2_cevher_hazirlama

7/29/2019 2_cevher_hazirlama

1/57

Tabiatta bilinen 2500 tr mineral bulunmasna ramen bunlardan ancak 250 kadarticari deertayan yataklarda bulunmaktadr. Bu minerallerin oluturduu cevherdendorudan metal retiminegeebilmek,baz istisnalar dnda,mmkndeildir. nkmetalurjik ileme sokulan cevherin ngrlen belli bir deerinzerinde metal iermesigerekmektedir. Bu art tek bana yeterli deildir. Cevherin ierisinde bulunan,metalurjik sreci bozan ve retilecek metalin ierisinde istenmeyen safszlklardan daarndrlmas, yaplmas gereken bir ilem olarak ortaya kmaktadr. Bu konumuylacevher hazrlama, madencilik faaliyetleri ile metalurjik srelerarasnda yer alan, bir

sretir.

Cevher hazrlama iki temel ilemdenolumaktadr; Serbestleme:Deerli minerallerin, deersiz minerallerden (gang) serbest duruma

getirilmesi ilemidir. Ayrma ve Zenginletirme: Serbestlemi minerallerin ayn tr mineral ierecek

rnleredntrlmesiilemidir.

2.1. GR BLM 2 - CEVHER HAZIRLAMA


2/57

Serbestleme, zenginletirme ncesi yaplmas gereken, aada sralanan ilemlerikapsar.

1. rnek alma

2. Tane boyu analizleri

3. Ufalama (Krma ve tme)

4. Snflandrma

2.2. SERBESTLEME BLM 2 - CEVHER HAZIRLAMA

Bir cevher yatandan, madencilik almalar sonucu retilen cevherin zelliklerihakkndakisonulara, iki ayraamadaihtiya duyulur.

Birinci aama madencilik almalarnn balamasndan nceki zaman ve cevherinretildii zaman kapsar. Bu aamada cevher hazrlamac uygun cevher hazrlamasrecini ve buna bal olarak akm emasn tasarlamak iin cevherin zelliklerinibilmek zorundadr. Bu amala cevherin mineralojik ve kimyasal yapsnn ortayakonmasndan sonra, laboratuar ve pilot lekte denemeler yaplmas gerekecektir.

Son aamada ise tesisin ngrlen verimle almasnsalamakamacyla gerek tesisebeslenen cevherin gerekse elde edilen rnlerin zelliklerinin belirlenmesi ve bunagrenlemleralnmas gerekmektedir.


2.2.1. RNEK ALMA


3/57

Yukardaki bilgileri elde etmek iki yaklamlammkndr.

Birincisi zellikleri bilinmek istenen cevher ve rnlerin tmnn elden geirilereksonuca ulalmasdr. Bu yaklam uygulamada imkansz bir ilemdir.kinci yaklamda ise tm cevher ktlesi yerine cevherin tm zelliklerini kapsayan,miktar greceli olarak ok kk bir rnek alnarak gerekli bilgileri salamakmmkndr. rnekalmannnemi burada ortaya kmaktadr. Elde edilecek bilgiler,ancak doru bir rnek almyla, anlam kazanacaktr. Cevher ktlesini temsil etmeyenrnekten elde edilecek bilgilere dayanlarak kurulacak bir cevher hazrlama tesisininverimli ve ekonomik almasmmkndeildir.

rnek alma ilemleriniyndan ve hareket halindeki cevherden rnek almak zere

ikiye ayrmakmmkndr.


2.2.1. RNEK ALMA

Bir cevher ynndanrnek alma ilemini etkileyen etkenleri aadaki gibi sralamakmmkndr.

1. Cevher Tenr: Tenr ykseldike alnmas gereken rnek miktar artar. Yksektenrl cevher ynndan az miktarda rnekalnacak olursa mesela tenr cevherynnntenrn temsil edemeyecek kadar dk ya da yksek olabilir. O haldetemsilitenreyaklaabilmekiin fazla miktarda rnekalnmasnaihtiyavardr.

2. Tane Boyu: Cevher ynnn tane boyu arttka rnek miktar artar. nk iri

tanelerde deerli minerallerin toplanma ihtimali olduu gibi tamamen deersizgang mineralleri de bulunabilir. Bu ihtimali ortadan kaldrmak iin iri cevherparalar ufalanarakynlaharmanlanmal sonra rneklemeyegeilmelidir.


2.2.1. RNEK ALMA / 2.2.1.1. YIINDAN RNEK ALMAK


4/57

3. Dzenli Dalm: Homojenite cevherin birim hacminde yada arlnda cevherminerallerinin oluturduu tenr ve mineralojik zelliklerinin tm cevherktlesinde benzer olmas olarak tanmlanabilir. Homojenlik artnn salanmasiin minerallerin cevherynnda yeteri kadardzenlidalmolmas gerekir.

4. in Nitelii: Mesela hangi amala alnaca duyarllk asndan nemlidir. Amarnek miktarn belirlemektir. Mesela; kimyasal analiz yaplmak zere alnacakrnek miktar birka gram kadarken zenginletirme amacyla alnacak rnek

miktarbirkayz kilogram dzeyindedir.


2.2.1. RNEK ALMA / 2.2.1.1. YIINDAN RNEK ALMAK

Cevher hazrlama tesislerinde cevher, kuru olarak, genellikle bantlar zerinde hareketdurumundadr. Bu sebeple burada sz konusu edilecek rneklemeilemleri bantlardanrnekalmaykapsayacaktr.

1. Sabit Hacimli rnekleyici : Bant zerinde akmakta olan tanesel malzemenin birksmn sabit hacimli bir kaba aktarmak yoluyla rnekleme yaplmaktadr.rnekleme srasnda sre ayarlanmazsa kabin tamas sz konusu olduundanhatalara yol aabilir.

2. Srgl rnekleyici : Ak halindeki malzemenin tmnn bir srg vastasylabelirlenen bir sre iin ak ynnn deitirilerek rnek olarak alnmasnsalayan bir sistemdir.

3. Hareketli Kanatl rnekleyici : Bu sistem ayn zamanda rnek azaltmailemlerine de uygulanabilir. Bant zerinden dklmekte olan malzemenin birksmn belirlenen bir sreiin akan ktledenayr aktarabilen bir sistemdir. Ayrlanrnek miktarnn ok olmas nedeniyle malzeme rnekleme masasndangeirilerekazaltlabilir


2.2.1. RNEK ALMA / 2.2.1.2. HAREKET HALNDEK CEVHERDEN RNEK ALMAK


5/57

Bir cevher ynndanalnanrnekmiktar her zaman gerekli olan miktarnzerindedir.Genellikle analiz yapmak iinbirka gram, laboratuar lektealmalariinbirkayzkilogram rnek yeterli olmaktadr. Bu sebeple byk bir cevher ynndanngrlenmiktarda rnek alma, sistemli bir ekilde rnei azaltmakla mmkndr. rneklemeileminin her aamasnda tane boyu ufalamas uygulanarak ihtiya duyulan rnekmiktar elde edilmeye allr.

rnek azaltma yntemleriniaadaki gibi sralamak ve irdelemek yerinde olacaktr.


2.2.1. RNEK ALMA / 2.2.1.3. RNEK AZALTMA YNTEMLER

a) Alternatif Krek Yntemi: Bu yntem etkin bir ekilde kullanlabilir. ri paralarkrlm cevher dz ve sert bir yzey zerinde harmanlandktan sonra konioluturacakekildeylr. Oluturulan cevher ynndanrneikrek cevherbir tarafa bir krek cevher bir tarafa konulmak suretiyle rnekalnr.

b) KonilemeDrtlemeYntemi: ri cevher paralarkrldktan sonra ve ana cevherynylaharmanlandktan sonra cevher bir koni oluturacakekildeylr. Konininzerinden bastrarak cevher birka cm kalnlnda ve dzgn olarak yaylr.Yaylm olan cevher drt eit paraya blnr. apraz paralar birletirilerek

rnek olarak alnr. Bylece cevher iki eitparayablnm olur.c) Blc le rnek Alma: a ve bde anlatlan yntemlerle alnan rnekten veyarneklemeilemineuramam daha az miktardaki cevher ynndanrnek almablc denilen aygtkullanlarakgerekletirilebilir. Bu ilemde cevher ktlesi ikibenzer paraya blnr. Paralardan biri rnek olarak alnrken dieri gerekirsesaklanr. Kullanlacak blcnn boyutlar alnmak istenen rnein miktar ileorantlolmaldr.




6/57

d) Masa rnekleyici: Yine yndan rnekleme yapmada kullanlan bir aratr.

Yzeyinde delikler ve kanallar bulunan eimli bir yzeyden oluur. Delik sayskadar rnek almak mmkndr.

e) DnerrnekBlc: Bir titreimli besleyici ve bir eksen etrafndadner bir dizikavanozdan olumaktadr. Kavanoz says kadar rnek almak mmkndr.

f) SarkalrnekBlc: Bu aygt belirlenen miktarda salnm yapan bir beslenmekonisi (hoper) ve onun altna yerletirilmi iki adet toplama kabndanolumaktadr.

g) Pedall rnek Blc: Akmakta olan cevherin nne yerletirilmi hareketli birpedal cevherin akynndeitirmekte ve alttaki iki toplama kabnaeit olarakakmasnsalamaktadr.



Tanelerin zelliklerinin belirlenmesi cevher hazrlamasrelerinde hayati nemtar.Tane zellikleri her tanenin boyutu taneler topluluunun ortalama boyutu, tanelerinekilleri ve tane boyutlarnnaralbata gelmek zereeitlilikler gsterir. Bunlardanen nemlisi tane boyutudur. Tane boyutunun bilinmesi aadaki sebeplerden dolaygereklidir.

1. AlcFirmannstei: Tanesel yapgsteren malzemelerin kullanm yerlerine grebelirli boyutlarda veya boyut aralklarndaolmas gerekmektedir.

2. Ufalama Srelerinin Kontrol: Tane boyutunun, bu srelerin her aamasnda,bilinmesi ufalamann etkinlii asndan nemlidir. Bylece ar derecedekiufalama nlenebilecei gibi ufalama aralarnn kapasiteleri de artrlabilecektir.

3. Cevher Zenginletirme Srecinin Gerei: Her zenginletirme yntemininuygulanabilecei alt ve st tane boyu deikendir. Bu sebeple etkin birzenginletirmeilemiiin tane boyu dalmnn bilinmesi gereklidir.

4. Serbestleme Derecesinin Saptanmas: Uygun serbestleme derecesininsalanabildii en iri tane boyutunun bilinmesi gereinden fazla ufalamayaplmasnnleyeceindenoldukanemlidir.


2.2.2. TANE BOYU ANALZLER


7/57

Sadece dzenli geometrik ekiller, tanmlanabilen boyutlara sahiptir. Mesela bir

krenin boyutu onun ap ile bir kpn boyutu bir kenarnuzunluu ile belirlenir. Oysacevher hazrlama ilemlerinde karlalan taneler kesin olarak tanmlanamayanboyutlara sahip dzensiz ekiller gstermektedir. ounlukla bir taneyi tanmlayanboyutun tek bir boyut olmas istendiinde tane sanki tanmlanabilen bir boyutasahipmi gibi yaklak bir tanmnyaplmasgereiortadadr. Bu tanmNOMNALAP(dm) olarak ifade edilmektedir.

Belirli geometrik ekillere sahip olmayan taneler iin bir ok ap tanmlanabilir. Yatanenin gerek bir fiziksel zellii olarak hacim, yzeyalan gibi ya da tanmlanabilenartlar altndaki davran olarak akkan iinde kelme gibi tanmlar yapmakmmkndr.


2.2.2. TANE BOYU ANALZLER

Patlayc maddeler kullanlarak cevherler tabii yataklarndan gevetilerek retilirler. Busebeple patlatma ufalama ileminin ilk aamas olarak kabul edilir. Ufalama cevherhazrlama tesisinde yaplan,krma ve tmeilemlerini kapsar.

Krma ilemi, cevher yatandan gelen cevher paralarnn kltlerek tmeileminesokulmasna kadarsrdrlen birilemdir.tme ise, krlarak belli bir boyuta indirilmi cevherin tane boyunun daha dainceltilerek bal durumdaki gang ve deerli minerallerin birbirinden serbest halegetirilmesi ilemlerini kapsar.

Krma, cevherin sabit bir yzey zerinde sktrlmas veya sabit bir yzeyeaptrlmasyla ok oluturarak gerekletirilir. tmede ise cevher birbirindenbamsz(ubuk, bilye veya akl sileks ) ortamlartarafndanandrlarakufalanr.

Krmailemi, genel olarak, kltmeoranlar 3 ile 11 arasndadeienbirkaaamadakuru olarak yaplr. Kltmeoran,krcya giren en iri tane boyunun krcy terk edenen iri tane boyuna oran olarak tanmlanr.

Ufalama ile boyut kltmesiyaplrkenayn zamanda yzeyinbymesisalanr.


2.2.3. UFALAMA


8/57

Krma, ufalama ileminin ilk evresidir. Bu ilemde temel ama deerlimineralleri gang minerallerinden serbestletirmektir. Krma, genel olarak kuruyaplan birilem olup iki veya aamadayaplr.

Cevher yatandan gelen cevher paralarnn bykl 150 cm kadarolabilmektedir. Bu byklkteki cevher paralar birincil (primary) krmaileminde, byk krma makinalar (krclar) kullanlarak 2010 cmyekltlebilir. Birincil krclar genellikle zamanlarnn %75ini krmadakullanabilirler.

kincil (secondary) krma ilemi, birincil krma ilemi sonucunda oluanrnn(krlm cevherin) boyutlarn 2 cm ile 0.5 cm arasna indirmekten ibarettir.

Genellikle ikinci krma ilemi birincil krcdan gelen cevherin yeteri kadar incetane boyuna indirilmesini salayabilir. Ancak cevher sert ve krlmaya kardirenli ise, ncl (tertiary) birkrmailemine gerek kalabilir.


2.2.3. UFALAMA / 2.2.3.1. KIRICILAR

A. BRNCL KIRICILAR1. eneliKrclar

a) iftstinat (dayanak) Kollu eneliKrcb)Tek stinat (dayanak) Kollu eneliKrcc) Dodge eneliKrc

2. Dner (Gyratory) Krc

B. KNCL KIRICILAR

1. Konik Krclar2. Merdaneli Krclar

C. DARBEL KIRICILAR1. ekiliKrclar2. oklukrclar


2.2.3. UFALAMA / 2.2.3.1. KIRICILAR / KIRICILARIN GENEL SINIFLANDIRILMASI


9/57

Birincil krclar ar i makinalar olup, maden ocandan gelen iri boyuttaki cevherparalarn ikincil krclara verebilecek uygun tane boyuna kadar krmak amacylakullanlrlar. Birincil krclar, bir zgara kullanlarak veya kullanlmadan, ak devrehalinde kullanlrlar.



BRNCL KIRICILAR

Bu krclarn en belirgin zellii, birbirine gre dar a ile yerletirilmi biri sabit dierihareketli iki metal plakadan olumu olmasdr. enelerinarasna beslenen iri cevherparalar,eneler tarafndan sktrlp serbest braklarak,aadoru akar. Sonutakazndankrcy terk eder.



BRNCL KIRICILAR / ENEL KIRICILAR


10/57 1

Sertlii ve andrcl ne olursa olsun her trl ocak malzemesini krmakta kullanlanprimer ve skonder krclardr.CK110 ve CK140 tiplerinde ene ayarlar ve mafsal pleyti deiimi,hidrolik sistemyardmyla yaplmakta,enelerin deiimi ve tersyz edilmesi az vakit almaktadr.stenirse otomatik yalanma uygulanmaktadr.CK90 ve SCK90 tiplerinde ince krma iin zel eneler mevcuttur.








11/57








12/57 1

enenin hareketi, eksantrik kolunun dikey hareketi tarafndan salanr. Eksantrikkolunun aa ve yukar doru olan hareketi bir eksantrik tarafndansalanmaktadr.Arka istinat kolunun dayand plaka, eksantrik yukar ekilirken, arka istinat kolunu,yanal olarak iter. Dolaysyla eksantrik kolu itilmi olur. Eksantrik kolu, hareketli eneyebal olan n istinat kolunu iter. n istinat kolu ise eneyi harekete geirir. Bylece ikiene arasndaki aralk daralr. Eksantrik kolunun aa doru olan hareketi; eneninkendi arl nedeniyle ve gergi yayyardmylaenelerarasndakiaralnalmasnaneden olur.



BRNCL KIRICILAR / ENEL KIRICILARFTSTNAT KOLLU ENEL KIRICILAR

Bu krcda oynar ene eksantrik koluna baldurumdadr. Oynar enenin hareketi,

ift istinat kollu krcnnkinden farkldr. Oynar ene sabit eneye doru yaklarken,eksantrik koluna bal olduundan, dikey ynde de hareket yapmaktadr. stksmlarda hareketin ekli daireselken aa inildike elipssele dnr. Bu hareketekli krlacak malzemenin eneler arasnda aa doru akn kolaylatrr. Bundandolay tek istinat kollu krclarn ift istinat kollu krclara gre kapasitesi dahayksektir. Ancak enelerdekianma daha fazladr.



BRNCL KIRICILAR / ENEL KIRICILAR TEK STNAT KOLLU ENEL KIRICILAR


13/57 1

Bu krcnn hareketli enesiktarafndanmafsallanmtr. Bu sebeple sabit bir kaklna sahiptir. Bu krc ile k tane irilii kontrol edilebilir. kayaknksmlardaenenin uzanm az olduundan, malzemenin ka doru hzlanarak akmasimkanszdr. Bu zellik,eer besleme miktarna dikkat edilmezse, krcnntkanmasnayol aabilir. Dodge tipi enelikrclar laboratuar kullanmylasnrldrlar.



BRNCL KIRICILAR / ENEL KIRICILAR DODGE ENEL KIRICISI

Dner krc elikten yaplm bir krma kafas ve onu evreleyen, yine eliktenyaplm, bir mantodan olumaktadr. Kafa stten yataklanm olup alttan eksantriebalanmtr. Krcbo olarak altrldnda kafa serbeste, kendi etrafndadner.Bu durumda cevher beslendiinde hareket tamamen eksantrik bir hal alr. Krckafashareket halindeyken bir kesit alndnda, iki eneli krcnn yapt hareket ortayakar.

Krcnn d ksm (manto) dkm eliinden veya elik levhalarn kaynakla bir arayagetirilmesinden olumutur. Mantonun i yzeyi manganez eliinden yaplmastarlarla kaplanmtr. Krma kafas dkme elikten retilmi ve yzeyi manganezelii ile kaplanmtr. Eksantrik dkme demirden yaplm olup, ii bronz astarlarlakaplanmtr.

Dner krclar tm zamanlarn krma ilemine harcadklar iin kapasiteleri okyksektir. Mesela; az akl 1830 mm, k akl 200 mm olan bir dner krc,maksimum boyutu 1370 mm olan cevherden saatte 3000 ton krabilir.



BRNCL KIRICILAR / DNER (GYRATORY) KIRICI


14/57 1



BRNCL KIRICILAR / DNER (GYRATORY) KIRICI

1. Dner krclar genel olarak yksek kapasite iin kullanlmakta olup, devaml alan aletlerdir. enelikrclar ise faslal olarak alrlar.

2. enelikrclar,btnkrmayzeyi ile tam sreiindekrma yapar, dnerkrclar ise yarmyzeyleri iletam sreiindekrma yapar. Dikkat edilecek husus bu sreklialmannsalanmasiinkrma zonunundevaml dolu tutulmasdr.

3. Dner krclar byk iletmeler iin daha avantajldr. Ayn az aklna sahip iki krcdan dnerkrcnn krma boluu daha byktr, kapasitesi daha fazladr. (yaklak 2,5 misli) ve maksimumkapasitede ton cevher bana enerji sarfiyat daha azdr.

4. enelikrclar kapasiteden ziyade krcazaklnnnemli olduu hallerde daha avantajldr. Tesisdizaynndafaydal bir ampirik forml Taggart tarafndanaadakiekildeverilmitir ;eer Krlacak Mal (ton/h) / ( AzAkl)(m) 161.7 iseenelikrc kullanmak aksi takdirde dnerkrc kullanmak avantajldr.



BRNCL KIRICILARIN KARILATIRILMASI


15/57 1

5. enelikrclar kapital ve bakmmasraflar,dnerkrcdan biraz daha dktr. Bu fark dnerkrclarnyerletirmemasraflarndaki avantajla dengelenmektedir.

6. enelikrcnn,bakm, ufalama orannndeiebilmesiiinkk ayarlar yaplmas,yeraltna veya bakabir lokasyona tanmas amacyla, sklp paralara ayrlmas dner krcya kyasla daha kolaydr. Buhusus baz hallerde eneliye bir avantaj salamaktadr.

7. Killi, rutubetli ve plastik zellikgsteren malzemelerin krlmasnda daha byksalggenlii nedeniyleenelikrc daha avantajldr. Dnerkrclarzellikle sert, andrc malzemeler iin tercih edilir.

8. Ufalama oranlarbakmndaeneli ve dnerkrcarasnda bir fark yoktur. Ufalama oran 3 11 arasndadeiebilir. Ortalama ufalama oran 6 civarndadr.



BRNCL KIRICILARIN KARILATIRILMASI

TEKNK ZELLKLER / Technical Specifications





16/57


17/57 1

kincilkrclar, birincil krclardan, daha hafif makinalar olup, birincil krmailemindengelen ( krlm ) cevheri besleme olarak kabul ederler.

Maksimum besleme boyutu 15 20 cm kadar olmaktadr. Cevher iindeki metalparalar, tahta paralar ve killer gibi zararl maddeler birincil krma aamasndaortamdan uzaklatrldklarndan ikincil krmailemindenemli sorunlar kmaz.

Cevherin tanmas ve krclara beslenmesi iin gereken donanm, birincil krmaileminde olduu gibi byk ve hantal deildir. kincil krclarda krma ilemini kuruolarak yaparlar.



KNCL KIRICILAR

Bu krclardierdnerkrclardanayranzelliklerunlardr.Daha ksa olan ana mil, stten aslma yerine krc kafa altnda bulunan altgvdeyleirtibatlkresel yatak tarafndantanr. Mil salgesnasnda bu yatak zerindehareket eder.

st gvde dier dner krclarda olduu gibi, yukardan aa daralan bir biimdedeil,genileyen bir kesik koni eklindedir. Krlan malzeme iin daha geni bir boalmaalansalar. Bu, konik krcyayksekkapasite temin eder.

Krma zonunun st ksmn oluturan gvde konisi ve alt ksmn oluturan gbekkonisi yayvandr. Ykseklii alt apn 1/3 kadar olabilir. Konik krclar, krc kafa altap ile tanmlanr. 5 6 cm den 3.1 m apa kadar imal edilmektedir. 3.1 m aplkrc1.9 cm kakl ile 1100 t/h malzeme krabilmektedir.Gbek konisi salg genlii primer krclardan 5 kat daha fazla olabilir. Bu sebepleboazksmoldukagenialarakkrlanparalarn daha kolayboalmasnsalar.Bu krclarda yksek dnme hzlar kullanlr. ( 400 700 d/d ) salg genlii ve hzbykolduundan konik krclar malzemeyi basntan ziyade darbe ile krarlar. Krmaoran 20/1 hatta 25/1 olabilir.



KNCL KIRICILAR / KONK KIRICILAR


18/57 1








19/57 1








20/57 2








21/57 2








22/57 2








23/57 2




Yatay ve paralel eksenler etrafndaztynlerdednen iki silindirden ibarettir. Krlacakpara bu iki tambur arasna girerek bask zorlamas ile krlr. eitli tiplerde imaledilmekle birlikte gnmzde en ok tamburlardan biri sabit dieri ise kayabilenyataklar zerindednenyayl tip tercih edilmektedir. Modern merdaneli krclar ikimerdane milinden ayrayr tahrikle alr. Silindirler birbirine aksi yndeayr motorlarvastas ile dndrlr. kili veya l setler halinde silindirlerden oluanok tamburlu(multiroll) merdaneler de yaplmakla birlikte modern tesislerde genellikle ift

tamburlar kullanlmaktadr.



KNCL KIRICILAR / MERDANEL KIRICILAR


24/57


25/57 2



KNCL KIRICILAR / MERDANEL KIRICILAR

1. Merdaneli krclar dier krclara nazaran daha az ince malzeme ieren rnverirler ve ufalama oranlar daha dktr.

2. Btnkrclariindeyatrm maliyetleri en yksek olan krclardr.3. okkrlgan,yapkan,donmu halde kalker, kmr, jips, fosfat ve yumuak demir

cevherlerinde dili merdaneler tercih edilir.4. Dz yzeyli merdane milleri genellikle ince krmada kullanlr. ri krmada ise

genellikle oluklu veya dili merdaneler tercih edilir.

5. Merdaneler arasndaki kavrama as 33.40 den daha yksek olursa, merdanelerlecevher taneleri arasnda kayma olacaktr.



KNCL KIRICILAR / MERDANEL KIRICILARIN ZELLKLER


26/57 2

6. Merdaneli krclarn kapasiteleri aadakibant ile hesaplanabilir.Q = 188,5 . n . D . W . g .s ( ton / h )

Q = Kapasite ( ton / h )

n = Merdane hz ( d / d )D = Merdane ap ( m )W = Merdane genilii ( m )g = Beslenen malnzglarl ( kg / m3 )s = Merdaneler aras mesafe ( m )

7. Merdaneli krclardaanmaoldukafazladr.8. Merdane hz, kavrama asnagredeiir. Kavrama asbydkehzazalr.



KNCL KIRICILAR / MERDANEL KIRICILARIN ZELLKLER

Hem primer ve hem de sekonder krma kademesinde kullanlan bu aletlerde krmailemi basntan ziyade darbe zorlamas ile gerekleir. Serbeste den cevherparasnadnerekilervastasyla uygulanan darbe kuvveti, cevher iinde gerilmelereve ksasredeparalanmaya neden olmakta ve bu kuvvetler paralarnkrc plakalaraarptrlmasyla daha da arttrlmaktadr.

Darbe ile basnlakrmaarasndanemli bir farkllkudur ;

Basnlakrlanparalardakii gerilmeler daha sonra atlamalara neden olurlar, darbeise ani krlmaya neden olur ve paraiinde gerilme brakmaz.Bu zelliklerinden dolay darbeli krclar metal madenciliinden ok ocaklarndauygulama alanbulmaktadr.Ayrcadier bir avantajlarkbikyapdarn vermesidir.



DARBEL KIRICILAR


27/57 2

Primer ve skonder darbeli krclardr.zel alaml ekiler ve krma plakalar sayesinde sert ve andrc malzeme dekrarlar. Hidrolik sistem yardm ile gvde alr ve ayarlar yaplr.Ar ykleme tertibat vardr.Kltme ve kbik malzeme oran yksek krclardr.arpma kanatlar mafsalldr.CP150 tipi primer krc olarak kullanlr.



DARBEL KIRICILAR / CP SERSDARBEL KIRICILAR





28/57 2





KAPASTE / Capacity





29/57 2

ANA LLER / Dimensions (mm)








30/57 3

Dk ilk maliyet yatrmlar ile orta sertlikte andrlacak ocak malzemeleri iin enuygun sekonder krclardr.Yksek kapasiteleri ve kltme oranlar ile kbik ekilli malzeme retirler.



DARBEL KIRICILAR / CD SERSDARBEL KIRICILAR





31/57 3








32/57 3





ANA LLER / Dimensions (mm)





33/57 3

Yumuak malzemede (kireta) kum orann artrmak ve kbik ekilli malzemeretmek iin kullanlan sekonder ve tersiyer krclardr.Yksek manganl ekileri ve krma plakalar sayesinde anmalar azdr.Hidrolik sistem yardm ile gvde alr.Yksek hzda dnen rotor ile yksek kltme oran elde edilir. ki yne dnebilen rotor sayesinde anma paralarnn deime sresi minimumaindirilmitir.



DARBEL KIRICILAR / EKL KIRICILAR





34/57


35/57 3

Kapasite (t/s) / Capacity (t/h)




Ana ller / Dimensions (mm)





36/57


37/57 3


2.2.3. UFALAMA / 2.2.3.2. DERMENLER




38/57


39/57 3






40/57


41/57 4

Deirmenlerin i yzeyleri astarlarla kapldr. Astarlarn iki grevi vardr. Birincisi,Deirmenin tc ortam ve malzeme ile temas eden ksmlarnn anmaya karkorunmas, darbelere dayanmas ve deirmen arjnn en uygun ekilde hareketettirilmesi, ikincisi ise tme elemanlarnn deirmen iinde belirli yksekliekmasn salamaktr. Deirmenin dnmesi srasnda tme elemanlar ile astararasndakisrtnmedendolay,tmeelemanlar dinamik dengeye ulancaya kadaryukarkaldrlrlar. tmeelemanlarnn bir ksm, bu hareket srasnda, geriye dorukayarken bir ksm biraz daha ykseldikten sonra dmeye maruz kalrlar. Dkdnme hzlarnda veya astarlarn dz olmas durumunda, tme elemanlar

yuvarlanarak aa kayarlar. Bu harekete Kaskaden denir ve sonucunda anma iletme gerekleir. Kaskaden hareketi, olduka ince tane oluumuna ve deirmen

astarlarnn daha fazla anmasna neden olur.Yksekhzlarda veya deirmenastarlarnndzolmas durumunda tc elemanlar,

deirmen iinde, daha yksee karlrlar ve buradan derler. Dtkleri yerlerde

bulunan cevher paralarn, ok ve andrma yoluyla, trler. Bu hareket ise

Katarakt adn alr ve daha irirnsalarve daha az astar anmasna neden olur.



DERMEN YAPI UNSURLARI / ASTARLAR (Liners)



DERMEN YAPI UNSURLARI / ASTARLAR (Liners)


42/57


43/57 4

Dnmehzokyksek olursa, tmeelemanlardmedendeirmenastarnayapkolarak kalrlar. Bu durumda tme sz konusu olmayacaktr. tme elemanlarnndeirmen i yzeylerine yaparak, deirmenle birlikte dnmelerine neden olandeirmenhz Kritik hz olarak tanmlanr.Kritik Hzubantyla hesap edilir.

Nk = 42.3 / D dD = Deirmenap ( m )d = Bilya ap ( m )

Astarlar, gvde, yan kapak ve boaz astarlar diye kullanl yerine gre adlandrlr.ubuklu deirmenlerde yan kapak astarlar hafife konik ekilde dz astarlardr.

ubuklarndz bir hat boyunca dnmesineyardmc olur. Yksek darbe mukavemetiolan krom molibden eliindenyaplrlar.Bilyaldeirmenlerde yan kapak astarlar ise oluklu yzeyeklindedirler. Beyaz dkmedemir, Ni alamlelik,dieranmayadayankl malzeme veya lastikten yaplrlar.



Yan kapak silindirik uzant astarlar ise, yerine gre konik, dz veya malzemeyihzlandrc veya geciktirici ekilde spiral ekilli yaplrlar. Sert dkme demir, elikdkm ve zerlerine lastik bir kaplama eklindeyaplrlar.Gvde astar ekilleri genellikle Wave (dalgal), Lorain, Stepped (basamakl) Shiplap(Gemi gvdesi)olanlardr. Bilya ap 5 cm ye kadar irilikte ise bilyaleirmenastarlarsert dkme demir, daha fazla ise krom elii, mangan elii ve Ni ile sertletirilmidkme demir malzemeden, ubukap 4 cm ye kadar ise ubukludeirmenastarlar

genellikle dalgal tip ve dkme demir, Ni ile sertletirilmidkme demir daha iri aplise, haddelenmielik plakalardan yaplr. Genellikle Lorain tipidir.

DERMEN YAPI UNSURLARI / ASTARLAR (Liners) / GVDE ASTAR EKLLER




44/57


45/57


46/57


47/57


48/57


49/57


50/57


51/57


52/57 5

Elek performansn tam olarak tanmlayan kesin bir metot yoktur. Ancak ou zamankullanlaneitli metotlar iinde en ok uygulanan elek performans kriteri, belirli birelek aklnda elenebilen malzeme miktarna dayanan veya elde edilen rnlerdekiyanl tasnif edilmi malzeme miktarna dayanan verimdir. Bu durumlarda elek strndeki elek boyutunda daha ince malzeme veya elek altrndeki elek boyutundandaha iri malzeme veya ikisinin kombinasyonu gibi ihtimaller ortaya kmaktadr.

ELEME PERFORMANSI


2.2.4. SINIFLANDIRMA / 2.2.4.1. ELEME

Boyuta gresnflandrma yapan tmaygtlar elek adaltnda toplamak mmkndr.Elekler, nce sabit elekler ve hareketli elekler olmak zere, iki ana gurup altndaincelenebilir.

ELEK ETLER




53/57


54/57


55/57 5




2.2.4. SINIFLANDIRMA / 2.2.4.2. KLASFKASYON

Endstriyel uygulamada snflandrmaortam olarak su, hava veya benzeri dier gazlar(baca gazlar gibi) sz konusudur. Snflandrclar ortama greadlandrlr. Ortam su iseya snflandrc, hava ise haval snflandrc veya dier benzer gazlar da iinealabilmek amacylakurusnflandrcadlarnalrlar. Yapynndenokeitli olansnflandrclar yatay akml ve dey akml diye iki ana gruba ayrmak mmkndr.Birincide ounlukla tane boyutuna, ikincide ise, tane boyutu, ekil ve zgl arlagre ayrma sz konusudur. Her bir grup kendi iinde de blmlere ayrlr. kentanelerin mekanik bir arala alnd tiplere mekaniksnflandrc denilmektedir. Butipler genellikle yatay akmldr. ktrme havuzlar, koniler ve benzerleri dier yatayakml snflandrclara rnek olarak verilebilir. Bunlarda, ken malzeme diptenboaltma ile alnr. Hidroliksnflandrclar olarak adlandrlanlarda ise dtan verilenilave su ile snflandrma zonunda bir dey kaldrma ve bu zonda genellikle engellikme artlar oluturulur. Serbest kme nadiren ve kaba snflandrmalar iinkullanlr. Yerekimi etkisine ek olarak merkezka kuvvetten yararlanan tiptesnflandrclar da var.


56/57


57/57


2.2.4. SINIFLANDIRMA / 2.2.4.2. KLASFKASYON

Documents

2_cevher_hazirlama