5.3 Patoloxía orgánica de urxencia · C O N T I D O S 1. Ictus 2. Reaccións alérxicas 3. Dor torácica 4. Dor abdominal 5. Crise asmática 6. Crise de ansiedade 7. Convulsións

5.3 Patoloxía orgánica de urxencia

C

O

N

T

I

D

O

S

1. Ictus

2. Reaccións alérxicas

3. Dor torácica

4. Dor abdominal

5. Crise asmática

6. Crise de ansiedade

7. Convulsións

8. Diabetes descompensada

9. Parto

profedesanitaria.wordpress.com

- 1 -

ICTUS


O termo ictus fai

referencia a un

grupo heteroxéneo

de enfermedades

ocasionadas por

trastornos da

circulación cerebral,

con sintomatoloxía

neurolóxica e con

inicio agudo e súbito


En España é a 1ª causa de

discapacidade permanente

en adultos e a 2ª de demencia

Tamen é a 1ª causa de mortalidade

en mulleres e a 2ª en homes


causas

HTAsedentarismotabaquismo

alimentación rica en grasas transconsumo de alcohol

outras (DM, FA, consumo de drogas...)


tipos

HEMORRÁXICO(derrame / hemorraxia cerebral)

Rotura dun vaso sanguíneo cerebral(HTA, aneurisma cerebral, malformación arteriovenosa)

ISQUÉMICO(infarto / embolia cerebral)

Interrupción brusca do fluxo sanguíneo

cerebral, por oclusión dunha arteria, polo

que esa zona deixa de recibir osíxeno

(hipoxia→necrose). Debido a un trombo (coágulo ou

placa de ateroma que oclúe esa arteria cerebral) ou a un

émbolo (cando procede doutra localización, ex: coágulo

formado no corazón, procedente dunha Fx...)



clínicae

sc

ala

da

s 3

F FACIANA Non mostra todos os dentes ao sorrir

FORZANon é capaz de manter os dous brazos

elevados á mesma altura mentres conta ata 10

FALA

Non é capaz de dicir correctamente palabras

simples (articula mal as palabras, as usa dun

modo confuso ou non fala)



actuación ante ICTUS


actuación ante ICTUS

N

O

N

Esperar para ir ao hospital

Tomar aspirinas ou outro medicamento

Ir ao hospital en coche

Penses que eres demasiado novo para sufrirun ictus


- 2 -

REACCIÓNS ALÉRXICAS


As reaccións alérxicas son

respostas do noso sistema

inmunitario a substancias

que recoñece como estrañas

(alerxenos) e que entran en

contacto co noso organismo

a través da pel, o nariz, ollos,

vías respiratorias e tubo

dixestivo e poden ser

inhaladas cara os pulmóns,

inxeridas ou inxectadas



As reaccións alérxicas

acontecen con máis frecuencia

en persoas con antecedentes

familiares de alerxias e adoitan

repetir episodios na mesma

persoa. Substancias que

noutras persoas non producen

ningún efecto, ou mínimo (ex:

veleno dos insectos, diversos

alimentos, medicamentos ou

pole), en determinadas persoas

producen reaccións alérxicas.


A maioría das reaccións

preséntanse pouco despois do

contacto co alérxeno.

A 1ª exposición a un alérxeno

adoita producir unha reacción

leve, pero sensibiliza a persoa,

polo que a exposición

repetitiva, aínda que sexa a

unha cantidade moi pequena

do alérxeno, pode producir

reaccións moito máis graves.


A resposta inmunitaria que ocasiona unha

reacción alérxica pode ser moi variable,

afectan a unha zona limitada do corpo ou a

todo o organismo, así como a súa gravidade,

que vai dende leve ata moi grave e chega,

mesmo, a ser mortal.

A anafilaxia é o cadro máis severo dunha

reacción alérxica, que acontece de forma

repentina, minutos despois da exposición, e

necesita atención médica inmediata, xa que

en cuestión de minutos pode empeorar

rapidamente e levar a persoa á morte.


LEVE

avermellamento da pel, inflamación, comechón

conxesión nasal e esbirros

ollos vermellos e chorosos

síntomas abdominais leves

GRAVE ou

ANAFILAXIA

dor abdominal

calafríos

urticaria

malestar ou opresión no peito

vómitos / diarrea

inchazo de rostro, ollos ou lingua

dificultade para tragar e/ou respirar

descenso da TA

alteracións do ritmo cardíaco

alteracións no nivel de consciencia

shock anafiláctico

PCR


clínica

actuación ante REACCIÓNS ALÉRXICAS

1. Tranquilizar o paciente (ansiedade pode empeorar a clínica)

2. Chamar 061 se aparece clínica moderada-grave (inchazo na garganta,voz rouca, disnea ou se xa sufriu reaccións alérxicas previas graves)

3. En caso de mareo con hipotensión, colocar paciente en decúbitosupino, coas pernas elevadas, de forma que a súa cabeza permanezamáis baixa que o resto do corpo

4. Vixiar ao paciente, especialmente a súa vía aérea. Iniciar RCP se fosenecesario

5. Se a pª dispón dun medicamento de emerxencia por sufrir períodosprevios, axudarlle a tómalo ou inxectarse. Evitar medicamentos oraisse ten disnea.


actuación ante REACCIÓNS ALÉRXICAS

N

O

N

• Demorar a solicitude de asistencia médica en casode que a pª presentara algunha reacción alérxicaprevia e/ou presente síntomas moderados-graves

• Administrar nada pola boca á pª se ten dificultadepara tragar e/ou respirar


- 3 -

DOR TORÁCICA


Pode ser debida a múltiples causas, dende enfermidades leves ata

emerxencias difíciles de diferenciar sen recorrer a exploracións especiais



Que

Como

Onde

Cando

desencadea a súa dor


O interrogatorio segue a ser a técnica máis importante para encadrala dentro

dos 3 tipos de dor no peito + frecs. Plt, preguntaremos ao paciente:

ANX INOSA PLEUR Í T ICA MUSC-ESQ

DORlímites imprecisos

e pode irradiarsea punta de dedo a punta de dedo

INTENSIDADE variable intensa(tipo puñal; aumenta ao respirar)

variable (doe con mov/cede con repouso)

(non dificulta respiración normal)

DURACIÓN minutos → horas mins → días → semanas segundos → semanas

INICIO

En repouso ou

tras esforzo físico,

emocional, frío,

comida copiosa...

Por esbirros, tose, resp

profunda, movs do peito

Pode acompañarse de

febre, tose de mocos

A presión (tose, inspirac

profunda) aumenta ou

produce esta dor


tipos + frecs de dor torácica

actuación ante DOR TORÁCICA

• Se o enfermo toma algunha medicación, sempre teña a

man o seu nome e a dose que está a tomar

• No caso de que a dor sexa claramente de tipo

musculoesquelética, acuda a unha consulta médica

habitual

• Chamar ao 061 no caso de dor anxinosa ou se se teñen

dúbidas


- 4 -

DOR ABDOMINAL


causas + frecs


flato (meteorismo)

cólico renal

cólico biliar

apendicite

traumatismos

obstrución intestinal

...


clínica urxente

modificación da dor de discontínua a contínua

taquicardia

palidez de pel e mucosas

hipotensión

aparición despois dun traumatismo

actuación ante DOR ABDOMINAL

1. Deixar ao paciente na posición que lle resulte

máis cómoda

2. Se aparecen vómitos, fixarse no seu aspecto:

con sangue vermello ou negro, en pousos de

café, con restos de feces, olor fétido...

3. Chamar 061


actuación ante DOR ABDOMINAL

N

O

N

• Dar de comer ou beber. Mantelo en dietaabsoluta mentres se descoñeza o motivo da dor

• Administrar analxésicos ata saber a causa dador, xa que se suprimiría o síntoma principal ese dificultaría o seu diagnóstico etiolóxico


- 5 -

CRISE ASMÁTICA


A asma bronquial é

unha enfermidade

respiratoria que se

caracteriza por unha

inflamación crónica e

hiperreactividade

bronquial (crise pode

desencadearse por infección,

exposición a alerxeno, estrés...)



clínica CRISE ASMÁTICA

• Inicio brusco ou gradual

• Fatiga e angustia

• Sensación de non poder introducir aire nos pulmóns

• Dispnea e fala entrecortada

• Sibilancias

• O paciente prefire estar de pé ou sentado (non acostado)

• Podemos ver o movemento das paredes do nariz e dos

músculos accesorios da respiración

• Avermellamento da cara

• Diaforese

• Taquicardia


clínica de risco vital

alteración da consciencia

axitación

cianose

diminución dos latexos do corazón

esgotamento

actuación ante CRISE ASMÁTICA

1. Usar os broncodilatadores pautados polo seu médico en

caso de comezar a notar os síntomas da crise

2. Manter ao paciente tranquilo e acompañado

3. Administrar corticoides inhalados pautados polo seu

médico se o paciente non mellora

4. Acudir a Servizo de Urxencias se non nota melloría ou se o

paciente está moi angustiado (administraráselle osíxeno e

medicación IV e nebulizada par aunha axeitada ventilación)

5. Chamar 061 se a dispnea é intensa


actuación ante CRISE ASMÁTICA

N

O

N

• Esperar a que a crise reverta de formaespontánea

• Tomar AAS ou antiinflamatorios senconsultar co médico. O fármaco de eleccióné o paracetamol

• Abandonar o tto para a asma sen ordemédica





- 6 -

CRISE DE ANSIEDADE


A ansiedade é unha resposta fisiolóxica do organismo

ante determinadas situacións que identifica como perigosas

para este. Aínda que a ansiedade pode ser unha resposta

fisiolóxica de alarma, que favorece a resposta ante

estímulos externos, aumenta o nivel de alerta, ou a tensión

muscular, necesarios en caso de ter que escapar dun

perigo, en xeral referímonos a ansiedade cando falamos

dun estado emocional similar ao medo, pero que aparece

como consecuencia dun estímulo interior, e no que o

paciente ten sensacións de perigo inmediato, aprehensión e

temor, e habitualmente acompañado de síntomas físicos

como taquicardia, respiración axitada, tremor e sudación.


Cando esta reacción é moi esaxerada transfórmase nunha

crise de ansiedade, que consiste nunha resposta repentina

de medo ou malestar intenso, que se desenvolve xeralmente

en cuestión de minutos. Son episodios de aparición súbita,

caracterizados por intensa angustia, temor a morrer ou a

perder a razón, que se acompañan de taquicardia,

respiración rápida e fatigosa, intenso tremor e sudación. A

duración destes episodios non adoita ser maior de 15

minutos e ao finalizar adoita persistir unha sensación de

debilidade. Existen moitas situacións que poden producir

ansiedade, aínda que as máis frecuentes están relacionadas

co medo a saír á rúa, lugares con grandes aglomeracións,

viaxar en avión, autobús ou coche, utilizar ascensores,

permanecer en lugares pechados ou falar en público.profedesanitaria.wordpress.com


clínica

palpitacións ou taquicardia

diaforese

sensación de afogo

sensación de dificultade para tragar

opresión ou malestar no peito

náuseas ou molestias abdominais

inestabilidade, mareos ou perda de coñecemento

calafríos ou sufocación

medo a morrer ou volverse tolo

actuación ante CRISE DE ANSIEDADE

1. Intentar tranquilizar ao paciente, falando devagar, conserenidade e intentando transmitir sensación de seguridade

2. Intentar distraer ao paciente (facéndolle preguntas, intentandoque enumere os obxectos do cuarto ou calquera outro tema quenon estea relacionado coa situación que lle provoca a ansiedade)

3. Ofrecerlle ao paciente respirar o aire espirado (respirar nunhabolsa, rodeando o nariz e os labios, nunca abarcando toda acabeza), intentando que respire lenta e profundamente

4. Manter a calma, xa que adoitan ser breves, aínda que en caso deque non cedan ou existan síntomas que poidan alertar sobre uncadro orgánico (dor torácica, dispnea... que non ceden), chamarao 061


actuación ante CRISE DE ANSIEDADE

N

O

N

• Menosprezar os cadros que se presentan conansiedade, xa que a sintomatoloxía é inespecífica epoden aparecer síntomas similares en cadrosorgánicos graves (ex: IAM, TEP, reaccións alérxicas..., que se

presentan habitualmente acompañados de ansiedade)

• Tomar drogas, alimentos ou bebidas excitantes (café,

cola, chocolate, té, bebidas enerxéticas...)


- 7 -

CONVULSIÓNS


Son síntomas dun problema cerebral.

Ocorren pola aparición súbita dunha

actividade eléctrica anormal no cerebro.

Adoitan durar entre 30’’ a 2’ e non causan

danos duradeiros. Pero é unha emerxencia

cando duran máis de 5’ ou se a pª ten moitas

convulsións e non se esperta entre estas.

Existen varios tipos de convulsións (non toda

convulsión é unha crise epiléptica nin todas as crises

epilépticas se manifestan con convulsións).


Neno/a previamente san

Idade entre 6 meses – 5 anos

Febre > 38 ºC

• Perda de consciencia

• Ollos en branco

• Labios morados

• Parece que non respira

• Taquicardia

• Convulsión:

- queda ríxido

- ou con sacudidas en brazos e pernas

- ou queda como sen forza (coma boneco de trapo)

• Adoita durar uns minutos, tras os cales o neno

recobra o coñecemento e recupérase por completo

de xeito paulatino, de modo que durante algúns

minutos pode estar algo confuso e adormecido


convulsión febril

se

gu

nd

o a

alt

era

ció

n d

a

co

ns

cie

nc

ia q

ue

pro

du

za

n

Non afectan á consciencia

Pero si clínica de movementos, sensacións ou fenómenos psíquicos

CRISES

EPILÉPTICAS

SIMPLES

Afectan á consciencia

Durante un tempo o paciente permanece desconectado do medio que o rodea

CRISES

EPILÉPTICAS

COMPLEXAS


formas das crises epilépticas

se

gu

nd

o o

nd

e s

e o

rix

ine

nOrixínanse nunha parte do cerebro

Afectan a unha parte do corpo (un brazo, a cara...)

CRISES

EPILÉPTICAS

PARCIAIS

Orixínanse en amplas rexións do cerebro

Adoitan afectar a todo o corpo

As máis frecuentes son as crises

xeneralizadas tónico-clónicas = gran mal:

1. Comezo brusco e sen aviso previo, con perda deconsciencia, caída ao chan, rixidez de todo o corpo (fasetónica) e un pequeno gruñido ou berro, apnea e cianose.

2. Despois duns segundos prodúcense as convulsións detodo o corpo (fase clónica) e saída de escuma pola boca(por aumento de producción de saliva). Dura uns 2-3’.

3. Finalmente o paciente reláxase e esperta, sen acordarsedo sucedido e permanece confuso e somnolento duranteun tempo (minutos a horas)

CRISES

EPILÉPTICAS

XENERALIZADAS


Actividade convulsiva é

contínua durante 30’

ou

as convulsións se repitennun curto espazo de tempo (minutos ou horas) sen que

o paciente se recuperetotalmente entre elas


status epiléptico

É unha situación grave

actuación ante CONVULSIÓNS

1. Manter a calma.

2. Evitar que caia ao chan bruscamente.

• Se o paciente se decata de que vai convulsionar, axudarlle a

tombarse e protexelo dos golpes (despexar área de mobles,

obxectos cortantes...)

3. Mellor colocalo tombado de lado nun sitio seguro (ex: no

chan) por se ten vómitos (evita broncoaspiración)

4. Poñer unha almofada ou roupa debaixo da cabeza para

que non se dane.

5. Afrouxarlle a roupa, sobre todo a de arredor do colo


6. Chamar 061

7. Medir a duración da crise e memorizar todos os detalles(situación que a desencadeou, tipo de movementos, se hai perda de coñecemento...),

serán fundamentais para facer un dg correcto

8. Recordar que se se detén a respiración (apnea) durante

uns segundos ou presenta palidez ou cianose non

significa que se atope en perigo. Pode acontecer

nalgunhas crises

9. Permanecer ao lado do paciente ata que a crise remate

e volva a recuperar a consciencia. Adoita acontecer en

menos de 5’


actuación ante CONVULSIÓNS

N

O

N

• Poñer algo duro na boca (nin sequera os dedos) para evitar quemorda a lingua

• Intentar abrirlle a boca á forza cando a teña pechada e aperte osdentes, nin introduza os dedos ou obxectos nesa circunstancia

• Mover á persoa (agás situación de perigo)

• Intentar suxeitalo (só soster a súa cabeza)

• Intentar darlle medicinas, auga nin alimentos pola boca durante acrise nin no período posterior de somnolencia

• Intentar parar a convulsión botándolle auga fría, zarandeando apersoa nin dándolle palmadas para que se recupere


- 8 -

DIABETES DESCOMPENSADA


A Diabetes Mellitus é unha enfermidade

crónica, caracterizada polo aumento de azucre

no sangue por enriba dos valores normais

(hiperglicemia)

Isto débese á carencia ou diminución de insulina (hormona

segregada polo páncreas). Nesta

situación, o azucre proveniente dos

alimentos non pode ser asimilado polo que se acumula no torrente

sanguíneoprofedesanitaria.wordpress.com


actuación ante HIPOGLICEMIA

1. Aprender a recoñecer os

síntomas (tanto o paciente

como a xente de seu ámbito)

para tratala canto antes

2. Administrar azucre en canto

sospeita de hipoglicemia

3. Se inconsciente, non dar

nada por vía oral, colocalo

en PLS e avisar 061


actuación ante HIPOGLICEMIA

N

O

N

• Incumprir a dieta (un diabético non debe alterar o seuplan de alimentación, tanto alimentos como horarios)

• Aumentar o exercizo físico sen aumentar a comida

• Variar a dose de insulina ou antidiabéticos orais senprescripción médica

• Perder tempo (en canto aparecen os primeiros síntomashai que administrar o azucre sen demora, xa que cantomáis tempo pase, maior hipoglicemia e tto máis difícil)

• Administrar azucre se o paciente está inconsciente.Neste caso non se debe dar nada, chamaremos ao 061


actuación ante HIPERGLICEMIA

1. Prevención: seguir estritamente dieta, practicar

exercizo regularmente e tomar a medicación prescrita

2. Consultar ao médico ante presenza de infeccións,

vómitos ou a realización de intervencións cirúrxicas

(estas situacións poden provocar unha

descompensación da glicemia, polo que hai que acudir

ao médico por se fose necesario aumentar o tto)

3. Avisar 061 en canto comecen os síntomas


actuación ante HIPERGLICEMIA

N

O

N

• Incumprir a dieta (é fundamental a prevención edetección precoz, pois unha vez instaurada poucopodemos facer, máis que solicitar asistencia médica)

• Diminuir o exercizo físico

• Variar a dose de insulina ou antidiabéticos orais senprescripción médica


- 9 -

PARTO


Un parto é un fenómeno natural. A maioría son normais e a duración soe ser o suficientemente prolongada

como para permitir a chegada ao hospital


fases

dende o inicio das contraccións ata a dilatación completa do colo do útero

dende a dilatación completa do colo do útero ata o nacemento do neno

dende o nacemento do neno ata a expulsión da placenta (alumbramento)


actuación ante PARTO INMINENTE

1. Chamar 061

2. Controlar a frecuencia das contraccións

3. Conseguir toallas e sabas limpas e lavar as mans

4. Cando comece a saír a cabeza, facer unha lixeira presión sobreela coa man para que non saía o bebé bruscamente

5. Tras o nacemento, limpar a boca do bebé cun dedo envolto nunpano limpo. Se non responde, iniciar RCP

6. Poñer o bebé sobre o peito da nai

7. Gardar a placenta nunha bolsa para levala ao hospital

8. Colocar á nai deitada coas pernas cruzadas, tapada e vixiando onivel de consciencia


actuación ante PARTO INMINENTE

N

O

N

• Tirar do bebé, da placenta ou do cordón

• Manipular o cordón umbilical

• Lavar o bebé

• Deixar soa á nai


Documents

5.3 Patoloxía orgánica de urxencia · C O N T I D O S 1. Ictus 2. Reaccións alérxicas 3. Dor torácica 4. Dor abdominal 5. Crise asmática 6. Crise de ansiedade 7. Convulsións