W numerze:

Ciekawostki

GAZETA SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W SIEDLCACH IM. KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ

Rok dla Niepodległej 2-3

Paderewski - człowiek czynu, sukcesu i sławy

4

Nasza Jedynka 5

Język angielski kluczem do sukcesu

6-7

Poznaję ludzi z pozytywną energią

8-9

W kadrze Mazowsza 10

Czwartoklasiści o Jedynce 11-12

Czy na pewno czas...rozwoju?

13

Czym jest człowieczeństwo?

13

Coś dla innych 14

Ferie 2018 15

Walentynkowe refleksje 16

Wielkanocne tradycje 16-17

Warto przeczytać 18

Sport 19

Czas na powtórkę z języka polskiego

20-21

Powtórka z języka niemieckiego

22-23

Czas na powtórkę z biologii

24-25

Humor i kolorowanka 28

3/76/2017/2018/ 11.03.2018 r.

Drodzy czytelnicy, przed wami kolejny numer gazety szkolnej, a w nim m.in. wydarzenia z życia szkoły, wywiady z uczniami, recen-zja książki. Gimnazjalistom polecamy powtórki przed egzaminem, a najmłodszym uczniom świąteczną kolorowankę. Z okazji zbliżających się świąt Wielkiejnocy składamy najserdecz-niejsze życzenia. Życzymy świąt rodzinnych, pełnych wiary, nadziei i miłości. Redakcja

15 grudnia 1917

Bolszewicy, po zdobyciu w wyni-ku rewolucji paź-dziernikowej wła-dzy w Rosji, wy-dają Deklarację Praw Narodów Rosji, w którym przyznają oni pra-wa do samookre-ślania się i utwo-rzenia samodziel-nego państwa, wszystkim naro-

dom zamieszkującym tereny Rosji, w tym Polakom. 5 stycznia 1918

Premier Wielkiej Brytanii David Lloyd George oświadczył, że niepodległa Polska jest koniecznym warunkiem spokoju w Europie. 8 stycznia 1918

Prezydent USA – Woodrow Wilson – w orędziu no-worocznym stwierdził, iż powinno być stworzone niepodległe Państwo Polskie z bezpiecznym dostę-pem do morza, które winno obejmować ziemię za-mieszkane przez ludność bezsprzecznie polską. 3 mara 1918

W Brześciu nad Bugiem Niemcy, Austro-Węgry i Rosja podpisują traktat pokojowy, na mocy które-go wszystkie ziemie polskie trafiają do strefy wpły-wów niemieckich. Kwestia polska jest tam uznana za kwestię wewnątrzniemiecką. Chełmszczyzna przyznana zostaje nowotworzonej państwowości ukraińskiej. Na znak protestu ostatnie oddziały pol-skie służące po stronie Niemiec i Austro-Węgier wymawiają służbę. Część z żołnierzy próbuje prze-dostać się na Zachód. 3 czerwca 1918

Państwa Ententy ponownie opowiadają się za pełną niepodległością państwa polskiego. lipiec 1918

W Wielkopolsce powstaje, związany z Komitetem Narodowym Polskim, Centralny Komitet Obywatel-ski.

7 października 1918

Wobec słabnącej pozycji Niemiec w wojnie z Enten-tą, Rada Regencyjna wydała manifest proklamujący odbudowę państwa polskiego na podstawie 13. punktu orędzia Wilsona. 16 października 1918

Cesarz austriacki Karol I, proklamuje przekształce-nie Austro-Węgier w związek niezależnych państw. W Niemczech coraz mocniejsze są nastroje rewolu-cyjne. W państwach centralnych chaos jest coraz mocniejszy.

19 października 1918

Powołana zostaje do życia Rada Narodowa Śląska Cieszyńskiego.

Pierwsze dowództwo polskie w Wieliczce 28 października 1918

W Krakowie powstaje Polska Komisja Likwidacyj-na na czele z Wincentym Witosem. Rozpoczyna się rozbrajanie załóg austriackich i przejmowanie wła-dzy przez administrację polską na terenie Galicji.

Święto Niepodległości

GALAKTYKA str. 2

Rok dla Niepodległej-kalendarium

7 listopada 1918

W Lublinie lewica niepodległościowa i ludowcy po-wołują Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Pol-skiej z Ignacym Daszyńskim na czele.

9 listopada 1918

Na terenach okupowanych przez Niemców rozpo-czyna się ich rozbrajanie.

10 listopada 1918

Józef Piłsudski wraca z Magdeburga. W Wielkopol-sce powstaje Naczelna Rada Ludowa.

11 listopada 1918

Rada Regencyjna oddaje Piłsudskiemu władzę nad tworzącym się wojskiem. Na froncie zachodnim podpisano zawieszenie broni.

14 listopada 1918

Rada Regencyjna przekazuje Józefowi Piłsudskiemu pełnię władzy cywilnej. Ten korzystając z nowych uprawnień - i opierając się na poparciu lewicy – tworzy rząd Jędrzeja Moraczewskiego- 17 listopada.

16 listopada 1918

Do państw zachodnich wysłana zostaje oficjalna no-tyfikacja ogłaszająca powstanie państwa polskiego.

22 listopada 1918

Dekretem o władzy reprezentacyjnej Republiki Pol-skiej, Józef Piłsudski nadaje sobie tytuł Tymczaso-wego Naczelnika Państwa oraz szereg uprawnień.

28 listopada 1918

Rozpisane zostały wybory do Sejmu Ustawodawcze-go.

27 grudnia 1918

W Wielkopolsce wybucha powstanie przeciwko władzy niemieckiej.

Wizyta Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu, 27 grudnia 1918. Wydarzenie to było impulsem do wybuchu powstania wielkopolskiego

16 stycznia 1919

Powołany zostaje rząd Ignacego Paderewskiego po-pierany przez szerokie spektrum polskiej sceny poli-tycznej. Rząd uznany zostaje również przez Komitet

Narodowy Polski, a za nim przez państwa zachod-nie. W opinii międzynarodowej Polska zaczyna ist-nieć.

jb

GALAKTYKA str. 3

Rok dla Niepodległej-kalendarium

Paderewski - człowiek czynu, sukcesu i sławy

GALAKTYKA str. 4

Karykatura w „Vanity Fair”, 1899 Ignacy Jan Paderewski to polski bohater pierwszej wojny światowej. Urodził się w szlacheckiej rodzi-nie. Wcześnie osierocony przez matkę, wychowy-wany był tylko przez ojca- powstańca styczniowego. Ignacy Jan Paderewski walczył o Polskę nie mie-czem, lecz słowem i muzyką. Swą popularność za-wdzięcza grze na pianinie, uważano, iż był najwięk-szym pianistą tamtych czasów. Walkę o polskość zaczął jeszcze przed I wojną światową, namawiając Polaków do walki o niepodległość. Dzięki swojej popularności na Zachodzie, po wybu-chu I wojny światowej, został fundatorem komitetu pomocy Polakom w Paryżu i w Londynie. Założył również Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Po wojnie został premierem i ministrem spraw zagra-nicznych Polski. W 1922 roku powrócił do koncertowania. Za odby-cie trasy koncertowej po Stanach udało mu się zaro-bić 500 tys. dolarów, sumę jak na owe czasy astro-nomiczną. Później zajął się także działalnością cha-rytatywną. Dochody z koncertów artysta przezna-czał m.in. na bezrobotnych amerykańskich muzy-ków. W tym czasie otrzymał wiele tytułów i odzna-czeń, m.in. tytuł lordowski od brytyjskiego monar-chy Jerzego V. Po wybuchu II wojny światowej Paderewski wszedł w skład władz Polski na uchodźstwie. Został prze-wodniczącym Rady Narodowej Rzeczypospolitej

Polskiej w Londynie. We wrześniu 1940 roku, mi-mo podupadającego zdrowia, udał się raz jeszcze do USA, by działać na rzecz Polski. Przyczynił się do uzyskania przez rząd Sikorskiego kredytów na uzbrojenie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie W czasie II wojny światowej jego nazwisko naziści niemieccy umieścili na liście wrogów III Rze-szy tzw. Czarnej Księdze.Paderewski zmarł na zapalenie płuc 29 czerwca 1941 roku o jedenastej rano, w pokoju hotelowym Hotelu Buckingham na Manhattanie.

JP

Historia Historia naszej szkoły zaczyna się w 1904 r. Wtedy inż. Józef Formiński założył dwuklasową szkołę ele-mentarną, która do 1905 r. była placówką tajną, sprzeciwiającą się rusyfikacji społeczeństwa. Uczo-no w języku ojczystym. Początkowo, ze względów finansowych, została ob-jęta opieką Polskiej Macierzy Szkolnej, następnie Marii Zaleskiej, aż wreszcie w 1907 r. stała się pry-watną własnością Heleny Dyżewskiej. W okresie tym nosiła nazwę Początkowej Szkoły Kolejowej i mieściła się przy ulicy Świętojańskiej 7, od kwietnia 1930 r. została przeniesiona do budynku przy ulicy Konarskiego 5, gdzie funkcjonuje do chwili obecnej. Był to mały budynek składający się z dziewięciu sal lekcyjnych, kilku pomieszczeń na kancelarię i poko-ju nauczycielskiego oraz sklepiku. W latach 1920 – 1947 szkoła nosiła imię Marszałka Józefa Piłsudskiego. Niestety historia tego okresu nie jest znana, gdyż większość dokumentacji została zniszczona podczas zajmowania budynku przez Niemców na szpital w roku 1939. „Ocalenie części akt – jak pisała w Kronice kierowniczka szkoły Aniela Wiśniewska – zawdzięczamy staruszkom z sąsiadującego z nami Domu Starców, które widząc zniszczenie majątku szkolnego podkradały się pod ognisko i przyciągały co grubsze, większe książki, ukryły je i oddały szkole. W tym niszczycielskim najeździe na szkołę zostały zniszczone całkowicie ogródki szkolne, boisko, budynki gospodarcze, a me-ble zostały wagonami wywiezione do Niemiec (…). Praca gospodarcza wielu lat mojej poprzedniczki kierowniczki Heleny Dyżewskiej i 5 lat mojej pracy zginęło. Nie było wśród nas dobrych kolegów, któ-rzy wiele lat pracowali z nami i tylko dlatego, że byli Żydami w czasie szalejącego terroru niemieckiego zginęli w getcie siedleckim. Męczeńską śmiercią zgi-nęło także wielu naszych uczniów. Nie zginęła tylko ta część naszej pracy, której ani ogień wojenny, ani terror barbarzyńskiego okupanta zniszczyć nie był w stanie, gdyż mieściła się ona w gorących sercach, chłonnych, zapalonych umysłach wielu tysięcy mło-dzieży wychowywanej przez szkołę.” W roku 1947 szkoła powróciła do swego budynku przy ulicy Konarskiego. Od 1 września 1999 r, jednocześnie z wygasającą Szkołą Podstawową funkcjonowało Publiczne Gim-nazjum nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej powo-łane Uchwałą Rady Miasta Siedlce. Nowa placówka przejęła imię po wygasającej szkole podstawowej. W tym roku szkolnym przywrócono dawną nazwę szkoły. Sukcesy Dorobek uczniów naszej szkoły jest bogaty. Mamy osiemnastu finalistów i trzech laureatów kon-kursów przedmiotowych organizowanych przez Ma-

zowieckiego Kuratora Oświaty. Już w tym roku troje uczniów z klas VII zakwalifikowało się do etapu re-jonowego – dwoje z matematyki i jedna uczennica z języka polskiego. W etapie rejonowym ze szkół pod-stawowych brali udział jedynie uczniowie SP1. Tradycją szkoły są sukcesy naszych uczniów w ogól-nopolskich i międzynarodowych konkursach mate-matycznych Pangea i Kangur Matematyczny. Podob-nie jak w latach minionych w tym roku szkolnym również mamy finalistów. Dobre tradycje zamierza-my kontynuować w przyszłym roku szkolnym. W szkole od 2003 roku działa wolontariat. Od tego czasu przez szeregi tej organizacji przewinęło się ponad 500 wolontariuszy, którzy organizowali 140 akcji charytatywnych. Opiekunami tej organizacji były panie: Bogumiła Panufnik i Agnieszka Karpiń-ska. Obecnie Szkolnym Klubem Wolontariatu opie-kują się pani Julita Byczyńska-Kozioł i pani Agnie-szka Karpińska. 14 laureatów w Konkursie Nastolatków „Ośmiu Wspaniałych Miasta Siedlce”- to wyjątkowy sukces. Izabela Belowska została laureatką na szczeblu ogólnopolskim. Aż 4 razy nasze laureatki reprezen-

towały miasto Siedlce w etapie centralnym tego kon-kursu. W 2016 Młodzieżowy Wolontariat otrzy-mał tytułu laureata w ogólnopolskim konkursie Po-szukiwana Poszukiwany w kategorii grupa wolonta-riacka. W ubiegłym roku zajęliśmy II miejsce w ogólnopolskim konkursie Dzieła Pomocy „Ad Gentes” w kategorii charytatywnej a nagrodę odebra-liśmy w Kancelarii Prezydenta RP w Warszawie. Siedemnaście lat temu ukazało się pierwsze wydanie czasopisma Galaktyka. Idąc z duchem czasu, w 2004r. opublikowaliśmy stronę czasopisma w In-ternecie. Gazeta czterokrotnie została laureatką kon-kursu Redaktor-Uczeń organizowanego przez „Tygodnik Siedlecki” i Kuratorium Oświaty w War-szawie, zajęła 2. i 3. miejsce w konkursie organizo-wanym przez Katolickie Radio Podlasie -Wielka Czcionka. Nasi uczniowie mogą rozwijać swoje pasje w kołach zainteresowań. Wykaz poniżej:

koła przedmiotowe, dziennikarskie, filmowe, teatral-ne, taneczne, turystyczne, plastyczne, wokalno -instrumentalne.

Do zobaczenia po wakacjach:)

GALAKTYKA str. 5

Nasza Jedynka

Język angielski kluczem do sukcesu

Jak co roku, grupa teatralna Szkoły Podstawo-wej nr 1 przygotowuje przedstawienie w języku angielskim. Spotkaliśmy się z panią Małgorzatą Ponikowską, opiekunem koła teatralnego, która nieco nam przybliżyła, jak wyglądają przedsta-wienia od strony przygotowawczej. Oto, czego się dowiedzieliśmy. Przygotowania do każdego spektaklu rozpo-czynają się wraz z początkiem roku szkolnego, od wyboru scenariusza. Wyszukuje się go w Internecie lub w specjalnej literaturze poświęconej wykorzy-staniu dramy do nauki języka angielskiego. Następ-nie scenariusz musi zostać dostosowany do możli-wości grupy teatralnej – zmieniane są sceny i dialo-gi, za co odpowiadają opiekunowie koła. Dotychczasowe przedstawienia były adaptacjami utworów literatury angielskiej – powieści, legend i opowiadań. W tym roku wybór padł na inscenizację jednej z najbardziej znanych legend brytyjskich pt. „Robin Hood”. Znaczący wpływ na tę decyzję miała reforma edukacji. Opiekunom koła zależało, aby sztuka była zrozumiała dla wszystkich widzów – zarówno tych starszych, jak i młodszych. Postać le-gendarnego Robin Hooda, dla wielu symbolu odwa-gi, rycerskości i empatii wobec słabszych, cechuje się wysoką rozpoznawalnością, gdyż doczekała się wielu ekranizacji w postaci filmów i seriali. W ten sposób młodsi widzowie również mają szansę uczestniczenia w szkolnym wydarzeniu. Po wstępnym przygotowaniu scenariusza następują cotygodniowe próby. Zazwyczaj do pracy nad przedstawieniem angażuje się klasy w całości, ze względu na łatwość dopasowania terminów prób. Uczniowie zaczynają od zapoznania się ze scenariu-szem. Każdy musi go znać od początku do końca – pozwala to na wytworzenie immersji, wczucie się w swoją rolę, osadzenie jej w konkretnym miejscu i czasie, oddanie wzajemnych stosunków pomiędzy postaciami. Emocje, relacje, nastawienie – to nieod-łączne elementy sztuki, które muszą zostać uwypu-klone. Po takim zaznajomieniu się następują już re-gularne próby z odgrywaniem wszystkich scen, łą-czone muzyką i innymi efektami dźwiękowymi. Obejmują one także ćwiczenia wymowy, intonacji oraz akcentu. Jeśli zachodzi taka potrzeba, z ucznia-mi pracuje się również indywidualnie. W kwestii scenografii – duża część dekoracji i kostiumów wy-pożyczana jest dzięki uprzejmości i życzliwości pani Iwony Orzełowskiej – zastępcy Dyrektora Centrum Kultury i Sztuki, choreografa Teatru Tańca Caro Dance. Swój udział mają także uczniowie, nieko-

niecznie ci występujący. Każdy, kto chce i może pomóc przy dekoracjach i rekwizytach, jest mile wi-dziany. Należy wspomnieć, że spektakl „Robin Hood” po-wstaje w ramach projektu „Język angielski kluczem do sukcesu” finansowanego ze środków Europej-skiego Funduszu Społecznego, Programu Operacyj-nego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) w ra-mach projektu „Mobilność kadry edukacji szkolnej”. W ubiegłe wakacje trzech nauczycieli naszej szkoły (pani Dorota Socik, pani Monika Walęcka i pani Małgorzata Ponikowska) uczestniczyło w warszta-tach teatralnych w Exeter w Wielkiej Brytanii. Szkolenie dało możliwość doskonalenia umiejętno-ści pracy z młodzieżą poprzez wykorzystanie tech-nik teatralnych nie tylko przy działalności z kołem teatralnym, ale także podczas codziennych zajęć lek-cyjnych. Sztuki od zawsze spotykały się z pozytyw-nym odbiorem. Szkoła Podstawowa nr 1 w Siedlcach jest jedyną szkołą, która przygoto-wuje anglojęzyczne przedstawienia i prezentuje je szerszej publiczności na deskach Sceny Tea-tralnej Miasta Siedlce. Niektórzy uczniowie sygnalizują, że jednym z po-wodów dla których wybierają naszą szkołę, jest wła-śnie przedstawienie w języku angielskim. Daje to opiekunom energię i chęć do dalszej pracy. W kwe-stii doboru obsady nigdy nie było problemów – chętnych jest zawsze więcej niż ról do powierzenia, choć chłopców czasem trzeba namawiać.

Rokrocznie grupy teatralne Szkoły Podsta-wowej nr 1 (wcześniej Publicznego Gimnazjum nr 1) brały udział w Przeglądzie Małych Form Teatral-nych w kategorii języków obcych, organizowanym przez Samorządowe Centrum Doradztwa i Doskona-lenia Nauczycieli w Siedlcach. Co do sukcesów, „Robin Hood” (2013) zajął II miejsce, „Romeo i Ju-lia” (2014) również II miejsce i wreszcie „Opowieść wigilijna” (2015) zajęła długo oczekiwa-ne I miejsce. W roku 2016 grupa teatralna naszej szkoły wzięła udział w finale IV Ogólnopolskiego Przeglądu Szkolnych Przedstawień Anglojęzycz-nych „MINIGLOBE”, którego organizatorem jest Zespół Szkół nr 106 w Warszawie. Atmosfera pracy jest zawsze pogodna i przyjazna. Uczniowie mają dużą swobodę jeśli chodzi o wpro-wadzanie zmian – oczekuje się od nich zaangażowa-nia, wnoszenia uwag do scen, postaci, dialogów.

GALAKTYKA str. 6

Język angielski kluczem do sukcesu

GALAKTYKA str. 7

Nastawienie samych wykonawców do przed-stawień zawsze było pozytywne. Wszystkie grupy, którym zdarzyło się przygotowywać spektakl, chcia-ły to robić i miło wspominają swoją pracę. W ramach ciekawostek: -dużo dekoracji i rekwizytów jest wykonywanych bądź wyszukiwanych przez opiekunów przedstawie-nia, w spektaklach „grały”: -sukienki, szale, naczynia ozdobne, poduszki

z foteli pani Moniki Walęckiej, -spodnie męskie, kamizelki, talerze i kieliszki, obru-sy, świeczniki, walizki pa-ni Małgorzaty Ponikowskiej, -kamizelka z futrzakiem pani Agnieszki Tomczyk-Gajewskiej, -makijaż aktorów przygotowują zawsze uczennice grupy teatralnej, -elementy scenografii gromadzone są przez cały rok szkolny, często jeżdżą w samochodzie pa-ni Moniki Walęckiej, na próby trzeba je wypakować z samochodu, a potem znowu zapakować (i tak na kilka miesięcy przed przedstawieniem), -na potrzeby pierwszego przedstawienia pt. „Robin Hood” pani Monika Walęcka wykarczowała pół swojej działki, aby można było stworzyć drzewa i

zarośla lasu Sherwood, -na Przeglądy Małych Form Teatralnych uczniowie, wraz z dekoracjami, jeździli komunikacją miejską, wzbudzając niemałe zainteresowanie, w szczególno-ści, jeśli aktorzy jechali w pełnym makijażu, -w przedstawieniu „Romeo i Julia” wszyscy chłopcy wystąpili w legginsach lub grubych rajstopach kryją-cych, nie było żadnego problemu, aby ich do tego namówić.

Mając na względzie cały wysiłek i wkład pracy opiekunów koła teatralnego, członków sekcji deko-racyjnej, aktorów oraz ich rodziny, przyjaciół i znajomych, serdecznie zapraszamy do obejrzenia tegorocznego spektaklu w języku angielskim pt. „Robin Hood”, który odbędzie się 7 marca 2018r. o godzinie 11.00 w CKiS Scena Teatralna Miasta Siedlce.

Karolina Arek

Zdjęcie ze spektaklu ,,Kopciuszek”

,,Robin Hood”

,,Romeo i Julia”

Aleksandra Murawska to uczennica klasy 3c, któ-ra ma wiele ciekawych zainteresowań. Harcerst-wo, o którym dzisiaj porozmawiamy, daje Oli siłę do wielu wyzwań.

-Cześć. Czy mogłabym zadać ci kilka pytań odno-śnie twojego hobby?

-Cześć. Oczywiście.

-Co skłoniło cię do dołączenia do harcerstwa?

-Gdy byłam w czwartej klasie podstawówki, do szkoły przyszła drużynowa i zaprosiła nas do wzięcia udziału w zbiórce. W tym czasie miałam lekcje z panią, która opowiadała nam, jak ciekawie było na takich zbiórkach, gdy sama była jeszcze dzieckiem. Razem z moją koleżanką z klasy wybrałyśmy się na zbiórkę i od tego zaczęła się moja historia z harcerst-wem.

-Jak wyglądają zbiórki w drużynie, do której należysz?

-Każda zbiórka jest poświęcona innemu tematowi. Czasami są to sprawy organizacyjne, które musimy omówić np. zbliżające sie zloty. Uczymy się nowych rzeczy takich jak wiązanie węzłów, pierwszej pomocy czy szyfrów.

-Jakie wartości powinny być ważne w życiu har-cerza?

- Naszymi drogowskazami są: prawo i przyrzeczenie harcerskie, dzięki któremu wiemy, jak postepować. Naszemu działaniu przyświecają hasła: Bóg, honor, ojczyzna. Zwracamy uwagę na tolerancję, szacunek i otwarcie na drugiego człowieka.

-W jaki sposób harcerze udzielaja się charytatywnie?

-Harcerze od chwili powstania przeprowadzają różne akcje i udzielają się charytatywnie. Z naszego hufca wypłynęła akcja Kropla Krwi na DMB (Dzień Myśli Braterskiej), która polega na oddawaniu przez pełno-letnich harcerzy krwi. Bierzemy rówież udział w większych akcjach jak WOŚP i tam udzielamy się jako wolontariusze. Pomagamy przy lokalnych przedsięwzięciach takich jak festyny czy inne im-prezy miejskie. Ratownicy ZHP pomagają przy większych wydarzeniach jak np. maratony.

-W różnych bajkach lub filmach harcerze sprzedają ciasteczka, pomagają przejść starusz-kom przez ulicę. Jak to się odnosi do rzeczywistości? -To jest taki wyolbrzymiony obraz skautów, którzy działają w Stanach Zjednoczonych. Harcerstwo samo w sobie od czasów wojny bardzo się zmieniło, ewol-uowało, aby dostosować się do potrzeb dzieci i młodzieży współcześnie. Co nie zmienia faktu, że pomagamy osobom starszym w potrzebie.

-Czy pomagasz w organizacji różnych wydarzeń harcerskich? Jak to wszystko wygląda?

-Bardzo chętnie biotę udział w organizacji różnych przedsięwzięć. W tym roku będę brała czynny udział w przygotowaniu Dni Chorągwi Mazowieckiej,

a konkretnie jednego gniazda, czyli pionu harcerskie-go. A poza tym organizujemy mniejsze akcje wewnątrz hufca, w których staram się uczestniczyć

CIĄG DALSZY STR. 10.

Poznaję ludzi z pozytywną energią

GALAKTYKA str. 8

Poznaję ludzi z pozytywną energią

GALAKTYKA str. 9

-Słyszałam, że od jakiegoś czasu jesteś przybocz-

ną w drużynie ,,Żywiołów''. Jak to się stało, że

nią zostałaś? Jak pracuje ci się z dziećmi

należącymi do drużyny?

-Drużynowa ,,Żywiołów'' szukała osób chętnych

na stanowiska przybocznych. Zgłosiła się do mojej

drużynowej komendy hufca, która wytypowała mnie

jako osobe odpowiednią na to miejsce. Jak na razie

pracuje mi się tam bardzo dobrze. Lubię zajmować

się dziećmi, organizować im zbiórki. Lubię to, co

robię!

-Jako starsza harcerka masz pewnie mnóstwo

obowiązków związanych z drużyną. Do tego

dochodzi również stanowisko przybocznej, które

nie jest łatwe. Jak radzisz sobie z pogodzeniem

harcerstwa z obowiązkami szkolnymi i domowy-

mi?

-Czasami bywa naprawdę ciężko, ponieważ mam

mnóstwo obowiązków związanych ze szkołą,

harcerstwem i moimi innymi zainteresowaniami, ale

to dzięki harcerstwu nauczyłam się dobrej organi-

zacji oraz dyscypliny. Umiem wyznaczyć czas na

naukę, harcerstwo oraz inne moje obowiązki.

-Jako harcerze zdobywacie różne sprawności.

Co trzeba zrobić, by je dostać?

-Dzięki sprawnościom każdy może rozwijać swoje

indywidualne zainteresowania, realizować się w

tym, co lubi robić, samodoskonalić. Mamy na przy-

kład sprawności samarytańskie jak pierwsza pomoc

czy też przyrodnicze, jazda konna, sport. Sprawności

są tak postopniowane, aby w różych przedziałach

wiekowych każdy mógł się doskonalić na swoim

poziomie już od najmłodszych lat.

-Jak dostawać się na wyższe stopnie? Na czym to

polega?

-Stopnie zaczyna sie zdobywac od próby na harce-

rza. Potem po przyrzeczeniu zaczyna się realizować

takie prawdziwe stopnie jak ochotniczka, która jest

pierwszym stopniem. Każdy stopień jest dosto-

sowany do wieku, abyśmy mogli się doskonalić

i rozwijać nie tylko w harcerstwie, ale także w in-

nych dziedzinach życia. Pomagają one

w podejmowaniu samodzielnych decyzji.

-Jako harcerze powinniście mieć pewne umiejęt-

ności. Gdzie je zdobywać?

-Harcerstwo pomaga zdobywać dużo umiejętności

praktycznych. Organizowane są różne kursy np.

w przyszłym miesięcu ma odbyć się Starszoharcer-

ski Kurs Pierwszej Pomocy, w którym biorę udział.

Zdobywamy je też na zlotach, zbiórkach i obozach.

-Czy wiążesz swoją przyszłość z harcerstwem?

-Myślę, że tak, ponieważ dzięki temu mogę się reali-

zować, spełniać swoje marzenia. Poznaję mnóstwo

wspaniałych ludzi z pozytywną energią. Sądzę, że

w przyszłości zwiążę swoje życie z harcerstwem.

-Dziękuję za wywiad oraz życzę dalszego rozwoju

i sukcesów w harcerstwie.

-Dziękuję. Cześć.

Wywiad z Aleksandrą Murawską przeprowadziła

Angelika Wyrozębska, uczennica kl.3c

W kadrze Mazowsza

GALAKTYKA str. 10

Dziś przeprowadzimy wywiad z Mikołajem Łu-pińskim uczniem klasy II c, który gra w szkolnej drużynie KPS, a od niedawna trenuje w kadrze Mazowsza. -Jak długo trenujesz siatkówkę i dlaczego wybra-łeś ten sport? - Siatkówkę trenuję około siedmiu lat. Sam nie wiem, dlaczego wybrałem właśnie ten sport. Gdy poszedłem na jeden z treningów, od razu spodobała mi się ta dyscyplina. -Jak się zaczęła twoja przygoda z siatkówką i czy próbowałeś swoich sił w innych dyscyplinach? - Gdy miałem siedem lat poszedłem na swój pierw-szy trening do pana Tomasza Stańczuka. Trenowa-łem tam trzy lata, następnie moim trenerem został pan Adrian Potapczuk. Dwa lata temu ukończyłem szkołę podstawową i dostałem się do klasy sporto-wej w tutejszym gimnazjum. Kilka lat temu próbowałem jeszcze swoich sił w pił-ce nożnej, ale stwierdziłem, że siatkówka jest mi bliższa. -W czasie trwania swojej krótkiej kariery, co uważasz za swoje największe osiągnięcie? -Oczywiście cieszę się z każdego

Mikołaj Łupiński trzeci od prawej zwycięstwa i z każdego wygranego meczu, ale naj-większym moim osiągnięciem jest powołanie mnie do szerokiej reprezentacji Polski w mojej kategorii wiekowej.

-Masz jakiś sposób lub talizman, dzięki któremu radzisz sobie ze stresem przed meczami? - Wiadomo, jak każdy trochę się denerwuje, ale mam swój sprawdzony sposób na radzenie sobie z nim, jest to słuchanie muzyki przed każdym me-czem. Dzięki temu chociaż trochę mogę się odprę-żyć. -Czy masz jakiś autorytet, na którym się wzoru-jesz? - Moim autorytetem jest polski siatkarz Michał Ku-biak, ponieważ ma on charakter i potrafi dobrze za-rządzać drużyną. -W jaki sposób dostałeś się do kadry Mazowsza ? - Zostałem zaproszony na kilka zgrupowań i tam tre-ner wybrał mnie jako jednego z zawodników. -Czym różnią się treningi w Kadrze Mazowsza od gry w szkolnym KPS? - W szkolnym zespole treningi polegają przede wszystkim na grze zespołowej, natomiast w kadrze Mazowsza szczególną uwagę zwraca się na sprawy techniczne i motoryczne zawodnika. -Czy jesteś zadowolony ze swoich dotychczaso-wych osiągnięć i czy wiążesz swoją przyszłość ze sportem? - Na chwilę obecną jestem bardzo zadowolony ze swoich osiągnięć i będę je kontynuował. Dołożę wszelkich starań, aby w przyszłości zawodowo grać w siatkówkę. -Dziękujemy bardzo za rozmowę i życzymy dal-szych sukcesów w sporcie! - Ja także dziękuję.

Julia Izdebska Julia Sztajnert

Czwartoklasiści o Jedynce

W tym roku szkolnym, weszły w życie zmiany związane z reformą szkolnictwa, dlatego do na-szej szkoły trafili nowi uczniowie. Właśnie minął im pierwszy semestr nauki. Udało mi się poroz-mawiać z trzem kolegami z klasy 4a i 4b: Nata-nem Jurzykiem, Adamem Świętochowskim i Kamilem Smętkiem. -Za wami pierwszy semestr nauki w nowej szko-le. Jak się w niej czujecie? - Natan: Bardzo mi się tu podoba. - Kamil: Dobrze, nawet lepiej niż w poprzedniej szkole. - Adam: Bardzo dobrze się tu czuję. - Zaprojektowano dla was nowe sale, korytarz i kolorowe szafki, korzystacie też ze świetlicy. Macie również kontakt ze starszymi uczniami. Jak się zachowują wobec was? Chętnie niosą wam pomoc? - Kamil: Są mile do nas nastawieni. - Natan: Zdarzają się rzadkie przypadki, że ktoś nas zaczepia, ale wtedy szybko reagują dyżurujący w czasie przerw nauczyciele. - Jest w szkole coś, co wam się nie podoba albo co byście chcieli zmienić? - Natan: Raczej nic. - Kamil: Sądzę, że wszystko jest dobrze. - Adam: Podoba nam się tu i na razie nie chcemy nic zmieniać. - Mieliście jakieś obawy przed pójściem do nowej szkoły? Czy po pierwszym semestrze rozwiały się wasze wątpliwości? - Natan: Nie, nie miałem żadnych obaw. - Kamil: Trochę bałem się nowej klasy, ale teraz jest wszystko w porządku. Nie miałem czego się oba-wiać. - Adam: Cieszyłem się z nowej szkoły, ale i zasta-nawiałem się, jak to będzie, trochę się bałem. Te-raz już nie mam żadnych problemów. - Są organizowane dla was- czwartoklasistów specjalne konkursy i zawody. Czy bierzecie w nich udział? Podobają się wam? - Natan: Tak, biorę udział, ale głównie w sporto-wych. - Adam: Tak, ja też biorę udział w zawodach, na-wet udało nam się zdobyć trzecie w miejsce w rozgrywkach w dwa ognie. - Kamil: Biorę udział w konkursach i zawodach, podobają mi się. - W naszej szkole często odbywają się różne akcje charytatywne z okazji świąt i specjalnych dni, np. sprzedaż słodyczy z racji walentynek i tłustego czwartku. Bierzecie w nich udział? Co o nich sądzicie? - Natan: Tak, chętnie kupuję i wspomagam akcje charytatywne. - Adam: Tak, kupuję, a nawet angażuję się w ich

przygotowania. - Kamil: Bardzo lubię te akcje, w poprzedniej szko-le rzadko się odbywały. - W czwartej klasie dochodzą wam nowe przed-mioty, który Wam się podoba najbardziej? - Natan: Najbardziej lubię historie, mogę się na niej dużo dowiedzieć. - Adam: Moje ulubione to historia i przyroda. Kamil: Lubię większość przedmiotów np. historię, język polski czy wdż. - Jest jakiś przedmiot, który sprawia wam trud-ności w nauce? - Natan: Raczej nie, lubię większość przedmiotów. - Adam: Nie mam trudności z żadnym przedmio-tem. - Kamil: Lubię wszystkie lekcje, ale czasem techni-ka sprawia mi trudności. -Organizowane są dla was wycieczki czy spotka-nia z różnymi osobami np. w Muzeum Regional-nym czy w Bibliotece Pedagogicznej. Lubicie ta-kie wyjścia? - Natan: Zawsze wychodzimy całą klasą i bardzo nam się podobają - Adam: Tak, możemy poznać ciekawych, nowych ludzi. - Kamil: Tak, bardzo lubię takie wyjście, mogę dużo się dowiedzieć - Młodsze klasy miały okazję organizować apele czy ostatnie jasełka. Czy trudno jest się do nich przygotować? Na pewno sprawia wam to później satysfakcję. - Natan: Bywa, że trudno jest się wyuczyć jakiegoś tekstu na pamięć, ale lubię to. Adam: Tak, ciężko zapamiętać, ale bardzo się cie-

szę, gdy oglądają i podoba się to rodzicom,

GALAKTYKA str. 11

Kamil, Natan i Adam

Czwartoklasiści o Jedynce

nauczycielom i starszym uczniom. - Kamil: Tak, grałem nawet jedną z głównych ról, daje to dużo radości. -W naszej szkole nie ma obowiązku noszenia mundurków, co o tym myślicie? Wolelibyście, aby był nakaz noszenia szkolnych mundurków? - Natan: Nie, sądzę, że lepiej jest tak, jak teraz. - Kamil: Podoba mi się to, że nie mamy z góry na-rzuconego stroju. - Adam: Myślę, że lepiej jest, gdy każdy przychodzi do szkoły w tym, w czym się dobrze czuje. -Sądzicie, że uczniom przychodzącym w nowym roku szkolnym spodoba się nasza Jedynka? -Natan: Raczej powinno im się spodobać. - Kamil: Sądzę, że tak, nam spodobało się tutaj. - Adam: Tak, powinno im się tu podobać. - Wiadomo szkoła jest najważniejsza i zajmuje sporo czasu, macie swoje zainteresowania? - Adam: Przede wszystkim sportowe: piłka nożna i pływanie, mam także dodatkowy angielski. - Natan: Lubię bardzo sport i gry komputerowe. - Kamil: Lubię piłkę nożną i siatkówkę, a dodatkowo trenuję karate. - Czy chcielibyście przekazać coś uczniom, którzy przyjdą do nas w przyszłym roku szkolnym? - Chcemy im powiedzieć, żeby nie mieli żadnych obaw przed nową szkołą i klasą, tutaj jest naprawdę dobrze, o czym sami się przekonaliśmy. - Dziękuję za rozmowę. -My też dziękujemy.

Uczennice klasy 4b: Zosia Wielogórska, Julia Pie-kart, Natalia Nowak oraz Malwina Mańkowska udzieliły nam wywiadu odnośnie atmosfery panu-jącej w naszej szkole oraz spędzonych w niej

pierwszych miesięcy. Zapraszamy do przeczyta-nia wywiadu. Jak wam minęło pierwsze pół roku w naszej szko-le? Co wam się tutaj najbardziej podoba? -Bardzo nam się podoba w tej szkole, jest super! Najbardziej lubimy nauczycieli, którzy nie zadają nam dużo do domu i nie krzyczą na nas. - Który z przedmiotów lubicie najbardziej? -Najprzyjemniejszymi przedmiotami są: historia, język polski i w-f. -Czy chodzicie na jakieś kółka zainteresowań w naszej szkole? -Chodzimy na dodatkową matematykę i na kółko z języka polskiego. - Czym się interesujecie? Uczęszczacie na jakieś zajęcia pozaszkolne? -W sumie wszystkie chodzimy na te same zajęcia. Są to: tańce, angielski i gimnastyka. -Kim chciałybyście być w przyszłości? -Wszystkie mamy podobne plany na przyszłość, chciałybyśmy być chirurgami i tancerkami. - Lubicie chodzić do szkoły? Jeśli tak, to dlacze-go? -Bardzo lubimy, ale często ciężko jest nam wstać o tak wczesnej porze. -Jakie wydarzenie utknęło wam najbardziej w pamięci? - Dzień Piżamy i Dzień Misia. Oczywiście przyłą-czyłyśmy się do akcji. - Co sprawia wam największą trudność, jeśli cho-dzi o przedmioty szkolne? Hmm… ciężko powiedzieć, ale chyba matematyka i przyroda. -A jak waszym rodzicom podoba się nasza Je-dynka? - Mówią, że jest wspaniała! Są bardzo zadowoleni, że tu chodzimy. Dziękujemy wam bardzo za udzielenie wywiadu, jesteście super. Karolina i Natalia

GALAKTYKA str. 12

Czy na pewno czas...rozwoju? Czym jest człowieczeństwo?

GALAKTYKA str. 13

XXI wiek to czas rozwoju techniki, która spra-wia, że życie człowieka powinno być prostsze, wy-godniejsze oraz przyjemniejsze. Jednak niektóre do-brodziejstwa zamiast pomagać mogą mieć na nas zły wpływ, gdy nie znamy umiaru w posługiwaniu się nimi.

Gdy rozmawiamy z naszymi dziadkami, bab-ciami możemy wiele dowiedzieć się o ich pełnym radości dzieciństwie. Nie wiedzieli, co to smartfon, laptop, komputer czy tablet, ponieważ wtedy jeszcze takie rzeczy nie istniały. Dzieci spędzały czas na po-dwórku, grając w piłkę z rówieśnikami. W tych cza-sach trudno dostrzec młodzież bawiącą się na osie-dlowych placach zabaw, sportowych boiskach lub po prostu na świeżym powietrzu. Wszyscy wolą zostać w domu na wygodnej kanapie przed telewizorem albo z telefonem w ręku. Kiedyś, żeby porozmawiać z przyjaciółmi, wystarczyło wyjść na dwór. Dziś po-rozumiewanie ze znajomymi odbywa się głównie przez portale społecznościowe.

Przez tak bardzo rozwiniętą technologię coraz więcej młodych ludzi posiada różnego rodzaju wady wzroku. Oczywiście nie wszyscy. Są dzieci, które przychodzą na świat z wrodzonymi chorobami oczu, ale są także takie, którym już w przedszkolu trzeba kupić pierwsze okulary. Kiedyś pięciolatki biegały po podwórku, a dzisiaj wpatrują się w bajki na ekra-nie telewizora większym od nich samych.

Coraz więcej słyszymy o uzależnieniach. Nie-którzy nawet na lekcjach używają telefonów, cho-ciaż wiedzą, że jest to zabronione. Ludzie, którzy całe życie poświęcają na granie w gry komputerowe, przestają odróżniać świat wirtualny od realnego. Dzieci popadają w depresję przez rzeczy rozpo-wszechniane w Internecie. Nawet, gdy się kłócimy, to też często odbywa się to przez smsy.

Oprócz problemów ze wzrokiem, uzależnie-niem istnieją również te ze słuchem. Słuchamy dużo głośnej muzyki zazwyczaj przez słuchawki nie wie-dząc nic o konsekwencjach. Przy takich nieodpowie-dzialnych działaniach często uszkadzamy sobie na-rząd słuchu, którego naprawa może okazać się nie-możliwa.

Dla tych nieznających umiaru technologia by-wa okrutna. Starajmy się żyć nie tylko samym świa-tem technologii. Spędzajmy więcej czasu z bliskimi i pójdźmy w porę po rozum do głowy, bo później mo-że się okazać, że już jest za późno.

Karolina 3f

Stojąc w przełomowym momencie swojego nasto-letniego życia, jakim jest wybór szkoły średniej, młody człowiek często szuka odpowiedzi na funda-mentalne pytania dotyczące naszej egzystencji. Za-stanawia się, czym są podstawowe wartości, którymi kieruje się w życiu i co tak właściwie znaczy, być człowiekiem.

Człowieczeństwo dla każdego jest czymś innym, ale niewątpliwie to wartość, która wyróżnia nas spośród wszystkich istot i pozwala nazywać sie-bie ludźmi. Dlatego Terry Pratchett napisze, że czło-wieczeństwo polega na ciągłym sięganiu do przodu, dążeniu do swoich celów i ideałów. Lem stwierdzi, że „Normalny człowiek jest istotą wysoce nielogicz-ną i w tym jego człowieczeństwo.” Tymczasem we-dług definicji Słownika języka polskiego PWN czło-wieczeństwo to „istotne pozytywne cechy człowie-ka”.

Wydaję mi się, że to właśnie w stronę tej de-finicji składnia się Adam Mickiewicz, pisząc w „Dziadach”, że „Kto nie był ni razu człowiekiem, temu człowiek nic nie pomoże”. Traktując człowie-czeństwo jako zbiór dobrych cech, do których posia-dania człowiek został stworzony, zakłada, że jest ono rodzajem pewnego wyboru. Mamy prawo je od-rzucić, ale także, jak pisze poeta, musimy pogodzić się wtedy z tym, że zostaną nam zabrane przywileje należne ludziom, takie jak wybaczenie czy współ-czucie.

Podobne pojęcie człowieczeństwa pojawia się także w Biblii. Znajdziemy tam motyw wolnej woli i wyboru, a jednocześnie przykłady na to, że ludzie „zostali uświęceni w Jezusie Chrystusie i po-wołani do świętości”. Przekonanie, że pomimo moż-liwości odrzucenia tego dziedzictwa człowiek jest istotą z natury dobrą, to właśnie istota człowieczeń-stwa. Tutaj jednak, nawet po jego odrzuceniu, mamy szansę na nawrócenie czy wybaczenie; nie tracimy prawa do nazywania siebie ludźmi i oczekiwania od nich pomocy, jak to w swoim dramacie sugeruje Mickiewicz.

W przekonaniu, że człowiek został stworzo-ny do dobra, idzie jeszcze dalej George R R Martin pisząc: „Jesteśmy tylko ludźmi, których bogowie uformowali do miłości. Oto istota naszej chwały i naszej tragedii.” Według niego człowieczeństwo jest równoznaczne z miłością, Jej odczuwaniem i poszu-kiwaniem, którego człowiek nie może się wyrzec. Sprowadza się ono, według niego do tej jednej, uni-katowej cechy, która przypisana jest ludziom, jako istota ich istnienia.

DOKOŃCZENIE STR. 14.

Coś dla innych

GALAKTYKA str. 14

Nie zawsze jednak człowieczeństwo jest po-strzegane, jako coś szlachetnego i dobrego. Tytuło-wy bohater powieści Oscara Wilde’a „Portret Doria-na Graya”, mimo iż na końcu spotyka go za to straszliwa kara, uważa, że człowieczeństwo jest równoważne z takimi aspektami ludzkiego życia jak na przykład możliwość odczuwania i przeżywania piękna czy ulegania pokusom. Pod wpływem takie-go rozumowania staje się całkowicie zepsutym mło-dym człowiekiem. Jednak, przyjmując nawet takie wartości, w żaden sposób nie pozbawia się człowie-czeństwa.

Mimo iż nie da się jednoznacznie określić,

czym jest człowieczeństwo i może być ono definio-wane na różne sposoby, wniosek pozostaje jeden. Wydaje mi się, że pojmowanie go jako „życia i mi-łości, i prawdy i filozofii, i wszystkich skarbów”, jakie, za Żeromskim, daje nam bycie człowiekiem, jest prawdą uniwersalną, do której każdy powinien odwoływać się w swoim życiu, aby człowiekiem pozostać.

Stirling

Coś dla innych

Staropolskie przysłowie głosi: „Powiedział mi Bar-tek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła”. Tłusty czwartek miał być ostatnim dniem jedzenia słodkości, tłustych rze-czy przed 40 – dniowy postem. Kiedyś rozpoczynał on Tłusty Tydzień, czyli czas wielkiego obżarstwa. Ostatnie dni karnawału nazywano mięsopustem, za-pustem lub ostatkami. Pozwalano sobie na ogromne ilości tłustych mięs, kapustę ze skwarkami, słoninę. Początkowo pączki nie były na słodko. Nadzieniem ich była słonina. Tradycja jedzenia na słodko poja-wiła się w Polsce ok. XVI wieku. O pączkach pisał Mikołaj Rej, a historycy wspominają, że serwowano je na dworze króla Augusta III. Przeciętny Polak w tłusty czwartek zjada 2,5 pączka, a wszyscy Polacy w ten jeden dzień zjadają ich prawie 100 milionów! W czwartek 8 lutego w naszej szkole odbyła się ak-cja charytatywna „Pączek dla Madagaskaru”. Wszy-scy łakomczuszki i zwolennicy polskiej tradycji mo-gli wspólnie świętować końcówkę karnawału – tłu-sty czwartek. Kupując pączek można było wesprzeć naszych podopiecznych z Madagaskaru. Udało się zebrać kwotę 552,50 zł. Także szkolna gazetka „Galaktyka” przyłączyła się do akcji i wsparła ją kwotą 40 zł. To wszystko pomoże naszym podo-piecznym z Mampikony kontynuować swoją naukę i da im szansę na lepszą przyszłość. MW

Kolejna akcja Szkolnego Klubu Wolontariatu – sprzedaż ciastek walentynkowych i Dzień Tosta. W lutym zorganizowano sprzedaż ciastek walentyn-kowych i Dzień Tosta, z których udało się zebrać prawie 800 złotych. Kwota ta zostanie przeznaczona na leczenie i rehabilitację chorego dziecka z Siedlec.

Dziękujemy wszystkim wolontariuszom, którzy przygotowali te smakołyki, ich rodzicom oraz ucz-niom i pracownikom szkoły, którzy je kupili . AK

uczennice klasy IV

Ferie 2018

GALAKTYKA str. 15

Tegoroczne ferie spędziłam w Witowie. Mieszkałam

w ,,Szwajnosówca’’- domu wypoczynkowym poło-

żonym w spokojnej okolicy, w miejscowości Witów.

Leży ona w górach, więc cieszy się dużym zaintere-

sowaniem zimą, choć latem gości także nie brakuje.

Około piętnastu minut pieszo od domków wypo-

czynkowych są dwa stoki narciarskie. Jeden posiada

wyciąg krzesełkowy, a drugi tylko wyciąg orczyko-

wy, oczywiście stok z wyciągiem krzesełkowym jest

dłuższy i szerszy a orczykowy jest idealny do nauki

jazdy na nartach bądź na snowboardzie.

Obok stoków znajdują się góralskie karczmy z prze-

pysznym jedzeniem i bardzo miłą obsługą. W tej

niewielkiej miejscowości są dwa sklepy spożywcze,

najlepsze oscypki robione przez panią Ptosię oraz

punkt apteczny, czyli wszystko, co potrzebne do

udanego wypoczynku. Niedaleko również są termy

oraz popularna miejscowość Zakopane, tak zwana

zimowa stolica Polski. Po drodzę na Kropówki prze-

jeżdża się obok stajni Konsul (dla zainteresowanych,

możliwe są jazdy konne oraz wyjazdy w teren).

Wracając do miejsca zakwaterowania, słynna w tam-

tych rejonach ,,Szwajnsówka’’ prowadzona jest

przez przemiłą panią Halinę Szwajnos oraz jej męża.

Właściciele urzekają swoją gwarą, nie można zapo-

mnieć również o Tajsonie, piesku który wita wszyst-

kich bardzo serdecznie. Miejsce to jest przyjazne

zwierzętom, więc nie trzeba obawiać się o swojego

pupila, że zostanie sam. Zapewniam, iż jest to miej-

sce godne polecenia.

Anonim.

Walentynkowe refleksje Wielkanocne tradycje

GALAKTYKA str. 16

Za nami Dziń Zakochanych - jeden z tych naj-piękniejszych dni, w którym kwiaciarnie i zdecy-dowana większość czekoladkowych fabryk zysku-je na swojej całorocznej, ciężkiej pracy. Każdy zna to święto, a nawet jeżeli nie zna to prędzej czy później zostanie postawiony w sytuacji, w której będzie musiał je znać. Wcale się nie mylisz, mowa o walentynkach. Ah tak… wszyscy kochają, no może prawie wszyscy walentynki. Przygotowania do tego dnia przekracza-ją nawet pomysły Chińczyków na nowe plastikowe zabawki. Tandeta? Skądże, każdy sposób na wyraża-nie miłości jest niezły. Boisz się, że wypadnie ci z głowy kupić upominek najbliższej osobie? Spokojna Twoja rozczochrana. Gwarantuję, że każda witryna sklepowa w promieniu 20 kilometrów nie pozwoli ci na to. Ba, mało tego, prawdopodobnie, gdy przyjrzysz się niektórym z nich, na bank znajdziesz coś odpowiedniego dla swojej drugiej połówki. Pamiętaj, musisz być orygi-nalny. Chcesz powiedzieć jej, że dobrze gotuje? Kup jej walentynkowy garnek, na pewno się ucieszy... Nie posiadasz swojego księcia na białym koniu? Nic się nie martw. Wróć do domu, wyjmij lody z zamra-żarki, na Netflixie włącz ulubiony film romantyczny. Dbasz o rozwój kultury? Najlepszym pomysłem dla ciebie będzie wybranie się do kina. Oczywiście na seans o tematyce romantycznej, właśnie w dniu 14 lutego. Jesteś osobą towarzyską i uwielbiasz przebywać wśród ludzi? Dobrze trafiłeś, bo to najlepsza okazja na poznanie nowych osób, które tak jak ty, stoją w ogonku do kasy biletowej. Walentynki komercyjnym świętem? A gdzie tam! To jedna z wielu okazji na obdarowanie miłym gestem. Jedyna niepowtarzalna okazja, w której miłość wszystkich zakochanych przeradza się w prawdziwe uczucie niczym Romea i Julii, oczywiście bez jej zakończenia. Najpiękniejsze 24 godziny w roku. Nie ukrywajmy, ten, kto nadał temu dniu tak głębokie znaczenie, musiał być łebskim intelektualistą. W przyszłym roku znowu będą walentynki, a w skle-pach pojawią się serduszka, misiaczki, ciasteczka, słodkości.

Aleksandra

Już za trzy tygodnie Wielkanoc, najważniejsze i naj-starsze święto chrześcijaństwa, obchodzone na pa-miątkę Zmartwychwstania Chrystusa w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca (tj. między 21 marca a 25 kwietnia). Obchody religijne Wielkiejnocy rozpoczyna odbywająca się wczesnym rankiem procesja i msza, w kościele katolickim zwa-na rezurekcją, w prawosławnym – jutrznią. Po wiel-kim poście ludzie z niecierpliwością czekali na od-mianę. O wielu wielkanocnych obyczajach pamiętamy tak-że dzisiaj. Palemki na szczęście Wielki Tydzień zaczyna się Niedzielą Palmową. Kiedyś nazywano ją kwietną lub wierzbną. Palemki – rózgi wierzbowe, gałązki bukszpanu, malin, porze-czek – ozdabiano kwiatkami, mchem, ziołami, kolo-rowymi piórkami. Po poświeceniu palemki biło się nią lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Połkniecie jednej poświęconej bazi wró- żyło zdrowie i bogactwo. Zatknięte za obraz lub wło-żone do wazonów palemki chroniły mieszkanie przed nieszczęściem i złośliwością sąsiadów. Świąteczne porządki Przed Wielkanocą robimy wielkie świąteczne po-rządki nie tylko po to, by mieszkanie lśniło czysto-ścią. Porządki mają także symboliczne znaczenie – wymiatamy z mieszkania zimę, a wraz z nią wszel-kie zło i choroby. Topienie Judasza Kolejnym ważnym dniem Wielkiego Tygodnia jest Wielka Środa. Młodzież, zwłaszcza chłopcy, topili tego dnia Judasza. Ze słomy i starych ubrań robiono wielka kukłę, którą następnie wleczono na łańcu-chach po całej okolicy. Przy drodze ustawiali się ga-pie, którzy okładali kukłę kijami. Na koniec wrzuca-no „zdrajcę” do stawu lub bagienka. Wymierzanej w ten sposób sprawiedliwości stawało się zadość. Wielkie grzechotanie Kiedy milkły kościelne dzwony, rozlegał się dźwięk kołatek. Obyczaj ten był okazja do urządzania psot. Młodzież biegała po mieście z grzechotkami, hałasu-jąc i strasząc przechodniów. Do dziś zachował się zwyczaj obdarowywania dzieci w Wielkim Tygo-dniu grzechotkami. Pogrzeb żuru Ostatnie dwa dni postu były wielkim przygotowa-niem do święta. W te dni robiono „pogrzeb żuru” – potrawy spożywanej przez cały post. Kiedy więc zbliżał się czas radości i zabawy, sagany żuru wyle-wano na ziemię.

Wielkanocne tradycje

GALAKTYKA str. 17

Wieszanie śledzia W równie widowiskowy sposób rozstawano się też ze śledziem – kolejnym symbolem wielkiego postu. Z wielką radością i satysfakcją „wieszano” go, czyli przybijano rybę do drzewa. W ten sposób karano śledzia za to, że przez sześć niedziel „wyganiał” z jadłospisu mięso. Święconka Wielka Sobota była dniem radosnego oczekiwania. Koniecznie należało tego dnia poświęcić koszyczek (a wielki kosz) z jedzeniem. Nie mogło w nim za-braknąć baranka (symbolu Chrystusa Zmartwych-wstałego), mięsa i wędlin (na znak, że kończy się post). Święcono też chrzan, – bo „gorycz męki Pań-skiej i śmierci została zwyciężona przez słodycz zmartwychwstania”, masło – oznakę dobrobytu i jajka – symbol narodzenia. Święconkę jadło się na-stępnego dnia, po rezurekcji. Tego dnia święcono też wodę. Wielka Niedziela – dzień radości W Wielką Niedzielę poranny dźwięk dzwonów miał obudzić śpiących w Tatrach rycerzy, poruszyć za-twardziałe serca skąpców i złośliwych sąsiadów. Po rezurekcji zasiadano do świątecznego śniadania. Najpierw dzielono się jajkiem. Na stole nie mogło zabraknąć baby wielkanocnej i dziada, – czyli ma-zurka. Lany poniedziałek Lany poniedziałek, śmigus-dyngus, święto lejka – to zabawa, którą wszyscy doskonałe znamy. Oblewać można było wszystkich i wszędzie. Zmoczone tego dnia panny miały większe szanse na zamążpójście. A jeśli któraś się obraziła – to nieprędko znalazła męża. Wykupić się można było od oblewania pisan-ką – stąd każda panna starała się, by jej kraszanka była najpiękniejsza. Chłopak, wręczając tego dnia pannie pisankę, dawał jej do zrozumienia, że mu się podoba. Wyrazem wielkanocnej radości rodziny może być po zakończeniu śniadania, wspólna zaba-wa – zwana szukaniem zajączka, czyli małej niespo-dzianki dla każdego.

Baranek wielkanocny domowej roboty

Najczęściej spotykaną formą tego sympatycznego, wielkanocnego symbolu, jest baranek z czekolady. Nie mniej popularne jest wykonanie go z ciasta i udekorowanie cukrem pudrem lub lukrem. Choć zrobienie własnego baranka może wydawać się trudne, w rzeczywistości jest dość proste! Oto składniki potrzebne na baranka z ciasta:

forma w kształcie baranka (pojemności 0.7 – 1 l)

3 jajka

1 żółtko

75 g masła

10 łyżek cukru

ćwierć szklanki mąki ziemniaczanej

pół szklanki mąki pszennej

cukier waniliowy

cukier puder lub lukier do dekoracji. Baranek wielkanocny – wykonanie Masło roztop i pozostaw do ostudzenia. Jajka utrzyj wraz z cukrem i cukrem waniliowym, przesiej oby-dwa rodzaje mąki i dodawaj je stopniowo do masy jajecznej. Cały czas, mieszając, dodawaj stopniowo ostudzone masło. Rozgrzej piekarnik do 180 stopni, a blachę umieść na niższym poziomie – najlepiej na najniższym. Formę do pieczenia posmaruj tłusz-czem i oprósz bułką tatrą, a następnie przelej ciasto. Uważaj jednak z napełnianiem formy po brzegi – ciasto urośnie w trakcie pieczenia. Baranka piecz przez około pół godziny – gotowość możesz spraw-dzić patyczkiem, wbijając go w ciasto. Jeśli będzie suchy - gotowe! Baranka po ostudzeniu wyjmij deli-katnie z formy i udekoruj cukrem pudrem lub lu-krem. Smacznego! Święta wielkanocne kojarzą się z pisankami. Oto naturalne barwniki do jajek, które można wyko-rzystać podczas wielkanocnych zabaw z dziećmi i kolorowania pisanek. Jajka należy gotować w roz-tworze z wymienionych składników. Niekiedy, dla wzmocnienia koloru, można do wywaru dodać octu. Woda powinna być także lekko osolona. -brązowy - herbata, kawa mielona (mocne wywary) -czerwony, bordowy - łupiny z czerwonej cebuli, kwiaty hibiskusa - fioletowy - jagody, owoce czarnego bzu, borówka amerykańska, czerwona kapusta (każdy składnik da inny odcień - od ciemnego fioletu po błękit) - żółty - kurkuma, rumianek, żółta cebula, curry - pomarańczowy - dynia, marchew - czerwony, różowy - żurawina, sok z buraków -zielony - szpinak, pokrzywa, szczypior, trawa, kora brzozy. Miłego kolorowania. jb

To warto czytać

GALAKTYKA str. 18

„Szczęście to nie jest sekret. Szczęście to mitycz-ny konstrukt, sen, który wy, ludzie, śnicie, żeby przeżyć każdy kolejny dzień. Szczęście to księżyc, a wy niczym słońce nie ustajecie w pogoni za nim, wciąż biegając w kółko i nie zbliżając się doń ani o krok. A jednak nigdy nie przejdzie wam przez myśl, że ta pogoń nie ma sensu. Dlaczego? ” ,,Baśnie tysiąca i jednej nocy’’ od dawna stają się natchnieniem dla wielu artystów. Były one źródłem inspiracji m.in. dla Hansa Christiana Andersena w ,,Latającym kufrze’’, a także miały wpływ na twórczość Bolesława Leśmiana. Jednym z opowia-dań, znajdujących się w zbiorze, jest historia o złodziejaszku Alady-nie i znalezionej przez niego czaro-dziejskiej lampie. Największe pragnienie Aladyna to zemsta – chęć pomszczenia śmierci jego rodziców, za którą odpowie-dzialną jest Sulifer, urzędnik naj-wyższej rangi oraz brat samego sułtana. Prowadzony mocą niegdyś skradzionego pierścienia, na środ-ku pustynii Mahali, gdzie mieszczą się ruiny starożytnego miasta Neru-by, młody mężczyzna w kryształo-wym ogrodzie, na wysadzanym rubinami żelaznym tronie, znajduje oświetlaną diamentową poświatą lampę. Jej więźniem okazuje się być potężny szajtan - Zahra, Ty-grysi Ogon Zwinięty w Półksiężyc, Obłok na Wietrze, Dziewczyna Rozdająca Gwiazdy. Dżin musi spełnić trzy życzenia swojego pa-na, które przybliżą Aladyna do do-konania jego zemsty. Jednak złodziejaszek nie zdaje sobie sprawy, że Zahara oferując mu swoje wsparcie, ma również swój własny cel, który po pięciu stule-ciach życia w zamknięciu i żałobie po jej ukochanej przyjaciółce, pozwoli jej na odzyskanie upragnionej wolności. ,,Czyż bowiem nie poucza poeta, że jeden przyjaciel od serca cenniejszy jest od dziesięciu tysięcy wielbłą-dów dźwigających złoto i drogie kamienie.’’ Jessica Khoury przenosi nas do krainy, w której króluje magia, a niebezpieczeństwa czyhają na każ-dym kroku. Autorka w mistrzowski sposób odzwier-ciedliła znaną nam z dzieciństwa historię o Aladynie, łącząc pierwotne fragmenty baśni z jej własną, zupeł-nie nową wersją tej opowieści. Wykreowała czaro-dziejski, barwny i niebanalny świat z nieschematycz-nymi postaciami. Czytając ,,Zakazane życzenie’’, poznajemy królestwo Parthenii pełne skarbów, bo-gactw i przepychu, oraz jego mieszkańców, dla któ-rych głód i bieda są codziennością. Ciekawa narracja

oraz wartka akcja ułatwiają czytelnikowi zagłębianie się w fabułę powieści. Na próżno tu szukać nudy - wraz z kolejnymi rozdziałami mamy coraz większe dawki niespodziewanych zwrotów akcji, które potra-fią wywołać u czytającego wiele, niekiedy sprzecz-nych ze sobą, emocji. Na wyróżnienie zasługuje szczególnie główny wątek tej książki, czyli motyw przyjaźni Aladyna i Zahary. Są to bohaterowie wyka-zujący się niezwykłym humorem, zgryźliwością oraz wytrwałością w dążeniu do celu, którzy nie mieli ży-cia usłanego różami. Mimo że większość czasu spę-dzają na wzajemnym dogryzaniu sobie nawzajem,

tak naprawdę jedno poszłoby za drugim w ogień. Ale niestety mam pewien pro-blem z finałem tej powieści. Mi-mo tego, że w książce dzieje się naprawdę dużo, a całość czyta się z zapartym tchem, zabrakło mi ,,tego czegoś’’. Nie wiem, czy to tylko moje odczucie, ale wyda-je mi się, że te wszystkie niespo-dzianki i elementy zaskoczenia, jakie zaoferowała nam autorka w trakcie trwania powieści, prze-biły swoim kunsztem same za-kończenie. Po tych wszyst-kich ,,ochach’’ i ,,achach’’ liczy-łam na coś oszałamiającego, ale jak widać trochę się przeliczyłam. Nie zmienia to jednak faktu, że z tą pozycją zapoznać się warto, choćby dla poznania innego spoj-rzenia na znaną nam wszystkim baśń. Podsumowując, ,,Zakazane ży-

czenie’’ to magiczna, zaskakująca i chwytająca za serce powieść. Mówi o potędze wolności, przyjaźni i miłości oraz o cenie, jaką musimy za nie poświęcić, by je osiągnąć. Pokazuje nam, że w każdej sytuacji, nawet w tej pozornie bez wyjścia, zawsze mamy wy-bór, że nie powinniśmy podejmować decyzji pod pre-sją otoczenia i są w życiu rzeczy, o które warto wal-czyć. ,,I pamiętaj: czas to najpotężniejsza magia.”

Angelika Zdun, kl. 3B

W naszej szkole działa wiele sekcji sportowych. Opiekunem sekcji piłki nożnej jest pan Ireneusz Dyć. Największym sukcesem naszych piłkarzy jest zajęcie dziewiątego miejsca na Mazowieckich Igrzyskach Młodzieży Szkolnej. Chłopcy reprezen-tują sekcje młodzieżowe siedleckiej Pogoni. Siatkówkę w naszej szkole dziewczęta trenują pod kierunkiem pani Ewy Sławińskiej. Nasze siatkarki zajmują corocznie wysokie miejsca w rozgrywkach na terenie miasta i regionu. Ich największy sukces to III miejsce w Międzypowiatowej Gimnazjadzie. Koszykarze trenowani przez pana Pawła Kuligow-skiego zajmują co roku wysokie miejsca w roz-grywkach na szczeblu miasta i regionu. Wielu z nich reprezentuje sekcje młodzieżowe Siedleckich Klubów Sportowych. Największy sukces koszyka-rzy to II miejsce w Międzypowiatowej Gimnazja-dzie. Unihokej dziewcząt i chłopców prowadzony jest pod kierunkiem pani Anety Tomaszewskiej. Ucz-niowie biorą udział w turniejach i zawodach na te-renie miasta i powiatu. Dziewczęta zajęły III miej-sce w Powiatowej Gimnazjadzie a chłopcy - III miejsce w Międzypowiatowej Gimnazjadzie. Pani Aneta Tomaszewska jest również opiekunem sekcji pływackiej, która zajmuje punktowane miej-sca na szczeblu miasta i regionu.

Trenerem siatkarzy jest pan Mirosław Filimoniuk. Chłopcy zajęli II miejsce na Mazowieckich Igrzyskach Młodzieży Szkolnej. Od kilku lat są mistrzami Siedlec, co roku zdobywają medale

w rozgrywkach regionalnych. Wielu z nich repre-zentuje Siatkarskie Ośrodki Szkoleniowe, Klub Pił-

ki Siatkowej Siedlce. Koszykarki Michał Żmińczuka osiągają co roku wysokie miejsca na terenie miasta i regionu. Wiele z nich reprezentuje sekcję Młodzieżowej Koszykówki Kobiet UKS 11 Sie-dlce. Największym sukcesem tej sekcji jest I miejsce na Mazowieckich Igrzyskach Młodzieży Szkolnej i Mistrzostwo Polski w koszykówce kobiet. Dziewczęta pod opieką pani Agnieszki Tomczyk - Gajewskiej biorą udział w zawodach zespołów ta-necznych na terenie miasta i powiatu. Tańczą także na różnego rodzaju pokazach , konkursach i uroczy-stościach. Ich największym sukcesem jest pierwsze miejsce w Miedzypowiatowej Gimnazjadzie. Awans koszykarek do rozgrywek regionalnych Reprezentacja naszej szkoły w koszykówce dziew-cząt w kategorii młodzież (roczniki 2002-2004)

okazała się najlepszym zespołem w Siedlcach i w rozgrywkach Szkolnego Związku Sportowego zajęła pierwsze miejsce w finale miasta dające awans do zawodów międzypowiatowych. W tym roku szkolnym, wzorem lat ubiegłych, uczennice klas sportowych stworzyły dwa zespoły, które rozpoczynały eliminacje w dwóch różnych grupach. Po wygraniu obu grup spotkały się ze sobą w II rundzie, będąc jednocześnie organizatorem tych zawodów. W turnieju finałowym rozgrywanym 11.01.2018r w SP 9 zespół SP 1 I wygrał pewnie oba swoje mecze i zajął pierwsze miejsce premio-wane awansem do następnego etapu rozgrywek, na-tomiast zespół SP 1 II przegrał 1 punktem mecz o wejście do finału i ostatecznie okazał się czwartą siłą w mieście. Reprezentację szkoły tworzyły uczennice z klas: III c – Laura Bazylczuk, Wiktoria Łuka; III f – Olga Stawska; II c – Klaudia Rombel, Michalina Moszyńska, Ma-ria Lichograj, Aleksandra Mućko, Oliwia Rudnik, Małgorzata Murawska, Aleksandra Smulikowska, Justyna Szczygielska; II d – Oliwia Richter VII c – Maja Soszyńska, Maja Olczak, Gabriela Gu-zek, Wiktoria Wielogórska, Amelia Niewiadomska, Justyna Chibowska, Anna Kudelska, Monika Go-łuch Opiekunami byli: Michał Żmińczuk i Paweł Kuli-gowski. Wyniki: I Runda - grupa A: SP 3 Siedlce – SP 1 Siedlce II > 20 : 39 SP 2 Siedlce – SP 1 Siedlce II > 7 : 28) I Runda grupa C: SP 1 Siedlce I – SP 5 Siedlce > 65 : 2 SP 1 Siedlce I – SP 8 Siedlce > 48 : 8 II Runda grupa D: SP 1 Siedlce II – SP 1 Siedlce I > 33 : 29 FINAŁ SP 1 Siedlce II – SP 5 Siedlce > 19 : 20 SP 1 Siedlce I – SP 9 Siedlce > 80 : 15 mecz o III miejsce SP 9 Siedlce – SP 1 Siedlce II > 28 : 17 mecz o I miejsce SP 1 Siedlce I – SP 5 Siedlce > 48 : 18 Wszystkim zawodniczkom serdecznie gratulujemy i życzymy powodzenia w dalszych etapach zmagań. mp

Sport

GALAKTYKA str. 19

Czas na powtórkę z języka polskiego

GALAKTYKA str. 20

Kwiecień dla uczniów klas III to czas egzaminów

gimnazjalnych. Poniżej kilka najważniejszych infor-

macji:

Egzamin gimnazjalny składa się z trzech części:

część humanistyczna

– 18 kwietnia 2018r. /środa/

- z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie -

godz. 9.00

- z zakresu języka polskiego - godz. 11.00

część matematyczno-przyrodnicza

– 19 kwietnia 2018 r. /czwartek/ -z zakresu przed-

miotów przyrodniczych - godz. 9.00

- z zakresu matematyki - godz. 11.00

część językowa- język obcy nowożytny – 20 kwiet-

nia 2018r. /piątek/

- na poziomie podstawowym - godz. 9. 00

- na poziomie rozszerzonym - godz. 11.00

Aby ułatwić trzecioklasistom przygotowania do eg-

zaminu, nasza redakcja postanowiła przypomnieć

najważniejsze zagadnienia z podstawy programowej

gimnazjum. Przygotowując się do egzaminu z języ-

ka polskiego, proponujemy przypomnieć sobie treść

lektur, poniżej wykaz omówionych książek:

KLASA I

1. Henryk Sienkiewicz Krzyżacy.

2. Małgorzata Musierowicz Kłamczucha.

3. Robert Louis Stevenson Wyspa skarbów.

4. Arthur Conan Doyle Pies Baskerville’ów

5. Charles Dickens Opowieść wigilijna

6. Adam Mickiewicz Dziady cz. II.

KLASA II

1. William Szekspir Romeo i Julia.

2. Aleksander Fredro Zemsta.

3. Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec.

4. Éric-Emmanuel Schmitt Oskar i pani Róża.

5. Antonie de Saint Exupéry Mały Książę.

KLASA III

1. Molier Świętoszek.

2. Ernest Hemingway Stary człowiek i morze.

3. Stefan Żeromski Syzyfowe prace.

4. George Orwell Folwark zwierzęcy.

5. Bolesław Prus Kamizelka lub Katarynka.

6. Sofokles Antygona.

Należy pamiętać o dokładnym przeczytaniu tekstów

źródłowych i przypisów. Niekiedy w nich zawarta

jest odpowiedź na polecenia.

Nie zapomnijmy również o innych ważnych dzie-

łach literackich takich jak: Jan Kochanowski wybra-

ne fraszki– podręcznik do klasy I, Treny (V, VII,

VIII) - podręcznik do klasy II, Ignacy Krasicki- baj-

ki– podręcznik do klasy I, Adam Mickiewicz – bal-

lady, Reduta Ordona,

wiersze poetów XX w.: Maria Pawlikowska-

Jasnorzewska, Kazimierz Wierzyński, Julian Tu-

wim, Czesław Miłosz, ks. Jan Twardowski, Wisła-

wa Szymborska, Zbigniew Herbert utwór podejmu-

jący problematykę Holokaustu, np. opowiadanie Idy

Fink -Stanisław Lem – opowiadanie -Sławomir

Mrożek – opowiadanie -Homer Iliada i Odyseja–

fragmenty w podręczniku do klasy II,

-Pieśń o Rolandzie– tekst w podręczniku do klasy I,

- Juliusz Słowacki Balladyna– podręcznik do klasy

II,

- Miron Białoszewski Pamiętnik z powstania war-

szawskiego,

-Ryszard Kapuściński – reportaże,

-Biblia (opis stworzenia świata i człowieka z Księgi

Rodzaju, przypowieści ewangeliczne, Hymn św.

Pawła o miłości), mity greckie.

Radzimy również przypomnieć zasady pisania róż-

norodnych form wypowiedzi. W ubiegłym roku

młodzież pisała rozprawkę, dwa lata temu charakte-

rystykę, jeszcze wcześniej opowiadanie. Co w tym

roku przygotowała dla nas CKE? Tego dowiemy się

18 kwietnia 2018 r. Powtórzmy sobie również wia-

domości z gramatyki /części mowy, zdania, analizę

zdania pojedynczego i złożonego, zjawiska fone-

tyczne, formanty, zrosty, złożenia i zestawienia/.

Pamiętajmy o przypomnieniu zasad ortograficznych

i interpunkcyjnych.

DOKOŃCZENIE STR. 21

Czas na powtórkę z języka polskiego

GALAKTYKA str. 21

Związki frazeologiczne Ze względu na budowę gramatyczną wyróżniamy trzy typy związków frazeologicznych: - wyrażenia – mogą zawierać wszystkie części mo-wy oprócz osobowych i nieodmiennych form cza-sownika, - zwroty – związek frazeologiczny, w skład którego wchodzi czasownik w formie bezokolicznika, imie-słowu lub formy osobowej, - frazy – forma związku frazeologicznego, w której występuje podmiot i orzeczenie. Największą grupę frazeologizmów zaczerpniętych z Biblii stanowią wyrażenia. Znacznie mniej odnaj-dujemy zwrotów. Wyrażenia chleb powszedni – rzecz zwykła , codzienna, często się zdarzająca, nie budząca zdziwienia ciemności egipskie - nieprzeniknione ciemności hiobowe wieści – zła, przerażająca, katastroficzna wiadomość manna z nieba - nieoczekiwany dar, zysk, niespo-dziewane dochody, ratunek w trudnej sytuacji węzeł gordyjski - trudny do rozwikłania problem drakońskie prawa - bardzo surowe, bezlitosne zasa-dy stajnia Augiasza - wielki bałagan puszka Pandory - wielkie nieszczęścia, problemy, których się nie spodziewamy jabłko niezgody - przedmiot kłótni, sporów plagi egipskie - wielkie nieszczęścia wdowi grosz - ofiara z głębi serca syn marnotrawny - człowiek, który popełnił błędy, ale przyznał się do nich i żałował za przewinienia wilk w owczej skórze – człowiek podstępny, obłud-ny

Zwroty

być na świeczniku – zajmować wysokie stanowisko,

być wysoko w jakiejś hierarchii

nadstawić drugi policzek – nie odpowiadać przemo-

cą na przemoc

rzucać perły przed wieprze - dawać czegoś cennego

czy kosztownego temu, kto tego nie umie docenić.

umywać ręce - nie brać za coś odpowiedzialności

Frazy

klamka zapadła– ostateczna decyzja

kości zostały rzucone - ostateczna decyzja, od której nie można już cofnąć

Warto przed egzaminem powtórzyć środki poetyc-kie (apostrofa, anafora, animizacja, dźwiękonaśla-dowczość, epitet, epifora, oksymoron, powtórzenie,

przenośnia, uosobienie).

Należy również przypomnieć sobie zasady tworze-nia dłuższych form wypowiedzi:

opowiadania, opisu przeżyć wewnętrznych, opisu sytuacji, rozprawki, przemówienia, wywiadu, charakterystyki, charakterystyki porównawczej, listu, sprawozdania– recenzji.

Czas na gramatykę

Ola i Angelika

Powtórka z języka niemieckiego

1. Wyrażenia:

(Es) tut mir leid. – Przykro mi.

Nichts zu danken./ Gern geschehen. – Nie ma za co.

Gesundheit! – Na zdrowie! (przy kichnięciu)

Prost! – Na zdrowie! (przy toaście)

Gute Besserung! – Szybkiego powrotu do zdrowia!

Gute Reise! – „Szerokiej drogi!”

Viel Spaß! – Udanej zabawy!

Viel Glück! – Powodzenia!

Gleichfalls! – Nawzajem!

Schönen Tag! – Miłego dnia!

2. Odmiana rodzajnika określonego przez przypadki:

Należy pamiętać o tym, że w celowniku w liczbie mnogiej do rzeczownika dodajemy literę „n”, a w do-pełniaczu w rodzaju męskim i nijakim „s” lub „es” w zależności od ilości sylab w danym wyrazie.

3. Określanie godzin: Wie viel Uhr ist es?/Wie spät ist es?- Która jest go-dzina?

A: Um wie viel Uhr hast du Deutsch? B: Um 12.30 4. Spójniki: - szyk prosty: und(i, a), aber (ale), oder (albo), son-dern(lecz), denn(ponieważ); z. B. Ich bleibe heute zu Hause, denn ich fühle mich nicht gut. - szyk końcowy: weil(ponieważ), dass(że), ob(czy), wenn(jeśli), obwohl(chociaż) etc. z. B. Obwohl ich wenig Freizeit habe, male ich oft. - szyk przestawny: deshalb/ darum/ deswegen(dlatego), also(więc), trotzdem(mimo to), sonst(w przeciwnym razie), außerdem(poza tym);

z. B. Wir organisieren morgen eine Party, also räume ich meine Wohnung auf.

5. Przyimki: während (podczas) +Genitiv (dopełniacz) nach (do, np. Ich fahre nach Wien), mit (z, np. mit

meiner Klasse), aus (z, np. aus Polen, aus Wolle), bei (u, przy, np. Ich bin beim Zah-narzt.), zu (do, np. Ich muss zum Arzt gehen.), von (od osoby, np. von meiner Oma), seit (od czasu, np. seit zwei Jahren), + Dativ (celownik)

für (dla), durch (przez), gegen (przeciwko), um (dookoła), entlang (wzdłuż) + Akkusativ (biernik)

6. Odmiana przymiotnika: po rodzajniku określonym:

Der schwarze Rock gefällt mir sehr!

po rodzajniku nieokreślonym:

Ich suche ein interessantes Buch.

7. Czasowniki modalne w czasie teraźniejszym-

„Präsens”: Ich muss heute aufräumen. Ich kann Tennis spielen. DOKOŃCZENIE NA STR. 23.

Sposób urzędowy: Sposób potoczny

11.00 Es ist elf Uhr. Es ist elf.

10.30 Es ist zehn Uhr dreißig.

Es ist halb elf.

11.15 Es ist elf Uhr fünfzehn.

Es ist Viertel nach elf.

18.50 Es ist achtzehn Uhr fünfzig.

Es ist zehn vor sieben.

GALAKTYKA str. 22

Powtórka z języka niemieckiego

Galaktyka str. 23

8. Czasowniki modalne w czasie przeszłym- „Präteritum”: Er konnte mir nicht helfen. Ich musste zum Zahnarzt gehen.

9. Czasowniki „sein” oraz „haben” w czasie prze-szłym prostym- „Präteritum”: Ich war; Du warst; Er war; Wir waren; Ihr wart; Sie waren Ich hatte; Du hattest; Er hatte; Wir hatten; Ihr hattet; Sie hatten 10. Czas przeszły „Perfekt”: ... + haben/sein + … + Partizip Perfekt. Funkcję czasownika posiłkowego pełni „sein”

lub „haben” (tylko one się odmieniają). Najczę-ściej tę funkcję pełni „haben”. Czasownik po-siłkowy „sein” tworzy „Perfekt” z czasownika-mi: wyrażającymi ruch – np. „gehen”, wyraża-jącymi zmianę stanu - np. „einschlafen” oraz z „sein”, „werden” i „bleiben”.

Formę imiesłowu czasowników regularnych

tworzymy przez dodanie do czasownika przed-rostka „ge-” i przyrostka „-t”. np. kochen -> gekocht

Jeśli bezokolicznik czasownika kończy się na -

ieren, nie dodajemy przedrostka „ge-”. np. diskutieren -> diskutiert W formie imiesłowu czasu „Perfekt” czasowni-

ków rozdzielnie złożonych, „ge-” znajduje się przed przedrostkiem.

np. aufräumen -> aufgeräumt

Czasowniki nierozdzielnie złożone tworzą imiesłów bez przedrostka „ge-”.

besuchen -> besucht

Dużą część imiesłowów czasu Perfekt stanowią czasowniki nieregularne, których trzeba się na-uczyć na pamięć.

essen -> gegessen

Przykłady zdań: Ich habe zwei Bücher gelesen. Er hat viel gearbeitet Sie hat sehr gut fotografiert. 11. Rekcja czasownika (grupa czasowników łączących się z określonym przyimkiem oraz przypadkiem) : pytanie o rzecz - Wo + przyimek + czasownik + osoba + …?

np. Wofür fährt er?

pytanie o osobę - Przyimek + wen (Akkusativ)/wem (Dativ) + czasownik + osoba + …? np. Mit wem fährt er? np. telefonieren mit + Dativ Ich telefoniere täglich mit meiner Oma. np. warten auf + Akkusativ Ich warte auf dich. 12. Wyrażenia z „zu”:

haben + rzeczownik Ich habe Zeit, dich zu besuchen. Ich habe die Absicht, heute aufzuräumen.

Es ist + przymiotnik Es ist nett, das Geschenk zu bekommen. Es ist verboten, zu rauchen.

określone czasowniki Ich beginne, … Ich versuche, … Ich habe vor, … Ich beabsichtige, …

13. Wyrażenia bez „zu”: Występuje po czasownikach modalnych oraz po „gehen”, „kommen”, „lassen”, „bleiben”, „helfen”, „lernen”, „sehen”, „hören“.

Kasia i Mariola

Przed czytelnikami wiadomości z biologii.

ODŻYWIANIE to proces życiowy polegający na pobieraniu związków organicznych, (czyli pokarmu) i przetwarzaniu ich na energię. Trawienie to proces rozkładania pokarmu na substancje proste u organi-zmów cudzożywnych.

Organizmy żywe ze względu na sposób pobierania pokarmu, dzielą się na: samożywne (autotrofy) i cudzożywne (heterotrofy).

FOTOSYNTEZA (rośliny): proces odżywiania za-chodzący w zielonych częściach roślin, w którym przy udziale światła, z wody i dwutlenku wę-gla wytwarzana jest glukoza, którą odżywia się roślina. Produktem ubocznym fotosyntezy jest tlen.

Organizmy cudzożywne dzielimy na: roślinożer-ne, mięsożerne, wszystkożerne, pasożyty i sapro-bionty ( pełnią bardzo ważna funkcja w przyrodzie - żywią się martwą materią organiczną) dzielimy je na saprofagi (np. dżdżownica) i saprofity (niektóre grzyby i bakterie).

ODDYCHANIE to proces życiowy, którego celem jest uwolnienie energii z pożywienia. Dzieli się na tlenowe i beztlenowe.

Oddychanie tlenowe zachodzi w komórce, w mitochondriach – tlen dostarczony do komórki rozkłada zgromadzoną tam w wyniku odżywia-nia glukozę na wodę i dwutlenek węgla oraz w tym procesie uwalniana jest energia.

Oddychanie beztlenowe (fermentacja) zachodzi w komórce w cytozolu. Cukry są rozkładane beztle-nowo na alkohol etylowy (lub kwas mlekowy) i dwutlenek węgla oraz w tym procesie uwalniana jest energia.

Wymiana gazowa jest wstępem do oddychania tlenowego, polega na wymianie tlenu i dwutlenku pomiędzy organizmem a jego otoczeniem.

ROZMNAŻANIE to proces życiowy, który prowa-dzi do powstania nowych osobników danego gatun-ku. Dzielimy go na rozmnażanie bezpłciowe i roz-mnażanie płciowe.

Sposoby rozmnażania bezpłciowego: przez po-dział komórki, przez pączkowanie, przez zarod-niki oraz przez fragmentację.

Rozmnażanie płciowe: W gonadach powstają ko-mórki rozrodcze – gamety (plemnik i komórka ja-jowa). Zapłodnienie (wewnętrzne lub zewnętrz-ne) – połączenie się gamet. W wyniku zapłodnienia powstaje zygota, w której rozwija się zarodek.

Organizmy rozmnażające się płciowo dzielą się na: jajorodne, jajożyworodne, żyworodne.

SYSTEMATYKA to dziedzina biologii, która zaj-muje się opisem i klasyfikacją organizmów żywych.

GATUNEK – podstawowa jednostką klasyfikacji organizmów. Osobniki tego samego gatunku mają

podobne cechy budowy, podobne środowisko życia i potrzeby życiowe. Mogą się krzyżować i mieć płod-ne potomstwo.

Gatunki łączą się w rodzaje. Rodzaje w rodziny. Rodziny w rzędy. Rzędy w gromady. Gromady w typy. Typy w królestwa.

KRÓLESTWO – najwyższa jednostka klasyfikacji. Obecnie wyróżniamy 5 królestw organizmów ży-wych: bakterie, protisty, grzyby, rośliny, zwierzę-ta. Bakterie-to jednokomórkowe organizmy, najmniejsze spo-śród wszystkich organizmów. Komórka bakterii nie ma jądra komórkowego, ma zamiast jądra zwiniętą nić substancji jądrowej. Choroby wywoływane przez bakterie: gruźlica, zapalenie płuc, angina. Choroby wywołane przez bakterie leczy się antybio-tykami. SYMBIOZA - polegający na obopólnej korzy-ści związek bakterii z organizmem żywiciela, np. między człowiekiem a bakteriami nazywanymi pa-łeczkami okrężnicy.

WIRUSY to formy bezkomórkowe, zbudowane z materiału genetycznego i otoczki białkowej. Wirus nie jest organizmem, gdyż nie wykazuje żadnych oznak życia poza organizmem żywiciela. Choroby wywoływane przez wirusy: ospa wietrzna, różyczka, grypa, AIDS.

PROTISTY żyją zarówno w środowisku wodnym jak i lądowym, praktycznie w każdym miejscu na Ziemi. Dzielą się na: pierwotniaki (protisty zwie-rzęce), protisty roślinopodobne i śluzowce (protisty grzybopodobne).

GLONY składają się z przedstawicieli bakterii (sinice), protistów (brunatnice) i roślin (zielenice i krasnorosty). Organizmy zaliczane do glonów łączy środowisko życia, sposób odżywiania i budo-wa. Glony żyją w wodzie i środowisku wilgotnym, są samożywne (fotosynteza) oraz jedno- lub wielo-komórkowe.

GRZYBY są jednokomórkowe i wielokomórkowe. Zbudowane są z grzybni i owocnika (owocnik czę-sto składa się z trzonu i kapelusza). Grzyby odży-wiają się głównie szczątkami martwej materii, roz-kładając ją na proste związki nieorganiczne. Są sa-probiontami.

to dendryty, jedna długa wypustka neuronu to akson.

GĄBKI to najprostsze zwierzęta żyjące na dnie zbiorników wodnych, nie przemieszczają się, odfil-trowują pokarm z wody.

PARZYDEŁKOWCE mają czułki, na końcach których znajdują się komórki parzydełkowe, które służą do obezwładniania ofiary lub ochrony przed wrogiem.

Czas na powtórkę z biologii

GALAKTYKA str. 24

POROSTY to organizmy składające się z grzyba i z glonu. W poroście grzyby i glony żyją w sym-biozie, glon produkuje pokarm w procesie fotosyn-tezy a grzyb dostarcza glonom wody i substancji mineralnych.

Rośliny

Roślina zbudowana jest:

- z tkanek twórczych

- z tkanek stałych: miękiszowe, okrywające, prze-wodzące, wzmacniające.

KORZEŃ to podziemna część rośliny, której głów-ną funkcją jest umocowanie rośliny w glebie i po-bieranie z niej wody Systemy korzeniowe: system palowy, system wiązkowy. Modyfikacje korzeni, to np. korzenie spichrzowe (marchew, burak), ssaw-ki (jemioła), powietrzne (storczyk).

ŁODYGA to główna część pędu (czyli naziemnej części rośliny). Modyfikacje łodyg to np. bul-wa (ziemniak), rozłogi (truskawka), kłącze (imbir) – służą też do rozmnażania wegetatywnego, inne modyfikacje to np. ciernie (chronią rośliny przed roślinożercami) albo łodygi czepne, które pomaga-ją utrzymać ciężar niektórych roślin.

LIŚĆ – podstawowa funkcja to fotosynteza, po-nadto odparowywanie wody i wymiana gazowa. Ist-nieją różne rodzaje modyfikacji liści, np. liście pu-łapkowe u roślin owadożernych czy liście spichrzo-we u cebuli.

MSZAKI mają organy podobne do typowych orga-nów roślin: chwytniki, łodyżki i listki zamiast ko-rzeni, łodyg i liści. Rozmnażają się płciowo i bezpł-ciowo w cyklu przemiany pokoleń: bezpłciowo poprzez sporofit i płciowo poprzez gametofit.

PAPROTNIKI to rośliny, które wytwarzają podsta-wowe organy jak korzenie, łodygi i liście. Łodygi najczęściej przybierają formę kłącza podziemnego, które pomaga przetrwać trudne warunki atmosfe-ryczne. Do paprotników należą: paprocie, skrzypy i widłaki.

Rośliny nagonasienne to głównie rośliny iglaste. Nazywają się tak, ponieważ ich zalążek oraz nasienie nie ma żadnej dodatkowej ochrony, w postaci np. łupiny. Organami rozmnażanie płcio-wego u roślin nagonasiennych są kwiaty męskie (pręciki) i kwiaty żeńskie (łuski nasienne), które tworzą kwiatostany w postaci szyszek.

Rośliny okrytonasienne rozmnażają się po-przez obupłciowe kwiaty. Części kwiatu to: okwiat, słupek (żeński organ rozrod-czy), pręciki (męski organ rozrodczy). Okwiat nie bierze udziału w rozmnażaniu, stanowi ochronę dla wszystkich zachodzących w jego wnętrzu procesów. Składa się z korony i kielicha.

TKANKI ZWIERZĘCE to:

- tkanka łączna dzieli się na cztery rodzaje: chrzęstną, kostną, tłuszczową i krew

- tkanka mięśniowa (odpowiada za ruch, buduje mięśnie) – tkanka mięśniowa gładka (narządy wewnętrzne, np. żołądek), tkanka mięśniowa po-przecznie prążkowana szkieletowa (np. mięśnie kończyn), tkanka mięśniowa poprzecznie prążko-wana serca (tworzy serce organizmu).

- tkanka nabłonkowa (nabłonek) Nabłon-ki jednowarstwowe występują w miejscach, gdzie zachodzi wchłanianie substancji a nabłon-ki wielowarstwowe w miejscach, które wymagają ochrony.

- tkanka nerwowa – tworzą ją komórki nerwowe, czyli neurony, krótkie wypustki neuronu to dendryty, jedna długa wypustka neuronu to akson.

GĄBKI to najprostsze zwierzęta żyjące na dnie zbiorników wodnych, nie przemieszczają się, odfil-trowują pokarm z wody.

PARZYDEŁKOWCE mają czułki, na końcach których znajdują się komórki parzydełkowe, które służą do obezwładniania ofiary lub ochrony przed wrogiem.

PŁAZIŃCE to w większości pasożyty, żyjące we-wnątrz i na zewnątrz ciała żywiciela. Typowy przedstawiciel to tasiemiec (uzbrojony w przy-ssawki i haczyki lub nieuzbrojony).

NICIENIE to również w większości pasoży-ty: glista ludzka (dorosła postać żyje w jelicie cien-kim człowieka), owsik ludzki, włosień kręty.

PIERŚCIENICE to np. dżdżownice i pijawki. Pierścienice mają ciało złożone z wielu podobnych pierścieni (segmentów), jest ono pokryte oskór-kiem i warstwą śluzu. Rozmnażają się płciowo. Po-siadają zamknięty układ krwionośny .

STAWONOGI (owady, pajęczaki i skorupia-ki) mają ciało pokryte chitynowym oskórkiem, a ich odnóża składają się z części połączonych stawa-mi. Ich ciała składają się z części: głowa, tułów i odwłok (owady) lub zrośnięty głowotułów i od-włok (pajęczaki i skorupiaki).

MIĘCZAKI (głowonogi, małże i ślimaki) mają miękkie ciała, zbudowane zwykle z głowy, nogi i worka trzewiowego. Dzielimy je na: ślimaki, małże i głowonogi.

Dalsze powtórki w następnym numerze.

Czas na powtórkę z biologii

GALAKTYKA str. 25

Humor i kolorowanka

GALAKTYKA str. 26

Zajączek przychodzi do sklepu niedźwiedzia. - Poproszę miodzik. Niedźwiedź przystawia drabinę do regału, ociężale wchodzi na samą górę, bierze słoik, schodzi i daje zajączkowi. Na drugi dzień zajączek znowu przychodzi. - Poproszę miodzik. Niedźwiedź znowu wchodzi na drabinę, bierze słoik i zmęczony daje zajączkowi. Na trzeci dzień niedźwiedź widzi z daleka zajączka przez okno. Zdejmuje miód z regału i zasapany cze-ka. Zajączek wchodzi. - Poproszę marchewki. Niedźwiedź daje mu marchewki i niepocieszony od-stawia, ocierając pot z czoła, słoik na górę. Zajączek wychodzi ze sklepu, ale po chwili wraca. - A! I jeszcze miodzik! W lesie wilk spotyka Czerwonego Kapturka i pyta: - Dlaczego dziś masz na głowie niebieski kapturek? - Po tych twoich wszystkich chuligańskich wybry-kach wobec mnie i babci zatrudniłam się w policji.

SKŁAD REDAKCJ: Natalia Gajewska, Julia Izdebska, Patrycja Kamińska, Angelika Kozioł, Natalia Kozułko, Dawid Krasuski, Aleksandra Leszczyńska, Mateusz Łagodziński, Natalia Małycha, Lena Miler, Katarzyna Moczydłowska, Aleksandra Muraw-ska, Elen Nikoghosyan, Mariola Nowak, Rafał Ożarek, Jarosław Pawluk, Mateusz Pelc, Magdalena Romanowska, Karolina Turyk, Arkadiusz Ułanowski, Agnieszka Urban, Anna Wierzejska, Angelika Wyrozębska, Angelika Zdun. Opiekun i skład – Jolanta Batok www.gimgalaktyka.republika.pl