A ARTE DE FINAIS DO S.XVIII E S.XIX

1.-NEOCLASICISMO

• A expansión das ideas ilustradas, os acontecementos revolucionarios en Francia e o descubrimento de importantes depósitos arqueolóxicos da antigüidade (Pompeya e herculano) axudaron a confirmar o novo estilo.

• O Neoclasicismo reivindicaba a volta o clasicismo e o racionalismo.

• Os artistas buscan a beleza pola pureza das liñas e non pola ornamentación.

1.1.-ARQUITECTURA

• 1.-CARACTERÍSTICAS

• Reproduce as formas xeneradas polos gregos e os romanos.• As líñas rectas predominan sobre as curvas.• Predominio da horizontalidade.• A simetría xeneralízase.• Dínteles e columnas remplazan aos arcos.• Úsanse menos adornos.• Predominio da racionalidade.

2.-OBRAS

• La madeleine• Desenvolvese a

tipoloxía do templo grego.

• Octástilo e períptero.• De orden corintio.• Remata con un frontón

decorado con relevos.

• O Panteón de París– Planta de cruz grega

rematada con unha enorme cúpula con perístilo.

– A fachada está organizada como un pórtico hexástilo, de orde corintio e rematado con un frontón triangular con relevos.

– As columnas volven a recuperar a súa finalidade susténtante.

PORTA DE ALCALÁ

• Foi realizada por Sabatini.

• Toma como modelo os arcos de triunfo romanos.

• Pose cinco vanos de grandes dimensións, onde alterna arco e dintel.

• Utiliza as columnas de orde xónico como elemento decorativo.

MUSEO DO PRADO

• Foi realizado por Juan de Villanueva.

• Pórtico dórico,hexástilo, sen frontón.

• Rematado por un ático con relieve.

• Gusto pola monumentalidade.

• As alas son elementos ponte entre a parte central e as laterais

• Utiliza a tipoloxía de pazo veneciano con galerías aéreas.

.

• Superposición de tres

pisos.• Vanos, en forma de arco

de medio punto, que se alternan con hornacinas con esculturas.

• Na galería utilizase a órden xónica.

• Carece da monumentalidade da fachada principal

1.2.-ESCULTURA

• CARACTERÍSTICAS• Imita a estatuaria grega e romana.• Está realizada en mármore.• Busca a beleza e a perfección.• As obras resultan frías e convencionais.• Entre os escultores cabe destacar a Antonio Canova

(veneciano).

• PAULINA BONAPARTE• Visión frontal e dorsal.

• Personificación dunha Venus.

• O tratamento do mármore da unha sensación de carne producindo así unha maior sensualidade.

1.3.-PINTURA

• CARACTERÍSTICAS• Temática histórica: feitos antigos ou

contemporáneos.• Claridade compositiva:proporción simetría e

equilibrio.• Búsqueda da beleza ideal.• Predominio do debuxo: contornos nítidos.• Actitudes teatrais.• Predominio de colores apagados.• Inspiración en modelos grecorromanos.

• Xuramento dos Horacios– Autor: Jacques-Louis David.– Fondo arquitectónico clásico,

sen adornos, para non distraer da acción principal.

– Beleza ideal da anatomía de inspiración clásica.

– Cada arco de medio punto engloba a un grupo de personaxes.

– Teatralidade nos xestos.– Dúas escenas:

• Xuramento:parte heroica.• A dor das mulleres: parte

tráxica.– Nos personaxes femininos

dominan as liñas curvas (abatemento, desesperación).

CORONACIÓN DE NAPOLEÓN

FRANCISCO DE GOYA Y LUCIENTES

• Nace en Fuendetodos (Zaragoza) en 1746.

• No ano 1763 trasladase a Madrid e entra a traballar no taller de Francisco Bayeu, entrando así en contacto co Neoclasicismo.

• No 1773 entra a traballar na Real Fábrica de Tapices, onde permanece 18 anos, e realiza numerosos cartóns para tapices.

EL QUITASOL

• Representa escenas da vida popular con personaxes idealizados.

• Utiliza unha composición piramidal para darlle estabilidade a escena.

• Atmosfera luminosa e alegre.

• Traxes populares.• Gran viveza cromática.

El Cacharrero

• No ano 1789 é nomeado Pintor de Cámara de Carlos IV.

• A maior parte da Corte e da nobreza pasará polo seu estudio para facerse retratos.

• En 1792 sofre unha enfermidade que o deixará xordo, feito que marcará o seu carácter o resto da súa vida, facendo máis ácido.

• Nesta época destacan as seguintes obras:

A MAJA DESNUDA E A MAJA VESTIDA

• Claro-oscuro.• Luz envolvente.• Sensualidade: carnes

rosadas que contrastan co azul do diván e o branco das sabas e da almofada.

• Perfección anatómica.

A FAMILIA DE CARLOS IV

• Personaxes distribuídos como en un friso, pero sutilmente separados por grupos.

• Destaca a figura da raíña Mª Luísa (referencia ao seu poder)

• Goya aparece nun segundo plano pintando( referencia ás Meninas de Velázquez).

• Cadro dentro do cadro, representa o tema de Lot e as súas fillas (referencia a falta de moralidade)

• Ausencia de movemento.

• Estudio psicolóxico das personaxes, non oculta o feo.

• Riqueza de tonalidades cálidas e profusión de adornos.

A CONDESA DE CHINCHÓN

• Muller de Godoy.• Embarazada (tocado con

espigas que elude a fertilidade)

• Expresión fráxil.• Profundo estudio psicolóxico

da personaxe que representa un rostro melancólico (non era feliz no seu matrimonio con Godoy).

• Fondo negro para resaltar a sensación de desamparo e para concentrar a atención na personaxe.

• Pincelada máis libre.

• O estalido da Guerra de independencia en 1808 supón un grave conflito interior para o pintor.

• A súa ideoloxía liberal acércao aos afrancesados e a Xosé Bonaparte, pero o seu patriotismo atráeo cara aos que están loitando contra os franceses.

• Este debate interno reflexarase na súa pintura, que se fai máis triste e máis negra.

• Nesta época destacan os seguintes cadros:

CARGA DOS MAMELUCOS

• Exacerbada violencia.• Pincelada moi solta.• Escorzos pronunciados e

violentos.• Contrastes cromáticos.• Formas curvas,

zigzagueantes, diagonais que acentúan o dinamismo

FUSILAMIENTOS DE LA MONCLOA

• Presentación do tema da guerra na súa vertente máis sórdida.

• Tres fases:– Os que esperan a morte.– Os presos ante o paredón.– Os prisioneiros que xa foron

axustizados.• En cada grupo destaca unha

personaxe:– O que se tapa a cara coas

mans, horrorizado.– O que abre os brazos

entregándose (como Cristo).– O que está caído no chan cos

brazos abertos.

• Foco de luz que ilumina violentamente a zona dos axustizados.

• Pelotón de execución de costas, anónimo, despersonalizado, como unha máquina de matar.

• Pés firmes, en triángulo, que lle dan estabilidade.

• Primeiro cadro da historia na que o protagonista e a masa e non un aristócrata ou un militar.

• A luz parece irradiar da camisa do axustizado.

• Pincelada cada vez máis ampla e libre.

• Expresividade dos rostros, destacan os ollos e a boca.

DESASTRES DA GUERRA

• Augafortes e aguantinas con escenas que plasman o horror da guerra.

• Forte expresionismo.

• Durante o reinado de Fernando VII é destituído como pintor da Corte.

• Inicia un período de illamento e amargura na súa casa (A quinta do xordo), na que realizará algunha das súas obras máis importantes: As pinturas negras

SATURNO DEVORANDO OS SEUS FILLOS

• A figura emerxe dunha profunda escuridade.

• Expresionismo: ollos desencaixados e nariz e boca prominentes.

• Corpo totalmente deformado.

• Contraste entre o corpo inerte do fillo e o corpo en tensión de Saturno.

• Gusto polo desagradable e horripilante.

• Pinceladas descontinuas, enérxicas, manchas saturadas con grumos.

• Os dedos incrústanse na carne.

• Forte contraste entre o ocre claro do corpo e o vermello da sangue.

AQUELARRE

• Macho cabrío (demo), de costas, con hábito de tonalidades moi escuras, preside a reunión de bruxas.

• Rostros deformados e grotescos.

• Colores escuros.

• No ano 1824 trasládase a Burdeos (Francia), onde realizará a súa obra final, que anticipa o impresionismo.

LA LECHERA DE BURDEOS

• Figura levemente inclinada.

• Predominio das liñas curvas, pretende crear inestabilidade: a leiteira vai sobre un burro.

• Gran pastosidade, crea unha superficie rugosa.

• Pinceladas xustapostas, precedente do impresionismo.

2.-ROMANTICISMO S.XIX

• Reacción fronte a razón: imperan os sentimentos.

• Predominio do color.

• Predominio de diagonais, asimetrías (técnicas barrocas).

• Fortes claro-oscuros.

• Temáticas exóticas, mundos subxectivos.

LA BALSA DE LA MEDUSA

• Autor: Theódore Géricault.

• Representa un tema contemporáneo.

• O dramatismo da situación tradúcese nunha paisaxe tormentosa.

• A inmensa ola escura acentúa a tensión dramática.

• Realismo na anatomía (estudio de cadáveres).

• Profundos escorzos para darlle profundidade o cadro.

• Gradación de movementos. Dende a base,(mortos ou moribundos) hasta a cúspide, onde os náufragos esgotan as últimas forzas para facer sinais.

• Presenza do barco na lontanza que os salvará.

• Fortes contrastes de luces e sombras para crear volume.

LA LIBERTAD GUIANDO AL PUEBLO

• Autor: Delacroix.• Composición piramidal.• Mortos en barricada no

primeiro plano crean unha pirámide inestable.

• Movemento ascensional cara o espectador que incluso rebasa o encadre (bandeira).

• Representación alegórica da liberdade (Francia).

• Sobre un fondo azul e vermello recórtanse a contraluz as figuras.

• Pinceladas moi soltas e onduladas.

A CATEDRAL DE SALISBURY

• Autor: John Constable.• Maior interese polos

estados lumínicos e atmosféricos.

• A luminosidade envolve os obxectos.

• Sensación estática, de intemporalidade.

• Pinceladas moi soltas, con zonas diluídas e outras saturadas.

3.-REALISMO S.XIX

• Denuncia as inxustizas sociais da Revolución Industrial.

• Reflexo da vida cotidiana.

• Protagonismo das personaxes humildes.

EL ESTUDIO

• Autor: Gustave Courbet.• Tres partes:

– Esquerda:personaxes da realidade exterior.

– Centro: pintor traballando.– Dereita: seguidores e amigos

de Courbet.

• Muller espida, símbolo da verdade.

• Neno: a mirada do futuro.• Calavera sobre o periódico,

(morte aos críticos de arte).• Claridade exterior a través da

ventá lateral.

LAS LAVANDERAS

• Autor: Honoré Daumier.• Paisaxe desolado.• Absoluto protagonismo das

personaxes humildes.• A figura feminina ocupa boa

parte do cadro dotándoa de certa grandiosidade.

• Entrañable humanidade da figura infantil.

• Contraste de colores cálidos e fríos.

• Predominio de tonos ocres e marróns.

• Trazos grosos.

EL VAGÓN DE TERCERA

• Autor: Honoré Daumier.• A muller vella ocupa toda

a zona central.• Diversidade de

expresións e xestos.• Expresión de cansazo e

abatemento.• Trazo groso que modela

fortemente as figuras.• As personaxes dos

extremos abocetados, en contraste cos outros perfectamente definidos.

4.-ARQUITECTURA DE NOVOS MATERIAIS S.XIX

• Dous feitos ligados a Revolución Industrial deron lugar a unha renovación da arquitectura.– A aparición de novos materiais: aceiro, formigón

armado, vidro...– A aparición da industria, das comunicacións, e das

novas cidades, tiñan a necesidade de edificios, e construcións (fábricas, estacións, almacéns...) funcionais, prácticos, amplos e, a ser posible, rápidos e baratos de construír.

• Articulación flexible.• Formas modulares.• Esqueletos pesados con muros cortina.

TORRE EIFFEL

• Autor: Eiffel.• Concibida como unha obra

efémera para exposición de París de 1889 (1º centenario da Revolución Francesa).

• Serviría de arco de triunfo de acceso ao recinto feiral.

• O primeiro corpo está cimentado en catro grosos piares, situados nos ángulos sobre os que se apoian catro arcos con remate alintelado.

• Segundo corpo: acércanse as estruturas, cámbanse cara dentro e rematan en estrutura alintelada.

• Terceiro corpo: fusiónanse os catro brazos nun solo elemento articulado. Remata en cúpula metálica con lanterna.

• Gran empuxe ascensional.• Estrutura vista de ferro colado

e forxado con remaches.• Verticalidade.• Símbolo do progreso científico,

era máis elevada que calquera outro edificio do mundo.

ALMACÉNS CARSÓN (CHICAGO)

• Un dos primeiros rañaceos. (Foi necesaria a invención do ascensor).

• Predominio de formas xeométricas puras. A ornamentación na planta de abaixo e na primeira planta (placas con relevos góticos).

• Estrutura interna con esqueleto de aceiro e formigón.

• Esquina achaflanada curva.

• Equilibrio entre as ventás verticais do chafrán e as ventás horizontais do edificio.

• Ventás refundidas con amplas cristaleiras para conseguir luminosidade e dar sensación de lixeireza.

AUDITORIUM BUILDING (CHICAGO)

• Formas xeométricas simples.

• Fachada historicista (pórtico neorrománico).

• Novos materiais.• Esqueleto interior.• Funcionalidade.

CRYSTAL PALACE

• Construído para a primeira gran Exposición Universal (Londres 1851)

• Emprego de materiais prefabricados a gran escala.– Piares de ferro articulado.– Paneis de cristal para

cerramentos.– Pranchas de madeira en

módulos.• Sobriedade decorativa e

supeditación a funcionalidade.

• Posibilidade de montar e desmontar con gran rapidez.

• O acristalamento permitía abundancia de luz natural e diluír fronteiras entre espazo interior e exterior.

• Sensación de lixeireza no edificio.

5.-MODERNISMO

• Xurdiu en Europa a finais do S.XIX.• Naceu como unha explosión de liberdade, coa

vontade de desvincularse de todas as correntes históricas imperantes.

• A súa estética inspirábase esencialmente na natureza, da que pretendía copiar as formas. Nos edificios dominaban as formas curvas e unha decoración exuberante e omnipresente.

• O modernismo desenvolvese principalmente en tres cidades: Bruxelas, Viena e Barcelona.

GAUDÍ (1852-1926)

• A súa verdadeira paixón era a natureza.

• Tiña unha imaxinación desbordante que trasladaba as súas obras.

PALACIO EPISCOPAL DE ASTORGA

• Estilo neogótico.

PARQUE GUELL

• Adaptación das construcións ao medio (terreo irregular).

• Dous pavillóns flanquean o acceso principal.

• Gruta artificial flanqueada por escalinatas.

• Sala hipóstila con máis de 90 columnas de orden dórico (tratado libremente)

• Praza denominada “teatro grego”

• Banco barandilla de trazo curvilíneo. Permitía contemplar a cidade.

• Emprego de trencadís (azulexos e vidros de distintas cores unidos con argamasa)

• Columnas que imitan os troncos dos árbores.

• Crean un camiño peatonal cuberto.

CASA BATLLÓ

• Contraste da pedra con materiais novos: ferro e amplas cristaleiras.

• Parede curvada con entrantes e saíntes.

• A fachada está recuberta de trencadís.

• Os balcóns representan máscaras do Antroido.

• Deseñou un tellado extraordinario, como o lombo arqueado dun dragón.

• Enriba dispuxo unha cruz de catro brazos.

• Chemineas decoradas.

CASA MILÁ (LA PEDRERA)

• Pedra rugosa moldeada con abundantes ocos, crea sensación de montaña (Continúa baseándose na natureza).

• Fachada ondulada, sinuosa, sen esquinas.

• Tendencia a horizontalidade.

• Balcóns con reixas de ferro de formas vexetais.

• Desváns construídos sobre arcos parabólicos.

LA SAGRADA FAMILIA

• Planta de cruz latina inscrita nun claustro.

• Tres fachadas:– Nacemento(desenvolveu).– Paixón.– Gloria.

• 5 naves no brazo principal.

• Transepto de tres naves.• Ábsida con

deambulatorio e sete capelas poligonais.

• Portada do nacemento.• Movemento ascensional.• Enmascaramento das

formas arquitectónicas con profusa decoración.

• Formas xeolóxicas (estalactitas) vexetais, relixiosas...

• A portada do nacemento está coroada polo belén, situado nunha oquedade triangular e rodeado de formas pétreas.

• Torres de planta circular, oradadas, con pestanas cara baixo.

• Bóvedas de distintas formas (ovoides, cónicas) e a distintas alturas.

• Xogo de masas e baleiros con bóvedas caladas e cerradas.

• Columnas que se abren en ramas que reciben pesos de descarga de distintos puntos.

6.-IMPRESIONISMO

• CARACTERÍSTICAS XERAIS– Antiacademicismo.– Temas paisaxísticos e da vida cotiá.– Pintan ao aire libre para poder captar as variacións da luz.– Captación do efémero da realidade.– Multitude de puntos de vista.– Colores puros e claros, xustapostos que se fusionan na retina.– Ausencia de debuxo, formas creadas con pinceladas soltas e

separadas.

6.1.-PINTURA

• Impresión: Salida del sol.– Autor: Monet.– Pretende reflexar a

atmosfera e a auga (vai a ser o único que permanece fiel o seu estilo durante toda a súa vida).

– Desaparición do debuxo, contornos difuminados.

– Pinceladas en diferentes direccións.

– Colores puros e brillantes.– Diagonal das tres barcazas.

SERIE DE LA ESTACIÓN DE SAN LÁZARO

• Autor: Monet.• Temática: Revolución

Industrial.• Espazo enmarcado polo

triángulo do teito da estación.

• Obxectos captados a través de densas manchas de color do vapor de auga.

• Son sete cadros.

SERIE CATEDRAL DE ROUEN

• Serie de máis de 40 cadros.

• Interésalle máis ca o edificio en sí, como se ve afectada a catedral pola incidencia da luz nos distintos momentos do día e desde diferentes ángulos.

• Desmaterialización das formas.

EL PALCO

• Autor: Renoir.• Contraste entre

composición moi clásica (triángulo) e o encadre das figuras en primeiro plano de tres cuartas partes do corpo.

• Prefire pintar persoas a paisaxes.

• Fortes contrastes entre colores cálidos e fríos.

• Utilización do negro como elemento reitor do cadro.

BAILE EN EL MOULÍN DE LA GALETTE

• Autor: Renoir.• Sutís xogos de luces e sombras

pola luz que é tamizada a través das ramas das árbores.

• Escea da vida cotidiana urbana que transmite alegría de vivir.

• Encadre: elimina o ceo, concentrándose nas figuras.

• Elementos do primeiro término máis nítidos, fondo máis difuminado.

• Composición baseada na diagonal que forman as figuras do primeiro plano e as que bailan ao fondo.

EN LAS CARRERAS

• Autor: Degás.• Encadres cortados.• Temática de carreira de

cabalos.• Liña azul do teito moi

estreita. Fondo colinas verdes.

• Tren en segundo termo, asusta ao cabalo.

• Contornos marcados, importancia do debuxo.

A CLASE DE DANZA

• Autor: Degás.• Temas de bailarinas, especialmente

ensaiando.• Paredes verdes e solo marrón que fan

destacar o branco das bailarinas.• Posición destacada do mestre (crease

un espazo en torno a el).• Desequilibrio entre zonas con moitas

personaxes e outras valeiras.• Tablóns que acentúan a profundidade.• Esceas de interior.• Verticais marcadas polas pilastras.• Mulleres de costas ao espectador,

alonxan ao observador.• Brancos transparentes e vaporosos.

FINAL DUN ARABESCO

• Autor: Degás.• Captación do

movemento.• Escorzo intenso.• Efectos de luz

artificial.

OS BEBEDORES DE AJENJO

• Encadre arbitrario: unha das personaxes case se sae da composición.

• Incidencia da luz sobre os obxectos.

• Equilibrio cromático:– Muller claro - home

escuro.– Respaldo escuro –

mesa clara.