KURULTAY

E

47.TÜRKİYE

JEOLOJİKURULTAYI

"Hepinizin bildiğigibi, en değerli doğal

kaynaklarımızın başındagelen su kaynaklarımız,son yıllarda, hızlı nüfus

artışı, kentleşme,endüstri alanlarınınyayılımı ve tarımda

kontrolsuz ilaç ve gübrekullanımı karşısında

savunmasız kaldı. Hızlabu en değerli doğal

kaynağımızı kirletiyoruz.Bu kaynağın yasa ve

yönetmeliklerlekorunamayacağı, ancaktoplumun bilinçlenmesi

ile korunabileceği açıkçagörülmektedir,"4

47. * TÜRKİYE JEOLOJİKURULTAYI-1994" 1500'c yakınteknik elemanın katılımıyla Ankara'daMTA Genel Müdürlüğü Kültür Sitesive Hilton salonlarında 21/25 Şubattarihleri arasında yapıldı. KurultayaAnkara dışından kamu ve özelkuruluşlar ile üniversitelerden katılımınyoğunluğu dikkati çekti.

Kurultayda sözlü bildirilerin büyükbir bölümü üniversitelerin jeolojimühendisliği bölümlerindeki öğretimüyeleri tarafından sunuldu.Yurtdışından; Yakın Doğu Üniversitesi(Lefkoşe-Kuzey Kıbrıs TürkCumhuriyeti), ÖzbekistanJeoloji-Jeofizik Enstitüsü BilimlerAkademisi (Taşkent-Özbekislan),Bristol, Leicester ve KeeleÜniversiteleri (İngiltere), Frankfurt,.Tubingen ve Strasbourg Üniversiteleri(Almanya), Nevada ve LowaÜniversiteleri (ABD), ParisÜniversitesi (Fransa), AdealideÜniversitesi (Avusturalya) ve BergenÜniversitesinde (Norveç) nde görevyapan araştırıcılar tarafındanhazırlanan bildiriler de ilgiyle izlendi.

Beş gün süren kurultay süresinceyoğun katılımın yaşandığı yirmialtıoturumda (Mühendislik JeolojisiMI-III, Paleontoloji, EndüstriyelHammaddeler, Genel Jeoloji 1-11-111,Hidrojeoloji MI, Genç Tektonik,Mineraloji-Petrografi I-II,Sedimentoloji MI, Maden YataklarıI-II, Volkanizma, Jeotermal Enerji,Tektonik, Çevre Jeolojisi, KömürJeolojisi, Magmatizma, Jeokimya ve

Karma Jeoloji) yüzelli sözlü bildiri, 4slayt gösterisi ve bir video gösterisisunuldu. Ayrıca Hilton OteliSalonlarında, Çarşamba günü, 'Metrove Tünelcilik' ve 'Temel Kazıklan'konularında. Amerikan LUISBERGER firması uzmanlarından Dr,John Egberg ile Alman BAUERfirması uzmanlarından E. Stötzer birerkonferans verdiler, Aynca kendisi ilegurur duyduğumuz, değerlimeslektaşımız, Almanya BerlinÜniversitesi Öğretim üyelerinden, Ord,Prof, Dr Muharrem Satır'ın 'Yeryuvarıve Însan-Jeokimyanın Jeolojik veAntropolojik Kökenli ÇevreKirliliğindeki Modem Yeri1 konulukonferansı büyük bir ilgiyle izlendi.

Yine Hilton Oteli Salonlarında"KENTLERDE SU VE ÇEVRE"paneli yapıldı. Panel başkanlığım DSİGn, Md.lüğü Etüt ve Plan DairesiBaşkanı Hüseyin YAVUZ yaptı.Konuşmacı olarak İller Bankası İçmeSuyu Dairesi Başkan Yardımcısı AyferÖRGE, ASKİ Gn. Md* Yr&cısı NevzatTAŞSEVEN ile odamız başkam BehİçÇONGAR katılmışlardır,

Jeoloji Mühendisleri Odasıtarafından, Üniversitelerin JeolojiMühendisliği Bölümlerinde eğitimgören öğrencileri çalışmaya özendiriciolarak her yıl düzenlenen "En İyi StajRaporu Yarışması "nda 1993 yılıbirinciliğini kazanan TuncayKABAOSMAN (Selçuk Üniversitesi),İkinci Ahsen ERKAN (İTÜ) veüçüncü, Dilek İNALSU (AÜFF)'yaödülleri törenle kurultay sırasındaverildi.

10

KURULTAY

Jeoloji Mühendisleri Odasıtarafından her yıl ülkemizde jeolojibiliminin gelişmesi konusunda uğraşvermiş ve özgün araştırmalar yapmışolan Jeoloji Mühendislerine verilen"Altın Çekiç Ödülleri" kurultay açılışoturumunda verildi, 1993 yılı içinoluşturulan jüri tarafından "Altın ÇekiçBilim Ödülü" Prof, Dr, AltanGÜMÜŞ'e verildi. "Altın ÇekiçAraştırma Ödülleri" İse; UygulamalıJeoloji dalında Dr, Turgut Öztaş'a,Maden Yatakları ve Jeokimya dalındaProf. Dr. Atilla Aykol ve Prof. Dr.Selçuk Tokel'e, Genel Jeoloji dalındaDoç, Dr, Nurdan İnan'a verildi.

Kurultay süresince bilimseletkinliklerin yamsıra diğer sosyal vekültürel etkinlikler ise Açılış Kokteyli,Hilton Oteli'nde Geleneksel jeolojiGecesi, Tiyatro ve kitap satışları olarakgerçekleşti. Geleneksel JeolojiGecesinde 40. 30. ve 25, yıl "EmekÖdülleri" verildi,

Jeoloji Mesleğine 40 Yıl EmekVeren Üyelerimiz

Dr, Adnan KALAFATÇIÖĞLULÜ.F.R, Ziya BARUT LÜ.RR, Dr.Alpaslan CAN LÜ.F.R, SevimAĞAOĞLU LÜ.F.R, Turgut ÖZPARLÜ.RR

Jeoloji Mesleğine 30 yıl EmekVeren Üyelerimiz

Türksen ERDOĞAN LÜ.F.F., RuhiŞİMŞEK İ.T.Ü., Metin NAZİK İ.T.Ü.,Prof. Dr. Aziz ERTUNÇ LÜ.RR, MeteARIKAN I.T.Ü., Prof. Dr. FikretTARHAN İ.T.Ü., Prof. Dr. YücelYILMAZ LÜ.RR, Gani UNCUGİLİ.Ü.F.F., Ethem ZORLU LÜ.F.R,İbrahim Turan ÇAKMAK LÜ.F.R,Alpan M, GÜLENBAY LÜ.RF.,Güngör ÇAMLIYURT LÜ.RF,, MetinKEMAHLI LÜ.RR, Orhan SALTIKÎ.Ü.F.F., Kevork BULUR LÜ.F.R,Ahmet ÖZCAN İ.Ü.F.F.

Turay ILDIZ I.Ü.F.F., Dr, ÖzkanİŞGÜDEN LÜ.RF., KamilŞAHİNBEYOĞLU LÜ.RF,, GültenGÖKTEPELİ LÜ.F.F., Ayhan AR VASLÜ.RR, Süheyl INNAB İ.Ü.F.F.,Nurhan ÖLÇER LÜ.F.R, NilüferBERKMEN LÜ.RR, Oral ARALLÜ.RF,, Tuncer TARDU t.Ü.F.F.,Prof, Dr. Orhan KAYA LÜ.F.R, Prof.

Dr, Atilla AYKOL LÜ.F.F., ÇiçekSËRPENGEÇTÏ LÜ.F.F., I.M. TevfikSARIER LÜ.RR, Bilge SUNGURLULÜ.RR, Ayşin DORA LÜ.RR, Dr.Ünal ARTAN LÜ.RR, ErolYILMAZLAR LÜ.RR, Prof. Dr.Orhan BAYSAL Almanya, Prof, Dr.Ali ŞAHİNCİ Fransa,

Semra PRESCOTT A.Ü.F.F., Prof.Dr. Erdinç KIPMAN LÜ.F.R, CahitTOKGÖZ LÜ.RR, Mete TEŞRBKLÎİ.Ü.RR, Aytaç BİLGEN LÜ.RRTuncel BOYDAŞ İ.T.Ü., Eser ULUSUA.Ü.F.F., Mehmet GÖRAL LÜ.RR,Gülay COŞKUN A.Ü.RR, T. GünalAYGÜN LÜ.RR

Jeloji Mesleğine 25 Yıl EmekVeren Üyelerimiz

A.Ü.RR, Dr. Osman BAYDARLÜ.RR, Nesrin TULU A.Ü.RF,,Dr.M. Toros ÖZBEK A.Ü.RR, Dr,Yılmaz ALTUN LÜ.F.F., SerpilTUNCER A.Ü.F.F. Prof, Dr.Ergün GÖKTEN A.Ü.F.F.,Asuman GÖKTEN A.Ü.RR, Dr.Tuncay ERCAN LÜ.RF., OsmanÖNDER A.Ü.F.R, Önder BÎRKANA.Ü.F.F., Mehmet TOSUN LÜ,RR,Prof. Dr. Burhan ERDOĞANLÜ.RF., Doç. Dr, Ahmet GÜVENA,Ü.RR, A. Mete ÖZGÜNERİngiltere, Ali UNUR A.Ü.RR, ErsanGİRGİN LÜ.RR, Ethem GÖĞERLÜ.RF,, Behçet AKYÜREKLÜ.RR, Cevat HEZARFENLÜ.RF., Akman ÇAKIROĞLU

Orhan DURSUNOGLU LÜ.F.F.,Fevzi AYDINÖZ İ.T.Ü., TurgutCANLI LÜ.RR

Basri KOÇAK LT.Ü., H. HalukDERİCİOĞLU O.D.T.Ü., İhsanÖZOĞUL İ.T.Ü., Necati ARAS İ.T.Ü.,Hasan DURGUN O.D.T.Ü., A. HamdiTAŞLICA LÜ.RF., TuranARDAİ.Ü.RR,

Erdeniz AKDOĞAN LÜ.RR,Atilla TOPÇAM LÜ.F.R, AliATIGAN LT.Ü,, Kemalettin ZORLUİ.T.Ü., Ali BAYTEKİN Î.T.Ü., TurgutNAR O,D.T.Ü., Muharrem UĞURÖ , D , m , Tarık SOYDER O.D.T.Ü.,

Y, Doç, Dr, Semih ULAKOĞLULÜ,F,R, Mehmet KILIÇ LÜ.RR,Yüksel ATAMAN LÜ.F.F,, ZuhalÜSTÜN LÜ.RR, Ali GÜMRÜKÇÜLÜ.RR, Dr, Sait METİN LÜ,RR,Prof, Dr, Cahit HELVACI İ.Ü.RR,Aktan ODABAŞI O.D.T.Ü., TezerGÜRSEL LÜ.RR,Tirnur KARTAL

Almanya, H. Cahit TURAN LÜ.F.R,Doç. Dr, Rezzan BİRSOY A.Ü.RR,Dr. L Hakkı KARAMANDERESİLÜ.RF.

Açılış oturumu MTA KültürSitesi Sadrettin Alpan KonferansSalonunda yapıldı. Açılışkonuşmasını Kurultay Başkam Prof,Dr. Önder ÖZTUNALI yaptı.

İlk konuşmayı odamız BaşkanıSayın Behiç ÇONGAR yaptı.Konuşmasına,

"B/r bilimsel ve teknikkurultayın, 47.sine uluşması,Ülkemiz için olduğu kadar, çağdaşuygar ülkelerde de, önemli birolaydır, azımsanmıyacak birbaşarıdır.

Bu Kurultaylar JeolojiMühendisleri Odasının gururudur, "diyerek başladı.

"Hepinizin bildiği gibi, en

11

KURULTAY

değerli doğal kaynaklarımızın başındagelen su kaynaklarımız, son yıllarda,hızlı nüfus artışı, kentleşme, endüstrialanlarının yayılımı ve tarımdakontrolsuz İlaç ve gübre kullanımıkarşısında savunmasız kaldı. Hızla buen değerli doğal kaynağımızıkirletiyoruz. Bu kaynağın yasa veyönetmeliklerle korunamayacağı,ancak toplumun bilinçlenmesi ilekorunabileceği açıkça görülmektedir.

Bugün yürürlükte olan,Belediyeler Yasası,6200 No, lu DSİ Kuruluş Yasası,167 No. lu Yeraltısuları

Hakkındaki Yasa,1380 No. tu Su Ürünleri Yasası,ÇED Yöntemeliğî,"Su Kirliliği Yönetmeliği" gibi yasa

ve yönetmeliklerin etkili olmadığıgörülmüştür.

Sularımızı kirlenme ve tuzlanmafelaketinden, bu yasa ve yönetmeliklerkur taramamışlar dır.

Türkiye'ye düşen yağış, SOL 10'9nßlyü, akışa geçen ve akarsularımızdaÖlçülen miktar, 186, 10f9 mSIyıİdır,Ancak bu kaynaklardan, ekonomikolarak, tüketici anlamdakullanabildiğimiz miktar, 12JJ0Vm31 yıllık yeraltısuyu potansiyeli dahil,105 IIOJO'9 mS/ytiı geçmemektedir,

Bu miktar, 28.W6 ha tarım alamolan, nüfusu 60 milyonu geçen bir ülkeiçin çok azdır. Bir de havzalar arası supotansiyetindeki dengesizliği gözönüne alırsak, Doğu KaradenizDereleri, Akdeniz BölgesindeManavgat Çayı, Göksu Çayı, DoğuAnadolu Bölgesinde Fırat ve DicleNehirleri Havzalarının dışında, hiçbirhavzamızda, bir damla fazla suyumuzyoktur,

Orta Anadolu, Ege, Trakya gibi,yoğun nüfus ve geniş tarım alanlarınınyer aldığı bölgelerde, büyükboyutlarda su eksikliğimiz vardır.

Artık su kaynaklarımızın, yeni birgörüşle, havzalar arası su aktarımlarıda göz önünde bulundurarak, bölgeselkullanım planlamalarının, en kısazamanda ele alınması zorunludur,

Türkiye çağdaşlaşmayıyakalayabilmek için, Önümüzdeki on,onbeş yıl içinde, alt yapı kapsamındaki

Önümüzdeki günlerdeülke enerji açığınıkapatabilmek, büyüksulama projelerinitamamlayabilmek için,öncelikle, mevcutlaraek olarak, 400 e yakınbaraj ve hidroelektriksantrali projelerinin,en kısa zamanda elealınarak, uygulamaprogramına konulmasıgerekmektedir. Buprojelerle, yıllık yalnızhidroelektrik enerjiüretiminin 120.10*9Kw/h a çıkarılmalıdır

büyük projelerin önemli bölümünühayata geçirmek zorundadır.

Bu projelerin başlıcalarınıaşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

Kentlerimizin % 90 'ına yakınkesiminin içme-kullanma suyu projeleriyetersizdir. Biran önce bu projeler,kentlerin yeni nüfus projeksiyonlarınave yüksek refah düzeyinde sukullanımına göre, ele alınmalıdır.

Kentlerimizin yalnız % 56' sındakanalizasyon mevcuttur. Bukanalizasyon sistemlerinin de ancak %7 fsinde arıtma bulunmaktadır, En kısazamanda arıtmah kanalizasyonprojeleri yaygınlaştırılmalıdır.

Kentlerin ilk planlamalardakİtahminlerin çok üzerinde bir hızlayayılmaları nedeniyle, Kent İmarplanları, gerçek uygulamaya esasolacak şekilde, yeniden ele alınmalıdır,

Hepinizin bildiği gibi Anadolu,2000-2500 yıl öncesi bile, kanalizasyonsistemi olan, muhteşem su projeleri ilebeslenen, agoraları, tiyatroları olankentlerin be idesi dir, Bugün de,Anadolu'yu, çağdaş alt yapı, üst yapıprojeleri ile, çağa uygun, uygar birülke haline getirmek, başta bizmühendislerin görevidir.

Önümüzdeki günlerde ülke enerjiaçığını kapatabilmek, büyük sulamaprojelerini tamamlayabilmek için,öncelikle, mevcutlara ek olarak, 400' e

yakın baraj ve hidroelektrik santraliprojelerinin, en kısa zamanda elealınarak, uygulama programmakonulması gerekmektedir, Buprojelerle, yıllık yalnız hidroelektrikenerji üretimi 120J0'9 Kwllï aÇıkarılmalıdır.

Refah düzeyi yüksek bir topluma,gerekli elektrik üretiminisağlayabilmek için, bunlara ekolarak, daha İleri teknik ve dahaçevreci yeni termik santraller venükleer enerji santralleri alanlarınınbir an önce, yer seçimleri yapılmalı,projelendirilmen ve uygulamaaşamalarına geçilmelidir.

Anadolu'da, Trakya'da binlerceyeni gölet inşasıyla, küçük sulamaprojelen, gecikmedengerçekleştirilmeli, büyük sulamaprojeleri ile birlikte, ülke sulu tarımalanlarının toplamının, bugünküekonomik değerlere görehesaplanan, 8JJ0 '6 ha 'aulaştırılmalıdır.

Halen yaklaşık 1070 km' sitamamlanan ve 600 km sinin inşaatısürdürülen otoyollarımıza ek olarak,en az 4-5000 km yeni otoyol projesi,10-15 yıl içinde eklenmelidir.

Yeni demiıyolu projeleriüretilerek, demiıyolu ağımız, çağdaşulaşım sistemine dönüştürülmelidir.

Büyük kentlerimiz en kısazamanda, toplu taşımacılığa çözümgetirecek, metro ağları ileörülmelidir,

İstanbul, İzmir, İzmit ve Bursa,gibi yoğun endüstri bölgeleridışında, yeni endüstri alanları,organize sanayi bölgeleriprojelendirilmelidir.

Maden etüdlerinin, ülkegenelinde, büyük ölçekli ayrıntılıharitaları en kısa zamandatamamlanmalıdır.

Bütün bu çalışmalara bazalınacak, bilimsel altlık oluşturacak1.25000 ölçekli genel jeoloji

. haı itaları bir an önce tamamlanmalıve yayınlanmalıdır.

Yurt dışına acıkın, millikuruluşumuz TPAO, uluslararasıpetrol arenasında, dev şirketlerlerekabet ederek, Hazar Denizinde,

12

KURULTAY

Azerbaycan Oval arında, KazakistanSteplerinde, nitelikli ve ekonomikpetrol üretimine geçerek, Dünyapetrol piyasasında Türkiye'nin deolduğunu göstermelidir.

Sıralanan bu büyük projelerin, enekonomik ve en doğru şekilde,zamanında ülke yararına, ülkekullanımına kazandır ılahilme si için,nitelikli, çağdaş bilgilerle donanmış,mühendis kadrosuna gereksinimvardır. Bilgi, deneyim, uzmanlık,başarı için esastır.

Ülke projelerinin, bilgili,deneyimli ve yüksek niteliktemühendislere gereksinim duyduğu budönemde, ne yazık ki son yıllardamühendislik eğitiminde, istenilendüzey bir türlü tutturulamamıştır.

Jeoloji mühendisliği eğitimi ileilgili endişelerimiz bu yıl daha dabüyümüştür, Kurulan yeniüniversiteler ve de üniversitelerimizdeuygulanmaya başlanan gece eğitimibahanesi ile jeoloji mühendisliğibölümleri sayılarının hızla çoğalmasıgündeme gelmiştir.

Bir öğretim üyesi ve bir araştırmagörevlisi ile mühendislik bölümüaçılamaz. Yeterli sayıda nitelikliÖğretim üyesi, labo'ratuvar olanaklarıolmadan, öğrencilere gerçekçianlamda staj yaptırılamadanmühendis yetiştirilemez. Bu görüşüvurgulamakta yarar görüyorum.

Sağlıksız gerekçelerle, yenimühendislik bölümleri açılmasıyerine, var olan mühendislikbölümleri, çağdaş projelerin bilgidüzeyine sahip mühendisler

yetiştirmeli, bu bölümlerde,mühendislik eğitiminin niteliğiniyükseltecek önlemler alınmalıdır.

ilgili arkadaşlarımın yakındanizlediği gibi, geçen yıl Bayındırlık veİskan Bakanlığı'nca, 'Zemin ve TemelEt ikileri Genelgesi' yayınlandı. Bugenelge, ülkemiz için, geç te olsa, çokgerekli bir boşluğu doldurmuştur.

Çok karmaşık bir jeolojik yapıyasahip, dünyanın belli başlı tektonikkuşaklarından biri üzerinde yer alanülkemizde, topraklarımızın % 92 'si,yaşayan nüfusun % 95 7, Kuruluendüstri tesislerinin % 98 7, depremolasılığı yüksek bölgelerde yer alan birülkede, alanının % 44 fii diri faykuşaklan ile kaplı, başta Karadenizbölgesi almak üzere, yaygın potansiyelheyelan bölgeleri üzerinde yaşamakzorunda olan bir ülkede, 'Zemin veTemel Etüdlerinin' önemi yadsınamaz.

Ancak bu et ikilerin, projeleriekonomi ve emniyet yönünden, ülkeyararına doğru olarak etkileyebilmesi,etüdlerin bilimsel ve teknik olarakgereken düzeyde yapılmasına vesonuçlarının doğru olarakyorumlanmalarına bağlıdır. Bu bilgi vedeneyim İster.

Ne yazık ki 'Genelge', bu etüdlere,bilgi ve deneyim yerine, diploma adınaipotek koymuştur.

Bugün, DSİ, Karayolları, DLH,Afet İşleri, İller Bankası, EİEİ, MTA,Belediyeler, Üniversiteler ve ÖzelKurumlarda görev yapan, barajların,kanalların, otoyolların,demiryollarının, köprülerin,sa ntrallar m, fabrikaların ve yüksek

yapıların projelendirilmelerinde;jeoteknik etüdleri yetkili olarakyürüten, odamıza kayıtlı, jeoteknik vemühendislik jeolojisi dalında görevyapan 150Ö kadar jeoloji mühendisiarkadaşımız, Jeoteknik konularda,master, doktora yapmış, 20-30 yıl bukonularda çalışarak uzmanlaşmışarkadaşımız, bu 'Zemin ve TemelEtüdleri' genelgesine göre, 2. ve 3.derece1 yapıların etüdlerinde, imzaatamıyacak, Erzurum, Elazığ,Gaziantep'teki inşaat bölümlerindenmezun olan. İnşaat Mühendisiarkadaşlarımız, bu raporlara mezunoldukları gün imza atabilecekler.

Bİlİm ve teknik bu kadar ucuzdeğildir.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı,bu genelgesi ile, kendi genelmüdürlükler indeki tüm uygulamalarıyadstmışttr, Sayın Müsteşarın öncekendi Kuruluşlarındaki uygulamalarıgözden geçirmelerini öneririz,

DSİ 'det barajların, santrallerin,kanalların zemin ve temel etüdleriniyapan, mühendislik jeolojisi vejeoteknik etüd raporlarım imzalayanarkadaşlarımız, otoyol, köprü,demiryolu projeleri zemin etüdleriniyapan arkadaşlarımız, bundan sonrabu hazırladıkları raporları kimlereimzalatacaklar!

Sayın Bayındırlık Bakam veSayın Müsteşarından, tümuğraşlarımıza karşın, Genelgehakkındaki görüşlerimizi iletebilmekiçin, bir randevu alamadık.Kendilerine, genelge hakkındaki odagörüşlerini, madde madde yazılıolarak ilettik. Bugüne kadarherhangi bir yanıt alamadık. Ülke vetoplum yararına olduğunainandığımız görüşlerimizin, biranönce incelenerek, genelgenin en kısa

r zamanda yeniden düzenleneceğiumudunu yitirmek istemiyoruz.

Hepinizin, medyalardan bütünayrıntıları ile izlediğiniz gibi, geçenOcak ayında olan Kaliforniyadepreminde, Ölü sayısının az oluşu,yöre halkının, büyük çoğunluğunun,depreme dayanıklı, tek veya iki katlıhafifpıalzemeden yapılmış binalardaoturmuş olmalarından

13

KURULTAY

kaynaklanmaktadır.Geçtiğimiz yıllarda da burada

vurguladığımız gibi htanbul veçevresi, 'Kuzey Anadolu Diri FayKuşağı'nın etkisi altındadır. DeprembİHmİ üzerinde çalışmalar yapan bilimadamlarımızın, hemen hemen tümününgörüş birliğine vardığı ve değişik yerve zamanlarda açıkladıkları gibi,İstanbul*da, 1992 Erzincan veya ocakayında Los Ange I esfda olandepremlerin büyüklüğünde veya dahabüyük bir deprem, önümüzdeki yıllardaİstanbul ve çevresinde beklenmektedir.

Son 2000 yıllık deprem kayıtlarınabakıldığında, ortalama her 100-110yılda bir M:6.6, her 250 yılda birM:7J ve her 5004000 yılda bir deM:73 büyüklüğünde depremler olduğuortaya çıkmaktadır.

Burada önemli olan husus, birincive İkinci periy odlar dahi depremlerinsüreleri dolmuş veya dolmak üzeredir,istanbul'da büyük hasara neden olanson depremin 1894 depremi olduğubilinmektedir.

Bu şiddette bir depremintekrarında, bugünkü İstanbul'un haline olur, düşünmek bile istemiyoruz.Değerli bir arkadaşımızın, Sayın AykutBarka'nın bir gazetede çıkan yazısındabelirttiği gibi, 1992 Erzincandepreminde, 100000 nüfuslu bir kentte,600 kişi hayatını kaybetmiş ve 500-700milyon dolar mertebesinde hasartahmin edilmiştir.

Nüfusu yaklaşık 100 katı olanİstanbul'da, bu şiddetteki bir depremsonucu; 100 katı büyük hasar olacağınıdüşünürseniz, binlerce ölü ve 50-100milyar dolarlık bir hasar tablosu ilekarşı karşıya kalırız, İçindeyaşadığımız bu seçim döneminde,kontrolsuz kaçak yapılaşmanın sonhızına eriştiğini hergün medyalardaizliyoruz. Bir depremde bugün yapılan,bu çok katlı kaçak yapılar yıkıldığındane olacak! Kimden hesap sorulacak!

Bu inşaatları yapanlardan mı! Bukaçak yapılara oy karşılığı tapuvermek için, birbirleri ile yarışanpolitikacılardan mı! Yoksa bugünekadar olduğu gibi, Erzincan'da olduğugibi, devlet, demiri, çimentosuçalınmış, zemin etüdleri, projeleri

yapılmamış veya projeleriuygulanmamış, bu nedenle yıkılmış,can ve mal kaybına neden olmuş buyapıları yapanları, bu yapılardanvurgun vuranları, bunlara gözyumanları, af edecek, yok sayacak,namuslu vatandaşın vergileri İleoluşan devlet hazinesi, bu zararlarıkarşılayacak.

Bu hırsızlığın bu sahtekarlığıncezasını yine halk çekecek. Bununkarşılığı ne olacak! enflasyon artacak,kalkınma hızı azalacak, devlethizmetleri tam olarak yapılamıyacah

Yapılaşmada kontrol sisteminin,yerel yönetimler veya merkezi yönetimtarafından kurulamayacağı artık açıkseçik ortaya çıkmıştır, Tek çare, herzaman dile getirilen, fakat bir türlüuygulamaya geçilemeyen, iskanruhsatlarının, sigorta sisteminebağlanmasıdır.

Politikacılardan talebimiz, doğalafetleri minumum can ve mal kaybı ileatlatabileceğimiz önlemlerinalınabilmesi için, gerekli sistemlerikurmalarıdır." dedi. Sonra, TMMOBBaşkanı Sayın Teoman ALPTÜRKkonuştu, TMMOB ve odalarınböylesine demokratik patformlar

Bu şiddette bîrdepremin tekrarında,bugünkü İstanbul'unhali ne olur, düşünmekbile istemiyoruz.Değerli birarkadaşımızın, SayınAykut Barkanın bîrgazetede çıkanyazısında belirttiği gibi,1992 Erzincandepreminde, 100000nüfuslu bir kentte, 600kişi hayatini kaybetmişve 500-700 milyondolar mertebesindehasar tahminedilmiştir.

oluşturarak, üyelerinin özgün bilgibirikimlerinin tartışıldığını belirterekşöyle devam etti.

"İnsanoğlunun en önemliözelliği, düşünmesidir. Düşünemeyenbir insan herhalde yoktur.

Değerli konuklar, İnsanlardüşündüklerini hemcinsleriylepaylaşmak ister. Bu düşüncelerinikonuşarak diğerleriyle paylaşır,ortak bulduğu noktaları hayatageçirebilmek için de örgütlenir.Düşünce ürünü çalışmalar zamanzaman bu ülkede tepkiylekarşılanmakta ve ne yazık ki çeşitlişekillerde hazırlanmış yasalarlamahkum olmaktadırlar, Buna songünlerde birkaç Örnek yaşadığımıziçin, bitim adamlarınınyayınladıkları eserler nedeniylemahkum olmalarını doğrusu bizüzüntüyle karşılıyoruz. Herhaldeyasa koyucular, Parlamento, bukonuda üzerine düşeni yapmalıdır,Yapmalıdır, anlaşamayabiliriz,üretilen düşünceyi beğenmeyebiliriz;ama, biz bunları tartışarak,konuşarak, birbirimizi ikna ederekçözmek durumundayız. Elbetteülkenin yasaları, kuralları olacaktır,bu kurallara uyulacaktır; ama sonuçitibariyle, bu kuralları hoşgörüiçinde koymak durumunda olan dabizleriz.

Eğer bu hoşgörü olmaz ise,tartışma ortamı olmaz ise, birileriherkesten daha iyi düşündüğünüsöyleyip bugünkü Cumhuriyetikoruyup kotlamaya kalkmaktadır.Eğer bununla karşılaşmakistemiyorsak, düşünceye saygıyıhiçbir zaman ihmal etmemekdurumundayız."

"Mühendis ve mimarlar birülkede çalışanlara, mühendislere vemimarlara önem verildiğini gösterengöstergelerden biri de ücretlerdir,çalışma koşullarıdır, onların bilgi vebecerilerine saygıdır, "

"Bilgi ve becerilerinindeğerlendirilmediğine, karşılığınıalamadıklarına inanmaktadırlar,Eğtr, Türkiye Cumhuriyeti, Türkmühendislerini, Türk mimarlarınıböyle bir şeye inandırıyorsa veya

14

KURULTAY

onlarda böylesine bir düşünce hâkimoluyorsa, buna neden oluyorsa; oülkenin sanayileşmesi, kalkınması,imarı konusunda tereddütler hasıl olur.Bu ülkenin sanayileşmesi, bu ülkeninüretim gücünün artması, bu ülkeninimar faaliyetleri, bu ülkenin doğalkaynaklarının artırılması, insanlıkyararına sunulması bizlerin elindedir,bizlerin bilgi ve becerisiyle, bizleringayretiyle bunlar sağlanabilir; eğerbunlar yapılmayacaksa, bu mühendisve mimar topluluğunun istekleriÇÖzümlenemeyecekse, herhaldeonlardan da yeterince çalışmabeklemek biraz İnsafsızlık olur, "

Daha sonra MTA Genel MüdürüSayın Ziya GÖZLER söz aldı. Jeolojibiliminin önemini anlatarak,Madenlerin yenilenemeyen kaynaklarolduğunu belirtti ve şöyle devam etti.

"Madenlerin aranması jeolojibil inlinin ana görevleri arasında yeralmaktadır. Dünya jeolojisi ile ilişkiler,mühendislik, deniz ve çevre çalışmalarıile bilimsel çalışmaların yanı sıramadenlerin aranması ve İşletmesırasındaki jeolojik sorunlar, jeoloji

Yapılaşmada kontrolsisteminin, yerelyönetimler veyamerkezî yönetimtarafındankurulamıyacağı artıkaçık seçik ortayaçıkmıştır. Tek çare, herzaman dile getirilen,fakat bîr türlüuygulamayageçilemeyen, iskanruhsatlarının, sigortasisteminebağlanmasıdır.

"Bilimsel açıdan bir yer bilimhazinesi olarak nitelendirilenülkemizin bu karmaşık yapısı, madenyataklarımnın çeşitlenmesine sebepolmakta ise de, büyük rezervleraçısından bir şanssızlık olarakdeğerlendirilmektedir. Bu yapıya bağlı

mühendisliğinin, bu mühendislikdisiplininin asli görevlen arasındadır.

Yıllarda işletilmekte olanmadenlerin, "Maden, kazmanınucundadır" mantığıyla işletilmesi,bugün telafisi mümkün olmayanneticeleri doğurmuştur. Dünyada ilminve tekniğin özgürce her alandakullanıldığı bîr dönemde, bizler dejeoloji mühendisliğinin temel esprileriiğinde madenlerimizi aramakzorundayız"

ı>!(iı (d, «nınnlü maden yataklarınınaranması ve yeni yatakların ortayaçıkartılması için bilimsel gücü yüksek,uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç vardır.Bu çalışmaları jeoloji, maden, jeofizikmühendisleri yapmalı, hu projeleri deMTA Genci Müdürlüğü hazırlamalıdır,

Türkiye İkinci MadencilikŞûrasında jeoloji biliminin önemi şuifadelerle vurgulanmaktadır;

Yaşayan, diğer bir ifadeyle en yeni

verileri içeren, maden jeolojisiharitaları olmayan madenlerde,maden yatağı geliştirilememekte, sıksık ortaya çıkan, beklenmeyendurumların çözümü çoğu haldetesadüflere bırakılarak büyük para,emek ve zaman kaybına nedenolmaktadır" dedL

MTA'nın İşlevi ve konumununülkemiz için önemini vurgulayarak,Ülkemiz madenciliğinin durumundanve madencilik sektörünün sanayi'yekatkılarını arılatan Gözler, dışabağımlı madenleri ülkemizdearamamız gerektiğini belirtti,Eğitimin öneminden söz ederekşöyle devam etti,

"Eğitimde hedef yaşam boyueğitim olmalı; her yaşta insanaeğitim ve öğretim fırsatı tanımak, enbasit iş yapacak kişiyi bile o işingerektirdiği ölçüde eğitmek,yaratıcılık ve tasarım gücünügeliştiren, araştırma bilincinidoğuran dinamik eğitim modelleri veprogramları düzenlemek,uygulamaya geçirmek olmalıdır."

"Ayrıca, tüm dünyada veülkemizde mühendislik disipliniyaygınlaşmışken, programlarınlisans düzeyine çekilip jeolojimühendisi yerine jeolog yetiştirmedüşünceleri yeniden gündemegetirilmiş, böylece 25 yıl öncesinedönme tehlikesiyle karşı karşıyakalınmıştır, Temennimiz, eğitiminher alanda olduğu gibi Jeolojidalında da kaliteli, seviyeli vebilimsel normlara uygun olaraküniversitelerdegerçekleştirilmesidir/'

Daha sonra da DevletMeteoroloji İşleri Genel MüdürüSayın Mehmet ÖRMECİ söz aldı.Meslekler arası işbirliğinin öneminivurgulayarak,

"Yer bilimleri ve yer bilimcilerien çok işbirliği yaptığımız alanlar vebu alanların mümtaz temsilcileridir.Özellikle, doğal afetler ve doğalafetlerin önceden tespiti ve ihbarıiçin başlatılan, araştırmafaaliyetlerinde yer bilimcilerin,jeoloji mühendislerinin ve diğer

15

KURULTAY

mühendisler grubunun müşterekçalışmalarına son derece büyükihtiyaçlar vardır.

insan ve hafta tüm canlılarınsağlığını tehlikeye sokan hava veçevre kirliliği konularında, şehir planimarlarının hazırlanmasında, termikve nükleer santrallerin yer seçiminde,sanayi tesislerinin kuruluşaşamasında ve hatta işletme sırasındameteorolojistler, yer bilimciler vemühendisler müşterek çalıştıklarıtakdirde ancak, sağlıklı bir çözümeulaşabilirler," dedi. Meteoroloji işleriGenci Müdürlüğünün işlevlerinianlatarak konuşmasını tamamladı.

Sonra söz alan Enerji ve TabiiKaynaklar Bakanı Sayın Dr, VeyselATASOY özetle,

"Ülkemiz kaynaklarınınaranmasında ve bulunmasında dünolduğu gibi bugün de jeolojimesleğinin önemli katkıları vardır.Arama faaliyetlerinin gelecekte dekesintisiz devam etmesi, doğalkaynakların yeni görüşler veteknolojiler doğrultusunda yenidenincelenmesi ihtiyacı jeoloji mesleğinedaha uzun yıllar Önemli görevleryükleyecektir.

Ülkemizin doğal kaynakları henüzyeterince aranamamış ve ülkepotansiyeli gerçekçi olarak ortayaçıkarılamamıştır,

İn§aatf yol, köprü, baraj, tünelişleriyle ilgili zemin ve altyapıçalışmalarında, deprem ve tabii afetgibi konularda önemli görevlerüstlenen jeoloji mühendislerimize,hızla kalkınmakta olan ülkemizdeuygulamaya konan ve uygulanmasıplanlanan yatırımlarda, buyatırımlarda ortaya çıkan çevresorunlarının giderilmesinde de önemligörevler düşmektedir. Yine, yerleşimve sanayi bölgelerininplanlanmasında ve uzun vadelikalkınma programlarınınoluşturulmasında jeolojimühendislerinin büyük katkılarıolmaktadır," dedi.

Son konuşmayıCumhurbaşkanımız Sayın SüleymanDEMİREL yaptı. Konuşmasına,

"Bu çok önemli bir iş ve gerçekten

47 fici defa böyle bir kongreninyapılabilmiş olması da gurur verici birşey." diyerek başladı. Doğalkaynakların öneminden, dünya nüfusartışından sözederek insanlığınkalkınmayı sürekli sürdüreceğinibelirterek,

"Sürdürülebilir kalkınma, ancakçevrenin iyi korunmasıyla mümkündür.Çevre dediğimiz olay; bitmeyeceğinisandığımız şudur, bitmeyeceğinisandığımız havadır ve nihayet tabiatın,yani doğanın smesindeki diğervarlıklardır." dedL

Cumhuriyetin 70 sene geçmişinde47. kez kurultayın önemini belirterekCumhuriyetin İlk yıllannın, o yıllarınkoşullarının, MTA, E.İ.E.1 veEtibank'ın kurulma gerekçelerini çokiyi algılamamız gerektiğini belirtti.Ülkenin kalkınmasında bu kuruluşlarınve teknik elemanlarının çok büyükişlevler yaptığını belirtti,

"Nihayet, benim yine geçen 40sene zarfında şahit olduğumolaylardan birisi, biz mühendislikprojeleri, büyük projeler yapmayabaşladığımız zaman jeoloji olayınıorada kavradık, yani, jeolojimühendisinin Önemini orada kavradık.Çünkü, büyük tesis yapmamış Türkiye.O zaman öğrendik Terzaghi'yi, ozaman öğrendik Cassagrande'yı\ ozaman Öğrendik dünya ölçüsündekibirçok jeologları. Sonra kendi jeolojimühendislerimiz onun arkasındangeldi." dual

Türkiyedeki 190fa yakın barajda

jeoloji mühendislerinin başarılıçalışmaları olduğunu belirtti.

"Ve biz tekniğin gelişmelerindenyararİanmışızdır, yararlanmayadevam etmişizdir. Bu hizmetlerin hepsijeoloji mühendislerimizindir ve onlarıeğiten fakültelerimizin, eğiten bilimkuruluşlar muzmdır, " dedi,

Türkiye'nin gelir seviyesiniyükseltmeye devam edeceğinibelirterek,

"Ve doğal kaynaklarımızdan refahçıkaracağız, zenginlik çıkaracağız. Buzenginliği halkımıza vereceğiz. Vebunu yaparken de doğalkaynaklarımızı tahrip etmeyecekşekilde çıkaracağız, aynı zamandaçevremizi tahrip etmeyecek şekildebunu götüreceğiz, sürdürülebilirkalkınmayı götüreceğiz," dedi.

Türk demokrasisinin eksiklikleriolduğunu ancak tamamlanacağınıvurgulayarak, kendimize olan güvenive geleceğe olan güvenimizikaybetmememizi belirtti,

"Ve burada sizlerin temsil ettiği 6bin tane yerbilimci Türkiye'ningeleceğinde fevkalade önemli bir yertutar ve hep beraber ülkeyi fethetmeye,ülkeyi aramaya, ülkenin zenginliklerinibulmaya, zenginliklerini korumaya vebu ülkenin insanlarını, yani halkımızı,milletimizi zenginleştirmeye devamedeceğiz.' dedi.

Konuşmasını,"Hepinize başarılar diliyorum,

hepinize sevgiler sunuyorum sağolun." diyerek tamamladı,!}

16