Upload
claus
View
29
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
TBB MAKRO EKONOMİ ALT ÇALIŞMA GRUBU. 7 Aralık 2004. I- MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - BÜYÜME - DIŞ TİCARET - CARİ İŞLEMLER DENGESİ - KAMU MALİYESİ - ENFLASYON II- KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM III- DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ. İÇİNDEKİLER. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
7 Aralık 20047 Aralık 2004
TBB TBB
MAKRO EKONOMİ ALT MAKRO EKONOMİ ALT ÇALIŞMA GRUBUÇALIŞMA GRUBU
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLERI- MAKROEKONOMİK GÖSTERGELERI- MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
- BÜYÜME- BÜYÜME
- DIŞ TİCARET- DIŞ TİCARET
- CARİ İŞLEMLER DENGESİ- CARİ İŞLEMLER DENGESİ
- KAMU MALİYESİ- KAMU MALİYESİ
- ENFLASYON - ENFLASYON
II- KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAMII- KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM
III- DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİIII- DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ
3
BÜYÜMEBÜYÜME
Kaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİE
İmalat Sanayi Aylık Kapasite Kullanım Oranları
83,0
74,9
75,9
79,5
79,680,4
83,5
79,379,878,7
80,1
78,3
71,9
81,4
84,3
73,577,2
82,1
84,3
76,5
83,9
85,3
70
75
80
85
90
O Ş M N M H T A E E K A
(%)
2003 2004
Aylık Sanayi Üretimi (bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim)
20,4
2,3
10,910,7
9,29,89,6
3,7
14,7
2,15,1
2,65,4
8,2
12,8
5,7
15,2
13,0
14,9 14,816,0
0
5
10
15
20
25
O Ş M N M H T A E E K A
(%)
2003 2004
Sınai üretim verileri, yılın ikinci yarısında büyümenin hız kestiğine,Sınai üretim verileri, yılın ikinci yarısında büyümenin hız kestiğine,
Yüksek KKO, yatırım ihtiyacının devam ettiğineYüksek KKO, yatırım ihtiyacının devam ettiğine
işaret etmektedir. işaret etmektedir.
Sınai üretim verileri, yılın ikinci yarısında büyümenin hız kestiğine,Sınai üretim verileri, yılın ikinci yarısında büyümenin hız kestiğine,
Yüksek KKO, yatırım ihtiyacının devam ettiğineYüksek KKO, yatırım ihtiyacının devam ettiğine
işaret etmektedir. işaret etmektedir.
4
DIŞ TİCARETDIŞ TİCARET
Ocak-Ekim 2003Ocak-Ekim 2003 Ocak-Ekim 2004Ocak-Ekim 2004
Değer Değer (milyon $)(milyon $)
Pay Pay (%)(%)
Değer Değer (milyon $)(milyon $) Pay (%)Pay (%) Değişim Değişim
(%)(%)
İhracatİhracat 38.68838.688 100,0100,0 50.56850.568 100,0100,0 30,730,7
Sermaye mallarıSermaye malları 3.6353.635 9,49,4 5.2095.209 10,310,3 43,343,3
Ara mallarıAra malları 15.34015.340 39,739,7 20.45920.459 40,540,5 33,433,4
Tüketim mallarıTüketim malları 19.47119.471 50,350,3 24.76324.763 49,049,0 27,227,2
DiğerleriDiğerleri 242242 0,60,6 136136 0,20,2 -43,5-43,5
İthalatİthalat 55.86055.860 100,0100,0 78.15978.159 100,0100,0 39,939,9
Sermaye mallarıSermaye malları 8.5718.571 15,415,4 13.80613.806 17,717,7 61,161,1
Ara mallarıAra malları 41.13841.138 73,673,6 52.62552.625 67,367,3 27,927,9
Tüketim mallarıTüketim malları 5.8025.802 10,410,4 11.29311.293 14,414,4 94,694,6
DiğerleriDiğerleri 351351 0,60,6 435435 0,60,6 24,224,2
Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Dengesi -17.172-17.172 -27.591-27.591 60,760,7
İhracatın ithalatı karşılama oranı (%)İhracatın ithalatı karşılama oranı (%) 69,369,3 64,764,7
Kaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİE
Ekim ayında; geçen aya göre ihracat $145 milyon artarak $5,7 milyar, ithalat Ekim ayında; geçen aya göre ihracat $145 milyon artarak $5,7 milyar, ithalat ise $397 milyon gerileyerek $8,0 milyar olmuştur. ise $397 milyon gerileyerek $8,0 milyar olmuştur. Ekim ayında; geçen aya göre ihracat $145 milyon artarak $5,7 milyar, ithalat Ekim ayında; geçen aya göre ihracat $145 milyon artarak $5,7 milyar, ithalat ise $397 milyon gerileyerek $8,0 milyar olmuştur. ise $397 milyon gerileyerek $8,0 milyar olmuştur.
5
DIŞ TİCARETDIŞ TİCARET
Kaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİE
Alınan tedbirlerin de etkisiyle ithalattaki artış hızı yavaşlamaya başlamıştır. Alınan tedbirlerin de etkisiyle ithalattaki artış hızı yavaşlamaya başlamıştır. Alınan tedbirlerin de etkisiyle ithalattaki artış hızı yavaşlamaya başlamıştır. Alınan tedbirlerin de etkisiyle ithalattaki artış hızı yavaşlamaya başlamıştır.
50
55
60
65
70
75
80
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E
2003 2004
(%)
İhracatın ithalatı karşılama oranı Trend
6
CARİ İŞLEMLER DENGESİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ / Ocak - Ekim/ Ocak - Ekim
İlk on aylık dönemde cari açık 2003 yılının aynı dönemine göre %134,1 İlk on aylık dönemde cari açık 2003 yılının aynı dönemine göre %134,1 artarak $10.719 milyona ulaştı. Son 12 aylık açık ise $14,2 milyar artarak $10.719 milyona ulaştı. Son 12 aylık açık ise $14,2 milyar düzeyindedir. düzeyindedir.
İlk on aylık dönemde cari açık 2003 yılının aynı dönemine göre %134,1 İlk on aylık dönemde cari açık 2003 yılının aynı dönemine göre %134,1 artarak $10.719 milyona ulaştı. Son 12 aylık açık ise $14,2 milyar artarak $10.719 milyona ulaştı. Son 12 aylık açık ise $14,2 milyar düzeyindedir. düzeyindedir.
Ocak-EkimOcak-Ekim DeğişimDeğişim
(milyon $)(milyon $) 20002000 20012001 20022002 20032003 20032003 20042004 (%)(%)
Cari İşlemler HesabıCari İşlemler Hesabı -9.819-9.819 3.3903.390 -1.522-1.522 -8.037-8.037 -4.579-4.579 -10.719-10.719 134,1134,1
Dış Ticaret DengesiDış Ticaret Dengesi -21.959-21.959 -3.733-3.733 -7.283-7.283 -14.010-14.010 -10.602-10.602 -18.772-18.772 77,177,1
Hizmetler DengesiHizmetler Dengesi 11.36811.368 9.1309.130 7.8797.879 10.50510.505 9.7719.771 11.60611.606 18,818,8
Yatırım Geliri DengesiYatırım Geliri Dengesi -4.002-4.002 -5.000-5.000 -4.554-4.554 -5.559-5.559 -4.594-4.594 -4.492-4.492 -2,2-2,2
Cari TransferlerCari Transferler 4.7744.774 2.9932.993 2.4362.436 1.0271.027 846846 939939 11,011,0
Sermaye ve Finans HesaplarıSermaye ve Finans Hesapları 12.58112.581 -1.719-1.719 1.3731.373 2.9942.994 1.6191.619 8.5858.585 430,3430,3
Net Hata ve NoksanNet Hata ve Noksan -2.762-2.762 -1.671-1.671 149149 5.0435.043 2.9602.960 2.1342.134 -27,9-27,9
Dış Finansman İhtiyacı (*)Dış Finansman İhtiyacı (*) -12.581-12.581 1.7191.719 -1.373-1.373 -2.994-2.994 -1.619-1.619 -8.585-8.585 430,3430,3
Cari İşlemler Dengesi/GSMH (%)Cari İşlemler Dengesi/GSMH (%) -4,9-4,9 2,32,3 -0,8-0,8 -3,3-3,3 -- -- --
Dış Finansman İhtiyacı/GSMH (%)Dış Finansman İhtiyacı/GSMH (%) -6,2-6,2 1,21,2 -0,8-0,8 -1,2-1,2 -- -- --
(*) Cari işlemler dengesi ve net hata noksan kalemlerinin toplamıdır. (*) Cari işlemler dengesi ve net hata noksan kalemlerinin toplamıdır.
Kaynak: TCMBKaynak: TCMB
(*) Cari işlemler dengesi ve net hata noksan kalemlerinin toplamıdır. (*) Cari işlemler dengesi ve net hata noksan kalemlerinin toplamıdır.
Kaynak: TCMBKaynak: TCMB
7
CARİ İŞLEMLER DENGESİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ / Ocak - Ekim/ Ocak - Ekim
Cari açık, doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları, diğer yatırımlar ile net Cari açık, doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları, diğer yatırımlar ile net hata ve noksan kalemiyle finanse edilmiştir. hata ve noksan kalemiyle finanse edilmiştir. Cari açık, doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları, diğer yatırımlar ile net Cari açık, doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları, diğer yatırımlar ile net hata ve noksan kalemiyle finanse edilmiştir. hata ve noksan kalemiyle finanse edilmiştir.
Ocak-EkimOcak-Ekim DeğişimDeğişim
(milyon $)(milyon $) 20032003 20042004 (%)(%)
Sermaye ve Finans HesabıSermaye ve Finans Hesabı 1.6191.619 8.5858.585 430,3430,3
- Doğrudan Yatırımlar- Doğrudan Yatırımlar 902902 1.6701.670 85,185,1
YurtiçineYurtiçine 1.3051.305 2.3862.386 82,882,8
YurtdışınaYurtdışına -403-403 -716-716 77,777,7
- Portföy Yatırımları- Portföy Yatırımları 2.7192.719 4.5434.543 67,167,1
- Diğer Yatırımlar- Diğer Yatırımlar 2.4702.470 4.4104.410 78,578,5
- Rezerv Varlıklar- Rezerv Varlıklar -4.472-4.472 -2.038-2.038 -54,4-54,4
Net Hata ve NoksanNet Hata ve Noksan 2.9602.960 2.1342.134 -27,9-27,9
Kaynak: TCMBKaynak: TCMBKaynak: TCMBKaynak: TCMB
8
CARİ İŞLEMLER DENGESİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ / Ocak - Ekim/ Ocak - Ekim
- Açığın finansmanında, banka ve reel sektörün yurtdışından sağladıkları Açığın finansmanında, banka ve reel sektörün yurtdışından sağladıkları uzun vadeli krediler önemli rol oynamıştır. uzun vadeli krediler önemli rol oynamıştır.
- 2004’ün ilk on ayında bankacılık sektörü $3,4 milyar, diğer sektörler $4,9 2004’ün ilk on ayında bankacılık sektörü $3,4 milyar, diğer sektörler $4,9 milyar net kredi kullanmıştır. milyar net kredi kullanmıştır.
- Açığın finansmanında, banka ve reel sektörün yurtdışından sağladıkları Açığın finansmanında, banka ve reel sektörün yurtdışından sağladıkları uzun vadeli krediler önemli rol oynamıştır. uzun vadeli krediler önemli rol oynamıştır.
- 2004’ün ilk on ayında bankacılık sektörü $3,4 milyar, diğer sektörler $4,9 2004’ün ilk on ayında bankacılık sektörü $3,4 milyar, diğer sektörler $4,9 milyar net kredi kullanmıştır. milyar net kredi kullanmıştır.
Ocak-EkimOcak-Ekim
(milyon $)(milyon $) 20032003 20042004
Bankalar (net)Bankalar (net) 926926 3.4383.438
Uzun vadeUzun vade -313-313 1.1241.124
Kısa vadeKısa vade 1.2391.239 2.3142.314
Diğer Sektörler (net)Diğer Sektörler (net) 803803 4.8544.854
Uzun vadeUzun vade 538538 4.3094.309
Kısa vadeKısa vade 265265 545545
Kaynak: TCMBKaynak: TCMBKaynak: TCMBKaynak: TCMB
9
CARİ İŞLEMLER DENGESİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ / Bekleyişler/ Bekleyişler
Kaynak: Chicago Board of TradeKaynak: Chicago Board of TradeKaynak: Chicago Board of TradeKaynak: Chicago Board of Trade
30 Günlük FED Funds Futures
1,50
1,75
2,00
2,25
2,50
2,75
3,00
Ara
.04
Oca.0
5
Şu
b.0
5
Mar.
05
Nis
.05
May.0
5
Haz.0
5
Tem
.05
03.12.2004
14 Aralık’taki FED toplantısında yeni bir faiz artırımına ilişkin beklentiler 14 Aralık’taki FED toplantısında yeni bir faiz artırımına ilişkin beklentiler güçlenmiştir. güçlenmiştir. 14 Aralık’taki FED toplantısında yeni bir faiz artırımına ilişkin beklentiler 14 Aralık’taki FED toplantısında yeni bir faiz artırımına ilişkin beklentiler güçlenmiştir. güçlenmiştir.
Finansman / ABD - Kısa Vadeli FaizlerFinansman / ABD - Kısa Vadeli FaizlerFinansman / ABD - Kısa Vadeli FaizlerFinansman / ABD - Kısa Vadeli Faizler
10
6 Aralık 2004 itibariyledir.6 Aralık 2004 itibariyledir.
Kaynak: ReutersKaynak: Reuters
6 Aralık 2004 itibariyledir.6 Aralık 2004 itibariyledir.
Kaynak: ReutersKaynak: Reuters
CARİ İŞLEMLER DENGESİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ / Bekleyişler/ Bekleyişler
Finansman / ABD Hazine TahvilleriFinansman / ABD Hazine TahvilleriFinansman / ABD Hazine TahvilleriFinansman / ABD Hazine Tahvilleri
Kritik SeviyeKritik SeviyeKritik SeviyeKritik Seviye
ABD Hazine Tahvilleri (10 yıllık)
3,5
4,0
4,5
5,0
Oca.0
4
Şu
b.0
4
Mar.
04
Nis
.04
May.0
4
Haz.0
4
Tem
.04
Ağ
u.0
4
Eyl.
04
Eki.
04
Kas.0
4
Ara
.04
(%)
11
CARİ İŞLEMLER DENGESİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ / Bekleyişler/ Bekleyişler
200
300
400
500
600
Oca.0
4
Şu
b.0
4
Mar.
04
Nis
.04
May.0
4
Haz.0
4
Tem
.04
Ağ
u.0
4
Eyl.
04
Eki.
04
Kas.0
4
Ara
.04
(risk primi)
EMBI+
EMBI+(TR)
6 Aralık 2004 itibariyledir.6 Aralık 2004 itibariyledir.
Kaynak: JP MorganKaynak: JP Morgan
6 Aralık 2004 itibariyledir.6 Aralık 2004 itibariyledir.
Kaynak: JP MorganKaynak: JP Morgan
Finansman / EurobondFinansman / EurobondFinansman / EurobondFinansman / Eurobond
- Son dönemde, Türkiye’nin risk primi diğer gelişmekte olan ülkelere göre Son dönemde, Türkiye’nin risk primi diğer gelişmekte olan ülkelere göre daha fazla azalmıştır. daha fazla azalmıştır. - Bu durum, cari açığın finansmanı açısından olumlu bir gelişmedir. Bu durum, cari açığın finansmanı açısından olumlu bir gelişmedir.
- Son dönemde, Türkiye’nin risk primi diğer gelişmekte olan ülkelere göre Son dönemde, Türkiye’nin risk primi diğer gelişmekte olan ülkelere göre daha fazla azalmıştır. daha fazla azalmıştır. - Bu durum, cari açığın finansmanı açısından olumlu bir gelişmedir. Bu durum, cari açığın finansmanı açısından olumlu bir gelişmedir.
375375
295295
12
CARİ İŞLEMLER DENGESİ CARİ İŞLEMLER DENGESİ / Bekleyişler/ Bekleyişler
Kaynak: TCMB, Hazine Müsteşarlığı Kaynak: TCMB, Hazine Müsteşarlığı Kaynak: TCMB, Hazine Müsteşarlığı Kaynak: TCMB, Hazine Müsteşarlığı
Merkez Bankası Döviz Rezervleri/Kısa Vadeli Dış Borç Stoku
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
19
99
Q4
20
00
Q2
20
00
Q4
20
01
Q2
20
01
Q4
20
02
Q2
20
02
Q4
20
03
Q2
20
03
Q4
20
04
Q2
(%)Merkez Bankası Döviz Rezervleri
15.000
20.000
25.000
30.000
35.000
40.000
Oca.0
1M
ar.01
May
.01Te
m.01 Eyl.0
1Ka
s.01
Oca.0
2M
ar.02
May
.02Te
m.02 Eyl.0
2Ka
s.02
Oca.0
3M
ar.03
May
.03Te
m.03 Eyl.0
3Ka
s.03
Oca.0
4M
ar.04
May
.04Te
m.04 Eyl.0
4Ka
s.04
(milyon $)
Merkez Bankası’nın döviz rezervleri son yılların en yüksek seviyesindedir. Merkez Bankası’nın döviz rezervleri son yılların en yüksek seviyesindedir. Merkez Bankası’nın döviz rezervleri son yılların en yüksek seviyesindedir. Merkez Bankası’nın döviz rezervleri son yılların en yüksek seviyesindedir. FinansmanFinansmanFinansmanFinansman
35.64935.649
1,31,3
13
KAMU MALİYESİ KAMU MALİYESİ / Bütçe/ Bütçe
(*) Sosyal güvenlik harcamaları 2004 yılı hedefine; Emekli Sandığı’na Transfer, Bağ-Kur’a Transfer, SSK’ya (*) Sosyal güvenlik harcamaları 2004 yılı hedefine; Emekli Sandığı’na Transfer, Bağ-Kur’a Transfer, SSK’ya Transfer ve İşsizlik Sigortası Fonu’na Transfer kalemleri toplanarak ulaşılmıştır. Transfer ve İşsizlik Sigortası Fonu’na Transfer kalemleri toplanarak ulaşılmıştır. (*) Sosyal güvenlik harcamaları 2004 yılı hedefine; Emekli Sandığı’na Transfer, Bağ-Kur’a Transfer, SSK’ya (*) Sosyal güvenlik harcamaları 2004 yılı hedefine; Emekli Sandığı’na Transfer, Bağ-Kur’a Transfer, SSK’ya Transfer ve İşsizlik Sigortası Fonu’na Transfer kalemleri toplanarak ulaşılmıştır. Transfer ve İşsizlik Sigortası Fonu’na Transfer kalemleri toplanarak ulaşılmıştır.
İlk on aylık dönemde, bütçe açığı daraldı, faiz dışı fazlada yıl sonu hedefi TL 4 İlk on aylık dönemde, bütçe açığı daraldı, faiz dışı fazlada yıl sonu hedefi TL 4 katrilyon aşıldı. katrilyon aşıldı. İlk on aylık dönemde, bütçe açığı daraldı, faiz dışı fazlada yıl sonu hedefi TL 4 İlk on aylık dönemde, bütçe açığı daraldı, faiz dışı fazlada yıl sonu hedefi TL 4 katrilyon aşıldı. katrilyon aşıldı.
Kaynak: Maliye BakanlığıKaynak: Maliye BakanlığıKaynak: Maliye BakanlığıKaynak: Maliye Bakanlığı
(Trilyon TL)(Trilyon TL) Ocak-Ekim Ocak-Ekim DeğişimDeğişim HedefHedef GerçekleşmeGerçekleşme
20032003 20042004 (%)(%) 20042004 (%)(%)
HarcamalarHarcamalar 112.448112.448 112.100112.100 -0,3-0,3 149.945149.945 74,874,8
Faiz HarcamalarıFaiz Harcamaları 50.01150.011 49.03349.033 -2,0-2,0 66.05066.050 74,274,2
Sosyal Güvenlik(*)Sosyal Güvenlik(*) 14.14514.145 16.58916.589 17,317,3 19.46619.466 85,285,2
GelirlerGelirler 80.38880.388 87.28887.288 8,68,6 104.109104.109 83,883,8
Vergi GelirleriVergi Gelirleri 67.32267.322 71.17271.172 5,75,7 88.89388.893 80,180,1
Bütçe DengesiBütçe Dengesi -32.061-32.061 -24.811-24.811 -22,6-22,6 -45.836-45.836 54,154,1
Faiz Dışı FazlaFaiz Dışı Fazla 17.95117.951 24.22124.221 34,934,9 20.21420.214 119,8119,8
14
(%)(%) 20002000 20012001 20022002 20032003 20042004(1)(1) 20052005(1)(1)
Faiz/Toplam HarcamalarFaiz/Toplam Harcamalar 43,843,8 51,051,0 44,844,8 41,741,7 38,338,3 33,733,7
Yatırım/Toplam HarcamalarYatırım/Toplam Harcamalar 5,35,3 5,15,1 6,06,0 5,15,1 4,64,6 6,06,0
Personel/ Toplam HarcamalarPersonel/ Toplam Harcamalar 21,421,4 18,918,9 20,020,0 21,521,5 23,223,2 23,423,4
Sosyal Güvenlik/Toplam HarcamalarSosyal Güvenlik/Toplam Harcamalar 7,17,1 6,36,3 9,79,7 11,311,3 13,613,6 14,214,2
Toplam Gelirler/Toplam HarcamalarToplam Gelirler/Toplam Harcamalar 71,671,6 64,064,0 65,365,3 71,471,4 77,877,8 82,782,7
Vergi Gelirleri/Toplam HarcamalarVergi Gelirleri/Toplam Harcamalar 56,756,7 49,349,3 51,551,5 60,060,0 65,665,6 70,870,8
Dolaysız Vergiler/Vergi GelirleriDolaysız Vergiler/Vergi Gelirleri 40,940,9 40,540,5 33,733,7 33,033,0 30,430,4 27,227,2
Dolaylı Vergiler/Vergi GelirleriDolaylı Vergiler/Vergi Gelirleri 59,159,1 59,559,5 66,366,3 67,067,0 69,669,6 72,872,8
Kaynak: Maliye Bakanlığı, DPTKaynak: Maliye Bakanlığı, DPT
(1) 2004 ve 2005 verileri, önceki yıllarla karşılaştırılabilir olması için analitik bütçe kod sistemine göre (1) 2004 ve 2005 verileri, önceki yıllarla karşılaştırılabilir olması için analitik bütçe kod sistemine göre düzenlenmemiş rakamlar üzerinden hesaplanmıştır. düzenlenmemiş rakamlar üzerinden hesaplanmıştır.
Kaynak: Maliye Bakanlığı, DPTKaynak: Maliye Bakanlığı, DPT
(1) 2004 ve 2005 verileri, önceki yıllarla karşılaştırılabilir olması için analitik bütçe kod sistemine göre (1) 2004 ve 2005 verileri, önceki yıllarla karşılaştırılabilir olması için analitik bütçe kod sistemine göre düzenlenmemiş rakamlar üzerinden hesaplanmıştır. düzenlenmemiş rakamlar üzerinden hesaplanmıştır.
KAMU MALİYESİ KAMU MALİYESİ / Temel Rasyolar/ Temel Rasyolar
Faiz harcamalarının göreceli önemi azalmakta, sosyal güvenlik harcamalarının Faiz harcamalarının göreceli önemi azalmakta, sosyal güvenlik harcamalarının ise artmaktadır. ise artmaktadır. Faiz harcamalarının göreceli önemi azalmakta, sosyal güvenlik harcamalarının Faiz harcamalarının göreceli önemi azalmakta, sosyal güvenlik harcamalarının ise artmaktadır. ise artmaktadır.
15
Faiz Harcamaları/GSMH
16,3
18,9
11,8
23,3
13,816,4
5
15
25
35
2000 2001 2002 2003 2004T2005H
(%)
KKBG/GSMH
3,65,9
9,4
12,716,5
11,8
2
6
10
14
18
2000 2001 2002 2003 2004T2005H
(%)
Sosyal Güvenlik Harcamaları/GSMH
4,12,64,6
2,94,64,5
02468
10
2000 2001 2002 2003 2004T2005H
(%)
Bütçe Açığı/GSMH
10,6
14,7
6,1
16,5
8,0
11,3
5
9
13
17
21
2000 2001 2002 2003 2004T2005H
(%)
KAMU MALİYESİ KAMU MALİYESİ / Temel Rasyolar/ Temel Rasyolar
16
(milyar $)(milyar $) 20002000 20012001 20022002 20032003Ekim Ekim 20042004
Konsolide Bütçe İç Borç StokuKonsolide Bütçe İç Borç Stoku 54,254,2 84,984,9 91,791,7 139,3139,3 153,4153,4
Konsolide Bütçe Dış Borç StokuKonsolide Bütçe Dış Borç Stoku 39,539,5 38,738,7 56,856,8 63,463,4 66,666,6
Konsolide Bütçe Toplam Borç Stoku Konsolide Bütçe Toplam Borç Stoku 93,793,7 123,6123,6 148,5148,5 202,7202,7 220,1220,1
Kaynak: Hazine MüsteşarlığıKaynak: Hazine MüsteşarlığıKaynak: Hazine MüsteşarlığıKaynak: Hazine Müsteşarlığı
KAMU MALİYESİ KAMU MALİYESİ / Konsolide Bütçe Borç Stoku/ Konsolide Bütçe Borç Stoku
Konsolide bütçe borç stoku artış hızı yavaşlamaya başlamıştır. Konsolide bütçe borç stoku artış hızı yavaşlamaya başlamıştır. Konsolide bütçe borç stoku artış hızı yavaşlamaya başlamıştır. Konsolide bütçe borç stoku artış hızı yavaşlamaya başlamıştır.
17
ENFLASYONENFLASYON
Kaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİE
Piyasalarımız, TÜFE’de yıl sonu için %10,2, önümüzdeki 12 aylık dönem için Piyasalarımız, TÜFE’de yıl sonu için %10,2, önümüzdeki 12 aylık dönem için %9,0 artış beklemektedir. %9,0 artış beklemektedir. Piyasalarımız, TÜFE’de yıl sonu için %10,2, önümüzdeki 12 aylık dönem için Piyasalarımız, TÜFE’de yıl sonu için %10,2, önümüzdeki 12 aylık dönem için %9,0 artış beklemektedir. %9,0 artış beklemektedir.
TÜFETÜFE TEFETEFE Çekirdek Çekirdek EnflasyonEnflasyon
(%)(%) 20020033 20020044 20020033 20020044 20020033 20020044
KasımKasım 1,611,61 1,541,54 1,701,70 0,750,75 0,90,9 0,20,2
Ocak-KasımOcak-Kasım 17,3317,33 8,838,83 13,2313,23 13,6913,69 11,311,3 10,310,3
Uçtan Uca YıllıkUçtan Uca Yıllık 19,2519,25 9,799,79 16,1816,18 14,4014,40 13,613,6 11,411,4
Yıllık OrtalamaYıllık Ortalama 26,2926,29 11,2911,29 27,0727,07 11,0711,07 23,123,1 9,99,9
18
ENFLASYONENFLASYON
Yıllık TEFE Artışları
05
1015202530354045
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K
(%)
Kamu
Özel
Kaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİE20032003 20042004
21,321,3
11,811,8
Endeksin %23,17’sini oluşturan kamu kesiminde fiyat artışları, özel kesimin Endeksin %23,17’sini oluşturan kamu kesiminde fiyat artışları, özel kesimin üzerinde seyretmeye devam etmektedir. üzerinde seyretmeye devam etmektedir. Endeksin %23,17’sini oluşturan kamu kesiminde fiyat artışları, özel kesimin Endeksin %23,17’sini oluşturan kamu kesiminde fiyat artışları, özel kesimin üzerinde seyretmeye devam etmektedir. üzerinde seyretmeye devam etmektedir.
19
ENFLASYONENFLASYON
0
5
10
15
20
25
30
35
40
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K
(%)
Kaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİEKaynak: DİE
Tarımdaki fiyat artışlarının mevsimsel etkisi azaldıktan sonra, TEFE’de Tarımdaki fiyat artışlarının mevsimsel etkisi azaldıktan sonra, TEFE’de %71,1 paya sahip olan imalat sanayinin genel endeksi daha fazla etkilemesi %71,1 paya sahip olan imalat sanayinin genel endeksi daha fazla etkilemesi beklenmektedir. beklenmektedir.
Tarımdaki fiyat artışlarının mevsimsel etkisi azaldıktan sonra, TEFE’de Tarımdaki fiyat artışlarının mevsimsel etkisi azaldıktan sonra, TEFE’de %71,1 paya sahip olan imalat sanayinin genel endeksi daha fazla etkilemesi %71,1 paya sahip olan imalat sanayinin genel endeksi daha fazla etkilemesi beklenmektedir. beklenmektedir.
İmalat Sanayii Yıllık Fiyat Artışları (%)İmalat Sanayii Yıllık Fiyat Artışları (%)İmalat Sanayii Yıllık Fiyat Artışları (%)İmalat Sanayii Yıllık Fiyat Artışları (%)
20032003 20042004
16,016,0 15,715,7
20
ENFLASYON ENFLASYON / Petrol Fiyatları/ Petrol Fiyatları
Kaynak: Energy Information Administration, International Petroleum ExchangeKaynak: Energy Information Administration, International Petroleum ExchangeKaynak: Energy Information Administration, International Petroleum ExchangeKaynak: Energy Information Administration, International Petroleum Exchange
Vadeli Petrol Piyasası (Brent)
39,0
39,5
40,0
40,5
41,0
Oc
a.0
5
Şu
b.0
5
Ma
r.0
5
Nis
.05
Ma
y.0
5
Ha
z.0
5
Te
m.0
5
Ağ
u.0
5
Ey
l.0
5
Ek
i.0
5
($/Varil)
Vadeli piyasalar, petrol fiyatlarının gerilemesini beklemektedir. Vadeli piyasalar, petrol fiyatlarının gerilemesini beklemektedir. Vadeli piyasalar, petrol fiyatlarının gerilemesini beklemektedir. Vadeli piyasalar, petrol fiyatlarının gerilemesini beklemektedir.
Ortalama Petrol Fiyatları (Brent)
30
35
40
45
50
Oc
a.0
4
Şu
b.0
4
Ma
r.0
4
Nis
.04
Ma
y.0
4
Ha
z.0
4
Te
m.0
4
Ağ
u.0
4
Ey
l.0
4
Ek
i.0
4
Ka
s.0
4
($/Varil)
21
KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAMKATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM
BüyümeBüyümeBüyümeBüyüme
2005-2007 döneminde GSYİH’nın ortalama %5 artması hedeflenmektedir. 2005-2007 döneminde GSYİH’nın ortalama %5 artması hedeflenmektedir. 2005-2007 döneminde GSYİH’nın ortalama %5 artması hedeflenmektedir. 2005-2007 döneminde GSYİH’nın ortalama %5 artması hedeflenmektedir.
7,4
-7,5
7,9
5,8
9,6
5,15,14,8
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
(%)
22
KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAMKATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM
(Bin Kişi)(Bin Kişi) 20002000 20012001 20022002 20032003 20042004 20052005 20062006 20072007
Çalışma Çağı Çalışma Çağı NüfusuNüfusu 46.21146.211 47.15847.158 48.04148.041 48.91248.912 49.81049.810 50.73050.730 51.64851.648 52.57352.573
İşgücüne Katılma İşgücüne Katılma Oranı (%)Oranı (%) 49,949,9 49,849,8 49,649,6 48,348,3 48,348,3 48,548,5 48,748,7 48,948,9
İstihdam Düzeyiİstihdam Düzeyi 21.58121.581 21.52421.524 21.35421.354 21.14721.147 21.64921.649 22.18222.182 22.74122.741 23.30423.304
İstihdam (% İstihdam (% Değişim)Değişim) -0,3-0,3 -0,8-0,8 -1,0-1,0 2,42,4 2,52,5 2,52,5 2,52,5
İşsizlik Oranı (%)İşsizlik Oranı (%) 6,56,5 8,48,4 10,310,3 10,510,5 10,010,0 9,89,8 9,69,6 9,39,3
İstihdamİstihdamİstihdamİstihdam
Dönem içinde istihdamın ortalama %2,5 artması, işsizlik oranının %9,3’e Dönem içinde istihdamın ortalama %2,5 artması, işsizlik oranının %9,3’e gerilemesi öngörülmektedir. gerilemesi öngörülmektedir. Dönem içinde istihdamın ortalama %2,5 artması, işsizlik oranının %9,3’e Dönem içinde istihdamın ortalama %2,5 artması, işsizlik oranının %9,3’e gerilemesi öngörülmektedir. gerilemesi öngörülmektedir.
23
KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAMKATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM
(GSYİH’ya Oranı, %)(GSYİH’ya Oranı, %) 20002000 20012001 20022002 20032003 20042004 20052005 20062006 20072007
Toplam YatırımlarToplam Yatırımlar 24,924,9 15,915,9 21,321,3 22,822,8 25,925,9 24,824,8 24,724,7 25,025,0
Sabit Sermaye Sabit Sermaye YatırımlarıYatırımları 22,822,8 17,217,2 16,616,6 15,515,5 17,717,7 19,219,2 20,520,5 21,221,2
KamuKamu 7,07,0 5,35,3 5,35,3 4,24,2 4,04,0 4,54,5 4,74,7 4,64,6
ÖzelÖzel 15,815,8 11,911,9 11,311,3 11,311,3 13,713,7 14,714,7 15,815,8 16,616,6
YatırımlarYatırımlarYatırımlarYatırımlar
2005-2007 döneminde kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının da 2005-2007 döneminde kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının da artırılması hedeflenmektedir. artırılması hedeflenmektedir. 2005-2007 döneminde kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının da 2005-2007 döneminde kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının da artırılması hedeflenmektedir. artırılması hedeflenmektedir.
24
KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAMKATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM
(Milyar $)(Milyar $) 20002000 20012001 20022002 20032003 20042004 20052005 20062006 20072007
Dış Ticaret DengesiDış Ticaret Dengesi -22,0-22,0 -3,7-3,7 -7,3-7,3 -14,0-14,0 -22,6-22,6 -21,2-21,2 -22,3-22,3 -23,6-23,6
Toplam Mal İhracatıToplam Mal İhracatı 30,730,7 34,434,4 40,140,1 51,251,2 66,266,2 76,076,0 84,784,7 93,993,9
Toplam Mal İthalatıToplam Mal İthalatı -52,7-52,7 -38,1-38,1 -47,4-47,4 -65,2-65,2 -88,8-88,8 -97,2-97,2 -107,0-107,0 -117,5-117,5
Turizm GeliriTurizm Geliri 7,67,6 8,18,1 8,58,5 13,213,2 16,016,0 18,018,0 19,319,3 20,620,6
Cari İşlemler DengesiCari İşlemler Dengesi -9,8-9,8 3,43,4 -1,5-1,5 -8,0-8,0 -14,6-14,6 -11,1-11,1 -10,8-10,8 -10,5-10,5
Cari Denge /Cari Denge / GSYİH (%)GSYİH (%) -4,9-4,9 2,32,3 -0,8-0,8 -3,3-3,3 -4,9-4,9 -3,7-3,7 -3,4-3,4 -3,0-3,0
Cari DengeCari DengeCari DengeCari Denge
Dönem içinde cari işlemler açığının göreceli öneminin giderek azaltılması Dönem içinde cari işlemler açığının göreceli öneminin giderek azaltılması öngörülmektedir. öngörülmektedir. Dönem içinde cari işlemler açığının göreceli öneminin giderek azaltılması Dönem içinde cari işlemler açığının göreceli öneminin giderek azaltılması öngörülmektedir. öngörülmektedir.
25
KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAMKATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM
EnflasyonEnflasyonEnflasyonEnflasyon
2005-2007 döneminde de Para Politikası’nın ana hedefi fiyat istikrarı 2005-2007 döneminde de Para Politikası’nın ana hedefi fiyat istikrarı olacaktır. olacaktır. 2005-2007 döneminde de Para Politikası’nın ana hedefi fiyat istikrarı 2005-2007 döneminde de Para Politikası’nın ana hedefi fiyat istikrarı olacaktır. olacaktır.
39,0
68,5
29,7
18,4
10,0
4,05,08,0
0
10
20
30
40
50
60
70
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
(%)
26
KATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAMKATILIM ÖNCESİ EKONOMİK PROGRAM
(GSYİH’ya Oranı, %)(GSYİH’ya Oranı, %) 20002000 20012001 20022002 20032003 20042004 20052005 20062006 20072007
Faiz HarcamalarıFaiz Harcamaları 16,416,4 23,023,0 18,718,7 16,316,3 14,114,1 12,012,0 9,39,3 7,57,5
İç Borç Stokuİç Borç Stoku 29,229,2 68,568,5 54,054,0 54,854,8 54,354,3 52,752,7 52,152,1 50,050,0
Dış Borç StokuDış Borç Stoku 17,717,7 14,114,1 27,327,3 25,425,4 24,024,0 22,722,7 20,120,1 18,318,3
Toplam Borç StokuToplam Borç Stoku 46,946,9 82,682,6 81,381,3 80,280,2 78,478,4 75,375,3 77,277,2 68,368,3
GDBG (*)GDBG (*) -- -- -- -- 6,36,3 4,44,4 2,12,1 0,50,5
(*) Genel Devlet Borçlanma Gereği; konsolide bütçe, fonlar, sosyal güvenlik kuruluşları, döner sermayeler ve (*) Genel Devlet Borçlanma Gereği; konsolide bütçe, fonlar, sosyal güvenlik kuruluşları, döner sermayeler ve mahalli idareleri kapsamaktadır. mahalli idareleri kapsamaktadır. (*) Genel Devlet Borçlanma Gereği; konsolide bütçe, fonlar, sosyal güvenlik kuruluşları, döner sermayeler ve (*) Genel Devlet Borçlanma Gereği; konsolide bütçe, fonlar, sosyal güvenlik kuruluşları, döner sermayeler ve mahalli idareleri kapsamaktadır. mahalli idareleri kapsamaktadır.
Borç StokuBorç StokuBorç StokuBorç Stoku
Gelecek üç yıllık dönemde de sıkı maliye politikası izlenerek, borç yükünün Gelecek üç yıllık dönemde de sıkı maliye politikası izlenerek, borç yükünün hafifletilmesi hedeflenmektedir. hafifletilmesi hedeflenmektedir. Gelecek üç yıllık dönemde de sıkı maliye politikası izlenerek, borç yükünün Gelecek üç yıllık dönemde de sıkı maliye politikası izlenerek, borç yükünün hafifletilmesi hedeflenmektedir. hafifletilmesi hedeflenmektedir.
27
DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİDOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ
€/$(**)
70
80
90
100
110
120
130
Oc
a.0
2
Nis
.02
Te
m.0
2
Ek
i.0
2
Oc
a.0
3
Nis
.03
Te
m.0
3
Ek
i.0
3
Oc
a.0
4
Nis
.04
Te
m.0
4
Ek
i.0
4
Kaynak: Federal ReserveKaynak: Federal Reserve
(*) Doların başlıca para birimleri karşısında değerini gösteren endekstir. (*) Doların başlıca para birimleri karşısında değerini gösteren endekstir.
(**) Aylık ortalama parite.(**) Aylık ortalama parite.
Kaynak: Federal ReserveKaynak: Federal Reserve
(*) Doların başlıca para birimleri karşısında değerini gösteren endekstir. (*) Doların başlıca para birimleri karşısında değerini gösteren endekstir.
(**) Aylık ortalama parite.(**) Aylık ortalama parite.
- Dolar 2004’ün ilk on bir ayında euro karşısında %5,1, yen karşısında %3,7 - Dolar 2004’ün ilk on bir ayında euro karşısında %5,1, yen karşısında %3,7 değer kaybetmiştir. değer kaybetmiştir. - Dolar 2004’ün ilk on bir ayında euro karşısında %5,1, yen karşısında %3,7 - Dolar 2004’ün ilk on bir ayında euro karşısında %5,1, yen karşısında %3,7 değer kaybetmiştir. değer kaybetmiştir.
dolar endeksi(*)
$/¥(**)
28
Doların değer kaybetmesinde;Doların değer kaybetmesinde;
- ABD’nin bütçe ve cari açıklarının önemli boyutlara ulaşması,- ABD’nin bütçe ve cari açıklarının önemli boyutlara ulaşması,
- ABD’ye yönelik sermaye girişlerinin azalması,- ABD’ye yönelik sermaye girişlerinin azalması,
- ABD menkul kıymetlerine olan ilginin azalmaya başlaması,- ABD menkul kıymetlerine olan ilginin azalmaya başlaması,
- Ülkelerin uluslararası rezervleri içinde euro’nun payının artmaya başlaması,- Ülkelerin uluslararası rezervleri içinde euro’nun payının artmaya başlaması,
- Petrol piyasasındaki dalgalanmalar ve- Petrol piyasasındaki dalgalanmalar ve
- Enflasyon oranlarının giderek yükselmesi - Enflasyon oranlarının giderek yükselmesi
etkili olmaktadır.etkili olmaktadır.
Doların değer kaybetmesinde;Doların değer kaybetmesinde;
- ABD’nin bütçe ve cari açıklarının önemli boyutlara ulaşması,- ABD’nin bütçe ve cari açıklarının önemli boyutlara ulaşması,
- ABD’ye yönelik sermaye girişlerinin azalması,- ABD’ye yönelik sermaye girişlerinin azalması,
- ABD menkul kıymetlerine olan ilginin azalmaya başlaması,- ABD menkul kıymetlerine olan ilginin azalmaya başlaması,
- Ülkelerin uluslararası rezervleri içinde euro’nun payının artmaya başlaması,- Ülkelerin uluslararası rezervleri içinde euro’nun payının artmaya başlaması,
- Petrol piyasasındaki dalgalanmalar ve- Petrol piyasasındaki dalgalanmalar ve
- Enflasyon oranlarının giderek yükselmesi - Enflasyon oranlarının giderek yükselmesi
etkili olmaktadır.etkili olmaktadır.
DOLARIN DEĞER KAYBETMESİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLERDOLARIN DEĞER KAYBETMESİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER
29
DIŞ TİCARETDIŞ TİCARET
İhracat İthalat
(%) 2001 2002 2003 2004(*) 2001 2002 2003 2004(*)
ABD Doları 49,5 44,9 42,6 42,9 61,2 56,7 55,1 54,8
Euro 42,9 46,7 49,3 49,5 33,0 37,2 39,7 40,4
İngiliz Sterlini 5,7 6,6 6,2 5,9 2,2 2,0 1,7 1,7
Diğer 1,9 1,8 1,9 1,7 3,6 4,1 3,5 3,1
Kaynak: DİEKaynak: DİE
(*) Ocak-Eylül dönemi(*) Ocak-Eylül dönemi
Kaynak: DİEKaynak: DİE
(*) Ocak-Eylül dönemi(*) Ocak-Eylül dönemi
- İthalatta ve ihracatta euronun payı artma eğilimindedir.İthalatta ve ihracatta euronun payı artma eğilimindedir.
- İthalatta dolar, ihracatta euro ağırlık taşımaktadır.İthalatta dolar, ihracatta euro ağırlık taşımaktadır.
- Güçlü Euro, Türkiye’nin ihracat imkanlarını daha da artıracaktır. Ancak, Güçlü Euro, Türkiye’nin ihracat imkanlarını daha da artıracaktır. Ancak, euro’nun aşırı değerlenmesi Euro bölgesi büyümesini olumsuz yönde euro’nun aşırı değerlenmesi Euro bölgesi büyümesini olumsuz yönde etkileyebilecektir.etkileyebilecektir.
- İthalatta ve ihracatta euronun payı artma eğilimindedir.İthalatta ve ihracatta euronun payı artma eğilimindedir.
- İthalatta dolar, ihracatta euro ağırlık taşımaktadır.İthalatta dolar, ihracatta euro ağırlık taşımaktadır.
- Güçlü Euro, Türkiye’nin ihracat imkanlarını daha da artıracaktır. Ancak, Güçlü Euro, Türkiye’nin ihracat imkanlarını daha da artıracaktır. Ancak, euro’nun aşırı değerlenmesi Euro bölgesi büyümesini olumsuz yönde euro’nun aşırı değerlenmesi Euro bölgesi büyümesini olumsuz yönde etkileyebilecektir.etkileyebilecektir.
DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİDOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ
30
Kaynak: Hazine MüsteşarlığıKaynak: Hazine MüsteşarlığıKaynak: Hazine MüsteşarlığıKaynak: Hazine Müsteşarlığı
- Türkiye’nin dış borçlarının %44’ü ABD doları, %25’i euro cinsindendir.- Türkiye’nin dış borçlarının %44’ü ABD doları, %25’i euro cinsindendir.
- Dolardaki değer kaybı, dolar cinsinden dış borç stokunu artırmaktadır. - Dolardaki değer kaybı, dolar cinsinden dış borç stokunu artırmaktadır.
- İç borç stokunun %19,4’ü dolar ağırlıklı yabancı para cinsindendir. - İç borç stokunun %19,4’ü dolar ağırlıklı yabancı para cinsindendir. Doların değer kaybetmesi dolar cinsinden iç borç stokunun artmasına Doların değer kaybetmesi dolar cinsinden iç borç stokunun artmasına neden olmaktadır.neden olmaktadır.
- Türkiye’nin dış borçlarının %44’ü ABD doları, %25’i euro cinsindendir.- Türkiye’nin dış borçlarının %44’ü ABD doları, %25’i euro cinsindendir.
- Dolardaki değer kaybı, dolar cinsinden dış borç stokunu artırmaktadır. - Dolardaki değer kaybı, dolar cinsinden dış borç stokunu artırmaktadır.
- İç borç stokunun %19,4’ü dolar ağırlıklı yabancı para cinsindendir. - İç borç stokunun %19,4’ü dolar ağırlıklı yabancı para cinsindendir. Doların değer kaybetmesi dolar cinsinden iç borç stokunun artmasına Doların değer kaybetmesi dolar cinsinden iç borç stokunun artmasına neden olmaktadır.neden olmaktadır.
DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİDOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ
BORÇ STOKUBORÇ STOKU
Dış Borcun Döviz Cinslerine Göre Dağılımı
(%) 2003
Ekim 2004
Dolar 4040 44
SDR 26 26
Euro 2626 25
Yen 66 4
Diğer 2 1
31
Kaynak: TURSABKaynak: TURSAB
(*) Ocak-Ekim dönemi(*) Ocak-Ekim dönemi
Kaynak: TURSABKaynak: TURSAB
(*) Ocak-Ekim dönemi(*) Ocak-Ekim dönemi
- Euro’nun güçlenmesi turizm gelirlerini olumlu yönde etkileyecektir.- Euro’nun güçlenmesi turizm gelirlerini olumlu yönde etkileyecektir.- Euro’nun güçlenmesi turizm gelirlerini olumlu yönde etkileyecektir.- Euro’nun güçlenmesi turizm gelirlerini olumlu yönde etkileyecektir.
DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİDOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ
TURİZMTURİZM
Gelen Turistlerin Ülkelere Göre DağılımıGelen Turistlerin Ülkelere Göre Dağılımı
(%) 2002(%) 2002 20032003 2004 2004 (*)(*)
Avrupa 73,3Avrupa 73,3 70,670,6 70,670,6
BDT 12,5BDT 12,5 14,814,8 16,016,0
Asya 9,1Asya 9,1 10,010,0 9,29,2
Diğer 5,1Diğer 5,1 4,64,6 4,24,2
32
- EnflasyonEnflasyon
- GSMHGSMH
- Kişi Başına Milli GelirKişi Başına Milli Gelir
- Bankacılık Sektörü Aktif BüyüklüğüBankacılık Sektörü Aktif Büyüklüğü
- Dolar Cinsinden Varlıkları OlanlarDolar Cinsinden Varlıkları Olanlar
- EnflasyonEnflasyon
- GSMHGSMH
- Kişi Başına Milli GelirKişi Başına Milli Gelir
- Bankacılık Sektörü Aktif BüyüklüğüBankacılık Sektörü Aktif Büyüklüğü
- Dolar Cinsinden Varlıkları OlanlarDolar Cinsinden Varlıkları Olanlar
DOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİDOLAR’IN DEĞER KAYBI VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ
İthal girdi kullanımıİthal girdi kullanımı
$ bazında hızlı artış$ bazında hızlı artış
$ bazında hızlı artış$ bazında hızlı artış
$ bazında hızlı artış$ bazında hızlı artış
TL bazında kayıplarTL bazında kayıplar