33
บทบรรณาธิการ 3 เศรษฐกิจไทยกับความเสี่ยง 4 พิสิฐ ลี้อาธรรม การวิเคราะห์ประสิทธิภาพ 34 การผลิตสุรากลั่นชุมชนเขตภาคเหนือ เศก เมธาสุรารักษ์ Sustainable Growth and Employment, 54 Poverty, Energy, Pollution and Transportation in Yunnan, China: a Social Accounting Matrix Approach Ma Ji , Peter H. Calkins Measuring poverty and income inequality 86 under negative incomes: A case study from Myanmar Pyi Pyi Thant, Peter Calkins Orphan Welfare in Myanmar: A Meta-analysis 120 of Theories and Methods Htar Htar Ei, Daniel Schocl, Prapatchon Jariyapon เศรษฐกิจประเด็นร้อน 148 ส า ร บั ญ วารสารเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ปีที่ 13 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2552

ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

บทบรรณาธการ 3

เศรษฐกจไทยกบความเสยง 4พสฐลอาธรรม

การวเคราะหประสทธภาพ 34การผลตสรากลนชมชนเขตภาคเหนอเศกเมธาสรารกษ

SustainableGrowthandEmployment, 54Poverty,Energy,PollutionandTransportationinYunnan,China:aSocialAccountingMatrixApproachMaJi,PeterH.Calkins

Measuringpovertyandincomeinequality 86undernegativeincomes:AcasestudyfromMyanmarPyiPyiThant,PeterCalkins

OrphanWelfareinMyanmar:AMeta-analysis 120ofTheoriesandMethodsHtarHtarEi,DanielSchocl,PrapatchonJariyapon

เศรษฐกจประเดนรอน 148

ส า ร บ ญวารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

ปท13ฉบบท1มกราคม-มถนายน2552

Page 2: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

เจาของ : คณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

ท ปรกษา : คณบดคณะเศรษฐศาสตรรองคณบดฝายบรหารรองคณบดฝายวชาการและวจยรองคณบดฝายนโยบายแผนงานและวเทศสมพนธรองคณบดฝายกจการนกศกษา

บรรณาธการ : รองศาสตราจารยดร.ทรงศกดศรบญจตต

รอง บรรณาธการ :รองศาสตราจารยพรทพยเธยรธรวทย

กอง บรรณาธการ :Prof.Dr.MichaelReedProf.FumihikoAdachiศาสตราจารยดร.ดเรกปทมสรวฒนศาสตราจารยดร.มงสรรพขาวสอาดรองศาสตรจารยดร.ศศเพญพวงสายใจผชวยศาสตราจารยดร.ไพรชกาญจนการณผชวยศาสตรจารยดร.นสตพนธมตร

ผ ชวย กอง บรรณาธการ : นางเกษวราอนทรฉม

วารสาร เศรษฐศาสตร มหาวทยาลย เชยงใหม Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหมมวตถประสงคเพอเผยแพรวชาการทางเศรษฐศาสตรและขอมลขาวสารทางดานเศรษฐกจภาคเหนอแกชมชน

ผ จดการ : รองศาสตราจารยวชรพฤกษกานนท

รอง ผ จดการ : ผชวยศาสตราจารยคมสนสรยะ

เลขานการ : นางอญชลขนาบศกด

ธรการ :นางพชรนทรศรสวสดนางสาวชตมณฑนสตวงษนายถาวโรจนทองคำนางสมาลแจโพ

พสด :นายสวสดกระนย

การ เงน : นางสดอนงคชมพลนางสนนาฎธรรมณ

ประสาน งาน และ จด จำหนาย : นางสาววลลภาวราทรนางดาเรศเงาเดชนางสาวมลลกากญญธพาณชยนางสาวชดาภรณคำอายนายทรงพลบญเรอนยา

ออกแบบและพมพท:login designworkโทร.053213558,0898351789

Page 3: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 313.01.JAN-JUN.09.

บทบรรณาธการ วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหมยงคงมงสรรหางานวจยหรอบทความทางวชาการใหแกสมาชกและผอานทกทานวารสารฉบบนประกอบดวย5บทความโดยบทความแรกเปนบทความของคณบดคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ในประเดนเกยวกบทฤษฎเศรษฐศาสตรสมดลใหม ซงชอเรองอาจจะไมคนเคยสำหรบผศกษาวชาเศรษฐศาสตร แตเมอผอานไดอานบทความนแลวจะทำใหเขาใจวาแนวคดเกยวกบทฤษฎเศรษฐศาสตรสมดลใหมมบทบาทและความสำคญอยางไรตอเศรษฐกจโลกในยคปจจบน บทความทสองเปนงานวจยทใชแบบจำลองLinearAlmostIdealDemandSystem(LAIDS)มาประยกตใชศกษาระบบสมการอปสงคการนำเขาสนคาเกษตรไทยของประเทศจนสำหรบสนคา4ชนดคอนำตาลยางธรรมชาตมนสำปะหลงและขาว บทความทสามเปนงานวจยในเรองศกยภาพสนคาสงออกไทยในตลาดกลมอนภมภาคแมนำโขงงานวจยนตองการตอบคำถามวากลมสนคาใดทมศกยภาพและโอกาสทจะทำการตลาดในกลมประเทศอนภมภาคแมนำโขงบทความทสและหาเปนสวนหนงของวทยานพนธระดบปรญญาโทของนกศกษาภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรคณะเกษตรศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหมในเรองการประเมนมลคาความเตมใจจายเพอโครงการแกมลงทงทะเลหลวง จงหวดสโขทย และแผนการเพาะปลกพชทเหมาะสมในระดบฟารมภายใตความเสยงในอำเภอแมใจ จงหวดพะเยา นอกจากนทางกองบรรณาธการยงไดรวบรวมขอมลเกยวกบ6 มาตรการ6 เดอนในสมยนายกรฐมนตรสมคร สนทรเวช เปรยบเทยบกบ5 มาตรการ6 เดอนของนายกรฐมนตรอภสทธ เวชชาชวะตลอดจนมาตรการภาษในกระตนระบบเศรษฐกจของนายกรฐมนตรอภสทธเวชชาชวะ กองบรรณาธการหวงวาวารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหมคงจะมเนอหาสาระในเชงวชาการดานเศรษฐศาสตรทเปนประโยชนตอสมาชกและผอานทกทานและทายสดนกองบรรณาธการขอขอบคณเจาของบทความทกทานและขอเชญชวนผสนใจชวยสงบทความทางวชาการมาลงวารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหมเพอเผยแพรขอมลและความรตอไป

บรรณาธการ

Page 4: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.524

เรามกจะไดยนเรองการบรหารความเสยงในเชงธรกจดงราวกบเปนสงแปลกใหมทเกดขนหลงวกฤตเศรษฐกจในป1997 กอนเกดวกฤตเศรษฐกจประเทศไทยมจดเปราะบางในการบรหารเสถยรภาพเศรษฐกจภาคตางประเทศ โดยเฉพาะอตราแลกเปลยน คาเงนบาทมกเปนปญหาทกครง กอนป1997 มการวเคราะหวาเศรษฐกจไทยพฒนาขนบนพนฐานการใชทรพยากรทฟมเฟอย /1 และกอผลกระทบทางสงคมและสงแวดลอมโดยเฉพาะอยางยงการขยายตวทขาดการคำนงถงความเสยง ทางการเงนเชนอตราแลกเปลยนและการมสดสวนหนตอทนมากเกนไปมการปดบงขอมลทงในภาคธรกจทขาดธรรมาภบาลในตลาดหลกทรพยและในภาครฐทไมเปดเผยฐานะของทนสำรองระหวางประเทศทถกตอง มการดำเนนนโยบายอตราแลกเปลยนทไมยดหยนกอใหเกดแรงจงใจในการมาเกงคาเงนบาทและการขาดความเดดขาดในการแกไขปญหาความมนคงของระบบสถาบนการเงนจนนำไปสความไมเชอมนในหมประชาชนผออมเงน ทงหมดนเปนปจจยเสยงทนำไปสความสญเสยทางเศรษฐกจในป1997 อยางไรกด10ปหลงเกดวกฤตเศรษฐกจไทยมการขยายตวทชาลงจากเดมทเคยอยในระดบ7-8%ตอป เหลอเพยง4-5%ตอป หากประเมนความเสยหายจากผลผลตมวลภณททควรจะเกดแตไมเกดตกปละ3% ตอปเปนเวลา10 ปบวกกบทตดลบในป1997-1998กประเมนไดวาความสญเสยโอกาสทางการเตบโตทางเศรษฐกจยงมอกถงรอยละ50ของGDPผลเสยหายจากความสมเสยงของการเกดวกฤตเศรษฐกจในป1997จงนบวามมลคาสงมากทำใหการพฒนาดานตางๆมขอจำกด ระบบสถาบนการเงนกมความระมดระวงจนเกนไป ทำใหเงนออมไมมการ

เศรษฐกจไทยกบความเสยง1

ดร.พสฐลอาธรรม2

1 ปรบปรงจากรางแรกทลงในทศทางการพฒนาเศรษฐกจมหภาคการเงนการคลงเลม3(13มถนายน2551)2 คณบดคณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

01. บทนำ

Page 5: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 513.01.JAN-JUN.09.

ปลอยกเทาทควร แตสะสมไวเปนเงนทลนระบบธนาคาร นำไปสการลดดอกเบยเงนฝากจนเหลออตราทตำมากและในภาวะทมอตราเงนเฟอสงขนทำใหอตราดอกเบยจรงตดลบ แตผลจากความเขมงวดในระบบการเงนทำใหการจบจายเกดการขยายตวไดยาก ภาคธรกจขาดเงนประเภททน(Equity)จงไมสามารถใชประโยชนจากเงนออมในระบบสถาบนการเงนดวยการกเงนไดทำใหธรกจไมขยายตวและประชาชนมรายไดฝดเคองเศรษฐกจไทยทงในชวงกอนหรอหลงเกดวกฤตจงเปนเศรษฐกจทพฒนาอยางไมสมดล และยงมคำถามบอยครงวาวกฤตแบบป1997 จะหวนกลบมาอกหรอไมคำถามนเปนการแสดงความสนใจตอการวเคราะหความเสยงในเศรษฐกจไทยลกษณะความเสยงและความเสยหายทางเศรษฐกจ1.1 ความเสยงทางธรรมชาต

ความเสยงโดยทวไปอาจหมายถง ความเสยงทเราควบคมไมใหเกดขนไมไดและความเสยงทเราควบคมได เหตการณบางอยางทนำไปสความเสยหายทางเศรษฐกจอาจจะมจดเรมตนจากเหตการณทเราควบคมไมได เชนการเกดภยธรรมชาตททวความรนแรงมากขนในระยะหลงการเกดภยแลงในภาคตะวนออกของไทย การเกดคลนยกษสนามในแถบชายฝงทะเลอนดามนการเกดภเขาไฟระเบดในฟลปปนส การเกดแผนดนไหวในมณฑลเสฉวนของจน การเกดพายเฮอรเคนคาทรนาทเมองนวออรลนสหรฐอเมรกาและการเกดพายไซโคลนนารกสทพมาซงลวนแตไดเกดผลกระทบและความเสยหายในชวตและทรพยสนจำนวนมาก แตเรากสามารถปองกนและบรรเทาไมใหเกดผลกระทบรนแรงอยางเมอกอนไดเชนการใหความรความเขาใจเวลาเกดภยพบต การตดตงระบบการเตอนภย การเพมมาตรฐานความแขงแรงและความยดหยนของอาคารเพอรองรบกบการเกดแผนดนไหว การสรางความแขงแรงของทำนบและเขอนกนนำ การรณรงคเพอแกปญหาโลกรอน ความเสยหายในชวตและทรพยสนอาจบรรเทาเบาบางลงไดหากเรามการเตรยมการทดเพยงพอเชนการจดระบบชลประทานการกกเกบนำการจดระบบหนวยดบเพลงหรอหนวยกภยสาธารณะทมประสทธภาพเหลานเปนตน แมวาโลกทกวนนจะมการทวความรนแรงของภยธรรมชาตตางๆมากขนทกทแตเมอเทยบกบนานาประเทศในแถบเดยวกน ประเทศไทยตองถอวาโชคดทโอกาสในการประสบความเสยงจากภยธรรมชาตเชนแผนดนไหวภเขาไฟระเบดนำทวมฉบพลนพายไตฝนหรอไซโคลนคอนขางนอยกวาประเทศรอบขาง เพราะตำแหนงทตงทางภมศาสตรมเทอกเขากระนาบสองขาง กลาวคอทางทศตะวนออกมแนวเทอกเขาแถบประเทศลาวและเวยดนามขวางกนหากมพายไตฝนซงมกจะสรางปญหาใหกบประเทศตางๆทอยรมชายฝงมหาสมทรแปซฟก เชน ฟลปปนสตองเจอกบไตฝนปละ20ลกในขณะททางทศตะวนตกมเทอกเขาแถบประเทศพมาขวางกนหากมพายไซโคลนเขามาจากมหาสมทรอนเดยขณะเดยวกนประเทศไทยกไมไดอยบนรมขอบรอยเลอนและแนวภเขาไฟเชนอนโดนเซย ฟลปปนส ไตหวนหรอญปน ดงนนโอกาสทจะเกดภยพบตรนแรงชงถอเปนความเสยงทางธรรมชาตจงนอยกวาอยางไรกดเรากไมควรประมาทการใหความรและการดำเนนมาตรการ

Page 6: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.526

ปองกนภยพบตสาธารณะเปนสงจำเปนเพอชวยบรรเทาหรอลดความรนแรงของผลกระทบหากเกดเหตการณทไมคาดฝนขน ตวอยางเชนกรณการเกดพายเฮรเคนทนวออรลนทำใหเมองดงกลาวมนำทวมและเขอนกนทะเลแตก ไดสรางความเสยหายในชวตและทรพยสนแกชาวเมองอยางแสนสาหสมการพสจนกนในศาลวาหากทางการมการดแลใหเขอนมความแขงแรงไมพงจนทำใหนำทะเลทะลกเขามาทวม เพยงลำพงแคนำทพายพดพาเขามาจะทำใหนำทวมเพยงระดบ30 เซนตเมตรแตทมนำทวมถงระดบหลายเมตรและสรางความเสยหายอยางมากนนเปนเพราะนำทะเลทวมทะลกเขามา ซงหากรฐมการทำนบำรงรกษาเขอนกนนำทะเลทสรางมานานและกนเมองนวออรลนทมลกษณะเปนกนอาง ความเสยหายกจะมไมมากเทากบทเกดขน ดงนนจงมการฟองรองตอศาลเพอพสจนวาเกดจากความประมาทเลนเลอของรฐ

1.2 ความเสยงทมาจากมนษย1.2.1 ความเสยงทไมไดมาจากการบรหารจดการ นอกเหนอจากความเสยงจากธรรมชาตโลกยงกำลงเผชญกบความเสยงจากการกระทำของมนษยกนเอง เชนจากโรคภยไขเจบโดยเฉพาะจากโรคใหมๆ เชน โรคเอดส โรคระบาดทเกดจากเชอไวรสเชนไขหวดนกโรคซารเปนตนถงแมวาเราจะมความกาวหนาทางวทยาการทำใหสามารถรกษาโรคตางๆไดเกอบหมดแตโรคใหมๆเหลานกยงคราชวตมนษยโดยเราไมอาจตอสไดแตบางดานเราอาจปองกนไดถงแมวายงไมมยารกษากตามบางสงคมยงมปญหาความเสยงจากความเครยดทมการนำอาวธมาทำรายคนบรสทธในทสาธารณะหรอความเปนอยทดขนจนเกดการบรโภคเกนระดบทเหมาะสมจนทำใหเกดโรคภยเชนความอวนหรอการเสพสราและบหร เปนตน แตความเสยงจากอบตเหตทางถนนกลบเปนสงทคราชวตมนษยมากเปนอนดบหนง ความเสยงอกดานหนงทมอานภาพทำลายมากขนเรอยๆ กคอภยการกอการราย การกออาชญากรรมและการใชอาวธสงครามความขดแยงทางลทธการเมองเชนระหวางเกาหลทางศาสนาเชนในอรกทางเชอชาตเชนในปาเลสไตนและศรลงกา สำหรบประเทศไทยไดรบความสำเรจในการแกไขปญหาสงครามลทธความเชอในชวงยสบปเศษทผานมา แตปญหาความขดแยงในสามจงหวดภาคใตยงรอการแกไขและคงหวงวาผนำทกฝายของเราจะใมใชความรนแรงในการแกไขปญหา และทำใหความขดแยงคลคลายเปนสนตสขในทสดบทความนจะไมวเคราะหประเดนทกลาวถงขางตนเหลาน1.2.2 ความเสยงทมาจากการบรหารจดการ อยางไรกด บทความนจะศกษาถงความเสยงอกประเภทหนงกคอความเสยงทมาจากการบรหารจดการของเราเองซงเรานาจะควบคมได เชนการดำเนนธรกจของภาคเอกชนหรอการดำเนนนโยบายเศรษฐกจของภาครฐ การดำเนนงานใดๆ ไมวาทางธรกจหรอการบรหารเศรษฐกจยอมจะตองมความเสยงหรอความไมแนนอนของผลลพธทจะเกดขน การบรหารความ

Page 7: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 713.01.JAN-JUN.09.

เสยงไมไดหมายถงวาไมเสยงเลยหรอใหเสยงนอยทสด ถาไมมความเสยงเลยกเทากบวาไมทาทายหรอเปนงานทไมตองใชความพยายาม แตถาผรบผดชอบดำเนนการทสมเสยงมากเกนไปจะเปนเพราะความรเทาไมถงการณหรอความประมาทหรอการขาดความรบผดชอบกยอมไมใชการทำงานทพงประสงค ดงนน แนวทางทเหมาะสมจะตองเปนการดำเนนการททาทายพอสมควร และมแนวทางดแลหรอบรหารความเสยงใหอยในขอบเขตทยอมรบไดเชนหากเกดผลลพธในทางลมเหลวจะตองมแนวทางในการจำกดผลกระทบไมใหเกดความเสยหายรนแรงจนกลายเปนความเสยหายใหญหลวงหรอการลมละลายของกจการ สำหรบในกรณของประเทศ ซงไมสามารถลมละลายในทางกฎหมายไดหรอยบเลกไมได เวนแตจะมผรกรานจากภายนอกอาศยกำลงทางทหารเขามายดครองการดำเนนนโยบายทมความเสยงเกนไปและไมสำเรจกอใหเกดความเสยหายรนแรงทำใหเกดวกฤตความไมเชอมนทงในหมประชาชนผบรโภคและนกลงทนทำใหเกดภาวะเศรษฐกจถดถอยหากประเทศมพนฐานออนแอ ไมสามารถแขงขนในทางการคาการลงทนเปนผลใหประชาชนตองประสบกบความทกขยากอยางตอเนองประเทศอาจจะมหนสนกบตางประเทศในกรณทเคยมเครดตดไดรบสนเชอจากตางประเทศ เชน อารเจนตนา หรอจะกลายเปนประเทศทไมมหนเพราะไมเคยมโอกาสไดกอหนตางประเทศ เชน พมา แตกำลงซอในประเทศอยในระดบตำและยากจนตอเนองซงมประเทศในโลกกวา30-40 ประเทศทถกจดเปนประเทศทมหนสนลนพนตว ตองพงพาความชวยเหลอจากนานาประเทศ โดยเฉพาะประเทศมหาอำนาจทพยายามจะรกษาความเปนบรวาลไวในประชาคมโลก ดงนนการดำเนนนโยบายทไมระมดระวงขาดการประเมนดานความเสยงจงนำไปสความไรประสทธผลของนโยบายซงมตวอยางเกดขนมากมายในประเทศกำลงพฒนาทขาดความเขมแขงในการดำเนนนโยบายการเงนการคลงซงนำไปสวงวนแหงปญหาเศรษฐกจการขยายตวทางเศรษฐกจมากเกนไปในเกาหลใตชวงวกฤตป1998กไดนำไปสการเกดวกฤตบตรเครดตในเวลาตอมาเพราะประชาชนใชจายเกนตวจากนโยบายการเงนทผอนคลายซงเปนสงทผกำหนดนโยบายไมคาดคดไวกอน อยางไรกดความไมแนนอนในอนาคตถอเปนความเสยงทตองเผชญเปนปกตและเปนการยากทเราจะสามารถทำนายการเกดวกฤตเศรษฐกจไดลวงหนา/2 แตทเรานาจะทำไดคอการประเมนความเสยง คาดคะเนโอกาสความเปนไปได พรอมทงประมวลผลกระทบหรอความเสยหายในกรณทรายแรงทสด และกำหนดแนวทางบรหารความเสยงในทายทสด จงเปนแนวทางเพอควบคมความเสยงในทกระดบ

Page 8: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.528

02. เศรษฐกจมหภาคกบความเสยง

2.1 โครงสรางเศรษฐกจกบความเสยง

2.1.1 ภาคเกษตรกรรม โครงสรางเศรษฐกจกมผลตอระดบความเสยง หากเศรษฐกจมโครงสรางการผลตทกระจายไปหลายๆดานถอวามการกระจายความเสยงและการกระจกในบางดานกถอวามความเสยงกวา เชน หากเศรษฐกจมสดสวนของการผลตและรายไดจากภาคเกษตรกรรมมากเรามกจะเขาใจวาเศรษฐกจกอาจจะมความผนผวนของรายไดและการใชจายของประชาชนทวไป ยอมเปนโครงสรางเศรษฐกจทแบกรบความเสยงมากกวาในทางตรงกนขามหากนอกภาคเกษตรกรรมมสดสวนทสงกอาจจะคาดไดวานาจะมความเสยงนอยกวา เพราะรายไดนอกภาคเกษตรกรรมไมขนกบดนฟาอากาศหรอปจจยนอกเหนอการควบคม จงนาจะมความสมำเสมอและเกดผลกระทบตอความผนผวนของรายไดนอยกวา ภาคเกษตรกรรมมจดออนทมความเสยงจากดนฟาอากาศทำใหผลผลตอาจจะไมแนนอนเสยงตอภยธรรมชาตเชนนำทวมฝนแลงหรอการเกดโรคพชโรคสตวระบาดและมความผนผวนของราคาตามอปสงคและอปทานเพราะบอยครงเมอผลผลตดแตราคามกจะตกตำหากผลผลตไมดราคามกจะเพมสงขน เศรษฐกจไทยถอไดวาลดการพงพาภาคเกษตรกรรมและมรายไดจากภาคนอกเกษตรกรรมมากขนสดสวนของรายไดภาคเกษตรกรรมลดลงเหลอประมาณรอยละ 10 แตปญหาของสงคมไทยกคอประชากรภาคเกษตรกรรมยงมอยสงถง15 ลานคนหรอกวารอยละ25 ของประชากร ปญหาทสงคมตองพจารณากคอการกระจายรายได เพราะรายไดตอหวของประชากรในภาคเกษตรกรรมจะตำกวานอกภาคเกษตรกรรมเปนอยางมาก นอกเหนอจากปญหาทรายไดตำแลวยงมปญหาความผนผวนของผลผลตและราคาททำใหรายไดไมสมำเสมอและกอใหเกดความไมสามารถชำระหนสนทเกนภาระ ขณะเดยวกน การประกอบอาชพในภาคเกษตรกรรมยคใหมยงมคาใชจายเปนตนทนทเพมขนกวาทำการเกษตรในสมยกอน เชนการใชปยเคมและยาฆาแมลงหรอการใชเครองจกรกลตางๆ แทนการใชแรงงานสตว ดงนนการเกษตรยคใหมจงมความเสยงตอปญหาการเงนจากภาวะการขาดทนมากขน โดยฉพาะอยางยงหากกลไกตลาดยงไมสามารถทำงานทเออตอผผลตแตกลบเปนประโยชนตอพอคาคนกลาง ขณะเดยวกนบทบาทภาครฐในการเขาอมชชวยเหลอกมกจะมปญหาประสทธภาพในการบรหารจดการ ความทวถงของการใหการอดหนน

Page 9: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 913.01.JAN-JUN.09.

รวมไปถงการรวไหลจากการทจรต เพราะฉะนนการรวมกลมกนใหมระบบการจดการดวยการใหมสหกรณทมประสทธภาพ มการเพมมลคาสนคาเกษตรและรายไดเสรมโดยเฉพาะในชวงนอกฤดการเพาะปลก และการจดระบบสวสดสงคมแกผอยในภาคเกษตรกรรมนาจะเปนทางออกทชวยลดปญหาความเหลอมลำและเสรมสรางฐานะของเกษตรกรใหดขนสมกบทไดรบการเชดชวาเปนกระดกสนหลงของประเทศ ประเทศไทยไดชอวาเปนประเทศทสงออกอาหารมากเปนอนดบหาของโลก ซงนอกจากเปนการนำรายไดเงนตราตางประเทศแลวภาคเกษตรกรรมยงเปนหลกประกนในเรองของการผลตอาหารเลยงดประชากรหกสบหาลานคน ประเทศไทยไมตองประสบปญหาอาหารขาดแคลนหรอราคาสนคาอาหารพงสงจนกอใหเกดความเดอดรอนแกคนยากจนในเมอง ดงเชนเหตการณทเกดขนในอนโดนเซยในชวงวกฤตป1998 หรอการทราคาขาวและขาวสาลพงสงเปนประวตการณในขณะนกคาดกนวาจะทำใหเกดผลกระทบทางการเมองอยางรนแรงใน33ประเทศเชนอยปตเปนตน ดงนนการทำนบำรงดานการเกษตรใหมความมนคงเพอใหยงคงเปนแหลงอาหารของประชากรจงเปนการสรางภมคมกนของสงคมทสำคญทางหนง2.1.2 ภาคอตสาหกรรม ประเทศไทยไดมการพฒนาอตสาหกรรมทเรมจากอตสาหกรรมทใชแรงงานมาก(LaborIntensive) ในชวงตน และตอยอดมายงอตสาหกรรมทใชวตถดบและทนหรอเทคโนโลยมากขนเปนลำดบ ซงเปนลกษณะการพฒนาทเปนไปตามกระแสโลกาภวฒนทประเทศพฒนาแลวจะมการกำหนดมาตรฐานสงแวดลอมและคาจางแรงงานทสงขนจนทำใหอตสาหกรรมหลายๆดานตองโยกยายออกไปตงฐานการผลตในตางประเทศทมขอกำหนดและตนทนตำกวา ทผานมาเราไดพงพาการผลตสนคาอตสาหกรรมหลายแขนงเปนการกระจายความเสยงไมใหกระจกอยในภาคการผลตใดภาคการผลตหนง มอตสาหกรรมหลายแขนงทไดรบความสำเรจในการกอรางสรางขนเปนของประเทศไทยเองเชน อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมทเกยวเนองกบอาหารเปนตน ปญหาของอตสาหกรรมเหลานคอเรองของมาตรฐานสนคาการเกดมลพษทจะตองสามารถควบคมใหอยในขอบเขตทเปนทยอมรบขณะเดยวกนกมอตสาหกรรมทเปนผลพวงจากการลงทนของตางประเทศเชนอตสาหกรรมรถยนต และอตสาหกรรมอเลคโทรนกสและคอมพวเตอรซงยดโยงกบบรษทแมในตางประเทศ และมสดสวนของการสงออกคอนขางสง เพราะประเทศไทยเชนเดยวกบประเทศในเอเชยอนๆ ไดกลายเปนฐานในการผลตสนคาบางดานออกสตลาดโลก ดงนนการดำรงอยจงขนอยกบสงแวดลอมภายในทเอออำนวยเมอเทยบกบประเทศคแขงในภมภาคน สนคาอตสาหกรรมมความเสยงเพราะสามารถเปรยบเทยบผลผลตระหวางประเทศไดงายและสามารถสงขามพรมแดนกนไดงาย โดยเฉพาะเมอมการพฒนาความกาวหนาทางดานโลจสตกส ทำใหตนทนสวนนสามารถบรหารจดการใหเหมาะสมได ดงนนการเพมประสทธภาพและคณภาพในการผลตจงเปนหวใจของการดงดดอตสาหกรรมใหดำรงอยในประเทศไมตองมการยายฐานการผลต การปรบคาจางแรงงานหรอการเพมคาบรการอาจจะจำเปนตองกระทำเพราะมตนทนหรอคาครองชพทสงขนแตทงนตองพยายามสนบสนนใหมการเรยนรเพมทกษะและประสทธภาพของคนทำงานแรงงานบาง

Page 10: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5210

สวนเมอถงระดบหนงตองมการปรบเปลยนงานใหเหมาะสมกบวยและประสบการณดงนนการเรยนรจะตองมขนตลอดเวลาไมใชหยดชะงกภายหลงการจบไดปรญญาบตรการศกษาคนงานในโรงงานอตสาหกรรมตองเตรยมพรอมตลอดเวลาวาโรงงานอาจจะปดไดทกเมอไมเหมอนการทำงานภาคเกษตรกรรมทสามารถทำไดอยางตอเนอง ดงนนระบบประกนสงคมทไดจดตงมาแลวและครอบคลมไปถงการวางงานดวยนนจะตองมระบบการสนบสนนใหคนงานทอาจจะตกงานสามารถปรบเปลยนงานไดดวยระบบการศกษานอกโรงเรยนหรอการศกษาเพมเตมตอยอดจากความรและประสบการณทไดสะสมมา2.1.3 ภาคบรการ ประเทศอตสาหกรรมดงเดมเชนสหรฐอเมรกายโรปและญปนไดเขาสสงคมภาคบรการมากขนการทำงานในภาคอตสาหกรรมไดลดถอยลงอนเนองมาจากการเปดเสรทางการคาการโยกฐานการทำการผลตของบรษทขามชาตและประเทศอตสาหกรรมใหมๆ ทงในเอเชยยโรปตะวนออกและในลาตนอเมรกาลวนแตมความสามารถในการผลตสนคาอตสาหกรรมไดดมากขนดงนนประเทศพฒนาแลวเหลานจงไดมงหนาเปนสงคมภาคบรการเปนหลก นบเปนแหลงทำงานและการทำรายไดหลกของประเทศเชนภาคการศกษาซงระดบอดมศกษาในสหรฐอเมรกามนกศกษาจากตางประเทศเขามาจายคาเลาเรยนเปนจำนวนมหาศาลการผลตภาพยนตของฮอลลวดการคดคนประดษฐกรรมใหมทางดานICTโปรแกรมคอมพวเตอรยารกษาโรคการใหบรการทางการแพทยและรกษาพยาบาลระบบการบรหารจดการดานFranchiseสนคาบรโภคเชนเครองดมนำดำแฮมเบอรเกอรหรอรานกาแฟการวจยพฒนาทางดานอวกาศการผลตเครองบนโบองเปนตนสำหรบญปนและเยอรมนกยงมความเขมแขงทางดานการผลตสนคาเครองจกรกลทใชในการผลตสนคา ซงภาคการผลตเหลานลวนแตใหมลคาตอบแทนตอผประกอบการดวยรายไดคอนขางสง นอกเหนอจากการเปนงานทไมสรางปญหาสขภาพ สงแวดลอม และผเกยวของยงมอสระในการกำหนดบรรยากาศสภาพแวดลอมในการทำงานดวย บรษทมหาชนหรอบรษทขามชาตของประเทศพฒนาแลว เชน บรษทททำรองเทาไนกเปนตวอยางของผผลตสนคาอตหสาหกรรมทแมวาถกจดอยในกลมอตสาหกรรมแตกเนนการผลตในสวนของValueChainหรอขนตอนการผลตทมความเสยงตำและใหผลตอบแทนสงคอการออกแบบหรอออกความคดจากการวจยและการทำการตลาดเพอรกษาชอเสยงยหอ(Brand)ในขณะทการผลตรองเทาทเปนงานอตสาหกรรมจะถกโอนไปใหบคคลภายนอกทมประสทธภาพและคณภาพทแขงขนไดเปนผดำเนนการ มโรงงานทำรองเทาในเอเชยทรบจางผลตในเงอนไขทตกลงกนเปนรอยๆ แหงแมกระทงการเปดรานขายกยงมการยกใหเอกชนรายอนรบไปขาย เพราะฉะนน บรษทดงกลาวจงมงเนนดานการคดคนและการตลาดซงทำใหไดผลกำไรแกกจการจากการขายสนคาไปยงผซอทวโลกอยางมหาศาลถาโรงงานผลตใดมตนทนแพงกวาโรงอนหรอประเทศอนกจะไมไดรบมอบงานใหดำเนนการตอไปขณะนเวยดนามซงมคาแรงตำกวาประเทศอนในเอเซยกำลงมการขยายการผลตรองเทาดงกลาวจำนวนมาก บรษทขามชาตตางๆ จงมลกษณะเปนการขามชาตอยางแทจรงเพราะไมยดตดกบประเทศใดประเทศหนงแตรกษาความคลองตวในการเลอกประเทศทมภาวะแวดลอม

Page 11: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 1113.01.JAN-JUN.09.

เอออำนวยกวาในการทำงานเพอสงสนคาออกสตลาดโลก เนองจากเงนทนเคลอนยายไดอยางไมมพรมแดน การลงทนเกดขนเพราะบรรยากาศการผลตทเอออำนวย และอาศยความสามารถในการบรหารจดการเพอใหไดผลตอบแทนจากการลงทนสงสด ดวยเหตน ประเทศอตสาหกรรมดงเดมหรอประเทศพฒนาแลวเหลานจงไมไดพงพาการใชเทคโนโลยอตสาหกรรมทลำหนาในการทำธรกจเทานนแมเปนงานพนๆทบรโภคประจำวนเชนการขายนำอดลมมนทอดหรอไกทอดกาแฟไอศกรมกสามารถเขายดครองตลาดตางๆในโลกไดโดยอาศยหลกการบรหารจดการการครองใจลกคา(CRM)มการเปดหลกสตรสอนวชาการบรหารจดการโดยเฉพาะหลกสตรMBAอยางเปนลำเปนสน มการถายทอดความรเกยวกบการบรหารธรกจทไดรบความสำเรจมาเปนกรณตวอยางใหศกษา(casestudy) และการแลกเปลยนทศนะถกเถยงกน การบรหารจดการจงเปนปจจยสำคญททำใหธรกจประสบความสำเรจการบรหารจดการทไมมประสทธภาพและขาดประสทธผลนแหละททำใหประเทศยากจนยงตองประสบกบความลำบากอยตอไป การมกฎหมายด มนโยบายทดแตขาดการบรหารจดการทดกจะไมสามารถนำพาใหบรรลผลสำเรจได การศกษาการบรหารธรกจหรอMBA จงมความนยมมากในสหรฐอเมรกา ดงนน สหรฐอเมรกาจงผลกดนเรองการคมครองทรพยสนทางปญญา ลขสทธตางๆ เปนตน เพราะภาคบรการเปนหนทางนำรายไดเขาประเทศและผทไดลงทนในสวนนจากการวจยและพฒนายอมหวงผลตอบแทนในรปของผลกำไรจากการลงทนหรอรายไดคาลขสทธตางๆ สำหรบภาคบรการในประเทศไทยแมวาจะดเหมอนมสดสวนทสงในมลคาของผลผลตรวมของประเทศแตกยงไมไดมงหนาการทำงานทสรางมลคาเพมตอคนสงโดยเฉพาะในสวนทอาศยความรความสามารถทางการคดคนและการบรหารจดการแตกลบเปนแขนงทมรายไดตอบแทนตอคนตำและมขอจำกดในการแขงขนระหวางประเทศเชนการใหบรการนวดบรการการทองเทยวมอเตอรไซดรบจางการทำงานภาครฐการคาปลกคาสงเปนตนดงนนลกษณะเชนนยอมมความเสยงตอการเปนภาระตอผบรโภคหากมการปรบคาจางแรงงานกมผลใหขนคาบรการจากผบรโภคโดยตรงและไมคอยมความเกยวโยงหรอความสามารถในการพฒนาตอยอดดงเชนการพฒนาของภาคบรการในประเทศพฒนาแลว

2.1.4 ภาคตางประเทศ ในภาคตางประเทศ ประเทศไทยถอไดวา เปนประเทศทยดนโยบายเปดใหมการคากบตางประเทศคอนขางสะดวกอยางตอเนอง และเปนประเทศหนงในเอเชยทมนโยบาย เปดการคาคลายๆกนแมวาการคาในระยะแรกจะยดการสงออกทรพยากรเชนขาวยางพาราดบกไมสกและนำเขาสนคาเครองจกร เปนหลก แตเมอมการพฒนาอตสาหกรรม ภาคตางประเทศกมการกระจายความเสยงในการหารายไดจากการสงออกจากสนคาหลากหลายประเภททงอเลกโทรนกสคอมพวเตอรและชนสวนรถยนตและชนสวนปโตรเคมภณทสงทอยางพารามนสำปะหลงอาหารทะเลขาว นอกเหนอจากการทองเทยวทถอเปนแหลงนำรายไดเงนตราตางประเทศอนดบหนงอยแลวในขณะทการนำเขากมสวนทเปนวตถดบเพอใชในการผลตมจำนวนและสดสวนทสงขนประเทศไทยจงไดรบผลจากการเปดเสรทางการคาตามWTO/AFTAทำใหประเทศไทยไดครองอนดบตนๆในการสง

Page 12: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5212

สนคาออกหลายประเภท แตกจะมความเสยงบางดานเกดขน เพราะประเทศคคายงคงพยายามปกปองตลาดภายในโดยเฉพาะสหรฐอเมรกาและยโรปบางครงจะมการกำหนดมาตรการกดกนเชน การเกบภาษCVD เปนตน ในชวงหลงยงมความเสยงทางกฎหมาย(LegalRisk) บางดานทผสงออกในตางประเทศอาจจะถกเอาเรองไดโดยเฉพาะอยางยงกฎหมายเกยวกบการผกขาดซงมโทษปรบรนแรงมาก เพยงแตทางการพสจนไดวามการสมคบกนเพอกำหนดราคารวมกน ผประกอบการนนๆกจะถกทางการของเขาเรยกไปปรบเงนไดในป2007สหรฐอเมรกามการเปรยบเทยบปรบสายการบนเจแปนแอรใลนเปนเงน3,400ลานบาทเมอใหการรบสารภาพวาสายการบนนไดสมคบกบคแขงในการกำหนดราคาขนสงพสดภณทระหวางสองประเทศในชวงป2000–2006แนวการลงโทษของสหรฐอเมรกาจะใหลงโทษปรบคดเปน3 เทาของความเสยหายของผรองเรยนหรอผบรโภคแตทEUมการปรบโดยเฉลยกรณละ3,600ลานบาทระบบการลงโทษเรองนในตางประเทศเขมงวดและรนแรง แมกระทงการไปพบปะเพอดมกาแฟระหวางคแขงสองรายกอาจเปนการถกยดเยยดวาเปนกรณการสมยอมตงราคาหรอฮวราคากนไดไมจำเปนตองพสจนวามผลกระทบเกดขนมากนอยเพยงใดหรอไมตองมใบเสรจหรอหลกฐานอนใดประเดนอยางนผประกอบการไทยสมควรตองไดรบการเตอนไมใหประมาทจนเกดปญหา2.2 การรกษาเสถยรภาพกบความเสยง

2.2.1 การดำเนนนโยบายการเงนการคลง เมอเทยบกบประเทศกำลงพฒนาโดยทวไป ประเทศไทยในอดตอนยาวนานถอไดวามภาวะเศรษฐกจมหภาคทมความมนคงพอสมควรการบรหารเศรษฐกจมหภาคอยในการดแลของธนาคารแหงประเทศไทยซงเปนหนวยงานหลกทมหลกในการรกษาเสถยรภาพระบบการเงนและนโยบายการเงนทมความยดหยน อตราดอกเบยเปนไปตามกลไกตลาด ขณะททางดานนโยบายการคลงเปนภาระกจหลกของกระทรวงการคลงแตกมการทำงานรวมกบหนวยงานทใชนโยบายเศรษฐกจมหภาคเชนธนาคารแหงประเทศไทย สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและและสงคมแหงชาต สำนกงบประมาณ เปนตน รวมกนกำหนดวงเงนงบประมาณแผนดนประจำป ทำใหนโยบายการคลงใหอยในกรอบการรกษาวนยการเงนการคลงและไมสรางปญหาตอเสถยรภาพทางเศรษฐกจในชวงทศวรรษท1980เคยมการใชนโยบายการคลงทไมเหมาะสมจนทำใหเกดปญหาและนำไปสการเกดวกฤตการคลงภาครฐ /3และในชวงทรฐบาลทกษณเรมมการใชจายเงนนอกระบบเงนงบประมาณจำนวนมากเพอกระตนเศรษฐกจรากหญาซงไดกอใหเกดหนสนในภาครฐและภาคครวเรอน(แลวแตวาการใชจายตามโครงการประชานยมเหลานเปนเงนใหเปลาหรอเงนใหก)สงผลใหตองมการใชเงนคนจากรายไดของรฐทมาจากภาษอากรในอนาคตเทากบเปนการจำกดความสามารถของรฐบาลในอนาคตไมสามารถใชจายเงนงบประมาณเพอการลงทนไดอยางเตมท การดำเนนงานในลกษณะทสรางความเสยงดานเสถยรภาพเศรษฐกจนไดยตลงในชวงมการปฏวตเมอวนท19 กนยายน2549 ซงรฐบาลใหมกไมไดนำนโยบายประชานยมมาใชในระดบสงเชนนนอกมฉะนนหากมการดำเนนการในลกษณะนอกกจะสรางปญหาตอเสถยรภาพและบนทอน

Page 13: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 1313.01.JAN-JUN.09.

ขดความสามารถของรฐบาลในการใชเงนงบประมาณในอนาคตอยางไรกด รฐธรรมนญฉบบทยกรางในป2550กไดมการบญญตแนวนโยบายพนฐานแหงรฐใหรฐบาลตองรกษาวนยการเงนการคลงในหมวด8วาดวยการเงนการคลงและงบประมาณเพอกำหนดเกณฑใหผรบผดชอบตองเอาใจใสในการบรหารการเงนการคลงภาครฐใหอยในกรอบการรกษาวนยการเงนการคลงอยางเครงครดเพอเปนแนวในการจดใหมระบบการจำกดความเสยงดานการคลง แตกยงขนอยกบรฐบาลและเจาหนาทผปฏบตวาจะยงหาชองทางบดพลวใชจายเงนนอกระบบกนอยางเคยหรอไม2.2.2 เสถยรภาพทางเศรษฐกจภายในและเสถยรภาพเศรษฐกจภายนอก เปาหมายในการเสถยรภาพเศรษฐกจมสองดาน คอการรกษาเสถยรภาพเศรษฐกจภายในประเทศและการรกษาเสถยรภาพเศรษฐกจภาคตางประเทศ เรามกจะใชเงนเฟอเปนตวชวดเสถยรภาพเศรษฐกจภายในประเทศ และดลบญชเดนสะพดในการวดเสถยรภาพเศรษฐกจภาคตางประเทศการทเศรษฐกจมปญหาเสถยรภาพแสดงวามความเสยงตอการเกดวกฤตและอาจมปญหาสงคมหรอการเมองตามมา หากเงนเฟอรนแรงในบางประเทศเชนบราซลเมอ4-5 ปกอนเงนเฟอสงเปนรอยๆเปอรเซนตหรอเรยกวาHyperInflationปญหาเงนเฟอรนแรงโดยตวมนเองเกดผลกระทบทงตอภาวะเศรษฐกจ การกระจายรายได และเกดความไมเสมอภาคระหวางผมสนทรพยและผไมมสนทรพยภาวะเงนเฟอรนแรงดงกลาวมกจะมาจากการดำเนนนโยบายการเงนการคลงทขาดความรบผดชอบหวงผลประโยชนทางการเมองเฉพาะหนา ในกรณประเทศไทยไมมประวตการเกดเงนเฟอรนแรงยกเวนในชวงทมการปรบราคานำมนเชอเพลงและราคาอาหารพงสงตามตลาดโลก ภาวะปจจบนทราคาพลงงานและราคาอาหารพงสงมลกษณะคลายชวงป1973-4ทราคานำมนและขาวเพมสงซงตามมาดวยStagflationภาวะเงนเฟอของเรามกจะเรมตนจากดานอปทานทตนทนทสงขน การเขมงวดนโยบายการเงนในระยะแรกของภาวะสนคาขนราคาจงไมใชทางออกทเหมาะสมเพราะเปนการเรงใหเศรษฐกจเขาสภาวะถดถอยหรอซบเซาเรวเกนไปแตหากเรมมภาวะการคาดคะเนการปรบราคาตอเนอง(inflationexpectation)เปนวงวนระหวางwage-pricespiralinflation และหรอการทราคาสนคาโภคภณฑเพมสงเกอบทกประเภท ซงเปนตวสะทอน การคาดคะเนเงนเฟอทเกดขน และหากระบบการเงนยงมสภาพคลองและอตราดอกเบยทเออตอการใชจายมากไป กจะมผลทำใหเงนเฟอกอตวรนแรงได ในเดอนพฤษภาคม2008ทผานมาอตราเงนเฟอไดพงสงเปน7.6%ตอปซงนบวาคอนขางสง เพราะฉะนนหากภาวะดงกลาวยงเพมตอเนอง ธนาคารแหงประเทศไทยกตองมหนาทใชนโยบายการเงนในการควบคมไมใหภาวะเงนเฟอลกลามออกไป ปญหาความไมสมดลของภาคตางประเทศจะทำใหเกดการขาดดลการคาและดลบญชเดนสะพดอาจขาดดลสงเกนกวารอยละ5-10ของGDPหากมการขาดดลเรอรงกจะนำไปสการลดคาเงนซงมกจะมผลกระทบรนแรงอยางทเกดกบประเทศไทยเมอป1997 การเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนคาเงนบาทครงนนมผลทำใหการขาดดลกลายเปนการเกนดลเพราะเศรษฐกจถกกระทบอยางรนแรงจนตองมการลดการใชจาย ลดการลงทนและลดการบรโภค ทำใหการนำเขาสนคาจากตางประเทศลดลง ขณะทสนคาไทยกลบมราคาเปนเงนตราตางประเทศลดลงทำใหสามารถ

Page 14: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5214

ขายไดมากขนดงนนการขาดดลจงกลบเปนการเกนดลอยางรวดเรวขณะนประเทศสหรฐอเมรกากำลงประสบปญหาคลายกบทเคยเกดขนกบไทยเมอกอนวกฤตทมการขาดดลการคากบภาคตางประเทศในขนาดทสงเมอคดเปนสดสวนกบGDP ระยะทผานมาสหรฐอเมรกาไดมการลดคาเงนตามกลไกตลาดเปนเหตใหเงนสกลอนรวมทงของไทยดวยมคาเพมขน ขอไดเปรยบของสหรฐกคอมการยดกลไกตลาดและความโปรงใส รวมทงระบบการคาเสรอยางไมมขอโตแยงในสงคม และในระบบเศรษฐกจอเมรกาเองกมผรและมกลไกทางกฎหมายทสามารถแกไขปญหาไดรวดเรวทนการสงเหลานเปนปจจยพนฐานทกำหนดคาเงนนอกเหนอจากปจจยอนๆเชนความเชอมนในพนฐานของเศรษฐกจสหรฐ อยางไรกดถามการเกนดลการคาสงตดตอกนจนมการสะสมเงนตราตางประเทศเปนจำนวนมากกลบไมเปนปญหาเพราะความไมสมดลทมาจากการเกนดลสงไมไดกอใหเกดความยากลำบากกบการบรหารนโยบายเฉพาะหนาเศรษฐกจของประเทศไทยในชวงหลงวกฤตป1997กมลกษณะคลายกบประเทศในเอเชยอนๆทมแนวโนมการเกนดลการคาจนสามารถสะสมเงนตราตางประเทศเปนจำนวนมากทำใหเงนสำรองระหวางประเทศเคลอนยายมาสะสมอยในประเทศแถบเอเชยถงกวารอยละ80ของทนสำรองในโลกทงนเพราะเมอเศรษฐกจมการเกนดลประเทศในแถบเอเชยมกจะไมยดหยนในการใหคาเงนของตนเองมคาแขงขนเพอสงวนรกษาการสงออกไมใหถกกระทบทำใหการเกนดลนนยงคงเรอรงอยตอไปเชนญปนหรอจนดงนนการปรบคาเงนแตละครงจงสงผลรนแรงและปรบเปลยนในอตราทสงกอใหเกดผลกระทบตอธรกจและประชาชนภายในประเทศอยางกระทนหนและยงเปนการบมเพาะการเกงกำไรจากนกลงทนโดยเฉพาะประเภทHedgeFundsทมงหาจดออนของการดำเนนนโยบายเศรษฐกจ ในทางกลบกนประเทศในแถบยโรปจะดำเนนนโยบายอตราแลกเปลยนแบบยดหยนใหมการปรบเปลยนคาเงนตามกลไกตลาดอยางคอยเปนคอยไป ประเทศเหลานจงไมมการสะสมทนสำรองระหวางประเทศ แตจะใหผลทไดจากการเกนดลสงผานตอไปยงคาเงนใหแขงคาขนหรอออนคาลงตามอปสงคอปทานยกเวนในกรณทไมปกตจะมการเขาแทรกแซงตลาดของทางการเพอใหการปรบเปลยนคาเงนทไมสอดคลองกบพนฐานไมไปสรางความเสยหายตอภาคเศรษฐกจจรง ภาคธรกจเอกชนในประเทศเหลานมความเคยชนและยอมรบนโยบายอตราแลกเปลยนทยดหยนในลกษณะนเพราะถอเปนหลกปฏบตทดำเนนการมาตงแตหลงการเลกลมระบบBrettonWoodsและประกอบกบไดมการคำนงถงExchangeRiskและมเครองมอในการบรหารความเสยงทางดานนอยตลอดเวลา ในระยะ30-40ปทผานมาประเทศกำลงพฒนามกจะมวกฤตเศรษฐกจใหญทมลกษณะแผกวางกระจายไปทงภมภาค(Contagion)โดยมภาวะคลายๆกนคอมภาระหนสนระหวางประเทศทไมสามารถชำระคนไดทนทจนนำไปสการลดคาเงนอยางกระทนหนเชนวกฤตหนสาธารณะเมกซโกป1982และป1995วกฤตเศรษฐกจไทยในป1997และถอเปนวกฤตของเอเชยในป1998ขณะนเรากำลงอยในชวงทมวกฤตหนซบไพรมจากสหรฐอเมรกาทกอผลกระทบทวโลกในป2007-2008วกฤตเศรษฐกจเหลานอาจจะมวงจรทหวนกลบมาหลงจากผานไปแลวหลายปแตการเกดขนใหมแตละครงกคงไมเหมอนกบครงทแลวและผเกยวของกจะมความเชยวชาญหรอมการเรยนรใหสามารถรบมอไดดขนหรอความเสยงของการเกดวกฤตแบบเดมกนอยลงแตปญหาใหมๆมกจะผดขนอยเสมอ

Page 15: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 1513.01.JAN-JUN.09.

2.2.3 การเกดภาวะฟองสบแตก(BubbleBurst) การมโครงสรางเศรษฐกจทไมแขงแรงขาดความยดหยนและหากประสบปญหาเสถยรภาพเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงหากเกดภาวะทเรยกกนวาฟองสบแตก กคอภาวะทผลงทนมการเกงกำไรสนทรพยบางดานมากเกนไป ราคาสนทรพยเชนอสงหารมทรพย หรอหนในตลาดหลกทรพยรอนแรงตอเนองหรอมราคาพงสงเกนความเหมาะสมเปนเวลานานๆ จนเกดปญหาตลาดขาดความเชอมนจนนำไปสการปรบตวของราคาหนเชนเหตการณของซบไพรมในสหรฐอเมรกาขณะน ซงจะสงผลตอเสถยรภาพเศรษฐกจอยางรนแรงจนอาจเกดภาวะเศรษฐกจถดถอยหรอRecession และในกรณทเงนเฟอยงคงรอนแรงกจะเปนภาวะทเรยกวาStagflation(Stagnation+Inflation) ซงเคยเกดทสหรฐในชวงหลงเกดวกฤตนำมนครงท1และนำไปสการปรบขนอตราดอกเบยถงรอยละ20เพอตดตอนปญหาเงนเฟอในชวงทนายPaulVolckerเปนประธานของธนาคารกลางสหรฐในชวงของนายGreenspanซงเปนประธานตอมาไดดำเนนนโยบายทงลดและขนดอกเบยตามภาวะตลาดจนสามารถลดอตราเงนเฟอได แตกมภาวะฟองสบของตลาดหลกทรพยและตลาดอสงหารมทรพยเกดขนกรณซบไพรมในสหรฐอเมรกาเปนกรณลาสดของภาวะฟองสบแตกทนายBernankeทรบตำแหนงตอมาตองมาแกไข นอกจากนยงมญปนทตกอยในสภาพเศรษฐกจถดถอยยาวนานเกอบ20 ป ซงเปนกรณตวอยางทนาศกษาเมอฟองสบแตกในชวงเรมตนป1990เศรษฐกจกอยในภาวะชะงกงนมาอยางตอเนองจนถงป2002จงเรมฟนตวขณะทขนาดGDPของญปนทเคยใหญกวาครงหนงของเศรษฐกจสหรฐอเมรกาแตพอมาถงป2005ปรากฏวาเศรษฐกจญปนซงประสบภาวะตกตำ(Deflation)มาแลวหลายครง จนมขนาดเศรษฐกจเหลอเพยง1 ใน3 ของเศรษฐกจสหรฐอเมรกา และมปญหาเรอรงตามมาจนยากทจะแกไขนโยบายการเงนและนโยบายการคลงทมกจะไดผลในภาวะปกตตามตำราเศรษฐศาสตร ในการกระตนเศรษฐกจไดถกนำมาใชกระตนเศรษฐกจอยางขนานใหญ จนอตราดอกเบยเหลอรอยละ0(ศนย) ตอเนองกนหลายป และในปจจบนกขยบมาอยทรอยละ0.5ซงถอวาตำมาก ในขณะทมการลดภาษ และเพมการใชจายภาครฐ จนเกดการขาดดลการคลงซงพงไปสงถงรอยละ8 ของGDP แมวาจะปรบลดลงเหลอรอยละ4ในชวงน กยงถอวาอยในอตราทสง ภาวะของหนสาธารณะทสงถง180% ของจดพซงสงทสดในบรรดาประเทศในกลมOECDดงนนญปนจงไมสามารถทจะใชนโยบายการเงนการคลงในการกระตนหรอบบรดทางเศรษฐกจไดอกผลพวงทเกดขนตลอดเวลา18 ปทผานมาเปนผลทเกดจากการขยายตวในลกษณะฟองสบในระยะกอนหนานบแตทเกดมPlazaAgreement/4ระหวางประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกจ(G-5)ในเรองการกำหนดนโยบายอตราแลกเปลยนเมอป1985 ทเศรษฐกจญปนกไดเกดภาวะฟองสบจากราคาอสงหารมทรพยและราคาหนในตลาดหลกทรพยทพงสงขนตามการปรบเพมราคาของคาเงนเยนการขยายตวในลกษณะทเพมสงจากความเชอมนทมมากตลอดชวง5ป(1986-1990)นนทำใหเกดผลทไมพงประสงคตดตามมาถงปจจบน เศรษฐกจโลกในระยะทผานมาไดเกดกระแสโลกาภวฒนทำใหการตดตอสอสารทำไดสะดวกคลองตวและรวดเรวขนการใชInternetทเรมแพรหลายในป1995นบเปนสวนสำคญททำใหเกดการปฎวตครงทสาม หลงจากทโลกไดผานการปฎวตครงทสองคอการปฎวตอตสาหกรรมเมอประมาณ

Page 16: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5216

150ปทแลวขอมลตางๆทวโลกสามารถถกดงเขามาใชงานไดในชวพรบตาในทกหนแหงในโลกทมระบบสอสารอเลกโทรนกสไปถงดงนนขอมลตางๆจงไปไดทวถงกนโดยไมมอปสรรคดานภมศาสตรใดๆการตดสนใจในการลงทนหรอขายทงเงนลงทนจงมกจะเปนไปในทางเดยวกน(HerdInstinct)และมความผนผวนมากกวาเมอกอนดงนนภาวะการเขาถงขอมลไดอยางเตมททำใหเราไดเหนการโยกยายเงนทนระหวางประเทศทมกจะไปในทศทางเดยวกน ซงกอใหเกดผลกระทบทมากกวาเมอกอนดวยเหตน แมโลกจะมกระแสโลกาภวฒนมากเพยงใดความผนผวนของตลาดเงนและตลาดทนกลบจะทวความรนแรงมากขนความเสยงทวดจากความผนผวนยอมมระดบสงมากขน2.3 ความมนคงของระบบการเงน(FinancialSystemStability) ปญหาดานเสถยรภาพมกจะยดโยงกบระบบการเงนระบบการเงนเปนภาคเศรษฐกจทมกจะถกกำกบอยางใกลชดจากทางการเพราะปญหาความมนคงมผลกระทบตอประชาชนอยางใหญหลวงการลมของสถาบนการเงนทมผลเสยหายตอผฝากเงนจะสงผลใหประชาชนแตกตนและพากนไปถอนเงนจากสถาบนการเงนอนๆในระบบซงจะแตกตางจากการทำธรกจในสาขาอนๆในขณะเดยวกนกเปนภาคเศรษฐกจทมการเปลยนแปลงอยางตอเนองมการเกดนวตกรรมทางการเงนใหมๆ และมการแขงขนกนรนแรงทำใหธรกจการเงนมการเปลยนโฉมหนาอยตลอดเวลาและเกดบรการใหมๆเชนอนพนธตางๆ(Derivatives)เพอเปนเครองมอทางการเงนในการบรหารความเสยงแตกเปนแหลงเพาะความเสยงสำหรบกรณทไมมระบบการควบคมหรอความเขาใจทดเพยงพอ ระบบการเงนของประเทศพฒนาแลวจะมความหลากหลายของเครองมอและผเกยวของเปรยบเหมอนมหาสมทรทมพชสตวนานาพนธทำใหระบบการเงนของประเทศพฒนาแลวสามารถรองรบการทำงานของภาคเศรษฐกจจรงไดอยางมประสทธภาพ เพราะมผลงทนหลากหลายทพรอมจะยอมรบความเสยงในหลายระดบเชนกองทนประเภทVulturefundทพรอมจะซอหนเสยเพอมาทำการบรหารในขณะทระบบการเงนของประเทศกำลงพฒนาจะมบรการหรอผเกยวของไมกรายเปรยบเหมอนหนองนำทยงตนเขนมากไมมความหลากหลายของบรการในตลาดดงนนจงอาจจะไมสามารถรองรบความผนผวนในภาคเศรษฐกจจรงไดดเพยงพอทำใหภาคเศรษฐกจจรงมขอจำกดทางดานการระดมทนเพอใชในการลงทนขยายงานและทำธรกจดงเชนในขณะนธรกจไทยไมนอยขาดแคลนเงนทนเพอนำมาใชในการบรหารงานเพราะธนาคารพาณชยไมใหบรการเนองจากเคยหรอกำลงมปญหาหนเสยหรอยงไมมทนสะสมไวเพยงพอ ธรกจนนๆอาจจะไมมโอกาสฟนตวหากไมมแหลงเงนอนในระบบมารองรบทำใหธรกจนนๆอาจเสยโอกาสในการเตบโตดงนนเศรษฐกจไทยยงจำเปนตองมพฒนาการของระบบการเงนใหนำไปสการเสรมสรางประสทธภาพดวยการขยายวงของผเกยวของเพอใหเกดการพฒนาใหมๆ ทางการเงน(FinancialDeepening) พรอมดวยผประกอบการทางการเงนทหลากหลายและมเครองมอใหมๆมารองรบมฉะนนระบบการเงนกจะยงเปนขอจำกดตอการพฒนาเศรษฐกจผทำหนาทในการกำกบระบบการเงนควรเรงรดเปดทางใหมการพฒนาระบบเพอใหระบบการเงนมเครองมอทหลากหลายและสนองตอบความตองการของภาคธรกจแทนทจะมงหนาในการสนบสนนธนาคารพาณชยใหเขมแขงเพยงอยางเดยวประเทศไทยยงคลายกบประเทศในแถบเอเชย

Page 17: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 1713.01.JAN-JUN.09.

โดยทวไปทระบบตลาดทนยงไมพฒนาและประชาชนสวนใหญยงยดการฝากเงนกบธนาคารพาณชยธนาคารพาณชยจงทำธรกจการเงนทนำเงนฝากหรอเงนยมจากบคคลภายนอกมาบรหารจงตองถกทางการกำกบอยางเขมงวดหากเกดNPL(NonPerformingLoans)หรอหนเสยกจะตองมการกนสำรองคอหกจากรายไดทไดรบมาเผอไวเพอรองรบความเสยหายนนๆ หากรายไดมไมเพยงพอเทากบจะเกดผลขาดทนหรอทำใหทนของผถอหนหดหายไป เมอทนลดลงถงระดบหนงทตำกวาขอกำหนดของทางการทหมนเหมตอการรกษาความมนคงของสถาบนนนสถาบนการเงนนนกอาจจะถกสงใหเพมทนหรอมฉะนนกจะตองยตการดำเนนงานเพอไมใหผฝากเงนถกกระทบกระเทอนดงนนภาวะวกฤตซบไพรมทเกดขนในสหรฐอเมรกาทจนถงขณะนกยงไมมการลมของสถาบนการเงนเกดขนเนองจากไดมการเพมทนรองรบไวแตเนนๆหรอมการบรหารความเสยงไมใหความเสยหายมผลตอความเพยงพอของทนตอการดำเนนธรกจถงขนทธนาคารขนาดใหญเชนCITIGROUPทขาดทนมหาศาลจากซบไพรมตองไปขอใหรฐบาลดไบและสงคโปรชวยเพมทนดวยการมาซอหน ดวยเหตนการกำกบสถาบนการเงนใหเปนทนาเชอถอไมใหเสยงตอการลมหรอเงนขาดมอ ผกำกบจงมหนาทคอยตดตามการทำงานและประเมนสถานภาพของสถาบนเหลาน หากเกดความเสยหายขนมาตองมวธการเพมทนเพอลดความเสยงของผฝากเงน เพอปองกนไมใหนำไปสภาวะวกฤตจากการถอนเงนเพราะขาดความมนใจในสถาบนการเงนทงระบบบอยครงวกฤตทเกดขนในอดตในประเทศไทยเพราะผบรหารสถาบนการเงนมเจตนาทจรตและมวธการทางบญชในการกลบเกลอนความผดหรอความเสยหายจนไมอาจจะควบคมไดจนนำไปสการเขาแทรกแซงของทางการทตองเปนภาระจากเงนภาษอากรในทสดการทำงานทมระบบและเทาทนของผบรหารสถาบนการเงนจงเปนแนวทางสำคญของผกำกบสถาบนการเงนในประเทศไทยเพอปองกนไมใหเกดปญหาความเสยหายดงเชนทเคยเกดในอดต หลายประเทศไดมการปรบปรงระบบการกำกบสถาบนการเงนโดยตงองคกรพเศษเพอมาดแลใหครบวงจรเชนFSA(FinancialSupervisoryAuthority)ในองกฤษญปนเกาหลเปนตนหลงเกดเหตการณซบไพรมในสหรฐอเมรกาไดมความคดในการปรบรปแบบการกำกบสถาบนการเงนหรอธรกจการเงนในสหรฐอเมรกาเสยใหมผนวกกบการทำธรกจการเงนในระยะหลงมความยดโยงและแยกไมออกกบการทำธรกจดานอนๆเชนการลงทนการประกนการบรหารทรพยสนเปนตนประเดนนประเทศไทยกเรมมการหยบยกขนมาและมการเปลยนแปลงเกดขนเชนการแยกการกำกบสถาบนประกนภยใหเปนองคกรอสระจากกระทรวงพาณชยการตงสถาบนประกนเงนฝากและการปรบบทบาทกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน สวนการกำกบสถาบนหลกเชนธนาคารพาณชยยงไมมการเปลยนแปลงเพราะตองพจารณาขอดขอเสยอกหลายดาน เราคงตองศกษาบทเรยนจากบางประเทศทกำลงปรบปรงระบบจากผลกระทบจากวกฤตซบไพรมกอนทจะมการกำหนดนโยบายดานนใหชดเจนตอไป ปรากฎการณสำคญทเกดขนจากผลของการแขงขนและเปลยนแปลงระบบการเงนกคอการเกดนวตกรรมใหมๆ ทางการเงน(FinancialInnovation)เพอสนองตอบความเสยงของผลงทนเชนการเปลยนอตราดอกเบยลอยตวเปนอตราดอกเบยแบบคงท(InterestrateSwap)หรอการซอขายอตราแลกเปลยนลวงหนา(ForwardExchangerate) นอกจากนยงมการทำธรกรรมทางการเงนและการลงทนใหมๆทชวยบรหารความเสยงเชนFuturesหรอOptionsและยงมการนำเสนออน

Page 18: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5218

พนธใหมๆเชนTFEXหรอIndexFundsตางๆเทาทผานมาระบบตลาดทนของไทยยงมการพฒนานวตกรรมหลานคอนขางชาเนองจากยงตองผานการพจารณาจากทางการภาคธรกจผประกอบการยงไมมความเปนอสระในการดำเนนการไดเองทำใหบรการบางอยางอาจจะตองใชเวลาแตขอจำกดสำคญในเรองนคอตนทนคาบรการทอาจจะสงในชวงแรก หรอการทำความเขาใจกบบรการใหมๆเหลาน ทำใหเปนภาระ แตหากมผเกยวของมากเพยงพอ ตวหารมมากขน บรการตางๆ เหลานกอาจจะถกลงและเปนหนทางในการบรหารความเสยงทางการเงนได ทกวนนโบรกเกอรจะมการจดหลกสตรอบรมหรอการเผยแพรขอมลใหนกลงทนไดรบทราบหรอการจดมหกรรมทางการเงนทใหความรแกผลงทนรวมทงการเผยแพรผานสอตางๆเชนเวปไซตหรอแผนซดเปนตน

ในระดบเศรษฐกจจลภาคการดแลทางดานนหนาทหลกทหลกในการกำกบดแล คอกระทรวงพาณชยเพอใหการทำงานของกลไกตลาดเปนไปอยางถกตองและยตธรรม รวมทงองคกรอสระตางๆททำหนาทดแลกำกบแตละดานเชน คณะกรรมการหลกทรพยและตลาดหลกทรพยเพอกำกบตลาดและธรกจหลกทรพยคณะกรรมการโทรคมนาคมแหงชาตเพอกำกบการทำงานดานกจการโทรคมนาคมคณะกรรมการประกนภยทดแลกจการประกนภย เปนตน ระบบการทำงานขององคกรกำกบเพอใหกลไกตลาดทำงานยงประโยชนใหแกเศรษฐกจและประชาชนโดยใหมการแขงขนสมบรณเพอนำไปสระบบทมประสทธภาพและตนทนตำความเสยงทเราประสบคอความเทาทนของเจาหนาทของรฐในการทำหนาทกำกบบอยครงในอดตทผานมาเราไดเหนความเสยหายในระบบสถาบนการเงนและเปนภาระของกองทนฟนฟทตองอาศยเงนภาษอากรมาแบกรบความเสยหายอยางมหาศาล ความเปลยนแปลงทางวทยาการและการทำงานธรกจในลกษณะทเปนโลกาภวฒน อาจจะทำใหการกำกบทยงยดหลกการแบบเดมๆ ทคอยจบผดในเรองปฏบต เชนการลงโทษเมอมการสงรายงานลาชาหนงวนอาจจะทำใหเจาหนาทหลงประเดนและไมสามารถดภาพรวมและแนวโนมของธรกจการออกกฎระเบยบทหยมหยมเปนภาระในการปฏบตทไมกอใหเกดผลดแกผบรโภคสดทายแตกลบเปนภาระตนทนทสงขนการไมเทาทนตอการเปลยนแปลงอาจจะนำไปสภาวะการผกขาดหรอกงผกขาดและบนทอนอำนาจตอรองหรอทางเลอกของประชาชนผใชบรการตวอยางเชนการขยาย

03. เศรษฐกจจลภาคกบความเสยง

Page 19: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 1913.01.JAN-JUN.09.

ตวอยางไมมขอบเขตของธรกจคาปลก โมเดรนเทรด ทอาจจะนำไปสการผกขาด และจำกดการแขงขนเมอผบรโภคไมมทางเลอกในการซอหาสนคา เพราะกจการคาปลกดงเดมถกทำลายไปหมดและไมมคแขงในพนทปญหาอกดานทเรามกจะไดเหนคอแนวทางในการแกไขของผกำกบเชนเมอเกดมภาวะสนคาแพงหรอมการเอารดเอาเปรยบผบรโภคบอยครงเราจะเหนการแกไขในลกษณะทเปนการแกในเชงการเมองมากกวาการรกษาระบบทยงยนเชนปญหาขาวแพงแทนทจะมงไปตรวจสอบแกไขปญหาการกกตนหรอการรวมหวกนปนราคามากกวาทจะไปมงทำการประชาสมพนธเพอนำสนคาขาวไปสผซอดวยรานคาของทางการหรอใหรานคาโมเดรนเทรดจดโควตาสนคาราคาตำซงกคงทำไดในขอบเขตหนงในระดบของผประกอบการประเดนความเสยงมแนวคดดานตางๆดงน3.1 ความสามารถในการแขงขน(Competitiveness) ในการวเคราะหธรกจเรามกจะนำหลกคดของเศรษฐกจมหภาคมาใชเพอประเมนวาธรกจบางสาขามความเสยงมากและบางสาขามความเสยงนอย ถงขนาดมการศกษากนวาบางธรกจเปนSunriseIndustry หรอบางธรกจเปนSunsetIndustry โดยดแบบอยางการพฒนาจากประเทศทพฒนาแลวเชนอตสาหกรรมทใชแรงงานมากตนทนแรงงานสงกจะมการปดกจการหรอยายฐานการผลตไปยงแหลงผลตทมตนทนตำกวาเชนอตสาหกรรมสงทอในไตหวนหรอฮองกงทยายฐานไปยงจนเปนตนถงขนาดในอดตธนาคารพาณชยเคยใชเกณทนเปนหลกในการใหหรอไมใหสนเชอโดยเฉพาะสงทอแตเมอมการปรบเปลยนคาเงนบาทเมอเกดวกฤตเศรษฐกจป1997กมผลใหอตสาหกรรมเหลานกลบมความสามารถในการแขงขนอกครงหนงอยางไรกดเมออตสาหกรรมทมตนทนดานแรงงานสงประสบกบการแขงขนจากประเทศทมคาแรงถกกวา เชนเสอผาราคาตำกประสบปญหาดานการแขงขนอตสาหกรรมสงทอบางสวนจำเปนตองหนไปสการผลตทมงคณภาพการออกแบบและใชAutomationรวมทงการบรหารLogisticsและมการใชเทคโนโลยใหมๆเขามาชวยในการผลตจงกลายเปนอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยและCapitalIntensiveและมงดานแฟชนเปนลกษณะงานชนมากกวาการทำงานแบบเหมาโหลจงสามารถอยรอดไดแตตองเปนNicheMarketทเปนเอกลกษณเชนเดยวกบสงทอทยงอยไดในอตาลดงนนการตดสนอนาคตอตสาหกรรมแขนงใดจะตขลมเหมารวมวาเปนsunriseหรอsunsetจงตองพจารณาองคประกอบเฉพาะทางดานการปรบตวและความสามารถในการบรหารขององคกรเปนสำคญ อยางไรกด มอตสาหกรรมบางสาขาทอาจจะไมสามารถยายฐานการผลตได ทเปนDo-mesticgoods เชน ธรกจอสงหารมทรพยมความเสยงสงกวาธรกจการผลตไฟฟาหรอใหบรการสาธารณปโภคเพราะถอวาธรกจใหบรการสาธารณปโภคมความแนนอนของรายไดมากกวาในขณะทธรกจอสงหารมทรพยมผประกอบการทประสบภาวะขาดทนและเสยหายจากการดำเนนงานจำนวนมากแตเมอพเคราะหใหดจะพบวาในการประกอบธรกจอาจจะมบางกจการหรอบางธรกจทมรายไดไมแนนอนซงในชวงวกฤตเศรษฐกจธรกจอสงหารมทรพยประสบความเสยหายเปนอยางมากแตกมตวอยางของบางกจการเชนบรษทพฤกษา(มหาชน)จำกดไดจงหวะเตบโตมาในชวงนนโดยในป1995มยอดขายเพยง20ลานบาทแตมาถงป2008เปาหมายยอดขายสงถง20,000ลานบาท

Page 20: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5220

เนองจากผบรหารธรกจมระบบการบรหารจดการทสามารถสรางบานไดเสรจในเวลารวดเรว ทำใหสามารถประหยดคาใชจายและราคาขายตำกวาคแขง จะเหนไดวาในภาวะวกฤตทผประกอบการทวไปลมหายตายจากหรอประสบความเสยหาย กลบเปนโอกาสใหผประกอบการทมความสามารถในการแขงขนไดรบความสำเรจมากขน ขณะเดยวกนผประกอบการทอาศยเงนทน(Equity) เปนหลกเมอประสบภาวะวกฤตไมมรายไดตามเปาหมายกไมตองถกเจาหนตดตามทวงหนจนถงขนทอาจจะถกฟองลมละลาย ดงนนความเสยงในเชงธรกจเปนเรองของการมความไดเปรยบในการแขงขนหรอมNicheหรอมจดแขงของตนเองหรอไมและเปนเรองของการมเงนทนของตนเองหรอทเรยกในภาษานกเลนวาววามสายปานยาวเพยงพอหรอไมหากธรกจมNicheMarketทตนเองแขงขนไดและมเงนทนของตนเองมากเทาใดกเปนเครองมอในการตอตานความผนผวนของยอดขายหรอรายไดแมจะอยในธรกจทมตวอยางของความลมเหลวเปนจำนวนมากกตาม บอยครงบางธรกจมฐานทนสงและไมไดใชเงนก ดงนนธรกจลกษณะนจะมความเสยงตำเพราะในยามวกฤตหรอยามทรายไดตกกไมมเจาหนมาทวงหนอยางดกไมมเงนจายเงนปนผลแตธรกจไทยโดยทวไปมกอยในภาวะเสยงสงเพราะขาดแคลนเงนทนทมไมเพยงพอตอการรองรบความเสยงหรอความเสยหายทอาจจะเกดขนไดในทางกลบกนหากธรกจมเงนทนมากเกนไปกจะทำใหผลตอบแทนการลงทนตำกวาทควรจะไดเพราะเทากบเปนการนำเงนของผถอหนมาทงไวเฉยๆมากเกนไปเปนการเสยโอกาสของเจาของเงน ดงนน เมอนกถงความเสยงจงไมสามารถเหมารวมไดวาธรกจสาขาใดเสยงมากหรอเสยงนอยกวาโดยเฉพาะถาเปนอตสาหกรรมทเปนDomesticgoods เพราะหากวดความเสยงจากการเกดการลมละลายหรอการปดกจการตวกำหนดทสำคญคอการมความไดเปรยบในการแขงขนและการมโครงสรางเงนทนทแขงแรงหรอไมบางธรกจแมจะมความเสยงตำแตกอาจจะลมละลายไดในสหรฐอเมรกากมตวอยางใหเหนกจการของK-MartกบWal-MartทงสองทำกจการเดยวกนคอเปดรานขายสนคาในลกษณะเดยวกนแถมเรมตนในปทใกลเคยงกนแตWal-MartไดกลายเปนกจการทมนคงมยอดขายและจำนวนแหงมากทสดในสหรฐอเมรกาตดอนดบหนงในการจดอนดบบรษทยกษใหญของสหรฐอเมรกาในขณะทK-Martตองปดกจการและถกซอกจการไปทงนเพราะความแตกตางของนโยบายการบรหารจดการทแตกตางกน

3.2 ความเสยงในการปฏบตการ(Operationrisk)

ระบบธรกจในประเทศไทยเชนเดยวกบธรกจในเอเชยโดยทวไปทเกดจากการรเรมของผบกเบก(entrepreneur) ซงทำการคาขายมากอนและเตบโตขนมาทำการผลตเอง มเพยงไมกแหงเชน ปนซเมนตไทยทมการเรมตนทแตกตางกน ดงนน จงมลกษณะเปนธรกจครอบครวทมาจากความมงมนและขยนขนแขง กลาไดกลาเสยหรอ ยอมรบความเสยงสงในการทำงานบกเบกทงทอาจจะไมไดมการศกษาเลาเรยนมากนก แตอาศยความเชยวชาญและสญชาตญาณในการทำการคา จงตองพยายามใชวธการบรหารเพอความเจรญและอยรอด บอยครงทตองอาศยการเออประโยชนของผมอำนาจของบานเมองเพอใหไดรบความสะดวก บางครงการแขงขนทางธรกจ

Page 21: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 2113.01.JAN-JUN.09.

รนแรงกอาจมการจายเงนสนบนหรอเงนใตโตะ หากตองปฏบตตามกฏระเบยบทราชการวางไวซงบางครงกยงยากและผมอำนาจกอาจจะ ฉอฉล ทำใหอาจจะเสยเวลาหรอเสยโอกาสทางธรกจมากรายจายหลายรายการเหลานไมสามารถลงบญชอยางเปดเผยได ระบบบญชบางครงกตองมหลายชดเพอแสดงใหหนวยงานรฐทดแลในแตละดาน เชน ในธรกจประกนภย อาจจะตองทำบญชใหสอดคลองกบมาตรฐานของสภาบญชเพอยนกระทรวงพาณชยแลวยงตองทำบญชเพอใหสอดคลองกบมาตรฐานของสำนกงานประกนภยและเมอจะยนเสยภาษกตองมการปรบตวเลขใหมอกเปนตนดงนนบรษททเขาตลาดหลกทรพย แปลงรางจากบรษทเอกชนมาเปนบรษทมหาชนทจดทะเบยนในตลาดจงจำเปนตองมการเปลยนแปลงภายในอยางขนานใหญโดยเฉพาะระบบการควบคมภายในการจดระบบการมธรรมาภบาลดานตางๆ การมระบบการตรวจสอบภายในทรดกม เปนตน เพอใหมการแยกแยะการทำงานและประโยชนทพงไดของกจการและของผประกอบการใหชดเจน การสนบสนนใหบรษทเอกชนแปลงสภาพเปนบรษทมหาชนจงเปนประโยชนโดยเฉพาะทำใหมการควบคมภายในทเปนกจจะลกษณะมากขน และเปนการปองกนการเกดความเสยหายจากความหละหลวมหรอแมกระทงการฉอโกงภายใน ธรกจทความสำเรจ จะพยายามนำมออาชพดานการบรหาร(professionalmanagers)เขาไปบรหารจดการดวยหลกการบรหารสมยใหมคลายกบบรษทมหาชนในตางประเทศโดยทวไปสวนเจาของกจะถอยออกมากำกบนโยบายหรอทำหนาทเปนเพยงกรรมการหรอผถอหนทไมเขาไปดำเนนการเอง การสรรหามอดทไวใจไดจงเปนสวนสำคญของการประกนความสำเรจในการทำงานของธรกจนน ขณะนประเทศไทยไดใชความพยายามในการสงเสรมใหบรษทจำกดเหลานใหมาเปนบรษทมหาชนและเขาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย โดยเฉพาะตลาดMAI สำหรบธรกจSME โดยใชการลดภาษเปนแรงจงใจ เพอใหธรกจครอบครวเหลานไดมการดำเนนการทมนคงเปนปกแผนตอเศรษฐกจไทยมากขนขณะเดยวกนระบบการศกษาและการเลยงดเยาวชนของเรายงมงทจะใหเดกจบแลวเปนลกจางและใหเตบโตเปนเจาคนนายคนเรายงไมไดใหการสงเสรมใหผจบการศกษาจากอดมศกษาคดอานในการทำธรกจสวนตวหรอเปนentrepreneurทจะรจกและมความสามารถในการบรหารความเสยงเชงธรกจทำใหเปนรากฐานตอการขยายตวของการทำงานในภาคธรกจเอกชนไดการเพาะบมผประกอบการสวนตวใหมความสามารถในการทำการคาและประกอบธรกจควรเปนภาระกจของรฐและสงคมซงอาจจะทำไดโดยการสรางคานยมเชดชผประกอบการใหเปนแบบอยางแกนกเรยนนกศกษาจงเปนหนทางสรางความเขมแขงของประเทศไดหนทางหนง

3.3 ความเสยงในการลงทน(InvestmentRisk)

ในประเทศไทย การลงทนหรอการซอขายหนในตลาดหลกทรพยยงถอวาเปนการลงทนทมความเสยงมากกวาการลงทนดวยการฝากเงนกบธนาคารพาณชยและการลงทนในตราสารหน ถงขนาดมการออกกฎระเบยบกำหนดสดสวนการลงทนของกองทนเชนกองทนประกนสงคมและกองทนสำรองเลยงชพใหลงทนในตลาดหนในขอบเขตทจำกดไมใหมความเสยงมากเกนไป ขอเทจจรงเรามกฎหมายสถาบนประกนเงนฝากออกมามผลบงคบใชแลวเมอไมนานมาน ผลทจะเกดขนกคอใน

Page 22: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5222

อก5 ปขางหนา การฝากเงนไวกบธนาคารพาณชยหากธนาคารดงกลาวมปญหาไมสามารถชำระหนไดหรอไมมสภาพคลองกอาจจะถกสงปดกจการโดยทผฝากเงนซงเคยไดรบการประกนทกบาททกสตางคจะตองไดเงนฝากคนโดยรฐบาลเปนผรบภาระตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท8พฤษภาคม1997นนมาบดนมตดงกลาวไดถกยกเลกไปแลวดงนนการฝากเงนกบธนาคารพาณชยจากนไปกมความเสยงวาผฝากเงนอาจจะตองแบกรบความเสยหายเฉลยกนไปโดยรฐบาลผานสถาบนประกนฝากอาจจะใหเงนฝากคนเพยง1 ลานบาทตอบญชเทานน ดงนน ผลทตามมากคอการฝากเงนไวกบธนาคารพาณชยจากนไปกมความเสยงตอความเสยหายทอาจเกดขนไดอาจจะมความไดเปรยบเสยเปรยบระหวางธนาคารของรฐและของเอกชนทอยภายใตขอกำหนดน ธนาคารไทยเองกอาจจะเสยเปรยบธนาคารตางประเทศในเรองความนาเชอถอดงนนพฤตกรรมการฝากเงนในอนาคตนาจะเปลยนไปอาจมการกระจายการฝากเงนไปหลายแหงขณะเดยวกนสำหรบเงนกอนใหญเชนของกองทนตางๆทงกองทนสำรองเลยงชพหรอกองทนประกนสงคมกคงไมไดประโยชนจากการกระจายไปฝากหลายๆธนาคารแนวการประมวลความเสยงในการลงทนตองมการทบทวนเสยใหมสงทตองคำนงกคอความเสยงจากความเสยหายทกจการนนลมอาจจะไมตางกนสำหรบการฝากเงน การถอตราสารหนธนาคารและการซอหนของธนาคารนนๆในตลาดหนซงอาจจะไดเงนปนผลดกวาการไดดอกเบยเงนฝากแถมยงมโอกาสไดUpsidegainหรอผลไดจากการเพมราคาของหนนนสวนเวลาทหนตกตำกวาราคาทซอหากผลงทนมความอดทนรอใหหนมการฟนตวใหมคอยขายออกไปกอาจจะไมประสบความเสยหายกไดแมจะตองมการลงบญชตามราคาตลาดกตาม ในบางกรณหากผลงทนนำเงนมาลงในกจการทมนคงในตลาดหลกทรพย ราคาหนไมมความผนผวนมากนก มประวตการจายเงนปนผลทดมาโดยตลอดและแนวโนมของธรกจยงคงดกนาจะเปนการลงทนทถกตองเหมาะสมมากกวาการไปลงทนในหนกของกจการทมแนวโนมทางธรกจไมดหรอมฐานะการประกอบการทเรมถดถอยมปญหาหนสนกอาจจะลมไมสามารถหมนเงนมาชำระหนไดการถอตราสารหนอยางนยอมตองถอวามความเสยงมากกวาเมอเทยบกบการถอหนสามญของธรกจทมอนาคตดถงแมวาชวงหลงมการจดอนดบความนาเชอถอของตราสารหนของกจการโดยสถาบนททำงานทางดานนกตาม ในบรรดาหนทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยราคาหนบางตวอาจมการเปลยนแปลงไมตางจากการดชนตลาดหลกทรพย แตราคาหนบางตวกลบมการเปลยนแปลงมากกวาหรอนอยกวาดชนเฉลย ดงนน จงมการชวดราคาหนลกษณะนดวยการเทยบกบความผนผวนของราคาทเรยกวา คาเบตา(Beta) กลาวคอ หนทมความสมำเสมอเมอเทยบกบราคาหนเฉลยกจะมตวเลขทคำนวณไดเทากบ1ในทางกลบกนหนทมความผนผวนสงจะมคาBetaมากหรอนอยเชน1หรอ1.45หรอตดลบ1.5เปนตนหนทมคาเบตา(absolutevalue)มากยอมถอวามความผนผวนหรอความเสยงตอการไดหรอเสยมลคาจากการลงทนมาก ในปจบนบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยเพอระดมเงนจากประชาชน จะมการจดตงคณะกรรมการบรหารความเสยงเพอมาชวยประเมนและเสนอแนะแนวทางการบรหารความเสยงใหฝายบรหารไดนำไปดำเนนการโดยพจารณาถงความเสยงตางๆเชนMarketrisk,Creditrisk,Opera-tionriskและhazardousriskเพอเปนการกระตนใหเกดความตนตวภายในองคกรใหมการทบทวนการทำงานเพอลดผลกระทบเชนโดยการละเวนการดำเนนการนนๆหรอโดยการสงผานความเสยง

Page 23: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 2313.01.JAN-JUN.09.

ไปยงหนวยงานภายนอกเชนการซอประกนภยโดยการยอมรบความเสยงเพราะหากเกดแลวผลกระทบยงพอรบไดหรอโดยการหามาตรการภายในเพอจำกดขอบเขตความเสยหายหรอโอกาสทจะเกดผลกระทบนนๆเปนตนอยางไรกดปรากฏการณของBaringBankหรอSocieteGeneraleทเกดความเสยหายเปนจำนวนมากจากการดำเนนธรกจอนพนธโดยtradersของธนาคารกเปนอทธาหรณททำใหสถาบนการเงนตางๆตองจดระบบบรหารความเสยงทมประสทธผลมากขนโดยเฉพาะอยางยงพฤตกรรมของTradersเชนการบงคบใหตองมการลาหยดงานตามสทธปกตไมใชปลอยใหนงทบความเสยหายทตนกระทำอยและปกปดไดอยางตอเนองซงกเปนเรองทางปฏบตทงายดงนนระบบการตรวจสอบและการมการคานอำนาจหรอมChecksandBalances การเสรมสรางความโปรงใสจงเปนวธการบรหารความเสยงขององคกรทจำเปนขณะเดยวกนความรความเขาใจเกยวกบนวตกรรมทางการเงนใหมๆในหมผบรหารระดบสงกเปนองคประกอบสำคญกรณของวกฤตซบไพรมทมธนาคารไทยไปลงทนกเปนตวอยางของการบรหารความเสยงทยงไมรดกมเพราะความรเทาไมถงการณถงแมวาผลกระทบตอระบบการเงนของไทยยงคอนขางจำกด หลายประเทศในโลกเชนสหรฐอเมรกาองกฤษเนเธอรแลนดและออสเตรเลยไดพฒนาสถาบนและประสบการณความรการลงทนโดยมสถาบนการเงนเฉพาะกจเพอการลงทน(FundManagementCompany) ซงไดพฒนาความรความสามารถดานการลงทนไมวาจะเปนการลงทนซอหนหรอตราสารหนหรอผสมกนทงสองผลตภณฑ(Hybrid) โดยไมไดลงทนแตเฉพาะภายในประเทศเทานน ยงมความสามารถไปลงทนในระดบระหวางประเทศเพอใหไดผลตอบแทนจากการลงทนและแบกรบความเสยงทยอมรบได กองทนโดยทวไปมกจะมงผลตอบแทนประมาณรอยละ20ตอปและมกจะอาศยแหลงเงนทนทไดจากการออมเพอใชยามชราเชนกองทนบำเหนจบำนาญ(PensionFund)หรอกองทนสำรองเลยงชพ(ProvidentFund)ประเทศในเอเซยทมความกาวหนาทางดานนคอสงคโปรและประเทศอนๆเชนมาเลเซยฮองกงเกาหลไตหวนและฟลปปนสกไดพฒนาการออมประเภทนอยางเปนระบบดงนนประชากรของประเทศทมระบบการออมเพอใชยามชราเหลานจงมหลกประกนใหคนในชาตไดอาศยเงนทเกบออมไวมาดแลยามชราเหมอนเศรษฐทเกบกนจากดอกผลโดยไมตองออกแรงทำงานทงนโดยอาศยระบบการบรหารควบคมทางการเงนใหเปนประโยชน ในขณะทประเทศไทยยงไมมระบบการออมเพอใชยามชราอยางทวถง มประชากรสวนนอยทอยในระบบราชการรฐวสาหกจและกจการขนาดใหญทมระบบกองทนสำรองเลยงชพขณะทระบบประกนสงคมไทยกยงไมครอบคลมอยางกวางขวาง และเงนทจายใหในใชในยามชราหรอเกษยณกยงมจำนวนไมมากพอ ดงนน ความรความสามารถในการบรหารการลงทนของไทยจงยงมคอนขางจำกด และทผานมาเรากมปญหาการขาดแคลนเงนตราตางประเทศ เพงมาชวงหลงททนสำรองระหวางประเทศเรมมจำนวนเพมมากขน ทำใหในชวงกอนหนานเราจงตองอยกบระบบทมการควบคมการแลกเปลยนเงนและในบรรยากาศของการจำกดการลงทนในตางประเทศมาชานานจงไมมการพฒนาความรความสามารถในดานนมากเพยงพอและทำใหการลงทนยงคงจำกดเฉพาะแตการฝากเงนกบธนาคารเปนหลกแมกระทงการลงทนในหนกยงจำกดอยแตเฉพาะกลมเทานน

Page 24: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5224

3.4 ความเสยงทางเทคโนโลย(TechnologicalRisk)

วงจรของธรกจในปจจบนมกจะมความเสยงทางดานเทคโนโลยมากขนแมวาการลงทนขนาดใหญแบบดงเดมบางประเภทเชนโรงไฟฟาอาจจะไมมการเปลยนแปลงจากหลกการเดมทวางไวนบรอยปมาแลว ในทางกลบกน ทางดานธรกจโทรคมนาคม กลบมการเปลยนแปลงสง และมความเสยงจากการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยคอนขางมากตวอยางเชนกจการโทรศพทพนฐานทมการวางเครอขายดวยลวดทองแดง ปจจบนกกำลงมปญหาถก ระบบโทรคมนาคมไรสาย(wireless หรอcellular) เขามาแทนททงดานเสยง(voice) และ ขอมล(nonvoice/data)หรอแมกระทงระบบการมสายเองกถกสายใยแกวนำแสงหรอไฟเบอรออปตกส(FiberOptics) เขามาทดแทนถงขนทสามารถนำมาใชแทนลวดทองแดงภายในบานไดแลว ขณะเดยวกน การลงทนทใชงบลงทนจำนวนมหาศาลนบหมนนบแสนลานกยงไมบงเกดผลตอบแทนในรอบกวา15ปทผานมาธรกจโทรคมนาคมพนฐานทงสองบรษททมสญญารวมการงานกบองคการโทรศพทยงไมเคยมการจายเงนปนผลเพราะขาดทนสะสมมาตงแตเรมตน เทคโนโลยโทรศพทไรสายไดเขามาครอบงำตลาดของผบรโภคอยางเตมท ทำใหกจการโทรศพทพนฐานกลายเปนเทคโนโลยทลาสมยและอาจจะไมคมคาในการบำรงรกษาในทสดถงแมวาในทางการใชงาน(TechnicalLife) ยงคงสามารถใชประโยชนไดแตอาจจะไมคมคาทางธรกจ(EconomicLife) เราจะเหนการลงทนอกดานหนงกคอดานคอมพวเตอรและโปรแกรมซอฟแวรจะมการเปลยนรนใหมๆและวธการใหมๆอยตลอดเวลาจากFloppyDiskทยงคงแพรหลายในไมกปกอนปจจบนไดกลายเปนการใชThumpDrive ทมความจของขอมล สะดวกและพกพาไดงายกวา และอกไมนานกคงจะถกทดแทนดวยวธการทดยงขนไปอก หรอทางดานกลองถายรปจากเดมทใชฟลมและตองมการลางและอดขยายภาพ ปจจบนไดอาศยอเลกโทรนกสถายเกบไวในMemoryCards ในระบบDigitalและเลอกอดรปไดเองจากเครองพมพทสามารถหาซอไดงายแทนการพงพารานถายรปดงนนในทสดธรกจรานถายรปกมอนตองพบเสอปดกจการไปเปนจำนวนมากโทรศพทมอถอทเราใชทกวนนในประเทศไทยยงเปนระบบ2G ในขณะทประเทศตางๆทวโลกกำลงใชระบบ3G ซงจะสามารถสงเสยงภาพและขอมลไดมากและเรวขนซงผลงทนในไทยจะตองใชเงนลงทนมหาศาลในการปรบเปลยนนโดยตองไดรบคลนความถใหมจากผกำกบทจนบดนยงไมดำเนนการไดเพราะตองรอใหองคกรโทรคมนาคมและองคกรสอสารมวลชนจดตงใหไดพรอมหนากนกอน ในขณะเดยวกนเทคโนโลยสอสารดานขอมลกมการพฒนาWimax แผเขามาหาการใชเสยง เพราะฉะนน ในการใชเครองมอสอสารเรากอาจจะไดเหนเทคโนโลยWimaxแขงขนกบระบบGPRSทเรมมาจากดานเสยงและแพรหลายในปจจบน ความเปลยนแปลงทางเทคโนโลยเหลานเปนตวอยางทสงผลกระทบอยางรนแรงตอการทำธรกจและมผลอยางมากตอผลตอบแทนจากการลงทน ซงในชวงตนทเทคโนโลยเรมถกนำมาใชนนสนคาจะมราคาแพงมาก แตเมอเวลาผานไปสกระยะหนงกจะมจำนวนผใชสนคานนๆ เพมสงขนทำใหตนทนตอหนวยโดยเฉพาะตนทนคงทถกเฉลยใหตำลงจนกลายเปนสนคามวลชนทราคาไมแพงประชาชนสามารถซอหามาใชไดตวอยางเชนโทรศพทมอถอดงนนการลงทนในภาคธรกจทกวนนจง

Page 25: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 2513.01.JAN-JUN.09.

ตองการผลในระยะทเรวขนยงมระยะเวลาในการคนทนสนเทาไรกจะยงปลอดภยจากความเสยงทางเทคโนโลยเทานน กอนทเทคโนโลยจะถกนำมาใชในเชงการคากจะตองมการทำวจยและพฒนา(R&D)ทตองใชเวลาพสจนในหองทดลองจนกวาไดผล บอยครงความคดใหมๆ เหลานมกจะไมไดถกนำไปใชในทางการคาหรอมผลในการปฏบต แตเมอไดมการนำไปใชในทางการคากจะสรางมลคาใหอยางมหาศาลทกวนนเกาหลใตและไตหวนไดทมเทวจยทางดานทวจอแบนจนกลายเปนสนคาทตดตลาดทดแทนทวหลอดภาพ และประเทศทงสองกกำลงลงทนวจยเทคโนโลยทางดานนตอเนองไปอกเพอใหการแสดงภาพสามารถกระทำไดในรปแบบอนทดกวา ผลทางดานการวจยลกษณะนอาจจะไมแนนอนหรอไมไดใชประโยชน จงเปนงานวจยทอาจจะไมเกดผลหรอมความเสยงตอการไมเกดผลทางการคาสง แตหากเกดผลกจะไดประโยชนสงมาก(highimpactresearch) มการกลาววามงานวจยเพยง1ใน7เทานนทอาจจะใหประโยชนแกผลงทนแตเมอรวมสรปผลแลวกยงคมคาในประเทศไทยยงไมมหลกฐานปรากฏวาไดมการทำวจยในลกษณะเชนนสวนใหญงานวจยของเรามกจะเปนงานทางดานวศวกรรมหรอวทยาศาสตรทมผลไดชดเจนตอเจาของหรอผใหทนการวจย เชนงานจากหงสหางของมหาวทยาลย หรอหากมกจะมลกษณะเปนงานชนเลกไมอาจจะอยในแนวหนาของเทคโนโลยระดบสากล ถแมจะเปนงานวจยและพฒนาทมงในการใชงานมากกวาการเปนงานบกเบกกตามสภาพธรกจไทยกเปนธรกจขนาดเลกขนาดกลางเปนสวนใหญหากมหองทดลองกเพอใชในการตรวจสอบหรอพสจนหรอปรบปรงการทำงานการผลตทมอยแลวยงไมถงขนาดทจะทำงานวจยเปนตวเปนตนเพราะตองใชหองทดลองเชนศนยปฏบตการซนโครตรอนเพอสนบสนนงานวจยทตองการลำแสงอเลคตรอนในการศกษา ขณะเดยวกนกจำเปนอยางยงทจะตองมระบบการเชอมโยงระหวางนกวจยทอยตามสถาบนการศกษาและธรกจSMEตางๆใหสามารถพงพาซงกนและกนไดอยางเปดเผยเปนนทยอมรบมฉะนนSMEไทยกจะประสบปญหาความลาหลงทางเทคโนโลย3.5 ความเสยงทางดานสงแวดลอม(EnvironmentalRisk)

ความหวงใยในเรองสงแวดลอมไดเกดขนในหมนกวชาการมาชานาน แตเรมมผลในการเรยกความสนใจระดบโลกภายหลงการจดทำรายงานของClubofRomeครงเกดวกฤตนำมนครงท1ในชวงกลางทศวรรษท1970เมอมความเปนหวงกนวาโลกจะเกดการขาดแคลนนำมนตอมาในชวงทศวรรษท1980ไดมการรณรงคในเรองชองโอโซนในบรรยากาศทขวโลกซงขณะนกมความกาวหนาดวยดในขณะนกไดมการรณรงคในเรองภาวะโลกรอนและจนนำไปสการหามาตรการหยดยงการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเขาสบรรยากาศตามอนสญญาเกยวโตโดยเฉพาะจากโรงงานตางๆและถงแมวาประเทศไทยจะเปนเพยงประเทศเลกและยงไมมบทบาทในเวทระดบโลกแตกควรมการปลกสรางจตสำนกและความรวมมอในฐานะเปนสวนหนงของประชากรโลก การรณรงคสรางความสนใจในเรองสงแวดลอมโลกไดนำไปสการทำงานและการปฏบตตนไมใหมการทำลายสงแวดลอม เชนการใชทรพยากรธรรมชาตอยางพอเพยง การรกษาปาและสตวปา การดแลขยะและสารพษใหมการแยกแยะขยะเพอใหสะดวกตอการรไซเคลเพอนำกลบ

Page 26: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5226

มาใชไดอก การไมทำลายธรรมชาตดวยขยะพษหรอนำเสย หรอการระมดระวงไมรบกวนผอนดวยการปลอยของเสย เชนควนพษ เปนตน นอกจากน ยงมการจดระบบการจำกดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเขาบรรยากาศโลกโดยใหมตลาดCarbontradingเพอใหมผลทางการเงนแกผทลดกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศโลก เราคงตองยอมรบวาความสำนกในการรกษาสงแวดลอมของสงคมไทยยงคอนขางตำเราอาจจะโชคดทมอาณาเขตกวางใหญ การทำลายปา การทงขยะอยางไมเปนทเปนทางยงไมสงผลกระทบรนแรงในระยะสน แตในระยะยาวเมอมลพษเหลานสะสมมากขนกจะมผลกระทบทำใหแหลงนำเกดการปนเปอน หรอขยะมกระจายทวไปหมดจนสรางความเสยหายไมเฉพาะแตมลพษแตยงทำลายทศนยภาพและภาพลกษณของประเทศ ทงทเราเปนประเทศทพงรายไดจากทองเทยวเปนอนดบหนง จงอยาหวงใหชาวตางชาตเสยคาใชจายมาทองเทยวในประเทศไทยโดยไมไดดแลเรองมลพษขยะมลฝอยกลนควนหรอฝนความสะอาดหรอความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมองเราไดอยางไร บางครงหากเราไปพกโรงแรมหรอรสอรททจดสรางไวเปนอยางด เชนสวนสามพรานแตเมอเปดประตหองกไดกลนขหม โชยมาจากบรเวณขางเคยง หรอการสรางรานอาหารบนรมชายหาดทหวหนมการเทนำเสยหรอทงขยะรมชายหาดทำใหทะเลมขยะลอยมากมายหรอการไมเขมงวดในการเปดโรงงานอตสาหกรรมในเขตชมชนเปนตนโรงแรมและสถานบรการทลงทนเปนหมนๆลานบาทและจางงานคนไทยจำนวนมากกจะถกกระทบขณะเดยวกนเรากพยายามประกาศตวเปนแหลงผลตอาหารของโลกแตแหลงนำเราอาจจะมการปนเปอนสารพษตกคางเพราะไมมการบำบดนำเสยจากครวเรอนกอนไหลไปสแหลงนำธรรมชาตในอนาคตมาตรฐานดานสงแวดลอมและสขอนามยจะถกยกระดบใหสงขนเพราะฉะนนสนคาอาหารและอตสาหกรรมจากประเทศทไมมการควบคมสงแวดลอมและมการปนเปอนของสารเคมหรอโลหะหนกกอาจจะถกกดกนไมใหไปขายในประเทศพฒนาแลวเปนการใชNonTariffBarriersทไดผลถงแมสนคาเราจะมราคาตำหรอคณภาพดแตมปญหาดานมาตรฐานสงแวดลอมกคงเปนการยากทผประกอบการไทยจะสามารถแกไขปญหาดงกลาวไดโดยลำพง3.6 ความเสยงทางดานการเสยชอเสยง(ReputationRisk)

ธรกจในทกวนนหากขยายตวเตบใหญมากขนจะมงหนาหาแตกำไรปนผลเพอผถอหนโดยตรงไมไดอกแลว เพราะสงคมทเปดกวาง สทธมนษยชนและการคมครองผบรโภคทเขมขนขน ยอมทำใหขอมลตางๆ มการเปดเผยหรอเสาะแสวงหาไดงาย หากปรากฏวาธรกจนนๆ มการดำเนนงานทสรางผลกระทบทางสงคมหรอสงแวดลอมทกอความเสยหาย เชนการปลอยนำเสยลงคคลองสาธารณะการใชแรงงานเดกหรอการทำทารณกรรมบคคลอนกจะนำไปสการลงโทษหาตวผรบผดชอบและทำใหชอเสยงของกจการนนมวหมองไดบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยซงถอวาเปนกจการมหาชนตองมระบบการเสรมสรางธรรมาภบาลเพอประโยชนของผเกยวของตางๆไมเฉพาะแตผถอหนเทานน มฉะนนกจการกจะเสยงตอความเสยหายในแงของชอเสยงทางธรกจ เปนการทำลายความนยมตอสนคาหรอบรการของตนทงทไดพยายามโฆษณาทมเทงบประชาสมพนธอยาง

Page 27: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 2713.01.JAN-JUN.09.

มหาศาลเพอจงใจผซอหรอการสรางคานยมตอตราสนคาแตเมอมขาวเกยวกบเรองทขดกบธรรมาภบาลเกดขน กถอเปนReputationrisk ทงยงจะถกเอาเรองจากทางการ(Regulationrisk)การบรหารความเสยงทกวนนจงเปนเรองทครอบคลมการทำงานเกอบทกดาน จะมงหนาแตคาขายเพอหากำไรดานเดยวคงไมได แมการดำเนนงานเหลานดเหมอนวาจะมตนทนคาใชจายทเกดขนแตกมการพสจนวาผลไดคมคาใชจาย ทกวนนรายงานประจำปของกจการขนาดใหญตางๆในระดบโลกลวนแตมงเปดเผยหรอรายงานการทำงานดานธรรมาภบาลของกจการเปนหลก การมระบบธรรมาภบาลจงไมใชการชวยเหลอสงคมดวยการนำเงนไปบรจาคผยากไรชวครงชวคราวแตเปนการสรางจตวญญาณแหงการเปนสวนหนงของสงคมและโลกเพอใหสงคมมความเปนธรรมนาอยและสามารถพฒนาไดอยางยงยน(SustainableDevelopment)หากธรกจยดหลกธรรมาภบาลพนฐานสงคมกจะไมมชนวนการพพาทหรอเกดความขดแยงทนำไปสการตองออกกฎเกณทใหมๆมาบงคบทำใหกจการทไมมปญหากลบตองมความยงยากหรอมภาระในการทำงานมากขนหรอเกดการเคลอนไหวจากกลมตางๆทไมเหนดวยกบความไมถกตอง3.7 ความเสยงทางอน(OtherRisk) โดยทวไปสำหรบภาคธรกจทเปนหนวยประกอบการในสงคมไทยยงมประเดนความเสยงของการประกอบธรกจทจะตองมความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศทไมอาจอาศยการปกปองอยางสมยกอนได การดำเนนกจกรรมอตสาหกรรมยงอยในสภาวะแวดลอมทไมแนนอนเราไดละเลยการวางผงเมองอยางเครงครดมาชานานโดยเฉพาะการมแผนแยกแยะการตงถนฐานของชมชนและอตสาหกรรม ทำใหโรงงานอตสาหกรรมไมนอยทเมอแรกสรางอาจจะไมอยในเขตชมชนแตมงไปหาทหางไกลทงทยงไมมสาธารณปโภคไปถงเพอใหอยหางจากชมชนและใชประโยชนจากทดนราคาถกแตเมอเวลาผานไปเมองานกขยายตวมากขนมประชาชนจากสารทศอพยพมาอยเปนชมชนในบรเวณรอบๆโรงงานมากขนเพราะอาจจะมการคาขายกบพนกงานโรงงานทตองการรบประทานอาหารหรอซอขาวของซงในระยะแรกในชมชนอาจจะพงโรงงานเปนแหลงการมรายไดและขายบรการ แตเมออยไปนานๆ เขาประชาชนรนใหมทไมไดประโยชนจากโรงงาน อาจจะไมทนตอ ของเสยหรอ สงมพษของโรงงานแพรกระจายออกมา ประชาชนจงแสดงความเดอดรอนกลายเปนความขดแยงระหวางโรงงานและชมชนในทสด หรออาจจะตองผจญกบความเสยงตอภยพบตทเกดจากอบตเหตของโรงงาน ซงมตวอยางของโรงงานในลกษณะนจำนวนมาก เชนนำเสยจากโรงงานทไหลไปลงคคลองสาธารณะอาจจะทำใหสตวนำหรอปลาของประชาชนเสยหายโรงงานใหญบางแหงไดมาตงอยกลางชมชนเสยแลว เชนโรงงานกลนนำมนบางจาก ทตงอยในเขตชมชนหนาแนนทางดานใตของกรงเทพมหานคร และโรงไฟฟาพระนครใต ซงอกไมนานเมอชมชนขยายถนฐานรกเขาไปกอาจจะเปนปญหาไดดงนนการวางผงเมองทมการปฏบตอยางเขมงวดนาจะเปนการลดความเสยงทางดานนลงได เศรษฐกจไทยมSMEเปนฐานการผลตทใหญเพราะเราไมมระบบchaebolหรอsaibatsuเชนในเกาหลหรอญปนผประกอบการขาดพเลยงหรอการสนบสนนจากภายนอกบางสวนยงมปญหา

Page 28: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5228

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแททจรงแลวกมแนวปฏบตเพอปกปองไมใหเสยงเกนไป โดยการกระจายความเสยง เชนปลกพชพนธหลายๆ ประเภทเพอใหใชประโยชนได ทำใหมอาหารตลอดป ขณะเดยวกนไมทมสดโตงทอาจจะประสบความเสยหายหากราคาพชผลนนๆไมไดเปนไปตามทไดคาดหมายไวแตตนเทากบเปนการเดนสายกลางหรอมชฌมาปฏปทา ไมเฉพาะแตภาคเกษตรกรรมเทานนเศรษฐกจพอเพยงยงเปนปรชญาทใชไดกบธรกจขนาดตางๆวามการดแลRiskเพยงใดแตเนองจากมความสบสนระหวางSelfsufficiencyeconomyและSufficiencyeconomy ซงแนวทางแรกคอการไมตดตอคาขายกบภายนอก เปนการดำเนนนโยบายคลายกบเรองอาหารในบางประเทศทยดหลกวาตองผลตอาหารทไมพงพาภายนอก(Foodsufficiencypolicy)ทำใหเกดความเขาใจกนวาเศรษฐกจพอเพยงเปนนโยบายปดประเทศประจวบกบทประเทศไทยในชวง2ปทผานมามการปฏวตรฐประหารมการเสนอใหแกกฎหมายการประกอบธรกจของชาวตางประเทศทเพมความเขมงวดขนการตงสำรอง30%เพอควบคมการไหลเขาของเงนทนผนวกกบในชวงของการยดอำนาจทมความพยายามจะไมใหคดเรองGDPแตใหคดถงเรองGrossHappinessคลายกบทประกาศใชในประเทศทไมตดตอกบใครทางทะเลกมสวนทำใหกระทบตอบรรยากาศการลงทนหรอการประกาศวาประเทศไทยจะไมมงเพมGDPแตจะหนไปใหความสนใจGNHหรอGrossNationalHappinessกไดสงผลกระทบตอนกลงทนโดยเฉพาะผประกอบการทเปนSMEระหวางประเทศซง

ทงความรความสามารถ เราควรตองเพมEntrepreneur ทด มจตสำนกการบรหารธรกจเพอดแลสงคมและสงแวดลอมภาครฐกยงขาดระบบการสนบสนนทดเพยงพอบางครงธรกจไทยดเหมอนจะยอมรบความเสยงมากเกนไปโดยขาดมาตรการในการลดความเสยงหรอกระจายความเสยงทงนอาจจะเปนเพราะรเทาไมถงการณไมมขอมลสนบสนนหนวยงานทนาจะสนบสนนทางวชาการไดเชนอาจารยตามมหาวทยาลยกยงขาดการตดตออยางเปดเผยกบภาคธรกจทำใหเศรษฐกจไทยเสยงตอการขยายตวอยางไมมคณภาพหรอไมยงยนและยงเสยงตอการเกดวกฤตทงยงไมสามารถกระจายความมงคงไปยงประชาชนไดอยางทวถงภาคธรกจเอกชนควรมความเขาใจในการบรหารความเสยงวาการบรหารความเสยงไมใชการละเวนความเสยงเพราะหลกของธรกจทดคอการหาAcceptableriskbuthighreturnไมใชHighriskhighreturn

04. เศรษฐกจพอเพยงและการบรหารความเสยง

Page 29: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 2913.01.JAN-JUN.09.

ยงไมมโอกาสไดรบขอมลทถกตอง มความรสกวาไมมนใจและเหนวาการลงทนใปประเทศไทยยงมความเสยงสงขน(Countryrisk) โดยเฉพาะPoliticalrisk หากบรรยากาศทางการเมองมการเปลยนแปลงบอยๆประเทศเพอนบานของเราเชนเวยดนามอนโดนเซยและฟลปปนสซงในอดตเคยถกตตราวามความเสยงมากกวาปจจบนกลบไดรบการยอมรบมากขนและไดรบเงนลงทนจากตางประเทศมากกวาประเทศไทยทำใหเศรษฐกจของประเทศไทยมอตราการขยายตวตำกวาประเทศอนในตงอยในละแวกเอเชยดวยกน ดงนน แนวคดของเศรษฐกจพอเพยงจงสอดคลองกบแนวคดในการบรหารความเสยงทงในระดบเกษตรกรผประกอบการหรอผบรหารประเทศไมใหคดอานกระทำสงทสดโตงหรอหมนเหมตอการเกดความเสยหายอยางขนานใหญโดยใหมการคดเผอทางออกในกรณทไมเปนไปตามทคาดหมายคลายคลงกบแนวคดการทำงานของRiskmanagementcommitteeในระดบหนวยงานใหญในสากล

ภาวะเศรษฐกจตกตำทไดเกดขนทวโลกในชวงปลายป2008ทำใหประเทศตางๆไดหนกลบไปใชนโยบายการกระตนเศรษฐกจในเชงKeynesianโดยการอดฉดเงนงบประมาณภาครฐการลดภาษการลดดอกเบยเปนตนแตภาวะการตกตำทไดเกดขนโดยเฉพาะในสหรฐอเมรกา และไดลามไปถงยโรป และซำเตมปญหาในญปนไดประทมาตงแตเดอนสงหาคม2007ประเดนสำคญกคอภาคเอกชนยงขาดความเชอมนในอนาคตโดยเฉพาะอยางยงความสามารถของรฐในการฟนฟเศรษฐกจความเชอมนทขาดไปดงกลาวเปนผลพวงมาจากความเสยหายทเกดขน โดยเฉพาะในตลาดทนและระบบสถาบนการเงนดงนนการแกไขฟนฟจะตองมาจากการฟนฟความเชอมนในระบบการกำกบดแลตลาดเงนตลาดทนตวบคคลทบรหารจดการซงอาจจะตองใชเวลาดงนนภาวะเศรษฐกจทถดถอยนอาจจะไมสามารถกระเตองขนโดยฝมอของรฐบาลตางๆในระยะเวลาอนสนอาจจะทอดยาวไปหลายปทสำคญทรฐพงตระหนกคอทรพยากรทางการเงนภาครฐยงมจำกดแมวาบางประเทศจะยงมฐานะการคลงทดอยแตหากมการใชหมดเปลองไปโดยเรวโดยทการฟนตวในภาคเอกชนเกดไมทนกจะทำใหความเชอมนและความเชอถอยงถดถอยลงไปการใชเงนงบประมาณหรอการลดภาษอากรจงควรมงไปสเปาหมายทไดผลชดเจนเชนมงไปทกลมผเดอดรอนเชนคนวางงานหรอคนทไดงานทำไมเตมทเปนตน อนาคตของการบรหารความเสยงทงในระดบมหภาคและจลภาคจะตองมงสรางภมคมกนใหกบประชาชนในทกระดบจดเรมตนควรมาจากภาครฐตองไมดำเนน

05. บทบาทของรฐกบการเสรมสรางภมคมกนความเสยง

Page 30: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5230

นโยบายทกอใหเกดผลขางเคยงทกอใหเกดความเสยหายจนเกนไปและตองคำนงถงผลกระทบตอการลงทนทงในระยะสนและระยะยาวไมพยายามสรางRegulationriskควรมการกำหนดนโยบายทมาจากการหารอระหวางภาคเอกชนอยางเปดเผยกบภาครฐ(Private-PublicSectorConsultation)แทนการกำหนดเพยงขางเดยวของภาครฐ(Governmentdirective) ซงวธการหลงนาจะลาสมยแลว ในสมยกอน ภาครฐอาจจะไดเปรยบเพราะมผมการศกษาสงกวาภาคเอกชนมาทำงาน แตในยคปจจบนภาคเอกชนทงไทยและตางประเทศตางกมพนกงานทมการศกษาดมความรความเขาใจในระบบการบรหารภาครฐไมนอยไปกวาผทกมอำนาจในภาครฐยอมสามารถทจะประเมนทศทางของการดำเนนนโยบายตางๆไดอยแลวอยางไรกดสงทหวนเกรงกคอความลบรวไหลหรอการเปดชองใหผลวงรขอมลกอนสามารถเขาไปใชขอมลใหเปนประโยชน เชนการปรบปรงภาษอากร เปนตนสงนเรายงไมมระบบทรดกมในการเอาผดกบผใชประโยชนจากขอมลภายใน เชน ขาวทวามผไดประโยชนจากการเขาไปลวงรนโยบายการปรบเปลยนระบบอตราแลกเปลยนเมอวนท2กรกฎาคม1997ระบบการเอาผดผกระทำการดงกลาวมานยงไมเปนทชดเจนทผานมาทางการอยางธนาคารแหงประเทศไทยไมมความไววางใจผมอำนาจจากทางฝายการเมอง จงจำเปนตองมการดำเนนการในลกษณะทตองปกปดและไมไดหารอกนในวงกวางเพอความรอบคอบ ทำใหไมมชวงเวลาใหภาคเอกชนไดมการเตรยมตวรบผลกระทบโดยเฉพาะเรองการปรบคาเงนบาท ขบวนการทางสงคมทนาจะดำเนนการไดเตมทมากขนกคอการเสรมสรางความรความเขาใจในบรรดาผประกอบการ บอยครงทเราอาจจะรสกวาผมอำนาจไมใหความเปนธรรมกบภาคเอกชนไทยเพราะไปเปดชองทางใหภาคเอกชนจากตางประเทศเขาพบและหาขอมลจากผมอำนาจไดอยางเตมทในขณะทวฒนธรรมไทยยงไมเปดโอกาสเชนนนแกผประกอบการไทยเวนแตเปนผทรจกใกลชดหรอมเสนสายฝากฝงมา หรอในบางกรณกตองมการกดดนจากมวลชนหรออาจถงขนกอการประทวงในทสาธารณะจงจะยอมพบปะพดคยดวยและในการหารอกบภาคเอกชนกมกจะมงดำเนนการในลกษณะทเปนพธรตรองหรอสรางภาพเพอประชาสมพนธตนเองผานสอมวลชนมากกวา บางครงเราจะเหนการใหรางวลหรอAwardsทมกจะใหซำซากกบบคคลหรอรฐวสาหกจทมความใกลชดกบผมอำนาจสนบสนนหรอเปนองคกรทยอมจายเงนสนบสนนกจกรรมตางๆเปนการตอบแทนกนการใหรางวลจงไมไดผลในการสนบสนนหรอสงเสรมเชดชผทสมควรไดรบอยางแทจรงไมนานมาน คณะกรรมการกำกบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย(กลต.) ไดประกาศเรองการโฆษณาชวนเชอของสถาบนการเงนบางแหงทอางถงรางวลทไดรบ โดยใหผโฆษณาสามารถอางไดแตเฉพาะรางวลทไดรบการยอมรบจาก กลต. เทานน ทงนเพอไมใหประชาชนทไมเขาใจขอมลเขาใจผด หลกการในการใหรางวลแกผประกอบการทมธรรมาภบาลควรพจารณาจากการเปลยนแปลงทเกดขนจากระดบเดมทเปนธรกจครอบครวมาเปนธรกจมหาชน(Achievements+/+Efforts)และควรตดสทธกจการทใหเงนสนบสนนการจดงานเพอไมใหเปนการใหรางวลในลกษณะตางตอบแทนหรอการมคณะกรรมการคดเลอกหรอตดสนทเปนกรรมการหรอเจาของกจการนนๆ เพอเปนการละเวนและปองกนการมConflictofinterests.กเปนสงทพงดำเนนการ

Page 31: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 3113.01.JAN-JUN.09.

การบรหารความเสยงในระดบมหภาคตองมการเสรมสรางหลกธรรมาภบาล จดระบบใหมการคานอำนาจหรอChecksandBalances ใหเกดความโปรงใส การคำนงถงผลทางสงคมและสงแวดลอมในการตดสนใจ การใชหลกของการมสวนรวม การเปดเผยขอมลแทนการเอาชนะหรอการปดกน การออกกฎระเบยบทกอใหเกดผลในการสรางภาระแกผดำเนนการหรอผใชบรการเปนการเพมภาระยงยากตอผทสจรตในการทำงานปญหาทเปนเอกลกษณของประเทศไทยกคอกฎระเบยบใดๆทออกมามกจะเปนการทาทายใหมผมาแหกกฎนนและอาศยเสนสายหรอความสมพนธกบผมอำนาจหรอผคมกฎนนใหตนสามารถเอาตวรอดเฉพาะหนาปญหาบานเราจงเปนปญหาความเครงครดในการปฏบตตามกฎหมาย(Lawenforcement) วธการหนงทนาจะไดผลคอใหมกลไกการตรวจสอบผใชอำนาจหรอผมหนาทตองดแลใหเปนไปตามระเบยบกฎหมาย โดยใหมระบบการประเมนผล และตดตามความกาวหนา การใหความปกปองและเชดชผรองเรยนหรอWhistleblowers เพอใหคนของรฐทรบผดชอบเกดความระมดระวงไมปลอยปละละเลยหรอการเอาหไปนาเอาตาไปไรอยางกรณของการบงคบใชหมวกกนนอกเปนตน การบรหารความเสยงถอเปนหนทางหนงในการนำพาไปสความสำเรจธรกจจะมการตงบคคลหรอหนวยงานเพอทำหนาทดแลเชนคณะกรรมการบรหารความเสยง(RiskManagementCom-mittee)สวนในระดบประเทศเรายงไมเคยมคณะหรอบคคลใดทำหนาทนซงหากทำงานไดผลกจะชวยบงชหนทางปกปองหรอวธจำกดผลกระทบจากความเสยงของประเทศซงนาจะมลกษณะงานทกวางกวาการดแลดานความมนคงหรอเศรษฐกจดานใดดานหนง ปจจบนประเทศทพฒนาแลวไดพยายามทจะลดภาระการทำธรกจจากระเบยบกฎหมายทเขมงวดเกนความจำเปนลง(Burdenreductionpolicy)ประเทศเกาหลใตไดยกเลกกฎหมายหรอระเบยบคำสงทไมจำเปนลงไดถงครงหนงภายในระยะเวลา10ปภายหลงเกดวกฤตในป1998มระเบยบและกฎหมายรวม10,554ฉบบไดปรบปรงจนลดลงเหลอ5,112ฉบบในป2007ซงทำใหภาระของการทำธรกจลดลงเปนการเสรมสรางความสามารถในการแขงขนกบธรกจนานาประเทศสงนตางหากทประเทศไทยสมควรพจารณาเพอใหเศรษฐกจทนสมยกบนานาอารยประเทศและสงคมไทยมคนมงานทำมความนาอยแทนทจะมาออกระเบยบกฎเกณททสรางภาระคาใชจายหรอความยงยาก และกลายเปนตนทนทประชาชนตองแบกรบ แตทงน ธรกจกตองมหลกธรรมาภบาลทดเพยงพอรจกดำเนนการหรอไมดำเนนการไดดวยตนเองแทนการควบคมของภาครฐฝายเดยวแนวโนมสงคมไทยยงคงมงหนาสการออกกฎหมายและระเบยบเพอควบคมโดยโยนภาระของความลมเหลวในหลายดานไปสขอจำกดจากการขาดกฏหมายหรอระเบยบเสมอนหนงเปนการโยนความผดอยางไมมความรบผดชอบของเจาหนาททงทแนวทางการแกปญหาทไดผลซงบอยครงกไมจำเปนตองมออกกฎหมายหรอระเบยบใหมแตอาศยการทำงานทเขมแขงของเจาหนาท รณรงคใหขอมลและการขอความรวมมอปลกฝงใหเกดจตสำนกกจะไดผลตามเปาหมาย เศรษฐกจและสงคมไทยจะรงเรองตอไปไดยากหากผบรหารประเทศยงมงผลทางความนยมทางการเมองเฉพาะหนา โดยอางความชอบธรรมจากกตกาเสยงขางมากจากการเลอกตงมากกวาการยดมนในหลกจรยธรรมสงผลใหประชาชนและภาคธรกจตองแบกรบความสมเสยงในการดำเนนธรกจและชวตมากยงขน สวนธรกจทหวงแตกอบโกยรายไดและผลกำไรโดยขาดความสำนกถง

Page 32: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

13.01.มค.-มย.5232

ผลทางสงคมและสงแวดลอม เมอมการเอารดเอาเปรยบมากจนเกนไป สงคมกขาดความอบอนขาดการแบงปนหรอเอออาทรตอกนกลายเปนสงคมทไมนาอยความเสยงทประเทศไทยกำลงถลำเขาภาวะทเราทำของเราเองเชนนกำลงมเพมมากขนเปนลำดบดงนนการพฒนาทางเศรษฐกจสงคมทดใหเปนทยอมรบเกดผลสำเรจในระยะยาวจงตองดำเนนการควบคไปกบการประเมนและบรหารความเสยงดานตางๆเพอใหสามารถยกระดบมาตรฐานและคณภาพชวตของประชากรไทยใหสงขนทดเทยมกนอยางทวหนาจงจะถอวาเปนเศรษฐกจสงคมทมความสมดลและยงยน

Page 33: ส า ร บั ญ · Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 5 13.01.JAN-JUN.09. ปล่อย กู้ เท่า ที่ ควร แต่ สะสม ไว้

Chiang Mai University JoUrnal of eConoMiCs 3313.01.JAN-JUN.09.

1 PaulKrugmanวเคราะหวาเศรษฐกจในเอเชยทมการขยายตวสงในชวงทศวรรษสดทายกอนเกดวกฤตนนมาจากการใชทรพยากรเปนหลก โดยเฉพาะการใชการลงทนเปนตวชวยเพมการผลต ซงตางจากสหรฐอเมรกาหรอในชวงกอนทรงเรองขนมาเพราะไดอาศยการเพมประสทธภาพและการคดคนวทยาการใหมๆ 2 AlanGreenspan,formerchairmanoftheUSFederalReserve:“Inthecurrentcrisis,asinpastcrises,wecanlearnmuch,andpolicyinthefuturewillbeinformedbytheselessons.Butwecannothopetoanticipatethespecificsoffuturecriseswithanydegreeofconfidence.Thusitisimportant,indeedcrucial,thatanyreformsin,andadjustmentsto,thestructureofmarketsandregulationsnotinhibitourmostreliableandeffectivesafeguardsagainstcumulativeeconomicfailure:marketflexibilityandopencompetition.” 3 ดร.พสฐลอาธรรม“จากยงกลายเปนรงบทเรยนเศรษฐกจไทย”ครงท1พ.ศ.2537และครงท2พ.ศ.2543 4 เปนขอตกลงของกลมประเทศG-5 เมอเดอนกนยายน1985 ประกอบดวย ฝรงเศสเยอรมนญปนองกฤษและสหรฐอเมรกาเพอรวมกนแสดงเจตจำนงทจะทำการปรบปรงอตราแลกเปลยนเงนทในขณะนนเหนพองกนวาคาเงนดอลลารสหรฐอเมรกาถกทำใหแขงคาเกนกวาความเปนจรงจงจำเปนตองเขาแทรกแซงตลาดอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศเพอชนำตลาดใหคาเงนดอลลารสหรฐอเมรกาออนคาลงสอดคลองกบปจจยพนฐานทางเศรษฐกจ

เชงอรรถ