ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

การเลยงผงพนธBeekeeping

(Apis mellifera L.)Kingdom: AnilamiaPhylum : ArthropodaClass : InsectaOrder : HymenopteraSuborder : ApocritaFamily : ApidaeSuperfamily : ApoidaeSubfamily : ApinaeGenus : Apis

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

ความส าคญและประโยชนของการเลยงผงพนธ ผง เปนแมลงทมคณคาตอมวลมนษย และสรางความสมดลใหแกสภาพแวดลอมในธรรมชาต ทงทางตรงและทางออม การเลยงผงพนธกอใหเกดประโยชน ดงน

1. ประโยชนทางการเกษตร 1.1 ชวยผสมเกสรเพมผลผลตพช ผงพนธชวยผสมเกสรพชเศรษฐกจหลายชนด เชน

เงาะ โรงเรยน ล าไย ลนจ สม มะพราว มะมวง กาแฟ ทอ สตรอเบอร มะมวงหมพานต ทานตะวน พชตระกลแตง ขาวโพด ฝายถวเหลอง ถวเขยว และพชทตองการผลตเมลดพนธ เปนตน

1.2 ชวยลดการใชสารเคม ผเลยงและเกษตรกรชาวสวนจะมความระมดระวงเรองการใชสารเคมมากขนเมอทราบวาผงเปนตวชวยผสมเกสรเพมผลตพช

2. ประโยชนจากผลผลตทไดรบจากการเลยงผงพนธ 2.1 น าผง (honey) คอน าหวานทผงงานอายตงแต 22 วนไปเกบสะสมมาจากดอกไม

และตาใบของพชบางชนดผานขบวนการภายในตวผง และไลความชนใหเปนน าผงทด 2.2 รอยลเยลล (royal jelly) คออาหารทผงงานอาย 4-11 วน ผลตเพอปอนตวหนอน

และนางพญา 2.3 เกสรผง (bee pollen) คอละอองเกสรเพศผของดอกไม ผงงานจะออกไปเกบมาไว

เพอเปนอาหารและผลตเปนอาหารปอนตวหนอนและนางพญา 2.4 โปรโปลส (propolis) คอยางไมทผงงานอาย 12-17 วนไปเกบจากตนไม เพอ

น ามาใชส าหรบปองกนไมใหเกดโรคภายในรงผง 2.5 ไขผง (bee wax) คอรงผงทผงงานอาย 18-21 วนจะกนน าหวานแลวผลตไขผง

ส าหรบสรางรงผง 2.6 พษผง (venom) คอสารผงงานอายตงแต 14 วนผลตเกบไวในถงน าพษและปลอย

ออกมาพรอมกบเหลกในเวลาตอยศตร

3. ประโยชนทางดานอนๆ 3.1 กอใหเกดอาชพขางเคยง ไดแกอาชพการท าอปกรณการเลยงผง กลองรงผง คอน

แผนรงเทยม กระปองพนควนเปนตน 3.2 สามารถน าผลผลตจากผงไปเปนสวนประกอบในการแปรรป เชนยาแผนโบราณ

สบ แชมพ ครม โลชน ลปบาลม เทยนไข ยาหมองเปนตน 3.3 การเลยงผงสามารถสรางความเพลดเพลนใหแกผเลยงและผทสนใจเขาเยยมชม

Agricultural Occupation Promotion and Development Center Chanthaburi Province (Bee)

The European honey bee or western honey bee (Apis mellifera) is a species of honey bee. The genus Apis is Latin for "bee", and mellifera comes from Greek melli- "honey" and ferre "to bear" — hence the scientific name means "honey-bearing bee". The name was coined in 1758 by Carolus Linnaeus who, realizing that the bees do not bear honey, but nectar, tried later to correct it to Apis mellifica ("honey-making bee") in a subsequent publication. However, according to the rules of synonymy in zoological nomenclature, the older name has precedence. As of October 28, 2006, the Honey Bee Genome Sequencing Consortium fully sequenced and analyzed the genome of Apis mellifera.

Honey bees (or honeybees) are a subset of bees in the genus Apis, primarily distinguished by the production and storage of honey and the construction of perennial, colonial nests out of wax. Honey bees are the only extant members of the tribe Apini, all in the genus Apis. Currently, there are only seven recognized species of honey bee with a total of 44 subspecies (Engel, 1999) though historically, anywhere from six to eleven species have been recognized. Honey bees represent only a small fraction of the approximately 20,000 known species of bees. Some other types of related bees produce and store honey, but only members of the genus Apis are true honey bees.

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

ชนดของผง

ผงรวง ทเกบสะสมน าผง ทพบเหนทวๆ ไปในประเทศไทย ม 4 ชนดไดแก 1. ผงหลวง (Apis dorsata) เปนผงทขนาดใหญทสดในผง 4 พวก มลกษณะตวใหญ ล าตวยาวร ประชากรสวนใหญจะอยปกคลมรง เพอท าหนาทปองกนรง รวงผงมขนาดใหญ มประชากรประมาณ 10,000-80,000 ตวตอรง สรางรวงรงเพยงรวงเดยว รงรเปนรปครงวงกลม ขนาดรงอาจมความกวางถง 2 เมตร ชอบท ารงในทโลงแจงและอยทสง มรมเงา ทไมรอนเกนไป บางครงในทเดยวกนอาจมผงเกาะรวมกนมากกวา 50 รง ผงหลวงจะดเมอถกรบวนหรอท าลาย และจะรมตอยศตรนบเปนสบถงรอยตว เหลกไนมพษมาก จงท าใหศตรไดรบบาดเจบสาหสได ผงหลวงสามารถบนไปหาอาหารไดไกล บางรงอาจจะมการเกบสะสมน าผงถง 15 กโลกรม ผงหลวงไมสามารถน ามาเลยงได แตควรจะอนรกษใหมอยในธรรมชาต เราะตนไมหลายชนดตองการผงหลวงเปนแมลงชวยผสมเกสรเพอด ารงเผาพนธ 2. ผงมม (Apis florea) เปนผงทมขนาดเลกทสด มขนาดใกลเคยงกบแมลงวน บางครงจงเรยกวา ผงแมลงวน ประชากรสวนใหญจะอยปกคลมรงเชนเดยวกบผงหลวง รวงผงมขนาดเลก มประชากรประมาณ 3,000-15,000 ตว/รง มการสรางรวงรงเพยงรวงเดยวมรปรางเกอบเปนวงกลม บางครงกเปนรปไขไก มขนาดตงแต 10-30 เซนตเมตร รวงผงจะท าตดอยกบกงไม ในพมไมเตย ๆ เชน ในกอไผลกษณะรวงผงจะท าคอมกงไม (ซงสวนของผงจะอยคอมรอบกงไม) การบนไปหาแหลงอาหารการสงภาษาผงจะกระท าอยบนสวนของรวง เนองจากเปนผงขนาดเลก และบนหาอาหารไดไมไกลนก จงท าใหมน าผงนอย และมการอพยพทงรงบอย ไมสามารถน ามาเลยงไดเชนเดยวกบผงหลวง 3. ผงโพรง (Apis cerana) เปนผงทมขนาดกลาง ตวเลกกวาผงพนธแตใหญกวาผงมม เปนผงทมววฒนาการทสงกวาผงมมและผงหลวง สรางรงอยในทมด และมจ านวนรวงหลายรวง ตงแต 5-15 รวงมประชากรประมาณ 5,000-30,000 ตว ในธรรมชาตผงโพรงทพบในเมองไทย จะสรางรงในโพรงหนหรอโพรงไมตาง ๆ ซงตอมาเกษตรกรผเลยงผงไดท ากลองไมใหผงอาศยอย เพอความสะดวกตอการเกบน าผง ผงโพรงจะใหน าผงประมาณ 3-15 กโลกรมตอรง โดยเฉลยประมาณ 7 กโลกรมตอปตอรง 4. ผงพนธ(Apis mellifera) ผงพนธเปนผงทน าเขามาจากตางประเทศ มถนก าเนดในทวปยโรปและแอฟรกา มขนาดล าตวใหญกวาผงโพรงแตเลกกวาผงหลวง ชอบอาศยและสรางรงในทมด ไมดรายมากนก และไมคอยอพยพยายรง ขยายพนธไดงายและรวดเรว มประชากรประมาณ 20,000-60,000 ตว ผงพนธสามารถขนยายไปชวยผสมเกสรพชทตองการ และเกบผลผลต น าผง รอยลเยลล เกสรผง และไขผงในปรมาณสง จงนยมเลยงกนเปนจ านวนมากและเปนอตสาหกรรมการเลยงผง

Subspecies originating in Europe - Apis mellifera ligustica , classified by Spinola, 1806 - the Italian bee. The most commonly kept race in North America, South America and southern Europe. They are kept commercially all over the world. They are very gentle, not very likely to swarm, and produce a large surplus of honey. They have few undesirable characteristics. Colonies tend to maintain larger populations through winter, so they require more winter stores (or feeding) than other temperate zone subspecies. The Italian bee is light colored and mostly leather colored, but some strains are golden. - Apis mellifera carnica, classified by Pollmann, 1879 - Carniola region of Slovenia, the Eastern Alps, and northern Balkans - better known as the Carniolan honey bee - popular with beekeepers due to its extreme gentleness. The Carniolan tends to be quite dark in color, and the colonies are known to shrink to small populations over winter, and build very quickly in spring. It is a mountain bee in its native range, and is a good bee for colder climates.

- Apis mellifera caucasica, classified by Pollmann, 1889 - Caucasus Mountains - This sub-species is regarded as being very gentle and fairly industrious. Some strains are excessive propolizers. It is a large honeybee of medium, sometimes grayish color. Apis mellifera remipes, classified by Gerstäcker, 1862 - Caucasus, Iran, Caspian Sea. - Apis mellifera mellifera, classified by Linnaeus, 1758 - the dark bee of northern Europealso called the German honey bee - domesticated in modern times, and taken to North America in colonial times. These small, dark-colored bees are sometimes called the German black bee.

Agricultural Occupation Promotion and Development Center Chanthaburi Province (Bee)

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

วงจรชวตของผงพนธ

1. ระยะไข ไขมลกษณะคลายเสนดาย สขาวยาวประมาณ 5 มลลเมตร ผ งนางพญาถาตองการวางไขเปนผงเพศเมยกจะวางไขทไดรบการผสมกบน าเชอตวผ ถาตองการวางไขเปนผงเพศผกจะวางไขทไมไดรบการผสมกบน าเชอตวผ

2. ระยะตวหนอน เมอไขมอายได 3 วนกจะฟกออกมาเปนตวหนอน มสขาวขนาดล าตวเลกและเจรญเตบโตขนเรอยๆ ในระยะดกแดจะมการลอกคราบทงหมด 5 ครง

3. ระยะดกแด ดกแดในวนแรกๆ มสขาวแลวจะคอยๆ เปลยนเปนสน าตาล ดกแดของผงนางพญาจะมขนาดใหญกวาดกแดของผงตวผและผงงานตามล าดบ

4. ระยะตวเตมวย เมอดกแดเจรญเตมทเปนตวเตมวยกจะใชกรามกดไขผงทปดฝาหลอดรวงออกมา สวนตวเตมวยของผงนางพญาจะมผงงานคอยชวยกดหลอดรวงให

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

Biology, life cycle

In the temperate zone, honey bees survive winter as a colony, and the queen begins egg laying in mid to late winter, to prepare for spring. This is most likely triggered by longer day length. She is the only fertile female, and deposits all the eggs from which the other bees are produced. Except for a brief mating period when she may make several flights to mate with drones, or if she leaves in later life with a swarm to establish a new colony, the queen rarely leaves the hive after the larvae have become full grown bees. The queen deposits each egg in a cell prepared by the worker bees. The egg hatches into a small larva which is fed by nurse bees (worker bees who maintain the interior of the colony). After about a week, the larva is sealed up in its cell by the nurse bees and begins the pupal stage. After another week, it will emerge an adult bee.

The larvae and pupae in a frame of honeycomb are referred to as frames of brood and are often sold (with adhering bees) by beekeepers to other beekeepers to start new beehives.

Both workers and queens are fed "royal jelly" during the first three days of the larval stage. Then workers are switched to a diet of pollen and nectar or diluted honey, while those intended for queens will continue to receive royal jelly. This causes the larva to develop to the pupa stage more quickly, while being also larger and fully developed sexually. Queen breeders consider good nutrition during the larval stage to be of critical importance to the quality of the queens raised, good genetics and sufficient number of matings also being factors. During the larval and pupa stages , various parasites can attack the pupa / larva and destroy or damage it.

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

วรรณะของผง

ผงแบงออกเปน 3 วรรณะ คอ

1. ผงนางพญา ก าเนดมาจากไขทไดรบการผสมกบน าเชอตวผ และไดรบรอยลเยลลจากผงงาน ท าใหนางพญามความสมบรณ ล าตวยาว อายยน กวาผงตวผและผงงาน ผงนางพญามเหลกไนเอาไวท าลายหลอดนางพญาและตอสกบนางพญาตวอนเทานน ไมมการออกไปหาอาหารไมมทเกบละอองเกสร และไมมตอมผลตไขผง ผงนางพญาในรงมเพยงตวเดยวเทานน มหนาทส าคญคอ - ผสมพนธ จะผสมพนธกลางอากาศและผสมพนธครงเดยวในชวต - วางไข วนละประมาณ 1,200-2,000 ฟอง - ควบคมสงคมของผงใหอยในสภาพปกต ผงนางพญาจะมสารฟโรโมนควบคมสงคมผง 2. ผงงาน เกดจากไขทไดรบการผสมพนธกบน าเชอตวผ เปนผงเพศเมยมขนาดเลกทสดภายในรง แตมปรมาณมากทสด ผงงานมอวยวะตอมผลตอาหาร ตอมผลตไขผง ตอมพษ ตะกราเกบเกสร และเหลกใน ผงงานมหนาทท าความสะอาดรง ผลตอาหารปอนตวหนอนและนางพญา สรางและซอมแซมรง ปองกนรง หาน าหวาน เกสร ยางไมและน า

3. ผงตวผ ก าเนดมาจากไขทไมไดรบการผสมกบน าเชอตวผ มขนาดล าตวอวน ปอม ลนสน ไมมเหลกใน ไมมตะกราเกบเกสร มหนาทส าคญ คอผสมพนธเพยงอยางเดยว หลงจาก ผสมพนธเสรจผงตวผกจะตาย

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

Castes of bee- Queen bees The queens are developed from larvae selected by worker bees and specially

fed in order to become sexually mature. There is normally only one adult, mated queen in a hive.

- Worker bees occur in many bee species other than honey bees, but this is by far the most familiar colloquial use of the term.

- Drone The drones have two reproductive functions. They convert and extend the queen's single unfertilized egg into about 10 million genetically identical male sperm cells.

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

การเลยงผงพนธ ผงพนธ ( Apis mellifera ) เปนผงพนเมองของทวปยโรปและอาฟรกา ทมนษยสามารถน ามาเลยงไวในหบเลยงผงมาตรฐานมานบรอยปแลว และเปนผงทอาศยอยในโพรงไม และประเทศไทยไดสงผงพนธจากตางประเทศมาเลยงเพอการศกษา และวจยกวา 60 ปมาแลว แตการเลยงผงพนธเปนอตสาหกรรม เพงประสบความส าเรจเมอประมาณ ป พ.ศ. 2520 นเอง หวใจส าคญของการเลยงผง คอการน าเอาขอมลทางชววทยา พฤตกรรมของผง หรอขอมลตางๆ ทเกยวของกบผงไปประยกตใชในการจดการรงผง ทจะชกน าใหผงสรางรงในภาชนะทมนษยประดษฐขน แลวสามารถหาอาหารจากธรรมชาตไดแกน าหวานและเกสรดอกไมมาใชเพอใหรงผงมการพฒนาไปในทางทดมประชากรมากทสดตรงกบชวงทตองการใชผงชวยผสมเกสร เกบน าผงหรอเกบผลผลตอน การเลยงผงทดและมประสทธภาพนน ผเลยงผง(beekeeper) จะตองเปนผดแลผง เพอใหผงมอาหาร มประชากรสมดลปราศจากศตรผงรบกวน ซงการเลยงผงทจะประสบความส าเรจนนผเลยงจะตองรจกผง คนเคยกบวถการด ารงชวตของผงตลอดจนพฤตกรรมตางๆ ของผงอยางด รจกพชอาหารและการเปลยนแปลงทางสภาพแวดลอมตามฤดกาลในเขตทองททตงรงผง และสงส าคญทสดคอจะตองรจกการน าเอาความรตางๆ ทเกยวกบผงมาผสมผสานกนเพอทจะไดมาซง วธการปฏบตกบผงในรงอยางมประสทธผล ผเลยงผงจะเปนผจดการสงตางใหเหมาะสมกบความตองการและความเปนอยของผงนนเอง

BeekeepingThe honey bee is a colonial insect that is often maintained, fed, and transported by

beekeepers. Honey bees do not survive individually, but rather as part of the colony. Reproduction is also accomplished at the colony level. Colonies are often referred to as superorganisms.

Honey bees collect flower nectar and convert it to honey which is stored in their hives. The nectar is transported in the stomach of the bees, and is converted to honey through the addition of various digestive enzymes, and by being stored in a 'honey cell' and then partially dehydrated. Nectar and honey provide the energy for the bees' flight muscles and for heating the hive during the winter period. Honey bees also collect pollen which supplies protein and fat for bee brood to grow. Centuries of selective breeding by humans have created honey bees that produce far more honey than the colony needs. Beekeepers, also known as "apiarists," harvest the honey.

Modern hives also enable beekeepers to transport bees, moving from field to field as the crop needs pollinating and allowing the beekeeper to charge for the pollination services they provide.

In cold climates some beekeepers have kept colonies alive (with varying success) by moving them indoors for winter. While this can protect the colonies from extremes of temperature and make winter care and feeding more convenient for the beekeeper, it can increase the risk of dysentery (see the Nosema section of diseases of the honey bee) and can create an excessive buildup of carbon dioxide from the respiration of the bees. Recently, inside wintering has been refined by Canadian beekeepers, who build large barns just for wintering bees. Automated ventilation systems assist in the control of carbon dioxide build-up.

Contact information at attention Agricultural Occupation Promotion and Development Center Chanthaburi Province (Bee)

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

พชทมความส าคญในการเลยงผงพนธ

ผงและดอกไม ซงเปนพชอาหารของผง เปนของคกนในการด ารงชวต ผงจะขาดน าหวานและเกสรดอกไมไมได ในเวลาเดยวกนพชดอกไมยอมตองการใหผงชวยผสมเกสรดวย น าหวานเปนสวนทหลงออกมาจากตอมน าหวานของดอกไมผงงานจะบนไปดดน าหวานจากตอมน าหวานของดอกไมเพอน ากลบมาบมใหเขมขนจนกลายเปนน าผง ซงเปนอาหารประเภทคารโบไฮเดรตทใหพลงงานแกผง ส าหรบเกสรของดอกไมนนคอ เซลลสบพนธของพชซงเปนอาหารประเภทโปรตน ชวยใหผงเจรญเตบโตจนถงวยสบพนธ ผงงานตองการโปรตนเพอผลตนมผงใหกบผงตวออน (อาย ๑-๓ วน) และผงนางพญา ดงนนผเลยงผงจะตองรจกแหลงและชนดของพชอาหารของผง เพราะวาดอกไมจากพชบางชนดใหน าหวานมาก เชน สาบเสอ ล าไย ลนจ เงาะ พชบางชนดใหเกสรมาก เชนขาวโพด ไมยราบ และดอกไมบางชนดใหทงน าหวานและเกสรคอ นน งา มะพราว ปาลมน ามน ทานตะวน และพชตระกลแตงเปนตน นอกจากนนผเลยงผงจะตองพจารณาปรมาณ การกระจายตวของดอกไมในทองทนนดวย ควรเลอกพนททมปรมาณพชอาหารออกดอกหนาแนนและบานสะพรงตดตอกนเปนชวงระยะเวลานานๆ เชน ในสวนล าไย สวนเงาะ สวนลนจ ไรขาวโพด ไรนน หรอไรทานตะวนทมเนอทเปนพนๆ ไร เปนตน การรแหลงและระยะเวลาดอกไมบานกเปนเรองทส าคญเชนกน เพราะผ เลยงจะไดจดการเตรยมผงเขาไปเกบน าผงไดอยางถกตอง

PollinatorA pollinator is the biotic agent (vector) that moves pollen from the male anthers of a

flower to the female stigma of a flower to accomplish fertilization or syngamy of the female gamete in the ovule of the flower by the male gamete from the pollen grain. Though the terms are sometimes confused, a pollinator is different from a pollenizer, which is a plant that is a source of pollen for the pollination process.

Honey bees travel from flower to flower, collecting nectar (later converted to honey), and pollen grains. The bee collects the pollen by rubbing against the anthers. The pollen collects on the hind legs, in a structure referred to as a "pollen basket". As the bee flies from flower to flower, some of the pollen grains are transferred onto the stigma of other flowers. Nectar provides the energy for bee nutrition; pollen provides the protein. When bees are rearing large quantities of brood (beekeepers say hives are "building"), bees deliberately gather pollen to meet the nutritional needs of the brood. A honey bee that is deliberately gathering pollen is up to ten times more efficient as a pollinator than one that is primarily gathering nectar and only unintentionally transferring pollen.

Contact information at attention Agricultural Occupation Promotion and Development Center Chanthaburi Province (Bee)

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

อปกรณการเลยงผงพนธ

1. กลองเลยงผง 2. คอนหรอกรอบรวง 3. แผนฐานรวง 4. กระปองพนควน 5. เหลกงดรง 6. หมวกตาขายกนผงตอย 7. ขาตงรง 8. กลองขงนางพญา 9. กลองดกเกสร 10. ถงสลดน าผง 11. แปรงปดผง 12. มดปาดไขผง 13. ทกรองน าผง

Contact information at attention Agricultural Occupation Promotion and Development Center Chanthaburi Province (Bee)

Beekeeping equipment.

1. Bee Hive2. Comb or Frame3. Frame of Foundation4. Smoker5. Hive Tool6. bee veils7. Tripod8. queen excluder9. pollen trap10. honey harvesting equipments11. Brush12. Knife13. Filter honey

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

ศตรผงทส าคญในประเทศไทย

ศตรผงทส าคญในประเทศไทย มไมมากนก ไดแก 1. ไรทรอปลแลปส ไรจะดดกนน าเลยงของผง ตงแตระยะตวหนอน ระยะดกแด และตวเตมวย ท าใหผงตายกอนเปนตวเตมวย หรอพการ ปกขาด ไรชนดนจะระบาดมากในผงพนธ 2. ไรวารว ไรชนดนจะมขนาดใหญกวาไรทรอปลแลปส และระบาดมากในผงพนเมองของไทย เชนผงโพรง สวนในผงพนธกจะพบวาไรจะเกาะดดกนตวออนและตวเตมวย ท าใหผงออนแอและพการไรทงสองชนดสามารถปองกนก าจดได แตผเลยงตองมนสงเกตเมอพบใหรบปองกน และก าจด

3. มดแดง มดแดงชนดตวใหญจะจบกนตวผง และเขาท าลายรงผงทออนแอ

4. ตอ เปนแมลงทจบผงเปนอาหาร ตอมหลายชนดเชนตอหวเสอ ตอหลม ตอภเขา ตวตอมกจะชกชมในหนาฝน

5. นก นกทกนผงไดแกนกจาบคา นกแซงแซว นกนางแอน นกทสรางปญหาใหแกผเลยงมากทสดคอนกจาบคา

6. โรคผง ส าหรบในประเทศไทยยงไมคอยพบโรคผง โรคผงทพบในประเทศไทยไดแกโรคชอลคบรด

Honey bee predators1. Mite

- Varroa destructor and Varroa jacobsoni- Tropilaelaps clareae- Trachel mite

2. Insects3. Spiders4. Reptiles and amphibians5. Birds6. Wasp7. Ant

Contact information at attention Agricultural Occupation Promotion and Development Center Chanthaburi Province (Bee)

ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดจนทบร(ผง)

สารฟโรโมนของผง

สารฟโรโมน เปนสารทท าหนาทเปนสอทแมลงสามารถตดตอกนได เชนการถายทอดขาวสารภายในรงผง รบการสมผสโดยแบงปนอาหารกเปนวธการสงขาวสารทมประสทธภาพ สารฟโรโมนของผงแบงเปน 3 ประเภท

1. ฟโรโมนของผงงาน (worker pheromones) - ตอมกลน (nasanaff gland, scent glang) - ฟโรโมนเตอนภย(alarm pheromone) หลงจากผงงานตอยศตรแลวกจะปลอยสารน

เพอใหผงตวอนตอยซ า - ตอมทกรามของผงงาน (mandibular gland) ตอมนจะท าหนาทผลตสาร 0-hydroxy

decanoic acid ซงมคณสมบตยบย งการเจรญเตบโตของเชอบคเตร - ตอมปลายเทา(pre-tarsus gland)

2. ฟโรโมนของผงนางพญา (queen pheromones) - ยบย งการสรางหลอดเซลนางพญาในกรณฉกเฉน - ยบย งการเจรญเตบโตของรงไขผงงาน - ดงดดผงงานใหดแลผงนางพญา - ดงดดผงตวผใหตดตามผงนางพญาเพอไปผสมพนธ

3. ฟโรโมนของผงตวผ (male pheromones) จะผลตในชวงทผ งตวผจะผสมพนธกบผ งนางพญา

Bee pheromonesHoneybees have one of the most complex pheromonal communication systems found in

nature, possessing 15 known glands that produce an array of compounds. Pheromones are produced as a liquid and transmitted by direct contact as a liquid or as a vapor. Pheromonesmay be volatile or non-volatile.

The pheromones are chemical messengers secreted by a queen, drone, worker bee or laying worker bee that elicit a response in other bees. The chemical messages are received by the bee's antenna and other body parts. Honey bee (Apis mellifera) pheromones can be grouped into releaser pheromones with short term effects and primer pheromones with long term effects.

Primer pheromones change the physiology of the recipient. Releaser pheromones change the behavior of the recipient. Releaser pheromones have a short term effect and they trigger an almost immediate behavioral response from the receiving bee. Under certain conditions a pheromone can act as both a releaser and primer pheromone.

Pheromones are NOT single chemicals, but rather a complex mixture of numerous chemicals in defferent percentages.

Contact information at attention Agricultural Occupation Promotion and Development Center Chanthaburi Province (Bee)