42
ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ιδεολογία και ιδεολογικά υποκατάστατα 0ΡΘΑ ΕΧΕΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΘΕΙ ότι η όποια ιδεολογική τοποθέτηση μπορεί να οδηγήσει σε φανατισμό και μονόπλευρη σύλληψη της πραγματικότητας και ο 20ος αιώνας (ο αιώνας των άκρων - Α§ε οί ΐίιε ΕχΐΓέΐϊΐεδ, όπως έλεγε και ο Επο Ηοθδΐ>ο\νπι) μας δίνει πάμπολλα παραδείγματα αυτού του είδους. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να υπερβαθεί η ανάγκη του ανθρώπου για την κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζει, η αγωνιώδης αναζήτηση του νοή- ματος της ζωής και της ερμηνείας του. Στη βάση αυτή είναι προφανές ότι η ιδεολογία δεν μπορεί να τεθεί εκποδόν ως αστήρικτη ιδεοληψία και φαντασίωση. Το επιχείρησαν αυτό θεωρητικοί του αγγλοσαξωνικού εμπειρισμού, όπως κυ- ρίως ο Αμερικανός ϋαηίεΐ Βεΐΐ και ο Βρετανός Κ&ΓΙ ΡορρεΓ για να καταλήξουν στη θέση ότι η λειτουργία της κοινωνίας είναι καθαρά υπόθεση μηχανικών διερ- γασιών και επιχειρησιακών αποφάσεων πρακτικού χαρακτήρα. Με τον τρόπο αυτό υψώθηκε το λάβαρο του «τέλους των ιδεολογιών», δηλα- δή μιας υποκρυπτόμενης νέας ιδεολογίας, εκείνη της αντιιδεολογίας, που εξυπη- ρετούσε πολλαπλούς σκοπούς. Συγκεκριμένα: Τη συγκάλυψη του γεγονότος ότι σε κάθε κοινωνία ανισότητας λειτουργούν αντίπαλα συμφέροντα, που βρίσκονται σε συνεχή σύγκρουση και διαπάλη μεταξύ τους. Την ερμηνεία της Ιστορίας με όρους στατικούς, όχι δυναμικούς, δηλαδή με όρους, που αποκλείουν την αναγκαιότητα και το αναπόφευκτο της κοινωνι- κής μεταβολής. Τον αποκλεισμό της προσέγγισης του ιστορικό-κοινωνικού γίγνεσθαι με ανάλυση της εκάστοτε διαπλοκής κοινωνικών παραγόντων, οικονομικών, πολιτικών, πολιτιστικών, ιδεολογικών κ.ο.κ. Την αναγωγή της ερμηνείας των ιστορικο-κοινωνικών διεργασιών και διαδι- κασιών σε ατομικά ψυχολογούμενα ηγετών ή (και) ηγετικών ελίτ. Ιδιαίτερα το τελευταίο αυτό έρχεται να συμπληρωθεί από τον «συμπεριφο- ρισμό» (Βεΐι&νίοπδίτι) που αναιρεί σχεδόν ολοκληρωτικά τη σημασία των αντι- κειμενικών κοινωνικών παραμέτρων στη διαμόρφωση της ιστορικο-κοινωνικής πραγματικότητας.

5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

  • Upload
    gmatrix

  • View
    46

  • Download
    8

Embed Size (px)

DESCRIPTION

5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Citation preview

Page 1: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Ιδεολογία και ιδεολογικά υποκατάστατα

0 Ρ Θ Α ΕΧΕΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΘΕΙ ότι η όποια ιδεολογική τοποθέτηση μπορεί να οδηγήσει σε φανατισμό και μονόπλευρη σύλληψη της πραγματικότητας και ο 20ος αιώνας (ο αιώνας των άκρων - Α§ε οί ΐίιε ΕχΐΓέΐϊΐεδ, όπως έλεγε και ο Επο Ηοθδΐ>ο\νπι) μας δίνει πάμπολλα παραδείγματα αυτού του είδους.

Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να υπερβαθεί η ανάγκη του ανθρώπου για την κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζει, η αγωνιώδης αναζήτηση του νοή­ματος της ζωής και της ερμηνείας του.

Στη βάση αυτή είναι προφανές ότι η ιδεολογία δεν μπορεί να τεθεί εκποδόν ως αστήρικτη ιδεοληψία και φαντασίωση.

Το επιχείρησαν αυτό θεωρητικοί του αγγλοσαξωνικού εμπειρισμού, όπως κυ­ρίως ο Αμερικανός ϋαηίεΐ Βεΐΐ και ο Βρετανός Κ&ΓΙ ΡορρεΓ για να καταλήξουν στη θέση ότι η λειτουργία της κοινωνίας είναι καθαρά υπόθεση μηχανικών διερ­γασιών και επιχειρησιακών αποφάσεων πρακτικού χαρακτήρα.

Με τον τρόπο αυτό υψώθηκε το λάβαρο του «τέλους των ιδεολογιών», δηλα­δή μιας υποκρυπτόμενης νέας ιδεολογίας, εκείνη της αντιιδεολογίας, που εξυπη­ρετούσε πολλαπλούς σκοπούς. Συγκεκριμένα:

Τη συγκάλυψη του γεγονότος ότι σε κάθε κοινωνία ανισότητας λειτουργούν αντίπαλα συμφέροντα, που βρίσκονται σε συνεχή σύγκρουση και διαπάλη μεταξύ τους. Την ερμηνεία της Ιστορίας με όρους στατικούς, όχι δυναμικούς, δηλαδή με όρους, που αποκλείουν την αναγκαιότητα και το αναπόφευκτο της κοινωνι­κής μεταβολής. Τον αποκλεισμό της προσέγγισης του ιστορικό-κοινωνικού γίγνεσθαι με ανάλυση της εκάστοτε διαπλοκής κοινωνικών παραγόντων, οικονομικών, πολιτικών, πολιτιστικών, ιδεολογικών κ.ο.κ. Την αναγωγή της ερμηνείας των ιστορικο-κοινωνικών διεργασιών και διαδι­κασιών σε ατομικά ψυχολογούμενα ηγετών ή (και) ηγετικών ελίτ. Ιδιαίτερα το τελευταίο αυτό έρχεται να συμπληρωθεί από τον «συμπεριφο-

ρισμό» (Βεΐι&νίοπδίτι) που αναιρεί σχεδόν ολοκληρωτικά τη σημασία των αντι­κειμενικών κοινωνικών παραμέτρων στη διαμόρφωση της ιστορικο-κοινωνικής πραγματικότητας.

Page 2: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

* * * Ερωτάται: τι σχέση έχουν όλα αυτά με τις μεταπολιτευτικές εξελίξεις στην

Ελλάδα; Απόλυτη για τους λόγους, που θα εκτεθούν στα επόμενα. Βασική συνέπεια της απριλιανής εφταετίας ήταν η έξαρση των αριστερών

ιδεολογικών επιρροών στη νεολαία, ιδιαίτερα τη σπουδάζουσα. Από πλευράς Κ.Κ.Ε. το καθοριστικό ιδεολογικό στοιχείο ήταν η εμμονή στον

καθοδηγητικό ρόλο της εργατικής τάξης και την οικονομίστικη εκδοχή του μαρ-ξισμού-λενινισμού. Σ' αυτήν την εμμονή οφείλεται ότι το ΚΚΕ δεν αντελήφθη τους βαθύτατους συγκλονισμούς, που συντελούντο στη σοβιετική κοινωνία και - τ ο σημαντικότατο για την ελληνική περίπτωση- καθοριστικό βάρος των μικρο­αστικών στρωμάτων στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα.

Από το άλλο μέρος το Κ.Κ. εσωτερικού κατολίσθαινε όλο και περισσότερο σε έναν βερμπαλιστικό αντισοβιετισμό, χωρίς να προχωρά σε ουσιαστικές ιδεο­λογικές ανατοποθετήσεις πέραν από την ακαθόριστη και συγκεχυμένη αποδοχή του ευρωκομμουνισμού.

Εκείνος, που εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο το θολό αυτό ιδεολογικό τοπίο ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος απεδείχθη ότι εγνώριζε πολύ καλά την αριστερίστικη νοοτροπία των μικροαστικής προέλευσης στρωμάτων της νεο­λαίας.

Η μεθόδευση του Α.Π. όσον αφορά στο «ιδεολογικό» ήταν η εξής: «Να ακού­γονται όλες οι φωνές και να υπάρχουν ελεύθερες όλες οι ιδεολογικές τάσεις της αριστεράς». Με τον τρόπο αυτό επεκράτησε ένα πλήρες ιδεολογικό αλαλούμ όπου οι πάντες αμφισβητούσαν τους πάντες και ο αρχηγός λειτουργούσε ως υπέρτατος επιδιαιτητής με αποτέλεσμα να εδραιωθεί ένα άκρως προσωποπαγές κόμμα όπου σε τελευταία ανάλυση μόνο οι απόλυτα πιστοί και υποτακτικοί στον ηγέτη απο­τελούσαν και τον σκληρό «ιδεολογικό» πυρήνα και οι επιμέρους ομαδοποιήσεις αλληλοεξουδετερωνόνταν.

Σε ένα δεύτερο στάδιο ο Α.Π. διαχώρισε την έννοια του «γνήσιου σοσιαλι­στή» όπου κατέταξε τον εαυτό του και το κόμμα του από τους «σοσιαλδημοκρά­τες», οι οποίοι είχαν «συνθηκολογήσει» με τους αστούς και γι' αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν έγινε αρχικά μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.

Το ιδεολογικό αυτό νεφέλωμα ο Α.Π. συνδύασε επιτυχέστατα με το αντιδεξιό σύνδρομο, κατάλοιπο του εμφυλίου πολέμου και της δικτατορίας σε τρόπο ώστε να κερδίσει τις εκλογές του 1981.

Από εκεί και πέρα όλα τα «ιδεολογικά» πετάχτηκαν στο καλάθι των αχρή­στων και υποκαταστάθηκαν από ασύδοτη παροχολογία, που υποτίθεται ότι ήταν η ουσία του σοσιαλισμού. Αγράμματοι και ημιμαθείς λυμεώνες της εξουσίας έγι­ναν ιεροκήρυκες της «αλλαγής» και το «σοσιαλιστικό όραμα» υγροποιήθηκε και διεφθάρη σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταστεί «ιδεολογία» της αρπαχτής και της διαφθοράς. Δια της τεθλασμένης ο Α.Π. οδήγησε την πλειοψηφία των προοδευ-

Page 3: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

τικών δυνάμεων του ελληνικού λαού σε πλήρη αποϊδεολογικοποίηση και στην εμπέδωση της λογικής του κομματικού «ιδεώδους» που αποκορύφωσε τις πελα­τειακές σχέσεις σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας ζωής της χώρας.

Ο «τρίτος δρόμος προς τον σοσιαλισμό» έγινε λεωφόρος εξαπάτησης, πρό­σχημα και προκάλυψη της ασυδοσίας και της γυμνής νομής της εξουσίας.

Ο μέγας εν τη μικρότητί του Κ. Σημίτης, άξιος μαθητής και συνεχιστής των διδαγμάτων του αρχιερέως συνέχισε ως «ανανεωτής» και υπερέβαλε σε βερμπα-λισμό και ψευδολογία προς όλες τις κατευθύνσεις.

Το νέο εφεύρημα της εποχής του ήταν η παγκοσμιοποίηση, που χρησιμοποιή­θηκε ως έννοια υπερκείμενη κάθε προηγούμενης και ξεπερασμένης υποτίθεται ιδεολογίας.

Σαφώς η παγκοσμιοποίηση χρησιμοποιήθηκε σε διεθνή κλίμακα ως ιδεολο­γία της αντιιδεολογίας και ιδεολογικό υποκατάστατο με πλήθος «σοφών» αναλύ­σεων για την είσοδο της ανθρωπότητας σε μια νέα εποχή μιας ανάπτυξης δίχως όρια, ενός κόσμου χωρίς σύνορα, μιας ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων όπου γης προς όφελος ισχυρών και αδυνάτων, πλούσιων και φτωχών.

Όμως, στην Ελλάδα ειδικότερα χρησιμοποιήθηκε από τους πρώην ευαγγε­λιστές του «τρίτου δρόμου προς τον σοσιαλισμό» για να υποστηρίξουν την ανα­γκαιότητα μιας υπερ-ιδεολογικής και «ρεαλιστικής» προσέγγισης των οικονομι-κό-κοινωνικών προβλημάτων της χώρας.

Δεν υπάρχει λόγος του Κ. Σημίτη, του Γ. Παπανδρέου ΙυηίοΓ και των λοιπών θλιβερών πρωταγωνιστών του «κινήματος» που να μην αναφέρεται άμεσα η έμ­μεσα στη νέα αυτή υπερρεαλιστική θρησκεία.

Χωρίς καν επαρκή γνώση των στοιχείων, που συνθέτουν το φαινόμενο της αποκληθείσας «παγκοσμιοποίησης», ανελύοντο σε βλακώδεις ρητορείες εντός και εκτός Βουλής, κεκράκτες ενός γενικευμένου κλίματος ψευδεπίγραφης ευφο­ρίας με άξονα την ως δια μαγείας επίλυση όλων των οικονομικών προβλημάτων του κόσμου.

Ο σημιτικός «ρεαλισμός» με τον τρόπο αυτό κατέληγε σε ένα είδος οικονομι­κής μεταφυσικής προσδοκίας όπου κάποιος από μηχανής θεός θα οδηγούσε στην υπέρβαση όλων των προβλημάτων, που αντιμετώπιζε η χώρα.

Το ότι η «παγκοσμιοποίηση» στηριζόταν και προϋπόθετε την άκρατη και ασύδοτη φιλελευθεροποίηση δεν απασχολούσε την κατά τα άλλα «σοσιαλιστική» ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Εκείνο, που τους ενδιέφερε είναι η μετάθεση του κέντρου βάρους της οικονομικής οπτικής από το επίπεδο της πραγματικής οικονομίας, που είχε πάρει με απόλυτη ευθύνη τους την κατιούσα στο επίπεδο των πλασματι­κών τραπεζοχρηματιστηριακών συναλλαγών, που υποτίθεται ότι ανθούσαν.

Εδώ εντοπίζεται και η «λογική» του περίφημου φιάσκου του χρηματιστηρίου, που με ανοιχτή προτροπή του Σημίτη και των άθλιων «συμβούλων» του οδήγησε σε οικονομική καταστροφή εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και μεγάλης κλίμα­κας ανακατανομές πλούτου προς όφελος της παρασιτικής ολιγαρχίας.

Page 4: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Το «παγκοσμιοποιητικό» ιδεολόγημα συνελήφθη και μεταφράστηκε από τους πασοκικούς εκσυγχρονιστές ως πανάκεια και ελιξήριο δια πάσαν νόσον και μαλακίαν, ως ένα ανέξοδο φαγοπότι χωρίς αρχή και τέλος.

Είναι σε τελευταία ανάλυση αυτή η μεγαλοφυής σύλληψη, που άνοιξε διά­πλατα την ήδη μισάνοιχτη πόρτα της οικονομικής κρίσης, που αντιμετωπίζει σή­μερα η χώρα.

Όπως και στην Αργεντική, το Μεξικό, την Τουρκία κ.ά. και στην Ελλάδα η παγκοσμιοποίηση λειτούργησε ως «ψευδής ιδεολογία» κατά την γνωστή διατύ­πωση του Μαρξ. Ψευδής ιδεολογία στην οποία ως ένα βαθμό πίστεψαν και ορι­σμένοι εν Ελλάδι καλόπιστοι προωθητές και υμνητές της, λόγω αγραμματοσύνης και ασχετοσύνης.

Ελαφρυντικό; Όχι βέβαια, διότι ο ηγέτης δεν έχει δικαίωμα να μην γνωρίζει και να μην έχει πρόγνωση των συνεπειών των αποφάσεων και ενεργειών του.

Μπορεί το ποινικό δίκαιο να κάνει διάκριση μεταξύ δόλου, ενδεχόμενου δό­λου και βαρείας αμέλειας, όχι όμως και η Ιστορία. Στην Ιστορία τα πάντα κρίνο­νται εκ του αποτελέσματος και το αποτέλεσμα ήταν ολέθριο.

* * *

Σε κάθε περίπτωση υπήρξε μια μεθοδευμένη απόκρυψη και δ ιαστροφή του προβλήματος με ιδεολογικό επίχρισμα και συγκάλυψη με στόχο πάντοτε την εξαπάτηση το λαού. Συγκεκριμένα απέκρυψαν από τον ελληνικό λαό:

Ό τ ι η παγκοσμιοποίηση συνιστά επικυριαρχία του κερδοσκοπικού χρημα­τοπιστωτικού και τραπεζικού κεφαλαίου σε παγκόσμια κλίμακα, Ό τ ι η παγκοσμιοποίηση αφήνει τις αδύνατες οικονομίες απροστάτευτες και στο έλεος το παρασιτικού κεφαλαίου, Ό τ ι η παγκοσμιοποίηση αναιρεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό την εθνική κυ­ριαρχία των αδύνατων οικονομιών με την εμπέδωση μηχανισμών υπερε­θνικού μονοπωλιακού ελέγχου (εφαρμογή του δόγματος Ρπεάιηαη) ,

- Ό τ ι η παγκοσμιοποίηση συνεπάγετε μετάθεση του κέντρου βάρους των αποφάσεων από το εθνικό-πολιτικό σε υπερεθνικό οικονομικό επίπεδο, Ό τ ι παγκοσμιοποίηση και Νέα Τάξη πραγμάτων αποτελούν τις όψεις του ιδίου νομίσματος, που αποβλέπει στην αφαίμαξη και καταλήστευση των εθνικών οικονομιών με τη χρησιμοποίηση όχι μόνο οικονομικών, αλλά και πολιτικοστρατιωτικών μέσων,

- Ό τ ι παγκοσμιοποίηση προϋποθέτει την απάμβλυνση κάθε μορφής αντίλη­ψης εθνικής ταυτότητας και πολιτιστικής ιδιαιτερότητας, που αποτελούν αναχώματα στην ανεμπόδιστη επέκταση και εξάπλωση της.

* * *

Page 5: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Στη βάση αυτών των δεδομένων είναι σαφές ότι η παγκοσμιοποίηση δεν συ­νιστά αλληλεξάρτηση, αλλά βαθύτατη μονομερή εξάρτηση της αδύνατης πλευ­ράς από την ισχυρή, κάτι που βεβαίως -ίσως αχνά και συγκεχυμένα- εγνώριζαν τα πασοκικά ανθρωπάρια γι' αυτό και υπέγραψαν το μνημόνιο της υποτέλειας με τόση προθυμία και άνεση, χωρίς καν να το διαβάσουν.

Με τον τρόπο αυτό το ΠΑΣΟΚ από σημαιοφόρος του «καθαρού» σοσια­λισμού, του «τρίτου δρόμου» προς το σοσιαλισμό και της εθνικής απεξάρτησης έγινε ο πρόμαχος της ιδεολογικοποίησης της εθνικής μειοδοσίας και της οικο­νομικής συντριβής των οικονομικά ασθενέστερων στο όνομα της «σωτηρίας της πατρίδος».

Της πατρίδας, στην οποία ουδέποτε πραγματικά πίστεψαν και ποτέ ουσιαστι­κά υπηρέτησαν.

Page 6: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η εκηόρνευση των Μ.Μ.Ε.

Μ ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ έδωσε στα Μ.Μ.Ε. τη δυνατότητα να αποκτή­σουν αυξημένο κύρος και να λειτουργήσουν ως πραγματικό αντίβαρο της εκτε­λεστικής εξουσίας, δηλαδή να εκπληρώσουν ουσιαστικά την αποστολή τους ως «τετάρτης εξουσίας».

Ο λαός είχε πιστέψει ότι στη μεταπολίτευση τα Μ.Μ.Ε. θα συνέθεταν ένα μη­χανισμό θωράκισης της Δημοκρατίας, όχι μόνο ασκώντας δημόσιο έλεγχο, αλλά και ως βασικός συντελεστής σχηματισμού και έκφρασης της κοινής γνώμης.

Τα Μ.Μ.Ε. στη μεταπολιτευτική Ελλάδα αντί να καλύψουν έστω και στοι­χειωδώς αυτόν τον προβλεπόμενο και κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα ρόλο τους εξελίχθησαν σε διαφθορείο ισότιμο και ανάλογο με εκείνο των πολιτικών παρασκηνίων και σε σύστημα παραπληροφόρησης και χειραγώγησης του λαού. Φαινόμενο αναμφισβήτητα παγκόσμιο, που όμως στην Ελλάδα είχε καθολικό χαρακτήρα, δηλαδή επεκράτησε ολοκληρωτικά.

Το βασικό και κύριο χαρακτηριστικό αυτής της εξέλιξης είναι η απόλυτη δι­απλοκή των κυβερνήσεων με τους «μεγιστάνες» των Μ.Μ.Ε. Υπόβαθρο αυτής της διαπλοκής είναι από κυβερνητικής πλευράς η αθέατη και ανομολόγητη οι­κονομική ενίσχυση των Μ.Μ.Ε. και από πλευράς Μ.Μ.Ε. η συγκάλυψη ή(και) ο εξωραϊσμός των όποιων κυβερνητικών ατασθαλιών και σκανδάλων.

Τα δισεκατομμύρια των δανείων σε εφημερίδες και κανάλια εξασφαλίστη­καν με κυβερνητικές παρεμβάσεις με αντάλλαγμα την ευμενή μεταχείριση και την υποστήριξη από τα «επιχορηγούμενα» Μ.Μ.Ε.

Η άλλη πλευρά της ίδιας κατά βάση μεθόδευσης είναι η προνομιακή κατανο­μή των κρατικών δημοσιεύσεων και διαφημίσεων στα «ημέτερα» Μ.Μ.Ε.

Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος· η άλλη είναι η δημιουργία «μπλοκ» πληροφοριακού ελέγχου με το συνδυασμό εντύπων και ηλεκτρονικών μέσων.

Πάνω σ' αυτό ο Αλέκος Φιλιππόπουλος, ο σημαντικότερος «εφημερίδας» της μεταπολίτευσης μου είχε πει χαρακτηριστικά. «Πρόκειται ουσιαστικά για μια μορ­φή πληροφοριακής δικτατορίας από τους μεγαλοεπιχειρηματίες των Μ.Μ.Ε.».

Όμως η υπόθεση δεν εξαντλείται σ' αυτά τα δεδομένα. Εξίσου σημαντική, αν όχι σημαντικότερη είναι η «εργολαβική» πλευρά των δραστηριοτήτων των μεγαλοεκδοτών. Με κυβερνητική ανοχή και παρά τις απαγορεύσεις του νόμου,

Page 7: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

που με διάφορες μεθοδεύσεις καταστρατηγείται -γ ια να δοθούν τα σημαντικό­τερα παραδείγματα- ο ΔΟΛ (Λαμπράκης) και το «Έθνος» (Μπόμπολας) έχουν δημιουργήσει τεράστιες εργολαβικές επιχειρήσεις κατασκευής δημοσίων έργων και πραγματοποιούν ασύλληπτα κέρδη ενώ εκμεταλλεύονται «ευκαιρίες» στον πολιτισμό, τον τουρισμό και την παιδεία.

Η λογοκρισία που ασκείται από τα ελληνικά Μ.Μ.Ε. μόνο με εκείνη των ΗΠΑ μπορεί να συγκριθεί. Λογοκρισία, που ασκείται σε πολλά επίπεδα:

Πρώτο, με αυστηρή επιλογή, εκείνων, που μπορεί να δημοσιεύουν ή να εμ­φανίζονται, που είναι μόνο όσοι είναι αρεστοί του πολιτικο-δημοσιογραφικού συστήματος. Οι άλλοι αποκλείονται και με τον τρόπο αυτό κυρίως οι εφημερί­δες, που ήταν φυτώρια ανάδειξης, στο παρελθόν, ταλαντούχων νέων ανθρώπων, προβάλλουν μόνο δευτεροκλασάτους οσφυοκάμπτες,

Δεύτερο, με αποκλεισμό κάθε κριτικής που «υπερβαίνει τα όρια», δηλαδή ασκείται σε βάθος, που θίγει κατεστημένα συμφέροντα,

Τρίτο, με παράλειψη δημοσίευσης πληροφοριών -εσωτερικού ή εξωτερικού-που αποκαλύπτουν μια άλλη πραγματικότητα από εκείνη, που εμφανίζει το πολι-τικό-δημοσιογραφικό μπλοκ.

Κατηγορείται από τους αγοραίους χρεοκόπους ο ελληνικός λαός ότι λειτουρ­γούσε με τη νοοτροπία «καναπέ» και αδιαφορούσε για τα όσα αρνητικά συνέ­βαιναν γύρω του. Και ερωτάται: Είχε ποτέ ο ελληνικός λαός επαρκή, έντιμη και αντικειμενική πληροφόρηση από τα Μ.Μ.Ε.; Προειδοποιήθηκε για το φιάσκο του χρηματιστηρίου, την εξώνηση των εθνικών συμφερόντων στο Ελσίνκι και τη Μα­δρίτη, το ξεπούλημα της ελληνικής βιομηχανίας κ.λπ., κ.λπ.;

Όχι βέβαια, και όσοι τολμούσαν να το κάνουν είχαν πρόσβαση μόνο σε έντυ­πα ή κανάλια χαμηλής εμβέλειας.

Το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ κυβέρνησε στα 2/3 του μεταπολιτευτικού χρόνου είχε ως συνέπεια ότι η διαπλοκή μεταξύ του κόμματος αυτού και των Μ.Μ.Ε. ήταν τέτοια ώστε ακόμα και αυτό το δεύτερο κόμμα εξουσίας, η Ν.Δ. είχε ανεπαρκή δημοσιογραφική κάλυψη και πάντως όχι από τα μέσα μεγάλης κυκλοφορίας.

Χωρίς τη βοήθεια των Μ.Μ.Ε. δεν θα είχε επέλθει αυτή η γενικευμένη εξα-χρείωση του δημόσιου βίου, ούτε η αναξιοκρατία θα είχε πάρει αυτές τις δια­στάσεις.

Συνέπεια και συνέχεια αυτής της αρνητικής λειτουργίας ήταν και η πολύ­πλευρη υποστήριξη του μνημονίου, των συμφωνιών της υποτέλειας, των ασύ­δοτων παρεμβάσεων του Δ.Ν.Τ. και της Τρόικας στη χώρα μας.

Εκ των υστέρων βέβαια οι ίδιοι αυτοί κυρίαρχοι των Μέσων και οι καλοπλη­ρωμένες χρυσές πένες τους ανέκρουσαν πρύμνα, όπως και οι θλιβεροί κοινοβου­λευτικοί καραγκιοζοπαίχτες της πολιτικής, που ψήφισαν χωρίς να το διαβάσουν το μνημόνιο αντιμέτωποι με τη λαίλαπα των καταστροφικών συνεπειών και την αντίδραση του λαού.

Και πάλι, όμως, ψεύδονται και λένε τις μισές αλήθειες, ώστε όλοι οι πρωτερ-

Page 8: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

γάτες της εθνικής προδοσίας, που συντελέστηκε να πέσουν στα μαλακά. Θυμή­θηκαν ξαφνικά το εθνικό συμφέρον και το πατριωτικό καθήκον, έννοιες που είχαν ξεχάσει για δεκαετίες για χάρη των οποίων υποτίθεται ότι «θυσίασαν» προσωπι­κές φιλοδοξίες και επιδιώξεις.

Μόνο, που δεν γίνονται πλέον πιστευτοί από το λαό, που σ' όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης εκμαύλιζαν και εξαπατούσαν. Οι όροι του παιχνιδιού έχουν αλλάξει ριζικά και έχουν οριστικά χάσει την έξωθεν καλή μαρτυρία.

Πολιτικές και δημοσιογραφικές «κολοτούμπες» τύπου «Μέγκα», «Έθνους», συγκροτήματος Λαμπράκη κ.λπ. δεν πρόκειται να τους σώσουν από τη βαριά τα­φόπλακα της Ιστορίας, που θα τους καταπλακώσει όταν τολμήσουν να τεθούν υπό την κρίση του λαού.

Του λαού, ο οποίος επιτέλους έχει μια άλλη δυνατότητα έκφρασης και πλη­ροφόρησης, που είναι το διαδίκτυο, ένα θανάσιμο κίνδυνο για την επίσημη και κατεστημένη «ενημέρωση».

Παρά τα διαφημιστικά τρυκ και τις ελκυστικές προσφορές δώρων, που δεν εφαρμόζονται σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου η κυκλοφορία των εφημερίδων και η ακροαματικότητα των καναλιών πέφτει συνεχώς, εκτός από την Κυριακή, ημέρα των ειδικών «παροχών».

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάποιος μεγιστάνας τύπου Μπερλουσκόνι, που να ελέγχει ταυτόχρονα έντυπα και ηλεκτρονικά Μ.Μ.Ε., πολλά γήπεδα και επιχει­ρήσεις θεάματος. Αν παρόλα αυτά ούτε ο Καβαλιέρε στην Ιταλία δεν σώθηκε, στην Ελλάδα ο καταποντισμός της πολιτικο-δημοσιογραφικής διαπλοκής είναι βέβαιος και θα γίνει όχι μόνο με την κατηγορία της ανικανότητας, αλλά με το στίγμα της προδοσίας και εθνικής αναξιότητας.

Το ρεύμα της ολοκληρωτικής απαξίωσης αυτής της καμόρας, που καθόριζε τη μοίρα του έθνους γ ια σαράντα περίπου χρόνια είναι μη αναστρέψιμο· επιβι­ώνει ακόμα οριακά με το «φιλί της ζωής» που του δίνει η Διεθνής της παρασι­τικής κερδοσκοπίας.

* * * Βασικό έγκλημα καθοσίωσης των Μ.Μ.Ε., πέραν από τα όσα ήδη προανα­

φέρθηκαν είναι ότι σε κάθε κρίσιμη φάση π.χ. τα'Ιμια, το κυπριακό δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν, την υπόθεση Οτσαλάν κ.ο.κ. -συνέβαλαν με κάθε τρόπο στην υποταγή στα κελεύσματα των «εταίρων και φίλων» μας.

Αποκορύφωμα βέβαια η συναποδοχή από τα Μ.Μ.Ε. των μνημονίων, των ενδιάμεσων συμφωνιών κ.λπ. με πρόταξη του φόβου πτώχευσης και εξόδου από το Ευρώ.

Τα Μ.Μ.Ε. ακόμα και όταν «διαφωνούν» επισείουν τους μπαμπούλες αυτούς σε τρόπο ώστε να αποκλείεται η αναζήτηση άλλων λύσεων τύπου Τουρκίας, Αρ­γεντινής, Μεξικού, Ισημερινού κ.ο.κ. Αυτό πρακτικά σημαίνει τη συνέχιση της

Page 9: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ίδιας γραμμής πλεύσης με έμμεση προσπέλαση και δια της τεθλασμένης. Από σκοπιμότητα ή καιροσκοπισμό στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα Μ.Μ.Ε. κα­θυστέρησαν εσκεμμένα να δώσουν τις απαραίτητες πληροφορίες για τις δυνατό­τητες αντιμετώπισης τής κρίσης σε τρόπο ώστε επέτειναν στο έπακρο τη σύγχυ­ση και την αγωνία του λαού.

Η εκπόρνευση μιας τεσσαρακονταετίας δεν μπορεί να ξεχαστεί με σημερινές δηλώσεις μετανοίας.

Τα Μ.Μ.Ε. είχαν πάμπολλες ευκαιρίες να επιλέξουν στρατόπεδο: το λαό και το έθνος με τα συμφέροντα του ή το δ ιεφθαρμένο ηγετικό κατεστημένο. Έκαναν το δεύτερο· μια επιλογή, που αναγκαστικά θα πληρώσουν, δεδομένου ότι έχουν εξαντληθεί τα όρια «αναβάπτισης» και η ώρα του απολογισμού και της απόδοσης ευθυνών έρχεται αναπόφευκτα. Και ασφαλώς πολύ ζοφερότε­ρες δ ιαγράφονται οι προοπτικές γ ια τις «χρυσές πένες», που εξαργύρωσαν την πουλημένη τους γραφίδα με κυβερνητικές θέσεις ευκαιρίας. Ειδικά πάνω σ' αυτούς θα ξεσπάσει το μένος του λαού, ίσως χειρότερα απ ' ότι θα εκφρασθεί πάνω στους επαγγελματίες πολιτικούς.

Εξίσου καταστροφική με την εκπορνευτική πολιτική λειτουργία των Μ.Μ.Ε. είναι η κοινωνική.

Ειδικότερα η ιδιωτική τηλεόραση συνθέτει ένα σύστημα αντικοινωνικών προ­τύπων ολέθριων, ιδιαίτερα για την νεολαία:

Η βία καθαγιάζεται και νομιμοποιείται σε τρόπο ώστε τα Μ.Μ.Ε. να λειτουρ­γούν ως σημαντικότατος συντελεστής αύξησης της εγκληματικότητας, Οι λεγόμενες «λάιφ στάιλ» εκπομπές συνιστούν φυτώρια αποβλάκωσης με «διάλογους» και «σόου» επιπέδου λαχαναγοράς και εμετικά χαριτολογήμα-τα, Η διαφθορά εμφανίζεται ως συγχωρητέα εφόσον οδηγεί σε κοινωνική αναρ­ρίχηση και επιτυχία, Το ταλέντο στους μεν αρσενικούς «παρουσιαστές» εξαντλείται σε γελοία θη-λυπρεπή «σουσούμια», στις δε «παρουσιάστριες» σε επίδειξη μηρών, γοφών και μαστών και σε υστερικές ασυνάρτητες φωνασκίες διανθισμένες από ανε­ξήγητες εκρήξεις γέλωτος και ακατανόητα «αστειάκια», Οι ηλίθιες συναισθηματο-σεξουαλικές περιπέτειες του «λάιφ-στάιλ» κυκλώ­ματος εμφανίζονται ως ειδήσεις πρώτου μεγέθους, Η έννοια της προσωπικότητας καταλύεται, διότι όλες οι εκπομπές αυτού του τύπου αναδεικνύουν ως σημαντικά πρόσωπα άτομα χαμηλότατου διανοητι­κού επιπέδου και καμιάς ξεχωριστής ικανότητας.

Αυτά όλα δεν σημαίνουν ότι δεν γίνονται και καλές εκπομπές, αλλά κυρίως στις νεκρές μεταμεσονύκτιες ώρες προς όφελος απομάχων υπερηλίκων, που πά­σχουν από αϋπνίες.. .

Page 10: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ΕΒΔΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Πολιτιστική παρακμή και η υπονόμευση της γλωσσάς

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΟ ότι οι «ηγεσίες» αυτού του τόπου όταν αναφέρονται στον πολιτισμό εννοούν πάντοτε και το διευκρινίζουν τα αρχαία μνημεία και κάποτε ορισμένα στοιχεία λαϊκού «φολκλόρ», που είναι τουριστικά αξιοποιήσιμα.

Η διαβόητη και τόσο συχνά επαναλαμβανόμενη φράση «Η χώρα μας δεν έχει τίποτα άλλο να πουλήσει εκτός από πολιτισμό» εκφράζει ακριβώς αυτή την αντί­ληψη για τον πολιτισμό. Μια αντίληψη όχι μόνο μονομερή και λαθεμένη, αλλά και βαθύτατα υποβαθμιστική για την πατρίδα μας, διότι ο πολιτισμός μας ανάγε­ται σε «νεκρά κατάλοιπα» του παρελθόντος αφενός και αφετέρου συλλαμβάνεται μόνο ως εμπορεύσιμο μέγεθος.

Με τον τρόπο αυτό διαγράφονται όλα τα ενεργά και «ζωντανά» δεδομένα του πολιτιστικού γίγνεσθαι από τις συνήθειες της καθημερινής ζωής ως τα έθιμα, τις παραδόσεις και τις συμβολοποιήσεις, από τα Γράμματα και τις Τέχνες ως τις ιδέες, τις αξίες, τις συλλογικές προσδοκίες και τα οράματα.

Η διαγραφή αυτή συνιστά όχι μόνο άρνηση της συνέχειας της παράδοσης, αλλά και αποδέσμευση και «απελευθέρωση» από τη λειτουργία του πολιτισμού ως βασικού παράγοντα κοινωνικής συνοχής, υπόβαθρο της αίσθησης'του «ανή-κειν» κάτι που συνεπιφέρει ανατροπή και αυτής ακόμα της αντίληψης εθνικής ταυτότητας.

Μέσω του μηχανισμού αυτού, που οδηγεί σε χαλάρωση του αναχώματος, που λέγεται εθνική συνείδηση καλλιεργήθηκε το είδος εκείνο του «πολιτικού» που ήταν πρόθυμο να ψηφίσει το μνημόνιο της εθνικής υποτέλειας και μειοδο­σίας.

Πολιτισμός και εθνική συνείδηση είναι συγκοινωνούντα δοχεία και γι' αυτό όσοι ευαγγελίζονται «κοσμοπολιτισμό», στο όνομα του οποίου υγροποιούν τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά του λαού μας, τον προδίδουν κατάφορα.

Σ' αυτό οφείλεται η πλευρά εκείνη της απόρριψης των πολιτικών που δεν εί­ναι δυστυχώς μόνο όσοι εψήφισαν το μνημόνιο, αλλά και των ιεραποστόλων του «κοσμοπολιτισμού» σε ορισμένες πτέρυγες της Αριστεράς, που στηλιτεύονται από το λαό ως προδότες. Πρωτοφανής στα ελληνικά πολιτικά χρονικά λαϊκή κα­τηγορία, που όμως δείχνει ότι τα εθνικά ανακλαστικά του ελληνικού λαού, παρά τις όποιες μεθοδεύσεις εξακολουθούν να είναι πανίσχυρα.

Page 11: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

«Ευρωλιγούρηδες» (κατά την έκφραση του Κ. Ζουράρη) και δυτικόφρονες όλων των αποχρώσεων και κατηγοριών ασέλγησαν βαρύτατα στο σώμα του ελ­ληνικού πολιτισμού και είναι αυτοί, που άνοιξαν τις πύλες στα ρυπαρογραφήματα τύπου «Ροαίδ»* κατά της Ελλάδος.

Αυτός ο ιδιότυπος δρόμος πολιτιστικού αφελληνισμού προετοιμάστηκε και λειάνθηκε συστηματικά από τους μεταπολιτευτικούς κοινωνικούς «αναμορφω-τές» που αρχίζοντας από τη γλώσσα υπονόμευσαν μεθοδικά την πολιτιστική υπο­δομή της χώρας.

Ο καθόλα ύποπτος «μη κερδοσκοπικός» οργανισμός ΕΛΙΑΜΕΠ χρηματοδο­τήθηκε άφθονα από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Εξωτερικών για να πείσει τον ελληνικό λαό ότι ο θρυλούμενος νεώτερος ελληνικός πολιτισμός είναι ανύπαρκτος και τα όποια φερόμενα ως ελληνικά στοιχεία του είναι δάνεια, δυτικογενείς παραλλαγές ξένων πολιτιστικών προτύπων.

Η νεώτερη Ιστορία παραφράστηκε και κακοποιήθηκε με στόχο την αναί­ρεση της σημαντικότητας της όχι μόνο γ ια το ελληνικό έθνος, αλλά και ως στοιχείο συμβολής στο πανανθρώπινο πολιτιστικό μωσαϊκό του σύγχρονου κόσμου.

Ακόμα και αυτή η ελληνική επανάσταση κατεδαφίστηκε από τους υμνηστές ενός νόθου «κοσμοπολιτισμού» στο κατάπτυστο σήριαλ του «Σκάϊ».

Ένας εσμός τριτοκλασάτων ιστορικών προσπάθησαν με κάθε μέσο να κηρύ­ξουν τον νεώτερο ελληνικό πολιτισμό σε αφάνεια στο όνομα μιας ψευδεπίγραφης «ιστορικής αντικειμενικότητας».

Το ΕΛΙΑΜΕΠ, η κα «Συνωστισμός» (Ρεπούση) η κα Δραγώνα, η κα Φρα-γκουδάκη και άλλοι πολλοί υπό τη σκέπη του επίσημου «σοσιαλιστικού» κρά­τους και από κοινού συμφέροντος ορμώμενοι λειτούργησαν και λειτουργούν ως πέμπτη αντεθνική φάλαγγα υπονομεύοντας την πίστη του ελληνικού λαού στις πολιτιστικές του καταβολές.

Στο ίδιο αυτό πλαίσιο καλλιεργούν -και όχι μόνο αυτοί- την αντίληψη ότι Βλάχοι, Αρβανίτες και Πομάκοι αποτελούν ανεξάρτητες μη ελληνικές εθνότητες, που τους καταδυναστεύει το «κράτος των Αθηνών» και τους στερεί το δικαίωμα της αυτόνομης (;;) έκφρασης.

Ανάλογη και η στάση του Υπουργείου Παιδείας, που χάριν υποτίθεται της ελληνοτουρκικής προσέγγισης προωθεί τον αφελληνισμό της εκπαίδευσης και την κατάργηση ακόμα και της σημαίας όταν η τουρκική πλευρά επιδίδεται σε ένα όργιο εθνικιστικής και ανθελληνικής προπαγάνδας σε όλα τα εκπαιδευτικά κλιμάκια και όταν ο πολύς Νταβούντογλου (υπουργός εξωτερικών) μιλάει για ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια...

* * *

* Γερμανικό περιοδικό

Page 12: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Το άλλο κρίσιμο μέτωπο είναι η γλώσσα, η οποία αντιμετωπίζει τρεις άξονες ανθελληνικής επίθεσης:

Ο ένας είναι αυτός που υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει ενιαία ελληνική γλώσσα από την άποψη της μετεξελικτικής συνέχειας της, αλλά δύο: η αρχαία ελληνική και η σύγχρονη νεοελληνική, που δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους.

Πέραν της επιστημονικής αυθαιρεσίας που συνίσταται στο ότι με την προ­σέγγιση αυτή υπάρχει μια υπερπήδηση των σταδίων εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας στη διαδρομή των αιώνων, σημειώνεται και ένα τεράστιο επιστημονικό λάθος - γιατί άραγε; - δεδομένου ότι όλες ανεξαίρετα οι σοβαρές επιστημονικές έρευνες εμπεδώνουν τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Ο δεύτερος άξονας είναι αυτός του Γ. Μπαμπινιώτη και των συν αυτώ, που υποστηρίζουν εντελώς αστήρικτα την υποτιθέμενη σανσκριτική καταγωγή της ελληνικής γλώσσας και μια εντελώς θολή θεωρία περί του ινδο-ευρωπαϊκού χα­ρακτήρα της.

Ο εν λόγω περιπίπτει σε έναν ασύλληπτο κυκεώνα αντιφάσεων και ασυναρ­τησιών, που σε τελευταία ανάλυση οδηγεί σε δυσφήμιση της γλωσσολογίας ως επιστήμης.

Ο τρίτος άξονας συνδέεται με την εισαγωγή του μονοτονικού, η οποία άνοιξε το δρόμο για γλωσσικές διαστρεβλώσεις όλων των κατηγοριών και για τραγικές συγχύσεις στον τρόπο διδασκαλίας της γλώσσας στα σχολεία.

Τολμηροί «νεωτεριστές» κινήθηκαν ακάθεκτοι και αφού πρώτα κατάργησαν το καταληκτικό ν προχώρησαν στην κατάργηση του καταληκτικού ς (η οδό!!!) και άλλοι ακόμα τολμηρότεροι στην κατάργηση των διφθόγγων (το αβγό!!).

Η διδασκαλία των Αρχαίων για μεγάλο χρονικό διάστημα καταργήθηκε και οι μαθητές τα όσα απειροελάχιστα μάθαιναν από την αρχαία Γραμματεία, τα πλη-ροφορούντο από άθλιες και προχειρογραμμένες μεταφράσεις. Ακόμα και αυτή η διστακτική και ανεπαρκής επανεισαγωγή της διδασκαλίας των Αρχαίων επί υπουργίας Γιαννάκου πολεμήθηκε με πάθος από τους «νεωτεριστές».

Τα κλασικά λύκεια εξαφανίστηκαν (μόνο δύο έχουν απομείνει) όταν η Ιταλία έχει πάνω από 1700 και η Ισπανία πάνω από 1500, ενώ στις εξετάσεις του ΑΣΕΠ οι φιλόλογοι μπορούσαν να επιλέξουν να εξεταστούν στα Νέα ή τα Αρχαία και φυσικά επέλεγαν τα Νέα με αποτέλεσμα η μέση παιδεία να γεμίσει με καθηγητές, που η γνώση τους των αρχαίων ήταν κάτω του στοιχειώδους.

Πώς να μην απορήσει κανείς μετά από αυτά, διότι ο αριθμός χρησιμοποιού­μενων λέξεων ακόμα και από πτυχιούχους ανωτάτων σχολών έχει πέσει δραμα­τικά;

Πώς ακόμα γιατί «έγκριτοι» δημοσιογράφοι και τηλεπαρουσιαστές κάνουν τόσα φρικτά γραμματικά, συντακτικά και νοηματικά λάθη ή δημόσιοι άνδρες εντός ή εκτός κοινοβουλίου λένε ασυναρτησίες και είναι ανίκανοι να διατυπώ­σουν με σαφήνεια και χωρίς ανόητες γαρνιτούρες πέντε σκέψεις.

Page 13: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Τέλος, τέταρτος και όχι λιγότερο επικίνδυνος άξονας επίθεσης κατά της γλώσσας η προσπάθεια καθιέρωσης της αγγλικής ως δεύτερης «εθνικής» γλώσ­σας - η περίφημη πρόταση της κας Διαμαντοπούλου- και η λατινοποίηση του αλ­φαβήτου ως μέσου «διευκόλυνσης της επικοινωνίας».

Η αφειδώς εισαγωγή ξενικών όρων και λέξεων στο όνομα της «προηγμένης τεχνολογίας», που δήθεν δεν μπορεί να αποδοθούν στα ελληνικά κινείται προς την ίδια κατεύθυνση: του βαθμιαίου αφελληνισμού της ελληνικής γλώσσας. Αυτά όλα όταν στη Γαλλία η Ακαδημία έχει αναλάβει εκστρατεία κάθαρσης από το λε­γόμενο «γαλλο-αγγλικό» (ίτ&ηο^Ι^) και στη Γερμανία γίνεται σε όλα τα Πανεπι­στήμια λόγος για κίνδυνο της γερμανικής γλώσσας από τον εισοδισμό αγγλικών λέξεων.

Στην Ελλάδα αντίθετα όχι μόνο σε επίπεδο τεχνικών όρων, αλλά στη γλώσσα της καθημερινότητας θεωρείται ένδειξη υψηλής διανοητικής στάθμης η χρησιμο­ποίηση λέξεων και εκφράσεων όχι της λόγιας αγγλικής γλώσσας, αλλά του αμερι­κανικού «σλαγκ» των πεζοδρομίων.

Με τον τρόπο αυτό υποσκάπτεται συστηματικά η πλουσιότερη γλώσσα του δυτικού τουλάχιστον κόσμου, η γλώσσα των γλωσσών και επέρχεται ένας γλωσσικός εκβαρβαρισμός απρόβλεπτων διαστάσεων.

* * *-

Τα αρνητικά αυτά δεδομένα δεν εξαντλούν την έκταση του προβλήματος «πολιτισμός» όπως αυτά διαμορφώθηκαν στη διαδρομή της αντιπολίτευσης.

Ο πολιτισμός στη διαδρομή αυτή υπέστη κυριολεκτικά καθίζηση με ευθύνη όλων των ηγεσιών και ενός πνευματικού κόσμου, που πρόδωσε τον εαυτό του.

Σαφώς το Υπουργείο Πολιτισμού φέρνει διαχρονικά τη βαρύτερη ευθύνη, αλλά η ευθύνη της «συνεργατικής» του πολιτιστικού εκχυδαϊσμού δεν είναι μι­κρότερη.

Στη «συνεργατική» αυτή ανήκουν πριν απ' όλα τα ΜΜΕ ιδιαίτερα τα ηλε­κτρονικά, που υποτίθεται ότι προσφέρουν ό,τι «ζητάει ο λαός», που αυτά διέπλα-σαν και διαμόρφωσαν να ζητάει αυτά που ζητάει.

Τα περίφημα «σήριαλ» είναι στη μεγάλη τους πλειοψηφία απερίγραπτα ηλί­θια, συναντήσεις βλακών, που ή κραυγάζουν ή ψελλίζουν ασυναρτησίες. Το ότι σ' αυτό πολλές φορές εμπλέκονται αξιόλογοι ηθοποιοί αποτελεί μια πρόσθετη απόδειξη εκμαυλισμού και αναξιοπρέπειας. «Σεναριογράφοι» χωρίς φαντασία και με κλεμμένα ευρήματα έρχονται να συμπληρώσουν τη θλιβερή και κατάπτυστη εικόνα.

Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση με τα λεγόμενα «πρωϊνάδικα», «μεσημε­ριάτικα», «απογευματινά» ή όπως αλλιώς, που αποτελούν πρυτανεία του «καλλι­τεχνικού» κουτσομπολιού και της σεξουαλικής κλειδαρότρυπας. Άτομα κατά κα­νόνα ατάλαντα διαγωνίζονται σε επίδειξη σαχλαμάρας, χαζομάρας και βλακωδών

Page 14: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

«αστειοτήτων». Με άφθονη επίδειξη μπούστου και γοφών σπαστικά θηλυκά και θηλυπρεπείς χαριεντισμούς τα αρσενικά, που ακόμα και φωνητικά δημιουργούν πολλές υποψίες, καταλαμβάνουν καθημερινά τη μικρή οθόνη προσφέροντας σκουπίδια και βωμολοχίες.

Σχολεία πολιτιστικών εκμαυλισμού οδηγούν τον μέσο άνθρωπο - ιδιαίτερα τις γυναίκες - στον να γνωρίζουν περισσότερα για τα μυστικά της κρεβατοκά­μαρας και τα εσώρουχα των «διασημοτήτων» και «προσωπικοτήτων» της «σόου-μπιζ» από ότι για Τέχνες, Γράμματα και πνευματική δημιουργία.

Συνακόλουθα και οι αξιώσεις του ευρύτερου κοινού για καλό θέατρο περιορί­ζονται και οι περισσότερες θεατρικές σκηνές φυτοζωούν. Ακόμα και το παραδοσι­ακό ελαφρό ελληνικό θέατρο, που είναι η επιθεώρηση έχει εκφυλισθεί και έχει χά­σει τα στοιχεία εκείνα της πολιτικής και κοινωνικής κριτικής -περνώντας το σο­βαρό μέσα από το αστείο- που αποτελούσαν την πεμπτουσία της στο παρελθόν.

Από το άλλος μέρος διανοούμενοι, πανεπιστημιακοί και επιστημοκάπηλοι όλων των κατηγοριών, εκλεκτοί των καναλιών και των τηλεοπτικών παραθύρων συνδιαλέγονται αφ' υψηλού σε μια ακαταλαβίστικη γλώσσα, που παίρνει τον χα­ρακτήρα ενός μυστικού κώδικα, που μόνο αυτοί κατανοούν με αποτέλεσμα βε­βαίως, η ακροαματικότητα τους να είναι μηδαμινή.

Κλασικό παράδειγμα το βελτσικό «ιδίωμα» που ασφαλώς δεν είναι μοναδικό, έχει πάμπολλους μιμητές και συνοδοιπόρους, που με τον τρόπο αυτό προσπα­θούν να επιβεβαιώσουν το πνευματικό «μεγαλείο» τους.

Οργανωμένοι σε ομάδες αλληλοπροβολής και αλληλοϋποστήριξης και άτυ­πες «εταιρείες αλληλοθαυμαζομένων» (ιταιΐαδί £ΐάιτιίΓ3ί:ϊοη δοεϊεΐίεδ κατά τους Άγγλους) προσφέρουν τις υπηρεσίες τους τω πλειοδοτούντι. Ακριβώς γι' αυτό και ο ΔΟΛ, το συγκρότημα Ααμπράκη, έφτασε να στηρίζεται σε πεντακόσια πρό­σωπα αυτής της κατηγορίας.

Πρόσωπα, που συστηματικά σιωπούν και αποφεύγουν να πάρουν θέση στα τρέχοντα προβλήματα του έθνους ή όταν παίρνουν, πάντοτε σύμφωνα με τις επι­θυμίες των αφανών εργοδοτών τους.

Η μεγάλη παράδοση της συμμετοχής των διανοουμένων στο πολ ιτ ικο­κοινωνικό γίγνεσθαι, που ήταν ζωντανή ακόμα και μέχρι τη δικτατορία του 67' διεκόπη σχεδόν ριζικά στη διάρκεια της μεταπολίτευσης και η εξαγορά συνει­δήσεων των πνευματικών τέκνων της χώρας κατέστη καθημερινή πρακτική.

Αλλά ακόμα και σε επίπεδο σοβαρών περιοδικών εκδόσεων πνευματικού πε­ριεχομένου, που υπήρχαν όχι μόνο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε μικρότερες πόλεις σημειώθηκε κάθετη πτώση.

Σε τελευταία ανάλυση μπορεί κανείς να μιλήσει για πνευματική λιποταξία και «έγκλημα δια παραλείψεως» από την πλευρά των διανοουμένων, οι οποίοι απέφυγαν να κάνουν το ελάχιστο, που όφειλαν: να αποτιμήσουν τους λόγους που οδήγησαν στη δικτατορία και τις επιπτώσεις της, καθώς και να επισημάνουν την πορεία πνευματικής εκμηδένισης στα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Page 15: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Εάν το είχαν κάνει δεν θα είχε ποτέ τολμήσει ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος να χαρακτηρίσει τα σκυλάδικα «κοιτίδες πολιτισμού», ούτε οι πολιτικοί ηγέτες της χώρας να λάμπουν συνεχώς δια της απουσίας τους από τα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου.

Αλλά και στο χώρο του βιβλίου οι συνέπειες της πνευματικής λιποταξίας ήταν ολέθριες.

Με τη βοήθεια κατευθυνόμενων κριτικών και βιβλιοπαρουσιάσεων μεγάλος αριθμός εκδιδόμενων βιβλίων πολιτικού, λογοτεχνικού, ακόμα και επιστημονικού περιεχομένου και επιπέδου πνευματικών σκυβάλων εξασφάλισαν υψηλές κυκλο­φορίες.

Ο «Ιούδας που φίλαγε ωραία», τα «κοινωνιολογικά» και «θεατρικά» του Γ. Βέλτσου, το Λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη, τα πονήματα των υμνητών του Κ. Σημί-τη, «Η συναισθηματική νοημοσύνη» του ϋ^ηίεΐ Οοΐεηι&η και εκατοντάδες άλλα ανήκουν σ' αυτήν την κατηγορία εκδοτικών «επιτυχιών».

Page 16: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ΟΓΔΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η παραποίηση της Ιστορίας. Το παράδειγμα της τηλεοπτικής σειράς του «Σκάϊ»,

για το 1821

ΚΑΘΌΛΟΥ ΤΥΧΑΙΑ στα χρόνια της μεταπολίτευσης σημειώνεται μια παρα­πλανητική διαστρέβλωση της Ιστορίας του ελληνικού λαού.

Αμφίβολης επιστημονικότητας άτομα όπως η κ. Ρεπούση, η κ. Δραγώνα και το κύκλωμα στελεχών του ΕΛΙΑΜΕΠ «επανατοποθετούν» τη σύγχρονη ελλη­νική Ιστορία με άξονα την υποβάθμιση της σημαντικότητας της ώστε να κατα-δειχτεί ότι τα «θρυλούμενα» περί της αυταξίας του ελληνικού έθνους δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ιδεολόγημα, ένας κατασκευασμένος μύθος.

Η όλη επιχειρηματολογία κατατείνει στο να αποδείξει ότι τα «περί ελληνι­σμού» καλλιεργούν μια ψευδή εικόνα του Έλληνα για τον εαυτό του, που τον εμποδίζει να εκσυγχρονιστεί και να αντιληφθεί την είσοδο της ανθρωπότητας σε μια νέα εποχή υπέρβασης συνόρων, εθνικών συμφερόντων, ιστορικο-κοινωνικών και πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων και εισόδου στην εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Σκουριασμένη επομένως και οπισθοδρομική η εικόνα του Έλληνα για τον εαυτό του, που πρέπει να ξεπεραστεί πριν απ' όλα με διόρθωση των ιστορικών μύθων.

Στην πραγματικότητα η τάση αυτή αποτελεί μια ιδιαίτερη έκφραση μιας γενι­κότερης αμερικανικής κοπής και ραφής κατεύθυνσης, που ξεκινάει από τον δομο-λειτουργισμό και φτάνει στον Αμερικανό Ρυκιη'&ιτίίΐ, που μιλάει το 1992 περί του «τέλους της Ιστορίας».

Καθυστερημένα οι Έλληνες επίγονοι, επειδή δεν είναι εύκολο να αγνοήσουν την ιστορική συνείδηση του Έλληνα επιχειρούν δια της τεθλασμένης να παραποι­ήσουν την Ιστορία του.

Βεβαίως τα περί του «τέλους της Ιστορίας» φληναφήματα, που απέβλεπαν στην ιδεολογική θεμελίωση της αμερικανικής παγκόσμιας ηγεμονίας στο διηνε­κές στη βάση της λογικής μιας στατικής επαναληπτικότητας του ανθρώπινου γί­γνεσθαι αποδείχτηκαν βλακώδη έπεα πτερόεντα, οι Έλληνες όμως ισοπεδωτές της Ιστορίας παρέμειναν απτόητοι και ενισχυόμενοι αφειδώς από τα κονδύλια του Υπουργείου Εξωτερικών, ιδιαίτερα επί υπουργίας Γεωργάκη Παπανδρέου.

Γιατί όμως αυτές οι μεθοδεύσεις; Διότι ένα λαό μπορεί να τον κάμψεις μόνο όταν τον κάνεις να απαρνηθεί την ιστορία του και να αμφιβάλλει γ ια τον εαυτό του. Κάτι που (ενόψει της επικείμενης μνημονιακής θύελλας) ήταν αναγκαίο.

Page 17: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Μήπως άλλωστε τα όσα οι Παπανδρέου, Πάγκαλοι και λοιποί πολιτικοί χρεο-κόποι ξεστομίζουν σε βάρος του Ελληνικού λαού, δίνοντας τροφή στους ανά την Ευρώπη εχθρούς της Ελλάδας, δεν συνιστούν ιστορική απαξίωση της χώρας;

* * -*-

Το ότι απέτυχαν είναι δεδομένο. Αν είχαν πετύχει ο Ελληνικός λαός θα είχε αποδεχτεί πολιτικούς και «ιστορικούς» αυτής της ανιστόρητης σχολής ως εκφρα­στές ενός νέου «σωτήριου» δρόμου. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: τους στιγ­ματίζει ως εθνικούς μειοδότες και προδότες και δεν είναι τυχαίο ότι καταψηφίζει όσους θεωρεί ότι τους δίνουν κάλυψη, όπως π.χ. την κ. Γιαννάκου στις εκλογές του 2009 για το βιβλίον Ιστορίας της 6ης Δημοτικού της Ρεπούση.

Αποτυγχάνουν παταγωδώς όπως αποδεικνύεται από την καθολική κατα­κραυγή για το σήριαλ του ΣΚΑΪ για το 1821, του οποίου την επιστημονική σα-θρότητα και την εθνικά μειοδοτική αντίληψη επιχειρώ να καταδείξω στην ανάλυ­ση που ακολουθεί.

* * *

Ένας αποτελεσματικός τρόπος - ίσως ο αποτελεσματικότερος- για να απο­φύγεις να κριθεί μια επιστημονική εργασία επί της ουσίας, δηλαδή με ποιοτικά κριτήρια, είναι να επιτύχεις να χαρακτηρισθεί ως «προοδευτική προσέγγιση» σε αντιπαράθεση και κατ' αντιδιαστολή με τις «λοιπές», που συλλήβδην στιγματίζο­νται ως «ξεπερασμένες», «πεπαλαιωμένες», ακόμη και αντιδραστικές.

Με τον τρόπο αυτό επέρχεται μια μετάθεση από το επίπεδο των επιχειρημά­των στο επίπεδο των ηχηρών λόγων και των εντυπώσεων.

Γνωστή μεθοδολογία από την πολιτική του πεζοδρομίου και των ηγετικών παλκοσένικων εφαρμόζεται πλέον κατά κόρο τόσο στην ιστορική έρευνα κυρίως, αλλά και σε όλες τις επιστήμες του ανθρώπου προκειμένου να διαστρεβλωθούν τα γεγονότα και να συγκαλυφθεί η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα, η οποία διερμηνεύεται μέσω διαφόρων ψυχολογουμένων και ψυχολογιοποιήσεων με στό­χο τελικά να διαμφισβητηθεί η δυνατότητα ανάλυσης του ιστορικοκοινωνικού γίγνεσθαι με αντικειμενικούς όρους και να επέλθει σχετικοποίηση και υποκειμε-νικοποίηση του υπό διερεύνηση πραγματικού υλικού.

Σχετικοποίηση που βαφτίζεται ως ερευνητική αντικειμενικότητα και ψυχρή αποστασιοποίηση, κάτω από το πέπλο της οποίας υποκρύπτεται και αποκρύπτεται η υποκειμενικότητα της προσέγγισης, δηλαδή η υπολανθάνουσα αυθαιρεσία του τρόπου διεξαγωγής της έρευνας και της αντίστοιχης συναγωγής συμπερασμάτων.

Επιχειρήθηκε, υποτίθεται, με το γνωστό σήριαλ του «Σκάϊ» μια επανατοπο­θέτηση της επανάστασης του 1821 με κατάρριψη όλων των αυτοκολακευτικών στερεοτύπων και μύθων, που έχουν συστηματικά καλλιεργηθεί στην συνείδηση του ελληνικού λαού.

Page 18: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Αξιόλογη και αξιάρεστη στοχοθέτηση, αν θα γινόταν όμως με πλήρη και σε βάθος γνώση του ιστορικού υλικού και «απροϋπόθετα», κατά την περίφημη δια­τύπωση του Μαξ Βέμπερ, δηλαδή χωρίς εξ υπαρχής και εκ των προτέρων πρόθε­ση κατεύθυνσης της έρευνας προς ορισμένα συμπεράσματα με επιλεκτικό υπερ-τονισμό ή (και) αντίστροφα ηθελημένη υποβάθμιση ορισμένων πλευρών και από­ψεων των ιστορικών γεγονότων.

Η επιστημονική ανεπάρκεια των επιστημονικών «συμβούλων» και κατασκευ­αστών αυτής της τηλεοπτικής σειράς καταφαίνεται από την ερμηνευτική αδυνα­μία των ιστορικών γεγονότων, δηλαδή από την αδυναμία απάντησης στο «γιατί», η οποία δεν συγκαλύπτεται από την αφηγηματική τους διάνθηση και το λογοτε­χνικό οίστρο των επιφορτισμένων με την παρουσίαση. Η αφήγηση δεν σημαίνει ερμηνεία, δεδομένου ότι ερμηνεία σημαίνει αναζήτηση «των πραγμάτων αιτίων». Αναζήτηση, η οποία προϋποθέτει εντοπισμό και ανάλυση του τρόπου σύνθεσης παραγόντων: οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών, ιδεολογικών, θρησκευτικών κοκ.

Ιστορικός, χωρίς τη δυνατότητα αυτής της αναζήτησης, δεν είναι καν ιστο­ρικός. Μπορεί στην καλλίτερη περίπτωση να είναι ιστοριοδίφης, τ ίποτα πε­ρισσότερο. Ακριβώς γι ' αυτό και όλη η παρουσίαση του 1821 από τους ανιστό­ρητους ιστορικούς της τηλεοπτικής σειράς του «Σκάϊ» εκφυλίζεται σε επίπεδο διαμαχών προσωπικού χαρακτήρα και κινήτρων ευτελούς χαρακτήρα τόσον όσον αφορά στην ηγεσία όσο και όσον αφορά στο λαό.

Οι όποιες επαναστατικές εξάρσεις, κατά τους παραποιητές αυτούς της Ιστο­ρίας, δεν έχουν ηρωικό υπόβαθρο, αλλά είναι υποστασιοποιήσεις ταπεινών ελα­τηρίων (π.χ. λαφυραγωγία) ή αδιεξοδικών συγκυριών (π.χ. Μεσολόγγι) - σε τε­λευταία ανάλυση συντίθενται σε κυρίαρχο βαθμό από μυθοπλαστικές κατασκευές και διανοουμενίστικες ωραιοποιήσεις.

Εννοείται ότι όλα αυτά δεν εκφράζονται κατά τρόπο άμεσο, αλλά με μια σει­ρά ασαφών εμμεσοποιήσεων, που συνθέτουν ένα κλίμα και μια ατμόσφαιρα γενι­κευμένης υποβάθμισης των γεγονότων της επανάστασης του 1821.

Τα όσα μέχρι τώρα αναφέρθηκαν δεν εξαντλούν ασφαλώς το θέμα, αλλά χρειάζονται συγκεκριμενοποιήσεις και εξειδικεύσεις.

Η τηλεοπτική αυτή σειρά εσκεμμένα αποφεύγει να απαντήσει στα ακόλουθα ερωτήματα:

Πρώτον, γιατί η Ελληνική επανάσταση εκδηλώνεται πρώτη και με διαφορά 30-50 ετών από εκείνες των άλλων χριστιανικών χωρών της Βαλκανικής;

Δεύτερον, ποιο είναι το ιδιαίτερο βάρος της ελληνικής επανάστασης όσον αφορά στη διάρρηξη του αντιδραστικού ιστού της Ιερής Συμμαχίας, που είχε δη­μιουργήσει ο Μέττερνιχ; (Ενός οργανισμού ανάλογου με το σημερινό ΟΗΕ, μας λέει η θλιβερή κα Ρεπούση).

Τρίτον, ποιες κοινωνικές δυνάμεις του υπόδουλου ελληνισμού και για ποιους λόγους ήταν υπέρ και ποιες κατά της επαναστατικής εξέγερσης;

Page 19: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Τέταρτον, ποια ήταν η ακριβής έννοια της φράσης «δια του Χριστού την πί-στην την αγίαν, και της πατρίδος την ελευθερίαν» και πως στη βάση αυτή καθο­ρίζεται η σχέση του εθνικού και του θρησκευτικού;

Πέμπτον, πως μεταξιώνονται οι βασικές παραδοχές της Γαλλικής Επανάστα­σης με άξονα την ελληνική οικονομικό-κοινωνική πραγματικότητα;

Έκτον, ποιες οι συνέπειες της αντιπαλότητας των κοινωνικών συμφερόντων στην εκδήλωση και την εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης;

Έβδομον, γιατί και πως το λεγόμενο «Πολιτικόν» εκπροσωπούσε την άρχου­σα τάξη της ελληνικής κοινωνίας (Κοτσαμπάσηδες-Φαναριώτες) και το «Στρατι-ωτικόν» τα λαϊκά συμφέροντα (αγροτοποιμένες, αλιείς);

Όγδοον, τι επεδίωξαν και ποιο ρόλο έπαιξαν τα αγγλικά δάνεια όσον αφορά στη συνοχή των επαναστατικών ηγεσιών και την εξέλιξη των στρατιωτικών επι­χειρήσεων;

Ένατον, πως συσχετίζεται το λεγόμενο «ανατολικό ζήτημα» (η αποσύνθεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) με τη στάση των ευρωπαϊκών δυνάμεων απένα­ντι στην ελληνική επανάσταση του 1821;

Δέκατον, ποιος ο ρόλος της Αγγλίας στη διαμόρφωση του αντικαποδιστρια-κού κλίματος, που οδήγησε στη δολοφονία του Κυβερνήτη;

Δεν είναι μόνο αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα, αλλά τα βασικότερα. Η παράλειψη της απάντησης τους δεν είναι τυχαία και ασφαλώς οδηγεί στη

μονομερή διαστρεβλωτική οπτική, που χαρακτηρίζει το εν λόγω σήριαλ. Ακριβώς γι' αυτό και η προσέγγιση του είναι επιδερμική και δημοσιογραφική, όχι επιστη­μονική, όπως π.χ. είναι οι ιστορικές σειρές του ΒΒΟ.

Αυτή όμως είναι η μια πλευρά του ζητήματος. Η άλλη συντίθεται από εννοιο­λογικές συγχύσεις και ασάφειες όλων των κατηγοριών.

Η κορυφαία είναι εκείνη, που αναφέρεται στο Έθνος . Στην ελληνική πε­ρίπτωση η έννοια του Έθνους δεν είναι «αστικογενής» όπως στην δυτική Ευ­ρώπη, αλλά προέρχεται από μια αντίληψη ταυτότητας, που ξεκινάει πολύ πα­λαιότερα από εκείνη της Δύσης που θεμελιώνεται πρωτογενώς σε στοιχεία όχι οικονομικά, αλλά πολιτιστικά, που ανάγονται στην κλασική αρχαιότητα, το Βυζάντιο, στη αδιάπτωτη συνέχεια της γλώσσας και σε κοινά έθιμα και παρα­δόσεις. Ακριβώς γι ' αυτό και η εθνική συνείδηση των Ελλήνων δεν κατασκευά­ζεται στον 19° αιώνα, όπως αφήνουν να εννοηθεί οι φωστήρες του επίμαχου σήριαλ, αλλά ενυπάρχει τουλάχιστον από την εποχή της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας (1261).

Επόμενη εσκεμμένη ασάφεια αναφέρεται στην παρουσίαση του ρόλου της εκκλησίας. Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν υπήρξε ή όχι το «κρυφό σχολιό» αλλά το εάν και κατά πόσο η εκκλησία συνέβαλε αποφασιστικά στην διατήρηση καί­ριων πολιτισμικών στοιχείων του ελληνισμού, όπως κατά κύριο λόγο της γλώσ­σας, δεδομένο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα.

Page 20: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Το συγκλονιστικό κήρυγμα του Κοσμά του Αιτωλού γ ια «Παιδεία και γλώσσα» πως είναι δυνατό να λησμονήθηκε από τους κυρίους αυτούς;

Άλλο βέβαια το ζήτημα της αντεπαναστατικής στάσης της εκκλησιαστικής ιεραρχίας σε αντίθεση με την στάση του κατώτερου κλήρου και των μοναχών, όπου και πάλι τα πράγματα παραμένουν στο σήριαλ αδιευκρίνιστα και ανεξήγητα.

Η τρίτη ελλειμματικότητα του σήριαλ αναφέρεται στα κοινωνικά αίτια της επανάστασης. Το εάν ή όχι και μέχρι ποιου σημείου η άνοδος ισχυρών αστικών κατηγοριών έπαιξε ρόλο στην επαναστατική ζύμωση είναι ένα ζήτημα όπου μπο­ρεί να υπάρξουν αντιπαρατιθέμενες απόψεις. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπο­ρεί να αγνοηθεί, όπως συνέβη με την κρινόμενη τηλεοπτική σειρά. Ακόμα περισ­σότερο δεν μπορεί να αγνοηθεί η σημαντικότητα των φορολογικών επιβαρύν­σεων των λαϊκών στρωμάτων, συνακόλουθα των Ορλωφικών και της επιδημίας της χολέρας. Επ' αυτού ούτε λέξη ειπώθηκε. Μήπως δεν τους είναι γνωστό ότι η Θεσσαλοηπειρώτικη εξέγερση του 17ου αιώνα ξεκίνησε ακριβώς με αίτημα τη μείωση των φορολογικών βαρών;

Στη βάση αυτών των τριών «ασαφειών» βρισκόμαστε μπροστά στο πρωτο­φανές φαινόμενο μιας επανάστασης χωρίς αίτια: Το εθνικό- εθνοτικό στοιχείο ανύπαρκτο, το ιδεολογικό-θρησκευτικό σε κλίμα ανοχής και ύφεσης, το οικο-νομικό-κοινωνικό αμελητέο.

Τότε γιατί έγινε η επανάσταση; Προφανώς -όπερ έδει δείξαι- για να υποκα­τασταθούν οι Τούρκοι εξουσιαστές και τα προνόμια τους από εκείνα φίλαρχων και αρπακτικών Ελλήνων τοπαρχών, οπλαρχηγών και καπεταναίων, που δεν είχαν άλλα στο νου τους από τη λαφυραγωγία και την καταλήστευση του διαθέσιμου πλούτου. Γι' αυτό και οι ηγέτες της επανάστασης παρουσιάζονται στο σήριαλ εμ­μέσως πλην σαφώς ως άθλιοι και ευτελείς πλιατσικολόγοι σε διαρκή διαμάχη με­ταξύ τους με κίνητρο το ατομικό όφελος και τη λεία.

Δεν αρκεί όμως αυτή η δια της τεθλασμένης απαξίωση του νοήματος της επανάστασης και του ευτελισμού των ηγεσιών της από το σήριαλ. Πρέπει να υπο­γραμμιστεί και να υπερτονιστεί ο αιμοσταγής χαρακτήρας της.

Εσφάγησαν οι Τούρκοι στην Τρίπολη. Ναι, κακώς - κάκιστα, αλλά ποια επα­νάσταση, έστω και μια, έγινε χωρίς ακρότητες, και βιαιότητες;

Και γιατί οι σφαγές -π.χ. της Χίου και των Ψαρών- από τους Τούρκους πέρα­σαν «στα μαλακά» από το σήριαλ.

Οι εκατόμβες του αίματος και μάλιστα μεταξύ ομοεθνών προσδίδουν μήπως το χαρακτήρα σφαγείου στη Γαλλική Επανάσταση, όπως ισχυριζόταν η χιτλερική προπαγάνδα;

Οι τρεις χιλιάδες Τούρκοι, που εξετέλεσε ο Ναπολέων μετά την κατάληψη της Άκρας ή οι 33.000 εργάτες, που εκτελέστηκαν (1870-71) μετά την καταστολή της Κομμούνας στο Παρίσι είναι μήπως δείγματα ανθρωπισμού σε αντιπαράθεση με την εξόντωση των Τούρκων στη Τριπολιτσά, που στο κάτω-κάτω της γραφής, εξέφραζε το συμπυκνωμένο μίσος πέντε αιώνων δουλείας και καταπίεσης;

Page 21: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Πέραν τούτου, συνεχίζουν οι «σηριαλιστές» ιστορικοί μας, οι εσωτερικές έρι­δες και οι εμφύλιες συγκρούσεις στη διάρκεια της επανάστασης αποδεικνύουν ότι τα προσωπικά ωφελιμιστικά κίνητρα ήταν τα κυρίαρχα και ο στόχος της απελευ­θέρωσης γινόταν αντιληπτός στο πλαίσιο και σε αναφορά με τα κίνητρα αυτά.

Το ότι αυτής της κατηγορίας κίνητρα εμπλέκονται παντού και πάντοτε στην Ιστορία είναι δεδομένο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά υπερκαλύπτουν την ετοιμότητα θυσίας χάριν υπέρτερων συλλογικών σκοπών και αυτό το γνωρίζουμε από την Ιστορία όλων ανεξαίρετα των λαών της γης.

Όσον αφορά, όμως στην Ελληνική Επανάσταση ούτε η εξήγηση αυτή είναι επαρκής, δεδομένου ότι το βαθύτερο υπόστρωμα των εσωτερικών συγκρούσεων ήταν υποκείμενες ταξικής φύσεως αντιθέσεις, που οι «σηριαλιστές» θέλουν να αγνοούν, προφανώς και διότι η έννοια «κοινωνική τάξη» είναι εντελώς αντίθετη προς τη λογική τους.

Ισχυρίζονται περαιτέρω οι φωστήρες του «Σκάϊ», ότι το επίπεδο διαβίωσης των χριστιανικών πληθυσμών βελτιώθηκε σημαντικά στην αρχική φάση της τουρκικής κατάκτησης για να πέσει προς το τέλος, ακολουθώντας τις φάσεις ακ­μής και παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η αλήθεια σχετικά με αυτό είναι ότι η οθωμανική κυριαρχία ιδιαίτερα όσον αφορά τον ελλαδικό χώρο ήταν αρχικά λιγότερο ληστρική από εκείνη των Βε­νετσιάνων και των Γενοβέζων, όπου αυτοί επικράτησαν. Ωστόσο, όταν τελικά οι Τούρκοι επικράτησαν σε ολόκληρη την ελλαδική χερσόνησο και στο Αιγαίο το επίπεδο διαβίωσης των λαϊκών στρωμάτων έπεσε κάθετα, ενώ συστηματικά οι Τούρκοι δημιούργησαν και στήριξαν παντού φιλικές προς αυτούς τοποτηρητικές δυνάμεις εξουσίας (τα «τζάκια», οι κοτζαμπάσηδες, οι φαναριώτες), που μαζί με τους κατακτητές απομυζούσαν οικονομικά με πολλούς τρόπους τα λαϊκά στρώ­ματα, γεγονός, που επιβεβαιώνεται από όλους ανεξαίρετα τους ξένους περιηγητές διαχρονικά, αλλά κι από την επιστημονική έρευνα.

Αμφισβητούν επίσης «δι' αποσιωπήσεως» οι «ερευνητές» του Σκάϊ, την έκτα­ση του εξισλαμισμού και του παιδομαζώματος. Η απάντηση δίνεται από τον κα­θηγητή Βακαλόπουλο τον πρεσβύτερο, ο οποίος εξηγεί πως δια της καταφυγής στα ορεινά και τα δύσβατα ημιορεινά απέφυγαν - όσοι απέφυγαν - τον βίαιο εξισλαμισμό και συνακόλουθα τον αφελληνισμό τους.

Ισχυρίζονται επίσης οι «αντικειμενικοί αναλυτές» μας ότι με την κατάκτηση οι'Ελληνες απέβαλαν σχεδόν ολοκληρωτικά τα δυτικά (;) πρότυπα διαβίωσης, ότι π.χ. ξέχασαν τις καρέκλες και τα τραπέζια και άλλα τινά ευτράπελα και συνήθη-σαν στους οντάδες, το φαγητό από κοινό τσουκάλι κ.λπ. κ.λπ., όλα χωρίς επαρ­κή ανάλυση των λαογραφικών δεδομένων και των συνθηκών της καθημερινής ζωής.

Παράλληλα οι κύριοι αυτοί ελαχιστοποιούν ή δεν αναφέρονται καθόλου στις γηγενείς θεσμικές ρυθμίσεις, που αναπτύχθηκαν στον υπόδουλο Ελληνι­σμό, σε ένα κοινό Δίκαιο παρά το γεγονός ότι επ ' αυτών υπάρχουν οι εξαίρετες

Page 22: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

μελέτες του αείμνηστου καθηγητή Πανταζόπουλου. Το θέμα αυτό είναι νευ­ραλγικής σημασίας, διότι παρασύρει τους «αναλυτές» μας όταν φτάνουν στην εισαγωγή του ευρωπαϊκού δικαιακού συστήματος από τους Βαυαρούς στο ατό­πημα να υποστηρίζουν ότι στον ελλαδικό χώρο υπήρχε θεσμικό κενό και ανυ­παρξία αξιόλογων θεσμικών ρυθμίσεων.

Χαρακτηριστικό του τρόπου προσέγγισης της επανάστασης του '21 από τον «Σκαϊ» είναι η πλήρης αποσιώπηση του γεγονότος ότι από την άλωση και πέρα καταγράφονται πάνω από εξήντα εξεγέρσεις στον ελλαδικό χώρο, τοπικές οι πε­ρισσότερες, αλλά εξεγέρσεις. Δεν υπήρχαν αίτια γι' αυτές αναγόμενα στην κατά­κτηση, την καταπίεση και την υποδούλωση; Φαίνεται όχι και μάλλον επρόκειτο για ένα είδος πολεμικού σπορ των Ελλήνων ! ! !

Αλλά ας προχωρήσουμε: Το 1805-6 γίνονται τεράστιας κλίμακας εκκαθαριστικές επιχειρήσεις από

συνδυασμένες τουρκικές δυνάμεις και τους Έλληνες κοτσαμπάσηδες εναντίον της κλεφτουριάς της Πελοποννήσου όπου χάνονται εκατοντάδες οπλαρχηγοί.

Γιατί αυτό το καθοριστικής σημασίας γεγονός αποκρύπτεται από το «σή­ριαλ» και με τον τρόπο αυτό δεν έρχονται στην επιφάνεια τα βαθύτερα κοινωνικά αίτια των συγκρούσεων μεταξύ των ελληνικών ηγεσιών;

Γιατί ούτε λέξη για το κίνημα των «καρμανιόλων» στη Σάμο και του Οικονό­μου στα νησιά του Αργοσαρωνικού;

Γιατί καμιά ανάλυση σε επίπεδο δημοτικών τραγουδιών των διαχρονικών πόθων και προσδοκιών του ελληνικού λαού για ελευθερία και δικαιοσύνη;

Με το να εμφανίζεται μετά από κάθε συγκεχυμένη και αοριστολογική παρου­σίαση των γεγονότων ο κ. Βερέμης και να «συμπεραίνει» σε στυλ «η θεία Όλγα ξέρει» δεν καλύπτονται τα κενά, οι παρερμηνείες, οι διαστρεβλώσεις, οι παραλεί­ψεις και οι ανακολουθίες.

Ανάλογα ισχύουν και για τον τρόπο που παρουσιάζονται τα «προφίλ» των μεγάλων ηγετών του αγώνα.

Επί παραδείγματι: Ο Κολοκοτρώνης ένας φιλόδοξος και ηθικά αδίστακτος «κατσαπλιάς» που

κατέφυγε στη Ζάκυνθο και ανασύρθηκε από την αφάνεια τις παραμονές της επα­νάστασης. Αποσιωπάται εντελώς το γεγονός ότι του είχε απονεμηθεί από τον Άγγλο διοικητή των Επτανήσων ο βαθμός του ταγματάρχη και υπηρέτησε επί μια δεκαετία τουλάχιστον στον αγγλικό στρατό.

Ο Καραϊσκάκης μια σκοτεινή φυσιογνωμία της Αιτωλοακαρνανίας, που άλ­λαζε συνεχώς στρατόπεδα και συμμαχίες... Άνευ αξίας ν ' αναφερθεί το γεγονός ότι η μάχη της Αράχωβας διδάσκεται ακόμα και σήμερα ως κλασικό μεγάλης αξίας στρατιωτικό εγχείρημα τόσο στο Γουέστ Πόϊντ των ΗΠΑ, όσο και στην ρωσική στρατιωτική Ακαδημία Σουβορόφσκι.

Ο Παπαφλέσσας, του οποίου ο ρόλος ήταν καθοριστικός στις ζυμώσεις για τον ξεσηκωμό στην Πελοπόννησο ουσιαστικά αγνοείται στο σήριαλ.

Page 23: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Ο Καποδίστριας ο μέγας αυτός μεταρρυθμιστής ηγέτης εμφανίζεται ως μια μορφή, που δεν είχε επαρκή αντίληψη της ελληνικής πραγματικότητας και δεν παρέχονται στον τηλεθεατή παρά ελάχιστα στοιχεία για να εκτιμηθεί το τεράστιο έργο του, παρά τις εσωτερικές και εξωτερικές αντιξοότητες.

Επίσης, όσον αφορά στο θέμα του φιλελληνισμού, το σήριαλ καλλιεργεί την απολύτως λαθεμένη εντύπωση ότι οι φιλέλληνες ήταν φαντασιοκόποι ιδεαλιστές και αρχαιολάτρες, που όταν έβλεπαν από κοντά τις μικρότητες και τα χάλια των επαναστατών, ετρέποντο εις φυγήν.

Οι επιστημονικοί συμβουλάτορες του σήριαλ, αν θα είχαν κάνει πρωτογενή έρευνα στον ευρωπαϊκό Τύπο της εποχής, θα ήξεραν ότι δεν είχαν έτσι τα πράγμα­τα, αλλά και από τη δευτερογενή βιβλιογραφία δεν προκύπτει κάτι τέτοιο. Αντί­θετα η ελληνική επανάσταση, παρά τις όποιες αρνητικές και σκοτεινές της πλευ­ρές λειτούργησε ως σύμβολο και σημείο αναφοράς, όχι μόνο στον Τύπο, αλλά και πηγή έμπνευσης στη Λογοτεχνία της Ευρώπης για δεκαετίες.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, από τα εκατοντάδες, είναι εκείνο του Νι-κολάϊ Γκόγκολ στις «Νεκρές Ψυχές» όπου εμφανίζει έναν από τους γαιοκτήμονες να έχει στολισμένο το σαλόνι του σπιτιού του με πορτραίτα των ηρώων της Ελ­ληνικής Επανάστασης και να τα δείχνει στους επισκέπτες, σε μια υπόθεση που διαδραματίζεται μετά το 1850.

Ο προκρούστειος και μηδενιστικός τρόπος προσέγγισης του σήριαλ συνεχί­ζεται και ως προς τα μετά τον θάνατο του Καποδίστρια γεγονότα: • Η διαπλοκή της ντόπιας ολιγαρχίας με τα πλοκάμια της ξενοκρατίας δεν δι­

ευκρινίζονται. • Ο ρόλος των Αγγλων στην έξωση του Όθωνα δεν αναφέρεται. • Τα αίτια και οι επιπτώσεις της διαμόρφωσης της οικονομίας μετεπαναστα-

τικά, με κύριο χαρακτηριστικό τον μονοκαλλιεργητικό χαρακτήρα της, δεν αναλύονται.

• Στα γεγονότα του Κιλελέρ δεν αποδίδεται η δέουσα σημασία. • Αγνοείται συστηματικά η οικονομικο-κοινωνική πλευρά του εξωτερικού προ­

σανατολισμού και του μεγαλοϊδεατισμού της ελληνικής πολιτικής με αποτέ­λεσμα το κρίσιμο αυτό θέμα να εμφανίζεται ως απόρροια ενός υπερφίαλου ελληνικού εθνικισμού.

• Δεν συνδέεται η ενδημική οικονομική υπανάπτυξη που κορυφώνεται με την κρίση του 1892 με την υπερχρέωση με ληστρικούς όρους σε ξένους δανειοδότες.

• Δεν ερμηνεύεται κοινωνιολογικά ο παρασιτισμός, η αντιπαραγωγικότητα και ο «κομπραντορισμός» της νεοπαγούς αστικής τάξης στη μετεπαναστατική Ελλάδα.

• Δεν επιχειρείται σύγκριση με τις εξελίξεις στις άλλες χώρες της Βαλκανικής, που θα αποκάλυπταν παραλληλότητες, που δεν ερμηνεύονται με αναγωγές στις υποτιθέμενες αρνητικές ιδιαιτερότητες του λεγόμενου «χαρακτήρα του Έλληνα».

Page 24: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

• Αγνοείται προκλητικά η άνθηση στα Γράμματα και τις Τέχνες στην Ελλάδα του 19ου αιώνα.

• Η στροφή προς την αρχαιότητα τοποθετείται ως δευτερογενές και «ανακλα­στικό» φαινόμενο σύμφωνα με το αρχαιολατρικό πρότυπο του Βαυαρού βα­σιλιά Λουδοβίκου.

• Δεν εξετάζονται οι συνέπειες και οι λόγοι μια παθολογικής «δυτικοφρένει-ας» τμημάτων της ελληνικής ιντελιγκέντσιας που οδήγησε σε μακρόχρονη περιφρονητική απαξίωση του αυτόχθονος λαϊκού πολιτισμού. Αυτά και μόνο αρκούν για να καταδειχθεί ο ελλειμματικός και διαστρεβλωτι­

κός χαρακτήρας του συγκεκριμένου σήριαλ, που εμφανίστηκε με αξιώσεις αντι­κειμενικότητας και πρωτοτυπίας.

Η «φιλοσοφία» του σε τελευταία ανάλυση αποτελεί την ελληνική συγκλί­νουσα του βιβλίου του θρυλικού για την αμάθεια του Τούρκου Υπουργού των Εξωτερικών Νταβούτογλου. Τούτο, διότι αν γίνουν δεκτά τα όσα ψευδεπίγραφα και λαθεμένα παρουσιάζονται στο σήριαλ, η νεοοθωμανική «λύση» αποτελεί σε τελευταία ανάλυση την αναγκαστική διέξοδο.

Αυτό είναι το υποκρυπτόμενο ιδεολόγημα του σήριαλ, παρά τις όποιες δια­μαρτυρίες των εμπνευστών και ταγών του.

Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε, που προωθείται οργανωμένα η εφελκυστι-κή λογική από τα ίδια κυκλώματα. Ο κ. Θάνος Βερέμης, «ψυχή» του σήριαλ και πρωτεργάτης του λεγόμενου ΕΛΙΑΜΕΠ, είχε ταχθεί και πάλεψε λυσσωδώς για την αποδοχή του σχεδίου Ανάν στην Κύπρο μαζί με όλους τους ομοϊδεάτες του.

Ως γεφυροποιός της ελληνο-τουρκικής προσέγγισης ακολουθεί μια αντίλη­ψη αποδόμησης και αποκαθήλωσης όλων των στοιχείων της ελληνικής «ετερό­τητας», τα οποία υποτίθεται δεν είναι τίποτα περισσότερο από κατασκευασμένες μυθοπλασίες.

Ελευθερόφρων και «προοδευτικός», ο κ. Βερέμης και οι συν αυτώ επιχειρεί να μας συνετίσει, διδάσκων τον λόγο της ορθής ιστορικής αλήθειας δια της τηλεο­ράσεως. Ένα εγχείρημα ανάλογο με εκείνο της κ. Ρεπούση με το βιβλίο της 6ης Δημοτικού.

Είναι τυχαίο ότι αυτό γίνεται σε μια φάση όπου στο όνομα της οικονομικής κρίσης ακολουθείται μια γραμμή «εφεκτικότητας» στα εθνικά ζητήματα από την Κυβέρνηση; Όχι βέβαια, υπάρχει κατά την γνώμη μας μια σχέση συγκοινωνού-ντων δοχείων ανάμεσα σε όλες αυτές τις τάσεις καλπονοθευτικής «επαναγρα-φής» της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας.

·* ·* ·*·

Για λόγους σύγκρισης, είναι χρήσιμο να γίνουν γνωστά ορισμένα στοιχεία, που αφορούν στην τηλεοπτική σειρά της ΕΡΤ με αντικείμενο την «Πολιτική Ιστο­ρία της Νεώτερης Ελλάδας», που διηύθυναν ο σκηνοθέτης Αγγελος Σιδεράτος, ο

Page 25: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

καθηγητής Γιώργος Κασιμάτης και ο αείμνηστος καθηγητής Παύλος Πετρίδης. Με συμμετοχή 40 Πανεπιστημιακών, προβλήθηκε (1990-1993) το πρώτο και

δεύτερο μέρος (περίοδος 1750-1945) με 24 επεισόδια όπου αντιπαρατίθεντο όλες οι απόψεις με απόλυτα αντικειμενικότητα.

Ήταν ακριβώς αυτό, που ενόχλησε όχι μόνο τους καλπονοθευτές της Ιστο­ρίας, αλλά και τους κυβερνητικούς συμπαραστάτες τους, που προσπάθησαν με κάθε τρόπο να αποτρέψουν την προβολή τους και θα το είχαν πετύχει αν το ζήτη­μα δεν είχε φτάσει στη Βουλή.

Κύριο επιχείρημα τους, η αριστερή, υποτίθεται, τοποθέτηση των ερευνητών, όχι φυσικά η ποιότητα και η αντικειμενικότητα της εργασίας, επιχείρημα, ωστόσο που «ανέκοψε» την προβολή του τρίτου μέρους, παρά την ύπαρξη σχετικών δε­σμεύσεων με την ΕΡΤ (Κυβέρνηση Μητσοτάκη).

(ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1750-1940) Σενάριο-σκηνοθεσία: Αγγελος Σιδεράτος

Επιστημονικοί σύμβουλοι: Γιώργος Κασιμάτης και Παύλος Πετρίδης

Οι Επιστημονικοί Συντελεστές

• Νίκος Σβορώνος Ιστορικός • Αριστόβουλος Μάνεσης Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών • Γιώργος Κασιμάτης Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών • Νίκος Πανταζόπουλος Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης • Μιχαήλ Σακελλαρίου Ακαδημαϊκός • Βασίλης Φίλιας Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου • Παύλος Πετρίδης Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης • Γιάννης Χασιώτης Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης • Ευαγγ. Βενιζέλος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης • Γιώργος Αναστασιάδης Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης • Π. Κιτρομηλίδης Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών • Σπύρος Φλογαΐτης Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών • Δημήτρης Λουλές Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων • Κων. Παπαθανασόπουλος Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου • Άλκης Ρήγος Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου • Αικ. Κουμαριανού Ιστορικός - Καθηγήτρια Πανεπιστημίου • Λέανδρ. Βρανούσης Ιστορικός • Κώστας Βεργόπυλος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης • I . Μαζαράκης - Αινιάν Ιστορικός

Page 26: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ΕΝΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η κατάρρευση της Παιδείας

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΟΒΑΡΟΤΕΡΑ αιτήματα, που εκφράστηκε στη δυναμική του αντι­στασιακού χώρου ήταν εκείνο που αναφερόταν στον εκσυγχρονισμό και την ανα­μόρφωση της Παιδείας.

Δεν ήταν μόνο οι ελλείψεις και οι ανεπάρκειες της καθώς - όσον αφορά τα πανεπιστήμια - η προσήλωση στο σύστημα της καθηγητικής έδρας, αλλά και το γεγονός ότι το καθηγητικό κατεστημένο με ελάχιστες εξαιρέσεις (π.χ. Δ. Καρά-γιωργας, Γ. Α. Μαγκάκης, Α. Μάνεσης) είχε υποκλιθεί τελικά στη δικτατορία και είχε δεχτεί αδιαμαρτύρητα τις εξευτελιστικές παραινέσεις του δικτάτορα.

Εξίσου σημαντικό ήταν το γεγονός ότι πολλοί πανεπιστημιακοί είχαν μετά λό­γου και αποδεδειγμένα κατηγορηθεί και πριν από τη δικτατορία για αντιγραφές ξέ­νων συγγραμμάτων, που τους ανέδειξαν καθηγητές, αλλά και γενικώτερα για εξα­ναγκασμό των φοιτητών για αγορά των πανάκριβων διδακτικών πονημάτων τους, που απαιτούσαν στις εξετάσεις οι σπουδαστές να έχουν κυριολεκτικά αποστηθίσει.

Η μεταπολίτευση υποτίθεται ότι ήρθε να ανατρέψει αυτήν την πραγματικό­τητα και ταυτόχρονα να διασφαλίσει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών -φυσι­κά και εκείνων που ως τότε ήταν απαγορευμένες στα Ανώτατα Πανεπιστημιακά ιδρύματα.

Ένα πρώτο βήμα ήταν η κατάργηση του θεσμού της έδρας κατά το γερμανικό πρότυπο και εισαγωγή του αγγλοσαξονικού συστήματος συλλογικής λειτουργίας στη βάση τμημάτων και τομέων.

Το βήμα αυτό πραγματοποιήθηκε με υπέρβαση των όποιων αντιστάσεων και αγκυλώσεων μετά από σκληρότατη μάχη, που δόθηκε βασικά από παντειακούς (Βλάχο, Τενεκίδη, Καράγιωργα, Φίλια) αμέσως μετά τη δικτατορία.

Ένας από τους λόγους που το κύρος τής τότε ΠΑΣΠΕ ήταν τόσο υψηλό σε όλη τη δεκαετία του '80 και στην πρώτη πενταετία της δεκαετίας του '90 ήταν η καθοριστική συμβολή της σ' αυτή τη μεταρρύθμιση.

Όσο κι αν φαίνεται περίεργο η άνοδος του «κόμματος της αλλαγής», του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, όχι μόνο έκλεισε το δρόμο για περαιτέρω αναγκαίες ου­σιαστικά αλλαγές, αλλά προκάλεσε μια κατάσταση αποσύνθεσης της Παιδείας, κυρίως της ανώτατης.

Με τον περίφημο Νόμο-Πλαίσιο του 1982 και πρωτεργάτες τους Κλάδη και

Page 27: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Πανούση εισήχθη στα Πανεπιστήμια η λογική που εγώ έχω αποκαλέσει της «αυ­τόματης τιμαριθμικής προσαρμογής», δηλαδή υποκατάσταση σε μεγάλο βαθμό της διαδικασίας αυστηρής κρίσης βάσει του πανεπιστημιακού έργου και των διδακτικών προσόντων για την άνοδο από τη μια βαθμίδα στην άλλη (λέκτωρ, επίκουρος καθηγητής, αναπληρωτής καθηγητής, τακτικός καθηγητής) από μια τυπική διαδικασία προαγωγής δημοσιοϋπαλληλικού χαρακτήρα.

Αρκεί και μόνο να σημειωθεί ότι από τους βοηθούς και λέκτορες το 1982 τα 90% «κατέληξαν» τακτικοί καθηγητές «κρινόμενοι» για κάθε ανέλιξη με το ίδιο αρχικό τους έργο, που ενεφάνιζαν με νέα παραλλαγή και φυσικό αποτέλεσμα την κάθετη πτώση της μέσης ποιότητας του διδακτικού προσωπικού.

Βαθμιαία τα εκλεκτορικά σώματα πήραν τον χαρακτήρα κλειστών κυκλω­μάτων αλληλοϋποστήριξης, στο πλαίσιο των οποίων προωθούντο ημέτεροι και υποψήφιοι που ήταν εξωτερικοί, οσοδήποτε υψηλού επιπέδου, κατά κανόνα απε-κλείοντο.

Με τον τρόπο αυτό οι εκλογές ή προαγωγές διδακτικού προσωπικού πή ­ραν έναν χαρακτήρα «μαγειρείου», όπου σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων κομ­ματικές παρεμβάσεις, ακόμα και μασονικές στοές έπαιζαν ρόλο.

Ιδιαίτερα αρνητικές από την άποψη αυτή ήταν οι μεθοδεύσεις του ΠΑΣΟΚ και του Κ.Κ. εσωτερικού, μετέπειτα Συνασπισμού.

Διαστρεβλωτικά, επίσης, και υποβαθμιστικά λειτούργησε η δωρεάν διανο­μή συγγραμμάτων στους σπουδαστές, ένα μέτρο απόλυτα σωστό στη σύλληψη του, αλλά εντελώς λαθεμένο στην εφαρμογή του.

Ο κάθε καθηγητής προωθούσε κατά κανόνα μόνο τα δικά του συγγράμματα, τα οποία μάλιστα δεν φρόντιζε να ανανεώνει και να συμπληρώνει σύμφωνα με τις νέες επιστημονικές τάσεις και εξελίξεις με αποτέλεσμα η διδακτέα ύλη να είναι τελικά του ενός συγγράμματος.

Στη βάση αυτή υπήρξαν καθηγητές, που ιδιαίτερα στα πολυπληθή τμήματα (π.χ. τα παιδαγωγικά) εισέπρατταν δεκάδες εκατομμύρια ετησίως.

Η πλευρά αυτή δεν εξαντλεί το φάσμα των αρνητικών εξελίξεων στα Πανεπι­στήμια. Εξίσου ολέθρια ήταν η παρουσία του φοιτητικού παράγοντα στις εκλογές των πρυτανικών αρχών και γενικότερα των διοικητικών οργάνων, όπου και πάλι η σωστή αρχή της συμμετοχής των φοιτητών στις διαδικασίες μεταστράφηκε στο αντίθετο της. Τούτο, διότι το ποσοστό συμμετοχής των φοιτητών υπερέβαινε το 45%, ενώ σε καμία χώρα δεν υπερβαίνει -και σωστά- το 18-20%.

Σωστά, διότι ο φοιτητικός πληθυσμός είναι μεταβατικός, επομένως δεν έχει επαρκή αντίληψη των προβλημάτων, ούτε κινείται με τη λογική μακροχρόνιων αντιμετωπίσεων τους.

Οι συνέπειες ήταν καταστροφικές: Οι φοιτητικές νεολαίες, παραρτήματα των κομματικών οργανώσεων τους ήταν σε θέση να «πουλάνε» στους υποψήφιους την υποστήριξη τους έναντι «παραχωρήσεων». Παραχωρήσεων γενικού χαρα­κτήρα (π.χ. περιορισμός της διδακτέας και εξεταστέας ύλης, περικοπή του χρόνου

Page 28: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

παρακολούθησης εργαστηρίων κ.ο.κ.) ή προσωπικού χαρακτήρα, που αφορούσε στους επικεφαλής των φοιτητικών παρατάξεων (π.χ. «ευνοϊκή» μεταχείριση στις εξετάσεις ή «προνόμια» διαφόρων τύπων, ακόμη και εξασφάλιση θέσεων εργα­σίας εντός ή εκτός Πανεπιστημίου).

Το ότι στο σύνολο του το σύστημα αυτό λειτουργούσε ως διαφθορείο τόσο γ ια τους φοιτητές, όσο και γ ια πρυτανικούς μνηστήρες είναι αυτονόητο. Οι φοιτητικές παρατάξεις αντί να πλειοδοτούν προς την κατεύθυνση της βελτίω­σης του επιπέδου σπουδών μειοδοτούσαν γ ια να γίνει η απόκτηση πτυχίων ευ­κολότερη και «ανετότερη» και οι μνηστήρες των πανεπιστημιακών αξιωμάτων κατά τρόπο εμετικό και εξευτελιστικό χάιδευαν τους φοιτητικούς παράγοντες , πουλώντας αφειδώς υποσχέσεις και «κατανόηση». Ένας μηχανισμός κατά συ­νέπεια δ ιαφθοράς και υποβάθμισης της Ανώτατης Παιδείας.

Το φοιτητικό κίνημα κάτω από λαϊκίστικες κομματικές επιρροές και μικρο­πολιτικές επιδιώξεις, όχι μόνο δεν υπήρξε συνέχεια της παράδοσης του Πολυτε­χνείου, αλλά λειτούργησε κατά κανόνα με ψηφοθηρικά κριτήρια.

Οι «παρατάξεις» αντί να καταστούν εστίες πνευματικής ζύμωσης και προ­βληματισμού ανταγωνίζοντο σε οργανώσεις «χορευτικών εσπερίδων» και ελκυ­στικών εκδρομών και προετοιμασία εκλογικών αναμετρήσεων με αφισσοκολλή-σεις, πανώ και αναγραφές συνθημάτων στους τοίχους, που μετέβαλαν τους πανε­πιστημιακούς χώρους σε αχούρια.

Με την τακτική των καταλήψεων δεν συμπληρωνόταν σε πάμπολλες περι­πτώσεις ο προβλεπόμενος χρόνος διδασκαλίας των εννέα εβδομάδων, ούτε αντί­στοιχα ο υποχρεωτικός χρόνος εργαστηριακής εργασίας εκεί, που επιβάλλεται (π.χ. Ιατρική).

Με τη διάχυτη αντίληψη ότι η παρακολούθηση των μαθημάτων ήταν «ελεύ­θερη», στα περισσότερα μαθήματα η προσέλευση ήταν ελλιπέστατη και παρατη-ρείτο το φαινόμενο μεγάλος αριθμός φοιτητών να «γνωρίζουν» τον καθηγητή την ημέρα διεξαγωγής εξετάσεων του μαθήματος του.

Με τη λογική της ασυδοσίας, που εισήγαγε ο κατάπτυστος Νόμος - Πλαίσιο και τα εκατοντάδες εκτελεστικά διατάγματα των άσχετων υπουργών Παιδείας τεταρτοετείς φοιτητές χρώσταγαν και προσέρχονται για εξετάσεις σε μαθήματα του πρώτου, δεύτερου και τρίτου έτους κ.ο.κ. Πλήρες αλαλούμ, που βεβαίως κάθε άλλο παρά συνέβαλε στη βελτίωση του επιπέδου σπουδών.

Στο πλαίσιο της ίδιας «προοδευτικής» λογικής ο φοιτητής μπορούσε να επα­ναλαμβάνει τις εξετάσεις του, χωρίς κανένα περιορισμό· κάτι που δεν ισχύει σε κανένα μέρος του κόσμου, Αφρικής και Ασίας συμπεριλαμβανομένων.

Δημιουργήθηκε ακριβώς γι' αυτό μια στρατιά αιωνόβιων φοιτητών -είτε πα­ρελθόντων ετών όπως ελέγοντο στην Κατοχή- που ως δήθεν εργαζόμενοι κατά την επιχειρηματολογία του αριστερού χώρου μπορούσαν επ' άπειρον να παραμέ­νουν φοιτητές· άλλη μια παγκόσμια πρωτοτυπία. . .

Το πολυθρύλητο πανεπιστημιακό άσυλο μεταβλήθηκε σε χώρο εξόρμησης

Page 29: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

και καταφύγιο κουκουλοφόρων -πρακτόρων του αστυνομικού παρακράτους κατά κανόνα- που κατασκεύαζαν μέσα στους πανεπιστημιακούς χώρους βόμβες μολότωφ, κατέστρεφαν συστηματικά αίθουσες, όργανα και πανεπιστημιακό εξο­πλισμό και διακινούσαν ναρκωτικά.

Με το πρόσχημα του ασύλου δουλόφρονες πρυτάνεις (κλασικό παράδειγμα πασίγνωστος πρύτανης του Πολυτεχνείου), «προοδευτικά» κόμματα και χειρα-γωγούμενες φοιτητικές παρατάξεις, όχι μόνο δεν αντιδρούσαν, αλλά συνέπλεαν με αυτήν την αθλιότητα στο όνομα της «αυτονομίας των Πανεπιστημίων», που γίνονταν παρανάλωμα του πυρός.

Ένα θολό τοπίο όπου «κακοί» στα πανεπιστήμια ήταν αυτοί που επέμεναν να εκπληρώνουν το καθήκον τους στη βάση του όρκου, που είχαν δώσει στην Πο­λιτεία και «καλοί» όσοι είχαν μπει πλησίστιοι στο κλίμα του «δούναι και λαβείν» έτοιμοι για κάθε συμβιβασμό.

Όλοι αυτοί καθηγητές ή φοιτητοπατέρες (κλασικό παράδειγμα ο κ. Παπου­τσής) υπουργοποιήθηκαν ή βουλευτοποιήθηκαν σωρηδόν ή έγιναν ακριβοπλη­ρωμένοι «σύμβουλοι» των λυμεώνων της εξουσίας όλων των κατηγοριών.

Από το άλλο μέρος τιτλούχοι στην πραγματικότητα, όχι καθηγητές με την ουσιαστική έννοια του όρου, υποπροϊόντα του Νόμου-Πλαισίου ανεδείχθησαν ως «ειδικοί» υποκαθιστώντας το αναιμικό ή και ανύπαρκτο επιστημονικό τους έργο με τηλεοπτική «καταξίωση».

Είναι ακριβώς αυτοί, που σήμερα εμφανίζονται ως ένθερμοι υποστηρικτές του μνημονίου και όλων των κινήσεων εθνικής μειοδοσίας.

Όσον αφορά στις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης οι εξελίξεις υπήρξαν ακό­μη τραγικότερες. Όχι μόνο δεν ελήφθησαν μέτρα -έστω εμβαλωματικά- βελτίω­σης, αλλά τόσο η πρωτοβάθμια όσο και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση ακολούθη­σαν πορεία υποβάθμισης.

Αρκεί η διαπίστωση ότι οι αποδόσεις των μαθητών στις εισαγωγικές στα ΑΕΙ είναι κάθε χρόνο και χειρότερες όπως και το γεγονός ότι ο μέσος μαθητής δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα, χωρίς τη βοήθεια της παραπαιδείας.

Η ευθύνη του υπουργείου Παιδείας για την πορεία αυτή είναι ανυπολόγιστη: Οι παλινδρομήσεις, η ασυναρτησία, τα ημίμετρα κ.ο.κ. είναι η αποφασιστική

παράμετρος. Το λεγόμενο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο πλημμελώς και ανεπαρκώς επανδρωμένο με ισχυρές κομματικές παρουσίες και συχνά πολιτικά επηρεαζόμε­νο στην ουσία ήταν όργανο διακοσμητικό, το οποίο τις όποιες αποφάσεις έπαιρνε αν δεν ήταν λαθεμένες ήταν αναποτελεσματικές.

Σε κρίσιμα θέματα όπως π.χ. η ισορροπία ανάμεσα στην ουμανιστική και τη θετική πλευρά των σπουδών ουδέποτε δόθηκαν λύσεις.

Το ριπίδιο των διδασκομένων μαθημάτων, δηλαδή η διδακτέα ύλη είχε σοβαρό-

Page 30: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

τατα κενά και ελλείψεις και πάντως δεν ανταπεκρίνοντο στις σύγχρονες απαιτήσεις. Πολλά μαθήματα εδιδάσκοντο «κατ' ανάθεση» από καθηγητές, που δεν είχαν

επαρκή γνώση του αντικειμένου. Εκεί, όμως που έγινε όργιο είναι τα διδακτικά βιβλία. Η περίπτωση του βιβλίου της Ιστορίας της κας Ρεπούση είναι η πιο χαρακτηρι­

στική. Δεν είναι η μοναδική. Βιβλία Μαθηματικών, Χημείας, Φυσικής, έχουν τραγι­κά λάθη και προχειρότητες, αλλά και πλήθος δυσνόητων και «ακαταλαβίστικων».

Αναγνωστικά του δημοτικού και γραμματικές δεν καλύπτουν ούτε στοιχειω­δώς τα διδακτικά προαπαιτούμενα και είναι τουλάχιστον θλιβερή η σύγκριση με αντίστοιχα διδακτικά βιβλία του παρελθόντος.

Το νευραλγικό πρόβλημα της ανεπάρκειας ή ακαταλληλότητας σχολείων και αιθουσών ουδέποτε αντιμετωπίστηκε σοβαρά, ενώ παράλληλα η προστασία των σχολείων από εμπόρους ναρκωτικών, ακόμη και παιδεραστές ήταν από σκιώδης έως ανύπαρκτη.

Γενικότερα η αρχή της ήσσονος προσπάθειας για την οποία κατηγορούνται οι νέοι ξεκινάει από τα θρανία των σχολείων με ευθύνη όλων ανεξάρτητα των συ­ντελεστών της Παιδείας.

Η λαλίστατη ως υπουργός Παιδείας κ. Διαμαντοπούλου προχώρησε σε «με­ταρρυθμίσεις» στην Ανωτάτη Παιδεία, που ψηφίστηκαν στη «Βουλή των Ανύπαρ­κτων», όπως θα πρέπει να καταγραφεί στην πολιτική ιστορία της χώρας.

Στόχος, υποτίθεται, η σύνδεση των Πανεπιστημίων με την Κοινωνία, με τη δημιουργία ως ανώτατου διοικητικού οργάνου κάθε ιδρύματος ενός μικρού σχή­ματος, που θα περιλαμβάνει «εξωτερικούς», δηλαδή μη πανεπιστημιακούς.

Η Σύγκλητος καταργείται και ο εκάστοτε πρύτανης καθίσταται υποχείριος του επικεφαλής του οργάνου διοίκησης κατά το αμερικανικό πρότυπο (βοω-ά οί ΐπίδΐεεδ) «μάνατζερ».

Δια του τρόπου αυτού ο οιοσδήποτε άσχετος προς τα Πανεπιστημιακά μπο­ρεί στο ποσοστό της προβλεπομένης αναλογίας να γίνει μέλος του οργάνου διοί­κησης και φυσικά πρόεδρος του.

Ο σχετικός νόμος αρχικά δεν προέβλεπε, ούτε καν την ύπαρξη πτυχείου ως προσόντος των «εξωτερικών» μελών του οργάνου, έλλειψη, που «διορθώθηκε» εκ των υστέρων, χωρίς όμως, αυτό να σημαίνει ότι ο οιοσδήποτε κυβερνητικός ευνοούμενος ανύπαρκτων λοιπών προσόντων δεν θα μπορεί να γίνει ως «εκπρό­σωπος της κοινωνίας» ισότιμο μέλος του διοικητικού αυτού σχήματος.

Υποτίθεται ότι με τη μέθοδο αυτή θα υπερβαθεί ο ενδογαμικός χαρακτήρας της λειτουργίας των ΑΕΙ, ενώ στην ουσία θα χάσουν την αυτονομία τους και θα διεμβολιστούν από ιδιωτικά συμφέροντα.

Κάτι ανάλογο δεν υπάρχει σε καμία χώρα της Ευρώπης, ενώ στις ΗΠΑ εφαρ­μόζεται -όπου εφαρμόζεται- διότι με τον τρόπο αυτό τα Πανεπιστήμια χρηματο­δοτούνται από ιδιώτες και λειτουργούν ως επικερδέστατες επιχειρήσεις λόγω των υψηλότατων διδάκτρων, που υποχρεούνται να καταβάλουν οι σπουδαστές.

Page 31: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Οδηγούμεθα, συνεπώς, δια της τεθλασμένης σε ιδιωτικοποίηση των ΑΕΙ, γε­γονός, που αποδεικνύεται και από την αθρόα εξ Εσπερίας προσέλευση ειδικών «συμβούλων» και τη λειτουργία ως προτύπου του ήδη λειτουργούντως στη Θεσ­σαλονίκη «Διεθνούς Πανεπιστημίου».

Ορθώς επομένως αντιδρούν οι Σύγκλητοι και οι Πρυτάνεις όλων ανεξαίρετα των μεγάλων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ της χώρας και ψεύδεται ασύστολα η κ. Δι­αμαντοπούλου, όταν ισχυρίζεται ότι σοβαρός αριθμός Ιδρυμάτων έχει αποδεχτεί τη «μεταρρύθμιση».

Ορθώς επίσης, αν και αδέξια, διότι αντί να παραιτηθεί ως όφειλε, ο Γ. Μπα­μπινιώτης, ως υπουργός Παιδείας, επέκρινε το σχετικό νομοθέτημα. Παρά τα όσα τραγικά διέπραξε στη διάρκεια των πρυτανικών θητειών του και το ανεκδιήγητο λεξικό του, στο θέμα αυτό είχε δίκιο και κακώς οι εγκάθετοι κεκράκτες τον κατη­γόρησαν για «συντεχνιακή λογική».

Στην ίδια γραμμή πλεύσης και με τον ίδιο τελικό στόχο, συντελείται ο οικο­νομικός στραγγαλισμός των Πανεπιστημίων.

Αρκεί να δοθούν δύο παραδείγματα: Εκείνο του Πολυτεχνείου, όπου η κρα­τική επιχορήγηση έπεσε από 46 εκατομμύρια στα 11 και του Παντείου Πανεπι­στημίου από τα 16 εκατομμύρια στα 4.600 με την πρόσθετη επισήμανση ότι τα τελευταία αυτά ποσά είναι σε ομόλογα που δεν μπορούν να «σπάσουν» άμεσα για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών των ιδρυμάτων.

Εξαγορά, επομένως, και αφελληνισμός και της Ανώτατης Παιδείας στο βά­θος του τούνελ ως η μόνη διέξοδος, που μεθοδεύουν συστηματικά οι διαχρονι­κά υπόλογοι πρωτεργάτες του εξανδραποδισμού της χώρας.

Τα εγκλήματα που έγιναν στο παρελθόν σε βάρος της Παιδείας και είχαμε την ευκαιρία να περιγράψουμε, οδήγησαν την Παιδεία (ιδιαίτερα την Ανώτατη) σε στασιμότητα, στο σημείο μηδέν, αλλά δεν προκάλεσαν την καθίζηση της, πράγμα που σημαίνει ότι οι υγιείς πυρήνες της δεν καταστράφηκαν, παρά τις αθλιότητες της μεταπολίτευσης. Γι' αυτό ακόμα και σήμερα τα ελληνικά Πανεπιστήμια ταξι­νομούνται πολύ υψηλά στη διεθνή κατάταξη.

Πέραν τούτου αυξήθηκαν κάθετα οι υποχρεώσεις του διδακτικού προσωπι­κού, δεδομένο ότι πενταπλασιάστηκε ο αριθμός των σπουδαστών στα Πανεπι­στήμια όταν το διδακτικό προσωπικό αυξήθηκε μόνο κατά 15-20%.

Η προσπάθεια υπαγωγής τους στη Διεθνή των κερδοσκόπων υπό την κάλυ­ψη «μεταρρυθμίσεων» δεν πρόκειται να ευοδωθεί, διότι αυτή τη φορά οι υγιείς πυρήνες του διδακτικού προσωπικού, ο φοιτητικός κόσμος και οι διοικητικοί των Πανεπιστημίων, έχουν συγκροτηθεί σε μέτωπο και θα αντιδράσουν λυσσαλέα· κάτι που βέβαια η κ. Διαμαντοπούλου και οι λοιποί πρωτεργάτες του εκπαιδευτι­κού χάους δεν φαίνεται να είχαν προβλέψει.

Page 32: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ΔΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Ο διασυρμός της Δικαιοσύνης

Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΩΣ ΤΡΙΤΗ «ΔΙΑΚΡΙΤΗ» ΕΞΟΥΣΙΑ στην κοινοβουλευτική Δημοκρατία δεν εξεπλήρωσε ποτέ την αποστολή της ως αυτόνομη εξουσία από συστάσεως ελληνικού βασιλείου.

Υπήρξαν ένας Τερτσέτης, ένας Δελαπόρτας, ένας Σαρτζετάκης, μια Γιατα-γάνα, μία Μαργαρίτη, ένας Καφίρης και τίνες άλλοι, που έσωσαν την τιμή της, αλλά δυστυχώς ο συντριπτικά μεγάλος αριθμός των λειτουργών της διέπρεψαν ως υποτελείς της εκτελεστικής εξουσίας.

Το βάρος της ευθύνης κατανέμεται μεταξύ των εκάστοτε πολιτικών ηγεσιών και των εκάστοτε ανώτατων λειτουργών της Δικαιοσύνης και βεβαίως δεν είναι ισομερής, διότι έμμεσα ή άμεσα οι κυβερνήσεις επηρεάζουν καίρια τη σύνθεση των ανωτάτων κλιμακίων της Δικαιοσύνης, παρά τις όποιες περί του αντιθέτου επιταγές του Συντάγματος.

Μεταπολεμικά κορυφώθηκε το φαινόμενο υποταγής της δικαστικής εξουσίας στις επιταγές της εκτελεστικής με αφορμή τις έκτακτες συνθήκες, που δημιούρ­γησε η εμφύλια σύγκρουση.

Εκεί όμως, που η κατάσταση έφτασε στα όρια του εξευτελισμού της Δικαιο­σύνης είναι στη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας. Όχι μόνο δεν σημειώ­θηκε καμιά παραίτηση ανωτάτου δικαστικού έστω και διαμαρτυρία γ ια την κατάλυση της Δημοκρατίας, τις διώξεις και βασανισμούς πολιτών, αλλά εισαγ­γελείς και δικαστές μετείχαν στις συνθέσεις των στρατοδικείων, δίνοντας τους νομιμοφάνεια. Ήταν αυτοί, που δέχτηκαν να δικάζουν και να καταδικάζουν με εφαρμογή το νόμο 509 περί εσχάτης προδοσίας τους αντιπάλους της δικτατο­ρίας όλων των ιδεολογικών και πολιτικών αποχρώσεων. Δίκασαν ακόμα και συναδέλφους τους, όπως τον Σ. Πλασκοβίτη και δεκάδες άλλους «επαναστατι­κά)», υποτίθεται , «δικαίω».

* * -*-

Ως πρώτο σημαντικότατο βήμα μιας γνήσιας αποκατάστασης της Δημοκρα­τίας θα ήταν η θεσμική και ουσιαστική κατοχύρωση της ανεξαρτησίας της Δικαι­οσύνης. Δεν έγινε και, όπως τόσα και τόσα άλλα, παρέμεινε σε επίπεδο κούφιων

Page 33: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

διακηρύξεων και παχύρρευστων διαβεβαιώσεων όλων των μεταπολιτευτικών κυ­βερνήσεων και των τραπεζορητόρων της Βουλής.

Ο μέγας αρχιερέας της διαφθοράς, η πολιτική, θα κινδύνευε από μια πραγμα­τικά ανεξάρτητη και έντιμη Δικαιοσύνη και φρόντισε να την «ουδετεροποιήσει» τόσο θεσμικά όσο και από άποψη λειτουργίας. Έτσι χάθηκε μια ακόμα τεράστια ευκαιρία υπέρβασης των ανεπαρκειών και διαβρώσεων του παρελθόντος που έδωσε η μεταπολίτευση και όσον αφορά στη Δικαιοσύνη.

Ο κρατικός παρεμβατισμός, όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά αυξήθηκε και μάλι­στα ασκήθηκε κατά τρόπο θρασύ και απροκάλυπτο.

Με το περίφημο θεώρημα κατά της «ποινικοποίησης της πολιτικής» και μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων και διαταγμάτων κατοχυρώθηκε η ατιμωρησία του πολιτικού προσωπικού για οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο «ολίσθημα».

Η ατιμωρησία αυτή πρωτοφανής όχι μόνο στα ευρωπαϊκά, αλλά τα παγκό­σμια χρονικά περί της οποίας τόσος λόγος γίνεται στις μέρες μας είναι προϊόν μιας «λογικής» που χαρακτήρισε όλη την πορεία της μεταπολίτευσης. Μιας λο­γικής πλήρους σύγχυσης των ορίων, μεταξύ ελευθερίας και ελευθεριότητος, που στην ουσία άφησε στο απυρόβλητο όλους ανεξαίρετα τους μεγαλόσχημους πα­ραβάτες του Νόμου.

Ακριβώς γι ' αυτό και το αξίωμα «ουδείς υπεράνω του Νόμου» ουδέποτε λειτούργησε σε βάρος των μεγιστάνων της πολιτικής διαφθοράς.

«Παράπλευρη» απώλεια η διαφθορά των ίδιων των δικαστικών και συνακό­λουθα, ο κλονισμός της εμπιστοσύνης του μέσου πολίτη όσον αφορά την ακεραιό­τητα των δικαστικών λειτουργών και την αντικειμενικότητα της κρίσης τους.

Ένα δεδομένο, που λειτούργησε αποφασιστικά ως παράγων διάβρωσης της κοινωνικής ηθικής και γενικευμένης σχετικοποίησης της αντίληψης περί εντιμό­τητας, καθήκοντος, συνέπειας και σεβασμού στο διδόμενο λόγο κ.ο.κ.

Ακριβώς γι' αυτό και είναι προφανές ότι οι μηχανισμοί της διαφθοράς λει­τούργησαν εκ των άνω προς τα κάτω και όχι αντίστροφα όπως θέλει να μας πείσει ο κ. Πάγκαλος με το περίφημο εκείνο «μαζί τα φάγαμε».

Υπάρχει συνευθύνη του λαού για το σημερινό κατάντημα αναμφισβήτητα, αλλά είναι ευθύνη δευτερογενής, όχι πρωτογενής, που βαρύνει στο ακέραιο «τις κεφαλές του έθνους: πνευματικές, εκκλησιαστικές, δικαστικές και πριν από όλα πολιτικές. Στο παράδειγμα της Δικαιοσύνης γίνεται ολοφάνερο αυτό που θα μπο­ρούσαμε να αποκαλέσουμε «διαπλοκή των μηχανισμών φαυλότητας και εκμαυ­λισμού»·

Διαπλοκή τόσο ισχυρή και αδιαπέραστη ώστε οι έντιμοι δικαστικοί, που πέρα από κάθε αμφιβολία αποτελούν τη μεγάλη πλειοψηφία είναι ανίσχυροι να αντι­δράσουν αποτελεσματικά, διότι αντιμετωπίζουν ένα αρραγές μέτωπο, που εκτεί­νεται από τη Βουλή ως την Κυβέρνηση και από την Κυβέρνηση ως τα ανώτατα κλιμάκια της Δικαιοσύνης.

Ευνοιοκρατικές προαγωγές ημετέρων, υπηρεσιακές μετατοπίσεις ανεπιθύμη-

Page 34: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

των, στημένες συνθέσεις δικαστηρίων διαμορφώνουν ένα αφανές πλέγμα φαύ­λων διασυνδέσεων και κύκλων αλληλοϋποστήριξης, που περιθωριοποιεί όλους τους έντιμους δικαστές.

Αν δεν ήταν έτσι δεν θα είχε υπάρξει το παραδικαστικό κύκλωμα. Οι διάφο­ροι Καλούσηδες, Ηλία, Μπουρμπούλια κ.λπ. δεν θα είχαν παίξει τον επονείδιστο ρόλο, που έπαιξαν. Η Γιαταγάνα και η Μαργαρίτη δεν θα είχαν εκτοπιστεί. Οι μεγαλέμποροι ναρκωτικών δεν θα κυκλοφορούσαν ελεύθεροι, καταβάλλοντος αστεία ποσά εγγυήσεων, οι άνθρωποι του νυχτερινού υποκόσμου, που προσά­γονται σε δίκες δεν θα κυκλοφορούσαν ελεύθεροι, οι σκοτεινοί άρχοντες των γηπέδων με τους στημένους αγώνες θα είχαν προσαχθεί σε δίκες με εισαγγελική παραγγελία εδώ και χρόνια, η αισχροκέρδεια, τα «φακελάκια», οι μίζες θα είχαν χτυπηθεί στο κεφάλι, ο κ. Καστανίδης και ο κ. Παπαϊωάννου δεν θα είχαν διανοη­θεί να «αποσυμφορήσουν» τις φυλακές βγάζοντας έξω βαρυποινίτες, ο αρχιμα­φιόζος της δίειηεηδ Χριστοφοράκος δεν θα είχε «διαφύγει», στους οικονομικούς εισαγγελείς δεν θα είχαν ασκηθεί οι κατάπτυστες συγκλίνουσες πιέσεις για τη σωτηρία του Ανδρικού Παπανδρέου και άλλων τινών του ιδίου φυράματος.

Αν όλα αυτά είναι τραγικά τότε τι να πει κανείς για το χειρισμό του θέματος των γερμανικών πολεμικών αποζημιώσεων, που αποκαλύπτει τόσο την ελεεινότη-τα της πολιτικής όσο και τη διαφθορά τής μη ανεξάρτητης Δικαιοσύνης, που έχει επανειλημμένα καταγγελθεί από τον Μανώλη Γλέζο και τον Ευάγγελο Μαχαίρα.

Σε μια φωτεινή έξαρση στις αρχές της δεκαετίας του 2000 επί βασιλείας ΠΑ-ΣΟΚ η ολομέλεια του Αρείου Πάγου αποφασίζει με συντριπτική πλειοψηφία να απαιτηθεί με τις νόμιμες διαδικασίες η καταβολή των γερμανικών αποζημιώσεων της τάξεως -όπως είναι γ ν ω σ τ ό - των 162 δισεκατομμυρίων Ευρώ.

Η κυβέρνηση αιφνιδιάζεται και θορυβείται και μέσω ενός διαχρονικού -ακό­μα και σήμερα- ανωτάτου και κατ' επανάληψη υπουργοποιηθέντος στελέχους της προτείνει στον πρόεδρο του ανωτάτου δικαστηρίου να μεθοδεύσει την ανα­τροπή της απόφασης με αντάλλαγμα τη διατήρηση του στο αξίωμα για μια διετία «καθ' υπέρβαση» των προβλεπόμενων από το Νόμο ορίων. Ο πρόεδρος ενέδωσε, οι ανώτατοι δικαστές πλην δύο ενέδωσαν (δεν γνωρίζουμε το πώς «επείσθησαν»), οι γερμανικές αποζημιώσεις δεν απαιτήθηκαν.

Αν αυτό δεν λέγεται χαλκείο τότε τι λέγεται;

Όμως όλα αυτά, που δίνουν αδιάσειστα πειστήρια της εσωτερικής διαφθοράς τόσο της πολιτικής όσο και της Δικαιοσύνης είναι η μία πλευρά του ζητήματος.

Η άλλη εξ' ίσου σημαντική αναφέρεται στην ανεπαρκή έως ανύπαρκτη ενερ­γοποίηση της Δικαιοσύνης, για την αντιμετώπιση της προϊούσας και συνεχώς επι-ταχυνόμενης σήψης στους κόλπους της κοινωνίας.

Και πάλι σε μια στιγμή έξαρσης στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ο τότε

Page 35: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

εισαγγελίας του Αρείου Πάγου Κρουσταλλάκης μιλάει για το επερχόμενο «έτος των εισαγγελέων» το έτος δηλαδή, που ο πέλεκυς της Δικαιοσύνης θα έπεφτε αμείλικτος στις κεφαλές των λυμεώνων και των διεφθαρμένων, όλων εκείνων που «δια της αρπαχτής» απομυζούσαν και κατασπάραζαν το δημόσιο πλούτο ή παρα­βίαζαν και παράλυαν τη λειτουργία του κράτους.

Απόδειξη βέβαια ατράνταχτη του γεγονότος ότι η σαπίλα ήδη από τότε είχε φτάσει στο απροχώρητο, όμως και πάλι η εξαγγελία παρέμεινε στα χαρτιά και στο τέλος ξεχάστηκε. Τι ακριβώς ξεχάστηκε; - Ξεχάστηκε το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου, - Ξεχάστηκε το σκάνδαλο των ελληνοποιήσεων - Ξεχάστηκε η αρπαγή δημοσίων εκτάσεων για να «αξιοποιηθούν» από πολιτι­

κούς και ημετέρους, - Ξεχάστηκε η επί δεκαετίες αναβολή της εκτέλεσης έργων πρώτης προτεραιό­

τητας διότι δεν τα εύρισκαν στη διανομή της λείας αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες και κατασκευαστές εργολάβοι. Κορυφαία παραδείγματα από τις δεκάδες: Το πέταλο του Μαλλιακού με τις εκατοντάδες των θυμάτων, τα έργα του στενού των Τεμπών, που η παράλειψη της εκτέλεσης τους οδήγησε στο θάνατο 21 παιδιών, τα αντιπλημμυρικά έργα, που δεν έγιναν με αποτέλεσμα τεράστιες καταστροφές και ζημίες.

- Ξεχάστηκαν οι ασύλληπτες προχειρότητες και κακοτεχνίες, που οδήγησαν π.χ. σε συνεχείς καταρρεύσεις τμημάτων του οδικού δικτύου, γεφυρών, προ­στατευτικών κιγκλιδωμάτων κ.λπ. κ.λπ.

- Ξεχάστηκαν οι «σικέ» διαγωνισμοί και τα «καπάκια» μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων και των εργολάβων,

- Ξεχάστηκαν οι απευθείας αναθέσεις με το πρόσχημα του κατεπείγοντος, - Ξεχάστηκαν τα σκάνδαλα των Ολυμπιακών έργων, του Βατοπεδίου, της Πο­

λιτιστικής πρωτεύουσας Θεσσαλονίκης κ.λπ. κ.λπ. - Ουδέποτε διερευνήθηκε το κόστος του αεροδρομίου των Σπάτων και ποιους

τελικά ωφέλησαν οι ληστρικοί όροι, που υπογράφηκαν με την ΉοοΗΐΐεί», - Ασυγκίνητες έμειναν κατά κανόνα οι εισαγγελικές αρχές για υπερβάσεις στο

πολλαπλάσιο με αλλεπάλληλες «προσαρμογές» του κόστους των δημοσίων έργων με αποκορύφωμα το όργιο που έγινε με τις ολυμπιακές κατασκευές και τα συστήματα ασφαλείας εκ των οποίων ορισμένα ουδέποτε παρελήφθησαν, όμως πληρώθηκαν,

- Το κύκλωμα «δίειτιεηδ», που έκλεισε τις ανήκουστες σε βάρος του ελληνικού δημοσίου συμφωνίες δεν αντιμετώπισε ποτέ τις συνέπειες του Νόμου, αλλά μόνο τα άσφαιρα πυρά των κοινοβουλευτικών συζητήσεων,

- Ποτέ οι προμήθειες του δημοσίου, ιδιαίτερα των οπλικών συστημάτων δεν ελέγχθηκαν δικαστικά,

- Οι υπερμεγέθεις μισθοί στρατιάς «συμβούλων» και «ειδικών» όλων των κατη­γοριών ουδέποτε απησχόλησαν τις δικαστικές αρχές,

Page 36: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

- Ουδέποτε ελέγχθηκε εισαγγελικά η προέλευση και ο τρόπος διάθεσης του εκατομμυρίου του Τσουκάτου,

- Η συνεχής παραβίαση των διατάξεων περί αιγιαλίτιδος ζώνης, οι χιλιάδες εξαγορασμένες πολεοδομικές άδειες, που συνιστούσαν κατάφωρα παράκαμ­ψη της κείμενης νομοθεσίας σπανιότατα οδηγήθηκαν στις αίθουσες των δι­καστηρίων. Ακόμα και σε περιπτώσεις όπως εκείνη της «Ρικομέξ» που είχε χτιστεί με

«έγκυρη» πολεοδομική άδεια πάνω σε μπάζα βρέθηκε τρόπος διαφυγής των υπευ­θύνων από τις συνέπειες του Νόμου.

·*• * * Σαφώς η καταλογοποίηση αυτή δεν είναι πλήρης, αλλά αναφέρεται στις πιο

σημαντικές κατηγορίες «δικαστικής απραξίας». Δικαστική απραξία, που θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη αν κάποιοι -ελάχιστοι- έντιμοι δημοσιογράφοι δεν έφερναν στο φως παρανομίες και έκνομα περιστατικά.

Σε ποιο βαθμό ευθύνεται η ίδια η Δικαιοσύνη για την κατάσταση αυτή; Ασφαλώς σε πολύ μικρότερο από εκείνο των εκάστοτε κυβερνήσεων και της πο­λιτικής ηγεσίας γενικότερα. Όμως ευθύνεται, διότι δεν υπήρξαν -με ελάχιστες εξαιρέσεις- επικεφαλής των ανώτατων δικαστηρίων άτομα ικανά να υψώσουν το ανάστημα τους και να υπερασπίσουν την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης απέναντι σε ένα βαθύτατα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα. Ασφαλώς, διότι όσοι είχαν αυ­τήν την ικανότητα αποκλείσθηκαν και δεν αναδείχτηκαν στα ανώτατα δικαστικά αξιώματα από το ίδιο αυτό το φαύλο πολιτικό σύστημα, που αναδεικνύει μόνο υποτακτικούς και υποταγμένους.

* * *• Ο «χειρισμός» της προσφυγής εναντίον του μνημονίου στο Συμβούλιο της

Επικρατείας για παραβίαση κρίσιμων διατάξεων του Συντάγματος αποτελεί την πιο πρόσφατη απόδειξη του κατευθυνόμενου τρόπου λειτουργίας της Δικαιοσύ­νης. «Διαρρέει» η απορριπτική εισήγηση εκ των δύο εισηγητριών, αλλά όχι η ίδια η απόφαση, διότι «δεν έχει ακόμη καθαρογραφεί» (εδώ και ένα χρόνο περίπου!!!), σε τρόπο ώστε να μην μπορεί να κριθεί επί της ουσίας, όμως να δοθεί νομικό «κά-λυμα» στους μνημονιακούς εντολείς.. .

Κι' όμως το Συμβούλιο της Επικρατείας ανέδειξε δικαστές με υψηλό ήθος, που αντιστάθηκαν στην απριλιανή δικτατορία: τον Σπύρο Πλασκοβίτη (όχι τον μνημονιακό υιό του), τον Γιώργο Κουβελάκη, τον Γιώργο Κοσμά κ.ά.

Οι'Ελληνες δικαστές πρέπει να αντιληφθούν ότι ήρθε η ώρα της αλήθειας και γι' αυτούς, κυρίως γι' αυτούς, που θα κληθούν συντομότατα να καθαρίσουν την κόπρο του Αυγείου.

Page 37: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Ασφαλώς θα πρέπει να παραδειγματιστούν από τους Λετονούς συνταγματι­κούς δικαστές, που αυτή τη στιγμή αποτελούν την κύρια δύναμη αντίστασης ενά­ντια στη μνημονιακή θύελλα, που σαρώνει τη χώρα τους και ήδη έχει οδηγήσει σε εκπατρισμό το 10% του πληθυσμού της χώρας.

Βεβαίως δεν αναφέρεται σ' αυτούς η ευήθης γραία κ. Λαγκάρντ όταν μας συ­νιστά να ακολουθήσουμε το «λετονικό παράδειγμα», αλλά στους μνημονιακούς πράκτορες της χώρας αυτής, που τα έδωσαν όλα.

Page 38: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η συντεχνιοποίηση του συνδικαλισμού

Η ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ με την οργάνωση ενός φορέα επιδίωξης των συμφερόντων της δεν συνιστά συνδικαλιστική δρα­στηριότητα με την αυστηρή έννοια το όρου. Πρόκειται για ένα συντεχνιακού χαρακτήρα μόρφωμα, που οι στοχοθετήσεις του περιορίζονται στη στενά νοού­μενη βελτίωση των αμοιβών και των όρων εργασίας του συγκεκριμένου επαγγελ­ματικού κλάδου και γι' αυτό ο πολιτικός του προσανατολισμός προσδιορίζεται κομματικά, όχι ιδεολογικοπολιτικά. Κατά συνέπεια δεν αποβλέπει σε ευρύτερες κοινωνικές ανακατατάξεις, αλλά σε ευκαιριακές αναδιατάξεις με στροφέα την καλλίτερη ικανοποίηση των συμφερόντων του κλάδου.

Στην ουσία η συντεχνιοποίηση οδηγεί σε διάσπαση των ενιαίων μετώπων και αντίστοιχων μεγάλων συλλογικοτήτων, που στηρίζουν αγώνες μακράς κοινωνι­κής προοπτικής.

Εκείνος που αντελήφθη όσο κανείς τη διαφορά μεταξύ συνδικάτου με γνήσια συλλογική ταξική αντίληψη και συντεχνίας είναι ο Λένιν και γι' αυτό επέμενε τόσο στον πολιτικό, όχι τον στενά νοούμενο διεκδικητικό προσανατολισμό των συνδικαλιστικών αγώνων.

* * * Με γνώμονα τα προαναφερθέντα πρέπει να εκτιμηθεί η τροπή που σημειώνε­

ται με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το 1981. Το ΠΑΣΟΚ ουδετεροποίησε στην πραγματικότητα το συνδικαλιστικό κίνη­

μα με άξονα τη συντεχνιοποίηση του, κάτι το οποίο δεν αντελήφθη ούτε έγκαιρα, ούτε επαρκώς το Κ.Κ.Ε.

Το κόμμα της «σοσιαλιστικής αλλαγής», εκμεταλλεύτηκε δύο στοιχεία για να πετύχει το στόχο του αυτό:

Το πρώτο στοιχείο είναι οι διώξεις που είχε υποστεί το συνδικαλιστικό κίνημα από την απελευθέρωση μέχρι το τέλος της δικτατορίας. Η ιδιότητα του συνδικαλιστή σήμαινε διώξεις, «ακροάσεις» στην Ασφάλεια μετά προπηλακισμών και ξυλοδαρμών. Μια πρακτική, που δεν είχε εξαλει­φθεί ούτε στη μεσοβασιλεία της Ένωσης Κέντρου.

Page 39: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Επί «Δημοκρατίας» ακόμα, δέκα μέρες πριν την επιβολή της δικτατορίας, οι επικεφαλής των σωματείων των οικοδόμων εδάρησαν ανηλεώς στις σκάλες της Ασφάλειας και τα ίχνη από τα αίματα ήταν εμφανή στους τείχους όταν μετά από 15 μήνες συνελήφθην και οδηγήθηκα στην οδό Μπουμπουλίνας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίστηκε ως ένθερμος υποστηρικτής της συνδι­καλιστικής ιδέας ως υπέρτατος έκφρασης του συνδικαλιστικού-δημοκρατι-κού πνεύματος και φρόντισε να προωθήσει κομματικά του στελέχη ως συνδι­καλιστές σε όλους τους χώρους δημόσιους και ιδιωτικούς, τους οργανισμούς κοινής ωφέλειας και την τοπική αυτοδιοίκηση. Τα στελέχη αυτά διαμορφώθηκαν τελικά ως κλειστές κάστες που επιβά­λουν κατά τρόπον συντεχνιακό την ικανοποίηση των συμφερόντων των «εργαζομένων» αδιαφορώντας εντελώς γ ια τις επιπτώσεις από πλευράς αποδοτικότητας και βιωσιμότητας των όποιων τομέων της οικονομίας κά­λυπτε η δραστηριότητα τους. Το δεύτερο στοιχείο είναι η διστακτικότητα και η αναποφασιστικότητα του Κ.Κ.Ε. να αντιμετωπίσει αυτόν τον τύπο του πασοκικού «συνδικαλισμού» από φόβο ότι θα χάσει την εμπιστοσύνη των εργαζομένων. Οι συνέπειες ήταν ολέθριες για μια σειρά από λόγους: Πρώτον, η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ αλώθηκαν από κομματικούς του ΠΑΣΟΚ,

που όχι μόνο αναδείχτηκαν σε ιδιαίτερα καλοπληρωμένους αργόσχολους επαγ­γελματίες, αλλά και μετέβαλαν τους συνδικαλιστικούς αγώνες σε συντεχνιακά παζαρέματα, που όπου και όταν συνέφερε το ΠΑΣΟΚ ανέστειλαν ή υποβάθμιζαν απεργιακές κινητοποιήσεις ή αντίστροφα τις υποκινούσαν και όξυναν τον χαρα­κτήρα τους,

Δεύτερον, η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ χρησιμοποιήθηκαν ως εφαλτήριο για τη με­ταπήδηση στελεχών στο κοινοβούλιο ή (και) σε υπουργικούς θώκους όπου όλως «παραδόξως» λησμόνησαν το συνδικαλιστικό παρελθόν τους, ξέχασαν την υπο­τιθέμενη «προλεταριακή» τους προέλευση και έγιναν μέλη του πολιτικού κατε­στημένου για να φτάσουν τελικά να υπερψηφίσουν όλες τις λαοκτόνες διατάξεις των μνημονίων,

Τρίτον, υποστηρίχτηκαν από τα ελεγχόμενα από το ΠΑΣΟΚ σωματεία σε μια σειρά από τομείς μισθολογικές διαφοροποιήσεις, που όχι μόνο επέφεραν την οι­κονομική κατάρρευση τους ή (και) την κάθετη μείωση της αποδοτικότητας τους, αλλά και κλόνισαν την πίστη του κοινού στη δυνατότητα της εύρυθμης και απο­τελεσματικής λειτουργίας οποιασδήποτε υπηρεσίας, οργανισμού ή επιχείρησης είχε σχέση με το κράτος.

* *- *

Οι μεγαλύτεροι προπαγανδιστές στη χώρα μας περί της «αναγκαιότητας των ιδιωτικοποιήσεων» που η νεοφιλελεύθερη λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης προ-

Page 40: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

έβαλε ως οικονομικό λυτρωτικό δόγμα είναι ακριβώς αυτά τα συντεχνιακά σω­ματεία.

Σωματεία, που οι ηγεσίες τους εξασφάλισαν παχυλότατες «αποζημιώσεις» και «επιδόματα», εργατοπατέρες και εργατική αριστοκρατία ταυτόχρονα πα­ρέλυσαν τους χώρους δραστηριοποίησης τους και είναι αυτοί, που μαζί με τους κομματικούς εντολείς τους ευθύνονται γ ια την επιχειρηματολογία των τροϊκα-νών σε βάρος του ελληνικού κρατικού μηχανισμού.

ΟΣΕ, Ελληνικά Πετρέλαια, Ναυπηγεία, «Ολυμπιακή» κ.λπ., κ.λπ. είναι ελά­χιστα από τα πάμπολλα παραδείγματα του καταστροφικού τρόπου λειτουργίας των συντεχνιών, όπου αποδεικνύεται και εκτεταμένη συμπαιγνία εργατοπατέ-ρων με τις διοικήσεις σε βάρος των εργαζομένων, που ως πρώτιστο συμφέρον έχουν να επιβιώνουν οι τομείς εργασίας τους και να περισωθεί ο δημόσιος χαρα­κτήρας τους.

Το πασοκικής κοπής και ραφής εργατοϋπαλληλικό «ρετιρέ» πέτυχε την εξα­σφάλιση σκανδαλωδών μισθών και «ειδικών αμοιβών» σε ολόκληρες κατηγορίες οικονομικών υπαλλήλων -ιδιαίτερα των εφορειακών και των τελωνειακών- με το επιχείρημα ότι «έτσι δεν θα εξαγοράζονται». Τριτοκοσμικό επιχείρημα, που βεβαί­ως δεν ισχύει όπως ο κάθε συναλλασσόμενος πολίτης γνωρίζει εξ' ιδίας πείρας,

Τέταρτον, οι αθρόοι διορισμοί κομματικών ημετέρων, δημιούργησαν μια κα­τηγορία «αργού πληθυσμού» σε πολλές υπηρεσίες και οργανισμούς, που όχι μόνο δεν προσέφερε τίποτα, αλλά και δυσχέραινε και παρεμπόδιζε τη λειτουργία των πραγματικά εργαζόμενων. Με τις πλάτες πάντοτε των συντεχνιακών συνδικαλι­στών ένας περιφερόμενος εσμός ελεύθερων σκοπευτών σκότωναν το χρόνο τους με καφεδάκι και κουβεντούλα: κλασική περίπτωση - π ρ ό τ υ π ο - η «Ολυμπιακή», την οποία βίωσα ως πρόεδρος του Δ.Σ.

Το καλοκαίρι του 1989 όταν αναλάβαμε εμφανίστηκαν, παρά τον αργό «υπερ­πληθυσμό» που είχαν διορίσει οι προηγούμενες διοικήσεις σοβαρότατα κενά και ελλείψεις σε προσωπικό εδάφους πρώτης γραμμής στο αεροδρόμιο του Ελληνι­κού με αποτέλεσμα να μην εξυπηρετούνται οι ταξιδιώτες ούτε στις αφίξεις ούτε στις αναχωρήσεις.

Χρειάστηκε να οργανωθεί ένα είδος εφόδου για να ανακαλυφθεί το εκτός πάσης αρμοδιότητος και συγκεκριμένου έργου προσωπικό, που κυριολεκτικά κρυβόταν ακόμα και σε αποθηκευτικούς χώρους για να μπορέσουμε να βρούμε τα 250 άτομα, που χρειαζόταν για να λειτουργήσει το αεροδρόμιο.

Στο Κέτεριγκ ήταν τόσο μεγάλος ο αργός υπερπληθυσμός ώστε δεν υπήρ­χαν ούτε γραφεία, ούτε καν καρέκλες για να κάτσουν. Χιλιάδες, όχι εκατοντάδες άνθρωποι έρχονταν το πρωί, «χτυπούσαν» κάρτα και μετά εξαφανίζονταν ως το μεσημέρι, που επανερχόνταν για να ξαναυπογράψουν. Τι γινόταν στο ενδιάμεσο; Καφετέριες, μπαράκια, σφαιριστήρια κ.ο.κ. υπεδέχοντο στοργικά τους περιπλα­νώμενους αυτούς ανθρώπους.

Στο ιπτάμενο προσωπικό -φροντιστές, αεροσυνοδοί- οι μισθοί, περιλαμβα-

Page 41: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

νομένων των έκτακτων αμοιβών και επιδομάτων πλησίαζαν εκείνο των πιλότων. Οι συντεχνιακές ηγεσίες, παρά το γεγονός ότι τους εξηγήσαμε ότι αν δεν

ελαμβάνοντο άμεσα μέτρα εξυγίανσης, η εταιρεία θα βούλιαζε και τότε θα εξα­γοραζόταν αντί πινακίου φακής από ιδιώτες αντιστάθηκαν λυσσωδώς σε κάθε μέτρο που επεχειρείτο, τα οποία χαρακτήριζαν συλλήβδην και σε συγχορδία με τα κομματικά τους κέντρα ως «αντεργατικά». Οι ίδιες αυτές θλιβερές «ηγεσίες»που δεν είχαν φέρει την παραμικρή αντίρρηση για την αγορά των ακατάλληλων «ροζ Μπόϊγκ», ούτε είχαν ζητήσει την αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων και επισφα­λών αεροσκαφών, που ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος αποκαλούσε «ιπτάμενες νε-κρόκασες», γεγονός που δείχνει πόσο αδιαφορούσαν για το μέλλον της εταιρείας.

Κυριολεκτικά στο έλεος των κομματικών λυμεώνων η «Ολυμπιακή» επέζησε όσο επέζησε χάρη στις παρεμβάσεις που έγιναν στην περίοδο 1989-1993 και κα­ταποντίστηκε όταν οι κομματικοί με τους οποίους συνετάγησαν και τα νεοδημο-κρατικά κέντρα αποφάσεων (Μητσοτάκης, Γκελεστάθης κ.λπ., κ.λπ.) ξαναπήραν τα ηνία,*

Συντεχνιακοί τύπου Γ. Κουτσόγιαννου (Ολυμπιακή-ΠΑΣΟΚ), Η. Ευθυμίου (Ολυμπιακή-Ν.Δ.) ή -κορυφαίο παράδειγμα- Φωτόπουλου (ΔΕΗ-ΠΑΣΟΚ) και εκατοντάδες άλλοι πριόνισαν συστηματικά το κλαδί του υγιούς και ρωμαλλέου συνδικαλισμού και τελικά ως κομματικά ενεργούμενα έβλαπταν, δεν προωθού­σαν τα συμφέροντα των εργαζομένων,

Πέμπτον, τα συντεχνιακά όργανα προτιμούσαν πολύ συχνά, κινητοποιήσεις με υποκρυπτόμενους σκοπούς διαφορετικούς από εκείνους που προέβαλαν. Ιδι­αίτερα οι φοιτητικές νεολαίες, που με τον τρόπο αυτό επέφεραν σοβαρότατες δυσλειτουργίες κυρίως των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων όπου -όπως αναλύεται στο σχετικό κεφάλαιο-καλλιεργείτο η «ιδεολογία» της ήσσονος προ­σπάθειας και της μειοδοτικής αντιμετώπισης των σπουδών.

Η πρακτική αυτή δημιούργησε βαθμιαία μια στάση απόρριψης στην ευρύτε­ρη κοινωνία, η οποία σε μεγάλο βαθμό θεωρούσε ότι οι κινητοποιήσεις αυτές, που κλόνιζαν την ομαλή λειτουργία της καθημερινής ζωής σε επίπεδο κυκλοφορίας, αγοράς, συναλλαγών κ.ο.κ. ήταν άσκοπες και αδικαιολόγητες.

Και πάλι το «θύμα» ήταν ο γνήσιος συνδικαλισμός που στη συνείδηση του μέ­σου ανθρώπου ταυτιζόταν με τις «αναρχοαυτόνομες» ενέργειες των συντεχνιών. Κλεισίματα λιμανιών και αεροδρομίων, παρεμπόδιση της κυκλοφορίας των μέ­σων μαζικής μεταφοράς, βιαιότητες και καταστροφές εντάσσονται σ' αυτές τις ενέργειες, που προκαλούσαν την αποδοκιμασία και την αγανάκτηση του μέσου πολίτη.

Ενέργειες, που -περιέργως- πλήθαιναν όταν το ΠΑΣΟΚ δεν βρισκόταν στην εξουσία και περιοριζόταν στο ελάχιστο όταν ήταν στην εξουσία...

* Βλέπε επ' αυτού λεπτομερειακά στο βιβλίο μου «Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα» το κεφάλαιο «Η υπόθεση της Ολυμπιακής», (εκδόσεις Παπαζήση).

Page 42: 5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΧΡΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ (Βασίλης Φίλιας) (79-120)

Χρειάστηκε να φτάσουμε στα μνημόνια και το ξεπούλημα ζωτικών συμφε­ρόντων του λαού και του έθνους για να καταλάβουν όλοι το παιχνίδι των ετερο-κατευθυνόμενων συντεχνιών, κάτι που δεν είχαν προβλέψει τα «σοσιαλιστικά» επιτελεία. Τι δεν είχαν προβλέψει;

Δεν είχαν προβλέψει τη δημιουργία ενός άτυπου παλλαϊκού μετώπου αντί­στασης πέρα και πάνω από τις συντεχνιακές ομαδοποιήσεις. Ενός μετώπου, στο οποίο ενεργοποιούνται δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί, που πήραν την πρωτοβουλία στα χέρια τους και περιθωριοποιούν τις κατεστημένες συντεχνια­κές ηγεσίες, που τις θεωρούν ύποπτες και πουλημένες.

Προσπαθούν βέβαια και οι συντεχνιακές ηγεσίες να βελτιώσουν την εικόνα τους, διότι η δυναμική του λαϊκού κινήματος είναι τέτοια ώστε αν δεν το έκαναν θα είχαν την ίδια τύχη με τους μνημονιακούς βουλευτές και υπουργούς, που δεν τολμούν να ξεμυτίσουν, διότι προπηλακίζονται και γιουχαΐζονται όπου βρεθούν και όπου σταθούν.

Παρ' όλα αυτά έχουν και αυτοί, οι άλλοτε πανίσχυροι άρχοντες του παρα­σκηνίου και του πεζοδρομίου, οριστικά χάσει την έξωθεν καλή μαρτυρία και είναι θέμα χρόνου η εξαφάνιση τους από το προσκήνιο.

Οι παχυλές «αποζημιώσεις» και το τεμπελχανείο στο όνομα της προστασίας δήθεν των «συμφερόντων των εργαζομένων» θα σαρωθούν από το παλιρροιακό κύμα του μέσου ανώνυμου πολίτη, που δεν πρόκειται να ανακόψουν τα όποια τερτίπια των μνημονιακών συνεταίρων.