การวางผงการด าเนนงาน (Operation Layout)

1

หมายถง การก าหนดทตงเครองมอ เครองจกร หรอแผนกงานตามความตองการการผลตสนคาหรอบรการ

วตถประสงคของกลยทธการจดวางผงโรงงาน 2

1) ออกแบบผลตภณฑและปรมาณ (product design and volume)

2) เพอก าหนดกระบวนการใชเครองมอก าลงการผลต (process equipment and capacity)

3) เพอคณภาพชวตในการท างานทด (quality of life)

4) เพอจ ากดสงกอสรางและท าเลทตง (building an site constraints)

ขนตอนในการจดวางผงทด 3

1) มการใชพนท อปกรณ เครองและบคลากรใหเกดประโยชนสงสด

2) มการปรบปรงระบบการสงผานขอมล วสดและบคลากร

3) สามารถใชในการพฒนาขวญก าลงใจและความปลอดภยในสถานประกอบการ

4) เปนสวนชวยในการพฒนาความสมพนธระหวางลกคากบองคการ

5) มความยดหยนสงในการปรบเปลยนหรอดดแปลง

การจดวางผงทด 4

1) เครองมอการขนถายล าเลยงวสด (material handling equipment) ควรมการออกแบบแผนผงใหสอดคลองกบการใชเครองมอตางๆ ดวย

2) พนทวาง (capacity and space requirements) จะตองมพนทวางระหวางกนระหวางโตะท างาน เครองจกร วสดอปกรณตางๆ

3) สภาพแวดลอมและความสวยงาม (environment and aesthetics) ควรจดมมมองจากทางหนาตาง การประดบดวยตนไม การระบายอากาศทด ฯลฯ

การจดวางผงทด 5

4) การสอสารหรอการไหลของขอมล (flows of information) เปนการสอสารระหวางกนและจ าเปนตอการด าเนนงาน

5) ตนทนในการเคลอนยายหรอสงวสดไปยงหนวยผลตตางๆ (cost of moving between work areas) ตองค านงถงระยะทางการเคลอนยายและเวลาทใชเสมอ

การวางผงการด าเนนงาน 6

1) การวางผงตามกระบวนการ (process layout) 2) การผลตซ าและการจดวางผงแบบตามลกษณะ

ผลตภณฑ (repetitive and product-oriented layout)

3) การวางผงแบบอยกบท (fixed-position layout) 4) การวางผงธรกจคาปลก (retail layout) 5) การวางผงคลงสนคาและการจดเกบ (warehouse

and storage layout) 6) การวางผงแบบผสม (hybrid layout)

การวางผงตามกระบวนการ (process layout)

เหมาะสมกบกจการท.. ผลตสนคามากแบบ . แบบสนคามหลากหลาย แตละรนของการผลตจะผลตไมมาก พนกงานควรเปนชางฝมอ มพนกงานทเชยวชาญการวางแผน ควบคมการผลต ตวอยางกจการ : อซอมรถยนต ,ซเปอรมารเกต, หางสรรพสนคา, โรงพยาบาล , มหาวทยาลย , โรงกลง , โรงงานผลตเครองปรบอากาศ ฯลฯ

ขอไดเปรยบ ของ Process Layout

สามารถผลตดวยกระบวนการทแตกตางกน เมอเครองจกรเสยบางเครองจะไมสงผลกระทบตอระบบ เครองมอ อปกรณมกใชรวมกนได พนกงานมความพงพอใจในงาน (การขาดงาน ลาออกมนอย)

ขอเสยเปรยบ ของ Process Layout

หนวยผลตตางๆ อาจมอตราการผลตไมเทากน ท าใหเกด work-in-process และรอการผลต หวหนางานควบคมงานยากกวา เพราะวถการผลตไมแนนอน ตองควบคมการผลตสนคาใหลกคาแตละรายหรอแตละรน ตนทนการผลตตอหนวยสงเพราะแตละรนผลตไมมาก ท าให setup time ตอหนวยสง อาจขาดแคลนชางฝมอ ตองการสวสดการมาก ระบบบญช จดซอ พสดคงคลงมกยงยากกวา

ขอด การจดสายการผลตแบบ process layout มความยดหยนสามารถใชเครองจกรไดหลากหลายผลตภณฑ

เปลยนผลตภณฑไมมผลตอการเปลยนผงโรงงานมากนก

เครองจกรสามารถทดแทนกนได

การเพมก าลงผลตและการควบคมสงบกพรองสามารถควบคมไดเฉพาะหนวยผลต

การเพมลดเครองจกร อปกรณท าไดสะดวกและตนทนไมสงมากนก

ขอเสย การจดสายการผลตแบบ process layout

จดสมดลการผลตไดยาก มงานรอระหวางกระบวนการผลตมาก (WIP) มการใชพนทในการวางผงมากเนองจากแตละแผนกตองมการเตรยมจดเกบวตถดบ และเสนทางเดน การขนถาย ตนทนการผลตตอหนวยจะสงเนองจากจะเปนการผลตแบบสงท าเปนสวนมาก เปนลกษณะงานท าเฉพาะตามแบบปรมาณทนอย

ขอเสย การจดสายการผลตแบบ process layout

เวลาในการผลตไมเตมทเนองจากมการสญเสยในการเตรยมงานเตรยมเครองจกรเพอการผลตบอยตามแตผลตภณฑ การวางแผนและควบคมการผลตจะท าไดยากเนองจากมความหลากหลายทงผลตภณฑ เครองจกร วตถดบ และการสงมอบ

เครองกด

เครองกลง

เครองเจยระไน

เครองเจาะ

ตวอยางการวางผงแบบ process layout

เขา ออก

การวางผงตามผลตภณฑ (Product Layout) เหมาะสมกบกจการท.. ผลตสนคาทเหมอนกนหรอคลายคลงกนมปรมาณมาก ความตองการของตลาดคมคาตอการลงทนในเครองจกร อปกรณสง ลกษณะผลตภณฑมมาตรฐานสง และชวงวงจรชวตเหมาะแกการลงทนสงไดเปนพเศษ มแหลงวตถดบและชนสวนตางๆ เพยงพอ มการผลตอยางตอเนอง

การวางผงตามผลตภณฑ (Product Layout)

มการจดวางผง 2 รปแบบ คอ.. แบบผลตชนสวน (fabrication line) ตองอาศยการท างานของเครองจกรและเทคนคทางวศวกรรมในการผลตทมความสมดล เชน การผลตยางรถยนต ชนโลหะตางๆ แบบประกอบชนสวน (assembly line) จะท าการนบเวลาหรอพจารณาความสมดลของสายการผลตจากการสงชนงานจากสถานหนงไปสอกสถานหนงเทานน

การวางผงตามผลตภณฑ (Product Layout)

อตราการผลตสงกวาการวางผงแบบอน ตนทนตอหนวยของการผลตต า ฝกคนงานไดเรวและสนเปลองงบนอย ตนทนในการเคลอนยาย (Handling cost) ต า ประสทธภาพแรงงานและเครองจกรสง วถ(route)และขนตอนการผลตแนนอน Setup time ตอหนวยต า ระบบบญช จดซอ พสดคงคลงไมคอยซบซอน

ขอไดเปรยบ การวางผงตามผลตภณฑ (Product Layout)

คนงานเบอ ขาดความภมใจ ลาออก ขาดงาน

การลงทนเรมตน (Capital cost) สง

ไมยดหยนตอการเปลยนแปลงปรมาณการผลตรปแบบสนคา กระบวนการ

ไวตอการหยดผลต มผลกระทบตอปรมาณผลผลตมาก

ขอเสยเปรยบ การวางผงตามผลตภณฑ (Product Layout)

บรเวณทผลตสนคา หรอบรการ แรงงาน

เครองจกร อปกรณ เครองมอ

วสด สวนประกอบ, ชนสวน

อน ๆ

เหมาะสมกบกจการท.. มการผลตผลตภณฑขนาดทคอนขางใหญ ไมสะดวกในการเคลอนยาย ผลตภณฑสวนมากมกจะอยกบท หรอถามการเคลอนยายจะคอนขางล าบาก ตวอยางเชน เครองบน เรอเดนสมทร การกอสรางเขอน การกอสรางอาคาร

พนทมขอบเขตจ ากด ไมสะดวกตอการปฏบตงาน กระบวนการท างานมความยงยาก ซงอาจตองใชวสดอปกรณไมซ ารปแบบ มความยงยากและมปญหาในการจดหาและเลอกใชวสด เชนขนาดของโลหะทใชในการท างานตองเปลยนเรอยๆ ในแตละขนตอนของการท างานจนกวาจะส าเรจ

แนวคดทส าคญในการบรหารรานคา ไดแก จดวางสนคาทนาสนใจและกลมสนคาประเภทเดยวกนเขาไวดวยกน สนคาประเภททมแนวโนมวาจะกระตนผซอไดด ควรจดวางไวในทประจ า แนนอนเพอใหลกคาจ าจดจ าหนายได กระจายสนคาประเภททผบรโภคจะซอเมอไดพบเหนหรอผานตาไปยงจดเลกๆ ใหทวรานเพอสะดวกในการซอ

แนวคดทส าคญในการบรหารรานคา ไดแก สนคาทมความจ าเปนตอผใช ใหจดไวปลายแถวของชนวาง เพอใหผบรโภคเดนผานสนคาประเภทอนๆ และมโอกาสพจารณาสนคาตวอนมากขน พยามยามใชรายการสนคาหลกของราน เปนตวโนม-นาวใหลกคาไดซอสนคาตวอนรวมดวย ตวอยางเชน อาหารส าเรจรปรวมทงเบเกอรควรอยใกลๆ ทางเขา-ออกของราน

วตถประสงค คอ เพอใหเกดตนทนการเกบรกษาสนคาทสมดลกบขนาดของคลงสนคา เพอใหสามารถใชพนททกสวนในคลงสนคาไดอยางเตมทและคมคา องคประกอบทส าคญคอ การศกษาความสมพนธระหวางพนทท าการรบและสงสนคาตองค านงถงชนดของสนคา ยานพาหนะทใชขนสง

มประเดนหลก 3 สวน คอ การสงผานสนคา (cross-docking) จะไมท าการรบสนคาเขาคลง แตจะสงผานมอลกคาทนท การจดเกบสนคาแบบอสระหรอระบบการจดเกบเชงสม (random stocking) เปนการจดเกบแบบเปนอสระบนพนทโลง บรหารพนททกตารางฟตใหเกดประโยชนสงสด

เทคนคการเพมมลคาสนคาหรอเทคนคการท าใหเกดความเหมาะสมเฉพาะกลม (customizing) โดยทวไปผบรหารตองการทใหคลงสนคามปรมาณสนคาในคลงจ านวนไมมากและจดเกบในระยะเวลาทสนทสด

ใชทงการวางผงตามกระบวนการและการวางผงตามผงของระบบการผลตและด าเนนงาน ซงสามารถจ าแนกออกเปน 3 ประเภท คอ

1. ผงแบบรงผง (cellular layout) 2. ระบบการผลตแบบยดหยน (flexible

manufacturing system) หรอ FMS 3. แบบจ าลองสายการผลตแบบผสม (mixed-

model assembly line)

เรมจากการวเคราะหองคประกอบของงาน (work element) หรอหนวยเลกทสดของงานทเปนอสระจากกจกรรมอน เพอจดท ากจกรรมกอนหนา (immediate predecessor) ท าแผนภาพกจกรรมกอน (precedence diagram)

ตารางล าดบกจกรรมและเวลา

งานยอย เวลา (นาท) กจกรรมกอน

A 10 -

B 11 A

C 5 B

D 4 B

E 12 A

F 3 C , D

G 7 F

H 11 E

I 3 G , H

รวม 66 -

A

B

E

C

D

F G

H

I

โรงงานประกอบรถยนตแหงหนงก าหนดวาเวลาของการท างานมทงสน 480 นาทตอวน และตารางใชอตราความตองการผลตสนคา 40 หนวยตอวน ใชตวแบบ Heuristics ในการพจารณางานทตดตอกนมากทสด สามารถจดกลมงานไดทงหมด 6 สถาน ดงน

A

B

E

C

D

F G

H

I

ขนตอนในการก าหนดอตราผลต มดงน ขนท 1 ท าการค านวณหารอบเวลาของการผลต (cycle time) รอบเวลาของการผลต = เวลาทใชในการผลตตอวน อตราความตองการสนคาตอวน

= 480 นาทตอวน 40 หนวยตอวน

= 12 นาทตอหนวย

ขนตอนในการก าหนดอตราผลต มดงน ขนท 2 ท าการค านวณหาจ านวนหนวยผลตหรอสถานท างานทจ าเปน จ านวนหนวยผลต = ผลรวมเวลาของการท างาน ทนอยทสด รอบเวลาของการท างาน

= 66 นาท 12 นาท

= 5.5 หรอ 6 หนวยผลต (สถาน)

ท าการค านวณหาประสทธภาพ (efficiency) ของสายการผลต ประสทธภาพ = ผลรวมเวลาของการท างาน จ านวนสถาน x รอบเวลาทก าหนดไว

= 66 นาท 6 สถาน x 12 นาท

= 91.7%

หากเราก าหนดใหม 7 สถาน จะพบวาประสทธภาพจะลดลง ประสทธภาพ = 66 นาท 7 สถาน x 12 นาท

= 78.6 %

ดงนน : จะเหนไดวาหากเพมจ านวนสถานท างานมากขน อาจสงผลกระทบใหประสทธภาพของสายการผลตลดต าลงได

ตารางล าดบกจกรรมและเวลา

งานยอย เวลา (นาท) กจกรรมกอน

A 12 -

B 12 A

C 48 -

D 36 C

E 18 B

F 60 D ,E

G 24 F

H 18 G

รวม 228 -

1) จงเขยนไดอะแกรมแสดงความสมพนธกอนหลงของงานในสายการผลต

2) ก าหนดใหเวลาการท างานวนละ 8 ชวโมง จงค านวณหารอบเวลาการผลตทจะท าใหไดก าลงการผลตวนละ 400 หนวย

3) จงหาจ านวนต าสดของสถานการผลตทตองการ 4) จงค านวณหาประสทธภาพของสายการผลต