Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Toygar ÇETİN
Lisans Öğrencileri İçin
TABLOLARLA KPSS VATANDAŞLIK DERS NOTLARI
TEMELHUKUK BİLGİSİ
ANAYASAHUKUKU
İDAREHUKUKU
KPSS 2020
→ Tamamı Tablolu, Bol Örnekli ve Kapsamlı Konu Anlatımı
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNE İLİŞKİN BÜTÜN DEĞİŞİKLİKLERİ İÇERMEKTEDİR.
12 Tablolarla KPSS Vatandaşlık
HUKUKUN KAYNAKLARI
Yazılı Kaynaklar(Asli Kaynaklar)Yazılı Kaynaklar(Asli Kaynaklar)
AnayasaAnayasa KanunlarKanunlar Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi
Cumhurbaşkanlığı Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi
Milletlerarası
Andlaşmalar
Milletlerarası Milletlerarası
Andlaşmalar
Yönetmelikler Yönetmelikler Yönetmelikler
Örf ve Adet Hukuku Örf ve Adet HukukuDoktrin (Öğreti)Doktrin (Öğreti) İçtihatlar (Mahkeme
Kararları)
İçtihatlar (Mahkeme
Kararları)
Yazısız KaynaklarYazısız Kaynaklar Yardımcı KaynaklarYardımcı Kaynaklar
I- YAZILI KAYNAKLAR
Normlar Hiyerarşisi:
• Tanım: Bir hukuk düzeninde bulunan yazılı kaynaklar rastgele bir sıralama içinde değil, hiyerarşik bir düzen içerisinde bulunurlar. Hukukun yazılı kaynaklarının ast-üst ilişkisi içerisinde olmasına normlar hiyerarşisi denir.
ANAYASAANAYASA
Kanun = OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi = Milletlerarası AndlaşmalarKanun = OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi = Milletlerarası Andlaşmalar
Cumhurbaşkanlığı KararnamesiCumhurbaşkanlığı Kararnamesi
YönetmelikYönetmelik
Genelge, Yönerge, Tebliğ, vb. idarenin adsız düzenleyici işlemleriGenelge, Yönerge, Tebliğ, vb. idarenin adsız düzenleyici işlemleri
Anayasanın Üstünlüğü İlkesi:• Yazılı kaynakların hiçbirisi kendinden üstte bulunan bir norma aykırı ola-maz. • Hiçbir normun en üstün norm olan anayasaya aykırı olamamasına “anaya-sanın üstünlüğü ilkesi” denir. • Örneğin:
• Bir yönetmelik ne bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesine, ne de bir kanuna aykırı olamaz.
• Benzer şekilde hiçbir kanun anayasaya aykırı olamaz. • Dikkat: Kanunların, cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin anayasaya uy-gunluğunu denetleyen mahkeme Anayasa Mahkemesidir.• Anayasanın üstünlüğü gerçek anlamda 1961 Anayasası ile benimsenmiştir.Dikkat: Genelge, tebliğ gibi idarenin adsız düzenleyici işlemleri anayasada düzenlenmez. Bu normların adları olmasına rağmen anayasada düzenlenme-dikleri için bunlara idarenin adsız düzenleyici işlemleri denir.
53Ders Notları
BORCU SONA ERDİREN HALLER
İfaİfa
Borcun ödenmesidir.
Örneğin: Mobilya aldınız. Bütün tak-
sitleri ödediğiniz anda ifa gerçekleşmiş
ve borç sona ermiş olur.
İfa
Borcun ödenmesidir.
Örneğin: Mobilya aldınız. Bütün tak-
sitleri ödediğiniz anda ifa gerçekleşmiş
ve borç sona ermiş olur.
İbraİbra
Alacaklının alacağından vazgeçmesidir.
Yazılı şekilde olması gerekir.
Örneğin: Mobilyacıya son bir taksit bor-
cunuz var. Mobilyacı size yazılı olarak
son taksit borcunuzu ibra ettiğini söyledi.
Borç sona erer.
İbra
Alacaklının alacağından vazgeçmesidir.
Yazılı şekilde olması gerekir.
Örneğin: Mobilyacıya son bir taksit bor-
cunuz var. Mobilyacı size yazılı olarak
son taksit borcunuzu ibra ettiğini söyledi.
Borç sona erer.
Tecdit (Yenileme)Tecdit (Yenileme)
Borçlunun eski borcu iptal ederek yeni
borç ortaya çıkarmasıdır.
Örneğin: Ali, Veli’nin arabasının camını
kırar. Ali’nin Veli’ye karşı haksız fiilden
doğan bir borcu doğar. Fakat Ali, Veli ile
anlaşır. Der ki “Ben araç lastiği satıyo-
rum, sana 4 kışlık lastik vereyim sen bana
dava açma”. Burada Ali’nin borcu aslında
haksız fiilden kaynaklanan bir borç iken,
bu borç sona erdirmiş, başka yeni bir borç
ortaya çıkarılmıştır.
Borçlunun eski borcu iptal ederek yeni
borç ortaya çıkarmasıdır.
Örneğin: Ali, Veli’nin arabasının camını
kırar. Ali’nin Veli’ye karşı haksız fiilden
doğan bir borcu doğar. Fakat Ali, Veli ile
anlaşır. Der ki “Ben araç lastiği satıyo-
rum, sana 4 kışlık lastik vereyim sen bana
dava açma”. Burada Ali’nin borcu aslında
haksız fiilden kaynaklanan bir borç iken,
bu borç sona erdirmiş, başka yeni bir borç
ortaya çıkarılmıştır.
BirleşmeBirleşme
Alacaklı ile borçlu sıfatının aynı kişide
birleşmesidir.
Örneğin: Bir şirketiniz var. Size bor-
cu olan bir fabrikayı bütün borç ve
alacaklarıyla satın alıyorsunuz. Bu
durumda borçlu ve alacaklı aynı kişi
olur. Sonuç olarak borç sona erer.
Birleşme
Alacaklı ile borçlu sıfatının aynı kişide
birleşmesidir.
Örneğin: Bir şirketiniz var. Size bor-
cu olan bir fabrikayı bütün borç ve
alacaklarıyla satın alıyorsunuz. Bu
durumda borçlu ve alacaklı aynı kişi
olur. Sonuç olarak borç sona erer.
TakasTakas
İki kişinin karşılıklı ve benzer borçlarını,
birbirini karşıladığı oranda sona erdirme-
sidir.
Örneğin: Zeki’nin Metin’e de 20.000 TL,
Metin’in ise Zeki’ye 30.000 TL para borcu
vardır. Borcun vadesi geldiğinde borcun
20.000 TL’lik kısmı takas edilir. Metin
yalnızca 10.000 TL’lik borcu ödeyecektir.
İki kişinin karşılıklı ve benzer borçlarını,
birbirini karşıladığı oranda sona erdirme-
sidir.
Örneğin: Zeki’nin Metin’e de 20.000 TL,
Metin’in ise Zeki’ye 30.000 TL para borcu
vardır. Borcun vadesi geldiğinde borcun
20.000 TL’lik kısmı takas edilir. Metin
yalnızca 10.000 TL’lik borcu ödeyecektir.
Kusursuz İfa İmkansızlığıKusursuz İfa İmkansızlığı
Sözleşmenin ifasından önce borçlunun
sorumlu tutulamayacağı sebeplerle bor-
cun ifasının imkânsızlaşmasıdır.
Mücbir sebep (yangın, doğal afet gibi du-
rumlar) nedeniyle eşyaya zarar gelirse
borç sona erer.
Örneğin: Satılan bisikletin müştemilatta
çıkan yangında yanarak yok olması duru-
munda teslim borcu sona erer.
Sözleşmenin ifasından önce borçlunun
sorumlu tutulamayacağı sebeplerle bor-
cun ifasının imkânsızlaşmasıdır.
Mücbir sebep (yangın, doğal afet gibi du-
rumlar) nedeniyle eşyaya zarar gelirse
borç sona erer.
Örneğin: Satılan bisikletin müştemilatta
çıkan yangında yanarak yok olması duru-
munda teslim borcu sona erer.
ZamanaşımıZamanaşımı
Her borcun zaman aşımı vardır. Eğer
bu süre içinde borç ödenmezse, borç
zamanaşımına uğrayacak ve alacaklı-
nın borcun yetkisi sona erecektir.
Dikkat: Zamanaşımı halinde borç bir
eksik borç haline gelir. Borç sona er-
mez ama borcu ödemeyen taraf zama-
naşımı def’ini ileri sürerek ödemekten
kaçınabilir.
Eğer özel düzenleme yapılmamışsa, her
borç için zaman aşımı süresi 10 yıldır.
Zamanaşımına uğrayan her borç eksik
borç haline gelir.
Eksik Borç: Hukuk önünde ileri sürül-
mesi mümkün olmayan borçlara eksik
borç denir.
Örneğin: Kumar veya bahisten doğan
borçlar, hayır amaçlı verilen paralar.
Örneğin: Ali, Veli’ye 1000 TL borç
verir. Fakat verdiği bu borcu bir yere
yazmadığı için unutur. 12 yıl sonra bir
muhabbet esnasında Veli’nin kendi-
sine borcu olduğunu hatırlar. Bu du-
rumda Veli’nin borcu zamanaşımına
uğramıştır.
Her borcun zaman aşımı vardır. Eğer
bu süre içinde borç ödenmezse, borç
zamanaşımına uğrayacak ve alacaklı-
nın borcun yetkisi sona erecektir.
Dikkat: Zamanaşımı halinde borç bir
eksik borç haline gelir. Borç sona er-
mez ama borcu ödemeyen taraf zama-
naşımı def’ini ileri sürerek ödemekten
kaçınabilir.
Eğer özel düzenleme yapılmamışsa, her
borç için zaman aşımı süresi 10 yıldır.10 yıldır.
Zamanaşımına uğrayan her borç eksik
borç haline gelir.
Eksik Borç: Hukuk önünde ileri sürül-
mesi mümkün olmayan borçlara eksik
borç denir.
Örneğin: Kumar veya bahisten doğan
borçlar, hayır amaçlı verilen paralar.
Örneğin: Ali, Veli’ye 1000 TL borç
verir. Fakat verdiği bu borcu bir yere
yazmadığı için unutur. 12 yıl sonra bir
muhabbet esnasında Veli’nin kendi-
sine borcu olduğunu hatırlar. Bu du-
rumda Veli’nin borcu zamanaşımına
uğramıştır.
80 Tablolarla KPSS Vatandaşlık
• Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk
milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
• Şifre: SALİH BCD
Sosyal Devlet → İlk kez 1961 Anayasası ile düzenlendi.
Atatürk Milliyetçiliğinde Bağlı Devlet → İlk kez 1982 Anayasası ile düzenlendi.
Laik Devlet → İlk kez 1961 Anayasası ile düzenlendi.
İnsan Haklarına Saygılı Devlet → İlk kez 1982 Anayasası ile düzenlendi.
Hukuk Devleti → İlk kez 1961 Anayasası ile düzenlendi.
Başlangıç Hükümlerine Bağlı → İlk kez 1961 Anayasası ile düzenlendi.
Cumhuriyetçilik → İlk kez 1937 değişikliği ile düzenlendi.
Demokratik Devlet →İlk kez 1961 Anayasası ile düzenlendi.
2. Madde: CumhuriyerinNitelikleri
• Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. 1. Madde: Devletin Şekli
• Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. → Üniter devlet anlayışını ifade eder.
• Dili Türkçedir.
• Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır.
• Milli marşı “İstiklal Marşı”dır.
• Başkenti Ankara’dır.
3. Madde: Devletin bütün-lüğü, Resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti
• İlk 3 madde değiştirilemez ve değiştirilmesi dahi teklif edilemez.
• Dikkat:
• Değiştirilemez maddeye yer vaeren ilk anayasa 1924 Anayasasıdır.
• 1924 ve 1961 Anayasalarında yalnızca 1. madde değiştirilemez niteliktedir.
4. Madde: DeğiştirilemezHükümler
• Devletin temel amaç ve görevleri, Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini, Cumhuri-
yeti ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürri-
yetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri
kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır.
5. Madde: Devletin temel amaç ve görevleri
94 Tablolarla KPSS Vatandaşlık
Yasaya saygı ilkesi
• Devletin koymuş olduğu kurallara vatandaşların saygı göstermesi hukuk devletinin önemli gereklerinden birisidir.
• Bireyler hem yasaları bilmeli hem de yasaya saygı göstermelidir. Kanunları bilmemek mazeret sayılmaz!!!
- OHAL döneminde çıkartılan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine karşı yargı yolu kapalıdır.
- Olağan dönemde çıkartılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesine karşı Anayasa Mahkemesine iptal davası açılabilir.
- Dikkat: 2017 anayasa değişikliği öncesinde Cumhurbaşkanının tek başına aldığı kararlara karşı yargı yolu kapa-
lıydı. Cumhurbaşkanının kararlarına karşı yargı yolu 2017 anayasa değişikliği ile açılmıştır.
Dikkat: Cumhurbaşkanı kararlarına karşı Danıştay’a iptal davası açılması mümkündür.
- Hakimler ve Savcılar Kurulu Kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır.
- Bu kuralın tek istisnası: HSK’nın meslekten çıkarma kararlarına karşı yargı yolu açıktır!
- Bu düzenleme 2010 anayasa değişikliği ile yapılmıştır.
- Yüksek Hakem Kurulu kararları kesindir.
- Grev ve lokavtın yasaklandığı hallerde veya ertelendiği durumlarda ertelemenin sonunda, uyuşmazlık Yüksek
Hakem Kurulunca çözülür.
- Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararları kararları kesindir.
- Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna
başvurabilir.
- Spor Federasyonu Tahkim Kurulu Kararları kesindir.
- Spor federasyonlarının spor faaliyetlerinin yönetimine ve disiplinine ilişkin kararlarına karşı ancak zorunlu
tahkim yoluna başvurulabilir
- Türk Silahlı Kuvvetlerinin disiplin cezalarına karşı yargı yolu kapalıdır.
- Usulüne göre yürürlüğe girmiş milletlerarası andlaşmalara karşı yargı yolu kapalıdır.
- Anayasa Mahkemesine iptal gerekçesi ile dava açılamaz.
- Yüksek Askerî Şüranın
→ terfi işlemleri ile
→ kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır.
- Dikkat: YAŞ’ın kararlarına kural olarak yargı yolu açıktır. Sadece terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye
ayırma kararlarına yargı yolu kapalıdır.
- Bu düzenleme 2010 anayasa değişikliği ile yapılmıştır.İDARENİN YARGI
YOLU KAPALI İŞLEMLER
125Ders Notları
ARA SEÇİMLERTanım: TBMM üyelerinden boşalma olması halinde yapılan seçimdir.Dikkat: Seçimler sadece boşalan ilde veya seçim bölgesinde yapılır.
@ Önemli kural: Ara seçimler kural olarak, bir yasama döneminde bir defa yapılır. @ Önemli kural: Kural olarak genel seçimlere 1 yıl kala ara seçim yapılamaz.
Dikkat: Yukarıdaki 2 kurala bağlı olmaksızın, bir il veya seçim çevresinde hiç milletvekili kalmazsa ara seçim yapılır.
a) Milletvekili sayısının % 5’inden az üyelik bo-
şalırsa
@ 30’dan az üyelik
a) Milletvekili sayısının % 5’inden az üyelik bo-
şalırsa
@ 30’dan az üyelik
b) Milletvekili sayısının % 5’inden fazla
üyelik boşalırsa
@ 30 ve daha fazla üyelik
b) Milletvekili sayısının % 5’inden fazla
üyelik boşalırsa
@ 30 ve daha fazla üyelik
@ TBMM’nin isteğine bağlıdır.
@ Ara seçim yapılıp yapılmayacağına Meclis ka-
rar verir.
@ Genel seçimden itibaren 30 ay geçmiş olma-
lı
@ Sonraki genel seçime 1 yıl kala yapılamaz.
@ Ara seçim geriye kalan 18 aylık sürede ya-
pılır.
@ TBMM’nin isteğine bağlıdıristeğine bağlıdır.
@ Ara seçim yapılıp yapılmayacağına Meclis ka-
rar verir.
@ Genel seçimden itibaren 30 ay geçmiş olma-30 ay geçmiş olma-
lı
@ Sonraki genel seçime 1 yıl kala yapılamaz.
@ Ara seçim geriye kalan 18 aylık sürede ya-
pılır.
İlk 30 ay
yapılamaz
İlk 30 ay
yapılamaz
18 aylı sürede
yapılabilir.
18 aylı sürede
yapılabilir.
4 yıl yapılabilir4 yıl yapılabilir
1 yıl kala
yapılamaz!
1 yıl kala
yapılamaz!
1 yıl kala yapılamaz!1 yıl kala yapılamaz!
@ Bu durumda seçim yapılması zo-
runludur.
@ TBMM, 3 ay içinde ara seçim ka-
rarı verir.
@ Genel seçime 1 yıl kala yapılmaz.
@ Bu durumda seçim yapılması zo-
runludur.
@ TBMM, 3 ay içinde3 ay içinde ara seçim ka-
rarı verir.
@ Genel seçime 1 yıl kala yapılmaz.1 yıl kala yapılmaz.
@ Zorunlu şekilde ara seçim yapılır.
@ Karar alınmasına gerek yoktur.
@ Boşalmayı takip eden 90. günü iz-
leyen ilk Pazar günü ara seçim
yapılır.
@ Zorunlu şekilde ara seçim yapılır.
@ Karar alınmasına gerek yoktur.
@ Boşalmayı takip eden 90. günü iz-90. günü iz-
leyen ilk Pazar günüleyen ilk Pazar günü ara seçim
yapılır.
c) Bir il/seçim çevresinde hiç millet-
vekili kalmazsa
c) Bir il/seçim çevresinde hiç millet-
vekili kalmazsa
134 Tablolarla KPSS Vatandaşlık
Siyasi Parti GruplarıDikkat: Siyasi partiler, en az 30 kişi tarafından kurulan kişi topluluğu olan tüzel kişilerdir.Dikkat: Siyasi parti grupları ise, en az 20 milletvekili tarafından kurulabilir. Meclis’te en az 20 milletvekili bulunan siyasi partiler siyasi parti grubu kurma hakkına sahiptir.Dikkat: İçtüzük hükümleri, siyasi parti gruplarının, Meclisin bütün faaliyetlerine üye sayısı oranında katılmalarını sağlayacak yolda düzen-lenir. Dikkat: 1961 Anayasasında siyasi parti grubu kurulabilmesi için en az 10 milletvekili gerekmekteydi.
Siyasi Parti Gruplarına Tanınan YetkilerSiyasi Parti Gruplarına Tanınan Yetkiler
→ Cumhurbaşkanlığına aday göstermek→ Genel görüşme isteme→ Meclis araştırması isteme→ Kapalı oturum isteme→ Meclis çalışmalarına ve komisyonlarına üye sayıları oranında katılırlar.
→ Cumhurbaşkanlığına aday göstermek→ Genel görüşme isteme→ Meclis araştırması isteme→ Kapalı oturum isteme→ Meclis çalışmalarına ve komisyonlarına üye sayıları oranında katılırlar.
Yapamayacakları İşlemlerYapamayacakları İşlemler
→ TBMM Başkanlığına aday gösteremez.→ Meclis soruşturması hakkında görüşme yapamaz ve karar alamazlar.(İçtüzükte getiril-miş bir sınırlama)→ Yasama dokunulmazlığı hakkında görüşme yapamaz ve karar alamazlar.→ Kişisel Verilerin Korunması Kurulu ile RTÜK üye seçimine ilişkin görüşme yapamaz ve karar alamaz.(İçtüzükte getirilmiş bir sınırlama)
→ TBMM Başkanlığına aday gösteremez.→ Meclis soruşturması hakkında görüşme yapamaz ve karar alamazlar.(İçtüzükte getiril- Meclis soruşturması hakkında görüşme yapamaz ve karar alamazlar.(İçtüzükte getiril- Meclis soruşturması hakkındamiş bir sınırlama)→ Yasama dokunulmazlığı hakkında görüşme yapamaz ve karar alamazlar. Yasama dokunulmazlığı hakkında görüşme yapamaz ve karar alamazlar. Yasama dokunulmazlığı hakkında→ Kişisel Verilerin Korunması Kurulu ile RTÜK üye seçimine ilişkin görüşme yapamaz ve karar alamaz.(İçtüzükte getirilmiş bir sınırlama)
TBMM’nin Görevleri
Yasama GörevleriYasama Görevleri
Kanun çıkarmakKanun çıkarmak Meclis Başkanı seçmekMeclis Başkanı seçmekCumhurbaşkanı yardımcıları ve ba-
kanları denetlemek
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve ba-
kanları denetlemekAnayasa değişikliği yapmakAnayasa değişikliği yapmak Kamu Baş Denetçişi seçmekKamu Baş Denetçişi seçmek
Savaş ilanına karar vermekSavaş ilanına karar vermekBütçe/ Kesin Hesap Kanunu çıkarmakBütçe/ Kesin Hesap Kanunu çıkarmak AYM’ye üye seçmekAYM’ye üye seçmek
OHAL’in onaylanması/uzatmaOHAL’in onaylanması/uzatmaPara basılmasına karar vermekPara basılmasına karar vermek Sayıştay Başkan ve üyelerini seçmekSayıştay Başkan ve üyelerini seçmek
TSK’nın yurtdışına gönderilmesi
(Tezkere)
TSK’nın yurtdışına gönderilmesi
(Tezkere)Genel ve özel af ilanına karar vermekGenel ve özel af ilanına karar vermek RTÜK üyelerini seçmekRTÜK üyelerini seçmek
HSK'ya üye seçmekHSK'ya üye seçmekMilletlerarası andlaşmaların onay-
lanmasını uygun bulmak
Milletlerarası andlaşmaların onay-
lanmasını uygun bulmak
Seçim GörevleriSeçim GörevleriYürütmeye Yönelik GörevlerYürütmeye Yönelik Görevler
139Ders Notları
Teklif En az üye tamsayısının 1/3 milletvekili (200 MV)
Anayasa komisyonu
Genel Kurul
TBMM Başkanlığına
İvedikle görüşülemez.
İki görüşme arasında en az 48 saat olmalı. Serinleme Süresi
2 defa görüşülür.
Gizli oylama yapılır.
En az 3/5 çoğunluk (360 MV) ile kabul edilir.
Kabul ederse zorunlu halkoyuna sunulmak
üzere Resmi Gazere’de yayımlar.Meclise geri gönderebilir.
Oylama
3/5 ≤ x < 2/3
CB (15 gün içinde)
Meclis en az 3/5 çoğunluk ile aynen kabul ederse CB tekrar meclise geri gönde-
remez.
"3/5 ≤ x < 2/3" aralığındaysa zorunlu olarak halkoylamasına sunar.
Eğer 2/3 dahil ve daha fazla üye tarafından kabul edilirse, isterse halk oylamasına
sunar isterse doğrudan kabul edip Resmi Gazete'de yayımlar.
Referandum, RG’de yayımdan itibaren 60. günü izleyen ilk pazar yapılır.
x ≥ 2/3
CB (15 gün içinde)
Kabul Cumhurbaşkanı isterse halkoy-
lamasına sunabilir. Buradaki
halkoylaması ihtiyaridir, yani
tamamen Cumhurbaşkanının
isteğine bağlıdır.
Meclise geri gönderebilir.
ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ YAPIM SÜRECİ
ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ YAPIM SÜRECİ
147Ders Notları
Meclis
Soruşturması
Süreci
Meclis
Soruşturması
Süreci
Komisyon süre-
sinde bitiremezse
1 aylık
yeni ve kesin bir süre
verilir.
Komisyon süre-
sinde bitiremezse
1 aylık1 aylık
yeni ve kesin bir süre
verilir.
CB Yardımcıla-
rının ve Bakanların
(görevleriyle ilgili
suçlardan)
* cezai sorumlulukla-
rının araştırılmasıdır.
CB Yardımcıla-
rının ve Bakanların
(görevleriyle ilgili (görevleriyle ilgili
suçlardan)suçlardan)
* cezai sorumlulukla-
rının araştırılmasıdır.
Komisyon
hazırladığı raporu
2 ay içinde
Meclis Başkanlığına
sunmalı.
Komisyon
hazırladığı raporu
2 ay içinde2 ay içinde
Meclis Başkanlığına
sunmalı.
Yüce Divana
sevk oylamasında
ÜTS 2/3 çoğunluğu
aranır..
Yüce Divana
sevk oylamasında
ÜTS 2/3 çoğunluğu
aranır..
Teklif yeter sayısı
En az ÜTS salt çoğunluğu ile
Teklif yeter sayısı
En az ÜTS salt çoğunluğu ile
Soruşturma açılırsa
15 üyeden oluşan
bir komisyon kurulur.
Soruşturma açılırsa
15 üyeden oluşan15 üyeden oluşan
bir komisyon kurulur.
Yüce Divan yargılaması:
3 ay içerisinde tamamlanır
3 ay ek süre verilebilir!!!
Yüce Divan yargılaması:Yüce Divan yargılaması:
3 ay içerisinde3 ay içerisinde tamamlanır
3 ay ek süre 3 ay ek süre verilebilir!!!
Hazırlanan rapor,
Başkanlığa verildiği ta-
rihten itibaren;
10 gün içinde dağıtılır,
10 gün içinde görüşülür.
Hazırlanan rapor,
Başkanlığa verildiği ta-
rihten itibaren;
10 gün içinde10 gün içinde dağıtılır,
10 gün içinde10 gün içinde görüşülür.
Soruşturma açılma-
sı için ÜTS 3/5 çoğunlu-
ğu ile karar alınmalı
Soruşturma açılma-
sı için ÜTS 3/5 çoğunlu-
ğu ile karar alınmalı
Görevin sona ermesi
için
Seçilmeye engel bir suç-
tan mahkûm edilmeli
Görevin sona ermesi
için
Seçilmeye engel bir suç-Seçilmeye engel bir suç-
tan mahkûm edilmeli
Verilen önerge
en geç 1 ay içinde
görüşülür.
Verilen önerge
en geç 1 ay içinde en geç 1 ay içinde
görüşülür.
159Ders Notları
Siviller:
Üye Bakanların Şifresi → İDAM
* Cumhurbaşkanı * İçişleri Bakanı
* Cumhurbaşkanı Yardımcıları * Dışişleri Bakanı
* Adalet Bakanı
* Milli Savunma Bakanı
Siviller:
Üye Bakanların Şifresi → İDAM
* Cumhurbaşkanı * İçişleri Bakanı
* Cumhurbaşkanı Yardımcıları * Dışişleri Bakanı
* Adalet BakanıAdalet BakanıA
* Milli Savunma Bakanı
Askerler:
* Genelkurmay Başkanı
* Kara/Hava/Deniz Kuvvetleri Komutanları
→ Dikkat: 2017 değişikliği ile "Jandarma Genel
Komutanı" çıkartılmıştır.
Askerler:
* Genelkurmay Başkanı
* Kara/Hava/Deniz Kuvvetleri Komutanları
→ Dikkat: 2017 değişikliği ile "Jandarma Genel
Komutanı" çıkartılmıştır.
ÜyelerÜyeler
ÖzellikleriÖzellikleri
* Milli güvenlik siyasetiyle ilgili → tavsiye niteliğinde kararlar verir.
* 1961 Anayasası ile kurulmuştur.
* Başkanı → Cumhurbaşkanıdır.
* Cumhurbaşkanı yoksa → Cumhurbaşkanı yardımcısı vekalet eder.
* 2 ayda bir toplanır (2001 değişikliği ile)
* Olağanüstü toplantıya çağırma yetkisi → Cumhurbaşkanına aittir.
* Gündemini → Cumhurbaşkanı belirler. (Cumhurbaşkanı yardımcıları ve Genelkurmay Başkanının önerileri dikkate alarak)
→ Dikkat: Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, toplantıya katılır, fakat MGK üyesi değildir.
* MGK Genel Sekreterliğinin teşkilatı ve görevleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.
* MGK Genel Sekreterliği Cumhurbaşkanlığına bağlıdır.
* Milli güvenlik siyasetiyle ilgili → tavsiye niteliğindetavsiye niteliğinde kararlar verir.tavsiye niteliğinde kararlar verir.tavsiye niteliğinde
* 1961 Anayasası ile kurulmuştur.
* Başkanı → Cumhurbaşkanıdır.
* Cumhurbaşkanı yoksa → Cumhurbaşkanı yardımcısı vekalet eder.
* 2 ayda bir2 ayda bir toplanır (2001 değişikliği ile)
* Olağanüstü toplantıya çağırma yetkisi → Cumhurbaşkanına aittir.
* Gündemini → Cumhurbaşkanı belirler. (Cumhurbaşkanı yardımcıları ve Genelkurmay Başkanının önerileri dikkate alarak)
→ Dikkat: Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, toplantıya katılır, fakat MGK üyesi değildir.
* MGK Genel Sekreterliğinin teşkilatı ve görevleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ileCumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.
* MGK Genel Sekreterliği Cumhurbaşkanlığına bağlıdır.
MİLLİ GÜVENLİK
KURULU (MGK)
* Cumhurbaşkanı *
* Cumhurbaşkanı Yardımcıları *
*
*
MİLLİ GÜVENLİK
KURULU (MGK)
167Ders Notları
HAKİM VE SAVCILAR KURULU
→ İlk defa 1982 Anayasası ile düzenlenmiştir.→ 2017 değişikliği öncesinde adı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu idi.→ HSK bir mahkeme değil, bir yargısal kuruluştur!
13 ÜYE→ Kurulun Başkanı: Adalet Bakanıdır. → Kurulun Doğal Üyesi: Adalet Bakanlığı İlgili Yardımcısı (Anayasaya göre → müsteşarı)
13 ÜYE→ Kurulun Başkanı: Adalet Bakanıdır. → Kurulun Doğal Üyesi: Adalet Bakanlığı İlgili Yardımcısı (Anayasaya göre → müsteşarı)
TBMM TARAFINDAN SEÇİLEN ÜYELER (7 ÜYE)TBMM TARAFINDAN SEÇİLEN ÜYELER (7 ÜYE)CB TARAFINDAN SEÇİLEN ÜYELER (4 ÜYE)CB TARAFINDAN SEÇİLEN ÜYELER (4 ÜYE)
3 üyesi
Adli yargı hâkim ve savcıları
arasından
3 üyesi
Adli yargı hâkim ve savcıları
arasından
3 üyesi
Yargıtay üyeleri arasından
3 üyesi
Yargıtay üyeleri arasından
1 üyesi
İdari yargı hâkim ve savcıları
arasından
1 üyesi
İdari yargı hâkim ve savcıları
arasından
1 üyesi
Danıştay üyeleri arasından
1 üyesi
Danıştay üyeleri arasından
3 üyesi
Öğretim Üyeleri ile
Avukatlar arasından
3 üyesi
Öğretim Üyeleri ile
Avukatlar arasından
TBMM'de HSK Üye
Seçim Süreci
TBMM'de HSK Üye
Seçim Süreci
1. Tur:
Üye tam sayısının 2/3 çoğun-
luğu
(En az 400 Milletvekili)
sonuçlanmazsa →
1. Tur:
Üye tam sayısının 2/3 çoğun-
luğu
(En az 400 Milletvekili)
sonuçlanmazsa →
→ TBMM, Karma Komisyon tarafın-
dan belirlenen adaylar arasından her bir
üye için, ayrı ayrı gizli oyla seçim yapar.
→ TBMM, Karma Komisyon tarafın-
dan belirlenen adaylar arasından her bir
üye için, ayrı ayrı gizli oylaayrı ayrı gizli oyla seçim yapar.ayrı ayrı gizli oyla seçim yapar.ayrı ayrı gizli oyla
2. Tur:
Üye tam sayısının 3/5 çoğunluğu
(En az 360 Milletvekili)
sonuçlanmazsa →
2. Tur:
Üye tam sayısının 3/5 çoğunluğu
(En az 360 Milletvekili)
sonuçlanmazsa →
→ Seçim süreci, üyelerin göre süresinin dolma-
sından önceki 30 gün içinde tamamlanır.→ Üyeler 4 yıl için seçilir. Süresi biten üyeler bir
kez daha seçilebilir.
→ Seçim süreci, üyelerin göre süresinin dolma-
sından önceki 30 gün içinde 30 gün içinde tamamlanır.→ Üyeler 4 yıl için seçilir. Süresi biten üyeler bir için seçilir. Süresi biten üyeler bir için seçilir. Süresi biten üyeler
kez daha seçilebilir.
3. Tur:
En çok oy alan iki aday arasında AD ÇEKME USULÜ İLE
3. Tur:
En çok oy alan iki aday arasında AD ÇEKME USULÜ İLE AD ÇEKME USULÜ İLE
190 Tablolarla KPSS Vatandaşlık
TÜRKİYE'NİN İDARİ TEŞKİLAT YAPISITÜRKİYE'NİN İDARİ TEŞKİLAT YAPISI
- İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır.
- Merkezden yönetim birimleri, ülkenin tek elden yönetilmesini sağlayan ve ülkenin yönetilmesi ile ilgili esas kararları alan ve
uygulayan birimlerdir. Ülkenin yönetimi ve kamu hizmetlerine ilişkin asıl kararlar bu birimler tarafından alınır ve uygulanır.
- Başkent teşkilatında yer alan birimler, ülkenin yönetilmesi ile ilgili asıl kararları alır.
→ Örneğin: Cumhurbaşkanı ya da Bakanlıklar ülke yönetimi ve kamu hizmetleri ile ilgili önemli kararlar alırlar.
- Taşra teşkilatında yer alan birimler ise, başkentin almış olduğu kararları uygulayan birimlerdir.
→ Örneğin: Milli Eğitim Bakanlığının aldığı kararı, Ağrı ilinde Vali ve valinin emrinde çalışan İl Milli Eğitim müdürü uygular.
- Yerinden yönetim kuruluşları ise, yerel ortak ihtiyaçlar konusunda ve uzmanlık gerektiren konularda kamu hizmetlerinin gö-
türülmesi için oluşturulmuş özel bütçeye, mali özerkliğe ve ayrı kamu tüzel kişiliğine sahip olan birimlerdir.
- Yerel yerinden yönetim kuruluşları, mahalli müşterek ihtiyaçların karşılanması için oluşturulan birimlerdir.
→ Örneğin: Belediyeler, belde halkının ulaşım, su, park, yol, çöplerin toplanması vb. ortak ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturul-
muş yerel yerinden yönetim kuruluşlarıdır.
- Hizmet yerinden yönetim kuruluşları, uzmanlık gerektiren konularda hizmet sunmak amacıyla oluşturulmuş ayrı kamu tüzel
kişiliğine sahip birimlerdir.
→ Örneğin: Üniversiteler, eğitim alanında uzmanlaşmayı sağlamaya yönelik hizmet sunan bir hizmet yerinden yönetim kuruluşu-
dur.
Dikkat: Merkezden yönetim birimleri, genel idarenin içerisinde yer alırlar ve kural olarak hepsi devlet tüzel kişiliğine sahiptirler.
Yani bu birimlerin hepsi kararlarını devlet tüzel kişiliği adına alırlar.
Dikkat: Yerinden yönetim kuruluşları ise hizmet götürme amacıyla kurulduğu ve özel bütçe ve mali özerkliği sahip olduğu için,
bütün yerinden yönetim kuruluşlarının ayrı birer kamu tüzel kişiliği vardır.bütün yerinden yönetim kuruluşlarının ayrı birer
- İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarınamerkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına
- Merkezden yönetim birimleri, ülkenin tek elden yönetilmesini sağlayan ve ülkenin yönetilmesi ile ilgili esas kararları alan ve
uygulayan birimlerdir. Ülkenin yönetimi ve kamu hizmetlerine ilişkin asıl kararlar bu birimler tarafından alınır ve uygulanır.
- Başkent teşkilatında yer alan birimler, ülkenin yönetilmesi ile ilgili asıl kararları alır.
→ Örneğin:Örneğin: Cumhurbaşkanı ya da Bakanlıklar ülke yönetimi ve kamu hizmetleri ile ilgili önemli kararlar alırlar.
- Taşra teşkilatında yer alan birimler ise, başkentin almış olduğu kararları uygulayan birimlerdir.
→ Örneğin:Örneğin: Milli Eğitim Bakanlığının aldığı kararı, Ağrı ilinde Vali ve valinin emrinde çalışan İl Milli Eğitim müdürü uygular.
- Yerinden yönetim kuruluşları ise, yerel ortak ihtiyaçlar konusunda ve uzmanlık gerektiren konularda kamu hizmetlerinin gö-
türülmesi için oluşturulmuş özel bütçeye, mali özerkliğe ve ayrı kamu tüzel kişiliğine sahip olan birimlerdir.
- Yerel yerinden yönetim kuruluşları, mahalli müşterek ihtiyaçların karşılanması için oluşturulan birimlerdir.
→ Örneğin:Örneğin: Belediyeler, belde halkının ulaşım, su, park, yol, çöplerin toplanması vb. ortak ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturul-
muş yerel yerinden yönetim kuruluşlarıdır.
- Hizmet yerinden yönetim kuruluşları, uzmanlık gerektiren konularda hizmet sunmak amacıyla oluşturulmuş ayrı kamu tüzel
kişiliğine sahip birimlerdir.
→ Örneğin:Örneğin: Üniversiteler, eğitim alanında uzmanlaşmayı sağlamaya yönelik hizmet sunan bir hizmet yerinden yönetim kuruluşu-
dur.
Dikkat: Merkezden yönetim birimleri, genel idarenin içerisinde yer alırlar ve kural olarak hepsi devlet tüzel kişiliğinedevlet tüzel kişiliğine sahiptirler.
Yani bu birimlerin hepsi kararlarını devlet tüzel kişiliği adına alırlar.
Dikkat: Yerinden yönetim kuruluşları ise hizmet götürme amacıyla kurulduğu ve özel bütçe ve mali özerkliği sahip olduğu için,
bütün yerinden yönetim kuruluşlarının ayrı birer kamu tüzel kişiliği tüzel kişiliği vardır.
Merkezden YönetimMerkezden Yönetim
Başkent TeşkilatıBaşkent Teşkilatı Yerel Yerinden YönetimlerYerel Yerinden Yönetimler
Devlet Tüzel KişisiDevlet Tüzel Kişisi Kamu Tüzel KişisiKamu Tüzel Kişisi
Taşra TeşkilatıTaşra Teşkilatı Hizmet Yerinden YönetimlerHizmet Yerinden Yönetimler
Yerinden YönetimYerinden Yönetim
ÖNEMLİ
BİLGİLER
ÖNEMLİ
BİLGİLER
201Ders Notları
→ Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulur.
Dikkat: Burada bahsedilen il özel idaresidir.
Dikkat: Mahalle, bir yerel yerinden yönetim kuruluşu değildir. Mahallelerin, kamu tüzel kişiliği yoktur.
→ Mahalli idarelerin kuruluş usulü ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir.
→ Mahalli idarelerin karar organları halk tarafından seçilerek oluşturulur.
Dikkat: Mahalli idarelerin organı olan Meclisler, en üst karar organıdır ve kural olarak halk tarafından seçilirler.
Örneğin: İl Genel Meclisi, Belediye Meclisi ve İhtiyar Heyeti en üst karar organıdır ve üyeleri halk tarafından seçilir.
Dikkat: Mahalli idarelerin karar organı olan Meclislerin başındaki kişiler, yürütme organıdır.
Örneğin: Vali, Belediye Başkanı ve Muhtar yürütme organıdır. Vali, haricindeki yürütme organları halk tarafından seçilir.
Dikkat: Mahalli idarelerin organı olan encümenler, danışma organı ve ikincil karar organıdır.
Örneğin: İl Daimi Encümeni ve Belediye Encümeni, danışma ve ikincil karar organıdır. Üyeleri halk tarafından seçilmez!
→ Mahalli idareler, özel bütçeli ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişileridir.
→ Mahalli idarelerin seçimleri, 5 yılda bir yapılır.
→ Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir.
Dikkat: Bu amaçla büyükşehir belediyeleri kurulmuştur. Kanunla kurulan Büyükşehir Belediyeleri Anayasada düzenlenmez.
→ Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında Cumhurbaşkanının izni ile birlik kurmaları mümkündür.
Örneğin: Marmara Belediyeler Birliği, özellikle çevresel konularda faaliyet gösteren bir mahalli birliktir.
→ Mahalli idareler; il, belediye veya köyil, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzeremahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulur.
Dikkat: Burada bahsedilen il özel idaresidir.
Dikkat: Mahalle, bir yerel yerinden yönetim kuruluşu değildir. Mahallelerin, kamu tüzel kişiliği yoktur.
→ Mahalli idarelerin kuruluş usulü ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir.
→ Mahalli idarelerin karar organları halk tarafından seçilerek oluşturulur. halk tarafından seçilerek oluşturulur. halk tarafından seçilerek
Dikkat: Mahalli idarelerin organı olan Meclisler, en üst karar organıdırMeclisler, en üst karar organıdır ve kural olarak halk tarafından seçilirler. Meclisler, en üst karar organıdır ve kural olarak halk tarafından seçilirler. Meclisler, en üst karar organıdır
Örneğin: İl Genel Meclisi, Belediye Meclisi ve İhtiyar Heyeti en üst karar organıdır ve üyeleri halk tarafından seçilir.
Dikkat: Mahalli idarelerin karar organı olan Meclislerin başındaki kişiler, yürütme organıdır. Meclislerin başındaki kişiler, yürütme organıdır.
Örneğin: Vali, Belediye Başkanı ve Muhtar yürütme organıdır. Vali, haricindeki yürütme organları halk tarafından seçilir.
Dikkat: Mahalli idarelerin organı olan encümenler, danışma organı ve ikincil karar organıdır.
Örneğin: İl Daimi Encümeni ve Belediye Encümeni, danışma ve ikincil karar organıdır. Üyeleri halk tarafından seçilmez!
→ Mahalli idareler, özel bütçeli ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişileridir. kamu tüzel kişileridir.
→ Mahalli idarelerin seçimleri, 5 yılda5 yılda bir yapılır. 5 yılda bir yapılır. 5 yılda
→ Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir.
Dikkat: Bu amaçla büyükşehir belediyeleri kurulmuştur. Kanunla kurulan Büyükşehir Belediyeleri Anayasada düzenlenmez.
→ Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında Cumhurbaşkanının izni ile Cumhurbaşkanının izni ile Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında Cumhurbaşkanının izni ile Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında Cumhurbaşkanının izni ile Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi aralarında birlik kurmaları mümkündür.
Örneğin: Marmara Belediyeler Birliği, özellikle çevresel konularda faaliyet gösteren bir mahalli birliktir.
YERİNDEN YÖNETİMYERİNDEN YÖNETİM
2. Büyükşehir Belediye-
si (En az 750.000 kişi)
2. Büyükşehir Belediye-
si (En az 750.000 kişi)
• Vali
• İl Genel Meclisi
• İl Encümeni
• Vali
• İl Genel Meclisi
• İl Encümeni
• Büyükşehir Belediye
Başkanı
• Büyükşehir Belediye Meclisi
• Büyükşehir Encümeni
• Büyükşehir Belediye
Başkanı
• Büyükşehir Belediye Meclisi
• Büyükşehir Encümeni
• Belediye Başkanı
• Belediye Meclisi
• Belediye Encümeni
• Belediye Başkanı
• Belediye Meclisi
• Belediye Encümeni
• Muhtar
• İhtiyar Heyeti
• Köy Derneği
• Muhtar
• İhtiyar Heyeti
• Köy Derneği
3. Belediye (En az
5.000 kişi)
3. Belediye (En az
5.000 kişi)4. Köy (150-2000 kişi)4. Köy (150-2000 kişi)İl Özel İdaresiİl Özel İdaresi
2- Hizmet Yerinden Yönetimler2- Hizmet Yerinden Yönetimler1- Yerel Yerinden Yönetimler (Mahalli İdareler)1- Yerel Yerinden Yönetimler (Mahalli İdareler)
211Ders Notları
Merkezden/ Yerinden Yönetim İlkelerinin Karşılaştırılması Merkezden/ Yerinden Yönetim İlkelerinin Karşılaştırılması
Türkiye'nin İdari Teşkilat YapısıTürkiye'nin İdari Teşkilat Yapısı
Merkezden Yönetim İlkesiMerkezden Yönetim İlkesi
YararlarıYararları
Başkent TeşkilatıBaşkent Teşkilatı Yerel Yerinden YönetimlerYerel Yerinden Yönetimler Hizmet Yerinden YönetimlerHizmet Yerinden Yönetimler
Merkezden YönetimMerkezden Yönetim
YararlarıYararlarıSakıncalarıSakıncaları
Taşra TeşkilatıTaşra Teşkilatı
Yerinden YönetimYerinden Yönetim
SakıncalarıSakıncaları
→ Tek elden güçlü bir yönetim sağlar.→ Hizmetler daha akılcı/planlı yürü-tülür. Eşit/tek tip biçimde uygulana-bilir.→ Harcamalar daha düşüktür.→ Mali denetim kolay→ Partizanca uygulamalar daha az-dır.
→ Tek elden güçlü bir yönetim sağlar.→ Hizmetler daha akılcı/planlı yürü-tülür. Eşit/tek tip biçimde uygulana-bilir.→ Harcamalar daha düşüktür.→ Mali denetim kolay→ Partizanca uygulamalar daha az-dır.
→ Kırtasiyeciliği ve bü-rokrasiyi azaltır.→ Daha hızlı hizmet sunulur.→ Demokratik ilkelere uygun-dur.→ Yöresel ihtiyaçlara uygun bir hizmet sağlar.
→ Kırtasiyeciliği ve bü-rokrasiyi azaltır.→ Daha hızlı hizmet sunulur.→ Demokratik ilkelere uygun-dur.→ Yöresel ihtiyaçlara uygun bir hizmet sağlar.
→ Bürokrasi ve kırtasiyeciliğe yol açar. → Hizmetlerin gecikmesine yol açar. → Demokratik ilkelere uygun değildir.→ Yöresel ihtiyaçlar karşılanmaz.
→ Bürokrasi ve kırtasiyeciliğe yol açar. → Hizmetlerin gecikmesine yol açar. → Demokratik ilkelere uygun değildir.→ Yöresel ihtiyaçlar karşılanmaz.
Hiyerarşi İlişkisiDikkat: Bütün merkezden yönetim birimleri arasında hi-
yerarşi ilişkisi vardır.
Örneğin: Cumhurbaşkanı ile Bakan/Cumhurbaşkanı
yardımcıları/Vali/Kaymakam gibi birimler arasında idari
hiyerarşi vardır.
Hiyerarşi İlişkisiDikkat: Bütün merkezden yönetim birimleri arasında hi-
yerarşi ilişkisi vardır.
Örneğin: Cumhurbaşkanı ile Bakan/Cumhurbaşkanı
yardımcıları/Vali/Kaymakam gibi birimler arasında idari
hiyerarşi vardır.
Vesayet İlişkisiDikkat: Kanunda gösterilen hallerde 2 farklı kamu tüzel kişisi ara-sında vesayet ilişkisi vardır.Örneğin: Büyükşehir Belediyesi ile Belediye arasında vesayet ilişkisi vardır.Dikkat: Merkezden yönetim ile yerinden yönetim birimleri arasında bütünlük bir “vesayet ilkesi” gereğince sağlanır. Örneğin: İçişleri Bakanı ile Belediye Başkanı arasındaki ilişki.
Vesayet İlişkisiDikkat: Kanunda gösterilen hallerde 2 farklı kamu tüzel kişisi ara-sında vesayet ilişkisi vardır.Örneğin: Büyükşehir Belediyesi ile Belediye arasında vesayet ilişkisi vardır.Dikkat: Merkezden yönetim ile yerinden yönetim birimleri arasında bütünlük bir “vesayet ilkesi” gereğince sağlanır. Örneğin: İçişleri Bakanı ile Belediye Başkanı arasındaki ilişki.
→ Üniter devletlerde ülke birli-ği açısından tehdit oluşturabilmek-tedir.→ Hizmetler yeknesak değildir.→ Kaynaklar israf edilebilir.→ Mali denetim zordur.→ Partizanca uygulamalar ortaya çıkarır.
→ Üniter devletlerde ülke birli-ği açısından tehdit oluşturabilmek-tedir.→ Hizmetler yeknesak değildir.→ Kaynaklar israf edilebilir.→ Mali denetim zordur.→ Partizanca uygulamalar ortaya çıkarır.
Yerinden Yönetim İlkesiYerinden Yönetim İlkesi
İdari Vesayetİdari Vesayet
MURAT EĞİTİM KURUMLARI
1
1- Bir ülkede devlet başkanı doğrudan halk tarafından
seçilmekte ve yürütme organı sadece bu başkandan
oluşuyor ise, söz konusu ülkede hangi hükümet sis-
teminin uygulandığı söylenebilir?
A) Parlamenter sistem
B) Meclis hükümeti sistemi
C) Başkanlık sistemi
D) Mutlak monarşi
E) Meşruti monarşi
2- Genel oy ilkesi ilk olarak hangi tarihte
benimsenmiştir?
A) 1924
B) 1930
C) 1934
D) 1946
E) 1950
3- I. Yasama yorumu ilk kez kullanılmıştır.
II. Başkent Ankara olarak ilan edilmiştir.
III. Değiştirilmez hükümlere ilk kez yer vermiştir.
IV. Yumuşak ve çerçeve bir anayasadır.
Yukardaki ifadelerden hangileri 1924 Anayasasının
özellikleri içinde yer alır?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve III
D) II ve III
E) I,II ve III
4- Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasası ile öngörül-
müş olan yeniliklerden biri değildir?
A) İlk kez parlamenter sistem benimsenmiş
B) İlk kez hukuk devleti ilkesi benimsenmiş
C) İlk kez anayasa yargısı benimsenmiş
D) İlk kez grev, sendika ve toplu iş sözleşmesi
yapma hakkı getirildi.
E) Hürriyet-otorite dengesinde otorite üstün
tutulmuştur.
5- Devlet yönetiminde millî egemenliği, millî iradeyi ve
özgür seçimi esas kabul eden ilke aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Cumhuriyetçilik
B) Milliyetçilik
C) Halkçılık
D) Devletçilik
E) Laiklik
6- 1982 Anayasasına göre üst kademe kamu
yöneticilerinin atanmasına ilişkin usul ve esaslar
aşağıdakilerden hangisi ile düzenlenir?
A) Kanun ile
B) Yönetmelik ile
C) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile
D) Kanun hükmünde kararname ile
E) Anayasa ile
7- Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) 1876 Anayasası-Mutlak monarşi
B) 1921 Anayasası-Meclis Hükümet Sistemi
C) 1924 Anayasası-Karma Hükümet Sistemi
D) 1961 Anayasası-Parlamenter Hükümet Sistemi
E) 1982 Anayasası-Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sistemi
8- Yüksek Seçim Kurulu ne zaman kurulmuştur?
A) 1924
B) 1934
C) 1946
D) 1950
E) 1961
9- Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasası ile öngörül-
müş olan yeniliklerden biri değildir?
A) Tabii hâkim ilkesi benimsenmiştir.
B) Milli devlet ilkesi benimsenmiştir.
C) İlk kez anayasanın başlangıç hükümleri kabul
edilmiştir.
D) İlk kez bir anayasa halkoylamasına sunulmuştur.
E) İlk kez kamulaştırma kavramı anayasaya
girmiştir.
10- Aşağıdakilerden hangisi kişinin kamu haklarından
birisi değildir?
A) Seçme ve seçilme hakkı
B) Kişilik hakları
C) Kıyılardan yararlanma hakkı
D) İspat hakkı
E) Yaşam hakkı
11- Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasasının
özelliklerinden biri değildir?
A) Bir geçiş dönemi öngörmüştür
B) Siyasi mekanizmadaki tıkanıklıkları giderici
önlemler almıştır.
C) Halkı siyasetten uzaklaştırmak amaçlanmıştır.
D) Yürütmede cumhurbaşkanı güçlendirilmiştir.
E) Otorite – hürriyet dengesinde hürriyetin ağırlığı
artmıştır.
12- 1982 Anayasası’nın oluşum sürecinde kurulan
kurucu iktidarın sivil kanadında aşağıdakilerden
hangisine hiçbir suretle yer verilmemiştir?
A) Sendika temsilcileri
B) Siyasi parti temsilcileri
C) Sivil toplum örgütlerinin temsilcileri
D) Yargı organı temsilcileri
E) Üniversite temsilcileri
13- Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası ile
öngörülmüş olan yeniliklerden biridir?
A) Kuvvetler ayrılığı
B) Parlamenter hükümet sisteminin uygulanması
C) Anayasa mahkemesinin kurulmasıyla
anayasanın üstünlüğü ilkesinin kabulü
D) Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi
E) Bakanların milletvekili olmaması
14- Aşağıdakilerden anayasalarımızdan hangisi çift
meclisli sistemi benimsemiştir?
A) 1876-1961 Anayasaları
B) 1961-1982 Anayasaları
C) 1924-1982 Anayasaları
D) 1924-1961 Anayasaları
E) 1876-1921 Anayasaları
15- Aşağıdakilerden hangisi parlamenter sistemin
temel özelliklerinden biri değildir?
A) Devlet başkanının siyasal bakımdan
sorumsuzluğu
B) Yasama organının hükümeti güvensizlik oyuyla
düşürebilmesi
C) Yürütme organının yasama meclisini yenileme
yetkisine sahip olması
D) Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi
E) Başbakanın milletvekili olma zorunluluğunu
olması
16- Yasama yetkisinin asliliği ne demektir?
A) Yasama organının herhangi bir konuyu en ince
ayrıntısına kadar kanunla düzenleyebilmesi
ANAYASA HUKUKU DENEME
SINAVI
MURAT EĞİTİM KURUMLARI
2
B) Yasama organının bir konuyu en genel hatlarıyla
belirleyip, ayrıntılarının düzenlenmesini
yürütme organına bırakması
C) Yasama organının sadece, Anayasa’da açıkça
kanunla düzenleneceği belirtilen hususlarda
yasal düzenleme yapabilmesi
D) Yasama organının kaynağını doğrudan
Anayasa’dan aldığı yetkiye dayanarak araya
başka bir yetkilendirme işleminin girmesine
gerek kalmadan herhangi bir konuyu kanunla
düzenleyebilmesi
E) Yasama organının belirli kişilere yönelik kanun
çıkaramaması, bir diğer deyişle çıkarılan
kanunların ülkede yaşayan herkes için
uygulanabilmesi
17- I. Cumhurbaşkanının Yüce Divana sevki
II. Genel ve özel af ilanına karar vermek
III. Anayasa’nın değiştirilmesi hakkındaki teklifleri
kabul etmek
IV. Bir milletvekilinin yasama dokunulmazlığının
kaldırılması
V. Savaş ilanına karar vermek
VI. Olağanüstü hâl ilanının onaylanmasına karar
vermek
1982 Anayasası’na göre, TBMM Genel Kurulunun
yukarıdaki kararlardan hangilerini alabilmesi için
basit değil, nitelikli bir karar yeter sayısı gerekir?
A) Yalnız III
B) I, II ve III
C) II, III ve IV
D) II, V ve VI
E) IV, V ve VI
18- Aşağıdakilerden hangisi 1961 ve 1982
Anayasalarının benzerliklerinden biri değildir?
A) Her iki anayasayı oluşturan meclisin sivil kanadı
seçimle oluşmamıştır.
B) Her iki anayasada halkoyuyla kabul edilmiştir.
C) Her ikisinde de anayasayla birlikte
cumhurbaşkanı seçimi yapılmıştır.
D) Her iki anayasanın hazırlanması için kurucu
meclis kurulmuştur.
E) Her iki anayasanın hazırlanması için kurulan
kurucu meclisin asker ve sivil kanadı vardır.
19- 1982 Anayasası’na göre, henüz “And içmemiş” bir
milletvekili ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) And içmemiş bir milletvekili kanun teklifinde
bulunabilir.
B) And içmemiş bir milletvekili Meclis
komisyonlarında görev alabilir.
C) And içmemiş bir milletvekili TBMM Genel
Kurulunda yapılacak oylamalarda oy
kullanabilir.
D) And içmemiş bir milletvekili yasama
dokunulmazlığı ayrıcalığından faydalanabilir.
E) And içmemiş bir milletvekili için TBMM’nin
çalışma ve faaliyetlerine katılma açısından
herhangi bir kısıtlama yoktur.
20- 1982 Anayasası’na göre “ara seçim” ne demektir?
A) TBMM’nin, dönemin bitmesini beklemeden
yapılmasına karar verdiği erken seçim
B) Cumhurbaşkanının, TBMM’nin seçimlerinin
yenilenmesine karar vermesi üzerine yapılan
seçim
C) TBMM’nin, komisyonları oluşturmak üzere
yapılmasına karar verdiği seçim
D) Yerel yönetimler için 5 yılda bir yapılması
gereken seçim
E) TBMM’de herhangi bir nedenle boşalan
milletvekillikleri için yapılan seçim
21- 1982 Anayasası’na göre, TBMM aşağıdakilerden
hangisini bir parlamento kararıyla gerçekleştirir?
A) Genel ve özel af ilanına karar vermek
B) Para basılmasına karar vermek
C) Bir bakanın Yüce Divana sevkine karar vermek
D) Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını
uygun bulmak
E) Milletvekillerinin ödenek ve yolluklarını
belirlemek,
22- I- Tutuklular
II. Askerî öğrenciler
III. Yurt dışında çalışan Türk vatandaşları
IV. Silahaltında bulunan er ve erbaşlar
V. Taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç ceza
infaz kurumlarında bulunan hükümlüler
1982 Anayasası’na göre, yukarıdakilerden hangileri
seçimlerde oy kullanamaz?
A) I, II ve V
B) I, IV ve V
C) II, III ve IV
D) II, IV ve V
E) III, IV ve V
23- Aşağıdakilerden hangisi hakimlik teminatının
unsurlarından biri değildir?
A) Hakimlerin atanmaları, meslekte ilerlemeleri,
nakil, denetim ve disiplin gibi özlük işlerinin
Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından
yapılması
B) Hakimlerin azlolunamaması
C) Hakimlerin aylık ve ödenek haklarından yoksun
bırakılamaması
D) Hakimlerin anayasada gösterilen yaştan önce
istekleri dışında emekliye sevk edilememesi
E) Hiçbir makamın hakim ve savcılara emir ve
talimat verememesi
24-1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi
anayasa metnine dahil değildir?
A) Başlangıç metni
B) Anayasanın ilk üç maddesi
C) Anayasanın geçici maddeleri
D) Madde kenar başlıklar
E) Anayasanın 150. maddesi
25-Yasama ve yürütme kuvvetlerinin, yasama organın-
da birleşmesiyle oluşan hükümet biçimi aşağıdakiler
den hangisidir?
A) Parlamenter rejim
B) Mutlak monarşi
C) Başkanlık Hükümeti
D) Yarı-başkanlık hükümeti
E) Meclis Hükümeti
26-Türk anayasaları arasında hangisi yumuşak
anayasa olarak nitelendirilmeye uygundur?
A) 1876 Kanuni Esasi
B) 1921 Anayasası
C) 1924 Anayasası
D) 1961 Anayasası
E) 1982 Anayasası
27-Aşağıdaki uygulamalardan hangisi genel oy ilkesine
aykırılık teşkil eder?
A) Temsilcilerin ikinci seçmenler tarafından
seçilmesi
MURAT EĞİTİM KURUMLARI
3
B) Eğitim seviyesi yüksek seçmenlere iki oy
hakkının verilmesi
C) Oyların sayımının kamuya kapalı olarak
yapılması
D) Oy verme hakkının vergi verme şartına
bağlanması
E) Oyların açık bir şekilde atılması
28-Aşağıdaki işlemlerden hangisine yargı yolu kapalı
değildir?
A) HSK’nın tayin kararları
B) Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararları
C) OHAL döneminde çıkartılan Cumhurbaşkanı
kararları
D) YSK kararları
E) İnkılap kanunları
29-Aşağıdakilerden hangisi bireylerin kişi hak ve
ödevlerinden değildir?
A) Kişi dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı
B) Zorla çalıştırma yasağı
C) Kişi hürriyeti ve güvenliği
D) Özel hayatın gizliliği ve konut dokunulmazlığı
E) Dinlenme hakkı
30-Aşağıdakilerden hangisi sosyal ve ekonomik hak ve
ödevlerden değildir?
A) Eğitim ve öğretim hakkı
B) Kıyılardan yararlanma hakkı
C) Toprak mülkiyeti
D) Toplantı ve gösteri yürüyüş hakkı
E) Devletleştirme ve özelleştirme
31- 1982 Anayasası’na göre, Meclis Başkanlık Divanı
ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Meclis Başkanı, siyasi parti grup başkanları,
Danışma Kurulu ve komisyonlardan oluşur.
B) Başkanlık Divanı için bir yasama döneminde iki
defa seçim yapılır.
C) Siyasi parti grupları başkanlık için aday
gösteremezler.
D) Meclis Başkanı, Meclis üyeleri içinden seçilir.
E) Meclisteki siyasi parti gruplarının üye sayısı
oranında Divana katılmalarını sağlayacak
şekilde kurulur.
32-Aşağıdakilerden hangisi Hukuk Devleti İlkesinin
gereklerinden biri sayılamaz?
A) Temel hak ve özgürlüklerin güvenceye alınması
B) Yargı bağımsızlığının sağlanması
C) Vergi adaleti sağlanması
D) İdarenin mali sorumluluğu
E) Anayasal üstünlüğün sağlanması
33- Aşağıdakilerden hangisi parlamento kararlarının
yargısal denetime tabi olmaması kuralının
istisnalarından birisidir?
A) Cumhurbaşkanının yüce divana sevki
B) Savaş ilanı
C) TBMM Başkanını seçmek
D) Meclis soruşturması açmak
E) Dokunulmazlığın kaldırılması kararı
34-1982 Anayasasına göre, aşağıdakilerden hangisi
TBMM’nin görev ve yetkilerinden biri değildir?
A) Anayasada öngörülen nedenlerle olağanüstü hal
ilan etmek
B) Genel ve özel af ilanına karar vermek
C) Savaş ilanına karar vermek
D) RTÜK üyelerini seçmek
E) Bütçe ve kesin hesap kanunu çıkarmak
35-Aşağıdakilerden hangisi parlamento kararı
niteliğinde değildir?
A) Ara seçim kararı
B) Meclis içtüzüğünü değiştirmek
C) Savaş ilan etmek
D) Bütçe kanununa uygunluk denetimi yapmak
E) Kamu baş denetçisini seçmek
36-Aşağıdaki durumların hangisinde milletvekilleri
dokunulmazlıktan faydalanamaz?
A) Hırsızlıktan yargılanırken milletvekili olması
halinde
B) Milletvekili seçildikten sonra terör eylemlerine
katıldığı iddiası
C) Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali
D) Milletvekili seçildikten sonra ortaya çıkan
anayasanın 14. maddesindeki suçlara ilişkin
iddialar
E) Ağır cezayı gerektirmeyen bir suçtan suçüstü
yapılması
37-Aşağıdakilerden hangisi milletvekilliğinin
kendiliğinden düşme nedenlerinden biri değildir?
A) Mazbatanın iptali
B) Vatandaşlıktan çıkarılma
C) Ölüm
D) İstifa
E) Bakan olarak atanma
38-Aşağıdakilerden hangisi, cumhurbaşkanı
yardımcısı ya da bakanların görevleriyle ilgili cezai
sorumluluklarının araştırılmasını sağlayan bir
denetim aracıdır?
A) Yazılı Soru
B) Gensoru
C) Genel görüşme
D) Meclis soruşturması
E) Meclis araştırması
39-Aşağıdakilerden hangisi siyasi partilere üye
olabilir?
A) Hakim ve savcılar
B) Silahlı kuvvet mensupları
C) Yükseköğretim öncesi öğrencileri
D) Yükseköğretim elemanları
E) İşçi niteliği taşımayan kamu görevlileri
40-Aşağıdakilerin hangisinin talebi üzerine TBMM
olağanüstü toplantı yapmaz?
A) Doğrudan Cumhurbaşkanının çağrısı üzerine
B) Doğrudan TBMM Başkanının çağrısı üzerine
C) 1/5 TBMM üyesinin talebi ile TBMM Başkanı
tarafından
D) 1/5 oranında Bakanın talebi ile Cumhurbaşkanı
E) Dolaylı olarak 120 milletvekilinin talebi üzerine
Meclis Başkanı
41- 1982 Anayasası’na göre, aşağıdaki
mahkûmiyetlerden hangisi affa uğramış olması
durumunda milletvekili seçilmeye engel değildir?
A) Hırsızlık suçundan mahkûmiyet
B) Zimmet suçundan mahkûmiyet
C) Dolanlı iflas suçundan mahkûmiyet
D) Kasten yaralama suçundan mahkûmiyet
E) Terör eylemlerini tahrik ve teşvik suçundan
mahkûmiyet
42-Aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanının görev
ve yetkilerinden değildir?
MURAT EĞİTİM KURUMLARI
4
A) Milli Güvenlik Kuruluna başkanlık etmek
B) Anayasa Mahkemesine üye seçmek
C) Devlet Denetleme Kurulu’nun üyelerini ve
Başkanını atamak
D) Kanunların anayasaya aykırı oldukları
gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine iptal davası
açmak
E) Belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya
kaldırmak üzere af kanunu teklifi hazırlamak
43-Genelkurmay Başkanı görevlerinden dolayı kime
karşı sorumludur?
A) Cumhurbaşkanı
B) TBMM Başkanı
C) Başbakan
D) Milli Savunma Bakanı
E) TBMM
44-Sayıştay’ın görev ve yetkileriyle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Genel ve katma bütçeli kuruluşların gelir ve
giderlerini TBMM adına denetler.
B) Hukuk davalarının temyiz merciidir.
C) Yasaların Anayasa’ya uygunluğunu denetler.
D) İdari eylem ve işlemlerden doğan
uyuşmazlıklara bakar.
E) Hâkim ve savcıların disiplin işlerine bakar
45-Aşağıdakilerden hangisi yönetmelik çıkarmaya
yetkili kurum ve kuruşlardan birisi değildir?
A) Sağlık Bakanlığı
B) Ankara Üniversitesi
C) Cumhurbaşkanı
D) Diyanet İşleri Başkanlığı
E) Yükseköğretim Kurulu
46-1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi
Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanların
özelliklerinden biri değildir?
A) CB yardımcıları Milli Güvenlik Kuruluna
üyedir.
B) Bakanlar göreve başlarken and içmek
zorundadır.
C) Cumhurbaşkanı bakanların görevlerine istediği
zaman son verebilir.
D) Cumhurbaşkanı yardımcıları yönetmelik
çıkartabilir.
E) Bakanlar Cumhurbaşkanına karşı
sorumludurlar.
47-1982 Anayasasına göre Anayasa Mahkemesi
aşağıdakilerden hangisini görevleriyle ilgili suçlardan
dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılayamaz?
A) Adalet Bakanı Müsteşarı
B) Yargıtay Başkanı ve üyeleri
C) Danıştay Başkanı ve üyeleri
D) Sayıştay üyeleri
E) Jandarma Genel Komutanı
48-Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nda Yargı
Bölümünde düzenlenen mahkemelerden birisi
değildir?
A) Danıştay
B) Askeri Yargıtay
C) Anayasa Mahkemesi
D) Yargıtay
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
49-1982 Anayasası’na göre, Hâkim ve Savcılar Kurulu
ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Kurul’un 13 üyesi vardır ve 2 daire halinde
çalışır.
B) Kurul üyeleri 4 yıl için seçilir.
C) Süresi biten üyelerin yeniden seçilebilir.
D) Kurul Başkanı dairelerin çalışmasına katılamaz.
E) Kurul üyesi seçimleri, üyelerin görev süresinin
dolmasından önceki 15 gün içinde yapılır.
50- Cumhurbaşkanı aşağıdakilerden hangisiyle ilgili
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleme
yapabilir?
A) Kişisel haklar
B) Siyasi haklar
C) Sosyal ve ekonomik hakların sınırlandırılması
D) Temel hak ve ödevler
E) Sosyal ve ekonomik hakların genişletilmesi
51- Aşağıdakilerden hangisi Bakan olmak için karşı-
lanması gereken koşullardan biridir?
A) Bir siyasal partiye üye olmak
B) Yükseköğrenim yapmış olmak
C) Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak
D) Milletvekili olmak
E) En az 40 yaşında olmak
52- 1982 Anayasası’na göre, başkomutanlık ile ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Başkomutanlık, Milli Savunma Bakanı
tarafından temsil olunur.
B) Başkomutanlık, Milli Güvenlik Kurulu’nun
manevi varlığından ayrılamaz ve Başbakan
tarafından temsil olunur.
C) Başkomutanlık, TBMM’nin manevi varlığından
ayrılamaz ve Cumhurbaşkanı tarafından temsil
olunur.
D) Başkomutanlık, Türk Milletinin manevi
varlığından ayrılamaz ve TBMM Başkanı
tarafından temsil olunur.
E) Başkomutanlık, Türk Silahlı Kuvvetlerinin
manevi varlığından ayrılamaz ve en kıdemli
orgeneral tarafından temsil olunur
53- I. OHAL ilan edilen bölgelerde kolluk yetkileri
sivil makamlardadır.
II. OHAL döneminde idare yargı denetiminden
muaf tutulmuştur.
III. OHAL en fazla altı aylığına ilan edilir ve süre
bitiminde Cumhurbaşkanı tarafından en fazla
dört aylığına uzatılabilir.
IV. Savaş durumlarında Cumhurbaşkanı
Sıkıyönetim ilan etme yetkisine sahiptir.
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri
doğrudur?
A) Yalnızca I
B) II - III
C) I - III
D) I - IV
E) II - IV
54- 1982 Anayasası’na göre, Cumhurbaşkanı seçimi
usulü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A) Genel oyla yapılacak seçimin ilk oylamasında
geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday
seçilmiş sayılır.
B) İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan
adaylardan birinin seçilme yeterliliğini
kaybetmesi halinde ikinci oylama, boşalan
adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame
edilmesi suretiyle yapılır.
MURAT EĞİTİM KURUMLARI
5
C) Görev süresinin dolması sebebiyle seçim
yapılması halinde, sürenin dolmasından önceki
60 gün içinde seçim tamamlanır.
D) Cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tura tek
aday kalırsa seçim referandum şeklinde
yapılmak zorundadır.
E) Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar,
görev süresi dolan Cumhurbaşkanın görevi
devam eder.
55- 1982 Anayasası’na göre, yasama dokunulmazlığı ile
ilgi aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) TBMM, milletvekilinin dokunulmazlığını genel
toplantı ve karar yeter sayısı ile kaldırabilir.
B) Milletvekili hakkında seçimden önce veya sonra
verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi,
milletvekilliği sıfatının sona ermesine bağlıdır.
C) Meclisteki siyasi parti grupları yasama
dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapamaz.
D) Dokunulmazlığın kaldırılması kararına karşı
sadece dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili
kararın iptalini isteyebilir.
E) Dokunulmazlığın kaldırılması kararına karşı 7
gün içinde Anayasa Mahkemesine
başvurulabilir.
56-Aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanının
görevleri arasında yer almaz?
A) TBMM’ye ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında
mesaj vermek
B) Milletlerarası anlaşmaları onaylamak ve
yayımlamak
C) Kesin Hesap Kanun teklifini hazırlamak
D) Olağanüstü hal ilanına karar vermek
E) Silahlı kuvvetlerin vatan savunmasına
hazırlanmasını sağlamak
57- Aşağıdakilerden yargı kuruluşlarından hangisine
Cumhurbaşkanı üye seçmez?
A) Danıştay
B) Yargıtay
C) Hakimler ve Savcılar Kurulu
D) Anayasa Mahkemesi
E) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
58- 1982 Anayasası’na göre, milletvekilliğinin düşürül-
mesine ilişkin Genel Kurul kararının anayasa, kanun
ve içtüzüğe aykırılığı iddiasıyla iptali için Anayasa
Mahkemesine başvurulması durumunda Anayasa
Mahkemesi hangi süre içinde kesin kararını verme-
lidir?
A) 15 gün
B) 30 gün
C) 45 gün
D) 60 gün
E) 6 ay
59- 1982 Anayasası’na göre, Cumhurbaşkanının
hastalık veya yurt dışına çıkma gibi sebeplerle
geçici olarak görevinden ayrılması hallerine,
Cumhurbaşkanlığına aşağıdakilerden hangisi
vekâlet eder?
A) Başbakan
B) TBMM Başkanı
C) İlgili Devlet Bakanı
D) Cumhurbaşkanının görevlendirdiği bir
Cumhurbaşkanı yardımcısı
E) En yaşlı Cumhurbaşkanı yardımcısı
60- Devlet Güvenlik Mahkemeleri ne zaman
anayasamızdan çıkartılmıştır?
A) 1961 Anayasası’nda 1971 yılında yapılan
anayasa değişikliği
B) 1982 Anayasası’nın ilk hâli
C) 1982 Anayasasının 2001 değişikliği ile
D) 1982 Anayasası’nda 2004 değişikliği ile
E) 1982 Anayasası’nda 2017 değişikliği ile
61- Hakimler ve Savcılar Kuruluna Cumhurbaşkanı 3
üyeyi aşağıdakilerden hangisi arasından seçer?
A) Yargıtay Genel Kurulundan
B) Danıştay Genel Kurulundan
C) Adli yargı hakim ve savcıları arasından
D) İdari yargı hakim ve savcıları arasından
E) Öğretim üyeleri ve avukatlar arasından
62- Aşağıdakilerden hangisi Milli Güvenlik Kurulu
üyesidir?
A) Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı
B) Milli Savunma Bakanı
C) Savunma Sanayii Başkanı
D) Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri
E) Jandarma Genel Komutanı
63- Aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanlığına
bağlı kuruluşlardan birisi değildir?
A) Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı
B) Strateji ve Bütçe Başkanlığı
C) Türkiye Varlık Fonu
D) Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği
E) Diyanet İşleri Başkanlığı
64- 1982 Anayasasına göre bireysel başvurulara ilişkin
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bir temel hak ve özgürlük ihlali olmalı
B) Bu ihlal bir kamu gücünün kullanılmasından
olabileceği gibi özek hukuk kişilerinin de ihlali
sonucu olabilir.
C) Olağan kanun yollarının tüketilmesi gerekir.
D) Başvurunun kararın öğrenildiği tarihten itibaren
30 gün içinde yapılması gerekir.
E) Bireysel başvurulara bölümler bakar.
65- Anayasa Mahkemesi raportörlerinin AYM üyesi
olarak seçilebilmesi için en az kaç yıl görev yapmış
olması gerekir?
A) 3 yıl
B) 5 yıl
C) 10 yıl
D) 15 yıl
E) 20 yıl
66- Danıştay Kanunu’na göre, Danıştay kaç daireden
oluşmaktadır?
A) 8 dava, 2 idari olmak üzere 10 Daireden
B) 9 dava, 1 idari olmak üzere 10 Daireden
C) 13 dava, 2 idari olmak üzere 15 Daireden
D) 11 dava, 4 idari olmak üzere 15 Daireden
E) 15 dava, 2 idari olmak üzere 17 Daireden
67- 1982 Anayasasına göre Anayasa Mahkemesi Genel
Kurulu Başkanın veya belirleyeceği başkanvekilinin
başkanlığında en az kaç üye ile toplanır?
A) 10 üye
B) 11 üye
C) 12 üye
D) 13 üye
E) 14 üye
68- Sayıştay Başkanı kaç yıllığına seçilir?
A) 2 yıl B) 4 yıl C) 5 yıl
D) 6 yıl E) 12 yıl