ค ำน ำ

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ไดด าเนนโครงการบานนกวทยาศาสตร

นอย ประเทศไทย โดยอยในความดแล สนบสนนจากส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และมลนธ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ มการอบรมใหความรแกครผสอนปฐมวยโดยผน าเครอขายทองถน LN ( Local

Networks ) และวทยากรเครอขายทองถน LT ( Local Trainers ) นอกจากนน ในแตละป ส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ยงไดจดการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย (น าและ

อากาศ) การสบเสาะทางวทยาศาสตร การจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) เปนกจกรรมเสรมใหเดก

ไดคนเคยกบการเรยนรวทยาศาสตรจากสงรอบตว ในปการศกษา 2560 ส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 เพอเปนการเพมพนความรแกครปฐมวยใหสามารถน าไปจดกจกรรมวน

วทยาศาสตรใหกบเดกปฐมวยทกคนไดเรยนรอยางเทาเทยมกน และเปนการปลกฝงใหเดกมจตวทยาศาสตร

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ขอขอบคณผทรงคณวฒ ศกษานเทศก

ผบรหารโรงเรยน ครปฐมวยผรบผดชอบโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ครวทยาศาสตร และ

ผมสวนเกยวของทกฝายทมสวนรวมในการจดท ารายงานเลมน ไว ณ โอกาสน

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2

สงหาคม 2560

สารบญ หนา

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญ.............................................................................. ................................1 วตถประสงค...................................................................................................................... .................3

ขอบเขตของการศกษา........................................................................... .............................................3 นยามศพทเฉพาะ.............................................................................................................. ..................4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ................................................................................................ .................5

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ความส าคญของการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย................................6 แนวทางด าเนนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย.........................................................7 บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในบรบท สพป.สราษฎรธาน 2...........................................12 วธการทางวทยาศาสตร................................................................................................ ....................17 การสบเสาะทางวทยาศาสตร....................................................................................................... .....19 การจดการเรยนรแบบโครงงาน................................................................................... .....................27 การใชค าถามในเดกปฐมวยเพอพฒนากระบวนการคด....................................................................31

บทท 3 วธการด าเนนการ กลมตวอยาง.................................................................................................................. ...................36 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล...................................................................... ......................36 คณภาพของเครองมอ.................................................................................................. .....................36 การวเคราะหขอมล......................................................................................................... ..................36

บทท 4 ผลการด าเนนงาน ตอนท 1 ผลการอบรมปฏบตการ การจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย(น า และอากาศ)..............38 ตอนท 2 ผลการอบรมปฏบตการ การสบเสาะทางวทยาศาสตร......................................................39 ตอนท 3 ผลการจดสปดาหวทยาศาสตร(บานแหงอนาคต)..............................................................40

บทท 5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ สรปผล.............................................................................................................................................44 อภปรายผล.......................................................................................................................................45 ขอเสนอแนะ.....................................................................................................................................46

บรรณานกรม ภาคผนวก คณะท างาน

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญ ผลการประเมนของนกเรยนทจบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ปการศกษา 2551

(ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน : 67) พบวา นกเรยนระดบปฐมวยมพฒนาการดานสตปญญาระดบด รอยละ 59.17 ซงต ากวาพฒนาการดานรางกาย ดานอารมณ-จตใจ และดานสงคม ทมผลประเมนระดบด รอยละ 71.67, 93.86 และ 98.00 ตามล าดบ และปการศกษา 2553 (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2555 : 56) พบวา นกเรยนระดบปฐมวยมพฒนาการดานสตปญญาในระดบด รอยละ 65.53 ซงต ากวาพฒนาการดานรางกายดานอารมณ-จตใจ และสงคม ทนกเรยนระดบปฐมวยมผลประเมนในระดบด รอยละ 75.23, 92.66, 98.97 ตามล าดบ ซงสอดคลองกบผลการประเมนพฒนาการนกเรยนทจบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ปการศกษา 2557 (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 2558) พบวา นกเรยนระดบปฐมวยมพฒนาการดานสตปญญาในระดบด รอยละ 85.97 ซงต ากวาพฒนาการดานรางกายดานอารมณ-จตใจ และสงคม ท าใหมความชดเจนวาเราตองพฒนาความพรอมดานสตปญญาใหกบเดกปฐมวยเพอเตรยมความพรอมสการเปนพลเมองทมคณภาพ เดกอาย 3-5 ป เปนวยทรางกายและสมองของเดกก าลงเจรญเตบโต เดกตองการความรก ความเอาใจใสดแลอยางใกลชดเดกวยนมโอกาสเรยนรจากการใชประสาทสมผสทงหา เชน การเรยนรจากการส ารวจ เลน ทดลอง คนพบดวยตนเอง ไดมโอกาสคดแกปญหา เลอกตดสนใจ ใชภาษาสอความหมาย คดรเรมสรางสรรคและอยรวมกบผอนอยางมความสข คณะกรรมการขบเคลอนการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (กขป.) จดท าความเหนและขอเสนอแนะ แนวทางการปฏรปการศกษาอยางเรงดวน ประเดนหลกท 1 กระบวนการเรยนรใหม : พฒนาใหผเรยนมทกษะวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย ภาษาไทย ภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศอน และเทคโนโลยสารสนเทศ รวมทงปรบหลกสตรและการจดกระบวนการเรยนการสอนและการประเมนผลในรปแบบใหม ตงแตระดบปฐมวยจนตลอดชวต (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2555 : 38) ซงพรพไล เลศวชาไดกลาววาปจจบนนกวจยไดคนพบ “ชวงปฐมวยเปนเวลาทพรอมทสดส าหรบการเรยนร” กลาวคอถาไดรบประสบการณทเหมาะสมในระหวางเวลาทดเยยม กจะสามารถกระตนใหเดกกระตอรอรนในการเรยนร โดยเฉพาะสามารถพฒนาศกยภาพไดด โดยการจดสภาพแวดลอมแหงการเรยนร ใหเหมาะสมและหลากหลาย (สถาบนวทยาการการเรยนร, 2548 : 86) สอดคลองกบจนทรเพญ ชประภาวรรณ ทกลาววา “การเรยนรของเดกเรมจากประสาทสมผสรบรสงทสมผสน ามาเกบไวเปนความทรงจ าในสมอง หากผดแลเดกเขาใจและตองการใหเดกเรยนรสงใด กตองใหเดกไดสมผสประสบการณนนบอย ๆ เปนกระบวนการกระตนใหเซลลสมองเกดการเชอมโยงไดมากทสด ซงท าใหสมองสามารถเรยนรไดมากขน และเปนการเรยนรอยางมความสข” ดงนน หากเดกไดรบรความรสกจากประสาทสมผสในชวงของ “โอกาสทองของการเรยนร” (windows of

2

opportunity) แลวเดกกจะสามารถพฒนาการเรยนรไดเตมตามศกยภาพ (สถาบนวทยาการการเรยนร, 2548 : 42)การรบรความรสกจากประสาทสมผสดานตาง ๆ เปนทกษะทเกดจากประสบการณจรงเนองจากเดกสามารถใชประสาทสมผสตอวสด รจกคณสมบตของวตถ และปฏกรยาโตตอบของวตถในสถานการณตาง ๆ โดยตรง การสงเกตทเดกไดจากการสมผส ชมรส ดมกลน ฟงเสยง เปนพนฐานในการพฒนาความคดของเดก (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน, 2536 : 90) การทเดกมโอกาสไดสงเกตและสมผสสงตาง ๆ จะสงผลใหเกดการเรยนรและรบรสงตาง ๆ โดยใชประสาทสมผสทง 5 เปนขนตนในการฝกทกษะกระบวนการคดของเดกปฐมวยในการคนควาทางวทยาศาสตร ผเรยนจะตองหาขอมลดวยการลงมอปฏบตจรงและไมวาจะเปนการท าวจยในหองปฏบตการทดลอง ส าหรบนกเรยนระดบเดกเลกกอนวยเรยน กระบวนการทางวทยาศาสตรเปนวธการหนงของการคด และการไดมาซงความร ประกอบดวย 4 ขนตอนทสมพนธกน ไดแก การสงเกต การคนพบปญหาหรอขอสงสย การหาค าตอบ และการบอกผลใหผอนทราบ การพฒนาเดกปฐมวยดวยการจดกจกรรมทางวทยาศาสตร มสวนชวยพฒนาศกยภาพใหเกดความมนใจในตนเอง และมความส าคญตอเดกปฐมวย เปนการชวยพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแกเดกปฐมวยคอชวยฝกใหเดกเปนคนชางสงเกต ชางสงสย มเหตผล มความอดทน จากปญหาและความส าคญจ าเปนดงกลาว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 เปนหนวยงานหลก ในการจดการศกษาปฐมวยทใหบรการจดการศกษาส าหรบเดกกลมอาย 4-5 ป ตระหนกถงความส าคญของการพฒนาเดกปฐมวย โดยการพฒนาเดกปฐมวยแบบองครวมใหครอบคลมพฒนาการเดกทกดาน คอ ดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา จงไดด าเนนการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ซงเปนโครงการท ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ก าหนดใหทกเขตพนทการศกษารบเปนนโยบายไปด าเนนการ ซงโครงการดงกลาวเกดขนจากการทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงพระกรณาพระราชทานพระราชด ารใหคณะกรรมการน ามาพจารณารเรมด าเนนการน ารองในประเทศไทย โดยไดทอดพระเนตรตวอยางโครงการน คราวเสดจพระราชด าเนนเยอนประเทศเยอรมน เมอป พ.ศ. 2552 คณะกรรมการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ไดตดตอกบมลนธ Haus der kleinen Forscher โดยการประสานงานของ Mr. Thomas Tillmann เพอขออนญาตน ากจกรรมนมาทดลองท าในประเทศไทย และไดด าเนนการในประเทศไทยมาตงแตป พ.ศ. 2553 โดยมลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาซงเปนโครงการความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน ทสามารถปลกฝงนสยรกวทยาศาสตร ใหกบเดกไดอยางมประสทธภาพ และสามารถขยายผลไปสโรงเรยนอนบาลจ านวนมากในเวลาอนสนโดยสามารถควบคมคณภาพมาตรฐานไดอยางด นอกจากน โครงการยงมกจกรรมทเชอมโยงกบพอแม ผปกครองอกดวย นบวาเปนการสงเสรมการเรยนวทยาศาสตรระดบรากฐานทมประสทธภาพอยางยงในการพฒนาครปฐมวยใหเกดทกษะการจดประสบการณ เพอพฒนาพนฐานการเรยนรใหเดกปฐมวยรกวทยาศาสตรผานการทดลองอยางงาย สงเสรมทกษะการคด การสบคนและการแสวงหาความรส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดศกษากจกรรมของโครงการ

3

บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย พบวามความสอดคลองกบหลกการ แนวคดของหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 เพราะมงเนนใหเดก ๆ ไดลงมอปฏบตจรง เนนทกษะการสงเกต การตงค าถามและคนควาหาค าตอบของเดกแตละบคคล การแสดงความคดเหนตอสงทไดรบจากการสงเกต และการใหขอสรปดวยวาจา มการท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย สามารถน ากจกรรมการสอนวทยาศาสตรมาบรณาการผานกจกรรมตามหลกสตรการศกษาปฐมวยไดเปนอยางด

โดยในปงบประมาณ 2554 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ไดเขา

รวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ซงส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหเขต

พนทการศกษาคดเลอกโรงเรยนทจดการศกษาปฐมวยทมความพรอม เชน โรงเรยนดประจ าต าบล โรงเรยน

ในฝน เพอเขาโครงการ จ านวน 10 โรงเรยน ตอมาในปการศกษา 2555 ส านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหเพมกลมเปาหมายเปน 20 โรงเรยน โดยก าหนดใหคดเลอกจากโรงเรยน

ศนยเดกปฐมวยตนแบบ โรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบเครอขาย และโรงเรยนทมความพรอมและสมคร

ใจเขารวมโครงการ แตตองเปนโรงเรยนขนาดใหญและขนาดกลาง ตอมาในปการศกษา 2556 ส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหเพมกลมเปาหมายเปน 20 เปอรเซนตของโรงเรยนใน

โครงการ ซงไดโรงเรยนจ านวน 32 โรง และในปการศกษา 2557 ไดเพมโรงเรยนกลมเปาหมายในโครงการ

อก 10 โรง สวนในปการศกษา 2558 ไมได เ พมกลมเปาหมาย ปการศกษา 2559 มโรงเรยนใน

กลมเปาหมาย จ านวน 16 โรงเรยน และในปการศกษา 2560 มโรงเรยนในกลมเปาหมาย จ านวน 10

โรงเรยน และโรงเรยนขนาดเลก 13 โรงเรยน ดงนนรวมกลมเปาหมายทงสน 111 โรงเรยน

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ไดด าเนนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในโรงเรยนกลมเปาหมาย ดงกลาวและจากการด าเนนงานพฒนาโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย จงไดรายงานผลการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ปงบประมาณ 2560 เพอน าผลการด าเนนการทไดมาเปนขอมลพนฐานและจดท าสารสนเทศน าเสนอผลการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย และเพอใชประโยชนเปนแนวทางในการพฒนาการจดการศกษาปฐมวยของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ตอไป

วตถประสงค

1. เพอพฒนาครใหมความรความเขาใจและสามารถจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวยได

2. เพอปลกฝงใหเดกปฐมวยมจตวทยาศาสตร

4

ขอบเขตของการศกษา 1. กลมเปาหมาย

ครปฐมวยทเขารวมอบรมเฉพาะทาง(กระบวนการสบเสาะ)โครงการบานนกวทยาศาสตรนอย

ประเทศไทย รนท 1 - 6 จ านวน 116 คน 2. ตวแปรทศกษา ผลการด าเนนงานโครงการอบรมเฉพาะทาง(กระบวนการสบเสาะ)โครงการบาน

นกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ไดแก 1) การบรหารงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย 2) การจดประสบการณการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความร ตามโครงการบาน

นกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย ผลทเกดกบผเรยนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ไดแก

1) ทกษะ ความสามารถและพฤตกรรมของเดกปฐมวย 2) ความสามารถพนฐานของเดกปฐมวย

3. ระยะเวลาด าเนนงาน 1 ตลาคม 2559 – 30 กนยายน 2560

นยามศพทเฉพาะ

การสบเสาะหาความร (Inquiry) หมายถง การทผเรยนมสวนรวมในกจกรรมและกระบวนการคดทหลากหลายคลายกบทนกวทยาศาสตรไดด าเนนการศกษาคนควาเรองตางๆ เพอใหความรเกยวกบสงตางๆ ทางกายภาพในธรรมชาต

การด าเนนงานอบรมเฉพาะทาง(กระบวนการสบเสาะ)โครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย หมายถง ขนตอนการด าเนนการอบรมเฉพาะทาง(กระบวนการสบเสาะ)โครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ในปงบประมาณ 2560 แบงเปนการด าเนนงานระดบส านกงานเขตพนทการศกษา

วทยากรหลก ( Core Trainer : CT ) หมายถง วทยากรของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มหนาทสรางและพฒนารปแบบ สอและเอกสารประกอบส าหรบการอบรมเชงปฏบตการ จดการเตรยมการอบรมพฒนาวทยากรเครอขายทองถน ใหค าแนะน าชวยเหลอและตดตาม ดแลวทยากร

5

เครอขายทองถน รวมประเมนคณภาพงานจากโรงเรยนท เขารวมโครงการ และรวมจดกจกรรมประชาสมพนธโครงการ

ผน าเครอขายทองถน ( Local Network : LN ) หมายถง ผรบผดชอบโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ระดบเขตพนทการศกษา มหนาทด าเนนการรบสมครโรงเรยนเขาโครงการ คดเลอกและเตงตงบคลากรทมความสามารถใหเปนวทยากรเครอขายทองถน จดอบรมเชงปฏบตการส าหรบคร ประสานงานเพอน าสอแจกใหโรงเรยนในโครงการ รวมกบโรงเรยนในการคนหานกวทยาศาสตรพเลยง รวมจดกจกรรมวนนกวทยาศาสตร ตรวจเยยมโรงเรยนทเขารวมโครงการ รวบรวมและตรวจสอบเอกสารของโรงเรยนในการขอรบตราพระราชทาน บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย และประชาสมพนธโครงการ

วทยากรเครอขายทองถน ( Local Trainer : LT ) หมายถง ครปฐมวยทไดรบการคดเลอกใหเปนวทยากร ระดบเขตพนทการศกษา มหนาท เขารบการอบรมจากวทยากรหลก จดเตรยมและใหการอบรมครจากโรงเรยนในเครอขายของตน ใหค าแนะน าชวยเหลอทางวชาการ ประเมนและพฒนาการจดการอบรม

โรงเรยนและครทเขารวมโครงการ ( School Teacher : ST ) หมายถง ครปฐมวยทเขารวมโครงการ มหนาทรบการอบรมจาก LN และ LT จดกจกรรมโดยใชใบกจกรรมการทดลองของโครงการ เปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนเปนประจ า อยางนอย สปดาหละ 1 ครง ทงนใหรวมอยในกจกรรมการจดประสบการณการเรยนร ยนเรองขอรบการประเม นรบรองผลการด าเนนงานให เปน “บานนกวทยาศาสตรนอย” เมอปฏบตตามเงอนไข ดงน

- ผานการอบรมจากโครงการอบรมเฉพาะทาง (การสบเสาะตามกระบวนการทาง) รนท 1 – 7 ตามหลกเกณฑทก าหนด - จดกจกรรมไมนอยกวา ๒๐ การทดลอง - ผเรยนท าโครงงานวทยาศาสตร อยางนอย 1 โครงงาน - จดกจกรรมตามทก าหนดจนครบ 3 ป และยนเรองขอรบการประเมนเพอคงสภาพ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ไดขอมลสารสนเทศทแสดงผลการด าเนนงานดานการบรหารงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย กระบวนการสบเสาะหาความร ตามโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย เพอใชประโยชนในการตดสนใจ ปรบปรง และพฒนาการจดการศกษาปฐมวยส าหรบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 และหนวยงานทเกยวของ

6

2. ไดขอมลสารสนเทศทแสดงผลการด าเนนงานดานการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตร เรอง กระบวนการสบเสาะหาความร เปนแนวทางในการพฒนาครผสอนปฐมวยใหมความเขาใจและสามารถบรณาการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรทถกตองตามหลกการจดการศกษาปฐมวย

3. ไดขอมลสารสนเทศของผลทเกดกบผเรยน แสดงผลพฒนาการเดกปฐมวย ของโรงเรยนทเขารวมโครงการ เพอใชเปนขอมลในการพฒนาการจดกจกรรมวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย เรอง กระบวนการสบเสาะหาความรทถกตองตามหลกการจดการศกษาปฐมวยและสามารถพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวยไดอยางมประสทธภาพ

6

บทท 2

เอกสารงานและวจยทเกยวของ

รายงานการวจยทเกยวของการด าเนนงานในโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ผรายงานไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน 1. ความส าคญของการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย 2. แนวทางการด าเนนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย 3. บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในบรบท สพป.สราษฎรธาน เขต 2 4. วธการทางวทยาศาสตร 5. การสบเสาะทางวทยาศาสตร 6. การจดการเรยนรแบบโครงงาน 7. การใชค าถามในเดกปฐมวยเพอพฒนากระบวนการคด ความส าคญของการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

กลยาตนตผลาชวะ (2547 : 174) กลาววาเดกปฐมวยเรยนรวทยาศาสตรในแงของทกษะพนฐานกระบวนการและสาระวทยาศาสตรเบองตนมเปาหมายดงน

1.ใหเดกไดคนควาและสบเสาะสงตางๆ 2. ใหเดกไดใชกระบวนการวทยาศาสตรอยางแทจรง

3. กระตนความอยากรอยากเหนความสนใจและเจตคตของเดกดวยการคนใหพบ 4. ชวยใหเดกคนหาขอความรบางอยางทเปนวทยาศาสตรเบองตนส าหรบเดก 5. ชวยใหเดกเขาใจวธการท างานอยางนกวทยาศาสตรทสมพนธกบชวตประจ าวนและการสบคน

ของตวเดกประสาทเนองเฉลม (2546 : 23) กลาววาการน าวธการเรยนทางวทยาศาสตรมาสอดแทรกในการเรยนการสอนระดบปฐมวยจะสงเสรมใหเดกเกดการคดอยางเปนระบบและศกษาสงตางๆดวยการน าทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชกระตนพฒนาการเรยนรและสงเสรมพฒนาการทกดานใหเกดขนอยางสมดลและเตมศกยภาพสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2554 : 1 -2) กลาวถงความส าคญการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวยดงน

5.1ชวยใหเดกพฒนาความตระหนกร (Cognition) เกยวกบสงตางๆทเกดขนในโลกรอบตวเดกจะไดรบการสงเสรมและตอบสนองตอค าถามทเกดขนระหวางการส ารวจสงตางๆรอบตวเองอยางเหมาะสมและทนทวงทและไดฝกฝนการจดโครงสรางความคดจากประสบการณทไดรบซงเปนการวางพนฐาน

7

โครงสรางกรอบแนวคด (Conceptual framework) เกยวกบ โลกธรรมชาตรอบตวใหถกตองเหมาะสมตงแตในระดบปฐมวยอนจะชวยสงเสรมการเรยนรและพฒนาการของเดกเมอเตบโตขน

5.2การเรยนรวทยาศาสตรระดบปฐมวยชวยใหเดกพฒนาคณลกษณะตามวยทส าคญ4ดานไดแก - ดานรางกายการจดกจกรรมการส ารวจสงตางๆรอบตวเดกไดใชประสาทสมผสทงหามการ

เคลอนไหวชวยพฒนาท าใหกลามเนอมดใหญและกลามเนอเลกไดรบการพฒนา - ดานอารมณและจตใจจดกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกส ารวจและทดลองสงตางๆรอบตวเดกจะ

ไดรบการฝกฝนใหรจกบทบาทหนาทของตนเองในการท ากจกรรมรจกใชเหตผลในการท าการส ารวจและอธบายสงตางๆรจกตดสนใจเลอกวธการทดลองและยอมรบผลทเกดขนไดแสดงผลงานจากการส ารวจและแสดงความสามารถของตนเอง

- ดานสงคมจดกจกรรมส ารวจสงตางๆรอบตวเดกๆไดฝกการชวยเหลอตนเองรจกท างานรวมกบเพอนๆในกลมยอยรจกการใหและการรบรจกการรอคอยและฝกการปฏบตตามกฏระเบยบหรอขอตกลงรวมกนตลอดจนเหนคณคาของสงแวดลอมรอบตวและชวยกนดแลรกษา

-ดานสตปญญาจดกจกรรมใหเดกไดสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรเดกจะไดพฒนาความสามารถในการถามค าถามเชงวทยาศาสตรอยางงายการลงมอคนหาค าตอบดวยวธการตางๆทเหมาะสมกบวยเชนการสงเกตการสอบถามการทดลองการจ าแนกสงตางๆโดยใชเกณฑของตนเองหรอเกณฑทครก าหนดขนไดบอกลกษณะของสงทส ารวจพบดวยค าพดการวาดภาพหรอการแสดงบทบาทสมมตการสรปสงทตนเองไดเรยนรใหมและบอกวธการเรยนรของตนเองซงมพฒนาการดานภาษาควบคไปดวย

5.3 ชวยใหเดกมโอกาสใชจนตนาการและความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรในการออกแบบและสรางสรรคสงประดษฐตลอดจนคดวธแกปญหาตางๆตามวยและศกยภาพผานการเลนทางวทยาศาสตรดงนนสรปไดวาการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรเปนการตอบสนองความอยากรอยากเหนของเดกปฐมวยกระตนความสนใจใครรสงเสรมใหเดกเกดกระบวนการเรยนรคดอยางเปนระบบและคดอยางมเหตผลเกดการเขาใจมโนทศนและเขาใจปรากฏการณตางๆทเกดขนรอบตวน าไปสความสามารถในการสรปขอความรไดดวยตนเองและการจดประสบการณการเรยนรวทยาศาสตรสามารถสงเสรมพฒนาการทกดานของเดกปฐมวยใหเกดขนอยางสมดลและเตมศกยภาพ

แนวทางการด าเนนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน รวมกบมลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ และสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย น ารองโครงการ "บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” มาตงแตปการศกษา 2554 เพอเปนแนวทางในการพฒนาการจดประสบการณวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย โดยมเปาหมายในการปลกฝงใหเดก ๆ มเจตคตทดตอวทยาศาสตร ธรรมชาต และเทคโนโลยดวยกจกรรมทสรางความสนก ความเพลดเพลน ตามความสนใจใครรและความกระตอรอรน ฝกทกษะการสงเกต รจกตงค าถาม พยายามหาค าตอบดวยตนเองตงแตระดบปฐมวย เพอเตรยมความพรอมใหเดก ๆ เหลาน

8

เตบโตขนเปนนกวทยาศาสตรและวศวกร หรอเปนทรพยากรบคคลทมจตวทยาศาสตรทมความรทางวทยาศาสตร ซงจะสามารถชวยในการขบเคลอนเศรษฐกจ สงคม และความเปนอยของไทยใหเจรญกาวหนาตอไป ในการน สพฐ. ไดศกษาแนวทางการจดกจกรรมของโครงการฯ พบวามความสอดคลองกบหลกการและแนวคดของหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 โดยมงเนนใหเดก ๆ ไดลงมอปฏบตจรง เนนทกษะการตงค าถามและคนควาหาค าตอบของแตละบคคล การแสดงความคดเหนตอสงทไดรบจากการและการใหขอสรปดวยวาจา มการท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย ผรบผดชอบสามารถน ากจกรรมการสอนวทยาศาสตร มาบรณาการผานการกจกรรมเสรมประสบการณ ใหเดก ๆ ในหองเรยนได ในปงบประมาณ 2559 น ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดขยายโรงเรยนเขาโครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” รนท 6 อกจ านวน 1,000 โรงเรยน

วตถประสงค 1. เพอสรางความเขมแขงและขยายโรงเรยนเขารวมโครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” 2. เพอพฒนาครใหมความรความเขาใจ และสามารถจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวยได 3. เพอปลกฝงเตรยมความพรอมใหเดกปฐมวยมความร ความเขาใจ ทกษะพนฐาน และ เจตคตทดตอการเรยนรวทยาศาสตรและเทคโนโลย

เปาหมายของโครงการ สพฐ. มโรงเรยนเขารวมโครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” ตงแตปงบประมาณ 2554-2559แลว จ านวน 6 รน รวมทงหมด 13,065 โรงเรยน รายละเอยดดงน

1. รน 1 ปงบประมาณ 2554 โรงเรยนน ารองในทกส านกงานเขตพนทการศกษาละ 10 โรงเรยน เขารวมโครงการ จ านวน 1,830 โรงเรยน ในปการศกษา 2554 โรงเรยนดงกลาวผานการประเมนรบตราพระราชทานครงท 1 จ านวน 1,469 โรงเรยน โดยโรงเรยนไดด าเนนการจดกจกรรมในกลองบานนกวทยาศาสตรนอยอยางตอเนองใหเดกในระดบปฐมวย ปการศกษาละ 20 กจกรรม จ านวน 2 โครงงาน ในปการศกษา 2557 โรงเรยนดงกลาวไดสงผลงานประเมนคงสภาพการจ านวน 1,315 โรงเรยนเพอตออายตราพระราชทาน รอบท 2 ผลการประเมนโรงเรยนผานการประเมน 1,142 โรงเรยน ไมผานการประเมน จ านวน 173 โรงเรยน (หากไมพรอมสงการประเมนตราพระราชทาน จะหมดอาย ส าหรบโรงเรยนทผานการประเมนรอบ 2 ตราจะมอายตออก 3 ป) 2. รนท 2 ปงบประมาณ 2555 โรงเรยนเขารวมโครงการฯ รนท2 ในทกส านกงานเขตพนทการศกษามโรงเรยนเขารวมโครงการสพป. ละ 20 โรงเรยน จ านวน 3,663 โรงเรยน ยกเวนนนทบรม 23 โรงเรยน ๆ ด าเนนการจด

9

กจกรรมตามแนวทาง ตอเนอง ในปการศกษา 2555 ทผานมามโรงเรยนรนท 2 และรน 1 สงผลงานประเมนจ านวน 3,654 โรงเรยน ผลจากการประเมนมโรงเรยนทผานการประเมนเพอรบตราพระราชทาน ครงท 1 จ านวน 3,002 โรงเรยน ประกอบดวยโรงเรยนรนท 2 จ านวน 2,828 โรงเรยนและโรงเรยนน ารองรนท 1 จ านวน 175 โรงเรยน ไมผานการประเมนจ านวน 652 โรงเรยน โดยโรงเรยนทผานการประเมนดงกลาวแลวจะตองด าเนนกจกรรมตามเกณฑและสงประเมนเพอคงสภาพทก ๆ 3 ป ในปการศกษา 2558 น โรงเรยนทจะขอสงผลงานประเมน ทางมลนธฯ ไดปรบเกณฑการประเมนจากเดมมาใชแบบการประเมนระบบ online และคะแนนโครงงาน 1 โครงงานตามรปแบบวฏจกรวจย2 รอบ (รายละเอยด หมายเลข 1 ตามเอกสารแนวทางการด าเนนการขอรบการประเมนเพอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รองรบการประเมนระบบออนไลน ปการศกษา 2558 และเกณฑการใหคะแนน)

3. รนท 3 ปงบประมาณ 2556 โรงเรยนเขารวมโครงการฯ อก 20% จากส านกงานเขตพนทการศกษาทมโรงเรยนเขาเกณฑทมลนธฯ ก าหนดจ านวน 4,575 โรงเรยน ในปการศกษา 2556 มโรงเรยน สงผลงานประเมนจ านวน 4,541 โรงเรยน จ านวนโรงเรยนทผานการประเมนเพอรบตราพระราชทานจ านวน 4,031 โรงเรยน และจ านวนโรงเรยนทไมผานการประเมนเพอรบตราพระราชทาน 510 โรงเรยน โดยโรงเรยนทผานการประเมนดงกลาว จะตองด าเนนการจดกจกรรมและโครงงานในกลองบานนกวทยาศาสตรนอยอยางตอเน องปการศกษาละ 20 กจกรรมและ 1 โครงงาน พรอมสงการประเมนคงสภาพเพอรบตราพระราชทาน ครงท 2 ในปการศกษา 2559

4. รนท 4 ปงบประมาณ 2557 โรงเรยนเขารวมโครงการฯ อกจ านวน 1,000 โรงเรยนด าเนนการจดกจกรรมในกลองบานนกวทยาศาสตรนอยอยางตอเนองปการศกษาละ 20 กจกรรมและ 1 โครงงานตามเกณฑ ในการศกษา 2557 โรงเรยนไดสงผลงานเขารบการประเมนจ านวน 920 โรงเรยน ผานการประเมน 855 โรงเรยน ไมผานการประเมน จ านวน 65 โรงเรยนทผานการประเมนดงกลาวพรอมสงการประเมนคงสภาพเพอรบตราพระราชทาน รอบท 2 ในปการศกษา 2560

5. รนท 5 ปงบประมาณ 2558 โรงเรยนเขารวมโครงการฯอก จ านวน 1,000 โรงเรยน ในปการศกษา 2558 น โรงเรยนทจะขอสงผลงานประเมน ทางมลนธฯ ไดปรบเกณฑการประเมนจากเดมมาใชแบบการประเมนระบบ online และคะแนนโครงงาน 1 โครงงานตาม (รายละเอยด ดงแนบหมายเลข 1 ตามเอกสารแนวทางการด าเนนการขอรบการประเมนเพอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รองรบการประเมนระบบออนไลน ปการศกษา 2558)

10

6. รนท 6 ปงบประมาณ 2559 โรงเรยนเขารวมโครงการฯ อกจ านวน 1,000 โรงเรยน โดยมส านกงานเขตพนทการศกษาด าเนนการเปดรบสมครจากโรงเรยนทมความพรอมเขาโครงการฯ ตามเกณฑของมลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาก าหนด (รายละเอยดดงแนบหมายเลข 2 ประกาศรายชอโรงเรยนทเขารวมโครงการ บานนกวทยาศาสตรนอยรนท 6 จ านวน1,000 โรงเรยน) โดยขอให (LN) น าใบสมครของโรงเรยนทมรายชอรนท 6 มาในวนอบรมเชงปฏบตการเฉพาะทาง การด าเนนงานโครงการบานวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยใน ปงบประมาณ 2559

1. ระดบส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานด าเนนการ 1.1 สพฐ. รวมกบ มลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดา และ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร (สสวท. ) จดอบรมเชงปฏบตการใหศกษาน เทศกและครแกนน าปฐมวยท รบผดชอบโครงการ บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย เพอทดแทนผเกษยณอายและลาออกจากผน าเครอขายทองถน LN (Local Network) และวทยากรเครอขายทองถน LT (Local Trainer) ในระหวางวนท 2 - 5 เมษายน 2559 ณ โรงแรมบยอนด สวท กทม. 1.2 สพฐ. ร วมกบมลน ธ สมเด จพระเทพรตนราชสดา จ ดอบรมเช งปฏบ ต การ เฉพาะทาง ใหกบผน าเครอขายทองถน LN (Local Network) และวทยากรเครอขายทองถน LT (Local Trainer) ณ กรงเทพมหานคร จ านวน 2 รน คอ รนท 1 ระหวางวนท 19 – 21 เมษายน 2559 ณ โรงแรม ฮพ ถนนรชดาภเษก กทม. สพป. ทเขาอบรม.ดงน

กทม ชยภม เขต 1-3 นครศรธรรมราช เขต 1-4 ลพบร เขต 1-2 กระบ ชมพร เขต 1-2 นนทบร เขต 1-2 สมทรสาคร

กาญจนบร เขต 1-4 เชยงราย เขต 1-4 นราธวาส เขต 1-3 สมทรปราการ เขต 1-2

กาฬสนธ เขต 1-3 เชยงใหม เขต 1-6 ปทมธาน เขต 1-2 สมทรสงคราม ก าแพงเพชร เขต 1-2 ตราด ปทมธาน เขต 1-2 สระบร เขต 1-2

ขอนแกน เขต 1-5 ตรง เขต 1-2 ปราจนบร เขต 1-2 สระแกว เขต 1-2

จนทบร เขต 1-2 ตาก เขต 1-2 พระนครศรอยธยา เขต 1-2 สงหบร ฉะเชงเทรา เขต 1-2 นครนายก เพชรบร เขต 1-2 สพรรณบร เขต 1-3

ชลบร เขต 1-3 นครปฐม เขต 1-2 ระยอง เขต 1-2

11

ชยนาท นครราชสมา เขต 1-7 ราชบร เขต 1-2 รนท 2 ระหวางวนท 21 – 23 เมษายน 2559 ณ โรงแรม ฮพ ถนนรชดาภเษก กทม. สพป. ทเขาอบรม.ดงน

นาน เขต 1-2 พะเยา เขต 1-2 รอยเอด เขต 1-3 สราษฎรธาน เขต 1-3 นครสวรรค เขต 1-3 พทลง เขต 1-2 ล าปาง เขต 1-3 สรนทร เขต 1-3

บรรมย เขต 1-3 แพร เขต 1-2 ล าพน เขต 1-2 หนองบวล าภ เขต 1-2

บงกาฬ ภเกต เลย เขต 1-3 อตรดตถ เขต 1-2 ปตตาน เขต 1-3 มหาสารคาม เขต 1-3 ศรสะเกษ เขต 1-4 อ านาจเจรญ

ประจวบครขนธ เขต 1-2

มกดาหาร หนองคาย เขต 1-2 อางทอง

พษณโลก เขต 1-3 แมฮองสอน เขต 1-2 สกลนคร เขต 1-3 อทยธาน เขต 1-2

พจตร เขต 1-2 ยโสธร เขต 1-2 สงขลา เขต 1-3 อดรธาน เขต 1-4 พงงา ระนอง สตล อบลราชธาน เขต 1-5

เพชรบรณ เขต 1-3 ยะลา เขต 1-2 สโขทย เขต 1-2

รวมจ านวน 366 คน สถานทในการอบรมแตละรนจะแจงตอไปโดยส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดจดสรรงบประมาณการเดนทางใหสพป. 1.3 แจง สพป. ทไดรบการจดสรรงบประมาณป 2559 ในรนท 6 กรอกใบสมครเขาโครงการ พรอมสงใบสมครเขารวมโครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” ป 2559 ตามแบบฟอรม ใบสมครซง สามารถดาวนโหลดได ท skb.obec.go.th โดยขอความกรณาให (LN) น ารายชอโรงเรยนทเขารวมโครงการรนท 6 พรอมน าใบสมครของโรงเรยนดงกลาวมาสงในวนประชม LN, LT ในระหวางวนท 19 – 23 เมษายน 2559 (ตามรน ของทาน) 1.4 สพฐ. แตงตงคณะกรรมการตรวจสอบขอมลและประเมนโครงงาน 1 โครงงานในรปแบบวฏจกรวจย ตามสดสวนคะแนนตามเกณฑทมลนธก าหนดและประกาศผลการประเมนโรงเรยนเพอขอรบตราพระราชทาน บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย โรงเรยนรนท 2 ขอรบการคงสภาพ รบตราพระราชทาน รอบท 2 หากไมพรอมสงการประเมนตราพระราชทานฯ จะหมดอาย ส าหรบโรงเรยนทผานการประเมนรอบ 2 ตราพระราชทานฯ จะมอายตออก 3 ป และโรงเรยนทมความพรอมขอรบการประเมนในรน 5 และโรงเรยน ทคงเหลอจากรนท 1 ถงรนท 4 (ทประเมนไมผานและทไมเคยสงเขารบการประเมน) ในเดอนพฤษภาคม 2559 สงผลประเมนออนไลน และประเมนโครงงาน

12

1.5 สรปผลการประเมนรายชอโรงเรยนทผานการประเมนจากขางตนเพอเสนอใหมลนธสมเดจพระเทพร ตนราชส ดา ประกาศรายช อโรงเร ยนท ผ านการประเมน เพอขอร บตราพระราชทาน “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” ประจ าปการศกษา 2558 ในเดอนมถนายน 2559 1.6 จดพธรบตราพระราชทาน “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” ประจ าปการศกษา 2558 ณ ศนยแสดงสนคาอมแพค เมองทองธาน ในงานมหกรรมวทยาศาสตร ในชวงระหวางวนท 18 - 30 สงหาคม 2559 1.7 มลนธฯ โดยองคการ พพธภณฑองคการวทยาศาสตรแหงชาต จดสงเอกสารคมอวนนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในเดอนสงหาคม 2559

1.8 นเทศตดตามและรายงานผลการด าเนนงานโรงเรยนใน โครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” (กรกฎาคม ถง สงหาคม 2559)

1.9 จดท าพมพกลอง “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” พรอมเกยรตบตรในกลอง ใหกบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เพอจดอบรมใหกบโรงเรยนในปการศกษา 2559 รนท 6 โรงเรยนละ 1 กลอง

2.การจดสรรงบประมาณป งบประมาณ 2559 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จดสรรงบประมาณเพอด าเนนการดงน 2.1. คาพาหนะเดนทางส าหรบผน าเครอขายทองถน (LN) วทยากรเครอขายทองถน (LT) ใน

การอบรมเชงปฏบตการเฉพาะทางในหวขอเรองการจดกจกรรมการเรยนร ในรปแบบการส ารวจ และการสบเสาะตามกระบวนการทางวทยาศาสตร

2.2. จดสรรให สพป. อบรมเฉพาะทางใหครในโรงเรยนทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 1- 5 (โรงเรยนละ 2 คน x 200 บาท/คน x 1 ครง)

2.3. จดสรรให สพป. อบรมครโรงเรยนทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 6 จ านวน 1,000 โรงเรยน อบรมขนท 1 ขน ท 2 (โรงเรยนละ 2 คน x 400 บาท/คน x 2 ครง)

2.4. จดสรรใหโรงเรยนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 6 เปนคาสอ อปกรณ ส าหรบทดลองตามใบงานในกลอง โรงเรยนละ 5,000 บาท พรอมกลอง โรงเรยนละ 1 กลอง ผาน สพป.

2.5. จดสรรให สพป. จดสปดาห “วนนกวทยาศาสตรนอย” ในหวขอ การสอสาร(Imformation) ซง สพฐ. จดสรรตามจ านวนโรงเรยนใน สพป. โรงเรยนละ 200 บาท โดยมเจาภาพในการจดงานเพอเปดตวพรอมกนใน 4 ภมภาค วนท 25 มถนายน 2559 โดยม สพป.บงกาฬเปนตวแทนสพฐ.เปดวนนกวทยาศาสตรนอย ประจ าป 2559

2.6. จดสรรคาพาหนะเดนทางให สพป. จดสรรใหโรงเรยนเขารวมพธรบตราพระราชทาน “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” ประจ าปการศกษา 2558

13

3. ระดบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา 3.1 สพป. ทเกยวของ แตงตงคณะกรรมการรบสมครและคดเลอกโรงเรยนทมคณสมบต

ตามเกณฑฯ โดยพจารณาโรงเรยนเขารวมโครงการฯ รนท 6 ในปงบประมาณ 2559 ทมความพรอมเปนไปตามเกณฑของมลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดา ตามหลกเกณฑจ านวน 5 ขอดงน

1) โรงเรยนตองมครประจ าชนทสอนในชนอนบาลปท 1 - 2 2) ครมความสนใจ กระตอรอรน ใฝรใฝเรยนในการเขารวมโครงการฯ เขาใจหลกการ

จดการศกษาระดบปฐมวย พฒนาการเดกปฐมวย และกจกรรมตามกระบวนการทางวทยาศาสตรระดบปฐมวยเปนอยางด

3) มจ านวนเดกปฐมวยในหองเรยน ไมต ากวา 15 คน แตหากมนกเรยนต ากวา 15 คน สพป. สามารถพจารณาเกณฑจ านวนเดกปฐมวยในหองเรยนทดลองตามความเหมาะสมของบรบทใน สพป. แตใหค านงถงคณภาพทจะเกดขนสงสด ส าหรบโรงเรยนขนาดเลกในสงกด สพฐ. น ารองโดย สพป. รอยเอด เขต 2 จ านวนเดกปฐมวยในหองทดลอง รวมทงระดบชนอนบาลท 1 และ 2 ไมต ากวา 15 คน

4) ผบรหารโรงเรยนพรอมใหการสนบสนน ตระหนกถงความส าคญของครผสอนในการจดประสบการณดานวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย และนเทศการจดกจกรรมใหเดกปฐมวยมคณภาพ

5) โรงเรยนมอาคารสถานทและหองเรยนปฐมวยทมสภาพแวดลอมทมความพรอม ในการจดประสบการณดานวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

3.2. สพป. ด าเนนการตรวจสอบโรงเรยนทผานการประเมนรบตราพระราชทานฯ แลว เมอครบ 3 ปตามเกณฑประเมนมลนธฯ ตองสงประเมนการคงสภาพตราแนวตง เพอความเปนบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย

3.2.1) ภารกจท สพป. (LN , LT ) ด าเนนตอ มการอบรมเฉพาะทางส าหรบกจกรรมใบใหมใหกบคณครทเขาโครงการทกรน จ านวนโรงเรยนละ 2 คน ปละ1 ครง และสามารถจดกจกรรมในกลองบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ใหกบ เดกปฐมวย อยางนอยปการศกษาละ 20 กจกรรม และ 1 โครงงาน อยางตอเนอง 3.2.2) จดอบรมการใชงานระบบประเมนออนไลนใหโรงเรยน ภายใน ส.ค. 58

3.2.3) สพป.ลงทะเบยนเขาสระบบประเมนออนไลน ภายใน ก.ย. 58 – 31 ธ.ค. 58

3.2.4) ระบบประเมนออนไลน ปดระบบการประเมนวนสดทาย วนท 1 ม.ค. 59

4.3 สพป. แตงตงคณะกรรมการด าเนนการ ตรวจเกยรตบตร ตรวจสรปผลการด าเนนงาน 20 กจกรรมของโรงเรยน ตรวจโครงงานบานนกวทยาศาสตรนอยฯ ในรปแบบวฏจกรวจย จ านวน 1 โครงงาน ตามแบบประเมนในแนวทางของ สพฐ. และตรวจใหคะแนน Logbook และด าเนนการจดสงให สพฐ. (ภายในวนท 18 เมษายน 2559)

14

5.3 สพป.ตรวจเชคขอมลโรงเรยนทผานการประเมนออนไลนและแตงตงคณะกรรมการตรวจจดโครงงานวทยาศาสตร ระดบปฐมวย 1 โครงงาน และ CD หรอ DVD (โครงงานละ 1 แผน) กรณาจดเรยงล าดบเอกสารรายชอและสรปผลโรงเรยนทผานการประเมนในระดบเขตพนท สง สพฐ. ตามท สพฐ. ก าหนดตามแบบฟอรม (สามารถดาวนโหลดไดท http://skb.obec.go.th) เพอ สพป. จดสงใหส านกบรหารงานการศกษาภาคบงคบ ตก สามญ 99 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ ถ.ราชด าเนนนอก เขตดสต กทม. 10300 (ภายในวนท 30 เม.ย. 59)

6. ระดบโรงเรยนทเขารวมโครงการฯ 6.1 โรงเรยนทเขารวมโครงการฯ ทกรนทกโรงเรยนด าเนนจดกจกรรมใหเดกๆ อยางตอเนอง ปการศกษาละ 20 กจกรรม และ 1 โครงงาน ลงทะเบยนในระบบการประเมนออนไลน ตงแต 10 ก.ย. 58 – 29 ก.พ. 59

6.2โรงเรยนทมสทธขอรบการประเมน เพอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ปการศกษา 2558 ตอบแบบประเมนผานระบบออนไลน ภายในเดอน ก.พ. 2559

6.3 โรงเรยนทผานการประเมนออนไลน เพอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ปการศกษา 2558 แลว รวบรวมผลงานและโครงงาน สง สพป. ภายในวนท 18 ม.ค. 2559 6.3 โรงเรยนทเขารวมโครงการรนท 6 เขารบการอบรมเชงปฏบตการขนท 1 เรองน าและ อบรมเชงปฏบตการขนท 1 เรองอากาศจาก LN และ LT ประมาณเดอน พ.ค. 59

ผลทคาดวาจะไดรบ 1. โรงเรยนน ารองโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ทกโรงเรยน สามารถจดกจกรรม

“บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” ไดอยางมคณภาพ และเปนแบบอยางใหกบโรงเรยนอน ๆ ได 2. ครมความรความเขาใจ และสามารถจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

ไดอยางมคณภาพ 3. เดกนกเรยนระดบปฐมวยไดรบการปลกฝงเตรยมความพรอมใหมความร ทกษะพนฐาน

และเจตคตทดตอการเรยนรวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ตวชวดความส าเรจ โรงเรยนทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ทกรน จ านวน 13,065 โรงเรยน สามารถจดกจกรรมใหกบเดกระดบปฐมวยตามวตถประสงคของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ไดอยางมคณภาพและมประสทธภาพสามารถพฒนารปแบบ ในการพฒนาโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ตามบรบทของตนเอง ไดอยางมคณภาพและยงยน

15

จากทไดกลาวมาขางตน สรปไดวา การจดกจกรรมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ไดใหความส าคญกบโครงการนเปนอยางมาก เพอจากจะเปนโครงการทท าใหเกดประสทธภาพของเดกปฐมวยเปนอยางสง บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในบรบท สพป.สราษฎรธาน เขต 2

โครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยเปนโครงการทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารทรงพระกรณาพระราชทานพระราชด ารใหคณะกรรมการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยน าไปพจารณารเรมด าเนนการน ารองในประเทศไทยโดยไดทอดพระเนตรตวอยางโครงการนคราวเสดจพระราชด าเนนเยอนประเทศเยอรมนเมอปพ.ศ. 2552 สมเดจพระเทพรตนราชสดาเสดจพระราชด าเนนทอดพระเนตรระบบการเรยนการสอนวทยาศาสตรในโรงเรยนอนบาลแหงหนงในประเทศเยอรมนโรงเรยนนนอยในโครงการ“บานนกวทยาศาสตรนอย” หรอในภาษาเยอรมนเรยกวา “Huas der KleinenForscher”ในประเทศเยอรมนโครงการนประสบความส าเรจในการปลกฝงความสนใจและรกวทยาศาสตรในเดกเลกไดอยางดทงยงมระบบการบรหารจดการทเปนระบบสามารถขยายผลจาก 50 โรงเรยนในปแรกส 15,000 โรงเรยนในปท 3 และสามารถควบคมมาตรฐานไดอยางดนอกจากนโครงการยงมกจกรรมทเชอมโยงพอแมผปกครองใหเขามามสวนรวมปลกฝงการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวยอกดวยนบวาเปนการสงเสรมการเรยนวทยาศาสตรระดบรากฐานทมประสทธภาพอยางยงสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯจงมรบสงวาอยากเหนโรงเรยนอนบาลในประเทศไทยไดมระบบการเรยนแบบนนบางคณะกรรมการโครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย” จงไดตดตอกบมลนธ Haus der kleinenForscherโดยการประสานงานของMr. Thomas Tillmannกรรมการมลนธบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศเยอรมนเพอขออนญาตน ากจกรรมนมาทดลองท าในประเทศไทย

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ไดเขารวมโครงการในปการศกษา 2554 โดยทส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหเขตพนทการศกษาคดเลอกโรงเรยนทจดการศกษาปฐมวยทมความพรอม เชนโรงเรยนดประจ าต าบล โรงเรยนในฝน เพอเขาโครงการ จ านวน 10 โรงเรยน ตอมาในปการศกษา 2555 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหเพมกลมเปาหมายเปน 20 โรงเรยน โดยก าหนดใหคดเลอกจากโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ โรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบเครอขาย และโรงเรยนทมความพรอมและสมครใจเขารวมโครงการ แตตองเปนโรงเรยนขนาดใหญและขนาดกลาง ตอมาในปการศกษา 2556 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหเพมกลมเปาหมายเปน 20 เปอรเซนตของโรงเรยนในโครงการ ซงไดโรงเรยนจ านวน 32 โรง และในปการศกษา 2557 ไดเพมโรงเรยนกลมเปาหมายในโครงการอก 10 โรง สวนในปการศกษา 2558 ไมไดเพมกลมเปาหมาย และในป 2559 ดงนนรวมกลมเปาหมายทงสน 10 โรงเรยน โดยโรงเรยนทเขาโครงการ

16

บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยมกระบวนการควบคมคณภาพการจดการเรยนการสอนโดยมเงอนไขตองจดดงน

1. ตองเขารวมการอบรมเชงปฏบตการอยางนอย๒ครง 2. น ากจกรรมการทดลองจากกลองบานนกวทยาศาสตรนอยไปใชจดการเรยนการสอนอยางนอย

20 การทดลอง 3. มการจดการเรยนการสอนดวยการท าโครงงาน๒โครงงานซงโรงเรยนทประสงคจะรบตรา

สญลกษณ “บานนกวทยาศาสตรนอย”ตองด าเนนการตามเงอนไขและขอเสนอรบตราสญลกษณ “บานนกวทยาศาสตรนอย” ผานเขตพนทการศกษากลนกรองเบองตนส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกลนกรองขนสดทาย

โดยด าเนนการในรปแบบกรรมการกอนน าเสนอมลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาประกาศผลการด าเนนงานโครงการตอการพฒนาคณภาพเดกปฐมวยพบวาโครงการนเกดประโยชนตอการพฒนาคณภาพเดกปฐมวยอยางมากท าใหเดกเรยนรวทยาศาสตรผานการทดลองอยางงายมความสนใจในการเรยนรวทยาศาสตรเดกไดรบการถายทอดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทถกตองและเกดทกษะการเรยนรเชน

- ทกษะดานภาษา :นกเรยนสามารถสอสารความคดตางๆออกมาเปนค าพดทกษะดานสงคม : นกเรยนสามารถท างานรวมกบผอนไดเปนอยางดและสามารถสอสารทางวทยาศาสตรได

- ทกษะการคด :นกเรยนรจกสงเกตตงค าถามจากการท ากจกรรมซงกจกรรมของโครงการมความสอดคลองกบหลกการแนวคดของหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 เพราะเปนกจกรรมทมงเนนใหเดกปฐมวยไดลงมอปฏบตจรงเนนทกษะการตงค าถามและคนควาหาค าตอบของเดกแตละบคคลการแสดงความคดเหนตอสงทไดรบจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจามการท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอยซงสรปไดวาสามารถน ากจกรรมการสอนวทยาศาสตรมาบรณาการผานกจกรรมตามหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 ไดเปนอยางด

การด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ไดด าเนนการตาม

นโยบายส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานในการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย ดงน

1. คดเลอกโรงเรยนเขาโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยตามแนวทางทส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐานก าหนด

2. ตรวจสอบยนยน/ทดทานรายชอของโรงเรยนน ารองฯทส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐานก าหนดวามคณสมบตความพรอมตามเกณฑการคดเลอก

3. จดท าแผน/โครงการอบรมครผสอนโรงเรยนน ารองฯโรงเรยนละ 2 คนจ านวน๓ครง

17

4. สงเสรมสนบสนนการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยของโรงเรยนน ารอง 5. นเทศก ากบตดตามผลการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย 6. รายงานผลการด าเนนงานโครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย” การด าเนนงานระดบโรงเรยนในสงกดทเขาโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยท

1. จดโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยใหมคณภาพตามเกณฑทโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยก าหนด

2. ครปฐมวยจดกจกรรมการเรยนการสอนตามใบกจกรรมในกลองวทยาศาสตรนอยอยางนอยจ านวน 20 กจกรรมตอ๑ปการศกษาและจดประสบการณใหเดกปฐมวยเรยนรผานโครงงานวทยาศาสตรจ านวน 2 โครงงานตอ 2 ปการศกษา

3. จดท าสารนทศนและรายงานผลการจดกจกรรมใหส านกงานเขตพนทการศกษา ผลส าเรจของการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในการด าเนนการปงบประมาณ 2555 มโรงเรยนเสนอขอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตร

นอยประเทศไทย 4 โรงเรยนผานเกณฑและไดรบตราพระราชทานจ านวน 4 โรงเรยนคดเปนรอยละ 100ของโรงเรยนทสงปงบประมาณ 2556 มโรงเรยนเสนอขอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยจ านวน 25 โรงเรยนผานเกณฑและไดรบตราพระราชทานจ านวน 23 โรงเรยนคดเปนรอยละ92.00 ของโรงเรยนทสงปงบประมาณ 2557 มโรงเรยนเสนอขอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยจ านวน 35 โรงเรยนผานเกณฑและไดรบตราพระราชทานจ านวน 32 โรงเรยนคดเปนรอยละ 91.43 ของโรงเรยนทสง

ปงบประมาณ 2558 มโรงเรยนเสนอขอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยจ านวน ๑๓ โรงเรยนผานเกณฑและไดรบตราพระราชทานจ านวน 11 โรงเรยนคดเปนรอยละ 84.62 ของโรงเรยนทสง

ตารางแสดงจ านวนโรงเรยนทผานการรบตรา “บานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย”ปงบประมาณ 2555-2558 และปงบประมาณ 2559 มโรงเรยนเสนอขอรบตราพระราชทานบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยจ านวน 10 โรงเรยน โรงเรยนผานเกณฑและไดรบตราพระราชทานจ านวน

ปงบประมาณ โรงเรยนทขอรบการประเมน โรงเรยนทผานการประเมน คดเปนรอยละ

2555 4 4 100 2556 25 23 92.00

2557 35 32 91.43

18

2558 13 11 84.62 2559 10 10 100

การจดกจกรรมการเรยนรของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย

โครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยเปนโครงการทเนนรปแบบการทดลองและการท าโครงงานวทยาศาสตรทเขาใจงายมเปาหมายเพอใหเดกเกดการเรยนรดวยตนเองและสามารถคดอยางเปนเหตเปนผลโดยมรายละเอยดของวตถประสงคแนวคดแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรสอและอปกรณรวมถงการประเมนการคดและการเรยนรดงน(ส านกงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย , มปป. : 7-19)

วตถประสงคการจดการเรยนรวทยาศาสตร 1. เพอพฒนาเดกใหมเจตคตทเปนบวกตอวทยาศาสตรและเทคโนโลยดวยการเรยนรอยางม

ความสขสนกสนานอยากรอยากเหนและมความกระตอรอรน 2. เพอพฒนาทกษะพนฐานและความสามารถของเดก

แนวคดการจดการเรยนรวทยาศาสตร โครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยมแนวคดในการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย 4 ประการดวยกนคอ

1. ความอยากรอยากเหนและความกระตอรอรนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยเชอวาความอยากรอยากเหนและความกระตอรอรนเปนจดเรมตนของการเรยนรครควรสงเสรมใหเดกมความกระตอรอรนทจะเรยนรวทยาศาสตรดวยการตงค าถามกระตนใหเดกคดและใหลงมอท าการทดลอง ดวยตนเองทสนกและมความสขเดกจะคอยๆเกดความสนใจในปรากฏการณตางๆและคอยๆเกดความรความเขาใจเนอหาวทยาศาสตรพนฐานโดยครผสอนตองประเมนการคดและการเรยนรของเดกควบคไปกบการประเมนความสามารถในการใชภาษาสงคมและทกษะการเคลอนไหว

2. การสรางกระบวนการเรยนรรวมกน (Co-construction)การสรางกระบวนการเรยนรรวมกน (Co-construction) หมายถงการเรยนรทเกดจากการท างานรวมกนโดยเดกจะเรยนรจากการท างานรวมกบผใหญและท างานรวมกบเดกรนเดยวกนเดกเรยนรจากการมสวนรวมโดยมผแนะน าเรยนรจากการคดคนหาค าตอบรวมกนซงเดกและครเปนผสรางกระบวนการเรยนรรวมกนโดยมเปาหมายดงน

◆ศกษาและเรยนรเนอหาใหมรวมกน

◆ท าความรจกมมมองในแบบตางๆกน

◆รวมกนแกปญหา

19

◆ขยายขอบเขตความเขาใจทมอยเดม

◆แลกเปลยนความคดระหวางกน 3. การสรางศกยภาพในการเรยนร

การสงเสรมดานศกยภาพของการเรยนรของเดกท าไดโดยฝกใหเดกคดและเรยนรดวยตนเองแกปญหาไดดวยตนเองในระหวางการสรางกระบวนการเรยนรรวมกนกบเดกครตองใชค าถามหลกคอเดกๆไดเรยนรอะไรบางและเรยนรอยางไรเพอใหเดกไดวเคราะหกระบวนการเรยนรของตวเองเดกตองรวาเขารอะไรบางไดความรใหมอะไรบางและเรยนรไดอยางไรซงเปนการประเมนการคดและการเรยนรกลาวคอเดกเรยนรทจะเรยน

(Metacognition) หมายถง

◆ความรของผเรยนเกยวกบสงทตวเองรสงทตวเองคนพบและวธหาความรของตนเอง

◆ผเรยนจะตระหนกถงความรการคนพบและกลวธการเรยนของตวเอง 4. การสงเสรมความสามารถพนฐานของเดกปฐมวยใหเดกมศกยภาพในการเรยนรท เตม

ความสามารถของตนเอง

การจดกจกรรมการเรยนรของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย

วตถประสงคการจดการเรยนรวทยาศาสตร 1. เพอพฒนาเดกใหมเจตคตทเปนบวกตอวทยาศาสตรและเทคโนโลยดวยการเรยนรอยางม

ความสขสนกสนานอยากรอยากเหนและมความกระตอรอรน 2. เพอพฒนาทกษะพนฐานและความสามารถของเดก

แนวคดการจดการเรยนรวทยาศาสตร โครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยมแนวคดในการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย๔ประการดวยกนคอ

1. ความอยากรอยากเหนและความกระตอรอรน 2. การสรางกระบวนการเรยนรรวมกน (Co-construction) การสรางกระบวนการเรยนรรวมกน

(Co-construction)

3. การสรางศกยภาพในการเรยนร

โครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยมงสงเสรมความสามารถพนฐานหลายดานทเดกจ าเปนตองใชในอนาคตนอกเหนอจากการพฒนาความสนใจและความเขาใจทางวทยาศาสตรประกอบดวย

◆ความสามารถดานการเรยนร :สงเสรมใหเดกคนควาหาความรแกปญหาจากการทดลองและการตงค าถาม

20

◆ความสามารถดานภาษา :สงเสรใหเดกพดแสดงความคดเหนบรรยายสงทสงเกตไดขณะทดลองเรยกชอหรอบอกรายละเอยดเกยวกบอปกรณทใชพดสรปการทดลองทเกดขน

◆ความสามารถดานสงคม :สงเสรมใหเดกท างานรวมกนเปนกลมมการทดลองทปลกฝงใหเดกมความรบผดชอบตอสงคมแบบงายๆเชนการทดลองเรองการก าจดของเสยในน าเพอเปดโอกาสใหเดกไดแสดงความคดเหนในเรองเหลาน

◆ความสามารถดานประสาทสมผสและการเคลอนไหว :พฒนาทกษะการรบรของประสาทสมผสตางๆรวมทงการเคลอนไหวรางกายทเหมาะสมตามวย หลกการจดการเรยนรของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย

มหลกการ 2 ประการคอ (ส านกงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย, มปป. : 15) 1. เดกและครมกระบวนการการเรยนรรวมกน (การเรยนรแบบกลม)

1.1 ครแสดงความคดเหนรวมกนกบเดก 1.2 เดกแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนภายในกลม 1.3 การทดลองตางๆตองไมถกจ ากดอยแคผลการทดลองเทานนแตควรมการตอยอด

ความรออกไป 2. เดกจะมวธการประเมนการเรยนรของตนเองวาเขาก าลงเรยนอะไรและอยางไร

2.1 การประเมนการรคดมความเกยวของกบโลกของเดกซงสองสวนนตองถกน ามาผสมผสานและเชอมโยงกน 2.2 เดกและครไมไดเนนเฉพาะเนอหาในการเรยนและกจกรรมตางๆเทานนแตตองเนนกระบวนการเรยนรควบคไปดวย 2.3 การบนทกในรปแบบตางๆจะชวยสง เสรมใหกระบวนการเรยนรของเดกมประสทธภาพเพมมากขน

การจดกจกรรมการเรยนรของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย กจกรรมการทดลองวทยาศาสตรในโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยเปนการจ าลอง

เหตการณในชวตประจ าวนของเดกและความสมพนธของสงตางๆรอบตวโดยเนอหาของการทดลองมงเนนไปทความสนใจของเดกเปนหลกโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยไดออกแบบการทดลองและกจกรรมอยางเปนขนตอนและชดเจนเพอใหเดกไดเรยนรอยางมประสทธภาพมากขนนอกจากนยงเนนกจกรรมทเดกสามารถท าการทดลองไดดวยตนเองเรยนรจากการสงเกตดวยประสาทสมผสและค าถามตางๆทเดกสงสยตลอดจนการแลกเปลยนความรระหวางเพอนในหองเรยนเมอสนสดการทดลองเดกจะไดเรยนรเกยวกบสงแวดลอมทอยรอบตวและทส าคญเมอสถานการณหรอสภาพแวดลอมเปลยนไปจากเดมเดกๆสามารถน า

21

ประสบการณทไดรบไปประยกตใชในเหตการณใหมไดกระบวนการเรยนรจะเนนการเรยนรทเดกกบครผสอนเรยนรรวมกนและมความสขและสนกกบเรยนรครผสอนจะจดกจกรรมการทดลองวทยาศาสตรตามใบกจกรรมการทดลองในกลองบานนกวทยาศาสตรนอยในการทดลองแตละขนตอนไมระบเวลาทแนนอนขนอยกบเดกเปนส าคญทงนมขนตอนการด าเนนการทดลองดงน (ส านกงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย, มปป. : 15-16)

1. ตงค าถามและเชอมโยงเขากบประสบการณของเดกในขนตอนนครอาจน าเขาสการทดลองจากค าถามหรอการสงเกตเดกเลานทานหรอเลาเรองราวทสอดคลองกบการทดลองทเกยวของกบเหตการณในชวตประจ าวนและตงค าถามขนเพอใหเดกทบทวนประสบการณเดมทมอยแลวครควรพยายามเชอมโยงค าถามเขากบสงทเดกเคยเหนหรอเคยรจกเสมอจากนนใหเดกคดวาเดกๆจะพบค าถามเหลานเมอไรและทไหนบางใหเดกสามารถคดตามหรอตงค าถามเองได

2. ตงสมมตฐานและวางแผนการทดลองการตงสมตฐานการทดลองเกดจากการพดคยกบเดกเกยวกบค าถามทเดกตงขนมาวานาจะมค าตอบเปนอยางไรและใหเดกชวยกนวางแผนการทดลองเชนตองใชวสดอปกรณอะไรบางจะทดลองท าอะไรใครจะเปนคนท าเดกๆตองสงเกตอะไรบางและคาดวาจะเจออะไรท าไมจงเปนเชนนน

3. ท าการทดลองและสงเกตผลการท าการทดลองครควรใหเดกเปนผท าการทดลองดวยตนเอง โดยครมสวนรวมนอยทสดอาจท าการทดลองซ าไดหลายครงถาเดกตองการในการสงเกตผลการทดลองครอาจชใหเดกเหนบางสงทเดกอาจมองขามไปไดการบนทกผลการทดลองดวยวธการทเหมาะสม

4. สรปและทบทวนเมอเสรจสนการทดลองครควรพดคยกบเดกถงสงทพวกเขาสงเกตเหนใหเดกถายทอดเหตการณและการสงเกตโดยเรยงตามล าดบเหตการณทเกดขนใหถกตองใหเดกบรรยายคณสมบตของสงตางๆเพอใหเดกเรยนรการใชค าอธบายลกษณะตางๆถามถงสงทเดกคนพบวาเปนสงทไมเคยรมากอนหรอไมและจะเรยนรเพมเตมจากการทดลองนตอไปไดอยางไรซงเปนการตอยอดการทดลองไดการจดกจกรรมโครงงานบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทยมจดมงหมายเพอใหเดกรบความรจากการรวบรวมขอมลการสงเกตการซกถามระหวางเพอนในกลม

วธการทางวทยาศาสตร

วธการทางวทยาศาสตร คอ การแสวงหาความรทางวทยาศาสตรอยางมกระบวนการทเปนแบบแผนมขนตอนทสามารถปฏบตตามได โดยขนตอนวธการทางวทยาศาสตร ทเปนเครองมอส าคญของนกวทยาศาสตร (เกยรตศกด วทยา. 2558 ) ไดกลาวไวดงน จากการศกษาการท างานของนกวทยาศาสตรจากอดตจนถงปจจบนพบวา การท างาน ของนกวทยาศาสตร มวธการท างานอยางมระบบมขนตอนไดววฒนาการสบทอดตอกนมาตามล าดบจนไดชอวาเปนวธการ ทางวทยาศาสตรซงวธการท างานดงกลาวเปนองคประกอบทส าคญอยางหนง ทท าใหการศกษาคนควาทางวทยาศาสตร ประสบผลส าเรจ และเจรญกาวหนาอยางรวดเรว จนถงปจจบนนบคคลตาง ๆ ใน

22

สาขาอน ๆ กไดมองเหนความส าคญและประโยชนจากวธการทางวทยาศาสตรวา สามารถน าไปใชกบกระบวนการศกษาคนควา และรวบรวมความรทกสาขาวชา ดงนนวธการดงกลาวจงไมควรเปนวธการเฉพาะของนกวทยาศาสตรเทานน แตควรเปนวธการแสวงหาความรทว ๆ ไป ทเรยกวา “วธการทางวทยาศาสตร” วธการทางวทยาศาสตร ( Scientific Method ) หมายถง การแสวงหาความรทางวทยาศาสตรอยางม กระบวนการทเปนแบบแผนมขนตอนทสามารถปฏบตตามได โดยขนตอนวธการทางวทยาศาสตร ทเปนเครองมอส าคญ ของนกวทยาศาสตร ประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก

1. ขนก าหนดปญหา ส าคญทวาการแกปญหา จะตองค านงวาปญหาเกดขนไดอยางไร ปญหาเกดจากการสงเกต การสงเกตเปนคณสมบตของนกวทยาศาสตร การสงเกตอาจจะเรมจากสงแวดลอมรอบตวเรา อาจจะเปนปรากฏการณธรรมชาตหรอการเจรญเตบโตของสงมชวต แมแต อเลกซานเดอรเฟลมมง (Alexander Fleming) ไดสงเกตเกยวกบการเจรญเตบโตของเชอแบคทเรยในจานเพาะเชอ พบวาถามราเพนนซลเลยม (Penicillium notatum) อยในจานเพาะเลยงเชอแบคทเรยจะไมเจรญด ผลของการสงเกตของ อเลกซานเดอร เฟลมมง น าไปสประโยชนมหาศาลในวงการแพทย การสงเกตจงเปนขนแรกทส าคญน าไปสขอเทจจรงบางประการ และมสวนใหเกดปญหา การสงเกต จงควรสงเกตอยางรอบคอบ ละเอยดถถวน ดงนน ในการตงปญหาทด ควรจะอยในลกษณะทนาจะเปนไปได สามารถตรวจสอบหาค าตอบไดงาย และยดขอเทจจรงตาง ๆ ทรวบรวมมาได

2. ขนตงสมมตฐาน สมมตฐานมค าตอบทอาจเปนไปได และค าตอบทยอมรบวาถกตองเชอถอได เมอมการพสจน หรอตรวจสอบหลาย ๆ ครง ลกษณะสมมตฐานทดควรมลกษณะ ดงน - เปนสมมตฐานทเขาใจไดงาย - เปนสมมตฐานทแนะลทางทจะตรวจสอบได - เปนสมมตฐานทตรวจไดโดยการทดลอง - เปนสมมตฐานทสอดคลอง และอยในขอบเขตของขอเทจจรงทไดจากการสงเกตและสมพนธกบปญหาทตงไว การตงสมมตฐานตองยดปญหาเปนหลกเสมอ ควรตงหลาย ๆ สมมตฐานเพอมแนวทางของค าตอบหลาย ๆ อยาง แตไมยดสมมตฐานใด สมมตฐานหนง เปนค าตอบ กอนทจะพสจนตรวจสอบสมมตฐานหลาย ๆ วธ และหลายครง ๆ

3. ขนตรวจสอบสมตฐาน เมอตงสมมตฐานแลว หรอคาดเดาค าตอบหลาย ๆ ค าตอบไวแลว กระบวนการทางวทยาศาสตรขนตอไป คอ ตรวจสอบสมมตฐาน ในการตรวจสอบสมมตฐานจะตองยดขอก าหนดสมมตฐานไวเปนหลกเสมอ เนองจากสมมตฐานทดไดแนะลทางการตรวจสอบและการออกแบบการตรวจสอบไวแลว

23

วธการตรวจสอบสมมตฐาน ไดแก การสงเกต และรวบรวมขอเทจจรงตาง ๆ ทเกดจากปรากฏการณทางธรรมชาตอกวธหนง โดยการทดลอง ซงเปนวธการทนยมใชมากทสด เพอท าการคนควาหาขอมล รวบรวมขอมลเพอตรวจสอบดวา สมมตฐานขอใดเปนค าตอบทถกตองทสด ในการตรวจสอบโดยการทดลองนน ควรจะระบกระบวนการทดลองทจะปฏบตจรง ควรจะมการวางแผนล าดบ ขนตอน การทดลองกอนหลง ออกแบบการทดลองใหไดผลอยางด การใชวสดอปกรณ สารเคม และเครองมอ มการควบคมดแล ระมดระวง ในการวเคราะหขอมลควรจะวเคราะหเพอหาขอสรปไดอยางไร

กระบวนการทดลองทางวทยาศาสตร ผทดลองทางวทยาศาสตร ผทดลองจะตองควบคมปจจยทมผลตอ การทดลอง เรยกวา ตวแปร (Variable) คอสงทมอทธพลตอการทดลอง ซงควรจะมตวแปรนอยทสด ตวแปรแบงออก เปน 3 ชนด คอ 1) ตวแปรตน( ตวแปรอสระ) (Independent variable) คอ ตวแปรทตองศกษาท าการตรวจสอบและดผลของมน เปนตวแปรทเราก าหนดขนมา เปนตวแปรท ไมอยในความควบคมของตวแปรใดๆ 2) ตวแปรตาม (Dependent variable) คอ ตวแปรทไมมความเปนอสระในตวมนเอง เปลยนแปลงไปตามตวแปรอสระ เพราะเปนผลของตวแปรอสระ 3) ตวแปรควบคม (Controlled variable) หมายถง สงอน ๆ นอกจากตวแปรตน ทท าใหผลการทดลองคลาดเคลอนแตเราควบคมใหคงทตลอดการทดลอง เนองจากยงไมตองการศกษา ในการตรวจสอบสมมตฐาน นอกจากจะควบคมปจจยทมผลตอการทดลอง จะตองแบงชดของการทดลองเปนกลมทดลองและกลมควบคม - กลมทดลอง หมายถง กลมทเราใชศกษาผลของตวแปรอสระ - กลมควบคม หมายถง ชดของการทดลองทใชเปนมาตรฐานอางอง เพอเปรยบเทยบขอมลทไดจากการทดลอง กลมควบคมจะแตกตางจากกลมทดลองเพยง 1 ตวแปรเทานน คอ ตวแปรทเราจะตรวจสอบ หรอตวแปรอสระ ในขนตอนน จะตองมการบนทกขอมลทไดจากการสงเกตหรอการทดลอง แลวน าขอมลทไดมาจดกระท าขอมลและสอความหมาย ซงจะตองมการออกแบบการบนทกขอมลใหอานเขาใจงายอาจจะบนทกในรปตาราง กราฟ แผนภม หรอ แผนภาพ

4. ขนวเคราะหขอมล เปนขนทน าขอมลทไดจากการสงเกต การคนควา การทดลอง หรอการรวบรวมขอมลหรอขอเทจจรง มาท าการวเคราะหผล อธบายความหมายของขอเทจจรง แลวน าไปเปรยบเทยบกบสมมตฐานทตงไว วาสอดคลองกบสมมตฐานขอใด

5. ขนสรปผล

24

เปนขนสรปผลทไดจากการทดลอง การคนควารวบรวมขอมล สรปขอมลทไดจากการสงเกตหรอการทดลองวาสมมตฐานขอใดถก พรอมทงสรางทฤษฎทจะใชเปนแนวทางส าหรบอธบายปรากฏการณอน ๆ ทคลายกน และน าไปใชปรบปรงชวตความเปนอยของมนษยใหดขน จาการทกลาวมา สรปไดวา วธการทางวทยาศาสตรเปนหลกการพนฐานของการตรวจสอบและเสาะหาความรใหมแบบวทยาศาสตร ทใชหลกฐานทางกายภาพ นกวทยาศาสตรเสนอความเชอใหมเกยวกบโลกในรปของทฤษฎทผานขนตอนของ การสงเกต , การตงสมมตฐาน, และการอนมาน ผลการท านายของทฤษฎเหลานจะถกทดสอบดวยการทดลอง ถาผลการท านายนนถกตองหรอสอดคลองกบการทดลอง ทฤษฎดงกลาวจะถกเกบไว ทฤษฎทความนาเชอถอจะถกน าไปทดลองซ าเพอยนยนความถกตองเพมเตม ระเบยบวธนถกจดใหเปนตรรกะส าคญของธรรมเนยมปฏบตทางวทยาศาสตร โดยสาระส าคญนนระเบยบวธทางวทยาศาสตรคอวธการทรอบคอบมาก ส าหรบสรางความเขาใจ ทมหลกฐานและยนยนไดเกยวกบโลก การสบเสาะทางวทยาศาสตร

อญชล ไสยวรรณ (2558 : 23) กลาววาการแสวงหาความรเปนการคนหาความรดวยการลงมอกระท าอยางเปนระบบจนเกดความเขาใจการแสวงหาความรเกยวของกบการตงค าถามการสบคนการใชเครองมอและประสาทสมผสในการเกบขอมลการประเมนและการเผยแพรความรใหมทคนพบใหผอนเขาใจได

มหาวทยาลยเชยงใหม (2552 : 2-3)ไดใหความหมายของการจดการเรยนรแบบการสบเสาะหาความรวาเปนเทคนคหรอกลวธอยางหนงในการจดใหเกดการเรยนรเนอหาบางอยางของวชาวทยาศาสตรโดยกระตนใหเดกมความอยากรอยากเหนเสาะแสวงหาความรโดยการถามค าถามและพยายามคนหาค าตอบใหพบดวยตนเองนอกจากนยงใหความหมายของการสอนแบบสบเสาะหาความรอกอยางหนงวาเปนวธการเรยนโดยการแกปญหาจากกจกรรมทจดขนและใชวธการทางวทยาศาสตรในการท ากจกรรมซงปรากฏการณใหมๆทเดกเผชญแตละครงจะเปนตวกระตนการคดกบการสงเกตกบสงทสรปพาดพงอยางชดเจนประดษฐคดคนตความหมายภายใตสภาพแวดลอมทเหมาะสมทสดการใชวธการอยางชาญฉลาดสามารถทดสอบไดและสรปอยางมเหตผล

สรปการสบเสาะหาความรเปนกระบวนการทางวทยาศาสตรในการคนหาค าตอบผานการส ารวจตรวจสอบโดยใหผเรยนแสวงหาความรดวยตนเองผานกจกรรมทมความผสมผสานระหวางการสงเกตการใชค าถามการคนควาหาขอมลเพอชวยสนบสนนการทดลองใหมประจกษพยานและหลกฐานการใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลวเคราะหขอมลแปลผลตอบค าถามอธบายและท านายตลอดจนการน าเสนอขอมลจากความหมายทกลาวมาขางตนสรปไดวาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนรทเนนกระบวนการเสาะหาความรชวยใหเดกปฐมวยไดคนพบความจรงตางๆ ดวยตนเองโดยผานกจกรรมทมความผสมผสานระหวางการสงเกตการใชค าถามเกดความคดและ ลงมอสบเสาะหาความร

25

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยสาขาชววทยา (สสวท.) (2552 : ออนไลน) ไดเสนอขนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร5ขนตอนดงน 1.ขนสรางความสนใจเปนการจดกจกรรมหรอสถานการณทกระตนยวยใหเดกเกดความสงสยใครรอยากรอยากเหนแลวเกดปญหาหรอประเดนทจะศกษาซงเดกจะตองส ารวจตรวจสอบตอไปดวยตวของเดกเอง 2.ขนส ารวจและคนหาเปนการจดกจกรรมหรอสถานการณทใหเดกมประสบการณรวมกนเปนกลมในการสรางองคความรใหมโดยการวางแผนก าหนดการส ารวจตรวจสอบและลงมอปฏบตในการส ารวจตรวจสอบปญหาหรอประเดนทเดกสนใจใครรครมหนาทสงเสรมกระตนใหค าปรกษาชแนะชวยเหลอและอ านวยความสะดวกใหเดกด าเนนการส ารวจตรวจสอบเปนไปดวยด 3.ขนอธบายและลงขอสรปเปนการจดกจกรรมหรอสถานการณทใหเดกไดสรางองคความรใหมรวมกนทงชนเรยนโดยน าเสนอองคความรทไดจากการส ารวจตรวจสอบพรอมทงวเคราะหอธบายและเปดโอกาสใหมการอภปรายซกถามแลกเปลยนเรยนรหรอโตแยงในองคความรใหมทไดสรางสรรคมการอางองหลกฐานทฤษฎหลกการกฎเกณฑหรอองคความรเดมแลวลงขอสรปอยางสมเหตสมผล 4.ขนอธบายความรเปนการจดกจกรรมหรอสถานการณทใหเดกไดเพมเตมหรอเตมเตมองคความรใหมใหกวางขวางสมบรณกระจางและลกซงยงขนโดยการอธบายยกตวอยางอภปรายซกถามแลกเปลยนเรยนรและเชอมโยงความรเดมสองคความรใหมอยางเปนระบบละเอยดสมบรณน าไปประยกตใชในเรองอนๆหรอในชวตประจ าวนหรอเดกอาจจะเกดปญหาสงสยใครรน าไปสการศกษาคนควา 5.ขนประเมนผลเปนการจดกจกรรมหรอสถานการณทใหเดกไดประเมนกระบวนการส ารวจตรวจสอบและผลการส ารวจตรวจสอบหรอองคความรใหมของตนเองและของเพอนรวมชนเรยนโดยการวเคราะหวจารณอภปรายซกถามแลกเปลยนองคความรซงกนและกนในเชงเปรยบเทยบประเมนจดดหรอจดดอยปรบปรงหรอทบทวนใหมและใหครไดประเมนกระบวนการสรางองคความรใหมของเดกเนนการประเมนตามสภาพจรงในระหวางการจดการเรยนรเพอปรบปรงพฒนาการเรยนรของเดก

สรปขนตอนการสอนแบบสบเสาะหาความรมขนตอนหลก 5ดงน

1.ระบปญหาและท าปญหาใหกระจางชดเจนปญหาทเหมาะสมจะท าการสบเสาะควรเปนปญหาท

ผเรยนสนใจใครรหรอเปนปญหาทเกยวกบเดกครชวยใหเดกเขาใจปญหาและมโนทศน

2.ตงสมมตฐานครกระตนใหเดกคดค าตอบของปญหาหลงจากไดสมมตฐานมาจ านวนหนงใหเดก

ประเมนเหลอไวเฉพาะสมมตฐานทจะท าการคนควา

3.รวบรวมขอมลจากแหลงขอมลสมมตฐานใหแนวทางไวครพจารณาวาจะใหเดกท าเปนกลมทงชน

หรอรายบคคล

26

4.วเคราะหและตความขอมลเพอทดสอบสมมตฐานครดแลใหตความตามขอมลไมใชตาม

สมมตฐาน

5.ลงขอสรปวายอมรบหรอปฏเสธสมมตฐานหรอเปลยนสมมตฐานตามการตความขอมล

รปแบบการสอนแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) นกการศกษาจากกลม BSCS (Biological Science Curriculum Society) ไดเสนอกระบวนการ

สบเสาะหาความร เพอใหผเรยนสรางองคความรใหม โดยเชอมโยงสงทเรยนรเขากบประสบการณหรอความรเดม เปนความรหรอแนวคดของผเรยนเอง เรยกรปแบบการสอนนวา Inquiry cycle หรอ 5Es มขนตอนดงน (BSCS. 1997)

1) การสรางความสนใจ (Engage) ขนตอนนเปนขนตอนแรกของกระบวนการเรยนรทจะน าเขาสบทเรยน จดประสงคทส าคญของขนตอนน คอ ท าใหผเรยนสนใจ ใครรในกจกรรมทจะน าเขาสบทเรยน ควรจะเชอมโยงประสบการณการเรยนรเดมกบปจจบน และควรเปนกจกรรมทคาดวาก าลงจะเกดขน ซงท าใหผเรยนสนใจจดจอทจะศกษาความคดรวบยอด กระบวนการ หรอทกษะ และเรมคดเชอมโยงความคดรวบยอด กระบวนการ หรอทกษะกบประสบการณเดม

2) การส ารวจและคนหา (Explore) ขนตอนน เปนขนตอนทท า ใหผ เ ร ยนมประสบการณรวมกนในการสรางและพฒนาความคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะ โดยการใหเวลาและโอกาสแกผเรยนในการท ากจกรรมการส ารวจและคนหาสงทผเรยนตองการเรยนรตามความคดเหนผเรยนแตละคน หลงจากนนผเรยนแตละคนไดอภปรายแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบการคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะในระหวางทผเรยนท ากจกรรมส ารวจและคนหา เปนโอกาสทผเรยนจะไดตรวจสอบหรอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบความคดรวบยอดของผเรยนทยงไมถกตองและยงไมสมบรณ โดยการใหผเรยนอธบายและยกตวอยางเกยวกบความคดเหนของผเรยน ครควรระลกอยเสมอเกยวกบความสามารถของผเรยนตามประเดนปญหา ผลจากการทผเรยนมใจจดจอในการท ากจกรรม ผเรยนควรจะสามารถเชอมโยงการสงเกต การจ าแนกตวแปร และค าถามเกยวกบเหตการณนนได

3) การอธบาย (Explain) ขนตอนนเปนขนตอนทใหผเรยนไดพฒนาความ สามารถในการอธบายความคดรวบยอดทไดจากการส ารวจและคนหา ครควรใหโอกาสแกผ เรยนไดอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกนเกยวกบทกษะหรอพฤตกรรมการเรยนร การอธบายนนตองการใหผเรยนไดใชขอสรปรวมกนในการเชอมโยงสงทเรยนร ในชวงเวลาทเหมาะสมนครควรชแนะผเรยนเกยวกบการสรปและการอธบายรายละเอยด แตอยางไรกตามครควรระลกอยเสมอวากจกรรมเหลานยงคงเนนผเรยนเปนศนยกลาง นนคอ ผเรยนไดพฒนาความสามารถในการอธบายดวยตวผเรยนเอง บทบาทของครเพยงแต

27

ชแนะผานทางกจกรรม เพอใหผเรยนมโอกาสอยางเตมทในการพฒนาความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหชดเจน ในทสดผ เรยนควรจะสามารถอธบายความคดรวบยอดไดอยางเขาใจ โดยเชอมโยงประสบการณ ความรเดมและสงทเรยนรเขาดวยกน

4) การขยายความร (Elaborate) ขนตอนนเปนขนตอนทใหผเรยนไดยนยนและขยายหรอเพมเตมความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหกวางขวางและลกซงยงขน และยงเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกทกษะและปฏบตตามทผเรยนตองการ ในกรณทผเรยนไมเขาใจหรอยงสบสนอยหรออาจจะเขาใจเฉพาะขอสรปทไดจากการปฏบตการส ารวจและคนหาเทานน ควรใหประสบการณใหมผเรยนจะไดพฒนาความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหกวางขวางและลกซงยงขน เปาหมายทส าคญของขนน คอ ครควรชแนะใหผเรยนไดน าไปประยกตใชในชวตประจ าวน จะท าใหผเรยนเกดความคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะเพมขน 5) การประเมนผล (Evaluate) ขนตอนนผเรยนจะไดรบขอมลยอนกลบเกยวกบการอธบายความรความเขาใจของตนเอง ระหวางการเรยนการสอนในขนนของรปแบบการสอน ครตองกระตนหรอสงเสรมใหผเรยนประเมนความความเขาใจและความสามารถของตนเอง และยงเปดโอกาสใหครไดประเมนความรความเขาใจและพฒนาทกษะของผเรยนดวย

รปแบบการจดกระบวนการเรยนรแบบวฎจกรการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน เพอพฒนากระบวนการคดระดบสง

ผลการวจยท าใหไดรปแบบการจดกระบวนการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร ๕ ขนตอน เพอพฒนากระบวนการคดระดบสง ซงเปนการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ใหโอกาสแกผเรยนไดฝกคด ฝกสงเกต ฝกถาม-ตอบ ฝกการสอสาร ฝกเชอมโยงบรณาการฝกน าเสนอ ฝกวเคราะหวจารณ ฝกสรางองคความร โดยมครเปนผก ากบ ควบคม ด าเนนการใหค าปรกษา ชแนะ ชวยเหลอ ใหก าลงใจ เปนผกระตนสงเสรมใหผเรยนคด อยากรอยากเหน และสบเสาะหาความรจากการถามค าถาม และพยายามคนหาค าตอบหรอสรางองคความรใหมดวยตนเองผานกระบวนการคดและปฏบต ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนเครองมอ รวมทงครรวมแลกเปลยนเรยนรกบผเรยน และสรางบรรยากาศการสบเสาะหาความรทเออใหผเรยนคดอยางอสระ ขอบขายรายละเอยดของรปแบบปรากฏ ดงน

ขนตอน ลกษณะของกจกรรม หรอสถานการณ

ของบทบาทคร บทบาทของนกเรยน

1. สรางความสนใจ (Engage) ครจดกจกรรมหรอสรางสถานการณกระตน

1. เชอมโยงกบความรหรอประสบการณเดม 2. แปลกใหมนกเรยนไมเคยพบมากอน

1. สรางความสนใจ 2. สรางความอยากรอยากเหน 3.ตงค าถาม กระตนให

1. ตงค าถาม 2. ตอบค าถาม 3.แสดงความคดเหน 4.ก าหนดปญหาหรอเรองทจะ

28

ยวย หรอทาทาย ท าใหนกเรยนสนใจ สงสย ใครร อยากรอยากเหน ขดแยง หรอเกดปญหา และท าใหนกเรยนตองการศกษา คนควา ทดลอง หรอแกปญหา (ส ารวจตรวจสอบ) ดวยตวของนกเรยนเอง

3. ยวย ทาทาย นาสนใจ ใครร 4. เปดโอกาสใหมแนวทางการตรวจสอบอยางหลากหลาย 5. น าไปสกระบวนการตรวจสอบดวยตนเองนกเรยนเอง

นกเรยนคด 4. ใหเวลานกเรยนคดกอนตอบค าถาม หรอไมเรงเราในการตอบค าถาม 5. ดงเอาค าตอบหรอความ คดทยงไมชดเจนไมสมบรณ 6. เปดโอกาสใหนกเรยนท าความกระจางในปญหาทจะส ารวจตรวจสอบ 7. เปดโอกาสใหนกเรยนเลอกหรอก าหนดปญหาทจะส ารวจตรวจสอบ

ส ารวจตรวจสอบใหชดเจน 5. แสดงความสนใจ

2. ส ารวจและคนหา (Explore) ครจดกจกรรมหรอสถานการณใหนกเรยนส ารวจตรวจสอบปญหา หรอประเดนทนกเรยนสนใจ ใครร

1. นกเรยนไดเรยนรวธแสวงหาความรดวยตนเอง 2. นกเรยนท างานตามความ คดอยางอสระ 3. นกเรยนตงสมมตฐานไดหลากหลาย 4. พจารณาขอมลและขอเทจ จรงทปรากฏแลวก าหนดสมมตฐานทเปนไปได 5. นกเรยนวางแผนแนวทางการส ารวจตรวจสอบ 6. นกเรยนวเคราะหอภปรายเกยวกบกระบวน การส ารวจตรวจสอบ 7. นกเรยนไดลงมอปฏบตในการส ารวจตรวจสอบ

1.เปดโอกาสใหนกเรยนไดวเคราะหกระบวนการส ารวจตรวจสอบ 2. ซกถามเพอน าไปสการส ารวจตรวจสอบ 3. สงเสรมใหนกเรยนไดท างานรวมกนในการส ารวจตรวจสอบ 4. ใหเวลานกเรยนในการคดไตรตรองปญหา 5. สงเกตการณท างานของนกเรยน 6. ฟงการโตตอบกนของนกเรยน 7. ท าหนาทในการใหค าปรกษา 8. อ านวยความสะดวก

1. คดอยางอสระ แตอยในขอบเขตของกจกรรม 2. ตงสมมตฐาน 3. พจารณาสมมตฐานทเปนไปไดโดยการอภปราย 4. ระดมความคดเหนในการแกปญหาในการส ารวจตรวจสอบ 5. ตรวจสอบสมมตฐานอยางเปนระบบ ขนตอนถกตอง 6. บนทกการสงเกตหรอผลการส ารวจตรวจสอบ อยางเปนระบบ และเอยดรอบคอบ 7. กระตอรอรนมงมนในการส ารวจตรวจสอบ

3. อธบายและลงขอสรป (Explain) ครจดกจกรรมหรอสถานการณใหนกเรยนวเคราะหอธบายความร หรอ

1. นกเรยนน าขอมลทไดจากการส ารวจตรวจสอบมาน าเสนอในลกษณะ 1.1 วเคราะห แปลผล 1.2 สรปผล 1.3 อภปราย 2. นกเรยนน าเสนอผล งาน

1. สงเสรมใหนกเรยนไดอธบายผลการส ารวจตรวจสอบ และแนวคดดวยค าพดของนกเรยนเอง 2. ใหนกเรยนอธบายโดยเชอมโยงประสบการณความรเดม และสงทได

1. อธบายการแกปญหาหรอผลการส ารวจตรวจ สอบทได 2. อธบายผลการส ารวจตรวจสอบสอดคลองกบขอมล 3. อธบายแบบเชอมโยงสมพนธและมเหตผลหลก การ หรอหลกฐานประกอบ

29

อภปรายซกถามแลกเปลยนความคดเหน ซงกนและกนเกยวกบสงทไดเรยนรหรอสงทไดคนพบ เพอใหนกเรยนไดพฒนาความรความเขาใจในองคความรทไดอยางชดเจน

ในรปแบบตางๆ เชน รปวาด ตาราง แผนผง 3. มการอภปรายซกถามแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบผลงานของนกเรยน 4. มการพสจนตรวจสอบใหแนใจ (ท าซ าหรอมเอก สารอางอง หรอหลกฐานชดเจน)

เรยนร หรอสงทไดคนพบเขาดวยกน 3. ใหนกเรยนอธบายโดยมเหตผล หลกการ หรอหลกฐานประกอบ 4.ใหความสนใจกบค า อธบายของนกเรยน 5. สงเสรมใหนกเรยนสรปองคความรทไดอยางถกตอง ชดเจน สมเหตสมผล

4. ฟงการอธบายของผอน แลวคด วเคราะห 5.อภปรายซกถามเกยวกบสงทเพอนอธบาย

ขนตอน ลกษณะของกจกรรม หรอสถานการณ

บทบาทของคร บทบาทของนกเรยน

30

4. ขยายความร (Elaborate) ครจดกจกรรมหรอสถานการณทใหนกเรยนไดขยายเพม เตม หรอเตมเตมองคความรใหมใหกวางขวางสมบรณ กระจางและลก ซงยงขน

1. ใหนกเรยนเชอมโยงความรเดมไปสความรใหม 2. ใหนกเรยนไดอธบายและรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมหรอเตมเตมเพอใหไดองคความรทสมบรณกรจาง หรอลกซงขนหรอขยายกรอบความรความคดใหกวางขน 3. ใหนกเรยนศกษาคนควา หรอทดลองเพมขน 4. ใหนกเรยนน าความรทไดไปประยกตใชในเรองอน ๆ หรอสถานการณใหม

1. สงเสรมใหนกเรยนอธบายอยางละเอยดชดเจน สมบรณ และอภปรายแสดงความคด เหนเพมเตม หรอเตมเตมหรอขยายแนวความ คด และทกษะจากการส ารวจตรวจสอบ 2. สงเสรมใหนกเรยนเชอมโยงความรจากการส ารวจตรวจสอบกบความรอน ๆ 3. รวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมหรอเตมเตม หรอขยายกรอบความรความคด

1. ใชขอมลจากการส ารวจตรวจสอบไปอธบายหรอทกษะ จากการส ารวจตรวจสอบไปใชในสถาน การณใหมทคลายกบสถานการณเดม 2. น าขอมลจากการส ารวจตรวจสอบไปสรางความรใหม 3. น าความรใหมเชอมโยงกบความรเดมเพออธบาย หรอน าไปใชในชวต ประจ าวน

5. ประเมนผล (Evaluate) ครจดกจกรรมหรอสถานการณทเปดโอกาสใหนกเรยนวเคราะห วจารณ หรอ อภปรายซกถามแลก เปลยนองคความรซงกนและกนในเชงเปรยบ เทยบ ประเมน ปรบปรง เพมเตม หรอทบทวนใหม ทงกระบวนการและองคความร

มการตรวจสอบความถก ตอง ความชดเจน ความสมบรณของกระบวนการและองคความรทไดโดย 1. วเคราะหแลกเปลยนเรยน รซงกนและกน 2. วจารณ หรออภปรายเพอเปรยบเทยบ ประเมน ปรบ ปรง หรอเพมเตมทงกระบวนการและองคความร 3. เปรยบเทยบผลการส ารวจตรวจสอบกบสมมตฐานทก าหนดไว

1. ถามค าถามเพอน าไป สการประเมน 2. สงเสรมใหนกเรยนประเมนกระบวนการและผลงานดวยตนเอง 3. ใหนกเรยนวเคราะหสงทควรปรบปรงแกไขใน การส ารวจตรวจสอบ ทงกระบวนการและองคความรทได

1. วเคราะหกระบวนการสรางองคความรของตนเอง 2. ถามค าถามทเกยวของจากการสงเกต หลกฐานและค าอธบายเพอความเขาใจทถกตอง ชดเจน สมบรณ และอาจน าไปสการส ารวจตรวจสอบใหม 3. ประเมนกระบวนการและองคความรของตน เอง

นอกจากนแลวยงมบรรยากาศการเรยนการสอนกเปนปจจยส าคญทเออใหผเรยนอยากสบเสาะหาความร

31

ครผสอนและผเรยนตางมบทบาทในการสรางบรรยากาศ ครจะเปนผรเรมสรางบรรยากาศ ผเรยนเปนผตอบสนองและเพมสสนใหกบบรรยากาศการเรยนการสอนใหเปนไปในรปแบบตางๆ

ทมา:เอกสารการอบรมการสอนแบบสบเสาะหาความร ๕ ขนตอน สาขาชววทยา สสวท.

แผนผง วฏจกรการสบเสาะหาความร

7. งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

1 งานวจยในประเทศ ปรมาภรณ ทองส (2550 : 74) ไดพฒนาการคดทางบวกส าหรบเดกปฐมวยดวยกจกรรมการเรยนร

แบบสบเสาะหาความรผลการวจยพบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมความสามารถในการคดทางบวกหลงจากทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยรวม และรายดาน และเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความรและทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกตมความสามารถในการคดทางบวกแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยรวมและรายดาน ปทตตา วเศษบบผา (2552 : 64) ไดพฒนาชดการสอนตามวธสอนแบบสบเสาะความรเพอเตรยมความพรอมทางคณตศาสตรของนกเรยนระดบอนบาลปทผลการวจยพบวา ชดการสอนตามวธสอนแบบสบเสาะความรเพอเตรยมความพรอมทางคณตศาสตรของนกเรยนระดบ อนบาลปท 2 ทผวจยสรางและพฒนาขนในการศกษาครงนมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนดไว คอ 80/80 โดยมคา 81.66/84.89 และความพรอมทางคณตศาสตรของนกเรยนชนอนบาลปท 2 หลงใชชดการสอนตามวธสอนแบบสบเสาะความรสงเมอเทยบกบเกณฑรอยละ 80 อยางมนยส าคญทาง สถตทระดบ .05

32

พนตสภา โกศลา (2553 : 147 - 148) ไดพฒนาทกษะกระบวนการวทยาศาสตร และคณลกษณะดานจตพสยส าหรบเดกปฐมวยโดยใชกจกรรมการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรผลการวจยพบวา การจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรท าใหผเรยนมความรความเขาใจในการเรยนสง ขนอยางตอเนองและจากการศกษาทกษะกระบวนการวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวยโดยใชกจกรรมการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรจ านวน 4 ทกษะคอทกษะการสงเกตทกษะการจ าแนกประเภททกษะการแสดงปรมาณและทกษะการสอความหมายโดยใชแบบประเมนทกษะกระบวนการวทยาศาสตรพบวาโดยภาพรวมทง 4 ทกษะสงกวาเกณฑทตองไวและในการศกษาคณลกษณะดานจตพสยส าหรบเดกปฐมวยระหวางการจดประสบการณโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรดานเจตคตทางวทยาศาสตรดานความสนใจดานนสยการเรยนและดานการปรบตวพบวามคณลกษณะดานจตพสยอยในระดบดเมอพจารณารายดานเรยงล าดบจากมากไปนอย คอดานความสนใจ ดานการปรบตว ดานนสยการเรยน และดานเจตคต ทางวทยาศาสตร

มารสา วงศสกรรม (2553 : 138) ไดเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาและความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ และแบบสบเสาะหาความรผลการวจยพบวาทระดบความมนยส าคญ .01 นนเปนไปไมไดทคะแนนความสามารถในการแกปญหาและความฉลาดทางอารมณโดยเฉลยของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการกบแบบสบเสาะหาความรจะแตกตางกนจากการศกษางานวจยพบวาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรสามารถสงเสรมและพฒนาทกษะดานตางๆ ใหกบเดกปฐมวยได เชน พฒนาการคดทางบวกเพอเตรยมความพรอมทางคณตศาสตรพฒนาทกษะกระบวนการวทยาศาสตร และคณลกษณะดานจตพสย และความสามารถในการแกปญหาและความฉลาดทางอารมณผลการวจยพบวาหลงจากทดลองสงกวากอนการทดลอง 2. งานวจยตางประเทศ

เมสน (Mason. 1997 :บทคดยอ, อางถงในปรมาภรณทองส. 2550 : 74) ไดศกษาการเรยนพชคณตดวยตนเองโดยใชการสอนแบบสบเสาะหาความรกลมยอยของนกเรยนเกรด 9 มจดมงหมายเพอแสดงใหเหนถงองคประกอบทมผลตอความส าเรจในการเรยนรของนกเรยนโดยใชการสบเสาะหาความรกลมยอยและแสดงใหเหนวาองคประกอบเหลานนมผลตอกระบวนการเรยนรของนกเรยนอยางไรกลมตวอยางเปนนกเรยนเกรด 9 จ านวน 22 คนทเรยนพชคณตผวจยเกบรวบรวมขอมลจากการสนทนากนในกลมผลงานของนกเรยนการเขยนอธบายและการบานทนกเรยนเขยนเกยวกบการเรยนรคณตศาสตรในแตละวนของนกเรยนผวจยเปนผสรป และตความหมายจากการเรยนรผลการศกษาพบวานกเรยนจะเรยนรคณตศาสตรไดดจากการสอนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกลมยอยซงสามารถสงเกตไดจากการสรางสรรคความรของนกเรยน นกเรยนสามารถเรยนรการด าเนนการทซบซอน และตความหมายของ

33

ลกษณะความสมพนธทางคณตศาสตรความสมพนธของครกบนกเรยน และความสมพนธของการทดสอบกบคะแนนการเรยนรของแตละบคคลขนอยกบการสรางประสบการณ และมมมองของผเรยนแตละคนการเรยนรระหวางบคคลเกดขนไดดขนอยกบผเรยนคนอนๆและความสมพนธระหวางนกเรยนกบคร ผเรยนแตละคนกบครจะมอทธพลตอกนและกนซงเปนความความสมพนธทตองพฒนาจากการศกษางานวจยตางประเทศพบวาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรสามารถพฒนาคณตศาสตรของเดกไดด

สรปการศกษาคนควาเอกสารและงานการวจยขางตนทกลาวมาทงหมดพบวาการเกดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรมความสอดคลองกนกบแนวการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรนนคอเดกสรางความรขนมาดวยตนเองจากการลงมอกระท ากบส งแวดลอมรอบตวโดยครเปนผคอยสนบสนนใหเดกเกดการเรยนรซงในการศกษาระดบปฐมวยยงไมมผลงานวจยทบงชถงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรดวยเหตนผวจยจงมความสนใจทจะน าการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมาพฒนาการจดการเรยนรใหกบเดกปฐมวยเพอศกษาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรวาจะมผลตามสมมตฐานหรอไม การจดการเรยนรแบบโครงงาน การเรยนรแบบโครงงานเปนกระบวนการแสวงหาความร หรอการคนควาหาค าตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตางๆ เปนวธการเรยนรทผเรยนไดเลอกศกษาตามความสนใจของตนเองหรอของกลม เปนการตดสนใจรวมกน จนไดชนงานทสามารถน าผลการศกษาไปใชไดในชวตจรง การเรยนรแบบโครงงาน เปนการเรยนรทใชเทคนคหลากหลายรปแบบน ามาผสมผสานกน ได แก กระบวนการกลม การฝกคด การแกปญหา การเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบรวมกนคด ทงนมงหวงใหผเรยนเรยนรเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเอง โดยใชกระบวนการและวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผ ลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ เพอคนหาค าตอบดวยตนเอง เปนการเรยนรทมงเนนใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณตรงกบแหลงความรเบองตน ผเรยนสามารถสรปความรไดดวยตนเอง ซงความรทผเรยนไดมาไมจ าเปนตองตรงกบต ารา แตผสอนจะสนบสนนใหผเรยนศกษาคนควาเพมเตมจากแหลงการเรยนรและปรบปรงความรทไดใหสมบรณ และยงเปนกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญในทกขนตอนของการเรยนร ตงแตการวางแผนการเรยนร การออกแบบการเรยนร การสรางสรรคประยกตใชผลผลต และการประเมนผลงาน โดยผสอนมบทบาทเปนผจดการเรยนร ความหมายของโครงงาน โครงงาน เปนกระบวนการแกปญหา หรอตอบขอสงสยในเรองทอยากรโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการทางวทยาศาสตรทใชในการเขยนโครงงาน มดงน 1. เมอนกเรยนเกดปญหา 2. นกเรยนกตอบปญหาชวคราว ( ตงสมมตฐาน)

34

3. นกเรยนจะตองออกแบบทดลอง เพอพสจนปญหาวาจรงหรอไม 4. นกเรยนท าการทดลอง หรอศกษาคนควา เพอสรปผลโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4.1 ถาค าตอบไมตรงกบสมมตฐานทตงไว กตงสมมตฐานใหม และออกแบบการทดลอง เพอพสจนปญหา และการทดลอง หรอศกษาคนควาเพอสรปผลใหม 4.2 เมอค าตอบตรงสมมตฐาน กจะท าใหไดความรใหม และเกดค าถามใหม 5. น าผลทไดไปใชประโยชน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ลกษณะส าคญของกระบวนการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร ส าหรบเดกปฐมวย ผเรยนมสวนรวมในการตงค าถามเชงวทยาศาสตรอยางงายๆ ผเรยนท าการส ารวจตรวจสอบเกบรวบรวมขอมลโดยการสงเกต ส ารวจ สบคน หรอทดลอง และบนทกผลการส ารวจตรวจสอบดวยวธทเหมาะสมกบวย ผเรยนตอบค าถามทตงขนโดยใชผลจากการส ารวจตรวจสอบมาสรางค าอธบายทมเหตผล การน าเสนอผลการส ารวจตรวจสอบใหกบผ อนดวยวธทเหมาะสมกบวยและความสามารถประโยชนของการท าโครงงาน 1. ฝกใหนกเรยนมความร ความช านาญ และมความมนใจ ในการน าเอาวทยาศาสตรไปใชในการแกปญหา หรอคนควาหาความรตางๆ ดวยตนเอง 2. รจกตอบปญหาโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร มเหตมผล 3. เปนการฝกฝนใหคนควาหาความรดวยตนเองในเรองทตนสนใจไดอยางลกซง 4. ท าใหไดแสดงความสามารถพเศษของตนเอง 5. ท าใหนกเรยนสนใจในรายวชานนๆ มากยงขน 6. เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ประเภทของโครงงาน โครงงานแบงออกเปน 4 ประเภท ดงน 1. โครงงานประเภทการส ารวจและรวบรวมขอมล 2.โครงงานประเภททดลอง 3. โครงงานประเภทสงประดษฐ 4. โครงการประเภททฤษฎ เปนการใชจนตนาการของตนเองมาอธบายหลกการหรอแนวคดใหมๆ

1. โครงงานประเภทการส ารวจและรวบรวมขอมล โครงงานประเภทนผท าโครงงานเพยงตองการส ารวจ และรวบรวมขอมล แลวน าขอมลเหลานนมาจ าแนกเปนหมวดหม และน าเสนอในรปแบบตางๆเพอใหเหนในลกษณะหรอความสมพนธในเรองทตองการศกษาใหชดเจน โครงงานประเภทส ารวจขอมล

35

ไมจ าเปนตองมตวแปรเขามาเกยวของ นกเรยนเพยงส ารวจรวบรวมขอมล แลวน าขอมลทไดมาจดใหเปนหมวดหมและน าเสนอ กถอวาเปนการโครงงานประเภทส ารวจรวบรวมขอมลแลว

2 .โครงงานประเภททดลอง ในการท าโครงงานการประเภททดลอง จะตองจดการกบตวแปรทมผลตอการทดลอง จะตองจดการกบตวแปรทมผลตอการทดลอง คอ 1) ตวแปรตนหรอตวแปรอสระ หมายคอเหตของการทดลอง หรอขอสงสย 2) ตวแปรตาม คอ ผลทเกดจากการเปลยนแปลงของตวแปรตน หรอผลจากขอสงสย 3) ตวแปรควบคม หมายถง สงทตองควบคมใหเหมอนๆกน มฉะนนจะมผลท าใหตวแปรตามเปลยนไป 4) ตวแปรแทรกซอน คอตวแรควบคมทไมสามารถควบคมได ซงจะมผลแทรกซอน ท าใหผลการทดลองผดไป ตวอยาง นกเรยนตองการศกษาวาใบไมชนดใดหออาหารและขนมไดดทสด ตวแปรตน คอ ชนดของใบไม ตวแปรตาม คอใบไมทมความเหนยวนม ตวแปรควบคม คอ ชนดของอาหารและขนม ปรมาณอาหารและขนม ตวแปรแทรกซอน คอ ความชนแฉะของอาหาร ตวอยาง โครงงานเพาะถวงอก จดประสงค ตองการศกษาวาวสดประเภทใดใชเพาะถวงอกแลวงอกดทสด ตวแปรตน วสดหลายๆ ประเภท ตวแปรตาม ปรมาณถวงอก

3. โครงงานประเภทสงประดษฐ เปนการน าเอาความรทมอยมาประดษฐหรอสรางสงใหมๆ ซงรวมถงการเขยนหนงสออานประกอบหรอหนงสออานเพมเตม การแตงค าประพนธ การแตงเพลง การแตงบทละครอนๆ ตวอยาง โครงงานการประดษฐกระทง โครงงานแตงหนงสอนทาน

4. โครงการประเภททฤษฎ เปนการใชจนตนาการของตนเองมาอธบายหลกการหรอแนวคดใหมๆ ซงอธบายในรปสตร หรอสมการ หรออธบายปรากฏการณทเกดขนและไมสามารถอธบายไดโดยใชหลกการเดม แนวทางการจดการเรยนรแบบโครงงาน การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานสามารถจดไดหลายแนวทางแนวทาง แตโดยทวไปแลวการจดการเรยนรแบบโครงงานม 2 แนวทาง ดงน

1. การจดกจกรรมตามความสนใจ

36

เปนการจดกจกรรมทใหผเรยนเลอกศกษาโครงงานจากสงทสนใจอยากรทมอยในชวตประจ าวน สงแวดลอมในสงคม หรอจากประสบการณตางๆ ทยงตองการค าตอบ ขอสรป ซงอาจจะอยนอกเหนอจากสาระการเรยนรในบทเรยนของหลกสตร

2. การจดกจกรรมตามสาระการเรยนร เปนการจดกจกรรมการเรยนรโดยยดเนอหาสาระตามทหลกสตรก าหนด ผเรยนเลอกท า โครงงานตามสาระการเรยนร จากหนวยเนอหาทเรยนในชนเรยน น ามาเปนหวขอโครงงาน กระบวนการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน

กระบวนการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานมขนตอนทผสอนด าเนนการดงตอไปน 1) เรมจากศกษาเอกสารหลกสตร คมอคร 2) วเคราะหหลกสตร จดประสงคการเรยนร 4) จดกจกรรมการเรยนร โดยกระบวนการของกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานแบงเปน

3 ระยะ คอ ระยะท 1 การเรมตนโครงงาน เปนระยะทผสอนตองสงเกต/สรางความสนใจใหเกดขนในตวผเรยน จากนนตกลงรวมกน เลอกเรองทตองการศกษาอยางละเอยด ผสอนสรางความสนใจใหเกดกบผเรยนซงมหลายวธ โดยอาจศกษาเรองจากการบอกเลาของผใหญหรอผร จากประสบการณของผเรยน/ผสอน จากเอกสารสงพมพ หรอสอตางๆ จากการเลนของผเรยน จากความคดทเกดขน จากวตถสงของทผสอนน ามาในหองเรยน หรอจากตวอยางโครงงานทผอนท าไวแลว เปนตน เมอเกดความสนใจแลวกจะถงการก าหนดหวขอโครงงาน โดยน าเรองทผเรยนสนใจมาอภปรายรวมกน แลวก าหนดเรองนนเปนหวขอโครงงาน การเลอกเรองควรเนนใหนกเรยนเลอกเรองทนกเรยนสนใจบางครงครกสามารถเลอกเร องทจะใหนกเรยนท าโครงงาน เชน - รวบรวมค าศพททมใชในหนงสอพมพ - รวบรวมชอดอกไมในโรงเรยน - รวบรวมค าทเปนภาษาถนในทองถน - รวบรวมการละเลนพนบานของเดกในทองถน - รวบรวมปรศนาค าทายในทองถน - รวบรวมนทานในทองถน เมอไดหวขอเรองแลวครน าหวขอเรองดงกลาวมาเขยนแผนการจดประสบการณ

ระยะท 2 ขนพฒนาโครงงาน

37

เปนขนทผเรยนก าหนดหวขอค าถาม หรอประเดนปญหา ทผเรยนสนใจอยากร แลวตงสมมตฐานมาตอบค าถามเหลานน ทดสอบสมมตฐานดวยการลงมอปฏบต จนคนพบค าตอบดวยตนเอง ในกรณทผลการตรวจสอบไมเปนไปตามสมมตฐาน ผสอนควรใหก าลงใจผเรยนเพอใหผเรยนไปแสวงหาความรเพมเตม สงทไมควรกระท าคอการต าหนหรอกลาวโทษ ผสอนควรกระตนใหผเรยนมก าลงใจจนสามารถตงสมมตฐานใหมได ในกรณทผลการตรวจสอบเปนไปตามสมมตฐาน ใหผเรยนสรปองคความรจากการคนพบดวยการลงมอปฏบตของผเรยนเองเมอไดองคความรใหมแลว ผเรยนจะน าองคความรนนไปใชในการท ากจกรรมตามความสนใจตอไปได ผเรยนอาจใชความรทคนพบเปนพนฐานของการก าหนดประเดน ปญหาขนมาใหมเพอก าหนดเปนโครงงานยอย ศกษารายละเอยดในเรองนนตอไปอก ระยะท 3 ขนสรป เปนระยะสดทายของโครงงานทผเรยนคนพบค าตอบของปญหาแลว และไดแสดงใหผสอนเหนวาไดสนสดความสนใจในหวขอโครงงานเดม และเรมหนเหความสนใจไปสเร องใหม ระยะนเปนระยะทผสอนและผเรยนจะไดแบงปนประสบการณการท างานและแสดงใหเหนถงความส าเรจของการท างานตลอดโครงงานแกคนอนๆ มกจกรรมทผสอนใหผเรยนด าเนนการในขนตอนน ดงน

1. ผเรยนเขยนรายงานเปนรปแบบงานวจยเลกๆ 2. ผเรยนน าเสนอผลงาน (แสดงเปนแผงโครงงาน) ใหผสนใจรบร สรปและน าไปใชใน

ชวตประจ าวน

การเขยนรายงานโครงงาน รปแบบของการเขยนรายงานโครงงานมหลากหลายรปแบบ ส าหรบเดกปฐมวยรปแบบของการ

เขยนรายงานโครงงานอาจไมจ าเปนตองมครบทกหวขอ ทงนขนอยกบสภาพการท าโครงงานของเดก ดงน 1) ชอโครงงาน 2) ชอผท าโครงงาน 3) ระดบชน 4) ชอครทปรกษา 5) โรงเรยน 6) วน เดอน ป ทท าโครงงาน 7) ทมาและความส าคญของโครงงาน/ ปญหาหรอเหตจงใจในการท าโครงงาน 8) กจกรรมระยะท 1 9) กจกรรมระยะท 2 10) WEB ยอย กจกรรมการเรยนรแตละวน 11) กจกรรมระยะท 3 12) ประเมนผล

38

การวดผลประเมนผลการจดประสบการณแบบโครงงาน ขนประเมนผล หมายถง ขนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหบรรลจดประสงคการ

เรยนรทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยมคร ผเรยนและเพอนรวมกนประเมน การประเมนผลโครงงานเปนขนตอนทส าคญ เพราะจะเปนขนตอนทสะทอนการท างานของเดก ความรความเขาใจหรอองคความรทเกดขนจากการท าโครงงาน เปนการฝกบคลกในการน าเสนออยางงายๆ ฝกความกลาแสดงออก ความมนใจในตนเอง ทวงทวาจาปฏภาณไหวพรบ รวมทงฝกการเปนผรบฟงทดดวย การวดผลประเมนผลการจดประสบการณแบบโครงงานเปนการประเมน 2 ดาน ดงน การประเมนพฒนาการผเรยน การประเมนโครงงาน

1. การประเมนพฒนาการผเรยน การประเมนรปแบบนเปนการประเมนพฒนาการคณลกษณะทพงประสงค คณลกษณะตามวยของผเรยนตามปกตของหลกสตร กระบวนการประเมนจงเปนสวนหนงของกระบวนการจดประสบการณ เชน การสงเกตพฤตกรรมของผเรยนทเกดขนตลอดเวลา การบนทกค าพดและเกบรวบรวมผลงาน ไมใชการประเมนผลทมงใหคะแนนการท างานและจดอนดบเปรยบเทยบคะแนนของผเรยน

2. การประเมนโครงงาน ใชหลกการ 9 ประการ ดงน 1. เดกศกษาเรองใดเรองหนงอยางลมลก ดวยกระบวนการคด และแกปญหา ดวยตนเองจนพบค าตอบทตองการหรอไม 2. เรองทศกษาก าหนดโดยเดกเองหรอไม 3. ประเดนทศกษาหรอปญหา เกดจากขอสงสยหรอปญหาของเดกเองหรอไม 4. เดกมโอกาสไดมประสบการณตรงกบเรองทศกษาโดยการสงเกตอยางใกลชดจากแหลงความรเบองตนหรอไม 5.ระยะเวลาเพยงพอตามความสนใจของเดกหรอไม 6.เดกไดประสบทงความลมเหลวและความส าเรจในการศกษาตามกระบวนการแกปญหาของเดกเองหรอไม 7.ความรทไดจากกระบวนการศกษาและแกปญหาของเดก เปนสงทเดกใชก าหนดประเดนการศกษาขนใหม หรอใชปฏบตกจกรรมทเดกตองการหรอไม 8.เดกไดน าเสนอกระบวนการศกษา และผลงานการศกษาตอผอนหรอไม 9.ครไมใชผถายทอดความรแตเปนผกระตนใหเดกจดระบบความคด และสนบสนนใหเดกใชความรทกษะทมอยคดแกปญหาดวยตนเองหรอไม

39

บทบาทของครทปรกษาในการท าโครงงาน ใชวธการตางๆทจะกระตนใหนกเรยนคดหวขอเรองโครงงาน จดหา อ านวยความสะดวก วสด

อปกรณในการท าโครงงาน ตดตามการท างานอยางใกลชด เพราะเดกปฐมวยตองค านงถงความปลอดภยเปนสงส าคญ 1. ใหก าลงใจในกรณทมปญหาอปสรรคในการท างาน 2.ชแนะแหลงขอมล แหลงความร ผร เอกสารในการศกษาคนควา 3.ประเมนผลงาน จากทกลาวมาสรปไดวา การจดการเรยนรแบบโครงงานส าหรบเดกปฐมวยโครงงานวทยาศาสตรระดบปฐมวยเปนการศกษาคนควา ส ารวจตรวจสอบ ทดลอง เพอใหไดค าตอบ ในเรองทเดกสนใจ หรอเปนเรองทตอยอดจากการทดลองในกจกรรมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย หวขอการศกษาคนควา อาจบรณาการขามสาระการเรยนรหลายสาระ ซงควรเนนทสาระวทยาศาสตร คณตศาสตร หรอเทคโนโลยเปนหลก โดยใชระยะเวลาในการส ารวจตรวจสอบในชวงระยะเวลาหนง อาจเปนหลายวน หลายสปดาห หรอหลายเดอน กระบวนการจดประสบการณใหเดกปฐมวยเกดการเรยนรจากโครงงานควร เรมจากงายไปสความซบซอน จากการเลนและท ากจกรรมงายๆ

การใชค าถามในเดกปฐมวยเพอพฒนากระบวนการคด การ ใชค าถามเปนกจกรรมทใชอยเสมอในการเรยนการสอนเพอยวยใหผเรยน ใชความคดทงใน

ดานเหตผล ความคดสรางสรรค การวเคราะหปญหา ตลอดจนเขารวมกจกรรม ครจะตองใชค าถามอยเสมอและค าถามทใชควรเปนค าถามทมประสทธภาพ ใชสนองความตองการเพอใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เกดความรความเขาใจในเนอหาวชา และเกดเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตรอยางแทจรง ซงมกพบวาครผสอนมกใชค าถามไมเปน หรอใชเฉพาะค าถามทผตอบตองใชความจ า เปนสวนใหญ ขอบกพรองตาง ๆ เหลานมผลตอการเรยนการสอนมาก จ าเปนทจะตองพยายามฝกทกษะการใชค าถามใหมประสทธภาพ (ทพยวลย สจนทร, 2531 : 63) ทกษะการใชค าถามมความส าคญอยางยงตอการจดประสบการณทางวทยาศาสตร ครปฐมวยควรฝกทกษะการใชค าถาม

ความส าคญของการใชค าถามทพยวลย สจนทร (2531 : 64) กลาวถงความส าคญของการใชค าถามไวดงตอไปน 1. ใชเปนสอส าหรบส ารวจและทบทวนพนความรเดมและประสบการณเดมของนก เรยนค าตอบของนกเรยนจะเปนสอน าไปสการเรยนการสอนบทเรยนใหมและประสบการณ ใหม 2. ใชกระตนความสนใจของนกเรยน ครอาจใชค าถามเพอเราความสนใจของนกเรยนไดทกขนตอนในการเรยนการสอน เชน การใชค าถามเพอเรมตนบทเรยน ถามใหนกเรยนสงเกต ใหยกตวอยาง ใชเปนสงเชอมโยงหรอเรมตนการสนทนาระหวางครกบนกเรยน เพราะนกเรยนจะตอบค าถามของครไดหากสนใจเรยนตลอดเวลา

40

3. ใชเสรมสรางความสามารถทางความคดใหแกนกเรยน ชวยใหนกเรยนฝกคดหาค าตอบ หาเหตผล และหาความรไดดวยตนเอง 4. ค าถามทดจะชวยใหมการอภปรายตอเนอง เปนการขยายความคดและแนวทางในการเรยนรและขอสรปหลกเกณฑใหม ๆ 5. การใชค าถาม ชวยใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน เชน ท าใหนกเรยนมโอกาสตอบค าถาม เสนอความคดเหนและตงค าถาม รวมทงไดรวมกจกรรมอน ๆ ดวย 6. ชวยใหนกเรยนพยายามคนควาหาความรใหมเพมเตมเพอทจะน ามาตอบค าถามของคร 7. ใชชวยทบทวนหรอสรปบทเรยนใหเปนทเขาใจตรงกน 8. ใชชวยประเมนผลการเรยนของนกเรยนและการสอนของคร การแบงระดบของค าถาม คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2534 : 74-78) ไดเสนอแนวคดในการใชค าถามส าหรบเดกปฐมวยวา ค าถามเปนเครองมอทส าคญยงในการจดกจกรรมเตรยมความพรอมทยดเดก เปนศนยกลาง เพราะค าถามจะเปนเครองกระตนใหเดกเกดการคด และสนใจตอสอและสงตาง ๆ ทอยรอบ ๆ ตว ค าถามแบงเปน 2 ระดบ คอ ค าถามระดบต า และค าถามระดบสง ค าถามระดบต า เปนค าถามทเกยวของกบขอเทจจรง ซงไดจากความจ าและการสงเกต ค าถามประเภทนมกมค าตอบเดยว ค าถามระดบต าแบงไดเปน 6 ชนดคอ 1. ค าถามใหสงเกต เปน ค าถามทตองการใชประสาทสมผส คอ ตา ห จมก ลน และผวกาย เพยงสวนใดสวนหนงหรอหลายสวน รวบรวมขอมลในการตอบค าถาม แตผตอบตองไมเพมความรเดม หรอความคดเหนสวนตวลงไป - เดก ๆ เหนอะไรในภาพนบาง (ตา) - มะละกอทเดก ๆ ชมมรสเปนอยางไร (ลน) - เดก ๆ ลองเอามอเคาะโตะ แลวฟงซวามเสยงอยางไร (ห) - ดอกไมทเดก ๆ ถออยมกลนหรอไม (จมก) - ลองจบดซ ผวของนอยหนาเปนอยางไร (ผวกาย) 2. ค าถามใหทบทวนความจ าเปนค าถามทผตอบสามารถน าความรหรอประสบการณเดมมาตอบค าถาม

- เดก ๆ ทราบไหม นกกนอะไรเปนอาหาร - ลองนกดซ ไกทเดก ๆ เคยเหนมลกษณะอยางไร - รงกนน ามกส - สตวปกออกลกเปนอะไรกอน

3. ค าถามใหบอกความหมายหรอค าจ ากดควาเปน ค าถามทใชตรวจสอบประสบการณเดมเกยวกบความร ความเขาใจ ในเรองค าศพทและความหมายของค า กอนการจดประสบการณใหมแกผเรยน

41

- รงนกหมายถงอะไร - บานของนกเรยนอกอยางหนงวาอะไร - ขาวเปลอกหมายถงขาวลกษณะอยางไร

4. ค าถามชบง เปนค าถามทก าหนดขอมลไวหลายอยาง แลวใหเลอกขอมลอยางหนงทเดกตองการน ามาเปนค าตอบ - ตวหนอน หญาแหง น าหวานจากดอกไม สงใดคอ อาหารของนก - มะมวง สม และนอยหนา ผลไมชนดใดทมเมลดภายในผลเพยงเมลดเดยว - ระหวางวว ชาง และมา สตวชนดใดวงเรวทสด - ปลาดก ปลานล และปลาทอง ปลาชนดใดทเลยงไวดเลน

5. ค าถามถามน า เปนค าถามทใชเนนเรองทครพด และดงความสนใจของเดก ค าถามประเภทนมกน าไปสค าตอบ ใช จรง ถก เปนสวนใหญ - แกวเปนเดกทเลยงนก ใชหรอไม - ตนไมในภาพมขนาดใหญใชไหม - เดก ๆ คดวาการยงนกเปนสงดหรอไม

6. ค าถามเราความสนใจ เปนค าถามทไมตองการค าตอบอยางจรงจง แตใชเพอด าเนนกจกรรมในชนเรยนใหเปนไปตามทไดวางแผนไว - เดก ๆ คอยดซวา เพอนจะท าทาอะไรตอไป - เดก ๆ ลองคดดซวา ในกลองนมอะไรอย ค าถามระดบต าทง 6 ชนดดงกลาว ยงมความจ าเปนในหองเรยนอยมใชนอย ทงนเพราะครอาจเลอกใชค าถามเพอทบทวนความจ า ใชเชอมโยงความรและประสบการณเดมไปสประสบการณใหม และเพอควบคมกจกรรมในหองเรยนใหด าเนนไปในทศทางทตองการ

ค าถามระดบสง เปนค าถามทสงเสรมใหผตอบใชความคด น าความรและประสบการณเดมมาเปนพนฐานสรปหาค าตอบ สงเสรมใหเดกมความคดสรางสรรคและเกดทกษะในการคดอยางมระบบ นอกจากนนยงเปนค าถามทเปดโอกาสใหผตอบไดแสดงความคดเหน ตลอดจนกระตนใหไดลองแกปญหาดวยตนเอง ค าถามระดบสงแบงไดเปน 7 ชนดคอ 1. ค าถามใหอธบาย เปนค าถามทผตอบจะตองน าความร และประสบการณเดมมาเปนพนฐานสรปหา

ค าตอบ - ถาเดก ๆ อยากทราบวา มดทเลยงไวชอบอาหารประเภทใดมากทสด เดก ๆ จะท าอยางไร - ท าไมเดก ๆ จงบอกวา มดชอบกนน าหวาน ลองเลาใหเพอน ๆ ฟงซ - ท าไมเดก ๆ เหลานจงไมสวมเสอในฤดหนาว - ท าไมมดแตละรงตองมนางพญามด

42

2. ค าถามใหเปรยบเทยบ เปน ค าถามทมจดมงหมายใหเดกใชความคดเปรยบเทยบของสองสงวา มคณสมบตหรอลกษณะคลายกนหรอตางกนอยางไร คณสมบตทน ามาเปรยบเทยบนนไดแก รปราง ลกษณะ ส ขนาด น าหนก จ านวน ปรมาตร ความสง ความยาว ความหนา รสชาต กลน ฯลฯ - เสอกบแมวมอะไรตางกนบาง - เสอกบแมวมอะไรทคลายกน - ถาเราตองชวยกนจดผลไมเหลานใสกระจาด 2 ใบ เดก ๆ จะจดแบงอยางไร ลองคดและเลาใหเพอน ๆ ฟง

3. ค าถามใหจ าแนกประเภท เปน ค าถามเพอสงเสรมใหเดกรจกจดกลม จดหมวดหมโดยใชเกณฑของตนเองหรอของผอน หรอบอกเกณฑทใชในการจดกลมทผอนท าไว เกณฑทใชในการจด กลมนอาจไดแก ส ขนาด รปราง ประโยชน หรอวสดทใช หากเปนภาพของสงมชวตอาจแบงตามอาหาร ทอยอาศย ลกษณะเชน สตว 2 เทา สตว 4 เทา และประโยชน เชน สตวเลยงไวใชงาน เปนตน - ครแบงมดออกเปน 2 พวกอยางทเหน เดก ๆ บอกไดไหมวาท าไมครจงแบงเชนน - ลองคดดซวา เราจะแบงภาพสตวเหลานเปน 2 กลมไดอยางไรด

4. ค าถามใหยกตวอยาง เปน ค าถามทตองการใหผตอบบอกชอ หรอยกตวอยางของสงทก าหนดให โดยอาศยทกษะการสงเกต และมความรความจ าเรองตาง ๆ เปนพนฐานในการหาค าตอบ - ใหนกเรยนยกตวอยางผกทใชเปนอาหารคนละ 1 ชอ - ใหบอกชอสงของทบรรจอยในกระปองมาคนละ 1 ชอ - บอกชอผลไมทมรสหวานคนละ 1 ชนด - มสตวชนดใดบางทเลยงไวใชงาน

5. ค าถามใหวเคราะห เปน ค าถามทใหคดคนหาความจรงหรอแยกแยะเรองราวเพอหาสาเหตและผลตาง ๆ ของปญหาทเกดขน หรอใหนกเรยนไดคดคนหาความจรงตาง ๆ ทประกอบขนมาเปนเรองราวหรอ เหตการณ - แมวมประโยชนอยางไร - แมวใหโทษอยางไร - ถาจะเลยงแมว เดก ๆ จะตองเตรยมอะไรบาง - ท าไมผาจงแหงได - จงชวยกนบอกชอสวนตาง ๆ ของตนไม

6. ค าถามใหสงเคราะห สงเคราะห หมายถง การผสมรวมสงตาง ๆ ตงแตสองสงขนไปใหเกดเปนของใหมขนมาเชน การปรงอาหาร การพด การเขยนใหเปนขอความหรอเรองราวทเปนแนวคดใหม หรอพฒนาของเกาใหดขน ใชประโยชนไดมากขน

43

ค าถามใหสงเคราะห เปนค าถามทมจดมงหมายใหเดกใชกระบวนการคด เพอสรปความสมพนธระหวางขอมลยอยขนเปนหลกการ - อะไรเอย นกมห หนมปก บนหลบหลกอยกลางคน - ถาไมอยากใหฟนผ เดก ๆ คดวาควรท าอยางไร - ถามดงามตวโตเทาชางจะเปนอยางไร - ถาคนบนไดอะไรจะเกดขน - ถาสตวตาง ๆในโลกนพดภาษาคนไดอะไรจะเกดขน (เปนค าถามทมงใหเกดความคดสรางสรรค คอ คดในแนวทางทแปลกและแตกตางไปจากเดมเกดเปนแนวคดใหม)

7. ค าถามใหประเมนคา เปนค าถามทมจดมงหมายใหไดพจารณาคณคาของสงของกอนตดสนใจอยางม เหตผล รจกประเมนคาของสงตาง ๆ โดยใชกฏเกณฑทเปนจรง และเปนทยอมรบของสงคมแลว มาสนบสนนความคดเหนของตนกอนตดสนใจ - อาหารจานนหนควรรบประทานหรอไม เพราะเหตใด - เดก ๆ ควรเอาอยางเดกในภาพหรอไม เพราะเหตใด (ครใหดภาพเดกก าลงยงนก ครตองการใหเดกประเมนการกระท าของเดกคนนนในภาพพรอมทงบอกเหตผล)

เทคนคและหลกการในการใชค าถามเพอพฒนากระบวนการคด การคดเปนกจกรรมดานสตปญญาซงชวยมนษยในการแกปญหา ตดสนใจ และเขาใจความหมายของสงตาง ๆ ทผานเขามาในชวต หากสงเกตการคดของมนษยแลวพบวาในขณะทก าลงคดสงตาง ๆ อยนน เรามกจะตระหนกหรอรตว แตอยางไรกตามการคดกสามารถด าเนนไปในขณะทเราไมรตวดวยเชนกน นอกจากนนยงพบอกวา การคดเปนกจกรรมสวนบคคลและของแตละคน แตการคดทดนนไมไดเกดขนตามล าพง เราตองการเพอนหรอกลมมาชวยคด เราไมสามารถอยอยางโดดเดยว และจมอยในโลกของความคดของตนเองไดตลอดเวลา การคดเกดขนในบรบทของสงคม และไดรบอทธพลจากวฒนธรรม และสงแวดลอมในสงคมทบคคลนน ๆ อาศยอย ดงนนการเรยนรทจะคดจงไมไดเกดขนอยางโดดเดยว เดกเรยนรทจะคดจากสงแวดลอมรอบตนเอง (นภเนตร ธรรมบวร 2544 : 7) ค าถามเปนองคประกอบทส าคญในการสงเสรมกระบวนการคดและการพฒนาความคด ขนสง หลกการในการใชค าถามเพอสงเสรม กระบวนการคด มดงน 1. ในการถามค าถามเดก ครควรใหเวลาแกเดกในการคดและแสดงออกซงความคดของตน ครไมควรเรงเดกใหตอบค าถามมากเกนไป หรอเปนผตอบค าถามเอง ถาครใหเวลาแกเดกในการคดหาค าตอบโดยใชเวลาในการรอคอยค าตอบใหยาวนาน ขน จ านวนของเดกทจะตอบค าถามกจะมมากขน ความลมเหลวในการตอบค าถามจะลดนอยลง การพดคย อภปราย และสรปองคความรของเดกจะมเพมมากขน รวมตลอดจนจ านวนของค าถามทเดกถามกจะมมากขนตามไปดวย 2. ค าถามทครใชควรเปนค าถามปลายเปดซงสงเสรมการคดแกปญหา การเปรยบเทยบ และ ทางเลอก ค าถามทสงเสรมใหเดกคดแกปญหานนจะตองมค าตอบทถกอยางหลากหลาย ไมใชมเพยง

44

ค าตอบเดยว ทงนเพอใหเดกมความคดทเปดกวาง สามารถคดไดหลายทาง 3. ค าถามทครถามควรเปนค าถามทชวยใหเดกเชอมโยงประสบการณเดมของตนกบ การเรยนรในปจจบนได 4. ครควรกระตนและสงเสรมใหเดกเปนผตงค าถามดวยตนเอง ซงครอาจชวยกระตน เดกใหถามค าถามโดยวธการตาง ๆ เชน - เปดโอกาสใหเดกถามค าถาม และตงใจฟงค าถามของเดก - ถาค าถามทเดกถามไมชดเจน ครควรใหเดกถามค าถามซ าอกครงหนง เพราะจะชวยใหครและเดกเขาใจค าถามมากขน - สงเสรมใหเดกตอบค าถามดวยตนเอง ซงจะน าไปสการถามค าถามตอไป เนอง จากทกครงทเดกหาค าตอบไดดวยตนเอง เดกจะพฒนาความเชอมนในตนเอง รวมตลอดถงทศนคตในทางบวกตอตนเอง ซงจะชวยใหเดกเรยนรทจะถามค าถามตาง ๆ ดวยตนเองตอไป 5. ครควรใชค าถามของเดกในการกระตนใหเดกเรยนร และคนหาค าตอบดวยตนเอง (นภเนตร ธรรมบวร 2544 : 65-68) บทสรป

จากทกลาวมาแลวสรปไดวา การใชค าถามเปนกจกรรมทใชอยเสมอในการเรยนการสอน ค าถามทใชควรเปนค าถามทางวทยาศาสตร ค าถามทใชถามนกเรยนระดบปฐมวยแบงไดเปน 2 ระดบคอ ค าถามระดบต า และค าถามระดบสง ซงค าถามระดบต าประกอบดวย ค าถามใหสงเกต ค าถามใหทบทวนความจ า ค าถามใหบอกความหมาย ค าถามชบง ค าถามถามน า ค าถามเราความสนใจ สวนค าถามระดบสงประกอบดวย ค าถามใหอธบาย ค าถามใหเปรยบเทยบ ค าถามใหจ าแนกประเภท ค าถามใหยกตวอยาง ค าถามใหวเคราะห ค าถามใหสงเคราะห และค าถามใหประเมนคา กอนการจดประสบการณ ครควรเตรยมค าถามทดเพอใหผลของการจดประสบการณเปนไปตามจดมงหมาย ทตงไว

37

บทท 3

วธด ำเนนกำร

การศกษาและรายงานผลการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยปงบประมาณ 2560 ของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 มดงน

กลมเปำหมำย การศกษาครงนศกษาจากประชากรและกลมตวอยางดงน 1.1 โรงเรยนทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 7 และโรงเรยน

ขนาดเลก ครปฐมวยจ านวน 30 คน 1.2 โรงเรยนทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 1-7 ครปฐมวย

จ านวน 116 คน 1.3 สงเคราะหผลการด าเนนการจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) ครปฐมวย 171

โรงเรยน จ านวน 372 คน

เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการเกบขอมลผลการด าเนนการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 ประกอบดวย 1. แบบสอบถามความรความเขาใจการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย (น าและอากาศ) 2. แบบทดสอบความร ความเขาใจการจดการเรยนรการสบเสาะทางวทยาศาสตร 3. แบบสอบถามความร ความเขาใจการจดสปดาหวทยาศาสตร “บานแหงอนาคต”

คณภำพของเครองมอ คณภาพเครองมอทใชในการรวบรวมขอมลผลการด าเนนการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย

ประเทศไทย ของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธานเขต 2 ไดด าเนนการตามขนตอนดงน

1. ก าหนดกรอบแนวคดการศกษาผลการด าเนนการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย

2. สรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 2.1 แบบสอบถามความรความเขาใจการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย 2.2 แบบทดสอบความร ความเขาใจการจดการเรยนรการสบเสาะทางวทยาศาสตร

2.3 แบบสอบถามความร ความเขาใจการจดสปดาหวทยาศาสตร “บานแหงอนาคต”

38

แบบสอบถาม (Questionnaires) แบบปด (Closed Form) เปนแบบสอบถามทมค าถามม

ลกษณะจ ากดใหตอบ ผตอบเลอกตอบจากค าตอบทก าหนดให ลกษณะของค าตอบใชแบบมาตราสวน

ประมาณคา เปนแบบใหจดล าดบความส าคญ เชน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

แบบทดสอบ (Test) เปนเครองมอวดพฤตกรรมดานพทธพสย ซงถอวาเปนสตปญญาของ

มนษยวามความรหรอไมเพยงใด ทซอนแฝงอยในตวบคคลทงในดานพฤตกรรม ความร ความจ า ความ

เขาใจการน าไปใช

3. พฒนาเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล กำรเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมลผศกษาด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน แบบรายงานผลการด าเนนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย เกบรวบรวมขอมล

เดอนสงหาคม 2559 กำรวเครำะหขอมล

ผศกษาน าขอมลมาวเคราะหทงขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพ ดงน 1) ขอมลเชงปรมาณทไดจากแบบรายงานผลการด าเนนการวนวทยาศาสตร ใชสถตพนฐานคอคา

รอยละ 2) ขอมลเชงคณภาพจากแบบรายงานผลการด าเนนโครงการวนวทยาศาสตรและขอคดเหน

ขอเสนอแนะใชวธวเคราะหและสงเคราะหเนอหา

สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล

สถตพนฐาน ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

1. คารอยละ (Percentage) ใชสตรบญชม ศรสะอาด (2545:104)

100

เมอ P แทน รอยละ X แทน จ านวนขอมลทตองการน ามาหาคารอยละ N แทน จ านวนขอมลทงหมด

39

IOC = N

R

IOC แทน คาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงค

(Index of Item – Objective Congruence)

R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จ านวนผเชยวชาญ

39

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ผลการด าเนนการวนนกวทยาศาสตร ของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 น าเสนอผลการวเคราะหขอมลโดยแบงออกเปน 3 ตอนดงน ตอนท 1 ผลการอบรมปฏบตการ การจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย(น าและอากาศ) ตอนท 2 ผลการอบรมปฏบตการ การสบเสาะทางวทยาศาสตร ตอนท 3 ผลการจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต)

ผลการวเคราะหขอมลปรากฏตามตารางท 1 ถงตารางท 3 ดงตอไปน

ตารางท 1 การจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย(น าและอากาศ) N=30

รายการ จ านวน รอยละ

1. การจดท าแผนการจดประสบการณการเรยนรบรณาการวทยาศาสตรผปกครองเดกปฐมวย

2. แนวด าเนนการทดลองวทยาศาสตร 3. การใชอปกรณวทยาศาสตรอยางปลอดภย 4. การทดลองเรองน า 5. การทดลองเรองอากาศ 6. การใชค าถามปลายเปดในการกระตนใหเดกคด 7. การกระตนใหเดกสรปองคความรดวยตนเอง 8. การจดสภาพแวดลอมภายในหองเรยนทเออตอการเรยนร 9. การสงเกตและการบนทกค าพดเดก 10. การจดท าเครองมอเกบขอมลการประเมนพฒนาการเดกอยาง

หลากหลาย

30 30 30 30 30 30 30 30 30 30

72.00 78.00 74.67 78.67 77.33 76.00 73.33 71.33 72.00 69.33

จากตารางท 1 ผลการสอบถามความรความเขาใจการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย(น าและอากาศ)จ านวน 30 คน เรยงล าดบจากมากไปนอย พบวา การทดลองเรองน า มผมความรความเขาใจมากทสด แนวทางด าเนนการทดลองวทยาศาสตร และการทดลองเรองอากาศ ตามล าดบ และการจดท าเครองมอเกบขอมลการประเมนพฒนาการเดกอยางหลากหลาย ผเขาอบรมมความรความเขาใจนอยทสด

40

ภาพท 1 จ านวนผเขารวมการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย(น าและอากาศ)ปการศกษา 2560

ตอนท 2 ผลการอบรมปฏบตการ การสบเสาะทางวทยาศาสตร

ผลการทดสอบความร กอน หลง การอบรม 2.1 ทดสอบความร กอน – หลงการอบรมพฒนาการจดการเรยนรวทยาศาสตรในโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 1-7 ตารางท 2 ผลการทดสอบความรกอน – หลงการอบรมพฒนาการจดการเรยนรวทยาศาสตรในโครงการ

บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 1-7 N=116

ผลการทดสอบความรกอนการอบรม ผลการทดสอบความรหลงการอบรม คะแนนเตม

คะแนนเฉลย

คะแนนสงสด

คะแนนต าสด

S.D. คะแนนเตม

คะแนนเฉลย

คะแนนสงสด

คะแนนต าสด

S.D.

20

10.29

17

3

2.62

20

13.40

17

8

1.88

จากตารางท 2 ผลการทดสอบความรกอน – หลงการอบรมพฒนาการจดการเรยนรวทยาศาสตรในโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 1-7 พบวา คะแนนเฉลยหลงการ

64

66

68

70

72

74

76

78

80

ความรความเขาใจการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย

จ านวน คอลมน1 คอลมน2

41

อบรมมคาเฉลย ( 13.40 )สงกวากอนการอบรม ( 10.29 ) เมอพจารณาคะแนนสงสด พบวาหลงการอบรม มคะแนนสงสด 17 และคะแนนต าสด 8 ซงมากกวาคะแนนกอนการอบรมทมคะแนนสงสด 17และคะแนนต าสด 3 และเมอพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา หลงการอบรม มคาเบยงเบนมาตรฐาน( S.D.= 1.88 ) ซงนอยกวากอนการอบรม ( S.D.= 2.62 )

ตอนท 3 ผลการจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) ความรความเขาใจการจดสปดาหวทย

วทยาศาสตร"บานแหงอนาคต"

รายการ จ านวน รอยละ

1. แนวด าเนนการจดสปดาหวทยาศาสตร “ บานแหงอนาคต ”

2. การเตรยมสอ วสด อปกรณในทองถนเพอทดแทนสอ วสด อปกรณทก าหนดใหและสอดคลองกบกจกรรม

3. การเตรยมเดก ประสานท าความเขาใจกบผปกครอง 4. การมสวนรวมของทองถน 5. แนวทางการจดกจกรรมในแตฐานการเรยนร 6. การออกแบบการจดการเรยนรบรณาการวทยาศาสตร คณตศาสตร

วศวกรรมศาสตร และเทคโนโลย 7. การจดฐานการเรยนรใหเออตอการเรยนรและสอดคลองกบเนอหา 8. การประเมนผลการเรยนร 9. การออกแบบเครองมอประเมน 10. การรายงานผลการด าเนนงาน

171 171 171 171 171 171 171 171 171 171 171

81.05 81.52 82.69 80.70 81.87 80.23 80.58 81.29 80.12 81.40

จากตารางท 3 ผลการสอบถามความรความเขาใจการจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต)

จ านวน 171 โรงเรยน เรยงล าดบจากมากไปนอย พบวา การเตรยมเดก ประสานท าความเขาใจกบ

ผปกครอง มผมความรความเขาใจมากทสด แนวทางการจดกจกรรมในแตฐานการเรยนร และการเตรยม

สอ วสด อปกรณในทองถนเพอทดแทนสอ วสด อปกรณทก าหนดใหและสอดคลองกบกจกรรม

ตามล าดบ และการออกแบบเครองมอประเมนผเขาอบรมมความรความเขาใจนอยทสด

42

ผลการด าเนนกจกรรมเทศกาลวนนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ประจ าปการศกษา 2560

1. กลมเปาหมายทเขารวมกจกรรม

จ านวนโรงเรยน 171 โรงเรยน

2. วธด าเนนงาน จากการวเคราะหสงเคราะหจากรายงานผลการด าเนนกจกรรมวนนกวทยาศาสตร ปการศกษา

2560 ของโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฏรธาน เขต 2 พบวา มวธด าเนนการดงน

1. ครทกโรงเรยนทเปดสอนระดบปฐมวยเขารบการอบรมเพอรบนโยบายจากส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฏรธาน เขต 2 พรอมทงรวมกนก าหนดรปแบบของการจดกจกรรมของแตละโรงเรยน

2. ผบรหารโรงเรยนและผมสวนเกยวของเกยวกบการจดกจกรรม วนวทยาศาสตรของนกเรยนในระดบปฐมวย และไดจดประชมชแจงแนวทางการจดกจกรรมแกครผสอนระดบปฐมวยเพอวางแผนการจดกจกรรมตอไป

3. แตงตงคณะกรรมการด าเนนการฝายตาง ๆ พรอมทงจดท าประกาศแตงตงคณะกรรมการด าเนนการฝายตาง ๆ

4. ครปฐมวยแตละโรงเรยนแจงเรองการเขารวมกจกรรมวนวทยาศาสตรแกผปกครองและเดกปฐมวยภายในโรงเรยน และจดท าหนงสอเชญผปกครองเพอเขารวมกจกรรม

5. จดท าหนงสอเชญแขกผมเกยรต วทยากร และประธานในพธเปด

78.579

79.580

80.581

81.582

82.583

ความรความเขาใจการจดสปดาหวทยาศาสตร บานแหงอนาคต

คอลมน1 คอลมน2 ชดขอมล 3

43

6. จดเตรยมสถานท เอกสารตาง ๆ เพอเตรยมส าหรบกจกรรม จดหาสอวสดอปกรณตาง ๆทใชในฐานการเรยนรตาง ๆ

7. ด าเนนกจกรรมวนวทยาศาสตร โดยแบงเปนฐานการเรยนร ฐานท 1 ลกษณะทอยอาศยทฉนอยากอย

- ส ารวจสงรอบตวอยางใกลชด - บานของเลน

ฐานท 2 ฉนจะทองไปในโลกใบนดวยวธใด - การขนสง ยวดยานพาหนะกบตวเรา - การเคลอนทดวยลกกลม ๆ

ฐานท 3 อยางไรถงเรยกวารสกสบาย - ท าใหเยน - ท าใหรอน

ฐานท 4 เหลออะไรอยกบเราบาง - ทอยาว - กลบคนสพนดน - ของเสยเดนทางไปไหน

8. สรปผลและประเมนผลกจกรรมเพอรายงานกลบมายงส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฏรธาน เขต 2 ตามแบบทก าหนดไหตอไป

3. ผลการด าเนนงาน

จากการวเคราะหสงเคราะหจากรายงานผลการด าเนนกจกรรมวนนกวทยาศาสตร ปการศกษา 2560 ของโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฏรธาน เขต 2 พบวา ผลการด าเนนการดงน

ผลทเกดขนตอนกเรยน

1. นกเรยนทกคนไดเขารวมกจกรรมเทศกาลวนนกวทยาศาสตรนอย

2. นกเรยนไดมโอกาสแสดงความร ความสามารถ มทกษะในการท าการทดลองจรง

3. นกเรยนมความสขสนกสนาน ตงใจปฏบตกจกรรม

5. นกเรยนไดปฏสมพนธกบบคคลภายนอก ไดรบประสบการณจรงภายนอกโรงเรยน

44

ผลทเกดตอสถานศกษา

1. โรงเรยนจดกจกรรมใหนกเรยนไดมโอกาสปฏบตการทดลองจรง

2. โรงเรยนไดใหความส าคญตอโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย

3. โรงเรยนไดปฏสมพนธทดกบโรงเรยนใกลเคยง

4. โรงเรยนไดแลกเปลยนเรยนรกจกรรมวทยาศาสตรกบโรงเรยนบานวงผกแวน

ผลทเกดตอบคลากร

1. ครปฐมวยมโอกาสรวมกจกรรมกบนกเรยนไดมความรสกทดตอกนทงโรงเรยนตนเองและ

โรงเรยนบานวงผกแวน

2. ครไดแลกเปลยนเรยนรกนและไดน าพฒนาความรมาพฒนากจกรรมทโรงเรยนตอไป

ผลตอผปกครอง/ชมชน/หนวยงาน

1. ผปกครอง/ชมชนไดเหนนกเรยนและโรงเรยนจดกจกรรมเทศกาลวนนกวทยาศาสตรนอย

2. มทศนคตทดตอกจกรรมและพรอมทจะใหการสนบสนนกจกรรมในโอกาสตอไป 3. ผปกครองไดรวมมอกนใหการสนบสนนการจดกจกรรมของโรงเรยน 4. ไดแลกเปลยนเรยนรกบโรงเรยนใกลเคยงและมปฏสมพนธกนมากขน

4. งบประมาณ

100,000 บาท

5. จดเดน/ความส าเรจทบรรลตามวตถประสงค

ในการด าเนนกจกรรมเทศกาลวนนกวทยาศาสตรนอยประเทศไทย ป 2560 ในครงนเดก

สนใจและใหความรวมมอในการท ากจกรรมโดยการซกถามและรวมกนหาค าตอบเกยวกบสงทเดกอยากร

สามารถด าเนนกจกรรมไดอยางมประสทธภาพบรรลเปาหมาย ครปฐมวยและเดกปฐมวยไดรบความรท

เหมาะสม สามารถน ากจกรรมไปใชกบเดกในการใชชวตประจ าวนของเดกได ผมสวนเกยวของทกฝายม

ความพงพอใจ เนองจากไดรบความรวมมอจากครผสอนระดบชนปฐมวย ผบรหารโรงเรยนเปนอยางด

บรรยากาศในการจดกจกรรมเมไปดวยรอยยมและเสยงหวเราะ ผมสวนเกยวของทกฝายใหความรวมมอ

และมความกระตอรอรนในการท ากจกรรม

45

6. ขอเสนอแนะเพอการพฒนาตอไป

1. การบรหารจดการ

การบรหารดานเวลามความกระชนชดมากเกนไปและในการจดกจกรรมครงตอไปควรให

ครผสอนปฐมวยแลกเปลยนบทบาท หนาทในการบรหารจดการกจกรรมเพอเปนการแลกเปลยน

แนวความคดบทบาท หนาท และเพมประสบการณใหมๆ ใหกบครผสอนระดบปฐมวยไดลงมอปฏบตทก

คน

2. การประชาสมพนธ

ประชาสมพนธใหผทเกยวของทราบกอนท ากจกรรมใหมากขน และหลากหลายชองทาง

3. การด าเนนกจกรรม

ควรเพมเวลาเขาท ากจกรรมฐานใหมากขน และเพมผปกครองใหเขามามสวนรวมใหมากขน

4. การมสวนรวมของบคลากร

ใหบคลากรในโรงเรยนเขามามสวนรวมในกจกรรมของเดกปฐมวยใหมากขน

45

บทท 5 สรปผลการด าเนนการ อภปรายผล และขอเสนอแนะ

รายงานผลการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ของส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 มวตถประสงคเพอศกษาผลการด าเนนงานโครงการนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ไดแก ผลการอบรมปฏบตการการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย (น าและอากาศ) ผลการอบรมปฏบตการสบเสาะทางวทยาศาสตร และผลการจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) ของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 และเพอเสนอแนวทางการปรบปรงโครงการ ในบทนเปนการเสนอเกยวกบการสรปวธการด าเนนงานโครงการ สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ ดงรายละเอยดตอไปน สรปผลการด าเนนการ

ตอนท 1 การจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย (น าและอากาศ) จากการวเคราะหขอมลการทดสอบความรความเขาใจการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย (น า

และอากาศ) ของผเขารบการอบรมทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 7 และรนโรงเรยนขนาดเลก ในป 2560 จ านวน 30 คน สรปผลการวเคราะหขอมล ไดดงตอไปน

ความรความเขาใจการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย(น าและอากาศ) ของผเขาอบรม จ านวน 30 คน เรยงล าดบจากมากไปนอย พบวา ดานทผเขาอบรมมความรความเขาใจมากทสด คอ การทดลองเรองน า แนวทางด าเนนการทดลองวทยาศาสตร และการทดลองเรองอากาศ ตามล าดบ สวนดานทผเขาอบรมมความรความเขาใจนอยทสด คอ การจดท าเครองมอเกบขอมลการประเมนพฒนาการเดกอยางหลากหลาย

ตอนท 2 การจดการเรยนรการสบเสาะทางวทยาศาสตร จากการวเคราะหขอมลการทดสอบความรความเขาใจกอน-หลง การจดการเรยนรการสบเสาะ

ทางวทยาศาสตร จากผเขารบการอบรมทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย รนท 1-7 จ านวน 116 คน สรปผลการวเคราะหขอมล ไดดงตอไปน

ความรความเขาใจกอน-หลง การจดการเรยนรการสบเสาะทางวทยาศาสตร ของผเขาอบรม จ านวน 116 คน พบวา คะแนนเฉลยหลงการอบรมมคาเฉลย (13.40)สงกวากอนการอบรม ( 10.29 ) เมอพจารณาคะแนนสงสด พบวาหลงการอบรม มคะแนนสงสด 17 และคะแนนต าสด 8 ซงมากกวาคะแนนกอนการอบรมทมคะแนนสงสด 17 และคะแนนต าสด 3 และเมอพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐาน พบวา หลงการอบรม มคาเบยงเบนมาตรฐาน( S.D.= 1.88 ) ซงนอยกวากอนการอบรม ( S.D.= 2.62 )

46

ตอนท 3 การจดสปดาหวนวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) จากการวเคราะหขอมลการทดสอบความรความเขาใจการจดสปดาหวนวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) จากผเขารบการอบรมทเปนครปฐมวยในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฏรธาน เขต 2 จ านวน 171 โรงเรยน สรปผลการวเคราะหขอมล ไดดงตอไปน

ความรความเขาใจการจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) จ านวน 171 โรงเรยน เรยงล าดบจากมากไปนอย คอ การเตรยมเดก ประสานท าความเขาใจกบผปกครอง (82.69) แนวทางการจดกจกรรมในแตฐานการเรยนร (81.87) การเตรยมสอ วสด อปกรณในทองถนเพอทดแทนสอ วสด อปกรณทก าหนดใหและสอดคลองกบกจกรรม (81.52) การประเมนผลการเรยนร (81.29) แนวด าเนนการจดสปดาหวทยาศาสตร “บานแหงอนาคต” (81.05) การมสวนรวมของทองถน (80.70) การจดฐานการเรยนรใหเออตอการเรยนรและสอดคลองกบเนอหา (80.58) การออกแบบการจดการเรยนรบรณาการวทยาศาสตร คณตศาสตร วศวกรรมศาสตร และเทคโนโลย (80.23) และการออกแบบเครองมอประเมน (80.12) ตามล าดบ 2. อภปรายผล

2.1 การจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย (น าและอากาศ) ความรความเขาใจการจดการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย(น าและอากาศ) ของผเขาอบรม จ านวน

30 คน มความรความเขาใจมากทสด คอ การทดลองเรองน า แนวทางด าเนนการทดลองวทยาศาสตร และการทดลองเรองอากาศ ตามล าดบ มความรความเขาใจนอยทสด คอ การจดท าเครองมอเกบขอมลการประเมนพฒนาการเดกอยางหลากหลาย อาจเปนเพราะครปฐมวยทจดการเรยนรวทยาศาสตรมการโยกยาย เปลยนครในหลายๆโรงเรยนท าใหขาดความตอเนองในการจดการเรยนร และครทเขามาใหมอาจขาดความรความเขาใจเนองจากเปนครใหมทยงขาดประสบการณ

2.2 การจดการเรยนรการสบเสาะทางวทยาศาสตร ความรความเขาใจกอน-หลง การจดการเรยนรการสบเสาะทางวทยาศาสตร ของผเขาอบรม

จ านวน 116 คน คะแนนเฉลยหลงการอบรมมคาเฉลย สงกวากอนการอบรม อาจมผลมาการสบเสาะเปนความรใหม กอนการอบรมท าใหหลายคนยงความร แตหลงการอบรมท าใหจากครไดรบประสบการณและความรเพมเตมมากขน เกดการแลกเปลยนเรยนร ความเขาใจ การสงสมประสบการณและความช าชาญในการจดการเรยนรแบบสบเสาะ

2.3 การจดสปดาหวนวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) ความรความเขาใจการจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต) จ านวน 171 โรงเรยน ดานทผ

เขาอบรมมความรความเขาใจมากทสด คอ การเตรยมเดก ประสานท าความเขาใจกบผปกครอง อาจเปนเพราะการเตรยมเดกและการประสานงานกบผปกครองเปนกจกรรมทครด าเนนการในทกๆกจกรรมทจดใหกบเดก จงเปนเรองงายตอการท าความเขาใจและปฏบต สวนดานทผเขาอบรมมความรความเขาใจนอย

47

ทสด คอ การออกแบบเครองมอประเมน อาจเปนผลมาจากหลายโรงเรยนไมไดเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ท าใหขาดความรความเขาใจเกยวกบการประเมน/เครองมอทใชกบการจดกจกรรมวทยาศาสตร

3. ขอเสนอแนะ 3.1ขอเสนอแนะในการด าเนนงาน

3.1.1 การด าเนนงาน การด าเนนงานใหบรรลตามเปาหมายนน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎร

ธาน เขต 2 หรอหนวยงานทเกยวของ ควรใหความส าคญกบการพฒนาครผจดประสบการณการเรยนรเปนล าดบแรก โดยตองมการเสรมสรางใหครผสอนมความร ความเขาใจในการด าเนนงานอยางแทจรง สงผลใหครผสอนเกดความมนใจในการปฏบตงานและสามารถจดกจกรรมตามใบกจกรรมไดอยางเหมาะสม

3.1.2 การบรหารจดการ การด าเนนโครงการจะประสบความส าเรจไดตองไดรบความรวมมอจากผบรหารสถานศกษา

ครผสอนปฐมวย คณะครในสถานศกษา ผปกครองรวมถงชมชน 3.1.3 การประชาสมพนธ

ควรมการแจงขอมลขาวสาร การจดกจกรรมลวงหนา เพอใหมการเตรยมความพรอมในการด าเนนงาน เพอใหงานมประสทธภาพ

3.1.4 การด าเนนกจกรรม ในการด าเนนกจกรรมควรมงบประมาณใหเพยงพอแกการจดกจกรรมใหมประสทธภาพมากยงขน และควรเปนกจกรรมทใหทกคนสามารถเรยนรรวมกนไดเพอน าไปถายทอดสตวเดกอยางแทจรง

3.1.5 การมสวนรวมของบคลากร ควรสนบสนนใหครผสอนชนประถมศกษาปท 1 ไดเขารวมกจกรรมดวยเพอจะไดทราบถงทศทางการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรในระดบปฐมวยและสามารถเชอมตอการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรในระดบชนประถมศกษาปท 1 เพอทจะไดเกดการเรยนรทสอดคลองกน รวมทงใหผปกครองเขามามสวนรวมในกจกรรมเพอใหเปนสวนหนงในการเรยนรรวมกบเดก 3.2 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาในคร งตอไป ควรใหความรความเขาใจในเรองของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแกครปฐมวยทกคน ไมใชเพยงโรงเรยนทเขารวมโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย เทานน เพราะครปฐมวยทกโรงเรยนตองจดกจกรรมเพอสงเสรมความเปนนกวทยาศาสตรใหแกผเรยน

48

3.3 ขอเสนอแนะส าหรบส านกงานเขตพ นทการศกษา 3.3.1 ควรสนบสนนใหทกโรงเรยนในสงกด ไดด าเนนการตามโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย 3.3.2 จดท าคมอเพอเปนแนวทางในการด าเนนโครงการของครและผบรหาร

3.4 ขอเสนอแนะส าหรบโรงเรยน

3.4.1 ควรสงเสรมใหมการสรางเครอขายการพฒนาการจดการเรยนรวทยาศาสตร เพอสรางความเขมแขง

3.4.2 โรงเรยนควรก าหนดโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในแผนการปฏบตการประจ าปของโรงเรยน เพอใหสอดคลองกบแผนการด าเนนงานของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2

รายงานผลโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย

ปการศกษา 2560

เอกสารลาดบท 7/2560

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2

ภาคผนวก

การอบรมปฏบตการ การจดการเรยนรวทยาศาสตร (น าและอากาศ)

การอบรมปฏบตการ การสบเสาะทางวทยาศาสตร

การจดสปดาหวทยาศาสตร (บานแหงอนาคต)

ยงบานผลการด าเนนงานโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยประเทศ บรรณานกรม

กลยา ตนตผลาชวะ. การจดกจกรรมการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : บรษทเอดสน

เพชรโปรดกสจ ากด, 2547. เกยรตศกด วทยา. 2558. วธการทางวทยาศาสตร ( Scientific Method ).สบคนจาก

www.k1at1sak.wordpress.com/2015/06/07/วธการทางวทยาศาสตร-scientif/วนทสบคน 4 สงหาคม 2560.

เขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2, ส านกงาน. รายงานผลการประเมนพฒนาการ นกเรยนปฐมวย ประจ าปการศกษา 2557. สราษฎรธาน : ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2, 2558.

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน. รายงานผลการประเมนพฒนาการนกเรยนทจบ หลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2556 ปการศกษา 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด, 2552. รายงานผลการประเมนพฒนาการนกเรยนทจบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช

2546. ปการศกษา 2553. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2554.

คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, ส านกงาน. รายงานผลการประเมนพฒนาการนกเรยนชน อนบาลปท๒ปการศกษา 2544. กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศกษา, 2545

ชนญญา ไทยนวฒนวไล. ผลของการจดประสบการณวทยาศาสตรโดยใชวธวฏจกรการสบสอบหา ความรทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกอนบาล.วทยานพนธครศาสตรมหา บณฑต ภาควชาหลกสตรการสอนและเทคโนโลยการศกษาสาขาวชาการศกษาปฐมวยจฬาลงกรณมหาวทยาลย,2551.

ชยดา พยงวงษ. การศกษาผลของรปแบบการจดการเรยนรแบบเดกนกวจยทมตอทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต (การศกษาปฐมวย) บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2555.

ชลพร จนทเขต.(2555). การใชค าถามในเดกปฐมวยเพอพฒนากระบวนการคด.สบคนจาก http://chuleeporn121.blogspot.com/วนทสบคน 4 สงหาคม 2560

นภเนตร ธรรมบวร. การประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย ,2549. นตยาคชภกด. ขนตอนการพฒนาของเดกปฐมวยตงแตปฏสนธถง 5 ป. กรงเทพมหานคร:โรงพมพครสภา, 2543.

นรมล ชางวศนชย. เทคนคการสอนศลปะภาษาและวทยาศาสตรสมาคมอนบาลศกษาแหงประเทศ ไทยในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร. กรงเทพมหานคร : 2541.

บญชม ศรสะอาด. การวจยเบองตน. กรงเทพมหานคร : ชมรมเดก. 2535. ประสาท เนองเฉลม. การสอนวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย. วารสารการศกษาปฐมวยปท 7 เลมท

3 (กรกฎาคม) : 23-29, 2546. พสณ ฟองศร. วจยทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : เทยมฝาการพมพ, 2549. เยาวพาเดชะคปต.

การจดการศกษาส าหรบเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : แมค. 2540. กจกรรม ส าหรบเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : แมค. 2542.

ศศธร จนทมฤก. การพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดการเรยนรจากประสบการณ และวฏจกรการสบสอบหาความรเพอเสรมสรางจตวทยาศาสตรของเดกอนบาล. วทยานพนธ ครศาสตรดษฎภาควชาหลกสตรการสอนและเทคโนโลยการศกษาสาขาวชาการศกษาปฐมวย บณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554.

ศรนาถ บวคล. การพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาของเดกปฐมวยโดยใชการจด ประสบการณแบบโครงงาน. วทยานพนธปรญญาศกษามหาบณฑตภาควชาหลกสตรและวธ สอนสาขาวชาหลกสตรและการนเทศบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร, 2549.

สถาบนวทยาการการเรยนร. เดกไทยใครวาโง. กรงเทพมหานคร : บรษทอมรนทรพรนตงแอนด พบลชชงจ ากด (มหาชน), 2548.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. ปจจยทท าใหระบบโรงเรยนประสบความส าเรจ ขอมลพนฐานจากโครงการ PISA. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจ ากดอรณการพมพ,2554.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน,ส านกงาน. กจกรรมสงเสรมพฒนาการเดกอนบาล. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2536.

สมาล หมวดไธสง. ความสามารถในการคดวเคราะหของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม กระบวนการทางวทยาศาสตรนอกหองเรยน.ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต (การศกษา ปฐมวย) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2554.

เสกสรร มาตวงแสง. การคดวจารณญาณของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมวทยาศาสตร. ปรญญา นพนธการศกษามหาบณฑต (การศกษาปฐมวย) บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2552.

หรรษา นลวเชยร. ปฐมวยศกษาหลกสตรและแนวปฏบต. กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร, 2535. อรณศร จนทรทรง. เอกสารประกอบการสอนรายวชาเดกปฐมวยกบทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต, 2548.

อญชล ไสยวรรณ.การศกษาเปรยบเทยบผลของการจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองกบแบบ ผสมผสานทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวย.ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต (การศกษาปฐมวย) บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2531.

อรพรรณ บตรกตญญ. รายงานวจยคณลกษณะครปฐมวยทมความมงมนโดยการจดประสบการณ การเรยนรทผสานวทยาศาสตรเทคโนโลยวศวกรรมศลปะและคณตศาสตรส าหรบเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.2556.