S

STUDENTENKRANT

A3 is een uitgave van de Socialistische Partij en verschijnt vier keer per jaar.

Eerste jaargang, nummer 3, december 2000

A3, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam, telefoon (010) 243 55 50, fax (010) 243 55 65, e-mail A3@sp.nl, www.sp.nl

www.foksuk.nl

WTO, Wereldbank, IMF

inanciëledictators

onder vuur

ƒSeattle, Washington, Praag. Drie steden waar het afgelopenjaar de politieke en financiële elite van de wereld bijeenkwamom te praten over vrijhandel en ontwikkelingsprogramma’s.Drie steden ook waar de straten vol liepen met demonstrantenvan politieke partijen, vakbonden, mensenrechtenorganisa-ties, kerkgenootschappen en milieubewegingen. Waarom?Hoe kan het dat organisaties met nobele doelen als het soepellaten verlopen van het internationale betalingsverkeer (Inter-nationaal Monetaire Fonds) of bestrijding van armoede (We-reldbank) zich zo gehaat maken in progressieve kring?

Seattle was een keerpunt. Nooit eerderwas er zoveel protest geweest tegen deWereld Handelsorganisatie (WTO) alsbij haar bijeenkomst in december ’99over de agenda voor een nieuwe vrij-handel-onderhandelingsronde. De stad

was dagenlang het toneel van een ware veldslag. In april(Washington) en september (Praag) werd de strijd vervolgensnog eens dunnetjes overgedaan: nu rond vergaderingen vande Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

Wie zoekt naar het waarom, stuit al gauw op een berg kri-tiek op de organisaties. Om te beginnen is er de eenzijdigecrisisaanpak. Sinds de economische terugval van begin ja-ren tachtig zijn veel ontwikkelingslanden in de problemengeraakt: vooral vanwege de enorme schulden die ze moeteninlossen aan het Westen. Voor hulp klopten – en kloppen –ze aan bij het IMF en de Wereldbank. Die zijn bereid te hel-pen, maar alleen op hún voorwaarden. Dat wil zeggen dathet hulpzoekend land gedwongen wordt een zogenaamd‘structureel aanpassingsprogramma’ (SAP) uit te voeren.

Zo’n programma kent standaard de volgende bestanddelen:openstelling van de lokale markt voor westerse producten,privatisering van overheidsbedrijven en drastische verla-ging van de overheidsuitgaven. Waar dat recept toe leidt,was vorig jaar bijvoorbeeld te zien toen Brazilië gedwon-gen werd zijn budget voor handhaving van milieuwetten inhet Amazonegebied te halveren. Ook in de landen van desub-Sahara moesten de overheidsuitgaven omlaag. Dat re-sulteerde in eigen bijdragen voor veel scholen en ziekenhui-zen. De gevolgen bleven niet uit: in Ghana kon 65 procentvan de gezinnen op het platteland hun kinderen niet meernaar school sturen. In Kenia en Zimbabwe leidde de intro-ductie van een eigen bijdrage voor gezondheidszorg tot hal-vering van het ziekenhuisbezoek, en in dat laatste land totverdubbeling van het aantal vrouwen dat tijdens een beval-ling overlijdt.

‘IMF-recepten zijn ideologiein plaats van economie’

Henry Kissinger, oud-minister van Buitenlandse Zaken vande VS, hekelde twee jaar geleden al de kortzichtige aanpakvan het IMF: ‘Het IMF werkt net als een dokter die maaréén pilletje heeft voor iedere ziekte.’ Volgens hem leidt depolitiek van het Fonds altijd tot ‘explosieve werkloosheiden groeiende malaise onder de bevolking’. Afgelopen juniverliet chef-econoom en getipt Nobelprijs-winnaar Joseph

Minister Hermans presenteert deuniversiteiten een sigaar uit eigen doos pagina 3

FO

TO

MIK

E N

EL

SO

N/

AN

P

Youp van ’t HekYoup van ’t HekYoup van ’t HekYoup van ’t HekYoup van ’t HekH E T Ê T E N T A M E N Ê V A N

FO

TO

BO

B B

RO

NS

HO

F

Stiglitz de Wereldbank. Hij liet geen spaan heel van het ‘ex-cessieve vertrouwen’ van het IMF in ‘het neoliberalemodel’, en schaarde zich achter de demonstranten. Eerderal had Stiglitz over het IMF-beleid geconcludeerd: ‘Dit isgeen economie, dit is ideologie.’ En, kunnen we aanvullen,het is ook zeker geen armoedebestrijding. Anno 2000 zijn ermeer armen op de wereld dan ooit en volgens het HumanDevelopment Report van de Verenigde Naties is de klooftussen arm en rijk nog nooit zo groot geweest: ‘Het inko-mensverschil tussen de 20 procent rijkste en 20 procentarmste mensen steeg van een factor 30 in 1960 tot een factor74 in 1997.’

Eenzijdige voorkeur voor grootschaligeinfrastructuur-projecten

Naast afbraak van voorzieningen levert de ‘hulp’ uit het rij-ke Westen vaak ook nieuwe problemen op. De Wereldbankheeft bij haar keuze van projecten namelijk een uitgespro-ken voorkeur voor grote infrastructurele werken als stuw-dammen en kolencentrales, en voor de winning van olie enandere grondstoffen. Tussen 1986 en 1993 werden doorWereldbank-projecten 2 miljoen mensen (!) gedwongen te

verhuizen, werden meerdan 22 huisvestingspro-jecten afgelast en 632.000mensen aan hun lot over-gelaten. Ontwikkelings-economen hebben veelkritiek op dit ‘kapitaalfun-damentalisme’: het achter-haalde jaren-vijftigideedat grote infrastructureleprojecten het beste zijnvoor de ontwikkeling vaneen land. Door de ‘50 jaaris genoeg’-campagne rondhet jubileum van Wereld-bank en IMF, heeft debank haar beleid iets bij-gesteld. Maar toch ging in1998 nog slechts 11 pro-cent van de Wereldbank-

leningen naar onderwijs (terwijl dit door de bank zo wordtbejubeld als het beste middel tegen armoede) en werd hetdubbele uitgetrokken voor de financiële en de energie-sector. De aanpassingen die de Wereldbank doorvoerde,waren dan ook meer gericht op verbetering van het imago,dan op verandering van het beleid. Zo bestaan de vaak ver-foeide structurele aanpassingsprogramma’s officieel nietmeer. De praktijk is echter dat ze nu ‘programma’s voorarmoedebestrijding en groeifaciliteit’ (PRGF) heten, maarnog steeds de hulpvragers in het neoliberale keurslijfdwingen.

Een ander breed gedeeld punt van kritiek betreft het onde-mocratische gehalte van het IMF en het gebrek aan transpa-rantie. Het aantal stemmen van een land is recht evenredigmet het geld dat het meebrengt. Het principe van one-man-one-vote is bij het fonds volledig ingeruild voor one-dollar-one-vote. De VS hebben daardoor 15 procent van de stem-men, Europa 30 en de 45 deelnemende Afrikaanse landensamen 4 procent. De opstelling van IMF en Wereldbank te-genover de hulpvragende landen laat zich het best omschrij-ven als dominant. Men spreekt bij het opstellen van de pro-gramma’s slechts met de minister van Financiën en niet metmaatschappelijke organisaties, en men neemt kennis van demacro financieel-economische gegevens zonder zich re-kenschap te geven van de situatie van de mensen. Het IMF

betaalt én bepaalt, en het dwingt natio-nale overheden eenvoudig te doen wathen wordt opgedragen.

Hoog tijd om te werken aaneen alternatieve vorm van

samenwerking

De opstelling van Wereldbank en IMFis voor SP-fractievoorzitter Marijnis-sen – die deel uitmaakte van de 45man sterke SP-protestdelegatie inPraag – reden om het bestaansrechtvan de organisaties ter discussie testellen. ‘Nederland zou er geen geldmeer in moeten steken, maar gaanwerken aan een alternatief. Want datmoet er zeker komen: wereldwijdesamenwerking is onontbeerlijk.’ Denieuwe samenwerking zou volgensMarijnissen gebaseerd moeten zijn opeen aantal uitgangspunten:● De overheden moeten in staat ge-steld worden regels te stellen: ontwik-keling van concurrentiekracht is nietde overheersende waarde bij de inrich-ting van de samenleving.● Landen moeten hun publieke do-mein in stand kunnen houden, de kernvan de beschaving. Daarvoor zijn be-lastingopbrengsten nodig.● Internationale hulp is en blijft no-dig, maar mag geen inbreuk vormenop cultuur en historie van het land datde hulp ontvangt.● Samenwerking tot wederzijdsvoordeel moet het uitgangspunt zijn.Het Westen zal moeten begrijpen datzijn voordeel vooral op het immate-riële vlak ligt, in de zin dat het in depositie is de rechtvaardigheid te be-vorderen.● Monetair beleid is politiek. Ingrij-pen van de politiek is nodig om hetflitskapitaal aan banden te leggen, deTobin-tax (zie kader) in te voeren eneen minimum-verblijfstijd te stellenvoor kapitaal in een land. ●

Overvallen en beroofddoor het flitskapitaal

product zit wel olie voor trans-port en energie) worden duurder,de koopkracht keldert. Bedrijvengaan failliet en mensen komenmassaal op straat te staan waar-door de consumptie verder in-stort, met nog meer faillissemen-ten als gevolg. En de speculan-ten? Die hebben zich inmiddelsop een ander land gestort.Voor neoliberalen heet dit ‘vrij-heid’, maar voor gewone mensen– vooral in ontwikkelingslanden –is het een overval die hen inarmoede achterlaat. Al in dejaren zeventig werd door eco-noom en Nobelprijswinnaar Ja-mes Tobin voorgesteld een kleinebelasting te heffen op elke aan-koop van buitenlandse valuta.Zijn doel was vooral om geldbinnen te halen voor ontwikke-lingshulp, maar als positief ne-veneffect zou het ook speculatiemet valutakoersen tegengaan.Het uitbreken van de Azië-crisisin 1997 onderstreepte het grotebelang van zo’n Tobin Tax enleidden tot de oprichting van‘Attac’, wat de Franse afkortingis voor Associatie voor Tobin Taxen Hulp aan Volkeren. Nog geendrie jaar na de start telt de orga-nisatie ruim 25.000 leden in 180lokale afdelingen in Frankrijk enzusterorganisaties in zeventienlanden. Ook Nederland kent eenAttac-organisatie. Informatie overhaar activiteiten is te vinden opwww.attac.nl en te krijgen op(020) 627 96 61.

MMet simpele muisklikken wordtdagelijks meer dan 1500 miljarddollar (bijna acht keer de volledi-ge Nederlandse staatsschuld) als‘flitskapitaal’ over de wereldgestuurd. Hun winst halen degeldwisselaars uit minimalekoersverschillen tussen het mo-ment van aankoop en het mo-ment van verkoop, en uit de ren-teverschillen tussen landen. Ditgebeurde altijd al, maar deschaal waarop en de snelheidwaarmee het plaatsvindt, isenorm gegroeid door de ontwik-keling van Internet en de afbraakvan barrières in de financiëlemarkten.De praktijk: reagerend op hetvage vermoeden van een koers-stijging kopen speculanten mas-saal Thaise baths. En juist dáár-door stijgt de koers inderdaad,waardoor nog meer valutahandel-aren baths gaan kopen om eengraantje mee te pikken. Danblijkt echter dat de koers nietnog verder kan stijgen, gewoon-weg omdat de werkelijke econo-mie van Thailand in zo’n kortetijd niet zoveel kan groeien. Despeculanten worden nerveus enverkopen hun baths. In enkeledagen tijd verlaten miljardendollars het land en stort de koersin. De Thai blijven achter metwaardeloos speelgoedgeld eneen onbetaalbare buitenlandseschuld (in dollars). Productenmet een importcomponent (endat is bijna alles, want in elk

In het Zuid-Franse Millau‘demonteerden’ JoséBové en een tiental me-destanders in augustus1999 de plaaaselijkevestiging van McDo-nald’s, als symbool vanhet Amerikaanse voed-selimperialisme. Sinds-dien is Bové in Frankrijkeen nationale held. Hetconflict begon met deFranse weigering om vleesvan Amerikaanse hormoon-koeien toe te laten. Ophun beurt gingen de VS deRocquefort-kaas boycotten.De kwestie is geen incident,maar speerpunt in het debat over dewereldwijde vrijhandel, en speelt dan ookeen belangrijke rol in de WTO-onderhandelingen.

Geld of geluk?Geld of geluk?Geld of geluk?Geld of geluk?Geld of geluk?Geluk uiteraard, maar geld kan helpen, zoals elkeSP’er weet.

HSL of boemeltrein?HSL of boemeltrein?HSL of boemeltrein?HSL of boemeltrein?HSL of boemeltrein?Ik kies hier voor de boemeltrein. Vanuit een boemel-trein kun je veel beter naar het landschap kijken. Jehebt meer tijd om na te denken over het leven en dedood. En de poëzie.

Arena of de Meer?Arena of de Meer?Arena of de Meer?Arena of de Meer?Arena of de Meer?De Meer. Maar de Meer is niet meer, dus dat gaatniet op. De Meer had ook niet hoeven blijven, maarAjax had in een kleiner gezelliger VOETBALstadionkunnen blijven, het is nu net Holiday On Ice. Voetbalhoort op gras!

Israël of Palestina?Israël of Palestina?Israël of Palestina?Israël of Palestina?Israël of Palestina?Beiden en naast elkaar, in godsnaam en in de naamvan welke god weet ik niet. Maar ik maak zelf nietmeer mee dat dat ooit zal gebeuren.

Hans Teeuwen of Theo Maassen?Hans Teeuwen of Theo Maassen?Hans Teeuwen of Theo Maassen?Hans Teeuwen of Theo Maassen?Hans Teeuwen of Theo Maassen?Allebei, ik moet om allebei erg hard lachen en ik hoefgeen keuze te maken, da’s niet nodig. Om HermanFinkers moet ik ook erg lachen. Mijn cabaret is geën-gageerd, maar dat hoeft niet per definitie voor allecabaret te gelden. Er zijn verschillende soorten men-sen en dus ook verschillende soorten debat.

Monarchie of republiek?Monarchie of republiek?Monarchie of republiek?Monarchie of republiek?Monarchie of republiek?Och, ik vind de monarchie wel leuk. Als de koninginzichzelf maar niet serieus neemt.

Melkert of Marijnissen?Melkert of Marijnissen?Melkert of Marijnissen?Melkert of Marijnissen?Melkert of Marijnissen?Geen van beide. Ik ben niet zo uitgesproken, ik wisselook qua stemgedrag, meestal niet zo links maar ooknooit rechts. De SP heeft nooit op mijn stem kunnenrekenen. Maar die Jan Marijnissen vind ik wel eenkomisch kereltje.

Grand café of bruine kroeg?Grand café of bruine kroeg?Grand café of bruine kroeg?Grand café of bruine kroeg?Grand café of bruine kroeg?Bruine kroeg, en dan zonder achtergrondmuziek. Ik zitnu ook in zo’n hotel met van die muziek. Volgens mijzit er gewoon ergens een gozer achter een knop waar-mee hij in alle supermarkten en cafés de muziek har-der zet.

Alles of nooit?Alles of nooit?Alles of nooit?Alles of nooit?Alles of nooit?Alles. Als je naar alles streeft, hou je de helft over. Jemoet altijd alles nemen; dat geldt ook voor de poli-tiek. En voor van die sudderliefdes, 98 procent van dehuwelijken. Al die waakvlamtypes – gadverdamme.Leef toch je leven als het allerlaatste uur!

HOEZO DUF?!

‘Die extra miljoenen komen louter vrijvanwege de toegenomen studenten-aantallen en de hogere kosten die daar-mee samenhangen,’ smaalt de Lande-lijke Studentenvakbond (LSVb). ‘Hetcompenseert de totale kosten helemaalniet. Het bedrag dat per student wordtuitgegeven daalt zelfs!’ Hermans kanwel fijn de ontwikkeling naar een ken-niseconomie propageren, maar daarmoet hij dan wel voor dokken.‘Extra geld is fijn,’ zegt Jan WillemVos, woordvoerder van de Verenigingvoor Samenwerkende NederlandseUniversiteiten (VSNU). ‘Maar dat be-drag valt helemaal weg tegen de be-zuinigingen die we gehad hebben endie nog gaan komen, 300 miljoen intotaal.’ Universiteiten krijgen dus te-rug wat hen eerder is afgepakt, maarmoeten er wel meer dingen mee doen.Vos: ‘Zoals de numerus fixus van eenaantal studies als voor geneeskundeuitbreiden – de studentenaantallenstijgen sowieso – en de salarissen vande jonge onderzoekers moeten om-hoog.’

Concurrentie tussenhogescholen en

universiteiten wordtaangewakkerd

Omdat er minder geld per student be-schikbaar komt, worden hogescholenen universiteiten gedwongen om deconcurrentiestrijd met elkaar aan tegaan teneinde zoveel mogelijk studen-ten binnen te halen. ‘Dat betekent deintroductie van allerlei massastudieszoals film- en televisiewetenschap-pen,’ zegt Jasper van Dijk, beleids-medewerker Onderwijs van de SP-Kamerfractie. ‘Het curriculum van dat

Miljoenen voor hetwetenschappelijk onderwijs?

‘170 miljoen extra voor hetwetenschappelijk onderwijs!’ juichtede begroting van het ministerie vanOCW. ‘Vergeet het maar!’ rekenen deuniversiteiten en de studenten-organisaties voor. ‘Dat extra geld moesterbij omdat er meer studenten komen,een sigaar uit eigen doos dus.’ Sterkernog, het hoger onderwijs krijgt al jarente weinig.

soort studies is volledig uitgehold, op-dat de student maar zo gauw mogelijkde universiteit verlaat. Diploma’s le-veren immers inkomsten op voor deinstellingen. Dat is geen wetenschap,dat is commercie.’Maar daar heeft minister Loek Her-mans wat op gevonden. Hij wil de uni-versiteiten niet langer afrekenen opaantallen eerstejaars en afgestudeer-den, maar ze bekostigen aan de handvan het aantal studiepunten. Met ditsysteem wil Hermans de mogelijkheidverruimen om te switchen van de enenaar de ander instelling. Studentenmoeten kunnen shoppen in hun op-leiding. Dit ook met het oog op hetbachelors-masters systeem, dat overenkele jaren z’n beslag moet krijgen.Studenten krijgen dan een brede alge-mene opleiding in de driejarige bache-lorsfase, die ze volgens Hermans nietper se op dezelfde universiteit als hunmastersfase hoeven doorlopen.De LSVb en het Interstedelijk Studen-ten Overleg (ISO) zijn niet erg gechar-meerd van deze plannen van Hermans.Zij vrezen dat de kwaliteit van hetonderwijs in gevaar komt. ‘Als de mi-nister zijn zin krijgt, volstaat het alsuniversiteiten en hogescholen zo snelmogelijk hun studiepunten kunnenverkopen. Wat zijn tentamens, scrip-ties en diploma’s straks nog waard?

De verleiding wordt groot om van eenvijf een zes te maken, alleen omdateen studiepunt geld oplevert. Boven-dien lost het de concurrentie bij hetaantrekken van nieuwe studenten na-tuurlijk niet op want het blijft interes-sant voor een universiteit om zoveelmogelijk studiepunten te genereren.’

‘Het echte fundamenteleonderzoek is danig in de

knel gekomen’

Ook de extra gelden voor onderzoekzijn eerder een sigaar uit eigen doosdan een krachtige injectie in de ‘ken-niseconomie’. In het laatste decen-nium werd er elk jaar minder uitgege-ven aan ‘Research & Development’.Ondanks de beloofde 150 miljoen, dieoverigens pas in 2003 beschikbaarkomt, blijft Nederland qua onderwijs-uitgaven onder de OESO-norm. Voorhet aanstellen en behouden van jongeonderzoekers komt er 40 miljoen bij.Dat is fijn, vindt de VSNU, maar overeen jaar of acht gaat op zijn minst een-derde van de huidige wetenschappelij-ke staf met pensioen. Om die plaatsenop te kunnen vullen en om de concur-rentie met het bedrijfsleven aan tekunnen gaan, is minstens 140 miljoennodig. Vos: ‘De universiteiten hebbende bezuinigingen van de afgelopen ja-ren overleefd mede dankzij onderzoekdat ze uitvoerden in opdracht van hetbedrijfsleven, dat daarvoor betaalde.Maar wat voor onderzoek doe je dan?Naar zaken die direct van nut zijn enhun geld opleveren. Het echte funda-mentele onderzoek is danig in de knelgekomen. Het soort onderzoek datVeldman en ’t Hoofd, de twee Neder-landse Nobelprijswinnaars uitvoer-den. Een man als Veldman, die des-tijds een beetje weird gevonden werd,maar wiens onderzoek dertig jaar latervoor een enorme doorbraak in dekwantummechanica heeft gezorgd. Indat soort onderzoek is veel te lang veelte weinig geïnvesteerd. En in een zosnel veranderende wereld, loop je ach-terstanden heel moeilijk in.’ ●

De Extra Universiteit?Onlangs sprong het Nexus Instituut in Tilburg eengat in de lucht. Staatssecretaris Van der Ploeg vanOnderwijs, Cultuur en Wetenschappen liet weten450.000 gulden subsidie per jaar uit te trekkenvoor dit aan de Katholieke Universiteit Brabant (KUB)gevestigde instituut. Nexus bestaat al sinds 1994 enbestudeert ‘het Europese cultuurgoed in zijn kunst-zinnige, filosofische en levensbeschouwelijke samen-hang om zo inzicht te bieden in eigentijdse vragen’.Beslist een nastrevenswaardige doelstelling, maarhet maakt je natuurlijk wel benieuwd naar waar deKUB dan eigenlijk nog voor staat. Het enorme bedragdat Van der Ploeg jaarlijks voor Nexus over heeft,doet je het ergste vermoeden…

Vergeethet maar!

Minister Hermanspresenteert universiteiten

sigaar uit eigen doos

Rick vander Ploeg

Vasthoudend protest tegen kernafvalopslag

Vier keer is er de afgelopen maan-den hoog radioactief afval ver-voerd van de kernreactor in Pettennaar de COVRA-opslagplaats inBorssele. Vier keer waren actie-voerders van de SP present omhet afval niet-welkom te heten inZeeland. En vier keer stuitten zeop een overmacht aan ME’ers.Jarenlang is gezegd dat het afvalafgevoerd wordt naar de Verenigde Staten. In mei vandit jaar nog liet milieuminister Pronk de Kamer wetendat de technische problemen hierbij opgelost waren.Later bleek de organisatie toch niet rond te zijn, enwerd besloten het afval ‘tijdelijk’ op te slaan in Borsse-le. Samen met veel Zeeuwen vreest de SP dat dit tijde-lijk wel eens heel lang kan gaan duren. Omdat boven-dien de opslagplaats niet geschikt is voor hoogradio-actief afval, werden de acties opgezet. En met succes:Pronk heeft toegezegd dat het nooit meer zal gebeurenen het afval voortaan rechtstreeks naar de VS gaat.

Volksdomein, verboden voor drijfjachten

De SP-jongeren van ROOD hebbende Kroondomeinen bij Apeldoornop 17 september omgetoverd totVolksdomein: ‘open voor natuur-liefhebbers, gesloten voor jagers’.Demonstratief werd het toegangs-verbod genegeerd met een om-dopingsplechtigheid en een uit-gebreide wandeltocht door hetgebied. De Kroondomeinen zijn elk

najaar drie maanden verboden voor publiek, zodat hetkoninklijk huis er ongestoord drijfjachten op zwijnenkan organiseren. ROOD-bestuurder Sjoerd de Jong:‘Daarbij kammen drijvers een heel stuk bos uit, waar-door de zwijnen in paniek naar de jagers toe rennen diealleen maar de trekker over hoeven te halen. Het iswaanzin dat deze dierenkwelling nog legaal is.’

‘Rij Shell voorbij…’

‘Eigenlijk moet de minister terecht staan’

De Rechtbank in Arnhem heeft zesSP’ers, onder wie de 20-jarige se-nator Driek van Vugt, wél schuldigbevonden aan een overtreding,maar géén straf opgelegd. In juli’99 was het zestal gearresteerdtoen het inspecteerde hoe de NSomgaat met de natuur bij de aan-leg van de Betuwelijn. Ze consta-teerden onder andere roekeloosomspringen met de uiterst zeldzame kamsalamander.De actievoerders werden gearresteerd en kregen eenboete opgelegd – die ze niet betaalden. In de rechts-zaak betoogden ze dat de verkeerde personen gedag-vaard waren: ‘Eigenlijk hadden hier de verantwoordelij-ke bewindslieden moeten staan, zoals minister Nete-lenbos.’De officier van Justitie toonde sympathie voor de actie,evenals de rechter, die sprak van ‘nobele doeleinden’en vonniste dat de SP’ers weliswaar schuldig zijn,maar de bekeuringen niet hoeven te betalen.

‘Ik vind dat u als medeveroorza-ker nu ook snelle en veilige sane-ring mogelijk moet maken. Totdatik merk dat u de daad bij hetwoord voegt, rijd ik voorlopig evende Shell-pomp voorbij.’ Die tekststaat op de protestkaart die auto-mobilisten sinds 1 november naarShell kunnen sturen. De oproepaan automobilisten om voorlopig

niet bij Shell te tanken, markeert een nieuwe fase inde actie ‘Shell Help’. Al anderhalf jaar is de SP hier-mee in de weer, met als doel de sanering van de be-richte ‘Stort van Troost’. Daar liet Shell in de jarenzeventig en tachtig tienduizenden tonnen chemischafval stor ten. De troep lekt inmiddels door naar hetgrondwater van de Biesbosch en bedreigt flora en fau-na van het natuurgebied, evenals het grondwater vanSliedrecht.

SP’er HarryVoss wordt

gearresteerdbij de eerste

actie rondomhet nucleair

transport

De jager be-recht door zijnslachtoffers

De SPcontroleert

hoe de NS metnatuurgebiedomgaat bij deaanleg van de

Betuwelijn.De politie isnot amused

Met deze kaartlaten milieu-bewuste auto-mobilisten aanShell wetendat het bedrijfzijn troep moetopruimen

FOTO FOTOPERSBUREAU DIJKSTRA

FO

TO

CO

R D

E K

OC

K

Hatjewat?Wil je wat kwijt over studeren in Nederland, over weten-schap en maatschappij, over universiteit, hogeschool enpolitiek? A3 plaatst graag je bijdragen, mits kort en bondiggeformuleerd. Stuur je mening op naar A3, Vijverhofstraat65, 3032 SC Rotterdam, e-mail A3@sp.nl

De rubriekvan Driek

Driek van Vugt (20) is lid van de EersteKamer voor de SP en student

Politicologie. In maart 1998 werd hijin Leiden gemeenteraadslid

– de jongste van Nederland. In juni1999 werd hij senator en daarmee

de jongste parlementariër allertijden. Driek van Vugt is een van de

voortrekkers van ROOD,jongeren in de SP.

Het leven van een vegetariër is aan mij niet echt

besteed, moet ik bekennen. Een bieflapje of een

varkenshaasje gaat er best in. Maar er zijn grenzen

aan hoe mensen met dieren mogen omgaan voordat

deze hapklaar op ons bord belanden. Als het om de

bio-industrie gaat is mijn motto ‘die stal moet nodig

uitgemest worden’. Weg met allerlei dieronwaardige

praktijken!

Onze regering vindt dat ook, zegt ze tenminste.

Maar ik geloof daar niets meer van sinds minister

Brinkhorst op Dierendag met het achterlijke voorstel

kwam om op de Tweede Maasvlakte een agropro-

ductiepark te bouwen. Bio-industrie in het kwadraat

is wat de minister voor ogen staat: een flat van zes

verdiepingen, een kilometer lang en 400 meter

breed die plaats moet bieden aan 300.000 varkens,

1,2 miljoen kippen en een aantal zalmkwekerijen.

De SP-jongeren van ROOD reageerden even alert als

altijd. Samen gingen we demonstratief op inspectie

bij het ministerie van Landbouw, en concludeerden

dat daar de gekkevarkensziekte is uitgebroken.

Eerste symptomen: het raaskallen over een mega-

varkensfabriek.

Er zijn goede redenen om je af te vragen of Brink-

horst inderdaad gek is geworden. Want zoiets verzin

je niet als je enig gezond verstand hebt. Een minis-

ter van Landbouw moet voeling hebben met de sa-

menleving, en dus weten dat die – gelukkig – steeds

kritischer wordt over de behandeling van dieren.

Zo’n minister moet beseffen dat de toekomst is

aan een meer natuurlijke wijze van landbouw. Verder

moet juist híj respect hebben voor het boerenbe-

staan, en moet hij sinds 1997 ontzettend goed

weten wat varkenspest kan doen als er veel dieren

in een klein gebied geconcentreerd worden. Deson-

danks kwam Brinkhorst met zijn voorstel voor een

gigantische vleesfabriek. Dat is heel ernstig. Mis-

schien helpt inenten nog. Maar ik ben bang dat we

inmiddels voor een hardere aanpak moeten kiezen:

afzetten als minister, en wel zo snel mogelijk.

Gekke varkensziekte

BON VOOR MEER POLITIEKIN HET STUDENTENLEVEN

Goed idee, de SP-studentenkrant A3. Stuur mij de volgende viernummers gratis thuis, want ik wil ze niet missen.Ik wil meer weten over de SP. Stuur me een informatiepakketje.

Naam:

Adres:

Pc/Plaats:

Telefoon:

Studierichting:

Stuur deze bon in een envelop naar: Socialistische Partij,Antwoordnummer 30542, 3030 WB Rotterdam. Telefonischaanmelden kan natuurlijk ook: (010) 243 55 55.

KOPIEER & PLAK

A3

-DE

CE

MB

ER

20

00

‘Tegenstemmen’weer verkrijgbaarén in de aanbieding

Marijnissen

‘Tegenstemmen, een rood antwoordop Paars’, de politieke bestseller vanJan Marijnissen, is herdrukt en weerverkrijgbaar. Eind 1996 verscheen deeerste druk van ‘Tegenstemmen’,waarin de SP-voorman de vinger legtop de vele zere plekken van het neoli-beralisme. Met praktijkvoorbeeldenuit binnen- en buitenland toont hijaan dat de neoliberale vechtmaat-schappij goed is voor enkelen, maarslecht voor velen – en dus voor de sa-menleving als geheel. De Amerikaan-

se dynamiek die door Paars wordt ge-predikt, leidt volgens de auteur on-herroepelijk tot tweedeling, verpau-pering en cynisme. ‘Tegenstemmen’is een krachtig pleidooi voor funda-mentele veranderingen en nog hoogstactueel.A3-lezers kunnen het boek krijgenmet een tientje korting! Bestellendoor ƒ 19,90 (was ƒ 29,90) over temaken op giro 369611 t.n.v. SP-be-stellingen te Rotterdam, met vermel-ding van ‘Tegenstemmen’.

Als het aantalkinderen van de

SGP-aanhangblijft groeienzoals nu, danheeft de SGP

binnen 100 jaarmeer dan 50

procent van allezetels in hetNederlandse

parlement vero-verd.

Elbert Dijk-graaf, voorzitter

van de jonge-renafdeling van

de SGP

Ik geloof er geen ruk van alsmanagers zeggen dat ze zeventiguur per week werken. De tellerbegint te lopen zodra ze definanciële pagina van de krantopenslaan en stopt pas na delaatste borrel op de laatstereceptie.Lodewijk de Waal, voorzitterFNV in Intermediair

Het zal lang duren voor er

weer zo’n intelligente man als

Clinton in het Witte Huis zal

zitten. Alleen iemand die zo

menselijk en spontaan is kan

zich zulke seksuele problemen

op de hals halen. Voor mij

wordt hij daardoor juist gro-

ter, niet kleiner. Hij is een

man met sterke lusten. Daar is

toch niks mis mee?

Philip Roth, schrijver in Vrij

Nederland

Ik mag over joden grappen maken want ik ben zelfjoods. Als ik vertel dat ik geen zak geloof van hetverhaal van die joden die weggingen uit Egypte enveertig jaar door de woestijn zwierven, omdat elkejood die drie minuten moet lopen een taxi neemt,mag ik dat zeggen. Als jij dat zegt is het linke soep.Raoul Heertje, stand-up comedian in HP/de Tijd

FO

TO

ER

IK V

AN

’T

HU

LL

EN

AA

R

Onder het motto ‘Marijnissen goes college’ toert SP-fractie-voorzitter Jan Marijnissen, doorgaans vergezeld vanstudent-senator Driek van Vugt, langs de Nederlandse uni-versiteiten. Het programma van de dag bestaat meestal uiteen gastcollege van Marijnissen (over ‘de uitverkoop vande beschaving’), een VragenVuurtje, ontspannen ‘schaftenmet Jan’ en ’s avonds een politiek café waarin de discussiewordt aangegaan met coryfeeën uit het plaatselijke univer-siteitsbestuur en de lokale politiek.Er is veel belangstelling voor de college-dagen. De zalenzijn meestal vol en de discussie is altijd interessant en ge-animeerd. De tour van Marijnissen startte in april in Nijme-gen en deed vervolgens de universiteiten van Amsterdam,Leiden, Maastricht, Groningen, en Rotterdam aan. Op hetvervolgprogramma staan Eindhoven (15 januari), Tilburg,Utrecht, Wageningen, Delft en Enschede. Meer informatiekun je vinden op de website van ROOD, jongeren in de SP,die de tour organiseert samen met plaatselijke studenten-groepen. www.sp.nl/rood

toert langsde uni’s

Máxima: ik ben meer voor minima

Op de maandag vóór Prinsjesdag heeftde Argentijnse ‘muchacha’ Máximaop verzoek van de SP de AlternatieveTroonrede voorgelezen. De ‘vriendinvan’ deed daarin verslag van het inbur-geringsprogramma dat haar van rijks-wege voorgeschreven was. Ze vertel-

de verder dat ze Nederland pas échtleerde kennen toen ze in contact kwammet het kritisch kabinet achter de Al-ternatieve Troonrede: mensen als mi-lieudeskundige Lucas Reijnders, eco-noom Arjo Klamer, landbouwsocio-loog Guido Ruivenkamp, schrijverKarel Glastra van Loon en MartijnNolen en Maudy Keulemans van hetInterstedelijk Studentenoverleg. Hunverhalen deden Máxima verzuchten:‘Ik ben niet ingeburgerd, maar inge-tuind.’ De toekomstige koningin eta-leerde vervolgens haar onbegrip overde Nederlandse samenleving in eenaantal vragen en besloot nog dezelfdeavond met haar aanstaande schoon-moeder te gaan praten. ‘Het zou tochmooi zijn als zij daar morgen in haartroonrede eens eerlijk antwoord opzou geven…’De Alternatieve Troonrede is te lezenen te beluisteren op www.sp.nl.