ชว 351 เทคโนโลยชวภาพ 2เทคโนโลยชวภาพทางการแพทย

นลน วงศขตตยะ

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

เทคโนโลยชวภาพทางการแพทย

เพอการวนจฉยโรค

เพอการรกษาโรคเพอการสงเสรมสขภาพ

เทคโนโลยชวภาพ เพอการวนจฉยโรค

เปนวธการเพอใหไดมาซงสาเหตซงเปนโรคหรอความผดปกต รวมถงความเหนอนไดมาจากกระบวนการนน

เกณฑการวนจฉยหมายถงผลรวมระหวางอาการ อาการแสดง และผลตรวจทางหองปฏบตการทแพทยใชเพอใหไดมาซงค าวนจฉยทถกตอง

โรค? ความผดปกต กาย/ใจ โรคตดเชอ

เชอจลนทรย : แบคทเรย รา ไวรส โปรโตซว

โรคไมตดเชอ

โรคทางพนธกรรม

รางกายท างานผดปกต: ชก หอบหด มะเรง ภมแพ เบาหวาน ความดน

โรคจต

พการ

พฤตกรรมเบยงเบน

ใชเทคโนโลยอะไร ในการชวยวนจฉย?

จลชววทยา

เคม

จลทรรศนวทยา

ภมคมกนวทยา

DNA

โปรตน

เทคโนโลยชวภาพ เพอการวนจฉยโรค

โมโนโคลนอลแอนตบอดเพอการวนจฉยโรค

เทคโนโลย DNA เพอตรวจสอบโรค หรอ ความผดปกตทางพนธกรรม

เทคโนโลยโปรตน เพอการวนจฉยโรค

ภมคมกนวทยา

เรองทวาดวย ความตานทานตอโรคตดเชอ และ สภาวะการเกดภมคมกน (immune) ซงเปนปฏกรยาตอบสนองของรางกาย ทเกดกบสงแปลกปลอม (แอนตเจน, Antigen, Ag) การตอบสนองนเกดในสตวชนสง เชน คน และสตวทมกระดกสนหลง

หรอสตวนนตองมเซลลและอวยวะทเกยวของกบระบบภมคมกน เชน ตอมน าเหลอง ตอมไธมส มาม ตอมทอนซลไขกระดก เซลลเมดเลอด เปนตน

ภมคมกนวทยา

การตอบสนองทางภมคมกน

ภมคมกนวทยา

แอนตเจน สงแปลกปลอม เชน จลนทรย แบคทเรย รา ไวรส โปรโตซว พยาธ, สารเคม, สารพษ, วสด, ฝนละออง, เกสรดอกไม, เซลลผอน, อวยวะผอน, เซลลมะเรง

คณสมบตแอนตเจน เปนสงแปลกปลอม, โครงสรางทางเคมทจ าเพาะ ซบซอน, สารขนาดใหญเปนแอนตเจนทดกวาขนาดเลก

แอนตบอด สารทรางกายสรางเพอตอบสนองตอสงแปลกปลอม เปน polypeptide 4 เสน เสนยาว 2 เสน เสนสน 2 เสน ทง 4 เสนยดดวยพนธะ disulfide (-S-S-)

ภมคมกนวทยา: แอนตบอด

ภมคมกนวทยา: monoclonal antibody

ภมคมกนวทยา: ปฏกรยาระหวางแอนตเจนและแอนตบอด

1. Neutralization ลบลางฤทธ เชน ลบลางสารพษ (antitoxin) หรอ ลบลางฤทธในการตดเชอไวรส (neutralizing antibody, NT-Ab)

2. Precipitation การตกตะกอนของแอนตเจนทละลายได 3. Agglutination การตกตะกอนของแอนตเจนทเปนอนภาค

4. complement fixation test ปฏกรยาการตงคอมพลเมนต มระบบ indicator คอ เมดเลอดแดงแกะผสมกบแอนตบอดตอเมดเลอดแดงแกะ ถามการตงคอมพลเมนตจะใชคอมพลเมนตปรมาณจ ากด ทใสลงไปในปฏกรยาหมดไป จะไมท าให indicator system คอ เมดเลอดแดงแกะแตก

5. ปฏกรยาระหวางแอนตเจนกบแอนตบอดทมการตดฉลาก สารทนยมตดฉลากไดแก สฟลออเรสซน สารกมมนตรงส เอนไซม

การตรวจหมเลอด

ABO blood Group Rh blood group

Protein for diagnosis

Blood sugar

Lateral flow diagnosis

DNA for diagnosis

DNA for diagnosis

DNA for diagnosis

DNA for diagnosis

TB

Mycobacterium tuberculosis

Chest X-ray

Laboratory tests

??? Stain

PCR

DNA for diagnosis

DNA for diagnosis

DNA for diagnosis

DNA for diagnosis

Pre-neonatal diagnosis

Thalassemia