Upload
lorraine-duhamel
View
126
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
11/04/23
La Belgique, le vieillissement et les pensions
AD 2010
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Il était une fois… un pays
SurendettéSurtaxé, notamment pour le travail et le revenuOù la protection sociale est en déclinDont l’infrastructure est en déclinOù l’éducation et la recherche sont sous-financéesOù la démocratie est malade et anémiqueOù la société est éclatée et inégale
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.2
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.3
11/04/23
Le mal belge
44% PIB: charge fiscale100% PIB: dette publique – destination d’environ 25% du budget fédéral annuel30% PIB: protection sociale30% du budget soins de santé: privé40%: ratio de remplacement des pensions légales1%: croissance annuelle des pensions capitalisées au-delà du PIB 01-07 (avant la crise)15%: l’handicap coût salarial avec All/P-B/FR 23%: perte de part de marché par rapport à All/P-B/FR pendant 1990-2007
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.4
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.5
11/04/2311/04/23
En dan kwam de vergrijzing
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.7
Overzicht
De vergrijzing en haar gevolgen
De “Brusselse Consensus”
Quid met pensioenen?
Fataliteit of opportuniteit?
11/04/2311/04/23
Vergrijzing
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.9
De vergrijzing
Een internationaal fenomeen: EU, Japan, Rusland, China, ... (VS)
België kent structurele en conjuncturele vergrijzing:– Stijgende levensverwachting dankzij steeds betere
geneeskunde– Laag geboortecijfer (ontgroening): onder 1,7/vrouw sedert
1978– Babyboomers werden “babybusters”, verouderen en
naderen pensionering
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.10
Demografisch
Minder jongeren - ontgroening
Meer ouderen
Gemiddeld oudere bevolking
Meer immigranten – verkleuring
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.11
Demografie EU: beroepsbevolking v 65+
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.12
Demografie België
15-64 jaar:– 2005: 6,8 miljoen– 2030: 6,5 miljoen (-300.000)– 2050: 6,15 miljoen (-350.000)
65+:– 2005: 1,8 miljoen– 2030: 2,6 miljoen (+ 830.000 – bijna +50%)– 2050: 2,9 miljoen (+ 300.000)
Demografische samenstelling van de -65: verouderingToenemend aandeel immigranten
11/04/2311/04/23
Gevolgen
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.14
Minder groeipotentieel
Economisch groeipotentieel is functie van:– Productiviteit (totaal of per eenheid)– Innovatie– Groei beroepsbevolking– (Investeringen en consumptie)
De vergrijzing heeft een remmend effect op het groeipotentieel
11/04/23
Minder groeipotentieel
11/04/23
Meer uitgaven
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.17
Minder financieringspotentieel
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.18
Tussenbesluit
De vergrijzing =
Minder groeipotentieel Minder inkomsten, meer uitgaven Minder actieven, meer behoeftigen
Crisis, staatsschuld, internationale competitiviteit, staatsstructuur, le mal belge
De perfecte storm?
11/04/23
Le « Consensus bruxellois »
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.20
Une issue?
Défi politique : long terme vs. court terme
Pacte des générations: travailler plus longtemps
Comité d’étude sur le vieillissement et Fonds de vieillissement– Evaluation du coût du vieillissement– Trajet “d’épargne”
11/04/23
Pacte des générations: résultats?
Age effective de pension: 59,2 ansTaux d’activité des 55+: 35%Impact: 15.000 v. 200.000Le coût dépasse l’épargne:– Bonus pension– Cumul pension & emploi– Crédit-temps
Dépassée par la crise
Too little too late
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.21
11/04/23
Comité d’étude sur le vieillissement et Fonds de vieillissement
Trois composantes:
Estimation budgétaireExécution budgétaireLes prémisses
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.22
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.23
Evaluation budgétaire en % du PIB
= +10.000 EUR par personne active par an Déjà entre 10 et 15: 10 milliards EUR RIEN pour tout autre domaine politique
Annéed’évaluation
Coût2030
Coût2050
2002 3,1% -
2006 3,8% 5,5%
2008 4,3% 6,3%
2009 5,8% 8,2%
2010 3,7% 6,3%
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.24
L’exécution budgétaire
La discipline budgétaire pour:– Réduire la dette publique à 60% du PIB en 2014– Avoir des surplus budgétaires– “Alimenter” le Fonds de vieillissement
Réalité– Occasions manquées dans le récent passé ‘violet’ : les
dépenses primaires ont trop souvent continué à augmenter– Mesures uniques, parfois avec des effets pervers– Retard systématique : 2007 0,3% déficit – 2008 1% déficit
Et alors la crise…– Dette publique va dépasser les 100% du PIB et le budget
fédéral ne sera rééquilibré qu’en 2015
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.25
Les prémisses
Taux d’activité atteint 70% (aujourd’hui: Be 62% - Fl 65% - Wal 56,5%)Augmentation de la productivité de 1,50% par an jusqu’en 2030 (1,45% entre 1980 et 2004)Croissance économique annuelle moyenne de 2% jusqu’en 2030 (1,8% entre1990-2005)Pensions légales: statu quo (0,5% par an – jamais encore réalisé)Budget assurance maladie: max. 2,8% de croissance par an jusqu’en 2030 (environ 5% par an en moyenne depuis 1970)
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.26
Conclusion intermédiaire
Le consensus bruxellois?
N’existe pasN’est pas/insuffisamment exécutéEst fondé sur des prémisses qui sont des illusionsA définitivement échoué dans la crise
11/04/23
Pensioenen?
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.28
Bottom line: Pro Memorie
Veel meer gepensioneerdenDie steeds langer levenMet steeds meer nodenMinder actieven – privé-sector en publieke sectorGolf « Baby boomers » vanaf 2011
Grote pensioenverschillenArmoederisicoVervroegd pensioenKloof tussen bijdragen en uitkeringen
11/04/23
Action Plan
Langer werken – arbeidsmarkt, werkloosheid
en HR
Werken meer belonen, minder werken niet
belonen: vervroegd pensioen uitdoven,
verloven en gelijkgestelde perioden, fiscaliteit
Meer sparen/kapitaliseren: veralgemenen
Demografie neutraliseren
Level playing field wettelijk pensioen
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Fatalité ou opportunité?
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.31
Vers un volontarisme réaliste
Pas de vision statique : l’avenir est ouvert et plus de croissance est réalisable, oui!!!Pas de fixation budgétaire : une réforme des politiques est urgente et nécessaireSi les bons choix sont faits, les effets du vieillissement peuvent (partiellement) être atténués
Une stratégie de croissance parallèle est la seule vraie solution
11/04/23
Le modèle social 2.0
Marché du travail et carrières
Pensions et financement des pensions
Organisation et financement des soins de santé
Une meilleure fiscalité
Des pouvoirs publics plus efficaces et performants
Compétitivité, innovation/entrepreunariat
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions p.32
11/04/23
Vergrijzing en pensioenen – Vieillissement et pensions
p.33
Le vieillissement et la crise comme opportunité
Pour réformer et améliorer l’état providence en déclin
Pour faciliter une politique de réformes et de croissance
Pour donner plus de chances aux personnes défavorisées dans notre société
Pour servir le groupe grandissant des seniors en bonne santé et riches
11/04/23