217 Kapital 01 02 2011

vtor

nik.

01. f

evru

ar

i. 2

011

| br

oj 2

17 |

godi

na 1

| ce

na 2

0 de

n. |

tel.

2 5

5 14

41

| fa

ks. 2

58

14 4

0 NA ZATVORAWE, PONEDELNIK, 31.01.2011, 13.00~.

MBI 10 5,01%MBID 2,63%OMB 0,00%

EVRO/DENAR 61,50DOLAR/DENAR 44,86EVRO/DOLAR 1,37

NAFTA BRENT 99,06EURORIBOR 1,64% INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (31.12)

...samo idejata e kapital, sè drugo e pari... ~len na grupacijata KAPITAL MEDIA GROUP

...POGLED NA DENOT...QUPÔ ZIKOV

I VELJANOVSKI SAKA DA BIDE A1!? � STRANA 4

Brokerite moàt da gi spasat samo stranski pari � STRANA 11

@ivotnoto osiguruvawe vo fokusot vo 2011� STRANA 10

vtornik

OD DENES STARTUVA CRNATA LISTA NA DISKVALIFIKUVANI SUBJEKTI

NAD 50.000 FIRMI I DIREK-TORI NA CRNATA LISTAFIRMI SO BLOKIRANI SMETKI I VO STEÂJ, ^LENOVI NA NIVNITE UPRAVNI ORGANI, DIREKTORI I FIRMI KOI IMAAT SUDSKA ZABRANA ZA VR[EWE DEJNOST ]E SE NAJDAT NA CRNATA LISTA. TIE NE ]E MO@AT DA OSNOVAAT FIRMI DODE-KA NE SE OTSTRANAT PRIÎNITE PORADI KOI SE NA[LE NA CRNATA LISTA

KOLUMNAD-R RUBIN ZARESKI

ZO[TO (NE)USPEHOT E RELATIVNA RABOTA?� STRANA 14

MAKEDONSKITE KOMPANII SOOÊNI SO NOV CENOVEN UDAR

...POGLEDDQUPÔ Z

I VELJASAKA DBIDE A� STRAN

KOLUMND-R RUBI

ZO[TO(NE)USPE RELATRABOTA

LANI GASOT POSKAPE ZA 44%, GODINAVA PRODOL@UVA VO ISTA NASOKA

� STRANA 9

� STRANA 7

AVTOMOBILI

Nikoga{ dovolno ubavina � STRANA 22-23

SAMO GRUEVSKI ZNAE

KOLKU NADVORE[NI SORABOTNICI IMA I KOLKU GI PLA]A?� STRANA 6

Nova {ansa za Grcija� STRANA 18

6

52

9

14,03

14,93

14,8315,26

19,02

17,9117,97

19,34

22,68

25,95

30,53

29,17

23,62

16,97

18,06

20,96

25,46

28,59

24,84

10

15

20

25

30

35

I 200

6

III 20

06

I III 2

006

IV 2

006

II 200

7

III 20

07

IIII 2

007

IV 2

007

III 20

08

IIII 2

008

IV 2

008

I 200

9

I II 20

09

IIII 2

009

IV 2

009

II 201

0

III 20

10

IIII 2

010

IV 2

010

PRODA@NA CENA NA PRIRODEN GAS (DEN/M3)

VOVEDNIKKATERINA SINADINOVSKA

PEKOLNOPREDIZBORIE� STRANA 2

202

44

MAKEDONIJA DOBI GREJS-PERIOD OD EDNA GODINA ZA DA GO RE[I PROBLEMOT

I GODINAVA VINOTO VO EU ]E SE IZVEZUVA KAKO MAKEDONSKO?!� STRANA 2-3

Navigator2 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

Мakedonski dràvjani dosega pobarale evakuacija od Egipet poradi eskalacijata na neredite vo zemjata. Turskata aviokompanija Turki{ erlajns }e gi vrati Makedoncite od Kairo najdocna do 3 fevruari. Me|u Makedoncite koi pobarale pomo{ nema turisti. Site ìveele ili rabotele vo Egipet. Od Minister-stvoto za nadvore{ni raboti pora~uvaat vo sledniot period makedonskite dràvjani da izbegnuvaat da patuvaat vo Egipet, poradi nasilnite protesti i demonstracii {to se odrùvaat na celata teritorija na ovaa zemja, kako i poradi mo`nosta od prodol-ùvawe i eskalirawe na demonstraciite. Spored poslednite informacii od makedonskata ambasada vo Kairo, sostojbata vo Egipet se vlo{uvala. Evropskite diplomati treba da re{at i dali makedonskata ambasada vo Kairo privremeno }e bide zatvorena, a ambasadorot, Mile Manolev, vraten vo Skopje. 34

GLAVEN I ODGOVOREN UREDNIKQup~o Zikov

ZAMENICI NA GLAVNIOT UREDNIKSpasijka Jovanova, Verica Jordanova, Biqana Zdravkovska Stoj~evska

POMO[NICI NA GLAVNIOT UREDNIKIgor Petrovski, Maja Bajalska Georgievska, Aleksandra Spasevska

GRAFI^KI I IT DIREKTORNikolaj Toma{evski

GRAFI^KI PRELOM I WEB ADMINISTRACIJANade Toma{evska, Igor Toma{evski

FOTOGRAFIJAAleksandar Ivanovski

Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo Skopje, ul: Romanija bb (fabrika Gazela) 1000 Skopje, p.fah: 503, Republika Makedonija; PRETSEDATEL NA ODBOROT NA SODRU@NICI: Qup~o ZikovIZVR[EN DIREKTOR: Gordana Mihajlovska

OFFICE MANAGER I FINANSII: Aleksandra Nikolova: ++389 2 2551 441/ lok:[email protected]

PRETPLATA NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL I NA MAGAZINOT KAPITAL:Sawa Savovska: ++ 389 2 551441 /lok: [email protected]

REKLAMAAleksandra Stojmenova: ++389 2 2551441/ lok:[email protected]; [email protected]

OGLASIDijana Gulakova: ++389 2 2551441/ lok: [email protected]

SPECIJALNI PRILOZI:Jasmina Savovska Tro{anovski: ++389 2 2551 441/ lok: 102, [email protected]

Prviot broj na dnevniot vesnik Kapital se pojavi na 17 mart 2010telefon: ++ 389 2 2551 441; faks: ++ 389 2 2581 440; e-mail: [email protected]

Pe~ati: Grafi~ki Centar SkopjeSpored misleweto na Ministerstvoto za kultura za dnevniot vesnik “Kapital” se pla}a povlastena dano~na stapka. Tekstovite i fotografiite ne se vra}aat. Site objaveni tekstovi, fotografii i druga grafi~ka oprema se avtorski za{titetni i moàt da bidat preobjaveni, ili na drug na~in koristeni samo so dozvola na izdava~ot.Dano~en broj: MK 4030999366644; @iro smetki: Eurostandard banka: 370011100019555

KATERINA [email protected] SINADINOVSKAKATERINA SINADINOVSKAsinadinovska@ka@ pitp al.com.mk

@e{ka zima ja trese Makedonija! Koga pred samo {est meseci liderot na SDSM, Branko Crven-kovski, od prviot protest na opoziciskiot front vo Skopje pora~a deka }e sleduva buren period, vo koj so site mo`ni sredstva negovata partija }e se obide da go ru{i Nikola Gruevski, te{ko deka nekoj veruva{e oti toa nema da bidat samo prazni najavi! Polovina godina potoa, Makedonija e na ~ekor od vonredni izbori! Parlament bez opozicija, tutunari, mlekari, doktori i profesori se na ulica za da protestiraat protiv vladinite reformi, a na ulica se i novinarite na A1, so te{ki obvinu-vawa deka borbata protiv kriminalot na nivniot gazda e samo obid za uni{tuvawe na mediumot. Za situacijata da bide u{te pokomplicirana, na ulica se i zadovolnite gra|ani, koi, “op~ineti” od portokalovata prerodba so kravi, tutun i teliwa, organiziraat kontrapro-testi protiv Crvenkovski, ~ovekot {to em ja uni{til dràvata, em u{te od pozadina gi drì site konci. Op{to ludilo! Toa iri-tira! I vnesuva ~uvstvo na nemo}!SDSM so bojkotot na So-branieto ja otvori vra-tata za te{ka politi~ka kriza. Odlukata na Cr-venkovski da gi povle~e svoite pratenici e le-gitimen ~ekor vo bor-

PEKOLNO PREDIZBORIE

VTORNIK 01 FEVRUARI 2011PRVIOT BROJ NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL IZLEZE NA 17 MART 2010 g.

bata za predizvikuvawe vonredni izbori. Me|utoa, vo sekoj slu~aj, ovoj poteg po avtomatizam zna~i de-stabilizacija! Vo uslovi koga Makedonija ja o~ekuva popis, a i klu~na godina vo procesot na re{avawe na sporot za imeto. Crven-kovski nema da se vrati nazad! Ovoj poteg mu e odamna planiran i ~ovekot o~igledno ima strategija vo koja defanzivata ne e opcija! Retorikata na me|unarodnata zaednica e jasna i glasna – Makedonija ima seri-ozen problem so svojot demokratski kapacitet. A koj moè za toa da bide vinoven ako ne vlasta!? No, i Crvenkovski treba da znae deka politi~ar od kalibarot na Nikola Gruevski, pak, nema da si dozvoli lesen pad. Tvr-doglavosta na premierot vo borbata so dov~era{niot drugar Velija Ramkovski e ni{to vo sporedba so tvrdoglavosta koja }e ja pr-ezentira vo “ras~istuvawe so {tetnite tranziciski politi~ari”. Svesen deka imame prek-rojuvawe na politi~kata scena, koga i negoviot Pavel [atev izleguva so brojka od samo 23% rejting na VMRO–DPMNE, svesen i deka vo tek e formirawe na “seop{t” opoziciski front protiv nego (vo koj zaedno }e sednat i Bo{koski i Crvenkovski i Ta~i i Selmani), najmalku {to moè da se o~ekuva e deka Gruevski }e se povle~e. Ova ne e 2008 godina za po silno izvojuvanata pobeda so pove}e od 560.000 gla-sovi, poln so sebe i so mo}ta, Gruevski da prodolì so “{tancawe” zakoni bez opozicija! Silite na teren ve}e ne se tie! A Make-donija najmalku sega smee da si dozvoli poigruvawa od ovoj vid so evropskata perspektiva!

Zatoa, mnogu poverojatno e deka Gruevski }e se odlu~i za toa {to odamna i go pora~a preku pismoto - “fi-nalna presmetka”. No, toa od {to stravuva javnosta e deka taa }e bide premnogu “krvava”! I dvete strani se do srcevina “zajadeni”, a niedno predizborie dosega ne bilo olku valkano u{te vo najava! Borbata za vlast povtorno e i nad odgov-ornosta za narodot i nad dràvnite interesi! Koga ve}e ne se dorasnati za konsenzus nitu za najva`nite pra{awa, koga se nespo-sobni da si gi nadminat suetite i matematikite, neka se obidat barem da igraat ~esno! Postojat procesi i pra{awa mnogu pogolemi i od dvete partii! Kone~no, ovaa dràva go-dinava treba da proslavi i 20 godini nezavisnost i 10 godini od vtoriot Ustav – Ramkovniot dogovor! Otkako celiot period na ìvurkawe ni pomina vo najavi i odrùvawe izbori, na koi pobeduva, po difolt, “pomaloto zlo”, vreme e da se sfati deka vo opasna godina na jubilei i igrata stanuva premnogu opasna!

@Makedonskite vinarnici i ovaa godina }e izvezuvaat makedonsko vino so starite etiketi. Otkako se pojavi problemot so geografskoto poteklo na vinata proiz-vedeni vo Makedonija, na Vladata & e ostaven grejs-period od edna godina da re{i koj zbor, odnosno homonim }e go stavi vo E-Bahus listata, otkako Grcija ve}e go za{titi zborot Makedonija

MAKEDONIJA DOBI GREJS-PERIOD OD EDNA GOD

Makedonskite vinarnici i ovaa godina }e izvezuvaat

MAKEDONIJA DOBI GREJS-PERIOD OD EDNA GOD

I GODINAVA VIZVEZUVA KAKO

Makedonskoto vino na pazarite vo EU i godinava }e se izvezuva kako vino od Makedonija. Iako problemot so geografskoto poteklo na vinoto proizve-deno vo Makedonija ostanuva nere{en, makedonskite vinar-nici ne o~ekuvaat povtorno da ima blokada na izvozot. Prvite koli~ini vino ve}e trgnaa kon evropskite pazari. Vinarnicite se so rezerva vo odnos na koli~inite {to }e gi izvezat godinava na evropskite pazari.Vo me|uvreme, na Makedonija & e ostaven period od edna godina da re{i koj zbor, odnosno koj homonim }e go stavi vo gra-fata za geografskoto poteklo na makedonskoto vino, otkako Grcija ve}e go za{titi zborot Makedonija. Ovie se infor-maciite koi Ministerstvoto za zemjodelstvo gi dostavilo do vinarnicite.Generalniot menaxer na Sk-ovin, Marija Miteva, veli deka problemot koj nastana minatata godina sega e staven pod kon-trola i nadle`nite institucii vo momentot razmisluvaat koj homonim da go upotrebat ili, pak, da gi za{titat vinskite regionoi {to gi ima vo Make-donija, kako {to be{e dosega. Taa veli deka od po~etotokot na godinata imaat nepre~en izvoz na vino na evropskite pazari i deka ne o~ekuvaat povtorna blokada od evropskite dràvi, kako {to be{e primer minatata godina.“Spored regulativata od Evrop-skata unija, koja stapi na sila od po~etokot na godinava, site zemji koi se nadvor od Evrop-skata unija, a izvezuvaat vino na evropskite pazari, treba da go deklariraat potekloto i toa da bide za{titeno. Ovie zemji treba da imaat za{titeno ime

na geografsko poteklo, odnosno vinski regioni vo E-Bahus lista-ta. Na{ata zemja go napravi toj obid da go registrira regionot Vina od Makedonija, no se pojavi problem, bidej}i istoto ime be{e za{titeno od Grcija”, objasnuva Miteva.Spored nea, po nastanuvaweto na problemot, instituciite,

znaej}i gi golemite posledi-ci koi }e nastanat po ova pra{awe, se obidoa da najdat re{enie.“Sega treba da se najde homonim na zborot Makedonija, pravilo koe postoi vo me|unarodnata praktika. Vo momentot prob-lemot e re{en na toj na~in {to na Makedonija & e ostaven

ALEKSANDRA [email protected]

MSÈ POVE]E SE IZVEZUVA VINO VO [I[IWAMakedonskite vinarnici vo poslednite godini s$ pove}e izvezuvaat vino vo {i{iwa, za razlika od porano, koga najgolem del od vinoto koe se izvezuva{e be{e nalivno. Spored podatocite od Stopanskata komora, vo 2010 godina od Makedonija na svetskite pazari bile izvezeni 62 iljadi toni vini vo vkupna vrednost od 42,3 milioni denari, za razlika od 2009 godina koga se izvezeni 60,5 iljadi toni vino vo vrednost od 45,4 milioni dolari.“Soglasno podatocite koi gi imame vo Komorata, ako minatite godini izvozot na nalivnoto vino vo odnos na vinoto vo {i{iwa be{e 80% nasprema 20%, vo posled-nite godini toa se menuva. Sega vo vkupniot izvoz na makedonskoto vino pove}e od 50% e vino vo {i{iwa”, veli Vasko Ristovski, od Stopanskata komora.“Vo izminatite godini, vinarnicite s$ pove}e vnimanie obrnuvaat na pakuvawe na vinoto, investiraat vo pris-posobuvawe na ambalaàta kon svetskite trendovi, no makedonskite vina ne se prepoznatlivi na stranskite pazari. Vinarnicite treba da nastojuvaat da prodavaat vino vo {i{iwa, bidej}i dava pogolema vrednost i taka se pravi imixot na makedonskoto vino”, objasnuva Miteva.

VINARNICITE BARAAT SUBVENCII ZA IZVOZ NA VINOZa da im se pomogne na vinarskite vizbi vo osvojuvawe novi pazari, menaxerite na pogolemite vinarnici pred-lagaat dràvata da go subvencionira izvozot.“Vinarnicite se soo~uvaat so golema konkurencija i najneophodna merka koja bi ja prezela Vladata e da go subvencionira izvozot na vino”, veli Marija Miteva. Kako {to pojasnuva taa, iako Svetskata trgovska orga-nizacija ne dozvoluva subvencionirawe na izvozot na vino, vakvata poddr{ka na vinarnicite moè da im se dade na razli~ni na~ini. “Postojat drugi merki na subvencionirawe, kako {to se, na primer, subvencii za uvoz na repromaterijali, pokrivawe tro{oci za otvorawe pretstavni{tva ili vlez na novi pazari”, veli Miteva.Taa pojasnuva deka vo zdruènieto Vina od Makedonija, koe minatata godina go promoviraa nekolku golemi vinarnici, ve}e e podgotven ovoj predlog i vo naredniot period }e se dostavi do Ministerstvoto za zemjodelstvo.“Smetame deka Makedonija treba da go subvencionira izvozot na vino za da go dobie potrebniot efekt vo kreiraweto pozitivna slika”, veli Miteva.

Navigator 3��NE IM BE[E DENOT�LIDERI �POBEDNIK

KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

TAJNATA NA USPEHOT E VO POSTO-JANOSTA NA NAMERATA DA SE USPEE

BENXAMIN DIZRAELIPORANE[EN BRITANSKI PREMIER

�

Koga stanuva zbor za promo-cija na Makedonija, se ~ini deka Goran Atanasovski go znae najdobriot na~in za toa. Negovata internet-stran-ica Travel2macedonia, koja stana me|unarodno poznato ime za promocija na zem-jata, mu ja donese titulata najdobar promotor na Make-donija za 2010 godina. Idejata, koja Atanasovski po~na da ja realizira pred dve godini, nudi sofisticirani informacii za turistite, a pretstaveni se razli~ni aspekti na Makedonija. Za kratko vreme ovoj promotor preku soci-jalnite mreì uspea da go pro{iri makedonskoto ime na svetsko nivo, a postavi i milion fotografii na mapite na Gugl. No, ne samo toa. Preku in-formacii vo kontakt so naj-dobrite makedonski licen-

vrznici, evropskite vladi sega se obiduvaat da gi zgolemat sredstvata za borba protiv dol`ni~kata kriza, koi prven-stveno bea dizajnirani da & pomognat na Grcija. Vo nemo`nost Papandreu da ja dovede svojata dràva vo red, Evropa e prinudena da prezeme olesnitelni ~ekori, pa zatoa sega najavuva repro-gramirawe na dolgot na Grcija, pa duri prezentira ideja Gr-cija da moè da si gi otkupi svoite obvrznici za poniska cena od nominalnata.Od druga strana, dodeka Ev-ropa gi sobira ostatocite zad nesovesnoto upravuvawe so dràvata, Papandreu e siguren deka negovata zemja nema da bankrotira, iako se dviì od dolg vo dolg.

Se ~ini deka momentalnoto moto na premierot na Grcija, Jorgos Papandreu, e “Nade`ta posledna umira” koga stanuva zbor za “~istewe” na dolgot na negovata zemja. Negovite posledni nadeì se deka Gr-cija godinava }e go vozvrati udarot na pazarite na kapi-tal, a, normalno, za toa da go ostvari Papandreu bara prodolùvawe na rokot za otplata na kreditot od Evrop-skata unija i Me|unarodniot monetaren fond, koj mu pomogna da ja spasi svojata dràva od propast. Zgora na toa, toj bara i namaluvawe na kamatnite stapki?! Pa, zarem malku pari potro{ija Evropejcite za spas na Grcija?! Edna godina otkako gr~kite pretstavnici “prodefiliraa” niz sve~enite sali na kon-gresniot centar vo Davos, vo zaluden obid da ja zajaknat pobaruva~kata na nivnite ob-

K

� GUBITNIK

S

� MISLA NA DENOT

QUPKA ARSENIEVSKA

Stana noviot pretsedatel na Apelacioniot sud vo

Skopje, so {to dobi mnogu odgovorna zada~a da ja is~isti ovaa institucija od site damki {to gi dobi

VOLFGANG [OJBLE

Evropskite ministri za finansii se svesni

deka }e mora da gi repro-gramiraat dolgovite na Grcija za da si gi vratat parite {to & gi dadoa

MIRKO CVETKOVIЌ

Srbija ekspresno go odgo-vori evropra{alnikot,

koj v~era li~no premierot go dostavi do Brisel, so {to zemjata zatvori u{te edno klu~no pra{awe

TRAJKO VEQANOVSKI

Ve}e ja izgubi mo`nosta da stavi red vo Sobrani-

eto, taka {to zaludni se site obidi da gi vrati site pratenici vo prateni~kite klupi

OD DOLG - VO DOLG!

SUPER PROMOTOR

GORAN ATANASOVSKI

JORGOS PAPANDREU

DINA ZA DA GO RE[I PROBLEMOT najdobar promotodonija za 2010 goIdejata, koja Atapo~na da ja realpred dve godini, sofisticirani iza turistite, a pse razli~ni aspeMakedonija. Za kovoj promotor prjalnite mreì uspro{iri makedona svetsko nivo,

f

DINA ZA DA GO RE[I PROBLEMOT

INOTO VO EU ]E SE O MAKEDONSKO?!

da se promovira kako make-donska ponuda i makedonski prepoznatliv brend.“Ovoj proces na promocija na makedonskite vina koj sega po~na treba da prodolì go-dinava vo pove}e regioni i zemji koi vinarnicite }e gi dogovorat so resornoto minis-terstvo. Zaedni~kiot pristap e mnogu polesen za promocija na vinarnicite i dava pogolemi rezultati”, veli Miteva.Od Stopanskata komora ve-lat deka Nordiskiot region ima goolem potencijal za makedonskite vinarnici, no deka e potrebna pogolema promocija.“Kompaniite vo Nordiskiot re-gion se dobri klienti. Nie go poznavame toj pazar, ne e nep-oznat za makedonskite vinar-nici, no nie sme prisutni vo mala koli~ina. Uvoznicite nemaat dovolno informacii

za makedonskite vina i za nivniot kvalitetot i zatoa e potrebna prezentacija i pogolem marketing. Po-datocite pokaùvaat deka makedonskite proizvoditeli vo ovoj region se prisutni na pazarot so 3%”, veli Vasko Ristovski od Zdruènieto za zemjodelstvo pri Stopanskata komora.

cirani turisti~ki voda~i, negovata internet-stranica nudi profesionalni infor-macii, so {to go promo-vira celiot makedonski turisti~ki sektor i gi dava site informacii i uslugi za stranskite turisti.Vo svet na razvieno informati~ko op{testvo, se ~ini deka Atanasovski go na{ol vistinskiot na~in na promocija na dràvata vo moderen stil, a da ja zadrì makedonskata du{a.Ova e primer {to zna~i promocija i kako treba da se napravi toa, bez pritoa da se potro{at mnogu pari i vreme za kampawi i reklami.

MARIJA MITEVAGENERALEN MENAXER NA VINARSKATA VIZBA SKOVIN“Vo momentot problemot e re{en na toj na~in {to na Makedonija & e ostavena edna godina da ja popolni ovaa lista. Dràvata treba ili da go za{titi geograf-skoto poteklo so homonim ili da gi za{titi vinskite regioni koi nie ve}e gi imavme za{titeno, kako {to se Povardarie, Tikve{ki i sli~no.”

prostor od edna godina za da ja popolni ovaa lista. Dràvata treba ili da go za{titi geografskoto poteklo so homonim ili da gi za{titat vinskite regioni koi nie ve}e gi imavme za{titeni, kako {to se Povardarie, Tikve{ki i sli~no”, pojasnuva Miteva.

Vinarnicite zdruèni �}e gi osvojuvaat stranskite pazari

Nekoi od niv preku zaedni~ki nastap i prezentacii }e se obidat da osvojat {to e mo`no pove}e pazari i da ja pret-stavat Makedonija kako vinska zemja.Za taa cel, trite stopanski komori, vo sorabotka so min-isterstvata za nadvore{ni raboti i za zemjodelstvo i ambasadite po~naa proces na promovirawe i zaedni~ki nastap na makedonskite vina na stranskite pazari. Mina-tata nedela be{e odràna prvata prezentacija vo Stok-holm, [vedska, kade {to se pretstavija deset makedonski vinarnici.Menaxerite na vinarnicite ve-lat deka vo poslednite nekolku decenii vo Makedonija bea unapredeni site procesi vo lozarstvoto i vo vinarstvoto preku voveduvawe novi teh-nologii, obnovuvawe nasadi, podobruvawe na marketingot, i sega potrebno e seto toa

GORAN ATANASOVSKI

JORGOS PAPANDREU

edonskite vina i za a a a t kvalitetot i zatoaaaa ebna prezentacijaa a a em marketing. Po-o--te pokaùvaatt t makedonskite e oditeli vo ovoj j jse prisutnii

arot so 3%”,, asko Ristovskii uènieto za a elstvovovo pp priririrrrkata a

a toj ena edna

geograf-i za{titimavme e,

Navigator4 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

Od denes stapuva na sila crnata lista na direktori i firmi, odnosno listata na dis-

kvalifikuvani fizi~ki i pravni subjekti koi nema da moàt da osnovaat firmi ili da se javuvaat kako sodru`nici pri otvorawe na drugi firmi. Listata ili registarot na diskvalifikuvani subjekti koja se vodi vo Central-niot registar }e bide javno dostapna. No, podatocite }e moàt da se dobijat so pre-thodno podneseno barawe do Centralniot registar i pla}awe na odreden nadomest soglasno tarifnikot na ovaa institucija. Izmenata, koja e del od vtorata faza na proektot “Edno{alterski sistem”, u{te pri samata najava predizvika mnogu reakcii kaj biznis-zaednicata i javnos-ta deka stanuva zbor za neeti~ki i diskriminatorski izmeni so koi se ograni~uva privatnata biznis-inici-jativa vo zemjava. No, od Centralniot registar ob-jasnuvaat deka edinstvenata cel na ovie izmeni e da se vovede pogolema disciplina i regulacija na pazarot i da se za{titat tie koi sakaat legalno da vodat biznis.“Edinstvenata cel na ovie

izmeni e da se obezbedi pogolema regulacija i dis-ciplina na pazarot, kako i zgolemuvawe na sigurnosta i doverbata me|u site legalni biznisi koi se u~esnici na pazarot. Mislam deka nega-tivnite reakcii se pred s$ zaradi neinformiranost za su{tinata i korista {to }e ja donesat zakonskite izmeni, bidej}i sekoj biznis ima potreba od lesen pri-stap do to~ni, relevantni i integrirani podatoci i informacii”, veli Van~o Kostadinovski, direktor na Centralniot registar na Makedonija.Soglasno izmenite na Za-konot za trgovski dru{tvo, postojat tri osnovi po koi firmite i direktorite moàt da se najdat na ovaa crna lista. Prvata osnova e izre~ena pravosilna sudska kazna za firmata ili za uprav-itelot za storeno krivi~no ili prekr{o~no delo za koe sudot izrekol zabrana za vr{ewe profesija, de-jnost ili dol`nost, i toa vo periodot do koga trae zabranata. Zna~i, direkto-rite i upravitelite za koi sudot }e dokaè i }e gi ka-zni deka namerno gi odnele firmite vo ste~aj nema da se najdat na crnata lista. Zabranata za osnovawe firmi }e vaì samo ako sudot za toa krivi~no ili prekr{o~no delo im iz-rekol i kazna zabrana za

vr{ewe na oddelna dejnost, profesija ili dol`nost i taa zabrana Centralniot registar }e ja evidentira vo registarot po informaci-jata od sudot. Zabranata }etrae vo peridot na koj su-dot ja izrekol kaznata za pravnoto i fizi~koto lice. Na primer, ako na nekoj direktor, gazda ili firma za storeni krivi~ni ili prekr{o~ni dela nadle`niot sud im izrekol kazna zabra-na za vr{ewe na dejnost vo period od tri godini, po izminuvawe na toj period }e bidat izbri{ani od crnata

lista i }e moè slobodno da osnovaat firmi. Spored neoficijalni informacii, vo Makedonija postojat oko-lu 100 firmi koi zaradi storeni krivi~ni dela imaat dobieno kazna za zabrana za vr{ewe dejnost i koi }e se najdat na crnata lista. Dodeka zaradi izre~ena sudska kazna za zabrana za vr{ewe dejnost ili pro-fesija na crnata lista }e se najdat okolu 40 upraviteli na firmi.Vtorata osnova e otvore-na ste~ajna postapka. Site firmi vrz koi e otvorena

ste~ajna postapka }e se na-jdat na crnata lista. S$ dodeka trae ste~ajnata po-stapka, pravnoto lice nema da moè da osnova firma, a sekade kade {to se javuva kako sodru`nik ili akcioner }e stoi objasnuvawe deka vrz toa pravno lice e otvorena ste~ajna postapka. Po izlegu-vaweto od ste~aj firmata }e bide izbri{ana od crnata lista na diskvalifikuvani subjekti. Spored poslednite podatoci od Centralniot registar, vo Makedonija postojat 300 pravni sub-jekti vrz koi e otvorena ste~ajna postapka, koi po taa osnova }e se najdat na crnata lista. Tretata osnova zaradi koja nekoja firma i nejzinite upraviteli i ~lenovi na or-ganite na upravuvawe moàt da se najdat na crnata lista e blokirawe na smetka. Site firmi ~ija smetka e blokirana, kako i licata koi se ~lenovi na organot na upravuvawe, organot na nadzor, odnosno, se uprav-iteli na tie firmi, nema da moàt da osnovaat firmi s$ dodeka smetkata e blokirana ili dodeka nad blokiranata firma ne se otvori postapka na likvidacija ili ste~aj. Za akcionerskite dru{tva zabranata za osnovawe nova firma vo slu~aj na blokirana smetka }e vaì za dominantnite sopstven-ci koi se evidentirani vo Centralniot registar,

dodeka zabranata nema da vaì za site pomali akcioneri koi se vodat vo knigata na akcioneri vo Centralniot depozitar na hartii od vrednost i tie }emoàt da se javat kako osnova~i na drugi firma. Ako vrz firmata na koja & e blokirana smetkata se otvori ste~aj, site fizi~ki lica koi se javuvaat kako upraviteli ili akteri vo taa firma se bri{at od cr-nata lista, a zabranata za osnovawe firma prodolùva da vaì samo za firmata i toa dodeka trae ste~ajot. Procenkite se deka najgole-miot broj firmi i fizi~ki lica koi }e se najdat na crnata lista }e bidat po osnova na blokirana smetka. Neoficijalno, vo Makedonija vo momentov ima okolu 40.000 blokirani smetki na firmi vo banki, koi se blokirani ve}e pod-olg period. No, brojot na firmi so blokirani smetki e pomal i iznesuva okolu 30.000, zaradi mo`nosta edna firma da poseduva po nekolku blokirani smetki vo razli~ni banki. Ako se ima predvid deka pokraj fir-mata so blokirana smetka, na crnata lista vleguvaat upravitelite i site ~lenovi na organite na upravuvawe vo trgovskite dru{tva i firmite, toga{ brojot na fizi~ki i pravni lica koi }e se najdat na crnata lista }e bide pove}e od 30.000.

OD DENES STARTUVA CRNATA LISTA NA DISKVALIFIKUVANI SUBJEKTI

POVE]E OD 50 ILJADI FIRMI I DIREKTORI NA CRNATA LISTA

Site firmi koi imaat blokirani smetki i site fizi~ki lica ~lenovi na upravnite organi na tie firmi, firmite vo koi se vodi ste~aj, kako i direktorite i firmite so sudska zabrana za vr{ewe na dejnost }e se najdat na crnata lista na diskvalifikuvani subjekti. Tie nema da moàt da os-novaat firmi s$ dodeka ne se otstranat pri~inite zaradi koi se na{le na crnata lista

��

BIQANA ZDRAVKOVSKA-STOJÊVSKA

[email protected]

VANÔ KOSTADINOVSKIDIREKTOR NA CENTRALEN REGISTAREdinstvenata cel na ovie izmeni e da se obezbedi pogolema regu-lacija i disciplina na pa-zarot, kako i zgolemuvawe na sigurnosta i doverba-ta me|u site legalni biz-nisi koi se u~esnici na pazarot.

Navigator 5KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

�� 3 FAKTI ZA... PROCENKI...

12 MILIJARDI EVRA ]EPOTRO[I EVROPSKA-TA UNIJA ZA AGROE-KOLO[KI MERKI DO 2013 GODINA

OD PARITE SE DIREKT-NA POMO[ OD EVROP-SKITE FONDOVI80%

1.1 MILION EVRA OD IPARD PROGRAMATA SE PREDVIDENI ZA PODDR[KA NA AGROEKOLOGIJATA

QUPÔ ZIKOV

57...POGLED NA DENOT...

NE-NOR-MAL-NO!o slednite tri dena imam namera da pi{uvam za Velija i za negovata “borba”! ]e gi komentiram nekolkute iskaàni defetisti~ki stavovi na nekoi eksperti, i advokati, na Ramk-ovski...! Zna~i, mo`ni se kriminali na Velija

Ramkovski! Taka? I konkretni cifri se vo igra! Ad-vokatite na Ramkovski ne sporat so blokiraweto na smetkite, tuku velat “...imalo i drugi re{enija...”! ]e mi prostat advokatite... Nekolku pra{awa se nametnuvaat koga stanuva zbor za mediumskiot biznis vo ovaa zemja? Odamna sme zaklu~ile deka vo ovoj biznis kaj nas vo poslednite godini ima mnogu politika... i imalo otseko-ga{! Starata “sicilijanska praksa”, dlaboko opi{ana vo “Kum”, veli deka “...ako ne trpi{ toplo, ne vleguvaj vo kujna...”!? Ottuka, ako nekoj biznis raste so godini edin-stveno politi~ki (!?), toga{ i politi~ki propa|a koga }e dojde vreme... Toa e realnosta...(!?) E, sega... dilemite se:Mediumite, kako i site firmi, pred s$ se pravni lica koi pravat “finansiski tek na gotovi pari”, prihodu-vaat, tro{at, a razlikata ja kniàt vo profit ili zaguba (!?), no otkako }e go platat danokot kon dràvata. Taka kako {to site pravime! Pritoa, koga ima problem, pravnite lica pravat finansiski prekr{oci, a nivnite gazdi i upraviteli kako fizi~ki lica mo`no e da pravat konkretni krivi~ni dela... I toa denovive se istraùva vo slu~ajot na Ramkovski! I {to e tuka problemot!? Nema problem, sekako... Patem, se znae deka spored zakonite vo Makedonija, pomal danok ili voop{to ne pla}aat danok samo or-ganizacii kade {to rabotat hendikepirani lica!? Se nadevam deka vo firmite na Ramkovski ne rabotat hen-dikepirani, osven ako samite ne se ~uvstvuvaat za takvi. A ako e taka... toga{ “...Gospod e golem, neka pomaga...”!Ottuka, odgovorot na sive ovie pra{awa vo slednite denovi, na ova mesto, }e mi pomogne da vi argumentiram – “Zo{to jas ne sum vakov A1” (!?), kako {to mi se prodava denovive od pred Vladata! I ne samo tie imaat problem so nas koi ne{to i razbirame... Ima i drugi mediumi (televizii i vesnici) so “vrodeni maani” u{te pri

ra|awe... @ivotot e dolg... }e bideme svedoci i na drugi dramoletki, vo nekoi drugi konstelacii... ako im e za uteha na moite kolegi od A1. Na A1 i na site firmi na Pero Nakov im se blokirani smetkite!? Tuf, tuf... A znaete li na kolku firmi i lu|e vo Makedonija sekojdnevno im se blokiraat, no i im se deblokiraat smetkite? E, sega, ako smetkite se blokirani pove}e od 45 dena, sleduva ste~aj!!!? E, toa, advokate Vuji}, e isto kako Svedmilk (epizodata: Ramk-ovski – Vlada - Ala Al Kafagi)!? Vi teknuva li...? Toa e firmata kade {to Velija dolì mnogu iljadnici, ako ne i milioni evra za zemeno, a neplateno mleko! Advokate Vuji}, toa e firmata kade {to “kravarite”, kako {to gi narekuva{e Ramkovski farmerite, denes se i bez pari, a i bez kravi, a, kako {to slu{am, i bez imot, oti morale da go zaloàt ili prodadat za da gi vratat kreditite vo bankite (oti transakciskite smetki im se blokirani so meseci!!!) od vremeto koga Velija i Vladata bea vo qubov i gi manipuliraa so subvenciite (od Sved-milk pravea golema stranska investicija), a vo istata godina na makedonskiot pazar vlegoa golema mlekar-nica od Belgrad i golema mlekarnica od Zagreb!? Vi teknuva, toa e vremeto pred 2008 godina koga Velija Ramkovski so svojata “nakontena koleginica od zem-jodelskiot sektor na A1” pregovaraa so Vladata, Min-isterstvoto za zemjodelstvo, od racete na Yingo (Sitel TV) da premine vo racete na Velko (A1 TV)! Stojmenov (Kanal 5 TV), se razbira, ne be{e vo igra, oti ne se interesira{e za toj biznis. Tuka barajte go problemot... A i tuka:Kolku e kvalitetna pravnata ramka vo koja funkcionira mediumskiot biznis? Dali mediumite treba da se treti-raat “ezoteri~no” so taa naakana fraza koja denovive ja slu{ame vo “vestite vo 19” – “stolbovi na demokrati-jata” (!?) Pa, ako e A1 stolbot na demokratijata, nie drugite “vo{kari” li sme, bre...? Vo slednite denovi, po~ituvani, i za toa }e napi{am...Ponatamu... da vidime kako funkcionira reklamniot biznis vo Makedonija? Odnosot na mediumite i reklam-nite agencii!? Kako tuka rabotel Ramkovski i negovite direktori? Za qubovta so Vladata! Dali se po~ituvaat zakonite koi ja reguliraat koncentracijata na medium-ite (televizija plus vesnici!?). Li~no ne se soglasuvam so ovie ograni~uvawa, no zakonot e zakon... treba da se po~ituva, a niz demokratska procedura treba da se “te-pame” za da go smenime! Zo{to sme gi zatvorile ustite... Ajde, utre }e prodolàm...

V

NURIEL RUBINI �profesor po ekonomija na Wujor{kiot univerzitet

PROTESTITE VO EGIPET SE NEGATIVNI ZA GLOBALNIOT RAST

...Se znae deka spored zakonite vo Makedonija, pomal danok ili voop{to ne pla}aat danok samo organizacii kade {to rabotat hendikepirani lica...!?

izicite koi gi nosat nevoljite vo Egipet moàt da se pro{irat na drugite delovi od svetot, a so toa da predizvikaat negativno vlijanie na globalniot rast i da predizvikaat

rast na cenite,- smeta ugledniot ekonomist Nuriel Rubini. Spored nego, geopoliti~kiot rizik od protestite e vo rast.Toa negativno vlijae na raste~kata inflacija, koja }e prodolì da raste. A toa ne e dobro. Toj dodava deka situacijata ne e tolku seriozna za da dovede do recesija so dvojno dno.

K O M E R C I J A L E N O G L A S

R

Politika / Pari / Dràva6

PREGLED VESTI�


-

GABRIELA [email protected]

MAKSIM [email protected]

Za razlika od kaj nas, vo zemjite od regionot ve}e e reguliran na~inot na koj se angaìraat sorabotnicite. Hrvatska predviduva deka iznosot za pla}awe na nadvore{ni sorabotnici ne smee da nadmine pove}e od 2% od vkupniot iznos na plati predviden vo buxetot.

NIKOJ OSVEN GRUEVSKI NE ZNAE

KOLKU GI IMA I KOLKU ÎNAT VLADINITE SORABOTNICI?

Premierot Nikola Gruevski go koristi diskrecionoto pravo sam �da gi izbere nadvore{nite sorabotnici i da odlu~i za visinata na nivnite honorari. Ekspertite velat deka so ova e otvoren bu-nar bez dno za tro{ewe dràvni pari

Zakonot mu dozvolu-va na premierot Nikola Gruevski sam da angaìra nadvore{ni sorabot-

nici i da odlu~i so kolku dràvni pari }e gi pla}a. Vo Vladata nikoj ne saka da zboruva za toa kolku lu|e momentalno se angaìrani preku honorarni dogovori da rabotat za dràvata ili, pak, kolkava e visinata na nivnite honorari.Dopolnitelno, so zabra-nata za vrabotuvawe novi slu`benici vo adminis-tracijata (osven vrabotuva-wata po Ramkovniot dogo-vor koi prodolùvaaat i ovaa godina) se zgolemuva mo`nosta od intenzivi-rawe na angaìrawata na nadvore{ni sorabotnici. Toa {to zagriùva e {to, za ra-zlika od administrativcite za koi platata e poznata, honorarot na nadvore{nite slu`benici go znae samo premierot.Edinstven zakon koj na nekoj na~in gi regulira vakvite angaìrawa e Zakonot za javni nabavki, me|utoa, is-tiot ne e do kraj precizen za na~inot na sproveduvawe na nabavkata, nitu, pak, kolku e maksimalniot honorar koj{to moè da mu bide isplaten na angaìranoto lice. U{te pove}e, velat ekspertite, ne postoi nitu zakonska odredba koja gi definira ovie lica,

nitu, pak, stavka vo buxetot preku koja moè da se vidi kolku pari od buxetot se odvojuvaat za ovaa namena. Kako izvor na informacija za ova ostanuvaat samo revizor-skite izve{tai, po koi, sepak, nikoj ne postapuva. Taka, na primer, soglasno izve{tajot na Vladata za 2008 godina (posleden izve{taj objaven od Dràvniot zavod za revizija), Vladata isplatila sredstva vo visina od 20.000 evra za angaìrawe na nadvore{ni sorabotnici, no, so ogled na faktot {to vo smetkovodst-venata dokumentacija kon izvr{enite plra}awa ne se priloèni izve{taite od site angaìrani sorabot-nici, postoi mo`nost sumata da e pove}e od prijaveniot iznos. Me|utoa, nikoj ne im sudi na vakvite naodi, bidej}i istite zavr{uvaat vo fioka, velat upatenite. Edin-stven slu~aj koj nekoga{ bil otvoren i sega se nao|a vo Obvinitelstvoto, a e povrzan so angaìrani nadvore{ni sorabotnici, e slu~ajot "Nade`", vo koj Branko Cr-venkovski kako pretseda-tel angaìral slovene~ki marketing-eksperti za 100.000 evra.

[TO MISLAT EKSPERTITE?

Ekspertite se decidni. Ne-preciziraniot Zakon otvora

mo`nost za zloupotreba na na~inot na koj se angaìraat i ispla}aat ovie sorabot-nici. Prviot ~ovek na Antiko-rupciskata komisija, Ilmi Selami, veli:"Nedore~enosta na Zakonot im dava mo`nost na funk-cionerite da go koristat toj vakuum. Najdobro e sekoe angaìrawe da se sprovede preku javna nabavka, bez razlika dali za toa postoi samo eden ili pove}e zain-teresirani strani ili eden ili pove}e operatori koi se smetaat za kompetentni", veli Selami.Porane{niot minister za finansii, Xevdad Hajredini, veli deka diskreciono-to pravo na angaìrawe nadvore{ni sorabotnici od strana na Vladata e so cel istite da gi pretvori vo svoi apologeti. "Pojavata na nepotrebno angaìrawe nadvore{ni sorabotnici vo Vladata e mnogu prisutna, no, so ogled na pristapot na premierot, Nikola Gruevski, koga stanuva zbor za dava~kite od buxetot, takov podatok nema da bide objaven. Gruevski preku vakvi anga`mani odredeni eksperti pretvori vo svoi apologeti. So sli~na cel angaìra{e golem broj preveduva~i koi dobivaa visoki honorari za

MINISTERSTVOTO ZA ODBRANA DOBI INFORMATI^KA OPREMA OD KINA

Ministerot za odbrana na Republika Make-donija, Zoran Kowanovski, ja primi donacijata od Narodna Republika Kina, koja se sostoi vo

informati~ka oprema vredna 300.000 evra. Donacijata na ministerot Kowanovski mu ja predade ambasadorot na Kina, Dong ûngfeng, vo prisustvo na na~alnikot na Generalniot {tab na Armijata, general-potpolkovnik Miroslav Stojanovski, a pretstavuva del od Dogovorot za obezbeduvawe gratis voena pomo{ i u{te edna potvrda za kontinuiranata poddr{ka {to Ministerstvoto za odbrana ja dobiva od kineskoto Ministerstvo za odbrana. "Na{ata strate{ka opredelba se evroatlantskite integracii, no vo isto vreme posvetuvame osobeno vnimanie na celokupnite odnosi so Kina i izrazuvame blagodarnost za principielnata politika kon Make-donija", izjavi Kowanovski. Ambasadorot ûngfeng, pak, izrazi nade` deka don-acijata }e & pomogne na odbranata na Makedonija vo nejziniot razvoj. Toj naglasi deka Kina e miroqubiva zemja koja vodi odbranbena politika i ne pretstavuva voena zakana za koja bilo zemja.

20.000 evra isplatila Vladata na nadvore{ni sorabotnici

vo 2008 godina spored posledniot izve{taj na Zavodot za revizija

preveduvawe knigi za koi e pra{awe kolku se realno potrebni", veli Hajredini. Otsustvoto na zakonski pro-pisi koi se odnesuvaat na ovaa grupa lica porane{niot minister za finansii, Trajko Slavevski, ja gleda vo toa {to ovaa praksa kaj nas s$ u{te ne e razviena i za nea se odvojuvaat mnogu malku pari. "Za nadvore{ni sorabotnici vo Vladata i ministerstvata se odvojuvaat malku sredstva. Zatoa, nivnoto angaìrawe ne e izdignato na nivo na problem koj bi trebalo da se regulira so zakon. Nadvore{nite sorabotnici naj~esto se lica potrebni za da se realizira odreden proekt, za koj konkretnoto ministerstvo ne raspolaga so soodveten kadar. Koga vrabotuvawata vo javnata ad-ministracija }e se ograni~at so zabrana, normalno e deficitot na kadar potreben za odredeni proekti insti-tuciite da go nadomestuvaat so nadvore{ni sorabotnici", veli Slavevski.

600 PRIJAVENI ZA 36 SLOBODNI MESTA VO OP[TINA TETOVO

Interesot za rabota vo dràvnata i javnata ad-ministracija nikako da zapre. Na v~era{noto testirawe za novi vrabotuvawa vo op{tina

Tetovo bile prijaveni pove}e od 600 kandidati za 36 slobodni mesta vo op{tinata.Od Agencijata za administracija objasnuvaat deka sta-nuva zbor za konkurs objaven pred Nova godina. "Stanuva zbor za novi 36 slobodni rabotni mesta vo op{tina Tetovo. Na konkursot bea prijaveni premnogu kandidati, od koi samo 600 imaa uredna i navremena prijava", velat od Agencijata.Po ovie testirawa sleduvaat i novi, bidej}i samo pred Nova godina Agencijata ima{e objaveno konkursi za novi 223 vrabotuvawa vo dràvnata i javnata administracijata, konkursi za koi testirawata u{te ne se ostvareni.

UAPSEN SOPSTVENIKOT NA BUGARSKATA PEÂTNICA KADE [TO SE PEÂTI "MAKEDONSKI GLAS"

Bugarskata policija go uapsi sopstvenikot na pe~atnicata vo Blagoevgrad kade {to se pe~ati vesnikot "Makedonski glas" na nevladinata orga-

nizacija Pirinski informativen centar, prenesuva TV Sonce. Pokraj sopstvenikot na pe~atnicata ET Irank-M, uapsen e i eden vraboten, no, zasega, oficijalno ne e soop{tena pri~inata za nivnoto apsewe.Apseweto na sopstvenikot na pe~atnicata doa|a edna nedela otkako bugarskiot vesnik "Monitor" objavi deka ~lenovite na OMO Ilinden Pirin po~nale nelegalna distribucija na propaganden materijal pred popisot vo Blagoevgrad, Simitli i Petri~. Vo niv, kako {to pi{uva "Monitor", se povikuva makedonskoto naselenie na popisot da se pi{uvaat kako Makedonci. Zad ova stojat i Dru{tvoto na represiranite Makedonci vo Bu-garija i vesnikot "Makedonski glas", objavija bugarskite glasila. Bugarskata VMRO-NIE, pak, za ovaa, navodno, kriminalna distribucija }e se obrati do istra`nite organi, so cel da se sprovede krivi~na odgovornost.

PREGLED VESTI�

Politika / Pari / Dràva 7KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

-

-VEQANOVSKI GO ZAMOLI, AMA NE GO UBEDI CRVENKOVSKI

SDSM NE SE VRA]A, CELTA SE IZBORI!

prifa}awe na ulogata na slep poslu{nik na totali-tarnite èlbi na negoviot {ef Nikola Gruevski, So-branieto na Republika Make-donija se pretvori samo vo prodolèna raka na reìmot na familijata.Prateni~kata grupa na SDSM voop{to nema namera da u~estvuva na sobraniski sed-nici koi pretstavuvaat evtin obid za glumewe demokratija i zama~kuvawe na suro-vata realnost”, se veli vo soop{tenieto od SDSM.Partijata na Crvenkovski ostanuva na konstataci-ite deka premierot svesno se zatskriva zad negov-ata navodna borba pro-tiv kriminalot. “Vakvata brutalna zloupotreba na vlasta od Nikola Gruevski i VMRO-DPMNE nema vrska so demokratija i so narod-nata volja. SDSM jasno gi navede pri~inite poradi koi se odlu~i na bojkot. S$ dodeka tie pri~ini se na sila, nie ostanuvame nadvor od Sobranieto na Republika Makedonija”, velat socijal-demokratite.Vo me|uvreme, vo Parla-mentot se odrà plenarna sobraniska sednica, na koja prisutnite partii od vladeja~koto mnozinstvo, plus LDP na Jovan Manasijevski go povikuvaa Crvenkovski da im naredi na svoite pratenici da se vratat vo zakonodavniot dom.“Makedonija e ve}e vo politi~ka kriza. Veqanovs-ki ne smee da gi povikuva SDSM samo preku medium-ite. Mora da ima seriozen

KATERINA [email protected]

NEMA @ALBA ZA ZAMRZNATITE SMETKI NA PERO NAKOV BB

Advokatskiot tim na A1 televizija i na ostana-tite firmi locirani na Pero Nakov bb s$ u{te nemaat podneseno àlba na re{enieto na sudot za

blokirawe na bankarskite smetki. Spored pretsedatelot na sudot, Lidija Nedelkova, nekoi od re{enijata za blokirawe na smetkite ne se dostaveni do subjektite poradi toa {to nivnite upraviteli se vo pritvor, a del od niv ne im se dostapni na organite na progonot.Po predlog na javniot obvinitel, minatata nedela sudot donese re{enie da se zamrznat 4,4 milioni evra od smetkite na firmite koi se involvirani vo slu~ajot "Pajaìna". Na smetkata na A1 se zamrznati okolu 163.000 evra, no, spored najavite na javniot obvinitel, site idni prilivi na smetkata na televizijata }e bidat zamrznuvani s$ dodeka ne se dostigne iznosot od 4,4 milioni evra. V~era vo sudot bea soslu{ani poslednite dvajca svedoci predloèni od strana na obvinitelstvoto. Se o~ekuva vo slednata faza od predistra`nata postapka sudot da naredi finansisko ve{ta~ewe, {to, spored odbranata, e klu~no vo dokaùvaweto na ekonomski kriminal. Vo me|uvreme, od Apelacioniot sud informiraat deka àlbata za prodolùvawe na pritvorot za 30 dena pristignala vo petokot i bila ispratena na mislewe do Vi{oto javno obvinitelstvo. Vo slu~ajot "Pajaìna" prvoosomni~en e gazdata na A1, Velija Ramkovski, a so nego se pritvoreni u{te 13 osomni~eni.Od Evropskata Komisija informiraat deka ispratile specijalen izvestuva~ koj }e gi sledi sostojbite so A1.

SPORED "PAVEL [ATEV" VMRO-DPMNE SO 23,8% REJTING

Dokolku utre se odràt parlamentarni izbori, 23,8% od ispitanicite bi glasale za VMRO-DPMNE, a 12% bi glasale za SDSM, pokaùva istraùvaweto na

institutot Pavel [atev. Za DUI bi glasale 7,3% od ispitanicite, a 3% bi gla-sale za DPA. Za Nova demokratija bi glasale 1,1% od ispitanicite, dodeka drugite partii imaat doverba od ispitanicite pomala od 1%.Okolu 21% od ispitanicite nemale odgovor na ova pra{awe, a 27,3% ne bi glasale za niedna politi~ka partija.Ispitanicite imaat najmnogu doverba vo liderot na VMRO-DPMNE, Nikola Gruevski, 23,9%, a 9,2%od ispita-nicite svojata doverba mu ja dale na liderot na SDSM, Branko Crvenkovski.Ali Ahmeti, liderot na DUI, dobil doverba od 7,4%, a liderot na opoziciskata DPA, Menduh Ta~i, 2,5%. Imer Selmani dobil doverba od 1,6%.Okolu 42% od ispitanicite ne mu veruvaat na nitu eden politi~ar.Istraùvaweto bilo sprovedeno telefonski vo periodot od 21 januari do 23 januari, na reprezentativen prim-erok od 1.000 ispitanici.

NOVI IZJAVI NA ZAEV ZA PARTISKI VRABOTUVAWA!?

Gradona~alnikot na Strumica i potpretsedatel na SDSM, Zoran Zaev, prodolùva da ja branuva javnosta otkako v~era izlegoa novi izjavi koi se

prodolènie na tie pred pove}e od eden mesec, koga Zaev pora~a deka SDSM ima “ìvi lu|e da jade” otkako }e dojde na vlast i }e vrabotuva samo na partiska osnova.Zaev navodno na partiska tribina potvrdil deka vrabotuvawata vo op{tinata Strumica se ~isto na partiska osnova, po prethod-na odluka na kadrovata komisija na SDSM."Vo Strumica ovie 2.744 lu|e se vraboteni so odluki na kadrovi komisii na SDSM, od higieni~arot vo Elenica do nekoj direktor koj e vo nekoja institucija {to e pod op{tinata, odlu~uva kadrova komisi-ja na SDSM", rekol Zaev.Vo odnos na vrabotenite vo javnata administracija, Zaev na partiskata tribi-na im pora~al na prisut-nite deka }e gi izbrkaat od rabota site kadri na VMRO-DPMNE, so {to }e se oslobodat mesta za partiskite ~lenovi na SDSM .

SDSM ne go pri-fati predlogot na pretsedatelot na Sobranieto, Trajko Veqanos-ki , denes da prisustvuva na

itnata sobraniska sedni-ca so edinstvena to~ka na dneven red "Informacija za sostojbata vo mediumite i nastanite povrzani so slu~ajot Pero Nakov i A1 televizija”. Spikerot ne uspea na ovoj na~in da gi namami socijaldemokratite da se premislat vo odlu-kata za bojkot. Veqanovski denes u{te edna{ gi povika opoziciskite parlamentarni partii, koi re{ija da go bojkotiraat Sobranieto, da se vratat vo prateni~kite klupi. "Kako pretsedatel na So-branieto, celosno sum podgotven da gi otvoram site pra{awa koi od opozicijata se detektira-ni kako problemati~ni za demokratskiot kapacitet na samiot Parlament i koja bilo druga institucija, a osobeno pra{awata so medi-umite", re~e denes Veqanoski na pres-konferencija. SDSM vrati so ostar napad kon prviot parlamentarec.“Iskreno àlime {to vto-riot ~ovek vo dràvata i vo vaka isklu~itelno seriozna situacija ne uspeva da se stavi nad tesnopartiskite interesi na VMRO-DPMNE.Tokmu zaradi servilnosta na Trajko Veljanovski i svesnoto

Pritisoci vo sudst-voto imalo, ima i vo idnina }e gi ima, no zagriùva~ki e

molkot od sudskata fela, koja retko javno govori za prob-lemite so koi se soo~uva, a anketata na OBSE go otsli-kuva tokmu nivnoto nezado-

PRETSEDATELOT NA SUDSKIOT SOVET GI OCENI KOLEGITE

NEKOI SUDII NE ZASLU@UVAAT DA BIDAT NI ISTA I!

MARIJA [email protected]

QUPKA ARSENIEVSKA, NOV PRETSEDATEL NA APELACIONIOT SUD VO SKOPJE Dosega{niot v.d. pretsedatel na Apelacioniot sud vo Skopje, Qupka Arsenievska, e izbrana za pretsedatel na sudot. Sudskiot sovet & dade edno-glasna poddr{ka na Arsenievska, koja se bore{e so u{te trojca svoi kolegi, Blaè Trpevski, Milka Stefkovska i Lidija [opova, za foteljata vo eden od najpresti`nite sudovi. Pretsedatelot na Krivi~niot sud, Lidija Nedelkova, vo posleden moment ja otkaà svojata kandidatura. "Mislam deka dolgi godini sum vo sud-

stvoto za da se otkaùvam poradi nekoi igri, odlukata be{e li~no moja", veli Nedelkova za "Kapital". Arsenievska be{e i zamenik na Jordan Mitrinovski, koj si zamina od pre-tsedatelkoto mesto po pu{taweto na kumanovskiot "bos" Bajru{ Sejdiu vo ku}en pritvor so garancija. Arsenievska e sudija vo Apelacioniot sud pove}e od 15 godini. Postapuva po predmeti vo oddelot za rabotni sporo-vi, pretsedatel e na sovet, pretsedatel e na oddelot za rabotni sporovi.

volstvo. Sudskata fela mora da gi poso~i problemite, no i kolegite koi ne treba da bidat me|u nas. Jas poznavam sudii koi ne zasluùvaat da bidat ~ista~i, a kamoli sudii, veli pretsedatelot na Sudskiot sovet, Vasil Gr~ev. Spored nego, duri i izjavite na amerikanskiot ambasador, Filip Riker, deka sostojbata so makedonskoto sudstvo e zagriùva~ka se svoeviden

pritisok, me|utoa, sudiite ne smeat da podlegnat na kakvi bilo vlijanija."Vo anketata na OBSE se veli deka vlijanieto na Sudskiot sovet e oceneto so 1,7, a na me|unarodnata zaednica 1,3. Do koga }e dozvoluvame nekoj-si eksperti ili me|unarodni pretstavnici koi ne stapnale vo sudnica, ne drèle pred-met vo raka, nitu slu{nale nekoja presuda da gi davaat

glavnite ocenki za sudstvoto", reagira Gr~ev, na koj naskoro mu istekuva mandatot. Kako mo`ni naslednici na Gr~ev se kalkulira so imiwata na negoviot zamenik Naser Haxi Ahmetagi}, Krste Sivakov ili Aleksandra Zafiroska.

Bezuspe{en e obidot na spikerot Trajko Veqanovski �preku svikuvawe itna sobraniska sednica na koja }e se diskutira za slu~uvawata vo A1 televizija da go “namami” SDSM da se vrati vo zakonodavniot dom. Premierot Nikola Gruevski ~etvrt den e bez komentar

dijalog. Vo sprotivno, ovie povici izgledaat sme{ni i neiskreni. Ako SDSM odbijat da se vratat, edin-stveno re{enie se predvre-meni izbori”, veli Andrej @ernovski od LDP.Koordinatorot na DUI, Ta-hir Hani, od sobraniskata govornica povika na pogole-ma politi~ka odgovornost i pora~a deka ne smee da se dozvoli politi~kiot di-jalog da se vodi nadvor od instituciite. Od Tetovo

se javi i liderot na DPA, Menduh Ta~i, ~ija partija ve}e edna godina go bojkotira Sobranieto.“Re{enieto e samo vo pred-vremeni izbori i ru{ewe na ovaa vlast. Treba da se formira zaedni~ki front protiv Nikola Gruevski i Ali Ahmeti”, veli Ta~i. Premierot Nikola Gruevski i v~era odlu~i da mol~i za politi~kata kriza koja se slu~uva. Bez komentar osta-naa i od negoviot kabinet.

Politika / Pari / Dràva8

PREGLED VESTI�


PRODOL@EN ROKOT ZA OTKUP NA DVOROVITE?!

Vladata na dene{nata sednica }e re{ava po predlogot na Ministerstvoto za finansii da se prodolì rokot za otkup na dvornite mesta. Ministerot za finansii,

Zoran Stavreski, o~ekuva deka predlogot koj sodrì al-ternativa na dolg i kratok rok }e bide prifaten. Spored ministerot za finansii, Zoran Stavreski, vo analizata napravena od Ministerstvoto za finansii bilo utvrdeno deka postojat objektivni i subjektivni pri~ini spored koi fizi~kite i pravnite lica ne moèle vo predvideniot rok da podnesat barawe za otkup na dvornoto mesto. Imeno, se ustanovilo deka ili ne bile dovolno informirani ili vo op{tinite nemalo doneseno urbanisti~ki planovi. Dosega 102.114 gra|ani, odnosno semejstva, podnele barawe za otkup na dvornoto mesto po cena od edno evro za metar kvadraten vo zakonski utvrdeniot rok za ovoj proekt. Od ovaa brojka, 100.338 se barawa od fizi~ki lica, a osta-natite 1.776 se pravni lica ili firmi.

MINISTEROT XAFERI VO BRISEL

Ministerot za lokalna samouprava, Musa Xaferi, od v~era e vo dvodnevna poseta na Brisel, kade {to }e u~estvuva na pettiot Forum za kohezivna politi-

ka na Evropskata unija. Na forumot, {to }e se odrùva na tema "Investirawe vo idninata na Evropa - pridones na kohezivnata politika kon Evropa 2020”, }e prisustvuvaat okolu 800 pretstavnici od zemjite-~lenki i kandidati za ~lenstvo vo Evropskata unija.Organizator na ovaa sredba e Evropskata komisija, a }e ja otvorat pretsedatelot na Evrop-skata komisija, @oze Manuel Baroso, premierot na Ungarija, Viktor Orban i premierot na Polska, Donald Tusk. Predvideno e da se diskutira i za sodrìnata na noviot izve{taj na Evropskata komisija za ekonomska, socijalna i teritorijalna kohezija.

INCIDENT KUNOVSKA–MI[EVA VO SOVETOT NA GRAD SKOPJE

Sovetnikot na SDSM vo Sovetot na grad Skopje, Sofija Kunovska, obvinuva deka pretsedatelot na Sovetot, Irena Mi{eva i sovetnikot Aleksandar Bi~ikliski od redovite

na VMRO–DPMNE svoevolno odlu~ile da ja stavat vo miruvawe rabotata na Sovetot. “Otkako po edna godina odbegnuvawe Bi~ikliski i Mi{eva kone~no ja primija sudskata pokana za sporot za kleveta koj go pokrenav protiv niv, tie re{ija da ja zloupotrebat svojata pozicija i da manifestiraat samovolie vo Sovetot”, veli Kunovska. Taa dodava deka Bi~ikliski i Mi{eva cela godina odbegnuvale da primat pokana od sudot so nade` deka deloto }e zastari. Za VMRO–DPMNE odnesuvaweto na Kunovska bilo tip~no za eden socijaldemokrat, za koi obi~no se dokaùva deka nasilno gi re{avaat rabotite. "Najprvin verbalno, so grubi navredi i nedoli~ni zborovi, a potoa i preku fizi~ki kontakt, Sofija Kunovska atakuva{e vrz integritetot na pretsedava~ot na sovetot na grad Skopje", izjavi Sa{o Stefanovski, koordinator na sovetni~kata grupa na VMRO–DPMNE vo Sovetot. Spored Stefanovski, ova ne e prv pat sovetnicite na SDSM da predizvikuvaat incidenti za vreme na sednicite na grad Skopje.

TODOROV NAMESTO ZA NAUKA, TRO[I PARI ZA REKLAMI

PO KONTROVERZNITE PREDLOG-IZMENI VO ZAKONOT

[tom ministerot To d o r o v n $ bombardira so reklami koi gi veli~aat izme-

nite vo Zakonot za visoko obrazovanie, toj sigurno nema namera da gi prifati na{ite sugestii, velat dekan-ite na nekolku fakulteti. Tie baraat namesto vo masovni reklamni kampawi, parite da se vloàt vo nau~ni proekti, koi se kamen na sopnuvawe vo najnovite izmeni."So buxet od samo 0,15% od centralniot buxet od-voeni za nauka se bara profesorite da objavuvaat nau~noistraùva~ki tru-dovi, a ministerot sega frla golemi pari za nepotrebni i agresivni mediumski kam-pawi. Ova e apsurdno. [tom rabotata stigna do ovoj ste-pen, ubedeni sme deka Todo-rov nema namera da otstapi od svojot zakon", veli za "Kapital" dekan na eden od fakultetite vo Skopje.V~era ministerot za obra-zovanie ne saka{e da kaè kolku pari }e potro{i za reklamite, koi od vikendot se objavuvaat vo site eletronski i pe~ateni mediumi. Veli deka reklamiraweto na pred-log-izmenite vo ovoj zakon, koj u{te ne e pominat vo vladina i sobraniska procedura, e sosema opravdano. "Vladata ima pravo, no i obvrska da ja informira javnosta za site politiki {to gi sproveduva. Obvrskata e pogolema koga stanuva zbor za politiki vo sektori kako {to e obrazovanieto, vo koe koja

VIKTORIJA [email protected]

bilo odluka se odnesuva na re~isi site gra|ani vo Make-donija. Vo toj pravec e i ovaa kampawa za informirawe na gra|anite za site ~ekori koi se prezemaat za podobruvawe na kvalitetot na viskoto obrazovanie, {to e edna od su{tinskite i klu~nite alatki za podobruvawe na ekonomskata i op{testvenata sostojba vo dràvata", re~e Todorov. Za univerzitetskite profe-sori vakvoto objasnuvawe ne drì voda. Tie smetaat deka reklamite imaat za cel da sozdadat pogre{na percepcija za nivnoto rabotewe.Profesorkata po ustavno pravo, Renata Deskoska, veli deka vo najnovite reklami se opfateni samo odredbite koi ne se sporni."Na ovoj na~in se vr{i vli-janie vrz javnoto mislewe, za potoa javnosta "da pritisne" vrz univerzitetite. Me|utoa, imaj}i predvid deka vo Make-donija vo posledno vreme s$ se reklamira, a toa sozdava revolt kaj narodot, ishodot od agresivnite kampawi naj~esto e kontraproduktiven", veli Deskoska za "Kapital". Najavenite izmeni vo Zakonot za visoko obrazovanie se {esti po red vo rok od dve godini. Ovie novi odredbi akademskata fela gi do~eka na "no`" u{te pred da stapat na sila, a Todorov gi najavi kako reformi koi moàt da ja razni{aat negovata min-isterska fotelja.

TODOROV ]E SE OBJAS-NUVA PRED SENATOT

V~era rektorot na UKIM, Velimir Stojkovski, ne samo {to odbi da gi komentira zakonskite izmeni, tuku i ja

NIKOLA TODOROVMINISTER ZA OBRAZOVANIE

Vladata ima pravo, no i obvrska da ja informira javnosta za site politiki {to gi sproveduva. Obvrskata e pogolema osobeno koga stanuva zbor za politiki vo sektori kako {to e obrazovanieto. Vo toj pravec e i ovaa kam-pawa za informirawe na gra|anite za site ~ekori koi se preze-maat za podobruvawe na kvalitetot na vi-sokoto obrazovanie.

trgna od dnevniot red na sed-nicata na rektorskata uprava to~kata koja se odnesuva{e na predlog-zakonot za visoko obrazovanie. Pri~ina za toa bila èlbata na Todorov u{te edna{ da gi obrazloì izmenite."Ministerot za obrazovanie izrazi elba da gi obrazloì ovie promeni pred Senatot na Univerzitetot i smetame deka treba da mu ja dademe taa {ansa. Zatoa, to~kata e simnata od dneven red", re~e Stojkovski, potenciraj}i deka vakvata odluka nema nikakva vrska so protestot na profesorite, tuku samo so èlbite na ministerot da gi obrazloì izmenite.Sto jkovski dodade deka nema pri~ina da brzaat so zakaùvawe sednica na Sena-tot. Dekanite i vo ovie potezi ja prepoznaa re{enosta min-isterot da istera po svoe.D e k a n o t n a P r i r o d -nomatemati~kiot fakultet, Done Ger{anovski, pak, veli deka sega{nata verzija na Zakonot e daleku podobra od prvi~nite izmeni koi gi objavi Todorov. Sepak, Ger{anovski smeta deka ima u{te zabele{ki, koi, kako {to veli, bi moèle "da se ispeglaat" naredniov period.

Najnovata reklama so koja ministerot za obrazovanie gi objas- �nuva izmenite koi gi predlaga vo raboteweto na fakultetite za akademskite profesori e samo u{te eden dokaz deka toj nema namera da gi slu{ne nivnite zabele{ki i deka e re{en do kraj da istera po svoe

9Kompanii / Pazari / FinansiiPREGLED VESTI�


BITOLSKATA MLEKARNICA GO DOBI ISO 2200 SERTIFIKATOT

Bitolskata mlekarnica go dobi me|unarodniot Iso 2200 sertifikat, kako potvrda za bez-bednosta i kvalitetot na proizvodite {to se

proizveduvaat vo fabrikata. Sertifikatot ukaùva deka rabotata na kompanija-ta e vo soglasnost so internacionalnite standardi za rabota. Ovoj sertifikat gi integrira ISO 9001:2008, kako i HACCP standardite i otvora novi mo`nosti za izvoz."Dobliùvaweto do evropskiot kvalitet na mleko i mle~ni proizvodi e na{a trajna opredelba. Ovoj sertifikat e dokaz za kvalitetot i pravil-nata postavenost na procesite vo kompanijata koi se kontinuirano naso~eni kon unapreduvawe na proizvodniot proces od site aspekti", veli Roko Vodopija, generalen direktor na mlekarnicata.

TEGOVSKI REIZBRAN VO UPRAVNIOT ODBOR NA OHRIDSKA BANKA

Dosega{niot ~len na upravniot odbor na Ohrid-

ska banka, Petar Tegovski, povtorno e izbran za ~len na UO, objavi bankata na Makedonskata berza. Odlukata, Nadzorniot odbor ja donese na sednicata odràna na 27 januari. Tegovski od 2007 godina ja vr{i funkcijata tret generalen direktor vo bankata. Negoviot mandat kako ~len na Upravniot odbor e ~etiri godini, a odlukata stapuva na sila

po dobivaweto prethodna soglasnost od guvernerot na Narodnata banka.

SKOPSKI PAZAR INVESTIRA 2,5 MILIONI EVRA VO DELOVEN OBJEKT

Skopski pazar planira izgradba na deloven objekt

na ulicata Pero Nakov vo op{tina Gazi Baba so vkupna povr{ina od okolu 4.500 me-tri kvadratni. Spored informaciite objaveni na Makedonskata berza, izgradbata }e se fin-ansira delumno od sopstveni i delumno so krediti, a vkupnata investiciska vrednost na proektot se o~ekuva da dostigne okolu 2,5 milioni evra. Izgradbata treba da bide zavr{ena do krajot na ovaa godina, so {to }e bide staven i vo funkcija. Vo objektot }e se vr{i delovno-trgovska dejnost od odnapred poznati zakupuva~i.Istovremeno, Skopski pazar objavi deka zasnova nov zalog vrz nedvi`nosti (hipoteki) vo vrednost od 4 milioni evra, {to pretstavuva 28,47% od vrednosta na kapitalot na dru{tvoto, {to pretsta-vuva ramka za idno zadolùvawe na kompanijata so dolgoro~ni krediti.

Prirodniot gas poleka go gubi primatot na evtin energens za makedonskite kompanii.

Analizite pokaùvaat deka samo za edna godina cenata na gasot vo 2010 godina po-rasna za fantasti~ni 44%. Nagorniot trend prodolùva i vo prvite tri meseci godinava Makpetrol }e go prodava ovoj energens za 5% poskapo. Regulatorna-ta komisija za energetika odlu~i cenata od 24,84 denari za normalen metar kuben vo prviot kvartal da se zgolemi na 26,06 denari.Kompaniite koi go koristat gasot kako glaven energens vo proizvodniot proces velat deka kontinuiraniot porast na cenata na gasot im ja ote`nuva bitkata za konkurentnost na pazarite. Od najgolemiot potro{uva~ na priroden gas vo zemjava, ~eli~arnicata Makstil, velat deka poradi poskapu-vaweto na energensite, mora da gi revidiraat buxetot i planovite za rabota za godinava. Poradi nemaweto alternativen energens, mo-rale da investiraat vo energetska efikasnost.“Kon krajot na 2010 godina ja zavr{ivme investicijata vredna okolu eden milion evra za prestrukturirawe od gas kon mazut vo ladna valavnica i od gas kon pro-pan-butan vo ~eli~arnicata. Ova be{e re{enie poradi skapite energensi. Rastot na cenata na energen-

site za nas e seriozen udar vo raboteweto”, veli Aleksandar Panov, generalen direktor na Makstil.

SKAPIOT GAS JA JADE KONKURENTNOSTA

I direktorot na kumanovskata fabrika za cevki 11 Oktomvri, Slobodan Bogdanovski, smeta deka so konstantnoto poska-puvawe na prirodniot gas s$ pove}e se zgolemuva pesimiz-mot za ponatamo{noto rabo-tewe. Bogdanovski objasnuva deka koga cenata na gasot }e se presmeta vo krajnite proizvo-di, gi pravi nekonkurentni na pazarite vo Srbija, Bugarija, Hrvatska, no i na evropskite pazari. Dodava i deka rastot na cenata na ovoj energens }e gi zapre investiciite. Gasot vo Makedonija ima{e rekordna cena na krajot na 2008 godina, koga taa dostigna 30,53 denari za normalen metar kuben. Sega iznesuva 26.06 denari. Od Makpetrol poskapuvaweto na gasot go objasnuvaat so dvièweto na cenite na ma-zutot i na dizel-gorivoto na svetskiot pazar, no i so na-bavnata cena na gasot, koja e dogovorena vo kupoproda`niot dogovor so ruskata kompanija Gazprom.

LANI GASOT POSKAPE ZA 44%, SE U[TE ODI NAGORE

MAKEDONSKITE KOMPANII SOOÊNI SO NOV CENOVEN UDAR

KATERINA [email protected]

Gasot vo Makedonija ima{e rekordna cena na krajot od 2008 �godina, koga ~ine{e 30,53 denari za metar kuben. Sega cenata e 26,06 denari, no beleì nagoren trend, taka {to moè da se o~ekuva nov rekord godinava

BENZINITE POEVTINIJA ZA EDEN DENAROd denes gorivata eurosuper 95 i 98 }e se prodavaat poevtino za eden denar. Eurosuper 95 }e ~ini 75 denari za litar, a eurosuper 98, 76,50 denari. Regulatornata komisija za energetika odlu~i dizelot da se prodava po dosega{nata cena od 64 denari. I ekstralesnoto maslo za doma}instvo ja zadrùva dosega{nata cena od 53 denari za litar. Mazutot pak, od denes }e se prodava po 35,6 denari.

MAKEDONIJA PLA]A NAJSKAP GAS DO GRANICA VO EVROPA

Ruskiot gas donesen do make-donska granica, a zakupen od Makpetrol, ~ini neverojatni 370 evra za 1.000 normalni metri kubni gas. Sostojbata e tolku postar{na ako se zeme predvid deka ruskiot gas do bugarskata granica ~ini 270 evra, a do srpskata 300 evra. Podaotocite pokaùvaat deka Germanija do granicata gasot go nosi po cena od 240 evra za 1.000 metri kubni, proizleguva deka Makedonija pla}a poskap gas i na vlezot vo zemjava i do kompaniite za duri 100 evra. Podatocite do koi dojde “Kapi-tal” pokaùvaat deka na vi-sokata nabavna cena Makpet-rol, koj e edinstven distributer na priroden gas vo zemjava, gi

presmetuva DDV i tarifata za prenos, so {to cenata na gasot za kompaniite dostignuva 400 evra za 1.000 normalni metri kubni.“Makedonija drì eden tragi~en rekord spored toa {to koris-time najskap gas. Cenata na gasot e za 70% povisoka od cenata na gasot vo Zapadna Evropa, a so tamo{nite kom-panii treba da si konkurirame na globalniot pazar. Ovaa rekordna cena na gasot za Makstil zna~i zaguba od okolu ~etiri milioni evra godi{no”, veli Min~o Jordanov, pretse-datel na UO na Makstil.na industriskite potro{uva~i godinava im trebaat 427,11 milioni metri kubni gas, {to e zgolemuvawe za 2,6 pati vo odnos na potro{enoto vo 2010 godina.

14,03

14,93

14,8315,26

19,02

17,9117,97

19,34

22,68

25,95

30,53

29,17

23,62

16,97

18,06

20,96

25,46

28,59

24,84

10

15

20

25

30

35

II 200

6

II 20

06

III 2

006

IV 2

006

I 200

7

II 20

07

III 2

007

IV 2

007

II 20

08

III 2

008

IV 2

008

I 200

9

II 20

09

III 2

009

IV 2

009

I 201

0

II 20

10

III 2

010

IV 2

010

PRODA@NA CENA NA PRIRODEN GAS (DEN/M3)

Kompanii / Pazari / Finansii10 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

BERZANSKI INFORMACII

2.580

2.630

2.680

2.730

2.780

2.830

25/01/11 26/01/11 27/01/11 28/01/11 29/01/11 30/01/11 31/01/11

MBI 10

2.820

2.870

2.920

2.970

3.020

25/01/11 26/01/11 27/01/11 28/01/11 29/01/11 30/01/11 31/01/11

MBID

116,90

117,00

117,10

117,20

117,30

117,40

25/01/11 26/01/11 27/01/11 28/01/11 29/01/11 30/01/11 31/01/11

OMB

ПОКАЗАТЕЛИ ЗА КОМПАНИИ - ЕЛЕМЕНТИ НА ИНДЕКСОТ МБИ10 31.01.2011

ALK (2009) 1.431.353 4.378,31 390,18 11,22 1,00

BESK (2009) 54.562 8.031,54 341,43 23,52 0,23

GRNT (2009) 3.071.377 618,39 105,83 5,84 0,62

KMB (2009) 2.014.067 3.473,10 533,81 6,51 1,01

MPT (2009) 112.382 30.261,33 / / 0,84

REPL (2009) 25.920 42.006,00 5.625,12 7,47 0,84

SBT (2009) 389.779 3.376,98 211,39 15,98 0,77

STIL (2009) 14.622.943 216,57 0,11 1.958,50 3,03

TPLF (2009) 450.000 3.711,90 61,42 60,44 1,09

ZPKO (2009) 271.602 2.300,00 / / 0,30

P/BВкупно

издадени акции Просечна ценаНето добивка

по акција P/EХВ

ПРОМЕТ ПО ПАЗАРНИ СЕГМЕНТИ 31.01.2011

Промет во ЕВРА

Број на трансакции

% на промена

обврзници 15.203 5 -88,74

обични акции 126.489 115 -23,53

Вкупно Официјален пазар 141.692 120 -52,84

обични акции 50.047 41 18,40

Вкупно Редовен пазар 50.047 41 18,40

31.01.2011

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

0 0,00 0 0

0 0,00 0 0

0 0,00 0 0

0 0,00 0 0

0 0,00 0 0

Тетекс Тетово 600 -16,67 129.000Арцелормиттал Скопје (ХРМ) 152 -9,85 121.600

Стопанска банка Битола 3.376,98 -9,54 628.118

Макстил Скопје 216,57 -9,24 1.028.476Арцелормиттал Скопје (ЦРМ) 141,00 -9,03 56.400

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Алкалоид Скопје 4378,31 -2,73 1.510.516

Комерцијална банка Скопје 3473,1 -0,83 1.489.960

Гранит Скопје 618,39 -6,53 1.422.907

Тутунска банка Скопје 4034,3 -5,07 1.307.112

Македонски Телеком Скопје 552,14 -2,16 1.295.862

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ

31.01.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПРОМЕТ

31.01.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПАД

Име на компанијата

Просечна цена (МКД)

%Износ (МКД)

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Отворен инвестициски фондНето-имот на

фонд (ден.) 1М 3М 6М YTD 1YПодатоците се однесуваат за

ILIRIKA JIE 32.724.521,57 5,04% 14,27% 11,59% 4,99% 5,85% 27.01.2011

ILIRIKA GRP 45.662.213,22 -1,34% 2,92% 10,64% -2,30% 11,98% 27.01.2011

Иново Статус Акции 20.581.236,29 11,63% 14,28% 6,70% 11,88% -3,97% 27.01.2011

KD Brik 34.379.719,83 -1,51% 3,33% 5,13% -1,78% 15,79% 27.01.2011

KD Nova EU 28.376.997,14 5,61% 7,96% 9,43% 5,29% 3,89% 27.01.2011

КБ Публикум балансиран 27.956.211,39 4,49% 5,47% 6,25% 4,24% 4,36% 28.01.2011

31.01.2011

Viner osiguruvawe, koja e del od osigu-ritelnata grupacija Viena, prodolùva so skromen biznis-plan da go osvo-

juva osiguritelniot pazar vo Makedonija. Od kompanijata velat deka nivnite planovi za rabota vo 2011 godina ne se razlikuvaat mnogu od minatogodi{nite, koga proda`bata e zgolemena za 71 milioni denari, a poli-siranata premija zabeleà rast od 27%. Generalniot direktor na Viner osiguruvawe, Zoran Nara{anov, otkriva deka uspehot na kompanijata se dolì, pred s$, na silniot brend na nivnata mati~na kompanija od Avstrija i na doverbata i sigurnosta {to ja uìva, no i na strategijata za dobliùvawe na osiguritel-nite uslugi {to poblisku do klientite. Zgolemuvaweto na pazarniot udel na kompanijata e prosledeno so zajaknuvawe na reosiguritelnata programa nameneta za klientite i, pred s$, so {irewe na proda`nata mreà, ~ii novootvoreni podru`nici pridonesoa za pogolema dostapnost na site ponudeni uslugi. Otvoreni se 38 regionalni podru`nici, a profunkcionira i kontakt-centarot za polisa na raka, kade {to klientite se javuvaat da pobaraat odreden osigu-

@IVOTNOTO OSIGURU-VAWE VO FOKUSOT VO 2011

VINER OSIGURUVAWE SO NOVA STRATEGIJA ZA RAZVOJ

Viner osiguruvawe vo januari ostvari 100% podobri rezultati vo od-nos na istiot period vo 2009 godina. Rastot na premijata glavno se dolì na korporativnite klienti, golemi kompanii koi vo ovoj period sklu~ija dogovori za osiguruvawe so Viner

(Podatocite vo tabelite i graficite gi obezbeduva Makedonskata berza za hartii od vrednost. Vrednostite koi gi gledate deneska, se od posledniot den na trguvawe, ponedelnik - 31.01.2011)

ALEKSANDAR [email protected]

MBID E SOSTAVEN OD 15 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII �KOTIRANI NA PAZAROT NA JAVNO POSEDUVANI DRU[TVA

MBI 10 E SOSTAVEN OD 10 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII KOTIRANI �NA OFICIJALNIOT PAZAR NA MAKEDONSKA BERZA

OMB E SOSTAVEN OD NAJLIKVIDNITE OBVRZNICI �KOTIRANI NA MAKEDONSKA BERZA

ritelen proizvod, a polisata se dostavuva do niv. “Iako biznis-planot za godi-nava e skroen skromno, sepak, ve}e vo januari ostvarivme 100% podobri rezultati vo odnos na istiot period vo 2010 godina. Imame dvojno pogolem porast na premijata i duri 70% od toa se dolì na korporativnite klienti, golemi kompanii koi vo ovoj period sklu~ija dogovori za osiguruvawe so Viner. Osta-natite 30% rast se dolàt na zgolemuvaweto na premi-jata od naselenieto, glavno poradi pro{iruvaweto na distributivnata mreà vo zemjata i dobliùvaweto na site osiguritelni proizvodi do klientite. Sekako, najgolem del od uspehot se dolì na mo}niot brend od Avtsrija, koj zastana zad nas i koj im obezbeduva na klientite doverba i sigurnost za brza i navremena isplata na {teti”, komentira za “Kapi-tal” Nara{anov.

Uspe{nite rezultati na Vin-er osiguruvawe ovozmoìja godinava da se pro{irat aktivnostite na doma{niot pazar. Od v~era oficijalno po~na da raboti i Viner lajf, kompanija koja raboti vo seg-mentot na ivotnoto osiguru-vawe. Nara{anov komentira deka tokmu osiguruvaweto na ìvot ima najgolem potencijal za razvoj na pazarot i poradi toa ovoj segment }e bide vo fokusot na nivnata rabota vo slednite nekolku godini.“Vo Makedonija postojat us-lovi za dramati~en procen-tualen porast na ìvotnoto osiguruvawe. Na{ata kom-panija o~ekuva za tri godini polovina od osiguritelnoto portfolio da otpa|a na osigu-ruvawe na ìvotot. Celata grupacija e mnogu orientira-na kon razvoj na ovoj segment od osiguritelniot pazar i jas sum siguren deka i vo Make-donija apsolutno }e uspeeme da go dostigneme uspehot {to go postignaa kompani-

ite na Viena osiguritelnata grupacija vo Evropa”, veli Nara{anov.Spored poslednite podatoci od Agencijata za supervizija na osiguruvaweto (ASO), osiguritelniot pazar vo Makedonija vo prvite devet meseci od godinava porasna za 7% vo odnos na istiot period lani. Bruto-polisiranata premi-ja zaklu~no so septemvri iznesuva 76,3 milioni evra. Pozitiven trend e zabeleàn vo dvata segmenti na osiguru-vawe, neìvotno i ìvotno. Dodeka neìvotnoto osiguru-vawe raste so 6%, segmentot na osiguruvawe na ìvot ru{i rekordi so porast od duri 18%.

MAKEDONSKA BERZA

Globalnite, no i doma{nite politi~ki turbulencii vne-

soa strav na pazarot na kapital. Cenite na akciite denovive pa|aat, taka {to v~era nitu edna hartija od vrednost ne zabeleà rast na cenata. Osobeno golem pad ostvari osnovniot berzanski indeks MBI-10, koj izgubi 5,01% od nego-vata vrednost, zadrùvaj}i se na 2.632,53 indeksni poeni. Indeksot na jav-noposeduvanite dru{tva MBID padna od 2,63% na 2.959,33 indeksni poeni, a indeksot na obvrznici OMB ostana na istata vrednost od petokot, 116,98 indeksni poeni.No, osven cenite na akci-ite, padna i berzanskiot promet. So samo 11,7 mil-ioni denari, v~era{niot promet be{e re~isi prepoloven vo odnos na petokot, koga iznesuva{e 21 milioni denari. Toa {to vleva doza opti-mizam i pri vakov slab promet e {to se zadrà interesot za akcii naspre-ma toj za obvrznici.Vkupno se istrguvaa 25 hartii od vrednost, od koi duri {est imaa promet pogolem od eden milion denari. Najprivle~na za

investitorite, so ostvaren promet od 1,5 milioni denari, be{e akcijata na Alkaloid, od koja, po cena poniska za 2,73% vo odnos na petokot, se prodade koli~ina od 345 akcii. Po 1,4 milioni denari promet be{e ostvaren i so akci-ite na Komercijalna banka i Granit. So akcijata na Makstil be{e ostvaren promet od eden milion denari, a na redovniot pazar na akcii, Makedonski telekom i Tutunska banka trguvaweto go zavr{ija so promet od 1,2 milioni denari i 1,3 milioni denari.So obvrznicite be{e os-tvaren vkupen promet od 935.000 denari, najgolem del blagodarenie na devet-tata emisija na obvrznici za denacionalizacija, koja trguvaweto go zavr{i so realizirani 900.000 denari.Od istrguvanite hartii od vrednost, pad na cenata ima{e kaj 19 od niv, a nepromeneti ostanaa cenite na {est hartii od vrednost. Najgolem pad od 16,67% zabeleà akcijata na Teteks od Tetovo. Do-bitnicite ovojpat izosta-naa, nitu edna akcija ne zabeleà rast na cenata.

POLITI^KATA KRIZA JA URNA BERZATA

ZORAN NARA[ANOVGENERALEN DIREKTOR NA VINER OSIGURUVAWE Vo Makedonija postojat uslovi za dramati~en procentu-alen porast na ìvotnoto osiguruvawe. Na{ata kompanija o~ekuva za tri godini polovina od osiguritelnoto portfolio da otpa|a na osiguruvawe na ìvotot. Celata grupacija e mnogu orientirana kon razvoj na ovoj segment od osiguritelniot pazar i jas sum siguren deka i vo Makedonija apsolutno }e uspeeme da go dostigneme uspehot {to go postignaa kompaniite na Viena – osigu-ritelnata grupacija vo Evropa.

17.03.2010 11

Kompanii / Pazari / Finansii 11KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

Рочности преку ноќ 1 нед. 1 мес. 3 мес.

Благајнички записи 4,00% СКИБОР 2,72% 3,61% 4,31% 5,33%

Ломбарден кредит 5,50% МКДОНИА 2,54%

Извор: НБРМ

КУРСНА ЛИСТА Банка

Среден курс 3м 6м 12м 24м 36м

во денари Стопанска 5,50% 6,25% 6,50% 9,15% 9,65%

ЕМУ евро 61,5050 Комерцијална 5,50% 6,50% 6,80% 9,60% 10,00%

САД долар 44,8614 НЛБ Тутунска 5,00% 6,30% 6,70% 9,50% 9,70%

В.Британија фунта 71,4427

Швајцарија франк 47,5236

Канада долар 45,0784 EUR USD GBP CHF

Австралија долар 44,7277 61,6 46 71,8 48,2Извор: НБРМ

ДЕВИЗЕН КУРС ВО МЕНУВАЧНИЦИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Држава Валута

РочностКАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИ БАНКИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБ

Po zavr{uvaweto na kriznata 2010 g o d i n a , u{ t e edna finansiski te{ka godina gi o~ekuva broker-

skite dru{tva na Makedonskata berza. Iako minatata godina za del od niv donese blago finansisko zazdravuvawe, borbata za klienti na make-donskiot plitok pazar me|u 24 brokerski ku}i doprva }e se razgoruva. Na toa ukaùva postojanata konkurentska borba za klienti, koja vo politikata na nekoi ku}i se pokaà preku ostro kratewe na tro{ocite i namaluvawe na proviziite. Iako finansiskite izve{tai s$ u{te ne se zavr{eni, del od brokerite velat deka za 2010 godina }e imaat rast na prihodite, no neto-dobivkite kaj site s$ u{te se vo minus. Glavna pri~ina za toa, sekako, e lo{ata godina na Makedon-skata berza, pred s$ malite prose~ni prometi i padot na indeksot MBI10 za 17,19%.Vo brokerskoto dru{tvo na Ilirika velat deka prihodite minatata godina im porasnale od 20% do 25%, poradi {to za 2010 godina }e imaat opera-tivna dobivka. "Minatata godina prose~nata provizija ni porasna za 50%, dodeka prihodite porasnaa od 20% do 25%. Prose~noto pazarno u~estvo nadmina 25%, {to e pozitivno pridviùvawe vo odnos na 2009 godina", veli Vasko Mitev, direktor na brokerskata ku}a Ilirika investments.Sepak, dodava toj, neto-dobivka-ta na Ilirika za 2010 godina }e bide negativna, poradi pogolemite finansiski rashodi,

BROKERITE MO@E DA SE SPASAT SAMO SO STRANSKI PARI

KAKO BROKERSKITE DRU[TVA JA ZAVR[IJA 2010 GODINA?

Del od brokerite vo 2010 godina imaat rast na prihodite, no poimot profit s$ u{te e samo mislovna imenka, pred s$ poradi pokrivawe na rashodite napraveni izminatite 2 krizni godini. Biznisot moè da go zaìvee samo postojan priliv na stranski kapital

MAJA BAJALSKA-GEORGIEVSKA

[email protected] 189milioni evra

e vkupniot promet na 24 brokerski dru{tva vo 2010

odnosno negativnoto knièwe na hartiite od vrednost {to dru{tvoto gi ima vo aktivata, poradi padot na MBI-10. Na brokerskoto dru{tvo Euro-haus prihodite minatata godina mu se zgolemeni za 30%, a pazarnoto u~estvo vo odnos na 2009 godina porasnalo dvojno, velat ottamu."Sepak, }e bideme vo minus od tekovnoto rabotewe za 2010 godina, zatoa {to imame golemi fiksni tro{oci", veli Sa{o Drakulovski, direktor na Eurohaus.Od brokerskiot oddel na NLB Tutunska velat deka rabotat na granici na rentabilnosta. I tie gi istaknuvaat tro{ocite na industrijata koi se fiksni, spored {to, velat deka nema nitu mo`nost za zgolemuvawe na profitot."Retko koja ku}a bi moèla da se pofali so rast na pri-hodot, so ogled na toa {to vo 2010 godina berzanskiot promet zabeleà pad od 13% vo odnos na 2009 godina", veli Emilija Brqamova, direktor na slu`bata za uslugi so hartii od vrednost na NLB Tutunska banka. Za Invest broker minatata go-dina finansiski bila najlo{a od postoeweto na brokerskoto dru{tvo dosega."Katastrofalno e zavr{ena minatata godina, ednostavno, zatoa {to nema{e rabota. Prihodite ni se namaleni 100%. Kako i 2009 i 2010 godina }e bide zavr{ena so zaguba. Ova e prv pat vo 15 godini da rabotime tolku lo{o. Obemot na rabota se namali, klientite se namalija", veli Kiril Mitrovski, direktor na Invest broker.Politikata na kratewe tro{oci na brokerite vo 2009 godina i lani trgna od namaluvawe na platite na vrabotenite, pa s$ do drasti~no namaluvawe na

proviziite koi brokerite im gi zemaat na klientite. Toa i poagresivnata marketing-strategija kaj del od brokerite pridonese da se iska~at pogore na listata ku}i so najgolem promet. Na prvo mesto spored prometot lani e slu`bata za hartii od vrednost na Stopanska banka. Brokerite od Stopanska lani napravile vkupen promet 73,5 milioni evra, pri {to golem udel od 85,67% vo nivnoto trguvawe so hartii od vred-nost na Berzata imaat blok-transakciite. Vtora spored prometot vo 2010 godina e brokerskata ku}a Ilirika investments, koja istrguvala 26,6 milioni evra, site vo klasi~no trguvawe, bez nitu edna blok-transakcija. Treta spored prometot od 22,9 mil-ioni evra lani e slu`bata za hartii od vrednost na Komer-cijalna banka, kade {to udelot na blok-transakciite e 6,65%. êtvrta po red brokerska ku}a spored pazarniot udel na Berzata lani e slu`bata za hartii od vrednost na NLB Tutunska banka, so vkupen promet od re~isi 10 milioni evra (9,97 milioni evra), kade {to blok-transakciite u~estvuvaat so samo 1,11%. Petto e brokerskoto dru{tvo Eurohaus so vkupen ostvaren promet od 7,6 milioni evra, pri {to u~estvoto na blokovite vo ovie sredstva e 0,14%. Site 24 brokerski dru{tva lani ostvarile vkupen promet od 189 milioni evra, kade {to klasi~noto trguvawe iznesuva 106 milioni evra, blok-tran-

sakciite 82 milioni evra, a transakciite so dràvni akcii 662,9 iljadi evra.Za cela industrija, pa i za brokerite, jasno kako den e deka samo pogolem i postojan priliv na stranski pari na Berzata moè da go zaìvee biznisot. Toa se o~ekuva da se slu~i koga globalnite inves-ticiski fondovi }e se zasitat od svetskite berzi i parite }e gi preleat prvo vo Evropa, a potoa i vo regionot, od kade {to, pak, se o~ekuva pomali fondovi da dojdat i na Berzata vo Skopje. "Ako godinava prodolì kako {to trgna vo januari, o~ekuvame podobruvawe na sostojbite godinava i zgolemen promet na Berzata. No, s$ treba da po~ne od svetskite ekonomii. Koga tamu }e se pojavi vi{ok pari, tie prvo treba da dojdat vo regionalnite fondovi, a duri potoa da se preleat na Makedonskata berza. No, i za toa se potrebni politi~ki preduslovi", smeta Mitev. Drakulovski isto taka se na-deva deka zgolemeniot interes za trguvawe na po~etokot na godinata }e prodolì, za{to

samo taka moàt da se razbu-dat doma{nite investitori koi podolgo vreme ne trguvale. Brqamova ne e golem optimist za zazdravuvawe na broker-skiot biznis godinava. "Spored vkupno ostvareniot promet, 2010 godina be{e po-slaba berzanska godina duri i od 2003 godina, koga Berzata be{e daleku od fokusot na interes i na doma{nata i na stranskata publika. Godinava, ako se ceni spored prvite berzanski denovi, }e bide podobra i za investitorite i za berzanskite posrednici. Me|utoa, dali toj rast }e bide dovolen za izlez od neza-vidnata finansiska sostojba

na industrijata ostanuva da sumirame slednata godina", zaklu~uva Brqamova.A ako nestabilnosta na Make-donskata berza prodolì, imaj}i ja predvid politi~kata nestabilnost vo dràvata, za o~ekuvawe e da se zatvorat nekoi od pomalite brokerski dru{tva poradi namaleni prometi i nemo`nost da gi pokrijat operativnite tro{oci. Kaj ostanatite opstanokot ne e zagrozen do taa mera zatoa {to 6 od site 24 dru{tva se del od banki, a golem del od drugite imaat stranski gazdi ~ija strate{ka cel e dolgoro~no da bidat prisutni na makedonskiot pazar.

IZBRANI LAUREATITE ZA NAGRADATA NAJDOBAR PROMOTOR NA MAKEDONIJA

PRODOL@EN ROKOT ZA PRODA@BA NA PAKETOT AKCII NA STOPANSKA BANKA OD BITOLA

Goran Atanasovski e najdobriot promotor na Makedonija za 2010 go-

dina. Po trimese~noto gla-sawe na Fejsbuk i na ~len-ovite na ìrito, nagradata za ìvotno postignuvawe go dobil profesorot Viktor A. Fridman. Vesnikot "Nova Makedonija" dodelil ekstra statutarna nagrada na Vesna Sokolovska. Blagoj Nacoski dobil ekstra stat-utarna nagrada od Kanal 5 Televizija. Biznis-mag-

azinot "Kapital", pak, mu dodeli ekstra statutarna nagrada na Tim Makedonija eksport. Vasko Markovski dobi ekstra statutarna nagrada od strana na proektot Macedonia Loves You. Na site u~esnici vo izborot }e im se dodelat soodvetno medali, diplomi za blagodarnost i po~esni priznanija za s$ {to imaat napraveno za Makedonija. Vo izminatite tri meseci 6.118 lu|e go dale svojot

glas za eden od 28 kan-didati, preku internet-mreàta Fejsbuk. Nadzorniot odbor na

Stopanska banka od Bi-tola minatata nedela

odlu~i za ~etiri meseci da go prodolì rokot na proda`ba na paketot akcii sostaven od najmalku 50% plus edna akcija od osnovnata glavnina na bankata. Paketot akcii sega }e se nudi na proda`ba do 31 maj ovaa godina. So ova, bankata im ostava dopolnitel-no vreme na investitorite. Planot za oformuvawe na ovoj paket akcii od bankata

be{e najaven u{te vo noemvri minatata godina. Od Stopanska banka-Bitola ne sakaat da komentiraat dali pregovaraat so stranski ili so doma{ni investitori. I Narodnata banka nekolku pati dosega se obide da prodade 16,3% od kapitalot, odnosno 63.381 akcija {to gi poseduva vo bankata, otkako vo noemvri 2008 godina gi odzede od ZK Pelagonija, kako najgolem akcioner.Trite kvartali od minatata

godina Stopanska banka od Bitola gi zavr{i so dobivka od 41,4 milioni denari, koja e za 33,0% poniska od dobivkata vo 2009 godina.

Fokus12 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

ELENA JOVANOVSKA

EKONOMSKATA KRIZA NE BE[E PRE^KA ZA AKVIZICII NA BALKANOT

Na pazari t e vo Ju`na i Isto~na Evropa minatata godina se zaklu~eni duri 23 akvizicii. Hrvatskata kom-p a n i j a A t l a n -

tik grupa so prezemaweto na slovene~kata Droga kolinska ja odbeleà godinata na Balkanot kako najgolema i najdramati~na akvizicija, posebno ako se ima predvid deka se slu~i vo vreme na ekonomska kriza.Prezemaweto na slovene~ka Droga kolinska od Atlantik grupa ~ine{e 243 milioni evra i pretstavuva najgolem korporativen dogovor na Balkanot vo poslednite nekolku godini. So kupuvaweto na Droga kolinska, Atlantik grupa stana sopstvenik i na srpskite bren-dovi [tark, Palana~ki kiseqak i Grand kafe. Na ovaa najgolema akvizicija na Balkanot se osvrna i ugledniot londonski vesnik “Ekonomist”, koj napi{a deka prehranbenite brendovi na Droga kolinska, od #argeta# pa{teta do ~okoladi i smoki na Soko {tark, se atraktiv-ni za Atlantik grupa zatoa {to, kako i negovite brendovi (Cede-vita, Plidenta), se imiwa koi potro{uva~ite na teritorijata na porane{na Jugoslavija gi pomnat od svoeto detstvo. Na krajot od tekstot “Ekonomist” zaklu~uva deka po vojnata vo porane{na Jugoslavija, biznis-vrskite me|u dràvite se dokaz deka stra{noto minato e ostaveno tamu kade {to pripa|a - vo minatoto.“Stanuva zbor za spektakularen dogovor poradi faktot {to ozna~uva pad na barierite kaj kompaniite vo regionot, koi se vozdrùvaa od me|usebni sopstveni~ki povrzuvawa po-radi politi~ki pri~ini”, oceni Jurgis Oniunas, osnova~ot na hrvatskata konsultantska kom-panija Asendent.Izvr{niot direktor na Atlantik grupa, Emil Tedeski, veli deka e premnogu gord na ova prezemawe i naveduva deka od nitu eden politi~ar od Hrvatska, Srbija, Slovenija, pa ni od Brisel ne pobaral mislewe za kupuvawe na Droga kolinska.

ATLANTIK GRUPA I DROGA KOLINSKA JA PROSLAVIJA 2010 GODINA

BORBA ZA PREVLAST NA KOMPANIITEPREKU PREZEMAWA DO LIDERSKA POZICIJA VO SVETOT

BORO MIRÊSKIkonkurentnosta, Evropskata unija ~esto pati dosega onevozmoìla spojuvawa i prezemawa na kom-panii. Takov be{e slu~ajot koga EU go blokira{e spojuvaweto na dvete najgolemi aviokompanii vo Grcija, Ejxian erlajns i Olimpik."Spojuvaweto na Ejxian i Olimpik }e dovede do voveduvawe na kvazi-monopolska sostojba vo Grcija, {to }e gi zgolemi cenite na aviouslugite, a }e go namali nivniot kvalitet", re~e komesarot za konkurentnost na EU, @aklin Almunia.Kineskata banka za razvoj (China Development Bank), koja e delumno vo dràvna sopstvenost, ima pre-tenzii da vleze i na evropskiot pazar. Pretstavnici na ovaa banka gi privr{uvaat pregovorite so me-naxerite na germanskata banka Vest

LN AG. Iako s$ u{te ne zavr{ilo naddavaweto za paketot-akcii na germanskata banka, analiti~arite prognoziraat deka Kineskata banka za razvoj }e uspee da ja dobie sopstvenosta vrz bankata, za {to treba da plati okolu 14 milijardi dolari.Pretstavnici, pak, na najgolemiot rival na Kineskata banka za raz-voj, Industriskata i komercijalna banka na Kina (ICBC), forumot vo Davos go iskoristija za da dogov-orat prezemawa na okolu 80% od amerikanskiot bankarski biznis. Od Industriskata i komercijalna banka, koja e najaktiven akter vo strate{kata politika na Kina, na-javuvaat deka na po~etokot od godi-nava }e otvorat filijali vo Pariz, Brisel, Amsterdam i Milano. Za

slednata nedela bankata najavi deka }e prezeme nekoja od lokalnite {panski banki vo Madrid. Bankarskiot sektor ne e edinstve-niot vo koj sakaat da investiraat kineskata Vlada i biznismenite. Pred pomalku od dve nedeli najgole-miot telekomunikaciski operator vo [panija, Telefonika, potvrdi deka }e go zajaknuva partnerstvoto so kineskata âjna unikom. Dvete kompanii }e investiraat okolu 500 milioni dolari za da gi podobrat uslugite kon gra|anite. Vode~kata amerikanska kompanija vo telekomunikaciite, Verizon telekomunikacii (Verizon Telecom-munications), pred dva dena ob-javi deka planira da ja prezeme me|unardonata grupacija Teremark (Terremark Worldwide), za koja e

podgotvena da plati 1,4 milijardi dolari. I vo ova zdelka prstite gi "zame{aa" bankarskite giganti. Goldman Saks ja pretstavuva Veri-zon vo pregovorite za prezemaweto, a Kredit Svis, pak, ja pretstavuva Teremark. I kompaniite od metalur{kata industrija ne ostanaa imuni na branot kompaniski prezemawa koj go zafati svetot. Najgolemiot proizvoditel na jaglen vo Zapadna Virxinija, Alfa prirodni resursi (Alpha Natural Resources) planira da "iske{ira" okolu devet milijardi dolari za ~etvrtiot po golemina proizvoditel na jaglen vo Amerika, Mesi energetska kompanija (Messy Energy Company). So ova, vrednosta na Alfa }e dostigne 15 milijardi dolari.

“Mnogu sum gord na toa preze-mawe. Tvrdam deka smokite i krem-bananite od sega podobro }e se prodavaat na site pazari”, istakna toj. Tedeski za narednite nekolku go-dini najavi niza investicii, glavno vo adaptacija na proizvodnata linija. Toj naskoro planira vo konditorskata kompanija [tark da po~ne da proizveduva ener-getski plo~ki za svojot brend sportska ishrana Multipauer, koj sega se proizveduva kaj partner po dogovor. � Balkanskite firmi bea

cel i na svetski kompanii ABB, vode~kata svetska kompanija vo energetika i avtomatizacija, prezede del od hrvatskata kom-panija Eksor, koja se zanimava so avtomatizacija vo industrijata,

so cel da ja zacvrsti pazarnata pozicija vo Hrvatska i vo sosed-nite zemji.

So ovaa akvizicija ABB saka{e pred s$ da gi zacvrsti biznis-ak-tivnostite vo oblasta na procesna-

ta avtomatizacija. So vklu~uvaweto na Eksor vo globalnata mreà na ABB se otvori mo`nost za zgol-emuvawe na hrvatskiot izvoz vo zemjite od Evropskata unija, a so isporakata na softverski paketi osvojuvawe i na svetskiot pazar.Eksor e osnovana vo 1990 go-dina, a po~na kako dostavuva~ na inènerski i servisni uslugi na ABB i drugi kompanii. Spored direktorot na ABB vo Hrvatska, Darko Eisnuht, ova prezemawe pridonesuva za zgolemuvawe na brojot na vraboteni vo Hrvatska i vo regionot.Eden od najgolemite investiciski dogovori vo Bosna i Hercegovina be{e potpi{an me|u Alarm vest grup (AVG) od Saraevo i Sekju-ritas AB od [vedska. Sekjuritas prezede 85% od grupacijata AMG, vo koja prepozna edna od najdobrite

Hrvatskata kompanija Atlantik grupa so prezemaweto na slovene~kata Droga kolinska ja odbeleà godinata na Balkanot kako najgolema i najdramati~na akvizicija, posebno ako se ima predvid deka se slu~i vo vreme na ekonomska kriza. Klu~na uloga pri ova prezemawe imaa fran-cuskata banka BNP Paribas i italijanskata Unikredito

��

So zakrepnuvaweto na ekonomiite, svetot go zafati nov bran preze-mawa na kompanii od metalurgijata, teleko-munikaciite, kako i v o b a n k a r s k i o t i

informati~ko-tehnolo{kiot sektor. Preku prezemawa i partnerstva, kompaniite so zdruèni sili }e se borat za osvojuvawe na liderskata pozicija vo svetot. Ekspertite, pak, se so podeleni mis-lewa za korporativniot "bum" koj se prognozira za ovaa godina. Za da go spre~i monopolot na odredeni kom-panii na pazarot, kako i da ja odrì

VESNA [email protected]

� Potpi{an dogovor me|u bosanski Alarm vest grup i {vedski Sekjuritas

� So kupuvaweto na Droga kolinska, Atlantik grupa stana sopstvenik i na srpskite bren-dovi [tark, Palana~ki kiseqak i Grand kafe

ta avtomatizacija So vklu~uvaweto

TOP 10 MEMOARI NA POLITI^KI LIDERI

NANAI LIDERI

no.3KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

LI^NITE MEMOARI NA JULISIS S. GRANT�� Avtobiografiskite memoari na porane{niot

amerikanski pretsedatel i voen komandant, Julisis S. Grant, koi zboruvaat za Gra|anskata vojna vo SAD i za Meksikansko-amerikanskata vojna, stanaa bestseler vo 1885 godina

Memoarite na porane{niot amerikanski pretseda-tel Julisis S. Grant, zavr{eni samo pet dena

pred da po~ine od tumor na grloto, vo 1885 godina bea ob-javeni kako dvojno izdanie, koe gi opi{uva site dejstva koi toj gi prezemal za vreme na ameri-kanskata Gra|anska vojna i na Meksikansko-amerikanskata vojna. Memoarite na Grant zarabotija ogromni prihodi od proda`ba i ostanaa edni od najkontraverznite objaveni dosega. Vedna{ po negovata smrt , izdava~kata ku}a Mark Tvejn izleze so osvrt kon ova delo. Mark Tvejn li~no go poznava{e Grant, koj go oceni kako ~uvst-vitelen, iskren i neverojatno inteligenten ~ovek, so ogromni eti~ki i moralni vrednosti. "Kako napreduva{e negovata bolest, vo 1881 godina po~uvstvuvav potreba da go nateram pretsedate-lot da gi napi{e memoarite", izjavi Tvejn.No, bil odbien poradi stravot na Grant deka negovite memoari }e ja doìveat sudbinata na memoarite na negoviot asistent Adam Badau za vreme na vojnata, koi doìveaja enormno nizok tira`, i na Xon Rasel Jang, koi bea objaveni vo 1879 godina, so koi Jang doìvea neverojaten poraz. "Sepak, vo 1884 godina, koga bolesta mu be{e dijagnosticirana, Grant se odlu~i da gi napi{e memoarite", re~e Tvejn.“Ogromnata volja i mo}nata psihi~ka sposobnost na Grant uspeale da gi nadvladeat brojnite neprospieni no}i poradi vojnata, pa memoarite proizvedoa edna fakti~ka prikazna za situaci-jata za vreme na amerikanskata Gra|anska vojna”, se veli vo os-vrtot na izdava~kata ku}a. Memoarite izlegoa vo dva toma. Prviot e pove}e avtobiografski, koj vo detali go opi{uva negoviot li~en ìvot, a vtoriot gi obelo-denuva kontroverznite detali za naredbite koi pretsedatelot gi dal za vreme na vojnite. Gener-alno, vo nego e opi{ana ulogata na Grant kako voen oficer vo Me-ksikansko- amerikanskata vojna i amerikanskata Gra|anska vojna. Iako bil glaven akter vo vojnata, porane{niot amerikanski pretse-datel ja opi{uva Meksikansko-amerikanskata vojna kako edna od najnepravednite vo istorijata na svetot. "Toa be{e vojna me|u najsilnite i najslabite politi~ki faktori vo svetot. Jas se obidov da gi smiram

tenziite me|u zavojuvanite strani. Koga stapnav na meksikanskoto tlo, se osetiv kako nekoj da mi zabil no` vo grbot. Se sretnav so generalot Li, se pregrnavme, se rakuvavme i gi po~navme pre-govorite za kraj na terorot na kontinentot", napi{a Grant. Spored nego, SAD se odnesuvale kako ogromnite evropski monar-hii. “No, ovojpat vojuvavme so Meksiko, iako toa be{e male~ka i drevna dràvi~ka, koja vo nitu eden moment ne pokaà teritori-jalni pretenzii", istaknuva toj.Pred negovata smrt, memoarite postignaa ogromna finansiska mo}. Brojni kritiki od pisateli, istraùva~i, voeni eksperti i kolegi pristigale sekojdnevno. Sepak, Grant uspea da gi razjasni site dilemi za na~inot na vodewe na negovata liderska pozicija vo ekot na dvete vojni. "Kako i mnogu drugi prikazni, taka i ovaa. Vo memoarite uspeav da gi razjasnam site nevistini koi javnosta gi slu{na za tekot na ovie dva tragi~ni istoriski nastani", izjavi Grant vo obra}aweto do kriti~arite. Borbata da gi zavr{i memoarite pred da po~ine be{e borba i za mediumite. Mnogu eksperti sakaa da pro~itaat zavr{eno delo, a ne da go pretpostavuvaat krajot. "Zatoa nie go opravduvame na~inot na koj toj go pi{uva{e. Gordi sme i na negovata sekretarka, koja po 16 ~asa na den sede{e do nego dodeka toj & diktira{e, a taa gi zapi{uva{e istoriski zna~ajnite re~enici", se veli vo osvrtot kon memoarite na izdava~kata ku}a Mark Tvejn.Mnogu kriti~ari gi sporeduvaa memoarite na Grant so tie na italijanskiot imperator Cezar. Za mnogu kratko vreme "Li~nite memoari" na Grant stanaa na-jbaraniot bestseler. Negovata familija, koja poseduva{e okolu 75% od prihodite na bestselerot, inkasira{e okolu 450.000 dolari vo prvata godina. Narednite generacii, so reobjavuvaweto na deloto vo 2009 godina zarabotija okolu 10 milioni dolari. Iako na javnosta & be{e poznat kako Sem, porane{niot general se vikal Hiram Julisis Grant. Koga se preselil vo Ohajo, poradi tehni~ka administrativna gre{ka, Voenata akademija na SAD go pre-imenuvala vo Julisis S. Grant. Na amerikanskata armija & sluèl do 1854 godina, koga se povlekol pred da bide izbrkan. Podocna stana pretsedatel na SAD.

prodolùva

�� Po~etokot na 2011 godina go odbeleàa nekolku kompa-niski prezemawa. Kineskata banka za razvoj treba da ja prezeme germanskata Vest LN AG. Amerikanski Veri-zon, pak, za 1,4 milijardi dolari go kupi rivalot vo telekomunikaciskata industrija, Teremark

Vo IT-biznisot, pak, poslednoto na-javeno partnerstvo e me|u kineskata Lenovo i japonskata korporacija NEC. Dvete kompanii najavija deka so "zdru`ni sili" }e lansiraat nov proizvod. Bidej}i Lenovo }e ja ima dominantnata sopstvenost vo zaedni~kata kompanija, NEC }e treba da & isplati dopolnitelni 500 milioni dolari.Pottiknat od ogromnata proda`ba vo razvojnite ekonomii, kako Indija i Kina, IT-kompanijata Filips najavi deka }e razgleda ponudi od nekolku kompanii od Azisko-pacifi~kiot region, za da ja prezeme sopstvenosta vrz nekoja

od niv. "O~ekuvame profitot od ovoj region da se zgolemi na 12 milijardi evra vo narednite pet godini", izjavi Nigel de Akr, regionalniot direk-tor na Filips za Azija.Svetskite eksperti procenuvaat deka vo 2011 godina korporativnite lideri treba da bidat podgotveni za ekonomski "bum" koga se vo pra{awe akviziciite.Spored amerikanskiot analiti~ar Pol Sigentaler, iako 50%- 80% od prezemawata i spojuvawata na kompaniite vo tekot na 2010 godina zavr{ile neslavno, lider-ite ne treba da se demotiviraat.

Naprotiv, toj istaknuva deka ovaa godina }e bide "otsko~na" godina za kone~no zakrepnuvawe na ovoj sektor. "2011 godina }e bide mnogu posilna godina koga stanuva zbor za pr-ezemawa i spojuvawa na kompanii. Mnogu poverojatno e deka poradi golemoto nivo na rizik, ovaa go-dina }e se sklu~at nekolku "mega" prezemawa", potencira{e toj. Edinstveni negativni karakteris-tiki {to moè da proizlezat od ovie aktivnosti e vo pazarite so ograni~ena ponuda da se vrati kompaniskiot monopol.

BNP PARIBAS I UNIKREDITO POSREDUVAA PRI NAJGOLEMATA TRANSAKCIJA

Klu~na uloga vo posreduvaweto pri prezemawata na Balkanot imaa francuskata banka BNP Paribas i italijanskata Unikredito, koi u~estvuvaa vo proda`bata na Droga kolinska,

koja be{e najgolema i najzna~ajna transakcija vo regionot.Spored podatocite na kompanijata za finansiski informacii Merxermarket grupa (sopstvenost na "Fajnen{al tajms"), hrvatskata konsultantska Asendent, koja raboti vo Hrvatska, Bosna i Hercegovina i vo Srbija, zaklu~i tri dogovori vo vrednost od 53 milioni evra. Prviot e prezemaweto na Kombis od Hrvatski telekom, potoa kupuvaweto na hrvatskata firma Eksor od svetskata kompanija za energetika i avtomatizacija ABB i treto, akvizicijata na bosanskata AVG grupa od {vedskata Sekjuritas. Ovaa konsultantska ku}a, spored brojot na akvizicii na pazarite vo Slovenija, Hrvatska, BiH, Srbija, Crna Gora, Kosovo i Makedonija go zazede vode~koto mesto na listata na Merxermarket. Aktivni bea i konsultantskite ku}i Dilojt, koja posreduva{e pri proda`bata na slovene~ka Lesnina, KPMG za firmata Coka od Smederevo i Rajfajzen investment za bugarskiot nacionalen operator na radiski i TV-sistemi, BTC.Vo po{irokiot region na Jugoisto~na Evropa, koj gi vklu~uva Bugarija, Romanija i Moldavija, prvite pet konsultantski ku}i zatvorija vkupno 12 transakcii vo vrednost pogolema od 670 milioni evra. Najgolem broj od dogovorite se postignati vo Romanija (pet), potoa se Hrvatska i Slovenija (po dve) i po eden vo Bugarija, Srbija i Bosna i Hercegovina.“Pazarot na spojuvawe i akvizicii vo Jugoisto~na Evropa mina-tata godina kone~no go doìvea dolgoo~ekuvanoto zazdravuvawe. Iako dinamikata na kupuvawe i prodavawe na firmite i po-natamu ne go dostigna nivoto od prethodniot uspe{en period, napredokot vo odnos na 2009 godina e vidliv i zabeleìtelen. Toa {to osobeno ohrabruva se pokazatelite koi govorat deka ovoj trend }e prodolì i vo 2011 godina i so samoto toa imame dobra pri~ina da bideme optimisti”, veli direktorot na fir-mata Asendent kapital advajzors, Jurgis Oniunas.

kompanii od sektorot za privatna za{tita vo regionot i odlu~i da investira 10,5 milioni evra, {to pretstavuva prodolùvawe na nivnata strategija za {irewe na biznisot vo Isto~na Evropa.Sekjuritas AB e najgolema agen-cija za obezbeduvawe vo Evropa, a vtora vo svetot, koja vrabotuva 260.000 rabotnici i ovozmoùva uslugi vo 44 zemji. Vkupniot obrt na kompanijata iznesuva pove}e od 6,2 milijardi evra.Ovaa akvizicija ima cel da gi podobri uslovite za rabota vo AVG, pobrzo i podobro da gi razvie uslugite i proizvodite i da otvori zna~itelen broj rabotni mesta.“Obezbeduvaweto e nova bran{a koja vo BiH po~na da se razviva po vojnata. AVG za 15 godini pomina dolg pat od eden do 1.350 vraboteni. Ja vodev firmata naj-dobro {to moàm, uporno baraj}i na~ini kako na klientite da im ponudam uslugi i proizvodi koi im trebaat. Sfativ deka mojata firma ima postignato mnogu i re{iv da izlezam na pazarot i da pobaram partneri koi sakaat da vlezat na bosanskiot pazar”, izjavi direk-torot na AVG, Mirsad ]ati}.Avstriskata XXXL Lutz, vtor na-jgolem trgovec za mebel vo svetot po {vedskata Ikea, pak, ja kupi slovene~kata kompanija Lesnina. Grupata XXXL so kupuvaweto na Lesnina dobi vode~ki trgovec za mebel i zna~itelen pazaren udel na teritorijata na Jugoisto~na Evropa.Lesnina vo 2009 godina ostvari prihodi od proda`ba vo iznos 200 milioni evra, ima okolu 1.100 vraboteni i 30 proda`ni lokacii. XXXL Lutz raboti vo Avstrija, Germanija, ê{ka, Slova~ka i Ungarija, a minatata esen otvori prodavnica i vo [vedska. Vo pos-lednite nekolku godini avstriskata kompanija otvara 10 novi saloni godi{no. Vkupnata proda`ba na XXXL minatata godina iznesuva{e 2,6 milijardi evra, a ima 16.600 vraboteni.� Ima i akvizicii vo najavaHrvatskiot telekom }e ja prezeme kompanijata Kombis, koja dava us-lugi za integracija na informati~ki tehnologii. Kupovnata cena }e se dviì od 25,5 milioni evra do maksimalni 31,5 milioni evra, zavisno od delovnite rezultati na kompanijata za 2010 i 2011 godina.Kombis e vode~ki integrator na IT-sistemi na hrvatskiot pazar. Ovaa akvizicija e del od strategijata na Hrvatski telekom da stane zna~aen provajder na informaciski i komu-nikaciski tehnologii i uslugi. So 280 rabotnici na devet lokacii vo Hrvatska i na tri vo Bosna i Hercegovina, Kombis opsluùva korisni~ka baza koja vklu~uva finansiski institucii, provajder, telekomunikaciski uslugi i indus-triski sektor.

I

� Slovencite ja prodadoa Lesnina na Avstrijci:

� Hrvatski Telekom go prezema Kombis:

Komentari / Analizi14 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK


D-r RUBIN ZARESKIKonsultant za strate{ki menaxment i univerzitetski profesor

D-r RUBIN ZARESKIKonsultant za strate{ki menaxment i uuuuuniverzrrrr itetski profr fr fesorrrr

ZO[TO (NE)USPEHOT E RELATIVNA RABOTA?

S$ pogolem e brojot na kompanii koi baraat konsul-tantska usluga za podobruvawe na

svojot biznis. Po analiz-ite, zaedni~ki e zaklu~okot deka tie, vo su{tina, baraat kompletna promena na biznis-modelot. Ova se vremiwa vo koi postojnite znaewa i ak-tivnosti se nedovolni za golem broj kompanii koi treba da se prilagodat kon novite vremiwa. A tie se te{ki. Zabeleìtelno e deka denes subjektite koi se nose~ki faktor vo ekonom-skiot uspeh na dràvata se vo vtor plan. Dràvata, koja se finansira vo najgolem del od kompani-ite preku danoci, carini i pridonesi, deluva kako da e nezainteresirana za nivnite rezultati. Se razbira, do momentot koga }e konstatira deka prilivite po ovie osnovi se nedovolni. Introvert-nosta stanuva dominanten tip na odnesuvawe. Kreatorite na mak-roekonomskiot ambi-ent samo na momenti ja gledaaat golemata slika i se obiduvaat da ja ra-zubavat preku kratkoro~ni merki. Ova deluva kako na ribolov da odite so

dinamit. Se postavuva pra{aweto: koi se menaxerskata filozofija i praksa koi denes preovladuvaat vo Makedonija? Vo odgovorot na ova pra{awe }e se obidam da ja elaboriram tezata deka ne postoi ra-zlika me|u upravuvawe so kompanija, so partija ili so dràva. Postojat nekolku elementi koi mora da se primenat vo upravuvaweto za da se postigne uspeh. Prvoto pravilo e deka treba da se upravuva preku principi, a ne preku iskustva. Iskust-voto e dobra rabota samo dokolku menaxerot uspee da go razgrani~i iskust-voto od navikite. Brzata promena na uslovite bara brza promena vo strate-gijata, a za da se uspee potrebno e da se imple-mentiraat jasni principi. Ova e osobeno vidlivo vo dene{niot politi~ki set odnosi. Vtoroto pravilo e deka pazarot gi diktira site uslovi. Planiranata cena moè da se potvrdi samo na pazarot, a politi~kata pobeda na izbori. Za da se postigne rezultat, treba da se ponudat nov kvalitet, jaka strate-gija, transparenten plan,

nagrada za rezultatite i, najva`no od s$, eti~ka odgovornost. Slednoto pravilo na sovremenoto upravuvawe e da ne se krijat informaciite, neza-visno dali se dobri ili lo{i. Vo dvata slu~ai podo-bro e da se odgovori na pra{awata i prediz-vicite otkolku tie da se odloùvaat. Brzinata na ovie reakcii e isklu~itelno va`na. Podobro e brzo da se donese pogre{na odluka otkolku bavno da se do-nese lo{a. Vremeto na korekcija e vaèn faktor. Vo brzoto re{avawe vi ostanuva i pove}e vreme za novi potezi. Eden od elementite koj kaj nas mnogu bavno se primenuva e faktorot na hierarhija. Motiviraweto na site ~ove~ki potencijali koi moàt da pridonesat kon uspehot e klu~no. Koncen-trirawe na mo}ta zna~i i centralizacija na odgo-vornosta, {to e golem tovar vo donesuvaweto odluki. Kako po pravilo, ova zna~i odloùvawe na re{enijata. Zatoa e potrebna maksimalna direktna komunikacija na site nivoa. Mnogu ~esto, vo ovoj obid

da se izvr{at promeni so dolgo~ni posledici se pra-vi edna osnovna gre{ka. Site o~ekuvaat sovr{ena, detalno razrabotena strategija, {to e re~isi nevozmo`no da se kreira i da se realizira. Namesto ova, treba da se pristapi kon sosema nov neprimenet model na me|ufazna srednoro~na strategija, koja so tek na vreme }e se nadgraduva. Gledaj}i go odnesu-vaweto na mnogu ekonom-ski i politi~ki subjekti, evidentno e deka site se obiduvaat da se kopiraat edni so drugi. Na sekoe pra{awe ili teza ima kontrapra{awe i kon-trateza. S$ se zavr{uva na ~etir-ite zborovi “a vo tvoe vreme?!”. Na ograni~eniot pazar “borbata so lakti” ne e za da se repozicioniraat subjektite. Borbata e da se isfrli konkurentot so primena na istata negova poznata strategija koja e ve}e ~esto upotrebu-vana. Vo toj moment se soo~uvame so eden fenom-en poradi koj ~esto imame lo{i procenki. Lu|eto ~esto nosat nera-cionalni odluki i, {to e u{te poneverojatno, tie gi povtoruvaat svoite ednos-

tavni gre{ki. Pa|aat na isti {tosovi, neuspevaj}i da razberat deka nivnite emotivni odluki podocna gi vodat kon preispitu-vawe deka moèbi platile preskapo za toa {to go dobile. I taka s$ do narednata odluka. Sovre-meniot koncept na gradewe odluki nametnuva promena vo pristapot. Spored nego, odlukite treba da se baziraat vrz fakti. Tie treba da bidat pravilno strukturirani i prethodno testirani vo razli~ni hipoteti~ki situacii. Zo{to ovie novi elementi se tolku zna~ajni vo na{eto odlu~uvawe? Prvo, zatoa {to denes faktite go kompenziraat nedostigot od dobar in-stinkt i pomagaat za nad-minuvawe na nedostigot od doverba. Vtoro, konfuzi-jata koja e svesno krei-rana na pazarot vodi kon pogre{no postavuvawe na prioritetite. Treto, jasno e deka anketite ne se ni{to pove}e od gradewe hipoteti~ki situacii i scenarija. Manipulacijata so statistikite vodi kon pogre{ni odluki. Razlikata me|u dobriot i odli~niot menaxer denes se sveduva na procenkata na problemot.

Dràvata, koja se finansira vo najgolem del od kompaniite preku danoci, carini i pridonesi, deluva kako da e nezainteresirana za nivnite rezultati. Se razbira, do momentot koga }e konstatira deka prilivite po ovie osnovi se nedovolni

��

Spinuvaweto na sos-tojbite i na problemite ima samo edna cel: da se re{ava problem koj vo su{tina i ne postoi. Odli~niot menaxer vo toj slu~aj ne “go izmisluva trkaloto”.Toj so upotreba na mali tehniki odgovara na {irok spektar pra{awa. Toj ne odgovara na nepostoe~kiot problem so kreirawe nov, tuku se obiduva da go otspinuva i marginalizira problemot. Odlu~uva~ite od ovie pri~ini s$ pove}e treba da primenuvaat nov pri-stap, koj glasi “raboti pametno, a ne mnogu”. Zaludno e tro{eweto energija vo objasnuvaweto {to pravat lo{o drugite. Ova e Sizifova rabota, obid da se “zovrie okeanot”. Klu~nite elementi na uspehot se vrzani so doma{nata rabota i sop-stvenata prikazna. Za ova e potrebno da se gleda golemata slika, da se izleze so svoj razli~en stav koj ima izdrànost i da se komunicira. Vo toj slu~aj uspehot }e bide celosen.

VO PETOK SPECIJALEN PRILOG

BIZNIS KONSALTING

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: [email protected]; TEL: 02 2551 441;LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI

KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

� MAKEDONSKITE KONSULTANTI ZA SU[TINATA NA INOVATIVNOSTA KAKO NOV KONCEPT VO DELOVNOTO RAZMISLUVAWE I DELUVAWE

� KAKO EFIKASNO DA GO INTEGRIRATE MARKETINGOT I SOCIJALNITE MEDIUMI VO RABOTEWETO VO NASOKA NA ZGOLEMENA PRODA@BA I POGOLEMA PREPOZNATLIVOST NA VA[ATA KOMPANIJA?

� KOLKU ÎNI IMPLEMENATCIJATA NA ODREDEN STANDARD?

� JAVNO - PRIVATNO PARTNERSTVO - POTENCIJALI, MO@NOSTI ZA KOMPANIITE, ZAKONSKA RAMKA, SOVETI

ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ÎTAJTE VO SPECIJAL-NIOT PRILOG BIZNIS KONSALTING KOJ KE IZLEZE NA 4 FEVRUARI 2011 VO NEDELNIKOT KAPITAL.


Balkan / Biznis / Politika16 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

Hrvatskite gra|ani od prvi januari go-dinava moàt da otvoraat rezidenci-jalni {tedni smetki

vo celiot svet bez zakonski ograni~uvawa, a moàt da vr{at i platen promet preku istite. So noviot Zakon za devizno rabotewe, Hrvatite vo stranstvo moàt da {te-dat, da podigaat krediti, da kupuvaat na lizing, da rabotat so razli~ni investiciski fondovi, da trguvaat so akcii i sli~no. Taka veli Zakonot, no na te-renot postojat i ograni~uvawa. Rabotniot odnos, postojaniot izvor na prihodi i prestojot vo zemjata se glavnite pri~ini poradi koi za mnogu hrvatski gra|ani evtinite krediti vo Evropa u{te dolgo vreme }ebidat samo son. Otkako Hrvatskata narodna banka (HNB) gi poednostavi pravila-ta za protok na kapitalot od Hrvatska kon stranstvo i obratno, nitu edna relevantna banka vo opkruùvaweto ne gi povikala hrvatskite gra|ani da se zadolàt kaj nea, pi{uva “Ve~erwi list”. Naprotiv, site upatuvaat na svoite podru`nici vo Republi-ka Hrvatska ili na mati~nite banki, {to vo evropskata bankarska praktika i ne e

isklu~ok, tuku pravilo.“Teoretski, finansiskite us-lugi treba da im bidat dostap-ni na site, no bez ogled na toa,pove}e od 90% gra|ani od novi-te ~lenki na EU gi koristatisklu~ivo uslugite na mati~-nite banki”, veli finansiski-ot ekspert, Stribor Erega. “Veruvam deka }e se pojavat firmi koi }e posreduvaat pri dobivaweto krediti od stran-stvo, a takvata usluga najprvin }e im ja ponudat na bankite koi nemaat podru`nici vo Hrvatska. No, toa posredu-vawe ne e evtino, naj~esto e od 1% do 3% od vrednosta na kreditot, pa pra{awe e dali e isplatlivo”, zaklu~uva porane{niot bankar.

Kamatnite stapki na stanben-ite krediti vo EU se poniski vo prosek od 2% vo odnos na tie {to gi nudat hrvatskite banki. Tokmu za ovie krediti hrvatskite gra|ani pokaàa najgolem interes. No, do kredi-tite te{ko se doa|a.

KREDITI SAMO ZA “IZBRANITE”

Glavnite problemi so koi mo-àt da se sretnat hrvatskite gra|ani {to sakaat da zemat kredit vo nekoja od bankite vo EU se odnesuvaat na garanci-ite potrebni za dobivawe kredit.Od Erste banka vo Viena za “Vjesnik” velat deka ne kreditiraat lica koi nemaat ìveali{te ili dozvola za

prestoj vo Avstrija, kako i lica {to ne se vo redoven raboten odnos vo ovaa zemja. Dokolku, pak, se raboti za hrvatski gra|anin {to ivee i raboti vo Avstrija i saka da kupi stan tamu, toga{ barawe-to za kredit vo Erste banka }e mu bide prifateno.Od Hipo banka pora~uvaat deka vo Avstrija, zasega, ne da-vaat prekugrani~ni krediti.Hrvatskata radio-televiz-ija, pak, proveruva{e kaj slovene~kite bankari dali Hrvatite moàt da podignat kredit kaj niv. Nova Qubqan-ska banka odgovorila deka takov kredit moàt da dobi-jat hrvatski gra|ani koi vo Slovenija imaat dozvola za

prestoj izdadena na period podolg od {est meseci, kako i stranci koi kako osigu-ruvawe mora da priloàt dokument za sopstvenost na nedvi`nosti na podra~jeto na Slovenija. Visinata na kreditot zavisi od vrednosta na nedvi`nostite.Toa {to e pomalku poznato edeka i dosega poedinci odHrvatska moèle da se zadol-ùvaat vo stranstvo, a poda-tocite na HNB otkrivaat dekaovaa povlastica im bila dostapna samo na retkite. Gra-|anite, naveduva HNB, kon kra-jot na avgust 2010 godina nastranskite kreditori im dol-èle 218,4 milioni evra, a pro-se~niot iznos na kreditot za

koj se zadolùvale bil 332.000 evra, glavno vo Avstrija, a pomal del vo Velika Britanija i [vajcarija.Koga vkupniot iznos na kredi-ti }e se podeli so prose~nata vrednost, se doa|a do podatok deka takvi krediti podignale 656 hrvatski gra|ani. Koi se tie, se razbira, HNB ne ot-kriva, a Stribor Erega smeta deka toa se glavno bogatite VIP klienti na koi sekoja banka bi im ja otvorila vratata. Posakuvani klienti vo avstriskite banki se i sopstvenicite na polisi za osiguruvawe na tamo{nite osiguritelni kompanii, koi se koristat kako garancija za kreditite.


HRVATSKITE BANKARI NE SE ISPLA[ENIIluzijata na gra|anite za niskite kamati vo stranstvoja razbivaat doma{nite bankari koi tvrdat deka zain-teresiranite nema da dobijat podobri uslovi od tie {to gi imaat. Pri~ina za toa e {to sekoj klient se analizira, a kamatnata stapka se formira vo zavisnostod rizi~nosta na zemjata. Iako vo sosednite zemji pro-se~nata kamatna stapka iznesuva od 2,9% do 3,9%, a vo Hrvatska visoki 6,9%, hrvatskite bankari smetaat deka kreditite od stranstvo nema da im ja zagrozat rabotata.“Smetame deka vo tekot na godinata }e dojde do blago zazdravuvawe na zadolùvaweto, me|utoa, se raboti zaednocifrena stapka na rast, zatoa {to pazarot na trude slab i nema znaci za zazdravuvawe vo toj segment”,veli direktorkata na Direkcijata za ekonomski istra-ùvawa na Rajfajzen konsalting, Zrinka @ivkovi}-Matijevi}.

So noviot Zakon za devizno rabotewe, Hrvatite vo stranstvo moàt da {tedat, da podigaat krediti, da kupuvaat na lizing, da rabotat so razli~ni investiciski fondovi, da trguvaat so akcii... Taka veli Zakonot, no slikata na teren e poinakva

��

656 HRVATI POVLEKLE 218 MILI-ONI EVRA OD STRANSKI BANKI

STARTUVA[E NOVIOT ZAKON ZA DEVIZNO RABOTEWE


Капитал Банка АД Скопје има потреба од повремено ангажирање на преведувач од Македонски на Англиски Јазик, кој ќе биде ангажиран согласно потребите за превод на Банката.

Услови кои треба да ги исполнува кандидатот: Завршено Високо Образование – Филолошки Факултет, -Англиски Јазик Одлично познавање на Македонскиот јазик и правопис; - Одлично познавање на работењето на MS Offi ce -апликациите, посебно на напредните можности на WORD; Предходно искуство од минимум 2 години во превод на -документи со економска и финансиска терминологија; Сертификат за овластен судски преведувач, ќе се смета за -предност.

- Заинтересираните кандидати кои ги исполнуваат наведените услови треба да достават апликација и биографија на [email protected], најдоцна до 7ми Февруари 2011 година.

Ќе бидат контактирани само кандидатите кои ќе влезат во потесен круг.

Mosa Pijade Str. 4 / 6th fl oor, 1000 SkopjeSORAVIA center

www.capitalbank.com.mk

ELENA JOVANOVSKA

Balkan / Biznis / Politika 17KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

Najgolemata gr~ka bankarska grupacija, Eurobank EFG grup,

stanuva glaven partner na me|unarodnite finansiski institucii vo oblasta na poddr{ka na mali i sredni pretprijatija vo Grcija i Jugoisto~na Evropa, soop{ti Eurobank EFG vo Srbija.Vkupnite obezbedeni sredstva za finansir-

awe na malite i sred-nite pretprijatija preku pro{iruvawe na sorabot-kata me|u Eurobank EFG, Evropskata investiciska banka, Evropskata banka za obnova i razvoj i Me|unarodnata finansiska korporacija iznesuva pove}e od 1,4 milijardi evra.Od vkupnite sredstva, 600 milioni evra }e bidat

dodeleni za investicii vo Grcija, a pove}eod 800 milioni evra vo ostanatite zemji na koi se odnesuvaat ovie finansiski aran`mani, Romanija, Bugarija, Srbija i Turcija.Dosega, za finansirawe na re~isi 2.000 mali i sredni pretprijatija vo ovie zemji se odobreni re~isi milijarda evra.

GR^KATA EUROBANK EFG ]E KREDITIRA MALI I SREDNI PRETPRIJATIJA Ovaa godina albanskite

gra|ani za prvpat }eimaat mo`nost da

vratat re~isi 20% od nivni-te tro{oci. Direktivata odMinisterstvoto za finan-sii, koja se o~ekuva nasko-ro da bide objavena, }eovozmoì nadomest na da-nokot na dodadena vrednost (DDV) za odredeni nabavki {to moàt da gi napravatgra|anite vo tekot na godi-nava. Spored ovaa direkti-

va, gra|anite treba da jaza~uvaat sekoja smetka odnivnite nabavki, a na kra-jot od godinata treba da gi prijavat nabavkite kaj dano~nata vlast.Glavnata korist od ovoj po-teg se sostoi vo toa {to gra|anite i kupuva~ite (no, ne i kompaniite) nema da bidat obvrzani da pla}aat DDV pove}e od edna{. Upat-stvoto sodrì specifikacii i uslovi koi mora da bidat

ispolneti, so cel da se ostvari nadomestot. Na ovoj na~in, gra|anite treba da gi prijavat svoite mese~ni prihodi, a potoa i nabav-kite {to gi napravile. Iz-vori od Ministerstvoto za finansii informiraat deka nadomestot nema da vaì za site vidovi nabavki. Na primer, nema da ima na-domest na DDV za semejnite tro{oci za odrùvawe na patni~kite vozila.

NADOMEST NA DDV ZA @ITELITE NA ALBANIJA

Komisijata za za{tita na konkurencijata na Srbija ja kazni holandskata Danjub

fuds grup, koja raboti vo ramkite na investi-ciskiot fond Salford, tri milioni evra poradi zloupotreba na dominant-nata polo`ba na pazarot.Odlukata na Komisijata se temeli na presuda od 2008 godina, koja se odnesuva na pazarniot udel na mleka-rnicite na DFG, Imlek i Suboti~kata mlekarnica za otkup na surovo mleko vo 2006 godina. Industrijata za mleko i mle~ni proiz-vodi Imlek e dol`na da plati 2,5 milioni evra, a mlekarnicata od Sub-otica 500 iljadi evra. Mlekarnicite se kazneti so po 1,92% od vkupniot godi{en prihod od 2006 godina poradi “nametnu-vawe nepravedni uslovi na rabotewe, so primena na razli~ni uslovi za rabotewe za isti raboti so drugite u~esnici na pazarot”.Danjub fuds smeta deka se nezakonski kazneti i najavi àlba vo me|unarodnite institucii.Vo soop{tenieto na Danjub fuds grup se veli deka Imlek i Suboti~kata mlekarnica se kazneti

so tri milioni evra za zloupotreba na dominant-nata polo`ba na osnova na pogre{ni analizi na Komisijata za za{tita na konkurencijata vo Srbija.“Poradi sevo ova, Danjub fuds grup, pokraj redovnite pravni sredstva koi gi ima na raspolagawe vo Srbija, svoite prava kako stranski investitor }e gi bara pred me|unarodnite institucii, za {to nadle`nite dràvni i me|unarodni tela se ve}e izvesteni”, soop{ti advoka-tskiot tim na kompanijata.

OTSTRANUVAWE NA MONOPOLOT ILI ODBIVAWE NA STRAN-SKITE INVESTITORI!?

Odlukata na Komisijata za za{tita na konkuren-cijata da gi kazni Imlek i Suboti~kata mlekarnica naide na sprotivstaveni stavovi kaj stru~nata javnost.Dodeka ednite ja istaknu-vaat vrednosta na odlukata za vospostavuvawe nor-malni ekonomski odnosi na pazarot i obezbeduvawe slobodna konkurencija, drugi se somnevaat vo kom-petentnosta na Komisijata koja ja donese odlukata i ocenuvaat deka kaznuvawe-to stranski kompanii bi moèlo negativno da vlijae za vlezot na novite stran-ski investitori vo Srbija. Milan Prostran od Stopan-skata komora na Srbija iz-javi deka principielno ne

e dobro celata zemjodelska industrija da se karakter-izira kako monopolska ili kartelska.“Ne znam kolku so ovaa odluka se pra}a pozitivna poraka do stranskite inves-titori”, izjavi Prostran.Konsultantot za stran-ski investicii, Mahmud Bu{atlija, izjavi deka izre~enite merki pro-tiv Imlek i Suboti~kata

mlekarnica se odli~na vest, dodeka za {peku-lantite lo{a vest e toa {to dràvata po~nuva da funkcionira.“[to se odnesuva do mo`nosta sudot da ne ja priznae odlukata na Komisijata, mislam deka e pra{awe na politi~ka volja. Faktot {to Komisi-jata odlu~ila da ja kazni ovaa kompanija upatuva

na toa deka politi~kata volja e vo pravec rabotite vo Srbija da se ureduvaat i da se pribliìme kon vrednostite koi gi nalaga Evropskata unija (EU). Mis-lam deka i sudot }e donese odluka vo taa nasoka”, naglasi Bu{atlija.“Komisijata za za{tita na konkurencijata u{te od po~etokot ne funkcionira{e kako {to

treba. Taa ne e nitu neza-visna, nitu kompetentna i od po~etokot nema{e dovolno kapacitet za izvr{uvawe na zada~ite za koi e nadle`na. Za àl, vlasta od prviot den si poigruva so ovaa insti-tucija, koja e isklu~itelno va`na, a zasega i nema nikakvi o~ekuvawa ne{to da se promeni kon podo-bro”, smeta @ivkov.

Odlukata na Komisijata se temeli na presuda od 2008 godina, koja se odnesuva na pazarniot udel na mlekarnicite na Danjub fuds grup, Imlek i Suboti~kata mlekarnica

��

IMLEK I SUBOTI^KATA MLEKARNICA KAZNETI SO TRI MILIONI EVRA

PORADI MONOPOLISTI^KO ODNESUVAWE

VESNA [email protected]

Danjub fuds grup, pokraj redovnite pravni sredstva koi gi ima na raspolagawe vo Srbija, svoite �prava }e gi bara i pred me|unarodnite institucii

Svet / Biznis / Politika18 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

Germanskiot minister za finansii, Volf-gang [ojble, objavi deka se razgleduva mo`nosta za repro-

gramirawe na dolgot na Grcija, no se sprotivstavi na javnata debata za negovo restrukturirawe. Toa zna~i deka na Grcija }e & se dade u{te edna {ansa, odnosno }e& se prodolì rokot za da gi otplati kreditite. [ojble smeta deka eventualnoto restrukturirawe na gr~kiot dolg nema da & pomogne na zemjata da se spravi so dol`ni~kata kriza. “Grcija dava jasni signali deka moè da se spravi so otpla}aweto na svojot dolg. Celta e preku programata za finansiska i buxetska adap-tacija, Grcija povtorno da obezbedi pristap do pazarite na kapital. Vo toj pogled, se nao|a na dobar pat”, istakna [ojble. Portparolot na Evropskata komisija, Amadeo Altafaj Tarido, smeta deka odobru-vaweto kredit za Grcija za da gi otkupi obvrznicite na otvoren pazar e edna od opciite koja se razgleduva vo ramkite na reformata na Fondot za stabilnost, vreden 440 milijardi evra, za pomo{ na prezadolènite ~lenki na evrozonata.“Gr~kite obvrznici momen-talno se na proda`ba pod svojata nominalna vrednost, {to zna~i deka i samata Grcija moè da gi otkupi po namalena cena, pa na toj na~in da go namali svojot ogromen dolg. Komisijata ovaa ideja ja iznese vo interniot raboten dokument za unapreduvawe na akci-ite za dol`ni~kata kriza”, soop{ti Altafaj, dodavaj}ideka toa, sepak, ne pret-stavuva kone~en predlog na Komisijata.

Gr~kiot minister za finan-sii, Jorgos Papakonstantinu, vo obra}aweto na Svetskiot ekonomski forum vo Davos potvrdi deka se razgovara za idejata za otkup na ob-vrznici, no naglasi deka Grcija ne e “na nikakov oficijalen na~in vklu~ena vo tie razgovori”.Gr~kiot premier, Jorgos Papan-dreu, pak, vo Davos soop{ti deka Atina se nadeva na vra}a-we na svetskiot pazar na ka-pital ovaa godina, otkako gi prezede rigoroznite merki za{tedewe zaradi namaluvawe na buxetskiot deficit. Toj minatata nedela ja odbi mo`nosta za bankrot ili za restrukturirawe na ogrom-niot javen dolg na negovata zemja. Papandreu o~ekuva rokot za otplata na zaemot od EU i od Me|unarodniot monetaren fond (MMF) da bide prodolèn, a kamatnata stapka namalena.

Evropskite lideri bi moèle da gi objavat po{irokite konturi za noviot dogovor za zgolemuvawe na Fondot za stabilnost i spas na evrozonata na samitot vo petok, otvoraj}i pat za soz-davawe nov kone~en dogovor za Fondot koga evropskite pretstavnici povtorno }e se sretnat vo mart. Nekoi od vladite baraa da se zgolemi iznosot na edna milijarda evra za da se vrati dover-bata na finansiskite pazari, dodeka stabilizacijata na Fondot e potrebna za da se potkrepi doverbata vo evropskata zaedni~ka valu-ta. Diskusiite za zgolemuva-we na vrednosta na Fondot vklu~uvaat predlozi da se ovozmoàt preventivnizaemi za da se namalikrizata i da se ovozmoì kupuvawe dràvni akcii.Germanskiot kancelar, Angela Merkel, vo Davos izjavi deka

zemjite-~lenki od evrozonata mora da pokaàt disciplina za da ja obezbedat stabil-nosta na zaedni~kata valuta. Golemiot javen dolg, poradi koj Grcija i Irska moraa da pobaraat finansiska pomo{ od drugite zemji-~lenki od EU, taa go nare~e “najgolema opasnost za prosperitetot na Evropa”.“Vladite na zemjite od evro-zonata }e go zgolemat kredit-niot kapacitet na evropski-ot fond za stabilnost i }e giolabavat pravilata za nego-vo deluvawe, no nema da sezgolemi iznosot od 440 mili-jardi evra”, najavi Oli Ren, komesar na EU za ekonomija.Vakvata odluka moè pov-torno da gi prodlabo~i somneìte dali Fondot raspolaga so dovolno pari za itna intervencija dokolku im e potrebna na Portugal-ija, [panija ili na nekoja druga zemja vo evrozonata.

Mo`nosta za prodolùvawe na rokot za otplata na dolgovite na Grcija povtorno }e & obezbedi pristap na najzadolènata zemja vo EU do pazarite na kapital

��

EU ]E MORA DA GI REPROGRAMIRA GR^KITE DOLGOVI

NOVA [ANSA ZA GRCIJA

Dobivkata na najmo}nata investiciska banka vo svetot, Goldman Saks,

minatata godina opadna za 38% poradi zgolemuvaweto na platata na izvr{niot direktor Lojd Blenkfajn od 600.000 dolari na dva milioni. Me|utoa, Blenkfajn ne ost-varuva pogolem del od svoite prihodi preku platata, tuku preku bonusot, koj dosega mu be{e zgolemen za 42%, so {to ovaa godina mu bea is-

plateni 12,6 milijardi dola-ri kako bonus za uspe{noto rabotewe vo izminatata godina. Vkupnite primawa na Blen-kfajn za 2010 godina, zae-dno so osnovnata plata od 600.000 dolari, dostignaa vrednost od 13,2 milijardi dolari. Pod negovo rakovodstvo, Goldman Saks ostvari profit od 8,35 milijardi dolari vo tekot na 2010 godina. Zgolemuvaweto na bonusot na

direktorot od 42% bankata go pravda so toa {to vo 2009 godina bankarite ne dobile bonus kako posledica na pregolemiot pritisok koj mediumite i javnosta go izvr{ile vrz bankata poradi bonusite. Osven Blenkfajn, i izvr{niot direktor na Sitigrup, Vikram Pandit, dobi zgolemuvawe na platata, koja dostigna okolu 1.750.000 dolari, prenesu-vaat od britanskata tele-vizija Bi-Bi-Si.

DIREKTOROT NA GOLDMAN SAKS DOBI BONUS VREDEN 12,6 MILIJARDI DOLARI

Cenata na naftata na svetskite pazari v~era doìvea ogromen porast,

{to se dobliì do 100 dolari za eden barel. Ova se dolì na stravot deka nemirite koi "besneat" niz teritorijata na Egipet }e uspeat da go ote`nat transportot na nafta niz Sueckiot Kanal.Na londonskata berza, cenata na surovata nafta "brent” v~era utroto se izdigna duri na 99,97 dolari za eden barel.

Posleden pat eden barel surova nafta ja dostigna pribli`nata vrednost na v~era{nata scena vo oktom-vri 2008 godina. Podocna, vo tekot na trgu-vaweto naftata uspea da se spu{ti na 99,20 dolari za barel, {to e malku ponisko od cenata {to ja ima{e na zatvoraweto na Londonskata berza na 28 januari godi-nava. Vo Wujork cenata na svetlata surova nafta se zgolemi za 76

centi i sega iznesuva 90,10 dolari za barel. Dràvite-proizvoditeli na nafta, koi ~lenuvaat vo OPEK, v~era istaknaa deka se zagrièni za sostojbata vo Egipet, no smetaat deka s$ u{te e rano da prezemat preventivni merki za na-maluvawe na cenata, nitu, pak, planiraat da go zgolemat proizvodstvoto na nafta, bidej}i svetot s$ u{te ne se soo~uva so ogromni zagubi na nafta.

CENATA NA NAFTATA SE POBLISKU DO 100 DOLARI ZA BAREL

“Kako po~na ekonomijata da zakrepnuva, SAD se soo~i so namaluvawe na visokata nevrabotenost. Nie sme na polovina pat do celosno ekonom-sko zazdravuvawe, no mora da gi izbegneme site pati{ta koi moè da ja odvedat Amerika vo povtorna recesija.”

TIMOTI GEJTNERdràven sekretar vo Ministerstvoto za finansii na SAD

� DVA, TRI ZBORA“Bankata ja napu{ti politikata za namaluvawe na inflacijata vo Britanija na 2%. Za celosno zakrepnuvawe na ekonomijata, nie bevme pri-morani da se prefrlime na voveduvawe postrogi merki za namaluvawe na visoka-ta nevrabotenost, a drugite oblasti da gi ostavime vo vtor plan.”

MERVIN KINGguverner na Bankata na Anglij

“Ne znam zo{to vaka se odnesuva egipetskata vlast so demonstrantite. Hosni Mubarak vo nitu eden slu~aj ne smee da zaboravi deka slobodata na izrazuvawe e me|unarodno zaga-rantirano pravo.”

BAN KI-MUNgeneralen sekretar na Obedinetite nacii

Istoriski poznatiot proizvoditel na kafe Lavaca (Lavazza) ja

izbra Indija za prvata dràva kade {to }e izgra-di svoja fabrika, nadvor od granicite na Italija. Analiti~arite velat deka vakviot izbor se dolì na s$ pogolemata va`nost na indiskite pazari na me|unarodnata scena. Fabrikata }e se gradi vo ju`na Indija i }e proizveduva kafe, kako i dodatoci za kafe, za sinx-

irot kafeterii Barista vo Indija, koj kompanijata go kupi vo 2007 godina. "Lavaca planira da se pro{iri na pazarite vo okolu pet dràvi vo raz-voj. Vo izborot najgolemo vnimanie im posvetuvame na Indija, Kina, Brazil i SAD”, izjavi Luka Mauli-ni, direktorot za prezem-awe, odgovoren za Azija i Avstralija. Vo septemvri minatata godina Lavaca go zavr{i procesot na preze-mawe na 7% od akciite na

amerikanskata kompanija, Green Mountain Coffee Roast-ers (GMCR), za {to isplati 250 milioni dolari. Ova e edna od najgolemite investicii na familijar-nata italijanska kom-panija. Lavaca e osnovana vo 1895 godina i e eden od najgolemite proizvoditeli i distributeri na kafe i proizvodi od kafe. Momen-talno, proizvodite na ovaa kompanija se konsumiraat vo 90 dràvi vo svetot.

LAVAZZA ]E OTVORI FABRIKA VO INDIJA

Kina stana najgolemiot kreditor na dràvite vo razvoj, so {to uspea

da ja nadmine i Svetskata banka. Samo vo poslednite dve godini Kina, preku svoite dve najgolemi banki, Ki-neskata banka za razvoj i Industriskata i komercijalna banka, uspeala da im dodeli okolu 110 milijardi dolari na kompaniite vo dràvite vo razvoj, dodeka iznosot koj za istata namena go isplatila Svetska banka dostignal 100

milijardi dolari.Kina naj~esto gi odobruva zaemite vo kompenzacija za nafta. Takvi se slu~aite nazaemite koi Kina & gi dodeli-la na Rusija, Brazil i Venecu-ela. Od druga strana, Argenti-na, Belorusija i Gana uspeale da izvle~at krediti od Kina samo poradi toa {to kineski-te kompanii gi dobile najgole-mite proekti za obnova na in-frastrukturnata mreà kaj niv.Porane{niot direktor na oddelenieto odgovorno za

Kina vo ramkite na Svetskata banka, Jukon Huang, istakna deka nekoi od kreditite koi gi dodeluva Kina ja finan-siraat eksploatacijata na nekolku vidovi surovini, kako nafta, minerali i drugi en-ergetski izvori. Portparolot na kineskoto Ministerstvo za nadvore{ni raboti, Hong Lei, potencira{e deka Kina, soglasno sopstveniot ekonom-ski razvoj, vo kontinuitet }e go finansira razvojot i na drugite dràvi vo svetot.

KINA DODELI POVE]E KREDITI OD SVETSKATA BANKA

VASE [email protected]

Svet / Biznis / Politika 19KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

� SVET 0-24 �

...PODDR[KATurcite protestiraat protiv reìmot na Hosni Mubarak

^lenovite na pro-islamisti~kite grupi odràa protesti vo Istanbul protiv reìmot na egipetskiot pretsedatel Muba-

rak, pod mototo: "Diktatore!... Odete si od Egipet!”

...NEVEROJATEN "KAMBEK"!Po 22 godini vo zatvor, Ganu~i se vrati vo Tunis

Po pove}e od 20 godini pominati vo zatvor, islamisti~kiot lider Ra{id Ganu~i se vrati vo Tunis. Vo negova ~est se

odràa masovni sobiri.

...GERMANSKI NAÎN!"Zelena" nedela vo Berlin

Nekolku stotici maì oble~eni vo tradicionalni bavarski nosii u~estvuvaa na Me|unarodnata "zelena" nedela na

Saemot za hrana i zemjodelstvo, koj se odrà vo Berlin.

KORPORATIVNITE PROFITI VO SAD RASTAT

FINANSISKITE INSTITUCII NAJMNOGU ZARABOTIJA VO 2010

Kako {to se mnoàt pozitivnite kvartal-ni izve{tai na golemite korporacii vo SAD, moè da se

kaè deka amerikanskata ekonomija poleka, no sigurno se pomrdnuva od “mrtvata to~ka”. Spored izve{taite, pove}e od 50% od korporaci-ite vo ~etvrtiot kvartal lani zabeleàa isklu~itelno golem rast na profitot, so {to 2010 godina }e bide zabeleàna kako godina na treta naj-golema godi{na dobivka od 1998 godina, so brz napredok vo sektorite: telekomunikacii, energetika i finansii.Za razlika od po~etniot pe-riod na zazdravuvawe na eko-nomijata, koga namaluvaweto na tro{ocite go zgolemi pro-fitot na kompaniite, rezulta-tite pokaùvaat soliden rast i na potro{uva~kata. Sepak, namaluvaweto na rabotnite mesta s$ u{te e kriti~na faza.“Zaedno so padot na uvozot, imame pozdrava kombinacija kaj ekonomskoto rabotewe za 2011 godina”, izjavi Brajan Xouns, ekonomist vo ban-karskata grupacija Sosiete èneral. Spored kompaniite od in-

deksot Standard i Purs 500, sega se predviduva zarabot-kata za ~etvrtiot kvartal da porasne za 32% vo sporedba so prethodnata godina. Toa pretstavuva tripati pobrz rast otkolku {to be{e predv-ideno za ovaa sezona, velat analiti~arite. Prethodno se prognozira{e profitot da po-rasne za 9,8%, a proda`bata da se zgolemi za 6%.

FINANSISKITE KOM-PANII SO NAJGOLEM SKOK VO DOBIVKATA

Finansiskite kompanii bele-àt najgolem skok na dobiv-kata vo 2010 godina, iako vo2009 godina zabeleàa zaguba. Telekomunikaciskite kompa-nii zabeleàa rast na pro-fitot od 58%, a metalurgijata (~elik, ruda i hemikalii) imaat zgolemen profit od 45%.Energetskite kompanii beleàt rast od 40%. Profitot na [evron vo ~etvrtiot kvartal porasna za 72% poradi zgole-menata cena na naftata.Bankite imaa polza od nesta-bilnata vrednost na valutite i pomaloto koli~estvo pari izdvoeni za potencijalni zagubi. Bankata US Bankorp (U.S. Bancorp) prijavi prof-it od 974 milioni dolari vo posledniot kvartal, {to pretstavuva zgolemuvawe vo odnos na minatogodi{nite 602

milioni dolari. Gotovinata, koja na kompanijata & bila predvidena za potencijalni zagubi, se namali za 34%.Najgolemite “vle~kovci” se kompaniite za uslugi, koi beleàt pad od 18% i zdravst-venite kompanii, so pad

od 17%. Amerikan elektrik pauer od Ohajo ima pad na profitot od 26% poradi pla-}aweto ot{teta za klientite i otpremnina za otpu{tenite rabotnici. Farmacevtskite kompanii vo SAD se soo~uvaat so namaluvawe na sredstvata

za zdravstvena za{tita, a cenite vo Evropa i so posilni regulatorni merki za novite proizvodi.

CENOVEN UDAR VRZ PROFITITE

Nagliot rast na cenite na energijata i na surovinite izminatite meseci samo {to go po~na svoeto vlijanie vrz rezultatite. Od kom-paniite, kako Ford Motor i Kolgejt-Palmolajv, tvrdat deka zgolemenite ceni na proiz-vodite vlijaat vrz nivniot uspeh i se o~ekuva nivnata uloga godinava da bide u{te pogolema. Prokter i Gembl o~ekuva zgolemuvaweto na tro{ocite da skrati edna milijarda

dolari od zarabotkata vo ovaa fiskalna godina za kompanijata, koja zavr{uva na 30 juni, {to e dvojno pove-}e od o~ekuvawata. Cenite na proizvodite na ovaa mul-tinacionalna kompanija se zgolemija za 6% na kvartalno nivo i vo odnos na prethod-nata ~etvrtina i za 20% na godi{no nivo.Kompaniite za prehranbe-ni proizvodi se borea so rastot na cenite na hra-nata i kone~no najavija deka planiraat da gi zgolemat cenite. Istovremeno, tie gi kratat tro{ocite so zat-vorawe na neprofitabilnite prodavnici i otpu{tawe na personalot.

�� Spored izve{taite, pove}e od 50% od amerikanskite korporacii ostvarija zna~itelno pogolem profit vo ~etvrtiot kvartal minatata godina, so {to 2010 godina moè da ja proglasat za godina so treta najgolema godi{na zarabotka od 1998 godina

VASE [email protected] PRODOL@UVA DELEWETO OTKAZI

I godinava prodolùva namaluvaweto na brojot na rabotni mesta. Proizvoditelot na lekovi Abot labo-ratorii minatata nedela najavi deka }e go namali brojot na rabotnici za 2%, {to pretstavuva 1.900 rabotni mesta. Kompanijata za trgovija so proizvodi za doma}instvo Lous (Lowe's) najavi deka }e ukineokolu 1.700 rabotni pozicii vo oblasta na proda`-niot menaxment i }e najmi od 8.000 do 10.000 vrabo-teni koi nema da rabotat so polno rabotno vreme, a }e upravuvaat so proda`bata za vikendi. Boing, koja treba da po~ne so proizvodstvo na nov model, objavi deka }e otpu{ti 1.100 rabotnici. Ve}e propadnaa 11 banki, kako dopolnuvawe na 157 od minatata godina, poradi {to raste brojot na nevraboteni.

Feqton20 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

2525

Salesforce.com e in-ternet-kompanija koja distribuira softver za biznis. Prednostite na ovoj

softver gi imaat ~lenovite od bazata na prijaveni korisnici na internet-stranicata. Kompanijata gi hostira aplikaciite na nejzinata stranica i e mnogu dobro poznata po nejzinite proizvodi za sistem za rakovodewe so odnosi so korisnici (CRM). Jadroto na dene{nata kom-panija se nao|a vo San Francisko, Kalifornija, a regionalni kancelarii se oformeni vo Dablin (koja gi pokriva potrebite za Evropa, Sredniot Is-tok i Afrika), Singapur, (Pacifi~ka Azija bez Japonija) i Tokio. Drug-ite pogolemi kancelarii se nao|aat vo Toronto, Wujork, London, Sidnej i San Mateo. Servisite na kompanijata se dostapni na 16 razli~ni jazici. Mo-mentalno Salesforce.com ima 82.400 mu{terii i pove}e od 2 milioni korisnici. Godi{nite prihodi na kom-panijata iznesuvaat pove}e od milijarda dolari.Vo edno od januarskite izdanija na “For~n”, maga-zinot ja proglasi Salesforce.com kako edna od 100 naj-dobri kompanii za rabota. Taa be{e stavena na 52 mesto.

DRZOK, DRU[TVEN I NEPRISTOEN

Nikoj nemal tolku golemo vlijanie vrz Salesforce.com vo tekot na godinite od negovoto formirawe kolku {to ima negoviot osnova~, Mark Beniof, strasten igra~ vo startnite pot-fati, komu dviè~ka sila mu bile prodava~ite ili, poprecizno, kompaniite koi vrabotuvaat agenti

PETAR [email protected]

USPE[NATA PRIKAZNA ZAD OBLA IWATA NA BENIOF

NAJGOLEMITE INTERNET-KOMPANII VO SVETOT: SALESFORCE.COM

PRIKAZNI OD WALL STREET

Spored analizite na na-jgolemiot sinxir lokali za proda`ba na kafe vo svetot, Starbaks (Starbucks), se o~ekuva cenata na ovoj

pijalak godinava da ima golem rast, koj silno }e se odrazi i vrz profitot na ovaa kompanija. Od kompanijata s$ u{te tvrdat deka toa nema da rezultira i so nivno poska-puvawe na cenata na kafeto so cel zadrùvawe na profitnata margina.Sepak, vakvite vesti rezulturaa so pad na akcijata za re~isi 3%, iako kompanijata prijavi deka ostvarila profit na krajot od godinata i

zgolemuvawe na proda`bata vo SAD, koja gi nadmina o~ekuvawata na analiti~arite od Wall Street. Rastot na cenata na surovinite kako {to se kafeto, mlekoto pa s$ do ìtarkite i mesoto s$ pove}e se odrazuva vrz raboteweto na restoranite. Na po~etokot od ne-delata od Mekdonalds (McDonald’s) potvrdija deka imaat vo plan da gi zgolemat cenite na svoite proizvodi, no samo vo odredeni regioni kade {to ima mo`nost i smisla toa da se napravi.Starbaks, koj e so sedi{te vo Sietl, vrz osnova na svoite analizi ve-

}e objavi namaluvawe na dobivkata po akcija, od 1,47 dolari za akcija na 1,44 dolari, iako od strana na analiti~arite se o~ekuva{e taa dobivka da iznesuva 1,49 dolari od akcija. Spored poslednite nivni analizi, se o~ekuva cenata na surovinite da ja namali dobivkata na kompanijata za 20 centi od akci-ja, za razlika od nivnoto prvi~no predviduvawe dadeno u{te vo noem-vri deka namaluvaweto na dobivka-ta za 2011 godina bi se dvièlo za osum do deset centi za akcija.“Smetam deka se konzervantivni vo odnos na nivnata odluka”, veli

]E POSKAPI LI K

Po decenija pominata vo Oracle, osnova~ot na Salesforce.com najmil trojca programeri i ja formiral novata kompanija vo mart 1999 godina. Nekoi od investitorite vo po~etokot o~ekuvale deka }e go finansiraat sistemot za rakovodewe so odnosi so korisnici (CRM), no ispadnalo deka tie finansiraat kompanija koja bila bazirana vo ku}ata na Beniof

fevruari 2000 godina, koga malite biznisi, targetira-nata publika na kompanijata, po~naa da se za~lenuvaat za onlajn-asistencija vo av-tomatiziraweto na nivnite proda`ni sili. Taa godina, isto taka, ja odbeleà i lan-siraweto na CRM aplikaciite na Oracle, {to go pottiknalo Beniof da bara od Elison da go napu{ti negovoto mesto vo bordot na direktori na Salesforce.com, {to ne be{e posleden pat toj da vleze vo raspravija so negovite prethodni kolegi. Novata kompanija, koja Be-niof planiral da ja stavi na berza vo tekot na 2000 go-dina, zadolèna so 50 dolari za pet korisnici na mese~no nivo, kako {to i po~na, inicijalno gi limitira{e svoite servisi za da gi av-tomatizira onlajn-proda`nite procesi. Vo tekot na 4 meseci, bazata na mu{terii dostig-nala 5 iljadi, a do krajot na godinata se o~ekuvalo toj broj da porasne so 15 iljadi. Inicijalnata javna ponuda na akcii na kompanijata taa godina ne uspeala da se realizira. Koga Salesforce.com navleze vo pazarot na CRM, po~na da dobiva pove}e mu{terii i ja dostigna svojata fi-nansiska harmonija. Pri-hodot od 2001 godina be{e 5 milioni dolari, brojka {to trojno se zgolemi vo narednata godina, koga kom-panijata dostigna prihod od 21,5 milioni dolari. Sepak, kompanijata gube{e i mnogu pari, beleèj}i 31,8 milioni dolari zaguba vo 2001 godina i 29 milioni dolari vo 2002 godina, koi, kombinirani so spektakularniot kolaps na visokotehnolo{kiot sektor, gi zama~kaa site pomisli za javna inicijalna ponuda. No, za volja na vistinata, koga kompanijata po~na da gi prodava svoite CRM servisi na pogolemite kompanii i da gi beleì svoite prvi zna~ajni dobivki vo pri-hodite, relaciite me|u Dilon

za proda`ba. Opi{an kako drzok, dru{tven i nepristoen, edni od osobinite na dolgata lista laskavi, no navredlivi pridavki, Beniof bil {ou-men koj brkal publicitet, propovedaj}i gi mugrite na novata doba vo softverskata industrija. Prvi~no toj bil odbien od strana na site negovi kolegi, koi negoviot biznis-model go gledale kako nesposoben da generira kakov bilo uspeh. Kratko vreme po-toa nekolkumina od tie {to go kritikuvale po~nale da gi sledat negovite stapki, ko-ristej}i se so istite pazarni tehniki {to prethodno gi potcenuvale. Inaku, po decenija pominata vo Oracle, Beniof najmil troj-ca programeri i go formiral Salesforce.com vo mart 1999

godina. Nekoi od investito-rite, i pokraj realizacijata od strana na osnova~ot, vo po~etokot o~ekuvale deka }e go finansiraat sistemot za rakovodewe so odnosi so korisnici (CRM). Sepak, tie finansirale kompanija koja bila bazirana vo ku}ata na Beniof. CRM pazarot be{e biznis od 3,2 milioni dolari koga Beniof vleze vo sudirot i golem del od vnimanieto na industriskite eksperti be{e svrteno kon kompanii kako Siebel Systems, ~ij softverski sistem go kreira{e eden industriski titan. Beniof bil dobro zapoznaen so us-pehot na negovite porane{ni kolegi: investicijata od 50 iljadi dolari {to toj ja vloì vo prethodnata kom-

panija vo 1993 godina be{e pretvorena vo pove}e od 20 milioni dolari vo vremeto koga toj po~na so Salesforce.com, pa toa mu ovozmoì da dobie finansiski resursi za da investira vo razvojot na negovata nova kompanija. Sepak, bez negovoto li~no bogatstvo osnova~ot }e imal te{kotii so formiraweto na kompanijata, barem na na~inot kako {to go predvi-del nejziniot po~etok. Inves-titorite insistirale toj da ponudi izbor na kupuva~ite, CRM servis baziran na In-ternet, kako i softverski paket za nego, uvereni deka hostiranata, onlajn-verzija }e privle~e pove}e klienti koi nabrzo }e sakaat da go kupat softverskiot paket. No, toj cvrsto odbil da ja promeni

svojata strategija, iako od toa zavisela pari~nata pomo{ od po~etnite investitori. Taka, Beniof upotrebil 6 milioni dolari od negoviot sopstven kapital i dobil 2 milioni dolari od direktorot na Oracle, Lorens Elison, za da ja po~ne Salesforce.com, davaj}i zakletva pred sebe deka }e gi hostira site podatoci na negovite mu{terii na edno mesto.

LANSIRAWETO NA INTERNET-SERVISOT

Taka pominala re~isi edna godina pred Beniof da moè da po~ne da ja poso~uva superiornata logika na toa {to toj go narekuval “softver kako servis” ili softver po barawe. Kompanijata oficijalno go lansira{e svojot servis vo

� Sakate da ja zgolemite proda`bata? Pobarajte pomo{ od Sakate da ja zgolemite proda`bata? Pobarajte pomo{ od Salesforce.comSalesforce.com

�� Cenata na fju~ersite na kafeto od klasata arabika, koe na nekoj na~in e osnova za formirawe na ostanatite ceni na kafe, od juni minatata godina pa do denes ima rast od duri 80%

Feqton 21KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

i Beniof brzo se naru{ija, {to dovede do ostavka na Dilon vo 2001 godina. Toga{ is~ekori Beniof, ja prezede sekojdnevnata kontrola vrz kompanijata, i pretsedava{e so rastot na 21,5 milioni dolari prihod vo 2002 go-dina, drèj}i gi titulite pre-tsedatel na bordot i izvr{en direktor na kompanijata. Pod negovo vodstvo Salesforce.com go zabeleà svoeto prvo profitabilno trimese~je, mo-ment koj be{e objaven vo sre-dinata na 2003 godina, koga kompanijata registrira{e 188 iljadi dolari vo vkup-nata zarabotka. Sleduva{e vtoriot posle-dovatelen profitabilen kvartal, pa esenta 2003 go-dina kompanijata prokniì

127 iljadi dolari vo vkupnata zarabotka.

[TO DONESE INICIJAL-NATA JAVNA PONUDA?

Beniof ne ostana bez zlo-mislenici, no, kako {to salesforce.com navleze vo sredinata na minatata de-cenija, performansite na negovata kompanija po~naa silno da pariraat so tie {to gi otfrlaa ili omalovaùvaa negovite zamisli. Kako {to po~na da profitira, Beniof ja obnovi idejata za komple-tirawe na inicijalna javna ponuda, toa {to saka{e da go napravi u{te po samoto lansirawe na servisot. Finansiskite rezultati za 2004 godina, objaveni prolet-ta istata godina, go prikaàa prviot godi{en profit, do-bivka od 3,5 milioni dolari. Toa go natera Beniof da gi popolni dokumentite vo

Komisijata za hartii od vrednost. Inicijalnata javna ponuda na Salesforce.com be{e kompletirana vo juni 2004 godina i bea prodadeni 11,5 milioni akcii za 11 dolari po akcija. Po listaweto na berzata, Beniof ostana so 26% udel vo kompanijata, koi do krajot na godinata bea presmetani na 500 milioni dolari. Po berzanskoto pojavuvawe, kompanijata go po~na svojot finansiski rast. Po rekord-nite 75,7 milioni dolari od proda`bata ostvarena vo 2004 godina, kompanijata sobra 157,9 milioni dola-ri narednata 2005 godina. Taa godina i zarabotkata zabeleà rast na 7,3 milioni dolari. “Ne samo {to gi pretstavivme na{ite najva`ni proizvodi, tuku is~eznaa i na{ite vrvni

rivali”, vo taa prigoda iz-javi Beniof za “Fajnen{al tajms”. Inaku, borbata me|u Salesforce.com i Siebel Sys-tems zavr{i koga Oracle objavi deka ja akvizira rivalskata kompanija. Obja-vata na akvizicijata vred-na 5,8 milijardi dolari, kompletirana 2006 godina, koincidira{e so lansir-aweto na AppExchange, proizvod koj be{e potvrda na zalo`bite na Beniof. Na korisnicite na Salesforce.com novata alatka im ovozmoì sami da kreiraat svoi ap-likacii so arhitektura od kompanijata i mo`nost tie da gi prodavaat na drugi. Kako {to kompanijata se podgotvuva{e za idnite pre-dizvici, biznis-modelot koj nekoga{ be{e otfrlen kako neostvarliv stana model {to go kopiraa mnogumina od konkurentite. Kompanijata se soo~i so estoko rivalstvo ne samo od industriskite giganti kako Oracle, tuku i od drugite internet-kompanii bazirani na CRM. Tro{ocite za softver za pobaruva~ka se o~ekuvaa da rastat za 25% od godina vo godina, so {to vo 2008 godina se o~ekuva{e tie da iznesuvaat okolu 9 milijardi dolari ili re~isi tripati pove}e od toa {to go beleè{e biznisot koga Beniof ja formira{e Salesforce.com. Vo naredniot broj na “Kapi-tal” }e doznaete za najgole-mata internet-prodavnica kade {to se prodavaat ~evli, Zappos.com, koja pred dve godini se prodade na Amazon za pove}e od edna milijarda dolari

AFETO NA STARBUCKS?

�� Inicijalnata javna ponuda na *Salesforce.com be{e komple-tirana vo juni 2004 godina i bea prodadeni 11,5 milioni akcii za 11 dolari po akci-ja. Po listawe-to na berzata, Beniof ostana so 26% udel vo kompanijata, koi do krajot na godinata bea presmetani na 500 milioni dolari”

Po~ituvani ~itateli,Feqton vo Kapital: Najgolemite internet kompanii vo svetot. Doznajte za toa kako Fejsbuk, Gugl, Amazon i ostanatite, od pretpriema~ki potfati bazirani na inovativnosta i kreativnosta na svoite osnova~i, za samo nekolku godini stanaa globalni kom-panii {to “teàt” desetici milijardi dolari.

MARK BENIOF Beniof igral revolucionerna uloga vo softverskata industrija. Odras-nal vo Hilsboro, Kalifornija, krei-raj}i kompjuterski igri na negoviot “komodore 64”. Na toj na~in zarabotil dovolno pari za da si kupi avtomobil, “tojota supra” i da se zapi{e na fakultet. Gi po~nal studiite na univer-zitetot vo Ju`na Kalifornija, kade {to se zdobil i so diploma za biznis-administracija. Vo me|uvreme rabotel kako programer i prodava~ vo Epl. Po fakultetot se vrabotil vo Oracle, vode~kata korporacija za razvoj na softver. Na 25 godini stanal zamenik-pretsedatel na kom-panijata. Koga negoviot kolega Tom Sibel ja napu{ti Oracle za da po~ne so nova kompanija za razvoj na CRM softver, Beniof investiral 50 iljadi dolari vo po~etniot kapital. I, ete, kako {to sakala sudbi-nata, tie pari podocna mu pomognaa da ja osnova negovata kompanija koja stana najgolem rival na kompanijata od negoviot prijatel i kolega.

ИNVESTITORIPRVI^NI INVESTITORI VO KOMPANIJATA BILE � MARK BENIOF ( � OSNOVAÔT)MARK ISKARO, �LARI ELISON ( � PORANE[NIOT DIREKTOR VO ORACLE)HALSI MINOR, �MAGDALENA JESIL I � @ENEVA VEN^R PARTNERS (GENEVA VENTURE PARTNERS)

� NNa pretstavuvaweto na saem a pretstavuvaweto na saem vo Singapurvo Singapur

� Od kompanijata velat deka ne planiraat Od kompanijata velat deka ne planiraat da si igraat so proda`nite ceni poradi da si igraat so proda`nite ceni poradi pogolem profit, barem zasegapogolem profit, barem zasega

analiti~arot Mat di Frisko vo vrska so site nepoznati raboti {to ja o~ekuvaat kompanijata vo naredniot period.Dodeka amerikanskata ekonomija poleka zajaknuva, {to moè da rezultira so zgolemuvawe na proda`bata vo site sektori, moè da se otvori prostor Starbaks da ja zgolemi cenata na svoite proizvodi, iako tie s$ u{te ne znaat kolku }e bidat prinudeni da im platat na Kraft fuds (Kraft Foods), koi se distributeri na del od proizvodite nameneti za supermarketite.“Godinava }e mora od Starbaks da im platat na Kraft fuds prili~no mnogu pove}e pari za razlika od prethodnite godini”, smeta analiti~arot Lari Miler. Od kompanijata planiraat da ne go prodolùvaat 12-godi{niot

dogovor koj go imaat so ovoj distributer, koj zavr{uva na po~etokot od mart. Predvremenoto prekinuvawe na ovoj dogovor moè da ja ~ini kompanijata provizija vredna 1 milijarda dolari, dokolku se re{at istiot da go prekinat na po~etokot od ovaa godina. Cenata na surovoto kafe opfa}aod 15% do 20% od cenata na nivnite proizvodi. Cenata na fju~ersite na kafeto od klasata arabika, koe na nekoj na~in e os-nova za formirawe na ostanatite ceni na kafe, od juni minatata godina pa do denes ima rast od duri 80%.Minatata godina vo SAD i vo Kina, poradi vakvoto dvièwe na cenite na kafeto od Starbaks, bea prinudeni da gi podignat cenite na svoite proizvodi. Za

ovaa godina, iako se o~ekuva promena na cenata i nejzino pov-torno poka~uvawe, sepak, glavniot finansiski direktor, Troj Al{tad, smiruva deka od nivna strana ve}e e nabavena celokupnata potrebna koli~ina kafe koja im e potrebno za ovaa godina, a portparolot na kompanijata do-polni deka imale nabaveno kafe i za po~etnite nekolku meseci od 2012 godina.Starbaks, po dve godini restruk-turirawe na kompanijata, kone~no vo tekot na minatata godina objavi deka povtorno po~nuva da raboti profitabilno. Ot-toga{ pa navamu investitorite moèa slobodno da uìvaat vo kompaniskite kvartalni profiti, koi mnogu ~esto gi nadminu-vaa i o~ekuvawata na vrvnite analiti~ari na Wall Street.

FunBusiness22 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

-

Popularniot holivudski akter Xoni Dep se vpu{ti vo novi kapitalni inves-ticii. Kako {to prenesu-vaat svetskite mediumi,

toj odvoil “skromni” deset milioni evra za da kupi palata vo gradot na voda, Venecija. Stanuva zbor za gradba od 17 vek koja go nosi imeto Dona Sanxantofeti.Eden od najekscentri~nite amerikans-ki akteri, vo ~ii veni te~e indijan-ska, germanska, francuska i irska krv, poteknuva od skromna famil-ija, koja ~esto ja menuvala svojata doma{na adresa. Denes, poradi svojata

slava i popularnost, Dep se soo~uva

so istiot problem, me|utoa, denes ne mu e problem da “iske{ira” deset milioni evra za ku}a vo koja bi pominuval minimalen del od svoeto slobodno vreme.Ovaa atraktivna palata se nao|a vo bliz-ina na Grand kanale vo Venecija, najpro-metnata i najpoznatata soobra}ajnica vo Venecija. Po Grand kanale se dviàt golem broj brot~iwa nare~eni vaporeto, a na najgolemiot kanal vo Venecija se nao|a, isto taka, i mostot Rialto, edna od najgolemite znamenitosti vo ovaa italijanska bajka na voda.Spored pi{uvawata na mediumite, za da stigne do ovaa palata Xoni Dep se dogov-oril so eden arapski princ. O~igledno, Dep e s$ u{te pod vlijanie na negoviot pos-leden film "Turist”, koj svojata oficijalna premiera ja ima{e vo dekemvri. Imeno, pogolemiot del od storijata na filmot “Tur-

XONI DEP GO ODVRZA ЌESETO

DESET MILIONI EVRA ZA

Pred nekolku meseci vo doma{niot pe~at bea objaveni rezultati od edno mnogu nevoobi~aeno istraùvawe. Toga{ senzacio-nalno be{e objaveno deka vo

dru{tvo na ubava èna maìte instik-tivno pomisluvaat na skap avtomobil. Ovoj fenomen, koj se javuva kako posledica na aktivnosta na potsvesta kaj pripadnicite na posilniot pol, be{e objasnet so toa deka ubavite èni kaj maìte pobuduvaat misli povrzani so luksuz, a skapite avtomobili se naj~esto prvata adekvatna asocijacija koja im pominuva niz glava.Ova otkritie zna~itelno ja razni{a i me|u narodot ra{irenata teorija, koja, pak, raka na srce, ne e potkrepena so nikakvo nau~no

otkritie deka ubavite èni se skloni svoite partneri da gi biraat me|u sopstve-nicite na skapi avtomobili.Kako i da e, moè da se kaè deka ubavite i skapi avtomobili se posakuvani od golem broj lu|e, bez razlika na polovata razno-likost. No, pazarot so skapi avtomobili e mal i e razbirlivo dostapen edinstveno za bogatite lu|e, podgotveni da izdvo-jat zna~itelna suma za svojata kolekcija “igra~ki”.Vo Makedonija ili, konkretno, niz avtosa-lonite vo ovaa zemja te{ko deka moè da se pronajde kvalitetna ponuda na skapi avtomobili. To~no e deka vo dràvava se “trkalaat” desetici avtomobili "por{e", "ferari", "bentli", "korveti", pa duri i eden "rols-rojs", no za da se dojde do ovie avtomobili, po pravilo, treba da se odi vo stranstvo ili, pak, kaj ovlastenite impor-teri da se pora~a eden takov avtomobil, {to vo praktika e skapa varijanta, a

potrebno e da se po~eka i dolg period za da pristigne sakanoto vozilo.“Pazarot na skapi avtomobili vo Make-donija e slu~aen. Ne moè da se kaè deka ne se prodavaat luksuzni avtomobili, no kaj ovoj segment od proda`bata e nevozmo`no da se napravi detalna analiza, poradi nesigurnata pobaruva~ka. Najskapiot av-tomobil {to go nudi na{ata kompanija e modelot "mercedes CL 500", ~ija po~etna cena e 157.000 evra. Vo 2010 godina eden primerok od ovoj model be{e prodaden vo Makedonija”, izjavija od MakAuto Star, im-porterot na vozila za makedonskiot pazar, koj vo svojata ponuda gi ima i avtomobilite na Mercedes.Importerite na novi vozila nekolku pati vo tekot na minatata godina se poàlija na proda`bata na avtomobilite od poskapata klasa. Recesijata, dozvoleniot uvoz na stari avtomobili od stranstvo, kako i zgolemu-vaweto na akcizite za poluluksuzni i luksu-

Niz avtosalonite vo ovaa Makedonija te{ko deka moè da se pronajde kvalitetna ponuda na skapi avtomobili��

��

zni avtomobili se glavnite pri~ini za malata proda`ba.“Vo momentov najskapoto vozilo od brendot na Audi e "audi R8", so po~etna cena od 120.000 evra. Recesiskata 2010 godina, kako i poka~uvaweto na akciz-ite mnogu negativno se odrazija vrz proda`bata na poskapite avtomobili”, veli Zlatko Mucunski, direktor na Por{e vo Makedonija. Istraùvaweto navedeno na po~etokot od ovoj tekst otkriva deka dokolku ma` koj e vo dru{tvo na ubava èna ins-tiktivno pogledne kon luksuzen avtomo-bil, nemu mu se dopa|a dru{tvoto. Vo sprotivno, ako ne go zabeleì avto-mobilot, toj voop{to ne e impresion-iran od ènata pred sebe. Kaj nas ima navistina golem broj ubavi èni, no brojkata skapi avtomobili e premala za da moè da se istestira ma{kata “opienost”.

Niz avtosalonite vo ovaa Makedonija te{ko deka moè da se pronajde kvalitetna ponuda na skapi avtomobili��

NIKOGA[ DOVOLNO UBAVINAAVTOMOBILI

Ekscentrik vo filmovite, ekscentrik so finansiite

SR\AN IVANOVI][email protected]

"AUDI R8", � najskapiot model vo ponudata od brendot na Audi

ADRIJANA [email protected]

oavtv

toj odvoil evra za dana voda, Vgradba od Dona SanxaEden od najki akteri, vska, germankrv, poteknu

ija, koja ~estodoma{na adre

slava i popula

XONI DE

r d r{to vo praktika

�� Ekscentri

PIRATOT OD KARIBITE � ja zbogati svojata imotna karta

ist”, vo koj dru{tvo mu pravi edinstvenata Anxelina Xoli, se slu~uva vo Venecija, pa, taka, akterskata ekipa imala dovolno vreme da se zapoznae so magijata na palatite i na gradbite, ~ii temeli se nao|aat dlaboko vo sinoto more.Na palatata Dona Sanxantofantei & e neophodna restavracija, me|utoa, Xoni Dep se nadeva na {to pobrzo sreduvawe za da moè da se relaksira zaedno so svojata sa-kana, francuskata peja~ka Vanesa Paradis.“Oboàvam da {etam po veneciskite ulici, posebno koga ne se polni so turisti. Go istraùvam ovoj grad, se zapoznavam so negovite duhovi i poezija”, izjavil Xoni Dep tokmu vo vremeto koga go snimal “Turist”.So ovaa investicija, eden od najpopularnite holivudski akteri samo ja dopolni svo-jata imotna karta. Na nea dosega ja ima{e farmata vo Francija, ku}ata na Havai, ku}ata vo Holivud i edno malo ostrov~e na Bahamite.Inaku, Xoni Dep e poznat po svoite

FunBusiness 23KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK

Vkupniot nagraden fond na ~etirite Gren-Slem turniri od pretstojnata teniska sezona iznesuva okolu 100 milioni amerikanski dolari. Ova e najgolemata

suma pari predvidena za nagraduvawe na teni-serite {to se borat za presti`nite trofei na najslavnite prvenstva vo “beliot” sport, Vimbldon, Rolan Garos i otvorenite prvenstva na Avstralija i SAD.Pred dva dena zavr{i poslednoto izdanie na avstraliskiot Gren-Slem, kade {to prvoto mesto vo ma{ka konkurencija go osvoi Srbinot Novak \okovi}. Tokmu Xokovi} dobiva najmnogu {ansi vo prognozite koi go tretiraat najdobroplateniot teniser vo 2011 godina. “Novak pokaà deka e vo odli~na forma i, za raz-lika od negovite igri od pred tri godini, koga toj go osvoi prviot Gren-Slem, ovojpat toj se ~ini dovolno zrel da opstoi vo dobrite igri”, se veli vo analizata na amerikanskata sportska televizija ESPN.Ovaa prognoza za igrite na \okovi} i negovite {ansi, pred s$, se odne-suva na Gren-Slem turnir-ite, kade {to kolegite od ESPN o~ekuvaat toj da go vodi glavniot zbor. No, koga stanuva zbor za ce-lokupnata sezona, koja e sostavena i od Masters, no i ATP turniri, tuka odnovo dominacijata mu se pripi{uva na [panecot Rafael Nadal, liderot na ma{kiot tenis. Nadal e najkonzistenten teniser vo momentov i se o~ekuva i po krajot na ovaa se-zona da ostane na vrvot od teniserskata tabela. Sepak, glavnite pari se zarabotuvaat na turnirite od golemata ~etvorka, a barem spored amerikanskite novinari, tuka glavnen kandidat za trofei e Novak \okovi}, koj po triumfot nad Endi Marej vo finaleto na otvorenoto prvenstvo na Avs-tralija ve}e inkasira{e 2,2 milioni dolari.Vo ènska konkurencija, i bez analizata na

ESPN, e pove}e od jasno deka Kim Klajsters e bez konkurencija. Taa be{e ubedliva na posledniot turnir i ako ne se slu~i ne{to nepredvideno so nejzinata zdravstvena sos-tojba, toga{ slobodno moème da prognozirame nejzina potpolna dominacija. Inaku, nagradniot fond na avstraliskoto prvenstvo godinava be{e zgolemen za 3,8% vo sporedba so turnirot od 2010 godina. O~igledno e deka recesijata

ne udira po tenisot, vo vreme koga re~isi site drugi sportovi se silno pogodeni. Fudbalerite, ko{arkarite, pa duri i bokserite mora da se natprevaruvaat za pomali sumi pari vo odnos na minatite sezoni, dodeka, pak, nagradite za teniserite se vo postojan rast.

neobi~ni ulogi vo filmovite od tipot na Svini Tod, potoa Xek Sperou od serijalot “Pi-ratite od Karibite” i Vili Vonka od filmot ”ârli i fabrikata za ~okolada”... Negov blizok prijatel e reìserot Tim Barton, a zaedno im-aat sorabotuvano na {est filma. Osven so holivudskite reìseri, toj ima sorabotu-vano i so Emir Kosturica, pa ~esto e negov gostin vo Drvengrad na Mokra Gora. Ima dobieno golem broj priznanija za portretirawe na istoriski li~nosti, a be{e i tri pati nominiran za nagradata na Akademijata, Oskar. Vo svojata akterska kariera ima dobieno Zlaten globus kako i nagrada od Zdruènieto na filmski kriti~ari.

TENIS

SR\AN IVANOVI][email protected]

VENECISKI MIR

�� Ovaa prognoza za igrite na \okovi} se odne-suva na Gren-Slem turnirite, kade {to kolegite od ESPN o~ekuvaat toj da go vodi glavniot zbor.

K O M E R C I J A L E N O G L A S K O M E R C I J A L E N O G L A S

NOLE SO NAJGOLE-MA ZARABOTKA GODINAVA?!

NOVAK \OKOVI] � ve}e zaraboti 2,2 milioni dolari za triumfot vo Melburn

KIM KLAJSTERS � e bez konkurencija vo ènskiot tenis

"MERCEDES CL 500", � eden od najskapite avtomobili pro-dadeni minatata godina vo Makedonija

KINESKIOT PAZAR POLUDE PO SKAPI KOLIZa razlika od uslovite {to vladeat kaj nas, kade {to pazarot na luksuzni avtomobili e opi{an kako slu~aen, na svetsko nivo 2010 godina godina be{e mnogu sre}na za proizvoditelite na skapite avtomobili. Za celi 35% porasna ovoj segment na proda`bata na avtomobili, najmnogu blagodarenie na duplira-nata pobaruva~ka od Kina. To~no, kineskite bogata{i, so svojata novosoznaena strast za “originalni” luksuzni avtomobili, predizvikaa vistinska renesensa kaj proizvoditelite na ovie avtomobili, pravej}i ja industrijata daleku poprivle~no mesto za rabo-tewe.Inaku, vo 2010 godina epitetot najskap avtomobil go dobi "bugati vejron", ~ija cena e 1,4 milioni evra. Ovoj avtomobil e celosno ra~no izraboten, a potreb-ni se najmalku {est meseci za negova konstrukcija. Sli~na e i prikaznata so "koningsek CCHR", koj e ne{to poevtin i ~ini 1,2 milioni evra. Proglasen za “super vozilo”, "koningsek" go opravduva ovoj epitet do posledniot milimetar od {asijata i motorot.Vo top 5 listata na najskapi avtomobili se u{te i "lamborxini reventon", "majbah landaulet" i "pakani zonda ~inkve".

"BUGATI VEJRON" � e najskapiot avtomobil vo svetot za 2010 godina

KONINGSEK � e proglasen za “super avtomobil”

DEP I XOLI � vo “Turist” - Qubovta kon palatite se rodila vo Venecija

24 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIKRabota / Finansii / Обrazovanie / HR

OBRAZOVANIEIzvor: VestObjaveno: 28.01.2011Dekanot na Fakultetot za bezbednost-Skopje na Univerzitetot „Sv.Kliment Ohridski”-Bitola, raspi{uva konkurs za izbor na: 1.Nastavnik 1.1. Katedra za op{testveno politi~ki i pravni nauki: 2.Sorabotnik 2.1. Katedra za krivi~no pravni i kriminolo{ki nauki Prijavite se podnesuvaat do Arhivata na Fakultetot ili po po{ta na adresa Fakultet za bezbednost, ul.„Idrizovo” b.b. p.fah 103 Skopje, so naznaka „Za konkurs”. Konkursot trae 8(osum) dena od denot na objavuvaweto.

OBRAZOVANIEIzvor: VremeObjaveno: 28.01.2011Rektorot na prviot privaten , univerzitet-FON raspi{uva: Konkurs za izbor/reizbor na nastavnici i sorabotnici. Konkursot trae 8(osum) dena. Dokumentite se dostavuvaat li~no vo arhivata na FON ili po po{ta na bul.Vojvodina b.b. vo Skopje.

ÔVE^KI RESURSIIzvor: DnevnikObjaveno: 28.01.2011NELT ST e edna od vode~kite kompanii vo oblasta na trgovija na golemo i distribucija na prehranbeni artikli i artilki za {iroka potro{uva~ka.Na{i partneri vo rabotata se Procter & Gamble, Kraft Foods, SC Johnson, SSL International, Dr.Oetker, Bambi, Jaffa i Neoplanta. HR & Administrativen asistent. Odgovornosti: -Delovna korespondencija -Administrativna poddr{ka na menaxmentot -Organizacija i sproveduvawe na procesot na regrutacija i selekcija na kandidati -Planirawe na razvojot na vrabotenite i nivna edukacija -Unapreduvawe na sistemot za motivirawe na vrabotenite -kadrovska administracija (evidencija na vraboteni,dogovori za rabota,prijavi i odjavi na vrabotenite). Uslovi:-Univerzitetsko obrazovanie,op{testveni nasoki - Odli~no poznavawe na rabota na kompjuter (MS Offi ce) -Aktivno znaewe na angliski jazik -Voza~ka dozvola B kategorija -Otvorenost kon razli~ni lu|e, kreativnost i integritet -Sposobnost za rabota pod pritisok. Asistent vo servis na kupuva~i -Arhivirawe na dokumentacija -Izrabotka na izlezni dokumenti i dostavuvawe na profakturi i fakturi za kupuva}ite -Vnesuvawe i aùrirawe na podatoci i postoe~kite i novite kupuva~i -Aùrirawe i potvrda na isporakite Uslovi: -IV stepen na stru~na podgotovka -Poznavawe na rabota na kompjuter -Poznavawe na angliski jazik -Voza~ka dozvola B kategorija. Dokolku gi isplonuvate site navedeni uslovi, Ve molime da go popolnite pra{alnikot za kandidati koj se nao|a na www.nelt.com.mk najdocna do 06.02.2011. ]e bidat kontaktirani samo kandidatite koi }e vlezat vo potesen izbor.

TURIZAMIzvor: DnevnikObjaveno: 28.01.2011NAMIKO kompanija za profesionalno organizirawe nastani, kongresi,konferencii,seminari i partnerski sobiri, vo ~ij sostav e prvata agencija za alternativen i oddr`liv turizam, lider vo inovativni programi i aktivnosti vo oblasta na tim bildingot go pro{iruva svojot tim so: Organizator na nastani (Event Manager) poln so energija i entuzijazam,sekoga{ podgotven za akcija vo organizacija i realizacija na razli~ni nastani, ve{ta komunikacija so klienti i partneri, poln so idei i kreativni re{enija... Turisti~ki rabotnik pasija kon ubavinite i tradicijata na Makedonija, podgotvenost za rabota na teren, sproveduvawe i vodewe na turisti~ki patuvawa, komunikacija so klienti i podizveduva~i, proda`ba na aviobileti. Fasilitator-obu~uva~,trener energi~en i podgotven za realizacija i evaluacija na treninzi i obuki za meki ve{tini, tim bilding obuki i aktivnosti... Potrebni kvalifikacii i ve{tini -uni-verzitetsko obrazovanie -aktivno poznavawe na ang-liski jazik -kompjuterska pismenost -voza~ka dozvola -organizaciski,komunikaciski i prezentaciski sposobnos-ti -licenca za turisti~ki vodi~ za pozicija 2 -iskustvo vo oblasta i poznavawe na vtor jazik }e se smeta za prednost. Dokolku gi poseduvate potrebnite kvalifikacii i imate interes za edna od otvorenite rabotni pozicii, ispratete CV so fotografija i motivacisko pismo na [email protected] do 10.02.2011 Namiko ul.Ankarska 29a Skopje 3064647 www.namiko.com.mk;www.gomacedonia.com

Izbor na aktuelni oglasi

PRETPLATETE SE NA

Pove}e informacii na 02/ 2551441 ili [email protected]

25KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK Obuki / Finansii i smetkovodstvo

Kursot e dizajniran za po~etnici – za zdobivawe na kvalifikacija i prekvalifikacija odnosno celosno osposobuvawe za rabota vo finansiskoto smetkovodstvo.Kursevite se nameneti za kandidati so SSS I VSS.Nastavata se realizira vo mali grupi od eksperti od dadenite oblasti sledena so soodveten raboten materijal.

Upisot e vo tek.Informacii sekoj raboten den od 09 – 20 ~asot.

Ruzveltova 6, 1000 Skopjetel/ faks 02/ 3213-409 , 02/ 3215-026 e-mail: [email protected]; [email protected] www.kds.com.mk

KURS ZA FINASISKO SMETKOVODSTVO

(72 ÂSA)

Ednodneven seminar

„VNATRE[NATA REVIZIJA VO TRGOVSKITE DRU[TVA I JAVNITE PRETPRIJATIJA VO REPUBLIKA

MAKEDONIJA”

PREDAVA^: Trajko Spasovski, rakovoditel vo �Sektorot za centralna vnatre{na revizija, Ministerstvo za finansii na Republika Makedonija.10 fevruari 2011 godina �

10:00-16:30 ~asot �

Stopanska komora na Makedonija, �sala 1 na 5-ti kat

Site u~esnici na seminarot }e dobijat raboten materijal i sertifikat za u~estvo.Zainteresiranite za u~estvo na ovoj seminar moàt da se prijavat najdocna do 4 fevruari 2011 godina.Prijavniot list i podetalni informacii moè da se prevzemat od sajtot na Stopanskata komora na Makedonija: www.mchamber.mk

KONTAKT:Len~e Zikovatel: 02 32 44 054 faks: 02 32 44 088e-mail:[email protected]

Anita Mitrevskatel: 02 32 44 057 faks: 02 32 44 [email protected]

26 KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIKObuki / Menaxment / HR / EU

SEKOJ DEN VO

OBJAVUVAJTE GI VA[ITE:

Oglasuvajte gi Va{ite soop{tenija po najpovolni uslovi!Odberete go najefektivniot na~in za komunicirawe so javnosta!Na{ata ~itatelska publika e na{a najgolema prednost. Tokmu taa ni go dava pravoto da veruvame deka oglasuvaweto vo Kapital e efektivno.

LICE ZA KONTAKT:DIJANA GULAKOVA tel. 02/ 2551 441 lok.105e-mail: [email protected]

� OGLASI ZA VRABOTUVAWE� REVIZORSKI IZVE[TAI� SITE VIDOVI FINANSISKI IZVE[TAI

� TENDERI� POVICI ZA SVIKUVAWE AKCIONERSKI SOBRANIJA

� SEMINARI, OBUKI, SOVETUVAWA I KONFERENCII

� SITE OSTANATI SOOP[TENIJA KOI SAKATE DA GI KOMUNICIRATE SO JAVNOSTA

27KAPITAL / 01.02.2011 / VTORNIK Tenderi / Konferencii i saemi

Obuki za aplikacija na EU fondovi03.02.11Clear ViewBiznis plan03.02.11Clear ViewObuka za protokol i etikecija03.02 - 06.02.11Akademija za protokol

Trening za treneri04.02.11Clear ViewAnaliza na finansiski izve{tai04.02.11Nova Konsalting EdukacijaUpravuvawe so proekti04.02 - 05.02.11ESPObuka za pretpriemni{tvo

05.02 - 06.02.11Detra CentarRe{enie za va{ata finansiska idninaSekoj PonedelnikSinergija PlusBrzo ~itawe (Power Reading)07.02 - 11.02.11In Optimum MakedonijaNapredni proda`ni tehniki

07.02.11Clear ViewAdizes - Pravila i stilovi na menaxirawe08.02.11Clear ViewTrening za treneri10.02.11Clear ViewFinansisko planirawe i

finansiski menaxment; buxetirawe11.02 - 12.02.11ESPObuka za pretpriemni{tvo12.02 - 13.02.11Detra CentarRe{enie za va{ata finansiska idninaSekoj Ponedelnik

Sinergija PlusObuki za aplikacija na EU fondovi14.02.1117.02.11Clear View

Za pove}e informacii odete na www.no.net.mk

Vodi~ za neformalno obrazovanie - Aktuelni obuki

OGLAS ZA DODELUVAWE NA DOGOVOR ZA JAVNA NABAVKA

DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Ministerstvo za zdravstvo

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAZa izveduvawe na grade`ni i �grade`no – zanaet~iski raboti na objekt za dijagnosti~ki centar za potrebite na JZU Klini~ka bolnica – Tetovo.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=fe3974d2-3846-4ccd-8470-c902df439a50&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Op{tina Karpo{1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzgradba, rekonstrukcija i odrùvawe �na urbana oprema na teritorijata na Op{tina Karpo{.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=b625f2c0-65d7-4a32-8c7b-20-c71b7e1874&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Dràven zavod za revizija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAOsiguruvawe. �

Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcure- �mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=d76af000-843a-41dd-a8db-5-d32a7b8fa0a&Level=


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. ELS - Op{tina Prilep

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKARekonstrukcija na ulici , pati{ta i avtopati �(Odrùvawe i Sanirawe na lokalni pati{ta i ulici na teritorijata i za potrebite na ELS-Op{tina Prilep).Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt- �egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=0812ee0f-3a6a-4e82-ae7a-dea181c7dd41&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. OP[TINA CENTAR @UPA

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzgotvuvawe na tehni~ka dokumentacija na nivo �na glaven proekt so izvr{ena revizija za paten pravec Koxaxik - Novak - s.Elevci-Lokov.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=afb9cf3c-b88b-403c-97ed-1-bea2f304b39&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. M.@. TransportAD-Skopje

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAPe~atewe na vozni bileti i �CIM me|unaroden tovaren list.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=57d9d9b9-a301-42ab-9d3a-4-f6decf13890&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: JZU Klиника za 1. traumatologija, ortopedski bolesti, anestezija, reanimacija i in.lekuvawe i urgenten centar

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAЛекови. �Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt- �egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=b2f08eb6-26b8-49a8-acca-29-a325508ba8&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAFizi~ko obezbeduvawe na arheolo{ki �lokalitet Plao{nik Ohrid.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=d7332c59-22a3-40cb-bc2b-dfe7b0dae37b&Level=2

KAPITAL TENDERI


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Prirodno-matemati~ki fakultet

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na reagensi i potro{en materijal za �nau~noistraùva~kata i aplikativnata dejnost na La-boratorijata za molekularna biologija pri Institutot za biologija na Fakultetot za period od 1 godina.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=c4e48042-f8b3-4ace-b353-4-dcf4d5a251b&Level=2

Na 22 i 23 mart 2011 godina Me|unaroden kongres za ishrana i zdravstvo vo Francija

BIZNIS-FORUM VO DI@ONZa vreme na 6. Me|unaroden kongres za ishrana i zdravstvo vo Diòn, }e se odrì binzis-forum (brokerski nastan) na koj{to }e moàt da se razmenat iskustva so drugi u~esnici za vreme na kongresot.

Ovoj nastan gi targetira industriite za prehranbeni proizvodi, laboratoriite, �tehni~ki centri koi se zanimavaat so hrana i ishrana. Poentata na ovoj nastan vo sporedba so drugi nastani so sli~ni temi e senzorskiot pristap (vkus, aroma, struktura/sostav....).

Sekoja organizacija (industrija, javna ili privatna istraùva~ka laboratorija, �tehni~ki centar), koja ima tehnolo{ka ili know-how ponuda ili barawe ili koja bara partneri e dobredojdena za da se priklu~i vo delovnite sredbi so kompanii od cela Evropa.

Brokerskiot nastan se organizira vo ramkite na 6. Me|unaroden kongres za ish- �rana i zdravstvo vo Diòn. Nad 370 sredbi me|u kompaniite se organizirani za vreme na posledniot Kongres vo 2010 godina.

Site informacii i registracija ( pred registracija na brokerskiot nastan) moè da se najdat na www.taste-nutrition-health.com ili na linkot na gorenavedeniot kongres.

On-line Registracijahttp://b2match.eu/taste-nutrition-health2011/participants/new

EEN Proekt www.een.mk

SOFÊ JOVANOVSKA [email protected], Tel: +389 (02) 3244060

LAZO ANGELEVSKI [email protected] Tel: +389 (02) 3244090

Od 17 do 20 fevruari 2011 godina me|unaroden saem za grade`ni{tvo vo Republika Turcija

„ADANA CONSTRUCTION 2011''Organizirana poseta so obezbedeno besplatno hotelsko smestuvaweVo periodot od 17 do 20 fevruari 2011 godina, vo Adana, Republika Turcija, }e se odrì 5. Me|unaroden saem za grade`ni{tvo „ADANA CONSTRUCTION 2011”.

Stanuva zbor za eden od pogolemite me|unarodni saemi za grade`ni{tvo, �na koj{to svoe u~estvo }e zemat renomirani kompanii od pove}e zemji od svetot.

Stopanskata komora na Makedonija vo sorabotka, so ovlasteniot zastapnik na �saemskiot organizator „ADONIS GRUP”, organizira poseta na makedonski kompanii na saemskata manifestacija, od 16-18 fevruari 2011 godina.

Obezbedeno e besplatno smestuvawe, dve no}evawa so pojadok i ru~ek, vleznica za �Saemot, transferi od aerodrom do hotel i od hotel do Saemot. Smestuvaweto e vo renomiran hotel so 4 ili 5 yvezdi. Posetitelot gi pokriva patnite i administrativnite tro{oci (35 evra po lice) za saemskiot organizator „Adonis”.

Stopanskata komora na Makedonija gi pokanuva site zainteresirani makedonski �kompanii da se prijavat za poseta na saemskata manifestacija, najdocna do 11 fevruari 2011 godina.

Prijavniot list moè da se prevzeme od veb portalot na Stopanskata komora na Makedonija: www.mchamber.mk

KONTAKT:VLATKO STOJANOVSKItel.02 3244 004Faks:02 3244 088 E-mail:[email protected]


Documents

217 Kapital 01 02 2011