214 Myanmar a New Peace Initiative Burmese

ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ ႏင ျမနမာႏငင

(International Crisis Group ၏ 30 Nov 2011 ရကစြျဖင ထတျပနေသာ “Myanmar: A new peace initiative က ဘာသာျပနဆသည။)

Asia Report N°214 30 November 2011

ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ ႏင ျမနမာႏငင

အစရငခစာ

ျမနမာသမၼတ ဥးသနးစနသည ၂၀၁၁ မတလတြင အာဏာ ရယၿပးခနမစ၍ ျပျပင ေျပာငးလမႈမားက အေကာငအထညေဖာရန သသသာသာ လငျမနစြာ လႈပရားခသည။ သမၼတသည အတကအခ ေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည က လကကမးျခငး၊ ႏငငေရး အကဥးသား အေရအတြကမားမား လႊတေပးျခငး၊ မဒယာ ဆငဆာတညးျဖတမႈက ေျဖေလာေပးျခငး၊ အလပသမားသမဂၢမား ဖြ႕စညးခြငျပသည ဥပေဒသစက လကမတထး ထတျပနျခငး တ႕က ဆကတက ျပလပခသည။ အေရးယဒဏခတမႈ sanctions ခမတေသာ အေနာကႏငငမား က အဓက ရညရြယ သတမတထားေသာ စညးကမးမား ျဖစသည ႏငငေရး အကဥးသားမား လြတေျမာကေရး၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ၏ အမးသားဒမကေရစ အဖြ႕ခပ (NLD) ပါတ ႏငငေရး လပငနးစဥသ႕ ျပနလည ဝငေရာကရန အေျခအေနမား ဖနတး ျဖစေပၚေရး စေသာ ကစၥမားမာ အေမရကန ႏငငျခားေရးဝနႀကး ဟလာရ ကလငတန ၏ ဒဇငဘာ လဆနး ခရးစဥ မတငမ၌ပင လလားသည အတငး ျပညမမည လကၡဏာမား ေကာငးစြာ ေပၚလြငေနသည။ ယခ ေနာကဆး သသာ ထငးရားေသာ ၿငမးခမးေရး ႀကးပမးမႈ ကလညး ႏငင၏ အႀကးမားဆး စနေခၚမႈ ျဖစသည အစးရႏင တငးရငးသား အပစမား အၾကား ႏစ ၆၀ ၾကာ ျပညတြငးစစ ျပနာကပါ ေျဖရငး ႏငေတာမည ေမာလငခကက ေပးလက ရသည။

မၾကာေသးမက အဆပါ တငးရငးသား ျပနာ အေနအထားသည အေျခအေန ေကာငးပ မရခပါ။ လကရ ႏစမား အတြငး အရပဘက အစးရသစ အတြက ျပငဆငမႈမား ျပလပခေသာ တပမေတာ အစးရေဟာငးသည တငးရငးသား အပစမားႏင ဖြာလနကၿပးသား ဆကဆေရးက ပမ ဆးဝါးေစခသည။ တငးရငးသား အပစမား၏ လကနကကင တပမားက တပမေတာ၏ ကြပကမႈ ေအာကသ႕ သြတသြငးမည နယျခားေစာငတပ အစအစဥသစက ခမတရန ႀကးစားမႈေၾကာင ရရငးစြ အပစအခတ ရပစမႈမား ပကျပား သြားခသည။ တငးရငးသားတ႕၏ ကာလရညၾကာ ႏငငေရး မေကလညမႈမားက လျခေရး ျပနာအျဖစ သးသပၿပး၊ အရနျမင တကခကျခငးေၾကာင အဓက ေျဖရငးရမည ကစၥမားျဖစေသာ ၿငမးခမးမႈ ေဖာေဆာငေရး၊ သာတညမမႈ ျမငတငေရး၊ လ႕အခြငအေရး ညငးပနးမႈမား အဆးသတေရး၊ စးပြားေရး အခြငအလမးမား ျဖညဆညးေပးေရး၊ သာတညမ ရငးျမစ မေဝေရး၊ ေဒသႏရ ကယပင အပခပမႈ ခငမာေစေရး စသညတ႕က ေျဖရငးရနမာ ပမ ခကခခပါသည။ အာဏာရလာေသာ သမၼတ ဥးသနးစနက တငးရငးသား ကစၥက အမးသား ဥးစားေပး အေနျဖင ေဆာငရြကရန ကတေပးျခငး၊ တငးရငးသား အပစအားလးႏင ဒငယာေလာခ ကမးလမးျခငး၊ ေဆြးေႏြးရန အတြက အဓက ႀကတင စညးကမး သတမတထားမႈမားက ပယဖကေပးျခငး တ႕က ျပလပခေသာလညး ထစကားမားျဖင မလေလာကေၾကာငး ေတြ႕ျမငၾကရၿပ ျဖစသည။ သ႕ျဖစရာ ယခအခါ သမၼတ အေနျဖင ၄ငးေျပာသည စကားက တာဝနယေၾကာငး သသယႀကးသည တငးရငးသား အသငးအဝငးက ယၾကည လာေစမည လကေတြ႕ လပေဆာငမႈမားျဖင ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ လမးေၾကာငးအတငး လကပါရန လအပေနၿပ ျဖစသည။

ျမနမာႏငငသည ၁၉၄၈ခႏစ လြတလပေရး ရခနမစ၍ တငးရငးသား လမးစ အကနလးနးပါးႏင ျပညတြငးစစ ျဖစပြားခသည။ ၁၉၈၈တြင အာဏာ သမးခေသာ တပမေတာ အစးရသည တငးရငးသား လကနကကင အပစမားစြာႏင အပစအခတ ရပစေရး သေဘာတညမႈမား လကမတေရးထးျခငးျဖင နယစပ ေတာငတနး ေဒသမားရ အႀကးမားဆး စစေရး ၿခမးေျခာကမႈက ယာယ ေျပလညေအာင ျပလပခသည။ ၎ အပစအခတ ရပစေရး သေဘာတညခက မားသည စစပြမ ၿငမးခမးေရးသ႕၊ လကနကကင ပဋပကၡမ ႏငငေရး ျငငးခနမႈသ႕ ေရြ႕ရမည အလညအေျပာငး တစခ ျဖစသင ေသာလညး ထသ႕ ျဖစလာျခငး မရခေပ။ ထသ႕ ျဖစလာရမညအစား ကတျပထားေသာ ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမႈမား လးဝ အသကဝငလာျခငး မရသည အေလာက ရၿပးသား သေဘာတညခကမား ပ၍ ေဆြးေျမ႕လာကာ ေရရည ၾကစညထားေသာ ဖြ႕စညးပ အေျခခဥပေဒ ဆငရာ အစးရ ပစသစသ႕ မကးေျပာငးမ တငးရငးသား လကနကကငတပမား နယျခားေစာင တပဖြ႕သ႕ ပးေပါငးလာေအာင တပမေတာ အစးရက တျဖညးျဖညး ႀကးစား လာခနတြင အပစအခတ ရပစထားမႈ ပကျပယ သြားခသည။

ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ ႏင ျမနမာႏငင Crisis Group Asia Report N°214, 30 November 2011 Page ii

မတလက အာဏာ လႊေျပာငးယေသာ အခမးအနား အဖြငမန႕ခြနးတြင သမၼတႀကးက ေျပာငးလေနေသာ ကမာၻႀကးႏင ကကညမည ကယျပန႕ေသာ ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥက ချပခသည။ ဤအစအစဥ၏ တစစတတစပငး အျဖစ သမၼတႀကးက တငးရငးသား ကစၥ၏ အေရးႀကးပက အသအမတ ျပခၿပး အမးသား ဥးစားေပး ကစၥအျဖစ ေျဖရငး ေဆာငရြကရန ကတျပခသည။ သ႕ေသာ သမၼတႀကး အာဏာ လႊေျပာငးယခန ကာလတစဝက အရနျမငလာေသာ တကပြမားက ၄ငး၏ မန႕ခြနးႏင ဆန႕ကငဘက ျဖစေနၿပး ျပျပငေျပာငးလေရး ႀကးပမးမႈမားက အရပမး ေနခသည။ ထ႕အျပင ၄ငးတ႕၏ ႏငငေရး ကြလြမႈ မားသည ဤတစႀကမတြငလညး စစမနေသာ အမးသား ဥးစားေပး ကစၥ ျဖစမလာဟ ခစားၾကရေသာ တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမား ဘကမ ႀကးမားေသာ သသယကပါ ျဖစေပၚေစခသည။

အဆပါ တငးရငးသား ျပနလည သငျမတေရး ဆငရာ ကနဥး မန႕ခြနး ေျပာၾကားမႈမားသည ေမာလငထားေသာ ဒငယာေလာခ အမးအစားက အားေပးႏငျခငး မရသည ေနာကတြင သမၼတႀကးက ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ၏ ေနာကတြင အရနအဟန တညေဆာကရန ဆးျဖတခက မနကနစြာ လႈပရားခသည။ ၄ငး၏ အစးရ အဖြ႕သည လကနကကင အပစ အားလးႏင ဆကသြယ ခၾကၿပး၊ နယျခားေစာင တပဖြ႕သ႕ ဝငေရာကရန ေတာငးဆထားမႈ ရတသမးျခငး အပါအဝင ပထမဆး အႀကမ ပမ ေပာေျပာငးလာသည သတမတခကမားက ကမးလမးကာ တငးရငးသား သေဘာထား ကြလြမႈမား အေပၚ ႏငငေရး ေျပလညမႈ ရေအာင ႀကးစားမည ယခင မရခဘးေသာ အမးသား ညလာခကပါ ျပလပရန စဥးစား လာခသည။ ယခ အသစ ႀကးပမးမႈသည အဓက လကနကကငအပစ အခ႕ ၿငမးခမးေရး သေဘာတ စာခပ လကမတေရးထးရန၊ အျခားအပစမား အပစအခတ ရပစေရး ေဆြးေႏြးရန သေဘာတလာေအာင ဆြေဆာင စညးရးခၿပး လာမည သတငးပတမား အတြငး လကမတေရးထးရန ရသည သေဘာတညခက မားကလညး ေရးဆြလက ရသည။

အထကပါ ေျပာငးလ တးတကမႈမားသည ႏစေပါငး ၆၀ ပဋပကၡ ကာလအတြငး အေရးပါဆး ကာလ မားထမ တစခ အျဖစ ထငဟပ ေနေသာလညး တာရညခမည ၿငမးခမးေရးအျဖစ အာမခႏငျခငး မရေသးေပ။ တငးရငးသား တ႕၏ မေကလညမႈ အေၾကာငးရငးမားမာ နကရႈငးေနသျဖင တငးျပညတြင ၿငမးခမးမႈ ရရေရးသည လကနကကင အပစမားႏင သေဘာတညမႈ ရရေရးထက ပမ အခနယရမည။ လကနကကင လမးစဥက ဆပကင ထားမညလား၊ စြန႕လႊတမညလား ဆသည ကစၥအတြက တငးရငးသား ျပညသ အားလး၏ မေကလညမႈမား လလား ေတာငတမႈမားက ေျဖရငးရန လအပေနသည။ အပစႀကး တစချဖစေသာ ကခင လြတေျမာကေရး အဖြ႕ (KIO)ႏင အသစ ထပမျဖစပြားေသာ တကပြမား၊ ႏစဖကစလး ေသြးစြနးေအာင ဖနတး ခမႈမားက ၿငမးခမးေရး သေဘာတညမႈ မနသမက ပမ ခကခေအာင ျပလပေနသည။ ပမ ပြငလငးလာေသာ ႏငငေရး စနစသစသည အထကပါ ကစၥရပမား ေျဖရငး ေဆာငရြကႏငမည လပငနးေဘာင တစခက ေပးစြမး ႏငေသာလညး အတတက ညဖငးမႈမားက ရးသားစြာ လကခ ဆးျဖတျခငးႏင တငးရငးသား ေပါငးစအား အဆငေျပ ေခာေမြ႕စြာ ဆကဆ ႏငမည ႏငငေရး လမးေၾကာငးက အေျခခကက ျပနလည စဥးစား၊ သးသပျခငးတ႕ လအပပါလမမည။ တာရညခမည ျပနာ ေျပလညမႈသည စစပြမား ရပဆငးရမထက ပေသာ အတငးအတာက လအပသည။ တငးရငးသား အမးစေသာ၊ ဘာသာစကား အမးစေသာ၊ ကးကြယမႈ ဘာသာစေသာ ျမနမာႏငင အေနျဖင ထကြျပား ျခားနားမႈက အသအမတျပ အားေပးျခငး ျဖငသာ စစမနေသာ အမးသား စညးလး ညညြတမႈက ရရ ႏငပါလမမည။

ႏငငတကာ အသငးအဝငး အေနျဖင ျမနမာႏငင၏ အေနအထားက စဥးစား သးသပမႈ ျပလပ ေနသည အေလာက ျပနာ ပဋပကၡ၏ ရႈပေထြးမႈ အတမအနကက နားလည သေဘာေပါကရပါမည။ ဤေနရာတြင အျပငလမား အထးသျဖင တရတႏငငႏင ထငးႏငင ကသ႕ အမနးျခငးမား ပါဝင ကျပႏငမည က႑ေကာငး တစခ ရေနေသာလညး အေနာက ႏငငမား အတြကမ ႏစဖက ဆကဆေရး တးတကေစရနႏင အေရးယ ဒဏခတမႈ Sanctions မား ရတသမးေရး စတငရန အတြက ယငးကသ႕ နကနစြာ အျမစတြယ ေနေသာ ျပညတြငးေရး မေကလညမႈမား ေျဖရငးျခငးက ႀကတင စညးကမး သတမတ လပေဆာင ေနျခငးသည မလလားအပေသာ မကမမႈ ျဖစလာဖြယ ရသည။ အဆပါ ျပနာမား ေဆြးေႏြး ေျဖရငးမႈသည တငးရငးသား မဆႏၵနယ မားႏင ျပနလည သငျမတေရးတြငလညး အေရးႀကးေသာ အပငးတစခ ျဖစသည အတြက စစပြမား ရပဆငးရန၊ တငးရငးသား အသငးအဝငး၏ အဓက ႏငငေရး စးရမပပနမႈမား ေျဖရငးရန ျမနမာအစးရအား ကယလမးက ကယရာေဖြ ေတြ႕ရႏငေအာင အားေပး တကတြနးျခငး သည အေနာက ႏငငမား အဓက စညးကမး သတမတထားေသာ ႏငငေရး အကဥးသားမားကစၥ၊ လ႕အခြငအေရးကစၥ၊ ဒမကေရစကစၥမား ျဖစေပၚလာေအာင အဆကမျပတ အေထာကအက ျပလာပါလမမည။ အဆပါ ျပနာမား ကငတြယ ေျဖရငးျခငးမ တစဆင လ႕အခြငအေရး ဆငရာ လကနာမႈတြင အႀကးမားဆး တးတကမႈမား ထြကေပၚလာဖြယ ရသည။ ၿငမးခမးေရး သေဘာတညမႈမား ရရသညႏင တစၿပငနက ထေဒသမား၏ ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈ ကညျခငးႏင ဖြ႕ၿဖးေရး အကအည ေထာကပျခငး က႑မားတြင အလရငႏငငမား အတြက အေရးပါေသာ ေနရာ ထြကေပၚလာရန ရသည။

ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ ႏင ျမနမာႏငင Crisis Group Asia Report N°214, 30 November 2011 Page iii

၂၀၀၃ ခႏစ ေနာကပငး တငးရငးသားျပနာ က Crisis Group က ပထမဆး သးသန႕ဥးစားေပး သးသပထားေသာ ဤအစရငခစာသည ၿပးခေသာ လေပါငးမားစြာ အတြငး တရတႏငငႏင ထငးႏငင အပါအဝင ျမနမာႏငင တစဝမး ျပလပခေသာ လကေတြ႕ ကြငးဆငး သေတသနျပ ေတြ႕ရခကမား အေပၚ အဓက အေျခခ၍ ေရးသားထားျခငး ျဖစသည။

ဂကာတာ/ဘရပဆယ၊ ၃၀ ႏဝငဘာ ၂၀၁၁

Asia Report N°214 30 November 2011

ၿငမးခမးေရး အသစႀကးပမးမႈႏင ျမနမာႏငင

(၁) သမငးေၾကာငး အေမြ

ျမနမာႏငင၌ ၂၀၁၁ မတလကနတြင အရပသား တစပငး အစးရထ အာဏာလႊေျပာငးၿပး ေနာကပငး အဓက ျပျပငေျပာငးလမႈမား ျဖစေပၚလာခသည။1 အျငငးပြားဖြယ အႀကးစား ျမစဆ ေရေလာငတမက ရပဆငးျခငး၊ ႏငငေရး အကဥးသားမား ဒတယ အသတလႊတေပးျခငး၊ အတကအခ ေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင ဆကလက ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပျခငး၊ ႏငငတကာ ေငြေၾကးရနပေငြ အဖြ႕ (IMF)၏ ကယစားလယအဖြ႕ႏင ေငြေၾကးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက ေဆြးေႏြးျခငး၊ လြတလပေသာ အလပသမား သမဂၢမား ဖြ႕စညးခြင၊ ဆႏၵျပခြငျပသည ဥပေဒသစ ျပ႒ာနးျခငး။ အမးသား ဒမကေရစ အဖြ႕ခပ၏ ကစၥရပမားက ေျဖ႐ငးရန ႏငငေရးပါတ မတပတငခြင ဆငရာ ဥပေဒက ျပငဆငျခငး၊ အမးသား ဆငရာ ကစၥရပမားႏင ပတသက၍ ျပညသလထ ျငငးခေဆြးေႏြးႏငမည နယပယ ပြငလငးလာျခငး စေသာ သသာထင႐ားသည ေျပာငးလမႈမားႏင အတ သမၼတႀကးႏင လႊတေတာမားေ႐႕သ႔ ေ႐ြ႕လားေနၾကသည။ ရလဒအျဖစ NLD ပါတက တရားဝငပါတ အျဖစ မတပတငမည ျဖစေၾကာငး၊ လာမည ၾကားျဖတ ေ႐ြးေကာကပြမားတြင ပါဝငယဥၿပငမည ျဖစေၾကာငး၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညသညလညး လႊတေတာ ကယစားလယ တစေနရာ ဝငၿပငဖြယ႐ေၾကာငး ထတျပန ေၾကညာခသည။ ယငးအေျပာငးအလမားသည ရာစႏစဝကမ အာဏာ႐င အပခပမႈ ေအာကတြင ႐ခေသာႏငင၌ သာမနထက ထးကေသာ တးတကေျပာငးလမႈမား ျဖစၿပး အထးသျဖင မၾကာေသးမက အထ တပမေတာ အစးရေဟာငးတြင အႀကးတနး ရာထးမား ရယထားခၾကေသာ ပဂၢလမားက ယခ အေ႐ြ႕က ေမာငးႏငျခငးပင ျဖစသည။

ႏစေပါငး ၆၀ ၾကာ တငးရငးသား ပဋပကၡက ပေဖာ သးသပၾကညမည ဆပါက ယခအခနထ ေကာငးမြနေသာ ပရပ ျဖစလာရန မားစြာ နညးပါး ေနေသးသည။ လေပါငး မားစြာ တငးမာမႈမား ႀကးထြားခၿပးေနာက ၂၀၁၁ ဇြနလတြင ကခငျပညနယမ ပဋပကၡ ျပနလည မးေတာကကာ ၁၇ႏစၾကာ အပစရပ သေဘာတညမႈ ပကျပားသြားခသည။ ထ႔အျပင အျခား အပစရပ အပစတစချဖစသည ႐မးျပည တပမေတာ-ေျမာကပငး (SSA-N) ႏင အစးရတပဖြ႕မား ၾကားတြငလညး တကပြမား ျဖစပြားခသည။ တကပြမားႏငအတ ေဒသခအရပသား လထအေပၚ လ႔အခြငအေရး ဆးဆးဝါးဝါး ညႇငးပမးမႈ သတငးမား ထြကေပၚလာခရာ မားေသာအားျဖင အစးရတပဖြ႕မားဘကမ ကးလြနမႈမားျဖစၿပး ေဒသတြငး အမပစ ယာပစ ထြကေျပးရသည ျဖစရပမားမာလညး မားစြာ သသာထင႐ားခသည။ လတတေလာ ၿငမးခမးေရး ႀကးပမးမႈႏင မေမာမနးႏငေသာ အခကအခမား၏ အေရးႀကးပက အျပညအဝ နားလည သေဘာေပါကႏငရန အတြက ပဋပကၡမား၏ ေခတၿပင သမငးေၾကာငးႏင ယခင ေျဖ႐ငးရန ႀကးပမးမႈမားက ပငးျခား သ႐ နားလညရန လအပသည။

(က) ကလနေခတမသညပငလညလာခဆသ႕

သမငးေခတမား တစေလာက အႀကမႀကမ ေ႐ႊ႕ေျပာငး ေနထငမႈ လမးေၾကာငးမား ဆရာ၌ရေသာ ျမနမာႏငငသည ႀကးမားေသာ တငးရငးသား မးကြမႈ ရေသာ တငးျပညတစခ ျဖစသည။ အဆပါ မးကြတငးရငးသား လမးမား၏ သမငးေၾကာငးမားသညလညး

1 Crisis Group Asia Briefing N°127, Myanmar: Major Reform Underway, 22 September 2011. The constitutional and leadership

changes leading up to the transfer of power were the subject of a series of earlier analyses: Crisis Group Asia Report N°174,

Myanmar: Towards the Elections, 20 August 2009; Crisis Group Asia Briefings N°105, The Myanmar Elections, 27 May 2010; and

N°118, Myanmar’s Post-Election Landscape, 7 March 2011.

ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ ႏင ျမနမာႏငင Crisis Group Asia Report N°214, 30 November 2011 Page 2

႐ႈပေထြး၍ ၿပငဆငမႈ ႀကးမားခသည။2 ထ႔အျပင ေျမၾသဇာေကာငးေသာ အလယပငး လြငျပငက သစေတာထထပေသာ ေတာငတနးမားက ျမငးခြာ သ႑ာနပတထားသျဖင ပထဝ သြငျပငအရလညး မားစြာ ျခားနားလက ႐သည။ ၿဗတသ ကလနကာလမားအတြငး ျမနမာႏငငတြင ကြျပားေသာ အပခပမႈ ယနစႏစချဖင စမအပခပခၿပး ဌာနဆငရာ အပခပေသာ အလယပငး လြငျပငမားက ကလန အစးရ လကေအာကတြင တက႐ကထား႐ကာ ေတာငတနးေဒသ(သ႔) ေ႐႕တနး နယေျမမားကမ အစဥအဆက နနးေမြခ ေစာဘြား အႀကးအကမား၏ ကယကယျပန႔ျပန႔ အပခပမႈေအာကတြင ဆကလကထား႐ခသည။ ယငးကာလမားအတြငး အႏၵယလမး ကၽြမးကငလပသားမားႏင အလပၾကမး လပသားမား ျမနမာႏငငထသ႔ သသာစြာ ေ႐ႊ႕ေျပာငး ေနထငခၾကသည။ ထ႔အျပင ႏစေပါငးမားစြာအတြငး တ႐တႏငငမ ေ႐ႊ႕ေျပာငး ေနထငမႈမားလညး ႐ခရာတြင လက႐ႏစပငးမား၌ သသာစြာ တးျမငလာခသည။

ဒတယ ကမာၻစစကာလအတြငး ဗမာ3 အမးသားေရး ဝါဒမားသည ကလနစနစက ေတာလနရန ဂပနႏင ပးေပါငးခၾကေသာလညး ေနာကပငးတြင ဘကေျပာငးကာ မဟာမတမားက အကအညေပးခသည။ တငးရငးသားတပဖြ႕ အမားစမာမ ၿဗတသတ႔ကသာ တေလာကလး သစၥာခခၾကၿပး ဗမာတပႏင တငရငးသားတပမား တစဖကႏင တစဖက မၾကာခဏ တကခကခၾကသည။ ထအခနက ဗမာတပမားက တငးရငးသား လမးစမား အသငးအဝငးက ရကစကစြာ အျပစေပး ဆးမသည သတငးမား အမားအျပား ထြကေပၚခသည။ ထ႔အတြကေၾကာင လြတလပေသာ အနာဂတႏငငက ပေဖာရန စစၿပးကာလ ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပခနတြင လမားစ ဗမာတ႔ႏင တငးရငးသား အသငးအဝငးတ႔ၾကားတြင ဆးဆးဝါးဝါး တငးမာမႈမား ႐ႏငေနခၿပး ျဖစေပသည။

၁၉၄၇ ခႏစ ပငလညလာခတြင ျပညတြငး အပခပမႈ စနစအတြငး အျပညအဝ ကယပငအပခပခြင၊ ႏငင၏ ဓနဥစၥာမားက သာတညမ ခြေဝခစားခြင ကတကဝတမားအတြက အျပနအလနအားျဖင ျပညေထာငစျမနမာႏငငက ဖြ႕စညးရန ႐မး၊ ကခင၊ ခငး တငးရငးသား ကယစားလယမားက သေဘာတခၾကသည။4 သ႔ေသာလညး ႀကးမားေသာ လမးစ တစစျဖစသည ကရငတ႔က အဆပါ ေစစပညႇႏႈငးမႈမားတြင မပါဝင ခၾကပ ေလလာေရးအဖြ႕ကသာ ေစလႊတခသည။ အျခားတငးရငးသား အပစမား အၾကားတြငလညး ျပငးထနေသာ ျပစတင ေဝဖနမႈမား ႐ခသည။ ေနာကတစႏစ လြတလပေရး ရၿပးေနာကတြင အာဏာ အသကဝငခေသာ ၁၉၄၇ အေျခခဥပေဒသည သေဘာကြလြမႈမား မားက နက႐ႈငးေစခသည။

၁၉၄၇ အေျခခဥပေဒ၏ အေရးႀကးဆးႏင ျပနာအျဖစဆး သြငျပငလကၡဏာမာ ဗဟႏင တငးရငးသား ျပညနယမား အၾကား အာဏာခြေဝမႈ စညးမဥးမားပင ျဖစသည။ ယငးစညးမဥးမားသည တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမားႏင ေ႐႕ေနာကမည၊ ကးလြယပကလြယ၊ ကမနးကတနး အေပးအယလပ ညႇႏႈငးမႈမား၏ ရလဒပင ျဖစေပသည။ သာဓကအားျဖင ႐မးႏင ကယားျပညနယတ႔သည ၁၀ႏစ အစမးအပခပမႈ ကာလအၿပးတြင ျပညေထာငစမ ခြထြကႏငေသာ စတကးယဥစရာ အခြငအေရးက ရခခနတြင အျခားျပညနယမားမာ လးဝမရခၾကျခငး(သ႔)ညႇႏႈငးမႈ အေပးအယမားေၾကာင စြန႔လႊတခၾကရျခငး ျဖစသည။ တငးရငးသား ျပညနယမားသ႔ ခြေဝေပးေသာ ကယပင အပခပခြင အာဏာႏင ဒဂရတ႔သည သသာစြာ ကြျပားခၿပး ကရငျပညနယ ကစၥတြင ေျဖ႐ငးႏငျခငး မ႐ခပါ။ အဓက တငးရငးသား အပစအေတာမားမား (မြန၊ ရခင၊ ဝ ႏင အျခားတငးရငးသားမား) အတြက အထးစညးမဥးမား ေရးဆြျခငး မ႐ခပါ။ ေနာကဆးရလဒမာ လြတလပေရး မရခငမာပင တငးရငးသား ေပါငးစ လကနကကင ေတာလနမႈ စတင ျဖစပြားခၿပး လြတလပေရး အလြန ျမနမာႏငငမာမ ထနးမႏင သမးမရ ပဋပကၡအတြငး နစျမပသြားခသည။

(ခ) ကြနျမနစဝါဒႏင စစအပခပေရးက ဆန႔ကငေသာ တကပြ

ကလနဆန႔ကငေရး လႈပ႐ားမႈ အတြငးမ ဆ႐ယလစ ဝါဒ လပေဖာကငဘကမားသည ၿဗတသတ႔ႏင ေပါငးကာ သစၥာေဖာကသြားခၾကၿပး တကယ လြတလပေရး အစစက ရယေပးႏငချခငးမ႐ဟ ခစားရေသာ ဗမာျပည ကြနျမနစပါတ (CPB) သည ၁၉၄၈ ဇနနဝါရလ လြတလပေရး ရၿပးေနာက ၃လ အၾကာတြင ေတာခသြားေသာ ပထမဆး အဓက အပစျဖစသည။ ထ႔ေနာက

2 For a detailed account of the events in this section, see Martin Smith, Burma: Insurgency and the Politics of Ethnicity (Zed Books,

1999), 2nd edition; also, Crisis Group Asia Report N°52, Myanmar Backgrounder: Ethnic Minority Politics, 7 May 2003. 3 “Burman” denotes the majority ethnic group in Myanmar; whereas “Burmese” (or “Myanma”) denotes all people of the country.

4 Independence leader Aung San, the father of Aung San Suu Kyi, famously assured the frontier peoples that “If Burma receives one

kyat, you also will receive one kyat”.


မၾကာမအတြငး ကရင၊ မြန၊ ကရငန(ကယား)၊ ပအ႔၊ ရခငႏင ‘မဂာဟစ’ ႐ဟငဂာ5 အမးသားေရးဝါဒမား ဆကလက ေတာခ ေတာလနခၾကျခငးမာ ႏငငသစ၏ ပသ႑ာနတြင သတ႔ ပါဝငႏငခြင နညးပါးလြနးျခငးသည အေၾကာငးတစရပျဖစၿပး ေနာကအေၾကာငးရငး တစခမာ အေျခခဥပေဒက ေပးထားေသာ ကယပငအပခပခြငမားက မေကနပၾကေသာေၾကာင ျဖစသည။ ၁၉၄၉ တြင တ႐တျဖ ကမငတန အႀကြငးအကနမား ေထာငႏငခ၍ ႐မးျပညနယသ႔ ကးေကာ ဝငေရာကလာချခငးသညလညး ဗဟအစးရ အတြက ျပနာမားက ပမဆးဝါး သြားေစခသည။

အျခား တငးရငးသား အပစမားမာမ အစပငးတြင အစးရက ဝနးရ ကညေပးခၾကသည။ သာဓကအားျဖင ျမနမာတပမေတာ ခငးႏင ကခငေသနတကင တပရငးမားက ဗကပ ႏင ကရင သပနမားက တကထတရာတြင ပါဝင တကခကချခငးပင ျဖစၿပး တငးျပည မၿပကြေအာင တားဆးရာတြင အေရးႀကးသည က႑မ ပါဝငခၾကသည။ သ႔ေသာလညး ရနကန အစးရက ဗဟ အာဏာက ပမ စစညးလာျခငးေၾကာင တငးရငးသားတ႔၏ လအပခကမား လစလ႐ႈခရသညဟ ယဆလာၾကသျဖင ၁၉၅၀ ခႏစမား ေႏာငးပငးႏင ၁၉၆၀ ခႏစမား အေစာပငးကာလမား အတြငး ႐မး၊ ကခင၊ ခငး တ႔အပါအဝင တငးရငးသား အပစမား ထပမ ေတာခ သြားခၾကသည။ ထကသ႔ ပငလစာခပက လကမတထးကာ ျပညေထာငစ ခယခကအေပၚ သစၥာ႐ခၾကေသာ တငးရငးသားအပစ ၃စ စတေျပာငး၍ ပနကနေတာလနခနသည အေရးပါေသာ အလညအေျပာငးပင ျဖစသည။ ထ႔ေနာကတြင ဆယစႏစမားစြာၾကာ ျပညတြငးစစ ပဋပကၡက ဆကတက ျဖစေပၚေစခသည။ တငးျပည ၿပကြမည အႏရာယက တားဆးရန ႀကးစားမႈ အျဖစ အေၾကာငးျပခေသာ ၁၉၆၂ တပမေတာ အာဏာသမးယမႈက တငးရငးသားမား၏ လကနကကင ေတာလနေရးက အ႐နပျမငေစခသည။

အသစစကစက တပမေတာ အစးရ ‘ေတာလနေရးေကာငစ’ က ၁၉၄၇ အေျခခဥပေဒက ဖကသမးကာ ဥပေဒျပေရး၊ အပခပေရး၊ တရားစရငေရး အာဏာ ၃ရပ လးက ဗလခပႀကး ေနဝငး၏ လကထသ႔ ထညေပးလကသည။ ျပငပကမာၻ၏ လႊမးမးမႈမားက အဆကျဖတကာ ဆ႐ယလစႏငင ထေထာငရန ရညမနးခကျဖင စးပြားေရးႏင လမႈေရးဆငရာ မဝါဒမားက အေျခခကက ေျပာငးလ ကငသးခသည။ ဆ႐ယလစ အယဝါဒက အားေပးျမႇငတငရနအတြက အစးရ၏ ႏငငေရးပါတ (ျမနမာဆ႐ယလစ လမးစဥပါတ)၊ ႏင ေတာငသ လယသမား အစညးအ႐း၊ အလပသမားအစညးအ႐း မားက ဖနတးဖြ႕စညးခသည။

အျခား ႏငငေရး ပါတအားလးက ဖကသမးၿပးေနာက ေတာလနေရးေကာငစက အရပသား လြတလပခြငမားက ျပငးျပငးထနထန ခပခယ ဟန႔တားကာ သတငးစာႏင ပႏပထတေဝေရး လပငနးမားအားလးက ထနးခပခသည။ ၁၉၄၇ အေျခခဥပေဒ အရ ဖြ႕စညးထားေသာ တငးရငးသား ေကာငစမားက ဖကသမးျခငးအားျဖင ႏငငေတာ စညးလးညညြတေရးႏင ပတသကသည စးရမပပနမႈမားက ေျဖ႐ငးေဆာင႐ြကသည။ ထနညးအားျဖင ေဒသႏရ အစးရမားက ဖကသမးကာ တပမေတာ အစးရ၏ ဗဟခပကငမႈ ေအာကသ႔ ႏငငတစဝမးနယပယ အားလးက သြတသြငးလကသည။ ျပညေထာငစႏငင တစခအတြငးမ တငးရငးသားအားလး တနးတညမေရး ဟေသာ စကားလးမားျဖင တငးရငးသား လမးစ အခြငအေရးမားက ေဘာငခတပစလကသည။

တစခနတညးတြင တငးရငးသား လကနကကငတပမား ထနးခပထားေသာ နယေျမမားတြင အစးရတပဖြ႕မားက ျပငးထနေသာ ေသာငးကနသ တကဖကမႈ စစဆငေရးမားက စတငခသည။ ၁၉၆၀ ခႏစမား အလယခန႔တြင တငးရငးသား လကနကကင အပစမားႏင ေဒသခ ႐ြာသားမားအၾကားမ အဓက လမးေၾကာငး ၄သြယ (ရကၡာ၊ ရနပေငြ၊ ေထာကလမးေရးသတငး၊ လအငအားစေဆာငးမႈ)က ျဖတေတာကရန ရည႐ြယသည “ျဖတ ၄ ျဖတ” မဟာဗဟာသစက ေရးဆြခမတခသည။ ယငးအစအစဥသည အလြနပင ထေရာကေၾကာငး သကေသျပႏငခေသာလညး ႐ြာေပါငးမားစြာ အဓမၼ ေျပာငးေ႐ႊ႕ခရျခငး၊ ရကၡာ၊ ေကာကပသးႏမား ဖကဆးခရျခငးတ႔ေၾကာင အသကေမြးဝမးေကာငး လပငနးမား ပကစးဆးရႈးကာ လ႔အခြငအေရး ဆးဆးဝါးဝါး ခးေဖာကျခငး ခရေသာ ေဒသခ ျပညသလထကသာ ေပးဆပ ရငးႏးခၾကရျခငး ျဖစသည။ ၎မဟာဗဟာ အေကာငအထညေဖာရာတြင အရပသားမားစြာ အသတခခရသည။ အဆပါ ‘ျဖတ ၄ ျဖတ’ အစအစဥက တရားဝင ေရ႐ည ဆကလက အသးျပျခငးမ႐ေတာေသာလညး ယငးမဟာဗဟာသည ျမနမာတပမေတာ၏ ေသာငးကနးမႈ စစဆငေရးမားတြင အဓက အစတအပငး အျဖစ ပါဝငေနဆျဖစၿပး ျပညတြငးစစ ျဖစေနေသာ အညေရာင နယေျမမားတြင ႏငငတကာ လသားျခငး စာနာေထာကထားမႈ ဥပေဒႏင လ႔အခြငအေရး ဆကလက ခးေဖာကေနမႈမားက အဟန႔အတားမ႐ ျဖစေပၚေစလက႐သည။

5 The term “Rohingya” to refer to the Muslim population of northern Rakhine State appears to have gained currency around this

time (the 1950s), although community leaders claim that the word is of ancient origin, a cognate of “Rakhine”.


၁၉၆၀ ခႏစမား ေႏာငးပငးတြင တ႐တကြနျမနစပါတက ဗမာျပည ကြနျမနစပါတက ကညေထာကပမႈ အ႐နျမငခသည။ ဗကပ တ႔သည ျမနမာႏငင အလယပငးေဒသမားတြင ေျခကပရရန အသညးအသန ႐နးကနေနရေသာလညး ျမနမာႏငငတြင အေတာငတငးဆး အစးရဆန႔ကငေရး အငအားစမား ျဖစမည ဝ ႏင ကးကန႔တ႔ အပါအဝင နယစပေတာငတနး အေျခစက တငးရငးသား စစတပမားက အခနတအတြငး သမးသြငးကာ ထအငအားသစမားျဖင တ႐တပငနက အတြငးမ ေန၍ ႐မးျပညနယေျမာကပငးက ေအာငျမငေသာ စစဆငေရးမား စတင ဆငႏႊလာခၾကသည။ အျခား တငးရငးသား အပစမားက ကြနျမနစမားက အယဝါဒပငးအရ ျပတသားစြာ ဆန႔ကငၾကေသာလညး တ႐တႏငငႏင ထစပေနေသာ နယေျမမားမ တငးရငးသားအပစမားက ဗကပ တ႔ႏင ေလာရရ မဟာဗဟာေျမာက မဟာမတဖြ႕ကာ တ႐တႏငငမ လကနက ခယမးမးေကာက စးဝငမႈ အားသာခကက ရယခၾကသည။ ဗကပ တ႔က အဓက ဟနခကထနးေသာ အဖြ႕မာ အမးသား ဒမကရကတစ တပဥး NDF ျဖစၿပး အဓက တငးရငးသား အမးေရးဝါဒ အငအားစမား ပးေပါငးကာ ၁၉၇၆ တြင ဖြ႕စညးချခငး ျဖစသည။6

ထကသ႔ တငးရငးသား လကနကကငအပစ အေရအတြက မားလြနးျခငး အျပင မၾကာခဏ မဟာမတအဖြ႕မား ဖြ႕စညးျခငး၊ ကြၿပျခငး၊ ျပနလညေပါငးစညးျခငး၊ ဖကသမးျခငးတ႔ေၾကာင လကနကကင ေတာလနပနကနမႈ သမငးေၾကာငးသည အလြန႔အလြနပင ႐ႈပေထြးခသည။ အခ႕အပစမားကလညး နယေျမပငနကႏင အရငးအျမစမား ရပငခြငတ႔က အေၾကာငးျပ၍ တစဖြ႕ႏင တစဖြ႕ တကခကခၾကျပနသည။ အခ႕ေသာ အပစငယမားမာမ တငးရငးသား အမးသားေရး ရညမနးခကမားက ဆပကငထားရငး လအပခကအရ ရာဇဝတဂဏး အဖြ႕အစညးမား ျဖစလာၾကသည။ ၁၉၆၀ ခႏစမားႏင ၁၉၇၀ခႏစမား အတြငး ေသာငးကနးသ တကဖကမႈ စစဆငေရးမားသည တငးရငးသား လမးစ စစတပမားအား ျပညမက တကရကၿခမးေျခာကမႈ မျပႏငမည ေတာငတနးနယစပ အစြနအဖားသ႔ေရာကေအာင ျဖညးျဖညးခငး ေမာငးထတႏငခသည။ ေ႐႕မတးေနာကမဆတ အေနအထား ျဖစေပၚ ႀကးထြား လာခေလၿပ။ အဓက တငးရငးသား စစတပ ေျမာကမားစြာသည ေဒသႏရ အပခပေရး အဖြ႕၊ စာသငေကာငးမား၊ ေဆးေပးခနးမား ပါဝငဖြ႕စညးထားသည လြတလပေသာ အေသးစားျပညနယမားက မျဖစမေန ထေထာငကာ သတ႔၏ “လြတေျမာက နယေျမမား” က ကာကြယေရး အတြက အထးအာ႐စက လပေဆာင လာခၾကသည။ ေဒသချပညသမားႏင နယစပကနသြယေရး အေပၚ အခြနေကာကချခငး၊ သစထတလပျခငး၊ ေကာကမက သတတးေဖာျခငး တ႔အျပင အခ႕ေသာအပစမားက မးယစေဆးဝါး ထတလပ ေရာငးဝယျခငး အပါအဝင တရားမဝင လပငနးမား ပမလပကငလာၾကကာ ရနပေငြမား ပမရ႐လာၾကသည။ အစးရ စစတပ (တပမေတာ)သညလညး ေျခာကေသြ႕ရာသ ပမနထးစစဆငျခငးမ လြ၍ တငးရငးသား စစတပမားအား ၎တ႔၏ ေျခကပေဒသမားမ တကထတႏငျခငး မ႐ေတာပါ။

(ဂ) ၁၉၈၈ အလြန အပစရပ သေဘာတညမႈမား

လကနကကင ေတာလနေရးသည ၁၉၈၈ ဆႏၵျပမႈမားႏင ၁၉၉၀ ေ႐ြးေကာကပြမား အလြနကာလတြင ျမနျမနဆနဆန ျပနလည သနစြမးလာခသည။ တငးရငးသား လကနကကင အပစမား၏ ေတာတြငး အေျခစကစခနးမားသ႔ ေထာငႏငခေသာ ျမနမာဒမကေရစ လႈပ႐ားသမား ထြကေျပး ခလႈလာခနတြင ပ၍အငအားႀကးေသာ တကယ အမးသား မဟာမတ တပေပါငးစ ေပၚထြကလာရန ေမာလငခကမား ႐ငသနလာခသည။ သ႔ေသာ မနးသညအတငး ျဖစမလာဘ ေ႐႕မတးေနာကမဆတ အေနအထားသည အစးရဖကသ႔ ခနခြငလာ စတင ေျပာငးလသြားသည။ ၁၉၈၈ ခႏစ၏ ႐ႈပေထြးျပငးထနေသာ ျဖစရပမားအတြငး ႏငငေတာ ၿငမဝပပျပားမႈ တညေဆာကေရးအဖြ႕ (SLORC) ဟေခၚေသာ တပမေတာ အစးရသစက အာဏာ သမးယလကသည။ အဆပါ မးဆကသစ တပမေတာ အရာ႐မား အပစက ျမနမာတပမေတာ လငျမနစြာ ေခတမေတာငတငးေရးက စတငလပေဆာငခၾကၿပး သတ႔အေခၚ “အမးသား စညးလးညညြတေရး” ရ႐ရန အတြက အေဝး မဇာ ေတာငတနးေဒသမားက ဗဟထနးခပမႈေအာကသ႔ သြတသြငးေရး ရညမနးခကက အားစကခြနစက ဥးတည လပေဆာငခၾကသည။

၁၉၈၉ ခႏစအတြငး အေ႐႕ေျမာကေဒသမ တငးရငးသား လကနကကင တပဖြ႕မားက ဗမာျပညကြနျမနစ ပါတ၏ ဗမာႀကးစးေသာ ေခါငးေဆာငပငးက ပနကနခခနတြင ေသာခကကေသာ ေျပာငးလမႈ ျဖစေပၚလာခသည။ ဗကပ ၿပလသြားခၿပးေနာကတြင

6 The members included the Kachin Independence Organisation (KIO), Karen National Union (KNU), Karenni National Progressive

Party (KNPP), New Mon State Party (NMSP, from 1982), Pao National Organisation (PNO), Shan State Progress Party (SSPP) and

Chin National Front (CNF, from 1989).


ယခငလကေအာကခတပမားက ဝျပည စညးလးညညြတေရးတပဖြ႕ (UWSA) ႏင ျမနမာ အမးသားဒမကရကတစ ညညြတေရးတပဖြ႕ (ကးကန႔) အပါအဝင တငးရငးသား မးႏြယအလက အဖြ႕အစညးသစမားစြာက ဖြ႕စညးထေထာငလကၾကသည။ တပမေတာအစးရက ယငးအခြငအလမးက လကမလႊတတမး ဖမးဆပကာ အထကပါ လကနကကင တပဖြ႕သစမားက အကးအျမတမားေသာ အပစရပ သေဘာတညခကမား ကမးလမးျခငးအားျဖင ၎အေပၚ ကေရာကေနေသာ အႀကးမားဆး စစေရးၿခမးေျခာကမႈက ပကျပယေစခသည။

အဆပါ ကနဥး အပစအခတရပစမႈမားက ျမနမာတပမေတာအတြက အျခား တငးရငးသား လကနကကင အပစမားက စစေရးဖအား တးျမႇငရန လြတလပ လြယကသြားေစသည။ ၁၉၉၁ တြင အငအားနညးေသာ လကနကကင အပစမားစြာသည ၎တ႔၏ လကနကကင ေတာလနေရးက မျဖစမေန အဆးသတရေတာမည ျဖစေၾကာငး ခစား သ႐လာၾကသည။ ထႏစတြင ကန႐ အပစမားအေပၚ ထးစစဆငျခငးက အစးရက တဖကသတ ရပဆငးေပးလကၿပး အပစရပ ညႇႏႈငးရန ဖတေခၚခသည။ ကခငလြတေျမာကေရး အဖြ႕ (KIO) က စညး႐း ႀကးပမးထားေသာ မဟာမတ အပစျဖစသည အမးသား ဒမကရကတစ တပဥး (NDF) အဖြ႕ဝငမားကလညး ၁၉၉၀ ခႏစမား အေစာပငးတြင အစးရႏင ဆကသြယရန တခါးဖြငလာခၾကသည။ ၎တ႔၏ မဟာဗဟာမာ အလးစ ႏငငေရး ျပနာ အေျဖ႐ာေရး တစတတပငး အျဖစ အစးရႏင တကခကေနေသာ အပစ အားလး ကယစား ႏငငတဝမး အပစအခတ ရပစေရး ညႇႏႈငး ေစစပရနျဖစသည။ သ႔ေသာ မၾကာမအတြငး ညညြတမႈ ၿပကြသြားခရာ NDF က ဆကလက မစညးရးႏငေတာသည KIO အဖြ႕မာလညး အစးရႏင ဒငယာေလာစတင ေဆြးေႏြးကာ ၎ႏငဆငေသာ သေဘာတညခကက ၁၉၉၄ အေစာပငးတြင လကမတေရးထးခသည။ မြနျပညသစပါတ (NMSP) အပါအဝင အျခားအပစမားစြာ သညလညး မၾကာမအတြငး အပစရပ သေဘာတစာခပမား အသးသး လကမတထးခၾကသည။ ေနာကဆးတြင ကရငအမးသား အဖြ႕ခပ (KNU) ႏင ႐မးျပညတပမေတာ-ေတာငပငး (SSA-S) တ႔သာ လကနကကင ေတာလနေရး နယပယတြင အဓက အပစႀကးမားအျဖစ ဆကလကကနရ ရပတညခၾကၿပး လအနညးငယ အတြငး အပစအခတရပစမႈ ပကျပားသြားေသာ ကရငန အမးသား တးတကေရးပါတ (KNPP) သညလညး ျပနလည ဝငေရာကလာခသည။


(၂) အပစအခတရပစမႈမား ေအာငျမငမႈ မရျခငး

အပစအခတရပစမႈမားသည စစပြမ ၿငမးခမးေရးဆသ႔၊ လကနကကင ေတာလနေရးမ ႏငငေရးေဆြးေႏြးျငငးခနမႈဆသ႔ ဥးတညရန အလညအေျပာငး တစချဖစသငေသာလညး ထသ႔ ျဖစလာျခငး မ႐ခေပ။

(က) စစပြမ႐ေသာလညး ၿငမးခမးျခငးမ႐

အစးရက ၁၉၈၉ မ ၁၉၉၆ အတြငး အမးသား ဒမကရကတစတပဥး NDF အပစဝင အဖြ႕ ၆ဖြ႕ အပါအဝင အဓက အဖြ႕ ၁၇ ဖြ႕ႏငလညးေကာငး၊ ခြထြက အပစငယမားႏငလညးေကာငး အပစအခတရပစမႈမား သေဘာတ လကမတ ေရးထးခသည။7 ယငးအပစရပ သေဘာတညမႈမား အရ အထကပါ အပစမား ရ႐ၾကသည အဆငအတနး သတမတခကသည သသသာသာ ကြျပားမႈမား ႐ခၿပး အငအား ကြာျခားမႈမားႏင အပစအခတရပစမႈ အခန တငပငကကျခငးတ႔က ထငဟပလက႐သည။ သေဘာတညခကမား၏ အေသးစတက လသ႐ငၾကား ထတျပနျခငး မ႐ေသာလညး အငအား ပႀကးေသာ အပစမားႏင ေစာေစာစးစး အခနကက လကမတထးခၾကေသာ အပစမားက ပ၍ တနဖး႐ေသာ သေဘာတညမႈမားက ရယႏငခၾကသည။ ထအခကမားထတြင ပငနက ကယပငအပခပခြင (အထးေဒသမားဟ ေခၚေဝၚသည)၊ ေဒသဖြ႕ၿဖးေရးတြင အစးရက ကညမည ကတကဝတမားႏင အခ႕စာခပမားတြင ႐ပဝတပစၥညး အကအည၊ စးပြားေရး လကေလာမႈ စသညတ႔ ပါဝငသည။8

အပစရပ စာခပအားလးသည လၿခေရး ဆငရာ သေဘာတညခကမား ျဖစေသာေၾကာင ယာယ စစေျပၿငမးျခငးသာ ျဖစၿပး ႏငငေရး ျပနာ ေျပလညသြားျခငး မဟတပါ။ ၎တ႔သည ပဋပကၡျပနာမားက အဆးသတႏငျခငး မ႐ဘ ေအးခေန႐သာ ထနးထားျခငး ျဖစသည။ တငးရငးသားအပစမားသည ၎တ႔၏ စစတပမားက ဆကလကထား႐ကာ လကနကမား ဆကလက ကငစြ ထားခၾကသည။9 တပမေတာအစးရက ဤအစအစဥသည ယာယ ေဒသႏရ အပခပေရးသာ ျဖစ၍ ႏငငေရး ကစၥမားက ေဆြးေႏြးရန မျဖစႏင ဟေသာ အခကက အၿမတမး ဆပကငထားခသည။ ယငးအပစမားသည အစးရ၏ ဒမကေရစ လမးညႊနေျမပ အဆငတစချဖစသည အေျခခဥပေဒသစ ေရးဆြမည အမးသားညလာခ (ဆႏၵခယပြ ႏင ေ႐ြးေကာကပြမား ဆကလကျပလပရန ရည႐ြယခက႐) သ႔ တကေရာကရန ဖတၾကားျခငးခရမည။ ထ႔အျပင အစးရက နယစပ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးက အေထာကအကျဖစေစမည နယစပေဒသမား ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အစအစဥ (ေနာကပငးတြင ဝနႀကးဌာန အဆငသ႔ တးျမႇင) သစက ၁၉၈၉ တြင စတငခသည။ ဤအစအစဥသည အစးရ၏ ဖြ႕ၿဖးေရး ကတကဝတက အေတာအတန ျဖညဆညး ေပးႏငခေသာလညး လမႈေရး၊ စးပြားေရး တးတကမႈထက ႐ပဝတပစၥညး(လမးမား၊ တတားမား အစ႐သျဖင) အေပၚတြငသာ အဓကထား လပေဆာငျခငးျဖစ၍ ၎အေျခခ အေဆာကအဥး အသစမားသည ေနာကပငးတြင အစးရ၏ လၿခေရး အစအစဥအတြက မားစြာ အသးေတာခခသညဟ တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမားက ခစား သးသပခၾကသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ အပစအခတရပစမႈမား လပေဆာငချခငးေၾကာင အရပဖက အဖြ႕အစညး ဆငရာ ပဂၢလမား ေပၚထြကလာႏငမည နယပယက ဖနတးေပးခသည။ ထ႔အျပင တငးရငးသားေခါငးေဆာငမား ကယတငက သတ႔ အဖြ႕အစညးမားႏင သတ႔ကယကးအတြက ဖြ႕ၿဖးေရး စမကနးမားေပၚမ အခြငထးခ စးပြားေရး အခြငအလမးမား ရယျခငးေၾကာငလညး အပစရပ ၿငမးခမးေရး အစအစဥ မေအာငျမငမႈမား ျဖစေပၚခရသည။ ႏငငတကာ အလ႐င အသငးအဝငးကလညး အပစရပ သေဘာတညမႈမား၏ ႏငငေရးဆငရာ အေရးပါမႈက နားလညအသအမတျပရန ပကကြကခၾကၿပး အဆပါ ေဒသမားသ႔ ကယဆယေရး (သ႔) ဖြ႕ၿဖးေရး အကအည အနညးငယမသာ ေပးအပခၾကသည။ ထကသ႔ ႏငငေရး အားေပးေထာကခမႈ မ႐ျခငး၊ ႀကးမားေသာ ၿငမးခမးေရး အကးရလဒက ရယရန ပကကြကျခငး၊ ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈက အားေပးေထာကခမႈ မရျခငးတ႔သည ဆး႐ႈးသြားေသာ အခြငအလမးမားျဖစၿပး ၿငမးခမးေရးစဥဆကမျပတ ျဖစေပၚေရး အေပၚသကေရာကမႈ ႐ခသည။

7 The six members of the NDF to agree ceasefires were the Shan State Progress Party (1989), Pao National Organisation (1991),

Palaung State Liberation Party (1991), Kachin Independence Organisation (1994), Kayan New Land Party (1994) and New Mon

State Party (1995). 8 For a detailed discussion of the ceasefire process, see Tom Kramer, “Neither War nor Peace: The Future of the Ceasefire Agreements in

Burma”, Transnational Institute, Amsterdam, July 2009. 9 Smaller groups were not offered ceasefires, but instead “exchanged arms for peace” – disarming and usually being given land,

material support and/or business concessions to provide a livelihood.


၁၉၈၉ ေနာကပငးတြင အပစအခတ ရပစထားမႈေၾကာင သသသာသာ မားျပားေသာ အစးရတပဖြ႕မားက အျခားေဒသမားသ႔ ျဖန႔ကကတပစြရန လြယက သြားေစခသည။ ယငးသ႔ တပျဖန႔မႈႏင တပမေတာအငအား လငျမနစြာ တးခ႕၊ ေခတမလာမႈက အစးရအား နယစပေဒသမား အတြငးပငးအထ ေသာငးကနးမႈ တကဖကေရး စစဆငေရးမား ဆငႏႊႏငသည စြမးရညက ရ႐ေစခသည။ အမနးခငးႏငငမားကလညး စစေအးေခတ အလြန လကေတြ႕ အ႐တရားမားက လကသငခလကၾကၿပး ရနကန(ျမနမာအစးရ)ႏင ဆကဆေရး ေကာငးမြနရန အဓက ဥးစားေပးျခငးက စတင ကငသးလာၾကကာ အပစရပ သေဘာတညမႈမား ထြကေပၚလာေအာင တငးရငးသား လကနကကငအပစမားအေပၚ ဖအားေပးမႈ တးျမႇငလကၾကသည။

၁၉၉၀ ခႏစမား ၿပးဆးကာနးကာလတြငမ ျမနမာတပမေတာ ထးစစမား၊ အပစရပ သေဘာတညမႈမား၊ လကနကကငအပစမား အတြငး ခြထြကမႈမား တြဖက ေပါငးဆသြားျခငးက ျပညတြငးစစ ပဋပကၡ၏ မလ အေနအထား သဘာဝက အျမစလန ေျပာငးလပစလကသည။ ဗဟအစးရက ဆကလက တကခကေနေသာ ႀကးႀကးမားမား အဓက ၃ ဖြ႕အျဖစ ကရငအမးသား အဖြ႕ခပ (KNU)၊ ကရငန အမးသားတးတကေရးပါတ (KNPP) ႏင ႐မးျပညတပမေတာ-ေတာငပငး (SSA-S) စေသာ အပစမားသာ ကနေနခၿပး ၎တ႔အားလးမာ ထငးနယစပ တေလာကတြင အေျခစကၾကသည။ မညသညအဖြ႕ကမ တကခငမာေသာ ပငနကက ထနးခပထားႏငျခငး မ႐ေတာဘ ျမနမာတပမေတာ အေပၚ ျပငးထနမႈမ႐ေသာ ေျပာကကားစစကသာ ေျပာငးလ ဆငႏႊခၾကရသည။ ထ႔အျပင တပမေတာအစးရ၏ လစားထးစစပြ မဟာဗဟာေၾကာင အပစရပ အပစအခ႕ (သ႔) ေဒသခ ျပညသ႔စစအဖြ႕မားႏငလညး ပငနကနယေျမ၊ သယဇာတမား ထနးခပခြငႏင ပတသကၿပး မၾကာခဏ တကခကၾကရသည။ ထအေတာအတြငး အစးရဆန႔ကငေရး တငးရငးသားအပစမားႏင ျပညပေရာကဒမကေရစ လႈပ႐ားသအပစမားအၾကား ပးေပါငး ဖြ႕စညးခေသာ ညညြတေရး တပဥးမားမာလညး ျပညတြငး၌ ဆကလက ရပတညႏငျခငး မ႐ေတာေပ။10 သတ႔၏ အဓက သကေရာကႏငစြမးမာ ႏငငတကာ စညး႐းလႈ႕ေဆာျခငးသာ ျဖစ၍ တငးရငးသား အပစမားမာ တစကယေတာ (တစဖြ႕တညး) စြန႔စား တကခကရေသာ အေျခအေနသ႔ ေရာကရ သြားခသည။

လကနကကင ပဋပကၡ ဆကလကျဖစပြားေနေသာ အဆပါ နယေျမမားတြင အစးရတပမားႏင တငးရငးသား တပမားအၾကားမ အေတာအတန တညၿငမမႈ႐ခေသာ ေ႐႕တနးနယနမတစညး ကးပကသြားျခငးေၾကာင သာမနနယခ ျပညသ အမားစမာ ယခငကေလာက လၿခမႈ မ႐ၾကေတာပါ။ တကပြျပငးထနမႈ အဆငေလာက သြားေသာျငားလညး ေဒသခ ျပညသ အသငးအဝငးမာ အတညတက မ႐ေသာ လကနကကငအပစမားႏင မမနးဆႏငေသာ လၿခေရး အေျခအေနၾကားထတြင မၾကာခဏ အလအေလာက ပတမေနၾကသည။ အစးရကလညး နယစပတေလာက ၎၏ တပဖြ႕အငအားက ႀကးႀကးမားမား တးခ႕လာခၿပး တကပြျဖစ နယေျမမားအား ထနးခပထားႏငမႈက ပမ စစညး ခငမာေအာင ႀကးစားလာခသည။ ထ႔အျပင ရနသတပမား၏ လႊမးမးမႈက ကန႔သတရန ႀကးစားသည အေနျဖင အစးရ ေကာေထာက ေနာကခေပးေသာ ျပညသ႔စစ အဖြ႕မားကလညး ယခအခါ အေရအတြက ဒါဇငႏင ခသညအထ တးျမင ဖြ႕စညးခသည။ ရလဒမာ နယစပ ေဒသမားစြာ၌ စစအငအား တညေဆာကမႈ ျမငတက လာျခငးပင ျဖစသည။ ယငး ျပညသ႔စစ အဖြ႕မားအားလးသည နယခလထက ဗလက ဆကဆႏငသည အခြငအာဏာ အခ႕ရ႐ ထားၾကျခငးေၾကာင အလြသးစားမႈ ပစမးစႏင သယဇာတ ဝါးျမမႈမားက တဖန တးျမႇငေစခသည။

တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမားႏင ၎တ႔ အသငးအဝငးမားဖကမ ၾကညလင ဆယစ ၂ စ အပစအခတ ရပစထားမႈေၾကာင စစအငအား တးခ႕မႈ ျမငမားလာျခငး၊ တကယၿငမးခမးေရး အစစက ေဆာငၾကဥးေပးရန ပကကြကျခငးႏင ၎တ႔ေဒသမား တးတကဖြ႕ၿဖးေရးတြင သသသာသာ တးတကမႈ ရလဒ မ႐ျခငးတ႔ကသာ ျဖစေပၚေစခသညဟ ဆရမည။ ဖြ႕စညးပ အေျခခဥပေဒသစ၏ ပသ႑ာန(သ႔) အမးသားညလာခ လပငနးစဥ အေပၚတြငလညး အလြနနညးပါးေသာ လႊမးမးစြကဖကမႈ မသာ ျပလပႏငခၾကသည။ အပစရပ အပစမား၏ ေခါငးေဆာငအမားစက ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာကပြမားသည တငးရငးသား မးႏြယစ ကယစားျပခြငႏင တငးရငးသား အသငးအဝငး၏ မေကလညမႈမား၊ ဆႏၵျပငးမႈမားက ႏငငေရး အရ ေဆြးေႏြးခြင အလားအလာမားက ေဆာငၾကဥး ေပးႏငလမမညဟေသာ ေမာလငခကက လကမခခၾကေပ။

10 For example, the National Council of the Union of Burma, established in 1992.


(ခ) နယျခားေစာင တပကစၥ

တပမေတာ အစးရ၏ ေနာကတစဆင ေျခလမးမာ ေမာလငမထားေသာ ကစၥတစချဖစခသည။ အပစရပ အပစမားအားလး ျမနမာတပမေတာ ကြပကမႈ လကေအာကခ နယျခားေစာငတပဖြ႕မား (BGFs) အျဖစ အသြငေျပာငးရမည ညႊနၾကားခကအသစက ၂၀၀၉ ဧၿပလတြင အစးရက ထတျပနလကျခငး ျဖစသည။11 တပရငး တစစလင တပဖြ႕ဝင ၃၂၆ ဥးျဖင ဖြ႕စညး ရမညဟ ဆသည။ အပခပမႈ ဆငရာ ဗလမး (၃) ဥး အနကမ တစဥး အပါအဝင လ ၃၀ က ျမနမာတပမေတာမ ထညသြငးမည ျဖစသည။12 တပဖြ႕ဝငအားလး ေလကငေရး သငတနး စတငသညရကမစ၍ တပမေတာ ပမနလစာေငြ ရ႐မညဟ ေဖာျပထားသည။ အၿငမးစားယရန စညးကမး သတမတထားသည အသက ၅၀ ေကာသမား အနားယရမည ျဖစၿပး အသြငေျပာငး လပငနးစဥက အခနမဆငး စတငရမည ဟဆသည။

အပစရပ အပစမားအေနျဖင လကနက မစြန႔လႊတမ အစးရအဖြ႕သစႏင ႏငငေရး ေဆြးေႏြးရန အခြငအလမးရ႐မညဟ အစးရက အၿမတမး ေျပာဆလာချခငးေၾကာင ယခကသ႔ အအားသငစရာ ေျပာငးလသြားေသာ အစအစဥက တငးရငးသားအပစမားက ႀကးႀကးမားမား စးရမပပနခၾကသည။ အပစရပအပစမားက ၎တ႔၏ လကနကမားသည အဓက ေစးကငႏငေသာ ပစၥညးျဖစၿပး မေရရာေသာ ၾကားကာလမးတြင လၿခေရး အာမခခက ေပးႏငေၾကာငး သ႐နားလညထားၾကျခငးေၾကာင ႏငငေရး ေျပလညမႈ မ႐ဘ လကနကစြန႔လႊတရန ဆႏၵမ႐ၾကေပ။ သ႔ေသာ ယခအခါ သတ႔၏ ကယပင အပခပေရးက အႀကးအကယ ေလာခမညအျပင အတ႕အလယ ႏငငေရးအခြငအလမး တစတရာ ကမးလမးျခငး မ႐သည အဓက အေလာေပးမႈက ျပလပၾကရန ဆငဆျခငးခေနရၿပ ျဖစသည။ သ႔ျဖစရာ ဒမကရကတစ ကရင ဗဒၶဘာသာ တပဖြ႕ (DKBA) မလြ၍ မညသည အဖြ႕ကမ သေဘာမတခၾကပါ။ အစးရ၏ အဆျပခကက လကခေသာ DKBA ေခါငးေဆာငပငး၏ ဆးျဖတခကေၾကာင အဖြ႕တြငး ခြထြကမႈ ျဖစေပၚခရသည။ ဗလမးႀကး ေစာလေပြး (ႏႈတခမးေမႊးဟလညး ေခၚၾကသည) ဥးစးေသာ တပမဟာ ၅ က အထငေပၚဆး နညးလမးျဖင ေတာလနလကၿပး ေ႐ြးေကာကပြ ကငးပေသာ ၂၀၁၀ ႏဝငဘာ ၇ရကတြင ျမဝတ နယစပၿမ႕က ဝငေရာက သမးပကခသည။

ခချငငးဆန ေနၾကေသာ အပစရပအပစမားမာလညး နယျခားေစာငတပ အစအစဥက သေဘာတရမည ေနာကဆးသတမတရကမား တစႀကမၿပး တစႀကမ ထတျပနျခငးျဖင တးျမႇငလာေနေသာ အစးရ၏ ဖအားေအာကသ႔ ကေရာကခၾကသည။ ၎အဓက အပစမားတြင UWSA၊13 KIO၊ NMSP ႏင SSA-N (႐မးျပညတပမေတာ- ေျမာကပငးက ႐မးျပညနယ တးတကေရးပါတ ဟလညး ေခၚၾကသည) အဖြ႕တ႔ ပါဝငသည။ ၎အပစမားသည တးျမႇငလာေသာ စးပြားေရးႏင ႏငငေရးဖအား ေအာကသ႔ ကေရာကသြားၾကၿပး ျမနမာတပမေတာကလညး ပမတငးမာေသာ သေဘာထားက လကခကငသးခသည။ ေနာကဆးသတမတရက ျဖစေသာ ၂၀၁၀ စကတငဘာ (၁)ရက ေကာလြနသြားခနတြင အစးရက ယခငအေစာပငး သတေပးထားသညအတငး အပစရပသေဘာတညမႈမား တရားမဝငေတာေၾကာငး ေၾကညာခသည။ ႏငငပင မဒယာကလညး အဆပါ အပစမားက ေသာငးကနးသမားဟ စတင သးႏႈနးခသည။ တပမေတာ အစးရက စးပြားေရး ဖအားေပးမႈ တးျမႇငသညအေနျဖင KIO အဖြ႕၏ အဓက ဝငေငြရလမးျဖစေသာ လငဇာဌာနခပ နယေျမက ျဖတသနးသည တ႐တနယစပ ကနသြယေရးက ပတဆ႔ လကသည။ အစးရ ထနးခပ နယေျမမားထမ KIO ဆကဆေရး ရးမား အားလးကလညး ပတသမးရန အာဏာပငမားက အမန႕ ထတျပနခသည။ အစးရက ‘ဝ’ အပစ အေပၚတြငလညး အလားတ ဖအားေပးခၿပး UWSA ဥက႒ ၏ ေဆြမး တစဥး ပငဆငေသာ ျပညတြငး ေလေၾကာငးလငး Yangon Airways ၏ လပငနးလငစင သကတမးတးျခငးက ျမနမာေလေၾကာငး အာဏာပငက ျငငးပယခသည။

အပစရပ အပစမားကလညး အစးရထ သးသန႔ေပးစာ ပ႔ျခငး၊ ၎တ႔၏ တပဖြ႕မားက တပလန႔ထားျခငး၊ တပသားသစ ျပနလည စေဆာငးမႈ စတငျခငး၊ လအပပါက တကခကရန ျပငဆငထားေၾကာငး သေအာငျပလပျခငး စသညတ႔က ေဆာင႐ြကခၾကသည။ ၂၀၁၀ ႏဝငဘာလတြင အပစရပႏင အပစမရပ လကနကကင အပစမားစြာ အၾကား မဟာမတ ေကာမတ ဖြ႕စညးေၾကာငး ထတျပန ေၾကညာသည။ ဖကဒရယျပညေထာငစ ေပၚေပါကေရး ေကာမတဟေခၚေသာ မဟာမတေကာမတက အပစ ၆ စ

11 Border guard force instruction, 28 April 2009 (on file with Crisis Group).

12 The major in charge of “administration” would come from the Myanmar military, the commander and deputy commander from the

ceasefire group. 13

United Wa State Army.


ပါဝငဖြ႕စညးထားသည။ ၎တ႔မာ ကခင KIO၊ မြန NMSP၊ ႐မး SSA-N (အပစရပ အပစမား) ႏင ခငး CNF၊ ကရင KNU၊ ကရငန KNPP (အပစမရပ အပစမား) တ႔ျဖစၾကသည။14

အပစရပ သေဘာတညမႈမား စတငစဥကပင ႐ခေသာ အေျခချပနာမာ အဆပါ လၿခေရး သေဘာတညမႈမားက ၾကာ႐ညခ ၿငမးခမးေရးသ႔ ေျပာငးလသည လပငနးစဥ မ႐ျခငးပင ျဖစသည။ အစးရ၏ ႏငငေရး လမးညႊနေျမပသည အပစရပအပစမားႏင အျခား တငးရငးသား ကယစားလယတ႔၏ အျမငမားက ပါဝငခြငေပးရန ပကကြကခသည။ ထ႔ေနာက ေ႐ြးေကာကပြမား နးလာေသာအခါ မလက ကတေပးထားေသာ ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပျခငးမ႐ပ တငးရငးသားအပစမား၏ ကယပငအပခပမႈ နယေျမ အမားစက စြန႔လႊတၾကရန ဖအားေပးခသည။ အကယ၍ ၎ရည႐ြယခကသည အာဏာမလႊေျပာငးမ တငးရငးသား လကနကကင အပစမား ကစၥက ေျဖ႐ငးရန ျဖစသညဟ ဆပါက ႀကးမားေသာ မားယြငးတြကဆမႈပင ျဖစေပသည။ အရပသားတစပငး အစးရသစႏင အေျခခဥပေဒ ဆငရာ ဖြ႕စညးပသစသ႔ အသြင ကးေျပာငးမႈသည သသသာသာ ေခာေမြ႕၊ တညၿငမသညဟ အမားက ေလးစားေနခနတြင ေတာငတနးနယစပေဒသမား႐ ပရပမာမ ထသ႔ မဟတဘ လြနစြာ ကြျပား ျခားနားလက႐သည။ နယျခားေစာင အစအစဥႏင ပတသက၍ အစးရ၏ ေခါငးမာမႈႏင အပစရပအပစမား သေဘာတေအာင ဖအားေပးမႈတ႔သည ယၾကညမႈက ဆးဆးဝါးဝါး ပကယြငးေစကာ ပကျပားလြယေသာ ၿငမးခမးေရးက ဆးဆးဝါးဝါး ထခကေစခသည။ ေနာကဆးရလဒမာ အစးရသစ တာဝနယေသာ ပထမဆး သတငးပတမားအတြငး ျမနမာတပမေတာႏင ကခင KIA တပဖြ႕အၾကား ျပငးထနေသာ တကပြမား ျဖစပြားခၿပး ႐မးျပညတပမေတာ ေျမာကပငး (SSA-N) တပဖြ႕ႏငလညး တကပြမား အသစ ျပနလည ျဖစပြားခသည။

14 See Section VII.B below for further discussion.


(၃) ကခင အေနအထား

ကခငနယေျမမား (ကခငျပညနယႏင ႐မးျပညနယ ေျမာကပငး ကခင အမားစ ေနထငရာ ေနရာမား) တြင တကပြမား ျပနလည စတငျခငးသည ျမနမာႏငငအတြငး ၿငမးခမးေရးက အဆးဝါးဆး ၿခမးေျခာကမႈပင ျဖစသည။ ၁၉၉၀ ခႏစမားက စခေသာ ကခင အပစအခတရပစမႈ အေတြ႕အႀကက နားလည သေဘာေပါကျခငးသည တငးရငးသား အသငးအဝငး အမးမး၏ ေခါငးေဆာငမား ခစားၾကရေသာ ျပငးျပငးထနထန မယၾကညမႈႏင သသယ၏ အေၾကာငးရငးမားက ႐ငးလငးရာတြင အေထာကအကျပႏငပါသည။ ကခင လြတေျမာကေရး အဖြ႕ (KIO) သည အပစအခတ ရပစမႈက အႀကးမားဆး မဟာဗဟာေျမာက စဥးစားေတြးေခၚမႈျဖင ခဥးကပေသာ အပစဟ ဆႏငသျဖင ၎တ႔သည တပမေတာအစးရ၏ လမးျပေျမပက ပးေပါငးေဆာင႐ြကရာတြင အလြန အလမးကြာသြားခသည။ အပစအခတရပစမႈ ပကျပားျခငး၏ အကးဆကမားမာ အလြနပင ႀကးမားလသည။ အစးရက လကနကကင အပစမးစႏင ၿငမးခမးေရး သေဘာတညမႈမား ရ႐ေအာင လႈပ႐ားသညႏငအမ KIO ႏငသေဘာတညမႈ ရ႐ေရးမာ အခကခဆး ျဖစလာဖြယ ႐ပါသည။

(က) ၁၉၉၄ အပစရပစမႈ

တပမေတာ အစးရႏင အပစရပ သေဘာတခသညအခနတြင KIO အဖြ႕ကယတငႏင ကခငလထအၾကားတြင သသသာသာ စစပနးမႈ႐ခသည။ ထအရင ႏစမားအတြငး အလြနႀကးမားေသာ တကပြမား ျဖစပြားျခငး၊ ႏစဖကစလး၌ အသကေပါငးမားစြာ ေပးဆပရျခငး၊ ေဒသခ လထအသငးအဝငး အေပၚ သကေရာကမႈ ႀကးမားျခငးတ႔ ႐ခသည။ KIO အဖြ႕ကလညး ၎တ႔၏ ရညမနးခကမား ေ႐႕ဆကရန အတြကဆလင အမးသားႏငငေရး စနစအတြငးမ ေဘးထြကေနသညထက တစတတပငး အျဖစ ပါဝင ဖ႔လသညဟ ယၾကညခၾကသည။15 ၁၉၉၀ ခႏစမား အေစာပငး ကာလတြင တပမေတာ အစးရက တဖကသတ အပစရပစမႈ ေၾကညာျခငးႏင တငးရငးသား အပစမားစြာႏင အပစရပ သေဘာတညမႈမား ရ႐ျခငး တ႔အျပင အမးသား ညလာခကလညး NLD ပါတ၏ ပါဝငမႈႏငအတ စတင ကငးပခသည။ ထအခါ KIO က ျပနာကစၥရပမားအား ကြျပားေသာနညးလမးျဖင ေျဖ႐ငးရန အတြက အခြငအလမးက ဖမးဆပရန ဆးျဖတခသည။

၁၉၉၃ ခႏစအတြငး ၅ႀကမ ေဆြးေႏြးျခငး အပါအဝင ၃ဥး အကးေဆာင အဖြ႕၏ အကအညျဖင အႀကမႀကမ ေဆြးေႏြးမႈမားက ႏစအတနၾကာ ျပလပခၿပးေနာကတြင KIO ႏင အစးရ အၾကား အပစရပ သေဘာတညမႈက ၁၉၉၄ ေဖေဖာဝါရ တြင လကမတေရးထးခသည။ သေဘာတညခကမာ တတတတတတပင ျဖစၿပး ႏစဖကတပမားအၾကား ၿငမးခမးေရး ရ႐မည ျဖစေၾကာငး၊ ကခငနယေျမမားတြင ဖြ႕ၿဖးမႈႏင စးပြားေရးတးတကမႈမား အျပင အမးသားၿငမးခမးေရးက အားေပးျမႇငတငမည ႀကးပမးမႈမား ေနာကဆကတြ ႐လာမည ျဖစေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ ႏစဖက အပစမား အၾကား နးကပစြာ ဆကသြယႏငမည ဆကဆေရး ႐းမားက စတင ဖြငလစခၿပး KIO တပဖြ႕မား တပခြျဖန႔ကကမႈႏင ထနးခပနယေျမမားက သတမတခၾကသည။16

အေရးပါသညအခကမာ တပမေတာအစးရ၏ ႏငငေရး လမးညႊနေျမပတြင ပါဝငရန KIO အဖြ႕က သေဘာတချခငး ျဖစသည။ အပစအခတ ရပစၿပးေနာကတြင အရငတစႏစကတညးက စတငလက႐ေသာ အမးသားညလာခသ႔ KIO အဖြ႕ တကေရာကခသည။ KIO အပါအဝင အျခားတငးရငးသား အပစတ႔၏ ကယစားလယမား အေနျဖင အမးသားညလာခ လပငနးစဥမားတြင အလြနနညးပါးေသာ စြကဖကႏငခြငကသာ ရ႐ခၾကေသာလညး ၂၀၀၇ ခႏစ ညလာခ ၿပးဆးခနအထ KIO က ဆကလက တကေရာကခသည။ ထႏစတြင KIO က အနာဂတ အေျခခဥပေဒတြင ပါဝငရမည စညးမဥးမား ထညသြငးေရးအတြက အခက ၁၉ ခကပါ အဆျပလႊာက ညလာခ ဥက႒ထ တငျပခသည။17 ယငးအဆျပလႊာက ညလာခတြင ေဆြးေႏြးျခငး မ႐သညအျပင

15 See the comments of the then KIO chairman, Brang Seng, reported in Smith, Burma, op. cit., pp. 442-443.

16 “Agreement between government peacemaking group representatives and KIO representatives”, 24 February 1994 (on file with

Crisis Group). It is understood that of all the ceasefires concluded in that period, this is the only written agreement; the others were

verbal. 17

“The KIO proposal for constitutional provisions and clauses”, KIO Central Committee, July 2007.


အာဏာပငမားထမ မညသည တန႔ျပနမႈကမ မရခေပ။ အမးသားညလာခ အေစာပငးအဆငတြင အပစရပ အပစ ၁၃ ဖြ႕ ပးေပါငး တငျပခၾကေသာ အလားတ အဆျပလႊာမာလညး ထနညးတ လစလ႐ႈျခငး ခခရသည။

ထသ႔ ပယချခငးႏင ယငးအဆျပခကမားက အၿပးသတ အေျခခဥပေဒတြင ထညသြငးေရးဆြမႈ မျပျခငး တ႔႐ခေသာလညး KIO က ပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈ သေဘာထားက ဆကလက ကငစြခသည။ KIO က၎၏ အဖြ႕ဝငမားႏင မသားစမားအား အေျခခဥပေဒ ဆႏၵခယပြက သပတေမာကရန ညႊနၾကားခေသာလညး ကခငလထကမ မေပးၾကရန အႀကျပခသည။18 KIO အေနျဖင ဆႏၵခယပြႏင အေျခခဥပေဒက အတကအခ ဆန႔ကငကာ မမေပးၾကရန ကယစားလယမား ေစလႊတ တကတြနးမည အခကက တပမေတာ အစးရက အလြနအမငး စးရမ ပပနခသည။ ဆကလက ျပလပသည ေ႐ြးေကာကပြ လပငနးစဥတြငလညး အေျခခဥပေဒႏင ေ႐ြးေကာကပြဆငရာ ဥပေဒပါ စညးကမးခကမားက KIO အေနျဖင လကနာရန အလမးကြာခသည။ အထးသျဖင ႏငငေရးပါတ မတပတငခြင ဥပေဒပါ စညးကမးခကက ပါတမားအား “ႏငငေတာ အစးရက လကနကကင ေတာလနေသာ” အဖြ႕အစညးမားႏင ဆကသြယျခငးက တားျမစထားျခငး ပငျဖစသည။19 ထ႔အတြကေၾကာင KIO ဒတယဥက႒ ေဒါကတာတးဂာက ကခငႏငငေရးပါတ ျဖစေသာ ကခငျပညနယ တးတကေရးပါတက ဥးေဆာငရနအတြက KIO အဖြ႕အစညးမ ႏႈတထြက ခရသည။

ယငးပါတက ျမနမာႏငင ေ႐ြးေကာကပြ ေကာမ႐ငက မတပတငခြင ျငငးပယချခငးေၾကာင ေ႐ြးေကာကပြတြင မပါဝငႏငခေပ။ (အလားတပင ႐မးျပညေျမာကပငး ကခငနယေျမ မားက ကယစားျပေသာ ႐မးျပညနယ ေျမာကပငး တးတကေရး ပါတသညလညး မတပတငခြင ျငငးပယခခရသည)။ အလြတသေဘာဆရလင KIO က နယျခားေစာငတပဖြ႕ အစအစဥက လကခမႈအေပၚတြင ပါတမတပတငခြင မတညေနေၾကာငး အာဏာပငမားက ႐ငးရငးလငးလငး အသေပးလကျခငးပင ျဖစသည။ KIO ေခါငးေဆာငမား အလြန အအားသငသြားခၾကၿပး အစးရ၏ ႏငငေရး လမးျပေျမပ အဆငအားလးက ပးေပါငး ေဆာင႐ြကမ ခၾကျခငးအေပၚ အလြနတရာ စတအေႏာကအယက ျဖစခၾကသည။ နယျခားေစာငတပ ဖြ႕စညးရန ဆငဆမႈက ၎တ႔အေပၚ ႐တတရက ထးႏကလကျခငးပင ျဖစေပသည။ ၎အစအစဥသည ႀကတင ေဆြးေႏြးျခငးမ႐ပ ထြကေပၚလာျခငး ျဖစၿပး အစအစဥပါ စညးကမးခကမားကလညး လကေတြ႕ အလပျဖစမညပ မရသညအျပင အပစရပစာခပမား လကမတထးစဥက ရ႐ထားေသာ အာမခခကမားႏင ကြလြ ဆန႔ကငလက႐သည။ ေဒါကတာ တးဂာ အပါအဝင မတပတငခြင မရေသာ ပါတေခါငးေဆာငမားက တစသးပဂၢလ ကယစားလယေလာငးမား အျဖစ မတပတငရန ဆကလက ႀကးစားခၾကေသာလညး ေကာမ႐င၏ ထပမ ျငငးပယ ပတဆ႔ျခငးက ခခရသည။ ေ႐ြးေကာကပြတြင ကခငလထအတြက ခငမာေသာ ႏငငေရး ကယစားျပမႈ မ႐ဟ ဆလရာ ေရာကေပသည။20

အစးရ၏ ႏငငေရး အစအစဥႏင ပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈ အတြက KIO ၏ ေပးဆပရငးႏးမႈမာ ေသးေသးမႊားမႊား မဟတေပ။ KIOသည အစးရႏင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးပြမား စတငျပလပၿပးေနာကတြင NDF မဟာမတ အဖြ႕၏ ျပစတငေဝဖနမႈက ခရသညအျပင အဖြ႕မ ထတပယျခငးက ခခရသည။ တကပြက အဆးသတမႈေၾကာင ကခငအသငးအဝငး အတြငး ကယကယျပန႔ျပန႔ ေထာကခမႈ ရ႐ခေသာလညး အခနၾကာလာသညႏငအမ ေမာလငခကမား ျဖစမလာေသာအခါ ပမ ျပစတင ေဝဖနျခငးကသာ ရငဆငခရသည။ ေဒသခ လထ အသငးအဝငးအေနျဖင KIO ၏ သယဇာတ ထတယမႈမ အနညးငယေသာ အကးအျမတကသာ ရ႐ခသညအေလာက ကခငလမး အသငးအဝငးက KIO ေခါငးေဆာငမားသည ႏငငေရး ရညမနးခကမားထက စးပြားေရး အခြငအလမးမားကသာ အာ႐စက ႀကးပမးေနေၾကာငး အျပစတငခၾကသည။

ကခငလထအတြက စးပြားေရးႏင လမႈေရး အကးရလဒမား ေဖာထတေပးျခငးမ႐ေသာ အပစအခတရပစမႈ သသသာသာ မေအာငျမငျခငးက အထကပါ မတခကမားက ထငဟပျပသေနသည။ ထအတြက တာဝန႐မႈက တပမေတာအစးရႏင KIO အျပင ႏငငတကာ အသငးအဝငးကပါ ခယရပါလမမည။ ကခငလထ အမားစ၏ အျမငတြင အပစအခတ ရပစမႈသည တကပြရပဆငးျခငးက သာမကပ ျမနမာစစတပ ပ၍ ေနရာယလာျခငး၊ ျပငပ စးပြားေရး အကးစးပြားမား ကးေကာလာျခငးတ႔အျပင လငယထ အတြက အခြငအလမးမား ကငးမျခငး၊ မးယစေဆး သးစြမႈႏင HIV/AIDS ျပနာ ကယျပန႔လာျခငးတ႔ႏင ဆကစပကာ

18 Crisis Group interview, KIO leader, Yunnan, February 2009.

19 Section 12(a)(iii) of the 2010 Political Parties Registration Law, which repeated a provision (section 407b) of the 2008

constitution. 20

The only Kachin party to stand was the Unity and Democracy Party of Kachin State, an offshoot of the military government’s

Union Solidarity and Development Party.


လ႔အဖြ႕အစညးဆငရာ ဓေလစရကမား တကစားပကစးျခငးတ႔ကပါ ကယစားျပ ေပၚထြက လာခေပသည။ ထ႔အျပင ႏငငေရး လကနကခ အညခမႈ အျဖစ ႐ႈျမင သတမတျခငးကပါ ခခရသည။

KIO ေခါငးေဆာင အမားစက အပစရပ လပငနးစဥသည အလပျဖစႏငလမမညဟ အမနတကယ ယၾကည၍ လပေဆာငခၾကျခငး ျဖစသည။ ၎တ႔က ဆယစႏစမားစြာ လကနကကင ေတာလနေရးသည ႏငငေရး အႏမခရမႈက ျဖစေပၚေစခၿပး တငးရငးသား ႏငငေရး ရညမနးခကမားက အားေပးျမႇငတငႏငမည ထေရာကေသာ နညးလမးမဟတေတာဟ ႐ႈျမငခၾကသည။ သ႔ေသာ ၁၉၉၄ အပစအခတ ရပစခနတြင အျခားတငးရငးသား ေခါငးေဆာင ေျမာကမားစြာႏင အဖြ႕ထမ ေခါငးေဆာငအခ႕က တပမေတာ အစးရက ယၾကညျခငးသည ႏအ ရာေရာကေၾကာငး KIO က သတေပးခၾကသည။ အပစရပ အစအစဥက မကေျခမျပတ ေစာငၾကညေလလာသမားက “KIO သည အပစရပ လပငနးစဥက လကခရန အဘယေၾကာင ႏအ ရသနညး ဟေသာ တငးမာသည တငးရငးသား လမးေရးဝါဒ မား၏ သတေပးမႈ အားလး မနကနေၾကာငးက ဗလခပမးႀကးသနးေ႐ႊ ေခါငးေဆာငေသာ တပမေတာအစးရက သကေသျပလက႐သည” ဟ မေ႐းမေႏာငးပင သးသပခၾကသည။21 KIO အဖြ႕ထမ တငးမာသမားႏင အျခား အဖြ႕အစညးမားက ပမအစြနးေရာက အေျခခကေသာ လမးစဥက ဝါဒျဖန႔ရန အဆပါ သးသပခကက အသးခခၾကသည။ ပမတးတကေသာ လမးစဥက အားေပးခေသာ ေခါငးေဆာငမားမာ ျပငးျပငးထနထန သကၡာခ ေဝဖနျခငး ခခၾကရသည။22 ထ႔ေနာကတြငမ KIO ေခါငးေဆာငမားအေနျဖင အစရႏင ပးေပါငး ေဆာင႐ြကရန ႀကးစားရသည အေၾကာငးရငးက ျပညတြငး၌ ကယကယျပန႔ျပန႔ သ႐ေအာင ႐ငးလငး ေျပာဆရာတြင မားစြာ ေအာငျမငျခငး မ႐ေတာေပ။

(ခ) ပဋပကၡ ျပနလညစတငျခငး

အစးရက အပစအခတရပစမႈ တရားမဝငေတာေၾကာငး ေၾကညာျခငး၊ KIO ဆကဆေရး႐းမား ပတရန အမန႔ေပးျခငး၊ KIA အဖြ႕က ေသာငးကနးသမားဟ စတငသးႏႈနးျခငး၊ ကခငႏငငေရးပါတမားအား မတပတငခြင ျငငးပယျခငး စသျဖင KIO က ရနစသည ကစၥမား တသတတနးႀကး ျပလပခၿပးေနာက ၂၀၁၀ ႏစကနပငးတြင ထပတကရငဆငမႈ ျမငမားလာခသည။ ၂၀၁၁ ေဖေဖာဝါရလတြင KIO ထနးခပနယေျမထသ႔ အေၾကာငးမၾကားဘ တပမားက ဥးေဆာင ဝငေရာကလာေသာ ျမနမာတပမေတာ တပရငးမးတစဥး KIO ၏ ပစခတမႈေၾကာင ေသဆးခေသာ ဆးဆးဝါးဝါး ျဖစစဥ တစခ ျဖစေပၚခသည။ ျမနမာတပမေတာက ၎၏တပဖြ႕မား နညးလမးတက လႈပ႐ားချခငးမ႐ဟ ဆးျဖတမႈေၾကာင တငးမာမႈက ေ႐ာငလြႏငခသည။23

တငးမာမႈမား ဆကတကျဖစေပၚ ႀကးထြားလာျခငးေၾကာင တကပြမား ျပနလညစတငရန အမနတကယ ျဖစႏငေခ ႐ေၾကာငးက ႏစဖကစလးက သ႐ေနခၾကသည။ တာပနျမစေပၚ႐ တ႐တတ႔ တညေဆာကေနေသာ ေရအားလပစစ တမႏစခႏင နးကပေသာ ကခငျပညနယ ဘမဆနမ မဟာဗဟာေျမာက KIO တပစခနးႏင အစးရတပမား အၾကား ပစခတမႈမား ျဖစပြားျခငးႏငအတ ဇြနလ ၉ရကတြင ျပနာမးပြား ႐တတရက ေပၚထြကလာခသည။ ထရက၌ပင တမစမကနး အနး KIO ဆကဆေရး႐းမ တာဝနခမာ ျမနမာစစသားမား၏ ဖမးဆး သတျဖတျခငးက ခခရသည။ ေသဆးသ KIO တပသား၏ ႐ပအေလာငးတြင ဆးဆးဝါးဝါး ႏပစကခထားရေသာ အေထာကအထားမားေတြ႕႐သညဟ KIO က စြပစြသည။ ဇြနလ ၁၂ရကေန႔တြင အဆပါ တပစခနးက ျမနမာတပမေတာက စးနငး သမးပကခၿပး KIO က ျပနလည ဆတခြာခငးေသာ ေနာကဆးသတမတရကက လစလ႐ႈလကေသာအခါ KIO က ၎၏ တပဖြ႕မားအားလးက စစျပငရန ေနရာယခငးခၿပး အစးရတပမား အငအားျပနျဖညမႈက ဟန႔တားရန အတြက နယေျမတြငး တတားမားစြာက ဖကဆးပစခသည။ ထေနာကပငးတြင ကခငျပညနယႏင ႐မးျပညေျမာကပငးေနရာ အႏ႕အျပားတြင တကပြမား ဆကတက ျဖစပြားခသည။ ဆးဝါးေသာ လ႔အခြငအေရး ညႇငးပမး ႏပစကမႈမားႏင ႏငငတကာ လသားျခငး စာနာေထာကထားမႈ ဥပေဒ ခးေဖာကမႈမား ျဖစပြားေနေၾကာငး စြပစြခကမားမာ အထးသျဖင အစးရတပမားဖကမ ကးလြနမႈမားေၾကာင ျဖစၿပး နယခအရပသား ေထာငေပါငးမားစြာ ေနအမမား စြန႔ခြာ ထြကေျပးသြားၾကသည။24

21 Crisis Group interview, Yangon, October 2011.

22 Crisis Group interview, local NGO representative, Yangon, October 2011.

23 Crisis Group interview, a Kachin community leader, Yangon, April 2011.

24 Crisis Group interviews, KIO leaders, Laiza, October 2011.


ဇြနလ ၃၀ရက၊ ၾသဂတလ ၁ရကႏင ၾသဂတလ ၂ရက တ႔တြင KIO ႏင ကခငျပညနယ အစးရ ကယစားလယအဖြ႕ အၾကား ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈ ၃ ချပလပခသည။ တငးရငးသား အပစအားလးႏင ႏငငေရး ဒငယာေလာ စတငေဆြးေႏြးရန အစးရက လသ႐ငၾကား ကတျပျခငး၊ ၾကားေနသကေသမား ပါဝငျခငး တ႔မ႐ပ အပစရပ စာခပသစက လကမတထးရန အဆငသင မျဖစႏငေၾကာငး KIO က ထတေဖာ ေျပာၾကားသည။ KIO ေခါငးေဆာငက “မမတ႔ အဖြ႕အစညး တစခတညး ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမႈ ျပလပရမညကစၥမာ အဓပၸာယ မ႐ပါ။ တငးရငးသား အေရးသည တစႏငငလး ကယကယျပန႔ျပန႔ သကဆငေသာ ကစၥျဖစသည” ဟ မတခကေပးခသည။25 အဆပါ အခကမားက အစးရက ယခတင လကသင မခခေပ။ KIO အဖြ႕ က ၾကားေနသကေသ အျဖစ တ႐တႏငငက ေတာငးဆခေသာလညး မညသည တန႔ျပနမႈမ မရခပါ။ တ႐တႏငငဖကကလညး ျမနမာႏငငတြငးမ လကနကကငအပစမားက တရားဝင အသအမတျပသည လကၡဏာ မျပသမေအာင အထးသတထားလက႐ၿပး၊ ယငးေတာငးဆမႈက တရားဝင တန႔ျပနမႈ ျပလပျခငး မနသမသည ထသေဘာ သကေရာကသြားမည ျဖစ၍ ေရငႏႈတပတ ေနခသည။26

ေစစပ ညႇႏႈငးမႈမား ေအာငျမငမည အလားအလာ မ႐ေတာခနတြင တကခကမႈမား ေနာကတစႀကမ အ႐နျမငလာခသည။ စကတငဘာလ ေႏာငးပငးတြင KIO တပမဟာ ၄ ဌာနခပ စခနးမားႏင ႐မးျပညေျမာကပငးမ အျခားစခနးမားစြာက အစးရတပဖြ႕မားက စးနငး သမးပကမခနတြင KIO အဖြ႕အေနျဖင သသာထင႐ားေသာ အခကအခက ရငဆင ခစားခရသည။ ႏစဖကစလးက သးခစတ႐ညမႈက ကငသးေၾကာငး ျပသရန ႀကးစားခၾကၿပး တစဖကႏင တစဖက ရနစ ကးေကာသအျဖစ ႐ႈျမင သတမတခရေအာင အၿပင လပေဆာငခၾကသည။ KIO က အစးရတပဖြ႕မားသည မဟာဗဟာေျမာက ေနရာ မားက သမးပကျခငး၊ KIO နယေျမမားအၾကား ဆကသြယမႈ လမးေၾကာငးမားက ပတဆ႔ျခငးျဖင မမတ႔အငအား ခန႔ေအာင ႀကးစားေနသညဟ ေစာဒက တကခသည။27 ထ႔အျပင အစးရတပမား အထးသျဖင ႏငငအႏ႕အျပားမ ေခၚယလာသည ေျခလငတပရငးမားက KIO နယေျမမား႐ အရပသားလထအေပၚ ဆးဝါးေသာ ႏပစကညႇငးပမးမႈမား ျပလပလက႐သညဟ ေထာကျပသည။ အစးရဖကကလညး KIO သည မမတပဖြ႕မားက ၿခခ တကခကေနေၾကာငး၊ အရာ႐မားက ပစမတထား၍ လကေျဖာင ေသနတသမားမားက အသးျပေနေၾကာငး ျပနလည ေစာဒက တကခသည။28 သသယ႐စရာ မလသညအခကမာ လက႐ အၾကမးဖကတကခကမႈ သသရာ ဆကလက တာ႐ညေနသညႏငအမ စစေရး တညေဆာကမႈ ႀကးမားလာကာ ပဋပကၡ အေနအထားက ေျဖ႐ငးရန ပမ ခကခလာမည အခကပင ျဖစသည။

ယခင အပစရပ လပငနးစဥက ေပးေသာ အေမြမာ အတတက အေတြ႕အႀကဆးမား ျပန မျဖစႏငေတာပါ ဟေသာ အာမခခက မ႐ပႏင ယေန႔ အပစရပ စာခပသစက သေဘာတရန KIO အတြက အလြန တရာ ခကခေနျခငးပင ျဖစသည။ အစးရ အေနျဖင KIO ၏ ပပနမႈက နားလညသေဘာေပါကရနႏင စးရမစရာမားက လလေလာကေလာက ေျဖ႐ငး ေဆာငရြကထားေၾကာငး အာမခခက ေပးရန အလြန အေရးႀကးသည။ KIO အေနႏငလညး ယခၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈ ေနာကတြင ပပးမည အ႐နအဟန ဖြ႕စညး ျဖစေပၚေနေၾကာငးႏင လက႐ ႏငငေရး အေျခအေနမာ သသသာသာ ေျပာငးလသြားၿပ ျဖစေၾကာငး အသအမတျပရန အေရးႀကးပါသည။ ဤေနရာတြင လကနကကင ပဋပကၡ အေျဖထြကေရး အပါအဝင တငးရငးသားအေရး၊ ႏငငအေရး စနေခၚမႈမားက ေဆြးေႏြးရနအတြက လက႐ တးတကေနပရေသာ အေျခအေနထက ပ၍ေကာငးေသာ အမးသားေရး အေနအထား တစရပ ရ႐ရန မျဖစႏငပါ။ KIO အေနျဖင လက႐ အခြငအလမး အားသာခက ဖမးဆပျခငးက တားဆးမည အတတက မမတမႈမားက အစြအလမး မထားသငေတာပါ။

(ဂ) ျမစဆ တမ

ကခငျပညနယတြင တငးမာမႈမား လတတေလာ ႀကးထြားလာရျခငး၏ အေၾကာငးရငးမားစြာထမ တစချဖစေသာ၊ ျမနမာ အရပဖက အသငးအဝငးမ အပစမားစြာ၏ ျပငးျပငးထနထန ကန႔ကြကျခငးက ခရေသာ (တ႐တတ႔ လာေရာက တညေဆာကေနသည) ျမစဆ

25 Crisis Group interview, a KIO military commander, Laiza, October 2011.

26 Crisis Group interview, Chinese academic, Kunming, October 2011.

27 In a press conference on the sidelines of the ASEAN summit in Bali, President Thein Sein said of the KIO: “We told them we

could attack their headquarters easily but we would not do so”. Thein Sein, transcript of media conference, Bali, 19 November

2011. 28

Crisis Group interviews, Yangon, October 2011.


တမ စမကနးက လပငနး ရပဆငးလကျခငးသည အစးရသစ ေဆာင႐ြကခေသာ လေျပာအမားဆး၊ အေကာငးဆး၊ ေမာလငမထားဆး ကစၥမားထမ တစချဖစေပသည။ အလြနတရာ ႀကးမားလြနးေသာ စမကနးသည ကခငျပညနယတြင တ႐တႏငငက လာေရာက တညေဆာကေနေသာ ေရအားလပစစ တမ ၇ ခ အနက အႀကးဆးျဖစၿပး ေမခႏင မလချမစႏစသြယ ဧရာဝတအျဖစ ေပါငးဆ စးဝငသည ျမစဆေနရာ၏ ေအာကဖကကပလကတြင တည႐သည။ ၂၀၀၇ ခႏစတြင တ႐တႏင ျမနမာအၾကား သေဘာတညမႈ ရ႐ၿပးေနာက ၂၀၀၉ ခႏစတြင တညေဆာကမႈ စတငခေသာ ၎စမကနးက ၂၀၁၉ တြင ၿပးစးမညဟ ခန႔မနးထားၾကသည။ ၎ေရေလာငတမက China Power Investment Corporation ျမနမာ ေအ႐ားေဝါ ကမၸဏ၊ ျမနမာႏငငပင Myanmar Electric Power Enterprise တ႔ႏင ပးေပါငး တညေဆာကေနျခငး ျဖစသည။29 အေမရကနေဒၚလာ ၃.၆ ဘလ ကနကမည စမကနး ၿပးစးသြားပါက ကမာၻ႕ ၁၅ခေျမာက အႀကးဆး ေရအားလပစစ တမ ျဖစလာမည ျဖစ၍ လပစစဓာတအား ၆ ဂဂါဝပ ထတလပ ႏငစြမး႐မည ျဖစသည။30 ကခငျပညနယ မ အဆပါ ေရအားလပစစတမ အားလး၏ စစေပါငး လပစစဓါတအား တပဆင ထတလပႏငစြမးသည တ႐တႏငင႐ ေတာငၾကားတမ ၃ခ၏ ထတလပႏငစြမးႏင ညမသည။31

ျမနမာႏငင၏ ေခတေနာကကေနေသာ ဓါတအား ကြနယကသည ကခငျပညနယမ ထြက႐မည ဓါတအားစစေပါငး၏ ေသးငယေသာ အခးပမာဏထကပ၍ စပယႏငျခငး မ႐သညအေလာက အႏစ ၅၀ တညေဆာက၊ လပကင၊ လႊေျပာငး သေဘာတညမႈ အရ လပစစဓါတအား အကနလး နးပါးက တ႐တႏငင ယနနျပညနယသ႔ တငပ႔ရမည ျဖစသည။32 သ႔ေသာလညး ျမနမာေဝဖန သးသပသမားက ၎တ႔ႏငင စးပြားေရးတးတကလာပါက အဆပါ ဓါတအားရငးျမစမားက ကယတင သးစြခြငရရန အနာဂတတြင လအပလာလမမညဟ ေထာကျပခၾကသည။33

ကခငျပညနယတြင အျခား ေရေလာငတမမား တညေဆာကျခငးကမ KIO သေဘာတချခငးေၾကာင တ႐တကမၸဏထမ ေလာေၾကးအေနျဖင ေဒၚလာ ၂သနးခန႔ လကခ ရယထားသညဟေသာ စြပစြမႈ ထြကေပၚလာခသည။34 ျမစဆတမက အၿမတမး ျပငးျပငးထနထန ကန႔ကြကခေသာ KIO က ေရေလာငတမမားႏင ပတသကသည ေငြေၾကးေပးကမးမႈ မနသမက ျငငးဆနခၿပး စမကနးက စြန႔လႊတရန လသ႐ငၾကား သာမကပ၊ သးသန႔ အေနႏငပါ ေတာငးဆခသည။35

အတကအခ ဆန႔ကငကန႔ကြကမႈမား အဓက ျမစဖားခ ဆငးသကလာေသာ အခကမာ တမေၾကာင ေရလႊမးသြားမည ျမစဆသည ကခငလထ၏ သမငးေၾကာငးဆငရာ၊ ယဥေကးမႈဆငရာ အေရးပါေသာ ေနရာေဒသ ဟေသာအခက ပငျဖစသည။ ထ႔အျပင စမကနးမ ထြကေပၚလာမည အကးေကးဇး မနသမ ေဒသခ လထအသငးအဝငး (သ႔မဟတ) ကခငျပညနယဆသ႔ ေရာကလာမညဟေသာ ျပသမႈမား မ႐ခေပ။ နယခေကး႐ြာ ၄၇ ႐ြာခန႔မာလညး ေရေလာငတမေၾကာင ေနရာဖယေပးၾကရဥးမည ျဖစသည။ ၂၀၁၀ ဧၿပလတြင စမကနးလပငနးခြင၌ ဗးေပါကကြမႈေၾကာင တငးမာမႈ အတငးအတာ ပမသသာ ထင႐ားလာခသည။ ဗးေပါကကြမႈ ဖနတးသကလညး ေဖာထတႏငျခငး မ႐ခပါ။

ထသ႔ ေဒသခမားက ေရေလာငတမက အစဥတစက ဆန႔ကင ကန႔ကြကေနခၾကေသာလညး ၂၀၁၁ မတလ အစးရသစ အာဏာ လႊေျပာငးယၿပးခနအထ အမးသားေရး ကစၥရပ အျဖစ ႀကးထြားလာျခငး မ႐ခပါ။ ထေနာကပငး မဒယာ ဆငဆာကန႔ကြကမႈ ပမ

29 Twelve other Chinese hydropower companies were also involved, including Gezhouba, Sinohydro and Changjiang Design

Institute, an indication that the Chinese hydropower industry was strongly behind the project. Crisis Group interview, analyst,

Beijing, November 2011. 30

Information from the environmental impact assessment for the project, commissioned by China Power Investment Corporation,

“Environmental Impact Report of Hydropower Development in Upper Reaches of Ayeyawady River”, Changjiang Survey,

Planning, Design and Research Limited, March 2010; and from www.internationalrivers.org. 31

According to the environmental impact assessment, the installed capacity for the cascade was to be 18.4 GW. The Three Gorges

Dam has a current capacity of 20.3 GW. 32

Crisis Group interview, Chinese academic, Kunming, October 2011. 33

Crisis Group interview, journal editor, Yangon, October 2011. 34

This claim was made by the Myanmar information minister at a press conference on 12 August 2011. “Government already

acceded to peace proposals of KIO to the most possible degree”, New Light of Myanmar, 13 August 2011. Non-government sources

interviewed by Crisis Group have also indicated that money was paid to the KIO. 35

For example, the KIO expressed its opposition to the Myitsone dam in letters to the head of the Myanmar military government in

2007, to the Yunnan Province State Council in 2007 and to the Chinese head of state in 2011. (Letter from the KIO chairman to the

chairman of the Communist Party of China, 16 March 2011.)


ေျဖေလာကာ ပမလြတလပစြာ ေျပာဆခြင ႐လာေသာ အေျခအေနသ႔ ေရာက႐လာခနမသာ အမးသားေရး လႈပ႐ားမႈအျဖစ ျမစဆ တမ ဆန႔ကငကန႔ကြကမႈ လငျမနစြာ ျဖစေပၚႀကးထြားလာချခငး ျဖစသည။ ျမစဆ တမသည ႏစေပါငးမားစြာ အတြငး ျမနမာႏငင၌ တကယ အမးသားေရး ကစၥ တစရပအျဖစ ပထမဆး ေပၚထြကလာသည ကစၥျဖစသည။ ၎ဆန႔ကင ကန႔ကြကမႈသည စမကနးႏင အစးရအဖြ႕ဝငမား အေပၚ ကယကယေလာငေလာင ေဝဖနခြငရခေသာ ပဂၢလက မဒယာမားတြင လညးေကာငး၊ ပတဝနးကင ထနးသမး ေစာငေ႐ာကသမား၊ ႏငငေရး လႈပ႐ားသမား၊ လမႈဆနးစစသမား၊ ႏငငေရးသမားမား တကေရာကခၾကေသာ ၿမ႕ေတာခနးမ အစညးအေဝးမားတြင လညးေကာငး ပြဆလာခသည။ ရနကန အေျခစက Weekly Eleven ဂာနယကလညး ၎တ႔၏ CEO ေျပာၾကားေသာ “အစးရ တာဝန႐သ တစဥးရ႕ ႏႈတက မဆေလာတ စကားလးေတြ ထြကေပၚလာတာဟာ အလြနအမငး စတအေႏာကအယက ျဖစဖ႔ေကာငးပါတယ” ဟေသာ မတခကႏင အတကအခ သတငးစာဆရာ လထစနဝငး ေျပာၾကားေသာ “ျပညသေတြရ႕ ေတာငးဆမႈက လစလ႐ႈၿပး တမစမကနးက ဆကလပမယဆရင ျပညသေတြက ရႏငသမ နညးလမးေတြန႔ ဧရာဝတက ကာကြယၾကပါလမမယ” ဟေသာ မတခက အပါအဝင ေဝဖန သးသပခကမားစြာက ထညသြငး ေဖာျပခသည။36

ျမစဆတမ ကန႔ကြက လႈပ႐ားမႈသည အေၾကာငးရငး ေပါငးမားစြာျဖင လထ၏ အာ႐က ဖမးစားခသည။ အာဏာပငမားကလညး တမကစၥ အေပၚ ထးစမဟတေသာ လသ႐ငၾကား လြတလပစြာ ျငငးချခငးက ခြငျပခသည။ ဧရာဝတ ျမစသည ႏငင၏ အသကေသြးေၾကာအျဖစ အငအားႀကးမားေသာ သေကၤတက ေဆာငေသာေၾကာင ျမစကပတ၍ တမေဆာကျခငးသည သဘာဝအေမြအႏစက ထခက ပကစးေစသညဟ အမားက ႐ႈျမငၾကသည။ ထ႔အျပင အမးသားေရး ႏးၾကားမႈက ဆြေပးသလ ျဖစကာ ျမနမာႏငငထသ႔ တ႐တတ႔ အာသာငမးငမး ကးေကာမႈအေပၚ စးရမပပနမႈမားက ပမတးပြားလာေစသည။ အျခားအေၾကာငးရငးမားမာ သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာႏင လၿခေရးဆငရာ စးရမပပနမႈမား ျဖစ၍ အစးရအဖြ႕ထမ တာဝန႐သမားစြာႏင သမၼတႀကး ကယတငက ယငးသ႔ စးရမပပနခၾကသည လကၡဏာ ႐သည။37

ထမသာမကပ ၂၀၁၁ စကတငဘာ ၃၀ တြင သမၼတ ဥးသနးစနက တမေဆာကလပမႈ လပငနး ရပဆငးေၾကာငး ေၾကညာလကခနတြင ပ၍ အအားသငစရာ ျဖစခသည။ လပငနးရပဆငးေၾကာငး အာဏာတညသည ဆးျဖတခကက လႊတေတာႏစရပသ႔ စာျဖင ေပးပ႔၍ သကဆငရာ လႊတေတာဥက႒မားက အသးသး ဖတၾကားခသည။38 အဆပါ သဝဏလႊာတြင လထ၏ စးရမပပနမႈက အေၾကာငးရငးအျဖစ သမၼတႀကးက ရညညႊနး ေဖာျပခသည။ ၎ဆးျဖတခကသည ျမစဆတမ တစခတညးသာ အႀကးဝငေသာလညး China Power Investment Corporation အား စမကနး တစခလး ျပနလည အကျဖတရန အေၾကာငးၾကားချခငးမာ ေရေလာငတမမား အားလးက ျပနလည အကျဖတ သးသပမညသေဘာ ျဖစႏငပါသည။39

ျမစဆ တမရပဆငးသည ဆးျဖတခကသည KIO ႏင အစးရ အၾကား ၿငမးခမးေရး ျပနလည ရ႐ေအာင အေထာကအကျပႏငပါသလား။ ယငးစမကနး ရပဆငးမႈသည အေရးႀကးေသာ အျငငးပြားမႈ တစခက ေျဖ႐ငး ေပးႏငေသာလညး ႏစဖကစလးက ၎တ႔အၾကား ကြလြကြာဟမႈက တတားထးရာတြင အေထာကအကရေအာင အငတကအားတက၊ ထထေရာကေရာက အသးမျပႏငပါက တငးမာမႈမား အလအေလာက ေျဖေလာသြားရန မျဖစႏငပါ။ ကခင အသငးအဝငးအမားစက ျမစဆတမက လးဝ လကမခႏငေၾကာငး အစဥတစက ျငငးဆနခၾကသည။ သ႔ေသာလညး KIO ထမ ဥးေဆာငစစေရး ေခါငးေဆာင အမားစကမ တမစမကနးသည တငးမာမႈမား ႀကးထြားလာျခငး၏ အဓကအေၾကာငးရငး လးဝမဟတဟ ႐ႈျမငၾကသည။ သ႔ျဖစရာ တမျပနာ ေျပလညမႈသည မးပြားမားထမ တစခကသာ ေျဖ႐ငးေပးႏငကာ နဂမလ အေျခခ ျပနာကမ ေျဖ႐ငးႏငမည မဟတေပ။

(၄) တငးရငးသား လမးမား၏ စးရမမႈမား

အစးရအေနျဖင တငးရငးသား အပစမားႏင ႏငငေရး ျပနာ ေျပလညေရး တးတကမႈ ရ႐ရနအတြက ၿငမးခမးေရး၊ တနးတညမေရး၊ လ႔အခြငအေရး၊ စးပြားေရးအခြငအလမးမားႏင ေဒသႏရ ကယပငအပခပခြင စေသာ တငးရငးသားတ႔၏ အဓက စးရမပပနမႈမားက

36 Crisis Group translation of extracts from Weekly Eleven News Journal, vol. 6, no. 50, 14 September 2011.

37 Crisis Group interviews, Yangon, October 2011.

38 The letter was published the following day in the state press. “The government is elected by the people, and it has to respect the

people’s will”, New Light of Myanmar, 1 October 2011. 39

Crisis Group interview, Chinese academic, Kunming, October 2011.


ေျဖ႐ငးေပးရန လအပပါလမမည။ ၎ကစၥရပမားက ကယကယျပန႔ျပန႔ လပေဆာငရာတြင ႏငငတြငး ဗမာလမားစႏင အျခား တငးရငးသား လမးမားအၾကားမ ဆကဆမႈ သဘာဝက ျပနလည စဥးစားသးသပသည စစမနေသာ အမးသားၿငမးခမးေရး လပငနးစဥ တစရပ လအပမည ျဖစသည။

(က) ၿငမးခမးေရး

ျမနမာႏငင ၏ နယစပေဒသမားသည လြတလပေရး ရၿပးခနမစ၍ လကနကကင ပဋပကၡက ေတြ႕ႀကခစားခရသည။ ေပးဆပမႈမာလညး အလြနႀကးမားခသည။ ႏစဖကစလးမ စစသားမားစြာတ႔၏ အသကမား ဆး႐ႈးခရသည အျပင အရပသားမား ပကစးဆး႐ႈးမႈမာလညး ယခတင ျမငမားေနဆ ျဖစကာ အထးသျဖင တငးရငးသား ေကးလကျပညသမား သာမက ဗမာလမးမား (ေပၚတာမား အပါအဝင) လညး ပါဝငေပးဆပခၾကရသည။40 အေသးစတ အခကအလကမားက မရႏငေသာလညး လြတလပေရးရခနမ ၁၉၉၀ ခႏစမားအထ ႏစေပါငး ၅၀ အတြငး တစႏစလင ပမးမ လ ၁၀,၀၀၀ ခန႔ ေသဆးခရၿပး စစေပါငး အေရအတြက သနးဝက (ငါးသနး) ေကာမညဟ အေနာကႏငင အကခတ ပညာ႐ငမားက ခန႔မနးၾကသည။41 ကယခႏၶာ အစတအပငး ထခကဆး႐ႈးသမား၊ အမေထာငဥးစး (သ႔) မသားစဝငမား ဆး႐ႈးရသည အမေထာငစမား၊ ေကး႐ြာမား ပကစးျခငး (သ႔) ေ႐ႊ႕ေျပာငးျခငး ခရသည ျပညသမား၊ အးမအမမ စစေျပး ဒကၡသည အသငးအဝငးမား စသျဖင ဘဝမား အလးစ ပကစး ဆး႐ႈးရသတ႔၏ အေရအတြကမာ သနးႏင ခလက႐သည။ အစးရ၊ လကနကကငအပစမားႏင တငးျပည စးပြားေရး က႑ တစခလး၏ ေငြေၾကး ေပးဆပ ဆး႐ႈးမႈမာလညး သသသာသာ မားျပားခသည။ ျပညတြငးစစ ပဋပကၡသည နယစပေဒသမား၏ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈက သာမကပ ျပညသ႔ဘဝ၊ ကနးမာေရးႏင သကေမြးဝမးေကာငး လပငနးမားအေပၚ ႀကးႀကးမားမား ေနာကဆကတြ သြယဝက ထခကေစျခငးျဖင ႏငငတစခလး၏ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကပါ ေႏာငေႏး ေစခသည။

ယငးကသ႔ ႀကးႀကးမားမား ေပးဆပရျခငးက အားလးက သ႐ လကခၾကသည အေလာက ႏစေပါငးမားစြာ ကာလအတြငး ပဋပကၡေျဖ႐ငးရန ႀကးပမးမႈမားစြာ ႐ခေသာလညး ၾကာ႐ညခ ၿငမးခမးေရးက ေဆာငၾကဥးေပးႏငျခငး မ႐ခပါ။ အေၾကာငးရငးမားမာ အေရအတြကမားသလ ႐ႈပေထြးေနသည။ အခ႕ေသာ ေသာခက အေၾကာငးရငး အေၾကာငးရပမားသည ပါဝငေနၿပးသား ေျဖ႐ငးနညးကပင ေနာကျပနဆြ ထနးခပထားၾကသည။42

အေၾကာငးရငးခ ကစၥရပမား ေျဖ႐ငးရန ပကကြကမႈ ။ ။ လကနကကင ပဋပကၡျဖစပြားကာ အဆကမျပတ တာ႐ညခရျခငးမာ ႏငငေရး မေကလညမႈမားႏင ေဒသႏရ ကယပင ကာကြယေရး အပါအဝင အယအဆမား ကြျပားေနျခငးေၾကာင ျဖစသည။ သ႔ေသာလညး ဆယစႏစ ကာလမားတစေလာက စစေရး သေဘာတညမားျဖငသာ ၿငမးခမးေရးက ႀကးပမးခၾကသည။ ထကာလမားအတြငး အခ႕အပစမားမာ ေ႐ြးခယစရာ မ႐ခနတြင လကနကခကာ အစးရလကေအာကခ ျပညသ႔စစ အဖြ႕မား ျဖစလာၾကသည။ မးယစ ရာဇဝတလပငနး၏ ကယပင စစတပသဖြယ ဖြ႕စညးထားေသာ ခြနဆာ၏ ေမာတငး စစတပကသ႔ေသာ အဖြ႕အခ႕မာမ ႏငငေရး လမးစဥက ဆပကငထားျခငး မ႐ၾကေပ။ အဓက လကနကကင အပစႀကးမားကမ တငးရငးသား လထ၏ လလားခကမား၊ မေကနပခကမားက ေျဖ႐ငး ေဆာင႐ြကေပးမည ႏငငေရး ေျပလညမႈ ရ႐သညအထ လကနကမခဟ ျငငးဆနခၾကသည။ သ႔ျဖစရာ ယာယ အပစရပစမႈမားက ေကာလြနကာ ေရ႐ညခမည ေျဖ႐ငးမႈမားဆသ႔ ေရာက႐ရန ယခအခနတငေအာင မျဖစႏငခေၾကာငး ထငထင႐ား႐ား ေတြ႕ျမငၾကရမည ျဖစသည။

လကနကကင လမးစဥမား ။ ။ အစးရႏင တငးရငးသားအပစ ႏစဖကစလးအျပင လကနကကင ပဋပကၡမ ႏငငေရး၊ စးပြားေရး အကးအျမတရ႐ေနၾကေသာ တတယအပစမား(စးပြားေရးႏင ရာဇဝတမႈဆငရာ ကြနယကမား) ကပါ လကနကကင ပဋပကၡအစအစဥမားက အၿမတမး ဆပကင ဖနတးခၾကသည။ ထ႔အျပင ၎လကနကကင အပစမား အေနျဖင တငးရငးသား အသငးအဝငး၏ အျခား အဖြ႔အစညးမားႏင ႏႈငးယဥလင အခးမည၊ ကြာဟႀကးမားလြနးေသာ ၾသဇာက လကနကကင ပဋပကၡမ

40 In the past, in addition to local ethnic minority villagers in the conflict areas, these were often young men rounded up on the streets

of the country’s major cities; more recently, young male convicts have mostly been used. 41

See Smith, Burma, op. cit., pp. 100-101. 42

A detailed and more historical analysis for the endurance of insurgency in Myanmar can be found in Martin Smith, “State of

Strife: The Dynamics of Ethnic Conflict in Burma”, Policy Studies 36, East-West Center, Washington, 2007.


ရ႐ခၾကသည။43 တငးရငးသား အသငးအဝငး ေခါငးေဆာင တစဥး၏ စကားအရဆလင “အရပဖက လထအသငးအဝငးမားက နယ႐ပမားအျဖစ အသးျပေနေသာ စစပြမား” ပငျဖစေပသည။44 ယခင တပမေတာ အစးရမားအတြက ျပနာမား ေျဖ႐ငးျခငးထက ပဋပကၡမား ဖနတးျခငးကသာ စစအပခပေရး ဆကလက ခငမာေစရန အေထာကအက ျပခသညဟ အခ႕က ေထာကျပၾကသည။45

‘စစ’ အတြက ႀကးမားေသာ စးပြားေရး ရငးျမစမား လအပမႈသည စးပြားက႑တြင စစတပက သသသာသာ ပါဝင ပတသကေရးအတြက အေၾကာငးျပခကတစခ ျဖစခၿပး၊ ကယအားကယကး မဝါဒမားကလညး စစေျမျပင တပရငးမား ကယတင ဝငေငြ႐ာေဖြျခငးက ျဖစေပၚေစခသည။ တငးရငးသား လကနကကင အပစမားကလညး စစရနပေငြရ႐ရန တရားဝငႏင တရားမဝင နညးလမး ၂ မးလးျဖင ႐ာေဖြခၾကသည။ ဆန႔ကငဖက အပစအားလးသည တရားမဝင ဆကေၾကးေကာကျခငး၊ လယကျခငး၊ တရားဝင ကနကးျခငး၊ တရားမဝင သယဇာတ ထတယျခငး တ႔ကအၿမတမး ပမန အားကးအားထား ျပခၾကၿပး ေဒသခ လထအေပၚ မနးဆသ႐ႏငေသာ ဆးဆးဝါးဝါး သကေရာကမႈမားက ျဖစေပၚေစသည။ အငအားႀကး စးပြားေရးအပစမားႏငရာဇဝတ ဂဏးမားသည ဗဟမ ခြေဝေပးေသာ အထနးအကြပမ “စစ စးပြားေရး ခြငမား” မ အကးအျမတ ရ႐ႏငၾကၿပး ၿငမးခမးေရးအတြက အဓက အတားအဆးျဖစလာခသည။46

တစမးသားလးႏင ဆငေသာ ၿငမးခမးေရး လႈပ႐ားမႈ မ႐ျခငး ။ ။ ဆယစႏစ မားစြာ လကနကကင ပဋပကၡ ကာလတစေလာကလးတြင ျမနမာႏငင၌ တစမးသားလးႏင ဆငေသာ ၿငမးခမးေရးလႈပ႐ားမႈ လးဝ မ႐ခေပ။ ဗဟအစးရ၊ တပမေတာ၊ တငးရငးသား လကနကကင တပဖြ႕မား၊ ဘာသာေရးႏင အရပဖက ေခါငးေဆာငမား၊ နယစပေဒသမားမ စစဒဏခ လထအသငးအဝငးမား အားလးသည ပဋပကၡက ေျဖ႐ငးရန “တစေယာက တစေပါက” ႀကးစားခၾကသည။ ယငးအားထတမႈမားသည စစဖကႏင ႏငငေရးေခါငးေဆာငမားအား ၿငမးခမးေရး ရေအာင လပရန ဖအားေပးႏငမည အမးသားေရး လႈပ႐ားမႈအသြငသ႔ လးဝ ကးေျပာငးချခငး မ႐ပါ။ အာဏာ႐င စစဖက အစးရမားႏင ယငးကသ႔ အလားတ ဖြ႕စညးပ မး႐ေသာ တငးရငးသား လမးေရးဝါဒ စစတပမားက လႀကကမား ေရပနးစား ၿငမးခမးေရးဝါဒက အလြယတက လႊမးမးႏငျခငး မ႐ေပ။ တငးရငးသား လကနကကင အပစမားမာ ၿငမးခမးေရးက ဥးထပထား၍ ဖြ႕စညးထားၾကျခငး မဟတသလ၊ ျမနမာ လထ အသငးအဝငး တစခလး သညလညး နယစပေဒသမားမ ပဋပကၡ၏ ပကတ သဘာဝ၊ ေနာကခ အေၾကာငးရငးမားႏင ပတသကေသာ သတငးအခကအလကမနက မသ႐ၾကပါ။ အဆပါ အေၾကာငးရငးမား စေပါငးကာ “ၿငမးခမးေရး” ဆေသာအရာက တစမးသားလးႏင ဆငေသာ အေၾကာငးအရာ တစခထက အစးရႏင လကနကကငအပစမား အၾကားမ ျပနာကစၥတစခ မသာ ျဖစေအာင ျပလပ ဖနတးခေလသည။

၁၉၈၀ ခႏစမား ေႏာငးပငးႏင ၁၉၉၀ ခႏစမား အေစာပငးကာလအတြငး အပစရပ လပငနးစဥ ေအာငျမငမႈ၏ အေၾကာငးရငးတစခမာ ျမနမာတပမေတာ၊ တငးရငးသား လကနကကင အပစမားႏင တငးရငးသားလမး အသငးအဝငးတ႔အားလး စစဒဏပကာ စစပနးေနၾကျခငးပင ျဖစသည။ ထသ႔ စစပနးမႈႏငအတ ဥးေနဝငး၏ အႏရာယႀကးေသာ ဆ႐ယလစ စနစ စမးသပမႈ အဆးသတ သြားျခငး၊ အာ႐တကတြင ျမနဆနေသာ စးပြားေရး တးတကေျပာငးလမႈ စတငျခငးတ႔က ေ႐႕ဆကရမည လမးသစ အလားအလာ ေကာငးသညဟ ခစားမေစသည။ သ႔ျဖစရာ ဖြ႕ၿဖးမႈ၊ စးပြားေရး တးတကမႈ၊ ထ႔ေနာကတြင ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမႈတ႔မတဆင ၿငမးခမးေရး စစညးခငမာလာႏငသညဟ စဥးစား သးသပခၾကေလသည။

တငးရငးသား လမးအသငးအဝငး အတြက အပစရပစမႈ အေတြ႕အႀကမာ ေရာေထြးမႈ႐ခသည။ ကနဥး ၿငမးခမးေရး အကးရလဒမာမ သသာထင႐ား၍ လကခႀကဆ ျခငးခရသည။ အတငးအတာ ႀကးမားေသာ လကနကကင ပဋပကၡအဆးသတမႈ တစခတညးကပငလင အဓက တးတကမႈ တစချဖစ၍ ၎ႏငအတ အလြန ထးျခား ဆးဝါးေသာ လ႔အခြငအေရး ညႇငးပမးႏပစကမႈမား ေလာကလာကာ ပဋပကၡ၊ စစပြေၾကာင အးမအမမ ျဖစမႈ အဆးသတသြားျခငး၊ ပမနျဖစလာေသာ စးပြား၊ လမႈ၊ ေနထငမႈဘဝ ျပနလည စတငရန အလားအလာ႐လာျခငး တ႔လညး တြဖက ပါဝငလာခသည။ သ႔ေသာ တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမားႏင လထအသငးအဝငးက အပစအခတရပစမႈမားသည စစမနေသာ ၿငမးခမးေရးက ျဖစေပၚေစမညဟ မခစားမၾကေပ။ မားစြာေသာ ေနရာေဒသမားတြင

43 For detailed discussion of how this has played out in the Karen context, see Ashley South, “Burma’s Longest War: Anatomy of

the Karen Conflict”, Transnational Institute/Burma Centrum Netherlands, Amsterdam, March 2011. 44

Crisis Group interview, Yangon, October 2011. 45

For example, see Mark Duffield, “On the Edge of ‘No Man’s Land’: Chronic Emergency in Myanmar”, Centre for Governance &

International Affairs Working Papers, 01-08, University of Bristol, 2008. 46

For a detailed discussion, see Mary Callahan, “Political Authority in Burma’s Ethnic Minority States”, Policy Studies 31, East-

West Center, Washington, 2007.


စစအငအား တညေဆာကမႈ တးျမႇငလာျခငး၊ တငးမာမႈမား ကန႐ေနျခငး၊ အပစအမးမး၏ သဘာဝ သယဇာတ ကယကး႐ာ အျမတထတမႈ ႀကးထြားလာျခငး၊ လ႔အခြငအေရး ညႇငးပမးႏပစကမႈ ပစမးစ ဆကလကျဖစပြားျခငးတ႔ ႐ေနခသည။ ထကသ႔ေသာ ေနာကခ အေနအထားတြင အပစအခတရပစမႈမား အဆးစြန က႐ႈးသြားရျခငးမာ အဆပါ နယေျမမားတြင စးပြားေရးႏင ဖြ႕ၿဖးမႈ အကးရလဒမား ထြကေပၚမလာျခငးေၾကာင ျဖစၿပး၊ မလကတေပးခေသာ ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမႈမားက ေခါငးခါျခငးဟ ႐ႈျမငၾကေသာ နယျခားေစာငတပ အစအစဥကလညး ဗးေလးရာ ဖ႐ဆငချခငးေၾကာင ျဖစသည။

ထ႔အျပင တပမေတာအစးရ အဆကဆက လကေအာကတြင အႀကးတနး ရာထးေနရာမားက အမးသားမားကသာ အၿမတမး ရယထားသည အခကႏငလညး ဆကစပလက႐သည။47 ထသ႔ အာဏာ အရပရပဆငရာ အဖြ႕အစညးမားတြင အမးသမးမားက ဖယထတထားျခငးသည ဆငးရမြေတမႈႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈတ႔အေပၚတြငသာမကပ ၿငမးခမးေရးႏင လၿခေရး ဆငရာ အလားအလာမား အေပၚတြငပါ သသာထင႐ားစြာ ဆးကး သကေရာကမႈ ႐သညဟ ကယကယျပန႔ျပန႔ သတမတ ယဆလာၾကသည။48

ယခအခါ အစးရက အဓကကေသာ ၿငမးခမးေရး အသစ ႀကးပမးမႈက ခငးကငးေနသညအေလာက ၂၀၁၂ တြင တငးရငးသား လကနကကင ပဋပကၡက ေျဖ႐ငးႏငမည အခြငအလမးသစမား ေပၚထြကလာဖြယ႐သည။ သ႔ေသာလညး စစမန၍ ၾကာ႐ညခေသာ ၿငမးခမးမႈ ရ႐ေရးက ဟန႔တား ေႏာကယကေနေသာ အရာမားအေပၚ ေလာ၍ မတြကသငေပ။ ၿပးခေသာ အပစရပစမႈမားက သေဘာတခၾကခနတြင နယစပေဒသမားမ မးဆကမာ စစပနး၍ ၿငးေငြ႕ေနေသာ မးဆကျဖစခၿပး ယခ အႏစ ၂၀ ၾကာခခန လက႐ မးဆကမာမ အပစရပစမႈက အသားကေနေသာ မးဆက ျဖစေနေပၿပ။ ဤအေနအထားသည အလြနအမငး အႏရာယႀကးေသာ ေျပာငးလမႈ တစချဖစေနၿပး အထးသျဖင အပစရပ နယေျမမားတြင ႀကးျပငးလာၾကေသာ လငယအမားစမာ စစပြ၏ အနဌါ႐မားက မတမ သ႐ျခငး မ႐ေတာပါ။

၎ျပနာက အစးရႏင KIO အၾကား ျဖစပြားေသာ ပဋပကၡႏင ဆကႏြယကာ သသာထင႐ားစြာ ေတြ႕ျမငၾကရသည။ ကခငအဖြ႕အစညး အတြငး၌ လကနကကင ပဋပကၡက ေထာကခသ အခးအစား ပမ တးပြားလာသည။ “တငးရငးသား အခြငအေရးေတြ မရပန႔ အပစရပရမယ ဆရငေတာ၊ အပစမရပတာက ပေကာငးပါတယ” ဟေသာ KIO လငယေခါငးေဆာငတစဥး၏ စကားက သကေသပင ျဖစသည။49 ၎အယအဆက KIO နယေျမမား၌ သာမကပ ကခငျပညနယ ၿမ႕ေတာ ျမစႀကးနား၌ပါ ကယကယျပန႔ျပန႔ လကခ ထားၾကသည။ ကခငနယေျမမားတြင ထထဝငဝင လပကင ေဆာင႐ြကေနေသာ ေဒသခ အဖြ႕အစညး တစခ၏ အႀကးအကက “အခ အခကအတန႔မာ ၿငမးခမးေရး အေၾကာငးေျပာရင ခငဗားက ကခငသစၥာေဖာကလ႔ သတမတခရဖ႔ မားပါတယ” ဟ ေျပာၾကားခသည။ ကခငေဒသမားသ႔ ပမန သြားေရာကေနသ ႏငငတကာ NGO ဝနထမးတစဥးက ကခငလငယမားသည စတခစားမႈ လြနစြာ ျပငးထနေနၾကသည အေလာက လႀကးပငး ေခါငးေဆာငမားက ေစစပညႇႏႈငးေရးက မားစြာ ဥးစားေပးေနျခငးေပၚ ျပစတင ကန႔ကြကေနၾကသည” ဟ သးသပ ေျပာၾကားသည။ အရပဖကႏင ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမား အေနျဖင စစပြထက ၿငမးခမးေရး ႀကးပမး အားထတမႈမား ေနာကသ႔ ကခငလထလကပါလာေအာင ႀကးစားရျခငးမာ ခကခ မတေစာကေသာ လပငနးတာဝနတစခ ျဖစေနသည။ ကခင လသားျခငး စာနာေထာကထားေသာ ကယဆယေရးလပသားတစဥးက ကခင လထအသငးအဝငး အမားစမာ ၿငမးခမးေရး ရ႐ရန တကပြဝငရမညဟ ခစား ယဆေနၾကသညဟ ေျပာၾကားခသည။50

KIO အပါအဝင လကနကကင အပစ မားစြာတြင ယခ အသစျပနလည ျဖစပြားေသာ ပဋပကၡသည ျပညတြငးႏင ႏငငတကာ အစအစဥမားထသ႔ တငးရငးသားအေရးကစၥ ေ႐႕တနးျပနေရာကလာေအာင ပ႔ေပးမည ဟေသာ အေတြးအျမင တစခ႐ေနသည

47 There are no women on active duty in the Myanmar military or in its leadership; no members of the ruling regimes since 1962

have been women, and no women have occupied cabinet positions in this period. The country has had only one female ambassador

since independence: Daw Khin Kyi, Aung San Suu Kyi’s mother, from 1960-1967 (although a female ambassador may be

appointed imminently). Few senior civil servants are women. In the current legislatures, only 43 of 1,544 representatives (including

the military bloc) are women, less than 3 per cent. 48

This is the basis of UN Security Council Resolution 1325 on women, peace and security. 49

Crisis Group interview, KIO headquarters, Laiza, October 2011. 50

Crisis Group interview, senior member of a Kachin humanitarian organisation, Maijayang, October 2011.


ျဖစေပရာ အကယ၍ အပစရပ သေဘာတမႈ အသစက လကမတ ထးလကပါက ျပညတြငး ျပငပ အာ႐စကမႈ လြငပယ သြားလမမညဟ ၎တ႔ အမားစက စးရမ ပပနလက ႐ၾကသည။51

(ခ) တနးတညမမႈ

ျမနမာႏငင တလႊား တငးရငးသားလမးမား အသငးအဝငး က၎တ႔အား လမားစ ဗမာမား (သ႔) အစးရက တနးတညမ ဆကဆျခငး မ႐ဟ ျပငးျပငးျပျပ ခစား လကခထားၾကသည။ ယငးသ႔ ခစား လကခထားသမားမာ တငးရငးသားမား သာမကပ ႏငငတလႊားမ တ႐တလမးမား၊ အႏၵယႏြယဖြားမားႏင မြတဆလငကသ႔ ဘာသာကြမားလညး ပါဝငၾကသည။ ၎လမးကြမားသည ျမနမာႏငငတြင မးဆကမားႏငခ၍ ေနထငခၾကၿပး အမားစမာ ႏငငသား မတပတင အေထာကအထား ႐သမား ျဖစသည။52 ဤကစၥတြင သသာေသာ ျခြငးခကမား ႐ေနၿပး ေျမာကပငး ရခငျပညနယ၊ ဘဂၤလားေဒ႐နယစပ အနးတြင စေဝးေနထငၾကေသာ ႐ဟငဂာဟ အမားသၾကသည မြတဆလငမးႏြယစမာ အထးသျဖင ခြျခားဆကဆခရသည အပစျဖစသည။ ၎တ႔သည တရားဝင တငးရငးသား အဆငအတနး မ႐႐သညအျပင ျမနမာႏငငတြငး မးဆကမားစြာ ေနထငခၾကသညတငေအာင ႏငငသား ခယခြငကလညး ပတပငျခငး ခေနၾကရသည။

တငးရငးသား အသငးအဝငးက ခစားရေသာ ခြျခားဆကဆခရမႈ၏ အတငးအတာက လမားစ ဗမာတ႔က တေလာကလး ေကာငးစြာ နားလည သေဘာေပါကျခငး မ႐ၾကေပ။ ရခင (ဗဒၶဘာသာ) ႏငငေရးပါတ တစခ၏ အႀကးတနး ပါတဝင တစဥးက “ ရခငျပညသေတြက သတ႔ဘဝတစေလာကလး တနးတညမ ဆကဆရတာမး လးဝမ႐ခဘးလ႔ ခစား လကခ ထားၾကပါတယ။ က႑တငး၊ ေနရာတငးမာ မညမမႈကပ ကၽြနေတာတ႔ ခစားမၾကပါတယ။ ဆးျဖတခြင အာဏာ စစမနစြာ ခြေဝေပးမႈဟာ သပက အလမးေဝး ေနတနးပါပ။ အာဏာ ခြေဝကငသးမႈ မ႐ပန႔ တနးတညမမႈဆတာ မျဖစႏငပါဘး” ဟေျပာၾကား၍ ၎တ႔ ရခငအသငးအဝငး၏ ခစားခက အတမအနကက ႐ငးလငးေျပာဆခသည။53 ယငးကသ႔ ျပငးျပေသာ ခစားခက အယအဆက တငးရငးသားမား အသငးအဝငးတြင ကယကယျပန႔ျပန႔ လကခထားၾကသည။ ႐မးတငးရငးသား အသငးအဝငး ေခါငးေဆာငတစဥးက “ ကၽြနေတာတ႔ တငးရငးသား လထဟာ ဒတယတနးစား ပညာေရးကပ ရႏငပါတယ။ ဒေတာ ကၽြနေတာတ႔ဟာ အၿမတမးပ ဒတယတနးစား ႏငငသားေတြ ျဖစေနမာပါ” ဟ မတခကေပးသည။54

ဤေနရာတြင မညမမႈက အဆကမျပတ အားေပးျဖစေပၚေစသည အေၾကာငးရငးမားအျဖစ တငးရငးသားလမးမား အသငးအဝငးက အၿမတမး ေထာကျပေနေသာ အဓက ကစၥရပ ႏစခ႐ေနၿပး၊ တစခမာ ယဥေကးမႈႏင ေနာကတစခမာ ႏငငေရး ျဖစသည။

ဗမာအမးသားေရး ဝါဒ ။ ။ ႏငင၏ ယဥေကးမႈ ပငမ ေရစးေၾကာငးတြင ဗမာအမးသားေရးဝါဒသည အားေကာငးေသာ အစတအပငး တစချဖစေနသည။ ဤကစၥ၏ အတငးအတာသည ဗမာယဥေကးမႈႏင သမငးေၾကာငး ေအာငျမငမႈဆငရာ ႐ရငးစြ ဂဏယမႈ မသည ပမ အစြနးေရာကေသာ ယဥေကးမႈ အေပၚစးယျခငးႏင လမးႀကးဝါဒ ဆငရာ အျမင မားအထ ကယျပန႔ လက႐သည။ ဆယစႏစမားစြာ အာဏာ႐င အပခပေရးစနစကလညး ယငးကသ႔ အျမငမားမားက အားေကာငး လာေစခသည။

ႏငငေရးအာဏာက ဗဟခပကငမႈ ။ ။ လြတလပေရး ရၿပးေနာကပငး အထးသျဖင ၁၉၆၂ တပမေတာ အာဏာသမးၿပး ေနာကပငးတြင ႏငငေရး အာဏာသည ဗမာအပခပသ အလႊာ၏ လကထသ႔ စစညး ေရာက႐သြားခသည။ အဆပါ ႏစကာလမား တစေလာက အစးရအဖြ႕၊ တပမေတာ၊ ဝနႀကး အဖြ႕ႏင အရပဖက ဝနထမး အႀကးအကမား စေသာ အဓက ဗဟခကမားတြင ဗမာမားက လႊမးမးထားခၾကၿပး၊ တငးရငးသားႏင ဘာသာကြ လမးမား အတြက အႀကးတနး ရာထးမားသ႔ အဆငတးရန လြနစြာ ခကခခသည။ ႏငငအတြက ဗမာ-ဗဒၶဘာသာ ျဖစျခငးသညသာ အေရးပါ ႀကးထြားလာခသည။

51 Crisis Group interviews, Kachin youth from Myitkyina, KIO leader, senior member of a local organisation, and international

NGO staff member who had recently visited Myitkyina, October 2011. 52

In addition to the Myanmar people of Chinese origin who have lived in the country for a long time, there are many Chinese

migrants, particularly in upper Myanmar, who have arrived more recently. Some of these have apparently purchased national

registration documents without meeting the formal requirements under Myanmar laws and administrative rules. For more on recent

Chinese migration, see Thant Myint-U, Where China Meets India: Burma and the New Crossroads of Asia (Faber and Faber, 2011). 53


Crisis Group interview, Yangon, October 2011.


အထကပါ အခက ႏစခကမာ မားစြာ ဆကႏြယမႈ ႐ခသည။ လြနခေသာ ႏစ၅၀ ကာလတေလာက အပခပပက အာဏာ႐င ဝါဒႏင ဗဟဥးစးဝါဒ ေပါငးစပျခငးဟ သတမတၾကသည။ ၁၉၆၂ တပမေတာ အာဏာသမးမႈသည ျပညေထာငစ မ ႐မးျပညနယ ခြထြကႏငသည ဟေသာ စးရမမႈ အေပၚ တစတတပငး အေျခခသညဟ အေၾကာငးျပချခငးမာ လြတလပေရး အေျခခဥပေဒက ခြငျပထားေသာလညး ႏငင ၿပကြသြားႏငသညဟ တပမေတာက ယဆျခငးေၾကာင ျဖစသည။ ထ႔အျပင အေျခခဥပေဒတြင ျပ႒ာနးထားေသာ အခြငအေရးမားက “အ႐ြယေရာကၿပးေသာ ႏငငသားတငးသည ကစၥအေၾကာငးအရာ အားလးအေပၚ ထား႐ေသာ သ၏အျမငႏင လလားမႈမားက ဆႏၵ႐ေသာ မညသညနညးျဖင မဆ တနးတညမ လြတလပစြာ ထတေဖာ ေျပာဆႏငသည” ဟ ခြငျပထားေသာ အခကမားကလညး အေၾကာငးျပခသည။ ၎အခြငအေရးမားမာ ပနကနမႈက အားေပးရန အခြငေကာငး အျဖစ အသးခခေနရသညဟ တပမေတာက စးရမချခငး ျဖစသည။55 ယငးသ႔ စးရမမႈမားက အာဏာသမးၿပးေနာက အေျခခဥပေဒက ဖကသမးျခငးႏင ထေနာကပငး ၁၉၇၄ အေျခခဥပေဒအသစတြင ျပ႒ာနးခေသာ ဆ႐ယလစ ရန႕သငး အာဏာ႐င ဗဟဥးစးဝါဒက ျဖစေပၚေစခသည။ ထ႔ေနာက မေ႐းမေႏာငးမာပင ႐နးကနေတာလနမႈ ႏစခ ပြထြကလာခသည။

ဒမကေရစ လႈပ႐ားမႈ ။ ။ တငးျပည၏ အလယဗဟ (ျပညမ) တြင အမားစ ျဖစေပၚခေသာ ဒမကေရစ လႈပ႐ားမႈသည အာဏာ႐င စနစက ဆန႔ကင တကပြဝငခေသာလညး ဗမာဗဒၶဘာသာ ျဖစေရး အေျခခ အယအဆႏင ဆကစပေသာ ႏငငေရး အာဏာ ဗဟစစညးမႈက ဆန႔ကငျခငး မဟတခေပ။ သ႔ျဖစ၍ NLD ႏင တကြ ကယျပန႔ေသာ ဒမကေရစ လႈပ႐ားမႈက ဗဒၶဘာသာ ဗမာမားကသာ လႊမးမး ဥးေဆာငခေသာ အခကက အအားသငစရာ မ႐ပါ။

တငးရငးသား လမးေရး လႈပ႐ားမႈ ။ ။ တငးျပည၏ နယစြန နယဖား တစလႊား အမားစ ျဖစေပၚခေသာ တငးရငးသား လမးေရး လႈပ႐ားမႈသည ဗဟဥးစး ဝါဒႏင ခြျခားဆကဆမႈက ဆန႔ကငတကပြ ဝငခေသာလညး အာဏာ႐င စနစက ဆန႔ကငျခငးမဟတခေပ။ သ႔ျဖစရာ တငးရငးသား လမးေရး လႈပ႐ားမႈမား အမားစ ကယတငက အာဏာ႐င ပစဖြ႕စညးတညေဆာက ထားၾကျခငးေၾကာင ရညမနးခက ပနးတငမာ ဒမကေရစ မဟတဘ လြတလပစြာ ကယပင အပခပခြင ျဖစေနေသာ အခကကလညး အအားသငစရာ မ႐ေတာပါ။56 တငးရငးသား ဒမကရကမားကပငလင “ဒမကေရစသည တနးတညမေရး ကဥးတညေသာ ေျခလမး တစခမသာ ျဖစလမမည” ဟ ယဆခၾကသည။57

အထကပါ ကြလြျခားနားမႈသည လမားစ ဗမာတ႔က ေကာငးစြာ နားလည သေဘာေပါကျခငး၊ အသအမတျပျခငး မ႐ေသာ ကစၥရပႀကး တစချဖစသည။ တငးရငးသား လမး ကယစားလယမားက ၎တ႔၏ ခကခေသာ ႐နးကနမႈက လမားစ ဗမာတ႔က အနညးငယသာ နားလည သေဘာေပါကၾကၿပး လနညးစ တငးရငးသား လထ အသငးအဝငး၏ ဆးဝါးလြနးေသာ ဘဝမားက အမနတကယ သ႐ နားလညျခငး မ႐ၾကပါဟ အၿမတမး ေျပာဆခသည။ သတငးအခကအလကက အစးရက တငးၾကပစြာ ထနးခပထားၿပး ေဝးလေဒသမားသ႔ ခရးသြားရန အလြနခကခေသာ အေနအထားမးတြင နယစပေဒသမား႐ ျပညတြငးစစ ပဋပကၡႏင ေနာကဆကတြ ညႇငးပမးႏပစကမႈမား၏ ျပငးထနမႈ အတငးအဆက သ႐သ ဗမာ အနညးငယသာ႐ခသည။58 ဗမာတ႔ဖကမလညး တငးရငးသားလထ ႀကေတြ႕ခစားရမႈမားသည အာဏာ႐င အစးရ အဆကဆက လကထမ ဗမာတ႔၏ ဒကၡမားထက မပႏငေၾကာငးႏင အေျဖမာ ဒမကေရစသာ ျဖစသညဟ အၿမလပင ယဆ ထားခၾကသည။

တငးရငးသား လမးမား အသငးအဝငးတြင အလြန ကြျပားျခားနားေသာ အျမင တစခလညး ႐ေနသည။ ေဝးလခကခေသာ နယစပ တငးရငးသား အသငးအဝငး အေနျဖငလညး အလားတ အေၾကာငးရငးမားေၾကာင လမားစ ျမနမာတ႔၏ ဘဝမားက အနညးငယသာ နားလည သေဘာေပါကခၾကသည။ ၎တ႔ အမားစ ေတြ႕ဆႏငေသာ ဗမာဟ၍ စစသားမားသာ ႐ၾကၿပး နယစပ တငးရငးသား အသငးအဝငးထမ ဗမာလနညးစမာလညး အဆပါ ပညာမတတေသာ၊ ႏပစက ညႇဥးပနးတတေသာ ေျခလငတပသားမားႏင ေယဘယ ဗမာမား အၾကားမ ကြျပားျခားနားမႈက ျပသႏငျခငး မ႐ၾကေပ။ ထ႔အတြကေၾကာင ဗမာႏင တငးရငးသား အသငးအဝငးတ႔၏ ကြလြျခားနားေသာ အကးစးပြားမား အတတကြ ပးတြ႐ငသန ႏငမည ႏငငေရးစနစ ျဖစႏငေခ အလားအလာႏင ပတသက၍

55 Quotation from a paper by the army’s directorate of education and psychological warfare, “Some Reflections on Our Constitution”,

17 October 1958, cited in Mary P. Callahan, Making Enemies: War and State Building in Burma (Ithaca, 2003), p. 189. 56

There had never been a tradition of modern or parliamentary governance in the periphery, which had been left to continue

traditional self-governance under the colonial administration. 57

Crisis Group interview, senior member of an ethnic political party, Yangon, October 2011. 58

These points were made in numerous Crisis Group interviews for the present report, as well as in other interviews over the years.


တငးရငးသား အသငးအဝငးဖကတြင ႀကးမားေသာ သသယ ႐ေနခသည။ ဤအခကသည အထးသျဖင ၁၉၈၈ မတငမ အထ မနကနခၿပး ထႏစတြင ၿမ႕ေပၚမ ေကာငးသားမားႏင အျခား ႏငငေရး လႈပ႐ားသမား ေထာငေပါငးမားစြာတ႔သည တငးရငးသား စစတပမား ထနးခပထားေသာ နယစပေဒသမားသ႔ ထြကေျပးလာခၾကကာ လမးေၾကာငးသစမား ထေထာငဖြ႕စညး ေသာအခါမသာ အျပနအလန ပမနားလည သေဘာေပါကမႈက တးတကျဖစေပၚေစခသည။59 ဗမာဒမကေရစ လႈပ႐ားသ၊ ႏငငေရး အကဥးသားေဟာငး တစဥးက “ တပမေတာ အစးရက ဗမာလထ ဆန႔ကငေနသညက တငးရငးသား အသငးအဝငးက ၁၉၈၈ တငေအာင မသ႐ခၾကဟ မတခကေပးခသည။60

ရလဒမာ တငးရငးသား အသငးအဝငးက ၎တ႔၏ အေရးကစၥမားက လႊမးမးစြကဖကမႈ မ႐ စမအပခပရန (၎တ႔ ကယပငစစတပက ကာကြယေပးထားေသာ ကယပင အပခပခြင ရေဒသမား သ႔မဟတ အနာဂတ ဖကဒရယျပညေထာငစ အတြငး႐ ကယပငအပခပခြငရ တငးရငးသားျပညနယမား) အျဖစ သးသန႔ရပတည လသည ဆႏၵ ႐လာျခငးပင ျဖစသည။ လတတေလာတြင ဗဟ အာဏာ ပမခြေဝ ကငသးမႈသ႔ ဥးတညေသာ လပေဆာငမႈ အပါအဝင ႏငငေရး အငအားစ အားလး ရပတညခြငႏင တငးရငးသား ႏငငေရးပါတမား ထေထာငဖြ႕စညးမႈ ဆသ႔ ပမဥးတညေ႐ြ႕လား ေနျခငးသည ပမတနးတညမမႈက ေဆာငၾကဥးေပးႏငမည အလားအလာ႐ေနပါသည။ သ႔ေသာလညး ႏငငတြငး ျပညသ အားလးတ႔ဖကမ ၎တ႔ ပါဝငသကဆငေသာ ႏငငေရး အနာဂတ ပစ သဘာဝႏင ပတသက၍ စဥးစားပ ေျပာငးလသြားမႈ တြဖက လကပါလာျခငး မ႐ပ၊ စညးလးေရးႏင ၿငမးခမးေရး ရေအာင ႀကးပမးမႈ ေအာငျမငမည မဟတပါ။61

(ဂ) လ႔အခြငအေရး

အေျခခ လြတလပခြငမား ဆတသနးမႈ အပါအဝင လ႔အခြငအေရး နမကမႈ အေနအထားသည ျမနမာႏငငတစခလးႏင အထးသျဖင တငးရငးသား ကယစားလယမား အဓက စးရမပပနလက႐ေသာ ျပညတြငးစစ ဒဏခ တငးရငးသား နယေျမမားတြင လြနစြာ ႀကးမားလက ႐သည။ ယငးအေနအထားက တငးရငးသား တနးတ မညမမႈႏင ခြျခားဆကဆခရမႈ ကစၥမားက ထပဆင တြဖကလကေသာအခါ၊ တငးရငးသား လထမာ အဆးဆးထကပ၍ ခစားရသမား ျဖစလာခသည။ ဆးဝါးေသာ ညႇငးပမးႏပစကမႈမားသည လၿခမႈ မ႐ေသာ နယေျမမား (သ႔) လကနကကင ပဋပကၡ လးလးလားလား ျဖစပြားေနေသာ တငးရငးသား လမးစေဒသမားတြင ျဖစေပၚလက႐သည။ ယငးလ႔အခြငအေရး ညႇဥးပနး ႏပစကမႈမားႏင ရကစက ၾကမးၾကတမႈမားက ဆန႔ကငဖကအပစ အားလးက ကးလြနလက ႐ေသာျငားလညး ယငးကသ႔ေသာ ျဖစရပမား အားလးနးပါးအတြက ျမနမာတပမေတာက တာဝန႐ေနသည။

ျမနမာတပမေတာ၏ ေသာငးကနးမႈ တကဖကေရး စစဆငေရး မားမ အဓက အစတအပငး တစရပမာ (ေဖာျပခသညအတငး) ျဖတ ၄ ျဖတ မဟာဗဟာပင ျဖစသည။ လကနကကင ပနကနသမားက ရကၡာ၊ ရနပေငြ၊ ေထာကလမးေရး သတငးႏင အငအားျဖညတငးမႈ ျဖတေတာကရန ႀကးစားသညအေနျဖင အရပသားလထက ေျပာငေျပာငတငးတငး ပစမတ ထားလပေဆာငျခငးေၾကာင အဆပါ ေဒသမား႐ ေကးလကျပညသမား ႀကးမားစြာ ေသေက ဆး႐ႈးျခငးက ျဖစေပၚေစခသည။ ၎တ႔သည တပမေတာ ထနးခပနယေျမမားသ႔ အတငးအကပ ေ႐ႊ႕ေျပာငးခရသညအျပင ၎တ႔၏ မလေကး႐ြာမား မး႐ႈ႕ခရကာ ရကၡာ ဂေဒါငမား၊ အျခား ပငဆငမႈ မားကလညး လယက (သ႔) ဖကဆးျခငး ခရသည။ ထ႔အျပင တပမေတာသည စစဆငေရးႏင ပမနကငးလညမႈ ကာလအတြငး ေထာကပေရးႏင လကနကခယမးမား သယယရန အကဥးသားမားကလညး စနစတက အသးျပခသည။62 ဤကစၥသည ႐ြာသားမားအား အသးျပျခငးက အစားထးရန ရည႐ြယပရေသာလညး လ႔အခြငအေရးႏင လသားျခငးစာနာမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကျခငး ျဖစၿပး၊ ေဒသခ လထမာလညး ေပၚတာမား၊ လမးျပမားအျဖစ အဓမၼ ဆကလက အသးေတာခရၿမ ျဖစ၍ စစပြ၏ အႏရာယမားက တကရက ေတြ႕ႀကခစားၾကရသည။

59 For further discussion, see Crisis Group Asia Report N°27, Myanmar: The Role of Civil Society, 6 December 2001, Section VI.

60 Crisis Group interview, Yangon, October 2011.

61 See Section VIII below.

62 See “Dead Men Walking: Convict Porters on the Front Lines in Eastern Burma”, Human Rights Watch and Karen Human Rights

Group, July 2011.


ျမနမာတပမေတာက နယခ႐ြာသားမားႏင အကဥးသား ေပၚတာမားက လသားဒငးကာ အျဖစ အသးျပေနေၾကာငး အေထာကအထား တငျပထားေသာ သတငး အစရငခစာမားလညး ပမနထြကေပၚလက ႐သည။ ကငးလညမႈ ေဆာင႐ြကစဥ ၎အရပသားမားက စစသားမားႏင ေရာ၍ ထားျခငး (သ႔) စစေၾကာငး၏ ေ႐႕ဆးတြင အရပသားမားကထားျခငး တ႔ေၾကာင ရနသမား ေထာငေခာက ဆငထားေသာ ဗးမားႏင နငးမငးမားက ခလပျဖတမၾကျခငး ျဖစေပသည။ ယငးကသ႔ေသာ ညႇဥးပနး ႏပစကမႈမားသည တပမေတာ အထကေအာက အဆငဆင တက႐က အမန႔ေပးမႈမ ဆငးသကလာသလား ဆသညက ႐ငးလငးစြာ မသရေသာလညး တပမေတာ ထးစ တစခ အျဖစ သသယ ျဖစစရာမလေလာကေအာင ဆယစႏစမားစြာ ပမနျဖစပြားချခငးေၾကာင အႀကးတနး တပမးမား သက သရမည ျဖစ၍ ထအတြက တာဝနယမႈ ႐က႐ရမည ျဖစေပသည။ တပမေတာက ႏစ႐ညလမား ကငသးခေသာ ကယအားကယကး မဝါဒ အရ တပမေတာ တပရငး၊ တပဖြ႕မား လအပသမ ကယတင႐ာေဖြ လပကငၾကရျခငးေၾကာင လယေျမ၊ ယာေျမ သမးဆညးမႈမား၊ ရကၡာ စကပးရန အဓမၼ ခငးေစမႈမား၊ တရားမဝင ဆကေၾကး ေကာကခမႈမားက ျဖစေပၚေစသညအျပင ေဒသခ လထအေပၚ၌လညး သသာထင႐ားေသာ သကေရာကမႈမား ႐ခသည။63

ထ႔အျပင သတျဖတမႈမား၊ မဒနးမႈမား အပါအဝင စစသားမား တစဥးခငး၊ ကးလြနၾကေသာ ညႇဥးပနးႏပစကမႈ သတငးမား ထြကေပၚေနျခငးမာလညး ရဖနရခါ မဟတေတာပါ။ စစမတကေသာ အေနအထား၌ပင ယငးကသ႔ေသာ ျဖစရပမားက တပမေတာ တရားစရငေရးစနစ၏ ပမန သာမန လပထးလပနညးမားျဖငသာ ေျဖ႐ငးေနဖြယ႐ေသာေၾကာင စစျဖစေနေသာ နယေျမမားတြင လပခငတာလပ၍ ျပစဒဏမ လြတႏငေသာ အယအဆ ကးစက ပ႕ႏ႕လက႐ေပသည။ ယငးကသ႔ အမႈကစၥမားက ေသေသခာခာ စစမးစစေဆးျခငးမ႐ (သ႔) အထကသ႔ အဆငဆင တငျပျခငး မ႐ဟ စစသားမားက သသသာသာ ယၾကညေနၾကၿပး၊ ထ႔အတြကေၾကာငပင ကးလြနသတ႔မာ ထေရာကမႈ ဟန႔တားမႈမးက ရငဆငရျခငး မ႐ၾကေပ။

သ႔ေသာ အေရးတႀကး သတျပရမည အခကမာ လကနကကင အပစအားလးကလညး အရပဖက လထက ဘ႑ာေရးႏင ေထာကပေရး ပပးမႈ ရငးျမစအျဖစ အသးျပေနၾကျခငးပင ျဖစသည။ ျမနမာတပမေတာ သာမကပ တငးရငးသား လကနကကင အပစမားသညလညး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈမားအတြက အျပစ႐ေနၾကၿပး တငးရငးသား အပစမား၏ ကးလြနမႈမားမာ အတငးအတာနညးသညတငေအာင လႀကးႏင အ႐ြယမေရာကေသးသမားက အတငးအကပ စစသားစေဆာငးျခငး၊ အတငးအကပေပၚတာ ဆြျခငး၊ ေငြေၾကး(သ႔) ပစၥညး ထညဝင လဒါနးရန ဆငဆျခငး၊ လေနေဒသမားတြင နငးမငးမား ခထားျခငးတ႔ပါဝငသည။

ေကး႐ြာမားက ျမနမာတပမေတာ တပဖြ႕မားက တကခကမႈမားမာ အဆပါ ေကး႐ြာမားအတြငးမ (သ႔) အနးတဝကမ ေန၍ တပမေတာ တပဖြ႕မား အကအဆး မားေအာင တကခကၿပးေနာကတြင ေပၚေပါကလာျခငးျဖစသည။ ဤကစၥမးက ကခငေကး႐ြာမားအေပၚ လတတေလာ တကခကမႈမားစြာ၌ သသာစြာ ေတြ႕ျမငေနရသည။64 တငးရငးသား စစတပမားသည တခါတရ လကနကကင စစဝတစျပည စစသားမား အျဖစ တပစြေလ႐ေသာလညး ေကး႐ြာမားထတြင စစဝတစ ဝတဆငေလ မ႐ၾကေသာေၾကာင အရပသား႐ြာသားမား၏ ထခကႏငေခ ျမငမားလက႐သည။ KIO တပမးတစဥးက ၎၏နယေျမထမ ျမနမာ တပမေတာ တပဖြ႕မားသည ထသ႔လပေဆာငရန သးသန႔အမန႔ လကခရ႐ထားျခငးမ႐ပ၊ တကခကခရမႈက တန႔ျပနသည အေနျဖငသာ KIO စခနးမားက တကခကခြငျပေသာ ထေတြ႕မႈ (တကပြ) စညးကမးမားအရ ေဆာင႐ြကၾကရသညဟ ႐ငးလငး ေျပာၾကားသည။ သ႔ေသာလညး ေထာငေခာကဆငမငးမား၊ နငးမငးမားေၾကာင ထခကေသေကမႈမား ႀကေတြ႕ရသည ျမနမာတပမေတာ တပဖြ႕မားသည အရပသား လထအေပၚ ေဒါသကပခကာ ၎တ႔အား သတငးေပးျခငး မ႐ဟေသာ အယအဆ (သ႔) ေထာကလမးေရးသတငး စေဆာငးမႈမားအရ အနးတဝက ေကး႐ြာမားက ပစမတထား၍ လကတန႔ျပနေနၾကျခငး ျဖစသည။65

63 See Richard Horsey, Ending Forced Labour in Myanmar (Routledge, 2011), pp. 85, 185-186.

64 For example, the Myanmar army fired into a village in Mansi township on 13 October, although the village leader had told it only

civilians were there; this followed a deadly KIO attack on those troops using a remotely-detonated bomb on the outskirts of the

village. In another incident, a Myanmar army unit raided a village 17 miles from Myitkyina town, detaining twelve male villagers

(the four female villagers were released) and interrogating them under torture for several days. This followed the shooting of a

member of the unit by a sniper, allegedly from the village. These incidents were recounted in detail to Crisis Group by both KIO

military officers and sources independent of the KIO, in the course of separate interviews in Yangon, Maijayang and Laiza, October

2011. 65

Crisis Group interview, KIO military commander, October 2011.


အျပငးထနဆး စကားလးမားျဖင ျပစတင ႐ႈတခခထကေသာ ယငးကသ႔ အရပသားမားအေပၚ တကခကမႈမားအတြက တရားဝင (သ႔) ဥပေဒႏငညေသာ အေၾကာငးျပခကေပးရန ျဖစႏငေခ လးဝမ႐ေသာေၾကာင ယငးျပနာမားက ေျဖ႐ငးႏငမည အဓက ေသာခကမာ အဆကမျပတ တညတေသာ ပဋပကၡၿပးဆးျခငးသာ ျဖစသည ဆသညက ေကာငးစြာ အသအမတျပ ဝနခၾကရန အေရးတႀကး လအပပါသည။

အဆးဝါးဆး လ႔အခြငအေရး ညႇဥးပနး ႏပစကမႈမားမာ လကနကကင ပဋပကၡႏင မားေသာ အားျဖင ဆကႏြယေနေသာလညး ရခငျပညနယ ေျမာကပငးမ လ႔အခြငအေရး ညႇငးပမးႏပစကမႈမားမာမ ခြျခား ဖႏပဆကဆမႈႏင ဆကႏြယလက႐သည။ ဘဂၤလားေဒ႐ႏင ထစပေနေသာ ရခင ျပညနယ႐ မြတဆလင အမားစ ေနထငေသာ ၿမ႕နယ ၃ခတြင လကနကကင ပဋပကၡ မ႐ေသာျငားလညး အဆပါ ႐ဟငဂာ မြတဆလငမားသည ေဒသခ ရခင- ဗဒၶဘာသာ လထႏင အစးရတ႔၏ ဆးဆးဝါးဝါး ခြျခားဆကဆျခငးက ကာလ ၾကာ႐ည ခစားခၾကရသည။66 ၎တ႔အမားစသည ထေဒသတြင မးဆကမားစြာ ေနထငခၾကေသာလညး ႏငငသား ခယခြင ပတပငခရသညအျပင ၎တ႔ေနထငေသာ ေကး႐ြာမားမ ျပငပသ႔ ခရးသြားရနအတြက လအပေသာ တရားဝငခြငျပ ပါမစ ရ႐ႏငရနမာလညး ခကခ၍ စရတႀကးမားလသည။ ဤအခကက ၎တ႔၏ အလပလပခြင၊ ပညာသငခြင၊ ေဆးကသခြငမားက ကန႔သတ ခပခယလက႐သည။ ထ႔အျပင ဥပေဒမ အခြနေကာကခရျခငး၊ အဓမၼခငးေစခရျခငးတ႔ အပါအဝင ခြျခားဆကဆမႈ ပစမးစ၊ နညးလမးမးစတ႔က ႀကေတြ႕ခစားၾကရသည။ ရလဒအျဖစ ၎တ႔၏ လသားျခငး စာနာစရာ အေနအထားမာ ဆကလက ဆးဝါးေနဆပင ျဖစသည။67 ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာကပြမားတြင ႐ဟငဂာ အနညးငယႏင အျခား မြတဆလင လႊတေတာ ကယစားလယမား ေ႐ြးေကာက တငေျမႇာကခရသျဖင ေဒသခလထ၏ အခကအခက လႊတေတာမားတြင တငျပႏငမည အလားအလာ ႐လာခေသာလညး သသာထင႐ားေသာ တးတကမႈမား ျဖစေပၚေစမည အရပအေယာင ယခအခနထ မ႐ေသးပါ။68

အဆပါ တငးရငးသား အပစမားအေပၚ ညႇဥးပနးႏပစကမႈမားက ေျဖ႐ငးေပးရနအတြက ေဆာင႐ြကခက ေျမာကမားစြာ လအပသည။ ျမနမာႏငင အမးသား လ႔အခြငအေရး ေကာမ႐ငကသ႔ေသာ ျပညတြငး တာဝနယေဆာင႐ြကမႈ လပငနးစဥမား အေနျဖင ႏငငတြငးမ လ႔အခြငအေရး ကစၥရပမားက အျပညအဝ ေျဖ႐ငးႏငေၾကာငး ျပသရနအတြက အားေကာငးေမာငးသန ျဖစရန လအပပါသည။ ျပစမႈကးလြနသမားက ထငသာျမငသာ တရားစြဆျခငးႏင အျပစ႐ေၾကာငး ထင႐ားသမားက ထေရာကစြာ အျပစေပး အေရးယျခငးတ႔က မျဖစမေန ေဆာင႐ြကရန လအပေနသည။ ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒပါ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင ႏငငတကာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ခးေဖာကေနေသာ မဝါဒမား၊ အဖြ႕အစညး လပထးလပနညးမား အဆးသတ သြားၿပျဖစေၾကာငး ျပသရန အတြက တပမေတာတြငး ျပျပငေျပာငးလမႈ လပငနးစဥ တစရပ႐ရန လအပပါသည။ အဆးစြနဆရလင လကနကကငတပဖြ႕မား အေပၚ အရပဖကအစးရက ထနးခပျခငးႏင တရားဥပေဒဆငရာ ေစာငၾကပၾကည႐ႈျခငးတ႔ လအပေနပါသည။ ဤသ႔ျပလပရနအတြက အခနယရမညအျပင လကနကကငတပဖြ႕မားအား အစးရႏင အရပဖက တရားစရငေရးစနစ ႏစခစလး၏ လကမ သသသာသာ လြတေျမာကခြင ေပးထားေသာ အေျခခဥပေဒ စညးမဥးမားက ျပငဆငရန လအပပါလမမည။ သနမာေသာ၊ ပေရာဖကရငနယ ပသေသာ၊ ေလးစားထကေသာ တပမေတာ လကနကကင တပဖြ႕မားသည ႏငငေတာ၏ ဒမကေရစ အဖြ႕အစညးေဘာငထမ အစတအပငး အျဖစ ေပါငးစပေနရမည ျဖစၿပး သးျခား ခြထြကရပတညျခငး မျပအပေပ။

(ဃ) စးပြားေရး အခြငအလမးမား

တငးရငးသား လမး အသငးအဝငးမားက ၎တ႔ ရထကေသာ စးပြားေရး အခြငအလမးမားက ၎တ႔ မရခၾကဟ ခစားမတယထားၾကသည။ ဤကစၥႏင ပတသက၍ အျမင ႐ႈေဒါငမားစြာ ႐ေသာလညး အဥးဆး အေရးပါသညအခကမာ တငးျပည၏ အဖးတနဆး သယဇာတမားက တငးရငးသားေဒသမားတြင ေတြ႕ရရျခငး ပင ျဖစသည။ ၎သယဇာတမားမာ မထတယရေသးေသာ ကၽြနးႏင အျခား သစမာမား၊ ေကာကစမးႏင ေကာကမကရတနာမား၊ ေ႐ႊ ႏင ေငြ၊ ဓါတသတရပၾကြငးမားႏင ေရအားလပစစ

66 An indication of the level of societal discrimination against the Rohingya is clear from a recent incident involving the BBC

Burmese Service. When the BBC published an online map of ethnic groups in Myanmar to accompany an article, it included

reference to the Rohingya in northern Rakhine State. This led to criticism from Myanmar people, particularly Buddhist Rakhines,

objecting to the reference, calling for a retraction and apology from the BBC and even threatening a boycott. See http://

asiapacific.anu.edu.au/newmandala/2011/11/03/bbc-under-fire-on-rohingyas/. 67

Crisis Group interview, head of an international NGO, Yangon, October 2011. 68

See, for example, the reports of legislative sessions contained in New Light of Myanmar, 30 August and 2 September 2011.


အလားအလာက တ႔ပငျဖစသည။ အဆပါ သယဇာတမားမရေသာ အကးအျမတ အေပၚမ ၎တ႔ ရထကေသာ ေဝစက ရရျခငး မ႐ဟ တငးရငးသား အားလးက ယၾကညထားၾကသည။

အေျခခဥပေဒသစအရ ေဒသႀကးႏင ျပညနယအစးရမားသည အဆပါ သယဇာတမားက အခြနစညးၾကပပငခြင၊ ထနးခပပငခြင မ႐ပါ။ ကၽြနးႏင အျခား သစမာမား၊ ေျမေအာက သယဇာတ အားလး၊ ေကာကမကရတနာမားႏင ပမာဏႀကးမားေသာ လပစစဓါတအား ထတလပမႈ အားလး စသညတ႔ႏင ပတသကေသာ အခြငအာဏာက ဗဟအစးရက ရယထားသည။69 တငးေဒသႀကးႏင ျပညနယ ဘတဂကမားက ဗဟအမးသား ဘတဂကမ ခြေဝ ေထာကပေသာလညး အဆပါ ခြေဝမႈမားက ခန႔မနး တြကခကရာတြင ထညသြငး စဥးစားရမည သယဇာတ ခြေဝမႈ ဆငရာ စညးမဥးမား လးဝမ႐ပါ။ မၾကာေသးမက ရပဆငးထားေသာ ျမစဆတမ စမကနးသည ျမနမာအစးရအား ႏစ ၅၀ အတြငး ေဒၚလာ ၅၄ ဘလ အကးအျမတ ဝငေငြ ရ႐ေစလမမညဟ လပငနး အေကာငအထညေဖာေသာ ကမၸဏ၏ အဆအရ သ႐ရေသာလညး ယငးအကးအျမတမ ေဝစ တစတတပငးက ကခငျပညနယတြင ျပနလည ရငးႏးျမႇပႏမည စညးမဥး စညးကမးမား လးဝမ႐ေပ။70 ဗဟအစးရကမ အကယ၍ ျပညနယတစခမရေသာ အခြနဝငေငြမားက ႏငငတစခလးသ႕ ခြေဝေပးျခငး မရပါက အျခားစးပြားေရး နမကေသာ ေဒသမားက ထခကေစလမမညဟ ေထာကျပထားသည။71 ဤအခကသည အေရးႀကး ေသာျငားလညး အဆပါ သယဇာတ ထတယမႈမားႏငအတ ႀကးမားေသာ လမႈဆငရာ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေပးဆပရမႈမား မၾကာခဏ ေပၚထြကလာျခငးေၾကာင ၎ေဒသမားမရေသာ သယဇာတ အကးအျမတမားက ခြေဝခစားထကေသာ သကဆငရာ တငးရငးသား အသငးအဝငး၏ ရပငခြငမားျဖင ဟနခက ထနးညႇရမညျဖစသည။

ထ႔အျပင နယစပေဒသတငးရငးသား အသငးအဝငးမားက ၎တ႔အေနျဖင လြတလပေရး ရၿပး ေနာကပငး ကာလတေလာကလး အျခား ေဒသမားကသ႔ တညေသာ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ အခြငအလမးမား မရ႐ခၾကဟလညး ခစား မတယထားၾကသည။ အပစရပစမႈ ေနာကပငး လပေဆာငမႈမားက ဤကစၥက ဥးတည ေျဖ႐ငးခသည။ အပစရပ သေဘာတခနတြင အစးရက ကတကဝတမား ေပးခေသာျငားလညး အေျခခအေဆာကအဥး က႑ကသာ အဓက အာ႐ထားေသာ၊ ဖနတး ႀကဆမႈ မ႐ေသာ နယစပေဒသ ဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥအရ အေကာငအထညေဖာခေသာ စမကနးမားမ ျမငသာထငသာေသာ အကးအျမတ အနညးငယသာ ႐ခသည။ အဆပါ နယစပေဒသမားတြင ေပၚထြကလာေသာ အလပအကင အခြငအလမးမာလညး အလြန႔အလြန နညးပါး လြနးလသည။

ထမသာမကေသးပ ေဆြမးေကာငးစားေရး ဝါဒႏင အဂတလကစားမႈ ကလညး အေၾကာငးရငး အျဖစ ပါဝငေနျပနသည။ သဘာဝ သယဇာတ ထတယခြင ညႇႏႈငး သေဘာတညမႈ မားစြာကလညး အပခပသ အလႊာ (သ႔) ႏငငျခား ကမၸဏမားႏင ဆကႏြယေသာ၊ ေဒသျပငပမ ကမၸဏမားကသာ ရ႐ၾကသည။ တဖန ထအခြငအေရးမားက (အပစရပ အပစမား၏ ႏငငေရးေခါငးေဆာငမားက မားေသာအားျဖင ထနးခပထားေသာ) ေဒသခ ကမၸဏမား အားေပးေသာ အခါတြငလညး အကးအျမတမားက နယေျမ ဖြ႕ၿဖးရနႏင ဝနေဆာငမႈ က႑တးတကရန အသးျပမႈ ႐ားပါးလသည။ သ႔တငေအာင နယခလထအတြက ေဒသခ ကမၸဏမားကသာ ပ၍ေကာငးသညဟေသာ အယအဆ ကန႐ေနဆ ျဖစသည။ ကရငအမးသား အစညးအ႐း (KNU) ေခါငးေဆာငတစဥးက မတခကေပးသညစကားမာ “ အျပငဖကက စးပြားေရး ကမၸဏေတြက အစးရ ဒါမမဟတ တငးရငးသား တပဖြ႕ေတြထက အာဏာ လကကင႐သေတြက အကးျပပါတယ။ နယခ၊ ေဒသခ ကမၸဏေတြကေတာ လထက အကးျပႏငဖြယ႐ပါတယ”။72

မညမေသာ သယဇာတခြေဝမႈက မေကနပမႈက ျဖစေပၚေစႏငၿပး ပဋပကၡက သြတသြငးႏငေသာလညး စးပြားေရး လပငနးႏင စးပြားေရး အခြငအလမးမားက ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈအတြက လြနစြာ အေရးပါလက ႐သည။ အရပသား လထအတြက အကးအျမတက ဖနတးေပးျခငးအားျဖင ၎တ႔က ၿငမးခမးေရးက ဟန႔တားေနေသာ အစတအပငးမားက ဖအားေပးေအာင ျပလပႏငပါသည။ အစးရအဖြ႕ထမ တာဝန႐သ အခ႕က ဤအခကက သ႐နားလညထားၾကၿပး၊ နယစပေဒသမားတြင အလပအကငႏင စးပြားေရး အခြငအလမးမား ျဖညဆညးရနအတြက အထးစးပြားေရးဇမား ထေထာငရန အစအစဥမား ႐ေနၿပ ျဖစသည။73 ယခေနာကဆးအခ

69 2008 constitution, Sections 96, 188 and 254.

70 “Project Benefits”, briefing note prepared by China Power Investment Corporation, available at the project’s official website:

www.uachc.com/Liems/esite/content/showDetail.jsp?nid

=6854&newtype_no=2247. 71

Crisis Group interview, political adviser to the president, Yangon, October 2011. 72

Crisis Group interview, KNU leader, Thailand, October 2011. 73

Crisis Group interviews, political advisers to the president, Yangon, October 2011.


ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈမားတြင သမၼတႀကး၏ အထးကယစားလယက “မညသည ၿငမးခမးေရး သေဘာတညခကတြင မဆ ထငသာျမငသာ အကးအျမတမားက ျပညသမား ျမငေအာင ျပသႏငရန အေရးႀကးေၾကာငး” မးေမာငး ထးတငျပခသည။74

(င) ေဒသႏရ ကယပငအပခပခြင

တပမေတာ အစးရ အဆကဆကက “တငးရငသား ျပညနယမားသည ခြထြကရန ႀကးစားၾကလမမည၊ တငးျပည၏ စညးလးမႈက ၿခမးေျခာကေနသည။ ယငးကသ႔ေသာ လမးစဥက တငးရငးသား လကနကကင အပစမားက ဆပကငထားၾကသည” ဟ အၿမတမး စးရမပပနခသည။ သ႔ေသာလညး ၂၀၁၁ ခႏစသ႔ေရာကလာခနတြင မညသည အဓက တငးရငးသား အဖြ႕အစညးကမ လးဝလြတလပေရး ရေအာင တကၾကြစြာ ႀကးစားျခငး မ႐ေတာေပ။75 ယခအခါ ၎တ႔က ဖကဒရယ ျပညေထာငစအတြငးမ တငးရငးသား ျပညနယမားအတြက ကယပငအပခပခြငရမည ဖကဒရယ မဝါဒက အမားဆး ေထာကခလာၾကသည။ ကရင အသငးအဝငး ေခါငးေဆာငတစဥးကမ ကရငလမး ထကဝကေကာမာ ကရငျပညနယအတြငး ေနထငျခငး မ႐၍ အနညးဆးအားျဖင တငးရငးသား ျပညနယမားအေပၚတြင အေျခခေသာ ဖကဒရယဝါဒသည ကရငလထ၏ ႏငငေရး လလားခကမားက ေျဖ႐ငးရန အလပျဖစႏငေလာကေသာ နညးလမးမဟတ ဟ ေထာကျပေျပာဆထားသည။76 ယခငအစးရ အဆကဆကက “တငးရငးသားျပညနယမားက ပမလြတလပခြင ေပးေလေလ၊ ဗဟအစးရႏင ေႏာငႀကးမား ေလာေလေလ ျဖစကာ ခြထြကမည အႏရာယ ပမႀကးမားလာႏငသည” ဟ စးရမ ပပနခၾကသည။ အဆပါ အေၾကာငးရငးေၾကာင တပမေတာက မညသည ဖကဒရယဝါဒ ပစမးကမ မလကေလာပ အၿမတမး ကန႔ကြကချခငး ျဖစသည။ ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒက ေပးအပထားေသာ အနညးငယ လြတလပသည ကယပငအပခပခြငမာ တစစတစညးထေသာ ႏငငတစခအတြငးမ ဗဟအာဏာ ခြေဝေပးထားေသာ လႊတေတာႏင အစးရမားျဖင ဖြ႕စညးအပခပသည ပစျဖစေလသည။

၎သမငးေၾကာငးအရ ဖကဒရယမဝါဒသည ဗဟအာဏာပငတ႔၏ လကတြင အၿမတမး ပယခခခရေသာ ျပနာ ဝနထတဝနပး အေခၚအေဝၚတစခ ျဖစလာခသည။ ၁၉၆၂ အာဏာသမးသညေန႔ မနကခငးတြင ဗလခပႀကးေနဝငးက “ဖယဒရယမဝါဒက မျဖစႏငပါဘး၊ ျပညေထာငစ ၿပကြေအာင ဖကဆးမာပါ” ဟ ေျပာၾကားခၿပးေနာက ရကအနညးငယအၾကာတြင ၎၏ ေျပာေရးဆခြင႐သက အာဏာသမးရျခငး၏ အေၾကာငးရငးအျဖစ ဖကဒရယမက ရညညႊနးေျပာဆခသည။77 ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒ အတြက စညးမဥးမား မၾကမးေရးဆြသည အမးသားညလာခ၌လညး တပမေတာအစးရက “အမႀကး တစလးထမာ အမငယေလးေတြ ေဆာကဖ႔ မျဖစႏငပါဘး” ဟ ဥပမာ ေျပာၾကားကာ ဖကဒရယ အယအဆက ထပမ ပယခခသည။78

သ႔ေသာလညး ဝါဒျဖန႔ လႈပ႐ားသမား တခနက သးစြခေသာ “ဖကဒရယမ” ေဝါဟာရက ပမ ေလလာစးစကလာခၾကၿပး၊ တငးရငးသားေခါငးေဆာငမား လခငေသာ အရာသည တပမေတာ ႏငငေရးေခါငးေဆာငမား စးရမေနေသာကစၥႏင ကြျပားျခားနားေၾကာငး ပ၍ ထင႐ားလာသည။ ထ႔အျပင “ဖကဒရယမ” ေဝါဟာရသည တငးရငးသားတ႔၏ ျပညစ တကမႈ မ႐ေသာ လလားခကမား (သ႔) တပမေတာ အဖြ႕အစညး၏ ပတခတ ႐ႈတခလေသာ တန႔ျပနမႈမားအတြက အလြယသး လကေရးတ ေဝါဟာရ တစခ ျဖစလာခသည။ လႊတေတာထမ ပငမ မြနႏငငေရးပါတ၏ အႀကးတနး အႀကေပး တစဥးက “မမတ႔ မြနျပညသမားသည ကယပငအပခပခြင ရ႐ေရးအတြက ႏစေပါငး ၆၀ ခန႔ ႐နးကန ေတာလနခၾကေၾကာငး၊ သ႔ေသာ လြတလပေရး မရချခငးေၾကာင ဤပနးတငက ျပနလည အကျဖတ ရေတာမည ျဖစေၾကာငး အဓက ရညမနးခကမာ မြနလမးႏင ယဥေကးမႈက ျမႇငတင ကာကြယေပးႏငမည ကယအေရးကစၥက ကယတင စမအပခပရန ႏငငေရးနယပယက ဖနတးႏငမည၊ ျပညနယႏင ဆငေသာ သဘာဝ

74 See Section VII below. Crisis Group email correspondence, discussion participant, November 2011.

75 In May 2005, a group of Shan elders in exile issued a declaration of independence for the “federated Shan States”. The

declaration did not receive wide support, however, and was rejected by most Shan organisations and leaders within the country,

representatives of other ethnic minorities and the NLD. 76


Smith, Burma, op. cit., p. 196. 78

A European mediator closely involved in the reconciliation process at the time recalls a Myanmar general using two diagrams to

explain this principle to ethnic minority representatives at the National Convention in 2004: one showing a large house with several

floors and “rooms for everyone” (what the military government wanted); and another showing a large house with seven smaller

houses surrounding it (what the military government was unwilling to accept). Crisis Group email correspondence, November 2011.


သယဇာတမားက စမခန႔ခြခြင ရႏငမည၊ အကးအျမတမားက မတစြာ ခြေဝလကခရ႐ႏငမည အာဏာခြေဝကငသးမႈက ရ႐ေရးပင ျဖစေၾကာငး” ထတေဖာ ေျပာဆခသည။ အမနစငစစ အဆပါ စညးမဥး၊ စညးကမးမား အားလးက ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒတြင ပစတစမးျဖင ျပ႒ာနးထားၿပး ျဖစပါသည။ သ႔ျဖစရာ အမနတကယ ထား႐သငသည ရညမနးခကမားမာ “ မြနလထ၏ အကးစးပြားက လးဝစတမဝငစားေသာ လက႐ အကငပက ဗ႐ကရကမားထက မြန တကကႏကရကမားကသာ မြနႏငငေရး ကယစားျပျခငးႏင ေဒသႏရ အပခပျခငးက ပမ လပေဆာငခြင ရ႐ေစမည ပ၍ ျပညစေသာ၊ ေၾကာငးကးမနကနေသာ အေကာငအထည ေဖာမႈ ျဖစေပၚေအာင တြနးအား ေပးေရးသာလင ျဖစေပသည။79

79 Crisis Group interview, All Mon Regions Democracy Party senior adviser, Yangon, October 2011.


(၅) အစးရ မဟတေသာ ေသာခကက အေရးပါသမား

အစးရႏင တငးရငးသား အပစမားအျပင တငးရငးသားကစၥအေပၚ လႊမးမးမႈ႐ေသာ ေသာခကက အေရးပါသ ၃ဥးမာ တငးရငးသားႏငငေရး ပါတမား၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင ဒမကေရစ လလားေသာ အတကအခမား၊ ႏင အမနးျခငးႏငငမားပင ျဖစသည။

(က) တငးရငးသား ႏငငေရးပါတမား

တငးရငးသား လမး အေျချပ ႏငငေရးပါတမားသည ႏငငေရး ရပဝနးအသစတြင အထးသျဖင လနညးစ အခြငအေရးႏင လကနကကင ပဋပကၡ အဆးသတေရး ကစၥရပမားႏင ပတသကၿပး အလြန တကၾကြစြာ လႈပ႐ားလက႐သည။ မတပတငထားေသာ ႏငငေရးပါတမား၏ ထကဝကေကာမာ တငးရငးသားလမးစ မဆႏၵနယမားက သးသန႔ ကယစားျပထားၾကသည။ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာကပြမားတြင အစးရ ေကာေထာကေနာကချပ ျပညေထာငစ ႀကခငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးပါတမားက ျပညလးကၽြတ အႏငရခေသာလညး တငးရငးသား ႏငငေရး ပါတမားသည အျခား အတကအခ ပါတမားႏင ႏႈငးယဥလင သသသာသာ ေအာငျမငခၾကၿပး တငးရငးသား ျပညနယအမားစ၏ လႊတေတာမားတြင အတနအသင ႀကးမားေသာ ကယစားလယ ေနရာမားက အႏငရ႐ခၾကသည။ ေ႐ြးေကာကပြမားတြင အႏငရၾကသည ၂၂ပါတ အနက ၁၇ခမာ တငးရငးသားပါတမား ျဖစသည။ ေအာကလႊတေတာတြင ဒတယ အႀကးဆးပါတမာ ႐မးအမးသားမား ဒမကေရစ ပါတျဖစ၍ အထကလႊတေတာတြင ဒတယအႀကးဆးပါတမာ ရခငအမးသားမား တးတကေရးပါတ ျဖစသည။

ယငးတ႔အနကမ တငးရငးသား ၅ ပါတ မဟာမတဖြ႕ကာ Nationalities Brotherhood Forum က ဖြ႕စညးထားသည။80 တငးရငးသား ႏငငေရး ပါတမားသည လႊတေတာ အရပရပတြငလညး ညႇညႇႏႈငးႏႈငး ေဆာင႐ြက ရပတညေနၾကသည အေလာက တငးရငးသားအေရးႏင အမးသား အေရး ကစၥရပမား အေပၚတြင တးတက ကယျပန႔ေသာ အျမငမားျဖင တငျပထားသည ေၾကညာခကမားစြာက ထတျပနခၾကရာတြင၊ “ ႏငငေရးအကဥးသား အားလး လႊတေပးရန လအပေၾကာငး တငျပျခငး၊ ျမစဆ တမ ရပဆငးထားမႈက ႀကဆျခငး၊ တငးရငးသား လကနကကင ပဋပကၡ ေျဖ႐ငးႏငရနႏင ႏငငေရး အေျဖထြကႏငရန အတြက အစးရ ၿငမးခမးေရး ေကာမတက အဖြ႕ဝငမား ပမ ကယျပန႔စြာ ထညသြငး ဖြ႕စညးရန ေတာငးဆျခငး” စသည ကစၥမား ပါဝငခသည။

ယခအခနထ အဆပါ ပါတမား ရ႐ထားေသာ ႏငငေရး နယပယမာ အမးသား အဆင ျဖစသညအားေလာစြာ လႊတေတာ အရပရပတြင ပြငပြငလငးလငး ျငငးခ ေဆြးေႏြးႏငမည၊ ဥပေဒျပျခငးတြင ပါဝင စြကဖကႏငမည၊ ေမးခြနးႏင အဆျပခကမား တငျပႏငမည အလားအလာ ႐ေနၿပ ျဖစသည။ တငးေဒသႀကးႏင ျပညနယလႊတေတာမားတြင ေဆြးေႏြးမႈမားသညလညး အလႈပအခတ နညးသညဖကသ႔ ဥးတညလာသည။ ထမမကပ အတကအခ တငးရငးသား ပါတမားမ လႊတေတာ ကယစားလယမားမာ ျပညနယလႊတေတာ အမားစတြင ဝနႀကးအဆင ရာထးမား ခန႔အပျခငး ခရၿပ ျဖစ၍ ဆးျဖတသ ျဖစႏငခြငႏင ပမတးတက နးစပလာေနသည။ မြနအသငးအဝငး ေခါငးေဆာငတစဥးက “အခဆရင ကၽြနေတာတ႔န႔ ေဒသႏရ အစးရထက လေတြ သေနၾကပါၿပ။ ျပနာကစၥရပေတြကလညး သတ႔န႔ ေဆြးေႏြးႏငပါၿပ။ သတ႔ဖကကလညး အစးရမဟတေသာ non-government ဆတစကားလးဟာ အစးရက ဆန႔ကငေသာ anti-government ဆတ အဓပၸာယ မဟတဘးဆတာက နားလညသေဘာေပါက သြားၾကပါၿပ” ဟ ႐ငးလငး ေျပာၾကားသည။81

ေဒသႏရ အပခပေရးတြင တငးရငးသားတ႔သာလင အဓက သကဆငေၾကာငး ခစားမႈအသစက ျခားနားေသာ ျဖစရပ ႏစခက မးေမာငး ထးျပေနသည။ အစးရပါတမ ကခငအရပသား တစဥးျဖစသည ကခငျပညနယ ဝနႀကးခပသည အစးရတပမားႏင KIO အၾကား တကပြျဖစပြားမႈေၾကာင ျပညတြငး အးအမ စြန႔ခြာ ထြကေျပးသမား၏ ဒကၡသည စခနးသ႔ သြားေရာကသညအခနတြင ေဒသခ လထ၏ ခးကးမႈက ခယရ႐ခသည။ ကခငဝနႀကးခပသည ဒကၡသည စခနးတြင အခနအတနၾကာေအာင ၾကည႐ႈကာ ေဒသခ ဒကၡသညမားက

80 The member parties are: Shan Nationalities Democratic Party, Rakhine Nationalities Development Party, Phalon-Sawaw

Democratic Party, All Mon Regions Democracy Party and Chin National Party. 81



ကခငဘာသာျဖင ေျပာဆ၍ ၎တ႔၏ အခကအခႏင ပတသက၍ စးရမေၾကာငး ထတေဖာေျပာၾကားခၿပး အကအည ေပးမညျဖစေၾကာငး ကတေပးခသည။ ယခငကာလမားက အစးရအဖြ႕ အႀကးတနးရာထး ေနရာမားတြင ကခငလမး အနညးငယသာ ႐ခဘးၿပး ကခငဘာသာစကားက တရားဝင အေနျဖင ေျပာဆျခငး လးဝမ႐ခေပ။82 အထကပါ ျဖစရပႏင ကြျပားျခားနားစြာပင အဓက အတကအခ ရခငတငးရငးသားပါတမ ရခငလမးတစဥး ျဖစသည ရခငျပညနယ အစးရဝနႀကး တစဥးသည ၎၏ တရားဝင တာဝန စတငေဆာင႐ြကခနတြင ႐ြာသားမားက ဗမာဘာသာျဖင ေျပာဆချခငးေၾကာင ေဒသခ လထအမားစ၏ ကန႔ကြက႐ႈတချခငးက ခရကာ ပါတမ ထတပယရန အဆျပလႊာ တငျပျခငး ခခရသည။83

တငးရငးသား ပါတမားအေနျဖင သသာထင႐ားေသာ အကန႔အသတမားက ရငဆငေနၾကရသည။ အစးရ ႏငငေရး အဖြ႕အစညး ထမ ခြျခားဆကဆမႈႏင အယအဆေဟာငးမား ကန႐ေနဆပငျဖစသည။ လမးစ လႊတေတာ ကယစားလယမားအတြက သးသန႔လာထားေသာ ေနရာမားတြင ေရြးခယ တငေျမႇာကခရေသာ ကယစားလယ အမတမားသည ထတငးရငးသားမား၏ အေရးကစၥမားက တာဝနခရန အတြက ေဒသႏရ အစးရဝနႀကးမားအျဖစ အလအေလာက ခန႔အပျခငး ခရသည။84 အဆပါ ရာထးမားက ရ႐သမားသည ေယဘယအားျဖင အျခား ေဒသႏရအစးရ ဝနႀကးမားႏင တနးတညတ သတမတျခငး မခရေသာေၾကာင အစးရ အဖြ႕အစညးေဝးမားသ႔ အၿမတေစ ဖတၾကားမႈမ႐ျခငး၊ တရားဝင လပငနး တာဝနမားတြငတညေသာ စညးမဥး၊ စညးကမးမား အပႏငးမႈမ႐ျခငး တ႔က ႀကေတြ႕ရသညအျပင တညေသာ ခစားခြငႏင အကးအျမတ မားကလညး မရ႐ၾကပါ။ ရလဒမာ ရနကနအစးရ၏ ရခငေရးရာ ဝနႀကးသည ၎၏ ဝနႀကးရာထးမ ႏႈတထြကေတာမညဟ ၿခမးေျခာက ချခငးပငျဖစသည။( လႊတေတာအမတေနရာမ ႏႈတထြကရန မဟတ)။85 တငရငးသားေရးရာ ဝနႀကးမား၏ ယငးကသ႔ အျပအမမးသည အေျခခဥပေဒႏင ညညြတသလား ဆသညက ဆးျဖတရန ေဆာင႐ြကသညအမႈသည အေျခခဥပေဒဆငရာ တရား႐းသ႔ ေရာက႐သြားခသည။86

အျခား အတကအခပါတမားကသ႔ပင တငးရငးသား ပါတမားသညလညး လပေဆာငႏငစြမးႏင စညးလးပးကပမႈတ႔အေပၚ သသသာသာ စမေခၚမႈမားက ရငဆငၾကရသည။ အလြနပင ႏနယလြနးေသာ ျပညသ႔ အဖြ႕အစညးမား အေနျဖင ရငးျမစ အနညးငယႏင ႀကရာ နညးလမးျဖင ဖြ႕စညးျခငးမးက ေ႐ာငလြ၍ မရႏငေပ။ မားေသာအားျဖင ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာကပြတြင ကယစားလယ အမတေလာငးမားသည ကယရနပေငြက ကယ႐ာခၾကရၿပး ပါတအမားစမာလညး ယခအခါ မဝါဒစညးကမး ခမတရန အခကအခႏင ရငဆငေနၾကရသည။ ကယစားလယအမတမားႏင ပါတဝငအမားစမာ အရညအခငးျပညမမႈ အနညးငယသာ ႐ၾကၿပး ႏငငေရး အေတြ႕အႀက အနညးအကဥးသာ ႐ၾကသည။ ဤအေနအထားသည အခနတနလင ေျပာငးလသြားမညျဖစ၍ ၎တ႔အေနျဖင အျခားႏငင လႊတေတာမား၏ လပထးလပနညးမားက ေတြ႕ထျခငး၊ ႀကးမားေသာ အေထာကအက ရ႐ျခငးတ႔ျဖင တးတကမႈ ရရလာလမမည။ တငးရငးသား ပါတ အမားစက ျမနမာႏငင၏ အနာဂတႏငငေရး စစညးဖြ႕စညးပသည တငရငးသား လမးစမားထက အေၾကာငးကစၥရပမားကသာ ဝနးရ အေျချပ တညေဆာကသငေၾကာငးက နားလည သေဘာေပါကၾကေသာလညး အသြငကးေျပာငးမႈကာလ ျဖစ၍ အခနေစာ ေနေသးေသာေၾကာင အလမးေဝးေသးေသာ အျမင တစခအျဖစသာ ႐ႈျမငထားၾကသည။87

(ခ) ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင ဒမကေရစ လလားေသာ အတကအခမား

၂၀၁၁ မတလ အာဏာလြေျပာငးမႈ ေနာကပငး လကနကကင ပဋပကၡ အ႐နျမငလာျခငးႏင ပတသက၍ အလြနအမငး စးရမပပနေၾကာငး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ထတေဖာ ေျပာၾကားခသည။ ဇလင ၂၈ တြင သမက သမၼတ ဥးသနးစနႏင လကနကကင အပစ ၄ဖြ႕ (KIO, KNU, NMSP, SSA) တ႔ထ အတဖြငေပးစာ ေပးပ႔၍ အပစအခတ ခကျခငး ရပဆငရနႏင

82 Crisis Group interview, Kachin community leader, Yangon, October 2011.

83 This proposal has not been acted on so far. Crisis Group interview, senior member, Rakhine party, Yangon, October 2011.

84 Section 161(c) of the 2008 constitution provides that ethnic nationality populations that have more than about 57,000 people in any

region/state (other than the majority group in that region/

state, or any group already assigned a self-administered area in that state) are entitled to one representative in the relevant

legislature, who will (Section 262) be automatically appointed ethnic affairs minister in that region/state government. 85

This would create a constitutional issue, given that legislators elected to reserved minority seats are automatically appointed to

cabinet positions, presumably the reason why he has formulated his threat in this way. 86

This is only the second case to be brought before the Tribunal. See “Constitutional Tribunal hears case”, New Light of Myanmar,

29 November 2011, p. 2. 87

Crisis Group interviews, representatives of ethnic political parties, Yangon, October 2011.


ျပနာက ၿငမးခမးစြာ အေျဖ႐ာၾကရန ေတာငးဆခၿပး လကနကကင ပဋပကၡ အဆးသတ၍ ျပညေထာငစ အတြငး ၿငမးခမးေရး တညေဆာကႏငရန အတြက သမ တတႏငသမ အရာအားလးက လပေဆာငရန အဆငသင႐ေၾကာငး ထတေဖာ ေျပာၾကားခသည။88 သမႏင အစးရ ဆကဆေရးဝနႀကး ဥးေအာငၾကညတ႔၏ ေတြ႕ဆမႈမား အၿပး ထတျပနေသာ တရားဝင ေၾကညာခကမား၌ ႏစဥးႏစဖက အၾကား ေဆြးေႏြးေနဆ ကစၥရပမားထတြင ဤကစၥလညး ပါဝငေၾကာငး ေဖာျပခသည။89

၎ႀကးပမးမႈသည တငးရငးသား လႊတေတာကယစားလယ မားစြာ၏ ကယကယျပန႔ျပန႔ ႀကဆျခငးက ခခရသည။ တငးရငးသား အသငးအဝငးက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေလးစားထကသ၊ ရည႐ြယခက ေကာငးမြနသ အျဖစ ကယျပန႔စြာ သတမတထားၾကသည။ ျမနမာအတကအခ အပစသည တငးရငးသား အေရးကစၥရပမားက အၿမတေစ ထပတနးအဆင ဥးစားေပးျခငး မ႐ခ၍ ယခကသ႔ ႀကးႀကးမားမား ဥးစားေပး ေဆာင႐ြကလာျခငးက အေကာငးဖကက ႐ႈျမငခၾကသည။ သ႔ေသာျငားလညး တငးရငးသား လထ အမားစက သမအား ဗမာ အသငးအဝငး၏ ထပသးတစဥး အျဖစ ဥးစြာ ႐ႈျမငထားၾကျခငးေၾကာင တငးရငးသား ကစၥရပမားတြင သမ ပါဝငပတသကေရးမာ လြယကျခငး မ႐ေပ။ တငးရငးသား လကနကကငအပစ ေခါငးေဆာငတစဥးက “ၿငမးခမးေရးအတြက သမ လပေဆာင ေနတာကေတာ ေကာငးပါတယ။ ဒါေပမယ သးျခား ကစၥရပေတြမာ သမ ဘယေနရာမာ ရပတညမလ ဆတာက ကၽြနေတာတ႔ မသပါဘး။ ကၽြနေတာတ႔ရ႕ အေနအထားက သမ ေကာငးေကာငးနားလည သေဘာ ေပါက ထားတယလ႔ ကၽြနေတာတ႔ မယဆပါဘး။ ဒါေၾကာင ေစစပညႇႏႈငးမႈေတြမာ သမက မပါေစခငပါဘး” ဟ ေျပာၾကားခသည။90

တငးရငးသား ေခါငးေဆာငအခ႕က အခ႕ကစၥရပမားတြင အလားအလာေကာငးသဟ ၎တ႔ ယဆထားၾကေသာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင အစးရ၏ ဗမာ စစညးမႈ အငအားက ေကာလႊားရန ခကခမညက စးရမ ပပနလက႐သည။ အခ႕ တငးရငးသား ပါတမားကလညး သမ၏ ခဥးကပ ေဆာင႐ြကပသည သမေပးစာ ထတျပနခနက တငးရငးသား ပဋပကၡက ဥးစားေပး တန႔ျပနေသာ သးျခားမဝါဒ ခမတေရးက ႀကးစားေနေသာ တငးရငးသား လမးမား ညေနာင ဖရမ ကသ႔ေသာ အျခား လႈပ႐ားမႈမားက ဖႏပထားသညဟ ယဆၾကသည။91 ထ႔အျပင တငးရငးသားပါတမားက ျမနမာတပမေတာ အႀကးတနး အရာ႐ေဟာငး အခ႕ပါဝငေသာ NLD ပါတေခါငးေဆာငပငးႏင ပတသက၍ အၿမတေစ သတႀကးစြာ ထားလက႐ၾကသည။

ယငးကသ႔ေသာ ပနကနမႈမားမာ သဘာဝကေသာျငားလညး လသညထက ပမ ခ႕ကားျခငး မျပရန အေရးႀကးေပသည။ အစးရ အပါအဝင ဆန႔ကငဘက အပစအားလးက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက တငးရငးသားကစၥတြင ၾကားေနသဘာဝ႐သအျဖစ ႐ႈျမငျခငး မ႐ၾကေသာေၾကာင သမသည ေစစပညႇႏႈငးမႈမားတြင တကရက ပတသကခြငရရန ျဖစႏငေခမ႐ပါ။ သမအေနျဖင တငးရငးသား ကစၥရပမား အေရးႀကးပက ဆကလက မးေမာငးထးျပျခငးႏင ၿငမးခမးစြာ အေျဖ႐ာ ၾကရန ဆန႔ကငဖက အပစအားလးက တြနးအားေပးျခငးတ႔ျဖငသာ အဓက ကေသာ အျပသေဘာေဆာင ပါဝငမႈက႑က ရယႏငမည ျဖစေပသည။

(ဂ) တ႐တႏင အျခား အမနးခငး ႏငငမား

ျမနမာအမနးခငး ႏငငမားသည တငးရငးသား ပဋပကၡ၏ ဒငနမစ အေ႐ြ႕အေျပာငးက လႊမးမးထနးခပရာတြင အေရးႀကးေသာ က႑မ ပါဝငၾကသည။ လႈပလႈပ႐ား႐ား တကပြ ျဖစပြားရာ အဓက နယေျမမားမာ တ႐တနယစပ တေလာက (KIO အေျခစကရာ) ႏင ထငးနယစပ တေလာက (KNU အေျခစကရာ) တ႔ပင ျဖစသည။ ယငးအပစ အေပၚထား႐ေသာ အမနးခငးႏငငတ႔၏ မဝါဒမားသည အဆပါ အပစမား၏ စစေရး၊ စးပြားေရး အဆကမျပတ ႐ငသန လႈပ႐ားႏငစြမးႏင မဝါဒမားအေပၚတြင အဓက သကေရာကမႈ ႐ေနသည။ ထ႔အျပင နယစပေဒသမားတြင အမနးခငး ႏငငမား၏ စးပြားေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရး ေဆာင႐ြကမႈ မားကလညး အေရးႀကးေသာ အခကတစခပငျဖစသည။ ၎တ႔က တငးရငးသား အသငးအဝငးက မညသ႔မညပ ႐ႈျမငသည ဆေသာအခကေပၚတြင မတည၍ ၿငမးခမးေရးအတြက မကလးမား ဖနတးျခငး၊ တကခကလစတက ႏႈးဆြျခငး၊ ပဋပကၡမား၏ ဒငးနမစ အေ႐ြ႕မားက အေျခခကက ေျပာငးလႏငသည လကေတြ႕ကက အေၾကာငးရပမားက ဖနတးျခငးတ႔က ျပလပႏငၾကသည။ ေဒသတြငး ျမနဆနစြာ စးပြားေရး

88 Aung San Suu Kyi, “Open letter to President Thein Sein, KIO, KNU, NMSP and SSA”, Crisis Group translation, 28 July 2011.

89 “Union Minister U Aung Kyi, Daw Aung San Suu Kyi meet, news released after meeting”, New Light of Myanmar, 31 October

2011. 90

Crisis Group interview, armed group leader, October 2011. 91

Crisis Group interview, member, Nationalities Brotherhood Forum, Yangon, October 2011.


ႀကးထြားျခငးႏင ေဒသတြငး စးပြားေရး အငအားႀကးမား အၾကား ခတဆကေရးက အဓက ဥးတညျခငးတ႔ေၾကာင အ ဆပါ စမကနး အခ႕သည ႀကးမားေသာ ပထဝႏငငေရး သကေရာကမႈ ျဖစေပၚေအာင အစပးလက ႐ၾကသည။

တ႐တႏငငအတြက ျဖစ႐းျဖစစဥ စးရမပပနမႈမားမာ နယစပ တညၿငမေရးႏင နယစပ ျဖတေကာ မႈခငးမားပင ျဖစသည။92 သ႔ေသာ ျမနမာႏငငအတြငး အႏၵယ သမဒၵရာ ေကာကျဖ ေရနကဆပကမးမ ကမငးသ႔ သြယတနးမည ေရနႏင သဘာဝဓါတေငြ႕ အမႊာပကလငးမား၊ ျမနႏႈနးျမင မးရထားလမး ကြနယကမား၊ ေရအားလပစစတမမား အပါအဝင အဓကကေသာ ကနသြယစးပြားႏင မဟာဗဟာေျမာက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား စတငျပလပခသည အတြက အထကပါ အေနအထား ေျပာငးလသြားခသည။ ျမနမာႏငငသည ယခအခါ တ႐တႏငင၏ အႏၵယသမဒၵရာသ႔ မဟာဗဟာေျမာက လမးေၾကာငး ရ႐ေရး ႀကးပမးမႈႏင ျမစဆတမ ရပဆငးျခငးျဖင မဟန႔တားႏငေသာ တ႐တ စြမးအင ဖလေရး အစအစဥမားတြင သသာထင႐ားစြာပင အစတအပငး တစချဖစေနေလၿပ။ ယငးစမကနး အမားစသည ျမနမာႏငင၏ မတညၿငမေသာ နယစပေဒသမားတြင တည႐ျခငး(သ႔) ျဖတသနးသြားျခငး တ႔ေၾကာင ဘဂငးသည ျမနမာႏငင၏ တငးရငးသာ ပဋပကၡ ဒငးနမစ အေ႐ြ႕တြင အဓက ကက ပါဝငပတသကသ ျဖစလာသည။

၂၀၀၉ ၾသဂတလတြင တပမေတာက ကးကန႔ လကနကကင အပစက ရတတရက စတင တကခကခနတြင ဒကၡသည ၃၇၀၀၀ ခန႔ နယစပျဖတေကာ ထြကေျပးခၾကၿပး ေနာကပငး တ႐တႏငငက ျမနမာႏငင၏ တငးရငးသား ျပနာ အေနအထားက မားစြာ ဂ႐စက သတထား လာခသည။ ကးကန႔ ျပနာ ေနာကပငးတြင တ႐တႏငငသည ေစစပေျပၿငမးေရးက တြနးအားေပးရနႏင ျပနာက စစေရးျဖင အေျဖ႐ာျခငး မျပေအာင တကတြနး အားေပးရနအတြက ျမနမာအာဏာပငမားႏင လညးေကာငး၊ လကနကကင အပစမားႏင လညးေကာငး ေတြ႕ဆ ညႇႏႈငးမႈ မားစြာ ျပလပကာ တတတဆတ ၾကားဝင ေစစပေပးခသည။ ထကသ႔ ႏစဖကစလး အေပၚ ဘဂငး၏ ဖအားေပးမႈႏင ၾကားဝငေစစပမႈတ႔သည တငးမာမႈမား ေရဆမတသ႔ မေရာကေအာင တားဆးခသည အေၾကာငးရငး တစရပ အျဖစ ယဆ သတမတျခငး ခရသည။93

တခနထတြင ဘဂငးသည ၎၏ ရငးႏးျမႇပႏမႈ စမကနးမားႏင ျမနမာႏငငတြငး ပမကယျပန႔စြာ ေျခလမးခ႕ေနျခငးတ႔က တ႐တဆန႔ကငေရး စတဓာတ ႀကးထြားလာေစသညက ပါးပါးနပနပ သ႐ေနၿပ ျဖစသည။ ျမစဆတမက ကယကယျပန႔ျပန႔ ဆန႔ကငလႈပ႐ားမႈမားႏင သမၼတဥးသနးစန၏ ရပဆငးမႈ အမန႔အာဏာ တ႔ေၾကာငလညး ယငးအခကက အလြန႐ငးလငးစြာ သျမင သြားခၾကသည။ ယငးစမကနးေၾကာင ရငဆငေနရေသာ ျပနားမားက ေဆြးေႏြးမႈမား ႐ခေသာလညး သမၼတ၏ တမရပဆငးမႈ ဆးျဖတခကက တ႐တႏငငအား ႀကတင အသေပးချခငး မ႐ေသာေၾကာင ျမနမာႏငငႏင ဆကဆေရးသည အၿမတမး အေျပာငးအလ ႐ေနသညဟေသာ အသ တစခသာ ထပမတးပြားလာခသည။94 ျမစဆတမ ရပဆငးျခငးသည တ႐တႏငငတြင ျမနမာတ႔အား ထေတြ႕ဆကဆပ နညးလမးအေပၚ သသာစြာ ေရာငျပနဟပသြားခၿပး၊ အနာဂတတြင ျမနမာလထ သေဘာထားက လႊမးမးႏငမည စြမးအားက တညေဆာကရနအတြက ျမနမာႏငငအတြငးမ အစးရ မဟတေသာ အဓကကသမားက မားစြာ ကယကယျပန႔ျပန႔ လကလမးမႏငေအာင ႀကးပမး အားထတမႈက ျဖစေပၚေစခသည။95 တ႐တႏငငအေနျဖင ေနျပညေတာအေပၚ အားေကာငးေသာ တြနးအား ႐ေနဆ ျဖစေသာျငားလညး အဆးအျဖတေပးႏငေသာ ၾသဇာက လးဝ မရ႐ခဘးေပ။96

ဇြနလတြင KIO ႏင တကပြ ျပနလည စတငျဖစပြားၿပးေနာကပငး တ႐တႏငင၏ အဓက ကေသာက႑ ေလာပါးသြားခသည။ ႏစဖကစလးက ၾကားဝင ေစစပမႈမား တတတဆတ ျပလပခေသာလညး ျပငးျပငးထနထန ဖအားေပးျခငး မ႐ေတာေပ။ KIO ႏင ေဒသႏရ တ႐တအာဏာပငမားအၾကား ဆကဆေရး ေႏြးေထြးေနဆျဖစေသာလညး ဘဂငးေခါငးေဆာငပငး အဆငတြငမ KIO ႏင ပတသကျပး ပမ၍ စတစေနာငစနငး ျဖစလာခသည။97 တ႐တေဒသႏရ အာဏာပငမားက ပမမားျပားေသာ ဒကၡသညမား

92 See Crisis Group Asia Report N°177, China’s Myanmar Dilemma, 14 September 2009.

93 See Crisis Group Asia Briefing N°112, China’s Myanmar Strategy: Elections, Ethnic Politics and Economics, 21 September 2010.

94 Crisis Group interview, Chinese academic, Kunming, October 2011.

95 Such initiatives include media delegations, delegations from the National People’s Congress, and new aid activities by Chinese

organisations working with non-traditional partners. Crisis Group interviews, Beijing, November 2011. 96

While China has substantial political, economic and strategic stakes in Myanmar, its influence is limited by many important

factors. See Crisis Group Report, China’s Myanmar Dilemma, op. cit., pp. 26-32. 97

Crisis Group interviews, senior KIO political and military figures, Maijayang and Laiza, October 2011; Chinese academic,

Kunming, October 2011. Note that China is less alert to the situation of the Kachin than other Myanmar ethnic groups with whom it

has stronger ethnic and cultural ties. The Kachin are predominantly Christian, U.S.-friendly, and do not share China’s ethnic or

communist credentials.


နယစပျဖတေကာလာမညက မျမငလၾကေပ။98 ေအာကတဘာ လကနပငးတြင ျပညတြငး အးအမစြန႔ပစထြကေျပးသ ၁၂၀၀၀ ခန႔က လငဇာ KIO ဌာနခပ အနးတဝကတြင လညးေကာငး၊ ကန ဒကၡသည ၅၀၀၀ခန႔က တ႐တနယစပ တေလာက႐ KIO ထနးခပနယေျမမားတြင လညးေကာငး စစေျပးခလႈလက႐ၾကသည။99 ျမနမာအာဏာပငမားကလညး လငဇာက တကခကမည မဟတပါဟ သေဘာတ ကတျပထားသည။100 ဒကၡသည စခနးသ႔ နယစပျဖတေကာ ခနခနဆဆ အကအည ေပးမႈက တ႐တအာဏာပငမား၏ ခြငျပခကျဖင ေဒသခ လသားခငး စာနာေထာကထားေသာ အဖြ႕အစညးမားက အဓက စစဥ ေဆာင႐ြကလက႐ေသာလညး ရနပေငြ လေလာကျခငး မ႐ေပ။101

ထငးႏငငအေနျဖငလညး နယစပ တညၿငမေရးသည ထးတမးစဥလာ အဓက စးရမပပနစရာ ျဖစေနၿပး၊ ျမနမာႏငငမ ဒကၡသည ၁၀၀,၀၀၀ေကာ ေနထငေသာ ဒကၡသည စခနးမားက လကခထားရျခငးေၾကာင ထသ႔ စးရမ ပပနမႈမားမာ အလြန လကေတြ႕ကေနဆပင ျဖစသည။ သ႔ေသာ ထငးႏငငသညလညး ယခအခါ ႐ၿပးသား ဓါတေငြ႕ပကလငး၊ တညေဆာကဆ ေရနကဆပကမးႏင စကမႈဇႏငမအားျဖင သေဘာတထားေသာ ေရအားလပစစတမမားစြာတ႔ အပါအဝင အဓက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ျမနမာႏငင၌ ႐ေနၿပျဖစသည။ သကဆငရာ ကမၸဏမားႏင ထငးအစးရတ႔က တ႐တနယစပမ တးတကျဖစေပၚမႈမားက အနးကပ ေစာငၾကညလက႐သည။ ထငးႏငင၏ အႀကးမားဆး ရငးႏးျမႇပႏမႈမာ ေဒၚလာ ၅၈ ဘလအထ ကနကႏငဖြယ႐သည ထားဝယ ဖြ႕ၿဖးေရး စမကနးျဖစၿပး စတရနး ကလမတာ ၂၅၀ စကမႈဇႏင ေရနဓာတ လပငနးအခကအခာ၊ ေခတမေရနကဆပကမး၊ ထငးႏငငသ႔ ကားလမးႏင ရထားလမးမား စသညတ႔ပါဝငသည။102 ဤစမကနးသည ထငးကမၸဏမားႏင အေ႐႕ေတာငအာ႐ေဒသအတြက အလြနႀကးမားစြာ မဟာဗဟာေျမာက အေရးပါေနသည။ အႏၵသမဒၵရာကမးေျခတြင တည႐ေသာ ထားဝယစကမႈဇမ ထတလပေသာ ထြကကနမားက အေ႐႕ႏင အေနာကႏငငမားသ႔ အလြယတက တငပ႔ႏငမည ျဖစၿပး ထားဝယဆပကမးမ တဆင ကနပစၥညးမား သယယ ပ႔ေဆာငျခငးသည မလကာ ေရလကၾကားက ျဖတသနးေသာ လက႐ ေရလမးေၾကာငးထက ရကေပါငးမားစြာ အခနေလာကသြားမည ျဖစသည။ ယငးစမကနး တညေဆာကမႈက မၾကာေသးမ လပငးမားက စတငခသည။

သ႔ေသာ ထငးႏငငမ ထားဝယသ႔ ေ႐ႊ႕ေျပာငးလာႏငသည ပတဝနးကင ညစညမးေစေသာ စကမႈလပငနးမားႏင စမကနးေၾကာင ေဒသခ႐ြာသား ၂၀,၀၀၀ ခန႔ ေ႐ႊ႕ေျပာငးေပးရန စစဥထားမႈမားႏင ပတသက၍ စးရမပပနမႈမားလညး ႀကးထြားလက႐သည။103 လပကငခြငရေသာ ထငးကမၸဏအေနျဖင ျမစဆတမ ကန႔ကြကလႈပ႐ားမႈႏင ရပဆငးရန ဆးျဖတမႈတ႔ေၾကာင အထတတလန႔ သတထားလက ႐သညဟ ၾကားသရၿပး လမႈဆငရာ တာဝနယမႈ မဟာဗဟာသစက စတင အေကာငအထညေဖာလက ႐သည။104 ဘနေကာက အာဏာပငမားကလညး စမကနးႏင ဆကႏြယေနေသာ လမႈဆငရာ တာဝနယမႈသည အေရးႀကးေၾကာငး စတင အေလးထား ေျပာဆလာခၾကသည။105

အဆပါ ထငးစမကနး မးစ သညလညး ပဋပကၡဒဏခ တငးရငးသား ေဒသမားတြင တည႐ၾကသည (သ႔) ျဖတသနးလက႐သည။ သကဆငရာ ကမၸဏမားမ တငးရငးသား လကနကကင အပစမားသ႔ ေငြေပးေခမႈမား ျပလပၾကရာတြင KNU သ႔ ထားဝယစမကနး အေကာငအထညေဖာေသာ ကမၸဏက ေငြေပးေခမႈလညးပါဝငသည။ ထ႔ေၾကာင လကနကကင ပဋပကၡသည အဆပါ စမကနးမားက ၿခမးေျခာကေနဆဟ ႐ႈျမငလက႐ၾကသည။106 ထငးဝနႀကးခပ ယငလပ ရငနာဝပထရာႏင မၾကာေသးမက ေတြ႕ဆရာတြင သမၼတဥးသနးစနက KNU၊ SSA-S၊ NMSPအဖြ႕မားႏင ၿငမးခမးေရး သေဘာတညမႈမား ရရေရးကစၥတြင အကအညေပးရန ေတာငးဆခသည။107 KNU ၏ အဆအရ ထငးႏငငက ပမ ဖအား တးျမႇငလာျခငး မ႐ေသာလညး ၿငမးခမးေရးက လလားေၾကာငး

98 Ibid.

99 Crisis Group interviews, Kachin humanitarian organisations, Laiza and Maijayang, October 2011.

100 This was stated publicly by the Myanmar information minister, Kyaw Hsan, in “‘No intention to retract’ reforms, Myanmar

official interview transcript”, The Wall Street Journal, 17 November 2011. 101

Crisis Group interview, analyst, Beijing, 24 November 2011. 102

The first phase of the project will be about $8 billion and 100 sq km. “Thai-Burma deep sea port project”, The Bangkok Post, 11

December 2010. 103

Crisis Group interview, Myanmar environmentalist, Yangon, October 2011. See also “Fears over Myanmar deep-sea port plan”,

Straits Times, 5 June 2011. 104

Crisis Group interview, Thai diplomat, October 2011. 105

Crisis Group interviews, Western and Asian diplomats, September and October 2011. 106

Crisis Group interview, Thai intelligence official, Bangkok, October 2011. 107

Crisis Group interview, Thai diplomat, October 2011.


႐ငး႐ငးလငးလငး ျပသထားသညဟ သ႐ရသည။ ထ႔အျပင ဘနေကာက အာဏာပငမားက ၿငမးခမးေရးက ေႏာငေႏးေစမႈအျဖစ ယဆထားၾကေသာ United Nationalities Federal Council Alliance (အခနး ၇ (ခ) တြင ေဆြးေႏြးထားသည) က သေဘာမကေၾကာငး KNU ႏင အျခားအပစမားအား ႐ငး႐ငးလငးလငး ထတေဖာေျပာၾကားထားသည။108

108 Crisis Group interview, KNU leader, Thailand, October 2011.


(၆) လတတေလာ တးတကျဖစေပၚမႈမား

(က) အစးရ၏ ၿငမးခမးေရး ႀကးပမးမႈ

သမၼတဥးသနးစနက အာဏာလြေျပာငးယမႈ အခမးအနား အဖြင မန႔ခြနးေျပာၾကားရာတြင ဆယစႏစမားစြာ တငးရငးသား ပဋပကၡက ေဆာငၾကဥးေပးခေသာ အေျဖျဖင မလေလာကသည ဒကၡ ငရခနးမားက လြနေျမာကရန အတြက အမးသား စညးလးေရးက ထပတနး ဥးစာေပးထား႐မည ၎၏ ဆးျဖတခကက ထတေဖာ ေျပာဆခသည။ သမၼတက “ၿငမးခမးေရးအတြက တခါးဖြငထားသည” ဟ႐ငးလငးစြာ ေဖာျပခသည။109 အဆပါ အျပသေဘာေဆာငေသာ စကားလးမားက တငးရငးသား ေဒသမားတြင အေကာငးဖကမ ပမ႐ႈျမငလာေအာင ခကျခငး ေျပာငးလႏငချခငး မ႐ေပ။ လကေတြ႕တြင မတလေနာကပငး တငးျပည၏ နယစြနနယဖား ေဒသမားတြင ခစားသကဝငမႈ အနညးငယမသာ ေျပာငးလမႈ ႐ခၿပး တငးရငးသား အသငးအဝငးက ၎တ႔၏ ေတြ႕ျမငရေသာ အေနအထားေျပာငးလမႈမာ အလြနပင ေသးငယလေၾကာငး ေျပာၾကားၾကသည။110 အစးရက လကနကကင အပစမားႏင ေစစပညႇႏႈငးရာတြင ပမ လကေလာလက႐ေၾကာငး ျပသ ထားေသာလညး ဆယစႏစမားစြာ ၾကာေညာငးခေသာ ရကစကၾကမးၾကတသည ပဋပကၡႏင အျပနအလန မယၾကညမႈ ဆးေမြက ေကာလႊားေရးမာ ႀကးမားလြနးေသာ စမေခၚမႈ တစချဖစေနသည။

သမၼတဥးသနးစနက ၎၏အပခပမႈ ပထမဥးဆး လပငးမားတြင တငးရငးသားကစၥ အေနအထား ခဥးကပ ကငတြယမႈက မႀကဖးေသာ နညးလမး ၃ သြယျဖင ေျပာငးလခသည။

တငးရငးသားကစၥ၏ အေရးႀကးမႈက အသအမတျပ ဝနခကာ အမးသားဆငရာ ဥးစားေပး အျဖစ ေဆာင႐ြကရန

ကတျပသည။ လက႐ ကာလမားတြင ယခကသ႔ တငးရငးသားျပညတ႔၏ အခကအခက ႐ငး႐ငးလငးလငး ေဖာျပကာ

အမးသားေရး ထပတနးဥးစားေပး သတမတ ေဆာင႐ြကသည ျမနမာေခါငးေဆာင မ႐ခဘးေပ။

လကနကကင အပစ အားလးက ဒငယာေလာ ကမးလမး ထားသည။ ယခင တပမေတာ အစးရ အဆကဆကသည

ၿငမးခမးေရး ေစစပမႈမားက အပစေ႐ြး၍ ကမးလမးခသည။ သာဓကအားျဖင လကနက စြန႔လႊတၿပးေသာ ဥးခြနဆာ၏

ေမာထငး စစတပ တစတတပငး ျဖစခဘးသည ႐မးျပညတပမေတာ ေတာငပငး SSA-S ႏင အပစရပ ေဆြးေႏြးရန

ႏငငေတာ ေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစက ျငငးဆနခသည။

အဓကကေသာ ႀကတင စညးကမး သတမတမႈမားက ႐တသမးထားသည လကနကကငအပစမား

နယျခားေစာငတပဖြ႕ အျဖစ အသြငေျပာငးရမည ဟေသာ ႏငငေတာ ေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစ၏

အခငအမာ ေတာငးဆထားမႈက ဖယ႐ားပစလကသည။ ယခငအစးရ အဆကဆကက အၿမတမး ဆငးငထားကာ

ေနာကပငးတြင နယျခားေစာငတပ အစအစဥျဖင အဆးသတပစခေသာ ကစၥျဖစသည “ အပစရပစၿပးေနာကပငး

ႏငငေရး ဒငယာေလာ ေဆြးေႏြးရန ကစၥ” ကလညး လကခ ေပးထားသည။

သ႔ေသာ လကနကကင အပစမားက အစးရသစ၏ စစမနေသာ ရည႐ြယခကမားက သသယႀကးစြာ ထားေနၾကဆပင ျဖစသည။ ကခငႏင ႐မး အပစရပအပစမားႏင ၿပးခေသာ ႏစမားအတြငး စစညး ျဖစတညခေသာ တငးမာမႈမားသည အစးရသစ အာဏာလႊယၿပး မၾကာမ လကနကကငတကပြ အျဖစ ေပါကကြသြားၿပး ေနာကပငးတြင အထကပါ ေဆာင႐ြကခကမား၏ ယၾကညစတခရမႈ သကၡာ ေသးသမသြားခရသည။ ျမနမာတပမေတာသည အပစမရပ အပစ ၃ ခ (KNU၊ SSA-S ႏင KNPP) ႏင တကခကေနသညအျပင ယခင

109 Thein Sein, “Inaugural address to the Pyidaungsu Hluttaw”, Naypyitaw, 30 March 2011. An English translation was carried in

the official media. “We have to strive our utmost to stand as a strong government while conducting changes and amendments in

order to catch up with the changing world”, New Light of Myanmar, 31 March 2011. For a detailed analysis of the speech, see

“President Thein Sein’s inaugural speech”, Analysis Paper no. 2/2011, Euro-Burma Office, Brussels, April 2011. 110

This sentiment has been expressed in numerous Crisis Group interviews since March 2011.


အပစရပအပစ ၃ခ ျဖစသည DKBA တပမဟာ ၅ (ေ႐ြးေကာကပြေန႔တြင စတငတကခက)၊ ႐မးျပညတပမေတာ-ေျမာကပငး SSA-N (၂၀၁၁ မတလတြင တကပြမား စတင)၊ KIO (၂၀၁၁ ဇြနလတြင တကပြမား စတင) တ႔ကလညး တကခကခသည။

အဆပါ တငးမာမႈမားသည အခနအတနၾကာ ဖြ႕စညး ျဖစတညချခငးေၾကာင ယငးတကခကမႈမားသည တငးရငးသားကစၥ အေပၚထား႐ေသာ အစးရသစ၏ ရညမနးခကမားက ထငဟပသညဟ မဆႏငေပ။ သ႔ေသာျငားလညး သမၼတဥးသနးစန လကထက ကနဥး လပငးမားကအရပမညး ထးေစချပး သမၼတ၏ အမးသားေရး စညးလးမႈႏင တငးရငးသား ပဋပကၡ အဆးသတေရး ကတကဝတအေပၚ အဓက စမးသပမႈ တစချဖစေစခသည။

အႀကးတနး အႀကေပးမား၊ သမၼတႏင နးစပသမားက သမၼတႀကးသည တငးရငးသား ၿငမးခမးေရး ရ႐ရန စစမနစြာ ကတျပျခငး ျဖစသညဟ သးသပၾကသည။111 တကပြမား ျပငးထနလာၿပးေနာက ၾသဂတလအတြငး ေျပာၾကားေသာ မန႔ခြနး ၂ ခတြင သမၼတႀကးက လကနကကင အပစမားအား ၎တ႔ႏင သကဆငေသာ ေဒသႀကးႏင ျပညနယအစးရ အသးသးႏင ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပၾကရန ဖတေခၚျခငးျဖင ၿငမးခမးေရး တခါးက ဖြငကာ သလြငခက ကမးထားသညဟ ေျပာဆခသည။112 လကနကကင အပစမားအား ပထမဥးဆး အဆငအေနျဖင သကဆငရာ ေဒသႀကး/ျပညနယ အစးရ အသးသးႏင ေဆြးေႏြးၾကရန ဖတေခၚေၾကာငး ၾသဂတလ ၁၈ရကတြင ေၾကညာကာ တရားဝင ဖတေခၚချခငး ျဖစသည။ ယငးသ႔ ေၾကညာၿပးေနာက အမးသားအဆင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးပြမား ျပလပရနအတြက ျပညေထာငစ အစးရ ျပညတြငး ၿငမးခမးေရး ေကာမတက ဖြ႕စညးခန႔အပခသည။113 အထက လႊတေတာႏင ေအာကလႊတေတာ တ႔ကလညး လႊတေတာၿငမးခမးေရး ေကာမတ အသးသးက ဖြ႕စညးခၾကသည။114

အစးရ၏ ၿငမးခမးေရး ႀကးပမးမႈေၾကာင လကနကကင အပစ ၃ ဖြ႕ႏင သေဘာတညမႈ ရ႐ကာ အပစရပစမႈမား အသစ ထြကေပၚ လာေစခသည။

ဝျပညေသြးစညး ညညြတေရး တပမေတာ (UWSA) ။ ။ ႐မးျပညနယအစးရ ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈအဖြ႕႔ႏင ေဆြးေႏြး ၿပးေနာကစကတငဘာ ၆ရကတြင လကမတထးေရးထးခေသာ အခက ၄ခကပါ ကနဥး ၿငမးခမးေရး သဘာတညခကတြင (၁) ႏစဖကတပဖြ႕မားအၾကား အပစအခတရပစမႈက ထနးသမးျခငး (၂) ႏစဖက ဆကသြယေဆာင႐ြကမႈမား ႐ေနရန အတြက ဆကဆေရး႐းမား ဖြငလစျခငး (၃) သကဆငရာ နယေျမမား၏ အျပငဖကသ႔ လကနကမား ကငေဆာငမလာမ အျခားတစဖက၏ ႀကတငသေဘာတညမႈ ရယရန ကတျပျခငး (၄) ႏစဥးႏစဖက အဆငေျပသည အခနတြင အမးသားအဆင ၿငမးခမးေရးေကာမတႏင ၿငမးခမးေရး ဖြ႕ၿဖးေရးကစၥရပမား ဆကလက ေဆြးေႏြးမႈ ျပလပရန သေဘာတျခငး စသည အခကမားပါဝငသည။115 ေအာကတဘာ ၁ရကတြင လား႐ႈးၿမ႕၌ ျပညနယၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈအဖြ႕ႏင ဒတယအဆင ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပခနတြင UWSA အေနျဖင တ႐တႏငငႏင ႐ရငးစြ ဆကဆေရးက ဆကလက ထနးသမးႏငေၾကာငး ေဖာျပထားသည ေနာကဆကတြ အခကက ထပမသေဘာတခၾကသည။116 တ႐တႏငငအေပၚ ႀကးမားစြာ မခေနရေသာ ဝ အပစအတြက ဤအခကသည အေရးႀကးသည။ ထေဒသတြင ၎တ႔သည ကယကယျပန႔ျပန႔ စးပြားေရး ဆကသြယမႈမား ႐ေနၾကၿပး တ႐တေငြေၾကးက အသးျပျခငး၊ တ႐တ မဘငးဖနး ကြနယကမတဆင ဆကသြယျခငး တ႔အျပင တ႐တေဒသ စေတာခနကပင အသးျပလက႐ၾကသည။ ဝ တ႔

111 Crisis Group interviews, presidential advisers, cabinet minister, Yangon, October 2011.

112 A translation of the president’s speech at the Myanmar International Convention Centre in Naypyitaw on 17 August was

published in the state media. “Individuals and organisations in the nation that have different views from the government should not

take account of disagreements”, New Light of Myanmar, 18 August 2011; Thein Sein, “Addresses first Pyidaungsu Hluttaw second

regular session, Naypyitaw”, speech to the lower house, 22 August 2011. An English translation was published in the state media.

“Nation in smooth transition to new system as Hluttaw representatives discharging duties as public representatives, upholding

national interest”, New Light of Myanmar, 23 August 2011. 113

This group is led by Aung Thaung (a USDP legislator and former industry minister), with Thein Zaw (also a USDP legislator

and former communications minister) as his deputy. Union Government Announcement no. 1/2011, 18 August 2011; “Shan State

Government, ‘Wa’ Special Region (2) sign initial peace agreements”; and “Shan State Government, Mongla Special Region (4)

sign initial peace agreements”, New Light of Myanmar, 9 September 2011. 114

The lower house committee (the National Race Affairs and Internal Peace Making Committee) is chaired by Thein Zaw. The

upper house committee (which has the same designation) is chaired by USDP legislator San Tun. 115

“Preliminary peace agreement”, 6 September 2011 (on file with Crisis Group). 116

Crisis Group interview, individual briefed by the UWSA on the discussions, October 2011.


ထတေဝထားေသာ စစစေရး အေထာကအထား (စစစေရးကဒ)မားက နယစပ ျဖတကးရာတြင လကခသညအျပင ဝ ကေလးငယမားသညလညး တ႐တ အထကတနး ေကာငးမားတြင ေကာငးဝငခြင ရ႐ၾကသည။

The National Democratic Alliance Army (မငးလား) ။ ။ မငးလား အပစသည စကတငဘာ ၇ရကတြင ႐မးျပညနယအစးရ ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈ အဖြ႕ႏင ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပခသည။ ထ႔ေနာကတြင UWSA ႏင ကနဥး သေဘာတညခက ကသ႔ပင အလားတ အခက ၄ခက ပါဝငေသာ ကနဥး ၿငမးခမးေရး သေဘာတညခကက လကမတထးခၾကသည။ မငးလား အပစသည ယခအခါ အမးသား အဆင ၿငမးခမးေရး ေကာမတႏင ေဆြးေႏြးမႈမားကပင ျပလပေနၿပ ျဖစသည။

DKBA တပမဟာ ၅117 ။ ။ ၎အပစသည ကရငျပညနယ အစးရၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈအဖြ႕ႏင ဖားအၿမ႕တြင ေဆြးေႏြးၿပးေနာက၊ ႏဝငဘာ ၇ရကတြင ကနဥး ၿငမးခမးေရး သေဘာတညခကက လကမတ ေရးထးခသည။ ပါဝငေသာ အခက ၅ခကတြင UWSA၊ မငးလား အပစတ႔ကသ႔ အလားတ အခက ၄ခက အျပင တပမဟာ ၅ အေျခစကစခနး ထေထာငႏငမည ေနရာႏင ပတသကေသာ ေဖာျပခကလညး ပါဝငသည။118

ထ႔အျပင KIO၊ SSA-S၊ SSA-N၊ KNU၊ NMSP၊ KNPP ႏင ခငးအမးသားတပဥး (CNF) တ႔အပါအဝင အျခား လကနကကင အပစမားႏငလညး ဆကသြယညႇႏႈငးမႈမား ျပလပလက႐သည။ အထက ေဖာျပပါအခက ၄ ခကပါ သေဘာတညခကက ၎တ႔ တစဖြ႕ျခငးထ အဆျပထားသည။ SSA-S မလြ၍ အဆပါ အပစအားလးသည မၾကာေသးမက ဖြ႕စညးထားေသာ United Nationalities Federal Council ၏ အဖြ႕ဝငမား ျဖစၾကသည။

အထကပါ အျခားလကနကကင အပစမားႏင အပစအခတရပစေရးတြင အဓက အတားအဆးမား ကန႐ေနေၾကာငး တစခဏအတြငး ထင႐ားလာခသည။119 နယျခားေစာငတပ အစအစဥ ႐တသမးျခငး၊ အနာဂတ တခနတြင ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမည ကတႏငအတ အပစရပစမႈအသစ ကမးလမးျခငးတ႔သည ၂၀၀၉ ဧၿပလ နယျခားေစာငတပ ဖြ႕စညးရန ဆငဆမႈ မတငမက လပခတညးလညး အေျခအေနသ႔သာ ျပနလည ေရာက႐သြားခသည။ အခ႕အပစမားက ယငးကသ႔ အဆျပခကက လကခရန အသင႐ေနၾကေသာလညး အျခားအပစမား၊ အထးသျဖင ႏစေပါငးမားစြာ အပစရပစထားေသာ အဖြ႕မားကမ ၎တ႔အတြက လကခႏငဖြယ မ႐ေသာ၊ ျပနလည ေရးဆြထားသည သေဘာတညခက အသစက လကခလျခငး မ႐ၾကေပ။ အပစအခတရပစျခငး လးဝမ႐ခဘးေသာ အပစမားကလညး ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမႈမား မျပလပမ တပဖြ႕အငအားႏင တညေနရာတ႔အေပၚ ေဆြးေႏြးရန လအပသညဟ လကခ ယဆထားၾကသည။ ထ႔အျပင ႏငငေရး ေဆြးေႏြးမႈမား အခနသတမတ ျပလပမည ယၾကညရေသာ အာမခခကမား ရ႐ရန လလားခက ႐ၾကသည။

ထ႔အျပင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈ လပငနးစဥ၏ အေသးစတအခကမား၊ ပါဝငပတသကသ အခ႕၏ အကငစာရတ တ႔ႏင ပတသက၍ တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမားအၾကား ကယကယျပန႔ျပန႔ သသယ ပြားလက႐သည။ ျပညနယအဆင ေဆြးေႏြးမႈမား ျဖစေျမာက ေအာငျမငႏငမည ဆသည အခကမာ အခ႕ကစၥမားတြင သကြ ႐ငးလငးျခငး မ႐ေသးေပ။ KNU အဖြ႕သည ကရငျပညနယ၊ မြနျပညနယ၊ ပခးတငးေဒသႀကးႏင တနသာၤရတငး ေဒသႀကးတ႔ အပါအဝင ေဒသႀကးႏင ျပညနယမားစြာတြင ထထေရာကေရာက လႈပ႐ားလက႐သည။ အစးရအေနႏင လကနကကင အပစမားႏင တစဖြ႕ျခငး သးျခားစ သေဘာတညမႈ ရ႐ရန ဇြတေတာငးဆျခငးျဖင ယခငက လပခသည အတငး ေသြးခြ၍ အႏငယရန ႀကးစားေနသညဟလညး တငးရငးသား အပစမားက စးရမပပနေနၾကသည။ ထ႔အျပင ေဒသႀကးႏင ျပညနယအစးရမားသည ယာယ စစရပစမႈ ေဘာငကေကာ၍ ေဆြးေႏြးပငခြင မ႐ျခငးေၾကာင ယငး ေဆြးေႏြးပြမားတြင စးရမပပနစရာ ကစၥမားက ေျဖ႐ငးႏငချခငး မ႐ေပ။

ေနာကထပ ျပနာတစခမာ အမးသားအဆင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈ အဖြ႕ ေခါငးေဆာငမားျဖစသည ဥးေအာငေသာငးႏင ဥးသနးေဇာတ႔က တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမား၏ အျမငတြင မားစြာ ယၾကညေလးစားမႈ မ႐ျခငးပင ျဖစသည။ ၎တ႔သည ယခင တပမေတာ အစးရေဟာငး၏ သေဘာထား တငးမာသမားဟ သတမတ႐ႈျမငျခငး ခရသညအျပင သမၼတႀကးႏင နးစပသမား

117 Now known as the “Kloh Htoo Baw” (Golden Drum) group, the 5th Brigade split from the rest of the DKBA in protest over the

organisation’s decision to transform into BGFs. See South, “Burma’s Longest War”, op. cit. 118

“Kayin State peace making group, Kaloh Htoo Baw armed group (former DKBA) sign initial peace agreement”, New Light of

Myanmar, 5 November 2011. 119

Crisis Group email exchanges, individuals close to the process, November 2011.


မဟတေသာေၾကာင ၎တ႔ႏင ႏငငေရးကစၥ ေဆြးေႏြးမႈမား အထေျမာက ေအာငျမငလမမည ဆသညက တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမားက သသယ ႐ေနၾကသည။ တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမား စးရမပပနၾကသညမာ ၎တ႔သည သမၼတႀကးထမ ထေရာကေသာ အခြငအာဏာ မရႏငျခငးႏင ေဆြးေႏြးမႈ အေသးစတက သမၼတႀကးထ အျပညအဝ အစရငခႏငဖြယ မ႐ျခငးတ႔ပင ျဖစသည။ ကခငျပညနယတြင ဥးသနးေဇာႏင ပတသက၍ စတခယၾကညမႈ မ႐သည သးျခားကစၥတစခ ႐ခသည။ ဥးသနးေဇာသည ကခငျပညနယတြင ႀကးျပငးခဘးေသာလညး ေ႐ြးေကာကပြ မတငမကာလတြင မတပတငခြင ပတပငခရေသာ အဓက ကခငပါတက စမေခၚႏငမည ႏငငေရးပါတ ထေထာငမညဆပါက ေငြေၾကးပမာဏ မားစြာေပးမညဟ ကမးလမးျခငး (ယငးကမးလမးမႈက လကခသမ႐ခပါ) ကသ႔ေသာ မ႐းမသား မဆြယ လႈပ႐ားမႈမားတြင ပါဝငပတသကခသညဟ ကခငေခါငးေဆာငမားက စြပစြ သတမတ ထားၾကသည။120

ၾသဂတလတြင ပြထတခေသာ တရားဝင ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥ၌ သသသာသာ ခ႕ယြငးခကမား ထြကေပၚလာခနတြင သမၼတႀကးက သ႔အား အနးကပ အႀကေပးေသာ လပေဖာကငဖကမားထမ ေထာကလမးေရး အရာ႐ေဟာငး၊ ရထားပ႔ေဆာငေရးဝနႀကး ဗလခပ (ေဟာငး) ေအာငမငးက လကနကကင အပစမားစြာႏင အလြတသေဘာ ေတြ႕ဆမႈမား ျပလပရန တာဝနေပးအပခသည။ ရည႐ြယခကမာ ယၾကညစတခရမႈ တညေဆာကရနႏင တရားဝင ေဆြးေႏြးမႈမားတြင အလားအလာေကာငးမည အျမငမားက ပမပြငလငးစြာ ဖလယခြငေပးရန ျဖစသည။121 ေအာကပငး အဆင၌ ျပလပေသာ သေဘာတညခကမားက လကနာရန တပမေတာက စဥးစားလမမညဟ တငးရငးသား ေခါငးေဆာင အမားစက မယၾကညၾကျခငးေၾကာင သမၼတႀကးႏင နးစပသ အျဖစ ဥးေအာငမငးက သ႐ၾကေသာ အခကမာ မားစြာ အေရးပါ အရာေရာကခသည။

ဥးေအာငမငးသည ကန႐ေနေသာ လကနကကင အပစအားလးႏင ဆကသြယ ေတြ႕ဆမႈမားက ဆကတကျပလပၿပးေနာက ႏဝငဘာ ၁၉-၂၀ သတငးပတ ကနရကမားအတြငး ထငးႏငင ေျမာကပငး၌ လကနကကငအပစ ၅ဖြ႕ႏင သးျခားေတြ႕ဆမႈမားတြင အၿပးသတ လပေဆာငႏငခသည။ ယငးကသ႔ လပခတညးလညး အေျခအေနက ေဖာကထြကရာတြင ေဆာင႐ြကေအာငျမငျခငးႏင အစးရ၏ ၿငမးခမးေရး ႀကးပမးမႈက သသာထင႐ားစြာ အရနတငႏငျခငး တ႔က ေအာကတြင ပမ၍ အေသးစတ ဆကလက ေဆြးေႏြး ထားသည။

(ခ) လကနကကငအပစမား၏ ကနဥး တန႔ျပနမႈမား

သမၼတႀကး၏ ကနဥး ၿငမးခမးေရး အခကျပမႈ အၿပး အပစရပ သေဘာတခၾကေသာ အပစ ၃ဖြ႕ မလြ၍ အျခား လကနကကင အပစမားမာ သသယ ကန႐ေနၾကဆျဖစသည။ အစးရအား လကနကကင ဆန႔ကငေရးက ကငစြထားၾကဆ အပစမားက အမးအစား ၂ မး ခြျခားႏငသည။

အပစအခတ ရပစမႈ လးဝမ႐ခသမား ။ ။ ႐မးျပည တပမေတာ-ေတာငပငး(SSA-S)၊

ကရငအမးသားအစညးအ႐း (KNU)၊ ကရငနအမးသား တးတကေရးပါတ (KNPP)122 ႏင ခငးအမးသားတပဥး (CNF) ။

နယျခားေစာငတပဖြ႕ အျဖစ အသြငေျပာငးရန ျငငးဆနမႈေၾကာင အစးရက ၎တ႔ႏင အပစရပစထားမႈ

တရားမဝငေတာေၾကာငး ေၾကညာ ခရသမား ။ ။ကခငလြတေျမာကေရး တပမေတာ (KIO)၊

႐မးျပညတပမေတာ-ေျမာကပငး (SSA-N) ႏင မြနျပညသစပါတ (NMSP)၊ KIO၊ SSA-N အဖြ႕မားႏင လကနကကင

တကပြမား ျပနလည စတင ျဖစပြားခေသာလညး NMSP ႏင ျဖစပြားျခငး မ႐ပါ။

နယျခားေစာငတပ အျဖစ အသြငမေျပာငး အပစမားႏင ယခငအပစရပစထားမႈ ပကျပယေၾကာငး ေၾကညာၿပးေနာက ၂၀၁၀ ႏဝငဘာတြင အပစရပႏင အပစမရပ ႏစမးလး ပါဝငေသာ လကနကကင အပစ ၆ဖြ႕ ပးေပါငးကာ ဖကဒရယျပညေထာငစ

120 Other intermediaries also had approached armed groups claiming to have a mandate to talk from the government. The KIO and the

KNU had each been approached by at least three different sets of intermediaries, including a former military regional commander

and a Myanmar ambassador together with regional business interests. It is not clear what mandate these people had, if any, and their

initiatives tended to create confusion and undermine the credibility of the government’s peace overtures. 121

Crisis Group interviews, Major General Aung Min, negotiating team members, Yangon, October 2011. 122

The KNPP did agree a ceasefire in 1995, but it broke down after a few months.


ေပၚေပါကေရး ေကာမတ Committee for the Emergence of a Federal Union (CEFU) က ဖြ႕စညးခၾကသည။ ယငးေကာမတ၏ အဖြ႕ဝငမားမာ NMSP၊ KIO၊ SSA-N (အပစရပစမႈ ပကျပယသမား) ႏင KNU၊ KNPP၊ CNF (အပစရပစျခငး မ႐ခသမား) တ႔ျဖစသည။ ၆ဖြ႕ စလးမာ ၁၉၇၆ ခႏစက ဖြ႕စညးခေသာ အမးသား ဒမကေရစ တပဥး National Democratic Front ၏ အဖြ႕ဝငေဟာငးမား ျဖစၾကသည။ အဖြ႕ဝငမားထမ မညသညအဖြ႕က မဆ အစးရတပဖြ႕မားက တကခကလာပါက အျပနအလန ကညၾကရန CEFU အဖြ႕ဝငမားက သေဘာတခသည။ သ႔ေသာ ယငးအပစ အားလးသည ဆကစပမႈ မ႐ေသာ နယေျမ အသးသးတြင လႈပ႐ားေနၾကၿပး၊ ယငးကသ႔ အျပနအလန ကညေရး ကစၥသည ယခင အတတကာလ၌လညး လကေတြ႕လပေဆာငႏငချခငး မ႐သညအေလာက သေကၤတ သေဘာေဆာငေသာ ကတကဝတ တစခသာ ျဖစေနေသာလညး အစးရ၏ အပစရပ ပကျပယေၾကာငး ေၾကညာခကတြင ေနာကဆကတြ အကးဆကမား ႐ေနေၾကာငးက အားေကာငးေကာငး အခကျပ ႏငခၾကသည။

CEFU က ပမကယျပန႔ေသာ တငးရငးသား ညလာခတစရပ ေခၚယ စညးေဝးမည ရည႐ြယခကက ေၾကညာခၿပးေနာက ၂၀၁၁ ေဖေဖာဝါရလတြင ကငးပေသာ ညလာခသ႔ အျခား လကနကကင အပစမားမ ကယစားလယမား တကေရာကခၾကသည။ ယငးညလာခတြင CEFU က ဖကသမးေၾကာငးႏင မလ CEFU အဖြ႕ဝင ၆ဖြ႕က ေနာကထပ အဖြ႕ဝင ၅ ဖြ႕ႏင ပးေပါငးကာ United Nationalities Federal Council (UNFC) က ဖြ႕စညးေၾကာငး ေၾကညာခသည။123 ေနာကတး အဖြ႕ဝငမားမာ တပဖြ႕အငအား နညးေသာ အပစငယမား ျဖစၾကသည။124 UNFC ၏ ရညမနးခကမာ ဖကဒရယျပညေထာငစ စစတပ ျဖစလာေအာင ဖြ႕စညးေရး ျဖစေသာလညး အကခတေလလာသ အမားစက မျဖစႏငေသာ အယအဆ ဟ ႐ႈျမငၾကသည။ SSA-S ကမ ပးေပါငးရန ျငငးဆနခၿပး၊ SSA-N ကလညး မားမၾကာမ အလအေလာက လကတြျဖတ သြားခသည။125

UNFC ၏ ရပတညခကမာ အစးရႏင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈ မနသမက တစအပစျခငး သးျခားမျပလပပ UNFC ေကာငစႏငသာ ျပလပရန ျဖစသည။ သ႔ရာတြင အစးရက လကနကကင အပစမားက တစနညးနညးျဖင တစတစညး ေတြ႕ဆရန ကန႔ကြကျခငး မ႐ေသာလညး UNFC ေကာငစႏင ေစစပညႇႏႈငးရန အဆငသင မျဖစေသာေၾကာင အဆပါ ရပတညခက မခငမာႏငေၾကာငး ေပၚလြငလာခသည။ ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈႏင ပတသကေသာ အထကပါ ရပတညခကက UNFC အဖြ႕ ဝင အမားစက သေဘာမတႏငၾကသညအျပင အပစ ၁၁ဖြ႕ပါဝငေသာ UNFC အေနျဖင မယမးမယင ခငမာေသာ တစခနက ရပတညမႈက ႀကးပမးေဆာင႐ြကေရးမာ အလြနအကၽြ ရညမနးခကႀကးျခငးဟ ႐ႈျမငခၾကသည။ ျမနမာႏငငတြင ယငးကသ႔ မဟာမတ ညႊန႔ေပါငးတပဥး မားစြာ ႐ခေသာလညး သမငးက

ျပနၾကညလင မားစြာ ေအာငျမငျခငး မ႐ခၾကေပ။ အမားစမာ ရပတညေနၾကဆ ျဖစေသာလညး ပကျပယလ ဆဆ အေျခအေနတြင ႐ေနၾကသည။126

တငးရငးသား ေခါငးေဆာငတစဥးက “ ကၽြနေတာတ႔ တငးရငးသားျပညသေတြဟာ အပစေတြ ဖြ႕ရာမာ ေတာၾကေပမယ အသးမဝငတ အပစေတြက ဖကသမးႏငျခငး မ႐ၾကပါဘး” ဟ မတခကေပးခသည။127 ထ႔အျပင နယစပေဒသမားတြင ႏငငအတြငး လက႐ မဆႏၵနယမားက အနညးငယမသာ ကယစားျပ ရပတညႏငၾကေသာ အပစငယမားစြာ (အထးသျဖင ဗမာလမး အေျချပအပစမား) ႐ေနၾကၿပး၊ အပစႀကးမားႏင တစဖကတညး မဟာမတအဖြ႕ဝင ျဖစျခငးသည တရား ဝငမႈႏင လသမားမႈ ရ႐ႏငမည နညးလမး အနညးငယထမ နညးလမးတစခသာ ျဖစေပသည။ ဤအေနအထားသည ႏငငေရး မဟာမတျပမႈႏင အစးရ၏ သးသပမႈအျမငမားကလညး ႐ႈပေထြး သြားေစသည။

123 “Statement of Ethnic Nationalities Conference”, 17 February 2011.

124 That is, the Lahu Democratic Front (LDF), National Unity Party of Arakan (NUPA), Pao National Liberation Organisation

(PNLO), Palaung State Liberation Force (PSLF) and Wa National Organisation (WNO). 125

See “The Burma army’s offensive against the Shan State Army-North”, Analysis Paper no. 3/2011, Euro-Burma Office,

Brussels, July 2011. 126

Those still in existence include the National Democratic Front (NDF), established in 1976; the Democratic Alliance of Burma

(DAB), established in 1988; and the Ethnic Nationalities Council (ENC), established in 2001. The ENC is the most active, and

unlike the UNFC and other umbrella bodies, it has representation from each of the ethnic states, rather than individual

organisations. 127



အႀကးဆး အပစႀကးမားက ၎တ႔အေပၚ အစးရက ေသြးခြ အပခပရန ႀကးပမးေနသညဟ သတမတယဆ ထားၾကသညအတငး တန႔ျပနသညအေနျဖင UNFC ၏ မဝါဒစညးမဥးမားက လကနာရန ကတျပခၾကျခငး ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင အစးရက ပမ ေပာေျပာငးသည သေဘာထားက စတင ျပသသညႏင တၿပငနက တစဖြ႕ျခငး ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးရန လငျမနစြာ သေဘာတခၾကသည။128 UNFC အေနျဖင ေစစပေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပေနသည အပစေပါငးစ အၾကား ညႇႏႈငးေဆာင႐ြကမႈ က႑တစခက ရ႐ထားဆ ျဖစေသာလညး ယငး၏ ရပတညမႈ အလားအလာမာ ပ၍ ပ၍ နညးပါးလာေၾကာငး ေပၚလြငလာခသည။ ယခ ေနာကပတဆး အခ ေဆြးေႏြးမႈမားတြင၊ UNFC ၏ မယမးမယင ရပတညမႈက ထနးသမးရန ႀကးပမးမႈမား က႐ႈးသြားၿပ ျဖစသည။ UNFC အဖြ႕ဝငမား တစဖြ႕ၿပး တစဖြ႕ လကတြျဖတေနၾကျခငးေၾကာင မဟာမတ ေကာငစ မပကမယြငး တည႐ရန မျဖစႏငေတာပါ။

(ဂ) ၿငမးခမးေရး ရ႐ေရးတြင အေရးႀကးေသာ တးတကမႈလား ?

အစးရ၏ ၿငမးခမးေရး ႀကးပမးမႈ အတြက သသာထင႐ားေသာ တးတကမႈအျဖစ ေပၚလြငလာေသာ ရလဒသည ႏဝငဘာ ၁၉-၂၀ သတငးပတ ကနရကမားတြင ထငးႏငင ေျမာကပငး၌ သမၼတႀကး၏ အထးကယစားလယ ဥးေအာငမငးႏင KNU၊ NMSP၊ KNPP၊ CNF၊ SSA-S အဖြ႕႔တ႔၏ ကယစားလယမားအၾကား ျပလပေသာ တစဖြ႕ျခငး ေဆြးေႏြးပြမားအတြငး ထြကေပၚလာခသည။

ဥးေအာငမငးသည သမၼတႀကးထမ ၿငမးခမးေရး ေစစပေဆြးေႏြး မႈျပလပၾကရန ကမးလမးမႈက တစဖြ႕ျခငးထသ႕ တကရက လကဆငကမး႐သာ မကပ၊ နယျခားေစာငတပ အစအစဥ ႐တသမးျခငး အပါအဝင ယခင အစးရေဟာငး၏ လပေဆာငမႈ မားမ ႐ငး႐ငးလငးလငး ခြထြကမႈက ျပသခသည။ အတတကာလက ႀကးပမးမႈမား ေအာငျမငမႈ မရချခငးမာ တငးရငးသားလမး အသငးအဝငး၏ လကခ ယၾကညမႈက မရ႐ျခငးႏင အေစာပငး နယစပေဒသ ဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥမားမာ အေျခခအေဆာကအဥး က႑အေပၚတြငသာ အာ႐စကချခငးေၾကာင ျဖစေၾကာငး ဝနခ အသအမတျပေသာ ဥးေအာငမငးက လမႈ-စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈသည ဥးစားေပး ျဖစလာမညဟ အာမခေၾကာငး ေျပာၾကားခသည။ ထ႔အျပင ဥးေအာငမငးက လကနကကငအပစမားအား ၎တ႔၏ ရညမနးခကမားက ႏငငေရး လပငနးစဥမ တဆင ဆကလကႀကးပမးၾကရန တကတြနးအားေပးခသည။ တငးရငးသားအပစမား အေနျဖင အေျခခဥပေဒ စညးမဥးမားက ေကနပမႈ မ႐ေသာျငားလညး မၾကာေသးမက ေ႐ြးေကာကပြ ဥပေဒက ျပငဆငေပးခၿပျဖစ၍ အေျခခဥပေဒ စညးမဥးမား မေျပာငးလႏငဟ ဆရန အေၾကာငးရငး မ႐ေတာပါ။ ေနာကဆးအေနျဖင ႏငငေရး ေျဖ႐ငးေျပလညမႈ ရ႐ရနအတြက ေနျပညေတာ၌ တငးရငးသား အပစအားလးက ပငလ ပစ ညလာခ တစရပေခၚယ စညးေဝးမည အစအစဥက ဥးေအာငမငးက ချပခသည။129 ယငးကသ႔ ႏငငေရး အေျဖ႐ာ ပးေပါငးေဆြးေႏြးရန ကမးလမးမႈမးက ႏစေပါငး ၆၀ ပဋပကၡကာလ တေလာက ျပလပချခငးမ႐ေပ။ ယခကသ႔ အစးရ၊ အတကအခ ဒမကေရစ အပစႏင တငးရငးသားအပစမား ပါဝငေသာ သးဥး သးဖလယ ဒငယာေလာ ေဆြးေႏြးမႈက တငးရငးသား အပစမားက အေစာပငး ၁၉၉၀ ခႏစမားက စ၍ ေတာငးဆခၾကၿပး ျဖစသည။

အထကပါ ေတြ႕ဆမႈမား၏ ရလဒ အျဖစ၊ အစးရႏင တကခကေနေသာ လကနကကငအပစႀကး တစချဖစသည SSA-S အဖြ႕က ဒဇငဘာလတြင ႐မးျပညနယ ၿမ႕ေတာ ေတာငႀကး၌ အပစရပ သေဘာတညခက လကမတထးရန သေဘာတခသည။130 အႏၵယနယစပမ အငအားနညး အပစေလး တစချဖစသည CNF ႏငလညး အလားတ သေဘာတညမႈ ရ႐ကာ ၂၀၁၂ ဇနနဝါရလ အေစာပငးတြင ဟားခါး၌ လကမတေရးထးမည ျဖစသည။131 KNU အဖြ႕ကလညး အပစရပစရန မအားျဖင သေဘာတခၿပး သေဘာတ

128 These bilateral contacts included: NMSP (early October meetings with a Mon State Government team in Ye, and a meeting with

Aung Min in Thailand in November); KIO (August and September meetings with a Kachin State government team, and a meeting

with Aung Min in Thailand in November); KNU (meeting with Kayin State government team in Myawaddy in September, and

meetings in October and November with Aung Min); CNF (in contact with the Chin State government, and a meeting with Aung

Min in Thailand in November). 129

Crisis Group email correspondence, discussion participants, November 2011. 130

“RCSS and Burmese Government agree for ceasefire”, statement, Shan State Army-South, 20 November 2011. 130

“CNF to meet with Chin State govt in January in capital Hakha”, Chinland Guardian, 22 November 2011; and Crisis Group

email correspondence, individuals close to the discussions, November 2011. 131

“CNF to meet with Chin State govt in January in capital Hakha”, Chinland Guardian, 22 November 2011; and Crisis Group

email correspondence, individuals close to the discussions, November 2011.


စာခပလကမတေရးထးရနအတြက ဗဟေကာမတတြင မခြဆးျဖတရန တငျပထားသည။132 KNPP အဖြ႕သညလညး ကယားျပညနယ အစးရႏင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈ ျပလပရန သေဘာတထားၿပ ျဖစသည။ KIO အဖြ႕႔ကမ ယခငကလ ဆးဝါးေသာ အေတြ႕အႀကမး ျပနမျဖစႏငေၾကာငး အာမခခကမ႐ပ အပစရပ ေဆြးေႏြးမႈ အသစ ျပလပျခငးအေပၚ စးရမပပနေၾကာငး ထပမေျပာၾကားထားေသာလညး အလြတသေဘာ ေဆြးေႏြးမႈမား ဆကလက ျပလပေရး အတြက ထပမေတြ႕ဆရန လလားသညဟ ထတေဖာ ေျပာဆခသည။133 ယငးေတြ႕ဆ ေဆြးေႏြးမႈက ႏဝငဘာ ၂၉ ရကတြင တ႐တ-ျမနမာနယစပ၌ ျပလပခသည။

ကန႐ေနေသာ အဓက အပစ ၂စမာ NMSP ႏင SSA-N တ႔ျဖစသည။ SSA-N အေနျဖင အစးရႏင အႀက ညႇႏႈငး ေဆြးေႏြးမႈမားက ေအာကတဘာ ၁၁ရကတြင အကဥးေထာငမ လြတေျမာကလာေသာ အဖြ႕ေခါငးေဆာငေဟာငး ဗလခပ ေဆးထင၏ စစဥမႈျဖင ျပလပခသည။ ယငး ေဆြးေႏြးပြမားတြင တးတကမႈ မ႐ခေသာလညး ယခအခနတြင ၎၏ မဟာမတ SSA-S အဖြ႕က အပစရပ သေဘာတလကၿပ ျဖစ၍ SSA-N ႏင သေဘာတညမႈ ရရန ပမနးစပလာၿပ ျဖစသည။ ဥးေအာငမငးႏင အျခား အပစ ၅ဖြ႕တ႔ ထငးႏငင၌ ေတြ႕ဆသည အခနတြင NMSP က ဖတၾကားခေသာလညး ၎အဖြ႕က ေဆြးေႏြးပြ မတကရန ဆးျဖတခၿပး ေဆြးေႏြးမႈ မနသမက UNFC မဟာမတ ေကာငစႏငသာ ျပလပရမညဟ ေျပာၾကားခသည။134 ယခအခါ UNFC ၏ အျခား အဓက အဖြ႕ဝငမားက အစးရႏင တစဖြ႕ျခငး ေဆြးေႏြးရန လကခ သေဘာတခၾကၿပ ျဖစ၍ NMSP သညလညး အလားတ ေဆြးေႏြးေတာမည အလားအလာ ႐ေနသည။135

ျမနမာႏငင၏ ႏစေပါငး ၆၀ တငးရငးသား ပဋပကၡကာလအတြငး သသာထင႐ားမႈ အ႐ဆးဟ ဆရမည အဆပါ တးတက ျဖစေပၚမႈမားသည သာမနထက ထးကေသာ ျဖစရပမားပင ျဖစေပသည။ သ႔ရာတြင ၾကာ႐ညခ ၿငမးခမးေရးသ႔ ဥးတညရာ လမးေၾကာငးမာ ယခတင အာမခခက မ႐ေသးပါ။ SSA-S အဖြ႕ေခါငးေဆာင ဒတယဗလခပႀကး ႐ြကဆစက ဝနႀကးဥးေအာငမငးအား “ကၽြနေတာတ႔ လထဟာ အေမာငထမာ ႏစေပါငး ၅၀ ေကာ ေနခၿပးပါၿပ၊ အခေနေရာင ထြကလာတာကေတာ ေကာငးပါတယ။ ဒါေပမယ မညမမႈန႔ ခြျခားဆကဆမႈ ေတြက မတားဆးႏငဘးဆရင ေနာကတခါ ေနၾကတၿပး အေမာင ကဥးမာပါပ” ဟ ေျပာၾကားခသည။136

ထေန႔တြငပင ဘာလကၽြနး အာဆယ ထပသးညလာခ အဝနးအဝငးတြင သမၼတ ဥးသနးစနက သတငးစာ ႐ငးလငးပြ ျပလပခၿပး၊ တငးရငးသား ပဋပကၡ ေျဖ႐ငးမႈႏင ပတသကသည ၎၏ အျမငမားအား ေမးျမနးျခငးက ေအာကပါ အတငး ျပနလည ေျပာၾကားခသည။

“ကၽြနေတာတ႔အေနန႕ အၿမတမး ၿငမးခမးေရး ဆတာဟာ ျပညသေတြ အားလး ဥပေဒတစခထ ေအာကမာ ႐ေနမယ၊ ႏငငတြငး တငးရငးသား အပစ အားလးရ႕ ျပညသေတြဟာ ဥပေဒ တစခတညး ေအာကမာ လပကငသြားလာ စးပြားေရး လပႏငမယ အေျခအေန တစခလ႔ သတမတ ယဆ ထားပါတယ။ ျမနမာႏငငမာ တငးရငးသား အပစမားစြာ ႐ေနသလ၊ အယအဆေတြ၊ ခယခကေတြကလညး အမးမး ႐ေနပါတယ။ သတ႔အားလး လႊတေတာထ ေရာကလာၿပဆရင အေျခခဥပေဒက ျပငဆငမႈေတြ လပႏင ပါလမမယ။ အားလးသၾကတအတငး ျပညတြငး ေသာငးကနးမႈဟာ ကၽြနေတာတ႔ ႏငင လြတလပေရး ရၿပးေနာကပငး ႏစေပါငးမားစြာ ဒကၡေပးခတ နာတာ႐ည ေရာဂါ တစခပါ။ ကၽြနေတာတ႔အေနန႕ အၾကမးနညး၊ အႏနညး အပါအဝင နညးေပါငးစန႔ ကစားခေပမယ ဒေန႔ထ ကန႐ေနတနးပါပ။ အေျခခ ဥပေဒက လကခဖ႔ ကစၥက ျပနေျပာရမယဆရင ကၽြနေတာတ႔ အတငးအကပ ဖအားမေပးပါဘး။ သတ႔ ဒါက

132 “KNU and SSA-South informally agree ceasefire with govt”, The Irrawaddy, 21 November 2011; and Crisis Group email

correspondence, individuals close to the discussions, November 2011. The KNU was expected to convene its central committee to

discuss this issue at the end of November. In advance of that meeting, it released a statement making clear that reports it had already

reached a ceasefire agreement were premature. “KNU Statement on Peace Talks”, KNU Supreme Headquarters, 24 November

2011. 133

Crisis Group email correspondence, individuals close to the discussions, November 2011. 134

Ibid. 135

The issue is due to be discussed at the NMSP’s eighth party conference on 15 December. 136

“SSA-South reaches ceasefire agreement with Naypyitaw”, Shan Herald Agency for News, 20 November 2011.


ေလလာဖ႔ အခန လအပပါတယ။ သတ႔အတြက မဆေလာတ၊ လကမခႏငတ အခကေတြ၊ ျပငဆငဖ႔ လအပတအခကေတြလညး ရႏငပါတယ။ အေျခခဥပေဒက သတ႔ လကခႏငတ အခနမာ လကနကကငတကစၥ ႐ေတာမာ မဟတပါဘး” ။137

137 Thein Sein, transcript of media conference, Bali, 19 November 2011.


(၇) ေ႐႕ဆကရမညလမး

(က) ၿငမးခမးေရးသည အမးသားေရး ကစၥ

ျမနမာႏငငသည ႏစေပါငး ၆၀ ေကာ ၿငမးခမးချခငး မ႐ေပ။ ဤအခကသည ဆယစႏစမားစြာ အာဏာ႐င အပခပမႈ ဝါဒႏင နာတာ႐ည ဖြ႕ၿဖးမႈ နမကျခငး တ႔က ျဖစေပၚေစခသည။ ၿဗတသ ကလနဘဝက လြနေျမာကခန မစ၍ စစပြႏငအတ ေမြးဖြားလာချခငးသည စစအပခပေရး သကတမး႐ည ေစသည အေၾကာငးျပခက တစချဖစခသည။ ဤကသ႔ သမငးေၾကာငး ႐ေသာလညး ၿငမးခမးေရးသည အမးသားေရးကစၥ ျဖစလာျခငး လးဝမ႐ခပ၊ လကနကကင ပဋပကၡသည ဗမာ အမားစအတြက မကကြယရာတြင ျဖစပြားေနေသာ၊ အေတြးထတြင မ႐ေသာ အရာတစချဖစခသည။ လ႔အသကမား၊ ေငြေၾကးမား၊ အခြငအလမး ဆး႐ႈးမႈမား ပါဝငေသာ ႀကးႀကးမားမား ရငးႏးေပးဆပရမႈမား အေပၚ အသအမတျပမႈ အနညးငယသာ ႐ခသည။ ျပညတြငးစစ ပဋပကၡသည ဆယစႏစမားစြာ စးပြားေရး ကဆငးမႈအတြက တာဝန႐ေသာ အဓက အေၾကာငးရငးတစခ ျဖစသည။ တငးရငးသား ကစၥသည အစးရ၊ တပမေတာ၊ လကနကကင အပစမား၊ တငးရငးသား လမး အသငးအဝငးတ႔ႏငသာ သကဆငေသာ အရာ တစခဟသာ ကယကယျပန႔ျပန႔ ႐ႈျမငခၾကၿပး၊ ႏငငတစခလးႏင သကဆငေသာ အရာဟ သတမတ ယဆျခငး မ႐ခေပ။ ဗမာ NGO အပစမား၊ အျခား အရပသား အဖြ႕အစညးမားအေနျဖင အားလးေသာ ကစၥရပမား အေပၚ ႀကးႀကးစားစား လပကငခၾကေသာလညး ၿငမးခမးေရး ရ႐ရနအတြက ႀကးပမး အားထတျခငး မ႐ခၾကပါ။138

လကနကကင အပစမား အပါအဝင တငးရငးသား လမး ကယစားလယမား အေနျဖင ၎တ႔ အသေပးလေသာ အေၾကာငးအရာ (message) က ဗမာ အသငးအဝငး အတြငး ရကခတႏငမည နညးလမးျဖင ႐ငးလငးေျပာၾကားရန ပကကြကခၾကသည။ တငးရငးသား လမး အသငးအဝငးတ႔အေပၚ ခြျခားဆကဆျခငး၊ တရားမမတျခငး ဟေသာ နက႐ႈငးသည ခစားခကက ျပညတြငးစစ လကနကကင ပဋပကၡအား ထနးေကာငးချခငးက ဗမာလမး အမားစ နားလညသ႐ျခငး မ႐ပါ။ ဆယစႏစမားစြာ ကာလတေလာကလး ျမနမာအစးရ အဆကဆကသည အငအား အသးျပျခငး၊ လၿခေရး ကစၥရပမားကသာ ညႇႏႈငးသည အပစရပ သေဘာတျခငး စေသာ စစေရးအရ ေျဖ႐ငးမႈ မားကသာ လပေဆာငခၾကသည။ ယငးကသ႔ အားထတမႈမားအားလး ေအာငျမငမႈ မရခေပ။ ထ႔အျပင ေတာကေလာက တးပြားလာေသာ ႏငငေတာ သယဇာတ ဝငေငြ ခြေဝမႈသညလညး တပမေတာ ထသ႔သာ ေရာက႐သြားခၿပး၊ အငအားႀကး တပမေတာသည ႏငငတညၿငမေရး အတြက အာမခခက မဟတေၾကာငး ပမထင႐ားလာခသည။

အဓက ေသာခကကေသာလညး သတမျပ ေမေလာေနၾကသည အရာမာ ၾကာ႐ညခ ၿငမးခမးေရး ေျပလညမႈသည စစပြမား ရပဆငးရမသာမကပ၊ အမးသား စညးလးညညြတမႈက အားထတ ႀကးပမးရန လအပေၾကာငး အစးရႏင ဗမာလမးအသငးအဝငးတ႔ဖကမ နားလည သ႐ေရးပင ျဖစသည။ အမးသား စညးလးညညြတေရးသည ျမနမာေခါငးေဆာငမားစြာ အသးျပခၾကေသာ ေရပနးစား စကားလး တစချဖစေသာလညး စကားလးအေပၚ ေတြးဆ သျမငမႈကမ ဗမာ-ဗဒၶဘာသာ လမးေရးဝါဒက ႏစေပါငးမားစြာ ထနးကြပထားခသည။ တငးရငးသား အမးစေသာ၊ ဘာသာစကား အမးစေသာ၊ ကးကြယမႈဘာသာ အမးစေသာ ျမနမာႏငငအေနျဖင ယငးကြျပားမႈမားက လလလားလား လကချခငးျဖငသာလင စစမနေသာ အမးသားစညးလးမႈႏင ျပနလည ေစစပေပါငးစညးမႈတ႔က ရ႐ႏင ပါလမမည။ ဤကစၥသည တငးရငးသား လမးမားႏငသာ အဓက ေဆြးေႏြးရမမကပ၊ လမားစ ဗမာမားကလညး ပါဝင ေဆြးေႏြးၾကရမည ကစၥ တစရပျဖစသည။ အဆးစြန ဆရလင အငပါယာ ထေထာငေသာ ပေဒသရာဇ ဘရငတ႔ ပစက အေျခခေသာ ႏငငတြင ေနထငခငသလား (သ႔မဟတ) ကြျပားမႈ သမငးေၾကာငး အေမြႏင လကေလာညေထြ႐မည ၿငမးခမးေသာ ႏငငတြင ေနထငခငသလား ဆသညက ဆးျဖတၾကရမည အလြနအေရးႀကးေသာ ကစၥတစရပ ျဖစေပသည။

138 The need for a national peace movement is something that several ethnic minority representatives have recently highlighted. It

was raised in several Crisis Group interviews with ethnic political party representatives and leading analysts. See also Salai Z T

Lian, “Is a Burmese anti-war movement possible?”, Mizzima News Agency, 21 October 2011.


(ခ) ၿငမးခမးေရး ေရ႐ညခမည လမးေၾကာငး

ဆယစႏစမားစြာ ဒကၡခစားခရေသာ ပဋပကၡက လြနေျမာကေရးသည ကယကယျပန႔ျပန႔ အားလးပါဝင အေျဖ႐ာၾကရန ႐းသားစြာ ကတျပသည တငေအာင တစညတညးႏင ေျဖ႐ငးေအာငျမငႏငမည မဟတပါ။ ျပလပေနဆ တပမေတာ စစဆငေရးမားႏင ကးလြနေနဆ ညႇဥးပနးႏပစကမႈမားသည အဆပါ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥ စတငေရးက ပမခကခ သြားေအာင လပသလ ျဖစေနေသာလညး ေနာကခ ႏငငေရး ျပနာရပမားက ေျဖ႐ငးရန ႀကးစားရာတြင ယခငက ေဆာင႐ြကမႈ မနသမထက လက႐ အစးရ၏ အသစႀကးပမးမႈမားက မားစြာ ပမ ခရးေရာကလက႐သည။

အကယ၍ အပစအားလး အေနျဖင အျမစတြယခငမာၿပးသား အေနအထားမားက ျပနလညေဖာထတေနျခငးအား ေကာလြနျဖတသနးသြားၾကရနႏင စစမနေသာ ဒငယာေလာက စတငၾကရန အဆငသင႐ေနၾကၿပ ဆပါက ေအာငျမငမႈ ရႏငမည တစခထေသာ အဓက အဆငမာ ႏငငေရး ေျပလညမႈ ႐ာေဖြမည အားလးအေပၚ ကယကယျပန႔ျပန႔ အေျခခေသာ ညလာခပင ျဖစေပသည။ ယငးကသ႔ ေသာခကက အေရးပါေသာ ညလာခသာ မေအာငျမငပါက ၿငမးခမးေရး ၾကာ႐ညခေစမည အလားအလာမားအတြက အဓက ထးႏကခရမႈ တစခ ျဖစလာႏငပါသည။ သ႔ျဖစရာ မဆႏၵနယ အမးမးအတြငး ၊ မဆႏၵနယ အမးမးအၾကား တခနက သေဘာတညေရး လပငနးစဥႏင လပငနးစဥ ေဆာင႐ြကရန ေကာငးစြာ ဆေလာ မနကနေသာ အစအစဥတ႔ အပါအဝင လအပေသာ ျပငဆငမႈ လပငနး ႀကတင ၿပးစးထားေၾကာငး ေသခာေပါက အာမခႏငရန အေရးႀကးေပသည။

အကယ၍ အဓက ပဋပကၡ ျပနာ ကန႐ေနဥးမညဆလင ေအာငျမငမႈ ရ႐ေရးသညလညး ခကခေနဥးမည ျဖစသည။ ထအခါ ႏငငတစခလး အတြက ေဘးဥပဒ အႏရာယ ျဖစလာလမမည။ ထ႔ေၾကာင ႀကးပမးအားထတမႈ မနသမသည အပစအားလး ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥ၏ အစတပငး အျဖစ ေသခာေပါက ပါဝငလာေအာင ျပလပျခငးသာ ျဖစရမည။ သ႔မဟတပါက ျပနာေဟာငးက အဆးသတျခငးထက ျပနာအသစ တစခစတငေအာင ဖနတးသလ ျဖစသြားႏငသည။ လြနခေသာ ၆၄ႏစက ပငလတြင ဤအတငး ျဖစပကခၿပး ျဖစသည။ သ႔ျဖစ၍ တစဖြ႕မကန အားလးပါဝငမႈ ေသခာေစေရးအတြက လအပေသာ အေလာေပး ညႇႏႈငးမႈမား ျပလပရန တာဝနဝတရားသည ဆန႔ကငဘက အပစ အားလးအေပၚတြင ကေရာကလက႐ေပသည။

တငးရငးသားတ႔၏ အေျခခ အခြငအေရးမား၊ ခြျခားဆကဆခရမႈ၊ သယဇာတ ခြေဝမႈႏင သတ႔အေရး သတ႔စမရာတြင ပမ လြတလပခြငေပးမႈ တ႔အေပၚ အာမခခကမား ေပးျခငး အပါအဝင တငးရငးသား လမး အသငးအဝငး၏ အဓက မေကလညမႈမားက ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးေရးသည ႏငငေရးလပငနးစဥ မနသမအတြက မ႐မျဖစ ကစၥတစခ ျဖစသည။ ေျမျပန႔ဗဟႏင အစြနအဖား ေတာငတနးေဒသမားအၾကား၊ လမားစႏင လနညးစ လမးမား အၾကား မ ဆကဆေရး သဘာဝက လမားစ ဗမာတ႔ ႏင ႏငငေရးအာဏာရ အစးရတ႔က အေျခခကက ျပနလည စဥးစားသးသပျခငး မ႐ပါက အထက ေဖာျပပါ ျပနာကစၥရပမားက ေျဖ႐ငးရန ျဖစႏငေခ မ႐ပါ။ တငးရငးသားလမးမား၊ အႏၵယႏင တ႐တ မးႏြယ အသငးအဝငးမား၊ ခရစယာနမား၊ မြတဆလင မားႏင ႐ဟငဂာမား အပါအဝင မတငးေနထငၾကေသာ ျပညသအားလးအတြက ႏငငအတြငး သငတင၊ မတ၊ ဆေလာေသာ အေနအထားရပဝနး တစခ ႐ာေဖြေတြ႕႐ရန လအပပါသည။ ထသ႔ ႐ာေဖြေတြ႕႐ႏငေရးအတြက လအပေသာ ၊ အားလးသေဘာတ လကခသည အမးသားေရး အျမင မ႐ပါက ဒကၡႏြထတြင ျမနမာႏငင ဆက၍ နစေနႏငပါလမမည။ အငအားႀကး လကနကကင တပမေတာႏင အတ အားေကာငးေသာ ဗဟအာဏာ အေျချပႏငင တညေဆာကျခငးျဖင အားလးလကခေသာ အမးသားေရး အျမင တစရပ မရ႐ႏငေၾကာငးက ျမနမာႏငင၏ ေခတသစသမငးက ညႊနျပလက႐သည။ လမးေပါငးစေသာ အျခားႏငင အားလးကသ႔ပင၊ အမညနာမ တစခထက သတမတ ပသြငးျခငးထက ကြျပားျခားနားမႈက အသအမတျပ ေလးစားျခငးသညသာလင ေ႐႕ဆကရမည လမးေၾကာငး ျဖစသငေပသည။

ဤအေၾကာငးအရာသည ညလာခ တကေရာကသမားအတြက သာမကပ၊ ႏငငသားအားလးႏင သကဆငသညကစၥ ျဖစသည။ ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈႏင လမႈ- စးပြား ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ အေပၚႏငငတကာ အသငးအဝငးက အကအညေပးျခငး အပါအဝင လထအသငးအဝငးႏင အရပဖက အဖြ႕အစညး၏ ေထာကခအားေပးမႈသည ေဖာျပပါ ႀကးပမးအားထတမႈ မနသမ ေအာငျမငေရးအတြက အသကတမ အေရးပါေနသည။


(၈) အဆးသတေကာကခက

ျမနမာႏငငသည လြတလပေရးရၿပး အေစာပငကာလမားမ စ၍ တငးရငးသား အ႐ႈတအေထြးႏင လကနကကငပဋပကၡမားက ရငဆငခရသည။ ယခအခါ ဤျပနာသည ျမနမာႏငင ရငဆငေနရသည တစခထေသာ အေရးႀကးေသာ ကစၥရပအျဖစ ဆကလက ကန႐ေနသညဟ ဆႏငသည။ ၿပးခေသာ လအနညးငယ အတြငး လက႐ အစးရသစသည သာမနထက ထးကေသာ လမႈေရး၊ စးပြားေရး၊ ႏငငေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမား တသတတနးႏင အတ ယခငအစးရက လလလားလား ေဆာင႐ြက ကမးလမးျခငး မ႐ခသည ၿငမးခမးေရး ႀကးပမးမႈတ႔က စတင အေကာငအထည ေဖာခသည။ ယငးအခကကပင လကနကကငအပစ အမားစ အပစရပစမႈ သေဘာတေအာင (သ႔) ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးေအာင စညး႐း ဆြေဆာငချခငး ျဖစသည။

ကခငျပညနယႏင ႐မးျပညနယ ေနရာအခ႕တြင ျပငးထနေသာတကပြမား ဆကတက ျဖစပြားေနေသာလညး အစးရ၏ ႀကးပမးမႈ ေနာကတြင သသသာသာ အ႐နအဟန ရလာခသည။ ဤအေျခအေနသည ပဋပကၡမား ေျဖ႐ငးရန အတြက ႏစေပါငး ၆၀အတြငး အေကာငးဆး အခြငအေရးက ကမးလမးျခငး ျဖစႏငေပသည။ ကမာၻေပၚတြင အၾကာဆး လကနကကင ပဋပကၡမားထမ အခ႕က ေတာကေလာက ၿပးဆးသြားေအာင အေျဖ႐ာျခငးသည သမငးဝင ေအာငျမငမႈ တစခ ျဖစလာဖြယ ရသည။ သ႕ေသာ ၾကာရညခမည ျငမးခမးေရးက အာမခႏငျခငး အလငးမ႐ေသးပါ။ တငးရငးသား လမးတ႔၏ မေကလညမႈမားမာ နက႐ႈငးစြာ အျမစတြယေနေသာေၾကာင ၿငမးခမးေရး ေဖာေဆာငျခငးသည လကနကကငအပစမားႏင အပစရပ သေဘာတညခကမား ရ႐ျခငး ထငပမ ခကခပါလမမည။ ထ႔အတြက တငးရငးသားလမးအားလး၏ မေကလညမႈမားႏင လလား ေတာငတမႈမားက ေျဖ႐ငးေဆာင႐ြကျခငး၊ တငးရငးသား လမး အသငးအဝငးမားအၾကား ယၾကညမႈ တညေဆာကျခငး တ႔က လအပပါသည။ ႏငငအေနျဖင ၎၏ ႀကးမား ႐ႈတေထြးေသာ ကြျပားမႈက အသအမတျပ ေျဖ႐ငးမည လမးေၾကာငးတြင အေျခခကက ျပနလည စဥးစားသးသပျခငးက လအပပါလမမည။ ဤကစၥသည ႏငငအတြငး ေနထငသတငး ပါဝငသကဆငသည ကစၥတစရပျဖစသည။

ႏငငတကာ အသငးအဝငးသည ျမနမာႏငင၏ ၿငမးခမးေရးႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးက အေထာကအကေပးရာတြင အေရးႀကးေသာ က႑မ ပါဝငေနသည။ ဤေနရာတြင ခကခ႐ႈပေထြးမႈမားက ပထမဥးစြာ နားလည သေဘာေပါကရန အလြနအေရးႀကးသည။ အစးရ အပါအဝင ပဋပကၡႏင ပတသကေသာ မညသည တစဥးတစဖြ႕ကမ ျပနာက တစကယတညး ေျဖ႐ငးႏငၾကမည မဟတ၍ ပဋပကၡႏင ပတသကေသာ တစဥးတစဖြ႕ထက ဖအားေပးျခငးသည လးဝ ထေရာကမႈ ႐ႏငမည မဟတပါ။ အထးသျဖင ျပနာအားလးက တခါတညးျဖင ေျဖ႐ငးေရးသည အစးရအေနျဖင အေနာကႏငငမားႏင ဆကဆေရး တးတကရန (သ႔) အေရးယ ဒဏခတမႈ sanctions မား ႐ပသမးသြားေစရန အတြက ျပလပျပရမည ေနာကထပ စခနသစ တစခမျဖစသငပါ။ ႐ႈတေထြးေသာ တငးရငးသား ပဋပကၡ ျပနာက အာ႐စက ေျဖ႐ငးေစရနအတြက ယခအခါ အဓက ျပျပငေျပာငးလေရး ကတကဝတ၊ အေနာကကမာၻႏင ပမရငးႏးစြာဆကဆလမႈ တ႔က ျပသလာသည ျမနမာအစးရ အေပၚ တန႔ျပနေလးစားျခငးႏငအတ ပမေကာငးမြနေသာ သတမနေရး နညးလမးမား ႐ေနပါသည။ အလားတ ကစၥတစရပမာ တငးရငးသား ပဋပကၡႏင သကဆငေသာ ဆးဆးဝါးဝါး လ႔အခြငအေရး ညႇဥးပနးႏပစကမႈမားပင ျဖစသည။ လကနကကငတပဖြ႕မား၏ အေျခခဥပေဒ ဆငရာ အေလအထက ျပျပငေျပာငးလေပးျခငး၊ အဆပါ ညႇဥးပနးႏပစကမႈမားက ျဖစေပၚေစသည အဓက တပမေတာ မဝါဒမားက ေျပာငးလျခငး၊ စစဆငေရး နယေျမမား႐ စစသားမားအၾကား ျပန႔ႏ႕ေနေသာ “ျပစမႈ ကးလြနျခငးေၾကာင ျပစဒဏမက” အယအဆက ႐ငးလငးၿပးေၾကာငး အာမခႏငမည ျပညတြငး တာဝနယမႈ လပငနးစဥက ခငမာ အားေကာငးေစျခငးႏင ၿငမးခမးေရးတ႔က သာလင လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကညဥးပနးမႈမားက တတကက အဆးသတေပးႏငမည ျဖစသည။


ႏငငတကာ အသငးအဝငး အေနႏငလညး လက႐ ျဖစေပၚေနေသာ ၿငမးခမးေရး ညႇႏႈငးေဆြးေႏြးမႈ မားက အေထာကအက ေပးရနအတြက ႏငငေရးဆငရာ၊ ဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာ အကအညမားျဖင လငျမနစြာ လႈပ႐ားရန အဆငသင ျဖစေနရပါသည။ တငးရငးသားလမး အသငးအဝငးတ႔ မေကလညမႈ အမားစမာ လမႈ-စးပြားဆငရာ၊ လမးစဆငရာ အခြငအေရးမားႏင ပတသကေနေသာေၾကာင တငးရငးသား မဆႏၵနယေျမမားတြင ၿငမးခမးေရး တညေဆာကရနအတြက အပစရပစမႈ မနသမ အေပၚခကျခငး လကငငး တန႔ျပန ခးေျမႇာကမႈမား ျပလပရန အလြန အေရးႀကးပါသည။ လမႈ-စးပြား ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ၊ ပမလြတလပေသာ ေဒသႏရ အပခပမႈ၊ ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈ တ႔က အားေပး ေထာကချခငးႏင လထ အသငးအဝငးမားအၾကား ပမ နားလည သေဘာေပါကမႈ၊ ယၾကညမႈ႐လာေစရန ပါဝငေဆာင႐ြကျခငး တ႔သည ယခအခနတြင အသကေသြးေၾကာ သဖြယ အေရးပါလက႐သည။

ဂကာတာ/ ဘရပဆယ၊ ၃၀ ႏဝငဘာ ၂၀၁၁


APPENDIX A

MAP OF MYANMAR


APPENDIX B

ABOUT THE INTERNATIONAL CRISIS GROUP

The International Crisis Group (Crisis Group) is an inde-

pendent, non-profit, non-governmental organisation, with some

130 staff members on five continents, working through

field-based analysis and high-level advocacy to prevent and

resolve deadly conflict.

Crisis Group’s approach is grounded in field research. Teams

of political analysts are located within or close by countries

at risk of outbreak, escalation or recurrence of violent conflict.

Based on information and assessments from the field, it pro-

duces analytical reports containing practical recommen-

dations targeted at key international decision-takers. Crisis

Group also publishes CrisisWatch, a twelve-page monthly

bulletin, providing a succinct regular update on the state of

play in all the most significant situations of conflict or

potential conflict around the world.

Crisis Group’s reports and briefing papers are distributed

widely by email and made available simultaneously on the

website, www.crisisgroup.org. Crisis Group works closely

with governments and those who influence them, including

the media, to highlight its crisis analyses and to generate

support for its policy prescriptions.

The Crisis Group Board – which includes prominent figures

from the fields of politics, diplomacy, business and the

media – is directly involved in helping to bring the reports

and recommendations to the attention of senior policy-makers

around the world. Crisis Group is chaired by former U.S.

Ambassador Thomas Pickering. Its President and Chief

Executive since July 2009 has been Louise Arbour, former

UN High Commissioner for Human Rights and Chief

Prosecutor for the International Criminal Tribunals for the

former Yugoslavia and for Rwanda.

Crisis Group’s international headquarters are in Brussels,

with major advocacy offices in Washington DC (where it is

based as a legal entity) and New York, a smaller one in

London and liaison presences in Moscow and Beijing.

The organisation currently operates nine regional offices

(in Bishkek, Bogotá, Dakar, Islamabad, Istanbul, Jakarta,

Nairobi, Pristina and Tbilisi) and has local field represen-

tation in fourteen additional locations (Baku, Bangkok,

Beirut, Bujumbura, Damascus, Dili, Jerusalem, Kabul, Kath-

mandu, Kinshasa, Port-au-Prince, Pretoria, Sarajevo and

Seoul). Crisis Group currently covers some 60 areas of

actual or potential conflict across four continents. In Africa,

this includes Burundi, Cameroon, Central African Republic,

Chad, Côte d’Ivoire, Democratic Republic of the Congo, Eritrea, Ethiopia, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia,

Madagascar, Nigeria, Rwanda, Sierra Leone, Somalia, Sudan,

Uganda and Zimbabwe; in Asia, Afghanistan, Bangladesh,

Burma/Myanmar, Indonesia, Kashmir, Kazakhstan, Kyrgyz-

stan, Nepal, North Korea, Pakistan, Philippines, Sri Lanka,

Taiwan Strait, Tajikistan, Thailand, Timor-Leste, Turkmeni-

stan and Uzbekistan; in Europe, Armenia, Azerbaijan, Bosnia

and Herzegovina, Cyprus, Georgia, Kosovo, Macedonia,

Russia (North Caucasus), Serbia and Turkey; in the Middle

East and North Africa, Algeria, Egypt, Gulf States, Iran,

Iraq, Israel-Palestine, Lebanon, Morocco, Saudi Arabia, Syria

and Yemen; and in Latin America and the Caribbean, Bolivia,

Colombia, Ecuador, Guatemala, Haiti and Venezuela.

Crisis Group receives financial support from a wide range of

governments, institutional foundations, and private sources.

The following governmental departments and agencies have

provided funding in recent years: Australian Agency for

International Development, Australian Department of Foreign

Affairs and Trade, Austrian Development Agency, Belgian

Ministry of Foreign Affairs, Canadian International Devel-

opment Agency, Canadian International Development and

Research Centre, Foreign Affairs and International Trade

Canada, Czech Ministry of Foreign Affairs, Royal Danish

Ministry of Foreign Affairs, Dutch Ministry of Foreign

Affairs, European Commission, Finnish Ministry of Foreign

Affairs, French Ministry of Foreign Affairs, German Federal

Foreign Office, Irish Aid, Japan International Cooperation

Agency, Principality of Liechtenstein, Luxembourg Ministry

of Foreign Affairs, New Zealand Agency for International

Development, Royal Norwegian Ministry of Foreign Affairs,

Slovenian Ministry of Foreign Affairs, Swedish International

Development Agency, Swedish Ministry for Foreign Affairs,

Swiss Federal Department of Foreign Affairs, Turkish Ministry

of Foreign Affairs, United Arab Emirates Ministry of Foreign

Affairs, United Kingdom Department for International De-

velopment, United Kingdom Economic and Social Research

Council, U.S. Agency for International Development.

The following institutional and private foundations have pro-

vided funding in recent years: Carnegie Corporation of New

York, The Charitable Foundation, Clifford Chance Founda-

tion, Connect U.S. Fund, The Elders Foundation, Henry Luce

Foundation, William & Flora Hewlett Foundation,

Humanity United, Hunt Alternatives Fund, Jewish World

Watch, Korea Foundation, John D. & Catherine T.

MacArthur Foundation, Open Society Institute, Victor

Pinchuk Foundation, Ploughshares Fund, Radcliffe

Foundation, Sigrid Rausing Trust, Rockefeller Brothers

Fund and VIVA Trust.

November 2011


APPENDIX C

CRISIS GROUP REPORTS AND BRIEFINGS ON ASIA SINCE 2008

Central Asia

Political Murder in Central Asia: No Time

to End Uzbekistan’s Isolation, Asia

Briefing N°76, 13 February 2008.

Kyrgyzstan: The Challenge of Judicial

Reform, Asia Report N°150, 10 April

2008 (also available in Russian).

Kyrgyzstan: A Deceptive Calm, Asia

Briefing N°79, 14 August 2008 (also

available in Russian).

Tajikistan: On the Road to Failure, Asia

Report N°162, 12 February 2009.

Women and Radicalisation in Kyrgyzstan,

Asia Report N°176, 3 September 2009.

Central Asia: Islamists in Prison, Asia

Briefing N°97, 15 December 2009.

Central Asia: Migrants and the Economic

Crisis, Asia Report N°183, 5 January

2010.

Kyrgyzstan: A Hollow Regime Collapses,

Asia Briefing N°102, 27 April 2010.

The Pogroms in Kyrgyzstan, Asia Report

N°193, 23 August 2010.

Central Asia: Decay and Decline, Asia


Tajikistan: The Changing Insurgent

Threats, Asia Report N°205, 24 May

2011.

North East Asia

China’s Thirst for Oil, Asia Report N°153,

9 June 2008 (also available in Chinese).

South Korea’s Elections: A Shift to the

Right, Asia Briefing N°77, 30 June

2008.

North Korea’s Missile Launch: The Risks

of Overreaction, Asia Briefing N°91,

31 March 2009.

China’s Growing Role in UN Peace-

keeping, Asia Report N°166, 17 April

2009 (also available in Chinese).

North Korea’s Chemical and Biological

Weapons Programs, Asia Report N°167,

18 June 2009.

North Korea’s Nuclear and Missile Pro-

grams, Asia Report N°168, 18 June

2009.

North Korea: Getting Back to Talks, Asia

Report N°169, 18 June 2009.

China’s Myanmar Dilemma, Asia Report

N°177, 14 September 2009 (also avail-

able in Chinese).

Shades of Red: China’s Debate over North

Korea, Asia Report N°179, 2 November


The Iran Nuclear Issue: The View from

Beijing, Asia Briefing N°100, 17 Feb-

ruary 2010 (also available in Chinese).

North Korea under Tightening Sanctions,

Asia Briefing N°101, 15 March 2010.

China’s Myanmar Strategy: Elections,

Ethnic Politics and Economics, Asia

Briefing N°112, 21 September 2010

(also available in Chinese).

North Korea: The Risks of War in the

Yellow Sea, Asia Report N°198, 23

December 2010.

China and Inter-Korean Clashes in the

Yellow Sea, Asia Report N°200, 27

January 2011 (also available in Chinese).

Strangers at Home: North Koreans in the

South, Asia Report N°208, 14 July 2011

(also available in Korean).

South Asia

After Bhutto’s Murder: A Way Forward for

Pakistan, Asia Briefing N°74, 2 January

2008,

Afghanistan: The Need for International

Resolve, Asia Report N°145, 6 February

2008.

Sri Lanka’s Return to War: Limiting the

Damage, Asia Report N°146, 20

February 2008.

Nepal’s Election and Beyond, Asia Report

N°149, 2 April 2008 (also available in

Nepali).

Restoring Democracy in Bangladesh, Asia

Report N°151, 28 April 2008.

Nepal’s Election: A Peaceful Revolution?,

Asia Report N°155, 3 July 2008 (also

available in Nepali).

Nepal’s New Political Landscape, Asia

Report N°156, 3 July 2008 (also avail-

able in Nepali).

Reforming Pakistan’s Police, Asia Report

N°157, 14 July 2008.

Taliban Propaganda: Winning the War of

Words?, Asia Report N°158, 24 July

2008.

Sri Lanka’s Eastern Province: Land,

Development, Conflict, Asia Report

N°159, 15 October 2008.

Reforming the Judiciary in Pakistan, Asia

Report N°160, 16 October 2008.

Bangladesh: Elections and Beyond, Asia

Briefing N°84, 11 December 2008.

Policing in Afghanistan: Still Searching for

a Strategy, Asia Briefing N°85, 18

December 2008.

Nepal’s Faltering Peace Process, Asia

Report N°163, 19 February 2009 (also


Afghanistan: New U.S. Administration,

New Directions, Asia Briefing N°89,

13 March 2009.

Pakistan: The Militant Jihadi Challenge,

Asia Report N°164, 13 March 2009.

Development Assistance and Conflict in Sri

Lanka: Lessons from the Eastern Prov-

ince, Asia Report N°165, 16 April 2009.

Pakistan’s IDP Crisis: Challenges and

Opportunities, Asia Briefing N°93, 3

June 2009.

Afghanistan’s Election Challenges, Asia


Sri Lanka’s Judiciary: Politicised Courts,

Compromised Rights, Asia Report

N°172, 30 June 2009.

Nepal’s Future: In Whose Hands?, Asia

Report N°173, 13 August 2009 (also


Afghanistan: What Now for Refugees?,

Asia Report N°175, 31 August 2009.

Pakistan: Countering Militancy in FATA,

Asia Report N°178, 21 October 2009.

Afghanistan: Elections and the Crisis of

Governance, Asia Briefing N°96, 25

November 2009.

Bangladesh: Getting Police Reform on

Track, Asia Report N°182, 11 December

2009.

Sri Lanka: A Bitter Peace, Asia Briefing

N°99, 11 January 2010.

Nepal: Peace and Justice, Asia Report

N°184, 14 January 2010.

Reforming Pakistan’s Civil Service, Asia


The Sri Lankan Tamil Diaspora after the

LTTE, Asia Report N°186, 23 February

2010.

The Threat from Jamaat-ul Mujahideen

Bangladesh, Asia Report N°187, 1

March 2010.

A Force in Fragments: Reconstituting the

Afghan National Army, Asia Report

N°190, 12 May 2010.

War Crimes in Sri Lanka, Asia Report

N°191, 17 May 2010.


Steps Towards Peace: Putting Kashmiris

First, Asia Briefing N°106, 3 June 2010.

Pakistan: The Worsening IDP Crisis, Asia

Briefing N°111, 16 September 2010.

Nepal’s Political Rites of Passage, Asia

Report N°194, 29 September 2010 (also


Reforming Afghanistan’s Broken Judiciary,

Asia Report N°195, 17 November 2010.

Afghanistan: Exit vs Engagement, Asia

Briefing N°115, 28 November 2010.

Reforming Pakistan’s Criminal Justice

System, Asia Report N°196, 6 December

2010.

Nepal: Identity Politics and Federalism,

Asia Report N°199, 13 January 2011

(also available in Nepali).

Afghanistan’s Elections Stalemate, Asia

Briefing N°117, 23 February 2011.

Reforming Pakistan’s Electoral System,

Asia Report N°203, 30 March 2011.

Nepal’s Fitful Peace Process, Asia Briefing

N°120, 7 April 2011 (also available in

Nepali).

India and Sri Lanka after the LTTE, Asia


The Insurgency in Afghanistan’s Heart-

land, Asia Report N°207, 27 June 2011.

Reconciliation in Sri Lanka: Harder Than

Ever, Asia Report N°209, 18 July 2011.

Aid and Conflict in Afghanistan, Asia

Report N°210, 4 August 2011.

Nepal: From Two Armies to One, Asia

Report N°211, 18 August 2011 (also


Reforming Pakistan’s Prison System, Asia

Report N°212, 12 October 2011.

South East Asia

Timor-Leste: Security Sector Reform, Asia

Report N°143, 17 January 2008 (also

available in Tetum).

Indonesia: Tackling Radicalism in Poso,

Asia Briefing N°75, 22 January 2008.

Burma/Myanmar: After the Crackdown,

Asia Report N°144, 31 January 2008.

Indonesia: Jemaah Islamiyah’s Publishing

Industry, Asia Report N°147, 28 Febru-

ary 2008 (also available in Indonesian).

Timor-Leste’s Displacement Crisis, Asia

Report N°148, 31 March 2008.

The Philippines: Counter-insurgency vs.

Counter-terrorism in Mindanao, Asia

Report N°152, 14 May 2008.

Indonesia: Communal Tensions in Papua,

Asia Report N°154, 16 June 2008 (also

available in Indonesian).

Indonesia: Implications of the Ahmadiyah

Decree, Asia Briefing N°78, 7 July 2008

(also available in Indonesian).

Thailand: Political Turmoil and the South-

ern Insurgency, Asia Briefing N°80, 28

August 2008 (also available in Thai).

Indonesia: Pre-election Anxieties in Aceh,

Asia Briefing N°81, 9 September 2008

(also available in Indonesian).

Thailand: Calming the Political Turmoil,

Asia Briefing N°82, 22 September 2008

(also available in Thai).

Burma/Myanmar After Nargis: Time to

Normalise Aid Relations, Asia Report

N°161, 20 October 2008 (also available

in Chinese).

The Philippines: The Collapse of Peace in

Mindanao, Asia Briefing N°83, 23

October 2008.

Local Election Disputes in Indonesia: The

Case of North Maluku, Asia Briefing

N°86, 22 January 2009.

Timor-Leste: No Time for Complacency,

Asia Briefing N°87, 9 February 2009.

The Philippines: Running in Place in

Mindanao, Asia Briefing N°88, 16

February 2009.

Indonesia: Deep Distrust in Aceh as

Elections Approach, Asia Briefing N°90,

23 March 2009.

Indonesia: Radicalisation of the “Palem-

bang Group”, Asia Briefing N°92, 20

May 2009.

Recruiting Militants in Southern Thailand,

Asia Report N°170, 22 June 2009 (also

available in Thai).

Indonesia: The Hotel Bombings, Asia

Briefing N°94, 24 July 2009 (also avail-

able in Indonesian).

Myanmar: Towards the Elections, Asia

Report N°174, 20 August 2009.

Indonesia: Noordin Top’s Support Base,

Asia Briefing N°95, 27 August 2009.

Handing Back Responsibility to Timor-

Leste’s Police, Asia Report N°180, 3

December 2009.

Southern Thailand: Moving towards Polit-

ical Solutions?, Asia Report N°181, 8

December 2009 (also available in Thai).

The Philippines: After the Maguindanao

Massacre, Asia Briefing N°98, 21

December 2009.

Radicalisation and Dialogue in Papua,

Asia Report N°188, 11 March 2010 (also

available in Indonesian).

Indonesia: Jihadi Surprise in Aceh, Asia

Report N°189, 20 April 2010.

Philippines: Pre-election Tensions in

Central Mindanao, Asia Briefing N°103,

4 May 2010.

Timor-Leste: Oecusse and the Indonesian

Border, Asia Briefing N°104, 20 May

2010.

The Myanmar Elections, Asia Briefing

N°105, 27 May 2010 (also available in

Chinese).

Bridging Thailand’s Deep Divide, Asia

Report N°192, 5 July 2010 (also

available in Thai).

Indonesia: The Dark Side of Jama’ah

Ansharut Tauhid (JAT), Asia Briefing

N°107, 6 July 2010.

Indonesia: The Deepening Impasse in

Papua, Asia Briefing N°108, 3 August

2010.

Illicit Arms in Indonesia, Asia Briefing

N°109, 6 September 2010.

Managing Land Conflict in Timor-Leste,

Asia Briefing N°110, 9 September 2010.

Stalemate in Southern Thailand, Asia

Briefing N°113, 3 November 2010 (also

available in Thai).

Indonesia: “Christianisation” and

Intolerance, Asia Briefing N°114, 24

November 2010.

Indonesia: Preventing Violence in Local

Elections, Asia Report N°197, 8

December 2010 (also available in

Indonesian).

Timor-Leste: Time for the UN to Step Back,

Asia Briefing N°116, 15 December

2010.

The Communist Insurgency in the

Philippines: Tactics and Talks, Asia


Myanmar’s Post-Election Landscape, Asia

Briefing N°118, 7 March 2011 (also

available in Chinese and Burmese).

The Philippines: Back to the Table, Warily,

in Mindanao, Asia Briefing N°119, 24

March 2011.

Thailand: The Calm Before Another

Storm?, Asia Briefing N°121, 11 April


Timor-Leste: Reconciliation and Return

from Indonesia, Asia Briefing N°122, 18

April 2011 (also available in

Indonesian).

Indonesian Jihadism: Small Groups, Big

Plans, Asia Report N°204, 19 April


Indonesia: Gam vs Gam in the Aceh

Elections, Asia Briefing N°123, 15 June

2011.

Indonesia: Debate over a New Intelligence

Bill, Asia Briefing N°124, 12 July 2011.

The Philippines: A New Strategy for Peace

in Mindanao?, Asia Briefing N°125, 3

August 2011.

Indonesia: Hope and Hard Reality in

Papua, Asia Briefing N°126, 22 August

2011.


Myanmar: Major Reform Underway, Asia

Briefing N°127, 22 September 2011

(also available in Burmese).

Indonesia: Trouble Again in Ambon, Asia

Briefing N°128, 4 October 2011.

Timor-Leste’s Veterans: An Unfinished

Struggle?, Asia Briefing N°129, 18

November 2011.

The Philippines: Indigenous Rights and the

MILF Peace Process, Asia Report

N°213, 22 November 2011.

Myanmar: A New Peace Initiative, Asia

Report N°214, 30 November 2011.


APPENDIX D

INTERNATIONAL CRISIS GROUP BOARD OF TRUSTEES

CHAIR

Thomas R Pickering Former U.S. Ambassador to the UN, Russia,

India, Israel, Jordan, El Salvador and Nigeria;

Vice Chairman of Hills & Company

PRESIDENT & CEO

Louise Arbour Former UN High Commissioner for Human

Rights and Chief Prosecutor for the International

Criminal Tribunals for the former Yugoslavia

and Rwanda

EXECUTIVE COMMITTEE

Morton Abramowitz Former U.S. Assistant Secretary of State

and Ambassador to Turkey

Cheryl Carolus Former South African High Commissioner to

the UK and Secretary General of the ANC

Maria Livanos Cattaui Member of the Board, Petroplus Holdings,

Switzerland

Yoichi Funabashi Former Editor in Chief, The Asahi Shimbun,

Japan

Frank Giustra President & CEO, Fiore Capital

Ghassan Salamé Dean, Paris School of International Affairs,

Sciences Po

George Soros Chairman, Open Society Institute

Pär Stenbäck Former Foreign Minister of Finland

OTHER BOARD MEMBERS

Adnan Abu-Odeh Former Political Adviser to King Abdullah II

and to King Hussein, and Jordan Permanent

Representative to the UN

Kenneth Adelman Former U.S. Ambassador and Director of the

Arms Control and Disarmament Agency

Kofi Annan Former Secretary-General of the United Nations;

Nobel Peace Prize (2001)

Nahum Barnea Chief Columnist for Yedioth Ahronoth, Israel

Samuel Berger Chair, Albright Stonebridge Group LLC; Former

U.S. National Security Advisor

Emma Bonino Vice President of the Senate; Former Minister

of International Trade and European Affairs

of Italy and European Commissioner for

Humanitarian Aid

Wesley Clark Former NATO Supreme Allied Commander,

Europe

Sheila Coronel Toni Stabile, Professor of Practice in

Investigative Journalism; Director, Toni Stabile

Center for Investigative Journalism, Columbia

University, U.S.

Jan Egeland Director, Norwegian Institute of International

Affairs; Former Under-Secretary-General for

Humanitarian Affairs and Emergency Relief

Coordinator, United Nations

Uffe Ellemann-Jensen Former Foreign Minister of Denmark

Gareth Evans President Emeritus of Crisis Group; Former

Foreign Affairs Minister of Australia

Mark Eyskens Former Prime Minister of Belgium

Joshua Fink CEO & Chief Investment Officer, Enso Capital

Management LLC

Joschka Fischer Former Foreign Minister of Germany

Jean-Marie Guéhenno Arnold Saltzman Professor of War and Peace

Studies, Columbia University; Former UN Under-

Secretary-General for Peacekeeping Operations

Carla Hills Former U.S. Secretary of Housing and U.S.

Trade Representative

Lena Hjelm-Wallén Former Deputy Prime Minister and Foreign

Affairs Minister of Sweden

Swanee Hunt Former U.S. Ambassador to Austria;

Chair, Institute for Inclusive Security; President,

Hunt Alternatives Fund

Mo Ibrahim Founder and Chair, Mo Ibrahim Foundation;

Founder, Celtel International

Igor Ivanov Former Foreign Affairs Minister of the Russian

Federation

Asma Jahangir President of the Supreme Court Bar Association

of Pakistan, Former UN Special Rapporteur on

the Freedom of Religion or Belief

Wim Kok Former Prime Minister of the Netherlands

Ricardo Lagos Former President of Chile

Joanne Leedom-Ackerman Former International Secretary of International

PEN; Novelist and journalist, U.S.

Lord (Mark) Malloch-Brown Former Administrator of the United Nations

Development Programme (UNDP) and UN

Deputy Secretary-General

Lalit Mansingh Former Foreign Secretary of India, Ambassador

to the U.S. and High Commissioner to the UK

Jessica Tuchman Mathews President, Carnegie Endowment for

International Peace, U.S.

Benjamin Mkapa Former President of Tanzania

Moisés Naím Senior Associate, International Economics

Program, Carnegie Endowment for International

Peace; former Editor in Chief, Foreign Policy

Ayo Obe Legal Practitioner, Lagos, Nigeria

Paul Reynolds President & Chief Executive Officer, Canaccord

Financial Inc.; Vice Chair, Global Head of

Canaccord Genuity

Güler Sabancı Chairperson, Sabancı Holding, Turkey

Javier Solana Former EU High Representative for the Common

Foreign and Security Policy, NATO Secretary-

General and Foreign Affairs Minister of Spain

Lawrence Summers Former Director of the US National Economic

Council and Secretary of the US Treasury;

President Emeritus of Harvard University


PRESIDENT ’S COUNCIL

A distinguished group of individual and corporate donors providing essential support and expertise to Crisis Group.

Mala Gaonkar

Frank Holmes

Steve Killelea

George Landegger

Ford Nicholson & Lisa Wolverton

Harry Pokrandt

Ian Telfer

White & Case LLP

Neil Woodyer

INTERNATIONAL ADVISORY COUNCIL

Individual and corporate supporters who play a key role in Crisis Group ’s efforts to prevent deadly conflict.

APCO Worldwide Inc.

Ed Bachrach

Stanley Bergman & Edward Bergman

Harry Bookey & Pamela Bass-Bookey

BP

Chevron

Neil & Sandra DeFeo Family Foundation

Equinox Partners

Fares I. Fares

Neemat Frem

Seth & Jane Ginns

Rita E. Hauser

Sir Joseph Hotung

Iara Lee & George Gund III Foundation

George Kellner

Amed Khan

Faisel Khan

Zelmira Koch Polk

Elliott Kulick

Liquidnet

Jean Manas & Rebecca Haile

McKinsey & Company

Harriet Mouchly-Weiss

Näringslivets Internationella Råd (NIR) – International Council of Swedish Industry

Griff Norquist

Ana Luisa Ponti & Geoffrey R. Hoguet

Kerry Propper

Michael L. Riordan

Shell

Statoil

Belinda Stronach

Talisman Energy

Tilleke & Gibbins

Kevin Torudag

VIVA Trust

Yapı Merkezi Construction and Industry Inc.

Stelios S. Zavvos

SENIOR ADVISERS

Former Board Members who maintain an association with Crisis Group, and whose advice and support are called on (to the

extent consistent with any other office they may be holding at the time).

Martti Ahtisaari Chairman Emeritus

George Mitchell Chairman Emeritus

HRH Prince Turki al-Faisal

Hushang Ansary

Óscar Arias

Ersin Arıoğlu

Richard Armitage

Diego Arria

Zainab Bangura

Shlomo Ben-Ami

Christoph Bertram

Alan Blinken

Lakhdar Brahimi

Zbigniew Brzezinski

Kim Campbell

Jorge Castañeda

Naresh Chandra

Eugene Chien

Joaquim Alberto Chissano

Victor Chu

Mong Joon Chung

Pat Cox

Gianfranco Dell’Alba

Jacques Delors

Alain Destexhe

Mou-Shih Ding

Gernot Erler

Marika Fahlén

Stanley Fischer

Malcolm Fraser

I.K. Gujral

Max Jakobson

James V. Kimsey

Aleksander Kwasniewski

Todung Mulya Lubis

Allan J. MacEachen

Graça Machel

Nobuo Matsunaga

Barbara McDougall

Matthew McHugh

Miklós Németh

Christine Ockrent

Timothy Ong

Olara Otunnu

Lord (Christopher) Patten

Shimon Peres

Victor Pinchuk

Surin Pitsuwan

Cyril Ramaphosa

Fidel V. Ramos

George Robertson

Michel Rocard

Volker Rüehe

Mohamed Sahnoun

Salim A. Salim

Douglas Schoen

Christian Schwarz-Schilling

Michael Sohlman

Thorvald Stoltenberg

Leo Tindemans

Ed van Thijn

Simone Veil

Shirley Williams

Grigory Yavlinski

Uta Zapf

Ernesto Zedillo

Documents

214 Myanmar a New Peace Initiative Burmese