A Thing of Beauty

--

Panulat ni Charles KraySalin ni Carla Cucueco

PRIORESS: Pumasok ka, eric.

COLONEL: Salamat, Mother Superior

PRIORESS: Maupo ka.

COLONEL: Salamat po. Ang bilis lumipas ng panahon, Sister.

PRIORESS: Totoo iyan. Masyadong mabilis.

COLONEL: Hindi pa po kayo nagbabago

PRIORESS: Ikaw, malaki na ang pinagbago. Marami na akong nabasa patungkol sa’yo.

COLONEL: (Ignores the remark but his manner becomes harder.) Ano po ang pwede kong gawin para sa inyo, Sister?

PRIORESS: May nabalitaan ako ukol sa aking mga madre

COLONEL: Tulad lang ng inaasahan.

PRIORESS: Totoo nga ba?

COLONEL: Opo.

PRIORESS: Pero bakit?

COLONEL: Sister, alam naman nating dalawa bakit.

PRIORESS: Hindi. Hindi ko alam. Hindi ko alam kung bakit labinsyam na inosenteng mongha ay sadya sadya na lamang na kinuha na parang mga kriminal at pinadala sa kampo ng mga bihag. Aleman kami. Wala kaming ginawa para tratuhin nang ganito.

COLONEL: Sister, ilang beses na kayong binigyan ng babala, at maging sa ibang mga Carmelite na kumbento, na kinakailangan naming mahanap si Edith Stein. Kung kayo nga ay Aleman, ibigay niyo na siya sa amin

PRIORESS: Walang Edith Stein dito.

COLONEL: Baka nga wala. Pero alam naming nasa Alemania siya, nagtatago sa isang kumbentong Carmelite. Ang mga mongha niyo ay mananatiling bihag. Kung hindi namin mahanap si Edith Stein, sila ang mapaparusahan. Sister, hindi naman siguro masama ang labinsiyam para sa isa.

PRIORESS: Bakit siya ganun ka importante?

COLONEL: Siya ay isang Hudyo.

PRIORESS: Krimen ba maging Hudyo?

COLONEL: Magiging.

PRIORESS: Malupit at mapaghiganti kang tao, eric

COLONEL: Magulat ka man o hindi, ginagawa ko lang ang hamak na gawain ng isang sundalo.

PRIORESS: Naaalala ko dati sa isa sa mga klase ko, may isang batang lalaking naguguluhan, may nanlalaki at nangugusap na mga mata habang nangangarap na magtayo ng mga tulay at mga gusali. Nagsisilbi siya bilang sacristan tuwing Linggo. Tila baga siya ang pag-asa.

COLONEL: At ako, Sister, naaalala ko ang isang Panginoong nagturo na ang tao ay may walang katumbas na kapangyarihang mahalin ang bawat isa. Tila baga siya rin ang pag-asa. Pareho yata tayong nabigo sa mga pangakong ito, Sister.

PRIORESS: Ganun ka na ba kabulag na isa ka ng mamamatay tao ngayon, eric?

Colonel: Putang ina, Sister. Hindi na bata ang kinakausap mo ngayon. Ang kinakausap mo ay opisyal ng pangatlong hukbo. Wala kang ibang pribilehiyong matatanggap maliban sa kung anong binibigay ng abito mo. Ako ang nagtatanong dito. Ayus-ayusin mong pagsasalita mo at itama mo iyang tabas ng dila mo kundi mabubulok ka sa piitan, kasama ng mga Hudyo.

PRIORESS: Nawa’y parusahan ka ng Diyos, Colonel. Masyado na akong matanda para matakot sa’yo. At kung aasta ka rin lang na parang bata, ituturing rin kitang parang isang paslit. Gusto kong palayain mo ang mga madre ko.

COLONEL: Gusto kong ibigay mo sa akin si Edith Stein. Siya ba ay miyembro ng inyong kumbento?

PRIORESS: Ang pagtanggap sa Hudyo sa aming orden ay hindi lamang labag sa paniniwalang Carmel, kundi isang paglabag sa batas. Sinasabi ko na sa’yo, kami ay mga Aleman.

COLONEL: Sister, hindi mo na kailangan ipaliwanag sa akin ang batas, o di kaya’y lituhin sa mga paniniwalang Carmel. Sagutin mo lang ang tanong ko.

PRIORESS: Hindi miyembro si Edith Stein ng aming kumbento.

COLONEL: sigurado ka?

PRIORESS: Oo.

COLONEL: Ganun pa man, pinapangako ko sa inyo na mahahanap ko siya.

PRIORESS: Pero bakit siya? Marami pang Hudyong malayang lumilibot sa ating bayan. Bakit siya?

COLONEL: Dahil siya’y delikado.

PRIORESS:Delikado? Siya ang pinakamaramdaming pilosopo ng ating panahon, at tinatawag mo siyang delikado. Kanino siya delikado?

COLONEL: Sa amin, sa buong estado. Ang kaniyang pilosopiya ang delikado.

PRIORESS: Kinakatawan niya lahat ng kabutihan at kagandahan, Eric. Hindi mo ba nakikita? Nangangaral siya ng salita ng Panginoon. Mga salita ng kapayapaan at kasunduan. Ang landas patungo sa pagkakaisa ng tao. Puti o itim, Hudyo o Kristiyano. Delikado nga ba ito?

COLONEL: Para sa amin, oo. Walang pagkakaisa sa tao. May pagkakaisa sa puwersa. May pagkakaisa sa kapangyarihan. Ang lahat ng naniniwala sa kaniya ay nakapanghihina sa amin. At siya’y kailangang puksain.

PRIORESS: Pupuksain mo ang lahat ng mabuti?

COLONEL: Kung kailangan. Kapag wala ng kabutihan, ang kasamaan ang magiging kabutihan.

PRIORESS: Dios mio, katakot-takot ang araw na’yon!

COLONEL: Ngunit hindi hihigit sa araw na lahat ng kasamaan ay mapupuksa ng kabutihan. Sa ganoong paraan, ang kabutihan ang siyang magiging kasamaan.

PRIORESS: Para kang babasahin ng mga mapang-aping Aleman.

COLONEL: At bakit hindi? Ako ang tumulong sa pagsulat ng babasahin. At kapag ito’y natapos, sisirain nito ang pilosopiya ni Edith Stein, tulad na lang ng pagsira ko sa kanya.

PRIORESS: Eric, masyado na kitang kilala para maniwala na ang lahat ng sinasabi mo ay mga kataga ng estado. ‘Yan ay mga kataga ng sariling paghihiganti. Hindi ka naghahanap ng Hudyo o ng isang pilosopo. Naghahanap ka ng isang taong kumakatawan sa isang bagay na dati’y pinaniwalaan at minahal mo. Na winasak mo. At ngayon, gusto mo burahin lahat ng magagandang bagay para hindi ka na paalalahanin at pahirapan pa. O anong kalungkutan ang nasa loob puso mo!

COLONEL: Wala nang kagandahang sa lipunang ito. Ito’y huwad. Si Edith Stein ay huwad. Hindi ko kinakailangan ang inyong simpatiya. Gusto ko ibalik mo sa akinsi Edith Stein at gusto ko ibalik mo siya sa aking ngayon. Nasaan na siya?

PRIORESS: Binigay ko na sa’yo ang sagot ko.

COLONEL: (He goes to phone.) Major, tumawag ka sa kampo ochenta’y tres. Sabihin mo sa komandante na hindi pa nahahanap si Edith Stein. Sabihin mo na sa isang oras, gusto kong simulan na ang pagbitay sa decinuebeng madre. Unahin na ang pinakabata. Iabot ang mensaheng ito sa lahat ng kumbentong Carmel sa buong Aleman. Alas siete y medya na. Ang unang pagbitay ay magaganap ng alas ocho. (He hangs up.) Sister, nasaan si Edith Stein?

PRIORESS: Dios ko!

COLONEL: (Shouts.) Si Edith Stein ba ay nasa kumbento ninyo? (She does not answer.) O siya, ibigay mo sa akin ang talaan. Alam mo ba kung paano ang pagbitay sa kampo ochenta’y tres.

PRIORESS: Tumigil ka.

COLONEL: Hindi ba kayo nahihiya, kayong mga madre ng Carmel, nagtatago ng Hudyo? Nanghihilakbot ang buong siyudad sa haka-hakang ito. Isang Hudyo naging madre ng Carmel. Wala ba kayong hiya?

PRIORESS: At ikaw pa ang sumubok na magtanong niyan sa akin.

COLONEL: Sinusubok ko ang lahat. Ibigay mo na si Edith Stein.

PRIORESS: Oh! Ang kawawa kong mga mahal.

COLONEL: Si Edith Stein ba ay miyembro ng inyong kumbento?

PRIORESS: Kung siya ma’y, sa tingin mo ba kaya ko siyang husgahan? Hindi ko ninanais hawakan ang kapangyarihan patawan ng pagkabuhay pagkamatay sa kaninoman.

COLONEL: Na sa’yo ang kapangyarihan patawan ang pagkabuhay ng mga madre sa Cologne.

PRIORESS: Ang aking mga anak!

COLONEL: Mayroon ka pang kalahating oras, Sister.

PRIORESS: Tumigil ka.

COLONEL: Si Edith Stein ba ay miyembro ng inyong kumbento?

PRIORESS: Hindi, hindi.

COLONEL: Sigurado ka?

PRIORESS: Oo, sigurado ako. Parang awa niyo na, iwanan niyo na ako.

COLONEL: (He is looking at roster.) O’siya. May bagong madre ka raw dito. Ang pangala’y hindi pa rehistradong botante. Isang Sister Terezia Benedicta. Nais ko siyang makita.

PRIORESS: Huwag.

COLONEL: Ano? Sinabi ninyo bang huwag, Sister?

PRIORESS: Hindi. Ang ibig sabihin ko, huwag, huwag ang aking mga anak.

COLONEL: Ah. Gaano na katagal si Sister Benedicta dito?

PRIORESS: Hindi ako sigurado, wala pang isang taon

COLONEL: Nais ko siya makita.

PRIORESS: Onaman.

COLONEL: Ay, sister…

PRIORESS: Oo?

COLONEL: Kalahating oras.

(He takes a few notes and begins to look at the folder. Sister BENEDICTA enters. As she stands momentarily in the doorway, the COLONEL does not see her immediately, yet senses her presence. He stands, faces her, and just stares for a long moment.)

COLONEL: Sister Benedicta

BENEDICTA: opo, kernel.

COLONEL: Magandang araw, maupo ka.

BENEDICTA: Kernel, ano pong mangyayari sa aming mga kasamahang madre sa Cologne?

COLONEL: Mawalang galang nap o sister, hayaan niyo po na ako ang magtatanong.

BENEDICTA: Paano niyo kaming nagagawang lapastanganin ng ganito. Si madre superior ay labis na nagdadalamhati.

COLONEL: Sinisigurado ko sa inyo sister, tulad na lang ng pagsigurado ko sa kaniya, ang lahat ng kasamahan niyo ay maayos…sa ngayon.

BENEDICTA: Sa ngayon? Anong mangyayari sa kanila?

COLONEL: Depende sa mangyayari ngayon.

BENEDICTA: Hindi ko po kayo maunawaan

COLONEL: Mauunawan mo rin. Maupo ka sister. Isa kang magandang babae.

BENEDICTA: Maraming salamat!

COLONEL: Parang mali ang pagbibigay puri ko sa inyong kagandahan hindi po ba?

BENEDICTA: Babae rin po kami kernel, lahat ng mga babae ay gusting pinupuri

COLONEL: Sister, hindi ako nambabastos. Totoo ang sinasabi ko.

BENEDICTA: Hindi naman talaga. Ang panghihibok ay maaring taos puso.

COLONEL: Syempre. Tila hindi ko mawari ang pagsamahin ang konsepto ng isang madre sa isang babae hanggang ngayon. Ngayon naiintindihan ko na kung ano ang sinasabi ng mga sundalo kapag pinaguusapan nila ang maririlag na kababaihan ng kumbento

BENEDICTA: Yan ang mga bastos!

COLONEL: Ang iba sa mga kalalakihang ito ay matagal nang walang kinakasamang babae. Ang magandang mukha sa kanila ay magandang mukha. Siguro ang pisikal na kagandahan ay hindi natatago sa abito.

BENEDICTA: Kalapastanganan!

COLONEL: Walang ganiyang salita sa aking bocabularyo, sister

BENEDICTA: Syempre. Walang kabanalan sa inyo, kernel.

COLONEL: Ang paghahari at kapangyarihan, yan ay banal. Ang isang hamak na tao’y nagiging diyos dito.

BENEDICTA: At nagiging malupit din.

COLONEL: Yan ay magkasingkahulugan, sister.

BENEDICTA: Tila loro kayo magsalita, kernel. Mapakagaling niyo batohin ang mga kataga ng inyong partido.

COLONEL: At napakatalas niyong magsalita. Ngunit ang sinasabi niyo ay hindi totoo at hindi makatwiran. Sino ang bobo, ang lorong paulit ulit lang ang sinasabing mga salita—doktrina sa lagay na ito, o di kaya’y kahit anong ibon na walang sinasabi, na walang masasabi at walang kayang sabihin.

BENEDICTA: Mahinang pagkakatulad iyan.

COLONEL: Siguro. Tulad rin ng inyong pagkakatulad sa akin sa isang loro. Kung niyayakap ko ang isang pilosopiya, ito ay dahil ito ay orihinal na sa akin. Sa akin nagsimula. Ako ang gumawa.