2013_EGUNKARIA_3ALEA_osorik

7/27/2019 2013_EGUNKARIA_3ALEA_osorik

http://slidepdf.com/reader/full/2013egunkaria3aleaosorik 1/16

Aiaraldekohamabostekaria

2013 /// Urriak 30 ///ASTEAZKENA

3. alea ///Doan ///

www.aiaraldea.com

JendarteaHeriotzabizitzeko moduakaldatzen ari diraeskualdean ere 7. or.

ERREPORTAJEA: Mikologia Perretxikoek elikatzeko funtzioaren atzean ezkutatzen

dituzten gaitasun terapeutikoak ELKARRIZKETA: Jose Maria Ibarbiar i 8-9 or.

KirolaAzaroaren 10ean

egingo da XXXVII.Gorobel mendiibilaldia 12. or.

Iritziak:IÑAKI ALDEKOA 2. or.

KOLDOURKIXO 6. or.

KOLDOGILSANZ 7. or.

GARAZILARRAKOETXEA 10. or.

LUIS VIL 12. or.

JOSE MANUELETXEBARRIA 11. or.

AINHOA COMAS 16. or

.

Tokiko merkataritza sustatzeko monetaberria martxan jarriko dute; “ogerlekoa”

_elkarrizketa: JON LARRINAGA >

“Euskadiko taldebatean geratzea posibleez bada atzerrira joan

beharko naiz” 12. or



Aiaraldea /// 2013ko Urriak 30 /// 3.ALEA 2

DavidLangabetua

Gai zaila da. Pertsonak libre-ki zirkulatu behar lukete. Lampe-dusan gertatutakoa neurriak ja-rri behar direla adierazten du. Is-tripua gertatu da eta zer dagoenikusten da orain, baina betidanikegon da hori. Hori ekiditzeko neu-rriak hartuz herrialde guztiek la-

gundu beharko lukete, nahiz etamugan dauden herriek laguntzagehiago eskaini ditzaketen.

_iritzia

Andoni AldekoaKAZETARIA

_Balkoitik

Meritu handikoa ez,epikoa

Aiaraldea Egunkariak

txoko honetan idaz-

tea proposatu zida-

nean, parte hartze-

ko kon promisoa hartu nuen,

zergatik?

Komunikabideetan hazi

nintzen profesionalki. Laudion,

Radio Euskadi eta Radio

Vitoriaren korrespontsal

gisa, eta gero Radio Bilbaoko

informatiboetako erredaktore

moduan. Ondo baino hobeto

dakit zein zaila den tokian tokiko

informazioa egitea.

Komunikabideak historia oso-

ko krisirik larrienetako bat jasa- ten ari dira.

Komunikabide handiak kaze-

tariak egoitza nagusietan bil-

tzen ari dira, kanpoko eremue-

tatik erretiratuz, eskualdeko

eta tokiko erredakzioak hustuz,

sare deszentralizatu hori man-

tentzea oso garestia baita.

Ondorioz, makina bat

komunikabide desagertu dira

azken hiru urteotan. Garai

batean, Bilboko geltokira

iristean, erasoka oldartzen

zitzaizkigun doako 3-4 egunkari

emateko. Orain bat besterik ez

dago, eta goizeko 8:30erakoagortzen da.

Aiaraldeak esparru hori bete

nahi du. Meritu handikoa. Bai-

na Euskadin egin nahi du. Meri-

tu handikoa ez, epikoa esango

nuke. Aniztasunean eta egiaz-

kotasunean oinarrituta aurre-

ra egingo duen esperoan, ko-

laboratzen saiatuko naiz, az-

ken hamarkadetan bildu dudan

lan-esperientzia egunkari hone-

tan hurbilduz, nire lanari buruz-

ko gogoetak barne —gaur egun,

Bilboko Alkatetzan—, gure ha-

ranetako errealitatera eta etor-

kizuneko premietara egokitze- ko asmoz.

TWITTERen

#albisteizanda@orozkokoga:GaztainaEguna Orozkon!!! @naugazte@aiaraldea

@aiaraldea: Amurrion Alda-mako jaiak ospatzen ari dira

@naugazte: @aiaraldea@topatuinfo eta @GazteI-raultza ko lagunekin GAZTEÑAUTADAN hamaiketako-ter-tulia burutuko dugu. komuni-kazioa eta elkarlana!

@aiaraldekosound:AZAROAK 1 ORBEKO ETXEAN“Aurkezpen Festa” ANIMA

ZAITEZTE! Renfe: St. Cruz Llo-dio (Gardea) #Dohainik

@taupakaelkartea: Aiaral-dea Irratian, Txipi Stx gidari-tzapean, “Taupadaz taupada”irratsaioaren programa be-rria!

@Ganbegi: 2 - 0 galdu dugu@SardineroHC -ren aurka.

@AitanaIzagirre: Zollongaur auzolan egune @aiaral-dea

@anartz1990: 50 pertso-na inguru vallekaseko lagu-nen kontakizunak entzuten ur-

duñako gaztetxean @euskal-vallekas @aiaraldea @Gaz-teAsanUrduna

AlbertoBidesariko langilea

Ni pertsonen migrazio librea-ren alde nago, baina hemen-go jende askok kanpokoen beharberdinak ditu.

Horregatik, nire ustez, berdin-tasunez jokatu behar litzatekekasu guztietan.

Denek eskubide berdina izanbeharko lukete.

JuanjoObrako langilea

Nire ustez lehen ondo zegoen,baina orain frenatu egin behar da.Guri ere elkar babestea falta zai-gu. Ni emigrantea izan nintzen etahona etortzeko errekonozimenduosoa egin behar izan nuen, orainjendea ezer egin gabe dator.

Soluzio gisa beste herrialdeak

laguntzeko zergak jartzea pro-posatuko nuke, migrazioa gera-tzeko.

AmaiaAdministraria

Libre izan beharko luke, libreakgarenez libreki mugitu beharko gi-natekeelako.

Era honetako istripuak saihes-teko nik uste dut horrelako mugi-menduak babestuta egin beharkoliratezkeela.

Denon artean gauzak hobeto

egiten dira, beraz, etorri eta joa-ten direnen herrialdeen arteko lanekintza egin beharko litzateke.

_gutunak

?_ASTEKOGALDERAZer iruditzen zai-

zu eskualdean eus-kara hutsean argi-taratuko den egun-karia?

EvaKomertziala

Nire ustez jendea edozein leku-ra joateko librea izan behar da.

Zure herria ez bazaizu gusta-tzen aldatzea ondo dagoela iru-ditzen zait. Gero eta jende gehia-go mugitzen ari da beste leku ba-tzuetara. Paperik gabe iristen di-renak kontrolatuta izatea zailada, hori da arazoa.

?_GALDERAPertsonenmigrazioa librearenalde zaude?Zergatik?

Proposatu zuk ere [email protected] idatzita

BIDEOA WEB -GUNEAN

LAGUNTZAILEA: ARABAKO FORU ALDUNDIAArgitaratzailea: Aiaraldea Komunikazio LeihoaNerbio Kalea 1, 3. esk. Laudio. Araba. 01400 Tel: 94 656 85 54Aiara Etorbidea 9, Amurrio, Araba, 01470. Tel: 945 06 66 84Sakeleko Telefonoa (WhatsApp): 688 848 152

OHARRA: Aiaraldea Egunkariak ez du bere gain hartzen zutabeetan, iritzi artikuluetan, gutunetan zein egindako elkarrizketetan adierazitakoaren erantzukizuna.

E-POSTA HELBIDEAK: [email protected] / [email protected]@aiaraldea.com / [email protected] / [email protected]

TIRADA: 10.000 Ale. Lege gordailua: BI-1230-2013ERREDAKZIO LANTALDEA: Aiaraldea Komunikazio Leihoko Erredakzio Saila

Migrazio eskubidearen aldeIsabel Boveda. Laudion Bizi Gara elkarteko kidea.

Aurreko astean Lampedusan izandako tragediaren aurrean ezindugu mina baino adierazi. Proportzio erraldoietako sarraskiaizan da, baina ez kasualitatea. Azken urteetan milaka pertsona

izan dira, eta dira, miseriatik ihesi haien bizitzak arriskuan jartzen dituz-tenak. Emakume, gizon eta haur ugariri ukatzen zaizkie bizirauteko bal-dintza minimoak. Instituzio eta estatu europarrek immigrazioa Europa-rentzat mehatxua dela diote. Mugak ixten dituzte, eta biktimei lagun-tza ukatu. Etorkinak kriminalizatzeko legeak sortzen dituzte, itsasoeta-ko bijilantzia areagotu… Estatu eta politikariek ez dute inolako arazorikimmigratzaileak ukatzeko. Ez gaituzte engainatuko. Oso argi dugu nor-tzuk diren errudunak eta egoera honen erantzuleak. Horrelako egoera-rik Lampedusan ez inon ez dadin berriz errepikatu, zigorrak deuseztatueta libreki immigratzeko eskubidea aldarrikatzen dugu. Arazo hau guz-tiona da. Ez da zilegia geroz eta aberastasun gehiago pilatzea geroz eta

esku gutxiagoan. Gure erronka da sistema aldatzea. Ez Lampedusan ezinon. Migrazio eskubidea orain!

Independentzia bultzatu, lortu!Iker Ibarrondo. Arabako EGI Euzko Gaztediko idazkaria

Euzko Gaztedi EGIk, EAJ-PNVren ekimenez eta EH Bilduren ba-besarekin Urriak 25ko jaieguna kentzeko akordioa, datorrenurtean abian jartzeko egiten du dei. Alderdi Popularrak eta Al-

derdi Sozialistak orain dela 3 urte adostu zuten, urriaren 25ean Euska-diren eguneko ospakizuna ezartzea, inongo adostasunik gabe, aprobe-txatuz estatu estrategia zela medio, eusko legebiltzarrak ez zuela in-dar guztien presentzia bermatzen, jaiegun hau inposatu ziguten. Alder-di sozialista eta alderdi popularra dira errudunak. Kuriosoa da beraiekizatea Gernikako estatutuaren defendatzaile sutsuenak. Euzko Gaz-tedi oroimenean du 2008ko Urriko 25ean ere, euskaldunok IbarretxeLehendakariak, proposaturiko estatu politiko berriaren onarpena alaez bozkatzera deituak ginela. Euskaldunak erabakitzeko askatasunezeta demokratikoki gure etorkizuna, Estatu espainolak legea bere es-kuetara edukiz, debekatu zuena. Gure eguna Aberri Eguna baita. Horre-

gatik espero dugu EAJ-PNVk eusko legebiltzarrean proposatu zuen eki-menak ahalik eta lasterren zentzugabekeri honekin bukatzea.



3 3.ALEA /// 2013ko Urriak 30 /// Aiaraldea

_herriz herriUrduña

La Paul-eko lakuekologikoa Conamasarietarako hautagai

La Paul inguruetan egin nahi dute bainutoki ekologikoa Argazkia: Urduñako udala

ERREDAKZIOA I Andima Landaluze Okeranza

EAJ: “Lanekinjarraitu balu ezlegoke zorrikkiroldegiarekin”

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru Saez

Aiarako EAJk kiroldegiaren ingu-ruan egindako kudeaketa eta pro-posamena defendatu ditu. Jeltza-leen ustez, lanen lehen fasea buka-

tu behar zen, baina 2011n egindakoez ohiko Udal Osoko Bilkuran kon-trakoa erabaki zen.

EAJk adierazi du udalak lanekinaurrera egin izan balu Foru Aldun-diak emandako diru guztia gastatu-rik egongo litzakeela. Horrek zerasuposatuko luke: erakunde fora-lari berehala 744.000 euro itzul-tzeko beharrik ez legokeela. Bes-talde, erositako materiala ez litza-teke galduko.

Nahiz eta lehen fasea burutu,oraindik 1.200.000 euro ingurulortzeko premia izango luke Aia-rako Udalak, baina jeltzaleen us-tez denborarekin fnantzazioa bi-latzeko aukera egongo litzate-ke. Horri Udalak epaitegietan lor-

tu ditzakeen kalte-ordainak gehitubeharko litzaizkioke; lehen fasea-ren garestitzea eta etena dela eta,Udalak proiektuaren talde erre-daktorea eta obraren zuzendariasalatu baizuen.

Lanak hasi bezain laster arra-kalak eta arazoak agertu ziren etahorrek eragin zuen obraren aurre-kontuak biderkatzea. Hasiera ba-tean 1.821.068 euro balio beharzuen proiektua ia 3.000.000 eurobehar izatera pasa zen.

Garbiñe Alaña buru duen alder-diak azalpen batzuk eskaini ditu ki-roldegiaren proiektuaren inguruan.EAJk argitu du kiroldegi gisa eza-gutu den proiektua ez zela soilikhori. Frontoi estalia ez ezik -pilota-ri profesionalen partidak antola-tzeko- erabilera anitzeko pista ereizan behar zen azpiegitura.

Aiara

Aurtengo Conama lehiaketarakohautatutako proiektuen artean,Urduñako udala La Paul eremuanbultzatzen ari den bainurakoaintzira ekologikoa ageri da. Azkenfaserako Espainiar estatuko beste40 bat proiekturen artean aukeratudute.

Udalerri txiki eta ertaineksustaturiko proiektu jasangarriaksaritzea du helburu Conamafundazioak bultzaturiko ekimenak.

Sariketa Espainia mailakoa daeta Andaluziako Granada probin-tzian antolatzen dute.

Hala, bi kategoriatan neurtukodira udalerriek bultzatutako jasan-garritasun proiektuak, udalerri txi-ki eta ertainei dagozkielarik.

Alde batetik 5.000 biztanletikbeherakoak lehiatuko dira. 30.000

biztanlera artekoek beste katego-ria bat osatuko dute.

Urduñakoa ez da ordea eskual-deko bakarra, “Amurrio Sare”proiektua ere ageri baita hauta-gaien artean, udalerriko enpre-sa-ehuna ekoefzientziari lotutakoekintzen bidez dinamizatzea helbu-ru duelarik.

Ohore sariaOhore saria da Conama, izan ere

garaileek ez dute dirurik jasotzen.Antolatzaileek jasangarritasunabultzatzen duten egitasmoakaintzatestea dute helburu.Garaileak bozketa bidez hautatukodira, bederatzi bozkatik zortziepaimahaiari dagozkiolarik.Gainontzekoa online bidezkobozketaren bidez egiten da.

Bainutoki ekologikoaLa Paul ingururako laku ekolo-

gikoa eta aisialdi gunea gauzatze-ko egitasmoak urtebete egin du.Udalak iazko urriaren 24an egini-ko Hirigintza Arloko Batzar Oroko-rrean aurkeztu zuen. Ordutik honaproiektuak lehen urratsak emanditu. Zehatzago defnitu eta bide-ragarritasuna aztertuta, proiek-tuaren erredakzioa gauzatu berridu udalak.

Bizkaiko Foru Aldundiaren babe-sa ere jasoa du, aurten foru era-kundeak ingurumen hobekuntza-

rako emandako diru laguntzen ar-tean egon baita.Guztira, 38.000 euro jaso dituz-

te. Diru horrek proiektuaren erre-dakzioaren %80 suposatu du.

Duela bost urte udal igerilekuakkaltetu zirela eta, bainurako alter-natiba merke eta ekologiko gisaaurkeztu zuen udalak bainurakolaku ekologiko bat egitea.

600 metro karratu inguru-ko azalera izango lukeen aintzi-rak udalerrian bainurako dagoenbeharra asetzeaz gain, eraikitzeeta mantentze kostuei errepara-tuta bideragarria izango litzateke.

Horretaz gain inguruko arbola-dia berreskuratu eta eremu osoaaisialdirako hornituko litzateke.

Lanek ere denbora gutxi beharkolukete eta proposatutako kokape-nak bainu-eremua erdigunera na-barmen hurbilduko luke.

Amurrio SareAmurrion, aldiz, “Amurrio Sare”

proiektua aukeratu dute Conamasarietarako hautagai. Egitasmoakekoefzientzia ekintzen bidez en-presen sarea jostea du ardatz.

Azaldu dutenez, Amurrio Bi-dean -ek sortu eta prestatu zuenideia 2011n. Horretarako, bi lagun-tza jaso zituzten: batetik, Amurrio-ko udalarena eta bestetik, EuskoJaurlaritzaren elkarte publikoa denIhoberena.

Aukeratutako proiektu guztieninformazio zehatza eskuratzekoedo bozkatzeko www.premiosco-nama.org webgunera jo daiteke.

Okondo

Herriko bi tokietanibilgailuentzakoabiadura murriztudute

ERREDAKZIOA I IIrati Mendiguren Cosgaya

Okondoko bi gunetan trafkoa-ren abiadura araudia aldatu dute.

San Roman auzoko errepideanabiadura murrizteko seinaleak ja-

rri dituzte.Orain arte ez zegoen arautu-ta, baina hemendik aurrera 40 ki-lometro orduko abiaduran igarobeharko dira ibilgailuak. Hala azal-du du Sergio Tato Okondoko alka-teak: “Trabesia bat da eta norma-lean kotxeak 60 kilometro ordu-ko abiaduran joaten dira. Lehen ezzegoen mugarik. Horregatik, arre-ta deitzeko semaforoa eta argidunseinaleak ipini ditugu”.

Udaletxeko igarobideaBestalde, udaletxearen alda-

menetik igarotzen den errepideazeharkatzeko abiadura handiagoaizatea onartu dute oraintsu.

Izan ere, lehengo anbulategia

udaletxean kokatuta zegoenez,30 kilometro orduko abiadan pasabehar ziren kotxeak. Hemendik au-rrera, aldiz, 50 kilometro ordukoabiaduran zeharkatu ahal izangoda ibilbideko zati hori.

Sergio Tato alkatearen hitzetan,arratsaldeetan ez zegoen osasunarreta zerbitzurik eta ondorioz, ezzuen zentzurik muga hori manten-tzeak. “Salaketa asko jarr i dira hor,jende askori isunak jarri eta gida-baimeneko puntuak kendu dizkio-telako”.

Info +: Audioa:

Sergio Tato Okon-doko alkateariAiaraldea Irratianegindako elkarriz-keta

LAUDIO 1983: Ur eta elkartasun oldea

DOKUMENTALA

DVD-aSALGAIZUHAITZALIBURUDENDAN(Nerbioi 2, Laudio)

PREZIOA: 3 euro




Amurrio

_herriz herri

Amurrion egindako azken Udal

Osoko Bilkuran txakurrak eduki-tzeko ordenantzan aldaketa be-rriak egitea adostu dute.

Josune Irabien alkateak argituzuen Udaltzaingoak berak irizpideargien beharra azaldu duela eta2013an irekitako 18 espedienteek,

nahiz eta momentuz etenda dau-

den, aurrera egingo dutela.

Bi aldaketaEgindako egokitzapenek bi ardatz

dituzte. Alde batetik orain arte la-rriak ziren arau-hauste batzuk arin-tzat joko dira.

Horien artean egongo dira herri-

tarren lasaitasun, segurtasun etahigienean eragin larriak ez dituztenarau-hausteak.

Aurrerantzean txakurrak bi me-tro baino gutxiagoko soka egokiare-kin ez eramateak eta jabearen kon-trolik gabe txakurrak leku publikoe-

tan aske egoteak kategoria berdinaizango du ordenantzaren arabera.

IsunakPortaera hauen ondorioz jaso dai-

tezkeen isunak 150,25 eta 300,51euroren artean egongo dira.

Aldaketen beste oinarria larriakdiren arau-urratzeak fnkatzea izanda.

Zentzu horretan, modu nabar-menean amurrioarren higienea, se-gurtasuna eta lasaitasuna kolokanjartzen dituzten jokaerak sailkatudituzte esparru horretan.

Gauza bera gertatuko da kalteaksortu ditzaketen animaliak ez badi-ra behar den moduan zaintzen.

Aldi berean, bi urteren epeanarau-hauste arin bat baino gehia-go egiteak isun larria jasotzea su-posatuko du. Arau-urratze larriekduten zigor ekonomikoa 300,52 eta2.404,05 euroren artean dago.

Bukatzeko, beste zehaztasuntekniko bat ere txertatu dute orde-nantzan isunei dagokienez. Horrenarabera, isunak KPIaren igoerarenarabera eguneratuko dira.

Azken aldian txakurrak edukitze-ko ordenantzak aldaketa ugari izanditu, 2012an beste Udal Osoko Bil-kurak gaia landu baitzuen. Txaku-rrak kaletik aske edo lotuta erama-

tearen arauak herritarren iritzi ez-berdinak piztu ditu.

Info +: Bideoa:

Kale inkesta: Txa-kurrak lotuta alaaske?

Txakurrak edukitzeko araudiaberriro aldatu dute

Arau urratzeengatik 150 eta 2.400 euro bitarteko isunak jar ditzakete Argazkia: Aiaraldea.com

Gaztelekuari buruzduten iritzia argitudute EAJk etaPSE-EEk

ERREDAKZIOA I Txabi Alvarado

Irailaren 30eko udal osoko bil-kuran EAJk mozio bateratua aur-keztu zuen PSE-EErekin, zeinetanUgarteko gaztelekuarekiko “osa-garria” izango litzatekeen biga-

rren gune bat irekitzea proposa-tzen zen. Maider Basterra zinego-tzi jeltzaleak salatu zuen Bilduk“murriztu” egin zuela gazteleku-ko eskaintzaren kalitatea. Gaztele-kuko langileek, euren aldetik, Bas-terraren adierazpenengatik “min-duak” sentitu zirela adierazi zutengeroago. Basterra zinegotzi jeltza-leak jakinarazi du kalitatea jaitsizela esan zuenean ez zela ari lan-gileek egiten zuten lanari buruz,“eskaintza” eta, batez ere, “kon-tratazio prezioen” inguruan bai-zik. Zinegotziak udalbatzan azal-du zuen udalak diru gutxiago jarriduela gaztelekua kudeatzen duenenpresaren eskuetan, eta horrekeskaintzaren “kalitatea gutxitu”

duela. Diru murrizketak gaztele-kuaren ordutegian eragin du, aste-lehenetan itxita egotera pasa bai-ta. Gazteria arloko politika “globaleta anbizio handiko” baten beharradagoela azpimarratu zuen Baste-rrak plenoan, “12 urtetatik 35 ur-tetara arteko adin-tartea barnebil-duko duena”. Izan ere, gaztelekuak12-17 urte artekoentzako ekintzakbaino ez ditu antolatzen zinegotzijeltzalearen arabera. Amets Mea-za alkateordeak, bere aldetik, gaz-teleku “anitzago” baten beharradagoela aitortu zuen, baina gazteplan bat abian dagoela gogorara-zi eta planaren faseak errespeta-tzea eskatu zuen.

Txaro Sarasua eledun sozialis-tak ere, udalbatzan esandako hi-tzak egunkari honetan “tesutingu-rutik kanpo” jaso izana salatu du,bai eta gaztelekuko langileek berehitzek “xenofobia sustatzen” dute-la esan izana ere. Sarasuak argi-tu nahi izan du Ugarteko auzoanintegrazio arazoak egon direla ai-patzean ez zuela gaztelekua go-goan, eta arazo horiek ez zutelaharremanik arraza edo eta jato-rriarekin. Era berean, PSE-EEk per-tsona guztien integrazio eta esku-bideen aldeko jarrera arbia duelanabarmendu nahi izan du.

In fo +: Udalbatzaren bideo osoahttp://www.aiaraldea.com/albis-

teak/gazteleku-berri-bat-ireki-tzea-onartu-da-udal-osoko-bilku-ran

Gazte AsanbladakLandazurikoepaiaren aurkahelegitea jarri du

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru SaezLandazuri Etxearen okupazioa-

ren ondorioz Amurrioko GazteAsanbladako 9 gaztek isuna jasodute. Epaiketa irailaren bukaeranizan zen eta dagoeneko epaileakbere erabakia helarazi die gazteei;450 euroko zigorra ezarriz.

Nahiz eta eskaera fskala askozhandiagoa izan, Amurrioko GazteAsanbladak iragarri du ez dagoelaados eta helegitea jarriko duela.Haien ustez, urte askotan zeharhutsik egon den eraikina gaztetxeizateko okupatzea ez da delitua.Horregatik absoluzioa bakarrikonartuko dutela adierazi dute.

Gazte Asanbladak udalarekin ha-rremanak eten zituen epaiketarenharira. Baina epaia jaso bezain las-

ter erakundearekin bilerak egin di-tuzte Gaztetxearen auziari konpon-bidea topatzeko.

ERREDAKZIOA I I Aitor Aspuru Saez

_iruditan

Aiaraldea Komunikazio Leihoak antolatutako Udako postal lehiaketako sar i banaketa egin zen urriaren

18an. Aurtengo edizioan bost kategorietara 180 postal aurkeztu dira. Irudian, Aiaraldeko, Euskal Herriko,

atzerriko, jaietako eta mezu umoretsuen sailetan saritutako egileak, koadroa eskuan.Postal guztien argazki bilduma: Aiaraldea.com

Laudio




Artziniegako museoan antzinako

bizitza nolakoa zen ikasteko aukeraeskainiko dute azaroaren 10ean. Ezedonola, gainera. Izan ere, museoetnografkoaren baitan artisau ez-berdinak kokatuko dira haien lanaazaldu eta erakusteko.

Ekitaldia urtero egiten dute etaharrera handia izaten du. Arteaetnografa elkartekoen hitzetan,ehun lagun inguru hurbiltzen dira.

Bisita gidatuak 11:00etatik

14:00etara egingo dituzte.Artea elkarte etnografkoaren

bidez, urte osoan zehar mendee-tan atzera egin eta artziniegarrenbizitza nolakoa zen isladatzen dueraikinak.

Azaldu dutenez, helburua be-launaldi ezberdinei antzinako bizi-tza eta baliabideak nolakoak zirentransmititzea da.

Antzinako etxeak eta bizimoduaBisita gidatuetan hamazazpi ge-

latan ezberdinetan ofzio eta pro-zesu ezberdinak azaltzen dituz-te. Lehenengo gelan, esaterako,ehungintza nola egiten zen konta-tzen dute: “Artileak, oihalak... dau-de. Txakolina, sagardoa... nola egi-ten zen ere erakusten dugu”. Baitaokinaren, arotzaren edo bestelakolanbideen jarduera (1) ere.

Medikuntza ogibideari (2) dago-kion eremuan, sendabelarrek izanduten garrantzia adierazten dute.Nekazaritzaren zatian, berriz, ga-

ria, artoa... nola jorratzen den.Beste bitxikerietako bat due-la urte batzuk sukaldea nolakoazen ikusteko duten gela da. Izanere, garaiko tresneria gordeta dutebertan.

Bertaratzerik ez dutenek web-gunearen bitartez bisita birtualkiegin dezakete.

Artziniegan Artea etnografaklan handia egin izan du antzinakolanbideak berreskuratzeko. Ho-rren adibide da, apirilaren ingu-ruan antolatzen duten “Herri ora-tzea”. Bertan, ogia nola egiten zenerakusteaz gain sukaldari laneanjartzen dituzte ume zein helduak.

Azaroaren 23an txarriboda egin-go dute. Besteak beste, txarriboda

nola egiten zen azaldu, eta dasta-keta egingo dute.

Hiztegia: Jarduera (1),, ekintza / Ogi-bidea (2), lanbidea.

Info +: Bideoa:Herri oratzea

Artziniega

Orozko

_herriz herri

Artisauen lanakezagutzeko aukeraluzatuko du museoak

Artziniegako museoan egingo dira ekitaldiak Argazkia: Artziniegako museoa

ERREDAKZIOA I I Irati Mendiguren Cosgaya

Azaroaren 8tik11ra ospatuko diraZollon San Martinjaiak

ERREDAKZIOA IIxone Mendibil

Badatoz Zolloko festak. Aza-roaren 8tik 11ra ospatuko dira Zo-lloko San Martinak. Zolloko jai ba-tzordeak programa anitza presta-tu du, hiru egunetan zehar ekintza

mordoa egongo dira.Barikuan jaiei hasiera emangozaie txupinazoarekin, eta gaueanberbena egongo da.

Aurtengo jaietarako gauza be-rriak prestatu dituzte, esate bate-rako,zapatuan umeen eta gazteeneguna izango da.

Lehenengo aldiz ospatuko dengazte egun honetan bazkariaegongo da eta ostean, Uluka tal-deak girotuko du festa. Arratsaldepartean baserri olinpiadetan partehartzeko aukera izango dute ber-taratzen direnek.

Gauean, parrandazaleek musi-kaz eta giro apartaz gozatu ahalizango dute. Besteak beste, A Gan-txo y Kutxillo, Habemus Papam,

Iheskide eta Tximeleta taldeekin.Astelehenean, San Martin egu-

nean mundu guztia gonbidatu dutetxerrikia dastatzera arratsaldepartean.

Hara joaten direnek bertakoodolosteak jan ahal izango dituzte.Herrikoek egiten dituzte, ez edono-la gainera; antzinako eran eta au-zolanean baizik.

Kiroldegia erabiltzeko tasak berritu etaordenantza fskalak onartu dituzte

Orozkoko Udalak datorren ur-terako ordenantzak onartu ditu.Hauen bidez 1,9ko igoera aplikatukoda zerga guztietan. Besteak beste,ura, zaborra, lizentziak, kotxeak, sa-neamendua… eta kiroldegiari era-gingo die igoera horrek.

RGI diru-laguntza jasotzen dute-nek zerbitzuak dohainik izango di-tuzte, betiere 25m3 baino gutxia-go gastatzen badute.

Kiroldegiaren tasek ere aldake-

ta pairatuko dute. Elbarriek pre-zio osoaren %33 ordaindu behar-ko dute instalazioen erabilerarako.

Taldean joan nahi duten erabiltzai-leek ere aukera berriak izango di-tuzte, prezio bereziez baliatuz. Ho-rretarako, 15 pertsona baino gehia-go izan beharko dira eta talde of-zialki erroldatuta egon.

Azkeneko baldintza hori kiroltalde, elkarte, eskola eta ezau-garri berdintsuak dituzten bestehainbatek beteko lukete. Taldeeta-ko partaideek banaka ordaintzen di-ren 4 euroen erdia ordaindu behar-

ko dute datorren urtetik aurrera.Zehazki, bi eurotan izango dute sar-tzeko aukera.

Eskolako sartuirten orduetantrafkoa itxiko

duteERREDAKZIOA IIxone Mendibil

Elexaldeko gunea itxi egingo daumeak ikastetxean uzteko eta ja-sotzeko orduetan azaroaren 4tikaurrera. Eskola egunetan, goizeko9:00etatik 9:45era eta 16:00etatik

17:00etara, ezin izango da herrigu-nean ibilgailu partikularrekin sar-tu. “Eskola Bidea” deituriko proiek-tu honek garraio-bide iraunkorraksustatu nahi ditu Lehen Hezkun-tzako ikasleen artean; isuri ku-tsagarririk gabeko garraio-bi-deak, etxetik eta eskolarako oi-nezko joan-etorriak, modu auto-nomoan eta ibilbide seguru bateansustatzeko.

Mugikortasun ohiturak jaso-tzeko inkesta egin zuten lehenbiziikasleek. Ondoren, errealitatearenemaitza txostena egin dute eta az-kenik eskolako guraso eta irakas-leekin bilera.

Bilera horietan, garrantzi bere-zia eman zaio eskolara sarrere-

tan segurtasun neurriak ezartze-ko beharrari; haur garraioa egitenduten bi autobusek maniobratze-ko arazoak dituztelako umeak es-kolan utzi eta jasotzerakoan etasartzen diren autoek umeak egoe-ra arriskutsuetan jartzen dituzte-lako. Hori horrela, egoera hobe-tzeko esperientzia pilotua abiatzeaproposatu da.

Aiaraldeko gazte mugimenduak Ñau proiektu komunikatiboa sortu du. Urriaren 19an aurkeztu zuten Orozkoko plazan.

Egitasmoa aurkezteko “Gazte Ñautada” jaia antolatu dute larunbat honetan Urduñan. Argazkia: Aiaraldea.com

_Iruditan

Arrankudiaga - Zollo

Aiaraldea

ERREDAKZIOA I Aitor Martinez Ibarrola




Abendutik aurrera Ogerlekotxanponarekin egin ahal izangodira erosketak Artziniegako, Lau-dioko eta Amurrioko merkatariendendetan.

Jon Aspuru Arabako Komer-tzioen Federazioko lehendaka-ria da: “Esperientzia piloto bat da.Lehenbizi lantegietan jarriko dugumartxan, sinergia proiektu bat da”.Bigarren fasea eskualdean zuzen-duko dute. Asmoa 2014an Aiara

osoan martxan jartzea da. Helbu-rua tokiko merkataritza sustatzeada. “Zirkuitu itxi bat egitea eta hor-tik ez ateratzea dirua, azken fneanhori da”.

Edurne Parro Arabako Merkata-rien Elkarteko gerentearen arabe-ra, hilabeteak daramatzate egitas-moa prestatzen.

Finean, bertako txanpon bat era-biltzea nahi dute. Era honetan, be-zeroek Artziniegako, Amurrioko

eta Laudioko dendetan deskon-tuak izango dituzte.

“Ogerleko” izena jarri diote, etasalmentak estimulatzea zein beze-roek ihes ez egitea izango du hel-buru.

Ikur berria eskualderako soilikprestatua dago. “Txanpon hau in-teresa duten Aiara Haraneko indus-tria eta enpresek bakarrik izangodute”. Horretarako, ezinbestekoada proiektuan parte hartzea. Ale-

gia, hiru herri horietako merkata-rien elkarteetan erroldatuta ego-tea.

Proiektuaren helburuetako batindustriaguneetan lan egin eta kan-poan bizi diren pertsonek eroske-tak bertan egitea da. Bigarren xe-dea (1) bertako kontsumoa susta-tzeko zirkuitu itxi bat bultzatzea da.

“Ogerlekoak” euro bateko balioaizango du eta lau motatako bille-teetan eskuratu ahal izango da. Ba-

tetik, 20 eta 50 zentimoko euska-rrietan. Eta, bestetik, 1,5 euro eta10 euroko balioa izango duten bi-lleteetan. Ogerlekoak onartzen di-tuzten dendak itsaski(2) eta txartelberezi batekin ezberdinduko dira.

Txanpona merkaturatzeko es-trategia ere prest dute. Parrorenhitzetan, denda horietan erosketaegiten duenak gastatutako dirua-ren %10 eskuratuko du ogerleko-tan. Sos(3)horiek baldintza berak di-tuzten Laudio, Amurrio edo Artzi-

niegako beste dendetan xahutu(4)

ahal izango dituzte.Edurne Parrok proiektuak Apill,

Apymca eta AEME merkatari el-karteetan harrera ona izan dueladio: “Azken urteetan kontsumoakbehera egin du, eta ideia hau susta-tzeko lagungarria izan liteke”.

Enpresetan aste honetan aur-keztuko dute txanpona. Herrie-tan, aldiz, abenduaren erdialdera-ko martxan jartzea espero dute.

“Denak irabazle”Edurne Parroren aburuz(5), mo-

netarekin denek irabaziko dute. En-presek, herriarekiko konpromisoaikusaraziko dute.

Langileek komertzioetan aban-

tailak izango dituzte eta produktueta zerbitzu ezberdinen artean au-keratzeko askatasuna izango dute.

Dendariek, aldiz, eskualdean lanegin eta kanpoan bizi direnen per-tsonen gastua eskuratzeko auke-ra izango dute.

Eta, eskualde mailan, bertakokontsumoa indartuko da. Baita he-rriko ekonomia sustatu ere.

Herritarrek denda horietan eros-teagatik abantailak izango dituzte:

“Egindako gastuaren arabera %2,%4 eta %10 arteko deskontuakizango ditu, nahi duen enpresa edozerbitzuetan gastatzeko”.

Adibide gisa, industriagunekolangile batek 100 euroko eroske-ta egiten badu, 10 ogerleko jasokoditu; %10. 50 euroko erosketa egi-ten denean, aldiz 2,5 ogerleko; %5.

Txanpona merkaturatzeko uda-letxeetan ere aliantzak bilatu nahidituzte. Horren adibide da, udale-txeetako gabonetako saskietan

“ogerlekoak” txertatzeko(6)

egin-go duten proposamena.

Urratsak epekaIragan ostiralean, urriaren

25ean, egitasmoan parte hartukoduten dendariekin konpromisoaksinatu zituzten. “Parte hartzekokonpromisoa 2014ko abenduaren31 artekoa izango da”, zehaztu du.

Atzo, enpresa eta udaletxeekinelkartu ziren, egitasmoa azaltzeko:“Azaroaren lehen hamabostaldianparte hartzeko konpromisoei hel-duko diegu, industria eta udal ba-tzuetako inplikazioa bilatzeko etaparte hartu nahi duten langile etamerkatariak lotzeko”.

Azaroaren bigarren hamabos-

taldian, aldiz, identifkatzeko tar-jeta eta eskuorriak egingo dituzte.Baita portzentaika dagozkien des-kontuen euskarriak ere.

Gauzak ondo bidean abenduarenlehen hamabostaldian kaleratukodute “ogerlekoa”.

Hiztegia: Xedea (1), helburua /tsaski (2), pegatina / Sos (3), diru /xahutu (4). gastatu / aburuz (5), us-tez / txertatzeko (6), sartzeko.

_sozioekonomia

Urte amaierarako egongo da kalean “ogerleko” moneta Argazkia: Gartzen Garaio

KoldoUrkixoLAB sindikatua

_Argia

Norena daenplegua?

Aiaraldeak eskual-

dean 3.532 langa-

betu daudela argi-

taratu zuen aurreko

alean. Madriletik kapitalaren

eta agintarien mesedetarako

neurriei esker enpleguaren

suntsiketa egunero ikusten

dugu . Eskubide sozialak, gu-

txi eta urriak izan badira ere,

suntsituak izaten ari dira.

Enpleguaren suntsiketari au-

rre egiteko hiru bide daude;

suntsiketa gelditzea, enplegua-

ren sorrera eta banaketa.

Suntsiketa behin eta berriz borrokatu behar dugu. Per-

tsona orok hartu beharko li-

tuzke bere gain lan gatazkak,

EREak, kaleratzeak... Suntsike-

ta hauek ere guztioi eragiten di-

gutelako.

Enpleguaren eraketan insti-

tuzioek daukate zeresan han-

diena. Kalitatezko enplegua

bermatzeko, zerbitzu publikoak

pribatizatzeko joerarekin amai-

tu beharra dago. Eremu priba-

tuan, inbertsioetan dago koska,

batez ere I+G+B-en, dirua egon

badagoelako.

Gaur egun dagoen enplegua banatu daiteke, lanaldiak mu-

rriztuz, aparteko orduak behin-

goz eta benetan ezabatuz, jubi-

lazio adina aurreratuz... beti ere

lan eta soldata prekarioak eki-

dituz, herrialdeko zein enpre-

sako hitzarmenak errespeta-

tuz...

Hau guztia aurrera eramate-

ko, Madrili planto egiteko, gure

bidea egiteko, Euskal Herriko

instituzio, eragile politiko, sin-

dikatu, eragile sozial, patronal,

enpresari eta langileen kon-

promisoa eta benetako nahia

behar da. Pausoak guztiok eman behar ditugu.

“Ogerleko” izeneko moneta jarriko dute

martxan Artziniegan, Amurrion eta Laudion

ERREDAKZIOA I Izar Mendiguren Cosgaya

Artziniegan kokatuta dagoenKimberly-Clark enpresak enple-gu-erregulazio espedientea abia-tu du.

Zuzendaritzak adierazi du es-kaerek behera egin dutela eta ho-rren ondorioz hartu duela eraba-kia. Hala ere, urriaren 22an Kim-berly-Clark-ek zabaldu zuen bereakzioek goranzko joera dutela etahorien irabazien estimazioa igo di-rela.

Langileak desadosBestalde, langileek uste dute lan

nahikoa dagoela eta espedienteaez dela beharrezkoa. Aldi berean19 langilek modu normalean lan

egiten dutela lantegiaren jardueramodu ekonomikoagoan manten-tzeko salatu dute. Langileek azal-du dutenez, jabe berriek hirutan za-titu dutela enpresa: Arangurenendagoena alde batetik eta Artzinie-gan dauden biak -xaboigintza etapapergintza- bestetik.

Langileen aburuz, zuzendari-tzak hartu dituen neurrien bitar-tez beharginen erantzun gaitasu-na urratu nahi du. Gauzak horre-la, enpresaren azkenengo helbu-rua murrizketa neurriak ezartzeaizango litzateke. Beharginek uste

dute zuzendaritzaren asmoa horiez ezik langile berriei baldintza oke-rragoak ere eskaintzea badela.

Kimberly-Clark enpresan lan-erregulazio espedientea abian Tubacex enpresakKantabrian fabrika

irekiko du

Aurreko alean jaso zen bezala,Tubacex enpresak lantegi berriairekiko du Kantabrian laster.

Marina de Cudeyon egongo daenpresa eta zerbitzu aurrera-tuak eskainiko ditu: shot peeningtratamenduak hain zuzen ere.

Lan mota horiek ez dira egitenArtziniegan, Laudion eta Amu-rrion dauden lantegietan.

Kantabriako garapenerakosozietate publikoak %19 partai-detza izango du egingo den flia-lean eta Tubacex Service deitu-ko dena. Hurrengo hilabetetanhasiko da makinen instalazioa

eta 2014ko bigarren sei hilabe-tean espero dute bere jardueraekonomikoa hastea.

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru Saez




“Heriotza pertsonengan bizitzaegon dela adierazten duen sintoma

da”. Hala dio Mario Benedeti idaz-learen esaldi famatu batek. Bakoi-tzak, ordea, era ezberdin batean bizieta hiltzen du mina.

Pertsonak agurtzeko era bat bai-no gehiago daude. Urteetan zehar,erlijioari lotutako hiletak izan diranagusi eskualdean. Denborarekin,baina, ohiturak ere aldatzen ari dira.Horren adibide dira hileta zibilak.Laudion, esaterako, udalak aretobat du herritarren eskura halakoospakizunak egiteko.

Eusebio Larraz tanatorioko ar-duradunaren aburuz(1), hilotzen%50 lurperatu egiten dira, etabesteak erre. Laudion, Amurrioneta Arrigorriagan tanatorio banakudeatzen du Larrazek. Hala, Ur-duña, Artziniega, Okondo, Aiara,Amurrio, Laudio, Arakaldo, Oroz-ko eta Arakaldoko herritarrei hile-ta zerbitzua eskaintzen die. Aiaral-dean, urtero, 500-600 errauste (2)

edo ehorzketa (3)egiten direla dio.

Agurtzeko erak“2004tik errausketak asko igo

dira, geroz eta jende gutxiago doahilerrietara”, adierazi du. Izan ere,geroz eta ohikoagoa bilakatzenari da beilatokietan edo familiakaukeratutako lekuetan agurtzeazendua(4): “Duela urte batzuk hile-ta egiten zen, eta gero lurperatu”.

Batzuek, mendia edo itsasoa au-keratzen dute. Beste batzuek, eli-

za. Elizkizunetan ere, ordea, joerakaldatzen ari direla uste du Larra-

zek: “Hileten %50 gorpua presen-te egon gabe egiten da. Niri pertso-

nalki hobe iruditzen zait; hilotza (5) bertan egotea familia eta lagunen-tzat oso gogorra delako”.

Gorpuak beti makilatzen dituz-te; “inork ikusi nahi ez ditueneanere bai. Ez da gorputza kaxan sar-tzea bakarrik”. Izan ere, odol zirku-lazioa etetean gorputzak kolore zu-ria hartzen du.

Bataz beste beilatokietan (6) 2.500 euro uzten dute familia edolagunek. Kaxa motaren arabera,ordea, aldatu egiten da prezioa.Gorputza erretzeak 450 euro ba-lio du: “Baina kaxa baten barruanerretzen da, eta ondoren errautsakbeste ontzi batean sartu. Bakoitzakbere erara egiten du. Batzuk kutxaargiak nahi dituzte, besteek ilunak…Propaganda, eskelak, loreak... eremota askotakoak izan litezke. Ho-rregatik, hileta bakoitza ezberdinaizaten da”.

Errausten baldin bada proze-sua azkarrago bukatzen da; nahidutena egin baitezakete horrekin:mendian, itsasoan, etxean… botaedo gorde. “Lurperatzea erabaki-tzen dutenek hilerrian jabegoa izanbehar dute, eta ez da betirako iza-ten. Asko alokairuzkoak dira, beraz,10-12 urte pasa ostean nitxoa hus-tu behar da. Prozesua ez da inoizbukatzen”.

Hala ere, Larrazentzat psikolo-gikoki ez gaude inoiz heriotza batjasateko prest: “Gaixotasunen ka-

suan prestatuago egon zaitezke,baina istripu edo haurrak direnean

-alegia, bat-bateko heriotzak- osogogorra izaten da”.

Aiaraldeko tradizioakHeriotzarekin lotutako tradizioen

inguruko eskualdeko erreferen-tziak XVIII. mendekoak dira.

Bat-bateko heriotzen aurreanhilarriak jartzen ziren. “Gorbeian,

Orozkon, Laudion... daude horie-tako batzuk. Hortik pasatzen zenjendeari otoitza eskatuz arima horibehar den tokira eramango zutelapentsatzen zuten”, dio Felix Mugu-rutza historia ikertzaileak.

Hildakoak kanpai hots berezienbidez iragartzen zituzten. “Pertso-na bat hiltzen zenean familien base-rrietan bazkariak egiten ziren. Jen-de asko gosea kentzera joaten zen,behiak... hiltzen ziren eta”, zehaztudu. Gabonetan hildakoei janaria uz-ten zitzaiela ere azaldu du.

Oletan, Erdi Aroan erritualak egi-ten ziren. Urduñan Sopeñako Erre-ge Bideari lotuta, esaterako, hirutrikuharri daude; Lendoño, Oletaeta Añes inguruetan. “Hortik pa-

satzen ziren bidaiariei hor hildakobat zegoela erakusteko eta berealde jendeak otoitz egiteko jar-tzen ziren”. Eskualde osoan, lin-boak ere ohikoak zirela dio Mugu-rutzak. Umeak jaiotzetik bataiatuarte ez zirenez kristauak ezin zirenohiko erritualen baitan agurtu. Ho-rregatik, linboetan lurperatzen zi-tuzten: “Lur zati borobil batzuk zi-ren, bi teilaren artean jartzen zituz-tenak. Horrela adierazten zen umehoriek etxea zutela”.

Erlijiotik harago, ordea, sinisme-nek ere markatu dute heriotza bizi-tzeko era. Adibidez, txakurrek arra-zoirik gabe zaunka egitea heriotza-ren seinale zela uste zen. Horrenkontra sutara gatza botatzen zu-ten. “Oilarraren kukurrukua gau er-dian entzuteak ere norbait hil zelaesan nahi zuen. Kasu horretan oi-larra hurrengo egunean hiltzenzuten, heriotzari deika zebilkiola-koan”. Euli beltzek ere heriotza edozorte txarra zekartela sinisten zu-ten. Erleak, aldiz, ona. Horren adie-razle da jendea hiltzean argizaiolakegiteko joera. Antzerakoa gertatuda txantxangorri eta txepetxekin:“Txepetxek heriotza zekartela ustezuten. Horregatik baserritarrek ha-biak apurtzen zituzten”.

Hiztegia: Aburuz (1), ustez / Erraus-te(2), erreketa / Ehorzketa(3), lurpe-ratzea / Zendu (4), , hil / Beilatoki (5),

tanatorio / Hots(6)

, hau da / Osagi-le (7), mediku / Usadio (8), ohitura.

Heriotza bizitzeko moduakHeriotza bizitzeko joerak aldatzen ari dira azken urteetan. Elizkizun kristauez gain hileta zibila egiteko aukeraeskaintzen hasi dira hainbat herritan.

ERREDAKZIOA I Izar Mendiguren Cosgaya

_jendartea

KoldoGilsanz HEZITZAILEA

_Hankamotz

Errealitateeraikitzaileak gara

G

aur egun, atzeraldi

ekonomikoa dela eta,jende askok errealitate

oso gordinak bizi ditu.

Egoera zail honetara modu

osasuntsuan moldatzea atze-

ratu ezin dugun erronka da.

Baina nola? Ez gaude kanpo-

koaren menpe: bi pertsonek ez

dute berdin erantzuten egoe-

ra berdinaren aurrean. Beraz

badugu zeresana geure bizipen

emozionalean. Aldous Huxleyk

zioen bezala, esperientzia ez da

gertatzen zaiguna, gertatzen

zaigunarekin egiten duguna bai-

zik. Geure gizartean arreta ba-

tik bat kanpoan jartzen dugu:lana, familia, etxea, lagunak,

egin, erosi... Baina gero, gure bi-

zitza baloratzeko orduan, bar-

ne sentsazioa da kontutan har-

tzen duguna. Nolabait, kanpo-

koa zaintzen dugu barruan era-

gina izango duelakoan. Hobe

genuke barrukoari ere arreta

pixkat jarriko bagenio, hori al-

datzea gure eskuetan baitago.

Horretarako entrenamendua

behar da; lurra prestatzea ezin-

bestekoa da haziak erein aurre-

tik. Sentsibilitatea geroz eta ga-

ratuagoa dugu kanpoko feno-

menoak aztertzeko. Barne sentsibilitatea ezinbestekoa da krisi

egoeretan, bizi dudan erreali-

tatearekin kontaktatu eta ba-

rruan gertatzen denaz ohartze-

ko. Hau ez da kanpo errealitate-

tik independente baina ezberdi-

na izan daiteke.

Istorioak dio aitonak iloba-

ri kontatu ziola guztiok barruan

bi otso ditugula: bata beldurra,

zalantza eta mesfdatasuna -

ren otsoa; bestea konfdantza,

lasaitasuna eta baikortasuna-

rena. Ilobak, ikaratuta, galde-

tu zion: “Eta zeinek irabaziko du,

aitona? Ba zeuk elikatzen duzu- nak, maitea”.

Geroz eta

gorpu gutxiagolurperatzendira hilerrietan.Aiaraldean,urtero batazbeste 500-600 pertsonahiltzendira. Hilotzhorietatik %50erraustu egiten

dira.

Domu Santu egunez jende asko joaten da hilerrietara hildakoen omenez loreak uztera Argazkia: Aiaraldea.com




Perretxikoen mundua borobi-la da. Bereziki, ez delako inon bu-katzen. Udazkenaren iritsierare-kin(1) batera, herritar asko joan diramendira zizak(2) biltzen. Eskual-dean 3.000 espezie ezberdin ingu-ru aurki litezke. Euskal Herrian, al-

diz, 70.000tik gora.Batzuk, jateko batzen dituzte.

Beste batzuk, aldiz, ikasteko.Eskualdeko hainbat txoko, ta-

berna eta etxeetan ere, protago-nista bilakatu dira azken asteotanperretxikoak. Horren adibide dira,besteak beste, Amurrion edo Lau-dion egunotan egiten ari diren mi-kologia ekitaldiak.

Perretxikozaleen kopurua mu-gagabea da. Bilketak, ordea, badi-tu bere mugak. Araban, esate ba-terako, gehienez bi kilo batu daitez-ke pertsonako. Bizkaian, aldiz, libreada; aldundiak ez baitu araurik ezarri.

Jatea erraza da. Bilatzea, zaila.Jose Mari Ibarbia Perretxikozaleelkarteko kidearen arabera, intui-zioa eta lekuak ezagutzea dira ga-koa: “Pistarik onena mendian ibil-tzea da, perretxikoak non daudengutxik esango dizute eta”.

Mendietan dauden onddoen %10bakarrik jasotzen da, haren ustez.Hala ere, udazkenean eta udabe-rrian masifkazioa dagoela dio. “Pe-rretxikoen leherketa dagoeneanjoaten da jendea. Urtean zehar goa-zenak ez gara hainbeste”.

Perretxikoen ahalmenakPerretxiko gehienek mineralak

dituzte, eta proteina gutxi. Horre-gatik gomendatzen dituzte diete-tan: “Ez dute asko loditzen, %80ura da. Proteinak ere badituzte,

baina ez esneak, arrautzak.. dituz-ten neurrietan”. Elikatzeaz gain, bai-na, badira betetzen dituzten beste

hainbat funtzio. Medikuntzako labo-rategi gehienetan, esaterako, pro-duktuak sortzeko onddoak erabil-tzen dira.

Belar denda edo parafarmazie-tan, berriz, minak arindu edo sen-datzeko kapsuletan banatzen dira.

Mikologiak artearen munduanere utzi du bere marka. Horren adi-bide dira, esaterako, erakusketak.

Kultura egiptiarrean perretxi-koak sexuaren seinale dira: “Nik iku-si dudanagatik hilobietan beti ager-tzen dira gizonekin lotuta. Maien etainken kulturan ere tailetan ageridira. Ingelesek ez dute inoiz perre-txikoarekin ezer jakin nahi izan, ga-liziarrek bezala. Herrialde Katala-netan eta Euskal Herrian bakarrikjaso da tradizio hau hemen ingu-ruan”, dio.

Aisialdirako ere erabili izan diraperretxikoak, Psilocybe semilan- ceata espeziea kasu. Azken hori,“mongi” ezizenez ezagunagoa da.“Aluzinogeno indartsu bat da; hil-garri izatera iritsi daiteke”. Horrega-tik, abentura eta arriskuaren arte-ko muga bereizten jakin behar delapentsatzen du Ibarbiak.

Zizak, botika naturalMikoterapia zer den ondo dakien

pertsonetako bat da Jose Mari Eli-zalde. Izan ere, perretxikoak sen-dabide gisa erabili izan dira asko-tan. Astelehenean, Laudioko Miko-logia Astearen baitan hitzaldia es-kaini zuen adituak.

Solasaldian azaldu zuenez, pe-rretxikoen erabilera terapietanohiko bilakatzen ari da hainbat he-rrialdeetan: “Japonia, Txina eta Es-tatu Batuak dira eremu honetan au-

rreratuen daudenak”.Asian, esaterako, onddo infu-sioak edaten dituzte. “Chaga” (Ino-

notus oblicuus ) eta “Yunn-zhi” (Tra- metes versicolor ) izenekoak min-bizia duten gaixoen egoera oroko-rra hobetzeko erabiltzen dira. “LingChi” (Ganoderma lucidum ) izenekotratamendua ere sarri erabiltzenda gaitz horren aurka. Izan ere, XXI.

mendean zehar egindako zientziaazterketetan ondorioztatu denez,perretxikoek gaitasun terapeutikohandia omen dute.

Horren ondorio da farmakobatzuk onkologiarako erabiltzea:“Trametes versicolor perretxikoanaurkitutako PSK polisakaridoaduela 25 urte minbiziaren kontraerabiltzen zen agenteen %25 zen”.

Etorkizunean, jateko baino sen-datzeko erabiliko direla uste duElizaldek: “Abantaila eta ondorioakhobeto ezagutuko ditugu, eta ze-haztasun handiagoarekin erabiliahal izango dira”.

ArriskuakJose Mari Ibarbiarentzat, ordea,

laguntza adina oztopo sor litzakeperretxikoak: “Elementu askokminbizia sor dezakete, horregatikda garrantzitsua informatutaegotea. Hartzen diren tokiak ezindira kutsatuta egon”.

Finean, errepide, zabortegi,industriaguneak... saihestu(3) behar direla dio: “Perretxikoakxurgatzetik(4) bizi dira, eta jatendugunean guk ere jasotzen dituguezaugarri batzuk. Aceros fabrikazegoen tokian mordoa daude,parkeetan ere... Baina ezin dirahartu. Ikasteko bada bai, bainajateko ez”.

Urtero, intoxikazio kasu askoegoten dira. Horregatik, ondoezen

bat sumatzean zuzenean anbula-tegi edo erietxera jotzea aholka-tzen du.

BitxikeriakPerretxikoekin batera izenda-

pena ere garraiatu da Euskal He-rritik munduan barrena. Bartzelo-nan, Extremaduran eta Andaluzian,esaterako, “perretxiko” deitzen die-te zizei.

Jose Mari Ibarbiak ezustekoonak zein txarrak ezagutu ditu.“Behin, batek aste bat izorratutaeman zuela esan zidan. Urduñakoperretxikoak jan zituen. Hainbestedeshidratatu zen oinak ere argalduzitzaizkiola! Azala zintzilik zuen!”.Familia bazkarietako pasadizoakere gogoan ditu. “Beste behin, lagunbatzuek Toloma lividum onddobeltzak prestatu zituzten hamabilagunentzat. Jan eta 20 minuturaetxeko komun guztiak okupatu etabainutokian egin behar izan zutenkaka”, dio barrez.

Mikologia AsteakAsteburu honetan Mikologia izan-

go da protagonista hainbat herri-tan. Artziniegan, erakusketa egingodute larunbatean 11:00etan GoikoPlazan. Amurrion eta Laudion, al-diz, taberna eta jatetxeetan perre-txikoekin egindako pintxo lehiake-ta egongo da. Leku ezberdinetan,zizekin egindako jakiak frogatze-ko aukera egongo da. Igandean, al-diz, perretxikoen lehiaketa gastro-nomikoa izango da Laudion. Baitaerakusketa eta dastaketa ere. “33urte daramatzagu egiten, ezagu-tza hedatzeko konferentzien bitar-tez. Era honetan istripuak saihestueta ingurumenari errespetua iza-tea nahi dugu”, azaldu du Ibarbiak.

Hiztegia: Iritsiera (1) , heltzeare-

kin batera / Zizak(2)

, perretxikoak,saihestu (3), ekidin/ xurgatu (4), zu-rrupatu.

Perretxikoak,elikagai alasendabide?Mikologia gastronomiak egin du ezagun, baina elikatzeaz gaineragin handia izan dute perretxikoek medikuntzan, kulturaneta naturan.

_erreportajea

Udazken eta udaberrian ateratzen dira perretxikoak basoetan, hezetasuna eta tenperatuERREDAKZIOA I Izar Mendiguren Cosgaya

Minbiziarenkontrakohainbattratamendutan

erabili izan dira.perretxikoak.Perretxikogehienekmineral askodituzte, etaproteina gutxi.Horregatikgomendatzendituztedietetan.




Zeintzuk dira zizak onak diren ja-kiteko pistak?

Ezagutzea. Oso ziur egon beharda bat ziza bat jan baino lehen, bizi-

tza jokoan jar dezakezu. Jende askohil da onddoak jatearen ondorioz,intoxikazioak ere oso ohikoak dira.

Liburuetan edo argazkietan begi-ratzeak ez du balio, garrantzitsuada irakurri eta informatua egotea,baina iruditik perretxikoa identifka-tzea istripu larri bilaka liteke. Ez da-kizunean, onena elkarte mikologi-koetara jotzea da, horretarako dau-de eta.

Zein baldintza geografko edoklimatologiko behar dituzteonddoek ateratzeko?

Perretxikoak urte osoan daude,erabilera da aldatzen dena. Jatekoperretxikoak udaberrian eta udaz-kenean ateratzen dira, hezetasunadagoenean.

Urik eta berorik gabe ez dira ate-ratzen, tenperatura epelak eta eu-riteak behar dira, hortaz. Ilargiakere eragina du, baina ez du mira-ririk egiten.

Aiaraldean zenbat lekutan a urkilitezke?

Askotan. Urduñan Gorobelen“perretxiko” deritzenak oso eza-gunak dira, Calocybe gambosa es-peziekoak, hain zuzen ere.

Amurrion eta Laudion pinuakdaudenez perretxiko mota berdi-nak topa daitezke.

Orozkon, pinua, haritza eta pagoadago. Gorbeialdea ere oso aberatsa

da. Traba bakarra bi kiloko muga da,zaintzaileez lepo dagoela.Aiaran, haritza dagoenez, dene-

tarik ateratzen da; nik 300 espe-zie bildu nituen behin. Arazoa ka-parrak dira.

Nik behin 8 egun eman nituen

erietxean, horregatik kanpora joa-ten naiz. Beraz, hara hor kontuanhartzeko beste gauza bat: eskueta hankak ondo babestuta era-man behar dira.

Zein motatakoak dira?Espezie askotarikoak daude:

Amanita, Agaritus, Lepiotas, Rus- sulas, Bolletus, Lactarius, Cortina- rius ... 2.000 edo 3.000 perretxikomota inguru egon daitezke Aiaral-dean.

Izenek nolakotasuna adieraztendute. Lactarius ak esnea jaurtitzendu, Cortinarius ak kortinen itxuradu... Esne gorri edo laranja bota-tzen dutenak jangarriak dira.

Zergatik gorde ohi dira hainbes-te misteriorekin perretxikoak dau-den tokiak?

Tradizioagatik, batez ere Urduña-ko perretxikoen kasuan. Aprezia-tuak direnez, ez dira ohikoak. Belau-naldiz belaunaldi pasa dira, beraz,sekretu gisa.

Beste arrazoi bat da jendeak sal-tzeko jasotzen dituela.

Zein da zizak goxo sukaltzeko se-kretua?

Niretzat plater gisa jateko baino,osagarri izan behar dira.

Gordinik ez jan inoiz, ezta neurrihandietan ere.

Gizakion aparatu digestiboak ez

daude prest onddoen sustantziakjasateko eta gorputzak intoleran-tziak izan ditzake.

“Gaur egungo planeta ez genuke ezagutuko onddoengatik ez balitz” JOSE MARIA IBARBIA (Muskiz, 1946) Laudioko Perretxikozale elkarteko lehendakarioiha da. Mikologia jardunaldi ugaritan hartu du parte. Besteak beste, Gernikan,Caceresen edo Huescan aritu da hizlari.

”Oso ziur egon behar da ziza bat

jan baino lehen,bizitza jokoan jar dezakezu”

”2.000 edo3.000 perretxikomota inguru egon daitezke Aiaraldean”

”Onddoek duten

eragina sekulakoa da;Gernikako arbola onddo bategatik hil zen”

r dituztelako Argazkia: Iban Pagalday

Mesede ala kalte, zer egin leza-ke gehiago perretxikoak?

Ondo ala gaizki jasotzen direna-ren arabera. Normalean ondo ba-tzen dira, baina jendearen masif-kazioa handia da.

Jendearen masifkazioa zerga-tik da arazo?

Batzuk mendia apurtzen dute,ezjakintasunagatik. Perretxiko edoonddo bakoitzak bere funtzioa du.Ezagutzen ez duguna dagoen to-kian utzi behar da, beti du funtzio-ren bat eta.

Arautegiak perretxikoak mozte-ko dio. Ni arrankatzearen aldekoanaiz, kontuz egiten baduzu ez du-zulako lur azpian dagoena izorra-tzen. Moztu eginez gero, perretxi-koaren oinak utzi daitezke, eta hor-taz, bakterioak barrura sartu. Osogarrantzitsua da gure kontsumo

edo ikasketarako behar adin zizaarrankatu ostean zuloa estaltzea.

Zer dio perretxikoak biltzekoaraudiak?

Araban legeak gehienez bi kilojasotzea baimentzen du pertsona-ko, Gipuzkoan bost, eta Bizkaian li-brea da. Nafarroan, tokian tokiezberdina da. Irati eta Ultzama-ko basoetan, adibidez, zizak har-tzeko ordaindu egin behar den le-kuak daude; prezioaren barneaninformazioa, bidea... ematen die-te. Diputazio bakoitzak nahi due-na egiten du.

Lege aldetik hobekien dagoenaSuitzakoa da. Espezien araberakantitateak zehazten dituzte, bai-

ta perretxiko bila doazen taldee-tako kopuruak ere. Gehienez hirulagun joan daitezke, salbu ikasletaldeak etab. Ezin dira erremintakerabili, bakarrik eskuz pila daitez-ke. Eta, parke naturaletatik atera-tzean zizak erakutsi eta onak alatxarrak diren esaten dizute.

Gehiegi kontsumitzen dela usteduzu?

Gehiegi komertzializatzen da.Autonomia erkidego bakoitzakbere araudia du. 2009an arautuzuten zer zen toxikoa eta salgarria,baina ez du inork errespetatzen.Jatorria, trataera eta salmenta az-tertu beharko litzateke.

Zein ezaugarri edo funtzio na-barmenduko zenizkioke mikolo-giari?

Mikologia zientzia berria da, 200urte bakarrik daramatzagu ikas-ten. Naturan duen funtzioa ezin-bestekoa da. Gaur egungo plane-ta ez genuke ezagutuko onddoen-gatik ez balitz. Horri eskerrak be-rritzen da eta arnasten du lurrak.

Onddoek duten eragina seku-lakoa da, Gernikako arbola onddobategatik hil zen,Armilaria mellea delakoagatik. Bestalde, baso batbeti egongo da hobe zuhaitzeta-tik gertu badaude perretxiko sin-biotikoak.

Onddoak ezin dira haien kasa

bizi, horregatik batzuetan sus-traiak zuhaitzek dituztenekin lotueta elkar elikatzen dira.

Ezaugarriak: Onddozuri izenezezagunagoa. 6-25 zm. Batzutanlaminen ordez poroak ditu. Txa-pela marroia du, marra txuri batekin inguratua.

Bizitokia: Eskualdean mordoadaude, baso mota gehienetanbaitago.

Ezaugarriak: 8-15 zm, txapel laranja edo gorrixka. Laminak etaoina urre kolorekoa ditu.

Bizilekua: Gaztainondoa, artea,haritza eta batzuetan pagoa dagoen basoa.

Hazteko garaia: Udatik udazkenera.

Boletus edulis

Amanita caesaresa




San Martin egunarekin batera,azaroaren 12an, txarriboda garaiairisten da. Oro har, jaiarekin lotuta-ko ohitura da. Batetik, urtean zeharsoberan zegoen janaria edo bazkaaprobetxatzen zen. Eta, bestetik,pertsonak, senideak, auzokideakedota herritarrak biltzeko aitzakia.Hala dio Luis Anjelek, Artea elkar-teko kideak: “Nahiz eta hozkailurikez egon, txerriak urte osorako janaematen zuen. Beste garai batzue-tarako bazegoen janaria kontser-batzeko teknika gehiago. Horieta-ko batzuk ikus daitezke Artziniega-ko Museoan”.

Ekitaldi garrantzitsuaHistorikoki eta sozialki izan duen

garrantzia gogoratu eta ezagu-tarazteko, Artziniegako Museoantxarriboda antolatzen dute urte-ro. Ekimena aspalditik dator: “Of-zialki duela 29 urte sortu egin zi-ren Artziniega Museoa eta ArteaEtnografa Elkartea”. Hamar urtelehenago, ordea, pertsona batzukelkartu eta galtzen ari ziren ohitu-rak, lanabesak, ofzioak … bildu etagordetzen hasi ziren.

Aurtengo txarriboda azaroaren23an egingo dute. Bi orduko ekital-dia izango da eta herritar oro gon-bidatu dute. Lege debekua medio,txerria hilda eramaten dute, “leku

publiko batean ezin baita hil”. Txerriazatitu eta pausuz pausu atalak era-kutsi eta izendatzen dituzte txikie-

nek ere ikasi ditzaten: “Haiek ukituegiten dituzte eta elkarrizketa txi-kiak egiten dira. Baserrietan nagu-siak elkartzen zirenean egiten zu-ten bezala, ardo zuria eta bizko-txoa banatzen da”. Ondoren, odo-loste eta txorizoen prozesua nola-koa den azaldu eta egiten dute. Etaamaitzeko, dastatu.

Bizirik ala hiltzen dagoen ohituraote den galdetuta, urte osoan zeharzenbat baserritan zaindu eta haztenden txerria pentsatzeko erantzu-ten du artziniegarrak. Eskualdeanmoda berri bat agertzen ari dela dio,hainbat baserritan txerria erosi etahiltzea, hain zuzen ere.

Ohitura honen etorkizuna ez dau-

ka argi: “Baserritarrak desagertzenari dira eta janaria eskuratzeko ho-rrelako beharrik ez dugu”.

Txarriboden arrakastak, baina,herriko marka bilakatu den jakiautzi du: odolostea. “Artziniegakoodolosteak ‘de Avelina’ izenekoakziren eta dira. Bilbotik, Amurriotik,Laudiotik… hurbil dagoenez jendeasko bertaratzen zen bila”. Juan An-

jelen arabera, baserrietako langi-leek egiten zituztelako ziren fama-tu, egileak eta materialak kalitateonekoak zirelako. ”Eta, garestiak ezzirelako”, erantsi du.

Zolloko San Martin jaien bueltanere, ohikoa da txarribodak egitea.Jon Abrisketa zolloarrak 14 urte zi-tuenetik hartzen du parte horietan.

Txarriboda, urratsez urratsTxerria hiltzeko, lehendabizi urte

osoan zehar elikatu egin behar da.Zollon, auzokideen artean egitendute: “Hemen ia etxe guztietan txe-rriren bat dago. Lehen jai baten mo-dukoa zen”.

Txerria hiltzeko bost pertsonabehar dira, “baina egun handia iza-

ten denez 10 bat pertsona batzengara”. “Txerria hil baino egun batlehenago ez zaio janaririk ematen,txerriak tripak hutsik izan ditzan”,dio. Hiltzeko momentuan pertsonabakoitzak aberearen hanka bat eus-ten du; eta bosgarren lagunak “gan-txoarekin” hil. Ostean, odola atera,animalia tripatik zabaldu eta etxe-ko portalean eskegitzen dute, oke-la hozteko: “Horrela, hurrengo egu-nean hobeto zatitzen da”. Odolare-kin, txorizoak eta odolosteak egitendituzte. Haragia hobeto kontserba-tzeko, aldiz, ura eta gatzarekin be-ratan(6)uzten dute bi egunez. Txerribatetik familia batentzat urte oso-rako okela ateratzen da, Abriske-taren hitzetan.

Animaliek hilko dituztela suma-tzen dutela garbi du: “Txerriak egu-nero ordu berdinetan janaria ema-ten zaiola daki. Hara ez joateak, in-guruko mugimenduak... alertanjartzen dute. Korta berdineko txe-rri bat baino gehiago hiltzen baduzubigarrenak badak i nora doan”. Ten-tsio horren ondorio da segidan hil-tzen den bigarren edo hirugarrentxerriak odola beltzagoa izatea.

Hiztegia: Parada(1), aukera /Txan-goa(2),, ibilaldia / Ostonduta (3) , ezku-tatuta / Kondaira (4) , istorioa / Oro-zkorantz joz (5), joanez.

Info+: Artziniegako

txarribodaren bideoa

_kultura

Txerria jaietako protagonista ere izaten da, irudian Laudioko San Blas egunean txerria erretzen Argazkia: Aiaraldea.com

”Lehen jai baten modukoa zen.Egun handia izaten denez 10 bat pertsona batzen gara”

”Hurrengo

egunean haragia hobeto moztekoeskegitzen da etxekoportaletan tripa zabalik txerria”

ERREDAKZIOA I I Izar Mendiguren Cosgaya

LuisVilMUSIKARIA

_Kamerinoa

Musika krisian?

M

usikaren industrian

krisia da hizpide. Ez

dira gutxi disketxe- tatik datozen aho-

tsak. Star-system, pirateria

eta interneten musika deskar-

gatzeko plataformen ondorioz

musikaren industriak egunak

kontatuta ditu.

Egia da industria honek

amaiera gertu duela, baina me-

moriarekin atzera eginez gero,

musika krisian dagoenaren us-

tea gezurra dela ondoriozta de-

zakegu.

Musika merkaturatzeko eus-

karri fsikoa; biniloa, kasettea,

cd... kontsumorako merka-

tu kapitalistarekin batera sortu zen, kontsumitzaileak sofan

zerbitzatzeko. Gaur egun, eus-

karri zahar hauek jakinduri fal-

tsu bilakatu dira; musikak es-

presiobide gisa ulertuta ez due-

lako horien beharrik.

Mundu kapitalistaren beha-

rretara egokitutako merka-

tu batean heziak izan gara. Ezin

dugu ahaztu musika airean da-

goen zerbait dela, ez dela ikusi

ezta ukitzen, ez dela komertzia-

lizatzea behar jo eta entzuna

izateko. Mp3ak, esaterako, hori

erakusten du. Pirateriak mer-

katuari beldurra ematen dio,

baina teknologia berriekin beti

izan den elementu birtuala iza-

ten jarraitzen du, publiko guz-

tiengana era errazago, demo-

kratikoago eta zuzenagoan iri-

tsiz; mendeetan zehar musika-

ren historia elikatu duten abesti

zahar ezagunak bezala.

Libre komunikatzea, lotuta ez

sentitzea, merkatuak ez baldin-

tzatzea... Zer gehiago behar du

ba artista batek? Hori bai, ho-

rretarako artistikoki kontsu-

mo eta entretenimendurako

produktuetan pentsatzeari utzi behar zaio.

Txarribodak, ohiturei eutsizAzaroa hurbildu ahala, herri askotan egiten dira txarribodak eskualdean: Lendoñobeitin, Artziniegan, Zollon.... Ba-tzuek, tradizionalki hil eta zatikatzen dute txerria. Beste batzuek, aldiz, hiltegian. Azaroaren 23an txarribodak his-torikoki eta sozialki nolako garrantzia izan zuen ezagutzeko aukera egongo da Artziniegako Museoan.

Jon AbrisketaTxarribodetako partaidea

“Korta berdineko txerribat baino gehiago hiltzenbaduzu bigarrenakbadaki nora doan”




Hainbat irteera, bisita gidatu etahitzaldi antolatu dira azaroko aste-buruetarako Orozkon eta Aiaran.

Aiarako XIV. Jardunaldi Histori-koen baitan, azaroaren 9an, larun-bata, Negorta (Zuhatza) eta Ureta(Lanteno) eraikinak bisitatuko dira.

Bertan, Juan Manuel González Cem-bellin historialariak toki horiek Erdi

Aroko dorretxe edo jauregi errena-zentistak izan ote ziren argituko duArespalditzako udaletxetik abiatu-ko den ibilaldian.

Azaroaren 16, 23 eta 30ean erehitzaldiak egingo dituzte Arespal-ditzan. Eusko Ikaskuntzaren “As-

moz” fundazioko zuzendari Luis Ma-ria Zaldua Etxabek emango du lehe-

nengoa, “Los seles: primitiva distri-bución territorial” izenburupean. Hi-laren 23an, Juanjo Hidalgo Garcíahistorialari eta arkeologoa “Yaci-miento de Elexazar, nuevas apor-taciones a la romanización de Aia-raldea” gaiaren inguruan arituko da.Azkeneko saioak gaztainaren histo-ria izango du aztergai.

Orozkoko jardunaldiakBestalde, Orozko Museoak ondo-

ko irteerak prestatu ditu: azaroa-ren 3an izotzaren industria ezagu-tzeko aukera egongo da eta “Adara-goikoko edo solobarriko nebereak”bisitatuko dira. Felix Mugurutza Au-niako kidea izango da ekitaldiarenhizlari eta gidaria. Irteera 9:30eanizango da museotik.

Azaroaren 17an Orozkoko etaGorbeiako paraje ezezagunetako

bat bisitatzeko aukera egongo da:Aro Modernoan eraikitako zuhaitz-mintegi bi. Lekua Orozko eta Ba-ranbio herrien arteko mugan dago.Auniako Juanjo Hidalgok gidatukodu ibilaldia.

Azaroaren 22an Orozkoko uda-letxeko arkupeetako harrian zizela-tuta dagoen neurri-patroia , zakuakneurtzeko erabiltzen zena, ikustekoparada egongo da eta “marragero”misteriotsuak ere ezagutuko dira.

Azkenik, azaroaren 24an Blas deOtero poeta oinarritutako ibilbide li-terarioa egingo da haranean zehar.Hala, bertoko jai, ohitura eta sines-menak ez ezik, burdinolen historiaere ezagutu ahal izango da. SaioaBlas de Otero Fundazioko Ibon Ar-

baizak zuzenduko du. Informaziogehiago lortzeko museora jo liteke.

_kultura

Historiaz bustiko diraOrozko eta Aiaraudazkenean

Izotz ekoizpenaz mintzatuko dira Orozkoko neberetan Argazkia: Aiaraldea.com

ERREDAKZIOA I Eunate Molinuevo

Azaroan zehar egingodute Musikaren AsteaUrduñan

Urduñako Oliborio kolektiboaMusikaren Astea prestatzen arida. Aurreratu dutenez, herrikoleku ezberdinetan kontzertuakantolatuko dituzte. Batetik, berta-ko musika taldeak ezagutarazte-ko. Eta, bestetik, herritarrei aisial-dirako eskaintza luzatzeko.

Asmoa kale kontzertuak etabestelako ekintzen bidez musika-ren mundua zabaltzea da.

Hutsa taldea hirugarrendiskoaren grabaketaegiten ari da

Eskualdeko Hutsa bikote akus-tikoa diska berria grabatzen hasida. 2010ean kaleratu zuten au-rreneko lana. Iaz, bigarrena, “Huts uneak ” izenekoa.

Azaroan, aldiz, hirugarren lanaargitaratzea espero dute. KikeMorak Bilbon duen estudioan aridira egiten grabaketa.

Aurreratu dutenez, disko be-rriak zazpi kanta izango ditu.

MUSIKAMYRON E WITH THE SOULINVESTIGATORMario Corral.

“Bakarlari eta talde asko dau-de arrakasta lortu dutenak. Bai-ta bikoteak ere. Myron eta E as-

palditik ezagutzen ditut, 2008-tik hain zuzen ere...”

_kultur leihoa

WEB-GUNEAN KULTUR PROPOSAMEN GEHIAGOIRAKURGAI ETA ENTZUNGAI www.aiaraldea.com/proposamenak

LITERATURADUMAKEYEdorta Moreno.

“Suspensearen eta izu-psiko-logikoaren maisu estatubatua-rrarekin gatozkizue gaurkoan,

bere eleberri berri eta ez oso eza-gun bat zuenganatzeko...”

JOSE MANUELEtxebarria AyestaIRAKASLEA

_Lurpetik

Itzina mitikoa

Itzinako mito hau, Ipiñaburuko S. Goyoagak kontatu zidan. Nik On

Jose Miguel Barandiarani kontatu nion Etniker bilera batean, eta ga-

rrantzitsua zela-eta, gehiago biltzeko agindu zidan eta halaxe dara- goiot gaur egun ere. Aikomen mito etiologiko hau: “Behinola, Itzinako

Supelegor kobazulo aurrean ardiekin zeuden neba-arreba bi. Otoz

otoan, suge bat agertu zitzaien eta mutilak hil egin nahi zuen baina

sugea Supelegorrera sartu zen eta estaldu. Mutilak, barruan, jentil

bat ikusi zuen ikazginen eta badiotso mutilari zein izutu :

- Ez hadi ikaratu. Honelako ikatzik egosten dik hire aitak? hartu, ur-

ten atakara eta ikusi.

Mutilak arrebari erakutsi zionean ha ikatza, ene! Urregorria ! Eska-

tu eiok gehiago.Mutilak urre gehiago eskatu zion eta jentilak zaratarik

ez egiteko esanaz: “Hor lozorroan dagoen jentiltzarra esnatzen ba-

duk, hireak egin dik!”

Mutila kontuz zebilen baina urre-hotsak jentiltzarra iratzartu egin

zuen. Mutila arineketan hasi zen eta jentiltzarra atzerik hara Supele-

gorretik Orozkorantz. Eta ia-ia harrapatzeko zeukala, Orozkoko Olar-

teko kanpai-hotsa entzun zuten eta jentiltzarra botere barik geratu.

Horretara, maldizioa bota zion artzainari garrasika: “ hire etxean ez duk faltako ezbeharrik”. Halaxe gertatu ei zen”

TAUPADAZ TAUPADA:Musika librea Kataluniatik

Entzun Aiaraldea IrratianTaupaka sortzaileen elkar-teak egiten duen irratsaioa

KONTRATATUPUBLIZITATEAAIARALDEA EGUNKARIANEDO WEB-GUNEAN

[email protected]

kontsultatutarifak etaeskatu aurrekontua

ARGAZKI BILDUMA: Udan Maroñon moztutako garia Añeseko

errotara eramateako ospakizuna. Ikus gure web orrian




JON LARRINAGA lezamarrakEuskaltel Euskadi taldea desa-gertu litekeela-eta, “oso beltz”ikusten du euskal txirrindulari-tza eta bere etorkizuna. Hala ere,

badu esperantzarik. Euskal He-rriko talderen batean ftxatzenez badute, ez du atzerrira joatekoaukera baztertzen.

Zure lehenengo urte honetanhiru garaipen lortu dituzu, ez damarka makala. Nola bizi izan di-tuzu?

Ikaragarria izan da,ez nuen hori sekula ereespero. Beti saiatzen zaraahalik eta hoberen gau-zak egiten eta aurten gauzakondo atera dira.

Irabaztea oso zaila da eta lor-tzen duzunean pasa dituzun mo-mentu txar guztiak ahazten dira.

Zelan hasi zinen bizikletarenmunduan? Nolako bizipenak izandituzu beheko kategorietan?

Txikitatik ibili naiz Lezama-ko baserrian bizikletarekin, egunosoan nengoen bueltaka. GeroAiarako taldean apuntatzea era-baki nuen, hor asko ikasi nuen.

Eskerrak eman nahi dizkiet Va-len eta Alañari ikasitako guztia-gatik, ni orain hemen egotearenerru handia dute.

Sopelako taldean ere egonnintzen bi urte, eta ostean Na-turgas Energia taldean lau urte.Zenbat lagun egin ditudan txirrin-dularitzari esker...

Hori oso polita da, eta bizitzaosorako dira.

Mallorcako Challengean eginzenuen debuta profesionaletan.

Zer sentitu zenuen zeure buruatropeleko “izar handien” ondoanikustean?

Nire bizitzako amets bat beteegin zela. Zure alboan Wiggins,

Valverde, Purito. ikustea ikaraga-rria da.Hasieran errespetua ematen

dizute baina gu bezalakoak diraeta haiekin egoteak indar gehiagoematen dizu borrokatzeko.

Bigarren lasterketan mendikosaria irabazi nuen eta horimotibazio handia izanzen etorkizunerako.Taldean ere gauzakondo atera ziren.

Eus-kadi

Funda-zioaren

taldeanibili zara.

Zer balora-zio egitenduzu?

Nire bizi-tzako urte-rik polite-

na izanda. Ha-siera-tik tal-deangau-zak

ondoatera ziren

eta horrekindar gehia-go eman ziz-kigun borro-katzeko hu-rrengo las-

terketetan. Gure artean, gainera,oso ondo konpontzen gara etahori ez da erraz gertatzen bestetalde batzuetan. Horregatik egindugu hain denboraldi ona.

Eskerrak eman behar dizkiet,nire garaipenen zati bat beraie-

na da.

Hain talde “berezia” izanda,nola ikusten da Europako txirrin-dularitzaren munduan EuskadiFundazioa?

Munduan ez dago horrela-ko askorik, urte askotan eginda-ko lana ikusten da mundu osoan.Atzerrian oso ondo ikusita dagoproiektu hau.

Eta orain Euskaltelen banake-taren ondorioz Euskadi taldea de-sagertzeko zorian egonda, Eus-kadi Fundazioa ez dago bere mo-mentu onenean.

Baina Euskadin dagoen zale-tasunarekin seguru aski aurrerajoango da.

Nik behintzat esperantza horidut.

Nola ikusten duzu egoera etazure etorkizuna?

Oso larri. Hainbat urtetan jendeasko egon da lanean proiektu hauaurrera eramateko eta orain de-

sagertzea pena handia izango li-tzateke.Nire etorkizunari dagokionez,

ez dakit zein taldetan egongo nai-zen hurrengo urtean.

Euskadiko talde batean posi-ble ez bada atzerrira joan behar-ko naiz.

Eta oro har nola ikusten duzueuskal txirrindularitza?

Oso beltz. Inoiz baino okerragoEuskaltel desagertuta eta Euska-di taldea bide berean egonda. He-men bi talde izatetik biak desa-gertzera pasatu gara.

Horrek orain dela urte bat ezi-nezkoa zirudien, eta espero dutegoera hau ez luzatzea. Nola ha-

siko dira orain umeak bizikletanerreferentziarik ez badute, haiekere haraino heldu ahal direlaikusten ez badute?

Dena ondo joanez gero, zein-tzuk dira datorren denboraldira-ko dituzun helburuak?

Ikasten jarraitzea, gregarioona izateko. Talde on batean ego-tea eta lider batentzat lan egitea,hori izango da nire helburua hu-rrengo urtean.

Badakit ni ez naizela lasterke-ta asko irabazten duen txirrindu-laria, beraz besteentzat lan eginbeharko dut.

Kirol honetan oinak lurreanizan behar dituzu eta egunero bo-rrokatu, noraino ailegatu ahal za-ren ikusteko.

TXIRRINDULARITZA

“Irabaztea oso zaila da. Lortzen duzunean pasa dituzun momentu txar guztiak ahazten dira” JON LARRINAGA (Lezama, 1990) Euskadi taldeko txirrindulari profesionala da. Maiatzean Frantziako Le Tour deGirond itzulia irabazi zuen. Mallorcako Challengean egin zuen profesionaletan aurreneko debuta. “Zure alboanWigins, Valverde, Purito... ikustea ikaragarria da”, dio.

_kirola

ERREDAKZIOA I Aitor MartinezLarunbat honetan bosgarren zi-

klokross proba egingo da Laudio-ko Ellakuriko zelaietan. Txapelke-ta 9:00etatik aurrera izango da.

Emakumeen, gizonen, elite etagazteen lasterketak egongo dira.

Gizonen probak kategoria des-berdinak jasoko ditu, adinarenaraberako sailkapenarekin: mas-ter 30, master 40 eta master 50.

Guztira sei bat orduko iraupenaizatea espero da, Roberto Alon-

sok, Laudioko Bizikleta Elkartekolehendakariak, jakinarazi duenez.Zirkuitoak, iazkoarekin alderatu-

ta, aldaketa batzuk izango ditu. Zu-zendaritzatik aurreratu dutenez,Ugarteko eliza eta igerilekuen ar-teko trafkoari eragingo dio, nahizeta errail bat bakarrik erabiliko du-ten.

Gainera, eskailerak, lokatza, be-larra eta ohiko gainazalez aparte,aurten berrikuntza gisa arrapalabat sartu dute. Ideia, Asturiesetikhartu dute.

Parte-hartze eta maila handiaPartaidetza handia espero da.

Iaz 440 txirrindularik hartu zu-ten parte.

Gainera, ikuslegoaren arteanpresentzia ere bermatua dago.Izan ere, txapelketa EspainiakoKonfederazio Koparen baitan an-tolatzen da, Laudiokoa sei probe-tatik bat izanik.

Horregatik, jatorri desberdine-tako kideak espero dituzte anto-latzaileek.

Proban soilik kirolari federatuekparte hartu ahal badute ere, ikus-leek errazago izango dute, sarreradoakoa izango baita. Alonsok esanduenez, ikuskizun itzela izango da,txirrindularien gaitasun handiakhunkigarriak baitira.

Mundu hori ezagutzen ez due-nari oso interesgarria izango zaio-la uste du txirrindulari elkartekolehendakariak. Horregatik, jendeabertaratzera animatu du.

ERREDAKZIOA I Xabi Zalbide

Ziklokross proba

egingo da Laudionazaroaren 2an

ZIKLOKROSSA:

”Ez dakit zein taldetan egongonaizen hurrengo

urtean. Euskadikotalde batean posible ez bada atzerrira joan beharko naiz”




Garazi LarrakoetxeaKIROLARIA

_Helmugari so

Jolas txiki bat

K

irol bat praktikatzen

hasten zarenean ez

dakizu honek norainoeramango zaituen ez

eta zer irakatsiko dizun. Beti jo-

las bat balitz bezala hasten da

eta denbora aurrera joan aha-

la konturatzen zara jada ez dela

jolas bat, zure bizitzako zati ga-

rrantzitsu bat baizik.

Kanpotik ikusita badirudi

denbora kentzea bakarrik

lortzen duela: ikasketak

aurrera ateratzeko denbora

gutxiago, lagunekin

arratsaldeak eta jai asko

entrenamenduengatik

aldatzea… Momentu askotan

ez da erraza, eta are gutxiago

exijentzia altuko eta askotan

emaitza gutxiko kirol bat

aukeratzen bada, atletismoa

esaterako. Momentu zailenetan

ere kirol hau egiten jarraitzeko

gogoak izateak erakusten dizu

zure bizitzako parte egin dela.

Baina adikzio honek ematen

dituen momentu onak txarrak

baino askoz gehiago dira, eta

horiek ez dira soilik garaipenak:

estatu osotik bidaiatzea,

txapelketa garrantzitsuetan

parte hartzea, emaitza onak

lortzea eta jakina, jendea ezagutzea, ez bakarrik kantitate

aldetik baizik eta kalitateari

dagokionez; ezeren truke beren

denbora eskaintzen dizun

jendea eta entrenatzaileak

(urte askotan nire entrenatzaile

izan den Edu Frutos esaterako).

Kirol guztiek dituzte bi alderdi

hauek; momentu txarrek

lekzioak irakasten dizkigute eta

onek kirol hau praktikatzeak

merezi duela erakusten digu.

Konbinazio honek egiten du

kirola, atletismoa, hain berezi

eta hain ezinbesteko inoiz

jolas honetan hastea erabaki zuenaren bizitzan.

HOCKEYA: Hockey Eskolaegingo dute larunbateroLaudioko La Granja

kiroldegian

Arabako Hockey Federazioakasteburuetako Hockey Eskolakabiatu ditu. Hala, larunbat goi-zetan, Laudioko La Granja kirol-degian eskualdeko umeek kirolhori ezagutu eta jolasteko auke-ra izango dute. Pasa den aste-buruan hasi zituzten eskolak etaparte-hartze handia izan zuen.

FUTBOLA: Laudio futboltaldeak Euskadikoselekzioaren aurka

jokatuko du laster

Laudio Futbol Klubak afzionatumailako Euskadiko Selekzioarenaurka lagunarteko partida jokatu-ko du azaroaren 6an.

Klubak azaldu duenez, norgehia-goka Ellakuriko zelaian izango da,19:00etan.

Partidako sarrera dohakoa izan-go da.

GIMNASIA ERRITMIKOA: Aresketa taldeko hirugimnasta Euskadiko

txapelketan garaile

Amurrioko Leire Aldama etaJugatxi Jimenezek Euskadiko txa-pelketako kategoria ezberdine-tan lehen postua lortu dute. Ala-baina, Aresketa taldearekin or-dez, Oskitxo eta Sakoneta tal-deen baitan lehiatu dira orain-goan. Maialen de la Peña, aldiz,hirugarren sailkatu da.

_kirola

Aiaraldeko mendi-ibilaldirik as-paldiko eta ezagunenak, GorobelIbilaldiak, hogeita hamazazpigarrenedizioa izango du aurten. Azaroa-ren 10ean izango da martxa. Men-diko Lagunak taldeak, ekitaldi ho-nen bidez, “eskualdeko ingurume-na eta ondare ekologiko zein kul-turala” ezagutarazi nahi ditu. ItxasoUgarte Mendiko Lagunakeko kideakazaldu duenez, aurten, ibilaldiarenbaitan frackingaren aurkako pro-testa egingo dute, ingurumeneaneragin litzakeen kalteak salatzeko.

Bi ibilbideGorobel Ibilaldia 7:30ean aterako

da Amurrioko Juan de urrutia pla-zatik. Handik, Burubio mendira igoeta Lendoñon zehar Txarlazorantzabiatuko dira, Fraileburu izenekoatakatik pasatuz. Ondoren Solaie-ra, Bedarbide eta Tologorriko ton-torrak zapalduko dituzte eta behe-rako bidea hartu, atzera Lendoñotikigaroz Amurriora itzultzeko.

Guztira 37 km-ko ibilbidea izan-go da. Laburrago egin gura duenakaukera izango du zuzenean Bedar-

bideko atakatik igoz 26 km-ko ibil-bidea egiteko.

Interes handiko zenbait lekutatikigaroko dira ibiltariak: Burubio men-dia, Karduras errekatxoa, Lendoño-betiko errota eta Goikolandetakodolmena, besteak beste.

Urte luzetan asko izan dira es-kualdera ibilaldi honi esker hurbil-du diren mendizaleak, Euskal He-rri osotik eta atzerritik etorrita, etadenak “txundituta” geratu izan diraGorobelek eskaintzen dituen altxorezezagunekin.

60 bat lagun, antolakuntzanMota honetako kirol-ekitaldi bat

antolatzeak jende askoren lagun-tza eta inplikazioa eskatzen du:

izena emateko prozesua, bidegu-rutzeak, anoa-postuak, parte-har-tzaileentzako gainerako zerbitzuak(dutxa, masajea)… Asko dira eginbeharreko lanak eta, beraz, hiruro-gei bat lagun aritzen dira beharrean.

Helburua da egun horretan den-dena prest izatea eta mendizaleakeuren txartela jasotzeaz eta disfru-tatzeaz bakarrik arduratu daitezela.Bereziki aipatzekoa da Goizale ater-peko anoa-postuan egiten den aha-legina. Izan ere, ibilaldiko ikurretakobat bihurtu da, eta bertan lan han-dia egin beharra dago mendizaleeijateko eta edateko oparoa emateko.

Eguraldi-iragarpenen zainAzken urte hauetan Gorobel Ibi-

laldiak ez du eguraldia lagun izan.2011n, esaterako, bertan beherautzi behar izan zen alerta meteo-rologikoek hala gomendatuta. An-tolatzaileek 900 lagun inguru espe-ro dute, baina eguraldiak, esan be-zala, asko baldintzatu dezake par-te-hartzaileen kopurua. Edozelanere mendi-ibilaldi baterako arro-pa eta oinetako egokiak eramatea,komeni da. Baita ostean aldatzekoarropak ere. Ura eta jateko zer edozer eramatea ere gomendagarriada, Goizale aterpeko horniketa pos-tua hasiera puntutik nahikoa urrundagoelako.

Izen-ematea zabalik dago atzotik.Azaroaren 7an bukatuko da epea.Bazkide edota federatuentzako 4euroko balio du ibilaldiak. Gainon-tzeko partaideentzat, berriz, 6 euro.

MENDIA:

Azaroaren 10ean ospatukoda XXXVII. Gorobeleko martxa

Gorobel mendizerra zeharkatuko du mendi i bilaldiak Argazkia: Aiaraldea.com

ERREDAKZIOA I Xabi Zalbide




_Herriko plaza_agurrak

Karlos eta Josulagunak

Zorionak Unai! 6 urte bete ditugure txikiak.

Ondo pasa zure egunean! Zure

lehengusinak.

MikelEgia

Urriaren 27an, 8 Urte! Zorionaktxapeldun!

Muxu handi bat etxeko guztien

partetik.

_botikak _merkatu txikiaALOKAIRUANPISUA GASTEIZENSan Ignacio de Loyola kalean60 metro karratu.2 logela550 €[email protected]

SALGAIGURPILDUN AULKIAElektrikoa

egoera onean1.500 € (negoziagarria)685723960 (Laudio)

MOTOALTZURRA SALGAIHonda markakoa, 6,5 cvKutxillak % 90eanBi abiaduratako martxak aurreraeta bat atzera616256632

METRONOMOAWITTNER PiccoloEgoroera onean,jatorrizko kutxarekin.Prezioa 15 eurofacebook.com/comprameloenurduna

BIDEOKAMERAHANDYCAM DVD203EEgoera onean, zaindua(5 orduko erabilpena)Osagarriak barnePrezioa negoziagarria: 200 eurofacebook.com/comprameloenurduna

PLATAFORMA BIBRAKORRAVIBROMAX YV20.150 W-TAKO 2 motoreEgoera onean, salgai leku faltagatikJatorrizko prezioa 1200 euroPrezioa: 500 euroEtxera eramateko prest nago.facebook.com/comprameloenurduna

DOANTXAKUR JAIO BERRIAKEuskal Artzain Txakurraeta Collie arraza-gurutzaketaduen txakur eme baten kumeak

Irudiak jasotzeko aukera [email protected]

BILATXAKURRARENTZAT KOTXETRANSPORTINAArtzain txakurrarentzako bigarreneskuko kotxerako transportina erosi nahian [email protected] (Arrankudiaga)

LANESKAINTZAKUMEA ZAINTZEKO PERTSONAIurretan pertsona bat behar da,goizetan umea haurtzaindegiraeramateko, eta gaixodagoenean zaintzeko.659-15 08 50

URRIAK 30Laudio: FUERTES (Kamaraka 4)Amurrio: YARZA (Elexondo 33)

URRIAK 31Laudio: SOLAUN (Lamuza 3)Artziniega: FERNANDEZ (Encina 6)

AZAROAK 1Laudio: FUERTES (Kamaraka 4)Urduña: IBARROLA (Foru Plaza 12)

AZAROAK 2Laudio: SOLAUN (Lamuza 3)Urduña: IBARROLA (Foru Plaza 12)

AZAROAK 3Laudio: SOLAUN (Lamuza 3)Urduña: IBARROLA (Foru Plaza 12)

AZAROAK 4Laudio: MENOYO (Ugarte 5)Amurrio: QUIJANO (Landaburu 7)

AZAROAK 5Areta: AIS (Gasteiz 2)

Amurrio: HERNANDEZ (Elexondo 11)

AZAROAK 6Areta: AIS (Gasteiz 2)Amurrio: PEREDA (Landako 28)

AZAROAK 7Laudio: FUERTES (Ardantzazar 9)Amurrio: HERNANDEZ (Elexondo 11)

AZAROAK 8Laudio: FUERTES (Ardantzazar 9)Amurrio: YARZA (Elexondo 33)

AZAROAK 9Laudio: MENOYO (Ugarte 5)Amurrio: YARZA (Elexondo 33)

AZAROAK 10Laudio: MENOYO (Ugarte 5)Amurrio: YARZA (Elexondo 33)

AZAROAK 11Laudio: SOLAUN (Lamuza 3)Artziniega: FERNANDEZ (Encina 6)

AZAROAK 12Laudio: FUERTES (Kamaraka 4)

Urduña: IBARROLA (Foru Plaza 12)GUARDIAKO FARMAZIAK: 2.500 biztanleetatik beherako udalerriek ez dute guardiarik egiten.

EztizenRey

Zorionak Eztizen Rey !! Urria-ren 31 zure eguna da,esperodugu oso Ondo pasatsea zure

egunean! Maite zaitugu!

B.O.E. SALGAI ARETAN

Prezioa: 110.000 €

55 m², 2 logela, bainugela, sukaldea, tras-telekua, garajea, kanpora ematen du.Erref.: 156079

PISUA SALGAI LAUDION

Prezioa: 223.000 €

84 m², 3 logela, 2 bainugela, sukaldeakanpoaldera, herrigunean, berrituta, altza-riz hornituta.Erref.: 167173

PISUA SALGAI ARETAN

Prezioa: 100.000 €

69 m², 2 logela, bainugela, sukalde ameri-karra, berrituta, trastelekua, kanpora ema-ten du.

Erref.: 165785

PISUA SALGAI OKONDON

Prezioa: 180.000 €

82 m², 3 logela, 2 bainugela, sukaldea bal-koiarekin, altzariz hornituta, 2000.urtekoa,trastelekua, garajea.Erref.: 167345

PISUA SALGAI ARTZINIEGAN

Prezioa: 150.000 €

60 m², 2 logela, bainugela, egongela txi-miniarekin, sukaldea kanpoaldera, lorate-gia, trastelekua, garajea.Erref.: 164438

ATIKOA SALGAI AMURRION

Prezioa: 240.000 €

170 m², 3 logela, 2 bainugela, sukaldeakanpoaldera, garbitokia, trastelekua, lora-tegia, bi garaje.Erref.: 163583

PISUA SALGAI OKONDON

Prezioa: 125.000 €

80 m², 3 logela, bainugela, sukaldea kan-poaldera eta balkoiarekin, berriketa beha-rrezkoa, trastelekua.Erref.: 167346ref: 163142

www.etxaurre.comTlfnoa: 94 672 85 50

TxominEgiluz

Zorionak Perretxiko!

Zure familiaren partez, onddopasa!

AitzolCampo

Urriaren 30an 6 urte! ZorionakAitzol, ama, aita, Harri eta lagunguztien partez. Segi hain bihurri,

deabrutxo hori! Muxu handi bat.

UrkoVelasco

Zorionak maitia!

@_BIDALI ZUREA!

Idatzi zure mezua eta bidaliargazkia [email protected] azaroaren 8a bainolehen eta azaroaren 13ko aleanargitaratuko dugu!

I

TxeloUriarte

Elkarrekin lortu genuelako Zorionak Txelo!! Ahaztezinak bi gurpilengainean pasa genituen 11 egun horiek. Urte askotarako tigre!




10.30ASTEAZKENA16:30 LAUDIOHITZALDIAEmozioen adierazpenaberdintasuneanKultur etxean

18:30 AMURRIOHITZALDIAZaintza partekatuaeztabaidagaiKultur etxean

19:30 LAUDIOIKUS-ENTZUNEZKOAKNatura iruditanZubiko Kurajo etxean

10.31OSTEGUNA18:30 OROZKOHITZALDIAEuskal dantzen astea:ZapiakDonibane Aretoan

19:30 OKONDOAURKEZPENABerbalagun taldeaKultur etxean

19:30 AMURRIOIKASTAROAArenalde jatetxearengastronomiaArabako txakolinarentxokoan

11.01OSTIRALA22:00 LAUDIOKONTZERTUAKAiaraldea Sound Systemjaialdia: Habemus papam,LBF, 94ganzs eta djakOrbeko etxean

11.02LARUNBATA11:00 LAUDIOLEHIAKETAV.Ziklokross probaEllakuriko zelaietan

18:30 OROZKOIKUSKIZUNADantzarien alardeaFrontoian

11:00 ARTZINIEGAERAKUSKETAErakusketa mikologikoaGoiko plazan

18:00 ARTZINIEGAANTZERKIA“Espinazos o callos”museoan

20:00 ARTZINIEGA

ANTZERKIA“Espinazos o callos”museoan

20:00 OROZKOKONTZERTUAEuskal dantzen astea:ErromeriaFrontoian

20:30 URDUÑAKONTZERTUAKHilbete, Raperos de Maus,Eromena Foru Plazan.

11.03IGANDEA

10:00 AMURRIOMIKOLOGIA ASTEAPerretxiko erakusketa,azoka eta dastaketaFrontoian eta plazan

10:00 LAUDIOMIKOLOGIA ASTEAPerretxiko erakusketa,lehiaketa eta dastaketaHerriko plazan

11.05ASTEARTEA18:00 LAUDIOSOLASALDIAArtile ekintzaKultur etxean

11.07OSTEGUNA18:30 LAUDIOSOLASALDIAGazTertulia12-17 urtekoekinKultur etxean

11.08OSTIRALA21:00 OROZKOBERTSO-AFARIAMaialen Lujanbio etaOnintza EnbeitarekinZubiaurreko eskolan

20:00 ZOLLOJAIAKJaien hasiera,Laket erromeriafrontoian

21:30 LAUDIOKONTZERTUAKViva Bazooka, DK Dance,Grrzzz taldeak (5€)Orbeko etxean

11.09LARUNBATA09:00 LAUDIOIKASTAROAArrisku handiko jakienmanipulazioaGurutze Gorrian

14:00 ZOLLOJAIAKHaur eta gazteen bazkariaFrontoian16:30 ZOLLOJAIAKKantaldia UlukataldearekinFrontoian

18:00 ZOLLOJAIAKBaserritarren olinpiadakFrontoian

20:00 AMURRIOANTZERKIA“Amigos para siempre”Amurrio antzokian

20:00 ARTZINIEGAOLERKIAPoetaldiamuseoan

22:00 ZOLLOKONTZERTUAKA gantxo y kutxillo, Ihes-kide eta TximeletaFrontoian

11.10IGANDEA07:30 AMURRIOIBILALDIAGorobeleko martxaHerriko plazatik

08:30 LAUDIOIBILALDIAAstaitz mendiraBus geltokitik

11:00 ARTZINIEGAERAKUSKETAArtisauakMuseoan

17:00 AMURRIOANTZERKIAGlu-Glu ikuskizunaAmurrio Antzokian

11.12ASTEARTEA20:00 ZOLLOJAIAKOdoloste janafrontoian

_agenda

OROZKOHISTORIA JARDUNALDIAKOROZKO MUSEOAK ANTOLATUTA

11.03. IGANDEA. 09:30ean“Adarogoikoko nebera, Orozkokoizotzaren industria” bisita gidatuaHIZLARIA: Juanjo HidalgoIRTEERA: Orozkoko museotik

11.10 IGANDEA. 10:00etan.“Tejerias de Unibaso y Usabel” bisitagidatuaHIZLARIA: Felix MugurutzaIRTEERA: Orozkoko museotik

11.17. LARUNBATA. 09:30ean.“Arrolamendiko mintegi zaharra” bisitagidatuaHIZLARIA: Juanjo HidalgoIRTEERA: Orozkoko museotik

11.22. OSTIRALA. 19:00etan.“Patron de medida de sacos en elayuntamiento de Orozko” bisita gidatuaHIZLARIA: Felix MugurutzaIRTEERA: Orozkoko museotik

11.24. IGANDEA. 19:00etan.“Blas de Otero ruta literaria siguiendo lospasos del poeta a su paso por Orozko”HIZLARIA: Ibon NarbaizaIRTEERA: Orozkoko museoan

AIARAAIARAKO XIV. HISTORIA JARDUNALDIAKAUNIA ETA UDALAK ANTOLATUTA

10.09. LARUNBATA. 10:00etanNegorta eta Ureta: Erdi aroko dorreak ala palazio errenazentistak?bisita gidatua Juan Manuel GonzalekinIRTEERA: Arespalditzako udaletxetik

10.16. LARUNBATA. 18:30ean“Los seles: primitiva distribuciónterritorial” hitzaldia Arespalditzakoudal aretoanHIZLARIA: Luis Maria Zaldube

10.23. LARUNBATA. 18:30eanElexazarreko aztarnategiaren ingurukohitzaldia Arespalditzako udal aretoanHIZLARIA: Juanjo Hidalgo

10.23. LARUNBATA. 18:30eanGaztaina Euskal Herrian” hitzaldiaHIZLARIA: Alberto Santana

_ikusmiranZINEMA BEREZIAK

_ezin galdu

BASERRITARREN AZOKA URDUÑAN: Hilabeteko lehehn larunbatero bezala, inguruko baserritarren azokaegingo dute Foru plazan. Goiz osoan zehar egongo da produktuak ikusi, dastatu eta erosteko aukera.

BASERRITARREN AZOKAKAIARALDEAN

ASTEAZKENALAUDIO Herriko PlazanDENETARIK

OSTEGUNAAMURRIO San Anton plazanDENETARIK

LARUNBATAURDUÑA Hileko 1º larunbataForu plazanOROZKO Herriko PlazanOGIA ETA GAZTA

* Hamabostaldi honetan ez dagoAzoka berezirik

_merkatua

_herriko plaza

PREZIO ORIENTAGARRIAKMERKATUETAN

BARAZKIAKTomatea 3 €/kgLetxuga 0.80-1 €/kgAzelgak 2 €/kgLekak 2 €/kgFrijitzeko piperra 1-1.5 €/kgPipermorroa 6 €/kgKalabaza 2 €/kgKuiatxoa 0.60 €/kgIndabak 8-10 €/kgPorrua 1.50 €/sorta

BESTEAK

Arrautzak 3 €/dozenaGari ogia 2.30 €/kgIdiazabal gazta 16 €/kg

11:00 ARTZINIEGAERAKUSKETAErakusketa mikologikoaGoiko plazan

11:30 URDUÑAGAZTE ÑAUTADAAurkezpen jaialdiaForu plazan

10.31 OSTEGUNA

“LA BICICLETA VERDE”LAUDIOKO LHUI20:00etan

11.02. LARUNBATA

“EL ARBOL DE LA VIDA”LAUDIOKO LHUI17:30ean eta 20:00etan / 2€

11.03. IGANDEA

“EPIC”

AMURRIO ANTZOKIA17:30ean / 3.60€

“MUD”AMURRIO ANTZOKIA19:30ean / 4.80 €.

11.04. ASTELEHENA.

“MUD”AMURRIO ANTZOKIA20:00etan / 3.60 €.

11.07. OSTEGUNA.

“UNA PISTOLA EN CADAMANO”LAUDIO LHUI18:30ean.

11.09. LARUNBATA.

“GRAVITY”LAUDIO LHUI17:30ean eta 20:00etan / 2€

11.10. IGANDEA.

“LA GRAN FAMILIA ESPAÑOLA”AMURRIO ANTZOKIA19:30ean / 4.80 €.

11.11. ASTELEHENA.

“LA GRAN FAMILIA ESPAÑOLA”AMURRIO ANTZOKIA20:00etan / 3.60 €.




AinhoaComasBERTSOLARIA

_Leihotik

Hitzak

Z aila egiten da ba-

tzuetan idaztea.Beharbada, ideia

gehiegi ditugu-

lako buruan, edo ideia ho-

rietatik bat ere ez dugu-

lako nahikoa garatu. Papera-

ren gainean zentzua izateko be-

har bezain beste ez, behintzat.

Dena den, arraroa da nola be-

hin idazten jarrita hitzak baka-

rrik etortzen diren. Eta, asko-

tan, pentsatzeko gai ez ginela

uste genuen zerbait agertzen

da pantailan.

Egunkarietako berririk gor-

dinenen testigu zein gezur han-

dien hedabide dira hitzak. Hala

ere, ederra da: oinez joateko

ezinezkoak diren lekuetara joan

gaitezkeelako, existitzen ez di-

ren bideetatik gure hitzen bitar-

tez ametsetara bidaiatuz.

Zaila egiten da batzuetan

idaztea, gure barneko senti-

mendurik sakonenak nori esan

ez izanagatik gure buruari ida-

tziz kontatzen dizkiogunean.

Beldurragatik akaso, edo gizar-

te honetan gauza politak esa-

tea itsusiak baino errazagoa

delako, baina seguru paperak

jaso dituela beste inork bainohitz polit gehiago.

_kontra

Olga Artiñano

“Norbere buruarengan sinistu beharra dagokonkistatzailea izateko”

ERREDAKZIOA I Izar MendigurenOlga Artiñano erizaina da

ogibidez, baina eguna kiro-lari eta ama bezala ereosatzen du.

Sokatiran bezala,injustiziaren kon-tra eta kirol gu-

txituen alde eginbeharko litzate-keela tira pen-tsatzen du.

45 urte, ama, kirola-ria, erizaina… Zure lan

egunak ez dira zor-tzi ordukoak, ezta?

Denetarako den-bora ematen du.Jendeak beti gal-detzen dit ea nola

egiten ditudanhainbeste gau-za; antolakuntzada gakoa. Nire gi-zonak eta umeekere laguntzen duteetxean. Niretzat za-letasuna da soka-tira, lana erizain-tza da.

Oraintsu ira-bazi duzuemunduko soka-tira txapelketa.Zuk, nori jarrikozenioke urrezkodomina?

Kirolari guz-tiei. Kirol gogoreta gutxituak

egiten dituen jendeari. Lan gogo-rra egiten dugu. Eta, batzuetanez da baloratzen, ez delako ikus-garria.

Zein sokari egin beharko li-

tzaioke jendartean tira?Injustiziaren kontrakoari eta ki-

rolean bezala gutxituen aldekoari. Zelako osasun egoeran dago

sokatira gaur egun?Larri. Garai batean denboraldi

ona izan zuen.Sokatiraren lurra gogorra da,

talde gutxi daude eta entrena-mendu oso gogorrak egin behardira. Azaroan hasten gara entre-natzen, korrika, pesekin, polea-rekin…

“El Conquistador del Fin del

Mundo” telebista saioan ere par-te hartu zenuen. Zelako esperien-tzia izan zen?

Ez zen nik espero nuena izan,ezberdina izan zen.

Ni kirolaren pentsamendua-rekin joan nintzen; eta ez da hori

izan. Nahi dutena reality bat egi-tea da. Orain, denbora pasa denezlagunak egin nituela eta Argentinazoragarria dela esan dezaket.

Telebistak zer bilatzen ditu,

pertsonak ala pertsonaiak?Orain batez ere pertsonaiak.

Denetariko pertsonak daude: kiro-lariak, jatorrak…

Horrelako programa bat mun-tatzeko denetarik egon behar da:kirola, realitya…bizia izatea nahidutelako.

Zer behar da munduko konkis-

tatzaile izateko?Ez dakit. Norbere buruaren-

gan sinistu behar da konkistatzai-lea izateko. Zure buruarekin ondoegon behar zara mundua konkis-tatzeko.

Eta zuri? Zer gustatuko litzai-

zuke munduan konkistatzea?Dena dut: seme eta gizonarekin

familia zoragarri bat, lanean etakirolean ondo nago… Zer gehiagoeska daiteke?

OLGA ARTIÑANO (1968, Laudio) sokatirako kirolaria da. El Conquistador del Fin del Mundo telebistakolehiaketan hartu zuen parte. Kamera atzealdeko irudia erakutsi du.

Ruben Gonzalez

Documents

2013_EGUNKARIA_3ALEA_osorik