แขนงวิชาบริหารรัฐกิจ สาขาวิชาวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ปท่ีสําเร็จการศึกษา 2552A thesis Submitted in Partial fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Public Adiministration School of Management SciencesSukhothai Thammathirat Open University 2009

ความสําคัญของการวิจัย

1. กระทรวงการคลังไดออกกฎกระทรวง ฉบับท่ี 89 (พ.ศ. 2534) กําหนดใหทาเรือแหลมฉบัง อําเภอศรีราชา จังหวัดชลบุร ีเปนเขตศุลกากรและเปนทาหรือท่ีสําหรับนําเขาหรือสงออกสินคาซึ่งของทุกประเภท ซึ่งกรมศุลกากร ไดอาศัยอํานาจตามกฎกระทรวงฉบับดังกลาว ประกาศต้ังดานศุลกากรข้ึนช่ือวา “ดานศุลกากรแหลมฉบัง”หลังการปฏิรูประบบราชการไดรับการยกฐานะใหเปน “สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง” สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง ต้ังอยูใน จังหวัดชลบุร ีมีเขตรับผิดชอบในพื้นท่ีจังหวัดชลบุร ี ยกเวนอําเภอสัตหีบ

2. สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง ไดเผชิญกับปญหาในการบริหารจัดการหลายประการ ตัวอยางเชน (1) ปญหาภายนอกท่ีเก่ียวกับการใหบริการประชาชน คือ การใหบริการประชาชนผูมาติดตอขอรับบริการบางสวนยังไมมีประสิทธิภาพตามท่ีประชาชนคาดหวัง (2) ปญหาภายใน หรือปญหาการบริหารงานท่ัวไป คือ บุคลากรบางสวนงานไมเหมาะสมเพียงพอกับปริมาณงานการใหบริการ (3) ปญหาการเรียนรูและการเจริญเติบโต คือ ยังมิไดพัฒนาใหเปนองคการแหงการเรียนรู หรือฝกอบรมบุคลากรมากเทาท่ีควร ทําใหบุคลากรขาดการเรียนรูเทคโนโลยีท่ีทันสมัย กฎหมายท่ีเก่ียวของ และ (4) ปญหาการเงิน คือ การติดตามตรวจสอบการใชจายงบประมาณของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบังวาคุมคามากนอยเพียงใด เหลาน้ี เปนตน

3. จากเหตุผลท่ีแสดงถึงความสําคัญของปญหาและการพัฒนาการบริหารจัดการ อํานาจหนาท่ีของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง จึงทําใหผูศึกษาเห็นถึงความสําคัญและความจําเปนอยางยิ่งท่ีจะศึกษา เรื่อง ปญหาและการพัฒนาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง โดยใชแนวทางการบริหารจัดการหนวยงานแบบสมดุล (Balanced Scorecard) เปนกรอบแนวคิดหลักในการศึกษา

วัตถุประสงคการวิจัย

1. ปญหาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง 2. การพัฒนาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง 3. ปจจัยท่ีมีสวนสําคัญทําใหการพัฒนาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบังประสบผลสําเร็จ 4. เปรียบเทียบความคิดเห็นของกลุมตัวอยางบางกลุมตอภาพรวมการพัฒนาการบริหารจัดการของสํานักงาน

ศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง

กรอบแนวคิดท่ีใชในการศึกษา

ในการศึกษาครั้งน้ี ผูศึกษาไดนําแนวคิดเก่ียวกับการบริหารจัดการหนวยงานแบบสมดุลท่ีเรียกวา Balanced Scorecard มาเปนเครื่องมือท่ีใชในการวัดและประเมินผล เปนเครื่องมือทางดานการจัดการท่ีชวยในการ

นํากลยุทธไปสูการปฏิบัติ (strategic implementation) โดยอาศัยการวัดหรือประเมิน (measurement) ทําใหองคการเกิดความสอดคลอง เปนอันหน่ึงอันเดียวกัน และมุงเนนในสิ่งท่ีมีความสําคัญ

ตอความสําเร็จขององคการ (alignment and focused) เปนเครื่องมือดานการจัดการท่ีสามารถวัดผลการปฏิบัติงานไดครอบคลุม ผูศึกษาไดกําหนดให “ปญหาและการพัฒนาการบริหาร

จัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบังท่ีจัดกลุมและวิเคราะหตามแนวทางการการบริหารจัดการหนวยงานแบบสมดุล 4 ดาน” เปนตัวแปร

อิสระหรือเปนเหตุขณะท่ี “การเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง” เปนตัวแปรตามหรือเปนผล

ระเบียบวิธีวิจัย

1. การวิจัยเปนการวิจัยเชิงสํารวจ ประชากรท่ีใชในการศึกษา คือ ผูท่ีทําการลงทะเบียนในระบบทะเบียน ผูมาติดตอเพื่อเปนผูผานพิธีการศุลกากรหรือดําเนินในกระบวนการศุลกากรท่ีฝายบริหารงานท่ัวไป สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง ต้ังแตวันท่ี 14 มิถุนายน 2549 ถึง วันท่ี 31 มีนาคม 2552 จํานวน 3,961 คน/บริษัท กลุมตัวอยาง 1,140 คน ซึ่งไดมาจากการคํานวณโดยใชสูตรของ ทาโร ยามาแน (Taro Yamane) ในการคํานวณ หาขนาดของกลุมตัวอยางน้ีผูศึกษาใชระดับความเช่ือมั่น 97.5 %

2. ตัวแปรอิสระ คือ ปญหาและการพัฒนาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง ตามแนวทางการบริหารจัดการหนวยงานแบบสมดุล 4 ดาน ประกอบดวย ดานภายนอกองคกร ดานภายในองคกร ดานการเรียนรูและการเจริญเติบโต และดานการเงิน ตัวแปรตาม คือการเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง

3. เครื่องมือท่ีใชในการวิจัย ผูศึกษาไดใชการสรางแบบสอบถาม มีคานํ้าหนักเปรียบเทียบกัน 3 ระดับ

สรุปผลการวิจัย

1. ความคิดเห็นของกลุมตัวอยางตอปญหาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง ตามกรอบแนวคิดแนวทางการบริหารจัดการหนวยงานแบบสมดุล 4 ดาน ในภาพรวมกลุมตัวอยางลวนเห็นดวยในระดับปานกลางท้ัง 4 ดาน

2. การพัฒนาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบังตามแนวทางการบริหารจัดการหนวยงาน แบบสมดุล 4 ดาน กลุมตัวอยางลวนเห็นดวยในระดับปานกลางท้ัง 4 ดาน

3. ปจจัยท่ีมีสวนสําคัญทําใหการพัฒนาการบริหารจัดการของสํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบังประสบผลสําเร็จ ตามกรอบแนวคิด 3M กลุมตัวอยางลวนเห็นดวยในระดับปานกลางท้ัง 3 ดาน

ขอเสนอแนะ

1. สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบังควรกําหนดเปนนโยบายและแผนท่ีชัดเจนในเรื่องการหาขอมูลขาวสาร หรือขอเท็จจริงจากประชาชนผูรับบริการกอนวางแผนและลงมือดําเนินงานเพื่อตอบสนองความตองการ ของประชาชน พรอมท้ังอบรมผูบริหารทุกระดับในเรื่องดังกลาวดวย

2. สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบังควรฝกอบรมผูบริหารทุกระดับใหมีความรูความเขาใจเรื่องประโยชน ของการประชาสัมพันธ และดําเนินการประชาพันธอยางจริงจังและตอเน่ือง เชน การลดข้ันตอนการใหบริการ

3. สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง ควรสนับสนุนใหมีการพัฒนาหรือฝกอบรมบุคลากรทุกระดับในเรื่อง การปรับเปลี่ยนทัศนคติหรืออุดมการณเพื่อประโยชนของสวนรวม เชน การใหบริการท่ีซื่อสัตยสุจริต และรวดเร็ว

4. สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง ควรมีการทบทวนภารกิจใดท่ีมีความจําเปนท่ีตองมุงเนนใหความสําคัญ ภารกิจใดควรยกเลิกหรือภารกิจใดจําเปนตองปรับปรุงเปลี่ยนแปลงหรือแมกระท่ังการปรับปรุงโครงสราง อํานาจหนาท่ีและอัตรากําลังใหเหมาะสมเพื่อใหเกิดความสอดคลองกับการบรรลุเปาหมาย

ประธานกรรมการที่ปรึกษา รศ.ดร. วิรัช วิรัชนิภาวรรณ กรรมการที่ปรึกษา อาจารย พลเอกศิรินทร ธูปกลํ่าผูวิจัย นายสุริวัฒน สงวนสิน suriwats@gmail.com

สํานักงานศุลกากรทาเรือแหลมฉบัง จังหวัดชลบุรี

ประเภทงานวิจัย การวิจัยเชิงสํารวจ