180712 Sach TCVM v Verson Final

7/21/2019 180712 Sach TCVM v Verson Final

1/164

1I CHNH VI M VI GIM NGHO I VI NAM: KIM NH V SO SNH

ng tc gi

PGS.TS. NGUYN KIM ANH

PGS.TS. NG VN TH

TS. L THANH TM

ThS. NGUYN TH TUYT MAI

NGHIN CU

I CHNH VI M VI GIM NGHOI VI NAM - KIM NH V SO SNH

NH XUT BN THNG K


2/164

Bn quyn

Bo co nghin cu ny c hon thnh bi Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit Nam(MFWG) vi s hp tc ca Nhm tc gi nghin cu do PGS.TS. Nguyn Kim Anh lm

trng nhm tc gi nghin cu, v ngun h tr ti chnh ca Qy Citi Ngn hng Citi.S ng gp ny l yu t quan trng gp phn quyt nh thnh cng ca Bo co nghincu. Cc kin trong Nghin cu ny mang tnh cht c lp v khng nht thit phn nhquan im ca Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit Nam (MFWG). Bn bo co nghincu ny thuc quyn s hu tr tu ca Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit Nam (MFWG).Vic sao chp mt phn hoc ti bn Bn bo co nghin cu ny ch c thc hin khi cs ng chnh thc bng vn bn ca Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit Nam (MFWG)trc khi thc hin sao chp hoc ti bn.

Ngn hng Citi

Citi, cng ty cung cp cc dch v ti chnh hnh u th gii, c khong 200 triu ti khonkhch hng v kinh doanh ti hn 140 quc gia. ng qua cc b phn kinh doanh, gmCiticorp and Citi Holdings, Citi cung cp cho ngi tiu dng, doanh nghip, cc chnh phv t chc rt nhiu cc dch v v sn phm ti chnh, trong c dch v ngn hng vtn dng c nhn, dch v ngn hng cho doanh nghip v u t, chng khon v mi gii,v qun l ti sn. ng tin y v Citi c ti trang web www.citigroup.com hoc www.citi.com.

Qu Citi

Qu Citi tp trung nhng khon ti tr ca mnh h tr 3 lnh vc chnh: gio dc tichnh, gio dc cho th h tr, h tr cng ng v doanh nhn. Citi l mt trong nhngnh ti tr ln nht th gii cho ngnh ti chnh vi m thng qua vic ti tr 40 triu laM nhm h tr cc chng trnh ti chnh vi m v cc t chc trn 50 quc gia. Ring khu vc chu , t nm 1997, Qu Citi cam kt ti tr trn 13 triu la M cho cc chngtrnh c lin quan n ti chnh vi m. bit thm thng tin xin truy cp trang web www.citigroupfoundation.org

Nhm Cng tc i Chnh Vi M Vit Nam

Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit Nam (MFWG) c thnh lp nh mt din n dnhcho cc nh thc hnh ti chnh vi m chia s kinh nghim v gii quyt cc vn khkhn ca ngnh, gp phn a ting ni ca ngnh n vi cc nh lm chnh sch. Ra inm 2004, vi t cch l mt t chc trc thuc Trung tm Ngun cc T chc Phi chnhph - VUFO, MFWG a ra mt chnh sch m i vi tt c cc c nhn v t chcquan tm ti ngnh ti chnh vi m ti Vit Nam. ng 09 nm 2011, MFWG chnh thctr thnh Trung tm trc thuc Hip hi Doanh nghip nh v va Vit Nam (VINASME)theo Quyt nh s 238/Q-CTHH ca Hip hi doanh nghip nh v va Vit Nam ngy5/9/2011 v vic thnh lp Trung tm t vn ngun lc ti chnh vi m doanh nghip nh vva (tin thn l Nhm cng tc Ti chnh vi m Vit Nam). bit thm thng tin xin truy

cp trang web: www.microfinance.vn


3/164

ng tc gi

PGS.TS. Nguyn Kim Anh

PGS.TS. Ng Vn Th

TS. L Thanh Tm

ThS. Nguyn Th Tuyt Mai

NGHIN CU

I CHNH VI M VI GIM NGHOI VI NAM - KIM NH V SO SNH

NH XUT BN THNG KH Ni, nm 2011


4/164

LI NI U

Tri qua hn 25 nm i mi, ton din t nc, vi ng

li ng n, sng to ca ng v Nh nc, Vit Nam t c nhiu thnh tch n tng v pht trin kinh t vxa i gim ngho. Trong nhng thnh tu quan trng ,c phn ng gp ng khch l ca hot ng ti chnh vim, vi s tham gia tch cc ca cc t chc, chng trnh tichnh vi m trn khp mi min t nc. ng qua vic trgip ngi ngho v nhng nhm ngi b thit thi, cc hot

ng ti chnh vi m gip h vt qua kh khn, thchthc khng ngng vn ln pht trin kinh t gia nh vng gp vo s pht trin kinh t a phng. c t chng minh rng, ti chnh vi m l hot ng c ngha xhi su sc v ngy cng ln mnh nhiu quc gia trn khpcc chu lc, c bit l cc nc ang pht trin trong c Vit Nam.

Vit Nam xc nh ba vn ct li m bo con ngpht trin bn vng ca t nc l: Tng trng cao v kinht gn vi cng bng x hi; Xa i gim ngho v Bo v mitrng. Vi mc tiu ny, hot ng ti chnh vi m ca VitNam v ang th hin vai tr quan trng trong vic tngcng h tr ti chnh thng qua vic tng bc p ng nhucu v ngun vn vay v cc dch v ti chnh pht trin

kinh t, c bit l khu vc nng thn v cc h gia nh thunhp thp. Hot ng ti chnh vi m ngy cng th hin cvai tr ca mnh trong x hi. mt nn kinh t m phn lndn s c nhiu kh khn v kinh t vi mc thu nhp thp,thc s cn h tr, c bit t cc chng trnh, t chc tichnh quy m nh to thu nhp v ci thin cuc sng. C


5/164

th khng nh, hot ng ti chnh vi m Vit Nam trong

hai thp k qua v ang c nhng ng gp nht nh vocng cuc xa i gim ngho ca quc gia, tuy hot ngny cha pht huy ht tim nng v tm nh hng ca n ivi x hi ni chung v cc tng lp dn c ngho ni ring.Hot ng ti chnh vi m v ang c tc ng tch cc tivic to thu nhp v gy dng ti sn ca nhng ngi nghov ngho nht, nhng ngi khng c iu kin tip cn

ngun vn vay chnh thc. c cc t chc ti chnh vi mh tr vn vay v trang b kin thc v sn xut, kinh doanh,v tr ca h trong x hi tng bc c ci thin. Trn thct, khch hng ca cc t chc cung cp dch v ti chnh vim thuc cc phn on khc nhau. V vy, mc tc ngn gim ngho cng khc nhau v mc sng chung cng v ang c tng ln bi nhiu nhn t tc ng khc nhau.

Hin nay ngnh ti chnh vi m Vit Nam ang bt u phttrin theo hng chuyn nghip ha, hng ti s pht trinbn vng. Mt s t chc v chng trnh ti chnh vi mbn chnh thc ang tri qua qu trnh i mi quan trng c th m rng hot ng, nng cao k nng qun l, gimchi ph, a dng ha sn phm v dch v nhm p ng nhucu ca khch hng t c s pht trin lnh mnh vbn vng vi mc tiu tip tc ng gp vo cng cuc gimngho v pht trin nn kinh t.

Mc d hot ng ti chnh vi m phn no c ghi nhnnh l mt trong nhng cng c hu hiu gp phn tch cccho cng tc gim ngho nhng cho n nay Vit Nam chac nghin cu no nh gi tc ng ca ti chnh vi m trong


6/164

cng cuc xa i gim ngho, i mi t nc. Xut pht

t c trng ca th trng ti chnh vi m ti Vit Nam vcc t chc tham gia trn th trng ti chnh vi m trong thigian qua, nhm lm r hn nhng ng gp quan trng cahot ng ti chnh vi m trong cng cuc i mi t ncv pht trin kinh t, trn c s thc tin hot ng ti chnhvi m Vit Nam, ti. Ti chnh vi m vi gim ngho tiVit Nam: Kim nh v so snh, c la chn nghin

cu. Vi s tham gia ca mt s nh nghin cu, chuyn giagiu kinh nghim v am hiu v hot ng ti chnh vi mthuc Hc vin Ngn hng v Trng i hc Kinh t qucdn, cng vi s phi hp ca Nhm Cng tc Ti chnh vim Vit Nam (MFWG) v ngun ti tr ca Qu Citi, sau qutrnh nghin cu ti liu, kho st thc a, t chc hi thochuyn ..., bng phng php phn tch, thu thp thng tin

th cp v thng tin trc tip t khch hng ca cc t chccung cp dch v ti chnh vi m (bao gm cc t chc tichnh vi m; Qu Tn dng nhn dn; Ngn hng Chnh schx hi), nhm nghin cu hon thnh ti m kt quc th hin trong cun sch ny nhm tp trung cung cpthng tin v hot ng ti chnh vi m Vit Nam; Tc ng cati chnh vi m i vi gim ngho Vit Nam thng qua ktqu kim nh v so snh trn c s a ra mt s nhgi v khuyn ngh khi nhn li qua trnh hnh thnh, phttrin v nhng ng gp ca ti chnh vi m Vit Nam trongcng cuc xa i gim ngho; ng thi xut mt s giiphp nhm nng cao hiu qu ca hot ng ti chnh vi mVit Nam trong qu trnh hi nhp v pht trin.

Chng ti hy vng, kt qu nghin cu ny s gp phn tng


7/164

cng hiu bit v hot ng ti chnh vi m ti Vit Nam vi

t cch l mt trong nhng cng c hu hiu trong cng cucxa i gim ngho, pht trin t nc. C th, nhng nidung c th hin trong cun sch ny khng th trnh khihn ch v thiu st nht nh do thi gian v quy m canghin cu c hn, nhm nghin cu rt mong nhn c kin gp ca qu v c gi.

Tay mt nhm tc gi

PGS.S. Nguyn Kim Anh


8/164

LI CM N

Nghin cu ny c hon thnh vi s gip ca rt nhiuc quan, t chc v c nhn.

Trc ht, chng ti xin chn thnh cm n Nhm Cng tcTi chnh vi m Vit Nam to iu kin bo co cthc hin, cng nh cung cp cc d liu v s tr gip quan

trng. c bit chng ti xin chn thnh cm n Qu Citi khuyn khch v ti tr cho ti nghin cu ny.

Nhm tc gi by t s cm n su sc ti cc c quan, tchc gm Ngn hng Nh nc (NHNN), T chc Ti chnhquy m nh Tnh ng (TYM), Qu H tr Ph n phttrin kinh t Tin Giang (MOM), Ngn hng Chnh sch xhi (NHCSXH), Qu Tn dng nhn dn Trung ng h

tr s liu th cp cng nh to iu kin cn thit cho nhmnghin cu thc tin kho st, iu tra s cp. c bit, xinchn thnh cm n chi nhnh NHNN v chi nhnh NHC-SXH, cc Qu Tn dng Nhn dn c s, khch hng ti chnhvi m ti hai tnh Hi Dng v Tin Giang dnh nhiuthi gian cng nh cng sc gip chng ti hon thnh cngvic iu tra t hiu qu cao nht.

Chng ti xin chn thnh cm n cc thnh vin ca Trungtm x l d liu kinh t x hi v d bo - i hc Kinh tQuc dn h tr cng tc thu thp v x l d liu iu trath cp - s cp

Li cm n chn thnh cng xin c gi ti cc nh qunl, nghin cu, t vn, cc nh thc hnh ng gp cho


9/164

d tho bo co ti hi tho v ti chnh vi m, v cc phnbin c nghin cu ny. Cc kin hu ch c a ra ng gp cho nhm tc gi nghin cu v hon thin nidung.

Cc kin trong nghin cu ny mang tnh cht c lp v

khng nht thit phn nh quan im ca Nhm Cng tc Tichnh vi m Vit Nam v Qu Citi

Nhm tc gi


10/164

MC LC

LI M U

LI CM N

DANH MC VI

DANH MC BNG BIU

DANH MC CC HP

1. NG HP K QU NGHIN CU ....................................20

2. GII HIU V NGHIN CU ...............................................26

2.1. L do v mc ch thc hin nghin cu .............................26

2.2. Mc ch, i tng v phm vi nghin cu .......................27

2.3. Mu iu tra v phng php thc hin .............................30

2.4. Khung phn tch v cc gi thuyt kim nh ..............32

3. K QU NGHIN CU ...........................................................34

3.1. Tng quan v ngnh ti chnh vi m Vit Nam cho khch

hng thu nhp thp/ngho ....................................................343.1.1.Vn ngho i ti Vit Nam v chnh sch gim ngho...34

3.1.2.Cc t chc cung cp dch v ti chnh vi m chnh trn phnon th trng khch hng thu nhp thp ...........................34

3.1.3.Mi trng hot ng ca ti chnh vi m Vit Nam .......38


11/164

3.1.4.Phn on th trng ti chnh vi m Vit Nam ...............45

3.1.5.Mt s kt qu hot ng ti chnh vi m cho khch hngngho/thu nhp thp ............................................................48

3.2. Kt qu phn tch s liu iu tra s cp ............................52

3.2.1.ng tin chung v khch hng .........................................53

3.2.2.ng tin v cc khon vay .................................................61

3.2.3.nh gi v hiu qu/tc ng ca ti chnh vi m nkinh t i sng ca khch hng ...........................................74

3.2.4. nh gi v cc hiu qu/tc ng khc ca t chc .......96

3.2.5. Mong mun v nhn nh ca khch hng v t chc ....102

4. KHUYN NGH ..........................................................................106

4.1. i vi cc t chc cung cp ti chnh vi m ....................106

4.1.1.a dng ha sn phm ti chnh .....................................106

4.1.2.Kt hp cung cp sn phm ti chnh v phi ti chnh .....110

4.1.3.Pht huy hn na sc mnh ca mnh, gim thiu cc imyu ..........................................................................................110

4.1.4.Chuyn i v chnh thc ha hot ng l c hi tt chot chc ti chnh vi m ........................................................113

4.2. i vi c quan qun l nh nc ..................................116


12/164

4.2.1.Quan tm hn na n vic qun l vn chng n ....116

4.2.2.Kt hp ti chnh vi m vi cc chng trnh o to, nng caonng lc ln v cc chng trnh to vic lm a dng.....116

5. HN CH CA NGHIN CU ..............................................117

6. DANH MC I LIU HAM KHO .................................119

7. PH LC .....................................................................................122


13/164


DANH MC VI

ADB: Ngn hng Pht trin Chu

AGRIBANK: Ngn hng Nng nghip v Pht trin Nng thnVit nam

CKBD: Cng ty tit kim bu in

HSSV: Hc sinh - Sinh vin

LHPN: Lin hip Ph n

MFWG: Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit NamMOM: Qu H tr Ph n pht trin kinh t Tin Giang

(Mekong Organization of Microfinance)

NGO: T chc phi chnh ph

NHCSXH: Ngn hng Chnh sch x hi Vit Nam

NHNg: Ngn hng ngi ngho

NHNN: Ngn hng Nh nc

NHM: Ngn hng thng mi

PAR: Danh mc ri do

QDND: Qu Tn dng nhn dn

QDNDCS: Qu tn dng nhn dn C s

QDNDW: Qu tnh dng nhn dn Trung ngROA: Li nhun trn tng ti sn

ROE: Li nhun trn vn ch s hu

BXH: ng binh x hi

CCU CVM: T chc cung ng dch v ti chnh vi m

CC: T chc ti chnh


14/164

14 I CHNH VI M VI GIM NGHO I VI NAM: KIM NH V SO SNH

CCVM: T chc ti chnh vi m

CD: T chc tn dng

CVM: Ti chnh vi m

YM: T chc Ti chnh quy m nh TYM mt thnhvin Tnh ng

UN Women: T chc Pht trin Ph n ca Lin Hip Quc

VHLSS: iu tra tiu cuhn mc sng ca h gia nh VitNam ( Vietnam Household Living Standard Survey)

WB: Ngn hng giiWWU: Hi Lin hip Ph n Vit Nam


15/164


DANH MC CC BNG, HNH, HP

I. BNG:Bng 2.1: Quy m v c cu mu iu tra theo tnh .........................30

Bng 3.1: Tng thu nhp, chi tiu v tit kim ca cc h trong nm2010 ..........................................................................................................47

Bng 3.2: ng tin v vic cung ng tn dng vi m Vit Nam ...48

Bng 3.3: c tnh s h tit kim nng thn Vit Nam (2009-2010)....................................................................................................................49

Bng 3.4: Huy ng tit kim ca mt s TCTCVM tiu biu ti31/12/2010 .............................................................................................50Bng 3.5: Phn chia khch hng vay vn theo gii tnh ....................53

Bng 3.6: Trnh hc vn ca khch hng vay vn .........................54

Bng 3.7: Trnh chuyn mn k thut ca khch hng vay vn ...56Bng 3.8: Phn chia i tng khch hng h ngho/ khng nghotheo tnh .................................................................................................58Bng 3.9: Tng s nhn khu v s nhn khu trong tui lao ng ..59

Bng 3.10: Phn loi khch hng theo thi gian tham gia t chc ...60

Bng 3.11: S lng khch hng tham gia cc sn phm dch v ....61

Bng 3.12: tip cn ca khch hng i vi dch v tn dng vi m....................................................................................................................63

Bng 3.13: Tng gi tr vay v li sut trung bnh ca cc khon vay.64

Bng 3.14: Mc ch s dng vn vay .................................................66

Bng 3.15: Hnh thc tr gc ca cc khon vay ................................68


16/164


Bng 3.16: Hnh thc tr li ca cc khon vay .................................68Bng 3.17: Hnh thc vay vn ...............................................................69

Bng 3.18: Ngun tr n ca cc khon vay .......................................71

Bng 3.19: C/ Khng kh khn khi tr n? ......................................71Bng 3.20: S lng khch hng vay ni khc .................................73

Bng 3.21: Li sut (%/ thng) khi vay ni khc ..............................74

Bng 3.22: kin ca khch hng NHCSXH xp hng hot ngmang li thu nhp chnh trc v sau khi tham gia t chc ............75

Bng 3.23: kin ca khch hng QTDND xp hng hot ng mangli thu nhp chnh trc v sau khi tham gia t chc ......................76

Bng 3.24: kin ca khch hng TCVM xp hng hot ng mangli thu nhp chnh trc v sau khi tham gia t chc .........................77

Bng 3.25: S thay i t l ng gp (%) vo tng thu nhp ca cchot ng trc v sau khi tham gia t chc .....................................78

Bng 3.26: nh gi v thu nhp trc v sau khi tham gia t chc .80Bng 3.27: nh gi v chi tiu trc v sau khi tham gia t chc ...81

Bng 3.28: nh gi v tit kim trc v sau khi tham gia t chc .82

Bng 3.29: nh gi v u t cho sn xut kinh doanh trc v saukhi tham gia t chc ...............................................................................83

Bng 3.30: nh gi v mc sng ca gia nh so vi hng xm/ dnlng trc khi tham gia t chc v hin nay .......................................85

Bng 3.31: Mc sng chung ca a phng hin nay so vi trc khic cc t chc cung cp dch v TCVM ..............................................87

Bng 3.32: S thay i cuc sng chung trong vng 5 nm v 10 nmqua ........................................................................................................... 89


17/164


Bng 3.33: So snh s thay i v mc sng ca gia nh vi mc sngchung trong a phng .........................................................................90

Bng 3.34: Tc ng ca vic tham gia t chc i vi mc sng gia

nh ......................................................................................................... 91Bng 3.35: Tng ti sn ca gia nh trc khi tham gia d n v hinnay (triu ng)...................................................................................... 93

Bng 3.36: iu quan trng nht a phng c/ch t c trongthi gian qua .......................................................................................... 95

Bng 3.37: Tc ng ca vic vay vn v tham gia t chc tn dng. 97

Bng 3.38: Cc li ch c th khi tham gia t chc ............................99

Bng 3.39: Mc hi lng v hot ng ca cc t chc ...............104

II. HNH, HP

Hnh 2.1: Khung kim nh tc ng ca ti chnh vi m n kinh t - xhi khch hng ................................................................................................ 33

Hnh 3.1: Cc n v cung cp ti chnh vi m Vit Nam ..............35

Hnh 3.2: Cc TCTCVM dn u trn th trng Vit Nam n 2010...................................................................................................................36

Hnh 3.3: Cc t chc chnh phc v khch hng ngho/thu nhp

thp .......................................................................................................... 37Hnh 3.4: Phn on th trng ti chnh vi m Vit Nam hin nay..46

Hnh 3.5: Phn chia khch hng theo gii tnh .................................53

Hnh 3.6: Phn chia khch hng theo trnh hc vn ....................55

Hnh 3.7: Phn chia khch hng theo trnh chuyn mn k thut...................................................................................................................56


18/164


Hnh 3.8: T l khch hng l h ngho trong danh sch ngho ti aphng .................................................................................................... 57

Hnh 3.9: T l h ngho phn chia theo tnh ....................................58

Hnh 3.10: T l ca tng mc ch vay trn tng cc khon vay vtng gi tr vay ....................................................................................... 67

Hnh 3.11: Phn chia khch hng c kh khn khi tr n theo tng tchc ......................................................................................................... 72

Hnh 3.12: nh gi v thu nhp ca khch hng trc v sau khitham gia t chc .................................................................................... 80

Hnh 3.13: nh gi v chi tiu ca khch hng trc v sau khi thamgia t chc .............................................................................................. 82

Hnh 3.14: nh gi v tit kim ca khch hng trc v sau khitham gia t chc .................................................................................... 83

Hnh 3.15: nh gi v u t cho sn xut kinh doanh ca khchhng trc v sau khi tham gia t chc ...............................................84

Hnh 3.16: S thay i mc sng ca khch hng trc v sau khitham gia t chc .................................................................................... 86

Hnh 3.17: T l h t nh gi cuc sng ca gia nh nm 2008 sovi 2001 ................................................................................................... 88

Hnh 3.18: Tc ng ca vic tham gia t chc tn dng i vi mc

sng gia nh .......................................................................................... 92Hnh 3.19: Tc ng ca vic vay vn v tham gia t chc tn dng..98

Hnh 3.20: Mc hi lng v hot ng ca cc t chc ................104

Hnh 3.21: Khch hng c mun tip tc vay khng? .......................105


19/164


HP:

Hp 3.1: Mt s ni dung trong n xy dng v pht trin hthng ti chnh vi m Vit Nam n nm 2020 .................................44

Hp 3.2: Khch hng ti chnh vi m vi cu chuyn thot ngho ...94Hp 3.3: Gii thng Doanh nhn vi m Citi (CMA) nhm vinhdanh cc khch hng, cn b tn dng v t chc ti chnh vi m tiubiu giai on 2007-2011 .....................................................................100

Hp 4.1: TYM sau chnh thc ha hot ng: C hi v thch thc......................................................................................................................115


20/164


Ti chnh vi m ng vai tr ht sc quan trng i vi vic pht trinkinh t - x hi, c bit trong cng cuc gim ngho i v pht trinx hi ti cc quc gia ang pht trin nh Vit Nam. S pht trinmnh m ca ti chnh vi m v phm vi tip cn v cc dch v cungng, c bit l cc dch v v tn dng v tit kim trong nhng nmqua p ng c phn ln nhu cu vn cho pht trin kinh t vcng cuc gim ngho. Nh nc v Chnh ph c nhng ng thiht sc tch cc i vi s pht trin ti chnh vi m Vit Nam.

Nhm nghin cu bao gm cc chuyn gia trong lnh vc ti chnh vim v lnh vc x l d liu thuc Hc vin Ngn hng, i hc Kinht Quc dn, v Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit Nam thchin nghin cu. Ti chnh vi m vi gim ngho Vit Nam: Kimnh v so snh. Nhm kim nh 5 gi thuyt (H) v tc ng ca tichnh vi m n gim ngho v nng cao mc sng nh sau:

(H1) Ti chnh vi m c tc ng tch cc ti thu nhp v ti sn cakhch hng;

(H2) Ti chnh vi m gip khch hng tng cng nng lc x hi;

(H3) Khch hng ca cc t chc cung cp dch v TCVM thuc ccphn on khc nhau, v vy mc tc ng n gim ngho khcnhau;

(H4) Mc sng chung ca ngi dn tng ln theo thi gian, donhiu nhn t tc ng khc nhau;

(H5) Khch hng ca cc t chc ti chnh vi m c mc hi lngv dch v cao hn cc t chc khc.

Kt lun thng qua nghin cu s liu thc t v iu tra s cp 971khch hng ti chnh vi m ti 2 tnh Tin Giang v Hi Dng l: ttc cc gi thuyt trn u ng. C th nh sau:

1. NG HP K QU NGHIN CU


21/164


Mc d t c nhng thnh tu n tng v gim ngho vpht trin kinh t, Vit Nam vn ang i mt vi nguy c gimngho cha bn vng. Mt trong nhng tr ngi ln l thiu cc

dch v ti chnh ph hp v sn sng trong khu vc nng thn. Ba t chc chnh cung cp ti chnh vi m cho i tng khch hng

thu nhp thp l: Cc t chc ti chnh vi m, NHCSXH, h thngQu Tn dng nhn dn. Trong , cc TCTCVM v NHCSXH tptrung nhiu hn vo i tng khch hng ngho. Tnh n cuinm 2010, th phn tn dng ca TCTCVM l 0,8% theo d n v4,4% theo s lng khch hng. NHCSXH l n v c th phn tn

dng ln nht (46,5% d n v 59,6% khch hng). Hot ng tichnh vi m hin vn tp trung ch yu vo hot ng tn dng.Ngoi tr QTDND vi hot ng huy ng tit kim tng i tt,p ng c yu cu v s dng vn, hu ht cc t chc khc ucha pht trin hot ng huy ng tit kim v dch v khc.

Mi trng php l cho hot ng ti chnh vi m Vit Nam cci thin ng k. Chnh ph xy dng v ban hnh nhiu lut

v vn bn di lut khuyn khch qu trnh tng trng v phttrin bn vng ca ngnh TCVM nhm cung cp dch v ti chnhp ng nhu cu ca khch hng ngho v thu nhp thp, c bitl Lut cc TCTD 2010. n xy dng v pht trin h thng tichnh vi m Vit Nam n nm 2020 cng c Chnh ph phduyt vo thng 12/2011. y l c s quan trng cho vic pht trinti chnh vi m Vit Nam trong thi gian ti.

Hiu qu ca ti chnh vi m n thu nhp v ti sn: C 89,75%khch hng nh gi thu nhp tng ln sau khi vay vn. Tuy vy,ti chnh vi m c tc ng gip thay i tng mc thu nhp chhu nh khng lm thay i c cu ng gp ca cc hot ng votng thu nhp. So snh gia quy m vn vay v mc tng ln cathu nhp, mt ng vn cho vay trung bnh ca TCTCVM c tcng n tng thu nhp cao hn cc t chc khc. Ti sn, chi tiu

v tit kim cng c mc tng kh ng k. Tng ti sn trung bnh


22/164


ca cc h gia nh sau khi vay vn t nhiu tng ln so vi trckhi c tip cn ngun vn.

Ti chnh vi m gp phn h tr cho khch hng c vic lm tt

hn, hoc cng vic hin ti tt hn, Tc ng ca ti chnh vi m n mc sng: T l khch hng kh

gi tng ln (7,37%), v t l h ngho gim xung (31,64% h nghov 6,95 % h rt ngho trc khi vay vn; 16,61% h ngho v 1,25% h rt ngho sau khi vay vn. Khch hng ti chnh vi m thotngho to c du n, nhng khng c s bt ph nhiu v s giuc. Hu ht s ngi c phng vn(chim 94,28%) u nhn nh

mc sng chung ca a phng hin nay tt hn so vi trc khic cc t chc cung cp dch v TCVM; 5,61 % cho rng mc sngkhng thay i, v hu nh khng ai ni mc sng ca a phngkm hn k t khi c s xut hin cc t chc ny. a s khch hng(63,54%) cho rng s thay i mc sng ca gia nh tng ngvi s thay i mc sng chung trong a phng. Gn 1/4 s khchhng c phng vn nh gi l c thay i nhanh hn, trong khi

13,43% cho rng mc sng ca h thay i chm. Hu ht khch hng c phng vn khng nh vic tham gia cc

t chc tn dng c tc ng tch cc n mc sng ca gia nh h.Tuy nhin, mt s khc li cho rng tc ng ch mc trung bnh.Hu nh khng c kin no khng nh vic tham gia vay vn lkhng c tc ng hoc tc ng tiu cc.

Nhn chung, mc sng ca ngi dn Vit Nam ni chung, khch

hng ti chnh vi m ni ring c nng cao. Cc thay i chnhtrong cng ng c nh gi cao ch yu tp trung vo vn cs h tng cng nh ng s, in nc iu ny hon ton phhp vi thc t u t cng tng cao cho c s h tng Vit Namtrong 10 nm qua. Khi c c s h tng tt, vic u t, sn xut kinhdoanh ca tng c nhn s t hiu qu cao hn. Do vy, ti chnh vim gp phn to vic lm (4,2% khch hng c phng vn nh


23/164


gi c s thay i ln trong 5 nm qua), hoc pht trin vic lmthun li hn.

V cc tc ng khc:

- Tnh trng nh , nh v sinh, nc sinh hot u c nhng thay itch cc sau khi cc h gia nh c tip cn ngun vn vay. Hail do ch yu dn n thnh qu ny l: nht, c nhng khonvay vi mc ch trc tip hng n ci to cng trnh ph, ncsch nn to in kin tt cho sc khe v tin nghi ca khchhng. hai, vi cc khon vay nhm sn xut, kinh doanh, thunhp gia nh tng ln v gip h c ngun chi tiu u t xy dng

lu bn cho gia nh.- So snh gia cc t chc cung ng dch v ti chnh vi m, t l

khch hng c li ch v o to, hng dn v cc li ch x hi lcao nht i vi khch hng TCTCVM (trn 37%). Mc d cngcung cp ti chnh vi m theo hnh thc t, nhm v thng qua ccon th, NHCSXH khng nhn c s nh gi cao nh vy.

- Hu ht cc khch hng u nh gi cao v cc li ch x hi do tichnh vi m mang li, nh s hiu bit tt hn, t tin hn, tham gianhiu hn vo sinh hot cng ng, cng nh bnh ng gii v chtlng cuc sng gia nh. y l nhng tc ng kh c th ongm, nhng thc s to nn s thay i rt ln trong cuc sng. Vy cng l l do ti sao ti chnh vi m c sc hp dn ln, cnh gi cao, c coi nh mt trong nhng cng c ch cht tronggim ngho v pht trin kinh t.

Khch hng mong mun cc phng thc tr gc v li linh hothn, a dng hn.

ng tin t cuc iu tra s cp cho thy: C khong 13% khchhng vay ti nhiu t chc khc nhau. Mc d nguy c chng nhin ti cha cao, s tim n ri ro v n do khch hng vay cnglc t nhiu t chc khc nhau ang hin hu. y cng l l do

c bn to nn khng hong ti chnh vi m mt s quc gia nh


24/164


Cam-pu-chia, n trong thi gian qua. Do vy, cc t chc cnquan tm hn na n vic qun l vn chng n, c th thchin chia s thng tin v khch hng gia cc t chc cung cp tichnh vi m trn cng mt a bn.

S hi lng ca khch hng: Phn ln khch hng c hi u cnh gi tch cc v tt c cc kha cnh hot ng ca cc t chc,hu nh khng c s khc bit gia ba t chc trong nh gi ny.Nh vy, cc TCTCVM thc s t c kt qu tt trong vicgy dng uy tn v hnh nh trong lng khch hng. Mc d khngphi l n v trc thuc Nh nc nh NHCSXH, hoc tham giabo him tin gi v l mt phn trong h thng TCTD chnh thcnh QTDND, cc TCTCVM vn to c uy tn rt tt. Nu xtring vi tng t chc tn dng, phn ln khch hng ca NHCSXHv TDND cm thy rt hi lng, t l khch hng rt hi lng ca hait chc ny ln lt l 50,31% v 59,76%. Vi TCTCVM, t l khchhng hi lng li chim u th hn vi 51,26%; trong khi s khchhng rt hi lng thp hn mt cht vi 45,91%.

Ch mnh ti chnh vi m khng cho cng cuc gim ngho. Tichnh vi m to iu kin khch hng c thm c hi vic lm hocpht trin vic lm hin ti, tng thu nhp, tng thm cc k nng vnng lc x hi thng qua cc hot ng phi ti chnh.

tng cng hiu qu hot ng ti chnh vi m, cc khuyn nghsau c a ra i vi cc t chc cung ng dch v ti chnh vim:

- a dng ha cc dch v ti chnh truyn thng, pht trin cc dchv ti chnh mi, kt hp cung cp sn phm ti chnh v phi tichnh.

- Pht huy hn na sc mnh ca mnh, gim thiu cc im yu catng t chc. C th: Cc TCTCVM phi chnh ph pht huy hnna sc mnh gn kt gia cc thnh vin, cn bng gia mc tiupht trin x hi v bn vng; xem xt v nm ly c hi chuyn i


25/164


v chnh thc ha hot ng; tng cng tim lc ti chnh v nnglc qun tr hot ng. NHCSXH tn dng ti a sc mnh ca hthng ton quc v s gn kt vi cc c quan on th; nng caohiu qu hot ng, hng ti bn vng v hot ng v ti chnh,

gim s ph thuc vo ngun vn ca Chnh ph cho hot ng.QTDND tip tc pht trin theo nh hng t ch trong hotng v ti chnh, p dng cc thng l quc t ca m hnh hp tcx ti chnh in hnh; QTDND Trung ng nhanh chng ti cutrc thnh Ngn hng Hp tc x theo Lut cc TCTD (2010); ccQTDND c s cng c hot ng, tng cng kh nng qun tr riro v qun l iu hnh; tng cng mi lin kt cht ch trong h

thng. Cc c quan qun l cn quan tm hn na n vic qun l vn

chng n, kt hp ti chnh vi m vi cc chng trnh o to,nng cao nng lc v cc chng trnh to vic lm a dng.

Ti chnh vi m ti Vit Nam ang c c hi pht trin tng ikh quan trn c ba kha cnh: nht, chnh sch t pha Chnhph v cc c quan chc nng; hai, nng lc v kh nng timtng ca cc t chc tham gia cung cp dch v ti chnh vi m (viba nhm t chc chnh: Cc t chc ti chnh vi m, NHCSXH, Hthng Qu Tn dng nhn dn, cng nh cc ngn hng thng miang c xu hng pht trin hot ng ny); ba, t cc khchhng ti chnh vi m. Tuy vy, nhng kh khn v thch thc chos pht trin ti chnh vi m trong thi gian ti ti Vit Nam cnrt ln. tng cng hiu qu ca ti chnh vi m, tc ng tt ti

vn gim ngho v nng cao cht lng cuc sng, c rt nhiuvic phi lm trong thi gian ti. C khch hng, nh qun l v cct chc cung ng dch v ti chnh vi m u cn n lc nhm tndng c hi v vt qua thch thc.


26/164


2.1. L do v mc ch thc hin nghin cu

Ti chnh vi m ng vai tr ht sc quan trng i vi vic pht trinkinh t - x hi, c bit l cng cuc gim ngho i v pht trinx hi ti cc quc gia ang pht trin. Vai tr ca TCVM i vigim ngho cng c khng nh thng qua cc nghin cu l thuyt(Legerwood, 1999; ADB, 2000; Morduch and Haley, 2002; Khandker,2003). Tm quan trng ca ti chnh vi m i vi pht trin kinh t-x hi cng c khng nh trong thc t thng qua vic Lin hipquc chn nm 2005 l Nm quc t v ti chnh vi m, v gii thngNobel Ha bnh nm 2006 c trao cho Gio s Mohamet Yunus-ngi sng lp ra Grameen Bank - ngn hng vi m dnh cho ngingho ni ting ti Bng-la-t.

Ti chnh vi m ti Vit Nam c coi l mt trong nhng bin phpgim ngho quan trng. Khong 72% dn s ang sng trong khu

vc nng thn, ni c ti 94% ngi ngho ang sinh sng, v nngnghip l ngnh kinh t ch cht vi s tham gia ca 54% lc lng laong ca c nc. Mt trong nhng tr ngi ln trong vic t ccc mc tiu gim ngho thin nin k ti Vit Nam l thiu cc dchv ti chnh ph hp v p ng nhu cu. S pht trin mnh m cati chnh vi m v phm vi tip cn v cc dch v cung ng, c bitl cc dch v v tn dng v tit kim trong nhng nm qua png c phn ln nhu cu vn cho pht trin kinh t v cng cucgim ngho. Nh nc v Chnh ph c nhng ng thi ht sctch cc i vi s pht trin ti chnh vi m Vit Nam. Lut t chctn dng c Quc hi thng qua nm 2010 l mt mc son lch skhi coi TCTCVM l mt TCTD, vi cc quy nh c lut ha. iuny cn cha c thc hin ti nhiu quc gia, k cc cc qucgia c TCVM pht trin nh In--n-xi-a, Phi-lp-pin, Bng-la-t.Ngy 6/12/2011, tng Chnh ph chnh thc ph duyt n

2. GII HIU V NGHIN CU


27/164


xy dng v pht trin h thng ti chnh vi m ti Vit Nam n nm2020.

Cc t chc cung cp dch v ti chnh vi m ti Vit Nam tng i

a dng, tp trung vo cc nhm chnh, l: Ngn hng chnh schx hi Vit Nam, Qu Tn dng nhn dn, cc t chc ti chnh vi m,v mt s ngn hng thng mi (Ngn hng Nng nghip v Phttrin Nng n, Ngn hng Bu in Lin Vit, Ngn hng ng ).Mi nhm t chc c phn on th trng ring, nhng u thamgia vo th trng ti chnh vi m. Ba t chc chnh tham gia vovic cung cp dch v ti chnh vi m cho ngi thu nhp thp/ngi

ngho l NHCSXH, QTDND v cc TCTCVM. Mi t chc c nhngnh gi ring ca mnh v vic tr gip khch hng thu nhp thp/ngho v s hi lng ca h. Tuy vy, cha c nghin cu no thchin so snh tc ng v thi khch hng ca cc t chc ny trngic khch quan.

eo yu cu ca Nhm Cng tc Ti chnh vi m Vit nam- t chcvi s mnh l i din mng li ti chnh vi m quc gia hng u

nhm thc y s pht trin v tng trng bn vng ngnh ti chnhvi m Vit Nam theo thc tin tt nht trong mt mi trng thunli, Nhm nghin cu bao gm cc chuyn gia ti chnh vi m v xl d liu thuc Hc vin Ngn hng v i hc Kinh t Quc dn thc hin trong khong thi gian t thng 6-12/2011 ti nghin cu.Ti chnh vi m vi gim ngho Vit Nam: Kim nh v so snh...

2.2. Mc ch, i tng v phm vi nghin cuMc ch ca nghin cu

(i) Khi qut tng quan v ngnh ti chnh vi m Vit Nam trong cngcuc gim ngho v pht trin, cc c trng ca ba t chc chnhtrn th trng: NHCSXH, QTDND v cc TCTCVM.

(ii) Phn tch v nh gi khch quan trn gic khch hng v:


28/164


- Tc ng ca ti chnh vi m i vi cc kha cnh kinh t (thunhp, ti sn, tit kim)

- Tc ng ca ti chnh vi m i vi cc kha cnh x hi (vic lm,

o to, sc khe, nng cao nng lc x hi)- S hi lng ca khch hng i vi ba t chc ny.

(iii) a ra mt s khuyn ngh cho s pht trin ca cc t chc cungcp ti chnh vi m trong tng lai.

i tng v phm vi nghin cu

i tng nghin cu: Mi lin h gia ti chnh vi m v gim nghoti Vit Nam. Trc khi tin hnh nh gi, nhm nghin cu dnh phn tch tc ng ca ti chnh vi m n vn gim nghoi. Tuy vy, iu ny kh thc hin c v vn gim ngho phthuc vo rt nhiu yu t, trong ti chnh vi m ch l mt trongcc cng c gip ngi ngho c thu nhp v nng cao v th x hi.Khng th tch bit hon ton tc ng rng ca TCVM, nh lngha v tnh ton mc ng gp ca TCVM.

Phm vi nghin cuV bn cht, c nhiu quan im khc nhau v ngi ngho v t chcti chnh vi m. V quan im ngi ngho, nu ch tp trung vongi ngho trong danh sch ngho i ca a phng, chng ta sb qua rt nhiu khch hng cn ngho v c thu nhp thp, c th ddng ri xung mc ngho kh bt k lc no. Do vy, nhm nghin

cu tp trung vo khch hng thu nhp thp hn l ngi ngho.c s...

Hn na, cng c nhiu quan nim khc nhau v ti chnh vi m vt chc ti chnh vi m. eo Nhm t vn h tr nhng ngi nghonht (CGAP), th. TCVM l vic cung cp cc dch v ti chnh cbn p ng nhu cu ca ngi ngho bao gm: dch v gi tit kim,tn dng, lng hu, chuyn tin, bo him.... eo J.Ledgerwood,

TCVM l mt phng php pht trin kinh t nhm mang li li ch


29/164


cho dn c c thu nhp thp.. Cn theo quan im ca Ngn hng Phttrin Chu (ADB). TCVM l vic cung cp cc dch v ti chnhnh tin gi, cho vay, dch v thanh ton, chuyn tin v bo him

cho ngi ngho v h gia nh c thu nhp thp v cc doanh nghipnh ca h.. Tng hp nhng khi nim trn c th hiu TCVM lmt trong nhng cch thc pht trin kinh t nhm cung cp cc dchv ti chnh v dch v khc cho cc i tng c thu nhp thp trongx hi phc v nhu cu chi tiu v u t. Quan im ny cng c Chnh ph nht tr, thng qua vic m rng t mt chng trnhcho vay h ngho khi thnh lp NHCSXH thnh 18 chng trnh khcnhau h tr nhng i tng c thu nhp thp hoc lm vic ti ccvng kh khn1.

Cc n v cung cp dch v ti chnh vi m thuc ba nhm: nhmchnh thc, nhm bn chnh thc v nhm phi chnh thc. C baquan im khc nhau v TCTCVM. Quan im th nht cho rng,TCTCVM bao gm tt c cc t chc cung cp dch v ti chnh vi m,k c ngn hng, hp tc x ti chnh, TCTC quy m nh bn chnhthc v chnh thc. Quan im th hai ch tp trung vo cc TCTCquy m nh, k c chnh thc v bn chnh thc. Quan im th bacho rng TCTCVM. l loi hnh t chc tn dng ch yu thc hinmt s hot ng ngn hng nhm p ng nhu cu ca cc c nhn,h gia nh c thu nhp thp v doanh nghip siu nh. (theo LutTCTCD, 2010, iu 4 khon 5). eo quyt nh 2195/Q-TTg ca tng Chnh ph v Ph duyt n pht trin h thng ti chnhvi m ti Vit Nam n 2020 k ngy 6/12/2011, t chc ti chnh vi

m bao gm: cc TCTCVM c NHNN cp php; cc chng trnh,d n ti chnh vi m ca cc t chc chnh tr - x hi, t chc x hi,t chc x hi - ngh nghip. Trong ti ny, quan im th nhtc s dng phn tch. Quan im ny cng tng ng vi quyt

1 Cc chng trnh chnh hin ti do NHCSXH cung cp bao gm: (1) H ngho; (2) Cho vay HSSV chon cnh kh khn; (3) Cho vay gii quyt vic lm; (4) Cho vay xut khu lao ng; (5) Cho vay snxut kinh doanh vng kh khn; (6) Cho vay nc sch v v sinh mi trng; (7) Cho vay mua nh trchm, (8) v 11 chng trnh khc. Ngun: Bo co thng nin ca NHCSXH, www.vbsp.org.vn.


30/164


nh 2195 /Q-TTg ca tng Chnh ph trn.

2.3. Mu iu tra v phng php thc hin

Nhm nghin cu thc hin thu thp v phn tch cc b d liuth cp v s cp khc nhau.

D liu th cp l cc bo co v ngnh ti chnh ni chung, ngnh tichnh vi m ni ring ca Ngn hng Pht trin Chu (ADB), Ngnhng gii (WB), cc t chc quc t, iu tra mc sng dn cVit Nam 2002-2008, cc t chc cung cp dch v ti chnh vi m, tChng trnh Gii thng Doanh nhn vi m Citi (CMA) giai on2007-2011 do Qu Citi ti tr, v mt s cuc iu tra v nng nghip,nng thn c lin quan ti ti chnh, tn dng (B Lao ng TBXH,Hi LHPN).

D liu s cp c thu thp v x l trn phn mm SPSS. Cuc iutra c tin hnh ti 2 tnh Hi Dng v Tin Giang, mi tnh chn2 huyn in hnh (mt huyn pht trin hn (thnh th) v mt huynkm pht trin hn v kinh t (nng thn), mi huyn chn 2-4 x c hot

ng ca c 3 t chc chnh tham gia vo th trng ti chnh vi m choBng 2.1. Quy m v c cu mu iu tra theo tnh

nh Huyn NHCSXH DND CCVMng s

ngi cphng vn

l

Hi Dng 164 219 182 565 58,19%Gia Lc 75 108 81 264

Ninh Giang 89 111 101 301Tin Giang 181 45 180 406 41,81%

Chu nh 91 45 90 226Ch Go 90 0 90 180

ng s ngi c phng vn 345 264 362 971 100,00%

ngi c thu nhp thp/ngho l NHCSXH, QTDND v TCTCVM. Ldo chn 2 tnh Hi Dng v Tin Giang ch yu da trn tnh i dinca cc t chc cung cp dch v ti chnh vi m trn c ba phng din:


31/164


a l, quy m khch hng, phn khc th trng v s tng ng cakhch hng gia cc t chc thc hin so snh.

Ti Tin Giang, MOM l TCTCVM c kho st, cn TYM l i

din cho TCTCVM Hi Dng. Hai t chc ny tng i ni tritrong nhm cc TCTCVM, v vy vic nh gi chung cc TCTCVMso vi NHCSXH hoc QTDND s c s ni tri hn. Mc d h thngQTDND c nhng qu rt ln (nh An Giang, Lm ng, H Ni),cc QTDND Hi Dng v Tin Giang tp trung hn vo khch hngthu nhp thp. Nhm nghin cu khng chn c tnh min ni nic c hot ng ca c 3 t chc trong 2 huyn, v thng thng cc

QTDND khng hot ng cc vng min ni, mc d NHCSXH hotng hu ht cc x trn ton quc.

Phng php phng vn tp trung vo cch thc hi tng tc l so snhca chnh khch hng hin nay so vi trc khi tham gia vay vn ca tchc. Trc khi thc hin nghin cu ny, chng ti nh dng phngphp nh gi s dng nhm i chng, tc l chn cc khch hng ca tchc cung cp dch v ti chnh vi m v nhng ngi khng phi khch

hng ca bt k t chc no c iu kin tng t v kinh t - x hi trckhi vay vn so snh tc ng rng. Tuy vy, khi i kho st th, chngti thy iu ny l khng kh thi. Hin ti, rt kh tm c nhmkhch hng i chng. Hn na, hu nh khng t chc no thc hiniu tra t ban u trc khi thc hin cung cp dch v ti chnh vi mvi cc d liu c m ha v lu tr. S phn tch tc ng ca tng tchc cung cp ti chnh vi m cng tng i kh khn, v trong mt s

trng hp mt s khch hng ang hoc tng vay hoc gi tit kimti cc t chc tn dng khc. V vy, nghin cu tp trung hn vo vicphn tch chung v tc ng ca ti chnh vi m ni chung ti cuc sngkinh t v tinh thn, ch khng nh gi tc ng rng ca tng t chccung cp ti chnh vi m.

Cu hi phng vn c thc hin trc tip ti hin trng, do cc cnb phng vn nhiu kinh nghim ca Trung tm Phn tch v x l d


32/164


liu kinh t - x hi thuc i hc Kinh t Quc dn thc hin. Bngcu hi c thit k tng t cho khch hng ca 3 t chc, bao gm4 phn (i) thng tin v khch hng vay vn; (ii) thng tin v vay vn v

tit kim; (iii) nh gi sn xut, ti sn v thu nhp trc khi tham giad n/t chc v hin nay; v (iv) nh gi cc tc ng khc trc vsau khi tham gia d n/t chc. Ni dung c th ca bng cu hi ctrnh by chi tit trong ph lc s 2

2.4. Khung phn tch v cc gi thuyt kim nh

eo cc ti liu nghin cu v thc tin t hot ng, ti chnh vi mkhng trc tip thay i cuc sng ca khch hng m thng qua victip vn cho sn xut kinh doanh, ti chnh vi m gip to thu nhpcng nh gim thiu cc nh hng ca khu vc phi chnh thc t. Bn cnh , khch hng c c hi c nng cao nhn thc cngnh cc k nng x hi thng qua cc hot ng phi ti chnh do cc tchc cung cp dch v ti chnh vi m thc hin. Nghin cu ny cthc hin da trn khung phn tch ti hnh 2.1

Da trn khung phn tch ny, cc gi thuyt c kim nh trongnghin cu l:(H1) Ti chnh vi m c tc ng tch cc ti thu nhp v ti sn cakhch hng;(H2) Ti chnh vi m gip khch hng tng cng nng lc x hi;(H3) Khch hng ca cc t chc cung cp dch v TCVM thuc cc

phn on khc nhau, v vy mc tc ng n gim ngho khcnhau;(H4) Mc sng chung ca ngi dn tng ln theo thi gian, do nhiunhn t tc ng khc nhau;(H5) Khch hng ca cc t chc ti chnh vi m c s hi lng v dchv cao hn cc t chc khc.


33/164


Hnh 2.1. Khung kim nh tc ng ca ti chnh vi m n

kinh t - x hi khch hng

KT QUTC NG N

I SNG HGIA NH

TI CHNHVI M

Dch vtn dng

Dch vchuyn tin /thanh ton

Cc dch vti chnh khc

(bo himvi m..)

Cc dchv x hi

U T - SN XUT- Chp ly nhng c hi u t c li hn- Tng kh nng t u t- Tng kh nng u t vo cc cng

ngh k thut tt hn- To c hi m rng cc tiu doanh nghip- a dng ho cc hot ng kinh t- Khuyn khch vic chp nhn ri ro

trong kinh doanh- Nng cao kh nng li nhun t u t

TIU DNG CA H- Cho php chi tiu u n hn- Tng kh nng mua c nhng tisn hu ch- Gim p lc bn ti sn v tng qun

THU NHPu nhp tng ln, thu nhpa dng ho hn, n nh hn

SN XUT, U TNgun lc u t tt hn

CHI TIU- Tng mc chi tiu ca h- Gim chi tiu bt thng,

khng n nh

X HI- Gim ngho i hoc thot

ngho- Hc hnh ca tr em trong

gia nh tt hn

- Nng cao nng lc c nhn- Tng cng vai tr ph ntrong gia nh, gp phnbnh ng gii

- Nng cao uy tn, gim s loitr v coi thng trong x hi

- Gim tn thng ca h gianh vi cc khng hong/ri ro bn ngoi

- Cc tc ng khc

KINH T H- Tng trng kinh t tng- Ci thin s phn b ngun lc

- u nhp t tit kim- Tit kim ti chnh nhiu hn- Nng cao kh nng ng u vi

nhng khng hong bn ngoi

H THNG TI CHNH PHICHNH THCGim ph thuc vo cc ngun PCTt

Ngun: David Hulme (2000), Impact Assessment Methodologies for Microfinance: Teory, Experience andBetter Practice, CGAP v USAIDs AIM Project; Ngn hng T gii (2002), Bo co nh gi tc ng cad n i chnh nng thn I.


34/164


3.1. ng quan v ngnh ti chnh vi m Vit Nam cho khch hngthu nhp thp/ngho

3.1.1 Vn ngho i ti Vit Nam v chnh sch gim ngho

Vit Nam c khong 72% dn s sng khu vc nng thn, ni y c94% ngi ngho ca c nc sinh sng, chim ti 54% lc lng laong quc gia, trong nng nghip l ngun kinh t ch yu. Kt qugim ngho rt ng ghi nhn, vi t l ngho i gim t 58% nm

1993 xung cn 14,5% nm 2008, v Vit Nam ang sn sng cho vict c cc mc tiu in nin k vo nm 2015.

Chng trnh gim ngho ca Chnh ph l s tip cn a hng gm:Hin i ha nng nghip v ch bin nng nghip tng gi tr giatng; thc y kinh doanh phi nng nghip; tng c hi vic lm thngqua vic khuyn khch cc doanh nghip nh v va, cng nghip haphn b rng khp cc vng a l. Tuy nhin, vn c s chnh lchphn b ngi ngho vi 45% ngi ngho l ngi dn tc thiu ssng vng su vng xa, trong khi h ch chim c 14% dn s.Mt trong nhng tr ngi ln trong vic t c cc mc tiu gimngho l thiu cc dch v ti chnh ph hp v sn sng trong khu vcnng thn2.

3.1.2. Cc t chc cung cp dch v ti chnh vi m chnh trn phnon th trng khch hng thu nhp thp

Cc dch v ti chnh, c bit l tn dng c s dng nh mttrong nhng cng c quan trng cho cng cuc gim ngho, thngqua cc bin php khuyn khch hot ng ca cc t chc ti chnhvi m phi chnh ph, m rng hot ng ca NHCSXH n tng thn

3. K QU NGHIN CU

2 Cc chng trnh chnh hin ti do NHCSXH cung cp bao gm: (1) H ngho; (2) Cho vay HSSV c hon cnh kh khn; (3) Cho vaygii quyt vic lm; (4) Cho vay xut khu lao ng; (5) Cho vay sn xut kinh doanh vng kh khn; (6) Cho vay nc sch v v sinh mi

trng; (7) Cho vay mua nh tr chm, (8) v 11 chng trnh khc. Ngun: Bo co thng nin ca NHCSXH, www.vbsp.org.vn.


35/164


bnTuy vy, cht lng cc dch v ny v mc p ng nhu cukhch hng vn cn l mt vn ln. Cc t chc tham gia cung cpdch v ti chnh vi m chnh Vit Nam c chia thnh ba nhm

chnh nh sau:

Cc n v cung cp TCVM thuc 3 nhm: TCTCVM chnh thc baogm cc Ngn hng thng mi tham gia cung cp dch v ti chnh vim, c bit l AGRIBANK v Ngn hng thng mi c phn Bu inLin Vit (va mua li Cng ty Tit kim bu in vo cui nm 2010);NHCSXH; QTDND v T chc Ti chnh quy m nh Tnh ng(Qu TYM) l TCTCVM bn chnh thc u tin c NHNN cp php.Khu vc bn chnh thc gm cc TCTCVM bn chnh thc, ch yu theom hnh, v khu vc phi chnh thc.

Ba t chc dn u th trng ti chnh vi m Vit Nam v c quy mhot ng v s lng khch hng l: AGRIBANK, QTDND v NHC-

CC NH CUNG CP DCH V TCMV

CHNH THC BN CHNH THC PHI CHNH THC

H/Phng

H hng v bn b

Ngi cho vay

Ca hngcm

Nh giaodch nh

Nh cungcp u vo

i lMarketing

6 TC/50% khchhng ca TCTCVM

44 TC/ quy m nh

NHTM

NHCSXH

QTDNDTW

QTDNDCS

TYM

Ngun : ADB, 2010

Hnh 3.1 Cc n v cung cp ti chnh vi m Vit Nam


36/164


SXH. Hin nay Ngn hng Lin Vit (Postal Bank) vn cha c ng

thi r rng trong vic s dng h thng huy ng tit kim bu in.Tuy vy, trong tng lai, y l mt t chc rt c tim nng trong viccung cp dch v ti chnh vi m do quy m phng/im giao dch trirng trn a bn tt c cc x/phng trong c nc.

Nm 2003, Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn, hotng nh mt ngn hng thng mi hon ton mc d vn tp trungvo cc h gia nh nng thn v cc doanh nghip nng nghip nh

v va. n nay, ngn hng ny c 2.300 chi nhnh v phng giaodch trn khp cc tnh, thnh trong c nc, vi tng s trn 3 triukhch hng vay vn nh v 5 triu khch hng gi tit kim vi m.

Tuy vy, AGRIBANK tp trung nhiu hn vo th trng khch hngthu nhp cao, h nng dn khng ngho v cc doanh nghip. V th,th trng ti chnh vi m cho khch hng thu nhp thp v khch hngngho ch yu do ba nhm t chc cung cp: NHCSXH, QTDND, v

cc TCTCVM.

AGRIBANK

Ngun: ADB

Hnh 3.2. Cc t chc CVM dn u trn th trng

Vit Nam n 2010


37/164


Hnh 3.3. Cc t chc chnh phc v khch hng ngho/thu nhp

QTDND, mt dng hp tc x ti chnh, c thnh lp nm 1993 cung cp dch v ti chnh cho cp x/phng. Qu Tn dng Nhn dn

Trung ng cng c thnh lp v hot ng nh mt t chc trungng ca cc QTDND v h tr cho cc QTDND c s. n nm 2010,c nc c 1.042 QTDND c s hot ng trn 10% x , phng v phcv khong 1,7 triu thnh vin, trong khong 50% l cc h ngho.Cc QTDND lun v tip tc c nh hng theo c ch th trng.v tun theo cc nguyn tc c bn ca hp tc x l t gip v h trln nhau, ch c cha n 15% ngun vn ca cc Qu c ti tr t cc

ngun bn ngoi, ch yu l t QTDNDTW.AGRIBANK v mng li cc QTDND c phn b rng khp cnc phc v cc h gia nh c thu nhp thp nng thn,nhng nh hng thng mi ca cc t chc to ra mi lo ngica Chnh ph v vic cc h ngho v cc nhm thit thi b loitr. V vy, Ngn hng Ngi ngho c thnh lp vo nm 1995di dng mt qu do Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng

thn (AGRIBANK) qun l nhm mc tiu tp trung h tr cc h

Ngun: ADB


38/164


gia nh ngho. Nm 2002, NHNg c tch ra khi AGRIBANK vchuyn i thnh NHCSXH, mt t chc phi li nhun tp trungvo tr cp. Cho vay theo chnh sch x hi. dnh cho cc h ngho

v nhm thit thi theo quy nh ca Chnh ph. n nm 2010,NHCSXH c khong 8.000 cn b cng nhn vin lm vic ti ttc cc huyn vi mc bao ph l 98% tt c cc x trn c nc.

T nhng nm 1990 n nay, c khong 50 t chc ti chnh vi m(TCTCVM) bn chnh thc c thnh lp thng qua cc chngtrnh tn dng v tit kim hoc do cc t chc on th x hi v tchc phi Chnh ph3. Mc d cc t chc tn ti t lu nhng

ch c 3 t chc c trn 40.000 khch hng, v 3 t chc khc c ct 20.000 n 40.000 khch hng. 6 t chc hot ng hiu qu nhtny chim khong 50% tng s khch hng ca tt c cc t chc bnchnh thc. Hot ng ca cc t chc ny ch chim t trng nhtrong khu vc c v s lng khch hng v quy m d n4.

3.1.3. Mi trng hot ng ca ti chnh vi m Vit Nam

a. Mi trng kinh t

Trc tin, cn phi khng nh rng, mi trng kinh t x hitng th cho cc doanh nghip Vit Nam ni chung v cc TCTCVMni ring nhn chung l tng i n nh v ngy cng c cithin. Tuy vy, nhng thch thc t ra t cc vn bn trong (thintai dch bnh, lm pht cao, n cng c chiu hng gia tng), cngnh bn ngoi (khng hong kinh t th gii, c bit ti M v Chuu) ang c nhng tc ng xu ti mi trng kinh t ni chung, vmi trng hot ng ca ti chnh vi m Vit Nam ni ring.

Cng cuc i mi nm 1986 gip Vit Nam gim nhanh ctnh trng i ngho, bc u xy dng nn kinh t theo hng

3 ng qua cc Ngh nh 77, 81 v 1484 eo s liu cui nm 2009, D n Chnh thc ha hot ng ti chnh vi m Vit Nam, ADB. Cho

n 2012, tnh hnh ny cng khng thay i nhiu, mc d TYM c chnh thc ha hot ng vc s tng trng v quy m hot ng mc nht nh.


39/164


cng nghip, t c tc tng trng kinh t cao i i vi scng bng tng i trong x hi. Lut u t nc ngoi nm 1987l mt trong nhng vn bn lut u tin gp phn to ra khung

php lut cho vic hnh thnh nn kinh t th trng ti Vit Nam.Tip theo , hng lot cc o lut ca nn kinh t th trng c hnh thnh ti Vit Nam nh Lut t ai, Lut thu, Lut phsn, Lut mi trng, Lut lao ng v hng trm vn bn ca ccc quan qun l nh nc c ban hnh nhm c th ha victhc hin lut phc v pht trin kinh t x hi. Chin lc ci cchhnh chnh giai on 2001 - 2010 l mt quyt tm ca Chnh ph,trong nhn mnh vic sa i cc th tc hnh chnh, lut php,c ch qun l kinh t nhm to ra mt th ch nng ng, hiu qup ng nhu cu pht trin ca t nc trong giai on mi.

T nm 1998 n 2006 t l lm pht c duy tr mt con s to iu kin thun li cho cc doanh nghip, c bit l cc doanhnghip vi m, doanh nghip nh t c s bn vng v ti chnh.Lm pht nm 2007 2011 mc cao (lun trn 2 con s vi 12,63%nm 2007 v 19% nm 2011) thc s l thch thc cho nn kinht Vit Nam v nh hng ng k n tnh hnh ti chnh ca ccdoanh nghip, trong cc TCTCVM.

Trong giai on 2001 - 2007 GDP tng trung bnh gn trn 7,5%/nm. Trong bi cnh khng hong ti chnh ton cu v kinh tsuy gim, khng hong n cng lan rng, Vit Nam l mt trong snhng nc vn duy tr c tc tng trng dng trong giai

on 2008 - 2011. Tng trng kinh t to iu kin cho pht trinkinh t h gia nh v to c hi cho cc doanh nghip vi m, doanhnghip nh tham gia th trng v tng thu nhp. Tuy vy, vn tnti v t c bn vng v ti chnh trong iu kin mc lm phtcao, cnh tranh vi cc t chc tn dng chnh thc vi li sut huyng cao ang gy ra nhng kh khn rt ln cho c khch hngv bn thn cc t chc cung cp ti chnh vi m. Hng lot tr nginh thin tai (l lt, su bnh), dch bnh (tru b, cm gia cm


40/164


H5N1), th trng nc ngoi b thu hp (i vi cc ngnh xutkhu sang chu u, M, Nht Bn...) lm cho nhiu khch hngvay vn kinh doanh ca ti chnh vi m b thua l, thm ch ph sn.

Nhn chung,nhng ci cch kinh t mnh m trong 25 nm i miva qua mang li cho nn kinh t nhng thnh qu bc u ngkhch l. Vit Nam to ra c mt mi trng kinh t th trngc tnh cnh tranh v nng ng, hi nhp vi th gii. Nn kinh ttng trng to ra nhu cu v dch v ti chnh i vi khu vc nngnghip nng thn, do vy to ra th trng cho ti chnh vi m. Hinnay, mt s ngn hng thng mi bt u quan tm n phn

khc th trng rng ln v y tim nng ny. Mi trng kinh tthun li to iu kin cho hot ng ti chnh vi m pht trin cv cht v v lng. Tuy vy, nhng thch thc i vi nn kinh tni chung, vi cc t chc cung cp ti chnh vi m v khch hngni ring vn cn pha trc, trong iu kin kinh t Vit Nam vth gii c nhiu bin ng khn lng v vn cha hon ton thotkhi khng hong kp.

b. Mi trng php lMng li cung ng dch v TCVM ti Vit Nam gm ba khu vc:khu vc chnh thc, khu vc bn chnh thc v khu vc phi chnhthc. Mc d cng phc v cho mt nhm i tng khch hng,nhng mi khu vc li c mc tiu, tnh cht hot ng ring. Chnhv l do ny nn hot ng ca mi khu vc c iu chnh bikhun kh php l ring, c th:

Khu vc chnh thc bao gm hot ng ca cc t chc tn dngc cung cp cc dch v TCVM v cc TCTCVM. Cc t chc thuckhu vc ny hot ng trn c s giy php do NHNN cp v chu squn l, gim st an ton ca NHNN.

i vi cc ngn hng thng mi: Vn bn php lut cao nht chi phihot ng ca cc ngn hng thng mi l Lut Cc T chc tn dng s47/2010-QH-12 ngy 15/6/2010 v c hiu lc ngy 1/1/2011. Di Lut


41/164


l h thng cc Ngh nh v ng t hng dn v t chc v hotng ca ngn hng thng mi. Cha c quy nh ring cho hot ngTCVM, do vy cc ngn hng thng mi trin khai hot ng TCVM

trong khun kh cc quy nh p dng chung cho hot ng ngn hngtruyn thng. y cng l mt trong nhng l do cha khuyn khchc cc ngn hng m rng cung cp cc dch v xung su cng ngngi c thu nhp thp.

i vi NHCSXH: c thnh lp theo Quyt nh 131/2002/Q-TTg ngy 4/10/2002 ca tng Chnh ph trn c s t chcli Ngn hng Phc v ngi ngho. Ngn hng Chnh sch x hi

hot ng khng v mc tiu li nhun m phc v ngi ngho vcc i tng chnh sch khc. tng Chnh ph ban hnhcc quyt nh v ch o ring v t chc v hot ng i vi ngnhng ny. B Ti chnh ban hnh c ch qun l ti chnh, bao gmc vic trch lp d phng; NHNN ch ban hnh nhng quy nhhng dn thc hin nghip v.

i vi h thng Qu Tn dng nhn dn: hot ng theo m hnh

kinh t hp tc x. Qu Tn dng nhn dn ng thi chu s chiphi ca Lut Hp tc x nm 2003 v Lut Cc t chc tn dng. Hthng Qu Tn dng nhn dn chu s qun l, gim st ca NHNNv hot ng trn c s mt h thng cc vn bn hng dn (Nghnh, ng t) tng i y v ng b do NHNN ch tr xydng, to hnh lang thng thong hn, ch ng hn nhng li nngcao tnh an ton hn.

Khu vc bn chnh thc: Vic cp php, qun l hot ng TCVMca khu vc bn chnh thc ny do cc c quan qun l khc nhauthc hin, ty thuc vo loi hnh t chc tham gia cung cp dch vTCVM, c th:

Cc t chc on th: trin khai cc hot ng tn dng tit kimvi m trn c s chp thun ca tng Chnh ph ti mt vnbn c bit. Vic qun l, gim st hot ng TCVM c thc hin


42/164


thng qua h thng phn cp, y quyn ngnh dc 4 cp (t cp trungng n tnh/thnh ph, huyn/qun v x/phng). Bn cnh ,cc chng trnh/t chc do U ban Nhn dn cho php thc hin

trn a bn, U ban Nhn dn cng tham gia qun l, gim st nhngch mc nhn v nghe bo co, khng thc hin thanh tra nhk. C bit, c nhng hot ng nghip v cn c hng dn, tng Chnh ph yu cu NHNN c vn bn hng dn ring cho mtt chc c th. Hin ti, mt s t chc thc hin cung cp mt phndch v ti chnh vi m hot ng theo Ngh nh 148/2007/N-CPngy 25/9/2007 ca Chnh ph v. T chc v hot ng ca Qu xhi, Qu t thin..

Cc t chc phi chnh ph nc ngoi: hot ng theo Quyt nhs 340-TTg ngy 24/5/1996 ca tng Chnh ph. V vic banhnh Quy ch hot ng ca cc t chc phi chnh ph nc ngoiti Vit Nam.. eo Quy ch ny, U ban Cng tc v cc t chcphi chnh ph nc ngoi l c quan c thm quyn cp giy phphot ng. Cc B, Ban, Ngnh, U ban Nhn dn tnh, thnh phc trch nhim hng dn, gip v gim st vic thc hin Quych theo chc trch ca mnh. Trng hp pht hin vi phm, phix l kp thi theo thm quyn v bo co ln U ban Cng tc v ccNGOs. Cc NGO trong nc: tun th theo Ngh nh s 88/2003/N-CP ngy 30/7/2003 ca Chnh ph. V t chc, hot ng vqun l Hi.. eo Ngh nh ny, B Ni v c thm quyn cpphp cho Hi c phm vi hot ng trong c nc hoc lin tnh; Uban Nhn dn cp tnh c thm quyn cp php cho Hi c phm vi

hot ng trong tnh. B Ni v gip Chnh ph thng nht qun lnh nc v Hi trong phm vi c nc.

Khu vc quyn cp giy php bao gm quyn cp giy php hotng. Cc B, Ban, Ngnh, U ban Nhn dn tnh, thnh ph ctrch nhim hng dn, gip v gim st vic thc hin Quy chtheo chc trch ca mnh. Trng hp pht hin vi phm, phi x lkp thi theo thm quyn Ngh nh s 144/2006/N-CP ca Chnh


43/164


ph v. H, hi, biu, phng. l ln u tin hot ng hi/hc quy nh trong vn bn quy phm php lut. eo Ngh nhny, hot ng hi/h b iu chnh bi Lut dn s v trng hp

c tranh chp c gii quyt theo quy nh ca php lut t tngdn s.

Mt khun kh php l v ang c xy dng to iu kin chocc t chc, chng trnh ti chnh vi m khu vc bn chnh thcc c hi chuyn i thnh t chc ti chnh quy m nh chnhthc nm di s qun l gim st ca NHNN, chuyn cung cpdch v ti chnh vi m. u tin, hai vn bn php l c bn iu

chnh t chc v hot ng ca cc t chc ti chnh quy m nhl: Ngh nh s 28/2005/N-CP ca Chnh ph ngy 09/03/2005v t chc v hot ng ca t chc Ti chnh quy m nh tiVit Nam v Ngh nh s 165/2007/N-CP ca Chnh ph ngy15/11/2007 sa i, b sung mt s iu ca Ngh nh s 28/2005/N-CP ca Chnh ph. Trong Lut TCTD s 47/2010, cc t chcti chnh vi m ln u tin trong lch s c coi nh mtloi hnh t chc tn dng, chu s qun l ca NHNN. Th tngChnh ph chnh thc ph duyt n xy dng v pht trinh thng ti chnh vi m ti Vit Nam n nm 2020.... y l bcngot quan trng trong tin trnh pht trin hot ng ti chnhvi m ti Vit Nam, khng nh s tha nhn ca Nh nc v vaitr v v tr ca hot ng ti chnh vi m trong h thng ti chnh,ngn hng quc gia.


44/164


1. Mc tiu:

Xy dng v pht trin h thng t chc ti chnh vi m anton, bn vng, hng ti phc v ngi ngho, ngi cthu nhp thp, cc doanh nghip siu nh, doanh nghipnh, gp phn thc hin ch trng ca ng v Nhnc v m bo an sinh x hi v gim ngho bn vng.

2. Gii php thc hin:

a) Xy dng mi trng php l ng b, ph hp vi cth ca hot ng ti chnh vi m:

b) Nng cao nng lc hoch nh chnh sch v qun lca c quan qun l nh nc:

c) Nng cao nng lc ca cc t chc ti chnh vi m:

- i vi cc t chc ti chnh vi m c Ngn hngNh nc Vit Nam cp php:

+ C hng dn trong vic hon thin c cu t chc,qun tr, iu hnh v xy dng c ch kim sot, kimton ni b hiu qu, m bo hot ng an ton, bnvng;

+ H tr trong vic o to cn b, tm ngun vn u i,c bit l trong giai on mi thnh lp.

- i vi cc chng trnh, d n ti chnh vi m ca cct chc chnh tr - x hi, t chc x hi, t chc x hi- ngh nghip, Qu t thin, Qu x hi (cc t chc phiChnh ph):

+ Trin khai cc chng trnh o to h tr nng cao

HP 3.1. M S NI DUNG RONG N XY DNGV PH RIN H HNG I CHNH VI M VI NAM

N 2020


45/164


eo ni dung ca Quyt nh ny, ti chnh vi m c nh hngr rng l hng ti ngi ngho, ngi c thu nhp thp, cng nhcc doanh nghip nh v siu nh, v mc tiu m bo an sinh x hiv gim ngho. Cc t chc cung cp TCVM chnh bao gm ba loi:TCTCVM c cp php, bn chnh thc v NHCSXH. Ni dung nyrt ph hp vi c im hot ng hin ti ca TCVM, cng nhc chng minh thng qua ni dung phn on th trng trong

phn tip theo.3.1.4. Phn on th trng ti chnh vi m Vit Nam

Mc d u phc v th trng ti chnh vi m, cc TCTCVM tptrung vo cc nhm khch hng khc nhau.S phn on th trng ny l do lch s pht trin, c im hotng v chin lc ca cc TCTCVM. trng chnh ca AGRIB-

ANK v QTDND tp trung vo nhm khch hng phn on thtrng khch hng thu nhp trung bnh v thu nhp cao trong nngthn, trong khi NHCSXH v cc TCTCVM tp trung nhiu hn vophn on khch hng c thu nhp thp, khch hng ngho i. K tkhi thnh lp ti nay, i tng khch hng s mt ca NHCSXH l hngho, bn cnh cn cc i tng khc thuc ch nh hoc thuccc chng trnh c bit ca Chnh ph nh hc sinh, sinh vin chon cnh kh khn, cc i tng chnh sch cn vay vn gii

nng lc qun tr, iu hnh, m bo pht trin bnvng, an ton, hiu qu;

+ C chnh sch h tr chuyn i hot ng theo m

hnh t chc ti chnh vi m do Ngn hng Nh ncVit Nam cp php.

- i vi Ngn hng Chnh sch x hi:

Nng cao nng lc v hiu qu hot ng thc hintt chnh sch tn dng i vi ngi ngho v cc itng chnh sch khc.


46/164


quyt vic lm, cc doanh nghip hot ng trong khu vc kh khn.Tng t, mc tiu chnh ca cc TCTCVM l phc v cho cc i tng

Mc thunhp/quym doanh

nghip

Ngngngho

Ngngi

Cc NHTMc d nhpht trin

dch vTCVM

(Agribank,LienvietPostal

Bank,DongABank, etc)

H thng

Qu tndng nhndn

NHCSXHH gia nh thu

nhp thp

Doanh nghip siunh, KH trung bnh

Doanh nghipnh, KH kh

DN trung bnh vln, KH giu c

H ngho vh i

CcTCTCVM

Ngun: [L Mai Lan v Nh An rn, 2003]5, [L Tanh m,

2008] [Nguyn Kim Anh v cng s, 2010]

Loi CD

Hnh 3.4. Phn on th trng ti chnh vi m Vit Nam hin nay

5 Mai Lan Le and Nhu An Trang: Entering a New Market: Commercial Banks and Small/Micro Enterprise Lending in Viet Nam, ILO Viet

Nam Working Paper Series No. 3, 2003.

khch hng khng tip cn c hoc kh tip cn vi khu vc chnhthc, v h thng l cc i tng di ngng ngho. Do vy, nghincu ny tp trung nhiu hn vo 3 t chc cung cp dch v ti chnh vim cho ngi thu nhp thp l: cc TCTCVM, NHCSXH, v QTDND.Ni dung phn tch phn ny cng chng minh mt phn gi thuytH3.

eo d liu 971 khch hng trong cuc iu tra s cp, mc thu nhp,chi tiu v tit kim ca cc nhm khch hng khc nhau cng ngvi gi thuyt a ra trn.

So snh thu nhp, chi tiu v tit kim ca cc h gia nh trong nm2010, nhm khch hng ca TDND c u th vt tri hn hn; cn


47/164


ca khch hng NHCSXH thp nht trong ba t chc. Mc thu nhptrung bnh ca khch hng ti Qu l 80,95 triu, trong khi vi TCVM,gi tr ny ch l 46,28 triu, NHCSXH l 37,7 triu. iu ny c th dotrn thc t khch hng ca TDND ch yu l thng nhn cn vn kinh doanh bun bn, ngun vn c vay c tc ng trc tip

n ngun thu nhp ca h. Trong khi , NHCSXH c mt s lngln khch hng l h ngho, vi mc ch vay vn a dng: sa nh,xy nh v sinh, tiu dng, cho con i hc . Nhng hot ng nykhng tc ng ngay v trc tip n ngun thu nhp ca gia nh,nn thu nhp ca nhm ny trong nm 2010 kh thp, ch 37,7 triu/nm/h gia nh. Nh vy, thu nhp ca c gia nh trong mt thngca khch hng NHCSXH khong hn 3 triu mt mc thu nhp

qu thp so vi mt bng chung. Do ngun thu nhp eo hp nn mcchi tiu trung bnh v tit kim trung bnh ca nhng ngi vay vnNHCSXH cng kh thp, chi tiu khong 33,48 triu/nm v tit kimch c 3,22 triu/nm. Chi tiu trung bnh ca khch hng TDND l57,18 triu ng v tit kim 26,74 triu trong nm 2010; vi TCVMth hai ch tiu ny ln lt l 38,57 v 7,57 triu ng. D liu phnny khng nh hn na gi thuyt H3 v phn on th trng caba t chc cung cp ti chnh vi m c la chn trong nghin cu.

Bng 3.1: ng thu nhp, chi tiu v tit kim ca cc h trongnm 2010

n v: Triu VND

Ch tiu NHCSXH DND CCVM

Trungbnh

Gi trxuthin

nhiunht

Gi trti a

Trungbnh

Gi trxuthin

nhiunht

Gi trti a

Trungbnh

Gi trxuthin

nhiunht

Gi trti a

u nhp 37,7 30 660 80,95 40 600 46,28 50 200

Chi tiu 33,48 24 660 57,18 30 320 38,57 20 180

Tit kim 3,22 0 30 26,74 0 540 7,57 0 80Ngun: iu tra phn tch v ti chnh vi m Vit Nam, 2011


48/164


Bng 3.2: Tng tin v vic cung ng tn dng vi m Vit Namn t chc S lng(triu)

% trn tngs

D n(triu USD)

% trn tngs

NHCSXHa 8,1 59,6 4.588 46,5

rong : tn dng cho h ngho 3,7 3.240

Agribankb 3,2 23,5 3.500 35,5

QTDNDc 1,7 12,5 1.700 17,2

TCTCVM/NGOd 0,6 4,4 75 0,8

Ngun: aBo co thng nin 2010 ca NHCSXH; b Bc co ca AGRIBANK, tnh n ngy 31/10/ 2010,c Bo co thng nin ca QDND; dCon s cui nm 2010 do Nhm MFWG cung cp

3.1.5. Mt s kt qu hot ng ti chnh vi m cho khch hngngho/thu nhp thp

3.1.5.1. Hot ng tn dng

Nhng nm gn y, s tng nhanh ca tn dng vi m cho cc h gianh ngho v cc nhm mc tiu chnh sch x hi ch yu l do stng trng nhanh chng ca cc danh mc u t NHCSXH, cti tr bi ngun vn do Nh nc huy ng thng qua phn b ngnsch, tin k qu bt buc t cc Ngn hng ng mi Nh nc vcc khon m bo vay ton phn ca Chnh ph.

Tnh n cui nm 2010, NHCSXH cho vay hn 8 triu khchhng, khong 3,7 triu ngi trong s l ngi ngho. NHCSXHcho vay chim khong gn 60% tng cc khch hng tn dng vi mtrong giai on ny, gp 2,5 ln AGRIBANK vi 23,5%, v gp 5 ln

s khch hng ca h thng QTDND vi khong 12,5% khch hngvi m. Cc TCTCVM phi chnh ph vi trn 50 t chc hin ch nggp mt phn nh (chim 0,8%) tng d n tn dng v 4.4% tng skhch hng.

Hot ng huy ng tit kim vi m hin ti cn tng i nh b sovi tn dng.


49/164


6 S liu c tnh ca NHCSXH nm 2010; S liu NHNo v PTNT c tnh da trn bo co thng nin nm 2008 v huy ng tit kimt cc c nhn, trung bnh l 800 USD/ti khon, trong 45% c huy ng t khu vc nng thn; Con s ca CTTKB vo cui nm2009 theo ngun B Ti chnh; c tnh ca QTDND da trn cc QTDND thnh vin; S liu v TCTCVM NGO da vo s lng khch

hng ca 36 TCTCVM trong bo co ca JFPR 9142

Bng 3.3: c tnh s h tit kim nng thn

Vit Nam (2009-2010)6

chc S khch hng Agribank 5.267,000QTDND 1.500,000NHCSXH 4.000,000TCTCVM 450,000Cng ty KTB 411,830

AGRIBANK thng lnh th trng dch v tit kim vi mng lirng khp v theo nh hng th trng. S lng khch hng gitit kim ti AGRIBANK cng ln nht. L do chnh l AGRIBANK lmt ngn hng thng mi ca Nh nc, thc hin hot ng huyng vn t khi thnh lp. Chnh sch li sut v pht trin sn phmhuy ng vn ca AGRIBANK cng c s linh hot cao trong s cc t

chc tham gia cung cp dch v ti chnh vi m. Cng vi AGRIBANKngun vn hot ng ca h thng QTDND ph thuc ch yu vokh nng huy ng vn t tit kim. Do vy, huy ng tit kim caQTDND c coi l s sng cn i vi cc qu.

Ngoi TYM l t chc chnh thc c php huy ng tit kim tnguyn, cc TCTCVM NGO bn chnh thc huy ng tit kim, chyu di hnh thc tit kim bt buc. Khon ny ch c rt ra khi

thanh ton y cc khon vay, v thng c xem nh l khonm bo mt phn cho khon vay vi m ca khch hng.


50/164


Cc TCTCVM NGO chnh cung cp dch v tit kim t nguyn mtcch hn ch v khng th cnh tranh trong vic thanh ton theo li sutth trng, mt gnh nng gia tng thm vo cc khon chi ph hotng vn tng i cao ca cc t chc ny. i vi 28 TCTCVM

ln, huy ng tit kim ch chim hn 28% tng ngun vn. Vi CEP-HCM v TYM, t l ny cng ch khong 32,85% v 22,68%. L dochnh l: (i) ngoi tr TYM c php huy ng tit kim t nguynrng ri, cc t chc khc ch c huy ng tit kim rt hn ch vcha l t chc tn dng chnh thc hot ng theo Lut TCTD; (ii)cc t chc ny tng i non tr (tr CEP-HCM v TYM thnh lpc 20 nm), vi phm vi hot ng nh; (iii) ngun vn hot ng

Bng 3.4. Huy ng tit kim ca mt s CCVM tiu biu ti31/12/2010

n t chc

Nm thnh

lp

ng tit

kim (triuVND)

ng ngun

vn (triuVND)

it kim/

tng ngun(%)

CEP-HCM 1991 260.734,67 793.636,31 32,85

TYM 1992 70.524,45 313.635,35 22,49

WU H Tnh 2001 2.461,57 50.535,12 4,871

Qu h tr ph n pht trinkinh t - WU HCM

2003 4.000,95 38.825,04 10,31

Qu Dariu 2007 6.100,00 37.700,00 16,18

Qu h tr ph n pht trinkinh t tnh Tin Giang

2002 9.378,16 35.567,32 26,37

TCVM anh Ho 1998 4.727,28 31.049,43 15,23

M7 ng Triu, Qung Ninh 1997 12.690,39 24.268,34 52,29

World Vision Vietnam 2006 0,00 23.193,86 0

NAPA 1997 7.487,80 22.365,25 33,48

ng 28 CCVM 421.781,99 1.497.542,24 28,16

Ngun: MFWG, 2010


51/164


7 u tin l Ngn hng Wachoiva, sau st nhp vi Ngn hng Wells Fargo, v Credit Suisse tham gia vo CTTKB di hnh thc honi c phiu.

trc kia ca cc t chc thng do cc ngun ti tr min ph hocchi ph thp t bn ngoi.

3.1.5.2. Chuyn tin, h thng thanh ton v cc dch v khc

Tt c cc ngn hng ti Vit Nam u cung cp hng lot cc snphm ti chnh bao gm chuyn tin, dch v ATM, trao i ngoi t,th tn dng v ghi n .Cc cng ty chuyn hng ti Vit Nam ucung cp hng lot cc sn phm ti chnh bao gm chuyn tin, dchv ATM, trao i ngoi t, th tn dng v ghi n . cc dch v giatng thm, v bu in ni CTTKB hot ng. Vic tham gia cacc ngn hng nc ngoi vo CTTKB di hnh thc hon i c

phiu 7c nhn nh l tng cng ng k cc dch v chuyn tinv thanh ton ca cng ty TKB do vic p dng h thng cng nghhin i theo k hoch t cc ngn hng i tc ca mnh. Ngay cNgn hng chnh sch cng cung cp dch v chuyn tin cho khchhng ca mnh. Mi trng cch tranh s lm cho cc cc dch v nytr nn tip cn v thun li hn cho h gia nh ngho cc vngnng thn. iu ny c th tip tc c ci thin hn na nu mng

li QTDND hin ti hin din trn khp cc x phng c thcung cp cc loi dch v ti chnh tng t. hng ti mc tiu ,hin nay QTDNDTW v cc QTDND c s ang tin hnh giai onth nghim. D n lin kt nng thn - thnh th, vi s tham gia ca8 QTDND. Hin ti AGRIBANK c xem l nh cung cp cc dchv ngn hng cht lng tt nht, c bit i vi h thng chuyn tinv thanh ton, vi mng li chi nhnh rng khp v nhng i mi

trong p dng cng ngh thng tin v lin lc v ngi ngho v trndin rng i vi cc dch v ngn hng.

3.1.5.3. Bo him vi m

Mc d phn ln cc h gia nh nng thn hin vn hiu nhm vbo him vi m, dch v ny hin nay c cng nhn l rt thit


52/164


yu cho ngi ngho nng thn, nhng ngi d b tn thng nhtt cc c sc kinh t nh cht, m au v mt ti sn.ng thngcc h ngho i ph vi cc s kin thay i cuc sng ny bng cch

da vo tit kim, vay mn, hoc bn ti sn. Tuy nhin cc phngthc ny c th lm cho h ngho hn. Cc vn bn lut hin hnhch cho php cc t chc ti chnh quy m nh nh QTDND v ccTCTCVM lm i l cho cc cng ty bo him, cng vi mt vi cngty bo him trong nc hin cung cp cc sn phm bo him nhnth v phi nhn th ph hp vi th trng thu nhp thp. ng ch nht l Bo him nhn th Bo Vit cung cp bo him nhn th chiph thp, bo him vt nui v bo him sc khe. Cc hng bo himkhc nh AIA chuyn v bo him nhn th tn dng, thng qua thathun i l vi cc ngn hng. Prudential c cc sn phm bo himcho ph n v tr em di 18 tui8.

Mt s TCTCVM bn chnh thc cng vi cc i tc bn ngoi (nh:ILO, RIMANSI9, Action Aid) cng thc hin th im thnh lp QuTng tr (MAF) - m hnh c chng minh thnh cng nhiunc khc. Kinh nghim ca RIMANSI vi TYM c ti liu ha,chng minh rng cc Qu Tng tr c th c thnh lp mt cchnhanh chng v bn vng, cng nh c th trng chp nhn. Tuynhin, cc TCTCVM v cc QTDND b hn ch v quyn s hu trongdch v bo him, cho nn s la chn duy nht l pht trin cc QuTng tr v cung cp cc sn phm bo him vi m khc di hnhthc tha thun i l vi cc hng bo him hin ang hot ng vtin b hn nh Bo Vit.

3.2. Kt qu phn tch s liu iu tra s cp

Da trn s liu t cuc iu tra s cp kim nh cc gi thuyt mc 2 trong mi quan h tng ha. Kt qu phn tch c trnh bythnh 5 ni dung nh sau:

8 Bo co ca DFC cho NHTG (2007); Vit Nam: Pht trin mt chin lc ton din m rng vic tip cn (cho ngi ngho) n cc dch

v ti chnh vi m. Khuyn khch quy m hot ng, Hiu qu v Bn Vng.9 Ph lc 2: J.A. Alip,Ph.D and M.C.David-Casis, (2008), Bo him vi m ti Vi Nam, Trch dn t ti liu ca A RIMANSI


53/164


C th, khch hng c phng vn phn tch theo gii tnh cminh ha trong Hnh sau:

Hnh 3.5: Phn chia khch hng theo gii tnh

Bng 3.5: Phn chia khch hng vay vn theo gii tnh

GIINH

ng NHCSXH DND CCVM

S lng T l % S lng T l % S lng T l % S lng T l %

Nam 276 29,27% 109 31,59% 167 63,26% 0 0.00%

N 667 70,73% 236 68,41% 97 36,74% 334 100,00%ng 943 100% 345 100% 264 100% 334 100%

Ngun: iu tra phn tch v ti chnh vi m Vit Nam, 2011

3.2.1. Tng tin chung v khch hng

Ni dung phn 3.2.1 cung cp nhng thng tin khi qut v khchhng vay vn ti cc t chc ti chnh vi m. Da theo cu trc ca

bng hi iu tra khch hng c phn loi theo cc kha cnh khcnhau.

Trong tng s 971 quan st, ch c 943 ngi cung cp thng tin vgii tnh, cn li 28 ngi b thiu thng tin ny. Trong s 943 khch

NHCSXH


54/164


hng cung cp thng tin c 667 l n (chim 70,73%) v nam gii chchim 29,27%. iu ny cng d hiu khi cc t chc ti chnh vi mch yu tip cn cc khch hng vay vn nh, khch hng l ngi

ngho, nng dn thng qua cc on th nh Hi nng dn, Hiph n m thnh vin ca cc on th ny phn ln l ph n.

S chnh lch gii tnh th hin r nhm khch hng ca t chc tichnh vi m, vi 100% khch hng l n . Trn thc t, c th khchhng ca t chc ny khng hon ton l n, nhng chc chn t l ns rt cao. Hn na, y cng l c trng ca ngnh ti chnh vi mni chung trn ton th gii v ni ring ti Vit Nam.

Trong nhm khch hng ca NHCSXH c 68,41% l n, v nam l31,59%. Tuy nhin, ring vi QTDND, t l khch hng l nam gii lichim s ng, ti 63,26%.

Cc bng sau cung cp thng tin v trnh hc vn v trnh chuyn mn k thut ca khch hng vay vn. Xt v trnh hcvn, khch hng c chia thnh 5 nhm i tng khc nhau: Mch; Bit c, bit vit; Tiu hc; Trung hc; Ph thng trung hc.

Tnh chung trong 971 quan st th nhm khch hng tt nghip trunghc l ng nht, c 395 ngi, chim 40,68%.

Bng 3.6: rnh hc vn ca khch hng vay vn

Hc vnng NHCSXH DND CC VM

Slng

T l %S

lngT l %

Slng

T l %S

lngT l %

M ch 39 4,02 23 6,67 3 1,14 13 3,59

Bit c, bit vit 135 13,90 55 15,94 6 2,27 74 20,44

Tiu hc 169 17,40 85 24,64 23 8,71 61 16,85

Trung hc 395 40,68 130 37,68 102 38,64 163 45,03

Ph thng TH 233 24,00 52 15,07 130 49,24 51 14,09

ng cng 971 100,00 345 100,00 264 100,00 362 100,00



55/164


Khi phn chia theo tng t chc tn dng, t l nhm khch hng nycng ln: NHCSXH (37,68%) v TCTCVM (45,03%). Nhng i viTDND th khch hng tt nghip ph thng trung hc li chim s

ng vi t l 49,24%. Nh vy, khch hng ca TDND lun c ntc trng ring, khc so vi khch hng ca NHCSXH v TCTCVM.iu ny th hin r phn on th trng khch hng ca TDND lkhch hng c thu nhp v trnh cao hn mt cht trong khu vcnng thn.

Hnh 3.6: Phn chia khch hng theo trnh hc vn

NHCSXH TCVM

Vi c 3 t chc, nhm khch hng m ch l t nht: NHCSXH l 6,67%, TDND l 1,14 % v TCTCVM 3,59 %. y cng l mt trong nhngthnh qu ca ng v Nh nc ta trong nhiu nm qua v cng tcxa m ch v cng l c s quan trng khch hng c th hc tpcc bin php pht trin sn xut kinh doanh khi c vn thng qua vict hc tp, c sch bo.Ch yu khch hng vay vn ca cc t chc u l lao ng ph


56/164


Bng 3.7: rnh chuyn mn k thut ca khch hng vay vn

Chuyn mn k thutng NHCSXH DND CCVM

Slng

T l%

Slng

T l%

Slng

T l%

Slng

T l%

Lao ng ph thng 824 84,86 312 90,43 172 65,15 340 93,92

Cng nhn k thut 63 6,49 10 2,90 45 17,05 8 2,21

Trung hc chuyn nghip 46 4,74 15 4,35 21 7,95 10 2,76

Cao ng,i hc 38 3,91 8 2,32 26 9,85 4 1,10

Sau i hc 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00

ng cng 971 100,00 345 100,00 264 100,00 362 100,00


Hnh 3.7: Phn chia khch hng theo trnh chuyn

mn k thut

NHCSXHTCVMQTDNDNHCSXHTng

thng, nhm i tng ny thng l nhng ngi lao ng nghov cn c ngun vn m rng sn xut, kinh doanh, bun bn.T l nhm ny kh cao, chim 84,86% trn tng mu iu tra.


57/164


Xt ring vi NHCSXH, TDND, TCTCVM th t l ny ln lt l90,43%, 65,15% v 93,92%. Cc nhm khch hng c trnh cngnhn k thut, trung hc chuyn nghip, cao ng i hc chim t

trng kh nh; v khng c khch hng no c trnh sau i hc.Hnh trn cho bit liu khch hng vay vn c thuc i tng hngho c danh sch a phng hay khng. Ni chung t l h vayc s h ngho kh t, vi ton b mu iu tra th t l ny l 27,29%.Ring vi TDND l 5,3% v vi TCTCVM l 19,06%. Duy ch viNHCSXH th khch hng l h ngho li chim ng hn vi 52,75%.iu ny c th l do NHCSXH thng hay c nhng chng trnh

vay vn dnh ring cho h ngho; v phi l nhng h gia nh c sngho do a phng cp mi c th tip cn ngun vn ny.

Hnh 3.8 : l khch hng l h ngho trong danh sch nghoti a phng

0% 20% 40% 60% 80% 100%

27.29% 72.71%72.71%

52.75% 47.55%

5.30% 94.70%

19.06% 80.94%

H ngho

Khng thuc h ngho

Tng

NHCSXH

QTDND

TCVM


58/164


i tng vay vn ca TDND v TCTCVM li khc, ngi dn phigp vn, hoc phi l thnh vin ca t chc on th th mi cvay; thng thng ngi dn ngho kh c th tip cn c. Bn

cnh , li sut ca cc t chc ny thng kh cao, i tng khchhng ch yu l thng nhn, thng gia cn vn m rng bunbn. Chnh v l m t l h ngho c vay vn ca TDND l rt tchim (5,3% ); vi TCTCVM l 19,06%. Tuy vy, tt c cc khch hng

Bng 3.8: Phn chia i tng khch hng h ngho/ khng nghotheo tnh

H NGHOng NHCSXH DND CCVM

Slng

T l(%)

Slng

T l(%)

Slng

T l(%)

Slng

T l(%)

C

Hi Dng 185 69,81 112 61,54 14 100,00 59 85,51

Tin Giang 80 30,19 70 38,46 0 0,00 10 14,49

ng 265 100,00 182 100,00 14 100,00 69 100,00

Khng

Hi Dng 380 53,82 52 31,90 205 82,00 123 41,98

Tin Giang 326 46,18 111 68,10 45 18,00 170 58,02

ng 706 100,00 163 100,00 250 100,00 293 100,00Ngun: iu tra phn tch v ti chnh vi m Vit Nam, 2011

Hnh 3.9: l h ngho phn chia theo tnh

0% 20% 40% 60% 80% 100%

72.71%69.81%

61.54%

100%

85.51%

Tin Giang

Hi Dng

Tng

NHCSXH

QTDND

TCVM


59/164


c phng vn u l h c thu nhp thp hoc cn ngho.

Vi phn b h ngho nh hnh trn, bng s liu sau cho thy slng v t l khch hng ca tng nhm ngho v khng ngho c

phn chia theo tng tnh .iu bt ng l cc i tng thuc din h ngho tp trung ch yu Hi Dng, v ti Tin Giang t l ny li thp hn. Nh vy, pha Bc ngi dn ngho d tip cn cc ngun vn vay hn phaNam. Trong tng s 265 khch hng c s ngho th c 69,81% HiDng, cn li l Tin Giang. Nu h ngho l khch hng caTDND th 100% Hi Dng. iu ny khng hn chnh xc trn

thc t, s d c kt qu ny l do thiu thng tin v khch hng caTDND Tin Giang. iu tra vin ch c th tip cn c 45 khchhng ca TDND n Cu Ngha-Tin Giang ch yu kinh doanhbun bn v cng khng thuc danh sch h ngho ca a phng.

Xt v s nhn khu ca gia nh khch hng vay vn. Trong s 971quan st th c 936 khch hng cung cp thng tin chnh xc v tngs nhn khu trong gia nh v s nhn khu tng ng vi tng

tui. iu cn quan tm nhiu hn l tng s nhn khu v s nhnkhu trong tui lao ng.

Bng 3.9: ng s nhn khu v s nhn khu trong tui lao ng

ng s nhn khu S nhn khu trong tui lao ng

ng NHCSXH DND CC-VM ng NHCSXH DNDCC-

VM

Trung bnh 4.23 4.26 4.17 4.23 2.78 2.92 2.79 2.67

Gi tr xuthin nhiu nht

4 4 4 4 2.00 2 2 2

Gi tr nh nht 1 1 1 1 0 0 0 0

Gi tr ln nht 16 13 16 12 10 9 10 7

ng s quan st 936 335 242 359 936 335 242 359



60/164


Cc c trng v tng s nhn khu khi chia thnh tng mu nhtng ng vi tng t chc cng gn tng t nh khi xt tonb mu iu tra. Phn ln cc h gia nh c 4 nhn khu, h b

nht c 1 nhn khu, v ln nht ln ti 16 khu (h gia nh nyl khch hng vay vn ca TDND). Cc khch hng vay vn caNHCSXH v TCTCVM ch c ti a t 12 hoc 13 khu trong gianh. S d c gia nh ln ti hn chc khu l do nhiu th hcng sng hoc gia nh ng con. Sau khi lp gia nh cc con vnsng cng nh vi b m.

Phn ln cc h gia nh c 2 nhn khu trong tui lao ng, c nhng

gia nh khng c ngi no, nhng c h gia nh ti a c 10 nginm trong tui lao ng.

Thng tin cui cng v khch hng, l thi gian tham gia tchc ca khch hng vay vn. Da vo nm u tin m h bt utham gia cc t chc tn dng, ta chia ngi vay thnh cc nhmi tng khc nhau: tham gia di 1 nm; t 1 3 nm; t 3 5nm v trn 5 nm. tham gia di 1 nm; t 1 3 nm; t 3 5 nm

v trn 5 nm.

Bng 3.10. Phn loi khch hng theo thi gian tham gia t chc

Ti gian thamgia t chc

ng NHCSXH DND CCVMS

lngT l %

Slng

T l %S

lngT l %

Slng

T l %

Di 1 nm 141 14,52% 38 11,01% 17 6,44% 86 23,76%

T 1 di 3 nm 403 41,50% 167 48,41% 49 18,56% 187 51,66%T 3 di 5 nm 186 19,16% 91 26,38% 45 17,05% 50 13,81%Trn 5 nm 241 24,82% 49 14,20% 153 57,95% 39 10,77%Tng s 971 100,00% 345 100,00% 264 100,00% 362 100,00%ng cng 971 100,00 345 100,00 264 100,00 362 100,00



61/164


Nh vy, ch yu khch hng tham gia t chc t cch y khong tmt n ba nm. Nu xt chung ton mu th t l ny l 41,5%; i viNHCSXH l 48,41%; TCVM l 51,66%; cn TDND ch 18,56%. Khch

hng ca TDND ch yu tham gia t rt lu, tnh n thi im hinti khong trn 5 nm, chim t l 57,95%. Khch hng va mi thamgia (di 1 nm) chim t l nh trong ton b khch hng: 14,52%NHCSXH l 11,01%, TDND l 6,44 % v i vi TCTCVM th t lny l 23,76%.

3.2.2. Tng tin v cc khon vay

Phn tip theo xem xt thng tin nh gi v cc khon vay vn ca

khch hng trn nhiu phng din khc nhau: Mc vay, Li sut vay,Mc ch vay, Phng thc hon tr gc, tr li. Mi t chc tn dngkhng ch ng vai tr l ngi cho vay i vi cc khch hng, bncnh h cn cung cp nhiu loi sn phm, dch v khc nhau nh:nhn gi tit kim, chuyn tin, bo him Mi khch hng c ththam gia ng thi nhiu dch v. Tuy nhin, i vi ngi dn ngho,ngi dn lao ng th dch v m h s dng ch yu vn l vay vn.

Trong s 971 ngi c phng vn th c 960 ngi cho bit thngtin v cc dch v m h tham gia, v 11 ngi thiu thng tin.

Bng 3.11: S lng khch hng tham gia cc sn phm dch v

Cc sn phmng NHCSXH DND CCVMS lng

KHS lng

KH%

S lngKH

%S lng

KH%

Vay vn 960 341 35,52% 261 27,19% 358 37,29%

Gi tit kim 525 130 19,92% 83 15,25% 312 64,83%Chuyn tin 4 0 4Gi tit kim t nguyn 2 2anh ton 0 0 0 0Bo him 13 0 2 11Khc 0 0 0 0



62/164


Tt c 960 ngi u tr li l c vay vn ti cc t chc tn dng ,v ch yu l vay ti nhm TCVM, chim 37,29%. T l ny khng qucao khi m t l vay vn NHCSXH l 35,52% v TDND l 27,19%.

C th l gii iu ny da vo thc t l cc nhm TCVM mc dquy m nh hn, vn t hn nhng thng tip cn khch hng sust hn thng qua cc t chc on th ti a phng. Hn na, iukin vay vn ca t chc ny cng linh hot hn so vi NHCSXH vTDND. Tuy nhin, nhng con s ny cng khng th khng nh lkhch hng vay vn ca cc TCTCVM nhiu v ca TDND t, bi vtrong tng s mu iu tra, s quan st thuc TDND t hn NHCSXHv TCTCVM do Nhm nghin cu khng th tip cn c khchhng ca h ti Tin Giang.

Loi dch v m khch hng cng tham gia rt nhiu l gi titkim vi tng s 525 ngi trong tng s 960. Trong , c 64,83%gi tit kim ti TCTCVM, t l gi tit kim ti NHCSXH v TDNDrt t, tng ng l 19,92% v 15,25%. S d vy bi trn thc t, ccTCTCVM hay khuyn khch ngi vay gi tit kim hng thng nhmgim bt d n cui k. Gi tr gi tit kim ti TCTCVM thng lrt nh, v c th cn nh hn nhiu so vi NHCSXH v TDND. Ldo chnh l: nht, khch hng TCTCVM thng gi tit kim btbuc, gi tr tnh theo phn trm gi tr vay vn. hai, NHCSXH vTDND c Nh nc bo him cho tin gi. NHCSXH bt u thnghim dch v huy ng tit kim do Nh nc bo m ngm, cncc TDND u l thnh vin ca Bo him Tin gi Vit Nam. ba,li sut ca TDND v NHCSXH tng i hp dn, c sc ht cao hn

i vi cc ngun tit kim ln trong dn.Cc dch v khc nh chuyn tin, gi tit kim t nguyn (ch c ivi TCVM), bo him th s lng khch hng tham gia khng ngk. V dch v thanh ton, c th cc t chc ny cha pht trin vaitr lm trung gian thanh ton; hoc nu c cng cha c khch hngno tham gia. Trn thc t, khch hng ti 2 a phng c kho stcng ch yu l nhng ngi dn lao ng ngho, ch yu l vay vn,


63/164


mt s lm n kh hn th gi tit kim, v hu nh khng c ai cnhu cu chuyn tin, bo him v thanh ton qua cc t chc tn dngny.

Khi tham gia cc t chc ny, mt c nhn c th vay nhiu khon vaykhc nhau. Trong bng 3.12 s cho bit v tip cn ca khch hngi vi dch v tn dng vi m trong 5 nm gn y bit s lngkhch hng ch vay mt khon v s khch hng c vay thm khonvay th hai .

Bng 3.12: tip cn ca khch hng i vi dch v tn dng vi m

ng s NHC-SXH DND CC-VMS khon vay 1 964 345 263 356S khon vay 2 411 149 130 132T l khch hng ckhon vay th hai

42,63 43,19 49,43 37,08

ng s khon vay 1375 494 393 488


Trong 971 khch hng th ch c 964 ngi cho bit thng tin y v cc khon vay ca mnh, chim t l 99,2%. iu ny chng t rngvn cn mt s khch hng khng nm vng thng tin vay vn cachnh mnh. y l vn tng i nghim trng, v s khch hngny c th gy ra n xu cho t chc do khng hiu bit hoc thng tin

khng cn xng. Trong s ch c 411 ngi l c vay thm khonvay th hai. Tuy t l ny cn trong phm vi an ton cho php (khonghn 42%), nhng cng th hin mc tip cn tn dng vi m i vicc khch hng vay ln u l tng i d dng.

Xt trong 5 nm gn y, c khch hng vay t, c khch hng vaynhiu; c ngi ch vay 1 khon, c ngi tham gia nhiu chngtrnh vay vn khc nhau. Bng 3.13 cho thng tin v tng gi tr cc


64/164


khon vay v li vay trung bnh ca cc khon .

Bng 3.13: ng gi tr vay v li sut trung bnh

ca cc khon vayng gi tr cc

khon vay (triung)

Li vay trung bnhca cc khon vay

(%)

NHCSXH

NTr li 345 343Khng tr

li0 2

Trung bnh 14,5896 0,9179

Nh nht 1,00 0,00Ln nht 75,00 9,00

Phn trm25 8,0000 0,650050 11,0000 1,000075 20,0000 1,0000

DND


li1 4

Trung bnh 98,3574 1,5579Nh nht 2,00 0,56Ln nht 570,00 2,18

Phn trm25 25,0000 1,000050 70,0000 1,607775 120,0000 2,0000

CCVM


li6 10

Trung bnh 6,7416 1,1446Nh nht 1,00 0,65Ln nht 34,00 7,00

Phn trm25 4,0000 1,000050 5,0000 1,000075 7,0000 1,2000



65/164


Cc khon vay c khch hng lit k khng theo th t quan trngnn khng quan tm n mt khon vay ring bit no m ch quantm ti tng gi tr ca tt c cc khon vay v mc li sut trung bnh

c tnh bng trung bnh c trng s ca cc mc li sut (Trng s y l t trng gi tr vn vay ca tng khon trn tng mc vn vay).

Tng gi tr ca cc khon vay v li vay trung bnh c phn chiatheo tng nhm khch hng ca tng t chc. Vi NHCSXH, mcvay thp nht l 1 triu ng, tng mc vay cao nht l 75 triu ng,tng mc vay trung bnh khong 15,6 triu ng. Trong s 345 khchhng ca NHCSXH c 25% vay khng qu 8 triu ng; 25% vay t

8 n 11 triu; 25% vay t 11 n 20 triu v 25% cn li vay trn 20triu. Mc li vay trung bnh ca NHCSXH thp nht trong ba t chckhong 0,7%/thng, li vay cao nht ln ti 9%/nm. Vi TDND, tnggi tr vn vay ln hn rt nhiu so vi NHCSXH, mc vay cao nhtln ti 570 triu, thp nht l 2 triu, mc vay trung bnh cng vokhong 98,36 triu cao hn hn so vi mc vay ti a ti NHCSXHv TCVM. V khong t phn v cng cho ta thy trong s 263 quanst, c 25% khch hng vay khng qu 25 triu v c 25% vay trn 120triu. Mc li vay trung bnh ti TDND cng kh cao, cao nht trongba t chc, li sut thp nht l 0,56%/thng, li sut cao nht l 2.18%/thng, trung bnh l 1,56%/thng. Vi nhm TCVM, tng mc vaythp hn hn. Mc vay thp nht

Documents

180712 Sach TCVM v Verson Final