ရပရြာအေျချပလမႈအဖြ႕အစညးမားနငအစးရမဟတေသာအဖြ႕အစညးမား အတြကစမခကလညပတမႈဆငရာစမခန႕ခြမႈသငတနးလကစြစာအပ။

ရညရြယခက

ဖြ႕ျဖးတးတကမႈအတြက စမကနး လညပတမႈ ဆငရာ စမခန႕ခြမႈနင ပတသကေသာ အျမငသေဘာထားမား၊ ကြမးကငမႈမားနငဗဟသတမားေပးေဆာငရန။

သငၾကားမႈနညးစနစမား။ ပးေပါငးပါ၀ငေဆြးေႏြးေစျခငး။ ရျပးသားဗဟသတ၊ကြမးကငမမားအေပၚအေျခခ စြမးရညျမငတငျပး မမက မမယၾကညမ အားေကာငး လာေစျခငး။ အဖြ႔လကအပစဖြ႔ေဆြးေႏြးေလလာျခငး။

စမကနး လညပတမႈဆငရာစမခန႕ခြမႈသငတနး၏အစအစဥ။ သငတနးပထမေန႕။ ၉း၀၀နာရမ၉း၄၅ မတပတငျခငးနင သငတနးအၾကစစေဆးျခငး။ ၉း၄၅နာရမ၁၀း၃၀ သငတနးသားအခငးခငးသရေအာငလပျခငး။ ၁၀း၃၀နာရမ၁၀း၄၅ ေကာဖေသာကခနရပနားျခငး။ ၁၀း၄၅နာရမ၁၁း၄၅ အပစဖြ႕ျခငးနင စတအားတကႀကြ လာေစရန ႏးေဆာျခငး ၁၁း၄၅နာရမ၁၂း၃၀ စမကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာအဘယနညး။ ၁၂း၃၀နာရမ၁း၃၀ ေန႕လညစာစားခနရပနားျခငး။ ၁း၃၀နာရမ၂း၃၀ စမကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာအဘယနညး။ ၂း၃၀နာရမ၃း၃၀ မနေနဂာ ေကာငးတစေယာကျဖစေအာင မညကသ႕ လပမညနညး။ ၃း၃၀နာရမ၃း၄၅ ေကာဖေသာကခနရပနားျခငး။ ၃း၄၅နာရမ၄း၄၅ မနေနဂာ ေကာငးတစေယာကျဖစေအာင မညကသ႕ လပမညနညး။ ၄း၄၅နာရမ၅း၀၀ သငတနးကအဆးသတျခငး။ သငတနးဒတယေန႕။ ၉း၀၀နာရမ၁၀း၃၀ လအပခကမားကအကျဖတေလလာျခငး။ ၁၀း၃၀နာရမ၁၀း၄၅ ေကာဖေသာကခနရပနားျခငး။ ၁၀း၄၅နာရမ၁၂း၃၀ လအပခကမားကအကျဖတေလလာျခငး။ ၁၂း၃၀နာရမ၁း၃၀ ေန႕လညစာစားခနရပနားျခငး။ ၁း၃၀နာရမ၃း၃၀ စမကနမားကအစအစဥ ချခငး။ ၃း၃၀နာရမ၃း၄၅ ေကာဖေသာကခနရပနားျခငး။ ၃း၄၅နာရမ၄း၃၀ စမကနမားက အစစဥခမတျခငး။ ၄း၃၀နာရမ၅း၀၀ သငတနးကအဆးသတျခငး။ သငတနးတတယေန႕။ ၉း၀၀နာရမ၁၀း၃၀ နးေဆာထနးသမးျခငးနငဆနးစစျခငး။ ၁၀း၃၀နာရမ၁၀း၄၅ ေကာဖေသာကခနရပနားျခငး။ ၁၀း၄၅နာရမ၁၂း၃၀ နးေဆာထနးသမးျခငးနငဆနးစစျခငး။ ၁၂း၃၀နာရမ၁း၃၀ ေန႕လညစာစားခနရပနားျခငး။ ၁း၃၀နာရမ၃း၃၀ ရသးမနးေျခ ေငြစာရငးျပစျခငး။ ၃း၃၀နာရမ၃း၄၅ ေကာဖေသာကခနရပနားျခငး။ ၃း၄၅နာရမ၄း၃၀ သငတနးအဆးသတျခငး။ ၄း၃၀နာရမ၅း၀၀ သငတနးျပးစစေဆးျခငး။

စမကနး လညပတမႈဆငရာစမခန႕ခြမႈသငတနး။ သငတနးအၾကစစေဆးျခငး။ သင၌ရေနေသာဗဟသတနငကြ မးကငမႈမားကသရရနေကးဇးျပ၍ေအာကပါေမးခြနးမားကေျဖဆပါ။

၁။ ”စမကနး လညပတမႈ” ဆေသာစကားလး ကသငမညကသ႕ အဓပၸါယ သတမတမညနညး။ ၂။”စမကနး စမခန႕ခြမႈ” ဆသညမာအဘယနညး။ ၃။ စမခကမနေနဂာတစေယာက၏အဓကလပငနးမားသညအဘယနညး။ ၄။ စမကနး မားစမကနးခရာတြငမညသညအရာမားပါ၀ငသငသနညး။ ၅။ စမကနး၏ပနးတငကကြနတ႕သညအဘယေၾကာငခမတရနလအပသနညး။ ၆။စမကနး ေ အာငျမငမႈက တငးတာေသာညႊနးကနးမားသည အဘယအရာနညး။ ေကးဇးျပ၍နမနာ ညႊနးကနးတစခကေပးပါ။ ၇။ ”လကငငးရလဒ၊ လပငနးစဥမားနငသြငးအားစမား” ဆသညစကားလးမားက သငမညကသ႕နားလညသနညး။ ၈။ နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) သညအဘယအရာနညး။ ၉။ ဆနးစစျခငး(ျပနလညသးသပျခငး) သညအဘယအရာနညး။ ၁၀။ ရသးမနးေျခ ေငြစာရငး ျပစျခငးသညအဘယအရာနညး။

သငတနးခန-၁ အျပနအလန မတဆကျခငး ဤသငတနးခနျပးဆးသြားပါက သငတနးသားမားသည--- ၁။ သငတနးသား အခငးခငး သရျပး ရငးႏးကြ မး၀ငေသာ ၀နးကငတခဖနတးရန ၂။ စမကနးစမခန႔ခြမဆငရာ သငတနးႏင ပတသကျပး သငတနးသားမား၏ ေမာလငခကနင စးရမမႈ ကတ႕က နားလညသြားေစရန။ ၃။ သငတနးရညရြယခကမားအား သငတနးသားမား မေ၀ေပးရန လအပေသာပစၥညးမား။ ။နမညကဒျပားမား၊အေရာငစကဒျပား၊A4ဆဒစက၊ စကျဖ အလြတစာရြကၾကးမား၊မငစတေရးတမား။ အပစအရြယအစား။ ။သငတနးသား ၁၅ ေယာကမ ၂၅ ေယာကထ။ လအပေသာအခန။ ။မနစ ၃၀မ ၄၀ ထ(အပစ၏အရြယအစားေပၚမတညသည) ျပငဆငျခငး။ သငတနးသားတစဥးခငး၏ နမညကတျပားမားကျပငဆငပါ။

အဆငမား။ ၁။ သငတနးစစခငး သငတနးသားမား၏နာမညကတျပားမားကေ ၀ပါ။ ကဒျပားမားက လညလညေစပါ။ ကဒျပားေပၚမ နာမညႏင လကဖကေသာသကရာေဖြပါ ။ ကတျပားတြင ေရးထားေသာ နမညႏင လကေတြ႕ေအာငရာျပးရပလကပါ။ (သငတနးသားမား ၎တ႕၏ နာမညကတျပားမား ျပနမရေအာင ေသခာစြာ လပပါ)။ သငတနးသားမား အားလးကယနာ မညကတျပားမားရသည အထဆကလပပါ။(၁၅ မနစမ၂၀ မနစ) ၂။ျပးေနာက သငတနးဥးေဆာငသသည ေအာကပါေမးခြနးမားက သငပနးေပၚတြင ခေရးပါ။ (၁) ဤအလပရသငတနးသးရကမသငဘာကေမာမနးထားပါသနညး။ (ေမာမနးခက) (၂) ဤအလပရသငတနးသးရကအတြငးသငဘာကစးရမေနပါသနညး။(စးရမခက) ၃။ သငတနးသားတစဥးခငးဆကစကပငး (A4 စကတစ၀က)ကေပးျပး ၎တ႕၏ ေမာမနးခကနင စးရမခကတ႕ကေရးခငးပါ။ ေရးျပးပါက စကျဖ အလြတ စာရြကၾကး ေပၚတြငကပရနေျပာပါ။(၁၀ မနစ) ၄။ ၎ေနာက သငတနးဥးေဆာငသမသတ႕၏ေရးသားခကမား ကဖတျပျပး တန႕ျပနခကျပနေပးပါ။ သငခနးစာအဆးတြင သငတနး ဥးေဆာငသသည ကြနျပတာတြင ေရးထားေသာ(သ႕မဟတ) စကခပၾကးေပၚတြင ေရးထားေသာ သငတနးသားမား၏ ေမာမနးခကမားနင ထငဟပသညသငတနး၏ ရညမနးခကမားက ျပသနငသည။အကယ၍ သငတနးထက ျမငမားေသာ ေမာမနးခကမားကေတြ႕ရပါက ဘာေၾကာငအဆပါ ေမာမနးခကမားက မျဖညဆးနငသညကရငးျပပါ။(၁၅ မနစမ၂၀ မနစ) သငတနး၏ရညမနးခကမား။ သငတနးျပးဆးသြားခနတြင သငတနးသားမားသည (၁) စမကနးလညပတမႈစမခန႕ခြမႈကနားလညသြားနငရန၊ (၂) စမကနး တစခက မညကသ႕ စမခန႕ခြရမညက ေလလာ သငယသြားနငရနနင (၃)စမကနး မနေနဂာ တစေယာက၏ အခနးက႑က အေလးဂရျပမ သြားေစရနတ႕ ျဖစသည။

သငတနးခန-၂ အပစဖြ႕ျခငးနင စတအားတကႀကြ လာေစရန ႏးေဆာျခငး ဤသငတနးျပဆးသြားပါက သငတနးသားမားသည စမ ကနး သေဘာသဘာ ၀က နားလည သေဘာေပါက သြားမည ျဖစသည။ လအပေသာပစၥညးမား။ ။ အေရာငစ ကတျပားေလးမား၊ စကျဖ အလြတ စာရြကၾကး၊ မငစတေရးတမား။ လအပေသာအခန။ ။ ၁ နာရခန႔ေလာက။ ျပငဆငျခငး။ သငတနးဥးေဆာငသသည သငတနးတြင ေပးရနၾကရြယထားျပး သငတနးသားမားနင သငေတာေသာ စမခကေလးခ(သ႕မဟတ) ငါးခေရြးခယပါ၊ (အပစ၏ အရြယအစားေပၚ မတညသည) ဥပမာ။ (၁) ကနးမာေရး။ (၂) ပညာေရး။ (၃) အမးသမးေရး၊ (၄)လငယအေရး၊ (၅)ကေလးမားအေရး၊ (၆)စြမးရညျမငတငေရး ျပးေနာကစမခကတစခစ၏နာမညကအေရာငတစကကတျပားေလးမားေပၚတြငေရးခပါ။ သငတနးသားမားဆသ႕မေ၀ခငကတျပားမားကေရာေမႊလကဘ႕လအပသည။ အဆငမား။ စတအားတကႀကြ လာေစရန ႏးေဆာျခငး ၁။ သငတနးသားမားကေမးပါ။ က။ မညကသ႕ေသာ လမႈေရးလႈပရားမႈမား ကစညးရး လပေဆာင ဘးပါသလ။ ( ပါတပြစသညျဖင--) ခ။ ၎တ႕က သငမညကသ႕ စမေဆာင ရြကပါသလ ဂ။ အစအစဥတခ ခမတရန လအပပါသလား။ မညကသ႕ ျပလပပါသလ၊ အဆပါ လႈပရားမႈမား ကမျပလပမအဘယအရာမားက စဥးစားပါသလ။ ျပးေနာကစမခကစမခန႕ခြမႈသည သငတနးသားအားလး အတြက အေတြးအျမငအသစ မဟတေၾကာငး ရငးျပပါ။လႈပရားမႈတစခက ျပလပေသာအခါတငး ကြနပတ႕သည ဘယအခနမာ၊ ဘယလ၊ လဘယနစေယာကနင ဘယေလာကၾကာၾကာ ၊ဘယေလာက အကနအကချပး လပမည စသညတ႕ကစဥးစားဘ႕လအပၾကစျမျဖစသည။ တနညး အားျဖင ကြနပတ႕သညစမကနး စမခန႕ခြမႈ အေတြးအျမငရရျပးသားျဖစၾကသည။ (၂၀မ၃၀ မနစ) အပစမားဖြ႕စညးေပးျခငး။ ၂။သငတနးသားမားက အေရာငပါေသာ ကတျပားမားထမ တခက ေရြးယေစပါ။ အေရာငတရေသာ ကဒျပားပငရငမားက ရာေဖြခငးျပး အပစဖြ႔ခငးပါ။ ျပးေနာက၎တ႕၏ အပစမားအတြက နာမညမားေပးခငးပါ။ စကျဖ အလြတ စာရြကၾကးေပၚ တြင၎တ႕၏ နာမညမား နငအဖြ႕၏ နာမညမားကပါထေရးခငးပါ။(၂၀-၃၀ မနစ)

သငတနးခန- ၃ စမကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာအဘယနညး။ ဤသငတနးခနျပးဆးသြားပါက သငတနးသားမားသည စမကနး နင စမကနး လညပတမႈဆငရာ စမခန႕ခြမႈတ႕၏အဓပၸါယက နားလညသြားလမမညျဖစသည။ လအပေသာပစၥညးမား။ ။စကျဖ အလြတစာရြကၾကးမား၊ မငစတေရးတမား၊ လကကမး စာေစာငမား - စမကနး ဆသညမာအဘယနညး။ စမကနး စမခန႕ခြမႈ ဆသညမာ အဘယနညး။ လအပေသာအခန။ ။ ၂ နာရမ၂ နာရခြ ခန႕။ အဆငမား။ ၁။ ”စမကနး ”၏အဓပါယကစာရြကခပၾကးေပၚတြငခေရးခငးပါ။(၁၅ မနစ) စမကနး တစခသည အတအက သတမတထားေသာ ပနးတင၊ရလဒအကးဆသ႕ ဥးတည ေဆာငရြကေသာ လပငနးစဥ အစဥလကျဖစသည။ ျပးေနာကသငတနးသားမားက ”စမကနး” ဆေသာအဓပါယအတြက အဆပါ ရငးလငးခကသည ျပညစပါ၏လားဟေမးပါ။ သငတနးသားမား အၾကားတြင ထရငးလငးခကက ေဆြးေႏြးၾကရန ေျပာပါ။ စာရြကခပၾကးေပၚတြင လညး ေဆြးေႏြးခကမား ကခေရးခငးပါ။ ထ႕ေနာက ”စမကနး၏အဓပၸါယ” ပါေသာ လကကမးစာေစာငက ေ၀ေပးပါ။ ၂။ စမကနး လညပတမႈဆငရာစမခန႕ခြမႈဆသညမာအဘယနညး။ (၁၅ မနစ) ထ႕ေနာက သငတနးသားမားက ၎တ႕အေနျဖင ”စမကနး” ဆေသာ စကားလးက နားလည သြားျပျဖစေၾကာငးေျပာျပပါ။ ယခအၾကမတြင သငတနးသားးမားက ”စမကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာ အဘယနညး”ဆသညကသငတနး သငတနးသား အားလးအား ေဆြးေႏြးခငးပါ။ စမကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာရ အကန႔အသတရေသာ ၀ငေငြ (ရသးမနးေျခ ေငြစာရငး )ႏင သတမတ ထားေသာ ေန႕ရကအတြငး ျပးဆးဘ႕ရန လအပေသာ လႈပရားမားက အစအစဥခမတျခငးႏင အေကာငထည ေဖာျခငး လပငနးမားက စြမးေဆာငရညရေသာ ေခါငးေဆာငသမားမ ဥးေဆာင လပကငေနျခငး ျဖစသည။ အဓပၸါယဖြငဆခကအရ -- ၁။ စမကနး စမခန႕ခြမႈတြင စမခန႕ခြရန မညသညအရာမားသည အေရးႀကးဆး ျဖစသနညး။ ၂။ စမကနး စမခန႕ခြမႈလပငနးစဥတြင စမကနး မနေနဂာ တစေယာက၏ အခနးက႑မာ အဘယနညး။ ၃။ စမကနး စမခန႕ခြမႈတြင အတားအဆးမား အကန႔အသတမား မားသည ဘယအရာမားနညး။ သငတနးသားမားက ၎တ႕၏ ေဆြးေႏြးခကမား သငတနးေရ႕တြင တငျပရန အတြကကယစားလယ တစဥးေရြးခငးပါ။ (တငျပခက တစခက ၅ မနစမ၁၀ မနစေပးပါ)(စစေပါငး ၁ နာရ) ၃။ ၎တ႕၏တငျပခကမားျပးဆးသြားေသာအခါ အပစတငးက ”စမကနး လညပတမႈ ဆငရာစမခန႕ခြမႈ” ၏အေရးပါေသာ အဆငမား စာရငးက ငါးမနစမ ဆယမနစၾကာ လပခငးပါ။ အဆပါ ေဖၚျပထားေသာအဆငမား

ကစာရြကခပၾကးေပၚ တြငခေရးပါ။ ထ႕ေနာက သငတနးသားမားက အလႈရငအမးမးသည စမကနး လညပတမႈပစ အမးမး သးေၾကာငးရငးျပပါ။(မနစ ၃၀)၊ မညသ႕ပငဆေစကာမႈ စမကနး လညပတမႈနင ပတသက၍ အဓက အဆင သးဆငရသည။ ၎တ႕မာ--- (၁) အစအစဥ ခမတသညအဆင၊ (၂) လပငနးအေကာငအထညေဖၚသညအဆငနင (၃) ျပနလည ဆနးစစျခငးအဆင တ႕ျဖစသည။

လကကမးစာေစာင။ (၁) စမကနး ဆသညမာအဘယနညး။ ၁။ စမကနး တစခသည တကေသခာစြာ သတမတထားေသာ ပနးတင(သ႕မဟတ) ရညမနးခကမား ျပးေျမာကေအာင တးတကဘ႕ရန အတြက စမခကအစျပခန၊ အဆးသတခန၊ လပငနးမားအပငး၊ ၀ငေငြထြကေငြ စာရငးမား(ခနမနးေခေငြစာရငးမား) တကရငးလငးစြာ ေဖာျပထားေသာ ရေသာ ယာယ လပငနးစဥ တစချဖစသည။ ၂။ စမခကနး တစခသည တကေသခာျပး သးျခား ရညမနးခက တစခက ျပးေျမာကေအာငျမငဘ႕ရနအတြက ပစခ ထားေသာ လပငနးအပငးလက ယာယ ၾကးစား အားထတမႈတစချဖစသည။ ၃။ စမကနး တစခသည ရညမနးခက တစခက ျပးေျမာကရန အတြကပစခထားျပး စမကနး မခမတထားေသာ အခန၊ ကနကစရတ၊အတငးအတာတ႔ႏင အည အျပနအလန ဆကႏြယေနသာ လပငနး မားျဖစသည။ ၄။ စမကနး တစခသည သာလြနေကာငးမြနေသာ ထတကန(သ႕မဟတ) လပငနးက ဖနတးရနအတြက ယာယ ၾကးပမးအားထတမႈလပငနးတစချဖစသည။ (ယာယဆသညမာ စမကနးတခတြင အစႏင အဆး သတမတရက ရသည။သးသန႔သေဘာေဆာငသည ဆသညမာ စမကနး၏ ရလာဒမားသည အဖြ႔ စညးအတြငးရ အျခား လပငနးမားမ ရလဒမားႏင မတ ကြျပားျခားနားမ ရသည။ ) ၅။စမကနး တစခသည တကေသခာေသာ အစျပမႏင အဓပၸါယျပည၀ေသာ ရညမနးခကမားရ ေနေသာလပငနးစဥမား၊ လပငနးစအစမားက လႊမးျခထားေသာ တာ၀နယ လပေဆာငမႈတစချဖစသည။ ပမနအားျဖင လပငနးစဥတခခငးစ အလက အျပးသတရန သတမတရကမားႏင အသးျပရမည အရ ငးအျမစမား သတမတ ထားရသည။ ၆။စမကနး တစခသည ဥးတညထားေသာလမား (တခါတရ အကးခစားခြငရမညသမား ဟေခၚသည) အတြငးေမာမနးထားေသာ အကးသကေရာကမႈနင အရာထငမႈ မားက ျဖစေပၚေစသညပနးတငနငရညမနးခကမား က ရရေအာငျမငရန ရညရြယထားျပး လကငငးရလဒနင သြငးအားစ စြမးးအားနင ပတသက ေနျပး တကမရသည လပငနး လႈပရားမႈ အစတစခ ျဖစသည။ အဆပါအဓပၸါယ ဖြငဆခကမားအရ- - - ■ စမကနး တစခသညအစနငအဆး ရသည။ ■ စမကနး တစခအတြက ကန႕သတထားေသာအရငးအျမစမားရသည။ ■ စမကနးတခသည တတကက သတမတထားေသာ အရညအေသြးႏင လပေဆာငမေကာငးေသာ ပနးတငႏင ထပနးတငေရာကရန ခမတထားေသာ ရညမနးခကမား ေရာကေအာင အစအစဥခမတ ျပး စမလပေဆာငရသည။ ■ စမကနးတငးသည သးျခားသေဘာက ေဆာငသည။ ■ စမကနး တစခတြင၎၏ ရလဒအကးမား အတြကတာ၀နယေသာ မနေနဂာ တစေယာကရသည။ စမကနး တစခသည တကေသာ ရလဒအကး၊ ပနးတငဆသ႕ ဥးတညထားေသာ လပငနးစဥတစစျဖစသည။

လကကမးစာေစာင (၂) စမကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာအဘယနညး။ စမကနး စမခန႕ခြမႈသည ခမတထားေသာ ပနးတင အတြက သတမတထားေသာ အခန၊ ၀ငေငြထြကေငြနင လပငနး အတငးအတာ အေတာအတြငး စမကနး တစခ ျပးဆး ေအာငျမငေစရန စနစမား၊ နညးပညာမားနင ဗဟသတမားက ေပါငးစညး ထားသည လပငနး စဥျဖစသည။ စမခကကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာ တကစြာ သတမတထားေသာရကတြင သတမတ ထားေသာ ၀ငေငြ၊ထြကေငြသးစြမႈမားနင ျပးဆးရန လအပေသာ လႈပရား လပေဆာငခကမားနင႔ အစအစဥ ေရးဆြျခငးနငလပငနးကစြမးေဆာငရညရေသာ အဖြ႔တခက ဥးေဆာငေနသည လပငနးစဥ တစခ ျဖစသည။

စမကနး စမခန႕ခြမႈဆသညမာ စမကနးတြင ပါ၀ငပတသကေနသ အာလး၏ လအပခကမားနင ေမာမနးခကမားက ကကညရန(သ႕မဟတ) ေကာလြန သြားေစရနအလ႕ဌာ ဗဟသတမား၊ ကြမးကငမႈမား၊ နညးနာမားႏင နင နညးပညာမား ကစမခက လပေဆာငခကမား အျဖစလကေတြ႕အသးခမႈျဖစသည။

စမကနးကေရးဆြျခငး စမကနး စမခန႕ခြမႈ၏အဓကအဆငမား။

စမခက(ကနး) ေရးဆြြမႈပစကြနယက

စမကနး လညပတမႈ

ခြျခားသတမတျခငး။ ။ စမကနး တစခ သညမညသည အရာကဥးစားေပး လပရမညက ခြျခားသရနအတြက ကြနပတ႕သည စမကနးေၾကာင အကး ခစားရမညသမားနင ၎တ႕၏ လအပခကမားသည မညသညအရာမား နညးဆသညက ရာေဖြေဖၚထတရန လအပသည။ ”လအပခကမားက အကျဖတျခငး” လပငနးတစခသည လမႈအဖြ႕ အစညး၏ ျ႔႔ပနာမားကျခင၍ သရ ႏငသည။ ”စြမးေဆာငရညမားက အကျဖတျခငး” လပငနးသည စမကနး အေနျဖင ျပနာမားထမ မညသညျပနာက ကငတြယ ေျဖရငးသငသညက ကညခြျခားျပသည။ ပစေရးဆြျခငး။ ။ ဤလပငနးသည ျပနာေၾကာင ဒကၡျဖစေနေသာ လမားအတြငးနင ဘယလနညးျဖင ဒကၡေရာကၾကေနသညက ပမ၍ေလလာ သေတသနျပျခငး လပငနး ျဖစသည။ ကြနပတ႕သညစမကနး နငပတသကျပး ျ ဖစေပၚလာႏငေသာ ေကနပ ဖြယ မေကာငးေသာ အကးရလဒမား နငစမခက၏ လပေဆာငခကက မညကသ႕ တငးတာမညက လညးစဥးစားထားဘ႕လအပသည။ လပငနးအေကာငအထညေဖၚျခငး။ ။ လပငနး အေကာငအထညေဖၚေနေသာ ကာလ အတြငး တြငစမကနးက အကးသကေရာကေစမည ျပငပေျပာငးလခကမားနင စမကနး၏တးတကမႈမားက နးေဆာထနးသမးရန( ေစာငႀကညစစေဆးရန) နင ျပနလညသးသပရန အေရးၾကးသည။ စမခက၏စမကနးမားက လအပသည ေနရာမားတြင ထနးည ေပးသငသည။ ဆနးစစျခငး။ ။ ဆနးစစျခငးက စမကနးျပးဆးသြားသည အခန(သ႕မဟတ) ျပးဆးသြားျပးသညေနာကမ လပေဆာငသငသည။ စမခက၏ နစရညအကးျဖစ အရာထငမႈနင ေရရညတညတခငျမ တးတကသြားမႈက သရရနအလ႕ဌာ စမခက ျပးဆးသြားျပးသည ေနာကလအနညးငယ (သ႕မဟတ) နစအနညးငယၾကာမလပေဆာင သငသည။ သငခနးစာရယျခငး။ ။ စမကနး တစခ၏ အဆငမားက အႀကမးဖဥး ခမတရာတြင စမကနး လ ညပတမ နညးလမးသညလညး အသး ၀ငေသာ နညးလမးတချဖစေနစဥတြင အားနညးခက တခလညး ရေနသည။ ဆလသညမာ နညးလမးတခက သးရာတြင ယငးနညးလမး ေနာကသ႔ လကရသကသ႔ျဖစသည။ အမနမာ ႀကတငစမျခငး နညးလမးမားစြာက စမကနးမညသည အဆငတြငမဆ အသးျပႏငသည။ စမကနး ျပငဆငျခငးက ကတနျပန သကေရာကမႈ၊ လပေဆာငမႈမားမ ေလလာသငျခငးဆသညလပငနး စဥမားတြင လညပတေနေသာ ေရြ႕လားေနသည လပငနးစဥအျဖစ ရႈ႕ျမငသငသည။

အခနယျပး ေနာကတလမးဆတ၊ စဥးစား၊ျပနစဥးစားရနနင အျခားသမားထမ ေလလာသငယတတဘ႕အေရးၾကးသည။

သငတနးခန- ၄ မနေနဂာေကာငးတစေယာကျဖစေအာငမညကသ႕လပမညနညး။ ဤသငတနးခန ျပးဆးသြားပါက သငတနးသားမားသည စမခန႕ခြမႈႏင ေခါငးေဆာငမႈ မားအၾကားရ မတညမႈမား ႏင မနေနဂာေကာငးတစေယာက၏ လကၡဏာမား သရ နားလညသြားလမမညျဖစသည။ လအပေသာပစၥညးမား။ ။ စကျဖ အလြတစာရြကၾကးမား၊ မငစတေရးတမား၊ လပငနးစဥမား စာရြကပင ေလးမားျဖင ခြျခားျပရန အေရာငစ ကတျပားေလးမား (သ႕မဟတ) A4 ဆဒစက၊ လကကမးစာေစာငမား-(၁)မနေနဂာေကာငး တစေယာက၏ အရညအခငးမား၊ (၂)စမခန႕ခြမႈနင ေခါငးေဆာငမႈၾကား ရျခားနားခက၊ (၃)စမကနး မနေနဂာတစ ေယာက၏အခနးက႑။

လအပေသာအခန။ ။ ၁ နာရခြခန႕။ ျပငဆငမႈ A4ဆဒစာရြကေပၚ(သ႕မဟတ) ေရာငစကတျပားေလးမား ေပၚတြင လကကမး စာေစာင ထတြငပါေသာလပငနးစဥမားကလကျဖငျဖစေစ၊ လကနပစကျဖငျဖစေစရကပါ။ စာရြက ခပၾကး တခပ စေပၚတြင စမခကစမခန႕ခြမႈနင ဥးေဆာငမႈေခါငးစဥမားကခေရးပါ။

အဆငမား။ အပစခြလပေဆငမႈ(စစေပါငး ၁ နာရ) ၁။မနေနဂာေကာငးတစေယာက၏ အရညခငးေကာငးမား ပါ၀ငေသာပက အပစတငးက ေရးဆြခငးပါ။(မနစ၃၀) ထ႕ေနာက၎တ႕၏ပမား ကရငးလငးျပခငးပါ။ (အပစလက ေဆြးေႏြးခကမားနင အတအပစ တစအပစစက၅ မနစ) လကကမးစာေစာငမားျဖန႕ေ၀ျခငး- မနေနဂာေကာငးတစေယာက၏အရညအခငးမား။ ကတျပားမားကေရာေမႊျခငး (၁၅ မနစ) ၂။ စကျဖ အလြတစာရြကၾကး တစရြကစနင လပငနးစဥ အကြကမားက ေရးထားေသာA4ဆဒစာရြက(သ႕မဟတ) ေရာငစကတျပားေလးမားက အပစ တစအပစသ႕ ေ၀လကပါ။ အပ စတငးကေဆြးေႏြးခငးျပးလပငနးစဥအကြက စာရြကအပငး ေလးမားကမနကနေသာ ေခါငးစဥ ေအာကတြငကပရနေျပာပါ။(၁၅ မနစ)။ အပစအားလး ျပးစးသြားပါက ၎တ႕ကပထားေသာ စာရြကၾကးကနရေပၚတြင ကပရနေျပာပါ။ အပစတငးက အျခားအပစမား၏ ေရြး ခယထားခကမားက လကၾကညခငးပါ။ သငတနးသားတငးကအေျဖပါေသာစာရြကမားကျဖန႕ေ၀ပါ။ စမခကမနေနဂာတစေယာက၏အဓကလပငနးမား။(စစေပါငး ၁ နာရ) ၃။ အပစတငးက စမကနး မနေနဂာတစေယာက၏ အဓကလပငနးမားက စာရငး ျပလပခငးပါ။(မနစ ၃၀)။ ထ႕ေနာကအျခားအပစမားနင မေ၀ေဆြးေႏြးျပး စမကနး မနေနဂာ တစေယာက၏အဓကလပငနးမားက စေပါငး၍ အဆးသတေရြးခယခငးပါ။(၁၅-၃၀ မနစ) လကကမး စာေစာငျဖန႕ေ၀ပါ- စမခကမနေနဂာ တစေယာက၏အခနးက႑။

လကကမးစာေစာင - မနေနဂာေကာငးတစေယာက၏အရညအခငး။

ေအာငျမငေသာမနေနဂာတစေယာက၏လကၡဏာမား။

စမခန႕ခြမႈကြ မးကငမႈ၏ ေယဘယပစတစခ

စမကနး မနေနဂာ တစေယာကတြငရရမည ကြမးကငမႈမား အတငးအတာတြင ေအာကပါ ခကမားပါ၀ငသည။ ● ဥးေဆာငမႈ။ ●လမားက စမခန႕ခြမႈ(ေဖါကသညမား၊ ပစၥညးသြငးသမား၊ လပငနး ပငးဆငရာ မနေနဂာနင႔ စမကနး အသငး

• ထေရာကေသာ ဆကသြယေရး။ (ႏတျဖင ဆကသြယနညးနငစာေရးသား ဆကသြယနညး)

● လႊမးမးႏငစြမးရျခငး။ ● ေစစပညနႈငးတတျခငး။ ● ျပနာမားကစမခန႕ခြတတျခငး။ ● စမကနးေရးဆြနငျခငး။ ● စာခပစာတမးမားကစမခန႕ခြနငျခငး။ ● ခန႕မနးတြကခကတတျခငး။ ● ျပနာေျဖရငးတတျခငး။ ● ဖနတးတတသညစဥးစားေတြးေခၚမႈရျခငး။ ● အခနနငအညစမခန႕ခြတတျခငး။

လပငနးစဥအတြကလကကမးစာေစာင- စမခန႕ခြမႈနငဥးေဆာငမႈ။ လမးညႊနခက- ေလးေထာငကြကစာရြကပငးေလးမားကမနကနေသာေခါငးစဥေအာကတြငထားေပးပါ။ စမခန႕ခြမႈ ဥးေဆာငမႈ

အစအစဥ ခမတျခငးနင ရသး ခနမနးေငြစာရငး ျပလပျခငး။ လအပေသာ ရလဒမား ေအာငျမငရနနင အရငးအျမစမား ကခြေ၀ သတမတေရး အတြက အေသးစတ အဆငမားနင အခနဇယား။

လမးညြနခကမား ခမတျခငး လအပေသာေျပာငးလမႈမား ျဖစေပၚေရး အတြက အနာဂတ ရညမနးခက တစခနင မဟာဗဟာမား လပေဆာငျခငး။

စညးရးဖြ႕စညးျခငးနင၀နထမးအငအားျဖညဆးျခငး။ လပငနး အေကာငအထညေဖၚမႈက နးေဆာ ထနးသမးရနစနစ( ေစာငႀကပ စစေဆးရန ) နင မ၀ါဒမားပ႔ပးေပးျခငး၊ လပငနး အဆငမားက ေထာကပ႔ ေပးေနေသာ တာ၀နခမႈနင လပပငခြင အာဏာတ႔က ခြေ၀ အပႏငးျပး ၀နထမးျဖညဆးမႈနင လပငနး ဖြ႕စညးပ တညေဆာကျခငး။

စတေရာကယပါ၀ငစားလာျခငး နငနးၾကြလာျခငး။ ေျပာငးလမႈအတြက နငငေရးဆငေသာ၊ အထကမ အပခပမႈဆငေသာ အရငးအျမစ အတားအဆးမားက ခပျငမး သြားေအာင လမားက စြမးအားျဖညတငးေပးျခငး။

လမားကညယေဆာငရြကျခငး။ အနာဂတေမာမနးခကနင မဟာဗဟာမား ကနားလညသေဘာေပါက လကခထားေသာ ေပါငးစညးမႈနင အဖြ႕မား၏ဖနတးမႈက လႊမးမးေစရန အတြက လပေဆာငခကမား၊ စကားလးမားျဖင လမးညႊနခကက ဆကသြယ ေပးျခငး။

ပါ၀ငပတသကသ အားလးမေမာလင ထားေသာ အဓကရလဒမားကမေျပာငးမလ ထတလပေပးေနေသာ အစအစဥနငၾကတငခန႕မနးခက စြမးအားတစခ ကထတလပ ေပးသည။ (ဥပမာ အခနမ ျပးစးျခငး။ ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငးႏငအည လပငနးအေကာငထည ေဖၚႏငျခငး။ )

ေျပာငးလမႈမားက ထတလပျခငးနင အလြနအမငး အသး၀ငေသာေျပာငးလမႈက လပေဆာင ေပးနငသည စြမးအားရျခငး။ (ဥပမာ-ထတကန အသစ၊ အဖြ႕အစညးက ပ၍ယဥျပငမႈျဖစေစေသာ ခဥးကပမႈအသစမား)

ထနးခပျခငးနငျပနာေျဖရငးျခငး။ ရလဒမားက နးေဆာ ထနးသမးျခငး ( ေစာငႀကည ထနးသမးျခငး)၊ ေသြဖညမႈ မားက ခြျခမးစတျဖာျခငး၊ စမကနးေရးဆြျခငးနင ျပနာေျဖရငးျခငး။

အေျဖစာရြက- စမခန႕ခြမႈနငဥးေဆာငမႈ။ စမခန႕ခြမႈ ဥးေဆာငမႈ စမကနးခမတျခငးနင ၀ငေငြထြက ေငြစာရငး ျပလပျခငး။ လအပေသာရလဒမားေအာငျမငရနနင အရငး အျမစမားက ခြေ၀သတမတေရး အတြက အေသးစတ အဆငမားနင အခန ဇယား။

ဥတည ခက ခမ တျခင း။။ လအပေသာ ေျပာငးလမႈမား ျဖစေပၚေရး အတြက အနာဂတရညမနးခက တစခနင မဟာဗဟာမားလပ ေဆာငျခငး။

စညးရးဖြ႕စညးျခငးနင၀နထမးအငအားျဖညဆးျခငး။ လပငနး အေကာငအထညေဖၚမႈက နးေဆာ ထနးသမးရန (ေစာငႀကညထနးသမးရန) စနစ နငမ၀ါဒ လပငနး အဆငမားက ေထာကပေပးေနေသာ တာ၀နခမႈနင လပပငခြင အာဏာက ကယစားျပထားေသာ ၀နထမး ျဖညဆးမႈနင လပငနးဖြ႕စညးပတညေဆာကျခငး။

စတေရာကယပါ၀ငစားလာျခငးနငနးၾကြလာျခငး။ ေျပာငးလမႈအတြကနငငေရးဆငေသာ၊ အထကမအပခပမႈဆငေသာအရငး အျမစအတားအဆးမားကခပ ျငမးသြားေအာင လမားက စြမးအား ျဖညတငး ေပးျခငး။

ထနးခပျခငးနငျပနာေျဖရငးျခငး။ ရလဒမားကနးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညထနးသမးရန) ၊ေသြဖညမႈမား ကခြျခမး စတျဖာျခငး၊ စမကနး ေရးဆြျခငးနင ျပနာေျဖ ရငးျခငး။

လမားကညယေဆာငရြကျခငး။ အနာဂတေမာမနးခကနင မဟာဗဟာမား ကနားလည သေဘာေပါက လကခထားေသာ ေပါငးစညးမႈနင အဖြ႕မား၏ ဖနတးမႈက လႊမးမးေစရန အတြကလပေဆာင ခကမား၊ စကားလးမားျဖင လမးညႊန ခကက ဆကသြယေပးျခငး။

ပါ၀ငပတသကသအားလးမေမာလငထား ေသာအဓကရလဒမားက မေျပာငးမလ ထတလပ ေပးေနေသာအစ အစဥနင ၾကတင ခန႕မနးခကစြမးအားတစခက ထတလပ ေပးသည။ (ဥပမာ အခနမ ျပးစးျခငး။ ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငးႏငအည လပငနးအေကာငထည ေဖၚႏငျခငး။ )

ေျပာငးလမႈမားကထတလပျခငးနင အလြနအမငး အသး၀ငေသာ ေျပာငးလမႈက လပေဆာငေပးနငသည စြမးအားရျခငး။(ဥပမာ-ထတကန အသစ၊ အဖြ႕အစညးကပ၍ ယဥျပငမႈ ျဖစေစေသာ ခဥးကပမႈ အသစမား။)

စမကနး မနေနဂာတစေယာက၏အခနးက႑။ ။ စမခကမနေနဂာ တစေယာက၏ အခနးက႑သည ၾကးမားေသာ တာ၀နယမႈထမ အခနးက႑ တစချဖစသည။ စမခကမနေနဂာ တစေယာက၏အလပသည စမခက အစျပသညမ အဆးထတင ညႊနၾကားမႈေပးျခငး၊ ၾကးၾကပျခငးနင ထနးခပျခငးတ႕ ကလပေဆာင ရသည၊။ စမခကမနေနဂာ တစေယာကသည စမခကအလပမားက လပေဆာငရန မသငပ စမခကက စမခန႕ခြေနရျဖငလေလာက ေနျ႔ပျဖစသည။ လပေဆာငရမညလပငနးတာ၀နအခ႕မာေအာကပါအတငးျဖစသည။ ၁။ စမခကမနေနဂာ တစေယာကသည လပငနးလပေဆာငရန အသငးအဖြ႕ တစခကတညေဆာကရန (အဖြ႔တခက ဖြ႔စညးရန) နင သငေလာေသာ အရငး အျမစမားက ရရရန စမခကက သေဘာေပါက နားလညျပး စမခန႕ခြနငေသာ လပငနးငယမား အျဖစ ေျပာငးလနငရမည။ ၂။ စမကနး မနေနဂာတစေယာကသည စမကနးအတြက ေနာကဆးရညမနးခက ပနးတငက သတမတရမညျဖစျပး သ (သ႕မဟတ) သမ၏အလပအဖြ႕ အသငးက စမခက အခနမျပးဆးေရး အတြက စတဓါတျမင တငေပးရမည။

၃။ စ မကနး မနေနဂာတစေယာကသည စမခကနငပတသကသအားလးက စမကနး ပမန တးတက ျဖစထြနးမမားက ပမန တငျပေပးရမည။ ၄။ စမကနး မနေနဂာတစေယာကသည စမကနး အတြက ျဖစေပၚလာ၊ႏငေသာ အတားအဆးမား ကတြကခက ဆငျခငေစာငႀကညျပး ျဖစေပၚလာကလညး ဆးရးနစနာမ အနညးဆးျဖစေစရန စစဥထားရရမည။ ၅။မညသညစမကနးမ စစဥထား သည အတငးမျဖစတတေပ၊ ထ႕ေၾကာင စမကနး မနေနဂာမားသည အေျပာငးအလက လကချပး ေျပာငးလမမားႏငအည လကေလာညေထြ စမတတရမည ဟားရး ကြမးဇ(Harold koonz)- မနေနဂာတစေယာက၏အခနးက႑။ ● မနေနဂာတစေယာက၏ အခနးက႑သည တစဥးခငးစ အလကျဖစေစ၊ အပစမားအလကျဖစေစ အကးရျပး ေကာငးကး သကေရာကေသာ ပတ၀နးကငတခ အဖြ႕အစညးအတြငး တညေဆာကရန။ ●အဆပါပတ၀နးကငသည အမား လကခထားေသာ ပနးတငက ေဖၚေဆာင နငရနအတြက တစဥးခငးအလက နငအပစအလက၏ စတပါ၀ငစားမႈ၊ လပငနးအတြက အတားအဆးမားက ဖယရားမႈနင ရညရြယခကရရ ဖြ႕စညးထားေသာ အခနးက႑မား ပါရေသာ အမားလကခထားေသာ ရညရြယခက တစချဖငသတမတရမည။ ●ထ႕ေနာကမနေနဂာသည ပတ၀နးကငအသငးအ၀ငး တစခကဖနတးသျဖစျပး သမ(သ႕မဟတ)သ၏ အလပသည အမားေမာမနးထားေသာ ပနးတငဆသ႕ ရရရန တစဥးခငးစ အလကျဖစေစ၊ အပစအလကျဖစေစ အလပလပေနေသာ အေျခအေန အခငးအကငး တစစကပစချပး လညပတရနျဖစသည။ စမခကစမခန႕ခြမႈအတြက P သးလး။

စမကနး မနေနဂာ တစေယာကသည စမကနး စမခန႕ခြမႈ အတြငးရ အကန႔အသတ (၄)ခ ကလညး ေျဖရငး လပကငတတဘ႕ လအပသည။

စမကနး စမခန႕ခြမႈ၏ အကနအ႔သတ ေလးခ

စမကနး စမခန႕ခြမႈ၏ရညရြယခကသည စမကနး က ေပါငးစညးေပးရန (သ႕မဟတ) ဆကသြယ ေပးရနျဖစသည။

■ ရညရြယခက - ကြနပတ႕ဘာေၾကာငစမကနး ကလပၾကသလ။ ■ လ - စမကနး ကဘယသလပသလ။ ■ လပငနးစဥ - ကြနပတ႕စမကနး ကဘယလလပၾကသလ။

စမကနး မနေနဂာတစေယာက၏ အလပသည စမကနး ၏ ရညရြယခက အေၾကာငးနင ေအာငျမငရနေမာမနးထားေသာ ရလဒေလးဆငက စမကနး အဖြ႕ အေနနင ရငးလငးစြာ သေဘာေပါကသလားဆသညကေစာငၾကညရနျဖစသည။ ၁။ အရာထငမႈ(impact) ၂။ ရလဒအကး(outcome) ၃။ လကငငးရလဒ (output) ၄။ လပေဆာငခကမား (Activities)

အကယ၍လတငးသည စမကနး၏ ရလဒမားနင အနာဂတ ေမာမနးခကမားက ရငးလငးသြားပါက စမခကမနေနဂာ တစေယာက၏ ေနာကထပလပရမည အေရးၾကးသည အလပသည စမကနး အတြငးရလတငးသည အဆပါ ပနးတငမား ကဥးတည လပေဆာငေနေၾကာငးက ေသခာေအာငလပရမည။ စမခကမနေနဂာသည အဆပါအလပက စမကနး အလပအသငး၏ အရညအေသြးမား၊ အရငးအျမစမားနင ကြမးကငမႈမားက အတတကြေပါငးစညး ေပးေသာ လပငနးစဥမားက ခြျခား သတမတေသာ နညးလမး ျဖငလပေဆာငသည။

စမကနး တစခအတြငးတြငမၾကာခဏေတြ႕ရေသာလပငနးစဥမားမာ- ● အကျဖတျခငး။ ● ပစၥညး၀ယယျခငး။ ● စမကနးေရးဆြျခငး။ ● ရသးမနးေျခေငြစာရငးျပစျခငး ● နးေဆာထနးသမးျခငး။ ● အစရငခတငျပျခငး။ ● လကငငးရလဒမား၊ရလဒအကးမား(သ႕မဟတ)အရာထငမႈကဆနးစစျခငး။ ● စမကနး အလပ အသငးအတြငးဆကသြယေပးျခငး။ ● ပါ၀ငပတသကသအားလးနငအတဆကသြယေပးျခငး။ ● စြမးရညမားတးတကမႈလပျခငး။

အသငးအဖြ႔ တစခအေနျဖင ပမနရေနေသာ အေျခခမားအေပၚမတညျပး ေသခာေသာ နညးလမးအတြငး တခခက ေသခာေအာငျပလပထားေသာ အႀကမႀကမအခါခါ ျပလပႏငသည မညသညလပေဆာငခကက မဆ လပငနးစဥတခအျဖစ အဓပါယသတမတႏငသည။ ေကာငးမြနေသာ လပငနးစဥ တစခသည ျပးဆးေအာင အေကာငအထညေဖာေနသည စမကနး၏ အလားအလာမားက တးတကေအာင လပေဆာငေပးသည။

သငတနးခန ၅ လအပခကမားကအကျဖတျခငး။

ဤသငတနးခန ျပးဆးသြားပါက သငတနးသားမားသည ရပရြာလမႈ အသငးအ၀ငး၏ လအပခကမား ကမညကသ႕ ရယရမညက နားလညသေဘာေပါကသြားလမမည။ လအပေသာပစၥညးမား - စကျဖ အလြတစာရြကၾကးမား၊ မငစတေရးတမား၊ ေကးလကပးေပါငးအကျဖတ ျခငးနညးလမးမားနင လအပေသာ သတငး အခကအလကမား ပါေသာလကကမး စာေစာငမား။ လအပေသာအခန - ၂း၃၀မ ၃း၀၀ နာရေလာကထ။ နဒါနး စာသငခနးေရ႕တြငျပလပျခငး(မနစ ၃၀) ၁။ သငတနးသားမားကေအာကပါေမးခြနးမားကေမးပါ။ ■ ”လအပခကမားအကျဖတျခငး” ဆသညမာအဘယနညး။ ■ ၎သညအေရးၾကးပါသလား။ ဘယေၾကာငအေရးၾကးပါသလ။ ■ စမကနး မစတငမ အကျဖတျခငး အလပကမညကသ႕ျပလပနငသလ။ သငတနးသားမား၏၁၅ မနစမ၂၀ မနစၾကာ ေဆြးေႏြးမႈျပးသညေနာက သငတနး ဥးေဆာငသသည သငတနးသားမား အေနျဖငေအာကပါအခကမားက ေဆြးေႏြးမႈထတြင မပါခပါက ၎တ႕အားရငးျပနငသည။

■ကြနပတ႕သညလမႈအဖြ႕အစညးအတြငးမခြျခားခထားရေသာ(သ႕မဟတ)ခ႕ငေနေသာ လမား၏ ဆကဆေရးက ဂရျပမေစရန၊ လမႈအဖြ႕အစညး၏ တးတကမႈက အရာထငေစသညအေၾကာငးအရ မားက နားလညေစရနနင လမႈအဖြ႕အစညး၏ ျပနာမား၊လအပခကမားနင ဥးစားေပးရမည အခကမားက ခြျခားသတမတနငရန လအပ ခကမားက အကျဖတျခငး လပငနးက လပေဆာငရနလအပသည။ ဤအဆငတြင ကြနပတ႕သည စမကနး တစခတြင အေကာငအထညေဖၚရန ရညမနးထားေသာ ျပနာ (ျပနာမား) ကတကစြာ ေရြးခယလမမညျဖစျပး အဆပါျပနာမားနင ပတသက၍ ေ သးစတ သတငးအခကမားက ပမ၍ ေကာကယသြားၾကရလမမညျဖစသည။ တခါတရတြင အဆပါလပငနး ကအေျခအေနက ေလလာသးသပခကဟ လညးေခၚသည။

■အဆပါ လပငနးသည အလြနအေရးၾကးသည လပငနးျဖစသည အဘယေၾကာင ဆေသာ အကျဖတခကသည လမႈအဖြ႕အစညး၏ အမနတကယ လအပခကက သင၏စမခက အေနျဖင အဓက ထားနငေအာင ျပလပေပးနငျပး အဆပါလအပခကမားကလညး သငအေနျဖင ေကာငးမြနစြာ နားလညနင လာမညျဖစသည။ ■လအပခကမားက အကျဖတျခငး ဆသည လပငနးက လပေဆာငသည နညးလမးမားစြာရသည။

ယေန႕ေခတအခါတြင ရပရြာ လထႏငအတ ပးေပါငး၍ လအပခကမားက အကျဖတျခငးနညးလမးသည အလြနလၾကကမားသည နညးလမးျဖစသည။ မညသ႕ပငျ ဖစေစကာမ သငအေနျဖငမညသည သတငး အခကမားက စမကနး အတြက အမနတကယ လအပသည ဆသညက ေသခာစြာ သေဘာေပါကရန လအပျပး တညရေနေသာ သတငး အခကမား ကလညး စစေဆးဘ႕လအပသည။

၂။ အပစမားက ၎တ႕ လပခငေသာ စမခကနငပတသက၍ လအပေသာ သတငးအခက အလကမားကစဥးစားခငးပါ။ (မနစ ၃၀)

၃။ ထ႕ေနာကေကးလက (ရပရြာလထ) ပးေပါငးပါ၀င၍ အကျဖတျခငး နညးလမးမား ပါေသာ လကကမးစာေစာငကေ၀ျပး အဆပါ နညးလမးမားက၎တ႕အားရငးလငးျပပါ။ အကယ၍ျဖစနငပါက နညးလမးမား ကလကေတြ႕ ေလကငခငးပါ။ (ေဟာတယအတြငး (သ႕မဟတ) သငတနးအတြငးတြင အရငးအျမစ စြမးအားရာေသာ ေျမပကဆြခငးပါ။) (မနစ ၃၀ မ ၄၅ မနစ) ၄။ အပစတစအပစဆက ျပနာသစပင သေဘာတရားက သး၍ ၎တ႕စမခကအတြက ရာေဖြထားေသာ ျပနာမားကသရပခြခငးပါ။ (၄၅ မနစ)။ အပစမားက အတနးေရ႕တြင အဖြ႕လက ျပနတငျပခငးပါ။(တစအပစ ၅ မနစ)။ (၁ နာရခြ)

လကကမးစာေစာင- လအပေသာသတငးအခကမား။ လအပခကမားက အကျဖတျခငးလပငနးက လပေဆာငေသာ အခါတြင ကြနပတ႕သည ေအာကပါ သတငးအခကမားက ေကာကယဘ႕လအပသည။ » လဥးေရ- အသကအရြယနင လငပငးဆငရာ ခြျခားမႈ( အသကအရြယ၊ လငျဖင လဥးေရက သတမတျခငး)၊ေရြ႕ေျပာငးအေျခခမႈ။ » အေျခခ အေဆာကအဥမား ။- ေဆးရမား၊ ေကာငးမား၊ ေဆးခနးမား၊ ေရနငမလာ စနစမား၊ လမးမား။ » ကနးမာေရး- ေမြးကငးစခေလးေသဆးမႈနႈနး၊ သာမနဖားနာမႈ၊ HIV/AIDS/STI အေျခအေနမား။ » ပညာေရး - မလတနးအဆငနင အလယတနး အဆငတြငေ ကာငးအပနငေသာ ခေလး အရညအတြက၊ေကးလကရပရြာထရဆရာ၊ဆရာမဥးေရ။ » လမႈေရး - ယၾကညမႈမား၊ ရးရာဓေလမား၊ ဘာသာေရး၊ လမးစေရး၊ လငပငးဆငရာ ကစၥ၊လကထပထနးျမားခငးနင မသားစတညေဆာကမႈ။ » စးပြားေရး- အမေထာငစ၀ငေငြ၊ အလပအကင၊လေနမအဆငအတနး » အရငးအျမစမား - ရပ၀တပစၥညးမားနင လသား၊ (ရေနသညျဖစေစ ၊လစဟာ ေနသညျဖစေစ) » ထငျမငယဆခကမား - ၎တ႕၏ လအပခကမားနင ျပနာမား အတြကလထ၏ ထငျမငယဆခကမား » ဗဟသတမား - ေရြးခယထားေသာ ျပနာမားနင ပတသက၍ လမား၏ နားလည ထားမႈအဆင။ သတငး အခကအလကရနငေသာ ေနရာမားစြာရသည။ ေအာကတြင ေဖၚျပထားခကမာ အခ႕ေသာတနဘးရသည အရငးအျမစမားစာရငးျဖစသည။ ► ရပရြာလၾကးမား၊ ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမား စသညျဖင ။ လဥးေရက (သးျခား၀ေသသျဖင) တကစြာ ပငးျခားထားမႈ။ (ဥပမာ- အမးသမးမား၊လငယမား) ►ရပရြာအေၾကာငးဗဟသတကကယျပန႕စြာသထားေသာေဒသခကြ မးကငသမား။ ►ရပရြာထတြငလပကငေနေသာ NGOs မား၊ေကးလက (ရပရြာ) အေျချပ အသငးအဖြ႕မားနင ေစတနာ၀နထမးအပစ။ ►ေဆးေပးခနး၊ေဆးရနငေကာငးမားရမတတမးမား။ ►အစးရေအဂငစအဖြ႕မား၊ NGOsအဖြ႕မားနင နငငတကာအဖြ႕အစညးမား လပကငေနေသာ ေနရာရစမခကမား၏ ( အစရငခစာ) မတတမးမား။ ကြနပတ႕သည လအပခကမားက အကျဖတျခငးမလပမ စမကနးက ပစခနငရန အတြက လအပေသာသတငး အခကမား ရရရနအတြက ေအာကပါ ဇယားကြကမး ကျပငဆငသငသည။

လအပခကမားက အကျဖတျခငး

လအပေသာသတငး အခကမား

သတငးရနငေသာ ေနရာမား။

သတငးအခကအလကမား စေဆာငးရရနငေသာနညး လမးမား။

သးသပခကမား။

လကကမးစာေစာင- ေကးလကပးေပါငးေလလာအကျဖတျခငးနညးလမးမား။

၁။ ျပနာသစပငမား။ မမအဓကထား ေလလာခင ကယတြငေျဖရငးခငေသာ ျပနာ၏ ဗဟခကက ခြျခားနငရနနင အေျခအေနက ေလလာသရပခြနငရန ျပနာ သစပငမား သေဘာတရားက အသးျပသည။ သစပငတြငျပနာ၏ ဗဟခကကကယစားျပေသာ ပငစည၊ျပနာျဖစေစေသာ အေၾကာငးတရားမားက ကယစားျပသည အျမစမားနင အကးသကေရာကမႈမား ကကယစားျပသည အကငးမား ရသည။ အျမငအာရတြင သလြယျမငလြယေသာ ေျမပဆြျခငးနညးလမးသည ေကးလက ရပရြာလထ ပးေပါငးပါ၀ငေသာ နညးျဖင သတငးအခကမားက သာလြနေကာငးမြနေသာ စျပ စစညးမႈနညး ျဖစသည။ ျပနာသစပငမားကအသးျပျခငး။ ……..အေျခအေနကေလလာသရပခြနငရန။ ……..အဓကထားရမညအေၾကာငးအရာတစခကခြျခားသတမတနငရန။ ……..ျပနာတစခ၏အေၾကာငးတရားမားကရငးလငးစြာသရန။ ……..စမခက၏ရညမနးခကမားခမတရာတြငပါ၀ငပတသကသအားလးနငလမႈအသငးအ၀ငးကပါ၀ငေရာက လပေဆာငခြင ေပးရန။

မညကသ႕လပမညနညး။ ● အပစမားက ရပရြာထတြငၾကေတြ႕ ရငဆငေနရေသာ ျပနာတစခကေဖၚျပခငးပါ။ ၎သညသစပင၏ပငစည(ျပနာ၏ဗဟခကျဖစသည။) ● ဘာေၾကာင အဒျပနာျဖစရသညကေမးပါ။ အျမစက ေရာကသည တငေအာငေမးပါ။(အေၾကာငးတရားမား) ● ျပနာသည ရပရြာ လမႈအသငးအ၀ငး ကမညကသ႕ အကး သကေရာကသညကေမးပါ။ အကငးကနားလညေစရန။(အကးသကေရာကမႈမား။) ၂။ ေကးလက (ရပရြာလထ) ပးေပါငး၍ေျမပဆြျခငး။

ေကးလက(ရပရြာလထ) ပးေပါငးေျမပဆြျခငးသည ေကးလက လမႈအသငးအ၀ငးမ သထား၊ နားလညထားေသာ အဓကကေသာသြငျပင လကၡဏာမားနင နယေျမ သတမတခက၊ ေကးလကလမႈ အသငးအ၀ငး၏ပသ႑နကဆြ ခငးလကသည ေလကငခနး တစချဖစသည။

ေကးလကလမႈအသငးအ၀ငးမေကးရြာသားမားက ေျမပဆြခငးျခငးျဖင… ■ လမႈအသငးအ၀ငးမ ေကးရြာသားမားသည ၎တ႕ေဒသ၏ လမႈအသငးအ၀ငး အေၾကာငးက စဥးစားရန အခြငအေရးရလာၾကသည။ ■ ေျမပဆြျခငးျဖင လမႈအသငးအ ၀ငးမ ေကးရြာသားမားသည အသးျပ၍ ရေသာ အရငးအျမစမား၊လပငနးမား နငရားပါးေသာ အရငးအျမစမားက ခြျခားသတမတနငမႈက ကညေပးသည။(ဥပမာ- ေကာငးမား၊ကနးမာေရး အေထာကအကျပသည ေနရာမားနင ေရတြငးမား စသညျဖငျဖစၾကသည။) ■ ဤေလကငခနးသည ေကးလက အသငးအ၀ငးမလမားက အရငက မေဆြးေႏြးရသည ကစၥမားကပါ ေဆြးေႏြးရလာေအာင တြနးအားေပးနငသည။ ■ ဤေလကငခနးသည လမႈအသငးအ၀ငး၏ မတညေသာအျမငမားကလညး မးေမာငး ထးျပသည။ လအပေသာပစၥညးမား။ စကျဖအလြတစာရြကၾကးမား၊ မငစတေရးတမား၊ ေဒသခ အရငးအျမစမားက ေဖၚျပနငသည အျခားရနငသညပစၥညးမား

အဆငမား။ ● ရပရြာ၏ သငေတာေသာအလညဗဟေနရာတြင ရပရြာ (လထမာအား) မလမႈအသငးအဖြ႕၀ငမားက ဖတေခၚ၍ စရးခငးလကပါ။ အကယ၍လမားပါက အသကအရြယ အလကနင ကား၊မအလကအပစငယေလးမားဖြ႕ခငးလကပါ။ ဥပမာ- အမးသမး(မခငမား) အပစ၊လငယ အမးသမးမားအပစ၊ လၾကးမားအပစ၊ ေကာငေလးမား (သ႕မဟတ) ေကာငမေလးမား အပစ စသညျဖငဖြ႕ရန။) ● ဥးစြာပထမ ရပရြာသ၊ ရပရြာသားမားက ၎တ႕ရပရြာထ(သ႕မဟတ) အနးအနားေဒသမ ထတယသးစြနငေသာ သဘာ၀ အရငးအျမစမားက စဥးစားခငးပါ။ (ေတာငကနးမား၊ သစေတာမား၊လမးးမား၊ျမစမား စသညမား ျဖစသည။)။ ေနရာမားက စာရြကခပၾကးေပၚတြငခေရးခငးပါ။ ● ၎တ႕အား လေတြေနသည ေနရာ၊သြားေလရသညေနရာ၊ ဆဆညးတတသည ေနရာမားကစဥးစားခငးျပး စာရြကၾကးေပၚတြင ချပးဆြခငးပါ။ (ဘနးၾကးေကာငး၊ ခရစယာနဘရားေကာငး၊ ေစတ၊အမ၊ ေကာငးဆရာအမ၊ ဇရပ၊ေစး၊ မရးဖလာ ၀မးဆြ၊ ေဆးေပးခနးနင ကေလးကစားကြငး စသညျဖငျဖစသည။) ● သငတနးဥးေဆာငသ အေနျဖင ေျမပနင ပတသကသည အေသးစတအခကမား ပမရရေစရန ေမးခြနးမားက ဆကလကေမးျမနးနငပါသည။ ● သငတနးဥးေဆာငသသည စတပါလကပါနားေထာငရန လအပျပး လတငးပါ ၀င လပေဆာငေနျခငးရမရက လညးစစေဆးေနဘ႕လအပသည။ နတပတေနေသာ (စကားနညးေသာ)၊ ရကေနေသာ သမားကလညး သတ႕၏ ဗဟသတမား မေ၀ျပး အသက၀င လာေအာင ေမးခြနးမားေမးေပးပါ။ ● ေျမပေပၚတြင အရငးအျမစမားအားလးပါ၀ငလာေအာငေဆြးေႏြးနငရန လေလာကေသာ အခနက ေပးဘ႕ လအပသည။ အပစမား အားလးျပးစးသြားပါက ရပရြာသားမားက ၎တ႕၏ပနငအျခားေသာအဖြ႕မ ပမား ယဥၾကညဘ႕ေျပာပါ။အကယ၍ ကြျပားေနပါက ဘာေၾကာင မတပကြျပားေနသညက ေမးရနနင အမားစေဖၚျပ ထားသည အရာက လကခရနေျပာပါ။

၃။ ကန႕လန႕ပငးျခားေဖၚျပမႈမား။ ေကးရြာလမႈအသငးအ၀ငးမ ေကးရြာသားမားအားလး ၎တ႕၏ နယေျမရ အရငးအျမစမားက ေဖၚျပသညေျမပက လကခသြားပါက ေကးရြာတြငးရ အေရးၾကးေသာ အရငးအျမစမား ဆကသြားေရာကနငေသာဆကသြယနငေသာ လမးေၾကာငးေလး တစခ ကဆြခငးပါ။ အဆငမား။ ● ေကးရြာထမ အပစတစစက ျပငပမလာသမားနင ပးေပါငးေဆာငရြကရန ဖတေခၚလကပါ။ ● ရြာထသ႕ ျဖတေလာကေနစဥမာ အသးျပနငေသာ အရငးအျမစမားနင ဆကႏြယေနသည အတားအဆးမားနင အခြငအလမးမားကနားလညသြားရန ပတ ၀နးကင ေလလာမႈက ေသေသခာခာ ျပလပရနနငေမးခြနးမား ကရြာခမားက ေမးသြားရမည။ ၄။ ဗင (သ႕မဟတ) ခာပါတပစကားခပ။ (အဖြ႕အစညးမားနငဆငရာက သရပခြမႈ) ဗငပစကားခပသည ေအာကပါလပငနးစဥမားက ကညပပးေပးသည။

■ ရပရြာလမႈအသငးအ၀ငးထတြင ရေနေသာ အပစမားနင အလပလပေနသာ အဖြ႕အစညးမားကခြျခားသတမတနငရန။

■ တဖြ႕နငတဖြ႕အျပနအလနဘယလပတသကေနသညက ျပသနငရန။ ■ အဆပါအဖြ႕အစညးမား၏ လပငနး လညပတေနမႈနင ပးေပါငး လႈပရားမႈမား၏ အတငးအဆ

ကနားလညရန။ ■ ၎အဖြ႕အစညးမား၏ လမႈအသငးအ ၀ငးအတြငး ဆးျဖတခကခမႈမား အေပၚလႊမးမးမႈနင

အေရးပါမႈက ရာေဖြရန။ အဆငမား။ ■ စကျဖအလြတစာရြကၾကးေပၚတြင ဇယားကြကခဆြပါ။ အပစမားက ေကးရြာအတြငးရအဖြ႕အစညးမား၊ အပစမား၏စာရငးကျပလပခငးပါ။ အမတစဥ အပစမား/

အဖြ႕ အစညးမား။ လမႈအသငးအ၀ငးအတြကမညကသ႕ အေရးပါ သည/ လႊမးမးမႈရသည။

အပစ/အဖြ႕အစညးမား သည ဘယေလာက ၾကးမားၾကသလ။

အေရးအၾကးဆး(သ႕မဟတ)အၾကးဆးက ဇယားကြကထတြင အေစငါးေစ(သ႕မဟတ) +++++ ျဖငျပနငသည။ လအပေသာပစၥညးမား။ စကျဖ အလြတစာရြကၾကးမား၊ မငစတေရးတမား၊ အေရာငစကတျပားမားနင ကပေၾကးမား။ ■ ၎တ႕၏ ထငျမငသးသပခကမား အေပၚမတည၍ စက ၀ငး အရြယအစား အမးမးျပလပပါ။ ဆလသညမာ- အဖြ႕အစညးၾကးျပး လႊမးမးမႈရပါက စက ၀ငးၾကး ဆြရနနင မထငရားေသာ၊ေသးငယေသာ အဖြ႕အစညးမားနင အပစမားအတြက စ က၀ငးေသးဆြရန။ အေရးၾကးမႈနင လႊမးမးမႈက ဆးျဖတရနအတြက အဖြ႕အစညး အတြငးရလမား အေတြးအျမငမတပါက ၎တ႕အပစအတြငး အရငဆး ေဆြးေႏြးၾကရနအားေပးပါ။ အားလး သေဘာတညသြားျပးမသာ စက၀ငးမားကဆြခငးပါ။ ■ ထ႕ေနာက စာရြကခပၾကးေပၚတြင စက ၀ငးအၾကးၾကးဆြခငးျပး ၎စက ၀ငးသည ေကးရြာလမႈ အသငးအ၀ငး အျဖစမတယရမညဟ သတ႕ကေျပာပါ။

■စက၀ငးမားကတစခနင တစခထပသည အခနတြင စက၀ငးထပသည အရြယအစားသည အဖြ႕အစညး၏ အေရးပါမႈ၊အေရးၾကးမႈကည႔ႊနျပမညျဖစျပး၊စက၀ငးတစခနငတစခအကြာအေ၀းသည အဖြ႕အစညးတစခနင တစခအ ၾကားဆကဆေရး အနညးအမားက ည႔ႊနျပမညျဖစသည။ဥပမာ အားျဖင - စက၀ငးတစခနင တစခထပသည ဧရယာကယပါက အျပနအလနဆကဆမႈအားေကာငးျပး စက ၀ငးတစ ခနငတစခမထပပါက ဆကဆေရး မရသညကျပသည။

သငတနးခန ၆ စမကနး အစအစဥ ေရးဆြျခငး။ ဤသငတနးခနျပးဆးသြားပါက သငတနးသားမားသည စမကနး တစခက မညကသ႕ အစအစဥ ေရးဆြရမညက နားလည သြားလမမညျဖစသည။ လအပေသာပစၥညးမား။ ။စကျဖ အလြတစာရြကၾကးမား၊မငစတေရးတမား၊ ”ကးေၾကာငးဆကႏြယမႈ အယအဆ”နင ”အေသးစတ လပငနး အေကာငအထညေဖၚမႈ စမကနး(DIP)”ပါေသာ လကကမးစာေစာငမား။ လအပေသာအခန။ ။ ၂း၃၀မ၃း၀၀ နာရေလာကထ။ အဆငမား။ အပစလကလပေဆာငမႈ။ ၁။”ကးေၾကာငးဆကႏြယမႈ အယအဆ ” ပါေသာ လကကမးစာေစာငကေ၀ျပး စမကနး၏ တးတကမႈညႊနကနးမား နငရညမနးခကမား မညကသ ျဖစထြနးလာသညက ရငးျပပါ ။(၁၅ မနစ) အပစမားက ျပးခသည သငခနးစာတြင လပခေသာ ျပနာမားရာေဖြျခငးနင ျပနာမားကျဖစေစသည အေၾကာငးတရားမားက ေျဖရငးန ငေသာ စမခက၏ ရညမနးခကနငပနးတငမားကခမတသည ျပနာက စစစခြျခမးစတျဖာေသာနညးက ကးကားဘ႕ေျပာပါ။(၄၅ မနစ) သငတနးေရ႕တြင အပစတစအပစစမ ကယစားလယ တစေယာကမ မမတ႕အပစ၏ ေဆြးေႏြးခကမား ကတငျပပါ။(တငျပမႈ တစခအတြက ၅ မနစ)။ အပစမားအားလးက ၎တ႕၏ ပနးတင(သ႕မဟတ) ရညမနးခကမားသညSMART နငကကညမႈ ရမရ စစေဆးဘ႕ ေျပာပါ။(အပစလကေဆြးေႏြးမႈစစေပါငး ၃၀ မနစ)။ ၂။ ထ႕ေနာကအပစမားက အေသးစတ လပငနးစဥမားနင မညသက ဘာကလပမညကစဥးစားရန ကးေၾကာငး ဆကႏြယေသာ နညးလမးကသးရနေျပာပါ။ တငျပခက (သ႕မဟတ)ေအာကေဖၚျပပါ ပစက စာရြကခပၾကးေပၚ တြငေရးဆြခငးပါ၊ လပငနးစဥ အဆငမားကမညကသ႕ထားမညက ၎တ႕အားေမးပါ။

အစအစဥတက ေနရာထားမႈ ၃။ ”အေသးစတ လပငနးအေကာငေဖၚမႈ အစအစဥ ” ပါေသာ လကကမး စာေစာငကေ၀ျပး ၎တ႕၏စမကနး နငပတသက၍ DIP ဆြခငးပါ။ ျပးေနာက အပစလက တငျပမႈလပခငးပါ။( ၄၅ - ၆၀ မနစ)

လကကမးစာေစာင- ကးေၾကာငးဆကႏြယမႈ အယအဆ။ ကးေၾကာငးဆကႏြယမႈ အယအဆသည စမကနး ၏ ေနာကကြယရ ဆငျခင ေတြးေခၚမႈ ၏ လရငး ေဖၚျပခက တစချဖစသည။ ပမနအားျဖင ကးေၾကာငးဆကႏြယမႈ အယအဆက ေအာကပါအတငး ေရးသားထားသည။ သြငးအားစမားနင လပငနးစဥမား လပေဆာငမႈ အစသည ထတကနမားနင လပငနးမား (လကငငးရလဒ)မားတြင အကးျဖစထြနးလမမည။ အဆပါ အကး ျဖစထြနးမႈသည ေမာမနးထားေသာ အရာထငမႈကျဖစေပၚေစသညလမား၏ အမအကင ေျပာငးလမႈမား (အကး သကေရာကမႈမား) ဆသ႕ အျပနအလန အားျဖငဥးတည ျဖစေပၚလမ မညျဖစသည။ ေအာကတြငေဖၚျပထားခကမာကးေၾကာငးဆကႏြယမႈအယအဆထတြငသးထားေသာစကားလးမား၏အဓပါယျဖစသည။ သကေရာကမႈ - လဥးေရ၏ ကနးမာေရး၊ စးပြားေရး (သ႕မဟတ) လမႈေရးအေျခအေနမား တြငေျပာငးလမႈ။ အကးရလဒ - လထကလခငေသာ အကးရလဒက အေထာကအကျဖစေစေသာ အသပညာ၊ သေဘာထားမား၊ ကၽြမးကငမႈမား၊ ရညရြယခကမား ႏင အမအကငမား ေျပာငးလ ျခငး လကငငးရလဒ - အကးရလဒမား မျဖစေပၚခငမာ ရထားရမည ထတကနမားႏင ၀နေဆာငမႈမား။ လပငနးစဥမား - လကငငးရလဒမား ကျဖစေပၚေစရန လအပေသာ နညးပညာ ဆငရာနင ေထာကပေရး လပငနးမား။ သြငးအားစမား - သင၏လပငနးစဥမားက အေထာကအကျပရန လအပေသာ အရငးအျမစ စြမးအားစမား။ သြငးးအားစမားသည စမခက၏ အေျခခပစၥညး ကရယာမားျဖစေသာ အရငးအျမစ စြမးအားစ အလးစကကယ စားျပသည။

ကးေၾကာငးဆငျခငစဥးစားေသာနညးလမးသတမတခက။ ပစခမႈ၏လားရာလမးေၾကာငး (စမကနးပစ လားရာ) လပငနးအေကာငအထညေဖၚျခငး၊နးေဆာထနးသမးျခငးနငဆနးစစျခငး ဥပမာ။

ေနာကအဆငသည စမကနး အေကာငအထညေဖၚမႈ အတြကပနးတငနင ရညမနး ခကမားက ခမတျခငး။ စမကနး၏ ပနးတငတစခသည မမ၏စမခကက လပေဆာငမ ျပးဆးသြားျပးေနာက ျဖစေပၚလာရန ေမာမနးထားေသာ ပစအေနအထားကအခပအားျဖငေဖၚျပသည။

● ပနးတငတစခသည အေရ႕ပငး တြင ေဖၚျပထားေသာ ျပနာက ေျဖရငးရန အေျဖျဖစသည။ သင၏ျပနာ အေျခအေနေဖၚျပခကက စမခကမ ေျဖရငး လပေဆာငနငေသာ တကသည ျပနာမား အျဖစသ႕ သတမတသည။ သင၏ပနးတင ေဖၚျပခကသည ျပနာေျဖရငးခကက ကယစား ျပသည။

● ပနးတငတစခသည လကေတြ႔ကရမည။ သင၏ စမကနး လပေဆာငႏငေျခထက ပ၍မေဖၚျပပါနင။

စမကနး၏ရညမနးခကမားသည ေဖၚျပထားေသာ ပနးတငကရရရနနင ေဖၚျပ ထားေသာ ျပနာမားက ျပးဆး ေအာငျမငစြာ ကငတြယႏငေအာင စစဥထားေသာ တကသည လပငနးအစဥတစချဖစသည။ ရညမနးခကသည အဆးမတျဖစျပး လပငနး စဥ မဟတေပ။ ၎သည စမကနးျပးေနာက ျဖစေပၚတညရမည အရာက ေဖၚျပခကျဖစသည။

ရညမနးခကမားသည”ပနးတငနငကကညေအာငလပေဆာငဘ႕အတြကမညကသ႕အမအကင (သ႕မဟတ) အေျခအေနမား သငလအပသနညး” ဆသညအေမးနင” ပနးတငကရရဘ႕ အတြကမညသ႕ေသာ ေျပာငးလမႈက ေအာငျမငခငသလ” ဆသညေမးခြနးမားကေျဖေပးသည။ ရညမနးခကမားရငးလငးျပတသားေလေလ၊ အဆပါရညမနးခကမားက ရရေအာင ဥးတညေနသည လပငနးစဥမားက စမကနးခရန အေကာငအထညေဖၚ ရနပမ လြယကေလျဖစသည။ ရညမနးခကမားက ရငးလငးစြာေရးသားထားမႈသည စမခကက နးေဆာထနးသမးရနနင ေအာငျမငမႈမားက ဆနးစစရန ပမလြယကေစသည။ ရညမနးခကမားသည ”SMART” ျဖစရမည။ S Specific ရညမနးခကထတြင ဘယအရာက၊ ဘယလ ၊ဘယအခနနင ဘယေနရာ အေျခအေနမးတြင (တကေသာ) ေအာငျမငခငသလ ဆသညေဖၚျပခကမား ရငးလငးမႈ ရသလား။ M Measurable ဥးတညခကထားသညအရာမားသည တငးတာ၍ရပါသလား။ (ဥပမာ-ဘယေလာကမား (တငးတာ၍ရေသာ) မားတးတကတာလ၊ ဘယနစေယာကလ စသညျဖင။) A Achievable ရညမနးခကမားသည ေအာငျမငနငသညအရာမားျဖစပါသလား။ (ေအာငျမငနငေသာ) R Realistic ရညမနးခကတစခစတြငထငဟပမည ေျပာငးလမႈနင ပါ၀ငလႈပရားမႈ အဆငက (လကေတြ ႕ကေသာ) စမခကအေနျဖငရနငပါမလား။ T Time-Bound ရညမနးခကသည လပငနးျပးဆး ေအာငျမငမည အခနက ထငဟပမႈ ရပါသလား။(အခနသတမတ၍ရေသာ) ( ဥပမာ- စမခက၏ ပထမသးလအတြငး၊ အလယခနအတြငး(သ႕မဟတ) စမခက၏အဆးခန။)

S M A R

T ၂ နစအတြငးအသက၁၅နစမ၂၄နစအတြငးရကယ၀နေဆာငမခငမားမမးမဖြားမေစာင ေရာကသညလပငနးအသးျပ ႈမႈ၄၀%တးတကလာေစရန။

√

ရပရြာအတြငးHIV ပးကးစကမႈကထနးခပနငေစရန။ x ရပရြာအတြငးရလငယမားအတြငးHIV/AIDS အေၾကာငး ဗဟသတ တးပြား လာေစရန။ x တစနစအတြငးစမခန႕ခြမႈသငတနးတကေရာကေသာအမးသားမားထတြငအရြယ ေရာကျပးေသာအမးသမးမားပါ၀ငမႈ၂၀%မ၃၀% တးတကလာေစရန။

√

လကကမးစာေစာင- အေသးစတလပငနးအေကာငအထညေဖၚသညစမကနး။(DIP) သငသည ပနးတငနငရညမနးခကမားကခမတျပးသညေနာကတြင အေသးစတလပငနးအေကာငအထညေဖၚသညစမကနးကဆြရမညျဖစသည။ အေသးစတလပငနး အေကာငအထညေဖၚသညစမကနးမရပနင သငသည စမခက၏တးတကမႈကနးေဆာထနးသမးရနနင စမခက၏လကငးရလဒ၊ ရလဒအကးမားကဆနးစစနငမညမ ဟတေပ။ စမခက၏အရငးအျမစမားျဖစသည လသား၊ရပ၀တအရာပစၥညးမားနင ဘ႑ာေရးဆငရာ၊အပခပေရးဆငရာမားကလညးခြေ၀သတမတရနလညး ၎သညအေရးၾကးသည။ ေအာကတြငေဖၚျပထားခကမာ အေသးစတလပငနးအေကာငအထညေဖၚသညစမကနးနမနာပစျဖစသည။ လပငနးစဥမား ေမာမနးထားေသာလကငငးရလဒ အခနသတမတလမးေၾကာငး တာ၀နရေသာ

ပဂၢလ ၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇ ၈ ၉ ၁၀ ၁၁ ၁၂ ၁၊ မသားစ၀ငေငြတးလပငနး မား

မသားစ၀ငေငြတးလပငနးကြ မးကငသအမးသမး ၅၀၀ စမခကအရာရ

၁.၁ သငတနးသားသစစေဆာငးျခငး X စမခကအရာရ ၁.၂ ရပရြာထရအႏရယကေရာက နငေသာအမးသမးမားသတမတျခငး

X သငတနးဆရာမား

၁.၃မသားစ၀ငေငြတးလပငနးမား သငတနးေပးျခငး

X X X X X x x x x x x

၂. အေသးစားေငြေခးလပငနး သငတနး

အေသးစားေငြေခးလပငနး၊ပညာေပးမႈဗဟသတျပည၀ေသာ အမးသမး ၁၅ ေယာက

စမခကမနေနဂာ ၂.၁ သငတနးသားသစစေဆာငးျခငး X စမခကအရာရ ၂.၂ အေသးစားေငြေခးလပငနးလပ နညးမားကေလလာနငေသာအမး သမးမားကသတမတျခငး

X သငတနးဆရာမား ၂.၃ အေသးစားေငြေခးလပငနး သငတနးမား

ေ X X

၃.အေသးစားေငြေၾကးရပေငြထေထာငျခငး စပြားေရးလပငနးမားထေထာငရနအေသးစားေခးေငြရရေသာ

အမးသမးမား စမခကမနေနဂာ ၃.၁ သတမတခကမားကသေဘာတရန ရပရြာေခါငးေဆာငမားနငသငတနးဆရာမား ေတြ႕ဆျခငး

X

စမခကမနေနဂာနင ရပေငြ၏အမာချဖစလာ သညအမးသမး ၁၅ေယာက

သငတနးခန ၇ - နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) နငဆနးစစျခငး။ ဤသငတနးျပးဆးသြားပါက သငတနးသားမားသည နးေဆာထနးသမးျခငးနင ဆနးစစျခငး အျမင သေဘာထား နငေအာငျမငမႈ ညႊနးကနးမားက မညကသ႕ ေရးရမညက နားလညသြားလမမည။ လအပေသာပစၥညးမား ။ ။ စကအလြတ စာရြကၾကးမား၊ မငစတေရးတမား၊ ”နးေဆာထနးသမးျခငး”၊”နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အတြက စမကနးချ ခငး”နင ”ဆနးစစျခငး” တ႔ပါေသာ လကကမးစာေစာငမား။

လအပေသာအခန။ ။ ၂း၃၀ မ ၃း၀၀ နာရေလာကထ။ အဆငမား အပစလကလပေဆာငမႈ(စစေပါငး ၁ နာရ) ၁။ အပစမားကျပးခေသာ သငခနးစာတြငအသးျပေသာ ေၾကာငးကးဆကႏြယ စဥးစားနညးက စစေဆးခငးပါ။

■ ၎တ႕စမခက၏ သြငးအားစမား၊ ရလဒအကးမားနင အရာထငမႈမားသည အဘယအရာမားနညး။ ■ အဆပါ သြငးအားစမား ၊ရလဒအကးမားနင အရာထငမားက သငေအာငျမင သညက သငမညက သ႕သနငပါသနညး။

ျပးခသညေၾကာငးကးဆကႏြယစဥးစားနညးဥပမာအရ ရလဒအကးတစခကေဖၚျပသညမာ--- ■ မသားစ၀ငေငြတးလပငနးမားသငတနးကတကေရာကခေသာအမးသမးမား။

အမးသမးမား မသားစ ၀ငေငြတးလပငနး သငတနးကတကေရာကခသညက မညကသ႕ သကေသျပမညနညး။ သင၏ညႊနကနးမားသည သင၏ရညရြယခကမားကသ႕ SMART ျဖစရမည။ S - specific (ဤလကငငးရလဒသညတကပါသလား။) M – measurable (တငးတာ၍ရနငပါသလား။) A - achievable R - realistic T - time-bound တကေသခာေစရနအတြက မသားစ၀ငေငြတးလပငနးမား သငတနးက တကေရာကေသာ အမးသမးမားတြင အရညအတြက ကပါထေပးရနလအပသည။ ေအာကပါနမနာပစမားကေပး၍ SMART ျဖစသလား၊မျဖစသလားဆသညကေမးပါ။ ျဖစသည မျဖစပါ ေသဆးမႈနႈနး။ x ကနးမာေရးပညာေပးမႈပစၥညးမား။ x လငမတဆငကးစကတတေသာေရာဂါမားကကသေပးသညေဆးေပးခနးအရညအတြက။ x လငမတဆင ကးစကတတေသာ ေရာဂါမားက ကသသည အရညအေသြး ကေကနပအားရေသာလနာမား၏ရာခငနႈနး။

x

ရပရြာ၏ သငတနးေပးထားေသာ ကနးမာေရးလပသားမားအေရအတြက။ x အတနးတင စာေမးပြတြငအနညးဆးအမတ ၉၀ ရေသာ ေကာငးသား ရာခငနႈနး။ x လငအၾကမးဖကခရမႈကအားေပးနစသမေပးျခငး။ x ၂။ ေကးဇးျပ၍ သင၏စမကနးအတြက ေဖၚျပထားေသာ သြငးအားစမား၊ ရလဒအကးနင အရာထငမႈမားကစစေဆးျပး SMART ညႊနးကနးမားနငညေအာငလပပါ။

ထငျမငခကမား ေမးျမနးျခငး (မနစ၃၀) ၃။ သငတနးသားမားကေအာကပါေမးခြနးမားကေမးပါ။ ■ နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ဆသညမာဘာလ။ ■ ဘာေၾကာငနးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ကကြနပတ႕လပၾကသလ။ ■ နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ကမညသလပသလ။ ■ ဘယအခနတြငကြနပတ႕ နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ကလပၾကသလ။ ၄။ သငတနးသားမား စာရြကၾကးေပၚတြင ေဆြးေႏြးထားေသာ ေဆြးေႏြးခကမားက ခေရးပါ။ ထ႕ေနာက နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ဆသညအေၾကာငးပါေသာ လကကမးစာေစာငက ေ၀ျပးခဏတာ ေဆြးေႏြးပါ။ နးေဆာထနးသမးရန(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) စမကနးချခငး။ (၁ နာရ) နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အစအစဥက စမခကမစမတြင လပသငျပး ၎၏ လပငနးစဥ မားသည စမကနး၏ အေသးစတလပငနး အေကာငအထညေဖၚမႈ လပငနးစဥ ထတြင ပါ၀ငသငေႀကာငး သငတနးသားမား ကေျပာပါ။ ထ႕ေၾကာင နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အစအစဥသည စမခကေရးဆြျခငး လပငနးစဥ၏ အစတအပငးတစခ အျဖစပါ၀ငသငသည။ ၅။ သငတနး သားမားက ၎တ႕၏စမခကနးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) လပငနးတြင မညသညက သခငတာလနငဘာေၾကာငသခငတာလ ဆသညကေမးပါ။ ၆။ ”နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အတြက စမကနေရးဆြျခငး” နင ”ဆနးစစျခငး” ဆသည အေၾကာငးပါသည လကကမးစာေစာငမားေ၀ပါ။ ခဏတာေဆြးေႏြးပါ။ ( ၁၅ မနစ) ၇။ ၎တ႕၏ ကယပငစမခကအတြက နးေဆာထနးသမးျခငး အစအစဥတစခကလပခငးပါ။ (ေဆြးေႏြးမႈ အတြကမနစ၂၀ နငတငျပမႈအတြက၅ မနစ) ၈။ သငတနးသားမားကေအာကပါေမးခြနးမားေမးပါ။(မနစ ၃၀) ■ ကြနပတ႕သည ဘာေၾကာငဆနးစစျခငးကလပၾကသလ။ ■ ကြနပတ႕သည ဘယအခနတြငဆနးစစျခငးကလပၾကသလ။ ■ မညသက ဆနးစစျခငးကလပသလ။

လကကမးစာေစာင- နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ။ နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ဆသညမာအဘယနညး။ နးေဆာထနးသမးျခငးသည(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) စမကနး တစခက လပငနး အေကာငအထညေဖၚ ေနခနတြင စမကနး နင ပတသက သညေထာငေပါငးစမ သတငးအခကအလကမားက စနစတက စေဆာငး ရယျခငး ျဖစသည။ နးေဆာထနးသမးျခငးက(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အတြငးပငး နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကည စစေဆးျခငး) (၀နထမးမား၏ လပငနးစြမးေဆာငရည၊ လပငနးစဥ တစခစအတြက စမထားေသာ ကနကစရတနင အမနတကယကနကစရတ၊ ၀ယယျခငးလပငနးစဥ စသညျဖငျဖစသည ) နင အျပငပငး နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) (ၾကတငစမထားျခငးနင လကေတြ႕ လပငနးစဥမား၊ လပငနးစဥမားက အခနမအေကာငအထညေဖၚျခငး၊ ဥးတညထားေသာ အကးခစား ရမညသမား နငအမနတကယအကး ခစားရမညသမား၊ ရပရြာလမႈအသငးအ ၀ငး အတြကမရညရြယထားေသာ အကး သကေရာကမႈမားနင မေမာလငထားေသာ ျပနာမား စသညျဖငျဖစသည။ ) ဟနစမးခြျခားနငသည။ နစမးလးသည အေရးၾကးျပး နစမးလးကနးေဆာထနးသမးရန လအပသည။ ကြ နပတ႕သည ဘာေၾကာငနးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ကလပၾကသလ။ ကြနပတ႕သည လတတေလာအေျခအေနမားကသရပခြရန၊ ျပနာမားကစစစခြျခားရန၊ အေျဖမားကရာေဖြရန၊ လမးေၾကာငးနင ပစမားကေဖၚထတရန၊ အစအစဥခထားသည အတငးစမခက လပငနးမားက ထနးထားရ ရညမနးခကမား ဆသ႕ တးတကမႈမား ေရာကသလားက တငးတာရန၊ အနာဂတပနးတငနင ရညမနးခကမားကျပနလည သးသပ ျပျပငရန၊ လ၊ဘ႑ာေရးဆငရာနင ပစၥညး အရငးအျမစမားဆငရာက ဆးျဖတခမားခေပးရန အတြက နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) က လပၾကသည။ အမနတကယတြင ၎သည စမခန႕ခြမႈ အတြကအလြနအသး၀ငေသာ နညးျဖစျပး ဆနးစစျခငး အတြကလအပေသာ သတငးအခကမားက လညးပပးေပးသည။ အျခားေသာစကားလးျဖင ေျပာရမညဆလင နးေဆာထနးသမးျ ခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) သည ဘာေတြ ျဖစေနသလ ဆသညကစစေဆးေနျခငးနင လကေတြ႕တးတကမႈက စမကနး လာထားခကနင နငးယဥျခငး ဆသညအဓပါယကေဆာငသည။ မညသက နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) က လပသလ။ နးေဆာထနးသမးျခငးသည စမကနး၏၀နထမးမား၊ လပငနး အေကာငအထည ေဖၚသညအဖြ႕အစညးနင အလႈရငမား အားလးနငပတသကေနသည။ အထကမာ ေဖၚျပသကသ႕ပင စမခန႕ခြမႈနင စမကနး မနေနဂာ(သ႕မဟတ) စမခက၏ ၀ငေငြထြကေငြမား၊ ဘ႑ာေရးရာမား၊ ပစၥညးမား၊၀နထမးမား၊ လကငငးရလဒမားစသညတ႕ကဘကေပါငးစမ နးေဆာထနးသမးေန(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ေသာ စမခက ပးေပါငးေဆာငရြကသ အတြက အသး၀ငသည။ နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ၀နထမးမားအတြက စမကနး ၏၀နထမးတငးလ တာတာ၀နရသည တာ၀နရၾကသည။ ၎တ႕ေအာကတြငရေနေသာ လပငနးမား ဥပမာ - ဘ႑ာေရးမနေနဂာသည ေငြကငနင စာရငးကငမား

ကနးေဆာ ထနးသမးေနသကသ႕ ၀ငေငြထြကေငြမား ခြေ၀သတမတျခငးက လညးလပေဆာငရသည။ တခန တညးတြင အလႈရင၏ ကယစားလယမားသညလညး တးတကမႈမားသည ရညမနး ခကမား၊ ပနးတငမား ဆသ႕ ဥးတညသြားေနသလားဆသညက နးေဆာ ထနးသမးျခငး လပေဆာငရသည။ ကြ နပတ႕သည မညသညအခနတြငနးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) ကလပၾကသလ။ ရညမနးထားေသာ စမခကအေကာငအထညေဖၚမႈအစအစဥအရ……. ဥပမာ - လစဥ၊နစလတစခါ၊သးလတစခါ။ လကကမးစာေစာင - နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အတြက စမကနးေရးဆြျခငး။ နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) စအစဥက စမခကမစမလပသငျပး ၎၏ လပငနးစဥမား သည စမခက၏အေသးစတ လပငနးစဥ အေကာငအထညမႈထတြင ထရမည။ ထ႕ေၾကာင ၎လပငနးသည မမစမခကလပငနးစဥ၏ အစတအပငးျဖစသငသည။ နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) နငဆနးစစျခငးသည မမစမကနး လပငနးစဥ၏ အစတအပငး ျဖစသငသည။ စမခကသည လပငနး အေကာငအထညေဖၚသည အဆငသ႕ လပေဆာငေနခနတြင နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) စနစက တညေဆာကရန အလြနခကခသည။ တငးတာသည ညႊနးကနးမားလပရမည။ သငစမကနးေရးဆြျခငးက လပေဆာငေနခနတြင ညႊနကနးမားကလညး လပေဆာငရလမမညျဖစသည။ အဆပါညႊနကနးမားက သင၏ နးေဆာ ထနးသမးျခငး (ေစာငႀကည စစေဆးျခငး) လပငနးနငဆနးစစျခငး လပငနးမားအတြက လပငနးသတမတခက ကလပေဆာင ရနပပးေပးသည။ ၎တ႕မ သငဘာကသခငသလနင ဘယလ သတငးအခကမား ကစေဆာငးဘ႕ အသး၀ငသလ ဆတာကေျပာျပေပးသည။ ■ ကြ နပတ႕ဘာကသခငၾကသလ။ ကြနပတ႕ဘာကသခငၾကသလဟဆသညတြင အတြငးကစၥမားနင အျပငကစၥမား နစခစလးကၾကညရနပါ၀ငသည။ ဖြြ႕ျဖးမႈလပငနးတြငသာမနအားျဖင အေျခခနးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) သးမးရသည။ ၁။ စမခန႕ခြမႈ/အပခပမႈ။ က။ ၀နထမး/ လပဂၢလမား။ ခ။ ယာဥမား၊ ဂ။ ေထာကပေရးပစၥညးမား။ ၂။ ဘ႑ာေရး။ က။ စမခက၀ငေငြထြကေငြစာရငးနင အသးစရတ။ ခ။ ၀နထမးလစာမား။ ဂ။ ေငြေၾကးစးဆငးမႈ ေလလာသးသတခက။ ၃။ စမခကလပငနးစဥမား။ က။ စမခက၏ သြငးအားစမား- ၀ငေငြထြကေငြစာရငး၊ပစၥညးကရယာ၊ လအပေသာ အဓက ၀နထမးမား။ ခ။ လပငနးစဥ၏ရလဒမား - စမခက၏ လကငငးရလဒမား၊ ရလဒအကးမား၊ အရာထငမႈ(ညႊနကနးမား ကအသးျပျခငး)

ဂ။ စမခကကစမခန႕ခြေသာနညးလမး။ ဃ။ အေျခအေန(သ႕မဟတ) အေၾကာငးအရာ- မ၀ါဒအခငးအကငး၊ နငငေရးဆငရာအေျခအေန။ ေအာကမာေဖၚျပထားေသာဇယားသည နးေဆာထနးသမးျခငးအစအစဥနငစမခကအတြကလအပေသာ သတငးအခကမားေကာကယစေဆာငးမႈကျပသည။ နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အစအစဥလညပတရနအတြက သတငးအခကအလကမား

သတငးအခက အလကအမး အစား

နးေဆာထနး သမးျခင းျပလပ မညအရာ

ထနးသမးထား ရမညမတ တမးမား

အခကအ လကမားက ေကာကသ

အခကအ လကမားကသးသ

သတငးအခကမားကအသးျပနညး

ဆးျဖတခကခ ရမညအရာမား

၁။လပငနးစဥ မားခမတ မညအစ အစဥ။

•လပငနးစဥ မားအခန ကကမႈ •လပငး၊အရငးအျမစပငးရရနငမႈ

•လစဥ/သးလတၾကမအလပအစအစဥမား •အလပအစအစဥမား

• စမခကမန ေနဂာ • အလပၾကပ

•စမခက မနေနဂာ • အလႈရင ေအဂငစ

•၀နထမးနင အျခားအရငး အျမစမား ရနင ေအာငေသခာ ေအာငလပျခငး

•လပငနးစဥမားက ျပနလည စစဥျခငးနငလအပ သလအရငးအျမစမားကထထေရာက ေရာကသးျခငး

၂။ကနက စရတနင အသးစရတ

၀ငေငြထြကေငြအရညအတြက၊လကထရ ရပေငြ နငအသးစရတ •ခြငျပထားေသကနက စရတစာရငး မားအရ၀င ေငြထြက ေငြ လကကန

•၀ငေငြထြက ေငြစာရငးအရအသးစရတ လယဂာ •ျဖတပငးမား •ဘဏလပငနး ဆငရာမား • အလႈရငသ႕အစရငခစာမား

• ဘ႑ာေရး ဆငရာ အရာ ရ/ စာရငးကင

• စမခက မနေနဂာ •စာရငးစစ • အလႈရင ေအဂငစ

•ရပေငြမားသည လပငနးမား အေကာငအထည ေဖၚ၍ရေအာင လပျခငး •ရပေငြလညပတမႈ နငလကေလာ ေအာငလပျခင •လပေဆာငမႈ အတြကကနက စရတ ရပါက ကန ကစရတပစသတမတျခငး

•တရား၀ငခြငျပ ထားေသာအသး စရတ •၀ငေငြထြကေငြစာရငးျပလပျခငး နငစမခက ျပနလည သးသပျခငး •အျခားရပေငြ ေထာကပ ေပးေနေသာ ဌာနမား အတြက လအပခကမား ဆးျဖတျခငး

၃။၀နထမးနင ၾကးၾကပမႈ

•ဗဟသတ၊သေဘာထားနင ၀နထမး၏ ကြမးကငမႈ •၀နထမး၏ ပညာေရး

•လပေဆာင ခကမား ျပနလညသးသပခက • လပငနး တာ၀နေဖၚျပ

•အလပၾကပ မား •၀နထမး ေရးရာ ဒါရကတာ • သငတနး

•အလပ ၾကပမား • စမခက မနေနဂာ •ပဂၢလ ေရးရာ

•၀နထမးမားကစတဓါတ ျမငတငျခငးနင အလပခန႕ ထားေရး ျပနာမားက

• ေနရာထားျခငး •သငတနးလအပခကမား •ရာထးတးေပးျခငး •စညးကမးပငး ဆငရာအေရးယမႈ

အဆင •လစာနင အကးခစားခြင •လပငနး စြမးေဆာင ခက

ခက •၀နထမးမားအေၾကာငး အကဥး •တကေရာကခေသာ သငတနးမား မတန႕ျပနခက

ဆရာမား ဒါရကတာ

ေျဖရငးျခငး • ၀နထမး မား၏ အလပအေပၚ အၾကညဏေပးျခငး

၄။သြငးကန ပ႕ကန ( ကန ပစၥညးမား)

•သေလာင ကန • ပစၥညး မာယမႈနင သေဘာၤတငမႈအေျခအေန • ကန ပစၥညး ၀ယယမ စညးမဥး စညးကမးမား

•သေလာင ကန မတပတငျခငး •ကနလကခ ျဖတပငး • အလပခြငအ လပသမားမား၏ အစ ရငခစာမား

• ေထာကပပ႕ ေဆာငေရးစမ ခန႕ခြမႈမန ေနဂာ

• စမခက မနေနဂာ • အလႈရင ေအဂငစ

•သေလာငထား ေသာ ပစၥညးမား ရမႈနင အလပခြင မားသ႕ျဖန႕ေ၀မႈနငမႈ • ကနပစၥညး အေျခအေန မား ေကာငးမြနမႈ

• ပစၥညးမာ သညအေရ အတြက • မာရမညအခန • အေရးေပၚ အေျခအ ေန အတြက ပစၥညးသ ေလငထားနငမႈ

၅။ရလဒမား

• ထတေပး ထားေသာ ပစၥညး/ေထာက ပ႔ထားေသာ ပစၥညး၏ အမတစဥ/ အမးမည •ပညာေပးထား ေသာ/လပငနးလပေဆာင ေပးေသာလ၏ ကငအငလကၡဏာ

ေဖါကသည မား၏ ကတမား/ပစ • ေဆးခနးမတ ပတငျခငး • အလပခြငမအ လပသမားမား၏အစရငခစာမား

• CBD အလပ သမားမား • ေဆးခနးမ သနာျပ • အလပခြငမ အလပၾကပမား

•အလပ ခြငမအ လပၾကပ • စမခက မနေနဂာ • အလႈရင ေအဂငစ

• ရညမနး ခကမား သဘာ၀ ကကျဖစေအာင လပမႈ •ေထာကပ ထားေသာ အလပမား ၏အရညအ ေသြးအကျဖတမႈ • လပငနးမား၏ဆေလာ မႈက အကျဖတျခငး

• ရညမနးခကမား ျပနလညျပင ဆငျခငး • ၀နထမးမား ျပနလည သငတနးေပးျခငး • IEC ဗဟာ မားျပနလညျပင ျခငး • စမခက၏ဗဟာ နငခဥးကပမႈမား ကျပနလညျပင ျခငး

လကကမးစာေစာင- ဆနးစစျခငးဆသညမာ အဘယနညး။

ဆနးစစျခငးဆသညမာ ျပးဆးသြားေသာ (သ႕မဟတ) ဆကလက အေကာငထညေဖာေနေသာ စမခကက စနစတကနင ဘကလကမမရေသာ အကျဖတမႈျဖစသည။ ၎သညစမကနး ၏ လကေတြ႔တြင ရရလာေသာ ရလဒအကးမားႏင စမကနးတြင ခထားခ ေသာရလဒမားက နႈငးယဥမႈ ကျပလပသည။

ကြ နပတ႕သညဘာေၾကာင ဆနးစစျခငးကလပၾကသနညး။ ဆနးစစျခငး၏ အေျခခရညရြယခကမာ စမခကသည၎၏ ရညမနးထားေသာ ရညမနးခကမားက

ေအာငျမငေရာကရ သလားဆသညက ေသခာေအာင စစစရနျဖစသည ၊ အဆးသတ သးသပမႈမားဆြျခငးျဖင ဆနးစစျခငးသည စမခက၏ အနာဂတလပငနး တးတကမႈ အႀကေပးေထာကျပမမား ကေထာကပ႔ေပးရန ရညရြယ သကသ႕ အျခား စမခကမား အတြက လညးသငခနးစာရယဘ႕ ေထာကပေပးရနရညရြယသည။ အခ႕ေသာ အဖြ႕အစညးအၾကးၾကးမားသည ဆနးစစျခငးက လပေသာအခါတြင တကေသာ သတမတခကမားက သးသည။ ၎တ႕မာ အဓကအားျဖင…….

၁။ ကြ မးကငနငနငးမႈ။ လပေဆာငခကမား အတြက အသးျပေသာ အရငးအျမစမားသည လကငငး ရလဒအရ သငေတာ ဆေလာမႈ ရသလား(သ႕မဟတ) တြကေခကကသလား။

ဥပမာ- သငတနးသား ၅၀က သငတနးဆရာ တစေယာကသငၾကားေသာ သငတနး အစအစဥတြင ကနကစရတေဒၚလာ ၁ေသာငးကနကသည။ ၎သည ကြမးကငနငနငးမႈရသလား (သ႕မဟတ) တြကေခကကသလား။

၂။ အကးသကေရာကမႈ။ ဥးတညထားေသာ ရညမနးခကမားက ဆန႕ကင၍ စမခကတးတကမႈ၏ ေအာငျမငမႈအတငးအတာက တငးတာျ ခငးျဖစသည။ ဥပမာ - သတမတထားေသာ ေနရာတစခတြင အထကတနးေကာငးဆရာမား၏ အရညအခငးကျမငတငေပးဘ႕ စစဥသညဆလင စမခကျပးသြားသညအခါ ကြနပတ႕ ေအာငျမငပါသလား။

၃။ အရာထငမႈ။ ၾကးစားလပေဆာငရန ရညမနးထားေသာ ျပနာ၏ အေျခအေနထတြင ေျပာငးလမႈက စမခကလပငနး အေကာငအထညေဖၚမႈမ လပေဆာင ေပးနငသလား၊ မေပးနငဘးလား ဆသညက တငးတာသည။ ဥပမာ - ရပရြာအတြငးရ လငယမားအတြငး HIV ကးစကမႈနႈနး ျမငမားမႈသညအရငက အဓကျပနာျဖစခသညနင ကြ နပတ႕စမခက မ အဆပါ အေျခအေနက မတကြျပားမႈ တချဖစသည ရပရြာအတြငးရ လငယမားအတြငးHIV ကးစကမႈနႈနး ျမငမားမႈက အမနတကယ ေလာခနငျခငးဆ သညလပရပ။

မညသညအခနတြင ဆနးစစျခငးလပသနညး ဆနးစစျခငးက စမကနးျပးေနာက ႏစအနညးငယႀကာတြငလညးေကာငး၊ စမကနးအျပး (ေနာကဆး

ဆနစစျခငး)တြငလညးေကာငး၊စမကနး အေကာငအထညေဖာမ အလယတြငလညးေကာငး ႏငပမန အခနက ဆနးစစျခငးမား

ဆနးစစျခငးက မညသလပသနညး စမကနးအတြငး ပမန ဆနးစစျခငး လပငနးက စမခက မနေနဂာ သ႔မဟတ တာ ၀နေပးအပေသာ

၀နထမးမ ျပလပႏငသည။ အျပငမ လာေရာကဆနးစစျခငးက အလရငကယတငျဖစေစ ၊ အလရငမ ဌားရမးေသာ အတငပငခမ ျဖစေစ ျပလပႏငသည။

ဆနးစစျခငးအတြက စမကနးေရးဆြျခငး။ နးေဆာထနးသမးျခငး (ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အစအစဥနငအလားတစြာ ကြနပတ႕သည

ဆနးစစျခငး အစအစဥက အစကတညး လပငနးစဥတြင ထညထားသငသည ။ ကြနပတ႕လအပခကမားက အကျဖတျခငး လပသညအခါ ရပရြာ၏စးပြားေရး၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရးနငလမႈေရး အေျခအေနမား အေၾကာငးက အခကအလက စေဆာငးေကာကယ ရလမမည ျဖစသည။ ၎တ႕သည ကြနပတ႕ အတြက အေျချပရမည အခကမား ျဖစလာ လမမညျဖစျပး စမခက အေကာငအထည ေဖၚေနေသာ ကာလအတြငး (သ႕မဟတ) စမခကျပး ေကာကယထားေသာသတငးအခကမားက အဆပါ သတငးအခက အလက မားနင နႈငးယဥနငေသာ ရညမနးခကမား၏ ေအာငျမငမႈ(သ႕မဟတ) အရာထငမႈ ကလညး တငးတာနငသည အရာျဖစလာလမမညျဖစသည။

သငတနးခန ၈- ၀ငေငြ ထြကေငြစာရငးလပျခငး။ ဤသငတနးခနျပးဆးသြားပါကသငတနးသားမားသည စမခက အတြက ၀ငေငြ ထြကေငြစာရငး ကဆြနင သြားလမမညျဖစသည။

လအပေသာပစၥညး- စကျဖ အလြတစာရြကၾကးမား၊ မငစတေရးတမား၊ ”၀ငေငြထြကေငြစာရငး ပစ ျပား”ပါေသာ လကကမးစာေစာင။ လအပေသာအခန- ၁း၃၀ နာရအခနေလာက။ အဆငမား အေတြးအျမငမားနႈကထတျခငး။(မနစ ၃၀) ၁။ သငခနးစာအစတြငသငတနးသားမားကေအာကပါေမးခြနးမားကေမးပါ။ ■ ၀ငေငြ ထြကေငြစာရငးျပလပျခငးဆသညမာအဘယနညး။

■ ကြနပတ႕သည ဘာေၾကာင ၀ငေငြ ထြကေငြစာရငးက လပဘ႕ လအပ ပါသနည ■ မညသသည ၀ငေငြထြကေငြစာရငးျပလပျခငးတြင ပါ၀ငလပေဆာင သင သနညး။

၂။ ၎တ႕ထငျမငခကမားကေဆြးေႏြးျပးေနာက သငတနးသားမားက ေအာကပါ

အခကမားကရငးျပပါ။ ၀ငေငြထြကေငြစာရငး( ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငး) ဆသညမာအဘယနညး။

၀ငေငြထြကေငြစာရငး ( ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငး ) ဆသညမာ စမကနးမားက အလပမား

လပေဆာငဘ႕ ကနက စရတက ကာမရနလညပတဘ႕လအပေသာေငြေၾကး(၀ငေငြ)နင သင၏ စမထားေသာ လပငနးမားျပးစးဘ႕အတြက သးရနလအပေသာ ေငြေၾကး(အသးစရတ)မား အျဖစ ဘာသာျပန လကေသာ စာရြကစာတမး တစချဖစသည။ ၎သညသင၏ အလပလပရနအတြကေငြေၾကးဆငရာ အသးအနႈနးမား အျဖစသးရန လအပ လမမညျဖစသည သတငးအခကအလက ရယထားသည ခန႕မနးခက (သ႕မဟတ) ခန႕မနး ကနကေငြျဖစသည။

၀ငေငြထြကေငြစာရငးကဘာေၾကာငလပဘ႕လအပပါသနညး။

• ၀ငေငြထြကေငြစာရငးသည သင၏လပငနးစဥမားက လပေဆာငရန ေငြေၾကး ဘယေလာက လအပသလ ဆတာက သငကေျပာျပသည။

• ၀ငေငြထြကေငြစာရငးသည သင၏လပငနးစဥစမကနးမားနင ပတသကေနမႈမား အရတငးတငး ကပကပ စဥးစားရနသငကတြနးအားေပးသည။ ၀ငေငြထြကေငြ စာရငး လပငနးစဥ၏ အမနတကယ ျဖစတညေနမႈမားမ သငကသင၏ လပငနးစဥ အစအမမား ကျပနလညစဥးစားရန တြနးအား ေပးေသာ အခါတြင အခန မားရသည။

• ေသခာစြာအသးခပါက ၀ငေငြထြကေငြစာရငးသည သင၏လပငနးစဥမား လပေဆာငဘ႕ရန အတြက ေသခာေသာ ေငြေၾကးအေရအတြကက ဘယအခနမာ လလမမညက ေျပာျပသည။

• ၀ငေငြထြကေငြစာရငးသည သင၏၀ငေငြ၊ အသးစရတနင သတမတထားေသာ မညသည ျပနာ ကမဆ နးေဆာထနးသမးျခငးလပရနသငကေထာကကေပးသည။

• ၀ငေငြထြကေငြစာရငးသည ဘ႑ာေရးဆငရာ တာ၀နခမႈနင ပြငလငး ျမငသာျဖစမႈတ႕ အတြက အေျခခအခကျဖစသည။ လတငးသည ဘယေလာကက သးသငသညနင ဘယေလာကက လကခရရသညကျမင နငေသာအခါ ၎တ႕သည ကြာဟခကမား အေၾကာငးေမးခြနးက လညးေမးနငၾကသည။

• သငတြင၀ငေငြထြကေငြစာရငးမရပနင အလႈရငဆမ ေငြေၾကးကရာေဖြနငမည မဟတေခ။ အလႈရငအေနျဖင သငေတာငးဆေသာအရာသည ေၾကာငးကး ဆေလာမႈရသလားနင ေသေသခာခာ စမထားသလား ဆသညကဆးျဖတရနအတြက ၀ငေငြထြကေငြက အေျခခအခက အျဖစအသးျပသည။ပမနအားျဖင ၀ငေငြထြကေငြ စာရငးျပ လပျခငးတြင အဖြ႕အစညး၏ ေအာကပါ၀နထမးမားသညပါ၀ငပတသက၍လႈပရားၾကသည။

• စမခကမနေနဂာ/ဒါရကတာ (သ႕မဟတ)စမခကနငပတသက၍တာ၀နရေသာပဂၢလမား။ • ဘ႑ာေရးမနေနဂာ/ စာရငးကင

၃။ အပစမားက ”စမခကမားကစမကနးေရးဆြျခငး” သငခနးစာတြငအသးျပခေသာ ေၾကာငးကးဆကႏြယ စဥးစားနညးက စစေဆးၾကညဘ႕ေျပာပါ။ စမခကအတြက လအပေသာသြငးအားစမားကၾကညဘ႕ေျပာပါ စမခကေပၚတြငအေျချပျပး အပစမားက ၎တ႕ လပကငမည စမခကအတြက ၀ငေငြထြကေငြစာရငးတစခဆြခငးပါ။ (၃၀-၄၅ မနစ)။ ကးကားၾကညရနအတြက ၀ငေငြထြကေငြ စာရငးျပလပသညပစကေ၀ေပးပါ။ ၄။အပစလကတငျပျခငး။ (အပစတစအပစက ၅ မနစ)

လကကမးစာေစာင- ၀ငေငြထြကေငြစာရငးျပလပသညပစ။ ၀ငေငြထြကေငြအကဥးခပ

IRC ေထာကပေၾကးခြ

အဆကအသြယ

အဖြ႕အစညး၏နာမည း

အခနကာလ း

အကဥးခပ း

စစေပါငး၀ငေငြထြကေငြ

၀ငေငြထြကေငြအမးအစား အေမရကနေဒၚလာ

က၊ ၀နထမးေရးရာ -

ခ၊ အကးခစားခြင -

ဂ၊ခရးသြားျခငး -

ဃ။ ပစၥညးကရယာ › အေမရကနေဒၚလာ ၅၀၀၀ -

င၊ ေထာကပေရး › အေမရကနေဒၚလာ ၅၀၀၀ -

စ၊ ကနထရကေပးျခငး -

ဆ၊ အျခားကနကစရတမား -

စစေပါငးစမခကကနကစရတ -

၀ငေငြထြကေငြအေသးစတ း

IRC ေထာကပေၾကးခြ း

ဆကသြယရန း

အဖြ႕အစညးအမည း

အခနကာလ း

ေဖၚျပခက စနႈနး ကနကစရတစနႈနး(အေမရကနေဒၚလာ)

စနႈနး(လ/ေန႕/ ကစၥ)

သတမတခကမား၏စနႈနး

ကစၥခြ စစေပါငး(အေမရကနေဒၚလာ)

လငးကစၥကနကစရတခြ( အေမရကနေဒၚလာ)

က.၀နထမးေရးရာ

လစာမား

-

၀နထမးေရးရာကနကစရတခြ

-

ခ၊ အကးခစားခြင

အကးခစားခြငကနကစရတခြ

-

ဂ၊ခရးသြားလာမႈ

ျပညတြငးသြားလာမႈ

-

ခရးသြားလာမႈကနကစရတခြ

-

ဃ၊ ပစၥညးကရယာ ›$ ၅၀၀၀

ေမာေတာယာဥ၀ယယမႈ ›$ ၅၀၀၀

-

ပစၥညးကရယာကနကစရတခြ

-

င၊ ေထာကပေရး ‹$ ၅၀၀၀

ပရေဘာဂ/ပစၥညးကရယာ‹ $ ၅၀၀၀

-

ပစၥညးဌားခနငထနးသမးမႈ

-

ေထာကပေရးကနကစရတခြ

-

စ၊ စာခပစာတမးဆငရာ

စာခပစာတမးဆငရာကန ကစရတခြ

-

ဆ၊အျခားကနကစရတမား

ရးေနထငမႈ

-

ရးကနကစရတ

-

ေမာေတာယာဥကနကစရတ

-

အျခားကနကစရတခြ

-

ဇ၊ စမခကကနကစရတစစေပါငး

-

ေငြလနႈနး @ ၃၄ ထငးဘတ

-

စမကနး လညပတမႈဆငရာစမခန႕ခြမႈသငတနး သငတနးျပးစစေဆးျခငး သင၌ရေနေသာ ဗဟသတနငကြ မးကငမႈမားက သရရန ေအာကပါ ေမးခြနးမားက ေကးဇးျပ၍ေျဖပါ။

၁။”စမခကလညပတမႈ”ကသငမညကသ႕အဓပၸါယဖြငမညနညး။ ၂။ ”စမခကစမခန႕ခြမႈ”သညအဘယနညး။ ၃။ စမခကမနေနဂာတစေယာက၏အဓကလပငနးမားသညအဘယနညး။ ၄။ စမခကစမကနးတြင မညသညမားပါ၀ငသငသနညး။ ၅။ စမခက၏ ပနးတငမားကကြနပတ႕ဘာေၾကာငခမတၾကသနညး။ ၆။ စမခက၏ေအာငျမငမႈညႊနကနးမားသည အဘယအရာမားနညး။ ညႊနကနး တစခကဥပမာေပးပါ။ ၇။”လကငငးရလဒ၊ လပငနးစဥမားနင သြငးအားစမား” စသညစကားလးမားက သငမညကသ႕ နားလညပါသနညး။ ၈။ နးေဆာထနးသမးျခငး(ေစာငႀကညစစေဆးျခငး) အဘယနညး။

၉။ ဆနးစစျခငးသညအဘယနညး။

၁၀။ ၀ငေငြထြကေငြစာရငးသည အဘယနညး။