67
ಕನ�ಡ ಕ�ಗಳ �ಾಮುಂ�ನಪ�ಟಅಕ�ಮ�ಾ�ೕವಚನ�ಾರರಬಸವಣ�ನವರು �ೕಅಗ�ಗಣ�ೂೕ �ಾವಚನ�ಾ�ಯಅಕ�ಮ�ಾ�ೕಅಗ�ಗ. ಅವಳ� ಪ��ದಕವ�ಕೂಡ. �ವಶರ�ಯರಅವಳ� ಚು�. ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ�ವ�ಗ�ಯ ಉಡುತ� �ಾ�ಮದವಳ. ತಂ� �ಮ�ಲ; �ಾಸುಮ�. �ಾಲ�ಂದಲೂ �ವಭ�ಾ�ದಳ. �ನ�ಮ�ಾಜು�ನನ�ೕ ತನ� ಪ��ಂದು �ಾಪ��ದ ಪರಮಭ�. �ವ�ಸುಂದ�ಾದ ಅಕ�ಳನು�ೂೕ�ದ ಉಡುತ�ಯ �ಾಜ �ಕಅಕ�ಳನು�ೂಡಲು ತಂ� �ಮ�ಲ�ದ�ದನು. ಆದ� �ಾಜನ �ೂೕಪ��ದಒ�ಸೂ��ದನು. ಆಗ ಅಕ�ಳ�ಾನು �ಂಗ�ಾ, �ಂಗಮು, �ಂಗ ಪ�ಜಕಳ, ಭ��ಾದ �ಕನು ಭಕ�ಾಗ�ೕಕು. ನನ� �ಂಪಪ�ಅ�ಾಡ�ಾರದು. �ಾನು ಶರಣ ಸ�ಂಗಪ� ಎಂಬುದನುಮ�ಯ�ಾರದು ನನು� ಗುರು ಜಂಗಮರ �ೕ�ರಂತರ�ಾನ�ಯ�ೕಕು. �ೂಕ�ಸದ ಧನಕನಗಳ� �ೕ�ಸ�ೕಕು ಮೂರು ನು�ಗಳನು�ಕನು �ಾ�ಸ�ೕಕು ಇವ�ಗಳನು�ಾ�ಸ�ದ�ಾನು ಅವರನು� �ೂ�ಯುಎಂಬ ಷರತ�ನುಒ��ಕನನು�ಾಹ�ಾದಳ. ಆದ� �ಾಮುಕ�ಾದ �ಕ ಮೂರು ನು�ಗಳನುತ��ದ�ಂದ �ಾರ �ಾ�ತಂತಮ��ಾದ ಅಕ� �ಕನನು�ೂ�ದು �ವ�ಸ�ಾ, ತನ� ತ�ಗೂದ�ಂದ ತನ� �ೖಯನುಮು��ೂಂಡು �ಗಂಬ�ಾ, �ೕ�ಾಂಬ�ಾಕ�ಾ�ಣದತ�ೂರಟಳ. ಅ��ವಶರಣರು ಒ��ದ ಎ�ಾ� ಸತ�ಪ�ೕ�ಗಳ�ದು� ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಸದಸ��ಾದಳ. �ಲವ�ಾಲ ಕ�ಾ�ಣದ�ದುನಂತರ ತನ� ಇಷ� �ೕವ�ಾದ ಚನ�ಮ�ಾಜು�ನನ�ನು� ಅರಸು�ಾ�ೕ�ೖಲದತ�ೂರಟಳ. �ೂ� ಅಕ�ಳ�ೕ�ೖಲದ ಕದ�ವನದ�ೖಕ�ಾದಳ.ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ�ಯು �ೕಷವಚನ�ಾ, ಕ�ಯ, ಅವಳ ಸು�ಾರು ೪೩೪ ವಚನಗಳ� ಲಭ��ಾ. ಇದರ �ೂ೬೭ �ಪ�ಗಳನುಒಳ�ೂಂಡ �ೕ�ಾಂಗ �ಪಎಂಬ �ಾ�ಕ ಗ�ಂಥವನುಬ��ಾ . ಇದು ಅಕ�ಳ�ೕ�ಾಂಗ �ಾ�ತ�ೂಟಅಪ�ವ�ೂಡು. ಅಕ�ನ ವಚನಗಳ��ೖ�ಾಗಕಂಡು ಬಂ�. ಅವನು� ತನ� ಇಷ��ೕವ�ಾದ ಚನ�ಮ�ಾಜು�ನ� ಸಮ�ಾ . ಪ�ರಂದರ�ಾಸರು �ಾಸ �ೕಷ; �ಯ ಭಕ� ಕ� ಪ�ರಂದರ�ಾಸರು ೧೪೮೪ರ�ಪ�ರಂದರಗಡದಜ��ದರು. �ದಲ�ಯ �ಸರು �ೕ�ಾಸ. ತಂ� ವರದಪ; �ೕಮಂತ�ಾ�ದ�ರು. �ತನದ�ದು �ಾವ�ೂೕ ಒಂದು ಸಂದಭ�ದ�ೖ�ಾಗಹು�ತನ� ಐಶ�ಯ�ವನುಬಡವ��ಾವ�ಾ�ಾ�ಸ�ಾಯ�ಂದ �ೕಪ�ದು ಪ�ರಂದರ�ಾಸ�ಾದರು. �ಾನ �ಾಡ�ೕಡ, �ಾಲ�ನ�ೕಡ, �ಾ�ಡ�ೕಡಎಂಬ �ೕವ�ಾದಶ�ೂಂ�ದವರು. �ೕಶ �ರು�ೂೕ�ಾನುಭವ ಪ�ದು ಭ�, �ಾವ, �ಾಸ�ಡಂಬ� ಎಂಬ �ಾಮ ಮ�, ಅಂತರಂಗ �ೕದ, �ಂತ, �ಮ�ಗಳಂತಹ �ಾಲುಲ� ಎಪ��ದು �ಾ�ರ �ೕತ�ಗಳನುರ��ದ�ಂಬ �ಗಇ�. ಇ��ಯವ�ಗೂ �ಾ�ರದಷು�ೕತ�ಗಳ�ೂ�ತು ಪ�ಕಟ�ಾ. ಇಂತಹ ಹಲ�ಾರು ಭ��ಪ�ತ �ೕತ�ಗಳನು�ರ�ದ �ಾಸ�ಂದ� ಪ�ರಂದರ�ಾಸರಯಎಂದು �ಾ�ಸ�ಾಯ�ಂದ �ೂಗ�ೂಂ�ಾ . ಇವರ �ೕತ�ಗ�ಂದ; ’�ೕವ �ಾ�ಾಬಡವನು? �ಾ�ಾಪರ�ೕ? �ೕ�ೕಹ�ನ�ೕ�ರುವ ತನಕ’, ಆರು �ತವರು �ನ� ಈ ಮೂವ�ೂಳ? �ಾರು ಮೂವರು? �ಾ�ೕ �ಾರು�ೕ, ಬಲುಧನದ �ೕ? 'ನ�ಯು ಬರು�ಎನ� ನ�ಯ ಬರು�ಜಗ�ೂ�ರುವ �ಾಣ�ಲ� ಹಗರಣ �ಾಡುವ�ದ ಕಂಡು, �ಾ�ನ �ಾ�ೂೕ, �ಾನ �ೕಥ�ದ’, ಈಸ�ೕಕು ಇದು� �ೖಸ�ೕಕು’, �ೕಸಂ�ಾರದಆ� �ೕಶ �ಾಡದ�ಂಗ, ಕಷ� ಸುಖಗಳ� ಬಂ�ಾಗ ಚಲ�ಚ�ತ�ಾಗಕ�ಾ � ಇರ�ೕಕು’. ’�ಾನವ ಜನ�ೂಡ�ದು’, �ೕ�ಾ�ೂೕ �ನಹಂ�ಾ�ೂೕ, �ನ�ಾಮದ ಬಲ��ಂ�ದ�ಾ�ೂೕ’, ’ಹೂವ ತರುವರ ಮ�ಹುಲು� ತರುವ’, �ಾಗ�ದ ಲ��ಾರಮ’, ’�ಾಲ�ಳ ಧ��ಯ �ೂೕರುವ �ಯ�ಕು�ತ ಸಜ�ನ �ಾಧು ಪ��ಯ �ೕ�ಮ�ಳ�ನ �ಯಂ’, ’ಬಂದ��ಾಬರ� ಬಸವಣ� ಹ��ರಡ�ಯ ಶತ�ಾನದಕಂಡುಬರುವ �ಯ ವಚನ�ಾರ, ಭಕ� �ಾ�ಂ�ೕ, �ಾಜ�ೕಯ �ೕ�ಾರ, ಸ�ಾಜ ಸು�ಾರಕ�ಾ�ಾ�ಹ�ಣ ಮ�ತನದಹು��ಂ�ಾಯುತ ಧಮ�ವನುಅ�ವೃ�ಪ�ದ �ಶ�ೕತನ ಇವರು. ಬಸವಣ� �ಾಪ�ರ �ಯ �ಾ�ೕ�ಾ�ಯ ಸ�ೕಪ ಇಂಗ�ೕಶ�ರದ೧೩೧೧ರ�ಜ��ದರು. ತಂ� �ಾದರಸ. �ಾ�ಾದ�ಾಂ. �ೂೕದರ �ಾವ ಬಲ�ೕವನ �ರ�ಂದ �ಾ�ಾ�ಸ ಪ�ದು �ಜ�ಳನ ಆ�ಾ�ನದ� ಮಂ� ಪದ�ಪ�ದು ಧಮ� �ಾಜ�ೕಯ, �ಾ�ಾ�ಕ, �ಾ�ತ�ಕ �ಾ�ಂ�ಯನು�ಾಸ�ಾಜವನುಸು�ಾ�ದ ಮ�ಾ�ವ�ಾ�ಾ . ಹತ�ೕ ಶತ�ಾನದಅರಮ�ಗಳ�ಾ�ಾ�ಸು�ದಪಂ�ತ�ೕಸ�ಾ�ದ�ಾ�ತ�ವನುಜನ�ಾ�ಾನತಂದು ಸರಳ�ಾದ ಗದ� ಪದ�ವಲ�ದ �ಷ�ೖ�ಯ �ಾ�ತಪ��ಾರವನುಪ�ಚುರಪ�ದ �ೕಇವ�ಸಲು�ತ . �ಾ�ನ ಮೂ� ಮೂ�ಗ�ಂದ ಶರಣರನು� ಆ�ಾ ಕ�ಾ�ಣವನು�ೕಂದ�ಾ�ಟು�ೂಮಡು ಅ�ಾರ ಅನುಭವದ ಮೂಲಕ �ಷಯ ಚ�ನಂತರ ಇವರ ವಚನ ಕಮ�ಟದ�ಅ�ೂ�ದ ವಚನಗಳಸ�ಾಜದ �ೕಯ�ಾರಣ�ಾ. �ಷಪ��ಾರದ �ಾ�ತ�ಾ�ಣ�ಾ. ಬಸವಣ�ನವ�ಂದ ರ�ತ�ಾದ ಷ� ಸ�ಳದ ವಚನಗಳ� �ಾಗೂ �ೕಚನಗಳ ಕೃ�ಗಳಪ�ಮುಖ�ಾ. ಅವರ ವಚನಗಳ ಪ�ಮುಖ �ಾಲುಗಳನುಇ�ಗಮ�ಸಬಹುದು. �ಾನದ ಬಲ�ಂದ ಅ�ಾನದ �ೕಡ �ೂೕಡ�ಾ, ಉಳ�ವರು �ಾಲಯವ �ಾಡುವರು. ನು�ದಮು��ನ �ಾರದಂ�ರ�ೕಕು. �ಾ� ಬಪ�ದು ನಮ�ಂಬರ�. �ೕವ�ೂಬ�ಾಮ ಹಲವ, �ಾ�ಕ�ಾ�ರ�ಾದ �ೕಮ��ಾಳ�ಾದ �ೕರ ಕಂಡ�ಮುಳ�ಗುವರ�ಾ, �ಾ�ಂದಗುಳ ಕಂಡ� ಕ�ಯತನ� ಬಳಗವನು, ತಂ� �ೕನು;

ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

                    ಕನ�ಡ ಕ�ಗಳ�ಾ��                                                                                                                                                                        

ಮುಂ�ನಪ�ಟ����

ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ�ವಚನ�ಾರರ��ಬಸವಣ�ನವರು �ೕ�ಅಗ�ಗಣ��ೂೕ �ಾ�ವಚನ�ಾ��ಯ��

ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ� ಅಗ�ಗ��. ಅವಳ�ಪ���ದ� ಕವ��� ಕೂಡ.�ವಶರ�ಯರ�� ಅವಳ� ��� ಚು��.ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ� �ವ�ಗ� ���ಯಉಡುತ� �ಾ�ಮದವಳ�. ತಂ��ಮ�ಲ���; �ಾ� ಸುಮ�.�ಾಲ��ಂದಲೂ �ವಭ���ಾ���ದಳ�. �ನ�ಮ���ಾಜು�ನನ���ೕ ತನ�ಪ��ಂದು �ಾ�� ಪ���ದಪರಮಭ��. �ವ�ಸುಂದ��ಾದಅಕ�ಳನು� �ೂೕ�ದ ಉಡುತ�ಯ �ಾಜ�ೌ�ಕ�� ಅಕ�ಳನು� �ೂಡಲು ತಂ��ಮ�ಲ��� �ದ�ದನು. ಆದ� �ಾಜನ�ೂೕಪ�� �ದ� ಒ��� ಸೂ��ದನು.ಆಗ ಅಕ�ಳ� ’�ಾನು �ಂಗ�ಾ�,�ಂಗಮು�, �ಂಗ ಪ�ಜಕಳ�,ಭ��ಾದ �ೌ�ಕನು ಭಕ��ಾಗ�ೕಕು.ನನ� �ಂಪಪ��� ಅ�� �ಾಡ�ಾರದು.�ಾನು ಶರಣ ಸ� �ಂಗಪ� ಎಂಬುದನು�ಮ�ಯ�ಾರದು ನನು� ಗುರು ಜಂಗಮರ�ೕ� �ರಂತರ�ಾ� ನ�ಯ�ೕಕು.�ೂಕ�ಸದ ಧನಕನಗಳ����ೕ�ಸ�ೕಕು ಈ ಮೂರುನು�ಗಳನು� �ೌ�ಕನು �ಾ�ಸ�ೕಕುಇವ�ಗಳನು� �ಾ�ಸ�ದ�� �ಾನುಅವರನು� �ೂ�ಯು�’ ಎಂಬ ಷರತ�ನು�ಒ�� �ೌ�ಕನನು� ��ಾಹ�ಾದಳ�. ಆದ��ಾಮುಕ�ಾದ �ೌ�ಕ ಆ ಮೂರುನು�ಗಳನು� ತ��ದ��ಂದ ��ಾರ�ಾ�ತಂತ�� ಮ���ಾದ ಅಕ��ೌ�ಕನನು� �ೂ�ದು �ವ�ಸ��ಾ�, ತನ�ತ�ಗೂದ��ಂದ ತನ� �ೖಯನು�ಮು���ೂಂಡು �ಗಂಬ��ಾ�,�ೕ�ಾಂಬ��ಾ� ಕ�ಾ�ಣದತ��ೂರಟಳ�. ಅ�� �ವಶರಣರು ಒ��ದಎ�ಾ� ಸತ� ಪ�ೕ�ಗಳ�� �ದು� ಅನುಭವಮಂಟಪದ ಸದಸ��ಾದಳ�. �ಲವ� �ಾಲಕ�ಾ�ಣದ��ದು� ನಂತರ ತನ� ಇಷ��ೕವ�ಾದ ಚನ�ಮ���ಾಜು�ನನ�ನು�ಅರಸು�ಾ� ��ೕ�ೖಲದತ� �ೂರಟಳ�.�ೂ�� ಅಕ�ಳ� ��ೕ�ೖಲದ ಕದ�ವನದ����ೖಕ��ಾದಳ�.ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ�ಯು��ೕಷ� ವಚನ�ಾ��, ಕ�ಯ��, ಅವಳಸು�ಾರು ೪೩೪ ವಚನಗಳ�ಲಭ��ಾ��. ಇದರ �ೂ�� ೬೭��ಪ�ಗಳನು� ಒಳ�ೂಂಡ ’�ೕ�ಾಂಗ��ಪ�’ ಎಂಬ �ಾ��ಕ ಗ�ಂಥವನು�ಬ���ಾ��. ಇದು ಅಕ�ಳ� �ೕ�ಾಂಗ�ಾ�ತ��� �ೂಟ� ಅಪ�ವ� �ೂಡು�.ಅಕ�ನ ವಚನಗಳ�� �ೖ�ಾಗ� ಕಂಡುಬಂ��. ಅವನು� ತನ� ಇಷ��ೕವ�ಾದಚನ�ಮ���ಾಜು�ನ�� ಸಮ����ಾ��.

ಪ�ರಂದರ�ಾಸರು�ಾಸ ��ೕಷ�; ��ಯಭಕ� ಕ�ಪ�ರಂದರ�ಾಸರು೧೪೮೪ರ��

ಪ�ರಂದರಗಡದ�� ಜ��ದರು.�ದಲ�ಯ �ಸರು ��ೕ��ಾಸ.ತಂ� ವರದಪ�; ��ೕಮಂತ�ಾ�ದ�ರು.��ತನದ�� ��ದು �ಾವ��ೂೕಒಂದು ಸಂದಭ�ದ�� �ೖ�ಾಗ�ಹು�� ತನ� ಐಶ�ಯ�ವನು�ಬಡವ�� �ಾವ�ಾ��ಾ�ಸ�ಾಯ�ಂದ �ೕ� ಪ�ದುಪ�ರಂದರ�ಾಸ�ಾದರು. ’�ಾನ�ಾಡ�ೕಡ, �ಾಲ�ನ��ೕಡ,�ಾ��ಡ�ೕಡ’ ಎಂಬ�ೕವ�ಾದಶ� �ೂಂ�ದವರು.�ೕಶ �ರು� �ೂೕ�ಾನುಭವ ಪ�ದುಭ��, �ಾವ, �ಾಸ� �ಡಂಬ� ಎಂಬ�ಾಮ ಮ��, ಅಂತರಂಗ��ೕದ�, �ಂತ�,�ಮ��ಗಳಂತಹ �ಾಲು� ಲ�ಎಪ���ದು �ಾ�ರ �ೕತ��ಗಳನು�ರ��ದ�ಂಬ �ಗ��� ಇ�.ಇ��ಯವ�ಗೂ �ಾ�ರದಷು��ೕತ��ಗಳ� �ೂ�ತುಪ�ಕಟ�ಾ��. ಇಂತಹ ಹಲ�ಾರುಭ��ಪ��ತ �ೕತ��ಗಳನು� ರ��ದ�ಾಸ�ಂದ� ಪ�ರಂದರ�ಾಸರಯ�ಎಂದು �ಾ�ಸ�ಾಯ�ಂದ�ೂಗ���ೂಂ��ಾ��.ಇವರ �ೕತ��ಗ�ಂದ�; ’�ೕವ�ಾ�ಾ�� ಬಡವನು? �ಾ�ಾ��ಪರ�ೕ�? ��ೕ��ೕಹ��ನ��ೕ�ರುವ ತನಕ’, ಆರು �ತವರು�ನ� ಈ ಮೂವ�ೂಳ�? �ಾರುಆ ಮೂವರು? �ಾ��ೕ�ಾರು��ೕ, ಬಲುಧನದ���ೕ? 'ನ�ಯು ಬರು��ಎನ� ನ�ಯ ಬರು��ಜಗ�ೂ�ರುವ �ಾಣ�ಲ� ಹಗರಣ�ಾಡುವ�ದ ಕಂಡು, �ಾ�ನ�ಾ��ೂೕ, �ಾನ �ೕಥ�ದ��’,’ಈಸ�ೕಕು ಇದು� �ೖಸ�ೕಕು’,’�ೕ�� ಸಂ�ಾರದ�� ಆ� �ೕಶ�ಾಡದ�ಂಗ, ಕಷ� ಸುಖಗಳ�ಬಂ�ಾಗ ಚಲ�ಚ�ತ�ಾಗ�ಕ�ಾ�� ಇರ�ೕಕು’. ’�ಾನವ ಜನ��ೂಡ�ದು’, ’�ೕ�ಾ��ೂೕ �ನ�ಹಂ�ಾ��ೂೕ, �ನ� �ಾಮದಬಲ��ಂ�ದ�� �ಾ�ೂೕ’, ’ಹೂವತರುವರ ಮ�� ಹುಲು� ತರುವ’,’�ಾಗ�ದ ಲ�� �ಾರಮ�’, ’����ಾಲ�ಳ ಧ��ಯ �ೂೕರುವ���ಯ�ಕು�ತ ಸಜ�ನ �ಾಧುಪ��ಯ �ೕ�� ಮ����ಳ�ನ���ಯಂ�’, ’ಬಂದ���ಾ� ಬರ�

ಬಸವಣ�ಹ��ರಡ�ಯಶತ�ಾನದ��ಕಂಡುಬರುವ��ಯ ವಚನ�ಾರ,

ಭಕ� �ಾ�ಂ��ೕ�, �ಾಜ�ೕಯ�ೕ�ಾರ, ಸ�ಾಜ ಸು�ಾರಕ�ಾ��ಾ�ಹ�ಣ ಮ�ತನದ�� ಹು���ಂ�ಾಯುತ ಧಮ�ವನು�ಅ�ವೃ��ಪ��ದ �ಶ��ೕತನಇವರು. ಬಸವಣ� ��ಾಪ�ರ���ಯ �ಾ�ೕ�ಾ�ಯ ಸ�ೕಪಇಂಗ�ೕಶ�ರದ�� ೧೩೧೧ರ��ಜ��ದರು. ತಂ� �ಾದರಸ.�ಾ� �ಾದ�ಾಂ��. �ೂೕದರ�ಾವ ಬಲ�ೕವನ �ರ��ಂದ��ಾ��ಾ�ಸ ಪ�ದು �ಜ�ಳನಆ�ಾ�ನದ�� ಮಂ�� ಪದ� ಪ�ದುಧಮ� �ಾಜ�ೕಯ, �ಾ�ಾ�ಕ,�ಾ�ತ�ಕ �ಾ�ಂ�ಯನು� �ಾ�ಸ�ಾಜವನು� ಸು�ಾ��ದಮ�ಾ� ವ����ಾ��ಾ��.ಹತ��ೕ ಶತ�ಾನದ��ಅರಮ�ಗಳ�� �ಾ�ಾ�ಸು��ದ�ಪಂ�ತ�� �ೕಸ�ಾ�ದ��ಾ�ತ�ವನು� ಜನ�ಾ�ಾನ���ತಂದು ಸರಳ�ಾದ ಗದ�ಪದ�ವಲ�ದ ��ಷ� �ೖ�ಯ�ಾ�ತ� ಪ��ಾರವನು�ಪ�ಚುರಪ��ದ �ೕ�� ಇವ��ಸಲು�ತ��. �ಾ�ನ ಮೂ�ಮೂ�ಗ�ಂದ ಶರಣರನು�ಆ�ಾ��� ಕ�ಾ�ಣವನು��ೕಂದ��ಾ�ಟು��ೂಮಡು ಅ�ಾರಅನುಭವದ ಮೂಲಕ �ಷಯಚ��� ನಂತರ ಇವರ ವಚನಕಮ�ಟದ�� ಅ�ೂ���ದ ವಚನಗಳ�ಸ�ಾಜದ ��ೕಯ����ಾರಣ�ಾ��. ��ಷ� ಪ��ಾರದ�ಾ�ತ� ��ಾ�ಣ�ಾ��.ಬಸವಣ�ನವ�ಂದ ರ�ತ�ಾದಷ� ಸ�ಳದ ವಚನಗಳ� �ಾಗೂ�ೕ� ಚನಗಳ ಕೃ�ಗಳ�ಪ�ಮುಖ�ಾ��. ಅವರ ವಚನಗಳಪ�ಮುಖ �ಾಲುಗಳನು� ಇ��ಗಮ�ಸಬಹುದು.�ಾನದ ಬಲ�ಂದ ಅ�ಾನದ �ೕಡ�ೂೕಡ�ಾ�, ಉಳ�ವರು��ಾಲಯವ �ಾಡುವರು.ನು�ದ� ಮು��ನ�ಾರದಂ�ರ�ೕಕು. �ಾ� ಬಪ��ದುನಮ�ಂ� ಬರ�. �ೕವ�ೂಬ��ಾಮ ಹಲವ�, �ಾ� ಕ�ಾ�ರ�ಾದ�ೕ� ಮ��ಾಳ�ಾದ �ೕರಕಂಡ�� ಮುಳ�ಗುವರ�ಾ�,�ಾ��ಂದಗುಳ ಕಂಡ� ಕ�ಯ�ತನ� ಬಳಗವನು, ತಂ� �ೕನು;

Page 2: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಅವ�ಗಳ�� ಆ�ಾ���ಕ �ಾಗೂಶೃಂ�ಾರವನು� ಸಮನ�ಯ�ೂ���ಾ��.�ೂೕವ�, ನ�ವ�, �ೖ�ಾಗ�, �ರ��ಅಂಶಗಳನು� ಅ�ವ����ೂ���ಾ��.ರಮ�� ಅವಳ ವಚನಗಳ�� ಎದು��ಾಣುವ ಅಂಶ.

�ೂೕ�ಂದನ ದಯ ನಮ�ರ�’,’ಅಪ�ಾ� �ಾನಲ�, ಅಪ�ಾಧಎನ�ಲ�’, �ೖ�� �ೖ�ಾ�ತು�ೖ�ೂಳ�’ ’ಕಲು� ಸಕ�� �ೂ���ೂ’ಇಂತಹ �ೕತ��ಗಳನ�ಲ��ಹಲ�ಾರು ಸು�ಾ�ಗಳನು�ಉ�ಾ�ೂೕಗಗಳನು� ರ���ಾ��.ಸ�ಾಜ �ೕವನ, ಸಂ�ಾರ, �ೖ�ಾಗ��ೕವನ �ಷ� �ಾಂ�ಕ�, ಅ�ೕ�,ಸ�ಾಜದ ಕಟು �ಮ��, ಭ���ಾವಗಳ ಸಂಗಮವನು� ಒಳ�ೂಂಡ�ೕತ��ಗಳನು� ಪ�ರಂದರ �ಠಲಎಂಬ ಅಂ�ತ�ಂದ ರ��ಕ�ಾ�ಟಕ ಸಂ�ೕತ�ಾಸ��� �ೂಟ��ಾ�ತ� �ೕ� ಅತ�ಮೂಲ��ಾ��.

�ಾ� �ೕನು, ಕಳ�ೕಡ,�ೂಲ�ೕಡ, ಹು�ಯ ನು�ಯಲು�ೕಡ, ಹಬ��� ತಂದ ಹರ�ಯ ಕು�,�ೂೕಕದ �ೂಂಕ �ೕ�ೕ� �ದು���ಒ� ಹ��ಯು�ದ��ಲ�ಬಹುದಲ��, ಇವ�ಾರವಇವ�ಾರವ ಇವ�ಾರವ?�ಂ��ಸ�ರಯ�ಎನ�ವ�ೂ�ದು �ೂನ�ಶೂಲದ����ದ�ನ� �ೂಗ��ೂಗ�.ಕೂಡಲ ಸಂಗಮ�ೕವಅಂ�ತ�ಂದ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ದ��ಕಂಡುಬರುವ ಬಹುಅಮೂಲ��ಾದ ವಚನಗಳನು�ರ�� �ಾ�ತ��� �ೕ�ದ ಅ�ಾರ�ೂಡು� ಇವರುದ.

ಕು�ಾರ�ಾ�ಸಕು�ಾರ�ಾ�ಸನ ಮೂಲ�ಸರು �ಾರಣಪ�. ಈ�ನಕುಂದ�ೂೕಳ �ಾಲೂ��ನ�ೂೕ��ಾಡ ಈತನ

ಜನ�ಸ�ಳ. ಈತನ �ಾಲ ��.ಶ. ೧೪೩೦.ಗದು�ನ �ೕರ �ಾ�ಾಯಣ�ಾ�� ಈತನಆ�ಾಧ� �ೖವ. ತಂ� ಲಕ�ರಸ.�ಜಯನಗರದ �ೕವ�ಾಯನಆ�ಾ�ನದ�� ಈತನ ತಂ�ಮಂ���ಾ�ದ��ಂದು ��ಾ�ಂಸರಅ��ಾ�ಯ. ಈತ�� ಐದು ಜನಗಂಡುಮಕ�ಳ�� �ಾರಣಪ��ೕ ��ಯ�ಂದು��ದುಬರುತ��. ಕು�ಾರ�ಾ�ಸನು’ಕ�ಾ�ಟ �ಾರತ ಕ�ಾಮಂಜ�’ ಯನು�ಗದು�ನ �ೕರ�ಾ�ಾಯಣ �ಾ���ೕ�ಾಲಯದ�� ಕು�ತು ಬ�ದ�ಂದು��ದುಬರುತ��.ಕ�ಾ��ಾರತ ಕ�ಾಮಂಜ�ಯನು�’ಗದು�ನ �ಾರತ’ �ಂತಲೂಕ�ಯು�ಾ��. ಗದು�ನ �ಾರತವ��ಾ�� ಷಟ��ಯ���. ಗದು�ನ�ಾರತವ�. ೧೫೨ ಸಂ�, ೮೪೭೯ಪದ�ಗಳ�, �ಾಗೂ ೧೦ಪವ�ಗಳ�ೂ�ಳ�ೂಂ��. ಇದರ ��ಷ�ಅಂಶಗ�ಂದ� ಕಣ� ದು�ೕ�ಧನರ��ೕಹ, ಕೃಷ� ಕ�, ಕೃಷ��ೕ ಈ ಕೃ�ಯ�ಾಯಕ. ಕು�ಾರ�ಾ�ಸನ ಗದು�ನ�ಾರತವ� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ದ ಇ��ಾಸದ��ಮ�ೂೕನ�ತ ಕೃ� ಕು�ಾರ�ಾ�ಸ��’ರೂಪಕ ಸ�ಾ�ಜ� ಚಕ�ವ��’ ಎಂಬ�ರುದು ಕೂಡ ಇ�.ಮ�ಾಕ� ಕು�ಾರ�ಾ�ಸ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�ದ ಒಬ� ಮ�ಾಕ�. ನಡುಗನ�ಡ�ಾಲದ ಮಹತ� ಕ�. ಕು�ಾರ�ಾ�ಸ�ಾಗವತ ಸಂಪ��ಾಯದ ಕ�.

ಜನ�ಜನ�ನು �ೂಯ�ಳಅರಸ �ೕರನರ�ಂಹನಆ�ಾ�ನದ�� ಆ�ಾ�ನ

ಕ��ಾ�ದ�ನು. ತಂ�ಸುಮ�ೂೕ�ಾಣ, �ಾ�ಗಂ�ಾ�ೕ�. ಜನ�ನು ಯ�ೂೕಧರಚ��, ಅನಂತ ಪ��ಾಣ ಎಂಬಎರಡು �ೖನ ಗ�ಂಥಗಳನು�ರ���ಾ��. ಈತ ’ಕ� ಚಕ�ವ��’ಎಂಬ �ರುದು ಗ��ರುವನು.ಲಕು�ಾ�ೕ� ಜನ�ನ �ಂಡ�ಯ�ಸರು. ಸೂ��ಸು�ಾಣ�ವಮ���ಾಜು�ನ ಜನ�ನ �ಾವ ಕ��ೕ��ಾಜನು ಈ ಮ���ಾಜು�ನನಮಗ.ಜನ�ನ ಕೃ� ಯ�ೂೕಧರರಚ��ಯು ೩೦೦ ಕಂದಪದ�ಗಳ�ೂ�ಳ�ೂಂ�ದು� �ಾಲು�ಆ�ಾ�ಸಗ�ಂದ ಕೂ��. ಇ��ಯಪದ�ಗಳ� �ಾವಪ�ಪ�ಣ���ಂದತುಂ��ೂಂ��. ಜನ�ನ �ೖ�ಯುಸರಳ�, �ಾ�ತ�ಗ�ಂದ ಕೂ�ದು��ಾತ�ಗಳ� �ೕವಂತಪ�ಣ��ಾ��.ಜನ�ನ ಇ�ೂ�ಂದು ಕೃ�ಯು’ಅನಂತ�ಾಥ ಪ��ಾಣವ�’ಹ��ಾಲ��ಯ �ೕಥ�ಂಕರ�ಾದಅನಂತ�ಾಥನ ಕ�. ೧೪೦೦ಪದ�ಗಳ�ೂ�ಳ�ೂಂ�ದು� ೧೪ಅ�ಾ�ಸಗಳ�ಳ� ಚಂಪ� ಗ�ಂಥ.

��ನ�ರತ�ತ�ಯರ�� ಎರಡ�ಯಬ���ನ�. ಇವನು ಮುಮ�� ಕೃಷ�ನಆ�ಾ�ನ ಕ��ಾ�ದ�ನು. ಪಂಪನ�ಾ�ಾದ �ಂ� ಪ��ೕಶ� ಈತನ�ಾ�ಾ�ರ�ೕ�ಂದು ��ಾ�ಂಸರಅ��ಾ�ಯ. ಇವ�� ’ಕ�ಚಕ�ವ�� ’ ಎಂಬ �ರುದು ಇತು�.�ಾನ�ಂ�ಾಮ� ಅ��ಮ��ಯು��ನ�ನ ’�ಾಂ� ಪ��ಾಣ’ ಕೃ�ಯ�ಾ�ರ ಪ��ಗಳನು� ಬ����ಾನ�ಾ� ಹಂ�ದಳ�. ��ನ�ನು�ಾನು ಕನ�ಡದ �ಾವ�ಗಳನು�ಬ�ಯುವ�ದರ��ಅರಸ��ಂತಲೂ ನೂರು �ಾಲು��ೕಷ�. �ಾ��ೕ ಸಂಸ��ತ �ಾವ�ರಚ�ಯ�� �ಾ�ೕ�ೂಗ��ೂಂ��ಾ��.��ನ�ನು �ಾಲು� ಕೃ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. ಅವ�ಗ�ಂದ� ;�ಾಂ�ಪ��ಾಣ, ��ಾ�ರ �ಾ�,ಭುವ�ೖಕ� �ಾ�ಾಭು�ದಯ ಮತು�ಗತಪ��ಾ�ಗತ �ದ�ರಡುಕೃ�ಗಳ� �ಾತ� ಲಭ��ದು�ಇ��ರಡು ಕೃ�ಗಳ� ಲಭ��ಲ�.�ಾಂ�ಪ��ಾಣ ಕೃ�ಯ ಹ��ರಡುಆ�ಾ�ಸಗ�ಂದ ಕೂ�ರುವ ಕೃ�ಇದು ಐದ�ಯ ಚಕ�ವ��ಯೂಹ�ೂ�ಂದ�ಯ �ೕಥ�ಂಕರನೂಆದ �ಾಂ��ಾಥನ �ೕವನವೃ�ಾಂತವ�ೂ�ಳ�ೂಂಡ ಕೃ�.��ಾ�ರ �ಾ� �ಕ� ಕೃ�. ಈಕೃ�ಯ�� ’ಕ’ �ಾರ�ಂದ ’ಳ’�ಾರದವ��ನ ಅ�ರಗ�ಂದ�ಾ�ರಂಭ�ಾಗುವಂ� ೩೯ ಕಂದಪದ�ಗಳ�� �ನ �ೂ�ೕತ�ವನು��ಾಡ�ಾ��.

�ಾಘ�ಾಂಕಹ�ಹರನ �ಷ� �ಾಗೂ�ೂೕದರ�ಯ�ಾದ �ಾಘ�ಾಂಕನು೧೨೨೫ರ�� ಹಂ�ಯ�� �ೕ��ದ�ನು.

ಮಧುರ�ನ�ಮಧುರ �ನ�ರು ೧೯೦೩ರ ಜು�ೖ೩೧ ರಂದು ��ಾಪ�ರದ ���ಯಹಲಸಂ�ಯ ಸ�ೕಪದ

ಅಲ�ಮಪ�ಭುಅಲ�ಮಪ�ಭು�ವ�ಗ� ���ಯ��ಾ�ಪ�ರ

Page 3: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಇವನ ಬ�� ಒಂದು ದಂತಕ�ಯನು���ಯ�ಾ��. ಹ�ಶ�ಂದ� �ಾವ�ವನು�ಬ�ದು ನರಸು�� �ಾ��ಾಗ ಹ�ಹರ�ೂೕಪ�ಂದ �ೂ��ಾಗ �ಾಘ�ಾಂಕನಐದು ಹಲು�ಗಳ� ಉದು� �ೂೕದವ�.ಮುಂ� ಐದು �ೖವಕೃ� ಬ�ದ �ೕ�ಹ�ಹರನು ಮುಂ� ಹಲು�ಗಳನು� �ೂಟ�ಕ� ಒಂದು ದಂತಕ��ಾ��.�ೌ�ಾಷ��ಂದ ಆದಯ�ನು ಪ�����ಬಂದು ಅ��ಯ �ೂೕಮ�ಾಥನನು� ಇ��ಪ���ಾ��� �ಲವ� ಪ�ಾಡಗಳನು� �ಾ��ೖನರನು� �ವಭಕ�ರ�ಾ�� �ಾ�ದ ಕ��ೂೕಮ�ಾಥ ಚ����ಾ�� �ವನ�ೂೕಪ�ಂದ ಹು�� ಬಂದ �ೕರಭದ�ನುದ� ಯ�ವನು� �ಾಶ �ಾ�ದ �ೌದ�ರಸಪ�ಧನ�ಾದ ��ೕಶಚ�� ಉದ�ಂಡಷಟ��ಯ ೧೨೭ ಪದ�ವನು� ಒಳ�ೂಂಡ�ಕ� �ಾವ��ಾ��. �ೂನ����ದ��ಾಮನ ಚ���ಯನು� ಒಳ�ೂಂಡ�ದ��ಾಮ ಚ��� ಒಂಬತು� ಸಂ�ಯುಳ��ಾಧ�ಕ ಷಟ��ಯ ಮ�ಾ� �ಾವ�.�ದ��ಾಮನನು� ಕ�ದು�ೂಂಡುಸಂಕಟಪಡುವ ಕರು� ಮ���ಾಥನನು�ಅರುಸು��ರುವ �ದ��ಾಮನ ಭ�� ಇ��ಎರಡು ರಸ ಹ��ಾ��. �ಾಘ�ಾಂಕನಷಟ�� �ಾವ�ಗಳ�� �ದಲ�ಯ�ಾದಹ�ಶ�ಂದ� ಮ�ಾ�ಾಜಯ ಸತ�ವನು�ಒ�ಗಚು�ವ ಇದರ ಕ�ಾವಸು� ಎಲ�ರಮನ ��ಯುವ��ಾ��. ಇವನ ಶರಭಚ��� �ೂ��ದು� ಇನೂ� ಪ�ಕಟ�ಾ�ಲ�.ಹ�ಹರ ಮಹತ� ಈ ಕೃ� ಇನೂ�ವ�ಗೂ�ೂ��ಲ�.ಇಂತಹ ಅಮೂಲ� ಕೃ�ಗಳನು� ರ��ದ�ಾಘ�ಾಂಕ ಷಟ�� ಬ�ಹ�, ಉಭಯಕ�ಕಮಲರ�, ಕ� ಶರಭ �ೕರುಂಡ,ಆದಟಕ� �ೕ� ಹಲ�ಾರು�ರುದುಗಳನು� ಪ��ದ�ನು.

��ೕ�ೂೕ�ಯ�� ಜ��ದರು.ಇವರ �ಸರು �ನ�ಮಲ�ಪ� ಗಲಗ�.ಮಧುರ �ನ� ಎಂಬುದು ಇವರ�ಾವ��ಾಮ. ತಂ� �ದ��ಂಗಪ�,�ಾ� ಅಂಬವ�, ಇ���ೕ�ಾ�ಥ�ಕ ��ಣ ಮು��೧೯೨೧ರ�� ಪ�ಥಮ �ಾ�ನದ��ಮು�� ಪ�ೕ�ಯ�� �ೕಗ���ೂಂ�ದರು. ಇವರ ��ಣಪ�ೕ�ಯ�� �ೕಗ�� �ೂಂ�ದರು.ಇವರ ��ಣ ಇ���ಅಂತ��ೂಂ�ತು�. �ಾ�ತ�ದ ಕ��ಇವರ ಮನಸು� ಒಲವ��ೂೕ�ದ��ಂದ �ಾ�ತ��� ಇವರಮನಸು� ಒ��ತು. ಓ�ನ���ಪ�ೕತ ಆಸ�� ಹು��ದ��ಂದಸ�ತಂತ��ಾ� ಇಂ��� ಮತು�ಬಂ�ಾ� �ಾ�ಗಳನು� ಕ�ತರು.ಮಧುರ �ನ�ರು ತತ��ಾಸ�,ಇ��ಾಸ, �ಾ�ತ�, �ಾ�ಾ�ಾಸ�,�ಾನಪದ ಮುಂ�ಾದ�ಷಯಗಳನು� ಕು�ತು�ೕಖನಗಳನು�, ಪ�ಸ�ಕಗಳನು�ಪ�ಕ���ಾ��. ಇವರು ಅ�ೕಕಜನಪದ �ೕ�ಗಳನು�ಸಂಗ����ಾ��. ಇವರು ಜನಪದ�ೕ�ಗಳನು� �ಾಡುವ�ದರಲೂ����ೕಮ�ಾ�ದ�ರು.ಹಲಸಂ�ಯ�� ಮಧುರ �ನ�ರುತಮ� ��ೕ�ತರ �ರ��ಂದ ’��ೕಅರ�ಂದ ಮಂಡ�’ ಎಂಬ ಸಂ���ಾ��� ಅದರ ಮು�ಾಂತರಅರ�ಂದರ ತತ�ಗಳ ಪ��ಾರ ಮತು��ಾ�ತ� ಚಟುವ��ಗಳನು�, ಗ�ಂಥಪ�ಕಟ�ಗಳನು� �ವ���ದರು.ಮಧುರ�ನ�ರು ಆಗ�� ೧೫,೧೯೫೩ರಂದು �ಧನ �ೂಂ�ದರು.ಕೃ�ಗಳ�ಪ�ವ�ರಂಗ (೧೯೩೨), �ಾಳ�ಾ��(೧೯೩೩), ನನ� ನಲ� (೧೯೩೩),ಆತ� ಸಂ�ೂೕಧ� (೧೯೩೫),�ಳಕು (೧೯೩೭) ಪ�ಣ��ೕಗದಫಥದ��, ಕನ��ಗರ ಕುಲಗುರು,�ಸಜ�ನ (ಅನು�ಾದ),�ಾತೃ�ಾ� (ಅನು�ಾದ),��ೂೕದ ಕುಸು�ಾವ� (ಕವನಸಂಕಲನ)ಮಧುರ �ನ�ರದು ಅಪರೂಪದವ���ತ�, ಅನುಭವದ �ಾಧ�,�ಾ���ಕ ���, ��ೕ�ತರ�ಾಂದವ��ಂದ ಅಪರೂಪದ�ಾ���ಕ ಕೃ�ಗಳನು� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ��ೂೕಕ�� ಅ���ದ �ೕ��ಇವರದು. ನನ� ನಲ� ಕೃ�ಯ��ತಮ� ಆತ�ಕಥನವನು�ಮಧುರ�ನ�ರು �ಂ���ಾ��.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೫೦ರ�� �ೂ�ಾ�ಪ�ರದ�� ನ�ದ೩೩�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ ಸ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಕ��ೂೕ��� ಇವರುಅಧ���ಾ�ದ�ರು.

�ಾಲೂ��ನಬ���ಾ� ಊ�ನವರು.ಹನ��ಡ�ಯ ಶತ�ಾನದಶರಣರ���ೕ ��ೕಷ� ಚನ�ಾರರು.ಇವರ ತಂ� �ರಂಹ�ಾರ, �ಾ�ಸು�ಾ�. �ೖವ ದಂಪ�ಗಳ�.ಬಸವಣ�ನವರ ��ಯಸಮ�ಾ�ೕನ ವಚನ�ಾರರ��ಇವರು ಅಗ�ಗಣ�. ಏ�ಾಂತದ�ಾಮಯ�, ಸಕ�ೕಶ �ಾದರಸ,ಮ��ಾಳ �ಾಚಯ� ಇವರುಗಳ�ಅಲ�ಮನ ಅನುಭವ�ಂ�ಾ�ಪ��ೕಪ��ಾ�ದ�ರು. ಅವ�ಲ�ರೂ�ೕಪಗಳಂ� ಪ�ಜ��ಸು��ರುವ�ದ��ಅಲ�ಮ�ೕ �ಾರಣ. ಇವರು�ೌವ�ನದ���ೕ �ರಕ��ಾ�ಆಳ�ಾದ ಆ�ಾ�ತ� ಆತ��ಂತ��ಮದ �ವ��ಾ��ಾ��ೕಶ ಸುತು��ಾ� ಕ�ಾ�ಣ�� ಬಂದರು.ಕ�ಾ�ಣದ�� ಶರಣ �ಾಧಕ��ಾ�ಅನುಭವ ಮಂಟಪವನು�ಬಸವಣ�ನವ�ೂಮ���ಾ���ದರು. ಕ�ಾ�ಣದ �ವಶರಣರ��ಲ� ಸಂಘ��ದರು.ಅಲ�ಮಪ�ಭುವ� ಅನುಭವಮಂಟಪದ ಅಧ���ಾದರು. ಅ��ಆ�ಾಗ �ವಶರಣದ �ೂೕ��ಗಳ�ನ�ಯಲು ಅನುವ��ಾ��ೂಟ�ರು. ಶೂನ��ಂ�ಾಸ�ಾ�ೕಶ�ಾದರು.(ಗು�ೕಶ��ಾ ಇವರ ಅಂ�ತ�ಾಮ)ಇವರ ವಚನಗಳ�, �ಡ�ನವಚನಗಳ�, ಮಂತ� ಮ�ಾ��ಮತು� �ಾಡುಗಳನು� ರ���ಾ��.ಅಲ�ಮರ ವಚನಗಳ� ಈ�ಳಕಂಡಂ��.ಅಲ�ಮನ ವಚನಗಳ�೧. �ಂಗದ �ೕ� �ಂಗ�ಂಗದ �ೕ� ಅಂಗ��ೕ�ೂೕ?ಮನದ�ೕ� ಅ�ವ�ಅ��ನ �ೕ� ಕುರು��ೕ�ೂೕ?�ೕ�ಂಬ�� �ಾನು�ಾ�ಂಬ�� �ೕನು�ೕ-�ಾ�ಂಬುದ�� �ರ�ಲ�ಗು�ೕಶ�ರ.೨. ಅಂಗ��ಾ��ಅನ�ಸಂಗ�ಲ�ಯ�!ಅನ�ಸಂಗ��ಾ�� ಮ�ೂ�ಂದು�ವ�ಸ�ಲ�ಯ�!ಮ�ೂ�ಂದ �ವ�ಸ��ಾ���ಸ�ಂಗ�ಾ�ತ�ಯ�!ಗು�ೕಶ�ರ, �ಮ��ಾಮ�ಂತಟಯ�!೩. ತಮ� ತಮ� �ಾವ��ಉ�ಯ�� ಕ���ೂಂಡರು.ತಮ� ತಮ� �ಾವ�� �ೂರಳ��ಕ���ೂಂಡನು.�ಾ�ನ� �ಾವ�� ಪ��ಸ �ೂೕದ�,�ೖತ��, ಮನದ�� �ಲು��ನ��ಂಗ!�ಾಧಕನಲ�, �ೕದಕನಲ�!ಗು�ೕಶ�ರ�ಲ�ಯ� �ಾ� ಬಲ�.

Page 4: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಆಲೂರು�ಂಕಟ�ಾಯರುಆಲೂರು�ಂಕಟ�ಾಯರು೧೮೮೦ರ ಜು�ೖ ೧೨

ರಂದು ��ಾಪ�ರದ�� ಜನ�ದರು. ತಂ��ೕಮ�ಾಯ; �ಾ� �ಾ�ೕರ��ಾ�.ತಂ� ಸ�ಾ�� ವೃ��ಯ��ದುದ��ಂದಇವರ ��ಾ��ಾ�ಸ ನವಲಗುಂದ, ಗದಗ,�ಾನಗ�, �ಾರ�ಾಡ �ೕ� �ೕ� �ೕ�ಕ�ಗಳ�� ನ��ತು.೧೮೯೭ ರ�� �ಂಕಟ�ಾಯರು���ಕು��ೕಷ� ಪ�ೕ�ಯ�� �ಾ��ಎರಡ�ಯವ�ಾ� ಉ��ೕಣ��ಾದರು.೧೮೯೯ರ�� ಪ��ಯ ಫಗೂ��ಸ��ಾ�ೕಜನು� ಆಲೂರರು �ೕ�ದರು.�ಾ�ೕಜು ��ಾ����ಾ�ಯೂಆಲೂರರು �ಾಧರಣ �ೕವನವನು�ನ�ಸು��ದ�ರು. ೧೯೦೩ರ�� �.ಎ. ಪದ�ಪ�ದ ಆಲೂರು �ಂಕಟ�ಾಯರುಮುಮಬ�ಯ�� �ಾನೂನುಅ�ಾ�ಸದ�� �ೂಡ� ೧೯೦೫ ರ��ವ�ೕಲ�ಾದರು. ೧೯೦೮ ರ���ಾರ�ಾಡದ�� ಅ�ಲ ಕ�ಾ�ಟಕಗ�ಂಥಕತ�ರ ಸ��ೕಳನವನು� ನ��ದರು.�ಾರ�ಾಡದ�� ಆ �ನಗಳ�� ಮ�ಾ�ಗರ�ಾ�ಬಲ� ಅ�ಕ�ಾ�ದು� ಕನ��ಗ��ಬಹಳ ಅ�ಾ�ಯ�ಾಗು��ತು�.�ಾಡು ನು�, ಸಂಸ���ಗಳ ಪ��ೕಕ�ಾ�ದ�ಅಲೂರು �ಂಕಟ�ಾಯರು ಕ�ಾ�ಕನ��ಾ��ಾ�ಗಳ�. ೧೯೧೨ ರ��ಆಲೂರು �ಂಕಟ�ಾಯರು ತಮ� ಕೃ�ಕ�ಾ�ಟಕ ಗತ�ೖಭವ ವನು�ಪ�ಕ��ದರು. ಕನ��ಗರ �ಾ��ಇ�ೂಂದು ಮಹತ�ದ ಕೃ�. ಅ�ೕಕಕನ��ಗ�� ತಮ� �� ಏ�ಂಬುದನು�ಕ���� �ೂೕ��ದ ಕೃ� ಇದು.ಕನ�ಡ ಸಂಸ���ಯ ಅಧ�ಯನ�� �ಾ�ನಭವ� ಪರಂಪ�ಯನು� ��ಸುವ��ಕುತೂಹಲ ಇತು�. ಆ��ೂಂ�, ಹಂ��ದ�ಾದ ಐ��ಾ�ಕ ಸ�ಳಗ�� �ೕ��ೕ� ಸಂದ��� ೧೯೧೪ ರ���ಾರ�ಾಡದ�� ’ಕ�ಾ�ಟಕ ಇ��ಾಸಮಂಡಲ’ �ಾ���, ಅದರ ಅಧ���ಾ�೧೫ ವಷ�ಗಳ �ಾಲ ದು�ದರು. ೧೯೨೩ರ�� ’ಜಯ ಕ�ಾ�ಟಕ’ ಪ����ಾ�ರಂ��ದರು.ತಮ� �ೕವನ �ೂ�ಯವ�ಗೂ���ಾ�ೕಲ�ಾ�ದು� �ಾಡು ನು�ಗಳ�ೕ��ಯ��ೕ ಉ��ಾ���ೂಂ�ದ�ಆಲೂರು �ಂಕಟ�ಾಯರು ೧೯೬೪�ಬ�ವ� ೨೫ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.ಕೃ�ಗಳ���ೕ ��ಾ�ರಣ�, ಚ���, ಕ�ಾ�ಟಕಗತ�ೖಭವ, ಕ�ಾ�ಟಕತ�ದ ಸೂತ�ಗಳ�,ಕ�ಾ�ಟಕ �ೕರ ರತ�ಗಳ�, ಕನ��ಗರಭ�ಮ�ರಸನ, �ೕ�ಾ ಪ��ಾಶ, �ೕ�ಾಪ�ಮಳ, �ಾ�ತಂತ�� ಸಂ�ಾ�ಮ,ಕ�ಾ�ಟಕತ�ದ ��ಾಸ, ಮಧ� ��ಾ�ಂತ� �ೌಏ��, �ಲಕರ �ೕ�ಾ ರಹಸ��ದ�ಾದವ�.

ಆದ� ರಂ�ಾ�ಾಯ�(��ೕ ರಂಗ)ಆದ�ರಂ�ಾ�ಾಯ�ರಮೂಲ �ಸರು

ಆ�.�.�ಾ�ೕ��ಾ�. ’��ೕರಂಗ’ಎಂಬ �ಾವ��ಾಮ�ಂದಸುಪ��ದ�ರು. ಇವರು ೧೯೦೪ರ���ಂಬ� ೨೬ ರಂದು ��ಾಪ�ರ���ಯ ಇಂ� �ಾಲೂ��ನಅಗರ�ೕಡದ�� ಜ��ದರು. ತಂ��ಾಸು�ೕ�ಾ�ಾಯ� �ಾ�ೕರ�ಾರ.��ೕರಂಗರ ��ಣ ಅಗರ�ೕಡ,��ಾಪ�ರಗಳ�� ಜರು�ತು.ಅನಂತರ ಪ��ಯ �ಕ���ಾ�ೕ��ಂದ ೧೯೨೫ ರ�� �.ಎ.ಪದ� ಪ�ದರು. ಇವ��ಸಂಸ��ತದ�� ��ೕಷ�ಾದಒಲ�ದ�ತು. ಅನಂತರ ಐ.�.ಎ�.ಪ�ೕ�� ಇಂ��ೕಂ�� �ರ� ಅ���ಾ�ಾ�ಾಸ�ದ�� ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡು ೧೯೨೮ರ���ಾರತ�� ಬಂದರು. �ಲವ� �ಾಲ�ರು�ೂ�ೕ��ಾ�ದು� ತದನಂತರ�ಾರ�ಾಡದ ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೕ�ನ�� ೧೯೩೦ �ಂದ ೧೯೪೮ರವ�� ಸಂಸ��ತ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ��ೕ� ಸ���ದರು. �ಂಗಳ�ರುಆ�ಾಶ�ಾ� �ಾಟಕ ��ಾಗದಅಧ���ಾ�ದ�ರು. ೧೯೭೩ರ���ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಸದಸ��ಾದರು. ೧೯೭೧ �ಂದ೧೯೭೪ ರವ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಜ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಅಧ���ಾ�ದ�ರು. ಕನ�ಡರಂಗಭೂ�� �ೖ�ಧ�ಗಳನು�ತಂದು�ೂಟ� �ೕ�� ಇವ��ಸಲು�ತ��. ಇವರು ಕನ�ಡ, ಇಂ���,ಸಂಸ��ತ, ಮ�ಾ� �ಾ�ಗಳ��ಪ��ತರು. (ಇವರು ೧೯೮೪ಅ�ೂ�ೕಬ� ೧೭ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು)

ಕೃ�ಗಳ�ರಂಗ �ಾಟಕ�ಾಸ�, ಭರತ�ಾಟ�,ಹ�ಜ�ಾ�ರ, ಉದರ �ೖ�ಾಗ�,ಸಂ�ಾ��ಾಲ, ಪ�ಪಂಚ �ಾ�ಪತು�,ಜ�ಾಸಂ�, ದ�ದ� �ಾ�ಾಯಣ,��ೕರಂಗ �ಾಟ� ತರಂಗ,ರಂಗ�ಾರತ, �ೂೕಕಚಕ�, ಕತ���ಳಕು, �ಾಳ� �ೕಗುಲ, �ಾ�ರಬ�,�ಾರ�ಯ ಸಂ�ಾರ, ನ�, �ೕತಆ�ಾ�ನ, �ಾ��ಾಸ, ರಂಗ�ಾರತ,�ಾ��ಯ ಆತ� ��ಾ�, �ೕಳ�ಜನ�ೕಜಯ, ಶ�ಾಯಗ�ಾಯ,ಸ�ಗ��� ಮೂ�ೕ �ಾ�ಲು,ನರಕದ�� ನರ�ಂಹ, � ಇಂ�ಯ���ೕಟ�, �ಾ��ಾಸಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�.

ಯು.ಆ�.ಅನಂತಮೂ��.ಯು.ಆ�.

ಅನಂತಮೂ��ಯವರು ೧೯೩೨ ರ��ಂಬ� ೨೧ರಂದು �ವ�ಗ����ಯ �ೕ��ಯ�� ಜ��ದರು.ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು ಉಡು��ಾಜ�ೂೕ�ಾ�ಾ�ಾಯ�ಅನಂತಮೂ��. ತಂ�ಯು.�.�ಾಜ�ೂೕ�ಾ�ಾ�ಾಯ�,�ಾ� ಸತ��ಾಮ. ಇವರ�ಾ�ಥ�ಕ ��ಾ��ಾ�ಸ �ೕ��,�ೕಗರವ��, �ೂಣಂದೂರು,�ೕಥ�ಹ��ಗಳ�� ನ��ತು.�ೂೕಯ� ��ಂಡ� ಮತು�ಎ�.ಎ�.ಎಲ�.�. ಪ�ೕ�ಗಳ��ಪ�ಥಮ ��ೕ�ಯ��ಉ��ೕಣ��ಾದರು.ಅನಂತರ �ವ�ಗ�ದ ಸ�ಾ���ಾ�ೕ�ನ�� ಇಂಟ��ೕ��ೕ� ಓ�ದರು. ಅನಂತರ�ೖಸೂರು ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ���ೕ� �.ಎ. ಅನ�� ಪದ�ಯನು�ಪ�ಥಮ ��ೕ�ಯ�� ಪ�ದರು.�ೖಸು�ನ�� ಇಂ��� ಎಂ.ಎಪದ�ಯನು� �ನ�ದಪದಕ�ೂಂ�� ಪ�ದರು.�ವ�ಗ�ದ�� ಇಂ���ಉಪ�ಾ�ಸಕ�ಾದರು. �ಾಸನದಸ�ಾ�� �ಾ�ೕ�ನಲ�ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�, ಅನಂತರ�ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ೧೯೫೭ ರ��ಬಂದರು. ಅನಂತರ ೧೯೬೩ರ���ಾಮ���� ��ೂ�� ಪ�ದುಇಂ��ಂ�ನ ಬ��ಂ����ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ �.ಎ�.�.ಪದ� ಪ�ದರು. ೧೯೬೭ �ಂದ೧೯೭೦ ರವ�� �ೖಸೂ�ನ�ೕಜನ� �ಾ�ೕಜು ಆ�ಎಜು�ೕಷ�ನ�� �ೕಡ� ಆ��ಲಸ �ಾ�ದರು. ೧೯೭೦ �ಂದ೧೯೮೦ ರವ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ��ಲಯದ ಇಂ�����ಾಗದ�� �ೕಡ� ಆ�,�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ� ಸ���ದರು.ಅ�ೕ��ಾದ ಅ�ೕವ�ಶ���ಾ��ಲಯ, �ೂ�ಾ�ಪ�ರ,��ಾ� �ಶ���ಾ�ಲಯಗಳ��ಸಂದಶ�ಕ �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಸ����ಾ��. ೧೯೮೭ �ಂದ ೯೧ರವ�� �ೕರಳದ �ೂ�ಾ�ಯಂನಮ�ಾತ��ಾಂ� �ಶ���ಾ�ಲಯದಕುಲಪ��ಾದರು.ಯು.ಆ�.ಅನಂತಮೂ��ಯವರುಹಲ�ಾರು ಉನ�ತ ಹು��ಗಳ���ಾಯ� �ವ����ಾ��. ೧೯೯೨೯೩ �ಾ�ಷನ� ಬು� ಟ���ಅಧ���ಾ�ದ�ರು. ೧೯೯೩ ರ��

Page 5: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೧ ರ�� ಉತ�ರ ಕ�ಾ�ಟಕದಕನ��ಗರು ಇವ�� ಕ�ಾ�ಟಕದ ಕುಲಪ��ೂೕ�ತ ಎಂಬ �ರುದ�ನು� �ೕ��ೌರ��ದ�ರು.೧೯೬೧ ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ�ಇವರನು� �ೌರ��ತು.೧೯೩೦ ರ�� �ೖಸೂ�ನ�� ನ�ದ ೧೬�ೕಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ��ರ�ಾ�� ಆ�� �ಾ� �ೌರ��ತು.

೧೯೫೬ ರ�� �ಾಯಚು�ನ��ಜರು�ದ ೩೮�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���.೧೯೬೮ �ಾ��ೕಯ ಸಂ�ೕತ �ಾಟಕಅ�ಾ�� ��ೂೕ�� �ೌರವ೧೯೭೧ರ�� �ಾ��ಾಸ ಕೃ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೭೨ರ�� �ಾರತ ಸ�ಾ�ರವ�ಪದ�ಭೂಷಣ ಪ�ಶ�� �ೕ��ೌರ���೧೯೭೭ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ� �ೌರವ.

�ಹ�ಯ ಜವಹರ�ಾ� �ಹರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ�� ಸಂದಶ�ಕ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ� ಸ���ದರು.೧೯೯೩ ೯೮ ರವ���.ಕೃ�ೂೕ�ಾಕರ ನಂತರ �ಹ�ಯ�ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಅಧ���ಾ�ದ�ರು.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೩ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೮೪ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ ಸ�ಾ�ರದಪ�ಶ��೧೯೯೪ ರ�� �ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೯೫ ರ�� ��ಾಚಲ ಪ��ೕಶಸ�ಾ�ರದ �ಖರ ಸ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೯೪ ರ�� �ಾನ�ೕಠ ಪ�ಶ��೧೯೯೫ ರ�� �ೂಲ��ಾ�ದ ರ�ೕಂದ��ಾರ� �ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ�.�� ಪ�ಶ��೧೯೯೮ ಪದ�ಭೂಷಣ ಪ�ಶ��೨೦೦೨ ರ�� ತುಮಕೂ�ನ��ಜರು�ದ ೬೯�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನಅಧ���ಾ�ದ�ರು.

�ಾ.�ಂ.ಆ�ಾಯ��ಾ.�ಂ ಆ�ಾಯ�ಅವರು ೧೯೧೫ �ಬ�ವ�೬ ರಂದು ಉಡು�ಯ��ಜ��ದರು. �ಾ��ಾರು

�ಂಕಟರಮಣ ಅ�ಾಯ� ಇವರಪ�ಣ� �ಸರು. ಇವ�ೂಬ� ಕನ�ಡದಪ��ದ� ಪ���ೂೕದ��, �ಾ��. ಇವರುಓ�ದು� ಆ�ನ ����ವ�� �ಾತ�ಪ���ೂೕದ�ಮ ಇವರನು� ಸಣ�ವಯ��ನ���ೕ ಆಕ���ತು.ಆರಂಭದ�� ಇವರು ಉಡು�ಯ��ದ�’ಅಂತರಂಗ’ �ಾಗೂ �ಾರ�ಾಡದ ’ಜಯಕ�ಾ�ಟಕ’ ಪ���ಯ�� �ಲಸ�ಾ�ದರು.�ಾ.�ಂ.ಅ�ಾಯ�ರು ೧೯೪೨ ರ��ಹುಬ���� ಬಂದು ಆ�ನ ಪ��ದ� �ೂೕಕ��ಣ ಟ�ಸ�ನ ’ಕಮ��ೕರ’�ಾ�ಾ��ಕದ�� ಸಹ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ವೃ���ೕವನ ಆರಂ��ದರು. ಇವರು�ಾಂಗೂ�ಾ�ಾಯ� ಎಂಬ �ಸ��ಂದ�ಾರ �ಾರವ� ಅಂಕಣ ಬ�ಯು��ದು��ೂ�ಯ�� ಈ �ಾವ��ಾಮ�ೕಪ��ದ��ಾ�ತು. �ೂೕಕ��ಣ ಟ���ನ��೧೬೯೫ ರ�� ’ಕಸೂ��’ �ಾಸಪ���ಆರಂ���ಾಗ ಇವರು ಅದರಸಂ�ಾದಕ�ಾದರು. ೧೯೭೨ರ���ವೃತ��ಾದರು.ಇವರು ಮೂಲತಃ ಹರ��ಾರ�ಂದುಪ��ದ�ರು. ಕನ�ಡದ�� ಇವರಷು�ಹರ�ಗಳನು� ಬ�ದವರು �ರಳ.�ಡಂಬ�ಯ �ನಚುಳ� ಇವರಹರ�ಗಳ� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ��ೂೕಕ����ಷ� �ೂಡು�����. (ಆ�ಾಯ�ರು ೧೯೯೨ ಏ��� ೮ ರಂದು

ಆ.�ೕ. ಉ�ಾ��ಆ��ಾಥ�ೕ��ಾಥಉ�ಾ��ರು೧೯೦೬ರ �ಬು�ವ�

೬ ರಂದು �ಳ�ಾ� ���ಯಸದಲ�ಯ�� ಜ��ದರು.�ಾ�ರಂಭದ �ಾ�ಸಂಗವನು��ಳ�ಾ�ಯ�� ಮು�� ಸಂಸ��ತ,�ಾ�ಕೃತ ಮತು� ಅಧ��ಾಗ�ೕ�ಾ� ಮತು� �ಾ�ತ�ವನು��ಾ�ಸಂಗ �ಷಯವ�ಾ��ಆ���ೂಂಡು �ೂ�ಾ�ಪ�ರದ�ಾ�ಾ�ಾಮ �ಾ�ೕಜು ಮತು��ಾಂ��ಯ ���ಂಗ���ಾ�ೕಜುಗಳ�� ಅ�ಾ�ಸ �ಾ�೧೯೨೮ರ�� �.ಎ. ಪದ� ಪ�ದರು.ಅನಂತರ ಪ��ಯ ಭಂ�ಾ�ಕ�ಸಂ��ಯ�� ಕ�ತು ಉನ�ತ��ೕ�ಯ�� ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದರು. ೧೯೩೦ ರ�� ಎಂ.ಎ.ಮು�ದ ನಂತರ �ೂ�ಾ�ಪ�ರದ�ಾಜ�ಾ� �ಾ�ೕ�ನ��ಅಧ��ಾಗ�ೕ �ಾ�ಕೃತ ��ಾಗದಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕಮಕ�ೂಂಡುತಮ� ವೃ�� �ೕವನವನು�ಆರಂ��ದರು. ಮುಂ� ಮೂರುವಷ�ಗಳ ನಂತರ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು. ಅ�ೕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ ��ಂಜ�ಸಂ�ೂೕಧ�ಾ �ಷ� ವೃ��ಯನು�ಪ�ದರು. �ಾಜ�ಾ� �ಾ�ೕ�ನ��೩೩ ವಷ�ಗಳ �ೕ�ಯ ನಂತರ�ವೃ�� �ೂಂ� ಅ�ೕ �ಾ�ೕ�ನ��ಯು.�೯.� �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�

�.ಎ�.ಆಮೂರಗುರು�ಾಜ�ಾಮ�ಾಯ�ಆಮೂರ ಇವರ

ಪ�ಣ� �ಸರು. �ಾರ�ಾಡ���ಯ �ರಹ�� �ಾಲೂ��ನಹೂರಣ�ಯ��. ೧೯೨೫ �ೕ ೮ರಂದು ಜ��ದರು. ತಂ��ಾ�ಾ�ಾಯ�, �ಾ�ಗಂ�ಾ�ೕ�. ಮುಂಬ��ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ೧೯೪೭ ರ���.ಎ. ಪದ�, ೧೯೪೯ ರ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಗಳನು� ಗ��ದರು. ಇವರು’� �ಾ���� ಆ� �ಾ��’ ಎಂಬ�ಷಯವನು� ಕು�ತುಪ�ಬಂಧವನು� ಮಂ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ೧೯೬೧ ರ���.ಎ�.�. ಪದ�ಯನು�ಗಳ�ದರು. ೧೯೭೨ರ�� ಇವರು�ೕ�ಯ� ಫ������ಾ�ಲ��� ಪ�ದುಅ�ೕ��ಯ �ೕ� ಮತು��ಾ����ೕ���ಾ�ಶ���ಾ�ಲಯಗಳ�� �.ಎ�.ಎ�ಯ� ಕ�ಯ ಕು�ತು��ೕ�� �ಾ�ೂ�ೕರ�ಸಂ�ೂೕಧ�ಯನು� ನ��ದರು.೧೯೭೩ ರ�� ಇವರು �����ೌ����ನ ಆಮಂತ�ಣದ �ೕ��ಇಂ��ಂ�� �ೕ� �ೕ�ದರು.�ಾ�ರಂಭದ�� ಇವರು ಗದು�ನ�ೂೕಂಟ�ಾಯ� �ಾ�ೕ�ನ��ಇಂ��� ಉಪ�ಾ�ಸಕ�ಾ�ವೃ��ಯನು� �ಾ�ರಂ��, ಅನಂತರ

Page 6: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಹುಬ���ಯ�� �ಧನ�ಾದರು.)

ಕೃ�ಗಳ�ಸ�ತಂತ� �ಾರತ, ನವ�ೕರವ, ಪ��ಾರ,�ಾ�ಹ�ಣ�ೕನು �ಾಡ�ೕಕು, ಆಯ�ಲ�ತ ಪ�ಬಂಧಗಳ�, ಇವ�ೕ�ಾಂಗೂ�ಾ�ಾಯ�ರು, �ತ� ��ತ� ಈಜಗತು�, �ಂದೂ ಮು��� �ಾಗೂ ಇತರಕ�ಗಳ� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ��.�. �ೂೕ�ಂ�ಾ ಪ�ಶ��೧೯೮೧ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��’ನವ�ೕರವ’ ಕೃ�� ಮುಂಬ�ಸ�ಾ�ರದ ಬಹು�ಾನ ಲ��ದ.

ಸ���ದರು. ಇವರು �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ �ೖನ�ಾಸ� ಮತು��ಾ�ಕೃತ ಮುಖ�ಸ�ರೂ ಆ�ದ�ರು.ಇವರು ೧೯೭೫ರ ಅ�ೂ�ೕಬ� ೧೦ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಪ�ವಚನ �ಾರ, ಪರ�ಾತ� ಪ��ಾಶ,ವ�ಾಂಗ ಚ��, ಕಂಸವ�ೂ,ಬೃಹ� ಕ�ಾ�ೂೕಶ,��ೂೕಯಪಣ���, ಪಂಚಸು�ತಆ�ಾ�ನು�ಾಸನಂ,�ೕಶ�ೂೕಶಗಳ��ನ ಕನ�ಡಪದಗಳ�, ಕ� ಪರ�ೕಶ�ರ ಅಥವಕ� ಪರ�ೕ���ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�.೧೯೩೯ ರ�� ಮುಂ�ೖ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ �.��ಪದ�.೧೯೪೦ ರ�� �ೖದ�ಾ�ಾ�ನ��ಜರು�ದ ಅ�ಲ �ಾರತ �ಾ�ಚ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���೧೯೭೪ ರ�� ���ಯಂನ��ಜರು�ದ ಎರಡ�ಯ �ಾಗ�ಕಧಮ� ಮತು� �ಾಂ�ಸ��ೕಳನದ�� �ಾಗವ��ದ�ರು.೧೯೭೫ ರ�� �ಾರತ ಸ�ಾ�ರಸಂಸ��ತ ��ಾ�ಂಸ ಪ�ಶ�� ಪತ��ೂಟು� �ೌರ��ತು.

�ಾರ�ಾಡದ ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ�� �ೕಡ� ಇ�ಇಂ��� ಆ� �ೕ� ಸ���ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಮ�ಾಕ� �ಲ��, ಕೃ� ಪ�ೕ�,ಕನ�ಡ �ಾದಂಬ� �ಳವ��,ಆಧು�ಕ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�, ��ಾ�ಪ�ರುಷ, �ಾದಂಬ�ಯ ಸ�ರೂಪ,�ೂಸ �ಂತ�, ಅಮೃತ�ಾ��,��ೕಲ�ಂಘನ, �ೕಂ�� �ಾವ�ದಪ���ಾ�ೂೕಕ, ಕನ�ಡ ಸಣ�ಕ�,ದ�ಾ���ೕಯ �ಾಮಚಂದ� �ೕಂದ�,ಕನ�ಡ ಕಥನ �ಾ�ತ� �ಾದಂಬ�,�ಾ�� ಭುವನದ �ಾಗ�ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ��ಾರ�ೕಯ �ಾ�ಾ ಪ�ಶ��, ಸ.ಸ.�ಾಳ�ಾಡ ಪ�ಶ��,�ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��.ಭುವನದ �ಾಗ� ಕೃ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��, ಪಂಪಪ�ಶ�� ಲ���.

ಅನುಪ�ಾ �ರಂಜನಅನುಮಪ �ರಂಜನರು೧೯೩೪ �ೕ ೧೭ ರಂದು�ವ�ಗ� ���ಯ�ೕಥ�ಹ��ಯ��

ಜ��ದರು. ತಂ� �.�ವ�ಾಮಯ�,�ಾ� ಲ��ೕ�ೕವಮ�. �ಂಕಟಲ��ಇವರ �ಜ �ಾಮ�ೕಯ. ಇವರ ಪ��ಾ�� �ರಂಜನ. �ರಂಜನ ಅವರು ಇಟ��ಸ�ೕ ಅನುಪ�ಾ. ಅನುಪ�ಾ�ರಂಜನ ಎಂ�ೕ �ಾ�ತ� �ೂೕಕದ���ರಪ��ತರು. ಇವರ ತಂ� ��ಾ�ಇ�ಾ�ಯ�� �ೌಕ�ಯ��ದುದ��ಂದಇವರ ��ಾ��ಾ�ಸ �ೕ� �ೕ� ಕ�ಗಳ��ಜರು�ತು.ಅನಂತರ �ಂಗಳ��ನ ಮ�ಾ�ಾ��ಾ�ೕ�ನ�� ��ಾನದ ��ಾ����ಾ�ಇಂಟ���ಯ�ನ�� ಪ�ಥಮದ��ಯ�� �ೕಗ�� �ೂಂ�ದ�ರು.ತದನಂತರ �ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯದ�ೖದ��ೕಯ �ಾ�ೕಜು �ೕ� �ೖದ��ೕಯಪದ� ಪ�ದರು. ಆ ಸಂದಭ�ದ���ರಂಜನ ಅವ�ೂಂ�� ಅಂತ�ಾ��ಯ��ಾಹ�ಾದರು. ಇವರು �ದಲ ವೃ��ಆರಂ��ದು� �ಾರ�ಾಡದ�� ತದನಂತರ�ಂಗಳ��� ಸ��ಾಂತ��ದರು. ಇವರ��ಾ��� ��ಯ��� �ಾ�ತ� ರಚ�ಆರಂಭ�ಾ�ತು. ಇವರು ಇಪ�ತ�ಕೂ��ಚು� �ಾದಂಬ�ಗಳನು� ಒಂಬತು�ಕ�ಾಸಂಕಲನಗಳನು� ಪ�ಕ���ಾ��.ಕನ�ಡದ �ೖದ� �ಾ�ತ�ವನು� ಕ��

ಆ���ಆಶ�� ಮೂಲತಃ �ೂೕ�ಾರ���ಯ �ಂ�ಾಮ� �ಾಲೂ��ನ�ಾದಮಂಗಲಂ �ಾ�ಮದವರು.ಇವರ ತಂ��ಂಕಟ�ಾಘ�ಾ�ಾಯ�ರು.�ಾಧ��ಕ �ಾ�ಾಉ�ಾ�ಾ�ಯ�ಾ�ದ�ರು. �ಾ�ಲ��ಮ� ಆ���ಯವರ ಮೂಲ�ಸರು ಕನಕಮ�. � �ೌಢ�ಾ�ಯ�ಾ�ಸಂಗವನು� ತುಮಕೂ�ನ��ಮು��ದರು. ಪದ� �ಾಗೂ�ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ ಪದ�ಯನು��ೖಸೂ�ನ�� ಪ�ದರು.ಇಂಟ����ೕ� ಮು�ನನಂತರ ಅ�ೌಂ�ಂ� ಜನರ�ಕ�ೕ�ಯ�� ಉ�ೂ�ೕಗವನು��ೂಂ�ದರು. ತದನಂತರ ಇದರಅನುಭವ�ಂ�ಾ��ಶ���ಾ�ಲಯದ ಆಡ�ತಕ�ೕ�ಯ�� ಆಡ��ಾ��ಾ��ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡರು. ಕೃ��ಶ���ಾ�ಲಯದ�� ೨೬ವಷ�ಗಳಷು� �ೕಘ��ಾಲ �ೕ�ಸ���ದರು.ಆ���ಯವರ �ಾದಂಬ�ಗಳ��’�ೕಸು�’, ’ಕಪ���ೂಳ’, ’�ಲುಕದನ�ತ�’, ’ಮನ���ತು’, ’�ಾಮನ�ಲು�’ ಇವ� ಜನ��ಯಚಲನ�ತ�ಗ�ಾ� ��ಕಂ��.ಆ���ಯವರು ಮೂಲತಃ �ಟ�

ಎಂ.�. ಇಂ��ಾಎಂ.�. ಇಂ��ಾಅವರು ೧೯೧೭ಜನವ� ೫ ರಂದು�ವ�ಗ� ���ಯ

�ೕಥ�ಹ��ಯ�� ಜ��ದರು. ತಂ�ಸೂಯ��ಾ�ಾಯಣ�ಾ�, �ಾ�ಬನಶಂಕರಮ�. ಇವರ ��ಣ�ಾಧ��ಕ �ಾ�ಯ ಎರಡ�ಯತರಗ�ಯವ�� �ಾತ�. �.ಎ�.�ಾಮಚಂದ��ಾ� ಇವರ �ೂೕದರಪ��ಾ�ಾ�ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು. ಇವರಹ��ರಡ�ಯ ವಯ��ನ��ಮಂಡಗ�� ಕೃಷ��ಾಯ�ೂಡ���ಾಹ�ಾ�ತು. ಪ� ೧೯೬೯ರ��ಅಸ��ಾ �ಾ���ಂದ�ಧನ�ಾದರು. ಇವ�� ಎಂಟುಮಂ� ಮಕ�ಳ� ಅದರ��ಉ�ದವರು �ಾಲ�ರು �ಾತ�.ಇಂ��ಾರವರು ಬ�ಯಲು�ಾ�ರಂ��ದು� ತಮ�ನಲವ��ದ�ಯ ವಯ��ನಅನಂತರ ಕೃಷ��ಾಯರ ��ೕರ�ಇವ�� ಬ�ಯಲುಒ�ಾ���ಾ�ತು. �ಾದಂಬ�,ಪ��ಾಸ ಕಥನ, ಕ�, ಹರ��ದ�ಾದ �ಷಯಗ��ಸಂಬಂ��ದಂ� ಅ�ೕಕ ಕೃ�ಗಳನು�ಪ�ಕ���ಾ��.ಇವರ �ಲವ��ಾದಂಬ�ಗಳ� �ಾರ�ೕಯ �ಲವ�

Page 7: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

���ದವರ�� ಇವರು ಪ�ಮುಖರು.ಇವರ ಹಲ�ಾರು ಕೃ�ಗಳ� �ೕ� �ೕ��ಾರ�ೕಯ �ಾ�ಗ��ಅನು�ಾದ�ೂಂ��. ಇವರು ಪ��ಾಸ�ಾ�ತ�ವನು� ಕು�ಾ ರ���ಾ��. ೧೯೭೫ರ�� ಬ���ನ�� ನ�ದಅಂತ�ಾ��ೕಯ ಮ��ಾ �ಾಂಗ����ಂಗಲೂ�ನ ಪ�����ಾ� ಪ�ವ�ಜಮ��, ರ�ಾ�, ��ೕ�ಂ�ಗಳ��ಪ��ಾಸ �ಾ� ಬಂದರು (ಇವರು ೧೯೯೧�ಬ�ವ� ೧೪ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.)

ಕೃ�ಗಳ�ಅನಂತ�ೕತ, ಸಂ�ೂೕ��ಳ�ಂದ,ನೂಲು�ೕಯ� ಚಂದ�, �ಮದಹೂ,ಕಣ��, �ೕ�� �ೖ�� ಶೃಂ�ಾರ,ರೂ�ಾ�ಯ ಲ��, ಏಳ�ಸು��ನ �ೂೕ�,ಹೃದಯ ಸಮುದ� ���ಾಮ,   �ೕಳ���ೂೕರ, �ನ�ೂ�ಂದು ಕ� ೧೨ಸಂಪ�ಟಗಳ� ಮುಂ�ಾದವ�ಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�.೧೯೭೭ ರ�� �ಾಸರ�ೂೕಡು ಮ��ಾ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���೧೯೭೮ರ�� �ೂೕ�ಯ� �ಾ�ಂ��ಹರೂ ಪ�ಶ��೧೯೭೮ ರ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ��೧೯೮೧ ರ�� �ಂಗಳ�ರು ��ಾ� �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���೧೯೮೩ ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ೂ�ೕತ�ವದ ���ಹಬ�ದ ಪ�ಶ��೧೯೮೭ ನಂಜನಗೂಡು �ರುಮ�ಾಂಬಪ�ಶ��೧೯೬೦ ರ�� ’ರೂ�ಾ� ಲ��’೧೯೭೧ರ�� ’ಆ�ೂೕಗ� ದಶ�’ ಕೃ���ಾಜ� ಸ�ಾ�ರದ ಬಹು�ಾನ ಲ���.ಇವ�� ’ಅನುಪ�ಾ’ ಅ�ನಂದ�ಾಎಂಬ ಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಅ��ಾ�ಗಳ� ಅ����ಾ��.

ಸ��ಾವದ ವ���, ಗಂ�ೕರಸ��ಾವದವರು. ಇವರ�ಾದಂಬ�ಯ �ಾಯ�ಯರಲೂ�ಇದನು� �ಾಣಬಹುದು.ಆ���ಯವರ ಬಹು�ೕಕ�ಾಂದಬ�ಗಳ� �ಾಯ�ಪ��ಾನ�ಾದವ�ಗಳ�ಆ���ಯವ�� �ಲುಗು�ಾ�ಯಲೂ� ಒ��ಯ�ಾಂ�ತ��ತು�. �ಲು��ಂದ ಎರಡು�ಾದಂಬ�ಗಳನು� ಕನ�ಡ��ಅನು�ಾ���ಾ��. ಇವ���ಕ�ಂ��ಂದಲೂ ಓದುವ ಅ�ರು�ಇತು�.

�ಾ�ಗ�� ಅನು�ಾದ�ೂಂ�����ಪ��, ಸ�ಾನಂದ,ಫ�ಯಮ�, ಹೂ�ಾಣ,�ಾದಂಬ�ಗಳ� ಚಲನ�ತ�ಗ�ಾ�ಜನ��ಯ�ೂಂ��. (ಇವರು೧೯೯೪ �ಾ�� ೧೫ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ತುಂಗಭದ� ���ನ ಆ�ಾಂ�,ಕ�ಾದ��, ತ��ೕವನದ��, ���ಚಂದ�ಮ �ೂಂಕು, �ಾಗ�ೕ�ಾ,����ಾಸ, �ಾರು �ತವರು,ಮುಸುಕು, �ಾಕ��, �ಾ��ಟ�ವಳ�, ಕ��ಾರ, ಕೂಚುಭಟ�,ಮಧುವನ, �ಾಲ, ಆಭರಣ,ನವ�ೕವನ, ನಗ�ೕಕು, ಅಂಬರದಅಪ��, ದ�ಾವ�ಾರ, ಸು�ಾ�ಗತ,ಕವಲು, �ೌ���,ಕ�ಾ�ಕು�ಾ�ಯ��, ಕನ�ಡ�ತ����, �ತ��ಾರತ, ಪ�ಟ�ಣ�ಕಣ�ಾ�, ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�.೧೯೬೫ ರ�� ’ಸ�ಾನಂದ’�ಾದಂಬ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��ಯ ಬಹು�ಾನ.೧೯೭೦ ರ�� ಕ�ಾಸಂಕಲನ���ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಬಹು�ಾನ೧೯೭೬ ರ�� ಫ�ಯಮ� ಕೃ��ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಜ� ಪ�ಶ��೧೯೮೦ ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷತು� �ೌರವ.೧೯೮೧ ರ�� �ಾವಣ��ಯ��ಜರು�ದ ಕ�ಾ�ಟಕ �ೕಖ�ಯರಸ��ೕಳನದ ಅಧ��೧೯೯೧ ರ�� ’ಸುರ�’ ಎಂಬಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಅ��ಾ�ಗಳ� ಅ����ಾ��.

ಉ�ಾ ನವರತ��ಾ�ಉ�ಾ ನವರತ��ಾ� ಅವರು ೧೯೩೯ನ�ಂಬ� ೨೩ ರಂದು �ೖಸು�ನ��ಜ��ದರು. ತಂ� ಎಂ. �. ಸುಬ��ಾ�,�ಾ� �ಾಂ�ಾ�ಾ�. ಇವ�ರ�ಂಗಳ��ನ �ೌಂ� �ಾ����ಾ�ೕ�ನ�� ಓ� �.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ��ಂ�, ಜಮ���ಾಗೂ ಸಂಸ��ತದ�� ಒ��ಯಪ�ಶ�ಮ�ತು�. ಪ���ೂೕದ�ಮ����ೕ�ಾ, ಹಬ�� ಬೂ���ೕ�ನ��ಸ����ೕ� �ೂೕ�� �ೂಂ�ದ�ರು.ಇವರು ಓದುವ ಸಂದಭ�ದ���ೕಬ�ಯುವ �ೕ�� �ದ�ರು.ಅನಂತರ ಇವರು ನವರತ��ಾ�ಎಮಬುವ�ೂಡ� �ಾಂಪತ� �ೕವನ���ಾ���ದರು. ಇವ�� ಕ�ಾ�ಟಕಸಂ�ೕತ �ಾಗೂ ಭರತ �ಾಟ�ಗಳ��ಒ��ಯ �ಾ��ಣ�� ಇತು�. (ಇವರು೨೦೦೦ ಅ�ೂ�ೕಬ� ಒಂದರಂದು�ಧನ�ಾದರು)

�.ಎಂ. ಇ�ಾಂದ��.ಎಂ. ಇ�ಾಂದ� ಅವರು೧೯೧೨ರ ಅ�ೂ�ೕಬ� ೧ ರಂದು�ಳ�ಾ� �ಾಲೂ��ನ ಹುದ�ಯ��ಜ��ದರು. �ಂಕ�ೕ��ಾಧ��ಾ� ಇ�ಾಂದ� ಇವರಪ�ಣ� �ಸರು. ತಂ� ಮದ��ಾಯ,�ಾ� ಕಮ�ಾ�ಾ�. �ಾ�ಥ�ಕ��ಣವನು� ಇವರ �ಾ�ಮದ���ೕಮು�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ �ನ�ದಪದಕ�ೂಂ�� �.ಎ (ಅನ��)ಪದ� ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಅನಂತರ೧೯೪೧ರ�� ಮುಂ�ೖ ಎ���ಸ���ಾ�ೕ��ಂದ ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಮುಂ� ಅ�ೕ�ಾ�ೕ�ನ���ೕ ಇಂ��� ಉಪ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�, �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ೕ� ಸ��� �ವೃತ��ಾದರು.ಸಂಸ��ತ, ಇಂ���, ಕನ�ಡ �ಾ�ತ��ೂೕಕ�� ಅ����ಾ��. ಇವರು

�.�. ಅಯ���.�.ಅಯ��ಅವರು �ೂೕ�ಾರ���ಯ�ೕವ�ಾಯನ

ಸಮುದ�ದ�� ಜ��ದರು.�ೂೕ�ಾರ �ಂಕ�ೕ� ಅಯ��ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು. ತಂ��ಾಮ�ಾ�ಮಯ�, ಬಡತನ�ಂ�ಾ����ಕು��ೕಷ�ವ�� ಓ���ಾ��ಾ�ಸವನು��ಟಕು�ೂ�ಸ�ೕ�ಾ�ತು.ಇವ�� ಅಂಗ �ಾಧ�ಯ����ೕಷ ಅ�ರು��ತು�. ಇದ�ಂದಅದರ ಆಸ��ವ�� ಸ�ಂತ�ಾ��ಾಮ �ಾ�ಯನು� ಇವರು�ಂಗಳ��ನ�� ��ದರು. ಇವ���ಾಟಕದ�� ��ೕಷಅ�ರು��ದ� �ಾರಣ�ಂದ �.�.�ೖ�ಾಸಂ ಪ��ತ�ಾದರು. �.��ೖ�ಾಸಂ ಇವ�� ಬ�ಯಲು

Page 8: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಕೃ�ಗಳ�ಆ�ಾಪ�ಾ, ಆ�ಗಳ� ನೂ�ಾರು,ಅಂ�ೂೕಲನ, ಅಂ�ೖಯ�� ಅರಮ�,�ೂಸ �ಾ�� �ೕ �ೂ��ಾ�,�ೂಸ�ಾಗ, �ೂ���ಾ� �ೕಣುಬ���ಾ�,ಹೃದಯ�ಲನ, ಇ�� ಸ�ಗ�, ಕ�ದ�ಬರ�ಾರ�ೕ, �ೂ�ಯ �ಾ�� ಮತು�ಪ��ೕ�ಾರ, ಮಕ��ರಲ�ವ� ಮ�ತುಂಬ,�ಾಮರ�ೂೕ��, ತವಸುಪ��ಾತ, ವಧು�ೕ�ಾ��, �ಭಜ�, �ಾ�ನಂ.೫�ೌವ�ನದ �ೂನಲ�� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�.೧೯೭೫ರ�� ಅತು�ತ�ಮ �ೕಖ� ಪ�ಶ��೧೯೭೫ ರ�� ಅತು�ತ�ಮ ಉ�ಾ�ಾ���ಪ�ಶ��೧೯೮೨ ರ�� �ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ���ದ�ಾದವ�.

ಇಂ��ಂ�, �ನ�ಾ ಅ���ಾ�ೕಶಗಳನು� ಪ��ಾಸ �ಾ��ಾ��.(ಇವರು ೧೯೮೬ ರ���ಧನ�ಾದರು)ಕೃ�ಗಳ�ಸ�ಗ�ದ �ಾ�ಲು, �ಾ��ಕರು,ಈಪ�ಯ �ೂಬಗು, �ತ��ೕಖ�ಾ��ಕರು, ನ�ಲು �ೌ�, ಮು��,ಎರಡು ಧು�ವ, ಮು�ಾ���, ಕನ�ನಮ�, �ಜಯ �ಾ��, �ಾಪ,�ಾ�ಾ�ತ� �ಾವ� �ೕ�ಾಂ�,�ಾ�ಾ�ತ� �ಮ��ಯ �ಾ��ೕನಪರಂಪ�, ಯ�ಾ� ಇದು ಇವರಅನು�ಾ�ತ ಕೃ�. �ಡುಗ�,ಅಂ�ೕಡ�� �ೕವನ ಚ���, ಉತ�ರ�ಾಮ ಚ���, �ೂೕ�ಮದ �ೖ.�ವ�ಾಮ �ಾರಂತ ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷತು� �ಾಗೂಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ� ಅ�ಾ���ೌರವ,ಯ�ಾ� �ಾದಂಬ�ಯಅನು�ಾದ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��.ಮುಂಬ� �ಶ���ಾ�ಲಯ�ಾಂಡ�ಕ ಸುವಣ� ಪದಕ,�ಾರ�ೕಯ ��ಾ�ಭವನದಸುವಣ� ಪದಕ ಲ���.

��ೕ�ೕ��ದರು. �.�. �ಾಜರತ�ಂಅವರು ಇವ�� �ಾಗ�ದಶ�ನ�ೕ�ದರು. �ಾಟಕ �ೕತ�ವ� ಇವ����ಯ�ಾದುದ��ಂದ ರ� ಎಮಬ�ಾಟಕ ಸಂಘ��ಂದನು� �ಾ���ಅದರ �ಾ�ಪಕ ಅಧ���ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು. ಇವರು ೧೯೮೦ರಜನವ� ೩ ರಂದು �ಧನ�ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ಾಂತ�ಾ, ರೂಪದ��, ಮ�ಾ���,ಸಮುದ��ಾ, ದಯ�ದ ಮ�,�ೖ�ಾಸಂ ಸ�ರ� ಮುಂ�ಾದವ�

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೯ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕದ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� �ೕ��ೌರ��ತು.

ಸು.ರಂ. ಎಕು�ಂ�.ಸುಬ�ಣ� ರಂಗ�ಾಥಎಕು�ಂ� �ಾ�ೕ����ಯ�ಾ��ನೂ�ರುನ��

೧೯೨೩ರ ಜನವ� ೨೦ ರಂದುಜ��ದರು. ತಂ� ರಂ�ಾ�ಾಯ�,��ಕರು, �ಾ� �ಾಜಕ�. ಇವರ ಆರಂಭದ��ಣವ� ಹುಬ���ಯ�� ನ��ತು.�ಾಂ��ಯ ���ಂಗ�� �ಾ�ೕ�ನ��ಮತು� �ೖದ�ಾ�ಾ�ನ�� ಉನ�ತ��ಣವನನು ಮು�� �.ಐ.ಈಪದ�ಯನು� ಪ�ದರು. ಮುಂ�ಬಂ��ೂ��ನ ಆನಂ�ಾಶ�ಮ� �ೌಢ�ಾ�ಯ�� ��ಕ�ಾ�,ಮು�ೂ�ೕ�ಾ�ಾ�ಯ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. ಇವರ ಗುರುಗಳ� ಇವ���.ಎಂ.��ೕ, ��ಸ�, ವಡ��ವ��ಮುಂ�ಾದವರ �ಾ�ತ�ವನು� ಪ�ಚಯ�ಾ���ೂಟ�ರು. ಇವರು ತಮ��ಾ�ತ�ವನು� ಹ��ೖದ�ಯವಯ��ನ���ೕ ಆರಂ��ದರು.ಹುಬ���ಯ�� �ೕಂ��, �ೂೕ�ಾ�,ಶಂ.�ಾ.�ೂೕ�, ��ೕರಂಗ, ಆನಂದಕಂದ�ದ�ಾದ ಮ�ೂೕದಯರಪ�ಚಯ�ಾ� �ಾವ�ದ�� ಆಸ�����ತು. ಇವರು �ಲವ� �ಾಲ�ೂೕಮ� �ಶ���ಾ�ಲಯದ ಸಂದಶ�ಕ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು. ಇವರು ೧೯೯೫ರಆಗ�� ೨೦ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�.

ಕನಕ�ಾಸರು.ಕನಕ�ಾಸರುಪ�ರಂದ�ಾಸರಸಮ�ಾ�ೕನರು.�ೕರಪ� ಮತು�

ಬಚ�ಮ� ಕುರುಬ ದಂಪ�ಗಳಮಗ�ಾ� ೧೫೦೯ ರ�� �ಾ�ೕ����ಯ �ಾಡ �ಾ�ಮದ��ಜ��ದರು. �ಾ���ಯ��ಆ��ೕಶವನ ಗು�ಯನು� ಕ���ಆತನನು� ಆ�ಾಧ� �ೖವನ�ಾ���ಾ��ೂಂಡು �ಾ�ತ� ರಚ��ಾ�ದ ಕ�.’�ಾ����ಾ��ೕಶವ’ ಇವರಅಂ�ತ�ಾಮ�ಾ��. ಉಡು�ಯ��ೕಕೃಷ� ದಶ�ನ�� ಶೂದ��ಾದಇವ�� ಅಚ�ಕರು ಅವ�ಾಶಕ����ೂಡ��ಾ�ಗ ಕೃಷ� �ಗ�ಹ�ೕಈತನ ಕ�� �ರು� ದಶ�ನ�ೂ��ತಂ�, ಆಗ ಅ��ನ �ೂೕ��ಒಂದು �ಂ� �ದು� ಕನಕನ�ಂ��ಂದು ಪ�����ಾ��.ಇದು ಇವರ ಒಂದು ಪ�ಾಡ�ಾ��.ಕನಕ�ಾಸರು ಹ��ೕತ��ಗಳನು�ರ��ದರು. ಇವ�ಗಳಲ�� ಷಟ���ಾಂಗತ� ಕೃ�ಗಳನು� ರ��ದರು.’�ೕಹನ ತರಂ��’ ಇ�ೂಮದು�ಾಂಗತ� ಕೃ�. ೨೭೦೦ ಪದ�ಗಳನು�ಒಳ�ೂಂಡ �ೂಡ� �ಾವ�.�ಾಮದಹನ ಉ�ಾ ಅ�ರುದ�ಪ�ಣಯ ಶಂಬ�ಾಸುರ ವ�,�ಾ�ಾಸುರ �ಜಯದ ಕ�

�.ಎ�. ಕ���.ಎ�.ಕ��ಅವರು ೧೯೦೭ ರನ�ಂಬ� ೧೫ರಂದು �ಳ�ಾ�

���ಯ �ಾ�ೂೕ� �ೂಪ�ದ��ಜ��ದರು. ತಂ� �ದ�ಪ� ಕ��,�ಾ� ದುಂಡವ� ದುಂಡಪ� �ದ�ಪ�ಕ�� ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು.ಇವರು �ಾಲ�ದ�� �ಾ�ಯನು�ಕ�ದು�ೂಂ�ದ��ಂ�ಾ� ಇವರು�ೂೕದರ�ಾವನ ಮ�ಯ����ಯ�ೕ�ಾ�ತು. �ಲ�ದ�ಾ�ೕ�ಾ�ಯ�� �ಾ�ಥ�ಕ��ಣವನು� �ಳ�ಾ�ಯ���ಾಧ��ಕ ��ಣವನು� ಪ�ದರು.ಮ�ಾ�ಾಷ�ದ �ೂ�ಾ�ಪ�ರದ�ಾ�ಾ�ಾಮ �ಾ�ೕ�ನ����ಣವನು� ಪ�ದರು.ಮ�ಾ�ಾಷ�ದ �ೂ�ಾ�ಪ�ರದ�ಾ�ಾ�ಾ� �ಾ�ೕ�ನ��ಪ��ಯ ಘಗು�ಸ� �ಾ�ೕ�ನ��,�ಾರ�ಾಡ ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ��ಓ� ಎಂ.ಎ. ಪದ� ಪ�ದರು.�ಾರ�ಾರದ ಸ�ಾ�� �ೖಸೂ��ನ����ಕ�ಾ� �ೕವನ ಆರಂ��ದರು.ಹಲವ� �ಾಲ � ಎ� ಇ�ೂ�ೖ�ಯ�� �ೕ� ಸ���ದರು.ಅನಂತರ �.�.�ೖಸೂ��ನ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು. ಅನಂತರ�ಳ�ಾ�ಯ �ಂಗ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�,

Page 9: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಪ���ಂಬಗಳ�, �ಾ�ಾ�ಗರ ಹುಡುಗ,ಆನಂದ �ಥ�ರು, ಮತ��ಗಂ�, ಸಂ�ಾನ,��ನ�ರ �ನ��ಾ�, �ೂೕ�ಯ��ಗಳ�, �ಾವ� �ಮ��, ನವ� ಕ��,ಮಧ�ಮು�, �ಳ���ಗಳ�, �ರಳ�,ಪಂಜುಗಳ�, ಪ�.�.ನ. �ೕವನ ಚ���,ಬಕುಲದ ಹೂಗಳ� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೦ ರ�� �ೂೕ�ಯ� �ಾ�ಂ��ಹರೂ ಪ�ಶ��೧೯೭೪ರ�� �ಾಜ� ಉತ�ಮ ��ಕ ಪ�ಶ��೧೯೮೨ �ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� �ೌರವಪ�ಶ��೧೯೯೨ ರ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ�� ಲ���.

ಇದರ���. �ಾಮ�ಾನ� ಚ���ಇ�ೂಂದು �ಾ��ಷಟ��ಯ��ರುವ ಖಂಡ�ಾವ�.ಅಪರೂಪದ ಕೃ�. ಇ�� ೧೬೫ಪದ�ಗ�ದು� �ಾ� ಮತು� ಭತ�ಗಳನಡು� �ಾದ ��ಾದ ಮೂ� ಅ���ಾ� ����ಂದು �ೕಳ�ವಕೃ��ಾ��. ನಳಚ��� �ಾ��ಷಟ��ಯ��ರುವ ರಮ��ಾದ ಕಥನ�ಾವ�. ಇ�� ೪೮೦ ಪದ�ಗ��.ಇದರ�� ನಳದಮಯಂ�ಯರ ಕ��ಾ�ರಸ�ಕರ�ಾ� ಮೂ�ಬಂ��.ಹ�ಭಕ��ಾರವ� �ಾ��ಷಟ��ಯ ೧೧೦ಪದ�ಗಳ�ೂ�ಳ�ೂಂಡ ಭ���ೖ�ಾಗ�ಗಳನು� ಕು�ತು ��ಸುವ�ಾವ��ಾ��. ಇವರ �ೕತ��ಗಳ��ಭ�� �ೂ��ಾ� ಹ���. ಏನುಇಲ�ದ ಎರಡು �ನದ ಸಂ�ಾರ. ���ಬಂ�ಾ�ಟು��ೂಂಡು ಒ�� ವಸ��ೂದು��ೂಂಡು ಚ�� ����ೂಂ�ಯಂ� ಆ��ೂೕ�ತು.ತನು �ನ�ದು �ೕವನ �ನ�ದು, �ೕ�ಾ��ಳ�ೂ ��ೂ�ಳ��ಾ��, ಅ�ಾ�ಗಳ ಕೂ�ಾಅ�ಕ ��ೕಹ��ಂತ ಸು�ಾ�ಗಳಕೂಡ ಜಗಳ�ೕ �ೕಸು �ೕ�ಸ�ಾಜದ ಕಟು �ೕ� ಪ�ಪಂಚದಅನುಭವ. ಭ��ಯ �ೂೕಗ��ತಜನ ಮನವನು� ��� ಸ�ಾಜಸು�ಾ�ಸುವ �ೕತ��ಗಳನು�ರ��ದ�ಲ�� ಇನು� ಹಲ�ಾರುಕೃ�ಗಳನು� ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ���ಅ���ದ ಅ�ಾರ �ೕ�� ಇವರದು.

�ಎ�ಇ �ೂ�ೖ�ಯ ಹುಬ���ಯ�ಾಡ���ೕಶ�ರ ಕ�ಾ �ಾ�ೕ�ನ���ಾ��ಾಯ��ಾ�,�ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾ�, �ೕ�ಸ���ದರು. ’ಕನ�ಡಛಂ�ೂೕ��ಾಸ’ ಕೃ�� ೧೯೪೯ರ���.ಎ�.�. ಪದ� �ೕ�ತು.ಇವರು ಜನವ� ೧೬ ೧೯೮೪ ರ���ಧನ�ಾದರು.ಕೃ�ಗಳ�ನ�ತ��ಾನ, ಕನ�ಡ ಛಂ�ೂೕ��ಾಸ,�ೕತ�ೌರವ, �ಾವ�ೕಥ�, ತನನ�ೂೕಂ, ಕ�� ಕಣ�ಲು, ನಮನ,�ಾ�ತ� ಸಂಸ��� ಶೃ�, ಮಕ�ಳ��ಣ, �ದ�ಾದವ�. ’ಹ��ೕವ�ಕನ�ಡದ �ೕಪ’ ಇವರ ಒಂದು�ಾ���ತ� ಕ��.�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೯ ರ�� ಕನ�ಡಛಂ�ೂೕ��ಾಸ ಕೃ�� �.ಎ�.�.ಪದ�೧೯೭೨ �ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ��೧೯೯೧ ರ�� ’�ಾವ� �ೌರವ’ ಎಂಬಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಅ��ಾ�ಗಳ� ಅ����ಾ��.

�ರೂರ�ಾಸು�ೕ�ಾ�ಾಯ��ರೂರ�ಾಸು�ೕ�ಾ�ಾಯ�ರು೧೮೬೬ ರ ಅ�ೂ�ೕಬ�

೧೫ ರಂದು �ಾಗಲ�ೂೕ� ���ಯ�ರೂ�ನ�� ಜ��ದರು. ತಂ���ೕ��ಾಸ�ಾಯ� �ರೂ�ನ���ಾ�ಥ�ಕ ��ಣವನು� �ಾರ�ಾಡದ���ಾಧ��ಕ ��ಣವನು� ಮು��ದರು.� �ೌಢ ��ಣ�ಾ�� ಪ��ಾದ ಫಗೂ�ಸ��ಾ�ೕ�� �ೕ�ದರು.�ಾರ�ಾಂತರಗ�ಂದ ��ಾ��ಾ�ಸವನು��ಟಕು�ೂ�� ವ�ೕ� ಅ�ಾ�ಸದಕ�� ಗಮನ ��ದು ೧೮೯೯ ರ��ವ�ೕ� ವೃ��ಯ�� �ೕಗ�� �ೂಂ�ದರು.ವ�ೕ� ಪದ� ಪ�ದರೂ ಅವರ ಮನಸು��ೂರ�ದು� �ಾ�ತ� ಮತು�ಪ���ೂೕದ�ಮದತ� ಇವರು’ಶು�ೂೕಧಯ’ ಮತು� ಸ�ತ� �ಾರತಎಂಬ ಪ���ಗಳ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು.�ೂಸಗನ�ಡದ �ಾ�ರಂಭದ ಗಮ�ಾಹ��ಾದಂಬ��ಾರರ�� �ರೂರು�ಾಸು�ೕ�ಾ�ಾಯ�ರು ಒಬ�ರು.ಕನ�ಡದ ಪ�ಥಮ �ಾ�ಾ�ಕ�ಾದಂಬ�ಯ ’ಇಂ��ಾ’ ಕೃ�ಯ ಕತೃ��ಾಸು�ೕ�ಾ�ಾಯ�ರು

�ಾ. ಕಸೂ���ಾ.ಕಸೂ��ಯವರು೧೮೯೭ ರ��ಂಬ� ೧೫ರಂದು �ೕರಳ

��ಪ�ತೂ��ನ�� ಜ��ದರು. ಇವರ�ಾತೃ �ಾ� ಮಲ�ಾಳಂ. ಆದ�ಇವರು ಬ�ದದು� ಕನ�ಡದ��. ಇವರ��ಾ��ಾ�ಸ �ೕರಳದ�� ಜರು�ತು.�ರುವನಂತಪ�ರದ�� ಎಂ.ಎ. ಮತು��.ಎ�. ಪದ�ಗಳನು�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ತದನಂತರ�ೖಸು�� ಬಂದುಬನುಮಯ�ನವರ ��ಾ�ಸಂ��ಯ� �ೌಢ�ಾ�ಯ�� ಇ��ಾಸಅ�ಾ�ಪ�ಾ�ಾ� �ಲವ� �ಾಲ �ೕ�ಸ���ದರು. ತದನಂತರ �ೖಸುರು�ಶ���ಾ�ಲಯದಇಂಟ��ೕ��� �ಾ�ೕ�ನ���ೕ� ಸ���ದ ಇವರುಉಪ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�,ಸೂಪ�ಂ�ಂಟ�ಾ� ��ಧ�ಾ�ೕಜುಗಳ�� �ೕ� ಸ���೧೯೫೫ ರ�� �ವೃ�� �ೂಂ�ದರು.ಸ�ಾತನ �ಾರ� ಎಂಬ ಆ�ಾ���ಕಪ���ಯ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. �ಾಸ� ಪ��ಾನ

ಕಮ�ಾ ಹಂಸ�ಾಕಮ�ಾ ಹಂಪ�ಾ ಅವರು�ಂಗಳ�ರು ���ಯ�ೕವನಹ��ಯ�� ೧೯೩೫ಅ�ೂ�ೕಬ� ೨೮ ರಂದುಜ��ದರು. ತಂ� �ಾಮ�ಾಮ�ಾಯ�, �ಾ� ರಂಗಲ��ಮ�.�ಾ�ತಸಂದ�, ಯಳಂದೂರು,ಅಮೃತೂರು ಚಳ���, ಭ�ಾ�ವ�,ತುಮಕೂರು, �ಾಗೂ �ೖಸೂ�ನ��ಇವರ ��ಾ��ಾ�ಸ ನ��ತು.ಸು�ಾರು ೩೫ ವಷ� ಅ�ಾ�ಪಕವೃ�� �ವ���ದ ಇವರು೧೯೯೩ರ�� �ವೃತ��ಾದ �ೕ��ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯದ.�ೖನ�ಾಸ� �ಾ�ಕೃತ ಅಧ�ಯನ��ಾಗದ ಅಧ���ಾ�, ಹಂ�ಯಕನ�ಡ �ಶ���ಾ�ಲಯದಸಂದಶ�ಕ �ಾ��ಾ�ಪ��ಾ��ಾಯ� �ವ����ಾ��.ಅ���ಾ, ��ಾ�ಾ ಮುಂ�ಾದ��ೕಶಗ�� �ೕ� �ೕ� ಅ���ೌ�ಕ ಪ�ಬಂಧಗಳನು� ಮಂ��ಜನರ �ಚು�� ಗ���ಾ��.ಕು�ಂಪ�, �ೕ.ನಂ. ��ೕಕಂಠಯ��.ಎ�.ನರ�ಂಹ�ಾ�,ಗುರುಗ�ಾ�ದ�ರು. ಪ��ದ� �ಾ��

Page 10: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಾದಂಬ��ಾರರಂ� ಕ��ಾರ�ಾ�ಯೂಪ�ಮುಖರು. ಹಲ�ಾರು ಕ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. �ರೂರರು �ಾ�ತ�ಕೃ�ಯ�� �ಾಟಕ �ಾ�ತ�ವ� ಕೂಡಗಮ�ಾಹ��ಾದದು�. �ರೂರರು�ೕ��ದು� ಐವ��ದು ವಷ� �ಾತ�.ಅವರ �ಾ�ತ� �ೕ�, ಪ���ೂೕದ�ಮ�ಾಯ� ನ�ದದು� ಎರಡು ದಶಕಗಳಅವ�ಯ�� ಸಣ� ಕ�, �ಾದಂಬ�,�ಾಟಕಗಳನು� ರ��ಮಹತ�ಪ�ಣ��ಾದ �ೕ� ಸ��� ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೂೕಕ�� ತನ�� ಆದ ��ಷ��ೂಡು� �ೕ��ಾ��. �ಾಸು�ೕವ��ೂೕ�� �ಾಟ� ಸ�ಯವರು ೧೯೬೪ರ�� �ರೂರರ �ಾಪ�ಾಥ��ಾ�’�ಾಸು�ೕವ ಪ�ಶ��’ ಎಂಬ ಸ�ರಣಗ�ಂಥವನು� ಪ�ಕ���ಾ��. ಇವರುಜನವ� ೨೧ ರಂದು �ಧನ �ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಯದುಮ�ಾ�ಾಜ, �ಾ�ತೃ�ಾತಕ�ಾದಔರಂಗ�ೕಬ, �ಾ��ೕ� �ಜಯ, ��ೕಮ�ಜಯ, �ೂ�ದ ಮುತು�, �ಳ�ದ�ೕಪಗಳ�, ಇಂ��, ಮ��ೕ�ಯನ��ಯರು, ಪ�ಕೃ�ಬಲ, ಮ�ಮ�ಯಸ�ಾ�ಾರ, ನಳದಮಯಂ�,ವಸಂತ�ಾ��, ಸ�ಪ� ಚಮ�ಾ�ರ,ಸುರತನಗರದ ��ೕ��, ಪ� ವ�ೕಕರಣಮುಂ�ಾದವ�.

ಬರವ��� �ಸ�ಾ�ದ� �ಾ.ಕಸೂ��ಕನ�ಡದ �ಸ�ಾಂತ ��ೕಷ�ಬರಹ�ಾರರು. �ಾ.ಕಸೂ��ಯವರು’�ೂರವಂ�’ ಪ���� ಇಪ��ೖದುವಷ�ಗಳ �ಾಲ �ೕಖನಗಳನು�ಬ�ದರು. ಉತ�ಮ�ಾಷಣ�ಾರ�ಾ�ದ� �ಾ.ಕಸೂ��ಯವರು ತಮ��ಾಷಣಗಳ�ದ�ಕೂ� �ಾಸ����ತ�ಾ� �ಾತ�ಾ� ಜನರನು�ರಂ�ಸು��ದ�ರು. ಇವರು ೧೯೮೭ ರಆಗ�� ೧೪ ರಂದುಪ�ಟ�ಪ��ಯ�� �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�.�ಂ�ೂ��ಲುವ, ಗಗ�ಯ�ನಗ���, ಚಕ�ದೃ��, ಗೃಹ�ಾರಣ�ಕ,ಶಂಖ�ಾದ�, �ಾ��ೂೕಪ�ರ,ಯ�ಾ�ತ�ಾ�, �ೂಂಕು�ಾಲ,ಉ�ಾಯ�ೕ�ಾಂತ, ಅ�ೂ�ೕಲಕ�ೂ�ೕಲ, ಅನಥ��ೂೕಶ,�ಾ�ಾಳದ�� �ಾಪ��, ���ೕಶ�ರನ�ನಚ�, �ಾ�ಾ�, ವರಪ�ೕ�,�ಂಪ� �ೕನು, ಎರಡು ಬಳ�,ಅ�ೂೕಕ, ಮದು�, �ೕ�ಸ�ಬ��, �ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೧ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಇವರನು� ಪ�ರಸ���ತು.

ಹಂಪ �ಾಗ�ಾಜಯ��ೂಡ�೧೯೬೧ ರ�� ��ಾಹ�ಾದರು.ಇವರು ಬಹುಮುಖ �ಾ�ತ� ಕೃ�ನ���ಾ��. ಪ�ಸು�ತ ಇವರು�ಂಗಳ��ನ�� ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�:ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ�, ಬದ�ವಣ, �ತ�ರ,�ೂಗ�, �ೂಮ�ಳ,�ಾಮುಂಡ�ಾಯ ಪ��ಾಣ, �ಾ��ೕ�ಾಂ�, ಮಕ���ಡ��ಾತುಕ�, �ೕರವ�� ಓಬ�ವ�,�ಳವನಕ�� ��ಯಮ�,ಸುಕು�ಾರ ಚ�� ಸಂಗ�ಹ,ಭರ�ೕಶ �ೖಭವ, �ಾಂ��ಾಥ,ಆದಶ� �ೖನ ಮ��ಯರು, ನ��ತು�ಾ�ನ ಬಟ�ಲು, ಜನ�,�ಾ.ಅಂ�ೕಡ��, �ಾಂದಳ,�ಾ�ಂಗ ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೯೭ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಜ�ಪ�ಶ��೧೯೮೫ ರ�� ರಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� �ೌರವ ಪ�ಶ��೧೯೯೯ ರ�� �ಾನ�ಂ�ಾಮ�ಅ��ಮ�� ಪ�ಶ��,೧೯೯೬ ರ�� �ಾ�ತ�ಮ� �ೕಜ�ೌಪ�ಶ��,೨೦೦೩ ರ�� �ಾ|| ಅನುಪ�ಾಪ�ಶ��,೧೯೯೦ ರ�� �ಾ�ಾ ಆ��,�ಾ��ೕಯ ಪ�ಶ��,೨೦೦೩ ರ�� ಮೂಡ�ದ�ಯ��ಜರು�ದ ೭೧� ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅದ���ಯನು� ವ��ದ�ರು.

ಕ�ಾ�� �ಞ�ಣ��ೖಕ�ಾ�ರ �ಞ�ಣ� �ೖಅವರು ೧೯೧೫ ರ���ಂಬ� ೮ ರಂದುಈ�ನ �ೕರಳ

�ಾಜ�ದ��ರುವ �ಾಸರ�ೂೕಡು ���ಯ�ರ�ಾಲದ�� ಜ��ದರು. ತಂ� ದುಗ�ಪ��ೖ, �ಾ� ಕ�ಾ�ರ �ೖಯ�ಕ�,’ದು�ಾ��ಾಸ’ ಇವರ �ಾವ��ಾಮ�ಾ�ಥ�ಕ �ಾಧ��ಕ ಮತು�� �ೌಢ�ಾ�ಾ ��ಣವ� �ರ�ಾಲದ��ನ��ತು. ಇವ�� ಇಂ��� ��ಣಪ�ಯ�ೕ�ಂಬ ಆ� ಇತು�. ತಂ��ೕ��ೂಂ�ದ��ಂದ ಅದ��ಅಡಚ�ಯುಂ�ಾ�ತು. ಸಂಸ��ತ��ಾ�ಲಯವನು� �ೕ� ಸಂಸ��ತ ಮತು�ಕನ�ಡಗಳನು� ��ಾ�� ಅಭ���ದರು.ಅದರ�� ��ಾ�� ಪದ�ಗ��ದರು.ಪ���ೂೕದ�ಮದ ಕ�� ಆಕ��ತ�ಾ�ಮಂಗಳ��ನ ’ಸ��ೕ�ಾ��ಾ�’ಪ���� ದು�ದರು. �.ಎ. ಮತು� ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಗಳನು� ಪ�ದು�ೂಂಡು ಅ�ಾ�ಪಕತರ�ೕ�ಯನು� ಪ�ದು�ೂಂಡರು.

ಎಂ.ಎಂ. ಕಲಬು��ಎಂ.ಎಂ.ಕಲಬು��ಯವರು��ಾಪ�ರ ���ಯ�ಂದ� �ಾಲೂ��ನ

ಗು��ೕ�ಾಡದ�� ೧೯೩೮ರನ�ಂಬ� ೨೮ ರಂದು ಜ��ದರು.ತಂ� ಕಲಬು�� ಮ��ಾಳಪ�ಸಂಗಪ�, �ಾ� ಕಲಬು�� ಗುರಮ�ಮ��ಾಳಪ�. ಇವರು ��ಾಪ�ರದ�ಜ�ಾ �ಾ�ೕ�ನ�� �.ಎ.ಪದ� ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ಎಂ.ಎ.ಪದ� �ಾಗೂ ೧೯೭೦ ರ��’ಕ��ಾಜ�ಾಗ� ಪ�ಸರದ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�’ ಮ�ಾಪ�ಂಧ���.ಎ�.�. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಇವರು�ಾರ�ಾಡ ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ೧೯೬೨ರ��ವೃ���ೕವನ ಆರಂ��ದರು.೧೯೬೬ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ಎಂ.ಎ.

�.�. ಕುಂದಣ�ಾರ�.�.ಕುಂದಣ�ಾರಅವರು �ಲ�ಾ����ಯ �ೂೕ�ಾಕ�ಾಲೂ��ನ

�ೌಜಲ�ಯ�� ೧೮೯೨ ರ ಆಗ��೧೪ರಂದು ಜ��ದರು. ತಂ���ಯಪ� ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರುಕಲ�ಪ� �ಾ�ಯಪ� ಕುಂದಣ�ಾರ’�ೕಶವ’ ಇವರ �ಾವ��ಾಮ.ಇವರದು ಅಕ��ಾ�ಗ ಬಡಕುಟುಂಬ�ಾ�ತು�. ಆರಂ�ಕ��ಣವನು� ಇವರು �ೌಜಲ�ಯ��ಮು��, � �ೌಢ��ಣ�ಾ���ಳ�ಾ�� �ೂೕದರು. ತದನಂತರ�ಾರ�ಾಡದ ��ೂ�ೕ��ಾ� �ೌಢ�ಾ�ಯ�� �ಾ�ಸಂಗ �ಾ����� ಪ�ೕ�ಯ��ಉ��ೕಣ��ಾದರು. ೧೯೧೯ರ���.ಎ. ಪದ� ಪ�ದ �ೂೕ�ಾಕದ�.�. � �ೌಢ�ಾ�ಯ�� ��ಕ�ಾ�ತಮ� ಆರಂ�ಕ ವೃ���ೕವನವನು�ಆರಂ��ದರು. ಇವರು

Page 11: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ತರ�ೕ� ಮು�ದ ನಂತರ �ರ�ಾಲದನವ�ೕವನ � �ೌಢ�ಾ�ಯ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು. ಕ�ಾ�ಟಕದ�ೂರ�ದು� ಕನ�ಡ�ಾ��ದು�ಯು��ರುವವರ�� �ೖ ಅವರುಪ�ಮುಖರು. �ಾ�ತ� �ೕತ��� ಇವರ�ಾ�� ಮಹತ� ಪ�ಣ��ಾದುದು�.�ೕಶ�ಾ�� ಮತು� �ಾ��ಾ� �ೂೕ�ಾ�ದ,�ೂೕ�ಾಡು��ರುವ ��ಾ�ವಂತ �ಾ��.ಇವರು �ಾಂ�ೕ�ಯವರ ಕ�ಾ�ಅ��ಾ�ಗಳ�. ಇವರು �ಾ��ಯ��ೕಅಲ� �ಮಶ�ಕರು �ೌದು. ಕ�ಾ�ಟಕಏ�ೕಕರಣ ಚಳ�ವ�ಯ�� ಕ�ಾ�ರ�ಞ�ಣ��ೖ ಮಹತ�ದ �ಾತ�ವ��ದ�ರು.�ಾಸರ�ೂೕಡು ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ಂ�ೕಕರಣಸ��ಯ �ಾಯ�ದ���ಾ�ಯೂಇವರು �ೕ� ಸ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�.�ಾಷ�ಕ� �ೂೕ�ಂದ �ೖ, ಕ��ೂೕ�ಂದ �ೖ ಸ��-ಕೃ�, �ಾ�ಕರಣಮತು� ಪ�ಬಂಧ, �ಾ�ತ� ದೃ��ಮಲ�ಾಳಂ �ಾ�ತ� ಚ�ತ�ಂ,ಮ�ಾಕ� �ೂೕ�ಂದ �ೖ, ಸಂಸ���ಯ�ಗು�ರುತು ��ೕಮುಖ, ಐಕ��ಾನ,ಪ�ನನ�ವ, �ೕತನ, ಮಕ�ಳಪದ�ಮಂಜ�, ��ಾ��, ಅನ��ೕವರು,ರತ��ಾ�, ಪರಶುರಮ, ಶತ�ಾನದ�ಾನ,ಪಂಚ�ೕ, �ೂರಗ ಮತು� �ಲವ�ಕವನಗಳ�, ಪ���ಾಪಯ���, ಎನ��ತುಳ�ವ��, ಗಂಧವ�, ದು�ತ�ೕ ನನ��ೕವರು, ಲ��ೕಶನ ಕ�ಗಳ�,�ಾ�ಾಯಣ ���, ಎ.�.��� �ಾ�ಾ��ಸ�ಾ�ವ�ಾ� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�,೧೯೬೯ ರ�� �ೕಂದ� ಸ�ಾ�ರ�ಂದಆದಶ� ��ಕ ಪ�ಶ��, ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಗಳ� ಲ���.�ಾ�ತಂತ���ೕಧ ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೮೫ �ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೮೯ ಅ�ಲ �ಾರತ ತುಳ�ಸ��ೕಳನದ ಸ�ಾ�ನ ಪ�ಶ��೧೯೯೭ ರ�� ಮಂಗಳ��ನ�� ಜರು�ದ೬೬�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ಯನು� ವ���ೌರ��ತು�.

ಪದ� �ಾಗೂ ೧೯೭೦ ರ��’ಕ��ಾಜ�ಾಗ� ಪ�ಸರದ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�’ ಮ�ಾಪ�ಂಧ�� �ಎ��ಪದ� ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಇವರು�ಾರ�ಾಡ ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ೧೯೬೨ರ��ವೃ���ೕವನ ಆರಂ��ದರು.೧೯೬೬ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಕನ�ಡಅಧ�ಯನ �ೕಠವನು� �ೕ�,ಇ���ೕ �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�,ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ೩೨ ವಷ�ಗಳಸು�ೕಘ� �ೕ� ಸ���ದರು. ಈ�ಷಯಗ�� ಸಂಬಂ��ದಂ�. ೪೬ಕೂ� �ಚು� ಗ�ಂಥಗಳನು� ೨೦೦ಕೂ��ಚು� �ೕಖನಗಳನು� ಬ���ಾ��.ಇವರ ಸಂ�ಾದಕತ�ದ�� ಹಲ�ಾರುಕೃ�ಗಳನು� ರ���ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ��ಾಸನ ಸಂಪದ, ಕನ�ಡಸಂ�ೂೕಧ�ಾ �ಾಸ�, �ಾಸನಸೂ�,��ಾಪ�ರ ���ಯ �ಾಸನ ಸೂ�,�ಾರ�ಾಡ ���ಯ �ಾಸನಗಳ�,�ಾಸನ ಸೂ�� ಸು�ಾ�ಣವ,ಬಸವಣ�ನವರನು� ಕು�ತ�ಾಸನಗಳ�, �ಾಸನಗಳ���ವಶರಣರು, ಇಮ���ಕ�ಭೂ�ಾಲನ �ಾಂಗತ�,ಬಸವಣ�ನವರ �ೕ�ನ ವಚನಗಳ�,�ೂಂಡಗು� �ೕ��ಾಜನ ಕೃ�ಗಳ�,ಅಧ�ಯನ ಲಘ�ಕೃ�ಗಳ�,ಮುಂ�ಾದವರು.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಕ��ಾಜ�ಾಗ� ಪ�ಸರದ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಕೃ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ�’�ಾಸನಗಳ�� �ವಶರಣರು’ ಕೃ���ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಬಹು�ಾನ;೧೯೯೦ ರ�� �ೕಜ�ೌ ಟ���ನ�ಶ��ಾನವ ಪ�ಶ��೧೯೯೧ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೯೬ರ�� ಪಂಪ ಪ�ಶ��೧೯೯೭ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾನಪದಅ�ಾ���ಂದ ’�ಾನಪದ ತ�’ಪ�ಶ����ೕ ಜಯ �ಾಮ�ಾಜ ಒ�ಯರ�ಾ��ೂೕಷಕವನು� ಪ���ಾ��.�ಾ� -೪ ಕೃ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಪ���ಾ��.

�ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ ಪದ� ಪ�ಯಲುಹಳಗನ�ಡ �ಾವ�ಗಳ �ಾ�ಸಂಗ�ಾಗೂ ಸಂಸ��ತ �ಾ�ಯಅಧ�ಯನಕೂ� �ೂಡ�ದರು.�ೂ�ಾ�ಪ�ರ, �ೂೕ�ಾಕದ� �ೌಢ�ಾ�ಗಳ�� ��ಕ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. ಅನಂತರ �ಾರ�ಾಡದಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ�� �ಾಗೂ�ೂ�ಾ�ಪ�ರದ �ಾ�ಾ�ಾ��ಾ�ೕ�ನ�� ಕನ�ಡ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ� ಸ���೧೯೪೮ ರ�� �ವೃತ��ಾದರು�ಳ�ಾ�ಯ �ಾ� �ಾವ���ೕ��ಾ�ೕ�ನ��ಯೂ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು.�ೂ�ಾ�ಪ�ರದ�� ಕನ�ಡದ���ಲು�ಾ�ದ� ಕುಂದಣ�ಾರರುಮುಂ�ೖಯ�� �ೕ�ದ �ಾ�ಚ�ಮ�ಾಸ�ಯ ಕನ�ಡ ��ಾಗದಅಧ��ರು ಇವ�ಾ�ದ�ರು. ಇವರುಪ���ೂೕದ�ಮದ�� �ಸರು�ಾ�ದವರು. �ಾರ�ಾಡದ’�ಾಗೂ�ಷಣ’ ಪ���ಯ�� ಹಲವ��ಾಲ �ಾಯ� �ವ���ದರು.�ಾಗೂ �ಳ�ಾ�ಯ �ನ�ಜಯಪ���ಗ�� �ಲವ� �ಾಲಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು. ಕನ�ಡ �ಾ�,�ಾ�ತ� ಮತು� ಸಂಸ���ಗಳಅ�ವೃ���ಾ� ಶ���ದ��ಾ�ಂಸರು ಇವರು �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಇಂ��ೕ� ಕನ�ಡ�ಘಂಟು �ಾಗೂ ಕನ�ಡ �ಘಂ�ನಸಂ�ಾದಕ ಮಂಡ�ಯಸದಸ��ಾ� ಇವರು �ಾಯ��ವ���ದರು. ಇವ�� ಕನ�ಡ,ಇಂ��ೕ�, ಮ�ಾ� �ಾ�,ಅಧ��ಾಗ� �ಾ�ಗಳಲೂ�ಒ��ಯ ಪ�ಶ�ಮ�ತು�. ಇವರು೧೯೬೫ ರ ಆಗ�� ೨೨ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�.ಸರಸ��, �ೕ�ಾವ� ಪ�ಬಂದ,ಪ�ವ�ಪ��ಾಣ, ಆ�ಪ��ಾಣ,ಕುಮು�ೕಂದು �ಾ�ಾಯಣ,ಹ�ಹರ�ೕವ, ಸ� �ೂೕ��ಆ� ��ೕಮ�ಾಲ��ೕ �ಂಪ�(ಇಂ���) ಇ����ಪ�� ಇ��ಾದ��� ಕ�ಾ�ಟಕ ಅಂ��ೂ�ಾ�ಪ�ರ ��ೕ�,ಮಹ�ೕ�ಯಕ�, ಹ�ಹರ�ೕವಪ�ಶ�� ಮುಂ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೧ ರ�� ಗದಗದ�� ಜರು�ದ೪೩�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೬೧ರ�� ಅ��ಾ�ಗಳ�’ಕುಂದಣ’ ಎಮಬ ಅ�ನಂದ�ಾಗ�ಂಥವನು� ಅ����ಾ��.

   ಮುಂ�ನಪ�ಟ����

Page 12: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

                    ಕನ�ಡ ಕ�ಗಳ�ಾ��                                                                                                                                                                           ಮುಂ�ನಪ�ಟ����

�.�.�ೖ�ಾಸಂ.�.�.�ೖ�ಾಸಂ ಅವರು೧೮೮೪ರ ಜು�ೖ ೨೯ ರಂದು�ಂಗಳ��ನ�� ಜ��ದರು.ತಂ� �ಾ�ಗ�ಾಜ ಪರಮ�ವಅಯ�ಂ�ಾ�,�ಂಗಳ��ನ��ಮು��ಫ�ಾ� �ೕವನಆರಂ�� ��ೕಷ��ಾ��ಾ�ೕಶ�ಾ��ವೃತ��ಾದರು. �ೖ�ಾಸಂಅವರ �ಾಲ�ದ ��ಾ��ಾ�ಸ�ಂಗಳ�ರು, �ೖಸೂರು,�ಾಸನದ�� ಜರು�ತು.ಸ�.�.ಎ�.�ವ�ಾ��ಅಯ�� ಅವರ �ಂದೂ�ೖಸೂ��ನ�� ಇವರು���ಕು��ೕಷ� ಪ�ೕ��ಾಸು �ಾ�ದರು. �������ಾ�ೕ�ನ�� ಓ�ಭೂ��ಾನದ�� ಪ�ಥಮದ��ಯ�� �.ಎ. ಪದ�ಪ�ದ ನಂತರ ಎಂ.ಎ.ಎರಡು ವಷ� �ಾ�ಸಂಗನ��ದರು. ಅನಂತರ�ೖಸೂರು ಸ�ಾರದ �ಾ�ಕ��ಾ����ೕತನ ಪ�ದುಲಂಡ��ನ �ಾಯ��ಾ�ೕ� ಆ� �ೖ�� �ೕ��ಾ�ಾ�ಧ�ಯನ �ಾ��ದಲ ದ��ಯ ಪ�ಶ��ಗ��ದರು. ಅ���ೕ��ಾಲ�ಕ� �ೂ�ೖ��ಬಂದು �ಬಂಧಬ�ದು�ೂಟು� ಅ���ೕ��ೂೕ ಆದರು. ಆ��ೂೕ�� ಪ�ದ �ದಲ�ಾರ�ೕಯರು ಇವರು.��ಾನ �ಾಗೂ��ೕ�ಾ�ಾಸ�ದ�� �ಾಂ�ತ�

ಕು�ಂಪ�ಕು�ಂಪ��ಾವ��ಾಮ�ಂದ�ಾ�ತ�ಾದ �.�.ಪ�ಟ�ಪ�ನವರು

�ಕ�ಮಗಳ�ರು ���ಯ �ೂಪ��ಾಲೂ��ನ ���ೂ�� (ತನ��ಾ�ಯ ಮ�)ಯ�� ೧೯೦೪��ಂಬ� ೨೯ ರಂದುಜ��ದರು. ತಂ��ಂಕಟಪ��ೌಡ, �ಾ��ೕತಮ�. �ೕಥ�ಹ��ಯ��ತಮ� �ಾಧ��ಕ �ಾ�ಾ��ಣವನು� ಮು��ದಪ�ಟ�ಪ�ನವರು ೧೯೧೮ರ���ೖಸೂ�� ಬಂದು ���ಯ��ೖಸೂ��� �ೕ�ದರು. ಈಸಂದಭ�ದ�� ಒ��ಯ �ೂಡ�ಗ�ಂ�ಾಲಯಗಳ� ಇವರ�ಾ�ಾಜ���ಸ�ಾಯಕ�ಾದವ�. ಇವ��ಇ��ಯ �ಾ�ಾವರಣ�ಾ�ಪಕ�ಾದ�ಂದ �ಾ��ಾ�ಸ����ಯುವಂ� �ಾ�ತು.ವ�� �ವ�� ���,�ಾ��ಾ��, ಕೃ�ಗಳನು�ಇವರು ಅಭ���ದರು �ಲ��ಕ�ಯ ’�ಾ�ರ�ೖ� �ಾ��’ಕೃ�ಯು ಇವರ �ೕ��ಾಢ�ಾದ ಪ��ಾವವನು��ೕ�ತು. �ಾ�� ��ೕ�ಾನಂದ,�ಾಮಕೃಷ� ಪರಮಹಂಸ,ಶಂಕ�ಾ�ಾ� ಕೃ�ಗಳ� ಇವರ�ೕ� ಪ��ಾವವನು� �ೕ�ದವ�.ಮ�ಾತ� �ಾಂ�ೕ�ಯವರುಪ��ಾವ�ೂ�ಳ�ಾ� ಸ��ೕ�ವಸ�ಗಳನು� ಧ�ಸ�ೂಡ�ದರು.೧೯೨೭ರ�� �.ಎ. ಪದ��ಾಗೂ ೧೯೨೯ರ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಗಳನು� ಪ�ದು�ೂಂಡರು.೧೯೨೮ರ�� ಇವರು �ಂಟ���ಾ�ೕ�ನ�� ಜರು�ದ��ಾ��� ಕ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಾದರು. �ಾವ� ಓ�ದ�ೖಸೂರು ಮ�ಾ�ಾಜ

�ೕ���ಾಥಕುತ��ೂೕ��ೕ���ಾಥ

ಕುತ��ೂೕ�ಯವರು೧೯೨೮ರ ಅ�ೂ�ೕಬ� ೧೩ರಂದು ಗದಗದ ಹ��ರದಕುತ��ೂೕ�ಯ��ಜ��ದರು. ’ಕನ�ಗ’ ಇವರ�ಾವ��ಾಮ ತಂ� �.�.ಕುತ��ೂೕ�, �ಾ�ಪ�ಾ�ವ��ಾ� ಇವರದು�ದ�� ಪರಂಪ�ಯಕುಟುಂಬ. ಇವರುಗದು�ನ�� �ಾ�ಥ�ಕ�ಾಗೂ � �ೌಢ ��ಣವನು�ಪ�ದರು. �ಾರ�ಾಡದ�.ಇ. �ೂೕ�� ಮತು�ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ���.ಎ. ಪದ� ಮತು� ಎಂ.ಎ.(ಇಂ���) ಪದ�ಪ�ದರು. ೧೯೫೦ �ಂದಮೂರು ವಷ�ಗಳ �ಾಲಗದ�ನ�� � �ೌಢ�ಾ�ಾ��ಕ�ಾ� ದು�ದರು.೧೯೫೮ �ಂದ ಪ��ಯಪರಶು�ಾಮ �ಾವ��ಾ�ೕ�ನ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�, ಅನಂತರಗುಜ�ಾ�ನ ಆನಂದದ��,ಸರ�ಾ� ವಲ�ಭ�ಾ�ಪ�ೕ��ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಇಂ��� ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�,�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�, ��ಾಗದಮುಖ�ಸ��ಾ� �ೖ��ಕ�ೕ� ಸ��� �ವೃತ��ಾದರು.�ಾರ�ಾಡದ �ಾ���ಕಪ�ಸರ ಇವರ �ೕ��ಾಢ�ಾದ ಪ��ಾವವನು��ೕ��. ದ.�ಾ.�ೕಂ��,�ೂೕ�ಾಕ, ಆನಂದಕಂದ,ರಂ.��ೕ. ಮುಗು��ದ�ಾದ ಗಣ�ರಸಹ�ಾಸ �ೂ�ತು

Page 13: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸಂ�ಾ��ದ�ರಲ���ಾಟ�ಾ�ನಯ �ಾಸ�ದಲೂ��ಾರಂಗತ�ಾ�ದ�ರು.�ೖಸೂ�ನ ಭೂಗಭ��ಾ�ಯ�� ����ೕಷನ��ೌಕ� ��ದರು. �ೂೕ�ಾರ,�ಾಸನ, �ವ�ಗ�,ಭ�ಾ�ವ�, ಲಕ�ವ��,ತ�ೕ�ೕ�, ಎ�ೕಹ��ಗಳ���ಾಯ��ವ���ದರು.ಕನ�ಡದ ಆಡು�ಾ�ಯನು�ಬಳ� �ಾಟಕ ರ��ದವರ���ೖ�ಾಸಂ ಅಗ�ಗಣ�ರು.�ಾ���ಾತ� �ಾಟಕಗಳನೂತನ ಆ�ಾಮಗಳನು�ಕನ�ಡ�� ತಂದ �ೕ�� ಇವ��ಸಲು�ತ��. �ಾಟಕಪ�ಪಂಚದ�� �ೂಸ �ಾ��ಾ��ೂಟ� ��ತನ �ೖ�ಾಸಂಅವರದು. ೧೯೪೬ರ���ಂಗಳ��ನ�� �ಧನ�ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ೂೕಂರೂಲು, ಬ��ಾ�ರ,ನ� ಕಂ��, �ೂಳ��ಗ��,��ೕ� ���, ಸೂ�,�ಾ�ಕ�ೂ� ಕೂ��ೕ,ಸತ�ವನ ಸಂತಪ, ನ��ಾ�ಹ���, ಅ�ಾ�ವ� ಗಂಡ,ಅನುಕೂಲ�ೂ�ಬ�ಣ�,�ೕಕ�� �ಾ���, �ಾವರ��,�ೖದ�ನ �ಾ��, ಗಂಡಸ���,ನ�ಕ�ಬು�, ಬಂ�ಾ��ಲ�ದಬ�ಾ�, � ಫ�����ಂ�, �ಪಪ��ಏಕಲವ�, �ಕ���ಬಡ�� ಮುಂ�ಾದವ�.�ೖ�ಾಸಂ ಬದುಕು ಬರಹ�ಾಗೂ �ೖ�ಾಸಂ ದಶ�ನಇವರ ಅ�ನಂದ�ಾಗ�ಂಥಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೫ ರ�� ಮ�ಾ��(ಈ�ನ ����) ನ�� ನ�ದ೨೯�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ಇವ��ವ�� �ೌರವ ಸ���ತು.

�ಾ�ೕ�ನ�� ೧೯೨೯ �ಂದಕನ�ಡ ಅ�ಾ�ಪಕ ವೃ��ಆರಂ��ದರು.ಉಪ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�,�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�, ಸಹ�ಾ�ರು��ಾ���ಗಳ �ಾನ�ಾಹವನು�ತ��ದ �ೕ�� ಇವ��ಸಲು�ತ�� ೧೯೫೫ ರ�� ಇ���ೕ�ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾದರು.ತದನಂತರ ೧೯೫೬ �ಂದ೧೯೬೦ ರವ�� �ೖಸುರು�ಶ���ಾ�ಲಯದಕುಲಪ�ಗ�ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು.ಕು�ಂಪ�ರವರ �ಾ�ತ� �ೕತ�ವ���ಾಲ�ಾದದು�, �ಾವ� ಕ�,�ಾದಂಬ�, �ಾಟಕ, ಮಕ�ಳ�ಾ�ತ�, �ೕವನ ಚ���,ಮ�ಾ�ಾವ� �ದ�ಾದ�ೕತ�ಗಳ�� ಕೃ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. ಇವರುಕುಲಪ�ಗ�ಾ��ಾ�ಗಹುಟು��ಾ�ದ �ಾನಸಗಂ�ೂೕ��ಯನು� ಅ�ವೃ��ಪಥದತ� �ೂಂ�ೂಯು�ವ��ಯಶ���ಾದರು.ಕು�ಂಪ�ರವರು �ಾಡುನು�ಗಳಅ�ವೃ���ಾ� �ಾಗೂಕ�ಾ�ಟಕ ಏ�ೕಕರಣ�ಾ��ಬಹು�ಾ� ಶ���ದರು.ಇವರು ೧೯೩೭ರ���ೕ�ಾವತಮ�ಎಂಬುವ�ೂಂ�� �ಾಂಪತ��ೕವನ�� �ಾ���ದರು.ಇವ�� �ಾಲು� ಜನ ಮಕ�ಳ�.ಪ��ದ� �ಾ�� ಪ�ಣ�ಚಂದ��ೕಜ�� ಇವರ ಮಗ,ಮ�ೂ�ಬ�ರು ಕು��ೂೕದಯಚಂದ�, ಇಂದುಕ�ಾ, �ಾ��,ಇವರ ಇಬ�ರು �ಣು� ಮಕ�ಳ�.’�ನ�ನ �ೂೕ�ಯ��’ ಇವರಆತ�ಕಥನ, ಕು�ಂಪ� ಕು�ತಂ�,�ೕಜ��ಯವರು ’ಅಣ�ನ�ನಪ�’ ಕೃ� ರ���ಾ��.’ಮಗಳ� ಕಂಡ ಕು�ಂಪ�’ಮಗಳ� �ಾ�� ರ��ರುವಕೃ�. ಇವರನು� ಕು�ತಂ� ಅ�ೕಕಕ�ಗಳ� ಇವರ �ೕವನವನು��ಾಗೂ ಕೃ� �ಮ��ಯನು��ಾ��ಾ��. ಇವರು ೧೯೯೪ನ�ಂಬ� ೯ ರಂದು

�ಾ�ತ�ದ ಕ�ಆಕ��ತ�ಾದರು. ಇವ��ಕನ�ಡ, ಇಂ���, ಮ�ಾ�,ಸಂಸ��ತ, ಗುಜ�ಾ�, �ಂ��ದ�ಾದ �ಾರ�ೕಯ�ಾ�ತ�ದ ಆಳ�ಾದಅಧ�ಯನ�ಂದ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ಮ��� �ೂಸಆ�ಾಮ �ೕ�ದರು.ಇವರು ಅಂಕಣ�ಾ�ತ�ದಲೂ� ಎ��ದ �ೖ.ಇವರು ಪ��ಾ�ಾ�ಯ��’ಸಮು�ಖ’ ಅಂಕಣ�ೕಖನಗಳ� ��ಷ��ಾ��.ಕನ�ಡ, ಇಂ��� �ಾ��ಸಂಬಂ��ದಂ�ಮುನ�ರಕೂ� �ಚು��ೕಖನಗಳನು� ಬ���ಾ��.ಇವರು ೨೦೦೩ ಆಗ�� ೩೧ರಂದು �ಾರ�ಾಡದ���ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಆ��, ಚಂದ�ಗುಪ�,�ಾನ�ೕ�, ಯ�ೂೕಧರಚ���ಯ �ಾವ�ತಂತ�,ಯುಗಧಮ� �ಾಗೂ�ಾ�ತ� ದಶ�ನ, ಭೃಂಗದ���ೕ�, ನವ��ಾವ�ಪ��ೕಗ, ಸಂಸ���ಸ�ಂದನ, ಜನ�ನ �ಾವ�ತಂತ�,�ಾಸು�ೕವ ಪ�ಶ��,ಸ�ಪ�ದ��, �ಮ��ಯ�ನಯ �ಾದಂಬ�,�ಮ��ಯ �ನಯ�ಾಟಕ, ಉ�ಯ �ಾಲ�,ದ.�ಾ.�ೕಂ��, �ಾ�ೂೕ�ಾದನ �ೕ��, ನೂರು ಮರನೂರು ಸ�ರ, ಬಯಲುಆಲಯ, ಪ�ತ���ಾನ,�ಾ�ವಣ ಪ���,ಕು�ಾರ�ಾ�ಸ, ಸಂಸ���ಸ�ಂದನ, ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸಂ�ಾ� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೯೩ ರ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಅನು�ಾದ ಪ�ಶ��೧೯೯೫ ರ�� ’ಉ�ಯ

Page 14: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ���ನರ�್ ಮೂ��,��ೕ�ಾ�ಾಯಣ ದಶ�ನಂ,��ಾ�ಂಗದ, �ೂಳಲು, ನ�ಲು,ಕ�ಾಸುಂದ�, ಕನ�ಡ �ಂ�ಮ,ಚಂದ�ಮಂಚ� �ಾ ಚ�ೂೕ�,ಸಮುದ�ಲಂಘನ, �ೕ�ಾಗು�ಾ,ಅ��ಹಂಸ, �ೂೕ�� ಮತು��ೂೕ�ಯ� ರ�ಾ�, ಪ��ಾ�,ಅಮಲನ ಕ�, �ಾಂಚಜನ�,ಕೃ��� ಕದರಡ�, �ೂೕಡ�,ಅನುತ��ಾ, ಅ��ೕತನ,�ಾನೂರು �ಗ�ಡ�, ಮ�ಗಳ��ಮದುಮಗಳ�, ನನ� �ೕವರುಮತು� ಇತರ ಕ�ಗಳ�, ಸಂ�ಾ��ಮತು� ಇತರ ಕ�ಗಳ�,�ರು�ಾ�, ರ�ಾ��, �ರ���ೂರ�, �ಾಳ�ರು,ಕಥನಕವನಗಳ�, ಕು�ೕಚಕ�ಂ��, ��ೕತಕು�.ಮಂ�ಾ���,�ೕಘಪ�ರ,ನ�ಗ��ೕ� �ೂೕ�ಲ�,ಜನ��ಯ �ಾ����ಾ�ಾಯಣ,�ೂಮ�ನಹ��ಯ�ಂದ��ೂೕ�, ಗುರು��ೂಡ��ೕವರ��, �ಾ����ೕ�ಾನಂದ, �ಾಮಕೃಷ�ಪರಮಹಂಸ, ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೫೫ರ�� ’��ೕ�ಾ�ಾಯಣದಶ�ನಂ’ ಮ�ಾ�ಾವ��� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೫೭ರ�� �ಾರ�ಾಡದ��ಜರು�ದ ೩೯�ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���;೧೯೫೮ರ�� �ಾರತ ಸ�ಾ�ರಪ�ದ�ಭೂಷಣ �ಾಗೂ ೧೯೯೧ರ�� ಪದ��ಭೂಷಣ ಪ�ಶ��;೧೯೬೮ ರ�� ’��ೕ �ಾ�ಾಯಣದಶ�ನಂ ಮ�ಾ�ಾವ����ಾನ�ೕಠ ಪ�ಶ��;೧೯೯೨ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ ರತ�ಪ�ಶ��೧೯೯೪ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕಸ�ಾ�ರ�ಂದ ಪಂಪ ಪ�ಶ��ಲ���.

�ಾ��’ ಕೃ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಸ�ಪ�ದ�� ಕೃ�� �ಾಜ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಲ���. ’ಆಮ�’ ಕೃ���ಾಜ� ಸ�ಾ�ರದಬಹು�ಾನ ಲ���.ಆಮ� ಮತು� ಸ�ಪ�ದ��ಕೃ�ಗ�� ಮುಂಬ�ಸ�ಾ�ರದ ಬಹು�ಾನಗಳ��ೂ���.’ಕನ�ಡದ �ೕ��’ ಎಂಬಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಅ��ಾ�ಗಳ� ಇವ��ಅ����ಾ��.

Page 15: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನ�ೌರವ ಸದಸ�ತ�ವನು��ೂಂ�ದ�ರು.

ಅ.ನ.ಕೃಷ��ಾಯಅರಕಲಗೂಡುನರ�ಂಗ�ಾ� ಕೃಷ��ಾ�ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು.೧೯೦೮ �ೕ ೯ ರಂದು�ೂೕ�ಾರದ�� ಜ��ದರು.ತಂ� ನರ�ಂಹ�ಾಯ,�ಾ� ಅನ�ಪ�ಣ�ಮ�,�ಾ�ಥ�ಕ ಮತು��ಾಧ��ಕ ��ಣವನು�ಮು�� �ಂಗಳ��� ಬಂದಅ.ನ.ಕೃರವರು �ೕ�ಯ��ಾ��ಾ�� �ೕ�ದರು.ಇವರು �ಾ�ಯ ಓ��ಗಮನ �ೂಡ�ಲ��ಾದ��ಂದಓದು ಅಧ��� �ಂ�ತು.೧೯೨೯ ರ�� ’ಕ�ಾಂಜ�’ಎಂಬ �ಾಸಪ���ಆರಂ��ದರು. ೧೯೩೫ರ���ಲವ� �ಾಲ ’�ಾಂ��ಾ��ಕ�’ನ�� �ೕ�ಸ���ದರು. �ಂಗಳ��ನ��’�ಶ��ಾ�’ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾದರು.ಕೃಷ��ಾಯರು ಕನ�ಡದ��ಪ�ಗ��ೕಲ ಚಳ�ವ�ಯಪ�ವತ�ಕರು. ಕನ�ಡ �ಾ�ನಏ�ೕಕರಣ�ಾ�� ಏ�ೕಕೃತ�ಾ�ನ ಸ�ಾ�ಂ�ೕಣಪ�ಗ��ಾ� ಇವರು ತಮ��ೕವನವನು�ಮುಡು�ಾ���ದ�ರು.ಕನ�ಡದ ಬ�� ಅಪಸ�ರಬಂ�ಾಗ ಅ.ನ.ಕೃರವರುಗ��ಸು��ದ�ರು.ಕೃಷ��ಾಯರುಪ���ೂೕದ�ಮ �ಾಗೂಚಲನ��ೂ�ೕದ�ಮಗಳ��ಸ��ಯ�ಾ��ಾಗವ��ದರು. �ಲವ�ಕನ�ಡ ಚಲನ�ತ�ಗಳ��ಾ�ಣಗ��ಂ�� ಇವರ

ಎ.ಆ�.ಕೃಷ��ಾ��ಎ.ಆ�.ಕೃಷ��ಾ��ಯವರು೧೮೯೦ರ �ಬ�ವ� ೧೨ ರಂದು�ೖಸೂ�ನ�� ಜ��ದರು. ತಂ�ಅಂಬ� �ಾಮಕೃಷ��ಾ��.�ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� ಸಂಸ��ತ�ಾಠ�ಾ�ಯ���ಾ�ಕರಣ�ಾಸ�ದ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಸ��ಸು��ದ�ರು. ಅದ�ಮದಕೃಷ��ಾ��ಯವ�� ಸಂಸ��ತ�ಾ�ತ� ಪ��ೕಶ��ಅನುಕೂಲ�ಾ�ತು.�ೖಸೂ�ನ ���ಯ��ೖಸೂ��ನ�� � �ೌಢ��ಾ��ಾ�ಸವನು� ಮು��ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ��ಇಂ���, ಕನ�ಡ �ಾಗೂಸಂಸ��ತ �ಾ�ಗಳನು� ಐ��ಕ�ಷಯಗಳ�ಾ��ಆಯು��ೂಂಡು ೧೯೧೩ರ���.ಎ. ಪದ� ಗ��ದರು. ಇ��ಇವ�� ��ಾ�ಂಸ�ಾದ �.ಎಂ.��ೕಕಂಠಯ�ನವರು �ಾಗೂಎಂ. ��ಯಣ�ನವರು�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು. ೧೯೧೫ರ�� ಕನ�ಡ ಮತು� ಸಂಸ��ತ�ಾ�ಗಳನು� ��ೕಷ�ಾ�ಅಧ�ಯನ �ಾ� ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಗ��ದರು. ೧೯೧೬ರ���ಂಟ�� �ಾ�ೕ�ನ��ಟೂ�ಟ� ಆ� �ೕಮಕ�ಾ�ಅ�ಾ�ಪಕ ವೃ��� �ಾ�ಾಪ���ಾ�ದರು. ಹಲವ� �ಾಲಓ�ಯಂಟ� ಗ�ಂ�ಾಲಯದ���ಲಸ �ಾ� ಮ���ಂಗಳ��ನ �ಂಟ���ಾ�ೕ�ನ�� �ೕ� ಸ���,೧೯೩೯ �ಂದ �ೖಸೂರುಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ���ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ವೃ��ಯವ�� �ೕ�ಸ���ದರು. ಕನ�ಡ�ೂೕಧಕ�ಾ� �ೂಸ �ೕ��ಸೃ�� �ಾ�ದರಲ�� ಕನ�ಡದಅ�ವೃ���ಾ� ಹಲವ� ಸಂಘ

ಕ�ಂ�ೂಡು�ಶಂಕರಭಟ�ಕ�ಂ�ೂಡು�

ಶಂಕರಭಟ�ರು ೧೯೦೪ರಆಗ�� ೯ ರಂದುಮಂಗಳ��ನ�ರು�ಾ�ಯ��ಜ��ದರು. ತಂ�ಈಶ�ರಭಟ� �ಾ��ೌರಮ�, �ರು�ಾ�ಯ���ಾ�ಥ�ಕ ��ಣವನು�ಮು�� ಮಂಗಲೂ�ನ�ನ�ಾ �ೖಸೂ��ನ���ಾ�ಸಂಗ �ಾಡು��ರು�ಾಗಅಸಹ�ಾರ ಚಳ�ವ�ಯಪ��ಾವ�ೂ�ಳ�ಾದರು.ಮಧ�ದ�� �ಾ�ಸಂಗ�ೖ�ಟ�ರು. ಮಂಗಳ��ನ�ಲಕ ��ಾ�ಲಯದ���ಲ�ಾಲಉಪ�ಾ�ಯ�ಾ�ದ�ರು.ಇ�ೕ ಸಂದಭ�ದ���ಾಸ��ಾ� �ಾ�ಸಂಗ�ಾ� ಮದ�ಾಸು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ’��ಾ��’ ಪದ� ಪ�ದರು.೧೯೨೭ �ಂದ ೧೯೬೪ರವ�� ಮಂಗಳ��ನ�ಂ� ಆ��ೕ� �ಾ�ೕ�ನಕನ�ಡ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ��ೕ�ಸ��� �ವೃತ��ಾದರು’ನವಯುಗ’ ಪ���ಯ���ಲ�ಾಲ �ೕ� ಸ���ದರು.೧೯೨೮-೧೯೫೩ರಅವ�ಯ�� ಮಂಗಳ��ನ’�ಾಷ�ಬಂದು’ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು.ಹಲವ� �ಾಲ ’�ಾಷ�ಮತ’ಪ���ಯ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದು�ದರು. ಪ���ೂೕದ�ಮ�ೕತ�ದ�� ಶಂಕರಭಟ�ರ�ೕ� ಗಮ�ಾಹ��ಾದದು�.ಶಂಕರಭಟ��� ಕನ�ಡಇಂ��� ಸಂಸ��ತ �ಾ�ಗಳ�ೕಲೂ ಒ��ಯ

Page 16: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸಂಪಕ��ತು�. ಇವರುಬಹುಮುಖ �ಾ�ತ��ಾರರು.ಆದರೂ ಇವರು�ಾದಂಬ��ಾರ�ಂ�ೕಗುರು�ಸಲ����ಾ��.ಸು�ಾರು ೨೦೦ಕೂ� �ಚು�ಕೃ�ಗಳನು� ಇವರುರ���ಾ��. ಅವ�ಗಳ��೧೧೨ �ಾದಂಬ�ಗಳ�.ಅದ�ಂದ ಇವರನು��ಾದಂಬ� �ಾವ��ೌಮಎಂ�ೕ ಕ�ಯು�ಾ��. ಇವರು೧೯೭೧ರ ಜು�ೖ ೮ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�.ಶ� ಸಂ�ಾನ, ನಗ� ಸತ�,ಸಂ�ಗತ�ಲು, ಮದು��ೕಮ��ಾ��ೕ, �ೕವನ�ಾ��, ಗೃಹಲ��ೕ,ಕನ�ಡಮ�ನ ಗು�ಯ��,ಕನ�ಡ ಕುಲ ರ�ಕರು,�ೕಪ�ಾಧ�, ನಟ�ಾವ��ೌಮ, �ಾ�ಮಕ�ಳ�, ಅನುಗ�ಹ,ಆ���ಾ�ದ, �ಂಗರುಳ�,ಮು��� ಮು��,ಉದಯ�ಾಗ, ಸಂ�ಾ��ಾಗ,ಧಮ�ಪ��, ಮು� ಮ���,ಕಣು�ಮು�ಾ��,ಪ�ನ�ಾವ�ಾರ, ಪ�ಾ��ಾಪ,ಕನ�ಡದ �ಾ�, ಬರಹ�ಾರನಬದುಕು, �ಾಪಪ�ಣ�,�ಂಚು, ��, ಅಖಂಡಕ�ಾ�ಟಕ, ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಮತು� ಸಂಸ���, �ಾಂ�,��ೕ�ಾನಂದ, ಬಸ�ೕಶ�ರ,ಕ�ೕರ, ಕ�ಾ�ಟಕ�ತ�ಂತ�, ಬಸವಣ�ನಅಮೃತ�ಾ�, �ಾರತದ ಕ�,�ಾ��ಯ ಕ�ಗಳ�, ರು���,�ತೂ�ರು �ನ�ಮ�,ಕ�ಾ�ಟಕದ ಕ�ಾ�ದರು,�ೖ�ಾಸಂ, ನನ�ನು� �ಾ�ೕಕಂ�, �ಂಗಳ�ರು�ಂ�ೕ�ೌಡ, �ೕರ�ೖವ�ಾ�ತ� ಮತು� ಸಂಸ���,ಸಂಸ���ಯ �ಶ�ರೂಪ,ಸಂ�ಾ�ಮ ಧು�ೕಣ,ಯಲಹಂಕ ಭೂ�ಾಲ,�ಜಯ��ಾ�ರಣ�,

ಸಂ��ಗಳ ಸದಸ��ಾ�ದು�ದರು. ೧೯೪೨ �ಂದ ೪೬ರವ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಕನ�ಡಗ�ಂಥ�ಾ�ಯ ಪ��ಾನಸಂ�ಾದಕ�ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು. �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದಪ�ಕಟ�ಾಗು��ದ� ’ಪ�ಬುದ�ಕ�ಾ�ಟಕ’ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು.’ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ�ಪ���’ಯ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು.�ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯದಪ�ಕಟ�ಯ ಇಂ��� ಕನ�ಡ�ಘಂ�ನ ರಚ�ಾ ಸ��ಯಸದಸ��ಾ�ದ�ರು.ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನ,ಕನ�ಡ �ಘಂ�ನ ಪ�ಥಮಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು. ಇವರು�ೂಸಗನ�ಡದ ’ಅ���ೕ�ೕವ�’ಗಳ�� ಒಬ��ಂದುಪ��ದ�ರು. ಸಂಸ��ತ, ಕನ�ಡ,ಇಂ���, ಬಂ�ಾ� �ಾ�ಗಳ�ಾಂ�ತ�ವ�ೂ�ಂ�ದ�ರು.ಇವರು ೧೯೬೮ �ಬು�ವ�೧ರಂದು �ಂಗಳ��ನ�� �ಧನ�ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�.ಹ�ಶ�ಂದ� �ಾವ� ಸಂಗ�ಹ, �ಾಗಮ�ಾಶಯ, ಸಂಸ��ತ �ಾಟಕ,ಸವ�� ಕ�, �ಾಷಣಗಳ�ಮತು� �ೕಖನಗಳ�, ��ೕಪ�ಯಕ�ಗಳ�, ಕ� ��ಾ�ಬಂಧನ,�ಮ�ಲ �ಾರ�ೕ,ಬಂ�ಮಚಂದ�,�ಬಂಧ�ಾ�ಾ,ಲ ನಯ�ೕನನಧ�ಾ�ಮೃತ, �ಾ�� �ಷ�ಸಂ�ಾದ, ��ೕ �ಾಮಕೃಷ�ಪರಮಹಂಸರ �ೕವನಚ���,ಕನ�ಡ �ೖ�� �ಾಗ ೧ ರ �ಾವ�ಲ�ಣ, ವಚನ �ಾರತ,ಕ�ಾಮೃತ, �ಾಸಕ�ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೧ರ�� �ೖದ�ಾ�ಾ�ನ��ಜರು�ದ ೨೬�ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���;

��ತ�ತು�. ಇವರು ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಪ�ಷ���ೂಡ��ಕಟ ಸಂಪಕ�ಇ���ೂಂ�ದ�ರು.೧೯೨೭ರ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ �ನ�ನಸಂ�� ’ಪಂಚಕ�ಾ�ಯ’ತರುವ�� ಅ�ಾರಪ�ಶ�ಮವ��ದ�ರು.ಇವರು ೧೯೬೮ರ �ೕ ೧೭ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ನ��, �ೂ��ಯ ಮದು�,ಹಣು� �ಾ�,��ೕಷ�ಾ��,ಮು�ಾ��ಾದ, �ೕವ�ಾಮನುಷ�, �ೂೕಕದ ಕಣು�,ಧೂಮ�ೕತು, �ಾ��,�ಾಂ� ಸಂ�ೕಶ,ಗುರುದ��, ��ಂ�,ಯ�ಕುಂಡ, ಮ�ಾ�ಾಗ,ಉ�ಾ, ದು�ಯುವಮಕ�ಳ�, ನಮ� ಕ�ಗಳ�,ಸ��ಾಜ� ಯುದ�, �ಾ�ನಬ� ಮತು� ಇತರ ಕ�ಗಳ�,�ಾಙ�ಯ ತಪಸು�,ವ�ಾ�ಪಹರಣ, ಪತ� ಪ�ಷ�,�ಂ�ನ ಕ�ಗಳ�, ��ಾಮಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಮ��ೕ�ಯ�� ಜರು�ದಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಕ��ೂೕ��ಯಅಧ���ಯನು� ವ��ದ�ರು.೧೯೬೫ರ�� �ಾರ�ಾರದ��ನ�ದ ೪೫�ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ವ��ದ�ರು.

Page 17: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಪ�ಣ�ಪ��ಾಗ, ಆಹು�,ಬಣ�ದ �ೕಸ��,ಮಂಗಳಸೂತ�, ಕ��ೕರು,�ಾ�ಯ ಕರುಳ�,�ತ���ತ�,ಯ�ೂೕದುಂದು�ಮುಂ�ಾ� ೨೦೦ ಕೂ� �ಚು�ಕೃ�ಗಳ ��ಾ�ತೃಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೦ ರ�� ಮ��ಾಲದ��ನ�ದ ೪೨ �ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���;೧೯೭೦ ರ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಅಧ��ರು;೧೯೭೦ ರ�� �ೖಸೂರು�.�. ಇವ�� �ೌರವ�.�� �ೕ� �ೌರ��ತು.೧೯೭೦ ರ�� �ೂೕ�ಾ ಕನ�ಡಸಂಘವ� ಇವ��’ರಸ�ೕತನ’ ಎಂಬಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಅ���ತು.

೧೯೫೬ ರ�� ’ಅ�ವಂದ�’ಎಂಬ ಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಅ��� �ೌರ��ತು.೧೯೬೦ ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯವ� ಇವ���ೌರವ �.�� �ೕ��ೌರ��ತು.೧೯೬೧ ರ�� ’ಬಂ�ಮಚಂದ�’ಕೃ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಬಂ�ತು.

ಎಂ.

�ೂೕ�ಾಲಕೃಷ� ಅ�ಗಎಂ. �ೂೕ�ಾಲಕೃಷ�ಅ�ಗರು ೧೯೧೮ �ಬ�ವ�೧೮ ರಂದು ಉಡು� ���ಯಕುಂ�ಾಪ�ರ �ಾಲೂ��ನ��ೕ�ಯ�� ಜ��ದರು.ಇವರು ನವ� �ಾ�ತ�ದ ��ೕಷ�ಕ� �ಾಗೂ �ಮಶ�ಕ.�ೖಂದರೂ�ನ�� �ಾ�ಥ�ಕ��ಾ��ಾ�ಸ�ಾ�ತು.೧೯೪೨ರ�� �ೖಸೂ�ನ���.ಎ. ಆನರ�್ ಮು�� ಅ�ೕವಷ� �ತ�ದುಗ�ದ� �ೌಢಶ��ಂದರ���ಲಸ�� �ೕ�ದರು.�ಾ�ಾಣ��, �ಂಗಳ�ರು,ತುಮಕೂರು� �ೌಢ�ಾ�ಗಳ�� �ಲವ��ಾಲ ��ಕ�ಾ� ದು�ದರು.

�.�.ಗುಂಡಪ�

�.�.ಗುಂಡಪ�ನವರ ಪ�ಣ��ಸರು �ೕವನಹ���ಂಕಟರಮಣಯ� ಗುಂಡಪ�.ತಂ� �ಂಕಟರಮಣಯ�.�ಾ� ಅಲ�ೕಲಮ� ೧೮೮೭�ಾ� ೧೭ ರಂದು �ೂೕ�ಾರ���ಯ ಮುಳ��ಾ�ನ��ಜ��ದರು. ಮುಳ�ಾ�ಲು,�ೂೕ�ಾರ �ಾಗೂ�ೖಸೂರುಗಳ�����ಕು��ೕಷ�ವ�� ಅ�ಾ�ಸ�ಾ�ದರು. �ಾ�ೕಜು��ಣವನು� ಪ��ೖಸ�ಾಗದಇವರು �ೕವನವನು��ವ��ಸಲು �ಲಸ���ೕ��ೂಂಡರು. ��ಕ�ಾ� ವೃ���ೕವನ ಆರಂ�� ನಂತರ �ೕ��ೕ� �ಲಸ �ವ����ಾ�ತ�ದ��ಯ ಆಸ���ಂದ

�.ಕೃ�ೂೕ�ಾ�

�.ಕೃ�ೂೕ�ಾ� ಇವರಪ�ಣ� �ಸರು ��ಾಯಕಕೃಷ� �ೂೕ�ಾ�. ಇವರು೧೯೦೯ರ ಆಗ�� ೯ ರಂದು�ಾರ�ಾಡ ���ಯಸವಣೂ�ನ�� ಜ��ದರು.ತಂ� ಕೃಷ��ಾಯ �ೂೕ�ಾ��ಾ� ಸುಂದರ�ಾ�.�ಾ�ಥ�ಕ ��ಣಸವಣೂ�ನ�� ಆ�ತು.�ಾರ�ಾಡದ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೕ�ನ�� ೧೯೨೯ರ���.ಎ. ಪದ� ಪ�ದು೧೯೩೧ರ�� ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದರು. ತದನಂತರಪ��ಯ ಫಗೂ�ಸ��ಾ�ೕ�ನ�� ಇಂ����ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡರು.

Page 18: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಮುಂ� � �ೌಢ�ಾ�ಾ ��ಕಹು��� �ಾ�ೕ�ಾ� �ೕ�,�ಂಗಳ��ನ ಅಠ�ಾಕ�ೕ��ಂದರ�� �ಾಲು��ಂಗಳ�ಗಳ �ಾಲಗು�ಾಸ��ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. ೧೯೪೭ರ���ಾಂಪತ� �ೕವನ���ಾ���ದರು. ಅ�ೕ ವಷ��ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� ಇಂ���ಎಂ.ಎ. ��ಾ����ಾದರೂ೧೯೫೨ರ�� ಈ�ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ ಪದ�ಯನು�ಪ�ಣ��ೂ��ದರು.�ೖಸೂ�ನ �ಾರ�ಾ��ಾಸ�ಾ�ೕ�ನ�� �ಂ���ೂೕ��ಾ �ಾ�ೕ�ನ��,�ಾಗರದ �ಾ�ಬಹದೂ���ಾ�ೕ�ನ�� ಮತು�ಉಡು�ಯ ಪ�ಣ�ಪ��ಾ�ಾ�ೕ�ನ���ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�,�ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. ೧೯೭೧ ರ��ಜನಸಂಘದ ಅಭ����ಾ��ೂೕಕಸ�� ಸ�����ೂೕಲು ಅನುಭ��ದರು.೧೯೪೭ರ�� ಅ�ೕ��ಾದ�ಶ���ಾ��ಲಯಗ����ೕಷ ಉಪ�ಾ�ಸ �ೕಡಲು�ೕ� �ೕ�ದ�ರು. �ಹ�ಯ�ಾ�ಷನ� ಬು� ಟ���ನ��ೕ�ಶಕ�ಾ�ಯೂದು�ದರು. ’�ಾ�’ ಎಂಬ���ಾ�ಕ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ� �ಲ�ಾಲದು�ದರು. ೧೯೭೫ರ����ಾ�ದ ’ಇಂ�ಯ�ಇ�ಸ�ಟೂ�� ಆ�ಅ�ಾ��� ಸ��ೕ�’ನ�ಸ�� ��ೂೕ ಆ�ದ�ರು.ಅ�ಗರ �ಾವ� ಪ�� ಸ�ಾಅಂತಮು���ಾ�ದು�ಇದ�� �ಾರಣ. ಇವರಸುತ�ಮುತ�ಲ ಪ�ಸರ,ಮ�ಯ�� ��ಯ ಸಂಸ��ತಪಂ�ತರು. ದ.�ಾ. �ೕಂ��ಮತು� ಕ�ಂ�ೂಡು�ಶಂಕರಭಟ�ರ �ವ�ಪ��ಾವ�ಂದ �ಾವ� ರಚ��

�ಂಗಳ��� ಬಂದುಪ���ೂೕದ�ಮ �ೕವನನ��ದರು. ೧೯೦೫ರ���ಂಗಳ��� ಬಂದು’ಸೂ�ೕ�ದಯ ಪ��ಾ��ಾ’ಪ���ಯ�� �ಲಸ�� �ೕ�ದರು.ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷತು��ೂರ�ಸು��ದ�’ಪ�ಷತ����’ಯಸಂ�ಾದಕರ�� ಇವರುಒಬ��ಾ�ದ�ರು. ೧೯೦೭ ರ��ಸ�ತಂತ��ಾ� ’�ಾರ�’ ಎಂಬ�ನಪ���ಯನು��ಾ�ರಂ��ದರು. ಅಲ��’�ೖಸೂರು �ೖ�� ಮತು�’ಕ�ಾ�ಟಕ’ ಇವರು ಪ�ಕ��ದಪ���ಗಳ�. �ೕ� ಪತ�ಕತ��ಾ�ಗ��ದ ಅ�ಾರ ಅನುಭವಇದ�ಂದ ಜನ�ಚು��ಪ�ದರು. ೧೯೨೬ �ಂದ೧೯೪೦ ರವ�� �ೖಸೂರು�ಾಸನ ಪ�ಷ��ನಸದಸ��ಾ�ದ�ರು. ೧೯೩೪ �ಂದ೧೯೩೭ ರವ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನಉ�ಾಧ���ಾ�ದ�ರು. ೧೯೪೫ರ�� ’�ೂೕಖ� �ಾವ�ಜ�ಕ��ಾರ ಸಂ��’ಯನು��ಾ���ದರು. �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ ��� �ಾಗೂ�ೌ��� ಸದಸ��ಾ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ���ದರು.�ೖ�ಧ�ಮಯ ಬದುಕು,�ಂತ�, ಶ���ೕ, ಅನುಭವಗಳಮೂಲಕ ಹಲ�ಾರು �ೌ�ಕಕೃ�ಗಳನು� ಇವರು ರ���ಾ��.ಇವರು ಪ���ೂೕದ��ಗಳ�,�ಾ��ಗಳ� ಆ� �ಾವ�ಜ�ಕ�ೕ� ಸ����ಾ��. ಪ��ದ��ಾ�� �.�.ಎ�.�ಾ��ಇವರ ಮಗ. ���ಯವರು೧೯೭೨ರ ಅ�ೂ�ೕಬ� ೭ ರಂದು�ಂಗಳ��ನ�� �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�;ವಸಂತ ಕುಸು�ಾಂಜ�,��ೕದನ, ಉಮರನ ಒಸ�,��ೕ�ಾಮ ಪ�ೕ�ಣಂ,ಅಂತಃಪ�ರ �ೕ�, �ೕತ�ಾಕುಮತಲ, ಶೃಂ�ಾರ

’��ಾಯಕ’�ಾವ��ಾಮ�ಂದ�ಾ�ತ�ಾ�ದ�, ಕನ�ಡ�ಾಂಕ���ಕ �ೕತ�ವನು��ಾ��ೕಯ ಮಟ���ೕ��ದ,�ಾನ�ೕಠ ಪ�ಶ�� ಪ�ದಕ�. ಆಧು�ಕ ಕನ�ಡ�ಾವ��� ಬು�ಾ��ಾ�ದವರು. �ೕಂ��ಮುಂ�ಾಳತ�ದ ��ಯರಗುಂಪ� �ಾ�ತ� ಸಫಲ�ಯ�ೂ�ೕತಕ�ಂದುಪ�ಗ�ಸಲ�ಟ�ರು.�ಾರ�ಾಡದ�� ಓದು�ಾಗ�ೕಂದ�, ರಂ.��ೕ ಮುಗು�ಇಂತಹವರ ಸಹ�ಾಸದ��,ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ದತ� ಇವರಮನಸು� ಹ��ತು.�ೂೕ�ಾಕರು ತುಂಬು�ೕವನದ ಬಹು�ಾಲಇಂ��� �ಾ� ಮತು��ಾ�ತ�ದ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ��ೕ� ಸ����ಾ��.�.ಕೃ�ೂೕ�ಾಕರು ಅ�ಾ�ಪಕವೃ��� ಪ��ೕ��ದು�೧೯೩೧�ೕ ಇಸ�ಯ��.೧೯೩೬ರ�� ಉನ�ತ��ಣ�ಾ�� ಆ��ಫ� ���ೂೕ� ಬಂದರು.೧೯೪೦ರ�� �ಾಂ�����ಂಗ�� �ಾ�ೕ�ನಮುಖ�ಸ��ಾದರು. ೧೯೪೫ರ�� ಉ�ಾ���ಾ�ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಇಂ����ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು.೧೯೪೬ರ�� �ೕಸ ನಗರದಕ� ಮತು� ��ಾನ�ಾ�ೕ�ನಮುಖ�ಸ��ಾದರು.೧೯೪೯ರ�� �ೂ�ಾ�ಪ�ರದ�ಾ�ಾ�ಾಂ �ಾ�ೕ�ನ��ಮುಖ�ಸ��ಾದರು.೧೯೫೨ರ�� �ಾರ�ಾಡದಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ���ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. ೧೯೫೯ರ���ೖದ�ಾ�ಾ�ನ �ಂಟ��ಇ���ಟೂ�� ಆ�ಇಂ��� ಸಂ��ಯ��ೕ�ಶಕ�ಾದರು.

Page 19: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ೂಡ�ದರು. ಆ �ೂ����ೕಂ��ೕ, ಕು�ಂಪ�, ಪ�.�.ನ�ದ�ಾದವರ ರಮ��ಾಗ�ದ�� ��� ಇಟ�ಅ�ಗರು �ೂಸಆ�ಾಮದ�� �ಾವ�ವನು�ಬ�ಯಲು �ಾ�ರಂ��ದರು.ನವ� �ಾವ�ದ�� ಅ�ಗರು�ೂಸಛಂ�ೂೕರೂಪಗಳನು�,�ೂಸ �ಾ�ಯನು�ಉಪ�ೕ��ದರು.�ಾವ�ದ���ಾಸ�ವ�ಾದವನು� ತಂದಅ�ಗರು �ಮ��ಯಲೂ�ಕೃ��ಷ� ��ೕಷ�ಯನು�ತಂದರು.�ಾ�ತ�, ಸಂಸ���, ��ಣ,�ಾಜ�ೕಯ �ೕ� ��ಧ�ಷಯಗಳ ಬ�� ಅ�ಗರು�ೕಖನಗಳನು� ಬ���ಾ��.ಅ�ಗರ ಸಮಗ� �ಾವ�ವನು�ಓ��ಾಗ ’ಆಧು�ಕಮ�ಾ�ಾವ�’��ಂದನು�ಓ�ದ ಅನುಭವ�ಾಗುತ�.ಇವರು ೧೯೯೨ ನ�ಂಬ�೧೪ ರಂದು �ಂಗಳ��ನ���ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಕನ�ಡದ ಅ��ಾನ,��ಾರಪಥ, ಮ��ನ�ಾಸ�, ನಮ� ��ಣ �ೕತ�,ಆ�ಾಶ�ೕಪ, ಅ�ಾ�,ಪಂ�ಮದ��, ವಧ��ಾನ,’�ನ�ನ ಗ��ಂದ’ಎಂಬುದು ಇವರ ಆತ�ಕಥನ.ಮಹ�� ಅರ�ಂದ��ೕ�, ಉಪ�ಷದ�ಹಸ�,ಕಣ���ಾದ ಕನ�ಡ ಕನ�ಡ�ಾ�ನ �ೕ�ಾಳ,ಕ�ಾ�ಟಕದ �ೕರ���ಯರು,ಕಣ�ನ ಮೂರು �ತ�ಗಳ�,ಋ��ೕದ�ಾರ,�ಾನವಧಮ�ದ ಅಕೃ�,��ೕಮ� ಭಗವ��ೕ�,ಇಂ��ಾ, �ೂೕ�ಾ��ಕ�ಮ�ನ ಪದಗಳ�,�ಳವರ ಮತು� ಅವನ�ಾವ�ಗಳ�, ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾನಪದ ಕ�ಗಳ�

ಮಂಗಳಂ, ��ೕಕೃಷ� ಪ�ೕ�ಣಂ,ಮಂಕು�ಮ�ನ ಕಗ�, ��ಾ�ರಂ�ಾ�ಾಲು�, �ೂೕ�ಾಲಕೃಷ��ೂೕಖ�, ��ಾ�ರನ� �ಜಯ,��ೂೕತ��, �ಾ����,�ೕವನ �ೌಂದಯ� ಮತು��ಾ�ತ�, �ಾ�ತ� ಶ��,�ಾ��ೂಮದು ನಂ��,ಸಂಸ���, �ಾಜ��ಾಸ�,�ಾ�ಾ�ಂಗ ತತ�ಗಳ�,��ೕಮದ�ಗವ��ೕ�ಾ �ಾ�ಾ�ಯ�ಅಥ�ಾ �ೕವನ ಧಮ��ೕಗ,��ಾ�ರಣ�ರು ಮತು� ಅವರಸಮ�ಾ�ೕನರು, ಪ�ರುಷಸೂಕ�,ಈ�ೂೕಪ�ಷತು�, �ೕವರು,�ಾವ� �ಾ�ರಸ�, ಮರುಳಮು�ಯನ ಕಗ�, �ಾಪಕ�ತ��ಾ� (ಸಂಪ�ಟಗಳ��)ಇಂದ�ವಜ�, ��ೂ�ೕ�,��ತ��ಾದ �ಾ �ಾ��ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೨೮ ರ���ಾಗಲ�ೂೕ�ಯ�� ಜರು�ದ’ಅ�ಲ ಕ�ಾ�ಟಕ ವೃತ�ಪತ�ಕತ�ರ ಪ�ಥಮಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.೧೯೩೨ ರ�� ಮ��ೕ�ಯ��ನ�ದ ೧೮ �ೕ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನಅಧ��� ವ��ದ�ರು.೧೯೬೦ ರ�� �ಂಗಳ��ನ��ನ�ದ ’�ೖಸೂರು ಪತ�ಕತ�ರ’ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೬೧ ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ �ೌರವ�.�� ಪದ� �ೕ��ೌರ��ತು.೧೯೭೬ರ�� ’��ೕಮದ�ಗವ��ೕ�ಾ�ಾತ�ಯ� ಅಥ�ಾ �ೕವನಧಮ��ೕಗ’ ಕೃ�� ’�ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��’ ಪ�ರ�ಾ�ರಬಂ��.

೧೯೬೬ರ�� �ಂಗಳ�ರು�ಶ���ಾ�ಲಯದಕುಲಪ�ಗ�ಾದರು.ತದನಂತರ ೧೯೭೦ರ����ಾ�ದ ಇಂ�ಯ�ಇ���ಟೂ�� ಆ�ಅ�ಾ��� ಸ��ೕ� ಸಂ��ಯ��ೕ�ಶಕ�ಾ��ಲ�ಾಲ�ದ�ರು.೧೯೭೭ರ�� �ಾರ�ೕಯ�ಾನ�ೕಠ ಪ�ಶ�� ಆ��ಮಂಡ� ಅಧ���ಾದರು.೧೯೭೮ರ�� �ಹ�ಯ�ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಉ�ಾಧ��ರೂ, ೧೯೮೨ರ���ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಅಧ��ರೂ ಆದರು.ಕ�ಾ�ಟಕ ಸ�ಾ�ರದ�ೂೕ��ಯಂ� �ಾ�ಾಸ��ಯ ಅಧ���ಾ�ಒಂದು ವರ� ಸ���ದರು.ಅ�ೕ ’�ೂೕ�ಾ� ವರ�’ಎಂ�ೕ ಪ��ದ��ಾ�ತು.ಇ�ೕ ಮುಂ� ಪ��ದ��ಾ�’�ೂೕ�ಾ� ಚಳ�ವ�’ ಎಂಬಕನ�ಡ ಚಳ�ವ���ಾಂ��ಾ�ತು. �.ಕೃ�ೂೕ�ಾಕರು ೧೯೯೨ರ��ಏ��� ೨೮ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.�ೌರವ ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�.ಕ�ಾ�ಟಕ ಸ�ಾ�ರವ�ಇವರ �ಾ�ತ� �ೕ��ಅ�ೕಕ �ೌರ�ಾ��ತಪ�ರ�ಾ�ರಗಳನು� �ೕ��.೧೯೫೮ರ�� ಬ�ಾ��ಯ��ನ�ದ ೪೦�ೕ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ವ��ದ�ರು.೧೯೬೦ ರ�� ಇವರ ’�ಾ��ಾಪೃ��’ ಕವನ ಸಂಕಲನ���ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ�� �ೕ� �ೌರ����ಾಗೂ ಪದ���ೕ ಪ�ಶ��ಲ���.೧೯೬೭ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದಉಪಕುಲಪ�ಗ�ಾ� �ೕ�ಸ���.

Page 20: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ೌರವ ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೩ �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೭೪ ರ�� ’ವಧ��ಾನ’ಕವನ ಸಂಕಲನ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ರ�ಾ�ರ;’ಸಮಗ�ಗದ�’ ಕೃ��ವಧ��ಾನ �ಾ�ತ� ಪ�ಶ��’ಕು�ಾರನ ಆ�ಾ� ಪ�ಶ��,ಕ�ೕ� ಸ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಲ���.೧೯೭೯ ರ�� ಧಮ�ಸ�ಳದ��ಜರು�ದ ೫೧�ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ಯನು�ವ��ದ�ರು.೧೯೯೩ ರ�� ಇವರ’ಸುವಣ� ಪ�ತ��’ ಕೃ��ಮರ�ೂತ�ರ�ಾ� ಪ����ತಪಂಪ ಪ�ಶ�� �ೕಡ�ಾ��.

೧೯೯೦ ರ�� ಇವರ ’�ಾರತ�ಂಧು ರ��’ ಕೃ���ಾನ�ೕಠ ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೬೧ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ� ಪದ�೧೯೬೭ರ�� ಯೂ�ವ���ಆ� �����ಶ���ಾ�ಲಯ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ� ಪದ�ಲ���.೧೯೬೯ರ�� ’��ಾಯಕ�ಾಙ�ಯ’ ಪ�ಶ�� ಗ�ಂಥಸಮಪ�� ಇ�ಾ���ೌರವಗಳ� ಇವ�ಎಸಂ��.

��ೕ��ಾ�ಾ����ೕ��ಾನ��೧೯೩೮ರ �ೕ

೧೯ರಂದು �ೂೕ�ಾ�ಾ�ಮದ�� ಜ��ದರು.ಇವರ ತಂ� ರಘ��ಾಥ ಕೃಷ��ಾ�ಾ��, �ಾ�ಕೃಷ��ಾ�. ಇವರು� �ೌಢ�ಾ�ಾ��ಾ��ಾ�ಸವನು� �ರ�ಯ�ಾ��ಾಂಬ �ೖಸೂ��ನ��ಮು��ದರು. ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೕ�ನ�� ಗ�ತ ಮತು�ಸಂಕಲನ �ಾಸ�ದ��೧೯೫೮ರ�� �.ಎ. ಪದ�ಗ��ದರು. ೧೯೬೩ರ��ಆ��ಫ���ಶ���ಾ�ಲಯದ�� �.ಎ.ಪದ� ಗ��ದರು.ಮುಂಬ�ಯ�� ಎಂ.ಎ.��ಾ����ಾ��ಾ�ಗ�ೂೕ�� ��ಾ����ೕತನಪ�ದು ಇಂ��ಂ��ಪ��ಾಣ �ಾ�ದರು.ಇಂ��ಂ�ನ ಆಕ�ಪ��

�ೕ�ಾ �ಾಗಭೂಷಣ�ೕತ �ಾಗಭೂಷಣರವರು೧೯೪೨ ರ �ಾ�� ೨೫ ರಂದುಗುಲ��ಾ� ���ಯ �ಾವಳ��ಾ�ಮದ�� ಜ��ದರು. ತಂ��ಾಂತಪ�, �ಾ� ಶರಣಮ�,�.ಎ� �ಾಗೂ ಕನ�ಡ ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಪ�ದುಅ�ಾ�ಪ��ಾ�, �ಾ�ೕ�ನ���ಾ��ಾ�ಯ�ಾ� ಮೂರುದಶಕಗ�ಗೂ �ಚು� �ಾಲ �ೕ�ಸ����ಾ��. ಇವರು ಸು�ಾರು೩೫ ಕೂ� �ಚು� ಕೃ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. ಇವರ ಕೃ�ಗಳ����ೕ ಸಂ�ೕದ��ಂ�� ಆಮ��ನ �ಾಸ���ದು�ೂಂ��.ಶತ�ಾನಗ�ಂದ ಒಳ�ಮಡುಗ��ದ �ಳವಗ�ದ�ೂೕ�ನ ಅ�ವ�����ೕಖ�ಯನು��ಾಧ�ಮವ�ಾ��ಸಮಥ��ಾ�ಬಳ��ೂಳ��ವ�ದರ�� ಇವರುಯಶ���ಾ��ಾ��.�ೕ�ಾ �ಾಗಭೂಷಣರವರಅ�ೕಕ ಕ�ಗಳ� ಮತು�

�ೂರೂರು

�ಾಮ�ಾ��ಅಯ�ಂ�ಾ��ೂರೂರು �ಾಮ�ಾ��ಅಯ�ಂ�ಾ� ಅವರು೧೯೦೪ ಜು�ೖ ೪ ರಂದು�ಾಸನ ���ಯಅರಕಲಗೂಡು �ಾಲೂ��ನ�ೂರೂ�ನ�� ಜ��ದರು.ತಂ� ��ೕ��ಾಸಅಯ�ಂ�ಾ�, �ಾ�ಲ��ಮ�. �ೂರೂ�ನ���ೂೕಯ� ��ಂಡ���ಣವನು� ಮು��� �ೌಢ�ಾ�ಯ��ಅಭ�ಸು��ರ�ೕ�ಾದ��ಾಂ�ೕ�ಯವರಅಸಹ�ಾರ ಚಳ�ವ�ಯಕ�� ಆಕ��ತ�ಾ�ಇಂ��� ���� ಶರಣು�ೂ�ದು�ಾಂ�ೕ�ಯವ�ೂಂ��ಗುಜ�ಾ�� �ೂೕ� ಅ��

Page 21: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಯೂ�ಯ��ನ ಅಧ��ರುಆ�ದ�ರು. �ಾರತ���ಂ�ರು�ದ �ೕ�ಆ��ಫ�� ಯೂ�ವ������ನ ಸಂ��ಯ ಮದ�ಾಸು�ಾ�ಯಉಪವ�ವ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು.ಮುಂ� ಅದರವ�ವ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು.೧೯೭೪ರ�� ಪ��ಾದ �ಲಂಇ���ಟೂ��ನ����ೕ�ಶಕ�ಾ�ದ�ರು. ��ೕ��ಾ�ಾ�� ಚಲನ�ತ���ೕ�ಶಕ�ಾ�ಯೂ ಪ����ಪ�ದವರು. ವಂಶವೃ�,�ಾನೂನು �ಗ�ಡ�, �ಾಡುಇವರು ��ೕ���ದ ಕನ�ಡ�ತ�ಗಳ�. ಇವರು ಹಲ�ಾರು�ತ�ಗಳ�� ಅ�ನ���ಾ��.ಇವರು ಬ��ರುವ�ಾಟಕಗಳ� ��ೕಶಗಳಲೂ�ಪ�ದ��ಸಲ���� �ಾಗೂಇವ� ಅ�ೕಕ �ಾ�ಗ��ತಜು���ೂಂ��. ಇವರು��ೕ���ರುವ ಬಹು�ೕಕ�ತ�ಗಳ� ಪ�ಶ�� ಪ�ರಸ��ತ�ತ�ಗ�ಾ��. �ಾ�ತ�,ರಂಗಭೂ�, ಚಲನ�ತ�ಇವ�ಗಳ ನಡು� ��ೕ��ಾ�ಾ�ಡರು �ಕಟ�ಾಂಧವ�ವನು��ೂಂ�ದ�ರು. ಇವರುಸ�ಲ��ಾಲ ಪ��ಾದ�ಾರ�ೕಯ ಚಲನ�ತ�ಮತು� ದೂರದಶ�ನಸಂ��ಯ��ೕ�ಶಕ�ಾ�ದ�ರು. ಇವರುಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಟಕಅ�ಾ��ಯಅಧ���ಾ�ಯೂ �ಾಯ��ವ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�ಯ�ಾ�, ತುಘಲ�,ಹಯವದನ, ���ನ ಹುಂಜ,ಅ�� ಮತು� ಮ�, �ಪ��ಸು�ಾ�ನ ಕಂಡ ಕನಸು,ತ�ದಂಡ, �ಾಗಮಂಡಲ,ಒಡಕಲು �ಂಬ, ಮದು�ಯಆಲ�ಂ. ಇ��ೕ�� ಸಮಗ��ಾಟಕಗಳ� �ೂರಬಂ��.

�ಾಟಕಗಳ� ಗುಲ��ಾ�,�ಾರ�ಾಡ, �ೖಸೂರು,�ಂಗಳ�ರು ಆ�ಾಶ�ಾ��ೕಂದ�ಗ�ಂದಪ��ಾರ�ೂಂ��. ಇವರು �ಾ||�ವ�ಾಮ �ಾರಂತ ಪ�ಶ��ಆ�� ಸ��, ಕನ�ಡ ಪ�ಸ�ಕ�ಾ���ಾರ, ಗುಲ��ಾ��ಶ���ಾ�ಲಯದ ���ಮತು� ಚಲನ�ತ� ಆ��ಸ��ಯ ಸದಸ��ಾ�ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��ಯ ಅಧ���ಾ��ೕ� ಸ����ಾ��. ಈ �ಾ�ನ��ಬಂದ ಪ�ಥಮ ಮ�� ಎಂಬ�ಗ���ಯೂ ಇವರ�ಾ��.ಕೃ�ಗಳ��ಾವ�ಯ ಹೂ, ಚಂದನದ�ಗುರು, ಸಪ�ವಣ�ದ ಸ�ಪ�,��ೕ��ದು� �ನ���ೕ, �ನ��ೂೕಳ�ಗಳ��, ನನ� �ನ�ನಡು�, ಅಸ�ಗಳ�,ಅ��ಾನ, ಹ��ಾಂಸ ಮತು�ಹದು�ಗಳ�, �ಾಪ�ರ�ಾ�ಯ ಮಕ�ಳ�, ಅ�ಾತ,���ಯ ಹ�ಯದ �ನಗಳ�,�ೕಲಗಂ�ಾ, ದುಮ�ಸು�, ದಂ�,ಬದುಕು, ಜ�ಲಂತ, ಅವ� ಮತು�ಇತರ ಕ�ಗಳ�, �ೕಮಣ��ದ�ಾದವರು.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೯೫ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��ಯ ��ೕಷ �ೌರವಪ�ಶ��;೧೯೯೮ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��;೨೦೦೨ರ�� �ಾನ�ಂ�ಾಮ�ಅ��ಮ�� ಪ�ಶ��;ಹಂ� �ಶ���ಾ�ಲಯದ�ಾ�ೂೕಜ ಪ�ಶ��;೨೦೦೮ರ�� ಗುಲ��ಾ��ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ� ಪದ� �ೌರವ;೨೦೦೪ ರ�� ಇವರ ’ಬದುಕು’�ಾದಂಬ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��;�ೂರೂರು �ಾ�ತ� ಪ�ಶ��,ಸ�.ಎಂ.�. ಪ�ಶ��ಮುಂ�ಾದವ� ಇವ�� ಸಂ��.

ಗುಜ�ಾ� ��ಾ��ೕಠದ��ಾ����ಾದರು. ಆ�ೕ���ಾಂ��ೕಯವ�ೂಂ���ಕಟಸಂಪಕ��ೂಂ�ದ�ರು.ಮದ�ಾ�ನ ’�ೂೕಕ�ತ�’ಎಂಬ ಕನ�ಡ ಪ���ಯಉಪ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದು�ದರು. ತದನಂತರಆಂಧ� ಪ��� �ಾಘ��ಾರ� ಪ���ಗ�� ಕನ�ಡಸ�ಾ�ಾರ �ೕಖಕ�ಾ��ಲವ� ಸಮಯ �ೕ�ಸ���ದರು. ಗುಜ�ಾ��ಂದಕ�ಾ�ಟಕ�� ಬಂದು�ಂ�ೕ�ಯಗುರುಕು�ಾಶ�ಮವನು� �ೕ�ಹ�ಜ�ೂೕ�ಾ�ರ�ಾ��ಬಹು�ಾ� ಶ���ದರು.೧೯೪೨ರ�� ಮ�ಾತ��ಾಂ�ೕ�ಯವರ�ೕತೃತ�ದ�� ಜರು�ದ’ಚ�ೕ�ಾ�’ಚಳ�ವ�ಯ�� �ಾಗವ����ಮ��ಾಸವನು�ಅನುಭ��ದರು.�ಾ�ತಂತ��ನಂತರ ಪ��ಾಸ�ಾ�ರ �ಾ�ಪ��ಾ��ೖಸೂ�ನ�� ನ�ದಚಳ�ವ�ಯಲೂ� ಇವರು�ಾಗವ��ದ�ರು.�ೂರೂರರು ೧೨ ವಷ�ಗಳ�ಾಲ ��ಾನ ಪ�ಷ��ನಸದಸ��ಾ�ದ�ರು. ಇವರಅವ�ಯ�� ಕ�ಾ�ಟಕಏ�ೕಕರಣ�ಾ���ಂಬಲವನು� �ೕ�ದರು.ತಮ� ಹ��ಯ��ದು��ೂಂ�ಕನ�ಡದ ಸವ��ೂೕಮುಖಏ��� ಶ���ದರು. ಅಧ�ಶತ�ಾನದಷು� �ಾಲ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೕ� ನ��ದರು.ಇವರು �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ ���ಸ�ಯ ಸದಸ��ಾ�ದ�ರು.ಇವರು ೧೯೯೧ ���ಂಬ�೨೮ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.ಕೃ�ಗಳ�.�ೂರೂರರು ೪೦ ಕೂ� �ಚು�ಕೃ�ಗಳನು� ರ���ಾ��.

Page 22: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೦ರ�� �ೖಸೂರು�ಾಜ� ಪ�ಶ��;೧೯೭೧ ರ�� �ೕಂದ� ಸಂ�ೕತ�ಾಟಕ ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��;೧೯೭೪ರ�� ಪದ���ೕ ಪ�ಶ��೧೯೭೬ರ�� �ಾರ�ೕಯ�ಾಟ� ಸಂಘದಕಮ�ಾ�ೕ�ಚ�ೂ�ೕ�ಾ�ಾ�ಯ ಪ�ಶ��;೧೯೯೨ ರ�� ಪದ�ಭೂಷಣಪ�ಶ��;೧೯೯೪ರ�� ’ತ�ದಂಡ’ಕೃ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��;೧೯೯೮ ರ�� �ಾನ�ೕಠಪ�ಶ�� ಲ���.

ಭೂತಯ�ನ ಮಗ ಅಯು��ಾಗೂ �ೕ�ಾವ�ಚಲನ�ತ�ಗಳ� ಇವರ ಕ��ಾದಂಬ�ಗಳನು�ಒಳ�ೂಂ��. �ಾ�ತ�ರ��, �ಾರತದ �ಾ�ತಂತ��ಮುಂ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೭ರ�� ತ�ೕ��ಯ��ಜರು�ದ �ದಲ�ಯಅ�ಲ ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾನಪದಸ��ೕಳನ ಅಧ���;ಪ೧೯೬೯ರ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��ಯ �ೌರವ;೧೯೭೧ರ�� �ಾಸನ ��ಾ��ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���;೧೯೭೩ರ��ಅ��ಾ�ಗ�ಂದ’�ೂರೂರು’ �ೌರವ ಗ�ಂಥಅಪ��;�ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ�ೌರವ �.�� �ೌರವ;೧೯೮೦ರ�� ಇವರ’ಅ���ಾದ�� �ೂರೂರು’ಎಂಬ ಕೃ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��;೧೯೮೨ರ�� �ರ�ಯ��ಜರು�ದ ೫೫� ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ಇವ��ವ�� �ೌರ��ತು.

ಗಳಗ�ಾಥಗಳಗ�ಾಥರಪ�ಣ��ಸರು�ಂಕ�ೕಶ

�ರ�ೂೕ ಕುಲಕ��ಗಳ�ಾಥ. ಗಳಗ�ಾಥರುಈ�ನ �ಾ�ೕ� ���ಯಗಳಗ�ಾಥ ಎಂಬ��೧೮೬೯ರ ಜನವ� ೫ ರಂದುಜ��ದರು. ಇವರ ತಂ�ಊ�ನಕುಲಕ���ಾ�ದ�ರು.ಗಳಗ�ಾಥ�� �ಾಲ�ದ��ೕಸಂಸ��ತ ಅಧ�ಯನ

�ೂೕ�ಂದ �ೖಎಂ.�ೂೕ�ಂದ �ೖ ಅವರು೧೮೮೩ರ �ಾ�� ೨೩ರಂದುಮಂಗಳ��ನ�� ಜ��ದರು.ಇವರ ಆರಂಭದ �ಾ�ಸಂಗಮಂಗಳ��ನ�� ನ��ತು.ಪಂ�ಮಂ�ೕಶ�ಾಯರು ಇವರ��ಾ�ಗುರುಗಳ�ೂ�ಬ�ರು.ಮದ�ಾ�ನ�� �ಾ�ಸಂಗ �ಾ��.ಎ. ಪ�ೕ�ಯ��ಇಂ��ೕ�ನ�� ಪ�ಥಮ �ಾ�ನಪ�ದರು. ಸಂಸ��ತ, �ಾ�,�ಾ�ಕೃತ, ಮ�ಾ�, �ೂಂಕ�,ತ�ಳ�, ಕನ�ಡ ಮ��ಾಳಂ,ತುಳ�, ಬಂ�ಾ�, ಜಮ��,

�ನ��ೕರಕಣ�.ಚನ��ೕರಕಣ�ಯವರು�ಾರ�ಾಡ

���ಯ �ೂಂಬಳದ��೧೯೨೮ ಜೂ� ೨೮ ರಂದುಜ��ದರು. ತಂ� ಸಕ��ಪ�,�ಾ� �ಾವ�ತವ�. ಇವರ�ಾ�ಥ�ಕ ��ಣ �ರುಂಡ,ಗರಗಗಳ�� ನ��ತು.ಮುಂ�ನ ��ಾ��ಾ�ಸವನು��ಾರ�ಾಡ ಮತು� ಗದಗಳ��ನ��ದರು. ೧೯೫೦ರ���ಾರ�ಾಡದ ಕ�ಾ�ಟಕ

Page 23: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಾಡುವ ಅವ�ಾಶ�ೂ��ತು. ವರ�ಾ �ಾಗೂತುಂಗಭ�ಾ� ನ�ಗಳಸಂಗಮ �ಾ�ನದ ಹ��ರರಮ�ೕಯ ಸ�ಳದ��ರುವಗಳಗ�ಾಥ ಗಳ�ೕಶ�ರ�ೕ�ಾಲಯ ಇವರ ಪ�ಥಮ�ಾಠ�ಾ��ಾ�ತಲ��ಅ�� ಇವ�� ಅಕ��ಯಗುರುಕುಲ ��ಣ �ೂ�ತು�ಾ�ಥ�ಕ �ಾ�ಯ ಅ�ಾ�ಸನ��ತು. �ಾವನೂ�ನ��ಮು�� ಪ�ೕ� ಮು��ದರು.ಅನಂತರ ��ಕ�ಾಗ�ೕ�ಂಬಹಂಬಲ�ಂದ ಇವರು�ಾರ�ಾಡ ���ಂ��ಾ�ೕ�� �ೕ��ೕಲ�ರಗ�ಯ�� �ೕಗ���ೂಂ� ಮೂರು ವಷ�ದ��ಕ ತರ�ೕ� ಪ�ದು೧೮೮೯ರ�� ��ಕ�ಾ��ಲಸ�� �ೕ� ಉತ�ಮ��ಕ�ಂದು �ಸರುಗ��ದರು. ನ�ೕಂದ�,�ರುಗುಪ�, ಅಗ�,�ಾ�ೕ�ಗಳ�� ��ಕ�ಾ��ೕ� ಸ���ದರು. ನಂತರಅಗ�� ಆನಂದವನಆಶ�ಮದ��ದು��ೂಂಡು’ಸ�ೂ�ೕಧ ಚಂ���’ ಎಂಬ�ಾಸ ಪ���ಯನು��ಾ�ರಂ��ದರು. �ಾ�ೕ��ಬಂದ �ೕ� ’ಸದು�ರು’ಪ��� ನ��ದರು.�ೂಸಗನ�ಡ �ಾರಸ�ತಪ�ಪಂಚದ �ಲ�ೕ�ರಸ�ರ�ೕಯ ವ���ಗಳ��ಗಳಗ�ಾಥ�� ಅಗ�ಸ�ನ��.ಕನ�ಡದ�� ಓದಲು�ೕಗ��ಾದುದನು� ಸೃ���ತಮ� ಕೃ�ಗಳ ಮೂಲಕಅ�ಾರ ಕನ�ಡ �ಾಚಕವೃಂದವನು� ಗಳಗ�ಾಥರು����ದರು. ಸ�ತಂತ�ಕೃ�ಗಳ �ೂ�� ಮ�ಾ��ಾದಂಬ�ಗಳನು� ಕನ�ಡ��ರೂ�ಾಂತ��ದರು. ಅವರಬರಹ �ೂಸಗನ�ಡ �ೕಖ���ಾದ��ಾ��.ಗಳಗ�ಾಥರ �ಾ�ತ�ಕೃ�ಯ�� �ಾನ�ೕಯ�

��ೕ�, �ಾ��� ಮುಂ�ಾದಹಲವ� �ಾ�ಗಳನು� ಅ�ಾ�ಸ�ಾ�ದರು.ತಂ� �ಧನ�ಾದ ನಂತರಸಂ�ಾರದ �ೂ� �ದು�ಊ�ನ���ೕ �ಂತರು. ಇವರ�ಾಂಪತ� �ೕವನವ� ಸಹಸುಖಮಯ�ಾ�ರ�ಲ�.�ಾಂಪತ� �ೕವನದಹ�ಯದ���ೕ ಪ��ಯನು�ಕ�ದು�ೂಂಡರು. ಮ�� ಮದು�ಮಕ��ಲ��ಂದು ವ��ಪಡ�ೕತಮ�ನ ಮಕ�ಳ���ೕ ಅಕ���ೂೕ�ಸು�ಾ� ಅವರನು����ದರು.�ೂೕ�ಂದ �ೖಗಳ �ಾ�ತ��ೕ� ಆರಂಭ�ಾದದು�೧೯೦೦ರ�� ೧೯೦೨ �ಂದ೧೯೧೧ �ೂಳ� ಅವರು ಅ�ೕಕ�ಾ�ಸ ಬದ�ವ�, �ಾ�ಸರ�ತವ� ಆದ ಅ�ೕಕಕವನಗಳನು� ಬ�ದರು.’ಸ��ೕ�ಾ��ಾ�’ ಪ���ಯ��ಅವ� ಪ�ಕಟ�ಾದವ�.ರ�ೕಂದ��ಾಥ �ಾ�ಗೂ�ಮತು� ಇ�ಾ�ಲರ ಕ��ಗಳನು��ಾ�ಸ ರ�ತ�ಾ� ಪದ�ರೂಪದ�� ಅನು�ಾ��ದರು.ಅವರ ಈ �ಾಹಸ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೕತ�ದ�� �ಾ�ಂ�ಎ���ತು. ಅನಂತರ �ಾವ�ದ’�ಾ��’ ಕವನ ರೂಪ��’ಚತುದ�ಶಪ�’ ಎಂಬ �ಸರು�ೂಟು� ಅಂತಹ ಕವನಗಳನು�ರ��ದ �ೕ�� ಇವ��ಸಲು�ತ��. ತಮ� ಪ���ೕ��ೂಂ�ಾಗ ಆ�ಯ�ನ��ಾ� ’�ೂಮ�ಟ�ೕನಸು��’ ಎಂಬ ಪ��ಾಥವನು�ರ��ದರು.ಸಂ�ೂೕಧ�, ಪ�ಬಂಧ, ಕ��ಮತು� �ಾಟಕ ಈ �ಾಗ�ಗಳ��ಇವರ �ಾ�ತ� �ಾ��ಪ�ವ���. �ೂೕ�ಂದ�ೖಯವರ �ಾವ� ಸೃ��ಯನು��ೂೕ��ಾಗ ಪ��ಾನ�ಾ�,��ೕಹ-�ೌ�ಾದ�, �ೕಶಭ��,�ೕವನ ��ೕಕ,�ಾನ�ೕಯ�, ಪ�ಸರ��ೕಮಗಳ ��ೕರ�ಯನು�ಗುರು�ಸಬಹು�ಾ��. ಕನ�ಡ

�ಾ�ೕ��ಂದ �.ಎ.ಪದ�; ೧೯೫೨ರ��ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ನಂತರ೧೯೫೨ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ���ಾ�ಸಂಗ �ಸ�ರಣ ಮತು�ಪ�ಕಟ�ಾ ��ಾಗದ�ಾಯ�ದ���ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡರು. ಇವರ�ಸು�ಬದ���ಾಯ��ಮ��ಂ�ಾ��ೂರ�ದ ಉ�ೂ�ೕಗ�ಂದ��ೕ�ಶಕ�ಾ� ೧೯೫೬ರ��ಅ�ೕ ಪ��ಾ�ಾಂಗದ��ೕ�ಶಕ�ಾ��ಾಯ��ವ���ದರು.ತಮ� �ೕ�ಾವ�ಯ��ಪ��ಾ�ಾಂಗವನು� ಪ�ಣ�ಪ��ಾಣದ�� ಕ�����ದರು.ಕಣ�ಯವರು �ಾವ��ಮ�� ಈ ಎರಡೂ�ೕತ�ಗಳ�� ವ�ವ�ಾಯ�ಾ�ದವರು. ಇವರ�ಾವ�ದ�� �ಾನಪದ,�ಸಗ� �ಾ�ಮ� ಬದು�ನ�ೕವ�� ಅವರ �ಾವ�ದ���ೕ�ೂೕ�ಾ�ಯ�ಅ�ವ�ಕ��ೂಂ��.�ೂೕ�ತರ ಬದು�ನ ಪ��,��ಾ�ಸಗ�ೕ ಅವರ �ಾವ�ದ��ೕರ�ಗಳ�. ಅವ�� ಆ�ಾಲದ ಪ���ಗ�ಾದಜಯಂ�, ಜಯಕ�ಾ�ಟಕ,�ೕವನದಂತಹ ಒ��ಯಪ���ಗಳ �ಂಬಲ�ತು�.ಕುತು��ೂೕ�, ಶಂಕರ�ೕ�ಾ�ಪ��ೕಕರವರಂತಹಅಪ���ಯರ �ಮ��ಇತು�. ��ಯ� ಕ���ೂಂಡ�ಾ�ಾ�ನುಭವ ಮಂಟಪಅವರ �ೌ��ಕ �ರ��ಬಂತು. ಇವರು ಸು�ಾರು೧೫ ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳನು�ಪ�ಕ���ಾ��.ಕಣ�ಯವರು ಈಗ�ಾರ�ಾಡದ�� ����ಾ��.

Page 24: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ೂೕ�ಾಟ,�ಾ��ೕಯ�ಯ��ಪ�ಾ�ವ�ಾನವ�,ಸಮ�ಾ�ೕನ �ಾಜ�ೕಯಆಂ�ೂೕಲನಗಳಪ��ಾವ�ಲ��ದ�ರೂಸ�ಾತನ ಧಮ�ದಪ�ನರು��ೕವನದ ಬಯ�ಇ�. ಗಳಗ�ಾಥರು ಸಂಸ��ತ�ಾ�ಯ �ಾಗೂ�ಾ�ತ�ದ��ಅ��ಾನವ�ಳ�ವ�ಾ�ದ�ರೂಆ �ಾ�ಯ ಶಬ�ಗಳಪ��ೕಗಗ�� ಮರು�ಾಗ�ಔ�ತ��ಾ� ಬಳ� ಅದ���ರುಳ�ನ�ಡ ಶಬ�ಗಳ�, �ಾ��ಾತುಗಳ�,ಪ�ನು�ಗಳನು� ���ಸುಮಧುರ �ೖ��ಂದನು�ಸೃ���ದ �ೕ�� ಇವ��ಸಲು�ತ��. �ೕ� ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ಾರಸತ� �ೂೕಕ��ಐವತ�ಕೂ� �ಚು� ಕೃ�ಗಳನು��ೕ�ದವರ�� ಗಳಗ�ಾಥರುಪ�ಮುಖರು.�ೕ� ಪ�ಸ�ಕ ಪ�ಕಟ�,ಪ���ೂೕದ�ಮದ�� ಅವರುಕ�ದ ಅವ� ಸು�ಾರು ೩೦ವಷ�ಗಳ�. �ಾ�ತ�ದೃ���ಂದ ಈ ಅವ�ಗಳಗ�ಾಥರ �ೕವನದ��ತುಂಬ ಯಶ���ಾದುದು.ಗ�ಂಥ ಪ�ಕಟ�ಯ �ಾಲದ�ೂ��ಂದ �ಾ�ಾಗಲೂತಮ� ಇ� ವಯ��ನ��ಗ�ಂಥ ಪ��ಗಳನು� �ೂತು��ಾ�ಾಟ��ಂದು ಊರೂರುಸುತ��ೕ�ಾ�ತು. �ಾ��ಂಗಳ��� �ೕ��ೕ��ಾಗ ೧೯೪೨ರ ಏ���೨೨ ರಂದು �ಾ�ನ���ೂೕಗ�ಂದ �ಂಗಳ��ನ���ಧನ�ಾದರು. �ೂಸ ಗದ�ದಆದ� ಪ�ವತ�ಕರೂ ಕನ�ಡಗದ��� ಗ��ಮು�ಾ�ದಅ��ಾಯ �ಾ� ಗದ��ೌಧವನು� ����ದ��ೕಯಸು� ಮುಖ��ಾ�ಗಳಗ�ಾಥ�� ಸಲ��ೕಕು.ಕೃ�ಗಳ�ಪ�ಬುದ� ಪದ�ನಯ�,

�ಾ�, �ಾ�ತ� ಕು�ತಂ�ಅವರು �ಾ�ರುವ ಕೃ��ರಗು�ೂ�ಸುವಂತಹು�ಾ���.ಸು�ಾರು ೬೨ ವಷ�ಗಳ �ಾಲಸತತ�ಾ� �ಾ�ತ�ಸಂ�ೂೕಧ�ಯ�� �ೕ� ಸ���ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ವನು���ೕಮಂತ�ೂ��ದ �ೕ��ಇವ�� ಸಲು�ತ��. ಇವರುಬ�ದ �ಾ�ತ� ಸ�ಲ��ೕ ಆದರೂಅವರ ಬರವ�� � �ೌಢಮಟ��ಾ���. ಅಸಂ�ಗ� �ಾ�,ಅಚ�ಗನ�ಡ ಪದ ಪ��ೕಗ,�ೂಸ ಪದಸೃ��, �ಾ�ಯ��ನ�ಾ��ೕ�ಕ�. ಇವ�ಗ�ಂ�ಾ�ಇವರ �ಾ�ತ�ಗಮ�ಾಹ��ಾದು�ಾ��.ಕನ�ಡ �ಾಡು-ನು�ಗಳ ಏ���ಏ�ೕಕರಣ�� �ಲಸ �ಾ�ದ�ೂೕ�ಂದ �ೖ ತುಂಬು �ಾಳನು��ಾ� ೧೯೬೩ ���ಂಬ� ೬ರಂದು �ಧನ�ಾದರು. ಇವರ�ನಪನು��ರಸ�ರ�ೕಯವ�ಾ��ಸಲುಉಡು�ಯ ಎಂ.�.ಎಂ.�ಾ�ೕಜು ಅದರಅಂಗಸಂ��ಯ�ಾ�� �ಾಷ�ಕ��ೂೕ�ಂದ �ೖ ಸಂ�ೂೕಧ�ಾ�ೕಂದ�ವನು� �ಾ��ಸ�ಾ�ತು.

ಕೃ�ಗಳ�ಕೃಷ�ಚ��, ���ಂಡು,���ರಳ�, �ತ��ಾನು,ನಂ�ಾ�ೕಪ, �ೂಮ�ಟ�ನಸು��, �ೂ�ೂ��ಾ �ೖ�ಾ�,��ೕಕೃಷ� ಚ��, ಮೂರುಉಪ�ಾ�ಸಗಳ�, �ಂಗಲ�,ಪ�ಬುದ� ಕ�ಾ�ಟಕ, ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಪ�ಷತ����,�ೂೕ�ಂದ �ೖ �ಾಜ�ಯದಶ�ನ.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೯ರ�� ಮದ�ಾಸುಸ�ಾ�ರ�ಂದ ’�ಾಷ�ಕ�’ಪ�ಶ�� �ೌರವ;೧೯೫೧ರ�� ಮುಂಬ�ಯ��ಜರು�ದ ೩೪�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���;

ಕೃ�ಗಳ��ಾ�ಾ��, �ಾವ�ೕ�,ಮಧುಚಂದ� ಆ�ಾಶಬು��,ಮ��ನ �ರವ��,�ೕಪ�ಾ�, �ಲಮು�ಲು,ನಗರದ�� �ರಳ�,�ೕವಧ��, �ಾ��ಕ�ೕಹ,�ೕ��ಾ, ��ರದ�� ಬಂದ��ೕ�ತ, ಹ�� ಪ�ಚ�,�ರಂತನ�ಾಹ, �ಾ�ತ��ಂತನ, �ಾ�ಾ�ನುಸಂ�ಾನ, ಸ�ಾ�ತ,ಸಮ�ೂೕಲನ,�ಾಮೂ�ಕ,ನ�ಲೂರಮ��ಂದ,ನವ�ಧ��, �ೖ�ೕದ�,�ೕವನ ���,�ದ���ಾಯಕ, ನ��ಲ�ರ�ಹರೂ, �ಾ�ಾ ಪ�ೕ�ಮುಂ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ��ೕಪ�ಾ� ಮತು��ಲಮು�ಲು ಕೃ�ಗ���ಾಜ� ಸ�ಾ�ರ�ಂದಬಹು�ಾನ;’ಆ�ಾಶಬು��’ ಕೃ��ಮುಂಬ� �ಾಜ� ಪ�ಶ��೧೯೮೧ರ�� ’�ೕವಧ��’ಕೃ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��;೧೯೮೯ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��;೧೯೯೬-೯೮ರವ�� �ಾರತಸ�ಾ�ರದ �ಾನವಸಂಪನೂ�ಲ ಇ�ಾ�ಯಸಂಸ��� ��ಾಗದಎ��ಟ� ��ೂೕ��,೧೯೯೬ ರ�� �ಾಸನದ��ಜರು�ದ ೬೫�ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���;೧೯೯೯ ರ�� ಪಂಪ ಪ�ಶ��’�ಂ�ಳಕು’ ಇವರಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥಪ�ಕಟ�ಾ��.

Page 25: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಕಮಲ ಕ�ಾ�, �ಾ�ಮೃ�ಾ��, �ಾತ��ೕಜ,ಧಮ�ರಹಸ�, ��ೂತ��ಅಥ�ಾ ಸರಸ��ೕಮ,ಕನ��ಗರ ಕಮ�ಕ�, �ವಪ�ಭು�ನ ಪ�ಣ�, ಕುರು�ೕತ�,�ಾಧವ ಕರು�ಾ ��ಾಸ,ಗೃಹ ಕಲಹ, �ಾ�ಾ�ಾಜ�ಂಹ�ದ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೮೯೮ರ�� ಪ�ಕಟ�ಾದ’ಪ�ಬುದ� ಪದ�ನಯ�’ ಕೃ��ಕ�ಾ�ಟಕ ��ಾ�ವಧ�ಬಹು�ಾನ ಪ�ದರು.

��ಾನಂದಮೂ�� ಎಂ.ಎಂ.��ಾನಂದಮೂ��ಯವರು�ಾವಣ�� ���ಯ ಚನ����ಾಲೂ��ನ��ೕ�ೂೕಗಲೂ�ನ��೧೯೩೧ �ೕ ೧೦ ರಂದುಜ��ದರು. ತಂ��ೂಟೂ�ರಯ�, �ಾ��ಾವ�ತಮ�. ಇವರುಆರಂ�ಕ ಅ�ಾ�ಸವ���ೕ�ೂೕಗಲೂರು,ಸಂ��ನೂ�ರುಗಳ��ನ��ತು. ಇವರ ಇಂಟ����ೕ� ��ಣವ��ಾವಣ��ಯ�� ಜರು�ತು.�.ಎ. (ಅನ��) ಮತು�ಕನ�ಡ ಎಂ.ಎ. ಪದ� ಮತು��.ಎ�.�. ಅಧ�ಯನಗಳ��ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಜರು�ದವ� �.ಎ. ಮತು�ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಗಳ���ದಲ� �ಾ �ಂ�ಗ��ದರು. �ಾ�ರಂಭದ��ಇವರು ಪದ��ಾ�ೕಜುಗಳ��ಆ�ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದ ಇವರು ೧೯೫೭ರ���ೖಸೂ�ನ ಯುವ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು. �ಾನಸಗಂ�ೂೕ��ಯ �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರಕನ�ಡ ��ಾಗದ�� ೧೯೬೦ರ�� ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು.

ಚದುರಂಗಚದುರಂಗರವರು೧೯೧೬ ರ ಜನವ�೧ ರಂದು�ೖಸೂರು ���

ಹುಣಸೂರು �ಾಲೂ��ನಕಲ�ಹ��ಯ�� ಜ��ದರು.ತಂ� ಮುದು��ಾ�ೕ ಅರಸು,�ಾ� ಮರು�ೕ� ಅಮ���.ಇವರ �ಜ�ಾಮ ಎಂ.ಸುಬ�ಹ�ಣ� �ಾ�ೕ ಅರಸು.ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೂೕಕದ��ಚದುರಂಗ ಎಂಬ�ಾವ��ಾಮ�ಂದ�ರಪ��ತರು. �ೖಸೂ�ನ�ಾಯ� ಸೂ��,�ಂಗಳ��ನಇಂಟ����ೕ� �ಾ�ಜು�ೖಸೂರು ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕಜುಗಳ�� �ಾ�ಸಂಗ�ಾ�. �.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಇವರ�ಾನೂನು ಮತು� �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ��ಣ�ಾ�� ಪ��� �ೂೕದರು.ಆದರೂ ��ಣವನು�ಪ�ಣ��ೂ�ಸ�ಾಗ�ಲ�.�ಾ�ತಂತ�ಯ ಚಳ�ವ�,�ಾಂ��ಾದ, ಮತು���ಾರ�ಾ�ಗಳ� ಇವರ �ೕ��ಾಢ�ಾದ ಪ��ಾವವನು��ೕ�ದವ�. ಕ�, �ಾಟಕ,�ಾದಂಬ�, ಅನು�ಾದ�ದ�ಾದ �ಾ�ತ�ಪ��ಾರಗಳ�� ೨೫��ಂತ �ಚು�ಕೃ�ಗಳನು� ರ��ದ��.

ಚಂದ��ೕಖ� �ಾ�ೕ�ಚಂದ��ೕಖರ �ಾ�ೕಲರು’ಚಂ�ಾ’ ಎಂ�ೕ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೂೕಕದ���ರಪ��ತ�ಾ�ರುವಇವರು �ಾರ�ಾಡ ���ಯಹ��ೕಮತೂ�ರು ಎಂಬ��ಜ��ದರು. �ಾ�ೕ�ಯ���ಾಧ��ಕ ��ಣವನು�ಮು��ದರು. ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ ಮತು�ಇಂ��ಂ�ನ �ೕ���ಶ���ಾ�ಲಯಗಳ��ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಗಳನು�ಪ�ದು�ೂಂಡರು.ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಇಂ����ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. ಚಂದ��ೕಖ��ಾ�ೕಲರು ಕನ�ಡ ದ�ತಬಂ�ಾಯ �ಾ�ತ�ಗಳಪ�ಮುಖ ಕ�ಗಳ�, ಕನ�ಡದ�ತ ಬಂ�ಾಯ �ಾ�ತ��ಾತ�ವಲ�, ಇ�ೕ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಕಂಡ ಅ��ೕ�ಯ�ೖ�ಾ�ಕ ಪ���, ಇವರು’ಸಂಕ�ಮಣ’�ಂಬಪ����ಂದರ �ಾ�ಪಕಸಂ�ಾದಕರು �ೌದು.ಇಂ�ಗೂ ನ�ಸು�ಾ�ಬಂ��ಾ��. ಅ�ಲಕ�ಾ�ಟಕ �ೕಂದ� ���ಾಸ��ಯ�ಾಯ�ದ���ಾ�ಯೂಬಂ�ಾಯ �ಾ�ತ�

Page 26: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

೧೯೬೮ರ�� �ೕಡ� ಆದರುತದನಂತರ �ಂಗಳ�ರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ�ೕ�ಯ�� ಕನ�ಡ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� ೧೯೯೦ಅ�ೂ�ೕಬ� ೧೦ ರಂದು�ವೃತ��ಾದರು. ೧೯೭೯ರ��ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಸಂದಶ�ಕ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ಯೂ�ಲಸ�ಾ��ಾ��. ಇದಲ����ಾ�ೂ�ಶ���ಾ�ಲಯದ��೧೯೬೭-೯೮ರ�� ಕನ�ಡಸಂದಶ�ಕಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�ಯೂ �ೕ�ಸ����ಾ��. ಕನ�ಡದಅಧ�ಯನದ ಸಲು�ಾ�ಕ�ಾ�ಟಕ ��ಧ�ಾ�ಂತ�ಗಳನು� ಅಧ�ಯನದಸಲು�ಾ� ಕ�ಾ�ಟಕ ��ಧ�ಾ�ಂತ�ಗಳನು� ಅಧ�ಯನದಸಲು�ಾ��ೕಶ��ೕಶಗಳನು�ಸು���ಾ��. ಬ���ಯ��ಜರು�ದ ಅ�ೕ�ಕ�ಓ�ಯಂಟ� �ೂ�ೖ�ಯ�ಾ���ಾ��ೕಶನದ��������ಾದ�� ನ�ದಏ�ಯ� ���ಾ�,�ಾ�� ��ೕ���ಶ���ಾ��ಲಯದಐ��ಾ�ಕ �ಾ�ಾ��ಾನಈ �ದ�ಾಧಸ��ೕಳನಗ�� ಇವರು ತಮ�ಪ�ಬಂಧ ಮಂ���ಾ��.�ೂೕ�ಾಕ ಚಳ�ವ�ಯ��ಮಂಚೂ�ಯ�� ಇದ�ವರ��ಇವರೂ ಕೂಡಒಬ��ಾ�ದ�ರು. ಪ�ಸು�ತಇವರು �ಂಗಳ��ನ������ಾ��.ಕೃ�ಗಳ��ಾ�ಾ ��ಾನದಮೂಲತತ�ಗಳ�, �ಾಗಥ�,ಛಂ�ೂೕತರಂತ,ಸಂ�ೂೕಧ�, ವಚನ�ಾ�ತ�, �ಂ�ಾಯತಧಮ�, �ಂ�ಾಯತಅಧ�ಯನಗಳ�,ಬಸವಣ�

ಚದುರಂಗರು ಚಲನ�ತ��ೕತ�ಲ��ಯೂ ಪ��ತರು.ಪ��ಯ�� ���ಾ ತಂತ�ದಬ�� ಅಧ�ಯನವನು��ಾ�ದ�ರು. ಇಂ���ನ�ಾ�ಾ�ತ�ದ ಸಹ��ೕ�ಶಕ�ಾ� ಇವರುದು�ದರು. ೧೯೯೮ ಅ�ೂ�ೕಬ�೧೯ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ���ಾ�ಲ, �ೖ�ಾಖ,ಸವ�ಮಂಗಳ, ಉ�ಾ��,ಶವದಮ�, �ೕ�ನ ���,ಸ�ಪ�ಸುಂದ�, ಇ��ೂೕನು,ಇಣುಕು�ೂೕಟ, ಬಂ�ಾರದ���, ಕೃಷ��ೕವ�ಾಯ,ಕು�ಾರ�ಾಮ, �ಂಬ,ನನ�ರ�ಕ, ಅ�ಗಳ�, �ಾ��,ಮೃಗ�ಾ, ಬಣ�ದ �ೂಂ��ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೯೩ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ� ಪದ� �ೕ��.೧೯೭೮ ಮತು� ೧೯೯೪ರ��ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ�� ಲ��ದ.ಎ೧೯೮೨ರ�� �ೖ�ಾಖ ಕೃ���ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ�� ಲ���.ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��.ಇವ�ೕ ����ದ’ಸವ�ಮಂಗ�ಾ’ ಚಲನ�ತ��ಾಜ� ಪ�ಶ�� ಬಂ��.’ಉ�ಾ��’ �ತ�ದ ಕ� ಮತು�ಸಂ�ಾಷ��ಾ� ಪ�ಶ��ಲ���.೧೯೯೪ ರ�� ಮಂಡ�ದ��ಜರು�ದ ೬೩�ೕಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.

ಸಂಘಟ�ಯ �ಾಜ�ಸಂಚಲಕ�ಾ�ಯೂ �ೕ�ಸ����ಾ��. ���.ಚಂದ��ೕಖರ �ಾ�ೕಲ ಒಬ��ಟ� �ೂೕ�ಾಟ�ಾರರು.�ಷ�ರ ಬಂ�ಾಯ ಕ�ಗಳ�,ಕನ�ಡ ದ�ತ ಮತು�ಬಂ�ಾಯ �ಾ��ಗಳ��ಅವ�ೂಬ� ಪ�ಪ�ಣ��ೖ�ಾ�ಕ ಬಹು �ೕಮಂತ�ಾ�ಂ��ಾ�ಗಳ�. ಕಂಡದು�ಕಂಡಂ� �ೕಳ�ವ�ಷು�ರ�ಾ�, ಚಂದ��ೕಖರ�ಾ�ೕಲರು ಜಯಪ��ಾಶ�ಾ�ಾಯಣರ ’ನವ��ಾ��ಾ�ಾ�ಂ�,ಚಳ�ವ�ಯ�� ಪ�ಮುಖ�ಾತ�ವ�� ��ಮ�ಗೂ�ೂೕದರು. ಚಂದ��ೕಖರ�ಾ�ೕಲರು �ಾ�ತ��ೂೕಕ�� ೩೦ ಕೂ� �ಚು�ಕೃ�ಗಳನು� ಅಮೂಲ��ೂಡು��ಾ� �ೕ��ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�.ಅ��, ಒಂ�ೕ�ನ�ಾದರೂ,ಹ��ೕಮತೂ�ರು, �ೂೕ�ಬ� �ೕನ��, ಹೂವ� �ಣು��ಾ�, �ಾ�ೂೕ� �ಾ�ದಮೂರು�, ಬಂ�ಾಯ,ಕುಂಟ ಕುಂಟ ಕುರುವ��,�ೂೕಕಣ�ದ �ೌಡ�ಾ�,�ೂ�ಗಳ�, ಅಪ� ಕತ�ಲ�ಾ��, �ಾನು�,ಮಧ��ಂದು, ಹ�ೂ�ಂಬತು�ಕವನಗಳ�, �ಾಂ�ಸ�ರ�,ಓ ನನ� �ೕಶ �ಾಂಧವ�,ಸಂಕ�ಮಣ �ಾವ�,ಚಂ�ಾಕ�ಾ,�ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೮ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಪ�ದ ಇವರು ಕನ�ಡಅ�ವೃ�� �ಾ���ಾರದಅಧ��.೨೦೦೪ �ಂದ೨೦೦೮ರವ�� ಕನ�ಡ

Page 27: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾರತ, ಶೂನ�ಸಂ�ಾದ�ಯನು� ಕು�ತು,ಸೂಯ�ಗ�ಹಣ, �ಾ��ೕಣ�ಾ�ವರ ಜಂಗಮ, �ೕ�ಾಳಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಂಸ���ಕಸಂಬಂಧ, ಬಸವಣ�ನವರು,ಅ�ಾಥ� ಅಕ�ಮಗ��ಒಳ�ಾ�ರುವ �ಂದೂಧಮ��ದ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೪ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ�.ಎ�.�. ಪದ�;ಸಂ�ೂೕಧನ ತರಂಗ ಕೃ���ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಬಹು�ಾನ;�ಾ�ಾ ��ಾನದ ಮೂಲತತ�ಗಳ�’ ಕೃ�� �ೕವ�ಾಜಬಹದೂ�� ಪ�ಶ��;೧೯೭೮ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ವಜ�ಮ�ೂೕತ�ವಪ�ಶ��;೧೯೮೫ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೯೨ ರಲ� ಬಸವಸ��ಯ �ಾ�ತ� ��ೕಪ�ಶ��;

�ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನಅಧ���ಾ� �ೕ�ಸ����ಾ��.

ಜಯ�ೕ��ಾ���ಾ�ಜಯ�ೕ��ಾ�

��ಾ�ಯವರು ೧೯೧೨ಜೂ� ೨೩ ರಂದು�ೂ�ಾ�ಪ�ರದ ��ೕಮಂತಮ�ತನ��ಂದರ��ಜ��ದರು. ತಂ� ಮ��ಚನ�ಬಸಪ�, �ಾ� ಸಂಗವ�,ಇವರ �ಾತೃ �ಾ�ಕನ�ಡ�ಾದರೂ ಇವ���ಾಲ�ದ�� ಮ�ಾ�ಯ����ಣ �ೂ��ತು. ಇವರು�ನ�ಮಲ�ಪ�ಮಹ�ೕವ�ಾಯ��ಾ�ಯವ�ೂಂ����ಾಹ�ಾದರು. ಇವ��ಮ�ಾ�, ಕನ�ಡ �ಾಗೂ�ಂ� �ಾ�ಯ�� ಒ��ಯಪ�ಶ�ಮ�ತು�. ಕನ�ಡ ಮತು�

�ೕ ಜವ�ೕ�ೌಡ�ೕ.ಜವ�ೕ�ೌಡರವರು೧೯೧೮ರ ಜು�ೖ ೬ರಂದು �ಾಮನಗರ

���ಯ ಚನ�ಪಟ�ಣ �ಾಲೂ��ನಚ���ಯ�� ಜ��ದರು. ತಂ��ೕ�ೕ�ೌಡರು. �ಾ� �ನ�ಮ�.’�.�ೕ.�ೌ’ ಇವರ �ಾವ��ಾಮ.ಚನ�ಪಟ�ಣ �ಾಗೂ�ಂಗಳ��ನ�� ಅ�ಾ�ಸ �ಾ�೧೯೪೧ರ�� �.ಎ. ಅನರ�್ಪದ� ಪ�ದರು. �ೖಸೂ�ನ��ಕು�ಂಪ�ರವರ �ಷ��ಾ�ದ�ಇವರು ೧೯೪೩ರ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಪ�ದರು. ಸ�ಲ��ಾಲಗು�ಾಸ��ಾ� ದು�ದರು.ಗು�ಾಸ�ನ �ಲಸವನು� �ೂ�ದು೧೯೪೬ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ�� ಕನ�ಡಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ದರು.೧೯೫೫ರ�� ಉಪ

ಶಂ.�ಾ. �ೂೕ�ಶಂ.�ಾ.�ೂೕ�ಯವರು೧೮೯೬ ಜನವ� ೪ ರಂದು�ಳ�ಾ� ���ಯ ಸವದ���ಾಲೂ��ನಗುಲ��ೂಸೂ�ನ��ಜ��ದರು. ಇವರ ಪ�ಣ��ಸರು ಶಂಕರ�ಾ��ಾಳ�ೕ�ತ �ೂೕ�. ತಂ��ಾಳ�ೕ�ತ �ೂೕ�. �ಾ�ಉ�ಾ�ಾ�. ಸ�ಂತಊ�ನ���ೕಮು��ಯವ��ಓ�ದವರು. ಅನಂತರ�ಾ�ಥ�ಕ ��ಕರ ತರ�ೕ�ಮು�� ��ೂ�ೕ�ಯ���ಾ�ಥ�ಕ �ಾ�ಯ��ಕ�ಾದು. ಅನಂತರ�ಾರ�ಾಡದ �ಾ��ೕಯ��ಾ�ಲಯ, ಕ�ಾ�ಟಕ�ೖಸೂ��, ��ೂ�ೕ��ಾ�ೖಸೂ�ಲಗಳ�� ��ಕ�ಾ�

Page 28: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಮ�ಾ� �ಾ�ಗಳ�� �ಾ�ತ�ಏ��ಾ� ಶ���ದ �ೕರಮ��. ಕನ�ಡ �ಾಗೂಮ�ಾ� �ಾ�ಯ�� ೨೫ಕೂ� �ಚು� ಕೃ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. ಇವರದು��ಾನಧಮ�ದಲೂ� ಎ��ದ �ೖಒ�� ಇವ��ಬಹು�ಾನ�ಾ� ಬಂದ ೪೦�ಾ�ರ ರೂ�ಾ�ಗಳನು���ಾ�ಸಂ��� �ಾನ�ಾ��ೕ�ದರು. ಜಯ�ೕ��ಾ� ��ಾ�ಯವರುಉತ�ಮ �ಾ��ಯಂ�ಉತ�ಟಕನ��ಾ��ಾ�ಯೂಆ�ದ�ರು. ಇವರು ೧೯೮೬ಜು�ೖ ೨೫ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�.ಜಯ�ೕ�, �ಾ�ಯಪದಗಳ�, ��ೕ�ದ��ಾ�ೕಶ�ರ ಪ��ಾಣ,�ಾರಕ ತಂಬೂ�,ಮ�ಾ�ೕರ�ಾ�, ಬಂ�ೕವ�ಕ�ಾ�ಣಕ, �ಾ�ರದಪದಗಳ�, �ದ��ಾಮ,�ಾನಮ��ೕ�ಯ��ಪ�ಗಳ�,�ದ��ಂಗ�ಾ�, ಅಣ�ಬಸವಣ�, ��ೕ�ದ��ಾ�ಾಂ� ����,ಬಸವ ವಚ�ಾಮೃತ, ಶೂನ�ಸಂ�ಾದ�, �ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೮ ರ�� �ೖಸೂರು�ಾಜ� �ಾ�ತ� ಮತು� ಲ�ತಕ�ಾ ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��,೧೯೭೪ ರ�� ಮಂಡ�ದ��ಜರು�ದ ೪೮�ೕ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�ಸ��ೕಳ�ಾಧ���ಾ�ಆ��ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಸದಸ��ಾ��ಾಯ� �ವ�ಹ�ಕ�ಾ�ಟಕ �ಶ���ಾ�ಲಯ�ಾನಪದ ಸ��ೕಳನದ

�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು.ಕುಲಪ��ಾ� ಅ��ಾರವ���ೂಮಡ ನಂತರ�ಶ���ಾ�ಲಯದಸ�ಾ�ಂ�ೕಣ ಪ�ಗ��ಅ�ಾರ�ಾ� ಶ���ದರು.ಇವರು ಕು�ಂಪ� �ಸ�ನ��’ಕು�ಂಪ� ��ಾ�ವಧ�ಕಟ���’ನು� �ಾ���ದರು. ಅದರಮೂಲಕ ಕು�ಂಪ� ಅವರ�ಾ�ತ� ಸಂ�ೂೕಧ�ಗಳಅಧ�ಯನ �ಂದುವ�ಾ������ಾ��. ಅನಂತರ�ೕ.ಜ.�ೌ. ಟ�ಸ�ನು��ಾ����ಾ��. ಇವರಬರವ��ಯ �ಾಗೂ�ೌರವಧನಗಳನು� �ಾ���ದುಅ�ೕಕ ಬಡ ��ಾ���ಗಳಏ��� �ಾರಣ�ಾ��ಾ��.�ೕ.ಜವ�ೕ�ೌಡ ಅವರು ಕನ�ಡ�ಾಗೂ ಇಂ��� �ಾ�ಗಳ��ಕೃ� ರಚ� �ಾ��ಾ��. ಇವರು�ಲ �ಾಲ ’ಪ�ಬುದ�ಕ�ಾ�ಟಕ’ದಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು. ಇವರುಕನ�ಡ�� �ಾ��ೕಯ�ಾ�ನ�ಾನ�ಾ�� �ೕಂದ�ಸ�ಾ�ರವನು� ಒ�ಾ��ಸು�ಾ�ಬಂದರು. ಇಂ�ಗೂ ಕನ�ಡದ�ಲಸಗಳ�� ಇವರು�ೂಡ���ೂಂ��ಾ��. ಇವರುಸದ� �ೖಸೂ�ನ�� ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�ಕ��ಗರ �ಾವ�, ���ಾ ಕ�ಾ�ಣಮ�ಾಪ�ಬಂಧಂ, ರು�ಾ�ಂಗದಚ���, �ೖ���ಾರತ ಸಂಗ�ಹ,�ಂಗಳ�ರು �ಂ�ೕ�ೌಡ,�ಾನಪದ �ೌಂದಯ�,�ಾನಪದ �ಾ��, �ೕಸು��ೕಷಣರ �ಾ�ನ��ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ ಪ�ಶ�� ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�.೧೯೬೭ ರ�� ಪ�ನರು�ಾ�ನಕೃ�ಯ ಅನು�ಾದ���ೂೕ�ಯ� �ಾ�ಂ� �ಹರುಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೭೦ ರ�� �ಂಗಳ��ನ��ಜರು�ದ ೪೭�ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�

�ೕ� ಸ���ದರು. ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೂೕಕದ�� ಶಂ�ಾಎಂ�ೕ �ರಪ��ತರು.ಇವರ �ಾತೃ�ಾ� ಮ�ಾ�.೧೯೨೪ರ�� ಅಸಹ�ಾರಚಳ�ವ� ಇವರ �ೕ�ಪ��ಾವ �ೕ� �ೌಕ��ಟ�ರು. ತದನಂತರಪ���ೂೕದ�ಮದತ� ಆಸ�����ತು. �ಾರ�ಾಡದಕಮ��ೕರ, ಜಯಕ�ಾ�ಟಕ ಪ���ಗಳಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ಮಂಡ�ಯ�� �ೕ�ದರು.ಅನಂತರ �ಲಕರ �ೕಸ�ಪ����ಂದಪ��ಾ�ತ�ಾದರು.�ೂೕ�ಯವ��ಅರ�ಮದರ �ಾಜ�ೕಯಆ�ಾ���ಕ�ಯು ಪ��ಾವ�ೕ�ತು. �ೕಘ� �ೕ�ಯನಂತರ ಇವರುಸಂ�ೂೕಧ�ಯ���ರತ�ಾದರು. ಇವರು೧೯೯೧ ರ ���ಂಬ�೨೮ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಅರ�ಂದರ �ೕವನ ಚ���,ಉಪ�ಷದ�ಹಸ�,ಕಣ���ಾದ ಕನ�ಡ ಕಣ�ನಮೂರು �ತ�ಗಳ�, ಕಂ�ಾಡಕ�ಯ��, ಕ�ಾ�ಟಕಸಂಸ���ಯ ಪ�ವ��ೕ��, �ಾ� ಮತು�ಸಂಸ���, ಋ��ೕದ�ಾರ,�ಾನವಧಮ�ದ ಆಕೃ�,�ಾಗಪ���, ಕಂ�ಾಡವರಗ����, ಪ��ಾಹ ಪ�ತರಕಮ� �ಂದೂ ಎಂಬಧಮ�, ಬುದ�ನ �ಾತಕ,���ದ�ನು� �ಳ�ೂ? ಶಂ�ಾಕೃ� ಸಂಪ�ಟ (೬ಸಂಪ�ಟಗಳ��) ಶಂ�ಾಅವರ ಆಯ� �ೕಖನಗಳ�,�ಾಲಮತ ದಶ�ನ,ಯ�ಪ���, ಆ�����, �ಳಕಕ�ಾಮೃತ�ಾರ,ಮ�ಾ�ಾಷ�ದ ಮೂಲ,�ವರಹಸ�, ಋ��ೕದ�ಾರ,

Page 29: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಅಧ���ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು.೧೯೬೮ ರ�� ’�ದ��ಾ�ೕಶ�ರಪ��ಾ� �� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಮತು��ೕವ�ಾಜ ಬಹುದೂ��ಪ�ಶ��೧೯೭೬ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ�ೌರವ ��� ಪ�ಶ��ಲ���.

ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.೧೯೭೪ ರ�� ಕುರು�ೕತ�ದ��ಜರು�ದ ಅ�ಲ �ಾರತ �ಾ�ಚ���ಾ�ಲಯ ಸ��ೕಳನದಅಧ���ವ��ದ�ರು.೧೯೭೫ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರ�ಾ�ೂ�ೕ�ೕ� �ೕ��ೌರ��ತು.೧೯೭೯ ರ�� �ರು�ಾಂಕೂ�ನ�ಾ��ಡ �ಾ�ಾ ��ಾನಸಂ��ಯ �ೕ�ಯ���ೂೕ�� �ೌರವ.ಹಂ� ಕನ�ಡ �ಶ���ಾ�ಲಯದ�ಾ�ೂೕಜ �ೌರವ, �.�ಟ�ಪದ� ನೃಪತುಂಗ ಪ�ಶ��ಲ���.’ನಮ� �ಾ�ೂೕಜ’, ’ರಸಷ��’,’೭೦ �ೂ��ಲ��’, ’ಅಂತಃಕರಣ’ಇವ� ಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥಗಳ�.

ಕನ�ಡದ ��, ಕಂನಡದಹುಟು�, ಮಕ�ಳ ಒಡಪ�ಗಳ�ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೦ ರ�� ’ಕ�ಾ�ಟಕಸಂಸ���ಯ ಪ�ವ��ೕ��’ ಗ�ಂಥ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಲ���.೧೯೭೩ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ�.�� ಪದ� �ೕ��ೌರ���.೧೯೮೧ರ�� ಮ��ೕ�ಯ��ಜರು�ದ ೫೪�ೕ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.

���ೕ�.

���ೕ�ಯವರು ೧೯೨೮ರ���ಂಬ� ೧ ರಂದು �. ಎಂ.ಕೃಷ��ಾ�� ಮತು� ತಂಗಮ�ದಂಪ�ಗಳ ಮಗ�ಾ�ಜ��ದರು. ಇವರ�ಜ�ಾಮ ಅನಸೂಯ.�.ಎಂ. ಕೃಷ��ಾ��ಯವರುಕನ�ಡದ ಕಣ� �.ಎಂ.��ೕಕಂಠಯ�ನವರಸ�ೂೕದರ.ಎಂ.�.ಇಂ��ಾರವರು’��ೕ�ೕ� ಎಂದು ಕ�ದರು.ಅ�ೕ �ಸರು ಮುಂ��ಾ�ತ��ೂೕಕದ���ರಪ��ತ�ಾ�ತು.��ೕ�ೕ�ಯವರು ಮಂಡ�ದ� �ೌಢ�ಾ��ಂದರ����ಾ��ಾ�ಸ ಮು��ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ��೧೯೪೭ರ�� ಮನ�ಾಸ��ಷಯದ�� �.ಎ. ಪದ�ಗ���ೂಂಡರು. �ಲವ� �ಾಲಮಂಡ�ದ��ಅ�ಾ�ಪ��ಾ� �ೕ�

��.

���ೕರುದ��ಾ����. ���ೕ�ಾ��ಯವರು೧೯೨೮ರ�� �ಾವಣ�����ಯ �ೂ�ಾ��ಯ��ಜ��ದರು. �ೂ�ಾ��ಯ���ಾ�ಥ�ಕ ��ಣವನು�ಮು��ದರು. �ೕಥ�ಹ��ಯ��� �ೌಢ ��ಣವನು� ಮು��ದರು.�ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ೧೯೫೧ರ�� ಕನ�ಡ �.ಎ.(ಅನ��), ೧೯೫೨ರ�� ಕನ�ಡಎಂ.ಎ. ಪದ�ಗಳನು� ಪ�ದರು.�ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಕನ�ಡ ��ಾಗದ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ��ೕ�ದರು. ತದನಂತರ೧೯೬೪�ಮದ ೧೯೭೩ ರವ���ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯದ�ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ �ೕಂದ�ದ ಕನ�ಡಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು.೧೯೭೩-೭೫ರವ�� ಅಂ�ಮತು� �ರ�ನ ��ಣ ಸಂ��ಯ��ೕ�ಶಕ�ಾ� ದು�ದರು.

�ರುಮ�

�ಾ�ಾ�ಾಯ� ಶಮ��ರುಮ� �ಾ�ಾ�ಾಯ�ಶಮ�ರವರು ೧೮೯೬ನ�ಂಬ� ೨೭ ರಂದು�ಕ�ಬು�ಾ�ಪ�ರದ��ಜ��ದರು. ತಂ���ೕ��ಾಸ �ಾ�ಾ�ಾಯ�,�ಾ� �ಾನ� �ರುಮ�ಎಂಬುದು ಮ�ತನದ�ಸರು � �ೌಢ�ಾ�ಾ�ಾ�ಸಂಗವನು� �ಾಸನದ��ನ��ದರು. ಪದ��ಾ�ಸಂಗ ಮುಂದುವ�ಸ��ಂಗಳ���ಆಗ��ದರು. ೧೯೧೯ರ���ಾರತ ಸ�ಾ�ರ �ಾಸನಇ�ಾ�ಯಉದಕಮಂಡಲದ���ಲುಗು ಕನ�ಡಸ�ಾಯಕ�ಾ� �ಲಸ���ೕ�ದರು.�ೕಶ�ಾದ�ಂತ ಅಸಹ�ಾರಚಳ�ವ� �ಲ���ತು�.ಇದರ ಕ�� ಓ�ೂಟು�

Page 30: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸ���ದರು. ೧೯೫೦ರ��ತಮ� ಸ�ೕಪದ ಸಂಬಂ�ಎ�.ಎ�. ಶಂಕ�ಎಂಬುವರ �ೂ� �ಾಂಪತ��ೕವನ�� �ಾ���ದರು.ಇವರ ಬರವ��� ಪ�ಯ���ೕ�ಾ�ಹವ� �ೂ��ತು.��ೕ�ೕ�ಯವರ�ಾದಂಬ�ಗಳ� �ಾ�ಾ�ಕ�ಾಗೂ ಮನ�ಾಸ���ಸಂಬಂ��ದವ�ಗಳ�.����ೕಡ, ಶರಪಂಜರ,ಹ��� �ಗು��ಾಗ, ���ನಕಣು�, ಹೂವ� ಹಣು�, ಕಂಕಣಇವ� ಚಲನ�ತ�ಗ�ಾ�ಜನ��ಯ�ೂಂ��. ಇವರಅಪ�ಣ� �ಾದಂಬ� ’ಅವಳಮಗಳ�’ ಕೃ�ಯು ಎಂ.�.ಪ�ಾ�ರವ�ಂದಪ�ಣ��ೂಂ�ತು. ಇವರುತಮ� ಮೂವ��ದ�ಯವಯ��ನ���ೕ�ಧನ�ಾದರು.ಕೃ�ಗಳ�ಹೂವ� ಹಣು�, �ೂೕತು�ದ�ವಳ�, ದೂರದ �ಟ�,�ದಲ ��� ಹೃದಯ�ೕತ,ಕಂಕಣ, ಮು�� ಅವಳ ಮ�,ವಸಂತ�ಾನ, ಶರಪಂಜರ,ಅವಳ ಮಗಳ�, ಎರಡುಮನಸು� ಅಪಸ�ರ, ���ನಕಣು�, �ೕಲು�ೂಂ�,ಮು��ದ �ಾ�ಲು,����ೕಡ, �ಾನು�ಳ�ತು, �ಾವ�ಯ �ೂಳ,�ಾ�ೕ�ಾ��, ಹ����ಗು��ಾಗ, �ಂಡ�ಯ�ಸರು, ಸಮ��ಯ ಮಗು�ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೮ರ�� �ನ�ದಪದಕ�ೂಂ�� �.ಎ.ಪದ�, �ೕವ�ಾಜಬಹದೂ�� ಪ�ಶ��ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಜ� ಪ�ಶ��ಲ���.

೧೯೭೫-೮೪ರವ�� �ವ�ಗ��ಾ�ತ�ೂೕತ�ತ �ೕಂದ�ದ���ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ಯೂದು�ದರು. ಅನಂತರ ಕು�ಂಪ�ಕನ�ಡ ಅಧ�ಯನ �ೕಂದ�ದ��ೕ�ಶಕ�ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು. ಕು�ಂಪ�,�ಾ��, �ೕಂ��, �.�.�.ಮುಂ�ಾದ �ಾ��ಗಳ� ಇವರ�ೕ� ಪ��ಾವ �ೕ��ಾ��.�ಾನಸ ಗಂ�ೂೕ��ಯ�ಾಂ�ಭವನದ��ೕ�ಶಕ�ಾ�ಯೂ �ೕ�ಸ���ದರು. ಇವರ ಶರಣರಅನುಭವ �ಾ�ತ�’ �ಾಕ��ೕ�ಪ�ದ ಕೃ� ಇವರು ಕ�ಾ�ಟಕವಚನ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನಅಧ���ಾ�ಯೂ �ೕ�ಸ����ಾ��. ಇವರು ೧೯೯೪ರ�� �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಕದ�ಯ ಕಪ��ರ, ಸ�ಾ�ಶ�ಯ�ಾ�ಾ�ಜ�, �ೌಲ�ಕ �ಾವ��ೕ�ಾಂ�, �ಜಯಕ�ಾ�ಣ,ವಚನ �ರೂ�ಾ�,�ರ��ಾ�ಯ �ಳಗು,ಕ�ಾ�ರನ ಕಮ�ಟ, ��ಪಂಜರ,ತ��ೕರಂಗ, �ಸು��ಾರ�ವಪ��ಾಯಕ,ಪ�ಪ�ಣ����, ಕನ�ಡಅನು�ಾವ �ಾ�ತ�, �ೂ�ೕ��ಳಗು��. �ಜಗುಣ�ವ�ೕ�, �ದ��ಾಮ ಚ��,ಕ�ಾ�ಟಕ ಸಂಸ��� ಸ�ೕ�,ಅಂಡಯ�, ಬಸವ ಕ�ಾ�ಣ,�ನ�ಬಸವಣ�, ��ೕ ಶರಣ ಚ�ತ�ಾನಸ, ಎ.ಆ�. ಕೃಷ��ಾಸ��ೕವನ �ಾಧ�, �ಾಮರಸ,�ೕಮಕ�, ವಚನಗಳ���ೕರ�ೖವಧಮ� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೩ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ�ಾ�ೂ�ೕ�ೕ� ಪದ�೧೯೬೯ರ�� ’ಕ�ಾ�ಟಕಸಂಸ��� ಸ�ೕ�’ ಕೃ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��೧೯೮೫ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಜ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��

೧೯೨೩ ರ�� �ೌಕ���ಾ�ೕ�ಾ� �ೕ�ದರು.�ಾಂ��ೕಯವರಸಲ�ಯಂ� ೧೯೨೫ರ��ತುಮಕೂ��ಂದಪ�ಕಟ�ಾಗು��ದ�’�ೖಸೂರು �ಾ��ಕ�’ಪ���ಯನು�ವ���ೂಮಡು ಅದನು�’�ಶ�ಕ�ಾ�ಟಕ’ ಎಂಬ�ಸ��ಂದ�ಾರಪ���ಯ�ಾ��ಪ�ಕ��ದರು. ತದನಂತರ೧೯೩೪ರ�� ಇದು�ನಪ����ಾ�ಪ�ಕಟ�ಾ��ತು.�ಾಂ�ೕ�ಯವರಆತ�ಕ�ಯನು� ಕನ�ಡದ���ದ�� ಪ�ಕ��ದ �ೕ���ಶ� ಕ�ಾ�ಟಕ’ ಪ����ಸಲು�ತ��. ಅಸಹ�ಾರಚಳ�ವ�ಯ���ಾಗವ��ದ ಶಮ�ರವರು�ಲ�ಾಲ �ಾ�ಾಗೃಹ�ಾಸವನು�ಅನುಭ��ದರು. ಇವರುಕನ�ಡ ಇಂ���, ಸಂಸ��ತ�ಾ�ಕೃತ, �ಾ�ಗಳ���ಾಂ�ತ�ವನು��ೂಂ�ದ�ರು.ಇ��ಾಸವನು� ಕು�ತಂ�ನೂ�ಾರು �ೕಖನಗಳನು�ಹ�ಾ�ರು ಗ�ಂಥಗಳನು�ಪ�ಕ���ಾ��. ಕನ�ಡದಪ��ದ� ಪ���ೂೕದ��,�ಾ�ತಂತ�� �ೂೕ�ಾಟ�ಾರ�ಾಗೂ �ಾ���ಾದಇವರು ೭೬�ೕ ವಯ��ನ���ಂಗಳ��ನ���ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�:�ಾಸನಗಳ� ಕಂಡುಬರುವಕನ�ಡ ಕ�ಗಳ�,ಕ�ಾ�ಟಕದ�� �ಾ�ತಂತ��ಸಂ�ಾ�ಮ, ��ಾ�ಂತ�ಾರತ, �ೖದ� �ಾ�,�ೖ�ಾಸಂ �ೂೕಕುಗಳ�,ಕ�ಾ�ಟಕ �ೖ��,�ಾ��ಯವರಮ�ೂೕಧಮ�, ಸ�.ಎಂ.

Page 31: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

���ೕಶ�ರಯ�ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�;೧೯೪೭ �ಂದ ೧೯೪೯ರವ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ಅಧ���೧೯೪೩ ರ�� �ೖಸೂರುಪ���ೂೕ�ೂ�ೕ�ಗಳಸಂಘದ ಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೪೭ ರ���ಾಸರ�ೂೕ�ನ�� ಜರು�ದ೩೧�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ��� ವ��ದ�ರು.

ಆ�.ಆ�.��ಾಕರ��ಾಕರರಂಗ�ಾ��ಾಮಚಂದ�

ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು.ಇವರು ೧೮೯೪ರ ���ಂಬ�೩೦ ರಂದು �ಾರ�ಾಡದಮಧ�ಮ ವಗ�ದಕುಟುಂಬ��ಂದರ��ಜ��ದರು. ತಂ��ಾಮಚಂದ� �ಾ�, �ೕ�ಾ,�ಾ�ತ�ಕ ಹಂತದ��ಣವನು� �ಾರ�ಾಡದ��ಮು�� ನಂತರ �ಳ�ಾ�,ಪ��ಾ ಮತು�ಮುಂಬ�ಗಳ�� ��ಣಪ�ದು ಎಂ.ಎ.ಪದ�ೕಧ�ಾದರು. ಅನಂತರಇಂ��ೕ� ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು.ಆರಂಭ�ಂದಲೂ �ಲ�, ��ೕಅರ�ಂದರಂತಹ ಮ�ಾ�ವ���ಗಳಪ��ಾವ�ೂ�ಳ�ಾ�ದ���ಾಕರರು ವೃ��ಯನು�ತ��� ೧೯೨೦ರ���ಾ�ತಂತ�� ಸಂ�ಾ�ಮವನು�ಪ��ೕ��ದರು.�ಾಂ�ೕ�ಯವರ ಕ��ಓ�ೂಟು� ಅಸಹ�ಾರಆಂ�ೂೕಲನದ��ಧು��ದರು. ಈ�ಷಯ�ಾ� ಹಲ�ಾರು�ಾ� ��ಮ��ಾಸವನು�

�ನಕರ�ೕ�ಾ��ನಕರ

�ೕ�ಾ�ಯವರು ೧೯೦೯���ಂಬ� ೧೦ ರಂದು ಉತ�ರಕನ�ಡ ���ಯ ಅಂ�ೂೕಲದ�ೂನ��ೕ�ಯ�� ಜ��ದರು.ತಂ� ದ�ಾ���ೕಯ �ೕ�ಾ�,�ಾ� ಅಂ��ಾ �ೕ�ಾ�.ತಂ� ಉ�ಾ�ಾ�ಯವೃ��ಯ��ದ�ರು. �ಾಲ�ದ��ೕ�ಾ�ಯನು� ಕ�ದು�ೂಂಡುತಂ�ಯ ಆ�ೖ�ಯ���ೕ��ದರು. �ಾ�ಥ�ಕ �ಾಗೂ�ಾಧ��ಕ ಹಂತದ ��ಣವನು�ಅಂ�ೂೕಲದ ಆಲ��ಯ��ಮು��ದರು. ಅನಂತರಅಂ�ೂೕಲ ಮತು��ಾರ�ಾರಗಳ�� � �ೌಢ��ಣವನು� ಮು��ದರು.�ಂಗಳ��ನ�� ಪದ�,ಮುಂಬ�ಯ�� �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರಪದ� �ಾಗೂ �ಾನೂನು�ಾ�ಸಂಗವನು�ಏಕ�ಾಲದ���ೕ �ಾ�ದರು.ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಯನು� ಪ�ಥಮ��ೕ�ಯ�� �ೕಗ���ಾ�ರಜತ ಪದಕ ಪ�ದರು.�ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ �ಾಗೂ �ಾನೂನುಪದ�ಗಳನು� ಗ��ದ ಇವ��ಹಲವ� ಉ�ೂ�ೕಗಗಳಅವ�ಾಶ�ತು�. ಆದ� ಇವರು

�ೕವನೂರುಮ�ಾ�ೕವ�ೕವನೂರುಮ�ಾ�ೕವಅವ�ರ

೧೯೪೮ ಜೂ� ೧೦ ರಂದು�ೖಸೂರು ���ಯನಂಜನಗೂಡು �ಾಲೂ��ನ�ೕವನೂ�ನ�� ಜ��ದರು.ಇವರ �ಜ�ಾದ �ಸರುಎ�. ಮ�ಾ�ೕವಯ�.ಲಇವರ ಹುಟೂ�ರು�ೕವನೂ�ಾದ��ಂದ ಇವರು�ೕವನೂರು ಮ�ಾ�ೕವಎಂ�ೕ�ರಪ��ತ�ಾ��ಾ��.ತಂ� ನಂಜಯ�, �ಾ�ನಂಜಮ�. ತಂ� ��ೕ���ಾ���ೕಬ�ವೃ��ಯ��ದ�ರು. ಇವರ��ಾ��ಾ�ಸ �ೕವನೂರು,ನಂಜನಗೂಡು ಮತು��ೖಸೂರುಗಳ��ನ��ತು. �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದಕನ�ಡ ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಅನಂತರ೧೯೮೯ರ�� ಇ���ೕ�ಲವ� �ಾಲ �ೖಸೂ�ನ�ಾರ�ೕಯ �ಾ�ಾಸಂ�ಾ�ನದ�� ಅ�ಾ�ಪಕಸಂ�ೂೕಧಕ�ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು.ಆರಂಭದ�� ಇವರು ಬ�ದು�

Page 32: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸಹ ಅನುಭ��ದರು.೧೯೨೧ರ�� ’ಕಮ��ೕರ’�ಾರಪ���ಯನು��ಾ�ರಂ�� �ೕ���ಾದ�ೕಖನಗಳನು� ಬ�ದುಜನ�ಾಗೃ� ಮು�ಸಲುಯ���ದರು. ೧೯೨೮ ರ��ಕ�ಾ�ಟಕ ಏ�ೕಕರಣದ ಬ��ಪ�ಸ�ಕಗವನು� ಬ�ದುಪ�ಕ��ದರು. ಇವರು೧೯೪೨ರ�� ಚ�ೕ�ಾ�ಚಳ�ವ�ಯ��ಅ���ೕಯ�ಾದ �ಾತ�ವ��ಕ�ಾ�ಟಕದ�� ಈಆಂ�ೂೕಲನದಸೂತ��ಾರ���ದರು.ಕ�ಾ�ಟಕ ಏ�ೕಕರಣ�ಾ��ಶ���ದರು. ಘಟ�ಾಸ�� ಅಧ���ಾ� �ಾರತದಸಂ��ಾನದರೂಪಕ�ಾದರು. �ಾ�ತಂತ��ಬಂದ ನಂತರ �ೕಂದ�ಸ�ಾ�ರದ ಸು�� �ಾ�ಮಂ���ಾ� ೧೯೪೮�ಂದ೫೨ರವ�� �ೕ�ಸ���ದರು. ೧೯೫೨�ಂದ೫೭ ರ ಅವ�ಯ����ಾರದ �ಾಜ��ಾಲ�ಾ��ಾಯ� �ವ���ದರು.೧೯೬೨�ಂದ ೬೮ ರವ���ಾಜ� ಸ�ಯಸದಸ��ಾ�ದ�ರು.ಆರಂಭದ�� �ಾಂ��ಯವರಪ��ಾವ�ೂ�ಳ�ಾ�ದ���ಾಕರರು �ಾಂ�ೕ��ಾಗೂ ಸ�ಾ�ಗ�ಹದ ಬ��ಅ�ೕಕ ಗ�ಂಥಗಳನು�ಬ���ಾ��. ಇವರು �ಾಂ�ೕ�ಾ�ರಕ ��ಯಅಧ���ಾ�ದ�ರು.�ಾ�ತಂತ�� �ೂೕ�ಾಟ�ಾರ,ಕ�ಾ�ಟಕ ಏ�ೕಕರಣ�ಂತಕ, �ೕಖಕ,ಆಡ�ತ�ಾರ, �ಾಜ�ಾರ��ೕ� ಬಹುಮುಖಪ����ಂ�ದ� ಇವರುಪ���ಾರಂಗದ�� ��ಯವ���ಗ�ಾ�ದ� ಇವರುಕಮ��ೕರ, ಸಂಯುಕ�ಕ�ಾ�ಟಕ, ಕಸೂ�� ಈಪ���ಗಳ ಸಂ�ಾ�ಪಕ

ಸ�ಾಜ �ೕ�ಲಯ��ಆಸ��ಯನು� �ೂಂ�ದ��ಂದಸ�ಾಜ �ೕ�� ತಮ�ನು�ಸಂಪ�ಣ��ಾ��ೂಡ���ೂಂಡರು.�ೂೕ�ಾಕೃಷ� �ೂೕಖ�ಯವರು’ಗವನ�� ಆ� ಇಂ��ಾ�ೂ�ೖ�’ಯನು� �ೕ�ದರು.ಮುಂಬ� �ಾ�ಂತ�ದ ��ೕ�ಯೂ�ಯ� �ಾಯ�ದ��,ಕಡಲ �ಾ��ಕರ ಸಂಘದ�ಾಯ�ದ���ಾ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ���ದರು.�ಾ��ಕ ಸಂಘದ �ಾಯಕ�ಾ�೧೯೪೬ ರ�� ��ಾ��� ಮತು�ಅ�ೕ��ಾಗಳ�� ನ�ದಮ�ಾಅ��ೕಶನಗಳ���ಾ�ೂ�ಂಡರು. ೧೯೪೮-೬೧ರ��ಮುಂಬ� ನಗರದ �ಾ��ಸದಸ��ಾ�ಯೂ ಇವರು�ೕ�ಯನು� ಸ���ದರು.ಅಂ�ೂೕಲದ�� �ೖತಕೂಟಮತು� �ನ�ಾ ���ೕ� ಟ����ಾ���ದರೂ ಮುಂಬ�ಯ���ಾಸ�ದ�ರೂ ಕೂಡ ಇವರಹೃದಯ ಸ�ಾಹಂಬ�ಸು��ದು�ದು� ಉತ�ರಕನ�ಡ ���ಯತ� �ೖತರನು�ಒಂದುಗೂ�� �ೕ�ಪದ��ಯ��ದ� �ಾ�ಾ�ಕಅ�ಾ�ಯಗಳನು�ಪ��ಭ��ದರು. ೧೯೬೭ರ���ೂೕಕಸ�ಾ ಸದಸ��ಾ� ತಮ��ಾದಗಳ ಮು�ಾಂತರ ಜನರ��ಾಸ�� �ಾ�ಾಡಲು �ೕವ��ೂೕ�ಾಟ ನ��ದರು. ಈ�ೂೕ�ಾಟ�� �ಂಬಲ�ಾ�ಜನ�ೕವಕ ಎಂಬ �ಾರಪ���ಯನು� ಕೂಡ ಪ�ಕ��ಜನ�ಾಗೃ�ಯನು�ಂಟು�ಾ�ದರು.ಇವರು ೧೯೮೨ರ ನ�ಂಬ� ೬ರಂದು ಮುಂಬ�ಯ���ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಪ�ಪಂಚದ �ಲಸ�ಾರರು,��ಮ� ಎಜು�ೕಷ� ಇ�ಇಂ��ಾ, ಟುವ����ಟ�ೕ� �ಾಂ�ೕ, �ಾ�ಂ��ೕಂ�� ಇ� �ಾ� �ನ�ಾ,

ಕವನಗಳನು� ಅನಂತರ ನವ��ಾ�ತ� ಉಚ�ಯ���ಯ��ದ� �ಾಲದ��ಕ�ಾ�ಾ�ತ� ರಚ�ಯತ��ೂಡ��ೂಂಡರು. ದ�ತಸಂ�ೕದ�ಯ�ೂ�ಳ�ೂಂಡ�ೌ�ಕ ಕ�ಗಳನು�ಪ�ಕ��ದರು. ಎ��ಯದೃ���ಮದ ಇವರಕೃ�ಗಳ� �ರಳ���ದರೂಸತ�ದ �ೌ�ಕ ದೃ���ಂದಇವರ ಕೃ�ಗಳ�ಮಹತ�ವನು�ಪ�ದು�ೂಂ��.ಅಂ�ೕಡ�� ಚಳ�ವ�ಯಪ��ಾವ ಮತು� ಆಧು�ಕ�ದ��ಾನಗಳದೃ���ೂೕನಗ�ಂದದ�ತರ�� �ಾಗೃ�ಮೂ�ಸುವ ದ�ತ�ೕಖಕರು. ದ�ತಪ�ಪಂಚದ�� ಅ�ವನು�ಅದುವ�� ಕಂಡ�ಯದ�ೕ�ಯ�� ಅ�ಾವರಣ�ಾಡ�ೂಡ�ದರು.ದ�ತರನು� �ಾಡುತ�ಬಂ�ರುವ ಅಸ��ಶ��,�ಾ��ಕ, �ಾ�ಾ�ಕಅ�ಾನುಷ ಪದ��ಗಳ�,ಅಪ�ಾನದ ಸಂಗ�ಗಳ�,�ಾ�ತ�ದ�� ಅ�ಾವರಣ�ಾಡ�ೂಡ�ದರು.ಪ�ಣ��ಾ� ದ�ತ�ೂೕಕವನು� ದ�ತಸಂಸ���ಯ ಸೂ��ಗಳನು����ರಡುವ��ೕ ಇ��ಪ�ಮುಖ�ಷಯ�ಾ�ತು.ಮ�ಾ�ೕವ ಅವರಕ�ಾ�ಾ�ತ� ಈ ಪ�ಮುಖ�ಷಯಗಳ�ೂ�ಳ�ೂಂ��.�ೂೕ��ಾ�ಾ�,ಸ�ಾಜ�ಾ� ಪ�,ಸ�ಾಜ�ಾ� ಯುವಜನಸ�ಾದ ಚಟುವ��ಗಳಪ��ಾವ�ೂ�ಳ�ಾ�ದ�ಮ�ಾ�ೕವ ಅವರವ���ತ�ದ �ೕ�ಅನಂತಮೂ��, ��ೕಕೃಷ�ಆಲನಹ�� ಇವರಪ��ಾವವ� �ೕ���ಂದು

Page 33: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು. ಇವರು೧೯೯೦ರ�� �ಧನ�ಾದರು.ಕೃ�ಗಳ�:ವಚನ �ಾಸ� ರಹಸ�,�ಾಗ�ೕಕ, ಅಂತ�ಾತ���,��ಾ�ತ���,��ಯಮ�ಯ��,ಉಪ�ಷ� ಪ��ಾಶ,ಉಪ�ಷ�, ಕ�ಾವ�,�ೕ�ಯ ಗುಟು�ಕಮ��ೕಗ, ಹ�ಭಕ�ಸು�, ಮ�ಾತ�ಕಮ�ೂೕರಂಗ ಇ�ಾ��.ಇಂ��ೕ�ನ��: ಸ�ಾ�ಗ�ಹ,��ಂಪ�� ಆ� �ಾಂ�ೕ�,ಉಪ�ಷ�� ಇ� �ೂ�ೕ�ಅಂ� ಡಯ�ಾ�,ಭಗ�ಾ� ಬುದ� ಇ�ಾ��ಸಂ�ಾ�ತ: ��ಾ� �� �ಎಜ�, ಕ�ಾ�ಟಕ ಥೂ� �ಏಜ�

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಇವರ �ಾ�ತ� �ೕ�ಯನು���� ಕನ�ಡ�ಾಡು೧೯೩೮ರ�� ಬ�ಾ��ಯ��ಜರು�ದ ೨೩�ಯ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ಯನು�ಇವ�� ವ��ತುತ.೧೯೯೦ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯವ� ಇವ���ೌರವ �ಾ�ೂ��ೕ� ಪದ��ೕ��.

ಎ�ಾಂ� ಇಂ�ಯ��ೕಮ� ಇ� ��ೕ� ��ಟ�,�ೖತರ �ಾಡುಗಳ�,ಹೂ�ೂಂಚಲು, �ಾಸಳ,�ೕನ�ಂತ �ೕವ ಬಡವ, ನನ��ೕಹದ ಬೂ�, �ಂಪ� �ಾ�ಾಳ,ಆತ���ಾ�ಸ, �ರು�ಾ�, ಮಕ�ಳಪದ�, ಮಕ�ಳ �ೕ�ಗಳ�ಇ�ಾ��. �ಾ ಕಂಡ ಪಡುವಣಇವರ ಪ��ಾಸ ಕಥನ. ಐದು�ಾ�ರಕೂ� �ಚು�ಚುಟುಕಗಳನು� ರ��ದ ಇವರು’ಚುಟುಕುಗಳ ಬ�ಹ�’ ಎಂ�ೕ�ಾ�� �ೂಂ��ಾ��. ಇವರಚುಟುಕುಗಳ ಸಂಕಲನವನು�’�ನಕರನ �ೌಪ�’ ಎಂಬ�ಸ�ನ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷತು� ಪ�ಕ���.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೫ ರ�� ಇವ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯವ� �ೌರವ�ಾ�ೂ�ೕ�ೕ� ಪದ� �ೕ��.೧೯೭೬ರ�� �ೂೕಕಣ�ದಪತ��ಾ� ಮಠದ��ಾ���ಾಜ ಪ�ರ�ಾ�ರ �ಾಗೂಜನ�ಭೂ� ಟ���ನಪ���ೂೕದ�ಮ ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೮೦ ರಲ� ಇವರ ’�ನಕರನ�ೌಪ� ಕೃ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ���ೕ��.

�ೕಳಬಹುದು.ಇವರು ��ಾ����ನಗಳ���ೕ ’ನರ’ ಎಂಬಪ��ಭಟ�ಾ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ,ಪ��ಾಶಕ�ಾ�ದ�ರು.ಮ�ಾ�ೕವ ಅವರು೧೯೭೫ರ�� �ೂೕಕ�ಾಯಕಜಯಪ��ಾ��ಾ�ಾಯರಣರು�ೖಸೂ�� ಬಂ��ಾ�ಗ�ಾವ�ಜ�ಕ ಸ��ಂದರಅಧ��� ವ��� �ೌರವ���ಾತ��ಾ�ದ�ರು.೧೯೭೯ರ�� ದ�ತಸಂಘಷ� ಸ��ಯಪ��ಾನಸಂಘಟಕ�ಾ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ���ದರು.ಇವರು ಸ��ಯ ಪ��ಾನಸಂಘಟಕ�ಾ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ���ದರು.ಇವರು ಹಂ��ಶ���ಾ�ಲಯದಸಂದಶ�ಕ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ����ಾ��.೧೯೮೯ ರ�� ಅ���ಾದಅ�ೕವ�ಶ���ಾ�ಲದಯ�� ನ�ದಇಂಟ��ಾ�ಷನ��ೖ�ಂ� ���ೕ�ಾ��ನ��ಕ�ಾ�ಟಕವನು�ಪ�����ದ�ರು.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೪ರ�� ಕಲ���ಯ�ಾರ�ೕಯ �ಾ�ಾಪ�ಷತು� ಒಡ�ಾಳ��ಪ�ಶ�� �ೕ� �ೌರ���.೧೯೯೧ರ�� ಕುಸಮ�ಾ�ಕೃ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ���ೂ���.೧೯೯೫ ರ�� ಇವ��ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ���ೂ���. �ಾ�ೂ�ೕತ�ವಪ�ಶ�� ಸಹ ಲ���.

Page 34: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ೕವ�ಡು

ನರ�ಂಹ�ಾ���ೕವ�ಡುನರ�ಂಹ�ಾ��ಯವರು೧೮೯೭ರ ��ಂಬ� ೨೭ರಂದು �ೖಸೂ�ನ��ಜ��ದರು. ತಂ� �ೕವ�ಡಕೃಷ��ಾ��ೕ, �ಾ�ಸುಬ�ಮ�, �ೖಸೂ�ನ��ಅಧ�ಯನವನು� ನ��ದರು.�ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು.ತದನಂತರ �ಂಗಳ���ಬಂದು ���ದರು.�ಲವ� �ಾಲಆಯ���ಾ��ಾ�ಯ����ಕ�ಾ� ದು�ದರು. ’ನಮ�ಪ�ಸ�ಕ’ ಎಂಬ ಪ���ಯನು��ಾ�ರಂ�� �ಲವ� �ಾಲನ��ದರು. ಇವ��ರಂಗಭೂ� �ಾಗೂ���ಾ �ೕತ�ಗಳ�� ಒ��ಯಅ�ರು� ಇತು�.�ಾಕ�ಂ�ೕಯ ಎಂಬಚಲನ�ತ�ದಲೂ� ಇವರುಅ�ನ��ದರು.�ಂಗಳ�ರು ಅ�ಚೂ�ಷ�ಾ�� ಸಂ��ಯರಂಗಭೂ� ಎಂಬ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ� �ಲವ� �ಾಲದು�ದರು. ಇವರು�ಾಂ�ನಗರ �ೖಸೂ�ಲಕನು��ಾ���ದರು. ಇವರು ೧೯೬೨ಅ�ೂ�ೕಬ� ೨೪ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.ಇವರ �ೕಖನಗಳನು�ಮ��ೕಪ�ರಂ �.�ಂಕ�ೕ�ಅವರ ಸಂ�ಾದಕತ�ದ���ೕವ�ಡು �ೕಖನ ಸಂಪ�ಟ’ಎಂಬ ಪ�ಸ�ಕ �ೂರಬಂ��.�ೕವ�ಡ ಅವರು ಸಂಸ��ತಮತು� ಕನ�ಡ �ಾ�ಗಳ��ಘನ ��ಾ�ಂಸರು. ಇವರಪ�ಜ�ಜರು �ೖಸೂರುಅರಮ�ಯ�� �ಾಜ

�ಾ.ಯ. �ಾರ�ಾಡಕರ�ಾ.ಯ. �ಾರ�ಾಡಕರು ೧೯೧೯ಜು��� ೧೫ ರಂದು ಜ��ದರು.ಇವರು ��ಾ��ಾ�ಸವನು��ಾಂ�� �ಾಗಲ�ೂೕ�, ಮುಂ�ೖ�ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಮು��ದರು. ೧೯೪೨ರ��ಮುಂ�ೖ ���ಟ��ೕ�ನ��ಸ�ಾ�� �ೕ�� �ೕ�ದರು.ತದನಂತರ �ಾರ�ಾಡದ�.ಎ�. ಎ�. �ಾ�ೕ�ನ��ಕನ�ಡ, ಇಂ��ೕ��ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು. ಅನಂತರ�ಾ�ೕ�ನ �ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾ�ಸು�ೕಘ��ಾದ �ೕ� ಸ����ವೃತ��ಾದರು.ಕನ�ಡ ಇಂ����ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ� ಇವ��ಶಬ�ಮ�ದಪ�ಣ��ಯ�ಾ�ತು�.�ಾರ�ಾಡಕರರು ಅದು�ತ�ಾ��ಗಳ�. ಪ�ಬಂಧ ರಚ�ಇವರ ��ಯಬರವ���ಾ�ತು�.�ೂಸಗನ�ಡ ಅರು�ೂೕದಯ�ಾಲದ�� �ಾ�ತ�ಚಟುವ��ಗಳನು� �ಪ�ಲ�ಾದಅಕರ �ಾಮ��ಯ ಮೂಲಕ��ೕ��ಾ��. ��ಣ ತ��ಾ�,ದ� ಆಡ�ತ�ಾರ�ಾ�,ಕ�ಾ�ಟಕ �ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಧ ಮಂಡ�ಗಳ �ಂ��ೕ���� ಸದಸ��ಾ� ಇವರು�ೕ� ಸ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�ಕನ�ಡ �ಾ�ಾ�ಾಸ�,�ೂಸಗನ�ಡ �ಾ�ತ�ದಉದಯ�ಾಲ, ಕನ�ಡದ���ಾನೂನು �ಾ�ತ�, ನಮ��ೕಶದ �ೕಜ�ಗಳ�, ಪ���ಾವ�ವ�ಾಯ, ಕನ�ಡದ�� ವೃತ�ಪ���ಗಳ�, ನಂ� ಮಠ �ನಪ�,�ೂದ� ��ೕ ��ಾಸ�ಾಯರು,�ಾವ�ನಂದ ಪ��ೕಕರ,�ಾಗ�ೂೕತ�ರ ಕ�ಗಳ�, ತೂ�ದ�ಂತನಗಳ�.ಸಂ�ಾ�ತ ಕೃ�ಗಳ�: ಕನ�ಡದ���ಾಂ� �ಾ�ತ�, �ೕಷ�ಪವ�ಸಂಗ�ಹ,

�ೂಡ�ರಂ�ೕ�ೌಡ�ೂಡ� ರಂ�ೕ�ೌಡರುತುಮಕೂರು ���ಯಮಧು�� �ಾಲೂ��ನಕುರುಬರಹ��ಯ ೧೯೪೬ರ�ಬ�ವ� ೭ ರಂದುಜ��ದರು ತಂ� �.ರಂ�ೕ�ೌಡ, �ಾ�ಅಕ�ಮ�, ಇವರ��ಾ��ಾ�ಸ ಕುರುಬರಹ��,ಬಡವನಹ��, ಮಧು��,ತುಮಕೂರು �ಾಗೂ�ಂಗಳ�ರುಗಳ��ಜರು�ತು. ೧೯೭೦ರ���ಂಗಳ�ರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ�.ಎ. ಆನರ�್ ಪದ��ಾಗೂ ೧೯೭೨ರ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಪ���ಾ��. ಕನ�ಡನ��ೕದಯ �ಾವ� ಒಂದುಪ�ನ� �ೌಲ��ಾಪನಎಂಬ ಸಂ�ೂೕಧನ ಪ�ಬಂಧಮಂ�� �ಂಗಳ�ರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಮದ�ಾಕ��ೕ� ಪದ�ಪ���ಾ��.೧೯೭೨ರ ಜೂ� ೧೮ರಂದು �ಂಗಳ��ನಎ�.ಎ�.ಎ�. ಕ�ಾ,�ಾ�ಜ� �ಾಗೂ ��ಾನ�ಾ�ೕ�ನ�� ಕನ�ಡಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ವೃ�� �ೕವನಆರಂ��ದರು. ೧೯೮೦ರ��ಕನ�ಡ ಪ��ಾಚಕ�ಾ�,೧೯೮೫ರ�� ಕನ�ಡ��ಾಗದ ಮುಖ�ಸ��ಾ�,೧೯೯೦�ಂದ ಕನ�ಡ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ಾಯ��ವ����ವೃತ��ಾ��ಾ��. ಸದ��ೕ�ಾ��ಪ�ರಂ �ಾ�ೕ�ನ��ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರಅಧ�ಯನ �ೕಂದ�ದ��ೕ�ಶಕ�ಾ��ಾ��.��ಾ��� ��ಯ���ೕಕ�, ಕ��, �ಮ��ಗಳನು�ಬ�ಯು�ಾ� ಬಂದ�ೂಡ�ರಂ�ೕ�ೌಡರುಇದುವ�� ೬೦ಕೂ� �ಚು�ಕೃ�ಗಳನು� ರ�� �ಾ�ತ�

Page 35: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಪ��ೂೕ�ತ�ಾ�ದ�ರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಮ�ಾ�ಾ�ಹ�ಣ,ಮ�ಾ���ಯ,ಮ�ಾದಶ�ನ,�ಾ�ಾಯಣದಮ�ಾ�ಾತ�ಗಳ�,ಎರಡ�ಯ ಜನ� �ದ�ವರು�ಾರು, ಕಳ�ರ ಕೂಟ,ಮಯೂರ, ಕ�ಾ�ಟಕಸಂಸ���ಯ ದಶ�ನ,ಅಂತರಂಗ,�ೕ�ಾಂ�ಾದಪ�ಣ,��ತ���, ಕಂದನ ಕ�ಗಳ�,ಕನ��ಯ ಕ�, ಬಂ�ಯಮಗ, �ೕಮ�ೕನ �ಕು�,ಕ�ಾಸ��ಾ�ಗರ, �ೂಸಗನ�ಡಪಂಚತಂತ�, �ಾಲ�ಾ�ಾಯಣ,�ಾಲ�ಾಗವತ, ಬು��ಯಕ�ಗಳ� ಮುಂ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೨ರ�� ’ಮ�ಾ���ಯ’ಕೃ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಲ���.

ಪ��ಾಸ ಕಥನ: �ಾನು ಕಂಡಅ�ೕ��ಾಕ�ಾಸಂಕಲನ : ��ಯ �ಂ�ಅನು�ಾ�ತ ಕೃ�ಗಳ� : �.ಎಂ.��ೕಕಂಠಯ�, ಎ�.�.ನಂ�ೕಮಠ,�ಂಕಟರಂ�ೂೕಕ���ದ�ಾದವರ �ೕವನ�ಾದ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�’ಪ�ಬಂಧ ಪ�ಪಂಚ’ ಎಂಬಅ�ನಂದ ಗ�ಂಥವನು�ಅ��ಸ�ಾ��.ತೂ�ದ �ಂತನಗಳ�, �ಾನುಕಂಡ ಅ���, ಕೃ�� �ಾಜ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ���ೂ���.೧೯೯೧ ಏ��� ೧೨ ರಂದು�ಾರ�ಾಡದ�� �ಧನ�ಾದರು.

�ೕತ�ದ�� ತಮ� �ಸರನು��ರ�ಾ���ಾ���ಾ��.��ಣ, �ಾ�ತ�, ಚಲನ�ತ�,ಸುಗಮ ಸಂ�ೕತ, �ೕ�ಹಲ�ಾರು �ೕತ�ಗಳ��ಏಕ�ಾಲದ���ೂಡ���ೂಂಡಸೃಜನ�ೕಲ. ಕ��ೂಡ�ರಂ�ೕ�ೌಡರುಇದುವ�� ೫೦೦ ಕೂ��ಚು� ಕನ�ಡಚಲನ�ತ��ೕ�ಗಳನು�ಬ�ದು ���ಾರಂಗದಲೂ�ಮ��ಾ�ಾ��ಾ��.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೨ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ��೧೯೯೦ರ�� ರ�ಾ�ಕರವ��-ಮುದ�ಣ �ಾವ� ಪ�ಶ��,೧೯೯೯ರ�� ಆಯ�ಭಟಪ�ಶ��, �ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೨೦೦೦�ೕ �ಾ�ನ�ಂ�ೕ�ೌಡ ಪ�ಶ��೨೦೦೨ ರ�� ವಧ��ಾನಮ�ಾ�ೕ� ಪ�ಶ��ಮುಂ�ಾದವ�.

ಮುಂ�ನಪ�ಟ����

Page 36: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

                    ಕನ�ಡ ಕ�ಗಳ�ಾ��                                                                                                                                                                                   ಮುಂ�ನಪ�ಟ����

�ಾ.�.ಮರುಳಯ��ಾ.�. ಮರುಳಯ�ನವರು೧೯೩೧ರ ಜನವ� ೨೮ರಂದುತುಮಕೂರು ���ಯ�ಕ��ಾಯಕನಹ�� �ಾಲೂ��ನ�ಾಸಲು �ಾ�ಮದ�� ಜ��ದರು.�ಾಸಲು �ವರುದ�ಯ�ಮರುಳಯ� ಇವರ ಪ�ಣ��ಸರು. �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ �.ಎ.ಪದ� �ಾಗೂ ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಗಳನು� ಪ�ದು�ೂಂಡರು.ಆ�.�. ��ೕಮಠರವರ�ಾಗ�ದಶ�ನದ�� �ಳ�ಯಅರಸರು ಮತು� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಕು�ತು ಮಂ��ದ � �ೌಢಪ�ಬಂಧ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ೧೯೭೧ರ�� �.ಎ�.�. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ತದನಂತರ�ಾಜ�ದ ��ಧ �ಾ�ೕಜುಗಳ��ಅ�ಾ�ಪಕ ವೃ��ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ತದನಂತರ�ಾಜ�ದ ��ಧ �ಾ�ೕಜುಗಳ��ಅ�ಾ�ಪಕ ವೃ�� ನ��ದರು.  ಪ�ಸು�ತ �ಂಗಳ��ನ�� ���ಹಲ�ಾರು �ಾರ�ೕಯ ಆಡ�ತ�ೕ�, (ಐ.ಎ.ಎ�), ಕ�ಾ�ಟಕಆಡ�ತ �ೕ� (�.ಎ.ಎ�)��ಾ���ಗ�� �ೂೕಧ��ಾಡು���ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ��ಾಸ�ೕ�, ಕನ�ಡ �ಾ�ಾ�ೂೕಕಮತು� ಪ�ರಕ �ಾ�ತ�,ಅ��ೕತನ, ಅಕ�ನ ವಚನಗಳ�,ಅವ�ಪ� ನು��ೂೕಶ,�ಾರ�ೕಯ �ಾನ�ೕಠ ಪ�ಶ��ಪ�ರಸ� �ತರು, ಕನಕ�ಾಂಕಲ��,ಕನ�ಡ �ಾ�ಾಪ��ೕಶ,ಪ�ಕಲ��ಗಳ�, �ಾ.�. ಮ ಗದ�

�ಾ.�ಾ.�ಾಯಕ

�ಾ.�ಾ.�ಾಯಕರು ೧೯೩೧ನ�ಂಬ� ೧೨ ರಂದು�ವ�ಗ� ���ಯ�ೕಥ�ಹ�� �ಾಲೂ��ನ�ಾ�ೂೕಗ�� �ಾ�ಮದ��ಜ��ದರು. ಇವರ ಪ�ಣ��ಸರು �ಾ�ೂೕಗ���ಾನಪ� �ಾಯಕ. ತಂ���ೕ��ಾಸ �ಾಯಕ, �ಾ�ರು���ಯಮ� ಇವರು�ಾ�ಥ�ಕ ��ಾ��ಾ�ಸವನು�ಆಗುಂ�ಯ ಹ��ರದ�ಾಲೂ�ನ�� �ಾಧ��ಕ��ಾ��ಾ�ಸವನು��ೕಗರವ��,�ೕಥ�ಹ��ಯ�� � �ೌಢ��ಣ �ಾಗೂ �.ಎ.ಪದ�ಯನು� �ೖಸೂರುಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನಲೂ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಕಲ��ಾ��ಶ���ಾ��ಲಯ�ಂದ�ಾ�ಾ�ಾಸ�ದ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಯನು�ಪ�ದು�ೂಂಡರು.೧೯೬೨ರ�� ಫ�� �����ಾ����ೕತನ ಪ�ದುಅ�ೕ�ಕದ ಇಂ��ಾ�ಾ�ಶ���ಾ�ಲಯದ�� ಕನ�ಡ�ಾ���ಕ ಮತು� ಆಡು�ಾ�ಎಂಬ � �ೌಢ ಪ�ಬಂಧಮಂ�� �ಾಕ��ೕ�ಪ�ದು�ೂಂಡ ಇವರುಪ���ಾವಂತ �ೕಖಕರು.ಕನ�ಡ ಅಂಕಣ ಬರಹ��ಘ�, �ೌರವ, �ೕ��,�ಾ���ಕ �ೌಲ�ತಂದು�ೂಟ� ಪ��ದ� �ಾ��.ಕನ�ಡದ �ಲಸವನು�ಕಟು�ವ�� ಬದುಕು ಸ��ದ�ೕಮಂತ �ೂೕ�ಾಟ�ಾರ.೧೯೫೫ರ�� ��ಾ��ಾ�ಸ

ಎ�.ಎ�.�ಾ�ೕ�ೌಡ

ಎ�.ಎ�.�ಾ�ೕ�ೌಡಅವರು ೧೯೧೫ರ �ಬ�ವ�೧೧ರಂದು ಮಂಡ� ���ಯ�ಾಗಮಂಡಲ �ಾಲೂ��ನ�ರಗನಹ�� �ಾ�ಮದ��ಜ��ದರು. ತಂ��ಂ�ೕ�ೌಡ, �ಾ�ಹುಚ�ಮ��ೕ�, �ರಗನಹ��,�ಾಗ�ಹ��,ಚನ��ಾಯಪಟ�ಣ,�ಂಗಳ�ರು, �ೖಸೂರು,ಪ��ಾ ಮುಂ�ಾದ ಕ�ಗಳ����ಣ ಪ�ದು�ೂಂಡರು.ಇವರು ��ಾನ ಮತು��ಾನೂನು ಪದ�ಗಳನು�ಪ�ದ ನಂತರ ೧೯೩೯ರ��ನರ�ಂಹರಜಪ�ರ �ೂೕ��� ಮು���ಾ� ಸ�ಾ���ೕ�� �ೕ�ದರು. ತದನಂತರಎಂ.�.ಎ�. ಪ�ೕ�ಯ��ಉ��ೕಣ��ಾ� ��ನೂ�ಇ�ಾ�ಯ���ೕಮಕ�ೂಂಡರು.ತಹ�ೕ�ಾ�� ಆ�, ಅ���ಂ�ಕ�ಷನ� ಆ� �ಾರತಸ�ಾ�ರದ�� ಅ�ೕಕಹು��ಗಳನು� �ವ����ಾ��.೧೯೬೧ರ�� ಐ.ಎ.ಎ�. ��ೕ�ಪ�ದು ೧೯೬೯ರವ���ವ�ಗ�, �ಕ�ಮಗಳ�ರು,ದ�ಣ ಕನ�ಡ ���ಗಳ����ಾ���ಾ�ಗ�ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು. ಅನಂತರಮುಂ� �ಾಜ�ದ �ೕಬ�ಕ�ಷನ�, ಸ��ಇ�ಾ�ಯ ಮು�ಾ���ಾ�,ಮುಂ�ೖ ಇ�ಾ�ಯಕ�ಷನ� ಆ�, �ೕ�ಸ���ದರು. ಕ�ಾ�ಟಕಸ�ಾ�ರದ ��ಾನ ಪ�ಷ��ನಸದಸ��ಾ�ಯೂ, ಒ��

Page 37: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಾ�ತ�, �ಾ.�.ಮ ಸಂ�ೂೕಧ�,�ಾ.�.ಮ �ಮ��, �ಾ.�.ಮಸಮ�� �ಾವ�, �ೌರತಮ ಬುದ�,�ದ��ಾಮಯ� �ೕವರ ಚನಗಳ�ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�:೧೯೬೨ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕಸ�ಾ�ರದ ಪ�ಶ��೧೯೬೩ರ�� �ೕವ�ಾಜಬಹದೂ�� ಬಹು�ಾನ೧೯೭೧ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ�.ಎ�.�. ಪದ�;೧೯೯೯ ರ�� �ಾ�ೂ�ೕತ�ವಪ�ಶ��, ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� �ೌರವ ಪ�ಶ��ಮುಂ�ಾದವ�.

ಪ��ೖ�ದ ನಂತರತುಮಕೂ�ನ�� ಪ�ಥಮದ�� �ಾ�ೕ�ನ�� ಕನ�ಡಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಆರಂ��ದರು. ೧೯೫೯ರ���ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� �ಾ�ಾ��ಾನದ �ೕಡ� ಆದರು.೧೯೬೧ರ�� �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರಕನ�ಡ ��ಾಗ�� ಬಂದಇವರು �ಾಲಕ��ೕಣಪ��ಾಚಕ�ಾ� ೧೯೬೮ರ��ಕನ�ಡ �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು.೧೯೬೯ರ�� �.�ೕ.�ೌ.ಅವರ ನಂತರ ಕನ�ಡಅಧ�ಯನ ಸಂ��ಯ��ೕ�ಶಕ�ಾದರು.೧೯೮೪ರ�� ಗುಲ��ಾ��ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಕುಲಪ�ಗ�ಾ� ಎರಡುವಷ�ಗಳ �ಾಲ �ೕ� �ಾ��ಾ�ೂ�ಲ �ಾರಣಗ�ಂ�ಾ��ಾ�ೕ�ಾ� �ೕ��ೖಸೂರು �.�.ಯ ಕನ�ಡಅಧ�ಯನ ಸಂ����ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ಮರ�ದರು. ೧೯೯೧ರ��ವೃ���ಂದ �ವೃತ��ಾದರು.�ಾ.�ಾ.�ಾಯಕರುಹ��ೖದು ವಷ�ಗಳಷು��ಾಲ ಕನ�ಡ ಅಧ�ಯನಸಂ��ಯ ��ೕ�ಶಕ�ಾ��ೕ.�.�ೌ. ಆರಂ��ದಕನ�ಡ �ಶ��ೂೕಶ,ಎ��ಾ���ಾ ಆ�ಕ�ಾ�ಟಕ, ಹ��ಾಸ�ಾ�ತ� ಸಂ�ಾದ�,�ಾನಪದ ಗ�ಂಥಗಳಪ�ಕಟ�ಯ�ೕಜ�ಗಳನು�ಮುನ���ದರು. ರಚ�ಾತ�ಕ�ಾಗೂ ಮಹತ�ಪ�ಣ��ಲಸಗ�ಂದ ಕನ�ಡ ಕಟು�ವ�ಾಯ�ವನು��ರಂತರ�ಾ��ದರು.�ಾ.�ಾ. �ಾಯಕರು೨೦೦೦ದ ನ�ಂಬ�೧೦ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�.�ಾ���ೕಟಗಳ�, ಸೂಲಂ�,

ಮಂಡ� �ೂೕಕಸ�ಾ �ಾ�ನ��ಸ����ದ�ರು. ಉ�ೂ�ೕಗಆಡ�ತ �ೕತ�ದ��ದ�ರೂಕೂ�ಾ ಇವರ ಮನಸು�ಒ�ದದು� �ಾ�ತ� ಮತು��ಾನಪದಗಳ ಕ��, ಕ�,ಕವನ, �ಾದಂಬ�, ಪ��ಾಸ�ಾ�ತ�, �ೕವನ ಚ���,�ಾನಪದ �ಾ�ತ�, ಆತ�ಚ����ೕ� ಬಹುಮುಖ�ಾ�ತ�ವನು�ಪ�ಚ��ದವರ��ಪ�ಮುಖರು. ಇವರು �ಾನಪದ�ಾಯಕರ ಧ ��ಮುದ�ಣಕ�ಾ�ಟಕ �ಾನಪದಪರಂಪ�ಯನು� �ಂ�ಸುವ���ೕ ���ೕಕರಣ,�ಾನಪದ ಜಗತು� �ಾನಪದಪ���ಯ ಸಂ�ಾದಕರು,�ಾನಪದ �ೂೕಕ(�ಾಮನಗರದ ಬ�) ವಸು�ಸಂಗ��ಾಲಯ �ಾ�ಪ�ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾನಪದ ಮತು�ಯ��ಾನ ಅ�ಾ��ಅಧ��ರು ಆ�ದ�ರು. ಇವರು೨೦೦೫ ���ಂಬ� ೨೫ರಂದು�ಧನವ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ಾದಂಬ�ಗಳ�: �ೂಡ�ಮ�,�ೂ���ಂದ �ೂ���,ಭೂ�� ಬಂದ ಭಗವಂತ,ಕ�ಾ ಸಂಕಲನಗಳ�: ಕಂಡು�ೕ�ದ ಕ�ಗಳ�, �ೖ�ಗಳಕ�ಗಳ�.�ಟ��ಂದ ಬಟ���, ಪ��ಾ�ಕಂಡ ಇಂ��ಾ (೮ಸಂಪ�ಟಗಳ�) �ಾಕಂಡಪ�ಪಂಚ, �ಾಗ��,�ಾ� ���ೕ�ೂಪ��ಾಸಕಥನ.ಅನು�ಾದ: ��� ವ��,��ಯ� ಎಲ�ನ�ನ ��ಜನಪ�ಪಂಚ.ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�: �ೂೕ�ಾ��ಕ�ಮ�ನ ಪದಗಳ�,ಪದಗಳ�, ಪದವ� ನಮ�ಎ�ಯ��, ಕ�ಾ�ಟಕಜನಪದ ಕ�ಗಳ�, ಕನ�ಡ�ಾನಪದ �ೂೕಶ ಇ�ಾ��.

Page 38: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸಂಗ�, ನಮ� ಮ�ಯ�ೕಪ, ಸಂಪ��-೨,ಸಂಪ��-೩ ಸಂಭ�ಮ,�ೂಡರು, �ಂಚನ, ಸಂಪಣಸಂಬಲ, ಕನ�ಡ ಮನಸು�,�ಲವ� ಪ�ಸಂಗಗಳ�,�ಂಕಣ�ಯ�, ಇಂ���ನ���ಟರ� ಅಂ��ೂ���ಯ�ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೂ�ೕತ�ವಪ�ಶ��, �ಾ��,ವಧ��ಾನದ ಪ�ಶ��,�ಾನಪದ ಮತು� ಯ��ಾನಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��, �ೖಸುರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಸುವಣ�ಮ�ೂೕತ�ವ ಪ�ಶ��,ಐ.�.ಎ�. ಎಜು�ೕಷನ�ಟ��� ಪ�ಶ��,೧೯೮೯ರ�� ಇವರ’ಸಂಪ���’ �ೕಂದ� ಸ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಲ���.ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��, �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��, �ಾರ�ೕಯ�ಾನ�ೕಠ ಸ��, �.�.�ೂೕ�ಂ�ಾ ಮುಂ�ಾದಬಹು�ಾನಗಳ ಸ��ಗಳ��ಸದಸ��ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು.೬೦ ವಷ�ಗಳ� ತುಂ��ಾಗಅ��ಾ�ಗಳ� ’�ಾನ’ಎಂಬ ಅ�ನಂದ�ಾಗ�ಂಥವನು� ಸಮ���ದರು.ಇವರು ೧೯೮೫ರ���ೕದ�ನ�� ಜರು�ದ೫೭�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ವ��ದ�ರು.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೪ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೭೮ ರ�� ಕನ�ಡ�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೯೦ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾನಪದ ಮತು� ಯ��ಾನಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೯೨ರ�� �ಾಟಕ ಅ�ಾ����ೂೕ��೨೦೦೩ ರ�� ಪಂಪ ಪ�ಶ��೨೦೦೫ ��ಾನಪ�ಷ��ನಸದಸ��ಾ� �ೕಮಕಹಂ� ಕನ�ಡ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ�ಾ�ೂೕಜ �ೌರವ೧೯೯೫ರ�� ಮು�ೂೕಳದ��ಜರು�ದ ೬೪�ೕ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಾ�ದ�ರು.ಇವರ �ೌರ�ಾಥ��ಾ�’�ಾಗವ��’ ಎಂಬ ಸಂ�ಾವ�ಾಗ�ಂಥವನು� ಅ��ಾ�ಗಳ�ಅ����ಾ��.

�.ಎ�.ನರ�ಂಹ�ಾ���.ಎ�.

�ರಂಜನ�ರಂಜನ೧೯೨೪ಜೂ� ೧೫ರಂದು ದ�ಣ

ಕನ�ಡ ���ಯ ಪ�ತೂ�ರು�ಾಲೂ��ನ ಕುಳಕುಂದ

�.ಎ�.

ನರ�ಂಹ�ಾ��.ಎ�. ನರ�ಂಹ�ಾ�

Page 39: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ನರ�ಂಹ�ಾ��ಯವರುಮಂಡ� ���ಯ ���ೕ�ಯ��೧೯೧೫ರ ಜನವ� ೨೫ರಂದುಜ��ದರು. ತಂ� ಸುಬ��ಾಯ.�ಾ� �ಾಗಮ�,ನರ�ಂಹ�ಾ��ಯವರ��ಾ��ಾ�ಸ �ೖಸೂ�ನಮ�ಾ�ಾಜ � �ೌಢ�ಾ�,ಇಂಟ��ೕ��ೕ� �ಾ�ೕ�ಮತು� �ಂಗಳ��ನ �ಂಟ���ಾ�ೕಜುಗಳ�� ಆ�ತು. ಇವರ�ಾ�ೕಜು ಅ�ಾ�ಸ ಆ��ಕಸಂಕಷ��ಂ�ಾ��ಟ�ಾ�ತು. ಪದ��ಾ�ಸಂಗ ಅಪ�ಣ��ೂಂ�ತು.ತಮ� ಓ�ನ �ಷಯಕನ�ಡವಲ��ದ�ರೂ ಕನ�ಡತರಗ�ಗ�� �ಾಜ�ಾ�ಆ�ಸು��ದ�ರು. ಗ�ತ,�ೌತ��ಾನ, ಇಂ��ಯ�ಂ�ಇವರ ಪಠ� �ಷಯಗ�ಾ�ದ�ವ�.೧೯�ೕ ವಯ��� ��ಾ��ಾ�ಸ�ಂತು�ೂೕ�ತು. ತಮ� ೨೨�ೕವಯ��� �ಲಸ�� �ೕ�ದರು.�ವ�ಗ�ದ �ಂಕಮ�ಎಂಬುವವ�ೂಡ���ಾಹ�ಾದರು. ಇವರ��ೕಮಮಯ �ೕವನ �ೕ�ರಚ�� ಪ��� �ೕ�ತು.ನ��ೕದಯ �ಾವ��ಾಗ�ವನು���ದು ಮುಂದುವ�ದ ಇವ���.ಎಂ.��ೕಕಂಠಯ�ನವರಇಂ��� �ೕ�ಗಳ��ಾ��ೕಪ�ಾ�ತು. ಇವರ�ದಲ ಕವಲ ಸಂಕಲನ’�ೖಸೂರು ಮ���’ ೧೯೪೨ರ��ಎ.ಆ�. ಕೃಷ��ಾಸ�, �.ಎ�.�ಂಕಣ�ಯ�,�ೕ.ನಂ.��ೕಕಂಠಯ�ನವರ�ಾಗ�ದಶ�ನದ�� �ಳ��ಬಂ�ತು. ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ದ�ಾಲ�ಂದ ನವ��ಾವ� ಸೃ��ಯ�ಾಲದವ�ಗೂ ತಮ� �ಾವ�ಸೃ��ಯನು� ನ�ಸು�ಾ�ಬಂದವರು.ನರ�ಂಹ�ಾ��ಯವರುನಂಜನಗೂಡು, �ೖಸೂರು,�ಂಗಳ�ರುಗಳ�� �ೕ� �ೕ�ಇ�ಾ�ಗಳ�� �ೕ� ಸ���ತಮ� ಸ�ಾ�� ಉ�ೂ�ೕಗ�ಂದ೧೯೭೦ ಜನವ� ೨೬ರಂದು

�ಾ�ಮದ�� ಜ��ದರು.ಕುಳಕುಂದ �ವ�ಾಯ ಇವರಮೂಲ �ಸರು. �ಾ��ನ�ವಮ�. �ಾಪ��ನ���ಾ�ಥ�ಕ ��ಾ��ಾ�ಸವನು�ಸುಳ�ದ�� �ಾಧ��ಕ�ಾ�ಾ ��ಾ��ಾ�ಸವನು�ಪ��ೖ�ದರು. ಅನಂತರ�ೕ�ೕಶ�ರದ �ಾ�ಾ��ೖಸೂ��ನ����ಾ��ಾ�ಸವನು� �ಾ�ಎ�.ಎ�.ಎ�.�.ಪ�ೕ�ಯ���ೕಗ���ಾದರು. ಆದ�ಪರ�ೕಯರ ಹಂಗು�ೕಡ�ಂದು ಉ��ೕಣ��ಾಪತ�ವನು� �ಂ�ರು��ದರು.ಇದು ಇವರ��ನ�ೕ�ಾ��ಾನವನು��ಂ�ಸುತ��. ಅನಂತರಉ�ೂ�ೕಗ�ಾ��ಮಂಗಳ��ನ ಕ� ಪ��ಾಣ���ದರು. ಅ��ನ�ಾಷ�ಬಂದುಪ���ಾಲಯದ�� �ಲಸ�ವ��ಸುತ��ೕ ಹುಬ���ಯಸಂಯುಕ� ಕ�ಾ�ಟಕಪ���ಯ�� �ಲಸ�ಾ�ದರು.ಪ���ಾರಂಗದ�� ���ನಅವ�ಾಶ�ಾ��ಮಂಗಳ���ಂದ�ಂಗಳ��� ಬಂದರು.ಪ��ಾಮತ ಪ���ಯ ಸಹಸಂ�ಾದಕ�ಾದರು.೧೯೪೭ರ�� ಆರಂಭ�ಾದಜನಶ�� ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾದರು.ಕನ�ಡ ಅಂಕಣ ಬರಹದ��ಇವರದು �ೂಡ� �ಸರು.೧೯೬೪ರಲ� ’ಇಂ��ಾನೂ�� ಅಂ� �ೕಚ�ಅಲಯ��’ ಸಂ����ಾ��ೕ�ಾರ�ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡ �ರಂಜನರು೧೯೬೭ರವ�ಗೂ ತುಂ�ಾದ���ಂದ �ೕ�ಸ���ದರು.’ಕ�ಾ�ಟಕ ಸಹ�ಾ�ೕಪ��ಾಶನ’ ಎಂಬ ಸಂ��ಯು��ಯ��ಾ�

ಅವರು ೧೯೦೬ ಅ�ೂ�ೕಬ�೨೭ ರಂದು ತುಮಕೂರು���ಯ�ಕ��ಾಯಕನಹ��ಯ ತಮ��ಾತ ಅಣ��ೌಅ�ಅಯ�ಂ�ಾಯ�ರ ಮ�ಯ��ಜ��ದರು. ಇವರ ತಂ��ಾಮಯ�ಂ�ಾ�. ಮ�ಯಸುಸಂಸ� �ತ �ಾ���ಕ�ಾ�ಾವರಣ ಇವರ ��ಾಸ��ಇಂಬು �ೕ�ತು. ಇವರಪ�ಣ� �ಸರು �ೂಡ���ಲ�� ನರ�ಂಹ�ಾ�. ತಂ�ಸ� ���ಾ�� ಕ�ೕ�ಯಗು�ಾಸ��ಾ�ದ��ಂದ �ಾಲ�ಾಲ��ವ�ಾ�ವ��ಾಗು��ದ��ಂದಇವರ ��ಾ��ಾ�ಸವ��ಾವಗಡ, ಮಧು��, ��ಾತುಮಕೂರುಗಳ�� ಮು��ಉನ�ತ �ಾ�ಸಂಗ�ಾ���ಂಗಳ��ನ �ಂಟ���ಾ�ೕಜು �ೕ�ದರು.�ೌತ�ಾಸ� ಮತು�ರ�ಾಯನ�ಾಸ��ಷಯಗಳನು� ಐ��ಕ�ಷಯಗಳ�ಾ��ಆಯು��ೂಂಡು ಕ�ಾ��ಾಗದ�� �ಾ�ಸಂಗ �ಾ��.ಎ. ಪ�ೕ�ಯನು�ಮು��ದರು. ಆ ಪ�ೕ�ಯ��ಕನ�ಡದ�� ���ನಅಂಕಗಳನು� ಗ��ದ��ಂದ�ನ�ದ ಪದಕ ಮತು�ಬಹು�ಾನಗಳನು�ಗ���ೂಂಡರು. ಅ�ೕ�ಾ�ನ�� �ೖಸೂರುಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ��ಆರಂಭ�ಾ�ದ� ಕನ�ಡ ಎಂ.ಎ.ತರಗ�ಗ�ಗ�� �ೕ� ಪ�ಥಮದ��ಯ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ�ೕಧರ�ಾದರು.೧೯೩೦ ರ�� �ೖಸೂ�ನ�ಾ�ಚ�ಸಂ�ೂೕಧ�ಾಲಯದ�� ಕನ�ಡಪಂ�ತ�ಾ� ಎರಡು ವಷ��ೕ� ಸ���ದರು. ೧೯೩೨ರ���ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�� ಕನ�ಡ ಪಂ�ತ�ಾ�ಬಂದರು. ೧೯೩೯ರ���ೖಸೂ�ನ ಯುವ�ಾಜ

Page 40: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ವೃತ��ಾದರು. ೨೦೦೩��ಂಬ� ೨೮ ರಂದು�ಂಗಳ��ನ�� �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳ�: �ೕಪದಮ��, ಐ�ಾವತ, ಉಂಗುರಇರುವಂ��, ��ಾಲ�,ಮ��ಂದ ಮ��, ��ದ�ಾ�ಲು, ನವಪಲ�ವ,ಮ���ಯ �ಾ�,ದುಂಡುಮ���, �ಲವ� �ೕ�ಕವನಗಳ�, �ಾಬ�� ಕ�ಯ�ಲವ� ��ೕಮ�ೕ�ಗಳ�,ನ�ಲದ�, ಸಂ� �ಾಡು.ಗದ� ಬರಹಗಳ�: �ಾದ�ಯಕಲು�, ಉಪವನ, ದಮಯಂ�ಅನು�ಾ�ತ ಕೃ�ಗಳ�:�ಾಂ�ೕ�ಯವರ ಹಲವ�ಉ��ಗಳ�, ಯೂ���ೕಸನ��ೕ�ಾ �ಾಟಕ,�ಾ� ���ೕನನ ಹಕ�ಬ��ನ�ನ �ಾಹಸಗಳ�,ಸುಬ�ಹ�ಣ� �ಾರ�,�ಾಯಶಂಖ ಮತು� ಇರತಕೃ�ಗಳ�, �ಾ�ಯ �� ಮತು��ಾಜನ ಮಂಗ ಇವ� ಇವರಅನು�ಾ�ತ ಕೃ�ಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೩ ರ�� �ೖಸೂರು ಮ���ಕೃ�ಯು ’�ೕವ�ಾಜಬಹದೂ��’ ಬಹು�ಾನವನು�ಪ���.೧೯೫೭ರ�� ’��ಾಲ�’�ೖಸೂರು �ಾಜ�ದ ಪ��ಾರ�ಾ�ಯ ಬಹು�ಾನವನು�ಪ���.೧೯೭೨ ರ�� ಇವರಅ��ಾ�ಗಳ� ’ಚಂದನ’ ಎಂಬಅ�ನಂದನ ಗ�ಂಥ��ಂದನು�ಸಮ����ಾ��.೧೯೭೭ರ�� ’��ದ �ಾ�ಲು’ಕವನ ಸಂಗ�ಹ ’�ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��’ ಪ�ಶ��ಯನು�ಪ���.೧೯೯೦ರ�� ಇವರು�ೖಸೂ�ನ�� ಜರು�ದ ೬೦�ೕಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಕ��ೂೕ��ಯ ಅಧ���ಾ�ದ�ರು೧೯೯೨ರ�� �ಂಗಲೂರು

�ಶ��ೂೕಶ��ಂದನು�ತ�ಾ�ಸುವ �ೕಜ��ೖ�ೂಂ�ಾಗ ಅದರಸಂಪ�ಣ�ಜ�ಾ�ಾ��ಯನು� �ೂರಲು�ರಂಜನ ಅವರುಮುಂ�ಾದರು. �ೕವಲ ಐದುವಷ��ೂಳ�ಾ� �ಾನಗಂ�ೂೕ��ಯ ಎಲ�ಸಂಪ�ಟಗಳ� �ದ�ಪ��ದು��ರಂಜನ �ಾಯ�ದ�����ದ ಕನ��.

ಕೃ�ಗಳ�.�ರಸ�ರ�, ಮೃತು�ಂಜಯ,ಅಪ�ಾಂಪರ,ಕ�ಾ�ಣ�ಾ��, ಬನಶಂಕ�,ರಂಗಮ�ನ ವ�ಾರ, ದೂರದನ�ತ�,ಅನು�ಾ�ತ ಕೃ�ಗಳ�:�ಾ�, ಸಮ�ಾ�ಾದ,ಜನ�ಯ ನಡು�, �ೕ�ಾ�ೕಶದ �ೕ� ಕ�ಗಳ�,�ಾನವನ �ಾಡು, ಸಂಗ��ಾಜ�ೕಯ ವ�ವ�� ಇವ�ಇವರ ಅನು�ಾ�ತ ಕೃ�ಗಳ�.�ಾಟಕಗಳ�: ಸಂಗಮ�ಾ�ನ,ಆ�ಾ�ನ, �ಾವ�ಮನುಷ�ರು,ಸಂ�ಾದ�: ನವಕ�ಾ�ಟಕಪ��ಾಶನ ’�ಶ�ಕ�ಾ�ೂೕಶ’�ಾ��ಯ ೨೫ಸಂಪ�ಟಗಳ�.ಕ�ಾ�ಟಕ ಸಹ�ಾ�ಪ��ಾಶನ �ೂರತಂದ ’�ಾನಗಂ�ೂೕ��ಯ’ ಏಳ�ಸಂಪ�ಟಗಳ�.ಇವರು ೨೫�ಾದಂಬ�ಗಳನು� ೯ಕ�ಾಸಂಗ�ಹಗಳನು� ೩�ಾಟಕಗಳನು� ೧�ೕವನಚ���ಯನು�, ೭ಅಂಕಣಗಳ ಸಂಕಲನವನು�೧೦ �ಾ�ಾಂತರ ಕೃ�ಗಳನು�ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೂೕಕ���ೕ��ಾ��.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ��ರಂಜನರು ಸ���ದ �ಾ�ನ�ಾ�ತ� �ೕ��ಾ� ಅ�ೕಕ

�ಾ�ೕ�� ಬಂದರು.೧೯೪೫ರ�� ಬ�� ಪ�ದು�ಂಗಳ��ನ �ಂಟ���ಾ�ೕ�� �ೂೕದರು. ಮೂರುವಷ�ಗಳ ಬ�ಕ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�� �ಂ�ರು�೧೬೫೪ರವ���ಾಯ��ವ���ದರು.೧೯೫೪ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ಕನ�ಡ �ಘಂ�ನಪ��ಾನ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ಅ��ಾರ ವ���ೂಂಡು�ಂಗಳ��� ಮರ�ದರು.ಇವರು �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ,ಉ�ಾ���ಾ�ಶ���ಾ�ಲಯ �ಾಗೂಮ��ತರ�ಶ���ಾ�ಲಯಗಳ��ಯೂತಮ� �ೕ� ಸ����ಾ��.೧೯೭೦ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ಸುವಣ�ಮ�ೂೕತ�ವ ಸಂದಭ�ದ��ಇವರ ಸಮು�ಖದ���ೕ�ಘಂ�ನ �ದಲ ಸಂಪ�ಟ�ಡುಗ��ಾ�ತು. ಇವರು೧೯೫೨-೬೨ರಅವ�ಯವ�ಗೂ ’ಪ�ಬುದ�ಕ�ಾ�ಟಕ’ ಪ���ಯ ಪ��ಾನಸಂ�ಾದಕ�ಾ� ಆ ಪ���ಯಏ��� ಶ���ದರು. ಇವರು೧೯೭೧ರ �ೕ ೮ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ಾ�ಾಣ�ವ, ಸಕಲ �ೖದ�,ಸಂ��ಾ, �ೕಷ�ಪವ�, ಪಂಪ�ಾ�ಾಯಣ ಸಂಗ�ಹ,ವ�ಾ��ಾಧ�, �ದ��ಾಮಚ��ಯ ಸಂಗ�ಹ, ಶಬ�ಮ�ದಪ�ಣ, �ೂೕ�ನ�ಾಡು,ಸುಕು�ಾರ ಚ���, �ದ��ಾಮ�ಾ�ತ��, ಶಬ���ಾರ, ಕನ�ಡಗ�ಂಥ ಸಂ�ಾದ�,�ೕ��ಗಳ�, �ೕಖನಗಳ�,ಪಂಪ�ಾರತ �ೕ��.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೫೯ರ�� �ೕದ�ನ��ಜರು�ದ ೪೧�ೕ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�

Page 41: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಶ���ಾ��ಲಯವ� �ೌರವ�.�� ಪದ� �ೕ��ೌರ���.೧೯೯೫ರ�� ’ದುಂಡುಮ���’ಕವನಸಂಕಲನ�� ’ಪಂಪ ಪ�ಶ��’ಲ���.೧೯೯೬ರ�� ’�ಾ�� �ಾ�ತ�ಪ�ಶ��’ ಲ���.೧೯೯೭ರ�� �ೕರಳದ ಕ�’ಕು�ಾರ� ಆ�ಾ� ಪ�ಶ��’ಲ���.ಇವರು �ಹ� ಆ�ಾಶ�ಾ� ಕ�ಸ��ೕಳನದ�� ಸವ� �ಾ�ಾಕ� ಸ��ೕಳನದ���ಾಗವ��ದ�ರು.

�ೌರವ ಪ�ಶ��ಗಳನು�ಪ�ದು�ೂಂ��ಾ��.೧೯೬೨ ರ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೭೪ರ�� �ೂೕ�ಯ��ಾ�ಂ� �ಹರೂ ಪ�ಶ��,�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��; ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನ �ೌರವಸದಸ�ತ�;೧೯೫೬ರ���ಾಯಚೂ�ನ�� ಜರು�ದ೩೮�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದ�ೕಖರ �ೂೕ��ಯ ಅಧ���;೧೯೭೬ರ���ಾವಣ��ಯ�� ಜರು�ದಪ�ಗ� ಪಂಥ ಸಂ�ಾ�ಪ�ಾಸ��ೕಳನದ ಅಧ���;ಅ��ಾ�ಗಳ� ಇವ��’�ರಂಜನ’ ಎಂಬಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಸಮ����ಾ��.

ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���;೧೯೬೦ರ�� ’�ಾ�ೂೕ�ಾಸಕ’ಎಂಬ ಅ�ನಂದ�ಾಗ�ಂ�ಾಪ��,೧೯೬೭ರ�� ’ಉಪನಯನ’ಎಂಬ ಇ�ೂ�ಂದು ಬೃಹ�ಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂ�ಾಪ��೧೯೬೭ರ�� �ೖಸೂರುಸ�ಾ�ರದ �ಾಜ� ಪ�ಶ���ೌರವ,೧೯೬೯ ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ ಇವರಅ�ಾರ �ಾ�ತ� �ೕ�ಯನು�ಮ��� �ೌರವ �.��ಪದ�ಯನು� �ೕ��ೌರ���.

ಎ�. �. ನಂ�ೕಮಠಎ�.�.ನಂ�ೕಮಠರು�ಳ�ಾ� ���ಯ �ೂೕ�ಾ��ಾಲೂ��ನ ನಂ� �ಾ�ಮದ��ಜ��ದರು. ಇವರ ಪ�ಣ��ಸರು �ವ�ಂಗಯ��ನ�ಬಸವಯ� ನಂ�ೕಮಠ.�ೂೕ�ಾ� ಮತು��ಳ�ಾ�ಗಳ�� ಆರಂಭದ��ಣವನು� ಮು��, ೧೯೨೪ರ���ಾರ�ಾಡದ ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೕ��ಂದ �.ಎ.ಪದ�ಯನೂ�, ೧೯೨೬ರ��ಮುಂಬ��ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಯನು� ಪ�ದು�ೂಂಡರು.�ೂ�ಾ�ಪ�ರದ �ಾಜ�ಾಮ�ಾ�ೕ���� ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�ಸ�ಲ��ಾಲ �ಲಸ �ಾ�ದರು.ಅನಂತರ ಉನ�ತ ��ಣ�ಾ��ಲಂಡ�� �ರ�ದರು. ಅ���ಾ���ರ �ಾಗ�ದಶ�ನದ���ೕರ�ೖವ ಧಮ� �ಾಗೂತತ��ಾನಗಳ �ೖ�� ಎಂಬ�ಷಯ ಕು�ತ � �ೌಢಪ�ಬಂಧವನು� ಮಂ��೧೯೩೦ರ�� �.ಎ�.�. ಪದ�

ಪ�.�.ನರ�ಂಹ�ಾ�ಪ��ೂೕ�ತ�ರು�ಾ�ಾಯಣಯ�ಂ�ಾ�ನರ�ಂ�ಾ�ಾ�ರವರು೧೯೦೫ �ಾ�� ೧೭ರಂದುಮಂಡ� ���ಯ�ೕಲು�ೂೕ�ಯ��ಜ��ದರು. ಇವರು’ಪ�.�.ನ’ �ಾವ��ಾಮ�ಂದಪ��ದ��ಾ��ಾ��. ತಂ��ರು�ಾ�ಾಯಣಯ�ಂ�ಾ�;�ಾ� ರಂಗಮ� ಇವರು�ಾ�ಥ�ಕ �ಾಗೂ�ಾಧ��ಕ ��ಣವನು��ೕಲು�ೂೕ�ಯ�� ಪ�ದುಪದ� �ಾ�ಸಂಗ���ೖಸೂ�� ಬಂದು೧೯೨೬ರ�� �.ಎ. ಪದ�ಪ�ದರು.೧೯೨೬ರ�� ಇ���ಕ��ಆ� �ಸ�� ಅಂ� �ೌ.������ ಹುದ��

�.ಆ�. �ಾಗ�ಾ��.ಆ�.�ಾಗ�ಾಜ ಅವರು೧೯೫೪ರ �ಬ�ವ� ೨೦ ರಂದು�ೂಡ�ಬ�ಾ�ಪ�ರದ��ಜ��ದರು. ತಂ� �ಾಮಯ�ಮತು� �ಾ� ಅಕ�ಯಮ�.�ಾ�ಥ�ಕ ��ಣವನು�ಇ���ೕ ಮು�� ಉನ�ತ�ಾ�ಸಂಗ�ಾ�� �ಂಗಳ���ಬಂದರು. �ಂಗಳ��ನಸ�ಾ�� ಕ�ಾ �ಾ�ೕ�ನ���.ಎ. ಪದ�; ಅನಂತರ�ಂಗಳ�ರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಪ�ದು�ೂಂಡರು.ನಂತರ �ಂಗಳ�ರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ�� ಕನ�ಡಉಪ�ಾ�ಸಕ�ಾ�, ಅ��ಕದ��ಾ�ೂ �ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಸಂದಶ�ಕ �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ಾಗೂ ಅ�ರ ಪ��ಾಶನ ಅ�ರ�ಂತನ�ಾ�ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು. ಅಧ�ಯನದಸಂದಭ�ದ�� ಚ�ಾ�ಸ���,ಸಂ�ಾದಗಳ�� ��ೕಷ�ಾ��ೂಡ���ೂಳ����ದ�

Page 42: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಪ�ದರು. ತವ�� ಮರ�ಮುಂ�ೖ �ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಸಂಸ� �ತ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� �ಲಸ�ಾ�ದರು. ಅನಂತರ�ಳ�ಾ�ಯ �ಂ�ಾಯುತಎಜು�ೕಶ� �ೂ�ೖ�ಯುಆರಂ�ಸ��ಂ�ದ� �ಂಗ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ �ಾ�ಪ��ಾ�ಶ���ದರು. ಅನಂತರ ಇವರು�ಂಗ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ �ದಲ�ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾ� ೧೯೩೩ �ಂದ೧೯೪೪ರವ�� �ೕ� ಸ���ಅ�ವೃ��ಯತ� �ೂಂ�ೂಯ�ರು.ಇದಲ�� �ಾಗಲ�ೂೕ�ಯ��ಬಸ�ೕಶ�ರ �ಾ�ೕಜನು� �ಾ������ದರು. ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಸಂಸ� �ತ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ� ಇವರು�ಂ��ೕ�, ���,ಅಕ��� �ೌ��ಲುಗಳಸದಸ��ಾ�ಯೂ ಸ�ರ�ೕಯ�ೕ� ಸ���ದರು.�ಶ���ಾ�ಲಯದಕುಲಸ�ವ�ಾ�ಯೂ,ಕುಲಪ�ಗ�ಾ�ಯೂ ಇವರುಸ�ಲ��ಾಲ �ಾಯ��ವ���ದರು. ಮುಂಬ��ಶ���ಾ�ಲಯ �ಂ��ೕ�ಸದಸ��ಾ�ದು��ೂಂಡು ಉತ�ರಕ�ಾ�ಟ�� ಪ���ೕಕ�ಾದ�ಶ���ಾ�ಲಯವನು�ಪ�ಯಲು ಶ���ದರು.ಕ�ಾ�ಟಕ �ಶ���ಾ�ಲಯಆರಂಭ�ಾಗು�ಾಗ ಅದರರೂಪ�ೕ�ಗಳನು� ಮತು��ಾ��, �ಾನೂನುಗಳನು�ರೂ�ಸುವ�� ಮಹತ�ದ �ಲಸ�ಾ�ದ �ಾ�ಾ�ರು ��ಣ ತ�ಸ��ಯ�� ಇವರುಒಬ��ಾ�ದ�ರು. ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಕುಲಸ�ವ�ಾ�ಯೂ,ಕುಲಪ�ಗ�ಾ�ಯೂ ಇವರುಸ�ಲ�ಕ�ಾಲ �ಾಯ��ವ���ದರು. ಇವರುಸಂಸ� �ತವ��ೕ ಅಲ�� ಕನ�ಡ,�ಾ�, �ಾ�ಕೃತ ಮತು� ಇಂ����ಾ�ಗಳ�� �ಾಂ�ತ�ಪ�ಶ�ಮಗಳನು� ಪ��ದ�ಇವರು ಹಲವ� ಅಮೂಲ��ೕಖನಗಳನು�, ಗ�ಂಥಗಳನು�

ಆ���ಾದರು. ಅನಂತರ೧೯೫೨ರವ��ಸೂಪ��ಂ�ಂ� ಆ��ಲಟ� �ೂ�ೕರ�್ನ�� �ೕ�ಸ���ದರು. ೧೯೫೨ �ಂದ೧೯೬೦ರವ�� �ೖಸೂರು�ಾಸನ ಸ�ಯ��ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು.ಹಲ�ಾರು ವೃ��ಯನು��ಾ�ದ ಇವರು �ಾ�ತ�ದಪ�ವೃ��ಯನು� �ಳ��ೂಂಡುಹಲ�ಾರು ಕೃ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. ೧೯೨೫ರ���ೕಷಮ� ಎಂಬುವ�ೂಡ���ಾಹ�ಾದರು. ಅರವತು�ವಷ�ಗಳ ತುಂಬು�ೕವನವನು� ನ���ಾ��.��ೕ. ಸು.ರಂ.ಎಕು�ಂ�ಯವರು ಪ�.�.ನ.ರವನರನು� ಕು�ತ�ರುಪ�ಸ�ಕ��ಂದನು�ರ���ಾ��.ವೃ��ಗಳ �ೂ�� ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�ದಲೂ� �ೕ�ಅಂ��ೂಂಡ�ೂೕ ಎಂಬಸಂಶಯ ಸಹಜ�ಾ�ಮೂಡುತ��. ಅವ�ೕ�ೕಳ�ವಂ� ಗುರುಗ�ಾದಎಂ. �ರಣ�ಯ�ನವರು,��ೕ�ತ�ಾದ �ೕ.ನಂ.��ೕಕಂಠಯ�, �ವ�ಾಜ�ಾ��ಮುಂ�ಾದವರು ನನ� �ಾವ�ರಚ�� ��ೕರಕಶ��ಗ�ಾದರು ಎಂ��ಾ��.ಪ�.�.ನ. ಅವರ �ಾ�ತ�ಸೃ��ಯು �ಾವ� �ಾಟಕ,ಲ�ತ ಪ�ಬಂಧ, �ಾವಪ�ಬಂಧ, �ಾ�ಾ�ಥ� �ಂತ�,ಅನು�ಾದ ಮುಂ�ಾದಹಲವ� ಪ��ಾರಗಳ��ಹಂ��ೂಂ��. �ಾವ�ಕುತೂಹಲ ಎಂಬುದು ಅವರ�ಾವ� �ೕ�ಾಂ�ಯಪ�ಮುಖ ಕೃ��ಾ��.�ಾವ�ೕ�, �ಾಟಕ, ಸಂ�ೕತರೂಪಕ, ಸಣ� ಕ�, ಲ�ತಪ�ಂಬಂಧ, �ೕತ �ಾಟಕ,��ಾರ �ಾ�ತ�, ಕವನಸಂಕಲನ �ೕ� ಹಲ�ಾರುರಂಗಗಳ�� �ಾ�ತ� ಕೃ�ನ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ನ ಜನರ

�ಾಗ�ಾಜ ಅವ�� ಅವ�ತಮ� �ಾ�ಪಕ�ಾದಅಧ�ಯನವನು� �ಾಡಲು�ಾಧ��ಾ��ದವ�. ಕನ�ಡಸಂಸ� �ತ, ಇಂ����ಾ�ಗಳ�� ಅವರು ಪ��ದ��ಾಂ�ತ� ಕನ�ಡ ಮತು�ಇಂ��� ಎರಡರಲೂ� ಉತ�ಮ�ಾ���ಾ��ತು.�ಾಗ�ಾಜ ಅವರು �ಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಅನು�ಾದ ��ಾಗದ��ೕ�ಶಕ�ಾ�ಯೂ�ಾ��ೕ �ಹ�ಯ��ಾಸ�ೕಲ ಸ�ಾಜಗಳಅಧ�ಯನ �ೕಂದ�ದ�ೕ�ಯ� ��ೂ ಆ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ���ದರು.��ಾ�ದ ಇಂ�ಯ�ಇ���ಟೂ�� ಆ�ಅ�ಾ��� ಸ��ೕ�ನ ��ೂಆ� ಮತು� �ಂಗಳ�ರು�ಶ���ಾ��ಲಯದ�ಾಲೂ��ನ �ಾ�ತ� �ೕಂದ�ದಸಂ�ೂೕಧಕ ಸ�ಾಯಕ�ಾ�ಇಂ��ಂ�, ಅ���ಾ,ಜಮ��, ಇಟ�, ����,ರ�ಾ�, �ೕ�ಾ �ೕಶಗಳ ��ಧ�ಶ���ಾ�ಲಯಗಳ�� ನ�ದ��ಾರಸಂ�ರಣಗಳ���ಾ�ೂ�ಂಡು ಪ�ಬಂಧಮಂ���ಾ��. �.ಆರ �.�ಾಗ�ಾಜ ಅವರು ೧೯೯೮ಆಗ�� ೧೨ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�:�ಮ�ಾ� ಕೃ�ಗಳ�: ಅಮೃತಮತು� ಗರುಡ, ಶ�� �ಾರ�ಯ�ೕಳ, �ಾ�ತ� ಕಥನ,ಸಂಸ� �� ಕಥನ, �ಾ�ಾಜು�ನ,ಅಲ�ಮಪ�ಭು ಮತು� �ೖವಪ���, �ಾ�ಾ�ತ� �ಾ�ತ�ದಶ�ನ�ಾಟಕ: ಕತ�� �ಾ� ದೂರಅನು�ಾದ: ಅನು�ಾ�ಕ�ರೂ�, ಉದು� �ಾ�ತ�ಸಂ�ಾ�ತ: ಸ�ಾಜ�ಾ�ಅ�ಾಯ�ಇಂ��� ಕೃ�ಗಳ�: ��ೕ�ಂ��ೕ�, ���ೕ��ಂ�

Page 43: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಪ�ಕ���ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�ಕ�ಾ�ಟಕದ ಧಮ�ಗಳ,ಹ�ಹರನ ���ಾ ಕ�ಾ�ಣ,ಕುವಲ�ಾನಂದ, ಇಂ���ನ���ಾ�ಂ�ಬು� ಆ��ೕರ�ೖ�ಸಂ.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೫೨ರ�� �ೕಲೂ�ನ��ಜರು�ದ ೩೫�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���;೧೯೫೭ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ �ೌರವ �.��ಪದ� �ೕ� �ೌರ��ತು.

ಅ�ಾರ �ಚು�� ಗ���ಾ��.’ಕನ�ಡ �ಶ��ೂೕಶ’ರ�ಸುವ���ಾ�ಾಂತರ�ಾ�ಯೂಇಂ��� ಕನ�ಡ �ಘಂ�ನಸಂ�ಾದಕರಲ�ಬ�ಾ�ದು��ಾ��. ಇವರನು� �ೕತ�ಾಟಕಗಳ ಇ��ಾಸದಸೃ��ಕತ��ಂದ�ಅ�ಶ�ೕ���ಾಗ�ಾರದು.ಇವರ �ಾ�ತ� �ೂಡು�ಅ�ಾರ�ಾದದು�. ೧೯೯೮ರಅ�ೂ�ೕಬ� ೧೩ರಂದು�ಧನ �ೂಂ�ದರು.ಕೃ�ಗಳ�ಹಣ�, �ಾಂದ�ರು, ಗ�ೕಶದಶ�ನ, �ಾರ�ಾ �ಾ��,ಹೃದಯ��ಾ�,ಮ��ೕಗುಲ, ��ೕ ಹ�ಚ��,ಅ��, ರಸ ಸರಸ�� ಮತು�ಇತರ ಕವನಗಳ�, ಇರುಳ�ರುಗು, ಹ�ಯ �ೕರು�ೂಸ �ಗುರು, ಅಹ��,ಶಬ�, �ಕಟಕ� �ಜಯ,ಸ�ಾ�ಯನ ಹ�ಶ�ಂದ�ಪ�ಾ���ೕಕಂ, �ೂೕಕುಲ�ಗ�ಮನ, �ೂೕ�ಯ�ನದ ಮತು� ಕ�, ವಸಂತಚಂದನ, �ೕ�ಾ ಕ�ಾ�ಣ,�ಾಹ��� �ೂೕ� �ೕ��,ಹಂಸದಮಯಂ� ಮತು�ಇತರ ರೂಪಕಗಳ�,�ಾ�ಾ�ಾ�ಯ �ನಪ�,ರಥಸಪ��, ಧ �ಜ ರ��,ಈಚಲು ಮರದ �ಳ�,�ೕನುಕ ಪ��ಾಣ, �ಾವ�ಕುತೂಹಲ, ಹ�ಚ�ತ,ಮನನ, ರಸ ಸ�ೕ�, �ೕಪ�ೕ�, ��ಬ� ನು�,ಕನ�ಡ ಭಗವ��ೕ�,ಮ�ಾಪ��ಾ�ನ, ಗಯ�ಯ�ಾ�� ಬದ��ದ ತ�ಗಳ�ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಹಂಸ ದಮಯಂ� ಮತು�ಇತರ ರೂಪಕಗಳ� ಕೃ��೧೯೬೬�ೕ �ಾ�ನ �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಲ��ತು. ಅ�ೕ ವಷ� ಅ�ೕ

ಈ�ಅದ�, ��ಾ� ���.ಅ�ರ �ಂತನ �ಾ�ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ�, ಆ�ೕ�ನಂ� ��ಾರ, �ಾ�ಾ��ೂ,ಅ�ನವ ಗುಪ�, �ಾ�ದಜಂ�, ಅನಂದಕು�ಾರ�ಾ��, ತ�ಳ��ಾವ��ೕ�ಾಂ�, ಪ���ಯುಒಂದು ಪ��ಾಹ ಇನು�ಮುಂ�ಾದವರು.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�;೧೯೮೮ ರ�� ವಧ��ಾನಪ�ಶ��೧೯೯೫ರ�� �ವ�ಾಮ�ಾರಂತಪ�ಶ��೧೯೯೮ರ�� ಆಯ�ಭಟಪ�ಶ���ಾ�ತ� ಕಥನ ಕೃ��೧೯೯೮ರ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��.

Page 44: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಕೃ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಲ��ತು.೧೯೭೧ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ�.�� ಪದ� �ೕ��ೌರ���.೧೯೮೧ರ���ಕ�ಮಗಳ��ನ�� ನ�ದ೫೩�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೯೦ರ�� ’ಪದ���ೕ’ ಪ�ಶ��ಲ��ತು.’ಯದು��ಯ �ೕ�’ಇವ�� ಸಮ��ತ ಕವನಸಂಕಲನ�ಾ��.

ಆ�. ನರ�ಂಹ�ಾ�ಆ�.ನರ�ಂಹ�ಾ�ಅವರು ಮಂಡ�ದ

�ೂಪ�ಲು�ನ�� ೧೮೬೦ ಏ���೯ರಂದು ಜ��ದರು. ತಂ��ರು�ಾ�ಾಯಣ �ರು�ಾ�;�ಾ� �ಂಗ�ಾ��, �ಾಲ�ದ��ತಂ��ಂದ�ೕ ಸಂಸ� �ತಅ�ಾ�ಸ �ಾ� ಅನಂತರ ಐದುವಷ� ತ�ಳ� ಅ�ಾ�ಸ �ಾ�ಮ�ಾ��ನ �������ಾ�ೕ��ಂದ ೧೮೭೮ರ�����ಕು��ೕಷ� ಪ�ೕ�ಯ���ಾ�ಾದರು. �ಂಗಲೂ��ಬಂದು ತ�ಳ� ಮತು�ಸಂಸ� �ತಗಳನು� ��ದು�ೂಂಡು�ಂಟ�� �ಾ�ೕ��ಂದ ೧೮೮೨ರ�� �.ಎ. ಪ�ೕ�ಯ�� ಉಚ�ತರಗ�ಯ�� �ಾ�ಾದರು.೧೮೯೩ರ�� ಮ�ಾ���ಶ���ಾ��ಲಯ�ಂದಕನ�ಡದ�� ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದರು. ಕನ�ಡದ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಪ�ದವರ�� ಇವ�ೕ�ದ�ಗರು. ೧೮೯೪ರ����ಾ� ಇ�ಾ�ಯ���ಾ�ಾಂತರ�ಾರ�ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡರು. ೧೮೯೯ರ���ೖಸೂ�ನ �ಾ�ಚ� ವಸು�ಸಂ�ೂೕಧ�ಾ ಇ�ಾ�ಯ���ೕ�, �.ಎ�. �ೖ� ಅವ��

ನಂಜನಗೂಡು�ರುಮ�ಾಂ�ಾನಂಜನಗೂಡು�ರುಮ�ಾಂ�ಾರವರು೧೮೮೭ �ಾಚ� ೨೫ ರಂದುನಂಜನಗೂ�ನ��ಜ��ದರು. ತಂ��ಂಕಟಕೃಷ� ಅಯ�ಂ�ಾ�,�ಾ� ಅಲ�ೕಲಮ�, ಪ�ನಂಜುಂಡಯ�ವ�ೕಲ�ಾ�ದ�ರು.�ರುಮ�ಾಂಬರವರು�ಾ�ಥ�ಕ ��ಣವನು��ಾತ� �ೂಂ�ದ�ರು. ���ೖ�� ಇವರ �ಾವ��ಾಮ,ಈ� ಕನ�ಡದ ಪ�ಥಮ�ಾದಂಬ��ಾ��. ಇವ��ಕನ�ಡ, ಸಂಸ� �ತ, ತ�ಳ�,�ಲುಗು �ಾ�ಗಳ�� ಒ��ಯಪ�ಶ�ಮ�ತು�. ಇವರುಕ�ಾ�ಟಕ ನಂ�� ಎಂಬಪ���ಯಸಂ�ಾದ��ಾ�ದ�ರು. ಇದುಕನ�ಡದ�� ಪ�ಪಥಮ�ಾ���ೕಯ�ಂದ �ಾ�ರಂಭ�ಾದ��ೕಯ��ೂೕಸ��ೌಆದಪ���. ಇವರುಸ�ಾ�ಗ�ದ�� ಎಂಬ

�.ಎ�.��ಾ�ಅಹಮ���ಾ�ಅಹಮ�ರು

�ಂಗಳ�ರು ���ಯ�ೕವನಹ��ಯ�� ೧೯೩೬ರ�ಬ�ವ� ೫ರಂದು ಜ��ದರು.ತಂ� �ೕ� �ೖದ�, �ಾ�ಹ�ೕ�ಾ �ೕಗಂ.�ಂಗಲೂ�ನ �ಂಟ�ಲ�ಾ�ೕ�ನ�� ಅಧ�ಯನ�ಾ� ಭೂ��ಾನದ���ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ ಪದ�ಪ�ದರು. ಅನಂತರಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ಕ�ಾ�ಟಕದ��ಧ ಸ�ಾ���ಾ�ೕಜುಗಳ���ಾಯ��ವ���ದರು.�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ವೃತ��ಾದರು. ��ಾ����ನಗಳ�� �ಂಟ���ಾ�ೕ�ನ ಪ����ತ ಕ�ಾ�ಟಕಸಂಘದ �ಾಯ�ದ���ಾ�ಕನ�ಡ ಚಟುವ��ಗಳ��ತಮ�ನು� �ೂಡ���ೂಂ�ದ�ಇವರು ೨೫ ಕೂ� �ಚು�ಕೃ�ಗಳನು� ರ��ಜನ��ಯ�ಾ��ಾ��.��ಾರರು ಕನ�ಡದ ಅತು�ತ�ಮಕ�ಗಳ�ೂ�ಬ�ರು. ಇವರ�ಾವ�ದ�� �ಾ�ಾ���ಾನ,�ಸಗ� ��ೕ�, ಸಂಸ� ��ಯನು�

Page 45: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸ�ಾಯಕ�ಾ� �ಲಸ �ಾ�ಅವ�� ತುಂಬಆ��ೕಯ�ಾದರು. �ೖ� ಅವರನಂತರ ೧೯೦೬ರ�� �ಾ�ಚ� ವಸು�ಸಂ�ೂೕಧ�ಾ ಇ�ಾ�ಯ����ೕ�ಶಕ�ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡರು.೧೯೨೨ರವ�� ಅದರ��ೕ�ಶಕ�ಾ��ೕಮುಂದುವ�ದು ಅ�ೕಕಮಹತ�ದ ಕೃ�ಗಳನು��ೂರತಂದರು. ೧೯೨೨ರ��ಇ�ಾ��ಂದ �ವೃತ��ಾದರು.�ಕ�ಮಗಳ�ರು �ಾಸನ,�ವ�ಗ� � �ೌಢ�ಾ�ಗಳ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ದು�ದರು.�ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�, ಮ�ಾ�ಾ��ಾ�ೕ�ಗಳ��ಯೂಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು. ೧೬ವಷ�ಗಳ �ಾಲ ಈ�ನ�ೖಸೂರು ಸಂ�ಾ�ನದ ��ಧ�ಾಗಗಳ�� ಸಂಚ�� ಸು�ಾರು೫೦೦೦ �ಾಸನಗಳನು�ಸಂಗ���ದ�ರು. ಆ�.ನರ�ಂಹ�ಾಯ�ರು ಒ��ಯಅನು�ಾದಕರು ಕೂ�ಾಆ�ದ�ರು. ೧೯೩೬ರ ��ಂಬ�೬ರಂದು ಆ�.ನರ�ಂಹ�ಾಯ�ರು �ಧನ�ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ೕ� ಮಂಜ� (೧೯೧೧),ನ�ಗಡಲು (೧೮೯೮), �ಾಸನಪದ�ಮಂಜ� (೧೯೨೩),ಕ�ಾ�ಟಕ ಕ� ಚ�� ಮೂರುಸಂಪ�ಟಗಳ�,�ಾ�ಾ�ವ�ೂೕಕನ, �ಾ�ಾಭೂಷಣ, ಶ�ಾ�ನು�ಾಸನಇ�ಾ��. ಇಂ��ೕ�ನ�� �ಸ��ಆ� ಕನ�ಡ �ಟ�ೕಚ�, �ಸ��ಆ� ಕನ�ಡ �ಾಂ��ೕ�,ಎ��ಾ���ಾ ಕ�ಾ���ಸಂಪ�ಟಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�;೧೯೦೭ ರ�� ಆ�ನ ಘನಸ�ಾ�ರ�ಂದ �ಾಯ�ಏ�ಾ��ಕ �ೂ�ೖ�ಯ �ೌರವಸದಸ�ತ�.

�ಾಸಪ���ಯನು�ಪ�ಕ��ದ�ರು. ಇವರುಪ�ಥಮ ಮ��ಾಪ��ಾಶ�ಯೂ ಆ�ದ�ರು.ಇವರು ಸ� ��ೖ��ೕ ಎಂಬಗ�ಂಥ�ಾ�ಯ ಮೂಲಕಪ��ಾಶನ ಸಂ��ಯನು�೧೯೧೩ರ�� ಆರಂ��ದರು.ಇವರ �ಲವ� ಕೃ�ಗಳ��ೖಸೂರು �ಾಗೂ ಮ�ಾ�ಸುಸ�ಾ�ರದ ��ಾ�ಇ�ಾ�ಯ��ಪಠ�ಗ�ಾ�ದ�ವ�. ಇವರು೧೯೮೨ ಆಗ�� ೩೧ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�;ಸು�ೕ�, �ದು�ಲ��ಾ, ನ�ಾ,ರ�ಾನಂದ, ��ಾ��,�ವ�ೂೕದಯ,�ಾತೃನಂ��,���ಾ�ಾ�,ಅ�ಾ���ೕ�ಾ�ಾ�ನಂ,ಪ�ಣ�ಕ�ಾ ಮ��ಾ�ಾ,ರ�ವಮ�, ದ�ಕ�ಾ�,�ಕ�ಮ, ��ಾ�ಾಂತ,ಚಂದ�ವದನ, �ಾಗ�ವಗವ�ಭಂಗ, ಭ���ೕ�ಾವ�,ಭದ��ೕ�ಾವ�,�ಾವ�ೕ�ಾವ� ಸುಮು�ೕ�ಜಯ, �ೕ�ಾ��ಾರ,�ಧ�ಾ ತತ� ��ಾ��ಾ�ಾರ,ಅಬ�ಾ �ೌಜ�ನ�ಂ ಸಚ��ತಸು�ಾಣ�ವ �ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೦ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನಪ�ಶ��ಇವ�� �ೖಸೂರು,ಮುಂಬ�, ಮ�ಾ�ಸು,ಸ�ಾ�ರ�ಂದ ಅ�ೕಕಬಹು�ಾನಗಳ� �ೂ���.೧೯೮೭-೮೮ರ���ರು�ಾ�ಾಂಬ ಅವರಜನ�ಶತ�ಾ�ೂೕತ�ವ�ರ�ೕ�ತು.

ಒ���ೂಳ��ವ ಮ�ೂೕ�ಾವ�ದ�ಾದ ನ��ೕದಯದಆಶಯಗಳ� ��ೕಷ�ಾ�ಕಂಡುಬರುತ��. ಇವರುಸಂಘಷ���ಂತಸಮನ�ಯಗಳ��ನಂ��ಯುಳ� ಕ�. �ೂ��ಸುತ�ಮುತ�ಲ ಬದು�ನ �ೕ��ೕ�ಗಳ ಬ�� ಅತ�ಂತಸೂ���ಾ� �ಂ�ಸುವ��ಾಲ ಮ�ೂೕ�ಾವವ�ಕ�ಪ�ಸುವ ಗುಣವನು�ಇವರ �ಾವ�ದ��ಗುರು�ಸಬಹು�ಾ��. ಇವರಕ��ಗಳ� ಇಂ���, �ಂ�,ಉದು�, ಮ��ಾಳಂ,�ಲಗು, ಮ�ಾ� �ಾಗೂ �ೕ��ಾ�ಗ��ಅನು�ಾದ�ೂಂ��.��ಾರರು ಅನು�ಾದದ�ೕತ�ದ��ಯೂ ಗಮನ����ಾ��. �ೕ���ಯ�ಮ�ಾಕ�ಯ ಒ��ೂ ಮತು�ಎ�� ಸಮ�� �ೖ���ೕ�� �ಾಟಕಗಳನು�ಸಮ�ಾ�ನ �ಾ�ಯ��ಅನು�ಾ�� ಅನು�ಾದ�ೕತ��� ಮಹತ�ರ �ೂಡು��ೕ��ಾ��.�ಾರ�ೕಯ �ಾ�ಗಳ���ಟ� �ದಲ�ಯ�ಾವ�ೕ�ಗಳ �ಾ���’��ೂ�ೕತ�ವ’ವನು�೧೯೭೮ರಲ� �ೂರತಂದು�ೂಸ�ಾ� ����ದ �ೕ����ಾರ�� ಸಲು�ತ��. ಇ��ನಕ��ಗ�� ಸಂ�ೕತ �ೕ��ಾ�ದವರು �ೖಸೂರುಅನಂತ�ಾ��ಯವರು. �ೕಶ��ೕಶಗಳ��ಯೂ ಕೂಡ ಈ�ಾ��� ಜನಮನ�� ಗ���.ಇದಲ�� ಸುಮಧುರ,ನ��ೕ�ಾ�ಸ �ಾ���ಗಳ�,ಅಡಕ ಮುದ�ಕ (�.�)ರೂಪದ�� �ೂರಬಂ��.ಪ�ಸು�ತ ಇವರು�ಂಗಳ��ನ�� ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�ಮನಸು �ಾಂ� ಬ�ಾರು,�ನದವರ ಮನದ��,

Page 46: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

೧೯೧೩ರ�� �ೖಸುರುಮ�ಾ�ಾಜ�ಂದ ’�ಾ�ಕ�ನ�ಮ�ಾ� �ಚ�ಣ’ ಪ�ಶ��;೧೯೧೬ರ�� ����ಸ�ಾ�ರ�ಂದ ’�ಾ�ಬಹದೂ��’ ಪ�ಶ��;೧೯೨೨ ರ�� ಕಲ��ಾ�ದ ಅ�ಲ�ಾರತ �ಾ�ತ� ಸಂಘ�ಂದ’ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ಚ���ಾ��ೖಭವ’ �ರುದು,೧೯೩೪ರ�� �ಾರತಸ�ಾ�ರ�ಂದ’ಮ�ಾಮ�ೂೕ�ಾ�ಾ�ಯ’ಪ�ಶ��;೧೯೧೮ರ�� �ಾರ�ಾಡದ��ಜರು�ದ ೪�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���;೧೯೦೭ರ�� �ಾರ�ಾಡದ��ನ�ದ ಗ�ಂಥಕತ�ರ ಸ��ೕಳನದಅಧ��ರೂ ಇವ�ಾ�ದ�ರು.

ಸುಮುಹೂತ�, ಸಂ� ಐದರಮ�,ದಶ�ಾ��ಕ �ಮ��,ಸರ�ೂೕ��ಗಳ ಸಂ�ಾ�. ಸತ�ಸಂಪನ�ರು ಮುಂ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೭ �ಾಗೂ ೧೯೮೫ರ���ಹ�ಯ�� ಏ�ಾ��ಾಗುವ�ಾ��ೕಯ ಕ�ಸ��ೕಳನದ�� ಇವರು�ಾಗವ���ಾ�ರು;೧೯೭೮ ಅಂತ�ಾ��ೕಯಮಕ�ಳ ವಷ�ದ�� ’ಇವರಹ��ಗಳ�’ ಎಂಬ ಪ�ಸ�ಕ���ಾ��ೕಯ ಬಹು�ಾನ;೧೯೮೧ ರ�� ಇವರ ���ಗುರುತು ಎಂಬ ಕೃ���ೂೕ�ಯ� �ಾ�ಂ� �ಹರುಅಂತ�ಾ��ೕಯ ಪ�ರ�ಾ�ರ;೧೯೮೧ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೯೪ ರ�� ದು�ೖ �ಾಗೂಅಬು�ಾ� ಪಟ�ಣಗಳ��ನಕ�ಾ�ಟಕ ಸಂಘಗ�ಂದ�ೌರವ;೧೯೮೧ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೯೦ರ�� �ಂ�ೕ�ೌಡಪ�ಶ��೧೯೯೫ �ಶ��ಾನವ ಪ�ಶ��೧೯೯೮ ಸ�ಾ�ವ�ಾ ಪ�ಶ��೨೦೦೧ ಅ.ನ.ಕೃ ��ಾ��ಪ�ಶ��೧೯೮೪ �ಂದ ೮೭ ರವ��ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��ಯ ಅಧ���;೨೦೦೬ ರ�� �ವ�ಗ�ದ��ಜರು�ದ ೭೩�ೕ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���;೨೦೦೭ ರ�� �ಾರತಸ�ಾ�ರ�ಂದ ಪದ���ೕಪ�ರ�ಾ�ರ;’��ಾ� �ನ��ೂ ನಮನ’ಇವರ ಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥ.

�ಾಗ�ಹ��ಚಂದ��ೕಖ��ಾಗ�ಹ��ಚಂದ��ೕಖರರುಮಂಡ� ���ಯ

�ೕ.ಶಂ. ಪರಮ�ವಯ�.ಕನ�ಡ ಅಧ�ಯನಸಂ��ಯ�� �ಾನಪದ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಸ��ಸು�ಾಲ�ೕ ಜನಪದ

�.

Page 47: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಾಗಮಂಗಲ �ಾಲೂ��ನ�ಾಗ�ಹ��ಯ�� ೧೯೫೮ಆಗ�� ೧೫ ರಂದು ಜ��ದರು.ತಂ� �ಮ�����ೌಡ, �ಾ��ಾವ�ತಮ�. ಇವರು�ಕ�ಂ��ಂದ�� �ಾ�ತ�ದ��ಆಸ��ಯನು��ೖಗೂ���ೂಂ�ದ�ರು. ಇವರು�ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯದ��ಹತು� �ನ�ದ ಪದಕಗ��ಂ��ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರಪದ�ಯನು� ಪ�ದು�ೂಂಡರು.ಅ�ೕ��ಾ ಮತು� ಯು�ೂೕ��ಾಷ�ಗಳ�� �ಾ�ಪಕ ಪ��ಾಸ�ೖ�ೂಂಡು ಅ��ನ�ಶ���ಾ�ಲಯಗಳ��ಸಂದಶ�ಕ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ಯೂ �ೕ�ಸ����ಾ��. ಇವರು �ಸ�ಾಂತಚಲನ�ತ� ��ೕ�ಶಕರೂ ಕೂಡ.�ೂೕ��ೕ� ಕನಸು, �ಾನ��ಮಧುಚಂದ��, ಅ���ಾಅ���ಾ, ಹೂಮ�, ನನ���ೕ�ಯ ಹುಡು�, �ಾ���ಪ�ಣಯ, �ಾ�ಾ� �ಾ�ಾಡುಮ���, ಅಮೃತ�ಾ�ಮುಂ�ಾದ ಚಲನ�ತ�ಗಳನು���ೕ����ಾ��. ಇವರ ಚಲನ�ತ�ಗಳ� ��ೕಶಗಳಲೂ�ಯಶ�� ಪ�ದಶ�ನ ಕಂ��.ಇವರು ಪ���ಂಬ ಮತು� ವ�ಾರಎಂಬ �ಾರ�ಾ�ಗಳನು���ೕ��� �ರು��ಯಲೂ�ಜನ��ಯ�ಾ��ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�ಹದು�ಗಳ�, ನನ� ��ೕ�ಯಹುಡುಗ��, ಮ��ಾ�ನಹುಡು�, ಬಯಲು �ೕ�ಯಹುಡುಗ, ಸ���, ಅ�ಾಲ, ನನ���ೕ�ಯ ಹುಡು��,೧,೨,೩,೪೫,೬, ಆಯನ, �ಾನ��ಮಧುಚಂದ��, ಅ���ಾಅ���ಾ, �ದ�,ಚು��ಚಂದ�ಮರ �ಾ�ನ���ೂ�ದಂ�, ದ�ಣ ಧ�ವ�ಂ,��ೕಮಕ�ಾ ಸಂಪ�ಟಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಶತ�ಾನದಂ�ನ��, ವಲ� ಹ��

ಬರವ���ಂದ �ಾ�ನಗಮನ ���ದ�ರು. ಇವರುಕ��ಾರ�ಾ�, ಕ��ಾ�,ಪ�ಬಂಧ�ಾರ�ಾ��ಸರುಗ��ದ�ರೂ ಇವರುಪ�ಣ��ಾ� �ಾರು�ೂೕ�ದು� �ಾನಪದ�ೕತ�ದ�� ಜನಪದ �ೕ�,�ಾವ�ಗಳ �ಾ�ಪಕ ಸಂಗ�ಹ�ಾಗೂ ಅವ�ಗಳ ಕ�ಮಬದ�ಅಧ�ಯನ, ಕ�ಾ�ಟಕಜನಪದ ಗದ��ಾವ�ಗಳಅಧ�ಯನದ ಮಹತ�ವನು�ಎ�� ��ದು ಉತ�ಮಸಂಗ�ಹಗಳನು��ೂರತಂದುದು ಇ�ೕ�ದ�ಾದ �ಾಧ�ಗಳನು��ಾನಪದ �ೕತ�ದ���ಾ���ಾ��. �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ���ಾನಪದ ವಸು�ಸಂ�ಾ��ಾಲಯವನು� ಕ�����ದರು. ೧೯೬೮ರ��ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾನಪದಪ�ಷತ�ನು� �ಾ��ಸುವ��ಇವರದೂ �ಾತ��ತು�.ಇವರು ��ೕಶಗಳ��ಪ��ಾಸ �ಾ� �ಾನಪದಅಧ�ಯನ �ೕಂದ�ಗಳನು�ಸಂದ��� ಬಂದರು.�ಾನಪದದ�� ಐವತ�ಕೂ��ಚು� ಕೃ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. ಇವರು ೧೯೯೫ಜೂ� ೧೭ ರಂದು�ಂಗಳ��ನ���ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ಾನಪದ �ಲವ�ಮುಖಗಳ�, �ಾನಪದಕ�ಾ��ಾರ, �ಾನಪದಗಂ�ೂೕ�� ನಮ� �ಾನಪದ�ಾ�ತ�, �ಾನಪದ �ಾ�ತ�ಸ�ೕ�, ದ�ಣ ಕ�ಾ�ಟಕದಜನಪದ �ಾವ� ಪ��ಾರಗಳ�,ಕನ�ಡ ವೃ�� �ಾಯಕ�ಾವ�ಗಳ�, ದ�ಣಕ�ಾ�ಟಕದ ಜನಪದಕ�ಗಳ�, ಒಗಟುಗಳ�,�ಂತನಲಹ�,���ಾಪಟ�ಣದ �ಾಳಗ

ಪ�ಟ��ಾ�ಮಯ� :�.ಪ�ಟ��ಾ�ಮಯ�ರವರು೧೮೯೭ರಂದು �ಂಗಲೂ�ನ��ಜ��ದರು. ತಂ� ಬಸಪ�,�ಾ� ಮಲ�ಮ�. ತಮ�ಹತ��ಯ ವಯ���ತಂ�ಯನು� ಕ�ದು�ೂಂಡರು.ಆದ��ಂದ ಓದನು� �ೖ �ಟ�ರು.ಹಲವ� �ಾಸ� ಸಂ��ಗಳ���ಲಸ �ಾ�ದರು. ಇವರುಇಪ�ತು� ವಷ�ದವ�ಾ��ಾ�ಗಪ���ೂೕದ�ಮಕ�� ಆಸ���ೂರ�ತು. ೧೯೨೫ರ�� ’ನೂ� �ೖಸೂ�’ ಎಂಬ�ಾರಪ���ಯ�� �ಲಸ���ೕ�ದರು. �ೖಸೂ�ನ��ಪ�ಕಟ�ಾಗು��ದ�. ’�ೖಸೂ��ಾ��’ ಎನು�ವ ಪ����ವರ��ಾರ�ಾ� ದು�ದರು.ಇವರು �ಲವ� �ಾಲ��ೂ�ೕದ�ಮದ�� ದು�ದರು.ಜನ�ಾ�ಯ�� �ಲವ� �ಾಲದು�ದರು. ಪ��ಾ�ಾ�ಯ�ದಲ ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�೧೯೪೮ ರ�� ಆ���ಾದರು.ಅನಂತರ ’ಜನ�ಭೂ�’ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾದರು.ಪ���ೂೕದ�ಮ�� ಹಲ�ಾರು�ೕ�ಯ�� �ೕ� ಸ���ದರು.ಇವ�� �ಂ� �ಲುಗು,ಸಂಸ� �ತ �ಾ�ಗಳ��ಪ�ಭುತ��ತು�.ಪತ��ೂೕದ�ಮ�ಂದ�ಾ�ತ�ರಂಗದತ� �ೂರ�ತು.�ಾಟಕರಂಗದಲೂ� ಇವರದು�ೂಡ� �ಸರು. �ಲವ�ಬಂ�ಾ� �ಾಟಕಗಳನು�ಕನ�ಡ�� ಅನು�ಾ���ಾ��.ಇವರು�ಾದಂಬ��ಾರ�ಾ�ಯೂಪ��ದ�ರು. ಇವರ ಮಲ�ಮ�ನಪ�ಾಡ �ಾದಂಬ�ಯುಚಲನ�ತ��ಾ�ಜನ��ಯ�ೂಂ��. ಪ��ದ��ಾ��, �ಾಡಕ�ಾರ,�ಾದಂಬ��ಾರ,ಪ���ೂೕದ���ಾ� ಇವರುಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೂೕಕ��ಇವರು �ೕ�ದ �ೂಡು�ಅ�ಾರ. ಇವರು ೧೯೮೪ಜೂ� ೨೫ ರಂದು

Page 48: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಾಡು, ಉಂಡು �ೂೕದ�ೂಂಡು �ೂೕದ �ತ���ಅತು�ತ�ಮ ಕ�ಾ�ೕಖಕ ಪ�ಶ��,�ೂೕ��ೕ� ಕನಸು �ತ��� �ಾಜ�ಪ�ಶ��, �ೂೕ��ೕ� ಕನಸು �ತ���೧೯೯೪ರ�� �ಾಷ� ಪ�ಶ��,ಅ���ಾ ಅ���ಾ,�ತ�ಅತು�ತ�ಮ �ತ��ಂದು �ಾಜ�ಪ�ಶ��, �ಾಗೂ ಅತು�ತ�ಮ ಕ�ಾಪ�ಶ��, ನನ� ��ೕ�ಯ ಹುಡು�೨೦೦೧ ರ ಅತು�ತ�ಮ ಯಶ���ತ��ಂದು ಪ�ಶ��ಪ�ದು�ೂಂ��.

�ದ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೭ ರ�� �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ವಜ� ಮ�ೂೕತ�ವಪ�ಶ��೧೯೮೭ರ�� ಕನ�ಡ�ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೮೧ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾನಪದ ಮತು� ಯ��ಾನಅ�ಾ��ಯ ಅಧ���ಾ�ನವ��ದ�ರು.೧೯೮೭ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯ ಅ�ಲಕ�ಾ�ಟಕ �ಾನಪದಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.

�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ� :�ಾಜ�ಾ�, ರೂಪ�ೕ�ಾ,ಯ��ೕ�, ಅಕ�ಮ�ಾ�ೕ�,ಸ�ೕತುಲ�, ಪ�ಚಂಡ�ಾಣಕ�, ಸಂಪ�ಂ�ಾ�ಾಯಣ, ಜಯ�ೕವ,ಕುರು�ೕತ�, ಚಗ�ಯಬ��ಾನ, ��ೕದು�ಾ�ವರ�ರಕು�ಾರ ಸ�ಾ,ಅ��ಾ��, ಸು�ಾಮ�,ಮಲ�ಮ�ನ ಪ�ಾಡ,ರ�ಾ��ಾರ, �ಾಲುಕ� �ೖಲಪ,�ೕಜ���, ಉದಯರ�,�ಾಜ��ಾಲ, ಕ�ಾ��ೕಶ�ರ,�ಾಗಬಂಧ, ಮು�ಯದಕವಸು, ಹೂವ� �ಾವ�,�ಾ�ಂ�ಕ�ಾ�ಣ,�ಾಟ��ೕ��,ಧೃವ�ಾ���, ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ� :೧೯೬೫ರ�� ’�ಾ�ಂ� ಕ�ಾ�ಣ’�ಾದಂಬ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೬೫ರ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ನ���.೧೯೭೮ರ�� �ೕಂದ� ಸಂ�ೕತ�ಾಟಕ ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಲ���.

ಪಂ�ಮಂ�ೕಶ�ಾ�ಪಂ�ಮಂ�ೕಶ�ಾಯರು೨೨ �ಬು�ವ�

೧೮೭೪ರ�� ಮಂಗಳ��ನಬಂ�ಾ�ಳದ�� ಜ��ದರು.ಇವರು ’ಕ��ಷ�’�ಾವ��ಾಮ�ಂದ�ರಪ��ತರು. ತಂ��ಾಮಪ�ಯ�, �ಾ� �ೕತಮ�,ಇವರ ಪ���ಕರು ಮೂಲತಃಪ�ತೂ��� ಸ�ೕಪದ’ಪಂಜ’ದವ�ಾ�ದ�ರು. ಅನಂತರಬಂ�ಾ�ಳದ�� �� �ಂತರು.ಆದರೂ ಅವರ ಮ�ತನ��ಊರ �ಸರು ’ಪಂ�’

ಎಂ. ಎ�.ಪ�ಟ�ಣ� :ಎಂ.ಎ�.ಪ�ಟ�ಣ�ನವರು೧೮೫೪ರ��

�ಾ�ಯ ತವರೂರು�ೖಸೂ�ನ�� ಜ��ದರು.ಎಂ.ಎ�. ಪ�ಟ�ಣ�ನವರ�ಜ�ಾದ �ಸರುಲ��ೕ�ಾ�ಾಯಣ�ಾ��.ಹು��ದ ಹತು��ನಗಳ���ೕ �ಾ�ಯನು�ಕ�ದು�ೂಂಡುತಬ���ಾದರು.ಮು�ಾ��ದ�ಈ ಮಗುವನು� ಎಲ�ರೂಪ�ಟ�ಣ� ಎನು�ತ��ೕ ಕ�ದುಇವ�� ಅ�ೕ �ಸರು

ಎ�. �.ಪರ�ೕಶ�ರಭಟ� :ಶೃಂ�ೕ�

ಸ�ಾ�ವ�ಾಯ��ಾ�ರಣ�ಪ�ರ ಪರ�ೕಶ�ರಭಟ� ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು.ಇವರು ೧೯೦೪ �ಬ�ವ�೮ರಂದು ಜ��ದರು. ತಂ�ಸ�ಾ�ವ�ಾಯ; �ಾ�ಲ��ಮ�. �ಾ�ಥ�ಕ,�ಾಧ��ಕ �ಾ�ಾ��ಣವನು� ಸ�ೕಪದತೂದೂರುಕ�� ಎಂಬ��ಮು�� � �ೌಢ ��ಣವನು��ೕಥ�ಹ��ಯ�� ಪ�ದರು.

Page 49: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಅಂ��ೂಂ�ತು�. �ಾ�ಥ�ಕ��ಾ��ಾ�ಸವನು� ಬಂ�ಾ�ಳದ��ಮು�� � �ೌಢ ��ಣವನು�ಮಂಗಳ��ನ�� ಮು��ದರು.೧೮೯೪ರ�� ���ಾ�ಾ�ಎಂಬುವವರನು�ಮದು��ಾದರು. ೧೮೯೬ರ��ಮಂಗಳ��ನ ಅ�ೂೕ�ಯ��ಾ�ೕ��ಂದ �.ಎ. ಪದ�ಪ�ದರು. ಮಂಗಳ��ನಸ�ಾ�� �ಾ�ೕ�ನ��ಉಪ�ಾ�ಸಕ�ಾ� �ಲ�ಾಲದು�ದರು. �ೖ�ಾ�ೕ�ಯಎ�.�. ಪ�ೕ�ಯ��ಉ��ೕಣ��ಾದರು. ನಂತರ�ಂ� �ಪ��� ಎಜು�ೕಷನ�ಇನ��ಕ�� ಆದರು.�ಾಸರ�ೂೕಡು ಮತು��ೂಡ�ನ�� �ಾ�ಾತ��ಾ��ಾ�ಗ�ಾ�,ಮ��ೕ�ಯ �ಂಟ���ೖಸೂ��ನಮು�ೂ�ೕ�ಾ�ಾ�ಯ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. ಸ�ಯಂ �ವೃತ��ಾ�ಮ��ೕ��ಂದ �ಂ�ರು�ದ�ೕ� ಪಂ�ಯವರು೧೯೩೪ರವ��ಮಂಗಳ��ನ��ೕ ���ದ�ರು.ಆ �ೂ���ಾಗ�ೕ ಅವರ �ಾ�ತ�ಜನ��ಯ�ಾ�ತು�. ಇದರಫಲ�ಾ��ೕ ೧೯೩೪ರ���ಾಯಚೂ�ನ�� ಜರು�ದಇಪ�ತ��ಯ ಅ�ಲ�ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ಾ�ದ�ರು.ಮಕ�ಳ �ಾ�ತ�ದ�� ���ನಆಸ�� �ೂಂ�ದ�ಪಂ�ಮಂ�ೕಶ�ಾಯರು೧೯೨೧ರ�� ಮಂಗಳ��ನ��’�ಾಲ �ಾ�ತ� ಮಂಡಲ’ವನು��ಾ���ದರು. ಮಕ���ಉಪಯುಕ��ಾಗುವಂತಹ�ಾ�ತ�ವನು� ಮಂಡ�ಯಮು�ಾಂತರ �ೕ� ಎಲ�ರ�ಚು��� �ಾತ��ಾದರು.�ೕ� ಮಕ�ಳ �ಾ�ತ��ಂದ��ದು ಕ�, ಕವನ, �ಾಟಕ,�ಮ��, ಸಂ�ಾದ�,�ಾ�ಾಂತರ, �ಾಸ�ಮುಂ�ಾದವ�ಗಳ ಮೂಲಕಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೂೕಕ�� �ೕ�

ಗ���ಾ�ತು.,ಪ�ಟ�ಣ�ನವರ ��ಾ��ಾ�ಸ�ಾ�ರಂಭದ�� �ಾಸ�ಮಠಗಳ�� ನ��ತು.ಅನಂತರ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� ಎ�. ಎ.ಪ�ೕ�ಯ�� �ೕಗ��ಯ��ೂೕ�ಾರದ� �ೌಢ�ಾ�ಯ�� ಸಹಉ�ಾ�ಾ�ಯ�ಾ��ೕಮ�ೂಂಡರು.ಪ�ಟ�ಣ�ನವರು ತಮ�ವೃ��ಯ �ೂ��ಅಧ�ಯನಕೂ� ಒತು��ೂಟು�೧೮೮೫ರ�� ಮ�ಾ���ಶ���ಾ��ಲಯದ �.ಎ.ಪದ�ಯನು� ಪ�ದರು.�ಾ�ಯಮು�ೂ�ೕ�ಾ�ಾ�ಯ�ೂಡ���ಾ���ಾ�ಯ ಮೂ�ತಮ� ಹು��� �ಾ�ೕ�ಾ��ೕ�ದರು. �ಲವ� �ಾಲ�ಂಗಳ��ನ�ೖ�ೂೕ��ನ���ಾ�ಾಂತರ�ಾರ�ಾ�ದು�ದರು. ೧೮೧೯ ರ���ತ�ದುಗ�ದಅಮ�ಾ���ಾ���ೕ�ಸ�ಾ�ತು. ಅನಂತರ�ಲಮಂಗಲ,�ಾಮ�ಾಜನಗರ,�ಾ�ೕಪ��, ಮುಳ�ಾ�ಲು,�ೂಸದುಗ�ಗಳ��ಯೂಅವರು ಅಮ�ಾ�ರ�ಾ��ಾಯ� �ವ���ದರು.ಪ�ಟ�ಣ�ನವರು ಸ�ಾ���ೌಕ�� �ೕಸತು�೧೯೦೮ರ�� ತಮ� ವೃ����ಾ�ೕ�ಾ� �ೕ�ದರು.ಪ�ಟ�ಣ�ನವರ �ಾ�ತ� ಸೃ��ಅನು�ಾದ ಮತು�ಪಠ�ಗ�ಂದ�ಾ�ರಂಭ�ಾ�ತು. ಅವರಗದ� �ಾಧ� ಹಲವ�ಪ��ಾರಗಳ��ಅ�ವ�ಕ��ೂಂ��. ಕ�,�ಾದಂಬ�ಗಳ�, �ೕವನಚ���ಗಳ�, ರೂ�ಾಂತರ,�ಾ�ಾಂತಗಳ�,ಸಂ�ೂೕಧ�, ಪಠ�ರಚ�,ಪ���ೂೕದ�ಮ �ಾಗೂ

ಅನಂತರ ಇವರು�ಂಗಳ��� ಬಂದುಇಂಟ��ೕ����ಾ�ೕಜು ��ಾ����ಾದರು.ಅ�� ಇವ�� �.�ೕ�ಾ�ಾಯ�ನವರು. �.�ಂಕಟ�ಾಮಪ�ನವರುಗುರುಗ�ಾ� �ೂ�ತರು.ಅನಂತರ �ೖಸೂ�ನಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ��ಕನ�ಡ (ಆನರ�್) ತರಗ���ೕ�ದರು. ಆಗ ಇವ�� ಎ�.ಎಂ. ಶಂಕರ�ಾರಯಣ�ಾ�,�.�ಂಕಟಸುಬ�ಯ�ನಂಥವರು��ೕ�ತರು �ೂ�ತರು.೧೯೩೮ರ�� ಏ�ೖಕ��ಾ����ಾ� ಕನ�ಡ ಎಂ.ತರಗ�� �ಾಜ�ಾದರು.೧೯೩೯ರ�� �ೖಸೂರುಇಂಟ� �ೕ����ಾ�ೕ�ನ�� ಕನ�ಡಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ವೃ���ೕವನಆರಂ��ದರು. ೧೯೪೦ರ���ಾಜಲ��ಯವರನು���ಾಹ�ಾದರು. ಇಂಟ��ೕ��� �ಾ�ೕ�ನ ಕನ�ಡ��ಾಗದ ಮುಖ�ಸ��ಾ�ಇವ�� ತುಮಕೂ��ವಗ��ಾ�ತು. �ಲವ� �ಾಲ�ವ�ಗ�ದಇಂಟ��ೕ����ಾ�ೕ�ನ�� ಕನ�ಡ ��ಾಗದಮುಖ�ಸ��ಾದರು. ೧೯೫೦ರ��ಮಡ�ಯ ಅ�ಾ�ೂೕಗ�ದ�ಾರಣ�ಂ�ಾ� �ೖಸೂ��ಬಂದು ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� ಕನ�ಡಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು. ಅನಂತರಕನ�ಡ ಅಧ�ಯನ ಸಂ��ಯ�ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ ��ಾಗದ��ಕನ�ಡ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು.ಇವ�ರುವ�� �ಾಸ�, ಸರಸ,ಸಂ�ಾಷ� ತುಂ�ರು��ತು�.ಅನಂತರ �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�� �ೕ�ದಮಂಗಳ��ನ �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ�ೕಂದ�ದ ��ೕ�ಶಕರು, ಕನ�ಡ��ಾಗದ ಮುಕ�ಸ�ರೂಆದರು. �ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ�ೕಂದ�ದ �ಳವ���ಅ�ಾರ�ಾ� ಶ���ದರು.

Page 50: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸ���ದ �ೕ�� ಇವರದು.೧೯೩೭ರ ಅ�ೂ�ೕಬ� ೨೪ರಂದು ತಮ� ೬೪�ೕವಯ��ನ�� �ೖ�ಾ��ಾ�ನ���ಧನ �ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಕನ�ಡದ �ದಲ�ಯ ಪ�ಸ�ಕ(೧೯೧೨), ಕನ�ಡದ ಎರಡ�ಯಪ�ಸ�ಕ (೧೯೧೯), ಅ�� ಕ�ಗಳ�(೧೯೧೮), ಪಂಚಕ�ಾ�ಯ,�ೂೕ� �ನ�ಯ, �ೂಂಬರ �ನ�,ಕ�ಕಂ�, ಸ�ಳ�ಾಮ, �ಾಗಣ�ನಕನ�ಡಕ, ಐ��ಾ�ಕ ಕ�ಾವ�,ಒಡ�ನ ಓಟ, ಕನ�ಡದ��ಸು�ಾರ�ಗಳ�, ಗುಡುಗುಡುಗುಮ�ಟ �ೕವರು, �ಾ��ಗಳ�,ಪ��ೕಶಗಳ�, ಕನ�ಡ ಮೂಲ�ಾ�ಕರಣ, �ೕನು ಸತು� �ಾ�ಬಡ�ಾ�ತು ಮುಂ�ಾದವರು.

�ೕಖನಗಳ� ಈ �ಾ���ಾ��ಾ��. ಇವರು ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ವಸಂ�ಾ�ಪಕರ�ೂ�ಬ�ರು.ಇವರು ೧೯೩೦ ರ�� ಏ���ನ�� ಮರಣ �ೂಂ�ದರು

ಕೃ�ಗಳ� :�ೕ� �ಂ�ಾಮ�, ಕನ�ಡದಪ�ಥಮ �ೕವನ ಚ���, ’ಕು�ಗ� �ಾ�ಾ�ಾ��ಗಳಚ��� ’, ಮುಸುಗ ���ೕ�ಾ�ಾಂಗ�,ಅವ�ಲ�ದೂಟ, ಕ�ಫ���ಯ�, ಮಹಮ�ಗ�ಾನನ ಚ���, ಸ��ಾ�ಾ� ಜಂಗನ ಚ���,ಜಯ�ಂಹ�ಾಜ ಚ���,�ೕಮಚಂದ� �ಾಜ ��ಾಸ,ಇ��ೕ� ಸಂ�ಾ�ನದ ಚ���,�ಂದೂ ಚ�ತ� ದಪ�ಣ,�ೕ� �ಾ�ೕವ��, ಸುಮ�,ಮದನಕು�ಾರ ಚ���,�ೕಕ��ಯ� ನ �ಂ�ೖ� ನ�ಾಡಕವನು� �ಂಹ�ಾಜಚ��� ಎಂಬ �ಸ�ನ��ಅನು�ಾ���ಾ��.

೧೯೭೪ರ�� �ವೃತ��ಾದ ಬ�ಕಯು.�.�. ಸಂ�ೂೕಧ�ಾ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು. ಇವರು೨೦೦೦ ಅ�ೂ�ೕಬ� ೨೭ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.ಕೃ�ಗಳ��ಾ��, ಗಗನಚು��,�ಾವ�ೕ�, ಮಂಥನ,ಚಂದ��ೕ�, �ೕಳ��ೂೕಟ,ಕು�ಾರ ಸಂಭವ,�ೕಘದೂತ, ಋತು ಸಂ�ಾರ,ಅಂ�ಯ ���� ಇಂದ��ಾಪ,ಸಂ�ಯ ಮ���,ಚಂದ��ೕ��, ಸುರ�ಸುರ�ೂ��, ತುಂ�ಹೂವ�,ಮ��ಲು�, ಉಪ�� ಕಡಲು,�ಾಮರ, ಉಂಬರ,ಕಣು�ಮು�ಾ��, ಅರವತ�ರಅರಳ� ಇ�ಾ���ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೦ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾಜ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಬಹು�ಾನ, ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ �ನ�ದ ಹಬ�ದಸ�ಾ�ನ೧೯೭೧ರ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಸ�ಾ�ನ,�ಾವ�ಂಡ�ಾಯ ಪ�ಶ��,ಮು�ಯ �ಮ�ಪ�ಯ�ಪ�ಶ��, �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��ಯ �ಾ�ಾಂತರಪ�ಶ��ಇವ�� ’ಪ�ಣ�ಕುಂಭ’ ಎಂಬಸಂ�ಾವ�ಾ ಗ�ಂಥವನು�ಅ��ಾನ ಬಳಗ ಅ����.

�ಾ�ೕ�ಪ�ಟ�ಪ��ಾ�ೕ�ಪ�ಟ�ಪ�ನವರು�ಾ�ೕ� ���ಯ

ಕುರುಬರ�ೂಂಡ �ಾ�ಮದ��೧೯೨೨ರ ಜನವ� ೧೪ರಂದುಜ��ದರು. ತಂ� �ದ��ಂಗಪ�,�ಾ� ಮಲ�ಮ�, ಇವರು�ಾ�ಥ�ಕ ��ಣವನು�ಹಲ�ೕ�ಯಲೂ� ಮುಂ�ನ��ಣವನು� �ಾ�ಡ� ,�ತ�ದುಗ�, �ಾ�ೕ�ಗಳ��ಮು��ದರು. �ಾರ�ಾಡದ

�.�.ಪ�ಣ�ಚಂದ��ೕಜ���.�. ಪ�ಣ�ಚಂದ��ೕಜ��ಯವರು ೧೯೩೮���ಂಬ� ೮ ರಂದು�ೕಥ�ಹ�� �ಾಲೂ��ನಕುಪ���ಯ�� ಜ��ದರು.ತಂ� �.�.ಪ�ಟ�ಪ�, �ಾ��ೕ�ಾವ�. ಕುಪ��� ಪ�ಟ�ಪ�

ಪಂ�ಾ�� ��ೕಮಠಪಂ�ಾ� ��ೕಮಠರು�ೂಪ�ಳ ���ಯ �ಸರಹ���ಾ�ಮದ�� ೧೯೩೩ ಜನವ�೬ರಂದು ಜ��ದರು.�ಾ�ತಂತ�� �ೕಧ�ಾ�,�ೕಶಭಕ��ಾ� ಸುಸಂಸ� �ತನ�ನು�ಗ�ಂದಅಂತ�ಾ��ೕಯ �ಾ��ಪ�ದ �ಾ��, ಸ�ಾಜ��ಾ�, ತಂ� ಮಲಕಯ�,�ಾ� ಬಸಮ�. �ಾಲ�ದ���ಾ� �ೕ�ದ �ಾನಪದ�ೕ�, ಕ�ಗಳ� ಇವರ �ೕ�

Page 51: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ�� ಪದ�ಪ�ದರು. ೧೯೪೫ರಲ��ಳ�ಾ� �ಾನೂನು�ಾ�ೕ�ನ�� ಎ�.ಎ�.�.ಪದ� ಪ�ದರು.�ಾ����ೕ���ಾದ��ಎಂ.ಎ�.�. ಪದ�ಮು��ದರು. �ಾಲ�ದ���ೕಇವರು �ಾ��ೕಯಚಳ�ವ�ಯತ�ಆಕ��ತ�ಾದರು. ೧೯೩೦ರ��ಹುಬ���� �ಹರು ಬಂ�ಾಗಅವರನು� ಕಂಡುಪ��ಾ�ತ�ಾದರು. �ಾರ�ಾಡದಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ��ಓದು���ಾ�ಗ ಕ�ಾ�ಟಕ ಸಂಘದ�ಾಯ�ದ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೪೬ರ�� ’��ಾಲ ಕ�ಾ�ಟಕ’�ಾರಪ���� �ೕ��ೂಂಡರುಅನಂತರ ಇದನು��ನಪ����ಾ� �ಾ�ದರು.ಪ���ೂೕದ�ಮ ಅಧ�ಯನ�ಾ��೧೯೪೯ರ�� �ಾ����ೕ���ಾ�ಶ���ಾ�ಲಯ�� �ರ�ದರು.ಕ�ಾ�ಟಕ ಏ�ೕಕರಣಚಳ�ವ�ಯ�� �ೂಡ��ೂಂಡು�.ಎ�. �ಾ�ಾರರ �ೕತೃತ�ದ��ಮಂಗಳ�ರು ��ೕ��ಾಸ�ಾ�,�ಂಕ�ೕ� �ಾಗ�,�ಾಮಚಂದ��ಾ�ಅವ�ೂಡಗೂ� �ೖಸೂ�ನ��ಸರ�ಾರ ಪ�ೕಲರನು�ಏ�ೕಕರಣ�ಾ�� �ಾಲ�ಒದ��ದರು. ’ಪಪಂಚ’�ಾರಪ��� ಆರಂ�� ತಮ��ೖ�ದ�ಮಯ ಬರಹಗ�ಂದಓದುಗರನು� ����ದರು೧೯೫೯ರ�� ’�ಶ��ಾ�’ ಎಂಬ�ನಪ��� ಅರಂ��ದರು.೧೯೬೪ರ�� ’��’ ಎಂಬ�ಾ�ಕವನು� ಪ�ಕ�ಸು��ದ�ರು.ಇವರು ��ಣ �ೕತ�ದ�� �ೕ�ಸ����ಾ��. ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ಂ��ೕ�ಸದಸ��ಾ�ದ�ರು. ೧೯೬೨-೭೧ರಅವ�ಯ�� �ಾಜ�ಸ�ಯಸದಸ��ಾ� ಆ���ಾದಇವರು ಕ�ಾ�ಟಕದಸಮ��ಗ�� ಧ ���ಾದರು.ಇವರು �ಾ�ಪಕ�ಾ� ��ೕಶ�ಾ�� �ಾ��ಾ��. ಪ��ಮ

ಪ�ಣ�ಚಂದ� �ೕಜ�� ಇವರಪ�ಣ� �ಸರು. �ವ�ಗ��ೖಸೂರುಗಳ����ಾ��ಾ�ಸ �ಾ�ದಇವರು �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ಕನ�ಡ�.ಎ. (ಅನರ�) �ಾಘ�ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಗಳನು�ಪ�ದರು. ೧೯೬೬ನ�ಂಬ� ೨೭ ರಂದು�ಾ�ೕಶ�� ಎಂಬುವ�ೂಡ��ಾಂಪತ� �ೕವನ���ಾ���ದರು.�ೕಜ��ಯವರು�ಕ�ಮಗಳ�ರು ���ಯಮೂ���ಯ�����ದ�ರು. ಇವರು ಕೃ�ಯ�ೂ�� �ಾ�ತ� ಕೃ�ಯನು�ನ���ೂಂಡು ಬಂ�ದ�ರು.ಕು�ಂಪ�ರವರ ಕ�ಾತ�ಕಗುಣ��ಂದನು��ೂರತುಪ�� ಇ�ಾ�ವ�ದರಪ��ಾವ�ೂ�ಳ�ಾಗ� ತಮ�ಸ�ಂ��ಯನು��ಾ����ೂಂಡರು. ಕೃ�,�ಾ�ತ�ದ �ೂ����ೕ�ೂೕಗ��, ಹ��ಗಳ�ತ�ಗ�ಹಣ ಇವರ ��ೕಷ�.ಇವರ �ಲವ� ಕೃ�ಗಳ�ಚಲನ�ತ�ಗ�ಾ�ಜನ��ಯ�ಾ��.ಅಬಚೂ�ನ ��ೕ�ಾ��ೕಸು,ತಬರನ ಕ�, ಕು� ಮತು�ಇ�ಾಲ ಇವ� ಪ�ಶ�� ಪ�ದಚಲನ�ತ�ಗ�ಾ��. ��ೕ��ಾಸರವ�� ��ೕ���ದತಬರನ ಕ� �ತ���ಸ�ಣ�ಕಮಲ �ಾಷ�ಪ�ಶ���ೂ���.��ಷ� �ಂತ� �ಾಗೂ�ಾಸ� ಪ��ಯಬರಹಗ�ಂದ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�ದ�� ತನ��ೕ ಆದ�ಾಪನು� ಮೂ���ಾ��.ಚುರು�ಾದ ಕಥನ �ೖ�,�ೖ�ಾ�ಕ� ಇವರ ಬರಹದಇ�ೂ�ಂದು ಗುಣ. ��ಾನ�ಾ�ತ�ದ ಬ�� �ಲವ�ಕೃ�ಗಳನು� ರ���ಾ��.ಇವರ �ಾಯ�ತ�ಸಂಪ�ಟದ ಶು�ಾಶಯ

ಪ��ಾವ �ೕ� �ಾ�ತ���ೕರ� ಮೂ��ತು. �ೂ���ಾದುಸಂತರ, ಶರಣರಪ��ಾವ ಇವರ �ೕ�ಾ�ತು.ಹುಟೂ��ನ�� �ಾ�ಥ�ಕ��ಾ��ಾ�ಸ ಮು�� ���ನ��ಣ�ಾ�� �ೂಪ�ಳ��ಬಂ�ಾಗ �ಾ�ತಂತ��ಚಳ�ವ�ಯ �ಾವ� ಇವರನು����ಾ��ತು.�ೖದ�ಾ�ಾ� ��ಾಮರುಸ�ತಂತ� �ಾರತದ����ೕನ�ೂಳ�� ಇ�ಾ�ಗರ�ಾಕರ �ಾವ�ಯನು� ಹ�����ಟ�ತನ�ಂದ �ೂೕ�ಾ��ೂಪ�ಳ �ೂೕ�ಯ �ೕ��ಾರತದ ಧ �ಜನವನು��ಾ��ದವರು.�ಾರ�ಾಡದ�� ��ಾ��ಾ�ಸ�ಾ� ಎಂ.ಎ. ಪದ� ಪ�ದುಕ�ಾ�ಟಕ �ಶ���ಾ�ಲಯದಕನ�ಡ ��ಾಗದ��ಮೂವ�ೂ�ಂದು ವಷ� �ಾಲ�ೕ� ಸ��� �ವೃ���ಾದರು.ಕನ�ಡ �ಂ�, ಉದು� �ಾಗೂಇ��ತರ �ಾ�ಗಳ �ೕ�ಪ�ಭುತ� �ೂಂ�ದ� ಇವರು�ೕ� �ೕ� �ಾ�ಯಕೃ�ಗಳನು� ಅನು�ಾ��ದರು.ಕ�, ಕವನ, �ಾದಂಬ�,�ಾಟಕ �ೕವನ ಚ���,ಸಂ�ಾದ�, �ಾ�ಾಂತರ,�ಮ��ಗಳ�� �ಾ�ತ�, ಕೃ�ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೕ��ಅ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�;ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳ�: �ೖ�ಾ�,ಬಯಲ �ಾ�ನ��,�ಾ�ಗಂಧ, ಆ� ತುಂ�ದಉ�ರುಗಳ�, �ತ� �ೕಶದಕ��ಗಳ�, ಇಂದ� ಧನಸು��ಳ�ನ �ಪ�� �ಾಕುವ ತವಕ.ಕ�ಗಳ�; �ಾ��ೕರದ ಹೂ,ಗು�ಾ� ಹೂ, ಎ�ಾ��ೕಖ�ಾದಂಬ�ಗಳ�: �ಾಘ���ದ �ಳಕು, �ಾ�,ಕತ���ಂ��,ಕ� �ಾವ� ದಶ�ನ, ಕ� �ಾವ�ಕಲ��, ಕ� �ಾವ� �ಂತ�,ಕ� ರ�ೕಂದ�ರು, ಹ��ಾರು,

Page 52: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಜಮ��, ��ಟ�, ರ�ಾ�ಗ���ೕ� �ೕ��ಾ��. ಆರಂಭ�ಂದಕನ�ಡಪರ ಚಟುವ��ಗಳ��ಸ��ಯ�ಾ� �ಾಗವ�ಸುತ�ಬಂ�ದ� ಇವರು �ೂೕ�ಾ�ವರ� �ಾ��ೂ�ಸಲು�ಾಜ��ಾ�� ಆಂ�ೂೕಲನನ��ಾಗ ಅದರ�ೕತೃತ�ವ��ದ�ರು. ಕ�ಾ�ಟಕಸ�ಾ�ರ ಕನ�ಡ �ಾವಲು ಮತು�ಗ� ಸಲ�ಾ ಸ�� ರ��ಇವರನು� ಅಧ��ರ�ಾ�� �ೕಮಕ�ಾ�ತು. ಇ��ೕ ಅಲ�� ಇವರ�ಾ�ತ� �ೕ�ಯು�ಪ�ಲ�ಾದುದು.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��- ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೬ ರ�� �ಾಜ� ಪ�ಶ��;೧೯೯೦ ರ�� ���ೕಶ�ರಯ��ಾರತ �ೂ�ೕ� ಪ�ಶ��;೧೯೯೩ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ ಪ���ಾಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೯೪ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ೌರವ�.�� ಪದ� �ಾಗೂಕ�ಾ�ಟಕ ಸ�ಾ�ರದ ಪ����ತ�.ಎ�. �ಾ� ಪ�ಶ��.೧೯೯೬ ರ�� ಹಂ� ಕನ�ಡ�ಶ���ಾ�ಲಯದ �ಾ�ೂೕಜ�ೌರವ ಪ�ಶ��;೨೦೦೧ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ �ೌರವ ಸದಸ�ತ�;೨೦೦೩ ರ�� �ಳ�ಾ�ಯ��ಜರು�ದ ಅ�ಲ �ಾರತ೭೦�ಯ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.

ಪತ�ಗಳನು� ಕೂ�ಾಪ�ಕ���ಾ��. ಇವ��ಇಬ�ರು �ಣು� ಮಕ�ಳ�.ಸು���ಾ ಮತು� ಈ�ಾನ�ಇವರು ೨೦೦೭ರ ಏ��� ೫ರಂದು ಮೂ���ಯ���ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ��� ��ಂ� �ಾಸರ�್�ಾಗ-೧ ಮತು� ೨ �ಸ�ಯ�ಾಗ ೧,೨,೩ ಪ�ಸರದ ಕ�,ಸಹಜ ಕೃ�, ���ಂ��ಂ�, �ಗೂಢ ಮನುಷ�ರು,ಬೃಹನ��, ಯಮಳ ಪ���,ನ�ಯುವ ಕ��, �ಾರುವಎ�, ಅಣ�ನ �ನಪ�,�ಂಚು��, ಕನ�ಡ �ಾ�ನಹ��ಗಳ� �ಾಗ-೧ ���ಮೂಡದ �ಾ�, ಹ�� ಪ�ಕ�,�ಾ�ನ ಕ�ಗಳ�, ೧,೨,೩,೪ರುದ� ಪ��ಾಗದ ಭ�ಾನಕನರಭ�ಕ, �ದಂಬರ ರಹಸ�,ಜು�ಾ� �ಾ��, ಕ�ಾ��ೂ,�ರಗೂ�ನ ಗ�ಾ��ಗಳ�,ಅ��ಾ�ಯ ಅಂಡ�ಾ�ಮತು� ಮ�ಾನ� �ೖ�,���ಯಂ (�ಾಗ ೧ �ಂದ೧೬), �ಾ�ಾ�ೂೕಕ,�ಾ���ಾ� �ಾಗ ೧ ಮತು�೨ ಅಬಚೂ�ನ��ೕಸ��ೕಸು, �ಾಕ �ಾ�ಂ�ಮತು� ಇತರ ಕ�ಗಳ�,ಹು�ಯೂ�ನ ಸರಹದು�,ವ��� ��ಷ� ��ಾ�ಂತ ಮತು�ಯಮಳ ಪ���, �ೂೕಮು�ನಸ�ಗತ ಲಹ� ಮತು� ಇತರಕವನಗಳ� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೫ರ�� ’�ದಂಬರರಹಸ�’ ಕೃ�� ವಷ�ದ ��ೕಷ�ಕೃ� ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೮೭ರ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೮೮ �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೮೮ ರ�� �ಾ�ೂ�ೕತ�ವಪ�ಶ��೧೯೮೯ ರ�� �ಾರ�ೕಯ

ಪ�ಬಂಧಗಳ�, ಮಧುರ�ೕಬದುಕು, �ಲು�ನ ಅ�ಗಳ�ಇಂತಹ ಪ�ಬಂಧ �ಾಗೂ�ಮ��ಗಳನು� �ಜಯಮ�ಾಂ�ೕಶ, �ವ�ೕ�ಇಂತಹ �ೕವಚ���, ಮು���ೕತ� ಉಳ� ಐ��ಾ�ಕ ಕೃ�,�ಾರತ ದಶ�ನ ಪ��ಾಸ ಕೃ�,�ಾಕ�ೕ� ಮತು� ಇತರಕ�ಗಳ�, �ೕ� ಕ�ಗಳ�,ದ�ೂೕ��ಾರನ ಮಗಮುಂ�ಾದ ಮಕ�ಳ �ಾ�ತ�,ಗ� �ೕ��, �ವ�ಂಗ�ೕ��ಯಂತಹ ಸಂ�ಾದ�,ಹತು� �ಂ� ಲಘ��ಾಟಕಗಳ�, �ಾಂ�ಾ� ಶಪಥ(�ಾಟಕ) ಒಳ�ೂಂಡಂ�ಅರವತ�ಕೂ� �ಚು� ಕೃ�ಗಳನು�ರ���ಾ��. ಅ��ಾ�ಗಳ�’�ಾತ�ಲ�’ ಅ�ನಂದ�ಾಗ�ಂಥವನು� ಸಮ����ಾ��.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಇವರ �ಾ�ಾ � �ೌ��,ಉತ�ಮ ವ���ತ� �ಾಗೂ�ಾ�ತ� ಕೃ�� ಹಲ�ಾರುಪ�ಶ�� - ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ��ೂ���.೧೯೮೫ ರ�� ಅ�ೕ�ಕದಅ��ೂೕ�ಾ�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಮದ�.�� ಪದ� �ೌರವ;೧೯೮೮ರಲ� ’�ತ� �ೕಶದಕ�ಗಳ�’ ಅನು�ಾ�ತ ಕವನಸಂಕಲನ�� �ೂೕ�ಯ��ಾ�ಂ� �ಹರು ಪ�ಶ���ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಪ�ಶ��, ಕರಂ�ಕರ �ಾ�ತ�ಪ�ಶ��, ಮೂರು �ಾ�ರ ಮಠ�ಾ�ತ� ಪ�ಶ��ಗಳನು� �ೕ�ಇವರನು� �ೌರ�ಸ�ಾ��.

Page 53: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಾ�ಾ ಪ�ಷ��ನ ಪ�ಶ��೧೯೯೩ �ಾಜ� ಪ�ಸರಪ�ಶ��೨೦೦೧ ಪಂಪ ಪ�ಶ���ೂ���.

�.ಎ�.��ೕ��ಾ� ���ಘ�� ��ೕ�ಇವರ ಪ�ಣ��ಸರು.

ಇಂ��ಂ�ನ ����ನ��ಜ��ದರು. �ಾ��ಾ� ���ೕ� ಮತು� ಎಸ���ಯ�ಫ�� ಇವರ ತಂ��ಾ�ಗಳ�. ಲಂಡ��ಶ���ಾ�ಲಯದ����ಾ��ಾ�ಸ ಮು��ದರು.ಇವರು ಸಂಸ� �ತವನು� ಐ��ಕ�ಾ�ಯ�ಾ�� ಅ�ಾ�ಸ�ಾ�ದರು. ೧೮೬೫ರ��ಇಂ�ಯ� ��� ಸ�����ೕಮಕ�ೂಂಡು ಮುಂಬ�ಸ�ಾ�ರದ ��ನೂ�ಇ�ಾ�ಯ�� ಅ���ಂ�ಕ�ಕ�� ಹು��ಯನು��ವ��ಸಲು �ಟ��ದಲ೧೮೬೭ರ�� �ಾರತ�� ಬಂದರು.�ೂ�ಾ�ಪ�ರ, �ೂ�ಾ�ಪ�ರ,�ಳ�ಾ� ಮುಂ�ಾದ ಸ�ಳಗಳ���ಲಸ �ಾ�ದರು. ಅ���ಂ�ಕ�ಕ��, ��ಾ���ಾ�,ಅ���ಂ� ����ಕ�ಏ�ಂ�, �ಾಸನ �ಾಸ��ಜೂ�ಯ� ಕ�ಕ��,�ೕ�ಯ� ಕ�ಕ��, ಕಸ���ಕ�ಷನ� ಮುಂ�ಾದಹು��ಗಳನು� �ವ���೧೮೯೭ರ�� �ವೃತ��ಾದರು.�.ಎ�. ��ೕ� ಇವರುಸಮಥ�ಆಡ��ಾ��ಾ��ಾ�ದ�ಂ��ೕ��ೕಷ� ಸಂ�ೂೕಧಕರೂ ಆ�ದ�ರು.�ಾರತ�� ಬಂ�ೂಡ� ಇವರುಮುಂಬ� �ಾ�ಂತ�ದ�ಾಸನಗಳ ಸಂ�ೂೕಧ���ೂಡ�ದರು. �ಾ�ರಂಭದ��ಇವರ �ೕಖನಗಳ� �ಾಯ�ಏ�ಾ��� �ೂ�ೖ�ಯಮುಂಬ� �ಾ�ಯಪ���ಯ�� ಪ�ಕಟ�ಾದವ�.

ಬಸವ�ಾಜಕ��ೕಮ�ಪ�ಗ��ೕಲ

�ಾದಂಬ��ಾರ ಬಸವ�ಾಜಕ��ೕಮ� ೧೯೧೯ಅ�ೂ�ೕಬ� ೫ರಂದು�ಳ�ಾ� ���ಯಮ�ಾಮರ�ಯ��ಜ��ದರು. ತಂ� ಅಪ�ಣ�,�ಾ� ಬ ◌ಾಳವ�. ತಂ�ಸಶಸ� ಪ�ಯ����ಾ��ಾ�ದ�ರು. ಇವರ�ಾ�ಥ�ಕ ��ಣ�ತೂ��ನ�� ಜರು�ತು.ಮುಂ� �ೂೕ�ಾ�,�ಳ�ಾ�ಯ�� ��ಾ��ಾ�ಸಜರು�ತು. �ಾ�ತ� ಮತು�ಪ���ೂೕದ�ಮದ��ಕ��ಮ�ಯವ���ಾ�ರಂಭ�ಂದಲೂಆಸ���ದು��ೕವ�ೂೕ�ಾಯ�ಾ�� ಅ�ೕಉ�ೂ�ೕಗವನು�ಆಶ���ದರು. ಸಂಯುಕ�ಕ�ಾ�ಟಕ, ತರುಣಕ�ಾ�ಟಕ, ಸ�ಾಜ�ೂೕಕಮತ, ಕ�ಾ�ಟಕಬಂದು, ಸ�ತಂತ� ಕ�ಾ�ಟಕಮುಂ�ಾದ ಪ���ಗಳ���ೕ� ಸ����ಾ��.೧೯೪೨ರ�� ಚ��ಾ�ಚಳ�ವ�ಯ��ಕ��ೕಮ�ಯವರುಧುಮು�ದರು. ಇದ�ಂದಬಂಧನ�ೂ�ಳ�ಾದರು.��ಮ��ಂದ�ೂರಬಂದು ಉ�ಾಪ���ಯ�� �ಲಸ���ೕ�ದರು. ಸ�ತಂತ�ಪ���ಯನು� �ಲ�ಾಲನ��ದರು. ಇವರುಸು�ಾರು ಅರವತು�ಕೃ�ಗಳನು� ರ���ಾ��.

�ಂಜ�� ಲೂ� �ೖ� :�ಂಜ�� ಲೂ� �ೖಸರು೧೮೩೭ರ ಜು�ೖ ೧೭ ರಂದು�ಂಗಳ��ನ�� ಜ��ದರು.ತಂ� �ಂಜ�� �ೂೕ���ೖ� ಒಬ� ��ಾ�ವಂತ ಆಂಗ���ಸ� �ಾ��. �ಾರತದ��ಜ��ದ ಇವರುಇಂ��ಂ�ನ�� ��ಾ��ಾ�ಸ�ಾ� ೧೮೬೦ ರ�� �ಾರತ��ಬಂದು �ಂಗಳ��ನ �ಂಟ���ೖಸೂ��ನ�� ಐದು ವಷ�ಮು�ೂ�ೕ�ಾ�ಾ�ಯ�ಾ��ಾಯ� �ವ���ದರು.ಅನಂತರ �ೖಸೂರು ಮತು��ೂಡಗುಗಳ�� �ಾ�ಾ ಇ���ಕ�� ಆ�ದ�ರು. ೧೮೬೮ ರ����ಾ��ಾ�ಸದ ಇ�ಾ�ಯಮು�ಾ���ಾ��ಾ�ಯೂದು�ದರು. ೧೮೮೩ ರ���ೖಸೂರು ಸ�ಾ�ರದ��ಾ��ಾ�ಯ ಪ�ಥಮ�ಾಯ�ದ���ಾ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ���ದರು.ಕನ�ಡದ�� ಅ�ಾರ�ಾಂ�ತ�ವನು� �ೂಂ�ದ��ೖ� ��ಾ��ಾ�ಸಇ�ಾ�ಯ��ದ� ಸಂ�ಾ�ದ��ದ�ಸ�ಳ ಪ��ಾಣ, �ಾಸನ,�ಾ���ಕ �ಷಯಗಳ�,ಪ��ಾತನ ಗ�ಂಥಗಳನು�ಸಂಗ��ಸುತ� �ಾಸನಗಳನು�ಓದುವ ಹ�ಾ�ಸ����ೂಂಡು �ಾಸನ�ಷಯಗಳನು� ಆ�ಾಗಪ�ಕ�ಸು��ದ�ರು. �ೖಸೂರುಸ�ಾ�ರ ೧೮೮೪ರ���ಾ�ಚ�ವಸು��ಾ�ಯ�ಾ�ರಂ���ಾಗಇವರು ತಮ� ಹು��ಯ�ೂ�� ಈ �ಾ�ಯಅ��ಾರವನು�ವ���ೂಂಡರು.�ೕ�ಹಲ�ಾರು �ೕತ�ಗಳ��ಗಣ�ೕಯ �ೕ� ಸ���ದ

Page 54: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಅಂ��� ಪ����ಾ�ರಂಭ�ಾ�ಾಗ ಏಳ�ವಷ�ಗಳ �ಾಲ ಇದರಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು.’�ಾರ�ೕಯ �ಾಸನ�ಾಸ���ಾಮ�ಾ’ ಎಂದು ಇವರನು�ಕ�ಯಬಹುದು. �ಾಸನ�ೕತ�ದ�� ��ೕ� �ಸರು�ೂಡ�ದು. �ಾಸನ�ಾಸ�ವಲ��ಭೂ�ೂೕಳ, ಖ�ೂೕಳ,ಇ��ಾಸ, �ಾ�ಾ�ಾಸ�,���ಾಸ� ಮುಂ�ಾದವ�ಗಳ��ಇವರು ಪ�ಣತ�ಾ�ದ�ರು.ಸಂಸ� �ತ - ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ದ��ಇವ�� ಅ�ಾರ ಒಲ�ತು�.��ೕ�ರವರ ’ಸಂಸ� �ತ, �ಾ�ಮತು� ಹಳಗನ�ಡ �ಾಸನಗಳ�’ಎಂಬ ಕೃ� ೧೮೭೮ ರ��ಪ�ಕಟ�ಾ�ತು. ೧೮೯೮ರ��ಮುಂಬ� �ಾ�ಂತ�ದ ಕನ�ಡ���ಗಳ �ಾಜವಂಶಗಳ� ಎಮಬಮ�ೂ�ಂದು ಅಮೂಲ� ಕೃ�ಪ�ಕಟ�ಾ�ತು. �.ಎ�.�ೖಸರಂ� ಕನ��ಗ��ಮ�ೂೕಪ�ಾರ �ಾ��ಾ��.��ೕಟ� �ಾಯ��ೕತ� ಉತ�ರಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ತು�. ಹಲವ�ಕನ�ಡ �ಾವ�ಗಳನು� ಇಂ���ಅನು�ಾದ ಸ�ತ ಪ�ಕ��ಕನ�ಡ ಜನಪದ �ಾ�ತ�ಸಂಗ�ಹ�� ಆದ��ಾದ�ೕ��ಯೂ ��ೕ���ಸಲ��ೕಕು. ಕನ�ಡ �ಾ�,�ಾ�ತ�ಗಳ ಬ�� ಇವ�� ಬಹಳಅ��ಾನ�ತು�. ಭರತಖಂಡಕೂ� ಕನ�ಡ �ಾ�ಗೂ��ೕಷ�ಾದ �ೕ� ಸ���ದ�ಾ�ಾ�ತ� ��ಾ�ಂಸರ�ೂಬ�ರು.

ಬಸವರಜಕ��ೕಮ�ಯವರು ��ಾನಪ�ಷ��ನ ಸದಸ��ಾ�ದ�ರು.ಇವರು �ೂೕ�ಯ��ೕಶಕೂ� �ೕ� �ೕ�ದ�ರು.ಇವರು ೧೯೮೯ರಅ�ೂ�ೕಬ� ೨೩ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ಾ�ಲಮು�ಯ �ೕ�,�ಾನೂ ��ೕ�ಸ�ಾ���,ಬಂ�ಾರದ �ಂ�ಯ �ಂ�,�ಂಗಳ���ೂಂದು��ೕಟು, �ೕಹದಬ�ಯ��, ಜರ�ಾ�ಜಗದು�ರು, �ೕ�ಯ���ದ�ವಳ�, ��ಯ ನ�ಲು,�ಾನವ� �ೕ�ಾ,ಜಲತರಂಗ, ಜ��ಾರ ಮತು��ವ�ಾ�ಾ, ಬ�ಯ�ೕ�ದರು, �ೕನನ�ಮುಟ��ೕಡ, �ಾ�ಾ�ಾ�ರ,ನರಗುಂದ ಬಂ�ಾಯ,ಸಂ�ೂೕ�� �ಾಯ�ಾಯಕ,�ಳ�ನ �ಾ�, �ಾನು ಕಂಡರ�ಾ�, ಕುಂದರ �ಾ�ನಕಂದ, �ಾ�ೕ ಮಂ��,ಸಮರ ಭೂ�, �ೌರುಷಪ�ೕ�, ಮಣು� ಮತು� �ಣು�,�ೕ�ಾಪ� �ನ�ಪ�, �ಾ��ಾ�ದವರು, �ಾ�ತಂತ��ದಕ��, �ೂೕ�ಾ�ೕ�,�ೂ�ೕ�, ಕತ�� ಪ��ೕಗ,ಹ�ಜ�ಾಯಣ,ಸುಂಟರ�ಾ�, ಹು�ಯಣ�ನಮಗಳ� ಮುಂ�ಾದವ�.�ಾದಂಬ��ಾರನ ಕ�ಎಂಬುದು ಇವರ ಆತ�ಕ�.ಕ��ಮ� ಎಂಬುದು ಇವರಅ�ನಂದ�ಾ ಗ�ಂಥ

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೮ರ�� ’�ಾ�ಲಮು�ಯ�ೕ�’ ಕೃ�� �ೂೕ�ಯ��ಾ�ಂ� �ಹರೂ ಪ�ಶ��ಲ���.೧೯೮೦ರ�� �ಳ�ಾ�ಯ��ಜರು�ದ ೫೨�ೕ ಅ�ಲ�ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�

�ೖಸರು ೧೯೦೬ರ ವ�� ಈ�ೕಶದ ಪ��ಾತನ ಅಧ�ಯನರಂಗದ�� ಆ��ಾ�ಂತ�ಾ�ದು�ದು ತಮ� ೭೦�ೕವಯ��� �ವೃತ��ಾ��ಾ�ಾ��� ಮರ� �ಾ��ೂೕಪಟ�ಣದ�� ���ದರು.ಅನಂತರ ೧೯೨೭ ಜು�ೖ�ಂಗಳ�� ತಮ� ೯೦�ೕಯವಯ��ನ�� �ಧನ�ಾದರು.

�ನಗ� �ಾಮ�ಾ�ರವರು೧೮೭೬ರ ಏಪ�� ೩ ರಂದುದ�ಣ ಕನ�ಡ ���ಯಮು��ಯ�� ಜ��ದರು.ತಂ� ಮಂಜು�ಾಥಯ�,ಸುಪ��ದ� ವ�ೕಲರು; �ಾ��ಾ�ಾ�ಾ�. ಸಂ�ೕತ,�ಾ�ತ�, ಯ��ಾನ ಇವ�ಮಂಜು�ಾಥಯ�ನವರಪ�ವೃ��ಗಳ�. �ೕ�ಸುಸಂಸ� �ತ ಕುಟುಂಬ�ಂದಬಂದ ಇವ�� ಇವ� ಒಗೂ��ಬಂ�ದ�ವ�.೧೯೦೨ರ��ಮುಂಬ� ಸ�ಾ�ರದ�ಾ�ಾಂತರ �ಾ�ಯ���ಾ�ಾಂತರ�ಾರ�ಾ�ಸು�ಾರು ೮ ವಷ�ಗಳ �ಾಲ�ೕ� ಸ���ದ�ರು. ೧೯೦೮ರ��ಮುಂಬ��ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದಎ�.ಎ�.�. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ೧೯೧೦ರ���ಾ�ಯ ಮುಖ�ಸ��ಾದರು.�ವೃ��ಯಗುವವ�ಗೂ ಅ�ೕವೃ��ಯ�� ಮುಂದುವ�ದರು.ಕನ�ಡ �ಲುಗು, ಸಂಸ� �ತ,ಬಂ�ಾ�, ಮ�ಾ� �ಾ�ಗಳಪ�ಚಯ ಪ��ದ��ಾಮ�ಾಯರು ಆ�ಾ�ಗ�ಂದ ಕನ�ಡ�� ಅ�ೕಕಕೃ�ಗಳನು� ಅನು�ಾದ�ಾ��ಾ��. �ಾಮ�ಾಯರು೧೯೪೩ �ೕ ೮ರಂದು�ಧವ�ಾದರು.�ೌರವ, ಪ�ಶ�� -ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ರ�� �ಳ�ಾ�ಯ�� ನ�ದ೧೧�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಾ�ದ�ರು.

Page 55: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.

�ನಗ��ಾಮ�ಾ� :�ನಗ��ಾಮ�ಾ�ರವರು೧೮೭೬ರ ಏಪ��

೩ ರಂದು ದ�ಣ ಕನ�ಡ ���ಯಮು��ಯ�� ಜ��ದರು. ತಂ�ಮಂಜು�ಾಥಯ�, ಸುಪ��ದ�ವ�ೕಲರು; �ಾ��ಾ�ಾ�ಾ�. ಸಂ�ೕತ,�ಾ�ತ�, ಯ��ಾನ ಇವ�ಮಂಜು�ಾಥಯ�ನವರಪ�ವೃ��ಗಳ�. �ೕ� ಸುಸಂಸ� �ತಕುಟುಂಬ�ಂದ ಬಂದ ಇವ��ಇವ� ಒಗೂ�� ಬಂ�ದ�ವ�.�ಾ�ಥ�ಕ ಮತು� � �ೌಢ��ಾ��ಾ�ಸವನು� ಹುಟೂ��ಾದಮಂಗಳ��ನ�� ಮು��ದಅನಂತರ ಮ�ಾ��ನ �������ಾ�ೕ�ನ�� �ಾ�ೕ�� ಪ��ೕಶಪ�ದು ೧೮೯೭ರ�� �.ಎ.ಪದ� ಗ��ದರು. ಇವರುಅ�ಾ�ಸ �ಾ�ದ ಪ�ಮುಖ�ಷಯಗಳ�� ಕನ�ಡ�ಾ�ಾ�ಾಸ�ವ� ಒಂದು.೧೯೦೦ ರ�� �ಾಚ�ಾಯರುಮ�ಾ�� �ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು.�ಾಮ�ಾಯರು ಕನ�ಡದ �ೂ���ಲುಗುವನು� ಅಭ���ದರು.೧೯೦೮ರ�� ಮುಂಬ��ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದಎ�.ಎ�.�. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ೧೯೧೦ರ���ಾ�ಯ ಮುಖ�ಸ��ಾದರು.�ವೃ��ಯಗುವವ�ಗೂ ಅ�ೕವೃ��ಯ�� ಮುಂದುವ�ದರು.ಕನ�ಡ �ಲುಗು, ಸಂಸ� �ತ,ಬಂ�ಾ�, ಮ�ಾ� �ಾ�ಗಳಪ�ಚಯ ಪ��ದ��ಾಮ�ಾಯರು ಆ �ಾ�ಗ�ಂದಕನ�ಡ�� ಅ�ೕಕ ಕೃ�ಗಳನು�ಅನು�ಾದ �ಾ��ಾ��.ಪ���ೂೕದ�ಮದ���ಾಮ�ಾಯ�� ಆಸ�� ಇತು�.�ಾರ�ಾ�ಂದ ಪ�ಕಟ�ಾಗು��ದ�

�ಟ�ೕ�ಕೃಷ�ಶಮ��ಟ�ೕ�

ಕೃಷ�ಶಮ�ರವರು ೧೯೦೦ಏ��� ೧೬ ರಂದು�ೂೕ�ಾಕ �ಾಲೂ��ನ�ಟ�ೕ�ಯ�� ಜ��ದರು.ಆನಂದಕಂದ ಇವರ�ಾವ��ಾಮ ತಮ�ಹನ�ರಡ�ೕ ಮಯ���ತಂ�ಯನು� ಕ�ದು�ೂಂಡುಸಂ�ಾರದ �ೂ�ಯನು��ೂರ�ೕ�ೕ�ಾ�ತು.ಇಂತಹ ಪ����ಯ��ಯೂಸಹ ಅಲ� ಸ�ಲ� ಓದು ಕ�ತಕೃಷ�ಶಮ�ರುಮ�ಯ��ದ�ರು.೧೯೧೯ರ�� �ಾರ�ಾಡದ��ಜರು�ದ ಕ�ಾ�ಟಕಏ�ೕಕರಣ ಸ��ೕಳನಜರು��ಾಗ �ಾ�ಾ�ನಂದರ�ೕತೃತ�ದ�� ಸ�ಯಂ�ೕವಕ�ಾ� ದು�ದರು. ಆಗಇವ�� �ರೂರು�ಾಸು�ೕ�ಾ�ಾಯ�,ಹು�ಲ�ೂಳ�ಾ�ಾಯಣ�ಾ�ಅವರಂತಹ ಸಂಪಕ�ಅಲ��ೕ ಕನ��ಾ��ಾನವ����ತು.�ಟ�ೕ�ಯವರು ��ಕವೃ���ಂತ �ೕಖಕ ಸಂ�ಾದಕವೃ��ಯ��ೕ ಬಹು�ಾ����ದರು.�ಟ�ೕ�ಯವರು�ಂಗಳ��ನ ಆಯ���ಾ��ಾ�ಯ�� ��ಕ�ಾ��ಲ�ಾಲ �ಲಸ �ಾ�ದರು.ಅನಂತರ �ಳ�ಾ�ಯ�ಾ��ೕಯ �ಾ�ಯ��ಯೂ�ಲ�ಾಲ ದು�ದರು.�ಳ�ಾ�ಯ�� ಮ�ಾ��ಾ�ಾವರಣ ಇದ� �ಾರಣಅ��ಯ ಜನರ�� ಕನ�ಡಪ�� ಮೂ�ಸಲು ಬಹು�ಾ�

ಸಂ.�.

ಭೂಸನೂರಮಠಸಂ.�.ಭೂಸನೂರಮಠಇವರು ೧೯೧೦ರ�� ಅ�ಭ�ತ�ಾರ�ಾಡ ��� (ಇಂ�ನಗದಗ ���)ಯ �ೂೕಣ�ಾಲೂ��ನ �ಡಗುಂ�ಯ��ಜ��ದರು. ಸಂಗಯ��ವಮೂತ�ಯ�ಭೂಸನೂರಮಠ ಇವರಪ�ಣ� �ಸರು. ಇವರು�ಡಗುಂ�, ಗದಗ ಮತು�ಹುಬ���ಗಳ���ಾ�ಸಂಗ�ಾ� ೧೯೩೧ರ������ ಪ�ೕ�ಯ���ೕಗ���ಾದರು. ಅನಂತರ�ಾರ�ಾಡದ ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ೕ�ನ�� �ಾ�ಸಂಗ �ಾ�೧೯೩೫ರ�� �.ಎ. (ಅನರ�್)ಪದ�ಯನು� ಗ��ದರು.೧೯೩೭ರ�� ಮುಮಬ��ಶ���ಾ�ಲಯ���ದ�ಗ�ಾ� ಎಂ.ಎ.(ಕನ�ಡ) ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು.�ಳ�ಾ�ಯ �ಂಗ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� ಅ�ಾ�ಪಕ ವೃ��ಆರಂಭ�ಾ�ತು.೧೯೬೬ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಕನ�ಡಅಧ�ಯನ ಸಂ��ಯ�� ಕನ�ಡ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು.ಯು.�.�. �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ೕ� ಸ���ದರು.ಕ�ಾ�ಟಕ �ಶ���ಾ�ಲಯದಕ�ಾ ��ಾಗದ �ೕ�ಆ�ದ�ರು. �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಇಂ���ಕನ�ಡ �ಘಂ�ನ ಸಂ�ಾದಕರಸ��ಯ ಸದಸ��ಾ�ಯೂಇವರು �ೕ� ಸ���ದರು.ಇವರು ೧೯೯೧ರ ನ�ಂಬ�೬ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

Page 56: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಾಗೂ�ಷಣ ಪ���ಯ ಸಹಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ಯೂ �ಲ�ಾಲದು�ದರು. �ಾಮ�ಾಯರು೧೯೪೩ �ೕ ೮ರಂದು�ಧವ�ಾದರು.ಕೃ�ಗಳ� :ಕ�ಾ�ಟಕ ಕಂದ�ಾ�,ಕಲಹಪ��ಯ, ಕ�ಾ�ಟಕ��ೕಷ�ಾ��, ಸತ��ಾಜನಪ�ವ� �ೕಶದ �ಾ��ಗಳ�,ಕೃಷ�ಕು�ಾ�, ಸುಭದ��ಜಯ,ಇ�ಾವ� �ಕ� ಕ�ಗಳ�, ಪ��ಾಣ�ಾಚಚೂ�ಾಮ�(ಸಂ�ಾದಕ�ಾ�) ತಂ�ಾಬೂರುಮ�ತನ �ೖ�ಯತು�,ಜಯ�ೕವನ �ಜಯ,ತರು�ಾ�ಾ, ಸುಭ�ಾ�ಹರಣಇ�ಾ��.

�ೌರವ, ಪ�ಶ�� - ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ರ�� �ಳ�ಾ�ಯ�� ನ�ದ೧೧�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಾ�ದ�ರು.

ಶ���ದರು. ಆಸಂದಭ�ದ���ೕ ಎ�ತುಇ�ದು ಈ ಕನ�ಡ ನು�ಯುಎಂಬ ಸುಂದರ �ೕ�ಯನು�ರ��ದರು. ೧೯೩೮ರ��ಜಯಂ� ಪ���ಯನು�ಆರಂ�� ಸು�ಾರು ೨೫ವಷ�ಗಳ �ಾಲ ನ��ದರು.ಸ�ಧಮ�, ಜಯ ಕ�ಾ�ಟಕಈ ಪ���ಗಳಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ಯೂ�ಾಯ� �ವ���ದರು.ಇವರು ೧೯೮೨ರ���ಧನರದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ಾಜ�ೕ�, ಅ�ಾಂ�ಪವ�, ಮ���ಾಜು�ನ,ಮುದ�ಣ �ಾತು, �ಾರಹು���, �ರ��,ಒಡ�ಾ�, ಸಂ�ಾರ�ತ�ಗಳ�, ಕಳ�ರ ಗುರು,ಸಂಸ� �� ಪರಂಪ�,ಕ�ಾ�ಟಕ ಜನ�ೕವನ ಇವ�ಇವರ ಕೃ�ಗಳ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೩೭ರ��ಜಮಖಂ�ಯ�� ನ�ದ೨೨�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದ�ಾ�ತ� �ೂೕ��� ಇವರುಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೭೧ರ���ಾಗಮಂಗಲದ�� ನ�ದ�ಾನಪದ ಸ��ೕಳನ ಇವರಅಧ���ಯ�� ನ��ತು.೧೯೭೪ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಶ���ಾ�ಲಯವ� �ೌರವ�.�� ಪದ� �ೕ��ೌರ���.

ಕೃ�ಗಳ�ಭ�� ಸು�ಾ�ಾರ, �ದ�ನಂ�ೕಶನ ಗುರು�ಾಜ�ಾ�ತ��, �ೕ���ಾರಯ�ನ ವಚನಗಳ�,�ಾ� ಮ�ಾ�ೕ�ಯವರವಚನಗಳ�, �ೌರಂಕನ�ೕ��ಯ�ನ ಪ��ಾಣ,ಅದೃಶ� ಕ�ಯ � �ೌಢ�ಾಯನ�ಾವ�, �ದ� �ೕರ�ೂ�ಯರಶೂನ� ಸಂ�ಾದ�,ಮ�ಾ�ಂಗ�ೕವರ ಏ�ೂೕತ�ರಶತಸ�ಲ, ಕಲ�ಮಠದಪ�ಭು�ೕವರ �ಂಗ�ೕ�ಾ��ಾಸ �ಾ�ತ��, ಶೂನ�ಸಂ�ಾದ�ಯ ಪ�ಾಮ��,ಕ�ಾ�ಣ�ಂದ �ಾ��ೕರ�� ಇವ�ಇವರ ಕೃ�ಗಳ�.

�ೌರವ,ಪ�ಶ��&ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೯ ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೭೧ ರ�� ಶೂನ�ಸಂ�ಾದ�ಯ ಪ�ಾಮ��ಗ�ಂಥ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� �ೕ��ೌರ���.೧೯೯೦ ರ�� ಪಂಪ ಪ�ಶ��ಲ���.

ಎ�.ಎ�.�ೖರಪ�

ಎ�.ಎ�.�ೖರಪ�ನವರು೧೯೩೪ರ ಜು�ೖ ೨೬ ರಂದು�ಾಸನ ���ಯ

ಮುದ�ಣಮುದ�ಣರಮೂಲ �ಸರುನಂದ��

ಲ��ೕ�ಾ�ಾಯಣಯ�.ಮುದ�ಣ ಎಂಬುದು ಇವರ�ಾವ��ಾಮ. ಮುದ�ಣನವರು

ದುಗ��ಂಹದುಗ��ಂಹ ಗದ� ���ಯ�ೂೕಣ �ಾಲೂ��ನ ಸದ��ಾ�ಮದವರು. ಸಕಲ��ಾ��ಾರಂಗತ�ಾದದುಗ�ಮಯ��ಂಬ�ಾ�ಹ�ಣನ �ಮ�ಗ,ಈಶ��ಾಯ� ಈತನ ತಂ�.

Page 57: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಚನ��ಾಯಪಟ�ಣ �ಾಲೂ��ನಸಂ�ೕ�ವರ �ಾ�ಮದ��ಜ��ದರು. ತಂ� �ಂಗಣ�ಯ�,�ಾ� �ೌರಮ� ಇವರು�ಾ�ಥ�ಕ ಅ�ಾ�ಸವನು�ಸಂ�ೕ�ವರ �ಾಗೂ ಹ��ರದ�ಾ�ಮಗಳ�� ಪ��ೖ�ದರು.�ೖಸೂ�� ಬಂದು �ಾರ�ಾ��ಾಸ � �ೌಢ�ಾ�ಯ�� ಓ�ದನಂತರ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ��ಂದ ೧೯೫೭ರ�� �.ಎ.(ಅನರ�್) ಪದ� ಗ��ದರು.೧೯೫೮ರ�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದತತ��ಾಸ�ದ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಯನು� ಪ�ಥಮ �ಾ �ಂ�ಗ�� ಎರಡು ಸುವಣ�ಪದಕಗ��ಂ��ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ಬ�ೂೕ�ಾದಸ�ಾ���ಾ� ಮ�ಾ�ಾ��ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ ಸತ�ಮತು� �ೌಂದಯ� ಎಂಬಇಂ��� ಮ�ಾ ಪ�ಬಂಧ�ಾ���ಾಕ��ೕ� ಪದ�ಗ���ೂಂಡರು. ಅನಂತರ೧೯೫೮ �ಂದ ಹುಬ���ಯ�ಾಡ���ೕಶ�ರ �ಾ�ೕ�ನ��ತಕ��ಾಸ� ಮತು� ಮನ�ಾಸ�ದಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು. ನಂತರ೧೯೬೦�ಂದ ೧೯೬೬ರವ��ಗುಜ�ಾ�ನ ಸ�ಾ�� ಪ�ೕ��ಶ���ಾ��ಲಯದ��ತತ��ಾಸ� ಉಪ�ಾ�ಸಕ�ಾ��ೕ� ಸ���ದರು. ೧೯೬೭ �ಂದ೧೯೭೧ರವ�� �ಹ��ಾ��ೕಯ ��ಣ ಮತು�ತರ�ೕ� ಸಂ��ಯ�� ��ಣ�ೕ�ಾಂ�ಾ �ಷಯದ���ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ� ಇವರ�ಾದಂಬ�ಗಳ�� ವಂಶವೃ�,ಮತ�ಾನ, ತಬ��ಯು �ೕ�ಾ�ಮಗ� ಕನ�ಡ ಚಲನ�ತ�ಗ�ಾ�ಪ�ಶ��ಗ���.

ಕೃ�ಗಳ�ಧಮ���ೕ, ಧೂರ ಸ�ದರು,ಮತ�ಾನ, ವಂಶವೃ�, ಜಲ�ಾತ,�ಾ� �ರಳ�, ಗ�ಹಣ, �ಾಥ�,�ಾ�, ತಬ��ಯು �ೕ�ಾ�ಮಗ�, ಗೃಹಭಂಗ, ಅಂಚು,��ಾಕರಣ, �ಾಟು, ಅ��ೕಷ�,

೧೮೭೦ರ ಜನವ� ೨೪ರಂದು�ಾಕ�ಳ �ಾಲೂ��ನ ನಂದ��ಎಂಬ �ಾ�ಮದ��ಜ��ದರು. ತಂ� �ಾ�ಾ��ಮ�ಯ�, �ಾ�ಮ�ಾಲ��ಮ�. �ಾ�ಥ�ಕ��ಣವನು�ನಂದ��ಯ���ೕಪ�ದರು. ಅನಂತರ���ಂ� �ಾ�ಯ����ಾ��ಾ�ಸ ಮು��ದರು.ಕಡು ಬಡತನ�ಂ�ಾ� ಆಂಗ���ಾ��ಾ�ಸ�ಾಡ�ಾಗ�ಲ�. ಅನಂತರ�ಾ�ಯಮ ��ಣದ ತರ�ೕ�ಪ�ಯಲು ಮದ�ಾ���ರ�ದರು. �ಾ��ಾಮ��ಣ ಪ�ದು ೧೮೮೯ರಜೂ� ೧೫ ರಂದುಉಡು�ಯ �ೖಸೂ��ನ��ಅಂಗ�ಾಧ�ಯ ��ಕ�ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡರು. ೧೮೯೨ರ�ಾ�� ೨೬ ರಂದುಉಡು��ಂದಕುಂ�ಾಪ�ರ��ವಗ��ಾ�ತು. ೧೮೯೯ರ��ಕಮ�ಾ�ಾ� ಎಂಬುವರ�ೂ� �ಾಂಪತ� �ೕವನ���ಾ���ದರು. ಮುಂ�ಮುದ�ಣನವ��ಉಡು�ಯ ����ಯ��ೖಸೂ��ೂಂದರ�� ಕನ�ಡಪಂ�ತ�ಾ� ಉ�ೂ�ೕಗ�ೂ��ತು. ಇವ���ಾ�ತ�ದ�� ಒಲವ���ಯಲು ಮಳ�ಸುಬ��ಾಯರು�ಾರಣ�ಾದರು. ಇವ��ಯ��ಾನದಲೂ�ಅ�ರು��ತು�. ಮುದ�ಣನಪ���ಯು �ಾ�ಾಶ��ೕಧಗ�ಂಥದ�� ಸಂಪ�ಣ��ಾ�ಉಪಯುಕ��ಾ��.�ಾ�ಾಶ��ೕಧ ಕೃ�ಯ��ಮುದ�ಣನು ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಗದ� ಪದ�ಗಳ ಬ� ಸಹ�ವ���ಾ��. ನ��ಾದ�ಾಸ� ಮತು� ಉತ�ಮ�ರೂಪ� ಮುದ�ಣನ��ೕಷ�ಗಳ�. �ಕ�ವಯ��� �ಯ �ೂೕಗ��

�ಾ� �ೕಮಕ��. ಈತ�ಾ�ಹ�ಣ ಕ�, ಕುಲ�ೌತಮ�ೂೕತ�,ದುಗ��ಂಹನು �ಾಲುಕ��ಾಜ� ಜಗ�ೕಕಮಲ�ನಆ�ಾ�ನದ�� ಸಂ��ಗ���ಾ� �ಾಯ��ವ��ಸು��ದ�ನು. ಈತನ ಕೃ�ಪಂಚತಂತ�. ವಸು�ಾಗಭಟ�ನಪಂಚತಂತ�ವನು� ಕನ�ಡ��ಅನು�ಾ���ಾ��.ದುಗ��ಂಹನ ಪಂಚತಂತ�ಚಂಪ� ರೂಪದ���.ಪಂಚತಂತ�ವ� ಐದುಅ��ಾ�ಾಗಗ�ಂದ ಕೂ�ದು�ಇ�� ಒಂ�ೂಂದು ತನ��ೕ ಆದ�ೕ� �ೂೕಧ�ಗಳನು��ೂಂ��. ಇದರ�� �ಲವ��ಂಹವನು� �ೂಂದ ಕ�,�ವಭೂ�ಯ ಕ��ದ�ಾದವ� ��ಷ��ಾ��.

Page 58: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಪವ�, ತಂತು, �ಾ�ತ�, ಮತು�ಪ��ೕಕ ಕ� ಮತು� ಕ�ಾವಸು�,ಸತ� ಮತು� �ೌಂದಯ�, ��,�ಾ�ೕ� ಬ�ಯು��ೕ�. ���,ಮಂದ�, ಅವರಣ ಇವ� ಇವರ

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�ಇವ�� ಅ�ನವ �ಾ��ಾಸಎಂಬ �ರುದು ಇತು�.

ತು�ಾ��, �ಾ��ಉಲ�ಣ�ೂಂಡು ೧೯೦೧�ಬ�ವ� ೧೫ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು. �ಕ�ವಯ��ನ��ೕ �ಧನ�ಾದಇವರನು� ಇವರ ಕೃ�ಗಳ�ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೂೕಕದ��ಅಮರರ�ಾ����.

ಕೃ�ಗಳ�:ಅದು�ತ �ಾ�ಾಯಣಂ,ರ�ಾ�ವ�ೕ ಕ�ಾ�ಣ,��ೕ�ಾಮ ಪ�ಾ���ೕಕ,ಕು�ಾರ �ಜಯ,�ಾವ�ಮಂಜ�, ��ೕ�ಾ�ಾಶ��ೕಧಂ.

ಮುಂ�ನಪ�ಟ����

Page 59: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

                    ಕನ�ಡ ಕ�ಗಳ�ಾ��                                                                                                                                                                          �ಂ�ನಪ�ಟ��

ಮು�ಯ �ಮ�ಪ�ಯ�ಮು�ಯ�ಮ�ಪ�ಯ�ನವರು೧೮೮೮ರ �ಾ�� ೩ ರಂದುದ�ಣ ಕನ�ಡ ���ಯ

ಕ�ಂ�ೂಂಡು��ನ�� ತನ� ಅಜ�ನಮ�ಯ�� ಜ��ದರು. ಇವರು ಊರುಮು�ಯ ಮತು� �ಟ�ಗಳ�� ಇವ���ಾ�ಥ�ಕ ��ಾ��ಾ�ಸ �ೂ��ತು. ಆ�ೂ��� ಬಡತನದ��ದ� ಇವ���ಾಲ��ಯ ತರಗ��ೕ �ೂ��ಾ�ತು.�ಾಲ�ದ���ೕ ಸಂಸ��ತ ��ಾ�ಂಸ�ಂದಸಂಸ��ತ ಕ�ತರು. ೧೯೦೬ರ���ರು�ಾಂಕೂ�� �ೂೕ� ಮ�ಾ�ಾಜಸಂಸ��ತ �ಾ�ೕಜು �ೕ� �ಾ�ಸಂಗನ��ದರು. ಅನಂತರ �ೖಸೂ�� ಬಂದುಸಂ�ೕತ ಕ�ತರು. ೧೯೧೧ರ��ಮಂಗಳ��ನ �ನರ �ೖಸೂ��ನ ಕನ�ಡಪಂ�ರ�ಾ� �ಲಸ�� �ೕ�ದರು.೧೯೧೫ರ�� �ೕ�ಾವರ �ಾಬು�ಾಯರ�ೂ� ಕನ�ಡದ �ೂೕ�� ಪ����ಾ�ರಂ��ದರು. ಇವರು �ದ��ಬ�ಯು��ದ� �ೕಖನಗಳ�, �ಾದಂಬ�ಗಳ�ಈ ಪ���ಯ���ೕ ಪ�ಕಟ�ಾಗು��ದ�ವ�.೧೯೧೬ರ�� �ೕವ� ಎಂಬುವ�ೂಡ��ಾಂಪತ� �ೕವನ�� �ಾ���ದರು.೧೯೧೮ರಲ� ಮಂಗಳ��ನ �ಂ�ಅ�ೂೕ�ಯ� �ಾ�ೕ�ನ ಕನ�ಡ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು. ಪಂ�ಮಂ�ೕಶ�ಾಯರು, �ಾಷ�ಕ� ಎಂ.�ೂೕ�ಂದ �ೖ, ಎಂ.ಎ�. �ಾಮ� ಇವರಸಮ�ಾ�ೕನರು. ಮು�ಯ�ಮ�ಪ�ಯ�ನವರು ೧೯೫೦ರ ಜನವ� ೧೬ರಂದು �ಧನ �ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಚಂ�ಾ�ವ� ��ಾಸ, �ೂಬ�ನ ಬ��,ನಡ�ಯ �ಾಡು, ಬಡ ಹುಡು�,ಹಗ�ರುಳ�, ��ೕಮ�ಾಠ, ಪ�ಾ��ಾಪ,�ಾ�ೂೕಜ ಪಂಪ, ನವ�ೕತ �ಾ�ಾಯಣ,ಆ�ಪ��ಾಣ ಸಂಗ�ಹ, ಸಮಸ� �ಾರತ�ಾರ, ��ಪ��ಾ �ಾ�ಾಹ, �ಾ�� ಸುಬ�,ಕ��ಾಜ�ಾಗ� ��ೕಕ, �ೕರಬಂ�ಯ,ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಮತುತ ಇತರ ಕೃ�ಗಳ�,ಕನ�ಡ �ಾಡು �ೕ� �ಾ�ತ�, �ಾಹುತರಂಗಪ� ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೩೧ರ�� �ಾರ�ಾರದ�� ನ�ದ೧೭�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ��� ವ��ದ�ರು.೧೯೪೧ರ�� ನ�ದ ಪಂಪ ಸಹಸ��ಾಂವ�ಾ��ಕ ಉತ�ವದ ಅಧ���ವ��ದ�ರು.

�ಾ�� �ಂಕ�ೕಶಅಯ�ಂ�ಾ���ೕ��ಾಸ �ಾವ��ಾಮ�ಂದಪ��ದ��ಾ�ರುವ �ಾ���ಂಕ�ೕ� ಅಯ�ಂ�ಾರರು

೧೮೯೧ರ ಜೂ� ೬ರಂದು �ೂೕ�ಾರ ���ಯ�ಾ�� ಎಂಬ�� ಜ��ದರು. ತಂ��ಾಮ�ಾ�� ಅಯ�ಂ�ಾ�, �ಾ��ರುಮಲಮ�. ಇವರ �ಾ�ಥ�ಕ ��ಾ��ಾ�ಸ��ಾರಪಟ�ಣ, ಮಳವ��, ಕೃಷ��ಾಜ�ೕ�ಗಳಲೂ�, � �ೌಢ�ಾ�ಾ ��ಾ��ಾ�ಸ�ೖಸೂ�ನ ���ಯ� �ೖಸೂ��ನ��ಯೂನ��ತು. ಅನಂತರ �ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕಜು �ೕ� ಎ�.ಎ. ಪ�ೕ�ಯ�� ಪ�ಥಮದ��ಯ�� �ೕಗ���ಾದರು. ತದನಂತರ�ಂಗಳ��ನ �ಂಟ�� �ಾ�ೕಜು �ೕ�೧೯೧೨ರ�� �.ಎ. ಪದ� ಪ�ದರು. ಅನಂತರಮದ�ಾ�ನ ������ �ಾ�ೕ�ನ�� ಇಂ����ಷಯವನು� ಮುಖ� �ಷಯವ�ಾ��ಅ�ಾ�ಸ �ಾ� ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ೧೯೧೩ರ�� �ೖಸೂ�ನ��� ಸ��� ಪ�ೕ� ಉ��ೕಣ��ಾದರು.�ಲ�ಾಲ �ಂಗಳ�ರು ಮತು� ಮ�ಾ�ಸುಗಳ��ಉಪ�ಾ�ಸಕ�ಾ� ದು�ದರು. ೧೯೧೪ರ���ೖಸೂರು ಸ�ಾ�ರದ�� �ಲಸ�� �ೕ�ದರು.ಅ���ಂ� ಕ�ಷನ�, ಅ���ಂ� ���ಟ�,ಸ� ��ಜ� ಆ�ಸ�, �ಾ����ೕ�,�ೕ�ಯ� ಅ���ಂ� ಕ�ಷನ�, �ನ��ಕ�ಷನ�, �ಪ��� ಕ�ಷನ�,ಕಂ�ೂ�ೕಲ�, ಎ���� ಕ�ಷನ� ಇಂತಹ��ಧ ಉನ�ತ ಹು��ಗಳ�� �ಾಯ��ವ���ದ �ಾ��ಯವರು ಜನಮನ��ಗ���ೂಂಡರು. ೧೯೪೪ರ�� �����ಂದ�ವೃತ��ಾದರು. �ಾ��ಯವರು ಇಂ����ಾ�ತ�ವನು� ಮುಖ� �ಷಯವ�ಾ��ಅಭ��� ಉನ�ತ �ಾ�ಸಂಗ ಪ�ದರೂ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೕ�� �ೕ�ರುವ �ೂಡು�ಅ�ಸ�ರ�ೕಯ ಜ� ಇವರನು� �ಾ��ಕನ�ಡದ ಆ��, ಸಣ� ಕ�ಗಳ ಬ�ಹ� ಎಂಬ���� �ಾತ�ರ�ಾ����ಾ��. ಇವರು೧೯೮೬ರ ಜೂ� ೬ ರಂದು �ಂಗಳ��ನ���ಧನ �ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�:ಸಣ� ಕ�ಗಳ� ೧೧ ಸಂಪ�ಟಗಳ�, (ಈಗ ಐದುಸಂಪ�ಟದ���) ಸುಬ�ಣ� �ನ�ಹ ಮನ�,ಅರುಣ �ಾವ�, �ಲುವ�, ಸು�ೕ�ಾ, �ೌಡರಮ��, �ಾಮನವ�, ��ೕ�ಾಮ ಪ�ಾ���ೕಕ,ನವ�ಾ��, �ನ� ಬಸವ�ಾಯಕ, �ಕ��ೕರ�ಾ�ೕಂದ� �ೕಷಮ�, �ಾಂ�ಾ, �ಾ���,ಉ�ಾ, �ಾ��ೂೕ�, ಮಂಜು�ಾ,�ವಛತ�ಪ�, ಯ�ೂೕಧ�ಾ, �ರು�ಾ�,�ಾಕನ�ೂೕ�, �ಾಸ�, ಅ�ಾಕ��,ಪ�ರಂದರ�ಾಸ, ಕನಕಣ�, ಭಟ�ರ ಮಗಳ�,ಆ�ಕ� �ಾ��ೕ�, �ಾರತ �ೕಥ�, ನಮ�ನು�, �ಯ� ಮ�ಾ�ಾಜ, ಚಂಡ�ಾರುತ,�ಾ�ದಶ �ಾ��, �ಾ����, ��ಾ�ಂಗದ,�ಜ�ಳ�ಾಯ ಚ���, ಕ�ಾ�ಟ �ಾರತ

���

ಅ�ಾ��ಾಯ�� ಅಣ��ಾಯರು�ಳ�ಾ� ���ಯ�ೕಡ�ಾಳದ��೧೯೧೮ರ�� ಆಗಸ� ೨೫ರಂದು ಜ��ದರು. ತಂ�ಅಣ�ಪ�, �ಾ� ಚಂದ�ವ�,ಇವರದು ಕೃ�ಕಕುಟುಂಬ. ಇವರುಓ�ದು� �ಾ�ಥ�ಕ�ಾ�ಯವ�� �ಾತ�.ತದನಂತರ ತಮ� ಸ�ಂತಪ�ಯತ��ಂದ ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನ �ಾಣಪ�ೕ�ಯ���ೕಗ���ಾದರು.೧೯೩೮ರ�� �ಾ�ಥ�ಕ�ಾ�ಾ ��ಕ�ಾ��ೕಮಕ�ೂಂಡು �ಲ�ಾಲ�ಾಯ� �ವ���ದರು.ಇವರು ೧೯೫೩ರ������ ಪ�ೕ�ಯ��ಉ��ೕಣ��ಾದರು.�ಾರ�ಾಡದ �ೕಚರ�್���ಂ� �ಾ�ೕ��ಂದ��ಕ ತರ�ೕ�ಯನು�ಪ�ದು�ೂಂಡರು.��� ಅ�ಾ��ಾಯಎಂಬುದು �ೂಸಗನ�ಡ�ಾ�ತ�ದ�� �ರಪ��ತ�ಸರು. ಬಹುಮು��ಾ�ತ��ಾರ. ಹ��ಯಸಹಜ ಬದು�ನ�� ��ದಅಣ��ಾಯರು�ಕ�ಂ�ನ���ೕ�ಾ�ತ�ದ ಕ��ಆಕ��ತ�ಾದರು.ಹಳಗನ�ಡ ಕೃ�ಗಳ�ೂ�� �ೂಸ�ಾ�ತ�ವನು� ಅ�ಾ�ಸ�ಾ��ೂಂಡರು. �ೂ��ಬರವ��ಯನು�ಕ�ಯನು�ರೂ���ೂಂಡರು.ಅಣ��ಾಯರು ಸ�ಾ�ರದಹಲವ� ಪಠ� ಪ�ಸ�ಕರಚ�ಾ ಸ��ಯ��ಸದಸ��ಾ�ದ�ರು.ಅ�ಾ��ಾಯರುಸ�ಾ�ರದ ಹಲವ� ಪಠ�ಪ�ಸ�ಕ ರಚ�ಾಸ��ಯ��ಸದಸ��ಾ�ದ�ರು.

Page 60: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಕ�ಾಮಂಜ� (ಕು�ಂಪ� ಮತು� �ಾ�� )ಇವರ ಆತ�ಕಥನ �ಾವ ಮೂರು�ಾಗಗಳ���. �ಾತು�ಾರ �ಾಮಣ�, ಸ�ಎಂ.���ೕಶ�ರಯ�, �ೕ���ಯ� ದೃಶ�ಗಳ��ಾಗ ೧, �ಾಗ ೨ ಮತು� �ಾಗ ೩ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�:೧೯೨೯ರ�� �ಳ�ಾ�ಯ�� ನ�ದ ೧೫�ೕಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ವ��ದ�ರು.೧೯೪೨ರ�� �ಾಜ �ೕ�ಾಸಕ� �ರುದು೧೯೪೬ರ�� ಮ�ಾ��ನ�� ನ�ದ ದ�ಣ�ಾರ�ೕಯ �ಾ�ಗಳ ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ವ��ದ�ರು.೧೯೬೧ರ�� ಅ�ಲ �ಾರತ ಬರಹ�ಾರರಸ��ೕಳ�ಾಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೫೬ರಲ� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಶ���ಾ�ಲಯ�ೌರವ �.�� ಪ�ಶ�� �ೕ� �ೌರ���.೧೯೭೭ರ�� �ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯದ�ೌರವ �.�� ಪ�ಶ�� �ೕ� �ೌರ���.೧೯೬೮ ರ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ���ೌರವ ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೮೪ರ�� �ಕ��ೕರ �ಾ�ೕಂದ� ಕೃ���ಾನ�ೕಠ ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೪೩ �ಂದ ೧೯೪೭ರವ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ಉಪಧ���ಾ� �ೕ� ಸ���೧೯೫೩ �ಂದ ೧೯೫೪ ರವ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ಅಧ���ಾ� �ಾಡು ನು�ಯ �ೕ�ಸ���ದರು.೧೯೪೪ �ಂ ೬೫ ರವ�� �ೕವನ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು.೧೯೭೨ರ�� ��ೕ��ಾಸ ಎಂಬ ಸಂ�ಾವ�ಾಗ�ಂಥ ಅ��ಸ�ಾ�ತು.

ಅಣ��ಾಯ�ಗೂ,�ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ಗೂಮಧುರ ಸಂಬಂಧ.೧೯೭೦ �ಂದ ೭೪ರವ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ �ಾಯ�ಸ��ಯಸದಸ��ಾ�ದ�ರು ಮತು��ಳ�ಾ� ��ಾ�ಸ��ಯಅಧ���ಾ�ದ�ರು ಮತು��ಳ�ಾ� ��ಾ�ಸ��ಯಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೭೩ರ�� �ಳ�ಾ��ಲ� �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನವನು�ಯಶ���ಾ��ರ�ೕ��ದರು. ���ಅಣ��ಾಯರು�ೕಡ�ಾಳದ�� �ಾಂ��ೕ�ಾ ಸದನವನು� ��ದುಅ�ಕ �ೂಸಬರಹ�ಾರ�� ತರ�ೕ��ೕ�ದ�ರು. ಇದರವ��ಂದ ಪ�ಸ�ಕಪ��ಾಶನ, �ಾಂಸ���ಕಚಟುವ��ಗಳಲ�� ��ಣ��ರಗಳನೂ�ಏಪ���ದ�ರು. ಸ�ಸ�ಾರಂಭಗಳ� ಉ�ತ�ಾಚ�ಾಲಯಅನುಕೂಲವ��ೂ�ಯು��ತು�.೧೯೭೦ರ�� ಚಂದ�ಗಂ�ಾ�ಾನ�ೕಠ�ಂಬಮಂಡ��ಂದನು���ದರು. ಇದ�ಂದ�ಾವ�ಜ�ಕಗ�ಂ�ಾಲಯ,�ಾ��ಗಳ�, ��ಾ�ಂಸರುಉ�ಯುವ ವ�ವ��,ಮುದ��ಾಲಯ, �ಾ�ತ�ಪ��ಾರ, �ಾಯನ ಸಂ��ಇ�ಲ�ವ�ೂ�ಳ�ೂಂಡ ಈಮಂಡ�ಯುಅಣ��ಾಯರ�ಾ�ಗಬು��ಯ ಉ�ಾತ�ಸಂ��, ಇವರು೧೯೫೭ರ���ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ���ೕ�ಾಂಸ,ಪ��ಸರ�ಾರ,ಅ�ೂೕಕಚಕ�, ಎರಡು���, ಹದ�ಟ� ಹ��,�ಾಷ�ಪ�ರುಷ, �ಾಮಣ��ಾಸ�ರ, �ಾ�ಾ�ಟ��ೕ�ಕ, �ಾವ�ಂಡ�ಾಯ�ಸಗ�, ಋಷಭ�ೕವ,ಪ�ಣಯ ಸ�ಾ�,ಅಮರ ಕ�ಗಳ�,

Page 61: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ಜಯ��ೕ, �ಮ��ಯಸ�ರೂಪ, ಭರ�ೕಶನ�ಾಲು� �ತ�ಗಳ�, ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�ದ ಒಲವ�ಗಳ�,ಕ�ಾ�ಣ �ೕ��ಯ�ನ�ಯ �ಂ�ಾಮ�,ಭರ�ೕಶ �ೖಭವದ�ೂೕಭದ ಸಂ�ಗಳ�,��ಯದ��, �ಾರತದ�ಳಕು, �ಾರ�ೕಲ,ಭಗ�ಾ� ಮ�ಾ�ೕರ,ಬುದ�ನ ಕ�, ಮಹಮ���ೖಗಂಬರ, ��ೕ�ಾಂ��ಾಗರರು,�ೕಥ�ಂಕರ ಮ�ಾ�ೕರ,ಮ�ಾಪ�ರಷ, ಜತ�ಾ�ಾ�ಾಯಣ ಇವ� ಇವರಕೃ�ಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೭ರ�� �ಾಜ�ಸ�ಾ�ರ�ಂದ ಆದಶ���ಕ ಪ�ಶ�� �ಾಗೂ�ಾರತ ಸ�ಾ�ರ�ಂದ�ಾಷ�ಧ��ರ ಪ�ಶ����ಾತ��ಾದರು.೧೯೭೦ರ�� �ಾಜ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ�� �ೕ� �ೌರ��ತು.ಇವ�� ಇವರಅ��ಾ� ಬಳಗ ���ಅ�ಾ��ಾಯ ಎಂಬಸಂ�ಾವನ ಗ�ಂಥವನು�ಅ����ಾ��.

ರಂ.��ೕ ಮುಗ�ರಂ.��ೕ. ಮುಗು�ಯವರು�ಾರ�ಾಡ ���ಯ �ೂ�ಆಲೂ�ನ�� ೧೯೦೬ರ��ಜೂ� ೧೫ ರಂದು

ಜ��ದರು. ಇವರ ತಂ���ೕ��ಾಸ�ಾಯರು. �ಾ�ಕಮಲಮ�ನವರು. ರ�ಕರಂಗ ಎಂಬುದುಇವರ �ಾವ��ಾಮ. ರಂಗ�ಾಥ ��ೕ��ಾಸಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು. ಇವರು �ಾ�ಥ�ಕಮತು� �ಾಧ��ಕ ��ಣವನು���ಾಪ�ರದ �ಾಗಲ�ೂೕ�ಗಳ��ನ��ತು. ೧೯೨೪ರ�� �ಾರ�ಾಡ��ಬಂದು ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೕ�ನ�� ೧೯೨೮ರ���.ಎ. (ಸಂಕೃತ ಅನರ�್) ೧೯೩೦ರ��ಎಂ.ಎ. (ಕನ�ಡ) ಪದ�ಯನು� ಪ�ದರು.ಪ�ದರು. ಇಂ���ನ��ಯೂ ಎಂ.ಎ.ಪದ�ಯನು� ಪ�ದರು. ಅನಂತರಮುಂಬ�ಯ�� �.�. ಪ�ೕ�ಯಲೂ��ೕಗ�� �ೂಂ�ದರು. ಅನಂತರ೧೯೩೨ರ�� ಹುಬ���ಯ ನೂ� ಇಂ����ೖಸೂ��ನ�� ��ಕ�ಾದರು. ೧೯೩೩ರ���ಾಂ��ಯ ��ಂಗ�� �ಾ�ೕ�ನ�ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾದರು. ೧೯೬೬ರ�� ಈಹು���ಂದ �ವೃತ��ಾದರು. ಕ�ಾ�ಟಕಸ�ಾ�ರದ �ಾ�ತ�, ಸಂಸ��� ಇ�ಾ�ಯ

ಎ.ಎ�. ಮೂ���ಾ�ಅ����ಾ�ಳ� ನರ�ಂಹ�ಾ�ಮೂ���ಾ� ಇವರ ಪ�ಣ��ಸರು. ಮಂಡ� ���ಯಕೃಷ��ಾಜ�ೕ� �ಾಲೂ��ನ

ಅಕ���ಾ�ಳ��ನ�� ೧೯೦೦ ಜೂ�೧೬ರಂದು ಜ��ದರು. ತಂ� ಸುಬ��ಾಯ�ಾ� ಪ�ಟ�ಮ�. �ಾಧ��ಕ ಹಂತದವ��ಅ����ಾ�ಳ��ನ�� ಅ�ಾ�ಸ �ಾ�ದರು.�ೖಸೂ�ನ ���ಯ� �ೖಸೂ��ನ��� �ೌಢ�ಾ�ಾ ��ಣವನು� ಮು�� ಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ�ನ�� ಇಂ��� ಎಂ.ಎ. ಪದ�ಪ�ದರು. ಎ�. �ಾ�ಾಕೃಷ�� ಅವರುಇವ�� ತತ��ಾಸ� �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು.�.ಎಂ. ��ೕಕಂಠಯ�ನವರು ಇವರಗುರುಗ�ಾ�ದ�ರು. ೧೯೨೪ರ��ಮೂ���ಾಯರು ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನಇಂ��� ��ಾಗದ�� ಟೂ�ಟ� ಆ� �ಲ�ಾಲ�ೕ� ಸ��� ೧೯೨೫ರ�� �ೖಸೂರುಮ�ಾ�ಾಜ �ೖಸೂ��ನ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾದರು.೧೯೨೭ರ�� �ಾ�ೕಜು ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು.೧೯೪೦ರ�� ಉಪ �ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾದರು.೧೯೪೦-೪೩ರವ�� �ವ�ಗ�ದ ಇಂಟ��ೕ��� �ಾ�ೕ�ನ��ದ�ರು. ೧೯೪೩ರ���ೖಸೂರು ಆ�ಾಶ�ಾ�ಯ ಸ�ಾಯಕ��ೕ�ಶಕ�ಾ� �ೕಮಕ�ಾದರು. �ಂಗಳ��ನ

ಮುದ�ೕಡುಕೃಷ��ಾಯರುಮುದ�ೕಡುಕೃಷ��ಾಯರು ೧೮೭೪ರಜು�ೖ ೨೪ ರಂದು ಆಂದ�ಪ��ೕಶದ ಕಡ�ಾ���ಯಮುದ�ೕಡು�ನ��ಜ��ದರು. ತಂ�ಹನುಮಂತ�ಾಯ;�ಾ� ಗಂ�ಾ�ಾ�.ಕೃಷ��ಾಯರ��ಾ��ಾ�ಸ �ಾರ�ಾರಮತು� �ಾರ�ಾಡಗಳ��ನ��ತು. ಇವರು�ಾಲಗಂ�ಾಧರ �ಲಕರಪ��ಾವ�ೂ�ಳ�ಾ��ಾ�ತಂತ�� �ೂೕ�ಾಟದ��ಧುಮು�ದರು.�ಾನ��ೂೕಧಚಳ�ವ�ಯ��

Page 62: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

��ೕ�ಶ�ಾ� ಆರು �ಂಗಳ �ಾಲ �ೕ�ಸ���ದರು. ೧೯೬೭ �ಂದ ೧೯೭೦ರವ���ಂಗಳ�ರು �ಶ���ಾ�ಲಯದ ಕನ�ಡ��ಾಗದ ಮುಖ�ಸ��ಾ� �ೕ� ಸ���ದರು.೧೯೪೦-೪೩ರವ�� �ೕವನ ಪ���ಯಸಂ�ಾದಕ�ಾ�ದ�ರು. ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ ��ಧ �ೕಜ�ಗಳ���ಾಗ�ದಶ�ಕ�ಾ� �ಲಸ �ಾ�ದರು.��ಣ ಮತು� �ಾ�ತ� �ೕತ�ಗಳ��ಅನುಪಮ �ೕ� ಸ���ದ ಪ��ದ���ಾ�ಂಸರು. �ಾರ�ಾಡದ ��ಯರಗುಂ�ನ �ೕಂ�� ಮತು� �ೂೕ�ಾಕರಸಹಚ���ಂದ �ಾವ� �ಾಧ�ಯ���ೂಡ�ದರು. ತಮ� ��ಷ� ವ���ತ�ವನು�ಅರ���ೂಂಡ ಇವರು �ಾ�ತ�ಚ����ಾರ�ಾ� �ಮಶ�ಕ�ಾ� ಕನ�ಡ�ಾ�ನ�� ಸು��ಾ�ತ�ಾ�ದು� ಅ�ೕಕಗ�ಂಥಗಳನು� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೂೕಕ��ಅ����ಾ��. ಇವರು ೧೯೯೩ರ �ಬ�ವ�೨೦ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಚ���, ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಚ��� ಅದರ ರೂಪಗಳ�, ಕೃ�ರತ�,ತವ��, �ಾ�ತ� �ಮ��ಯ�ಾಗ�ದಶ�ಕ ಸೂತ�ಗಳ�, ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�ದ�� ಸರಸ��ಯ ದಶ�ನ,�ಾ�ಂಗ, ಅ�ಾರ ಕರು�, ಓಂ ಅ�ಾಂ�,ಅನ�, �ಾರಣ ಪ�ರುಷ, ಎ��ದ �ೖ,ಮ�ೂೕ�ಾಜ�, ಧನಂಜಯ�, ���ೕ�ಆ� ಕ�ಾ�ಟಕ, �ಸ�� ಆ� ಕನ�ಡ�ಟ�ೕಚ� ಇವ� ಇವರ ಕೃ�ಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೧ರ�� �ೖದ�ಾ�ಾ�ನ�� ನ�ದ�ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದ�� ಇವರು�ಾಟಕ�ೂೕ��ಯ ಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೫೫ರ�� �ೖಸೂ�ನ�� ನ�ದ ೩೭�ೕಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದ �ಮ�ಾ��ೂೕ��ಯ ಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೫೬ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಚ��� ಕೃ��ಪ�� �ಶ���ಾ�ಲಯವ� �ೌರವ �.��ಪದ� �ೕ� �ೌರ��ತು.೧೯೫೬ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಚ��� ಕೃ���ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೬೩ರ�� �ದ�ಗಂ�ಾದ�� ನ�ದ೪೪�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೬೪ರ�� ಇಂ�ಾ� ಸಂ��ಯ ಪರ�ಾ��ಬ�ವ�ಯ�� ನ�ದ �ಾಗ�ಕ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ�� ಕನ�ಡ ಪ�����ಾ�ಇವರು �ಾಗವ��ದರು. �ೕಂದ� �ಾ�ತ�ಅ�ಾ��ಯ �ಾಯ��ಾ� ಸ��ಯಸದಸ��ಾ� �ಾಯ��ವ���ದರು.೧೯೭೬ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ�� ಲ���.

�ಂಟ�� �ಾ�ೕ�ನ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ಆರುವಷ�ಗಳ �ಾಲ �ೕ� ಸ���ದ�ರು. ೧೯೫೫ರ���ವೃತ��ಾದರು. ೧೯೫೯ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಪ�ಷ��ನ �ೌರವ �ಾಯ�ದ���ಾ�,೧೯೫೪�ಂದ ೫೬ ರವ�� ಅಧ���ಾ� �ೕ�ಸ���ದ�ರು. �ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಕನ�ಡ ಸಂ�ಾಲಕ ಅಧ���ಾ�ಯೂ �ೕ�ಸ���ದರು. ಇವರು ಶ�ಾಯು�ಯೂ, ತಮ�೧೦೧ �ೕ ವಯ��ನ�� �ಧನ�ಾದರು.ಕನ�ಡದ �ಸ�ಾಂತ ��ಯ �ಮಶ�ಕರು,��ಾ�ಂಸರು, ಪ�ಬಂಧ�ಾರರು ಆದಮೂ���ಾಯರು ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� �ೂೕಕ��ತನ��ೕ ಆದ �ೕ�ಯನು� ಸ����ಾ��.

ಕೃ�ಗಳ�ಅಪರ ವಯಸ�ನ ಅ�ೕ��ಾ �ಾ��,ಹಗಲುಗನಸು, ಪ�ವ� ಸೂ�ಗ��ಡ�ಅ�ಯುವ ಮನ, �ನುಗು, �ಂಚು,�ತ�ಗಳ� ಪತ�ಗಳ�, �ಾ��ಯವರ ಕ�ಗಳ�,�ೕ���ಯ�, ಸಂ�ಗ��ನ ��ೂ�ೕಟ,��ಾ�ಳ�, �ೕವರು, �ಾ�ತ� ಮತು� ಸತ�,ಜನ�ಾ ಜ�ಾಧ�ನ, ಇಂ��ಾ ಇಂದು ಮತು��ಾ�, �ಮ�ಾ�ತ�ಕ ಪ�ಬಂಧಗಳ�,ಚಂಡ�ಾರುತ, �ಾ�ಾ�ತ� ಸಣ� ಕ�ಗಳ�,ಆ�ಾಢಭೂ�, �ಾ��ೕ�ೕಸನ �ೂ�ಯ�ನಗಳ�, ಹವಳದ ��ೕಪ, ಸಮಗ� ಲ�ತಪ�ಬಂಧಗಳ� ಮುಂ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��- ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�,�ೖಸೂರು �ಶ���ಾ�ಲಯ, ಹಂ��ಶ���ಾ�ಲಯ ಇವ�� �ೌರ �.�� ಪದ��ೕ��.ಇವರ �ತ�ಗಳ� ಪತ�ಗಳ� ಕೃ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಲ���.೧೯೭೪ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ��.೧೯೮೪ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೯೨ ರ�� ಪಂಪ ಪ�ಶ��ಕನ�ಡ �ಶ���ಾ�ಲಯ ಹಂ�ಯ �ಾ�ೂೕಜ�ೌರವ ಪ�ಶ��೧೯೮೪ರ�� �ೖ�ಾರದ�� ಜರು�ದ ೫೬�ೕಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ಇವರು ವ��ದ�ರು.

�ಾಗವ��ದ��ಾ�� ೨ವಷ���ಮ��ಾಸವನು�ಅನುಭ��ದರು.೧೯೨೪ರ���ಳ�ಾ�ಯ�� ಪ�ದಅ�ಲ�ಾರತ �ಾಂ���ಅ��ೕಶನದ��ಸ��ಯ�ಾ��ಾಗವ��ದ�ರು. �ಂ�,ಇಂ���, ಸಂಸ��ತ�ಾಗೂ ಕನ�ಡದ��ಒ��ಯ ಪ�ಶ�ಮ�ತು�.ಕೃಷ��ಾಯರುಪ���ೂೕಧ�ಮದಲೂ�ಆಸ��ಯ�ೂ�ಂ�ದ�ರು.ಒ��ಯ �ೕಖಕರೂಆ�ದ�ರು. ಇವರ�ೕಖನಗಳ���ಾ�ಾ���ಾನಎದು��ಾಣು��ತು�. ಇವರು’ಕ�ಾಟಕ ವೃತ�’ಪ���ಯ�ಾ�ರಂ��ಸು�ಾರು ೧೮ ವಷ�ಗಳ�ಾಲ ಯಶ���ಾ��ವ���ದರು.’ಧನಂಜಯ’ ಎಂಬಇ�ೂ�ಂದು ಪ���ಯನು�ಆರಂ��ದರು.�ಾ��ೕಯ �ಾಯಕರುಕ�ಾ�ಟಕ��ಆಗ���ಾಗ ಅವರ�ಾಷಣಗಳನು� ಕನ�ಡ��ಇವ�ೕತಜು���ೂ�ಸು��ದ�ರು.ಇವರು ೧೯೪೭ರ���ಂಬ� ೨ ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ��ಕ�ಮ, ಶ�ಕ�ಾ,ಸುಭ�ಾ�, �ತೂ�ರುಮು���, ��ೕಮಭಂಗ,�ಾಮ�ಾಜ��ೕಗ,�ದ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೩೯ರ���ಳ�ಾ�ಯ�� ಜರು�ದ೨೪�ಯ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು� ಇವರುವ��ದ�ರು.

ಯಶವಂತ ��ಾ�ಲಯಶವಂತ ��ಾ�ಲರು೧೯೨೮ರ ಆಗ�� ೩ರಂದು

ಎ�.�. ರಂಗಣ�ಎ�.�. ರಂಗಣ�ನವರು೧೮೯೮ರ ��ಂಬ� ೨೪

�ವ�ಂ�

Page 63: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಉತ�ರ ಕನ�ಡ ���ಯಹ�ೕಹ��ಯ�� ಜ��ದರು.

ತಂ� ��ೂೕ�ಾ ಪ�ಂಡ�ೕಕ ��ಾ�ಲ,�ಾ� ರು���. ಕನ�ಡದ ಪ��ದ� ಕ�ಗಂ�ಾಧರ ��ಾ�ಲ ಇವರ ಅಣ�. ಇವರ�ಾ�ಥ�ಕ ��ಾ��ಾ�ಸ ಹ�ೕಹ�� ಮತು�ಕುಮ�ಾಗಳ�� ನ��ತು. ಉನ�ತ��ಾ��ಾ�ಸ�ಾ�� �ಾರ�ಾಡ, ಮುಂ�ೖಮತು� ಅ�ೕ��ಾದ ನೂ����ಗಳ��ನ��ತು. ಯಶವಂತ ��ಾ�ಲರ �ೕ��ೌ�ೕಶ �ಾ���ಯವರು, ��ಯ�ಾಂ��ಾಥ �ೕ�ಾ�ಯವರುಅ�ಾಧ�ಾದ ಪ��ಾವವನು� �ೕ�ದರು.��ಾ�ಲರು �ತ�ಕ�ಯ ಬ�� ��ೕಷ�ಾದಆಸ�� �ೂಂ�ದ�ರು. �ತ�ಕ�ಯ�� ��ೕಷಪ�ಣ� ಪ�ಯಲು ಮುಂಬ�ಯ’ಕ�ಾ��ೕತನ’ ಸಂ� ತರಗ�ಗ���ೕ�ದರು. ��ಾ�ಲರ �ೕ�ಎಂ.ಎ�.�ಾ� ಅವರು ಕೂಡ ಪ��ಾವ�ೕ�ದರು. ಇ�ಲ�ವ�ಗಳ �ೂ�� ತಮ�ಆ��ಯ �ಷಯ�ಾದ �ಾ����ತಂತ��ಾನ �ಷಯದ�� ಪದ� ಪ�ದರು.ಅನಂತರ ೧೯೫೩�ಂದ ಮುಂಬ�ಯ�ೕ��ೖ� �ೖ�ಾ�� ����ಸಂ��ಯ�� ಉನ�ಡ ಹು��ಯ �ೕ�ಸ���ದರು. ಇಂ�ಯ� ಇ���ಟೂ��ಆಫ� ��ಾ�ಲ� �ಾಗೂ �ಾ���� ಅಂ�ರಬ�� ಸಂ��ಯ�� ಸಂದಶ�ಕ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� ಇವರು ಮುಂಬ�ಯ��ಇಂ�ಯ� �ಾ���� ಮತು� ಅ�ೕ��ಾದ�ಸ�� ಅಂ� �ವಲ��ಂ�ಸಂ��ಯ�� ಹಲ�ಾರು ಸಂ�ೂೕಧ�ಗಳನು�ನ���ಾ��. ೧೯೭೨ರ�� ಅ���ಾ��ೕ�� ಇ���ಟೂ�� ಆ���ಾ�ಲ�ಯ�� ಅಧ�ಯನ ನ���ಾ�ಾಯನ ತಂತ��ಾನ �ಷಯದ���ಾ�ತ�ೂೕತ�ರ ಪದ� ಪ���ಾ��.ವೃ���ಂದ ರ�ಾಯನ ��ಾನದತಂತ���ಾದರೂ ಇವರ ಆಸ�� ಕನ�ಡ�ಾ�ತ�ದ �ೕ�ತು�. ಇವ��ರುವ ವೃ��-ಸಂಬಂಧ�ಾದ �ಾ�ಾ�ತ�, �ೌರಸ��ೕಶಗಳ ಸಂ�ಾರ, ಅ��ಯ �ಾ�ತ�,ಸಂಸ���, ಬದುಕು, �ೌಲ�ಗಳ ಪ�ಚಯಮತು� �ೌಲ�ಕ �ಂತ� ಇವರ �ಾ�ತ������ ಹರಹನು�, ಆಳವನು�ತಂದು�ೂ���. ಮನಃ�ಾಸ�, �ಾಜ�ೕಯ,ಅಥ��ಾಸ�, �ಾನವ�ಾಸ� ಇ�ಾ��ಅ�ೕಕ ಅಧ�ಯನ �ೕತ�ಗ�� ಮನಸು���ದು�ೂಂ�ರುವ ಇವರು ಅ�ೕಕ�ಾ�ಾ�ತ� �ಂತರಕ ��ಾರಗಳನು�ಆಸ���ಂದ ಅಧ�ಯನ �ಾ��ಾ��. ಈಎ�ಾ� �����ಂ�ಾ� ಇವರ ಕೃ�ಗಳ��ಸೃಜನ�ೕಲ� ಪ����ೂಂಡು �ೖದ���.

ಕೃ�ಗಳ�ಸಂದಶ�ನ, ಅಂ�ೂೕ�ೕನ, ಆಟ, ಆಯ�ಕ�ಗಳ�, ಕ��ಾದಳ� ಹುಡು�, �ೕ�ಾ�,ಮೂರು �ಾ�ಗಳ�, ��ಾ�, �ೕದ,ಪ�ರು�ೂೕತ�ಮ, �ೕಂದ��ಂದು.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೩ ರ�� ಇವರ ಕ��ಾದಳ� ಹುಡು�ಕ�ಾಸಂಕಲನ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��

ರಂದು �ಾಸನ ���ಯ�ಾಲ�ಾ�ಯ�� ಜ��ದರು.

ತಂ� �ಂಕಟಸುಬ�ಯ�, �ಾ��ಂಕಟಲ��ಮ� ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು�ಾ��ಾ�ಮ �ಂಕಟಸುಬ�ಯ� ರಂಗಣ�. ಇವರ� �ೌಢ�ಾ�ಾ ��ಾ��ಾ�ಸ�ಕ�ಮಗಳ��ನ��ಯೂ,ಇಂಟ���ಯ� ಮತು� �.ಎ. ಪದ�ಯ��ಾ��ಾ�ಸ �ಂಗಳ��ನ �ಂಟ���ಾ�ೕ�ನ�� ನ��ತು. ಇವ�� ಇಂ����ಾ�ತ�ದ�� ��ೕಷ�ಾದ ಆಸ���ತು�.�ಂಟ�� �ಾ�ೕ�ನ�� ಕನ�ಡಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�ದು� ಎ.ಆ�. ಕೃಷ��ಾ��ಗಳ�ರಂಗಣ�ನವ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ದ��ಅ��ಾನ ಮೂಡುವಂ� �ಾ�ದರು.೧೯೧೯ರ�� �.ಎ. ಪದ� ಪ�ದ ಇವರು�ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ��ಅ�ಾ�ಪಕ�ೂಂ�� ೧೯೨೧ರ�� ಇಂ����ಾ�ತ�ದ�� ಪ�ಥಮ ��ೕ�ಯ�� ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಪ�ದು�ೂಂಡರು. ೧೯೨೩ರ���ೖಸೂ�ನ ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ�� ಇಂ���ಉಪ�ಾ�ಸಕ�ಾದರು. ೧೯೨೮ -೩೩ ರವ��ತುಮಕೂ�ನ ಇಂಟ��ೕ��� �ಾ�ೕ�ನ�ೕ���ಾರಕ�ಾ�ದು�, ಅ�ೕ ವಷ��ಂಗಳ��ನ �ಂಟ�� �ಾ�ೕ���ಂ�ರು�ದರು. ಉಪ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ�,�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ� ಬಂದರು. ಅನಂತರ ಇಂ�����ಾಗದ ಮುಖ�ಸ��ಾ�ದ�ಲ���ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾ� �ಾಯ� �ವ���ದರು.೧೯೪೫ರ�� �ವೃತ��ಾದರು. ಎ�.�.ರಂಗಣ�ನವರು ಕನ�ಡ-ಇಂ����ಾ�ಗ�ರಡರಲೂ� ��ಾ�ಂಸ�ಾ�ದ�ರು.ಕನ�ಡದ ಅ���ೕಯ ಪ��� ಅ�ಾರ�ಾಂ�ತ�ವನು� ಕನ�ಡ �ಾಗೂ ಇಂ����ಾ�ಗ�ರಡರಲೂ� ಗ��ದ�ರು. ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೂೕಕ�� ಅವರು �ೕ�ರುವ �ೂಡು�ಅ�ಾರ�ಾದದು�. �.ಎಂ. ��ೕಕಂಠಯ�ನವರ��ೕರ� ಕನ�ಡದ �ಾ�ತ� ರಚ��ಸ�ಾಯಕ�ಾ�ತು�. ೧೯೨೩ರ��ರಂಗಣ�ನವರು � �ೌ� ಚಳ�ವ�ಯ���ಾಗವ�� �ೂ��ಾಲದವ�ಗೂ ಅವರ��ಆಸ���ತು�. ರಂಗಣ�ನವರು ೧೯೮೭ರ�ಬ�ವ� ೧೭ ರಂದು �ೖಸೂ�ನ�� �ಧನ�ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಕು�ಾರ�ಾ�ಸ, ರು�, �ೖ�, �ಡಂಬ�, �ಾಸ��ೂನ�ಶೂಲ, �ಾ��ಾಸನ �ಾಟಕಗಳ�ಮ��, ರಂಗ�ನ�ಪ, ಮರು �ನ�ಪ,�ಾ�ಾ�ತ� ಗಂ�ೕರ �ಾಟಕಗಳ�, ಕ�ಕ�ಾಮೃತ, �ೂೕ��ೂೕ� ಕೂ�ಬರ�,�ಾಟು ನು�, ಹ�ಶ�ಂದ� �ಾವ�, ಉತ�ರಕು�ಾರ �ರು�ಾಟಕಗಳ� ಇ�ಾ��.ಇಂ���ನ�� �.ಎಂ. ��ೕಕಂಠಯ� ��ೕ�ಅಂ� � �ಂ�� ಓ���ೕ�� ��ೂೕ�� ಅ�� ���.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೬೫ರ�� ’ರಂಗ�ನ�ಪ’ ಕೃ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಲ��ತು.೧೯೭೬ರ�� �ವ�ಗ�ದ�� ನ�ದ ೪೯�ೕಅ�ಲ �ಾರತ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಾ�ದ�ರು.

ಫ���ಂ� ����ವ�ಂ� ಫ���ಂ���ಲರು ೧೮೩೨ರಏ��� ೮ ರಂದುಜಮ��ಯ �ಾಸ���ಾ� ಎಂಬ ಊ�ನ��ಜ��ದರು. ತಂ��ಾಟ��ೕ� ����ಯ����. �ಾ��ಯ�ೂೕ� ����ಾಬ�� ಫ���ಂ���ಲರ �ಾ�ಾ ��ಣಅಜ�ನ ಊ�ಾದಆ��ನ�� ನ��ತು.ಅನಂತರ ಸ�ಟ���ಂ�ನ�ಾ�� ನಗರದ೧೮೫೩ರ�� �ಷ�ಸೂ�ಲನು� �ೕ� ಅ��ಯ��ಣವನು� ಮು��ಗುರು�ೕ�ಪ�ದು�ೂಂಡರು.�ಷ� ಸಂ�� ಅವರನು��ಾರತ��ಕಳ����ೂ��ತು.೧೮೫೪ರ ಅ�ೂ�ೕಬ�೨೦ ರಂದು ಮಂಗಳ����ದಲು ಬಂದರು.ಅನಂತರ �ಾರ�ಾಡದ�����ದರು.��ಲ�� ��ೕ�,�ಾ���, �ೕಬೂ�,��ಂ� �ಾಗೂ ಇಂ����ಾ�ಗಳ�� �ಾ��ೕಣ��ಇತು�. ಅ�ೕ �ೕ�ಯ��ಸ��ೕಯ �ಾ�ಯನು�ಕ�ಯರುಆಸ��ವ��ದರು. ಆ�ಾರಣ�ಾ�� ��ಲರು ಆ�ಾಲ�� ��ಣ���ಸರು�ಾ��ಾ�ದ�ಮಂಗಳ��� �ೂೕದರು.ಅ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ಯಅಧ�ಯನ �ಾತ�ವಲ���ೂ�ಯ�� ಸಂಸ��ತ,ತುಳ�, ಮ��ಾಳಂ�ಾ�ಗಳನು� ಪ�ಚಯ�ಾ��ೂಂಡರು.೧೮೬೦ರ ನ�ಂಬ�ನ���ೌ�� ಈತ ಎಂಬಜಮ��ಮ���ಡ���ಾಹ�ಾದರು.��ಾಹ�ಾದ �ಾಲು�ವಷ�ಗಳ�� ಪ��ಯನು�ಕ�ದು�ೂಳ��ೕ�ಾ�ತು.�ಾ��ಾಐ� �ೕ��ೂಂಡ�ೕ� ಜಮ����ೂೕದರು. ೧೮೬೬ ರ��ಆ�ಯ ತಂ��ಾ�ಯನು�ಮದು��ಾ�೧೮೬೭ರ�� �ಾರತ��

Page 64: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಪ�ಶ�� ಲ���.೨೦೦೮ರ�� ಪಂಫ ಪ�ಶ�� ಲ���.

೧೯೩೭ರ �ಾ�� ೨೧ �ಂದ ೧೯೩೮ರ ಜು�ೖ೨೩ರವ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನ�ಾಯ�ದ��ಗ�ಾ� �ೕ� ಸ���ದರು.೧೯೫೪ರ�� ಇವ�� ’�ಾ�ನ’ ಎಂಬಅ�ನಂದನ ಗ�ಂಥದ ಸಮಪ��.

ಬಂದರು.೧೮೮೩-೮೪ರವ���ಾರ�ಾಡದ �ಾ���ಷ� �ೖಸೂ��ನ�ಾ�ಂಶು�ಾಲ�ಾ���ಲರು �ಾಯ��ವ���ದರು. ೧೮೭೨�ಂದ ೧೮೯೪ರ ವ���ಘಂಟು ರಚ�ಯ���ೂಡ�ದ�ರು. ಈಮ�ಾ� �ಾಯ��ಾ��ಜಮ��ಯ ಟು��ಂಗ��ಶ���ಾ�ಲಯ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ� ಪದ� �ೕ��ೌರ��ತು. ಇದು ಕನ�ಡ�ಾಯ��� ಸಂದಪ�ಪಥಮ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ�ಪದ��ದು. ೧೯೦೩ ರಅ�ೂ�ೕಬ� ೧೯ ರಂದುಟು��ಂಗ� ನಗರದ���ಧನ �ೂಂ�ದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಹಳಗನ�ಡದ ಸಂ�ಪ��ಾ�ಕರಣ ಸೂತ�ಗಳ�,ಸಣ� ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾವ��ಾ�,�ಾವ�ಮಂಜ�,�ೕ��ಾಜನ ಶಬ�ಮ�ದಪ�ಣ, ಕ�ಾ�ಟಕ�ಾವ��ಾ�, ಪಂಚತಂತ��ಾಗವಮ�ನಛಂ�ೂೕಂಬು�, ಕನ�ಡಇಂ��� �ಘಂಟು, ��ಸ�ಚ��, ಇಂ���ನ��’�ಾ�ಮ� ಆ� � ಕನ�ಡ�ಾಂ��ೕ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೮೯೬ರ ಜೂ� ೬ರಂದು ಜಮ��ಯಟು��ಂಗ��ಶ���ಾ�ಲಯ �ೌರವ�ಾಕ��ೕ� �ೕ��ೌರ��ತು.

��. �ಾಮಚಂದ�ಶಮ��.�. �ಾಮಚಂದ�ಶಮ�೧೯೨೫ ನ�ಂಬ� ೨೮ರಂದು ಮಂಡ� ���ಯ�ಾಗಮಂಗಲ �ಾಲೂ��ನ

�ೂೕ�ಾ�ಯ�� ಜ��ದರು. ಇವರ ತಂ�ಚಂದ��ೕಕರ ಶಮ� �ೂೕ�ಾ�ಚಂದ��ೕಖರ ಶಮ� �ಾಮಚಂದ� ಶಮ�ಇವರ ಪ�ಣ� �ಸರು. �ಕ�ಂ�ನ���ೕತಂ�ಯನು� ಕ�ದು�ೂಂಡ ಇವರು ಕಡುಬಡತನದ�� ��ಯ�ೕ�ಾ�ತು.�ಂಗಳ�ರು, �ೖಸೂರುಗಳ����ಾ��ಾ�ಸ ಮು�� �ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯ�ಂದ �.ಎ�.�.�.ಇ�.ಪದ�ಗಳನು� ಗ��ದರು. �ಕ�ಂ�ನ��

�ಾ� (�ವ�ಾಂ.ಎಂ)�ವ�ಾಂ ಎಂ. ಇವರು ೧೯೦೫ನ�ಂಬ� ೧೦ ರಂದು�ಂಗಳ��ನ�� ಜ��ದರು.ಇವರು ’�ಾ�’ ಎಂಬ

�ಾವ��ಾಮ�ಂದ�ೕ ಪ��ದ�ರು. �ವ�ಾಂಅವರು �ೖದ� ��ಣ ಪ�ದು ಸ�ತಂತ���ಾ��ಂಗಳ��ನ�� �ೖದ� ವೃ��ಯ�ಾ�ರಂ�� ದ��ೖದ��ಂದು ಪ��ಾ���ಾದರು. �ೖದ�ವೃ��ಯ��ೕ ಅಲ��ೕ �ಾಸ� ಬರವ��ಯನು�ಪ�ವೃ��ಯ�ಾ�� ����ೂಂಡರು. ಇವರು೧೯೪೨ರ�� �ೂರವಂ� ಪ��� ಆರಂ��ದರು.ತಮ� ��ಾಲ�ಾದ ಅನುಭವದ ತಲಹ�ಯ�ೕ� ಪ���ಯನು� ರೂ���ೂಂಡ ಇವರುಕನ�ಡದ�� �ರಳ�ಾ�ದ� �ಾಸ� �ಾ�ತ�

�.�.�ಾಜರತ�ಂ�.�.�ಾಜರತ�ಂರವರು೧೯೦೮ರ ��ಂಬ� ೫ರಂದು �ಾಮನಗರದ��ಜ��ದರು. ತಂ� �.�.�ೂೕ�ಾಲಕೃಷ�ಅಯ�ಂ�ಾ�.೧೯೨೮ರ�� �ಂಗಳ��ನ�ಂಟ�� �ಾ�ೕ��ಂದ�.ಎ. ಪದ�;

Page 65: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

ಎಂ.�.�ೕ�ಾ�ಾಮಯ� ಎಂಬುವವರಮೂಲಕ �.�ೕ�ಾ�ಾಮಯ�, �.ಎಂ.��ೕಕಂಠಯ�, ಎಂ.ಆ�.��ೕ��ಾಸಮೂ��, ಕು.�ಂ.�ಾಘ�ಾ�ಾ�, ಎ� ಗುಂಡಪ�, �ೕಂದ��ದ�ಾದ ಹಲವ� ಕನ�ಡದ �ಗ�ಜರಸಹ�ಾಸ�ಂದ ಉತ�ಮ �ಾ�ತ� ��ೕರ��ೂ��ತು. �ಾರತದ ಮಕ�ಳಬು��ಶ��ಯನು� ಕು�ತು ರ��ದಮ�ಾಪ�ಬಂಧ�� �.ಎ�.�. ಪದ�ಗ��ದರು. ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� ವೃ�� �ೕವನಆರಂ��ದ ಇವರು ಇ��ೕ�ಯ���ರ� ಅ�� �ಲ�ಾಲ ಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು. �ಶ�ಸಂ��ಯ ಪರ�ಾ�ಮನಃ�ಾಸ�ದ ಸಲ��ಾರ�ಾ� ಇಂ��ಂ�,�ಾಂ�ಯ ಮತು� ಯು��ೂ�ಗಳ�� �ೕ�ಸ���ದರು.ಆಧು�ಕ ಕನ�ಡ �ಾವ� ಚ���ಯ�� �.�.�ಾಮಚಂದ�ಶಮ�ರು ಅಗ�ಗಣ�ರು.ಸು�ಾರು ಐದು ದಶಕಗಳ �ಾಲ �ಾವ�ರಚ�ಯ�� ತಮ�ನು� ಸಂಪ�ಣ��ಾ��ೂಡ���ೂಂ�ರುವ ಶಮ��� �ಾವ�ದಬ�� ಅ�ೕವ ���. �ೂೕ�ಾಲಕೃಷ�ಅ�ಗರು �ೂಸ ಬ�ಯ�� ಬ�ಯಲುಆರಂ��ದ ಸು�ಾ�ನ�� ಅವರಸಮ�ಾ�ೕನ�ಾ� ಬ�ಯಲು �ೂಡ�ದಶಮ�ರವರು ಅ�ಗ��ಂತ �ನ��ಾ�ನವ��ಾವ� �ಾಗ�ವನು� ರೂ�ಸಲುಪ�ಯ���ದ ಕ�. ಇವರು ೨೦೦೫ ಏ���೧೮ ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಹೃದಯ�ೕ�, ಏಳ� ಸು��ನ �ೂೕ�, ಬು��ೕ�ದ ಸೂ��� �ಾ�ಹ�ಣ ಹುಡುಗ,�ೕಸರಗ��, �ಾತು-�ಾ�, �ಹ�� ಬಂದ�ೂಸವಷ�, ಸಪ�ಪ�, ನೂರು ಇಂ���ಕವನಗಳ�, ಮಂ�ಾರ ಕುಸುಮ, ಏಳ�ಯ�ೕವ, �ಳ�ಾ�ತು, ಕ��ಾರನ ಕ�,�ಾಳಸಂ�, �ೕ� �ಾಗದ, �ರ�ನ �ಂಡ,�ರಳ�, �ಾರಂ�, ಫ�ಂ �ಾ�ೕ� ಟು�ೂೕ�ಾವ�, �ಾ��, � �ೌ� ಆ��ಾನೂರು (�ಾನೂರು �ಗ�ಡ�ಯ ಇಂ����ಾ�ಾಂತರ ) ಇವ� ಇವರ ಕೃ�ಗಳ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೮೫ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ��೧೯೯೨ರ�� ಕ�ಗಳ ಅನು�ಾದ�ಾ�� ಕ�ಾಪ�ಶ��೧೯೯೭ರ�� �ಾ�ೂ�ೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೯೮ರ�� ’ಸಪ�ಪ�’ ಕೃ�� �ೕಂದ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ�� ಲ���.

ಸೃ��ಯ�� �ೂಡ�ದರು. ತಮ� �ೖದ� ವೃ���ಸಂಬಂ��ದಂ�ಯೂ ಇವರು ಗ�ಂಥಗಳನು�ರ���ಾ��. ಇವರು ೧೯೭೮-೮೦ರಅವ�ಯ�� �ಾಜ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಯಅಧ���ಾ�ದ�ರು. ಇವರು ೧೯೮೪ ಜನವ� ೧೩ರಂದು �ಧನ�ಾದರು.

ಕೃ�ಗಳ�ಮನಮಂಥನ, ಮ�ೂೕನಂದನ, ಜ�ೂ�ೕ�,ಬು�ೂ�ೕ�ಯ ಕ�ಗಳ�, �ೂರವಂ�ಯಪಡುವಣ �ಾ��, ನಮ� ಅ�� ಪಥ�ದಊಟ, ತು� �ೕ�ದುದು, ಮಧುವನದ���ೕಳ, �ಾ��ಕ �ೂೕಮ�ಾರ ಮುಂ�ಾದವ�.

�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೭೦ರ�� ಕನ�ಡ �ಾ�ತ� ಪ�ಷ��ನಸುವಣ� ಮ�ೂೕತ�ವ ಪ�ಶ��೧೯೭೬ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ೂ�ೕತ�ವಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೭೧-೭೬ರ�� ಕ�ಾ�ಟಕ �ಾ�ತ�ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��೧೯೭೬ರ�� �ೕಂದ� �ಾ�ತ� ಅ�ಾ�� ಪ�ಶ��ಲ���.

೧೯೩೧ರ�� �ೖಸೂರುಮ�ಾ�ಾಜ�ಾ�ೕ��ಂದ ಎಂ.ಎ.ಪದ� ಪ�ದರು.ಮ�ಾ�ಾಜ �ಾ�ೕ�ನ���ಲವ� �ಾಲಅ�ಾ�ಪಕ�ಾ�ದ�ರು.ಆರಂಭದ�� ಇವರು�ಶು��ಾರ, �ಾ�ಥ�ಕ�ಾಗೂ �ಾಧ��ಕ�ಾ�ಗಳ�� �ಲಸ�ಾ�ದರು. ಅನಂತರ�ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ ಕನ�ಡಇ�ಾ�ಯ��ಇವ��ೂಂದು ಪಂ�ತಹು�� �ೂ��ತು.�ಂಟ�� �ಾ�ೕ�ನ��ಕನ�ಡ ಪಂ�ತ�ಾ� ತಮ�ವೃ���ೕವನ ಆರಂ��ದಇವರು ಮುಂ� ಕನ�ಡಉಪ�ಾ��ಾ�ಪಕ�ಾ��ಲಸ �ವ���೧೯೬೪ರ���ವೃತ��ಾದರು.�ೖಸೂರು, �ವ�ಗ�,ತುಮಕೂರುಗಳ��ಇವರು �ೕ� ಸ���ದರು.ಅನಂತರ ಮೂರುವಷ�ಗಳಲ �ಾಲಯು.�.�.ಉ�ಾ�ಾ�ಯ�ಾ� �ೕ�ಸ���ದರು.�ಾಜರತ�ಂರವರ�ಾಂ�ತ�ಬಹುಮುಖ�ಾದುದು.ಸಂಸ��ತ, ಕನ�ಡ,ಇಂ���, �ಾ�, �ಾ�ಕೃತ,�ಂ� �ಾಗೂ �ಲುಗು�ಾ�ಗಳ�� ಇವ��ಒ��ಯ ಪ�ಶ�ಮ�ತು�.ಇವರು �ಾ�ರುವ�ಾ�ತ� �ೕ� ಕನ�ಡ�ಾ�ತ� �ೂೕಕ��ಗಣ�ೕಯ �ೂಡು�.(ಇವರು ೧೯೭೯ ರ�ಾ� ೧೩ರಂದು�ಧನ�ಾದರು.)

ಕೃ�ಗಳ��ೕ�ಾ �ೕಶದ �ೌದ��ಾ��ಕರು, ಧಮ��ಾ�ಬುದ�, ಬುದ� ವಚನಪ�ಚಯ, �ಾ�ಪಜ�,ಧಮ�ಪದ, ಭಗ�ಾ�ಬುದ�, ��ೕ�ೂಮ��ೕಶ�ರ,ಭಗ�ಾ� ಮ�ಾ�ೕರ,��ೕ �ಾಶ���ಾಥ ಚಂಪ�,ರತ�ನ ಪದಗಳ�, �ಾಗನಪದಗಳ�, �ಾಂ�, ನೂರುಪ��ಾ�, ಗಂಡು�ೂಡ�,ನರಕದ �ಾ�ಯ, ಕಂಬ�

Page 66: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

�ೕ�, ಸಂಭ�ಾ�ಯು�ೕ ಯು�ೕ, ಶ�ಾರನ�ಾ�ೂೕಟು, �ಾಹುಬ��ಜಯ, �ೂಮ�ಟ�ಲ�,ಪ�ರುಷ ಸರಸ��, ತರಂಗ,�ರ�ಾನುಭವ,ಸ�ಾ�ನಯ,��ೕಹ�ೕಪ, ರನ�ನರಸಘಟ�, �ೂಸಗನ�ಡಯ�ೂೕಧರ ಚ���, ��ೕಕ�ರತ�, �ಕ��ೕವ �ಾಜ�ನ�ಪ, ��ೕ ಕ�ಪಂಪ,�ಗಡ, �ಕ�ಮ�ಾಯ,��ಾ�ಂಗದ �ತ�ಕೂಟ,�ಾಂ�, ಜಯಂ�ಯ�ಾ��, �ೕವರ �ಾ�,�ಾಂ� �ಾಪಕ �ೕಪ,�ಾಂ�ೕ� ಅವರ ಕ�,��ಮ�ಗಳ �ಾಂ�,ಮಕ�ಳ �ಾಂ� ವಂ�ೕ�ಾಂ�ೕ�, ತುತೂ��,ಕಡ�ಪ��, ಚು�ಕ,���ಾಲು, ಕಲು�ಸಕ��,ರಸಕವಳ, ಗುಲಗಂ�,�ೂೕ�ಕ��, ಗೂಳ��ನ�ಾಯಕರು, �ಾಕರೂ�ಾ, ��ಯುವಪ�ರು, ಧ�ಜವಂದ�,ತುಂಟ ಗಣಪ�,ಮುದು�ಕೃಷ�, ��ೕ�ಸುಬ�ಣ�, ಪಂಚತಂತ�ದಕ�ಗಳ�, ಅಣ� ತಮ��ಪ�� ತಕ�� ಐ�ಾ�,ಕಂದನ �ಾವ��ಾ�,ಪ��ಾ� �ಾ�ಥ��,�ಾ�ರಸ�, ��ಾರ ತಂರಗ�ಾಗ ೧ ಮತು� ೨ ��ೕ�ಾ��ಂತನ, �ಾ�,ಧ�ಜವಂದ�, ��ಾರರ���ದ�ಾದವ�.�ೌರವ, ಪ�ಶ��-ಪ�ರ�ಾ�ರಗಳ�೧೯೪೪ ರ��ರಬಕ�ಯ�� ನ�ದ೨೮�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ �ೕಖಕ�ೂೕ��� ಇವರುಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೬೯ರ�� �ಾಜ��ಾ�ತ� ಅ�ಾ��ಪ�ಶ�� ಲ���೧೯೭೨ರ�� ಇವ���ೖಸೂರು�ಶ���ಾ�ಲಯದ�ೌರವ �.�� ಪದ��ೕ� �ೌರ��ತು.೧೯೭೦ರ�� �ಾ�ೂ�ೕತ�ವಪ�ಶ�� ಬುದ� ವಚನಪ�ಚಯ, ರತ�ನಪದಗಳ� ಕೃ�ಗ��’�ೕವ�ಾಜ ಬಹದೂ��’ಪ�ಶ�� ಲ���.

Page 67: ಕನ ಡ ಕ ಗಳ ಪ ರಂದರ ಾಸರು ಬಸವಣ · ’ಈಸ ೕಕು ಇದು ೖಸ ೕಕು’, ’ ೕ ಸಂ ಾರದ ಆ ೕಶ ... ಸ ಾಜ ೕವನ,

೧೯೭೮ರ�� �ೂಸ�ಹ�ಯ�� ನ�ದ೫೦�ೕ ಅ�ಲ �ಾರತಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದಅಧ���ಯನು�ವ��ದ�ರು.೧೯೭೯ ರ��ಧಮ�ಸ�ಳದ�� ನ�ದ೫೧�ಯ ಕನ�ಡ �ಾ�ತ�ಸ��ೕಳನದ ಮಕ�ಳ�ಾ�ತ� �ೂೕ��� ಇವರುಅಧ���ಾ�ದ�ರು.೧೯೭೯ರ�� ’�ೕವರತ�ಮತು� �ಾ�ತ�ಪ��ಾರಕ’ ಎಂಬಸಂಸ�ರಣ ಗ�ಂಥಗಳನು�ಪ�ಕ�ಸ�ಾ��.

�ಂ�ನಪ�ಟ��