1Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

Magazine on Low External Input Sustainable Agriculture

Compilation of selected translated articles into Tamil

IND ILEISAÄ r hÄ r hÄ r hÄ r hÄ r h Ï ª  a hÏ ª  a hÏ ª  a hÏ ª  a hÏ ª  a hjäjäjäjäj䜜œœœ Áw¥ÃjÁw¥ÃjÁw¥ÃjÁw¥ÃjÁw¥Ãjœœœœœ

Ïj

œ 1

• #

&‹

201

3

2 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

This issue in Tamil is a translated version of LEISA Indiamagazine. This includes selected articles fromLEISA India, originally published in English.Address : AME FoundationNo. 204, 100 Feet Ring Road,3rd Phase, Banashankari 2nd Block, 3rd Stage,Bangalore - 560 085, IndiaTel: +91-080- 2669 9512, +91-080- 2669 9522Fax: +91-080- 2669 9410E-mail: amebang@giasbg01.vsnl.net.in

LEISA IndiaChief Editor : K.V.S. PrasadManaging Editor : T.M. Radha

Translated byK. Suresh Kanna

Translation coordinationArunkumar Shivaray

AdministrationG. Rukmini

Design and LayoutS Jayaraj, Chennai

PrintingL.S. Graphic Prints, Chennai

Cover photoAzolla in SRI paddyPhoto: AME Foundation

Different editions• Regional Editions

Telugu, Hindi, Kannada and Oriya• Farming Matters

The Global edition in English• LEISA Revista de Agroecologia

The Latin American edition in Spanish• LEISA India

The Indian edition in English• AGRIDAPE

The West African edition in French• Agriculturas, Experiencias em Agroecologia

The Brazilian edition in Portuguese• LEISA CHINA

The Chinese edition• BAOBAB

East Africa edition in English

The editors have taken every care to ensurethat the contents of this magazine are as accurate aspossible. The authors have ultimate responsibility,however, for the content of individual articles.The editors encourage readers to photocopyand circulate magazine articles.Supported by MISSEREOR,Published by AME Foundation

Ä r hÄ r hÄ r hÄ r hÄ r h Ï ª  a hÏ ª  a hÏ ª  a hÏ ª  a hÏ ª  a hj äj äj äj äj ä œœœœœ Á w ¥ à jÁ w ¥ à jÁ w ¥ à jÁ w ¥ à jÁ w ¥ à j œœœœœ

V.v«.Ï gΩnlõ‹V.v«.Ï gΩnlõ‹V.v«.Ï gΩnlõ‹V.v«.Ï gΩnlõ‹V.v«.Ï gΩnlõ‹ Fiwªj btëpL bghUŸ _y« Ïa‰if ts Mjhu§fŸnkyh©ik¡fhf ghu«gça m¿itÍ« òÂa f©LÃo¥ò bjhêšE£g§fisÍ«x‹¿iz¤J ãiy¤j thœthjhu¥ gâfisbgU¡Ftš <Lg£L tU»wJ.V.v«.Ï. gΩnlõ‹ ntsh©ikæš kh‰W¡fisÍ« m¿itiaÍ« bgU¡FtÂY«gæ‰ÁfŸ më¥gÂY« ts®¢Á gâfëš <Lg£L tU« ãWtd§fnshLbjhl®òfis V‰gL¤JtÂY« mDgt§fis g»®ªJ bfhŸtj‰F«, j¡fhz ÕlóägFÂfëš ÁW, FW cHt®fŸ k¤Âæš gâah‰¿ tU»wJ.

V.v«.Ï ãWtd«V.v«.Ï ãWtd«V.v«.Ï ãWtd«V.v«.Ï ãWtd«V.v«.Ï ãWtd« M®tKŸs étrha FG¡fSl‹ gy »uhk§fëš kh‰W étrhaKiwfis bgU¡fΫ eilKiw¥gL¤jΫ gâ brŒJ tU»wJ. Ϫj gFÂfŸÏa‰if ntsh© Kiwfis bfh©Ltu Ka‰Á¡F« k‰W« eilKiw¥gL¤Âbfh©L tU« j‹dh®t¡ FG¡fŸ k‰W« T£lik¥òfS¡F f‰W¡bfhŸS«Ïl§fshfΫ ga‹gL¤j¥gL»‹wd. www.amefound.org

ääääännnnnrsça® rsça® rsça® rsça® rsça® v‹gJ ts®¢Á x¤JiH¥Ã‰fhf, b#®kå eh£oš cŸs f¤njhè¡fghÂçah®fshš 1958 M« M©oš ãWtd¥g£l x® ãWtdkhF«. äbrsça®,flªj 50 tUl§fS¡F« nkyhf M¥ç¡fh, MÁah k‰W« y¤Ô‹ mbkç¡fehLfëš Vœikia xê¥gj‰fhf nghu£l¤Âš j‹id m®gâ¤J gâah‰¿tU»wJ. kj«, ehfßf«, ghèd« v‹w vªj ntWghLäšyhkš kåj Fy¤Â‹

njit¡F jdJ cjéia më¤J tU»wJ.

ViH k‰W« Ëj§»a k¡fŸ, jh§fshf Jt¡F« vªj xU Ka‰Á¡F« MjuÎbfhL¡f nt©L« v‹gij e«ò»wJ. cŸS® T£lhëfSl‹ F¿¥ghf,»U¤Jt nfhæšfnshL bjhl®òila ãWtd§fŸ, muR rhuh ãWtd§fŸ,r_f Ïa¡f§fŸ, MuhŒ¢Á ãWtd§fŸ ngh‹wt‰nwhL ÏizªJgâah‰Wtij éU«ò»wJ. gadhëfnshL ÏizªJ, mj‹ T£lhëfŸcŸS® ts nk«gh£L Kiwfëš cjéÍ«, £l§fis eilKiw¥gL¤ÂÍ«tU»‹wd®. Ï›têahfnt, änrsça® jdJ T£lhëfSl‹ ÏizªJ,bjhl®¢Áahf kh¿tU« rthšfis v®bfhŸ»wJ.www.misereor.de; www.misereor.org

ou°£ cW¥Ãd®fŸou°£ cW¥Ãd®fŸou°£ cW¥Ãd®fŸou°£ cW¥Ãd®fŸou°£ cW¥Ãd®fŸ

Kidt®. M®. Jthu»eh¤, Kidt®. M®. Jthu»eh¤, Kidt®. M®. Jthu»eh¤, Kidt®. M®. Jthu»eh¤, Kidt®. M®. Jthu»eh¤, nr®k‹

ÂU. v°. vš. $ãth°, ÂU. v°. vš. $ãth°, ÂU. v°. vš. $ãth°, ÂU. v°. vš. $ãth°, ÂU. v°. vš. $ãth°, bghUshs®

Kidt®. é¤jš uh#‹, Kidt®. é¤jš uh#‹, Kidt®. é¤jš uh#‹, Kidt®. é¤jš uh#‹, Kidt®. é¤jš uh#‹, cW¥Ãd®

Kidt®. v« kfhnjt¥gh, Kidt®. v« kfhnjt¥gh, Kidt®. v« kfhnjt¥gh, Kidt®. v« kfhnjt¥gh, Kidt®. v« kfhnjt¥gh, cW¥Ãd®

Kidt®. v‹. nf. õh§», Kidt®. v‹. nf. õh§», Kidt®. v‹. nf. õh§», Kidt®. v‹. nf. õh§», Kidt®. v‹. nf. õh§», cW¥Ãd®

Kidt®. v‹. É. bA¡nl, Kidt®. v‹. É. bA¡nl, Kidt®. v‹. É. bA¡nl, Kidt®. v‹. É. bA¡nl, Kidt®. v‹. É. bA¡nl, cW¥Ãd®

Kidt®. é. Åug¤iuah, Kidt®. é. Åug¤iuah, Kidt®. é. Åug¤iuah, Kidt®. é. Åug¤iuah, Kidt®. é. Åug¤iuah, cW¥Ãd®

ÂU. ÁuŠÓ› Á§ ÂU. ÁuŠÓ› Á§ ÂU. ÁuŠÓ› Á§ ÂU. ÁuŠÓ› Á§ ÂU. ÁuŠÓ› Á§ I.V.v°, , , , , cW¥Ãd®

ÂU. nf. é. v°. Ãurh¤,ÂU. nf. é. v°. Ãurh¤,ÂU. nf. é. v°. Ãurh¤,ÂU. nf. é. v°. Ãurh¤,ÂU. nf. é. v°. Ãurh¤, braš Ïa¡Fe®

ÄrhÄrhÄrhÄrhÄrh v‹gJ Fiwªj btëpL bghUŸ k‰W« ãiy¤j ntsh©ik v‹gj‹RU¡fkhF«. R‰W¢NHY¡F cfªj têfëš c‰g¤ÂiaÍ«, tUkhd¤ijÍ«bgU¡f éU«ò« cHt®fS¡F bjhê‰E£g k‰W« r_f ßÂæyhd thŒ¥òfiscŸsl¡»ajhF«. “Ärh” v‹gJ cŸq® ts Mjhu§fŸ k‰W« Ïa‰ifæ‹ngh¡Ffis msÎl‹ ga‹gL¤Â njit¥gL« nghJ ghJfh¥ghd msÎbtëpL bghU£fis Âw‹gl ifahŸtjhF«. Ärh v‹gJ M© k‰W« bg©cHt®fis mªj r_f¤ij Ragy« ä¡ft®fshfΫ r¡Â ä¡ft®fshfΫkh‰¿ mj‹ _y« mt®fsJ v®fhy¤ij j§fŸ brhªj m¿Î, Âwik, kÂ¥ÕL,fyh¢rhu« k‰W« mik¥òfis mik¡f cjÎtjhF«. Ärh v‹gJ kh¿tU«NHšfŸ k‰W« njitfS¡F V‰g cHt®fŸ k‰W« Ïju g§Fjhu®fë‹ÂwikfŸ g§nf‰ò mQFKiwfŸ _y« gy¥gL¤JtjhF«. Ärh v‹gJghu«gça m¿itÍ«, m¿éaš ó®tkhd m¿itÍ« Ïiz¤J mj‹_y«bfhŸif cUth¡f¤Âš jh¡f¤ij V‰gL¤Â v®fhy ts®¢Á¡F rhjfkhdNHiy cUth¡FtjhF«. Ärh v‹gJ xU fU¤J xU mQFKiw k‰W«éntfkhd brŒÂ.

2 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

3Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

4. »uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_fKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJ

Ã.é. n#hî k‰W« nf.é.v°. Ãurh¤

7. Ôtd t§»fŸÔtd t§»fŸÔtd t§»fŸÔtd t§»fŸÔtd t§»fŸbg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F«bjhêšE£g«bjhêšE£g«bjhêšE£g«bjhêšE£g«bjhêšE£g«

õhèå ä°uh, M®.nf. ik¡Fç k‰W« Ôg¡ jahå

11. ÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£ilÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£ilÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£ilÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£ilÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£ilmÂfç¤jšmÂfç¤jšmÂfç¤jšmÂfç¤jšmÂfç¤jšxU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiw

Á. uŪj® bu£o, mnrh¡ v°. mY®, bgY« é.v°.bu£o, Ã.gh®¤jrhu uh›, Á.vš.vš. bfslh, M®.bu¤dhf® k‰W« <.<.I,V.v‹.É. bu§fh

14. ÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸczÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ®czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ®czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ®czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ®czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ®bgU¡f¤ijÍ« cWÂ¥gL¤J»wJbgU¡f¤ijÍ« cWÂ¥gL¤J»wJbgU¡f¤ijÍ« cWÂ¥gL¤J»wJbgU¡f¤ijÍ« cWÂ¥gL¤J»wJbgU¡f¤ijÍ« cWÂ¥gL¤J»wJ

Rk‹ rfhŒ

17. g©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fmë¥gJmë¥gJmë¥gJmë¥gJmë¥gJ

eªÔ°

bghUsl¡f«bghUsl¡f«bghUsl¡f«bghUsl¡f«bghUsl¡f«m‹ghd thrf®fnsm‹ghd thrf®fnsm‹ghd thrf®fnsm‹ghd thrf®fnsm‹ghd thrf®fnsntsh©ikæš ÏisP®fë‹ g§if mÂfç¥gJ v‹wK¡»akhd fU¤jh¡f¤ij ika¥gL¤Â btëtªJŸs#&‹ 2013 ÏjiH j§fS¡F më¥gš eh§fŸ bgUk»œ¢Á bfhŸ»nwh«.

ntsh©ikæ‹ v®fhy« »uhk¥òw ÏisP®fns. Ïs«étrhæfŸ nts©ikæš <®¡f¥g£L mÂfsÎM®tKl‹, mJΫ Ïa‰iw ntsh© Kiwæš<Lg£LtUtij eh« fhz Ko»wJ. ÏJ xU rhjfkhdNHš. kåj ts Mjhu§fis cUth¡Ftšbrytê¤J mÂf TLjš gyid bgw cjΫ. ϪjÏjêš cŸs f£LiufŸ mªj Ka‰ÁfŸ v¥gobrŒa¥g£ld v‹gij étç¡»‹wd. nkY« tsMjhu§fis – Ôtd§fis Ôtd t§»fŸ _yK«, Ú®Mjhu§fis br«ik beš rhFgo Kiw _yK«ghJfh¥gJ F¿¤J bfhL¡f¥g£LŸs f£Liufisgo¤J gadilayh«.

Ϫj ÏjiH go¥gj‹ _y« ä¡f k»œ¢ÁailÅ®fŸ vde«ò»nwh«. Ϫj Ïjêš bfhL¡f¥g£LŸs f£LiufŸF¿¤j j§fë‹ fU¤Jfis v®gh®¡»nwh«. c§fë‹fU¤J¡fis, Mnyhridfis, k‰W« v©z§fisÏiza js¤Ânyh mšyJ jghš _ykhfnth mšyJä‹dŠrš (leisaindia@yahoo.co.in) _ykhfnthbjçé¡fyh«. c§fë‹ étrha e©g®fŸ ahnuD«Ïªj ÏjiH go¤J gadila nt©Lbkd Ú§fŸéU«Ãdhš, mtuJ KG Kftçia v§fS¡F mD¥Ãit¡fΫ. eh§fŸ mt®fS¡F Ϫj ÏjiHk»œ¢ÁÍl‹ mD¥Ã it¡»nwh«.

MÁça®fŸMÁça®fŸMÁça®fŸMÁça®fŸMÁça®fŸ

ÏjœÏjœÏjœÏjœÏjœ 1 • #&‹ #&‹ #&‹ #&‹ #&‹ 2013

»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_fKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJ

Ã.é. n#hîÃ.é. n#hîÃ.é. n#hîÃ.é. n#hîÃ.é. n#hî k‰W« nf.é.v°. Ãurh¤nf.é.v°. Ãurh¤nf.é.v°. Ãurh¤nf.é.v°. Ãurh¤nf.é.v°. Ãurh¤ 4g©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wij g©iz¡Fmë¥gJmë¥gJmë¥gJmë¥gJmë¥gJ

eªÔ°eªÔ°eªÔ°eªÔ°eªÔ°

ntsh©ik¡F« vªj xU gâia¥ nghš, m®gâ¥ò, òçªJbfhŸSjš, bjhl®ªJ f‰W¡ bfhŸjš k‰W« òÂaÁªjidfis brašgL¤JtJ k‰W« všyht‰¿‰F« nkyhfmt‰iw c殢NHš thœél¤Â‹ xU gFÂahf gh®¥gJ v‹gJnjit¥gL»wJ. ϧnf xU Ïs« étrhæ jdJ g©iziaR‰W¢NHY¡F vªj xU ghÂ¥ò« V‰gL¤jhkš äFªjm¡fiwnahL ts®¤JtJ tUtJ F¿¤J bfhL¡f¥g£LŸsJ.

17

ÏisP®fS¡F rçahd gæ‰ÁfS«, rªj®¥g§fS«bfhL¡f¥g£lhš mt®fŸ bghUshjhu k‰W« r_f¥ ga‹fis¥bgw¡Toa brašghLfëš j§fis <LgL¤Â¡ bfhŸS«Âwikia btë¥gL¤Jth®fŸ. kåj Mjhu§fiscUth¡FtJ v‹gJ mÂf yhg§fis <£L« ešy _jÄlhF«.»uhk¥òw ÏisP®fis ikakhf it¤J mt®fSl‹brašg£L tU« ntsh©ik kåj‹ c殢NHš ãWtd«Áwªj têfh£oahf mikªJŸsJ.

3Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

4 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

unkZ Fkh®, 30 taij beU§F« x® M®tKilaÏisP®. f®ehlf khãy« nfhyh® kht£l¤Âš cŸsghyk©nl v‹w »uhk¤Âš tÁ¤J tU»wh®. mt® xUétrha FL«g¤ij nr®ªjt®. mtU¡F cŸs 3 V¡f®khdhthç ãy¤Âš nfœtuF, Mkz¡F, ãy¡fliy,f«ò k‰W« vŸ ngh‹w gæ®fis¢ rhFgo brŒJ tªjh®.étrha FL«g¤ij nr®ªjtuhf ÏUªj nghÂY«unkZ¡F étrha¤Âš M®t« Ïšiy.

unkZ jdJ jªijia ÏHªjË mtuJ thœ¡ifæškh‰w§fŸ ãfH FL«g¤ij vL¤J el¤j nt©oabghW¥ò mtU¡F V‰g£lJ. k‰w ÏisP®fis¥nghynt, g£ljhçahd mtU¡F« Ïa‰ifahfntbtëæš br‹W ntiy¤ njLtnj mtuJ éU¥ggkhfÏUªjJ. mš mt® bt‰¿Í« f©Lbr¡ôç£oahfΫ, ng¡fç filæY«, k‰wf«bgåfëY« ntiy brŒjh®. Mdhš FL«g¤Â‹njitfis ó®¤Â brŒa Koaéšiy. Ïjdhš mt®j‹Dila »uhk¤Â‰nf ÂU«Ãdh®.

fs¤Âš f‰witfs¤Âš f‰witfs¤Âš f‰witfs¤Âš f‰witfs¤Âš f‰wit

jdJ fšé go¥ò¡F V‰wthW “ikuhlh” v‹w muRrhuh ãWtd¤jhš mik¡f¥g£l Racjé¡ FG¡fë‹gÂntLfis vGJ« gâia unkZ nj®Î brŒjh®. 1tUl« fê¤J ãWtd¤Â‹ k‰w ts®¢Á¤Â£l¥gâfis mtuJ gFÂfëš bfh©L brštš<LgL¤Â¡ bfh©lh®. ÏJ mtU¡F étrhæfnshLfyªJ ngR« rªj®¥g¤ijÍ«, ntsh©ik bjhl®ghdgšntW éõa§fis òçªJ bfhŸtj‰F« cjéaJ.mtuJ g©izæY« étrha« brŒa nt©L« v‹wM®t« tsu Mu«Ã¤jJ.

2007-08 M« M©Lfëš (V.v«.Ï) étrha«, kåj‹,R‰W¢NHš ãWtd« v‹w muR rhuh ãWtd« ãiy¤jntsh©ikia gutyh¡F« gâfis mtuJ gFÂæšJt¡»æUªjJ. mnrhyh ts®¥ò, k©òG cu« jahç¥òngh‹w Á¿a bjhêš E£g§fis M®tKilaétrhæfŸ k¤Âæš bfh©L br‹wJ. unkîl« cŸsM®t¤ijÍ«, ntsh©ikæšmtU¡F cŸs<Lgh£ilÍ« f©L bfh©l V.v«.Ï ãWtd« Ϫj

bjhêšE£g§fis étrhæfël¤Âš bfh©L nghŒnr®¡F« eguhf milahs« f©lJ. Kjèš mt®mnrhyh ts®¥ÃY«, k©òG cu« jahç¥ÃY«gæ‰Wé¡f¥g£lh®. Ϫj bjhêšE£g§fis k‰wétrhæfS¡F f‰W¡ bfhL¥gj‰F K‹ jdJg©izæš brŒJ gh®¡f Ka‰Á brŒjh®. g©iziaR‰¿Y«, g©izæY« mÂf ÏiHjiHfŸ ÏU¥gij¡f©L 2 k©òG cu bjh£ofis¡ f£odh®. Á¿amséš Jt¡», bjhl®ªJ k©òG cu c‰g¤Âæš <LglMu«Ã¤jh®. k©òG cu¤Âid nfœtuF gæU¡Fcukhf ga‹gL¤Â V¡fU¡F 12 Fé©lhš kfNiyvL¤jh®. mj‹ÃwF gy étrhæfS¡F mnrhyhts®¥ò k‰W« k©òG cu c‰g¤Â¡F têfh£odh®.

mj‹ÃwF xU tUl« fê¤J k© ts¤ijT£Ltj‰F Fs¤J t©lš k©iz ga‹gL¤J«k‰bwhU £l¤Âš g§nf‰W mš nj®¢Á bg‰w Ë,R‰W¥òw¤Âš cŸs 12 »uhk§fëš 15 gæ‰Áfisel¤Âdh®. 20 Ra cjé¡FG¡fë‹ cW¥Ãd®fS¡Fk©âš Ïa‰if bghU£fis Fs¤J t©liyga‹gL¤Â mÂf¥gL¤j gæ‰ÁfŸ më¤jh®.étrhæfSl‹ mtuJ bjhl®¢Áahd bjhl®òfŸ,mt®fS¡F gšntW m«r§fëš têfh£lΫ, fs¤ÂšcŸs Ãu¢ridfŸ F¿¤J KGikahd òçjY¡FcjéaJ. ntsh©ik ÛJ mtU¡F e«Ã¡ifiamÂfç¡fΫ brŒjJ.

»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_f»uhk¥òw ÏisP®fnshL gâ brŒJ r_fKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJKjÄLfis cUth¡FtJ

Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî k‰W« nf.é.v°. Ãurh¤ nf.é.v°. Ãurh¤ nf.é.v°. Ãurh¤ nf.é.v°. Ãurh¤ nf.é.v°. Ãurh¤

ÏisP®fS¡F rçahd gæ‰ÁfS«, rªj®¥g§fS«ÏisP®fS¡F rçahd gæ‰ÁfS«, rªj®¥g§fS«ÏisP®fS¡F rçahd gæ‰ÁfS«, rªj®¥g§fS«ÏisP®fS¡F rçahd gæ‰ÁfS«, rªj®¥g§fS«ÏisP®fS¡F rçahd gæ‰ÁfS«, rªj®¥g§fS«bfhL¡f¥g£lhš mt®fŸ bghUshjhu k‰W« r_f¥bfhL¡f¥g£lhš mt®fŸ bghUshjhu k‰W« r_f¥bfhL¡f¥g£lhš mt®fŸ bghUshjhu k‰W« r_f¥bfhL¡f¥g£lhš mt®fŸ bghUshjhu k‰W« r_f¥bfhL¡f¥g£lhš mt®fŸ bghUshjhu k‰W« r_f¥ga‹fis¥ bgw¡Toa brašghLfëš j§fisga‹fis¥ bgw¡Toa brašghLfëš j§fisga‹fis¥ bgw¡Toa brašghLfëš j§fisga‹fis¥ bgw¡Toa brašghLfëš j§fisga‹fis¥ bgw¡Toa brašghLfëš j§fis<LgL¤Â¡ bfhŸS« Âwikia btë¥gL¤Jth®fŸ.<LgL¤Â¡ bfhŸS« Âwikia btë¥gL¤Jth®fŸ.<LgL¤Â¡ bfhŸS« Âwikia btë¥gL¤Jth®fŸ.<LgL¤Â¡ bfhŸS« Âwikia btë¥gL¤Jth®fŸ.<LgL¤Â¡ bfhŸS« Âwikia btë¥gL¤Jth®fŸ.kåj Mjhu§fis cUth¡FtJ v‹gJ mÂfkåj Mjhu§fis cUth¡FtJ v‹gJ mÂfkåj Mjhu§fis cUth¡FtJ v‹gJ mÂfkåj Mjhu§fis cUth¡FtJ v‹gJ mÂfkåj Mjhu§fis cUth¡FtJ v‹gJ mÂfyhg§fis <£L« ešy _jÄlhF«. »uhk¥òwyhg§fis <£L« ešy _jÄlhF«. »uhk¥òwyhg§fis <£L« ešy _jÄlhF«. »uhk¥òwyhg§fis <£L« ešy _jÄlhF«. »uhk¥òwyhg§fis <£L« ešy _jÄlhF«. »uhk¥òwÏisP®fis ikakhf it¤J mt®fSl‹ÏisP®fis ikakhf it¤J mt®fSl‹ÏisP®fis ikakhf it¤J mt®fSl‹ÏisP®fis ikakhf it¤J mt®fSl‹ÏisP®fis ikakhf it¤J mt®fSl‹brašg£L tU« ntsh©ik kåj‹ c殢NHšbrašg£L tU« ntsh©ik kåj‹ c殢NHšbrašg£L tU« ntsh©ik kåj‹ c殢NHšbrašg£L tU« ntsh©ik kåj‹ c殢NHšbrašg£L tU« ntsh©ik kåj‹ c殢NHšãWtd« Áwªj têfh£oahf mikªJŸsJ.ãWtd« Áwªj têfh£oahf mikªJŸsJ.ãWtd« Áwªj têfh£oahf mikªJŸsJ.ãWtd« Áwªj têfh£oahf mikªJŸsJ.ãWtd« Áwªj têfh£oahf mikªJŸsJ.

ÏisP®fŸ ešy ntsh© mDgt§fisÏisP®fŸ ešy ntsh© mDgt§fisÏisP®fŸ ešy ntsh© mDgt§fisÏisP®fŸ ešy ntsh© mDgt§fisÏisP®fŸ ešy ntsh© mDgt§fis

bgW« bghGJ mt®fS¡F ntsh©ikæšbgW« bghGJ mt®fS¡F ntsh©ikæšbgW« bghGJ mt®fS¡F ntsh©ikæšbgW« bghGJ mt®fS¡F ntsh©ikæšbgW« bghGJ mt®fS¡F ntsh©ikæš

nkš M®t« V‰gL»wJ. Ϫj ešy ntsh©nkš M®t« V‰gL»wJ. Ϫj ešy ntsh©nkš M®t« V‰gL»wJ. Ϫj ešy ntsh©nkš M®t« V‰gL»wJ. Ϫj ešy ntsh©nkš M®t« V‰gL»wJ. Ϫj ešy ntsh©

mDgt§fis bgWtj‰¡fhd thŒ¥òfismDgt§fis bgWtj‰¡fhd thŒ¥òfismDgt§fis bgWtj‰¡fhd thŒ¥òfismDgt§fis bgWtj‰¡fhd thŒ¥òfismDgt§fis bgWtj‰¡fhd thŒ¥òfis

tašbtë¥gŸëfŸ cUth¡» jU»‹wd.tašbtë¥gŸëfŸ cUth¡» jU»‹wd.tašbtë¥gŸëfŸ cUth¡» jU»‹wd.tašbtë¥gŸëfŸ cUth¡» jU»‹wd.tašbtë¥gŸëfŸ cUth¡» jU»‹wd.

5Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

kd kh‰w§fŸ têahf ntsh©ik Kiwfëškh‰w§fis bfh©LtUtj‰F xU g殥 gUt«KG¡f tašbtë¥gŸëia el¤J« Kiw xU Áwªjnk«gh£L têKiwahf V.v«.Ï ãWtd« fUJ»wJ.Ïj‰F tašbtë¥gŸëæš cWÂahd kh‰w§fisbfh©L bršY« eg®fŸ nt©L«. cŸq® kåjts¤ij tašbtë¥gŸë Kiwæš gæ‰Wé¡fV.v«.Ï ãWtd« £läL« nghJ, ntsh©ikæšM®täšyhj ÏisP®fŸ jh‹ mÂf é»jh¢rhu¤ÂšÏU¡»wh®fŸ v‹w c©ik e‹F òy¥g£lJ. ãiy¤jntsh©ikia »uhk§fëš gutyh¡fΫ,ãiy¤ÂU¡F«go brŒtj‰F« mt®fŸjh‹ ÁwªjÂw‹ bfh©lt®fshf gh®¤jJ. Ñœ¡f©lfU¤J¡fŸ k‰W« mQFKiwfis bfh©L V.v«.ÏãWtd« »uhk¥òw ÏisP®fis nj®Î brŒJgæ‰Wé¡fΫ Mu«Ã¤jJ.

• ešy ntsh© KiwfŸ F¿¤j mDgt§fiscUth¡F« nghJ ÏisP®fS¡Fntsh©ikæš M®t« V‰gL»wJ- ϪjmDgt§fis tašbtë¥gŸë bfhL¡»wJ.

• r_f¤Âš jiyik¤Jt g©ig brayh‰wÏisP®fŸ v®gh®¡»‹wd®. btWkndfilÃo¥g®fshf mt®fsJ Âwikfists®¤bjL¥gnjhL k£Lkšyhkš mt®fistašbtë¥gŸëia têel¤Â¢ bršyΫ,»uhk¥òw ntsh© têfh£ofshff‰W¤nj‰tj‰F« taš btë¥gŸë k‰W«»uhk¥òw g©iz¡ ifnaLfŸ rªj®¥g¤ijbfhL¡»wJ.

• ÏisP®fŸ é¤Âahrkhdt®fshfΫ,m§Ñfç¡f¥glΫ éU«ò»wh®fŸ. – c殢NHšmQFKiwfŸ mt®fis x‹¿‰F« nk‰g£ltêfëš é¤Âahrkhdt®fshfΫ, bt‰¿bg‰wt®fshfΫ cUthf cjλwJ.

• ÏisP®fŸ é¤Âahrkhd f‰W¡bfhŸS«Kiwfis v®gh®¡»wh®fŸ. – f‰W¡bfhŸS«Kiwfëš MŒÎfŸ, FGthf brašgL«gæ‰ÁfŸ, éisah£L KiwfŸ cŸsl¡»ÏU¡F« nghJ mt®fS¡F M®t« V‰gL»wJ.V.v«.Ï ãWtd« el¤J« tašbtë¥gŸëÍ«,g§nf‰W bjhê‰E£g ts®¢Á KiwÍ«, ÏJ ngh‹wgy f‰W¡bfhŸS« ãiyikfis cUth¡F»wJ.

V.v«.Ï ãWd« ÏisP®fS¡F ntsh© têfh£ofŸk‰W« tê el¤Je®fshf cUth¡f Ôéukhd k‰W«mDgt ßÂahd f‰W¡ bfhŸS« KiwfisÍ«, Ú©lfhy gæ‰Áia bfh©L brštš <Lg£L tU»wJ-(15 eh£fŸ bfh©l FW»a fhy gæ‰We® gæ‰Á k‰W«Áy Ú©l fhy gæ‰Wd® gæ‰Á). Ϫj ÏisP®fŸ»uhk§fëš ÏUªJ nj®Î brŒa¥g£L, gæ‰ÁfŸmë¡f¥g£L mt®fsJ brhªj »uhk§fŸ k‰W«mUfhikæš cŸs »uhk§fS¡F ntsh©têfh£ofshf ÂU¥Ã mD¥g¥gL»‹wd®. cæ®NHšrh®ªj kh‰W bjhêšE£g§fis k£L«brašgL¤JtnjhL k£Lkšyhkš tašbtë¥gŸëngh‹w g§nf‰ò Kiwæš f‰F« Kiwfistêel¤J« ÂwikfS« gæ‰Áfëš bfh©Lbršy¥gL»wJ. f‰wè‹ xU gFÂahf mt®fS¡Ftašbtë¥gŸëfisÍ«, m¿Î¥ g»®Î ãfœÎfshffs fšé R‰Wyh k‰W« taš Âd éHh¡fisel¤JtJ F¿¤J« f‰W¡ bfhŸ»wh®fŸ. ts®¢Á¤Â£l§fëš ãiy¤j étrha¤ij gu¥ògt®fshfΫmt®fŸ brašgL»wh®fŸ. ϧ‡d« mt®fŸc殢NHš ntsh© F¿¤j fU¤J¡fis,bjhê‰E£g§fis, r_f k‰W« ãWtd ßÂahdÂwikfis òçªJ bfhŸtš nj®¢Á bg‰Wc殢NHš kh‰W¤ bjhêšE£g§fis filÃo¥gJk£LkšyhJ ntsh© têfh£ofshfΫ,f‰W¡bfhŸS« ãfœ¢Áfis têel¤Âbršgt®fshfΫ nrit brŒJ tU»‹wd®. Ïj‹éisthf, mt®fë‹ r_f mséš ešy kçahijÍ«,kÂ¥igÍ« bg‰WŸsij mDgé¤J tU»‹wd®.ntsh©ik g‰¿a mDgt gæ‰Á bg‰wjdhš Ït®fŸr_f¤Âš thœehŸ brh¤jhf Âfœ»‹wd. ϪjkhÂçahd brašghLfis bfh©L brštš cŸsbryéd§fis Fiw¥gÂY« g§F brY¤J»‹wd®.ÏJtiuæš 500¡F« nk‰g£l »uhk¥òw ÏisP®fŸgæ‰ÁæY« k‰w £l§fëš g§bfL¤JŸsd®.V.v«.Ï ãWtd« 3 bj‹åªÂa khãy§fëš bfh©LbršY« br«ik beš rhFgoæš ÏisP®fŸ mÂfM®t¤njhL <Lg£L tU»‹wd®. Ït®fŸ V.v«.ÏãWtd¤Â‰fhd »uhk¥òw gæ‰WeuhfΫ, k‰wbjh©L ãWtd§fS¡F« M¤kh £l¤Â‹ ÑœcŸs ts®¢Á¥ gâfis vL¤J¢ brštšgæ‰WeuhfΫ ÂfœªJ tU»‹wd®.

Ïj‰»ilæš V.v«.Ï ãWtd« ãiy¤jntsh©ikæš »uhk¥òw ÏisP®fë‹ Âw‹fisnk«gL¤J« gæ‰Áfis Jt¡»aJ. kåj KjÄLfis»uhk¥òw gFÂfëš cUth¡Ftij ãiy¤jntsh©ik bjhl®ghd brašghLfë‹ ãiy¤jj‹ikia cWÂ¥gL¤J« mQFKiwahf V.v«.ÏãWtd« brašgL¤ÂaJ. 2008 M« M©L V.v«.ÏãWtd« el¤Âa FW»a fhy gæ‰We® gæ‰Á¡F unkZnj®Î brŒa¥g£L gæ‰Wé¡f¥g£lh®. 15 eh£fŸeilbg‰w Ï¥gæ‰ÁahdJ tašbtë¥gŸëiaika¥gL¤Â TLjyhf têel¤J« ÂwidÍ«

»uhk¥òw ÏisP®fis ãiy¤j étrha¤ij gutyh¡Fgt®fshf gæ‰Wé¤jš»uhk¥òw ÏisP®fis ãiy¤j étrha¤ij gutyh¡Fgt®fshf gæ‰Wé¤jš»uhk¥òw ÏisP®fis ãiy¤j étrha¤ij gutyh¡Fgt®fshf gæ‰Wé¤jš»uhk¥òw ÏisP®fis ãiy¤j étrha¤ij gutyh¡Fgt®fshf gæ‰Wé¤jš»uhk¥òw ÏisP®fis ãiy¤j étrha¤ij gutyh¡Fgt®fshf gæ‰Wé¤jš

T£LtijÍ« ikakhf¡ bfh©L gæ‰Ámë¡f¥g£lJ. k‰wt®fSl‹ nr®¤J unkõ«c殢NHš ntsh©ik bjhl®ghd gšntWéõa§fis f‰W¡ bfh©lh®. äf K¡»akhf,Ï¥gæ‰ÁahdJ mtU¡F ts Mjhu§fisnkyh©ik brŒtš cŸs gšntW m«r§fis òçªJbfhŸtj‰F«, ó¢Á k‰W« nehŒ nkyh©ik KiwfistašNHš MŒÎfŸ, FW»a fhy k‰W« Ú©l fhygçnrhjidfŸ ngh‹w brašKiwfis bjçªJbfhŸtj‰F« cjéaJ. étrha« F¿¤¤ mtuJf©nzh£l¤Âš xU kh‰w« V‰g£lJ. M®tK«,

6 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

gçnrhjid brŒJ gh®¡F« j‹ikÍ« mtçl«nknyh§» ÏUªjJ.

2009-10 M©L mt® br«ik beš rhFgo g‰¿aEQ¡f§fis f‰W¡ bfh©lh®. Ϫj Kiwæš mt®R‰¿ÍŸs 15 »uhk§fëš css étrhæfS¡F gæ‰Ámë¤jh®. mtuJ brhªj g©izæY« br«ik bešrhFgoia filÃo¤J mj‹ gy‹fisÍ« bg‰wh®.

j‰nghJ unkZ ãiy¤j étrha¤ij gutyhf bfh©Lbršgtuhf, ghyk©nl »uhk gŠrha¤Â‰F c£g£l 5»uhk§fis nr®ªj 1200 étrhæfS¡F ãiy¤jntsh© Kiwfis gutyh¡» tU»wh®. mt® beš,j¡fhë, fliy k‰W« nfœtuF gæ®fëštašbtë¥gŸëia el¤J« Áwªj gæ‰Weuhf és§»tU»wh®.

gutyh¡f« - bjhiythd k‰W« éçªj guªjgutyh¡f« - bjhiythd k‰W« éçªj guªjgutyh¡f« - bjhiythd k‰W« éçªj guªjgutyh¡f« - bjhiythd k‰W« éçªj guªjgutyh¡f« - bjhiythd k‰W« éçªj guªjgFÂfis neh¡»gFÂfis neh¡»gFÂfis neh¡»gFÂfis neh¡»gFÂfis neh¡»

Âw‹ k‰W« m¿it ts®¤J¡ bfh©lj‹ éisthfϪj gFÂæš xU Áwªj gæ‰Weuhf unkZmiH¡f¥g£lh®. ntsh© Jiw, njh£l¡fiy¤ Jiwk‰W« fhšeil¤Jiw ngh‹w muR¤ JiwfëdhšmtU¡F ešy m§Ñfhu« »il¡»wJ. f®ehlhf muÁ‹M¤kh – ntsh© bjhêšE£g nkyh©ik ãWtd¤Â‹thæyhf eilbgW« tašbtë¥gŸëfS¡F cŸS®gæ‰Áahsuhf gâòçªJ tU»wh®.

ntsh©ikæš ešy tUkhd¤ij bgWtnjhLk£Lkšyhkš, k‰w étrhæfS¡F cjé mt®fŸãiy¤j ntsh© Kiwfis filÃo¡f c‰rhf«më¤J tU»wh®. k‰w ÏisP®fisÍ«ntsh©ikia xU bjhêyhf vL¤J mš <LgltèÍW¤Â tU»wh®. x›bthU tUlK«, ÏisP®fis

xU§»iz¤J mt®fis »çî nkyh v‹WmiH¡f¥gL« ntsh© f©fh£Á¡F miH¤J br‹Wmt®fS¡F c‰rhf« V‰gL¤J»wh®. étrhæfisuhŒjh rg®fh nfªjhnthL bjhl®òfŸ V‰gL¤Âmt®fS¡F ntsh© ÏLbghU£fis bgw cjétU»wh®. ÏJtiu 150¡F« nk‰g£l cHt®fŸ Ït®_y« Jiw rh®ªj gšntW £l§fis bg‰WgadilªJŸsd®.

Ï‹W unkZ jdJ FL«g¤njhL mtuJ »uhk¤Âšrªnjhõkhf thœªJ tU»wh®. mtçl« Ra M®tK«,Ra ÁªjidÍ« mÂfkhf ÏU¥gjhš, j‹dhš xUF¿¡nfhŸ ä¡f thœ¡ifia el¤Â bršy Kotjhfcz®»wh®. mtuJ FGk¤Âš mt® MuhŒ¢ÁnahLntss©ikæš <LgL« xU jiytuhfm§Ñfç¡f¥g£LŸsh®. mtuJ »uhk¤Âš cŸsÏisP®fS¡F mt® xU K‹khÂçahf Âfœtšéa¥bgh‹Wäšiy.

_y«: Ärh ϪÂah, kh®¢ 2011, thšô« 13, Ïjœ 1

Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî Ã.é. n#hî k‰W« nf.é.v° Ãurh¤ nf.é.v° Ãurh¤ nf.é.v° Ãurh¤ nf.é.v° Ãurh¤ nf.é.v° Ãurh¤V.v«.Ï gΩnlõ‹,v© 204, 100 mo ç§F nuhL,3tJ ng° , gdr§fç 2tJ Ãsh¡, 3tJ °nl{,bg§fSU – 560 085, ϪÂahä‹dŠrš: amebang@giasbg01.vsnl.net.in

e‹¿¡Fçat®fŸ

V.v«.Ï ãWtd¤ij nr®ªj ÂU. mU©Fkh® k‰W«ÂU. unkZ mt®fŸ bfhL¤j jftšfŸ e‹¿¡Fcç¤jhdt®fŸ.

gçnrhjidfëèUªJ f‰W¡bfhŸtJ

7Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

nfj®eh¤ itšLiy¥ gFÂæš cŸs ik¡fhªj»uhkkhdJ c¤jufhª¤ khãy¤Â‹ rhbkhè%¤uÃuha¡ kht£l¤Âš cŸsJ. Ϫj »uhk¤ÂštÁ¥gt®fëš mÂfgoahndh® cŸq® fh®t®°r_f¤ij¢ nr®ªjt®fŸ. ntsh©ik k‰W« fhšeilts®¥gnjhL, R‰Wyh bjhl®òila ntiyfŸjh‹ ϪjgŸs¤jh¡»‹ tUkhd¤ij ju¡Toa Mjhu§fshF«.

mÂf caukhd gFÂfëš thG« k‰w r_f§fis¥nghynt, fhšeil ts®¥ghdJ ϧF« eilKiwæšcŸsJ. fhšeilfis ts®¥gJ v‹gJ mt®fë‹r_f mik¥ò Kiwæš j鮡f Koahj gFÂahF«.x›bthU FL«gK« 5 Kjš 8 cŸq® fhšeilÏd§fis mjhtJ 1 gR, xU n#ho t©o khLfŸ, 1vUik khL k‰W« xU FÂiu mšyJ xU nfhntçfGij ngh‹w fhšeilfis ghu«gça Kiwæšts®¤J tU»‹wh®fŸ. Áy FL«g§fŸ btŸshL

k‰W« br«k¿ MLfisÍ« ts®¥gh®. Mdhš flªjÁy g¤jh©Lfshf m¥go¥g£l FL«g§fŸ 20 šÏUªJ 4 – 5 FL«g§fshf Fiw¤J é£lJ.Vbd‹whš bfšthš gFÂfëš cŸs bgU«ghyhdMšig‹ k‰W« nkŒ¢rš ãy§fëš MLfisnkŒ¥gj‰F jil é¡f¥g£LŸsJ.

rhFgo brŒa¡Toa ãy§fëš ÏUªJ »il¡f¡ToaÔtd§fŸ fhšeilfëš Âlkhd Mnuh¡»a¤Â‰FnghJkhdjhf Ïšiy. vdnt ϧF tÁ¡f¡Toak¡fŸ Ϫj nfjh® gŸs¤jh¡»‹ nkšgFÂfëš»il¡f¡Toa fhLfis mo¥gilahf bfh©l ÔtdMjhu§fis bgçJ« e«ÃÍŸsd®. ghu«gça gæ®fisk‰W« gæçL« KiwfŸ ifél¥g£L, mªj ãy§fëšcUis¡»H§F«, mtiu¢ broÍ« bgça mséšgæçL« ngh¡F mÂfç¤JŸsJ. Ïj‹ fhuzkhfg©iz fêÎ cu« jahç¥gj‰F fhLfëš »il¡F«

Ôtd t§»fŸÔtd t§»fŸÔtd t§»fŸÔtd t§»fŸÔtd t§»fŸ

bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F« bjhêšE£g«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F« bjhêšE£g«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F« bjhêšE£g«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F« bjhêšE£g«bg©fë‹ ntiy¥gSit Fiw¡F« bjhêšE£g«

õhèå ä°uh, M®.nf. ik¡Fç õhèå ä°uh, M®.nf. ik¡Fç õhèå ä°uh, M®.nf. ik¡Fç õhèå ä°uh, M®.nf. ik¡Fç õhèå ä°uh, M®.nf. ik¡Fç k‰W« Ôg¡ jahåÔg¡ jahåÔg¡ jahåÔg¡ jahåÔg¡ jahå

mÂntfkhf tsu¡Toa, mÂf r¤J¡fŸ ãiwªj Ôtd¥ gæ®fis ntsh© g©izfëš ts®¤bjL¥gJmÂntfkhf tsu¡Toa, mÂf r¤J¡fŸ ãiwªj Ôtd¥ gæ®fis ntsh© g©izfëš ts®¤bjL¥gJmÂntfkhf tsu¡Toa, mÂf r¤J¡fŸ ãiwªj Ôtd¥ gæ®fis ntsh© g©izfëš ts®¤bjL¥gJmÂntfkhf tsu¡Toa, mÂf r¤J¡fŸ ãiwªj Ôtd¥ gæ®fis ntsh© g©izfëš ts®¤bjL¥gJmÂntfkhf tsu¡Toa, mÂf r¤J¡fŸ ãiwªj Ôtd¥ gæ®fis ntsh© g©izfëš ts®¤bjL¥gJbg©fë‹ mÂf bjhiyÎfëš cŸs fhLfS¡F br‹W, Ôtd§fis nrfç¡f nt©oa ntiy¥gSitbg©fë‹ mÂf bjhiyÎfëš cŸs fhLfS¡F br‹W, Ôtd§fis nrfç¡f nt©oa ntiy¥gSitbg©fë‹ mÂf bjhiyÎfëš cŸs fhLfS¡F br‹W, Ôtd§fis nrfç¡f nt©oa ntiy¥gSitbg©fë‹ mÂf bjhiyÎfëš cŸs fhLfS¡F br‹W, Ôtd§fis nrfç¡f nt©oa ntiy¥gSitbg©fë‹ mÂf bjhiyÎfëš cŸs fhLfS¡F br‹W, Ôtd§fis nrfç¡f nt©oa ntiy¥gSitFiw¥gnjhL, fhLfŸ mêahkš ghJfh¥gj‰F« bgçJ« cjλwJ. ïkhya R‰W¢NHš k‰W« ts®¢Á¡fhdFiw¥gnjhL, fhLfŸ mêahkš ghJfh¥gj‰F« bgçJ« cjλwJ. ïkhya R‰W¢NHš k‰W« ts®¢Á¡fhdFiw¥gnjhL, fhLfŸ mêahkš ghJfh¥gj‰F« bgçJ« cjλwJ. ïkhya R‰W¢NHš k‰W« ts®¢Á¡fhdFiw¥gnjhL, fhLfŸ mêahkš ghJfh¥gj‰F« bgçJ« cjλwJ. ïkhya R‰W¢NHš k‰W« ts®¢Á¡fhdFiw¥gnjhL, fhLfŸ mêahkš ghJfh¥gj‰F« bgçJ« cjλwJ. ïkhya R‰W¢NHš k‰W« ts®¢Á¡fhdÉ.Ã. g©£ ãWtdkhdJ Ϫj tifæyhd Ôtd t§» khÂçfis cUth¡Ftš <Lg£L bt‰¿ bg‰WŸsJ.É.Ã. g©£ ãWtdkhdJ Ϫj tifæyhd Ôtd t§» khÂçfis cUth¡Ftš <Lg£L bt‰¿ bg‰WŸsJ.É.Ã. g©£ ãWtdkhdJ Ϫj tifæyhd Ôtd t§» khÂçfis cUth¡Ftš <Lg£L bt‰¿ bg‰WŸsJ.É.Ã. g©£ ãWtdkhdJ Ϫj tifæyhd Ôtd t§» khÂçfis cUth¡Ftš <Lg£L bt‰¿ bg‰WŸsJ.É.Ã. g©£ ãWtdkhdJ Ϫj tifæyhd Ôtd t§» khÂçfis cUth¡Ftš <Lg£L bt‰¿ bg‰WŸsJ.

8 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

c殡fêé‹ msΫ, gU¥ò tif gæ®fis gæçlcjΫ ku¡»isfS¡F« bgçaséš g‰wh¡FiwiaV‰gL¤ÂaJ. Ôtd¤ njitæš bgU«gh‹ikahdg§F (62.2 éG¡fhL) fhLfëš ÏUªJ »il¡f¡Toaku§fŸ, FWŠbrofŸ, ÏiyfŸ k‰W« jiuæštsu¡Toa _èif brofëš ÏUªJ »il¡»wJ.Ûj« njit¥gL« gFÂahdJ (37.8 éG§fhL) ntsh©fhLfëš ÏUªJ«, Fiwªj cau« bfh©lòšbtëfëY«, tsäšyhj ãy§fëY«, mÂf cau«bfh©l òšbtëfëY«, gæ®fëš ÏUªJ »il¡F«fêÎfëš ÏUªJ« »il¡»wJ. gšntW tifahd kutiffŸ, fhLfëš tsU« jhtu T£l§fëš ÏUªJ«,ntsh©ikæš fêthf »il¡F« bghU£fS«fhšeilfS¡F czthf ga‹gL¤j¥gL»wJ.

Kªija eh£fëš fhLfëš cŸs r_f¤Â‰Fbrhªjkhd ãy§fëš fhšeilfis nkŒ¢rY¡Fél¥g£L tªjJ. m¥go j§fS¡F njitahdczÎfis njo¡bfhŸS« fhšeilfŸ ghšfw¥gj‰fhfΫ, bfhoa fh£L äUf§fël« ÏUªJghJfh¥gj‰fhfΫ xnu Ïl¤Â‰F bfh©L tu¥g£Ltªjd. Ï‹iwa fhy f£l¤Âš, bghJthfntfhšeilfŸ bfh£oš Kiwæš Ôtd§fŸmë¡f¥g£L tU»‹wd. Mdhš vUikkhLfŸ,MLfŸ k‰W« br«k¿ MLfŸ mU»š cŸs fhLfëšcŸs nkŒ¢rš ãy§fŸ mšyJ mšig‹ k‰W«fhuh¡Ffëš nkŒ¢rY¡F él¥gL»‹wd. bfh£ošKiwæš Ôtd« më¡F« Kiw m¿Kf«brŒa¥g£lË Ôtd¤Â‰fhd njit bgUkséšmÂfç¡f¤ bjhl§»aJ. mj‹ bjhl®¢Áahfbg©fë‹ ntiy¥gSΫ mÂfç¡f¤ bjhl§»aJ.caukhd ïkhya gFÂfëš Fë® fhy§fëšgRªÔtd§fŸ »il¡fhkš nghtJ äf¥ bgçaÃu¢ridahfΫ, mjDl‹ bg©fS¡F V‰gL«ntiy¥gSΫ mÂfkhf ÏUªjJ. kiy¥gFÂfëšcŸs bg©fŸ Ôtd§fis nrfç¥gÂny jh‹<Lg£oU¥gh®fŸ. Mfnt, Ôtd§fisnrfç¥gj‰fhfnt mÂf¥goahd r¡Âia brytê¤Jtªjd®. nkš nffh® gŸs¤jh¡Ffëš cŸs»uhk§fëš Ôtd nrfç¥ò v‹gJ xU FL«gbrašghlhfnt brŒa¥g£L tªjJ. x›bthUFL«g¤ÂY« xU bg© xU ehis¡F Ïu©L KiwfhLfS¡F br‹W Ôtd§fisÍ« k‰w fh£L¥bghU£fisÍ« nrfç¡f brš»‹wd®. Ôtd§fisnrfç¥gj‰fhf 1 Kjš 2.5 ».Û öu« tiuæY«, Fë®fhykhf ÏUªjhš 3 Kjš 4 ».Û öu« tiuæY« elªJbršy nt©L«. Fë®fhy§fëš cŸq® bg©fŸj§fŸ ÅLfis é£L Nça‹ cjakhtj‰F K‹ngmÂfhiyænyna br‹W ghiwfëš V¿, Ïw§»Ôtd§fis nrfç¤J¡ bfh©L kÂa¤Â‰FŸ ÂU«ÃtªJéL»‹wd®. mt®fŸ m¥go nrfç¤J tU«Ôtd§fë‹ vilahdJ 50 Kjš 60 »nyhitbfh©oU¡F«.

khÂç Ôtd t§»fŸkhÂç Ôtd t§»fŸkhÂç Ôtd t§»fŸkhÂç Ôtd t§»fŸkhÂç Ôtd t§»fŸ

Áy »uhk FG¡fë‹ k¤Âæš É.Õ. g©£ ïkhya‹R‰W¢NHš k‰W« ts®¢Á¡fhd mik¥ghdJ Ôtd

t§» khÂçfis cUth¡»aJ. Ϫj Ka‰Áæ‹neh¡fkhdJ, bg©fŸ Ôtd§fis nrfç¥gj‰fhfmt®fŸ bryéL« neu« k‰W« mÂf bjhiyÎ br‹Wnrfç¥gij Fiw¥gjhF«. nkY«, mt®fŸ k¤ÂæšÁwªj Ôtd c‰g¤Â KiwfŸ, Ôtd« më¡F«KiwfŸ k‰W« Áwªj Mnuh¡»akhd tifæš ghšc‰g¤Â k‰W« f¿ c‰g¤Â M»at‰iw jukhdÔtd§fis më¥gj‹ _y« bgwKoÍ« v‹wéê¥òz®it V‰gL¤JtjhF«. Ϫj Ôtd t§»¤Â£lkhdJ kh®¢ 2009 M« M©L k¤Âa muÁ‹m¿éaš k‰W« bjhêšE£g¤ Jiwæ‹ Ñœ cŸsm¿éaš k‰W« r_f mik¥ò £l¤Â‹ thæyhfbjhl§f¥g£lJ.

ViH k¡fŸ mÂfkhfΫ, ts Mjhu§fŸ FiwthfΫcŸs ik¡fªjh »uhk FGthdJ Ϫj Ôtd t§» K‹khÂçia brŒJ gh®¡F« Ka‰Á¡F nj®ÎbrŒa¥g£lJ. bgUksÎ ÏU¡F« r_f bghJ ãy¤ijÔtd¥gæ®fis c‰g¤Â brŒtj‰fhfΫ, xU Á¿antsh© ãy¤ij Ôtd¥gæ®fŸ c‰g¤Â¡Fnjitahd eh‰w§fhš mik¥gj‰F bfhL¡f éU¥g«bjçé¤j cŸq® r_f¤Â‹ _y« Ϫj khÂçiacUth¡f KoªjJ.

Ôtd t§»Ôtd t§»Ôtd t§»Ôtd t§»Ôtd t§»

Ϫj £lkhdJ xU Kj‰f£l Ôtd t§» khÂçiantfkhf tsu¡ToaJ«, mÂf jiHfisbfhL¡f¡Toa r¤J¡fŸ ãiwªj tiffiscŸsl¡» (ghu«gça k‰W« m¿Kf¥gL¤j¥g£ltiffŸ) totik¡f¥g£lJ. ghu«gça tiffŸk¡fë‹ njitfë‹ mo¥gilæš mt®fnsÔtd¤ij nj®Î brŒjd®. F¿¥ghf mªj tiffis¥g‰¿ mt®fS¡F cŸs m¿Î, mÂf ghš ju¡Toam«r§fŸ, ešy C£l¢r¤J¡fŸ ãiwªjit v‹wmo¥gilæš nj®Î brŒa¥g£lJ. nkY«, flªj 6M©Lfshf nfj®eh¤ fhLfëš eh§fŸ nk‰bfh©lMŒÎfŸ ghu«gça tiffis f©o¿aΫ, mt‰¿švªj tiffis gæçlyh« v‹gij tçir¥gL¤jΫbgçJ« cjéaJ. m¿Kf¥gL¤j¥g£l tiffŸ ÔtdtšYe®fŸ k¤Âæš eilbg‰w éthj§fë‹mo¥gilæY«, nkY« v§fsJ MuhŒ¢Á gâfS¡FbghU¤jkhf ÏU¡f¡TL« v‹w Ëdâæ‹mo¥gilæY« nj®Î brŒa¥g£lJ.

bg©fŸ j§fë‹ gæ® rhFgo ãy§fëY«,njh£l§fëY« mÂf jiHfis bfhL¡f¡Toa Ôtdgæ®fis ts®¥gJ F¿¤J mt®fS¡F gæ‰ÁfŸmë¡f¥g£ld. fhšeil it¤ÂU¥nghU«étrhæfS« mt®fë‹ fhšeil bfh£liffisFiwªj bryéš, cŸqçš »il¡f¡ToabghU£fis bfh©L, m¿éaš ßÂahffhšeilfS¡F Ôtd§fŸ bfhL¡F« tifæY«,cŸqçš »il¡F« bghU£fis bfh©L, Ú® mik¥òKiwfŸ k‰W« fh‰nwh£lKŸs mik¥ò M»at‰iwmik¥gj‰F« gæ‰ÁfŸ bfhL¡f¥g£ld.

Ïu©L tUl§fS¡F xU Kiw Ôtd¥gæ®fŸgæçl¥g£ld. gUtkiH¡ fhy¤Âš xU KiwÍ«, trªj

9Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

fhy¤Âš k‰bwhU KiwÍ« gæçl¥g£lj‹mÂf¥goahd gæ®fŸ mªj j£g bt¥g ãiy¡F V‰wtifæš j§fis jftik¤J bfhŸtj‰F«, e‹Fts®tj‰F« VJthf ÏUªjJ. Ôtd t§»ahdJcŸqçš »il¡f¥ bg‰w Ôtd¥gæ®fŸ k‰W«ghu«gçakhf »il¡f¥bg‰w tiffë‹ ku«, bro,ò‰fŸ mo¥gilæY« cUth¡f¥g£lJ. nr®¡f¥g£lcŸq® ghu«gça Ôtd òš tiffëš ç§fš _§»š,Á«nehgh«órh gšnf£lh, jh«ndhfyhk°°ngònshu°, mUªÂndçah ml§F«. ghu«gça kuÔtd tiffshf mše° negby‹Á°, ¡ô®f°¡S¡fh, ¡ô®f° èÍnfh oiunfhnghuh, ig¡f°Únuhuhè°, ig¡f° MçFny£lh, oÃçn#hÁah,rhèÁnghèah ig¡f° r¥Ï‹Á[h nr®¡f¥g£ld.m¿Kf¥gL¤j¥g£l ku tiffëš bršo°M°ouè°, nkhu° Mšgh, bgsÑåah ntçnf£lhk‰W« m¿Kf¥gL¤j¥g£l òštiffëš bg‹åÓ£l«ò¥òça«, b#Œ©L °lh®, k¡Få, fh¡°ò£ngh‹witahF«. r¤JŸs Ôtd§fisfhšeilfS¡F« bfhL¡F« mnj ntisæš gšYæ®bgU¡f¤ij ghJfh¥ò brŒtij cWÂ¥gL¤JtJmo¥gil v©zkhf ÏUªjJ.

»il¡f¥bg‰w KoÎfë‹go ¡ô®f° FYfh k‰W«¡ô®f° èÍnfhoil¡nfhnghuh f‹WfŸ 80éG¡fhLfS¡F« nkš ts®¤ÂUªjd. mnj neu¤Âšbl‹onuhfshk°, bršo° M°onuè° k‰W«bgs»‹ah btçnf£lh ngh‹wit bgUkséšKis¡féšiy. flªj xU tUlkhf mÂf ntfkhftsu¡ToaJ«, mÂf jiHfis bfhL¡f¡ToaJkhdnkuh° Mšgh k‰W« bg‹åÁ£l« ò®òuåa«, fy¥Ãdne¥Ãa® 2 tiffŸ gæ‰Á fs¤Âny gæçl¥g£L,mWtilÍ« brŒa¥g£L, bgU¡f« brŒa¥g£lJ. ÏJ

ešy KoÎfis jªjd. 65 bg©fŸ Mu«g¡f£l¤Âš8 Kiw mWtil brŒJ«, mt®fë‹ ghš jU«fhšeilfS¡F ne¥Ãa® òš bfh©L bfh£ošKiwæš ÔtdK« më¡f¥g£lJ. Mfnt, £l¤Â‹Kjš f£l¤Âš, 65 bg©fŸ khj¤Â‰F 6 Kjš 8eh£fŸ Ôtd§fS¡fhf fhLfS¡F brštJFiwªjJ. mt®fŸ j§fS¡fhf ešy jukhd ghšc‰g¤ÂÍ« »il¤jjhf bjçé¤jd®.

Ôtd khÂç g©izia cUth¡Ftšg§nfL¥gnjhL, bg©fŸ j§fë‹ Á¿a g©izãy§fë‹ tu¥òfëY«, fhŒ njh£l g©izfë‹tu¥òfëY« mÂf jiHfis bfhL¡f¡Toa Ôtd¥ò‰fis k‰W« FUŠbrofis ts®¡f Mu«Ã¤jd®.2010 M« M©oš 60 bg©fŸ j§fŸ g©izãy§fëš ne¥Ãa® òš uf§fis 3 Kiw mWtilbrŒjd®.

Ôtd eh‰w§fhšÔtd eh‰w§fhšÔtd eh‰w§fhšÔtd eh‰w§fhšÔtd eh‰w§fhš

Ôtd t§»¡F mU»nyna Á¿a mséš xU Ôtdeh‰w§fhš x‹W« cUth¡f¥g£lJ. mªj Ôtdeh‰w§fhèš ghèfΰ, be£fΰ k‰W« kiH Ú®nrfç¡F« gFÂfŸ cŸsl§»æUªjd.gçnrhjidfS«, mÂf mséš ku¡f‹WfŸ k‰W«ò‰fŸ Ôtd eh‰w§fhèš gæçl¥g£ld. khÂçg©izæš kiH Úiu nrfç¡F« t©z« FêfS«bt£l¥g£oUªjd. bgU«ghyhd Ôtd éijfŸ k‰W«éij¡f‹WfŸ mªj gŸs¤jh¡»š cŸs cŸq®k¡fS¡F Fiwªj éiyæY«, äfΫ ViHFL«g§fS¡F ãiyæš cŸst®fS¡F«ÏytrkhfΫ tH§f¥g£ld. 2012 M« M©L KjšÏªj bg©fS¡F tUthia bgU¡F« v©z¤Âš,Ôtd f‹WfisÍ«, mWtil brŒa¥g£l

Ôtd Ãu¢ridfS¡F ԮΠfhz bg©fŸ x‹whf To éth¡»‹wd®.

10 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

Ôtd§fisÍ«, mÂf njit cŸs bfsçF©£rªijæš é‰f £lä£LŸnsh«.

caukhd ïkhya¥ gFÂfëš Fiwªj msnt bjçªjMdhš ešy tifahd kutiffshd ig¡f°ãnkhuhè°, ig¡f° MçFny£lh k‰W« obg®ÉÁahrçÁnghèah ngh‹wt‰iw ngh¤J¡fŸ _y« mÂfmséš c‰g¤Â brŒJ Ôtd eh‰w§fhš g©izæšit¡f¥g£lJ. ig¡f° MçFny£lh k‰W« obg®ÉÁahrèÁnghèah ngh‹wit e‹F ts®ªÂUªjd.x›bth‹¿Y« 200 f‹WfŸ Ôtd g©izæšgæçl¥g£oUªjd.

k»sh k§fŸ jhš°k»sh k§fŸ jhš°k»sh k§fŸ jhš°k»sh k§fŸ jhš°k»sh k§fŸ jhš°

kiy¥Ãunjr¤Âš cŸs bg©fŸ m¥gFÂæšbghUshjhu¤Â‰F KJbfY«ghfΫ, mndfneu§fëš fhLfë‹ ts§fis ts®¤bjL¥gÂY«,mt‰iw ghJfh¡F« brašghLfëY« j§fis<LgL¤Â¡ bfhŸth®fŸ. k»sh k§fs jhš° v‹gJfhLfë‹ ts§fis nkyh©ik brŒtš mÂf<Lgh£Ll‹ brašg£L tU« kfë® FG¡fshF«.fhLfëš cŸs bg©fë‹ K¡»akhf gâahfmt®fŸ fhLfë‹. ts§fis ghJfh¤J nkyh©ikbrŒtš ÏU¥gjhš, fhLfëš »il¡F« éwFfŸ,ku§fŸ, Ôtd« k‰W« j©Ù® ngh‹wt‰iw j§fë‹Âwikahd f£L¥gh£o‹ Ñœ nkyh©ik brŒ»wh®fŸ.k»sh k§fŸ jhš° v‹gJ »£l¤j£l nf®thšgFÂæš cŸs mid¤J »uhk§fëš Jo¥òl‹brašg£L tU»wJ. »uhk¤Âš cŸs mid¤JFL«g§fS« k»sh k§fŸ jhšì‹ cW¥Ãd®fŸ.bghJthf, taš _¤j bg©fŸ k»sh k§fŸjhšì‹ jiytuhf ÏU¥gh®.

cW¥Ãd®fŸ jtwhkš T£l§fëš g§nf‰gh®fŸ.mt®fŸ fhLfis ghJfh¤J r£l énuhjkhdbrašghLfS¡F mguhj« é¤J ghJfh¤JtU»‹wh®fŸ. m¥go bgw¥g£l mguhj¤ bjhifahdJfhL ts®¥Ã‰fhd ãÂæš nghl¥g£Lga‹gL¤j¥g£lJ. ò‰fŸ, jiHfŸ k‰W« éwFfisnrfç¡f v¥nghJ fhLfis ÂwªJéLtJ, fhLfëšcŸs bghU£fis nrfç¡f Kiwahd r£l£l§fistF¥gJ, mt‰iw ÛWgt®fŸ nkš mguhj« éÂ¥gJngh‹wt‰iw k»sh k§fŸ jhš° vL¤J mt‰iw»uhk gŠrha¤J jiyt®fS¡F bjçé¥gh®fŸ.bg©fë‹ f£L¥gh£oš fhLfë‹ ga‹ghLfŸÏU¥gjhš mit ntsh© brašghLfŸ mÂf«ÏU¡F« fhy§fnshL Ïšyhkš ÏU¡f cWÂbrŒa¥gL»wJ. gUt kiH¡fhy§fëš gæçl¥g£lnfœtuF m¡nlhgçš mWtil brŒa¥g£l cl‹»uhk§fS¡F mUfhikæš cŸs fhLfis ò‰fŸnrfç¥gj‰fhf ÂwªJ éLth®fŸ. Ϫj tifæš,x¥ò¡bfhŸs¥g£l khjªÂu £l¤Â‹go mWtilbrŒtJ, fh£o‹ ts§fis ãiy¤j ga‹gh£ošit¥gj‰fhfΫ, fhLfëš cŸs r¤J¡fisÅzhfhkš jL¡fΫ, fhLfŸ òJ¥Ã¤J¡ bfhŸsΫcjλwJ. fhLfëš x‹W mšyJ Ïu©L gFÂfŸx›bthU tUlK« ts§fis vL¤J¡ bfhŸS«

bghU£L ÂwªJ él¥gL«. Ïj‹ _y« fhLfŸj§fë‹ jh§F« Âwid j¡f it¤J¡ bfhŸsΫ,mnj neu¤Âš k‰w gFÂfis _‹W mšyJ eh‹FtUl§fS¡F _oéLtJ mitfŸ j§fisòJ¥Ã¤J¡ bfhŸs nghJkhd fhy¤ijbfhL¥gj‰fhfΫ brŒa¥gL»wJ.

j‰nghJ, Ôtd t§»æ‹ brašghLfŸ k»sh k§fŸjhš° mik¥Ã‹ Jo¥ghd g§nfL¥Ã‹ _yK«,ãWtd¤Â‹ ã®t»¥Ã‹ _yK« brašgL»wJ. k»shk§fŸ jhšìš cŸs bg© cW¥Ãd®fŸ k‰W«jiyt®fŸ Ôtd t§» bjhl®ghd T£l§fŸ k‰W«brašghLfëš fyªJ bfhŸth®fŸ. Ôtd t§»bjhl®ghd mid¤J KoÎfS« k»sh k§fŸjhšn[hL fyªJ ngÁa Ëd®jh‹ vL¡f¥gL«.Ï‹D« 3 tUl fhy§fëš Ôtd t§» khÂçfisnkyh©ik brŒÍ« bghW¥òfŸ mid¤J« k»shk§fŸ jhšìl« tªJéL«.

v®fhy elto¡iffŸv®fhy elto¡iffŸv®fhy elto¡iffŸv®fhy elto¡iffŸv®fhy elto¡iffŸ

»uhk¤Âš cŸs M©fŸ k‰W« bg©fŸ midtU«Ôtz¥gæ®fis gæçLtJ, gæ‰Áæš g§nf‰gJ vdmid¤ÂY« Jo¥ghf brašg£L j§fë‹ Mjuitmë¤jd®. mUfhikæš cŸs bg©fŸ FG¡fS«,ÏJ bjhl®ghd T£l§fëY«, gæ‰ÁfëY« g§nf‰WtU»‹wd®. Ϫj £lkhdJ ÏU¡f¡Toa tsMjhu§fis, Ôtd§fis v¥go ga‹gL¤JtJ,ghJfh¥gJ, cgçahf cŸs Ôtd§fis v›thWnrä¤J it¥gJ k‰W« F¿¥ghf fhLfëš cŸs tsMjhu§fis ghJfh¥gj‹ njit F¿¤jéê¥òz®it v‰gL¤j cjéaJ. nkY«, Ϫj£lkhdJ fhLfS¡F br‹W Ôtd§fis nrfç¡F«Áuk§fis btFthf Fiw¤JŸsJ. mUfhikæšcŸs »uhk§fëš cŸs Fiwªjg£r« 250 bg©fŸbfh©L Ϫj Ôtd t§»ia éçÎgL¤J« £lK«v®tU« fhy§fëš cŸsJ. Ϫj khÂçahdJk‰wt®fŸ Ëg‰wΫ, filÃo¡fΫ jahuhf cŸsJ.Mu«g f£lkhf caukhd kiy¥gFÂia nr®ªj oiua¡ehuha‹ »uhk¤Âš Ϫj¤ Ôtd t§» brašghLfŸÃ‹g‰w¥g£L tUtJ« bjça tªJŸsJ.

_y«: Ärh ϪÂah, #&‹ 2011, thšô« 13, Ïjœ 2

õhèå ä°uhõhèå ä°uhõhèå ä°uhõhèå ä°uhõhèå ä°uhä‹dŠrš: shalini3006@gmail.comM® nf ik¡FçM® nf ik¡FçM® nf ik¡FçM® nf ik¡FçM® nf ik¡Fçä‹dŠrš: rkmaikhuri@rediffmail.comÔg¡ jahåÔg¡ jahåÔg¡ jahåÔg¡ jahåÔg¡ jahåä‹dŠrš: drddhyani@gmail.com

ïkhya R‰W¢NHš k‰W« ts®¢Á¡fhdÉ.Ã. g©£ ãWtd«fh®thš gFÂ, mŠrš bg£o v©:92$ ef® (fh®thš) - 246 174, ϪÂah

11Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

ÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£il mÂfç¤jšÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£il mÂfç¤jšÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£il mÂfç¤jšÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£il mÂfç¤jšÁW cHt®fŸ k¤Âæš kåj KjÄ£il mÂfç¤jš

xU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiwxU f£lik¥ò mQFKiw

Á. uŪj® bu£o, mnrh¡ v°. mY®, bgY« é.v°. bu£o, Ã.gh®¤jrhu uh›, Á.vš.vš.Á. uŪj® bu£o, mnrh¡ v°. mY®, bgY« é.v°. bu£o, Ã.gh®¤jrhu uh›, Á.vš.vš.Á. uŪj® bu£o, mnrh¡ v°. mY®, bgY« é.v°. bu£o, Ã.gh®¤jrhu uh›, Á.vš.vš.Á. uŪj® bu£o, mnrh¡ v°. mY®, bgY« é.v°. bu£o, Ã.gh®¤jrhu uh›, Á.vš.vš.Á. uŪj® bu£o, mnrh¡ v°. mY®, bgY« é.v°. bu£o, Ã.gh®¤jrhu uh›, Á.vš.vš.bfslh, M®. bu¤dhf®bfslh, M®. bu¤dhf®bfslh, M®. bu¤dhf®bfslh, M®. bu¤dhf®bfslh, M®. bu¤dhf® k‰W« <.<.I,V.v‹.É. bu§fh<.<.I,V.v‹.É. bu§fh<.<.I,V.v‹.É. bu§fh<.<.I,V.v‹.É. bu§fh<.<.I,V.v‹.É. bu§fh

bjhê‰E£g«, flDjéfŸ k‰W« rªij¥gL¤Jjš ngh‹w Áy cjéfis vëš bgWtj‰F, ÁW k‰W« FWbjhê‰E£g«, flDjéfŸ k‰W« rªij¥gL¤Jjš ngh‹w Áy cjéfis vëš bgWtj‰F, ÁW k‰W« FWbjhê‰E£g«, flDjéfŸ k‰W« rªij¥gL¤Jjš ngh‹w Áy cjéfis vëš bgWtj‰F, ÁW k‰W« FWbjhê‰E£g«, flDjéfŸ k‰W« rªij¥gL¤Jjš ngh‹w Áy cjéfis vëš bgWtj‰F, ÁW k‰W« FWbjhê‰E£g«, flDjéfŸ k‰W« rªij¥gL¤Jjš ngh‹w Áy cjéfis vëš bgWtj‰F, ÁW k‰W« FWétrhæfŸ T£lik¥ò _y« Ka‰ÁfŸ nk‰bfhŸ»‹wd®. Ït®fë‹ thœthjhu§fŸ cau mÂf c‰g¤ÂbrŒJétrhæfŸ T£lik¥ò _y« Ka‰ÁfŸ nk‰bfhŸ»‹wd®. Ït®fë‹ thœthjhu§fŸ cau mÂf c‰g¤ÂbrŒJétrhæfŸ T£lik¥ò _y« Ka‰ÁfŸ nk‰bfhŸ»‹wd®. Ït®fë‹ thœthjhu§fŸ cau mÂf c‰g¤ÂbrŒJétrhæfŸ T£lik¥ò _y« Ka‰ÁfŸ nk‰bfhŸ»‹wd®. Ït®fë‹ thœthjhu§fŸ cau mÂf c‰g¤ÂbrŒJétrhæfŸ T£lik¥ò _y« Ka‰ÁfŸ nk‰bfhŸ»‹wd®. Ït®fë‹ thœthjhu§fŸ cau mÂf c‰g¤ÂbrŒJntsh© éisbghU£fis xU§»iz¤J nrä¤J it¤J é‰F« nghJ« »il¡F« yhg« M»aitfisntsh© éisbghU£fis xU§»iz¤J nrä¤J it¤J é‰F« nghJ« »il¡F« yhg« M»aitfisntsh© éisbghU£fis xU§»iz¤J nrä¤J it¤J é‰F« nghJ« »il¡F« yhg« M»aitfisntsh© éisbghU£fis xU§»iz¤J nrä¤J it¤J é‰F« nghJ« »il¡F« yhg« M»aitfisntsh© éisbghU£fis xU§»iz¤J nrä¤J it¤J é‰F« nghJ« »il¡F« yhg« M»aitfisétrhæfŸ T£lhf brašgL«nghJ ÏU¡F« gy¤ij¢ rh®ªnj ÏU¡»wJ.étrhæfŸ T£lhf brašgL«nghJ ÏU¡F« gy¤ij¢ rh®ªnj ÏU¡»wJ.étrhæfŸ T£lhf brašgL«nghJ ÏU¡F« gy¤ij¢ rh®ªnj ÏU¡»wJ.étrhæfŸ T£lhf brašgL«nghJ ÏU¡F« gy¤ij¢ rh®ªnj ÏU¡»wJ.étrhæfŸ T£lhf brašgL«nghJ ÏU¡F« gy¤ij¢ rh®ªnj ÏU¡»wJ.

äj j£gbt£g ehLfëš cŸs ÁW FW khdhthçcHt®fS¡F nrhs« k‰W« f«ò k£Lnk gæ® brŒÍ«thŒ¥ò cŸsJ. fhšeilfŸ it¤JŸs ÁW FWcHt®fŸ j§fsJ czÎ k‰W« fhšeilfë‹Ôtd¤njit¡fhf Ϫj¥ gæ®fisna bgçJ«e«ÃÍŸsd®. Ϫj gæ® rhFgo brŒa¥gL« gu¥gsÎFiwa¡ Fiwa bk‹nkY« jçR ãy§fë‹ gu¥gsÎmÂfkhf cUthæd. nkY« Ϫj¥ gFÂæš cŸscHt®fS¡F rªij¡fhd thŒ¥òfŸ äfΫFiwthfnt cŸsJ.

Ï¡çrh£ (ICRISAT) vd miH¡f¥gL« äj j£gbt£g¥gFÂfëš gæçl¡Toa gæ®fŸ F¿¤J MuhŒ¢ÁbrŒÍ« r®tnjr MuhŒ¢Á ika« ϪÂahéšg£l‹brU v‹w Ïl¤Âš cŸsJ. Ϫj ika«MÁahéš cŸs ÁW FW khdhthç cHt®fë‹thœthjhu¤ij nk«gL¤Jtj‰fhd gâæid ÃwãWtd§fnshL ÏizªJ brašgL¤ÂtU»‹wJ.Ϥ£l« kfhuhZouh k‰W« MªÂu¥Ãunjrkhãy§fëš cŸs ÁW FW étrhæfisxU§»iz¤J ÁW FG¡fshfΫT£lik¥òfshfΫ cUth¡» kåj k‰W« r_fKjÄ£il mÂfç¡f¢ brŒtij neh¡fkhf¡ bfh©LbrašgL»‹wJ. ÏitfŸ cHt®fë‹ ÂwidtY¥gL¤Jtš F¿¥ghf g殢rhFgo¤ bjhêšE£g¤Â‹ m¿Î k‰W« Âwid étrhæfë‹FG¡fis nk«gL¤jΫ tY¥gL¤jΫm¡FG¡fS¡F ÏL bghUŸ éånah»¥ngh®,t§»fël« flDjé k‰W« rªij¤ bjhl®òfisV‰gL¤Jtj‹ thæyhf bt‰¿fukhfbrašgL¤j¥g£L tU»wJ. Ϥ£l«-gšntWbjh©L ãWtd§fnshL«, gšfiy¡ fHf§fnshL«,jåah® éij ãWtd§fnshL«, étrha FG¡fŸ,Ôtd c‰g¤Âahs®fŸ.

ÏLbghUŸ éånahf°j®fS« ÏizªJ T£lik¥òKiwæš brašg£L tU»wJ. Ϥ£l« bej®yhªJeh£il¢ nr®ªj C.F.C v‹wiH¡f¥gL« ãÂãWtd¤Â‹ cjéÍl‹ brašgL¤j¥g£lJ.

gšntW fhuz§fëdhš ÁW mséš nrhs« k‰W«f«ò M»a gæ®fis¢ rhFgo brŒÍ« ÁWjhåac‰g¤Âahs®fŸ mt®fë‹ éisbghU£fisc‰g¤Â brŒÍ« nghJ« gj¥gL¤J« nghJ«,rªij¥gL¤J« nghJ« gy Ãu¢idfis v®

bfhŸ»‹wd®, mt‰¿š F¿¥Ãl¤j¡fitahfrªijæš bghUS¡fhd njit FiwtJEf®nth®fë‹ éisbghU£fë‹ nj®éš V‰gL«kh‰w«, bghJ éånahf¤Jiw thæyhf ãaha éiy¡filfëš khåa éiyæš »il¡F« mçÁ k‰W«nfhJik M»a éisbghU£fë‹ ÏU¥ò, rªij¡Fbr‹W bghU£fis th§fKoahj ãiy, rªijfë‹mik¥ò c‰g¤Âahs®fŸ jftšfis¥ bgWtÂY«,ãWtdßÂahf x‹Wglhkš ÏU¥gJkhf gy fhuz§fŸÏUªjd. Mfnt Ϥ£l« cHt®fis FG/r§fkhfcUth¡FtijÍ«, mt®fë‹ c‰g¤Âia¡T£L«Âwid ts®¥gJ«, mt®fë‹ ngu« ngR« j‹ikiagšntW mik¥òfë‹ cjéÍlD« T£L¢brašghLfŸ _yK« mÂfç¡f¢ brŒtnj Ïj‹F¿¡nfhshF«.

cHt®fS¡F ãahakhd/ e‰gyid bfh©l é‰gidthŒ¥òfis cUth¡f, gy òÂa Í¡Âfisifah©LŸsd®. Ïš cHt®fis¡ bfh©LéisbghU£fŸ bjhl®ghd r§f§fis mik¤Jmj‰F cjÎjš, òÂa / kh‰W¢ rªij thŒ¥òfisf©l¿a cHt®fS¡F gæ‰ÁÍ« cjéÍ«më¥gJ,Ef®nth®fSlD«, gj¥gL¤JnthUlD«,cHt®fS¡F bjhl®òfŸ V‰gL¤JtJ k‰W«étrhæfS¡F é‰gid bjhl®ghd jftšfismë¥gJ ngh‹wit ml§F«.

cHt® r§f§fis cUth¡FjšcHt® r§f§fis cUth¡FjšcHt® r§f§fis cUth¡FjšcHt® r§f§fis cUth¡FjšcHt® r§f§fis cUth¡Fjš

r_f KjÄ£il cUth¡f nkny F¿¥Ã£LŸsgo »uhkmséš étrhæfŸ T£lik¥ig V‰gL¤JtJ KjY«,jiyaha¥gâahf fUj¥g£lJ. nrhs« k‰W« f«òngh‹wt‰iw gæçL« cHt®fis éisbghU£fŸbjhl®òila FGthf »uhj mséš V‰gL¤j¥g£lJ.Ï¡FGé‹ jiytuhf nj®Î brŒa¥g£l eg® étrhaT£lik¥Ã‹ cW¥Ãduhf ÏU¥gh®. xU T£lik¥òv‹gJ 7 Kjš 10 »uhk§fis cŸsl¡»ajhfÏU¡F«. x›bthU FGé‹ bkh¤j cW¥Ãd®fë‹v©â¡if FGé‰F FG khWgL«.

njitfis¡ f©l¿a cHt® FG¡fnshL«, k‰wg§Fjhu®fnshL« xU§»iz¡f¥g£l T£l§fŸ gyel¤j¥g£ld. cHt®fŸ gšntW Jiwfëš j§fë‹m¿itÍ«, ÂwikfisÍ« ts®¤J¡bfhŸs gæ‰ÁfŸfs gh®itfŸ, fšé¢R‰Wyh¡fŸ M»aitfŸ

12 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

njitæ‹ mo¥gilæš cjéfŸ brŒa¥g£ld. £l«Ô£LtÂY«, eilKiw¥gL¤JtÂY«, f©fhâ¥gÂY« £l¤Âid kÂ¥ÕL brŒtÂY« étrha¡FG¡fŸ, Ra cjé¡ FG¡fŸ, étrha¡ T£lik¥òfŸJo¥òlD«, M®t¤JlD« g§F bfh©ld®.

bg©fis <Lgl¢brŒtJbg©fis <Lgl¢brŒtJbg©fis <Lgl¢brŒtJbg©fis <Lgl¢brŒtJbg©fis <Lgl¢brŒtJ

£l¤ij brašgL¤j¥gL« »uhk§fëš ntsh©gâfëš bg©fë‹ g§F äfΫ K¡»a¤Jt«thŒªjjhf ÏU¡»‹w goahš étrha¡T£lik¥òfëš bg©fŸ Ra cjé¡FG¡fë‹jiyt®fŸ cW¥Ãd®fshf nr®¡f¥g£oUªjd®. k‰wcW¥Ãd®fnshL nr®¤J mt®fS¡F éijfŸr«kªjkhd bjhêšE£g§fëš gæ‰ÁfŸbfhL¡f¥g£lJ k‰W« bkh¤jkhf th§FtJ, nrä¤Jéijfis it¥gJ k‰W« éisbghU£fis rªij¥gL¤JtJ ngh‹wit »uhk mséš më¡f¥g£lJ.

£l brašghLfëš bg©fë‹m®¤jKŸs<Lgh£il¡ bfh©Ltu Ïu©L éjkhf khÂçfŸcUth¡f¥g£L mit gçnrh¡f¥g£lJ.

Kjš khÂçæš Ra cjé¡FG¡fŸ _y«brašgL¤j¥g£lJ éij éånahf« Ïuf¤ nj®Îk‰W« éij bfhŸKjš bfhŸKjš M»at‰¿š <LglMªÂuh k‰W« kfhuhZouh khãy§fëš cŸsT£lik¥òfS¡F éijia¡ bfhŸKjš brŒJmt‰iw éånahf« brŒÍ« bghW¥ig étrhar§f¤Âl« x¥gil¡f¥g£lJ. Ra cjé¡ FG¡fS¡FòÂa Ïuf éijfë‹ K¡»a¤Jt« mt‰¿‹ ó¢Á,nehŒ¡fhd v®¥ò¤Âw‹, <u¥g‰wh¡Fiwia¤ jh§»ts®tJ, j©o‹ ju«, kfNš mÂfç¥ò, j‰nghJga‹gh£oš cŸs Ïuf§fëš x¥ÕL brŒtJ ngh‹wjiy¥òfëš mt®fS¡F gæ‰Á më¡f¥g£lJ.Ïj‰fhf Ra cjé¡FG¡fS¡F bkh¤jé‰gid¤bjhifæš 5 éG¡fhL C¡f¤bjhifahftH§f¥g£lJ. Ï¢ brašgh£o‹ thæyhf òÂa tifgæ®fŸ, éijfŸ F¿¤J Ra cjé¡FG¡fë‹éê¥òz®it mÂfç¡f¢ brŒjnjhLg殢 rhFgoæš ca®ªj Ïuf¤Â‹ K¡»a¤JtK«czu¥g£lJ. Ϫj brŒÂÍ«, òÂatif Ïuf§fë‹ÏU¥ò F¿¤j jftšfŸ »uhk¤Âš cŸs mid¤Jr_f¤ÂdçlK« gutyh»aJ.

Ïu©lh« tif khÂçahdJ éijia bkh¤jkhfbfhŸKjš brŒJ, ghJfh¤J Ë é‰gid brŒtJ.nk‰ F¿¥Ãl¥g£l Kjš tif khÂçia¥ nghyÏ«khÂçæY« Ra cjé¡FG¡fS¡F x›bthUbrašghLfë‹ K¡»a¤Jt« F¿¤J«, mt‰¿‹kfNš msÎ k‰W« ju« , thæyhf »il¡F« yhg«F¿¤J« gæ‰Wé¡f¥g£ld®. Ra cjé¡ FG¡fë‹bghUshjhu¤ij ca®¤j jhåa§fis bfhŸKjšbrŒa £l¤Â‹ _y« fl‹ tH§F« t§»fŸ k‰W«ãWtd§fnshL bjhl®òfŸ V‰gL¤Â¡bfhL¡f¥g£lJ. mWtil Koªj clnd Racjé¡FG¡fŸ £l¤Âš cŸs étrhæfis mQ»mt®fsJ jhåa§fis m‹iwa rªij ãytuéiy¥go v‹d éiynah mš 50% bjhifia¡bfhL¤J »l§FfŸ nrä¤J it¡f¥gL«. ÛjKŸs

gz« éisbghU£fis nfhê¤ Ôtd« jahç¡F«bjhê‰rhiyfS¡F x‹W mšyJ Ïu©Lkhj¤Â‰FŸ bfhL¡f¥gL«. bfhŸKjš brŒtj‰F¢brythdš 5 éG¡fhL bjhifia Racjé¡FG¡fŸ g»®ªJ bfhŸ»‹wd® k‰W« »l§»šghJfh¤J it¡f¥gLtj‰fhd¤ bjhifia xUFé©lhš jhåa¤Â‰F %ghŒ 2/- Åj« étrhæfŸr§f¤Â‰F bg‰W¡bfhŸs¥gL«. Ϫj Kiwæ‹ _y«ãahakhd éiyÍ«, mokh£L éiy¡F j§fë‹éisbghU£fis é‰F« ngh¡F«, Ïil¤juf®fë‹<LghL« btFthf Fiw¡f¥gL»wJ. 50 éG¡fhLgz« mWtil brŒj clndna »il¥gjhšétrhæfS¡F mt®fë‹ njitfis¥ ó®¤Â¢ brŒaäfΫ gaDŸsjhf cŸsJ. nkY« bkh¤jkhfbghU£fis bfhŸKjš brŒJ é‰gšc‰g¤ÂahsU¡F«, th§Fgt®fS¡F« bt‰¿fukhdNHiy cUth¡F»‹wJ.

étrha FG¡fS¡fhd Âw‹ nk«gh£L gæ‰ÁfŸétrha FG¡fS¡fhd Âw‹ nk«gh£L gæ‰ÁfŸétrha FG¡fS¡fhd Âw‹ nk«gh£L gæ‰ÁfŸétrha FG¡fS¡fhd Âw‹ nk«gh£L gæ‰ÁfŸétrha FG¡fS¡fhd Âw‹ nk«gh£L gæ‰ÁfŸ

gæ® rhFgo KiwæY«, ca®uf éijfŸ, cu§fŸk‰W« ó¢Á¡bfhšèfŸ ngh‹wt‰iwga‹gL¤JtÂY«, flDjé¡fhd bjhl®òfisV‰gL¤Jjš, £l« brašgL« »uhk§fëšjhåa§fis bfhŸKjš brŒtJ, ghJfh¥gJ, ju«Ãç¥gJ rªij¥gL¤JtJ k‰W« nrä¥ò »l§Ffisnkyh©ik brŒtJ M»a jiy¥òfëš gæ‰ÁfŸk‰W« bjhêšE£g§fë‹ brašgh£L Âwidts®¡F« ãfœ¢ÁfŸ _y« étrhaFG¡fë‹ x£Lbkh¤j Âwid ca®¤Jtj‰fhd £l« Ô£l¥g£lJ.

Ϫj gæ‰ÁfŸ étrha¡ FG¡fŸ, ÏLbghUŸéånahf« brŒÍ« ãWtd§fë‹ ÃuÂãÂfŸ, Ôtdk‰W« nfhê¥g©iz f«bgå M»nah®fS¡Fel¤j¥g£lJ. gæ‰Áia totik¥gÂY« gæ‰ÁifnaLfŸ jahç¤J éånah»¥gÂY«, rªijbjhl®òfis V‰gL¤Jtš T£lik¥Ã‹g§Fjhu®fŸ gšntW mQFKiwfisÍ«,Í¡ÂfisÍ« nk‰bfh©ld®. £l« brašgL¤J«mQFKiw k‰W« brŒKiw F¿¤J gæ‰Á k‰W« Ïjugutyh¡f« brŒÍ« ifnaLfis¡ T£lik¥Ã‹g§Fjhu ãWtd§fë‹ cW¥Ãd®fŸ _y« jahç¤J,mt‰¿‹ thæyhf ÏLbghUŸ k‰W«éisbghU£fë‹ rªij bjhl®òfis mÂfç¡f¢brŒ»wJ. g©izænyna tªJ MnyhridfŸ gæ®rhFgo F¿¤j fs cjéfŸ M»ait T£lhëg§Fjhu®fŸ r§f§fS¡F všyh rhFgo¥ g£l¤Âšmid¤J »uhk§fS¡F« më¡f¥g£lJ. étrhatšYe®fë‹ bjhl® fs¥gh®it thæyhf gæ‰ÁfŸel¤JtJ taš Âd éHh¡fŸ el¤JtJ k‰W«fšé¢R‰Wyh¡fŸ M»ait étrhæfS¡F gæ®rhFgo bjhêš E£g¤Âš e«Ã¡if V‰gL¤jcjéahf ÏU¡»wJ. Ïj‹ jh¡fkhf £l¤Â‹»uhk¥gFÂfëš cHt®fS¡F jhåa c‰g¤ÂmÂfç¤jJ.

étrha r§f§fS¡F Ra cjé¡ FG¡fS¡F jhåanrä¥ò »l§Ffis f£LtÂY«, eilKiw¥gL¤JtÂY«, nkyh©ik brŒtÂY« f®fis

13Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

fhait¡F« fUé M»at‰¿š gæ‰Áaë¡f¥g£ld®.nrä¥ò »l§FfŸ k‰W« fhait¡F« fUé¡fhdga‹ghL k‰W« nk«gh£o‹ têfh£L ifnaLfisg§Fjhu®fŸ k‰W« étrhæfSl‹ nr®ªJcUth¡f¥g£lJ. cy®¥gh‹fŸ všyh »uhk§fëY«ãWt¥g£lJ k‰W« kiH¡fhy§fëš mWtilbrŒa¥g£l nrhs« k‰W« f«Ã‹ f®fiscy®¤Jtj‰F ga‹ gL¤j¥g£ld. cy®¥gh‹jhåa¤ÂYŸs <u¥gj msit 10 Kjš 12% tiuFiw¤J nrä¡F« nghJ óŠrh‹ V‰gL« jh¡f¤ijjL¡»wJ.

éisbghU£fis bfhŸKjš k‰W« ju« Ãç¡F«mik¥òfŸ KiwfS« étrhæfS¡Fm¿Kf¥gL¤j¥g£lJ. Ïitfë‹ K¡»a¤Jt« k‰W«njitfŸ F¿¤J gæ‰ÁfŸ k‰W« »l§FfS¡Ffšé¢R‰Wyh _y« étç¤J¡ Tw¥g£lJ. bfhŸKjšbjhêš E£g§fis neh¡»¢ brštj‰fhdkndhght¤ij kh‰Wtj‰F bgçJ« cjéaJ.

T£L Ka‰ÁfŸT£L Ka‰ÁfŸT£L Ka‰ÁfŸT£L Ka‰ÁfŸT£L Ka‰ÁfŸ

nghJkhd msé‰F jhåa nrä¥ò trÂfŸ Ïšyhjfhuz¤Âdhš fl‹ gh¡»fis ÂU«g¢brY¤jnt©oajhY« cHt®fŸ mWtil Koªj clnd tªjéiy¡F é‰W éL« ngh¡»š ÏUªJ Û©L tUtj‰FKa‰Á nk‰bfh©ld®. jhåa nrä¥ò »l§Ffisf£l £lä£l nghJ mj‰F ãy« njit¥g£lJ.Kjèš »uhk gŠrha¤J¡F xJ¡f¥g£oUªj ãy¤ijf©l¿ªJ mªj ãy¤ij xJ¡»¤jUkhW gŠrha¤JcW¥Ãd®fis rªÂ¤J¡ nf£ld®. gšntW cŸS®muÁaš ÏilôWfŸ k‰W« jilfisÍ« Û¿ mid¤J»uhk§fëY« »uhk¥ gŠrha¤J _y« Ô®khd« vL¤Jãy« xJ¡f¥g£lJ. xU gFÂæš »uhk gŠrha¤J ãy«Ïšyhjjhš FG cW¥Ãd® xUt® jdJ ãy¤ijjhdkhf më¡f K‹ tªjh®. mL¤j f£l¥gâ jhåanrä¥ò »l§FfŸ f£LtjhF«. £l¤Âš ÏUªjãÂiaÍ«, bjhêš E£g cjéiaÍ« ga‹gL¤Âétrha r§f§fŸ jhåa nrä¥ò¡ »l§Ffis f£od.

étrha r§f§fëš ÏUªJ jhåa nrä¥ò »l§Ff£Ltj‰F« mjid nkyh©ik brŒtj‰F« vdjå¡FG cUth¡f¥g£ld. Ïj‰fhf mid¤J¥ gFÂFG¡fëš ÏUªJ fä£o¡F cW¥Ãd®fŸ xU kdjhfnj®Î brŒa¥g£ld®. Ï¡FG Âwikahf k‰wT£lik¥ò cW¥Ãd®fnshL ÏizªJ mt®fë‹x¤JiH¥igÍ« bg‰W jhåa nrä¥ò¡ »l§Ff£LtÂY«, mj‹ ã®thf bghW¥òfis V‰Wbt‰¿fukhf jdJ gâia Ko¤jJ.

bjhl®òfŸ cUth¡f«bjhl®òfŸ cUth¡f«bjhl®òfŸ cUth¡f«bjhl®òfŸ cUth¡f«bjhl®òfŸ cUth¡f«

Ϥ£l« t§»fŸ k‰W« Ïju fl‹ jU«ãWtd§fnshL bjhl®òfŸ V‰gL¤Â cHt®fS¡Ffl‹ »il¡F« vëjhd Kiw V‰gl têtF¤jJ.Ï¡çrh£ ika¤Âš ghuj °nl£ t§» k‰W«iAjuhgh¤ °nl£ t§»Íl‹ ÏizªJ Ïu©LT£l§fŸ el¤j¥g£lJ. Ïš étrhæfŸ c£glmid¤J T£lik¥ò cW¥Ãd®fS« g§nf‰wd®.cHt® gæ® fl‹ bgWtš cŸs ÏilôWfis t§»

mÂfhçfS¡F vL¤J¡ T¿dh®fŸ t§»mÂfhçfS« mÂf¥goahf cŸsMtz§fë‹eilKiwfis Fiw¤J¡ bfhzLétrhæfŸ fl‹m£il Kiwia mid¤J¥ gFÂétrha¡ FG¡fS¡F fl‹ bgW« Kiwia vëjh¡fx¥ò¡bfh©ld®. Ϫj T£l§fë‹ éisthf MªÂukhãy¤Â‹ £l¥ gFÂfëš »£l¤j£l 900cHt®fS«, mnj nghš kAhuhZou khãy¤Â‹450¡F« nk‰g£l cHt®fS« t§»¡ fl‹ bg‰wd®.Ôtd c‰g¤Âahs®fS¡F« étrha¡ FG¡fS¡F«rªij¥ gL¤Jtj‰fhd bjhl®òfŸ tY¥gL¤j¥g£ld.Ït®fS¡F Ïilna el¤j¥g£l T£l§fëšKiw¥gL¤Âa k‰W« Kiw¥gL¤j¥glhj x¥gªj§fisV‰gL« msé‰F cWÂahf ÏUªjJJ Ôtdc‰g¤Âæš <LgL« bjhê‰rhiyfŸ k£Lä‹¿ czÎgj¥gL¤J« ãWtd§fŸ kJghd« jahç¡F«ãWtd§fŸ ngh‹wit Ïju tYthd Ef®nthuhff©l¿a¥g£lJ. Ïu©lh« M©oš étrha r§f§fŸbkh¤jkhf bfhŸKjš brŒJ nfhê¤ Ôtd¤bjhê‰rhiy¡F é‰f Ko»wJ.

Kiwahf ju« Ãç¤jš, bfhŸKjš brŒjš k‰W«»uhk§fëYŸs »l§Ffëš nrä¤jšngh‹witfshš étrha r§f§fS¡F ngu« ngR«j‹ik mÂfç¡f cjéahf ÏUªjJ. Ïj‹ thæyhfF¿¥Ãl¤j¡f msÎ tUkhd« mÂfç¤jJ.

KoÎiuKoÎiuKoÎiuKoÎiuKoÎiu

NœãiyfS¡F V‰g j§fis bghU¤Â¡ bfhŸsΫ,kh‰¿¡ bfhŸsΫ jahuhf ÏUªj fhuz¤ÂdhšMªÂuh k‰W« kfhuhZouh khãy ÁWFW cHt®fŸbt‰¿fukhd bghUshjhyu¥ ga‹fismilªJŸsd®. étrha¡ FG¡fS«,bg©fŸ Racjé¡ FG¡fS« j§fë‹ m¿itÍ«, ÂwidÍ«xU§»iz¥gj‹ _ykhf bt‰¿aila KoÍ«v‹gij ã%äJŸsd®.

ntsh© c‰g¤Âia bgU¡F« Ka‰Áfë‹ gy‹mj‰F¤ jFªj rªij thŒ¥òfŸ _ykhf¤jh‹ KoÍ«.Ïš c‰g¤Â nrä¥ò gj¥gL¤Jjš é‰idÍl‹xU§»izªJ brašgL« mQFKiwahf ÏU¡fnt©L«. r_f KjÄ£il mÂfç¥gJ éçthdfyªJiuahlš _y« f‰W¡ bfhŸtj‰fhdthŒ¥òfis cUth¡»¡ bfhL¥gJ, bt›ntWg§Fjhu®fSl‹ Ú©l fhy¤ bjhl®òfisV‰gL¤JtJ M»ait étrha r_f¤Â‰F ãiyahdga‹fis¥ bg‰W¤jU«.

_y«: Ärh ϪÂah br¥l«g® 2008, thšô« 10, Ïjœ 3

Á.uŪj® bu£o,Á.uŪj® bu£o,Á.uŪj® bu£o,Á.uŪj® bu£o,Á.uŪj® bu£o, mnrh¡ v°.mY®mnrh¡ v°.mY®mnrh¡ v°.mY®mnrh¡ v°.mY®mnrh¡ v°.mY®, bgY« é.v°.bu£bgY« é.v°.bu£bgY« é.v°.bu£bgY« é.v°.bu£bgY« é.v°.bu£o,Ã.gh®¤jrhu uh›Ã.gh®¤jrhu uh›Ã.gh®¤jrhu uh›Ã.gh®¤jrhu uh›Ã.gh®¤jrhu uh›, Á.vš.vš.bfslh Á.vš.vš.bfslh Á.vš.vš.bfslh Á.vš.vš.bfslh Á.vš.vš.bfslh,Ï¡çrh£ (kÂkhd j£g bt£g¥gF¡fhd r®tnjrMuhŒ¢Á ika«), g£ldnrU, MªÂu¥Ãunjr«ä‹dŠrš: c.reddy@cgiar.org

M®.bu¤dhf®M®.bu¤dhf®M®.bu¤dhf®M®.bu¤dhf®M®.bu¤dhf®, <.<.I,V.v‹.É bu§fh<.<.I,V.v‹.É bu§fh<.<.I,V.v‹.É bu§fh<.<.I,V.v‹.É bu§fh<.<.I,V.v‹.É bu§fhntsh© gšfiy¡ fHf«,uhn#ªÂu ef®, iAjuhgh¤ 560030

14 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

nk‰f¤Âa ehLfëš bjhl§f¥g£L j‰nghJ tsU«ehLfëY« gué¡bfh©oU¡F« cyfkakh¡f¥g£lntsh© bjhê‰rh®òila czÎ c‰g¤Âæ‹bghUshjhu, R‰W¢NHš k‰W« r_f jh¡f§fiscyf« rªÂ¤J¡ bfh©oU¡F« ntisæš, k©lymséyhd czÎ c‰g¤Â Kiw v‹w fU¤jh¡fkhdJflªj 5 M©Lfshf xU éthj¥bghUshf ngr¥g£LtU»wJ. czÎ¥ bghU£fë‹ éiyna‰w«, ãyts«F‹WtJ, gUtãiy kh‰w«, czÎ¥ghJfh¥ò vdÃu¢ridfŸ éçtilªJ«, khWg£l RikfshfmÂfç¤J tU« clšgUk‹ nehŒfŸ k‰W«FiwªJtU« C£l¢r¤J¥g‰wh¡Fiw msÎfŸbtë¥gilahf bjçÍ« ngh¡fhdJ, eh« v‹d têæšczÎ c‰g¤Â brŒ»nwh« v‹gijÍ«, v‹dkhÂçahd czit c©»nwh« v‹gJ F¿¤JÁªÂ¥gj‰fhd fhuz¤ij bfhL¡»wJ. ÏJ xU kh‰Wtê czÎ c‰g¤Â k‰W« Ef®Î F¿¤J« MŒÎnk‰bfhŸs ö©L»wJ.

vªj msé‰F Ϫj bjhê‰Kiw rh®ªj czÎ c‰g¤ÂKiw br‹WŸsJ v‹gij vªj xU r®tnjrgaâahtJ f©LŸsh®fsh? cybf§»Y« cŸscztf§fëš xnu khÂçahd gj¥gL¤j¥g£lczÎfŸ, igfëš mil¡f¥g£l jæ®, #h«fŸ k‰W«gj¥gL¤j¥g£l bghU£fŸ, ciw gå Fë®ãiyæšit¡f¥g£l khär§fŸ, fhŒf¿fŸ, ülš° tifczÎ¥bghU£fŸ, mt‰¿‰F bjh£L¡ bfhŸtj‰fhfK‹dnu jahç¡f¥g£l fyitfŸ, k‰W« Ãu£ Tlntsh© rªijæš <Lg£LtU« f«bgåfël«ÏUªJ cyf« KGtJ« gaz« brŒJ bfh©Ltu¥gL»wJ. v§F« xnu khÂçahd RitÍl‹ÏU¡»‹wd.

nk‰f¤Âa ehLfëš Jt¡f¥g£l R‰W¢NHš k‰W«r_f Ïa¡f§fŸ “cŸS® czÎ Ïa¡f§fŸ” g‰¿mo¡fo T£lhf F¿¥ÃL« nghJ, Ef®éèUªJ mÂfbjhiyéš c‰g¤ÂahF« czÎ Kiwfis bjhl®ªJrho tªJŸsJ. Ïil¤juf®fS¡F bghW¥ò më¤JgšntW mL¡Ffshf bfh©L brašgL« Ϫj Ú©lkÂ¥ò r§»è¤ bjhluhdJ, R¤j¥gL¤JtJ,gj¥gL¤JtJ, gh¡»§ brŒtJ, flštêahfbghU£fis V‰¿ mD¥òtJ k‰W« rªij¥gL¤JtJngh‹wt‰¿š bghJthfnt Âwikæ‹ikÍ«,

bghU¤jk‰w éiyfS« ÏU¥gJ fhz¥gL»wJ.(Ãç£o 2001). Mfnt, Ϫj kÂ¥ò r§»è¤ bjhliuFiw¥gj‰F«, Ef®nth® - c‰g¤Âahs® Ïilæyhdbjhl®ig kW Ïiz¥ò brŒaΫ, Mnuh¡»akhdcŸq® czÎ Kiwfis mo¥gilahf bfh©l mÂfãiy¤j‹ik bfh©l czÎ KiwfŸ _y« ghjfkhdm‹åa m«r§fis Fiw¡fΫ, cŸq® czÎÏa¡f§fŸ njit¥gL»‹wd. gUt ãiy kh‰w§fŸãfœªJ tU« Ϫj ntisæš cybf§»Y« r®tnjrt®¤jf« v‹w bgaçš Kjyhë¤Jt ÁªjidnahLx¥ÕL rhjd§fë‹ mo¥gilæš czÎ¥ bghU£fisMæu¡fz¡fhd »nyh Û£l® bjhiyé‰F bfh©LbršY« Ϫj bghW¥g‰w, Áªjida‰w ngh¡Ffhz¥gL»wJ. “czÎ ikš°” v‹W brhšy¥gL«Ïªj fU¤njh£l« j‰nghija F¿¥Ãl¤j¡f mªãam«r§fŸ k‰W« czÎ k‰W« ntsh© bghU£fëšfh®g‹ ghj¢RtLfis mséLtj‰fhfnjh‰Wé¡f¥g£LŸsJ. ϧfd«, ÁW cHt®fS¡F»il¡f¡Toa gy‹fŸ, cŸq® czÎ KiwfŸ gymL¡FfshfΫ, mt‰¿š gRikFoš thÍ¡fë‹btëna‰w¤ij Fiw¤J mj‹ _y« ò¤Jæ®czÎfis c©z¡Toa thŒ¥òfis mÂfç¤JMnuh¡»a¤ij nk«gL¤jΫ k‰W« Ïil¤juf®fëšgšntW mL¡Ffis Fiw¥gjhš rªij¡F tisªJbfhL¥gJ FiwaΫ cjΫ.

czÎ c¤Âuthj¤Â‹ Ãu¢ridfŸczÎ c¤Âuthj¤Â‹ Ãu¢ridfŸczÎ c¤Âuthj¤Â‹ Ãu¢ridfŸczÎ c¤Âuthj¤Â‹ Ãu¢ridfŸczÎ c¤Âuthj¤Â‹ Ãu¢ridfŸ

vªj gFÂfëš czÎ c¤Âuthj« xU Ãu¢ridahffUj¥gL»wnjh, m§F cŸS® czÎ Kiwfë‹ga‹fŸ ÃiH¥gj‰fhf ešy mQFKiwfisbg‰¿U¥gnjhL k£LkšyhJ gšntW tifæyhdãiy¤j rhFgo KiwfisÍ«, ãahakhdtêKiwfisÍ« bg‰¿U¡F«. jhuska¥gL¤j¥g£lt®¤jf« mÂfç¡F« nghJ bghU£fS¡fhd rªijiae«ÃæU¡f nt©oa ngh¡if btë¥gilahfmÂfç¤J tsU« ehLfë‹ Vœikahd gFÂfëšg£oåfŸ mÂfç¤J tU»wJ. 2008 M« M©LmÂfç¤j czÎ¥ bghU£fë‹ éiyna‰wK«, czÎbeU¡foÍ« Tlnt czΡ bfhŸiffisÍ«,thœ¡if ÏH¥òfS«, ntsh© é‰gidia f£L¡FŸit¤ÂU¡F« cyf czÎ MSiknahL bjhl®òbfh©oUªjJ. (nlhdhšL 2010). Mdhš, ÏJ czÎ

ÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfŸ

czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ® bgU¡f¤ijÍ«czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ® bgU¡f¤ijÍ«czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ® bgU¡f¤ijÍ«czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ® bgU¡f¤ijÍ«czÎ c¤Âuthj¤ijÍ«, gšYæ® bgU¡f¤ijÍ«cWÂ¥gL¤J»wJcWÂ¥gL¤J»wJcWÂ¥gL¤J»wJcWÂ¥gL¤J»wJcWÂ¥gL¤J»wJ

Rk‹ rfhŒRk‹ rfhŒRk‹ rfhŒRk‹ rfhŒRk‹ rfhŒ

xU Mnuh¡»akhd k‰W« tYthd ÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â Kiw¡F ntsh© c殥 g‹ka« äfΫxU Mnuh¡»akhd k‰W« tYthd ÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â Kiw¡F ntsh© c殥 g‹ka« äfΫxU Mnuh¡»akhd k‰W« tYthd ÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â Kiw¡F ntsh© c殥 g‹ka« äfΫxU Mnuh¡»akhd k‰W« tYthd ÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â Kiw¡F ntsh© c殥 g‹ka« äfΫxU Mnuh¡»akhd k‰W« tYthd ÃuhªÂa mséyhd czÎ c‰g¤Â Kiw¡F ntsh© c殥 g‹ka« äfΫϋ¿aikahj njitahF«. gšY殥 bgU¡fkhdJ k©ly mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfisÏ‹¿aikahj njitahF«. gšY殥 bgU¡fkhdJ k©ly mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfisÏ‹¿aikahj njitahF«. gšY殥 bgU¡fkhdJ k©ly mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfisÏ‹¿aikahj njitahF«. gšY殥 bgU¡fkhdJ k©ly mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfisÏ‹¿aikahj njitahF«. gšY殥 bgU¡fkhdJ k©ly mséyhd czÎ c‰g¤Â KiwfiscU¥goahdjhfΫ, R‰W¢NHY¡F mG¤j« V‰gL« rka§fëš cjÎtJkhf cŸsJ. gæ®fëš mÂf gšYæ®cU¥goahdjhfΫ, R‰W¢NHY¡F mG¤j« V‰gL« rka§fëš cjÎtJkhf cŸsJ. gæ®fëš mÂf gšYæ®cU¥goahdjhfΫ, R‰W¢NHY¡F mG¤j« V‰gL« rka§fëš cjÎtJkhf cŸsJ. gæ®fëš mÂf gšYæ®cU¥goahdjhfΫ, R‰W¢NHY¡F mG¤j« V‰gL« rka§fëš cjÎtJkhf cŸsJ. gæ®fëš mÂf gšYæ®cU¥goahdjhfΫ, R‰W¢NHY¡F mG¤j« V‰gL« rka§fëš cjÎtJkhf cŸsJ. gæ®fëš mÂf gšYæ®bgU¡f« ÏU¥gJ, ntsh© c殥g‹ka« fodkhdjhfΫ, cæUŸs k‰W« cæu‰w mG¤j§fshd ó¢Á k‰W«bgU¡f« ÏU¥gJ, ntsh© c殥g‹ka« fodkhdjhfΫ, cæUŸs k‰W« cæu‰w mG¤j§fshd ó¢Á k‰W«bgU¡f« ÏU¥gJ, ntsh© c殥g‹ka« fodkhdjhfΫ, cæUŸs k‰W« cæu‰w mG¤j§fshd ó¢Á k‰W«bgU¡f« ÏU¥gJ, ntsh© c殥g‹ka« fodkhdjhfΫ, cæUŸs k‰W« cæu‰w mG¤j§fshd ó¢Á k‰W«bgU¡f« ÏU¥gJ, ntsh© c殥g‹ka« fodkhdjhfΫ, cæUŸs k‰W« cæu‰w mG¤j§fshd ó¢Á k‰W«gUtãiy kh‰w§fëdhš V‰gL« ghÂ¥òfis v®¤J jh¡F¥Ão¡f¡Toa j‹ik bg‰WŸsJ v‹wgUtãiy kh‰w§fëdhš V‰gL« ghÂ¥òfis v®¤J jh¡F¥Ão¡f¡Toa j‹ik bg‰WŸsJ v‹wgUtãiy kh‰w§fëdhš V‰gL« ghÂ¥òfis v®¤J jh¡F¥Ão¡f¡Toa j‹ik bg‰WŸsJ v‹wgUtãiy kh‰w§fëdhš V‰gL« ghÂ¥òfis v®¤J jh¡F¥Ão¡f¡Toa j‹ik bg‰WŸsJ v‹wgUtãiy kh‰w§fëdhš V‰gL« ghÂ¥òfis v®¤J jh¡F¥Ão¡f¡Toa j‹ik bg‰WŸsJ v‹wbghUŸgL«bghUŸgL«bghUŸgL«bghUŸgL«bghUŸgL«

15Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

thŒ¥òfŸ FiwªJ nghuho¡bfh©oU¡F«, tsU«ehLfë‹ éë«òãiy k¡fë‹ ÛJ cyfyhéa czÎc‰g¤Â Kiw V‰gL¤Âa gy jh¡f§fëš x‹Wk£Lnk.

czΡfhd mQFKiwahdJ, x›bthU ghu«gçar_f§fëY« KGikahdjhfΫ, gytifahdMjhu§fë‹ mo¥gilæY« K¡»akhf cŸq®czit rh®ªJnk ÏUªJ tªjd. Ϫj czÎfŸãy§fëš gæçl¥g£litahfΫ, fhLfëš ÏUªJnrfç¡f¥g£litahfΫ mšyJ bghJthfts®¤bjL¡f¥g£litfshf ÏUªjd. »uhk¥òwr_f§fë‹ czÎ, C£l¢r¤J k‰W« thœthjhumQFKiwfŸ, jh§fŸ thGäl§fis R‰¿ÍŸscæ® Mjhu§fnshL Ãç¤bjL¡f Ïayhf tifæšbjhl®ò bfh©oUªjd. Ϫj cæ® Mjhu§fŸgæçl¡ToajhfΫ (ÁWjhåa§fŸ k‰W« mçÁ),ghÂasÎ czΡF gH¡f¥gL¤j¥g£litfSkhfΫ(»H§FfŸ k‰W« Ñiu tiffŸ) fh£L¥bghU£fshfΫ (gH§fŸ k‰W« ÁW gH§fŸ) mitmid¤J« FL«g¤Âdç‹ C£l¢r¤J k‰W«thœthjhu¤ njitfS¡F cjt¡ToajhfΫÏUªjd. Ï¥go¥g£l cæ® Mjhu§fŸ mo¥gilæyhdKiwfŸ jå¤jåahf gh®¡f KoahjitfshfÏUªjd. mo¡fo mnj jhtukhdJ gšntWbghU£fshf czÎ, Ôtd«, eh®¥ bghU£fŸ,C£lr¤J czÎ k‰W« kUªJfisbfhL¡f¡Toajhf ÏUªjd. mitfŸ T£lhf,»uhk¥òw k¡fë‹ bgU«gh‹ikahd czÎ,C£l¢r¤J, eh®¥ bghU£fŸ, vçbghUŸ k‰W«fyh¢rhu¥ bghU£fis bfhL¥gitfshf ÏUªjd.

ghu«gça rhFgo KiwfŸ cgçahd czÎMjhu§fis bfhL¤J cjλ‹wd. g©izcu¡fêÎfisÍ«, Ïa‰if r¤J¡fisÍ« ga‹gL¤ÂrhFgo brŒa¥gL« xU F¿¥Ã£l mçÁ tifæš, mªjbeš taš mçÁ k‰W« Û‹fŸ, tu¥ò¡ fiufëš e¤ijk‰W« e©LfisÍ« bfhL¡»wJ. nkY« kU¤Jt¡Fz§fŸ bfh©l Ú®¤jhtu§fŸ tsuΫ mitfŸkåj®fŸ k‰W« fhšeilfS¡F V‰gl¡ToanehŒfis Ô®¡F« kUªjhfΫ cŸsd. tašfë‹xu§fëš tsU« Ñiu¢brofŸ fhŒf¿fshfc©z¥g£L »uhk¥òw FL«g§fS¡FC£l¢r¤J¡fis më¡»wJ. Ïit mid¤Jnk vªjbryΫ Ïšyhkš Ïytrkhf »il¡»wJ.

ϪÂa Ëdâæš xU ešy cjhuzkhdJv‹dbt‹whš, ika¥gL¤j¥g£l bghJ éãnahfczÎ Kiwia¡ fh£oY«, ÃuhªÂa ßÂæyhd czÎKiw äfΫ ca®thdJ. ϪÂah KG¡f mçÁiaÍ«,nfhJikiaÍ« nrfç¤J it¤J tH§Ftj‰F gÂyhf,bghJ éånahf Jiw, cŸq® k‰W« ÃuhªÂaczÎfis nrfç¡f nf£L¡ bfh©lhš, mJ muRjdJ k¡fS¡F cŸq® UÁ¡F V‰wthW czittH§f cjÎtnjhL, Fiwthd éiyæš ÂwikahftH§fΫ KoÍ«. cŸq® mséš czÎ¥ bghU£fŸbfhŸKjš brŒa¥gLtjhš, czÎ¥ bghU£fŸòÂjhfΫ, gšntW tif bfh©ljhfΫ, czÎ¥bghU£fŸ Ú©l bjhiyÎ gaz« brŒJ mj‹ _y«

òé bt¥gkila¡Toa Áuk§fŸ V‰glhkY« jL¡fKoÍ«.

gutyh¡f¥g£l bghJ éånahf KiwahdJc©ikæš mUfhikæny »il¡F« ÃuhªÂaczÎfis bfhŸKjš brŒtj‹ _y« cŸq®étrhæfS¡F c‰rhf« më¤J cŸq®ntsh©ik¡F«, bghUshjhu nk«gh£o‰F« cªJr¡Âahf és§F«. nkY«, k‰WbkhW K¡»akhdbrayhf, czÎ c¤Âuthj¤Â‰F mo¥gilahdkugQ gšY殤j‹ikia ghJfh¥gj‰F« cjΫ.bghJ éånahf¤ £l¤Â‹ _y« ghu«gça gæ®tiffis étrhæfëläUªJ th§Ftjhšmt®fS¡fhd rªijia cWÂ¥gL¤jΫ, mJnt Ϫjghu«gça gæ®fis bjhl®ªJ étrhæfŸ gæ® brŒabgça C¡fkhfΫ, mÂf tUkhd« ju¡Toa ca®éis¢rš uf§fis gæ® brŒa ãid¡F«mG¤j§fëš étrhæfŸ czuhkš ÏU¡fΫ cjΫ.bgU«ghyhd k¡fŸ, F¿¥ghf »uhk¥òw r_f¤Âd®,ca® éis¢rš uf§fis¡ fh£oY« ghu«gça tifczÎ¥ bghU£fisna mÂf éU«Ã c©gjhš, mj‹thæyhf Ϫj ghu«gça uf§fS¡F mÂf mséšv‰W¡bfhŸS« j‹ikia cUth¡F«.

gutyh¡f¥g£l bghJ éånahf¤ £l¤Âš x›bthUkhãyK« m§F thG« k¡fŸ bgçJ« éU«Ãc©z¡Toa k‰W« gæçl¡ Toa czÎ tiffisbfhŸKjš brŒJ bfhŸsyh«. f®ehlhfhéš m§FŸs»uhk¥òw k¡fŸ bgçJ« éU«Ã c©z¡Toanfœtuif nr®¤J¡ bfhŸsyh«, uh#°jh‹ Ú©lfhykhf éU«ò« f«igÍ«, kfhuhZouh khãy«m§FŸs bgUthçahd k¡fŸ éU«Ã c©¡Toanrhs¤ijÍ« nr®¤J¡ bfh©L, mçÁ k‰W«nfhJik¡F cŸs K‹Dçik¥go khåa éiyæšnrhs¤ij nuõ‹ filfŸ _y« tH§fyh«.

ÃuhªÂa czÎ tiffis khåa éiyæštH§f¡Toa xU Kiwia cUth¡Ftj‹ thæyhfcŸq® czÎ c¤Âuthj¤Â‰F cjt¡To gšntWtifahd jhtu§fŸ k‰W« czÎ¥ bghU£fshd»H§F tiffŸ, fhŒf¿fŸ ngh‹wt‰iw ghJfh¡fcjΫ. ÏJ czÎ c¤Âuthj¤Â‰F guªjmo¤js¤ij bfhL¤J òé bt¥gkiltjhš V‰gL«gUt ãiy kh‰w§fë‹ v®gh®¡f¡Toajl§fšfëš ÏUªJ éL« xU czÎ KiwiacUth¡f cjΫ.

kugQ g‹ka¤j‹ikia ghJfh¤jškugQ g‹ka¤j‹ikia ghJfh¤jškugQ g‹ka¤j‹ikia ghJfh¤jškugQ g‹ka¤j‹ikia ghJfh¤jškugQ g‹ka¤j‹ikia ghJfh¤jš

»uhk¥òw ViHfS¡F äf K¡»akhd brh¤J v‹gJmt®fë‹ czΫ, C£l¢r¤J« gšntW tifahdMjhu§fëš ÏUªJ »il¡f¡Toajhf ÏU¥gJjh‹.ÏJ Ïa‰if Ó‰w§fshd tw£Á, nehŒfŸ, ÁyF¿¥Ã£l gæ®fëš xU M©oš el¡F« ó¢Á¤jh¡Fjš ngh‹wt‰¿š ÏUªJ fh¤J, m¢rka§fëY«mnj gæç‹ ntW uf§fëš ÏUªJ FL«g¤Â‰Fnjitahd C£l¢r¤ij bfhL¡f KoÍ«. Ϫjkh‰Wtê C£l¢r¤J Mjhu§fŸ, »uhk¥òwr_f¤Â‰F mt®fë‹ ÃiH¥Ã‰F äfΫϋ¿aikahjjhf mikÍ«. Vbd‹whš M©lh©L

16 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

fhykhf étrhæfŸ brŒJ tªj ftdkhd gæ® nj®ÎKiwfŸjh‹ Ï‹W cŸq® czÎ c¤Âuthj¤Â‰Fmo¥gilahd ntsh© g‹ka¤j‹ikiabfhL¤JŸsJ.

Mnuh¡»akhd k‰W« cWÂahd ÃuhªÂa czÎKiw¡F c©ikahfnt ntsh© g‹ka¤j‹ikjh‹äfΫ Ï‹¿aikahj njitahf ÏU¡»wJ. cyfczÎ k‰W« ntsh©ik¡fhd ãWtd«, ntsh©g‹ka¤j‹ikia tiuaW¡F«nghJ mjid “ekJczÎ k‰W« ntsh©ikæš neuoahf mšyJkiwKfkhf ga‹gl¡Toa jhtu§fŸ, éy§FfŸk‰W« E©Qæ®fë‹ (gæ®fŸ, Û‹fŸ, fhšeilfŸk‰W« fhLfŸ) tiffS«, é¤Âahr§fS« jh‹ vdF¿¥ÃL»wJ. mJ kugQ Mjhu§fë‹ gštiffis(tiffŸ k‰W« Ïd§fŸ) k‰w« czÎ, Ôtd«, eh®¥bghU£fŸ vçbghU£fshf k‰W« kUªJ bghU£fshfga‹gL« uf§fŸ cŸsl¡»ajhF«. ÏJ c‰g¤Â¡Fcjé brŒa¡Toa mWtil brŒa¥glhj tiffë‹gštif j‹ikfisÍ« cŸsl¡»aJ (k©âš cŸsE©Qæ®fŸ, e‹ik brŒÍ« cæçd§fŸ k‰W«kfuªj¢ nr®¡if¡F cjΫ cæçd§fŸ) k‰W«R‰W¢NHY¡F bgça mséš cjΫ (ntsh©ik,nkŒ¢rš jiufŸ, fhLfŸ k‰W« Ú® ãiyfŸ) ntsh©R‰W¢NHš k‰W« ntsh© Nœãiy mik¥òfë‹gštif j‹ikfisÍ« nr®¤jjhF«. (V¥.V.x. 1999)

xU Áy jhåa tiffis k£L« c©L thG« k¡fŸMnuh¡»akhd ešy thœit bgw KoahJ v‹gjhšnjitahd msÎ C£l¢r¤J«, fyh¢rhu¤J¡FbghU¤jkhd czit bgWtj‰F uf§fëšg‹ka¤j‹ik ÏU¥gJ äfΫ mtÁakhF«. kugQg‹ka¤j‹ikjh‹ R‰W¢NHš mG¤j§fS¡FcŸshF« rka§fëš Tl ÃuhªÂa czÎ Kiw e‹Fbrašgl it¡»wJ. gæ®fëš mÂf gšYæ® bgU¡f«ÏU¥gJ, ntsh© c殥g‹ka« fodkhdjhfΫ,cæUŸs k‰W« cæu‰w mG¤j§fshd ó¢Á k‰W«gUtãiy kh‰w§fëdhš V‰gL« ghÂ¥òfis v®¤Jjh¡F¥Ão¡f¡Toa j‹ikia bg‰WŸsJ v‹wbghUŸgL«.

gRik¥òu£Áæ‹ xçd¢rhFgo gæ®fshd beš, nrhs«mšyJ nfhJik Ïj‰F K‰¿Y«ntWgl¡ToaitfŸ. Jt¡f¤Âš Ϫj gæ®fŸc‰g¤Âia mÂfç¤j nghÂY«, mt‰¿‹ xnukhÂçahd, kugQ mo¤js§fŸ FiwªJ ó¢Á¤jh¡Fjš, nehŒfŸ k‰W« tw£Á ngh‹witfshšvëš gh¡f¥gl¡Toaitfsh»¥ nghæd.Vbd‹whš mitfŸ cŸq® uf§fis¥ nghšfod¤j‹ik Ïšyhjjhš mt‰¿‰F mÂf mséšÏurhad ÏLbghU£fshd cu§fŸ k‰W« ó¢Á¡bfhšèfŸ njit¥g£ld. Ϫj ÏurhadÏLbghU£fë‹ rh®ò¤j‹ik ãy« ts« F‹wΫ,cu§fë‹ fhuzkhf Ú® tu¤J¡fis jL¤J«,ó¢Á¡bfhšèfŸ k‰W« fis¡bfhšèfë‹fhuzkhf ó¢ÁfŸ v®¥ò r¡Âia ts®¤J¡bfhŸsΫ, e‹ik brŒÍ« cæçd§fismê¤bjhê¡fΫ fhuzkhf mikªjJ. Ïit

mid¤J« czÎ c¤Âuthj¤Â‰F cjt¡Toagštif¥g£l gæ®fis rhFgo brŒtj‰Fnjit¥gL« R‰W¢NHš rkãiyia ghÂ¥ò¡FcŸsh¡»wJ. Ϫj ntsh© bjhê‰rhiy¡fhdkhÂçfëš cŸs m«r§fŸ mid¤J« cilªJnghf¡Toa c‰g¤Â Kiw¡F vL¤J¡bršy¡Toajhf ÏU¥gjhš, m§F xU Ïl¤ÂšV‰gL« jtWfŸ bkh¤j gæ® ÏH¥Ã‰F bfh©Lbrštjhš, Ϫj ngh¡fhdJ F¿¥ghf ViH étrhaEf®nthU¡F äfΫ Ô§»iH¥gjhf ÏUªjJ.

»uhk¥òw czÎ Kiwæš Ïªj Mg¤ij eh« vL¡fKoahJ. ntsh© g‹ka¤j‹ik mÂfkhf cŸsKiwÍ«Tl mnj tifahd R‰W¢NHš mG¤j§fisrªÂ¡F«. ÏU¥ÃD« xU nkhrkhd tUl« ÏU¡F«g£r¤Âš kh‰W¥gæ®fŸ v¥nghJ« ÏU¡F«. ntsh©g‹ka¤j‹ikahdJ Ef®éš V‰gL« ghÂ¥òfisrçbrŒtj‰F cjΫ. mJ ã g‰wh‰Fiw cŸsFL«g§fS¡F äfΫ njitahdjhF«.cjhuz¤Â‰F, bt›ntW eh£fëš mWtil¡F tU«gštifahd beš uf§fis gæçL« nghJ Ú©lfhy¤Â‰F czÎ c¤Âuthj« éçtila cjΫ.

g‹ka¤j‹ik mÂf cŸs ntsh© Kiwiankyh©ik brŒa mÂf Ôéukhd ÏurhadÏLbghU£fë‹ ga‹ghL njit¥glhjjhš, m§FbtëpL bghU£fë‹ njit Fiw¡f¥gL»wJ.khwhf, Ϫj g‹ka¤j‹ik KiwahdJ ntsh©R‰W¢NHš brašghLfshd xU§»izªj ó¢Áã®thf«, jiH¢r¤ij ãiy ãW¤J« jhtu§fŸ,k©òG ts®¥ò k‰W« gy gæ® rhFgo ngh‹wt‰¿‰Fe‹F x¤JiH¡»wJ. ntsh© R‰W¢NHšbrašghLfŸ bgU«ghY« ntiyfŸ mÂf« ÏU¥gjhš,KjÄLfë‹ njitfS¡F vÂuhf ÏU¥gjhšgztrÂfëš FiwthfΫ, ciH¥Ãš ca®thfΫcŸs »uhk¥òw r_f¤Â‰F e‹FbghU¤j¡ToajhfΫ ÏU¡F«. nkY«, ϪjbrašghLfŸ c©ikæny rhjfkhd btë¥ghLfisbfhL¥gjhš, mitfŸ go¥goahf Ϫj òw¢NHšcauΫ, cWÂ¥glΫ, x£Lbkh¤jkhf mG¤j§fisÁw¥ghf v®bfhŸs cjλ‹wd. Ϫj òw¢NHšcauΫ, cWÂ¥glΫ, x£Lbkh¤jkhf mG¤j§fisÁw¥ghf v®bfhŸs cjλ‹wd. xU cWÂahdntsh© c殥g‹ka« bfh©l ÃuhªÂa czÎc‰g¤Â Kiwia, Ïurhad Kiw xçd¥gæ®rhFgoKiw¡F vÂuhd, ntsh© R‰W¢NHY¡F cfªjmQFKiw bfh©l c‰g¤Â Kiwæ‹ _y« brŒaKoÍ« v‹gJ bjëth»wJ.

_y«: Ärh ϪÂah, #&‹ 2011, thšô« 13, Ïjœ 2

Rk‹ rhfŒRk‹ rhfŒRk‹ rhfŒRk‹ rhfŒRk‹ rhfŒkugQ Ãu¢rhu«,n# 235 V, rªJ, lòŒÍ 15 Á,rhŒå¡ g©iz,òJblšè, ϪÂahä‹dŠrš: mail@genecampaign.org

17Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

Ïa‰ifahfnt gil¥òfis cUth¡F«fiy¤ÂwidÍ«, fh£Áaik¥òfis és«gu§fëšbfh©L tU« fiyæš ig¤Âakhf ÏUªjjhš, ehD«gŸë¥go¥òfis M®tKl‹ f‰fhjnjhL k£L«ÏšyhJ vdJ gšfiyfHf¤Â‰F Kªija go¥igghÂæny ãW¤Â é£nl‹. 1998 M« M©ošrªj®¥g§fŸ v‹id ntsh©ikæš <Lgl jŸëaJ.eh‹ étrha FL«g¤Âš ÏUªJ tªÂUªjhY«,étrha« g‰¿ vJΫ bjçahjtdhf ÏUªnj‹.Mu«g¤Âš vdJ gFÂfëš eilbg‰W¡ bfh©oUªjÁy ntsh© brašghLfis ftå¤J tªnj‹. ÃwFvdJ ntiyæš ahU« FW¡ÑL brŒa¡TlhJ v‹wãgªjidnahL vdJ FL«g¤Âl« ÏUªJ étrhantiyfS¡F bghW¥ig V‰W¡bfh©nl‹. ÏJ mÂfkfNiy vL¤J¡ fh£l nt©L« v‹w mG¤j¤ijvd¡F bfhL¤jJ. ntsh©Jiw k‰W« ntsh©gšfiy¡fHf§fë‹ gçªJiufë‹go vdJntsh©ikia Mu«Ã¤nj‹.

bjhl®ªJ v‹Dila g©izæš ntiy brŒjJvd¡F étrha« v‹gJ mÂf« bryÎ brŒJ FiwªjkfNš k£Lnk ju¡Toa fodkhd gâahf czu¤bjhl§»nd‹. xU f£l¤Âš étrha« v‹gJm®¤jk‰wjhfΫ, K£lhŸfŸ k£Lnk mªjbjhšiyÃo¤j ntiyia brŒth®fŸ vdΫ czu¤bjhl§»nd‹. étrha ntiyæš vªj xUrªnjhõK« vd¡F »il¡féšiy. Ϫj khÂçétrha« brŒjhš mij bjhl®ªJ brŒtJ Koahj

fhça« vd cWÂahf cz®ªnj‹. bjhl®ªJ brŒtšvd¡F éU¥g« cŸsjh vd vd¡nf cWÂahfbjçaéšiy. Mdhš mij é£Lé£L ntW vªjntiy¡F« bršy vd¡F thŒ¥ò Ïšiy.

m¿Î, ntsh©ik¡F ÂwÎnfhšm¿Î, ntsh©ik¡F ÂwÎnfhšm¿Î, ntsh©ik¡F ÂwÎnfhšm¿Î, ntsh©ik¡F ÂwÎnfhšm¿Î, ntsh©ik¡F ÂwÎnfhš

eh‹ kh‰W¡fis F¿¤J ÁªÂ¡F« nghJ, v¥nghJ«x‹iw e‹F ftå¤J ÁªÂ¤J gh®¥gJ«, mij kh‰¿brŒJ gh®¥gJ F¿¤J nahÁ¥ng‹. 2000 M« M©Lv‹Dila thœehëš xU bgh¡»õkhf krndhòg¡Fnth¡fh mt®fë‹ f£Liuia xU Ïjêšf©nl‹. Ïa‰if ntsh©ik F¿¤j mtuJ 4nfh£ghLfshd cHÎ brŒahnj, fis vL¡fhnj, cu«nghlhnj k‰W« c殡bfhšè éõ¤ij bjë¡fhnjv‹gnj rçahd ntsh© têKiwbadΫ, mªjneu¤Âš njitahd x‹whfΫ cz®ªnj‹. m¥nghJg¡Fnth¡fh mt®fŸ brŒJ tU« gU¥ò tifyhí¡if mjhtJ gU¥ò tif¢ brofis ÃujhdgæU¡F K‹dU«, ËdU« gæçL« Kiwiaf©nl‹. Énuh ntsh©ik njhšéailtj‰fhdfhuz§fis Muha Mu«Ã¤nj‹. _L gæ®fŸãy¤Âš ÏšyhjJ«, fisfëš Tl gšY殤 j‹ikÏšyhjJ« jh‹ vd mj‰F fhuz« vd eh‹ òçªJbfh©nl‹. ekJ ntsh© Kiwfëš cæ® _lh¡F«,gRªjhŸ cu§fë‹ g§F Fiwthf ÏU¥gij cz®ªJbfh©nl‹. gU¥òtif _lh¡F¢ brofŸ, _èiffŸk‰W« FW¢brofis njl Mu«Ã¤nj‹.

eªÔ°eªÔ°eªÔ°eªÔ°eªÔ°

ntsh©ik¡F« vªj xU gâia¥ nghš, m®gâ¥ò, òçªJ bfhŸSjš, bjhl®ªJ f‰W¡ bfhŸjš k‰W« òÂantsh©ik¡F« vªj xU gâia¥ nghš, m®gâ¥ò, òçªJ bfhŸSjš, bjhl®ªJ f‰W¡ bfhŸjš k‰W« òÂantsh©ik¡F« vªj xU gâia¥ nghš, m®gâ¥ò, òçªJ bfhŸSjš, bjhl®ªJ f‰W¡ bfhŸjš k‰W« òÂantsh©ik¡F« vªj xU gâia¥ nghš, m®gâ¥ò, òçªJ bfhŸSjš, bjhl®ªJ f‰W¡ bfhŸjš k‰W« òÂantsh©ik¡F« vªj xU gâia¥ nghš, m®gâ¥ò, òçªJ bfhŸSjš, bjhl®ªJ f‰W¡ bfhŸjš k‰W« òÂaÁªjidfis brašgL¤JtJ k‰W« všyht‰¿‰F« nkyhf mt‰iw c殢NHš thœél¤Â‹ xU gFÂahfÁªjidfis brašgL¤JtJ k‰W« všyht‰¿‰F« nkyhf mt‰iw c殢NHš thœél¤Â‹ xU gFÂahfÁªjidfis brašgL¤JtJ k‰W« všyht‰¿‰F« nkyhf mt‰iw c殢NHš thœél¤Â‹ xU gFÂahfÁªjidfis brašgL¤JtJ k‰W« všyht‰¿‰F« nkyhf mt‰iw c殢NHš thœél¤Â‹ xU gFÂahfÁªjidfis brašgL¤JtJ k‰W« všyht‰¿‰F« nkyhf mt‰iw c殢NHš thœél¤Â‹ xU gFÂahfgh®¥gJ v‹gJ njit¥gL»wJ. ϧnf xU Ïs« étrhæ jdJ g©izia R‰W¢NHY¡F vªj xU ghÂ¥ò«gh®¥gJ v‹gJ njit¥gL»wJ. ϧnf xU Ïs« étrhæ jdJ g©izia R‰W¢NHY¡F vªj xU ghÂ¥ò«gh®¥gJ v‹gJ njit¥gL»wJ. ϧnf xU Ïs« étrhæ jdJ g©izia R‰W¢NHY¡F vªj xU ghÂ¥ò«gh®¥gJ v‹gJ njit¥gL»wJ. ϧnf xU Ïs« étrhæ jdJ g©izia R‰W¢NHY¡F vªj xU ghÂ¥ò«gh®¥gJ v‹gJ njit¥gL»wJ. ϧnf xU Ïs« étrhæ jdJ g©izia R‰W¢NHY¡F vªj xU ghÂ¥ò«V‰gL¤jhkš äFªj m¡fiwnahL ts®¤JtJ tUtJ F¿¤J bfhL¡f¥g£LŸsJ.V‰gL¤jhkš äFªj m¡fiwnahL ts®¤JtJ tUtJ F¿¤J bfhL¡f¥g£LŸsJ.V‰gL¤jhkš äFªj m¡fiwnahL ts®¤JtJ tUtJ F¿¤J bfhL¡f¥g£LŸsJ.V‰gL¤jhkš äFªj m¡fiwnahL ts®¤JtJ tUtJ F¿¤J bfhL¡f¥g£LŸsJ.V‰gL¤jhkš äFªj m¡fiwnahL ts®¤JtJ tUtJ F¿¤J bfhL¡f¥g£LŸsJ.

g©izæèUªJ f‰gJ, f‰wijg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wijg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wijg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wijg©izæèUªJ f‰gJ, f‰wijg©iz¡F më¥gJg©iz¡F më¥gJg©iz¡F më¥gJg©iz¡F më¥gJg©iz¡F më¥gJ

18 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

vdJ g©izæš glU« brofŸ, òj®¢ brofŸ k‰W«xuh©L, <uh©L k‰W« gy M©LfŸ tsu¡Toa kutiffis m¿Kf¥gL¤Ând‹. g©izia eykhfit¡f x›bthU tifahd bro¡F« xU g§F cŸsJv‹gij eh‹ cWÂahf e«Ãnd‹. k©âšfh‰nwh£l¤ij V‰gL¤j »H§Ffë‹ nt®fŸcjÎtjhš »H§F brofis gæçl Mu«Ã¤nj‹.gU¥òtif gæ®fŸ k©âš jiH¢r¤ij ãiyãW¤jcjλwJ, gy gæ®fŸ rhFgo, Ãujhd gæiu jh¡F«ó¢ÁfŸ k‰W« nehŒfis f£L¥gL¤j cjλwJ,

gšyh©L ò‰brofëš ÏUªJ bfh£L« ÏiyfŸ,ek¡F¤ njit¥gL« c殡fêÎfis jU»wJ,R£blç¡F« Nça bt¥g¤ij òj®¢brofŸf£L¥gL¤J»‹wd, Áy e¢R¤j‹ik bfh©ljhtu§fŸ, fhšeilfŸ btëæèUªJ vdJg©iz¡F tuhkš jL¡fΫ, ntfkhf tsu¡Toacæ®ntè FWŠbrofŸ, òj®fŸ k‰W« ku§fŸnjitahd c殡fêÎfisÍ«, fh‰W¤ jL¥ghdhfΫbrašgL»wJ. nkY«, g©izæš cŸs _§»šku§fŸ fLikahf nfhil¡ fhy§fëš bt¥g¤ijjâ¤J xU Ïl«rh®ªj Ïa‰if NœãiyiacUth¡F»wJ. ÏWÂahf, fhL ngh‹w xU njh‰w¤ijmë¡F« vdJ g©izia ãiwa k¡fŸ btëæšÏUªJ gh®¤J mÂræ¤J¢ brš»‹wd®.

Ïj‰»ilæš Ärh v‹»w Fiwªj btëæL bghUŸãiy¤j ntsh©ik g‰¿Í« nfŸé¥g£L mjdhšbgçJ« <®¡f¥g£nl‹. Ϫj ntisæš FiwthdÏLbghU£fis ga‹gL¤JtJjh‹ ãiy¤jj‹ik¡F äf K¡»a« v‹gij v‹dhš czuKoªjJ. Ärh Kiwia Ëg‰Wtj‰F Kj‹ KjèšvdJ beš taèš eh‹ brŒÍ« bryÎ k‰W« tuÎF¿¤J MuhŒªJ gh®¤nj‹. m¥nghJ eh‹ bkh¤jbryéš 45 éG¡fhL cu§fŸ k‰W« ó¢Á¡bfhšèfS¡fhf k£L« bryÎ brŒJ tªjijcz®ªnj‹. Ϫj bryéd§fis j鮥gij Ïy¡fhfit¤nj‹.

r®tnjr beš MuhŒ¢Á ãiya éŠPhåfŸ xUntsh© Ïjêš vGÂæUªj f£Liu vdJ kdJ¡FŸeh‹ it¤ÂUªj kndhßÂahd FU£Ljd¤ij Ú¡fcjéaJ. mªj f£Liuæš bešgæiu e£lJ Kjš 40eh£fS¡FŸ ó¢Á¡ bfhšèfis ga‹gL¤JtJe‹ik brŒÍ« cæçd§fis bfh‹W Ïa‰ifrkãiyia mê¤JéL« v‹gjhš mJ njitæšiyvd F¿¥Ãl¥g£oUªjJ. mj‹ ÃwF uf§fŸ nj®Î,gRªjhŸ cu§fis k©âš cŸs cæud§fS¡Fczthf bfhL¤J«, Ú® nkyh©ik brŒJ«, ntsh©brašghLfëš Áy kh‰w§fis brŒjj‹ fhuzkhf,v‹dhš ó¢Á k‰W« nehŒfëdhš V‰gL«bjhšiyfS¡F ԮΠf©L btëtu KoªjJ.

beš taèš gRªjhŸ cuäLjšbeš taèš gRªjhŸ cuäLjšbeš taèš gRªjhŸ cuäLjšbeš taèš gRªjhŸ cuäLjšbeš taèš gRªjhŸ cuäLjš

or«gçš mWtil KoªjÎl‹ eh§fŸ 15-20tifahd gRªjhŸ cu§fisÍ«, mjDl‹ Ã¥utçæšg¢ir gæiuÍ« éij¤JéLnth«. g¢ir gæ® 3khj¤Âš mWtil brŒa¥g£LéL«, nk khj«ÏWÂæš Û©L« bfhŸS¥ gæiu éij¤JéLnth«.Ϫj gl® bfhofŸ gnahkhi[ Ïu£o¥gh¡fΫ, g‰W¡bfhofŸ Kjš jskhfΫ #&iy – Mf°L tiuÏU¡F«. mitfŸ mid¤J« bt›ntW cau¤Â‰F14 mo cau« tiu tsU«. Nça xëæš xU Á¿axë¡f‰iw Tl ml®ªJ »l¡F« gRªjhŸ gæ®fŸ ÛJglhJ. gšyh©L ò‰fŸ k‰W« fis¢ brofŸ Nçaxë Ïšyhj fhuz¤jhš mK¡f¥g£LéL«.nt®¥gFÂfŸ jiuæš 2 mo R‰wsé‰F_l¥g£oU¡F«. mitfis kl¡» ãy¤Âš nr®¡F«nghJ 3-4 Ï‹¢ k©zhdJ ÏiHjiyfshšãiwªÂU¡F« gRªjhŸ cu¥gæ®fshf fhÁah,Ï©onfh, nfhulnyhah, mf¤Â, vŸ, fLF, NçafhªÂ, ÁWjhåa§fŸ, nrhs«, bfh¤jkšè k‰W«Ïju gy gU¥ò tif¢ brofS« ga‹gL¤Jnth«.

beš e£l 45 ehŸ fê¤J xU Kiw gRªjhŸcuäLjiy él, beš mWtil¡F Ë gRªjhŸcuäLtJ 3 kl§F r¡Â thŒªjjhF«. KjštUl¤Âš Tl vªjéjkhd jah® brŒa¥g£lcu§fis ãy¤Â‰F më¥gJ njitæšiy. 2-3tU§fëš v¥go¥g£l ts« F‹¿a ãy¤ijÍ«Kiw¥gL¤Âélyh«. ÏJnt, beš étrhæfŸbrŒa¡Toa vëjhd, éiuthf k‰W« Fiwªjbryéš k©iz ts¥gL¤J« KiwahF«.

všyh Ïl§fëY« gRik“v§F c§fshš F뮪j fh‰iwÍ«, k©,v§F c§fshš F뮪j fh‰iwÍ«, k©,v§F c§fshš F뮪j fh‰iwÍ«, k©,v§F c§fshš F뮪j fh‰iwÍ«, k©,v§F c§fshš F뮪j fh‰iwÍ«, k©,

ky®fŸ, fåfŸ ngh‹wt‰¿‹ky®fŸ, fåfŸ ngh‹wt‰¿‹ky®fŸ, fåfŸ ngh‹wt‰¿‹ky®fŸ, fåfŸ ngh‹wt‰¿‹ky®fŸ, fåfŸ ngh‹wt‰¿‹

eWkz§fisÍ« czuKo»wnjh, v§FeWkz§fisÍ« czuKo»wnjh, v§FeWkz§fisÍ« czuKo»wnjh, v§FeWkz§fisÍ« czuKo»wnjh, v§FeWkz§fisÍ« czuKo»wnjh, v§F

t©z t©z cæçd§fisfhzt©z t©z cæçd§fisfhzt©z t©z cæçd§fisfhzt©z t©z cæçd§fisfhzt©z t©z cæçd§fisfhz

Ko»wnjh, v§F gšntW tifahdKo»wnjh, v§F gšntW tifahdKo»wnjh, v§F gšntW tifahdKo»wnjh, v§F gšntW tifahdKo»wnjh, v§F gšntW tifahd

fhŒf¿fŸ k‰W« gH§fis UÁ¤J¥ gh®¡ffhŒf¿fŸ k‰W« gH§fis UÁ¤J¥ gh®¡ffhŒf¿fŸ k‰W« gH§fis UÁ¤J¥ gh®¡ffhŒf¿fŸ k‰W« gH§fis UÁ¤J¥ gh®¡ffhŒf¿fŸ k‰W« gH§fis UÁ¤J¥ gh®¡f

Ko»wnjh, fhLfëš cŸsij¥ nghš v§FKo»wnjh, fhLfëš cŸsij¥ nghš v§FKo»wnjh, fhLfëš cŸsij¥ nghš v§FKo»wnjh, fhLfëš cŸsij¥ nghš v§FKo»wnjh, fhLfëš cŸsij¥ nghš v§F

njÜ¡fŸ, gwitfŸ k‰W« éy§FfŸnjÜ¡fŸ, gwitfŸ k‰W« éy§FfŸnjÜ¡fŸ, gwitfŸ k‰W« éy§FfŸnjÜ¡fŸ, gwitfŸ k‰W« éy§FfŸnjÜ¡fŸ, gwitfŸ k‰W« éy§FfŸ

ngh‹wt‰¿‹ r¤j§fis nf£f Ko»wnjhngh‹wt‰¿‹ r¤j§fis nf£f Ko»wnjhngh‹wt‰¿‹ r¤j§fis nf£f Ko»wnjhngh‹wt‰¿‹ r¤j§fis nf£f Ko»wnjhngh‹wt‰¿‹ r¤j§fis nf£f Ko»wnjh

mJjh‹ xU Áwªj g©izahF«.mJjh‹ xU Áwªj g©izahF«.mJjh‹ xU Áwªj g©izahF«.mJjh‹ xU Áwªj g©izahF«.mJjh‹ xU Áwªj g©izahF«.

xU tçæš brhštbj‹whš, Ú§fŸxU tçæš brhštbj‹whš, Ú§fŸxU tçæš brhštbj‹whš, Ú§fŸxU tçæš brhštbj‹whš, Ú§fŸxU tçæš brhštbj‹whš, Ú§fŸ

c§fë‹ I«òy‹fisÍ« czu¡Foac§fë‹ I«òy‹fisÍ« czu¡Foac§fë‹ I«òy‹fisÍ« czu¡Foac§fë‹ I«òy‹fisÍ« czu¡Foac§fë‹ I«òy‹fisÍ« czu¡Foa

Ïlnk g©izahF«.Ïlnk g©izahF«.Ïlnk g©izahF«.Ïlnk g©izahF«.Ïlnk g©izahF«.”

19Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

V.1, No. 1, 1999 - Markets for LEISA and Organic productsV.1, No. 2, 1999 - Stakeholders in ResearchV.1, No. 3, 1999 - Restoring biodiversity

V.2, No. 1, 2000 - DesertificationV.2, No. 2, 2000 - Farmer innovationsV.2, No. 3, 2000 - Farming in the forestV.2, No. 4, 2000 - Monocultures towards sustainability

V.3, No. 1, 2001 - Coping with disasterV.3, No. 2, 2001 - Go global stay localV.3, No. 3, 2001 - Lessons in scaling upV.3, No. 4, 2001 - Biotechnology

V.4, No. 1, 2002 - Managing LivestockV.4, No. 2, 2002 - Rural CommunicationV.4, No. 3, 2002 - Recreating living soilV.4, No. 4, 2002 - Women in agriculture

V.5, No. 1, 2003 - Farmers Field SchoolV.5, No. 2, 2003 - Ways of water harvestingV.5, No. 3, 2003 - Access to resourcesV.5, No. 4, 2003 - Rehabilitation of degraded lands

V.6, No. 1, 2004 - Valuing crop diversityV.6, No. 2, 2004 - New generation of farmersV.6, No. 3, 2004 - Post harvest ManagementV.6, No. 4, 2004 - Farming with nature

V.7, No. 1, 2005 - On Farm EnergyV.7, No. 2, 2005 - More than MoneyV.7, No. 3, 2005 - Contribution of Small AnimalsV.7, No. 4, 2005 - Towards Policy Change

V.8, No. 1, 2006 - Documentation for ChangeV.8, No. 2, 2006 - Changing Farming PracticesV.8, No. 3, 2006 - Knowledge Building ProcessesV.8, No. 4, 2006 - Nurturing Ecological Processes

V.9, No. 1, 2007 - Farmers Coming togetherV.9, No. 2, 2007 - Securing Seed Supply

V.9, No. 3, 2007 - Healthy Produce, People andEnvironment

V.9, No. 4, 2007 - Ecological Pest Management

V.10, No. 1, 2008 - Towards Fairer TradeV.10. No. 2, 2008 - Living soilsV.10, No. 3, 2008 - Farming and Social InclusionV.10, No. 4, 2008 - Dealing with Climate Change

V.11, No. 1, 2009 - Farming DiversityV.11, No. 2, 2009 - Farmers as EntrepreneursV.11, No. 3, 2009 - Women and food sovereigntyV.11, No. 4, 2009 - Scaling up and sustaining the gains

V.12, No. 1, 2010 - Livestock for sustainable livelihoodsV.12, No. 2, 2010 - Finance for farmingV.12, No. 3, 2010 - Managing water for sustainable farming

V.13, No. 1, 2011 - Youth in farmingV.13, No. 2, 2011 - Trees and farmingV.13, No. 3, 2011 - Regional food systemsV.13, No. 4, 2011 - Securing Land Rights

V.14, No. 1, 2012 - Insects as AlliesV.14, No. 2, 2012 - Greening the EconomyV.14, No. 3, 2012 - Farmer OrganisationsV.14, No. 4, 2012 - Combating Desertification

V.15, No. 1, 2013 - SRI: A scaling up success

Issues and Themes of LEISA INDIA Published in English

ã‰fΫ nghJkhdjhf ÏUªjJ. mnjnghštu¥òfëèY«, taš Xu§fëèY« »sçbroahe£lj‹ _y« taš vèfë‹elkh£l¤ij Fiw¤J,mnjhL ntèahfΫ, jiHfis bfhL¡f¡ToajhfΫ ÏUªjJ. Kjèš Ïit ahΫ vdJgæU¡F Ô§F éisé¥git vd eh‹v©âæUªnj‹, Mdhš ÃwF mitfŸ mid¤J«eh‹ brŒÍ« jtWfis rç brŒJ bfh©oUªjit vdbjçªJ bfh©nl‹. x‹iw òçªJ bfhŸtj‰F ÂwªjkdJ«, ÏjaK« nt©L« v‹gij nkY« mitfŸvd¡F brh‹dJ. xU braèš eh« <LgL« nghJ eh«vL¡F« mid¤J éõa§fS« rçahditahfÏU¡fhJ, mt‰¿‰F Áy ÂU¤j§fŸ nt©L«v‹gij eh‹ cz®ªJ bfh©nl‹.

ntsh©ik F¿¤J vdJ gh®itntsh©ik F¿¤J vdJ gh®itntsh©ik F¿¤J vdJ gh®itntsh©ik F¿¤J vdJ gh®itntsh©ik F¿¤J vdJ gh®it

cŸq® ntsh© gUtãiy¡F V‰wthW gæ®fisnj®Î brŒJ gæçLtJ ntsh©ikia vëjh¡F«.

Ïa‰ifæèUªJ f‰W¡ bfh©litÏa‰ifæèUªJ f‰W¡ bfh©litÏa‰ifæèUªJ f‰W¡ bfh©litÏa‰ifæèUªJ f‰W¡ bfh©litÏa‰ifæèUªJ f‰W¡ bfh©lit

Mu«g¡f£l¤Âš beš eh‰w§fhèš Kisé£lbe‰gæ®fis »ëfŸ bfh¤Â ‹WéL« Ãu¢ridÏUªJ. mjid f£L¥gL¤JtJ äfΫ fodkhdntiyahf nghŒé£lJ. Á¿J fhy« br‹w ÃwF, mitga‹gL¤j¥g£l éijæ‹ msÎfisxG§FgL¤J»‹wd vd f©L bfh©nl‹. mÂfmsÎ éijfis eh‹ ga‹gL¤J« nghJ (xUV¡fU¡F 25 »nyh éijfŸ) mit gyk‰w eh‰Wfisc‰g¤Â brŒÍ« v‹gij »ëfŸ vd¡F f‰W¡bfhL¤jd.

Fiwªj msÎ éijfis ga‹gL¤Jtj‰F kh¿V¡fU¡F 5 »nyh éijfis k£L« ga‹gL¤Ând‹.mj‹ c‰g¤Âahd eh‰WfŸ gykhfΫ, cWÂahfΫ,éiu¥ghfΫ, mj‹ nt®fŸ gykhdjhfΫ,eh‰W¡fis ÃL§» e£lÎl‹ Á¿a e©LfŸfo¥gijÍ«, j©Ùç‹ ntf¤Â‰F jh§» cWÂahf

20 Ärh ϪÂah • Ïjœ 1 • #&‹ 2013

Main features• Space to share your LEISA experience• A source for LEISA practices followed by

farmers• An archive of LEISA India magazines -

English edition and regional editions(Tamil, Kannada, Hindi, Oriya and Telugu)

• Photos and videos on LEISA practices• Interesting cases of people following LEISA

practices

www.leisaindia.orgA website for learning and sharing experienceson LEISA practices.

j‰nghJ, »£l¤j£l 75 éG¡fhL ntiyfS«,ÏLbghU£fS« vd¡F ä¢rkh» cŸsJ. v‹Dilagæ® kfNš vdJ gFÂæš cŸs gæ® kfNnyhLgh®¡F« nghJ 50 éG¡fhL mÂfç¤JŸsJ.

ekJ brhªj c‰Wneh¡Fjš k‰W« ga‹ghLfëšÏUªJ f‰W¡bfhŸtJ äfΫ Ï‹¿aikahjJ.x›bthU tUlK« jftšfis F¿¤J it¥gj‰F xUehŸ bryth»wJ. Mdhš mJ vdJ g©iz KGtJ«všyh jftšfisÍ« òŸë étu¤Jl‹ bjçªJbfhŸs vd¡F cjλwJ. cjhuz¤Â‰F, flªj 10tUl§fshf vdJ beš rhFgo¡F mnj bryitk£Lnk brŒJ tU»nw‹. g¤J tUl§fëš xUV¡fU¡F vdJ yhg« 10 kl§fhf bgU» cŸsJ.g©iz¢ bryÎfis k£LkšyhJ eh« gh®¡»wx›bthU éra§fisÍ« Mtz¥gL¤Â it¡fnt©L«. ÏJnt eh« v®fhy¤Âš v‹d brŒant©L«, v‹dt‰iw brŒa¡TlhJ vdΫ,x›bth‹W« ek¡F go¥ÃidiaÍ«, ãidñ£lΫ,ekJ brašghLfis rç brŒJ bfhŸtj‰F«têfh£oahf ÏU¡F«. f‰W¡bfhŸtj‰F Vuhskhdéõa§fŸ e«äilna cŸsd. ntsh©ik¡F ãiwò¤Â¡T®ikÍ«, òçªJ bfhŸS« j‹ikÍ«, mid¤Jcæ®fël¤ÂY« ÏizªJ thG« M®tK« ÏU¡fnt©L«.

ãiy¤j ntsh©ikia neh¡» bršy »£l¤j£l 16kh‰W têKiwfŸ cŸsd. mitfëšF¿¥Ãl¤j¡fit m§ff ntsh©ik, Ïa‰ifntsh©ik, Fiwªj btëæL bghUŸ ãiy¤jntsh©ik, ãuªju ntsh©ik, cæ® M‰wšntsh©ik, cHhj ntsh©ik ngh‹wit.x›bth‹W« xUéjkhd m¿it bfh©lit. vJΫÏWÂahdJ Ïšiy. ãiwa k¡fŸ FW¡F têahfãid¤J Ïurhad ntsh©ik¡F ngh»wh®fŸ.Mdhš eh‹ njita‰w bryéd§fisFiw¥gj‰fhf c殢NHY¡F V‰w ntsh© KiwiafilÃo¤nj‹. k‰wgo vdJ bghU£fS¡F rh‹¿jœbgWtj‰fhfnt, K¤Âiu bg‰W¡ bfhŸtj‰fhfnth

mšy. ò¤jf§fŸ, brašKiwfŸ, k‰W« Phd« vdmid¤J« ekJ rçahd Áªjidia më¥gj‰Fnjitahd Mjhu§fŸ. Ïij¤jh‹ filÃo¡fnt©L« vd vªj xU ntsh© KiwÍ« jah® ãiyæšÏšiy. F¿¥ghf ntsh©ikæš bt£o x£L« Kiwv‹gJ rh¤Âaäšiy.

bghJthf ÏU¡F« Jil¤bjL¤Jé£lfyh¢rhu¤Â‰F gÂyhf gRikahd fyh¢rhunk vdJfyh¢rhukhF«. v§F c§fshš F뮪j fh‰iwÍ«,k©, ky®fŸ, fåfŸ ngh‹wt‰¿‹ eWkz§fisÍ«czuKo»wnjh, v§F t©z t©z cæçd§fisfhz Ko»wnjh, v§F gšntW tifahd fhŒf¿fŸk‰W« gH§fis UÁ¤J¥ gh®¡f Ko»wnjh, fhLfëšcŸsij¥ nghy v§F njÜ¡fŸ, gwitfŸ k‰W«éy§FfŸ ngh‹wt‰¿‹ r¤j§fis nf£f Ko»wnjhmJjh‹ xU Áwªj g©izahF«. xU tçæšbrhštbj‹whš, Ú§fŸ c§fë‹ I«òy‹fisÍ«czu¡Toa Ïlnk g©izahF«.

rz¥ò«, btšbt£ Õ‹R« vdJ K¡»akhd ntsh©bghU£fshF«. vdJ g©izfë‹ njit¡F«,ԮΡF« mt‰iw gRªjhŸ cu§fŸ thæyhfbgWtij eh‹ éU«ò»nw‹. vd¡F cŸs rthšcHhkš Ïa‰if têæš beš rhFgoia brŒant©L« v‹gJ jh‹. mªj Ka‰Áæš bešiyãuªjukhf nk£L¥gh¤Â Kiwæš brŒJ gh®¡F«msΡF tªJŸns‹, Ï‹D« mš bt‰¿bgwéšiy. k‰WbkhW rthš njh£l¡fhš gæ®fisnfhil¡fhy¤Âš v§F Ú®¥ghŒ¢RtJnjitæšiynah m§F brŒJ gh®¥gjhF«. ϪjrthšfŸ vd¡F ntsh©ikia nkY« M®KŸsjh¡»fh£L«.

_y«: Ärh ϪÂah, kh®¢ 2011, thšô« 13, Ïjœ 1

eªÔ°eªÔ°eªÔ°eªÔ°eªÔ°Áfç¥ó® jhY¡fh, Ánkhfh kht£l«,r®ÁF©o, f®ehlfh