1

ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเน่ืองมาจากพระราชดําร ิอําเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส

********************* พระราชดําริ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวพระราชทานพระราชดําริใหจัดตั้งศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเน่ืองมาจากพระราชดาํริขึน้เม่ือวันที ่6 มกราคม พ.ศ. 2525 เพ่ือเปนแหลงรวบรวมวิชาการ การคนควา ทดลองและสาธิตการพัฒนาดานเกษตรกรรม ซ่ึงมีรูปแบบการบริการแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว ใหบริการแกประชาชนและเกษตรกรที่เขามาศึกษาหาความรูได ณ แหงเดียวเสมือน "พิพิธภัณฑธรรมชาติที่มีชีวิต" มีกิจกรรมตอเน่ืองและเปนตัวอยางแหงความสําเร็จในดานการเกษตรกรรมและพัฒนาอาชีพ เพ่ือเปน "ตนแบบ" และแนวทางใหแกเกษตรกรและผูสนใจในการนําไปปฏบิัตใินพื้นที่ของตนเอง โดยหนวยงานตางๆไดรวมกันดําเนินการสนองพระราชดําริอยางตอเน่ืองในดานการศึกษา คนควา ทดลอง วิจัย สาธิต และการพัฒนา เพ่ือนําผลการศึกษาคนควาที่ไดผลดีไปขยายผลในพ้ืนที่อ่ืนๆ ตอไป พ้ืนที่ดําเนินการ พ้ืนที่ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ 1,740 ไร พ้ืนที่ดอน เนื้อที ่202 ไร เปนทีต่ั้งอาคารสํานักงาน โรงงานสกัดน้ํามันและแปรรูปน้ํามันปาลมงาน ปาไม งานปศุสตัว งานวิชาการเกษตร งานควบคุมโรคตดิตอ งานอตุสาหกรรมกระจูด และเสนใยพืชอาคารฝกอบรม และที่พัก พ้ืนที่ลุม เน้ือที ่308 ไร เปนพ้ืนทีพ่รุสําหรับศึกษา ทดลอง วิจัยหาแนวทางการปรับปรุงดิน อาท ิโครงการเกษตรทฤษฎีใหมโครงการแกลงดิน การปรับปรุงดินเพ่ือปลูกขาวการปลูกปาลมนํ้ามัน การเลีย้งปลาในพ้ืนที่ดินเปร้ียว สวน 50 ปครองราชย รวบรวมพันธุปาลม สวน 72 พรรษา รวบรวมพันธุไมหายากสวนสมุนไพรและงาน ทดลองอ่ืนๆ พ้ืนทีอ่างเก็บนํ้าใกลบาน เน้ือที ่1,030 ไร ตั้งอยูตอนใตของศูนยฯ จุนํ้าได 2 ลานลกูบาศกเมตร เปนแหลงนํ้าเพ่ือการเกษตรของศูนยฯ และพ้ืนที่ของเกษตรกรใกลเคยีง พ้ืนที่สวนยางเขาสํานัก เน้ือที่ 200 ไร เปนทีด่อนเชิงเขาปลูกยางพารา และการผลิตยางแผนแบบ ครบวงจร สาธิตการปลูกพชืแซมในสวนยาง พ้ืนทีห่มูบานรอบศูนยฯ 13 หมูบาน ปจจุบัน ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเน่ืองมาจากพระราชดําริ ดแูลรับผดิชอบพ้ืนที่หมูบานรอบศูนย จํานวน 13 หมูบาน พื้นที่ 28,795 ไร (ที่มาขอมูล : สํานักงานผงัเมืองจังหวัดนราธิวาส ป 2545) อยูในเขตพ้ืนที ่2 ตําบล คือ ตําบลกะลุวอ และตําบลกะลุวอเหนือ

2

บานยาบ ีหมูที่ 1 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 2,984 ไร มีประชากร 322 ครัวเรือน จํานวน 1,599 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพ ทําสวนยางพารา ปลูกขาว ผักสวนครัว เลี้ยงสัตวและรับจางทั่วไป ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ไดสงเสริมและพัฒนาอาชพี โดยพัฒนาและปรับปรุงพ้ืนที่ดนิเปร้ียว เพ่ือสงเสริมการปลูกขาว ปาลมนํ้ามัน การปลูกพืชแบบผสมผสาน การเลี้ยงสัตวปก พรอมทั้งสาธิต การใชหินปูนฝุนเพ่ือปรับปรุงบํารุงดินปลูกพืชปุยสด สาธิตการทํา การใช ปุยหมักและปุยอินทรียนํ้า เพ่ือปรับปรุงบํารุงดิน และปลูกหญาแฝกเพ่ือ อนุรักษดินและนํ้า จัดรับสงนํ้าและระบายน้ํา อีกทั้งเกษตรกรมีการจัดตั้ง กลุมอาชีพหัตถกรรมแปรรูปเสนใบพืช (หญาแฝก) บานบางมะนาว หมูที่ 1 ต.กะลุวอเหนือ เน้ือที่ 600 ไร มีประชากร 422 ครัวเรือน จํานวน 1,903 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพประมง ปลูกผัก เลี้ยงสัตว และรับจางทั่วไป ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ไดสงเสริมและพัฒนาอาชีพการปลูกพืช พืชไรปลอดภัยจากสารพิษ สาธิตการจัดทําแปลงพืชอาหารสัตว เลี้ยงสัตวปก สาธิตและสงเสริมการผลิตปุยหมักและปุยอินทรียนํ้าเพ่ือปรับปรุงบํารุงดิน พรอมทั้งการไถปรับปรุงพ้ืนที่เพ่ือการเพาะปลูก บานคาย หมูที ่2 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 2,110 ไร มีประชากร 752 ครัวเรือน จํานวน 2,944 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพทํานา ทําสวนยางพารา เลีย้งสตัวปก แพะ และจัดทําแปลงพืชอาหารสตัว การเลีย้งปลา พรอมทั้งอบรมใหความรูเก่ียวกบัอาชพีเกษตรและใชวัสดุปรับปรุงดินเปร้ียวจัดและจัดระบบการเกษตรทฤษฎีใหม บานใหม หมูที่ 5 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ประมาณ 2,433 ไร มีประชากร 236 ครัวเรือน จํานวน 1,079 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพปลูกผัก เลี้ยงสัตว สวนมะพราว ปลูกไมผลผสมผสาน และรับจางทั่วไป ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ สงเสริมและพัฒนาอาชีพ การปลูกพืชผัก พืชไร ไมผล เชน ฝร่ัง มะพราวน้ําหอม ระกําแซมในสวนยางพารา การเลี้ยงปลานิล ปลาแรดในบอดิน เลี้ยงแพะ พรอม จัดทําแปลงพืชอาหารสัตวและ ขยายการเลี้ยงโค การทําปุยหมัก ปลูกพืชปุยสดเพ่ือปรับปรุงบํารุงดิน บานพิกุลทอง หมูที่ 6 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 3,195 ไร มีประชากร 303 ครัวเรือน จํานวน 1,042 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพปลูกผัก และทําสวนมะพราว ทํานา จัดตั้งกลุมทอผา และ รับจางทั่วไป ศูนยศ ึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ดําเนินการจัดระบบพัฒนาที่ดินเพ่ือทํา การเกษตร ปลูกพืชผักปลอดภัยจากสารพิษ สงเสริมและพัฒนาอาชีพ ทํานา ผักบุง ปลูกไมผล เลี้ยงสัตวปกและโค จัดทําแปลงพืชอาหารสัตว สงเสริมการ ทําเกษตรทฤษฎีใหมและสงเสริมการทําปุยหมัก ปลูกพืชปุยสดเพ่ือปรับปรุง บํารุงดิน บานโคกสยา หมูที่ 8 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 3,514 ไร มีประชากร 222 ครัวเรือน จํานวน 1,170 คน สวนใหญราษฎรประกอบ อาชีพรับจางทั่วไป ทํา สวนยางพารา และทํานาบางสวน ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ดําเนินการ จัดระบบการใชที่ดินเพื่อปลูกพืชผัก พืชไรปลอดภัยจากสารพิษ สงเสริมการเลี้ยงปลาแรดในบอดิน เลี้ยงแพะ จัดทําแปลงพืชอาหารสัตว สงเสริมการปลูก ปาลมนํ้ามัน แนะนําการใชวัสดุปรับปรุงดินและการใช ปุยหมักในการปลูกผักไมผลและการเพาะเห็ด

3

บานโพธิ์ทอง หมูที่ 9 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 3,397 ไร มีประชากร 126 ครัวเรือน จํานวน 315 คนสวนใหญราษฎรประกอบอาชีพทําสวนไมผล ยางพารา มะพราว ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ดําเนินการจัดระบบการพัฒนาที่ดิน ขุดยกรองเพ่ือทํา การเกษตรผสมผสาน สงเสริมการปลูกพชืผัก พืชไร และไมผลแบบผสมผสาน ปาลมน้ํามัน การเลี้ยงสัตวปก เลี้ยงปลา สาธิตการทําปุยหมักเพ่ือปรับปรุงบํารุงดิน และจัดฝกอบรมเพ่ือเพ่ิมความรูดานการเกษตร บานคีรี หมูที่ 10 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 2,221 ไร มีประชากร 98 ครัวเรือน จํานวน 520 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพ เลี้ยงสัตว ปลูกผัก ทําสวนมะพราว และรับจางทั่วไป ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ สงเสริมการทํานา การปลูกพืชผัก พืชไร ปลอดภัยจากสารพิษ การเลี้ยง สัตวปก และแพะ การใหความรูและอบรมอาชีพ การเกษตร การใชวัสดุปรับปรุงดินเปร้ียวจัดและจัด ระบบเกษตรทฤษฎีใหม บานตือลาฆอปาลัส หมูที่ 11 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 810 ไร มีประชากร 134 ครัวเรือน จํานวน 757 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพประมง ทําสวนมะพราว กลุมปกจักร ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ สงเสริม และพัฒนาอาชีพการปลูกผัก เชน มะเขือ ผักบุง แตงกวา บล็อกโคลี่ การเลี้ยงสัตวปก การเลี้ยงปลานิลในบอดิน และสงเสริมการผลิตปุยหมักเพ่ือปรับปรุงบํารุงดิน บานบูกิตอาวมะนาว หมูที่ 12 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ 705 ไร มีประชากร 183 ครัวเรือน จํานวน 893 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพประมง ปลูกผัก เลี้ยงสัตว และรับจางทั่วไป ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ไดสงเสริม และพัฒนาอาชีพ การปลูกพืชผักพืชไรปลอดภัยจากสารพิษ สาธิตการจัดทําแปลงพืชอาหารสัตว เลี้ยงสัตวปก สาธิตและ สงเสริมการผลิตปุยหมักและปุยอินทรียนํ้า เพ่ือปรับปรุง บํารุงดิน พรอมทั้งการไถปรับปรุงพื้นที่เพ่ือการเพาะปลูก บานสะปอม หมูที่ 13 ตําบลกะลุวอเหนือ มีพ้ืนที่ ประมาณ 1,530 ไร มีประชากร 163 ครัวเรือน จํานวน 648 คน สวนใหญราษฎรประกอบอาชีพปลูกผัก เลี้ยงสัตว สวนมะพราว ปลูกไมผลผสมผสาน และรับจาง ทั่วไป ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ สงเสริมและพัฒนาอาชพี การปลูกพืชผัก พืชไร ไมผล เชน ฝร่ัง มะพราวน้ําหอม ระกําแซมในสวนยางพารา การเลี้ยง ปลานิล ปลาแรดในบอดิน เลี้ยงแพะ พรอมจัดทําแปลง พืชอาหารสัตว และขยายการเลี้ยงโค การทําปุยหมัก ปลูกพืชปุยสดเพ่ือปรับปรุงบํารุงดิน ศูนยสาขา 4 ไดแก ศูนยสาขาที ่1 โครการสวนยางพระตําหนักทักษิณราชนิเวศน ตั้งอยูในเขตพระตําหนักทักษิณราชนเิวศน บานเขาตันหยง ต. เน้ือที ่15.8 ไร สาธติการปลกูยางพันธุดี และการปลูกพืชแซมในสวนยาง ศูนยสาขาที ่2 โครงการพัฒนาหมูบานปแนมดูอ อยูทีบ่านปแนมดูอ ต.บูกิจ อ.เจาะไอรอง จ.นราธิวาส เน้ิอที่ 135 ไร สาธิตการจัดระบบการใหนํ้า การจัดการดินและการจัดการนํ้าอยางมีประสิทธิภาพ ศูนยสาขาที ่3 โครการหมูบานปศุสัตว-เกษตรมูโนะ ตั้งอยูบานโคกไทร หมูที่ 4 ต.โฆษติ อ.ตากใบ จ.นราธิวาส เนื้อที ่1,500 ไร จัดแบงพื้นที่เปนที่อาศยั และที่ทํากินแกอาสาสมัครทีป่ลดประจําการ และเกษตรกรทีย่ากจน

4

ไมมีทีด่ินทํากิน ปจจุบันมีสมาชิกทัง้สิ้น 37 ครอบครัว พ้ืนที่เปนดินเปร้ียวจัด พัฒนาดานการปรับปรุงดิน การปลูกพืช การปลูกไมดอกไมประดับ เลี้ยงสตัว เลีย้งปลา และหัตถกรรม ศูนยสาขาที ่4 โครงการ พัฒนาพื้นทีบ่านโคกอิฐ-โคกในและยูโย อยูที่ ต.พรอน และ ต.บางขุนทอง อ.ตากใบ จ.นราธิวาส เนื้อที่ 30,065 ไร การจัดการดินและนํ้าในพื้นที่ดินเปร้ียว เพ่ือการเกษตรแบบผสมผสาน ตามแนวทฤษฎีใหม การขุดยกรองเพ่ือปลูกพืชไร ไมผล การปรับปรุงดินเพ่ือปลูกขาว ผลการดําเนินงาน 1. งานศึกษา ทดลอง และวจิัย ในชวงทีผ่านมาศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนือ่งมาจากพระราชดําริไดดําเนินงานในดานตาง ๆ หลายแขนง โดยใชการพัฒนาในลกัษณะบูรณการงานที่เชื่อมโยงกันอยางเปนระบบ และแบงการดําเนินงานออกเปน 3 ดาน คือ 1. ดานการศึกษา ทดลอง วิจัย ในชวงระยะที่ผานมาศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ไดมีการดําเนินงาน ศึกษา ทดลอง วิจัยตามแนวพระราชดําริที่พระราชทานไวในการดําเนินงานพัฒนาดานตางๆ ไวเปนจํานวนมาก จากขอมูลการรวบรวมผลงานศึกษา ทดลอง วิจัยของศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ตั้งแตเร่ิมดําเนินการโครงการจนถึงป 2556 พบวา มีจํานวนทั้งสิ้น 291 เร่ือง ประกอบดวยงานศึกษาวิจัย 9 ประเภท ไดแก การพัฒนา ปรับปรุงดิน การพัฒนาเกษตรกรรม(พืช) การพัฒนาปศุสัตวและโคนม การพัฒนาประมงเพาะเลี้ยงสัตวนํ้า การพัฒนาและอนุรักษ สัตวปา การพัฒนาปาไม การพัฒนาแหลงนํ้า การพัฒนาควบคุมโรคติดตอ และ การพัฒนาดานเศรษฐกิจและสังคม โดยมุงเนนการดําเนินการในเร่ืองของงานศึกษา ทดลอง วิจัย ดังน้ี 1) รวบรวมผลการศกึษา ทดลอง วิจัย ตั้งแตเร่ิมดําเนินงานจนถงึปจจุบัน โดย - เนนการตรวจสอบความครบถวนของกิจกรรมการดําเนินงานของศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ กับแนวพระราชดําริที่ไดพระราชทานไว - เนนการศึกษา ทดลอง วิจัย ที่สามารถแกไขปญหาของประชาชนในพ้ืนที่ไดอยางเหมาะสม สอดคลองกับสถานการณตาง ๆ ที่เปลีย่นแปลงไป 2) แยกผลการศกึษา ทดลอง วิจัยที่ประสบความสาํเร็จแลว และอยูระหวางดําเนินการ 3) คดัเลือกผลการศกึษา ทดลอง วิจัย ทีป่ระสบความสําเร็จแลว และพรอมที่จะนําไปขยายผลสูประชาชน 4) นําผลงานศึกษา ทดลอง วิจัย ที่ไดรับมาคดัเลือกจัดทําเปนบัญชีหลัก (MENU) ของศูนยศกึษาการพัฒนาพิกลุทองฯ 5) จัดทําคูมือในแตละเร่ืองของบัญชหีลัก โดยระบุขั้นตอนการดําเนินการตั้งแตตนจนถึงผลผลติและรายไดทีค่าดวาจะไดรับ

5

งานศึกษา ทดลอง วจิัย ของศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเน่ืองมาจากพระราชดํา ริ ระหวางป พ.ศ.2528 – พ.ศ. 2556

งานวิจยั

รวม (เรื่อง)

ผลการดําเนินงาน การใชประโยชน

เสรจ็แลว

ระหวางดําเนินการ

รายงานผลการวจิัย

นําไปขยายผล

ฐานทางวิชาการ

สงเสริมอาชีพ

หลักสูตรฝกอบรม

เอกสารเผยแพร

คูมือสงเสริมอาชีพ

1. งานพัฒนาทีด่ิน 113 89 24 29 113 15 4 12 26

2. งานวิชาการเกษตร 38 21 17 13 26 20 8 19 3

3. งานปาไม 51 35 16 11 41 2 1 45 2

4. งานปศสุตัว 50 47 3 30 46 34 2 9 3

5. งานประมง 14 12 2 5 9 5 3 7 1

6. งานควบคุมปราบปรามโรคตดิตอ

15 14 1 0 15 0 0 15 0

7. งานสงเสริมอุตสาหกรรม 1 0 1 0 1 0 0 0 0

8. งานชลประทาน 2 2 0 0 2 0 0 2 0

9. มหาวิทยาลยัมหดิล 2 2 0 0 2 0 0 2 0

10. มหาวิทยาลยัสงขลานครินทร

1 1 0 0 1 0 0 1 0

11. สถาบันวิทยาศาสตรและเทคโนโลยแีหงประเทศไทย

4 4 0 0 4 0 0 4 0

รวม 291 227 64 88 260 76 18 116 35

นอกจากน้ีศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ไดนํางานศึกษา ทดลอง วิจัยเดน จัดทําเปนหลักสูตร การฝกอบรม จํานวน 17 หลักสูตร ไดแก

1. แนวทางการฟนฟูปาพรุ

2. การปลูกและแปรรูปไมเสม็ดขาวในพ้ืนที่พรุ

3. การปลูกและแปรรูปปาลมสาค ู

4. แกลงดิน

5. การปรับปรุงดนิเปร้ียวจัดเพ่ือปลูกขาวหอมกระดังงา

6. การปรับปรุงดินเปร้ียวจัดเพ่ือปลูกผักกินฝก กินผล

7. การปลูกปาลมน้ํามันในพ้ืนที่พรุ

8. การปลูกมะพราวนํ้าหอมในพื้นทีด่ินเปร้ียวจัด

9. การปรับปรุงดินเปร้ียวจัดเพ่ือปลูกออยคั้นนํ้า

6

10. การทําการเกษตรทฤษฎีใหมในพ้ืนทีด่ินเปร้ียวจัด

11. การเลีย้งปลาดุกอุยเทศในพ้ืนทีด่ินพรุ

12. การปลูกสละแซมในสวนยางพารา

13. การเพาะเหด็ฟางดวยขีเ้ลื้อยไมยางพารา 14. การเพาะเหด็สกลุนางรมดวยขี้เลื้อยไมยางพารา

15. การผลติอาหารขนสําหรับไกพื้นเมือง

16. การใชหญาแฝกพันธุสงขลา 3 เพื่อขึ้นรูปผลติภัณฑ 17. การทําผลติภัณฑสมุนไพรไลยุงในพื้นทีพ่รุ

2. งานขยายผล 2.1 งานสาธิต ตลอดระยะเวลาการดําเนินงานศูนยศกึษาการพัฒนาพิกุลทองฯ มีงานสาธิตขอมูลงานวิจัยตอเน่ืองมาแลวเปนจํานวน 15 เร่ือง ดังรายละเอยีด ดงัน้ี 1) สาธิตการปลูกปาลมสาคูในดินอินทรีย 2) สาธิตการการปลูกสละในชดุดินมูโนะ ในศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ

3) สาธิตการทําการเกษตรยั่งยืนตามแนวพระราชดําริทฤษฏีใหม 4) สาธิตการปรับปรุงดินเปร้ียวจัดตามแนวพระราชดําริทฤษฎีใหม พ้ืนที่บานยโูย

5) สาธติการจัดการดินเปร้ียวจัด เพ่ือปลูกไมผลแบบผสมผสาน 6) สาธติการปรับปรุงดินชดุดินระแงะเพื่อปลูกสมจุกสมตรา 7) สาธติการปรับปรุงดินและนํ้าเพ่ือปลูกพืชนํ้าในชดุดินระแงะ 8) สาธติการปรับปรุงดินเปร้ียวจัดเพ่ือปลูกผักกูดเชงิเศรษฐกิจ 9) สาธติการใชหินปูนฝุนปรับปรุงดินเปร้ียวจัดชดุดินระแงะเพ่ือปลกูมะพราวน้ําหอม

10) สาธิตการทําโครงการวิทยาศาสตรในโรงเรียน 3โรงเรียน เร่ืองการอนุรักษดินและน้ํา โดยใชหญาแฝก

11) สาธิตอิทธิพลของโดโลไมทและโบรอนตอการเจริญเติบโตและผลผลิตปาลมนํ้ามันในชุดดินเชยีรใหญ 12) สาธิตการปลูกตาลโตนดบนหัวไรปลายนา ในศูนยศึกษาการพัฒนาพิกลุทอง 13) สาธิตชนิดของปุยพืชสดในการเพ่ิมผลผลติขาวในพ้ืนที่ดินเปร้ียวจัดชดุดินมูโนะ 14) สาธิตการจัดการดินเปร้ียวจัดเพ่ือปลกูผักเชิงการคา 4 ชนิด 15) สาธิตการจัดการปุยเพ่ือเพ่ิมผลผลติและคุณภาพพริกไทย

7

2.2 งานพัฒนาพ้ืนที ่ปงบประมาณ 2556 2.2.1 งานพัฒนา สงเสริม และสนับสนุน เปนการดําเนินงานพัฒนาและแกไขสภาพพ้ืนที่ในบริเวณกลุมเปาหมายใหสามารถใชประโยชนในพ้ืนที่เกษตรกรรมของตนเองไดอยางสูงสุด อกีทั้ง สงเสริมการปลูกพืชทีเ่หมาะสม ในพื้นที่ดินเปร้ียวที่ไดรับการพัฒนาและปรับปรุงดินแลว นอกจากนี ้ยังมีการสงเสริมและสนับสนุนการดําเนินงานตางๆ ที่จะทําใหคุณภาพชีวิตของราษฎรในพื้นทีด่ยีิ่งขึ้น จํานวน 17 โครงการ ซ่ึงมตีัวอยางของผลการดําเนินงานทีด่ําเนินการแลว ดังน้ี

การปรับปรุงและพัฒนาพ้ืนที่เพ่ือการเพาะปลูก (ปรับรูปแปลงนาลักษณะที ่ 3 )

ขดุค-ูยกรองใหกับราษฎรบานคีรี อําเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส

การปรับปรุงและพัฒนาพ้ืนที่เพ่ือการเพาะปลูก (ปรับรูปแปลงนาลักษณะที่ 2)

(ขุดคูและยกระดับคันดินเพ่ือปลูกพืช) บานโคกชุมบก อําเภอตากใบ จังหวดันราธิวาส

สงเสริมการปลูกขาว จํานวนทั้งสิ้น 500 ไร ราษฎร 80 ราย ดําเนินการในเขตพ้ืนทีต่ําบลพรอน อําเภอตากใบ

จังหวัดนราธิวาส จํานวน 250 ไร พื้นที่ตําบลบางขุนทอง อําเภอตากใบ จังหวดันราธิวาส จํานวน 150 ไร และพ้ืนทีต่ําบลกะลุวอ อําเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จํานวน 100 ไร

8

สงเสริมการปลูกพืชไรพืชผัก จํานวนทั้งสิ้น 60 ไร ราษฎร 50 ราย ดําเนินการในพ้ืนที่ตําบลโฆษติ อําเภอตากใบ

จังหวัดนราธิวาสและหมูบานรอบศูนยศกึษาการพัฒนาพิกุลทองฯโดยสนับสนุนปุยขี้ไก จํานวน 400 กระสอบ พรอมพันธุขาวโพด จํานวน 30 กิโลกรัม

สงเสริมการปลกูไมผลในดินเปร้ียว จํานวนทั้งสิ้น 100 ไร ราษฎร 66 ราย ดําเนินการในพื้นทีต่ําบลมะรือโบออก อําเภอเจาะไอรอง จังหวัดนราธิวาส พื้นทีต่ําบลสุไหงบาดี อาํเภอสุไหงบาด ี จังหวัดนราธิวาส รวมทั้งพ้ืนที ่

ศูนยสาขาและพ้ืนที่ที่มีพระราชดําริโดยสนับสนุนพันธุมะนาว จํานวน 1,600 ตน และพันธุมะพราวนํ้าหอม จํานวน 600 ตน

9

สงเสริมการเลีย้งปลาดุกในบอคอนกรีตในโรงเรียนตามพระราชดําริ ดําเนินการในโรงเรียนในสงักัดกองกํากับ

การตํารวจตระเวนชายแดนที ่ 44 , สํานักงานการศึกษาเอกชนจังหวดันราธิวาส และสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวาส เขต 1 2 3 จํานวนรวมทั้งสิ้น 28 แหง

โครงการสงเสริมและพัฒนาอาชีพเกษตรกรในพ้ืนที่ดินพรุตามพระราชดําริ

(กิจกรรมสงเสริมการเลีย้งสตัวปก) ใหกับเกษตรกร จํานวน 20 ราย

2.3 งานฝกอบรม และถายทอดเทคโนโลยี ปงบประมาณ 2556 เปนการนําผลการศกึษาและการพัฒนาที่ไดศึกษา ทดลอง และวิจัย จนไดเปนผลสําเร็จ มาจัดทําเปนกิจกรรมในแผนงานขยายผลของโครงการฯ เพ่ือไปสงเสริมสนับสนุน และใหความรูแกเกษตรกรในพ้ืนที่เปาหมายในการพัฒนาอาชพีและเพ่ิมรายไดใหแกเกษตรกรมีจํานวน 9 โครงการ มีรายละเอียด ดังน้ี

10

1. โครงการฝกอบรมเกษตรกรภายใตผลสําเร็จของศูนยศกึษาฯ (ขาว/ผกั/เหด็/ปลา/ไก)

จํานวน 250 ราย

2. โครงการการผลติผักปลอดภยัจากสารพษิ จํานวน 15 ราย 3. โครงการการเพาะเหด็ในถุงพลาสติก จํานวน 3 ราย 4. โครงการเพ่ิมประสิทธิภาพยางพารา จํานวน 10 ราย 5. โครงการการเพาะเห็ดในถงุพลาสติกในโรงเรียน จํานวน 15 โรงเรียน 6. โครงการเกษตรเพ่ืออาหารกลางวันและอนุรักษพันธุบอนส ี ในโรงเรียน

จํานวน 10 โรงเรียน

7. โครงการพัฒนาสงเสริมอาชีพนอกภาคเกษตร (หลักสตูรทอหญาแฝกและแปรรูป)

จํานวน 10 ราย

8. โครงการพัฒนาสงเสริมอาชพีนอกภาคเกษตร (หลกัสตูรการตกแตงผลติภัณฑดวยวิธี Decoupage

จํานวน 15 ราย

9. โครงการพัฒนาสงเสริมอาชีพนอกภาคเกษตร (หลักสตูรการออกแบบบรรจุภัณฑและจัดทําตนแบบ ฉลากสินคา)

จํานวน 15 ราย

ซึ่งมีตัวอยางของผลการดําเนินงานที่ดําเนินการแลว ดงันี ้

โครงการฝกอบรมเกษตรภายใตผลสําเร็จศูนยศกึษาฯ

โดยมีผูเขารับการอบรมหลักสตูรละ 50 คน รวมทัง้หมด 250 คน

11

การผลติผกัปลอดภยัจากสารพิษพ้ืนที่ดําเนินการ ไดแก หมูที่ 1 , 3 และ 6 ตําบลกะลุวอเหนอื อําเภอเมือง

นราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จํานวน 15 ราย พ้ืนที่ 15 ไร

การเพาะเหด็ในถงุพลาสติก พ้ืนที่ดําเนินการ ไดแก หมูที5่ ตาํบลกะลุวอ อําเภอเมืองนราธิวาส จังหวดั

นราธิวาส และหมูที่ 2 ตําบลไพรวันอําเภอตากใบ จังหวดันราธิวาส จํานวน 3 ราย

12

การเพาะเหด็ในถงุพลาสติกในโรงเรียน

ใหกับโรงเรียนเกษตรเพ่ืออาหารกลางวัน ในเขตพ้ืนที่พระราชดําริ จํานวนทั้งสิ้น 15 โรงเรียน

การอบรมสงเสริมและอนุรักษบอนสีในโครงการเกษตรเพ่ืออาหารกลางวันของโรงเรียนประถมศึกษา

โดยจัดอบรมนักเรียน 90 คน ครู 10 คน จํานวน 10 โรงเรียน

โครงการพัฒนาสงเสริมอาชีพนอกภาคเกษตร (หลกัสตูรทอหญาแฝกและแปรรูป) จํานวน 10 ราย

13

โครงการความรวมมือกบักระทรวงมหาดไทยขยายผลสูประชาชน ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกลุทองฯ ไดจัดโครงการอบรมเกษตรกรภายใตผลสําเร็จของศูนยศึกษาการพัฒนาพิกลุทอง อันเน่ืองมาจากพระราชดําริ ขึ้น โดยใชความรูที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวไดพระราชทานแนวพระราชดําริไว มาถายทอดแกราษฎรที่ประสบปญหาดานการประกอบอาชีพ ซึ่งมีหลากหลายอาชพี อาทิ การปลูกพืช การเลีย้งสตัว รวมทั้งการเพาะเหด็ดวยวิธีการตาง ๆ ทีท่ําไดในพ้ืนที่ของตนเองและสามารถสรางรายได ไดอยางแทจริงเปนหลักสตูรพิเศษระยะสั้น ใชเวลาเพียง 3 วันใหเกษตรกรที่เขารับการอบรม ศึกษาเรียนรูและปฏบิตัิจริง จากผูรูและมีประสบการณจริงจากสาขาอาชีพนั้น ๆ และเพ่ือเปนการแกปญหาดังกลาว และชวยเหลือเกษตรกรใหสามารถทําการเกษตรบนพ้ืนทีด่ินของตัวเองใหเกิดประโยชนสูงสดุและเกษตรกรสามารถนําความรูที่ได ไปใชประโยชนและเปนแนวทางในการประกอบอาชีพตอไป สรุปผลการดําเนินงาน ทําการคัดเลือกเกษตรกร จังหวัดละ 100 คน ทั้งหมด 6 จังหวัด ไดแก จังหวัดนราธิวาส ,ปตตานี ,ยะลา ,สตูล ,พัทลุง และตรัง เขารับการฝกอบรมภายใตผลสําเร็จของศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดําริ กําหนดระยะเวลาฝกอบรม ตั้งแตวันที่ 22 ตุลาคม – 4 ธันวาคม 2556 โดยแบงเปน 6 รุน เกษตรกรที่เขารับการอบรมรวมทั้งหมดจํานวน 481 คน โดยผลจากการเลือกเขารับการอบรมของเกษตรกร มีดังน้ี หลักสตูรที่เกษตรกรนยิมเลือกฝกอบรม 3 อันดบัตนๆ ดังน้ี

1. การผลติอาหารขนสําหรับไกพ้ืนเมือง จํานวน 111 คน 2. การเพาะเห็ดฟางดวยขีเ้ลื่อยไมยางพารา จํานวน 89 คน 3. การเพาะเห็ดสกุลนางรมดวยขีเ้ลือ่ยไมยางพารา จํานวน 82 คน หลักสตูรที่เกษตรกรไมไดรับการเลือก จํานวน 6 หลักสตูร ดงัน้ี 1. แนวทางการฟนฟูปาพรุ 2. การปลูกและแปรรูปปาลมสาค ู 3. แกลงดิน 4. การปลูกมะพราวน้ําหอมในพ้ืนทีด่ินเปร้ียวจัด 5. การปรับปรุงดินเปร้ียวจัดเพื่อปลูกออยคั้นน้ํา 6. การใชหญาแฝกพันธุสงขลา 3 เพ่ือขึ้นรูปผลติภัณฑ

14

2.4 งานปรับปรุงภาวะโภชนาการของเด็กอายุ 0-72 เดือน เปนการใหโภชนาการศึกษา และสาธิตกระบวนการปรับปรุงภาวะโภชนาการของเด็กใหแกผูปกครองและบุคคลที่มีสวนเก่ียวของ โดยปงบประมาณ 2556 ดําเนินกิจกรรมปรับปรุง ภาวะโภชนาการฯ จํานวน 3 โครงการ ซึ่งมีตัวอยางของผลการดําเนินงานที่ดําเนินการแลว ดังน้ี 1. โครงการติดตามเด็กขาดสารอาหารตามโรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลทุกเดือนๆ ละ 1 คร้ัง ตั้งแตงวด 4 ป 2555 – งวด 3 ป 2556 พบเด็กนํ้าหนักนอยกวาเกณฑ จํานวน 3,906 คน หลังดําเนินการ 12 เดือน เด็กนํ้าหนักนอยกวาเกณฑดีขึ้น จํานวน 2,579 คน คิดเปนรอยละ 66.03

2. โครงการใหโภชนาการศึกษาหญิงตัง้ครรภ ผูเขารวมกิจกรรม 2,260 คน จากกลุมเปาหมายจํานวน 2,300 คน คดิเปนรอยละ 98.26 ครอบคลุมสถานบริการ 113 แหงในจังหวดันราธิวาส

3. โครงการการใหโภชนาการแกผูปกครองเด็กในศูนยพัฒนาเดก็เล็กอันเน่ืองมาจากพระราชดําริ ตั้งแตงวด 4 ป 2555 – งวด 3 ป 2556 พบเดก็นํ้าหนักนอยกวาเกณฑ จํานวน 118 คน หลังดําเนินการ 12 เดอืน เด็กนํ้าหนักนอยกวาเกณฑดีขึ้น จํานวน 49 คน คดิเปนรอยละ 41.53 เดก็นํ้าหนักนอยกวาเกณฑที่ยังคงตองเฝาระวังจํานวน 69 คน คิดเปนรอยละ 58.47

15

3. แผนงานฟนฟู อนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

เปนการดําเนินงานเพ่ือการฟนฟู และอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยูในพ้ืนที่ โดยเฉพาะ “ปาพรุ” ซึ่งถือเปนผืนปาขนาดใหญในเขตพ้ืนที่ภาคใตที่มีความอุดมสมบูรณเปนอยางยิ่ง รวมทั้ง เปนการดําเนินงานสนองพระราชดําริของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และบรมวงศานุวงศ เพ่ือใหราษฎรรวมกันรักษาความสมดุลของธรรมชาติ อนุรักษทรัพยากรเหลาน้ันใหคงอยูตอไป ซ่ึงมีตัวอยางของผลการดําเนินงานที่ดําเนินการแลว ดังน้ี 3.1 การเพาะชํากลาไมปามีคา จํานวน 50,000 กลา พันธุไม 26 ชนดิ เชน ใบไมสีทอง มะกอก นํ้าเพกา ตําหยาว กฤษณา มะไฟ สมแขก เตาราง และไมตระกูลปาลมตางๆ เปนตน เพ่ือแจกจายใหกับนักเรียน นักศึกษา และบคุคลที่สนใจ

3.2 กลาไมในโครงการไม 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง จํานวน 200,000 กลา จากพันธุไม 22 ชนิด เชน ตะเคยีนทอง กระถิน เทพา มันปู มะฮอกกานี ขนุน ขี้เหลก็ พิกุล ยางนา ดาหลา ฯลฯเพ่ือแจกจายใหกับนักเรียน นักศึกษา และบคุคลทีส่นใจ

16

3.3 กิจกรรมฝกอบรมผูพิทักษอนุรักษปาพรุโตะแด ปงบประมาณ 2556 มีการฝกอบรม จํานวน 2 รุน คือ รุนที่ 24 และ 25 จํานวนทั้งสิ้น 240 คน จาก 14 โรงเรียน

3.4 กิจกรรมฝกอบรมคายเพ่ือนชาวพรุ ปงบประมาณ 2556 มีจํานวน 2 รุน คือ รุนที่ 19 และ 20 ซ่ึงเปนประชาชนที่สนใจจากพ้ืนที่อําเภอสุไหงโก-ลก อําเภอสุไหงปาดี และอําเภอตากใบ จํานวนทั้งสิ้น 240 คน

4.แผนงานบริหารจัดการ เปนการดําเนินงานเพื่อบริหารจัดการกิจกรรมตางๆ ภายในศูนยศึกษาฯ รวมทั้ง การเผยแพรประชาสัมพันธการดําเนินงานของศูนยศึกษาฯ ใหแกนักเรียน นักศึกษา และบุคคลที่สนใจ ในรูปแบบของนิทรรศการ เอกสารและปายประชาสัมพันธซึ่งมีตัวอยางของผลการดําเนินงานที่ดําเนินการแลว ดังนี้ 4.1 พิพิธภัณฑธรรมชาตทิี่มีชวีิต เพ่ือเปนแหลงศึกษาหาความรูและศึกษาขอมูลพันธุไมแตละชนิดของประชาชนและเกษตรกรที่เขามาศึกษาดูงานภายในศูนยศึกษาการพัฒนาฯ จํานวน 8 โครงการ ดังน้ี โครงการรวบรวมพืชตระกูลปาลมเฉลิมพระเกียรติ 50 ป ครองราชย โครงการรวบรวมพันธุไมหายาก และพืชสมุนไพรเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษา โครงการสวนไมมงคล โครงการพืชสวนประดับ โครงการปรับปรุงดูแลรักษาภูมิทัศนพ้ืนที่ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ โครงการรวบรวมพันธุบัวและไมหอม โครงการสวนเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา และโครงการสวนเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา

17

4.2 การเยี่ยมชมดูงาน ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ไดดําเนินงานเผยแพรประชาสัมพันธ กิจกรรมการดําเนินงานดานตาง ๆ อยางตอเนื่อง พรอมกับการจัดทําเอกสารเผยแพรกิจกรรมการดําเนินงาน การเขียนบทความ การเผยแพรขอมูลตาง ๆ ทางเว็บไซต การจัดรายการทางสถานีวิทยุกระจายเสียง การจัดนิทรรศการในงานและโอกาสตาง ๆ รวมกับสํานักงาน กปร. และหนวยงานอื่นๆ การใหบริการและอํานวยความสะดวกแกสื่อมวลชน ในการถายทําสารคดี การจัดกิจกรรมตางๆ การใหบริการขอมูลพระราชกรณียกิจ และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริตาง ๆ ที่ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ รับผิดชอบดูแล ใหกับบุคคลและหนวยงานสวนราชการ หนวยงานสวนทองถิ่น และการใหบริการและอํานวยความสะดวกแกหนวยงานที่มาขอใชสถานที่ ในการประชุม ที่พักและการจัดกิจกรรมอื่น ๆ อีกทั้งยังเปนแหลงทองเที่ยวที่สําคัญแหงหน่ึงของจังหวัดนราธิวาส ที่เปดโอกาสใหทุกคนไดเขามาศึกษา ชมงาน เรียนรูกิจกรรมการดําเนินงานเพ่ือเปนแนวทางในการประกอบอาชีพสามารถนําความรูที่ได ไปประยุกตใชในพ้ืนที่ของตนใหมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล และที่สําคัญ คือ สามารถพ่ึงตนเองไดอยางยั่งยืน ซ่ึงในแตละปมีคณะเขามาศึกษา เรียนรู ประมาณ 40,000 –70,000 ราย พิพิธภัณฑธรรมชาติที่มีชีวิต แหงน้ี ทําใหพสกนิกรชาวจังหวัดนราธิวาส และชาวภาคใต มีชีวิตความเปนอยูที่ดีขึ้น และสามารถจุดประกายใหผูวางงานหรือเกษตรกร ไดรูจักใชที่ดินเพ่ือการประกอบอาชีพมากขึ้นตารางสรุปผูเยี่ยมชมศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ตั้งแตปงบประมาณ 2551–2555

18

ประเภท ผูชมงาน

ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 รวม

คณะ ราย คณะ ราย คณะ ราย คณะ ราย คณะ ราย คณะ ราย

1. สวนราชการ

134 2,928 65 3,592 83 4,700 75 3,167 60 3,169 417 17,556

2. อาจารย นักศึกษานักเรียน

234 17,949 348 30,844 307 32,212 276 26,100 273 25,405 1,438 132,510

3. เกษตรกร 38 2,170 44 3,292 33 5,042 35 3,035 36 5,676 186 19,215

4. ชาวตางประเทศ

8 306 5 113 7 570 11 157 4 65 35 1,211

5. สื่อมวลชน 14 135 17 154 14 90 28 301 14 98 87 778

6. กลุมสมาชิก

35 3,160 27 2,671 76 4,876 40 3,298 39 3,428 217 17,433

7. ประชาชนทั่วไป

55 10,951 30 5,380 36 5,556 31 1,480 26 2,249 178 25,616

รวม 518 37,599 536 46,046 556 53,046 496 37,538 452 40,090 2,558 214,319

ภาพแสดงจํานวนผูเขาเยีย่มชมศูนยศึกษาการพฒันาพิกุลทองฯ ตั้งแตปงบประมาณ 2551 – 2555

ในปงบประมาณ 2553 มีคณะเยีย่มชมศึกษา ดงูาน มากทีส่ดุ ถึง 53,046 ราย รองลงมาป งบประมาณ2552 จํานวน 46,046 ราย ปงบประมาณ 2555 จํานวน 40,090 ราย ปงบประมาณ2551

จํานวน 37,599 ราย และปงบประมาณ2554 มคีณะเยีย่มชมศึกษา ดูงาน นอยทีส่ดุ จํานวน 37,538 ราย

19

ภาพแสดงประเภทผูศึกษาชมงาน ศูนยศกึษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ประจําปงบประมาณ 2551 – 2555 คณะศึกษาชมงาน ประเภทอาจารย นักเรียน นักศึกษา เขาเยี่ยมชม มากที่สุดในปงบประมาณ 2553 จํานวน 32,212 ราย ประเภทประชาชนทั่วไปมากที่สุดในปงบประมาณ 2551 จํานวน 10,951 ราย ประเภทเกษตรกรมากที่สุด ในปงบประมาณ 2555 จํานวน 5,676 ราย ประเภทกลุม / สมาชิก มากที่สุดปงบประมาณ 2553 จํานวน 4,876 ราย ประเภทสวนราชการ มากที่สุดในปงบประมาณ 2553 จํานวน 4,700 ราย ประเภทชาวตางประเทศมากที่สุดในปงบประมาณ 2553 จํานวน 570 ราย และประเภทสื่อมวลชนมากที่สุดในปงบประมาณ 2554 จํานวน 301 ราย สวนประเภทที่ศึกษาชมงานนอยที่สุดคือ ชาวตางประเทศ โดยเฉพาะในปงบประมาณ 2555 นอยที่สุดจํานวน 65 ราย ประเภทคณะศึกษาชมงาน มีแนวโนมมากกวาประเภทอ่ืน ๆ นาจะเปนอาจารยนักเรียนนักศึกษา ที่อยูในพื้นที่ชายแดนภาคใต เพราะตองการใหเด็กไดมาศึกษาหาความรูเกี่ยวกับโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ โดยสรางประสบการณตรงในพ้ืนที่จ ริงและ เน่ืองจากในแตละป ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯได จัดงานประจําป “ชมศูนยศึกษา พัฒนาความรู ดูนิทรรศการ” ในชวงเดือนกันยายน ซ่ึงมีอาจารย นักเรียน นักศึกษา จากโรงเรียน และสถาบันตางๆ มาเยี่ยมชมงานเปนจํานวนมาก

ปงบประมาณ 2556 ไดมีนักเรียน นักศกึษา บคุคลทีส่นใจทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชนทั่วไป เขาเยีย่มชมกิจกรรมตางๆ ภายในศูนยศึกษาฯ จํานวนทั้งสิ้น 470 คณะ 34,330 ราย

20

4.3 การจัดนทิรรศการประชาสัมพันธตางๆ

งานนิทรรศการเฉลมิพระเกียรตดิานสิง่แวดลอม “ดิน น้ํา ลม ไฟ สมดลุ สิง่แวดลอมอันเน่ืองมาจาก

พระราชดําริ" ณ ชาเลนเจอรฮอลลอิมแพ็ค เมืองทองธานี วนัที่ 20 – 22 เมษายน 2556

งานนิทรรศการรวมพลังสื่อสบืสานพระราชดําริ (สื่อทองถิ่น)

ณ โรงแรมเซ็นทาราโฮเต็ล อําเภอหาดใหญ จังหวัดสงขลาเม่ือวันที ่ 2 กรกฎาคม 2556

งาน “ชมศูนยศึกษา พัฒนาความรู ดูนิทรรศการ” ระหวางวันที่ 3– 7 กันยายน 2556

ผูเขาเยีย่มชมงาน จํานวนทั้งสิ้น 17,545 คน

21

ประเด็นการติดตามการแกไขปญหาของโครงการฯ

ประเด็นที่ 1 ความเหล่ือมลํ้าดานเศรษฐกจิและสังคมของชุมชน

ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกลุทองอันเน่ืองมาจากพระราชดําริ จังหวัดนราธิวาส ไดชวยแกไขปญหาความ

เหลื่อมล้ําดานเศรษฐกิจและสังคมใหกับราษฎรในพ้ืนที่ โดยการสงเสริมการสรางอาชีพที่จะสามารถชวยตอ

ยอดรายไดใหกับครอบครัวไดอยางยั่งยืน ทั้งนี้ ศูนยศึกษาฯ พิกุลทองฯ จะสรางพิพิธภัณฑธรรมชาติที่มีชีวิต

เปนตัวอยางใหประชาชนที่สนใจไดมาศึกษาและเรียนรู รวมทั้งนําไปประยุกตใชในการประกอบอาชีพ ไมวาจะ

เปนในเร่ืองการทําการเกษตร ประมง ปศุสัตว และอ่ืนๆ ที่สอดคลองกับสภาพภูมิประเทศ และสังคมในพ้ืนที่

พรอมทั้งเปดรับการฝกอบรมองคความรูตางๆ ที่ชาวบานสนใจ และสนับสนุนปจจัยการผลิตแรกเร่ิมให

ชาวบานไดนําไปฝกปฏิบัติและตอยอดตอไป

ประเด็นที่ 2 การดําเนินการโดยใชหลักธรรมาภิบาลและทศพิธราชธรรม

การดําเนินการของศูนยศกึษาการพัฒนาพิกุลทองอนัเนื่องมาจากพระราชดําริ เปนการดําเนินการตาม

แนวพระราชดําริของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ที่ทรงตองการใหศูนยศึกษาฯ เปนแหลงรวบรวมวิชาการ การ

คนควา ทดลองและสาธิตการพัฒนาดานเกษตรกรรม ซึ่งมีรูปแบบการบริการแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว ใหบริการแก

ประชาชนและเกษตรกรที่เขามาศึกษาหาความรูได ณ แหงเดียวเสมือน "พิพิธภัณฑธรรมชาติที่มีชีวิต" มี

กิจกรรมตอเน่ืองและเปนตัวอยางแหงความสําเร็จในดานการเกษตรกรรมและพัฒนาอาชีพ เพ่ือเปน "ตนแบบ" และ

แนวทางใหแกเกษตรกรและผูสนใจในการนําไปปฏิบัติในพ้ืนที่ของตนเอง ซ่ึงการดําเนินการขางตน พระองค

ทรงไดยึดหลักของการปกครองตามหลักธรรมภิบาลและทศพิธราชธรรมที่มุงหวังการปกครองที่สรางความเปน

ธรรมและยังประโยชนสุขใหเกิดแกประชาชน อีกทั้งสรางการบริหารประเทศที่ใหเขาถึงประชาชนทุกยอมหญา

อยางแทจริง

ประเด็นที่ 3 การสรางความสัมพันธของชุมชนระหวางไทยพุทธและไทยมุสลิม

เน่ืองดวยราษฎรในเขตพื้นที่จังหวัดนราธิวาสซ่ึงเปนกลุมเปาหมายหลักของการดําเนินงานของ

ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ เปนราษฎรที่นับถือศาสนาพุทธและศาสนาอิสลาม ดังน้ัน การใหองคความรู

ในการประกอบอาชีพ รวมทั้งการสงเสริมการสรางรายไดที่ยั่งยืนใหกับประชาชนในพ้ืนที่จึงเปนแนวทางที่จะ

ชวยสรางความสัมพันธของคนในชุมชนทั้งไทยพุทธและไทยมุสลิม ใหเกิดกระบวนการแลกเปลี่ยนองคความรู

ซ่ึงกันและกัน รวมทั้งชวยเหลือเกื้อกูลกันเพ่ือสรางสังคมใหสงบสุขและไมแตกแยก