8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

1/151

0

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

2/151

1

EYH MAHMD EBSTER

GLEN- RZ ve ERH

NECDET ARDI

RFAN SOFRASI

NECDET ARDI

TASAVVUF SERS (75)

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

3/151

2

N SZ

Muhterem okuyucularm epey seneler evvel(1986) senesinin balarndabalanm (28/11/1986)da bitmi olan (GLEN- RZ) sohbetleriniuygun bir zaman olutuunda yazya dkp kitap haline getirmeyi ve bu,

gerekten ok kymetli tevhd hakikatlerini bir kitap haline getirip,merakllarna, elde okunur hale getirilmesini dnyordum. Nihayet vaktigelmi ki, yaz ilerinden anlayan bir olumuza Ta-Kadan bu kitabndakonuma ses kaytlarn yazya dntrmesini istemi idim. Sa olsun nihayetuygun bir zamannda bunlar yazya dntrp bana yollam idi bendeelimdeki kitabm bitirdikten sonra bu kitabn sohbetlerini daha iyi anlalrolmas iin tamamn yeni batan dzenlemek iin almalara baladm.neallah tamamna erdiririm ve okuyanlara da faydal olur.

Sevgili okuyucum, bu kitabn yazlnda, dzenleniinde, baslnda,bastrlnda, tm oluumunda emei ve hizmeti geenleri sayg ile yad et,gemilerine de hayr dua et, ALLAH (c.c.) gnlnde feyz kaplar asn.Yarabbi; bu kitaptan meydana gelecek manevi haslay, evvel acizane,

efendimiz Muhammed Mustafa (s.a.v.)in ve Ehl-i Beyt Hazaratnn rhlarna,Nusret Babamn ve Rahmiye annemin de ruhlarna hediye eyledim kabul eyle,ya Rabbi.

Muhterem okuyucularm; yine bu kitab da okumaya balarken, nefsinhevasndan, zan ve haylden, gafletten soyunmaya alarak, saf bir gnl veBesmele ile okumaya balamanz tavsiye edeceim; nk kafamz vegnlmz, vehim ve haylin tesiri altnda iken gerek mnda bu ve benzerikitaplardan yararlanmamz mmkn olamayacaktr.

Gayret bizden muvaffakiyyet Hakktandr.Terzi Baba Tekirda (18/08/2012) Cumartesi:

Ramazann (30) u son Arefe-riflik gn.

*********

Glen-i Rz tasavvufun vahdet-i vcd okuluna ait bir eserdir. Veciz birslupla vahdet-i vcudun temel argmanlarn ortaya koyar. Eserin klsikslm ve zellikle tasavvuf edebiyatndaki tesiri byk ve srekli olmutur.Halveti eyhlerinden brhim-i Tennr (. 1482-83) yazd Glzr-Nme iinGlen-i Rz'dan ilham alm, Fuss'l-Hikem rihi Bosnal Abdullah da ayneserden ald ilhamla Glen-i Rz- rifan adl mesnevi tarznda bir eserkaleme almtr. Ayn ekilde Sar Abdullah'n yazd beyitlerde de Glen-iRz'n etkisi grlr.

Glen-i Raz'n orijinal metindeki vezin ve mesnevi tarznda Trke'ye ilk

tercmesi XV.yzyl mutasavvflarndan eyh Elvan- irazi (.1426)tarafndan yaplmtr. eyhlislam Dstani'nin Tercme-i Glen-i Raz',Cemaleddin Hulvi'nin (.1654)Cm- Dilnvaz' da dier Trketercmelerinden bazlardr.

Glen-i Rz sufi edebiyatyla ilgilenen Batllarn da dikkatini ekmi veDr. Tholuch tarafndan yazlan "Sufizmus" adl eserde kitaptan bahsedilmitir.Tholuch 1825'te kitab ksmen Almancaya evirmitir. 1838'de HammerPurgrtall tarafndan bir baka Almanca evirisi yaplm, 1880'de Whinfieldtarafndan notlarla birlikte ngilizce'ye evirisi yaplmtr.

Eserin Trke'ye ilk mensur evirisi Marif Vekillii ark-slam Klsikleriserisinin 5. kitab olarak 1944'de Abdlbki Glpnarl tarafndan yaplmtr.

Kaynak: Viki Pedi, zgr Ansiklopedi:

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

4/151

3

BSMLLHRRAHMNRAHM:

EYH MAHMD EBSTERGLEN- RZ ve ERH / NECDET ARDI

1. Olsun Hamd o zevl bulmaz Hudya;Ki ilhm etti tefekkr nrunu cna

ki cihn fazl kld ren;demin topra feyzinden oldu gl-en.

Bir Kdir ki bir gz ap kapamada;Bu iki lem O "Kn ile zhir olmada. (2.sre/117.yet)

Vurunca Kudret Kf nefes kAleme;Yazld naklar yokluk levhinde. (85.sure/22.yet)

O nefesten her iki lem peyd oldu;Ve insann cn o nefesten ikr oldu.

Zuhr etti akl kll o nefesten;Ki onunla oldu lem asl bilinen.

Belirgin bir ahs olarak kendini grd;O an kimim ben diye dnd.

Bu czden klle yapt bir sefer o;O kllden leme yapt gei o.

Cihn grd bir i ki tibar;Bir says misli dier saylara sr.

10.Emr ve halk lemi oldu bir nefesten;O nefes ona geri dnd neden.

Gidip gelmek bu yerde bilmek oldu;Baklsa gitmek ayn gelmek oldu.

Bir asla dncdr bu btn ey;Odur ancak olan ikr ve peyd.

Yce Allah kadmdir ki bir nefesi;cda balarken sona eritirir iki lemi.

Halk ve emr lemi oldu o vahdet;O vahdet kesret ve kesret bu vahdet.

*********

Bir oald! te btn harfler ve rakamlar (1) in tekrarndan meydanagelmektedir. Evvela zuhra gelmek sretiyle kendini ok gibi gsterdi fakatdaha sonra idrk ynnden bakld ki ayr, ayr birler denilen eyler aslnda tek

bir mi. Bu da (ALALH-U EKBER) olan (Tekbirdir)

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

5/151

4

Btn bu vehimdendir ayrlk sreti;Ki nokta dire grnr hareketi olunca ser.

Bir hattr ancak evvel ve hir;Ona cihn halk oldu misfir.*********

Ortalkta ayr ayr varlklar olduunu grmek vehim, hayl ve zandankaynaklanmaktadr. Aslnda ayr ayr eyler yok bir vardr.

Elimize ucuna ate balanm bir denek alp bunu seri olarak hzl birekilde dndrdmz zaman izdii btn diresel ekilde atein varlgrlr aslnda tek bir atetir.

*********

Bu yolda enbiy hep kervan badr;Onlar kervnn delli ve klvuzudur.

Bizim Efendimiz onlara reistir;Nbvette odur evvel odur hir.

Ahaddr Ahmedin mmi ire zhir;Bu dngde oldu evvel ayn hir.

*********

Ahadiyyet makmnn yeryznde zuhra gelip yaamas Ahmed isminiald. Ahad kelimesinin ortasna bir (Mm) harfinin gelmesiyle Ahad

Ahmed ismini ald. Buradaki Mim hakkat-i Muhammed mnsnadr.Aslnda bunlarn ikisi de ayndr.

*********

20. Ceml-cem gnl ac makm;Cemiyyetin canlara cn katan cemli,.

Bu yol, onunla tamamland;"Allah'a dvet ediyorum!" yet-i ona indi.

*********Efendimiz (s.a.v)in insanlar ard yer dorudan doruya Cenb-

Hakk (c.c)n ztna yan ahadiyyete idi. Efendimiz (s.a.v)e gelen ilk yetikerme olan kr bismi rabbikellez halak (96/1) yeti kermesindeEfendimiz (s.a.v) ilk olarak Rabb mertebesine ard, ancak onun kemlinde

uluhiyyete armtr. Bu yeti kermenin gelmesinin nedeni ise fiiller dzeyinibrak, megl olma en azndan rububiyyet dzeyini idrk et mnsnadr.Fiiller dzeyi ile ilgili hkmler zten daha nceki peygamberler vstasylagelmiti.

Yni slm yaantsnn balangc esm lemidir ve oradan Ulhiyyetlemine kmas gerekmektedir.

*********

Ardndadr btn gnller o gider nden;Cnlarn elleri tutar hep eteinden.

kan sz bak evliynn gnlnden;Nin vermekte kendi menzilinden.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

6/151

5

O an ki oldular bu nefse vkf;Haber verdi nedir, rif olunan ile rif.

Kimi der Enel Hakk birlik denizinden;Kimi de yakn ve uzak ile geminin seyrinden.*********

Efendimiz (s.a.v)den sonra gelen mn ehli Cenb- Hakk (c.c)nvarln her biri ayr bir ynden anlatmlardr.

Geminin gidii kiinin bedeninin hareketleri yni namaz ve oru gibi.

*********

Kimine zhir ilmi hsl oldu;Onun ilmi menzilgh shil oldu.

********

Zhir bilgisini yni eriat ilmini bunlar gerek ilimlerdir diyerek bir mrboyu anlatarak vaktini geirip kalmtr.

Shilde duran kiinin denizin iindeki inciden ne haberi olur? Ve oradankan incileri de inkr eder. nk kendi elinde shilden toplanm kumlarvardr. nci ile kumu karlatrnca, byle bir ey olmaz! demitir. nciningerek deerini ancak onu denizden karan bilir. nci karmay bilen kardinciyi hediye de etse, kaypta etse onun iin fark etmez nk tekrar denizedalar ve inci karabilir.

*********

Kimi inci kard ve knamalara hedef oldu;Kimi ise o inciyi brakt sedef oldu.

*********

Bir dieri ise inciyi de brakm inciyi meydana getiren mahlden ynisedeften bahsetmitir. Yni lemin gerekliinden bahsetmitir. Btn bukinat inciyi meydana getiren sedef gibidir.

*********

Kimi sz syledi bu cz ve kllden;Biri de sonradan olandan ve kadmden.

Kiminde sa ve ben ve sakaldan nin var;arp ve mum ve cnnla beyn var.

Birisi kendi varlndan, vatanndan bahsetti;Bir bakas da puta ve znnra dald.

*********

Yni beeri ynden zannyla yaad haytn anlatmtr. Bu ekildekendi gerek hlini kaybederek hayliyle ve vehmiyle uramtr.

*********

Bu szler gnl erbbnn srr oldu;Halka mnlar anlamak zorluk oldu.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

7/151

6

Kiilerin kendi hayl ve zannna hangi mertebe de bir ilim dp onuanlayabiliyorsa onu almakta ve dierlerini reddetmektedir.

*********

30.Verir akla bu mnlar hayret;

Bize lzm deil mi onu bilmek.

Glen-i Rzn Yazm Sebebi

Yedi yz on yedinci senesi hicretin;Aylardan evvl idi sadetlisi aylarn.

Bir eli ki ykl binlerce ltuf ve ihsn;kageldi anszn Horasan tarafndan.

Mehr bir ahs var idi orada;Nr emesi ilim ve mrifetde.

O azz cn ve ten leminin gz nru;Sliklerin imm Seyyid Hseyn.

Btn Horasan ehlinin efendisi;Ona derler idi asrn esizi.

Bir mektup yazm mn hakknda;Gndermi nezdine mn erbbna.

Bahsedilmekte mektupta birka mkilden;Ki o mkiller aktarlm iret erbbndan.

Dizelere dkm ve sormu birer birerde;Dny kadar mny az bir sz iinde.

Okuyunca eli hemen o mekbubu;Meli hep duyuldu dillere destn oldu.

O mecliste hzr idi btn azzler;Her biri bu dervie gzlerini diktiler.

40.lerinde tecrbeli bir kii var idi;Bu mny bizden yz kere iitmi idi.

Cevp ver ona, yaz sen de nme;Ki ondan menfaat olsun ehl-i leme.

Dedim ben de, ne gerek var bunca;Yazlmtr rislelere deflarca.

Fakat olsun dedi biri, sorulara uygun;Bekleriz ki cevbnda dizeler hlinde olsun.

Baladm ok dayanamayp srarlarna;Szde cizlik olduu halde cevbna.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

8/151

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

9/151

8

*********

Mevln hazretleri de Attrn kendisine hediye ettii bir kitab emsiTebrzi hazretleri suya atnca ok zlm bunun zerine emsi Tebrzihazretleri kitab sudan karm ve sudan kan kitabn zerindeki tozlar

fleyerek kendisine geri vermitir. te burada emsi Tebrzi hazretlerininMevln hazretlerine byk bir snav olmutur. inde hakkat ilmine veCenb- Hakk (c.c)a ait bilgiler bulunmasna ve ehlillullahn hediye ettii birkitap olmasna ramen Mevln hazretlerinin iinin cz etmesi vemuhabbetinin ok olmas o zamanlardaki yaantsnda henz Mevlnhazretlerinin benlik kaydnda olduunu gstermektedir. Hz. ems de bunuanlatmak iin kitab suya atmtr yoksa kitaplara kar bir dmanl olduuiin deildir.

Kiinin iindeki sevginin sfra inmesi benliin sfra inmesidir.

*********

Beyn ettimse bunda ok srlar;Bil ki Attr'n dkknndan kk bir kokudurlar.

*********

Attr hazretlerinin dkkanna bir gn bir ocuk gelmi ve 10 paralk ekeristemi. ocuk eve gidince evdekiler 10 paraln ok, ok stnde ekerolduunu grmler ve ocuu tekrar 10 paralk eker almas iingndermiler ancak bu sefer Attr hazretleri tam 10 paralk eker vermi.ocuk eve gidince evdekiler armlar ve kendisine gelip ekeri yanlverdiklerini ilk alnan eker kadar vermesi gerektiini sylemiler, bunuzerine Attr hazretleri, Ey hanm, ilk ekeri verdiim andaki hlimi bana gerigetir sana ekerin uvaln vereyim demi.

Dkkan denilince artlanmalarmz ile ticarethne olarak drt duvarl bir

yer aklmza geliyor, oysa Attrn dkkan lem dkkandr.*********

Tertemizdir fakat evhm ve pheden;Deil eytn gibi alnm meleklerden.

Ksaca bu mektubun cevbn hemen;Syledim birer birer ne fazla ne noksan.

O mektubu hrmet ile alp eli;Yine geldii yoldan dnd geri.

Onu yazdran azz baka bir defada;Cevaplara yap biraz ilve, dedi bana.

Sylediin o mny getir beyna;kar onu ilmi ayndan sen ayna.

60.Fkrin yok idi o zaman mecli;Ki nasl anlatlsn o zevkin hli.

Gelir mi hi onun vasf sze;Erer hl shipleri ancak o yere.

Fakat dini tebli edenin sz gerei;Dn hakknda sorann reddolunmaz istei.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

10/151

9

Olsun diye ikr o srlar gnl ehline;Tt kuu gibi olan nutkum geldi sze.

Bu nme Hudnn yardm ve fazldr;Ki birka saat iinde oldu hzr.

Gnl Hazretten nmeye bir isim etti niyz;Cevap geldi gnle ismi olsun Gl-en-i Rz.

Dedi Hazret bu nmenin ismi Gl-en;phesiz eder gnl gzlerini ren.

BRNC SORU

Kaldm hayrette edip tefekkr;Tefekkr dedikleri ey nedir.

*********te bizlerinde ilk yapmas gereken ey dncedir. Dnceyi en gzel

ekilde yerinde kullanmalyz, aslnda her an bir eyler dnerek zamanmzgeirmekteyiz ancak acaba bu dnceler gerekten yerli yerince midir? yoksabizi cehennem yoluna doru mu gtrmektedir?.

Bizi nce cennet yoluna doru oradan da gerek varlmza dorugtrecek olan dncelerin shibi olmalyz.

*********

Cevap

Bana sordun nedir tefekkr, syle;O mnsndan kalmsn hayret iinde.

Tefekkr btldan Hakka seferdir;Bu czden mutlak klli grmekdir.

*********

Gerek dnce kiinin aklna yerletii anda Hakk geldi btl gittihkm ortaya kar. Btl, bizlerin doduumuz andan tibren evremizdenaldmz tesirler ile aklmzda yer etmi olan hayli kuruntular ve yersizvesveselerdir. te bunlardan gemek sretiyle kii kendi idrkinde btldanHakka alm olursa, btl gider ve yerine artk Hakk gelir.

te bizlerin de yapmas gereken dnce mertebesinde gereksiz

dnceler ile vakit geirmemek ve gerek idrk ile yaamaktr. lemde btnvarln Hakkn varl olduu bilincine ulalnca eski dncelere yer kalmaz,onlar btl olarak gider.

Kii kendini evvelce ayr paralar, cz olarak kabul ediyorken neticeolarak bakyor ki kendisi cz hkmnde ancak lemdeki geni varln hereyinden kendisinde mevct. Bylece kendisinin klle ait olduunu idrketmesi czden klle gitmesidir. Ancak uras da vardr ki kii kendini nce czhkmnde idrk edemez ise klle gemesi de mmkn deildir.

*********

70.Filozoflar fikre dir yazd eserler;Bununla o fikri yle trif ederler.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

11/151

10

Olunca hsl gnlde tasavvur;Onun ad ilk nce olur tezekkr.

*Tezekkr: Hatrlama

*********

nsan gnlk ilerini yapyorken kafas pek almaz yni kendisindedeildir, kafas kendisine dnk olarak almaz. Ne zamanki kendisine gelirve lzumlu eyleri dnmeye balarsa, ilk olarak o dnceye bir sret verir,ite buna hatrlay ismi verilir. nsan bir ynyle beeri, bir ynyleHakkndir hangisi ile ilgili dnceyi aklna getirirse o dnce mertebesinegemektedir.

*********

Tefekkr yolu olunca gzerghn;rf ibret der ismine bu hlin.

Olursa tedbir iin tasavvur;Akl ehline gre tefekkr etme olur.

*********

Bunun iinde kiinin belirli bir alt yapsnn olmas gereklidir.

*********

Tertb edilince bilinen tasavvurlar;Olur tasdk, anlalr anlalmayanlar.

*********

Her birerlerimize olmutur, kii baz eyler hakknda bilgi shibidir ancakkopuk kopuktur, tam olarak bilgisi yoktur. te ne zaman ki bu dnceler

yava yava dnerek yerlerine oturmaya balar ve kiinin kafas alyorsave gayreti de varsa, zikirlerine devm ediyorsa, boluklar kii kendisi dedoldurabilir. Dolduramazsa dahi o boluun farknda olur ve aratrr, neticede yine bulur.

*********

Baba sanki ncl ikincil ana;Netice ise oldu ocuk ona.

Fakat bu tertb ne ve nasldan;Olur mantk kanununa ihtiya duyan.

*********

Mantk demek uurla hareket etmek demektir ki bu da belirli bir altyapya ihtiya gsterir. Sonu olarak hangi ynden bakarsak bakalmkarmza ilim kmaktadr ve ilmin neticesi de onun gerei olan yaantdr.

nsan dncede kyasa balar, ite bu kyasta en iyi kyas babayabenzer, ikinci derecede olan ise anaya benzer. Kiinin gerek det ve rf olarakgerek dini yaantsndan gerekse de kendini bilme yolundaki ilminden dolaykyaslar olmaktadr.

nemli olan dncenin doru olarak elde edilmesidir eer dnce haylve vehme dnk olarak bir ocuk ortaya getiriyorsa onun peinde koargideriz ve onu ok sevdiimizden dolay da peinden ayrlamayz.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

12/151

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

13/151

12

ederse, Muhammedilik hkm ile de sa taraf idrk ettiinde ikisinibirletirmi olmaktadr.

(20/TH-12) nn ene rabbuke fehla naleyk, inneke bil vdilmukaddesi tuv. Yn Muhakkak ki Ben, Ben senin Rabbinim. imdi

pabularn kar. phesiz sen, mukaddes vadi Tuv'dasn. yetikermesinde ise efl leminin tamamen hkmsz kalarak esm leminegeilmesi hkm belirtilmektedir. Yn lemlerde varlklarn kendilerine ait birvarlklar olmad btn varlklarn kaynaklarn esm leminden aldklarn vekkeni anlamak vdye ayak basmaktr.

te akl belirli aamalar aarak snrsz bir dnce yapsna kavuuncakii hrle adm atm oluyor. nk her ne kadar Eymen vdsi dediimizyer geni bir alan ise de yine de snrldr. Ancak hrln gerek anlamda ilkadmnn atld yer Eymen vdsidir.

*********

80.Vahdeti mhede eden tahkk ehlinde;lk bak ynelir vct nru zerine.

*********

Lbb l Lbbn sonlarnda belirtilir ehlullahn be bak vardr, bunlarnbir tanesi eyya baktktan sonra Hakk grr, bir tanesi eynn iindeHakkn varln grr, bir tanesi nce dardan Hakk grr, sonra eyygrr, dier bir tanesi Allah diyor, dieri de Allah ancak Allah grr diyor.

te bu beyitte bu be grten ncs belirtilmitir ki o kii ilkbaknda eyy grmez Hakkn nurunu grr. Bunun grlmesi iin deEymen vadisine gelinmesi gereklidir nk eynn kaynan bilmesi onun oilim dzeyinde olduunun gstergesidir.

********* O gnl ki mrifetten nr ve safdr;

Bu eyda nazargh Hddr.

*********

Ey adyla olan neye bakarsa baksn onun gznden eyler kalkmsdece Hakk kalmtr ve nereye baksa, kime baksa ancak kimsiz olarak baksaHakk mhede eder. Grd ey evvela Hakktr ancak muhatap olmasgerekirse o zaman halk ynne bakar ve onun halkyyetiyle ilgilenir nsiyetinikurar ancak mn bakmndan Hakk olarak bilir. leminden Hakk ilekonuur ancak zhiren karsndakinin akl dzeyi ile meseleye bakt iinhalk ile konumu olur. Halk denilen ey Hakktan baka bir ey deildir.

*********

Gzel bir dnce iin art oldu arnma;Sonrada ilh teyd imeinden bir akma.

Bir adam ki deil Hakk yol gstericisi;Mantk kullanmak olmad onun yol acs.

*********

lk yaplmas gereken ey beeriyyet akl ile olan dnceyi terktir, ondansonra iyi dnce iin gnlden her ey karlnca, gnl boalr. Boalan

yerin znde olan eyin ortaya kmasna mni olan eyler aradan kaldrlnca

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

14/151

13

dardan gelen ate ile ierideki ate birleir ve oradan bir kvlcm kar.Bunun balangc sevgi ismini alr daha kuvvetlendike ak ve ilh ak isminialr. Netice olarak ilh ak ise yine kendi kendini sevmesi, kendi kendinitanmasdr. Kvlcm kktr ancak sndrlmedike lemi yakar.

erisi ta olan bir mahlle ise brakn kvlcm istediiniz kadar ateverseniz de yanmaz. nsan olarak bu kvlcmdan yanclk zellii bizlerde varzten. Bu yan da iki trl olmaktadr, bir yn nefsni yan dieri ise gerekyanma sretiyle kiinin kendini bulmasdr ki bu yana beeriyet anlayylabelirtilen ekilde yanma denmez. Daha nce de belirtildii gibi bu hallerinanlatm kelimelere smyor, yanma denilen ey iddetli bir hl olduundandolay bu kelime kullanlyor. Gerek ise bu kullanlan kelimelerin hi birideildir.

Eer Hakk bir yerde alm dilemediyse o birim ne yaparsa yapsn gerekinsanlk mevkiine eriemez.

*********

Felsefi filozoflar oldu hayran;Grr eyda ancak onlar imkn.

Bu imkndan eder Vcibi ispat;Nasl bilsin nedir o Vcib zt.

*********

Felsefe yapan yni beeri akl yoluyla hakkatleri anlamaya alanlar bulemi sonradan meydana gelmi deiiklikler lemi olarak bilir. Czi aklnartlanmalar dolaysyla bildii de budur ancak ve orada da kalr. Bu kiilerderinliklere inebilir ve hakkatler konusunda baz bilgilere ship olabilirlerancak meselelere bireysellik hkmyle baktklarndan dolay hereye

halkedilmi hkmyle bakarlar ve o bakn dna kamazlar. Bu bakasnn dna klmasnn tek yolu bireysellik aklnn balantlarn terketmektir. Bunu yapmak tabi ki deli olacaz, kararsz hallerde olacaz demekdeildir, bizi tutan kaytlar terkederek esas aklmz yerinde brakacaz.

Gnein domas, yamurlarn yamas, tohumun iindekinin ortaya kpbymesi vb. olaylar Hakkn varlna spattr der oysa bu ekilde bir izahtaVcip nerededir mmkn nerededir, bu ekilde ikileme dtnde iseburadan kmas mmkn olmaz. Vcibi ve mmkn yerli yerincekullanabilmek iin bunlarn ne olduunu bilmek gereklidir ki kii phe vetereddtte kalmasn.

*********

Vardr bzen devirden ters yz seyri;Mahpus olur silsilede bzen o fikri.

Akl hep imknla megl olur;Ki fikir aya silsilede dolanr.

*********

Btn varlklar ayr grp her birinin hakkatlerini anlamaya alr.

*********

Btn ey kar aa zddyla;Fakat yok benzer ve ortak Hakka.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

15/151

14

Hakkn ztna zt ve benzer yok iken;Nasl bilsin onu filozof bilemem ben.

90.Yok o vacbden numne imknda;Nasl bilecek onu nasl o halde.

Arar parlak gnei o chil kimse;Gezerken sahrda mum elinde.

*********

Sahrya dm demek bizim dnce mertebemizde dolamaktr. Bumertebede iyi ve kt her ey vardr. te bu dnceler emsiye gibi glgelikyaptndan dolay gnei grememektedir.

*********

Temsil Deil bak gne tek bir hlde;

Yoksa olurdu klar bir tarzda.

Bilmezdi kimse bu k onun ;Ve kabuk ile zn hi olmazd farkll.

*********

Mn lemi ile madde leminin birbirinden ayr olmadn beeridncede olan hi kimse bilmez. Oysa ne ayr bir yerlerde bir ehadet lemivardr ne de ondan ayr bir yerde gayb lemi denilen ayr bir lem vardr. Bumeselelere beden kaydyla baktmzda be duyu ile algladklarmza maddelemi diyoruz oysa gayb lemide bunun ierisindedir ancak bize yabanckald iin gayb lemi adn almaktadr.

Bizler be duyumuzun bize verdii veriler lm annda kesilince gayblemine gideceiz diyoruz ve oras bizim iin hiret hkmne girmektedir.Kendimize hkim olmak sretiyle beeriyyet kaydndan kendimizikurtarabilirsek bugnden orayla irtibat kurmamz mmkndr. nk kii beduyu kaydndan kurtulduu zaman kendisi iin dny ve hiret gibi eylerszkonusu olmaz.

Gnein douu ve batyla yaantlar deimektedir ancak artan eksilenbir ey yoktur.

*********

Cihn batan baa Hakk nrunun aydnl;Hakk gizlidir aa knn iddetinden dolay.

O Hakk nrunda yoktur deiim ve nakil;Kabl etmez ne bakalam ne de tebdl.

Deil bu cihn kendisiyle kim;Filsiz kendi ztyla dim.

*********

lemdeki btn varlklarn asl olan enerjinin asl nurdur ve nr kudret ilefaaliyete geerek bunlar meydana getirmektedir. Bunlar aamalardan geerekzhire knca madde hkmne gelmektedir oysa madde dediimiz btnvarlklar nrdur ve kesinlikle nurdan hibir fark yoktur yni kendisidir. Bizler

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

16/151

15

artlanmalarmz neticesinde et, kemik vb. isimler vermiiz ve ayrarakoaltmz oysa lem nr derysndan baka bir ey deildir.

Btn mesele bak amz genileterek kaytlarda kalmayarak kadmiaramaktr. Kadm bizden uzakta deildir ancak bizler mmkin hkmyle

haytmz srdrdmzden dolay kadmden haberimiz olmuyor oysa bizkadmin de vcibin de gerek varlk olan Hakkn da ta kendisiyiz. Hatta bunubilsek de byleyiz bilmesek de byleyiz.

Akl Hakk nasl dnrse dnsn bu dnce ortaya hibir eygetirmez yni aslna hibir deiiklik getirmez. Dnydaki her bir insannaklnda olan hayt biimi kendine gredir oysa hayt salt olarak HakknHayyisminin ortaya gelmesinden baka bir ey deildir. Hayvan dediimizvarlklar kerih olarak gryoruz oysa Hayyesm-i hsndan bir isimdir vebu hayvandan kast gezebilen hayvan mnsnadr nk lemde ne varsahepsi hayt shibidir.

lemdeki herey Hakkn Hayy esmsyla meydandadr ve dierisimleriyle faaliyet sahalarn srdrmektedirler. Birbirine ztlklaryla ortayakan bu isimlerdeki bu ztlk dolaysyla bizler ayrlk hkmne dyoruz veayr ayr varlklar varm gibi kendimizi kstlyoruz oysa ortadaki btnvarlklar Hakkn nrundan baka bir ey deildir. Tab ki beeriyet hkmyleortada olan bir kiinin bu dnceleri kabullenmesi kolay bir ey deildir, budurum btn artlanmalara ters der, ancak iin de gereidir.

Hakk gerekten o kadar meydandadr ki bu yaknlk bizlerdeartlanmalarmz neticesinde byle bir ey olmaz! hkmn meydanagetirmektedir. rnein parmamz gzmzn stne bastrdmzda okadar yakn olmasna ramen gzkmez biraz ileriye doru almak gereklidir.

*********

Kimin ki gereksizleri dnen akl vardr;Hakka ulama yolu ona dardr.

O gereksiz dnen ve fodul aklla;Olur gh felsefeci, gh sapar dhil olua.

*********

Akl ile ilerin inceliklerine dalan kiinin nne o kadar mnlar kar kionlar zp tesine geemez. Bir ok zhiri tefsir limi bir ok hadis ve yetikermeyi tefsir etmeden brakmlardr nk kendisinde mevct olan aklidrakiyle sonunu getiremez.

Seyri slk yolunda yaplan btn almalardan maksat da kiinin

kendisini tanmasdr yoksa belirli hayllere dalarak boa vakit geirmek iindeildir.

*********

Akln tkati yoktur o parlayan nra;Onu grmek iin baka bir gz ara.

100.Felsefecinin iki gz oldu a;Hakkn birliini grmede kald kullanm d.

*********

ki gz de a olmas ayr ayr olarak varlklar ve Hakk grmesidir.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

17/151

16

Fikri krlkten ileri gelir salt tebh;Fakat tek gzllktr idrkte srf tenzh.

*********

Eynn gerek hlini gren kimse bunu grd iin zten sylemesinegerek kalmaz.

*********

Bu yzdendir tensuh kfr ve btl;Ki dar grllkten oldu bu hsl.

*********

Tensuh bir rhun tekrar tekrar dnyya gelerek kemle ermesi ve oekilde dnydan ayrlmas eklinde belirtilen bir grtr ancak asl yoktur.

*********

Olunca kr gibi naspsiz her kemle;Bu durumda nasl dmez itizle.

*********

tizl ile Mutezile yolundan bahsedilmektedir. Bunlar insana bir varlkverirler ve insann kendi amelini kendisinin meydana getirdii eklinde birdnceye shiptirler. Bunlarda geersizdir.

*********

Eer bir szde yoksa tevhd zevki;Onu kaplar btn taklt zulmeti.

Hastalkldr zhir ehlinin iki gz;Ki sdece gzne grnenleri grd.

*********

Kelmclarn sreten yaptklar gzel eyler vardr ancak tevhid zevkiniyaamadklar iin taklidde kalmlardr.

*********

Onun hakknda az ok ne denmise;Kendi menzillerinden olmutur nine.

Mnezzehtir zt nicelik ve nitelikten;Ycedir n onlarn sylediklerinden.

(17.sre/43.yet)kinci Soru

Hangi fikirdir acaba bizim yolumuzun art;Niin bazen tat icb eder bazen de gnh.

Cevap:

Sfatnda tefekkr yol artdr;Hakkn ztn tefekkr ise salt gnhtr.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

18/151

17

110. Hakkn ztn dnene bil btl;Salt muhldir elde olan etmeye almak hsl.

*********

Cenb- Hakk (c.c)n ztn anlamak ve idrk etmek mmkn deildirancak Cenb- Hakk (c.c) ztn bir baka ynden idrk etmeye ynelirsek ozaman i kolaylar. Hakkn zt denilen ey ayn zamanda kiinin ztndanbaka bir ey deildir, evet bilinmezlerde olan bir Zt- mutlak vardr fakat birde Zt- mukayyed denilen ancak yine de kaytsz olan sdece kelime olarakaklanmas iin mukayyed yni kaytl denilen Zttr.

*********

Btn aydndr yetler Hakkn ztndan;Bilinmez pk zt Hakkn o yetlerden.

Btn lem Hakkn nruyla oldu peyd;Olur mu zt lemden ikra.

*********

lemden Onun grnebilmesi iin iki varlk olmas gereklidir ki birbirlerinigrsnler ancak ayr byle bir varlk yoktur ki varlk Odur, varln ta kendisiOdur. Kendisine lem diye takt bir isimle kendi kendisini seyretmektedir.

*********

Ztnn nru bu grnme yerlerine sar m;Zir o Cell nrlar kahredicidir halk.

*********

Hakkn varl bir yerde onun nuru ile idrk edildii zaman orada varlk

ismiyle var olan bir ey kalmaz. Aslnda ortadan deien bir ey yoktur ancakbilgi, ilim, dnce boyutunda o varln gerek hli ortaya kt zaman okahrolmu olur. Yni mahlkluk hviyeti kalkm ve Hakk kendisi ile bakiolmutur.

*********

Dk akl terk et, dima ol Hakk ile;Nasl gnee tkat getirsin yarasa gzyle.

O yol ki Hakk nru oldu dellin;Ne gerek vardr szlerine Cebrilin.

*********

Beeri akl brak da Hakk ile olmaya yni kendin ile olmaya bak. Kii kendivarlnn Hakkn varl olduunu idrk ettii zaman artk herhangi bir aracyaihtiya kalmaz. Ancak dnce olarak iki varlk olduu dncesi devm ettiisrece aracya ihtiya vardr.

*********

Melein geri vardr dergha yaknl;Fakat ona smaz l maallah makm.

(l maallah:Allah ile yle bir vaktim olur ki.)

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

19/151

18

te bu hl btn lemde kendini seyretme hlidir, artk orada ne habervardr, ne haberci, ne de haber verilecek bir yer.

*********

O nrdan meleklerin kanad yanar;Akl ise yakar o batan ayaa kadar.

Akln nru Onun en nrlu ztnda;Ba gz gibidir parlak gne karsnda.

Yakn olsa grnen ey gze o an;Grr m bak o eyi gzyle insan.

*********

Anlatlr ki, bir gn emseddn Tebrz (r.a.), eyh Evhadddn Kirmnhazretlerine ne ile megl olduklarn sorarlar. Onlar da: "Ay su leenindegryorum." diye cevap verirler. Cenb- emseddn Efendimiz de: "Eer

boynunda bann yoksa? niin gkyznde mhede etmiyorsun?" Yntaayyn kaydndan kurtulmu isen, niin mutlaklk leminde seyretmiyorsun?buyurmulardr. Gerek Hakk ehli vstal olarak aramaz direk olarak varlnkendisinde arar ve orada Hakk bulur.

*********

120. Siyahlktan gr ztn nrunu;b- haytn yeri karanln dernu.

*********

Karanlk denilen ey bizim anladmz mnda bir gece karanl deilCenb- Hakk (c.c)n am hlidir yni ztdr. te btn varlk oradan

meydana gelmektedir. Karanlktan kast hibir varln isim ve sfatlarnnbulunmad bir haldir. Cenb- Hakk (c.c) burada tamamen kendi hlinde vekendi ztndadr.

*********

Siyah nr gzn nrunu alr;O yer zannetme bak yeridir.

*********

Orada gz diye bak diye nr diye bir ey de yok zten nk bak dahiiki varlk arasndadr.

*********

Olur mu alkas topraa o lem ki pk;nk idrk etmekten acizliktir, idrk!

*********

Yni mn leminin madde lemiyle ne ilgisi var? Bizler kendimizi maddebeden zannediyor ve o ekilde bir hayt srdryorsak tertemiz lemle irtibatkuramayz. Biz ne zaman ki kendimizde o tertemiz lemin varlnhissedeceiz, bu toprak bedenden ibaret olmadmz idrk edeceiz ondansonra kendi gerek varlmz bulacaz.

*********

Bu mmknden yz karal, her iki lem;Ayrlan hi olmad Allhu lem.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

20/151

19

Sevdl-vechi fid-dreyne sen bak;Sevd- zam olmutur bu mutlak.

Hadis-i Kudsi: El-fakru sevdl-vechi fid-dreyn yni Fakr iki cihnda yz karasdr

*********

Burada bahsedilen yz karal Hakkn tamamen zti yaantsdr. Bizlerkendimizi idrk etsek de etmesek de Hakkn zt bizde mevcttur. Buradamevct olduu gibi dier lemde de yni mn leminde de mevcttur. Bizyz karalnn ne olduunu bilir ve yaarsak gerek haytmz srdrmoluruz. Yz karal bizim bireysel varlmzda ise nefsni sfatlarn tamamenortadan kalkarak salt yaam yni Hakkn varl olarak kalmasdr.

Eer kendi varlmzn bize ait olmadn idrk edersek o zaman beerivarlmzdan kp gerek varlmzn idrkine gemi oluruz ki birinci yoklukyni dnydaki yokluk budur. Kiinin vechi yni var zannettii birimsel varlortadan kalktktan sonra oras am yni yokluk hkmne girer.

Kendisi isim ve sfatlarndan getiinde Hakkn varl ortaya kacakt ve

Hakkn varl ortaya ktnda o, yine senin asli varlndr.*********

Ne syleyeyim ki, bu szler pek incedir;Karanlk gn ortasnda aydnlk gecedir.

*********

Apaydn gece demesi udur ki; am hlinde olan varln herhangi bireksiklii dnelebilir mi acaba?

Biz yaadmz dnydan aydnlk diye bahsediyoruz ancak kapkara biryerdir nk kendimizi beer kabulu ile varl ayr, ayr varlklar olarak kabuletmemiz dolaysyla cehle dmz. Bu da cehalet karanlnda kapkara birgece lemidir.

*********

O yer oldu tecell nrlarna saha;Olmaz sz sylemek o yerde evl.

*********

Temsil

Dilersen grmeyi cihn gneini;Ara ve duy baka bir gzn gereini.

*********Gerekten kendini bulmak, Hakk bulmak yolunda almak istiyorsanartk bu gzn grd eylere dayanarak karar verme gerek gzn a onagre karar ver nk zhiri be duyumuz madde lemi oluumuna gre bizeayarl veriler verir, ancak bu madde leminden alnan bu veriler ile bu ilerizmek mmkn deildir.

*********

Ba gznn yoktur ona tkadi;Grlr ancak suda gnein aksi.

Suda az grnr gnein parlakl;Bu durumda olur sende onu idrk art.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

21/151

20

*********

Yni su ile vstal olarak gnee bakarsan onu o ekilde grrsn ancakgereini gremezsin. Bu da madde leminden ibret gzyle bakarsak eerbize faydal olabilecek veriler demektir ancak bu kiiyi yolun sonuna kadar

gtremez muhakkak deimesi lzmdr.*********

130. Yokluktur, mutlak varln aynas.ikr onda Hakkn aydnlnn yansmas.

*********

Yokluk denilen bir yer varm ve stne vurunca mutlak varln aynasoluyormu gibi bir anlay ile anlyoruz bu ifdeyi oysa burada yokluk ile ifdeedilen ey isim ve sfatlarn ortaya kmam olduu am hlidir.

Birimsel beeriyetimizin yokluunu farkettiimizde Hakkn nuru bizdenkar, geri Hakkn nuru bir zaman var idi bir zaman sonra yok olacak

eklinde deildir, devml olarak vardr fakat biz o nuru beeriyetimize aitzannediyoruz.

*********

Yokluk varla karlk olduunda;Derhal olutu onda bir yansma.

*********

Kii yokluunu anlad zaman saf, temiz bir varlk oluyor ve varlkla karkarya gelince Hakkn zti aksi oradan meydana kyor.

*********

O birlik, bu okluktan ikr oldu;Tekrarland bir o zaman ok oldu.

Sayda geri birdir balangta;Fakat yoktur bir son onda.

Yokluk ztnda oldu nk sfi;Zuhra geldi ondan kenzi mahf.

"Knt kenzen hadsine bak sen ey cn;Gr ki gizli olan bu hazinedir ikr olan.

Hadis-i Kudsi; Knt kenzen mahfiyyen fe ahbebtu en urefe yni Ben gizlibir hazine idim bilinmekliime muhabbet ettim...

*********

Beeriyet deerlendirmesiyle iyi veya kt hkm kmaktadr aslnda hervarlk sfi bir varlktr nk hibirisi Hakkn varlndan baka bir varlkdeildir.

*********

Yokluk ayna, lem de yansma, insan da;Gz gibidir ki, gizlidir ahs onda.

*********

Cenb- Hakk (c.c) yokluk denilen o halden kendi isim ve sfatlarn

seyretmek iin zuhr edince lem ismini ald ve byle bir dzen kurdu.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

22/151

21

*********

O yansmann gz sen, o ise gzn nru;Ki gz ile gz kim grc oldu.

Cihn insan oldu, insan da bir cihn;Olmaz bundan daha latf bir beyn.

Bu iin aslna iyice bir dikkat edersen;Odur gren, Odur gz, ve Odur grnen.

Hads-i kuds etti bu mny beyn;"Benimle iitir, benimle grr" hakkatini yan.

*********

Gren, gz, grnen olgusu ortadan kalkar, dolaysyla grme diye birolguda ortadan kalkar, kendi kendinde yaam meydana gelir.

*********140. Bu cihndr bize batan baa bir ayna;Ki her zerrede yzlerce gne parlamakta.

*********

leme ok dikkatli bakarsak gerekten her ynden bize kendi varlmzaksettirdii iin bir ayna olduunu anlarz.

*********

Eer bir damlann kalbini yarsan;kar yzlerce sf deniz ondan.

Dikkatle bakarsan topran her bir parasna;Grrsn ki binlerce insan geldi ondan meydana.

O sivrisinek benziyordur azda file;O damla isim asndan benzer Nile.

Dikkat et her tneden yz Harman oldu;Ve bir dar iinde bir cihn oldu.

Bulursun o sivrisinein kanadnda bir cn;Ve bu gzbebeinin iinde bir suman.

Kklne ramen o kalbin siyah noktas;Olmutur iki cihn Hdvendinin kona.

*********

Hadisi erifte yle buyrulmutur: Kii bir gnh iledii zaman kalpte birkara leke hsl olur gnh ilemeye devm ederse btn kalbe yaylr ve istileder. Eer shibi pimn olur tvbe istifar ederse kalp yine parlar.

Bu hadisi erif ile dier ynden fenfillaha giden yol anlatlmaktadr. Kiikendi varlnn yokluunu yava yava idrk etmeye baladnda karanladoru, yoklua doru gitmi olur. te ilk bata vahdet bilgisi kiinin kalbindebir nokta olarak belirmektedir, bu yava yava gelitike btn kalbi istileder ve oras nefsniyetten kurtulup Hakkn mlk olmu olur.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

23/151

22

inde toplannca her iki lem;Bazen blis olur bil bazen de dem.

*********

Yukardaki hadis-i erifte bahsedildii zere gnhlarn oalmaskaranla brnme eytn etmekte, dier ekil yni kendi beeriyetindenkaranla, yoklua doru gitmesi gerek insan yoluna giditir.

*********

Birbirinden yorulma vardr cihnda;eytn melektedir, melek de eytnda.

Tohum ile meyve gibi btn mevctlar berberdir;Ayr deildir kfirden m'min ve m'minden kfir.

150. Bunu toplamtr hl noktas;Btn zaman devrinde gn, ay ve yl.

Ezel ebedin olmutur ayn;Berberdir s'nn inii ile dem'in cd.

*********

Kii an denilen kavram yaamaya getiinde bakar ki ezel, ebed diye birey yok, hepsi kendi varl iindedir. Zaman kavram fiiller lemine has izfibir olgudur, oradan kld anda zaman kavram kaybolur sdece tek bir ankalr karmzda.

*********

Bulur her nokta durmakszn dn;Olur binlerce ekil ile gze gr.

Her bir noktadadr bu devirde devreden;Odur merkez, Odur hem devir de seyreden.

*********

Her nokta kendi varlyla hareket etmekte ve de hareket ettii o mahldesdece o nokta olarak deil Hakkn efli, esms, sfat ve ztyla birliktehareket etmektedir. lemin neresine bakarsak bakalm oras merkezdir, belirlibir yerden idre edilen merkezi bir sistem yoktur, her taraf merkez her tarafu noktadr. Akl kll heryerde sri ve cridir, bu nedenle nerede negerekiyorsa o zuhr eder, dolaysyla oras merkezdir.

********* Eer bir zerre alnsa yerinden;

kar btn lem merkezinden.

Btn her ey hayran bir hlde;O haddinin dnda deil bir zerre bile.

O taayyn kaydnda hepsi oldu hapis;Bu cziyyet o kllden kld mtsiz.

*********

Zerre kll yni topyekn olan bir varln zuhra getirmek istedii eyleri

zuhra getiriyor, emirle meydana getiriyor derken bir merkezden uzakta

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

24/151

23

olupta oradan ona emir veriliyor eklinde deildir, emir bizzt kendi zndenzuhra kmaktadr.

Varlklar hakkatlerinin Cenb- Hakk (c.c)n hakkati olduunu idrkedemedikleri srece czilik lemine hapistirler yni cz olarak, beer olarak

kabul eden varlklar buraya hapis olmular ve klli leme ulaamadklar iinmitsizlie kaplmlardr.

*********

Btn zerreler dima seyir hlinde;Cihn srekli soyunup giyinmede.

*********

Varlklarndan soyunuyorlar yni bir varlktan deiik bir varla geiyorlarancak bu idrk boyutunda olmad iin tekrar yeni bir varlk elbisesi ile ortayakyorlar. Eer gerekten varlklarndan soyunup yokluk elbisesini giymiolsalar o zaman akl klle ulaabilecekler ve zntden kurtulacaklar.

********* Ederler hareket ile dima dinlenme;

Ne ba peyddr onda ne son erme.

*********

Maddeler srekli dnmde bir bakyorsunuz yamur olmakta, sonrakara dnmekte oysa asl hep sudur. te bu ekilde bunlarn ne balangc nede sonu bellidir. Hakkn sonu olmadna gre bu varlklarn da ba ve sonuolmayacaktr.

*********

Ne zaman ki her biri kendinden haberdar oldu;te dergh yolu o yzden kefolundu.

*********

Her varlk sdece kendi varlnn ne olduunu isim perdesiyle bilmektediryni bir isim ynnden meydana geldiini bilmektedir fakat klli yndenHakkn varl olduunu bilememektedir.

*********

160.lemdeki her zerrenin altnda gizli;Cnnn cna cn katan cemli!

*********

Bu cmleyi okuyunca sanki varlklarn zerinde bir maddi perde varm veonun zerinden onlarn gerek kimliklerini gremiyormuuz gibi anlalyor.Oysa bu perde varlklarn zerinde deil bizde gzmzn nnde, velemden kalkacak bir perde yoktur. drkimiz varlklar madde hkm ilegrdnden dolay perde ortaya kyor, yni perde bakann gzndedir,bunu kaldran gerei mhede etmi olacandan kendisinde Hakk bulmuolacaktr.

*********

Kide.

Cihnn ismini sen, duydun ancak;Neler var onda cn gz ile bak.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

25/151

24

*********

Ortada bir Hakk bir de lem diye iki varlk yoktur. Tek varln lem ismialtnda seyredilmesi vardr. lem ismi kendisine perde olmutur, lem denileneyin kendisine has bir varl yoktur.

********* Nedir bu mn ile sreti bir dn;

Nasldr hiret ile dnyy bir dn.

*********

Sret dediin bu varlklara bakyorsun, ediyorsun ancak bunlar sananeticede ne veriyor? Biz bu sretlere ayr olarak bakarsak sen-bendedikodusundan teye geemeyiz, bu dedikodu kalkt anda Hakk kalacaktrki, zten Ondan baka bir ey de yoktur.

*********

Nedir smurgu ve Kf Dan bildir;Cennet ve Cehennem ve a'rf bildir.

O lem nerdedir ki yok nin;Onun bir gndr, burann bir yl zaman.

Bu cihndan baka var mevct ve hsl;O "Grmediiniz eyler"e bir bak kl.(69.sre/39.yet)

Bana nerede o Cbulky gster;Cbuls ehrinin cihnn gster.

Dn doular ve btlar nerede;(70.sre/40.yet)Bak onlara ve tlip ol srlara bu lemde.

"mislehnneyi bak bn-i Abbs;(65.sre/12.yet)Nasl tefsir eder, gr ki ol hassas.

Sen uykudasn ve grdklerin hayli;Ne gryorsan onundur bir misli.

*********

Gerek kimliimizi bulamadmz srece hayli bir varlk olarak ortadayzve hayl olarak yaammz srdrmekteyiz. Efendimiz (s.a.v)in bir hadisierifte buyurduu zere nsanlar uykudadr, ldkleri zaman uyanacaklardr.Aslnda burada belirtilen fiziksel lm deildir, nk dnyda yaarken hayl

ile yaam isek fiziksel lm ile ldmzde hirette yine hayl ierisinde biryaant devm edecektir. Bizler lmeden evvel lmehkmn yni bireyselbeeri kimliimiz ortadan kalkar ve gerek Hakkn varlmz zuhra gelirseite o zaman haylden kurtulmu oluruz.

Hayl yoku var, var da yok olarak gsterir ve insan tamamen deiik biryaantya saplar. Bu lemde grnen herey mislden ibarettir. Bumisllerden gereklerine geebilirsek eer haytmzn gyesi budur ve nemutlu bize.

*********

170. O maher sabahnda uyandnda;Anlarsn hepsinin evhm olduunu o anda.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

26/151

25

*********

Geri dnyda haylden kurtulamam ise orada da yine hayli bir bakile bakacaz ancak dny yaantsndaki kadar basit bir hayli bak deil,geree biraz daha yakn bak olacaktr nk dnyda idrk edemediimiz

eyler orada alacaktr ancak dnyda iken gereini anlamadmz iinorada yine gereine vkf olamayacaz ama geriye dn olmadndandolay neticenin vehmetini anlayacaz.

*********

Gidince bu a gren gzden hayl;Deiir yer ve gklerde o hl.

*********

yeti kermede buyrulduu zere:

b b1' a 1 o RR

y a j(Lekad kunte f gafletin min hz fe keefn anke gteke fe besarukelyevme haddun.)

(50/KAF-22) Andolsun ki sen bundan gaflet iindeydin. te sendenperdeni kaldrdk. Artk bugn senin grn keskindir.

te bu perde baka bir yerlerde deil kiinin kendi gzndedir,idrkindedir. te bu perdeler aldktan sonra gerekler grlr ve kiiyaantsn artk ona gre srdrr.

*********

Hakkat gnei apak grnnce;O an gayb olur Gne, Ay ve Zhre.

*********

nk artk sen gne olmusundur, kendi varlnla varlnseyretmektesin ki ikinci bir varla ihtiya olmamaktadr.

*********

Edince kaskat taa bir tecell;Olur pare pare didilmi yn misli.

imdi ok al bil ki kazan oktur;O gn bilsen de hibir faydas yoktur.

*********

htiyarlayp, yalandnda ve elin ayan tutmaz hale geldii zaman bunlaridrk edip bilmisin ne fayda!

*********

Denilse bu gnl leminden bir ey syle;Hayretten kalrsn amura batm bir halde.

*********

Madde bataklnda kalm, idrkten yoksun olan kimseye mnleminden ne anlatlabilir. O kiinin evvela ban kaldrp amurlarn

temizleyip hedefini dzeltmesi gereklidir ki ondan sonra anlayabilirse anlasn.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

27/151

26

*********

O lem sendedir, sen kaldn ciz;Senden daha mahrmu varmdr bu kadar briz.

*********lemin yapsyla birlikte ilmi zellii de yni mns da senindir.

*********

Akl kanadn olur o an hapis;Kalrsn yerinde ayaklarn bal, hareketsiz.

Kadnlar gibi gayr sreti meknn;O cehlinden dolay seni sen seyretmedin.

Cihnn mertleri kana bulanm;Sen ise ba bal, eve kapanm.

180. Nedir bildin mi sen dn-i aciz; (kocakarlar dni)Sana chil denilmesi oldu ciz.

Akl ve dini noksandr hep kadnlar;Bu yol mertleri o yolu niin tutsunlar.

Gel bir bak, eer sen mert isen;Hep yz evir, bu msiv zannettiklerinden.

*********

Burada belirtilen ifdeler fiziksel ifdeler deildir. Kadnlar ifdesiylevehim hkmyle yaayan varlklar kastedilmektedir.

Kocakarlar dini, nakil olarak gelip taklidi olarak yaplan ibdetlerdir.Hayl ile yaayan varlklarn peinden gerek ile yaayanlar niin gitsin.

*********

Bak kat et gece gndz merhle;Kaplma yolda ve binek endiesine.

Hallullh gibi Hakk talep kl;Geceyi gndz eyle, hem de gndz gece kl.

*********

Yni hi zaman geirmeden gece gndz kendini bulma yolunda aama

yap.*********

Bil en byk gnei ve ay ile yldzlar;Olur gzel hayl ve akl nrlar.

*********

Gkyzndeki cisimler manyetik etkileim ile dnyda yaayanlara tesiretmektedirler. Eer biz kendimizi bilmiyor isek bu etki bizde menf yndeolmaktadr. Ancak kendimizi bildikten sonra bize faydalar olmaktadr.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

28/151

27

Olur Hakkn habercisi her birisi de;Her zaman "Ben batanlar sevmem"de. (6.sre/76.yet)

*********

brhm (a.s)n dedii gibi. Ancak uras da vardr ki, kii bir mddetbunlardan istifde etmek zorundadr yni kendi aklnn zerindeki akllardanistifde edecektir. Sonra neticede bakacaktr ki kendi akl onlarn aklndanstndr ve kendi akln kendi gereini bulduktan sonra artk bir eye ihtiyakalmaz.

*********

Hemen mrnolu Ms gibi ol yol sliki;it "phesiz ben Allahm!"sesini. (28.sre/30.yet)

*********

Ms (a.s) Tur danda nni ennallah yn muhakkak ben Allahmhitbn duymutu, ite bu hitb duyuncaya kadar yr.

*********

Vcdunu eylemezsen Hakkda fn;Gelir kulaa hitblen terni".(7.sure/143.yet)

*********

Ne kadar elimizi aarak Cenb- Hakk (c.c)a bana grndiye du etsekdahi bu i olmaz nk nefsniyetimizle yni ikilik hkm ile du etmekteyiz.te bu i bir hayldir, gerekte yaplmas gereken kiiliimizi ortadankaldrmaktr.

*********

Samansn sen, hakkat ise kehribr;Varlk da kalknca, yola ne gerek var.

*********

Kii kendi varln ortadan kaldrdktan sonra artk yol diye bir eyolmuyor nk zten gidilecek bir yer yoktur. Yol dncesi bizim kafamzdakibir istifhamdr.

*********

190. Hakkn tecellsi eriirse varlk dana;Yoldaki toz gibi olur dner un ufana.

*********Ms (a.s)n bana gelen hdisede o Cenb- Hakk (c.c)n tecell ettii

da denilen Ms (a.s)n varlk da idi.

*********

Eder o cezbe miskni hlarn h;Bir anda saman p olur bu varlk da.

Yol gstericinin izinde srya yr;Seyret, nedir o byk yetleri.(17.sre/1.yet)

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

29/151

28

Hemen terk et mmhni'nin evini;O an syle "men ren" hadsini.

Hadisi erif:Men ren fekad reeyel Hakk yn Beni gren Hakk grmtr

*********

Eer sen gerekten peygamberin mmeti isen onun ardna d kendinefsinin ardna dme. Yni onun getirmi olduu, ortaya koymu olduudeerleri idrk et, anla ki onun peinden gitmek ancak o ekilde olur. teondan ald bu bilgiler ile Hakkn varln seyret.

*********

Terk edersen hazinelerini iki cihnn;Sana olurkbe kavseynyaknn.(53.sre/9.yet)

*********

ki lem denilen Vcib ve mmkndr. Kbe kavseyn yni iki ucunbiri Cenb- Hakk (c.c)n gerek varl birisi de sonradan meydana gelen diyebahsedilen lemlerin varldr. te bu ikisi ayn eydir, yayn iki ucunun aynmahlde olduu gibi. Bu ii oradan idrk et! Yay tam ortasndan tuttuunzaman ikisinide tutmu olursun ki o da senin ztndr zten.

*********

Grrsn bunda hep Fazl- lhi;Sana gzken olurey kemh.

Hadis-i erif: Allahmme erinl eye kemh yn Allahm bize eyy olduu gibi gster.

*********

Artk orann shibi oluyorsun, Hakk ne dilerse verir, yannda sen nedilersen olur. Eyy olduu gibi gsterir ve onlardaki ey hkm kalkar,gerei kiinin idrkinden oluur.

*********

Temsil

Bakarsa cn ilhi tecellde olan dem;Hakk Telann kitbdr btn lem.

*********

lem dediimiz ey Cenb- Hakk (c.c)n isimleri ynnden ilmizuhrudur ve ortada bu ilmi zuhrdan baka hibir ey yoktur.

*********

A'raz irb; cevher de harfleri;Mertebeler bil sonunda vakfe olan yetleri.

*********

Araz, sonradan olan eyler, irab ise bir Arapa gramer ilmidir. Bu irbilmini bilen kii harekeler olmadan Kurn- Kermi rahatlkla okuyabilir nkharflerin durumuna gre kelimelerin sonunun nasl biteceini bilir.

*********

Her lemi bir sredir has;Birisi Ftihadr, biri hls.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

30/151

29

Birinci yeti bil akl klldr;O Besmelenin "besi gl-ende gldr.

200. kincisi nefsi klldr, yet-i Nr;O kandil gibi klm pek ok nr.

(24.sre/35.yet)

nc oldu Rahmn'n ar;

Drdnc n shibi yet'el Krs .

*********

yetel krsiyi okumak demek yazl metni okumak deil gerek olarakoku yni onu okuduunda kendini oku, demektir.

*********

Hem onda bil o harfler ki sumni;rnei o sre Sebul Mesn.

Dikkatle bak gr ki unsur cisimler;Grnd her biri apak yetler.

mevld onlardan sonra gelir;Saymak bu yetleri mmkn deildir.

En son nazil oldu nefs-i insan ;Ki ven Ns ile hatim oldu Kran.

*********

mevld madenler, bitkiler ve hayvanlardr.

*********

Kide Sana hapishnedir unsurlar ve tbiatlar;

k oradan, gr ki nasl ilh san'atlar.

*********

nsann unsurlar denilen toprak, su, ate ve havadan meydana gelen biryaps var, bir de ayrca bunlarn meydana getirdii tabiat vardr yni unuseviyorum bunu seviyorum, bundan holanmyorum, undan holanyorumgibi. te bu sz ortadan kaldr nk bunlar sylendii srece kendi nefsinilesindir. Gerekte herey Hakkn varl ise sevilmeyecek ve istenmeyecek birey yoktur.

********* Dn ki, nedir halkedii gkleri;

Seni medhetsin Kran yetleri.

Bak bir kere dn ki azametli ar;Nasl oldu her iki lemi kuatt.

Niin o ismi oldu ar- Rahmn;Nasl benzer bu kalbi ona insan.

210. Nedir bu ar ile bu insan kalbi;Ederler dima hareket ve devri.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

31/151

30

Gnldr merkez o ihta edici ara;Odur bir nokta bu geni ara.

*********

Ar ismiyle vasflandrlan bir vasfa sacak bir ey deildir bunu ancakidrk yoluyla anlayabiliriz. Ar varlk lemini evreleyen bir muhittir ancakmaddi bir snr ile evrelenmi gibi deildir ancak idrktedir bu evreleme. Aklevvelden sonra akl kll meydana gelmektedir ve akl kll btn bu maddelemini iine alan akldr, bunun maddeye dnk olan ksmna nefsi klldenilmektedir. Rhlar lemi dediimiz nsal lem arn ierisindedir.

Krsi denilen ey ise bizim galaksimiz olan Samanyolu galasinin iindebulunduu burlar sistemidir.

Rahmnn ar istivas ise hem iten hem dtan olan bir istivadr. Maddemertebesine geildii anda arn altna inilmektedir. Sfat lemi, teklik lemiise arn stdr.

Kalp bizim anladmz ekilde maddi organmz olan kalp deildir. Buradakastedilen ey hakkat-i Muhammedyyedir.

Gnl yle bir ekilde hem ieriden hem dardan ihatal ki her nereyebaklsa oradadr, hem nokta hlinde hem genidzeydedir. Gnln noktalkhliyle ar onun etrfnda dnmekte geni hli ile aslnda o ar meydanagetirdiinden ar ayrca da onun iinde dnmektedir.

*********

Aa yukar bir gn bir gece iinde;Ey dervi kii ar etrfnda dnmekte.

*********

Gerek varl akl evvelden gelen akl evvel olan kiinin etrfnda ardnmektedir yni aslnda bizim yerimiz arn stdr alt deildir. Arn altnageildii anda birimsellie dlmektedir, arn stne ktmz zamangerek varlmza brnyoruz.

*********

Yuvarlak cisimler niin harekette;Bir bak btn lem niin dnmekte.

Hepsi de doudan batya vermeden mola;Dolap misli dner her ey cihnda.

*********

Varlklar dediimiz gkyzndeki cisimler sonsuz bir srtle ve okdengeli bir ekilde dnp durmaktadrlar. Bunlar dndren kim? Dnen midndren yoksa bir baka dndren mi var? Bir baka varlk olmadndandolay o dnenleri dndrende kendisidir.

Ayrca bu dn sdece madde yap olarak oluan bir faaliyet deildir aynzamanda hepsinin kendilerine has mnlar vardr yni sdece madde deilmn dnmektedir. Ne kadar basit varlk veya ltif varlk olursa olsun hepsiCenb- Hakk (c.c)n esm-i hsnsnn ierisindedir yni kayna esm-ihsndr. Cenb- Hakk (c.c) ben o mahlde u ismimin zuhrunu seyretmekistiyorum diyor ve yine kendisi o varlktan seyrediyor. Seyretme zellii iseseyretme bilgisini gerektirir, bu da demektir ki o mahlde seyretme bilgisi

varsa seyreder aksi halde seyrettii hayldir.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

32/151

31

*********

Baklsa gece gndz bu azametli gkler;lemi her an tam bir devr ederler.

Btn felekler ile ayn anda insan;Eder bu ark ile lemde devrn.

*********

Yni ar denilen o gten hareketlerini alrlar ve onunla birlikte dnerler.

*********

Fakat atls gnn tersine hareketle;Dner her anda bu sekizinci gkte.

Burlar shibinin krssi buras;Bil onun yok uygunsuzlukla atla.

Ko, Boa ve Yenge ile kizler;Aslan, Baak hep yerleiktirler.

220. Dierleri de Terazi, Yay ve Akreptir;Olak ile Kova ve Balk o gktedir.

Bin yirmi drttr ancak sbit yldzlar da;Krside yer almlar kendi makmlarnda.

Bir bekidir Satrn yedinci gkte;Altnc gk mahldir Jpitere.

Beinci gk mekndr Mars'a;O drdncde lem Gneini ara.

nc Vens, Merkr ikincide;Aydr olan bu birinci gkte.

Olak ile Kova evleridir Satrnn;Yay ve Balktr ilk ve son evi Jpiterin.

Ko ile Akrep oldu Mars'a mekn;Karar yeri oldu Gne'e Aslan.

Venstr Boa ve Teraziyi snak edinen;kizler ile Baa Merkr etmi mesken.

Ay Yengei kendisine hemcins grd;Kabl etti kuyrukla ba gibi bir dm.

Ayda yirmi sekizdir konaklar;Sonunda Gnee karlk olurlar.

230. kar sanki kurumu hurma daldr; (36.sure/39.yet)Bu azz ve alm olann takdridir.(36.sure/38.yet)

*********

Her kat gkten bize ilhamlar gelmektedir yni yedi kat gkten bize

varidatlar gelmektedir. Aydan bir baka trl tesir edici sinyl, Merkrdenbaka trl, Gneten baka trl gibi hepsinden baka baka sinyller

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

33/151

32

gelmektedir. Bu sinyllere gre kimde bunlarn dorultusunda alm varsatesir ederek o ynde harekete geirmektedir.

Ve bu sistem yni gne sistemi insanlarda duygular meydanagetirmektedir. Eer bu dnen gk cisimleri olmasa bizlerde duygu meydana

gelmez.Merkr rnein zeka yldzdr, kii doduu anda Merkrden ald etkiler

ondaki zeka blmn amaktadr.

ocuk ana rahmine dtkten sonraki 120. gnden tibren her aybunlarn biri hkmn yrtmektedir. ocuk ana rahmindeki koruyucuperdeden kurtulup dorudan doruya nlarla kar karya kaldnda beyindehangi gezegenin tesiri olmusa onun alm olmaktadr. te Levh-i Mahfuzdenilen ey bir ynyle budur. Kiinin beyninde yazlan Levh-i Mahfuzdur.Bunlarn dnda kiide bir ey olumas mmkn olmaz ancak eksii olmaskuvvetle muhtemeldir. Bizlerin yapmas gereken ey bunlar yni Levh-iMahfuz olarak bize verilmi olan son snrna kadar deerlendirmektir.

Ayan- sabite denilen ey aslnda geni mnda bu burlar sistemidir veburlar akldan ibarettir. Akl kll denilen ve btn lemde sr olan akldanibarettir ancak bunlarn bazlarnda akln baz yn birikmitir ve okiddetlidir ki zten onun zellii odur. Anne babasndan kaltmsal geentesirlerde vardr tabi ki ancak o anne babadaki tesirlerde daha evvelce yineyldzlar vstasyla gelmitir dolaysyla o kiide de meydana kmtr.

Seyri slk yolunda tarikat almalar btn bunlar dzenlemek iinyaplmaktadr.

Bizlerin yapmas gereken, kendimizi tanmak istiyorsak elimizdengeldiince bu konular bilmemizdir. Bunlardan tesir alnmas Rabbnn hkmaltnda olmasdr. Yldzn genel bakn bir baka ynyle ismi Rabdr ynizellii Rabdr. Bizler Allah ismiyle bilinenin artlanmalarmzla Rabzannederiz oysa o Rabbl Erbb yni Rabblarn Rabbdr.

Netice olarak bunlar bilir ve aklmz belirli bir alm salayacak ekildealtrabilirsek gelenleri alrz ve bize faydal ynde, bilerek ve istkmetvererek onlar kullanrz.

*********

Bir kii olsaydn dncede kmil;O eserler grnmez gzne btl.

Hakk kelm deil mi bunda anlatan;Olur btl grmek, yakn zayflndan.

*********te dnce bahsinin en mhim yerlerinden bir tanesi burasdr.

Dncede kemle ermek, varlklar var grntsnden getikten sonravarlkta sr ve cri olan Hakkn varln mhede etmek ilk mertebe de ynifiiller leminde dncede kemle ermektir ki bir baka ismi de tevhid-iefldir yni fiilleri birlemedir. Bu yaplmad srece kii dank fikirler ilehaytn srdrr ve bunlar toplamas yni vahdet hline gemesi mmknolmaz.

Bu kii yersiz bir ey gremez nk lemde yersiz bir ey yoktur ki ylegrsn. Birimsel bak amz ile kendimize gre eksik, yersiz, lzumsuz eylergrrz. Bir birim dier birime bireysel bak asyla baktnda bu eksiklik

ortaya kar ancak orada geni bir bak asyla bakan nc bir ahs varsaeer o ikisine de haklsnz der ve iin gerei de budur.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

34/151

33

Hak geldi, btl gitti yet-i kermesini bir beldeye slmiyet geldi veyayld oradaki btl olanlar giderek Hakk geldi, eklinde anlarz genel olarak.Oysa belde bizim bireysel bedenimizdir ve bizlere den grev o beldeleriykmak harap etmek deil mmur etmektir. Beldenin mmur edilmesi btlngidip Hakkn gelmesidir. Hakkn gelme sebebi de yakn hkmnn oradazuhra kmasdr. Yaknden maksat evvel ilmel yakn olarak meseleleri idrketmek daha sonra aynel yakn olarak bunu yaantya geirmektir. Hl bizdebirimler, farkllar, dmanlar, ktler, iyiler gibi eyler mevctsa daha henzbize Hakk gelmi deildir ama zhiren Hakkn yaantmz olabilir. Farkllargrme hkm ortadan kalktktan sonra gelen yakn ile olan gr gerek Hakkgr olur ki, bizden yaplmas istenen ey de budur.

*********

Sivrisinein vcdunda bile vardr tam bir hikmet;Merkr ve Mars'n vcdunda olmaz m hikmet.

*********

Madde lemi dediimiz bu lemin ierisinde birok gezegen ve yldzlarvardr ve hibiri bouna halk edilmemitir hepsinde bir hikmet vardr. Cenb-Hakk (c.c)n esm lemindeki isimleri varlklarda zuhra kyor ve salt isminmaddeye dnm olarak karmza geliyor. Yldzlarda Cenb- Hakk (c.c)nesmsnn zelliklerini oradan yanstyorlar. Merkr mesel akldr ve bizimbyk bir madde ktle olarak kabul ettiimiz o ey akl kitlesinden ibarettiriin aslnda ve devml onu nereder. Ve bu neredi sdece kiilerin dnydayaadklar dneme has deildir devmldr.

Bizim iin nemli olan bunlarn zelliklerinden yararlanmaktr nk bizleryararlanalm diye onlar ortaya getirilmitir.

*********

Hak ile bakarsan bu iin aslna;Felek itat edicidir o Kdir olana.

*********

Tabiat ismi verilir, u kadar senede u ekilde, kendi kendine olumuturgibi szler sylenir, ite onlarn akl bunlar bu hale getiren bir g olduunubilmezler.

Bizler dahi bunu dnrken dardan bu lemi ortaya getiren ve eerlem eklinde bir ayrm yaparsak yanlrz ve yine ikilik ortaya kar. Bulemleri krp saran kudret zten bu lemlerin iindedir, dnda deildir yniayr bir yerde ayr bir varl olan bir krp saran deildir.

********* Mneccim apak grd bu eserleri;

Bilemedi eserde vardr bir tesir edici.

*********

Yldzn bu gc nereden aldn bilemez ve maddeye tapanlardan olur.Biz de kendimizi bu ekilde dnnler arasna sokarsak biz de mneccimhkmne gireriz, isterse ismimiz mslman olsun. Ancak bu dnceyi aarve varln gerek shibi olarak Hakkn varln mhede edersek o zamangerek dnce bizde meydana gelir.

Cenb- Hakk (c.c)n mneccimlik yolunu kapatmasnn sebebi budur

yoksa gerekte yldzlarn tesiri vardr ancak bu tesir yldzdan deildir

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

35/151

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

36/151

35

Unsurlar toprak, su, ate ve hava;Yerdir bu gklerin alt onlara.

*********Bizim aklmzn altndaki bedenimiz bizim yeryzmzdr ve orada bizemekn olmaktadr.

*********

Baldr her biri kendi merkezinde;Bir zerre bile ayrlmaz durur yerinde.

Bu drd birbirlerine zt tabat;Fakat bir araya getirmi mahretli bir std.

mevld ondan olur ikr;Mdenler ve bitkiler ve hayvanlar.

Muhlif her biri zt ve sretlerde;Deildir bir tbiat ve bir biimde.

250.Arada bir heyl vardr amm;Sfiler gibi bu sretlerden oldu mberr.

*********

Heyul eskilerin tabiriyle hayli olan ve en kk bir birim olarak neolduu tasvir edilmeyen eydir, gnmzde karl atomdur. Drt unsurunz atomdur.

nsanlarn madde bedenleri ana madde olarak ansr- erbaadan

olumutur fakat yle bir kendi bedenimize bakarsak bu maddelerin orijinalhalleriyle zerimizde bir benzerlik gremeyiz. Bu madde beden lmlebozulunca iindeki terkpler yine asllarna dnmektedirler yni toprak topraa,ate atee, su suya, hava havaya dnmektedir.

Sfinin zellii kendi nefsniyetinden syrlm olmasdr. Bu ekildetefekkrler sonucu eski hli olan beeriyetinden geerek kendisini Hakk olarakmhede eder. Ve her ne kadar madde beden olsa da o artk nr olmutur.

*********

*********

rnein elma aac kendisini bozmadan devml olarak elma verme

kaygsna dmtr nk ondan o sretin grnmesi gereklidir eerdeiirse ondan istenen mn zuhra gelmez.

*********

Btn ey eder Cenb- Hakk ikrr;Onu oldular gece gndz talep-kr.

*********

Gerekten de bir esmnn zuhru hangi varlkta meydana gelmise omaddelikten kurtulup mnsna doru ynelmek ister yni kendisinin gerekhviyetine doru gitmek ister ki bitkilerin ykselmesinin sebebi budur.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

37/151

36

Nefisler zerine Tefekkr Kidesi

yice bir bak ey nrlu gz zne;Babadr anneye hilkatte anne.

*********Varlklarn asl akl kllden meydana gelmektedir ki buras esm lemidenilen dzeyin bir baka ifdesidir. Akl kll ise akl evvelden yni hakkat-iMuhammedden meydan gelmektedir. Akl kllde nefsi kll yni btnmadde lemini meydana getirmektedir. Baba hkmnde oluu mnlarnnondan gelii ynyledir ana hkmnde oluu ise maddesinin de ondan geliiynyledir.

nsann asl akl evvelden geldii iin bunlarn da stndedir. Akl kll venefsi kll ifdeleri varlk ynyle olan ifde biimleridir ancak insann varlhakkat-i Muhammedden geldii iin varlksal ifdelere taklp kalnrsa kiininkendi gereine ulamas mmkn olamaz.

********* Cihn batan baa kendinde grsen;

Ki hir evvel iindeydi bil sen.

En son peyd oldu nefs-i dem;demin ztnn takldidir iki lem.

*********

nk senin varln akl evvelden geldi, ite bu nedenledir ki oradakendisini bulabilenler ancak Hz.Reslullah (s.a.v)n varisi olabilirler onunaltndakiler ise olamazlar. simleri mmeti Muhammeddir oras ayr meseledir.

lemler akl evvelden meydana geldii iin ve senin gerek varln da akl

evvel olduu iin bu lemler senden meydana gelmitir bu nedenle bu lemlerikendinde gr yni kendi varln olarak gr ve ikinci bir varlk olarak bakmairke dersin.

Grld gibi insann kendi benliini bulabilmesi iin ne kadarkolaylatrc bir ifdedir. Cenb- Hakk (c.c) mlknn ne olduunu bizebildirmektedir ve sizler kk yerlere skp kalarak buras benim mlkm,bedenimdir diyerek orada skp kalmayn, bu dncelerden soyunun nklem senin varlndr, demektedir.

Sfat blgesinde glerin tamam tek g olarak meydandadr ve bugler esm lemine gelince deiik ifdelere brnr, fiiller lemine gelincede deiik grntlerle grnr ancak bunlarn hepsi netice olarak teklikten

kaynaklanr. te slmn getirdii vahdet anlay bunun izahdr.nsan kemlde olmas dolaysyla en son olarak zuhra gelmitirdenilir,

bu ifde birimsel madde bedenler iin anlatlan bir ifde tarzdr ve madenlere,bitkilere, hayvanlara gre bu madde beden oluumu keml hkmndedir.Ancak insann asl olarak keml shibi olmas bu madde beden ynyledeildir. nsann kemlat beyni, dnce yapsyladr. Kii dncemertebesinde ne zaman ki varlnn ne olduunu idrk etti ise o zaman onainsan denir ve gerek keml shibi olan odur.

hakkat-i Muhammed dediimiz mertebenin bir baka ifdesi insan-kmildir. lemlerin varl insan ismini almtr bu nedenle ilk ve en stmertebedir insan ancak sen kendini kaytl ve snrl bilirsen tabdir ki sonolarak meydana geldim diye bilirsin, gerek hviyetini bilirsen eer ilkbenim dersin.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

38/151

37

te bu anlatlanlara gre kiinin kendisini gerekten tanyabilmesi iinhem ilk varln hem son varln ok iyi bilmesi lzmdr.

Bir taraftan insan lemleri besleyendir dier taraftan bakar ki en fakirdir,o da ayr bir meseledir.

********* Ne evvel iin amalanandr ne hir;

nsnn varl kendi ztyla olmutur zhir.

*********

nsan gyenin zuhra gelmesi iin bir illet yni arac olduundan dolay enson zuhr etmitir. Eer birimsel mnda insan meydana gelmemi olsaydCenb- Hakk (c.c) kendi btnnda kendi kendine haytn srdrrd. nsandenilen varl ortaya getirmek sretiyle kendini kendisine aikar etti,kendisini kendisinden ortaya koydu ve bu hl ancak insan ile meydanagelebildi.

Madde bedenimizi oluturan unsurlar zten kendi varlmzdr dolaysylakendi varlmzla ortaya km olmaktayz. Yni bu drt unsur bize boyunemiler onlardan dilediimiz terkbi yapmzdr.

Bireysel olarak bu byle olduu gibi geni anlamda insan- kmil yni sfatblgesinde de varlk ayn ekilde kendi varlyla ortadadr, baka bir varlkladeil.

*********

Zlimlik ve chillik zt oldu nra;Fakat grnme yeri odur ayn- zuhra.

*********

Onu insan yklendi. Muhakkak ki o ok zlim ve childir(Ahzb,33/72) yet-i kermesine burada atf vardr. Bu yet-i kerme her ne kadaryerme yet-i gibi gzkyorsa da insan iin en byk taltif bu yet-iKermenin ierisinde bulunmaktadr. Eer karanlk olmasa nr aydnlatacakbir yer bulamaz ve ak olarak kalr.

Zlim kelimesi zhiren zulmedici anlamnda ise de hakkat dzeyindekikiiler iin nefsinin ok ileri derecede bir varlk olduunu idrk etmesi ancakbunu yaayamamas sebebiyle nefsine zulmetmesidir. Zulmet bir ynden dekaranlk demektir yni kendi varlndaki aydnl yni gereklii gremeyerekkaranlkta kalmasdr. Aydnlk denilen bu nefsini bilememe hli yle muazzambir eydir ki nefs denilen ey Hakkn varlnn ta kendisidir. te kendisindeHakkn varln hakkatiyle idrk edemeyen kimse nefsine zulmetmiolmaktadr.

Chilliine gelirsek, cehl ilmin tam karsnda olan bir mahldir yni birkimse cehaletini kabul etmez ise ilmin karsna geip de ilim talep etmez.nce cehaletini farkeder sonra ilme dnp talep eder. Oysa bu beeri bakasyla olan ifdedir ve yet-i kermede bahsedilen chillik bu deildir. Efl,esm, sfat lemlerinde ilim geerlidir ancak bunlar geilip Hakkn ztnagelindiinde ilim cehil ismini almaktadr. Fiiller lemindeki ilim akl cz, esmlemindeki ilim akl kll, sfatlar lemindeki ilim akl evveldir, zt leminegeildiinde ise ilim ve akl der onun yerini cehil alr ki bu cehil bizlerinanlad mnda bir cehil deildir. Bu mertebede artk varlklar kalmamtr kiilim denilen bir eye ihtiya olsun. Zt kendi varlnda kendinde olarak

gizlenmitir.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

39/151

38

te zlim ve chil denmesi beeri anlamada anlald gibi deil saltvarln am hkmyle kendi kendine olmasdr. Ve burada cehil szylebelirtilen btn ilimlere kaynak oluun ifdesidir. nsan yle bir varlk ki ztmertebesinin karl olan bir varlktr. Zt mertebesi olarak anlatlmakistenen mertebenin yaants ancak insanda ortaya kar ve yet-i Kermeinsan yle bir varlktr ki bunu yanstacak gtedirdemektedir.

Oraya kadar ykselmesi imkn dhilinde bir varlk olan insann bunlaranlayamamas veya anlamaktan geri kalmas, anlamasn kolaylatracakalmalar ortaya koymamas kendi nefsine zulmetmesidir ki bundan bykbir zulm olmaz.

Cenb- Hakk (c.c) yet-i Kermede yle buyuruyor;

*********

1 b ba ba a WWj ab( E ve lem yerel insnu enn halaknhu min nutfetin fe iza huvehasmun mubn.)

(Y-Sn/36/77) nsn, onu bir nutfeden nasl halkettiimizi grmedimi? Sonra da Bize (kar) apak hasm oldu.

*********

Egosuyla Ene yni bendedi ve Rabbn tanmayarak isyan ehli oldu.

Bu yet-i Kerme zel olarak bize hitpta bulunuyor yni insna iaretediyor. Genel yaant ierisinde bizim ocuumuz oldu gibi ifdelerkullanyoruz, oysa Cenb- Hakk (c.c.) burada Biz halkettikdiyor.

Hasm kelime olarak kar taraf anlamndadr ki iki tarafn birbirlerinekar taraf olabilmeleri iin denk olmalar gerekir. Yni i dinamiklerbakmndan insn Allahn hasm oldu. Cenb- Hakk (c.c.)n btn esm-iilhyyesi insnda zuhura ktna gre ve Allah olarak bir yerde ortaya kpite Ben Allahm buradaym diyen ayr bir varlkta ortada olmadna grenk Cenb- Hakk (c.c.) btn zuhurlarn insndan yapmaktadr. Ve enkemlli zuhurunu ise insnda yapmaktadr. Dnya hayatnda dahi hasmlar nekadar gl olursa yaplan msabaka o denli kemlli olmaktadr.

te Cenb- Hakk (c.c.) insn bu yet-i Kermede o kadar ycelerekaryor ki Benim hasmm yni e deerim en kemlli olarak o hcredenmeydana getirdiim insndr ve Ben kendi sanatm insn ile gsteririmdemektedir.

stelik bu hasmlk gizli de deildir apaktr. nsn hcreden meydanagelerek kemlatna ulatnda yni Cenb- Hakk (c.c.)n isimlerini, sftlarnortaya kartan bir ayna olduunda, apak hasm olmaktadr. Hasmlarbirbirlerinin aynasdrlar nk iki hasm hasmlklar dolaysyla sanatlarnortaya karmaktadrlar.

Cenb- Hakk (c.c.)n sanat sonsuz olduundan bu sanat ancak insnanlayabilmektedir, ne melekler ne baka varlklar bu hakkatleri anlayacakdurumda deillerdir. Bu ekilde Cenb- Hakk (c.c.) btn lemde insnykseltmekte zhir lemde ise yermektedir, Krn- Kerm bildiimiz gibi hemzhire hem btna btn mertebelerde hitp etmektedir.

Krn- Kerm sadece zhiri ile ele alrsak hakkati ortaya kmaz sadece

btn ile ele alrsak zhirdeki sflyyet hali ortaya kmaz ite irfaniyet budur

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

40/151

39

ki tek bir ynde kalmadan yni bu kesin olarak budur demeden yet-iKermelerin her mertebede neyi ifde ettiini anlayabilmektir.

********* (Dier bir ifade ile.)

Hasm kelimesinden ilk anda dmanlk anlamn anlarz, oysa kelime

denk anlamndadr da. Yetikin bir kii ufak bir ocuk ne yaparsa yapsn onadman olup hasm yerine koymaz, birinin ona dman olabilmesi iin ilim vebilgi ynnden en az kendi dzeyinde olmas lzmdr ki sanatn ortayakoyabilsin.

Cenb- Hakk (c.c) apak hasm oldu demekle benimle edeer oldunk ben zten bakasyla muhatab olmam demek istiyor.

nsann kendi vasflarnn ortaya kmas ynyle ne kadar byk taltifvardr bu yet-i Kermelerde ancak bizler kesinlemi, artlanmdeerlendirmelerle ibarelere baktmz iin ne olduumuzdan haberimizyoktur. Bu nedenledir ki Kurn- Kermi ancak zt ehli kimseler anlayabilir.

*********

260. Olunca arkas bulank aynann;br yzden grnd sreti ahsn.

*********

Kendini beer zannetiin srece aynan bulanktr ve bir ey gremezsinancak hakkatleri aratrmaya balam ve bireyler idrk etmi isen aynanaydnlanmaya balamtr artk.

*********

Gnein klarna bak, drdnc gkten;Onlardr dima bu topraa akseden.

Sensin yansmas mabudu meleklerin;Vcdun oldu secde ettikleri meleklerin.

*********

Meleklerin meydana geldii mertebe esm lemidir ve buraya kadarkabilirler. Cebril (a.s)n daha yukar karsam yanarm dedii de budur.Ancak Efendimiz (s.a.v)in varl akl evvelden geldii iin yanarsam benyanaym dedi. Dolaysyla btn bunlar sdece Efendimiz (s.a.v)e hashdiseler deildir, Efendimiz (s.a.v) de bunlar z ve numune olarak meydanagetirilmitir. Efendimiz (s.a.v) siz benim mmetimsiniz benim yaptmyapn demekle bu imknlar sizde de var demek istemektedir yoksayaplamayacak bir eyi neden istesin?

mmeti Muhammedin stnl buradadr ite, dier peygamberlerbunlar syleyemediler, Efendimiz (s.a.v) ise sylenebilmeye msait olduuiin mmetine bunlar syledi ve bizlere yolunu at.

Hatta mmeti Muhammedilii bir taraf brakarak demlie dnersekeer, demlik kendi varlnn Hakkn varl olduunu madde olarakmhede etmektir. Kii bu idrke gelmedike henz gerek mn snrnaayak atm deildir, yapt iler taklididir.

nsann varln silsilesini takip edebilmesi iin ilk nce baa gelmesilzmdr nk ban ne olduunu bilmelidir ki neticeye doru gidebilsin. Bunedenledir ki bu ilere demlik ile balamak zorundayz. Nasl ki insanlk seyridem (a.s) ile balamtr nk dem (a.s)dan ncede insanlar vard ancak

idrkleri olmad iin insan hkmnde deillerdi, insan zelliine ship ilk

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

41/151

40

varlk dem (a.s) olduu iin ona ilk insan dendi. Bizler de kendimizi idrkettiimizde demlik hkmne gireceiz ve demlik hkmne girdiimiz andabizimle ilgili olan btn meleki kuvvetler bize secde eder. Meleki kuvvetlerderken eytn da bunun iindedir nk eytn da bir kuvvettir. Bizde dahast mertebeden gelen imknlar vardr, melekler ise alt mertebedenolduklarndan dolay ister istemez secde edeceklerdir. Kurn- Kermdeanlatld zere deme secde etmeyen iblis vardr ki o da bizim varzannettiimiz eski benliimizdir. Kiinin bireysel benlii bu oluumu kolaykolay hazmedemez. Bu nedenle insan yle bir mahldir ki ierisinde neoyunlar oynanmaktadr ve ieriye hangi oyuncular doluyorsa sahne onlarnolmaktadr. leme gelmekten maksat ise Hakk oyununu oynamaktr. Kiininbireysel nefsi brhm (a.s) idrkine ve dzeyine geldii zaman ancak bu iblisdediimiz eski bireysel benliimiz de secde etmektedir. O secde yle birsecdedir ki brhm (a.s) atein yakmad gibi nefsin atei de artk onuyakmaz. Sen atein gerek shibini bilmediin srece o ate zerinde hkmsrdrr ancak gerek kudret shibinin kendin olduunu idrk ettiin andahibir ey sana veremedii gibi o atete gl bahesine dner. Nefs denilen ey

gerek varln hkmne brnr o halde o gl bahesi olmazda ne olur?*********

lemdeki her tende senden cn var;Sana bal olan bir halat var.

Olurlar emrine elbet tbi;Ki her birinin cn oldu sende gizli.

*********

Ten diye grdmz btn varlklarn z hakkat-i Muhammeddenmeydana gelmektedir ve insanda hakkat-i Muhammednin varl olduundan

hepsi ondadr. brhim (a.s) da ateteki varln kendisinden olduunu idrkettiinde korkmad, melekler ise bunun farknda olmadklar iin atee atlrkenbrhm (a.s)a yardm talebinde bulundular brhm (a.s) O beni bendendaha iyi bilir diyerek, kendisinin meleklerden daha st dzeyden meydanageldiini ortaya koymutur. brhm (a.s) eer meleklerden bir ey istemiolsayd orada kendi mertebesinden derdi ve Hakktan gfil olduu ortayakacakt.

Btn lemlerin varl tek bedendir o da tek hviyet tek kimlik tekvarlktr ve o varlk dahi bizim varlmzdan bakas deildir.

*********

ki lemin zsn cnnn nrusun;Seni sen bil ki sen cihnn cnsn.

*********

Grnen madde varl meydana getiren genel g sensin demekisteniyor burada yni lemin varl nsn- Kmil olmas dolaysyla ve onunda sen olman dolaysyla senin meydana getirdiindir.

Bu meydana getiri ve i olu btn zerrelere siryet ederek onumeydana getirmitir. Bizler zmzn hakkat-i Muhammedyye olmasdolaysyla bu sz kullanabiliyoruz.

lemin merkezisin denilirken lemde bir yerde merkez var ve senoradasn, dierleri de senin etrfnda dnyor eklinde deildir, hangi varlkta

olursa olsun sen onun zsn, merkezisin demektir.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

42/151

41

Rh denilen ey esm ve efl leminde zuhra geliyor. Bizler kendimiziiki yapl yni bir bedenimiz bir de rhumuz var diye biliriz. Bedenimiz izfi birbedendir der ve tesine geerek rhumuz var deriz, ite bu rhumuz bileizfidir, isimlendirilmitir. Sen bunlar meydana getiren varlksn denildiindebu varlk artk hibir kayda girmez. Rh da, cesed de kayda girer ancak ikisinide meydana getiren o g kayda girmez, snrszdr.

slmiyetin ierisinde madde ile ilgili ksmlar eriat, rh ile ilgili olanksmlar tarikat, bunlarn gereklerini anlatan ksm olan st hakkatdzeyidir.

*********

Sana kuzeyin drtte biri oldu mesken;Gnl kld sol taraf tenden.

Cn ve akl cihnna sermye sensin;Yer ve gklere ziynet sensin.

*********Burada candan kast hayttr, rhtur. Aklda akl evveldir. Yer, gk yni

aklnn meydana getirdii bu varlklar senin ssndr.

*********

Yokluktan zhir oldu varln ayn;Yceyi gr ki oldu aalarda zt.

*********

Yokluu iki trl ifde etmemiz gerekiyor, birincisi kiinin evvelce varzannettii kendi bireysel varlnn ortadan kalm olmasdr. Bu durumdavarln ta kendisi yni Hakk o varlkta tamamen ve kll olarak meydana

kyor. kincisi, Cenb- Hakk (c.c) Hakk ismiyle insan denilen bir varlkortaya getirmitir. Varln yokluu ibaresi ise insan tamamen ortadan yokolup ortaya Hakk kacak eklinde anlalmamaldr, varla verilen o isimyoktan geldii iin bu isim perdesi ortadan kalknca, Hakkn kendisi genimnda meydanda olur. Dolaysyla yok olan sonradan meydana getirilmiolan isimlerdir. lemlerde isimlere taklarak isim perdesinde kalma!

*********

On bindir ship olduun tabi kuvvet;Fakat hesapszdr sende irdi kuvvet.

270. Bal olur bunlarn hepsi letlere;Her az ve uzuv ile sinirlere.

*********

Bu anlatmlar bireysel olarak byle olduu gibi geni lemde de dilediinidilediin varlktan meydana kartrsn.

*********

Hekimler kalmtr hep hayrette;Bilinmez insnn analizi hakk ile.

Hi kimse edememitir inkr;Eder herkes bu yerde aczini ikrr.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

43/151

42

Alr hepsi Hakkdan nasp ve ksmeti;Dn ve k ancak olur Onun bir ismi.

*********

Eer her birine zel bir tecell zel bir bilgi verilmemi olsa bu uzuvlarmzkarmakark iler yaparlar. Vcdumuzda alan sistem gerekten akl alacakgibi deildir, demek ki Cenb- Hakk (c.c) bunlara zel bir tecell ile zel bilgivermi ve her bir hcre akl cz olarak ve dierlerine balantl olarak kendigrevini yerine getirmektedir. Yni vcdumuzun her bir blgesi akldanibarettir, bu anlatm varlklara izafen sylenince akl cz denilmektedir, genelmnda kullanldnda ise akl kll denilmektedir. Bedenimizde beynimiz aklkll, dier organlarmzdaki hcreler ise akl czdr. Akl czler askerler gibibulunduklar mahlde grevlerini yerine getirirler ve o grevi mutlak bir aklile yerine getirirler. Hatta akl czlerdeki o akl bizim idrk edemeyeceimizekildedir. Organlarmzdaki bu akl czler o akllar ile grevlerini yapyorlarve sonrada istirahate ekiliyorlar. Bunlarda Hakkn zel bir tecellsi olmamolsa hangi biri grevini srdrebilir.

Seyri slk yolundaki btn almalardan maksat dahi akl mertebesinigeniletmektir.

Cenb- Hakk (c.c)n isimlerinin zuhra kmas sonucunda bu kontroldevm etmektedir. Madde olarak zuhr eden bu isim meydana geldiktensonra tekrar mnya dnmek istiyor yni aslna dnmek istiyor. Ancakbizler insan olarak Hakkn ztndan kaynaklandmz iin burada farkllmzvardr.

*********

O isim ile bu mevctlar kim;Bu isimlerden eder tesbh her dim.

*********

Bir sr varlklar vardr ve onlarn birer isimleri vardr bizler bu isimlerisylemek sretiyle ismi onlara perde ederiz ve bu ekilde isim en byk perdeolur. Bu perde aradan kalkt zaman varlk gereiyle ortada kalr.

sim perdelerine takl olarak haytmz srdrdmz srece onlarngereklerini mmkn deil idrk edemeyiz.

Varlklarn isimleri tesbh edii ne iin meydana getirilmi ise onu ortayakoymasdr ve ayn zamanda onun ibdetidir. Onu hamd ile tesbhetmeyen hibirey yoktur ancak onlarn tesbhini siz anlayamazsnz(sr, 17/44) yet-i Kermesi buna irettir.

Eer Cenb- Hakk (c.c)n isimleri olmasa hibir varlk ortada olmazd.Hangi varlk hangi ismin tesiriyle meydana gelmi ise o ismin tesbhindedir.Bu tesbh varln fiil olarak ne iin meydana gelmise onu ortaya koymasdrve bu sdece ona hastr. Sonu olarak tesbh etmekten kast varl ortayakarmasdr.

Btn varlklar bu tesbhlerini yaparlarken, zikir ise sdece insanamahsustur, bu nedenle bu iki kavram iyi ayrmak lzmdr. Zikir kelime anlamolarak hatrlamaktr ve en geni mnda hatrlama hkmne hiz olan varlkinsandr. nsan kendini ne kadar ok tanr ve bulursa zikri de o geniliktedir veinsann stnl de bu ynledir. Dier varlklarn yapt tesbh aklyrtmeden ayn hli ve yaanty devml olarak meydana getirmektir. Zikirise hibirinin tesiri altnda kalmadan hepsini meydana getirebilmektir. Bu

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

44/151

43

nedenle dier varlklarn ibdeti sdece ftri ibdet iken insanda hem ftri hemde irdi ibdet vardr.

*********

Kintn zuhruna k yeri oldu;k yerlerine dnte de kap oldu.

*********

Bir varlk Cenb- Hakk (c.c)n hangi isminden meydana gelmi ise kendizne ancak o kapdan geebilir. Cenb- Hakk (c.c)a varlklarn nefeslerisaysnca yol vardr szyle ifde edilmek istenen budur. rnein televizyonsdece bir kelimedir, bunu duyduumuzda bu kelime bizde hementelevizyonun varln oluturdu ve kelime o varln gerek hline giri kapsoldu. Bu byle olduu gibi btn varlklar hangi ismin msemmas olarak varolmularsa kendi isminin idrkinin kendisinde almas dolaysyla Cenb-Hakk (c.c)n o isimdeki geni mertebesinde geebilir. Eer bizlerde gerekteninsan isminin ne demek olduunu idrk ederde geni varlmza geebilirsek

ancak kendimizi bulabiliriz. nsan denilen ey madde bedenler deil hakkat-iMuhammed diye belirtilen, insan- kmil diye belirtilen, sfat mertebesi diyebelirtilen yerin shibidir. Cenb- Hakk (c.c) kendisini geni mndaseyretmeyi diledi ve kendisine insan ismini verdi.

Bizler bunu ancak byle bilirsek geni ifdesine geebiliriz ama eer bunubyle bilmez varlklar hep ayr varlklardr diye dnrsek o ismin snrlar vehapsi ierisinde kalrz. Bu durumda isim perdeleriyle snrlanmolduumuzdan siccne gireriz ve oradan kamamz mmkn olmaz. Bunedenle varlklara bakarken gerek ynlerini aratrc olarak bakmak lzmdr.

*********

Nerden geldiyse ona dn kld;Bu durmakszn dntr vahdet srr.

*********

O hangi ismin varl ile meydana gelmise, varln srdrr, mrntketir ve geldii isme dner. rnein, elimizdeki feneri yaknca nmzaydnlatr, kapaynca geri yerine gelir.

*********

Nasl bilmezsin btn isimleri;Ki sensin msemmann yansyan sreti.

*********

Varlklarn bir isimleri vardr bir de isimlendikleri yer vardr yni gerekvarlklar vardr. simler takmadr, msemma ise kendi varldr. MsemmaCenb- Hakk (c.c)n kendisidir. nsan- kmil ynnden de lemdekiisimlenmi btn varlklar senin varlndr.

Btn isimler zten senin isimlerindir, senin olmasa bilemezsinki. Bunedenledir ki melekler dem (a.s)a secde ettiler nk melekler belirliisimlerin zuhr mahlleridirler, dem ise sonsuz isimlerle meydana gelmitir.

*********

Kudret, lim ve rde zuhru;Seninle oldu ey sadetli kulu.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

45/151

44

Zahiren Cenb- Hakk (c.c)n nnde secdeye varan, salih amellerileyen kul gibi dnlr ilk bata bu ifde, oysa buradaki kul ifdesi gerekhviyetiyle abdullah ismini alan kuldur yni Cenb- Hakk (c.c)n senolarak zuhr ettiim mahlsinhitbna mazhar olan kuldur.

********* Sem ve Basar ile Hayat ve Kelma;

Bklik vermi sana bil Hakk Tela.

*********

Bu bklii beeriyetinden zannetme! Gerek varln bil! Hayatn onagre srdr!

*********

280. Bu evvel ki hirin ayn oldu;Bu btn ki zhirin ayn oldu.

*********Cenb- Hakk (c.c)n ilk tecellsi hakkat-i Muhammed denilen sfat

blgesi oldu, bu nedenle insan evvel oldu. En son zuhr etmesi beeriyetiynyle en son meydana gelmesidir. nsann gerek hli ise geni mnda ilkolarak zuhra gelmesidir dolaysyla ilk ve son o oldu.

Beeriyet ve artlanma hkmleriyle baktmz zaman kendimizin neolduunu bilemeyiz, ama yine de meydandayz.

*********

Sen seni bilmede kaldn zanda;Nedir bir dn vcdun bu cihnda.

*********Sadece duyduysan ve yaantya geiremiyorsan bocalayp duruyorsun

demektir. Yaayacaksn bu hakkatler yaantna geecek iin ile dn barierisine girecek ve ikimiz biriz zten diyerek rahata kavuacaksn. Eer kiibu hale eremezse srekli pheler ve tereddtler ierisinde kalr ve dnydantatmin olmu bir ekilde gitmesi mmkn olmaz.

Akl denilen beeriyyet hkmnn altnda olan akldr gerek akl deildir.Vehmi akl vehim ona ne derse onu yapar ve zannnda oluan eylerle haytnsrdrr. Gerek akl ise akl kll olan bir akldr ve akl kll ise vehmi hkmaltna alan akldr.

Cenb- Hakk (c.c)n varln beeri akln ile anlamaya alyorsan eer

karmakark olursun, bu durumda bu ilere zten hi kalkma tamamenrahatsz olursun. Akl cz ile en azndan kulluunu bilip Cenb- Hakk (c.c)aynelerek haytn srdrmesi daha iyidir. Akl kll yaantsnda hibirduygusalln hibir tesirin hkm ve kapsam altna girilmeden salt kendiuuru ile mstakil olarak hareket edilir.

Akl ayn zamanda ilimde demek olduundan kii akl klli ne kadartanrsa ilmi de o derece artm olur.

*********

Tefekkr gyet byk bir hayret denizi;Burada erdi sona tefekkr bahsi.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

46/151

45

Vehmin hkm altndan km olan akln akl klle doru sefere balamahlinden bahsediliyor. Bu aamada insann aklnn alamayaca baz oluumlarolur ve kii hayretler ierisinde kalr. Bu makma da hayret makm denir.Kiinin evvelce bildii, duyduu fakat zerinde durmad hallerin znanladnda dahada ze inmeye balar ve lemi ve kendisini yava yavatanmaya baladnda hayrete der. Bu hakkatlerin anlalmas neticesindede kii aczini idrk eder.

*********

nc Soru

Neyim ben, sen bana benden ver haber";Ne mndr ey h, kendinden kl sefer.

Cevap:

Sordun yine benden bana sen;Bana benden haber ver kim, kimim ben.

Mutlak vcdadr bil iret;Denilse ben olur ondan ibret.

*********

Mutlak varl idrk etmeden bizler benszn kullandmzdan dolaytamamen perdeleniyoruz. Mutlak varlktaki benlii kendi beeri benliimizeveriyoruz ve bu da iinden klmaz bir hl alyor nk mutlak varlnkarsnda kendini ayr bir varlk olarak ortaya koyarak benlik iddiasndabulunmak insana en byk darbe ve almas en zor settir.

Ancak bu benlik beeriyete vasfedilince bendiyebilirsin ki zten bensznden baka syleyecek bir sznde yoktur, ne sen dersin ne de o dersin.

Zaman gelir O dersin ancak O olduktan sonra ancak dersin yoksa O olmadanbunu kullanmakta irktir.

Varlklar belki kelime olarak ben demiyorlar ancak varlklarn ortayakoymalar itibaryla hepsi bendemektedir. Ancak bu benlie ship klarakkendimize mal ettiimiz srece irkteyiz ve kesret lemindeyiz.

irk kaba mnda Allaha ortak komann yan sra ince mnda fiillerlemindeki yaantya girmektir.

Kiinin ben diyebilmesi iin en azndan idrkinde lh- hakkatleriyaayarak sylemesi lzmdr. Beeriyetini deil, gerek varlnn hakkatinianlatma babnda syledii zaman kar taraf bunu, ister beeriyetine istersebtnna versin onu ilgilendirmez artk. Ve kii gerek benlii ile bu kelimeyi

syledii zaman artk yapt fiilinden sorumlu olmaz.lh benlik bir mahlden zuhr ettiinde onun yaantsna akl sr

erdirmek artk mmkn olmaz nk artlanm dnceler ile deerlendirilirve bu hlin idrki mmkn olmaz.

*********

Hakkt o taayynden muayyen;Onu izhr eder her szdeki ben.

*********

Senin hakkatin varlk sretine brnnce o hakkati beeriyetine verirsinve bendersin. Oysa msemma Cenb- Hakk (c.c)tr ve sen onun varlna

ship km olursun.

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

47/151

46

*********

Ben ve sen ztn rzi sretleriyiz;Varlk kandilinin fnuslaryz.

*********Cenb- Hakk (c.c)n isimleri ynnden geici sretleriz ancak bu geicisrede gerek varlmza ulaabilirsek artk geici deil bk oluruz. Ve bugeicilik ierisinde bu bklii bulmak iin bu sretlere brnlmektedir. Eerbu sretlerde bk kalm olsak bu hayt bize ztrab verir.

Cenb- Hakk (c.c)n nuru bu kandilliin kafeslerinde zuhra kmaktadr.Bu aamalar amak ise gerekten ok zordur. nk bizler artlanmalarmzile bireyselliimize gmlmz bunu aamadmz srece gnh ve sevabhkmleri bizim zerimizde tesirini srdrmektedir. Bu aamada kii hereybirdir, gnh ve sevab yoktur diye dncelere girerse tam amura batmolur. yle bir bataktr ki kmas da mmkn olmaz.

********* Btn cisimler ve rhlar bir nrdur;

Grn yeri bzen ayna, bzen kandildir.

*********

Cisim ve rh aslnda ayn eyin iki yndr. Bir madde beden bir de ayrbir rh var anlay bu ileri anlay zayf olanlara kolaylatrmak iin yaplanbir anlatmdr ve akl shiplerine ynelik deil maddeye bak shiplerineyneliktir. Madde bakyla varlklara bakanlara en azndan bir st mertebeninvarln anlatabilmek iin sylenen izahlardr ki kii en azndan rhlar lemidiye bir kavram kafasna soksun, yoksa kendini tanyan bir varln rhu da,cesedi de, z de, varl da sfat da tektir. Tek olan varln muhtelif

grntsnn deiik hallerde ald isimler dolaysyla efl, esm, sfat, ztlemi olarak ayrlmtr.

Nr denilen Cenb- Hakk (c.c)n Nr isminin zuhr mahllidir.stersen kardaki varla bakarak, aynadan Cenb- Hakk (c.c)n varlnseyredersin, ister kandilden yni kendinde bulursun. Bu bir nee hlidir,kendinde bulduunda karnda da bulduunda zten kendin veya kar diye birey kalmaz, bu oluumlar sdece seyrin meydana getirdii deiik yaantlarolur.

*********

290. Sen deyince ben, bilir shib-i ibret;O ben sz olur rha iret.

*********

Kii sdece cesedinden ibaret olmadn idrk ettiinde, benim gerekvarlm rhumdur demeye balar, oysa onun gerek varl o da deildir ki.Rh denilen ey de bir yerde mahlktur. Rh ile cesed denilen ey insannkalbn meydana getiren biri maddi dieri izfi yndr. Kiinin gerek kimliibenliidir ki bu da salt yni hi bir ey karmam ve bozulmam, hibirhkm altnda kalmam uurdur.

*********

Edersen kendi akln klavuz sen;Gremezsin nesin sen yle czden.

*********

8/12/2019 75- Glen- Rz Ve erh

48/151

47

Beeri aklna kaplrsan rhunu benliin olarak kabul edersin ynibeeriyet akln seni buraya kadar getirebilir.

*********

Sen rif ol vcdun srrna gelde;Mrifet nru parlasn gnlnde.

Byktr senle ben bu cn ve tenden;Ki cn ve ten paradr benle senden.

*********

Ben ve sen gerek varln kendi zne takd bir isimdir. Ten ve cn isebunlarn zuhrunda meydana gelen rz sebeplerdir. Dolaysyla gerek benlikve senlik bunlarn hepsinden stndr.

*********

Deildir ki ben ile kast sdece insan;Denilsin t ki bendir kast cndan.

Hemen sen dnydan vazgeen ol;Cihn terk edip kendin cihn ol.

*********

Hemen denilen yni bir dnceye gir ki bu dncedeki yol senivarlnn dna kartsn. Eer tuttuun yol beeriyetinin iinde dnpduruyorsa buradan kurtulmn imkn yoktur. pek bcei eer yaptkozasn delebilip uabilirse hrriyetine kavuur eer delemez ve kozanniinde kalrsa onu alp kaynar suyun iine atarlar, orada btn imknlarnkaybedip yanar ve onun malzemesinden bakalar yararlanr. pek bcei

kozasn delip karsa o koza delindiinden dolay zeri kopuk kopuk olduuiin bakalar senden faydalanamaz ancak sen kendini kurtarm olursun. Veburadan kurtulduktan sonra ancak dier bcekleri sakn hapishne ierisindekalmayn diyerek kurtarabilir. Yoksa lm olan bir varlk kimi diriltebilir?

nsan nce kendi birimsel varlndan kurtulacak sonra kar varlkdenilen sonradan meydana gelmi o