21
2017 Innovatie event

2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

2017Innovatie event

Page 2: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

2 | © 2017 Dutch Datacenter Association

COLOFON Innovatie event 2017 is een uitgave van Dutch Datacenter Association (DDA), de brancheorganisatie van datacenters in Nederland, fundament van de digitale economie. DDA verbindt de marktleidende datacenters in Nederland met een missie: het versterken van de economische groei en het profileren van de datacenter sector naar de overheid, media en samenleving.

Aan deze uitgave hebben meegewerkt:Stijn Grove (DDA)Eline Stuivenwold (DDA)Wouter Pegtel (Splend)

Marketing & artworkWouter Pegtel, Gaby Dam (Splend)

ContactT. @dutchdatacenterE. [email protected]. http://www.dutchdatacenters.nl/

Page 3: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

3 | © 2017 Dutch Datacenter Association

VOORWOORD

We leven in veranderende tijden. Innovatie en daardoor continue verandering staan dagelijks op de agenda. Digitale disrupties en de energie transitie komen samen in onze datacenter industrie. Hoe gaan we met deze uitdagingen om?

Begin juni kwamen onder een strakblauwe hemel de hoofdpartners en deelnemers van de DDA bij elkaar om met elkaar te spreken over deze thema’s. Het was een actief, technisch inhoudelijk event dat werd gehouden in LAB.073, een monumentaal pand in ‘s-Hertogenbosch van Enexis dat voorheen een 50kV station was. Het symboliseert de transitie waar de energie-industrie voor staat: van het verleden naar de toekomst – van de traditionele energievoorziening naar een duurzame en slimme participatie-energievoorziening.

De middag had een actief programma waar door middel van panels en werkgroepen een aantal (toekomstige) uitdagingen voor de datacenter industrie gezamenlijk werden opgepakt en besproken. Dit alles werd professioneel begeleid door dagvoorzitter Hans Joosten.

In dit document kunt u lezen over de verschillende visies op innovatie van hoofdpartners Huawei, Minkels, Socomec en Stulz. Ook zijn de belangrijkste bevindingen van de panelsessies en werkgroepen beschreven. Het document is thematisch in twee delen opgebouwd met steeds eerst een beschrijving van de bevindingen van de panels en de werkgroepen en daarna twee interviews met hoofdpartners van de DDA.

Ik wens u veel leesplezier.

Stijn Grove Directeur Dutch Datacenter Association

Page 4: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

4 | © 2017 Dutch Datacenter Association

In 2025 zijn alle datacenters energieneutraal

Page 5: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

5 | © 2017 Dutch Datacenter Association

HET ENERGIE NEUTRALE DATACENTER: UTOPIE OF IN 2025 WERKELIJKHEID?

De hoeveelheid data groeit razendsnel en daardoor zal de energie behoefte van datacenters ook toenemen. Op dit moment proberen datacenters zo veel mogelijk groene stroom te gebruiken en de PUE zo laag mogelijk te houden. Vanuit bedrijfseconomisch perspectief en met het oog op continuï-teit is het aantrekkelijk om energie neutraal te worden. De vraag is: zal dat op korte termijn lukken?

De meningen daarover lopen uiteen. Er zijn een aantal mogelijkheden om energie neutrale datacenters te realiseren. Grofweg vallen zij uiteen in vier categorieën:

1. Optimalisatie van koel- en power supply apparatuur2. Decentrale opwekking van duurzame energie3. Samenwerking in de keten & stimulering door de overheid4. Energiebesparingen bij/door eindklant

De energieconsumptie in datacenters zal sterk moeten dalen om energie neutraal te worden. Oplossingen die het energieverbruik verlagen zullen grote investeringen vergen waarvan het de vraag is of die terug verdiend kunnen worden. De markt is soms huiverig om energie zuinige innovaties in gebruik te nemen, zoals bijvoorbeeld met energie zuinige UPS’en. Het is daardoor voor een leverancier niet altijd even aantrekkelijk om in de ontwikkeling van energie zuinige oplossingen te investeren. Ook voor de datacenter operator vergen dit soort nieuwe systemen flinke investeringen met een andere CAPEX dan bij reeds bestaande oplossingen. Daarnaast zullen oplossingen als vloeibare koeling van IT de PUE verder omlaag kunnen brengen.

Page 6: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

6 | © 2017 Dutch Datacenter Association

De meest voor de hand liggende manier om datacenters energie neutraal te maken is door zelf energie op te wekken. Sommige datacenters zullen wellicht op deze manier (deels) in hun energie behoefte kunnen gaan voorzien en in de praktijk gebeurt dit ook al. In de toekomst kan het interessant worden om overschotten van decentraal opgewekte energie op te slaan in batterijen en zo nog onafhankelijker te worden van het centrale net.

Een belangrijke hindernis hierbij is dat de trend van centralisatie leidt tot de bouw van steeds grotere datacenters met een steeds groter opgesteld vermogen. 50-100MW is inmiddels geen uitzondering meer en deze hoeveelheid energie kan onmogelijk worden opgewekt met off grid voorzieningen. De kosten voor dergelijke voorzieningen lopen momenteel in de vele tientallen miljoenen en de hoeveelheid ruimte die nodig zou zijn is simpelweg niet voor handen op plekken waar de grootste concentratie van datacenters is. Dat neemt niet weg dat waar mogelijk decentrale opwekking kan bijdragen aan verduurzaming en het bovendien een interessante toevoeging kan zijn aan het business model door klanten te laten profiteren van deze ‘gratis’ energie.

Om echt stappen te maken moet verder gekeken worden dat het datacenter op zichzelf. Datacenters kunnen onderling samenwerken om hun efficiëntie te verhogen. Warmte en energie kunnen uitgewisseld worden, niet alleen door datacenters onderling maar ook breder in samenwerking met bijvoorbeeld overheden of de bedrijventerreinen waar datacenters gevestigd zijn. Afnemers van rackspace in datacenters kunnen gestimuleerd worden om meer energie zuinige hard- en software te gebruiken. Door per rack of per server precies meetbaar te maken hoe hoog het verbruik is en door dit voor het datacenter als geheel ook te doen, worden de kosten tastbaar wat een sterke prikkel kan zijn om het energie verbruik te reduceren.

Page 7: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

7 | © 2017 Dutch Datacenter Association

Eén ding is overduidelijk: het energie neutrale datacenter kan er alleen komen als er meer samengewerkt wordt en als nieuwe initiatieven met een open vizier worden benaderd. Overheden kunnen hier een rol spelen, niet alleen met subsidies, maar meer nog in het sturen van samenwerkingen of door zelf actief te participeren. Voor netbeheerders is er ook een uitdaging: niet alleen zal door de groeiende energie behoefte de infrastructuur aangepast moeten worden, maar als deze energie groen en steeds vaker decentraal opgewekt wordt, heeft dit ook gevolgen voor de stabiliteit van het centrale energienet.

Uiteindelijk zal het energie neutrale datacenter wellicht niet in 2025 gerealiseerd worden. Maar het is wel mogelijk om er heel dicht bij te komen: Facebook heeft al PUE’s van 1.078 gerapporteerd, een vooralsnog onbekend Fortune 100 bedrijf (waarschijnlijk Intel) een PUE van 1.06 met behulp van vloeibare koeling in MicroBlade servers en een leverancier van vloeibare koelsystemen beweert een PUE van 1.02 gerealiseerd te hebben. Ook voor het overige energieverbruik zijn oplossingen denkbaar.

Het gaat hier om hyperscalers die voor een groot deel hun eigen infrastructuur ontwerpen middels Open Compute projecten. Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen kracht kunnen realiseren, maar daardoor wel geïsoleerd opereren.

Voor de Nederlandse colocatie datacenters: het energie neutrale datacenter zal niet door middel van een revolutie tot stand komen, maar door kleine stappen te nemen.

Page 8: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

8 | © 2017 Dutch Datacenter Association

INTERVIEW CARLO BROUWER, STULZ

Stulz is een bekende leverancier en producent van koeling en precisie koeling voor onder meer datacenters. De continue drive naar optimale benutting van koeling in datacenters is voor Stulz een belangrijke prikkel om voortdurend te blijven innoveren. Daartoe werkt het bedrijf onder meer samen met CoolIT, een Amerikaanse leverancier van vloeibare koelsystemen voor servers. Carlo Brouwer, managing director van Stulz Nederland, vertelt hoe Stulz innovatie benadert en wat zijn verwachtingen zijn voor de ontwikkeling van de datacentermarkt voor de komende jaren.

“De datacentermarkt vraagt om een optimale benutting van koeling. Daar hebben we de laatste tien jaar ook flinke vooruitgang geboekt. Per eenheid energie kunnen we anno 2017 veel efficiënter koelen dan een decennium geleden het geval was. Die ontwikkeling zal naar verwachting de komende jaren doorzetten. Dat lijkt een open deur, het streven naar energie efficiëntie is inherent aan deze markt, maar het blijft een voortdurende uitdaging om nieuwe optimalisatie in het koelproces en de koelapparatuur te bouwen. Om die reden zijn we ook een samenwerking met CoolIT aangegaan. Met vloeibare koeling op alleen de CPU’s wordt de noodzaak om hele ruimtes te koelen en floorplans te maken voor hot en cold aisles weggenomen.”

Vooralsnog zijn OEM servers en racks nog niet toegerust op vloeibare koeling. Maar daar zal verandering in komen, zo verwacht Brouwer. “In de V.S. is recent een project van HP gestart waar een datacenter volledig op vloeibare koeling ingericht wordt. We zijn erg benieuwd naar de resultaten en verwachten dat de komende jaren meer van dit soort projecten gestart worden.”

“MET SLIMME INNOVATIES ZULLEN WE HEEL DICHT BIJ ENERGIE NEUTRALITEIT KUNNEN KOMEN”

Page 9: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

9 | © 2017 Dutch Datacenter Association

Vloeibare koeling is slechts één voorbeeld van de toepassing van andere technieken in datacenters. Brouwer ziet dat veel oplossingen voor koeling custom made zijn. De huidige koelinstallaties in moderne datacenters zijn zo efficiënt dat alleen met heel specifieke innovaties winst behaald kan worden. Die zet Stulz dan ook regelmatig in de markt. “We zitten geregeld met grotere colo’s en ingenieursbureaus om tafel om te kijken waar winst te behalen valt. Custom made oplossingen of specials, zoals wij ze noemen, schrikken nog wel eens af. Deze hebben de naam duur te zijn. Maar bij de grotere datacenters kunnen we al snel in serie produceren waardoor de kosten meevallen”, aldus Brouwer.

Innovaties in connectiviteit of delivery hebben vaak ook weer invloed op de oplossingen voor koeling. Door opkomst van het Internet of Things ziet Brouwer een ander soort vraag ontstaan. “Edge computing en micro datacenters zullen een belangrijke rol gaan spelen. Met name kleinere datacenters zullen slimmere, kleinere koelinstallaties nodig hebben. Omdat datacenters in het algemeen een gelijkmatige stroomvraag hebben (geen pieken en dalen) is dit goed op te lossen zonder in te boeten op efficiëntie of prijs.”

Brouwer verwacht niet dat datacenters ooit energieneutraal zullen zijn. “Toch zullen we er wel op blijven inzetten om zo dicht mogelijk bij dat doel te komen. Ik vergelijk het vaak met auto’s: in enkele tientallen jaren hebben we uit motoren met dezelfde inhoud veel meer vermogen weten te halen. Met slimme innovaties zullen we heel dicht bij energie neutraliteit kunnen komen.”

Page 10: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

10 | © 2017 Dutch Datacenter Association

INTERVIEW NESO NEDIC, SOCOMEC

Socomec is als leverancier van UPS’en een belangrijke schakel in de continuïteit van de energievoorziening van datacenters. Het bedrijf is vanuit een aantal invalshoeken aan het innoveren om optimalisatie van het energieverbruik in datacenters te realiseren. Eén van die innovaties is een UPS geschikt voor het gebruik in combinatie met een lithium-ion batterij. De TCO voor deze batterijen is anders dan conventionele oplossingen maar daar staat tegenover dat deze oplossing veel duurzamer is dan conventionele oplossingen. Neso Nedic, managing director van Socomec Nederland, vertelt over de huidige stand van zaken en kijkt vooruit naar de nabije toekomst.

“Innoveren betekent soms dat je iets ontwikkelt waar in de markt nog latent vraag naar is. Dat is bijvoorbeeld het geval met onze lithium-ion batterij. Het grote voordeel van deze batterij is dat deze veel duurzamer is en veel minder gevoelig is voor omgevingsinvloeden”, aldus Nedic.

“We zien al een tijdje dat modulariteit een belangrijk punt is voor colo datacenters. Dit kan met nieuwe innovaties goed ondersteund worden. UPS’en moeten daar ook op ingericht zijn. Daarnaast speelt het algehele energieverbruik natuurlijk een belangrijke rol. Het meten van dat verbruik moet heel nauwkeurig gebeuren gezien de volumes waar het om gaat. Door hier modulair op in te zetten is het mogelijk om heel gebruiksvriendelijk inzicht te krijgen in het verbruik. Daardoor kunnen datacenters veel beter hun OPEX beheersen en is het mogelijk om per kW rackspace aan te bieden in plaats van per vierkante meter.”

Socomec is daarnaast intensief bezig met de toekomstige energiebehoefte van datacenters. Nedic: “We zijn erg actief met smartgrid ontwikkelingen. Gebouwen zullen in hun energiebehoefte gaan voorzien in combinatie met energieopslag systemen die zowel on- als off grid kunnen werken. Zodoende kunnen pieken opgevangen worden door terug te leveren aan het net of door de opgewekte energie op te slaan. Op momenten dat energie duur is, kan off grid geopereerd worden dankzij bijvoorbeeld on premise wind- of zonne energie die al dan niet opgeslagen is in batterijen.”

Page 11: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

11 | © 2017 Dutch Datacenter Association

“Nu er nog gesaldeerd wordt is het nog niet zo interessant om energie op te slaan: het is voordeliger om de zelf opgewekte energie weg te laten strepen tegen de verbruikte energie die afgenomen wordt van het centrale net. Het zal voor de meeste datacenters heel lastig zijn om volledig zelfvoorzienend te worden vanwege de schaarste van grond. Het is niet realistisch om er vanuit te gaan dat ieder datacenter een solar of windpark kan hebben. Als de energievoorziening gedecentraliseerd wordt, kan het interessant worden om in samenwerking met netbeheerders en energieleveranciers een dedicated duurzame energie oplossing te realiseren. Gezien de vrij constante behoefte aan energie van datacenters valt goed in te spelen op de energiebehoeften waardoor dit soort projecten goed te plannen zijn.”

De opkomst van IoT zal daarbij ook een impuls zijn om anders over het energievraagstuk na te gaan denken. IoT zal leiden tot een decentralisatie van datacenters, zo denkt Nedic. “Ik zie in de markt een consensus dat bepaalde toepassingen van IoT een zo laag mogelijke latency nodig hebben en dat kan alleen door te decentraliseren. Dat kan met microdatacenters en edge oplossingen. Ook hierbij geldt dat decentrale opwekking van energie eerder regel dan uitzondering zal zijn.”

Nedic ziet nog wel een rol voor de overheid. Die kan meer doen om het gebruik van duurzame energie te stimuleren en de snel groeiende datacentersector te ondersteunen in hun behoeften. Nedic: “Als leveranciers hebben we een belangrijke rol in het bieden van duurzame oplossingen. Socomec investeert 10% van de jaaromzet in innovatie. Maar het zou helpen als de overheid ondersteuning kan bieden bij verdere verduurzaming. Uiteindelijk snijdt het mes aan twee kanten: duurzaamheidsdoelstellingen kunnen sneller behaald worden en de voor de Nederlandse economie steeds belangrijker wordende datacenter sector kan een schoolvoorbeeld worden van green industry.”

“DE DATACENTER SECTOR KAN EEN SCHOOLVOORBEELD WORDEN VAN GREEN INDUSTRY.”

Page 12: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

12 | © 2017 Dutch Datacenter Association

In 2020 is er geen datacenter meer dat groter is dan 100m2

Page 13: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

13 | © 2017 Dutch Datacenter Association

DECENTRALISATIE & IOT: MICRODATACENTERS HEBBEN DE TOEKOMST?

De opkomst van IoT zal een flinke impact hebben op datacenters. Latency en connectiviteit wor-den voor bepaalde IoT toepassingen zoals autonoom rijdende auto’s de cruciale variabelen. Daar-door groeit de behoefte aan lokale oplossingen voor applicaties, het liefst zo dicht mogelijk bij het punt waar alle data samen komt. Omdat de behoefte zeer specifiek is, zal een ander type datacen-ter nodig zijn.

Voordat het zo ver is, is de vraag nog of de voorziene impact van IoT ook daadwerkelijk gestalte zal krijgen. Dit valt vooralsnog moeilijk in te schatten. Zeker is in ieder geval dat steeds meer devices op het internet aangesloten worden en het lijkt ook waarschijnlijk dat de zelfrijdend auto over niet al te lange tijd brede ingang zal vinden. In combinatie met de landelijke uitrol van LoRa netwerken en in de nabije toekomst 5G, zijn de randvoorwaarden voor grootschalige toepassing van IoT voor commerciële doeleinden aanwezig.

IoT toepassingen die voortdurende breedbandige connectiviteit nodig hebben, vereisen een zo laag mogelijk latency. Daarom ligt het voor de hand dat microdatacenters gebouwd zullen worden onder 5G masten waarin de applicaties draaien die IoT toepassingen faciliteren. Voor autonoom rijdende auto’s zal in heel Nederland een fijnmazig netwerk van microdatacenters gecreëerd moeten worden. De vraag is hoe die ondersteund worden: koeling en de levering van energie zullen anders worden benaderd. Ook is het de vraag op welke manier 5G uitgerold wordt: dit zal de latency beïnvloeden, terwijl de vraag daar ontstaat waar de applicatie gebruikt wordt. Dat betekent dat er een match moet zijn tussen de locatie van de masten, datacenters waar de applicatie in staat en gebruiker van de applicatie.

Tegelijkertijd zal ook de beweging naar steeds grotere datacenters doorzetten. De kostenvoordelen door schaalgrootte, efficiëntie, connectiviteit en beveiliging blijven belangrijke impulsen voor centralisatie. Het gebruik van cloud applicaties blijft fors groeien en microdatacenters of regionale datacenters zullen daarvoor niet toereikend zijn. Grofweg zal naar verwachting een onderverdeling ontstaan in het type datacenters die er als volgt uit ziet:

Page 14: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

14 | © 2017 Dutch Datacenter Association

• Microdatacenters• Edge datacenters• Regionale datacenters• Colocatie en single tenant• Hyperscale

Onafhankelijk van hoe de vraag zich uiteindelijk ontwikkelt en of deze voor een belangrijk deel door IoT gestuurd zal worden, zijn er een aantal zaken om rekening mee te houden. Steeds strengere privacy wetgeving kan een kink in de kabel vormen als microdatacenters breed ingang vinden. De beveiliging hiervan is moeilijker te realiseren. Ook de bezettingsgraad zal van invloed zijn op de rentabiliteit van microdatacenters. Het is daardoor mogelijk dat microdatacenters alleen voor zeer specifieke toepassingen rendabel zijn.

De vraag zal dus bepalend zijn voor de manier waarop datacenters zich ontwikkelen. Hoewel nog onzeker wat IoT precies gaat betekenen, is nu wel het moment om af te wegen of hier een voorschot op moet worden genomen door microdatacenters oplossingen te ontwikkelen. Cruciaal is om hierbij flexibel te blijven: vastpinnen op een bepaalde richting kan ertoe leiden dat kansen worden gemist. Ook voor afgeschreven faciliteiten die worden vervangen is het goed om na te denken over de toekomstige behoeften. Nu de vraag naar connectiviteit uit steeds meer sectoren toeneemt voor steeds meer uiteenlopende toepassingen, is het de kunst om de onderlinge samenhang tussen als deze ontwikkelingen te analyseren en daar op in te spelen.

Page 15: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

15 | © 2017 Dutch Datacenter Association

INTERVIEW JURJEN VELDHUIZEN, HUAWEI

Huawei heeft als internationaal opererend bedrijf een brede portfolio en een uitgebreide kennis van actuele thema’s die internationaal spelen. In de Nederlandse markt ziet Huawei een aantal opvallende trends die bepalend zijn voor de productontwikkeling voor de komende jaren. Jurjen Veldhuizen, senior marketing manager bij Huawei Nederland, opereer t dagelijks op het snijvlak van innovatie en de praktische toepassing van nieuwe producten.

“De markt voor colo datacenters in Nederland is op dit moment vooral gericht op schaalgrootte en centralisatie. Als Huawei kijken we verder : hoe zal de markt er over een aantal jaar uit zien? Wat kunnen we verwachten en hebben we al de technologische oplossingen om aan de toekomstige vraagstelling te voldoen?”

Veldhuizen verwacht dat connectiviteit en energieverbruik als thema’s dominant zullen blijven, maar een andere invulling krijgen. “Connectiviteit zal met IoT nog belangrijker worden. Enerzijds zie je dat met de uitrol van LoRa netwerken de infrastructuur wordt voorbereid op de brede adoptie van IoT toepassingen die weinig data verzenden. IoT toepassingen die veel bandbreedte zullen verbruiken zoals autonoom rijdende auto’s gaan de behoefte aan lokale oplossingen voor data verwerking bepalen. We verwachten dat over een jaar of vier edge datacenters een sterke groei gaan door maken omdat de mobiel netwerken de vereiste lage ver traging (1ms) in het netwerk niet kunnen garanderen die wel nodig is voor het goed functioneren van autonoom rijdende auto’s.”

Door IoT zullen telecom operators een nog belangrijker rol gaan spelen. Veldhuizen: “Het ligt voor de hand dat onderaan telecommasten datacenters gaan worden gebouwd die specifiek bedoeld zijn voor IoT. De infrastructuur tussen IoT devices en het datacenter blijft op die manier zo klein mogelijk, wat natuurlijk de latency positief zal beïnvloeden. Een zeer grove inschatting wijst erop dat er ongeveer 300 van dit soort minidatacenters voldoende zullen zijn in Nederland om autonoom rijden te faciliteren. Storage en cloud oplossingen zullen gecentraliseerd blijven rond de al bestaande hubs en dan met name Amsterdam.”

Page 16: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

16 | © 2017 Dutch Datacenter Association

Het andere grote thema is voor Huawei de energievoorziening en het efficiënte gebruik van energie. Veldhuizen: “Er zijn de laatste jaren enorme vorderingen gemaakt in het reduceren van de PUE van datacenters. Met technische oplossingen valt hier nog winst te behalen, maar de ‘quick wins’ zijn inmiddels we behaald. Dat betekent dat iedere reductie in de PUE meer investeringen zal eisen ongeacht of deze custom made zijn of in serie worden geproduceerd. Een energieneutraal datacenter is wat mij betreft voorlopig ook niet reëel, grote technologische doorbraken even buiten beschouwing gelaten. We kunnen beter nadenken over verdere verduurzaming op andere manieren, bijvoorbeeld door restwarmte te benutten buiten het datacenter of meer gebruik te maken van WKO installaties. Daarmee breng je de PUE niet naar beneden, maar het helpt de sector wel verder te verduurzamen en kan ook een interessante toevoeging zijn aan het business model.”

“Uiteindelijk zal de sector gezamenlijk moeten werken aan verdere efficiëntie en verduurzaming. Dat kan bijvoorbeeld door klanten te stimuleren alleen zuinige servers in hun racks te plaatsen. Buiten het individuele datacenter kan onderling samengewerkt worden en met bijvoorbeeld de overheid of onderzoeksinstituten. Hiermee worden datacenters een onderdeel van een groter (energie) systeem en kunnen ze daarmee een nieuwe rol bepalen voor de toekomst naast de core taken van het datacenter.

“DE SECTOR ZAL GEZAMENLIJK MOETEN WERKEN AAN VERDERE EFFICIËNTIE EN VERDUURZAMING”

Page 17: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

17 | © 2017 Dutch Datacenter Association

Minkels is als totaalleverancier van datacenter apparatuur een spin in het web van de sector. Het bedrijf is in die hoedanigheid voortdurend bezig de toekomstige behoeften van de sector in kaart te brengen en daar op te innoveren. Belangrijk is daarbij om de achterliggende drijfveer van de veranderende vraag uit de sector te ontleden. Want alleen door te begrijpen wat de vraag achter de vraag is, kunnen toekomstbestendige oplossingen worden ontwikkeld. Niek van der Pas, lead data centre expert bij Minkels, deelt zijn visie op innovatie in de sector.

Van der Pas: “We hebben enige tijd geleden een nieuwe oplossing ontwikkeld voor brandblusinstallaties in datacenters. Het probleem was dat brand containment in datacenters het moeilijk maakte om te voldoen aan de regels voor sprinklers. Het sprinklerwater kon niet alle plekken bereiken in het datacenter. Brandafscheidingen moesten daarom open kunnen op het moment dat de blusinstallatie in werking treedt. Onder bepaalde omstandigheden is het niet wenselijk dat een dergelijk systeem mechanisch is, daarom hebben we een afdekking van een corridor van heel licht plastic ontwikkeld. Deze verschrompeld zodra deze een bepaalde tempratuur bereikt zodat toch geblust kan worden in de corridor.”

Naast dit soort vraagstukken is Van der Pas is nauw betrokken bij de normeringen voor energie efficiëntie in datacenters. De Nederlandse praktijkrichtlijn is mede door Van der Pas geschreven. “De PUE is een goede manier om innovatie te stimuleren. Een veel gehoorde kritiek op PUE is dat deze niet afdoende zou zijn om de daadwerkelijke efficiëntie van datacenters te meten. Dat is ten dele waar, maar deze norm heeft zo veel inzicht verschaft en is zo’n grote impuls geweest om op energie efficiëntie te innoveren, dat ik eventuele onvolkomenheden voor lief neem. Zonder deze norm was de hele branche verstoken van inzicht in de efficiëntie van de IT die in datacenters staat.”

Minkels kijkt ook verder. Van der Pas zit namens Minkels in een commissie voor duurzame datacenters. “Servers zijn veel energie efficiënter geworden, maar er valt nog een hoop te winnen als ook software architecten gaan nadenken over de manier waarop processing power aangewend wordt. Dat kan veel efficiënter. Ook moeten datacenters schaalbaar ontworpen worden voor de optimalisatie van de PUE. We zien nog wel eens dat dat verkeerd gaat. Dan wordt een datacenter bijvoorbeeld wel geoptimaliseerd voor een zo laag mogelijke PUE, maar als dat datacenter niet meteen vol wordt gezet zal er van optimalisatie geen sprake zijn. Dat zijn fouten die te voorkomen zijn door datacenters modulair te bouwen en vooraf een analyse te maken van de PUE bij een bepaalde bezettingsgraad.”

INTERVIEW NIEK VAN DER PAS, MINKELS

Page 18: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

18 | © 2017 Dutch Datacenter Association

Dit soort inzichten worden door Minkels in hun productlijnen verwerkt. Schaalbaarheid zal steeds belangrijker worden, denkt Van der Pas. “De behuizing van apparatuur, corridors, kabelbakken op de kasten: het kan allemaal modulair gebouwd worden. Zodoende bouw je nooit meer dan je nodig hebt en zit je niet met onnodige operationele kosten. Een en ander hangt overigens af van de investerings cyclus. We publiceren als Minkels regelmatig whitepapers over deze onderwerpen om onze inzichten te delen.”

Van der Pas ziet momenteel een aantal ontwikkelingen in de markt die de hele sector zullen beïnvloeden, maar waarvan nog onzeker is op welke manier. “Vaak zie je dat bepaalde behoeften van individuele operators na enige tijd breder ingang vinden of uiteindelijk de standaard worden. De oplossing voor bluswater die we ontwikkeld hebben is daar een voorbeeld van. We doen zelf veel onderzoek om op tafel te krijgen welke behoeften er zijn of op korte termijn zullen gaan leven. Omgekeerd ontwikkelen we ook oplossingen waarvoor concrete vraag bij ons is neergelegd, maar waarvan wij wel verwachten dat deze interessant zijn voor datacenters. Zo hebben we een koelsysteem voor kasten ontwikkeld waarbij de ventilatoren van het koelsysteem in de kast zitten.”

“Op het snijvlak van de sector zien we dat de vraag gestuurd zal worden door ontwikkelingen in naburige sectoren, zoals bijvoorbeeld IoT en edge computing. We zien dat er nogal verschillend gedacht wordt over wat edge is, voor de ene partij begint dat bij 1 MW, maar voor de andere zal dat de helft zijn. We zien ook potentie in open compute projecten. Uiteindelijk blijft innoveren altijd risico’s nemen: verwachte ontwikkelingen kunnen anders uitpakken. Het kan dan zijn dat je producten de markt op brengt die net niet helemaal aansluiten op de behoefte. Vanwege de ontwikkeltijden van nieuwe producten moet je die risico’s wel nemen. De enige constante is dat er voortdurend verandering is en stil zitten is wat ons betreft dan ook geen optie”, besluit Van der Pas.

“PUE IS EEN ENORME IMPULS GEWEEST VOOR INNOVATIE”

Page 19: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

19 | © 2017 Dutch Datacenter Association

DEZE PERSONEN MAAKTEN HET INNOVATIE EVENT TOT EEN SUCCESWij willen alle aanwezigen hartelijk danken voor het mede mogelijk maken van het innovatie event.

NAAM ORGANISATIE

Robin Verlangen Alticom

Arjan Westerhoff Atom86

Eline Stuivenwold DDA

Stijn Grove DDA

Maurijn de Heus Enpuls

Abram Vastenhouw Equinix

Arno van Gennip Equinix

Robert van Poelgeest Equinix

Eric Lisica EvoSwitch

Ronald Voermans Global-e

Hans Hekman Huawei

Jeroen Thijssen Huawei

Jurjen Veldhuizen Huawei

Jorg van den Berg Interconnect

Tim van den Meerendonk Interconnect

Alex Loobeek Interoute

Patrick Spelbos Interoute

Sonny Hoogendoorn Keppel

Abdellah Mahlous LCL

Matthias Borremans LCL

NAAM ORGANISATIE

Dirk Drost Minkels

Niek van der Pas Minkels

Ramón de Groot Minkels

Vincent Liebe Minkels

Paul Driessen NL-DC

Alfred van den Berg Serverius

Gijs van Gemert Serverius

Richard Boogaard SmartDC

Dennis Klein Socomec

Edwin Aten Socomec

Kees De Ruiter Socomec

Neso Nedic Socomec

Wouter Pegtel Splend!

Hans Joosten Sternmacher Fox

Carlo Brouwer Stulz

Jurry van Houten TCN

Ronald Koelink TCN

Daan Posthuma The Datacenter Group

Martijn Kandelaar The Datacenter Group

Bert Zijderhand Verizon

Page 20: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

20 | © 2017 Dutch Datacenter Association

OVER DDA

Dutch Datacenter AssociationContact: Stijn Grove, Managing Director

Tel.: +31 650 439 288

Email: [email protected]

Website: www.dutchdatacenters.nl

Dutch Datacenter Association (DDA) is de brancheorganisatie van datacenters in Nederland, fundament van de

digitale economie. DDA verbindt de marktleidende datacenters in Nederland met een missie: het versterken van de

economische groei en het profileren van de datacenter sector naar de overheid, media en samenleving.

DDA verwoordt standpunten van de industrie met betrekking tot regelgeving en beleidskwesties. Het toont leiderschap door leden

te faciliteren en te stimuleren tot operationele verbetering in de vorm van ‘best practices’. DDA bevordert onderwijs en levert een

bijdrage aan technische normen waarmee de datacenter industrie zich in Nederland en daarbuiten verder kan onderscheiden.

De Dutch Datacenter Association is één van de oprichters van de koepel Digitale Infrastructuur Nederland, DINL. Deze koepel

verenigt de organisaties die de digitale infrastructuur mogelijk maken in Nederland. Ook werkt de DDA intensief samen met Digital

Gateway to Europe, de organisatie ter promotie van de digitale mainport van Nederland. DDA werkt daarnaast actief samen met

marktpartijen, overheid en andere belangenorganisaties.

Voor algemene vragen kunt u contact opnemen via [email protected]

Page 21: 2017 - WordPress.com...Zij laten zien wat mogelijk is en waar de markt voor colocatie datacenters wellicht langzaam naartoe kan bewegen. Het grote verschil is dat zij dit op eigen

21 | © 2017 Dutch Datacenter Association