Embed Size (px)
Citation preview
9. KLIMATOLOGIJA – DEO 2
2.1 KLASIFIKACIJA KLIME Najčešći metod klasifikacije klime: po klimatskim vrednos8ma temperature i padavina. Raspodele klimatskih klasa se pogadjaju sa raspodelom vegetacije.
2.1.1 Podela na klimatske pojaseve
Žarki (tropski) pojas – granica severni i južni povratnik; visoka srednja godišnja temperatura sa malim sezonskim kolebanjem; dva kišna perioda povezana sa zenitnim položajima Sunca. Umereni pojas – granice povratnik i polarnik; postoje godišnja doba. Hladni (polarni) pojas – od polarnika ka polovima; sezonska smena dana i noći, kratka leta, veoma hladne i duge zime.
Granica žarki – umereni pojas: izoterma srednje temperature najhladnijeg meseca 18°C Granica umereni – hladni pojas: izoterma srednje temperature najtoplijeg meseca 10°C
2.1.2 Kopenova klasifikacija klime Univerzalna klasifikacija klime, na osnovu karakteris8ka temperaturnih i padavinskih režima. Klimatska klasa se ozvačava sa tri slova: prvo slovo označava klimatsku grupu; drugo slovo označava režim padavina, stepen sušnos8 ili hladnoće; treće slovo označava režim temperature.
RASPODELA KLIMATSKIH KLASA NA ZEMLJI
RASPODELA SAMO OSNOVNIH KLIMATSKIH KLASA NA ZEMLJI
A tropska vlažna klima -‐ prosečna temp. najhladnijeg meseca veća od 18°C
B suva klima -‐ potencijalna evapotranspiracija veća od padavina
C umerena vlažna i topla klima -‐ prosečna temperatura najhladnijeg meseca manja od 18°C a veća od -‐3°C
D umerena hladna (borealna ili šumska) klima -‐ prosečna temperatura najhladnijeg meseca manja od -‐3°C a najtoplijeg veća od 10°C
E snežna (polarna) klima -‐ prosečna temp. najtoplijeg meseca manja 10°C
f (nem. feucht -‐ vlažan) nema sušnog perioda
w (nem. der Winter -‐ zima) zimska suša
s (nem. der Somer -‐ leto) letnja suša
S (nem. die Steppe -‐ stepa) stepska klima (1/2 PET < količina padavina < PET)
W (nem. die Wüste -‐ pus8nja) pus8njska klima (količina padavina < 1/2 PET)
T (nem. die Tundre -‐ tundra) klima tundri (prosečna temperatura najtoplijeg meseca > 0°C)
F (nem. der Frost -‐ mraz) klima večitog leda (prosečna temperatura najtoplijeg meseca < 0°C)
a prosečna tempeartura najtoplijeg meseca iznad 22°C
b prosečna T najtoplijeg meseca ispod 22°C; najmanje če8ri meseca imaju prosečnu T iznad 10°C
c prosečna T najtoplijeg meseca < 22°C; manje od če8ri meseca sa prosečnom T > 10°C; prosečna T najhladnijeg meseca > -‐38°C
d isto kao c, osim što je prosečna temperatura najhladnijeg meseca niža od -‐38°C
h (nem. heiss -‐ vruć) -‐ prosečna godišnja temperatura viša od 18°C
k (nem. kalt -‐ hladan) -‐ prosečna godišnja temperatura niža od 18°C
PRVO
SLO
VO
DRUGO SLO
VO
TREĆ
E SLOVO
PRVO SLOVO DRUGO SLOVO TREĆE SLOVO
klimatska grupa režim padavina sušnost/hladnoća režim temperature
A f w (s)
B S W h k
C f s w a b c
D f w (s) a b c d
E F T
Moguće kombinacije
(s) 8povi klime As i Ds se retko javljaju
Primer: Cfa -‐ umereno topla i vlažna klimu (C) bez izrazito sušnih perioda (f) sa veoma toplim le8ma (a)
A – Tropska vlažna klima
Prosečna T najhladnijeg meseca veća od 18°C; Javlja se u širokom pojasu severno i južno od ekvatora do 15-‐25°g.š.
Af – klima tropskih prašuma Prosečna količina pad. u najsuvljem mesecu > 60mm. • Rasprostranjenost: sliv reke Amazon, istočna obala Brazila (Južna Amerika), istočna obala Centralne Amerike dolina reke Kongo, ist. obala Madagaskara (Afrika); južni Bangladeš, delovi ist. obale Indije, Malezija, Indonezija, Filipini (Azija). • Karakteris8ke: velika insolacija, podjednako trajanje dana i noći; visoke temperature i obilne padavine tokom cele godine; stvarna evapotranspiracija jednaka potencijalnoj; visoka rela8vna vlažnost vazduha; mala godišnja amplituda temperature; padavine ravnomerno raspoređene tokom godine (godišnja suma preko 1500mm). • Vegetacija: tropska (kišna) šuma koja se sastoji od velikog broja različi8h vrsta drveća.
Am – monsunska klima Sušni period u toku zime; bar 2 meseca sa prosečnom količnom padavina < 60mm. • Rasprostranjenost: priobalni delovi jugozapadne Indije, Šrilanka, Bangladeš i Mianmar (Azija), jugozapadna Afrika, Gvajana, Surinam, Francuska Gijana, severnoistočni deo Brazila (Južna Amerika). • Karakteris8ke: veoma vlažan letnji period (u ovoj oblas8 se beleže rekordne visine padavina); kratak suvi period; najviše temperature pred početak kišne sezone; godišnje količine padavina dosta variraju od oblas8 do oblas8 (1500 -‐ 4000mm). • Vegetacija: šume su manje guste od tropskih prašuma -‐ 8kovina, abonos, mahagoni, kaučukovo drvo, kakao, banana.
As – klima savana Sušni period u toku leta; bar 2 meseca sa prosečnom količnom padavina < 60mm. • Rasprostranjenost: veoma se retko javlja; posledica okeanskog u8caja kao npr. u delu Brazila na krajnjem istoku Južne Amerike. • Karakteris8ke: izrazito sučni period u toku leta; godišnja količina padavina između 1000 i 1800 mm; veća godišnja amplituda temperatura nego kod 8pa Af.
B – Suva klima
Količina padavina (R) < PET; Najzastupljeniji je kopneni 8p klime (26% ukupne površine); Količina padavina mala i veoma promenjiva; Podeljena je na više pod8pova u zavisnos8 od stepena sušnos8 i temperaturnog režima.
BWh – topla pus^njska klima R < 1/2 PET; srednja godišnja T > 18°C • Rasprostranjenost: u vrelim suptropskim pus8njama, najviše u zapadnim delovima kon8nenata; severni Meksiko, poluostrvo Baha Kalifornija i u jugozapadni deo SAD-‐a, zapadni obalni pojas Južne Amerike, severna, zapadna i južna Afrika, zapadni deo Indije i Pakistana, Saudijska Arabija, centralna i južna Australija.
• Karakteris8ke B klime: mala U i oblačnost (kod BWh U svega 10-‐30%); mali broj padavinskih dana i mala količina padavina (pus8nje < 250mm, stepe od 250 do 500mm); veliko srednje trajanje Sunčevog sjaja (najveće kod suptropskih 8pova); rekordno visoke temperature (srednje godišnje, srednje mesečne i maksimalne vrednos8) u toplim pus8njama i stepama; umereno visoke temperature u hladnim pus8njama i stepama (izuzetak Dolina smr8 u Kaliforniji); velike temperaturne razlike u toku dana i godine. • Vegetacija B klime: veoma oskudna u pus8njama; stepe odlikuje kratka trava i različite vrste niskih žbunova.
BWk – hladna pus^njska klima R < 1/2 PET; srednja godišnja T < 18°C • Rasprostranjenost: nalaze se duboko u unutrašnjos8 kon8nenata u umerenim širinama, aridnost se pojačava u tzv. “kišnoj senci”; istočno od Kaspijskog mora i severno od Himalaja (Azija), u zapadnom delu SAD-‐a, u uskom pojasu istočno od Anda u južnom delu La8nske Amerike.
BSk – hladna stepska klima 1/2 PET < R < PET; srednja godišnja < 18°C • Rasprostranjenost: stepska klima umerenih širina obuhvata znatne površine zapadnog dela Severne Amerike, centralne Azije.
BSh – topla stepska klima 1/2 PET < R < PET; srednja godišnja T >18°C • Rasprostranjenost: granične oblas8 suptropske pus8njske klime; južni deo La8nske Amerike, jug zapadnog dela SAD, oko velikih pus8njskih oblas8 severne Afrike, u južnoj Africi i na rogu afričkog kon8nenta, pojedina područja Indijskog potkon8nenta, granične oblas8 Australijske pus8nje.
C – Umereno topla i vlažna klima
-‐3°C < T najhladnijeg meseca < 18°C Javlja se u pojasu u kome su preovlađujući zapadni vetrovi; zajednička karakteris8ka C klimatskih 8pova je postojanje godišnjih doba i blage zime.
Cfa – umereno topla kišna klima Padavine ravnomerno rasporedjene tokom godine; T najtoplijeg meseca > 22°C Cwa – umereno topla klima sa suvom zimom R najvlažnijeg meseca ≥ 10 x R najsuvljeg meseca (zimska suša); t najtoplijeg meseca > 22°C • Rasprostranjenost: Karakteris8čni za suptroprske oblas8 na istočnim obalama kon8nenata; jugoistočni deo SAD-‐a (20-‐30°g.š.), jugoistočna Južna Amerika, Azija: od severne Indijie do južnog Japana, deo jugoistočne obale Afrike, istočna Australija. • Vegetacija: bujna; guste šume u kojima preovlađuju zimzelene vrste.
C_ – umereno topla kišna klima Padavine ravnomerno rasporedjene tokom godine; T najtoplijeg meseca < 22°C, bar 4 meseca sa T > 10°C Cfc – umereno topla kišna klima Padavine ravnomerno rasporedjene tokom godine; T najtoplijeg meseca < 22°C, manje od 4 meseca sa T > 10°C i T najhladnijeg meseca > -‐38°C • Karakteris8ke: blage zime i prohladna leta; veliki broj oblačnih i padavinskih dana; česte frontalne nepogode praćene dugotrajnim kišama; sipećom kišom ili maglom. • Rasprostranjenost: karakteris8čni za zapadne obale kon8nenata (30 i 40°g.š.); severni deo zapadne obale Severne Amerike sa zapadnim vetrovima i toplim morskim strujama; severozapadna Evropa; južni Čile; jedan deo Južne Afrike; jugoistočna Australija i Novi Zeland. • Vegetacija: veoma povoljni uslovi za rast listopadnih šuma i brojnih kulturnih biljaka.
Cs – Umereno topla klima sa suvim letom R najvlažnijeg meseca ≥ 3 x R najsuvljeg meseca (letnja suša); R najsuvljeg meseca < 40mm Csa T najtoplijeg meseca > 22°C Csb T najtoplijeg meseca < 22°C, bar 4 meseca sa T > 10°C • Karakteris8ke: blage, vlažne zime i topla, ponegde i žarka, suva leta; veliki broj vedrih dana; retki mrazevi, sneg još ređi; godišnja suma padavina je između 300 i 900mm, a navetrenim stranama planina znatno veća. • Rasprostranjenost: javlja se na zapadnim obalama kon8nenata (30-‐40°g.š.), koji su pod u8cajem suptropskih AC le8, a zap. vetrova zimi; središnji deo kalifornijske obale (Severna Amerika); središnji deo obale Čilea (Južna Amerika); Mediteran (Evropa); oblast oko Kejptauna (Afrika); južni i jugozapadni deo Australije. • Vegetacija: šipražje i žbunje, ali i maslina, magnolija, kiparis, citrusi, smokva, lovor, ruzmarin.
D – Umerena hladna (borealna ili šumska) klima
T najhladnijeg meseca < -‐3°C; T najtoplijeg meseca >10°C Tipovi Ds (letnja suša) i Dw (zimska suša, istočna Azija) se retko javljaju, dok je Df najzastupljeniji.
Dfa i Dwa T najtoplijeg meseca > 22°C • Karakteris8ke: veoma topla leta, zimi povremeno dolazi do prodora hladnog talasa; velike godišnje amplitude temperature; R od 500 do 1100mm, smanjuje se ka unutrašnjos8 kon8nenata i ka polovima. • Rasprostranjenost: javlja se u umerenom pojasu izmedju 35 i 40°g.š. na severnoj hemisferi; severni deo atlanske obale i srednji zapad u SAD-‐u, istočni deo Srednje Evrope, severna Kina, Mandžurija, Severna Koreja i središnji deo Japana.
D_ i Dwb T najtoplijeg meseca < 22°C, bar 4 meseca sa T > 10°C • Karakteris8ke: umereno topla leta, duge zime sa čes8m periodima vedrog i hladnog vremena; veoma velike temperaturne razlike u toku godiine; manje padavina u odnosu na južnije oblas8. • Rasprostranjenost: Javlja se između 45 i 55°g.š.; u Novoj Engleskoj, u oblas8 Velkih jezera i južnom delu centralne Kanade, u jugoistočnoj Skandinaviji i istočnom delu Evrope, u zapadnom delu centralne Azije, u istočnoj Mandžuriji i istočnoj Aziji i severnom delu Japana.
Dfc i Dwc T najtoplijeg meseca < 22°C, manje od 4 meseca sa T > 10°C, T najhladnijeg meseca > -‐38°C Dfd i Dwd T najtoplijeg meseca < 22°C, manje od 4 meseca sa T > 10°C, T najhladnijeg meseca < -‐38°C • Karakteris8ke: kratka i prohladna leta i duge veoma hladne zime; najveće godišne kolebanje temperature; rekordno niske temeprature (niže samo na Antar8ku); malo padavina (godišnje sume 250-‐500mm). • Rasprostranjenost: Javljaju se u subpolarnim oblas8ma (50-‐70°g.š.); u severnoj Americi od Njufaunlenda do Aljaske, na saveru evroazijskog kontinenta od Skandinavije preko Sibira do Ohotskog mora. • Vegetacija: borealne šume (tajge) -‐ guste šume smrče, jele i bora, ima i breza, topola i drugog listopadnog drveća.
E – Snežna (polarna) klima T najtoplijeg meseca < 10°C
ET – klima tundri T najtoplijeg meseca > 0°C • Karakteris8ke: leta su prilično hladna i pored dugog dana; godišnja količina padavina ispod 250 mm; veći deo padavina padne u toku leta; malo isparavanje (padavine veće od potencijalne evapotranspiracije); obalske magle, jaki vetrovi. • Rasprostranjenost: na severnoj obali Kanade; na Islandu, obali Grenlanda osim najsevernijeg dela, artičkoj obali evroazijskog kon8nenta; na krajnjem jugu Južne Amerike, na nekoliko manjih antar8čkih ostrva i na Antar8kičkom poluostrvu. • Vegetacija: mahovine i lišajevi; zemljište je uglavnom preko cele godine zamrznuto.
EF – klima večitog leda T najtoplijeg meseca < 0°C • Karakteris8ke: šest meseci dan, šest meseci noć; klima bez pravog leta (prvenstveno zbog velikog albeda snežnih površina); ekstremno niske temperature; izuzetno male količine padavina (ispod 100 mm) i to isključivo u obliku snega; isparavanje veoma malo; jaki vetrovi. • Rasprostranjenost: unutrašnjost Grenlanda, zamrznu8 delovi ar8čkog okeana, najveći deo Antark8ka.
H – Visinska (planinska) klima • javlja se u planinskim oblas8ma na svim geografskim širinama; • označava kompleksnu klimu u kojoj se klimatski 8povi veoma brzo smenjuju sa visinom, pa
je teško odredi8 granice; • klimatski 8povi u planinskim oblas8ma smenjuju se sa nadmorskom visinom (na 300 m),
slično kao sa geografskom širinom (na 300 km ili 3° g.š. ka severu na severnoh hemisferi), osim što godišnja doba postoje samo u oblas8ma gde se godišnja doba javljaju i u nižim oblas8ma.
NAD
MORS
KA VISINA
GEOGRAFSKA ŠIRINA EKVATOR SEVERNI POL
• na navetrenim stranama je veća količina padavina.
• na osunčanim stranama su više temperature vazduha (južne padine na severnoj hemisferi).
U8caj klimatskih promena na pomeranje vegetacije na veću nadmorsku visinu.
2.2 KLIMA EVROPE Evropa upada u umereni pojas (najseverniji delovi subpolarni); Strujanje na visini je sa zapada; Atlantski okean sa toplom Golfskom strujom i Sredozemno more značajno u8ču na klimu.
Zima: Preovladjuju W i SW vetrovi, najviše u zapadnoj Evropi; U ostalim delovima Evrope prizemno strujanje modifikovano lokalnim uslovima i postojanjem Sibirskog an8ciklona.
Leto: Preovladjuju W i NW vetrovi (cirkulacija Azorskog an8ciklona).
Zima
Leto
Cikloni: Kretanje ciklona je glavni mehanizam premeštanja vazduha i uzrok vremenskih pojava; Ciklogenetske oblas8: Atlantski okean i Djenovski zaliv; Čes8na ciklona je veća zimi nego le8 zbog većeg termičkog kontrasta vazdušnih masa.
Srednja raspodela pri^ska i prizemnih vetrova
2.2.1 Osnovne karakteris^ke klimatoloških elemenata
Temperatura vazduha Srednja temperatura opada sa geografskom širinom; Godišnja amplituda temperature (razlika srednje mesečne temperature najtoplijeg i najhladnijeg meseca) se povećava ka unutrašnjos8 kon8nenta (zimi hladnije, le8 toplije nego u oblas8ma bliže moru i okeanu): u zapadnoj Evropi godišnja amplituda < 15°C, u Rusiji čak oko 35°C).
Najviša srednja godišnja temperatura na jugu Portugalije (oko 17°C); Najniža na severoistoku evropskog dela Rusije (-‐5°C).
U8caj golfske struje: Ublažava zimu u zapadnoj Evropi (Tjan oko 0°C ili više).
Padavine Evropa spada u kon8nente sa većom količinom padavina; Više od polovine oblas8 Evrope ima godišnju sumu padavina > 500mm; Nema pus8njskih oblas8, osim oko Kaspijskog mora (isušuje se); Padavine su dobro rasporedjene tokom godine (povoljno za poljoprivredu).
Najmanja godišnja suma padavina je u Prikaspijskoj niziji < 200mm; Najveća je u Crkvicama (planina Orjen, Crna Gora), oko 5000mm.
Vlažnija klima je u zapadnoj Evropi > 500-‐800mm, na planinama je > 1000mm; Norveške, Škotske i Velške planine, Crnogorsko primorje > 2000-‐3000mm; Sušnija klima je u donjem toku Volge, oko Urala, oko Sevrnog okeana, severni deo Crnog mora, <400mm; Uopšteno, nizijske oblas8 u zapadnoj Evropi oko 700mm, u istočnoj Evropi oko 500mm.
Godišnji hod: u mari8mnoj klimi maksimum je u zimi, min. le8, u kon8nentalnoj klimi obrnuto.
2.2.2 Glavne klimatske oblas^ u Evropi
Zapadna Evropa
Izrazita mari8mna klima umerenih širina; Veliki u8caj Atlan8ka i Golfske struje; Blage zime sa kratkotrajnim mrazevima i retkom pojavom snega; sveža leta; Maksimum padavina zimi; veliki broj dana sa padavinama (do 160-‐240); Velika oblačnost (Norveška 250 dana potpuno oblačno); Preovladjuju zapadni vetrovi, jak vetar u severnim delovima.
Srednja Evropa
Umereno kon8nentalna klima; Prelazna oblast izmedju mari8mne klime na zapadu i kon8nentalne klime na istoku; Zime umereno hladne sa povremenim jakim mrazevima; Leta topla, po nekad žarka; Padavine > 500mm, ravnomerno rasporedjene tokom godine; Ima snega, visina i trajanje snežnog pokrivača se povećava sa nadmorskom visinom i g.š.; Manja oblačnost nego u zapadnoj Evropi i veći broj vedrih dana; Preovladjuju zapadni vetrovi ali nisu dominantni kao na zapadu, dosta pod u8cajem ciklonske cirkulacije; Zimi čes8 periodi 8šine (bez vetra) zbog termičkih an8ciklona i jaki mrazevi; Alpi i Karpa8 imaju planinsku klimu.
Istočna Evropa
Kon8nentalna klima; Vrednos8 klimatskih elemenata se menjaju sa udaljenošću od Atlan8ka i sa g.š.; Postoji oslabljen u8caj Atlan8ka i Golfske struje; Zime duge i hladne sa an8ciklonima kada je vedro i mirno; Leta su topla; Padavine najveće na Uralu i Kavkazu, polusušno na jugu i severu, sušno je oko Kaspijskog mora; Kon8nentalan režim padavina (maksimum le8, minimum zimi); Snežne padavine su skoro jedine padavine tokom zime, snežni pokrivač može bi8 dugotrajan; Oblačnost je najveća zimi; U hladnom delu godine su česte radijacione magle; Dugotrajne suše se javljaju na svakih 2-‐3 godine.
Južna Evropa (Mediteran)
Mediteranska ili sredozemna klima; Klima je pod u8cajem Sredozemnog mora i planinskih venaca; Zime su blage sa retkim, slabim i kratkotrajnim mrazevima; Leta su topla pored obale, u zaledju su žarka; Maksimum vlažnos8, oblačnos8 i padavina je u poznu jesen i ranu zimu; Padavine veoma promenljive na malim rastojanjima (orografija), od sušnih oblas8 do Evropskih maks.; Le8 su retke padavine (bez padavina može i do 3-‐4 meseca); Zimi su pljuskovi, oluje, sneg je retka pojava; Oblačnost je mala, ovo je oblast Evrope sa najviše sunčanih sa8, čak i u svetu; Preovladjuju zapadni vetrovi, ima i regionalnih i lokalnih strujanja (maestral, bura, jugo,…).
2.3 KLIMA SRBIJE
Klima je prelazna izmedju mediteranske i kon8nentalne; Na klimu u8če kompleksnost terena Srbije kao i okolni planinski sistemi (Alpi, Dinarske planine, Karpa8); Zima: česte smene vazdušnih masa; pojačana ciklonalna ak8vnost, nestabilno vreme; stabilnije kad se sa severa proširi termički an8ciklon; Leto: stabilno vreme, dugi periodi toplog, vedrog i suvog vremena; Kon8nentalnost klime se povećava od juga ka severu i od zapada ka istoku;
Temperatura vazduha
Od juga ka severu Srbije srednja godišnja temperatura opada, a godišnja amplituda raste, zbog povećanja g.š. i smanjenog u8caja Sredozemnog mora; Zimi su veće razlike u temperaturama izmedju južnih i severnih oblas8 jer planinske oblas8 ograničavaju u8caj Jadranskog mora, dok su le8 severni delovi pod u8cajem zapadnih strujanja sa Atlan8ka. Najveća izmerena temperatura vazduha = 44.9°C (Smederevska Palanka 24.07.2007.) Najniža izmerena temperatura vazduha = -‐39°C (Sjenica 26.01.2006.)
Padavine Srednja godišnja suma padavina u Srbiji = 896mm; Najveće padavine su na planinama > 900mm; najmanje u Vojvodini, centralno Kosovo <600mm;
2.3.1 Osnovne karakteris^ke klimatoloških elemenata
2.3.2 Glavne klimatske oblas^ u Srbiji
Umereno kon^nentalna klima Zastupljena u nizijskim i brdskim predelima Srbije; Topla leta i hladne zime, velike godišnje amplitude temperature; Jesen uglavnom toplija od proleća (mari8mni u8caj); Glavni maksimum padavina u kasno proleće i rano leto; Glavni minimum padavina tokom zime; Zimi snežni pokrivač je redovna pojava; Nije velika oblačnost, posebno le8; Timočka krajina (u Vlaškoj niziji) ima najizraženiju kon8nentalnu klimu; Metohija ima značajan u8caj Mediterana.
Planinska klima U planinskim predelima sa nadmorskom visinom većom od 1000m; Kraća i sveža leta, duže i hladne zime sa obilnim snegom i dugotrajnim snežnim pokrivačem; Jesen toplija od proleća (čes8 mrazevi); godišnje amplitude temperature manje nego u nizijama; Povećana oblačnost i čes8na magli; Godišnje padavine obilne i rastu sa nadmorskom visinom; Ravnomernija raspodela padavina tokom godine nego u nižim oblas8ma; Na planinama bližim Jadranskom moru više je padavina tokom hladnijeg dela godine.
nadmorska visina
Srednja godišnja temperatura vazduha Srednja godišnja suma padavina
Normalne vrednos^ za period 1961-‐2010
napomena: stanica Beograd nije uzeta u obzir pri prostornoj interpolaciji zbog stvaranja toplotnog ostrva, na stanici Beograd (Karadjordjev park) srednja godišnja temperatura je Ts>13°C.
Promena srednje godišnje temperature Promena srednje letnje temperature
2.3.3 Promene klime u Srbiji i posledice koje su već uočene
Temperatura u Srbiji je porasla za preko 1°C, a le^ čak preko 1.4°C.
Sadašnja klima u odnosu na klimu 1961-‐1990
Promena srednje godišnje sume padavina Promena srednje letnje sume padavina
Letnje padavine se smanjuju, a ukupne godišnje malo povećavaju.
Neki ekstremi i gubici Poplave 2014 • Ukupne štete > 1.5 milijarde evra • Pogođeno 38 opš8na • Poplavljen površinski kop rudnika Kolubara • Smanjenje prozivodnje električne energije za 40% • U 15 opš8na oštećeni zdravstveni objek8 • Zagađeni vodotokvi (Korenita) • Zabeleženo više od 50 smrtnih slučajeva
Suša 2012 • Ukupne štete u poljoprivredi > 2 milijarde dolara • Smanjenje prinosa: kukuruz 55%, soja 50-‐70%, suncokret 30% • U požarima izgorelo ~6800 ha šuma Toplotni talas 2007 • 44.9 °C maksimalna temperatura izmerena 24. 7. u S. Palanci • Povećan broj smrtnih slučajeva u Beogradu Ostalo: Ušestale suše, poplave, velike štete od grada, visokih temperatura, prolećenih mrazeva, boles8 i štetočina, smanjenje protoka reka, povećanje zagadjenja voda i zemljišta
Anomalije normalnih vrednos^ srednje godišnje temperature u odnosu na 1971-‐2000
Ts(2011-‐2040) – Ts(1971-‐2000) Ts(2071-‐2100) – Ts(1971-‐2000)
2.3.4 U^caj klimatskih promena na srednju godišnju temperaturu
