Embed Size (px)
Citation preview
บทนำ
ตวตกใหญตรงหนาทเคยโออา สวยงามจนเลองลอไปไกลดวย ฝมอนายชางอตาลประจำราชสำนกในสมยนน บดนเปลยนแปลงไปเสยจน
แทบไมเหนเคาเดม
เหนไดจากสนามหญาสเขยวขจทกลายเปนพงหญาคารกชฏ สระบว
นอยใหญทเคยมบวหลากสบานไสวชวนมอง กลายเปนบงตมเตมไปดวย
ดอกสมวงออนของผกตบชวาขนงอกงามแทน
สทฉาบไวบนผนงหลดลอนเหนเปนรอยกระดำกระดาง หนาตาง
บานเกลดไมทาสขาวสะอาดเตมไปดวยฝนดำหลดหอยรองแรงจนนากลว
หลดรวงลงพนดน บนไดหนออนโคงดานหนาซงเคยถกแอบเรยกเลนๆ
ลบหลงวาบนไดเกยรตยศนนเตมไปดวยคราบตะไครจนไมเหนพนเดม
สวนกระถางเขามอและไมดดทจำไดมครบถวนทงเกาแบบตามตำราไทย
โบราณกหายไปจนเกลยง เชนเดยวกบกระถางกระเบองเคลอบลวดลาย
สวยงามจากเมองจนทปลกกหลาบดอกโตสชมพออนและเคยตงเรยงบน
สองขางบนไดกไมมเหลอใหเหนในคลองสายตา
8 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
สำหรบคนทเพงเคยเหนสถานทแหงนเปนครงแรก กคงไมรสกอะไร
มากนก เพราะตกตรงหนานนแทบจะไมตางจากตกเกาเจยนพงอายรอย
กวาปหลงหนงในบรรดาตกโบราณนบรอยแหงทวเมองไทยทเจาของ
ไมสามารถจายคาทะนบำรงดแลได ทวาคนทเคยผกพนกบสถานทแหงน
มาชานานอยางสตรชรารางเลกบางทเพงกาวลงจากรถเกงคนใหญนน
ยอมเกดความสะเทอนใจใหญหลวงทแมแตเจาตวกคดไมถงเชนกน
บนไดหนออนโคงนน เธอเคยถกสงหามใช...แตในทสดกเปนฝาย
สงหามคนอนแทน
เธอเคยเหนคนทไมคดฝนวาจะมวนไดเจอกนอกแลว ตอนชะโงก
หนาออกมาจากหนาตางบานเกลดไมบานนนในวนสำคญทสดของชวต
และเคยไตกงตนปบใหญทขนขางตกเลกลงไปเพยงเพอบอกลาใคร
คนหนง
นกไดเพยงเทานนบรรดาลกหลานทแยกยายไปสำรวจโดยรอบ
กทยอยกนกลบมา มหลานสาวนำทพมากอน
“จากนไปจนถงศาลารมนำ ธารไมเหนใครสกคนเลยคะคณยาย
บนไดทานำกมแผนไมตอกปดตายเอาไว”
หญงสาวรางผอมสงผวสนำผงเจอดวยนำนมในวยยสบกวาป
รายงานหลงจากทงเดนแกมวงไปสำรวจบรเวณโดยรอบดวยความอยากร
อยากเหนตามวสยคนทำงานสายขาว ขณะทบตรสาวคนโตกบบตรชาย
ซงมอายแกออนกวากนเพยงสามปเศษ เดนออกมาจากในตวตกใหญ
ตรงหนาพอด
“ขางในนนดทาจะไมมคนอยมานานแลวคะคณแม แถมไมม
ขาวของเหลอแมแตชนเดยว กระทงลกบดประตหองยงโดนถอดออก
เชอเขาเลย” ปทมาศวรรยบอก หางเสยงฉนระคนออนใจ
“ลกบดทำจากแกวเจยระไนของชวาสรอฟกทคณตาเคยเลาใหธาร
ฟงนะหรอคะ”
อ ม า ร ก า ร 9
ธาดากสมาตาโต คงเคยไดยนเรองความโออาหรหราของสถานท
แหงนมาบาง เวลาทสามของเธออารมณด แลวถายทอดอดตบางสวน
ทรมาจากเธอใหหลานสาวทเปนเสมอนแกวตาดวงใจฟง
“อยาวาแตลกบดแกวเจยระไนเลย ขนาดลกบดทองเหลองยงไมม
เหลอ ประตกลวงโบแทบจะหมดทกบานเลยละยายธาร” พฤกษตอบ
สรอยสะบนงารดวากระถางลายครามทงหมดกบอางเขามอ และ
ตนไมดดอายรอยกวาปหายไปไหน แตคดไมถงวากระทงลกบดประตกยง
ถกถอดออกไปขายตามรานขายของเกาหรอโรงรบจำนำดวย
แลวเสยงใบไมสายไหวกระทบกนกดงมาเขาห เพราะทงลกทงหลาน
พากนเงยบกรบไปหมด
พวกเขาคงทงสลดและอนาถใจจนพดไมออกกบความทรดโทรม
ของสถานทแหงน สวนสรอยสะบนงานนผานรอนผานหนาวมามาก จะเปน
ความรงเรองหรอตกตำ กเคยลมรสมาหมดแลว จนรดวาทกอยางในโลก
นไมมอะไรหนพนกฎไตรลกษณได
เพยงแตจะเรวหรอชาเทานน
เหมอนพระอาทตยมขน แลวกตก...กอนจะขนใหมวนไปเรอย
ไมมทสนสด
เธอจงหนไปมองบตรสาวพลางบอกเสยงออนโยน
“กเพราะแบบนละ คณพอถงอยากใหหญงตงตวแทนขนมาจดการ
มากกวามาดเอง”
“ปทมรคะ แตกยงอยากเหนทนสกครง”
“เหนแลวรหรอยงวาจะทำยงไง”
ดวงตาฝายนนมองไปยงตวตกอายรวมรอยปเบองหนาอยางครนคด
แลวตอบออกมาชาๆ วา
“ตอนแรกปทมคดวาจะยกทนใหเปนเรอนหอของยายธาร แตคง
ตองเปลยนใจเพราะดทายายธารคงไมคอยไดกลบมาอย เมองไทย
10 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
สกเทาไหร”
“ถงอยกไมเอาหรอกแม ธารกลวผ” หญงสาวแกลงพด
ปทมาศวรรยยมนดๆ ไมตอปากตอคำกบฝายนน แตพดตอดวย
ททาเปนงานเปนการวา
“แตพอมาเหนแบบน เลยอยากขอคดอกหนอย เพราะตกเกาๆ
แบบนหาทไหนไมไดอกแลว จะขายทงพรอมทดนกนาเสยดาย คนซอ
คงรอตกพวกนออกหมด เพราะถาจะปรบปรงใหมกคงใชเงนไมนอย”
“กจรง แตกไมมากจนทำไมไดหรอก”
คนเปนนองชายบอก มองตกขางหนาดวยสายตาสนใจอยางเหน
ไดชดตามนสยคนทรำเรยนมาทางศลปะ
“เธอจะชวยพไดจรงหรอพฤกษ” เสยงคนเปนพสาวถามอยาง
ตนเตน
นองชายพยกหนา
“แตพหญงจะเอาตกนไปทำอะไร”
“ยงไมรเลย ซอมเสรจแลวคอยพดกน อาจทำเปนวลลาสวยๆ
ใหฝรงมาพก หรออาจใหทางภราหมประเชา เพราะเหนทางโนนกำลงมอง
หาททางในกรงเทพฯ สรางสถานทตแหงใหม หรอคณแมวายงไงคะ”
“แลวแตหญงเถอะ เพราะหญงเปนทายาทคนเดยวทมสทธในทผนน
ตามพนยกรรมระบไว”
“แตคณแมกเปน...” บตรสาวขดขน ทวาสรอยสะบนงาสายหนา
นอยๆ เปนเชงใหฝายนนหยดพด
จรงอยวาครงหนงเธอเคยอยากไดใครมในสถานทแหงนเหลอเกน
ถงขนาดอยากใหมรปภาพของเธอประดบอยในทกหองดวยซำ
แตพอไดครอบครองขนมาจรงๆ กลบไมตองการทงรปถายไวแมแตใบเดยว
ซำยงปรารถนาจะฝงกลบความทรงจำทกนาททเกดขนทนใหหายไปจากชวต
เพราะภายใตความโออางดงามประทบใจเมอแรกเหนนน กลบซอนความ
อ ม า ร ก า ร 11
รษยา อาฆาต ชงชงเอาไวอยางนากลว
เมอนกถงตรงนสรอยสะบนงาเลยตอบบตรสาวออกไปดวยเสยง
นมนวลทวาแฝงความเฉยบขาดในท
“แตแมตงใจแลววาจะไมยนมอเขามาของเกยวกบเรองนอก
หญงปทมอยาขดแมเลย”
ทงลก ทงหลาน ไมมใครกลาโตแยงออกมาแมแตคำเดยว
“งนปทมขอไปดรอบๆ อกครงนะคะ อยากรวาจะทำอะไรไดขนาด
ไหน”
คนพดพดจบกหนไปพยกหนาเปนเชงเรยกนองชายกบบตรสาวให
ไปดวยกน เพราะนอกจากตกหลงใหญทฝายนนเขาไปเมอครยงมตกเลก
ทถกปดตายอกสองตกและเรอนพกยาวทางดานหลง ทรอเจาของใหมไป
สำรวจอย
“คณยายไปดวยกนไหมคะ”
“ไมละ ยายจะรออยแถวนละ”
บอกแลวกกวาดสายตาไปรอบๆ อกครงอยางสะทอนใจแตตอง
ชะงกเพราะเสยงบตรชายเรยกขนเสยกอน
“คณแมครบ”
พอหนไปกเหนอกฝายเออมมอไปทางกระเปากางเกงดานหลง ดง
สมดบนทกเลมเทาฝามอ หนาราวนวเศษยนให
“ผมเจอตกอยทชนบน คดวาเปนไดอะร ไมรวาเปนของคณแม
หรอเปลา”
ปลายนวสรอยสะบนงาสนระรกตอนลบไลไปบนสนปกเปอยยย
ของสมดบนทกเลมนน สมดทไมเหนมานานแลว
“เปลา ไมใชของแม” กอนสะอนจกทลำคอเลยตอบเพยงแคนน
แลวกำชบออกไปวา “พวกลกรบไปเถอะ ประเดยวคำลงจะทำอะไรไมได”
พอเหนทงลกและหลานแยกยายกนไป สรอยสะบนงากตดสนใจ
12 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
หาทนงพก ดวยการมงหนาไปทศาลาทานำ
หลายสบปทผานมาทำใหตนลนทมรมนำขยายกงกานสาขาหนาตา
ดแขงแรงมนคงกวาเดม แตเกาอรอบศาลาทานำหกเหลยมผพงไปตาม
กาลเวลาเสยแลว ไดยนเสยงเอยดอาดของไมกระดานลนตอนหยอนกน
ลงนงพกแลวหยบสมดเกาแกเลมนนมาพลกดลวกๆ
ลายมอในนนสวยงามคนตากจรง แตไมใชลายมอเธอ ทวาคนเขยน
ไดบนทกเรองราวทเกยวกบเธอไวไมใชนอย ทงเรองความรก ความแคน
ความรษยา ชงชง จนทำใหสรอยสะบนงาเกอบเอาตวไมรอด และยงม
เรองของเจาของมอแขงแรงคหน งกบหวใจท เตมไปดวยความรก
และเมตตาอยางไมสนสดของเขาปรากฏอยดวย
เมอเหนวาในสมดเลมนมทงเรองท เธอรแลวและไมรอกมาก
เขยนเอาไว สรอยสะบนงาจงตงใจพลกหนากระดาษอานไปทละหนา
พรอมกบรสกเหมอนไดเหนภาพแหงความทรงจำทเกบไวกนลนชกคอยๆ
ผดพรายขนอกครง
ภาพนนสมบรณกวาหลายสบปทผานมา เพราะเปนภาพแหงความ
ทรงจำทมองผานสายตาของเธอและสายตาของคนในราชสกลรวกล
คนนนมดสนทเพราะเปนเดอนแรมแตทองฟาเหนอจงหวด พระนครกลบไมมดวงดาวพรางพราวเหมอนตาขายเพชรเชนเคย ดวยม
แสงสวางเจดจาปรากฏขนแทน
แสงนนเกดจากดวงจนทรกลมโตสเหลองนวลทแขวนลอยอยกลาง
โคงฟา
ดวงจนทรในคนเดอนดบทำใหเดกหญงรางเลกบาง ผวเหลองลออตา
วยประมาณสบสองปยนนงราวกบถกสะกดอยบนหวบนไดไมททอดยาว
ลงสพนดนเบองลาง
เหมอนขาของเธอไดแขงกลายเปนทอนหนไปเสยแลว ขณะทดวงตา
กลมโตกขยายขนดวยความพศวงและเบกกวางมากยงขนเมอกวาดสายตา
ไปรอบๆ แลวพบวาดวงจนทรทเหนในตอนแรกแทจรงคอดวงไฟขนาด
ใหญทมจำนวนกวาสบดวง ทำใหเมองทงเมองสวางจนเกอบเหมอนกลางวน
เลยทเดยว
เมอเธอขยตามองอกครง กเหนวาดวงไฟเหลานนมรมชชพตดอย
๑
14 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ดวย เลยลอยละลองอยกลางอากาศราวกบพระจนทรวนเพญ และถาเดา
ไมผดพวกมนคงถกปลอยลงมาจากทองเครองบนรบขนาดใหญทสงเสยง
ครางกระหมอยเหนอศรษะ เพอทำหนาทเปนตะเกยงสองสวางใหนกบน
บนเครองบนรบเหลานน ปลอยระเบดทำลายเปาหมายไดชดเจนแมนยำ
ยงขน
ทงทรวาภาพตรงหนาเปนความสวยงามทมาพรอมมฤตยอน
โหดราย ทวาเดกหญงกลบไมสามารถถอนสายตาออกมาได และคงจะยน
มองดวงไฟเหลานนตอไปอกนานถาเสยงสญญาณภยทางอากาศไมกรด
ผานโสตประสาทพรอมกระชากรงสตของเธอใหกลบคนมา
แลวตอนนนเองทเดกหญงพบวารอบๆ ตวมเพยงความวางเปลา
ความหนาวยะเยอกแลนเขาจบขวหวใจ มอและเทาเยนเฉยบราวกบ
แชนำมาทงวนเมอคดวาบดา มารดา กบพชาย คงรบรอนลงจากเรอนไป
เสยตงแตตอนแรกทไดยนเสยงเตอนแลว พวกเขาคงคดวาเธอจะตองรบ
ตามไปตดๆ ไมใชมวยนนงเปนหนเพราะภาพประหลาดแปลกตาตรงหนา
เชนน
เทาเลกๆ เปลอยเปลาจงรบซอยลงบนไดไมเกาครำคราไปในอาการ
ทเรยกวากระโจน ทวายงชาไปกวาเสยงกกกองทดงขน
บรม!
ความตกใจทำใหเดกหญงกรดรองอยางขวญเสย และกาวเทาพลาด
จากขนบนไดถดไป เธอหลบตาแนนตอนรางลอยละลวกลางอากาศกอน
หลนลงพนในวนาทตอมา
คดวาจะตองเจบปวดจากแรงกระแทกเสยแลว ทวาสงทรองรบราง
เธออยไมใชบอลางเทาปนซเมนตอยางทคดไวแตกลบเปนรางอบอน
แขงแรงของใครบางคน เมอเงยหนาขน เดกหญงกพบวากำลงจองลก
เขาไปในดวงตาคเรยวรสนำตาลออนทลอมกรอบดวยขนตายาวหนาของ
เดกหนมแปลกหนาซงไมเคยพบมากอน ผวของเขาขาวจดเสยจนเกอบ
อ ม า ร ก า ร 15
เปนเรองแสงทามกลางความสวางจาจากแรงระเบด ขณะเดยวกนเสยงหาว
ทมของฝายนนกดงขนอยางรอนรนแกมวตก พรอมมออนจดทลบสะเปะ-
สะปะไปทวรางเลกบางดวยความหวงใย
“เปนอะไรหรอเปลาหมวย”
“จก”
เดกหญงพมพำพรอมสดปาก ขณะทคนถามผอนลมหายใจคลาย
โลงใจทคนตอบไมไดรบบาดเจบรายแรง กอนจะฉดแขนผอมบางของเธอ
ขนอยางวองไวแลวสงเสยงเฉยบขาดวา
“ลกเรว”
คนถกสงพยกหนารบ แตตองสดปากอกครงหนง เมอพบวาขอเทา
เจบแปลบอยางคาดไมถง
“เปนอะไรอก” ฝายนนหนมาถาม เสยงเขาฉายแววกงวลอยาง
เหนไดชด
“สงสยขอเทาจะแพลง”
เดกหญงตอบกอนสะดงเฮอกเพราะเสยงระเบดดงขนอกครง คราวน
ดเหมอนจะใกลกวาเดม
“เรอบนมาอกแลว” เขาบอก พรอมแหงนหนามองทองฟาอยาง
วาวนใจ แลวตดสนใจในฉบพลน ดวยการทรดตวลงคกเขาแลวหนหลงให
“ขนหลงเฮยเรว”
เดกหญงลงเลกบคำสงนน เธออายสบสองปแลว ถงจะไมไดไว
ผมจกอยางเดกวยเดยวกน ทวากเรยกไดวาใกลวยโกนจกเตมทหรอพด
งายๆ กเกอบจะเปนสาวแลวนนเอง การจะใหขนขหลงเดกหนมแปลกหนา
เลยเปนเรองชวนตะขดตะขวงใจไมนอย
“เรวส เดยวกไดตายกนหมดหรอก” ฝายนนสงเสยงเขม ทำใหคน
ถกสงกลนใจตอบ
“ไมเปนไร ฉนพอเดนได”
16 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
แลวกรบเดนเขยกออกไปทางคนนาหลงบาน แตเหมอนเธอจะ
สาวเทาไมทนใจอกฝาย เพราะกาวออกไปไดไมเกนสามกาว กพบวาถกหว
ขนจากพนจนตวลอยหวอผานอากาศเสยแลว
“วาย!” เธออทานออกมาดวยความตกใจ กอนเงอกำปนทบ
แผนหลงของอกฝายแรงๆ “จะทำอะไรนะ ปลอยฉนนะ”
“เงยบนะ!”
คนตวโตกวาด ขณะแบกเธอขนบาแลววงพรวดๆ เขาไปยงทงนา
หลงบาน พรอมๆ กบทเดกหญงไดยนเสยงระเบดดงขนอกครงหนง แลว
ฝายนนกพาเธอพงลงไปยงคขางบานทลอมรอบไปดวยกอไผ ปกตแลว
คแหงนเปนททครอบครวของเธอใชแทนหลมหลบภย ถงขนาดเอาเสอและ
ฟางขาวมาปรอไวในชวงเดอนหงายทเครองบนชอบมาทงระเบดเสยดวยซำ
ทวาคนนเปนคนเดอนมดแตเครองบนเหลานนกลบไมหยดทงระเบด
อยางเชนเคย ทกคนเลยแตกตนหนกนไปหมด
คนำทแหงผากเพราะรอฝนแรกเลยมเพยงเธอกบเขาแคสองคน
ความหวาดกลวทำใหคนตวเลกกวาจบสาบเสอคนตวโตแนน และ
ซกหนาเขาหาแผนอกแขงตงเหมอนลกนกซกเขาหาไออนจากอกแม กลนดน
และฟางขาวรวยรนเขาจมก ผสมกบกลนเหงอบางๆ ของเดกหนมแปลกหนา
เดกหญงเลยรสกเหมอนในทรวงอกมกลองเพลตรวพรอมกนหลายใบ
ซำเสยงกลองในอกดเหมอนจะดงกวาเสยงระเบดทกกกองเมอครเสยอก
แตแทนทเธอจะหวาดกลวกลบรสกอนใจอยางประหลาด โดยเฉพาะเมอ
ฝามออนจดของอกฝายลบหลงใหอยางปลอบประโลม พรอมเสยงหาว
กระซบทขางหวา
“ไมตองกลวนะ เฮยอยนแลว”
ศรษะเลกผงกรบคำ แตไมโตตอบออกมา ในใจเฝาสงสยวาเดกหนม
แปลกหนาทชวยเธอเอาไวเปนใคร เพราะในละแวกคลองแสนแสบแหงน
มคนจนอยไมมากนก สวนมากจะเปนชาวนาหรอไมกเปนพวกพระนำ
อ ม า ร ก า ร 17
พระยากบคหบดทยายหนภยสงครามมาจากเขตอำเภอชนในเสยละ
มากกวา
แตคนเหลานนไมแทนตววา ‘เฮย’ และเรยกเธอวา ‘หมวย’ แนนอน
ยงกวานนพวกเขาไมตองการของเกยวกบครอบครวของเดกหญงเลย
ดวยซำ
กใครกนเลาจะอยากจะสนทสนมกบพวกลกหลานกบฏอยาง
พวกเธอ
จรงอยวาเหตการณดงกลาวเกดขนนบไดสบเอดปแลว แต
ดเหมอนไมมใครยอมลมเรองนงายๆ โดยเฉพาะเมอปของเธอคอ พลโท
พระยาราชไกรสหสงคราม หรอ ขจร วงศโกสม กบ จก ลกชายคนโตของ
ทาน หรอพนโทพระกำราบศกจำนน ไดเขารวมกบคณะกบานกเมอง
ของพระองคเจาบวรเดชจนเกดการสรบกบฝายรฐบาลอยสองสปดาห
จน`ลงของเธอเสยชวตระหวางการปะทะ และปของเธอตองลภยไปอย
อนโดจน
สวนโกสนบดาของเธอหรอรอยเอกหลวงชยณรงคภกดนนภายหลง
ถกกลาวหาวามสวนพวพนกบการททานผนำประเทศถกลอบทำราย
เธอไมรวาทานทำอยางนนจรงหรอเปลา แตยงจำภาพผบงเกดเกลา
ทซมซานกลบมาบานในคำคนหนงไดตดตา
เนอตวบดาเตมไปดวยรวรอยขดขวน และมบาดแผลฉกรรจ
ทตนขา ทำใหเจบเพอไขขนอยหลายคน ตอนนนพชายกระซบวาบดา
โดนยง ขณะทมารดาไมไดพดอะไร เอาแตกมหนากมตาทำแผลใหสาม
แทนทจะตามหมอพนบานมารกษาอยางทควรจะเปน
เรองนแมแตพวกลาวเวยงจนทนจากบานแถวในละแวกใกลเคยงท
มารบจางทำนาในเขตทดนของบดากยงไมร พวกเขาคดวาโกสนตดไขปา
มาจากการเดนทางครงลาสด
ทวาทกคนในบานกไมไดแกไขความเขาใจผดในขอน โชคดเรองน
18 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
เกดขนกอนสงครามมหาเอเชยบรพาจะอบตขน และตอนนนเขตคลอง
แสนแสบทพวกเธอพกอยยงคงเปนทงนาเปลยว จะพดวาไกลปนเทยง
กไมผดนก เพอนบานทตงบานเรอนใกลทสด กอยหางออกไปอกคงนำ
ซำผใหญบานกแตงงานกบคนรบใชสนทของครอบครวซงตดสอยหอย
ตามมารดามาจากเชยงใหม เรองไขปาทแปลกประหลาดจนลามไปถงขา
ของโกสนเลยไมมใครใสใจมากนก
หลงจากนนอกหลายเดอนตอมาบดาของเธอกถกคนของทางการ
มาตามตวไปในเขตพระนครหลายครง บางครงกหายไปหลายวน ทนาน
ทสดกนเวลาถงสองเดอน เดกหญงมารภายหลงวาทานเปนหนงในผท
รฐบาลลงความเหนวาทำผดคดรายตอแผนดน เลยถกนำไปขงทสนตบาล
ปทมวน เพอสอบปากคำเกยวกบเรองกบฏทเกดขนหลงเปลยนแปลง
การปกครองรวมไปถงการลอบทำรายนายกรฐมนตรทเกดขนหลายครง
แตโกสนกรอดกลบมาได หลงจากนนรางกายผบงเกดเกลากเรม
ออนแอลงเรอยๆ ทานจำกดตวเองอยแตเฉพาะในเขตทดน ยงมพวก
ผลากมากดจากอำเภอชนในพระนครยายมาอยรมคลองแสนแสบมากขน
เทาไร โกสนกยงเกบตวหนกขนเทานน ซำยงสงไมใหเธอกบพชายเขาไป
ของเกยวกบคนพวกนนดวย
พวกท โกสนลงความเหนวา เปนพวกผด ใหม นามสกลเกด
เมอวานซน หรอมฉะนนกเปนพวกขนนางหวสมยกบเจกอวดรวย
สงสยเหลอเกนวาถาผบงเกดเกลารวาคนนบตรสาวถกบตรชาย
เจกอวดรวยคนหนงชวยชวตเอาไว ทานจะวาอยางไร
แลวความคดของเธอกถกขดจงหวะดวยเสยงทองรองดง
สำหรบเดกหญงแลว เสยงนนดงพอๆ กบเสยงระเบดททงในเขต
พระนครเลยทเดยว และคนทเธอนงองแอบอยกคงไดยนดวยเหมอนกน
เพราะเขากมหนาลงมาหาเธอแทบจะทนท
“หวหรอ”
อ ม า ร ก า ร 19
“เปลา” ตอบทงๆ ทแกมรอนผาว แลวรบหลบตาหนสายตาคมกรบ
ของอกฝาย
ไมตองการสบตาฝายนน จะไดไมตองถกตงคำถามทชวนอดอดใจ
อก
แลวเดกหญงกผลอยหลบไปในทสด มารสกตวอกท เมอรางกาย
คลายถกโยนเปนจงหวะ และพอปรอตาขนกพบวาเรอนไมหลงใหญของ
บดาตงอยตรงหนาทามกลางแสงสวางของรงอรณทสองใหเหนบรเวณโดย
รอบอยางเลอนราง
เดกหนมแปลกหนาคงอมเธอกลบมาสงทบานหลงจากท เขา
แนใจวาเครองบนรบเหลานนบนจากไปหมดแลว
ใบหนาขาวจดแตไมจดตาอยางลกคนจนทวไปเพราะมไรเคราเขยวๆ
ทขางแกมและเหนอเรยวปาก กมลงมองเธออยางเอนด ทำใหเดกหญง
เพงเหนวาจมกฝายนนโดงขนสนแขงแรงรบกบปลายงมนดๆ คลายจมก
เหยยว ขณะควของเขาหนาเปนสดำขลบและตวดสขมบ เหมอนใครแกลง
ตวดพกนขนเฉยง รมฝปากกวางไดรปอยางคนใจดคลยมนดๆ ทามกลาง
แสงสเงนสทองของเชาวนใหม เมอไดยนเธอสงเสยงหาวออกมาเบาๆ
“ถงบานแลว”
ฝายนนบอก กอนปลอยเธอลงจากออมแขนใหยนอยใตซมกระดงงา
แลวขบรมฝปากคลายครนคด ขณะทอดสายตาขนไปบนเรอนไมหลงใหญ
ทยกพนสงทางดานหลง จากนนถงอทานออกมาวา
“อพโธ! นกแลวไมผด วานตองเปนบานสาละแนๆ”
“พมธระอะไรกบคณพ”
เดกหญงถามกอนปดปากหาว ทำใหรอยยมกวางผดขนบนใบหนา
ขาวเหมอนหยกสลกอกครง คราวนสายตาของเขาทอดมองมาทเธออยาง
พจารณามากขน และไมไดตอบคำถามนน ทวากลบตงคำถามขนเสยเอง
“เธอเปนนองสาวของสาละหรอ”
20 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
“จะ”
“มนา รปรางหนาตาไมผดกนเลย” ฝายนนวจารณ กอนพดตอวา
“งนเฮยฝากเงนนใหเขาดวย บอกเขาวาเปนเงนทเขาจะมาตกขาวกบเฮย”
พดจบกลวงเขาไปในกระเปากางเกงขายาวทสวมอย แลวหยบ
ธนบตรใบละยสบบาทฟอนหนงมายดใสมอเธอวองไว ขณะทเดกหญง
ยงคงจบตนชนปลายไมถก
รแตวาการตกขาวทวาคอการทสาละพชายของเธอไปขอยมเงน
อกฝายมากอน พอเกบเกยวในนาเสรจกจะใชหนดวยขาวเปลอกตาม
จำนวนทตกลงเอาไว
แต...
การไปตกขาวครงน บดารหรอยง
เดกหญงครนคดเลยไมทนไดกลาวขอบคณหรอลำลาอกฝาย มา
รสกตวอกทกไดยนเสยงหาวทมบอกลาแววๆ วา
“ไปกอนนะหมวย”
พยกหนารบ คอยตาสวางขนมาบาง พลนนกอะไรอยางหนงขนมาได
เลยรบตะโกนถามอกฝายออกไป
“เดยว...พชออะไรนะ”
เสยงถามของเธอทำใหรางสงเกงกางของฝายนนชะงกไปนดหนง
กอนตอบวา
“เทยน...เทยน แซล แลวหมวยละ” ดวงตาเรยวรของคนถามหนมา
มองอยางสนใจ
เดกหญงกระแอมในลำคอนดหนง เพราะรมาตงแตจำความไดแลว
วาเธอแตกตางจากเดกหญงคนอนๆ ในละแวกคลองแสนแสบแหงน
มากนก
เรมกนตงแตทรงผมเลยทเดยว จรงอยทเดกหญงในแถบนไมคอย
มใครเกลาผมจกอยางในแผนดนกอนกนแลว ทวากหาคนทไวผมยาวถง
อ ม า ร ก า ร 21
กลางหลงแลวทำมวยมนไวกลางศรษะลอมดวยพวงมาลยดอกเขยว
กระแตหรอดอกมะลอยางทมารดาทำใหไมไดสกคนเดยว เพราะเดกหญง
แถวนถาไมตดผมบอบสนแคตงห กปลอยผมยาวกะรงกะรงประบากน
แทบทงสน
ตอมากคงเปนเรองเครองแตงกาย เพราะถงจะมคำสงจากหลวงทาน
ใหเลกนงโจงกระเบนมาสองสามปแลว แตดๆ ไปในละแวกคลองแหงน
กมแคพวกลาวเวยงจนทนทบานแถวและเธอกบแมเทานนทนงผาซนยาว
กรอมเทา ทงยงเปนผาซนตนจกทมสสนลวดลายสวยงามผดจากหญงอน
ในละแวกน เพราะผาถงของชาวบานทวไปมกเปนสพนและไมมลวดลาย
เชนน และผหญงเหลานนจะนงผาถงกเฉพาะเวลาเขาไปเขตอำเภอชนใน
ซำบางคนยงนงโจงกระเบนเอาไวขางในกอนสวมผาถงทบดวย
และเรองทายสด เทาทเธอจะนกไดในตอนนกคอเรองชอนละ
“สรอยสะบนงา” คนตวเลกกลนใจตอบ
ชอยาวเหยยดผดจากเดกหญงคนอนๆ ทำใหเธอถกคอนขอดอย
เสมอวาทำตวเสมอเจาเสมอนาย แตสรอยสะบนงาถกบดาสงไมใหฟงเสยง
นกเสยงกาเหลานน เพราะชอของเธอเปนชอประทานจากเจานายชนสง
ทมารดาเคยทำหนาทเปนนางขาหลวงถวายการรบใชใกลชดกอนทลลา
ออกมาแตงงานกบบดา
“แมเจาโวย!” คนตวโตเผลออทาน “คนอะไรตวนดเดยวชอยาว
ตงวา”
เจาของชอนกอยแลววาตองไดยนคำพดแบบนเลยขงตาใส แลว
ยอกยอนกลบไปทนควนตามประสาคนไมเคยยอมแพใคร
“พกตวโตอยางกบยกษปกหลน แลวทำไมถงชอแคเทยนเลา”
คำถามนนทำใหคนถกถามหวเราะแผวๆ ออกมา แลวเกาศรษะ
เกๆ กงๆ คลายขดเขน
“จรงของเธอ”
22 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
เมอเหนอกฝายยอมจำนน เดกหญงเลยเอยปากอนญาตดวยททาท
ลอกมาจากบดาไมผดเพยน ดวยการเชดหนาขน มองเขมงไปทดวงตา
เรยวรกงสงการในท
“แตพจะเรยกฉนวางามกได”
รอยยมบางๆ จดขนในดวงตาอกฝาย ไมรวาเขาขำอะไร อาจเปน
ททาแกแดดของเธอกได ทวาสรอยสะบนงาไมทนไดเอยออกมา เพราะ
มวแตยนนงดวยความแปลกใจเมอไดยนเสยงหาวทมตอบกลบมาวา
“ไมละ พจะเรยกเธอวาสะบนงา เพราะแกมของเธอเหมอนสกลบ
ของมน”
คนพดพดจบกเออมมอเดดดอกกระดงงาสออนนวลทเพงคลกลบ
แยมบานหอยระยาจากเครอเถาเหนอศรษะทดหใหแลวสาวเทาจากไป
กลนหอมออนจางของดอกไมโชยมาแตะจมก ขณะทคนตวเลกกวา
มองตามรางสงเกกงทคอยๆ หายไปทามกลางสายหมอกของตอนเชา
พรอมๆ กบชอของ เทยน แซล ไดประทบตราตรงในความทรงจำของเธอ
นบแตนน เพราะนอกจากบรรดาคนในครอบครวแลว เดกหนมชาวจน
คนนเปนคนเดยวทรความหมายทแทจรงของชอเธอ
สะบนงาทแปลวากระดงงา...
ทวาเดกหญงมเวลาคดถงเรองนไดไมนานนก เพราะมเสยงเอะอะ
โวยวายดงมาจากบนเรอนเสยกอน เปนพชายของเธอนนเอง ฝายนนคง
กลบมาจากการหนภยลกระเบดไดสกพกแลว และไดยนเสยงสนทนา
แววๆ ของเธอกบเทยนเขาให ถงไดโผลหนามาด
“นองหายไปไหนมา”
เดกหนมผวขาวเจอเหลอง รปรางเลกบางคลายๆ กนกระโจนลงบนได
มาหา สหนาวตกทกขรอน
“นองขอโทษ” อบอบตอบ พรอมชอนตามองพชายอยางสำนกผด
ระคนออดออน สาละเปนคนใจออน ไมเคยโกรธใครนานสกท “นองมวแต
อ ม า ร ก า ร 23
ตกใจทเรอบนพวกนนมาทงระเบดคนเดอนมด เลยลงเรอนตามคณพ
กบคณพอคณแมไปไมทน”
สาละพยกหนา แตไมวายขมวดควทำทาขงขงใส
“คราวหนาคราวหลง นองอยาทำอยางนอก รไหมวาพกบคณพอ
คณแมเปนหวงแทบคลง”
“จะ” ตอบเอาใจ แตกอนจะกาวเทาตามอกฝายขนบนไดไป เดกหญง
กนกขนมาได เลยรบฉวยแขนอกฝายเอาไว
“มอะไรหรอนอง” พชายเลกควแปลกใจ
“คนชอเทยนฝากเงนคาตกขาวไวใหพ”
สรอยสะบนงาพดไมทนขาดคำ ฝามอกรานแตกระแหงของพชาย
กเออมมาปดปากเธอไวเสยกอน
“จ! อยาเอดไป เดยวคณพอไดยนเขาจะเปนเรอง”
คำสงนนทำใหเดกหญงตาโต รบแกะมอพชายออกพรอมถามวา
“นคณพแอบไปตกขาวไว แตไมไดบอกคณพอหรอจะ”
คนถกถามกลดกลมอยางเหนไดชด
“กจะใหพทำอยางไรไดเลา นองกรวาตงแตนำทวมใหญเมอสองป
กอน ฐานะบานเรากยอบแยบเตมท ลำพงเฉพาะคายาฝรงสำหรบรกษา
คณพอกปาเขาไปตงหลายสตางคแลว”
เดกหญงเงยบกรบเมอไดยนเชนนน
ทผใหญวา ‘เคราะหซำ กรรมซดวบตเปน’ คงเปนเชนนเอง หลายป
มานประเทศชาตตกอยในภาวะสงคราม ซำเมอตอนเธออายไดสบขวบ
นำยงมาทวมหนกเสยอก
ไดยนวานำทวมใหญทผานมา ชาวพระนครสามารถพายเรอเทยว
เลนจากพระบรมมหาราชวงถงลานพระบรมรปทรงมาได
เมอเขตพระนครนำยงขนสงถงขนาดนนไมตองสงสยวาบานคลอง
พลบพลาของเธอ ซงเปนคลองยอยของคลองแสนแสบ นำจะสงเพยงไร
24 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
เรอกสวนไรนาลมจมนำเสยเกอบหมด
ฝายพชายเมอเหนนองสาวเงยบไป จงพดตอออกมาเหมอนอดอน
ตนใจวา
“ยามสงครามแบบน ขาวยากหมากแพงแคไหนนองกร ซำเวลา
หลวงเขาปนขาวปนของมาใหแตละงวด คณพอกไมเคยใหเราไปปนกบเขา
สกท ตอใหปนซอกเถอะ แลวจะใหพทำอยางไร”
คำวาปนซอนน คอการททางราชการไดนำสนคาขาดแคลนในชวง
สงครามอยางเชน นำตาลทราย ไมขดไฟ หรอนำมนกาดมาขายใหชาวบาน
ในราคาถกๆ ทวาสนคาเหลานไมเคยตกมาถงบานของเธอเลย เพราะโกสน
กำชบคนทงบานไมใหไปรบทงของแจกหรอของปนซอ
นานแลวทบานหลงนไมเคยมตะเกยงนำมนกาดใชเพราะอาศย
แสงสวางยามคำคนจากแสงไตเทานน นยงไมรวมถงความยากลำบาก
ในการจดไฟจากหนตไฟทตองเรมจากไปเดนหาหนกอนพอเหมาะมอ
จากทางรถไฟมาตทำใหเกดสะเกดลกไฟตกไปทเชอไฟซงเตรยมรอไว
ไปจนถงเสอผาทสวมใสกถกปะชนจนหนาเตอะเพราะไมเคยมโอกาส
ไปเขาแถวปนซอผาตดเสอหรอผานงจากราชดำเนนตามททางราชการ
ประกาศแจง
ทวาถงอยางนนปลายคางเรยวกยงเชดขน แลวตอบอกฝาย
กลบไปวา
“คณพกรวา คณพอบอกพวกเราเสมอวาผดตองหยงในเกยรต
อยาเทยวไปรบปนของจากใครเขา”
“พดอยางกบวาผดไมตองกนตองอยเหมอนไพรอยางนนละ”
พชายทวง พรอมสายหนาอยางออนใจ แตคนเปนนองสาวไมได
โตตอบดวยผเปนบดาชะโงกหนาออกมาจากในบานเสยกอน
“นนแมงามใชไหม” เสยงหาวตดแหบเครอตะโกนถามออกมา
“จะ งามเอง” เดกหญงรบขานรบโดยเรวแลวกระวกระวาดขน
อ ม า ร ก า ร 25
บนไดบานไป
บดาอยในชดเสอผาฝายสขาวนวลกบกางเกงแพรสเขยวกานมะล
นงพงหมอนขวางรอเธออยบนระเบยงบาน แสงสวางของรงอรณทำให
เหนผบงเกดเกลาชดเจน แมจะเดนเหนไมคลองแคลวเชนเดมและตอง
รกษาอาการปวดราวบรเวณตนขา ทเดกหญงเคยไดยนโกสนหลดปาก
ออกมาในเวลาทคดวาลกทงสองไมไดอยใกลวา
‘ปวดถงกระดก’
แตฝายนนยงคงมใบหนาอมเอบและรางสงโปรงชวนมองไมเปลยน
แปลง ทผดไปจากเดมกเหนจะมแตผวขาวของบรษจากตระกลขนนาง
ชนสงทเปลยนเปนสเปลอกมะขามเพราะแดดจดของทงวงทองหลางแหงน
“เมอคนลกหายไปไหนมา”
ถงจะโกรธจดสกเพยงไหนหรอวตกเพยงไร ผเปนบดากยงคงเกบ
ความรสกไวภายในใจไดมดชดและพดจาไพเราะออนโยนกบเธอเสมอ
มเพยงควทขมวดมนกบสายตาเพงพจารณาเทานน ททำใหคนถกถาม
ปากคอสน รบเลาเรองทเกดขนในคนผานมาแทบไมทน
จะเวนกแตเรองเดกหนมแปลกหนาทเขามาชวยไมใหเธอพลดตก
จากบนไดบานเทานน
สรอยสะบนงาไมสามารถตอบตวเองไดเหมอนกนวาทำไมถงไดอยาก
เกบเรองของเทยนไวเปนความลบจากบดา
ทวาเดกหญงมขอแกตวไวในใจเรยบรอยแลว
เพราะกลวฝายนนจะทำโทษพชายทไปตกขาวกบเดกหนมชาวจน
และไมอยากใหโกสนรวาเขาคอผมพระคณของเธอ เพราะลองรเขา
เมอไร เรองนจะเปนโทษมากกวาคณ
โดยเฉพาะกบเทยน...
คนทสรอยสะบนงากำลงนกถงอยนนเพงเทยบเรอพายลำเลก เขากบบนไดทานำของเรอนไมสกแฝดหลงใหญทตงอยทามกลางพมไม
เขยวขจรมคลองจน
เดกหนมผกเชอกเรอกบเสาบนไดทานำอยางรวดเรว แลวจงเหน
เมง ลกจางคนสนทในบานสาวเทาเดนมาหาดวยสหนาวตกระคนโลงใจ
“เถาแกกำลงจะสงคนออกไปตามหาคณเทยนอยทเดยว”
ฝายนนรายงานเปนภาษาจนฉะฉาน สวนเทยนกโตตอบกลบไป
เปนภาษาเดยวกนวา
“ฉนไปทำธระเลยตดอยทพลบพลา จะกลบบานกกลบไมได”
“นนสครบ จๆ เรอบนมนกเกดอตรมาทงระเบดคนเดอนมด ทำเอา
แตกตนกนไปทว”
เมงแสดงความเหน เพราะชวงเวลาทผานมาเครองบนจะมาทง
ระเบดเฉพาะในคนเดอนหงายเทานน สวนเทยนวางหนาเฉย ไมเอยปาก
อะไรออกมา ดวยเหนไมใชธระทจะบอกคนงานในบานทเปนเสมอนพเลยง
๒
อ ม า ร ก า ร 27
กลายๆ วาสาเหตทแทจรงของการไมไดกลบบานเมอคนนเปนเพราะตอง
ปลอบประโลมเดกหญงแปลกหนารางเลกบางทตวสนราวกบลกนกพลดตก
จากรง
เดกหญงทมชอยาวเหยยดวา สรอยสะบนงา และเปนนองสาวของ
สาละ เพอนชาวไทยคนแรกของเขาในละแวกคลองแสนแสบแหงน
เทยนถกสงเขาไปเรยนในพระนครตงแตตอนขนชนมธยม เลย
เพงมโอกาสเจอกบสาละตอนชวงสงครามนเอง แตกถกชะตาเปนอนมาก
คงเพราะสนใจในเรองคลายๆ กน และมอายไลเลยกน แตเขาสงกวา
อกฝายรวมศอก ทงยงกำยำลำสนกวาเกอบเทาตว ทจรงพวกเขาควรจะ
เรยนหนงสอชนเดยวกน ทวาสาละเลกเรยนตงแตสอบเทยบไดชนมธยม
ศกษาปทหก เพราะภาวะสงครามทเกดขน กอปรกบฐานะทางบาน
ไมเอออำนวย
เทาทรมาบดาของฝายนนเปนตระกลขนนางเกา อพยพมาอยททง
วงทองหลางหลงเปลยนแปลงการปกครองไดไมเทาไหร เลยไมสนทดกบ
วถชวตของชาวนารมคลองนก
เขายงเคยไดยนวา บดาฝายนนเจบปวยกระเสาะกระแสะจนทำไร
ไถนาไมคอยไหว ครอบครวเลยคอนขางแรนแคน ทวาความเปนขนนำ
ขนนางเกาเลยมความหยงทระนงอยเตมเปยม จงไมยอมใหคนในปกครอง
ออกมาสงสงกบชาวบานรอบๆ มากนก ซำยงไมเคยยอมไปรบการปนของ
จากรฐบาลอยางบานอน
จงไมนาแปลกทครอบครวฝายนนจะขาดแคลนในเรองอาหาร
การกนจนถงเงนทอง ขนาดสาละตองมาขอตกขาวกบเขา
ขณะทการคาขาวของเถาแกเสงผเปนบดายงทำกำไรไดบาง เลย
พอมหม มไกใหลกเมยไดกน และไดเพอนฝงในแวดวงคาขายชวยเสาะหา
ขาวของทจำเปนเชนนำมนกาด ไมขดไฟ ไปถงยารกษาโรคจากตลาดมด
มาให บานของเทยนเลยไมถงกบอตคดอยางคนอนๆ
28 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
อยางเชานนอกจากจะมขาวตมโรยเกลอใหกนกบผดใบกยชาย
แลว ยงมปลาเคมทอดชนเทาฝามอและหมสามชนหนเปนชนพอคำควกบ
เกลอดวย
เหนแลวกอดนกถงเดกหญงชอยาวเหยยดไมได
รางกายฝายนนผอมบางเสยจนจบตองมมไหนกเจอแตเหลยมมม
ของกระดก ผดกบนองสาวของเขาแตละคนทอวนจนแกมยย และเนอตว
นมนมอยางกบหมอนยดนน
แลวความคดเทยนกสะดดลงเมอไดยนเสยงเถาแกเสงทนงรออย
ตรงโตะกนขาวถามขน
“ลอหายไปไหนมาทงคน” ดทาผเปนบดาจะไมยอมพยขาวตมเขา
ปากงายๆ ถาซกฟอกเขาไมเสรจ
“อาปาเปนหวงลอมากรไหม ถงขนาดจะเกณฑคนทงบานออกตาม
หา”
แมใหญทเปนสตรเลอดจนแททวาเกดในเมองไทยเหลอบมองมา
ดวยสายตาตเตยนระคนขวางจด แตเทยนยงรกษาสหนาเรยบเฉยไวได
ไมเปลยนแปลง
“ผมเอาเงนคาตกขาวไปใหชาวนาทคลองพลบพลา พอดเรอบน
มาทงระเบด เลยตดอยทนนจนเชา”
เดกหนมตอบเรยบรอยดวยภาษาของบรรพบรษอยางทกครงทพด
กบคนในครอบครว
“บานไหนทมาขอตกขาวกบลอ” เถาแกเสงถามอยางสนใจเมอเหนวา
เขาหายไปเพราะกจการของครอบครว
เทยนนงไปชวอดใจกอนตอบวา
“บานสาละครบ”
“สาละ?”
“เขาเปนลกชายนายทหารนอกราชการทอยตรงหวคลองพลบพลา”
อ ม า ร ก า ร 29
คำตอบนนทำใหทงโตะอาหารเงยบไปครหนง กอนฮวพชาย
ตางมารดาจะหวเราะดงกงวานเหยยดหยามออกมา
“ลอบาหรอเปลาถงไดไปยอมใหไอขนนางบานนนตกขาว ไมรหรอวา
แคพวกมนปลกขาวกนเองยงแทบไมพอ แลวมนจะเอาขาวทไหนมาใชหน
เรา”
“สาละเปนเพอนผม” เขาตอบเรยบๆ
“เรองเงนเรองทองอยาวาแตเพอนเลย ตอใหพนองกไวใจไมได”
ฝายนนทำเสยงเขมสงสอน ขณะคนถกสอนเมมปากแนน ไมอยาก
โตเถยงออกไปใหบดาไมสบายใจ เลยเลอกทจะตอบแคเพยงวา
“ผมเอาเงนสวนตวใหสาละไป รบรองวาไมกระเทอนถงกงสแน”
ดเหมอนคำตอบนนจะทำใหคนอยางนอยสองคนบนโตะอาหาร
ผอนลมหายใจอยางโลงอก ขณะทบดากำชบเปนครงสดทายกอนลงมอ
กนอาหารเชาวา
“ถาลอจะรเรมทำการคาอาปากดใจดวย แตตองทำบญชสวนตว
แยกจากบญชของกงสใหชดเจน อาปาไมอยากไดยนพวกลอทะเลาะกน
เพราะเรองเงน”
“ครบ” เทยนรบปากแลวลงมอกนอาหารเชา
ทวาอาหารในปากกลบใหรสชาตเฝอนฝาดสนด เพราะไดยนเสยง
แมใหญของเขาพดลอยๆ ขนวา
“เปนลกชายคนโปรดกดแบบนเอง หายหวไปไหนทงคนกไมมใคร
วา”
“กอาเทยนอไปทำงาน ไมไดไปสำมะเลเทเมาเหมอนอาฮว” บดา
เขากลาวเสยงแขง
“ผมไปทำแบบนนเสยเมอไหรกนอาปา”
“ลอไมตองมาแกตว ลกระเบดลงหวเมอไหรจะรสก” คนเปนพอ
คาดโทษ แลวหนไปสงบตรเลกๆ ทงชายหญงอกรวมสบคน ทเกดจาก
30 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ภรรยารองอกสามคนวา “พวกลอเองกเหมอนกน โตขนอยารอานเลนถว
เลนโปเหมอนตวเฮย แตใหดยเฮยเอาไวเปนตวอยาง เขาใจไหม”
คำพดนนทำใหพชายของเขาหนาตง แตไมกลาเถยงออกมา
บรรยากาศบนโตะอาหารเลยแยยงกวาตอนเสยงหวอดงเสยอก ดทเถาแก
เสงเปนคนกนอาหารเรว พอกนเสรจกไมออยองอยตอ ทำใหคนทงโตะ
พากนลกตามไปหมด แมแตบรรดานองๆ ของเขาทอายไลกนลงไปตงแต
สบหาจนถงสองขวบ กตองพลอยวางตะเกยงลงทงๆ ทยงกนไมอม
เทยนถอนใจยาวเมอพบวาทงโตะมแคเขาทนงอย
อาหารทเหลอบนโตะบานเบอะ ทำใหคดถงรางผอมเกรงของเพอน
สนท ไปจนถงเสยงทองรองโครกครากของนองสาวฝายนนไปพรอมๆ กน
จรงอยวาพวกกลในบานจะรบชวงอาหารทเหลอเหลานไป แตเทยน
กมนใจวาในครวยงมกบขาวอกมาก มากพอสำหรบครอบครวเลกๆ ท
มพอ แม และลกชาย ลกสาวอกอยางละหนงคนดวยซำ
สายวนนนตะกราหวายสานละเอยดกถกสงไปถงเรอนไมหลงใหญ
ทรมคลองพลบพลาทามกลางความแปลกใจระคนไมสบายใจของใคร
คนหนง
เออง มารดาของสาละและสรอยสะบนงาขมวดควเมอเหนตะกรา หวายไมคนตาบรรจขาวของเตมแนนทลกชายยนสงให
“อะไรนะลก”
“ของฝากจากเพอนลกจะ”
“ของอะไรเยอะแยะ”
คนถามหนรหนขวางแหงนหนาขนไปบนเรอนอยางไมสบายใจนก
สรอยสะบนงาทชวยมารดาทำอาหารเลยชะโงกหนามองในตะกราอยาง
อดใจไมอย
เหนหอกระดาษฟางทมดดวยเชอกกลวยสองหอวางเอาไว
อ ม า ร ก า ร 31
เมอพชายพยกหนาใหแกะออก เธอกพบวาภายในหอทใหญกวานน
คอหมสามชนตมเคมชนกวางขนาดสองนวมอ ยาวเทาศอกนอนเรยงอย
บนใบตองสเขยวสด สวนของในหอเลกคอขนมเปยะแปงบางกรอบ
สเหลองทองชวนนำลายสอ
แตแมของเธอกลบพมพำออกมาวา
“ไปรบของเขามาแบบน คณพอเหนเขา จะวายงไงบางกไมร”
“คณพอออกไปทบอปลากบลกจางแลวจะ” สรอยสะบนงารบรายงาน
มารดา
ตอนนเปนชวงปลายฤดแลง ปลาในคลองหนาบานจงไมคอยม ตอง
อาศยจบจากบอทขดไวทางหลงบานมาเปนอาหารแกลมกบผกบง สายบว
ยอดกระถนออนกบนำพรกไปตามอธยาศย แตเดกหญงเบอปลา เบอกง
เสยจนไมนกอยากอาหาร การไดเหนหมสามชนตมเคมชนโตทำใหเธอ
หวขาว คดถงแกงเทโพกบขาวสวยรอนๆ ขนมาจบใจ
“คณแมจะใหลกไปบอกคณพอไหมจะ วาไมตองวดปลาในบอแลว”
สรอยสะบนงาเงยหนาถามมารดา รวากำลงฝาฝนกฎอนเครงครด
ซงประมขของบานตงไว กฎทโกสนไมไดพดออกมา แตทกคนตางรอย
ในใจ
คนถกถามยงไมทนไดตอบ เสยงหาวทมของบดากดงขนเสยกอน
“ทำไมละ พอวาเทยงนจะใหแมเขาทำตมสมใหกนอยทเดยว”
คำถามของโกสนทำใหภรรยาและลกทงสองยนตวแขงนงเหมอน
เปนหน
“อาว! เปนอะไร ถงไดเงยบกนไปหมดฮ”
ฝายนนถามพรอมเดนเขามาใกล
เสยงไมเทากระทบพนดงเปนจงหวะเหมอนเสยงหวใจเตนแรงท
เกอบทะลออกมานอกอก สรอยสะบนงากลวเสยจนไมกลาหนไปมองหนา
บดา คดวาโกสนคงเหนตะกราหวายสานตรงหนาแลวเพราะฝายนนเงยบ
32 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ไปนานกอนเคนเสยงถามวา
“ไปเอากบขาวเจกพวกนมาจากไหน”
“เพอนของลก ลกเถาแกเสงเอามาให”
“มนเอามาใหทำไม กงการอะไรของมน” เสยงหาวเจอแววกระดาง
และเกรยวกราด “แกไปบอกอะไรกบไอเจกนน จนทำใหมนคดวาบานเรา
ไมมจะกนแบบน”
ปกตโกสนถอตวหนกหนาวาเปนผด เขาไมเคยจกจวงเรยกใครวา
ไอ อ มง ก หรอ ขา แก แตคราวนเหมอนฝายนนจะสะกดอารมณไว
ไมอย
พชายของเธอกลวจนตวสน และตอบเสยงตะกกตะกกไปวา
“ลก...ลกไมไดบอกอะไรกบเขา...เขาเอามาใหเอง”
“เอาไปคนมนใหหมด” บดาสงเสยงเขม “บอกมนดวยวาพวกเรา
ไมใชขอทาน ไมตองการขาวของพวกน”
“แต...” สาละคานเสยงเบาหวว
ดวงตาของพชายมองเนอหมละหอย เขากคงเสยดายเนอหมเกอบ
กโลนเหมอนกบเธอ
หม เหด เปด ไก ไมใชอาหารทคนในบานหลงนไดกนกนบอยนก
สรอยสะบนงาจำไมไดแลววาครงสดทายทลมรสเนอหมนนเมอไหร
“ฉนบอกใหเอาไปคนกเอาไปส หรอถาแกไมคน กทงมนไปเสย”
บดาไมไดพดเปลา แตยงเออมมอมาปดตะกราแรงจนพลกควำ
ทำหอหมกบขนมเปยะตกลงพนทามกลางเสยงอทานของลกเมย
สรอยสะบนงาผวาเขาไปจบมอพชายโดยไมตงใจ สาละเนอตว
เยนเฉยบเลยทเดยว พวกเธอรวาบดาไมอนญาตใหคบหาสมาคมกบใคร
เปนพเศษ โดยเฉพาะพวกเจกจน แตคดไมถงวาทานจะมปฏกรยารนแรง
เชนน
“ฉนไมกนของเจกพวกน ถาไมใชเพราะมไอจนสยามอยางพวกมน
อ ม า ร ก า ร 33
คอยสนบสนน ซอขาว ซอผลไมแจกไอพวกหวสมยใหทำการปฏวต
เมอครงกระโนน พวกเรากคงไมตองลำบากอยางน” โกสนพดเสยงกราว
“เถาแกเสงอาจไมใชพวกจนสยามอยางทพบอกกไดนะจะ”
มารดากลาวทวงเสยงเบา คงเพราะเหนพวกเธอตกใจจนปากคอสน
“จะใชหรอไมใช พวกมนกเจกจนเหมอนกน หรอถาหลอนอยากกน
กกนไป แตไมตองทำใสสำรบมาใหฉน”
นเปนครงแรกทเดกหญงเหนทานตะคอกมารดา
หนาเอองซดจนเกอบขาว ตอนทโกสนกระแทกไมเทาอยางฉนเฉยว
ลงกบพนตอนเดนขนเรอนไป ฝายนนถอนใจยาวดวยความหนกใจกอน
หนมาบอกลกทงสองวา
“งามเกบหมกบขนมเปยะไปทง สวนสาละเอาตะกราไปคนเพอน
แมจะรบทำกบขาว ประเดยวจะไมทนเทยง”
คนสงพดจบกสดจมกเหมอนกลนสะอนกอนหนหลงไปทำครว
อยางรบเรง
คนถกสงกมเกบเนอหมกบขนมเปยะขนและแอบมองพชายไป
ดวย เหนขอบตาสาละเปนสระเรอ ขณะฉวยตะกราเดนตวปลวไปทางทานำ
สรอยสะบนงาเลยยนเกๆ กงๆ อยครหนง ดวงตากลมโตฉายแววเฉลยว
ฉลาดมองหอหมกบขนมในมอดวยความเสยดาย
ของทงสองอยางนตกพนแลวกจรง แตยงไมทนเปอนฝนเพราะมทง
กระดาษฟางและใบตองรองเอาไว แตจๆ คำสอนของบดากลบดงขนกองห
‘ผดตองไมเกบขาวของทตกพนขนใสปาก’
ทวานเปนยามสงคราม เดกหญงไมเคยไดลมรสอาหารดๆ กบ
ขนมหวานมานานแลว จตใจของเธอเลยตอสกนอยางหนก ระหวางศกดศร
กบความหวโหย
แลวจๆ เสยงของมารดาทคงเฝาจบตาดอยระยะหนงกดงขน
“คณพอวดปลามาไดตวเลกเหลอเกน เหนทาจะไมพอยาไส ลกเอา
34 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ขาวนไปกนกบพเขา สวนกบหาดเอาเอง วาอยากกนอะไร”
เอองพดจบแลวกตกขาวใสจานสงกะสเคลอบสขาวสะอาดให
เดกหญงจนพนจานพรอมซอนจานเปลาไวทดานลาง แลวเหนบชอน
สงกะสเคลอบสองคนกบมดบางเลมหนงไวในจานขาว
เดกหญงนวหนา
อยากกนหมสามชนตมกอยาก
กลวบดากกลว
เพราะถาโกสนอยบาน ลกทงสองตองรวมสำรบเทยงกบผเปนบดา
ทกมอ
“คณพอจะไมวาหรอจะ ทพวกลกไมกนขาวดวย”
มารดาขบรมฝปากเหมอนใครครวญ กอนตอบเบาๆ แตไมสบตา
เธอ
“เดยวแมบอกคณพอใหเอง งามรบไปเถอะ ขนมวแตโอเออยจะ
ไมทนพอสาละ ขาวเยนจะหมดอรอยกนพอด”
เมอคนพดไมสบตาดวย ดวงตาเดกหญงเลยกลงกลอกวองไว
อยางคนฉลาดเฉลยว ยงพอเหนดวงตาของมารดาเหลอบมองหออาหาร
ในมอเธอคลายอยากบอกอะไรบางอยาง สรอยสะบนงาเลยแนใจวานนคอ
คำอนญาตแลว เธอรบผกหอกระดาษฟางทงสองหอใหแนนหนา แลวคลอง
เสนเชอกกลวยเขากบขอมอ ขณะรบจานขาวมาประคองไวดวยมอทงสองขาง
กอนสาวเทาเดนเรวๆ ออกไปจากครวดวยกลววาผใหกำเนดจะเปลยนใจ
รางเลกแกรนกวาเดกหนมวยเดยวกนของสาละทรดนงคเขาบน เกาอไมในศาลาทานำ
ตะกรายงวางอยขางตว เพราะฝายนนคงไมมกะจตกะใจจะไปตาม
เทยนตอนน
พชายของเธอซบหนาลงกบฝามอขณะทชวงไหลกวางแตผอมบางสน
อ ม า ร ก า ร 35
สะทานเหมอนคนกำลงกลนสะอน นองสาวทถอขาวของพะรงพะรงตามมา
เลยชะลอฝเทาลง แลวตดสนใจทรดตวนงรอเงยบๆ ทปลายอกดานของ
เกาอ
สาละเคยถกบดาโกรธมามากตอมาก แตไมมครงไหนรนแรง
เหมอนครงน ซำเรองนอาจจะบานปลายไปถงเงนกอนใหญราวหารอยบาท
ทฝายนนไดมาจากการตกขาวกบเทยน เพราะถาโกสนรเขา เรองคงไมได
จบแคโดนไลใหเอาไปคนอยางครงน เขาเลยกลมใจเปนธรรมดา
สรอยสะบนงาเองกพลอยไมสบายใจไปดวย แตความเปนเดกทำให
เธอไมตดใจอยกบเรองใดเรองหนงเปนพเศษ พอเหนพชายสงบอารมณได
แลวจงขยบเขาไปหา
ใบหนาเรยวของพชายเงยขน สหนาเตมไปดวยความคาดไมถงแกม
เกอกระดาก คงเพราะทขอบตายงแดงระเรออย เดกหนมนงเงยบอย
ชวอดใจกอนหรตามองจานสงกะสเปลาทนองสาวกำลงตงหนาตงตาแบง
ขาวเปลาลงไป แลวถามเสยงขรมวา
“นนนองทำอะไร”
“คณแมใหนองยกขาวเทยงมากนกบคณพ แตมอนมแคขาวเปลา
กบขาวนนใหเราสองคนหากนกนเอง”
“คณแมพดอะไรอยางนน” พชายอทานอยางไมอยากเชอห นองสาว
เลยระบายรอยยมบนใบหนาอยางเจาเลห
“นองกคดไมถงเหมอนกนวาคณแมจะใจรายใหเรากนขาวเปลาได
ลงคอ แลวคณพวาเราจะกนขาวกบอะไรด”
พอเหนคนโดนถามขบรมฝปาก คนถามเลยบรรจงแกะหอหมสาม-
ชนกบขนมเปยะทหวมาดวยวางบนเกาอไมยาว แสงแดดกระทบชนหม
เปนมนวาวนากน
“เพราะถาถามนอง นองมองไปกเหนจะมแตหมสามชนนเทานนละ
นาจะดกวากนขาวคลกนำปลานะจะ”
36 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
“แตคณพอ...”
สาละลงเล แตสายตาของเขาทอแววหวโหยเดนชดตอนนวเรยว
เลกของเธอหยบมดบางมาเฉอนเนอหมออกเปนชนๆ แลววางไวบนจานขาว
ทละจาน
“คณพอนงซดตมสมอรอยไปแลวปานน เหนทจะไมสนใจหรอกวา
พวกเราจะกนอะไร”
เดกหญงบอกพรอมสงชอนสงกะสใหพชาย
พอสาละไมยอมยนมอมารบงายๆ เดกหญงเลยวางมนลงทขอบจาน
อกฝาย แลวตกขาวเขาปาก เคยวตยๆ เจตนายวพยาธในทองพชาย
“อรอยจรงๆ ดวย เฮอ...นานกเดอนกปแลวนะ ทเราไมไดกนหม-
สามชนแบบน คณพจำไดไหม” เมอเหนอกฝายยงไมตอบ สรอยสะบนงา
กบอกวา “ด คณพไมหวกดแลว นองจะไดกนคนเดยวใหหมดทงสองจาน
เลย”
“ทองไดแตกตายปะไร” พชายคอน
“นองถอคตวาทองแตกดกวาของเหลอ”
ลอยหนาตอบ แลวจงใจตกหมเปลาๆ เขาปากเคยวเลน ไดยนเสยง
เหมอนพชายคำรามในลำคอกอนมเสยงชอนกระทบกบจานดงขนในอดใจ
ตอมา
เดกหญงเลยหวเราะกกออกมาเบาๆ ทำใหคนเปนพรบเคยวขาว
ในปากกลนลงไปแลวดวา
“มวแตหวเราะเลนอยได ถานองไมรบกน พจะกนแทนนะ”
สรอยสะบนงาเลยรบตกขาวเขาปากบาง
ไมนาเชอวาแคขาวสวยหงเสรจใหมๆ หอมกลนหมอดนกบหมสามชน
ตมเคมหนบางๆ เพยงเทานกลบทำใหเธอรสกราวกบไดลมรสอาหารสวรรค
อาหารมอนจงตดตรงในใจเดกหญงโดยทเธอไมรตว เพราะเมอเตบโตเปน
สาวเตมตวและไดลมรสทงอาหารจน อาหารฝรง ไปจนถงอาหารชาววง
อ ม า ร ก า ร 37
ทวจตรพสดารนานาชนด แตสรอยสะบนงากลบพบวาไมมอาหารมอไหน
ทจะเตมเตมความรสกใหเธอทงทางรางกายและจตใจไดเทากบอาหาร
งายๆ ทไดรบจากเทยนครงนเลย
หมสามชนตมเคมกบขาวสวยจงเปนอาหารโปรดทเธอกนไดไมเบอ
ทงชวงทสขและทกข และเมอไดมโอกาสไตรตรองในภายหลง สรอย-
สะบนงากพบคำตอบวาความเอรดอรอยนนไมไดเกดจากอาหารแตเพยง
อยางเดยวแตอยทคนใหดวย
แลวตะกราหวายสานกถกนำมาทบานสรอยสะบนงาอกหลาย ครง
ปกตสาละจะเปนคนรบเอาไวเอง แตถาพชายไมอยเดกหญงกจะทำ
หนาทนแทน จากนนสองพนองกจะรบเกบงำของทไดใหพนจากสายตา
ของบดา ขณะทเอองทำเปนไมรไมชกบเรองน เธอเลยพลอยสนทกบเทยน
พรอมรเรองราวของฝายนนไปโดยปรยาย
เทยนเปนบตรชายคนทสองของเถาแกเสงกบมารดาคนไทยทเปน
ภรรยารอง ทวาแมของเขาเสยชวตไปนานแลว เดกหนมเลยไมคอยไดอย
บานนก แตพอไดกลบมาอยบานในชวงโรงเรยนปดกมกโดนบดาใชให
ไปชวยดแลกจการคาขาวอยเสมอ
วนนกเชนกน...
เธอเหนเขาทำหนาทคมเรอเอยมจนขนขาวเขาไปสงทโรงสทาง
คลองตนตงแตเชาตร เลยเดาวาฝายนนคงลองเรอกลบมาผานหนาบาน
ตอนบายจด ซำวนนยงนบไดวายามปลอด เดกหญงเลยถอโอกาสชวน
๓
อ ม า ร ก า ร 39
พชายมานงเลนรอทศาลาทานำไปพลางๆ
ระหวางรอ สาละยกยอไดปลาชอนตวใหญ เลยชวนนองสาวเจยน
ใบตองทำหอหมกเพราะใตถนบานมมะพราวอยหลายทะลาย ทงยงรมาวา
เพอนสนทชอบอาหารไทยรสเผดรอน แตไมมโอกาสไดกนบอยนกเพราะ
ทบานมกทำอาหารจนเปนพน เดกหญงอยากตอบแทนเทยนอยแลวเลย
ขมขมนชวยพชายทำอาหาร เธอกำลงกลดกระทงใบตองตอนไดยนเสยง
เครองเรอยนตแลนตดผานลำนำมา จงลกขนมอง พอเหนเทยนเปน
คนขบเรอลำนน กรบโบกมอใหเขาหยอยๆ พรอมปองปากตะโกนออกไป
“พเทยนอยกนขาวเยนดวยกนกอนส”
เทยนนวหนา คงเพราะเสยงเครองเรอดงจนไมไดยนวาเดกหญง
พดวาอะไร เขาเลยดบเครองยนตลง ขณะทพชายของเธอกระโจนลงนำ
วายตรงไปเกาะกราบเรอยนตทฝายนนใชเปนเรอลากจงเรอเอยมจนลำโต
ซงทำหนาทเปนเรอขนขาว
ไดยนเสยงสาละชวนเจอยแจว แตคนถกชวนยงขมวดควมนอย
ไมตอบรบออกมา คงเพราะยงขยาดไมหายจากเหตการณคราวกอน
วนนนเขาแวะเอาของฝากมาใหพวกเธออยางเคยทำตอนกลบมา เยยมบานชวงสดสปดาห
เทยนเรยนเกงเปนนกเรยนคนโปรด มาสเตอรหรอครทโรงเรยนเลย
มของกนแปลกๆ เชนขนมปงนม หอมกรนดวยเนยสด หรอลกกวาดหลาก
สสน ไปถงชอกโกแลต มาแจกอยเสมอ เธอจงพลอยไดรบอานสงสน
ไปดวย
ดวยเหตนเองทำใหเดกหนมมโอกาสเผชญหนากบบดาของพวกเธอ
ไมรตว
ปกตโกสนมกเกบตวอยแตบนเรอน หรอไมเชนนนกจะออกไปท
ทงนากบบอปลาหลงบาน ไมคอยมาททานำหนาบานเทาไหร แตวนนนคง
40 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
เปนคราวเคราะหของพวกเธอ หรอมเชนนนสรอยสะบนงากคงสงเสยง
หวเราะดงเกนไปกบเรองขำขนทเดกหนมเลา บดาเลยเยยมหนาออกมา
มอง แลวระเบดกตกลงทกลางวงสนทนาตอนนนเอง
‘ใครอนญาตใหไอลกเจกนขนมาบนเรอนฉน’
เอยปากเพยงเทานน คนฉลาดอยางเทยนกคงรแลววาบดาของเธอ
เปนคนเจายศเจาอยางและเกลยดคนจนอยางเขาเขากระดกดำ ทวา
เดกหนมยงคงตอบอยางนอบนอมตามวสย
‘ผมแวะมาคยกบสาละเทานนขอรบ’
‘แกมเรองอะไรคยกบไอเจกน’ โกสนหนาบงไมพอใจ แลวหนมา
ไลเบยเสยงดงเอากบลกชาย
สาละหนาเสย เพราะกลวบดาขนสมอง
สรอยสะบนงาเลยผวาเขาไปกอดตนขาผบงเกดเกลาไว พรอม
ฉอเลาะเอาใจ ไมอยากใหพชายตองโดนดไปกวาน ทงยงเหนใจเทยน
ทตองมาพลอยฟาพลอยฝนไปดวยอยางไมรอโหนอเหน
‘กเรองทวๆ ไปแหละจะ’
คำตอบนนดจะไมสบอารมณคนถาม เพราะโกสนเอยถามเสยง
กระดางออกมาวา
‘เรองทวๆ ไปนะเรองอะไร’
มารดาของเธอคงไดยนเสยงเกรยวกราดของบดาเลยรบเขามา
ตอบแทนวา
‘กเรองประสาเดกนนละคะคณพ’
‘ฉนไมเคยบอกเธอกบลกๆ หรอวาฉนเกลยดพวกเจกอยางมน
แคไหน’
ทกคนหนาซดและเงยบกรบเมอไดยนเชนนน เวนแตเทยนซงผวขาว
อยแลวเลยไมมใครรวาเขารสกยงไงกบคำประกาศชดเจนน
เมอไมมคนตอบคำถามน โกสนกหนไปทเดกหนมทเขาชงนำหนา
อ ม า ร ก า ร 41
แลวกลาวเสยงเยนวา
‘ถาแกไมไดมเรองสลกสำคญกไมตองมาทนอก ลกฉนไมใชคน
ทเจกจนอยางแกจะมาเลนหวดวย แลวขนขาวของพวกนนกลบไปดวย
บานนไมตองการความเมตตาสงสารสมเพชจากใคร โดยเฉพาะจน เจก
อยางพวกแก’
ไมเทาในมอบดากราดไปทตะกราหวายซงบรรจขนมเขง ขนมเทยน
ไปจนถงไกตมอกหนงตวและใบชาอยางดจากเมองจน
ดวงตาของเพอนพชายหรลงอยางไมชอบใจนกตอนตอบเสยง
หนกแนนวา
‘ผมไมเคยเอาของทใหใครไปแลวคน ทผมเอามาใหเพราะเหนสาละ
เปนเพอน และถอสะบนงาเหมอนนอง ไมใชเพราะเมตตาสงสาร หรอ
สมเพช อยางททานวา’
‘หดตกนำใสกะโหลกชะโงกดเงาเสยบางวาเจกจนอยางแกจะมา
เปนเพอน เปนพลกผดอยางลกฉนไดยงไง’
คำพดนนทำใหมารดาของเธออทานเสยงเบาออกมา พรอมจบแขน
ผเปนบดาแนนคลายเปนเชงขอรอง
‘คณพ พอเถอะคะ ถงพอเทยนจะเปนลกเจกลกจน แตกไมใชวาจะ
เปนขขาขครอก ซำยงเรยนพาณชยทในพระนครรจกกนเอาไวกไมเสย
หลาย’
‘ออ! นหลอนออกโรงรบแทนมนหรอ’
คนถามโกรธจด สะบดแขนออกอยางแรง ทำใหเอองยงหนาซด
สายหนาปฏเสธเปนพลวน
บดาของเธอไมเคยทำรายมารดากจรง แตทานโทสะแรงนก
คราวกอนทมเรองหมสามชนกบขนมเปยะ ผบงเกดเกลากถงกบ
ไมยอมพดกบพวกเธอไปสามวนเตมๆ จนสรอยสะบนงาตองเขาไป
งองอน บบๆ นวดๆ เปนพลวน สวนพชายกรบหยบหนงสอเรยนมาทอง
42 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ทำทวาจะสอบเทยบ ม. แปดใหได ทงๆ ทสาละอาศยภาวะสงครามเปน
ขออางไมเรยนตอหลงจากสอบเทยบไดชน ม. หกแลว คงเพราะเจาตว
ไมนกอยากเรยนตอมหาวทยาลยสกเทาไร ดวยทางบานมฐานะยากจน
นนเอง ฝายนนจงตงใจจะเปนพอคาเสยใหได โดยเรมจากการตกขาวกบ
เทยน แตดทาจะควานำเหลวเสยแลว
แลวเธอกไดยนเสยงมารดาพดปากคอสน
‘เปลาคะ’
จากนนโกสนกหนกลบไปหาเทยนดวยสหนาบงตง
ดเหมอนการเผชญหนาครงนจะทำใหเชอเพลงความแคนในใจ
ผเปนบดาปะทขนในฉบพลน และพรอมจะเผาเทยนใหเปนผงคลในบดดล
‘ไดยนแลวกไสหวไปเสย สวนของน ถาแกไมเอากลบ ฉนกจะเอาไป
ทง’ คราวนคนพดหนมาจองหนาบตรชาย ‘ไปสาละ เอาของพวกนไปทง
ใหหมด’
สาละไมไดทำตามทบดาสงในทนท พชายของเธอยนกำมอแนน
หนาซดแลวเปลยนเปนแดงสลบกนอยอยางนน
สวนเทยนทำทาเหมอนจะพดอะไรบางอยางออกมา แตสรอย-
สะบนงาลนลานไอขนเสยกอน ทำใหฝายนนชำเลองมองมา
เขาคงเหนแววออนวอนในดวงตาเธอ คำพดเผดรอนจงถกกลนหาย
ไปในลำคอ เดกหนมชาวจนนงเงยบไปชวครกอนแคนอำลาพรอมยกมอ
ขนไหวโกสนอยางมมรรยาท
สรอยสะบนงาคอยหายใจทวทองขน ทศกตรงหนาคลคลายลงไปได
บดาไมชอบใหใครเถยง ความคดของทานถกตองเสมอ
สวนเทยนนนเปนคนออนโยนกจรง แตไมใชคนยอมใคร เธอเคย
เหนเขาควบคมกลหนาตาราวมหาโจรแทนเถาแกเสงอยบอยๆ กแปลวาคงม
ความเฉยบขาดพอด ซำฐานะเถาแกเสงกถอไดวาดทสดในละแวกน เทยน
จงจดเปนบตรชายเศรษฐคนหนง ไมใชคนทใครจะมาดถกไดงายๆ การ
อ ม า ร ก า ร 43
ทเขายอมออนขอใหโกสนขนาดนกเพราะเหนแกหนาพชายกบมารดาและ
เธอขอรองไว
เดกหญงจงแอบมองเขาอยางชนชม ขณะทบดาไมเพยงแตไมรบ
ไหวฝายนน ทวายงสงเธอกบพชายเสยงกองเจตนาใหไดยนไปถงหคน
ทกำลงจากไปวา
‘ถาฉนเหนไอลกเจกนมาทบานของฉนอกครง พวกแกโดนลงหวาย
แน สวนเธอ ถาฉนจบไดวาแอบรเหนเปนใจกบลก เปนไดเหนดกน’
โกสนแทบไมเคยทะเลาะกบเอองหรอดพวกเธอเลย แตครงนกลบ
ขมารดาและเอยวาจะลงหวาย แปลวาทานไมชอบหนาเทยนเอาเสยจรงๆ
สองพนองเองกไมกลาขดคำสงบดา
ฝายเดกหนมลกครงจนกพลอยหายหนาไปดวย ถาไมใชเพราะ
ตดเรยนหนกในปสดทายกคงเพราะไมตองการเหนพวกเธอกบเอองโดน
ลงโทษนนเอง
นจงเปนครงแรกในรอบสองเดอนทเดกหญงไดเจออกฝายหนงสรอยสะบนงาเลยดใจไมนอย และหวงวาเทยนจะไมปฏเสธคำชวน
ของเธอกบพชาย นงชะเงอรออยอดใจ ฝายนนกเบนหวเรอยนตเขาเทยบ
ทบนไดทานำ แลวหนไปสงกลประจำเรอเอยมจนลำใหญทเรอยนตของ
เขาลากจงมาวา
“ใครกไดมาขบเรอแทนฉนท ฉนจะแวะนงเลนทบานเพอนสกพก”
สนเสยงสงกลชาวจนรปรางลำสนสองคนซงทำหนาทถอกราบเรอ
ดานขวาและซายกมองหนากนประเดยวหนง แลวหนงในสองคนนนก
กระโจนลงนำ วายมายงเรอทเทยนขบอยเพอเปลยนหนาทกน ขณะท
คนเรอซงเปนคนครวดวยกาวออกจากหองชนใน เพอมาถอกราบเรอ
แทนเพอน
เทยนกาวขนบนไดทานำบานของสองพนองแลวคงนกอะไรบางอยาง
44 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ขนมาได จงหนไปตะโกนสงคนงานวา
“บอกอาปาใหดวยวาวนนฉนไมกลบไปกนขาวเยนทบาน” พดจบ
เดกหนมกทรดตวลงนงขดสมาธลงกบพน พรอมมองกระทงใบตองในมอ
เดกหญงอยางเอาใจ “แมสะบนงาทำอะไรอย”
“ทำกระทงหอหมกจะ พสาละเตรยมปลากบโขลกเครองแกงไวแลว
พเทยนกนไดไหมจะ”
“ไดส กำลงอยากกนอยพอด”
อกฝายบอก แตไมวายเหลอบมองไปยงตวบาน ทำใหสรอยสะบนงา
ทจบตามองอยรบรายงานวา
“คณพอไมอยหรอกจะ เขาไปทในพระนครกบคณแมกวาจะกลบ
คงคำๆ”
“ทถามเพราะพไมอยากเหนเธอกบสาละโดนลงหวาย”
คำพดของฝายนนทำใหเดกหญงลอบยมออกมา นกแลวไมผดวา
เขาตองเปนหวงเธอกบพชาย ขณะทสาละถอนหายใจเหยยดยาวแลว
เอยเสยงขรมวา
“ตงแตลาออกจากราชการมา คณพอกอารมณไมคอยด เทยนอยา
ถอสาทานเลย”
“แตผมคดวาคณพอของสาละไมชอบคนจนเสยอก” เทยนแยง
ตรงไปตรงมา ทำใหพชายของเธอหนาเจอนไป
“คณพอกไมคอยชอบคนจนจรงๆ นนแหละจะ ทานฝงใจวาคนจน
ทงหมดเปนพวกจนสยาม” เดกหญงอธบายตามทไดยนบดากบมารดา
ถกเถยงกน
“จนสยาม?”
“พวกกลมคนจนทสนบสนนรฐบาลชดนใหทำการเปลยนแปลงการ
ปกครองนะ” สาละอธบาย ขณะทเทยนมสหนาเครงขรมขน
“ผมเคยไดยนเรองทำนองนมาบาง แตไมนกวาจะมคนคดแบบน
อ ม า ร ก า ร 45
ดวย เพราะคนไทยกบคนจนกเหมอนเปนพนองกน”
จรงของเขา ในตระกลของเธอเอง สบเชอสายขนไป กมเลอดจนปน
อย แตบดาคงลมไปเสยแลว เพราะ...
“คณพอของผมยงฝงใจกบเรองเปลยนแปลงการปกครองอยมาก”
พชายของเธอกลาว
เพยงเทานคนฟงกคงจะรแลววาบดาของพวกเธอไมชอบรฐบาลชดน
ทวาเรองเหลานไมสามารถพดไดถนดปาก เพราะเสยงกบความปลอดภย
ของครอบครว ซำบดากบมารดายงกำชบเธอกบพชายอยเสมอไมใหพด
เรองบรรพบรษใหใครหนาไหนฟงทงนน
สรอยสะบนงาจงรบเปลยนเรองอยางรวดเรว ดวยการสงใหพชาย
นงหอหมก ขณะทเธอเขาไปหงขาว เทยนอาสาชวยเดกหญง แลวพวกเขา
กตกลงนงกนขาวกนทในครวนนเอง
ระหวางกนอาหารอยางเอรดอรอย เดกหญงกคอยๆ ซกไซไปดวย
จนรวาทอกฝายหายหนาไป ไมใชดวยเหตผลสองขอทคดไว แตเปนเพราะ
ชวงปดเทอมทผานมาเขาตองตามเถาแกเสงไปหาซอขาวตามจงหวดทอย
ไกลออกไป ดวยสงครามทยดเยอกนเวลากวาสามปทำใหในเขตพระนคร
แทบจะทำนาไมได ดแตบานเธอกได มขาวแคพอกนเทานน จนถงบดน
ฤดหนาวยางเขามาแลวกยงไมมขาวคนใหเทยน ทงๆ ทเงนคาตกขาวทเขา
ใหมาตงแตฤดแลงนนถกใชไปหมดแลว
“กอนกลบบานมางวดน มาสเตอรทโรงเรยนแบงขนมกบลกกวาด
มาใหตงมาก ไวพจะสงคนใหแวะเอามาให สะบนงานาจะชอบ”
เดกหนมบอกพรอมเรมลงมอกนขาว ทำใหเดกหญงยมรานกดใจ
ทจะไดกนขนมหวานแปลกๆ แทนขนมกลวย ขนมมน ทมกมตดบานไว
เสมอ ทวาคนเปนพชายกลบอกอก
“ไมตองกไดเทยน แคนพวกผมกเปนหนเธอมากแลว”
“หนอะไร เราเปนเพอนกนกตองเกอกลกนเปนธรรมดา” เขาแยง
46 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ใบหนาเกลอนรอยยมอยางคนใจด
เทยนไมเหมอนพอคาชาวจนคนอนทเดกหญงเคยเหน เพราะเขา
มรอยยมของความเอออาร และททาโอบออมแทนความเคมเขยวอยาง
ควรจะเปน
“แตผมยงไมไดใชหนคาตกขาวเธอเลย” พชายบอกอบอบ
“เงนแคหารอย สาละอยาคดมาก ไวเกยวขาวงวดหนาคอยใหผม
กได”
พชายเธอผอนลมหายใจออกมาอยางโลงอกเมอไดยนเชนนน
ขณะทสรอยสะบนงาเลอนถวยนำพรกปลาราฝมอมารดาใหอกฝายลองชม
แตเทยนยงไมทนไดตกนำพรกราดขาว เสยงกระดางของบดากดง
ขนแหวกความเงยบสงดจนทกคนสะดง โดยเฉพาะสรอยสะบนงาทนง
ตวแขงทอหลงจากตกใจเสยจนชอนพลดหลดมอกระทบจานดงเปรอง
“ฉนไมใหแกรบขาวรบของจากมน แลวทำไมแกถงไปเอาเงนไอเจก
นมาตงหารอยฮ สาละ”
“ลก...” พชายหนาถอดส พดไมเปนคำเลยทเดยว
ไมมใครคดวาโกสนจะกลบถงบานในตอนน
“ฉนถามทำไมไมตอบ” เสยงผบงเกดเกลาทวความเกรยวกราดยงขน
พรอมเสยงไมเทาทกระแทกพนดงปงนากลว
“ใจเยนๆ คณพ”
มารดาของเธอทกาวตามมารบจบแขนสามเชงขอรองใหคลายโมโห
แตดเหมอนจะไมเปนผล
“วายงไง” โกสนตะคอกซำ ทำใหสาละพดตะกกตะกกออกไปวา
“ลกเหนวาบานของเราแทบไมมเงนตดบานเลย แลวคายารกษา
คณพอกหลายบาทอย”
“แลวฉนสงใหแกไปขอความชวยเหลอของไอเจกนหรอ”
คนถามตวสนเทม ปลายไมเทาสนระรกถกยกขนชไปทใบหนาเทยน
อ ม า ร ก า ร 47
อยางหยาบคาย ทำใหอกฝายเหลออด รางสงเกงกางลกขน มองหนาบดา
ของเธอดวยสายตาเครงเครยด พลางตอบวา
“สาละไมไดไปขอความชวยเหลอจากผม แตนเปนการแลกเปลยน
อยางมเกยรตของลกผชาย”
“ฉนไมไดพดกบแก อยาเสอก”
โกสนตะคอก ผรสวาทออกมา ทำใหเทยนขบกรามแนน และสรอย-
สะบนงาถงกบหนาเปลยนส เพราะตงแตเลกจนโตแทบไมเคยไดยนบดา
กลาวคำหยาบเลยสกครง
แตถงจะกลวโทสะผบงเกดเกลาแคไหน สรอยสะบนงากอดสงสาร
เพอนรนพไมได เธอจงทวงเสยงสนเครอวา
“คณพอจะ พเทยนเขาแคหวงดกบเราเทานน...”
“เงยบนะแมงาม พอไมไดถาม ไมตองพด เรากมความผดเหมอน
กนทรเหนเปนใจกบพอสาละ เชอเชญไอเจกนเขามาถงในน”
“ถาคณจะลงโทษกลงโทษผมเถอะ อยาลงโทษสาละกบสะบนงาเลย
พวกเขาไมไดทำผดอะไร”
เดกหนมตอบเสยงเยนใบหนานง มเพยงดวงตาเรยวสนำตาลออน
เทานนทลกวาวอยางโกรธจด
“ไมตองมาอวดด รบผดแทนลกฉน ไสหวไปใหพน”
โกสนตวาดลน พรอมนาฬกาขอมอทสวมเปนประจำปาใสหนาเทยน
ดงกก สายเหลกของนาฬกากระทบหนาผากขาวจดของเขาเปนรอยแดงกำ
และมเลอดไหลซมออกมา
“คณพอ!” ลกทงสองอทานเสยงลน เชนเดยวกบเอองทหลดปาก
ออกมาอยางคดไมถงวา
“คณพ!”
“ถาแกอยากไดเงนหารอยคน กเอานาฬกาเรอนนนไป ราคาแพงกวา
หารอยบาทแนนอน”
48 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
โกสนประกาศ ไมสนใจดวงหนาขาวจดทกลายเปนสแดงคลำดวย
ความโกรธของเทยนแมแตนดเดยว เดกหนมไมยอมกมหยบนาฬกาเรอนนน
เขายกมอไหวเอองแลวเดนออกไปโดยไมคดเหลยวหลงกลบมามอง
“เดยวสเทยน”
สาละรองเรยก แตเดกหนมลกครงจนไมยอมหยดรอ ทำใหพชาย
ของเธอรบสาวเทาตามเพอนสนทไป โดยมเสยงขของบดาดงตามหลง
“กลบมานะสาละ ไมงนฉนจะเฆยนแกใหหลงลายเลย”
เทาเปลาเปลอยของพชายชะงกคาง ขณะทเจาตวผนหนากลบมา
มองผบงเกดเกลาดวยสายตาปวดราวระคนผดหวง
“ไม คณพอทำไมถก เทยนไมไดทำอะไรผด เขาไมสมควรโดน
คณพอทำแบบนนดวย ลกจะไปขอโทษเทยนแทนคณพอ”
“ฉนไมไดสงใหแกไปขอโทษมน”
“แตผมตองไป มนเปนหนาทของลกผชาย”
“น...นแกกลาเถยงฉนหรอ ไอลกทรพ”
บดาโกรธจด ใชไมเทาในมอหวดเขาไปทลำตวบตรชายอยางแรง
จนสาละกระเดนไปฟบลงกบพน แตดเหมอนโทสะของโกสนจะยงไมทเลา
ลง เขาเงอมอขนอกครงเพอหวดซำจนมารดาหวดรองลนเรอน แลวถลา
เขาไปกอดรางผอมบางของสาละเอาไวแทนเกราะกำบงแลวพรำบอกวา
“ถาคณพจะตลก กตฉนแทนเถอะ เปนเพราะฉนสงสอนลกไมด
เอง”
โกสนเลยยงมอเอาไวไดทน แตถงอยางนนกไมยอมลดไมทเงองา
ลงงายๆ สรอยสะบนงารบคลานปราดเขาไปกอดขาผบงเกดเกลาอกทาง
“อยาตคณพเลยนะจะ ลกขอรอง” เธอออนวอน ใบหนานองไปดวย
นำตา หไดยนเสยงเอองเอดดพชายวา
“สาละ ยงไมรบขอโทษคณพออก” มารดาเขยาตวพชายของเธอ
แรงๆ คลายเตอนสต “ไมไดยนทแมบอกหรอ ขอโทษคณพอเดยวน”
อ ม า ร ก า ร 49
คนถกสงเหลอบไปมองหนามารดาดวยดวงตาแดงระเรอ ทวา
ไมยอมทำตามคำสงนน เขาปลดวงแขนเอองออก แลวผดลกขนสาวเทา
ออกไปอยางรวดเรว
“นนลกจะไปไหน” เอองผวาตาม
“ปลอยมน อยากอวดดนก อยากไปไหนกเชญ”
โกสนกระชากเสยง แตรางกายแขงเกรงดวยโทสะทอดแนนจนแทบ
บดเขมงเปนเกลยว
สรอยสะบนงามองไปเหนมารดาบยใบเปนเชงใหตามไปพชายไป
เลยปลอยขาบดาแลวรบทำตามคำสงนนทนท
เธอกบแมรดวาสาละเปนคนออนไหว
เขาไมเคยมปากมเสยงกบโกสนมากอนจนกระทงมาเจอเทยน
แตจะวาเดกหนมชาวจนกไมได เปนเพราะบดาของเธอเองทชงชงคนจน
เขากระดกดำ
เดกหญงไมตองการเหนผบงเกดเกลากบพชายตองเปดศกทะเลาะ
กนในเรองนอกแลว เลยคดงายๆ วา ถาโกสนไมอยากใหเทยนมาทบาน
พวกเธอกไปแอบนดเจอเขาทอนกสนเรองและคดจะบอกเรองนกบสาละ
ใหสบายใจ เพราะรวาฝายนนชนชมเทยนมากเชนเดยวกบเธอ
แตดเหมอนสรอยสะบนงาจะไมมโอกาสไดทำตามทใจตองการ
เพราะเพยงกาวเทาลงบนไดเรอนตามพชายไปแคสองกาว สญญาณภยทาง
อากาศกแผดเสยงดงสนนขนอยางไมมปมขลย จนเดกหญงทใจคอไมด
จากเหตการณเมอครแทบพลดตกบนไดเรอน
เธอแหงนดทองฟาอยางไมอยากเชอสายตาตวเอง
ปกตเครองบนจะมาทงระเบดเฉพาะเวลากลางคนเทานน แตนฟา
ยงสวางอยเลย แลวเสยงหวอจะดงไดอยางไร
ตองมอะไรผดพลาดแนๆ
สรอยสะบนงาบอกตวเองเชนนน แตพลนรสกวาพนกระดานท
50 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
เหยยบอยสนโคลงเคลงไปหมด บานหนาตางกระทบกนดงกราวใหญ แลว
จากนนกไดยนเสยงลกระเบดแหวกอากาศดงหวดลงมากระแทกพน
ทำใหเรอนทยนอยสะเทอนไปหมดราวกบโดนองมอยกษทมองไมเหน
บดขยจนรางของเดกหญงลอยละลวลงไปตกทพนเบองลางพรอมๆ กบ
เสยงระเบดดงขนจนแสบแกวหตามดวยเสยงกรดรองของบดากบมารดา
เดกหญงไมรวาเธอหมดสตไปนานเทาไหร มารสกตวอกครงก
พบวามฝนดนลอยฟงจากทงนาหลงบานมาเขาจมกจนหายใจหายคอแทบ
ไมออก เลยผงกศรษะขนมองดวยความแปลกใจ และตระหนกในนาทนน
วาเครองบนไมไดทงระเบดลงทบานของเธอ แตเปนททงนาหลงบาน
แตถงอยางนนกดเหมอนจะผดไปจากเปาหมายเปนอยางมาก
ปกตบดาบอกวาเรอบนจะทงระเบดแตในเขตพระนครหรอบรเวณ
ทญปนอยเทานน
แตทำไมคราวนกลบมาทงกลางทงนาเสยได โชคดททงนาหลงบาน
เกบเกยวขาวเสรจไปเรยบรอยแลว ไมมใครอยแถวนนสกคนเดยว
แตแลวหวใจเดกหญงกหลนวบไปทปลายเทา เมอนกขนไดวา
เทยนทผลนผลนออกไปจากบานเมอคร อาจจะใชทงนาหลงบานเปน
ทางเดนลดกลบไปบานของเขาทคลองกมกได เพราะถาพชายเธอไมพาย
เรอไปสงฝายนน นกเปนทางเดยวทเดกหนมลกครงจนจะกลบถงบานได
หลงจากใหกลขบเรอยนตกลบไปนานแลว
ทสำคญ...
สาละตามเทยนไปตดๆ เสยดวย
คดไดเพยงเทานสรอยสะบนงากผดลกขน ไมสนใจเสยงรองหาม
ปรามของมารดาทเพงลงบนไดเรอนมา เธอสะบดมอของบดาทเออมมา
หมายจะพยงใหลกขน แลวสาวเทาวงออกไปดวยใจรอนราวโดนไฟเผา
ทหมายของเดกหญงคอทงนาหลงบาน ทเปนลานระเบดลงนนเอง
หลงจากวนนนไปอกนานแสนนาน สรอยสะบนงากไมสามารถ ลมภาพทงรวงทองทถกยอมดวยสแดงฉานของโลหตพชายไดเลย
เลอดของสาละดจะอยไปในทกท
บนเนอตวเธอ มารดา บดา จนถงเทยน ทกคนตางเปอนเลอดของ
เขาทงสน
เลอดทสรอยสะบนงาอยากใหไหลรนออกมาจากรางกายของเธอ
มากกวา
ขณะเดยวกนเสยงรองไหครำครวญของมารดากดจะดงกองขน
ในหทกครงทเธอไดยนเสยงสญญาณภยทางอากาศดง และเมอหลบตาลง
ครงใดกเหนแตภาพบดากมหวกราบกรานลงแทบเทาหลวงโอสถสมาน
รกษาเพอขอใหฝายนนชวยยอยดชวตสาละจากพญามจจราชเอาไว
“เพอเหนแกความเปนเพอนของเรา ไดโปรดชวยชวตพอสาละ
ลกชายผมดวยเถอะคณหลวง”
ผบงเกดเกลาพดเสยงสะอนแทบไมเปนคำ พรอมผวาเขาไปกอด
๔
52 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ขานายแพทยแผนปจจบนผมฐานะรำรวยและอาศยอยทคงนำถดไปอยาง
วงวอน
เธอรมาวาชายวยกลางคนรปรางอวนลำตรงหนาพาครอบครวอพยพ
หนภยสงครามมาจากอำเภอชนใน ทวาไมเคยรมากอนวานายแพทยทานน
เปนเพอนกบโกสนดวย เพราะบดาของเธอไมเคยเอยปากทกทาย หรอแวะ
มาเยยมเยยนฝายนนสกครงเดยว
“ถาคณหลวงชวยลกชายผม ผมจะยอมรบใชคณหลวงทกอยาง
หรอถาคณหลวงอยากไดเรอกสวนไรนาของผม ผมกจะยกใหทงหมด”
คำพดของโกสนทำใหฝายนนถงกบถอนหายใจยาว ดวงตาคเลก
บนใบหนาอวบอมกวาดมองไปทวรางของพชายเธออยางตรวจตราแกม
หนกใจกอนผนหนาไปทางอนทไมใชรางเกรอะกรงดวยหยาดเลอดของ
สาละทอยในออมแขนของเออง
มารดาของเธอเหนดงนนกยกมอขนทวมศรษะดวยเหมอนกน
“ไดโปรดเถอะ คณหลวง ชวยลกชายของอฉนทเถด”
“เหนทจะไมได”
“ทำไม หรอวาคณหลวงอยากไดเงนทอง จะเอาสกกบาท กสตางค
บอกผมมาส ถาคณหลวงไมเชอใจผม จะเอาสรอยทองนไปกอนกได”
มอสนเทาของบดาลนลานปลดสรอยคอทองคำหอยพระสมเดจ
บางขนพรหมทไมเคยถอดหางจากตว ยนออกไปขางหนา ทวานายแพทย
วยกลางคนไมยอมยนมอมารบ
“ตอใหคณหลวงเอาเงนทองมากองทวมฟา ผมกรกษาลกคณไมได
หรอก”
คำพดนนทำใหบดาของเธอเงยหนาขน ตอนนนเองทเดกหญงเหนวา
ดวงตาทงคของทานแดงกำเปนสแดงจดจนนากลว
“เพราะลกของผมเปนหลานกบฏอยางนนหรอ”
คนถกถามสายหนา
อ ม า ร ก า ร 53
แลวมอทเปอนเลอดของบดากเออมไปเขยารางอวนลำแรงๆ อยาง
คาดคน พรอมถามเสยงหวนกระดางจนสรอยสะบนงายงขนลก
“งนทำไมเลา ทำไมคณหลวงไมชวยลกชายผม ทำไม!”
ยงไมทนไดพดจบประโยคด คนงานประจำบานทเปนชายฉกรรจ
ปราดเขามาคมเชง แตไมไดทำอะไรมากกวานนดวยนายแพทยวยกลางคน
สายหนานดๆ เปนเชงปราม กอนกลาวเสยงเครยดออกมา
“ลกชายของคณหลวงไดรบบาดแผลฉกรรจมาก ผมจะชวยเขา
ไดอยางไร”
“ไดส กคณหลวงจบแพทยมาจากองกฤษน” บดาของเธอตอบ
มอทบบรางฝายนนเกรงแขง จนเหนเสนเอนปดโปนอยางไมยอมเลกรา
งายๆ “เรวส รบฉดยาใหเขาเรวเขา แลวกเยบแผลใหลกชายผมเสยท
รกษาเขาสคณหลวง รกษาเรวเขา”
นายแพทยสายหนาอยางอบจนปญญา
“ผมทำไมไดหรอก”
“ไมจรง! คณหลวงโกหก คณหลวงทำไดผมรด อยาลมสวาผมเคย
เหนคณหลวงผาตดกระสนออกจากขาทหารมาแลว แตทคณหลวงไมยอม
ชวยลกผม เพราะคณหลวงเหนวาเขาเปนหลานกบฏตางหาก”
คราวนบดาของเธอผดลกขน พรอมตะโกนกองใสหนาฝายนน ททา
ของทานดดนเสยจนบรรดาคนงานของหลวงโอสถสมานรกษาตดสนใจ
เขามาแทรกกลางและแกะมอโกสนออก ขณะทเจาของบานถอยหางออก
แลวพดดวยนำเสยงเครงขรมกอนหนหลงเดนกลบขนเรอนวา
“คณหลวงกลบไปเสยเถอะ คณนายเองกรบไปเตรยมดอกไม ธป
เทยนใหลกชายดวย เขาจะไดเอาไปไหวพระจฬามณ”
สรอยสะบนงาไมใชเดกแลว เธอเขาใจนยทซอนเรนของฝายนน
ในทนท เลยกรดเสยงรองโหยหวนขน
“ไมจรง คณพตองไมตาย” เธอปดมอของเทยนทจบแขนออก
54 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
แลวปราดไปเขยามอบดา บอกฝายนนเสยงสะทานอยางคนไมยอมรบ
ความจรงวา “คณพอรบบอกเพอนคณพอสจะ ใหเขาชวยคณพดวย”
“คณหลวงไดยนไหม ไดยนเสยงแมรองไหใหลกชาย นองพรำขอชวต
ใหพไหม แลวขนาดนคณหลวงยงไมเหนใจพวกเราอกหรอ”
ดเหมอนรางอวนทวมของคนถกตงคำถามจะสะดดกกทกลางทาง
ทวาไดแตสายศรษะอยางหมดทางเลอก
เมอออนวอนไมเปนผล บดากเรมกนดาเสยงดงขนเรอยๆ
“คณหลวงใจดำ ดำยงกวาอกา เลวยงกวาหมา...”
ถงอยางนนกไมสามารถทำใหนายแพทยผนนหนหนามามอง
แมแตนอย และทานกไมสามารถฝาดานชายรปรางกำยำทยนหอมลอมอย
ขนไปหาเพอนเกาไดเชนกน
ขณะเดยวกนลมหายใจของพชายกรวยรนเตมท ใบหนาสาละเหยเก
และเสยงกแหบพราเสยแทบจบคำไมไดตอนเขาบบมอทโชกไปดวยเลอด
เขากบมอขาวจดของเทยนทคกเขาอยขางๆ พรอมเอยวา
“ฝาก...นอง...กบ...แม....ด...”
สรอยสะบนงาหนกลบมาหาพชาย เมอไดยนเชนนน
ทวาเลอดจำนวนมากไหลออกมาแทนคำพดทขาดหายไปในลำคอ
แลวดวงตาฝายนนกทอประกายหมนขนเรอยๆ กอนจะเปลยนเปนไรแวว
ในทสด
เปลอกตาสาละยงคงเปดคางจบจองอยทใบหนาของเทยนอยาง
ฝากความหวงไว ขณะทรางผอมบางของพชายกกระตกขนมาเฮอกหนง
แลวจากนน แขน ขา และลำคอฝายนนกหอยตกจากออมแขนของมารดา
สาละจากพวกเธอไปแลว
สรอยสะบนงาสะอนฮกออกมา
มานนำตาทำใหเดกหญงเหนภาพตรงหนาพราเลอน รเพยงวาเทยน
เปนคนเออมมอไปปดเปลอกตาสาละลง ขณะทมารดาของเธอฟบหนา
อ ม า ร ก า ร 55
ลงรำไหปมวาจะขาดใจ สวนบดาของเธอถลาเขามาหารางปวกเปยก
ไรวญญาณของบตรชาย พรอมเขยาอยางแรงดวยความหวงเฮอกสดทาย
“สาละ...พอสาละ พดกบพอส พอสาละ”
ไมวาฝายนนจะออนวอน หรอขตะคอกอยางไร พชายของเธอ
กไมสามารถโตตอบเขาไดอกแลว
เทยนทเงยบมานานเลยเอยขนวา
“ทำใจดๆ เถอะครบทาน สาละเขาไปดแลว”
“หบปากนะ ไอลกเจก เพราะมงคนเดยว ลกกถงไดเปนอยางน”
โทสะทลามไปทวราวไฟไหมทงของบดา ทำใหฝายนนพงเปาความ
แคนทงหมดไปทเทยน พรอมๆ กบเงอไมเทาในมอฟาดเปรยงเขาทลำตว
ของเดกหนมเตมแรง
เทยนคงคาดไมถงวาจะโดนลงโทษเชนน เพราะเขาไมไดเบยงตวหลบ
แมแตนอย รางสงเกงกางฟบลงกบพนแทบเทาเธอ เลอดคงเขาตาผบงเกด-
เกลาเสยแลว เพราะทานเงอไมเทาขนอกครง หมายจะฟาดศรษะเขาเตมแรง
ราวกบตองการชวตของฝายนนมาชดใชใหสาละ
สรอยสะบนงาปาดนำตา แลวรบปลอยมอจากรางเหนยวหนบไป
ดวยเลอดของพชาย เพอหนมาโอบทอนแขนเรยวผอมรอบตวเดกหนม
ลกครงจนเอาไวพรอมขอรองบดาทงนำตา
“คณพอ อยาทำพ เทยนเลยนะจะ พ เทยนไมไดเปนคนทำให
คณพตายเสยหนอย ระเบดลกนนตางหากทฆาคณพ”
เดกหญงไมรวาเปนเพราะคำพดของเธอ หรอวาเสยงหวดรองของ
มารดาทดงแทรกขนมาหลงจากนน พรอมๆ กบคนงานชายนบไมถวน
บนเรอนหลวงโอสถสมานรกษาทกรกนลงมา ทำใหเทยนรอดพนจากการ
ถกโกสนทำรายไปอยางหวดหวด
หลงจากนนสรอยสะบนงากจำแทบไมไดวาพวกเธอพากนลงเรอมา
จดการงานศพพชายทวดไดอยางไร
56 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
การตายของสาละไมเพยงแตพรากชวตของเขาไปจากสรอยสะบนงา ชวนรนดร แตยงทำใหครอบครวของเดกหญงเปลยนแปลงไปโดยสนเชง
โกสนซงเดมไมคอยไปไหนอยแลว กไมยอมจะออกจากบานไปไหน
อกเลย มารดาของเธอจงกลายเปนคนดแลบอปลาและทงนาหลงบานไป
โดยปรยาย ทวาระเบดทลงคราวนนทำใหยงฉางทเกบเมลดพนธขาวเปลอก
ถลมลงมา ทนากลายเปนหบเหวขนาดยอม สวนบอปลากลายเปนบงโคลน
ขนาดใหญ เพราะดนมหาศาลจากทองนาถกแรงระเบดอดจนกระเดน
ตกลงไปในบอ สะเกดระเบดสดำ กวางยาวคบเศษ ตกปะปนอยทวไปใน
นาขาว ทงภาวะสงครามทยดเยอทำใหผมาวาจางเอองเยบผาหดหายไป
จนหมด
ฐานะทยากจนอยแลวของครอบครวสรอยสะบนงาเลยยำแยยงขน
บดาของเธอเลอกทจะระบายความรสกขมขนทกดกนใจกบเหลา
และมวนยาสบ
ทานไมคอยพดกบใครเวนแตตอนสอนเดกหญงเรยนหนงสอและ
ทำการบานเทานน ยงกวานนอาการเจบปวยทไมรสาเหตทำใหเรยวแรงของ
ทานออนลาลงทกวน จากทเคยมรปรางสงโปรงชวนมอง โกสนเปลยนเปน
ผอมแหงอยางนาใจหาย ผวขาวอมเหลองทเคยเปลยนเปนสมะขามอย
พกหนงนน พอไมถกแสงแดดนานหลายเดอนเขากเปลยนเปนขาวอมเหลอง
ขณะทใบหนาเรยวซบตอบจนเหนโหนกแกมเดนชดและเบาตาลกจด
ยาหมอสมนไพรทประกอบจากรากไม ใบไมหลายขนานแคชวย
ประทงใหบดามชวตรอดอยไปวนๆ ทวาไมทำใหอาการของทานกระเตอง
ขนแมแตนอย โกสนไออยเสมอ บางครงกมเลอดปนออกมาดวย
เอองเลยตองรบภาระหนกอยคนเดยว ทงทำงานบาน และดแล
ไรนา บอปลาเพอหาเงนมาเปนคายาและคาใชจายในบาน
สรอยสะบนงาจงกลายเปนคนดแลบดาเสยสวนใหญ
เดกหญงพบวานบวนผบงเกดเกลากยงเกลยดชงความยากจน
อ ม า ร ก า ร 57
รอบตวมากขนเรอยๆ ทานปรารถนาจะไปใหพนจากบานรมคลองทอาศย
อยทกลมหายใจเขาออก และพลอยทำใหบตรสาวซมซาบความคดนนไป
ดวยโดยไมรตว
เดกหญงไมคอยมเพอนทโรงเรยนอยแลว เลยพาลไมยอมคบหา
ใครเลย วนเวลาของเธอหมดไปกบการดแลบดาและฟงฝายนนเลาถง
ความรงเรองของวงศตระกลในอดตจนไมทนไดสงเกตการเปลยนแปลง
รอบตวหรอบางทสรอยสะบนงาอาจจะไมยอมรบรมนกได
เพราะทงเสอทมารดาตดขนจากเศษผาหลากสสน และผาซนสน
เตอทมแตรอยปะชนหนาไปทงผน รวมถงรองเทาเกยะไมฉำฉาทบดา
ทำขน ทำใหเธอดซอมซอนารงเกยจ แตกตางจากเดกหญงคนอนใน
ละแวกบานจนถกลอเลยนอยบอยๆ
ทางเดยวทจะไมเจบปวดจากคำพดเสยดสเหลานนคอเลกสอง
กระจก ไมสมาคมกบใคร และปดหปดตาเฉยเสย
แตในทสดสรอยสะบนงากไมสามารถจมปลกอยในโลกสมมต
ทเธอกบบดาสรางขนไดอกแลว เพราะอาการของโกสนเพยบหนกซำยง
ไอเปนเลอดออกมาแทนทจะมแคนำลายปนเลอดอยางทผานมา
มารดาเรยกเธอเขาไปหาในเชามดวนหนง ในมอฝายนนมเขมกลด
ทองคำลงยาสกปลงจารกอกขระโบราณบางอยางอยดวย
เดกหญงเบกตากวางอยางตนตะลง เพราะไมเคยเหนมากอน และ
ไมคดวาเอองจะมขาวของสวยงามลำคาเชนนในครอบครอง
“เขมกลดสวยจงเลยนะจะ แมไปเอามาจากไหน งามไมเคยเหน
เลย”
เอองนงเงยบไปกบคำถามนนเปนครใหญ
นยนตาเรยวงามทออนเชอมเปนนตยเปลยนเปนสแดงระเรอตอน
ทอดตามองเขมกลดในมอราวกบจะไลไขวควาอดตทผานไปไมมวนหวน
กลบ แลวจงพดออกมาดวยนำเสยงเครอจดวา
58 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
“ตอนแมขอทลลาออกมาแตงงานกบพอของลก พระราชชายา
ประทานเครองประดบใหแมมาหลายชน รวมถงเขมกลดชนนดวย”
“งามแปลกตาจง ยงกบไมใชฝมอชางชาวสยาม”
บตรสาวออกปาก เพราะเคยเหนถนมพมพาภรณมาบาง แตไมเคย
เหนชนไหนเหมอนเขมกลดชนน
“เหนวาเปนของทพวกองกฤษเอามาจากเมองแขก ใหทานพอของ
ทานอกท เลยตกทอดมาถงพระราชชายา และแมเปนคนสดทาย ตอน
ประทาน ทานรบสงวา ถาวนไหนอบจนขดสนขนมากใหเอาไปแลกขาว
แลกนำประทงชวต”
“ของชนนคงมคานก แมจะเอาไปขายจรงหรอจะ”
ถามขนอยางตกใจ ขณะทมารดารบยกนวขนมาแนบกลบปากของ
เดกหญงเพราะไมอยากใหคนทนอนเจบอยไดยนเรองน
สรอยสะบนงาเลยไมกลาพดอะไรตอ นอกจากนงนงมองหนา
มารดาเพอรอคำตอบ
“แมอยากใหงามเอาไปใหพอเทยน บอกเขาวาแมอยากไดขาว
สกเกวยนหนงแลวขอไมขดไฟกบยาฝรงแกปวดใหคณพอดวย”
สรอยสะบนงาขบรมฝปาก เธอไมเคยเจอเทยนมานานแลว
ตงแตวนทเผาศพสาละ เดกหนมลกครงจนกหายหนาไป ไดยนวา
เขากลบไปเรยนตอจนจบ
เพราะตอนทเจอกนครงแรกนนเปนชวงทเครองบนมาทงระเบดใน
เขตอำเภอชนในถขน ผคนเลยพากนอพยพมาอยชานพระนครมากขน
โรงเรยนของเทยนจงเลอนการเปดเทอมออกไปกอน เดกหนมเลยตองยาย
กลบมาอยทบานรมคลองจนกอนจะไดขนชนเรยนปสดทาย
แตพอเรยนจบ เขาคงกลบมาชวยงานทบานเตมตว เพราะเธอเคย
เหนเขาขบเรอยนตจงเรอขนขาวแลนผานหนาบานไป ทวาคนขบเรอยนต
ลำนนไมเคยหยดแวะพกทบานเธออกเลยนบตงแตครงสดทายทเกดเรอง
อ ม า ร ก า ร 59
เดกหญงเลยอดออดกบคำสงของมารดาตามประสาคนไมเคยงอ
ใครกอน
“ทำไมตองเปนพเทยนดวยละจะ เขาหายไปเลยตงแตคณพเสย
คณแมกร”
ดวงหนาเรยวตอบของมารดา มองเธออยางเอนดระคนออนใจ
“นอกจากพอเทยนแลว แมกยงมองไมเหนวาใครทจะชวยเราได
ในเรองน และเขาเปนคนปากหนก แมไมอยากใหเรองรวมาถงหคณพอ
ทหลง”
“คณแมไมไดโกรธพเทยนเรองคณพแลวหรอจะ”
แมของเธอไมไดแสดงปฏกรยารนแรงกบเทยนเหมอนบดากจรง
แตเอองเงยบขรมไปมากหลงจากการเสยชวตของบตรชาย รอยยมบางๆ
บนใบหนามารดาแทบไมเคยปรากฏใหเหนอกเลย และฝายนนกไมเคย
พดถงเดกหนมลกครงจนจนกระทงวนน
“สาละทำบญมาเพยงเทาน แมจะถอโกรธพอเทยนไดอยางไร”
แลวผเปนมารดากเกบเขมกลดอนนนใสถงผากำมะหยสงให “วนนโรงเรยน
หยด เดยวพอลกกนขาวกนปลาเสรจ กรบไปหาพอเทยนเสย แมจะดแล
คณพอใหเอง”
“แตถาคณพอถาม” เธอไมวายงอแง
“แมจะบอกวาใชลกพายเรอไปเอายากบทานสมภารทวด” คนพด
ตดบทพลางลกขน แลวกำชบเรองเขมกลดเปนครงสดทายวา “แลวบอก
พเขาดวยนะ วาถาบานเรามเงนวนไหนจะไปขอไถคน”
ฝนกลางฤดทตกมาตดๆ กนเมอหลายวนกอนทำใหนำในคลอง แสนแสบเออทนจนแทบปรมลนชายฝง สายนำเชยวกรากเสยจนเดกหญง
แทบคดทายเรอไมไหว สรอยสะบนงาตองออกแรงพายเรอทวนนำอยนาน
กวาจะไปถงละแวกคลองกมทเทยนอาศย
60 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
เมอครงสาละยงอย เขาเคยพาเธอมาพายเรอเลนเลยมาถงบรเวณน
หลายครง และชเรอนไมสกแฝด ปนลมแหลม ยกใตถนสงหลงใหญ ทม
ลานดนอดแนนกวางขวางอยขางบานสำหรบตากขาวเปลอกใหเธอดวา
นนคอบานของเถาแกเสง พอคาขาว บดาของเทยน
ผานไปไมกเดอนลานดนทเคยเหนเปลยนเปนลานลาดปนซเมนต
สขาวแกมเทาไปเสยแลว จำนวนยงฉางกดเหมอนจะเพมขนจากเดม
เดกหญงเลยละลาละลงตอนจอดเรอเขาเทยบบนไดทานำ และเอาแต
ชะเงอมองอยอยางนน จนไดยนเสยงหาวสำเนยงไทยปนจนตะโกนถาม
มาจากบนตลง
“มาหาใครหรออาหมวย”
สรอยสะบนงาหนไปมองแลวพบวาคนพดเปนเดกหนมชาวจน
รปรางกำยำ ลำสน ทเธอไมเคยเหนหนามากอน เขามใบหนาขาวดสะอาด
สะอาน ตดทรมฝปากกวางไปนดและดวงตาแพรวพราวไปหนอย ทำให
ดคอนไปทางทะเลนมากกวานามอง ซำยงกลาสงยมกวางขวางใหเธอ
เสยอก
แมจะยงไมเปนสาวเตมตว แตความถอดในชาตกำเนดและวงศ-
ตระกล ทำใหเดกหญงเชดหนาขนพรอมมองอกฝายดวยสายตาดแคลน
อยางทเคยเหนผเปนบดาชอบทำ พลางตอบออกไปวา
“ฉนมาหาพเทยน เขาอยหรอเปลา”
พอเหนทาวางปงถอตวของเธอ ฝายนนกองไปชวอดใจ กอนถาม
กลวหวเราะคลายเหนเปนเรองขบขนและยอมเปลยนจากสรรพนามทเรยก
เธอวาอาหมวยทนท
“เออ...คณหนจะใหผมไปบอกคณเทยนวาใครมาหา”
แตฟงอยางไรกไมเหนวาฝายนนจะยกยองเธอทตรงไหน มแต
เจตนาจะกระเซาเสยมากกวา
“สรอยสะบนงา” เธอตอบเยนชา เชดหนาขนไปอกจนคอแทบเคลด
อ ม า ร ก า ร 61
รสกสะใจนดๆ เมอเหนฝายนนอาปากคางกบชอยาวเหยยดผดไป
จากชาวบานในละแวกน เดกหญงกเลยทำทาเครงขรมเลยนแบบผเปนบดา
อกครง แลวถามเสยงดออกไปวา
“จำไดไหม ไหนทวนซ วาฉนชออะไร”
“สรอยสะบนงางนหรอ” เทยนทกำลงดดลกคดทำบญชอย เอย ทวนดวยความแปลกใจ
นบตงแตวนทรางกายเพอนสนทมอดไหมเปนเถาถาน เขากไมได
ยางกรายไปทบานรมคลองพลบพลาอกเลย จะเหนเดกหญงแคเพยงแวบๆ
ตอนลากจงเรอขนไปโรงสทคลองตนเทานน นองสาวของสาละเองกไมได
ออกมาคอยทกทายทศาลาทานำเชนเดม ทงหมดนคงเปนเพราะบดาของ
ฝายนน
ผชายทาทางเจายศเจาอยางคนนนเกลยดชงเชอชาตบดาเขาเขา
กระดกดำ เทยนจงแปลกใจไมนอยทเดกหญงยอมพายเรอมาหาเขาถงบาน
“ครบ เดกผหญงตวนดเดยวแคน”
เสยงเมงยงคงดงตอเนองเปนภาษาจน พรอมทำไมทำมออยท
ปลายคาง ประกอบการเลาออกรสระคนขบขนวา
“แตทาทางจองหองชะมด พดจาแตละคำยงกบผดในรวในวง นถา
ไมเหนกบตาวาแจวเรอมาเองไมมคนใชมาดวย ผมคงนกวาลกเจาใหญ
นายโตทไหนแลว”
คนฟงอดคลยมบางๆ ไมได พอจะนกทาวางปงของนองสาวเพอน
ไดเปนอยางด
“แลวเธออยทไหน” เขาถามกลบในภาษาเดยวกน
“ผมบอกใหรอคณเทยนอยทศาลาทานำ ไมกลาใหขนไปบนเรอน
กลวเถาแกเนยดาเอา” เมงกระซบตอบอยางรกาลเทศะ
ไมมใครในบานหลงนไมรวาเทยนถกภรรยาหลวงของบดาจบตาด
62 ส ร อ ย ส ะ บ น ง า
ทกฝกาว โดยเฉพาะในระยะหลงเมอเดกหนมเรยนจบ เถาแกเสงกเรมพา
บตรชายคนรองเขาไปในเขตพระนครเพอพบปะกบกลมพอคาคนสำคญ
บอยๆ ซำยงใหฝายนนชวยควบคมการกอสรางโรงสใหมอกดวย
เรองนกลายเปนเสยนหนามอนโตทตำหวใจมารดาเลยงเมอเหน
เถาแกเสงเรมมอบหมายงานหลายอยางใหเทยนดแล
คนเปนแมยอมตองเจบใจไมนอยเมอการคาซงควรจะเปนของ
ลกชายคนเดยวกลบไปตกอยในมอลกเลยงแทน
แตจะใหทำอยางไรไดในเมอพชายของเขาเลกไปโรงเรยนแลว
และไมเคยอยตดบานเลยสกวน ไมมใครรวาฮวหายไปไหน เพราะกวา
ฝายนนจะกลบบานกเปนตอนเยนจวนมดเตมท ยงถาวนไหนอาปา
ของเขาไมอย พชายคนโตยงกลบดกดนจนเกอบเปนคอนคน หรอบางท
กลวงเขาเชาวนใหม
เทยนเคยไดยนพวกสาวใชซบซบกนวาเสอผาฝายนนมกลนนำหอม
ราคาถกตดเสอผากลบบานมาเสมอ แตเขาไมใสใจจะฟง
คนปลกถวกไดกนถว คนปลกงากไดกนงา คนขยนปลกทงถว
ทงงากไดกนทงสองอยาง
อาปาสอนเขาไวแบบน
เทยนเลยไมอยากพาดพงถงพชายคนโตใหเกดปญหา เขาจงไม
ตอความยาวสาวความยดกบคนสนท และเลอกปดสมดบญชททำอยกอน
สงอกฝายวา
“เดยวแกจดการคลองกญแจหองนเสย แลวตามฉนไปททานำ”
บอกแลวกลกขนสาวเทายาวๆ ไปยงศาลาทานำทสาวนอยรอเขาอย
ชายหนมไมคดวาการพบปะกบเดกหญงครงนจะอยภายใตสายตา
ของใครคนหนง ทจบตามองเขาเหมอนอสรพษจองทำรายเหยอ
