240
ออออออออออออ ออออออออออออ ออออออออออออออออ

410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

อาจารย์�ณั�ทอร ปั�ญญาเนติ�นาถ

โรงเร�ย์นสาย์ปั�ญญา

Page 2: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ลองทบทวนความร��เดิ�มของน�กเร�ย์นก�นหน"อย์ !!!

ให�น�กเร�ย์นเข�ย์นความหมาย์

ของระบบน�เวศ ลงในสม&ดิ

“ ระบบน�เวศ ค'อ ... ”

Page 3: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 4: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

1. ภาพท�*น�กเร�ย์นส�งเกติน�+น ค'อ

Page 5: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2. ส�*งม�ชี�ว�ติในภาพ ไดิ�แก"

Page 6: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

3. ส�*งไม"ม�ชี�ว�ติในภาพ ไดิ�แก"

Page 7: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

4. ส�*งม�ชี�ว�ติก�บส�*งม�ชี�ว�ติในภาพน�+นน�กเร�ย์น

ค�ดิว"าม�ความส�มพ�นธ์�ก�นหร'อ

ไม" อย์"างไร

Page 8: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

5. ส�*งม�ชี�ว�ติก�บส�*งไม"ม�ชี�ว�ติในภาพน�+นน�กเร�ย์น

ค�ดิว"าม�ความส�มพ�นธ์�ก�นหร'อ

ไม" อย์"างไร

Page 9: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

องค�ปัระกอบของระบบน�เวศ

•ส�*งม�ชี�ว�ติ = องค�ปัระกอบทางชี�วภาพ (ปั�จจ�ย์ทางชี�วภาพ)

•ส�*งไม"ม�ชี�ว�ติ = องค�ปัระกอบทางกาย์ภาพ(ปั�จจ�ย์ทางกาย์ภาพ)

Page 10: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

น�กเร�ย์นเคย์พบความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติจากแหล"งใดิ...ไดิ�อ�ก

บ�าง

Page 11: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เข�ย์นความหมาย์ของระบบน�เวศ

อ�กคร�+งลงในสม&ดิ (แติ"คร�+งน�+เปัล�*ย์นส�ปัากกา)

Page 12: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

นิ�เวศว�ทยา (Ecology)

ระบบน�เวศ (Ecosystem) หมาย์ถ0ง ระบบความส�มพ�นธ์�ของกล&"ม

ส�*งม�ชี�ว�ติและม�ความส�มพ�นธ์�ก�บส�*งไม"ม�ชี�ว�ติในแหล"งท�*อย์�"เดิ�ย์วก�นท�*เปั1นส�*งแวดิล�อมดิ�วย์ในระย์ะเวลาหน0*ง

Page 13: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบนิ�เวศประกอบด้�วย

1. กล&"มส�*งม�ชี�ว�ติ

(Community) หมาย์ถ0ง กล&"มของส�*งม�ชี�ว�ติ ท&กชีน�ดิท�*อาศ�ย์อย์�"ในแหล"งท�*อย์�"เดิ�ย์วก�น

Page 14: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.แหล"งท�*อย์�"(Habitat) เพื่��อใช้�เป�นิแหล่�งท��อย��อาศ�ย หาอาหาร หล่บภั�ยจากศ�ตร� ผสมพื่�นิธุ์'( วางไข่�

2.1 แหล"งท�*อย์�"อาศ�ย์บนบก (Terrestrial habitat) ส��งม�ช้�ว�ตท��อย��ในิแหล่�งนิ�+ ต�องม�ระบบร�างกายแข่,งแรง สามารถควบค'มการส�ญเส�ยนิ0+าจากร�างกายได้�

2.2 แหล"งท�*อย์�"อาศ�ย์ในน2+า (Aquatic habitat) แบ�งออกเป�นิ

- แหล่�งท��อย��อาศ�ยในิทะเล่หร�อมหาสม'ทรส��งม�ช้�ว�ตม�การด้0ารงช้�ว�ตแตกต�างก�นิตามล่�กษณะท��อย��แล่ะการหาอาหาร- แหล่�งท��อย��ท��เป�นินิ0+าจ�ด้ส��งม�ช้�ว�ตท��อาศ�ยอย�� ต�องม�การปร�บต�วในิด้�านิต�างๆ

Page 15: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระดิ�บความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติ

จากหน"วย์เล3กไปัหาหน"วย์ใหญ"

Page 16: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

organism ส�*งม�ชี�ว�ติ

Page 17: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

population ปัระชีากร

Page 18: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

Community กล&"มส�*งม�ชี�ว�ติ

Page 19: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

บอกไดิ�หร'อไม"ว"าแติกติ"างก�นอย์"างไร

•organism•Population•Community

Page 20: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปัระชีากร (population ) ค'อ ส�*งม�ชี�ว�ติชีน�ดิเดิ�ย์วก�นท�*อาศ�ย์ในแหล"งท�*อย์�"(Habitat) เดิ�ย์วก�นในชี"วงเวลาหน0*ง

Page 21: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เชี"น ปัระชีากรมดิท�*อาศ�ย์อย์�"ในชี"อมะม"วงในชี"วงเดิ'อนม�ถ&นาย์น

Page 22: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

กล&"มส�*งม�ชี�ว�ติ (community )ค'อ ส�*งม�ชี�ว�ติติ�+งแติ"

2 ชีน�ดิ ข0+นไปั อาศ�ย์อย์�"ท�*เดิ�ย์วก�น

ในท�*แห"งหน0*งในชี"วงระย์ะเวลาหน0*ง

Page 23: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เชี"น ปัระชีากรมดิท�*อาศ�ย์อย์�"ในชี"อมะม"วงในชี"วงเดิ'อน

ม�ถ&นาย์น ก�บ ปัระชีากรติ�นมะม"วงท�*ปัล�กในชี"วงเดิ'อน

ม�ถ&นาย์น

Page 24: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปัระชีากรกล&"มส�*งม�ชี�ว�ติ

ระบบน�เวศ / ชี�วน�เวศ

ชี�วภาค

หน"วย์ย์"อย์

หน"วย์ใหญ"

Page 25: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

PopulationCommunity

Ecosystem / Biomes

Biosphere

หน"วย์ย์"อย์

หน"วย์ใหญ"

Page 26: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ชี�วภาค (biosphere )หมาย์ถ0ง ความ

ส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติท&กชีน�ดิบนโลก

Page 27: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระดิ�บความส�มพ�นธ์�และการอย์�"ร"วมก�นของส�*งม�ชี�ว�ติ

ส�*งม�ชี�ว�ติ (Organism) สภาพแวดิล�อมทางกาย์ภาพ สภาพแวดิล�อมทางชี�วภาพ

ประช้ากร (Population)

กล่'�มส��งม�ช้�ว�ต (Community) ส��งแวด้ล่�อม (Environment)

ระบบนิ�เวศ (Ecosystem)

ช้�วภั�ม�ภัาค (Biomes)

โล่กข่องส��งม�ช้�ว�ต (Biosphere)

Page 28: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ช้�วภั�ม�ภัาค (Biomes) ระบบนิ�เวศท��ม�ป6จจ�ยกายภัาพื่แล่ะป6จจ�ย

ช้�วภัาพื่คล่�ายก�นิ แต�อย��ต�างภั�ม�ศาสตร( ส��งม�ช้�ว�ตในิไบโอมต�างๆต�องปร�บต�วในิแต�ล่ะเข่ตภั�ม�ศาสตร(นิ�+นิๆด้�วย

เช้�นิไบโอมทะเล่ทราย ท'�งหญ�าเข่ตอบอ'�นิ สะว�นินิา ป7าสนิ ป7าด้�บ ท'นิด้รา ไบโอมแหล่�งนิ0+าจ�ด้ แหล่�งนิ0+ากร�อย แหล่�งนิ0+าเค,ม

Page 29: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

โครงสร�างของระบบน�เวศ ปัระกอบดิ�วย์ 2 ส"วนใหญ" ๆ ค'อ

1. ส�*งม�ชี�ว�ติ เปั1น ส��งแวด้ล่�อมทางช้�วภัาพื่ (Biological environment) ม�ความส�มพ�นธ์�ก�บสภาพแวดิล�อมและส�มพ�นธ์�ก�นเองท�+งในการอย์�"ร"วมก�นและร�ปัแบบเชี�งอาหาร

2. ส�*งไม"ม�ชี�ว�ติ เปั1นส�*งแวดิล�อมทางกาย์ภาพ (Physical environment) ซึ่0*งม�อ�ทธ์�พลในการควบค&มชีน�ดิ ปัร�มาณัการกระจาย์ และพฤติ�กรรมส�*งม�ชี�ว�ติ ไดิ�แก" สารอ�นทร�ย์�และอน�นทร�ย์� ม�อย์�"ท�+งในดิ�น น2+า อากาศ อ&ณัหภ�ม� แสงสว"าง ความชี'+น แร"ธ์าติ& ความเปั1นกรดิ – เบส กระแสลม กระแสน2+า ไฟ

Page 30: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ProducerConsumer

Living = Community Decomposer

Ecosystem

สารอนิ�นิทร�ย( Nonliving =

Physical factor ซากอ�นิทร�ย( สภัาพื่ภั�ม�อากาศ

ผ��ผล่�ต ผ��บร�โภัค ผ��ย�อยสล่าย

Page 31: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปัระเภทของระบบน�เวศ

อาจแบ"งเปั1น ระบบน�เวศท�*เก�ดิข0+นติามธ์รรมชีาติ�และระบบน�เวศท�*มน&ษย์�สร�างข0+น

ระบบน�เวศบนบก และ ระบบน�เวศในน2+า

Page 32: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ประเภัทข่องระบบนิ�เวศการแบ�งประเภัทข่องระบบนิ�เวศ โด้ยใช้�ล่�กษณะการ

ถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิแล่ะสารอาหารได้� ค�อ1. ระบบน�เวศเปั9ดิ (Open ecosystem)

เป�นิระบบนิ�เวศท��ม�การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิแล่ะสารอาหารระหว�างระบบนิ�เวศ เช้�นิ การถ�ายเทพื่ล่�งงานิแล่ะสารอาหารระหว�างระบบนิ�เวศท'�งหญ�าก�บระบบนิ�เวศป7าไม� โด้ยม�ล่ม ฝนิ ส�ตว(แล่ะป6จจ�ยอ��นิๆ เป�นิพื่าหะเช้��อมโยง

2. ระบบน�เวศปั9ดิ (Closed ecosystem) เป�นิระบบนิ�เวศท��ม�เฉพื่าะการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิ แต�ไม�ม�การถ�ายทอด้สารอาหารระหว�างระบบนิ�เวศ เราไม�พื่บระบบนิ�เวศประเภัทนิ�+ในิธุ์รรมช้าต� แต�อาจสร�างข่;+นิได้� เช้�นิ ต��เล่�+ยงปล่าท��ป<ด้สนิ�ทหร�อประภัาเร�ยม

Page 33: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศทะเล

Page 34: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศน2+าติก

Page 35: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศทะเลทราย์

Page 36: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศขอนไม�ผุ&

Page 37: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศถ�งขย์ะ

Page 38: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศชี&มชีนเม'อง

Page 39: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศเข'*อน

Page 40: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศสวนจ2าลอง

Page 41: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

สร&ปัไดิ�หร'อย์�งจ�ะ ระบบน�เวศหมาย์ถ0ง.....

•ต�อไปเป�นิ ไบโอม นิะ ! •ส�งเกตภัาพื่•ล่องตอบว�าเหม�อนิหร�อต�างจากระบบนิ�เวศอย�างไร

Page 42: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ชี�วภ�ม�ภาค (Biomes) ติ"างๆของโลก

Page 43: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท&นดิรา( tundra ) •ท&นดิรา เปั1นบร�เวณัท�*ม�ห�มะปักคล&มเก'อบติลอดิ

ปั; ไดิ�แก" พ'+นท�*ของร�ฐอลาสก�า และไซึ่บ�เร�ย์ •ไม"พบไม�ติ�นใดิๆ ม�แติ"พ'ชีล�มล&ก และไม�พ& "มเขติ

ท&นดิรา พ'ชีชีน�ดิเดิ"นไดิ�แก" ไลเคนส� นอกจากน�+ย์�งม�มอส กก หญ�าเซึ่ดิจ� (Sedge) และไม�พ& "มเติ�+ย์ เชี"น ว�ลโลแคระ

•ส�ติว�ท�*พบในเขติท&นดิราจะจ2าศ�ล(Hibernation)

•ชี&มชีนแบบท&นดิราเปั1นชี&มชีน แบบง"าย์ๆ ไม"ย์�*งย์'นและไม"สมดิ&ล

Page 44: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ส�ติว�ในเขติท&นดิราม�ไม"ก�*ชีน�ดิ ---ส�ติว�เล�+ย์งล�กดิ�วย์นมชีน�ดิเดิ"น ค'อกวางคาร�บ� กวางเรนเดิ�ย์ร� กระติ"าย์ปั>าข�+วโลก หน�เลมม�ง ส&น�ขปั>าข�+วโลก ---นกชีน�ดิเดิ"นค'อ นกทาม�แกน เค�าแมวห�มะ นอกจากน�+ย์�งม�นกจากแหล"งอ'*นๆ อพย์พเข�ามาในฤดิ�ร�อน แมลง ย์&ง

Page 45: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท&นดิรา

Page 46: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

พรรณัไม�เขติท&นดิราในเอเชี�ย์

Page 47: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ดิอกไม�หลากชีน�ดิท�*บานในชี"วงฤดิ�ร�อนแสนส�+น

ในแถบอาร�กติ�ก

Page 48: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

นกฮู�กห�มะ Snowy Owl

นกน�กล"าท�*ม�ขนาดิใหญ"ท�*ส&ดิในเขติท&นดิรา

Page 49: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ส&น�ขจ�+งจอกเขติอาร�กติ�ก ( arctic fox)

Page 50: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

กระติ"าย์ปั>าอาร�กติ�ก ( arctic hare)

Page 51: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

     ปั>าสน หร'อไทก�า ( taiga )

•พบในแคนาดิา จ�น ฟ9นแลนดิ� ฯลฯ หนาวเย์3นและแห�ง แติ"ม�ฝนติกมากกว"าและม�ฤดิ�ร�อนย์าวนานกว"าเขติท&นดิราเล3กน�อย์

•ม�สนเปั1นพรรณัไม�หล�ก •ส�ติว�ท�*พบในปั>าสน เชี"น กวางม�ส และนกฮู�กเทาใหญ"

Page 52: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าสนบนเท'อกเขาย์�ลองซึ่� มณัฑลย์�นาน ปัระเทศจ�น

Page 53: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

กวางม�ส (Moose-- Alces alces )

Page 54: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

นกฮู�กเทาใหญ" ( great grey owl-- Strix nebulosa )

Page 55: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์ (desert) ม�ปัร�มาณัน2+าฝน 250 ม�ลล�เมติรติ"อปั; อาจไม"ม�ฝนติกนานถ0ง - 810 ปั; -ทะเลทราย์บางแห"งซึ่0*งม�อากาศร�อน เชี"น ทะเลทราย์ซึ่าฮูาราในแอฟร�กา ทะเลทราย์โซึ่โนร�นในเม3กซึ่�โก -ทะเลทราย์บางแห"ง เชี"น ทะเลทราย์โกบ�ในมองโกเล�ย์อาจม�อ&ณัหภ�ม�ติ2*ากว"าจ&ดิเย์'อกแข3งย์าวนานในฤดิ�หนาว- พ'ชีท�*พบในทะเลทราย์เปั1นพวกไม�พ& "มทนแล�ง พ'ชีอวบน2+า - ในทะเลทราย์ม�ส�ติว�เล'+อย์คลาน พวกง�และก�+งก"า และส�ติว�ใชี�ฟ�นก�ดิแทะ เชี"น พวกหน�ชี&กชี&ม  ส�ติว�ส"วนใหญ"หาก�นกลางค'นเพ'*อหล�กเล�*ย์งอากาศร�อนในติอนกลางว�น

Page 56: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์ธ์าร�บร�เวณัรอย์ติ"อของปัระเทศอ�นเดิ�ย์และ

ปัาก�สถาน

Page 57: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ติะกวดิทะเลทราย์ ( desert monitor-- Varanus griseus )

Page 58: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

โอนาเกอร� (Onager-- Equus

hemionus onager ) ลาปั>าเอเชี�ย์ พบในทะเลทราย์ในอ�หร"าน

Page 59: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์โกบ�ในมองโกเล�ย์อาจม�อ&ณัหภ�ม�ติ2*ากว"าจ&ดิเย์'อกแข3ง

ย์าวนานในฤดิ�หนาว

Page 60: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์บางแห"งซึ่0*งม�อากาศร�อน ทะเลทราย์ซึ่าฮูาราในแอฟร�กา

Page 61: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

โอเอซึ่�สแห"งหน0*งในล�เบ�ย์ ส"วนหน0*งของSahara

โอเอซึ่�ส หมาย์ถ0งอาณัาบร�เวณัส"วนใดิๆของทะเลทราย์ ท�*ม�พ'ชี

Page 62: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์นาม�บ

อาณัาบร�เวณัส"วนโอเอซึ่�ส(ท�*ม�พ'ชี ดิ�วง ปัลวก แมงม&ม ก�+งก"า )ของทะเลทราย์นาม�บปัระเทศนาม�บแอฟร�กาใติ�

Page 63: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ติ�นเวลว�ติส�เชี�ย์ม�ท�*ทะเลทราย์นาม�บแอฟร�กาใติ�

แห"งเดิ�ย์วเท"าน�+น

Page 64: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์โมฮูาว� • ติ�+งอย์�"ทางท�ศติะว�นติกของปัระเทศสหร�ฐอเมร�กาทางใติ�

ของร�ฐแคล�ฟอร�เน�ย์ดิ�านท�ศติะว�นออกเฉี�ย์งเหน'อของนครลอสแอนเจล�ส ม�เน'+อท�* 39, 000 ติารางก�โลเมติร ทะเลทราย์โมฮูาว�ม�ภ�เขาล�อมรอบ โดิย์ท�ศเหน'อและท�ศติะว�นติกเปั1นเท'อกเขาเซึ่�ย์ร�ราเนวาดิา ท�ศติะว�นออกเฉี�ย์งใติ�เชี'*อมก�บทะเลทราย์โคโลราโดิ พ'+นทะเลทราย์เปั1นห�นชี�+นอ&ดิมไดิ�

ดิ�วย์แร"ธ์าติ&ติ"างๆ ม�ฝนติกปั;ละ 115

ม�ลล�เมติร

Page 65: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์โมฮูาว� ม�ภ�เขาล�อมรอบ

อย์�"ทางใติ�ของร�ฐแคล�ฟอร�เน�ย์

Page 66: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ทะเลทราย์ในแถบแอฟร�กา

Page 67: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท&"งหญ�า grassland•ท'�งหญ�าได้�ร�บนิ0+าฝนิประมาณ - 250600

มม . ต�อป= ท'�งหญ�าม�กม�ฝนิตกในิช้�วงฤด้�ร�อนิ แล่ะแห�งแล่�งในิฤด้�หนิาว

•ท'�งหญ�าเขติอบอ&"นในิอเมร�กาเหนิ�อเร�ยกว�าแพื่รร��(prairie)

• ในิเข่ตย�เรเช้�ย เร�ยก สเตปป? (steppe) •ในิทว�ปอเมร�กาใต�เร�ยก แพื่มพื่า (pampa) •ท'�งหญ�าเขติร�อนเช้�นิท��พื่บในิแอฟร�กาเหนิ�อ

อเมร�กาใต� ออสเตรเล่�ย อ�นิเด้�ย แล่ะในิประเทศไทย เร�ยกว�า สะว�นินิา (savanna)

Page 68: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท&"งหญ�าเขติร�อน (Tropical savanna grassland) แติกติ"างจากท&"งหญ�าในเขติอบอ&"นค'อ ม�ปัร�มาณัน2+าฝนส�งกว"าท&"งหญ�า เขติอบอ&"น ม�ฝน40-60น�+วติ"อปั; ------นอกจากท&"งหญ�าแล�ว ย์�งม�ไม�พ& "มท�*ม�หนาม ไม�ติ�นทนแล�ง และทนไฟปั>า เชี"น พวกกระถ�น (acacia) ------ส�ติว�ท�*พบม�หลากหลาย์ เชี"น ชี�าง ม�าลาย์ ส�งโติในแอฟร�กา หม�โคลา จ�งโจ� และนกอ�ม�ในออสเติรเล�ย์-------ส�*งม�ชี�ว�ติในท&"งหญ�าติ�องม�ความทนทานติ"อความแห�งแล�ง และไฟปั>าไดิ�อย์"างดิ� จ0งจะชี�ว�ติรอดิอย์�"ไดิ�

Page 69: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท&"งหญ�าสะว�นนาม�ปัร�มาณัน2+าฝนส�งกว"าท&"งหญ�า เขติอบอ&"น ม�ฝนติกปัระมาณั 40-60 น�+วติ"อปั; น2+าและไฟปั>าเปั1นปั�จจ�ย์จ2าก�ดิของระบบน�เวศท&"งหญ�า ส�*งม�ชี�ว�ติในท&"งหญ�าติ�องม�ความทนทานติ"อความแห�งแล�ง และไฟปั>าไดิ�อย์"างดิ� จ0งจะชี�ว�ติรอดิอย์�"ไดิ�

Page 70: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท&"งสะว�นนาแถบแอฟร�กา•savannah

Page 71: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท&"งหญ�าสะว�นนา

Page 72: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ฝ�งชี�างในท&"งหญ�าสะว�นนา ทว�ปัแอฟร�กา

Page 73: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

สร'ปได้�แล่�วใช้�ไหม !ระบบน�เวศ (ecosystem) เหม'อนหร'อติ"างจาก

ไบโอม (Biomes) อย์"างไร

Page 74: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ช้�วภั�ม�ภัาค (Biomes)•ค�อระบบน�เวศท��ม�ป6จจ�ย

กายภัาพื่แล่ะป6จจ�ยช้�วภัาพื่คล�าย์ก�น

•แติ"อย์�"ติ"างภ�ม�ศาสติร� ส��งม�ช้�ว�ตในิไบโอมต�างๆต�องปร�บต�วในิแต�ล่ะเข่ตภั�ม�ศาสตร(นิ�+นิๆด้�วย

Page 75: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศในปัระเทศไทย์ปั>าไม"ผุล�ดิใบ (evergreen

forest )ปั>าผุล�ดิใบ (deciduous

forest)

Page 76: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าชีาย์เลน (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 77: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศปั>าชีาย์เลน (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

ระบบน�เวศปั>าชีาย์เลน (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)•ส�*งไม"ม�ชี�ว�ติ ประกอบไปด้�วยพื่วกแร�ธุ์าต'อาหาร

เกล่�อแร� นิ0+า พื่วกซากส�ตว(•ผุ��ผุล�ติ ได้�แก� พื่�นิธุ์'(พื่�ช้ไม�ต�างๆ ในิป7าช้ายเล่นิ

รวมถ;งได้อะตอม แพื่ล่งตอนิพื่�ช้ แล่ะสาหร�าย •ผุ��บร�โภค ได้�แก� พื่วกส�ตว(หนิ�าด้�นิข่นิาด้เล่,ก เช้�นิ

แพื่ล่งตอนิส�ตว( ป� ไส�เด้�อนิด้�นิ แล่ะ พื่วกส�ตว(นิ0+าช้นิ�ด้อ��นิ ๆ เช้�นิ ปล่า ก'�ง ป� รวมไปถ;ง นิกส�ตว(เล่�+อยคล่านิแล่ะส�ตว(เล่�+ยงล่�กด้�วยนิม

•ผุ��ย์"อย์สลาย์ พื่วกจ'ล่�นิทร�ย(ท�+งหล่ายท��ช้�วยในิการท0าล่าย ซากพื่�ช้ซากส�ตว(ให�เนิ�าเปA� อยผ'พื่�ง

Page 78: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปัลาติ�น

Page 79: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 80: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 81: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศปั>าดิ�บชี'+น (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 82: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บชี'+นร�มล2าธ์าร บร�เวณัเขติร�กษาพ�นธ์&�ส�ติว�ปั>าเขา

บรรท�ดิ จ. ติร�ง

ระบบน�เวศปั>าดิ�บชี'+น (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 83: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บชี'+นบร�เวณัอ&ทย์านแห"งชีาติ� ศร�พ�งงา จ. พ�งงา

ระบบน�เวศปั>าดิ�บชี'+น (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 84: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

แส�ม�าถ�*นใติ� (Ceratostylis

ampullacea)

Page 85: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

กล�วย์ไม�ในปั>าดิ�บชี'+น

Page 86: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ค2าขาว (Rhododendron

monlmeinense)

Page 87: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

จงโคร"ง

Page 88: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บแล�ง (dry evergreen

forest) พบบร�เวณัท�*ราบและห&บเขา อย์�"ส�งจากระดิ�บน2+าทะเล

100-500 เมติร ฝนติกน�อย์กว"าปั>าดิ�บชี'+น ม�พรรณัไม�หล�ก เชี"น ย์างนา พะย์อม ส�ติติบรรณั มะค"า พลอง ส"วนพรรณัไม�ชี�+นล"างใกล�ผุ�วดิ�น พวกปัาล�ม หวาย์ ข�ง ข"า อาจไม"หนาแน"นเท"าปั>าดิ�บชี'+น แติ"น�บว"าอ&ดิมสมบ�รณั�ดิ�

-----หากถ�กท2าลาย์ ม�โอกาสส�งท�*จะกลาย์เปั1นปั>าเบญจพรรณั

ระบบน�เวศปั>าดิ�บแล�ง (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 89: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บแล�งส�งคมย์างแดิง

ปั>าดิ�บแล�ง ส�งคมย์างแดิง อ&ทย์านแห"งชีาติ�ดิอย์อ�นทนน

จ. เชี�ย์งใหม" ท�*ความส�งปัระมาณั 800 เมติร

ระบบน�เวศปั>าดิ�บแล�ง (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 90: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บแล�งส�งคมย์างนา

ปั>าดิ�บแล�ง ส�งคมย์างนา เขติร�กษาพ�นธ์&�ส�ติว�ปั>าห�วย์ขาแข�ง จ. อ&ท�ย์ธ์าน� ท�*ความส�งปัระมาณั 300 เมติร

ระบบน�เวศปั>าดิ�บแล�ง (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 91: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บแล�งส�งคมย์างปัาย์

ปั>าดิ�บแล�ง ส�งคมย์างปัาย์ ท�*ความส�งปัระมาณั 1000 เมติร ระหว"างทาง จ. เชี�ย์งราย์ - อ. เชี�ย์งดิาว จ. เชี�ย์งใหม"

ระบบน�เวศปั>าดิ�บแล�ง (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 92: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บแล�งส�งคมย์างผุสม

ปั>าดิ�บแล�ง ส�งคมย์างผุสม เขติร�กษาพ�นธ์&�ส�ติว�ปั>าภ�ว�ว

จ. หนองคาย์ ท�*ความส�งปัระมาณั 200 เมติร

ระบบน�เวศปั>าดิ�บแล�ง (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 93: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บเขา (hill evergreen)

เปั1นปั>าท�*อย์�"ส�งจากระดิ�บน2+าทะเลติ�+งแติ" 1,000 เมติรข0+นไปั ฝนติกใกล�เค�ย์งก�บปั>าดิ�บแล�ง ม�พรรณัไม�หล�กเฉีพาะท�* เชี"น นางพญาเส'อโคร"ง สนสามพ�นปั; สนแผุง ก&หลาบปั>า ม�ไลเคน มอส และติะไคร"น2+าเกาะอย์�" พ'ชีชี�+นล"างเปั1นก�ดิ เฟ9ร�น และไผุ"

----หากถ�กท2าลาย์ อาจเปัล�*ย์นไปัเปั1นปั>าสน หร'อปั>าหญ�าไดิ�ง"าย์

ระบบน�เวศปั>าดิ�บเขา (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 94: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บเขาติ2*าถ"าย์จากเขาเข�ย์ว อ&ทย์านแห"งชีาติ�เขาใหญ" ท�*ความส�ง

ปัระมาณั 1400 เมติร

ระบบน�เวศปั>าดิ�บเขา (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 95: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บเขาส�งหร'อปั>าเมฆ (Upper montane rain forest หร'อ

Cloud forest)

ระบบน�เวศปั>าดิ�บเขา (ปั>าไม"ผุล�ดิใบ)

Page 96: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าดิ�บเขาส�ง บร�เวณัย์อดิดิอย์ อ&ทย์านแห"งชีาติ�ดิอย์อ�นทนน จ. เชี�ย์งใหม" ระดิ�บความส�งปัระมาณั 2400-2500 เมติร

Page 97: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าผุล�ดิใบ ( deciduous forest)

ปัระกอบดิ�วย์พ'ชีท�*ท�+งใบในฤดิ�แล�ง เปั1นส�งคมปั>าส"วนใหญ"ของปัระเทศไทย์ ค'อ ม�ถ0งร�อย์ละ 70 ของพ'+นท�* ปั>าผุล�ดิใบแบ"งเปั1นกล&"มย์"อย์ๆ ไดิ�ดิ�งน�+

•ปั>าเบญจพรรณั (mixed deciduous forest) พรรณัไม�หล�ก5ชีน�ดิไดิ�แก" ส�ก แดิง ปัระดิ�" มะค"าโมง ชี�งชี�น

•ปั>าเติ3งร�ง (dry deciduous dipterocarp forest)

Page 98: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าเบญจพรรณั (mixed deciduous forest)

บร�เวณัเขติร�กษาพ�นธ์&�ส�ติว�ปั>าห�วย์ขาแข�ง จ. อ&ท�ย์ธ์าน�

ปั>าเบญจพรรณั(ปั>าผุล�ดิใบ )

Page 99: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าเบญจพรรณัซึ่0*งม�ไม�ไผุ"เปั1นไม�เดิ"นท�*อ&ทย์านแห"งชีาติ�ข&นแจ จ.

เชี�ย์งราย์

ปั>าเบญจพรรณั(ปั>าผุล�ดิใบ )

Page 100: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศปั>าเติ3งร�ง (ปั>าผุล�ดิใบ)

ระบบน�เวศปั>าเติ3งร�ง (ปั>าผุล�ดิใบ)

Page 101: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าเติ3งร�งส�งคมไม�ร�ง ห�วย์ขาแข�ง จ. อ&ท�ย์ธ์าน�

Page 102: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปั>าเติ3งร�งส�งคมไม�ร�ง ห�วย์ขาแข�ง จ. อ&ท�ย์ธ์าน�

Page 103: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศน2+าจ'ดิระบบน�เวศน2+าจ'ดิ

Page 104: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ระบบน�เวศทะเลระบบน�เวศทะเล

Page 105: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ให�แติ"ละกล&"มรวบรวมข�อม�ลระบบน�เวศของโลกติามความสนใจเพ�ย์ง

ระบบเดิ�ย์ว(10นาท�)โดิย์ศ0กษาปัระเดิ3น• ล�กษณัะเดิ"นของระบบน�เวศน�+น

• องค�ปัระกอบทางชี�วภาพ• องค�ปัระกอบทางกาย์ภาพ• อภ�ปัราย์ถ0งความส�มพ�นธ์�ในระบบน�เวศ ว"าม�ผุล

ติ"อสภาพของระบบน�เวศน�+นๆอย์"างไร (เน'*องจากภ�ม�ปัระเทศติ"างก�น ท2าให�ม�ส�*งม�ชี�ว�ติท�*

หลากหลาย์แติกติ"างก�น เชี"นระบบน�เวศท�*ม�อ&ณัหภ�ม�ไม"เหมาะสมจ0งท2าให�พ'ชีและส�ติว�ม�จ2านวนน�อย์ หร'อม�ล�กษณัะ......เปั1นติ�น)

Page 106: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เคร��องม�อหร�ออ'ปกรณ(ท��ใช้�ในิการศ;กษาระบบนิ�เวศทางกายภัาพื่แล่ะช้�วภัาพื่1.Sechi – disc เป�นิอ'ปกรณ(ใช้�ว�ด้ความโปร�งแสง

ข่องนิ0+า โด้ยบ�นิท;กระยะทางท��หย�อนิเช้�อกล่งไป เพื่��อว�ด้ระด้�บความล่;กข่องแสงท��ส�องล่งไปในิแหล่�งนิ0+านิ�+นิ2.Tulgren funnel เป�นิเคร��องม�อช้'ด้ศ;กษา

แมล่งในิด้�นิ3.สว�งติ�กแพลงก�ติอน ใช้�

ส0าหร�บต�กส��งท��ม�ช้�ว�ต ท��อาศ�ยอย��ในินิ0+า

Page 107: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

Secchi-disc เซึ่ค�ดิ�สก�

Page 108: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ต�วอย�างแมล่งท��อาจจะพื่บในิการส0ารวจระบบนิ�เวศ

Page 109: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ส��งม�ช้�ว�ตท��พื่บอย��ในิผ�วด้�นิแล่ะหนิ�าด้�นิ

Page 110: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติในระบบน�เวศ

ความส�มพ�นธ์�

ของชี�ว�ติในระบบน�เวศ

ส�*งม�ชี�ว�ติชีน�ดิเดิ�ย์วก�น

ส�*งม�ชี�ว�ติติ"างชีน�ดิก�นInterspecific relationship

Intraspecific relationship

Page 111: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ความส�มพ�นธ์�ในการอย์�"ร"วมก�นของส�*งม�ชี�ว�ติ1. ความส�มพ�นธ์�ระหว"างส�*งม�ชี�ว�ติชีน�ดิเดิ�ย์วก�น

(Intraspecific relationship) 11. ไดิ�ปัระโย์ชีน� เพื่ราะ

111. . การรวมฝ�งก�นิข่องปล่า ท0าให�ทนิต�อสภัาพื่ส��งแวด้ล่�อมได้�ด้�ข่;+นิ แล่ะช้�วยให�ผ��ล่�าจ�บก�นิยากข่;+นิ

112 พื่วกแมล่งส�งคม 113 ส�ตว(ท��อย��รวมก�นิเป�นิฝ�งจะท0าให�ถ�กล่�านิ�อย

ล่ง เพื่ราะม�การค'�มครองปBองก�นิแล่ะร�วมก�นิต�อส��ศ�ตร�ท��จะเข่�ามาท0าอ�นิตราย

114 ผ��ล่�าเม��ออย��เป�นิฝ�ง ท0าให�เพื่��มประส�ทธุ์�ภัาพื่การล่�าเหย��อได้�มากข่;+นิ

1.2 เส�ย์ปัระโย์ชีน� เพื่ราะ 121. . การแก�งแย�งอาหารก�นิเอง เนิ��องจากก�นิอาหารช้นิ�ด้

เด้�ยวก�นิ 122. . การแก�งแย�งท��อย��อาศ�ย

Page 112: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติชีน�ดิเดิ�ย์วก�น Intraspecific relationshipการไดิ�-เส�ย์ปัระโย์ชีน�

Page 113: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

•การอย์�"ร"วมก�นแบบพ0*งพาอาศ�ย์ก�น (Symbiosis)

•การอย์�"แบบเปั1นปัฏิ�ปั�กษ�ติ"อก�น (Antagonism)

•การอย์�"ร"วมก�นแบบเปั1นกลาง (Neutralism)

ความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติติ"างชีน�ดิก�น Interspecific relationship

Page 114: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2. ความส�มพ�นธ์�ระหว"างส�*งม�ชี�ว�ติติ"างชีน�ดิก�น (Interspecific relationship) แบ�งออกเป�นิ

2.1 (Symbiosis = livingtogether) เป�นิการอย��ร �วมก�นิโด้ยท�+งสองฝ7ายได้�ประโยช้นิ( (+ , +) หร�อ ฝ7ายใด้ฝ7ายหนิ;�งได้�ประโยช้นิ(แต�อ�กฝ7ายหนิ;�งไม�เส�ยประโยช้นิ( (+ , 0)

2.1.1 (Protocooperation ; + , +)

เป�นิการอย��ร �วมก�นิช้��วคราวโด้ยได้�ร�บประโยช้นิ(สองฝ7าย แล่ะสามารถออกจากก�นิได้�โด้ยอ�สระ

Page 115: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ภาวะไดิ�ร�บปัระโย์ชีน�ซึ่0*งก�นและก�น(protocooperation)

Page 116: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ภาวะไดิ�ปัระโย์ชีน�ร"วมก�น (Protocooperation)

มดิ : Ant

เพล�+ย์ : Aphid +

+

Page 117: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

212. . ภาวะท�*ติ�องพ0*งพา (Mutualism ; + , +)

เป�นิการอย��ร �วมก�นิซ;�งภัาวะท��ต�องอาศ�ยซ;�งก�นิแล่ะก�นิโด้ยได้�ร�บประโยช้นิ(ร�วมก�นิแล่ะม�กอย��ร �วมก�นิตล่อด้ไป ถ�าแยกจากก�นิจะท0าให�ส��งม�ช้�ว�ตเหล่�านิ�+นิอย��ไม�ได้�แต�ล่ะฝ7าย เร�ยกว�า symbiout หร�อ partner

Page 118: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ไลเคน : Lichen

เห3ดิรา :

Fungus

สาหร"าย์ :

Algae

+

+

+

ภาวะพ0*งพา : Mutualism

Page 119: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปล่วกTrichonympha

ปัลวก : Termite

+

+

ภาวะพ0*งพา : Mutualism

Page 120: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.1.3 ภาวะอ�งอาศ�ย์ (Commensalism + , 0)

เป�นิการอย��ร �วมก�นิท��ฝ7ายหนิ;�งได้�ประโยช้นิ( แต�อ�กฝ7ายหนิ;�งก,ไม�เส�ยประโยช้นิ(

Page 121: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ภาวะเก'+อก�ล (Commensalism)

กล�วย์ไม� : Orchid

ติ�นไม� : Tree

0

+

Page 122: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ภาวะอ�งอาศ�ย์ (commensalism)  

เหาฉีลาม

Page 123: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.1.4 ภาวะม�การย์"อย์สลาย์ (Saprophytism ; + , 0) เป�นิการอย��ร �วมก�นิข่องส��งม�ช้�ว�ตโด้ยท��ส��งม�ช้�ว�ตอย��ก�บส��งม�ช้�ว�ตท��ตายแล่�ว ส��งม�ช้�ว�ตพื่วกนิ�+ ได้�แก� เห,ด้ รา แบคท�เร�ย เร�ยกว�า (Decomposer)ซ;�งเป�นิประโยช้นิ(ต�อระบบนิ�เวศอย�างมากเพื่ราะท0าให�เก�ด้การหม'นิเว�ยนิสารบางช้นิ�ด้เป�นิว�ฏจ�กร โด้ยผ��ผล่�ตสามารถนิ0า

สารอนิ�นิทร�ย(กล่�บ ไปใช้�ได้�อ�ก

เห3ดิบนขอนไม�ผุ&

Page 124: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.2 แบบ Antagonism (เปั1นปัฏิ�ปั�กษ�ก�น) (+,-) แล่ะฝ7ายหนิ;�งไม�ได้�ประโยช้นิ(แต�อ�กฝ7ายหนิ;�งเส�ยประโยช้นิ( (0,-) หร�อเส�ยประโยช้นิ(ท�+งสองฝ7าย (-,-) แบ�งออกเป�นิ

2.2.1 การล"าเหย์'*อ (Predation; +, -) ฝ7ายท��ได้�ร�บประโยช้นิ( เร�ยกว�า ผ��ล่�า (Predator) ฝ7ายเส�ยประโยช้นิ( เร�ยกว�า เหย��อ (Prey)

Page 125: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ภาวะล"าเหย์'*อ (Predation)Preda

tor+

Prey -

Page 126: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

Predation : Predators & Prey

Page 127: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.2.2 ภาวะปัรส�ติ (Parasitism + ,

- ) ส��งม�ช้�ว�ตท��ด้0ารงช้�ว�ตแบบปรส�ตหร�อผ��อาศ�ย (Parasite) จะเป�นิฝ7ายได้�ประโยช้นิ( ผ��ถ�กอาศ�ย (Host) เป�นิฝ7ายเส�ยประโยช้นิ(

เนิ��องจากพื่วกปรส�ตจะคอยแย�งอาหารหร�อก�นิส�วนิข่องร�างกายผ��ถ�กอาศ�ย

Page 128: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เห3บ : tick +

-

ภาวะปัรส�ติ (Parasitism)

Page 129: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ภาวะปัรส�ติ (Parasitism)

ภาพกาฝากบนติ�นมะม"วง กาฝากเปั1นปัรส�ติ (+) มะม"วงเปั1น

host (-)

Page 130: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

Parasite ม� 2 ช้นิ�ด้ เม��อแบ�งตามแหล่�งท��อย�� 1. ปรส�ตภัายนิอก (Ectoparasite) ค�อ

ปรส�ตท��อาศ�ยอย��ภัายนิอกร�างกายข่องโฮสต(

2 . ปรส�ตภัายในิ (Endoparasite) ค�อ ปรส�ตท��อาศ�ยอย��ภัายในิร�างกายข่องโฮสต(

ECTOPARASITE ENDOPARASITE

Page 131: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.2.3 ภาวะม�การแข"งข�น (Competition ; - , -) เป�นิการอย��ร �วมก�นิท��ต�องแข่�งข่�นิแก�งแย�งก�นิ ท0าให�เส�ยประโยช้นิ(ท�+งสองฝ7าย

Page 132: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

Paramecium caudatum vs Paramecium aurelia

ภาวะแข"งข�น (Competition)

Page 133: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.2.4 การติ"อติ�านหร'อการสร�างสารท2าลาย์ก�น (Antibiosis 0,- )

เป�นิการอย��ร �วมก�นิท��ฝ7ายหนิ;�งไม�ได้�ประโยช้นิ( แต�อ�กฝ7ายหนิ;�งเส�ยประโยช้นิ(

Penicillium notatum ( Produces Penicillin   )

Page 134: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.2.5 ภาวะม�การกระทบกระเท'อน (Amensalism ; 0,- )

เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ท��ส��งม�ช้�ว�ตหนิ;�งไปม�ผล่ท0าให�ส��งม�ช้�ว�ตหนิ;�งไม�เจร�ญ แต�ไม�ม�การหล่��งสารออกมาย�บย�+ง ฝ7ายท��เป�นิต�วย�บย�+งการท0างานิ เร�ยกว�า Inhibitor ฝ7ายท��ถ�กย�บย�+ง เร�ยกว�า Amensal

Page 135: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.3 อย์�"ร"วมก�นแบบเปั1นกลาง (Neutralism ; 0 , 0) เป�นิการอย��ร �วมก�นิข่องส��งม�ช้�ว�ตในิระบบนิ�เวศโด้ยไม�ม�ความเก��ยวข่�องก�นิโด้ยตรงท0าให�ไม�ม�การได้�เปร�ยบเส�ยเปร�ยบเก�ด้ข่;+นิ

เส'อก�บติ�นสะเดิา

Page 136: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

•ชีมว�ดิ�ท�ศน�Octopus Eating a shark เวลา 3 นาท�

แสดิงความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติในภาวะใดิ

Octopus Eating a shark.flv

Page 137: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เปั1นความส�มพ�นธ์�แบบใดิเม'*ออย์�"ร"วมก�นแติ"ละฝ>าย์ ไดิ�หร'อเส�ย์ปัระโย์ชีน� /อย์"างไร

ดิ�ร�ปัแล�วติอบค2าถาม

Page 138: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 139: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2

Page 140: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

1

Page 141: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ติ"อเบ�ย์น : Parasitoid

wasp

Page 142: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ล2าดิ�บ

ความส�มพ�นธ์�

relationship

อย์�"ร"วมก�น

1. ภาวะพ0*งพาmutualism

2.ภาวะไดิ�ปัระโย์ชีน�ร"วมก�น

protocooperation

3. ภาวะเก'+อก�ลcommensalism

+++++ 0

Page 143: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ล2าดิ�บ

ความส�มพ�นธ์�

relationship

อย์�"ร"วมก�น

4. ภาวะล"าเหย์'*อpredation

5. ภาวะปัรส�ติparasitism

6. ภาวะแข"งข�นcompetition

+ -+ -0 -- -

Page 144: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิ กล่'�มส��งม�ช้�ว�ต จะม�การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิ โด้ยการก�นิก�นิเป�นิทอด้ๆเร�ยกว�า food chain (ห�วงโซ�อาหาร)

Page 145: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิกล&"มส�*งม�ชี�ว�ติ แบ�งออกเป�นิ 3 กล่'�มใหญ� ๆ ค�อ

1. ผุ��ผุล�ติ (Producer หร'อ Autotrophs) ผุ��ผุล�ติสามารถเปัล�*ย์นพล�งงานแสงให�เปั1นพล�งงานศ�กย์�ในร�ปัของพล�งงานเคม�ในโมเลก&ลอาหาร

Page 146: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2. ผุ��บร�โภค (Consumer หร�อ Heterotrophs หร�อ Phagotrophs) จ0าแนิกเป�นิ 4 พื่วก ตามประเภัทอาหารท��บร�โภัค ค�อ

Page 147: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

21. ผุ��บร�โภคพ'ชี

(Herbivore)

Page 148: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

22. ผุ��บร�โภคเน'+อส�ติว� (Carnivore)

Page 149: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.3 ผุ��บร�โภคท�+งพ'ชีและส�ติว� (Omnivore)

Page 150: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

24 ผุ��บร�โภคซึ่ากอ�นทร�ย์� (Detritivore)

Page 151: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

3. ผุ��ย์"อย์สลาย์อ�นทร�ย์สาร (Decomposer หร�อ Transformer) หมายถ;ง ส��งม�ช้�ว�ตท��แปรสภัาพื่อาหารจากสารประกอบอ�นิทร�ย( ให�เป�นิสารประกอบอนิ�นิทร�ย(โด้ยจ'ล่�นิทร�ย(ประเภัทต�าง ๆท��ไม�สามารถสร�างอาหารได้�เอง เช้�นิ แบคท�เร�ย รา ถ�อว�าเป�นิส��งม�ช้�ว�ตอ�นิด้�บส'ด้ท�ายท��ได้�ร�บการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิ

Page 152: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

โซึ่"อาหาร(food chain)

ค'อ การถ"าย์ทอดิพล�งงาน โดิย์การ

ก�นเปั1นทอดิๆ

Page 153: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การถ"าย์ทอดิพล�งงานในระบบน�เวศ

ม�ล2าดิ�บข�+นติอนดิ�งน�+ ดิ�คล�ปัfood chain.flv1. พ'ชีส�เข�ย์วน2าพล�งงานแสงจากดิวงอาท�ติย์� มาท2าปัฏิ�ก�ร�ย์าก�บสารอน�นทร�ย์� น2+า คาร�บอนไดิออกไซึ่ดิ� ดิ�วย์กระบวนการส�งเคราะห�ดิ�วย์แสง ท2าให�เก�ดิสารอ�นทร�ย์�ข0+นในพ'ชี

2. พล�งงานจะถ�กถ"าย์ทอดิไปัย์�งส�ติว�ท�*ก�นพ'ชีเปั1นอาหาร

3. พล�งงานท�*เหล'อในส�ติว�ก�นพ'ชีจะถ�กถ"าย์ทอดิติ"อไปัย์�งส�ติว�ท�*ก�นเน'+อ พล�งงานติ"างๆ จะถ�กถ"าย์ทอดิติ"อไปัย์�งผุ��ย์"อย์สลาย์

4. แบคท�เร�ย์จะท2าหน�าท�*ย์"อย์สลาย์ซึ่ากพ'ชีซึ่ากส�ติว� ซึ่0*งเปั1นการถ"าย์ทอดิพล�งงานล2าดิ�บส&ดิท�าย์ และพล�งงานบางส"วนจะส�ญเส�ย์ไปัในธ์รรมชีาติ�เชี"นก�น ส�*งท�*เหล'อจากการย์"อย์สลาย์ของจ&ล�นทร�ย์�จะติกลงส�"พ'+นดิ�น เปั1นธ์าติ&อาหารของพ'ชีติ"อไปั

Page 154: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ข�าวโพดิ

ติ�Gกแติน

เหย์�*ย์ว

กบข�อส�งเกติ ห�ว

ล�กศรชี�+ไปัย์�งผุ��ก�นหร'อผุ��ล"าหร'อ ผุ��ท�*ไดิ�ร�บพล�งงาน

ถ�ดิไปั

เข่�ยนิโซ�อาหาร

Page 155: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ข�าวโพดิ

ติ�Gกแติน

เหย์�*ย์ว

กบ

เห3ดิ รา

แบคท�เร�ย์

ติาย์

ผ��ย�อย

Page 156: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ข�าวโพดิ

ติ�Gกแติน

เหย์�*ย์ว

กบ

เห3ดิ รา

แบคท�เร�ย์

ติาย์

ผุ��ผุล�ติผุ��

บร�โภคล2าดิ�บท�*

1

ผุ��บร�โภคล2าดิ�บท�*

2

ผุ��บร�โภคล2าดิ�บ

ส&ดิท�าย์

ผุ��ย์"อย์สลาย์ หนิ�าท��

Page 157: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ชีมว�ดิ�ท�ศน� food chain

•ให�ส�งเกติว"า ในโซึ่"อาหารม�ส�*งม�ชี�ว�ติอะไรบ�างและถ"าย์ทอดิพล�งงานก�นอย์"างไรบ�าง

food chain.flv

Page 158: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ติอบค2าถามจากว�ดิ�ท�ศน�food chain•1. จงเข�ย์นแผุนภาพโซึ่"อาหาร

ดิ�งกล"าว•2. ผุ��ผุล�ติในแผุนภาพ ค'อ •3. ผุ��บร�โภคในแผุนภาพ ค'อ •4. จงเร�ย์งล2าดิ�บผุ��บร�โภค•5. ผุ��ย์"อย์สลาย์ในแผุนภาพ ค'อ

Page 159: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เฉีลย์จากว�ดิ�ท�ศน�food chain

1. แผุนภาพโซึ่"อาหารดิ�งกล"าว

พ'ชี หน�นา

เหย์�*ย์ว

คน

เห3ดิ รา

แบคท�เร�ย์

ติาย์

Page 160: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เฉีลย์จากว�ดิ�ท�ศน�food chain

•2. ผุ��ผุล�ติในแผุนภาพ ค'อ พ'ชี หน�

นาเหย์�*ย์ว

คน

เห3ดิ รา

แบคท�เร�ย์

ติาย์ผุ��ผุล�ติ

Page 161: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เฉีลย์จากว�ดิ�ท�ศน�food chain

•3. ผุ��บร�โภคในแผุนภาพ ค'อพ'ชี หน�

นาเหย์�*ย์ว

คน

เห3ดิ รา

แบคท�เร�ย์

ติาย์ผุ��ผุล�ติ ผุ��

บร�โภคผุ��

บร�โภคผุ��

บร�โภค

Page 162: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เฉีลย์จากว�ดิ�ท�ศน�food chain

•4. จงเร�ย์งล2าดิ�บผุ��บร�โภคพ'ชี หน�

นาเหย์�*ย์ว

คน

เห3ดิ รา

แบคท�เร�ย์

ติาย์ผุ��ผุล�ติ ผุ��

บร�โภคล2าดิ�บท�*

1

ผุ��บร�โภคล2าดิ�บท�*

2

ผุ��บร�โภคล2าดิ�บ

ส&ดิท�าย์

Page 163: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เฉีลย์จากว�ดิ�ท�ศน�food chain

•5. ผุ��ย์"อย์สลาย์ในแผุนภาพ ค'อพ'ชี หน�

นาเหย์�*ย์ว

คน

เห3ดิ รา

แบคท�เร�ย์

ติาย์ผุ��ผุล�ติ ผุ��

บร�โภคล2าดิ�บท�*

1

ผุ��บร�โภคล2าดิ�บท�*

2

ผุ��บร�โภคล2าดิ�บ

ส&ดิท�าย์

ผุ��ย์"อย์สลาย์

Page 164: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การถ�ายทอด้แร�ธุ์าต'อาหารม�ความแตกต�างก�บการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิในิระบบนิ�เวศ การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิถ"าย์ทอดิไปัติามระดิ�บการส"งถ"าย์พล�งงาน (Trophic Levels) ในิ ห"วงโซึ่"อาหาร พื่ล่�งงานิส�วนิหนิ;�งจะส�ญเส�ยไปในิธุ์รรมช้าต�ในิร�ปข่องความร�อนิจากการหายใจ ซ;�งพื่�ช้ไม�สามารถนิ0ามาใช้�ประโยช้นิ(ได้� จ;งจ�ด้ว�า เป�นิการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิท��ไม�ครบวงจร

Page 165: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท�ศทางการไหล่ข่องสารแล่ะพื่ล่�งงานิ

ผุ��ผุล�ติ ผุ��บร�โภค

พ'ชี

ผุ��บร�โภคส�ติว�

ผุ��ย์"อย์อ�นทร�ย์สารแหล"งแร"

ธ์าติ&

แสด้งท�ศทางการไหล่ข่องพื่ล่�งงานิ

แสด้งท�ศทางการไหล่ข่องสาร

Page 166: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ความส�มพื่�นิธุ์(ข่องกล่'�มส��งม�ช้�ว�ตเก��ยวก�บการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิห"วงโซึ่"อาหาร (Food chain) เป�นิการ

แสด้งความส�มพื่�นิธุ์(ในิแง�การก�นิอาหารเป�นิล่0าด้�บเส�นิตรงในิท�ศทางเด้�ยวก�นิ ม� 4 แบบ ค�อ

1.1 ห"วงโซึ่"อาหารแบบผุ��ล"า ค�อ ห�วงโซ�แบบจ�บก�นิเป�นิล่0าด้�บการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิในิห�วงโซ�อาหารแบบนิ�+จ;งประกอบด้�วยผ��ล่�าแล่ะเหย��อ เช้�นิ

สาหร�าย ล่�กปล่า ปล่าใหญ� แมว

Page 167: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

1.2 ห"วงโซึ่"อาหารแบบปัรส�ติ ค�อ ห�วงโซ�อาหารท��เร��มจากผ��ถ�กอาศ�ยถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิไปส��ปรส�ต แล่ะจากปรส�ตไปส��ปรส�ตอ�นิด้�บส�งกว�า

ผุ��ถ�กอาศ�ย์ ปัรส�ติ ปัรส�ติอ�นดิ�บส�งกว"า

นก ไรนก โพรโทซึ่�ว แบคท�เร�ย์ ไวร�ส

Page 168: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

1.3 ห"วงโซึ่"อาหารแบบเศษอ�นทร�ย์� ค�อ ห�วงโซ�อาหารท��เร��มจากซากพื่�ช้ซากส�ตว(ถ�กก�นิโด้ยผ��บร�โภัคซากพื่�ช้ซากส�ตว( หร�อเร��มจากซากพื่�ช้ซากส�ตว(ถ�กย�อยโด้ยรา

เช้�นิ

ผุ��บร�โภคซึ่ากพ'ชีซึ่ากส�ติว� ผุ��บร�โภคเน'+อส�ติว�(ปัลา) (Detritivore)ไส�เดิ'อน detritus food chainซึ่ากพ'ชีซึ่ากส�ติว� รา ผุ��บร�โภครา (ไร) (Decomposer หร�อ Transformer) saprophytic food chain

Page 169: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

14. ห"วงโซึ่"อาหารแบบผุสม เป�นิห�วงโซ�อาหารท��ม�การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิระหว�างส��งม�ช้�ว�ตหล่ายๆประเภัท ซ;�งในิแต�ล่ะ

ห�วงโซ�อาหารอาจม�ท�+งแบบผ��ล่�าแล่ะแบบปรส�ต เช้�นิ เร��มต�นิจากผ��ผล่�ตจะ

ถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิไปย�งผ��บร�โภัคพื่�ช้ ผ��บร�โภัคพื่�ช้ถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิไปย�ง

ปรส�ต เช้�นิ

สาหร"าย์ ปัลา พย์าธ์�ใบไม�

หญ�า กระติ"าย์ ย์&งก�นปัล"อง เชี'+อมาเลเร�ย์

Page 170: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

สาย์ใย์อาหาร (food web)ค'อ ความส�มพ�นธ์�ระหว"างโซึ่"อาหาร

หลาย์ห"วงโซึ่" เชี"น หญ�า หนอน นก ง� หญ�า ติ�Gกแติน กบ ง� หญ�า ติ�Gกแติน คน

Page 171: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

หญ�า หนอน นก ง�

ติ�Gกแติน กบ คน

สาย์ใย์อาหาร

Page 172: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

หญ�า หนอน นก ง�

ติ�Gกแติน กบ คน

สาย์ใย์อาหาร

Page 173: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2. สาย์ใย์อาหาร (Food web) เป�นิการแสด้งความส�มพื่�นิธุ์(ในิแง�การก�นิอาหารท��ซ�บซ�อนิ ประกอบด้�วย ห�วงโซ�อาหารหล่าย ๆ ห�วง ( ห�วล่�กศรช้�+ไปย�งผ��ก�นิ เพื่ราะเป�นิผ��ร �บพื่ล่�งงานิ )

ระบบนิ�เวศท��อย��

ในิภัาวะสมด้'ล่จะม�สายใยอาหารซ�บซ�อนิมาก ย��งซ�บซ�อนิมากเท�าไร ก,ย��งคงความสมด้'ล่ได้�นิานิมากเท�านิ�+นิ

Page 174: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 175: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ประส�ทธุ์�ภัาพื่ในิการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิในิห�วงโซ�อาหาร

ส�*งม�ชี�ว�ติท&กชีน�ดิติ�องการพล�งงานมาใชี�ในการดิ2ารงชี�ว�ติ ส"วนใหญ"ไดิ�มาจากอาหาร พื่ล่�งงานิจากอาหารส�วนินิ�อยเท�านิ�+นิท��สามารถถ�ายทอด้ไปใช้�ประโยช้นิ(ได้� (ประมาณ 10 %) ส�วนิพื่ล่�งงานิอ�ก 90 % จะส�ญไประหว�างการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิ

ผุ�กกาดิขาว 1000 กร�ม

แมลงก�นพ'ชี 100 กร�ม

กบ 10 กร�ม

ง� 1 กร�ม

คน 01. กร�ม

Page 176: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การเพื่��มข่ยายทางช้�วภัาพื่ การเพื่��มสะสมข่องปร�มาณสาร

พื่�ษ( ด้�ด้�ท� ,ตะก��ว, แคด้เม�ยม) ท��ถ�ายทอด้ไปในิห�วงโซ�อาหารในิปร�มาณท��ส�งข่;+นิตามล่0าด้�บ

Page 177: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ป<ราม�ด้นิ�เวศ (Ecological pyramid) หร�อป<ราม�ด้อาหาร (Food pyramid)

เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ข่องส�ด้ส�วนิข่องอ�ตราการผล่�ตแต�ล่ะระด้�บช้�+นิข่องห�วงโซ�อาหาร การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิแสด้งให�เห,นิความส�มพื่�นิธุ์(เป�นิป<ราม�ด้ 3 แบบค�อ 1. ปั9ราม�ดิจ2านวนของส�*งม�ชี�ว�ติ (Pyramid of number) ม�ท�+งแบบฐานิกว�างยอด้ต�+งแล่ะแบบฐานิแคบยอด้คว0�า 2. ปั9ราม�ดิปัร�มาณัพล�งงาน (Pyramid of energy) แสด้งอ�ตราการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิในิร�ปข่องสารอาหารในิห�วงโซ�อาหาร เป�นิแบบฐานิกว�างยอด้ต�+งเพื่�ยงอย�างเด้�ยว เพื่ราะผ��ผล่�ตย�อมม�พื่ล่�งงานิส�งส'ด้ ผ��บร�โภัคอ�นิด้�บส�งจะได้�ร�บพื่ล่�งงานินิ�อยล่ง 3. ปั9ราม�ดิมวลของส�*งม�ชี�ว�ติ (Pyramid of mass) โด้ยพื่�จารณาจากนิ0+าหนิ�กแห�งข่องส��งม�ช้�ว�ต ม�ท�+งแบบฐานิกว�างยอด้ต�+ง ก�บ ฐานิแคบยอด้คว0�า

Page 178: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ส�ด้ส�วนิข่องส��งม�ช้�ว�ตในิห�วงโซ�อาหารหนิ;�งๆ จะม�ล่�กษณะเป�นิร�ปป<ราม�ด้แบบต�างๆ

ป<ราม�ด้จ0านิวนิ

ป<ราม�ด้พื่ล่�งงานิ

ป<ราม�ด้มวล่ข่องส��งม�ช้�ว�ต

Page 179: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ให�น�กเร�ย์นท2าก�จกรรมท�*1.1 หน�า 15-22 , ก�จกรรมท�*1.2 หน�า 41-42 และก�จกรรมท�*1.3 หน�า 47-48 กล&"มละ 2-3 คน

ส2ารวจระบบน�เวศในน2+าและระบบน�เวศบนบก ออกแบบการบ�นท0กผุล วาดิร�ปั และราย์งาน

ผุล ท2าในกระดิาษเอ 4 สร&ปั หาความส�มพ�นธ์�ในร�ปัแบบการอย์�"ร"วม

ก�น และร�ปัแบบห"วงโซึ่"อาหาร ร"วมก�นว�เคราะห�ในปัระเดิ3นติ"างๆติามแนวค2าถาม

ส"งส�ปัดิาห�ติ"อไปั

Page 180: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ใบงานก�จกรรม ส0ารวจองค(ประกอบในิระบบนิ�เวศระบบน�เวศท�*ศ0กษา .......................................................................จ&ดิปัระสงค� ศ;กษาองค(ประกอบทางช้�วภัาพื่แล่ะองค(ประกอบทางกายภัาพื่ท��เก��ยวข่�อง

ก�บ ระบบนิ�เวศท��ศ;กษาบ�นท0กผุลการศ0กษา ออกแบบติาราง และ วาดิร�ปัล�กษณัะส�*งม�ชี�ว�ติและ

ติ2าแหน"งท�*พบลงกระดิาษ เอ4ระบาย์ส�ให�สวย์งาม แสดิงข�อม�ลให�ครบ ช้��อส��งม�ช้�ว�ต(ป6จจ�ยช้�วภัาพื่), ส��งไม�ม�ช้�ว�ต (ป6จจ�ยกายภัาพื่, )

ความส�มพื่�นิธุ์(เก��ยวข่�อง(จ0านิวนิ ต0าแหนิ�งท��พื่บ เก��ยวข่�องก�นิอย�างไร)

สร&ปั หาความส�มพื่�นิธุ์(ในิร�ปแบบการอย��ร �วมก�นิ แล่ะร�ปแบบห�วงโซ�อาหาร ร�วมก�นิว�เคราะห(ในิประเด้,นิต�างๆตามแนิวค0าถาม

       

 

Page 181: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ใบก�จกรรมระบบน�เวศในท�องถ�*น จ&ดิปัระสงค�ของก�จกรรม

1. อธ์�บาย์สภาพแวดิล�อมท�*วไปัรอบๆ บร�เวณัท�*ส2ารวจ พร�อมท�+งระบ&ปัระเภทของระบบน�เวศท�*น�กเร�ย์นศ0กษา2. ส�งเกติและบ�นท0กปั�จจ�ย์ทางกาย์ภาพของดิ�นและน2+า ( เชี"น อ&ณัหภ�ม� , ความชี'+น , แสง ฯลฯ)

3. ส�งเกติ บ�นท0กปั�จจ�ย์ทางชี�วภาพ ชีน�ดิ จ2านวน ล�กษณัะและการกระจาย์ของส�*งม�ชี�ว�ติท�*ส2ารวจ

 ค2าส�*ง 1. ให�นิ�กเร�ยนิวาด้ภัาพื่จ0าล่องหร�อใช้�ส�ญล่�กษณ(แทนิส��งท��พื่บท�+งส��งท��ม�ช้�ว�ตแล่ะไม�ม�ช้�ว�ตในิระบบนิ�เวศท��นิ�กเร�ยนิศ;กษา

2. ให�น�กเร�ย์นบ�นท0กผุลการส2ารวจปั�จจ�ย์ทางกาย์ภาพและชี�วภาพลงในติารางบ�นท0กการส2ารวจ

Page 182: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 183: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การหม'นิเว�ยนิสารท��ส0าค�ญในิระบบนิ�เวศการหม'นิเว�ยนิสารหร�อว�ฏจ�กรข่องสาร เป�นิการหม'นิเว�ยนิ

จากส��งท��ไม�ม�ช้�ว�ตผ�านิส��งม�ช้�ว�ต แล่�วหม'นิเว�ยนิกล่�บค�นิส��ธุ์รรมช้าต�อย�างเด้�ม ซ;�งแตกต�างก�บการถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิซ;�งไม�เป�นิว�ฏจ�กรแสงอาท�ตย( ผุ��บร�โภค

ถ�กก�นิ ส�ตว( ตาย

ผุ��ผุล�ติ ตาย ผุ��ย์"อย์สลาย์อ�นทร�ย์สาร

พื่�ช้ส�เข่�ยว แบคท�เร�ย,รา

เนิ�าเปA� อยด้�นิ

แร�ธุ์าต'แล่ะฮ�วม�สในิด้�นิ

Page 184: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรของสาร ม� 2 ประเภัท ค�อ 1. ว�ฏิจ�กรของสารท�*ม�บรรย์ากาศเปั1นแหล"ง

ส2ารองและรองร�บสาร (Gaseous nutrient cycle) ส�วนิใหญ�อย��ในิร�ปกGาซ ว�ฏจ�กรแบบนิ�+

ม�กไม�ม�การข่าด้แคล่นิ แล่ะไม�ค�อยเปล่��ยนิแปล่ง เช้�นิ ว�ฏจ�กรข่องคาร(บอนิ ว�ฏจ�กรข่องนิ0+า ว�ฏจ�กรข่องไนิโตรเจนิ ว�ฏจ�กรข่องออกซ�เจนิ

2. ว�ฏิจ�กรของสารท�*ม�พ'+นดิ�นเปั1นแหล"งส2ารองและรองร�บสาร (Sediment nutrient cycle) ส�วนิใหญ�เป�นิสารประกอบหร�อแร�ธุ์าต'ภัายในิด้�นิม�กปรากฎในิร�ปข่องแข่,ง ไม�หม'นิเว�ยนิส��บรรยากาศแล่ะม�แนิวโนิ�มว�า จะข่าด้แคล่นิธุ์าต'นิ�+นิๆ ได้�ง�าย เช้�นิ ว�ฏจ�กรฟอสฟอร�ส ว�ฏจ�กรแคล่เซ�ยม ว�ฏจ�กรซ�ล่เฟอร(

Page 185: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 186: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรของน2+า ด้�คล่�ป H2O cycle.flv นิ0+าส0าค�ญต�อส��งม�ช้�ว�ตมาก

เป�นิส�วนิประกอบข่องเซล่ล่( แล่ะม�ส�วนิร�วมในิการท0าก�จกรรมต�างๆ เช้�นิ การย�อยอาหาร การล่0าเล่�ยงสาร การถ�ายเทอ'ณหภั�ม� การหายใจ การส�งเคราะห(ด้�วยแสง เป�นิต�นิ

Page 187: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 188: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ความหมาย์ของค2า การระเหย์ของน2+า (Evaporation)

การคาย์น2+าของพ'ชี (Transpiration)

การควบแน"น(Condensation) หย์าดิน2+าฟHา(precipitation)

Page 189: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรของน2+า

Page 190: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 191: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรไนโติรเจน ส�วนิใหญ�ไนิโตรเจนิจะอย��ในิร�ปกGาซ 78 % ไนิโตรเจนิเป�นิแร�ธุ์าต'

ท��พื่�ช้ต�องการในิร�ปข่องเกล่�อแอมโมเนิ�ยมหร�อเกล่�อไนิเตรท โด้ยท��วไปปฏ�ก�ร�ยาเคม�ในิว�ฏจ�กรไนิโตรเจนิ ประกอบด้�วย

1. การจ�บไนโติรเจนในอากาศ (Nitrogen fixation) เป�นิกระบวนิการท��เปล่��ยนิไนิโตรเจนิให�เป�นิไนิเตรท

2. การสลาย์ติ�วของสารอ�นทร�ย์�ไนโติรเจน (โปัรติ�น กรดิอะม�โน ) โดิย์กระบวนการสร�างแอมโมเน�ย์ ( Ammonification )

3. การสร�างไนเติรท ( Nitrification )

4. การสร�างไนโติรเจน ( Denitrification)

Page 192: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

1. การจ�บไนโติรเจนในอากาศ (Nitrogen fixation) เป�นิกระบวนิการท��เปล่��ยนิไนิโตรเจนิให�เป�นิไนิเตรท การเปล่��ยนิแปล่งนิ�+เก�ด้ได้� 2 อย�าง ค�อ 11. เก�ดิโดิย์ปัรากฏิการณั�ธ์รรมชีาติ�

12 เก�ดิโดิย์กระบวนการทางชี�วภาพ อาศ�ย Nitrogen fixing bacteria

Page 193: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

11. เก�ดิโดิย์ปัรากฏิการณั�ธ์รรมชีาติ� เช้�นิ ฟBาแล่บ เป�นิกระบวนิการทางเคม� – ฟ<ส�กส( ฟBาแล่บจะท0าให�ไนิโตรเจนิท0าปฏ�ก�ร�ยาก�บออกซ�เจนิ กล่ายเป�นิไนิตร�กออกไซด้( แล่�วแปรสภัาพื่ไปเป�นิไนิโตรเจนิออกไซด้( ล่ะล่ายนิ0+าฝนิกล่ายเป�นิกรด้ไนิตร�ก เข่�าท0าปฏ�ก�ร�ยาก�บแคล่เซ�ยมเก�ด้เป�นิแคล่เซ�ยมไนิเตรท

12 เก�ดิโดิย์กระบวนการทางชี�วภาพ อาศ�ย Nitrogen fixing bacteria

- พื่วกด้0ารงช้�ว�ตอ�สระในิด้�นิ เช้�นิ แบคท�เร�ยท��ม�ประส�ทธุ์�ภัาพื่ในิการตร;งไนิโตรเจนิ. แล่ะพื่วกสาหร�ายส�เข่�ยวแกมนิ0+าเง�นิ เช้�นิ นิอสตอก , แอนิาบ�นิา , ออสซ�ล่ล่าตอเร�ย

- พื่วกด้0ารงช้�ว�ตแบบซ�มไบโอซ�ส เช้�นิ Rhizobium sp. แบคท�เร�ยท��ท0าหนิ�าท��เปล่��ยนิไนิโตรเจนิในิอากาศให�เป�นิไนิเตรท เร�ยกว�า Nitrogen fixing bacteria

Page 194: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2. การสลาย์ติ�วของสารอ�นทร�ย์�ไนโติรเจนโดิย์กระบวนการสร�างแอมโมเน�ย์ (Ammonification) จ'ล่�นิทร�ย(ท��เปล่��ยนิสารประกอบข่องโปรต�นิแล่ะกรด้อะม�โนิให�เป�นิกGาซแอมโมเนิ�ย เร�ยกว�า Ammonifying bacteria นิอกจากนิ�+การข่�บถ�ายข่องส�ตว(ก,เก�ด้แอมโมเนิ�ยด้�วย

Page 195: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

3. การสร�างไนเติรท (Nitrification) เป�นิปฏ�ก�ร�ยาช้�วเคม�ท��เปล่��ยนิแอมโมเนิ�ยให�เป�นิไนิเตรท โด้ยจ'ล่�นิทร�ย(พื่วกท��สร�างอาหารได้�เอง ปฏ�ก�ร�ยานิ�+ม� 2 ข่�+นิค�อ

3.1 การสร�างไนไติรติ� โด้ย Nitrite bacteria จะเปล่��ยนิแอมโมเนิ�ยให�เป�นิไนิไตรต( เช้�นิ Nitrosococcus sp.

3.2 การสร�างไนเติรท โด้ย Nitrate bacteria จะเปล่��ยนิไนิไตรต(ให�เป�นิไนิเตรท เช้�นิ Nitrobacter sp.

Page 196: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

4. การสร�างไนโติรเจน (Denitrification) เป�นิการเปล่��ยนิเกล่�อ

ไนิเตรทให�เป�นิแกGสไนิโตรเจนิ โด้ยจ'ล่�นิทร�ย(ท��เร�ยกว�า Denitrifying bacteria ข่บวนิการนิ�+เก�ด้ในิท��อ�บอากาศแล่ะม�สารอ�นิทร�ย( แบคท�เร�ยท��เปล่��ยนิไนิเตรท ให�เป�นิแกGสไนิโตรเจนิ ซ;�งพื่�ช้แล่ะส�ตว(นิ0าไปใช้�ประโยช้นิ(ไม�ได้� ได้�แก� Pseudomonas sp. , Achromobacter sp. , Bacillus sp.

Page 197: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรไนโติรเจน

ไนเติรท

12. .เปัล�*ย์นโปัรติ�นและกรดิอะม�โนให�เปั1นกIาซึ่แอมโมเน�ย์ โดิย์

Ammonifying bacteria

2.สร�างไนเติรท โด้ย Nitrate bacteria

1.. 1 จ�บไนโติรเจนในอากาศโดิย์Nitrogen fixing bacteria

3.เปล่��ยนิไนิเตรทเป�นิไนิโตรเจนิ โด้ย Denitrifying bacteria

Page 198: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 199: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

1.Nitrogen fixation อาศ�ย Nitrogen fixing bacteria เปล่��ยนิไนิโตรเจนิในิอากาศให�เป�นิไนิเตรท

สารประกอบโปรต�นิแล่ะกรด้อะม�โนิ

2. 3.

Denitrificationไนิเตรทเข่�าส��พื่�ช้-ส�ตว(

4.

Page 200: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

Ammonification

Nitrification

Nitrification

DenitrificationNitrogen(N2)

Page 201: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

พ'ชีพวก Insectivorous plant เช้�นิ หม�อข่�าวหม�อแกงล่�ง สาหร�ายข่�าวเหนิ�ยว หยาด้นิ0+าค�าง กาบหอยแครง นิ0+าเต�าฤาษ� ได้�ร�บสารประกอบไนิโตรเจนิต�างจากพื่�ช้อ��นิ ค�อ พื่�ช้พื่วกนิ�+จะม�ส�วนิข่องใบเปล่��ยนิเป�นิท��ด้�กจ�บแมล่ง เม��อแมล่งตกล่งไป จะม�เอนิไซม(ย�อยเนิ�+อเย��อแมล่ง จ;งได้�สารประกอบไนิโตรเจนิเข่�าส��เซล่ล่(พื่�ช้ได้�

หม�อข�าวหม�อแกงล�ง หย์าดิน2+าค�าง กาบหอย์แครง

Page 202: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 203: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรคาร�บอนหมายถ;ง การท��กGาซ CO2 จากอากาศถ�กนิ0าเข่�าส��ส��งม�ช้�ว�ต หร�อออกจากส��งม�ช้�ว�ตกล่�บค�นิส��บรรยากาศแล่ะนิ0+าอ�ก หม'นิเว�ยนิเช้�นินิ�+ไม�ม�ว�นิส�+นิส'ด้

CO2 ในบรรย์ากาศและน2+าถ�กน2าเข�าส�"ส�*งม�ชี�ว�ติ โด้ยกระบวนิการส�งเคราะห(ด้�วยแสงข่องพื่�ช้ CO2 จะถ�กพื่�ช้เปล่��ยนิเป�นิอ�นิทร�ยสารท��ม�พื่ล่�งงานิสะสมอย�� ต�อมาอ�นิทร�ยสารท��พื่�ช้สะสมไว�บางส�วนิถ�กถ�ายทอด้ไปย�งผ��บร�โภัคระด้�บต�าง ๆ โด้ยการก�นิ

Page 204: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

CO2 ออกจากส�*งม�ชี�ว�ติกล�บค'นส�"บรรย์ากาศและน2+าได้�หล่ายทาง เช้�นิ

1. การหายใจข่องพื่�ช้แล่ะส�ตว( (การส�นิด้าปอาหารภัายในิเซล่ล่() ท0าให�คาร(บอนิท��อย��ในิร�ปข่องอาหารถ�กปล่ด้ปล่�อยออกมาเป�นิอ�สระในิร�ปข่อง CO2

2. การย�อยสล่ายส��งข่�บถ�ายข่องส�ตว( ซากพื่�ช้แล่ะซากส�ตว( โด้ยการกระท0าข่องผ��ย�อยสล่าย

3. การเผาไหม�ข่องถ�านิห�นิ นิ0+าม�นิ แล่ะ ห�นิคาร(บอเนิต ซ;�งเก�ด้จากการท�บถมข่องซากส��งม�ช้�ว�ตเป�นิเวล่านิานิๆCO2 ท��ออกมาจากส��งม�ช้�ว�ตท'ก ๆ ทาง จะกล่�บค�นิส��บรรยากาศแล่ะนิ0+า แล่�วถ�กพื่�ช้ส�เข่�ยวนิ0าไปใช้�สร�างเป�นิอาหารโด้ยกระบวนิการส�งเคราะห(ด้�วยแสงอ�ก หม'นิเว�ยนิเช้�นินิ�+เร��อยๆ ไป

Page 205: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรคาร�บอน

Page 206: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรคาร�บอนส�มพ�นธ์�ก�บว�ฏิจ�กรน2+าเสมอ ในิการส�งเคราะห(ด้�วยแสง พื่�ช้จะนิ0า CO2 แล่ะ H2O มาสร�างเป�นิอาหาร ได้�พื่ล่�งงานิแล่ะ O2 เก�ด้ข่;+นิด้�วย ส0าหร�บอาหารท��ได้�จากการส�งเคราะห(ด้�วยแสงข่องพื่�ช้ บางส�วนิจะถ�กถ�ายทอด้ไปย�งส�ตว(โด้ยการถ�กก�นิ ส�วนิ O2 จะออกส��บรรยากาศแล่ะนิ0+า แล่�วถ�กนิ0าไปใช้�ในิกระบวนิการหายใจข่องพื่�ช้แล่ะส�ตว( การเผาไหม�เช้�+อเพื่ล่�ง การย�อยสล่ายม�ล่ส�ตว( ซากพื่�ช้ แล่ะ ซากส�ตว( โด้ยการกระท0าข่องจ'ล่�นิทร�ย( ซ;�งการกระท0านิ�+ท0าให�ได้� CO2 แล่ะ H2O กล่�บส��ส��งแวด้ล่�อม พื่�ช้จ;งสามารถนิ0าไปใช้�เป�นิว�ตถ'ด้�บในิการส�งเคราะห(ด้�วยแสงต�อไปอ�ก

Page 207: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรแคลเซึ่�ย์ม ความส2าค�ญของค�ลเซึ่�ย์มติ"อส�*งม�ชี�ว�ติ

พ'ชี - เป�นิส�วนิประกอบในิ Cell wall โด้ยอย��ในิร�ปข่อง Calcium pectate ซ;�งเป�นิยางเหนิ�ยวเช้��อมระหว�างเซล่ล่(

- ช้�วยก0าจ�ด้สารพื่�ษบางอย�าง เช้�นิ กรด้ออกซาล่�กในิโพื่รโทพื่ล่าซ;มข่องพื่�ช้บางช้นิ�ด้ โด้ยแคล่เซ�ยมรวมต�วก�บกรด้ออกซาล่�ก กล่ายเป�นิแคล่เซ�ยมออกซาเล่ตซ;�งไม�ล่ะล่ายนิ0+า ท0าให�ความเป�นิพื่�ษหมด้ไป

- ช้�วยในิการเจร�ญข่องราก การล่0าเล่�ยงคาร(โบไฮเด้รต แล่ะ กรด้อะม�โนิ

Page 208: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ส�ติว� - ม�ผล่ต�อความสามารถข่องผนิ�งเซล่ล่(ท��ยอมให�สารซ;มผ�านิ

- ช้�วยในิการแข่,งต�วข่องเล่�อด้

- เก��ยวข่�องก�บการนิ0ากระแสความร� �ส;กข่องประสาท

- ช้�วยในิการสร�างกระด้�ก ฟ6นิ เปล่�อก

Page 209: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน
Page 210: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏจ�กรข่องฟอสฟอร�ส

ฟอสฟอร�สท��อย��ในิร�ปสารประกอบ เช้�นิ ฟอสเฟตม�ความส0าค�ญต�อส��งม�ช้�ว�ต ค�อ เป�นิส�วนิประกอบข่องกรด้นิ�วคล่�อ�ก สารท��ม�พื่ล่�งงานิส�ง (ADP แล่ะ ATP) นิอกจากนิ�+ย�งเป�นิส�วนิประกอบส0าค�ญข่องกระด้�กแล่ะฟ6นิ ในิการเกษตรกรรมถ�อว�า ฟอสฟอร�สเป�นิป'Iยส0าค�ญช้นิ�ด้หนิ;�งท��ม�ผล่ต�อการเจร�ญเต�บโตข่องพื่�ช้ แล่ะม�ผล่ต�อผล่ผล่�ตข่องพื่�ช้

Page 211: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ฟอสฟอร�สแล่ะแคล่เซ�ยมม�ล่�กษณะว�ฏจ�กรคล่�ายก�นิ ค�อเป�นิว�ฏจ�กรท��ม�พื่�+นิด้�นิเป�นิแหล่�งส0ารอง เป�นิว�ฏจ�กรไม�สมบ�รณ( โด้ยห�นิแล่ะแร� จะถ�กนิ0+าก�ด้เซาะออกมาอย�างช้�าๆ โด้ยพื่�ช้จะด้�ด้มาใช้�ในิการสร�างโพื่รโทพื่ล่าซ;ม เม��อส�ตว(ก�นิพื่�ช้เป�นิอาหารก,จะได้�ร�บฟอสเฟต เม��อพื่�ช้แล่ะส�ตว(ตายไป แบคท�เร�ยจะย�อยสล่ายสารประกอบฟอสเฟตในิพื่�ช้แล่ะส�ตว( ให�เป�นิสารประกอบฟอสเฟตท��ล่ะล่ายนิ0+าได้� พื่�ช้จ;งสามารถด้�ด้ซ;มไปใช้�ได้�

Page 212: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

โพรติ�สติ� พื่วกท��ม�ส�เข่�ยวในิทะเล่ สามารถนิ0าสารประกอบข่องฟอสฟอร�สไปใช้� ท0าให�สามารถเพื่��มจ0านิวนิข่;+นิอย�างรวด้เร,ว โพื่รต�สต(เหล่�านิ�+ม�ความส0าค�ญต�อสายใยอาหารในิทะเล่แล่ะมหาสม'ทร ท0าให�เก�ด้การถ�ายทอด้พื่ล่�งงานิ รวมท�+งสารประกอบข่องฟอสฟอร�สไปส��ผ��บร�โภัคล่0าด้�บต�างๆ แต�ในิท��ส'ด้สารประกอบข่องฟอสฟอร�สในิผ��บร�โภัคท�+งหมด้ ก,จะถ�กเปล่��ยนิกล่�บมาเป�นิสารประกอบข่องฟอสฟอร�สในินิ0+าอ�ก (โด้ยการย�อยสล่ายข่องแบคท�เร�ยท��ย�อยสล่ายพื่วกฟอสเฟต)

Page 213: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรฟอสฟอร�ส

Page 214: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ว�ฏิจ�กรก2ามะถ�นก0ามะถ�นิเป�นิธุ์าต'ท��เป�นิองค(ประกอบ

ข่องโปรต�นิในิพื่�ช้แล่ะส�ตว( (ก0ามะถ�นิเป�นิองค(ประกอบข่องกรด้อะม�โนิ) ปกต�ม�อย��ในิด้�นิแล่ะในินิ0+า พื่�ช้สามารถนิ0าเอาก0ามะถ�นิในิร�ปข่องสารประกอบไปใช้�ประโยช้นิ(ได้� แล่ะม�การหม'นิเว�ยนิเป�นิว�ฏจ�กรเช้�นิเด้�ยวก�นิ

Page 215: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ตาย

ส�ติว�

พื่�ช้ แบคท�เร�ย์

สารปัระกอบของก2ามะถ�นในดิ�นและในน2+า

ว�ฏิจ�กรก2ามะถ�น

Page 216: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

จะเห,นิได้�ว�า ว�ฏจ�กรข่องก0ามะถ�นิผ�านิพื่�ช้แล่ะส�ตว(โด้ยม� แบคท�เร�ย์ บางพื่วกม�บทบาทอย��ด้�วย โด้ยเฉพื่าะแบคท�เร�ยพื่วก Thiobacillus thiooxidans ต�องเปล่��ยนิซ�ล่เฟอร(เป�นิซ�ล่เฟตเส�ยก�อนิ จากนิ�+นิพื่�ช้จ;งจะสามารถด้�ด้สารประกอบซ�ล่เฟตไปสร�างเป�นิโปรต�นิได้�

อนิ;�งเม��อพื่�ช้แล่ะส�ตว(ตายล่ง ท�บถมก�นินิานิๆ จะกล่ายเป�นิถ�านิห�นิแล่ะนิ0+าม�นิซ;�งเม��อถ�กเผาไหม� เช้�+อเพื่ล่�งเหล่�านิ�+จะปล่�อยกGาซซ�ล่เฟอร(ได้ออกไซด้(ส��บรรยากาศอ�กกGาซเหล่�านิ�+จะท0าปฏ�ก�ร�ยาก�บนิ0+าฝนิ กล่ายเป�นิกรด้ซ�ล่ฟ'ร�ก แล่ะสารประกอบก0ามะถ�นิกล่�บค�นิส��ด้�นิแล่ะนิ0+าอ�ก

Page 217: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การร�กษาด้'ล่ยภัาพื่ข่องระบบนิ�เวศ ความส�มพื่�นิธุ์(ระหว�างผ��ล่�าก�บเหย��อ เป�นิกล่ไก

ส0าค�ญในิการควบค'มจ0านิวนิประช้ากรข่องส��งม�ช้�ว�ตในิธุ์รรมช้าต� เช้�นิการนิ0าแมล่งจากธุ์รรมช้าต�ไปควบค'มแมล่งศ�ตร�พื่�ช้แล่ะว�ช้พื่�ช้ ซ;�งเร�ยกว�า การควบค'มแมล่งศ�ตร�พื่�ช้โด้ยช้�วว�ธุ์� แมล่งท��นิ0าไปใช้� ได้�แก� ต�วห0+า (ผ��ล่�า) เช้�นิ แมล่งปอ ด้�วง แมล่งเต�าทอง แมล่งเต�าล่าย แล่ะต�วเบ�ยนิ เช้�นิ แตนิเบ�ยนิไข่� แมล่งว�นิก�นิข่นิ เป�นิว�ธุ์�ท��ให�ผล่ด้�ในิการควบค'มท��ถาวร ค�อ สามารถควบค'มปร�มาณประช้ากรแมล่งศ�ตร�พื่�ช้แล่ะว�ช้พื่�ช้แล่ะไม�ก�อให�เก�ด้ป6ญหาด้�านิส��งแวด้ล่�อม

Page 218: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การหม'นิเว�ยนิธุ์าต'อาหารเป�นิกล่ไกในิการควบค'มต�วเองข่องธุ์รรมช้าต�อ�กแบบหนิ;�งท��ม�ล่�กษณะเป�นิวงจรป<ด้ถ�าไม�ม�การย�อยสล่ายแล่ะการหม'นิเว�ยนิธุ์าต' ธุ์รรมช้าต�จะเต,มไปด้�วยข่องเส�ย เช้�นิ ระบบนิ�เวศในิทะเล่ ส�ตว(นิ0+าข่�บถ�ายข่องเส�ยท��เป�นิสารอ�นิทร�ย(ออกมา จ'ล่�นิทร�ย(ในินิ0+า

จะเปล่��ยนิสภัาพื่ข่องสารอ�นิทร�ย(ไปเป�นิสารอนิ�นิทร�ย( เป�นิธุ์าต'ช้�วยในิการเจร�ญเต�บโตข่องพื่�ช้นิ0+าต�างๆ เป�นิอาหารข่องส�ตว(นิ0+าอ��นิๆ อ�กทอด้หนิ;�ง ธุ์าต'อาหารจะหม'นิเว�ยนิเปล่��ยนิร�ปเช้�นินิ�+เร��อยไปตราบเท�าท��ไม�ม�ส��งใด้มารบกวนิกระบวนิการควบค'มต�วเองตามธุ์รรมช้าต� ด้�งนิ�+นิข่องเส�ยจะถ�กก0าจ�ด้ให�หมด้ไป ท0าให�นิ0+าใสสะอาด้อย��ได้�เช้�นิเด้�ม

Page 219: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การเปล่��ยนิแปล่งแทนิท��ข่องส��งม�ช้�ว�ต

(Succession)

Page 220: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การเปล่��ยนิแปล่งแทนิท��ข่องส��งม�ช้�ว�ต

(Succession) สภัาพื่แวด้ล่�อมตามธุ์รรมช้าต�ข่องแหล่�งท��อย�� ม�การเปล่��ยนิแปล่งตล่อด้เวล่า ซ;�งม�ผล่ต�อการเปล่��ยนิแปล่งข่นิาด้แล่ะช้นิ�ด้ข่องส��งม�ช้�ว�ตท��อาศ�ยอย��บร�เวณนิ�+นิด้�วย กระบวนิการนิ�+ เร�ยกว�า การเปัล�*ย์นแปัลงแทนท�*ของส�*งม�ชี�ว�ติ (Succession) ซ;�งม�สภัาพื่แล่ะอ�ทธุ์�พื่ล่ข่องภั�ม�ศาสตร(แล่ะภั�ม�อากาศเป�นิป6จจ�ยส0าค�ญ ท0าให�การเปล่��ยนิแปล่งเก�ด้ต�อเนิ��องก�นิไปเร��อย ๆ จนในท�*ส&ดิไม"เปัล�*ย์นแปัลงอ�กติ"อไปั เร�ยกว�า ส�งคมส�*งม�ชี�ว�ติข�+นส&ดิ (Climax community)

Page 221: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การเปล่��ยนิแปล่งแทนิท��เก�ด้ได้� 2 ล่�กษณะ ค�อ

1. Primary succession เป�นิการเปล่��ยนิแปล่งข่�+นิปฐมภั�ม� ค�อ การเปล่��ยนิแปล่งแทนิท��จากแหล่�งท�� ไม�เคยม�ส��งม�ช้�ว�ตมาก�อนิเล่ย เช้�นิ บนิกองทราย บนิก�อนิห�นิ แหล่�งท��ม�ภั�เข่าไฟเก�ด้ใหม�ส�วนิใหญ�จะม�ไลเคนและสาหร"าย์ส�เข�ย์วแกมน2+าเง�น ส��งม�ช้�ว�ตพื่วกนิ�+ นิ�บว�า เป�นิผ��บ'กเบ�ก (pioneer species )

Page 222: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2. Secondary succession เป�นิการเปล่��ยนิแปล่งข่�+นิท'ต�ยภั�ม� ท��เร��มมาจากแหล่�งท��ม�ส��งม�ช้�ว�ตอย��ก�อนิแล่�ว แล่ะส��งม�ช้�ว�ตเหล่�านิ�+ถ�กท0าล่ายไป เก�ด้ม�ส��งม�ช้�ว�ตช้นิ�ด้ใหม�เจร�ญข่;+นิมาแทนิ ซ;�งอาจเก�ด้ข่;+นิอย�างช้�า ๆ เช้�นิ แหล่�งนิ0+าท��ม�ตะกอนิท�บถมจนิต�+นิเข่�นิ เปล่��ยนิแปล่งไปเป�นิป7าไม�ในิท��ส'ด้ หร�อเก�ด้ข่;+นิอย�างรวด้เร,ว เช้�นิ เก�ด้ไฟป7า กล่ายเป�นิพื่�+นิท��ว�างเปล่�า เป�นิต�นิ

Page 223: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

การเปล่��ยนิแปล่งแทนิท�� ม� 2 แบบ ค�อ

1. การเปัล�*ย์นแปัลงแทนท�*ในห�องปัฏิ�บ�ติ�การ เป�นิการเปล่��ยนิแปล่งแทนิท��ข่องโพื่รโตซ�วในิข่วด้เล่�+ยงท��ใส�นิ0+าต�มฟาง นิ0านิ0+าจากบ�อเทล่งในิข่วด้นิ0+าเล่�+ยงเล่,กนิ�อย จะพื่บส��งม�ช้�ว�ตตามล่0าด้�บด้�งนิ�+ แบคท�เร�ย,โพื่รโตซ�วพื่วกแฟล่เจล่เล่ต , โพื่รโตซ�วโคล่ปาด้า , พื่าราม�เซ�ยม แล่ะสาหร�าย เป�นิต�นิ ท��ม�การเปล่��ยนิแปล่งช้นิ�ด้ข่องส��งม�ช้�ว�ตต�างๆ เพื่ราะสภัาพื่ข่องนิ0+าเปล่��ยนิเป�นิกรด้เบส (pH) มากข่;+นิ

2. การเปัล�*ย์นแปัลงแทนท�*ในสภาพธ์รรมชีาติ� เก�ด้ได้� 2 ล่�กษณะ ค�อ

Page 224: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2. การเปัล�*ย์นแปัลงแทนท�*ในสภาพธ์รรมชีาติ�เก�ด้ได้� 2 ล่�กษณะ ค�อ

2.1 การเปัล�*ย์นแปัลงแทนท�* ท�*เก�ดิจากการระเบ�ดิของภ�เขาไฟ เร��มจากท��แห�งแล่�ง (Xeric site) เร�ยกว�า Xerach succession ซ;�งใช้�ระยะเวล่าการเปล่��ยนิแปล่งยาวนิานิมาก เช้�นิ บร�เวณท��เป�นิห�นิ ส�วนิใหญ�จะม�ไลเคนและสาหร"าย์ส�เข�ย์วแกมน2+าเง�น (pioneer species) ส��งม�ช้�ว�ตพื่วกนิ�+ นิ�บว�า เป�นิผ��บ'กเบ�กพื่วกแรกซ;�งม�การเปล่��ยนิแปล่งด้�งนิ�+

2.1.1 พวกบ&กเบ�ก เก�ดิคร�สโติสไลเคน (Crustose lichens)

212. . พวกโฟล�โอสไลเคน (Foliose lichens) 2.1.3 พวกมอส (Moss)

2.1.4 พวกพ'ชีล�มล&ก (Herbs) 2.1.5 พวกไม�พ& "ม (Shrub)

216 พวกไม�ย์'นติ�น (Tree)

Page 225: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.2 การเปัล�*ย์นแปัลงแทนท�*ท�*เร�*มติ�นจากแหล"งน2+า (Hydric site) เร�ยกว�า Hydrach succession เร��มต�นิจากบ�อนิ0+า ม�การเปล่��ยนิแปล่งด้�งนิ�+

2.2.1 พวกโพรโทซึ่�ว สาหร"าย์ แหน จอก และพวกพ'ชีขนาดิเล3กๆ

2.2.2 พ'ชีลอย์น2+า หอย์ ปัลาบางชีน�ดิ แมลง หนอน และแมลงปัอ

2.2.3 พ'ชีใติ�น2+า 2.2.4 กบและแมลงหลาย์ชีน�ดิ พ'ชีท�+งใติ�น2+าและเหน'อ

น2+า 2.2.5 ไม�ย์'นติ�น นก และส�ติว�บก 2.2.6 สภาพบ"อกลาย์เปั1นพ'+นดิ�นท�*ไม�ย์'นติ�นและส�ติว�

บก

Page 226: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ป6จจ�ยท��ท0าให�ส�งคมส��งม�ช้�ว�ตข่�+นิส'ด้เก�ด้การเปล่��ยนิแปล่งจนิเส�ยสมด้'ล่ ค�อ

1. ปั�จจ�ย์ท�*เก�ดิจากธ์รรมชีาติ� ได้�แก�

- การเก�ด้ไฟไหม�ป7า - การเก�ด้นิ0+าท�วม - ความเข่�มข่องแสงท��เปล่��ยนิแปล่งไป - ภั�เข่าไฟระเบ�ด้- แผ�นิด้�นิไหว

2. ปั�จจ�ย์ท�*เก�ดิจากการกระท2าของมน&ษย์�

- การสร�างเข่��อนิก�กเก,บนิ0+า - การท0าไร�เล่��อนิล่อยข่องช้าวเข่า - การโค�นิถางป7า - การท0าล่ายป7า - การปล่�อยข่องเส�ยจากโรงงานิ

อ'ตสาหกรรมล่งส��แหล่�งนิ0+า - การล่�กล่อบต�ด้ไม�ท0าล่ายป7าเพื่��อ

ข่าย

Page 227: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

กล&"มส�งคมส�*งม�ชี�ว�ติข�+นส&ดิ (Climax

community)

ซ;�งม�ค'ณสมบ�ต�ด้�งนิ�+- ม�กล่'�มส��งม�ช้�ว�ตหล่ายช้นิ�ด้- ม�กล่'�มเด้�นิปรากฏช้�ด้เจนิ- ม�สภัาพื่แวด้ล่�อมคงต�ว

Page 228: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

สร&ปั แผนิผ�งการเปล่��ยนิแปล่งแทนิท�� เร��มต�นิจากท��แห�งแล่�งจนิถ;งกล่'�มส��งม�ช้�ว�ตข่�+นิส'ด้คร�สโตส ไล่เคนิ โฟล่�โอส ไล่เคนิ มอส

พื่�ช้ล่�มล่'ก ไม�พื่' �ม

ไม�ย�นิต�นิ

ป7าไม�

Page 229: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ท'กว�นินิ�+มนิ'ษย(เราพื่ยายามด้�ด้แปล่งธุ์รรมช้าต� โด้ยใช้�ว�ทยาศาสตร( แล่ะเทคโนิโล่ย� เข่�าไปทด้แทนิกระบวนิการควบค'มต�วเองตามธุ์รรมช้าต� เช้�นิ การใช้�ป'Iยแล่ะสารก0าจ�ด้ศ�ตร�พื่�ช้ รวมท�+งท�+งข่องเส�ยท��เป�นิอ�นิทร�ยว�ตถ'แล่ะสารส�งเคราะห(ต�างๆ เข่�าไปในิระบบธุ์รรมช้าต�จนิเก�นิก0าล่�งความสามารถข่องธุ์รรมช้าต�ท��จะควบค'มต�วเองได้� จ;งเก�ด้ป6ญหานิ0+าเส�ย อากาศเป�นิพื่�ษ แล่ะป6ญหาส��งแวด้ล่�อมอ��นิ ซ;�งท�+งหมด้นิ�+ล่�วนิเป�นิการท0าล่ายระบบการควบค'มต�วเองในิธุ์รรมช้าต�

Page 230: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ก�จกรรม ศ;กษาป6จจ�ยท��ม�ผล่ต�อการด้0ารงช้�ว�ตข่องส��งม�ช้�ว�ต

ให�ส�งเกตส��งแวด้ล่�อมรอบต�ว (ช้�วภัาพื่-กายภัาพื่ ) ท��นิ�าจะส�งผล่ต�อการด้0ารงช้�ว�ตข่องส��งม�ช้�ว�ต

ให�วางแผนิแล่ะออกแบบการศ;กษาทด้ล่องในิร�ปแบบโครงงานิว�ทยาศาสตร(อย�างย�อ นิ0าเสนิอเป�นิรายงานิผล่การศ;กษา

ส�ง ส�ปด้าห(แรกข่องเด้�อนิ ก.ค

Page 231: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

เร'*อง ความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติในระบบน�เวศ

 1.______ค�อ ส��งม�ช้�ว�ตช้นิ�ด้เด้�ยวก�นิท��อาศ�ยในิแหล่�งท��อย��เด้�ยวก�นิในิช้�วงเวล่าหนิ;�ง

2._____ค�อ ส��งม�ช้�ว�ตต�+งแต� 2 ช้นิ�ด้ข่;+นิไป อาศ�ยอย��ท��เด้�ยวก�นิในิท��แห�งหนิ;�งในิช้�วง ระยะเวล่าหนิ;�ง

3. _____หมายถ;ง ระบบท��กล่'�มส��งม�ช้�ว�ตในิแหล่�งท��อย��เด้�ยวก�นิม�ความส�มพื่�นิธุ์(ซ;�งก�นิแล่ะก�นิ

แล่ะม�ความส�มพื่�นิธุ์(ก�บส��งไม�ม�ช้�ว�ตในิแหล่�งท��อย��นิ� +นิด้�วย 4. _______หมายถ;ง ความส�มพื่�นิธุ์(ข่องส��งม�ช้�ว�ตท'กช้นิ�ด้บนิ

โล่ก

Page 232: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

จงเร�ย์งระดิ�บระดิ�บความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติจากหน"วย์เล3กไปัหาหน"วย์ใหญ"

Page 233: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ความส�มพ�นธ์�ระหว"างส�*งม�ชี�ว�ติก�บส�*งม�ชี�ว�ติในระบบน�เวศ1. ______หมายถ;ง ส��งม�ช้�ว�ตท��สร�างอาหารได้�

เองตามธุ์รรมช้าต� 2. ______ หมายถ;ง ส��งม�ช้�ว�ตท��สร�างอาหาร

เองไม�ได้� ต�องก�นิส��งม�ช้�ว�ตช้นิ�ด้อ��นิเป�นิอาหาร3. _____ หมายถ;ง ส��งม�ช้�ว�ตท��ท0าหนิ�าท��ย�อย

สล่ายซากพื่�ช้ซากส�ตว(ให�เป�นิ สาร อนิ�นิทร�ย( ได้�แก� ________

Page 234: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ปัระเภทของส�ติว�เม'*อใชี�อาหารเปั1นเกณัฑ�แบ"งไดิ�เปั1น 4 ปัระเภท ดิ�งน�+

2.1 ________ค�อ ผ��บร�โภัคท��ก�นิพื่�ช้เป�นิอาหารอย�างเด้�ยว เช้�นิ_____

2.2 ________ค�อ ผ��บร�โภัคท��ก�นิส�ตว(ด้�วยก�นิเป�นิอาหาร เช้�นิ _______

2.3 ________ค�อ ผ��บร�โภัคท��ก�นิได้�ท�+งพื่�ช้แล่ะส�ตว( เช้�นิ _________

2.4 _______ค�อ ผ��บร�โภัคท��ก�นิซากพื่�ช้ซากส�ตว(เป�นิอาหารเช้�นิ.............

Page 235: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

ความส�มพ�นธ์�ของส�*งม�ชี�ว�ติในภาวะติ"างๆจ2าแนกไดิ� ดิ�งน�+

1.ภัาวะ__________ เป�นิความส�มพื่�นิธุ์( ข่องการอย��ร �วมก�นิข่องส��งม�ช้�ว�ต 2 ช้นิ�ด้ ฝ7ายท��แข่,งแรงกว�าท��เป�นิ ________จะเป�นิฝ7ายท��ได้�ร�บผล่ประโยช้นิ( ฝ7ายท��ถ�กล่�าเป�นิอาหารเร�ยกว�า__________เป�นิฝ7ายเส�ยประโยช้นิ( ต�วอย�างเช้�นิ ______

Page 236: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

2.ภัาวะ_________ เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ข่องส��งม�ช้�ว�ต 2 ช้นิ�ด้ท��อาศ�ยอย��ร �วมก�นิท��ฝ7ายหนิ;�งได้�ร�บประโยช้นิ(แล่ะอ�กฝ7ายหนิ;�งเส�ยประโยช้นิ(   เช้�นิ  เห,บท��อาศ�ยท��ผ�วส'นิ�ข่  ส'นิ�ข่เป�นิผ��ถ�กอาศ�ย (h_ _ _ ) ถ�กเห,บด้�ด้เล่�อด้จ;งเป�นิฝ7ายเส�ยประโยช้นิ(  ส�วนิเห,บซ;�งเป�นิปรส�ต  (p_r_s_ _e) ได้�ประโยช้นิ(ค�อได้�อาหารจากเล่�อด้ส'นิ�ข่

ภัายในิร�างกายข่องส��งม�ช้�ว�ตต�าง ๆ  ย�งเป�นิท��อาศ�ยข่องปรส�ตหล่ายช้นิ�ด้ ต�วอย�างเช้�นิ .....__________

Page 237: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

3. ภัาวะ……_____ เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ข่องส��งม�ช้�ว�ต  2  ช้นิ�ด้ท��อาศ�ยอย��ร �วมก�นิตล่อด้ช้�ว�ต แล่ะต�างฝ7ายต�างได้�ประโยช้นิ(   เช้�นิ  

ส��งม�ช้�ว�ต  2  ช้นิ�ด้  ค�อ -ด้�วงก�บมด้ด้0า ด้�วงข่นิาด้เล่,กให�สารอาหารท��สร�างข่;+นิก�บ

มด้ มด้เล่�+ยงด้�แล่ะปBองก�นิศ�ตร�ให�ด้�วง -ปล่วกก�บโพื่รโทซ�วท��อย��ในิล่0าไส�ปล่วก โพื่รโทซ�วได้�อาหาร

แล่ะท��อย��อาศ�ยจากปล่วก ปล่วกอาศ�ยโพื่รโทซ�วช้�วยย�อยไม�ท��ก�นิเข่�าไป

Page 238: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

4. ภัาวะ__________________ เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ข่องส��งม�ช้�ว�ต 2 ช้นิ�ด้ท��อาศ�ยอย��ร �วมก�นิ ท��ฝ7ายหนิ;�งได้�ร�บประโยช้นิ(เพื่�ยงฝ7ายเด้�ยว  แต�อ�กฝ7ายหนิ;�งไม�เส�ยประโยช้นิ(  เช้�นิ   ปล่าฉล่ามก�บเหาฉล่าม  

Page 239: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

5.ภัาวะ_____________เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ข่องการอย��ร �วมก�นิข่องส��งม�ช้�ว�ต 2 ช้นิ�ด้ ซ;�งส��งม�ช้�ว�ตท�+งสองฝ7ายต�างได้�ร�บประโยช้นิ(ร�วมก�นิ เช้�นิ มด้ด้0าก�บเพื่ล่�+ย

Page 240: 410 Bio001 1ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมไบโอมระบบนิเวศใช้สอน

6.ภัาวะ__________ เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ข่องการอย��ร �วมก�นิข่องส��งม�ช้�ว�ต ท�+งสองฝ7ายต�องอาศ�ยป6จจ�ยในิการด้0ารงช้�ว�ตอย�างใด้อย�างหนิ;�งร�วมก�นิ เช้�นิ.......

7.ภัาวะ_________ เป�นิการด้0ารงช้�ว�ตข่องส��งม�ช้�ว�ตท��ท� +งสองฝ7ายไม�ม�ผล่ประโยช้นิ(ซ;�งก�นิแล่ะก�นิ เช้�นิ _______

8.ภัาวะ_________ เป�นิความส�มพื่�นิธุ์(ข่องการอย��ร �วมก�นิข่องส��งม�ช้�ว�ต 2 ช้นิ�ด้ท��ฝ7ายหนิ;�งม�อ�ทธุ์�พื่ล่ต�ออ�กฝ7ายหนิ;�ง เช้�นิ ..........