บทท 4 แบบจ ำลองเครอขำย

การสอสารขอมลระหวางคอมพวเตอรดวยกน หรอกบอปกรณสอสารในเครอขายนนตองมมาตรฐานมาก าหนดรปแบบใหเปนสากล ซงจะท าใหอปกรณสอสารตางๆทมความแตกตางกน จากผผลตแตละราย ทมความถนดส าหรบการผลตอปกรณคนละแบบ ใหสามารถเชอมตอสอสารขอมลกนได ท าใหอปกรณเครอขายเหลานนสามารถท างานสอสารขอมลรวมกนเปนเครอขายขนาดใหญ ผานทางระบบโทรคมนาคมตางๆครอบคลมไปทวโลก แตหากอปกรณเครอขายเหลานนไมมมาตรฐานสากลแบบเดยวกน จะท าใหเกดปญหาการสอสารขอมลระหวางอปกรณเครอขายจากผผลตคนละรายไมสามารถสอสารและท างานรวมกนได กอใหเกดปญหาการผกขาดและระบบเครอขายไมสามารถขยายตวไดอยางรวดเรว ดงนนเพอใหอปกรณเครอขายจากผผลตหลายๆรายสามารถสอสารและท างานรวมกนได จงตองมหนวยงาน International Standards Organization หรอ ISO ท าหนาทก าหนดมาตรฐานสากลขนคอ ก าหนดโครงสรางและรปแบบการสอสารขอมลและก าหนดใหเปนระบบเปด ซงมความชดเจนและงายตอการท าความเขาใจในการแบงล าดบชนการสอสาร เพอใหผผลตสามารถน าหลกการสอสารแบบสากลนไปผลตอปกรณตามความถนดของตนเองและสามารถน ามาสอสารและท างานรวมกนได ท าใหระบบเครอขายและการสอสารมการขยายการใชงานอยางรวดเรวและกวางขวางไปทวโลกดงเหนไดในปจจบน ทงนหลกการสอสารขอมล จะสรางเปนแบบจ าลองเครอขายทแบงการท าหนาแตละหนาท หรอแตละฟงกชนของอปกรณเครอขายออกเปน ชนการสอสารตางๆเพอใชส าหรบการท าความเขาใจและเรยนรดงตอไปน

4.1 แบบจ ำลองโอเอสไอ แบบจ าลองโอเอสไอ (Open System Interconnection ) หรอ OSI คอรปแบบการตดตอสอสารของเครอขายคอมพวเตอร ทไดมการออกแบบแบงกรอบการท างานออกเปนชนๆ เพอชวยใหการตดตอสอสารระหวางตวสงและตวรบเปนมาตรฐานสากล สามารถสอสารกบอปกรณเครอขายตางๆแมวาจะมโครงสรางฮารดแวรทแตกตางกน กสามารถใชกระบวนการสอสารของแตละชนสอสารทเหมอนกนใหสามารถสอสารและท างานรวมกนได โดยแบงกระบวนการท างานของอปกรณเครอขายออกเปนชนๆ หรอเรยกวา เลเยอร (Layaer) แตละชนเรยกเปนชนสอสาร ม

2 บทท 4

จ านวน 7 ชนสอสาร แตละชนสอสารจะมชอและหนาทแตกตางกนไป โดยมล าดบและชอชนสอสารดงน

1) ชนสอสารฟสคล (Phisical Layer) 2) ชนสอสารดาตาลงก (Data Link Layer) 3) ชนสอสารเนตเวรก (Network Layer) 4) ชนสอสารทรานสปอรต (Transport Layer) 5) ชนสอสารเซสชน (Session Layer) 6) ชนสอสารพรเซนเตชน (Presentation Layer) 7) ชนสอสารแอปพลเคชน (Application Layer) ล าดบการสอสารจากผสงขอมลจะเรมจากล าดบชนท 7 เปนชนสอสารทใกลชดกบ

ผใชงานมากทสดคอชนการสอสารแอปพลเคชน ซงเปนซอฟแวรประยกตตางๆ เชนซอฟแวรส าหรบสงอเมล ซอฟแวรดานโซเชยลเนตเวรก เชนเฟสบค (Face book) หรอ ไลน (LINE) ซงเปนโปรแกรมทไดรบความนยมเปนตน โดยขอมลทจะถกสงไปยงปลายทาง จะถกแบงแยกยอยออกเปนเฟรมขอมล (Frame) แลวถกสงลงมายงชนสอสารถดลงมา น าขอมลมาเขากระบวนการของแตละชนสอสารแลวสงตอลงไปยงชนสอสารถดลงมาเรอยๆตามล าดบชน จนถงชนท 1 คอชนการสอสาร ฟสคอล ทชนสอสารนขอมลดจตอลจะถกเปลยนแปลงใหเปนสญญาณไฟฟาหรอสญญาณวทยเพอสงผานตวกลางไดแกสายน าสญญาณ หรออากาศ ไปยงอปกรณเครอขายตวรบตอไป โดยแนวคดส าหรบการแบงการสอสารออกเปนชนๆ มประโยชนตอการสอสารขอมลดงน

1) ลดความซบซอนในการเรยนร ท าความเขาใจไดงาย 2) การสอสารแตละชนมหนาทและบทบาททชดเจน 3) เปนมาตรฐานสากลส าหรบการสอสารของอปกรณทมาจากตางรายผผลต 4) สามารถตรวจเชคความผดพลาดจากการสอสารของแตละชนไดงายขนกอนสงตอ

ขอมลไปยงชนสอสารถดไป

แบบจ ำลองเครอขำย 3

7

6

5

4

3

2

1

รปท 4.1 การเรยงล าดบชนการสอสารของแบบจ าลองโอเอสไอ

4.2 กระบวนกำรชนสอสำร กระบวนการสอสารขอมล คอกระบวนการสงผานขอมลจากผสงตนทาง ไปยงผรบปลายทางโดยผานล าดบชนของการสอสารทออกแบบไว ซงชนสารล าดบสงกวาของตวสงจะน าขอมลสงตอใหชนการสอสารลางล าดบถดไป จะสงขามล าดบชนสอสารไมได จนกระทงขอมลถกเปลยนแปลงเปนสญญาณไฟฟาเพอสงผานตวกลางน าสญญาณมาถงฝงตวรบ ฝงตวรบจะชนสอสารฟสคอลซงเปนชนสอสารท 1 ท าหนาแปลงสญญาณใหเปนขอมล แลวจะน าสงขอมลใหกบล าดบชนสอสารถดขนไปเพอด าเนนการตามบทบาทหนาทของแตละชนสอสารตอไป การงานของอปกรณเครอขายไมทกชนดทตองท างานครบทง 7 ชนสอสาร โดยบางชนดมล าดบการงานเพยง 2 หรอ 3 ชนสอสาร เนองจากบางอปกรณท าหนาทแครบสงสญญาณไมไดเกยวของกบผใชงานโดยตรง แตหากเปนการใชงานของคอมพวเตอรซงจะเกยวของกบผใชโดยตรง จะมล าดบขนการสอสารถง 7 ชนสอสาร โดยสมมตหากคอมพวเตอรเครองหนงจะการสงขอมลไปยงเครองคอมพวเตอรอกตวหนง จะมกระบวนการทตวสงตองน าขอมลล าดบชนสอสารล าดบบนสดคอชนสอสารแอปพลเคชน สงใหกบชนสอสารล าดบลางถดไปจนถงชนสอสารฟสคล กจะแปลงขอมลใหเปนสญญาณ สงผานตวกลางไปยงตวรบ ซงมชนสอสารฟสคลท าหนาทแปลงสญญาณใหเปนขอมลสงตอขนไปยงชนดาตาลง และสงตอใหชนสอสาร

4 บทท 4

ล าดบบนถดไปจนถงชนแอปพลเคชน ดงลกษณะกระบวนการสอสารระหวางล าดบชนสอสารในรปท ซงเปนการเชอมตอระหวางคอมพวเตอรโดยตรงแบบจดตอจด

7

6

5

4

3

2

1

7

6

5

4

3

2

1

รปท 4.2 กระบวนการสอสารของล าดบชนสอสาร

กระบวนการสอสารจะเรมจากชนแอปพลเคชน หรอชนสอสารท 7 ขอมลจะถกหนหรอ

แบงเปนสวนๆเลกๆ จากนนจะเคลอนยายขอมลลงมายงชนสอสารท 6 กอนการเคลอนยายจะมการเพมในสวนทเรยกวาเฮดเดอร (Header) เขาไปในสวนหนาของขอมล ซงเปนหมายเลขพอรต (Port) ตนทางและหมายเลขพอรตปลายทาง เมอลงไปยงชนถดลงไปกจะมการเพมเฮดเดอรของแตละชน เชนเมอลงไปถงชนสอสารท 3 กจะเพมเฮดเดอร ซงเปนหมายเลขไอพของโฮสเครองตนทางและโฮสเครองปลายทางเขาไป จากนนกสงขอมลลงไปชนสอสารท 2 คอชนดาตาลง จะมทงการเพมทงสวนเฮดเดอร และสวนหาง หรอเรยกวา เทรลเลอร (Trailer) เขาไปดวย กระบวนการเพมเฮดเดอรและเทรลเลอรของแตละชนเขาไปนนถกเรยกวากระบวนการ เอนแคปซเลชน (Encapsulation) เมอขอมลลงไปถงชนสอสารฟสคล ขอมลถกใสเฮดเดอรของชนสอสารฟสคลเขาไปแลวกจะถกเปลยนแปลงใหเปนสญญาณทางกายภาพอาจจะเปนสญญาณไฟฟหรอสญญาณแสง เพอสงผานตวกลาง เชนสายคบตเกลยว หรอใยแกวน าแสง เปนตนไปยงอปกรณตวรบ ดงแสดงในรปท 4.3

แบบจ ำลองเครอขำย 5

1

234567 7

7 6

5 4

3

H6H5

H4H3

H2 T2

1

234567 7

7 6

5 4

31010101010101100110101010101101001

H6H5

H4H3

H2 T2

H1 H11010101010101100110101010101101001

รปท 4.3 กระบวนการเอนแคปซเลชนและดแคปซเลชน

จากรปท 4.3 เมอสญญาณไปถงคอมพวเตอรตวรบ ชนสอสารฟสคลจะท าหนาทแปลง

สญญาณไฟฟาใหเปนขอมลดจตอล และถอดเฮดเดอรของชนฟสคลออก แลวสงขนไปยงชนถดไปคอชนสอสารดาตาลงเพอตรวจสอบความถกตองของขอมลตามระบวนการของชนสอสารดาตาลง แลวท าการการถอดเฮดเดอร และเทรลเลอรออกจากขอมล จากนนน าสงขอมลขนตอไปยงชนถดไป แตละชนกด าเนนการเชนนเชนเดยวกนจนถงชนแอปพลเคชน กระบวนการถอดเฮดเดอรและเทรลเลอรนเรยกวา ดแคปซเลชน (Decapsulation) แตละชนสอสารจะท าหนาทเฉพาะของตนเองนนคอรบขอมลเขามาสกระบวนการโปรโตอลของแตละชนสอสาร แลวน าสงเอาทพตใหกบชนสอสารถดขนไป จะเหนไดวามความคลายคลงกบระบบสงขาวสารในชวตประจ าวนของมนษย ดวยการสงขาวสายโดยจดหมายผานไปรษณยขององคกรหนงๆ หากสมมตมผสงคอผจดการตองการสงจดหมายใหผจดการอกบรษทหนง ผจดการเรมตนเขยนจดหมายซงเปรยบเหมอนขอมลทตองการสง แลวน าจดหมายใหกบเลขาหนาหองท าหนาทใสซองและจาหนาซองถงผรบ จากนนจะน าสงใหคนสงเอกสารไปสงทตไปรษณย ในทนไปรษณยเปรยบเหมอนสวชท หรอเราเตอร จะท าหนาทคดแยกวาปลายทางของจดหมายอยทจงหวด อ าเภอ ต าบล หมทเทาใด แลวท าการสงไปยงไปรษณยปลายทาง แลวไปรษณยปลายทางจะน าจดหมายไปสงทตามสถานททจาหนาซอง เมอจดหมายมาถงบรษทปลายทาง จะมเจาหนามตรวจสอบวาผรบอยตามสถานทจาหนาซองหรอไม หากถกตองกจะน าสงสงขนไปยงต าแหนงสงขนไป เมอจดหมายขนมาถงเลขานการ ซงไดรบการตรวจสอบแลววาเปนของผจดการของตนเอง กจะด าเนนการเปดซอง เพอน าตวจดหมายใสแฟมเอกสารใหผจดการอานขอมลในจดหมายตอไป ดงมกระบวนการดงในรปท 4.4

6 บทท 4

รปท 4.4 เปรยบเทยบกระบวนการจดหมายกบการสอสารขอมล

การสอสารขอมลของระบบเครอขายคอมพวเตอร จะมการเชอมตอคอมพวเตอรผานอปกรณเครอขายหรอโหนดหลายๆตว ไมใชเปนการเชอมตอโดยตรงระหวางเครองคอมพวเตอร ซงอปกรณเครอขายเหลานกจะมการท างานโดยใชมาตรฐานโอเอสไอเชนเดยวกน โดยจะท าหนาทรบและสงตอสญญาณไปยงตวรบถดไป ซงอปกรณเครอขายแตละชนดจะมล าดบชนสอสารเปนจ านวนแตกตางกนไป เชน ฮบมการท างาน 2 ชนสอสาร สวนเราเตอรจะมการท างาน 3 ชนสอสารเปนตน ตวอยางเชนคอมพวเตอร A ตดตอสอสารกบคอมพวเตอร B โดยมอปกรณสอสารสงผานขอมลประเภทฮบ หรอสวชท เปนโหนดระหวางทาง (Intermedia Node) ลกษณะดงรปท 4.5

Peer to Peer ProtocalPeer to Peer Protocal

Peer to Peer ProtocalPeer to Peer Protocal

2

1

3

2

3

1

A B

รปท 4.5 กระบวนการสอสารขอมลมาตรฐานโอเอสไอผานอปกรณเครอขาย

แบบจ ำลองเครอขำย 7

ปกตอปกรณประเภทโหนดระหวางทางจะท างานภายใตชนการสอสารเพยง 3 ชนสอสารแรกเทานน คอชนสอสารฟสคล ดาตาลง และเนตเวรก โดยกระบวนการเรมจากชนการสอสารท 7 ของเครองคอมพวเตอร A ตนทาง สงใหชนสอสารท 6 - 5 - 4 - 3 - 2 - 1 ตามล าดบชน ไมสามารถสอสารขามชนกนได จนกระทงถงชนสอสารฟสคล กจะถกแปลงขอมลดจตอลใหเปนสญญาณทางไฟฟา สงผานตวกลางไปยงตวรบถดไปคอเราเตอรตวท 1 ซงรบสญญาณดวยชนสอสารฟสคลแลวแปลงสญญาณไฟฟากลบเปนขอมล แลวสงขนไปยงชนสอสารดาตาลงเพอตรวจสอบความถกตองของขอมลกอนสงขนไปยงชนสอสารเนตเวรก เพอตรวจสอบโหนดปลายทาง หากตรวจสอบแลวขอมลดงกลาวไมใชเลขหมายเครอขายของตนเอง เราเตอรตวท 1 กจะสงขอมลกลบลงมายงชนสอสาร ดาตาลงและชนฟสคล เพอสงตอไปยงเราเตอรตวถดไป ซงจะมกระบวนการรบ ตรวจสอบและสงตอขอมลลกษณะเชนเดยวกนน จนกระทงขอมลไปถงเลขหมายเครอขายของเราเตอรทดแลอย ขอมลกสามารถสงตอถงปลายทาง ซงชนฟสคลของคอมพวเตอร B กจะแปลงสญญาณไฟฟาเปนขอมล และขอมลกจะถกตรวจสอบและสงตอขนไปยงชนถดไปจนถงชนแอปพลเคชนใหแกผใชงานตอไป การท างานของแตละชนสอสารจะมหนาทรบผดชอบทแตกตางกนไปอยางชดเจน ซงจะกลาวถงอกครงภายหลง ท าใหนกออกแบบสามารถท าความเขาใจและประยกตใชงานไดงายขน ถงแมวาอปกรณในระบบสอสารจะมความแตกตางกนทางสถาปตยกรรม ฮารดแวร หรอซอฟแวรตางรนตางยหอกน หากใชกระบวนการสอสารตามมาตรฐานแบบจ าลองโอเอสไอเหมอนกน กสามารถน าสงขอมลหรอสอสารไปยงอปกรณปลายทางได หรอท างานรวมกนได เพยงแตผออกแบบหรอนกพฒนาตองยดมาตรฐานการสอสารตามแบบจ าลองโอเอสไอเดยวกน

กระบวนการรบสงขอมลตงแตชนสอสารทรานสปอรตขนไป จะมโปรโตคอลประจ าชนสอสารท าหนาทใหบรการ ควบคมกระบวนการรบสงขอมลใหมความถกตองและสมบรณ ซงแตละชนสอสารของตวรบและสงนมลกษณะการตดตอ และตรวจสอบจ านวนแพกเกตขอมลและรองขอกนโดยตรง เมอพบขอผดพลาดของแพกเกตขอมล ท าใหดเหมอนกบวาเปนการสอสารขอมลถงกนโดยตรง (Peer to Peer) ของแตละชนสอสาร มลกษณะปนการเชอมตอกนในเชงตรรกะ มใชเปนการเชอมโดยตรงทางกายภาพ เชน ชนสอสารทรานสปอรตของตวตนทาง จะคอยบรการและควบคมกระบวนการจดจ านวนและล าดบควการสงแพกเกตขอมล สวนชนสอสารทรานสปอรตของตวรบกจะรวบรวมและเรยงล าดบแพกเกตขอมลใหถกตองตามล าดบคว หากขาดตกขอมลแพกเกตใดกจะรองขอไปยงชนสอสารตนทางใหสงแพกเกตขอมลทผดพลาดมาใหใหมอกครง เพอใหไดขอมลทถกตองครบถวนและมความสมบรณ ทงนชนสอสารอนๆในล าดบสงขนไปกมลกษณะเชนเดยวกนทตองมการสอสารซงกนและกนตามบทบาทหนาทของชนสอสารนนๆ หากเปรยบเทยบเทยบกบกระบวนการยายจ านวนคนจากอาคาร A ไปยงอาคาร B โดยแตละอาคารมจ านวน 7 ชน เราจะเคลอนยายคนชนท 5 ของอาคาร A ไปยงชน 5 ของอาคาร B กตอง เดนผานลงไปตามล าดบชนของอาคาร A จนถงชนท 1

8 บทท 4

แลวเดนไปตามเสนทางไปขนอาคาร B ไปเขาชนท 1 และชนถดๆไปตามล าดบจนถงชนท 5 ไมสามารถขามจากชนท 5 ไปยงชน 5 อกอาคารไดโดยตรง และหากระบบตรวจสอบพบวา จ านวนคนของชนท 5 ของอาคาร B ยงไมครบจ านวน กจะแจงตรงผานมายงผดแลของชนท 5 ของอาคาร A ใหสงคนทหายไปนนมาใหม จนไดครบจ านวนทถกตองนนเอง

รปท 4.6 เปรยบเทยบการขนยายคนของแตชน ไปยงอกอาคาร

เพอใหงายตอการท าความเขาใจแบบจ าลองของโอเอสไอ ซงมจ านวน 7 ชนสอสาร จะแบงกลมการท างานออกเปนกลมๆ ได 3 กลม ดงน 1) ชนสอสารสนบสนนดานเครอขาย (Network Support Layers) เปนกลมทรวมชนสอสารฟสคล ดาตาลง และเนตเวรก หรอชนสอสารท 1, 2 และ 3 เปนกลมเดยวกน โดยมหนาทในการเคลอนยายขอมลระหวางอปกรณไปยงโหนดปลายทาง ท างานเกยวกบการเชอมตอทางกายภาพ ทางดานสญญาณทางไฟฟา และการหาเสนทางของการเคลอนยายขอมล โดยมการท างานไมเกนชนสอสารท 3 มกจะเปนการสอสารของอปกรณเครอขาย เชนฮบ สวตช บรดจ หรอเราเตอรเปนตน 2) ชนสอสารเคลอนยายขอมล (Transport Layers) คอชนสอสารทรานสปอรต หรอชนท 4 ท าหนาทเชอมโยงระหวางกลมท 1 และกลมท 3 3) ชนสอสารสนบสนนผใชงาน (User Support Layers) เปนกลมทรวมชนสอสารเซสชน พรเซนเตชนและแอปพลเคชน หรอชนสอสารท 5, 6 และ 7 เปนกลมเดยวกน ท าหนาทการเตรยมขอมลเพอสงลงไปยงกลมสนบสนนดานเครอขายเพอสงขอมลไปยงปลายทาง หรอ รวบรวมขอมลเพอสอสารกบผใชงาน โดยลกษณะการแบงกลมการท างานดงแสดงในรปท 4.7

แบบจ ำลองเครอขำย 9

3

2

1

รปท 4.7 การแบงกลมชนการสอสาร

4.3 ชนกำรสอสำรของแบบจ ำลองโอเอสไอ การสอสารขอมลตามแบบจ าลองโอเอสไอไดแบงล าดบการสอสารไดเปน 7 ชน แตละชน

จะมโปรโตคอลเฉพาะชนนนๆ เพอท าหนาทรบขอมล ประมวลผล และสงออกขอมลไปยงชนสอสารถดไป โดยแตละชนมลกษณะและหนาทการท างานดงน

4.3.1 ชนกำรสอสำรฟสคล ชนการสอสารฟสคล คอ ชนการสอสารลางสดของแบบจ าลองโอเอสไอ หาก

เปนดานตวสง จะท าหนาทน าขอมลดจตอลจากชนสอสารดาตาลงมาแปลงเปนสญญาณโดยผานกระบวนการเขารหสใหเปนสญญาณทางไฟฟา หรอแปลงเปนสญญาณแสงเพอใชส าหรบสงขอมลผานสอกลาง เชนสายคบดเกลยว หรอใยแกวน าแสงเปนตน ไปยงอปกรณหรอโหนดถดไป หากเปนดานตวรบ จะท าหนาทแปลงสญญาณทางไฟฟาหรอสญญาณแสงกลบเปนขอมลดจตอลโดยกระบวนการถอดรหสแลวน าสงขนไปยงชนสอสารดาตาลงดงลกษณะการท างานในรปท 4.8

10 บทท 4

10110111011011101011110111011H1 H1 10110111011011101011110111011

รปท 4.8 ชนการสอสารฟสคลทงดานตวสงและตวรบ

โดยในระหวางการท างานสอสารอยนน ทงตวสงและตวรบของชนสอสารฟสคล จะตองมการควบคมกระบวนการรบสงสญญาณกนและกนใหมความสมบรณนน จะตองควบคมรายละเอยดดงน 1. อตราการรบสงขอมล (Transmission Rate) เปนอตราความสามารถในการรบสงขอมลระหวางกน ซงทงตวสงและตวรบตองก าหนดใหเทากน หากตวสงมอตราสงมากวาตวรบ จะรบสญญาณไดจะท าใหเกดขอผดพลาดระหวางการสงสญญาณ ซงสวนใหญจะก าหนดอตราในการรบสงเปนจ านวน บตตอวนาท (bps) 2. การซงโครไนซของบต (Synchronization of Bits) เปนการก าหนดจงหวะการท างานของนาฬกาควบคมจงหวะการท างานของตวรบและตวสงใหมความเรวทสอดคลองกน เพอใหการรบและสงขอมลไมมความผดพลาดจากความเรวในการรบสงทแตกตางกน 3. ทศทางการสงผานขอมล (Transmisstion Mode) เปนการก าหนดทศทางในการสงขอมล ซงอาจจะใชแบบทศทางเดยว สองทางกงอตรา หรอ สองทางเตมอตรา เปนตน

4.3.2 ชนสอสำรดำตำลง ชนสอสารดาตาลง เปนชนสอสารชนท 2 ของแบบจ าลองโอเอสไอ มการท างานทซบซอนตองท างานประสานกบฮารดแวรและซอฟแวร น าสงขอมลระหวางชนสอสารฟสคล และชนสอสารเนตเวรก โดยจะตดตอสอสารระหวางโหนดทอยถดไป ซงสวนใหญจะเปนอปกรณหรอคอมพวเตอรทอยในระบบแลนวงเดยวกน หรอภายในสวตชหรอฮบตวเดยวกน ซงหากเปนตวสงจะท าการจดเตรยมขอมลใหอยในรปแบบของเฟรม (Frame) และท าการเพมในสวนของเฮดเดอรและเทรลเลอร ซงจะเปนต าแหนง MAC หรอแมกแอดเดรส (MAC Address) ของตวสงและตวรบ และสวนของเทรลเลอรจะเปนรหสตรวจสอบขอผดพลาด สวนชนสอสารดาตาลงของตวรบเมอรบขอมลจากชนสอสารฟสคลเปนเฟรมขอมลแลว จะน ามาเฟรมขอมลดงกวางมาตรวจสอบขอผดพลาดจากการสงโดยใชรหสสวนเทรลเลอร มาเปรยบเทยบและตรวจสอบความถกตองของขอมล แลวตรวจสอบ แมกแอดเดรส ปลายทางวาเปนแมกแอดเดรสของเครองทอยในเครอขายเดยวกนหรอเปนของตวเอง

แบบจ ำลองเครอขำย 11

หรอไม หากใชกจะถอดเฮดเดอรและเทรลเลอร แลวน าสงขนไปยงชนสอสารเนตเวรกโดยทนท แตหากเปนไมใชกจะสงเฟรมขอมลดงกลาวออกไปยงตวรบอนๆ ถดไปเพอใหเปนหนาทของเราเตอรท าหนาทคนหาเลขหมายเครอขายของปลายทางตอไป

H2 T2

H2 T2

รปท 4.9 ชนการสอสารดาตาลงก

ตวอยางการสอสารของชนสอสารดาตาลงในรปแบบบส คอมพวเตอรแตละตวจะม

การดเครอขายทระบต าแหนงแมกแอดเดรส เมอตวสงจะสงขอมลนน ชนสอสารดาตาลงกจะเพมเฮดเดอรหรอสวนหวของขอมล นนกคอต าแหนงแมกแอดเดรสทงของตวรบและตวสงและเพมเทรลเลอรหรอสวนหางขอมล นนกคอรหสตรวจสอบขอผดพลาดส าหรบการสอสารขอมล จากนนจงสงลงไปใหชนสอสารฟสคลแปลงเปนสญญาณไฟฟาเพอสงสญญาณผานตวกลางคอสายโคแอกเชยล ซงทกๆเครองคอมพวเตอรในเครอขายนนจะมการเชอมอยกบสายโคแอกเชยล ท าใหคอมพวเตอรทอยในระบบเครอขายเดยวกนทกๆตวจะไดรบสญญาณแลวกแปลงสญญาณไฟฟากลบเปนขอมลและน าสงขนไปใหชนดาตาลงเพอตรวจสอบต าแหนงแมกแอดเดรสของตวรบปลายทาง และตรวจสอบขอผดพลาดของขอมล หากปรากฏวาไมใชต าแหนงแมกแอดเดรสปลายทางของตวเองกจะทงเฟรมขอมลนนไป แตหากเปนต าแหนงแมกแอดเดรสปลายทางตรงกบของตนเองกจะถอดเฮดเดอรสวนหวและเทรลเลอรสวนหางของชนดาตาลงเพอน าสงขอมลใหกบชนเนตเวรกพจารณาตอไป ดงแสดงลกษณะการท างานของเครอขายดงรปท 4.10

12 บทท 4

9

9

10 11 12

129 T

รปท 4.10 การสอสารขอมลของชนดาตาลงก

เมอกลาวถงแมกแอดเดรส เปนค ายอมาจาก Media Access Control Address คอ หมายเลขของการดหรออปกรณเครอขาย ( Network Card ) ตางๆ เชนการดแลนของคอมพวเตอร หรอโนตบค ทงใชสายและไรสาย เปนหมายเลขเฉพาะทใชอางถงอปกรณทตอกบระบบเครอขาย หมายเลขนจะมากบอเทอรเนตการด โดยแตละตวจะมหมายเลขทไมซ ากนขนาด 48 บตหรออยในรปแบบของเลขฐานสบหกจ านวน 6 ชด เชน 01:23:45:67:89:ab บรรจในรอม (ROM) ของอปกรณเครอขายทกๆชน ท าใหสามารถสรางอปกรณเครอขายทมความแตกตางกนถง 281 ลานลานชน (248) ตวเลขเหลานจะมประโยชนไวใชส าหรบการสงผานขอมลระหวางจากเครองตนทางและปลายทางไดอยางถกตอง คาหมายเลขนจะถกก าหนดคามาจากโรงงานทผลตอปกรณเครอขายโดยทแตละอปกรณเครอขายนนหมายเลขแมกแอดเดรสจะไมซ ากน ซงวธการดหมายเลขแมกแอดเดรสของอปกรณเครอขายของคอมพวเตอรหรอโนตบคทใชระบบปฏบตการวนโดวนนน สามารถใชค าสง ipconfig /all บน Command Prompt จะปรากฏขอความทแสดงขอมลของอปกรณเครอขายดงแสดงในรปท 4.11

รปท 4.11 การใชค าสง ipconfig /all บน Command Prompt ของระบบปฏบตการวนโดวน

แบบจ ำลองเครอขำย 13

ภายในกระบวนการท างานของชนการสอสารดาตาลงยงจดแบงลกษณะการท างานออกเปนชนยอย ดงรปท 4.12 โดยแบงเปน 2 ชนยอย (Sub Layer) คอ 1) LLC (Logical Link Control) มหนาทควบคมการไหลของขอมลและควบคมขอผดพลาดจากการสงสญญาณของชนฟสคล 2) MAC (Media Access Control) มหนาทควบคมการเขาถงสอกลางส าหรบการสอสารบนเครอขาย

MACLLC

รปท 4.12 ชนยอยภายในชนสอสารดาตาลงก http://www.tutorialspoint.com/data_communication_computer_network/data_link_layer_introduction.htm ทงสองชนยอยมการท างานรวมกนเพอใหชนดาตาลงสามารถตรวจสอบการรบและสงขอมลไปยงชนสอสารอนๆไดอยางถกตอง ซงชนสอสารดาตาลงกมรปแบบการท างานทเกยวของดงน

1) การจดขอมลรปแบบเฟรม (Framming) ชนสอสารดาตาลงรบขอมลจากรปแบบ แพกเกต (Packets) จากชนสอสารเนตเวรก แลวมาท าการเอนแคปซลชน คอเพมสวนหวและสวนหางเขาไปในเฟรมแลวสงขอมลใหกบชนสอสารฟสคลเพอเปลยนขอมลลกษณะบตตอบตเปนรปแบบสญญาณไฟฟา ซงลกษณะสวนประกอบของเฟรมขอมลมลกษณะดงแสดงในรปท 4.13

Header TrailerData

Start Addressing Type Quality Data Error Detection Stop

รปท 4.13 สวนประกอบของเฟรมขอมลในชนสอสารดาตาลงกกอนสงใหกบชนสอสารฟสคล

14 บทท 4

2) การระบต าแหนง (Addressing) เปนการระบหมายเลขต าแหนงของตวรบและตวสง เขาไปยงสวนหวขอมล ซงหมายเลขต าแหนงนจะเปนหมายเลขแมกแอดเดรส เพอใชส าหรรบการระบต าแหนงปลายทาง

3) การควบคมขอผดพลาด (Error Control) เปนการตรวจสอบขอมลของโหนดตวรบ ขอมล วาในระหวางทางมขอมลใดตกหลนหรอผดพลาดไปบาง เนองจากการระหวางการสงขอมลของชนสอสารฟสคลในรปสญญาณไฟฟา หรอ แสงนน อาจจะมสญญาณรบกวนเกดขน ท าใหขอมลบางบตเกดความผดพลาดไป การควบคมขอผดพลาดของเฟรมขอมลจะใชรหสสวนหางของเฟรมนนๆ มาท าการตรวจสอบกบขอมลทไดรบ หากตรวจพบขอผดพลาดกจะสงสญญาณใหตวสง สงเฉพาะเฟรมทมขอผดพลาดใหม หรอกรณเฟรมทไดรบเกดความซ าซอนเนองจากตวสงไดท าการสงซ าอก กจะด าเนนการลบเฟรมทซ าออกไปเสย ท าใหการสงขอมลมความนาเชอถอได

4) การควบคมการไหล (Flow Control) การสอสอสารระหวางโหนดหรออปกรณ เครอขาย อาจจะมความแตกตางกนในเรองของความเรวของการรบสงขอมล เนองจากตางรนตางยหอ ท าใหความเรวส าหรบการรบสงไมสมพนธกน ดงนนในสวนของการควบคมการไหลจะตองควบคมใหความเรวส าหรรบการรบและสงมความเรวทสอดคลองกน เพอปองกนมใหเกดความผดพลาดในกระบวนการรบสงขอมล

6) การควบคมการเขาถง (Multi Access Control) การเชอมตอของระบบเครอขาย โดยทวไปจะมอปกรณสอสารและโหนดท าการสอสารกนมากกวาสองตวขนไป จงอาจท าใหเกดการชนกนของขอมลกนได ซงในชนสอสารนจะมสวนทตองควบคมหรอแบงชวงเวลาใหกบการสอสารระหวางของอปกรณแตละค โดยอาจใชกระบวนการ CDMA/CD ควบคมการสอสารของอปกรณแตละค ไมใหเกดการชนกนของขอมลบนระบบเครอขาย http://www.tutorialspoint.com/data_communication_computer_network/data_link_layer_introduction.htm 4.3.3 ชนสอสำรเนตเวรก

ชนสอสารเนตเวรก เปนชนสอสารท 3 ของแบบจ าลองโอเอสไอ มหนาทก าหนดเสนทางการสงแพกเกตขอมลจากตวสงไปยงตวรบปลายทาง ทมความแตกตางกนของเครอขาย หรอเลขหมายเครอขายมความแตกตางกน หรอกลาวคอเลขหมายปลายทางเครอขายอยกนคนละวงแลน ซงอาจมความตางกนของซบเนต (Subnet) และอาจจะมความแตกตางกนของโปรโตคอล โดยชนสอสารเนตเวรกจะรบขอมลมาจากชนทรานสปอรต มาท าการเอนแคปซเลชนดวยการเพมต าแหนงของลอจคอลแอสเดรส หรอต าแหนงเลขหมายไอพปลายทางและตนทาง เขาเปนสวนหวของขอมล ซงเปนการก าหนดเสนทางทสงกวาชนสอสารดาตาลง แลวน าสงแพกเกตใหกบชนสอสารดาตาลงเพอด าเนนการตามกระบวนการสงขอมลไปยงปลายทางตอไป กรณเปนตวรบขอมลจะรบขอมลจากชน

แบบจ ำลองเครอขำย 15

สอสารดาตาลงมาตรวจสอบ หากเปนเลขหมายเครอขายปลายทางถกตองแลวกจะถอดสวนหวของแพกเกตขอมลแลวน าสงขนไปยงชนสอสารทรานสปอรต แตหากไมใชกจะหาเสนทางเพอสงขอมลไปยงเลขหมายเครอขายปลายทางทถกตองตอไป

H2

H2

รปท 4.14 ชนการสอสารเนตเวรก

การท างานของชนสอสารเนตเวรก ซงเปนตวก าหนดทอยของตวรบปลายทางซงเปนหมายเลขของเครอขาย เพอใหการน าสงขอมลผานอปกรณเครอขายตางๆ ไปถงปลายทางไดอยางถกตองนน ชนการสอสารเนตเวรกจงมหนาทดงน 1) การก าหนดลจคลแอดเดรส (Logical Address) เปนการก าหนดหมายเลขต าแหนงของตวรบปลายทางและตวสงเพมในสวนหวขอมล เชนเดยวกบการก าหนดหมายเลขฟสคลในชนสอสารดาตาลง แตกตางกนทหมายเลขต าแหนงนเปนเลขไอพแอดเดรส (IP Address) ของอปกรณเครอขาย ซงเปนหมายเลขต าแหนงทก าหนดไดโดยผใชงาน หรอถกก าหนดดวยเซฟเวอร DHCP ซงเปนเซฟเวอรดแลระบบเครอขาย ท าหนาทก าหนดหมายเลขไอพใหแกเครองลกขายโดยอตโนมต

2) การเลอกเสนทาง (Rounting) การท างานของชนสอสารเนตเวรกจะด าเนนการหาเสนทางหรอต าแหนงของโฮส (Host) ปลายทางและควบคมดและตรวจสอบคณภาพของเสนทางการสอสารกอนจะสงขอมลไปยงโฮสตถดไป โดยการใชตารางในหนวยความจ าท าการสรางแผนทหรอเสนทางส าหรบการสงขอมลใหกบโฮสตตางๆในเครอขาย สวนใหญอปกรณเครอขายทจะท าหนาทหาเสนทางการสอสารขอมลจะเปน เราเตอร (Rounter) ท างานบนแนวคดคอตวรบปลายทางนนอยทไหน และจะสอสารถงตวรบปลายทางอยางไร เมอขอมลถกสงออกไปยงเราเตอรตวถดไป กจะคนหาเสนทางทดทสดและสงตอใหเราเตอรตวถดไป จนกระทงถงโฮสตหรอเราเตอรตวทท าหนาทดแลเครองลกขายปลายทาง โดยลกษณะการสอสารระหวางชนสอสารเนตเวรกของอปกรณเครอขายแตละตวดงลกษณะแสดงในรปท 4.15

16 บทท 4

รปท 4.15 การสอสารของล าดบชนสอสารผานแตละโหนดของเราเตอร http://www.tutorialspoint.com/data_communication_computer_network/transport_layer_introduction.htm

4.3.4 ชนสอสำรทรำนสปอรต

ชนสอสารทรานสปอรต เปนชนสอสารท 4 ของแบบจ าลองโอเอสไอ มหนาทก ากบการขนสงขอมลจากตวสงไปยงตวรบปลายทางใหเกดผลส าเรจ และเชอถอได การก ากบหรอควบคมการสงขอมลนจะมการตดตอกนโดยตรงทางลอจคล (Process to Process) ระหวางชนทรานสปอรตดวยกนของแตละโปรแกรมทท างานอยระหวางตวสงและตวรบปลายทาง (End to End) หรอระหวางโอสต (Host to Host) ดงลกษณะในรปท 4.16 เพอตรวจสอบจ านวนและการจดล าดบของเซกเมนตใหมความถกตอง โดยชนทราสปอรตจะรบขอมลมาจากชนเซสชนและน ามาแบงเปนเซกเมนตยอย (Segment) และก าหนดล าดบเซกเมนตเพอใชส าหรบน ามาใชในการตรวจสอบของตวรบและจดเรยงใหมใหถกตอง นอกจากนยงตองก าหนดต าแหนงพอรต (Port) ใหกบแตละเซกเมนตดวยเพอใชส าหรบน าสงใหแกโปรแกรมทรน (Run) อยบนตวรบปลายทาง ซงการก าหนดล าดบเซกเมนตและหมายเลขพอรตนจะก าหนดไวในสวนหวของขอมลแตละเซกเมนตแลวน าสงลงไปยงชนเนตเวรกตอไป สวนฝงตวรบปลายทางกจะรบขอมลจากชนเนตเวรกแลวน ามารวบรวมและจดเรยงเซกเมนตใหครบ

แบบจ ำลองเครอขำย 17

จดเรยงล าดบใหถกตองกอนจะสงขนไปยงชนสอสารชนเซสชนตามพอรตทก าหนด หากเซกเมนตใดขาดหายไป กจะสงสญญาณแจงใหชนสอสารทรานสปอรตฝงสงท าการสงขอมลรอบใหม ซงเปรยบเสมอนชนทรานสปอรตฝงตวรบ และฝงตวสงมการสอสารกนโดยตรงของการควบคมและก ากบกระบวนการสงขอมล

Process to Process

2

1

3

2

3

1

Peer to Peer Peer to PeerPeer to Peer

รปท 4.16 การตดตอสอสารระหวางชนทรานสปอรต

จากกระบวนการขนสงขอมลระหวางตวสงและตวรบรบขอมลของชนสอสารทรานสปอรตทตองควบคมและก ากบการขนสงขอมลใหเกดผลส าเรจนนสรปเปนหนาทของชนสอสาร ทรานสปอรตไดดงน 1) การจดแบงเซกเมนต (Segmentation) เปนหนาทของตวสงขอมล โดยเมอรบขอมลจากชนสอสารเซสชนแลว กจะด าเนนการแบงเปนเซกเมนตยอยๆและก าหนดหมายเลขล าดบไวในสวนหวของแตละเซกเมนต เพอใหสะดวกตอการสงขอมลและการรวบรวมเซกเมนตของตวรบ เนองจากการสงแพกเกตขอมลของชนสอสารเนตเวรกอาจจะใชเสนทางทตางกน และไปถงตวรบไมไดเรยงล าดบกน 2) การรวบรวมจดเรยงเซกเมนต (Assembly) เปนหนาทของชนทรานสปอรตฝงตวรบดวยการรบแพกเกตขอมลจากชนสอสารเนตเวรกและน ามารวบรวมแลวจดเรยงล าดบใหถกตอง เหมอนล าดบเซกเมนตทสงมาจากชนสอสารทานสปอรตของตวสง แลวจะน าสงขนไปยงชนสอสารเซสชนตอไป ทงนหากเซกเมนตขอมลใดขาดหายไป กจะมการสงสญญาณใหตวสงผานครอขาย ใหท าการสงขอมลทขาดหายมาใหม จนครบตามจ านวนเซกเมนต

18 บทท 4

H4 H4 H4

H4 H4 H4

รปท 4.17 การจดเรยงเซกเมนตของชนทรานสปอรต

3) การก าหนดหมายเลขพอรต (Port Address) เปนการก าหนดหมายเลขพอรตใหกบสวนหวของแตละเซกเมนต เพอใชส าหรบการน าสงขอมลในชองทางของพอรตแกโปรแกรมทรนบนเครองฝงรบไดถกตอง เชนเมอระบบ DHCP ของเครองลกขายตองการตดตอกบเซฟเวอร DHCP กมกจะใชพอรตหมายเลข 67 เปนชองทางในการตดตอสอสาร หรอหากเครองลกขายตองการขอมลจากเวปไซตของเซฟเวอร กจะใชพอรตหมายเลข 80 เปนชองในการสงขนมาใหกบเวปบราวนเซอรของเครองลกขายเปนตน 4) ควบคมการเชอมตอ (Connection Control) เปนการควบคมรปแบบโปรโตคอล มาตฐานส าหรบการเชอมตอการสอสารระหวางตนทางกบตวรบปลายทาง ซงมอย 2 รปแบบ คอโปรโตคอล UDP และโปรโตคอล TCP 5) การควบคมการไหลของขอมล (Flow Control) เปนการควบคมความเรวในการรบและสงขอมล คลายกบชนสอสารดาตาลง แตเปนการควบคมของชนสอสารทรานสปอรต ทเปนการควบคมกนระหวางตวสงตนทางกบตวรบปลายทาง (Process to Process) อาจเนองจากหนวยความจ าในการรบขอมล (Buffer) ของฝงรบมจ านวนไมเพยงพอส าหรบรบขอมลขณะนน 6) การควบคมขอผดพลาด (Error Control) เปนการควบคมขอผดพลาดทอาจจะเกดขนในระหวางการรบสงขอมลระหวางกน ดวยการตรวจสอบดวยรหสผลรวม (Check Sum) หากเกดขอผดพลาดเชน เซกเมนตไมครบจ านวน โดยอาจเกดจากความหนาแนนของขอมลบนเครอขาย ความเสยหายของระบบเครอขาย ฝงรบจะสงรหส NACK เพอใหตวสงรบรและสงเซกเมนตทขาดหายใหม หากการสงเซกเมนตครบจ านวนและถกตองกจะสงรหส ACK เปนตน http://en.wikipedia.org/wiki/Transport_layer

4.3.5 ชนสอสำรเซสชน ชนสอสารเซสชนเปนชนสอสารท 5 ของแบบจ าลองโอเอสไอ มหนาทควบคมการเปด

หรอปดการเชอมตอตดตอสอสารระหวางตนทางและปลายทาง โดยในกระบวนการสอสารนนจะม

แบบจ ำลองเครอขำย 19

ขนตอนการรองขอจากตวรบปลายทาง เชนชวงเวลาเรมตนการเขาถงเวปไซตตางๆในชวงเรมตนจะมกระบวนการเชอมตอระหวางเครองลกขายและเครองเซฟเวอรเพอรองขอขอมล และเซฟเวอรกจะตอบสนองการบรการขอมลกลบมาใหเครองลกขาย หรอกระบวนการลอกอน (Login) เขาใชบรการอเมลของเซฟเวอรตางๆ จะมกระบวนการเชอมตอการสอสารขอมลซงเปนการท างานของชนสอสารเซสชนเพอเปดสถานะและรกษาการเชอมตอระหวางตวรบและตวสง ทงนกระบวนการเปดและปดการเชอมตอการสอสารขนอยกบโปรแกรมประยกตแตละตวทมความแตกตางกนไป ระหวางทก าลงใชอเมลอยนน กยงคงอยในขบวนการของชนสอสารเซสชนเพอยงคงรกษาการเชอมตอการสอสารระหวางกนอยของเครองเซฟเวอรและเครองลกขาย แตเมอการสอสารขาดหายไประบบกจะท าการเชอมตอการสอสารใหม หรอกรณการเชอมตอไดหยดไปเปนเวลานาน ระบบกจะปดการเชอมตอและเชอมตอใหมเมอกลบมาใชอกครง หรอเมอลอกเอาท (Logout) ออกจากระบบกจะเปนการปดหรอยกเลกการตดตอสอสารของชนเซสชนเชนเดยวกน โดยลกษณะของการสอสารเปนไปไดทงการสอสารแบบสองทางเตมอตรา หรอแบบสองทางกงอตรา ทงนการสอสารระหวางเครองตนทางและปลายทาง ของชนสอสารเซสชนจะมลกษณะสอสารกนโดยตรงซงมการตรวจสอบความลมเหลวของการสงขอมลทพอรต 1590 ซงภายในชนสอสารเซสชนกรณฝงสงขอมลชนสอสารจะรบขอมลจากชนสอสารพรเซนเตชน และน ามาเพมสวนหวขอมลและสงตอใหชนสอสารทรานสปอรตด าเนนตามกระบวนการตอไป หากเปนกรณฝงรบกจะรบเซกเมนตจากชนทรานสปอรตเมอเขาสกระบวนการแลวจะน าสงขอมลขนไปยงชนพรเซนเตชนดงแสดงในรปท 4.18 http://en.wikipedia.org/wiki/Session_layer

H5

H5

synsynsyn

syn syn syn

รปท 4.18 กระบวนการของชนสอสารเซสชนของตวสงและตวรบ

กระบวนการตดตอสอสารระหวางตวสงตนทางและตวรบปลายทางของชนสอสารเซสชนทงตวสงและตวรบมหนาทดงน 1) การควบคมไดอะลอก (Dialog Control) เปนการควบคมการตดตอสอสารระหวางเครอขายของตวรบตวสง เชน เซฟเวอรกบเครองลกขาย จะมการเรมตนเปดเซสชนเพอเปดการสอสารตงแตเรมตนกระบวนการ ควบคมและรกษาการเชอมตอ จนกระทงการยตการสอสารของ

20 บทท 4

เซสชนนนๆ เชนการเขาเวปไซตของธนาคารทจะมการลอกอนเพอเขาไปท ารายการทางการเงน กจะมกระบวนการขนตอนการเปดเซสชนลอกอนเพอเชอมตอระหวางคอมพวเตอรลกขายกบเซฟเวอร และเซสชนทเปดอยนจะดแลการเชอมตอสอสารขอมลจนกระทงมการลอกเอาทกจะเปนการปดเซสชน การเปดเซสชนกสามารถเปดไดหลายเซสชนของการใชงานขนอยกบแตละโปรแกรมประยกต เชนการเปดเวปไซตใดๆ ทมทงขอความ ภาพกราฟฟก มลตมเดย หรอบางเวปไซตอาจจะม จาวาแอปเพลท (Java applet) ซงขอมลเหลานอาจจะแยกกนละไฟลบนเซฟเวอร การดาวโหลดแตละไฟลเหลาน โปรแกรมบราวเซอรจะตองท าการเปดเซสชนแยกกนคนละเซสชนเพอท าการเปดการสอสารกบเซฟเวอรเพอดาวโหลดแตละไฟล แลวแสดงผลในบราวเซอรทก าลงเรยกใชงานและเมอดาวโหลดไฟลใดเสรจเรยบรอยกจะปดเซสชนนนๆ

2) ซงโครไนเตชน (Synchronization) เปนการเพมจดตรวจสอบ โดยแทรกลงไปในขอมล เพอใชส าหรบกตรวจสอบขอมลทอาจจะขาดหายไปในระหวางการสงขอมลไปแลวจ านวนหนง เชนสมมตมการสงขอมลกน 1000 ตวอกษร โดยจะมการก าหนดจดตรวจสอบหลงการสงขอมลทกๆ 100 ตวอกษร เพอรบประกนวาอกฝงรบยงคงรบขอมลนนไดถกตอง หากเกดปญหาการสงขอมลอกษรตวท 650 กจะมการสงขอมลใหใหมอกครงเฉพาะอกษรตวท 601 – 700 เทานน โดยไมจ าเปนตองสงขอมลอกษรตวท 1 – 600 อกครง ท าใหระบบการสงขอมลมความฉลาดมากยงขน ลดจ านวนการสงขอมลทไมเกดความเสยหายซ าๆ ท าใหสามารถรบขอมลไดตอเนองโดยทไมตองเรมใหมตงแตตน http://www.skcc.ac.th/elearning/network/?p=18

4.3.6 ชนสอพรเซนเตชน ชนสอสารพรเซนเตชนเปนชนสอสารท 6 ของแบบจ าลองโอเอสไอ มหนาทเตรยมขอมล

ดวยการบบอดขอมล การเขารหสหรอถอดรหสขอมล และการแปลงขอมลของฝงสงและฝงรบใหมรปแบบและความหมายเดยวกน ท าใหการน าเสนอขอมลระหวางฝงสงและฝงรบเปนไปอยางถกตองตรงกน โดยหากเปนฝงสงจะน าขอมลจากชนสอสารแอปพลเคชนมาเขากระบวนการเขารหส แลวท าการบบอดขอมลใหมจ านวนบตขอมลใหนอยลงแลวเพมสวนหวขอมล และสงไปยงชนสอสารเซสชน สวนฝงรบจะรบขอมลจากชนสอสารเซสชนมาท าการขยายจ านวนขอมลกอนการบบอด และท าการถอดรหส แลวถอดสวนหวออกและน าสงไปยงชนแอปพลเคชนตอไป ดงลกษณะในรปท 4.19

แบบจ ำลองเครอขำย 21

H6

H6

รปท 4.19 ลกษณะการท างานของชนสอสารพรเซนเตชนของตวสงและตวรบ ลกษณะการท างานของชนสอสารพรเซนเตชนของทงฝงสงและฝงรบขอมล สามารถสรป

หนาทการท างานไดดงน 1) การแปลขอมล (Translation) เนองจากฝงสงและฝงรบอาจจะมลกษณะของระบบ

ทแตกตางกน ซงชนสอสารพรเซนเตอชนของฝงสงจะตองท าการแปลขอมลใหเปนรหสขอมลกลางทใชรวมกน (Format Common) เพอเปนรหสขอมลมาตรฐาน สวนฝงรบกท าหนาทแปลรหสขอมลทไดมาเปนขอมลในรปแบบของฝงตวรบกอนน าสงขนชนแอปพลเคชนตอไป

2) การเขารหส (Encryption) การสงขอมลผานเครอขายนนจะตองผานอปกรณหลาย ชนด และหลายๆโหนดการเชอมตอ ซงท าใหขอมลเหลานนงายตอการถกท าส าเนาและน าไปใชกอใหเกดความเสยหายตอเจาของขอมลแทจรง ดงนนขอมลกอนทจะถกสงออกไปยงเครอขายนนจะตองไดรบการเขารหสเสยกอนเพอใหขอมลนนๆ ไมสามารถตความไดจากผไมประสงคด ซงเมอขอมลไปถงปลายทางกจะไดรบการถอดรหส (Decryption) เปนขอมลทฝงรบสามารถเขาใจและน าขอมลไปใชไดถกตองตอไป

3) การบบอดขอมล (Compression) ขอมลทสงผานเครอขายนนมปรมาณมากมาย มหาศาล ดงนนเพอการสงขอมลใหมความรวดเรวยงขน นนคอท าใหใหจ านวนบตขอมลมจ านวนนอยลง ซงมวธการคอการบบอดใหขอมลมขนาดนอยลง เปนเทคนคทท าใหไฟลขอมลมขนาดเลกลง ท าใหฝงสงใชเวลาส าหรบการสงขอมลนอยลง สวนฝงรบเมอไดรบขอมลทไดรบการบบอดมา กจะท าการแตกขยายกลบใหมขนาดขอมลทมความสมบรณเหมอนดงเดม ซงมประโยชนมากส าหรบการสงขอมลทมปรมาณมาก และเวลาส าหรบการสงนอยๆ เชน ขอมลชนดมลตมเดยประเภทตางๆ

22 บทท 4

4.3.7 ชนสอสำรแอปพลเคชน ชนสอสารแอปพลเคชน เปนชนสอสารท 7 ของแบบจ าลองโอเอสไอ มหนาทตดตอและ

ใกลชดกบผใชงานโดยตรง ซงมการแสดงผลและการรบขอมลจากผใชงาน หรออาจจะเปนการตดตอระหวางโปรแกรมตางๆดวยกน เชนการเปดบราวเซอรเพอทองเวปไซตตางๆ ดวยโปรโตคอล HTTP หรอการเปดอานอเมลจากเซฟเวอร เปนตน ทงนการน าสงขอมลจากตวสงไปยงตวรบนน ชนสอสารแอปพลเคชนจะมกระบวนขนตอนการสงและรบขอมลจากชนสอสารถดไปดงแสดงในรปท 4.20

H7

H7

รปท 4.20 การสงและรบขอมลของชนสอสารแอปพลเคชนของตวสงและตวรบ

4.4 แบบจ ำลองทซพ/ไอพ แบบจ าลองทซพ/ไอพ (TCP/IP ) มาจากค าวา Transmission Control Protocal /

Internet Protocol หรอเรยกอกอยางวาแบบจ าลองอนเตอรเนต (Internet Model) เปนแบบ จ าลองกระบวนการสอสารขอมลทไดรบการพฒนาขนมากอนแบบจ าลองโอเอสไอ เพอใชส าหรบการแลกเปลยนขอมลบนเครอขายอนเตอรเนต ซงมความคลายกบแบบจ าลองโอเอสไอ เพยงแตแบบจ าลองทซพ/ไอพ ไมเขมงวดการแบงชนการสอสารมากนก ซงแบงไดสองระดบ คอระดบบน และระดบลาง โดยระดบบนจะมโปรโตคอลควบคมการสง (Transmission control Protocol) ท าหนาทแบงขอมลออกเปนสวนยอยๆ ทเรยกวาแพกเกต (Packet) แลวสงไปยงระดบลาง ผานระบบเครอขาย ตางๆ และในฝงรบจะท าหนาทรวบรวมแตละแพกเกตมาประกอบรวมกลบเปนไฟลทมความเหมอนกบตนฉบบ สวนชนระดบลางจะมโปรโตคอลไอพ (Internet protocol) มหนาทจดการเกยวกบการจดการเสนทางทจะเชอมตอไปถงตวรบปลายทาง ซงขอมลแตละแพกเกตทจะสงผานระบบเครอขาย จะมการตรวจสอบเสนทางและตรวจสอบต าแหนงทอยเสยกอนทจะด าเนนการสงขอมลแตละแพกเกตออกไป ทงนทงสองระดบการสอสารทกลาวมาน ประกอบดวยชนการสอสารจ านวน 5 ชนการสอสาร คอ

แบบจ ำลองเครอขำย 23

1) ชนการสอสารฟสคล (Physical Layer) 2) ชนการสอสารดาตาลง (Data Link Layer) 3) ชนการสอสารเนตเวรก (Network Layer) 4) ชนการสอสารทรานสปอรต (Transport Layer) 5) ชนการสอสารแอปพลเคชน (Application Layer) จะเหนวาการแบงชนสอสารระหวางแบบจ าลองทซพ/ไอพ มความคลายกบแบบจ าลอง

โอเอสไอ เพยงแตในชนสอสารแอปพลเคชนของแบบจ าลองทซพ/ไอพ จะเปนการรวมทงชนสอสารเซสชน ชนสอสารพรเซนเตชนและชนสอสารแอปพลเคชนเปนชนสอสารเดยวกน สวนชนสอสารอนๆ ยงคงมความคลายคลงกนกบแบบจ าลองโอเอสไอ ดงลกษณะในรปท 4.21

/

รปท 4.21 การเปรยบเทยบชนการสอสารของแบบจ าลองโอเอสไอและแบบทซพ/ไอพ

ชนสอสารของแบบจ าลองโอเอสไอ จะมการระบหนาทหรอฟงกชนการท างานทชดเจนของแตละชนสอสาร โดยแตละชนจะมโปรโตคอลทท าหนาทตามภาระหนาทของชนนนๆ แยกกนโดยอสระ แตการท างานของโปรโตคอลในแบบจ าลองทซพ/ไอพ จะมการท างานทอาจจะคาบเกยวกนบางชนสอสาร เชนโปรโตคอล HTTP หรอ FTP มการท างานคาบเกยวกน 3 ชนสอสารคอ ทงชนสอสาร แอปพลเคชน ชนสอสารพรเซนเตชนและชนสอสารเซสชน โดยหากน าโปรโตคอลตางๆ บนแบบจ าลองทซพ/ไอพ มาเปรยบเทยบกบการท างานของแบบจ าลองโอเอสไอ มลกษณะดงรปท 4.22

24 บทท 4

รปท 4.22 การเปรยบเทยบโปรโตคอลของทซพ/ไอพกบชนสอสารแบบจ าลองโอเอสไอ

เมอกลาวถงแบบจ าลองทซพ/ไอพ ซงเปนแบบจ าลองทใชงานจรงๆของระบบเครอขายแลวมกจะตองกลาวถงการท างานของโปรโตคอล โดยแตละชนสอสารของฝงสงจะใชโปรโตคอลตางๆด าเนนการกบขอมลทจะสง หากสมมตวามการสงขอมลของเวปไซตผานเบราเซอร กระบวนการจะเรมจากชนสอสารแอปพลเคชนจะใชโปรโตคอล HTTP จากนนขอมลแตละแพกเกตจะถกสงไปยงชนสอสารทรานสปอรต โดยการด าเนนการของชนสอสารทรานสปอรตจะใชโปรโตคอล TCP หอหมและแยกขอมลเปนแตละเซกเมนตแลวสงลงไปยงชนสอสารเนตเวรกตอไป จากนนชนสอสารเนตเวรกจะท าหนาทคนหาเสนทางโดยใชโปรโตคอล IP แลวจะหอหมขอมลในลกษณะดาตาแกรม แลวจงสงลงไปยงชนสอสารดาตาลงเพอเขารหสตรวจสอบขอผดพลาดและหอหมทงหวและทายขอมลใหเปนลกษณะเปนเฟรมขอมล จากนนจงสงลงไปยงชนสอสารฟสคลเพอท าหนาทสงสญญาณผานใหกบสอกลางใหกบระบบเครอขายตอไป โดยแตละชนสอสารจะมลกษณะการใชโปรโตคอลตางๆกบขอมลทรบมาดงในรปท 4.23 สวนดานฝงรบกจะด าเนนการในทางกลบกนดวยโปรโตคอลทเกยวของของแตละชนสอสารและถอดสวนทหอหมขอมลซงเปนสวนหว แลวสงขนไปเปนขอมลใหกบชนสอสารล าดบสงกวาถดๆไป ตามลกษณะการท างานของอปกรณเครอขายแตละประเภท

แบบจ ำลองเครอขำย 25

HTTP

HTTP

HTTP

HTTP

TCP

TCP

TCP

IP

IPEthernet H. Ethernet T.

Ethernet Frame

TCP Segment

IP Datagram

รปท 4.23 ลกษณะการสงขอมลและโปรโตคอลของแบบจ าลองทซพ/ไอพ

4.4.1 ชนสอสำรแอปพลเคชน ชนสอสารแอปพลเคชน ของแบบจ าลองทซพ/ไอพ เปนชนสอสารทใกลชดกบผใช ซง

อาจเปนโปรแกรมประยกตตางๆทจะใชโปรโตคอลทเกยวของกบ การทองเวปไซต การสงไฟล การสงขอความ หรอสงอเมล ซงมโปรโตคอลมาตรฐานรองรบโดยทไมตองเขยนฟงกชนหรอโปรแกรมเฉพาะขนมา โดยมตวอยางโปรโตคอลสนบสนนการใชงานดงน

1) โปรโตคอลเอสเอมทพ (SMTP : Simple Mail Transfer Protocol) เปนโปรโตคอลทใชก าหนดใหเครองลกขายและเซรฟเวอรรบสงขอมลผานเครอขายอนเตอรเนต

2) โปรโตคอลเอสททพ (HTTP : Hypertext Transfer Protocol) เปนโปรโตคอลทใชส าหรบการเขาถงหรอการสงขอมลเกยวกบเวปไซตของโปรแกรมเบราเซอร

3) โปรโตคอลเอฟทพ (FTP : File Transfer Protocol) เปนโปรโตคอลทใชรบสงไฟลขอมลกบเซฟเวอร

4) โปรโตคอลเทลเนต (TELNET : Telecommunication Network) เปนโปรโตคอลส าหรบการเชอมตอกบระบบเครอขายระยะไกล เพอการเขาใชทรพยากร หรอการบรหารจดการในเครอขาย ซงการเขาเครอขายตองมการปอน ชอผใชและรหสผานเพอท าการลอกอน (Login)

5) โปรโตคอลดเอนเอส (DNS : Domain Name System) เปนโปรโตคอลทใชส าหรบการแปลงชอโดเมนของเวปไซตตางๆใหเปนหมายเลขไอพ เนองจากต าแหนงของโฮสตบนเครอขายอนเตอรเนตจะอยในลกษณะของหมายเลขไอพ แตการใชงานจะยงยากในการจดจ าตวเลข จงไดมการใชเปนชอโดเมนของโฮสตนน แลวจงใชโปรโตคอลดเอนเอส ท าหนาทแปลงชอโดเมนของเวปไซตใหเปนหมายเลขไอพ

26 บทท 4

4.4.2 ชนสอสำรทรำนสปอรต ชนสอสารทรานสปอรตของแบบจ าลองทซพ/ไอพ มหนาทน าขอมลจากชนสอสาร

แอปพลเคชนมาแยกเปนแพกเกตยอยๆ และก าหนดล าดบหมายเลขแตละแพกเกต เพอใชส าหรบการเรยงล าดบการสง และการเรยงล าดบของฝงรบ นอกจากนยงท าหนาทก าหนดแลขหมายต าแหนงของพอรต (Port Address) เพอใชเปนชองทางในการสงขอมลใหกบชนแอปพลประยกตของฝงรบไดถกตอง เนองจากโปรแกรมประยกตแตละตวมการก าหนดเลขหมายพอรตทแตกตางกน หากฝงรบมการใชโปรแกรมประยกตหลายๆตวในเวลาเดยวกนจะท าใหสามารถน าขอมลนนสงใหกบชนสอสารแอปพลเคชนของโปรแกรมประยกตไดถกตองบ เชนหากมการใชโปรแกรมเบราเซอรเขาถงเวปไซตของเซฟเวอรตางๆ กจะมการสงขอมลผานทางพอรตหมายเลข 80 แตหากใชโปรแกรมสนทนาเชน Line ขอมลของตวสงจะสงผานพอรตหมายเลข 446 และดานตวรบจะผานทางพอรตหมายเลข 49317 เปนตน โดยตวอยางหมายเลขพอรตมาตรทใชกนทวไปดงตาราง 1

ตารางท 1 หมายเลขพอรตมาตรฐานของโปรโตคอลตางๆ

หมำยเลขพอรต โปรโตคอล กำรใชงำน 21 FTP การโอนยายไฟล 23 TELNET การลอกอนควบคมระยะไกล 25 SMTP อเมล 69 TFTP 79 Finger 80 HTTP การใชอนเตอรเนต 110 POP-3 การดาวนโหลดอเมล

ชนสอสารทรานสปอรตมโปรโตคอลหลกๆ ส าหรบด าเนนการกบขอมลจ านวน 2

โปรโตคอล คอ โปรโตคอล TCP และ UDP โดยแตละโปรโตคอลมลกษณะการท างานดงน 1) โปรโตคอล TCP (Transmission Control Protocol) เปนโปรโตคอลทม

กระบวนการสรางเสนทางจากฝงสงและฝงรบ โดยเชอมโยงเสนทางผานอปกรณเครอขายแตละประเภทใหเรยบรอยกอนการสงขอมล ซงเรยกวาคอนเนกชนโอเรยนเตด (Connection Oriented) ซงมการรบประกนวาขอมลไปถงปลายทางแนนอน เนองจากไดจองและสรางเสนทางและก าหนดความเรวของแบนดวธ ส าหรบการสงขอมลไวเรยบรอยแลว จากนนจงจะล าเลยงขอมลจากตนทางไปยงปลายทางผานอปกรณเครอขายตางๆ หากการสรางเสนทางระหวางตวสงและตวรบยงไมเรยบรอย

แบบจ ำลองเครอขำย 27

จะไมมการสงขอมล นอกจากนยงมกระบวนการตรวจสอบวาขอมลไปถงผรบหรอไม จะมการสงใหมเมอขอมลเกดการสญหาย และการตรวจสอบการมาซ าซอนของขอมลทฝงตวรบ และเมอรบสงขอมลกนเสรจสนกจะยกเลกหรอปดการสรางเสนทาง เพอใหผใชรายอนๆไดใชอปกรณของเครอขายตอไป มลกษณะการสอสารระหวางฝงสงและฝงรบดงลกษณะในรปท 4.24 โดยโปรโตคอลบนชนสอสารแอปพลเคชนทใชโปรโตคอล TCP เพอสรางเสนทางกนโอนถายขอมล เชน โปรโตคอล FTP ซงจ ามลกษณะการสรางเสนทางเชอมโยงผานเครอขายใหเรยบรอยกอนการถายโอนไฟลขอมล ท าใหการถายโอนขอมลมความรวดเรว และมการรบประกนวาขอมลไมมการสญหาย เปนตน

2) โปรโตคอล UDP (User Datagram Protocol) เปนโปรโตคอลทตรงขามกบ

โปรโตคอล TCP คอไมมการสรางเสนทางส าหรบการสงขอมลระหวางตวสงและตวรบ แตจะใหมการสงขอมลโดยทนท โดยใหอปกรณเครอขายตวถดไปหรอเราเตอรท าหนาทเลอกสงตอไปยงเลขหมายเครอขายใด เปนการสงตอๆ กนไปผานอปกรณเครอขายตางๆ จนขอมลทสงออกไปถงตวรบปลายทาง ซงจะไมรบประกนวาขอมลไปถงตวรบปลายทางหรอไม หากแพกเกตขอมลใดหายไปกสามารถรองขอใหสงใหม แตมขอดคอการสงขอมลอยางรวดเรวทนท ไมตองรอขนตอนการเชอมตอของเครอขาย เหมาะสมส าหรบไฟลขอมลแบบทบางสวนขาดหายไปบางกไมเปนปญหา เชนการทองเวป การสงขอมลประเภทมลมเดยตางๆทเปนการเปดใชแบบออนไลน เปนตน

4.4.3 ชนสอสำรเนตเวรก ชนสอสารเนตเวรกของแบบจ าลองทซพ/ไอพ มหนาทคนหาและเลอกเสนทางท

เหมาะสมส าหรบการสงขอมลซงอยในรปแบบแพกเกตดาตาแกรม ไปยงอปกรณเครอขายตางๆ เชนเราเตอร เพอน าสงไปยงผรบปลายทาง ลกษณะการสงแพกเกตขอมลนนไมไดสรางการเชอมตอเสนทางกอนสงแตอยางใด ไมรบประกนการสงขอมลไปถงผรบปลายทางหรอไม โดยการรบประกนหรอการตรวจสอบจ านวนของแพกเกตขอมลจะเปนหนาทของชนสอสารทรานสปอรต โดยโปรโตคอลตางๆ ทใชในชนสอสารเนตเวรก เชน โปรโตคอล IP, ARP, RARP, ICMP และ IGMP ซงโปรโตคอล IP จะเปนโปรโตคอลหลกส าหรบการสอสารขอมลไปยงตวรบปลายทาง

4.4.4 ชนสอสำรดำตำลง ชนสอสารดาตาลงของแบบจ าลองทซพ/ไอพ มหนาทน าขอมลจากชนเนตเวรกมาเพมขอมลในสวนหวและเพมรหสตรวจสอบความผดพลาดจากการสงขอมลทสวนหางของขอมลคลายกบการท างานของแบบจ าลองโอเอสไอ โดยจะมโปรโตคอลมาตรฐานตางๆทสนบสนนการหนาทของชนสอสารดาตาลง เชนโปรโตคอลอเทอรเนต (Ethernet Protocol) โทเคนรง (Token Ring) เปนตน

28 บทท 4

4.4.5 ชนสอสำรฟสคล ชนสอสารฟสคลของแบบจ าลองทซพ/ไอพ มหนาทแปลงขอมลเปนสญญาณ ในรปแบบ

แรงดนไฟฟา แสง หรอคลนวทย ผานตวกลางน าสญญาณไปยงอปกรณตวรบถดไป ซงมลกษณะการท างานเหมอนกบชนสอสารฟสคลของแบบจ าลองโอเอสไอเชนเดยวกน

4.5 โปรโตคอล โปรโตคอล คอขอตกลง หรอกฏเกณฑของกระบวนการสอสาร ทถกก าหนดขนมาใชรวมกนระหวางตวสงและตวรบ ท าใหทงตวสงและตวรบสามารถรบสงและตรวจสอบขอมลไดอยางถกตองสมบรณ แตละชนสอสารจะมโปรโตคอลทมลกษณะแตกตางกนไปของแตละชน โดยมโปรโตคอลทใชกนอยางแพรหลายดงน 4.5.1 โปรโตคอล TCP โปรโตคอล TCP (Transmission Control Protocol) เปนโปรโตคอลทท างานอยบนชนสอสารทรานสปอรต มหนาทจดแบงขอมลใหมขนาดพอเหมาะทจะสงผานระบบเครอขายโดยเรยกชดขอมลเปนเซกเมนต แตละเซกเมนตจะมการก าหนดเลขหมายใหแตละเซกเมนตเพอจดล าดบการสง และกอนการสงขอมลผานระบบเครอขายจะมการสรางเสนทางใหแลวเสรจ จงจะด าเนนการสงขอมลภายในแตละเซกเมนตมขนาด 65,495 ไบตและมสวนหวของแตละเซกเมนตมขนาด 20 ไบตซงมสวนประกอบตางๆดงรปท 4.26 และมรายละเอยดดงน

รปท 4.26 รปแบบแพกเกตขอมลของโปรโตคอล TCP

แบบจ ำลองเครอขำย 29

- Source Port มขนาด 2 ไบต เปนสวนทระบต าแหนงเลขหมายพอรตของโปรแกรมประยกตแตละประเภทจากตวสง - Destination Port มขนาด 2 ไบต เปนสวนระบต าแหนงเลขหมายพอรตของโปรแกรมประยกตแตละประเภทของตวรบ - Sequence Number มขนาด 4 ไบต ส าหรบการระบล าดบของไบตแรกของการเรมตนสงขอมลเมอมการเชอมตอ - Acknowledgment Number มขนาด 4 ไบต ส าหรบการระบล าดบต าแหนงของไบตถดไปทรองขอ หรอตอบกลบใหสงขอมล - Data Offset มขนาด 4 บต ส าหรบบอกจดเรมตนของแตละเซกเมนต - Reserved มขนาด 4 บต สงวนไวส าหรบในอนาคต โดยคาปกตจะเปนลอจก 0 เสมอ - Window มขนาด 2 ไบต ส าหรบการบอกจ านวนไบตทสงมา ซงทกๆเซกเมนตนนตวรบจะมการแจงจ านวนขอมลทสามารถรบไดใหตวสงทราบ ท าใหตวสงจะไมสงจ านวนขอมลทมากกวาความสามารถรบขอมลของตวรบ - Checksum มขนาด 2 ไบตส าหรบการตรวจสอบขอผดพลาดของการรบสงแตละเซกเมนต 4.5.2 โปรโตคอล IP โปรดตคอล IP (IP Protocol) มาจากค าวา Internet Protocol เปนโปรโตคอลส าคญทใชงานอยในชนสอสารเนตเวรก ซงมหนาทก าหนดเลขหมายไอพของตวรบขอมล มกระบวนการท างานแบบคอนเนกชนเลสทสงแพกเกตขอมลทนทโดยไมตองสรางเสนทาง โดยจะท าการสงแพกเกตขอมล หรอเรยกวา ดาตาแกรม (Datagram) ไปยงปลายทางดวยเลขหมายไอพ ซงแตละแพกเกตมความจไดสงสด 65,536 ไบต ประกอบดวย 2 สวนหลกๆ คอ สวนหว และสวนขอมล ทงนสวนหวของแพกเกตจะอยทต าแหนง 20 ถง 60 ซงเปนองคประกอบและคณสมบตตางๆของแพกเกตขอมล และตงแตต าแหนงท 61 เปนตนไปเปนสวนของขอมลในแตละแพกเกต ดงแสดงในรปท 4.27

รปท 4.27 แบบแพกเกตขอมลของโปรโตคอล IP

30 บทท 4

องคประกอบสวนหวของแพกเกตขอมลของโปรโตคอลไอพ มรายละเอยดดงน

- VERSION หมายถงเวอรชนของ IP โพรโตคอล มจ านวน 4 บต ใชส าหรบบตรวจสอบเวอร ชนรระหวางตวสงและตวรบ เพอปองกนความผดพลาดของการน าสงแพกเกต โดยกระบวนการจะมการตรวจสอบเวอรชนของแพกเกตทไดรบมากอนเปนอนดบแรก หากเวอรชนมความแตกตางไปจากทก าหนดของซอฟแวร กจะท าการปฏเสธแพกเกตขอมลนน

- Length (HKEN) มขนาด 4 บตส าหรบบอกความยาวของสวนหวโดยตวเลขจะเปลยนแปลง ตงแต 0101 – 1111 ซงการเปลยแปลงแตละคาจะหมายถงความยาวเพมหรอลดเปนจ านวน 4 ไบต จงตรงกบความยาวของสวนหวทมขนาดตงแต 20 ไบต ถง 60 ไบต

- Type of Service มขนาด 1 ไบต ส าหรบบอกประเภทการสงขอมล ความนาเชอถอ คา หนวงเวลาของตวสง

- Total Length มขนาด 2 ไบตส าหรบระบความยาวของแพกเกต ซงแตละแพกเกตจะมความ ยาวไดสงสด 65,535 ไบต

- Identification มขนาด 2 ไบตส าหรบการกระจายหรอแตกขอมลออกเปนแพกเกตเลกๆ (Fragmentation) เนองจากมการสงผานไปยงเครอขายตางชนดกน แตละแพกเกตทแตกขอมลไปจะถกก าหนดล าดบเลขหมายในสวนน

- Flags มขนาด 3 บตส าหรบก าหนดวาแพกเกตทสงไปนสามารถแตกขอมลยอยไดหรอไม - Time To Live (TTL) มขนาด 1 ไบตส าหรบก าหนดระยะเวลาสงสดทแพกเกตนนสามารถ

อยในเครอขายไดนานสดเทาใด หากเลยก าหนดเวลาดงกลาวแพกเกตนนๆ จะถกลบออกจากการสงขอมลของเครอขาย ซงจะเปนเสมอนการก าหนดอายของแตละแพกเกต ซงหากแพกเกตใดหมดอายหรอหมดเวลาเสยกอนจะถงตวรบปลายทาง กจะมการแจงใหตวสงทราบ

- Protocol มขนาด 1 ไบต ส าหรบระบชนดของโปรโตคอล เชนโปรโตคอล TCP, UDP, ICMP เปนตน

- Header Checksum มขนาด 2 ไบตส าหรบการตรวจสอบขอผดพลาดเฉพาะขอมลของสวน หว (ไมรวมสวนของขอมลของแพกเกต)

- Source Address มขนาด 4 ไบตส าหรบหมายเลขไอพของตวสง - Destination Address มขนาด 4 ไบตส าหรบหมายเลขไอพของตวรบ

4.5.3โปรโตคอล UDP โปรโตคอล UDP (User Datagram Protocol) เปนโปรโตคอลทท างานอยบนชนสอสาร

แบบจ ำลองเครอขำย 31

ทรานสปอรต จะท าการสงแพกเกตขอมลโดยทนทโดยมตองมการสรางเสนทางของเครอขายกอน ดงนนเมอมขอมลทจะตองสงกจะด าเนนการแตกเปนแพกเกตแลวสงโดยทนท โดยไมไดรบประกนวาแพกเกตจะไปถงตวรบปลายทางหรอไม จงเปนโปรโตคอลทมความนาเชอต า โดยแตละแพกเกตมสวนประกอบดงลกษณะในรปท 4.28 แตละสวนมคณสมบตและหนาทดงน

รปท 4.28 แบบแพกเกตขอมลของโปรโตคอล UDP

- Source Port Address มขนาด 2 ไบตส าหรบหมายเลขพอรตของโปรแกรมประยกต ของตวสง

- Destination Port Address มขนาด 2 ไบตส าหรบหมายเลขพอรตของโปรแกรมประยกต ของตวรบ

- Total Length มขนาด 2 ไบตส าหรบการระบความยาวหรอจ านวนไบตของแพกเกต - Checksum มขนาด 2 ไบตส าหรบใชตรวจสอบขอผดพลาดของการสงขอมล

4.5.4 โปรโตคอล SCTP โปรโตคอล SCTP (Stream Control Transmission Protocol) เปนโปรโตคอลใหม ท

ท างานบนชนสอสารทราสปอรต ซงพฒนาจากพนฐานของโปรโตคอล TCP และ UDP โดยน าขอดตางๆมารวมอยโปรโตคอล SCTP ท าใหการสงขอมลมความนาเชอถอคอนขางสง การสงขอมลจะมกระบวนการคอนเนกชนโอเรยนเตดเพอเชอมตอหรอสรางเสนทางกอนสงขอมลคลายๆกบโปรโตคอล TCP และสามารถน าสงขอมลไปยงปลายทางไดหลายเสนทาง (Multiple Paths) และหลายๆสตรม (Multiple Streams) ไดพรอมๆกน โดยเสนทางทถกสรางขนมานนจะถกดแลและรกษาการเชอมตอ จนกระทงการสงขอมลแลวเสรจจงจะยตการเชอมตอ โดยโปรแกรมประยกตทใชโปรโตคอล SCTP เชน VoIP (Voice over IP) หรอมลตมเดย วดโอประเภทตางๆ เพอการน าสงขอมลทตองการ

32 บทท 4

ความเรวและตอเนองในการน าสงขอมล โปรโตคอล SCTP มลกษณะการท างานคลายกบโปรโตคอล TCP แตมคณสมบตทแตกตางเพอแกปญหาจากโปรโตคอล TCP ไดแก

1) การส ารองเสนทาง (Multiple Homing) เปนกระบวนการสรางทงเสนทางหลก (Primary path) และเสนทางส ารอง (Redundant link) ขนมาพรอมๆกน กรณเสนทางหลกเกดความเสยหายไมสามารถสงขอมลหรอมการหนวงเวลามากขน กจะเปลยนไปใชเสนทางส ารองไดโดยทนท ดงลกษณะในรปท 4.29

รปท 4.29 การสรางเสนทางเสนทางส ารองของโปรโตคอล SCTP

2) การสงขอมลหลากหลายสตรม (multiple Stream) ปกตการเชอมตอของ โปรโตคอล TCP ระหวางตวรบและตวสงจะเปดการเชอมตอระหวางกนเพยงสตรยมเดยวเทานน แตโปรโตคอล SCTP จะมการเปดไวหลายๆการเชอมตอท าใหการสงขอมลระหวางกนมหลายสตรมคขนานกนไป มผลท าใหการสงขอมลไดรวดเรวยงขน ดงมลกษณะดงรปท 4.30

รปท 4.30 การเชอตอหลายสตรมของโปรโตคอล SCTP

แบบจ ำลองเครอขำย 33

แตละแพกเกตขอมลของโปรโตคอล SCTP บนชนสอสารทรานสปอรตจะถกสงลงมาใหชนสอสารเนตเวรกด าเนนการตอไปนน จะมรปแบบและและสวนประกอบ ดงในรปท 4.31 แตละสวนจะมคณสมบตและหนาทดงตอไปน

รปท 4.31 รปแบบแพกเกตขอมลของโปรโตคอล SCTP

- Source Port Address มขนาด 2 ไบต ส าหรบการระบหมายเลขพอรตของโปรแกรม ประยกตของตวสง

- Destination Port Address มขนาด 2 ไบต ส าหรบการระบหมายเลขพอรตของโปรแกรม ประยกตของตวรบ

- Verification tag แทกการตรวจสอบ - Checksum ส าหรบตรวจสอบขอผดพลาดของแพกเกต

34 บทท 4

แบบฝกหดทำยบท

1. แบบจ าลองโอเอสไอ มชนสอสารกชน อะไรบาง 2. การสรางแบบจ าลองโอเอสไอมขอดอยางไร 3. การสอสารขอมลระหวางตวสงและตวรบดวยแบบจ าลองโอเอสไอเปนอยางไร 4. จงอธบายหลกการของการเอนแคปซลและดแคปซลของแบบจ าลองโอเอสไอเปนอยางไร 5. การเพมสวนหางของขอมล เกดขนทชนสอสารใด 6. เฮดเดอรและเทรลเลอร คออะไร ถกเพมเขาไปท าใม อยางไร 7. ชนสอสารเซสชนของแบบจ าลองโอเอส มวธการตรวจสอบความผดพลาดการรบสง

ขอมลอยางไร อธบาย 8. การท างานแบบ UDP และ TCP แตกตางกนอยางไร 9. การสอสารแบบคอนเนกชนและคอนเนกชนเลส หมายถงอะไร อธบาย 10. ชนสอสารแบบจ าลองทซพ แตกตางจากแบบจ าลองโอเอสอยางไร

แบบจ ำลองเครอขำย 35