Upload
baris-seren
View
67
Download
8
Embed Size (px)
Citation preview
Mesleki İşitme KayıplarıMesleki İşitme Kayıpları
İŞİTME SİSTEMİ (AUDIOTORY SYSTEM)İŞİTME SİSTEMİ (AUDIOTORY SYSTEM)İŞİTME SİSTEMİ (AUDIOTORY SYSTEM)İŞİTME SİSTEMİ (AUDIOTORY SYSTEM)
Dış Kulak Dış Kulak Yolu
Orta Kulak Kulak Zarı Malleus (Çekiç) İncus (Örs) Stapes (Üzengi) Östaki Borusu
İç Kulak Kochlea Vestibulum Yarım Daire Kanalları
Merkezi İşitme Yolları İşitme Merkezi
Dış Kulak Dış Kulak Yolu
Orta Kulak Kulak Zarı Malleus (Çekiç) İncus (Örs) Stapes (Üzengi) Östaki Borusu
İç Kulak Kochlea Vestibulum Yarım Daire Kanalları
Merkezi İşitme Yolları İşitme Merkezi
11 Koklea hareket enerjisini sinir enerjisine çeviren organdır. Bunu korti organı sağlar ve işleme transdüksiyon denir,Koklea hareket enerjisini sinir enerjisine çeviren organdır. Bunu korti organı sağlar ve işleme transdüksiyon denir,
22 Kokleada skala vestibüli, skala media, skala timpani vardır. Skala vestibuli ve timpani perilenf skala media ise endolenf ile doludur,Kokleada skala vestibüli, skala media, skala timpani vardır. Skala vestibuli ve timpani perilenf skala media ise endolenf ile doludur,
33 Corti organında yer alan iç (tek sıralı) ve dış tüy (3-4 sıralı) hücreler farklı sinirler aracılığıyla (aferent yollar ile) santral kortekse bağlanır,Corti organında yer alan iç (tek sıralı) ve dış tüy (3-4 sıralı) hücreler farklı sinirler aracılığıyla (aferent yollar ile) santral kortekse bağlanır,
44 Ortalama 50.000 kadar Tip-I ve Tip-II şeklinde sinirler iç ve dış tüy hücrelerine gelir,Ortalama 50.000 kadar Tip-I ve Tip-II şeklinde sinirler iç ve dış tüy hücrelerine gelir,
55 Tip-I nöronların yaklaşık %90-95’i iç tüy hücrelerini inerve ederler. Bir iç tüy hücresi yaklaşık 15-20 Tip-I nöron tarafından innerve edilir,Tip-I nöronların yaklaşık %90-95’i iç tüy hücrelerini inerve ederler. Bir iç tüy hücresi yaklaşık 15-20 Tip-I nöron tarafından innerve edilir,
66 Tip-II nöronların %5-10’i dış tüy hücrelerini inerve ederler. Yani bir nöron yaklaşık 10 dış tüy hücresini innerve eder,Tip-II nöronların %5-10’i dış tüy hücrelerini inerve ederler. Yani bir nöron yaklaşık 10 dış tüy hücresini innerve eder,
HAVA YOLU İLETİMİ (Air Conduction)HAVA YOLU İLETİMİ (Air Conduction)HAVA YOLU İLETİMİ (Air Conduction)HAVA YOLU İLETİMİ (Air Conduction)
Ses dalgalarının dış kulaktan başlayıp kulak zarını titreştirmesi ve bu titreşimin orta kulaktan kemikçikler yoluyla iletilerek kokleadaki oval pencerede bitmesine
«Hava Yolu İletimi» denir. (Daha sonra nöroepiteal hücreler uyarılacak ve işitme merkezine gönderilecektir.)
Normal insanlarda; Hava yoluyla iletim, kemik yoluyla iletimimin iki katıdır.
Ses dalgalarının dış kulaktan başlayıp kulak zarını titreştirmesi ve bu titreşimin orta kulaktan kemikçikler yoluyla iletilerek kokleadaki oval pencerede bitmesine
«Hava Yolu İletimi» denir. (Daha sonra nöroepiteal hücreler uyarılacak ve işitme merkezine gönderilecektir.)
Normal insanlarda; Hava yoluyla iletim, kemik yoluyla iletimimin iki katıdır.
KEMİK YOLU İLETİMİ (Bone Conduction)KEMİK YOLU İLETİMİ (Bone Conduction)KEMİK YOLU İLETİMİ (Bone Conduction)KEMİK YOLU İLETİMİ (Bone Conduction)
Ses dalgalarının dış kulak ve orta kulağı atlayarak, koklea çevresindeki kortikal kemik yapılarına iletmiş oldukları ses enerjisinin doğrudan doğruya kokleayı uyarmasıyla olan iletime «Kemik Yolu İletimi» denir.
Açıklama; Kişi kendi sesini burun ve boğaz boşluğunda rezonans yaparak kranium kemiklerine ulaştırıp duyar. Yani insan kendi sesini hem hava hem de kemik yolu ile
işitir. Sesini ses kayıt cihazına kaydederek dinleyen kişinin algıladığı farklılığın nedeni, kaydedilen seste kemik yolu
kompenentinin olmayışıdır.
Ses dalgalarının dış kulak ve orta kulağı atlayarak, koklea çevresindeki kortikal kemik yapılarına iletmiş oldukları ses enerjisinin doğrudan doğruya kokleayı uyarmasıyla olan iletime «Kemik Yolu İletimi» denir.
Açıklama; Kişi kendi sesini burun ve boğaz boşluğunda rezonans yaparak kranium kemiklerine ulaştırıp duyar. Yani insan kendi sesini hem hava hem de kemik yolu ile
işitir. Sesini ses kayıt cihazına kaydederek dinleyen kişinin algıladığı farklılığın nedeni, kaydedilen seste kemik yolu
kompenentinin olmayışıdır.
ODİOMETRİODİOMETRİODİOMETRİODİOMETRİ
Odiometriler, kalibre edilmiş saf ses üreten, konuşma ve çeşitli maskeleme sesleri çıkartan, bir uygulayıcı
tarafından maniple edilen (mikrofonlu, kulaklıklı ve kemik yolu için vibratörlü) cihazlardır.
Tonal Odiometri (Saf Ses Odiometrisi)Saf ton sesler verilerek işitme eşiğini saptamaya
yarayan subjektif bir yöntemdir.
Odiometriler, kalibre edilmiş saf ses üreten, konuşma ve çeşitli maskeleme sesleri çıkartan, bir uygulayıcı
tarafından maniple edilen (mikrofonlu, kulaklıklı ve kemik yolu için vibratörlü) cihazlardır.
Tonal Odiometri (Saf Ses Odiometrisi)Saf ton sesler verilerek işitme eşiğini saptamaya
yarayan subjektif bir yöntemdir.
İŞİTİLEBİLİR FREKANS ARALIĞI«Kullanılan odiometri aygıtlarında hava-kemik yolu eşitleri birbirine çakışacak tarzda kalibre edilmiştir.»
20 250 500 1000 2000 3000 4000 6000 8000 10000 20000
Konuşma Frekansları İlk Kayıp
Odiometrik Testlerde Kullanılan Frekanslar
Odiometrik Testlerde kulağa gönderilen sesin şiddeti 0-110 dB(A) aralığındadır.
ODİOMETRİK SEMBOLLER
SEMBOLLERSOL KULAK
[MAVİ]SAĞ KULAK[KIRMIZI]
HAVA YOLU XX OO
KEMİK YOLU >> <<
PATOLOJİSİNİN YERLEŞTİĞİ YERE GÖRE – 4 PATOLOJİSİNİN YERLEŞTİĞİ YERE GÖRE – 4 PATOLOJİSİNİN YERLEŞTİĞİ YERE GÖRE – 4 PATOLOJİSİNİN YERLEŞTİĞİ YERE GÖRE – 4
1.İletim Tipi İşitme Kaybı2.Sensorinöral Tip İşitme Kaybı3.Mikst Tip İşitme Kaybı4.Fonksiyonel (Nonorganik-Psikojenik) Tip İşitme Kaybı5.Santral (Merkezi) Tip İşitme Kaybı
1.İletim Tipi İşitme Kaybı2.Sensorinöral Tip İşitme Kaybı3.Mikst Tip İşitme Kaybı4.Fonksiyonel (Nonorganik-Psikojenik) Tip İşitme Kaybı5.Santral (Merkezi) Tip İşitme Kaybı
TANIMTANIMTANIMTANIM
İletim Tipi İşitme Kayıplarında sorun; Kulak kepçesi, Dış kulak yolu, Kulak zarları, Orta kulak kemikçikleri, Östaki borusu……………… patolojilerdir.
«Bir başka ifadeyle sorun; dış kulak ve/veya orta kulaktadır.»
İletim Tipi İşitme Kayıplarında sorun; Kulak kepçesi, Dış kulak yolu, Kulak zarları, Orta kulak kemikçikleri, Östaki borusu……………… patolojilerdir.
«Bir başka ifadeyle sorun; dış kulak ve/veya orta kulaktadır.»
TANIMTANIMTANIMTANIM
Odyometrik olarak; normal veya normale yakın kemik yolu eşiklerine rağmen, hava iletim yolunda değişik değişik
derecedederecede kayıplar vardır.
Hava–kemik yolu açıklığı (air-bone gap) arası farklılık hiçbir zaman 70dB70dB’den daha fazla olmaz.
Odyometrik olarak; normal veya normale yakın kemik yolu eşiklerine rağmen, hava iletim yolunda değişik değişik
derecedederecede kayıplar vardır.
Hava–kemik yolu açıklığı (air-bone gap) arası farklılık hiçbir zaman 70dB70dB’den daha fazla olmaz.
Kemik Yolu
Hava Yolu
air-bone gap var <70dB20 dB Altı
Kemik Yolu 4.000 Hz Sonra Ölçülmez
TANIMTANIMTANIMTANIM
Sensorinöral tip işitme kaybında sorun; Koklea İşitme siniri (8. Kafa çifti)
«Bir başka ifadeyle sorun; iç kulak ve/veya iç kulağa ait sinirdedir.»
Sensorinöral tip işitme kaybında sorun; Koklea İşitme siniri (8. Kafa çifti)
«Bir başka ifadeyle sorun; iç kulak ve/veya iç kulağa ait sinirdedir.»
TANIMTANIMTANIMTANIM
Odyometrik olarak; kemik yolu ve hava yolu eşikleri normal sınırların dışında (20 dB’den daha fazla) değişik derecelerde eşlik etmektedir. Hava-kemik yolu aralığı (air-bone gap<10 dB) hemen hemen yoktur-çakışıktır.
İşitme kayıplarında ilk etkilenen frekans ise 4.000Hz’dir.
Hem hava yolu hem de kemik yolu eşiklerinden biri 20 dB’den yüksek ve bu iki eşik ortalaması arasındaki fark 10dB veya altındaysa genel olarak bu işitme kaybına
sensörinöral işitme kaybı denir.
Odyometrik olarak; kemik yolu ve hava yolu eşikleri normal sınırların dışında (20 dB’den daha fazla) değişik derecelerde eşlik etmektedir. Hava-kemik yolu aralığı (air-bone gap<10 dB) hemen hemen yoktur-çakışıktır.
İşitme kayıplarında ilk etkilenen frekans ise 4.000Hz’dir.
Hem hava yolu hem de kemik yolu eşiklerinden biri 20 dB’den yüksek ve bu iki eşik ortalaması arasındaki fark 10dB veya altındaysa genel olarak bu işitme kaybına
sensörinöral işitme kaybı denir.
Kemik Yolu
Hava Yolu
air-bone gap <10dB
Kayıp 20 dB Olmalı
4000 Hz’de Çentik
TANIMTANIMTANIMTANIM
İletim ve sensorinöral patolojilerin aynı kulakta oluşması sonucunda gözlenen işitme kayıplarıdır. İletim ve sensorinöral patolojilerin aynı kulakta
oluşması sonucunda gözlenen işitme kayıplarıdır.
TANIMTANIMTANIMTANIM
Odyometrik olarak; kemik yolu ve hava yolu eşikleri normal sınırların dışında (20 dB’den daha fazla) değişik derecelerde eşlik etmektedir. Hava-kemik yolu aralığı
(air-bone gap) 10 Db’den daha fazladır.
Hem hava yolu hem de kemik yolu eşiklerinden biri 20 dB’den yüksek ve bu iki eşik ortalaması arasındaki fark
10dB üstündeyse bu işitme kaybına mikst tip işitme kaybı denir.
Odyometrik olarak; kemik yolu ve hava yolu eşikleri normal sınırların dışında (20 dB’den daha fazla) değişik derecelerde eşlik etmektedir. Hava-kemik yolu aralığı
(air-bone gap) 10 Db’den daha fazladır.
Hem hava yolu hem de kemik yolu eşiklerinden biri 20 dB’den yüksek ve bu iki eşik ortalaması arasındaki fark
10dB üstündeyse bu işitme kaybına mikst tip işitme kaybı denir.
Kemik Yolu İletimi
Hava Yolu İletimi
air-bone gap >10dB
Kayıp 20 dB Olmalı
SNİK Tarzı Kayıp
İŞİTME KAYBI
PATOLOJİNİN YERLEŞİMİ
HAVA YOLUNDA KAYIP
KEMİK YOLUNDA KAYIP
HAVA-KEMİK YOLU«AIR-BONE GAP»
İTİKDış Kulak
Orta KulakVar Yok <70 dB
SNİK İç Kulak Var Var <10 dB
MİKSTDış Kulak
Orta Kulakİç Kulak
Var Var >10 dB
TANIMTANIMTANIMTANIM
Mesleki işitme kaybı dendiğinde;«Gürültüye Bağlı İşitme Kaybından
(GBİK)» bahsetmekteyiz.
Şiddetli sesler öncelikle korti organındaki dış ve iç tüylü hücreleri hasara uğratır.
Erken evredeki kayıplar öncelikle dış tüylü hücrelerde olur.
Mesleki işitme kaybı dendiğinde;«Gürültüye Bağlı İşitme Kaybından
(GBİK)» bahsetmekteyiz.
Şiddetli sesler öncelikle korti organındaki dış ve iç tüylü hücreleri hasara uğratır.
Erken evredeki kayıplar öncelikle dış tüylü hücrelerde olur.
11 Yüksek ses maruziyeti sonrası 12-24 saat içinde işitme kaybı oluşup geri dönebilir,Yüksek ses maruziyeti sonrası 12-24 saat içinde işitme kaybı oluşup geri dönebilir,
22 Ani gelişen maruziyetlerde işitme kaybının olabilmesi için sesin çok yüksek olması gerekir,Ani gelişen maruziyetlerde işitme kaybının olabilmesi için sesin çok yüksek olması gerekir,
33 Bazı durumlarda yoğun uyarı sesleri, bazılarında da ise tek bir patlama ile işitme kaybı meydana gelebilir,Bazı durumlarda yoğun uyarı sesleri, bazılarında da ise tek bir patlama ile işitme kaybı meydana gelebilir,
44 Çok yüksek gürültüye kısa bir süre maruz kalan kişilerde geçici algı tipi işitme kaybı görülebilir. Bu etkilenme uzun sürer ise işitme kaybı kalıcı olur,Çok yüksek gürültüye kısa bir süre maruz kalan kişilerde geçici algı tipi işitme kaybı görülebilir. Bu etkilenme uzun sürer ise işitme kaybı kalıcı olur,
55 En çok hasar stereosilyalı iç hücreler ve dış sıra hücrelerde meydana gelir. (Bu organ ayrıca vasküler, kimyasal ve metabolik değişikliklere de açıktır.) En çok hasar stereosilyalı iç hücreler ve dış sıra hücrelerde meydana gelir. (Bu organ ayrıca vasküler, kimyasal ve metabolik değişikliklere de açıktır.)
66 Yüksek frekanslı sesler düşük frekanslı seslerden daha zararlıdır. Ani sesler daha zararlıdır. Kulağın kendini korumasına imkan vermezler,Yüksek frekanslı sesler düşük frekanslı seslerden daha zararlıdır. Ani sesler daha zararlıdır. Kulağın kendini korumasına imkan vermezler,
77 Gürültülü ortamlarda çalışanlarda her iki kulaktaki gürültüye bağlı eşik düzeyleri simetriktir,Gürültülü ortamlarda çalışanlarda her iki kulaktaki gürültüye bağlı eşik düzeyleri simetriktir,
88 Gürültünün zararlı etkileri zamanla birikir ve yıllar geçtikçe de artar. Ancak işitme kaybının önemli bir kısmı ilk 5-10 yıl içinde gelişir,Gürültünün zararlı etkileri zamanla birikir ve yıllar geçtikçe de artar. Ancak işitme kaybının önemli bir kısmı ilk 5-10 yıl içinde gelişir,
99 Gürültüye maruziyet sonlandığında işitme kaybı stabilleşir (ilerlemez)Gürültüye maruziyet sonlandığında işitme kaybı stabilleşir (ilerlemez)
1010 GBİK çoğunlukla tinnitusla birliktelik gösterir. Tinnitusun olmaması işitme kaybının gürültü ile ilgili olmadığını düşündürmelidir,GBİK çoğunlukla tinnitusla birliktelik gösterir. Tinnitusun olmaması işitme kaybının gürültü ile ilgili olmadığını düşündürmelidir,
1111 İnsanların %20’si gürültüye karşı aşırı duyarlıdırlar. Kadınlar yüksek frekanslı seslerden erkeklerden daha çok etkilenirler, İnsanların %20’si gürültüye karşı aşırı duyarlıdırlar. Kadınlar yüksek frekanslı seslerden erkeklerden daha çok etkilenirler,
1212 İşitme fonksiyonu 40 yaşından sonra daha çabuk bozulabilir,İşitme fonksiyonu 40 yaşından sonra daha çabuk bozulabilir,
1313 İç kulağın daha önce geçirdiği hastalıklar; kulak iltihabı ve travmalar etkilenimi arttırır,İç kulağın daha önce geçirdiği hastalıklar; kulak iltihabı ve travmalar etkilenimi arttırır,
1414 Daha önce gürültülü bir ortamda bulunmak işitme kaybını hızlandırır,Daha önce gürültülü bir ortamda bulunmak işitme kaybını hızlandırır,
1515 En çok çevredeki gürültüler nedeniyle konuşmaların anlaşılamamasından yakınılır. Sesli harfler sessiz harflerden daha iyi işitilir. En çok çevredeki gürültüler nedeniyle konuşmaların anlaşılamamasından yakınılır. Sesli harfler sessiz harflerden daha iyi işitilir.
TANIMTANIMTANIMTANIM
Tek ve şiddetli bir gürültüye (patlama gibi), kısa süren (akut) bir maruziyet sonucu gelişen, ani ve genellikle
ağrılı işitme kaybına «Akustik Travma» denir.
Akustik travma 120dBA’den daha yüksek şiddet düzeyindeki sese, kısa bir süre içinde maruz kalma
sonucunda meydana gelir.
İç kulak yanında (Korti Organı tahrip olu), kulak zarı (timpanik zar yırtılır) ve orta kulakta da (İletim
Komponenti) hasar oluşabilir. İşitme kaybıyla birlikte vertigoda meydana gelebilir.
Tek ve şiddetli bir gürültüye (patlama gibi), kısa süren (akut) bir maruziyet sonucu gelişen, ani ve genellikle
ağrılı işitme kaybına «Akustik Travma» denir.
Akustik travma 120dBA’den daha yüksek şiddet düzeyindeki sese, kısa bir süre içinde maruz kalma
sonucunda meydana gelir.
İç kulak yanında (Korti Organı tahrip olu), kulak zarı (timpanik zar yırtılır) ve orta kulakta da (İletim
Komponenti) hasar oluşabilir. İşitme kaybıyla birlikte vertigoda meydana gelebilir.
Ezberlenmeli
TANIMTANIMTANIMTANIM
Gürültüye kronik bir şekilde maruz kalma sunucunda oluşan işitme kaybına; «Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı-
GBİK» denir.
Gürültüye bağlı işitme kaybı 90dBA üzerindeki gürültüye uzun süre (kronik) maruz kalma sonucunda
ortaya çıkar.
Gürültüye kronik bir şekilde maruz kalma sunucunda oluşan işitme kaybına; «Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı-
GBİK» denir.
Gürültüye bağlı işitme kaybı 90dBA üzerindeki gürültüye uzun süre (kronik) maruz kalma sonucunda
ortaya çıkar.
11 İşçinin bilgilendirilmesi; hekim veya uygun nitelikli diğer bir kişi tarafından işçi kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilmeli,İşçinin bilgilendirilmesi; hekim veya uygun nitelikli diğer bir kişi tarafından işçi kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilmeli,
22 Gürültü maruziyeti sonlandırılmalı (iş değiştirme, rotasyonla çalıştırma vb.),Gürültü maruziyeti sonlandırılmalı (iş değiştirme, rotasyonla çalıştırma vb.),
33 Yapılan risk değerlendirmesi gözden geçirilmeli,Yapılan risk değerlendirmesi gözden geçirilmeli,
44 Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemler gözden geçirilmeli. Çalışanlara gürültünün zararları ile korunma hakkında eğitim verilmeli,Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemler gözden geçirilmeli. Çalışanlara gürültünün zararları ile korunma hakkında eğitim verilmeli,
55 Düzenli bir sağlık gözetimi uygulanmalı; Benzer biçimde maruz kalan işçilerin sağlık durumunun gözden geçirilmeli,Düzenli bir sağlık gözetimi uygulanmalı; Benzer biçimde maruz kalan işçilerin sağlık durumunun gözden geçirilmeli,
İşveren Sorumlulukları
66 İş sağlığı uzmanları veya diğer uygun nitelikli kişilerin veya yetkili makamın önerileri dikkate alınmalı,İş sağlığı uzmanları veya diğer uygun nitelikli kişilerin veya yetkili makamın önerileri dikkate alınmalı,
İŞİTME KAYBI TEDAVİ
00 – 25 dB(A)00 – 25 dB(A) NormalNormal
26 – 40 dB(A)26 – 40 dB(A) Herhangi Bir Tedaviye Gerek Yok
41 – 55 dB(A)41 – 55 dB(A) Sadece Özel Durumlarda İşitme Cihazı Kullanılır
56 – 70 dB(A)56 – 70 dB(A)İşitme Cihazı Kullanması Gerekir
71 – 90 dB(A)71 – 90 dB(A)
91 – 120 dB(A)91 – 120 dB(A) İşitme Cihazı Kullanılması GerekirKonuşma ve Dudak Okuma Eğitimleri Gerekir
>120 dB(A)>120 dB(A)