาม ปพพชช เม อนชานาหต ฯ วสาโข สาธ ธมมทนเนต ต สวณณสวกาย ภกขนอปสสย เปเสส ฯ สา ปพพชตวา กมมฏาน คเหตวา กตปาห ตตถ วสตวา วเวกวาส วสตกามา อาจรยปชฌายาน สนตก คนตวา อยยา อากณณฏาเน มยห จตต น รมต คามกาวาส คจฉามต อาห ฯ ภกขนโย ต คามกาวาส นยส ฯ สา ตตถ วสนต อตเต มททตสงขารตาย นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทาห หสวตยา กเล อ ตเร อห ปรกมมกร อาส นปกา สลสวตา ฯ ปทมตตรพทธสส สชาโต อคคสาวโก วหารา อภนกขมม ปณฑปาตาย คจฉต ฯ # ๑. ข. อป. ๓๓/๑๖๓/๓๓๕ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 28

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 28 ฆฏ คเหตวา คจฉนต ตทา อทกหารกา ต ทสวา อทท ปว (๑) ปสนนา เสห ปาณภ ฯ ปฏคคเหตวา ตตเถว นสนโน ปรภ ช โส ตโต เนตวาน ต เคห อทาส ตสส โภชน ฯ ตโต เม อยยโก ตฏโ อกร สณส สก สสสยา สห คนตวาน สมพทธ อภวาทย ฯ ตทา โส ธมมกถก ภกขน ปรกตตย เปส เอตทคคมห ต สตวา มทตา อห ฯ นมนตยตวา สคต สสงฆ โลกนายก มหาทาน ททตวาน ต าน อภปตถย ฯ ตโต ม สคโต อาห ฆนนนนาทสสสโร มมปฏานนรตา สสงฆปรเวสกา ฯ สทธมมสสวเน ยตตา คณวฑฒตมานสา ภทเท ภวสส มทตา ลจฉเส ปณธผล ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา ธมมทนนาต นาเมน เหสสต สตถ สาวกา ฯ ต สตวา มทตา หตวา ยาวชว มหามน เมตตจตตา ปรจร ปจจเยห วนายก ฯ # ๑. ม. ปป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 29

เลมท 27 ธมมทนนาเถรคาถาวณณนา หนา 29 เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ อมมห ภททเก กปเป พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ อปฏาโก มเหสสส ตทา อาส นรสสโร กาสราชา กก นาม พาราณสปรตตเม ฯ ฉฏา ตสส อห(๑) ธตา สธมมา อต วสสตา ธมม สตวา ชนคคสส ปพพชช สมโรจย ฯ อนชาน น โน ตาโต อคาเรว ตทา มย วส วสสสหสสาน วจรมห อตนทตา ฯ โกมารพรหมจรย ราชก า สเขธตา พทโธปฏานนรตา มทตา สตต ธตโร ฯ สมณ สมณคตตา จ ภกขน ภกขทาสกา ธมมา เจว สธมมา จ สตตม สงฆทาสกา ฯ เขมา อปปลวณณา จ ปฏาจารา จ กณฑลา โคตม จ อห เจว วสาขา โหต สตตม ฯ เตห กมเมห สกเตห เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน ครพพชปรตตเม ชาตา เสฏ กเล ผเต สพพกามสมทธเน ฯ # ๑. ม. ตสสาสห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 30

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 30 ยทา รปคณเปตา ปเม โยพพเน ตา ตทา ปรกล คนตวา วส สขสมปปตา ฯ อเปตวา โลกสรณ สณตวา ธมมเทสน อนาคามผล ปตโต สามโก เม สพทธมา ฯ ตทาห อนชาเนตวา ปพพช อนคารย น จเรเนว กาเลน อรหตต อปาปณ ฯ ตทา อปาสโก โส ม อปคนตวา อปจฉถ คมภเร นปเณ ปเ ห เต สพเพ พยากร อห ฯ ชโน ตสม คเณ ตฏโ เอตทคเค เปส ม ภกขน ธมมกถก นา ปสสาม เอทส ฯ ธมมทนนา ยถา ธรา เอว ธาเรถ ภกขโว เอวาห ปณฑตา นาม นายเกนานกมปตา ฯ ปรจณโณ มยา สตถา กต พทธสส สาสน โอหโต ครโก ภาโร ภวเนตต สมหตา ฯ ยสสตถาย ปพพชตา อคารสมานคารย โส เม อตโถ อนปปตโต สพพส โชนกขโย ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา ปรจตตาน ชานาม พทธสาสนการกา ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต เขเปตวา อาสเว สพเพ วสทธาส สนมมลา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 31

เลมท 27 ธมมทนนาเถรคาถาวณณนา หนา 31 กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา มยห มน กจจมตถก ปตต อทาน อธ วสตวา ก กรสสาม ราชคหเมว คนตวา สตถาร จ วนทสสาม พห จ เม าตกา ป าน กรสสนตต ภกขนห สทธ ราชคหเมว ปจจาคตา ฯ วสาโข ตสสา อาคตภาว สตวา ตสสา อธคม วมสนโต ป จก- ขนธาทน วเสน ป ห ปจฉ ฯ ธมมทนนา สนสเตน สตเถน กมทนาเฬ ฉนทนต วย ปจฉต ปจฉต ป ห วสสชเชส ฯ วสาโข สพพ ปจฉาวสสชชนนย สตถ อาโรเจส ฯ สตถา ปณฑตา วสาข ธมมทนนา ภกขนตอาทนา ต ปสสนโต สพพ ตาเณน สทธ สสนเทตวา พยากตภาว ปเวเทตวา ตเมว จฬเวทลลสตต อตถปปตต กตวา ต ธมมกถกาน ภกขนน อคคฏาเน เปส ฯ ยทา ปน สา ตสม คามกาวาเส วสนต เหฏ มมคเค อธคนตวา อคคมคคตถาย วปสสน ปฏเปส ฯ ตทา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 32

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 32 [๔๑๓] ฉนทชาตา อวสาย มนสา จ ผฏา (๑) สยา กาเมส อปปฏพทธจตตา อทธโสตาต วจจตต อม คาถ อภาส ฯ ตตถ ฉนทชาตาต อคคผลตถ ชาตจฉนทา ฯ อวสายต อวสาโย วจจต อวสาน นฏาน ตมป กาเมส อปปฏพทธ- จตตตาย อทธโสตาต วกขมานตตา สมณกจจสส นฏาน เวทตพพ น ยสส กสสจ ตสมา ปททวเยนาป อปปตตมานสา อนตตร โยคกเขม ปตถยมานาต อยมตโถ วตโต โหต ฯ มนสา จ ผฏา สยาต เหฏ เมห ตห มคคจตเตห นพพาน ผฏา ผสตา ภเวยย ฯ กาเมส อปปฏพทธจตตาต อนาคาม- มคควเสน กาเมส น ปฏพทธจตตา ฯ อทธโสตาต อทธเมว มคคโสโต สสารโสโต จ เอตสสาต อทธโสตา ฯ อนาคามโน ห ยถา อคคมคโค อปปชชต น อ โ เอว อวหาทส อปปนนสส ยาว อกนฏา อทธเมว อปปตต โหตต ฯ ธมมทนนาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 33

เลมท 27 หนา 33 วสาขาเถรคาถาวณณนา กโรถ พทธสาสนนตอาทกา วสาขาย เถรยา คาถา ฯ ตสสา วตถ ธราเถรยา วตถสทสเมว ฯ สา อรหตต ปตวา วมตตสเขน วตนาเมนต [๔๑๔] กโรถ พทธสาสน ย กตวา นานตปปต ขปป ปาทาน โธวตวา เอกมนเต นสทถาต อมาย คาถาย อ พยากาส ฯ ตตถ กโรถ พทธสาสนนต พทธาน สาสน โอวาท- อนสฏ (๑) กโรถ ยถานสฏ ปฏปชชถาต อตโถ ฯ ย กตวา นานตปปตต ย อนสฏ กตวา กรณเหต น อนตปปต ตกกรสส สมมเทว อธปปายาน สมชฌนโต ฯ ขปป ปาทาน โธวตวา เอกมนเต นสทถาต อท ยสมา สย ปจฉาภตต ปณฑปาตปฏกกนตา อาจรยปชฌายาน วตต ทสเสตวา อตตโน ทวาฏาเน ปาเท โธวตวา รโห นสนนา สทตถ มตถก ปาเปส ตสมา ตตถ อ เป นโยเชนต อโวจ ฯ วสาขาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________ # ๑ ม. ยถานสฏ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 34

เลมท 27 หนา 34 สมนาเถรคาถาวณณนา ธาตโย ทกขโต ทสวาตอาทกา สมนาย เถรยา คาถา ฯ ตสสา วตถ ตสสาเถรยา วตถสทส ฯ อมสสาป ห สตถา โอภาส วสสชเชตวา ปรโต นสนโน วย อตตาน ทสเสตวา [๔๑๕] ธาตโย ทกขโต ทสวา มา ชาต ปนราคม ภเว ฉนท วราเชตวา อปสนตา จรสสสต อม คาถมาห ฯ สา คาถา ปรโยสาเน อรหตต ปาปณ ฯ ตตถ ธาตโย ทกขโต ทสวาต สนตตปรยาปนนา จกขาทธาตโย อตราป จ อทยพพยปฏปฬนาทนา ทกขาต าณจกขนา ทสวา ฯ มา ชาต ปนราคมต ปน ชาต อายต ปนพภว มา อปคจฉ ฯ ภเว ฉนท วราเชตวาต กามภวาทเก สพพสม ภเว ตณหาฉนท วราคสงขาเตน มคเคน ปชหตวา ฯ อปสนตา จรสสสต สพพโส ปหนกเลสตาย นพพตา วหรสสส ฯ เอตถ จ ธาตโย ทกขโต ทสวาต อมนา ทกขา- นปสสนามเขน วปสสนา ทสสตา ฯ ภเว ฉนท วราเชตวาต อมนา มคโค อปสนตา จรสสสต อมนา สอปาทเสสา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 35

เลมท 27 อตตราเถรคาถาวณณนา หนา 35 นพพานธาต มา ชาต ปนราคมต อมนา อนปาทเสสา นพพานธาต ทสสตาต ทฏพพ ฯ สมนาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ อตตราเถรคาถาวณณนา กาเยน สวตา อาสนตอาทกา อตตราย เถรยา คาถา ฯ ตสสาป วตถ ตสสาเถรยา วตถสทส ฯ สาป ห สกยกลปปสตา โพธสตตสส โอโรธภตา มหาปชาปตโคตมยา สทธ นกขนตา โอภาสคาถาย อรหตต ปน ปตวา [๔๑๖] กาเยน สวตา อาส วาจาย อท เจตสา สมล ตณหมพพยห สตภตามห นพพตาต อทานวเสน สยเมว อม คาถ (๑) อภาส ฯ ตตถ กาเยน สวตา อาสนต กายเกน สวเรน สวตา อโหส ฯ วาจายาต วาจสเกน สวเรน สวตา อาสนต โยชนา ฯ ปททวเยนาป สลสวรมาห ฯ อทาต อถ ฯ เจตสาต สมาธ- จตเตน(๒) เอเตน วปสสนาภาวนมาห ฯ สมล ตณห อพพยหาต สมล สห วา อวชชาย ตณห อทธรตวา ฯ อวชชาย ห ปฏจฉาทตาทนเว ภวตตเย ตณหา อปปชชต ฯ อปโร นโย กาเยน สวตาต สมมากมมนเตน สพพโส # ๑ ม. ตเมว คาถ ฯ ๒ ส. อธจตเตน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 36

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 36 มจฉากมมนตสส ปหานา มคคสวเรเนว กาเยน สวตา อาส ฯ วาจายาต สมมาวาจาย สพพโส มจฉาวาจาย ปหานา มคคสวเรเนว วาจาย สวตา อาสนต อตโถ ฯ เจตสาต สมาธนา ฯ เจโตสเสน เหตถ สมมาสมาธ วตโต สมมา- สมาธคคหเณเนว มคคลกขเณน เอกลกขณา สมมาทฏ อาทโย - มคคธมมา คหตาว โหนตต มคคสวเรน อภชฌาทกสส อสวรสส อนวเสสโต ปหาน ทสสต โหต ฯ เตเนวาห สมล ตณหมพพยหาต ฯ สตภตามห นพพตาต สพพโส กเลส- ปรฬาหาภาเวน สตภาวปปตตา อนปาทเสสาย นพพาน- ธาตยา นพพตา อมหต ฯ อตตราเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 37

เลมท 27 หนา 37 วฑฒปพพชตสมนาเถรคาถาวณณนา สข ตว วฑฒเก เสหตอาทกา สมนาย วฑฒปพพชตาย คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส กสล อปจนตวา อมสม พทธปปาเท สาวตถย มหาโกสล- ร โ ภคน หตวา นพพตต ฯ สา สตถารา ร โ ปเสนทโกสลสส จตตาโร โข เม มหาราช ทหราต น อ าตพพาตอาทนา (๑) เทสต ธมม สตวา ลทธปสาทา สรเณส จ สเลส จ ปตฏาย ปพพชตกามาป อยยก ปฏ- ชคคสสามต จร กาล วตนาเมตวา อปรภาเค อยยกาย กาลกตาย ร า สทธ มหคฆาน อตถรณาน ปาวรณาน คาหาเปตวา วหาร คนตวา สงฆสส ทาเปตวา สตถ สนตเก ธมม สตวา อนาคามผเล ปตฏ ตา ปพพชช ยาจ ฯ สตถา ตสสา าณปรปาก ทสวา [๔๑๗] สข ตว วฑฒเก เสห กตวา โจเฬน ปารตา อปสนโต ห เต ราโค สตภตาส นพพตาต อม คาถ อภาส ฯ สา คาถาปรโยสาเน สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อทานวเสน ตเมว คาถ อภาส ฯ อทเมว จสสา อ า- พยากรณ อโหส สา ตาวเทว ปพพช ฯ คาถาย ปน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 38

เลมท 27 เอกนปาตวณณนา หนา 38 วฑฒเกต วฑเฒ วโยวฑเฒต อตโถ ฯ อย ปน สลาทคเณหป วฑฒา เถรยา วตตคาถาย จตตถปาเท สตภตาส นพพตาต โยเชตพพ ฯ เสส วตตนยเมว ฯ วฑฒปพพชตสมนาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ธมมาเถรคาถาวณณนา ปณฑปาต จรตวานาตอาทกา ธมมาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนตวา สมภตป สมภารา อมสม พทธปปาเท สาวตถย กลฆเร นพพตตตวา วยปปตตา ปฏรปสามกสส เคห คนตวา (๑) สตถ สาสเน ปฏลทธสทธา ปพพชตกามา หตวา สามเกน อนน าตา ปจฉา สามเก กาลกเต ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต เอกทวส ภกขาย จรตวา วหาร อาคจฉนต ปรปตตวา ตเมว อารมมณ กตวา วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา [๔๑๘] ปณฑปาต จรตวาน ทณฑมาทาย (๒) ทพพลา เวธมาเนห คตเตห ตตเถว นปต ฉมา ทสวา อาทนว กาเย อถ จตต วมจจ เมต อทานวเสน อม คาถ อภาส ฯ # ๑ ส. คตา ฯ ๒ ม. ย. ทณฑโมลพภ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 39

เลมท 27 ธมมาเถรคาถาวณณนา หนา 39 ตตถ ปณฑปาต จรตวาน ทณฑมาทาย ทพพลาต ปณฑปาตตถาย ยฏ อปตถมเภน นคเร จรตวา ภกขาย อาหณเฑตวา ฯ ฉมาต ฉมาย ภมย ปาทาน อวเสน ภมย นปตนต อตโถ ฯ ทสวา อาทนว กาเยต อสภานจจทกขา- นตตาทห นานปปกาเรห สรเร โทส ป าจกขนา ทสวา ฯ อถ จตต วมจจ เมต อาทนวานปสสนาย ปรโต ปวตเตห นพพทานปสสนาทห วกขมภนวเสน มม จตต กเลเสห วมจจตวา ปน มคคผเลห ยถากกม สมจเฉทวเสน เจว ปฏปสสทธวเสน จ สพพโส วมจจ วมตต น ทานสสา วโมเจตพพ อตถต ฯ อทเมว จสสา อ าพยากรณ อโหสต ฯ ธมมาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 40

เลมท 27 หนา 40 สงฆาเถรคาถาวณณนา หตวา ฆเร ปพพชตวาตอาทกา สงฆาย เถรยา คาถา ฯ ตสสา วตถ ธราเถรยา วตถสทส ฯ สา ปน อรหตต ปตตา [๔๑๙] หตวา ฆเร ปพพชตวา หตวา ปตต ปส ปย หตวา ราค จ โทส จ อวชช จ วราชย สมล ตณหมพพยห อปสนตามห นพพตาต อม คาถ อภาส ฯ ตตถ หตวาต ฉฑเฑตวา ฯ ฆเรต เคห ฯ ฆรสทโท ห เอกสมมป อภเธยเย กทาจ พหส พช วย รฬหวเสน โวหรยต ฯ หตวา ปตต ปส ปยนต ปยายตพเพ ปตเต เจว โคมหสาทเก ปส จ ตปปฏพทธฉนทราคปปหาเนน ปหาย ฯ หตวา ราค จ โทส จาต รชชนสภาว ราค ทสสนสภาว โทส จ อรยมคเคน สมจฉนทตวา ฯ อวชช จ วราชยาต สพพากสเลส ปพพงคม โมห จ วราชตวา มคเคน สมคฆาเฏตวา อจเจวมตโถ ฯ เสส วตตนยเมว ฯ สงฆาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ เอกกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ ____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 41

เลมท 27 หนา 41 ทกนปาตวณณนา อภรปนนทาเถรคาถาวณณนา ทกนปาเต อาตร อสจ ปตนตอาทกา อภรปนนทาย สกขมานาย คาถา ฯ อย กร วปสสสส ภควโต กาเล พนธมตนคเร คหปตมหาสาลสส ธตา หตวา สตถ สนตเก ธมม สตวา สรเณส จ สเลส จ ปตฏ ตา สตถร ปรนพพเต ธาตเจตย รตนปฏมณฑเตน สวณณจฉตเตน ปช กตวา กาล กตวา สคเค นพพตตตวา อปราปร สคตสเยว สสรนต อมสม พทธปปาเท กปลวตถนคเร เขมกสส สกกสส อคคมเหสยา กจฉสม นพพตต นนทาตสสา นาม อโหส ฯ สา อตตภาวสส อตวย รปโสภคคปปตตยา อภรปา ทสสนยา ปาสาทกา อภรปนนทา นามาเตวว ป ายตถ ฯ ตสสา วยปปตตาย วาเรยยทวเสเยว ปรมภโต สกยกมาโร กาลมกาส ฯ อถ น มาตาปตโร อกาม ปพพาเชส ฯ สา ปพพชตวาป รป นสสาย อปปนนมทา สตถา รป ววณเณต ครหต อเนกปรยาเยน รเป อาทนว ทสเสตต พทธปฏาน น คจฉต ฯ ภควา ตสสา าณปรปาก ตวา มหาปชาปต อาณาเปส สพพาป ภกขนโย ปฏปาฏยา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 42

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 42 โอวาท คหต อาคจฉนตต ฯ สา อตตโน วาเร สมปตเต อ เปเสส ฯ ภควา วาเร สมปตเต อตตนาว อาคนตพพ น อ า เปเสตพพาต อาห ฯ สา สตถ อาณ ลงฆต อสกโกนต ภกขนห สทธ พทธปฏาน อคมาส ฯ ภควา อทธยา เอก อภรป อตถรป มาเปตวา ปน ชราชณณ ทสเสตวา สเวค อปปาเทตวา [๔๒๐] อาตร อสจ ปต ปสส นนเท สมสสย อสภาย จตต ภาเวห เอกคค สสมาหต ฯ อนมตต จ ภาเวห มานานสสยมชชห ตโต มานาภสมยา อปสนตา จรสสสต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตาส อตโถ เหฏา วตตนโย เอว ฯ คาถาปรโยสาเน อภรปนนทา อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) นคเร (๒) อรณวตยา อรโณ นาม ขตตโย ตสส ร โ อห ภรยา เอกชฌ จารยามห ฯ รโหคตา นสทตวา เอว จนเตสห ตทา อาทาย คมนย ห กสล นตถ เม กต ฯ # ๑ นตถท ปาลย อตถปปตตยา จ น สเมต ฯ # อปทานมท ห อปปลทายกาเถรยาปทาน # ข. อป. ๓๓/๑๗๓/๓๘๒ ฯ อภรปนนทาเถรอปทาน # ข. อป. ๓๓/๑๗๖/๓๙๑ ฯ ๒ ม. นคเร พนธมตยา พนธมา นาม ขตตโย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 43

เลมท 27 อภรปนนทาเถรคาถาวณณนา หนา 43 มหาภตาป กฏก โฆรรป สทารณ นรย นน คจฉาม เอตถ เม นตถ สสโย ฯ เอวาห จนตยตวาน ปหเสตวาน มานส ราชาน อปคนตวาน อท วจนมพรว ฯ อตถ นาม มย เทว ปรสานคตา สทา เอก เม สมณ เทห โภชยสสาม ขตตย ฯ อทาส เม มหาราชา สมณ ภาวตนทรย ตสส ปตต คเหตวาน ปรมนเนน ปรย ฯ ปรยตวา ปรมนน สหสสคฆนเกนห วตถยเคน ฉาเทตวา อทาส ตฏมานสา ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตสมคจฉห ฯ สหสส เทวราชน มเหสตตมการย สหสส จกกวตตน มเหสตตมการย ฯ ปเทสรชช วปล คณนาโต อสงขย นานาวธ พห ป ตสส กมมผลา ตโต ฯ อปปลสเสว เม วณณา อภรปา สทสสนา อตถ สพพงคสมปนนา อภชาตา ชตนธรา ฯ ปจฉเม ภวสมปตเต อชาย สากเย กเล นารสหสสปาโมกขา สทโธทนสตสสห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 44

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 44 นพพนทตวา อคาเรห ปพพช อนคารย สตตม รตต สมปตวา จตสจจ อปาปณ ฯ จวรปณฑปาต จ ปจจย จ เสนาสน ปรเมต น สกโกม ปณฑปาตสสท ผล ฯ ย มยห ปรม กมม กสล ชนต มน ตยหตถาย มหาวร ปรจณณ พห มยา ฯ เอกตเส อโต กปเป ย ทานมทท ตทา ทคคต นาภชานาม ปณฑปาตสสท ผล ฯ ทเว คต ปชานาม เทวตต อถ มานส อ คต น ชานาม ปณฑปาตสสท ผล ฯ อจเจ กเล ปชานาม ตโย สาเล มหาธเน อ กล น ชานาม ปณฑปาตสสท ผล ฯ ภวาภเว สสรตวา สกกมเลน โจทตา อมนาป น ปสสาม โสมนสสกต ผล ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส โหม มหามเน ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 45

เลมท 27 เชนตาเถรคาถาวณณนา หนา 45 าณ มม มหาวร อปปนน ตว สนตเก ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปตวา ปน สา สยมป อทานวเสน ตาเยว คาถา อภาส อทเมว จสสา อ าพยากรณ อโหสต ฯ อภรปนนทาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________ ชนตา(๑)เถรคาถาวณณนา เย อเม สตต โพชฌงคาตอาทกา เชนตาย เถรยา คาถา ฯ ตสสา อตต ปจจปปนน จ วตถ อภรปนนทาวตถ- สทส ฯ อยมปน เวสาลย ลจฉวราชกเล นพพตต ฯ อยเมว วเสโส ฯ สตถารา เทสต ธมม สตวา เทสนาวสาเน อรหตต ปตวา อตตนา อธคต วเสส ปจจเวกขตวา ปตวเสน [๔๒๑] เย อเม สตต โพชฌงคา มคคา นพพานปตตยา ภาวตา เต มยา สพเพ ยถา พทเธน เทสตา ฯ ทฏโ ห เม โส ภควา อนตโมย สมสสโย วกขโณ ชาตสสาโร นตถ ทาน ปนพภโวต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ เย อเม สตต โพชฌงคาต เย อเม สตธมมวจย- วรยปตปสสทธสมาธอเปกขาสงขาตา โพธยา ยถาวตตาย # ๑. ม. เชนตา... ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 46

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 46 ธมมสามคคยา โพธสส วา พชฌนกสส ตสมงคโน ปคคลสส องคภตตตา โพชฌงคาต ลทธนามา สตต ธมมา ฯ มคคา นพพานปตตยาต นพพานาธคมสส อปายภตา ฯ ภาวตา เต มยา สพเพ ยถา พทเธน เทสตาต เต สตตตสโพธปกขย- ธมมา สพเพป มยา ยถา พทเธน ภควตา เทสตา ตถา (๑) มยา อปปาทตา จ วฑฒตา จ ฯ ทฏโ ห เม โส ภควาต หสทโท เหตอตโถ ฯ ยสมา โส ภควา ธมมกาโย สมมาสมพทโธ อตตนา ว อธคตอรยธมมทสสเนน ทฏโ ตสมา อนตโมย สมสสโยต โยชนา ฯ อรยธมมทสสเนน ห พทธา ภควนโต อ เ จ อรยา ทฏา นาม โหนต น รปกายทสสนมตเตน ฯ ยถาห โย โข วกกล ธมม ปสสต โส ม ปสสตต จ สตวา จ โข ภกขเว อรยสาวโก อรยาน ทสสาวต จ อาท ฯ เสส วตตนยเมว ฯ เชนตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 47

เลมท 27 หนา 47 สมงคลมาตเถรคาถาวณณนา สมตตกาตอาทกา สมงคลมาตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว กสล อปจนตวา อมสม พทธปปาเท สาวตถย ทลททกเล นพพตตตวา วยปปตตา อ ตรสส นฬการสส ทนนา ปมคพเภเยว ปจฉมภวก ปตต ลภ ตสส สมงคโลต นาม อโหส ฯ ตโต ปฏาย สา สมงคลมาตาต ป ายตถ ฯ ยสมา ปน ตสสา นามโคตต น ปากฏ ตสมา อ ตรา เถร ภกขน อป าตาต ปาลย วตต ฯ โสปสสา ปตโต ว ต ปตโต ปพพชตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา สมงคลตเถโรต ปากโฏ อโหส ฯ ตสส มาตา ภกขนส ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต เอกทวส คหกาเล อตตนา ลทธทกข (๑) ปจจเวกขตวา สเวคชาตา วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อทาเนนต [๔๒๓] สมตตกา สมตตเก สาธ มตตกามห มสลสส อหรโก เม ฉตตก วาป อกขลกา เม เทฑฑภ วาต (๓) [๔๒๔] ราค จ อห โทส จ จจจฏ จจจฏต วหนาม (๔) สา รกขมลมปคมม อโห สขนต สขโต ฌายามต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 48

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 48 อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ สมตตกาต สมตตา ฯ กกาโร ปน ปรณมตต ฯ สฏ มตตา วตาต อตโถ ฯ สา สาสเน อตตนา ปฏลทธสมปตต ทสวา ปสาทวเสน ตสสา วา ปสสาวเสน อามนเตตวา วตต สมตตกา สมตตกาต ฯ ย ปน คหกาเล วเสสโต ชคจฉต ตโต วมตต ทสเสนต สาธ มตตกามหตอาทมาห ฯ ตตถ สาธ มตตกามหต สมมเทว มตตา วต อมห ฯ มสลสสาต มสลโต ฯ อย กร ทลททภาเวน คหกาเล สยเมว มสลกมม กโรต ตสมา เอวมาห ฯ อหรโก เมต มม สามโก อหรโก นลลชโช โส มม น รจจตต วจนเสโส ฯ ปกตยาว กาเมส วรตตจตตตาย กามาธมตตาน ปวตต ชคจฉนต วทต ฯ ฉตตก วาปต ชวตเหตเกน กรยมาน ฉตตกมป เม น รจจตต อตโถ ฯ วาสทโท อวตตสมจจยตโถ เตน เปฬาจงโกฏกาท สงคณหาต ฯ เวฬทณฑาทน คเหตวา ทวเส ทวเส ฉตตาทน กรณวเสน ทกขชวต ชคจฉนต วทต ฯ อหตโก เม วาโต วาตต เกจ วตวา อหตโก ชราวโห คหกาเล มม สรเร วาโต วายตต อตถ วทนต ฯ อปเร ปน อหตโก ปเรส ทคคนธตโร จ มม สรรโต วาโต วายตต อตถ วทนต ฯ อกขลกา เม เทฑฑภ วาตต เม มม ภตตปจนภาชน จรปารวาสกภาเวน อปรสทธตาย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 49

เลมท 27 สมงคลมาตเถรคาถาวณณนา หนา 49 อทกสปปคนธ วายต ตโต อห สาธมตตกามหต โยชนา ฯ ราค จ อห โทส จ จจจฏ จจจฏต วหนามต อห กเลสเชฏก ราค จ โทส จ วจฉนทนต (๑) วหรามต อมนา สทเทน สทธ วหนาม วนาเสม ปชหามต (๒) อตโถ ฯ สา กร อตตโน สามก ชคจฉนต เตน ทวเส ทวเส ปลยมานาน สกขาน เวฬทณฑาทน สทท ครหนต ตสส ปหาน ราคโทสปปหาเนน สม กตวา อโวจ ฯ สา รกขมลมปคมมาต สา อห สมงคลมาตา ววตต รกขมล อปสงกมตวา ฯ สขโต ฌายามต สขนต ฌายาม กาเลน กาล สมาปชชนต ผลสข จ นพพานสข จ ปฏสเวทยมานา ผลชฌาเนน ฌายามต อตโถ ฯ อโห สขนต อท ปนสสา สมาปตตโต ปจฉา ปวตตมนสการวเสน วตต ปพพาโภควเสนาตป ยชชเตว ฯ สมงคลมาตเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________ # ๒ ย. วชหามต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 50

เลมท 27 หนา 50 อฑฒกาสเถรคาถาวณณนา ยาว กาสชนปโทตอาทกา อฑฒกาสยา เถรยา คาถา ฯ อย กร กสสปสส ทสพลสส กาเล กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา ภกขนน สนตก คนตวา ธมม สตวา ปฏลทธสทธา ปพพชตวา ภกขนสเล ต อ ตร ปฏสมภทปปตต ขณาสว เถร คณกวาเทน อกโกสตวา ตโต จตา นรเย ปจตวา อมสม พทธปปาเท กาสกรฏเ อฬารวภเว เสฏ กเล นพพตตตวา วฑฒปปตตา ปพเพ กตสส วจทจจรตสส นสสนเทน านโต ปรภฏา คณกา อโหส ฯ สาป นาเมน อฑฒกาส นาม ตสสา ปพพชชา จ ทเตน อปสมปทา จ ขนธเก อาคตาเยว ฯ วตต เหต ฯ เตน โข ปน สมเยน อฑฒกาส คณกา ภกขนส ปพพชตา โหต สา จ สาวตถ คนตกามา โหต ภควโต สนตเก อปสมปชชสสามต ฯ อสโสส โข ธตตา อฑฒกาส กร คณกา สาวตถ คนตกามาต ฯ เต มคเค ปรยฏ ส ฯ อสโสส โข อฑฒกาส คณกา ธตตา กร มคเค ปรยฏ ตาต ฯ สา ภควโต สนตเก ทต ปาเหส อห ห อปสมปชชตกามา กถ น โข มยา ปฏปชชตพพนต ฯ อถโข ภควา เอตสม นทาเน เอตสม ปกรเณ ธมมกถ กตวา ภกข อามนเตส อนชานาม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 51

เลมท 27 อฑฒกาสเถรคาถาวณณนา หนา 51 ภกขเว ทเตนป อปสมปาเทตนต ฯ เอว ลทธปสมปทา ปน วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) อมมห ภททเก กปเป พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ ตทาห ปพพชตวาน ตสส พทธสส สาสเน สวตา ปาตโมกขมห อนทรเยส จ ป จส ฯ มตต น จ อสเน ยตตา ชาครเยป จ วสนต ยตตโยคาห ภกขน วคตาสว ฯ อกโกส ทฏจตตาห คณเกต ภณ ตทา เตเนว ปาเปน กมเมน นรยมห อปจจส ฯ เตน กมมาวเสเสน อชาย คณกากเล พหโสว ปราธนา ปจฉมาย จ ชาตยา ฯ กาสเสฏ กเล ชาตา พรหมจรยผเลนห อจฉรา วย เทเวส อโหส รปสมปทา ฯ ทสวาน ทสสนย ม ครพพชปรตตเม คณกตเต นเวเสส อกโกสนผเลน เม ฯ สาห สตวาน สทธมม พทธเสฏเน ภาสต ปพพวาสนสมปนนา ปพพช อนคารย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 52

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 52 ตทปสมปทตถาย คจฉนต ชนสนตก มคเค ธตเต เต สตวา ลภ ทโตปสมปท ฯ สพพกมม ปรกขณ ป ปาป ตเถว จ สพพสสารมตตณณา คณกตต จ เขปต ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส โหม มหามเน ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ าณ มม มหาวร อปปนน ตว สนตเก ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อทานวเสน [๔๒๓] ยาว กาสชนปโท สงโก เม ตตตโก อห ต กตวา เนคโม อคฆ อฑเฒนคฆ เปส ม ฯ อถ นพพนทห รเป นพพนท จ วรชชห มา ปน ชาตสสาร สนธาเวยย ปนปปน ตสโส วชชา สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ยาว กาสชนปโท สงโก เม ตตตโก อหต กาสชนปเทส ภโว สงโก กาสชนปโท โส ยาว ยตตโก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 53

เลมท 27 อฑฒกาสเถรคาถาวณณนา หนา 53 ตตตโก มยห สงโก อห อโหส ฯ กตตโก ปน โสต ฯ สหสสมตโต ฯ กาสรฏเ กร ตทา สงกวเสน เอกทวส ร โ อปปชชนโก อาโย อโหส สหสสมตโต อมายป ปรสาน หตถโต เอกทวส ลทธธน ตตตก ฯ เตน วตต ยาว กาสชนปโท สงโก เม ตตตโก อหต ฯ สา ปน กาสสงกปรมาณตาย กาสต สม ลภต ฯ ตตถ เยภยเยน มนสสา สหสส ทาต อสกโกนตา ตโต อปฑฒ ทตวา ทวสภาคเมว รมตวา คจฉนต เตส วเสนาย อฑฒกาสต ป ายตถ ฯ เตน วตต ต กตวา เนคโม อคฆ อฑเฒนคฆ เปส มนต ฯ ต ป จสตธน อคฆ กตวา เนคโม นคมวาสชโน อตถรตนภาเวน อนคฆมป สมาน อฑเฒน อคฆ นมตต อฑฒกาสต สม าวเสน ม เปส ตถา ม โวหรต อตโถ ฯ อถ นพพนทห รเปต เอว รปปชวน หตวา ตา อถ ปจฉา สาสน นสสาย รเป อห นพพนท อตป รป อนจจ อตปท รป ทกข (๑) อสภนต ปสสนต ตตถ อกกณ ฯ นพพนท จ วรชชหนต นพพนทนต จาห ตโต ปร วราค อาปชช ฯ นพพนทคคหเณน เจตถ ตรณวปสสน ทสเสต วราคคคหเณน พลววปสสน ฯ นพพนทนโต วรชชต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 54

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 54 วราคา วมจจตต วตต โหต ฯ มา ปน ชาตสสาร สนธาเวยย ปนปปนนต อมนา นพพนทนวรชชนากาเร นทสเสต ฯตสโส วชชาตอาทนา เตส มตถกปปตต (๑) ฯ ต วตตนยเมว ฯ อฑฒกาสเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________ จตตาเถรคาถาวณณนา ก จาป โขมห กสกาตอาทกา จตตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อโต จตนวตกปเป จนทภาคาย นทยา ตเร กนนรโยนย นพพตต สา เอกทวส เอก ปจเจกสมพทธ รกขมเล นสนน ทสวา ปสนนมานสา นฬปปเผห ปช กตวา วนทตวา อ ชล ปคคเหตวา ปทกขณ กตวา ปกกาม ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท ราชคเห คหปตมหาสาลกเล นพพตตตวา ว ต ปตวา สตถ ราชคหปปเวสเน ปฏลทธสทธา ปจฉา มหาปชาปตโคตมยา สนตเก ปพพชตวา มหลลกากาเล คชฌกฏ ปพพต อภรหตวา สมณธมม กโรนต วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๒)

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 55

เลมท 27 จตตาเถรคาถาวณณนา หนา 55 จนทภาคานทตเร อโหส กนนร ตทา อททส วรช พทธ สยมภภ อปราชต ฯ ปสนนจตตา สมนา เวทชาตา กต ชล นฬมาล คเหตวาน สยมภภ อภปชย ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา กนนรเทห อคจฉ ตทส คณ ฯ ฉตตสเทวราชน มเหสตตมการยr ทสนน จกกวตตน มเหสตตมการย ฯ สเวเชตวาน เม จตต ปพพช อนคารย กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา ฯ สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว จตนนวตโต กปเป ย ปปผมภปชย ฯ ทคคต นาภชานาม พทธปชายท ผล กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ สา ปน อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา [๔๒๔] ก จาป โขมห กสกา คลานา พาฬหทพพลา ทณฑโมลพภ คจฉาม ปพพต อภรหย ฯ สงฆาฏ นกขปตวาน ปตตก จ นกชชย เสเล ขมเภส อตตาน ตโมกขนธ ปทาลยาต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ ก จาป โขมห กสกาต ยทป อห ชรา ชณณา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 56

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 56 อปปมสโลหตภาเวน กสสรรา อมห ฯ คลานา พาฬหทพพลาต ธาตวาทวกาเรน คลานา เตเนว เคล เน อตวย ทพพลา ฯ ทณฑโมลพภ คจฉามต ยตถ กตถจ คจฉนต กตตรยฏ อาลมพตวา ว คจฉาม ฯ ปพพต อภรหยาต เอว ภตาป วเวกกามตาย คชฌกฏ ปพพต อภรหตวา ฯ สงฆาฏ นกขปตวานาต สนตรตตรา เอว หตวา ยถา สหต องเส ปต สงฆาฏ หตถปาเส เปตวา ฯ ปตตก เจ นกชชยาต มยห วล ชนมตตกาปตต อโธมข กตวา เอกมนเต เปตวา ฯ เสเล ขมเภส อตตาน ตโมกขนธ ปทาลยาต ปพพเต นสนนา อมนา ทเฆน อทธนา อปทาลตปพพ โมหกขนธ ปทาเลตวา เตเนว จ โมหกขนธปทาลเนน อตตาน อตตภาว ขมเภส มม สนตาน อายต อนปตตธมมตาปาทเนน วขมเภสนต อตโถ ฯ จตตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 57

เลมท 27 หนา 57 เมตตกาเถรคาถาวณณนา ก จาป โขมห ทกขตาตอาทกา เมตตกาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย ป อปจนนต สทธตถสส ภควโต กาเล คหปตกเล นพพตตตวา ว ต ปตวา สตถ เจตเย รตน- ปฏมณฑตาย เมขลาย ปช อกาส ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท ราชคเห พราหมณ- มหาสาลกเล นพพตต ฯ เสส อนนตรวตตสทส ฯ อย ปน ปฏภาคกฏ อภรหตวา สมณธมม กโรนต วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) สทธตถสส ภควโต ถปการมกาสห (๒) เมขลกา มยา ทนนา นวกมมสส สตถโน ฯ นฏ เต จ มหาถเป เมขล (๓)ปนทาสห โลกนาถสส มนโน ปสนนา เสห ปาณภ ฯ จตนนวตโต กปเป เมขล อทท ตทา (๔) ทคคต นาภชานาม ถปการสสท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 58

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 58 อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๒๕] ก จาป โขมห ทกขตา ทพพลา คตโยพพนา ทณฑโมลพภ คจฉาม ปพพต อภรหย ฯ นกขปตวาน สงฆาฏ ปตตก จ นกชชย นสนนา จมห เสลมห อถ จตต วมจจ เม ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสนนต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ ทกขตาต โรคาภภเวน ทกขตา ส ชาต- ทกขา ทกขปปตตา ฯ ทพพลาต ตาย เจว ทกขปปตตยา ชรา- ชณณตาย จ พลวรหตา ฯ เตนาห คตโยพพนาต อทธคตาต อตโถ ฯ อถ จตต วมจจ เมต เสลมห ปาสาเณ นสนนา จมห อถ ตทนนตร วรยสมตาย สมมเทว โยชตตตา มคคปฏปาตยา สพเพหป อาสเวห มม จตต วมจจ ฯ เสส วตตนยเมว ฯ เมตตกาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 59

เลมท 27 หนา 59 มตตาเถรคาถาวณณนา จาตททส ป จทสนตอาทกา อปราย มตตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต วปสสสส ภควโต กาเล ขตตยกเล นพพตตตวา ว ต ปตวา พนธมสส ร โ อนเตปรกา หตวา วปสสสส ภควโต สาวก เอก ขณาสวตเถร ทสวา ปสนนมานสา หตวา ตสสา หตถโต ปตต คเหตวา ปณตสส ขาทนยโภชนยสส ปเรตวา มหคเฆน สาฏกยเคน สทธ อทาส ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท กปลวตถสม สกยราชกเล นพพตตตวา ว ต ปตวา สตถ สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทธา อปาสกา อโหส ฯ สา อปรภาเค มหาปชาปตยา สนตเก ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) นคเร พนธมตยา พนธมา นาม ขตตโย ตสส ร โ อห ภรยา เอกชฌ จารยามห ฯ รโหคตา นสทตวา เอว จนเตสห ตทา อาทาย คมนย ห(๒) กสล นตถ เม กต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 60

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 60 มหาภตาป กฏก โฆรรป สทารณ นรย นน คจฉาม ตตถ เม นตถ สสโย ฯ ราชาน อปสงกม อท วจนมพรว เอก เม สมณ เทห โภชยสสาม ขตตย ฯ อทาส เม มหาราชา สมณ ภาวตนทรย ตสส ปตต คเหตวาน ปรมนเนน ปรย ฯ ปรยตวา ปรมนน คนธาเลป อกาสห ชาเลน ปทหตวาน ปตโจเลน (๑) ฉาทย ฯ อารมมณ มม เอต สราม ยาวชวต ตตถ จตต ปสาเทตวา ตาวตส อคจฉห ฯ ตสาน เทวราชน มเหสตตมการย มนสา ปตถต มยห นพพตต จ ยถจฉต ฯ วสาน จกกวตตน มเหสตตมการย อปจตตตา หตวาน สสราม ภวาภเว(๓) ฯ สพพพนธนมตตาห อเปตา เม อปาทกา สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ เอกนวตโต กปเป ย ทานมทท ตทา ทคคต นาภชานาม ปณฑปาตสสท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ # ๑ วตถยเคน ฯ ๒. ม. โอจตตตาว ฯ ๓. ม. ภเวสวาห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 61

เลมท 27 มตตาเถรคาถาวณณนา หนา 61 อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ปตโสมนสสชาตา อทานวเสน [๔๒๖] จาตททส ป จทส ยา จ ปกขสส อฏม ปาฏหารยปกข จ อฏงคสสมาคต ฯ อโปสถ อปาคจฉ เทวกายาภนนทน สาชช เอเกน ภตเตน มณฑา สงฆาฏปารตา เทวกาย น ปตเถห วเนยย หทเย ทรนต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ จาตททส ป จทสนต จตททสนน ปรณ จาตททส ป จทสนน ปรณ ป จทส ต จาตททส ป จทส จ ปกขสสาต สมพนโธ ฯ อจจนตสโยเค เจต อปโยควจน ฯ ยา จ ปกขสส อฏม ต จาต โยชนา ฯ ปาฏหารยปกข จาต ปรหรณกปกข จ จาตททสป จทส อฏมน ยถากกม อาทโต อนตโต วา ปเวสนคคมวเสน อโปสถสลสส ปรหรตพพปกข จ เตรสปาฏปทสตตมนวมส จาต อตโถ ฯ อฏงคสสมาคตนต ปาณาตปาตา เวรมณอาทห อฏห องเคห สฏ สมนนาคต ฯ อโปสถ อปาคจฉนต อปวาส อปคม อปวสนต อตโถ ฯ ย สนธาย วตต (๑) ปาณ น หเน น จาทนนมาทเย มสา น ภาเส น จ มชชโป สยา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 62

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 62 อพรหมจรยา วรเมยย เมถนา รตต น ภ เชยย วกาลโภชน ฯ มาล น ธาเร น จ คนธมาจเร ม เจ ฉมายว สเยถ สนถเต เอต ห อฏงคกมาหโปสถ พทเธน ทกขนตคนา ปกาสตนต ฯ (๑) เทวกายาภนนทนต ตตรปปตตอากงขาวเสน จาตมหา- ราชกาท เทวกาย อภปตเถนต อโปสถ อปาคจฉนต โยชนา ฯ สาชช เอเกน ภตเตนาต สา อห อชช อมสมเยว ทวเส เอเกน ภตตโภชนกขเณน ฯ มณฑา สงฆาฏปารตาต มณฑตเกสา สงฆาฏปารตสรรา จ หตวา ปพพชตาต อตโถ ฯ เทวกาย น ปตเถหนต อคคมคคสสาป อธคตตตา ก จ เทวนกาย อห น ปตถเย ฯ เตเนวาห วเนยย หทเย ทรนต จตตคต กเลสทรถ สมจเฉทวเสน วเนตวาต อตโถ ฯ อทเมว จสสา อ าพยากรณ อโหส ฯ มตตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 63

เลมท 27 หนา 63 อภยมาตเถรคาถาวณณนา อทธ ปาทตลาตอาทกา อภยมาตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ป าน อปจนนต ตสสสส ภควโต กาเล กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส สตถาร ปณฑาย จรนต ทสวา ปสนนมานสา ปตต คเหตวา กฏจฉมตต ภกข อทาส ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท ตาทเสน กมมนสสนเทน อชเชนย ปทมวต นาม นครโสภน อโหส ฯ ราชา พมพสาโร ตสสา รปสมปตตอาทเก คเณ สตวา ปโรหตสส อาจกข อชเชนย กร ปทมวต นาม คณกา อโหส ตมห ทฏ กาโมมหต ฯ ปโรหโต สาธ เทวาต มนตพเลน กมภร นาม ยกข อาวเหตวา ยกขานภาเวน ราชาน ตาวเทว อชเชนนคร เนส ฯ ราชา ตาย สทธ เอกรตต สวาส กปเปส ฯ สา เตน คพภ คณห ฯ ร โ จ อาโรเจส มม กจฉย คพโภ ปตฏหต ฯ ต สตวา ราชา น สเจ ปตโต ภเวยย วฑเฒตวา ม ทสเสหต วตวา นาม มททก ทตวา อคมาส ฯ สา ทสมาสจจเยน ปตต วชายตวา นามคคหณ- ทวเส อภโยต นาม อกาส ฯ ปตต จ สตตวสสกกาเล ตว ปตา พมพสารมหาราชาต ร โ สนตก ปหณ ฯ ราชา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 64

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 64 ต ปตต ปสสตวา ปตตสเนห ปฏลภตวา กมารกปรหาเรน วฑเฒส ฯ ตสส สทธาปฏลาโภ ปพพชชา วเสสาธคโม จ เหฏา อาคโตเยว ฯ ตสส มาตา อปรภาเค ปตตสส อภยตเถรสส สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทธา ภกขนส ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปณฑจาร จรนตสส ตสสนามสส สตถโน กฏจฉภกข ปคคยห พทธเสฏสส ทาสห ฯ ปฏคคเหตวา สมพทโธ ตสโส โลกคคนายโก วถยา สณ โต สตถา อกา เม อนโมทน ฯ กฏจฉภกข ทตวาน ตาวตส คมสสส ฉตตสเทวราชน มเหสตต กรสสส ฯ ป าสจกกวตตน มเหสตต กรสสส มนสา ปตถต สพพ ปฏลจฉส สพพทา ฯ สมปตต อนโภตวาน ปพพชสสส ก จนา สพพาสเว ปร าย นพพายสสสนาสวา ฯ อท วตวาน สมพทโธ ตสโส โลกคคนายโก นภ อพภคคม ธโร หสราชาว อมพเร ฯ สทนนเมว(๒) เม ทาน สยฏา ยาคสมปทา กฏจฉภกข ทตวาน ปตตาห อจล ปท ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 65

เลมท 27 อภยมาตเถรคาถาวณณนา หนา 65 เทวนวเต อโต กปเป ย กมมมกร ตทา ทคคต นาภชานาม ภกขทานสสท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปตเตน อภยตเถเรน ธมม กเถนเตน โอวาทวเสน ยา คาถา ภาสตา ฯ อทานวเสน สยมป ตา เอว ปจจทาหรนต [๔๒๗] อทธ ปาทตลา อมม อโธ เว เกสมตถกา ปจจเวกขสสม กาย อสจ ปตคนธก ฯ เอว วหรมานาย สพโพ ราโค สมหโต ปรฬาโห สมจฉนโน สตภตามห นพพตาต อาห ฯ ตตถ ปมคาถาย ตาว อย สงเขปตโถ อมม ปทมวต ปาทตลโต อทธ เกสมตถกโต อโธ นานปปการอสจปรตาย (๒) อสจ สพพกาล ปตคนธวายนโต ปตคนธก อม กจฉตาน อายตนตาย กาย สรร าณจกขนา ปจจเวกขสสต ฯ อย ห ตสสา ปตเตน โอวาททานวเสน ภาสตา คาถา ฯ สา ต สตวา อรหตต ปตวา อทาเนนต อาจรยปชาวเสน ตเมว คาถ ปม วตวา อตตโน ปฏปตต กเถนต เอว วหรมานายาต ทตยคาถมาห ฯ # ๑ ม. ทานมทท ฯ ๒ ส. อสจป ชตาย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 66

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 66 ตตถ เอว วหรมานายาต เอว มม ปตเตน อภยตเถเรน อทธ ปาทตลาตอาทนา ทนเน โอวาเท ตวา สพพกาย อสภโต ทสวา เอกคคจตตา ตตถ ภตปาทายเภเท รปธมเม ตปปฏพทเธ เวทนาทเก อรปธมเม ปรคคเหตวา ตตถ ตลกขณ อาโรเปตวา อนจจานปสสนาทวเสน วหรมานาย ฯ สพโพ ราโค สมหโตต วฏานคามนยา วปสสนาย มคเคน ฆฏตาย มคคปฏปาตยา อคคมคเคน สพโพ ราโค มยา สมหโต สมคฆาฏโต ฯ ปรฬาโห สมจฉนโนต ตโต เอว สพโพ กเลสปรฬาโห สมมเทว อจฉนโน ตสส จ สมจฉนนตตา เอว สตภตา สอปาทเสสาย นพพานธาตยา นพพตา อมหต ฯ อภยมาตเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 67

เลมท 27 หนา 67 อภยาเถรคาถาวณณนา อภเย ภทโร กาโยตอาทกา อภยมาตเถรยา สหายกาย อภยาเถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย ป อปจนนต สขสส ภควโต กาเล ขตตยมหาสาลกเล นพพตตตวา ว ต ปตวา อรณร โ (๑) อคคมเหส อโหส ฯ ราชา ตสสา เอกทวส คนธสมปนนาน สตต อปปลาน อทาส ฯ สา ตาน คเหตวา ก เม (๒) อเมห ปลนธนเตห ฯ ยนนนาห อเมห ภควนต ปเชสสามต จนเตตวา นสท ฯ ภควา จ ภกขาจารเวลาย ราชนเวสน ปาวส ฯ สา ภควนต ทสวา ปสนนมานสา ปจจคคนตวา เตห ปปเผห ปเชตวา ป จปตฏ เตน วนท สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท อชเชนย กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา อภยมาตยา สหายกา หตวา ตาย ปพพชตาย ตสสา สเนเหน สยมป ปพพชตวา ตาย สทธ ราชคเห วสมานา เอกทวส อสภทสสนตถ สตวน อคมาส ฯ สตถา คนธกฏย นสนโนว ตสสา อนภตปพพ อารมมณ ปรโต กตวา ตสสา อทธมาตกาทภาว ปกาเสส ฯ ต ทสวา สเวคมานสา อฏาส ฯ สตถา โอภาส ผรตวา ปรโต นสนน วย อตตาน ทสเสตวา # ๑ ม. ส. อรณวโต ร โ ฯ ๒ ย. คเหตวานเม ฯ # ๓ ส. ปนทเธห ฯ ๔ ส. ต ภควนต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 68

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 68 [๔๒๘] อภเย ภทโร กาโย ยตถ สตตา ปถชชนา นกขปสสามม เทห สมปชานา ปตสสตา ฯ (๑) พหห ทกขธมเมห อปปมาทรตาย เม ตณหกขโย อนปปตโต กต พทธสส สาสนนต อมา คาถา อภาส ฯ สา คาถาปรโยสาเน อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๒) นคเร อรณวตยา อรโณ นาม ขตตโย ตสส ร โ อห ภรยา นคล ปาทยามห ฯ (๔) สตต มาลา(๕) คเหตวาน อปปลา (๖) เทวคนธกา นสชช ปาสาทวเร เอว จนเตส ตาวเท ฯ ก เม อมาห มาลาห สรสาโรปตาห เม วร เม พทธเสฏสส าณมห อภโรปต ฯ สมพทธ ปฏมาเนนต ทวาราสนเน นสทห ยทา เอหต(๗) สมพทโธ ปชยสส มหามน ฯ กกโธ วลสนโตว มคราชาว เกสร ภกขสงเฆน สหโต อาคจฉ วถยา ชโน ฯ พทธสส รส ทสวาน หฏา สวคคมานสา ทวาร อปาปณตวาน (๘) พทธเสฏมปชย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 69

เลมท 27 อภยาเถรคาถาวณณนา หนา 69 สตต อปปลปปผาน ปรกณณาน (๑) อมพเร ฉท กโรนต (๒) พทธสส มตถเก ธารยนต เต ฯ อทคคจตตา สมนา เวทชาตา กต ชล ตตถ จตต ปสาเทตวา ตาวตส อคจฉห ฯ มหาเนลสส ฉาทน ธาเรนต มม มทธน ทพพคนธ ปวายต (๓) สตตปปลานท ผล ฯ กทาจ นยมานาย าตสงเฆน เม ตทา ยาวตา ปรสา มยห มหาเนล ธรยต ฯ สตตตเทวราชน มเหสตตมการย สพพตถ อสสรา หตวา สสราม ภวาภเว ฯ เตสฏ จกกวตตน มเหสตต อการย สพเพ ม อนวตตนต อาเทยยวจนา อห ฯ อปปลสเสว เม วณโณ คนโธ เจว ปวายต ทคคต นาภชานาม พทธปชายท ผล ฯ อทธปปาเทส กสลา โพชฌงคภาวนารตา อภ าปารมปปตตา พทธปชายท ผล ฯ สตปฏานกสลา สมาธชฌานโคจรา สมมปปธานมนยตตา พทธปชายท ผล ฯ วรย เม ธรโธรยห โยคกเขมาธวาหน สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ # ๑ สยา. สวตถณณาน ฯ ๒. สยา. ฉาท กโรนตา ฯ # ๓ ปวายาม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 70

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 70 เอกตเส อโต กปเป ย ปปผมภปชย ทคคต นาภชานาม พทธปชายท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อทาเนนต ตา เอว คาถา ปรวตตตวา อภาส ฯ ตตถ อภเยต อตตานเมว อาลปต ฯ ภทโรต ภชชน- สภาโว อนจโจต อตโถ ฯ ยตถ สตตา ปถชชนาต ยสม ขเณน ภชชนสเล อสจทคคนธเชคจฉปฏกลสภาเว กาเย อเม อนธปถชชนา สตตา ลคคา ลคคตา ฯ นกขปสสามม เทหนต อห ปน อม เทห ปตกาย ปน อนาทาเนน นรเปกขา ขปสสาม ฉฑเฑสสาม ฯ ตตถ การณมาห สมปชานา ปตสสตาต ฯ พหห ทกขธมเมหต ชาตชราทห อเนเกห ทกขธมเมห ผฏายาต อธปปาโย ฯ อปปมาทรตายาต ตาย เอว ทกโข ตณณตาย ปฏลทธสเวคตตา สตอวปปวาสสงขาเต อปปมาเท รตาย ฯ เสส วตตนยเมว ฯ เอตถ เจ สตถารา เทสตนยาเมน นกขปาห อม เทห อปปมาทรตาย เต ตณหกขย ปาปณาห กโรห พทธสาสนนต ปาโ ฯ เถรยา วตตนยาเมเนว ปน สงคต อาโรปตา (๑)ฯ # ๑ ม. อาโรปตตตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 71

เลมท 27 สามาเถรคาถาวณณนา หนา 71 อปปมาทรตาย เตต อปปมาทรตาย ตยา ภวตพพนต อตโถ ฯ อภยาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ สามาเถรคาถาวณณนา จตกขตต ป จกขตตนตอาทกา สามาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนตวา สคตสเยว สสรนต อมสม พทธปปาเท โกสมพย คหปตมหาสาลกเล นพพตตตวา สามาตสสา นาม อโหส ฯ สา ว ต ปตตา สามาวตยา อปาสกาย ปยสหายกา หตวา ตาย กาลกตาย ส ชาต- สเวคา ปพพช ปพพชตวา จ สามาวต อารพภ อปปนนโสก วโนเทต อสกโกนต อรยมคค คณหต นาสกข ฯ อปรภาเค อาสนสาลาย นสนนสส อานนทตเถรสส โอวาท สตวา วปสสน ปฏเปตวา ตโต สตตเม ทวเส สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ต ปกาเสนต [๔๒๙] จตกขตต ป จกขตต วหารา อปนกขม อลทธา เจตโส สนต จตเต อวสวตตน ตสสา เม อฏม รตต ยโต ตณหา สมหตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 72

เลมท 27 ทกนปาตวณณนา หนา 72 พหห ทกขธมเมห อปปมาทรตาย เม ตณหกขโย อนปปตโต กต พทธสส สาสนนต ฯ อทานวเสน เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ จตกขตต ป จกขตต วหารา อปนกขมนต มม วสนกวหาเร วปสสนามนสกาเรน นสนนา สมณกจจ มตถก ปาเปต อสกโกนต อตสปปายาภาเวน นน โข มยห วปสสนา มคเคน ฆฏเฏตต จนเตตวา จตตาโร ป จ จาต นว วาเร วหารา อปสสยโต พห นกขม ฯ เตนาห อลทธา เจตโส สนต จตเต อวสวตตนต ฯ ตตถ เจตโส สนตนต อรยมคคสมาธ สนธายาห ฯ จตเต อวสวตตนต วรยสมตาย อภาเวน มม ภาวนาจตเต น วสวตตน ฯ สา กร อตวย ปคคหตวรยา อโหส ฯ ตสสา เม อฏม รตตต ยโต ปฏาย อานนทตเถรสส สนตเก โอวาท ปฏลภ ตโต ปฏาย รตตนทวมตนทตา วปสสนาย กมม กโรนต รตตย จตกขตต ป จกขตต วหารโต นกขมตวา มนสการ ปวตเตนต วเสส อนธคนตวา อฏมย รตตย วรยสมต ลภตวา มคคปฏปาตยา กเลเส เขเปสนต อตโถ ฯ เตน วตต ตสสา เม อฏม รตต ยโต ตณหา สมหตาต ฯ เสส วตตนยเมว ฯ สามาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ทกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 73

เลมท 27 หนา 73 ตกนปาตวณณนา อปราสามาเถรคาถาวณณนา ตกนปาเต ปณณวสต วสสานตอาทกา อปราย สามาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต วปสสสส ภควโต กาเล จนทภาคาย นทยา ตเร กนนรโยนย นพพตต ฯ สา ตตถ กนนเรห สทธ กฬาปสตา วจรต ฯ อเถกทวส สตถา ตสสาป กสลพชโรปนตถ ตตถ คนตวา นทตเร จงกม ฯ สา ภควนต ทสวา หฏตฏา สลลปปผาน อาทาย สตถ สนตก คนตวา วนทตวา เตห ปปเผห ภควนต ปเชส ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท โกสมพย กลฆเร นพพตตตวา วยปปตตา สามาวตยา สหายกา หตวา ตสสา มตกาเล สเวคชาตา ปพพชตวา ป จวสต วสสาน จตตสมาธาน อลภตวา มหลลกากาเล สคโตวาท ลภตวา วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) จนทภาคานทตเร อโหส กนนร ตทา อททสาห เทวเทว จงกมนต นราสภ ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๒๒/๓๐๐ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 74

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 74 โอจนตวาน สฬล พทธเสฏสสทาสห อปสงฆ มหาวโร สลล เทวคนธก ฯ ปฏคคเหตวา สมพทโธ วปสส โลกนายโก อปสงฆ มหาวโร เปกขมานาย เม ตทา ฯ อ ชล ปคคเหตวาน วนทตวา ทปทตตม สก จตต ปสาเทตวา ตโต ปพพตมารห ฯ เอกนวตโต กปเป ย ปปผมทท ตทา ทคคต นาภชานาม พทธปชายท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๓๐] ปณณวสต วสสาน ยโต ปพพชตาย เม นาภชานาม จตตสส สม ลทธ กทาจน ฯ อลทธา เจตโส สนต จตเต อวสวตตน ตโต สเวคมาปาท สรตวา ชนสาสน ฯ พหห ทกขธมเมห อปปมาทรตาย เม ตณหกขโย อนปปตโต กต พทธสส สาสน อชช เม สตตม รตต ยโต ตณหา วโสสตาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ จตตสส สมนต จตตสส วปสม เจโตสมถมคค- ผลสมาธต อตโถ ฯ ตโตต ตสมา จตตวส วตเตต อสมตถ-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 75

เลมท 27 อตตมาเถรคาถาวณณนา หนา 75 ภาวโต ฯ สเวคมาปาทนต สตถร ธรนเตป ปพพชตกจจ มตถก ปาเปต อสกโกนต ปจฉากถ ปาปยสสามต สเวค าณตราส อาปชช ฯ สรตวา ชนสาสนนต กาณกจฉ- โปปมาทสตถโอวาท อนสสรตวา ฯ เสส วตตนยเมว ฯ อปราสามาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ อตตมาเถรคาถาวณณนา จตกขตต ป จกขตตนตอาทกา อตตมาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต วปสสสส ภควโต กาเล พนธมตนคเร อ ตรสส กฏมพกสส กลเคเห ฆรทาส หตวา นพพตต ฯ สา วยปปตตา อตตโน อยยกาน เวยยาวจจ กโรนต ชวต ฯ เตน สมเยน พนธมราชา ปณณมทวเส อโปสถโก หตวา ปเรภตต ทานาน ทตวา ปจฉาภตต คนตวา ธมม สณาต ฯ อถ มหาชนา ยถา ราชา ปฏปชชต ตเถว ปณณมทวเส อโปสถงคาน สมาทาย วตตนต ฯ อถสสา ทาสยา เอตทโหส เอตรห โข มหาราชา มหาชนา จ อโปสถงคาน สมาทาย วตตนต ยนนนาห อโปสถทวเสส อโปสถสล สมาทาย วตเตยยนต ฯ สา ตถา กโรนต สปรสทธ อโปสถสล รกขตวา ตาวตเสส นพพตตา อปราปร สคตสเยว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 76

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 76 สสรนต อมสม พทธปปาเท สาวตถย เสฏ กเล นพพตตตวา ว ต ปตวา(๑) ปฏาจาราย เถรยา สนตเก ธมม สตวา ปพพชตวา วปสสน ปฏเปตวา ต มตถก ปาเปต นาสกข ปฏาจาราเถร ตสสา จตตาจาร ตวา โอวาทมทาส ฯ สา ตสสา โอวาเท ตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๒) นคเร พนธมตยา พนธมา นาม ขตตโย ทวเส ปณณมาย โส อปวส อโปสถ ฯ อห เตน สมเยน กมภทาส อห ตห ทสวา สราชก เสน เอวาห จนตย ตทา ฯ ราชาป รชช ฉฑเฑตวา อปวส อโปสถ สผล นน ต กมม ชนกาโย ปโมทโต ฯ โยนโส ปจจเวกขตวา ทคคต จ (๓) ทลททต มานส สมปหสตวา อปวส อโปสถ ฯ อห อโปสถ กตวา สมมาสมพทธสาสเน เตน กมเมน สกเตน ตาวตสมคจฉห ฯ ตตถ เม สกต พยมห อทธ โยชนมคคต (๔) กฏาคารวรเปต มหาสนสภสต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 77

เลมท 27 อตตมาเถรคาถาวณณนา 77 อจฉรา สตสหสสา อปตฏนต ม สทา อ เ เทเว อตกกมม อตโรจาม สพพทา ฯ จตสฏ เทวราชน มเหสตตมการย เตสฏ จกกวตตน มเหสตตมการย ฯ สวณณวณณา หตวาน ภเวส สสรามห สพพตถ ปวรา โหม อโปสถสสท ผล ฯ หตถยาน อสสยาน รถยาน จ สวก ลภาม สพพเมเวต อโปสถสสท ผล ฯ โสวณณมย รปมย อโถป ผลกามย โลหตงกมย เจว สพพ ปฏลภามห ฯ โกเสยยกมพลกาน โขมกปปาสกาน จ มหคฆาน จ วตถาน สพพ ปฏลภามห ฯ อนน ปาน ขาทนย วตถเสนาสนาน จ สพพเมต ปฏลเภ อโปสถสสท ผล ฯ วรคนธ จ มาล จ จณณก จ วเลปน สพพเมต ปฏลเภ อโปสถสสท ผล ฯ กฏาคาร จ ปาสาท มณฑป หมมย คห สพพเมต ปฏลเภ อโปสถสสท ผล ฯ ชาตยา สตตวสสาห ปพพช อนคารย อฑฒมาเส อสมปตเต อรหตตมปาปณ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 78

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 78 กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ เอกนวตโต กปเป ย กมมมกร ตทา ทคคต นาภชานาม อโปสถสสท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๓๑] จตกขตต ป จกขตต วหารา อปนกขม อลทธา เจตโส สนต จตเต อวสวตตน ฯ สา ภกขน อปาคจฉ ยา เม สทธายกา อห สา เม ธมมมเทเสส ขนธายตนธาตโย ฯ ตสสา ธมม สณตวาน ยถา ม อนสาส สา สตตาห เอกปลลงเกน นสท ปตสขสมปปตา อฏมยา ปาเท ปสาเรส ตโมกขนธ ปทาลยาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ สา ภกขน อปาคจฉ ยา เม สทธายกา อหต ยา มยา สทธาตพพา สทเธยยวจนา อโหส ต ภกขน สา อห อปคจฉ อปสงกม ปฏาจาราเถร สนธาย วทต ฯ สา ภกขน อปคจฉ ยา เม สาธยกาตป ปาโ สา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 79

เลมท 27 อตตมาเถรคาถาวณณนา หนา 79 ปฏาจารา ภกขน อนกมปาย ม อปคจฉ ยา มยห สทตถสส สาธกาต อตโถ ฯ สา เม ธมมมเทเสส ขนธายตน- ธาตโยต สา ปฏาจารา เถร อเม ป จกขนธา อมาน ทวาทสายตนาน อมา อฏารส ธาตโยต ขนธาทเก วภชตวา (๑) ทสเสนต มยห ธมม เทเสส ฯ ตสสา ธมม สณตวานาต ตสสา ปฏสมภทาปปตตาย เถรยา สนตเก ขนธาทวภาคปพพงคม อรยมคค ปาเปตวา เทสต สณห สขม วปสสนาธมม สตวา ฯ ยถา ม อนสาส สาต สา เถร ยถา ม อนสาส โอวท ตถา ปฏปชชนต ปฏปตต มตถก ปาเปตวาป สตตาห เอกปลลงเกน นสท ฯ กถ ปตสขสมปปตาต ฌานมเยน ปตสเขน สมงคภตา ฯ อฏมยา ปาเท ปสาเรส ตโมกขนธ ปทาลยาต อนวเสส โมหกขนธ อคคมคเคน ปทาเลตวา อฏเม ทวเส ปลลงก ภนทนต ปาเท ปสาเรส อทเมว วสสา อ าพยากรณ อโหส ฯ อตตมาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________ # ๑. ย. วราเชตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 80

เลมท 27 หนา 80 อ ตราอตตมาเถรคาถาวณณนา เย อเม สตต โพชฌงคาตอาทกา อปราย อตตมาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต วปสสสส ภควโต กาเล พนธมตนคเร กลทาส หตวา นพพตต ฯ สา เอกทวส สตถสาวก เอก ขณาสวตเถร ปณฑาย จรนต ทสวา ปสนนมานสา ตณ โมทกาน อทาส ฯ สา เตน ป - กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท โกสลชนปเท อ ตรสม พราหมณมหาสาลกเล นพพตตตวา ว ต ปตตา ชนปทจารก จรนตสส สตถ สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทธา ปพพชตวา นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๒) นคเร พนธมตยา กมภทาส อโหสห มม ภาค คเหตวาน คจฉ อทกหารกา ฯ ปนถมห สมณ ทสวา สนตจตต สมาหต ปสนนจตตา สมนา โมทเก ตณทาสห ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ เอกนวตกปปาน วนปาต น คจฉห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 81

เลมท 27 อ ตราอตตมาเถรคาถาวณณนา หนา 81 สมปตต ต กรตวาน สพพ อนภว อห โมทเก ตณ ทตวาน ปตตาห อจล ปท ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๓๒] เย อเม สตตา โพชฌงคา มคคา นพพานปตตยา ภาวตา เต มยา สพเพ ยถา พทเธน เทสตา ฯ ส ตสสานมตตสส ลาภนห ยทจฉก โอรสา ธตา พทธสส นพพานาภรตา สทา ฯ สพเพ กามา สมจฉนนา เย ทพพา เย จ มานสา วกขโณ ชาตสสาโร นตถ ทาน ปนพภโวต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ส ตสสานมตตสส ลาภนห ยทจฉกนต ส ต- สมาปตตยา จ อนมตตสมาปตตยา จ อห ยทจฉก ลาภน ฯ ตตถ ย ย สมาปชชต อจฉาม ยตถ ยตถ ยทา ยทา ต ต ตตถ ตตถ ตทา ตทา สมาปชชตวา วหรามต อตโถ ฯ ยทป ห ส ตาปปณหตาทนามกสส ยสส กสสจป มคคสส ส ตาทเภท ตวธมป ผล สมภวต ฯ อย ปน เถร ส ตานมตตสมาปตตโยว สมาปชชต ฯ เตน วตต ส ตสสานมตตสส ลาภนห ยทจฉกนต ฯ เยภยยวเสน วา เอต วตต ฯ นทสสนมตตเมตนต อปเร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 82

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 82 เย ทพพา เย จ มานสาต เย เทวโลกปรยาปนนา เย จ มนสสโลกปรยาปนนา วตถกามา เต สพเพป ตปปฏ- พทธฉนทราคปปหาเนน มยา สมมเทว อจฉนนา อปรโภคารหา กตา ฯ วตต ห อภพโพ อาวโส ขณาสโว ภกข กาเม ปรภ ชต เสยยถาป ปพเพ อคารยภโตต ฯ เสส วตตนยเมว ฯ อ ตราอตตมาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ทนตกาเถรคาถาวณณนา ทวา วหารา นกขมมาตอาทกา ทนตกาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต พทธส ตกาเล จนทภาคาย นทยา ตเร กนนรโยนย นพพตต ฯ สา เอกทวส กนนเรห สทธ กฬนต วจรมานา อททส อ ตร ปจเจกพทธ อ ตรสม รกขมเล ทวาวหาร นสนน ทสวาน ปสนนมานสา อปสงกมตวา สาลปปเผห ปช กตวา วนทตวา ปกกาม ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท สาวตถย โกสลร โ ปโรหตพราหมณสส เคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เชตวนปฏคคหเณ ปฏลทธสทธา อปาสกา หตวา ปจฉา มหาปชาปตโคตมยา สนตเก ปพพชตวา ราชคเห วสมานา เอกทวส ปจฉาภตต คชฌกฏ อภรหตวา ทวาวหาร

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 83

เลมท 27 ทนตกาเถรคาถาวณณนา หนา 83 นสนนา หตถาโรหกสส อภรหนตถาย ปาท ปสาเรนต หตถ ทสวา ตเทว อารมมณ กตวา วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) จนทภาคานทตเร อโหส กนนร ตทา อททส วรช พทธ สยมภภ อปราชต ฯ ปสนนจตตา สมนา เวทชาตา กต ชล สาลมาล (๒) คเหตวาน สยมภภ อภปชย ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา กนนรเทห ตาวตสมคจฉห ฯ ฉตตสเทวราชน มเหสตตมการย มนสา ปตถต มยห นพพตตต ยถจฉต ฯ ทสนน จกกวตตน มเหสตตมการย โอจตตตาว หตวาน สสราม ภเวสห ฯ กสล วชชเต มยห ปพพช อนคารย ปชารหา อห อชช สกยปตตสส สาสเน ฯ วสทธมานสา อชช อเปตมนปาปกา สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ จตนนวตโต กปเป ย พทธมภปชย ทคคต นาภชานาม สาลมาลายท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 84

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 84 อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ปตโสมนสสชาตา อทานวเสน [๔๓๓] ทวาวหารา นกขมม คชฌกฏมห ปพพเต นาค โอคาหมตตณณ นทตรมห อททส ฯ ปรโส องกสมาทาย เทห ปาทนต ยาจต นาโค ปสารย ปาท ปรโส นาคมารห ฯ ทสวา อทนต ทมต มนสสาน วส คต ตโต จตต สมาเธส ขล ตาย วน คตาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ นาค โอคาหมตตณณนต หตถนาค นทย โอคาห กตวา โอคยห ตโต อตตณณ ฯ โอคยห อตตณณนต วา ปาโ ฯ มกาโร ปทสนธกโร ฯ นทตรมห อททสนต จนทภาคาย นทยา ตเร อปสส ฯ ก กโรนตนต เจต ทสเสต วตต ปรโสต อาท ฯ ตตถ เทห ปาทนต ยาจตต ปาท เทห อต ปฏ อาโรหนตถ ปาท ปสาเรต ส เทต ยถาปรจต ห ส เทนโต อธ ยาจตต วตโต ฯ ทสวา อทนต ทมตนต ปกตยา ปพเพ อทนต อทาน หตถาจรเยน หตถสกขาย ทมตทมถ อปคมต กทส ทมต มนสสาน วส คต ย ย มนสสา อาณาเปนต ต ต ทสวาต โยชนา ฯ ตโต จตต สมาเธส ขล ตาย วน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 85

เลมท 27 อพพรเถรคาถาวณณนา หนา 85 คตาต ขลต อวธารณตเถ นปาโต ฯ ตโต หตถทสสนโต ปจฉา ตาย หตถโน กรยาย เหตภตาย วน อร คตา จตต สมาเธสเยว ฯ กถ อยมป นาม ตรจฉานคโต หตถ หตถทมกสส วเสน ทมถ คโต กสมา มนสสภตาย จตต ปรสทมกสส สตถ วเสน ทมถ น คมสสตต สเวคชาตา วปสสน วฑเฒตวา อคคมคคสมาธนา มม จตต สมาเธส อจจนตสมาธาเนน สพพโส กเลเส เขเปสนต อตโถ ฯ ทนตกาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ อพพรเถรคาถาวณณนา อมม ชวาตอาทกา อพพรยา เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตตา เอกทวส มาตาปตส มงคล อนภวต เคหนตรคเตส อทตยา สย เคเห โอหนา อปกฏาย เวลาย ภควโต สาวก เอก ขณาสวตเถร เคหทวารสมเปน คจฉนต ทสวา ภกข ทาตกามา ภนเต อธ ปวสถาต วตวา เถเร เคห ปวฏเ ป จปตฏ เตน เถร วนทตวา โคนกาทห อาสน ป าเปตวา อทาส ฯ นสท เถโร ป ตเต อาสเน ฯ สา ปตต คเหตวา ปณฑปาตสส ปเรตวา เถรสส หตเถ เปส ฯ เถโร อนโมทน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 86

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 86 กตวา ปกกาม ฯ สา เตน ป กมเมน ตาวตเสส นพพตตตวา ตตถ ยาวตายก อฬารทพพสมปตต อนภวตวา ตโต จตา สคตสเยว สสรนต อมสม พทธปปาเท สาวตถย คหปต- มหาสาลกเล นพพตตตวา อพพรต ลทธนามา อภรปา ทสสนยา ปาสาทกา อโหส ฯ สา วยปปตตกาเล โกสลร โ อตตโน เคห นตา กตปยสวจฉราตกกเมน เอก ธตร ลภ ตสสา ชวนตต นาม อกส ฯ ราชา ตสสา ธตร ทสวา ตฏมานโส อพพรยา อภเสก อทาส ฯ ธตา ปนสสา อาธาวตวา ปรธาวตวา วจรณกาเล กาลมกาส ฯ มาตา ยตถ ตสสา สรรนกเขโป กโต ต สสาน คนตวา ทวเส ทวเส ปรเทวต ฯ เอกทวส สตถ สนตก คนตวา วนทตวา โถก นสทตวา คตา อจรวตนทยา ตเร ตวา ธตร อารพภ ปรเทวต ฯ สตถา ต ทสวา คนธกฏย ยถานสนโนว อตตาน ทสเสตวา กสมา วปปลปสต ปจฉ ฯ มม ธตร อารพภ วปปลปาม ภควาต ฯ อมสม สสาเน ฌาปตา ตว ธตโร จตราสตสหสสมตตา ตาส กตร สนธาย วปปลปสต ฯ ตาส ต ต อาฬาหนฏาน ทสเสตวา [๔๓๔] อมม ชวาต วนมห กนทส อตตาน อธคจฉ อพพร จลลาสตสหสสาน สพพา ชวสนามกา เอตมหาฬาหเน ทฑฒา ตาส กมนโสจสต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 87

เลมท 27 อพพรเถรคาถาวณณนา หนา 87 อปฑฒคาถมาห (๑)ฯ ตตถ อมม ชวาต มาตปจารนาเมน ธตยา อาลปน ฯ อท จสสา วปปลปนาการทสสน ฯ วนมห กนทสต วนมชเฌ ปรเทวส ฯ อตตาน อธคจฉ อพพรต อพพร ตว อตตานเมว ตาว พชฌสส ยาถาวโต ชานาห ฯ จลลาสตสหสสานต จตราสตสหสสาน ฯ สพพา ชวสนามกาต ตา สพพาป ชวนต ยา สมานนามกา ฯ (๒) เอตมหาฬาหเน ทฑฒาต เอตมห สสาเน ฌาปตา ฯ ตาส กมนโสจสต ตาส ชวนต นามาส จตราสตสหสสมตตาส ก สนธาย ตว อนโสจส อนโสก อาปชชสต เอว สตถารา ธมเม เทสเต เทสนานสาเรน าณ เปเสตวา วปสสน อารภตวา สตถ เทสนาวลาเสน อตตโน จ เหตสมปตตยา ยถา ตาว วปสสน อสสกกาเปตวา มคคปฏปาตยา อคคผเล อรหตเต ปตฏาส ฯ เตน วตต อปทาเน (๓) นคเร หสวตยา อโหส พาลกา ตทา มาตา จ เม ปตา เจว กมมนต อคมส เต ฯ มชฌนตกมห สรเย อททส สมณ อห วถยา อนคจฉนต อาสน ป เปสห ฯ โคณกจตตกาทห ป าเปตวาหมาสน ปสนนจตตา สมนา อท วจนมพรว ฯ # ๑ ส. ทยฑฒคาถมาห ๒ ส. เอกนามกา ฯ # ๓ ข. อป. ๓๓/๑๕๔/๒๗๔ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 88

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 88 สนตตตา ก ตา(๑) ภม สโร มชฌนตเก โต มาลตา จ น วายนต กาโล เจวตถ เมหต (๒)ฯ ป ตตมาสนมท ตวตถาย มหามน อนกมป อปาทาย นสท มม อาสเน ฯ นสท ตตถ สมโณ สทนโต สทธมานโส ตสส ปตต คเหตวาน ยถารนธ อทาสห ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ตตถ เม สกต พยมห อาสเนน สนมมต สฏ โยชนมพเพธ ตสโยชนวตถต ฯ โสณณมยา มณมยา อโถป ผลกามยา โลหตงกมยา เจว ปลลงกา ววธา มม ฯ ตลกาวกตกาห กฏ สสจตตกาห จ อทธ เอกนตโลม จ ปลลงกา เม สสณ ตา ฯ ยทา อจฉาม คมน หาสขฑฑาสมปปตา สห ปลลงกเสฏเน คจฉาม มม ปตถต ฯ อสตเทวราชน มเหสตตมการย สตตตจกกวตตน มเหสตตมการย ฯ ภวาภเว สสรนต มหาโภค ลภามห โภเค เม อนตา นตถ เอกาสนผล อท ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 89

เลมท 27 อพพรเถรคาถาวณณนา หนา 89 ทเว ภเว สสราม เทวตเต อถ มานเส อ เ ภเว น ชานาม เอกาสนผล อท ฯ ทเว กเล ปชายาม ขตตเย จาป พราหมเณ อจจากลกา สพพตถ เอกาสนผล อท ฯ โทมนสส น ชานาม จตตสนตาปน มม เววณณย น ชานาม เอกาสนผล อท ฯ ธาตโย ม อปฏนต ขชชา เจลาวกา (๑) พห องเกน องก คจฉาม เอกาสนผล อท ฯ อ า มเมว นหาเปนต อ า โภเชนต โภชน อ า ม อลงกโรนต อ า รเมนต ม สทา อ า คนธ วลมปนต เอกาสนผล อท ฯ มณฑเป รกขมเล วา ส าคาเร วสนตยา มม สงกปปม าย ปลลงโก อปตฏต ฯ อย ปจฉมโก มยห จรโม วตตเต ภโว อชชาป รชช ฉฑเฑตวา ปพพช อนคารย ฯ สตสหสสโต กปเป ย ทานมทท ตทา ทคคต นาภชานาม เอกาสนผล อท ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ # ๑ ม. เจลาปกา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 90

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 90 สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตเต ปน ปตฏาย อตตนา อธคตวเสส ปกาเสนต [๔๓๔] อพพห วต เม สลล ทททส หทยสสต ย เม โสกปเรตาย ธตโสก พยปานท ฯ สาชช อพพฬหสลลาห นจฉาตา ปรนพพตา พทธ ธมม จ สงฆ จ อเปม สรณ มนนต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ อพพห วต เม สลล ทททส หทยสสตนต อนปจตกสลสมภาเรห ยาถาวโต ทททส มม จตตสนนสสต ปฬาชนนโต ทนนสสรณโต อนโต ตทนโต จ สลลนต ลทธนาม โสก จ ตณห จ อพพห วต นหร วต ฯ ย เม โสกปเรตายาต ยสมา โสเกน อภภตาย มยห ธตโสก พยปานท อนวเสสโต นหร ตสมา อพพห วต เม สลลนต โยชนา ฯ สาชช อพพฬหสลลาหนต สา อห อชช สพพโส อทธฏตณหาสลลา ตโต เอว นจฉาตา ปรนพพตา ฯ มนนต สพพ พทธ ตทปปเทสต มคคผลนพพานปเภท

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 91

เลมท 27 สกกาเถรคาถาวณณนา หนา 91 นววธโลกตตรธมม จ ตตถ ปตฏ ต อฏอรยปคคลสมหสงขาต สงฆ จ อนตตเรห เตห โยชนโต สกลวฏฏทกขวนาสนโต จ สรณ ตาณ เลณ ปรายนนต อเปม อปคจฉาม พชฌาม เสวาม จาต อตโถ ฯ อพพรเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ สกกาเถรคาถาวณณนา ก เม กตา ราชคเหตอาทกา สกกาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต วปสสสส ภควโต กาเล พนธมตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตตา อปาสกาห สทธ วหาร คนตวา สตถ สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทธา ปพพชตวา พหสสตา ธมมธรา ปฏภานวต อโหส ฯ สา ตตถ พหน วสสสหสสาน พรหมจรย จรตวา ปถชชนกาลกรยเมว กตวา ตสเต นพพตต ตถา วปสสสส ภควโต สขสสป ภควโต เวสสภสสป ภควโต กาเลต เอว ตณณ สมมาสมพทธาน สาสเน สล รกขตวา พหสสตา ธมมธรา อโหส ตถา กกสนธสส โกนาคมนสส กสสปสส จ ภควโต สาสเน ปพพชตวา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 92

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 92 วสทธสลา พหสสตา ธมมกถกา อโหส ฯ เอว สา ตตถ ตตถ พห ป อปจนตวา สคตสเยว สสรนต อมสม พทธปปาเท ราชคหนคเร คหปตมหาสาลกเล นพพตต สกกาตสสา นาม อโหส ฯ สา ว ต ปตตา สตถ ราชคหปเวสเน ลทธปสาทา อปาสกา หตวา อปรภาเค ธมมทนนาย เถรยา สนตเก ธมม สตวา ส ชาตสเวคา ตสสา เอว สนตเก ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) เอกนวตโต กปเป วปสส นาม นายโก อปปชช จารทสสโน สพพธมมวปสสโก ฯ ตทาห พนธมตย ชาตา อ ตเร กเล ธมม สตวาน มนโน ปพพช อนคารย ฯ พหสสตา ธมมธรา ปฏภานวต ตถา วจตตกถกา จาป ชนสาสนการกา ฯ ตทา ธมมกถ กตวา หตาย ชนต สทา ตโต จตาห ตสต อปปนนา ยสสสน ฯ เอกตตเส อโต กปเป สข วย สข ชโน ตปนโต ยสสา โลเก อปปชช วทต วโร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 93

เลมท 27 สกกาเถรคาถาวณณนา หนา 93 ตทาป ปพพชตวาน พทธสาสนโกวทา โชเตตวา ชนวากยาน ตโตป ตทวงคตา ฯ เอกตตเส อโต กปเป เวสสภ นาม นายโก อปปชชตถ มหาาณ ตทาป จ ตเถวห ฯ ปพพชตวา ธมมธรา โชตย ชนสาสน คนตวา มรปร รมม อนโภส มหาสข ฯ อมมห ภททเก กปเป กกสนโธ ชนตตโม อปปชช นรสรโณ ตทาป จ ตเถวห ฯ ปพพชตวา มนมต โชตยตวา ยถายก ตโต จตาห ตทส อค สภวน ยถา ฯ อมสมเยว กปปมห โกนาคมนนายโก อปปชช วทต วโร สพพสตตานมตตโม ฯ ตทาป ปพพชตวาน สาสเน ตสส ตาทโน พหสสตา ธมมธรา โชตย ชนสาสน ฯ อมสมเยว กปปมห กสสโป มนมตตโม อปปชช โลกสรโณ อรโณ มรณนตค ฯ ตสสาป นรธรสส ปพพชตวาน สาสเน ปรยาปฏสทธมมา ปรปจฉา วสารทา ฯ สสลา ลชชน เจว ตส สกขาส โกวทา พห ธมมกถ กตวา ยาวชว มหามเน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 94

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 94 เตน กมมวปาเกน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห (๑)ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน ครพพชปรตตเม ชาตา เสฏ กเล ผเต มหารตนส จเย ฯ ยทา ภกขสหสเสน ปรวโต โลกนายโก อปาคม ราชคห สหสสกเขห วณณโต ฯ ทนโต ทนเตห สห ปราณชฏเลห วปปมตโต วปปมตเตห สงคนกขสวณโณ ราชคห ปาวส ภควา ฯ ทสวา พทธานภาวนต สตวา จ คณส จย พทเธ จตต ปสาเทตวา ปชย ต มหพพล ฯ (๒) อปเรน จ กาเลน ธมมทนนาย สนตเก อคารา นกขมตวาน ปพพช อนคารย ฯ เกเสส ฉชชมาเนส กเลเส ฌาปย อห อคคห สาสน สพพ ปพพชตวา จเรนห ฯ ตโต ธมม อเทเสส มหาชนสมาคเม ธมเม เทสยมานมห ธมมาภสมโย อห ฯ เนกปาณสหสสาน ต วทตวาตวมหโต อภปปสนโน เม ยกโข คมตวาน ครพพช ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 95

เลมท 27 สกกาเถรคาถาวณณนา หนา 95 ก เม ภตา(๑) ราชคเห มนสสา มธ ปตาว อจฉเร เย สกก น ปยรปาสนต เทเสนต อมต ปท ฯ ต จ อปปฏวานย อเสจนกโมชว ปวนต ม เ สปป า วลาหกมวทธค ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส โหม มหามเน ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ าณ มม มหาวร อปปนน ตว สนตเก ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา ป จสตภกขนปรวารา มหาธมม- กถกา อโหส ฯ สา เอกทวส ราชคเห ปณฑาย จรตวา กตภตตกจจา ภกขนปสสย ปวสตวา สนนสนนาย มหตยา ปรสาย มธภณฑ (๔) ปเฬตวา รส มธร ปาเยนต วย อมเตน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 96

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 96 อภส จนต วย ธมม เทเสต ฯ ปรสา จสสา ธมมกถ โอหตโสตา อวกขตตจตตา สกกจจ สณาต ฯ ตสม ขเณ เถรยา จงกมนโกฏย รกเข อธวตถา เทวตา ธมมเทสนาย ปสนนา ราชคห ปวสตวา รถยาย รถย สงฆาฏเกน สงฆาฏก วจรตวา ตสสา คณ วภาเวนต [๔๓๕] ก เม กตา ราชคเห มนสสา มธ ปตาว อจฉเร เย สกก น อปาสนต เทเสนต พทธสาสน ฯ ต จ อปปฏวานย อเสจนกโมชว ปวนต ม เ สปป า วลาหกมวทธคต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ ก เม กตา ราชคเห มนสสาต อเม ราชคเห มนสสา ก กตา กสม นาม กจเจ พยากตา ฯ มธ ปตา ว อจฉเรต ยถา ภณฑมธ (๑) คเหตวา มธ ปตวนโต วส โน หตวา สส อกขปต น สกโกนต เอว อเมป ธมมส าย วส โน หตวา ม เ สส อกขปต น สกโกนต เกวล อจฉรนตเยวาต อตโถ ฯ เย สกก น อปาสนต เทเสนต พทธสาสนนต พทธสส ภควโต สาสน ยาถาวโต เทเสนต ปกาเสนต สกก เถร เย น อปาสนต น ปยรปาสนต เต อเม ราชคเห มนสสา ก กตาต โยชนา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 97

เลมท 27 สกกาเถรคาถาวณณนา หนา 97 ต จ อปปฏวานยนต ต จ ปน ธมม อนวตตตภาวาวห (๑) นยยานก อภกกนตตาย วา ยถา โสตชนสวนมโนหรภาเวน อเสจนย (๒) อเสจนก อนาสตตก ปกตยา ว มหารส ตโต เอว โอชวนต ฯ โอสธนตป ปาล วฏฏทกขพยาธตกจฉาย โอสธภต ฯ ปวนต ม เ สปป า วลาหกมวทธคต วลาหกนตรโต นกขนต อทก นรทกกนตาเร ปถคา วย ต ธมม สปป า ปณฑตปรสา ปวนต ม เ ปวนตา วย สณนต ฯ มนสสา ต สตวา ปสนนมานสา เถรยา สนตก อปสงกมตวา สกกจจ ธมม สณส ฯ อปรภาเค เถรยา อายปรโยสาเน ปรนพพานกาเล สาสนสส นยยานกภาว- วภาวนตถ อ พยากโรนต [๔๓๕] สกกา สกเกห ธมเมห วตราคา สมาหตา ธาเรต อนตม เทห เชตวา มาร สวาหนนต อม คาถ อภาส ฯ ตตถ สกกาต สกกาเถร อตตานเมว ปร วย ทสเสต ฯ สกเกห ธมเมหต สปรสทเธห โลกตตรธมเมห ฯ วตราคา สมาหตาต อคคมคเคน สพพโส วตราคา อรหตตผลสมาธนา สมาหตา ฯ เสส วตตนยเมว ฯ สกกาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 98

เลมท 27 หนา 98 เสลาเถรคาถาวณณนา นตถ นสสรณ โลเกตอาทกา เสลาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏ- ปนสสย กสล อปจนนต หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตตา มาตาปตห สมานชาตกสส กลปตตสส ทนนา เตน สทธ พหน วสสสตาน สขสวาส วสตวา ตสม กาลงกเต สยมป อทธคตา วโยอนปปตตา สเวคชาตา ก กสลคเวสน กาเลน กาล อาราเมน อาราม วหาเรน วหาร อนวจรนต สมณพราหมณาน สนตเก ธมม โสสสามต ฯ เอกทวส สตถ โพธรกข อปสงกมตวา ยท พทโธ ภควา อสโม อสมสโม อปปฏปคคโล ทสเสต เม อย โพธ ปาฏหารยนต นสท ฯ ตสสา ตถา จตตปปาทสมนนตรเมว โพธ ปชชล สพพ- โสวณณมยา สาขา อปฏหส สพพา ทสา วโรจส ฯ สา ต ปาฏหารย ทสวา ปสนนมานสา ครจตตการ อปฏเปตวา สรส อ ชล ปคคยห สตตรตตนทว ตตเถว นสท ฯ สตตเม ทวเส อฬาร ปชาสกการ อกาส ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท อาฬวกสส ร โ ธตา หตวา นพพตต เสลาตสสา นาม อโหส ฯ อาฬวกสส ปน ร โ ธตาต กตวา อาฬวกาตป น โวหรนต ฯ สา ว ต ปตตา สตถร อาฬวก ทเมตวา ตสส หตเถ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 99

เลมท 27 เสลาเถรคาถาวณณนา 99 ปตตจวร ทตวา เตน สทธ อาฬวนคร อปคเต ทารกา หตวา ร า สทธ สตถ สนตก อปคนตวา ธมม สตวา ปฏลทธสทธา อปาสกา อโหส ฯ สา อปรภาเค ส ชาตสเวคา ภกขนส ปพพชตวา กตปพพกจจา วปสสน ปฏเปตวา สงขาเร สมมสนต อปนสสยสมปนนตตา ปรปกกาณา นจรสเสว อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) นคเร หสวตยา จารก อาสห ตทา อาราเมเนว อาราม จราม กสลตถกา ฯ กาฬปกขมห ทวเส อททส โพธมตตม ตตถ จตต ปสาเทตวา โพธมเล นสทห ฯ ครจตต อปฏเตวา สเร กตวาน อ ชล โสมนสส ปเวเทตวา เอว จนเตส ตาวเท ฯ ยท พทโธ อมตคโณ อสมปปฏปคคโล ทสเสต ปาฏหร เม โพธ โอภาสต อย ฯ สห อาวชชเต มยห โพธ ปชชล ตาวเท สพพโสณณมยา อาส ทสา สพพา วโรจต ฯ สตตรตตนทว ตตถ โพธมเล นสทห สตตเม ทวเส ปตเต ทปปช อกาสห ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๔๙/๒๖๕ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 100

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 100 อาสน ปรวาเรตวา ป จทปาน ปชชล ยาว อเทต สรโย ทปา เม ปชชล ตทา ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ตตถ เม สกต พยมห ป จทปาต วจจต สตโยชนมพเพธ สฏ โยชนวตถต ฯ อสงเขยยยาน (๑)ทปาน ปรวาเร ชลนต (๒) เม ยาวตา เทวภวน ทปาโลเกน โชตต ฯ ปรตถาภมขา สนต (๓) ยท อจฉาม ปสสต อทธ อโธ จ ตรย สพพ ปสสาม จกขนา ฯ ยาวตา อภกงขาม ทฏ สกตทกกฏ ตตถ อาวรณ นตถ รกเขส ปพพเตส วา ฯ อสตเทวราชน มเหสตตมการย สตาน จกกวตตน มเหสตตมการย ฯ ย ย โยนปปชชาม เทวตต อถ มานส ทปสตสหสสาน ปรวาเร ชลนต เม ฯ เทวโลกา จวตวาน อปปชช มาตกจฉย มาต กจฉคตา สนต (๔) อกข เม น นมลต ฯ ทปสตสหสสาน ป กมมสมงคโน สตฆเรว ชลนต ป จทปานท ผล ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 101

เลมท 27 เสลาเถรคาถาวณณนา หนา 101 ปจฉเม ภเว สมปตเต มานส วนวตตย อชรามร สตภาว นพพาน ผสสย อห ฯ ชาตยา สตตวสสาห อรหตต อปาปณ อปสมปาทย พทโธ คณม าย โคตโม ฯ มณฑเป รกขมเล วา ปาสาเทส คหาส วา (๑) ส าคาเร ปชฌายนตา ป จทปา ชลนต เม (๒)ฯ ทพพจกข วสทธ เม สมาธกสลา อห อภ าปารมปปตตา ป จทปานท ผล ฯ สพพโวสตโวสานา กตกจจา อนาสวา ป จทปา มหาวร ปาเท วนทาม จกขมา ฯ สตสหสสโต กปเป ย ทปมทท ตทา ทคคต นาภชานาม ป จทปานท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา เถร สาวตถย วหรนต เอกทวส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 102

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 102 ปจฉาภตต สาวตถโต นกขมตวา ทวาวหารตถาย อนธวน ปวสตวา อ ตรสม รกขมเล นสท ฯ อถ น มาโร วเวกโต วจเฉเทตกาโม (๑) อ าตกรเปน อปคนตวา [๔๓๖] นตถ นสสรณ โลเก ก วเวเกน กาหส ภ ชาห (๒) กามรตโย มาห ปจฉานตาปนต คาถมาห ฯ ตสสตโถ อมสม โลเก สพพสมเยสป อปปรกขยมาเนส นสสรณ นพพาน นาม นตถ เตส เตส สมณพราหมณาน ฉนทโส ปฏ ายมาน โวหารมตตเมเวต ฯ ตสมา ก วเวเกน กาหส เอวรเป สมปนนปมวเย ตา อมนา กายวเวเกน ก กรสสส ฯ อถโข ภ ชาห กามรตโย วตถกามกเลสกามสนนสสตา ขฑฑารตโย ปจจนโภห ฯ กสมา มาห ปจฉานตาปน ยทตถ พรหมจรย จราม ตเทว นพพาน นตถ เตเนเวต นาธคต กามโภคา จ ปรหนา อนตโถ วต มยหนต ปจฉา วปปฏสารน มา อโหสต อธปปาโย ฯ ต สตวา เถร พาโล วตาย มาโร โย มม ปจจกขภต นพพาน ปฏกขปต ฯ กาเมส จ ม ปวาเรต มม ขณาสวภาว น ชานาต หนท น ต ชานาเปตวา ตชเชสสามต จนเตตวา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 103

เลมท 27 เสลาเถรคาถาวณณนา หนา 103 [๔๓๖] สตตสลปมา กามา ขนธาส อธกฏฏนา ย ตว กามรต พรส อรต ทาน สา มม ฯ [๕๙] สพพตถ วหตา นนท ตโมกขนโธ ปทาลโต เอว ชานาห ปาปม นหโต ตวมส อนตกาต อม คาถาทวยมาห ฯ ตตถ สตตสลปมา กามาต กามา นาม เยน อธฏ ตา ตสส สตตสส วนวชฌนโต นสสตสตต วย สล วย (๑) จ ทฏพพา ฯ ขนธาต อปาทานกขนธา ฯ อาสนต เตส ฯ อธกฏฏนาต ฉนทนาธฏานา อจจาทานฏานนต อตโถ ฯ ยโต ขนเธ อจจาทาย สตตา กาเมห เฉชชเภชช ปาปณนต ฯ ย ตว กามรต พรส อรต ทาน สา มมาต ปาปม ตว ย กามรต รมตพพ เสวตพพ กตวา วทส สา ทาน มม นรตชาตกตตา (๒) มฬหสทสา น ตาย มม โกจ อตโถ อตถต ฯ ตตถ การณมาห สพพตถ วหตา นนทต อาทนา ฯ ตตถ เอว ชานาหต สพพโส ปหนตณหาวชชาต ม ชานาห ตโต เอว พลวธมนวสยาตกกมเนห อนตกา ลามกาจาร มาร ตว มยา นหโต พาธโต อส ฯ น ปนาห ตยา พาธตพพาต อตโถ ฯ เอว เถรยา มาโร สนตชชโต ตตเถวนตรธาย ฯ เถรป

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 104

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 104 ผลสมาปตตสเขน อนธวเน ทวสภาค วตนาเมตวา สายเณห วสนฏานเมว คตา ฯ เสลาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ โสมาเถรคาถาวณณนา ยนต อสห ปตตพพนตอาทกา โสมาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต สขสส ภควโต กาเล ขตตยมหาสาลกเล นพพตตตวา ว ต ปตวา อรณร โ (๑) อคคมเหส อโหสต สพพ อตตวตถ อภยตเถรยา วตถ- สทส ฯ ปจจปปนนวตถ ปน อย เถร ตตถ ตตถ เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท ราชคเห พมพสารสส ร โ ปโรหตสส ธตา หตวา นพพตต ฯ ตสสา โสมาต นาม อโหส ฯ สา ว ต ปตตา สตถ ราชคหปเวสเน ปฏลทธสทธา อปาสกา หตวา อปรภาเค ส ชาตสเวคา ภกขนส ปพพชตวา กตปพพกจจา วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๒)

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 105

เลมท 27 โสมาเถรคาถาวณณนา หนา 105 นคเร อรณวตยา อรโณ นาม ขตตโย ตสส ร โ อห ภรยา นคล ปาทยามห (๒) ยาวตา ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ สพพ อภยตเถรยา อปทานสทส ฯ อรหตต ปน ปตวา วมตตสเขน สาวตถย วหรนต เอกทวส ทวาวหารตถาย อนธวน ปวสตวา อ ตรสม รกขมเล นสท ฯ อถ น มาโร วเวกโต วจเฉเทตกาโม อทสสมานรโป อปคนตวา อากาเส ตวา [๔๓๗] ยนต อสห ปตตพพ าน ทรภสมภว น ต ทวงคลป าย สกกา ปปโปตมตถยาต อม คาถมาห ฯ ตสสตโถ สลกขนธาทน เอสนฏเน อสต ลทธนาเมห พทธาทห มหาป เห ปตตพพ ต อ เห ปน ทรภสมภว ทนนปผาทนย ฯ ย ต อรหตตสงขาต ปรมสสาสฏาน ฯ น ต ทวงคลป าย นหนป าย อตถยา ปาปณต สกกา ฯ อตถโย ห สตตฏวสสกาลโต ปฏาย สพพกาล โอทน ปจจนตโย ปกกฏ เต อทเก ตณฑเล ปกขปตวา เอตตาวตา โอทน ปกกนต น ชานนต ปกกฏ ยมาเน ปน ตณฑเล ทพพยา อทธรตวา ทวห องคเลห ปเฬตวา ชานนต ตสมา ทวงคลป ายาต วตตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 106

เลมท 27 ตกนปาตวณณนา หนา 106 ต สตวา เถร มาร อปสาเทนต [๔๓๗] อตถภาโว โน ก กยรา (๑) จตตมห สสมาหเต าณมห วตตมานมห สมมา ธมม วปสสโต ฯ สพพตถ วหตา นนท ตโมกขนโธ ปทาลโต เอว ชานาห ปาปม นหโต ตวมส อนตกาต อตรา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ อตถภาโว โน ก กยราต มาตคามภาโว อมหาก ก กเรยย อรหตตปปตตยา กทส วพนธ อปปาเทยย ฯ จตตมห สสมาหเตต จตเต อคคมคคสมาธนา สฏ สมาหเต ฯ าณมห วตตมานมหต ตโต อรหตตมคคาเณ ปวตตมาเน ฯ สมมา ธมม วปสสโตต จตสจจธมม ปร าท- วธนา สมมเทว ปสสโต ฯ อย เหตถ สงเขโป ปาปม อตถ วา โหต ปรโส วา อคคมคเค อธคเต อรหตต หตถคตเมวาต ฯ อทาน ตสส อตตนา อธคตภาว อชกเมว ทสเสนต สพพตถ วหตา นนทต คาถมาห ฯ สา วตตตถาเยว ฯ โสมาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ตกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 107

เลมท 27 หนา 107 จตกกนปาตวณณนา ภททกาปลา(๑)นเถรคาถาวณณนา จตกกนปาเต ปตโต พทธสส ทายาโทตอาทกา ภททกาปลานยา เถรยา คาถา ฯ สา กร ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน ปพเพนวาส อนสสรนตน อคคฏาเน เปนต ทสวา อธการกมม กตวา สยมป ต านนตร ปตเถตวา ยาวชว ป าน กตวา ตโต จตา เทวมนสเสส สสรนต อนปปนเน พทเธ พาราณสย กลเคเห นพพตตตวา ปตกล คนตวา เอกทวส อตตโน นนนทาย สทธ กลห กโรนต ตาย ปจเจกพทธสส ปณฑปาเต ทนเน อย อมสส ทาน ทตวา อฬารสมปตต ลภสสตต ปจเจกพทธสส หตถโต ปตต คเหตวา ภตต ฉฑเฑตวา กลลสส ปเรตวา อทาส ฯ มหาชโน ครห พาเล ปจเจกพทโธ เต ก อปรชฌต ฯ สา เตส วจเนน ลชชมานา ปน ปตต คเหตวา กลล นหรตวา โธวตวา คนธจณเณน อพพฏเฏตวา จตมธรสส ปเรตวา อปร อาสตเตน ปทมคพภวณเณน สปปนา วชโชตมาน ปจเจกพทธสส หตเถ เปตวา ยถา # ๑. ม. ภททากาปลาน... ฯ เอวมปรป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 108

เลมท 27 จตกกนปาตวณณนา หนา 108 อย ปณฑปาโต โอภาสชาโต เอว โอภาสชาต เม สรร โหตต ปตถน ปฏเปส ฯ สา ตโต จวตวา สคตสเยว สสรนต กสสปพทธกาเล พาราณสย มหาวภวสส เสฏ โน ธตา หตวา นพพตต ฯ ปพพกมมผเลน ทคคนธสรรา มนสเสห ชคจฉตพพา หตวา สเวคชาตา อตตโน อาภรเณห สวณณฏก กาเรตวา ภควโต เจตเย ปตฏาเปส อปปล- หตเถน จ ปช อกาส ฯ เตนสสา สรร ตสมเยว ภเว สคนธ มโนหร ชาต ฯ สา ปตโน ปยา มนาปา หตวา ยาวชว กสล กตวา ตโต จตา สคเค นพพตต ฯ ตตถาป ยาวชว ทพพสข อนภวตวา ตโต จตา พาราณสร โ ธตา หตวา ตตถ เทวสมปตตสทส สมปตต อนภวนต จรกาล ปจเจกพทเธ อปฏหตวา เตส ปรนพพเตส สเวคชาตา ตาปสปพพชชาย ปพพชตวา อยยาเน วสนต ฌานาน ภาเวตวา พรหมโลเก นพพตตตวา ตโต จตา สาคลนคเร โกสยโคตตสส พราหมณกลสส เคเห นพพตตตวา มหตา ปรวาเรน วฑฒตวา วยปปตตา มหาตตถคาเม ปปผลกมารสส เคห นตา ฯ ตสม ปพพชต นกขนเต มหนต โภคกขนธ มหนต จ าตปรวฏฏ ปหาย ปพพชชตถาย นกขมตวา ป จ วสสาน ตตถยาราเม ปวสตวา อปรภาเค มหาปชาปตโคตมยา สนตเก ปพพชช อปสมปท จ ลภตวา วปสสน ปฏเปตวา นจรสเสว อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๖๗/๓๕๑ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 109

เลมท 27 ภททกาปลานเถรคาถาวณณนา หนา 109 ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทา ห หสวตย วเทโห นาม นามโก เสฏ ปหตรตโน ตสส ชายา อโหสห ฯ กทาจ โส นราทจจ อเปจจ สปรชชโน ธมม อสโสส พทธสส สพพทกขกขยาวห ฯ สาวก ธตวาทาน อคค กตเตส นายโก สตวา สตตาหก ทาน ทตวา พทธสส ตาทโน ฯ นปจจ สรสา ปาเท ต าน อภปตถย ส หาสยนโต ปรส ตทา ห นรปงคโว ฯ เสฏ โน อนกมปาย อมา คาถา อภาสถ ลจฉเส ปตถต าน นพพโต โหห ปตตก ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาโท โอรโส ธมมนมมโต กสสโป นาม โคตเตน เหสสต สตถ สาวโก ฯ ต สตวา มทโต หตวา ยาวชว ตทา ชน เมตตจตโต ปรจร ปจจเยห วนายก ฯ สาสน โชตยตวาน โส มททตวา กตตถเย เวเนยย วนยตวาน นพพโต โส สสาวโก ฯ นพพเต ตมห โลกคเค ปชนตถาย สตถโน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 110

เลมท 27 จตกกนปาตวณณนา หนา 110 าตมตเต สมาเนตวา สห เตห อการย ฯ สตตโยชนก ถป อพเพธ รตนามย ชลนต สตรสว สาลราชว ผลลต ฯ สตตสตสหสสาน จาตโย สตต(๑) การย นฬคค วย โชตนต รตเนเหว สตตห ฯ คนธเตเลห ปเรตวา ทปานชชลย ตห ปชนตถาย มเหสสส สพพสตตานกมปโน ฯ สตตสตสหสสาน ปณณกมภาน การย รตเนเหว ปณณาน ปชนตถาย มเหสโน ฯ มชเฌ อฏฏกมภน อสสตา ก จนคฆโย อตโรจนต วณเณน สารเทว ทวากโร ฯ จตทวาเรส โสภนต โตรณา รตนามยา อสสตา ผลกา รมมา โสภนต รตนามยา ฯ วโรจนต ปรกขาโย อวฏสา สนมมตา อสสตาน ปฏากาน รตนาน วโรจเร ฯ สรตต สกต เจต เจตย รตนามย อตโรจต วณเณน สส ฌา ว ทวากโร ฯ ถปสส เม ทสา(๒) ตสโส หรตาเลน ปรย (๓) เอกา มโนสลาเยกา อ ชเนน จ เอกกา ฯ ปช เอตาทส รมม กาเรตวา วรวาทโน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 111

เลมท 27 ภททกาปลานเถรคาถาวณณนา หนา 111 อทาส ทาน สงฆสส ยาวชว ยถาพล ฯ สหาห เสฏ นา เตน ตาน ป าน สพพโส ยาวชว กรตวาน สหาว สคต คตา ฯ สมปตตโยนภตวาน เทวตเต อถ มานเส ฉายา วย สรเรน สห เตเนว สสร ฯ เอกนวเต อโต(๑) กปเป วปสส นาม นายโก อปปชช จารทสสโน สพพธมมวปสสโก ฯ ตทา ห(๒) พนธมตยา พราหมโณ สาธสมมโต อฑโฒ สนโต คเณนาส ธเนน จ สทคคโต ฯ ตทาป ตสสาห อาส พราหมณ สมเจตสา กทาจ โส ทชวโร สงคเมส มหามน ฯ นสนน ชนกายมห เทเสนต อมต ปท สตวา ธมม ปมทโต อทาส เอกสาฏก (๓)ฯ ฆร เอเกน วตเถน คนตวาเนต มม พรว (๔) อนโมท มหาป เ ทนน พทธสส สาฏก ตทาห อ ชล กตวา อนโมท สวทตา สทนโน สาฏโก สาม พทธเสฏสส ตาทโน ฯ สขโต สชชโต หตวา สสรนโต ภวาภเว พาราณสปเร รมเม ราชา อาส มหปต ฯ ตทา ตสส มเหสห อตถคมพสส อตตมา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 112

เลมท 27 จตกกนปาตวณณนา หนา 112 ตสสาป ทตยกา(๑) อาส ปพพเสนเหน อตตร (๒) ฯ ปณฑาย วจรนเต โส อฏ ปจเจกนายเก ทสวา ปมทโต หตวา ทตวา ปณฑ มหารห ฯ พทเธ นมนตยตวาน กตวา รตนมณฑป กมมาเรห กตมฏ โสวณณ สตหตถก ฯ สมาเนตวาน เต สพเพ เตส ทานมทาส โส เสนาสเน ปวฏาน ปสนโน เสห ปาณภ ฯ ตมป ทาน สหาทาส กาสราเชนหนตทา ปนาห พาราณสย ชาตา กาสกคามเก ฯ กฏมพกกเล ผเต สขโต โส สภาตโก เชฏสส ภาตโน ชายา อโหส สปตพพตา ฯ ปจเจกพทธ ทสวาน มม ภตตกนยโส (๓) ภาต ภตต ตสส ทตวา อาคเต ตมห ปาวท ฯ นาภนนทตถ โส ทาน ตโต ตสส อทาสห พทธานานย (๔) ต อนน ปโน ตสเสว โส อทา ฯ ต ทาน ฉฑฑยตวาน ทฏา พทธสสห ตทา ปตต กลลปณณนต อทาส ตสส ตาทโน ฯ ทาเน จ คหเณ เจว อปเจ ปทเสป จ สมจตตมข ทสวา ตทาห สวช ภส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 113

เลมท 27 ภททกาปลานเถรคาถาวณณนา หนา 113 ปโน ปตต คเหตวาน โสธยตวา สคนธนา ปสนนจตตา ปเรตวา สฆต สกขร อท ฯ ยตถ ยตถปปชชาม สรปา โหม ทานโต พทธสส อปกาเรน ทคคนธา มทเนน(๑) จ ฯ ปน กสสปธรสส(๒) นฏาปตมห (๓) เจตเย โสวณณ อฏก วร อทาส มทตา อห ฯ จตชชาเตน คนเธน เตมยตวา ตมฏก มตตา ทคคนธโทสมหา สพพงคสสมาคตา ฯ สตตปาตสหสสาน รตเนห จ สตตห กาเรตวา ฆตปราน วฏฏน จ สหสสโส ฯ ปกขเปตวา ปทเปตวา ปย สตตปนตโย ปชนตถ โลกนาถสส วปปสนเนน เจตสา ฯ ตทาป ตสม ป สม ภาคนห วเสสโต ปน กาสส ส ชาโต สมตโต อต วสสโต ฯ ตสสาห ภรยา อาส สขตา สชชตา ปยา ตทา ปจเจกมนโน อทาส ฆนเวน ฯ ตสสาป ภาคน อาส โมทตวา ทานมตตม ปนาป กาสรฏมห ชาโต โกลยชาตยา ฯ ตทา โกลยปตตาน สเตห สห ป จห ป จ ปจเจกพทธาน สตาน สมปฏห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 114

เลมท 27 จตกกนปาตวณณนา หนา 114 เตมาส วาสยตวาน อทาส จ ตจวร ชายา ตสส ตทา อาส ป กมมปถานคา ฯ ตโต จโต อห ราชา นนโท นาม มหายโส ตสสาป มเหส อาส สพพกามสมทธน ฯ ตโต อห จวตวาน พรหมทตโต มหปต ปทมวตปตตาน ปจเจกมนน ตทา ฯ สตาน ป จนนาน ยาวชว อปฏห ราชยยาเน นวาเสตวา นพพตาน จ ปชย ฯ เจตยาน จ กาเรตวา ปพพชตวา อโภ มย ภาเวตวา อปปม าโย พรหมโลก อคมหเส ฯ ตโต จโต มหาตตเถ สชาโต ปปผลายโน มาตา สมนเทวต โกสโคตโต ทโช ปตา ฯ อห มทเท ชนปเท สากลาย ปรตตเม กปลสส ทชสสาส ธตา มาตา สจมต ฯ ฆนก จนพมเพน นมมนตวาน ม ปตา อทา กสสปธรสส กาเมห วชชตสส จ ฯ กทาจ โส ตรณโก (๑) คนตวา กมมนตเปกขโก กากาทเกห ขชชนเต ปาเณ ทสวาน สวช ฯ ฆเรปาห ตเล ชาเต ทสวานาตปตาปเน กมกาเกห (๒)ขชชนเต สเวคมลภ ตทา ฯ # ๑. ม. การณโก ฯ ๒. ม. กม กาเกห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 115

เลมท 27 ภททกาปลานเถรคาถาวณณนา หนา 115 ตทา โส ปพพช ธโร อห ต อนปพพช ป จวสสาน นวส ปรพพาชปเถ อห ฯ ยทา ปพพชตา อาส โคตม ชนโปสกา ตทาห ตมปคนตวา(๑) พทเธน อนสาสตา ฯ นจเรเนว กาเลน อรหตต อปาปณ อโห กลยาณมตตตต กสสปสส สรมโต ฯ ปตโต พทธสส ทายาโท กสสโป สสมาหโต ปพเพนวาส โยเวท สคคาปาย จ ปสสต ฯ อโถ ชาตกขย ปตโต อภ าโวสโต มน เอตาห ตห วชชาห เตวชโช โหต พราหมโณ ฯ ตเถว ภททกาปลาน เตวชชา มจจหายน ธาเรต อนตม เทห เชตวา มาร สวาหน ฯ ทสวา อาทนว โลเก อโภ ปพพชตา มย ตยมห ขณาสวา ทนตา สตภตามห นพพตา ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ # ๑. ม. ตมปคนตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 116

เลมท 27 จตกกนปาตวณณนา หนา 116 อรหตต ปน ปตวา ปพเพนวาสาเณ จณณวส อโหส ฯ ตตถ สาตสย กตาธการตตา อปรภาเค ต สตถา เชตวเน อรยคณมชเฌ นสนโน ภกขนโย ปฏปาตยา านนตเรส เปนโต ปพเพนวาส อนสสรนตน อคคฏาเน เปส ฯ สา เอกทวส มหากสสปสส เถรสส คณาภตถวน- ปพพก อตตโน กตกจจตาทวภาวนมเขน อทาน อทาเนนต [๔๓๘] ปตโต พทธสส ทายาโท กสสโป สสมาหโต ปพเพนวาส โยเวท สคคาปาย จ ปสสต ฯ อโถ ชาตกขย ปตโต อภ าโวสโต มน เอตาห ตห วชชาห เตวชโช โหต พราหมโณ ฯ ตเถว ภททกาปลาน เตวชชา มจจหายน ธาเรต อนตม เทห เชตวา มาร สวาหน ฯ ทสวา อาทนว โลเก อโภ ปพพชตา มย ตยมห ขณาสวา ทนตา สตภตามห นพพตาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ปตโต พทธสส ทายาโทต พทธานพทธภาวโต สมมาสมพทธสส อนชาตสโต ตโต เอว ตสส ทายภตสส นวโลกตตรธมมสส อาทาเนน ทายาโท กสสโป (๑) โลกย- โลกตตเรห สมาธห สฏ สมาหตจตตตาย สสมาหโต ฯ ปพเพนวาส โยเวทต โย มหากสสปตเถโร ปพเพนวาส อตตโน ปเรส จ นวตถกขนธสนตาน ปพเพนวาสานสสต-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 117

เลมท 27 ภททกาปลานเถรคาถาวณณนา หนา 117 าเณน ปากฏ กตวา อเวท อ าส ปฏวชฌ ฯ สคคาปาย จ ปสสตต ฉพพสตเทวโลกเภท สคค จตพพธ อปาย จ ทพพจกขนา หตถตเล อามลก วย ปสสต ฯ อโถ ชาตกขย ปตโตต ตโต ปร ชาตกขยสงขาต อรหตต ปตโต ฯ อภ าย อภปตเถน าเณน อภวสฏเน อภ เยย ธมม อภชานตวา ปร เยย ปรชานตวา ปหาตพพ ปหาย สจฉกาตพพ สจฉกตวา โวสโต นฏ ปตโต กตกจโจ ฯ อาสวกขยป าสงขาต โมน ปตตตตา มน ฯ ตเถว ภททกาปลานต ยถา มหากสสโป เอตาห ยถา- วตตาห ตห วชชาห เตวชโช มจจหาย จ ตเถว ภททกา- ปลาน เตวชชา มจจหายนต ฯ ตโต เอว ธาเรต อนตม เทห เชตวา มาร สวาหนนต อตตานเมว ปร วย กตวา ทสเสต ฯ อทาน ยถา เถรสส ปฏปตตอาทมชฌปรโยสานกลยาณา เอว มมปต ทสเสนต ทสวา อาทนวนต โอสานคาถมาห ฯ ตตถ ตยมห ขณาสวา ทนตาต เต มย มหากสสปตเถโร อห จ อตตเมน ทเมน (๑) ทนตา สพพโส ขณาสวา จ อมห ฯ สตภตามห นพพตาต ตโต เอว กเลสปรฬาหาภาวโต สตภตา สอปาทเสสาย นพพานธาตยา นพพตา จ อมห ภวามาต อตโถ ฯ ภททกาปลานเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ จตกกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________ # ๑ ส. ทมเถน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 118

เลมท 27 หนา 118 ป จกนปาตวณณนา อ ตราเถรคาถาวณณนา ป จกนปาเต ปณณวสต วสสานตอาทกา อ ตราย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อมสม พทธปปาเท เทวทหนคเร มหาปชาปตโคตมยา ธาต หตวา วฑเฒส ฯ นามโคตตโต ปน อป าตา (๑) อโหส ฯ สา มหาปชาปตโคตมยา ปพพชตกาเล สยมป ปพพชตวา ป จวสต สวจฉราน กามราเคน อปททตา อจฉราสงฆาตมตตมป กาล จตเตกคคต อลภนต พาหา ปคคยห กนทมานา ธมมทนนาเถรยา สนตเก ธมม สตวา กาเมห วนวตตตมานสา กมมฏาน คเหตวา ภาวนมนย ชนต นจรสเสว ฉฬภ า หตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๓๙] ปณณวสต วสสาน ยโต ปพพชตา อห นาจฉราสงฆาตมตตมป จตตสสปสมชฌค ฯ อลทธา เจตโส สนต กามราเคนวสสตา พาหา ปคคยห กนทนต วหาร ปาวส อห ฯ # ๑ ส. อ าตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 119

เลมท 27 อ ตราเถรคาถาวณณนา หนา 119 สา ภกขน อปาคจฉ ยา เม สทธายกา อห สา เม ธมมมเทเสส ขนธายตนธาตโย ฯ ตสสา ธมม สณตวาน เอกมนเต อปาวส ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต ฯ เจโตปรจจาณ จ (๑) โสตธาต วโสธตา อทธป เม สจฉกตา ปตโต เม อาสวกขโย ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ นาจฉราสงฆาตมตตมปต อจฉราฆฏตมตตมป ขณ ฯ องคลโผฏนมตตมป (๒) กาลนต อตโถ ฯ จตตสสปสมชฌคนต จตตสส อปสม จตเตกคค น อชฌคนต โยชนา น ปฏลภนต อตโถ ฯ กามราเคนวสสตาต กามคณสงขาเตส วตถกาเมส ทฬหตราภนเวสตาย พหเลน ฉนทราเคน ตนตจตตา ฯ ภกขนนต ธมมทนนาเถร สนธาย วทต ฯ เจโตปรจจาณ จาต เจโตปรยาณ จ วโสธตนต สมพนโธ อธคตนต อตโถ ฯ เสส วตตนยเมว ฯ อ ตราเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 120

เลมท 27 หนา 120 วมลาเถรคาถาวณณนา มตตา วณเณน รเปนาตอาทกา วมลาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนตวา อมสม พทธปปาเท เวสาลย อ ตราย รปปชวนยา อตถยา ธตา หตวา นพพตต ฯ วมลาตสสา นาม อโหส ฯ สา วยปปตตา ตเถว ชวต กปเปนต เอกทวส อายสมนต มหาโมคคลลาน เวสาลย ปณฑาย จรนต ทสวา ปฏพทธจตตา หตวา เถรสส วสนฏาน คนตวา เถร อททสส ปโลภนกมม กาต อารภ ฯ ตตถเยห อยโยชตา ตถา อกาสต เกจ วทนต ฯ เถโร ตสสา อสภวภาวนมเขน (๑) สนตชชน กตวา โอวาท- มทาส ฯ ต เหฏา เถรคาถาย (๒) อาคตเมว ตถา ปน เถเรน โอวาเท ทนเน สา สเวคชาตา หโรตตปป ปจจปฏเปตวา สาสเน ปฏลทธสทธา อปาสกา หตวา อปรภาเค ภกขนส ปพพชตวา ฆเฏนต วายมนต เหตสมปนนตาย นจรสเสว อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๔๐] มตตา วณเณน รเปน โสภคเคน ยเสน จ โยพพเนน จปตถทธา อ าสมตม ห ฯ วภสตวา อม กาย สจตต พาลลาปน อฏาส เวสทวารมห ลทโท ปาสมโวฑฑย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 121

เลมท 27 วมลาเถรคาถาวณณนา หนา 121 ปลนธน วทเสนต คยห ปกาสก พห อกาส ววธ มาย อชฌคฆนต พห ชน ฯ สาชช ปณฑ จรตวาน มณฑา สงฆาฏปารตา นสนนา รกขมลมห อวตกกสส ลาภน ฯ สพเพ โยคา สมจฉนนา เย ทพพา เย จ มานสา เขเปตวา อาสเว สพเพ สตภตามห นพพตาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ มตตา วณเณน รเปนาต คณวณเณน เจว รปสมปตตยา จ ฯ โสภคเคนาต สภคภาเวน ฯ ยเสนาต ปรวารสมปตตยา ฯ มตตา วณณมทรปมทโสภคคมท- ปรวารมทวเสน มท อาปนนาต อตโถ ฯ โยพพเนน จปตถทธาต โยพพนมเทน อปรปร ถทธา โยพพนนมตเตน อหงกาเรน อปตถทธจตตา อนปสนตมานสา ฯ อ าสมตม หนต อ า อตถโย อตตโน วณณาทคเณห สพพถาป อตกกมตวา ม อห ฯ อ าส วา อตถน วณณาทคเณ อตม อตกกมตวา อม อวมาน อกาส ฯ วภสตวา อม กาย สจตต พาลลาปนนต อม นานา- วธอสจภรต เชคจฉ อห มมาต พาลาน ลาปนโต วาจนโต พาลลาปน มม กาย ฉวราคกรณเกสฏปนาทนา สจตต วตถาภรเณห วภสตวา สมณฑตปสาทต กตวา ฯ อฏาส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 122

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 122 เวสทวารมห ลทโท ปาสมโวฑฑยาต มคลทโท วย มคาน พนธนตถาย ทณฑวากราทมคปาส มารสส ปาสภต ยถาวตต มม กาย เวสทวารมห เวสยา ฆรทวาเร โอฑฑยตวา อฏาส ฯ ปลนธน วทสเสนต คยห ปกาสก พหนต อรชฆนถน- ทสสนาทก คยห เจว ปาทชาณสราทก (๑) ปกาส จาต คยห ปกาสก จ พห นานปปการ ปลนธน อาภรณ ทสเสนต ฯ อกาส ววธ มาย อชฌคฆนต พห ชนนต โยพพนมทมตต พห พาลชน วปปลมเภต หสนต คนธมาลาวตถาภรณาทห สรรสภาวปฏจฉาทเนน หสวลาสภาวาทห (๒) เตห จ ววธ นานปปการ ว จน อกาส ฯ สาชช ปณฑ จรตวาน มณฑา สงฆาฏปารตา นสนนา รกขมลมห อวตกกสส ลาภนต สา อห เอว ปมาทวหารน สมานา อชช อทาน อยยสส มหาโมคคลลานตเถรสส โอวาเท ตวา สาสเน ปพพชตวา มณฑา สงฆาฏปารตา หตวา ปณฑ จรตวาน ภกขาหาร ภ ชตวา นสนนา รกขมลมห รกขมเล ววตตาสเน นสนนา ทตยชฌานปาทกสส อคคผลสส อธคเมน อวตกกสส ลาภน อมหต โยชนา ฯ สพเพ โยคาต กามโยคาทโย จตตาโรป โยคา ฯ # ๑ ส. ปาทชาลนปราทก ฯ ๒ ส. หาวภาววลาสาทห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 123

เลมท 27 สหาเถรคาถาวณณนา หนา 123 สมจฉนนาต ปมมคคาทนา ยถารห สมมเทว อจฉนนา ปหนา ฯ เสส วตตนยเมว ฯ วมลาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ สหาเถรคาถาวณณนา อโยนโสมนสการาตอาทกา สหาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนตวา อมสม พทธปปาเท เวสาลย สหเสนาปตโน ภคนยา ธตา หตวา นพพตต ฯ ตสสา มาตลสส นาม กโรมาต สหาต นาม อกส ฯ สา ว ต ปตวา เอกทวส สตถารา สหสส เสนาปตโน ธมเม เทสยมาเน ต ธมม สตวา ปฏลทธสทธา มาตาปตโร อนชานาเปตวา ปพพช ปพพชตวา จ วปสสน อารภตวาป พหทธา ปถตตารมมเณ วธาวนต จตต นวตเตต อสกโกนต สตต สวจฉราน มจฉาวตกเกห พาธยมานา จตตสสาท อลภนต ก เม อมนา ปาปชวเตน อพพนธตวา มรสสามต ปาส คเหตวา รกขสาขาย ลคคตวา ต อตตโน กณเ ปฏม จนต ปพพาจณณวเสน วปสสนาย จตต อภนหร ฯอนตมภวกตาย ปาสสส พนธน ควฏาเน อโหส ฯ าณสส ปรปาก # ๑. ม. กโรมาต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 124

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 124 คตตตา สา ตาวเทว วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ อรหตตปปตตสมกาลเมว จ ปาสพนโธ ควโต มจจตวา วนวตต ฯ สา อรหตเต ปตฏ ตา อทานวเสน [๔๔๑] อโยนโสมนสการา กามราเคน อฏฏตา อโหส อทธตา ปพเพ จตเต อวสวตตน ฯ ปรยฏ ตา กเลเสห สภส านวตตน สม จตตสส นาลภ ราคจตตวสานคา ฯ กสา ปณฑ ววณณา จ สตต วสสาน จารห นาห ทวา วา รตต วา สข วนท สทกขตา ฯ ตโต รชช คเหตวาน ปาวส วนมนตร วรมเม อธ อพพนธ ย จ หน ปนาจเร ฯ ทฬหปาส กรตวาน รกขสาขาย พนธย อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ อโยนโสมนสการาต อนปายมนสกาเรน อสเภ สภนต วปลลาสคคาเหน ฯ กามราเคน อฏฏตาต กามคเณส ฉนทราเคน ปฬตา ฯ อโหส อทธตา ปพเพ จตเต อวสวตตนต ปพเพ มม จตเต มยห วเส อวตตมาเน อทธตา นานารมมเณ วกขตตจตตา อสมาหตา อโหส ฯ ปรยฏ ตา กเลเสห สภส านวตตนต ปรยฏานปปตเตห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 125

เลมท 27 สหาเถรคาถาวณณนา หนา 125 กามราคาทห กเลเสห อภภตา รปาทส สภนต ปวตตาย กามส าย อนวตตนสลา ฯ สม จตตสส นาลภ ราคจตต- วสานคาต กามราคสมปยตตสส วส อนคจฉนต ฯ อสกป จตตสส สม เจโตสมถ จตเตกคคต น ลภ ฯ กสาปณฑ- ววณณา จาต เอว อกกณ ตภาเวน กสา ธมนสนถตคตตา อปปณฑปปณฑกชาตา ตโต เอว ววณณา วคตฉววณณา จ หตวา ฯ สตต วสสานต สตต สวจฉราน ฯ จารหนต จร อห ฯ นาห ทวา วา รตต วา สข วนท สทกขตาต เอวมห สตตส สวจฉเรส กเลสทกเขน ทกขตา เอกทาป ทวา วา รตต วา สมณสข น ปฏลภ ฯ ตโตต กเลสปรยฏาเน สมณสขาลาภภาวโต ฯ รชช คเหตวาน ปาวส วนมนตรนต ปาสรชช อาทาย วนนตร ปาวส ฯ กมตถ ปาวสต เจ อาห วรมเม อธ อพพนธ ย จ หน ปนาจเรต ยทห สมณธมม กาต อสกโกนต หน คหภาว ปน อาจเร อาจเรยย อนตฏเยย ฯ ตโต สตคเณน สหสสคเณน อมสม วนนตเร อพพนธ พนธตวา มรณ เม วร เสฏนต อตโถ ฯ อถ จตต วมจจ เมต ยทา รกขสาขาย พนธปาส ควาย ปกขป อถ ตทนนตรเมว วฏานคามนวปสสนา- มคเคน ฆฏตตตา มคคปฏปาตยา สพพาสเวห มม จตต วมจจ วมตต อโหสต ฯ สหาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 126

เลมท 27 หนา 126 สนทรนนทาเถรคาถาวณณนา อาตร อสจนตอาทกา สนทรนนทาย เถรยา คาถา ฯ อยมป กร ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตต ฯ ว ต ปตวา สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน ฌายนน อคคฏาเน เปนต ทสวา อธการ กตวา ต านนตร ปตเถตวา กสล อปจนนต กปปสตสหสส เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท สกยราชกเล นพพตต นนทาตสสา นาม อกส ฯ อปรภาเค รปสมปตตยา สนทรนนทา ชนปท- กลยาณต จ ป ายตถ ฯ ภททกาปลาน วย ฆนนธกาเร ทวาทสหตเถ คพเภ ปทปกจจ นตถ สรโรภาเสเนว โชเตต ฯ เอตาส สตคเณน ยโสธรา โสภต ฯ สา อมหาก ภควต สพพ ต ปตวา อนปพเพน กปลวตถ คนตวา นนทกมาร จ ราหลกมาร จ ปพพาเชตวา คเต สทโธทนมหาราเช จ ปรนพพเต มหาปชาปตยา โคตมยา ราหลมาตาย จ ปพพชตาย จนเตส มยห เชฏภาตา จกกวตตรชช ปหาย ปพพชตวา โลเก อคคปคคโล พทโธ ชาโต ปตโตปสส ราหลกมาโรป ปพพช ภตตาป (๑) เม นนทราชา มาตาป มหาปชาปตโคตม ภคนป ราหลมาตา # ๑. ย. ภาตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 127

เลมท 27 สนทรนนทาเถรคาถาวณณนา หนา 127 ปพพชตา อทานาห เคเห ก กรสสาม ปพพชสสามต ฯ สา ภกขนปสสย คนตวา าตสเนเหน ปพพช โน สทธาย ตสมา (๑) ปพพชตวาป รป นสสาย อปปนนมทา ฯ สตถา รป ววณเณต ครหต อเนกปรยาเยน รเป อาทนว ทสเสตต พทธปฏาน น คจฉตตอาท สพพ เหฏา อภรปนนทาย วตถสม วตตนเยเนว เวทตพพ ฯ อย ปน วเสโส ฯ สตถารา นมมต อตถรป อนกกเมน ชราภภต ทสวา อนจจโต ทกขโต อนตตโต มนสกโรนตยา เถรยา กมมฏานาภมข จตต อโหส ฯ ต ทสวา สตถา ตสสา สปปายวเสน ธมม เทเสนโต [๔๔๒] อาตร อสจ(๒) ปต ปสส นนเท สมสสย อสภาย จตต ภาเวห เอกคค สสมาหต ฯ ยถา อท ตถา เอต ยถา เอต ตถา อท ทคคนธ ปตก วาต พาลาน อภนนทต ฯ เอวเมต อเวกขนต รตตนทวมตนทตา ตโต สกาย ป าย อภนพพชฌ ทกขสนต อมา ตสโส คาถา อภาส ฯ สา เทสนานสาเรน าณ เปเสตวา โสตาปตตผเล ปตฏห ฯ ตสสา อปรมคคตถาย กมมฏาน อาจกขนโต นนเท อมสม สรเร อปปมตตโกป สาโร นตถ มสโลหตเลปโน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 128

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 128 ชราทน วาสภโต อฏ ป ชมตโต เอวายนต ทสเสต อฏ น นคร กต มสโลหตเลปน ยตถ ชรา จ มจจ จ มาโน มกโข จ โอหโตต ธมมปเท อม คาถมาห ฯ สา เทสนาวสาเน อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ โอวาทโก ว าปโก ตารโก สพพปาณน เทสนากสโล พทโธ ตาเรส ชนต พห ฯ อนกมปโก การณโก หเตส สพพปาณน สมปตเต ตตถเย สพเพ ป จสเล ปตฏป ฯ เอว นรากล อาส ส ต ตตถเยห จ วจตต อรหนเตห วสภเตห ตาทภ ฯ รตนานฏป าส อคคโต โส มหามน ก จนคฆยสงกาโส ทวตตสวรลกขโณ ฯ วสสสตสหสสาน อาย วชชต ตาวเท ตาวตา ตฏมาโน โส ตาเรส ชนต พห ฯ ตทาห หสวตย ชาตา เสฏ กเล อห นานารตนปชโชเต มหาสขสมปปตา ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๖๕/๓๔๒ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 129

เลมท 27 สนทรนนทาเถรคาถาวณณนา หนา 129 อเปตวา ต มหาวร อสโสส ธมมเทสน อมต ปรมสสาท ปรมตถ นเวทก ฯ ตทา นมนตยตวาน สสงฆ โลกนายก ทตวา ตสส มหาทาน ปสนนา เสห ปาณภ ฯ ฌายนน ภกขนน อคคฏาน อปตถย นปจจ สรสา วร สสงฆ โลกนายก ฯ ตทา อทนตทมโก ตโลกสรโณ ปภ พยากาส นรสนธโร ลจฉเส ต สปตถต ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา นนทาต นาม นาเมน เหสสต สตถสาวกา ฯ ต สตวา มทตา หตวา ยาวชว ตทา ชน เมตตจตตา ปรจร ปจจเยห วนายก ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ตโต จตา ยามมค ตโตห ตสต คตา ตโต จ นมมานรต วสวตตปร ตโต ฯ ยตถ ยตถปปชชาม ตสส กมมสส วาหสา ตตถ ตตเถว ราชน มเหสตตมการย ฯ # ๑. สตสหสสโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 130

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 130 ตโต จตา มนสสตเต ราชาน จกกวตตน มณฑลน จ ราชน มเหสตตมการย ฯ สมปตต อนโภตวาน เทเวส มนเชส จ สพพตถ สขตา หตวา เนกกปเปส สสร ฯ ปจฉเม ภเว สมปตเต ปรสม กปลวหเย ร โ สทโธทนสสาห ธตา อาส อนนทตา ฯ รสรว รปน ทสวา นนทต อาส ต กล เตน นนทาต เม นาม สนทรา ปวรา อห ฯ ยวตน จ สพพาส กลยาณต จ วสสตา ตสมมป นคเร รมเม เปตวา ต ยโสธร ฯ เชฏโ ภาตา ตโลกคโค ปจฉโม อรหา ตถา เอกากน คหฏาห มาตยา ปรโจทตา ฯ สากยมห กเล ชาตา ปตเต พทธานชา ตว นนเทนป วนา ภตา อคาเร ก น ลจฉส ฯ ชราวสาน โยพพ รป อสจสมมต โรคนตมปจาโรคย ชวต มรณนตก ฯ อทมป เต สภ รป สสกนต มโนหร ภสนาน อลงการ สรสงเกตสนนภ (๑)ฯ ปชต โลกสารว นยนาน รสายน ป าน กตตชนน โอกกากกลนนทน ฯ # ๑. สรสงฆาฏสนภ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 131

เลมท 27 สนทรนนทาเถรคาถาวณณนา หนา 131 น จเรเนว กาเลน ชรา สมภโภสสต ปหาย เคห คารยห จร ธมมมนนทเต ฯ สตวาห มาต วจน ปพพช อนคารย เทเหน น ต จตเตน รปโยพพนโลลตา ฯ มหตา จ ปยตเตน ฌานชเฌน สร มม กาต จ วทเต มาตา น จาห ตตถ อสสกา ฯ ตโต มหาการณโก ทสวา ม กมลานน นพพนทนตถ รปสม มม จกขปเถ ชโน ฯ สเกน อานภาเวน อตถ มาเปส โสภน ทสสนย สรจร มมโตป สรปน ฯ ตมห วมหตา ทสวา อตวมหตเทหน จนตย สผล เมต เนตตลาภ จ มานส ฯ ตมห เอห สภเน เยนตโถ ต วเทห เม กลนเต นามโคตต จ วท เม ยท เต ปย ฯ น ป หกาโล สภเน อจฉงเค ม นเวสย สทนตว มมงคาน ปสปปย มหตตก ฯ ตโต สส มมงเก สา กตวา สย สโสภนา ตสสา ลลาเต ปตตา ลทธา ปรมทารณา ฯ สห ตสสา นปาเตน ปฬกา อปปชชถ ปคฆรส ปภนนา จ กณปา ปพพโลหตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 132

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 132 สมภนน วทน จาป กณปปตคนธก อทธมาต วนล จ สพพ จาป สรรก ฯ สา ปเวธตสพพงค นสสสนต มห มห เวทยนต สก ทกข กรณ ปรเทวย ฯ ทกเขน ทกขตา โหม ผสยนต จ เวทนา มหาทกเข นมคคมห สรณ โหห เม สข ฯ กห วทนโสภนเต กหนเต ตงคนาสกา ตมพพมพวโรฏนเต วทนนเต กห คต ฯ กห สสนภ วณณ กมพควา กห คตา ทามามาล จ เต กณณ เววณณ สมปาคต ฯ มกลปทมาการา กลสาว ปโยธรา ปภนนา ปตกณปา ทฏคนธชมาคตา ฯ เวทมชฌา ปถสโสณ สณาว นตกพพสา ชาตา อมชฌภรตา อโห รป อสสสต ฯ สพพ สรรส ชาต ปตคนธ ภยานก สสานมว เชคจฉ รมนเต ยตถ พาลยา ฯ ตทา มหาการณโก ภาตา เม โลกนายโก ทสวา สวคคจตต ม อมา คาถา อภาสถ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 133

เลมท 27 สนทรนนทาเถรคาถาวณณนา หนา 133 อาตร กณป ปต ปสส นนเท สมสสย อสภาย จตต ภาเวห เอกคค สสมาหต ฯ ยถา อท ตถา เอต ยถา เอต ตถา อท ทคคนธ ปตก วาต พาลาน อภนนทต ฯ เอวเมต อเวกขนต รตตนทวมตนทตา ตโต สกาย ป าย อภนพพชฌ ทกขส ฯ ตโตห อาส สวคคา สตวา คาถา สภาสตา ตตรฏ ตาวห สนต อรหตต อปาปณ ฯ ยตถ ยตถ นสนนาห ตทา ฌานปรายนา ชโน ตสม คเณ ตฏโ เอตทคเค เปส ม ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน อาตร อสจ ปตนตอาทนา สตถารา เทสตาห ตห คาถาห สทธ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 134

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 134 [๔๔๒] ตสสา เม อปปมตตาย วจนนตยา โยนโส ยถาภต อย กาโย ทฏโ สนตรพาหโร ฯ อถ นพพนทห กาเย อชฌตต จ วรชชห อปปมตตา วสยตตา อปสนตามห นพพตาต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ เอวเมต อเวกขนต รตตนทวมตนทตา ตโต สกาย ป าย อภนพพชฌ ทกขสนต เอต อาตราทสภาว กาย เอว ยถา อท ตถา เอตนตอาทนา วตตปปกาเรน รตตนทว สพพกาล อตนทตา หตวา ปรโตโฆสเหตก สตตมยาณ ม จตวา ตโต ต นมตต อตตน สมภตตตา สกาย ภาวนา- มยาย ป าย ยาถาวโต ฆนวนพโภคกรเณน อภนพพชฌ กถ น โข ทกขส ปสสสสนต อาโภคปเรจารเกน ปพพภาคาณจกขนา อเวกขนต วจนนตต อตโถ ฯ เตนาห ตสสา เม อปปมตตายาตอาท ฯ ตสส อตโถ ตสสา เม สต อวปปวาเสน อปปมตตาย โยนโส อปาเยน อนจจาทวเสน วปสสนาป าย วจนนตยา อย ขนธป จกสงขาโต กาโย สสนตานปรสนตานวภาคโต สนตร- พาหโร ยถาภต ทฏโ ฯ อถ ตถา ทสสนโต ปจฉา นพพนทห กาเย วปสสนาป าสหตาย อตตภาเว นพพนท ฯ วเสสโต ว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 135

เลมท 27 นนทตตราเถรคาถาวณณนา หนา 135 อชฌตตสนตาเน วรชช วราค อาปชช ฯ อห ยถาภตาย อปปมาทปฏปตตยา มตถกปปตตยา อปปมตตา สพพโส สโยชนาน สมจฉนนตตา วสยตตา อปสนตา จ นพพตา จ อมหต ฯ สนทรนนทาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ นนทตตราเถรคาถาวณณนา อคค จนท จาตอาทกา นนทตตราย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนตวา อมสม พทธปปาเท กรรฏเ กมมาสธมมนคเม (๑) พราหมณกเล นพพตตตวา เอกจจาน วชชาฏานาน สปปายตนาน จ อคคเหตวา นคณปพพชช อปคนตวา วาทปปสตา ชมพสาข คเหตวา ภททากณฑลเกสา วย ชมพทปตเล วจรนต มหาโมคคลลานตเถร อปสงกมตวา ป ห ปจฉตวา ปราชย ปตตา เถรสส โอวาเท ตวา สาสเน ปพพชตวา สมณธมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๔๓] อคค จนท จ สรย จ เทวตา จ นมสสห นทตตถาน คนตวาน อทก โอรหามห ฯ # ๑ ส. ย. กมมาสทมมนคเม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 136

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 136 พหวตตสมาทานา อฑฒ สสสส โอลข ฉมาย เสยย กปเปม รตต ภตต น ภ ชห ฯ วภสามณฑนรตา นหาปนจฉาทเนห จ อปกาส อม กาย กามราเคน อฏฏตา ฯ ตโต สทธ ลภตวาน ปพพช อนคารย ทสวา กาย ยถาภต กามราโค สมหโต ฯ สพเพ ภวา สมจฉนนา อจฉา จ ปตถนาป จ สพพโยควสยตตา สนต ปาปณ เจตโสต อมา ป จ คาถา อภาส ฯ ตตถ อคค จนท จ สรย จ เทวตา จ นมสสหนต อคคปปมขา เทวาต อนทาทน เทวาน อาราธนตถ อาหต ปคคเหตวา อคค จ มาเส มาเส สกกปกขสส ทตยาย จนท จ ทวเส ทวเส สาย ปาต สรย จ อย จ ปรหร (๒) หร คพภาทโย เทวตาป วสทธมคค คเวสนต นมสสห นมการ อกาส ฯ นทตตถาน คนตวาน อทก โอรหามหนต คงคาทน นทน สปตฏาน ปชาตตถาน อปคนตวา สาย ปาต อทก โอตราม อทเก นมมชชตวา องคส จน (๓) กโรม ฯ พหวตตสมาทานาต ป จ ตปตปปนาท(๔)พหวธวตต- สมาทานา ฯ คาถาสขตถ ห พหต ทฆกรณ ฯ อฑฒ สสสส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 137

เลมท 27 นนทตตราเถรคาถาวณณนา หนา 137 โอลขนต มยห สสสส อฑฒเมว มณเฑม ฯ เกจ อฑฒ สสสส โอลขนต เกสกลาปสส อฑฒ ชฏาพนธนวเสน พนธตวา อฑฒ วสสชเชสนต อตถ วทนต ฯ ฉมาย เสยย กปเปมต ถณฑลสายน หตวา อนนตรหตาย ภมยา สยาม ฯ รตต ภตต น ภ ชหนต รตตปรตา หตวา รตตย โภชน น ภ ช ฯ วภสามณฑนรตาต จร กาล อตตกลมถานโยเคน กลนต- กายา เอว สรรสส กลมเนน นตถ ป าสทธ ฯ สเจ ปน อนทรยาน โตสนวเสน สรรสส ตปปเนน สทธ สยาต มนตวา อม กาย อนคคณหนต วภสาย มณฑเน จ รตา วตถาลงกาเรห อลงกรเณ คนธมาลาทห มณฑเน จ อภรตา ฯ นหาปนจฉาทเนห จาต ปเรห สมพาหนาทน กาเรตวา นหาปเนน อจฉาทเนน จ ฯ อปกาส อม กายนต อม มม กาย อนคคณห สนตปเปส ฯ กามราเคน อฏฏตาต เอว กายทฬห (๑) พหลา หตวา อโยนโสมนสการปจจยา ปรยฏ เตน กามราเคน อฏฏตา อภณห อปททตา อโหส ฯ ตโต สทธ ลภตวานาต เอว สมาทนนวตาน ภนทตวา กายทฬหพหลา วาทปปสตา หตวา ตตถ ตตถ วจรนต ตโต ปจฉา อปรภาเค มหาโมคคลลานตเถรสส สนตเก ลทโธวาทานสาสนา สทธ ปฏลภตวา ฯ ทสวา กาย ยถาภตนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 138

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 138 สห วปสสนาย มคคป าย อม มม กาย ยถาภต ทสวา อนาคามมคเคน สพพโส กามราโค สมหโต ฯ ตโต ปร อคคมคเคน สพเพ ภวา สมจฉนนา อจฉา จ ปตถนาป จาต ยา ปจจปปนนวสยาภลาสสงขาตา อจฉา จ อายต- ภวาภลาสสงขาตา ปตถนาป สพเพ ภวาป สมจฉนนาต โยชนา ฯ สนต ปาปณ(๑) เจตโสต อจจนต สนต อรหตตผล ปาปณ อธคจฉนต อตโถ ฯ นนทตตราเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ มตตากาฬ(๒)เถรคาถาวณณนา สทธาย ปพพชตวานาตอาทกา มตตากาลยา เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อมสม พทธปปาเท กรรฏเ กมมาสธมมนคเม พราหมณกเล นพพตตตวา ว ต ปตตา มหาสตปฏานเทสนาย ปฏลทธสทธา ภกขนส ปพพชตวา สตต สวจฉราน ลาภสกการคทธกา สมณธมม กโรนต ตตถ ตตถ วจรตวา อปรภาเค โยนโสมนสกาเรน อปปชชนต สเวคชาตา หตวา วปสสน ปฏเปตวา นจรสเสว สห # ๑. ม. ปาปณ ฯ ๒. ม. มตตกาล... ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 139

เลมท 27 มตตากาฬเถรคาถาวณณนา หนา 139 ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๔๔] สทธาย ปพพชตวาน อคารสมานคารย วจรห เตน เตน ลาภสกการอสสกา ฯ ร จตวา ปรม อตถ หนมตถ อเสวห กเลสาน วส คนตวา สาม ตถ น พชฌห ฯ ตสสา เม อห สเวโค นสนนาย วหารเก อมมคคปฏปนนามห ตณหาย วสมาคตา ฯ อปปก ชวต มยห ชรา พยาธ จ มททต ปราย ภชชต กาโย น เม กาโล ปมชชต ฯ ยถาภตมเวกขนต ขนธาน อทยพพย วมตตจตตา อฏาส กต พทธสส สาสนนต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ วจรห เตน เตน ลาภสกการอสสกาต ลาเภ จ สกกาเร จ อสสกา ยตตปปยตตา หตวา เตน เตน พาหสจจธมมกถาทนา ลาภปปาทเหตนา วจร อห ฯ ร จตวา ปรม อตถนต ฌานวปสสนามคคผลาท อตตม อตถ ชหตวา ฉฑเฑตวา ฯ หนมตถ อเสวหนต จตปจจย- สงขาตอามสภาวโต หน ลามก อตถ อโยนโส ปรเยสนาย อเสว อห ฯ กเลสาน วส คนตวาต มานมทตณหาทน กเลสาน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 140

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 140 วส อปคนตวา ฯ สาม ตถ น พชฌหนต สมณกจจ น พชฌ น ชาน อห ฯ นสนนาย วหารเกต มม วสนฏาเน โอวรเก (๑) นสนนาย อห สเวโค ฯ กถนต เจ อาห อมมคคปฏปนนามหต ฯ ตตถ อมมคคปฏปนนามหต ยาวเทว อนปาทาย ปรนพพา- นตถมท สาสน ตตถ สาสเน ปพพชตวา กมมฏาน อมนสกโรนต ตสส อมมคคปฏปนนา อมหต ฯ ตณหาย วสมาคตาต ปจจยปปาทนตณหาย วส อปคตา ฯ อปปก ชวต มยหนต ปรจฉนนกาลา วชชตโต พหปททวโต จ มม ชวต อปปก [๒] ลหก ฯ ชรา พยาธ จ มททตต ต จ สมนตโต อาปตตวา นปโปเถนตา ปพพตา วย ชรา จ พยาธ จ มททต นมมถต ฯ มททเรตป ปาโ ฯ ปราย ภชชต กาโยต อย กาโย ภชชต ปรา (๓)ฯ ยสมา ตสส เอกสโก เภโท ฯ ตสมา น เม กาโล ปมชชต อย กาโล อฏกขณวชชโต นวโม ขโณ โส ปมชชต น ยตโตต ฯ ตสสาห สเวโคต โยชนา ฯ ยถาภตมเวกขนตต เอว ชาตสเวคา วปสสน ปฏเปตวา อนจจาทมนสกาเรน ยถาภต อเวกขนต ฯ ก อเวกขนตต อาห ขนธาน อทยพพยนต ฯ อวชชาสมทยา รปสมทโยตอาทนา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 141

เลมท 27 สกลาเถรคาถาวณณนา หนา 141 สมป าสปปเภทาน ป จนน อปาทานกขนธาน อปปาท- นโรธ จ อทยพพยานปสสนาย อเวกขนต วปสสน อสสกกา- เปตวา มคคปฏปาตยา สพพโส กเลเสห จ ภเวห จ วมตตจตตา อฏาส ฯ อภโต อฏาเนน มคเคน ภวตตยโต จาต (๑) วฏ ตา อโหส ฯ เสส วตตนยเมว ฯ มตตากาฬเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ________________________ สกลาเถรคาถาวณณนา อคารสม วสนตหนตอาทกา สกลาย เถรยา คาถา ฯ อย กร ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร อานนทสส ร โ ธตา หตวา นพพตตา ฯ สตถ เวมาตกภคน นนทาต นาเมน ฯ สา ว ต ปตวา เอกทวส สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน ทพพจกขกาน อคคฏาเน เปนต ทสวา อสสาหชาตา อธการกมม กตวา สยมป ต านนตร ปตเถนต ปณธานมกาส ฯ สา ตตถ ยาวชว พห อฬาร กสลกมม กตวา เทวโลเก นพพตตตวา อปราปร สคตสเยว สสรนต กสสปสส ภควโต กาเล พราหมณกเล นพพตตตวา ปรพพาชกปพพชช ปพพชตวา เอกจารน เอกทวส เตล ภกขาย อาหณฑตวา เตล ลภตวา เตน เตเลน สตถ # ๑. ย. ภวตตยโตป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 142

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 142 เจตเย สพพรตต ทปปช อกาส ฯ สา ตโต จตา ตาวตเส นพพตตตวา สวสทธทพพจกขกา หตวา เอกพทธนตร เทเว- สเยว สสรตวา อมสม พทธปปาเท สาวตถย พราหมณกเล นพพตต สกลาตสสา นาม อโหส ฯ สา ว ต ปตตา สตถ เชตวนปฏคคหเณ ปฏลทธสทธา อปาสกา หตวา อปรภาเค อ ตรสส ขณาสวตเถรสส สนตเก ธมม สตวา ส ชาตสเวคา ปพพชตวา วปสสน ปฏเปตวา ฆเฏนต วายมนต นจรสเสว อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ หตาย สพพสตตาน สขาย วทต วโร อตถาย ปรสาช โ ปฏปนโน สเทวเก ฯ ยสคคปปตโต สรมา กตตวณณคโต ชโน ปชโต สพพโลกสส ทสา สพพาส วสสโต ฯ อตตณณวจกจโฉ โส วตวตตกถกโถ สมปณณมนสงกปโป ปตโต สมโพธมตตม ฯ อนปปนนสส มคคสส อปปาเทตา นรตตโม อนกขาต จ อกขาส อส ชาต จ ส ชน ฯ มคค จ มคควท มคคกขาย นราสโภ มคคสส กสโล สตถา สารถน วรตตโม ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๖๔/๓๓๙ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 143

เลมท 27 สกลาเถรคาถาวณณนา หนา 143 มหาการณโก นาโถ ธมม เทเสต นายโก นมคเค กามปงกมห สมทธรต ปาณโน ฯ ตทาห หสวตย ชาตา ขตตยนนทนา สรปา สธนา จาป ทยตา จ สรมต ฯ อานนทสส มหาร โ ธตา ปรมโสภนา เวมาตา ภคน จาป ปทมตตรนามโน ฯ ราชก าห สหตา สพพาภรณภสตา อปาคมม มหาวร อสโสส ธมมเทสน ฯ ตทา ห โส โลกวท ภกขน ทพพจกขก จตปรสาย มชเฌ (๑) อคคฏาเน เปส ต ฯ สณตวา ตมห หฏา ทาน ทตวาน สตถโน ปเชตวาน จ สมพทธ ทพพจกข อปตถย ฯ ตโต อโวจ ม สตถา นนเท ลจฉส ปตถต ปทปธมมทานาน ผลเมต สนจฉต ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา สกลาต จ โคตเตน เหสสส สตถสาวกา ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ # ๑ ม. กตตย ปรสา มชเฌ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 144

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 144 อมมห ภททเก กปเป พรหมพนธมหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ ปรพพาชกน อาส ตทาห เอกจารน ภกขาย วจรตวาน อลภ เตลมตตก ฯ เตน ทป ปทเปตวา อปฏ สพพสวร เจตย ทปทคคสส วปปสนเนน เจตสา ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ยตถ ยตถปปชชาม ตสส กมมสส วาหสา ส ชลนต มหาทปา ตตถ ตตถ คตาย เม ฯ ตโรกฑฑ ตโรเสล สมตคคยห ปพพต ปสสามห ยทจฉาม ทปทานสสท ผล ฯ วสทธนยนา โหม ยสสา ปชชลามห สทธา ป วต เจว ทปทานสสท ผล ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน ชาตา วปปกเล อห ปหตธนธ มห มทเต ราชปชเต ฯ อห สพพงคสมปนนา สพพาภรณภสตา ปรปปเวเส สคต วาตปาเน ตา อห ฯ ทสวา ชลนต ยสสา เทวมนสสสกกต อนพย ชนสมปนน ลกขเณห วภสต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 145

เลมท 27 สกลาเถรคาถาวณณนา หนา 145 อทคคจตตา สมนา ปพพชช สมโรจย นจเรเนว กาเลน อรหตต อปาปณ ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา ปรจตตาน ชานาม สตถสาสนการกา ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต เขเปตวา อาสเว สพเพ วสทธาส สนมมลา ฯ ปรจณโณ มยา สตถา กต พทธสส สาสน โอหโต ครโก ภาโร ภวเนตต สมหตา ฯ ยสสตถาย ปพพชตา อคารสมานคารย โส เม อตโถ อนปปตโต สพพสโยชนกขโย ฯ ตโต มหาการณโก เอตทคเค เปส ม ทพพจกขกาน อคคา สกลาต นรตตโม ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา กตาธการตาย ทพพจกขาเณ จณณวส อโหส ฯ เตน น สตถา ทพพจกขกาน ภกขนน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 146

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 146 อคคฏาเน เปส ฯ สา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ปตโสมนสสชาตา อทานวเสน [๔๔๕] อคารสม วสนตห ธมม สตวาน ภกขโน อททส วรช ธมม นพพาน ปทมจจต ฯ สาห ปตต ธตร จ ธนธ จ ฉฑฑย เกเส เฉทาปยตวาน ปพพช อนคารย ฯ สกขมานา อห สนต ภาเวนต มคคม ชส ปหาส ราคโทส จ ตเทกฏเ จ อาสเว ฯ ภกขน อปสมปชช ปพพชาตมนสสร ทพพจกข วโสธต วมล สาธภาวต ฯ สงขาเร ปรโต ทสวา เหตชาเต ปโลกเน ปหาส อาสเว สพเพ สตภตามห นพพตาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ อคารสม วสนตห ธมม สตวาน ภกขโนต อห ปพเพ อคารมชเฌ วสมานา อ ตรสส ภนนกเลสสส ภกขโน สนตเก จตสจจคพภ ธมมกถ สตวา ฯ อททส วรช ธมม นพพาน ปทมจจตนต ราครชาทน อภาเวน วรช วานโต นกขนตตตา นพพาน (๑)สขาธคมเหตตาย ปท จวนาภาวโต (๒) อจจตนต จ ลทธนาม อสงขต ธมม สหสสนยปฏมณฑเตน # ๑ ม. จวนาภาวโต อธคตาน อจจตเหตตาย จ นพพาน # อจจต ปทนต จ ลทธนาม อสงขตธมม ฯ # ๒. ส.ย. มจจนาภาวโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 147

เลมท 27 สกลาเถรคาถาวณณนา หนา 147 ทสสนสงขาเตน ธมมจกขนา อททส ปสส ฯ สาหนต สา อห วตตปปกาเรน โสตาปนนา โหม ฯ สกขมานา อห สนตต อห สกขมานาว สมานา ปพพชตวา วสเส อปรปณเณ เอว ฯ ภาเวนต มคคม ชสนต มชฌม- ปฏปตตภาวโต อ ชส อปรมคค อปปาเทนต ฯ ตเทกฏเ จ อาสเวต ราคโทเสห สหเชกฏเ ปหาเนกฏเ จ ตตย- มคควชเฌ อาสเว ปหาส สมจฉนท ฯ ภกขน อปสมปชชาต วสเส ปรปณเณ อปสมปชชตวา ภกขน หตวา ฯ วมลนต อภชฌาทห (๑) อปกกเลเสห วมตตตาย วคตมล สาธต สกกจจ สมมเทว ภาวต สาธห วา พทธาทห ภาวต อปปาทต ทพพจกข วโสธตนต สมพนโธ ฯ สงขาเรต เตภมกสงขาเร ฯ ปรโตต อนตตโต ฯ เหตชาเตต ปจจยปปนเน ฯ ปโลกเนต ปลชชนสภาเว ปภงคเณ (๒) ป า- จกขนา ทสวา ฯ ปหาส อาสเว สพเพต อคคมคเคน อวสฏเ สพเพป อาสเว ปชห เขเปสนต อตโถ ฯ เสส วตตนยเมว ฯ สกลาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ # ๑. ม. อวชชาทห ฯ ๒. ส. ปภงคเร ฯ ย. ปภงคเรน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 148

เลมท 27 หนา 148 โสณาเถรคาถาวณณนา ทส ปตเต วชายตวาตอาทกา โสณาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน อารทธวรยาน ภกขนน อคคฏาเน เปนต ทสวา อธการกมม กตวา สยมป ต านนตร ปตเถตวา ยาวชว ป าน กตวา ตโต จตา กปปสตสหสส เทวมนสเสส สสรตวา อมสม พทธปปาเท สาวตถย กลเคเห นพพตตตวา วยปปตตา ปตกล คตา ทส ปตตธตโร ลภตวา พหปตตกาต ป ายตถ ฯ สา สามเก ปพพชเต วยปปตเต ปตตธตโร ฆราวาเส ปตฏาเปตวา สพพ ธน ปตตาน วภชตวา (๑) อทาส น ก จ อตตโน เปส ฯ ต ปตตา จ ปตตภรยา จ กตปาหเมว อปฏหตวา ปรภว อกส ฯ สา ก มยห อเมห ปรภวาย (๒) ฆเร วสนตยาต ภกขนโย อปสงกมตวา ปพพชช ยาจ ฯ ต ภกขนโย ปพพาเชส ฯ สา ลทธปสมปทา อห มหลลกากาเล ปพพชตวา อปปมตตาย ภวตพพนต ภกขนน วตตปฏวตต กโรนต สพพรตต สมณธมม กรสสามต เหฏาปาสาเท เอกถมภ หตเถน คเหตวา ต อวชหมานา สมณธมม กโรนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 149

เลมท 27 โสณาเถรคาถาวณณนา หนา 149 จงกมมานาป อนธกาเร าเน รกขาทส ยตถ กตถจ เม สส ปฏห เยยาต รกข หตเถน คเหตวา ต อวชหมานาว สมณธมม กโรต ฯ ตโต ปฏาย สา อารทธวรยตาย ปากฏา อโหส ฯ สตถา ตสสา าณปรปาก ทสวา คนธกฏย นสนโนว โอภาส ผรตวา สมมเข นสนโน วย อตตาน ทสเสตวา โย จ วสสสต ชเว อปสส ธมมมตตม เอกาห ชวต เสยโย ปสสโต ธมมมตตมนต คาถ อภาส ฯ สา คาถาปรโยสาเน อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทา เสฏ กเล ชาตา สขตา สชชตา (๒) ปยา อเปตวา ต มนวร อสโสส มธร วจ ฯ อารทธวรยานคค วณเณต ภกขน ชโน ต สตวา มทตา หตวา การ กตวาน สตถโน ฯ อภวาทย สมพทธ ต าน ปตถย ตทา อนโมท มหาวโร สชฌต ปณธ ตว ฯ สตสหสเส อโต(๓) กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๖๖/๓๔๘ ฯ # ๒. ม. ปชตา ฯ ๓. ม. สตสหสสโตฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 150

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 150 ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา โสณาต นาม นาเมน เหสสต สตถสาวกา ฯ ต สตวา มทตา หตวา ยาวชว ตทา ชน เมตตจตตา ปรจร ปจจเยห วนายก ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน ชาตา เสฏ กเล อห สาวตถย ปรวเร อทเธ ผเต มหทธเน ฯ ยทา จ โยพพน ปตตา คนตวา ปตกล อห ทส ปตตาน อชน สรปาน วเสสโต ฯ สเข ตา จ เต สพเพ ชนเนตตมโนหรา อมตตานมป รจตา มม ปเคว เต ปยา ฯ ตโต มยห อกามาย ทสปตตปรกขโต ปพพชตถ ส เม ภตตา เทวเทวสส สาสเน ฯ ตเทกกา วจนเตส ชวเตนาลมตถ เม จตตาย ปตปตเตห วฑฒาย จ วรากยา ฯ อหมป ตตถ คจฉสส สมปตโต ยตถ เม ปต เอวาห จนตยตวาน ปพพช อนคารย ฯ ตโต มม ภกขนโย เอก ภกขนปสสเย วหาย ค ฉโมวาท ตาเปห อทก อต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 151

เลมท 27 โสณาเถรคาถาวณณนา หนา 151 ตทา อทกมาหตวา โอกรตวาน กมภยา จลเล เปตวา อาสนา ตโต จตต สมาทห ฯ ขนเธ อนจจโต ทสวา ทกขโต จ อนตตโต เขเปตวา อาสเว สพเพ อรหตต อปาปณ ฯ ตทาคนตวา ภกขนโย อโณหทกมปจฉส เตโชธาต อธฏาย ขปป สนตาปย ชล ฯ วมหตา ตา ชนวร เอตมตถมสาวย ต สตวา มทโต นาโถ อม คาถ อภาสถ ฯ โย จ วสสสต ชเว กสโต หนวรโย เอกาห ชวต เสยโย วรยารภโต ทฬห ฯ อาราธโต มหาวโร มยา สปปฏปตตยา อารทธวรยานคค มมาห ส มหามน ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อถ น ภควา ภกขนโย ปฏปาตยา านนตเร เปนโต อารทธวรยาน ภกขนน อคคฏาเน เปส ฯ สา เอกทวส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 152

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 152 อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๔๖]ทส ปตเต วชายตวา อสม รปสมสสเย ตโตห ทพพลา ชณณา ภกขน อปสงกม ฯ สา เม ธมมมเทเสส ขนธายตนธาตโย ตสสา ธมม สณตวาน เกเส เฉตวาน ปพพช ฯ ตสสา เม สกขมานาย ทพพจกข วโสธต ปพเพนวาส ชานาม ยตถ เม วสต ปเร ฯ อนมตต จ ภาเวม เอกคคา สสมาหตา อนนตราวโมกขาส อนปาทาย นพพตา ฯ ป จกขนธา ปร าตา ตฏนต ฉนนมลกา ธ ตวตถ ชเร ชมเม นตถ ปนพภโวต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ รปสมสสเยต รปสงขาเต สมสสเย ฯ อย ห รปสทโท จกข จ ปฏจจ รเป จ [๑] อปปชชต จกข- ว าณนตอาทส รปายตเน อาคโต ฯ ยงก จ รป อตตานาคตปจจปปนนนตอาทส รปกขนเธ ฯ ปยรเป สาตรเป รชชตตอาทส สภาเว ฯ พหทธา รปาน ปสสตตอาทส กสณา- ยตเน ฯ รป รปาน ปสสตตอาทส รปฌาเน ฯ อฏ จ ปฏจจ นหาร จ ปฏจจ มส จ ปฏจจ จมม จ ปฏจจ อากาโส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 153

เลมท 27 โสณาเถรคาถาวณณนา หนา 153 ปรวารโต รปนเตวว สงขย คจฉตตอาทส รปกาเย ฯ อธาป รปกาเยว ทฏพโพ ฯ สมสสยสทโทป อฏ น สรรสส ปรยาโย ฯ สตนต สมสสยาตอาทส อฏ สรร- ปรยาเย ฯ อาตร อสจ ปต ปสส นนเท สมสสยนต- อาทส สรเร ฯ อธาป สรเร เอว ทฏพโพ ฯ เตน วตต รปสมสสเยต รปสงขาเต สมสสเย สรเรต อตโถ ฯ ตวาต วจนเสโส ฯ อสม รปสมสสเยต ห อมสม รปสมสสเย ตวา อม รปกาย นสสาย ทส ปตเต วชายตวาต โยชนา ฯ ตโตต ตสมา ทสปตตวชายนเหต ฯ สา ห ปมวย อตกกมตวา ปตตเก วชายนต อนกกเมน ทพพลสรรา ชราชณณา จ อโหส ฯ เตน วตต ตโตห ทพพลา ชณณาต ฯ ตสสาต ตโต ตสสาต วา ตสสา สนตเก ฯ ปน (๑) ตสสาต กรเณ วา สามวจน ตายาต อตโถ ฯ สกขมานายาต ตสโสป สกขา สกขมานา ฯ อนนตราวโมกขาสนต อคคมคคสส อนนตรา อปปนน- วโมกขา อาส ฯ รป รปาน ปสสตต อาทโย ห อฏป วโมกขา อนนตรวโมกขา นาม น โหนต ฯ มคคานนตร อนปปตตา ห ผลวโมกขา ผลสมาปตตกาเล ปวตตมานาป ปมมคคานนตรเมว สมปปตตโต ต อปาทาย อนนตรวโมกขา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 154

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 154 นาม ยถา มคคสมาธ อานนตรกสมาธต วจจต ฯ อนปาทาย นพพตาต รปาทส ก จป อคคเหตวา กเลสปรนพพาเนน นพพตา อาส ฯ เอว วชชาตตย วภาเวตวา อรหตตผเลน กฏ คณหนต อทาเนตวา อทาน ชราย จรกาล อปททตสรร วครหนต สห วตถนา ตสส สมตกกนตภาว วภาเวต ปจจกขนธา ปร าตาต โอสานคาถมาห ฯ ตตถ ธ ตวตถ ชเร ชมเมต องคาน สถลภาวกรณาทนา ชเร ชมเม ลามเก หเน ตว ตยห ธ อตถ ธกาโร โหต ฯ นตถ ทาน ปนพภโวต ตสมา ตว มยา อตกกนตา อภภตาสต อธปปาโย ฯ โสณาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา ลนเกส ปงกธรตอาทกา ภททาย กณฑลเกสาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน ขปปาภ าน อคคฏาเน เปนต ทสวา อธการกมม กตวา ต านนตร ปตเถตวา (๑) # ๑. ม. ปตเถตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 155

เลมท 27 ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา หนา 155 ยาวชว ป าน กตวา กปปสตสหสส เทวมนสเสส สสรตวา กสสปพทธกาเล กงกสส กาสร โ เคเห สตตนน ภคนน อพภนตรา หตวา วสต วสสสหสสาน ทส สลาน สมาทาย โกมารพรหมจรย จรนต สงฆสส วสนปรเวณ กาเรตวา เอก พทธนตร สคตสเยว สสรตวา อมสม พทธปปาเท ราชคเห เสฏ กเล นพพตตตวา ภททาตสสา นาม อโหส ฯ สา มหตา ปรวาเรน วฑฒมานา วยปปตตา ตสมเยว นคเร ปโรหตสส ปตต สตตก นาม โจร สโหฑฒ มหาปราธ (๑) คเหตวา ราชาณาย นครคตตเกน มาเรต อาฆาตน นยยมาน สหป ชเร โอโลเกนต ทสวา ปฏพทธจตตา หตวา สเจ ต ลภาม ชวสสาม โน เจ มรสสามต สยเน อโธมข นปชช ฯ อถสสา ปตา ต ปวตต สตวา เอกธตตาย พลวสเนโห สหสสล จ ทตวา อปาเยน โจร วสสชชาเปตวา สพพาภรณ- ปฏมณฑต กาเรตวา ปาสาท เปเสส ฯ ภททาป ปรปณณ- มโนรถา อตเรกาลงกาเรน อลงกรตวา ต ปรจรต ฯ สตตโก กตปาห วตนาเมตวา ตสสา อาภรเณส อปปนนโลโภ ภทเท อห นครคตตเกน คหตมตโตว โจรปปาเต อธวตถาย เทวตาย สจาห ชวต ลภาม ตยห พลกมม อปสหรสสามต ปตถน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 156

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 156 อายาจ ตสสา พลกมม สชชาเปหต ฯ สา ตสส มน ปเรสสามต พลกมม สชชาเปตวา สพพาภรณวภสตา สามเกน สทธ เอก ยาน อภรยห เทวตาย พลกมม กรสสามต โจรปปาต อภรหต อารทธา ฯ สตตโก จนเตส สพเพส อภรหนเตส อมสสา อาภรณ คเหต น สกกาต ปรวารชน ตตเถว เปตวา ตเมว (๑) พลภาชน อาหราเปตวา (๒) ปพพต อภรหนโต ตาย สทธ ปยกถ น กเถส ฯ สา องคเตเนว ตสสาธปปาย อ าส ฯ สตตโก ภทเท ตว อตตรสาฏก โอม จตวา กายารฬหปสาธน ภณฑก กโรหต ฯ สา สาม (๓) มยห โก อปราโธต ฯ ก น ม พาเล (๔) พลกมมตถ อาคโตต ส กโรส พลกมมาปเทเสน ปน ตว อาภรณ คเหต อาคโตต ฯ กสส ปน อยย ปสาธน กสส อหนต ฯ นาห เอต วภาค ชานามต ฯ โหต อยย เอก ปน เม อธปปาย ปเรห อลงกตนยาเมน (๕) จ อาลงคต เทหต ฯ โส สาธต สมปฏจฉ ฯ สา เตน สมปฏจฉตภาว ตวา ปรโต อาลงคตวา ปจฉโต อาลงคนต วย ปพพตปปาเต (๖) ปาเตส ฯ โส ปตตวา จณณวจณณ อโหส ฯ ตาย กต อจฉรย ทสวา ปพพเต อธวตถา เทวตา วภาเวนต # ๑ ส. สยเมว ๒ ส. คเหตวา ฯ ม. คาหาเปตวา ๓ ย. สาป # ๔. ส. ก น พาล ฯ ย. ก พาเล ฯ๕ ส. อาลงคตนยาเมน ฯ # ๖ ส. ปพพตา ต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 157

เลมท 27 ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา หนา 157 อมา คาถา อภาส น ห สพเพส าเนส ปรโส โหต ปณฑโต อตถป ปณฑตา โหต ตตถ ตตถ วจกขณา ฯ น ห สพเพส าเนส ปรโส โหต ปณฑโต อตถป ปณฑตา โหต ลห อตถ วจนตตาต (๑) ฯ ตโต ภททา จนเตส น สกกา มยา อมนา นยาเมน เคห คนต อโตว คนตวา เอก ปพพชช ปพพชสสามต นคณาราม คนตวา นคณเ ปพพชช ยาจ ฯ อถ น เต อาหส เกน นยาเมน ปพพชชา โหตต ฯ ย ตมหาก ปพพชชาย อตตม ตเทว กโรถาต ฯ เต สาธต ตสสา ตาลฏ นา เกเส ล จตวา ปพพาเชส ฯ ปน เกสา วฑฒนตา กณฑลาวฏฏา หตวา วฑเฒส ฯ ตโต ปฏาย สา กณฑลเกสา นาม ชาตา ฯ สา ตตถ อคคเหตพพ สมย วาทมคค จ อคคเหตวา เอตตก นาม อเม ชานนต อโต อตตร (๒) วเสโส นตถต ตวา ตโต อปกกมตวา ยตถ ยตถ ปณฑตา อตถ ตตถ ตตถ คนตวา เตส ชานนสปป อคคเหตวา อตตนา สทธ กเถต สมตถ อทสวา ย ย คาม วา นคม วา ปวสต ตสส ทวาเร วาลการาส (๓) กตวา ตตถ ชมพสาข เปตวา โย มม วาท อาโรเปต สกโกต โส อม สาข มททตต สมเป # ๑ ม. ลห อตถวจนตกา ฯ ๒ ส. ย. อตตร ฯ ๓. ส. ย. วาลกราส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 158

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 158 ตทารกาน ส ทตวา วสนฏาน คจฉต ฯ สตตาหมป ชมพสาขาย ตเถว ตาย ต คเหตวา ปกกมต ฯ เตน จ สมเยน อมหาก ภควา โลเก อปปชชตวา ปวตตตปวรธมมจกโก อนปพเพน สาวตถ อปนสสาย เชตวเน วหรต ฯ กณฑลเกสาป วตตนเยน คามนคมราชธานส วจรนต สาวตถ ปตวา นครทวาเร วาลการาสมห (๑)ชมพสาข เปตวา ทารกาน ส ทตวา สาวตถ ปาวส ฯ อถายสมา ธมมเสนาปต เอกโกว นคร ปวสนโต ต สาข ทสวา ต ทเมตกาโม ทารเก ปจฉ กสมาย สาขา เอว ปตาต ฯ ทารกา ตมตถ อาโรเจส ฯ เถโร ยทป เอว อม สาข มททถาต อาห ฯ ทารกา ต มททส ฯ กณฑลเกสา กตภตตกจจา นครโต นกขมนต ต สาข มททต ทสวา เกนท มททตนต ปจฉตวา เถเรน มททาปตภาว ตวา อปกขโก วาโท น โสภตต สาวตถ ปวสตวา วถโต วถ วจรนต ปสเสยยาถ สมเณห สกยปตตเกห สทธ มยห วาทนต อคโฆเสตวา มหาชนปรวตา อ ตรสม รกขมเล นสนน ธมมเสนาปต อปสงกมตวา ปฏสนถาร กตวา เอกมนต ตา ก ตเมหห มยา ปตา ชมพสาขา (๒) มททาปตาต อาห ฯ อาม มยา มททาปตาต ฯ เอว สนเต # ๑. ส. ย. วาลกราสมห ฯ ๒ ม. มม ชมพสาขา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 159

เลมท 27 ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา หนา 159 ตเมหห สทธ มยห วาโท โหตต ฯ โหต ภทเทต ฯ ภนเต กสส ปจฉา กสส วสสชชนาต ฯ ปจฉา นาม อมหาก ปตตา ตว ปน อตตโน ชานนก ปจฉาต ฯ สา เถเรน ทนนอนมตยา สพพเมว อตตโน ชานนก วาท ปจฉ ฯ เถโร ต สพพ วสสชเชส ฯ สา อปร ปจฉตพพ อชานนต ตณห อโหส ฯ อถ น เถโร อาห ตยา พห ปจฉต มยมป ต เอก ป ห ปจฉสสามาต ฯ ปจฉถ ภนเตต ฯ เถโร เอก นาม กนต อม ป ห ปจฉ ฯ กณฑลเกสา เนว อนต น โกฏ ปสสนต อนธการ ปวฏา วย หตวา น ชานาม ภนเตต ฯ อาห ฯ ตว เอตตกมป น ชานาส อ ก ชานสสสต วตวา ธมม เทเสส ฯ สา เถรสส ปาเทส นปตตวา ภนเต ตเมห สรณ คจฉามต อาห ฯ มา ม ตว ภทเท สรณ คจฉ สเทวเก โลเก อคคปคคล ภควนตเมว สรณ คจฉาต ฯ เอว กรสสาม ภนเตต สา สายณหสมเย ธมมเทสนาเวลาย สตถ สนตก คนตวา ป จปตฏ เตน วนทตวา เอกมนต อฏาส ฯ สตถา ตสสา าณปรปาก ตวา สหสสมป เจ คาถา อนตถปทส หตา เอก คาถาปท เสยโย ย สตวา อปสมมตต # ๑. ส. ตว ย กมป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 160

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 160 อม คาถมาห ฯ คาถาปรโยสาเน ยถา ตาว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทาห หสวตยา ชาตา เสฏ กเล อห นานารตนปชโชเต มหาสขสมปปตา ฯ อเปตวา ต มหาวร อสโสส ธมมมตตม ตโต ชาตปปสาทาห อเปส สรณ ชน ฯ ตทา มหาการณโก ปทมตตรนามโก ขปปาภ านมคคนต เปส ภกขน สภ ฯ ต สตวา มทตา หตวา ทาน ทตวา มเหสโน นปจจ สรสา ปาเท ต าน อภปตถย ฯ อนโมท มหาวโร ภทเท ยนเตภปตถต สมชฌสสต ต สพพ สขน โหห นพพตา ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา ภททากณฑลเกสาต เหสสต สตถสาวกา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 161

เลมท 27 ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา หนา 161 เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ตโต จตา ยามมค ตโตห ตสต คตา ตโต จ นมมานรต วสวตตปร ตโต ฯ ยตถ ยตถปปชชาม ตสส กมมสส วาหสา ตตถ ตตเถว ราชน มเหสตตมการย ฯ ตโต จตา มนสเสส ราชน จกกวตตน มณฑลน จ ราชน มเหสตตมการย ฯ สมปตต อนโภตวาน เทเวส มานเสส จ สพพตถ สขตา หตวา เนกกปเปส สสร ฯ อมมห ภททเก กปเป พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ อปฏาโก มเหสสส ตทา อาส นรสสโร กาสราชา กก นาม พาราณสปรตตเม ฯ ตสส ธตา จตตถาส ภกขทาสต (๑) วสสตา ธมม สตวา ชนคคสส ปพพชช สมโรจย ฯ อนชาน น โน ตาโต อคาเรว ตทา มย วส วสสสหสสาน วจรมห อตนทตา ฯ โกมารพรหมจรย ราชก า สเขธตา พทโธปฏานนรตา มทตา สตต ธตโร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 162

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 162 สมณ สมณคตตา จ ภกขน ภกขทาสกา ธมมา เจว สธมมา จ สตตม สงฆทาสกา ฯ เขมา อปปลวณณา จ ปฏาจารา อหนตทา กสาโคตม ธมมทนนา วสาขา โหต สตตม ฯ เตห กมเมห สกเตห เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน ครพพชปรตตเม ชาตา เสฏ กเล ผเต ยทาห โยพพเน ตา ฯ โจร วธตถ นยยนต ทสวา รตตา ตห อห ปตา เม ต สหสเสน โมจยตวา วธา ตโต ฯ อทาส ตสส ม ตาโต วทตวาน มน มม ตสสาหมาส วสสฏา อตว ทยตา หตา ฯ โส เม ภสนโลเภน พล ปจจาหร ทโส (๑) โจรปปปาต เนตวาน ปพพเต (๒) เจตย วธ ฯ ตทาห ปณมตวาน สตตก สกต ชล รกขนต อตตโน ปาณ อม วจนพรว ฯ อท สวณณเกยร มตตา เวฬรยา พห สพพ หรสส ภททนเต ม จ ทาสต สาวย ฯ โอโรปยสส กลยาณ มา พาฬห ปรทเวส น จาห อภชานาม อหนตวา ธนมาภต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 163

เลมท 27 ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา หนา 163 ยโต สราม อตตาน ยโต ปตโตสม ว ต น จาห อภชานาม อ ปยตร ตยา ฯ เอห ต อปคหสส กตวาน ต ปทกขณ ต วนทาม ปน นตถ มม ตยห จ สงคโม ฯ น ห สพเพส าเนส ปรโส โหต ปณฑโต อตถป ปณฑตา โหต ตตถ ตตถ วจกขณา ฯ น ห สพเพส าเนส ปรโส โหต ปณฑโต อตถป ปณฑตา โหต ลห อตถ วจนตตา ฯ ลห จ วต ขปป จ เนกตเถ สมเจตย จตตปณณายตาเนว ตทาห สตตก วธ ฯ โย จ อปปตต อตถ น ขปปมนพชฌต โส ห เต มนทมต โจโรว ครคพภเร ฯ โย จ อปปตต อตถ ขปปเมว นโพธต มจจเต สตตสมพาธา ตทาห สตตกา ยถา ฯ ตทาห ปาตยตวาน ครทคคมห สตตก สนตก เสตวตถาน อเปตา ปพพช อห ฯ สณฑาเสน จ เกเส เม ล จตวา สพพโส ตทา ปพพชตวาน สมย อาจกขส นรนตร ฯ ตโต ต อคคเหตวาห นสทตวาน เอกกา สมย ต วจนเตส สวาโน มานส กร ฯ ฉนน คยห สมเป เม ปาตยตวา อปกกม ทสวา นมตต อลภ ตฏนต ปฬวากล ฯ # ๑ ม. มค อณณา ยถา เอว ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 164

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 164 ตโต อฏาย สวคคา อาปจฉ สหธมมเก เต อโวจ วชานนต ต อตถ สกยภกขโว ฯ สาห ตมตถ ปจฉสส อเปตวา พทธสาวเก เต มมาทาย คจฉส พทธเสฏสส สนตก ฯ โส เม ธมมมเทเสส ขนธายตนธาตโย อสภานจจ ทกขาต อนตตาต จ นายโก ฯ ตสส ธมม สณตวาห ธมมจกข วโสธย ตโต ว าตสทธมมา ปพพชช อปสมปท ฯ อายาจโต ตทา อาห เอห ภทเทต นายโก ตทาห อปสมปนนา ปรตต โตยมททส ฯ ปาทปกขาลเนนาห ตวา สอทยพพย ตถา สพเพป สงขารา อทส จนตย ตทา ฯ ตโต จตต วมจจ เม อนปาทาย สพพโส ขปปาภ านมคคมเม ตทา ป าปย ชโน ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา ปรจตตาน ชานาม สตถสาสนการกา ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต เขเปตวา อาสเว สพเพ วสทธาส สนมมลา ฯ ปรจณโณ มยา สตถา กต พทธสส สาสน โอหโต ครโก ภาโร ภวเนตตสมหตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 165

เลมท 27 ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา หนา 165 ยสสตถาย ปพพชตา อคารสมานคารย โส เม อตโถ อนปปตโต สพพสโยชนกขโย ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ าณ เม วปล สทธ พทธเสฏสส สาสเน ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา ตาวเทว ปพพชช ยาจ ฯ สตถา ตสสา ปพพชช อนชาน ฯ สา ภกขนปสสย คนตวาน ปพพชตวา ผลสเขน นพพานสเขน จ วตนาเมนต อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๔๗] ลนเกส ปงกธร เอกสาฏ ปเร จร อวชเช วชชมตน วชเช จาวชชทสสน ฯ ทวาวหารา นกขมม คชฌกฏมห ปพพเต อททส วรช พทธ ภกขสงฆปรกขต ฯ นหจจ ชาณณ วนทตวา สมมขา อ ชล อก เอห ภทเทต ม อวจ สา เม อาสปสมปทา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 166

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 166 จณณา องคา จ มคธา วชช กาส จ โกสลา อนณา ปณณาส วสสาน รฏปณฑ อภ ชห ฯ ป จ ปสว พห สปป โย อปาสโก โย ภททาย จวรมทาส มตตาย สพพคนเถหต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ลนเกสต ลนา ล จตา เกสา มยหนต ลนเกส ฯ นคณเถส ปพพชชาย ตาลฏ นา ล จตเกสา ต สนธาย วทต ฯ ปงกธรต ทนตกฏสส อขาทเนน ทนเตส มลปงก- ธารณโต ปงกธร ฯ เอกสาฏต นคณจารตตวเสน เอกสาฏกา ฯ ปเร จรนต ปพเพ นคณ หตวา เอว วจร ฯ อวชเช วชชมตนต นหานจฉาทนทนตกฏขาทนาทเก อนวชเช สาวชชส ฯ วชเช จาวชชทสสนต มานมกขปลาส- วปลลาสาทเก สาวชเช อนวชชทฏ ฯ ทวาวหารา นกขมมาต อตตโน ทวาวหารฏานโต นกขมตวา ฯ อยมป ตมชฌณหกเวลาย เถเรน สมาคตา ตสส ป หสส วสสชชเนน ธมมเทสนาย จ นหตมานทพพา ปสนนมานสา หตวา สตถ สนตก อปสงกมตกามาว อตตโน วสนฏาน คนตวา ทวาฏาเน นสทตวา สายณหสมเย สตถ สนตก อปสงกมตวา ฯ นหจจ ชาณณ วนทตวาต ชาณทวย ปวย นหนตวา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 167

เลมท 27 ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา หนา 167 ปตฏเปตวา ป จปตฏ เตน ฯ สมมขา อ ชล อกนต สตถ สมมขา ทสนขสโมธานสมชชล อ ชล อกาส ฯ เอห ภทเทต ม อวจ สา เม อาสปสมปทาต ย ม ภควา อรหตต ปตวา ปพพชช จ อปสมปท จ ยาจตวา ต เอห ภทเท ภกขนปสสย คนตวา ภกขนน สนตเก ปพพช อปสมปชชสสต อวจ อาณาเปส ฯ สา สตถ อาณา มยห อปสมปทาย การณตตา อปสมปทา อาส อโหส ฯ จณณาตอาทกา เทว คาถา อ าพยากรณคาถา ฯ ตตถ จณณา องคา จ มคธาต เย อเม องคา จ มคธา จ วชช จ กาส จ โกสลา จ ชนปทา ปพเพ สาณาย มยา รฏปณฑ ภ ชนตยา จณณา จรตา เตสเยว สตถารา สมาคมโต ปฏาย อนณา นทโทสา อปคตกเลสา หตวา ป าส สวจฉราน รฏปณฑ อภ ช อห ฯ เยน อภปปสนนมานเสน อปาสเกน อตตโน จวร ทนน ตสส ป วเสสกตตนมเขน อ พยากโรนต ป จ ปสว พหนต โอสานคาถมาห ฯ สา สว เยยาว ฯ ภททากณฑลเกสาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 168

เลมท 27 หนา 168 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา นงคเลห กส เขตตนตอาทกา ปฏาจาราย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน วนยธราน (๑) อคคฏาเน เปนต ทสวา อธการกมม กตวา ต านนตร ปตเถส ฯ สา ยาวชว กสล กตวา เทวมนสเสส สสรนต กสสปพทธกาเล กกสส กาสร โ เคเห ปฏสนธ คเหตวา สตตนน ภคนน อพภนตรา หตวา วสต วสสสหสสาน พรหมจรย จรตวา ภกขสงฆสส ปรเวณ กาเรส ฯ (๒) สา ตโต จตา เทวโลเก นพพตตา เอก พทธนตร ทพพสมปตต อนภวตวา อมสม พทธปปาเท สาวตถย เสฏ เคเห นพพตตตวา วยปปตตา อตตโน เคเห เอเกน กมมกาเรน (๓) สทธ กเลสสนถว อกาส ฯ ต มาตาปตโร สมชาตกสส กมารสส ทาต ทวส สณเปส (๔)ฯ ต ตวา สา หตถสาร คเหตวา เตน กตสนถเวน ปรเสน สทธ อคคทวาเรน นกขมตวา เอกสม คามเก วสนต คพภน อโหส ฯ สา ปรปกเก คพเภ ก อธ อนาถวาเสน กลเคห # ๑ กตถจ วนยธารนนต ฯ ๒ ม. อกาส ๓ ส. กมมกเรน ฯ # ๔ ย. คณหาเปส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 169

เลมท 27 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา หนา 169 คจฉาม สามต วตวา ตสม อชช คจฉาม เสว คจฉามาต กาลวกเขป (๑) กโรนเต น อย พาโล ม เนสสตต ตสม พห คเต เคเห ปฏสาเมตพพ ปฏสาเมตวา กลฆร คตาต มยห สามกสส กเถถาต ปฏวสสกฆรวาสน อาจกขตวา เอกกาว กลฆร คมสสามต มคค ปฏปชช ฯ โส อาคนตวา เคเห ต อปสสนโต ปฏวสสเก ปจฉตวา กลฆร คตาต สตวา ม นสสาย กลธตา อนาถา ชาตาต ปทานปท คนตวา สมปาปณ ฯ ตสสา อนตรามคเค เอว คพภวฏาน อโหส ฯ สา ปสตกาลโต ปฏาย ปฏปปสสทธคมนสสกกา (๒) สามก คเหตวา นวตต ฯ ทตยวารมป คพภน อโหสต อาทก สพพ ปรมนเยเนว วตถาเรตพพ ฯ อย ปน วเสโส ยทา ตสสา อนตรามคเค กมมชช- วาตา จลส ตทา มหาอกาลเมโฆ อทปาท ฯ สมนตโต วชชลตาห อาทตต วย เมฆถนเตห ภชชมาน วย จ อทกธารานปาตนรนตร นภ อโหส ฯ สา ต ทสวา สาม เม อโนวสสกาน ชานาหต อาห ฯ โส อโต จโต จ โอโลเกนโต เอก ตณส ฉนน คมพ ทสวา ตตถ คนตวา หตถคตาย วาสยา ตสม คมเพ ทณฑเก ฉนทตกาโม ตเณห ส ฉาทตวมมกปรยนเต (๓) อฏ ตรกขทณฑก ฉนท ฯ ตาวเทว # ๑. ม. กาลกเขป

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 170

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 170 จ น ตโต วมมกโต นกขมตวา โฆรวโส อาสวโส ฑส (๑)ฯ โส ตตเถว ปตตวา กาลมกาส ฯ สา มหาทกข อนภวนต ตสส อาคมน โอโลเกนต เทวป ทารเก วาตวฏ อสหมาเน วรวนเต อรนตเร กตวา ทวห ชาณเกห ทวห หตเถห จ ภม อปปเฬตวา ยถา ตาว รตต วตนาเมตวา วภาตาย รตตยา มสเปสวณณ เอก ปตต ปโลตกจมพฏเก นปชชาเปตวา หตเถห อเรห จ ปรคคเหตวา อตร เอห ตาต ปตา เต อโต คโตต วตวา สามเกน คตมคเคน คจฉนต ต วมมกสมเป กาลกต นปปนน ทสวา ม นสสาย มม สามโก มโตต โรทนต ปรเทวนต สกลรตต เทเวน วฏตตา ชณณกปปมาณ ถนปปมาณ อทก สวนต อนตรามคเค นท ปตวา อตตโน มนทพทธตาย ทพพลตาย จ ทวห ทารเกห สทธ อทก โอตรต อวสหนต เชฏปตต โอรมตเร เปตวา อตร อาทาย ปรตร คนตวา สาขาภงค อตถรตวา ตตถ ปโลตกจมพฏเก นปชชาเปตวา อตรสส สนตก คมสสามต พาลปตตก ปหาต อสกโกนต ปนปปน นวตเตตวา โอโลกยมานา นท โอตรต ฯ อถสสา นทมชฌ คตกาเล เอโก เสโน ต ทารก ทสวา มสเปสต ส าย อากาสโต ภสส ฯ (๒) สา ต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 171

เลมท 27 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา หนา 171 ทสวา อโภ หตเถ อกขปตวา สสต ตกขตต มหาสทท นจฉาเรส ฯ เสโน ทรภาเวน ต อนาทยนโต กมาร คเหตวา เวหาส อปปต ฯ โอรมตเร โต ปตโต อโภ หตเถ อกขปตวา มหาสทท นจฉารยมาน ทสวา ม สนธาย วทตต ส าย เวเคน อทเก ปต ฯ อตสสา (๑) พาลปตตโก เสเนน นโต เชฏปตโต อทเกน หโต ฯ สา เอโก เม ปตโต เสเนน คหโต เอโก อทเกน วโฬห ปนเถ เม ปต มโตต โรทนต ปรเทวนต คจฉนต สาวตถโต อาคจฉนต เอก ปรส ทสวา ปจฉ กตถ วาสโกส ตาตาต ฯ สาวตถวาสโกมห อมมาต ฯ สาวตถย อสกวถย อสกกล นาม อตถ ต ชานาส ตาตาต ฯ ชานาม อมม ต ปน มา ปจฉ อ ปจฉาต ฯ อ เน เม ปโยชน นตถ ตเทว ปจฉาม ตาตาต ฯ อมม ตว อตตโน อนาจกขต น เทส อชช เต สพพรตต เทโว วสสนโต ทฏโต ฯ ทฏโ เม ตาต มยหเมว โส สพพรตต วฏโ ต การณ ปจฉา กเถสสาม เอตสม ตาว เม เสฏ เคเห ปวตต กเถหต ฯ อมม อชช รตตย เสฏ (๒) จ เสฏ ภรยา จ เสฏ ปตโต จาต ตโยป ชเน อวตถรมาน เคห ปต เต เอกจตตกาย ฌายนต สวาย ธโม ป ายต อมมาต ฯ สา ตสม ขเณ นวตถวตถมป ปตมาน น ส ชาน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 172

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 172 โสกมมตตตต (๑) ปตวา ชาตรเปเนว อโภ ปตตา กาลกตา (๒) ปนเถ มยห ปต ตโต มาตา ปตา จ ภาตา จ เอกจตมห (๓) ฑยหเรต วลปนต ปรพภมต ฯ ตโต ปฏาย ตสสา นวาสนมตเตนป ปเฏน อจรณโต ปตตาจารตตา ปฏาจาราเตวว สม า อโหส ฯ ต ทสวา มนสสา คจฉ อมมตตเกต เกจ กจวร มตถเก ขปนต อ เ ปส โอกรนต อปเร เลฑฑ ทณฑ ขปนต ฯ สตถา เชตวเน มหาปรสมชเฌ นสทตวา ธมม เทเสนโต ต ตถา ปรพภมนต ทสวา าณปรปาก จ โอโลเกตวา ยถา วหาราภมข อาคจฉต ตถา อกาส ฯ ปรสา ต ทสวา อมสสา อมมตตกาย อโต อาคนต มา เทถาต อาหส ฯ ภควา มา น นวารยตถาต วตวา อวทรฏาน อาคตกาเล สต ปฏลภ ภคนต อาห ฯ สา ตาวเทว พทธานภาเวน สต ปฏลภตวา นวตถวตถสส ปตตภาว สลลกเขตวา หโรตตปป ปจจปฏเปตวา อกกฏก อปนสชชาย นสท ฯ เอโก ปรโส อตตรสาฏก ขป ฯ สา ต นวาเสตวา สตถาร อปสงกมตวา ป จปตฏ เตน วนทตวา ภนเต อวสสโย เม โหถ เอก เม ปตต เสโน คณห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 173

เลมท 27 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา หนา 173 เอโก อทเกน วโฬห ปนเถ ปต มโต มาตาปตโร ภาตา จ เคเหน อวตถตา มตา เอกจตกมห ฌายนตต สา โสกการณ (๑) อาจกข ฯ สตถา ปฏาจาเร มา จนตย ตว อวสสโย ภวต สมตถสเสว สนตก อาคตาส ยถา ห ตว อทาน ปตตาทน มรณนมตต อสสน ปวตเตส เอว อนมตคเค สสาเร ปตตาทน มรณเหต ปวตตต อสส จตนน มหาสมททาน อทกโต พหตรนต ทสเสนโต จตส มหาสมทเทส ชล ปรตตก ตโต พห อสสชล อนปปก ทกเขน ผฏสส นรสส โสจนา ก การณา อมม ตว ปมชชสต คาถ อภาส ฯ เอว สตถร อนมตคคปรยายกถ กเถนเต ตสสา โสโก ตนตรภาว อคมาส ฯ อถ น ตนภตโสก ตวา ปฏาจาเร ปตตาทโย นาม ปรโลก คจฉนตสส ตาณ วา เลณ วา สรณ วา ภวต น สกโกนตต วชชมานาป เต น สนต เอว ตสมา ปณฑเตน อตตโน สล วโสเธตวา นพพาน- คามมคโคเยว สาเธตพโพต ทสเสนโต น สนต ปตตา ตาณาย น ปตา นาป พนธวา อนตเกนาธปนนสส นตถ าตส ตาณตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 174

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 174 ยมห สจจ จ ธมโม จ อหสา ส มา ทโม เอตทรยา เสวนต เอต โลเก อนามต ฯ เอตมตถวส ตวา ปณฑโต สลสวโต นพพานคมน มคค ขปปเมว วโสธเยต (๑) อมาห คาถาห ธมม เทเสส ฯ เทสนาวสาเน ปฏาจารา โสตาปตตผเล ปตฏหตวา สตถาร ปพพชช ยาจ ฯ สตถา ต ภกขนน สนตก (๒) เนตวา ปพพาเชส ฯ สา ลทธปสมปทา อปรมคคตถาย วปสสนาย กมม กโรนต เอกทวส ฆเฏน อทก อาทาย ปาเท โธวนต อทก อาส จ ฯ ต โถก าน คนตวา ปจฉชช ทตยวาร อาสตต ตโตป ทรตร อคมาส ตตยวาร อาสตต ตโตป ทรตร อคมาส ฯ สา ตเทว อารมมณ คเหตวา ตโย วเย ปรจฉนทตวา มยา ปม อาสตต อทก วย อเม สตตา ปมวเยป มรนต ตโต ทร คต ทตยวาร อาสตต อทก วย มชฌมวเยป ตโตป ทรตร คต ตตยวาร อาสตต อทก วย ปจฉมวเยป มรนตเยวาต จนเตส ฯ สตถา คนธกฏย นสนโนว โอภาส ผรตวา ตสสา สมมเข ตวา กเถนโต วย เอวเมต ปฏาจาเร สพเพป เม สตตา มรณธมมา ตสมา ป จนน ขนธาน อทยพพย อปสสนตสส วสสสต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 175

เลมท 27 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา หนา 175 ชวโต ต ปสสนตสส เอกาหมป เอกกขณมป ชวต เสยโยต อมมตถ ทสเสนโต โย จ วสสสต ชเว อปสส อทยพพย เอกาห ชวต เสยโย ปสสโต อทยพพยนต (๑) คาถมาห ฯ คาถาปรโยสาเน ปฏาจารา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๒) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทาห หสวตย ชาตา เสฏ กเล อห นานารตนปชโชเต มหาสขสมปปตา ฯ อเปตวา ต มหาวร อสโสส ธมมเทสน ตโต ชาตปปสาทาห อเปส สรณ ชน ฯ ตโต วนยธารน อคค วณเณส นายโก ภกขน ลชชน ตาท กปปากปปวสารท ฯ ตทา มทตจตตาห ต าน อภกงขย (๓) นมนเตตวา ทสพล สสงฆ โลกนายก ฯ โภชยตวาน สตตาห ททตวา ปตตจวร นปจจ สรสา ปาเท อท วจนมพรว ฯ ยา ตยา วณณตา ธร(๔) อโต อฏมเก มน ตาทสาห ภวสสาม ยท สชฌต นายก ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๖๐/๓๑๙ ฯ ๒ ข. ธ. ๒๕/๑๘/๓๐ ฯ # ๓ ม. านมภกงขน ฯ ๔ ม. วร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 176

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 176 ตทา อโวจ ม สตถา ภทเท มา ภาย อสสส อนาคตมห อทธาเน ลจฉเส ต มโนรถ ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา ปฏาจาราต นาเมน เหสสต สตถสาวกา ฯ ตทาห มทตา หตวา ยาวชว ตทา ชน เมตตจตตา ปรจร สสงฆ โลกนายก ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ อมมห ภททเก กปเป พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ อปฏาโก มเหสสส ตทา อาส นรสสโร กาสราชา กก นาม พาราณสปรตตเม ฯ ตสสาส ตตยา ธตา ภกขน อต วสสตา ธมม สตวา ชนคคสส ปพพชช สมโรจย ฯ อนชาน น โน ตาโต อคาเรว ตทา มย วสวสสสหสสาน วจรมห อตนทตา ฯ โกมารพรหมจรย ราชก า สเขธตา พทโธปฏานนรตา มทตา สตต ธตโร ฯ # ๑. ม. โคตเตน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 177

เลมท 27 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา หนา 177 สมณ สมณคตตา จ ภกขน ภกขทาสกา (๑) ธมมา เจว สธมมา จ สตตม สงฆทาสกา ฯ อห อปปลวณณา จ เขมา ภททา จ ภกขน กสาโคตม ธมมทนนา วสาขา โหต สตตม ฯ เตห กมเมห สกเตห เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน ชาตา เสฏ กเล อห สาวตถย ปรวเร อทเธ ผเต มหทธเน ฯ ยทา จ โยพพนเปตา วตกกวสคา อห นร ชานปท (๒) ทสวา เตน สทธ อค ฉห ฯ เอกปตตปสตาห ทตโย กจฉยา มม ตทาห มาตาปตโร อกขามต (๓) สนจฉตา ฯ นาโรเจส ปต มยห ตทา ตมห ปวาสเต เอกกา นคคตา เคหา คนต สาวตถมตตม ฯ ตโต เม สาม อาคนตวา สมภาเวส ปเถ มม ตทา เม กมมชา วาตา อปปนนา อตทารณา ฯ อทโต(๔) จ มหาเมโฆ ปสตสมเย มม ทพพตถาย ตทา คนตวา สาม สปเปน มารโต ฯ ตทา วชาตทกเขน อนาถา กปณา อห กนนท ปรต ทสวา คจฉนต สกลาลย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 178

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 178 พาล อาทาย โอตร ปารกเล จ เอกก สาเยตวา พาลก ปตต อตร ตารณายห ฯ นวตตา อกกโส หาส ตรณ วลปนตก อตร จ วห โสโต สาห โสกสมปปตา ฯ สาวตถนคร คนตวา อสโสส สชเน มเต ตทา อโวจ โสกฏฏา มหาโสกสมปปตา ฯ อโภ ปตตา กาลกตา ปนเถ มยห ปต มโต มาตา ปตา จ ภาตา จ เอกจตมห ฑยหเร ฯ ตทา กสา จ ปณฑ จ อนาถา ทนมานสา อโต ตโต คจฉนตห (๑) อททส นรสารถ ฯ ตโต อโวจ ม สตถา ปตเต มา โสจ อสส อตตาน เต คเวสสส ก นรตถ วห ส ฯ น สนต ปตตา ตาณาย น าต นาป พนธวา อนตเกนาธปนนสส นตถ าตส ตาณตา ฯ ต สตวา มนโน วากย ปม ผลมชฌค ปพพชตวาน นจร อรหตต อปาปณ ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา ปรจตตาน ชานาม สตถสาสนการกา ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต เขเปตวา อาสเว สพเพ วสทธาส สนมมลา ฯ # ๑ ม. ภมนตห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 179

เลมท 27 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา หนา 179 ตโตห วนย สพพ สนตเก สพพทสสโน อคคห สพพวตถาร พยาหร จ ยถาตถ ฯ ชโน ตสม คเณ ตฏโ เอตทคเค เปส ม อคคา วนยธารน ปฏาจาราว เอกกา ฯ ปรจณโณ มยา สตถา กต พทธสส สาสน โอหโต ครโก ภาโร ภวเนตต สมหตา ฯ ยสสตถาย ปพพชตา อคารสมานคารย โส เม อตโถ อนปปตโต สพพสโยชนกขโย ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา เสกขกาเล อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อปรผลสส นพพตตตาการ วภาเวนต อทานวเสน [๔๔๘] นงคเลห กส เขตต พชาน ปวป ฉมา ปตตทาราน โปเสนตา ธน วนทนต มาณวา ฯ กมห สลสมปนนา สตถสาสนการกา นพพาน นาธคจฉาม อกสตา อนทธตา ฯ ปาเท ปกขาลยตวาน อทเกส กโรมห ปาโททก จ ทสวาน ถลโต นนนมาคต ฯ ตโต จตต สมาเธส อสส ภทรวชานย ตโต ทป คเหตวาน วหาร ปาวส อห เสยย โอโลกยตวาน ม จกมห อปาวส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 180

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 180 ตโต สจ คเหตวาน วฏฏ โอกสสยามห ปชโชตสเสว นพพาน วโมกโข อห เจตโสต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ กสนต กสนตา กสกมม กโรนตา ฯ พหตเถ (๑) ห อท เอกวจน ฯ ปวปนต พชาน วปนตา ฯ ฉมาต ฉมาย ฯ ภมมตเถ ห อท ปจจตตวจน ฯ อย เหตถ สงเขปตโถ ฯ อเม มาณวา สตตา นงคเลห ผาเลห เขตต กสนตา ยถาธปปาย เขตตภมย ปพพณณาปรณณเภทาน พชาน วปนตา ตเหต ตนมตต อตตาน ปตตทาราทน โปเสนตา หตวา ธน ปฏลภนต ฯ เอว อมสม โลเก โยนโส ปยตโต ปจจตตปรสกาโร นาม สผโล สอทโย ฯ ตตถ กมห สลสมปนนา สตถสาสนการกา ฯ นพพาน นาธคจฉาม อกสตา อนทธตาต อห สวสทธสลา อารทธ- วรยตาย อกสตา อชฌตต สสมาหตจตตตาย อนทธตา จ หตวา จตสจจกมมฏานภาวนาสงขาต สตถสาสน กโรนต กสมา นพพาน นาธคจฉาม อธคมสสาม เอวาต ฯ เอว ปน จนเตตวา วปสสนาย กมม กโรนต เอกทวส ปาทโธวนอทเก นมตต คณห ฯ เตนาห ปาเท ปกขาล- ยตวานาตอาท ฯ ตสสตโถ อห ปาเท โธวนต ปาท- # ๑ ส. ย. ปถตเถ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 181

เลมท 27 ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา หนา 181 ปกขาลนเหต ตกขตต อาสตเตส อทเกส ถลโต นนนมาคต ปาโททก ทสวา นมตต กโรม ฯ ยถา อท อทก ขยธมม วยธมม เอว สตตาน อายสงขาราต เอว อนจจลกขณ ตทนสาเรน ทกขลกขณ อนตตลกขณ จ อปธาเรตวา วปสสน วฑเฒนต ตโต จตต สมาเธส อสส ภทรวชานยนต ยถา อสส ภทร อาชานย กสโล สารถ สเขน สาเรต เอว มยห จตต สเขเนว สมาเธส วปสสนาสมาธนา สมาหต อกาส ฯ เอว ปน วปสสน วฑเฒนต อตสปปายนชคสาย (๑) โอวรก ปวสนต อนธการวธมนตถ ทป คเหตวา คพภ ปวสตวา ทป เปตวา ม จเก นสนนมตตาว ทป วชฌาเปต อคคฬสจยา ทปวฏฏ อากฑฒ ฯ ตาวเทว อตสปปายลาเภน ตสสา จตต สมาหต อโหส วปสสนาวถ โอตร มคเคน ฆฏเฏส ฯ ตโต มคคปฏปาตยา สพพโส อาสวาน ขโย อโหส ฯ เตน วตต ตโต ทป คเหตวาน ฯเปฯ ฯ เป ฯ วโมกโข อห เจตโสต ฯ ตตถ เสยย โอโลกยตวานาต ทปาโลเกน เสยย ปสสตวา ฯ สจนต อคคฬสจ ฯ วฏฏ โอกสสยามต ทป วชฌาเปต เตลาภมข ทปวฏฏ อากฑเฒม ฯ วโมกโขต กเลเสห วโมกโข ฯ # ๑. ส. ย. นชคสาย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 182

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 182 โส ปน ยสมา ปรมตถโต จตตสส สนตต ตสมา วตต เจตโสต ฯ ยถา ปน วฏฏเตลาทเก ปจจเย สต อปปชชนา- รโห (๑) ปทโป ตทภาเว อนปปชชนโต นพพโตต วจจต ฯ เอว กเลสาทปจจเย สต อปปชชนารห จตต ตทภาเว อนปปชชนโต วมตตนต วจจตต อาห ปชโชตสเสว นพพาน วโมกโข อห เจตโสต ฯ ปฏาจาราเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ตสมตตาเถรคาถาวณณนา มสลาน คเหตวานาตอาทกา ตสมตตาน เถรน คาถา ฯ ตาป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนตโย อนกกเมน อปจตวโมกข- สมภารา (๒) อมสม พทธปปาเท สกกมมส โจทตา ตตถ ตตถ กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา ปฏาจาราย เถรยา สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทธา ปพพชตวา ปรสทธสลา วตตปฏวตต ปรปเรนตโย วหรนต ฯ อเถกทวส ปฏาจาราเถร ตาส โอวาท เทนต [๔๔๙] มสลาน คเหตวาน ธ โกฏเฏนต มาณวา ปตตทาราน โปเสนตา ธน วนทนต มาณวา ฯ # ๑ ย. อปปชชนโต ฯ ๒ ส. อปจตกสลสมภารา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 183

เลมท 27 ตสมตตาเถรคาถาวณณนา หนา 183 กโรถ พทธสาสน ย กตวา นานตปปต ขปป ปาทาน โธวตวา เอกมนเต นสทถ เจโตสมถมนยตตา กโรถ พทธสาสนนต อมา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถาย สงเขปตโถ อเม สตตา ชวตเหต มสลาน คเหตวา ปเรส ธ โกฏเฏนต อทกขลกมม กโรนต ฯ อ มป เอทส นหนกมม กตวา ปตตทาร โปเสนตา ยถารห ธนมป สหรนต ฯ ต ปน เนส กมม นหน คมม โปถชชนก ทกข อนตถส หต จ ฯ ตสมา เอทส สงกเลสกปป จ วชเชตวา กโรถ พทธสาสน สกขตตยสงขาต สมมาสมพทธสาสน กโรถ สมปาเทถ อตตโน สนตาเน นพพตเตถ ฯ ตตถ การณมาห ย กตวา นานตปปตต ยสส กรณเหต เอตรห อายต จ อนตาป นาปชชต ฯ อทาน ตสส กรเณ ปพพกจจ อนโยควธ จ ทสเสต ขปป ปาทาน โธวตวาตอาท วตต ฯ ตตถ ยสมา อโธวตปาทสส อวกขาลตมขสส จ นสชชนสข อตสปปายลาโภ จ น โหต ปาเท ปน โธวตวา มข จ วกขาเลตวา เอกมนเต นสนนสส ตทภย ลภต ตสมา ขปป อม ยถาลทธ ขณ อวราเธนตโย ปาทาน อตตโน ปาเท โธวตวา เอกมนเต ววตเต โอกาเส นสทถ นสชชถ ฯ อฏตสาย อารมมเณส ยตถ กตถจ จตตรจเก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 184

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 184 อารมมเณ อตตโน จตต อปรพนธตวา เจโตสมถมนยตตา สมาหเตน จตเตน จตสจจ-กมมฏานภาวนาวเสน พทธสส ภควโต สาสน โอวาท อนสฏ กโรถ สมปาเทถาต ฯ อถ ตา ภกขนโย ตสสา เถรยา โอวาเท ตวา วปสสน ปฏเปตวา ภาวนาย กมม กโรนตโย าณ- ปรปากคตตตา เหตสมปนนตาย จ สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา โอวาทคาถาห สทธ [๔๔๙] ตสสา ตา วจน สตวา ปฏาจาราย สาสน ปาเท ปกขาลยตวาน เอกมนต อปาวส เจโตสมถมนยตตา อกส พทธสาสน ฯ รตตยา ปรเม ยาเม ปพพชาตมนสสร รตตยา มชฌเม ยาเม ทพพจกข วโสธย รตตยา ปจฉเม ยาเม ตโมกขนธ ปทาลย ฯ อฏาย ปาเท วนทส กตา เต อนสาสน อนทว เทวา ตทสา สงคาเม อปราชต ปรกขตวา วหสสาม เตวชชามห อนาสวาต อมา คาถา อภาสส ฯ ตตถ ตสสา ตา วจน สตวา ปฏาจาราย สาสนนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 185

เลมท 27 ตสมตตาเถรคาถาวณณนา หนา 185 ตสสา ปฏาจาราย เถรยา กเลเส ปฏนสสคคสาสนฏเน สาสน ต ต โอวาทวจน ตา ตสมตตา ภกขนโย สตวา ปฏสตวา สรสา สมปฏจฉตวา ฯ อฏาย ปาเท วนทส กตา เต อนสาสนต ยถา- สมปฏจฉต ตทนสาสน อฏ กตวา(๒) มนสกตวา ยถาผาสกฏาเน นสทตวา ภาเวนตโย ภาวน มตถก ปาเปตวา อตตนา อธคตวเสส อาโรเจต นสนนาสนโต อฏาย ตสสา สนตก คนตวา มหาเถร ตว อนสาสน ยถานสฏ อเมหห กตาต วตวา ตสสา ปาเท ป จปตฏ เตน วนทส ฯ อนทว เทวา ตทสา สงคาเม อปราชตนต เทวาสรสงคาเม อปราชต วชตาว อนท ตาวตสา เทวา วย มหาเถร มยนต ปรกขตวา วหรสสาม (๓) อ สส กตตพพสส อภาวโต ฯ ตสมา เตวชชามห อนาสวาต อตตโน กต ภาว ปเวเธนต อทเมตาส อ าพยากรณ อโหส ฯ อ ปเนตถ อตถโต ฯ ต เหฏาวตตนยเมว ฯ ตสมตตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 186

เลมท 27 หนา 186 จนทาเถรคาถาวณณนา ทคคตาห ปเร อาสนตอาทกา จนทาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน สมภตวโมกขสมภารา ปรปกกาณา อมสม พทธปปาเท อ ตรสม พราหมณคาเม อป าตสส พราหมณสส เคเห ปฏสนธ คณห ฯ ตสสา นพพตตโต ปฏาย ต กล โภเคห ปรกขย คต ฯ สา อนกกเมน ว ต ปตตา ทกเขน ชวต ฯ อถ ตสม เคเห อหวาตโรโค อปปชช ฯ เตนสสา สพเพป าตกา มรณพยสน ปาปณส ฯ สา าตกขเย ชาเต อ ตถ ชวต อสกโกนต กปาลหตถา กเล กเล วจรตวา ลทธลทเธน ภกขาหาเรน ยาเปนต เอกทวส ปฏาจาราย เถรยา ภตตวสสคคฏาน อคมาส ฯ ภกขนโย ต ทกขต ทกขาภภต ทสวา ส ชาตกรณา ปยสมทาจาเรน สงคเหตวา ตตถ วชชมาเนน อปจารมโนหเรน อาหาเรน สนตปเปส ฯ สา ตาส อาจารสเล ปสทตวา เถรยา สนตก อปสงกมตวา วนทตวา เอกมนต นสท ฯ ตสสา เถร ธมม กเถส ฯ สา ต ธมม สตวา สาสเน อภปปสนนา สสาเร จ ส ชาตสเวคา ปพพช ฯ ปพพชตวา จ เถรยา โอวาเท ตวา วปสสน ปฏเปตวา ภาวน อนย ชนต กตาธการตาย าณสส จ ปรปาก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 187

เลมท 27 จนทาเถรคาถาวณณนา หนา 187 คตตตา นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา [๔๕๐] ทคคตาห ปเร อาส วธวา จ อปตตกา วนา มตเตห าตห ภตตโจฬสส นาธค ฯ ปตต ทณฑ จ คณหตวา ภกขมานา กลา กล สตเณหน จ ฑยหนต สตต วสสาน จารห ฯ ภกขน ปน ทสวาน อนนปานสส ลาภน อปสงกมม อโวจ ปพพชช อนคารย ฯ สา จ ม อนกมปาย ปพพาเชส ปฏาจารา ตโต ม โอวทตวาน ปรมตเถ นโยชย ฯ ตสสาห วจน สตวา อกาส อนสาสน อโมโฆ อยยาโยวาโท เตวชชามห อนาสวาต อทานวเสน อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ทคคตาต ทลททา ฯ ปเรต ปพพชตโต ปพเพ ฯ ปพพชตกาลโต ปฏาย ห อธ ปคคโล โภเคห อฑโฒ วา ทลทโท วาต น วตตพโพ ฯ คเณห ปน อย เถร อฑฒาเยว ฯ เตนาห ทคคตาห ปเร อาสนต ฯ วธวาต ธโว วจจต สามโก ตทภาวา วธวา มตปตกาต อตโถ ฯ อปตตกาต ปตตรหตา ฯ วนา มตเตห าตหต มตเตห พนธเวห ปรหนา รหตา ฯ ภตตโจฬสส นาธคนต ภตตสส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 188

เลมท 27 ป จกนปาตวณณนา หนา 188 โจฬสส จ ปารปร นาธคจฉ เกวล ปน ภกขาปณฑสส ปโลตกาขณฑสส (๑) จ วเสน ฆาสจฉาทนมตตเมว อลตถนต อธปปาโย ฯ เตนาห ปตต ทณฑ จ คณหตวาต อาท ฯ ตตถ ปตตนต มตตกาภาชน ฯ ทณฑนต โคณสนขาทน ปรหรณทณฑก ฯ (๒) กลา กลนต กลโต กล ฯ สตเณหน จ ฑยหนตต วสนเคหาภาวโต สเตน จ อเณหน จ ปฬยมานา ฯ ภกขนนต ปฏาจาราเถร สนธาย วทต ฯ ปนาต ปจฉา สตตสวจฉรโต อปรภาเค ฯ ปรมตเถต ปรเม อตตเม อตเถ นพพานคามนยา ปฏปทาย นพพาเน จ ฯ นโยชยต กมมฏาน อาจกขนต นโยเชส ฯ เสส วตตนยเมว ฯ จนทาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ป จกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________ # ๑ ส. ปโลตกากณฑสส ฯ ๒.โคสนขาทน ปรหารกทณฑก ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 189

เลมท 27 หนา 189 ฉกกนปาตวณณนา ป จสตมตตาเถรคาถาวณณนา ฉกกนปาเต ยสส มคค น ชานาสตอาทกา ป จ- สตมตตาน เถรน คาถา ฯ อมาป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนตโย อนกกเมน อปจตวโมกข- สมภารา หตวา อมสม พทธปปาเท ตตถ ตตถ กลเคเห นพพตตตวา วยปปตตา มาตาปตห ปตกล อานตา ตตถ ตตถ ปตเต ลภตวา ฆราวาส วสนตโย สมานชาตกสส ตาทสสส กมมสส กตตตา สพพาว มตปตตา หตวา ปตตโสเกน อภภตา ปฏาจาราย เถรยา สนตก อปสงกมตวา วนทตวา นสนนา อตตโน โสกการณ อาโรเจส ฯ เถร ตาส โสก วโนเทนต [๔๕๑] ยสส มคค น ชานาส อาคตสส คตสส วา ต กโต จาคต สตต มม ปตโตต โรทส ฯ มคค จ โขสส ชานาส อาคตสส คตสส วา น น สมนโสเจส เอวธมมา ห ปาณโน ฯ อยาจโต ตตาคจฉ นาน าโต อโต คโต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 190

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 190 กโตจ (๑)นน อาคนตวา วสตวา กตปาหก อโตป อ เน คโต ตโตป เน คจฉต ฯ เปโต มนสสรเปน สสรนโต คมสสต ยถาคโต ตถา คโต กา ตตถ ปรเทวนาต อมาห จตห คาถาห ธมม เทเสส ฯ ตา ตสสา ธมม สตวา ส ชาตสเวคา เถรยา สนตเก ปพพชส ฯ ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนตโย วมตตปรปาจนยาน ธมมาน ปรปาก คตตตา นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตเต ปตฏหส ฯ อถ ตา อธคตารหตตา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน ยสส มคค น ชานาสตอาทกาห โอวาทคาถาห สทธ [๔๕๑] อพพห (๒) วต เม สลล ทททส หทยสสต ยา เม โสกปเรตาย ปตตโสก พยปานท ฯ สาชช อพพฬหสลลาห นจฉาตา ปรนพพตา พทธ ธมม จ สงฆ จ อเปม สรณ มน ฯ ป จสตมตตาเถรโย (๕) อมา คาถา วส วส อภาสส ฯ ตตถ ยสส มคค น ชานาส อาคตสส คตสส วาต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 191

เลมท 27 ป จสตมตตาเถรคาถาวณณนา หนา 191 ยสส สตตสส อธ อาคตสส อาคตมคค วา อโต คตสส คตมคค วา ตว น ชานาส ฯ อนนตรา อตตานาคตภวป- ปตตโย (๑) สนธาย วทต ฯ ต กโต จาคต สตตนต ต เอว อว าตาคตคตมคค กโตจ คตโต อาคตมคค (๒) อาคจฉนเตน อนตรามคเค สพเพน สพพ อกตปรจยสมาคตปรสสทส (๓) สตต เกวล มมตต อปปาเทตวา มม ปตโตต กโต เกน การเณน โรทส ฯ อปปฏการโต มม ปตตสส จ อกาตพพโต น เอตถ โรทนการณ อตถต อธปปาโย ฯ มคค จ โขสส ชานาสต อสส ตว ปตตาภมตสส สตตสส อาคตสส อาคตมคค จ คตสส คตมคค จ อถ ชาเนยยาส ฯ น น สมนโสเจสต เอวมป น น สมนโส- เจยยาส ฯ กสมา เอวธมมา ห ปาณโน ทฏธมเมป ห สตตาน สพเพห ปเยห มนาเปห นานาภาวา วนาภาวา ตตถ วสวตตตาย อภาวโต ปเคว อภสมปราย ฯ อยาจโต ตตาคจฉต ตโต ปรโลกโต เกนจ อยาจโต อธ อาคจฉ ฯ อาคโตตป ปาล โส เอวตโถ ฯ อนน าโต อโต คโตต อธ โลกโต เกนจ อนน าโต ปรโลก คโต ฯ กโตจต นรยาทโต ยโต กโตจ คตโต ฯ นนาต ปรสงกาย ฯ วสตวา กตปาหกนต กตปยทวสมตต อธ วสตวา ฯ อโตป

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 192

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 192 อ เน คโตต อโตป ภวโต อ เน คโต อโต อ มป ภว ปฏสนธวเสน อปคโต ฯ ตโตป เน คจฉตต ตโตป ภวโต อ เน คมสสต อ เมว ภว อปคมสสต ฯ เปโตต อเปโต ต ต ภว อปปชชตวา ตโต อปคโต ฯ มนสสรเปนาต นทสสนมตตเมต มนสสภาเวน ตรจฉานาท- ภาเวน จาต อตโถ ฯ สสรนโตต อปราปร อปปตตวเสน สสรนโต ฯ ยถาคโต ตถา คโตต ยถา อว าตคตโต จ อนามนเตตวา (๑) อาคโต ตถา อว าตคตโก อนน าโตว คโต ฯ กา ตตถ ปรเทวนาต ตตถ ตาทเส อวสวตตน ยถากามาวจเร กา นาม ปรเทวนา ก ปรเทวเตน ปโยชนนต อตโถ ฯ เสส วตตนยเมว ฯ เอตถ จ อาทโต จตสโส คาถา ปฏาจาราเถรยา เตส ป จมตตาน อตถสตาน โสกวโนทนวเสน วส วส ภาสตา ฯ ตสสา โอวาเท ตวา ปพพชตวา อธคตวเสสาห ตาห ป จสตมตตาห ภกขนห ฉป คาถา ปจเจก ภาสตาต ทฏพพา ฯ ป จสตา ปฏาจาราต ปฏาจาราย เถรยา สนตเก ลทธโอวาทตาย ปฏาจาราย วตต อเวทสนต กตวา ปฏาจาราต ลทธนามา อมา ป จสตา ภกขนโย ฯ ป จสตมตตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ # ๑ ส. อนามนตโต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 193

เลมท 27 หนา 193 วาสฏ เถรคาถาวณณนา ปตตโสเกนห อฏฏาตอาทกา วาสฏ ยา เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน สมภตวโมกขสมภารา เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท เวสาลย กลเคเห นพพตตตวา วยปปตตา มาตาปตห สมานชาตกสส กลปตตสส ทนนา ปตกล คนตวา เตน สทธ สขสวาส วสนต เอก ปตต ลภตวา ตสม อาธาวตวา ปรธาวตวา วจรณกาเล กาล กเต ปตเต ปตตโสเกน อฏฏตา อมมตตกา อโหส ฯ สา าตเกส สามเก จ ตกจฉ กโรนเตส เตส อชานนตานเยว ปลายตวา ยโต ตโต ปรพภมนต มถลานคร สมปตตา ตตถททส ภควนต อนตรวถย คจฉนต ทนต คตต สยตนทรย (๑) นาค ฯ ทสวาน สห ทสสเนน พทธานภาวโต อปคตอมมาทา ปกตจตต ปฏลภ ฯ อถสสา สตถา สงขตเตน ธมม เทเสส ฯ สา ต ธมม สตวา ปฏลทธสเวคา สตถาร ปพพชช ยาจตวา สตถ อาณาย ภกขนส ปพพชตวา กตปพพกจจา วปสสน ปฏเปตวา ฆเฏนต วายมนต ปรปกกาณตาย นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน # ๑. ส. สนตนทรย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 194

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 194 [๔๕๒] ปตตโสเกนห อฏฏา ขตตจตตา วส น นคคา ปกณณเกส จ เตน เตน วจารห ฯ วถสงการกเฏส สสาเน รถยาส จ อจร ตณ วสสาน ขปปปาสา สมปปตา ฯ อถททสาม สคต นคร มถล คต อทนตาน ทเมตาร สมพทธ อกโตภย ฯ สจตต ปฏลทธาน วนทตวาน อปาวส โส เม ธมมมเทเสส อนกมปาย โคตโม ฯ ตสส ธมม สณตวาน ปพพช อนคารย ย ชนต สตถวจเน สจฉากาส ปท สว ฯ สพเพ โสกา สมจฉนนา ปหนา เอตทนตกา ปร าตา ห เม วตถ ยโต โสกาน สมภโวต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ อฏฏาต อฏฏตา ฯ อยเมว วา ปาโ อฏฏตา ปฬตาต อตโถ ฯ ขตตจตตาต โสกมมาเทน ขตตหทยา ตโต เอว ปกตส าย วคเมน วส น ฯ หโรตตปปาภาวโต อปคตวตถตาย นคคา ฯ วธตเกสตาย ปกณณเกส ฯ เตน เตนาต คาเมน คาม นคเรน นคร วถยา วถ วจร อห ฯ อถาต ปจฉา อมมาทสวตตนยสส กมมสส ปรกขเย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 195

เลมท 27 วาสฏ เถรคาถาวณณนา หนา 195 สคตนต โสภนคมนตตา สนทร าน คตตตา สมมา คทตตา สมมา จ คตตตา สคต ภควนต ฯ มถล คตนต มถลาภมข มถลานคราภมข คจฉนตนต อตโถ ฯ สจตต ปฏลทธานาต พทธานภาเวน อมมาท ปหาย อตตโน ปกตจตต ปฏลภตวา ฯ ย ชนต สตถวจเนต สตถ สมมาสมพทธสส สาสเน โยค กโรนต ภาวน อนย ชนต ฯ สจฉากาส ปท สวนต สว เขม จตห โยเคห อนปททต นพพาน ปท สจฉก อกาส ฯ เอตทนตกาต เอต อทาน มยา อธคต อรหตต อนโต ปรโยสาน เอเตสนต เอตทนตกา โสกา ฯ น ทาน เตส สมภโว อตถต อตโถ ฯ ยโต โสกาน สมภโวต ยโต อนโตนชฌานลกขณาน โสกาน สมภโว เตส โสกาน ป จปาทานกขนธสงขาตา วตถ อธฏานาน าตตรณ- ปหานปร าห ปร าตา ฯ ตสมา โสกา เอตทนตกาต โยชนา ฯ วาสฏ เถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ________________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 196

เลมท 27 หนา 196 เขมาเถรคาถาวณณนา ทหรา ตว รปวตตอาทกา เขมาย เถรยา คาถา ฯ อย กร ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร ปราธน- วตตกา ปเรส ทาส อโหส ฯ สา ปเรส เวยยาวจจกรเณน ชวต กปเปนต เอกทวส ปทมตตรสมมาสมพทธสส อคคสาวก สชาตตเถร ปณฑาย จรนต ทสวา ตโย โมทเก ทตวา ต ทวสเมว อตตโน เกเส วสสชเชตวา เถรสส ทาน ทตวา อนาคเต มหาป า พทธสาวกา ภเวยยนต ปตถน กตวา ยาวชว กสลธมเม อปปมตตา หตวา เทวมนสเสส สสรนต อนกกเมน ฉกามาวจราน (๑) สกกาทน เตส เตส เทวราชน มเหสภาเวน อปปนนา มนสสโลเกป อเนกวาร จกกวตตน มณฑลราชน จ มเหสภาว อปคตา มหาสมปตตโย อนภวตวา วปสสสส ภควโต กาเล มนสสโลเก อปปชชตวา ว ต ปตวา สตถ สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสเวคา ปพพชตวา ทสวสสสหสสาน พรหมจรย จรนต พหสสตา ธมมกถกา หตวา พหชนสส ธมมกถนาทนา ป าสวตตนยกมม กตวา ตโต จตา สคตสเยว สสรนต อมสม กปเป ภควโต จ กกสนธสส ภควโต จ โกนาคมนสส กาเล วภวสมปนเน กเล นพพตตตวา ว ต ปตวา มหนต สงฆาราม กาเรตวา # ๑ ม. ฉกามาวจรสคเค ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 197

เลมท 27 เขมาเถรคาถาวณณนา หนา 197 พทธปปมขสส ภกขสงฆสส นยยาเทส ฯ ภควโต ปน กสสปทสพลสส กาเล กกสส กาสร โ สพพเชฏ กา สมณ นาม ธตา หตวา สตถ สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสเวคา อคาเรเยว ตา วสตวสสสหสสาน โกมารพรหมจรย จรนต สมณคตตาทห อตตโน ภคนห สทธ รมณย ปรเวณ กาเรตวา พทธปปมขสส ภกขสงฆสส นยยาเทส ฯ เอวเมว สา ตตถ ตตถ ภเว อายตนคต อฬาร ป กมม กตวา สคตสเยว สสรตวา อมสม พทธปปาเท มททรฏเ สาคลนคเร ราชกเล นพพตต เขมาตสสา นาม อโหส ฯ สวณณวณณา ก จนสนนภตตจา ฯ สา วยปปตตา พมพสารร โ เคห คตา สตถร เวฬวเน วหรนเต รปมตตา หตวา รเป โทส ทสเสตต สตถ ทสสนาย น คจฉต ฯ ราชา มนสเสห เวฬวนสส วณเณ ปกาสาเปตวา เทวยา วหารทสสนาย จตต อปปาเทส ฯ อถ เทว วหาร ปสสสสามต ราชาน ปฏปจฉ ฯ ราชา วหาร คนตวา สตถาร อทสวา อาคนต น ลภสสสต วตวา ปรสาน ส อทาส พลกกาเรนป เทว ทสพล ทสเสถาต ฯ เทว วหาร คนตวา ทวสภาค เขเปตวา นวตเตนต สตถาร อทสวาว คนต อารทธา ฯ อถ น ราชปรสา อนจฉนตมป สตถ สนตก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 198

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 198 นยส ฯ สตถา ต อาคจฉนต ทสวา อทธยา เทวจฉราสทส อตถ นมมนตวา ตาลปณณ คเหตวา พชยมาน อกาส ฯ เขมาเทว ต ทสวา จนเตส เอวรปา นาม เทวจฉรปฏภาคา อตถ ภควโต อวทเร ตฏต อห เอตาส ปรจารกตายป นปปโหม มนมป นกการณา ปาปจตตสส วเสน นฏาต นมตต คเหตวา ตเมว อตถ โอโลกยมานา อฏาส ฯ อถสสา ปสสนตยาว สตถ อธฏานพเลน สา อตถ ปมวย อตกกมม มชฌมวยมป อตกกมม ปจฉมวย ปตวา ขณฑทนตา ปลตเกสา วลตตจา หตวา สทธ ตาลปณเณน ปรวตตตวา ปต ฯ ตโต ต ทสวา เขมา กตาธการตตา เอว จนเตส เอววธมป สรร อทส วปตต ปาปณ มยหมป สรร เอวคตกเมว ภวสสตต ฯ อถสส จตตวาร ตวา สตถา เย ราครตตานปตนต โสต สย กต มกกฏโกว ชาล เอตมป เฉตวาน ปรพพชนต (๑) อนเปกขโต กามสข (๒) ปหายาต คาถมาห ฯ สา คาถาปรโยสาเน สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณต อฏกถาส อาคต ฯ อปทาเน ปน อม คาถ # ๑ ส. วชนต ธรา ฯ ๒ ส. สพพทกข ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 199

เลมท 27 เขมาเถรคาถาวณณนา หนา 199 สตวา โสตาปตตผเล ปตฏ ตา ราชาน อนชานาเปตวา ปพพชตวา อรหตต ปาปณต อาคต ฯ ตตถาย อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมเมส จกขมา อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทาห หสวตย ชาตา เสฏ กเล อห นานารตนปชโชเต มหาสขสมปปตา ฯ อเปตวา ต มหาวร อสโสส ธมมเทสน ตโต ชาตปปสาทาห อเปม สรณ ชน ฯ มาตร ปตร จาห อายาจตวา วนายก นมนตยตวา สตตาห โภชย สหสาวก ฯ อตกกนเต จ สตตาเห มหาป านมตตม ภกขน เอตทคคมห เปส นรสารถ ฯ ต สตวา มทตา หตวา ปน ตสส มเหสโน การ กตวาน ต าน ปณปจจ ปณทห ฯ ตโต ม ส ชโน อาห สชฌต ปณธ ตว สสงเฆ เม กต การ อปปเมยยผล ตยา ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา เอตทคคมนปปตตา เขมา นาม ภวสสต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 200

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 200 เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตสปคา อห ฯ ตโต จตา ยามมค ตโตห ตสต คตา ตโต จ นมมานรต วสวตตปร ตโต ฯ ยตถ ยตถปปชชาม ตสส กมมสส วาหสา ตตถ ตตเถว ราชน มเหสตตมการย ฯ ตโต จตา มนสสตเต ราชน จกกวตตน มณฑลน จ ราชน มเหสตตมการย ฯ สมปตต อนโภตวาน เทเวส มานเสส จ สพพตถ สขตา หตวา เนกกปเปส สสร ฯ เอกนวตโต กปเป วปสส โลกนายโก อปปชช จารทสสโน สพพธมมวปสสโก ฯ ตมห โลกนายก อเปตวา นรสารถ ธมม ภณต สณตวา ปพพช อนคารย ฯ ทสวสสสหสสาน ตสส วรสส สาสเน พรหมจรย จรตวาน ยตตโยคา พหสสตา ฯ ปจจยาการกสลา จตสจจวสารทา นปณา จตตกถกา สตถสาสนการกา ฯ ตโต จตาห ตสต อปปนนา ยสสสน อภโภส ตห อ เ พรหมจารผเลนห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 201

เลมท 27 เขมาเถรคาถาวณณนา หนา 201 ยตถ ยตโถปปนนาห มหาโภคา มหทธนา เมธาวน รปวต (๑) วนตปรสาป จ ฯ ภวาม เตน กมเมน โยเคน ชนสาสเน สพพา สมปตตโย มยห สลภา มนโส ปยา ฯ โยป เม ภวเต ภตตา ยตถ ยตถ คตายป วมาเนต น ม โกจ ปฏปตตพเลน เม ฯ อมมห ภททเก กปเป พรหมพนธ มหายโส นาเมน โกนาคมโน อปปชช วทต วโร ฯ ตทา ห พาราณสย สสมทธกลปปชา ธน ชาน สเมธา จ อหมป จ ตโย ชนา ฯ สงฆาราม อทาสมห เนเก สหสสเก มเน (๒) สงฆสส จ วหาร (๓) ห อททสส การกา มย ฯ ตโต จตา มย สพพา ตาวตสปคา อห ยสสา อคคต ปตตา มนสเสส ตเถว จ ฯ อมสมเยว กปปมห พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ อปฏาโก มเหสสส ตทา อาส นรสสโร กาสราชา กก นาม พาราณสปรตตเม ฯ ตสสาส เชฏ กา ธตา สมณ อต วสสตา ธมม สตวา ชนคคสส ปพพชช สมโรจย ฯ # ๑ ม. สลวต ฯ ๒ ม. ทานสหายกา ปเร ฯ ๓ ม. วหารมป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 202

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 202 อนชาน น โน ตาโต อคาเรว ตทา มย วสวสสสหสสาน วจรมห อตนทตา ฯ โกมารพรหมจรย ราชก า สเขธตา พทโธปฏานนรตา มทตา สตต ธตโร ฯ สมณ สมณคตตา จ ภกขน ภกขทาสกา ธมมา เจว สธมมา จ สตตม สงฆทาสกา ฯ อห อปปลวณณา จ ปฏาจารา จ กณฑลา กสาโคตม ธมมทนนา วสาขา โหต สตตม ฯ กทาจ โส นราทจโจ ธมม เทเสส อพภต มหานทานสตตนต สตวา ต ปรยาปณ ฯ เตห กมเมห สกเตห เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตส อค ฉห ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน สากลาย ปรตตเม ร โ มททสส ธตามห มนาปา ทยตา ปยา ฯ สห เม ชาตมตตมห เขม ตมห ปเร อห ตโต เขมาต นาม เม คณโต อปปชชถ ฯ ยทาห โยพพน ปตตา รปวณณวภสตา ตทา อทาส ม ตาโต พมพสารสส ราชโน ฯ ตสสาห สปปยา อาส รปเก ลายเน รตา รปาน โทสวาทต น อเปม มหาทย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 203

เลมท 27 เขมาเถรคาถาวณณนา หนา 203 พมพสาโร ตทา ราชา มมานคคหพทธยา วณณยตวา เวฬวน คายเก คาปย มม ฯ รมม เวฬวน เยน น ทฏ สคตาลย น เตน นนทน ทฏ อต ม ามหเส มย ฯ เยน เวฬวน ทฏ นรนนทนนนทน สทฏ นนทน เตน อมรนทสนนทน ฯ วหาย นนทน เทวา โอตรตวา มหตล รมม เวฬวน ทสวา น ตปปนต สวมหตา ฯ ราชป เน นพพตต พทธป เน ภสต โก วตตา ตสส นสเสส วนสส คณส จย ฯ ต สตวา วนสมทธ มม โสตมโนหร ทฏ กามา ตมยยาน ร โ อาโรจย ตทา ฯ มหตา ปรวาเรน ตทา จ โส มหปต ม เปเสส ตมยยาน ทสสนาย สมสสก ฯ คจฉ ปสส มหาโภเค วน เนตตรสายน ย สทา ภาต สรยา สคตาภานร ชต ฯ ยทา จ ปณฑาย มน ครพพชปรตตม ปวฏโห ตทาเยว วน ทฏ มปาคม ฯ ตทา ต สมผลลวน นานาภมรกชชต โกกลาคตสหต มยรคณนจจต ฯ # ๓ ม. อคจฉห ฯ ๔ ม. รปลาว ภสตา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 204

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 204 อปปสททมนากณณ นานาจงกมภสต กฏมณฑปสงกณณ โยควรวราชต ฯ วจรนต อม สส สผล นยน มม ตตถาป ตรณ ภกข ยตต ทสวา วจนตย ฯ อทเส วปเน รมเม โตย นวโยพพเน วสนตมว กนเตน รเปน สสมนวโต ฯ นสนโน รกขมลมป มณโฑ สงฆาฏปารโต ฌายเต วตย ภกข หตวา วสยช รต ฯ นนนาม คหฏเน กาม ภตวา ยถาสข ปจฉา ชณเณน ธมโมย จรตพโพ สภททโก ฯ ส กนต วทตวาน คนธเคห ชนาลย อเปตวา ชนมททกข อทยนตว ภากร ฯ เอกก สขมาสน วชมาน วรตถยา ทสวา เนว วจนเตส นาย ลโข นราสโภ ฯ สา ก า กนกาภาสา ปทมานนโลจนา พมโพฏ กนททสนา มโนเนตตรสายนา ฯ เหมโทลา สวทนา กมลาการสตถน (๓) เวทมชฌาว สสโสณ รมโภร จารภสนา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 205

เลมท 27 เขมาเถรคาถาวณณนา หนา 205 รตตสกปสมพยานา นลมฏนวาสนา อตปปเนยยรเปน สพพาภรณมณฑตา (๑) ฯ ทสวา ตเมว จนเตส อโหยมภรปน น มยาเนน เนตเตน ทฏปพพา กทาจน ฯ ตโต ชราภภตา สา ววณณา วกตานนา ฉนนทนตา เสตสรา สลาลา วทนาสจ ฯ สงขตตกณณา เสตกข ลมพาสภปโยธรา วลวตตสพพงค สราวตตเทหน ฯ นตงคา ทณฑทตยา อปผาสลกตา กสา ปเวธมานา ปตตา นสสสนต มห มห ฯ ตโต เม อาส สเวโค อพภโต โลมหสโน ธรตถ รป อสจ รมนเต ยตถ พาลสา ฯ ตทา มหาการณโก ทสวา สวคคมานส อทคคจตโต สมโน อมา คาถา อภาสถ ฯ อาตร อสจ ปต ปสส เขเม สมสสย อคฆรนต ปคฆรนต พาลาน อภนนทต ฯ อสภาย จตต ภาเวห เอกคค สสมาหต สต กายคตา ตยตถ นพพทา พหลา ภว ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 206

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 206 ยถา อท ตถา เอต ยถา เอต ตถา อท อชฌตต จ พหทธา จ กาเย ฉนท วราชย ฯ อนมตต จ ภาเวห มานานสยมชชห ตโต มานาภสมยา อปสนตา จรสสส ฯ เย ราครตตานปตนต โสต สย กต มกกฏโกว ชาล เอตมป เฉตวาน ปรพพชนต อนเปกขโน กามสข ปหาย ฯ ตโต กลลตจตต ม ตวาน นรสารถ มหานทาน เทเสส สตตนต วนยาย เม ฯ สตวา สตตนตเสฏ ต ปพพส มนสสร ตตถ ตาวห สนต ธมมจกข วโสธย ฯ นปตตวา มเหสสส ปาทมลมห ตาวเท อจจย เทสนตถาย อท วจนมพรว ฯ นโม เต สพพทสสาว นโม เต กรณาลย (๑) นโม เต ตณณสสาร นโม เต อมต ท ฯ ทฏ คหนปกขนทา กามราควโมหตา ตยา สมมา อปาเยน วนตา วนเย รตา ฯ อทสสเนน วหตา (๒) ตาทสาน มเหสน อนโภนต มหาทกข สตตา สสารสาคเร ฯ # ๑ ม. กรณากร ฯ ๒ ม. วโภคา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 207

เลมท 27 เขมาเถรคาถาวณณนา หนา 207 ยทาห โลกสรณ อรณ มรณนตค นาททสาม มธรตถ (๑) เทเสสสาม ตมจจย ฯ มหาหต วรทท อหโตต วสงกตา โนเปส รปนรตา เทเสสสาม ตมจจย ฯ ตทา มธรนคโฆโส มหาการณโก ชโน อโวจ ตฏ เขเมต ส จนโต อมเตน ม ฯ ตทา ปณมย สรสา กตวา จ น ปทกขณ คนตวา ทสวา นรปต อท วจนมพรว ฯ อโห สมมา อปาโย เต จนตโตยมรนทม วนทสสนกามาย ทฏโ นพพานโต มน ฯ ยท เต รจจเต ราช สาสเน ตสส ตาทโน ปพพชสสาม รเปห นพพนนา มนวาณนา ฯ อ ชล ปคคเหตวาน ตทาห ส มหปต อนชานาม เต ภทเท ปพพชชา ตว สชฌต ฯ ปพพชตวา ตทา จาห สตตมาเส อปฏ เต ทโปทย จ เภท จ ทสวา สวคคมานสา ฯ นพพนนา สพพสงขาเร ปจจยาการโกวทา จตโรเฆ อตกกมม อรหตต อปาปณ ฯ อทธส จ วส อาส ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส จาป ภวามห ฯ # ๑ อทรฏ ฯ ๒ ม. มนวาณนา ฯ ๓ ม. อฑฒมาเส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 208

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 208 ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ ปรสทธ มม าณ อปปนน พทธสาสเน ฯ กสลาห วสทธส กถาวตถวสารทา อภธมมนย จ วสปปตตามห สาสเน ฯ ตโต โตรณวตถสม ร า โกสลสามนา ปจฉตา นปเณ ปเ ห พยากโรนต ยถาตถ ฯ ตทา ส ราชา สคต อปสงกมม ปจฉถ ตเถว พทโธ พยากาส ยถา เต พยากตา มยา ฯ ชโน ตสม คเณ ตฏโ เอตทคเค เปส ม มหาป านมคคาต ภกขนน นรตตโม ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา ผลสเขน นพพานสเขน จ วหรนตยา อมสสา เถรยา สตป อ าส ขณาสวตเถรน ป า- เวปลลปปตตย ตตถ ปน กตาธการตตาย มหาป าภาโว ปากโฏ อโหส ฯ ตถา ห น ภควา เชตวนมหาวหาเร อรยคณมชเฌ นสนโน ปฏปาตยา ภกขนโย านนตเร เปนโต เอตทคค ภกขเว มม สาวกาน ภกขนน มหา- ป าน ยทท เขมาต มหาป ตาย อคคฏาเน เปส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 209

เลมท 27 เขมาเถรคาถาวณณนา หนา 209 ต เอกทวส อ ตรสม รกขมเล ทวาวหาร นสนน มาโร ปาปมา ตรณรเปน อปสงกมตวา กาเมห ปโลเภนโต [๔๕๓] ทหรา ตว รปวต อหมป ทหโร ยวา ป จงคเกน ตรเยน เอห เขเม รมามหเสต คาถมาห ฯ ตสสตโถ เขเม ตว ตรณปตตา โยพพเน ตา รปสมปนนา อหมป ตรโณ ยวา ตสมา มย โยพพ อเขเปตวา ป จงคเกน ตรเยน วชชมาเนน เอห กามขฑฑา- รตยา รมาม กฬามาต ฯ ต สตวา สา กาเมส สพพธมเมส จ อตตโน วรตตภาว ตสส จ มารภาว อตตาภนเวเสส สตเตส อตตโน ถามคต อปปสาท กตกจจต จ ปกาเสนต [๔๕๓] อมนา ปตกาเยน อาตเรน ปภงคนา อฏตยาม หรายาม กามตณหา สมหตา ฯ สตตสลปมา กามา ขนธาส อธกฏฏนา ย ตว กามรต พรส อรต ทาน สา มม ฯ สพพตถ วหตา นนท ตโมกขนโธ ปทาลโต เอว ชานาห ปาปม นหโต ตวมส อนตก ฯ นกขตตาน นมสสนตา อคค ปรจร วเน ยถาภจจมชานนตา พาลา สทธมม ถ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 210

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 210 อห จ โข นมสสนต สมพทธ ปรสตตม ปมตตา สพพทกเขห สตถสาสนการกาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ อคค ปรจร วเนต ตโปวเน อคคหตต ปรจรนโต ฯ ยถาภจจมชานนตาต ปวตตโย ยถาภต อปรชานนตา ฯ เสสเมตถ เหฏา วตตนยตตา อตตานเมว ฯ เขมาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ สชาตาเถรคาถาวณณนา อลงกตา สวสนาตอาทกา สชาตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน สมภตวโมกขสมภารา หตวา อมสม พทธปปาเท สาเกตนคเร เสฏ กเล นพพตตตวา วยปปตตา มาตาปตห สมานชาตกสส เสฏ ปตตสส ทนนา หตวา ปตกล คตา ตตถ เตน สทธ สขสวาส วสนต เอกทวส อยยาน คนตวา นกขตตกล กฬตวา ปรชเนน สทธ นคร อาคจฉนต อ ชนวเน สตถาร ทสวา ปสนนมานสา อปสงกมตวา [๒] เอกมนต นสท ฯ สตถา ตสสา อนปพพกถ กเถตวา กลลจตตต ตวา อปร สามกกสก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 211

เลมท 27 สชาตาเถรคาถาวณณนา หนา 211 ธมมเทสน ปกาเสส ฯ สา เทสนาวสาเน อตตโน กตาธ- การตาย าณปรปากคตตตา จ สตถ จ เทสนาวลาเสน ยถานสนนาว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา สตถาร วนทตวา เคห คนตวา สามก จ มาตาปตโร จ อนชานา- เปตวา สตถ อาณาย ภกขนปสสย คนตวา ภกขนน สนตเก ปพพช ฯ ปพพชตวา จ อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๕๔] อลงกตา สวสนา มาลน จนทโนกขตา สพพาภรณส ฉนนา ทาสคณปรกขตา ฯ อนน ปาน จ อาทาย ขชช โภชช อนปปก เคหโต นกขมตวาน อยยานมภหารย ฯ ตตถ รมตวา กฬตวา อาคจฉนต สก ฆร วหาร ทฏ ปาวส (๑) สาเกเต อ ชน วน ฯ ทสวาน โลกปชโชต วนทตวาน อปาวส โส เม ธมมมเทเสส อนกมปาย จกขมา ฯ สตวา จ โข มเหสสส สจจ สมปฏวชฌห ตตเถว วรช ธมม ผสย อมต ปท ฯ ตโต ว าตสทธมมา ปพพช อนคารย ตสโส วชชา อนปปตตา อโมฆ พทธสาสนนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 212

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 212 อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ อลงกตาต วภสตา ฯ ต ปน อลงกตาการ ทสเสต สวสนา มาลน จนทโนกขตาต วตต ฯ ตตถ มาลนต มาลา- ธารน ฯ จนทโนกขตาต จนทนานลตตา ฯ สพพาภรณส ฉนนาต หตถปคาทห สพพาภรเณห อลงการวเสน ส ฉาทตสรรา ฯ อนน ปาน จ อาทาย ขชช โภชช อนปปกนต สาล- โอทนาทอนน อมพปานาทปาน ปฏขาทนยาทขชช อวสฏ อาหารสงขาต โภชช จ ปหต คเหตวา ฯ อยยานมภหารยนต นกขตตกฬาวเสน อยยาน อปเนส อนนปานาท ตตถ อาเนตวา สห ปรชเนน กฬนต รมนต ปรจาเรสนต อธปปาโย ฯ สาเกเต อ ชน วนนต สาเกตสมเป อ ชนวเน วหาร ปาวส ฯ โลกปชโชตนต าณปชโชเตน โลกสส ปชโชตภต ฯ ผสยนต ผส ต อธคจฉนต อตโถ ฯ เสส วตตนยเมว ฯ สชาตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 213

เลมท 27 หนา 213 อโนปมาเถรคาถาวณณนา อจเจ กเลตอาทกา อโนปมาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส (๑) ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน วมตตปรปาจนเย ธมเม ปรพรหตวา อมสม พทธปปาเท สาเกตนคเร เมฆสส (๒) นาม เสฏ โน ธตา หตวา นพพตต ตสสา รปสมปตตยา อโนปมาต นาม อโหส ฯ ตสสา วยปปตตกาเล พห เสฏ ปตตา ราชมหามตตา ราชาโน จ ปต ทต ปาเหส อตตโน ธตร อโนปม เทห อท จท จ เต ทสสามาต ฯ สา ต สตวา อปนสสยสมปนนตาย ฆราวาเสน มยห อตโถ นตถต สตถ สนตก คนตวา ธมม สตวา าณสส ปรปาก คตตตา เทสนานสาเรน วปสสน อารภตวา ต อสสกกาเปนต มคคปฏปาตยา ตตยผเล ปตฏาส ฯ สา สตถาร ปพพชช ยาจตวา สตถ อาณาย ภกขนปสสย อปคนตวา ภกขนน สนตเก ปพพชตวา สตตเม ทวเส อรหตต สจฉกตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๕๕] อจเจ กเล อห ชาตา พหวตเต มหทธเน วณณรเปน สมปนนา ธตา เมฆสส อตรชา ฯ ปตถตา ราชปตเตห เสฏ ปตเตห คชฌตา ปต เม เปสย ทต เทถ มยห อโนปม ฯ # ๑ ม. ภเว ฯ ๒ ส. เมฆสส ม. มชฌสส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 214

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 214 ยตตก ตลตา เอสา ตยห ธตา อโนปมา ตโต อฏคณ ทสส หร รตนาน จ ฯ สาห ทสวาน สมพทธ โลกเชฏ อนตตร ตสส ปาทาน วนทตวา เอกมนต อปาวส ฯ โส เม ธมมมเทเสส อนกมปาย โคตโม นสนนา อาสเน ตสม ผสย ตตย ผล ฯ ตโต เกสาน เฉตวาน ปพพช อนคารย สาชช (๑) เม สตตมา รตต ยโต ตณหา วโสสตาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ อจเจ กเลต อฬารตเม เวสสกเล ฯ พหวตเตต อลงการาทปหตวตตปกรเณ ฯ มหทธเนต นธานคตสเสว จตตารส- โกฏปรมาณสส มหโต ธนสส อตถภาเวน มหทธเน อห ชาตาต โยชนา ฯ วณณรเปน สมปนนาต วณณสณานสมปนนา เจว รปสมปนนา จ สนทธวณณา สทธปภสสราย ฉวยา สมปตตยา วตถาภรณาทสรราวยวสมปตตยา จ สมนนาคตาต อตโถ ฯ ธตา เมฆสส อตรชาต เมฆนามสส เสฏ โน โอรสา ธตา ฯ ปตถตา ราชปตเตหต กถ น โข ต ลเภยยามาต ราชกมาเรห อภปตถตา ฯ เสฏ ปตเตห คชฌตาต ตถา เสฏ - # ๑ ม. อชช ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 215

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 215 กมาเรหป อภคชฌตา ปจจาสสตา ฯ เทถ มยห อโนปมนต ราชปตตาทโย เทถ มยห อโนปม เทถ มยหนต ปต สนตเก ทต เปสยส ฯ ยตตก ตลตา เอสาต ตยห ธตา อโนปมา ยตตก ธน อคฆตต ตลตา ลกขณ ห ปรจฉนนา ตโต อฏคณ ทสสามต ปต เม เปสย ทตนต โยชนา ฯ เสส เหฏา วตตนยเมว ฯ อโนปมาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา พทธวร นโม ตยตถตอาทกา มหาปชาปตโคตมยา คาถา ฯ อยมป กร ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน รตต น อคคฏาเน เปนต ทสวา อธการกมม กตวา ต านนตร ปตเถตวา (๑) ยาวชว ทานาทน ป าน กตวา กปปสตสหสส เทวมนสเสส สสรตวา กสสปสส จ ภควโต อนตเร อมหาก จ ภควโต พทธส เ โลเก พาราณสย ป จนน ทาสสตาน เชฏ กา หตวา นพพตต ฯ อถ สา วสสปนายกสมเย ป จ ปจเจกพทเธ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 216

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 216 นนทมลกปพภารโต อสปตเน โอตรตวา นคเร ปณฑาย จรตวา อสปตนเมว คนตวา วสสปนายกสมเย กตยา อตถาย หตถกมม ปรเยสนเต ทสวา ตา ทาสโย จ ตาส อตตโน อตตโน จ สามเก สมาทเปตวา จงกมนาทปรวารสมปนนา ป จ กฏโย กาเรตวา ม จปปานยปรโภชนยภาชนาทน อปฏเปตวา ปจเจกพทเธ เตมาส ตตเถว วสนตถาย ปฏ กาเรตวา วารภกข ปฏเปส ฯ ยา อตตโน วารทวเส ภกข ทาต น สกโกต ตสสา สย สกเคหโต นหรตวา เทต ฯ เอว เตมาส ปฏชคคตวา ปวารณาย สมปตตาย เอเกก ทาส (๒) เอเกก สาฏก วสสชชาเปส ฯ ป จสาฏกสตาน อเหส ฯ ตาน ปรวตตาเปตวา ป จนน ปจเจกพทธาน ตจวราน กตวา อทาส ฯ ปจเจกพทธา ตาส ปสสนตนเยว อากาเสน คนธมาทนปพพต อคมส ฯ ตาป สพพา ยาวชว กสล กตวา เทวโลเก นพพตตส ฯ ตาส เชฏ กา ตโต จวตวา พาราณสยา อวทเร เปสการคาเม เปสการเชฏกสส เคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา ปทมวตยา ปตเต ป จสเต ปจเจกพทเธ ทสวา สมปยายมานา สพเพ วนทตวา ภกข อทาส ฯ เต ภตตกจจ กตวา คนธมาทนเมว อคมส ฯ สาป ยาวชว กสล กตวา เทวมนสเสส สสรนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 217

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 217 อมหาก สตถ นพพตตโต ปเรตรเมว เทวทหนคเร มหาสปป- พทธสส เคเห ปฏสนธ คณห โคตมตสสา โคตตาคตเมว นาม อโหส ฯ มหามายาย กนฏภคน ฯ ลกขณปากาป อมาส ทวนนมป กจฉย วสตา ทารกา จกกวตตโน ภวสสนตต พยากรส ฯ สทโธทนมหาราชา วยปปตตกาเล เทวป มงคล กตวา อตตโน ฆร อภเนส ฯ อปรภาเค อมหาก สตถร อปปชชตวา ปวตตตปวร- ธมมจกเก อนปพเพน ตตถ ตตถ เวเนยยาน อนคคห กโรนเต เวสาล อปนสสาย กฏาคารสาลาย วหรนเต สทโธทนมหาราชา เสตจฉตตสส เหฏา อรหตต สจฉกตวา ปรนพพาย ฯ อถ มหาปชาปตโคตม ปพพชตกามา หตวา สตถาร เอกวาร ปพพชช ยาจมานา อลภตวา ทตยวาร เกเส ฉนทาเปตวา กาสายาน อจฉาเทตวา กลหววาท- สตตนตเทสนาย ปรโยสาเน นกขมตวา ปพพชตกามาน ป จสตาน สกยกมาราน ปาทปรจารกาห สทธ เวสาล คนตวา อานนทตเถร สตถาร ยาจาเปตวา อฏห ครธมเมห ปพพชช จ อปสมปท จ ปฏลภ ฯ อตรา ปน สพพาป เอกโต อปสมปนนา อเหส ฯ อยเมตถ สงเขโป วตถารโต ปเนต วตถ ปาลย อาคตเมว ฯ เอว อปสมปนนา ปน มหาปชาปตโคตม สตถาร

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 218

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 218 อปสงกมตวา อภวาเทตวา เอกมนต อฏาส ฯ อถสสา สตถา ธมม เทเสส ฯ สา สตถ สนตเก กมมฏาน คเหตวา ภาวนมนย ชนต นจรสเสว อภ าปฏสมภทาปรวาร อรหตต ปาปณ ฯ เสสา ปน ป จสตา ภกขนโย นนทโกวาท- ปรโยสาเน ฉฬภ า อเหส ฯ อเถกทวส สตถา เชตวเน มหาวหาเร อรยคณมชเฌ นสนโน ภกขนโย านนตเร เปนโต มหาปชาปตโคตม รตต น ภกขนน อคคฏาเน เปส ฯ สา ผลสเขน นพพานสเขน จ วตนาเมนต กต ตาย ตวา เอกทวส สตถ คณาภตถวนปพพกอปการกวภาวนามเขน (๑) อ พยากโรนต พทธวร นโม ตยตถ สพพสตตานมตตม โย ม ทกขา ปโมเจส อ จ พหก ชน ฯ สพพทกข ปร าต เหตตณหา วโสสตา ภาวตฏงคโก (๒) มคโค นโรโธ ผสโต มยา ฯ มาตา ปตโต ปตา ภาตา อยยกา จ ปเร อห ยถาภจจ อชานนต สสรห อนพพส ฯ ทฏโ ห เม โส ภควา อนตโมย สมสสโย วกขโณ ชาตสสาโร นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อารทธวรเย ปหตตเต นจจ ทฬหปรกกเม สมคเค สาวเก ปสเส เอสา พทธาน วนทนา ฯ # ๑ ส. ปพพงคมปการวภาวนามเขน ฯ # ๒ ม. อฏงคโก ฯ ย. อรยอฏงคโก ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 219

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 219 พหน วต อตถาย มายา ชนย โคตม พยาธมรณตนนาน ทกขกขนธ พยปานทต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ พทธวราต จตสจจพทเธส วร สพพพทธา (๑) ห อตตมวรเยห จตสจจพทเธห วา จตพพธสมมปปธานวรย- นปผตตยา วชตวชยตตา วรา นาม ฯ ภควา ปน วรยปารม- ปารปรยา จตรงคสมนนาคตวรยาธฏาเนน สาตสยจตพพธ- สมมปปธานกจจนปผตตยา ตสสา จ เวเนยยสนตาเน สมมเทว ปตฏาปตตตา วเสสโต วรยยตตตาย วโรต วตตพพต อรหต ฯ นโม ตยตถต นโม นมกกาโร เต โหต ฯ สพพสตตานมตตมาต อปทาทเภเทส สตเตส สลาทคเณห อตตม ภควา ฯ ตเทกเทส สตถปการคณ ทสเสต โย ม ทกขา ปโมเจส อ จ พหก ชนนต วตวา อตตโน ทกขา(๒) ปมตตภาว วภาเวนต สพพทกขนต คาถมาห ฯ (๓)ปน ยโต ปโมเจส ต วฏฏทกข เอกเทเสน ทสเสนต มาตา ปตโตต คาถมาห ฯ ตตถ มาตา ปตโตต อาทมห ยสม ภเว เอกสส มาตา อโหส ฯ ตโต อ สม ภเว ตสเสว ปตโต ตโต อ สม ภเว ปตา ภาตา อหต อตโถ ฯ ยถาภจจ อชานนตต ปวตตเหตอาท ยถาภต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 220

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 220 อนวพชฌนต ฯ สสรห อนพพสนต สสารสมทเท ปตฏ อวนทนต อลภนต วา ภวาทส อปราปรปปตตวเสน สสร อหนต กเถนต อาห มาตา ปตโตตอาท ฯ ยสม ภเว เอตสส มาตา อโหส ตโต อ สม ภเว ตสเสว ปตโต ตโต อ สม ภเว ปตา ภาตา อหต อตโถ ฯ ทฏโ ห เมต คาถายป อตตโน ทกขโต ปมตตภาวเมว วภาเวต ฯ ตตถ ทฏโ ห เม โส ภควาต โส ภควา สมมาสมพทโธ อตตนา ทฏโลกตตรธมมทสสเนน าณจกขนา มยา ปจจกขโต ทฏโ ฯ โย ห ธมม ปสสต โส ภควนต ปสสต นาม ฯ ยถาห โย โข วกกล ธมม ปสสต โส ม ปสสตตอาท ฯ อารทธวรเยต ปคคหตวรเย ฯ ปหตตเตต นพพาน เปสตจตเต ฯ นจจ ทฬหปรกกเมต อปตตสส ปตตยา ปตตสส เวปลลตถาย ผลสมาปตตตถาย จ (๑)สพพกาล ถรปรกกเม ฯ สมคเคต สลทฏ สาม เน สหตภาเวน สมคเค ฯ สตถ- เทสนาย สวนนเต ชาตตตา สาวเก (๒) อเม มคคฏา อเม ผลฏาต ยาถาวโต ปสสต ฯ เอสา พทธาน วนทนาต ยา สตถ ธมมสรรภตสส อรยสาวกาน อรยภาวภตสส จ โลกตตรธมมสส อตตปจจกขกรยา เอสา สมมาสมพทธาน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 221

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 221 สาวกพทธาน จ วนทนา ยาถาวโต คณนนนตา ฯ พหน วต อตถายาต โอสานคาถายป สตถ โลกสส พหปการตเยว วภาเวต ฯ ย ปเนตถ อตถโต น วภตต ต สว เยยเมว ฯ อเถกทา มหาปชาปตโคตม สตถร เวสาลย วหรนเต มหาวเน กฏาคารสาลาย สย เวสาลย ภกขนปสสเย วหรนต ปพพณหสมย เวสาลย ปณฑาย จรตวา ภตต ภ ชตวา อตตโน ทวาฏาเน ยถาปรจฉนนกาล ผลสมาปตตสเขน วตนาเมตวา ผลสมาปตตโต วฏาย อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา โสมนสสชาตา อตตโน อายสงขาเร อาวชเชนต เตส ขณภาว ตวา เอว จนเตส ยนนนาห วหาร คนตวา ภควนต อนชานาเปตวา อตตโน มโนภาวนเย จ เถเร สพเพว สพรหมจรเย อาปจฉตวา อเธว อาคนตวา ปรนพพา- เยยยนต ฯ ยถา จ เถรยา เอว ตสสา ปรวารภตาน ป จนนมป ภกขนสตาน ปรวตกโก อโหส ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) เอกทา โลกปชโชโต เวสาลย มหาวเน กฏาคาเรส สาลาย วสเต นรสารถ ฯ ตทา ชนสส มาตจฉา มหาโคตม ภกขน ตหเยว (๒) ปเร รมเม วส ภกขนปสสเย ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๕๗/๒๘๑ ฯ ๒. ม. ตห กเต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 222

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 222 ภกขนห วมตตาห สเตห สห ป จห รโหคตาย ตสเสว จตตสสาป (๑) วตกกต ฯ พทธสส ปรนพพาน สาวกคคยคสส วา ราหลานนทนนทาน นาห ลจฉาม ปสสต ฯ พทธสส ปรนพพานา สาวกคคยคสส วา มหากสสปนนทาน อานนทราหลาน จ ฯ ปฏกจจายสงขาร โอสชชตวาน นพพต คจเฉยย โลกนาเถน อน าตา มเหสนา ฯ ตถา ป จสตานมป ภกขนน วตกกต อาส เขมาทกานมป เอตเทว วตกกต ฯ ภมจาโล ตทา อาส นาทตา เทวทนทภ อปสสยาธวตถาโย เทวตา โสกปฬตา ฯ วลปนตา สกรณ (๒) ตตถสสน ปวตตย สพพา (๓) ภกขนโย ตาห อปคนตวาน โคตม ฯ นปจจ สรสา ปาเท อท วจนมพรว ตตถ โตยลวาสตตา มยมยเย รโหคตา ฯ สา จลา จลตา ภม นาทตา เทวทนทภ ปรเทวา จ สยยนเต กมตถ นน โคตม ฯ ตทา อโวจ สา สพพ ยถาปรวตกกต ตโตป สพพา อาหส ยถาปรวตกกต ฯ # ๑ ม. ย. จตสสาส ฯ ๒ ม. สกรณ ฯ ๓ ม. มตตา ฯ ๔ ม. ตาโยป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 223

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 223 ยท เต รจต อยเย นพพาน ปรม สว นพพายสสาม สพพาป พทธาน าตปพพเก ฯ (๑) มย สหาว นกขนตา ฆราป จ ภวาป จ สหาเยว คมสสาม นพพาน ปรมตตม ฯ (๒) นพพานาย วชนตน ก วกขามต สา วท สห สพพาห นคค ฉ ภกขนนลยา ตทา ฯ อปสสเย ยาธวตถา เทวตา ตา ขมนต เม ภกขนนลยสเสท ปจฉม ทสสน มม ฯ น ชรา มจจ วา ยตถ อปปเยห สมาคโม ปเยห น วโยโคตถ ต วชชย (๓) อสงขต ฯ อวตราคา ต สตวา วจน สคโตรสา โสกฏฏา ปรเทวส อโห โน อปปป ตา ฯ ภกขนนลโย ส โ ภโต ตาห วนา อย ปภาเต วย ตาราโย น ทสสนต ชโนรสา ฯ นพพาน โคตม ยาต สเตห สห ป จห นทสเตหว สห คงคา ป จห สาคร ฯ รถยาย วชนตโย ทสวา สทธา อปาสกา ฆรา นกขมม ปาเทส นปจจ อทมพรวว ฯ ปสทสส มหาโภเค อนาถาโย วหาย โน ตยา น ยตตา นพพาต อจฉฏฏา วลปส ตา ฯ # ๑ ม. พทธาน าย สพพเต ฯ ๒ ม. ปทมตตม ฯ ๓ ม. วชสส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 224

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 224 ตาส โสกปหานตถ อโวจ มธร คร รทเตน อล ปตตา หาสกาโลยมชช โว ฯ ปร าต มยา ทกข ทกขเหต ววชชโต นโรโธ เม สจฉกโต มคโค จาป สภาวโต ฯ ปรจณโณ มยา สตถา กต พทธสส สาสน โอหโต ครโก ภาโร ภวเนตต สมหตา ฯ ยสสตถาย ปพพชตา อคารสมานคารย โส เม อตโถ อนปปตโต สพพสโยชนกขโย ฯ พทโธ ตสส จ สทธมโม อนโน ยาว ตฏต นพพาต ตาว กาโล เม มา ม โสจถ ปตตกา ฯ โกณฑ านนทนนทาท ตฏนต ราหโล ชโน สขโต สหโต สงโฆ หตทปปา(๑)ว ตตถยา ฯ โอกกากวสสส ยโส อสสโต มารมททโน นน สมปตต กาโล เม นพพานตถาย ปตตกา ฯ จรปปภต ย มยห ปตถต อชช สชฌเต อานนทเภรกาโลย ก โว อสสห ปตตกา ฯ สเจ มย ทยา อตถ ยท จตถ กต ตา สทธมมฏ ตยา สพพา กโรถ วรย ทฬห ฯ ถน อทาส ปพพชช สมพทโธ ยาจโต มยา ตสมา ยถาห นนทสส ตถา ตมนตฏถ ฯ # ๑ ม. หตทพพา จ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 225

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 225 ตา เอวมนสาสตวา ภกขนห ปรกขตา อเปจจ พทธ วนทตวา อท วจนมพรว ฯ อห สคต เต มาตา ตว จ วร ปตา มม สทธมมสขท นาถ ตย ชาตามห โคตม ฯ สวทธโตย สคต รปกาโย มยา ตว อานนทโย (๑) ธมมกาโย มม สวทธโต ตยา ฯ มหตต ตณหาสมณ ขร ตว ปายโต มยา ตยาห สนตมจจนต ธมมขร ห ปายตา ฯ พนธนารกขเน มยห อนโณ (๒) ตว มหามเน ปตตกามตถโย ยาจ ลภนต ตาทส สต ฯ มนธาตาทนรนทาน ยา มาตา สา ภวณณเว นมคคาห ตยา ปตต ตารตา ภวสาครา ฯ ร โ มาตา มเหสต สลภ นามมตถน พทธมาตาต ย นาม เอต ปรมทลลภ ฯ ต จ ลทธ มหาวร ปณธาน มม ตยา อนก วา มหนต วา ต สพพ ปรต มยา ฯ ปรนพพาตมจฉาม วหาเยม กเฬวร อนชานาห เม วร ทกขนตกร นายก ฯ จกกงกสธชากณเณ ปาเท กมลโกมเล ปสาเรห ปณาม เต กรสส ปตตเปมห ฯ # ๑ ม. อนนทโต ฯ ๒ ม. อณโณ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 226

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 226 สวณณราสสงกาส สรร กร ปากฏ กตวา เทห สทฏนเต สนต คจฉาม นายก ฯ ทวตตสลกขณเปต สปปภาลงกต ตนน ส ฌาฆนาว พาลกก มาตจฉ ทสสย ชโน ฯ ผลลารวนทสงกาเส ตรณาทจจสปปเภ จกกงกเต ปาทตเล ตโต สา สรสา ปต ฯ ปณมาม นราทจจ อาทจจกลเกตก ปจฉเม มรเณ มยห น ต อกขามห ปน ฯ อตถโย นาม โลกคค สพพโทสากรา มตา ยท โก จตถ โทโส เม ขมสส กรณากร ฯ อตถกาน จ ปพพชช ยมห (๑) ยาจ ปนปปน ตตถ เจ อตถ โทโส เม ต ขมสส นราสภ ฯ มยา ภกขนโย วร ตวาน าย สาสตา ตตถ เจ อตถ ทนนต ต ขมสส ขมาธต ฯ (๒) อกขนเต นาม ขนตพพ ก ภเว คณภสเน กมตตร เต วกขาม นพพานาย วชนตยา ฯ สทเธ อนเน มม ภกขสงเฆ โลกา อโต นสสรต ขมนเต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 227

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 227 ปภาตกาเล พยสนงคตาน ทสวาน นยยาต ห (๑) จนทเลขา ฯ ตเทตรา ภกขนโย ชนคค ตาราว จนทานคตา สเมร ปทกขณ กตว (๒) นปจจ ปาเท ตา มขนต สมทกขมานา ฯ น ตตตปพพ ตว ทสสเนน จกข น โสต ตว ภาสเตน จตต มม เกวลเมกเมว ปปปยย ต ธมมรเสน ตตต ฯ นทโต ปรสาย เต วาทตพพปหารโน เย เต ทกขนต วทน ธ า เต นรปงคว ฯ ทฆงคล ตมพนเข สเภ อายตปณหเก เย ปาเท ปณมายนต (๓) เตป ธ า คณนธร ฯ มธราน ปหฏาน โทสคฆาน หตาน จ เย เต วากยาน สณนต เตป ธ า นรตตม ฯ ธ าหนเต มหาวร ปาทปชนตปปรา ตณณสสารกนตารา สวาเกยน สรมโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 228

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 228 ตโต สา อนสาเวตวา ภกขสงฆมป สพพตา ราหลานนทนนเท จ วนทตวา อทมพรว ฯ อาสวสาลยสเม โรคาวาเส กเฬวเร นพพณณา(๑) ทกขสงฆาเฏ ชรามรณโคจเร ฯ นานากลมลากณเณ ปรายตเต นรหเก เตน นพพาตมจฉาม อนม ถ ปตตกา ฯ นนโท ราหลภทโท จ วตโสกา นราสวา ตาจลา ธต วรา (๒) ธมมตมนจนตย ฯ ธรตถ สงขต โลล อสาร กทลปม มายามรจสทส อตร อนวฏ ต ฯ ยตถ นาม ชนสสาย มาตจฉา พทธโปสกา โคตม นธน ยาต อนจจ สพพสงขต ฯ อานนโท จ ตทา เสโข กนฏโ (๔) ชนวจฉโล ตตถสสน กโรนโต โส กรณ ปรเทวต ฯ ภาสนต (๕) โคตม ยาต นน พทโธป นพพต คจฉต นจเรเนว อคค วย นรนธโน ฯ เอว วลาปมาน ต อานนท อาห โคตม สตสาครคมภร พทโธปฏานตปปร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 229

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 229 น ยตต โสจต ปตต หาสกาเล อปฏ เต ตยา เม สรณ ปตต นพพาน ตมปาคต ฯ ตยา ตาต สมชฌฏโ ปพพชช อนชาน โน มา ปตต วมโน โหห สผโล เต ปรสสโม ฯ ย น ทฏ ปราเณห ตตถกาจรเยห จ ต ปท สกมารห สตตวสสาห เวทต ฯ พทธสาสนปาเลตา (๑) ปจฉม ทสสน ตว ตตถ คจฉามห ปตต คโต ยตถ น ทสสเต ฯ กทาจ ธมม เทเสนโต ขป โลกคคนายโก ตทาห อาสสวาจ อโวจ อนกมปกา ฯ จร ชว มหาวร กปป ตฏ มหามเน สพพโลกหตตถาย ภวสส อชรามโร ฯ ต ตถาวาทน พทโธ มม โส เอตทพรว น เหว วนทยา พทธา ยถา วนทส โคตม ฯ กถ จรห สพพ วนทตพพา ตถาคตา๕ กถ อวนทยา พทธา ต เม อกขาห ปจฉโต ฯ อารทธวรเย ปหตตเต นจจ ทฬหปรกกเม สมคเค สาวเก ปสส เอต พทธาน วนทน ฯ ตโต อปสสย คนตวา เอกกาห วจนตย สมคค ปรส นาโถ โรเธส ตภวนตโค ฯ # ๑ ม. พทธสาสนปาเลต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 230

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 230 หนทาห ปรนพพสส มา วปตตตมททส (๑) เอวาห จนตยตวาน ทสวาน อสสตตม ฯ ปรนพพานกาล เม อาโรเจม วนายก ตโต โส สมน าส กาล ชานาห โคตม ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว (๒) พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสน ฯ ถน ธมมาภสมเย เย พาลา วมต คตา เตส ทฏ ปปหานตถ อทธ ทสเสห โคตม ฯ ตทา นปจจ สมพทธ อปปตตวาน อมพร อทธ อเนกา ทสเสส พทธาน าย โคตม ฯ เอกกา พหธา อาส พหธา เจกกา ตถา อาวภาว ตโรภาว ตโรกฑฑ (๒) ตโรนค ฯ อสชชมานา อคมา ภมยมป นมชชถ อภชชมาเน อทเก อค ฉ มหยา ยถา ฯ สกณว ตถากาเส ปลลงเกน กม ตทา วส วตเตส กาเยน ยาว พรหมนเวสน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 231

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 231 สเนร ทณฑ กตวาน ฉตต กตวา มหามห สมล ปรวตเตตวา ธารย จงกม นเภ ฯ ฉสสโรทยกาเลว โลก จากาส ธมก ยคนเต วย ต โลก (๑) ชาลามาลากล อกา ฯ มจจลนท มหาเสล เมรมลนทนตเร สาสปารว สพพาน เอเกนคคณห มฏ นา ฯ องคลคเคน ฉาเทส ภากร สนสากร จนทสรสหสสาน อาเวฬมว ธารย ฯ จตสาครโตยาน ธารย เอกปาณนา ยคนตชลทาการ มหาวสส ปวสสถ ฯ จกกวตต สปรส มาปย สา นภตตเล ครล ทวรท สห วนทนต ปทสสย ฯ เอกกา อภนมมตวา อปปเมยย ภกขนคณ ปน อนตรธาเปตวา เอกกา มนมพรว. มาตจฉา เต มหาวร ตว สาสนการกา อนปปตตา สก อตถ ปาเท วนทาม จกขม. ทสเสตวา ววธ อทธ โอโรหตวา นภตตลา วนทตวา โลกปชโชต เอกมนต นสท สา ฯ สา วสวสสสตกา ชาตยาห มหามเน อล เอตตาวตา วร นพพายสสาม นายก ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 232

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 232 ตทาตวมหตา สพพา ปรสา สา กต ชล อโวจยเย กถ อาส อตลทธปรกกมา ฯ ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมเมส จกขมา อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทาห หสวตย ชาตามจจกเล อห สพโพปการสมปนเน อทเธ ผเต มหทธเน ฯ กทาจ ปตนา สทธ ทาสคณปรกขตา มหตา ปรวาเรน ต อเปจจ นราสภ ฯ วาสว วย วสสนต ธมมเมฆมนาสว สรทาทจจสทส รสมาลากล ชน ฯ (๑) ทสวา จตต ปสาเทตวา สตวา จสส สภาสต มาตจฉ ภกขน อคเค เปนต นรนายก ฯ สตวา ทตวา มหาทาน สตตาห ตสส ตาทโน สสงฆสส นรคคสส ปจจยาน พหน จ ฯ นปจจ ปาทมลมห ต านมภปตถย ตโต มหาปรสต อโวจ อสสตตโม ฯ ยา สสงฆ อโภเชส สตตาห โลกนายก ตมห กตตยสสาม สณาถ มม ภาสโต ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 233

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 233 ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา โคตม นาม นาเมน เหสสต สตถสาวกา ฯ ตสส พทธสส มาตจฉา ชวตาปาลกา (๑) อย รตต น จ อคคตต ภกขนน ลภสสต ฯ ต สตวาน ปโมทตวา ยาวชว ตทา ชน ปจจเยห อปฏ ตวา ตโต กาล กตา อห ฯ ตาวตเสส เทเวส สพพกามสมทธส นพพตตา ทสหงเคห อ เ อภภว อห ฯ รปสทเทห คนเธห รเสห ผสเนห จ อายนาป จ วณเณน สเขน ยสสาป จ ฯ ตเถวาธปเตยเยน อธคยห วโรจห อโหส อมรนทสส มเหส ทยตา ตห ฯ สสาเร สสรนตห กมมวายสเมรตา กาสกร โ วสเย อชาย ทาสคามเก ฯ ป จทาสสตานนา นวสนต ตห ตทา สพเพส ตตถ โย เชฏโ ตสส ชายา อโหสห ฯ สยมภโน ป จสตา คาม ปณฑาย ปาวส เต ทสวาน อห ตฏา สห สพพาห าตภ ฯ (๒) กตวา ป จสต กฏ จตมาเส อปฏห ตจวราน ทตวาน สสรมห สสามกา ฯ # ๑ ม. ชวตาปาทกา ฯ ๒ ม. อตถห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 234

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 234 ตโต จตา สพพาป ตา(๑) ตาวตส คตา มย ปจฉเม จ ภเว ทาน ชาตา เทวทเห ปเร ฯ ปตา อ ชนสกโก เม มาตา มม สลกขณา ตโต กปลวตถสม สทโธทนฆร คตา ฯ เสสา สกยกเล ชาตา สกยาน ฆรมาคมม อห วสฏา สพพาส ชนสสาปาทกา อห ฯ มม ปตโตภนกขมม พทโธ อาส วนายโก ปจฉาห ปพพชตวาน สเตห สห ป จห ฯ สากยานห ธราห สห สนตสข ผส เย ตทา ปพพชาตย อมหาก อาส สามโน ฯ สหป สส กตตาโร มหาสมยการกา ผสส อรหตตนเต สคเตนานกมปตา ฯ ตเทตรา ภกขนโย อารหส นภตตล สงคตา วย ตาราโย วโรจส มหทธกา ฯ อทธ อเนกา ทสเสส ปลนธวกต ยถา กมมาโร กนกสเสว กมม สส สสกขโต ฯ ทสเสตวา ปาฏเหราน วจตตาน พหน จ โตเสตวา วาทปวร มน สปรส ตทา ฯ โอโรหตวาน คคนา วนทตวา อสสตตม อน าตา นรคเคน ยถาฏาเน นสทส ฯ # ๑. ม. สพพาป ตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 235

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 235 อโหนกมปกา อมห สพพาส จร โคตม วาสตา ตว ป เห ปตตา โน อาสวกขย ฯ กเลสา ฌาปตา อมห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต โน อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสน ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส โหม มหามเน ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภวา ฯ อตเถ ธมเม จ เนรตเต ปฏภาเน จ วชชต าณ อมห มหาวร อปปนน ตว สนตเก ฯ อสมาภ ปรจณโณส เมตตจตตา ห นายก อนชานาห สพพาส นพพานาย มหามเน ฯ นพพายสสาม อจเจว ก วกขาม วทนตโย ยสส ทาน จ โว กาล ม ถาต ชโนพรว. โคตมอาทกา ตาโย ตทา ภกขนโย ชน วนทตวา อาสนา ตมหา วฏาย อาคมส ตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 236

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 236 มหตา ชนกาเยน สห โลกคคนายโก อนสยาย โส วโร มาตจฉ ยาวโกฏก ฯ ตทา นปต ปาเทส โคตม โลกพนธโน สเหตราห (๑) สพพาห ปจฉม ปาทวนทน ฯ อท ปจฉมก มยห โลกนาถสส ทสสน น ปน อมตาการ ปสสสสาม มข ตว ฯ น จ เม วนทน วร ตว ปาเท สโกมเล สมผสสสต โลกคค อชช คจฉาม นพพต ฯ รเปน ก ตวาเนน ทฏเ ธมเม ยถาตเถ สพพ สงขตเมเวต อนสสาสกมตตร ฯ สา สห ตาห คนตวาน ภกขนปสสย สก อฑฒปลลงกมาภชช นสท ปรมาสเน ฯ ตทา อปาสกา ตตถ พทธสาสนวจฉลา ตสสา ปวตต สตวาน อเปส ปาทวนทกา ฯ กเรห อร ปหนตา ฉนนมลา ยถา ลตา โรทนตา กรณ รว โสกฏฏา ภมปาตตา ฯ มา โน สรณเท นาเถ วหาย คม นพพต นปตตวาน ยาจาม สพพาโย สรสา มย ฯ ยา ปธานตมา ตาส สทธา ป า อปาสกา ตสสา สส ปมชชนต อท วจนมพรว ฯ # ๑ ม. สเหว ตาห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 237

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 237 อล ปตตา วสาเทน มารปาสานวตตนา อนจจ สงขต สพพ วโยคนต จลาจล ฯ ตโต สา ตา วสชชตวา ปมชฌานมตตม ทตย จ ตตย จ สมาปชช จตตถก ฯ อากาสายตน เจว ว าณ จายตน (๑) ตถา อาก จ เนวส จ สมาปชช ยถากกม ฯ ปฏโลเมน ฌานาน สมาปชชตถ โคตม ยาวตา ปม ฌาน ตโต ยาวจตตถก ฯ ตโต วฏาย นพพาย ทปจจว นราสวา ภมจาโล มหา อาส นภสา วชชตา ปต ฯ ปนาทตา ทนทภโย ปรเทวส เทวตา ปปผวฏ จ คคนา อภวสสถ เมทน ฯ กมปโต เมรราชาป รงคมชเฌ ยถา นโฏ โสเกน จาตทโนว วรโว อาส สาคโร ฯ เทวา นาคาสรา พรหมา สวคคาหส ตขเณ อนจจา วต สงขารา ยถาย วลย คตา ฯ ยา เจ ม ปรวารส สตถ สาสนการกา ตาโยป อนปาทานา ทปสขา วย นพพตา ฯ หา โยคา วปปโยคนตา หานจจ สพพสงขต หา ชวต วนาสนต อจจาส ปรเทวนา ฯ # ๑ ม. ว าณายตน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 238

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 238 ตโต เทวา จ พรหมา จ โลกธมมานวตตน กาลานรป กพพนต อเปตวา อสสตตม ฯ ตทา อามนตย สตถา อานนท สตสาคร คจฉานนท นเวเทห ภกขน มาต นพพต ฯ ตทานนโท นรานนโท อสสนา ปณณโลจโน คคคเรน สเรนาห สมาคจฉนต ภกขโว ฯ ปพพทกขณปจฉาส อตตราย จ สนตเก สณนต ภาสต มยห ภกขโว สคโตรสา ฯ ยา วทธย ปยตเตน สรร ปจฉม มเน สา โคตม คตา สนต ตาราว สรโยทเย ฯ พทธมาตาป ป ตต ปยตวา คตาสม น ยตถ ป จเนตโตป ตตถ ทกขต นายโก ฯ ยสสตถ สคเต สทธา โย วา สสโส มหามเน พทธสส มาต (๑)สกการ กโรต สคโตรโส ฯ สทรฏาป ต สตวา สฆมาคจฉ ภกขโว เกจ พทธานภาเวน เกจ อทธส โกวทา ฯ กฏาคาเร วเร รมเม สพพโสณณมเย สเภ ม จก สมาโรเปส ยตถ สตตาส โคตม ฯ จตตาโร โลกปาลา เต องเสห สมธารย เสสา สกกาทกา เทวา กฏาคาเร สมคคห ฯ # ๑. พทธมาตสส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 239

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 239 กฏาคาราน สพพาน อาส ป จสตานป สรทาทจจวณณาน วสสกมมกตาน ห ฯ สพพา ตาป ภกขนโย อาส ม เจส สายตา เทวาน ขนธมารฬหา นยยนต อนปพพโส ฯ สพพโส ฉาทต อาส วตาเนน นภตตล สตารา จนทสรา จ ล ฉตา กนกามยา ฯ ปฏากา อสสตาเนกา จตกา ปปผก จกา โอภคคากาสปทมา มหยา ปปผมคคต ฯ ทสสนต จนทสรยา วชชลนต จ ตารกา มชฌ คโตป จาทจโจ น ตาเปส สส ยถา ฯ เทวา ทพเพห คนเธห มาเลห สรภห จ วาทเตห จ นจเจห สงคตห จ ปชย ฯ นาคาสรา จ พรหมาโน ยถาสตต ยถาพล ปชยส จ นยยนต นพพต พทธมาตร ฯ สพพาโย ปรโต นตา นพพตา สคโตรสา โคตม นยยเต ปจฉา สกกตา พทธโปสกา ฯ ปรโต เทวมนชา สนาคาสรพรหมกา ปจฉา สสาวโก พทโธ ปชตถ ยาต มาตยา ฯ พทธสส ปรนพพาน เนทส อาส ยาทส โคตม ปรนพพาน อตอจฉรย (๑) อห ฯ # ๑. ม. อเตวจฉรย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 240

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 240 พทโธ พทธสส นพพาเน โนปตยาท ภกขโว พทโธ โคตมนพพาเน สารปตตาทกา ยถา ฯ จตกาน กรตวาน สพพคนธมยาน จ คนธจณณวกณณาน ฌาปยส จ ตา ตห ฯ เสสภาคาน ฑยหส อฏ เสสาน สพพโส อานนโท จ ตทาโวจ สเวคชนก วโจ ฯ โคตม นธน ยาตา ฑยห จสสา สรรก สงเกต พทธนพพาน นจเรน ภวสสต ฯ ตโต โคตมธาตน ตสสา ปตตคตาน โส อปนาเมส นาถสส อานนโท พทธโจทโต ฯ ปาณนา ตาน ปคคยห อโวจ อสสตตโม มหโต สารวนตสส ยถา รกขสส ตฏโต ฯ โย โส มหตตโร ขนโธ ปลชเชยย อนจจตา ตถา ภกขนสงฆสส โคตม ปรนพพตา ฯ อโห อจฉรย มยห นพพตายป มาตยา สารรมตตเสสาย นตถ โสกปรททโว ฯ น โสจยา ปเรส สา ตณณสสารสาครา ปรวชชตสนตาปา สตภตา สนพพตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 241

เลมท 27 มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 241 ปณฑตาส มหาป า ปถป า ตเถว จ รตต ภกขนน สา เอว ธาเรถ ภกขโว ฯ อทธส จ วส อาส ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส อาส จ โคตม ฯ ปพเพนวาสม าส ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ตสสา ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ ปรสทธ อห าณ ตสมา โสจนยา น สา ฯ อโยฆนหตสเสว ชลโต ชาตเวทโส (๑) อนปพพปสนตสส ยถา น ายเต คต ฯ เอว สมมา วมตตาน กามพนโธฆตารน ป าเปต คต นตถ ปตตาน อจล ปท ฯ (๒) อตตทปา ตโต โหถ สตปฏานโคจรา ภาเวตวา สตตโพชฌงเค ทกขสสนต กรสสถาต ฯ อตถ สท มหาปชาปตโคตม ภกขน อมา คาถาโย อภาสตถาต ฯ มหาปชาปตโคตมเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 242

เลมท 27 หนา 242 คตตาเถรคาถาวณณนา คตเต ยทตถ ปพพชชาตอาทกา คตตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน สมภตวโมกข- สมภารา หตวา ปรปกกกสลมลา สคตสเยว สสรนต อมสม พทธปปาเท สาวตถย พราหมณมหาสาลกเล นพพตตา ฯ คตตาตสสา นาม อโหส ฯ สา ว ต ปตวา อปนสสย- สมปตตยา โจทยมานา ฆราวาส ชคจฉนต มาตาปตโร อนชานาเปตวา มหาปชาปตโคตมยา สนตเก ปพพช ฯ ปพพชตวา จ วปสสน ปฏเปตวา ภาวน อนย ชนตยา ตสสา จตต จรกาล ปรจเยน พหทธารมมเณ วธาวต เอกคค นาโหส ฯ สตถา ทสวา ต อนคคณหนโต คนธกฏย ยถา นสนโนว โอภาส ผรตวา ตสสา อาสนเน อากาเส นสนน วย อตตาน ทสเสตวา โอวทนโต คตเต ยทตถ ปพพชชา หตวา ปตต วส ปย (๑) ตเมว อนพรเหห มา จตตสส วส คม ฯ จตเตน ว จตา สตตา มารสส วสเย รตา อเนกชาตสสาร สนธาวนต อวนทส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 243

เลมท 27 คตตาเถรคาถาวณณนา หนา 243 กามจฉนท จ พยาปาท สกกายทฏ เมว จ สลพพตปรามาส วจกจฉ จ ป จม ฯ สโยชนาน เอตาน ปชหตวาน ภกขน โอรมภาคมนยาน นยท ปนเรหส ฯ ราค มาน อวชช จ อทธจจ จ ววชชย สโยชนาน เฉตวาน ทกขสสนต กรสสส ฯ เขเปตวา ชาตสสาร ปร าย ปนพภว ทฏเ ธมเมว นจฉาตา อปสนตา จรสสสต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ยทตถนต ยสส กเลสปรนพพานสส ขนธปร- นพพานสส จ อตถาย ฯ หตวา ปตต วส ปยนต ปยายตพพ าตปรวฏฏ โภคกขนธ จ หตวา มม สาสเน ปพพชชา พรหมจรยวาโส อจฉโต ตเมว อนพรเหหต ตเมว วฑเฒยยาส สมปาเทยยาส ฯ มา จตตสส วส คมต ทฆรตต รปาท- อารมมณวเสน วฑฒตสส กฏจตตสส วส มา คจฉ ฯ ยสมา จตต นาเมต มายปม เยน ปน (๓)ว จตา อนธปถชชนา เต มารวสานคา สสาร นาตวตตนต เตน วตต จตเตน ว จตาตอาท ฯ สโยชนาน เอตานต เอตาน กามจฉนท จ พยาปาทนต-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 244

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 244 อาทนา ยถาวตตาน ป จ พนธนฏเน สโยชนาน ฯ ปชหตวานาต อนาคามมคเคน สมจฉนทตวา ฯ ภกขนต ตสสา อาลปน ฯ โอรมภาคมนยานต รปารปธาตโต เหฏาภาเค กามธาตย มนสสชวสส หตาน อปการาน ตตถ ปฏสนธยา ปจจยภาวโต ฯ มกาโร ปทสนธกโร ฯ โอรมาคมนยานต ปาล ฯ โส เอวตโถ ฯ นยท ปนเรหสต โอรมภาคยาน สโยชนาน ปหาเนน อท กามฏาน กามภว ปฏสนธวเสน ปน นาคมสสส ฯ รกาโร ปทสนธกโร ฯ อตถนตป (๑) ปาล อตถตต กามภวมจเจว อตโถ ฯ ราคนต รปราค จ อรปราค จ ฯ มานนต อคคมคค- วชฌ มาน ฯ อวชช จ อทธจจ จาต เอตถาป เอเสว นโย ฯ ววชชยาต วปสสนาย วกขมเภตวา ฯ สโยชนาน เฉตวานาต เอตาน รปราคาทน ป จทธมภาคยาน สโยชนาน อรหตต- มคเคน สมจฉนทตวา ฯ ทกขสสนต กรสสสต สพพสสาป วฏฏทกขสส ปรยนต ปรโยสาน ปาปณสสส ฯ เขเปตวา ชาตสสารนต ชาตสมลกสสารปวตต ปรโยสา- เปตวา ฯ นจฉาตาต นตตณหา ฯ อปสนตาต สพพโส กเลสาน วปสเมน อปสนตา ฯ เสส วตตนยเมว ฯ เอว สตถารา อมาส คาถาส ภาสตาส คาถาปรโยสาเน # ๑ ม. อตถนต วา ปาล ฯ ๒ ส. ชาตยา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 245

เลมท 27 วชยาเถรคาถาวณณนา หนา 245 เถร สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อทานวเสน ภควตา ภาสตนยาเมเนว อมา คาถา อภาส ฯ เตเนว ตา (๑) เถรยา คาถา นาม ชาตา ฯ คตตาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ วชยาเถรคาถาวณณนา จตกขตตนตอาทกา วชยาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน ปรพรหตกสลมลา เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท ราชคเห อ ตรสม กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เขมาย เถรยา คหกาเล สหายกา อโหส ฯ สา ตสสา ปพพชตภาว สตวา สาป นาม ราชมเหส ปพพชสสต กมงค (๒) ปนาหนต ปพพชตกามาเยว หตวา เขมาย เถรยา สนตก อปสงกม ฯ เถร ตสสา อชฌาสย ตวา ตถา ธมม เทเสส ยถา สสาเร สวคคมานสา สาสเน สา อภปปสนนา ภวสสต ฯ สา ต ธมม สตวา สเวคชาตา ปฏลทธสทธา จ หตวา ปพพชช ยาจ ฯ เถร ต ปพพาเชส ฯ สา ปพพชตวา กตปพพ- กจจา วปสสน ปฏเปตวา เหตสมปนนตาย นจรสเสว สห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 246

เลมท 27 ฉกกนปาตวณณนา หนา 246 ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน จตกขตต ป จกขตต วหารา อปนกขม อลทธา เจตโส สนต จตเต อวสวตตน ฯ ภกขน อปสงกมม สกกจจ ปรปจฉห สา เม ธมมมเทเสส ธาตอายตนาน จ ฯ จตตาร อรยสจจาน อนทรยาน พลาน จ โพชฌงคฏงคก มคค อตตมตถสส ปตตยา ฯ ตสสาห วจน สตวา กโรนต อนสาสน รตตยา ปรเม ยาเม ปพพชาตมนสสร ฯ รตตยา มชฌเม ยาเม ทพพจกข วโสธย รตตยา ปจฉเม ยาเม ตโมกขนธ ปทาลย ฯ ปตสเขน จ กาย ผรตวา วหร ตทา สตตมยา ปาเท ปสาเรส ตโมกขนธ ปทาลยาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ภกขนนต เขมาเถร สนธาย วทต ฯ โพชฌงคฏงคก มคคนต สตตโพชฌงค อฏงคก จ อรยมคค ฯ อตตมตถสส ปตตยาต อรหตตสส นพพานสเสว วา ปตตยา อธคมาย ฯ ปตสเขนาต ผลสมาปตตปรยาปนนาย ปตยา สเขน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 247

เลมท 27 วชยาเถรคาถาวณณนา หนา 247 จ ฯ กายนต สมปยตต นามกาย ตทนสาเรน รปกาย จ ฯ ผรตวาต ผสตวา พยาเปตวา วา ฯ สตตมยา ปาเท ปสาเรสนต วปสสนาย อารทธทวสโต สตตมย ปลลงก ภนทตวา ปาเท ปสาเรส ฯ กถ ตโมกขนธ ปทาลย ฯ อปทาลตปพพ โมหกขนธ อคคมคคาณาสนา ปทาเลตวา ฯ เสส เหฏา วตตนยเมว ฯ วชยาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ฉกกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _________________ # ๑ ม. ผสตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 248

เลมท 27 หนา 248 สตตกนปาตวณณนา อตตราเถรคาถาวณณนา สตตกนปาเต มสลาน คเหตวานาตอาทกา อตตราย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน สมภาวต(๑)กสลมลา สมปจตวโมกขสมภารา ปรปกกวมตตปรปาจนยธมมา หตวา อมสม พทธปปาเท สาวตถย อ ตรสม กลเคเห นพพตตตวา อตตราต ลทธนามา อนกกเมน ว ต ปตวา ปฏาจาราย เถรยา สนตก อปสงกม ฯ เถร ตสสา ธมม กเถส ฯ สา ธมม สตวา สสาเร ชาตสเวคา สาสเน อภปปสนนา หตวา ปพพช ฯ ปพพชตวา จ กตปพพกจจา ปฏาจาราย เถรยา สนตเก วปสสน ปฏเปตวา ภาวนมนย ชนต อปนสสยสมปนนตาย อนทรยาน ปรปาก คตตตา จ นจรสเสว วปสสน อสสกกาเปตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๕๙]มสลาน คเหตวาน ธ โกฏเฏนต มาณวา ปตตทาราน โปเสนตา ธน วนทนต มาณวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 249

เลมท 27 อตตราเถรคาถาวณณนา หนา 249 ฆเฏถ พทธสาสเน ย กตวา นานตปปต ขปป ปาทาน โธวตวา เอกมนต นสทถ ฯ จตต อปฏเปตวาน เอกคค สสมาหต ปจจเวกขถ สงขาเร ปรโต โน จ อตตโต ฯ ตสสาห วจน สตวา ปฏาจารานสาสน ปาเท ปกขาลยตวาน เอกมนเต อปาวส ฯ รตตยา ปรเม ยาเม ปพพชาตมนสสร รตตยา มชฌเม ยาเม ทพพจกข วโสธย ฯ รตตยา ปจฉเม ยาเม ตโมกขนธ ปทาลย เตวชชา อถ วฏาส กตา เต อนสาสน ฯ สกกว เทวา ตทสา สงคาเม อปราชต ปรกขตวา วหราม (๑) เตวชชามห อนาสวาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ จตต อปฏเปตวานาต ภาวนาจตต กมมฏาเน อปฏเปตวา ฯ กถ เอกคค สสมาหต ปจจเวกขถาต ปฏปตต (๒) ปจจเวกขถ สงขาเร อนจจนตป ทกขนตป อนตตาตป ลกขณตตย วปสสถาต อตโถ ฯ อท จ โอวาทกาเล อตตโน อ เส จ ภกขนน เถรยาทน โอวาทสส อนวาทวเสน วตต ฯ ปฏาจารานสาสนนต ปฏาจาราย เถรยา อนสฏ ฯ ปฏาจาราย # ๑ ม. วหสสาม ฯ ๒. ส. ปฏปาตยา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 250

เลมท 27 สตตกนปาตวณณนา หนา 250 สาสนนตป วา (๑) ปาโ ฯ อถ วฏาสนต เตวชชาภาวปปตตโต ปจฉาอาสนโต วฏาส ฯ อยมป เถร เอกทวส ปฏาจาราย เถรยา สนตเก กมมฏาน โสเธตวา อตตโน วสนฏาน ปวสตวา ปลลงก อาภชตวา นสท ฯ น ตาวม ปลลงก ภนทสสาม ยาว เม น อนปาทาย อาสเวห จตต วมจจตต นจฉย กตวา สมมสน อารภตวา อนกกเมน วปสสน อสสกกาเปตวา มคคปฏ- ปาตยา อภ าปฏสมภทาปรวาร อรหตต ปตวา เอกน- วสตยา ปจจเวกขณาณาย ปวตตาย อทานมห กตกจจาต โสมนสสชาตา อมา คาถา อทาเนตวา ปาเท ปสาเรส อรณคคมนเวลาย ฯ ตโต สมมเทว วภาตาย รตตยา เถรยา สนตก อปคนตวา อมา คาถา ปจจทาหาส ฯ เตน วตต กตา เต อนสาสนตอาท ฯ เสส สพพ เหฏา วตตนยเมว ฯ อตตราเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ # ๑. ย. สาสนนตป ปาโ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 251

เลมท 27 หนา 251 สต อปฏเปตวานาตอาทกา จาลาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนตวา อมสม พทธปปาเท มคเธ นาลกคาเม รปสารยา พราหมณยา กจฉมห นพพตต ตสสา นามคคหณทวเส จาลาต นาม อกส ตสสา กนฏาย อปจาลาต อถ ตสสา กนฏาย สสปจาลาต ฯ อมา ตสโสป ธมมเสนาปตสส กนฏภคนโย อเมส ปตตานมป ตณณ อทเมว นาม เย สนธาย เถรคาถาย จาเล อปจาเล สสปจาเลต (๑) อาคต ฯ อมา ปน ตสโสป ภคนโย ธมมเสนาปตสส ปพพชตภาว (๒) สตวา น ห นน โส โอรโก ธมมวนโย น สา โอรกา ปพพชชา ยตถ อมหาก อยโย ปพพชโตต อสสาหชาตา ตพพจฉนทา อสสมข รทมาน าตปรชน ปหาย ปพพชส ฯ ปพพชตวา จ ฆเฏนตโย วายมนตโย นจรสเสว อรหตต ปาปณส ฯ อรหตต ปน ปตวา นพพานสเขน ผลสเขน วหรนต ฯ ตาส จาลา ภกขน เอกทวส ปจฉาภตต ปณฑปาต- ปฏกกนตา อนธวน ปวสตวา ทวาวหาร นสท ฯ อถ น

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 252

เลมท 27 สตตกนปาตวณณนา หนา 252 มาโร อปสงกมตวา กาเมห อปเนส ฯ ย สนธาย สตเต วตต อถโข จาลา ภกขน ปพพณหสมย นวาเสตวา ปตตจวร อาทาย สาวตถย ปณฑาย ปาวส สาวตถย ปณฑาย จรตวา ปจฉาภตต ปณฑปาตปฏกกนตา เยน อนธวน เตนปสงกม ทวาวหาราย ฯ อปสงกมตวา อนธวน อชโฌคาเหตวา อ ตรสม รกขมเล ทวาวหาร นสท ฯ อถโข มาโร ปาปมา เยน จาลา ภกขน เตนปสงกม อปสงกมตวา จาล ภกขน เอตทโวจาต ฯ อนธวนมห ทวาวหาร นสนน มาโร ต อปสงกมตวา พรหมจรยวาสโต วจฉนทตกาโม (๓) ก น อททสส มณฑาสต- อาท ปจฉ ฯ อถสส สตถ คเณ ธมมสส จ นยยานกภาว ปกาเสตวา อตตโน กตกจจภาววภาวเนน ตสส วสยาตกกม ปเวเทส ฯ ต สตวา มาโร ทกข ทมมโน ตตเถว อนตรธาย ฯ อถ สา อตตโน มาเรน จ ภาสตา คาถา อทานวเสน กเถนต [๔๖๐] สต อปฏเปตวาน ภกขน ภาวตนทรยา ปฏวชฌ ปท สนต สงขารปสม สข ฯ ก น อททสส มณฑาส สมณ วย ทสสต น จ โรเจส ปาสณเฑ กมท จรส โมมหา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 253

เลมท 27 จาลาเถรคาถาวณณนา หนา 253 อโต พหทธา ปาสณฑา ทฏ โย อปนสสตา น เต ธมม วชานนต น เต ธมมสส โกวทา ฯ อตถ สกยกเล ชาโต พทโธ อปปฏปคคโล โส เม ธมมมเทเสส ทฏ น สมตกกม ฯ ทกข ทกขสมปปาท ทกขสส จ อตกกม อรยฏงคกมคค ทกขปสมคามน ฯ ตสสาห วจน สตวา วหร สาสเน รตา ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ สพพตถ วหตา นนท ตโมกขนโธ ปทาลโต เอว ชานาห ปาปม นหโต ตวมส อนตกาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ สต อปฏเปตวานาต สตปฏานภาวนาวเสน กายาทส อสภทกขานจจานตตวเสน สต สฏ อปฏ ต กตวา ฯ ภกขนต อตตาน สนธาย วทต ฯ ภาวตนทรยาต อรยมคคภาวนาย ภาวตสทธาทป จนทรยา ฯ ปฏวชฌ ปท สนตนต สนต ปท นพพาน สจฉกรยาปฏเวเธน ปฏวชฌ สจฉากาส ฯ สงขารปสมนต สพพสงขาราน อปสมเหตภต ฯ สขนต อจจนตสข ฯ ก น อททสสาต คาถา มาเรน วตตา ฯ ตตราย สงเขปตโถ อมสม โลเก พห สมยา เตส จ เทเสตาโร

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 254

เลมท 27 สตตกนปาตวณณนา หนา 254 พห เอว ตตถกรา เตส ก น โข ตว อททสส มณฑาส มณฑตเกสา อส ฯ น เกวล มณฑาว อถโข กาสาวธารเณน จ สมณ วย ทสสต ฯ น จ โรเจส ปาสณเฑต ตาปส- ปรพพาชกาทน อาทาสภเต ปาสณเฑ เต เต สมยนตเรเนว โรเจส ฯ กมท จรส โมมหาต ก นามท ย ปาสณฑวหต อช นพพานมคค ปหาย อชช กาลก กมมคค ปฏปชชนต อตวย มฬหา จรส ปรพภมสต ฯ ต สตวา เถร ปฏวจนทานมเขน ต ตชเชนต อโต พหทธาตอาทมาห ฯ ตตถ อโต พหทธา ปาสณฑา นาม อโต สมมาสมพทธสาสนโต พหทธา กฏสกพหการาทกา เต ห สตตาน ตณหาปาส ทฏ ปาส จ เฑนต ปาสณฑาต วจจนต ฯ เตนาห ทฏ โย อปนสสตาต สสสตทฏ คตาน อเปจจ นสสตา ทฏ คตาน อาทยสต อตโถ ฯ ยทคเคน จ ทฏ สนนสสตา ตทคเคน ปาสณฑสนนสสตา ฯ น เต ธมม วชานนตต เย ปาสณฑโน สสสตทฏ คตสนนสสตา อย ปวตตต ปวตตธมมมป ยถาภต น วชานนต ฯ น เต ธมมสส โกวทาต อย นวตต เอว นวตตตต นวตต- ธมมสสาป อกสลา ปวตตธมมมคเคป ห เต สมมฬหา กมงค ปน นวตตธมเมต ฯ เอว ปาสณฑวาทาน อนยยานกต ทสเสตวา อทาน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 255

เลมท 27 อปจาลาเถรคาถาวณณนา หนา 255 ก น อททสส มณฑาสต ป ห วสสชเชต อตถ สกยกเล ชาโตตอาท วตต ฯ ตตถ ทฏ น สมตกกมนต สพพาส ทฏ น สมตกกมนปาย ทฏ ชาลวนเวน ฯ เสส วตตนยเมว ฯ จาลาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ อปจาลาเถรคาถาวณณนา สตมตตอาทกา อปจาลาย เถรยา คาถา ฯ ตสสา วตถ จาลาย เถรยา วตถมห วตตเมว ฯ อยมป ห จาลา วย ปพพชตวา วปสสน ปฏเปตวา อรหตต ปตวา อทาเนนต สตมต จกขมต ภกขน ภาวตนทรยา ปฏวชฌ ปท สนต อกาปรสเสวตนต อม คาถ อภาส ฯ ตตถ สตมตต สตสมปนนา ปพพภาเคน ปรเมน สตเนปกเกน สมนนาคตา หตวา ปจฉา อรยมคคสส ภาวตตตา สตเวปลลปปตตยา อตตมาย สตยา สมนนาคตาต อตโถ ฯ จกขมตต ป าจกขนา สมนนาคตา อาทโต อทยตถคามนยา ป าย อรยาย นพเพธกาย สมนนาคตา หตวา ป า- เวปลลปปตตยา ปรเมน ป าจกขนา สมนนาคตาต วตต โหต ฯ อกาปรสเสวตนต อลามกปรเสห อตตมปรเสห อรเยห พทธาทห เสวต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 256

เลมท 27 สตตกนปาตวณณนา หนา 256 ก น ชาต น โรเจสต คาถา เถร กาเมส อปหาเรต- กาเมน มาเรน วตตา ฯ ก น ตว ภกขน น โรเจสต ห มาเรน ปฏา เถร อาห ชาต ขวาห อาวโส น โรเจมต ฯ อถ น มาโร ชาตสส กามา ปรโภคา ตสมา ชาตป อจฉตพพา กามาป ปรภ ชตพพาต ทสเสนโต ก น ชาต น โรเจส ชาโต กามาน ภ ชต ภ ชาห กามรตโย มาห ปจฉานตาปนต คาถมาห ฯ ตสสตโถ ก น ต การณ เยน ตว อปจาเล ชาต น โรเจส น โรเจยยาส น ต การณ อตถ ฯ ยสมา ชาโต กามาน ภ ชต อธ ชาโต กามคณสหตาน รปาทน ปฏเสวนโต กามสข ปรภ ชต ฯ น ห อชาตสส ต อตถ ตสมา ภ ชาห กามรตโย กามขฑฑารตโย อนภว ฯ มาห ปจฉานตาปน โยพพ เ สต วชชมาเนส โภเคส น มยา กามสขมนภตนต ปจฉานตาปน มา อโหส อมสม โลเก ธมมา นาม ยาวเทว อตถาธคมตโถ (๑) อตโถ จ กามสขตโถต ปากโฏยมตโถต อธปปาโย ฯ ต สตวา เถร ชาตยา ทกขนมตตต อตตโน จ ตสส วสยาตกกม วภาเวตวา ตชเชนต # ๑. ส. อตถาคมตโถ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 257

เลมท 27 อปจาลาเถรคาถาวณณนา 257 [๔๖๑] ชาตสส มรณ โหต หตถปาทาน เฉทน วธพนธปรเกลส ชาโต ทกข นคจฉต ฯ อตถ สกยกเล ชาโต สมพทโธ อปราชโต โส เม ธมมมเทเสส ชาตยา สมตกกม ฯ ทกข ทกขสมปปาท ทกขสส จ อตกกม อรยฏงคก มคค ทกขปสมคามน ฯ ตสสาห วจน สตวา วหร สาสเน รตา ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ สพพตถ วหตา นนท ตโมกขนโธ ปทาลโต เอว ชานาห ปาปม นหโต ตวมส อนตกาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ชาตสส มรณ โหตต ยสมา ชาตสส สตตสส มรณ โหต น อชาตสส ฯ น เกวล มรณเมว อถ โข ชราโรคาทโย ยตตกา อนตถา สพเพป เต ชาตสส โหนต ชาตเหตกา ฯ เตนาห ภควา ชาตปจจยา ชรา- มรณ โสกปรเทวทกขโทมนสสปายาสา สมภวนตต ฯ เตเนวาห หตถปาทาน เฉทนนต หตถาน ปาทาน จ เฉทน ชาตสเสว โหต น อชาตสส ฯ หตถปาทเฉทนาปเทเสน เจตถ ทวตตส (๑) กมมการณาป ทสสตา เอวาต ทฏพพ ฯ เตเนวาห วธพนธปรเกลส # ๑. ม. พาตตส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 258

เลมท 27 สตตกนปาตวณณนา หนา 258 ชาโต ทกข นคจฉตต ฯ ชวตวโยชนมฏ ปปหาราทสงขาต วธปรเกลส เจว อนทพนธนาทสงขาต พนธปรเกลส อ จ ยงก จ ทกข นาม ต สพพ ชาโต เอว นคจฉต น อชาโต ตสมา ชาต น โรเจมต ฯ อทาน ชาตยา กามาน จ อจจนตเมว อตตนา สมตกกนตภาว มลโต ปฏาย ทสเสนต อตถ สกยกเล ชาโตตอาทมาห ฯ ตตถ อปราชโตต กเลสมาราทนา เกนจ น ปราชโต ฯ สตถา ห สพพาภภ สเทวก โลก อ ทตถ อภภวตวา โต ตสมา อปราชโต ฯ เสส วตตนยตตา อตตานเมว ฯ อปจาลาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ สตตกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 259

เลมท 27 หนา 259 อฏกนปาตวณณนา สสปจาลาเถรคาถาวณณนา อฏกนปาเต ภกขน สลสมปนนาตอาทกา สสปจาลาย เถรยา คาถา ฯ อมสสาป วตถ จาลาย เถรยา วตถมห วตตเมว ฯ อยมป ห อายสมโต ธมมเสนาปตสส ปพพชตภาว สตวา สยมป อสสาหชาตา ปพพชตวา กตปพพกจจา วปสสน ปฏเปตวา ฆเฏนต วายมนต นจรสเสว อรหตต ปาปณ ฯ อรหตต ปน ปตวา ผลสมาปตตสเขน วหรนต เอกทวส อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา [๑]โสมนสสชาตา อทานวเสน [๔๖๒] ภกขน สลสมปนนา อนทรเยส สสวตา อธคจเฉ ปท สนต อเสจนกโมชวนต คาถมาห ฯ ตตถ สลสมปนนาต ปรสทเธน ภกขนสเลน สมนนาคตา ปรปณณา ฯ อนทรเยส สสวตาต มนจฉฏเถส อนทรเยส สฏ สวตา รปาทอารมมเณ อฏเ ราค อนฏเ โทส อสมเปกขเณ โมห จ ปหาย สฏ ปหตนทรยา ฯ อเสจ- นกโมชวนต เกนจ อนาสตก โอชวนต สภาวมธร สพพสสาป กเลสโรคสส วปสมโนสธภต อรยมคค นพพานเมว วา ฯ อรยมคคมป ห นพพานตถเกห ปฏปชชตพพโต กเลส-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 260

เลมท 27 อฏกนปาตวณณนา หนา 260 ปรฬาหาภาวโต จ ปท สนตนต วตต วฏฏต ฯ [๔๖๒] ตาวตสา จ ยามา จ ตสตา จาป เทวตา นมมานรตโน เทวา เย เทวา วสวตตโน ตตถ จตต ปณเธห ยตถ เต วสต ปเรต อย คาถา กามสคเคส นกนต อปปาเทหต ตตถ อยโยชน- วเสน เถร สมาปตตยา จาเวตกาเมน มาเรน วตตา ฯ ตตถ สหป การโน เตตตส ชนา ยตถ อปปนนา ต าน ตาวตสนต ฯ ตตถ นพพตตา สพเพป เทวปตตา ตาวตสา ฯ เกจ ปน ตาวตสาต เตส เทวาน นามเมวาต วทนต ฯ ทวห เทวโลเกห วสฏ ทพพ สข ยาตา อปยาตา สมปนนาต (๒) ยามา ฯ ทพพาย สมปตตยา ตฏา ปหฏาต ตสตา ฯ ปกตปฏยตตารมมณโต อตเรเกน รมตกามตา กาเล ยถารจเต โภเค นมมนตวา รมนตต นมมานรตโน ฯ จตตรจ ตวา ปเรห นมมเตส โภเคส วส วตเตนตต ปรนมมต- วสวตตโน ฯ ตตถ จตต ปณเธหต ตสม ตาวตสาทเก เทวนกาเย ตว จตต เปห อปปชชนาย นกนต กโรห ฯ จาตมหาราชกาน โภคา อตเรห นหนาต อธปปาเยน ตาวต- สาทโยว วตตา ฯ ยตถ เต วสต ปเรต เยส เทวนกาเยส ตยา ปพเพ วตถ ฯ อย กร ปพเพ เทเวส อปปชชนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 261

เลมท 27 สสปจาลาเถรคาถาวณณนา หนา 261 ตาวตสโต ปฏาย ป จกามสคเค โสเธตวา ปน เหฏโต โอตรนต ตสเตส ตวา ตโต จวตวา อทาน มนสเสส นพพตตา ฯ ต สตวา เถร ตฏต มาร ตยา วตตกามโลโก ฯ อ โป สพโพ โลโก ราคคคอาทห อาทตโต สมปชชลโต ฯ น ตตถ ว น จตต รมตต กามโต จ โลกโต จ อตตโน วนวตตตมานสต ทสเสตวา มาร ตชเชนต [๔๖๒] ตาวตสา จ ยามา จ ตสตา จาป เทวตา นมมานรตโน เทวา เย เทวา วสวตตโน ฯ กาล กาล ภวา ภว สกกายสม ปรกขตา อวตวตตา สกกาย ชาตมรณสารโน ฯ สพโพ อาทปโต โลโก สพโพ โลโก ปทปโต สพโพ ปชชลโต โลโก สพโพ โลโก ปกมปโต ฯ อกมปย อตลย อปถชชนเสวต พทโธ ธมมมเทเสส ตตถ เม นรโต มโน ฯ ตสสาห วจน สตวา วหร สาสเน รตา ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ สพพตถ วหตา นนท ตโมกขนโธ ปทาลโต เอว ชานาห ปาปม นหโต ตวมส อนตกาต อมา คาถา อภาส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 262

เลมท 27 อฏกนปาตวณณนา หนา 262 ตตถ กาล กาลนต ต ต กาล ฯ ภวา ภวนต ภวโต ภว ฯ สกกายสมนต ขนธป จเก ฯ ปรกขตาต ปรกขาร- การโน ฯ อท วตต โหต มาร ตยา วตตา ตาวตสาทโย เทวา ภวโต ภว อปคจฉนตา อนจจตาทอเนกาทนวากเล สกกาเย ปตฏ ตา ตสมา ตสม ภเว อปปตตกาเล เวมชฌกาเล ปรโยสานกาเลต ตสม ตสม กาเล สกกายเมว ปรกขตวา ตา ฯ ตโต เอว อวตวตตา สกกาย นสสรณาภมขา อหตวา สกกายตรเมว อนปรธาวนตา ชาตมรณสารโน ราคาทห (๓) อนคตตตา ปนปปน ชาตมรณเมว อนสสรนต ตโต น วมจจนตต ฯ สพโพ อาทปโต โลโกต มาร น เกวล ตยาวตต- กามโลโกเยว ธาตตตยส โต ฯ สพโพป โลโก ราคคค- อาทห เอกาทสห อาทตโต ฯ เตหเยว ปนปปน อาทปตตาย ปทปโต ฯ นรนตร เอกชาลภตตาย ปชชลโต ฯ ตณหาย สพพกเลเสห จ อโต จโต จ กมปตตาย จลตตาย ปกมปโต ฯ เอว อาทตเต ปชชลเต ปกมปเต จ โลเก เกนจป กมเปต จาเลต อสกกเณยยตาย อกมปย คณโต เอตตโกต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 263

เลมท 27 สสปจาลาเถรคาถาวณณนา หนา 263 ตเลต อสกกเณยยตาย อตตนา สทสสส อภาวโต จ อตลย พทธาทห อรเยห เอว โคจรภาวนาภคมโต เสวตตตา อปถชชนเสวต พทโธ ภควา มคคผลนพพานปปเภท นววธ โลกตตรธมม มหากรณาย ส โจทตมานโส อเทเสส สเทวกสส โลกสส กเถส ปเวเทส ฯ ตตถ ตสม อรยธมเม มยห มโน นรโต อภรโต น ตโต วนวตตตต อตโถ ฯ เสส เหฏา วตตนยเมว ฯ สสปจาลาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ อฏกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 264

เลมท 27 หนา 264 นวกนปาตวณณนา วฑฒมาตเถรคาถาวณณนา นวกนปาเต ฯ มา ส เต วฑฒ โลกมหตอาทกา วฑฒมาตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส (๑) ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน สมภตวโมกข- สมภารา หตวา อมสม พทธปปาเท ภารกจฉกนคเร กลเคเห นพพตตตวา วยปปตตา ปตกล คตา เอก ปตต วชาย ฯตสส วฑโฒต นาม อโหส ฯ ตโต ปฏาย สา วฑฒมาตาต โวหรยตถ ฯ สา ภกขนน (๒) สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธ- สทธา ปตต าตน นยยาเทตวา ภกขนปสสย คนตวา ปพพช ฯ อโต ปร ย วตตพพ ต วฑฒตเถรสส วตถมห อาคตเมว ฯ วฑฒตเถร ห อตตโน ปตต สนตรตตร เอกก ภกขนปสสเย อตตโน ทสสนตถาย อปคต อย เถร กสมา ตว เอกโก สนตรตตโรว อธาคโตต โจเทตวา โอวทนต [๔๖๓] มา ส เต วฑฒ โลกมห วนโถ อห กทาจน มา ปตตก ปนปปน อห ทกขสส ภาคมา ฯ # ๑. ภเว ฯ ๒. ม. ภกขน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 265

เลมท 27 วฑฒมาตเถรคาถาวณณนา หนา 265 สข ห วฑฒ มนโย อเนชา ฉนนสสยา สตภตา ทมปปตตา วหรนต อนาสวา ฯ เตหานจณณ อสห มคค ทสสนปตตยา ทกขสสนตกรยาย ตว วฑฒ อนพรหยาต อมา ตสโส คาถา อภาส ฯ ตตถ มา ส เต วฑฒ โลกมห วนโถ อห กทาจนนต สต นปาตมตต ฯ วฑฒ ปตตก สพพสมมป สตตโลเก สงขาร- โลเก จ กเลสวนโถ ตยห กทาจป มา อห มา อโหส ฯ ตตถ การณมาห มา ปตตก ปนปปน อห ทกขสส ภาคมาต วนถ อนจฉนทนโต ตนมตตสส (๑) ปนปปน อปราปร ชาตอาททกขสส ภาค มา อโหส ฯ เอว วนถสส อสมจเฉเท อาทนว ทสเสตวา อทาน สมจเฉเท อานสส ทสเสนต สข ห วฑฒาตอาทมาห ฯ ตสสตโถ ปตตก วฑฒ โมเนยยธมมสมนนาคเตน มนโย เอชาสงขาตาย ตณหาย อภาเวน อเนชา ทสสนมคเคเนว ปหนวจกจฉตาย ฉนนสสยา สพพกเลสปรฬาหาภาเวน สตภตา อตตมสส ทมถสส อธคตตตา ทมปปตตา อนาสวา ขณาสวา สข วหรนต ฯ น เตส เอตรห เจโตทกข อตถ อายต ปน สพพมป ทกข น ภวสสเตว ฯ # ๑ ส. อนจนนโต จตตสส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 266

เลมท 27 นวกนปาตวณณนา หนา 266 ยสมา เจเตว (๑) ตสมา เตหานจณณ อสห ฯเปฯ อนพรหยาต เตห ขณาสเวห อสห อนจณณ ปฏปนน สมถวปสสนามคค าณทสสนสส อธคมาย สกลสสาป วฏฏทกขสส อนตกรยาย วฑฒ ตว อนพรหย วฑเฒยยาสต ฯ ต สตวา วฑฒตเถโร อทธา มม มาตา อรหตเต ปตฏ ตาต จนเตตวา ตมตถ ปเวเทนโต [๔๖๓] วสารทา ว ภณส เอตมตถ ชเนตต เม ม าม นน มามเก วนโถ เต น วชชตต คาถมาห ฯ ตตถ วสารทาว ภณส เอตมตถ ชเนตต เมต มา ส เต วฑฒ โลกมห วนโถ อห กทาจนนต เอตมตถ เอต โอวาท อมม วคตสารชชา กตถจ อลคคา อนลลนา ว (๒) หตวา มยห วทส ฯ ตสมา ม าม นน มามเก วนโถ เตน วชชตต นน มามเก มยห อมม เคหสตเปมมตโตป วนโถ ตยห มย น วชชตต ม าม น มามกาต อตโถ ฯ ต สตวา เถร อณมตโตป กเลโส กตถจป วสเย มม น วชชตต วตวา อตตโน กตกจจต ปกาเสนต [๔๖๓] เย เกจ วฑฒ สงขารา หนา อกกฏมชฌมา อณป อณมตโตป วนโถ เม น วชชต ฯ # ๑. ส. ยสมา น ภเว ฯ ย. ยสมา เจ เต เทว ฯ # ๒. ส. อนาลตตาว ย. อนาลนาว ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 267

เลมท 27 วฑฒมาตเถรคาถาวณณนา หนา 267 สพเพ เม อาสวา ขณา อปปมตตสส ฌายโต ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสนนต อม คาถาทวยมาห ฯ ตตถ เย เกจต อนยมวจน ฯ สงขาราต สงขตธมมา ฯ หนาต ลามกา ปตกฏา ฯ อกกฏมชฌมาต ปณตา เจว มชฌมา จ ฯ เตส ชรามรณสงขตา หนา ชาตสงขตา (๑) อกกฏา อภยวมสสตา มชฌมา ฯ หเนห วา ฉนทาทห นพพตตตา หนา มชฌเมห มชฌมา ปณเตห อกกฏา ฯ อกสลธมมา วา หนา โลกตตรธมมา อกกฏา อตรา มชฌมา ฯ อณป อณมตโตปต น เกวล ตย เอว อถโข เย เกจ หนาทเภทภนนา สงขารา เตส สพเพส อณป อณมตโตป อตปรตตโกป วนโถ มยห น วชชต ฯ ตตถ การณมาห สพเพ เม อาสวา ขณา อปปมตตสส ฌายโตต ฯ ตตถ อปปมตตสส ฌายโตต อปปมตตาย ฌายนตยา ลงควปลลาเสน เหต วตต ฯ เอตถ จ ยสมา ตสโส วชชา อนปปตตา ตสมา กต พทธสส สาสน ฯ ยสมา อปปมตตา ฌายน ตสมา สพเพ เม อาสวา ขณา อณป อณมตโตป วนโถ เม น วชชตต โยชนา ฯ เอว วตตโอวาท องกส กตวา ส ชาตสเวโค เถโร # ๑ ส. ปรสงขตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 268

เลมท 27 นวกนปาตวณณนา หนา 268 วหาร คนตวา ทวาฏาเน นสนโน วปสสน วฑเฒตวา อรหตต ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ส ชาต- โสมนสโส มาต สนตก คนตวา อ พยากโรนโต [๔๖๓] อฬาร วต เม มาตา ปโตท สมวสสร ปรมตถส หตา คาถา ยถาป อนกมปกา ฯ ตสสาห วจน สตวา อนสฏ ชเนตตยา ธมมสเวคมาปาท โยคกเขมสส ปตตยา ฯ โสห ปธานปหตตโต รตตนทวมตนทโต มาตรา โจทโต สนโต อผส สนตมตตมนต อมา ตสโส คาถา อภาส ฯ อถ เถร อตตโน วจน องกส กตวา ปตตสส อรหตต- ปปตตยา อาราธตจตตา เตน ภาสตคาถา สย ปจจนภาส ฯ เอว ตาป เถรคาถา นาม ชาตา ฯ ตตถ อฬารนต วปล มหนต ฯ ปโตทนต โอวาท- ปโตท ฯ สมวสสรต สมมา ปวตเตส วตาต โยชนา ฯ โก ปน โส ปโตโทต อาห ปรมตถส หตา คาถาต ฯ ต มา ส เต วฑฒ โลกมหตอาทคาถา สนธาย วทต ฯ ยถาป อนกมปกาต ยถา อ าป อนคคาหกา เอว มยห มาตา ปวตตนวตตวภาวนคาถาสงขาต อฬาร ปโตท ปาชนทณฑก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 269

เลมท 27 วฑฒมาตเถรคาถาวณณนา หนา 269 มม าณเวคสมตเตช ปวตเตสต อตโถ ฯ ธมมสเวคมาปาทนต าณภยาวหตตา (๑) อตวย มหนต ภสน สเวค อาปชช ฯ ปธานปหตตโตต จตพพธสมมปปธานโยเคน นพพาน ปฏเปสตจตโต ฯ อผส สนตมตตมนต อนตตร สนต นพพาน ผส อธคจฉนต อตโถ ฯ วฑฒมาตเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ นวกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ # ๑ ส. ย. ...วหนต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 270

เลมท 27 หนา 270 เอกาทสกนปาตวณณนา กสาโคตมเถรคาถาวณณนา เอกาทสกนปาเต กลยาณมตตตาตอาทกา กสาโคตมยา เถรยา คาถา ฯ อย กร ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส สตถ สนตเก ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน ลขจวรธารน อคคฏาเน เปนต ทสวา อธการกมม กตวา ต านนตร ปตเถส ฯ สา กปปสตสหสส เทวมนสเสส สสรนต อมสม พทธปปาเท สาวตถย ทคคตกเล นพพตต โคตมตสสา นาม อโหส ฯ กสสรรตาย ปน กสาโคตมต โวหรยตถ ฯ ต ปตกล คต ทคคตกลสส ธตาต ปรภวส ฯ สา เอก ปตต วชาย ฯ ปตตลาเภน จสสา สมมาน อกส ฯ โส ปนสสา ปตโต อาธาวตวา ปรธาวตวา กฬนกาเล กาลมกาส ฯ เตนสสา โสกมมาโท อปปชช ฯ สา อห ปพเพ ปรภวปตตา หตวา ปตตสส ชาตกาลโต ปฏาย สกการ ปาปณ อเม มยห ปตต พห ฉฑเฑตมป วายมนตต โสกมมาทวเสน มตกเฬวร องเกนาทาย ปตตสส เม เภสชช เทถาต เคหทวารปฏปาตยา นคเร

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 271

เลมท 27 กสาโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 271 วจรต ฯ มนสสา เภสชช กโตต ปรภาสนต ฯ สา เตส กถ น คณหาต ฯ อถ น เอโก ปณฑตปรโส อย ปตตโสเกน จตตวกเขป ปตตา เอตสสา เภสชช ทสพโลเยว ชานสสตต จนเตตวา อมม ตว ปตตสส เภสชช สมมา- สมพทธ อปสงกมตวา ปจฉาต อาห ฯ สา สตถ ธมม- เทสนาเวลาย วหาร คนตวา ปตตสส เม เภสชช เทถ ภควาต อาห ฯ สตถา ตสสา อปนสสย ทสวา คจฉ นคร ปวสตวา ยสม เคเห โกจ มตปพโพ นตถ ตโต สทธตถก อาหราต อาห ฯ สา สาธ ภนเตต ตฏมานสา นคร ปวสตวา ปมเคเหเยว สตถา มม ปตตสส เภสชชตถาย สทธตถก อาหราเปต สเจ เอตสม เคเห โกจ มตปพโพ นตถ สทธตถก เม เทถาต อาห ฯ โก อธ มเต คเณต สกโกตต ฯ ก เตน ห อล อธ สทธตถเกหต ทตย ตตย ฆร คนตวา พทธานภาเวน วคตมมาทา ปกตจตเต ตา จนเตส สกลนคเร อยเมว นยโม ภวสสต อท หตานกมปนา ภควตา ทฏ ภวสสตต สเวค ลภตวา ตโตว พห นกขมตวา ปตต อามกสสาเน ฉฑเฑตวา อม คาถมาห น คามธมโม นคมสส ธมโม (๑) น จาปย เอกกลสส ธมโม # ๑ โน นคมสส ธมโมตป ทสสต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 272

เลมท 27 เอกาทสกนปาตวณณนา หนา 272 สพพสส โลกสส สเทวกสส เอเสว ธมโม ยทท อนจจตาต ฯ เอว จ ปน วตวา สตถ สนตก อคมาส ฯ อถ น สตถา ลทโธ เต โคตม สทธตถโกต อาห ฯ นฏ ต ภนเต สทธตถเกน กมม ปตฏา ปน เม โหถาต อาห ฯ อถสสา สตถา ต ปตตปสสมมตต พยาสตตมนส นร สตต คาม มโหโฆว มจจ อาทาย คจฉตต คาถมาห ฯ คาถาปรโยสาเน ยถา ตาว โสตาปตตผเล ปตฏาย สตถาร ปพพชช ยาจ ฯ สตถา ภกขนน สนตเก ปพพชต อนชาน ฯ สา สตถาร ตกขตต ปทกขณ กตวา วนทตวา ภกขนปสสย คนตวา ปพพชตวา อปสมปท ลภตวา นจรสเสว โยนโสมนสการกมม กโรนต วปสสน วฑเฒส ฯ อถสสา สตถา โย จ วสสสต ชเว อปสส อมต ปท เอกาห ชวต เสยโย ปสสโต อมต ปทนต อม โอภาสคาถมาห ฯ สา คาถาปรโยสาเน อรหตต ปาปณตวา ปรกขารวล เช ปรมกกฏา หตวา ตห ลเขห สมนนาคต จวร ปารปตวา วจร ฯ อถ น สตถา เชตวเน นสนโน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 273

เลมท 27 กสาโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 273 ภกขนโย ปฏปาตยา านนตเร เปนโต ลขจวรธารน อคคฏาเน เปส ฯ สา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา สตถาร นสสาย มยา อย วเสโส ลทโธต กลยาณมตตปสสา มเขน อมา คาถา อภาส [๔๖๔] กลยาณมตตตา มนนา โลก อาทสส วณณตา กลยาณมตเต ภชมาโน อป พาโล ปณฑโต อสส ฯ ภชตพพา สปปรสา ป า ตถาป วฑฒต ภชนตาน ภชมาโน สปปรเส สพเพหป ทกเขห ปมจเจยย ฯ ทกข เจว วชาเนยย ทกขสส จ สมทย นโรธ อฏงคก จ มคค จตตารป อรยสจจาน ฯ ทกโข อตถภาโว อกขาโต ปรสทมมสารถนา สปตตกมป ห ทกข อปเปกจจา สก วชาตาโย ฯ คลเก อป กนตนต สขมาลนโย วสาน ขาทนต ชนมารกมชฌคตา อโภป พยสนาน อนโภนต ฯ อปวช า คจฉนต อททสาห ปต มต ปนถมห วชายตวาน อปปตตาว สก ฆร ฯ เทว ปตตา กาลกตา ปต จ ปนเถ มโต กปณกาย มาตา ปตา จ ภาตา ฑยหนต จ เอกจตกาย ฯ ขณกลเน กปเณ อนภต เต ทกข อปรมาณ อสส จ เต ปวตต พหน จ ชาตสหสสาน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 274

เลมท 27 เอกาทสกนปาตวณณนา หนา 274 วสตา สสานมชเฌ อโถป ขาทตาน ปตตมสาน หตกลกา สพพครหตา มตปตกา อมตมธคจฉ ฯ ภาวโต เม มคโค อรโย อฏงคโก อมตคาม นพพานมป สจฉกต ธมมาทาส อเวกขห ฯ อหมมห กนตสลลา โอหตภารา กต ห กรณย กสาโคตม เถร วมตตจตตา อม ภณต ฯ ตตถ กลยาณมตตตาต กลยาโณ ภทโท สนทโร มตโต เอตสสาต กลยาณมตโต ฯ โย ยสส สลาทคณสมปนโน (๑) อฆสส ฆตาหตสส วธาตา เอว สพพากาเรน อปกาโร มตโต โหต โส ปคคโล กลยาณมตโต ตสส ภาโว กลยาณมตตตา กลยาณมตตวนตตา ฯ มนนาต สตถารา ฯ โลก อาทสส วณณตาต กลยาณมตเต อนคนตพพนต สตตโลก อททสส สกลเมว หท อานนท พรหมจรย ยทท กลยาณมตตตา กลยาณสหายตา กลยาณสมปวงกตา กลยาณมตตสเสต เมฆย ภกขโน ปาฏกงข กลยาณสหายสส กลยาณสมปวงกสส ย สลวา ภวสสต ปาตโมกข- สวรสวโต วหรสสตต จ เอวมาทนา ปสสตา ฯ กลยาณมตเต ภชมาโนตอาท กลยาณมตตตาย อานสส- ทสสน ฯ ตตถ อป พาโล ปณฑโต อสสาต กลยาณมตเต # ๑ ม. สลาทคณสมาทเปตา ฯ ๒. ข. อ. ๒๕/๘๘/๑๒๗ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 275

เลมท 27 กสาโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 275 ภชมาโน ปคคโล ปพเพ สตาทวรเหน พาโลป สมาโน อสสตสวนาทนา ปณฑโต ภเวยย ฯ ภชตพพา สปปรสาต พาลสสาป ปณฑตภาวเหตโต พทธาทโย สปปรสา กาเลน กาล อปสงกมนาทนา เสวตพพา ฯ ป า ตถาป วฑฒต ภชนตานนต กลยาณมตเต ภชนตาน ตถา ป า วฑฒต พรหต ปารปร คจฉต ฯ ยถา เตส โย โกจ ขตตยาทโก ภชมาโน สปปรเส สพเพห ชาตอาททกเขห ปมจเจยยาต โยชนา ฯ มจจนวธ ปน กลยาณมตตวธนา ทสเสต ทกข เจว วชาเนยยาตอาท วตต ฯ ตตถ จตตารป อรยสจจานต ทกข จ ทกขสมทย จ นโรธ จ อฏงคก มคค จาต อมาน จตตาร อรยสจจาน วชาเนยย ปฏวชเฌยยาต โยชนา ฯ ทกโข อตถภาโวตอาทกา เทว คาถา อ ตราย ยกขนยา อตถภาว ครหนตยา ภาสตา ฯ ตตถ ทกโข อตถภาโว อกขาโตต จปลตา คพภธารณ สพพกาล ปรปฏพทธวตตตาต เอวมาทห อาทนเวห อตถภาโว ทกโขต ปรสทมมสารถนา ภควตา กถโต ฯ สปตตกมป ห ทกขนต สปตตวาโส สปตตยา สทธ สวาโสป ทกโข อยมป อตถภาเว อาทนโวต อธปปาโย ฯ อปเปกจจา สก วชาตาโยต เอกจจา อตถโย เอกวารเมว วชาตา ปมคพเภ วชายนทกข

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 276

เลมท 27 เอกาทสกนปาตวณณนา หนา 276 อสหนตโย ฯ คลเก อป กนตนตต อตตโน ควมป ฉนทนต ฯ สขมาลนโย วสาน ขาทนตต สขมาลสรรา อตตโน สขมาล- ภาเวน เขท อวสหนตโย วสานป ขาทนต ฯ ชนมารก- มชฌคตาต ชนมารโก วจจต มฬหคพโภ ฯ มาตคามชนสส (๑) มารโก มชฌคตา ชนมารกา กจฉคตา มฬหคพภาต อตโถ ฯ อโภป พยสนาน อนโภนตต คพโภ คพภน จาต เทวป ชนา มรณ จ มารณนตกพยสนาน จ ปาปณนต ฯ อปเร ปน ภณนต ชนมารกา นาม กเลสา เตส มชฌคตา กเลสสนตานปตตา อโภป ชายาปตกา อธ กเลสปรฬาหวเสน อายต ทคคตปรกกเลสวเสน พยสนาน ปาปณนตต ฯ อมา กร เทว คาถา สา ยกขน ปรมตตภาเว อตตโน อนภตทกข อนสสรตวา อาห ฯ เถร ปน อตถภาเว อาทนววภาวนาย ปจจนภาสนต อโวจ ฯ อปวช า คจฉนตตอาทกา เทว คาถา ปฏาจาราย เถรยา ปวตต อารพภ ภาสตา ฯ ตตถ อปวช า คจฉนตต อปคตวชายนกาลา มคค คจฉนต อปปตตาว สก เคห ปนเถ วชายตวาน ปต มต อททส อหนต โยชนา ฯ กปณกายาต วรากาย ฯ อมา กร เทว คาถา ปฏาจาราย ตทา โสกมมาทปตตาย วตตาการสส อนกรณวเสน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 277

เลมท 27 กสาโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 277 อตถภาเว อาทนววภาวนตถเมว เถรยา วตตา ฯ อภยมเปต อทาหรณภาเวน อาเนตวา อทาน อตตโน อนภต ทกข วภาเวนต ขณกลเนตอาทมาห ฯ ตตถ ขณกลเนต โภคาทห ปารช ปตตกลเก ฯ กปเณต ปรม- อว าต ปตเต ฯ อภย เจต อตตโน เอว อามนตนวจน ฯ อนภต เต ทกข อปรมาณนต อมสม อตตภาเว ฯ อโต ปรมตตภาเวส วา อนปปก ทกข ตยา อนภวต ฯ อทาน ต ทกข เอกเทเสน วภชตวา ทสเสต อสส จ เต ปวตตนตอาท วตต ฯ ตสสตโถ อมสม อนมตคเค สสาเร ปรพภมนตยา พหกาน ชาตสหสสาน โสกาภภตาย อสส จ ปวตต อวเสสต กตวา วตต เจต มหาสมททสส อทกโตป พหกเมว สยา ฯ วสตา สสานมชเฌต มนสสมสขาทกา สนข สงคาล จ หตวา สสานมชเฌ วสตา ฯ ขาทตาน ปตตมสานต พยคฆทปพฬาราทกาเล ปตตมสานป ขาทตาน ฯ หตกลกาต วนฏกลวสา ฯ สพพครหตาต สพเพห ฆรวาสห ครหตา ครหปปตตา ฯ มตปตกาต วธวา ฯ อเม ปน ตโย ปกาเร ปรมตตภาเว อตตโน อนปปตเต คเหตวา วทต ฯ เอวภตาป หตวา อธกจจลทธกลยาณมตตเสวน (๑) อมตมธคจฉ นพพาน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 278

เลมท 27 เอกาทสกนปาตวณณนา หนา 278 อนปปตตา ฯ อทาน ตเมว อมตาธคม ปากฏ กตวา ทสเสต ภาวโตตอาท วตต ฯ ตตถ ภาวโตต วภาวโต อปปาทโต วฑฒโต ภาวนาภสมยวเสน ปฏวทโธ (๑)ฯ ธมมาทาส อเวกขหนต ธมมมย อาทาส อททกข อปสส อห ฯ อหมมห กนตสลลาต อรยมคเคน สมจฉนนราคาท- สลลา อห อมห ฯ โอหตภาราต โอโรปตกามขนธกเลสาภ- สงขารภารา ฯ กต ห กรณยนต ปร าทเภท โสฬสวธมป กจจ กต ปรโยสต ฯ วมตตจตตา อม ภณต สพพโส มตตจตตา กสาโคตม เถร อมมตถ กลยาณมตตตาต อาทนา คาถาพนธวเสน อภณต อตตาน ปร วย เถร วทต ฯ ตตรท อมสสา เถรยา อปทาน (๒) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทาห หสวตย ชาตา อ ตเร กเล อเปตวา ต นรวร สรณ สมปาคม ฯ ธมม จ ตสส อสโสส จตสจจปส หต มธร ปรมสสาท วฏฏสนตสขาวห ฯ ตทา จ ภกขน ธโร ลขจวรธารน เปนโต เอตทคคมห วณณย ปรสตตโม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 279

เลมท 27 กสาโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 279 ชเนตวานปปก ปต สตวา ภกขนยา คเณ การ กตวาน พทธสส ยถาสตต ยถาพล ฯ นปจจ มนธร (๑) ต ต าน อภปตถย ตทานโมท สมพทโธ านลาภาย นายโก ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา กสาโคตม นาเมน เหสสต สตถ สาวกา ฯ ต สตวา มทตา หตวา ยาวชว ตทา ชน เมตตจตตา ปรจร ปจจเยห วนายก ฯ เตห กมเมห สกเตห เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตสมคจฉห ฯ อมสม ภททเก กปเป พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ อปฏาโก มเหสสส ตทา อาส นรสสโร กาสราชา กก นาม พาราณสปรตตเม ฯ ป จม ตสส ธตาห ธมมา นาเมน วสสตา ธมม สตวา ชนคคสส ปพพชช สมโรจย ฯ อนชาน น โน ตาโต อคาเรว ตทา มย วสวสสสหสสาน วจรมห อตนทตา ฯ # ๑ ม. มนวร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 280

เลมท 27 เอกาทสกนปาตวณณนา หนา 280 โกมารพรหมจรย ราชก า สเข ตา พทโธปฏานนรตา มทตา สตต ธตโร ฯ สมณ สมณคตตา จ ภกขน ภกขทาสกา ธมมา เจว สธมมา จ สตตม สงฆทาสกา ฯ เขมา อปปลวณณา จ ปฏาจารา จ กณฑลา อห จ ธมมทนนา จ วสาขา โหต สตตม ฯ เตห กมเมห สกเตห เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตสมคจฉห ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน ชาตา เสฏ กเล อห ทคคเต อธเน นเจ คตา จ สธน กล ฯ ปต เปตวา เสสา เม เทสสนต อธนา อต ยทา จ ปสตา อาส สพเพส ทยตา ตทา ฯ ยทา โส ตรโณ ภทโท โกมลโก สเขธโต สปาณมว กนโต เม ตทา ยมวส คโต ฯ โสกฏฏาทนวทนา อสสเนตตา รทมมขา มต กณปมาทาย วลปนต คมามห ฯ ตทา เอเกน สนทฏา อเปตวาภสกกตตม อโวจ เทห เภสชช ปตตส ชวนนต โภ ฯ น วชชนเต มตา ยสม เคเห สทธตถก ตโต อาหราต ชโน อาห วนโยปายโกวโท ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 281

เลมท 27 กสาโคตมเถรคาถาวณณนา หนา 281 ตทา คมตวา สาวตถ น ลภ ตาทส ฆร กโต สทธตถก ตสมา ตโต ลทธา สต อห ฯ กณป ฉฑฑยตวาน อเปส โลกนายก ทรโตว มม ทสวา อโวจ มธรสสโร ฯ โย จ วสสสต ชเว อปสส อทยพพย เอกาห ชวต เสยโย ปสสโต อทยพพย ฯ น คามธมโม นคมสส ธมโม น จาปย เอกกลสส ธมโม สพพสส โลกสส สเทวกสส เอเสว ธมโม ยททมนจจตา ฯ สาห สตวานมา คาถา ธมมจกข วโสธย ตโต ว าตสทธมมา ปพพช อนคารย ฯ ตถา ปพพชตา สนต ย ชนต ชนสาสเน นจเรเนว กาเลน อรหตต อปาปณ ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา ปรจตตาน ชานาม สตถสาสนการกา ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต เขเปตวา อาสเว สพเพ วสทธาส สนมมลา ฯ ปรจณโณ มยา สตถา กต พทธสส สาสน โอหโต ครโก ภาโร ภวเนตต สมหตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 282

เลมท 27 เอกาทสกนปาตวณณนา หนา 282 ยสสตถาย ปพพชตา อคารสมานคารย โส เม อตโถ อนปปตโต สพพสโยชนกขโย ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ าณ เม วมล สทธ พทธเสฏสส วาหสา ฯ สงการกฏา อาหตวา สสานา รถยาป จ ตโต สงฆาฏก กตวา ลข ธาเรม จวร ฯ ชโน ตสม คเณ ตฏโ ลขจวรธารเณ เปส เอตทคคมห ปรสาส วนายโก ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ กสาโคตมเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ เอกาทสกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 283

เลมท 27 หนา 283 ทวาทสกนปาตวณณนา อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา ทวาทสกนปาเต อโภ มาตา จ ธตา จาตอาทกา อปปลวณณาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปทมตตรสส ภควโต กาเล หสวตนคเร กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา มหาชเนน สทธ สตถ สนตก คนตวา ธมม สณนต สตถาร เอก ภกขน อทธมนตาน อคคฏาเน เปนต ทสวา สตตาห พทธปปมขสส ภกขสงฆสส มหาทาน ทตวา ต านนตร ปตเถส ฯ สา ยาวชว กสล กตวา เทวมนสเสส สสรนต กสสปพทธกาเล พาราณสนคเร กกสส กาสร โ เคเห ปฏสนธ คเหตวา สตตนน ภคนน อพภนตรา หตวา วสตวสสสหสสาน พรหมจรย จรตวา ภกขสงฆสส ปรเวณ กาเรตวา เทวโลเก นพพตตา ฯ ตโต จวตวา ปน มนสสโลก อาคจฉนต เอกสม คามเก สหตถา กมม กตวา ชวนกฏาเน นพพตตา ฯ สา เอกทวส เขตตกฏ คจฉนต อนตรามคเค เอกสม สเร ปาโตว ปปผต ปทมปปผ ทสวา ต สร โอรยห ตเมว ปปผ จ ลาชปกขปนตถาย ปทมนปตต จ คเหตวา เกทาเร

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 284

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 284 สาลสสาน ฉนทตวา กฏกาย นสนนา ลาเช ภชชตวา ป จ ลาชสตาน กตวา เปส ฯ ตสม ขเณ คนธมาทนปพพเต นโรธสมาปตตโต วฏ โต เอโก ปจเจกพทโธ อาคนตวา ตสสา อวทเร าเน อฏาส ฯ สา ปจเจกพทธ ทสวา ลาเชห สทธ ปทมปปผ คเหตวา กฏโต โอรยห ลาเช ปจเจกพทธสส ปตเต ปกขปตวา ปทมปปเผน ปตต ปธาย อทาส ฯ อถสสา ปจเจกพทเธ โถก คเต เอตทโหส ปพพชตา นาม ปปเผน อนตถกา อห ปปผ คเหตวา ปลนทสสามต คนตวา ปจเจกพทธสส หตถโต ปปผ คเหตวา ปน จนเตส สเจ อยโย ปปเผน อนตถโก อภวสส ปตตมตถเก เปต นาทสส อทธา อยยสส อตโถ ภวสสตต ปน คนตวา ปตตมตถเก ปปผ เปตวา ปจเจกพทธ ขมาเปตวา ภนเต อเมส เม ลาชาน นสสนเทน ลาชคณนาย มม ปตโต (๑) อสส ปทมปปผนสสนเทน นพพตตนพพตตฏาเน ปเท ปเท ปทมปปผ อฏหตต ปตถน อกาส ฯ ปจเจกพทโธ ตสสา ปสสนตยาว อากาเสน คนธมาทนปพพต คนตวา ต ปทม นนทมลกปพภาเร ปจเจกพทธาน อกกมนโสปานสมเป ปาทป ฉน กตวา เปส ฯ สาป ตสส กมมสส นสสนเทน เทวโลเก ปฏสนธ # ๑. ปตตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 285

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 285 คณห นพพตตกาลโต ปฏาย ตสสา ปเท ปเท มหาปทมปปผ อฏาส ฯ สา ตโต จวตวา ปพพตปาเท เอกสม ปทมสเร ปทมคพเภ นพพตต ฯ ต นสสาย เอโก ตาปโส วสต โส ปาโตว มขโธวนตถาย สร คนตวา ต ปปผ ทสวา จนเตส อท ปปผ เสเสห มหนตตร เสสาน จ ปปผตาน อท มกลตเมว ภวตพพเมตถ การเณนาต อทก โอตรตวา ต ปปผ คณห ฯ ต เตน คหตมตตเมว ปปผต ฯ ตาปโส อนโต ปทมคพเภ นปนนทารก อททส ฯ ทฏกาลโต ปฏาย จ ธตสเนห ลภตวา ปทเมเนว สทธ ปณณสาล เนตวา ม จเก นปชชาเปส ฯ อถสสา ป านภาเวน องคฏเก ขร นพพตต ฯ โส ตสม ปปเผ มลาเต อ นว ปปผ อาหรตวา ต นปชชาเปส ฯ อถสสา (๑) อาธาวนวธาวเนน กฬต สมตถกาลโต ปฏาย ปทวาเร ปทวาเร ปทมปปผ อฏาต กงกมราสสส วย ตสสา สรรวณโณ โหต ฯ สา อปตตา เทววณณ อตกกนตา มานสวณณ อโหส ฯ สา ปตร ผลาผลตถาย คเต ปณณสาลาย โอหยต ฯ อเถกทวส ตสสา วยปปตตกาเล ปตร ผลาผลตถาย คเต เอโก วนจรโก ต ทสวา จนเตส มนสสาน นาม เอว วธ รป นตถ อต วมสสสาม นนต ตาปสสส อาคมน # ๑ ส. อถสส ตสสา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 286

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 286 อทกขนโต นสท ฯ สา ปตร อาคจฉนเต ปฏปถ คนตวา ตสส หตถโต กาชกมณฑล อคคเหส อาคนตวา นสนนสส จ อตตโน กรณวตต ทสเสส ฯ ตทา โส วนจรโก มนสสภาว ตวา ตาปส อภวาเทตวา นสท ฯ ตาปโส ต วนจรก วนมลผเลห จ ปานเยน จ นมนเตตวา โภ ปรส อมสมเยว าเน วสสสส อทาห คมสสสต ปจฉ ฯ คมสสาม ภนเต อธ ก กรสสามต ฯ อท ตยา ทฏการณ คตฏาเน (๑) อกเถต สกขสสสต ฯ สเจ อยโย น อจฉต ก การณา กเถสสามต ตาปส วนทตวา ยถา ปน อาคมนกาเล มคคส ชานนตถ เอว สาขาส จ รกขส จ กโรนโต ปกกาม ฯ โสป พาราณส คนตวา ราชาน อททส ฯ ราชา กสมา อาคโตสต ปจฉ ฯ อห เทว ตมหาก วนจรโก ปพพตปาเท อจฉรย อตถรตน ทสวา อาคโตมหต สพพ ปวตต กเถส ฯ โส ตสส วจน สตวา เวเคน ปพพตปาท คนตวา อวทเร าเน ขนธาวาร นวาเสตวา วนจรเกน เจว อ เห จ ปรเสห สทธ ตาปสสส ภตตกจจ กตวา นสนนเวลาย ตตถ คนตวา อภวาเทตวา ปฏสนถาร กตวา เอกมนต นสท ฯ ราชา ตาปสสส ปพพชตปรกขารภณฑ # ๑ ม. เอตโต คนตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 287

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 287 ปาทมเล เปตวา ภนเต อมสม าเน ก กโรม คมสสามาต อาห ฯ คจฉ มหาราชาต ฯ อาม คจฉาม ภนเต อยยสส ปน สมเป วสภาคปรสา อตถต อสสมหา อสารปปา เอสา ปพพชตาน มยา สทธ คจฉต ภนเตต ฯ มนสสาน นาม จตต ทตโตสย กถ พหน มชเฌ วสสสตต ฯ อมหาก รจตกาลโต ปฏาย เสสาน เชฏกฏาเน เปตวา ปฏชคคต สกขสสาม ภนเตต ฯ โส ร โ กถ สตวา ทหรกาเล คหตนามวเสเนว อมม ปทมวตต ธตร ปกโกส ฯ สา เอกวจเนเนว ปณณสาลโต นกขมตวา ปตร อภวาเทตวา อฏาส ฯ อถ น ปตา อาห ตว อมม วยปปตตา อมสม าเน ร า ทฏกาลโต ปฏาย วสต อผาสก ร า สทธ คจฉ อมมาต ฯ สา สาธ ตาตาต ปตวจน สมปฏจฉตวา อภวาเทตวา โรทมานา อฏาส ฯ ราชา อมสสา ปตจตต คณหามต ตสมเยว าเน กหาปณราสมห เปตวา อภเสก อกาส ฯ อถ น คเหตวา อตตโน นคร อาเนตวา อาคตกาลโต ปฏาย เสสตถโย อโนโลเกตวา ตาย สทธเยว รมต ฯ ตา อตถโย อสสาปกตา ต ร โ อนตเร ปรภนทตกามา เอวมาหส นาย มหาราช มนสสชาตกา กห นาม ตเมหห มนสสาน วจรณฏาเน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 288

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 288 ปทมาน อฏหนตาน ทฏปพพาน อทธา อย ยกขน นหรถ น มหาราชาต ฯ ราชา ตาส กถ สตวา ตณห อโหส ฯ อถสสาปเรน สมเยน ปจจนโต กปโต โส ครคพภา (๑) ปทมวตต ต นคเร เปตวา ปจจนต อคมาส ฯ อถ ตา อตถโย ตสสา อปฏายกาย ล จ ทตวา อมสสา ทารก ชาตมตตเมว อปเนตวา เอก ทารฆฏก โลหเตน มกขตวา สนตเก เปหต อาหส ฯ ปทมวตยาป นจรสเสว คพภวฏาน อโหส ฯ มหาปทมกมาโร เอกโกว กจฉย ปฏสนธ คณห ฯ อวเสสา เอกนป จสตา ทารกา มหาปทมกมารสส มาตกจฉโต นกขมตวา นปนนกาเล (๒) สเสทชา หตวา นพพตตส ฯ อถสสา น ตาว อย สต ปฏลภตต ตวา สา อปฏายกา เอก ทารฆฏก โลหเตน มกขตวา สมเป เปตวา ตาส อตถน ส อทาส ฯ ตา ป จสตาป อตถโย เอเกกา เอเกก ทารก คเหตวา จนทการกาน สนตก เปเสตวา กรณฑเก อาหราเปตวา อตตนา อตตนา คหตทารเก ตตถ นปชชาเปตวา พห ล ฉน กตวา ปยส ฯ ปทมวตป โข ส ลภตวา ต อปฏายก ก วชาตมห อมมาต ปจฉ ฯ สา ต สนตชเชตวา กโต ตว ทารก ลภสสสต วตวา อย ตว กจฉโต นกขนตทารโกต # ๑ ส. ครภารา ฯ ๒ ส. นสนนกาเล ฯ ๓ ส. จนทาน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 289

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 289 โลหตมกขต ทารฆฏก ปรโต เปส ฯ สา ต ทสวา โทมนสสชาตา สฆ ต ผาเลตวา อปเนห สเจ โกจป ปสเสยย ลชชตพพ ภเวยยาต อาห ฯ สา ตสสา กถ สตวา อตถกามา วย ทารฆฏก ผาเลตวา อทธเน ปกขป ฯ ราชาป ปจจนตโต อาคนตวา นกขตต ปฏมาเนนโต พหนคเร ขนธาวาร นวาสาเปตวา (๑) นสท ฯ อถ ตา ป จสตา อตถโย ร โ ปจจคคมน อาคนตวา อาหส ตว มหาราช น อมหาก สททหส อเมหห วตต อการณ วย โหต ตว มเหสยา อปฏายก ปกโกสาเปตวา ปฏปจฉ ทารฆฏก เต เทว วชาตาต ฯ ราชา ต การณ อนปปรกขตวาว อมนสสชาตกา ภวสสตต ต เคหโต นกกฑฒ ฯ ตสสา ราชเคหโต สห นกขมเนเนว ปทมปปผาน อนตรธายส สรรจฉวป ววณณา อโหส ฯ สา เอกกาว อนตรวถยา ปายาส ฯ อถ น เอกา วยปปตตา มหลลกา อตถ ทสวา ธตสเนห อปปาเทตวา กห คจฉส อมมาต อาห ฯ อาคนตกมห วสนฏาน โอโลเกนต วจรามต ฯ อธาคจฉ อมมาต วสนฏาน ทตวา โภชน ปตยาเทส ฯ ตสสา อมนา นยาเมเนว ตตถ วสมานาย ตา ป จสตา อตถโย เอกจตตา หตวา ราชาน อาหส มหาราช ตเมหส # ๑ ส. นวาเสตวา ม. พนธตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 290

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 290 ขนธาวาร (๑) คเตส อเมหห คงคาเทวตาย อมหาก เทเว วชตสงคาเม อาคเต พลกมม กตวา อทกกล กรสสามาต ปตถต อตถ เอตมตถ เทว ชานาเปมาต ฯ ราชา ตาส วจเนน ตฏโ คงคาย อทกกล กาต อคมาส ฯ ตาป อตตนา คหตกรณฑก ปฏจฉนน กตวา อาทาย นท คนตวา เตส กรณฑกาน ปฏจฉาทนตถ ปารปตวา ปารปตวา อทเก ปตตวา กรณฑเก วสสชเชส ฯ เตป โข กรณฑกา สพเพ สห คนตวา เหฏาโสเต ปสารตชาลมห ลคคส ฯ ตโต อทกกล กฬตวา ร โ อตตณณกาเล ชาล อกขปนตา เต กรณฑเก ทสวา ร โ สนตก อานยส ฯ ราชา กรณฑเก โอโลเกตวา ก ตาตา กรณฑเกสต อาห ฯ น ชานาม เทวาต ฯ โส เต กรณฑเก ววราเปตวา โอโลเกนโต ปม มหาปทมกมารสส กรณฑก ววราเปต ฯ เตส ปน สพเพสมป กรณฑเกส นปชชาปตทวเสสเยว ป ทธยา องคฏโต (๒) ขร นพพตต ฯ สกโก เทวราชา ตสส ร โ นกงขภาวตถ อนโต กรณฑเก อกขราน ลขาเปส อเม กมารา ปทมวตยา กจฉมห นพพตตา พาราณสร โ ปตตา อถ เน ปทมวตยา สปตตโย ป จสตา อตถโย กรณฑเกส ปกขปตวา อทเก ขปส ราชา อม การณ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 291

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 291 ชานาตต ฯ กรณฑเก ววฏฏมตเต ราชา อกขราน วาเจตวา ทารเก ทสวา มหาปทมกมาร อกขปตวา เวเคน รเถ โยเชตวา อสเส กปเปถ อห อชช อนโต นคร ปวสตวา เอกจจาน มาตคามาน ปย กรสสามต ปาสาทวร อารยห (๑) หตถควาย สหสสภณฑก เปตวา นคเร เภร จราเปส โย ปทมวต ปสสต โส อม สหสสภณฑก คณหาตต ฯ ต กถ สตวา ปทมวต มาตส อทาส หตถควโต สหสสภณฑก คณห อมมาต ฯ นาห เอวรป คณหต วสหามต อาห ฯ สาป ทตยมป ตตยมป วตเต ก วตวา คณหาม อมมาต อาห ฯ มม ธตา ปทมวต เทว ปสสตต วตวา คณหาหต ฯ สา ย วา ต วา โหตต คนตวา สหสสจงโกฏก คณห ฯ อถ น มนสสา ปจฉส ปทมวต เทว ปสสส อมมาต ฯ อห น ปสสาม ธตา กร เม ปสสตต อาห ฯ เต กห ปน สา อมมาต วตวา ตาย สทธ คนตวา ปทมวต ส ชานตวา ปาเทส นปตส ฯ ตสม กาเล สา ปทมวต เทว อยนต ตวา ภารย วต อตถยา กมม กต ยา เอววธสส ร โ มเหส สมานา เอวรเป าเน นรารกขา วสต อาห ฯ เตป ราชปรสา ปทมวตยา นเวสน โสธาเปตวา สาณห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 292

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 292 ปรกขปาเปตวา ทวาเร อารกข เปตวา คนตวา ร โ อาโรเจส ฯ ราชา สวณณสวก เปเสส ฯ สา อห เอว น คมสสาม มม วสนฏานโต ปฏาย ยาว ราชเคห เอตถนตเร วรโปตถกจตตตถรเณ อตถราเปตวา อปร โสวณณตารกวจตตเจลวตาน พนธาเปตวา ปสาธนตถาย สพพาลงกาเรส ปหเตส ปฏมณฑเตส ปทสา ว คมสสาม เอว เม นาครา สมปตต ปสสสสนตต อาห ฯ ราชา ปทมวตยา ยถารจ กโรถาต อาห ฯ ตโต ปทมวต สพพปสาธน ปสาเธตวา ราชเคห คมสสามต มคค ปฏปชช ฯ อถสสา อกกนตอกกนตฏาเน วรโปตถกจตตตถรณาน ภนทตวา ปทมปปผาน อฏหส ฯ สา มหาชนสส อตตโน สมปตต ทสเสตวา (๒) ราชนเวสน อารยห สพเพป เต เจลจตตตถรเณ ตสสา มหลลกาย โปสาวนกมล กตวา ทาเปส ฯ ราชาป โข ตา ป จสตา อตถโย ปกโกสาเปตวา อมา เต เทว ทาสโย กตวา เทมต อาห ฯ สาธ มหาราชต วตวา เอตาส มยห ทนนภาว สกลนคเร ชานาเปหต ฯ ราชา นคเร เภร จราเปส ปทมวตยา ทพภกา (๓) ป จสตา อตถโย เอตสสาว ทาสโย กตวา ทนนาต ฯ สา ตาส # ๑ ม. อถสสา ฯ ๒ ส. ทสเสนต ฯ ๓ ส. ทสตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 293

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 293 สกลนาคเรน ทาสภาโว สลลกขโตต ตวา อห มม ทาสโย ภชสสา กาต ลภาม เทวาต ราชาน ปจฉ ฯ ตว อจฉา เทวต ฯ เอว สนเต ตเมว เภรจารก ปกโกสาเปตวา ปทมวตเทวยา อตตโน ทาสโย กตวา ทนนา ป จสตา อตถโย สพพาว ภชสสา กตาต ปน เภร จราเปถาต อาห ฯ สา ตาส ภชสสภาเว กเต เอกนาน ป จปตตสตาน ตาสเยว หตเถ โปสนตถาย ทตวา สย มหาปทมกมารเยว คณห ฯ อถาปรภาเค เตส กมาราน กฬนวเย สมปตเต ราชา อยยาเน นานาวธ กฬนฏาน กาเรส ฯ เต อตตโน โสฬสวสสทเทสกกาเล สพเพ เอกโตว หตวา อยยาเน ปทมส ฉนนาย มงคลโปกขรณยา กฬนตา นวปทมาน ปปผตาน โปราณปทมาน จ วณฏโต ปตนตาน ทสวา อมสส ตาว อนปาทนนกสส เอวรปา ชรา ปาปณาต กมงค ปน อมหาก สรรสส ฯ อทมป ห เอวคตกเมว ภวสสตต อารมมณ คเหตวา สพเพว ปจเจกโพธาณ นพพตเตตวา อฏายฏาย ปทมกณณกาส ปลลงเกน นสทส ฯ อถ เตห สทธ คตราชปรสา พหคต ทวส ตวา อยยปตตา ตมหาก เวล ชานาถาต อาหส ฯ เต ตณห อเหส ฯ ปรสา คนตวา ร โ อาโรเจส กมารา เทว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 294

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 294 ปทมกณณกาส นสนนา อเมหส กเถนเตสป วจเภท น กโรนตต ฯ ยถารจยา เนส นสทต เทถาต ฯ เต สพพรตต คหตารกขา ปทมกณณกาส นสนนนยาเมเนว อรณ อฏาเปส ฯ ปรสา ปนทวเส อปสงกมตวา เทวา เวล ชานาถาต อาหส ฯ น มย เทวา ปจเจกพทธา นาม มย อมหาต ฯ อยยา ตเมห ภารย กถ กเถ ปจเจกพทธา นาม ตมหาสทสา เนว โหนต ทวงคลเกสมสสธรา กาเย ปฏมกกอฏปรกขารธรา โหนตต ฯ (๑) เต ทกขณหตเถน สส ปรามสส ตาวเทว คหลงค อนตรธาย ฯ อฏปรกขารา กาเย ปฏมกกา จ อเหส ฯ ตโต ปสสนตสเสว มหาชนสส อากาเสน นนทมลกปพภาร อคมส ฯ สาป โข ปทมวต เทว อห พหปตตา หตวา นปตตา ชาตาต หทยโสก ปตวา เตเนว โสเกน กาล กตวา ราชคหนคเร ทวารคามเก สหตเถน กมม กตวา ชวนฏาเน นพพตต ฯ อถาปรภาเค กลฆร คตา เอกทวส สามกสส เขตต ยาค หรมานา เตส อตตโน ปตตาน อนตเร อฏ ปจเจกพทเธ ภกขาจารเวลาย อากาเสน อาคจฉนเต ทสวา สฆ สฆ คนตวา สามกสส อาโรเจส ปสส อยย ปจเจกพทเธ เอเต นมนเตตวา โภเชสสามาต ฯ โส อาห สมณ-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 295

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 295 สกณา นาเมเต อ ตถาป เอว จรนต น เอเต ปจเจกพทธาต เต เตส กเถนตานเยว อวทเร าเน โอตรส ฯ สา อตถ ต ทวส อตตโน ภตตขชชโภชน เตส ทตวา เสว อฏป ชนา มยห ภกข คณหถาต อาห ฯ สาธ อปาสเก ตว สกกาโร เอตตโกว โหต อาสนาน จ อฏเว โหนต อ เ ปน พหป ปจเจกพทเธ ทสวา ตว จตต ปสาเทยยาสต ฯ สา ปนทวเส อฏ อาสนานป ป าเปตวา อฏนน สกการสมมาน ปตยาเทตวา นสท ฯ นมนตตปจเจกพทธา เสสาน ส อทส มารสา อชช อ ตถ อคนตวา สพเพว ตมหาก มาต สงคห กโรถาต ฯ เต เตส วจน สตวา สพเพว เอกโต อากาเสน อาคนตวา มาตฆรทวาเร ปาตรเหส ฯ สาป ปม ลทธส ตาย พหป ทสวา น กมปตถ ฯ สพเพป เต เคห ปเวเสตวา อาสเนส นสทาเปส ฯ เตส ปฏปาตยา นสทนเตส นวโม อ าน อฏ อาสนาน มาเปตวา สย ธราสเน นสทต ยาว อาสนาน วฑฒนต ตาว เคห วฑฒต ฯ เอว เตส สพเพสป นสนเนส สา อตถ อฏนน ปจเจกพทธาน ปตยาทต สกการ ป จสตานมป ยาวทตถ ทตวา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 296

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 296 อฏ นลปปลหตถเก อาหรตวา นมนตตปจเจกพทธานเยว ปาทมเล เปตวา อาห มยห ภนเต นพพตตนพพตตฏาเน สรรวณโณ อเมส นลปปลาน อนโตคพภวณโณ วย โหตต ปตถน อกาส ฯ ปจเจกพทธา มาต อนโมทน กตวา คนธมาทนเยว อคมส ฯ สาป ยาวชว กสล กตวา ตโต จตา เทวโลเก นพพตตตวา อมสม พทธปปาเท สาวตถย เสฏ กเล ปฏสนธ คณห ฯ นลปปลคพภสมานวณณตาย จสสา อปปลวณณาเตวว นาม อกส ฯ อถสสา วยปปตตกาเล สกลชมพทเป ราชา โน จ เสฏ โน จ เสฏ สส สนตก (๑) ทต ปหณส ธตร อมหาก เทตต ฯ อปหณนโต นาม นาโหส ฯ ตโต เสฏ จนเตส อห สพเพส มน คเหต น สกขสสาม อปาย ปเนก กรสสามต ธตร ปกโกสาเปตวา ปพพชต อมม สกขสสสต อาห ฯ ตสสา ปจฉมภวกตตา ปตวจน สเส อาสตต สตปากเตล วย อโหส ฯ ตสมา ปตร ปพพชสสาม ตาตาต อาห ฯ โส ตสสา สกการ กตวา ภกขนปสสย เนตวา ปพพาเชส ฯ ตสสา อจรปพพชตาย เอว อโปสถาคาเร กาลวาโร ปาปณ ฯ สา ปทป ชาเลตวา อโปสถาคาร สมมชชตวา ทปสขาย นมตต คณหตวา ตาว ปนปปน โอโลกยมานา เตโชกสณา- # ๑ ส. สนตเก ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 297

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 297 รมมณ ฌาน นพพตเตตวา ตเทว ปาทก กตวา อรหตต ปาปณ ฯ อรหตตผเลน สทธเยว จ อภ าปฏสมภทาป อชฌส ฯ วเสสโต ปน อทธวกพพเน จณณวส อโหส ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปทมตตโร นาม ชโน สพพธมมาน ปารค อโต สตสหสสมห กปเป อปปชช นายโก ฯ ตทาห หสวตย ชาตา เสฏ กเล อห นานารตนปชโชเต มหาสขสมปปตา ฯ อเปตวา ต มหาวร อสโสส ธมมเทสน ตโต ชาตปปสาทาห อเปม สรณ ชน ฯ ภควา อทธมนตน อคค วณเณส นายโก ภกขน ลชชน ตาท สมาธฌานโกวท ฯ ตทา มทตจตตาห ต าน อภกงขน นมนเตตวา ทสพล สสงฆ โลกนายก ฯ โภชยตวาน สตตาห ทตวา จ สตถ จวร สตตมาล คเหตวาน อปปลาเทวคนธก ฯ สตถ ปาเท เปตวาน าณมห อภปชย นปจจ สรสา ปาเท อท วจนมพรว ฯ ยาทสา วณณตา วร อโต อฏมเก มน ตาทสาห ภวสสาม ยท สชฌต นายก ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 298

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 298 ตทา อโวจ ม สตถา วสสฏา โหห ทารเก อนาคตมห อทธาเน ลจฉเส ต มโนรถ ฯ สตสหสสโต กปเป โอกกากกลสมภโว โคตโม นาม โคตเตน สตถา โลเก ภวสสต ฯ ตสส ธมเมส ทายาทา โอรสา ธมมนมมตา นาเมนปปลวณณาต รเปน จ ยสสสน ฯ อภ าส วสปปตตา สตถสาสนการกา สพพาสวปรกขณา เหสสส สตถสาวกา ฯ ตทาห มทตา หตวา ยาวชว ตทา ชน เมตตจตตา ปรจร สสงฆ โลกนายก ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตสมคจฉห ฯ ตโต จตาห มนเช อปปนนา สยมภโน อปปเลห ปฏจฉนน ปณฑปาตมทาสห ฯ เอกนวตโต กปเป วปสส นาม นายโก อปปชช จารทสสโน สพพธมเมส จกขมา ฯ เสฏ ธตา ตทา หตวา พาราณสปรตตเม นมนเตตวาน สมพทธ สสงฆ โลกนายก ฯ มหาทาน ททตวาน อปปเลห วนายก ปชยตวา เจตสาว วณณโสภ อปตถย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 299

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 299 อมมห ภททเก กปเป พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ อปฏาโก มเหสสส ตทา อาส นรสสโร กาสราชา กก นาม พาราณสปรตตเม ฯ ตสสาส ทตยา ธตา สมณคตตสวหยา ธมม สตวา ชนคคสส ปพพชช สมโรจย ฯ อนชาน น โน ตาโต อคาเรว ตทา มย วสวสสสหสสาน วจรมห อตนทตา ฯ โกมารพรหมจรย ราชก า สเขธตา พทโธปฏานนรตา มทตา สตตธตโร ฯ สมณ สมณคตตา จ ภกขน ภกขทาสกา ธมมา เจว สธมมา จ สตตม สงฆทาสกา ฯ อห เขมา จ สปป า ปฏาจารา จ กณฑลา กสาโคตม ธมมทนนา วสาขา โหต สตตม ฯ เตห กมเมห สกเตห เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตสมคจฉห ฯ ตโต จตา มนสเสส อปปนนา มหากเล ปต มฏ วร ทสส อท อรหโต อห ฯ ตโต จตารฏปเร ชาตา วปปกเล อห ธตา ตรฏวจฉสส อมมาทนต มโนหรา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 300

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 300 ตโต จตา ชนปเท กเล อ ตเร อห ปสตา นาตผตมห สาล โคเปมห ตทา ฯ ทสวา ปจเจกสมพทธ ป จลาชสตานห ทตวา ปทมจฉนนาน ป จ ปตตสตานห ฯ ปตถย เตป ปตเถส มธ ทตวา สยมภโน ตโต จตา อร เห อชาย ปทโมทเร ฯ กาสร โ มเหสห หตวา สกกตปชตา อชน ราชปตตาน อนน สตป จก ฯ ยทา เต โยพพนปตตา กฬนตา ชลกฬต ทสวา โอปตตปทม อาส ปจเจกนายกา ฯ สาห เตห วนาภตา สตวเรห โสกน จตา อสคลปสเส คามกมห อชายห ฯ ยทา พทธา สตมต ปตตาน ภตตโนป จ ยาค อาทาย คจฉนต อฏ ปจเจกนายเก ฯ ภกขาย คาม คจฉนเต ทสวา ปตเต อนสสร ขรธารา วนคคจฉ ตทา เม ปตตเปมสา ฯ ตโต เตส อท ยาค ปสนนา เสห ปาณห ตโต จตาห ตทส นนทน อปปชชห ฯ อนโภตวา สข ทกข สสรตวา ภวาภเว ตวตถาย มหาวร ปรจจตต จ ชวต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 301

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 301 ธตา ตยห มหาวร ป วนต ชตนธร พห จ ทกกร กมม กต เม อตทกกร ฯ ราหโล เจว อห จ เนกชาตสเต พห เอกสม สมภเว ชาตา สมานจฉนทมานสา ฯ นพพตต เอกโต โหต ชาตยาป จ เอกโต ปจฉเม ภวสมปตเต อโภป นานาสมภวา ฯ ปรมาน ชนคคาน สงคม เต นทสสต อธการ พห มยห ตยหตถาย มหามน ฯ ย มยา ปรต กมม กสล สร เม มน (๑) ตวตถาย มหาวร ป อปจต มยา ฯ อภพพฏาเน วชเชตวา วารยนต อนาจาร ตวตถาย มหาวร ปรจจตต จ ชวต ฯ (๒) เอว พหวธ ทกข สมปตต จ พหพพธา ปจฉเม ภวสมปตเต ชาตา สาวตถย ปเร ฯ มหาธเน เสฏ กเล สขเต สชชเต ตถา นานารตนปชโชเต สพพกามสมทธเน ฯ สกกตา ปชตา เจว มานตาปจตา ตถา รปโสภคคสมปนนา กเลส อภสมมตา ฯ อตว ปตถตา จาส รปโสภสรห จ ปตถตา เสฏ ปตเตห อเนเกห สเตห จ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 302

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 302 อคาร ปชหตวาน ปพพช อนคารย อฑฒมาเส อสมปตเต จตสจจ อปาปณ ฯ อทธยา อภนมมตวา จตรสส รถ อห พทธสส ปาเท วนทสส โลกนาถสส ตาทโน ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส โหม มหามเน ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ าณ เม วมล สทธ ปภาเวน มเหสโน ฯ จวร ปณฑปาต จ ปจจย สยนาสน ขเณน อปนาเมนต สหสสาน สมนตโต ฯ ชโน ตมห คเณ ตฏโ เอตทคเค เปส ม อคคา อทธมตนนต ปรสาส วนายโก ฯ ปรจณโณ มยา สตถา กต พทธสส สาสน โอหโต ครโก ภาโร ภวเนตต สมหตา ฯ ยสสตถาย ปพพชตา อคารสมานคารย โส เม อตโถ อนปปตโต สพพสโยชนกขโย ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อย ปน เถร ยทา ภควา สาวตถนครทวาเร ยมก-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 303

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 303 ปาฏหารย กาต คณฑมพรกขมเล (๑) อปคจฉ ตทา สตถาร อปสงกมตวา วนทตวา เอวมาห อห ภนเต ปาฏหารย กรสสาม ยท ภควา อนชานาตต สหนาท นท ฯ สตถา ต การณ อตถปปตต กตวา เชตวเน วหาเร อรยคณมชเฌ นสนโน ปฏปาตยา ภกขนโย านนตเร เปตวา อม เถร อทธมนตน อคคฏาเน เปส ฯ สา ฌานสเขน จ ผลสเขน จ นพพานสเขน จ วตนาเมนต เอกทวส กามาน อาทนว โอการ สงกเลส จ ปจจเวกขมานา คงคาตรยตเถรสส มาตยา ธตาย สทธ สปตต สวาส (๒) อททสส สเวคชาตาย วตตคาถา ปจจนภาสนต [๔๖๕] อโภ มาตา จ ธตา จ มย อาส สปตตโย ตสสา เม อห สเวโค อพภโต โลมหสโน ฯ ธรตถ กามา อสจ ทคคนธา พหกณฏกา ยตถ มาตา จ ธตา จ สภรยา มย อห ฯ กาเมสวาทนว ทสวา เนกขมม ทฏ เขมโต สา ปพพช ราชคเห อคารสมานคารยนต อมา ตสโส คาถา อภาส ฯ ตตถ อโภ มาตา จ ธตา จ มย อาส สปตตโยต มาตา จ ธตา จาต อโภ มย อ ม สปตตโย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 304

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 304 อหมห ฯ สาวตถย กร อ ตรสส วาณชสส ภรยาย ปจจสเวลาย กจฉย คพโภ สณาส สา ต น อ าส ฯ วาณโช วภาตาย รตตยา สกเฏส ภณฑ อาโรเปตวา ราชคห อททสส คโต ฯ ตสสา คจฉนเต กาเล คพโภ วฑเฒตวา (๑) ปรปาก อคมาส ฯ อถ น สสส เอวมาห มม ปตโต จรปปวตโถ ตว จ คพภน ปาปก ตยา กตนต ฯ สา ตว ปตตโต อ ปรส น ชานามต อาห ฯ ต สตวาป สสส อสททหนต ต ฆรโต นกกฑฒ ฯ สา สามก คเวสนต อนกกเมน ราชคห สมปตตา ฯ ตาวเทว จสสา กมมชวาเตส จลนเตส มคคสมเป อ ตร สาล ปวฏาย คพภวฏาน อโหส ฯ สา สวณณพมพสทส ปตต วชายตวา อนาถสาลาย สยาเปตวา อทกกจจตถ (๒) พห นกขนตา ฯ อถ อ ตโร อปตตโก สตถวาโห เตน มคเคน คจฉนโต อสสามกาย ทารโก มม ปตโต ภวสสตต ต ธาตยา หตเถ อทาส ฯ อถสส มาตา อทกกจจ กตวา อทก คเหตวา ปฏนวตตตวา ปตต อปสสนต โสกาภภตา ปรเทวตวา ราชคห อปปวสตวาว มคค ปฏปชช ฯ ต อ ตโร โจรเชฏโก อนตรามคเค ทสวา # ๑ ส. อวฑฒโตว ฯ ๒ ส. อทกกจจ กาต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 305

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 305 ปฏพทธจตโต อตตโน ปชาปต อกาส ฯ สา ตสส เคเห วสนต เอกธตร วชาย ฯ อถ สา เอกทวส ธตร คเหตวา ตา สามเกน ภณฑตวา ธตร ม จเก ขป ฯ ทารกาย สส โถก ภนท ฯ ตโต สาป สามก ภายตวา ราชคหเมว ปจจาคนตวา เสรวจาเรน (๑) วจรต ฯ ตสสา ปตโต ปมโยพพเน โต มาตาต อชานนโต อตตโน ปชาปต อกาส ฯ อปรภาเค ต โจรเชฏกธตร ภคนภาว อชานนโต ววาห กตวา อตตโน เคห อาเนส ฯ เอว โส อตตโน มาตร ภคน จ ปชาปต กตวา วาเสส ฯ เตน ตา อโภป สปตตวาส วสส ฯ อเถกทวส มาตา ธต เกสวฏฏ โมเจตวา อก โอโลเกนต สเส วณ ทสวา อปเปวนาม อย มม ธตา ภเวยยาต ปจฉตวา สเวคชาตา หตวา ราชคเห ภกขนน อปสสย คนตวา ปพพชตวา กตปพพกจจา วเวกวาส วสนต อตตโน จ ปพพปฏปตต ปจจเวกขตวา อโภ มาตาตอาทกา คาถา อภาส ฯ ตา ปน ตาย วตตคาถาว กาเมส อาทนวทสสนวเสน ปจจนภาสนต อย เถร อโภ มาตา จ ธตา จาตอาทมาห ฯ เตน วตต สา ฌานสเขน จ ผลสเขน จ นพพานสเขน จ วตนาเมนต อมา ตสโส คาถา # ๑. ส. เสรวหาเรเนว ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 306

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 306 อภาสต ฯ ตตถ อสจต กเลสาสจปคฆรเณน อสจ ฯ ทคคนธาต วสคนธวายเนน ปตคนธา ฯ พหกณฏกาต วสยกปปวตตยา สจรตวนวชฌนตเถน พหวธกเลสกณฏกา ฯ ตถา ห เต สตตสลปมา กามาต วตตา ฯ ยตถาต เยส กาเมส ปรภ ชตพเพส ฯ สภรยาต สมานภรยา สปตตโยต อตโถ ฯ ปพเพนวาสนตอาทกา เทว คาถา อตตโน อธคตวเสส ปจจเวกขตวา ปตโสมนสสชาตาย เถรยา วตตา ฯ ตตถ เจโตปรจจาณนต เจโตปรยาณ สจฉกต ปตตนต วา สมพนโธ ฯ [๔๖๕] อทธยา อภนมมตวา จตรสส รถ อห พทธสส ปาเท วนทตวา โลกนาถสส ตาทโนต อย คาถา ยทา ภควา ยมกปาฏหารย กาต คณฑมพรกขมล อปสงกม ตทา อย เถร เอวรป รถ นมมนตวา เตน สทธ สตถ สนตก คนตวา ภควา อห ปาฏหารย กรสสาม ตตถยมทนมมถนาย (๑) อนชานาถาต วตวา สตถ สนตเก อฏาส ต สนธาย วตตา ฯ ตตถ อทธยา อภนมมตวา จตรสส รถ อหนต จตห อสเสห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 307

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 307 โยชต รถ อทธยา อภนมมนตวา พทธสส ภควโต ปาเท วนทตวา เอกมนต อฏาสนต อธปปาโย ฯ [๔๖๕] สปปผตคค อปคมม ปาทป เอกา ตว ตฏส สาลมเล น จาป ตยห ทตยตถ โกจ น ตว พาเล ภายส ธตตกานนต ฯ (๑) ตตถ สปปผตคคนต สฏ ปปผตอคค อคคโต ปฏาย สพพผาลผลลนต อตโถ ฯ ปาทปนต รกข อธ ปน สาลรกโข อธปเปโต ฯ เอกา ตวนต เอกกา ตว อธ ตฏส ฯ น จาป ตยห ทตยตถ โกจต ตว สหายโก ภโต อารกขโก โกจป นตถ รปสมปตตยา วา ตยห ทตโย โกจป นตถ อสทสรปา เอกกาว อมสม ชนววตเต าเน ตฏส ฯ น ตว พาเล ภายส ธตตกานนต ตรณเก ตว ธตตปรสาน กถ น ภายส สก จนการโน (๑) ธตตาต อธปปาโย ฯ อม กร คาถ มาโร เอกทวส เถร ปปผเต สาลวเน ทวาวหาร นสนน ทสวา อปสงกมตวา วเวกโต วจเฉเทตกาโม วมสนโต อาห ฯ อถ น เถร สนตชเชนต อตตโน อานภาววเสน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 308

เลมท 27 ทวาทสกนปาตวณณนา หนา 308 [๔๖๕] สต สหสสานป ธตตกาน สมาคตา เอทสกา ภเวยย โลม น อ เช นป สมปเวเธ ก เม ตว มาร กรสสเสโก ฯ เอสา อนตรธายาม กจฉ วา ปวสาม เต ภมกนตเร ตฏาม ตฏนต ม น ทกขส ฯ จตตมห วสภตาห อทธปาทา สภาวตา ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสน ฯ สตตสลปมา กามา ขนธาส อธกฏฏนา ย ตว กามรต พรส อรต ทาน สา มม ฯ สพพตถ วหตา นนท ตโมกขนโธ ปทาลโต เอว ชานาห ปาปม นหโต ตวมส อนตกาต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ สต สหสสานป ธตตกาน สมาคตา เอทสกา ภเวยยนต ยาทสโก ตว เอทสกา เอวรปา อเนกสตสหสส- มตตาป ธตตกา สมาคตา ยท ภเวยย ฯ โลม น อ เช นป สมปเวเธต โลมมตตมป น อ เชยย น สมปเวเธยย ฯ ก เม ตว มาร กรสสเสโกต มาร ตว เอกโกว มยห ก กรสสส ฯ อทาน มารสส อตตโน ก จป กาต อสมตถตเยว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 309

เลมท 27 อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา หนา 309 วภาเวนต เอสา อนตรธายามต คาถมาห ฯ ตสสตโถ มาร เอสาห ตว ปรโต ตาว อนตรธายาม อทสสน คจฉาม อชานนตสเสว เต กจฉ วา ปวสาม ภมกนตเร วา ตฏาม ฯ เอว ตฏนต จ ม ตว น ปสสส ฯ กสมาต เจ จตตมห วสภตาห อทธปาทา สภาวตาต อห จมห (๑) มาร มยห จตต วสภาวปปตต จตตาโรป อทธปาทา มยา สฏ ภาวตา พหลกตา ตสมา อห ยถาวตตาย อทธวสยตาย (๒) ปโหมต ฯ เสส สพพ เหฏา วตตนยตตา อตตานเมว ฯ อปปลวณณาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ทวาทสกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________ # ๑ กตถจ อห หต ทสสต ฯ ๒ กตถจ อทธวสตายาต ทสสต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 310

เลมท 27 หนา 310 โสฬสกนปาตวณณนา ปณณาเถรคาถาวณณนา โสฬสกนปาเต อทหาร อห สเตตอาทกา ปณณาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต วปสสสส ภควโต กาเล กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตตา เหตสมปนนตาย ส ชาตสเวคา ภกขนน สนตก คนตวา ธมม สตวา ลทธปปสาทา ปพพชตวา ปรสทธสลา ตณ ปฏกาน อคคเหตวา พหสสตา ธมมธรา ธมมกถกา จ อโหส ฯ ยถา จ วปสสสส ภควโต สาสเน เอว สขสส เวสสภสส กกสนธสส โกนาคมนสส กสสปสส จ ภควโต สาสเน ปพพชตวา สลสมปนนา พหสสตา ธมมธรา ธมมกถกา จ อโหส ฯ มานธาตกตตา ปน กเลเส สมจฉนทต นาสกข ฯ มาโนปนสสยวเสน กมมสส จ กตตตา อมสม พทธปปาเท อนาถปณฑกสส เสฏ โน ฆรทาสยา กจฉมห นพพตต ปณณาตสสา นาม อโหส ฯ สา สหนาทสตตนตเทสนาย โสตาปนนา หตวา ปจฉา อทกสทธก พราหมณ ทเมตวา เสฏ นา สมภาวตา หตวา เตน ภชสสภาว ปาปตา ต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 311

เลมท 27 ปณณาเถรคาถาวณณนา หนา 311 ปพพชช อนชานาเปตวา ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) วปสสโน ภควโต สขโน เวสสภสส จ กกสนธสส มนโน โกนาคมนตาทโน ฯ กสสปสส จ พทธสส ปพพชตวาน สาสเน ภกขน สลสมปนนา นปกา สวตนทรยา ฯ พหสสตา ธมมธรา ธมมตถปฏปจฉกา อคคเหตา จ ธมมาน โสตา ปยรปาสตา ฯ เทเสนต ชนมชเฌห อโหส ชนสาสเน พาหสจเจน เตนาห เปสลา อตม ส ฯ ปจฉเม จ ภเว ทาน สาวตถย ปรตตเม อนาถปณฑโน เคเห ชาตาห กมภทาสยา ฯ คตา อทกหารย โสตถย ทชมททส สตฏฏ โตยมชฌมห ต ทสวา อทมพรว ฯ อทหาร อห สเต สทา อทกโมตร อยยาน ทณฑภยภตา วาจาโทสภยฏฏตา ฯ กสส พราหมณ ตว ภโต สทา อทกโมตร เวธมาเนห คตเตห สต เวทยเส ภส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 312

เลมท 27 โสฬสกนปาตวณณนา หนา 312 ชานนต วต ม โภต ปณณเก ปรปจฉส กโรนต กสลกมม รนธนต กตปาปก ฯ โย จ(๑) วฑโฒ ทหโร วา ปาปกมม ปกพพต อทกาภเสจนา (๒) โสป ปาปกมมา ปมจจต ฯ อตตรนตสส อกขาส ธมมตถสหต ปท ต จ สตวา สสวคโค ปพพชตวารหา อห ฯ ปเรนต อนกสต ชาตา ทาสกเล ยโต ตโต ปณณาต นาม เม ภชสส ม อกส เต ฯ เสฏ ตโตนชาเนตวา ปพพช อนคารย นจเรเนว กาเลน อรหตตมปาปณ ฯ อทธส จ วส โหม ทพพาย โสตธาตยา เจโตปรยาณสส วส โหม มหามเน ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ าณ เม วมล สทธ พทธเสฏสส วาหสา ฯ ภาวนาย มหาป า สเตเนว สตาวน มาเนน นจกลชา น ห กมม วนสสต ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 313

เลมท 27 ปณณาเถรคาถาวณณนา หนา 313 อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๖๖] อทหาร อห สเต สทา อทกโมตร อยยาน ทณฑภยภตา วาจาโทสภยฏฏตา ฯ กสส พราหมณ ตว ภโต สทา อทกโมตร เวธมาเนห คตเตห สต เวทยเส ภส ฯ ชานนต วต ม โภต ปณณเก ปรปจฉส กโรนต กสล กมม รนธนต กมมปาปก ฯ (๑) โย จ วฑโฒ ทหโร วา ปาปกมม ปกพพต อทกาภเสจนา โสป ปาปกมมา ปมจจต ฯ โก น เต อทมกขาส อชานนตสส อชานโก อทกาภเสจนา (๑) นาม ปาปกมมา ปมจจต ฯ สคค นน คมสสนต สพเพ มณฑกกจฉปา นาคา จ สสสมารา (๒) จ เย จ เ อทเก จรา ฯ โอรพภกา สกรกา มจฉกา มคพนธกา โจรา จ วชฌฆาตา จ เย จ เ ปาปกมมโน ฯ อทกาภเสจนา เตป ปาปกมมา ปมจจเร ฯ สเจ อมา นทโย เต ปาป ปพเพ กต วห ป มปมา วเหยย เต เตน ตว ปรพาหโร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 314

เลมท 27 โสฬสกนปาตวณณนา หนา 314 ยสส พราหมณ ตว ภโต สทา อทกโมตร ตเมว พรเหม มากาส มา เต สต ฉว หเน ฯ กมมคคปฏปนน ม อรยมคค สมานย อทกาภเสจนา โภต อม สาฏ ททาม เต ฯ ตยเหว สาฏโก โหต นาห อจฉาม สาฏก สเจ ภายส ทกขสส สเจ เต ทกขมปปย ฯ มากาส ปาปก กมม อาว วา ยท วา รโห สเจ จ ปาปก กมม กรสสส กโรส วา ฯ น เต ทกขา ปมตยตถ อเปจจาป ปลายโต สเจ ภายส ทกขสส สเจ เต ทกขมปปย ฯ อเปห สรณ พทธ ธมม สงฆ จ ตาทน สมาทยาห สลาน ต เต อตถาย เหหต ฯ อเปม สรณ พทธ ธมม สงฆ จ ตาทน สมาทยาม สลาน ต เม อตถาย เหหต ฯ พรหมพนธ ปเร อาส อชชมห สจจพราหมโณ เตวชโช เวทสมปนโน โสตตโย จมห นหาตโกต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ อทหารต ฆเฏน อทก วาหกา (๑) ฯ สเต สทา อทกโมตรนต สตกาเลป สพพทา รตตนทว อทก โอตร ฯ ยทา ยทา อยยกาน อทเกน อตโถ ตทา ตทา อทก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 315

เลมท 27 ปณณาเถรคาถาวณณนา หนา 315 ปาวส อทกโมตรตวา อทก อปเนสนต อธปปาโย ฯ อยยาน ทณฑภยภตาต อยยกาน ทณฑภเยน ภตา ฯ วาจาโทสภยฏฏตาต วจทณฑภเยน เจว โทสภเยน จ อฏฏตา ปฬตา สเตป อทกโมตรนต โยชนา ฯ อเถกทวส ปณณา ทาส ฆเฏน อทก อาเนต อทกตตถ คตา ตตถ อททส อ ตร พราหมณ อทกสทธก หมปาต- สมเย มหต สเต วตตมาเน ปาโตว อทก โอตรตวา สสส นมชชตวา มนเต ชปปตวา อทกโต อฏหตวา อลลวตถ อลลเกส ปเวธนต ทนตวณ วาทยมาน ฯ ต ทสวา กรณาย ส โจทตมานสา ตโต น ทฏ คตา วเวเจตกามา กสส พราหมณ ตว ภโตตอาท คาถมาห ฯ ตตถ กสส พราหมณ ตว ภโตต อมโภ พราหมณ กโต นาม ภยเหตโต ภโต หตวา ฯ สทา อทกโมตรต สพพกาล สาย ปาต อทก โอตร ฯ โอตรตวา จ เวธมาเนห กมปมาเนห คตเตห สรราวยเวห สต เวทยเส ภสนต สตทกข อตวย ทสสห ปฏสเวทยส ปจจนโภส ฯ ชานนต วต ม โภตต โภต ปณณเก ตว ต อปจต ปาปกมม รนธนต นวารณสมตถ กสล กมม อมนา อทโกโรหเนน กโรนต ม ชานนต วต ปรปจฉส ฯ นน อยมตโถ โลเก ปากโฏ เอว ตถาป มย ตยห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 316

เลมท 27 โสฬสกนปาตวณณนา หนา 316 วทามาต ทสเสนโต โย จ วฑโฒต คาถมาห ฯ ตสสตโถ วฑโฒ วา ทหโร วา มชฌโม วา โย โกจ ปาณาตปาตาท- เภท ปาปกมม ปกพพต อตวย กโรต โสป ภส ปาปกมมนรโต อทกาภเสจนา สนาเนน ตโต ปาปกมมา ปมจจต อจจนตเมว วมจจตต ฯ ต สตวา ปณณกา ตสส ปฏวจน เทนต โก น เตตอาทมาห ฯ ตตถ โก น เต อทมกขาส อชานนตสส อชานโกต กมมวปาก อชานนตสส เต สพเพน สพพ กมม- วปาก อชานโต อชานโก อวททส พาโล อทกาภเสจนเหต ปาปกมมโต ปมจจตต อท อตถชาต โก น นาม อกขาส น โส สทเธยยวจโน นาป เจต ยตตนต อธปปาโย ฯ อทานสส ตเมว ยตตอภาว วภาเวนต สคค นน คมสสนตต อาทมาห ฯ ตตถ นาคาต ภชคา ฯ สสมาราต กมภลา ฯ เย จ เ อทเก จราต เย จ เป วารโคจรา มจฉมกรนนทยาวตตาทโย จ เตป สคค นน คมสสนต เทวโลก อปปชชสสนต ม เ อทกาภเสจนา ปาปกมมโต มตต โหต เจต อตโถ ฯ โอรพภกาต อรพภฆาตกา ฯ สกรกาต สกรฆาตกา ฯ มจฉกาต เกวฏฏา ฯ มคพนธกาต มาควกา ฯ วชฌฆาตาต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 317

เลมท 27 ปณณาเถรคาถาวณณนา หนา 317 วชฌฆาตกมเม นยตตา ฯ ป มปมา วเหยยนต อมา อจรวตอาทโย นทโย ยถา ตยา ปพเพ กต ปาป ตตถ อทกาภเสจเนน สเจ วเหยย นหเรยย ตถา ตยา กต ป มป อมา นทโย วเหยย ปวาเหยย ฯ เตน ตว ปรพาหโร ตถา สต เตน ป กมเมน ตว ปรพาหโร วรหโตว ภเวยยาสต น เจต ยตตนต อธปปาโย ฯ ยถา วา อทเกน อทโกโรหกสส ป ปวาหน น โหต เอว ปาปปวาหนมป น โหตตเยว ฯ กสมา นหานสส ปาปเหตน อปปฏปกขภาวโต ฯ โย ย วนาเสต โส ตสส ปฏปกโข ฯ ยถา อาโลโก อนธการสส วชชา จ อวชชาย น เอว นหาน ปาปสส ฯ ตสมา นฏเมตถ คนตพพ น อทกาภเสจนา ปาปกมมา ปรมตตต เตนาห ภควา น อทเกน สจ โหต พเหวตถ นหายต ชโน ยมห สจจ จ ธมโม จ โส สจ โส จ พราหมโณต ฯ อทาน ยท ปาป ปวาเหตกาโมส สพเพน สพพ ปาป มา กโรหต ทสเสต ยสส พราหมณาต คาถมาห ฯ ตตถ ตเมว พรเหม มากาสต ยโต ปาปโต ตว ภโต ตเมว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 318

เลมท 27 โสฬสกนปาตวณณนา หนา 318 ปาป พรเหม พราหมณ ตว มา อกาส ฯ อทโกโรหน ปน อทเส สตกาเล เกวล สรรเมว พาธต นาม ฯ เตนาห มา เต สต ฉว หเนต อทเส สตกาเล อทกาภเสจเนน ชาต สต ตว สรรจฉว มา หเนยย มา พาเธสต อตโถ ฯ กมมคคปฏปนน มนต อทกาภเสจเนน สทธ โหตต อม กมมคค มจฉาคาห ปฏปนน ปคคยห ต ม ฯ อรยมคค สมานยต สพพปาปสส อกรณ กสลสส อปสมปทาต อม พทธาทห อรเยห คตมคค สมานย สมมเทว อปเนส ตสมา โภต อม สาฏก ตฏ ทาน อาจรยภาค ตยห ททาม ต ปฏคคณหาต อตโถ ฯ สา ต ปฏกขปตวา ธมม กเถตวา สรเณส สเลส จ ปตฏาเปต ตยเหว สาฏโก โหต นาห อจฉาม สาฏกนต วตวา สเจ ภายส ทกขสสาตอาทมาห ฯ ตสสตโถ ยท ตว สกลาปายเก สคตย จ (๑) อผาสกตาโทภคคตาทเภท ทกขา ภายส ฯ ยท เต ต อปปย อนฏ ฯ อาว วา ปเรส ปากฏภาเวน อปปฏจฉนน กตวา กาเยน วาจาย ปาณาตปาตาทวเสน วา ยท วา รโห อปากฏภาเวน ปฏจฉนน กตวา มโนทวาเรเยว อภชฌาทวเสน วา อณมตตมป ปาปก ลามก กมม มากาส มา กร ฯ อถ # ๑ ส. ชาตยา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 319

เลมท 27 ปณณาเถรคาถาวณณนา หนา 319 ปน ต ปาปกมม อายต กรสสส ฯ เอตรห กโรส วา นรยาทส จตส อปาเยส มนสเสส จ ตสส ผลภต ทกข อโต เอตโต วา ปลายนเต มย นานพนธสสตต อธปปาเยน อเปจจป ส จจจ ปลายโตป เต ตโต ปาปโต มตต โมกขา นาม นตถ คตกาลาทปจจยนตรสมวาเย สต วปจจเต เอวาต อตโถ ฯ อปจจาต วา ปาโ อปตตวาต อตโถ ฯ เอว ปาปสส อกรเณน ทกขาภาว ทสเสตวา อทาน ป สส กรเณนป ต ทสเสต สเจ ภายสตอาท วตต ฯ ตตถ ตาทนนต ทฏาทส ตาทภาวปปตต ฯ ยถา วา ปรมกา สมมาสมพทธา ปสสตพพา ตถา ปสสตพพโต ตาท ต สมพทธ สรณ อเปหต โยชนา ฯ ธมมสงเฆสป เอเสว นโย ฯ ตาทน วรพทธาน ธมม อฏนน อรยปคคลาน สงฆ สมหนต โยชนา ฯ ตนต สรณคมน สลาน สมาทาน จ ฯ เหหตต ภวสสต ฯ โส พราหมโณ สรเณส สเลส จ ปตฏาย อปรภาเค สตถ สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทโธ ปพพชตวา ฆเฏนโต วายมนโต นจรสเสว เตวชโช หตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทาเนนโต พรหมพนธต คาถมาห ฯ ตสสตโถ อห ปพเพ พราหมณกเล อปปตต มตเตน # ๑. ตาทน ฯ ๒. ม. พทธ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 320

เลมท 27 ปณณาเถรคาถาวณณนา หนา 320 พรหมพนธ นามาส ฯ ตถา อรพเพทาทน อชเฌนาทมตเตน เตวชโช เวทสมปนโน โสตตโย นหาตโก จ นามาส ฯ อทาน สพพโส วาหตปาปตาย สจจพราหมโณ ปรมตถ- พราหมโณ วชชตยาธคเมน เตวชโช มคคาณสงขาเตน เวเทน สมนนาคตตตา เวทสมปนโน นตถรสพพปาปตาย นหาตโก จ อมหต ฯ เอตถ จ พราหมเณน วตตคาถาป ปจฉา เถรยา ปจเจก ภาสตาต สพพา เถรยา คาถา เอว ชาตาต ฯ ปณณาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ โสฬสกนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 321

เลมท 27 หนา 321 วสตนปาตวณณนา อมพปาลเถรคาถาวณณนา วสตนปาเต กาฬกา ภมรวณณสาทสาตอาทกา อมพปาลยา เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส (๑) ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต สขสส ภควโต สาสเน ปพพชตวา อปสมปนนา หตวา ภกขนสกขาปท สมาทาย วหรนต เอกทวส สมพหลาห ภกขนห สทธ เจตย วนทตวา ปทกขณ กโรนต ปเรตร คจฉนตยา ขณาสวตเถรยา ขปนตยา สหสา เขฬปณฑ เจตยงคเณ ปตต ขณาสวตเถรยา อปสสตวา คตาย (๒) อย ปจฉโต คจฉนต ต เขฬปณฑ ทสวา กา นาม คณกา อมสม าเน เขฬปณฑ ปาเตสต อกโกส ฯ สา ภกขนกาเล สล รกขนต คพภวาส ชคจฉตวา โอปปาตกตตภาเว จตต เปส ฯ เตน ปจฉมตตภาเว เวสาลย ราชอยยาเน อมพรกขมเล โอปปาตกา หตวา นพพตต ฯ ต ทสวา อยยานปาโล นคร อปเนส ฯ อมพรกขมเล นพพตตตาย สา อมพปาลเตวว โวหรยตถ ฯ อถ น อภรปทสสนย ปาสาทก วลาสกนตตาทคณวเสสสมทก (๓) ทสวา # ๑ ม. ภเว ฯ ๒. ส. ขณาสวตเถร อปสสตวา คตา ฯ # ๓. ม. ...สมทต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 322

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 322 สมพหลา ราชกมารา อตตโน อตตโน ปรคคห กาตกามา อ ม กลห อกส ฯ เตส กลหวปสมนตถ ตสสา กมมส โจทตา โวหารกา สพเพส โหตต คณกาฏาเน เปส ฯ สา สตถร ปฏลทธสทธา อตตโน อยยาเน วหาร กตวา พทธปปมขสส ภกขสงฆสส นยยาเทตวา ปจฉา อตตโน ปตตสส วมลโกณฑ ตเถรสส สนตเก ธมม สตวา ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต อตตโน สรรสส ชราชณณภาว นสสาย สเวคชาตา สงขาราน อนจจต เอว วภาเวนต [๔๖๗]กาฬกา ภมรวณณสทสา เวลลตคคา มม มทธชา อห เต ชราย สาณวากสาทสา สจจวาทวจน อน ถา ฯ วาสโตว สรภ กรณฑโก ปปผปร มม อตตมงคภโต ต ชรายถ สโลมคนธก สจจวาทวจน อน ถา ฯ กานนว สหต สโรปต โกจฉสจวจตคคโสภต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 323

เลมท 27 อมพปาลเถรคาถาวณณนา หนา 323 ต ชราย วรล ตห ตห สจจวาทวจน อน ถา ฯ กณหขนธก สวณณมณฑต โสภเต สเวณหลงกต ต ชราย ขลต สร กต สจจวาทวจน อน ถา ฯ จตตการสกตาว เลขกา โสภเร ส ภมกา ปเร มม ตา ชราย วลห ปลมพตา สจจวาทวจน อน ถา ฯ ภสสรา สรจรา ยถา มณ เนตตเหสมภนลมายตา เต ชรายภหตา น โสภเต สจจวาทวจน อน ถา ฯ สณหตงคสทส จ นาสกา โสภเต ส อภโยพพน ปต สา ชราย อปกลตา วย สจจวาทวจน อน ถา ฯ กงกณว สกต สนฏ ต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 324

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 324 โสภเต ส มม กณณปาฬโย ตา ชราย วลภปปลมพตา สจจวาทวจน อน ถา ฯ ปตตลมกลวณณสาทสา โสภเต ส ทนตา ปเร มม เต ชราย ขณฑตา จาสตา สจจวาทวจน อน ถา ฯ กานนมห วนสณฑจารน โกกลาว มธร นกชห ต ชราย ขลต ตห ตห สจจวาทวจน อน ถา ฯ สณหกมพรว สปปมชชตา โสภเต ส ควา ปเร มม สา ชราย ภคคา วนามตา สจจวาทวจน อน ถา ฯ วฏฏปลฆสทโสปมา อโภ โสภเต ส พาหา ปเร มม ตา ชราย ยถา ปาฏลพพลตา สจจวาทวจน อน ถา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 325

เลมท 27 อมพปาลเถรคาถาวณณนา หนา 325 สณหมททกสวณณมณฑตา โสภเต ส หตถา ปเร มม เต ชราย ยถา มลมลกา สจจวาทวจน อน ถา ฯ ปนวฏฏสหตคคตา อโภ โสภเต ส ถนกา ปเร มม เถวกว ลมพนต โนทกา สจจวาทวจน อน ถา ฯ ก จนสส ผลกว สมมฏ โสภเต ส กาโย ปเร มม โส วลห สขมาห โอตโต สจจวาทวจน อน ถา ฯ นาคโภคสทโสปมา อโภ โสภเต ส อร ปเร มม เต ชราย ยถา เวฬนาฬโย สจจวาทวจน อน ถา ฯ สณหนปรสวณณมณฑตา โสภเต ส ชงฆา ปเร มม ตา ชราย ตลทณฑการว สจจวาทวจน อน ถา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 326

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 326 ตลปณณสทโสปมา อโภ โสภเต ส ปาทา ปเร มม เต ชราย ผฏตา วลมตา สจจวาทวจน อน ถา ฯ เอทโส อห อย สมสสโย ชชชโร พหทขานมาลโย โสปเลปปตโต ชราฆโร สจจวาทวจน อน ถาต อมา คาถาโย อภาส ฯ ตตถ กาฬกาต กาฬกวณณา ฯ ภมรวณณสทสาต (๒) กาฬกา โหนตาป ภมรสทสวณณา สนทธนลาต อตโถ ฯ เวลลตคคาต ก จตคคา มลโต ปฏาย ยาว อคคา ก จตา เวลลตาต อตโถ ฯ มทธชาต เกสา ฯ ชรายาต ชราเหต ชราย อปหตโสภา ฯ สาณวากสาทสาต สาณสทสา วากสทสา จ สาณวากสทสา เจว มกจวากสทสา จาตป อตโถ ฯ สจจวาทวจน อน ถาต สจจวาทโน อวตถวาทโน สมมาสมพทธสส สพพ รป อนจจ ชราภภตนตอาทวจน อน ถา ยถาภตเมว น ตตถ วตถ อตถต ฯ วาสโตว สรภ กรณฑโกต ปปผคนธวาสจณณาทห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 327

เลมท 27 อมพปาลเถรคาถาวณณนา หนา 327 วาสโต วาส คาหาปโต ปสาธนสมคโค วย สคนธ ฯ ปปผปร มม อตตมงคภโตต จมปกสมนมลลกาทปปเผห ปรโต ปพเพ มม เกสกลาโป นมมโลต อตโถ ฯ ตนต อตตมงคช ฯ อถ ปจฉา เอตรห สโลมคนธก ปากตกโลมคนธเมว ชาต ฯ อถ วา สโลมคนธกนต เมณฑกโลเมห (๑) สมานคนธ ฯ เอฬกโลม- คนธกนตป วทนต ฯ กานนว สหต สโรปตนต สฏ โรปต สหต ฆนสนนเวส อทธเมว อฏ ต อชกทฆสาข อปวน วย ฯ โกจฉสวจตคค- โสภตนต ปพเพ โกจเฉน สวณณสจยา จ เกสชฏาวชฏเนน วจตคค หตวา โสภต ฆนภาเวน วา โกจฉสทส หตวา ปณทนตสจห(๒) วจตคคตาย โสภต ฯ ตนต อตตมงคช ฯ วรล ตห ตหนต ตตถ ตตถ วรล วลนเกส ฯ กณหขนธก สวณณมณฑตนต สวณณวชราทห วภสต กณหเกสป ชก ฯ เย ปน สณหกณฑกสวณณมณฑตนต วทนต เตส สณหาห สวณณสจห ชฏาวชฏเนน มณฑตนต อตโถ ฯโสภเต สเวณหลงกตนต สนทเรห ราชรกขมาลาสทเสห(๔) เกสเวณห อลงกต หตวา ปพเพ วราชเต ฯ ต ชราย ขลต สร กตนต ต ตถา โสภต สร อทาน ชราย ขลต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 328

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 328 ขณฑตาขณฑต (๑) วลนเกส กต ฯ จตตการสกตาว เลขกาต จตตกาเรน สปปนา นลาย วณณธาตยา สฏ กตา เลขา วย ฯ โสภเต ส ภมกา ปเร มมาต สนทรา ภมกา ปพเพ มม โสภน คตา ฯ วลห ปลมพตาต นลาฏนเต อปปนนาห วลห ปลมพนตา ตา ฯ ภสสราต ภาสรา (๒) ฯ สรจราต สฏ รจรา ฯ ยถา มณต มณมททกา วย ฯ เนตตเหสนต สเนตตา อเหส ฯ อภนลมายตาต อภนลา หตวา อายตา ฯ เตต เนตตา ฯ ชรายภหตาต ชราย อภหตา ฯ สณหตงคสทส จาต สณหา ตงคา เสสมขาวยวาน อนรปา จ ฯ โสภเตต วฏเฏตวา ปตหรตาลวฏฏ วย มม นาสกา โสภเต ฯ ส อภโยพพน ปตต สนทเร อภนวโยพพนกาเล สา นาสกา อทาน ชราย นวารตโสภตาย ปรเสทตา (๓) วย วรตตา วย จ ชาตา ฯ กงกณว สกต สนฏ ตนต สปรกมมกต สวณณกงกณ วย วฏฏลภาว สนธาย วทต ฯ โสภเตต โสภนเต ฯ โสภนเตต วา ปาโ ฯ สอต นปาตมตต ฯ กณณปาลโยต กณณคนธา (๔) ฯ วลภปปลมพตาต ตห ตห อปปนนวลห วลตา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 329

เลมท 27 อมพปาลเถรคาถาวณณนา หนา 329 หตวา วฏฏนยา (๑) ปณามตวตถขนธา ภสสนตา (๒) โอลมพนต ฯ ปตตลมกลวณณสาทสาต กทลมกลสทสวณณสณานา ฯ ขณฑตาต เภทนปตเนห ขณฑตา ขณฑภาว คตา ฯ อสตาต วณณเภเทน อสตภาว คตา ฯ กานนมห วนสณฑจารน โกกลาว มธร นกชหนต วนสณเฑ โคจรจรเณน (๓) วนสณฑจารน กานเน อนสงคต- นวาสน โกกลา วย มธราลาป นกชห ฯ ตนต ต นกชต อาลาป ฯ ขลต ตห ตหนต ขณฑทนตาทภาเวน ตตถ ตตถ ปกขลต ชาต ฯ สณหกมพรว (๔) สปปมชชตาต สฏ ปมชชตา สณหา สวณณสงขา วย ฯ สา ชราย ภคคา วนามตาต มสปรกขเยน วภตสราชาลตาย ภคคา หตวา วนตา ฯ วฏฏปลฆสทโสปมาต วฏเฏน ปลฆทณเฑน สมสมา ฯ ตาต ตา อโภป พาหาโย ฯ ยถา ปาฏลพพลตาต ชชชรภาเวน ปลตปาฏลสาขาสทสา ฯ สณหมททกสวณณมณฑตาต สวณณมยาห มฏภาสราห (๕) มททกาห วภสตา ฯ ยถา มลมลกาต มลกกณฑสทสา ฯ ปนวฏฏสหตคคตาต ปนา วฏฏา อ ม สหตาว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 330

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 330 หตวา อคคตา อทธมขา ฯ โสภเต ส ถนกา ปเร มมาต มม อโภป ถนา ยถาวตตรปา หตวา สวณณกลสโย วย โสภส ฯ ปถตเต ห อท เอกวจน อตตตเถ จ วตตมานวจน เถวกว ลมพนต โนทกาต เต อโภป เม ถนา อนทกา คลตชลา เวณทณฑเก ปตอทกภสตา วย ลมพนต ฯ ก จนสส ผลกว สมมฏนต ชาตหงคลเกน มกขตวา จรปรมชชต โสวณณผลก วย โสภเต ฯ โส วลห สขมาห โอตโตต โส มม กาโย อทาน สขมาห วลห ตห ตห วตโต วลตตจ อาปนโน ฯ นาคโภคสทโสปมาต หตถนาคสส หตเถน สมปมา ฯ หตโถ ห อธ ภ ชต เอเตนาต โภโคต วตโต ฯ เตต อรโย ฯ ยถา เวฬนาฬโยต อทาน เวฬปพพสทสา อเหส ฯ สณหนปรสวณณมณฑตาต สนทธมฏเห(๑) สวณณนปเรห วภสตา ฯ ชงฆาต อฏ ชงฆาโย ฯ ตาต ตา ชงฆาโย ฯ ตลทณฑการวาต อปปมสโลหตตตา กสภาเวน ลนาวสฏ- วสกขตลทณฑกา วย อเหส ฯ รกาโร ปทสนธกโร ฯ ตลปณณสทโสปมาต มทสนทธภาเวน สมพลตลปณณปล (๒) คณ ตอปาหนสทสา ฯ เต มม ปาทา อทาน ผฏตา ผลตา ภชชตา วลมตา วลมนโต ชาตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 331

เลมท 27 อมพปาลเถรคาถาวณณนา หนา 331 เอทโสต เอวรโป ฯ อห อโหส ยถาวตตปปกาโร ฯ อย สมสสโยต อย มม กาโย ฯ ชชชโรต สถลาพนโธ ฯ พหทขานมาลโยต ชราทเหตกาน พหน ทกขาน อาลยภโต ฯ โสปเลปปตโตต โส อย สมสสโย อปเลปปตโต อภสงขาราเลป- ปรกขเยน ปตโต ปาตาภมโขต อตโถ ฯ โสป อเลปปตโตต วา ปทวภาโค โส เอว อตโถ ฯ ชราฆโรต ชณณฆรสทโส ฯ ชราย วา ฆรภโต อโหส ฯ ตสมา สจจวาทโน ธมมาน ยถาภต สภาว สมมเทว ตวา กถนโต อวตถวาทโน สมมาสมพทธสส มม สตถ วจน อน ถา ฯ เอวมย เถร อตตโน อตตภาเว อนจจตาย สลลกขณ- มเขน สพเพสป เตภมกธมเมส อนจจต อปธาเรตวา ตทนสาเรน ตตถ ทกขลกขณ อนตตลกขณ จ อาโรเปตวา วปสสน อสสกกาเปนต มคคปฏปาตยา อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) โย รสผสตาเวโฬ (๒) ผสโส นาม มหามน ตสสาห ภคน อาส อชาย ขตตเย กเล ฯ ตสส ธมม สณตวาห วปปสนเนน เจตสา มหาทาน ททตวาน ปตถย รปสมปท ฯ เอกตเส อโต กปเป สข โลกคคนายโก อปปนโน โลกปชโชโต ตโลกสรโณ ชโน ฯ # ๑ ข. อป. ๓๓/๑๗๙/๓๙๘ ฯ ๒. ม. ย. รสผสตเวโฬ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 332

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 332 ตทารณปเร รมเม พรหม กลสมภวา วมตตจตต กปตา ภกขน อภสาปย ฯ เวสกาว อนาจารา ชนสาสนทสกา เอว อกโกสยตวาน เตน ปาเปน กมมนา ฯ ทารณ นรย คนตวา มหาทกขสมปปตา ตโต จตา มนสเสส อปปนนา ตปสสน ฯ ทสชาตสหสสาน คณกตต อการย ตมหา ปาปา น มจจสส ภตวา ทฏวส ยถา ฯ พรหมเวสมเสวสส กสสเป ชนสาสเน เตน กมมวปาเกน อชาย ตทเส ปเร ฯ ปจฉเม ภเว สมปตเต อโหส โอปปาตกา อมพสาขนตเร ชาตา อมพปาลต เตนห ฯ ปรวตา ปาณโกฏห ปพพช ชนสาสเน ปตตาห อจล าน ธตา พทธสส โอรสา ฯ อทธส จ วส โหม โสตธาตวสทธยา เจโตปรยาณสส วส โหม มหามน ฯ ปพเพนวาส ชานาม ทพพจกข วโสธต สพพาสวปรกขณา นตถ ทาน ปนพภโว ฯ อตถธมมนรตตส ปฏภาเน ตเถว จ าณ เม วมล สทธ พทธเสฏสส วาหสา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 333

เลมท 27 โรหณเถรคาถาวณณนา หนา 333 กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน ตา เอว คาถา ปจจทาหาสต ฯ อมพปาลเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ _________________________ โรหณเถรคาถาวณณนา สมณาต โภต สปตอาทกา โรหณยา เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อโต เอกนวตกปเป วปสสสส ภควโต กาเล กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส พนธมตนคเร ภควนต ปณฑาย จรนต ทสวา ปตต คเหตวา ปวสส ปเรตวา ภควโต ทตวา ปตโสมนสสชาตา ป จปตฏ เตน วนท (๑) ฯ สา เตน ป กมเมน เทวมนสเสส สสรนต อนกกเมน อปจตวโมกขสมภารา หตวา อมสม # ๑ ส. สนทตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 334

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 334 พทธปปาเท เวสาลย มหาวภวสส พราหมณสส เคเห นพพตตตวา โรหณต ลทธนามา ว ต ปตตา สตถร เวสาลย วหรนเต วหาร คนตวา ธมม สตวา โสตาปนนา หตวา มาตาปตน ธมม เทเสตวา สาสเน ปสาท อปปาเทตวา เต อนชานาเปตวา สย ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) นคเร พนธมตยา วปสสสส มเหสโน ปณฑาย วจรนตสส ปเวทาสมห ตทา ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ตตถ จตต ปสาเทตวา ตาวตส อคจฉห ฯ ฉตตสเทวราชน มเหสตตมการย ป าสจกกวตตน มเหสตตมการย ฯ มนสา ปตถตา นาม สพพา มยห สมชฌถ สมปตต อนโภตวาน เทเวส มนเชส จ ฯ ปจฉเม ภเว สมปตเต(๒) ชาตา วปปกเล อห โรหณ นาม นาเมน าตเกห ปยายตา ฯ ภกขน สนตก คนตวา ธมม สตวา ยถาตถ สวคคมานสา หตวา ปพพช อนคารย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 335

เลมท 27 โรหณเถรคาถาวณณนา หนา 335 โยนโส ปทหนตน อรหตตมปาปณ เอกนวตโต กปเป ย ทานมทท ตทา ฯ ทคคต นาภชานาม ปวทานสสท ผล กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ปพเพ โสตาปนนกาเล ปตรา อตตนา จ วจนปฏวจนวเสน วตตคาถา อทานวเสน ภาสนต [๔๖๘] สมณาต โภต สป สมณาต ปพชฌส สมณาเนว กตเตส สมณ นน ภวสสส ฯ วปล อนน จ ปาน จ สมณาน ปเวจฉส โรหณ ทาน ปจฉาม เกน เต สมณา ปยา ฯ อกมมกามา อลสา ปรทตตปชวโน อาสสกา สาทกามา เกน เต สมณา ปยา ฯ จรสส วต ม ตาต สมณาน ปรปจฉส เตส เต กตตยสสาม ป าสลปรกกม ฯ กมมกามา อนลสา กมมเสฏสส การกา ราค โทส ปชหนต เตน เม สมณา ปยา ฯ ตณ ปาปสส มลาน ธนนต สจการโน สพพปาป ปหเนส เตน เม สมณา ปยา ฯ กายกมม สจ เนส วจกมม จ ตาทส มโนกมม สจ เนส เตน เม สมณา ปยา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 336

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 336 วมลา สงขมตตาว สทธา สนตรพาหรา ปณณา สกกาน ธมมาน เตน เม สมณา ปยา ฯ พหสสตา ธมมธรา อรยา ธมมชวโน อตถ ธมม จ เทเสนต เตน เม สมณา ปยา ฯ พหสสตา ธมมธรา อรยา ธมมชวโน เอกคคจตตา สตมนโต เตน เม สมณา ปยา ฯ ทรงคมา สตมนโต มนตภาณ อนทธตา ทกขสสนต ปชานนต เตน เม สมณา ปยา ฯ ยมหา คามา ปกกมนต น วโลเกนต ก จน อนเปกขาว คจฉนต เตน เม สมณา ปยา ฯ น เต ส โกฏเ โอเปนต น กมภ น ขโฬปย ปรนฏ ตเมสานา เตน เม สมณา ปยา ฯ น เต หร คณหนต น สวณณ น รปย ปจจปปนเนน ยาเปนต เตน เม สมณา ปยา ฯ นานากลา ปพพชตา นานาชนปเทห จ อ ม ปหยนต เตน เม สมณา ปยา ฯ อตถาย วต โน โภต กเล ชาตาส โรหณ สทธา พทเธ จ ธมเม จ สงเฆ จ ตพพคารวา ฯ ตว เหต ปชานาส ป กเขตต อนตตร อมหมป เอเต สมณา ปฏคคณหนต ทกขณ ฯ # ๑. สยา. กโฬปย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 337

เลมท 27 โรหณเถรคาถาวณณนา หนา 337 ปตฏ โต เหตถ ย โ วปโล โน ภวสสต สเจ ภายส ทกขสส สเจ เต ทกขมปปย ฯ อเปห สรณ พทธ ธมม สงฆ จ ตาทน สมาทยาม สลาน ตนเต อตถาย เหหต ฯ อเปม สรณ พทธ ธมม สงฆ จ ตาทน สมาทยาม สลาน ต เม อตถาย เหหต ฯ พรหมพนธ ปเร อาส โส อทานมห พราหมโณ เตวชโช โสตตโย จมห เวทค จมห นหาตโกต อมา คาถา ปจจทาหาส ฯ ตตถ อาทโต ตสโส คาถา อตตโน ธต ภกขส สมมต (๑)อนจฉนเตน(๒) วตตา ฯ ตตถ สมณาต โภต สปต (๓) โภต ตว สปนกาเลป สมณา สมณาต กตเตนต สมณปฏพทธเยว กถ กเถนต สปส ฯ สมณาต ปพชฌสต สปนโต อฏหนตป สมณาอจเจว วตวา ปพชฌส (๔) นททาย วฏาส (๕) ฯ สมณาเนว กตเตสต สพพกาลมป สมเณ เอว สมณานเมว วา คเณ กตเตส อภตถวส ฯ สมณ นน ภวสสสต อทาน คหรเปน ตาป จตเตน สมณ เอว ม เ ภวสสส อถวา สมณ นน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 338

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 338 ภวสสสต อทาน คหรเปน ตาป นจเรเนว สมณ เอว ม เ ภวสสส สมเณส เอว นนนโปณภาวโต ฯ ปเวจฉสต เทส ฯ โรหณ ทาน ปจฉามต อมม โรหณ ต อห อทาน ปจฉามต พราหมโณ อตตโน ธตร ปจฉนโต อาห ฯ เกน เต สมณา ปยาต อมม โรหณ ตว สยนตป ปพชฌนตป อ ทาป สมณานเมว คเณ กตตยส เกน นาม การเณน ตยห สมณา ปยายตพพา ชาตาต อตโถ ฯ อทาน พราหมโณ สมเณส โทส ธต อาจกขนโต อกมมกามาต คาถมาห ฯ ตตถ อกมมกามาต น กมมกามา อตตโน ปเรส จ อตถาวห ก จ กมม น กาตกามา ฯ อลสาต กสตา ฯ ปรทตตปชวโนต ปเรห ทนเนเนว อปชวนสลา ฯ อาสสกาต ตโต เอว ฆาสจฉาทนาทน อาสสนกา ฯ สาทกามาต สาท มธรเมว อาหาร อจฉนกา ฯ สพพเมต พราหมโณ สมณาน คเณ อชานนโต อตตนาว ปรกปปต โทสมาห ฯ ต สตวา โรหณ ลทโธ เม โอกาโส อยยาน คเณ กเถตนต ตฏมานสา ภกขน คเณ กตเตตกามา ปม ตาว เตส กตตเน โสมนสส ปเวเทนต จรสส วต ม ตาตาต คาถมาห ฯ ตตถ จรสส วตาต จเรน วต ฯ ตาตาต ปตร อาลปต ฯ สมณานนต สมเณ สมณาน วา มยห ปยายตพพ (๑)

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 339

เลมท 27 โรหณเถรคาถาวณณนา หนา 339 ปรปจฉส ฯ เตสนต สมณาน ฯ ป าสลปรกกมนต ป จ สล จ อสสาห จ ฯ กตตยสสามต กถยสสาม ฯ ปฏชาเนตวา เต กตเตนต อกมมกามา อลสาต เตน วตต โทส ตาว นพเพเตวา ตปปฏปกขภต คณ ทสเสต กมมกามาตอาทมาห ฯ ตตถ กมมกามาต วตตปฏวตตาทเภท กมม สมณกจจ ปรปรณวเสน กาเมนต อจฉนตต กมมกามา ฯ ตตถ ยตตปปยตตา หตวา อฏาย สมฏาย วายมนโต น อลสาต อนลสา ฯ ต ปน กมม เสฏ อตตม นพพานาวหเมว กโรนตต กมมเสฏสส การกา ฯ กโรนตา ปน ต ปฏปตตยา อนวชชภาวโต ราค โทส ปชหนต ยถา ราคโทสา ปหยนต เอว สมณา กมม (๑) กโรนต ฯ เตน เม สมณา ปยาต เตน ยถาวตเตน สมมาปฏปชชเนน มยห สมณา ปยายตพพาต อตโถ ฯ ตณ ปาปสส มลานต โลภโทสโมหสงขาตาน อกสลสส ตณ มลาน ฯ ธนนตต นคฆาเตนต (๒) ปชหนตต อตโถ ฯ สจการโนต อนวชชกมมการโน ฯ สพพปาป ปหเนสนต อคคมคคาธคเมน เอส สพพมป ปาป ปหน ฯ เอว สมณา สจการโนต สงเขปโต วตตมตถ วภชตวา ทสเสต กายกมมนต คาถมาห ฯ ต สว เยยเมว ฯ วมลา สงขมตตาวาต สโธตสงขา วย มตตา วย จ # ๑ ส. สมณกมม ฯ ๒ ย. นจฉาเทนต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 340

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 340 วคตมลา ราคาทมลรหตา ฯ สทธา สนตรพาหราต สนตร จ พาหร จ สนตรพาหร ฯ ตโต สนตรพาหรโต สทธา สทธาสยปโยคาต อตโถ ฯ ปณณา สกกาน ธมมานนต เอกนตสกเกห อนวชชธมเมห ปรปณณา อเสเขห สลกขนธาทห สมนนาคตาต อตโถ ฯ สตตเคยยาทพห สต เอเตส สเตน วา อปปนนาต พหสสตา ปรยตตพาหสจเจน ปฏเวธพาหสจเจน จ สมนนา- คตาต อตโถ ฯ ตเมว ทวธมป ธมม ธาเรนตต ธมมธรา ฯ สตตาน อาจารสมาจารสกขาปเทน อรยนตต อรยา ฯ ธมเมน าเยน ชวนตต ธมมชวโน ฯ อตถ ธมม จ เทเสนตต ภาสตตถ จ เทสนา ธมม จ กเถนต ปกาเสนต ฯ อถวา อตถโต อนเปต ธมมโต อนเปต จ เทเสนต อาจกขนต ฯ เอกคคจตตาต สมาหตจตตา ฯ สตมนโตต อปฏ ตสตโน ฯ ทรงคมาต อร คตา มนสสปจาร ม จตวา ทร คจฉนตา อทธานภาเวน วา ยถารจต ทร าน คจฉนตต ทรงคมา ฯ มนตา วจจต ป า ตาย ภณนสลตาย มนตภาณ ฯ อนทธตาต น อทธตา ฯ อทธจจรหตา วป- สนตจตตา ฯ ทกขสสนต ปชานนตต วฏฏทกขสส ปรยนตภต นพพาน ปฏวชฌนต ฯ น วโลเกนต ก จนนต ยโต คามโต ปกกมนต ตสม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 341

เลมท 27 โรหณเถรคาถาวณณนา หนา 341 คาเม ก จ สตต วา สงขาร วา อเปกขาวเสน น โอโลเกนต อถโข ปน อนเปกขาว คจฉนต ปกกมนต ฯ น เต ส โกฏเ โอเปนตต เต สมณา ส อตตโน สนตก สาปเตยย โกฏเ น โอเปนต น ปฏสาเมตวา เปนต ตาทสสส ปรคคหสส อภาวโต ฯ กมภนต กมภย ฯ ขโฬปยนต ปจฉย ฯ ปรนฏ ตเมสานาต ปรกเลส ปเรส อตถาย สทธเมว ฆาส ปรเยสนตา ฯ หร นต กหาปณ ฯ รปยนต รชต ฯ ปจจปปนเนน ยาเปนตต อตต อนนโสจนตา อนาคต จ อปจจาสสนตา ปจจปปนเนน ยาเปนต อตตภาว ปวตเตนต ฯ อ ม ปหยนตต อ ม สม เมตต กโรนต ฯ ปหายนตตป (๑) ปาโ โส เอวตโถ ฯ เอว โส พราหมโณ ธตยา สนตเก ภกขน คเณ สตวา ปสนนมานโส ธตร ปสสนโต อตถาย วตาต อาทมาห ฯ อมหมปต อมหากมป ฯ ทกขณนต เทยยธมม ฯ เอตถาต เอเตส สมเณส ฯ ย โต ทานธมโม ฯ วปโลต วปลผโล ฯ เสส วตตนยเมว ฯ เอว พราหมโณ สรเณส สเลส จ ปตฏ โต อปรภาเค ส ชาตสเวโค ปพพชตวา วปสสน วฑเฒตวา อรหตเต # ๑ ส. ปยาสนตป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 342

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 342 ปตฏาย อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทาเนนโต พรหมพนธต คาถมาห ฯ ตสสตโถ เหฏาวตโตเยว ฯ โรหณเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ จาปาเถรคาถาวณณนา ลฏ หตโถ ปเร อาสตอาทกา จาปาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเวส ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน อปจตกสลมลา สมภตวโมกขสมภารา หตวา อมสม พทธปปาเท วงกหาร- ชนปเท (๑) อ ตรสม มคลททกคาเม เชฏกมคลททกสส ธตา หตวา นพพตต จาปาตสสา นาม อโหส ฯ เตน จ สมเยน อปโก อาชวโก โพธมณฑโต ธมมจกก ปวตเตต พาราณส อททสส คจฉนเตน สตถารา สมาคโต วปปสนนาน โข เต อาวโส อนทรยาน ปรสทโธ ฉววณโณ ปรโยทาโต กส ตว อาวโส อททสส ปพพชโต โก วา เต สตถา กสส วา ตว ธมม โรเจสต ปจฉตวา สพพาภภ สพพวทหมสม สพเพส ธมเมส อนปลตโต สพพ ชโห ตณหกขเย วมตโต สย อภ าย กมททเสยย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 343

เลมท 27 จาปาเถรคาถาวณณนา หนา 343 น เม อาจรโย อตถ สทโส เม น วชชต สเทวกสม โลกสม นตถ เม ปฏปคคโล ฯ อห ห อรหา โลเก อห สตถา อนตตโร เอโกมห สมมาสมพทโธ สตภโตมห นพพโต ฯ ธมมจกก ปวตเตต คจฉาม กาสน ปร อนธภตสม โลกสม อาห ฉ อมตทนทภนต ฯ สตถารา อตตโน สพพ พทธภาเว ธมมจกกปปวตตเน จ ปเวทเต ปสนนจตโต โส หเปยยปาวโส อรหส อนนตชโนต วตวา อมมคค คเหตวา ปกกนโต วงกหารชนปท อคมาส ฯ โส ตตถ เอก มคลททกคามก อปนสสาย วาส กปเปส ต ตตถ เชฏกมคลททโก อปฏาส ฯ โส เอกทวส ทร มคว คจฉนโต มยห อรหนเต มา ปมชชต อตตโน ธตร จาป อาณาเปตวา อคมาส สทธ ปตตภาตเกห ฯ สา ตสส ธตา อภรปา อโหส ทสสนยา ฯ อถโข อปโก อาชวโก ภกขาจารเวลาย มคลททกสส ฆร คโต ปรวสต อปคต จาป ทสวา ราเคน อภภโต ภ ชตมป อสกโกนโต ภาชเนน ภตต อาทาย วสนฏาน คนตวา ภตต เอกมนเต นกขปตวา สเจ จาป ลภสสาม ชวาม โน เจ มรสสามต นราหาโร นปชช ฯ สตตเม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 344

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 344 ทวเส มคลททโก อาคนตวา ธตร ปจฉ ก มยห อรหนเต น ปมชชต ฯ สา เอกทวสเมว อาคนตวา ปน นาคตปพโพต อาห ฯ มคลททโก จ ตาวเทวสส วสนฏาน คนตวา ก ภนเต อผาสกนต ปาเท ปรมชชนโต ปจฉ ฯ อปโก นตถนนโต ปรวตตตเยว ฯ โส วทถ ภนเต ย มยา สกกา กาต สพพ ต กรสสามต อาห ฯ อปโก เอเกน ปรยาเยน อตตโน อชฌาสย อาโรเจส ฯ อตโร ชานาส ปน ภนเต ก จ สปปนต ฯ น ชานามต ฯ น ภนเต ก จ สปป อชานนเตน สกกา ฆร อาวสตนต ฯ โส อาห นาห ก จ สปป ชานาม อปจ ตมหาก มสหารโก ภวสสาม มส จ วกกณสสามต ฯ มาควโก อมหากมป เอตเทว รจจตต อตตรสาฏก ทตวา อตตโน สหายกสส เคเห กตปาห วสาเปตวา ตาทเส ทวเส ฆร อาเนตวา ธตร อทาส ฯ อถ กาเล คจฉนเต เตส สวาสมนวาย ปตโต นพพตต สภทโทตสส นาม อกส ฯ จาปา ตสส โรทนกาเล อปกสส ปตต อาชวกสส ปตต มสหารกสส ปตต มา โรท มา โรทตอาทนา ปตตโตสนคเตน อปก อปปณเฑส ฯ โส มา ตว จาเป ม อนาโถต ม อตถ เม สหาโย อนนตชโน นาม ตสสาห สนตก คมสสามต อาห ฯ จาปา เอวมย อฏฏยตต ตวา ปนปปน ตถา กเถสเยว ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 345

เลมท 27 จาปาเถรคาถาวณณนา หนา 345 โส เอกทวส ตาย ตถา วตโต กชฌตวา คนตมารทโธ ฯ ตาย ต ต วตวา อนนยมาโนป ส ตต อนาคจฉนโต ปจฉมทสาภมโข ปกกาม ฯ ภควา จ เตน สมเยน สาวตถย เชตวเน วหรนโต ภกขน อาจกข โย ภกขเว อชช กห อนนตชโนต อธาคนตวา ปจฉต ต มม สนตก เปเสถาต ฯ อปโกป กห อนนตชโน วสตต ตตถ ตตถ ปจฉนโต อนปพเพน สาวตถ คนตวา วหาร ปวสตวา วหารมชเฌ ตวา กห อนนตชโนต ปจฉ ฯ ต ภกข ภควโต สนตก นยส ฯ โส ภควนต ทสวา ชานาถ ม ภควาต อาห ฯ อาม ชานาม กห ปน ตว เอตตก กาล วสต ฯ วงกหาร- ชนปเท ภนเตต ฯ อปก อทาน มหลลโก ชาโต ปพพชต สกขสสสต ฯ ปพพชสสาม ภนเตต ฯ สตถา อ ตร ภกข อาณาเปส เอห ตว ภกข อม ปพพาเชหต ฯ โส ต ปพพาเชส ฯ โส ปพพชโต สตถ สนตเก กมมฏาน คเหตวา ภาวน อนย ชนโต นจรสเสว อนาคามผเล ปตฏาย กาล กตวา อวเหส นพพตโต นพพตตกขเณเยว อรหตต ปาปณ ฯ อวเหส นพพตตมตตา สตต ชนา อรหตต ปตตา เตส อย อ ตโร ฯ วตต เหต อวห อปปนนาเส วมตตา สตต ภกขโว ราคโทสปรกขณา ตณณา โลเก วสตตก ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 346

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 346 อปโกปลคณโฑ จ ปกกสาต จ เต ตโย ภททโย ขณฑเทโว จ พาหรคค จ ปงคโย (๑) เต หตวา มานส เทห ทพพโยค อปจจคนต ฯ อปเก ปน ปกกนเต นพพนนมานสา จาปา ทารก อยยกสส นยยาเทตวา ปพเพ อปเกน คตมคค คจฉนต สาวตถ คนตวา ภกขนน สนตเก ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต มคคปฏปาตยา อรหตเต ปตฏ ตา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ปพเพ อปเกน อตตนา จ กถตคาถาโย อทานวเสน เอกชฌ กตวา [๔๖๙] ลฏ หตโถ ปเร อาส โส ทาน มคลททโก อาสาย(๒) ปลปา โฆรา นาสกข ปารเมตเว ฯ สมตต ม ม มานา จาปา ปตตมโตสย จาปาย พนธน เฉตวา ปพพชสส ปโนปห (๓)ฯ มา เม กชฌ มหาวร มา เม กชฌ มหามน น ห โกธปเรตสส สทธ อตถ กโต ตโป ฯ ปกกมสส จ นาลาโต โกธ นาลาย วจฉต พนธนต อตถรเปน สมเณ ธมมชวโน ฯ เอห กาฬ นวตตสส ภ ช กาเม ยถา ปเร อห จ เต วสกตา เย จ เม สนต าตกา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 347

เลมท 27 จาปาเถรคาถาวณณนา หนา 347 เอตโต จาเป จตพภาค ยถา ภาสส ตว จ เม (๑) ตย รตตสส โปสสส อฬาร วต ต สยา ฯ กาฬงคนว ตกการ ปปผต ครมทธน ผลล ทาลมลฏ ว อนโตทเปว ปาฏล ฯ หรจนทนลตตงค กาสกตตมธารน ต ม รปวต สนต กสส โอหาย คจฉส ฯ สากณโก(๒)ว สกณ ยถา พนธตมจฉต อาหรเมน รเปน น ม ตว พาธยสสส ฯ อม จ เม ปตตผล กาฬ อปปาทต ตยา ต ม ปตตวต สนต กสส โอหาย คจฉส ฯ ชหนต ปตเต สปป า ตโต าต ตโต ธน ปพพชนต มหาวรา นาโค เฉตวาว พนธน ฯ อทาน เต อม ปตต ทณเฑน ฉรกาย วา ภมยว นสมเภยย (๓) ปตตโสกา น คจฉส ฯ สเจ ปตต สคาลาน กกกราน ปทาหส น ม ปตตกตเต ชมม ปนราวตตยสสส ฯ หนท โข ทาน ภทนเต กห กาฬ คมสสส กตม คามนคม นคร ราชธานโย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 348

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 348 อหมห ปพเพ คณโน อสสมณา สมณมานโน คาเมน คาม วจรมห นคเร ราชธานโย ฯ เอโส ห ภควา พทโธ นท เนร ชร ปต สพพทกขปปหานาย ธมม เทเสส ปาณน ตสสาห สนตเก คจฉ โส เม สตถา ภวสสต ฯ วนทน ทาน เม วชชาส โลกนาถ อนตตร ปทกขณ จ กตวาน อาทเสยยาส ทกขณ ฯ เอต โข ลพภ อเมหห ยถา ภาสส ตว จ เม วนทน ทาน เต วชช โลกนาถ อนตตร ปทกขณ จ กตวาน อาทสสสาม ทกขณ ฯ ตโต จ กาโฬ ปกกาม นท เนร ชร ปต โส อททสาส สมพทธ เทเสนต อมต ปท ฯ ทกข ทกขสมปปาท ทกขสส จ อตกกม อรยฏงคก มคค ทกขปสมคามน ฯ ตสส ปาทาน วนทตวา กตวาน น ปทกขณ จาปาย อาทสตวาน ปพพช อนคารย ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสนนต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ลฏ หตโถต ทณฑหตโถ ฯ ปเรต ปพเพ ปรพพา- ชกกาเล จณฑโคณกกกราทน ปรหรณตถ ทณฑ หตเถน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 349

เลมท 27 จาปาเถรคาถาวณณนา หนา 349 คเหตวา วจรณโก อโหส ฯ โส ทาน มคลททโกต โส (๑) อทาน มคลททเกห สทธ สมโภคสวาเสห มคลทโท มาควโก ชาโต ฯ อาสยา วจจต ตณหา อาสายาตป ปาโ ฯ ปาปาย อชฌาสยเหตต อตโถ ฯ ปลปาต กามปงกโต ทฏ ปงกโต จ ฯ โฆราต อวทตวปลานตถาวหตตา ทารณโต โฆรา ฯ นาสกข ปารเมตเวต ตสเสว ปลปสส ปารภต นพพาน เอต คนต นาสกข น อภสมภนต อตตานเมว สนธาย อปโก เอว วทต ฯ สมตต ม ม มานาต อตตน สฏ มตต มทปปตต กามเคธวเสน ลคค วา ปมตต วา กตวา ม สลลกขนต ฯ จาปา ปตตมโตสยต มคลททสส ธตา จาปา อปกาชวกสส ปตตาตอาทนา ม ฆฏเฏนต ปตต โตเสส เกลายส (๒)ฯ สปต ม ม มานาต จ ปนต สปตต ม ส มานาต อตโถ ฯ จาปาย พนธน เฉตวาต จาปาย ตย อปปนน กเลสพนธน ฉนทตวา ฯ ปพพชสส ปโนปหนต ปน ทตยวารป อห ปพพชสสาม ฯ อทาน ตสสา มยห อตโถ นตถต วทต ต สตวา จาปา ขมาเปนต มา เม กชฌต คาถมาห ฯ ตตถ มา เม กชฌต เกฬกรณมตเตน มา มยห กชฌ ฯ มหาวร มหามนต อปก อาลปต ฯ ต ห สา ปพเพป ปพพชโต อทานป

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 350

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 350 ปพพชตกาโมต กตวา ขนต จ ปจจาสสนต มหามนต อาห ฯ เตเนวาห น ห โกธปเรตสส สทธ อตถ กโต ตโปต ตว เอตตกมป อสหนโต กถ จตต ทเมสสส กถ วา ตป จรสสสต อธปปาโย ฯ อถ นาล (๑) คนตวา ชวตกาโมสต จาปาย วตโต อาห ปกกมสส จ นาลาโต โกธ นาลาย วจฉตต โก อธ นาลาย วสสสต นาลาโตว อห ปกกมสสาเมว ฯ โส ห ตสส ชาตคาโม ตโต นกขมตวา ปพพช โส จ มคธรฏเ โพธมณฑสส อาสนนปเทเส ต สนธาย วตต ฯ พนธนต อตถรเปน สมเณ ธมมชวโนต จาเป ตว ธมเมน ชวนเต ธมมเก ปพพชเต อตตโน อตถรเปน อตถกตตากปเปห พนธนต ตฏส ฯ เยนาห อทาน อทโส ชาโต ตสมา ต ปรจจชามต อธปปาโย ฯ เอว วตเต จาปา ต นวตเตตกามา เอห กาฬาต คาถมาห ฯ ตสสตโถ กาฬวณณตาย กาฬ อปก เอห นวตตสส มา ปกกม ปพเพ วย กาเม ปรภ ช อห จ เย จ เม สนต าตกา เต สพเพว ตยห มา (๒) ปกกมตกามตาย วสกตา วสวตตโน กตาต ฯ ต สตวา อปโก เอตโต จาเปต คาถมาห ฯ ตตถ จาเปต อาลปน ฯ (๓) # ๑. ม. นาฬ ฯ ๒. ส. อมาย ฯ ๓. ม. จาเป ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 351

เลมท 27 จาปาเถรคาถาวณณนา หนา 351 จาปสทสองคลฏ ตาย (๑) ห สา จาปาต นาม ลภ ตสมา จาปาต วจจต ฯ ตว จาเป ยถา ภาสส อทาน ยาทส กเถส อโต จตพภาคเมว ปยสมทาจาร กเรยยาส ฯ ตย รตตสส ราคาภภตสส ปรสสส โอฬาร วต ต สยา อห ปเนตรห ตย กาเมส จ วรตโต ตสมา จาปาย วจเน น ตฏามต อธปปาโย ฯ ปน จาปา อตตน ตสส อาสตต อปปาเทตกามา กาฬงคนนต อาทมาห ฯ ตตถ กาฬาต ตสสาลปน ฯ องคนนต องคลฏ สมปนน ฯ อวาต อปมาย นปาโต ฯ ตกการ ปปผต ครมทธนต ปพพตมทธน ต สปปผตทาลม- ลฏ วย ฯ อกกาคารนต จ เกจ ปนต องคตถลฏ (๔) วยาต อตโถ ฯ ครมทธนต จ อท เกนจ อนปหตโสภตาทสสนตถ วตต ฯ เกจ กาลงคนนต(๕) ปา วตวา ตสส กมภณฑลตา- สทสนต อตถ วทนต ฯ ผลล ทาลมลฏ วาต ปปผต พชปรลต วย ฯ อนโตทเปว ปาฏลนต ทปกพภนตเร (๖) ปปผต- ปาฏลรกข วย ทปคคหณ เจตถ โสภาปาฏหารยทสสนตถเมว ฯ หรจนทนลตตงคนต โลหตจนทเนน อนลตตสพพงค ฯ กาสกตตมธารนนต อตตมกาสกวตถธร ฯ ต มนต ตาทส # ๑. ส. องกลฏ ตาย ฯ ๒. ส. สปปผตคณกาฬกลฏ ฯ # ๓. ส. อกกาหารนต ฯ ๔ ส. อคคลฏ ฯ ๕. ส. กกการนต ฯ # ๖. ส. ทปกสสนตเร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 352

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 352 ม ฯ รปวต สนตนต รปสมปนน สมาน ฯ กสส โอหาย คจฉสต กสส นาม สตตสส กสส วา เหตโน เกน การเณน โอหาย ปหาย ปรจจชตวา คจฉส ฯ อโต ปรมป เตส วจนปฏวจนคาถา ว เปตวา ปรโยสาเน ตสโส คาถา ฯ ตตถ สากณโกวาต สกณลทโท วย ฯ อาหรเมน รเปนาต เกสมณฑนาทนา สรรชคคเนน เจว วตถาภรณาทนา จ อภสงขารเกน รเปน วณเณน กตตเมน จาตรเยนาต อตโถ ฯ น ม ตว พาธยสสสต ปพเพ วย อทาน ม ตว พาธต น สกขสสส ฯ ปตตผลนต ปตตสงขาต ผล ปตตปสโว ฯ สปป าต ป วนโต สสาเร อาทนววภาวนยา ป าย สมนนาคตาต อธปปาโย ฯ เต ห อปป วา มหนต วา าตปรวฏฏ โภคกขนธ วา ปหาย ปพพชนต ฯ เตนาห ปพพชนต มหาวรา นาโค เฉตวาว พนธนนต อยพนธน วย หตถนาโค คหพนธน ฉนทตวา มหาวรยาว ปพพชนต น นหนวรยาต อตโถ ฯ ทณเฑนาต เยน เกนจ ทณเฑน ฯ ฉรกายาต ขเรน (๑)ฯ ภมยว นสมเภยยนต ปวย ปาเตตวา โปถนวชชนาทนา วพาธสสาม ฯ ปตตโสกา น คจฉสต ปตตโสกนมตต น # ๑ ส. ขรยา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 353

เลมท 27 จาปาเถรคาถาวณณนา หนา 353 คจฉสสส ฯ ปทาหสต ทสสส ฯ ปตตกตเตต ปตตการณา ฯ ชมมต ตสสา อาลปน ลามเกต อตโถ ฯ อทาน ตสส คมน อนชานตวา คมนฏาน ชานต หนท โขต คาถมาห ฯ อตโร ปพเพ อห อนยยานก สาสน ปคคยห อฏาส อทาน ปน นยยานเก อนนตชนสส สาสเน าตกาโม ตสมา ตสส สนตก คมสสามต ทสเสนโต อหมหาตอาทมาห ฯ ตตถ คณโนต คณธรา ฯ อสสมณาต น สมตปาปา ฯ สมณมานโนต สมตปาปาต เอว ส โน ฯ วจรมหาต ปรณาทส อตตาน ปกขปตวา วทต ฯ เนร ชร ปตต เนร ชราย นทยา สมเป ตสสา ตเร ฯ พทโธต อภสมโพธ ปตโต อภสมโพธ ปตวา ธมม เทเสนโต สพพกาล ภควา ตตเถว วสต อธปปาเยน วทต ฯ วนทน ทาน เม วชชาสต มม วนทน วเทยยาส มม วจเนน โลกนาถ อนตตร วเทยยาสต อตโถ ฯ ปทกขณ จ กตวาน อาทเสยยาส ทกขณนต พทธ ภควนต ตกขตต ปทกขณ กตวาป จตส ทสาส (๑) วนทตวา ตโต ป โต มยห ปตตทาน เทนโต ปทกขณ อาทเสยยาส พทธคณาน สตปพพตตา เหตสมปนนตาย จ เอว วทต ฯ เอต โข

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 354

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 354 ลพภ อเมหหต เอต ปทกขณกรณ ป อเมหห ตว ทาต สกกา น นวตตน ปพเพ วย กามปโภโค จ น สกกาต อธปปาโย ฯ เต วชชนต ตว วนทน วชช วกขาม ฯ โสต กาโฬ ฯ อททสาสต อทกข ฯ สตถเทสนาย สจจกถาย ปธานตตา ตพพนมตตาย อภาวโต ทกขนตอาท วตต ฯ เสส วตตนยเมว ฯ จาปาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ สนทรเถรคาถาวณณนา เปตาน โภต ปตตานตอาทกา สนทรยา เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อโต เอกตสกปเป เวสสภสส ภควโต กาเล กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา เอกทวส สตถาร ปณฑาย จรนต ทสวา ปสนนมานสา ภกข ทตวา ป จปตฏ เตน วนท ฯ (๑) สตถา ตสสา จตตปปสาท ตวา อนโมทน กตวา ปกกาม ฯ สา เตน ป กมเมน ตาวตเส นพพตตตวา ตตถ ยาวตายก ตวา ทพพสมปตต อนภวตวา ตโต จตา อปราปร สคตสเยว สสรนต ปรปกกาณา หตวา อมสม พทธปปาเท พาราณสย สชาตสส นาม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 355

เลมท 27 สนทรเถรคาถาวณณนา หนา 355 พราหมณสส ธตา หตวา นพพตต ตสสา รปสมปตต สนทรต นาม อโหส วยปปตตกาเล จสสา กนฏภาตา กาลมกาส ฯ อถสสา ปตา ปตตโสเกน อภภโต ตตถ ตตถ วจรนโต วาสฏ ตเถรยา สมาคนตวา ต โสกวโนทนการณ ปจฉนโต เปตาน โภต ปตตานต อาทกา เทว คาถา อภาส ฯ เถร ต โสกาภภต ตวา โสก วโนเทตกามา พหน ปตตธตานตอาทกา เทว คาถา วตวา อตตโน อโสกภาว กเถส ฯ ต สตวา พราหมโณ ต กถ ตว อยเย เอว อโสกา ชาตาต อาห ฯ ตสส เถร รตนตตยสส คเณ วณเณส ฯ (๑) อถ พราหมโณ กห สตถาต ปจฉตวา อทาน มถลาย วหรตต ต สตวา ตาวเทว รถ โยเชตวา รเถน มถล คนตวา สตถาร อปสงกมตวา วนทตวา สมโมทนย กถ กตวา เอกมนต นสท ฯ ตสส สตถา ธมม เทเสส ฯ โส ธมม สตวา ปฏลทธสทโธ ปพพชตวา วปสสน ปฏเปตวา ฆเฏนโต วายมนโต ตตยทวเส อรหตต ปาปณ ฯ อถ สารถ รถ อาทาย พาราณส คนตวา พราหมณยา ต ปวตต อาโรเจส ฯ สนทรป อตตโน ปต ปพพชตภาว สตวา อมม อหมป ปพพชสสามต มาตร อาปจฉ ฯ มาตา (๒) ย อมสม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 356

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 356 เคเห โภคชาต สพพนต ตยห สนตก ตว อมสส กลสส ทายาทกา ปฏปชช อม สพพโภค ปรภ ช มา ปพพชต อาห ฯ สา น มยห โภเคห อตโถ ปพพชสสาเมวาห อมมาต มาตร อนชานาเปตวา มหต สมปตต เขฬปณฑ วย ฉฑเฑตวา ปพพช ฯ ปพพชตวา จ สกขมานาเยว หตวา วปสสน วฑเฒตวา ฆเฏนต วายมนต เหตสมปนนตาย าณสส ปรปาก คตตตา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๑) ปณฑปาต จรนตสส เวสสภสส มเหสโน กฏจฉภกขมคคยห พทธเสฏสสทาสห ฯ ปฏคคเหตวา สมพทโธ เวสสภ โลกนายโก วถย สณ โต สตถา อกา เม อนโมทน ฯ กฏจฉภกข ทตวาน ตาวตส คมสสส ฉตตสเทวราชน มเหสตต กรสสส ฯ ป าส จกกวตตน มเหสตต กรสสส มนสา ปตถต สพพ ปฏลจฉส สพพทา ฯ สมปตต อนโภตวาน ปพพชสสส ก จนา สพพาสเว ปร าย นพพายสสสนาสวา ฯ อท วตวาน สมพทโธ เวสสภ โลกนายโก นภ อพภคคม ธโร หสราชาว อมพเร ฯ # ๑ ปาลย นตถ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 357

เลมท 27 สนทรเถรคาถาวณณนา หนา 357 สทนน เม ทาน วร สยฏา ยาคสมปทา กฏจฉภกข ทตวาน ปตตาห อจล ปท ฯ เอกตเส อโต กปเป ย ทานมทท ตทา ทคคต นาภชานาม ภกขาทานสสท ผล ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ฯเปฯ กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา ผลสเขน นพพานสเขน จ วหรนต อปรภาเค สตถ ปรโตป สหนาท นทสสามต อปชฌาย อาปจฉตวา พาราณสโต นกขมตวา สมพหลาห ภกขนห สทธ อนกกเมน สาวตถ คนตวา สตถ สนตก อปสงกมตวา สตถาร วนทตวา เอกมนต ตา สตถารา กตปฏสนถารา สตถ โอรสธตภาวาทวภาวเนน อ พยากาส ฯ อถสสา มาตร อาท กตวา สพโพ าตคโณ ปรชโน จ ปพพช ฯ สา อปรภาเค อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา ปตรา วตตคาถ อาท กตวา อทานวเสน [๔๗๐] เปตาน โภต ปตตาน ขาทมานา ตว ปเร ตว ทวา จ รตโต จ อตว ปรตปปส ฯ สาชช สพพาน ขาทตวา สตปตตาน พราหมณ วาสฏ เกน วณเณน น พาฬห ปรตปปส ฯ พหน ปตตสตาน าตสงฆสตาน จ ขาทตาน อตตเส มม ตยห จ พราหมณ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 358

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 358 สาห นสสรณ ตวา ชาตยา มรณสส จ น โสจาม น โรทาม น จาป ปรตปปย ฯ อพภต วต วาสฏ วาจ ภาสส เอทส กสส ตว ธมมม าย คร ภาสส เอทส ฯ เอส พราหมณ สมพทโธ นคร มถล ปต สพพทกขปปหานาย ธมม เทเสส ปาณน ฯ ตสส พรหเม อรหโต ธมม สตวา นรปธ ตตถ ว าตสทธมมา ปตตโสก พยปานท ฯ โส อหมป คมสสาม นคร มถล ปต อปเปว ม โส ภควา สพพทกขา ปโมจเย ฯ อททส พราหมโณ พทธ วปปมตต นรปธ สวสส ธมมมเทเสส มน ทกขสส ปารค ฯ ทกข ทกขสมปปาท ทกขสส จ อตกกม อรยฏงคก มคค ทกขปสมคามน ฯ ตตถ ว าตสทธมโม ปพพชช สมโรจย สชาโต ตห รตตห ตสโส วชชา อผสสย ฯ เอห สารถ คจฉาห รถ นยยาทยาหม อาโรคย พราหมณ วชช ปพพช ทาน พราหมโณ สชาโต ตห รตตห ตสโส วชชา อผสสย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 359

เลมท 27 สนทรเถรคาถาวณณนา หนา 359 ตโต จ รถมาทาย สหสส จาป สารถ อาโรคย พราหมณโวจ ปพพช ทาน พราหมโณ สชาโต ตห รตตห ตสโส วชชา อผสสย ฯ เอต จาห(๑) อสสรถ สหสส จาป สารถ เตวชช พราหมณ สตวา ปณณปตต ททาม เต ฯ ตเยหว โหตวสสรโถ สหสส จาป พราหมณ อหมป ปพพชสสาม วรป สส สนตเก ฯ หตถ(๒) ควสส มณกณฑล จ ผต จม เคหวคต(๓) ปหาย ปตา ปพพชโต ตยห ภ ช โภคาน สนทร ตว ทายาทกา กเล ฯ หตถ(๒) ควสส มณกณฑล จ รมม จม เคหวคต(๓) ปหาย ปตา ปพพชโต มยห ปตตโสเกน อฏฏโต อหมป ปพพชสสาม ภาตโสเกน อฏฏตา ฯ โส เต อชฌต สงกปโป ย ตว ปตเถส สนทร อตตฏปณโฑ อ โฉ จ ปสกล จ จวร เอตาน อภสมโภนต ปรโลเก อนาสวา ฯ สกขมานาย เม อยเย ทพพจกข วโสธต ปพเพนวาส ชานาม ยตถ เม วสต ปเร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 360

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 360 ตว นสสาย กลยาณ เถร สงฆสส โสภเณ ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ อนชานาห เม อยเย อจเฉ สาวตถ(๑) คนตเว สหนาท นทสสาม พทธเสฏสส สนตเก ฯ ปสส สนทร สตถาร เหมวณณ หรตตจ อทนตาน ทเมตาร สมพทธมกโตภย ฯ ปสส สนทรมายนต วปปมตต นรปธ วตราค วสยตต กตกจจ อนาสว ฯ พาราณสโต นกขมม ตว สนตกมาคตา สาวกา เต มหาวร ปาเท วนทต สนทร ฯ ตว พทโธ ตว สตถา ตยห ธตามห พราหมณ โอรสา มขโต ชาตา กตกจจา อนาสวา ฯ ตสสา เต สวาคต ภทเท ตโต เต อทราคต เอว ห ทนตา อายนต สตถ ปาทาน วนทกา วตราคา วสยตตา กตกจจา อนาสวาต อมา คาถา ปจจทาหาส ฯ ตตถ เปตานต มตาน ฯ โภตต ต อาลปต ฯ ปตตานต ลงควปลลาเสน วตต เปเต ปตเตต อตโถ ฯ เอโก เอว จ ตสสา ปตโต มโต พราหมโณ ปน จรกาล อย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 361

เลมท 27 สนทรเถรคาถาวณณนา หนา 361 โสเกน อฏฏา หตวา วจร พห ม เ อมสสา ปตตา มตาต เอวส หตวา พหวจเนนาห ฯ ตถา จ สาชช สพพาน ขาทตวา สตปตตานต ฯ ขาทมานาต โลกโวหารวเสน ขขสนวจนเมต ฯ โลเก ห ยสสา อตถยา ชาตชาตา ปตตา มรนต ต ครหนตา ปตตขาทนตอาท วทนต ฯ อตวาต อตวย ภส ฯ ปรตปปสต สนตปปส ปเรต โยชนา ฯ อย เหตถ สงเขปตโถ โภต วาสฏ ปพเพ ตว มตปตตา หตวา โสจนต ปรเทวนต อตวย โสกาย สมปปตา (๑) คามนคมราชธานโย อาหณฑส ฯ สาชชาต สา อชช สา ตว เอตรห สพพาน สตปตตาน ขาทตวาต อตโถ ฯ สชชาต วา ปาโ ฯ เกน วณเณนาต เกน การเณน ฯ ขาทตานต เถรป พราหมเณน วตตปรยาเยน วทต ฯ ขาทตาน วา พยคฆทปวฬาราทชาตโย สนธาเยวมาห ฯ อตตเสต อตตโกฏาเส อตกกนตภเวสต อตโถ ฯ มม ตยห จาต มยา จ ตยา จ ฯ นสสรณ ตวาต ชาตยา มรณสส จาต ชาตชรา- มรณาน นสสรณภต นพพาน มคคาเณน ปฏวชฌตวา ฯ น จาห ปรตปปามต(๒) น ปรตปายาส อห อปายาส # ๑. โสกสมปปตา ฯ ๒. ม. ปรตปปย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 362

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 362 นาปชชนต อตโถ ฯ อพภต วตาต อจฉรย วต ฯ ต ห อพภต ปพเพ อภต อพภตนต วจจต ฯ เอทสนต เอวรป น โสจาม น โรทาม น จาป ปรตปปยนต เอว โสจนาทน อภาวทปนวาจ (๑)ฯ กสส ตว ธมมม ายาต เกวล ยถา(๒) เอทโส ธมโม ลทธ น สกกา ตสมา กสส นาม สตถโน ธมม าย คร วาจ (๓)ภาสส เอทสนต สตถาร สาสน จ ปจฉต ฯ นรปธนต นททกข ฯ ว าตสทธมมาต ปฏวทธ อรย- สจจธมมา ฯ พยปานทนต นหร ปชห ฯ วปปมตตนต สพพโส วมตต สพพกเลเสห สพพภเวห จ วสยตต ฯ สวสสาต โส สมมาสมพทโธ อสส พราหมณสส ฯ ตตถาต ตสส จตสจจธมมเทสนาย (๔)ฯ รถ นยยาทยาหมนต อม รถ พราหมณยา นยยาเทห ฯ สหสส จาปต มคคปรพพยตถ นต กหาปณสหสส จาป อาทาย นยยาเทหต โยชนา ฯ อสสรถนต อสสยตต รถ ฯ ปณณปตตนต ตฏ ทาน ฯ เอว พราหมณยา ตฏ ทาเน ทยยมาเน ต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 363

เลมท 27 สนทรเถรคาถาวณณนา หนา 363 อสมปฏจฉนโต สารถ ตเยหว โหตต คาถ วตวา สตถ สนตเกเยว คนตวา ปพพช ฯ ปพพชเต ปน สารถมห พราหมณ อตตโน ธตร สนทร อามนเตตวา ฆราวาเส นโยเชนต หตถ ควสสนต คาถมาห ฯ ตตถ หตถต หตถโน ฯ ควสสนต คาโว จ อสสา จ ฯ มณกณฑล จาต มณ จ กณฑลาน จ ฯ ผต จม คหวภว ปหายาต อม หตถ- อาทปปเภท ยถาวตต อวตต จ เขตตวตถหร สวณณาทเภท ผต ปหต จ คหวภว เคหปกรณ อ จ ทาสทาสาทก สพพ ปหาย ตว ปตา ปพพชโต ฯ ภ ช โภคาน สนทรต สนทร ตว อเม โภเค ภ ชสส ฯ ตว ทายาทกา กเลต ตว ห อมสม กเล ทายชชารหาต ฯ ต สตวา สนทร อตตโน เนกขมมชฌาสย ปกาเสนต หตถควสสนต อาทมาห ฯ อถ น มาตา เนกขมเมเยว นโยเชนต โส เต อชฌตต- อาทนา (๒) ทยทฒคาถมาห ฯ ตตถ ย ตว ปตเถส สนทรต สนทร ตว อทาน ย ปตเถส อากงขส ฯ โส ตว ปพพชชาย สงกปโป ปพพชชาย ฉนโท อชฌต อนนตราเยน สชฌต ฯ อตตฏปณโฑต ฆเร ฆเร ปตฏ ตวา ลทธพพภกขาปณโฑ ฯ อ โฉต ตทตถ ฆรปฏปาตยา อาหณฑน อททสส าน จ ฯ (๓) #๑. ม. คหวภว ฯ ๒. ส. อาทก ฯ ๓. ย. อาหณฑนตา อตตฏาน จฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 364

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 364 เอตานต อตตฏปณฑาทน ฯ อภสมโภนตต อนพพนนรปา ชงฆพล นสสาย อภสมภวนต สาเธนตต อตโถ ฯ อถ สนทร สาธ อมมาต มาตยา ปฏสสณตวา นกขมตวา ภกขนปสสย คนตวา สกขมานาเยว สมานา ตสโส วชชา สจฉกตวา สตถ สนตก คมสสามต อปชฌาย อาโรเจตวา ภกขนห สทธ สาวตถ อคมาส ฯ เตน วตต สกขมานาย เม อยเยตอาท ฯ ตตถ สกขมานาย เมต สกขมานาย สมานาย มยา ฯ อยเยต อตตโน อปชฌาย อาลปต ฯ ตว นสสาย กลยาณ เถร สงฆสส โสภเนต ภกขนสงเฆ วฑฒตรภาเวน ถรคณโยเคน จ สงฆตเถร โสภเนห สลาทห สมนนาคตตตา โสภเน กลยาณ กลยาณมตเต อยเย ต นสสาย มยา ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสนนต โยชนา ฯ อจเฉต อจฉาม ฯ สาวตถ คนตเวต สาวตถ คนต ฯ สหนาท นทสสามต อ พยากรณเมว สนธายาห ฯ อถ สนทร อนกกเมน สาวตถ คนตวา วหาร ปวสตวา สตถาร ธมมาสเน นสนน ทสวา อฬารปตโสมนสส ปฏสเวทยมานา อตตานเมว อาลปนต อาห ปสส สนทรต ฯ เหมวณณนต สวณณวณณ ฯ หรตตจนต กา จนสนนภตตจ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 365

เลมท 27 สนทรเถรคาถาวณณนา หนา 365 เอตถ จ ภควา ปตวณเณน สวณณวณโณต วจจต ฯ อถโข สมมเทว ฆสตวา ชาตหงคลเกน อนลมปตวา สปรมชชตกา จนาทาสสนนโภต ทสเสต เหมวณณนต วตวา หรตตจนต วตต ฯ ปสส สนทรมายนตนต ต สนทร นามก ม ภควา อาคจฉนต ปสส ฯ วปปมตตนตอาทนา อ พยากโรนต ปตวปผารวเสน วทต ฯ กโต ปน อาคตา กตถ จ อาคตา กทสา จาย สนทรต อาสงกนตาน อาสงก (๑) นวตเตต พาราณสโตต คาถ วตวา ตตถ สาวกา จาต วตตมตถ ปากฏตร กาต ตว พทโธต คาถมาห ฯ ตสสตโถ อมสม สเทวเก โลเก ตวเมเวโก สพพ พทโธ ทฏธมมกสมปรายก- ปรมตเถห ยถารห อนสาสนโต ตว เม สตถา อห จ ขณาสวพราหมณ ภควา ตยห อเร วายาม (๒) ชนตาภชาตตาย โอรสา มขโต ปวตตธมมโฆเสน สาสนสส จ ปมขภเตน อรยมคเคน ชาตตตา มขโต ชาตา นฏ ตปร าตาทกรณยตาย กตกจจา สพพโส อาสวาน เขปตตตา อนาสวาต ฯ อถสสา สตถา อาคมน อภนนทนโต ตสสา เต สวาคตนต คาถมาห ฯ ตสสตโถ ยา ตว มยา อธคตธมม ยาถาวโต อธคจฉ ฯ ตสสา เต ภทเท สนทร อธ มม

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 366

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 366 สนตเก อาคต อาคมน สอาคต ฯ ตโต เอว ต อทราคต น ทราคต โหต ฯ กสมา ยสมา เอว ห ทนตา อายนตต ยถา ตว สนทร เอว ห อตตเมน อรยมคคทมเถน ทนตา ตโต เอว สพพธ วตราคา สพเพสมป สโยชนาน สมจฉนนตตา วสยตตา กตกจจา อนาสวา สตถ ปาทาน วนทกา อาคจฉนต ตสมา ตสสา เต สวาคต อทราคตนต โยชนา ฯ สนทรเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา ทหราหนตอาทกา สภาย กมมารธตาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต อนกกเมน สมภาวตกสลมลา (๑) อปจตวโมกขสมภารา สคตสเยว สสรนต ปรปกกาณา หตวา อมสม พทธปปาเท ราชคเห อ ตรสส สวณณการสส ธตา หตวา นพพตต รปสมปตตโสภาย สภาตสสา นาม อโหส ฯ สา อนกกเมน ว ต ปตตา สตถ ราชคหปปเวสเน สตถร ส ชาตปปสาทา เอกทวส ภควนต อปสงกมตวา วนทตวา เอกมนต นสท ฯ สตถา ตสสา อนทรยปรปาก ทสวา อชฌาสยานรป จตสจจธมม เทเสส ฯ สา ตาวเทว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 367

เลมท 27 สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา หนา 367 สหสสนยปฏมณฑเต โสตาปตตผเล ปตฏาส ฯ สา อปรภาเค ฆราวาเส โทส ทสวา มหาปชาปตยา โคตมยา สนตเก ปพพชตวา ภกขนสเลส ปตฏ ตา อปรมคคตถาย ภาวน อนย ช ฯ (๑) ต าตกา กาเลน กาล อปสงกมตวา กาเมห นมนเตนตา ปหตธน วภวชาต จ ทสเสตวา ปโลเภนต ฯ สา เตส (๒) เอกทวส อตตโน สนตก อปคตาน ฆราวาเสส กาเมส จ อาทนว ปกาเสนต ทหราหนตอาทห จตวสตยา คาถาห ธมม กเถตวา เต นราเส กตวา วสสชเชตวา วปสสนาย กมม กโรนต อนทรยาน ปรโยเชนต ภาวน อสสกกาเปตวา นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ อรหตต ปน ปตวา [๔๗๑] ทหราห สทธวสนา ย ปเร ธมมมสสณ ตสสา เม อปปมตตาย สจจาภสมโย อห ฯ ตโตห สพพกาเมส ภส อรตมชฌค สกกายสม ภย ทสวา เนกขมมสเสว ปหเย ฯ หตวานาห าตคณ ทาสกมมกราน จ คามเขตตาน ผตาน รมณเย ปโมทเต ฯ ปหายาห ปพพชตา สาปเตยยมนปปก เอว สทธาย นกขมม สทธมเม สปปเวทเต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 368

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 368 น เม ต อสส ปฏรป(๑) อาก จ ห ปตถเย โย ชาตรปรชต (๒) เปตวา(๓) ปนราคเม ฯ รชต ชาตรป วา น โพธาย น สนตยา (๔) เนต สมณสารปป น เอต อรยธน ฯ โลภน มทน เจต สโมหน(๕) รชพนธน (๖) สาสงก พหอายาส นตถ เจตถ ธว ต ฯ เอตตาวตา (๗) ปมตตา จ สงกลฏมนา นรา อ ม เน พยารทธา ปถ กพพนต เมธค ฯ วโธ พนโธ ปรเกลโส ชาน โสกปรททโว กาเมส อธปนนาน ทสสเต พยสน พห ฯ ต ม าต อมตตาว ก โว กาเมส ย ชถ ชานาถ ม ปพพชต กาเมส ภยทสสน ฯ น หร สวณเณน ปรกขยนต อาสวา อมตตา วธกา กามา สปตตา สลลพนธนา ฯ ต ม าต อมตตาว ก โว กาเมส ย ชถ ชานาถ ม ปพพชต มณฑ สงฆาฏปารต ฯ อตตฏปณโฑ อ โฉ จ ปสกล จ จวร เอต โข มม สารปป อนคารปนสสโย (๘)ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 369

เลมท 27 สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา หนา 369 วนตา มเหสห กามา เย ทพพา เย จ มานสา เขมฏาเน วมตตา เต ปตตา เต อจล สข ฯ มาห กาเมห สงคจฉ เยส ตาณ น วชชต อมตตา วธกา กามา อคคขนธปมา ทขา ฯ อปรสทโธ(๑) เอโส สภโย สวฆาโต สกณฏโก เคโธ สวสโม เจโส มหนโต โมหนามโข ฯ อปสคโค ภมรโป กามา สปปสรปมา เย พาลา อภนนทนต อนธภตา ปถชชนา ฯ กามสสคคสตตา ห ชนา(๒) พห โลเก อวนทส (๓) ปรยนต นาภชานนต ชาตยา มรณสส จ ฯ ทคคตคมน มคค มนสสา กามเหตก พห เว ปฏปชชนต อตตโน โรคมาวห ฯ เอว อมตตชนนา ตาปนา สงกเลสกา โลกามสา พนธนยา กามา มรณพนธนา ฯ อมมาทนา อลลปนา กามา จตตปปมาทโน(๔) สตตาน สงกเลสาย ขปป มาเรน โอฑฑต ฯ อนนตาทนวา กามา พหทกขา มหาวสา อปปสสาทา รณกรา สกกปกขวโสสนา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 370

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 370 สาห เอตาทส หตวา (๑) พยสน กามเหตก น ต ปจจาคมสสาม นพพานาภรตา สทา ฯ รณ ตรตวา กามาน สตภาวาภกงขน อปปมตตา วหสสาม รตา สโยชนกขเย ฯ อโสก วรช เขม อรยฏงคก อช ต มคค อนคจฉาม เยน ตณณา มเหสโน ฯ อม ปสสถ ธมมฏ สภ กมมารธตร อเนช อปสมปชช รกขมลมห ฌายต ฯ อชชฏม ปพพชตา สทธา สทธมมโสภนา วนตปปลวณณาย เตวชชา มจจหายน ฯ สาย ภชสสา อนณา ภกขน ภาวตนทรยา สพพโยควสยตตา กตกจจา อนาสวา ฯ ต สกโก เทวสงเฆน อปสงกมม อทธยา นมสสต ภตปต สภ กมมารธตรนต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ ทหราห สทธวสนา ย ปเร ธมมมสสณนต ยสมา อห ปพเพ ทหรา ตรณ เอว สทธวสนา สทธวตถนวตถา อลงกตปฏยตตา สตถ สนตเก ธมม อสโสส ฯ ตสสา เม อปปมตตาย สจจาภสมโย อหต ยสมา จ ตสสา เม มยห ยถาสตธมม ปจจเวกขตวา อปปมตตาย อปฏ ตสตยา สล

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 371

เลมท 27 สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา หนา 371 อธฏหตวา ภาวน อนย ชนตยาว จตนน อรยสจจาน อภสมโย อท ทกขนตอาทนา นเยน ปฏเวโธ อโหส ฯ ตโตห สพพกาเมส ภส อรตมชฌคนต ตโต เตน การเณน สตถ สนตเก ธมมสส สตตตา สจจาน จ อภสมตตตา มนสเสส ทพเพส จาต สพเพสป กาเมส ภส อตวย อรต อกกณ อธคจฉ ฯ สกกายสม อปาทานกขนธ- ป จเก ภย สปปฏภยภาว าณจกขนา ทสวา เนกขมมสเสว ปพพชชาย นพพานสเสว ปหเย ปหยาม ปตถยาม ฯ ทาสกมมกราน จาต ทาเส จ กมมกเร จ ฯ ลงค- วปลลาเสน เหต วตต ฯ คามเขตตานต คาเม จ ปพพณณา- ปรณณวรหนกเขตตาน จ คามปรยาปนนาน วา เขตตาน ฯ ผตานต สมทธาน ฯ รมณเยต มน เ ฯ ปโมทเตต ปมทเต (๑) ฯ โภคกขนเธ หตวาต สมพนโธ ฯ สาปเตยยนต สนตก ธน มณกรสวณณกรรชตกราทปรคคหวตถ ฯ อนปปกนต มหนต ปหายาต โยชนา ฯ เอว สทธาย นกขมมาต หตวานห าตคณนตอาทนา วตตปปการ มหนต าตปรวฏฏ มหนต โภคกขนธ จ ปหาย กมม กมมผลาน รตนตตย จาต สทเธยยวตถ สทธาย สททหตวา ฆรโต นกขมม สทธมเม สปปเวทเต สมมาสมพทเธน สฏ ปเวทเต อรยวนเย อห ปพพชตา ฯ # ๑. ส. ปมทเน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 372

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 372 เอว ปพพชตาย ปน น เม ต อสส ปฏรป ยทท ฉฑฑตาน กามาน ปจจาคมน ฯ อาก จ ห ปตถเยต อห ห อก จนภาว อปรคคหภาวเมว ปตถยาม ฯ โย ชาตรปรชต ฉฑเฑตวา ปนราคเมต โย ปคคโล สวณณ หร อ มป วา ก จ ธนชาต ฉฑเฑตวา ปน ต คเณหยย ฯ โส ปณฑตาน อนตเร กถ สส อกขเปยย ฯ ยสมา รชต ชาตรป วา น โพธาย น สนตยา น มคคาณาย น นพพานาย โหตต อตโถ ฯ เนต สมณ- สารปปนต เอต ชาตรปรชตาทปรคคหวตถ ตสส วา ปรคคหน สมณสารปป น โหต ฯ ตถา ห วตต น กปปต สมณาน สกยปตตยาน ชาตรปรชตนตอาท ฯ น เอต อรยทธนนต เอต ยถาวตตปรคคหวตถ สทธาทธน วย อรยธมมมยมป ธน น โหต น อรยภาวาวหนโต ฯ เตนาห โลภนนต อาท ฯ ตตถ โลภนนต โลภปปาทน ฯ มทนนต มทาวห ฯ สโมหนนต(๑) สมโมหชนน ฯ รชพนธนนต(๒) ราครชาทส พนธน(๓) ฯ เยน ปรคคหต ตสส อาสงกาวหตตา สห อาสงกาย วตตตต สาสงก เยน ปรคคหต ตสส ยโต กโต อาสงกาวหนต อตโถ ฯ พหอายาสนต สชชนรกขณาทวเสน พหปรสสม ฯ (๔) นตถ เจตถ ธว ตต เอตสม ธเน (๕) ธวภาโว จ ตภาโว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 373

เลมท 27 สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา หนา 373 จ นตถ จ จลมนวฏ ตเมวาต (๑) อตโถ ฯ เอตตาวตา ปมตตา จ สงกลฏมนา นราต เอตสม ธเน รตตา ส ชาตราคา นรา ทสกสลธมเมส สตยา วปปวาเสน ปมตตา ฯ สงกลฏมนา โลภาทสงกเลเสน สงกลฏจตตาว นาม โหนต ฯ ตโต จ อ ม มห พยารทธา ปถ กพพนต เมธคนต อนตมโส มาตาป ปตเตน ปตโตป มาตราต เอว อ ม ปฏรทธา หตวา ปถ สตตา มาตาปตตา เมธค กลห กโรนต ฯ เตนาห ภควา ปน จ ปร ภกขเว กามเหต กามนทาน กามาธกรณ ฯเปฯ มาตาป ปตเตน ววทต ปตโตป มาตรา ววทตตอาท ฯ วโธต มรณ ฯ พนโธต อททพนธนาทพนธน ฯ ปรเกลโสต หตถจเฉทาทปรกเลสาปตต ฯ ชานต ธนชาน เจว ปรวารชาน จ ฯ โสกปรททโวต โสโก จ ปรเทโว จ ฯ อธปนนานนต อชโฌสตาน ฯ ทสสเต พยสน พหนต ยถาวตต วธพนธนาทเภท อวตต จ โทมนสสปายาสาท ทฏธมมกสมปรายก จ พห พหวธ พยสน อนตโถ กาเมส ทสสเตว ฯ ต ม าต อมตตาว ก โว กาเมส ย ชถาต ตาทส ม ยถา กาเมส วรตต ตเมห าต าตกา สมานา อนตถกามา อมตตา วย ก เกน การเณน กาเมส อนย ชถ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 374

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 374 นโยเชถ ฯ ชานาถ ม ปพพชต กาเมส ภยทสสนนต กาเมส ภยโต ปสสนต ปพพชต ม อนชานาถ ก เอตตก ตเมหห อน าตนต อธปปาโย ฯ น หร สวณเณน ปรกขยนต อาสวาต กามาสวาทโย หร เน สวณเณน น กทาจ ปรกขย คจฉนต ฯ อถ โข เตห เอว ปรวฑฒนเตว ฯ เตนาห อมตตา วธกา กามา สปตตา สลลพนธนาต ฯ ตสสตโถ กามา ห อหตาวหตตา เมตตยา อภาเวน อมตตา มรณเหตตาย อกขตตาสกวธกสทสตตา วธกา อนพนธตวาป อนตถาวหนตาย เวรานพนธสปตตสทสตตา สปตตา ราคาทน สลลาน พนธนโต สลลพนธนา ฯ มณฑนต มณฑตเกส ฯ ตตถ ตตถ นนตกาน คเหตวา สงฆาฏจวรปารปเนน สงฆาฏปารต ฯ อตตฏปณโฑต ววฏทวาเร ฆเร ฆเร ปตฏ ตวา ลภนกปณโฑ ฯ อ โฉต ตทตถ อ ฉาจรยา ฯ อนคารปนสสโยต อนคาราน ปพพชตาน อปคนตวา นสสตพพโต อปนสสยภโต ปพพชตปรกขาโร ฯ ต ห นสสาย ปพพชตา ชวนต ฯ วนตาต ฉฑฑตา ฯ มเหสหต พทธาทห มเหสห ฯ เขมฏาเนต กามโยคาทห อนปททวฏานภเต นพพาเน ฯ เตต มเหสโย ฯ อจล สขนต นพพาเน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 375

เลมท 27 สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา หนา 375 สข ปตตา ฯ ยสมา วนตกามา พทธาทโย มเหสโย นพพานสข ปตตา ฯ ตสมา ต ปตเถนเตน กามา ปรจจชตพพาต อธปปาโย ฯ มาห กาเมห สงคจฉนต อห กทาจป กาเมห น สมาคจเฉยย ฯ กสมาต เจ อาห เยส ตาณ น วชชตต อาท ฯ ตตถ เยส ตาณ น วชชตต เยส กาเมส อปปรกขยมาเนส เอกสมมป อนตถปรตตาณ นาม นตถ ฯ อคคขนธปมา มหาภตาปฏเน ฯ ทขา ทกขมฏเน ฯ อปรสทโธ เอส สภโย ยทท กามา นาม อวทต- วปลานตถาวหตตา ฯ สวฆาโต จตตวฆาตกรณตตา ฯ สกณฏโกต วนวชฌนตตา ฯ เคโธ สวสโม เจโสต คทธเหตตาย เคโธ ฯ สฏ วสโม มหาปลโพโธ เอโส (๒)ฯ ทรตกกมนฏเน มหนโต ฯ โมหนามโข มจฉาปตตเหตโต ฯ อปสคโค ภมรโปต อภภสนก- สภาโว มหนโต เทวตปสคโค วย อนตถกาททกขาวหนโต ฯ (๓) สปปสรปมา กามา สปปฏภยตเถน ฯ กามปงเกน สตตาต กามสงขาเตน ปงเกน สตตา ลคคา ฯ ทคคตคมน มคคนต นรยาทอปายคามน มคค ฯ กาม- เหตกนต กามปโภคเหตก ฯ พหนต ปาณาตปาตาทเภเทน พหวธ ฯ โรคมาวหนต รชชนฏเน โรคสงขาตสส ทฏ-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 376

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 376 ธมมกาทเภทสส ทกขสส อาวหนก ฯ เอวนต อมตตา วธกาตอาทนา วตตปปกาเรน ฯ อมตตชนนาต อมตตภาวสส นพพตตนกา ฯ ตาปนาต สนตาปนกา ตปนยาต อตโถ ฯ สงกเลสกาต สงกเลสาวหา ฯ โลกามสาต โลเก อามสภตา ฯ พนธนยาต พนธนภเตน สโยชเนน พนธตพพา สโยชนยาต อตโถ ฯ มรณพนธนาต ภวาทส นพพตตนมตตตาย ปวตตการณโต จ มรณโต จ มรณวพนธนา ฯ อมมาทนาต วปรณามธมมตา (๑) วโยควเสน โสกมมาทกรา ฯ วฑฒยา (๒) วา อปรปรมทาวหา ฯ อลลปนาต อโห สข อโห สขนต อทธ อทธ ลปาปนกา ฯ อลโลลนาตป ปาโ ฯ ภตตปณฑนมตต นงคฏ อลโลเลนโต สนโข วย อามสเหต สตเต อปรปรลาลนา ปราภวาว าตปาปนกาต อตโถ ฯ จตตปปมาถโนต ปรฬาหปปาทนาทนา สมปตต อายต จ จตตสส ปมถนสลา ฯ จตตปปมททโนต วา ปาโ ฯ โส เอวตโถ ฯ เย ปน จตตปปมาทโนต วทนต เตส จตตสส ปมาทาวหาต อตโถ ฯ สงกเลสายาต วนาสนาย วพาธาย อปตาปนาย วา ฯ ขปป มาเรน โอฑฑตนต กามา นาเมเต มาเรน โอฑฑต กมนนต ทฏพพา สตตาน อนตถาวหนโต ฯ # ๑. ย. ธมมตา ฯ ๒. ย. พนธยา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 377

เลมท 27 สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา หนา 377 อนนตาทนวาต โลภน มทน เจตนตอาทนา อธ สตสส ปรกขโต อณหสส ปรกขโตตอาทนา จ ทกขกขนธสตตาทส วตตนเยน อปรยนตาทนวา พหโทสา ฯ พหทกขาต อาปายกาท- พหวธทกขานพนธา ฯ มหาวสาต กฏกาเสยหผลตาย หลาหลาท- มหาวสสทสา ฯ (๑) อปปสสาทาต สตถธาราคตมธพนท วย ปรตตสสาทา ฯ รณกราต สาราคาทสวฑฒกา ฯ (๒) สกกปกข- วโสสนาต สตตาน อนวชชโกฏาสสส วนาสกา ฯ สาหนต สา อห เหฏา วตตนเยเนว สตถ สนตเก ธมม สตวา ปฏลทธสทธา กาเม ปหาย ปพพชตาต อตโถ ฯ เอตาทสนต เอวรป วตตปปการ ฯ หตวาต เอต ชหตวา (๓) ยถา วตตการเณนาต อตโถ ฯ น ต ปจจา คมสสามต ต มยา ปพเพ วนตกาเม ปน(๔) น ปรภ ชสสาม ฯ นพพานา- ภรตา สทาต ยสมา ปพพชตกาลโต ปฏาย สพพกาล นพพานาภรตา ตสมา น ต ปจจาคมสสามต โยชนา ฯ รณ ตรตวา กามานนต กามาน รณ ตรตวา ต จ มยา กาตพพ อรยมคคสมปหาร กตวา ฯ สตภาวาภกงขนต สพพกเลสทรถปรฬาหวปสเมน สตภาวสงขาต อรหตต อภกงขนต ฯ รตา สโยชนกขเยต สพเพส สโยชนาน ขยภเต นพพาเน # ๑ ส. กณฏกาปสเสน ผลกาทส ฯ ๒. กตถจ ราคาทสมพนธโตต ทสสต ฯ ๓. ม. กตวาต อต กตวา ฯ ๔. ส. ปพเพ วนต กามเมถน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 378

เลมท 27 วสตนปาตวณณนา หนา 378 อภรตา ฯ เยน ตณณา มเหสโนต เยน อรยมคเคน พทธาทโย มเหสโน สสารมโหฆ ตณณ อหมป เตห คตมคค อนคจฉาม สลาทปฏปตตยา อนปาปณามต อตโถ ฯ ธมมฏนต อรยผลธมเม ต ฯ อเนชนต ปฏปปสสทธ-(๑) เอชตาย อเนชนต ลทธนาม อคคผล ฯ อปสมปชชาต สมปาเทตวา อคคมคคาธคเมน อธคนตวา ฯ ฌายตต ตเมว ผลชฌาน อปนชฌายต ฯ อชชฏม ปพพชตาต ปพพชตา หตวา ปพพชตโต ปฏาย อชช อฏมทวโส อโต อตเต อฏมย ปพพชตาต อตโถ ฯ สทธาต สทธาสมปนนา ฯ สทธมมโสภนาต สทธมมาธคเมน โสภนา ฯ ภชสสาต ทาสภาวสทสาน กเลสาน ปหาเนน ภชสสา ฯ กามฉนทาทอณาปคเมน อนณา ฯ อมา กร ตสโส คาถา ปพพชตวา อฏเม ทวเส อรหตต ปตวา อ ตรสม รกขมเล ผลสมาปตต สมาปชชตวา นสนน เถร ภกขนน (๑) ทสเสตวา ปสสนเตน ภควตา วตตา ฯ อถ สกโก เทวานมนโท ต ปวตต ทพเพน จกขนา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 379

เลมท 27 สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา หนา 379 ทสวา เอว สตถารา ปสสยมานา อย เถร ยสมา เทเวห จ ปยรปาสตพพาต ตาวเทว ตาวตเสห เทเวห สทธ อปสงกมตวา อภวาเทตวา อ ชล ปคคยห อฏาส ฯ ต สนธาย สงคตกาเรห วตต ต สกโก เทวสงเฆน อปสงกมม อทธยา นมสสต ภตปต สภ กมมารธตรนต ฯ ตตถ ตส กามภเวส ภตาน สตตาน ปต อสสโรต กตวา ภตปตต ลทธนาโม สกโก เทวราชา เทวสงเฆน สทธ ต สภ กมมารธตร อตตโน เทวทธยา อปสงกมม นมสสต ป จปตฏ เตน วนทตต อตโถ ฯ สภากมมารธตเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ วสตนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 380

เลมท 27 หนา 380 ตสนปาตวณณนา สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา ตสนปาเต ฯ ชวกมพวน รมมนตอาทกา สภาย ชวกมพวนกาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต สมภาวตกสลมลา อนกกเมน ปรพรหตวโมกขสมภารา ปรปกกาณา หตวา อมสม พทธปปาเท ราชคเห พราหมณมหาสาลกเล นพพตต สภาตสสา นาม อโหส ฯ ตสสา กร สรราวยวา โสภนวณณยตตา อเหส ตสมา สภาต อนวตถเมว นาม ชาต ฯ สา สตถ ราชคหปปเวสเน ปฏลทธสทธา อปาสกา หตวา อปรภาเค สสาเร ชาตสเวคา กาเมส อาทนว ทสวา เนกขมม จ เขมโต สลลกขนต มหาปชาปตยา โคตมยา สนตเก ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต กตปาเหเนว อนาคามผเล ปตฏาส ฯ อถ น เอกทวส อ ตโร ราชคหวาส ธตตปรโส ตรโณ ปมโยพพเน โต ชวกมพวเน ทวาวหาราย คจฉนต ทสวา ปฏพทธจตโต หตวา มคค โอวรนโต กาเมห นมนเตส ฯ สา ตสส นานปปกาเรห กามาน อาทนว อตตโน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 381

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 381 จ เนกขมมชฌาสย ปเวเทนต ธมม กเถส ฯ โส ธมมกถ สตวาป น ปฏกกมต นพนธตเยว ฯ เถร น อตตโน วจเน อตฏนต อกขมห จ อภรตต ทสวา หนท ตยา (๑) สมภาวต อกขนต อตตโน เอก อกข อปปาเฏตวา ตสส อปเนส ฯ ตโต โส ปรโส สนตาโส สเวคชาโต ตตถ วคตราโค ว หตวา เถร ขมาเปตวา คโต ฯ เถร สตถ สนตก อคมาส ฯ สตถโน สห ทสสเนเนวสสา อกขปฏปากตก อโหส ฯ ตโต สา พทธคตาย ปตยา นรนตร ผฏา หตวา อฏาส ฯ สตถา ตสสา จตตวาร ตวา ธมม เทเสตวา อคคมคคตถาย กมมฏาน อาจกข ฯ สา ปต วกขมเภตวา ตาวเทว วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ อรหตต ปน ปตวา ผลสเขน นพพานสเขน วหรนต อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อตตนา เตน จ ธตตปรเสน วตตคาถา อทานวเสน [๔๗๒] ชวกมพวน รมม คจฉนต ภกขน สภ ธตตโก สนนวาเรส ตเมน อพรว สภา ฯ ก เต อปราธต มยา ย ม โอวรยาน ตฏส น ห ปพพชตาย อาวโส ปรโส สมผสนาย กปปต ฯ ครเก มม สตถสาสเน ยา สกขา สคเตน เทสตา # ๑ ส. ตสส ฯ ๒ ส. สนตาส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 382

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 382 ปรสทธปท อนงคณ ก ม โอวรยาน ตฏส ฯ อาวลจตโต อนาวล สรโช วตรช อนงคณ สพพตถ วมตตมานส ก ม โอวรยาน ตฏส ฯ ทหรา จ อปาปกา จส ก เต ปพพชชา กรสสต นกขป กาสายจวร เอห รมาน สปปผเต วเน ฯ มธร จ ปวนต สพพโส กสมรเชน สมฏ ตา ทมา ปมวสนโต สโข อต เอห รมาม สปปผเต วเน ฯ กสมตสขรา จ ปาทปา อภคชชนตว มารเตรตา กา ตยห รต ภวสสต ยท เอกา วนโมคหสสส ฯ วาฬมคสงฆเสวต ก ชรมตตกเรณโลฬต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 383

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 383 อสหายกา คนตมจฉส รหต ภสนก มหาวน ฯ ตปนยกตาว ธตกา วจรส จตตลเตว (๑) อจฉรา กาสกสขเมห วคคภ โสภส สวสเนห นปเม ฯ อห ตว วสานโค สย ยท วหเรมเส กานนนตเร น ห มตถ ตยา ปยตตโร ปาโณ กนนรมนทโลจเน ฯ ยท เม วจน กรสสส สขตา เอห อคารมาวส ปาสาทนวาตวาสน ปรกมม เต กโรนต นารโย กาสกสขมาน ธารย อภโรเปห จ มาลวณณก ก จนมณมตตก พห ววธ อาภรณ กโรม เต ฯ สโธตรชปจฉท สภ โคนกตลกสนถต นว # ๑ สยา. ส. จตตรเถว ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 384

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 384 อภรห สยน มหารห จนทนมณฑตสารคนธก ฯ อปปล จทกา สมคคต ยถา ต อมนสสเสวต เอว ตว พรหมจารน สเกสงเคส ชร คมสสส ฯ ก เต อธ สารสมมต กณปปรมห สสานวฑฒเน เภทนธมเม กเฬวเร ย ทสวา วมโน อทกขส ฯ อกขน จ ตรยารว กนนรยารว ปพพตนตเร ตว เม นยนาน ทกขย ภยโย กามรต ปวฑฒต ฯ อปปลสขโรปมาน เต วมเล หาฏกสนนเภ มเข ตว เม นยนาน ทกขย ภยโย กามคโณ ปวฑฒต ฯ อป ทรคตา สรมหเส อายตปเมห วสทธทสสเน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 385

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 385 น ห มตถ ตยา ปยตตโร นยนา กนนรมนทโลจเน ฯ อปเถน ปยาตมจฉส จนท กฬนก คเวสส เมร ลงเฆตมจฉส โย ตว พทธสต มคคยส ฯ นตถ ห โลเก สเทวเก ราโค ยตถป ทาน เม สยา นป น ชานาม กรโส อถ มคเคน หโต สมลโก ฯ องคาลกยาว อชฌโต วสปตโตรว อคคโต กโต (๑) นป น ปสสาม กรโส อถ มคเคน หโต สมลโก ฯ ยสสา สยา อปจจเวกขต สตถา วา อนปาสโต สยา ตว ตาทสก ปโลภย ชานนต โส อม วห ส ฯ มยห ห อกกฏวนทเต สขทกเข จ สต อปฏ ตา # ๑ ส. อคฆโต หโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 386

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 386 สงขตมสภนต ชานย สพพตเถว มโน น ลมปต ฯ สาห สคตสส สาวกา มคคฏงคกยานยายน อทธฏสลลา อนาสวา ส าคารคตา รมามห ฯ ทฏา ห มยา สจตตตา โสมภา ทารกปลลกาน วา ตนตห จ ขลเกห จ วนพทธา ววธ ปนจจกา ฯ ตมหทธเฏ ตนตขลเก วสสฏเ วกเล ปรกรเต น วนเทยย ขณฑโส กเต กมห ตตถ มน นเวสเย ฯ ตถปมา เทหกาน ม เตห ธมเมห วนา น วตตนต ธมเมห วนา น วตตต กมห ตตถ มน นเวสเย ฯ ยถา หรตาเลน มกขต อททส จตตก ภตตยา กต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 387

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 387 ตมห เต วปรตทสสน ส า มานสกา นรตถกา ฯ มาย วย อคคโต กต สปนนเตว สวณณปาทป อปคจฉส อนธ รตตก ชนมชเฌรว รปปรปก ฯ วฏฏนรว โกฏโรหตา มชเฌ ปพพฬกา สอสสกา ปฬโกฬกา เจตถ ชายต ววธา จกขวธา จ ปณฑตา ฯ อปปาฏย จารทสสนา น จ ปชชตถ อสงคมานสา หนท เต จกข หรสส ต ตสส นรสส อทาส ตาวเท ฯ ตสส จ วรมาส ตาวเท ราโค ตตถ ขมาปย จ น โสตถ สยา พรหมจารน น ปโน เอทสก ภวสสต ฯ อาสาทย เอทส ชน อคค ปชชลตว ลงคย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 388

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 388 คณหย(๑) อาสวส วย อป น โสตถ สยา ขเมห โน ฯ มตตา จ ตโต สา ภกขน อคม พทธวรสส สนตก ปสสย วรป ลกขณ จกข อาส ยถา ปราณกนต อมา คาถา ปจจทาหาส ฯ ตตถ ชวกมพวนนต ชวกสส โกมารภจจสส อมพวน ฯ รมมนต รมณย ฯ ต กร ภมภาคสมปตตยา ฉายทกสมปตตยา จ รกขาน โรปตากาเรน อตวย มน มโนรม ฯ คจฉนตนต อมพวน อททสส คต ทวาวหาราย อปคจฉนต ฯ สภนต เอวนามก ฯ ธตตโกต อตถธตโต ฯ ราชคหวาส กเรโก มหาวภวสส สวณณการสส ปตโต ยวา อภรโป อตถธตโต ปรโส มตโต (๒) วจรต ฯ โส ต ปฏปเถ ทสวา ปฏพทธจตโต มคค อปรนธตวา อฏาส ฯ เตน วตต ธตตโก สนนวาเรสต มม คมน นเสเธสต อตโถ ฯ ตเมน อพรว สภาต ตเมน นวาเรตวา ต ธตต สภา ภกขน กเถส ฯ เอตถ จ คจฉนต ภกขน สภ อพรว สภาต จ อตตานเมว เถร อ วย กตวา วทต ฯ เถรยา วตตคาถาน # ๑. สยา. คณหสส ฯ ๒. ส. ปรสมทมตโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 389

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 389 สมพนธทสสนวเสน สงคตกาเรห อย คาถา วตตา ฯ อพรว สภาต วตวา ตสสา วตตาการทสสนตถ อาห ก เต อปราธตนตอาท ฯ ตตถ ก เต อปราธต มยาต ก ตยห อาวโส มยา อปรทธ ฯ ย ม โอวรยาน ตฏสต เยน อปราเธน ม คจฉนต โอวรตวา คมน นเสเธตวา ตฏส โส นตเถวาต อธปปาโย ฯ อถ อตถตส าย เอว ปฏปชชส เอวมป น ยตตนต ทสเสนต อาห น ห ปพพชตาย อาวโส ปรโส สมผสนาย กปปตต อาวโส สวณณการปตต โลกยจารตเตนป ปรสสส ปพพชตาน สมผสนาย น กปปต ปพพชตาย ปน ปรโส ตรจฉานคโตป สมผสนาย น กปปต ตฏต ตาว ปรสผสนา ราควเสนสสา นสสคคเยน ปรสสส นสสคคยสสาป ผสนา น กปปเตว ฯ เตนาห ครเก มม สตถสาสเนตอาท ฯ ตสสตโถ ครเก ปาสาณจฉตต วย ครกาตพเพ มยห สตถ สาสเน ยา สกขา ภกขนโย อททสส สคเตน สมมาสมพทเธน เทสตา ป ตตา ฯ ตาห ปรสทธปท ปรสทธกสลโกฏาส ราคาท- องคณาน สพพโส อภาเวน อนงคณ เอวภต ม คจฉนต เกน การเณน อาวรตวา ตฏสต ฯ อาวลจตโตต จตตสส อาวลภาวกราน กามวตกกาทน วเสน อาวลจตโต ตว ตทภาวโต อนาวล ราครชาทน วเสน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 390

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 390 สรโช สางคโณ ตทภาวโต วตรช อนงคณ สพพตถ ขนธป จเก สมจเฉทวมตตยา วมตตมานส ม กสมา โอวรตวา ตฏสต ฯ เอว เถรยา วตเต ธตตโก อตตโน อธปปาย วภาเวนโต ทหรา จาตอาทนา ทส คาถา อภาส ฯ ตตถ ทหราต ตรณ ปเม โยพพเน ตา ฯ อปาปกา จสต รเปน อลามกา จ อส อตตมรปธรา จาโหสต อธปปาโย ฯ ก เต ปพพชชา กรสสตต ตยห เอว ปมวเย ตาย รปสมปนนาย ปพพชชา ก กรสสต วฑฒาย พภจฉรปาย วา ปพพชตพพนต อธปปาเยน วทต ฯ นกขปาต ฉฑเฑห ฯ อกขปาต วา ปาโ อปเนหต อตโถ ฯ มธรนต สภ สคนธนต อตโถ ฯ ปวนตต วายนต ฯ สพพโสต สมนตโต ฯ กสมรเชน สมฏ ตา ทมาต อเม รกขา มนทวาเตน สมฏหมานกสมเรณชาเตน อตตโน กสมรเชน สย สมฏ ตา วย หตวา สมนตโต สรภ วายนต ฯ ปมวสนโต สโข อตต อย ปโม วสนตมาโส สขสมผสโส จ อต วตตตต อตโถ ฯ กสมตสขราต สปปผตคคา ฯ อภคชชนตว มารเตรตาต วาเตน ส จลตา อภคชชนตว อภตถนตา (๑) วย ตฏนต ฯ # ๑ ส. อภตถนนตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 391

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 391 ยท เอกา วนโมคหสสสต สเจ ตว เอกกา วนโมคาหสสส กา นาม เต ตตถ รต ภวสสตต อตตนา พทธสขาภรตตตตา เอวมาห ฯ วาฬมคสงฆเสวตนต สหพยคฆาทวาฬมคสมเหห ตตถ ตตถ อปเสวต ฯ ก ชรมตตกเรณโลฬตนต มตตก ชเรห หตถนห จ มคาน จตตตาปเนน รกขคจฉาทน สาขาภ ชเนน จ อาโลฬตปเทส ฯ ก จาป ตสม วเน อทส ตทา นตถ วน นาม เอวรปนต ต ภสาเปตกาโม เอวมาห ฯ รหตนต ชนรหต วชน ฯ ภสนกนต ภยชนก ฯ ตปนยกตาว ธตกาต รตตสวณเณน วจรตา ธตลกา วย สกสเลน ยนตาจรเยน ยนตโยควเสน สชชตา สวณณ- ปฏมา วย วจรส อทาเนว (๑) อโต จโต จ ส จรส ฯ จตตลเตว อจฉราต จตตลตา (๒) นามเก อยยาเน เทวจฉรา วย ฯ กาสกสขเมหต กาสรฏเ อปปนเนห อตวย สขเมห ฯ วคคภต สนทธมฏเห (๓)ฯ โสภส สวสเนห นปเมต นวาสน- ปารปนวตเถห อนปเม อปมารหเต ตว อทาน เม วสานโค โสภสต ภาวน อตตโน อธปปายวเสน เอกนตก วตตมาน วย กตวา วทต ฯ อห ตว วสานโค สยนต อหมป ตยห วสานโค # ๑ ส. อทาน ตว ฯ ๒ ส. จตตรถ ฯ ๓ ม. สนทธมฏเฏ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 392

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 392 กการปฏสสาว ภเวยย ฯ ยท วหเรมเส กานนนตเรต ยท มย อโภป วนนตเร สห วสาม รมาน ฯ น ห มตถ ตยา ปยตตโรต วสานคภาวสส การณมาห ฯ ปาโณต สตโต อ โ โกจป สตโต ตยา ปยตโร มยห น ห อตถต อตโถ ฯ อถวา ปาโณต อตตโน ชวต สนธาย วทต มยห ชวต ตยา ปยตร น ห อตถต อตโถ ฯ กนนรมนทโลจเนต กนนรยา วย มนทปถวโลจเน ฯ ยท เม วจน กรสสส สขตา เอห อคารมาวสาต สเจ ตว มม วจน กรสสส เอกาสน เอกเสยย พรหม- จรยทกข ปหาย เอห กามโภเคห สขตา หตวา อคาร อชฌาวส ฯ สขตา เหต อคารมาวสนตต เกจ ปนต ฯ เตส สขตา ภวสสต อคาร อชฌาวสนตต อตโถ ฯ ปาสาทนวาตวาสนต นวาเตส ปาสาเทส วาสน ฯ ปาสาท- วมานวาสนต จ ปาโ วมานสทเสส ปาสาเทส วาสนต อตโถ ฯ ปรกมมนต เวยยาวจจ ฯ ธารยาต ปรทห นวาเสห เจว อตตรย จ กโรห ฯ อภโรเปหต มณฑนวภสนวเสน วา สรร อาโรปย อลงกโรหต อตโถ ฯ มาลวณณกนต มาล เจว คนธวเลปน จ ฯ ก จนมณ- มตตกนต ก จเนน มณมตตาห จ ยตต สวณณมยมณมตตาห ขจตนต อตโถ ฯ พหนต หตถปคาทเภทโต พหปปการ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 393

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 393 ววธนต กรณวกตยา นานาวธ ฯ สโธตรชปจฉทนต สโธตตาย ปวาหตรช อตตรจฉท ฯ สภนต โสภน ฯ โคนกตลกสนถตนต ทฆโลมกาฬโกชเวน เจว หสโลมาทปณณาย ตลกาย จ สนถต ฯ นวนต อภนว ฯ มหารหนต มหคฆ ฯ จนทนมณฑตสารคนธกนต โคสสกาท- สารจนทเนน มณฑตตาย สรภคนธก เอวรป สยนมารห ต อารหตวา ยถาสข สยาห เจว นสท จาต อตโถ ฯ อปปล จทกา สมคคตนต จกาโร นปาตมตต อทกโต อคคต อฏ ต อจจคคมม ต สผลลมปปล ฯ ยถา ต อมนสสเสวตนต ต จ รกขสปรคคหตาย โปกขรณยา ชาตตตา นมมนสเสห เสวต เกนจ อปรภตตเมว ภเวยย ฯ เอว ตว พรหมจารนต เอวเมว ต สฏ ผลลมปปล วย ตว พรหม- จารน ฯ สเกสงเคส อตตโน สรราวยเวส เกนจ อปรภตเตสเยว ชร คมสสส มธาเยว ชราชณณา ภวสสส ฯ เอว ธตตเกน อตตโน อธปปาเย ปกาสเต เถร สรรสภาววภาวเนน ตถ ตตถ วจฉนเทนต ก เต อธาต คาถมาห ฯ ตสสตโถ อาวโส สวณณการปตต เกสาทกณปปเร เอกนเตน เภทนธมเม สสานวฑฒเน อธ อมสม กายส เต อสจกเฬวเร ก นาม ตว สารนต สมมต สมภาวต ย ทสวา วมโน อ ตรสม อารมมเณ วคตมนสงกปโป เอตเถว

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 394

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 394 วา อวมโน โสมนสสโก หตวา อทกขส ต มยห กเถหต ฯ ต สตวา ธตตโก ก จาป ตสสา รป จาตรยโสภต ปมทสสนโต ปน ปฏาย ยสม ทฏ ปาเต (๑) ปฏพทธจตโต ตเมว อปทสนโต อกขน จ ตรยารวาต อาทมาห ฯ กาม จาย เถร สฏ สยตตาย สนตนทรยา ตาย ถรวปปสนนโสมมสนต- นยนนปาเตส กมมานภาวนปผนเนส ปสนนป จปปสาท- ปฏมณฑเตส นยเนส ลพภมาเน ปภาวสฏจาตรเย (๒) ทฏ ปาเต ยสมา สย จรตหาวภาววลาสาทปรกปปว จโต โส ธตโต ชาโต ตสมาสส (๓) ทฏ ราโค สวเสส เวปลล อคมาส ฯ ตตถ อกขน จ ตรยารวาต ตร วจจต มค จสทโท นปาต- มตต มคจฉาปาย วย เต อกขนต อตโถ ฯ โกรยารวาต (๔) วา ปาล ก จการ(๕)กกกตยาต วตต โหต ฯ กนนรยารว ปพพตนตเรต ปพพตกจฉย วจรมานาย กนนรวนตาย วย จ เต อกขนต อตโถ ฯ ตว เม นยนาน ทกขยาต ตว วตตคณวเสสาน นยนาน ทสวา ภยโย อปรปร เม กามาภรต ปวฑฒต ฯ อปปลสขโรปมาน เตต รตตปปลอคคสทสาน ปมหาน ตว ฯ วมเลต นมมเล ฯ หาฏกสนนเภต ก จนรปกสสมขสทเส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 395

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 395 เต มเข นยนาน ทกขยาต โยชนา ฯ อป ทรคตาต ทร าน คตาป ฯ สรมหเสต อ ก จ อจนเตตวา ตว นยนาน เอว อนสสราม ฯ อายตปเมหต ทฆปขเม ฯ วสทธทสสเนต นมมลโลจเน ฯ น ห มตถ ตยา ปยตตโร นยนาต ตว นยนโต อ โ โกจ มยห ปยตโร นตถ ฯ ตยาต ห สามอตเถ เอว กรณวจน ฯ เอว จกขสมปตตยา อมมาทตสส วย ต ต วปปลปโต ตสส ปรสสส มโนรถ วปรวตเตนต เถร อปเถนาตอาทนา ทวาทส คาถา อภาส ฯ ตตถ อปเถน ปยาตมจฉสต อาวโส สวณณการปตต สนเต อ สม อตถชเน โย ตว พทธสต พทธสส ภควโต โอรสธตร ม มคคยส ปตเถส โส ตว สนเต เขเม อชมคเค อปเถน กณฏกนวเตน สภเยน กมมคเคน ปยาตมจฉส ปฏปชชตกาโมส จนท กฬนก คเวสส จนทมณฑล กฬาโคฬก กาตกาโมส เมร ลงเฆตมจฉส จตราสตโยชนสหสสพเพธ สเนรปพพตราช ลงฆยตวา อปรภาเค าตกาโมส โส ตว ม พทธสต มคคยสต โยชนา ฯ อทาน ตสส อตตโน อวสยภาว ปตถนาย จ วฆาตาวหต ทสเสต นตถตอาท วตต ฯ ตตถ ราโค ยตถป ทาน เม สยาต ยตถ อทาน เม ราโค สยา ภเวยย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 396

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 396 ต อารมมณ สเทวเก โลเก นตถ เอว ฯ นป น ชานาม กรโสต น ราค กรโสตป น ชานาม ฯ อถ มคเคน หโต สมลโกต อถาต นปาตมตต ฯ อโยนโสมนสการสงขาเตน มเลน สมลโก ราโค อรยมคเคน หโต สมคฆาตโต ฯ องคาลกยาต องคารกาสยา ฯ อชฌโตต วาตกขตโต วย โย โกจ ทหนยา อนธน วยาต อตโถ ฯ วสปตโตรวาต วสคตภาชน วย ฯ อคคโต กโตต อคคโต องคารโต อปคโต กโต (๑) วสสส เลสมป อเสเสตวา อปนโต (๒) วนาสโตต อตโถ ฯ ยสสา สยา อปจจเวกขตนต ยสสา อตถยา อท ขนธป จก าเณน อปปฏเวกขต อปร าต สยา ฯ สตตา วา อนสาสโต สยาต สตตา (๓) วา ธมมสรรสส อทสสเนน ยสสา อตถยา อนนสาสโต สยา ฯ ตว ตาทสก ปโลภยาต อาวโส ตว ตถารป อปรมททตสงขาร อปจจเวกขตโลกตตรธมม กาเมห ปโลภย อปคจฉ ฯ ชานนต โส อม วห สต โส ตว ปวตต นวตต จ ยาถาวโต ชานนต ปฏวทธสจจ อม สภ ภกขน อาคมม วห ส สมปต อายต จ วฆาต ทกข อาปชชส ฯ อทานสส วฆาตาปตตต การณวภาวเนน ทสเสนต # ๑ ส. ย. อคฆโต หโตต อคฆโต อภหโต อปปคฆนโก กโต ฯ ๒ ส. อปนหโต ฯ ๓ ส. สตถา ฯ ๔ ส. อปจฉนทย ๕ ส. อม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 397

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 397 มยห หตอาทมาห ฯ ตตถ หต เหตอตเถ นปาโต ฯ อกกฏวนทเตต อกโกเส วนทนาย จ ฯ สขทกเขต สเข จ ทกเข จ อฏานฏวสยสมาโยเค วา ฯ สต อปฏ ตาต ปจจเวกขณยตตา สต สพพกาล อปฏ ตา ฯ สงขตมสภนต ชานยาต เตภมก สงขารคต กเลสาสจปคฆรเณน อสภนต ตวา ฯ สพพตเถวาต สพพสมเยว ภวตตเย มยห มโน ตณหาเลปาทนา น อปลมปต ฯ มคคฏงคกยานยายนต อฏงคกมคคสงขาเตน อรยยาเยน นพพานปร ยายน อปคตา ฯ อทธฏสลลาต อตตโน สนตานโต สมทธฏราคาทสลลา ฯ สจตตตาต หตถปาทมขาทอากาเรน สฏ จตตตา วรจตา ฯ โสมภาต สมภกา ฯ ทารกปลลกาน วาต ทาร- ทณฑาทห อปรจตรปกาน ฯ ตนตหต นหารสตตเกห ฯ ขลเกหต หตถปาทปฏ กณณาทอตถาย ปตทณเฑห ฯ วนพทธาต ววเธนากาเรน พทธา ฯ (๑) ววธ ปนจจกาต ยนตสตตาทน อ ฉนวสสชชนาทนา ปฏปตนจจกา ปนจจนตา วย ทฏาต โยชนา ฯ ตมหทธเฏ ตนตขลเกต สนนเวสวสฏรจนาวเสสยตต อปาทาย รปกสม า ตมห ตนตมห ขลเก จ านโต # ๑ ย. พนธา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 398

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 398 อทธเฏ พนธโต วสสฏเ วส กรเณน อ ม วกเล ตห ตห ขปเนน ปรกรเต วกรเต ฯ น วนเทยย ขณฑโส กเตต โปตถกรปสส อวยเว ขณฑาขณฑเต กเต โปตถกรป น วนเทยย น อปลเภยย ฯ เอว สนเต กมห ตตถ มน นเวสเย ตสม โปตถกรปาวยเว กมห ก ขาณเก อทาห รชชเก มตตกาปณฑาทเก วา มน มนส นเวเสยย วสงขาเร อวยเว สา ส า กทาจป นปเตยยาต อตโถ ฯ ตถปมาต ตสทสา เตน โปตถกรเปน สทสา ฯ กนต เจ อาห เทหกานตอาท ฯ ตตถ เทหกานต หตถปาท- มขาทเทหาวยวา ฯ มนต เม ปฏพทธา อปฏหนต ฯ เตห ธมเมหต เตห ปวอาทห จ จกขาทห จ ธมเมห ฯ วนา น วตตนตต น ห ตถา ตถา สนนวฏเ ปวอาทธมเม ม จตวา เทหา นาม สนต ฯ ธมเมห วนา น วตตตต เทโห อวยเวห อวยวธมเมห วนา น วตตต น อปลพภต ฯ เอว สนเต กมห ตตถ มน นเวสเยต กมห ก ปวย อทาห อาปาทเก เทโหต วา หตถปาทาทนต วา มน มนส นเวเสยย ฯ ยสมา ปวอาทปสาทธมมมตเต เอสา สม า ยทท เทโหต วา หตถปาทาทนต วา สตโตต วา อตถต วา ปรโสต วา ตสมา น เอตถ ชานโต โกจ อภนเวโส โหตต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 399

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 399 ยถา หรตาเลน มกขต อททส จตตก ภตตยา กตนต ยถา กสเลน จตตกาเรน ภตตย หรตาเลน มกขต ลตต เตน เลป ทตวา กต อาลขต จตตก อตถรป อททส ปสเสยย ฯ ตตถ ยา อปถมภนเขปนาทกรยาสมปตตยา มานสกา น โข อย ภตต อปสสาย ตาต ส า ฯ สา นรตถกา มนสสภาวสงขาตสส อตถสส ตตถ อภาวโต มานสต ปน เกวล ตห ตสส จ วปรตทสสน ยาถาวโต คหณ น โหต ธมมป ชมตเต อตถปรสาทคหณมป เอว สมปทมท ทฏพพนต อธปปาโย ฯ มาย วย อคคโต กตนต มายากาเรน ปรโต อปฏาปต มายาสทส ฯ สปนนเตว สวณณปาทปนต สปนเมว สปนนต ตตถ อปฏ ตสวณณมยรกข วย ฯ อปคจฉส อนธ รตตกนต อนธพาล รตตก ตจฉก อนโตสารรหต อม อตตภาว เอต มมาต สารวนต วย อปคจฉส อภนวสส ฯ ชนมชเฌรว รปปรปกนต มายากาเรน มหาชนมชเฌ ทสสต รปยรปสทส สาร วย อปฏหนต อสารนต อตโถ ฯ วฏฏนรวาต ลาขาย คฬกา วย ฯ โกฏโรหตาต โกฏเร รกขสสเร ปตา ฯ มชเฌ ปพพฬกาต อกขทลมชเฌ ตชลปพพฬสทสา ฯ สอสสกาต อสสชลสหตา ฯ ปฬโกฬกาต อกขคถโก ฯ เอตถ ชายตต เอตสม อกขมณฑเล อโภส โกฏส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 400

เลมท 27 ตสนปาตวณณนา หนา 400 วสคนธ วายนโต นพพตตต ฯ ปฬโกฬกาต วา อกขทเลส นพพตตนกา ปฬกา วจจต ฯ ววธาต เสตนลมณฑลาน เจว รตตปตาทน สตตนต ปฏลาน จ วเสน อเนกวธา ฯ จกขวธาต จกขภาคา จกขปปการา วา ตสส อเนกกลาป- คตภาวโต (๑) ฯ ปณฑตาต สมทตา ฯ เอว จกขสม สารชชนตสส จกขโน อสภต อนวฏ ตตาย อนจจต จ วภาเวส ฯ วภาเวตวา จ ยถา นาม โกจ โลภนย ภณฑ คเหตวา โจรกนตาร ปฏปชชนโต โจเรห ปลพทโธ ต โลภนยภณฑ ทตวา คจฉต เอวเมว จกขมห สารตเตน เตน ปรเสน ปลพทธา เถร อตตโน จกข อปปาเฏตวา ตสส อทาส ฯ เตน วตต อปปาฏย จารทสสนาตอาท ฯ ตตถ อปปาตยาต อปปาเฏตวา จกขกปโต นหรตวา ฯ จารทสสนาต ปยทสสนา มโนหรทสสนา ฯ น จ ปชชตถาต ตสม จกขสม สงค นาปชช ฯ อสงคมานสาต กตถจป อารมมเณ อนาสตตจตตา ฯ หนท เต จกขนต ตยา กามต ตโต เอว มยา ทนนตตา เต จกขส ต อสจปณฑ คณห คเหตวา หรสส ปสาทยตต อจฉต าน เนห ฯ ตสส จ วรมาส ตาวเทต ตสส ธตตปรสสส ตาวเทว อกขมห อปปาฏตกขเณ เอว ราโค วคจฉ ฯ ตตถาต # ๑ ส. อเนกกณปคคหณภาวโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 401

เลมท 27 สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา หนา 401 อกขมห ตสส วา เถรย ฯ อถวา ตตถาต ตสมเยว าเน ฯ ขมาปยต ขมาเปส ฯ โสตถ สยา พรหมจารนต เสฏจารน มเหสเก ตยห อาโรคยเมว ภเวยย ฯ น ปโน เอทสก ภวสสตต อโต ปร เอวรป อนาจารจรณ น ภวสสต น กรสสามต อตโถ ฯ อาสาทยาต ฆฏเฏตวา ฯ เอทสนต เอวรป สพพตถ วตราค ฯ อคค ปชชลต ว ลงคยาต ปชชลต อคค อาลงเคตวา วย ฯ ตโตต ตสมา ธตตปรสา ฯ สา ภกขนต สา สภา ภกขน ฯ อคม พทธวรสส สนตกนต สมมาสมพทธสส สนตก อปคจฉ อปสงกม ฯ ปสสย วรป ลกขณนต อตตเมห ป สมภาเรห นพพตตมหาปรสลกขณ ทสวา ฯ ยถา ปราณกนต โปราณก วย อปปาฏนโต ปพเพ วย จกข ปฏปากตก อโหส ฯ ยเมตถ อนตรนตรา น วตต ต วตตนยตตา สว เยยเมว ฯ สภาชวกมพวนกาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ ตสนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ ________________________

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 402

เลมท 27 หนา 402 จตตาฬสนปาตวณณนา อสทาสเถรคาถาวณณนา จตตาฬสนปาเต นครมห กสมนาเมตอาทกา อสทาสยา เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ปรสตตภาเว ตวา ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต จรมภวโต สตตเม ภเว อกลยาณสนนสสเยน ปรทารกกมม (๑) กตวา กายสส เภทา นรเย นพพตตตวา ตตถ พหน วสสสตาน นรเย ปจตวา ตโต จตา ตส ชาตส ตรจฉานโยนย นพพตตตวา ตโต จตา ทาสยา กจฉสม นปปสโก หตวา นพพตต ฯ ตโต ปน จตา เอกสส ทลททสส สากฏกสส ธตา หตวา นพพตต ฯ ต วยปปตต ครทาโส นาม อ ตรสส สตถวาหสส ปตโต อตตโน ภรย กตวา เคห อาเนส ฯ ตสส จ ภรยา อตถ สลวต กลยาณธมมา ฯ ตสส อสสาปกตา สามโน ตสสา วทเทสนกมม อกาส ฯ สา ตตถ ยาวชว ตวา กายสส เภทา อมสม พทธปปาเท อชเชนย กลปเทสสลา จาราทคเณห อภสมมตสส วภวสมปนนสส เสฏ สส ธตา หตวา นพพตต อสทาสตสสา นาม อโหส ฯ ต # ๑ ส. ย. ปรทารยกมม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 403

เลมท 27 อสทาสเถรคาถาวณณนา หนา 403 วยปปตตกาเล มาตาปตโร กลรปวยวภวาทสทสสส อ ตรสส เสฏ ปตตสส อทส ฯ สา ตสส เคเห ปฏเทวตา หตวา มาสมตต วส ฯ อถสสา กมมผเลน สามโก วรตตรโป หตวา ต ฆรโต นหร ฯ ต สพพ ปาลโต เอว ว ายต ฯ เตส เตส ปน สามกาน อรจจเนยยตาย สเวคชาตา ปตร อนชานาเปตวา ชนทตตาย เถรยา สนตเก ปพพชตวา วปสสนาย กมม กโรนต นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปตวา ผลสเขน นพพานสเขน จ วตนาเมนต เอกทวส ปาฏลปตตนคเร ปณฑาย จรตวา ปจฉาภตต ปณฑปาต- ปฏกกนตา มหาคงคาย วาลกปลเน นสทตวา โพธตเถรยา นาม อตตโน สหายตเถรยา ปพพปฏปตต ปจฉตา ตมตถ คาถาพนธวเสน วสสชเชส อชเชนยา ปรวเรตอาทนา ฯ เตส ปน ปจฉาวสสชชนาน สมพนธ ทสเสต [๔๗๓] นครมห กสมนาเม ปาฏลปตตมห ปวยา มณเฑ สกยกลกลนาโย เทว ภกขนโย ห คณวตโย ฯ อสทาส ตตถ เอกา ทตยา โพธต สลสมปนนา จ ฌานชฌายนรตาโย พหสสตาโย ธตกเลสาโย ฯ ตา ปณฑาย จรตวา ภตตตถ กรย โธตปตตาโย รหตมห สขนสนนา อมา ครา อพภทเรสนต๔ อมา ตสโส คาถา สงคตกาเรห ปตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 404

เลมท 27 จตตาฬสนปาตวณณนา หนา 404 [๔๗๓] ปาสาทกาส อยเย อสทาส วโยป เต อปรหโน ก ทสวาน พยาลก อถาส เนกขมมมนยตตา ฯ เอวมนย ชยมานา สา รหเต ธมมเทสนากสลา อสทาส วจนมพรว สณ โพธ ยถามห ปพพชตา ฯ อโต ปร วสสชชนคาถา ฯ [๔๗๓] อชเชนยา ปรวเร มยห ปตา สลสวโต เสฏ ตสสมห เอกธตา ปยา มนาปา จ ทยตา จ ฯ อถ เม สาเกตโต วรกา อาคจฉมตตมกลนา เสฏ ปหตรตโน ตสส มม สณหมทาส ตาโต ฯ สสสยา สสรสส จ สาย ปาต ปณามมปคมม สรสา กโรม ปาเท วนทาม ยถามห อนสฏา ฯ ยา มยห สามกสส ภคนโย ภาตโน ปรชโน วา ตเมกวรกมป ทสวา อพพคคา อาสน เทม ฯ อนเนน จ ปาเนน จ ขชเชน จ ย จ ตตถ สนนหต ฉาเทม อปนยาม จ เทม จ ย ยสส ปฏรป ฯ กาเลน อปฏหตวา ฆร สมปคมาม อมมาเร โธวนต หตถปาเท ป ชลกา สามกมเปม ฯ โกจฉ ปสาท อ ชน จ อาทาสก จ คณหตวา ปรกมมการกา วย สยเมว ปต วภเสม ฯ สยเมว โอทน สาธ- ยาม สยเมว ภาชน โธวนต มาตาว เอกปตตก ตถา ภตตาร ปรจราม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 405

เลมท 27 อสทาสเถรคาถาวณณนา หนา 405 เอว ม ภตตกต อนรตต การก นหตมาน อฏายก อนลส สลวต ทสสเต ภตตา ฯ โส มาตร จ ปตร จ ภณต อาปจฉห คมสสาม อสทาสยา น สห วจฉ เอกาคาเรห สห วตถ ฯ มา เอว ปตต อวจ อสทาส ปณฑตา ปรพยตตา อฏายกา อนลสา ก ตยห น โรจเต ปตต ฯ น จ เม หสต ก จ น จห อสทาสยา สห วจฉ เทสสาว เม อล เม อปจฉาห คมสสาม ฯ ตสส วจน สณตวา สสส สสโร จ ม อปจฉส กสส ตยา อปรทธ ภณ วสสฏา ยถาภต ฯ นปห อปรชฌ ก จ นป หเสม น ภณาม ทพพจน ก สกกา กาตยเย ย ม วทเทสสเต ภตตา ฯ เต ม ปตฆร ปฏ-นยส วมนา ทเขน อภภตา ปตตมนรกขมานา ชตามหเส รปน ลกข ฯ อถ ม อทาส ตาโต อฑฒสส ฆรมห ทตยกลกสส ตโต อปฑฒสงเกน เยน ม วนทถ เสฏ ฯ ตสสป ฆรมห มาส อวส อถ โสป ม ปฏจฉรย ทาสว อปฏหนต อทสก สลสมปนน ฯ ภกขาย จ วจรนต ทมก ทนต เม ปตา ภณต โหหส เม ชามาตา นกขป โปฏ จ ฆฏก จ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 406

เลมท 27 จตตาฬสนปาตวณณนา หนา 406 โสป วสตวา ปกข อถ ตาต ภณต เทห เม โปฏ ฆฏก จ มลลก จ ปนป ภกข จรสสาม ฯ อถ น ภณต ตาโต อมมา สพโพ จ เม าตคณวคโค ก เต น กรต อธ ภณ ขปป ต เต กรหต ฯ เอว ภณโต ภณต ยท เม อตตา สกโกต อล มยห อสทาสยา น สห วจฉ เอกฆเรห สห วตถ ฯ วสสชชโต คโต โส อหมป เอกากน วจนเตม อาปจฉตน คจฉ มรตเย วา ปพพชสส วา ฯ อถ อยยา ชนทตตา อาคจฉ โคจราย จรมานา ตาต กล วนยธร พหสสตา สลสมปนนา ฯ ต ทสวาน อมหาก อฏายาสน ตสสา ป าปย นสนนาย จ ปาเท วนทตวา โภชนมทาส ฯ อนเนน จ ปาเนน จ ขชเชน จ ย จ ตตถ สนนหต สนตปปยตวา อวจ อยเย อจฉาม ปพพชต ฯ อถ ม ภณต ตาโต อเธว ปตตก จราห ตว ธมม อนเนน จ ปาเนน จ ตปปย สมเณ ทวชาต จ ฯ อถห ภณาม ตาต โรทนต อ ชล ปณาเมตวา ปาป ห มยา ปกต กมม ต นชชเรสสาม ฯ อถ ม ภณต ตาโต ปาปณ โพธ จ อคคธมม จ นพพาน จ ลภสส ย สจฉกร ทวปทเสฏโ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 407

เลมท 27 อสทาสเถรคาถาวณณนา หนา 407 มาตาปต อภวาท-ยตวา สพพ จ าตคณวคค สตตาห ปพพชตา ตสโส วชชา อผสสย ฯ ชานาม อตตโน สตต ชาตโย ยสสย ผลวปาโก ต ตว อาจกขสส ต เอกมนา นสาเมห ฯ นครมห เอรกจเฉ สวณณกาโร อห ปหตธโน โยพพนมเทน มตโต โส ปรทาร อเสวห ฯ โสห ตโต จวตวา นรยมห อปจจส จร ปกโก ตโต จ อฏหตวา มกกตยา กจฉโมกกม ฯ สตตาหชาตก ม มหากป ยถโป นลลจเฉส ตสเสต กมมผล ยถาป คนตวาน ปรทาร ฯ โสห ตโต จวตวา กาล กรตวา สนธวาร เ กาณาย จ ข ชาย จ เอฬกยา กจฉโมกกม ฯ ทวาทส วสสาน อห นลลจฉโต ทารเก ปรวหตวา กมนาวฏโฏ อกลโล ยถาป คนตวาน ปรทาร ฯ โสห ตโต จวตวา โควาณชกสส คาวยา ชาโต วจโฉ ลาขาตมโพ นลลจฉโต ทวาทเส มาเส ฯ โวฒน นงคลมห สกฏ จ ธารยาม อนโธวฏโฏ อกลโล ยถาป คนตวาน ปรทาร ฯ โสห ตโต จวตวาน วถยา ทาสยา ฆเร ชาโต เนว มหลา น ปรโส ยถาป คนตวาน ปรทาร ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 408

เลมท 27 จตตาฬสนปาตวณณนา หนา 408 ตสตวสสมห มโต สากฏกกลมห ทารกา ชาตา กปณมห อปปโภเค ธนกปรสปาตพหลมห ฯ ต ม ตโต สตถวาโห อสสนนาย วปลาย วฑฒยา โอกฑฒต วลปนต อจฉนทตวา กลฆรสมา ฯ อถ โสฬสเม วสเส ทสวา ม ปตตโยพพน ก โอรนธตสส ปตโต ครทาโส นาม นาเมน ฯ ตสสป อ า ภรยา สลวต คณวต ยสวต จ อนรตตา ภตตาร ตสสาห วทเทสนมกาส ฯ ตสเสต กมมผล ย ม อปกรตน คจฉนต ทาสว อปฏหนต ตสสป อนโต กโต มยาต ฯ ตตถ นครมห กสมนาเมต กสมปรนต เอว กสมสทเทน คหตนามเก นคเร อทาน ต นคร ปาฏลปตตมหต สรปโต ทสเสต ฯ ปวยา มณเฑต สกลาย ปวยา มณฑภเต ฯ สกยกลกลนาโยต สกยกเล กลธตโร สกยปตตสส ภควโต สาสเน ปพพชตตาย เอว วตต ฯ ตตถาต ตาส ทวส ภกขนส ฯ โพธต เอวนามกา เถร ฯ ฌานชฌายนรตาโยต โลกยโลกตตรสส ฌานสส ฌายเน อภรตา ฯ พหสสตาโยต ปรยตตพาหสจเจน พหสสตา ฯ ธตกเลสาโยต อคคมคเคน สพพโส สมคฆาตตกเลสา ฯ ภตตตถ กรยาต ภตตกจจ นฏาเปตวา ฯ รหตมหต ชนรหตมห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 409

เลมท 27 อสทาสเถรคาถาวณณนา หนา 409 ววตตฏาเน ฯ สขนสนนาต ปพพชชาสเขน วเวกสเขน จ สขนสนนา ฯ อมา คราต อทาน วจจมานา สขา ลาปนา ฯ อพภทเรสนต ปจฉาวสสชชนวเสน กถยส ฯ ปาสาทกาสต คาถา โพธตเถรยา (๑) ปจฉาวเสน วตตา ฯ เอวมนย ชยมานาต คาถา สงคตกาเรเหว วตตา ฯ อชเชนยาต- อาทกา ห สพพาป อสทาสยาว วตตา ฯ ตตถ ปาสาทกาสต รปสมปตตยา ปสสนตาน ปสาทาวหา อส ฯ วโยป เต อปรหโนต ตยห วโยป น ปรหโน ปมวเย ตาสต อตโถ ฯ ก ทสวาน พยาลกนต กทส พยาลก โทส ฆราวาเส อาทนว ทสวา ฯ อถาส เนกขมมมนยตตาต อถาต นปาตมตต เนกขมม ปพพชช อนยตตา อส ฯ อนย ชยมานาต ปจฉยมานา สา อสทาสต โยชนา ฯ รหเตต ส ฏาเน ฯ สณ โพธ ยถามห ปพพชตาต โพธตเถร อห ยถา ปพพชตา อมห ต ต ปราณ สณ สณาห ฯ อชเชนยา ปรวเรต อชเชนนามเก อวนตรฏเ อตตม- นคเร ฯ ปยาต เอกธตภาเวน ปยายตพพา ฯ มนาปาต สลาจารคเณน มนวฑฒนกา ฯ ทยตาต อนกมปตพพา ฯ อถาต ปจฉา มม วยปปตตกาเล ฯ เม สาเกตโต วรกาต สาเกตนครโต มม วรกา ม วาเรนตา อาคจฉ ฯ อตตม- # ๑. ส. โพธตถรเถรยา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 410

เลมท 27 จตตาฬสนปาตวณณนา หนา 410 กลนาต ตสม นคเร อคคกลกา เยน เต เปสตา โส เสฏ ปหตรตโน ฯ ตสส มม สณหมทาส ตาโตต ตสส สาเกต- เสฏ โน สณส ปตตสส ภรย กตวา มยห ปตา ม อทาส ฯ สาย ปาตนต สายเณห ปพพเณห จ ฯ ปณามมปคมม สรสา กโรมต สสสยา สสรสส จ สนตก อปคนตวา สรสา ปณาม กโรม เตส ปาเท วนทาม ฯ ยถามห อนสฏาต เตห ยถา อนสฏา อมห ตถา กโรม เตส อนสฏ น อตกกมาม ฯ ตเมกวรกมปต เอกวลลภมป ฯ อพพคคาต ตสนตา ฯ (๑) อาสน เทมต ยสส ปคคลสส ย อนจฉวก ต ตสส เทม ฯ ตตถาต ปรเวสนฏาเน ฯ สนนหตนต สชชต หตวา วชชมาน ฯ ฉาเทมต อปจฉาเทม อปจฉาเทตวา อปนยาม จ อปเนตวา เทม เทนตป ย ยสส ปฏรป ตเทว เทมต อตโถ ฯ อมมาเรต ทวาเร ฯ โธวนต หตถปาเทต หตถปาเท โธวน อาส โธวตวา ฆร สมปคมามต โยชนา ฯ โกจฉนต มสสน เกสาน จ อลลขนโกจฉ ฯ ปสาทนต คนธจณณาทมขวเลปน ฯ ปสาธนนตป ปาโ ปสาธนภณฑ ฯ อ ชนนต อ ชนนาฬ ฯ ปรกมมการกา วยาต อคคกลกา # ๑ ส. สภนตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 411

เลมท 27 อสทาสเถรคาถาวณณนา หนา 411 วภวสมปนนาป ปตปรจารกา เจฏกา วย ฯ สาธยามต ปจาม ฯ ภาชนนต โลหภาชน จ ฯ โธวนต ปรจรามต โยชนา ฯ ภตตกตนต กตสามภตก ฯ อนรตตนต อนรตตวนต ฯ การกนต ตสส ตสเสว อต กตตพพสส การก ฯ นหตมานนต อปนตมาน ฯ อฏายกนต อฏานวรยสมปนน ฯ อนลภนต ตโต เอว อกสต ฯ สลวตนต สลาจารสมปนน ฯ ทสสเตต ทสสต กชฌตวา ภณต ฯ ภณต อาปจฉห คมสสามต อห ตเมห อาปจฉตวา ยตถ กตถจ คมสสามต โส มม สามโก อตตโน มาตร จ ปตร จ ภณต ฯ ก ภณตต เจ อาห อสทาสยา น สห วจฉ เอกาคาเรห สห วตถนต ฯ ตตถ วจฉนต วสสส ฯ เทสสาต อปปยา ฯ อล เมต ปโยชน เม ตาย นตถต อตโถ ฯ อปจฉาห คมสสามต ยท เม ตเมห ตาย สทธ สวาส อจฉถ อห ตเมห อปจฉตวา วเทส ปกกมสสาม ฯ ตสสาต มม ภตตโน ฯ กสสาต ก อสส ตว สามกสส ฯ ตยา อปรทธ พยาลก กต ฯ นปห อปรชฌนต นป อห ตสส ก จ อปรชฌ ฯ อยเมว วา ปาโ ฯ นป หเสมต นป พาเธม ฯ ทพพจนนต ทรตตวจน ฯ ก สกกา กาตยเยต ก มยา กาต อยเย

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 412

เลมท 27 จตตาฬสนปาตวณณนา หนา 412 สกกา ฯ ย ม วทเทสสเต ภตตาต ยสมา อการเณเนว ภตตา มยห วทเทสสเต วทเทสส จตตปปโกป กโรต ฯ วมนาต โทมนสสกา ฯ ปตตมนรกขมานาต อตตโน ปตต มยห สามก จตตมนรกขเณน อนรกขนตา ฯ ชตามหเส รปน ลกขนต ชตา อมหเส ชตา วตามห รปวต สร มนสสเวเสน จรนตยา สรเทวตาย ปรหนา วตาต อตโถ ฯ อฑฒสส ฆรมห ทตยกลกสสาต ปมสามก อปาทาย ทตยสส อฑฒสส กลปตตสส ฆรมห ม อทาส เทนโต จ ตโต ปมสงกโต อปฑฒสงกโต อทาส ฯ เยน ม วนทถ เสฏ ต เยน สงเกน ม ปม เสฏ วนทถ ปฏลภ ตโต อปฑฒสงเกนาต โยชนา ฯ โสปต ทตยสามโกป ฯ ม ปฏจฉรยต ม นหร โส ม เคหโต นกกฑฒ ฯ อปฏหนตนต ทาส วย อปฏหนต อปฏาน กโรนต ฯ อทสกนต อทพภนก ฯ ทมกนต การ าธฏานตาย ปเรส จตตสส ทมก ฯ ยถา ปเร ก จ ทสสนต เอว อตตโน กาย วาจ จ ทนต วปสนต กตวา ปรทตตภกขาย วจรณก ฯ ชามาตาต ทหตปต ฯ นกขป โปฏ จ ฆฏก จาต ตยา ปรทหต ปโลตกาขณฑ จ ภกขากปาล จ ฉฑเฑห ฯ โสป วสตวา ปกขนต โสป ภกขโก ปรโส มยา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 413

เลมท 27 อสทาสเถรคาถาวณณนา หนา 413 สทธ อฑฒมาสมตต วสตวา ปกกาม ฯ อถ น ภณต ตาโตต ต ภกขก มม ปตา มาตา สพโพ จ เม าตคโณ วคควคโค หตวา ภณต ฯ กถ ก เต น กรต อธ ตยห ก นาม น กรต น สาธยต ภณ ขปป ฯ ต เต กรหตต ต ตยห กรสสต (๑) ฯ ยท เม อตตา สกโกตต ยท มยห อตตา อตตาธโน ภชสโส จ โหต อล มยห อสทาสยา ตาย ปโยชน นตถ ตสมา น สห วจฉ น สห วสสส เอกฆเร อห ตาย สห วตถนต โยชนา ฯ วสสชชโต คโต โสต โส ภกขโก ปตรา วสสชชโต ยถารจ คโต ฯ เอกากนต เอกกาว ฯ อาปจฉตน คจฉนต มยห ปตร วสสชเชตวา คจฉาม ฯ มรตเยต มรต ฯ วาต วกปปตเถ นปาโต ฯ โคจรายาต ภกขาย ตาต กล อาคจฉต โยชนา ฯ ตนต ต ชนทตตตเถร ฯ อฏายาสน ตสสา ป า- ปยนต อฏหตวา อาสน ตสสา เถรยา ป าเปส ฯ อเธวาต อมสม เอว เคเห ตา ฯ ปตตกาต สาม - โวหาเรน ธตร อนกมเปนโต อาลปต ฯ จราห ตว ธมมนต ตว ปพพชตวา จรตพพ พรหมจรยาทธมม จร ฯ ทวชาตต # ๑ ม. น สาธยต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 414

เลมท 27 จตตาฬสนปาตวณณนา หนา 414 พราหมณชาต ฯ นชชเรสสามต ชราเปสสาม วนาเสสสาม ฯ โพธนต สจจาภสมโพธ มคคาณนต อตโถ ฯ อคค- ธมมนต ผลธมม อรหตต ฯ ย สจฉกร ทวปทเสฏโต ย มคคผลนพพานส ต โลกตตรธมม ทวปทาน เสฏโ สมมา- สมพทโธ สจฉ อกาส ต ลภสสต โยชนา ฯ สตตาห ปพพชตาต ปพพชตา หตวา สตตาเหน ฯ อผสสยนต ผส สจฉากาส ฯ ยสสย ผลวปาโกต ยสส ปาปกมมสส อย สามกสส อมนาปภาวสงขาโต นสสนทผลภโต วปาโก ฯ ต ตว อาจกขสสนต ต กมม ตว กเถสสาม ฯ ตนต อาจกขยมาน ตเมว กมม ต วา มม วจน ฯ เอกมนาต เอกคคมนา ฯ อยเมว วา ปาโ ฯ นครมห เอรกจเฉต เอวนามเก นคเร ฯ โส ปรทาร อเสวหนต โส อห ปรสส ทาร อเสว ฯ จร ปกโกต พหน วสสสตสหสสาน นรยคคนา ทฑโฒ ฯ ตโต จ อฏหตวาต ตโต นรยโต วฏ โต จโต ฯ มกกตยา กจฉโมกกมนต วานรยา กจฉมห ปฏสนธ คณห ฯ ยถโปต ยถปต ฯ นลลจเฉสต ปรสภาวสส ลกขณภตาน พชกาน นลลจเฉส นหร ฯ ตสเสต กมมผลนต ตสส มยห

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 415

เลมท 27 อสทาสเถรคาถาวณณนา หนา 415 เอต อตเต กตสส กมมสส ผล ฯ ยถาป คนตวาน ปรทารนต ยถา ต ปรทาร อตกกมตวา ฯ ตโตต มกกฏโยนโต ฯ สนธวาร เต สนธวรฏเ อร ฏาเน ฯ (๑) เอฬกยาต อชยา ฯ ทารเก ปรวหตวาต ปฏ อารยห กมารเก วหตวา ฯ กมนาวฏโฏต อภชาตฏาเน กมปรคโตว หตวา อฏโฏ อฏฏโต ฯ อกลโลต คลาโน อโหสต วจนเสโส ฯ โควาณชกสสาต คาวโย วกกณตวา ชวกสส ฯ ลาขา- ตมโพต ลาขารสรตเตห วย ตมเพห โลเมห สมนนาคโต ฯ โวฒนาต วหตวา ฯ นงคลนต สร สกฏ จ ธารยามต อตโถ ฯ อนโธวฏโฏต กาโณ ว หตวา อฏโฏ ปฬโต ฯ วถยาต นครวถย ฯ ทาสยา ฆเร ชาโตต ฆรทาสยา กจฉมห ชาโต ฯ วณณทาสยาตป (๒) วทนต ฯ เนว มหลา น ปรโสต อตถป ปรโสป น โหม ชาตนปปสโกต อตโถ ฯ ตสตวสสมห มโตต นปปสโก หตวา ตสวสสกาเล มโต ฯ สากฏกกลมหต สตกกเล ฯ (๓) ธนกปรสปาตพหลมหต อณายกาน ปรสาน อธปตนพหเล พหห อณายเกห อภภวตพเพ ฯ อสสนนายาต อปจตาย ฯ วปลายาต มหตยา ฯ วฑฒยาต อณวฑฒยา ฯ โอกฑฒตต อวกฑฒต ฯ กลฆรสมาต มม # ๑ ม. กตถจ อ ตรฏาเน ทสสต ฯ ๒ ส. วณณชาตยาตป ฯ # ๓ ม. ย. เสนกกเล ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 416

เลมท 27 จตตาฬสนปาตวณณนา หนา 416 ชาตกลเคหโต ฯ โอรนธตสส ปตโตต อสส สตถวาหสส ปตโต มย ปฏพทธจตโต นาเมน ครทาโส นาม อวรนธต อตตโน ปรคคหภาเวน เคเห กโรต ฯ อนรตตา ภตตารนต ภตตาร อนวตตกา ฯ (๑) ตสสาห วทเทสนมกาสนต ตสส ภตตโน ต ภรย สปตต วทเทสนกมม (๒) อกาส ฯ ยถา ต โส กชฌต เอว ปฏปชช ฯ ย ม อปกรตน คจฉนตต ย ทาส วย สกกจจ อปฏหนต ม ตตถ ตตถ ปตโน อปกรตวา ฉฑเฑตวา อนเปกขา อปคจฉนต ฯ เอต ตสสา มยห ตทา กตสส ปรทารกกมมสส สปตต วทเทสนกมมสส (๓) จ นสสนทผล ฯ ตสสป อนโต กโต มยาต ตสสป ตถา อนนยปาปกกมมสส ทารณสส ปรยนโต อทาน มยา อคคมคค อธคจฉนตยา กโต อโต ปร ก จ ทกข นตถต ฯ ย ปเนตถ อนตรนตรา น วภตต ต วตตนยตตา อตตานตถเมว ฯ อสทาสเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ จตตาฬสนปาตวณณนา นฏ ตา ฯ _____________________ # ๑ ส. อนราควต ๒ ส. ย. ภรย ปฏวทเทสนกมม # ๓ ส. ปฏวทเทสนกมมสส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 417

เลมท 27 หนา 417 มหานปาตวณณนา สเมธาเถรคาถาวณณนา มหานปาเต มนตาวตยา นคเรตอาทกา สเมธาย เถรยา คาถา ฯ อยมป ปรมพทเธส กตาธการา ตตถ ตตถ ภเว ววฏฏปนสสย กสล อปจนนต สกกจจ วโมกขสมภาเร สมภาเรนต โกนาคมนสส ภควโต กาเล กลเคเห นพพตตตวา ว ต ปตวา อตตโน สขห กลธตาห สทธ เอกชฌาสยา หตวา มหนต อาราม กาเรตวา พทธปปมขสส ภกขสงฆสส นยยาเทส ฯ สา เตน ป กมเมน กายสส เภทา ตาวตส อปคจฉ ฯ ตตถ ยาวตายก ทพพสมปตต อนภวตวา ตโต จตา ยาเมส อปปชช ฯ ตโต จตา ตสเตส ตโต จตา นมมานรตส ตโต จตา ปรนมมตวสวตตสต อนกกเมน ป จส กามสคเคส อปปชชตวา ตตถ ตตถ เทวราชน มเหส หตวา ตโต จตา กสสปสส ภควโต กาเล มหาวภวสส เสฏ โน ธตา หตวา อนกกเมน ว ต ปตวา สาสเน อภปปสนนา หตวา รตนตตย อททสส อฬารป กมม อกาส ฯ ตตถ ยาวชว ธมมปชวน กสลธมมนรตา หตวา ตโต จตา ตาวตเสส นพพตตตวา อปราปร สคตสเยว สสรนต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 418

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 418 อมสม พทธปปาเท มนตาวตนคเร โก จสส นาม ร โ ธตา หตวา นพพตต ตสสา มาตาปตโร สเมธาต นาม อกส ฯ ต อนกกเมน วฑฒปปตตวยปปตตกาเล มาตาปตโร วารณวตนคเร อนกรตตสส (๑) นาม ร โ ทสสามาต สมมนเตส ฯ (๒) สา ปน ทหรกาลโต ปฏาย อตตโน สมานวยาห ราชก าห ทาสชเนห จ สทธ ภกขนปสสย คนตวา ภกขนน สนตเก ธมม สตวา จรกาลโต ปฏาย กตาธการตาย สสาเร ชาตสเวคา สาสเน อภปปสนนา หตวา วยปปตตกาเล กาเมห วนวตตตมานสา อโหส ฯ เตน สา มาตาปตน าตน สมมนตน สตวา น มยห ฆราวาเสน กจจ ปพพชสสามหนต อาห ฯ ต มาตาปตโร ฆราวาเส นโยเชนตา นานปปกาเรน ยาจนตาป ส าเปต นาสกขส ฯ สา เอว เม ปพพชต ลพภตต ขคค คเหตวา สยเมว อตตโน เกเส ฉนทตวา เต เอว เกเส อารพภ ปฏกลมนสการ ปวตเตนต ตตถ กตาธการตาย ภกขนน สนตเก มนสการวธานสส สตปพพตตา จ อสภนมตต อปปาเทตวา ตตถ ปมชฌาน อธคจฉ ฯ อธคตปมชฌานา จ อตตนา ฆราวาเส อยโยเชต อปคเต มาตาปตโร อาท กตวา อนโตชนปรชน สพพ ราชกล สาสเน อภปปสนน # ๑ ส. อณกทตตสส ฯ ๒ ย. อามนเตส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 419

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 419 กาเรตวา ฆรโต นกขมตวา ภกขนปสสย คนตวา ปพพช ฯ ปพพชตวา จ วปสสน ปฏเปตวา สมมเทว ปรปกกาณา (๑) วมตตปรปาจนยาน ธมมาน วเสสตาย (๒) นจรสเสว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ ฯ เตน วตต อปทาเน (๓) ภควต โกนาคมเน สงฆารามมห นวนเวสมห สขโย ตสโส ชนโย วหารทาน อทมหเส ฯ ทสกขตต สตกขตต ทสสตกขตต สตาน จ สตกขตต เทเวส อปปชชมห โก ปน วาโท มนสเสส ฯ เทเวส มหทธกา อหมห มานสกมห โก ปน วาโท สตตรตนสส มเหส อตถรตน อห อาส ฯ อธ ส จตกสลา สสมทธกลปปชา ธน ชาน จ เขมา จ อหมป จ ตโย ชนา ฯ อาราม สกต กตวา สพพาวยวมณฑต พทธปปมขสงฆสส นยยาเทตวา ปโมทตา ฯ ยตถ ยตถปปชชาม ตสส กมมสส วาหสา เทเวส อคคต ปตตา มนสเสส ตเถว จ ฯ อมสมเยว กปปมห พรหมพนธ มหายโส กสสโป นาม โคตเตน อปปชช วทต วโร ฯ อปฏาโก มเหสสส ตทา อาส นรสสโร กาสราชา กก นาม พาราณสปรตตเม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 420

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 420 ตสสาส สตต ธตโร ราชก า สเขธตา พทโธปฏานนรตา พรหมจรย จรส ตา ฯ ตาส สหายกา หตวา สเลส สสมาหตา ทตวา ทานาน สกกจจ อคาเรว วต จร ฯ เตน กมเมน สกเตน เจตนาปณธห จ ชหตวา มานส เทห ตาวตสปคา อห ฯ ตโต จตา ยามาสคค (๑) ตโตห ตสต คตา ตโต จ นมมานรต วสวตตปร คตา ฯ ยตถ ยตถปปชชาม ป กมมสโมหตา ตตถ ตตเถว ราชน มเหสตตมการย ฯ ตโต จตา มนสสตเต ราชน จกกวตตน มณฑลน จ ราชน มเหสตตมการย ฯ สมปตตมนโภตวาน เทเวส มานเสส จ สพพตถ สขตา หตวา เนกชาตส สสร ฯ โส เหต โส ปภโว ตมมล สาว สาสเน ขนต ต ปมสโมธาน ต ธมมรตาย นพพาน ฯ กเลสา ฌาปตา มยห ภวา สพเพ สมหตา นาคว พนธน เฉตวา วหราม อนาสวา ฯ สวาคต วต เม อาส พทธเสฏสส สนตเก ตสโส วชชา อนปปตตา กต พทธสส สาสน ฯ # ๑ ม. ยามมค ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 421

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 421 ปฏสมภทา จตสโส วโมกขาป จ อฏ เม ฉฬภ า สจฉกตา กต พทธสส สาสนนต ฯ อรหตต ปน ปตวา อตตโน ปฏปตต ปจจเวกขตวา อทานวเสน [๔๗๔] มนตาวตยา นคเร ร โ โก จสส อคคมเหสยา ธตา อาส สเมธา ปสาทตา สาสนกเรห ฯ สลวต จตตกถา พหสสตา พทธสาสเน วนตา มาตาปตโร อปคมม ภณต อภโย นสาเมถ ฯ นพพานาภรตาห อสสสต ภวคต ยทป ทพพ กมงค ปน ตจฉา กามา อปปสสาทา พหวฆาตา ฯ กามา กฏกา อาส วสปมา เยส มจฉตา พาลา เต ทฆรตต นรเย สมปปตา ห นเต ทกขตา ฯ โสจนต ปาปกมมา วนปาเต ปาปวทธโน สทา กาเยน จ วาจาย จ มนสา จ อสวตา พาลา ฯ พาลา เต ทปป า อเจตนา ทกขสมทโยรทธา เทเสนเต อชานนตา น พชฌเร อรยสจจาน ฯ สจจาน อมม พทธวรเทส ตาน เต พหตรา อชานนตา เย อภนนทนต ภวคต ปเหนต เทเวส อปปตต ฯ เทเวสป อปปตต อสสสตา ภวคเต อนจจมห น จ สนตสนต พาลา ปนปปน ฌายตพพสส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 422

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 422 จตตาโร วนปาตา ทเว จ คตโย กถ จ ลพภนต น จ วนปาตคตาน ปพพชชา อตถ นรเยส ฯ อนชานาถ ม อภโย ปพพชต ทสพลสส ปาวจเน อปโปสสกกา ฆฏสส ชาตมรณปปหานาย ฯ ก ภวคเต อภนนท เตน กายกลนา อสาเรน ภวตณหาย นโรธา อนชานาถ ปพพชสสาม ฯ พทธาน อปปาโท ววชชโต อกขโณ ขโณ ลทโธ สลาน พรหมจรย ยาวชว น ทเสยย ฯ เอว ภณต สเมธา มาตาปตโร น ตาว อาหาร อาหรสส คหฏา มรณวส คตาว เหสสาม ฯ มาตา ทกขตา โรทต ปตา จ อสสา สพพโส สมภหโต ฆเฏนต ส าเปต ปาสาทตเล ฉมาปตต ฯ อฏเห ปตตก ก โสจ-เตน ทนนาส วารณวตมห ราชา อนกรตโต อภรโป ตสส ตว ทนนา ฯ อคคมเหส ภวสสส อนกรตตสส ราชโน ภรยา สลาน พรหมจรย ปพพชชา ทกกรา ปตตเก ฯ รชเช อาณา ธนมสส- รย โภคา สขา ทหรกาส ภ ชาห กามโภเค วาเรยย โหต เต ปตต ฯ อถ เน ภณต สเมธา มา เอทสกาน ภวคตมสาร ปพพชชา วา โหหต มรณ วา เม น เจว วาเรยย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 423

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 423 กมว ปตกายมสจ สวนคนธ ภยานก กณป อภสวเสยย ภสต อสก ปคฆรต อสจปณณ ฯ กมว ตห ชานนต วกลก มสโสณตปลตต กมกลลย สกณภตต กเฬวร กสส ทยตต ฯ นพพยหต สสาน อจร กาโย อเปตว าโณ ฉฑโฑ กฬงคร วย ชคจฉมาเนห าตห ฯ ฉฑฑน น สสาเน ปรภตต นหายนต ชคจฉนตา นยกา มาตาปตโร ก ปน สาธารณา ชนตา ฯ อชโฌสตา อสาเร กเฬวเร อฏ นหารสงฆาเต เขฬสสจจารสสว-ปรปณเณ ปตกายมห ฯ โย น วนพภชตวา อพภนตรมสส พาหร กยรา คนธสส อสหมานา สกาป มาตา ชคจเฉยย ฯ ขนธธาตอายตน สงขต ชาตมลก ทกข โยนโส อนวจนนต วาเรยย กสส อจเฉยย ฯ ทวเส ทวเส ตสตต-สตาน นวนวา ปเตยย กายมห วสสสตมป จ ฆาโต เสยโย ทกขสส เจว ขโย ฯ อชฌปคจเฉ ฆาต โย ว าเยว สตถโน วจน ทโฆ เตส สสาโร ปนปปน ห มานาน ฯ เทเวส มนสเสส จ ตรจฉานโยนยา อสรกาเย เปเตส จ นรเยส จ อปรมตา ทสสนเต ฆาตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 424

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 424 ฆาตา นรเยส พห วนปาตคตสส ปลยมานสส เทเวสป อตตาณ นพพานสขา ปร นตถ ฯ ปตตา เต นพพาน เย ยตตา ทสพลสส ปาวจเน อปโปสสกกา ฆเฏนต ชาตมรณปปหานาย ฯ อชเชว ตาตภนกข-มสส โภเคห ก อสาเรห นพพนนา เม กามา วนตสมา ตาลวตถกตา ฯ สา เจว ภณต ปต- รมนกรตโต จ ยสส สา ทนนา อปยาส วารณวเต วาเรยยมปฏ เต กาเล ฯ อถ อสตนจตมทเก เกเส ขคเคน ฉนทย สเมธา ปาสาท ปทหตวา ปมชฌาน สมาปชช ฯ สา จ ตห สมาปนนา อนกรตโต จ อาคโต นคร ปาสาเท จ สเมธา อนจจส สภาเวต ฯ สา จ มนส กโรต อนกรตโต จ อารห ตรต มณกนกภสตงโค กต ชล ยาจต สเมธ ฯ รชเช อาณา ธนมสส- รย โภคา สขา ทหรกาส ภ ชาห กามโภเค กามสขา ทลลภา โลเก ฯ นสสฏ เต รชช โภเค ภ ชสส เทห ทานาน มา ทมมนา อโหส มาตาปตโร เต ทกขตา ฯ ต ต ภณต สเมธา กาเมห อนตถกา วคตโมหา มา กาเม อภนนท กาเมสวาทนว ปสส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 425

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 425 จาตททโป ราชา มนธาตา อาส กามโภคนมคโค อตตโต กาลงกโต น จสส ปรปรตา อจฉา ฯ สตต รตนาน วสเสยย วฏ มา ทสทสา สมนเตน น จตถ ตตต กามาน อตตตาว มรนต นรา ฯ อสสนปมา กามา กามา สปปสโรปมา อกโกปมา อนทหนต อฏ กงกลสนนภา ฯ อนจจา อธวา กามา พหทกขา มหาวสา อโยคโฬว สนตตโต อฆมลา ทขปผลา ฯ รกขผลปมา กามา มสเปสปมา ทขา สปโนปมา ว จนยา กามา ยาจตกปมา ฯ สตตสลปมา กามา โรโค คณโฑ อฆ นฆ องคารกาสสทสา อฆมล ภย วโธ ฯ เอว พหทกขา กามา อกขาตา อนตรายกา คจฉถ น เม ภวคเต วสสาโส อตถ อตตโน ฯ$ ก มม ปโร กรสสต อตตโน สสมห ฑยหมานมห อนพนเธ ชรามรเณ ตสส ฆาตาย ฆฏตพพ ฯ ทวาร อปาปรตวานห มาตาปตโร อนกรตต จ ทสวาน ฉม นสนเน โรทนเต อทมโวจ ฯ ทโฆ พาลาน สสาโร ปนปปน จ โรทต อนมตคเค ปต มรเณ ภาต วเธ อตตโน จ วเธ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 426

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 426 อสส ถ รธร สสาร อนมตคคโต สรถ สตตาน สสรต สราห อฏ น จ สนนจย ฯ สร จตโรทธ อปนเต อสสถ รธรมห สร เอกกปปมฏ น ส จย วปเลน สม ฯ อนมตคเค สสรโต มห ชมพทปมปนต โกลฏ มตตคฬกา มาตามาตเสวว นปปโหนต ฯ ตณกฏสาขาปลาส อปนต อนมตคคโต สร จตรงคลกา ฆฏกา ปตปตเสวว นปปโหนต ฯ สร กาณกจฉป ปพเพ สมทเท อปรโต จ ยคฉททพ สร ตสส จ ปฏมกก มนสสลาภมห โอปมม ฯ สร รป เผณปณโฑป- มสส กายกลโน อสารสส ขนเธ ปสส อนจเจ สราห นรเย พหวฆาเต ฯ สร กฏส วฑเฒนเต ปนปปน ตาส ตาส ชาตส สร กมภลภยาน จ สราห จตตาร สจจาน ฯ อมตมห วชชมาเน ก ตว ป จกฏเกน ปเตน สพพา ห กามรตโย กฏกตรา ป จกฏเกน ฯ อมตมห วชชมาเน ก ตว กาเมห เย ปรฬาหา สพพา ห กามรตโย ชลตา กถตา กมปตา สนตาปตา ฯ อสปตตมห สมาเน ก ตว กาเมห เย พหสปตตา ราชคคโจรอทกปปเยห สาธารณา กามา พหสปตตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 427

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 427 โมกขมห วชชมาเน ก ตว กาเมห เยส วธพนโธ กาเมส ห อสกามา วธพนธทขาน อนโภนต ฯ อาทปตา ตณกกา คณหนต ทหนต เนว ม จนต อกโกปมา ห กามา ทหนต เย เต น ม จนต ฯ มา อปปกสส เหต กามสขสส วปล ชห สข มา ปถโลโมว พลส คลตวา ปจฉา วห ส ฯ กาม กาเมส ทมสส ตาว สนโขว สงขลาพทโธ กาหนต ข ต กามา ฉาตา สนขว จณฑาลา ฯ อปรมต จ ทกข พหน จ จตตโทมนสสาน อนโภหส กามยตโต ปฏนสสช อทธเว กาเม ฯ อชรมห วชชมาเน ก ตว กาเมห เยส ชรา มรณพยาธคหตา สพพา สพพตถ ชาตโย ฯ อทมชรมทมมร อทมชรามร ปทมโสก อสปตตมสมพาธ อขลตมภย นรปตาป ฯ อธคตมท พหห อมต อชชาป จ ลภนยมท โย โยนโส ปย ชต น จ สกกา อฆฏมาเนน ฯ เอว ภณต สเมธา สงขารคเต รต อลภมานา อนเนนต อนกรตต เกเส จ ฉม ขป สเมธา ฯ อฏาย อนกรตโต ป ชลโก ยาจตสสา ปตร โส วสสชเชถ สเมธ ปพพชต วโมกขสจจทสสา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 428

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 428 วสสชชตา มาตาปตห ปพพช โสกภยภตา ฉ อภ า สจฉกตา อคคผล สกขมานาย ฯ อจฉรยมพภต ต นพพาน อาส ราชก าย ปพเพนวาสจรต ยถา พยากร ปจฉเม กาเล ฯ ภควต โกนาคมเน สงฆารามมห นวนเวสมห สขโย ตสโส ชนโย วหารทาน อทมหเส ฯ ทสกขตต สตกขตต ทสสตกขตต สตาน จ สตกขตต เทเวส อปปชชมห โก ปน วาโท มนสเสส ฯ เทเวส มหทธกา อหมห มานสกมห โก ปน วาโท สตตรตนสส มเหส อตถรตน อห อาส ฯ โส เหต โส ปภโว ตมมล สาว สาสเน ขนต ต ปมสโมธาน ต ธมมรตาย นพพาน ฯ เอว กโรนต เย สทท-หนต วจน อโนมป สส นพพนทนต ภวคเต นพพนทตวา วรชชนตต อมา คาถา อภาส ฯ ตตถ มนตาวตยา นคเรต มนตาวตต เอวนามเก นคเร ฯ ร โ โก จสสาต โก จสส นาม ร โ มเหสยา กจฉมห ชาตา ธตา อาส ฯ สเมธาต นาเมน สเมธา ฯ ปสาทตา สาสนกเรหต สตถสาสนกเรห อรเยห ธมมเทสนาย สาสเน ปสาทตา ส ชาตรตนตตยปปสาทา กตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 429

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 429 สลวตต อาจารสลสมปนนา ฯ จตตกถาต จตตธมมกถา ฯ พหสสตาต ภกขนน สนตเก ปรยตตธมมสสตยตา ฯ พทธ- สาสเน วนตาต เอว ปวตต เอว นวตต อต สล อต สมาธ อต ป าต สตตานคเตน (๑) โยนโสมนสกาเรน ตทงคโต กเลสาน วนวตตตตา (๒) พทธาน สาสเน วนตา สยตกายวาจาจตตา ฯ อภโย นสาเมถาต ตเมห เทวป มม วจน นสาเมถ มาตาปตโร อปคนตวา ภณตต โยชนา ฯ ยทป ทพพนต เทวโลกปรยาปนนมป ภวคต นาม สพพมป อสสสต อนจจ ทกข วปรณามธมม ฯ กมงค ปน ตจฉา กามาต กมงค ปน มานสกา กามา เต สพเพป อสารกภาวโต (๒) ตจฉา รตตา สตถธาราย มธพนท วย อปปสสาทา เอตรห อายต จ วปลทกขตาย พหวฆาตา ฯ กฏกาต อนฏา ฯ สปปฏภยฏเน อาสวสปมา ฯ เยส กาเมส ฯ มจฉตาต อชโฌสตา ฯ สมปปตาต สกมมนา สพพโส อปปตา ขตตา อปปนนาต อตโถ ฯ ห นเตต พาธยนต ฯ วนปาเตต อปาเย ฯ อเจตนาต อตตหตเจตนาย อภาเวน อเจตนา ฯ ทกข- สมทโยรทธาต ตณหานมตตสสาเร อวรทธา ฯ เทเสนเตต จตสจจธมเม เทสยมาเน ฯ อชานนตาต อตถ อชานนตา ฯ # ๑ ส. วนสสฏตตา ๒ ส. สารตาภาวโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 430

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 430 น พชฌเร อรยสจจานต ทกขาทน อรยสจจาน น ปฏพชฌนต ฯ อมมาต มาตร ปมข กตวา อาลปต ฯ เต พหตรา อชานนตาต เย อภนนทนต ภวคต ปเหนต เทเวส อปปตต พทธวรเทสตาน สจจาน อชานนตา เตเยว จ อมสม โลเก พหตราต โยชนา ฯ ภวคเต อนจจมหต สพพสม ภเว อนจเจ เทเวส อปปตต น สสสตา เอว สนเตป น จ สนตสนต พาลา น อตตสนต น สเวค อาปชชนต ฯ ปนปปน ชายตพพสสาต อปราปร อปปชชมานสส ฯ จตตาโร วนปาตาต นรโย ตรจฉานโยน เปตตวสโย อสรโยนต อเม จตตาโร สขสมสสยโต วนปาตคตโย ฯ มนสสเทวปปตตส ตา ปน เทวว คตโย กถ จ กจเฉน กสเรน ลพภนต ป กมมสส ทกกรตตา ฯ นรเยสต สขรหเตส อปาเยส ฯ อปโปสสกกาต อ กจเจส นรสสกกา ฯ ฆฏสสนต วายมสส ภาวน อนย ชสสาม กายกลนา อสาเรน ภวคเต ก อภนนทเตนาต โยชนา ฯ ภวตณหาย นโรธาต ภวคตาย ตณหาย นโรธเหต นโรธตถ ฯ พทธาน อปปาโท ลทโธ ววชชโต นรยปปตตอาทโก

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 431

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 431 อฏวโธ อกขโณ ขโณ นวโม ขโณ ลทโธต โยชนา ฯ สลานต จตปารสทธสลาน ฯ พรหมจรยนต สาสนพรหมจรย ฯ น ทเสยยนต น โกเปยยาม ฯ น ตาว อาหาร อาหรสส คหฏาต เนว ตาว อห คหฏา หตวา อาหาร อาหรสสาม สเจ ปพพชช น ลภสสาม มรณวสเมว คตา ภวสสามต เอว สเมธา มาตาปตโร ภณตต โยชนา ฯ อสสาต สเมธาย ฯ สพพโส สมภหโตต อสสห สพพโส อภหตมโข ฯ ฆเฏนต ส าเปตนต ปาสาทตเล ฉมาปตต สเมธ มาตา จ ปตา จ คหภาวาย ส าเปต ฆเฏนต วายมนต ฯ ฆเฏนต วายมนตตป ปาโ โส เอวตโถ ฯ ก โสจเตนาต ปพพชช น ลภสสามต ก โสจเนน ฯ ทนนาส วารณวตมหต วารณวตนคเร ทนนา อส ฯ ทนนาสต วตวา ปนป ตว ทนนาต วจน ทฬห ทนนภาวทสสนตถ ฯ รชเช อาณาต อนกรตตสส รชเช ตว อาณา ปวตตต ฯ ธนมสสรยนต อมสม กเล ปตกเล จ ธน อสสรย จ โภคา สขา อตวย อฏา โภคาต สพพมท ตยห อปฏ ต หตถคต ฯ ทหรกาสต ตรณ จาส ตสมา ภ ชาห กามโภเค ฯ เตน การเณน วาเรยย โหต เต ปตตาต โยชนา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 432

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 432 เนต มาตาปตโร ฯ มา เอทสกานต เอวรปาน รชเช อาณาทน มา ภวนต ฯ กสมาต เจ อาห ภวคตมสารนต- อาท ฯ กมวาต กม วย ฯ ปตกายนต อม ปตกเฬวร ฯ สวนคนธนต วสสฏวสสคนธ ฯ ภยานกนต อวตราคาน ภยาวห ฯ กณป อภสวเสยย (๑)ภสตนต กณปภรต จมม- ปสพพก อสก ปคฆรต อสจปณณ นานปปการสส อสจโน ปณณ หตวา อสก สพพกาล อธปคฆรนต มม อทนต อภนเวเสยย ฯ กมว ตห ชานนต วกลกนต อตวย ปฏกกล อสจห มสเปสห โสณเตห จ อปลตต อเนเกส กมกลาน อาลย สกณาน ภตตภต ฯ กมกลาลสกณภตตนตป ปาโ กมน อวสฏสกณาน จ ภตตภตนต(๒) อตโถ ฯ ต อห กเฬวร ชานนต ตา ฯ ต ม อทาน วาเรยยวเสน กสส เกน นาม การเณน ทยยตต(๓) ทสเสต ฯ ตสส ต จ ทาน กมว ก วย โหตต โยชนา ฯ นพพยหต สสาน อจร กาโย อเปตว าโณต อย กาโย อจเรเนว อปคตว าโณ สสาน นพพยหต อปนยต ฯ ฉฑโฑต ฉฑฑโต ฯ กฬงคร วยาต นรตถกกฏขณฑสทโส ฯ # ๑ ย. วสฏคนธ ฯ ๒ ส. กลาน... ๓ ส. ตา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 433

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 433 ชคจฉมาเนห าตหต าตชเนหป ชคจฉมาเนห ฯ ฉทธน น สสาเนต น กเฬวร สสาเน ฉฑเฑตวา ฯ ปรภตตนต ปเรส โสณสงคาลาทน ภตตภต ฯ นหายนต ชคจฉนตาต อมสส ปจฉโต อาคตาต เอตตเกนาป ชคจฉมานา สสส นมชชนตา นหายนต ปเคว ผฏวนโต ฯ นยกา มาตาปตโรต อตตโน มาตาปตโรป ฯ ก ปน สาธารณา ชนตาต อตโร ปน สมโห ชคจฉตต กเมว วตตพพ ฯ อชโฌสตาต ตณหาวเสน อภนวฏา ฯ อสาเรต นจจ- สาราทสารรหเต ฯ วนพภชตวาต ว าณวนพโภค กตวา ฯ คนธสส อสหมานาต คนธ อสส กายสส อสหนต ฯ สกาป มาตาต อตตโน มาตาป ชคจเฉยย โกฏาสาน วนพภชชเนน ปฏกกล- ภาวาย สฏ ตร อปฏหนโต ฯ ขนธธาตอายตนนต รปกขนธาทโย อเม ป จกขนธา จกขธาตอาทโย อมา อฏารส ธาตโย จกขายตนาทน อมาน ทวาทสายตนานต เอว ขนธา ธาตโย อายตนาน จาต สพพ อท รปารปธมมชาต สเมจจ สมภยย ปจจเยห กตตตา สงขต ตยท ตสม ภเว ปวตตมาน ทกข ชาตปจจยตตา ชาตมลกนต เอว โยนโส อปาเยน อนวจนนต จนตยนต วาเรยย ววาห กสส เกน การเณน อจฉสสาม ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 434

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 434 สลาน พรหมจรย ปพพชชา ทกกราต ยเทต มาตาปตห วตต ตสส ปฏวจน ทาต ทวเส ทวเสตอาท วตต ฯ ตตถ ทวเส ทวเส ตสตตสตาน นวนวา ปเตยย กายมหต ทเน ทเน ตณ สตตสตาน ตาวเทว ปตนสตภาเวน อภนวาน กายสม สมปเตยย ฯ วสสสตมป จ ฆาโต เสยโยต นรนตร วสสสตมป ปตมาโน ยถาวตโต สตตฆาโต เสยโย ฯ ทกขสส เจว ขโยต เอว เจ วฏฏทกขสส ปรกขโย ภเวยย เอว มหนตมป ปวตตทกข อธวาเสตวา นพพานาธคมาย อสสาโห กรณโยต อธปปาโย ฯ อชฌปคจเฉต สมปฏจเฉยย ฯ เอวนต วตตนเยน ฯ อท วตต โหต โย ปคคโล อนมตคค สสาร อปรมาณ จ วฏฏทกข ทเปนต สตถโน วจน ว าย โต ยถาวตต สตตฆาตทกข สมปฏจเฉยย เตน เจว วฏฏทกขสส ปรกขโย สยาต ฯ เตนาห ทโฆ เตส สสาโร ปนปปน ห มานานนต อปราปร ชาตชราพยาธมรณาทห พาธยมานานนต อตโถ ฯ อสรกาเยต กาลก จกา(๑)ทเปตาสรนกาเย ฯ ฆาตาต กายจตตาน อปฆาตา วธา ฯ พหต ป จวธพนธนาทกมมการณวเสน ปวตตยมานา # ๑. กาลก ชกาท...ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 435

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 435 พห อเนกฆาตา ฯ วนปาตคตสสาต เสสาปายสงขาต วนปาต อปคตสสาป ฯ ปลยมานสสาต ตรจฉานาทอตตภาเว อภฆาตาทห อาพาธยมานสส ฯ เทเวสป อตตาณนต เทวตตภาเวสป ตาณ นตถ ราคปรฬาหาทนา สทกขสวฆาต- ภาวโต ฯ นพพานสขา ปร นตถต นพพานสขโต ปร อ อตตม สข นาม นตถ โลกยสขสส วปรณามสงขาร- ทกขสภาวตตา ฯ เตนาห ภควา นพพาน ปรม สขนต ฯ ปตตา เต นพพานนต เต นพพาน ปตตาเยว นาม ฯ อถวา เตเยว นพพาน ปตตา ฯ เย ยตตา ทสพลสส ปาวจเนต สมมาสมพทธสส สาสเน เย ยตตา ปยตตา ฯ นพพนนาต วรตตา ฯ เมต มยา ฯ วนตสมาต สวาน วมถสทสา ฯ ตาลวตถกตาต ตาลสส ปตฏานสทสา (๑) กตา ฯ อถาต ปจฉา มาตาปตน อตตโน อชฌาสย ปเวเทนโต อนกรตตสส จ อาคตภาว สตวา ฯ อสตนจตมทเกต อนทนล- ภมรสมานวณณตาย อสเต ฆนภาเวน นจเต สมพลตล- สมสมผสสตาย มทเก ฯ เกเส ขคเคน ฉนทยาต อตตโน เกเส สนสเตน อสนา ฉนทตวา ฯ ปาสาท ปทหตวาต อตตโน วสนปาสาเท สรคพภ ปธาย ตสส ทวาร ถเกตวาต อตโถ ฯ ปมชฌาน สมาปชชต ขคเคน ฉนเน อตตโน # ๑ ส. ตฏานสทสา ฯ ย. ฉนทตฏานสทสา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 436

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 436 เกเส ปรโต เปตวา ตตถ ปฏกกลมนสการ ปวตเตนต ยถาอปฏ เต นมตเต อปปนน ปม ฌาน วสภาว อาปาเทตวา สมาปชช ฯ สา จ สเมธา ตห ปาสาเท สมาปนนา ฌานนต อธปปาโย ฯ อนจจส สภาเวตต ฌานโต วฏหตวา ฌาน ปาทก กตวา วปสสน ปฏเปตวา ยงก จ รปนต อาทนา อนจจานปสสน สฏ ภาเวต อนจจส าคหเณเนว เจตถ ทกขส าทนมป คหณ กตนต เวทตพพ ฯ มณกนกภสตงโคต มณวจตเตห เหมมาลาลงกาเรห วภสตคตโต ฯ รชเช อาณาตอาท ยาจตาการนทสสน ฯ ตตถ อาณาต อาธปจจ ฯ อสสรยนต ยโส วภวสมปตต ฯ โภคา สขาต อฏา มนาปยา กามปโภคา ฯ ทหรกาสต ตว อทาน ทหรา ตรณ อส ฯ นสสฏ เต รชชนต มยห สพพมป ตโยชนก รชช ตยห ปรจจตต ต ปฏปชชตวา โภเค จ ภ ชสส อย ม กาเมหเยว นมนเตตต มา ทมมนา อโหส ฯ เทห ทานานต ยถารจยา มหนตาน ทานาน สมณพราหมเณส ปวตเตห มาตาปตโร เต ทกขตา โทมนสสปปตตา ตว ปพพชชาธปปาย สตวา ตสมา กาเม ปรภ ชนต เตป อปฏหนต เตส

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 437

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 437 จตต ทกขา โมเจหต เอวเมตถ ปทตถโยชนา เวทตพพา ฯ มา กาเม อภนนทต วตถกาเม กเลสกาเม มา อภนนท ฯ อถโข เตส กาเมส อาทนว โทส มยห วจนานสาเรน ปสส าณจกขนา โอโลเกห ฯ จาตททโปต ชมพทปาทน จตนน อสสโร ฯมนธาตาต เอวนาโม ราชา กามโภคน อคโค อคคภโต อาส ฯ เตนาห ภควา ราหคค อตตภาวน มนธาตา กามโภคนนต ฯ อตตโต กาลงกโตต จตราสตวสสสหสสาน กมารกฬาวเสน จตราสต- วสสสหสสาน โอปรชชวเสน จตราสตวสสสหสสาน จกกวตต ราชา หตวา เทวโภคสทเส โภเค ภ ชตวา ฉตตสาย สกกาน อายปปมาณกาล ตาวตสภวเน สคคสมปตต อน- ภวตวาป กาเมห อตตโตว กาลงกโต ฯ น จสส ปรปรตา อจฉา อสส มนธาตร โ กาเมส อาสา น จ ปรปณณา อาส ฯ สตต รตนาน วสเสยยาต สตตป รตนาน วฏ มา เทโว ทสทสา พยาเปตวา สมนเตน สมนตโต ปรสสส รจวเสน ยทป วสเสยย ยถา ต มนธาตมหาราชสส เอว สนเตป น จตถ ตตต กามาน อตตตาว มรนต นรา ฯ เตนาห ภควา น กหาปณวสเสน ตตต กาเมส วชชตต ฯ อสสนปมา กามา อธกฏฏนฏเน สปปสโรปมา

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 438

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 438 สปปฏภยฏเน อกโกปมา ตณกกปมา อนทหนฏเน ฯ เตนาห อนทหนตต ฯ อฏ กงกลสนนภา อปปสสาทฏเน ฯ มหาวสาต หลาหลาทมหาวสสทสา ฯ อฆมลาต อฆสส ทกขสส มลา การณภตา ฯ เตนาห ทขปผลาต ฯ รกขผลปมา องคปจจงคาน ผลภ ชนฏเน ฯ มส- เปสปมา พหสาธารณฏเน ฯ สปโนปมา อตรปจจปฏานฏเน มายา วย ปโลภนโต ฯ เตนาห ว จนยาต ว จกาต อตโถ ฯ ยาจตกปมาต ยาจตกภณฑสทสา ตาวกาลกฏเน ฯ สตตสลปมา วนวชฌนฏเน ฯ รชชนฏเน โรโค ทกขตา- สลภตตา ฯ คณโฑ กเลสาสจปคฆรณโต ฯ ทกขปปาทนฏเน อฆ ฯ มรณสมปาปเนน นฆ ฯ องคารกาสสทสา มหาภตา- ปนฏเน ฯ ภยเหตตาย เจว วธกปหตตาย จ ภย วโธ นาม กามาต โยชนา ฯ อกขาตา อนตรายกาต สคคมคคาธคมสส นพพาน- คามมคคสส จ อนตรายกราต จกขภเตห พทธาทห วตตา ฯ คจฉถาต อนกรตต สปรส วสสชเชต ฯ ก มม ปโร กรสสตต ปโร อ โ มม ก นาม หต กรสสต อตตโน สสมห อตตมงเค เอกาทสห อคคห ฑยหมาเน ฯ เตนาห อนพนเธ ชรามรเณต ฯ ตสส ชรามรณสส สสฑาหสส ฆาตาย สมคฆาตาย ฆฏตพพ วายมตพพ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 439

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 439 ฉมนต ฉมาย ฯ อทมโวจนต อท ทโฆ พาลาน สสาโรตอาทก สเวคสวตตนก วจน อโวจ ฯ ทโฆ พาลาน สสาโรต กเลสกมมวปากวฏฏภตาน ขนธายตนาทน ปฏปาฏปวตตสงขาโต สสาโร อปร าต- วตถกาน อนธพาลาน ทโฆ พทธาเณนป อปรจฉนทนโย ฯ ยถา ห อนปจฉนนตตา อวชชาตณหาน อปรจฉนนตตาเยว ภวปพนธสส ปพพา โกฏ น ป ายต เอว ปราป โกฏต ฯ ปนปปน จ โรทตนต อปราปร โสกวเสน รทนตาน ฯ อมนาป อวชชาตณหาน อนปจฉนนตเยว เตส วภาเวต ฯ อสส ถ รธรนต ย าตพยสนาทนา ผฏาน โรทนตาน อสส จ ทารกกาเล มาตถนโต ปต ถ จ ย จ ปจจตถเกห ฆาตตาน รธร ฯ สสาร อนมตคคโต สสารสส อน อมตคคตตา าเณน อนคนตวาป อมตอคคตตา อวทตคคตตา อมนา ทเฆน อทธนา สตตาน สสรต อปราปร สสรนตาน สสรต สราห ต กว พหกนต อนสสราห อฏ น สนนจย สราห อนสสร อปธาเรหต อตโถ ฯ อทาน อาทนวสส พหภาว จ อปมาย ทสเสต สร จตโรทธต คาถมาห ฯ ตตถ สร จตโรทธ อปนเต อสสถ รธรมหต อเมส สตตาน อนมตคคสสาเร สสรนตาน

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 440

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 440 เอเกกสสป อสสมห ถ เ รธรมห จ ปมาณโต อปเมตพเพ จตโรทธ จตตาโร มหาสมทเท อปมาวเสน พทเธห อปนเต สร สราห ฯ เอกกปปมฏ น ส จย วปเลน สมนต เอกสส ปคคลสส เอกสม กปเป อฏ น ส จย เวปลลปพพเตน สม อปนต สร ฯ วตตมป เจต เอกสเสเกน กปเปน ปคคลสสฏ ส จโย สยา ปพพตสโม ราส อต วตต มเหสนา ฯ โส โข ปนาย อกขาโต เวปลโล ปพพโต มหา อตตโร คชฌกฏสส มคธาน ครพพเชต ฯ มห ชมพทปมปนต ฯ โกลฏ มตตคฬกา มาตามาตเสวว นปปโหนตต ชมพทโปตสงขาต มหาปว โกลฏ มตตา พทรฏ มตตา คฬกา กตวา ตตเถเกกา อย เม มาต อย เม มาตมาตต เอว วภาชยมาเน ตา คฬกา มาตามาตเสวว นปปโหนต มาตามาตส อขณาเสวว ปรยนตกา ตา คฬกา ปรกขย ปรยาทาน คจเฉยย น เตวว อนมตคเค สสาเร สสรโต สตตสส มาตมาตโรต ฯ เอว ชมพทปมห สสารสส ทฆภาเวน อปมาภาเวน อปนต มนสกโรหต ฯ ตณกฏสาขาปลาสนต ตณ จ กฏ จ สาขาปลาส จ ฯ อปนตนต อปมาภาเวน อปนต ฯ อนมตคคโตต สสารสส # ๑ ส. ย. เอเกกสสป อฏ มห ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 441

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 441 อนมตคคภาวโต ฯ จตรงคลกา ฆฏกาต จตรงคลปปมาณาน ขณฑาน ฯ ปตปตเสวว นปปโหนตต ปตปตามเหส เอว ตา ฆฏกา นปปโหนต ฯ อท วตต โหต อมสม โลเก สพพ ตณ จ กฏ จ สาขาปลาส จ จตรงคลกา กตวา ตตเถเกกา อย เม ปต อย เม ปตามหสสาต วภาชยมาเน ตา ฆฏกาว ปรกขย ปรยาทาน คจเฉยย น เตวว อนมตคเค สสาเร สสรโต สตตสส ปตปตามหาต เอว ตณ จ กฏ จ สาขาปลาส จ สสารสส ทฆภาเวน อปนต สราหต ฯ อมสม ปน าเน อนมตคโคย ภกขเว สสาโร ปพพา โกฏ น ป ายต อวชชานวรณาน สตตาน ตณหา- สโยชนาน สนธาวต สสรต ฯ ต ก ม ถ ภกขเว กตม น โข พหตร ย วา โว อมนา ทเฆน อทธนา สนธาวต สสรต อมนาปสมปโยคา มนาปวปปโยคา กนทนตาน โรทนตาน อสสปสสนน ปคฆรต ย วา จตส มหาสมทเทส อทกนตอาทกา (๑) อนมตคคปาล อาหรตพพา ฯ สร กาณกจฉปนต อภยกขกาณ กจฉป อนสสร ฯ ปพเพสมทเท อปรโต จ ยคฉททนต ปรตถมสมทเท อปรโต จ ปจฉมตตรทกขณสมทเท วาตเวเคน (๒) ปรพภมนตสส ยคสส เอกจฉทท ฯ สร ตสส จ ปฏมกกนต กาณกจฉปสส สส # ๑ ส.น. ๑๖/๔๒๕/๒๑๓ ฯ ๒. วาตวเสน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 442

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 442 ตสส จ วสสสตสส วสสสตสส อจจเยน คว อกขปนตสส สสสส ยคจฉทเท ปเวสน จ สร ฯ มนสสลาภมห โอปมมนต ตยท สพพมป พทธปปาทธมมเทสนาส วย มนสสตตลาเภ โอปมม กตวา ป าย สร ตสส อตว ทลลภสภาวตต สารชชภยสสาป อตจจสภาวตตา ฯ วตต เหต เสยยถาป ภกขเว ปรโส มหาสมทเท เอกจฉคคล ยค ปกขเปยยาต- อาท ฯ สร รป เผณปณโฑปมสสาต วมททาสหนโต (๑) เผณปณฑ- สทสสส อเนกานตถสนนปาตโต กายสงขาตสส กลโน นจจ- สาราทวรเหน อสารสส รป อสจทคคนธ เชคจฉปฏกกลภาว สร ฯ ขนเธ ปสส อนจเจต ป จป อปาทานกขนเธ หตวา อภาวฏเน อนจเจ ปสส าณจกขนา โอโลเกห ฯ สรา ห นรเย พหวฆาเตต อฏ มหานรเย โสฬสอสสทนรเย จ พหวฆาเต พหทกเข มหาทกเข จ อนสสร ฯ สร กฏส วฑเฒนเตต ปนปปน ตาส ตาส ชาตส อปราปร อปปตตยา ปนปปน กฏส สสาน อาฬาหนเมว วฑเฒนเต สตเต อนสสร ฯ วฑฒนโตต วา ปาล ตว วฑฒนโตต โยชนา ฯ กมภลภยานต อทรโปสนตถ อกจจ- การตาวเสน โอทรกตตภยาน ฯ วตต ห กมภลภยนต โข # ๑ ส. ทวมตตาสหนโต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 443

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 443 ภกขเว โอทรกตตสเสต อธวจนนต ฯ สราห จตตาร สจจานต อท ทกข อรยสจจ ฯเปฯ อย ทกขนโรธคามนปฏปทา อรย- สจจนต จตตาร อรยสจจาน ยาถาวโต อนสสร อปธาเรห ฯ เอว ราชปตต อเนกาการโวการ อนสสรณวเสน กาเมส สสาเร จ อาทนว ปกาเสตวา อทาน พยตเรเกนป ต ปกาเสต อมตมห วชชมาเนต อาทมาห ฯ ตตถ อมตมห วชชมาเนต สมมาสมพทเธน มหากรณาย อปนเต สทธมมามเต อปลพภมาเน ฯ ก ตว ป จกฏเกน ปเตนาต ปรเยสนา ปรคคโห อารกขา ปรโภโค วปาโก จาต ป จสป าเนส ตขณตรทกขานพนธตาย สวฆาตตตา สอปายาสตตา ก ตยห ป จกฏเกน ป จกามคณรเสน ปเตน ฯ อทาน วตตเมวตถ ปากฏตร กโรนต อาห สพพา ห กามรตโย กฏกตรา ป จกฏเกนาต อตวย กฏกตราต (๑) อตโถ ฯ เย ปรฬาหาต เย กามา สมปต กเลสปรฬาเหน อายต วปากปรฬาเหน จ สปรฬาหา มหาวฆาตา ฯ ชลตา กถตา กมปตา สนตาปตาต เอกาทสห อคคห ปชชลตา ปกกถตา จ หตวา ตสมงคน กมปนกา สนตาปนกา จ ฯ อสปตตมหต สปตตรหเต เนกขมเม ฯ สมาเนต สนเต วชชมาเน ฯ พหสปตตาต วตวา เยห พห สปตตา เต # ๑. ส. อนฏกรา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 444

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 444 ทสเสต ราชคคตอาท วตต ฯ ราชห จ อคคนา จ โจเรห จ อทเกน จ ทายาทาทอปปเยห จ ราชคคโจรอทกปปเยห สาธารณโต เตเสวโวปมา (๑) วตตา ฯ เยส วธพนโธต เยส กาเมส กามนมตต มรณโปถนาท- ปรกกเลโส อนทพนธนาทพนโธ จ โหตต อตโถ ฯ กาเมสต อาท วตตสเสวตถสส ปากฏกรณ ฯ ตตถ หต เหตอตเถ นปาโต ฯ ยสมา กาเมส กามเหต อเม สตตา วธพนธน- ทกขาน อนภวนต ปาปณนต ตสมา อาห อสกามาต กามา นาเมเต อสนโต หนา ลามกาต อตโถ ฯ อหกามาต วา ปาโ โส เอวตโถ ฯ อหาต ห ลามกปรยาโย อหโลกตถโย นามาต อาทส วย ฯ อาทปตาต ปชชลตา ฯ ตณกกาต ตเณห กตา อกกา ฯ ทหนต เย เต น ม จนตต เย สตตา เต กาเม น ม จนต อ ทตถ คณหนต เต ทหนตเยว สมปต อายต จ ฌาเปนต ฯ มา อปปกสส เหตต ปปผสสาทสทสสส ปรตตกสส กามสขสส เหต วปล อฬาร ปณต จ โลกตตร สข มา ชห มา ฉฑเฑห ฯ มา ปถโลโมว พลส คลตวาต อามสโลเภน พลส คลตวา พยสน ปาปณนโต ปถโลโมต ลทธนาโม # ๑. กตถจ เต สปตตปมาต ทสสต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 445

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 445 มจโฉ วย กาเม อปรจจชตวา มา ปจฉา วห ส ปจฉา วฆาฏ อาปชชส ฯ สนโขว สงขลาพทโธต ยถา คททเลน (๑) พทโธ สนโข คททลพนเธน (๒) ถมเภ อปนพทโธ อ โต คนต อสกโกนโต ตตเถว ปรพภมต เอว ตว กามตณหาย พทโธ อทาน กาม ยทป กาเมส ตาว ทมสส อนทรยาน ทเมห ฯ กาหนต ข ต กามา ฉาตา สนขว จณฑาลาต ขต นปาตมตต ฯ เต ปน กามา ต ตถา กรสสนต ยถา ฉาตชฌตตา สปากา สนข ลภตวา อนยพยสน ปาเปนตต อตโถ ฯ อปรมต จ ทกขนต อปรมาณ เอตตกนต ปรจฉนทต อสกกเณยย นรยาทส กายก ทกข ฯ พหน จ จตต- โทมนสสานต จตเต ลพภมานาน พหน อเนกาน โทมนสสาน เจโตทกขาน ฯ อนโภหสต อนภวสสส ฯ กามยตโตต กาเมห ยตโต เต อปปฏนสสชชนโต ฯ ปฏนสสช(๓) อทธเว กาเมต อทธเวห อนจเจห กาเมห วนสสช (๔) อเปหต อตโถ ฯ ชรามรณพยาธคหตา สพพา สพพตถ ชาตโยต ยสมา หนาทเภทภนนา สพพตถ ภวาทส ชาตโย ชรามรณพยาธนา จ คหตา เตห อปรมตตา ตสมา อชรมห นพพาเน วชชมาเน # ๑ ส. ทททเลน ฯ ๒ ส. ย. ครกพนเธน ฯ ๓ ม. ปฏนสสช ฯ # ๔. ส. ย. วนสสร ฯ ม. วนสสช ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 446

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 446 ชราทห อปรมตเตห กาเมห ก ตว ปโยชนนต โยชนา ฯ เอว นพพานคณทสสนมเขน กาเมส ภเวส จ อาทนว ปกาเสตวา อทาน นพพตตต นพพานคณเมว ปกาเสนต อทมชรนตอาทนา เทว คาถา อภาส ฯ ตตถ อทมชรนต อทเมเวต อตตน ชราภาวโต อธคตสส จ ชราภาวเหตโต อชร ฯ อทมมรนต เอตถาป เอเสว นโย ฯ อทมชรามรนต ตทภยเมกชฌ กตวา โถมนาวเสน วทต ฯ ปทนต วฏฏทกขโต มจจตกาเมห ปพพชตพพโต ปฏปชชตพพโต ปท ฯ โสกเหตน อภาวโต โสกาภาวโต จ อโสก ฯ สปตตกรธมมาภาวโต อสปตต ฯ กเลสสมพาธาภาวโต อสมพาธ ฯ ขลตสงขาตาน ทจจรตาน อภาเวน อขลต ฯ อตตานวาทาทภยาน วฏฏภยสส จ สพพโส อภาวา อภย ฯ ทกขปตาปสส กเลสสสาป อภาเวน นรปตาป ฯ สพพเมต อมตมหานพพานเมว สนธาย วทต ฯ ต ห สา อนสสวาทสทเธน อากาเรน อตตโน อปฏหนต เตส ปจจกขโต ทสเสนต วย อทนต อโวจ ฯ อธคตมท พหห อมตนต อท อมต นพพาน พหห อนนตอปรมาเณห พทธาทห อรเยห อธคต าต อตตโน ปจจกข กต ฯ น เกวล เตห อธคตเมว สนธาย วทต ฯ อถโข อชชาป จ ลภนย อทานป อธคมนย อธคนต สกกา ฯ เกน ลภนยนต อาห โย โยนโส ปย ชตต

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 447

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 447 โย ปคคโล โยนโส อปาเยน สตถารา ทนนโอวาเท ตวา ย ชต สมมาปโยค จ กโรต เตน ลภนยนต โยชนา ฯ น จ สกกา อฆฏมาเนนาต โย ปน โยนโส น ปย ชต เตน อฆฏมาเนน น จ สกกา กทาจป ลทธ น สกกาเยวาต อตโถ ฯ เอว ภณต สเมธาต เอว วตตปปกาเรน สเมธา ราชก า สสาเร อตตโน สเวคทปน กาเมส นพเพธภาคน ธมมกถ กเถต ฯ สงขารคเต รต อลภมานาต อณมตเตป สงขารปวตเต อภรต อวนทนต ฯ อนเนนต อนกรตตนต อนกรตต ราชาน ส าเปนต ฯ เกเส จ ฉม ขปต อตตโน ขคเคน ฉนเน เกเส จ ภมย ขป ฉฑเฑส ฯ ยาจตสสา ปตร โสต โส อนกรตโต อสสา สเมธาย ปตร โก จราชาน ยาจต ฯ กนต ยาจตต อาห วสสชเชถ สเมธ ปพพชต วโมกขสจจทสสาต สเมธ ราชปตต ปพพชต วสสชเชถ สา จ ปพพชตวา วโมกขสจจทสสา อวปรต- นพพานทสสาวน โหตต อตโถ ฯ โสกภยภตาต าตวโยคาทเหตโต สพพสมาป สสารภยโต ภตา าณตตรวเสน อตราสตา ฯ สกขมานายาต สกขมานาย สมานาย ฉ อภ า สจฉกตา ตโต เอว อคคผล อรหตต สจฉกต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 448

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 448 อจฉรยมพภต ต นพพาน อาส ราชก ายาต ราชปตตยา สเมธาย กเลเสห ปรนพพาน อจฉรย อพภต จ อาส ฯ ฉฬภ าว สทธยา กถนต เจ ปพเพนวาสจรต ยถา พยากร ปจฉเม กาเลต ปจฉเม ขนธปรนพพานกาเล อตตโน ปพเพนวาสปรยาปนนจรต ยถา พยากาส ตถา ต ชานตพพนต ฯ ปพเพนวาส ปน ตาย ยถา พยากต ต ทสเสต ภควต โกนาคมเนตอาท วตต ฯ ตตถ ภควต โกนาคมเนต โกนาคมเน สมมาสมพทเธ โลเก อปปนเน ฯ สงฆารามมห นวนเวสมหต สงฆ อททสส อภนวนเวสเต อาราเม ฯ สขโย ตสโส ชนโย วหารทาน อทมหเสต ธน ชาน เขมา อห จาต มย ตสโส สขโย อาราม สงฆสส วหารทาน อทมห ฯ ทสกขตต สตกขตตนต ตสส วหารทานสส อานภาเวน ทสวาเร เทเวส อปปชชมห ตโต มนสเสส อปปชชตวา ปน สตกขตต เทเวส อปปชชมห ตโตป มนสเสส อปปชชตวา ปน ทสสตกขตต สหสสวาร เทเวส อปปชชมห ตโตป มนสเสส อปปชชตวา ปน สตาน สตกขตต ทสสหสสวาเร เทเวส อปปชชมห โก ปน วาโท มนสเสส เอว มนสเสส อปปนนวาเรส กถาว นตถ อเนกสหสสวาร อปปชชมหาต อตโถ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 449

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 449 เทเวส มหทธกา อหมหาต เทเวส อปปนนกาเล ตสม ตสม เทวนกาเย มหทธกา มหานภาวา อหมห ฯ มานสกมห โก ปน วาโทต มนสสตตลาเภ มหทธกตาย กถาว นตถ ฯ อทาน ตเมว มนสสตตภาเว อกกสต มหทธกต ทสเสนต สตตรตนสส มเหส อตถรตน อห อาสนต อาห ฯ ตตถ จกกรตนาทน สตต รตนาน เอตสส สนตต สตตรตโน จกกวตต ตสส สตตรตนสส ฯ ฉโทสรหตา ป จกลยาณา อตกกนตมนสสวณณา อปตตทพพวณณาต (๑) เอวมาทคณ- สมนนาคเมน อตถส รตนภตา อห อโหส ฯ โส เหตต ย ต โกนาคมนสส ภควโต กาเล สงฆสส วหารทาน กต โส ยถาวตตาย ทพพสมปตตยา จ เหต ฯ โส ปภโว ตมมลนต ตสเสว ปรยายวจน ฯ สาว สาสเน ขนตต สา เอว อธ สตถสาสเน ธมเม นชฌานกขนต ฯ ต ปมสโมธานนต ตเทว สตถสาสนธมเมน ปม สโมธาน ปโม สมาคโม ตเทว สตถสาสนธมเม อภรตาย ปรโยสาเน นพพานนต ผลปจาเรน การณ วทต ฯ อมา ปน จตสโส คาถา เถรยา อปทานสส วภาวนวเสน ปวตตตตา อปทาน- ปาลยมป สงคห อาโรปตา ฯ โอสานคาถาย เอว กโรนตต ยถา มยา ปรมตตภาเว # ๑ ส. อตกกนตา มานสสวณณ อปตตา ทพพ วณณนต ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 450

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 450 เอตรห จ กต ปฏปนน เอว อ เป กโรนต ปฏปชชนต ฯ เก เอว กโรนตต อาห เย สททหนต วจน อโนม- ป สสาต เยยปรยนตกาณตาย ปรปณณป สส สมมาสมพทธสส วจน เย ปคคลา สททหนต เอวเมตนต โอกปปนต เต เอว กโรนต ปฏปชชนต ฯ อทาน ตาย (๑) อกกสคตาย ปฏปตตยา ต ทสเสต นพพนทนต ภวคเต นพพนทตวา วรชชนตต วตต ฯ ตสสตโถ เย ภควโต วจน ยาถาวโต สททหนต เต วสทธปฏปท ปฏปชชนตา สพพสม ภวคเต เตภมเก สงขาเร วปสสนาป าย นพพนทนต นพพนทตวา จ ปน อรยมคเคน สพพโส วรชชนต สพพสมาป ภวคตา วมจจนตต อตโถ ฯ วราเค อรยมคเค อธคเต วมตตาเยว โหนตต ฯ เอวเมตา เถรกาทโย สเมธาปรโยสานา คาถาสภาเคน อธ เอกชฌ สงคห อารฬหา ตสตตตปรมาณาต ฯ ภาณ- วารโต ปน ทวาธกา ฉสตมตตา เถรโย คาถา จ ฯ ตา สพพาป ยถา สมมาสมพทธสส สาวกาภาเวน เอกวธา ตถา อเสขภาเวน อกขตตปลฆตาย สงกณณปรกขตาย อพพเฬหส- กตาย นรคคลตาย ปนนภารตาย วส ตตตาย ทสส อรยวาเสส วฏวาสตาย จ ตถา ห ตา ป จงควปปหนา ฉฬงคสมนนาคตา เอการกขา จตราปสเสนา ปณนนปจเจก-

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 451

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 451 สจจา สมวยสฏเสนา อนาวลสงกปปา ปสสทธกายสงขารา สวมตตจตตา สวมตตป า จาต เอวมาทนา นเยน เอกวธา ฯ สมมขาปรมมขาเภทโต ทวธา ฯ ยา ห สตถธรมาน- กาเล อรยาย ชาตยา ชาตา มหาปชาปตโคตมอาทโย ตา สมมขาสาวกา นาม ฯ ยา ปน ภควโต ขนธปรนพพานโต ปจฉา อธคตวเสสา ตา สตป สตถธมมสรรสส ปจจกขภาเว สตถสรรสส (๑) อปจจกขภาวโต ปรมมขาสาวกา นาม ฯ ตถา อภโตภาควมตตป าวมตตตาวเสน ฯ อธ ปาลยาคตา ปน อภโตภาควมตตาเยว ฯ ตถา สาปทานนาปทานเภทโต ฯ ยาส ห ปรเมส สมมาสมพทเธส ปจเจกพทเธส สาวกพทเธส วา ป กรยาวเสน กตาธการตาสงขาต อตถ อปทาน ตา สาปทานา ฯ ยาส ต นตถ ตา นาปทานา ฯ ตถา สตถ- ลทธปสมปทา สงฆโต ลทธปสมปทาต ทวธา ฯ ครธมม- ปฏคคหณมห ลทธปสมปทา มหาปชาปตโคตม สตถสนตกา ว ลทธปสมปทตตา สตถลทธปสมปทา นาม ฯ เสสา สพพาป สงฆโต ลทธปสมปทา ฯ ตาป เอกโตอปสมปนนา อภโต- อปสมปนนาต ทวธา ฯ ตตถ ยา ตา มหาปชาปตโคตมยา สทธ นกขนตา ป จสตา สากยานโย ตา เอกโตอปสมปนนา # ๑ ส. สตถ จ ปเนตาส ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 452

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 452 ภกขสงฆโต เอว ลทธปสมปทตตา มหาปชาปตโคตม เปตวา ฯ อตรา อภโตอปสมปนนา อภโตสงเฆ อปสมปทตตา ฯ (๑) เอหภกขทโก วย เอหภกขนทโก อธ น ลพภต ฯ กสมา ภกขนน ตถา อปสมปทาย อภาวโต ฯ ยท เอว ย ต เถรคาถาย สภททาย กณฑลเกสาย วตต นหจจ ชาณณ วนทตวา สมมขา อ ชล อก เอห ภทเทต ม อวจ สา เม อาสปสมปทาต ฯ ตถา อปทาเนป (๒) อายาจโต ตทา อาห เอห ภทเทต นายโก ตทาห อปสมปนนา ปรตต โตยมททสนต ต กถนต ฯ นยท เอหภกขนภาเวน อปสมปท สนธาย วตต ฯ อปสมปทาย ปน เหตภาวโต ยา สตถ อาณตต สา เม อาสปสมปทาต วตต ฯ ตถา ห วตต อฏกถาย เอห ภทเท ภกขนปสสย คนตวา ภกขนน สนตเก ปพพชช อปสมปชชสสต ม อโวจ อาณาเปส ฯ สา สตถ อาณา มยห อปสมปทาย การณตตา อปสมปทา อโหสต ฯ เอเตเนว อปทานคาถายป อตโถ สวณณโตต ทฏพโพ ฯ เอวมป ภกขนวภงเค เอห ภกขนต อท กถนต ฯ # ๑ ส. อภโตสงฆา อปสมปนนตตา ฯ # ๒ ข. อป. ๓๓/๑๖๑/๓๒๙ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 453

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 453 เอหภกขนภาเวน ภกขนน อปสมปทาย อสภาวโชตนวจน ตถา อปสมปทาย ภกขนน อภาวโต ฯ ยท เอว กถ เอหภกขนต วภงเค นทเทโส กโตต ฯ เทสนานยโสตปตตภาเวน (๑) ฯ อย ห โสตปตตตา นาม กตถจ ลพภมานสสาป อนาหฏ (๒) โหต ฯ ยถา อภธมเม มโนธาตนทเทเส ลพภมานมป ฌานงค ป จว าณโสตปตตตาย น อทธฏ กตถจ เทสนาย อสมภวโต ฯ ยถา ตตเถว วตถนทเทเส หทยวตถ กตถจ อลพภมานสสาป คหณวเสน ฯ ตถา ตกปปนทเทเส ฯ ยถาห กตโม จ ปคคโล ตกปป อย จ ปคคโล โสตา- ปตตผลสจฉกรยาย ปฏปนโน อสส กปปสส จ อฑฑยหน- เวลา อสส เนว ตาว กปโป อฑฑเยหยย ยาวาย ปคคโล น โสตาปตตผล สจฉกโรตต ฯ เอวมธาป อลพภมานคหณวเสน เวทตพพ ปรกปปวจน เหต ฯ สเจ ภควา ภกขนภาวโยคย ก จ มาตคาม เอห ภกขนต วเทยย เอวมป ภกขนภาโว สยาต ฯ กสมา ปน ภควา เอว น กเถสต ตถา กตาธการาน อภาวโต ฯ เย ปน อนาสนนสนนหตภาวโตต การณ วตวา ภกข เอว ห สตถ อาสนนจาร สทา สนนหตาว ตสมา เต เอหภกขต วตตพพต อรหนต น ภกขนโยต วทนต ต # ๑ ส. เทสนาย... ฯ ๒ ส. อคหณ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 454

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 454 เตส มตมตต ฯ สตถ อาสนนทรภาวสส ภพพาภพพภาวา- สทธตตา ฯ วตต เหต ภควตา สงฆา(๑)ฏกณเณ เจป ภกขเว ภกข คเหตวา ปฏ โต อนพนโธ อสส ปเท ปท นกขปนโต โส จ โหต อภชฌาล กาเมส ตพพสาราโค พยาปนนจตโต ปทฏมน- สงกปโป มฏสสต อสมปชาโน อสมาหโต วพภนตจตโต ปากตนทรโย อถโข โส อารกาว มยห อห จ ตสส ฯ ต กสส เหต ธมม ห โส ภกขเว ภกข น ปสสต ธมม อปสสนโต น ม ปสสต ฯ โยชนสเต เจป โส ภกขเว ภกข วหเรยย โส จ โหต อนภชฌาล กาเมส น ตพพสาราโค อพยาปนนจตโต อปปทฏมานสงกปโป อปฏ ตสสต สมปชาโน สมาหโต เอกคคจตโต สวตนทรโย อถโข โส สนตเกว มยห อห จ ตสส ฯ ต กสส เหต ธมม ห โส ภกขเว ภกข ปสสต ธมม ปสสนโต ม ปสสตต ฯ ตสมา อการณ เทสโต สตถ อาสนนานาสนนตา ฯ อกตาธการตาย ปน ภกขนน ตตถ อโยคยตา ฯ เตน วตต เอหภกขนทโก อธ น ลพภตต ฯ เอว ทวธา ฯ อคคสาวกา มหาสาวกา ปกตสาวกาต ตวธา ฯ ตตถ # ๑. ข. อต. ๒๕/๒๗๒/๓๐๐-๓๐๑ ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 455

เลมท 27 สเมธาเถรคาถาวณณนา หนา 455 เขมา อปปลวณณาต อมา เทว เถรโย อคคสาวกา นาม ฯ กาม สพพาป ขณาสวตเถรโย สลสทธอาทเก สมปาเทนตโย จตส สตปฏาเนส สปฏ ตจตตา (๑) สตตโพชฌงเค ยถาภต ภาเวตวา มคคปฏปาตยา อนวเสสโต กเลเส เขเปตวา อคคผเล ปตฏหนต ฯ ตถาป ยถา สทธาวมตตโต ทฏ ปปตตสส ป าวมตตโต จ อภโตภาควมตตสส ปพพภาคภาวนา- วเสสสทโธ อจฉโต วเสโส เอว อภนหารมหนตตาปพพ- โยคมหนตตาห (๒) สสนตาเน สาตสยคณวเสสสส นปผาทตตตา สลาทห คเณห มหนตา สาวกาต มหาสาวกา ฯ เตสเยว ปน โพธปกขยธมเมส ปาโมกขภาเวน ธรภตาน สมมาทฏ - สมมาสมาธน สาตสยกจจานภาวนพพตตยา การณภตาย ตชชาภนหารตาย สกกจจ นรนตร จรกาลสมภตาย สมมา- ปฏปตตยา ยถากกม ป าย สมาธมห จ อกกสปารมป- ปตตยา สวเสส สพพคเณห อคคภาเว ตตตา ตา เทวป อคคสาวกา นาม ฯ มหาปชาปตโคตมอาทโย ปน อภนหาร- มหนตตาย ปพพโยคมหนตตาย จ ปฏลทธคณวเสสวเสน มหตโย สาวกาต มหาสาวกา นาม ฯ อตรา เถรกา (๓) ตสสา วรา ธราต เอวมาทกา อภนหารมหนตตาทน อภาเวน ปกตสาวกา นาม ฯ # ๑ ส. สปตฏ ตจตตา ฯ ๒ ส. ...มหนตตาต ฯ ๓ ส. เถรโย ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 456

เลมท 27 มหานปาตวณณนา หนา 456 ตา ปน อคคสาวกา วย มหาสาวกา วย จ น ปรมตา อถโข อเนกสตาน อเนกสหสสาน เวทตพพาน ฯ เอว อคคสาวกาทเภทโต ตวธา ฯ ตถา ส ตวโมกขาท- เภทโต ตวธา ฯ ปฏปทาทวภาเคน จตพพธา ฯ อนทรยาธก- วภาเคน ป จวธา ฯ ตถา ปฏปตตยาทวภาเคน ป จวธา ฯ อนมตตวมตตาทวเสน ฉพพธา ฯ อธมตตเภเทน สตตวธา ฯ ธรปฏปทาทวภาเคน อฏวธา ฯ วมตตวภาเคน นววธา ทสวธา จ ฯ ตา ปเนตา ยถาวตเตน ธรเภเทน วภชชมานา วสต โหนต ฯ ปฏปทาวภาเคน วภชชมานา จตตาฬส โหนต ฯ ปน ปฏปทาเภเทน ธรเภเทน วภชชมานา อสต โหนต ฯ อถวา ส ตวมตตาทวภาเคน วภชชมานา จตตาฬสาธกาน เทวสตาน โหนต ฯ ปน อนทรยาธก- วภาเคน วภชชมานา ทวสตตตรสหสส (๑) โหนตต ฯ เอวเมตาส เถรน อตตโน คณวเสเนว อเนกเภทภนนตา เวทตพพา ฯ อยเมตถ สงเขโป วตถาโร ปน เหฏา เถรคาถาสวณณนาย วตตนเยเนว (๒) คเหตพโพต ฯ สเมธาเถรคาถาวณณนา นฏ ตา ฯ มหานปาตวณณนา นฏ ตา ฯ ____________________ # ๑ ส. สตตตตรสหสส ฯ ๒ ส. วตตนยานสาเรน ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 457

เลมท 27 หนา 457 นคมนคาถา เอตตาวตา จ เย เต สมปนนสทธมมา ธมมราชสส สตถโน โอรสา มขชา ปตตา ทายาทา ธมมนมมตา ฯ สลาทคณสมปนนา กตกจจา อนาสวา สภตอาทโย เถรา เถรโย เถรกาทโย ฯ เตห ยา ภาสตา คาถา อ พยากรณาทนา ตา สพพา เอกโต กตวา เถรคาถาต สงคห ฯ อาโรเปส มหาเถรา เถรคาถาต ตาทโน ตาส อตถ ปกาเสต โปราณฏกถานย ฯ นสสาย ยา สมารทธา อตถสวณณนา มยา สา ตตถ ปรมตถาน ตตถ ตตถ ยถารห ฯ ปกาสนา ปรมตถ- ทปน นาม นามโต สมปตตา ปรนฏาน อนากลวนจฉยา ทวานทตปรมาณา (๑) ปาลยา ภาณวารโต ฯ อต ต สงขโรนเตน ย ต อธคต มยา ป ตสสานภาเวน โลกนาถสส สาสน ฯ โอคาเหตวา (๒) วสทธาย สลาทปฏปตตยา สพเพป เทหโน โหนต วมตตรสภาคโน ฯ # ๑. ส. ทวานวตปรมาณาย ฯ ๒. ส. โอภาเสตวา ฯ

ขททกนกายฏกถา เถรคาถาวณณนา (ปรมตถทปน) - หนาท 458

เลมท 27 นคมกถา หนา 458 จร ตฏต โลกสม สมมาสมพทธสาสน ตสม สคารวา นจจ โหนต สพเพป ปาณโน ฯ สมมา วสสต กาเลน เทโวป ชคตปต สทธมมนรโต โลก ธมเมเนว ปสาสตต ฯ พทรตตถวหารวาสนา อาจรยธมมปาลตเถเรน กตา เถรคาถาน อตถสวณณนา นฏ ตา ฯ เถรคาถาวณณนา สมตตา ฯ _________________________